แผนการจัดการเรียนรู้ เทอม2

149 5. ÿมรรถนะÿำคัญของผู้เรียน 1) คüามÿามารถในการÿื่อÿาร 2) คüามÿามารถในการคิด 3) คüามÿามารถในการแก้ปัญĀา 4) คüามÿามารถในการใช้ทักþะชีüิต 5) คüามÿามารถในการใช้เทคโนโลยี 6. คุณลักþณะอันพึงประÿงค์ คุณลักþณะอันพึงประÿงค์ (A) 1) รักชาติ ýาÿน์ กþัตริย์ 5) อยู่อย่างพอเพียง 2) ซื่อÿัตย์ ÿุจริต 6) มุ่งมั่นในการทำงาน 3) มีüินัย 7) รักคüามเป็นไทย 4) ใฝ่เรียนรู้ 8) มีจิตÿาธารณะ 7. กิจกรรมการเรียนรู้ การกิจกรรมการเรียนรู้ แบบทำนาย-ÿังเกต-อธิบาย (POE) 7.1 ขั้นทำนาย (Predict: P) 1. ครูถามนักเรียนดังนี้ - ในปฏิบัติการเคมีÿ่üนใĀญ่ใช้ÿารในรูปแบบใด (แนüคำตอบ: ในรูปของÿารละลาย) - นักเรียนเคยเĀ็นการเตรียมÿารละลายในĀน่üยใดบ้าง (แนüคำตอบ: ตอบตาม เข้าใจของนักเรียน) 2. ครูอธิบายü่าในปฏิบัติการเคมีÿ่üนใĀญ่ใช้ÿารในรูปของÿารละลาย โดยเฉพาะในĀน่üยโม ลาร์จากนั้นครูถามนักเรียนü่าคüามเข้มข้นในĀน่üยโมลาริตี ( Molarity) คืออะไร และรู้จักคüาม เข้มข้นในĀน่üยโมลาริตี ( Molarity) กับโมแลลิตี (molality) Āรือไม่ (แนüคำตอบ: ตอบตาม เข้าใจของนักเรียน) 7.2 ขั้นÿังเกต (Observe: O) 1. ครูอธิบายคüามĀมายของคüามเข้มข้นในĀน่üยโมลาริตี และโมแลลิตี ดังนี้ โมลาริตี (M) = จำนüนโมลของตัüละลาย (mol) ปริมาตรของÿารละลาย (L Āรือ dm3 ) โมแลลิตี (m) = จำนüณโมลของตัüละลาย (mol) มüลของตัüทำละลาย (kg)

150 2. ครูนำเÿนอโจทย์ปัญĀาใĀ้กับนักเรียนทั้งชั้น 1) NaOH 15.0 กรัม ละลายในน้ำปริมาตร 250 mL มีคüามเข้มข้นกี่โมลาร์ คüามเข้มข้นของÿารละลาย = 15 g NaOH 250 mL Solu x 1 mol NaOH 40.00 g NaOH x 1000 mL Solu 1 L Solu = 1.5 mol/L ดังนั้น ÿารละลาย NaOH มีคüามเข้มข้นเท่ากับ 1.5 โมลาร์ ÿารละลาย A มีคüามเข้มข้น 2.5 โมล/กิโลกรัม ถ้าÿารละลายนี้มี A 10 กรัม จง 2) คำนüณมüลของน้ำในÿารละลายในĀน่üยกิโลกรัม กำĀนดใĀ้ (A = 250 กรัม/โมล) มüลของ H2O = 10 g A x 1 mol A 250 g A x 1 kg A 2.50 mol A = 1.6 x10-2 kg ดังนั้น มüลของน้ำในÿารละลาย A เท่ากับ 1.6 x10-2 กิโลกรัม 3. ครูใĀ้นักเรียนทำแบบฝึกĀัด เรื่องคüามเข้มข้นในĀน่üยโมลาริตี และโมแลลิตี 7.3 ขั้นอธิบาย (Explain: E) 1. ครูและนักเรียนร่üมกันÿรุปเกี่ยüกับคüามเข้มข้นในĀน่üยโมลาริตี และโมแลลิตีü่าการ บอกปริมาณของÿารในÿารละลายÿามารถบอกเป็นคüามเข้มข้น และการคำนüณคüามเข้มข้นใน Āน่üยโมลาริตี (Molarity) และโมแลลิตี (molality) ซึ่งมีÿูตร 2. ครูเปิดโอกาÿใĀ้นักเรียนถามĀากมีข้อÿงÿัยในĀัüข้อที่เรียนมา ĀากมีใĀ้ครูใĀ้คüามรู้ เพิ่มเติมจนนักเรียนเข้าใจ 8. ÿื่อการเรียนรู้และแĀล่งการเรียนรู้ 8.1 ÿื่อการเรียนรู้ 8.1.1 แบบฝึกĀัดที่ 3 คüามเข้มข้นในĀน่üยโมลาริตี และโมแลลิตี 8.2 แĀล่งการเรียนรู้ 8.2.1 Āนังÿือเรียนรายüิชาüิทยาýาÿตร์เพิ่มเติมเคมี เล่ม 2 ÿÿüท. (ฉบับปรับปรุง พ.ý. 2560) โมลาริตี (M) = จำนüนโมลของตัüละลาย (mol) ปริมาตรของÿารละลาย (L Āรือ dm3 ) โมแลลิตี (m) = จำนüณโมลของตัüละลาย (mol) มüลของตัüทำละลาย (kg)

151 9. การüัดและประเมินผล จุดประÿงค์การเรียนรู้ üิธีการ เครื่องมือที่ใช้ เกณฑ์ ด้านคüามรู้(K) 1. อธิบายคüามĀมายของĀน่üยคüาม เข้มข้นในĀน่üยโมลาริตี (Molarity) และโมแลลิตี (molality) ได้ - การตอบคำถาม - ตรüจแบบฝึกĀัดที่ 3 - คำถาม - แบบฝึกĀัดที่ 3 ได้เกณฑ์ในระดับ ร้อยละ 80 ขึ้นไป ด้านทักþะและกระบüนการ (P) 2. คำนüณคüามเข้มข้นของคüาม เข้มข้นในĀน่üยโมลาริตี (Molarity) และโมแลลิตี (molality) ได้ - ตรüจแบบฝึกĀัดที่ 3 - แบบฝึกĀัดที่ 3 ได้เกณฑ์ในระดับ ร้อยละ 80 ขึ้นไป ด้านคุณลักþณะ (A) 3. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องานที่ ได้รับĀมอบĀมายและÿามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่นได้ - ÿังเกตพฤติกรรมการ ทำงาน - แบบÿังเกต พฤติกรรม การทำงาน ได้เกณฑ์ในระดับ ร้อยละ 80 ขึ้นไป

152 บันทึกผลĀลังการÿอน รĀัÿüิชา ü31222 üิชา เคมี 2 Āน่üยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง ÿารละลาย แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8 เรื่อง คüามเข้มข้นของโมลาริตี และโมแลลิตี เüลา 3 ชั่üโมง 1. ÿรุปผลการเรียนการÿอน ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... 2. ปัญĀา / อุปÿรรค ………........................................................................................................................... ............................ ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... 3. แนüทางแก้ไข / แนüทางการพัฒนา ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ลงชื่อ…………………………………………..ผู้ÿอน (นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี) üันที่.........เดือน......................พ.ý..............

153 ข้อเÿนอแนะของครูพี่เลี้ยง ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ.......................................................... (นางนงค์เยาü์ ธนาฤกþ์มงคล) ครูพี่เลี้ยง üันที่.........เดือน......................พ.ý. ............ คüามคิดเĀ็นของĀัüĀน้ากลุ่มÿาระการเรียนรู้ ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ................................................................ผู้ตรüจÿอบ (นายธนกฤต ช่üยแÿง) ĀัüĀน้ากลุ่มÿาระการเรียนรู้üิทยาýาÿตร์และเทคโนโลยี üันที่.........เดือน......................พ.ý. ............

154 คüามคิดเĀ็นและข้อเÿนอแนะของĀัüĀน้าÿถานýึกþาĀรือผู้ที่ได้รับมอบĀมาย ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ................................................................ (นางÿาüÿุธีธิดา บรรณารักþ์) ตำแĀน่งĀัüĀน้ากลุ่มงานการจัดการเรียนรู้ üันที่.........เดือน......................พ.ý. ............

155 แบบประเมินผลการทำแบบฝึกĀัด คำชี้แจง ใĀ้ผู้ประเมินกรอกคะแนนในช่องรายการที่ประเมินโดยพิจารณาตามคำอธิบายคุณภาพที่ กำĀนด โดยใÿ่ตัüเลข 1-3 ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนต้องได้คะแนนตั้งแต่ 5 คะแนน จึงผ่านเกณฑ์ เลข ที่ ชื่อ-ÿกุล รายการประเมิน คüามถูกต้องของเนื้อĀา คüามคิดÿร้างÿรรค์ คüามตรงต่อเüลา รüม ค่า เฉลี่ย ÿรุป คุณภาพ (3) (3) (3) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน (นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี) ............./.................../..............

156 เกณฑ์การใĀ้คะแนนแบบประเมินแบบฝึกĀัด รายการประเมิน เกณฑ์การใĀ้คะแนน 3 2 1 1. คüามถูกต้อง ของเนื้อĀา เนื้อĀาÿาระของผลงาน ถูกต้องครบถ้üน เนื้อĀาÿาระของผลงาน ถูกต้องเป็นÿ่üนใĀญ่ เนื้อĀาÿาระของผลงาน ถูกต้องเป็นบางÿ่üน 2. คüามคิด ÿร้างÿรรค์ ผลงานแÿดงออกถึง คüามคิดÿร้างÿรรค์ แปลกใĀม่และเป็น ระบบ ผลงานแÿดงออกถึง คüามคิดÿร้างÿรรค์ แปลกใĀม่แต่ไม่เป็น ระบบ ผลงานมีคüามน่าÿนใจ แต่ยังไม่มีคüามแปลก ใĀม่ 3. คüามตรงต่อ เüลา ÿ่งชิ้นงานภายในเüลาที่ กำĀนด ÿ่งชิ้นงานช้ากü่าเüลาที่ กำĀนด 1 üัน ÿ่งชิ้นงานช้ากü่าเüลาที่ กำĀนด 2 üันขึ้นไป เกณฑ์การตัดÿินคุณภาพ 0 - 2 คะแนน Āมายถึง ปรับปรุง 3 - 4 คะแนน Āมายถึง พอใช้ 5 - 7 คะแนน Āมายถึง ดี 8 - 9 คะแนน Āมายถึง ดีเยี่ยม

157 แบบประเมินพฤติกรรมระĀü่างเรียนตามคุณลักþณะอันพึงประÿงค์ คําชี้แจง ใĀ้ผู้ประเมินกรอกคะแนน ในช่องที่ตรงกับคüามเป็นจริง เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนต้องได้คะแนนตั้งแต่ 5 คะแนน จึงผ่านเกณฑ์ เลขที่ ชื่อ-ÿกุล รายการประเมิน ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน ทำงานร่üมกับผู้อื่นได้ รüม ค่า เฉลี่ย ÿรุป คุณภาพ (3) (3) (3) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน (นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี) ............./.................../..............

158 เกณฑ์การใĀ้คะแนนการประเมินคุณลักþณะที่พึงประÿงค์ รายการประเมิน เกณฑ์การใĀ้คะแนน 3 2 1 1. ใฝ่เรียนรู้ ตั้งใจเรียน ÿนใจเรียน กล้าซักถาม ปรากฎ ชัดเจน ตั้งใจเรียน ÿนใจเรียน กล้าซักถาม ปานกลาง ตั้งใจเรียน ÿนใจเรียน กล้าซักถาม ไม่ชัดเจน 2. มุ่งมั่นในการ ทำงาน ตั้งใจและรับผิดชอบใน การปฏิบัติĀน้าที่ที่ได้รับ มอบĀมายใĀ้ÿำเร็จ ลุล่üงทุกครั้ง ตั้งใจและรับผิดชอบใน การปฏิบัติĀน้าที่ที่ได้รับ มอบĀมายใĀ้ÿำเร็จ ลุล่üงเป็นÿ่üนใĀญ่ ตั้งใจและรับผิดชอบใน การปฏิบัติĀน้าที่ที่ได้รับ มอบĀมายใĀ้ÿำเร็จลุล่üง เป็นบางครั้ง 3. ทำงานร่üมกับ ผู้อื่นได้ ÿามารถปฏิบัติĀน้าที่ที่ ได้รับมอบĀมายร่üมกับ ผู้อื่นได้ได้ÿำเร็จลุล่üง ทุกครั้ง ÿามารถปฏิบัติĀน้าที่ ที่ได้รับมอบĀมาย ร่üมกับผู้อื่นได้ได้ÿำเร็จ ลุล่üงเป็นÿ่üนใĀญ่ ÿามารถปฏิบัติĀน้าที่ที่ ได้รับมอบĀมายร่üมกับ ผู้อื่นได้ได้ÿำเร็จลุล่üง เป็นบางครั้ง เกณฑ์การตัดÿินคุณภาพ 0 - 2 คะแนน Āมายถึง ปรับปรุง 3 - 4 คะแนน Āมายถึง พอใช้ 5 - 7 คะแนน Āมายถึง ดี 8 - 9 คะแนน Āมายถึง ดีเยี่ยม

159 แบบฝึกĀัดที่ 3 เรื่อง คüามเข้มข้นของÿารละลายในĀน่üยโมลาริตี โมแลลลิตี 1) จงคำนüณĀาคüามเข้มข้นในĀน่üยโมลต่อลิตรของÿารละลายต่อไปนี้ 1.1) โซเดียมคลอไรด์ (NaCl) 3.0 โมล ในÿารละลาย 0.650 ลิตร 1.2) กรดไฮโดรคลอริก (HCl) 0.015 โมล ในÿารละลาย 10 มิลลิลิตร 2) ÿารละลายโซเดียมคลอไรด์ (NaCl) เข้มข้น 0.25 โมลต่อกิโลกรัม ถ้าÿารลายนี้มีโซเดียมคลอ ไรด์ละลายอยู่ 234 กรัม จะมีน้ำกี่กิโลกรัม

160 แบบฝึกĀัดที่ 3 เรื่อง คüามเข้มข้นของÿารละลายในĀน่üยโมลาริตี โมแลลลิตี 1) จงคำนüณĀาคüามเข้มข้นในĀน่üยโมลต่อลิตรของÿารละลายต่อไปนี้ 1.3) โซเดียมคลอไรด์ (NaCl) 3.0 โมล ในÿารละลาย 0.650 ลิตร 1.4) กรดไฮโดรคลอริก (HCl) 0.015 โมล ในÿารละลาย 10 มิลลิลิตร 2) ÿารละลายโซเดียมคลอไรด์ (NaCl) เข้มข้น 0.25 โมลต่อกิโลกรัม ถ้าÿารลายนี้มีโซเดียมคลอ ไรด์ละลายอยู่ 234 กรัม จะมีน้ำกี่กิโลกรัม

161 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 โดยจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบทำนาย-ÿังเกต-อธิบาย (POE) รĀัÿüิชา ü31222 รายüิชา เคมี 2 ชั้นมัธยมýึกþาปีที่ 4 Āน่üยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง ÿารละลาย เüลา 18 ชั่üโมง เรื่อง คüามเข้มข้นในĀน่üยเýþÿ่üนโมล เüลา 1 ชั่üโมง ภาคเรียนที่ 2 ปีการýึกþา 2566 ผู้ÿอน นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี กลุ่มÿาระการเรียนรู้üิทยาýาÿตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนปทุมเทพüิทยาคาร ________________________________________________________________________ 1. มาตรฐานการเรียนรู้ / ตัüชี้üัด / ผลการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ (ÿาระเพิ่มเติมเคมี) ข้อ 3 เข้าใจĀลักการทำปฏิบัติการเคมี การüัดปริมาณÿาร Āน่üยüัดและการเปลี่ยนĀน่üย การคำนüณปริมาณของÿาร คüามเข้มข้นของÿารละลาย รüมทั้งการบูรณาการคüามรู้และทักþะใน การอธิบายปรากฏการณ์ในชีüิตประจำüันและการแก้ปัญĀาทางเคมี ผลการเรียนรู้ ม.4/9 คำนüณคüามเข้มข้นของÿารละลายในĀน่üยต่าง ๆ 2. ÿาระÿำคัญ ÿารที่พบในชีüิตประจำüันจำนüนมากอยู่ในรูปของÿารละลาย การบอกปริมาณของÿารใน ÿารละลายÿามารถบอกเป็นคüามเข้มข้นในĀน่üยร้อยละ ÿ่üนในล้านÿ่üนÿ่üนในพันล้านÿ่üน โมลาริตี โมแลลิตีและเýþÿ่üนโมล 3. จุดประÿงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านคüามรู้ (K) 1. อธิบายคüามĀมายคüามเข้มข้นของÿารละลายในĀน่üยเýþÿ่üนโมลได้ 3.2 ด้านทักþะและกระบüนการ (P) 2. คำนüณคüามเข้มข้นของÿารละลายในĀน่üยเýþÿ่üนโมลได้ 3.3 ด้านคุณลักþณะ (A) 3. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับĀมอบĀมายและÿามารถทำงานร่วมกับผู้อื่น ได้ 4. ÿาระการเรียนรู้ การบอกปริมาณของÿารในÿารละลายÿามารถบอกเป็นคüามเข้มข้น และการคำนüณคüาม เข้มข้นในĀน่üยเýþÿ่üนโมล (mole fraction, X )

162 5. ÿมรรถนะÿำคัญของผู้เรียน 1) คüามÿามารถในการÿื่อÿาร 2) คüามÿามารถในการคิด 3) คüามÿามารถในการแก้ปัญĀา 4) คüามÿามารถในการใช้ทักþะชีüิต 5) คüามÿามารถในการใช้เทคโนโลยี 6. คุณลักþณะอันพึงประÿงค์ คุณลักþณะอันพึงประÿงค์ (A) 1) รักชาติ ýาÿน์ กþัตริย์ 5) อยู่อย่างพอเพียง 2) ซื่อÿัตย์ ÿุจริต 6) มุ่งมั่นในการทำงาน 3) มีüินัย 7) รักคüามเป็นไทย 4) ใฝ่เรียนรู้ 8) มีจิตÿาธารณะ 7. กิจกรรมการเรียนรู้ การกิจกรรมการเรียนรู้ แบบทำนาย-ÿังเกต-อธิบาย (POE) 7.1 ขั้นทำนาย (Predict: P) 1. ครูถามนักเรียน ดังนี้ - ถ้าต้องการบอกปริมาณของÿารที่อยู่ในรูปÿารละลายจะทำได้อย่างไร (แนüตอบ : บอกเป็นคüามเข้มข้นของÿารละลาย) - คüามเข้มข้นของÿารละลายในĀน่üยเýþÿ่üนโมลคืออะไร (แนüตอบ : นักเรียนตอบตามคüามเข้าใจ) 7.2 ขั้นÿังเกต (Observe: O) 1. ครูอธิบาย ใĀ้คüามรู้เกี่ยüกับ เýþÿ่üนโมล (molefraction, X) เýþÿ่üนโมล ( Mole Fraction) Āมายถึง จำนüนโมลของตัüถูกละลายต่อจำนüนโมลของ ÿารองค์ประกอบทั้งĀมดในÿารละลาย เช่น ถ้าÿารละลายประกอบด้üยองค์ประกอบ 3 ชนิด เýþÿ่üน โมลของÿารแต่ละองค์ประกอบเขียนได้ดังนี้ เýþÿ่üนโมลของ A (XA) = a (a+b+c) เýþÿ่üนโมลของ B (XB) = b (a+b+c) เýþÿ่üนโมลของ C (XC) = c (a+b+c)

163 2. ถ้านักเรียนต้องการทราบโมลเปอร์เซ็นต์นักเรียนÿามารถĀาได้โดยüิธีใด (แนüตอบ : นักเรียนตอบตามคüามเข้าใจ) 3. ครูอธิบายüิธีการĀาโมลเปอร์เซ็นต์ Āรือร้อยละโดยโมล โดยนำ 100 คูณ เข้ากับเýþÿ่üน โมล ร้อยละโดยโมล = เýþÿ่üนโมล x 100 4. ครูนำเÿนอโจทย์ปัญĀาใĀ้กับนักเรียนทั้งชั้น ตัüอย่าง ที่อุณภูมิ 25 o C เมื่อนำเอทานอล (CH3CH2OH) 10.0 g ละลายในน้ำ 200 mL จงคำนüณĀา เýþÿ่üนโมลของเอทานอลในÿารละลาย (คüามĀนาแน่นของน้ำ 1.0 g/mL) คüามเข้มข้นของÿารละลาย = 10 g 46 g/mol 10 g 46 g/mol + 200 g 18 g/mol = 0.0191 ดังนั้น เมื่อละลายเอทานอล จำนüน 10.0 g ละลายในน้ำ 200 mL ÿารละลายจะมีเýþÿ่üน โมลของเอทานอลเท่ากับ 0.0194 5. ครูใĀ้นักเรียนทำแบบฝึกĀัด เรื่องคüามเข้มข้นในĀน่üยเýþÿ่üนโมล 7.3 ขั้นอธิบาย (Explain: E) 1. ครูÿุ่มนักเรียนออกมาทำโจทย์Āน้าชั้นเรียน 2. ครูและนักเรียนร่üมกันอธิบายคüามĀมายของเýþÿ่üนโมล ดังนี้ เýþÿ่üนโมล ( Mole Fraction) Āมายถึง จำนüนโมลของตัüถูกละลายต่อจำนüนโมลของÿารองค์ประกอบทั้งĀมดใน ÿารละลาย เช่น ถ้าÿารละลายประกอบด้üยองค์ประกอบ 3 ชนิด เýþÿ่üนโมลของÿารแต่ละ องค์ประกอบเขียนได้ดังนี้ เýþÿ่üนโมลของ A (XA) = a (a+b+c) เýþÿ่üนโมลของ B (XB) = b (a+b+c) เýþÿ่üนโมลของ C (XC) = c (a+b+c) และถ้าต้องการทราบโมลเปอร์เซ็นต์ Āรือร้อยละโดยโมลก็ทำได้โดยนำ 100 คูณ เข้ากับเýþÿ่üนโมล ร้อยละโดยโมล = เýþÿ่üนโมล x 100 3. ครูเปิดโอกาÿใĀ้นักเรียนถามĀากมีข้อÿงÿัยในĀัüข้อที่เรียนมา ĀากมีใĀ้ครูใĀ้คüามรู้ เพิ่มเติมจนนักเรียนเข้าใจ

164 8. ÿื่อการเรียนรู้และแĀล่งการเรียนรู้ 8.1 ÿื่อการเรียนรู้ 8.1.1 แบบฝึกĀัดที่ 4 เรื่องคüามเข้มข้นในĀน่üยเýþÿ่üนโมล 9.2 แĀล่งการเรียนรู้ 8.2.1 Āนังÿือเรียนรายüิชาüิทยาýาÿตร์เพิ่มเติมเคมี เล่ม 2 ÿÿüท. (ฉบับปรับปรุง พ.ý. 2560) 9. การüัดและประเมินผล จุดประÿงค์การเรียนรู้ üิธีการ เครื่องมือที่ใช้ เกณฑ์ ด้านคüามรู้(K) 1. อธิบายคüามĀมายคüามเข้มข้นของ ÿารละลายในĀน่üยเýþÿ่üนโมลได้ - การตอบคำถาม - ตรüจแบบฝึกĀัดที่ 4 - คำถาม - แบบฝึกĀัดที่ 4 ได้เกณฑ์ในระดับ ร้อยละ 80 ขึ้นไป ด้านทักþะและกระบüนการ (P) 2. คำนüณคüามเข้มข้นของÿารละลาย ในĀน่üยเýþÿ่üนโมลได้ - ตรüจแบบฝึกĀัดที่ 4 - แบบฝึกĀัดที่ 4 ได้เกณฑ์ในระดับ ร้อยละ 80 ขึ้นไป ด้านคุณลักþณะ (A) 3. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องานที่ ได้รับĀมอบĀมายและÿามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่นได้ - ÿังเกตพฤติกรรมการ ทำงาน - แบบÿังเกต พฤติกรรม การทำงาน ได้เกณฑ์ในระดับ ร้อยละ 80 ขึ้นไป

165 บันทึกผลĀลังการÿอน รĀัÿüิชา ü31222 üิชา เคมี 2 Āน่üยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง ÿารละลาย แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9 เรื่อง คüามเข้มข้นในĀน่üยเýþÿ่üนโมล เüลา 1 ชั่üโมง 1. ÿรุปผลการเรียนการÿอน ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... 2. ปัญĀา / อุปÿรรค ………........................................................................................................................... ............................ ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... 3. แนüทางแก้ไข / แนüทางการพัฒนา ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ลงชื่อ…………………………………………..ผู้ÿอน (นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี) üันที่.........เดือน......................พ.ý..............

166 ข้อเÿนอแนะของครูพี่เลี้ยง ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ.......................................................... (นางนงค์เยาü์ ธนาฤกþ์มงคล) ครูพี่เลี้ยง üันที่.........เดือน......................พ.ý. ............ คüามคิดเĀ็นของĀัüĀน้ากลุ่มÿาระการเรียนรู้ ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ................................................................ผู้ตรüจÿอบ (นายธนกฤต ช่üยแÿง) ĀัüĀน้ากลุ่มÿาระการเรียนรู้üิทยาýาÿตร์และเทคโนโลยี üันที่.........เดือน......................พ.ý. ............

167 คüามคิดเĀ็นและข้อเÿนอแนะของĀัüĀน้าÿถานýึกþาĀรือผู้ที่ได้รับมอบĀมาย ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ................................................................ (นางÿาüÿุธีธิดา บรรณารักþ์) ตำแĀน่งĀัüĀน้ากลุ่มงานการจัดการเรียนรู้ üันที่.........เดือน......................พ.ý. ............

168 แบบประเมินผลการทำแบบฝึกĀัด คำชี้แจง ใĀ้ผู้ประเมินกรอกคะแนนในช่องรายการที่ประเมินโดยพิจารณาตามคำอธิบายคุณภาพที่ กำĀนด โดยใÿ่ตัüเลข 1-3 ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนต้องได้คะแนนตั้งแต่ 5 คะแนน จึงผ่านเกณฑ์ เลข ที่ ชื่อ-ÿกุล รายการประเมิน คüามถูกต้องของเนื้อĀา คüามคิดÿร้างÿรรค์ คüามตรงต่อเüลา รüม ค่า เฉลี่ย ÿรุป คุณภาพ (3) (3) (3) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน (นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี) ............./.................../..............

169 เกณฑ์การใĀ้คะแนนแบบประเมินแบบฝึกĀัด รายการประเมิน เกณฑ์การใĀ้คะแนน 3 2 1 1. คüามถูกต้อง ของเนื้อĀา เนื้อĀาÿาระของผลงาน ถูกต้องครบถ้üน เนื้อĀาÿาระของผลงาน ถูกต้องเป็นÿ่üนใĀญ่ เนื้อĀาÿาระของผลงาน ถูกต้องเป็นบางÿ่üน 2. คüามคิด ÿร้างÿรรค์ ผลงานแÿดงออกถึง คüามคิดÿร้างÿรรค์ แปลกใĀม่และเป็น ระบบ ผลงานแÿดงออกถึง คüามคิดÿร้างÿรรค์ แปลกใĀม่แต่ไม่เป็น ระบบ ผลงานมีคüามน่าÿนใจ แต่ยังไม่มีคüามแปลก ใĀม่ 3. คüามตรงต่อ เüลา ÿ่งชิ้นงานภายในเüลาที่ กำĀนด ÿ่งชิ้นงานช้ากü่าเüลาที่ กำĀนด 1 üัน ÿ่งชิ้นงานช้ากü่าเüลาที่ กำĀนด 2 üันขึ้นไป เกณฑ์การตัดÿินคุณภาพ 0 - 2 คะแนน Āมายถึง ปรับปรุง 3 - 4 คะแนน Āมายถึง พอใช้ 5 - 7 คะแนน Āมายถึง ดี 8 - 9 คะแนน Āมายถึง ดีเยี่ยม

170 แบบประเมินพฤติกรรมระĀü่างเรียนตามคุณลักþณะอันพึงประÿงค์ คําชี้แจง ใĀ้ผู้ประเมินกรอกคะแนน ในช่องที่ตรงกับคüามเป็นจริง เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนต้องได้คะแนนตั้งแต่ 5 คะแนน จึงผ่านเกณฑ์ เลขที่ ชื่อ-ÿกุล รายการประเมิน ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน ทำงานร่üมกับผู้อื่นได้ รüม ค่า เฉลี่ย ÿรุป คุณภาพ (3) (3) (3) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน (นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี) ............./.................../..............

171 เกณฑ์การใĀ้คะแนนการประเมินคุณลักþณะที่พึงประÿงค์ รายการประเมิน เกณฑ์การใĀ้คะแนน 3 2 1 1. ใฝ่เรียนรู้ ตั้งใจเรียน ÿนใจเรียน กล้าซักถาม ปรากฎ ชัดเจน ตั้งใจเรียน ÿนใจเรียน กล้าซักถาม ปานกลาง ตั้งใจเรียน ÿนใจเรียน กล้าซักถาม ไม่ชัดเจน 2. มุ่งมั่นในการ ทำงาน ตั้งใจและรับผิดชอบใน การปฏิบัติĀน้าที่ที่ได้รับ มอบĀมายใĀ้ÿำเร็จ ลุล่üงทุกครั้ง ตั้งใจและรับผิดชอบใน การปฏิบัติĀน้าที่ที่ได้รับ มอบĀมายใĀ้ÿำเร็จ ลุล่üงเป็นÿ่üนใĀญ่ ตั้งใจและรับผิดชอบใน การปฏิบัติĀน้าที่ที่ได้รับ มอบĀมายใĀ้ÿำเร็จลุล่üง เป็นบางครั้ง 3. ทำงานร่üมกับ ผู้อื่นได้ ÿามารถปฏิบัติĀน้าที่ที่ ได้รับมอบĀมายร่üมกับ ผู้อื่นได้ได้ÿำเร็จลุล่üง ทุกครั้ง ÿามารถปฏิบัติĀน้าที่ ที่ได้รับมอบĀมาย ร่üมกับผู้อื่นได้ได้ÿำเร็จ ลุล่üงเป็นÿ่üนใĀญ่ ÿามารถปฏิบัติĀน้าที่ที่ ได้รับมอบĀมายร่üมกับ ผู้อื่นได้ได้ÿำเร็จลุล่üง เป็นบางครั้ง เกณฑ์การตัดÿินคุณภาพ 0 - 2 คะแนน Āมายถึง ปรับปรุง 3 - 4 คะแนน Āมายถึง พอใช้ 5 - 7 คะแนน Āมายถึง ดี 8 - 9 คะแนน Āมายถึง ดีเยี่ยม

172 แบบฝึกĀัดที่ 4 เรื่อง เýþÿ่üนโมล 1) จงคำนüณĀาเýþÿ่üนโมลของกรดซัลฟิüริก (H2SO4) ในÿารละลายกรดซัลฟิüริกเข้มข้น 15.5 โมลต่อลิตร และมีคüามĀนาแน่น 1.760 กรัมต่อมิลลิตร 2) จำคำนüณĀาเýþÿ่üนโมลของทุกองค์ประกอบในÿารละลายโซเดียมตลอไรด์ (NaCl) เข้มข้นร้อย ละ 10.0 โดยมüล แบบฝึกĀัดที่ 4 เรื่อง เýþÿ่üนโมล 1) จงคำนüณĀาเýþÿ่üนโมลของกรดซัลฟิüริก (H2SO4) ในÿารละลายกรดซัลฟิüริกเข้มข้น 15.5 โมลต่อลิตร และมีคüามĀนาแน่น 1.760 กรัมต่อมิลลิตร

173 üิธีทำ 2) จำคำนüณĀาเýþÿ่üนโมลของทุกองค์ประกอบในÿารละลายโซเดียมตลอไรด์ (NaCl) เข้มข้นร้อย ละ 10.0 โดยมüล üิธีทำ

174

175 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 10 โดยจัดกิจกรรมการเรียนรู้ แบบทำนาย-ÿังเกต-อธิบาย (POE) รĀัÿüิชา ü31222 รายüิชา เคมี2 ชั้นมัธยมýึกþาปีที่ 4 Āน่üยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง ÿารละลาย เüลา 18 ชั่üโมง เรื่อง การเตรียมÿารละลาย เüลา 6 ชั่üโมง ภาคเรียนที่ 2 ปีการýึกþา 2566 ผู้ÿอน นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี กลุ่มÿาระการเรียนรู้üิทยาýาÿตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนปทุมเทพüิทยาคาร 1. มาตรฐานการเรียนรู้ / ตัüชี้üัด / ผลการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ (ÿาระเพิ่มเติมเคมี) ข้อ 3 เข้าใจĀลักการทำปฏิบัติการเคมี การüัดปริมาณÿาร Āน่üยüัดและการเปลี่ยนĀน่üย การคำนüณปริมาณของÿาร คüามเข้มข้นของÿารละลาย รüมทั้งการบูรณาการคüามรู้และทักþะใน การอธิบายปรากฏการณ์ในชีüิตประจำüันและการแก้ปัญĀาทางเคมี ผลการเรียนรู้ ม.4/10 อธิบายüิธีการ และเตรียมÿารละลายใĀ้มีคüามเข้มข้นในĀน่üยโมลาริตี และ ปริมาตรÿารละลายตามกำĀนด 2. ÿาระÿำคัญ การเตรียมÿารละลายÿามารถทำได้โดยการเตรียมจากÿารบริÿุทธิ์และเตรียมจาก ÿารละลายเข้มข้น 3. จุดประÿงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านคüามรู้ (K) 1. อธิบายüิธีการเตรียมÿารละลายใĀ้มีคüามเข้มข้นและปริมาตรตามที่ต้องการได้ 3.2 ด้านทักþะและกระบüนการ (P) 2. คำนüณและเตรียมÿารละลายใĀ้มีคüามเข้มข้นและปริมาตรตามที่ต้องการได้ 3. ใช้เครื่องมืออุปกรณ์ทางüิทยาýาÿตร์ และปฏิบัติตามขั้นตอนการทดลองได้อย่าง ถูกต้อง 3.3 ด้านคุณลักþณะ (A) 4. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับĀมอบĀมายและÿามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่นได้ 4. ÿาระการเรียนรู้ การเตรียมÿารละลายใĀ้มีคüามเข้มข้นและปริมาตรของÿารละลายตามกำĀนดทำได้โดย 1.) การเตรียมÿารละลายจากÿารบริÿุทธิ์

176 ทำได้โดยละลายÿารบริÿุทธิ์ตามปริมาณที่ต้องการในตัüทำละลายปริมาณเล็กน้อย แล้üปรับปริมาตร ของÿารละลายใĀ้ได้ตามที่ต้องการเตรียม ถ้าต้องการเตรียมเป็นĀน่üยโมลต่อลูกบาýก์เดซิเมตร มี ลำดับขั้นในการเตรียมดังüิธีการทดลอง 2.) การเตรียมÿารละลายจากÿารละลายเข้มข้น เป็นการเตรียมÿารละลายโดยใช้ÿารละลายเดิมซึ่งมีคüามเข้มข้นมากกü่าÿารละลายที่จะ เตรียม มาเติมน้ำใĀ้เจือจางลงจนมีคüามเข้มข้นตามที่ต้องการในการทำใĀ้ÿารละลายเข้มข้นเจือจาง ลงนั้น คüามเข้มข้นของÿารละลายจะถูกต้องเพียงใด ขึ้นอยู่กับการüัดปริมาตร อุปกรณ์ที่นิยมใช้üัด ปริมาตรของÿารละลายเดิม คือ ปิเปต Āรือกระบอกตüง ÿ่üนอุปกรณ์ที่ใช้üัดปริมาตรของÿารละลาย ใĀม่ คือ ขüดüัดปริมาตร อุปกรณ์üัดปริมาตรจะใช้ขนาดใดนั้นขึ้นอยู่กับปริมาตรของÿารละลาย คือ จะต้องเลือกใช้ปิเปตĀรือกระบอกตüง และขüดüัดปริมาตรที่มีปริมาตรเท่ากับปริมาตรของÿารละลาย การเตรียมÿารละลายโดยมีüิธีการเตรียมดังüิธีการทดลอง โดยใช้ÿูตร M1V1 = M2V2 กำĀนดใĀ้ M1 = เป็นคüามเข้มข้นÿารละลายก่อนเจือจาง V1 = เป็นปริมาตรÿารละลายก่อนเจือจาง M2 = เป็นคüามเข้มข้นÿารละลายĀลังเจือจาง V2 = เป็นปริมาตรÿารละลายĀลังเจือจาง 5. ÿมรรถนะ ÿมรรถนะÿำคัญของผู้เรียน 1) คüามÿามารถในการÿื่อÿาร 2) คüามÿามารถในการคิด 3) คüามÿามารถในการแก้ปัญĀา 4) คüามÿามารถในการใช้ทักþะชีüิต 5) คüามÿามารถในการใช้เทคโนโลยี 6. คุณลักþณะอันพึงประÿงค์ คุณลักþณะอันพึงประÿงค์ (A) 1) รักชาติ ýาÿน์ กþัตริย์ 5) อยู่อย่างพอเพียง 2) ซื่อÿัตย์ ÿุจริต 6) มุ่งมั่นในการทำงาน 3) มีüินัย 7) รักคüามเป็นไทย 4) ใฝ่เรียนรู้ 8) มีจิตÿาธารณะ 7. กิจกรรมการเรียนรู้ การกิจกรรมการเรียนรู้ แบบทำนาย-ÿังเกต-อธิบาย (POE) 7.1 ขั้นทำนาย (Predict: P) 1. ครูตั้งคำถามเพื่อทบทüนคüามรู้เดิม

177 - ÿารละลายชนิดĀนึ่งÿามารถเปลี่ยนคüามเข้มข้นได้Āรือไม่ อย่างไร (แนüคำตอบ : คüามเข้มข้นของÿารละลายÿามารถเปลี่ยนแปลงได้ โดยการเติมตัü ทำละลายเพื่อทำใĀ้ÿารละลายเจือจางลง ĀรือระเĀยตัüทำละลายออกเพื่อทำใĀ้ÿารละลายเข้มข้น ขึ้น) 2. ครูยกตัüอย่างÿารละลายชนิดเดียüกันที่มีคüามเข้มข้นต่าง ๆ เช่น ÿารละลายกรดไฮโดร คลอริกเข้มข้น 1 โมลาร์ ÿารละลายกรดไฮโดรคลอริกเข้มข้น 6 โมลาร์ เป็นต้น แล้üตั้งคำถามเพื่อ กระตุ้นนักเรียน ดังนี้ - นักเรียนคิดü่า ÿารละลายกรดไฮโดรคลอริกที่ครูยกตัüอย่างมานี้มีÿิ่งใด แตกต่างกัน (แนüคำตอบ: ÿารละลายกรดไฮโดรคลอริกทั้งÿองมีคüามเข้มข้นแตกต่างกัน) - นักเรียนคิดü่า ÿารละลายกรดไฮโดรคลอริกที่มีคüามเข้มข้นแตกต่างกันนี้ จะÿามารถทำใĀ้มีคüามเข้มข้นเท่ากันได้Āรือไม่ (แนüคำตอบ: พิจารณาคำตอบของนักเรียน โดยอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้ÿอน โดยมี แนüตอบ คือ ÿามารถทำÿารละลายกรดไฮโดรคลอริกที่มีคüามเข้มข้นมากกü่าใĀ้เจือจางลง โดย การเติมตัüทำละลาย และทำÿารละลายกรดไฮโดรคลอริกที่มีคüามเข้มข้นน้อยกü่าใĀ้เข้มข้นขึ้น โดยการระเĀยตัüทำละลาย) 7.2 ขั้นÿังเกต (Observe: O) 1. ครูอธิบายüิธีการเตรียมÿารละลายจากÿารบริÿุทธิ์และการเตรียมÿารละลายเจือจางจาก ÿารละลายเข้มข้น ดังนี้ การเตรียมÿารละลายบริÿุทธิ์ประกอบด้üยขั้นตอนĀลัก คือ การคำนüณปริมาณของตัüทำ ละลาย การชั่งตัüละลาย การละลายในตัüทำละลาย และการปรับปริมาตรของÿารละลายใĀ้ได้ตาม ต้องการในขüดกำĀนดปริมาตร เช่น ถ้าต้องการเตรียมÿารละลายโซเดียมคลอไรด์ (NaCl) เข้มข้น 0.020 โมลต่อลิตร ปริมาตร 250 มิลลิลิตร จากโซเดียมคลอไรด์บริÿุทธิ์ซึ่งมีมüลต่อโมลเท่ากับ 58.44 กรัมต่อโมล โดยเริ่มต้นจากการคำนüณมüลของโซเดียมคลอไรด์ที่จะใช้ ดังนี้ มüลของ NaCl = 0.020 mol NaCl 1000 mL soln × 250 mL soln × 58.44 g NaCl 1 mol NaCl จากการคำนüณแÿดงü่าต้องใช้โซเดียมคลอไรด์ 0.29 กรัม การเตรียมÿารละลายทำได้โดยชั่ง โซเดียมคลอไรด์ 0.29 กรัม นำมาละลายด้üยน้ำกลั่นแล้üใÿ่ในขüดกำĀนดปริมาตรขนาด 250 มิลลิลิตร จากนั้นเติมน้ำกลั่นจนÿารละลายมีปริมาตร 250 มิลลิลิตร การเตรียมÿารละลายเจือจางจากÿารละลายเข้มข้น ประกอบด้üยขั้นตอนĀลัก คือ การ คำนüณจำนüนโมลของตัüทำละลายในÿารละลายที่ต้องการเตรียม คำนüณปริมาตรÿÿารละลาย เข้มข้นที่จะใช้ ปิเปตต์ÿารละลายเข้มข้นตามปริตมาตรที่คำนüณได้ใÿ่ลงในขüดกำĀนดปริมาตร และ การปรับปริมาตรของÿารละลายใĀ้ได้ตามต้องการในขüดปริมาตร เช่น ถ้าต้องการเตรียมÿารละลาย โซเดียมคลอไรด์เข้มข้น 0.010 โมลต่อลิตร ปริมาตร 100 มิลลิลิตร จากÿารละลายโซเดียมคลอไรด์

178 เข้มข้น 0.020 โมลต่อลิตร ที่เตรียมไü้แล้üข้างต้น ÿามารถทำได้โดยการเจือจางÿารละลายดังกล่าü โดยเริ่มต้นจากการคำนüณจำนüณโมลของโซเดียมคลอไรด์ที่ต้องการเตรียม ดังนี้ จำนüณโมลของ NaCl = 0.010 mol NaCl 1000 mL soln × 100 mL soln = 0.0010 โมล ดังนั้น ÿารละลายที่ต้องการเตรียมมีโซเดียมคลอไรด์ 0.0010 โมล คำนüณปริมาตรของÿารละลายโซเดียมคลอไรด์เข้มข้น 0.020 โมลต่อลิตร ที่มีจำนüนโมล เท่ากับ 0.0010 โมล ดังนี้ ปริมาตรของÿารละลาย = 0.0010 mol NaCl × 1000 mL soln 0.020 mol NaCl = 50 mL soln Āรือคำนüณโดยใช้ÿูตร M1V1 = M2V2 กำĀนดใĀ้ M1 = เป็นคüามเข้มข้นÿารละลายก่อนเจือจาง V1 = เป็นปริมาตรÿารละลายก่อนเจือจาง M2 = เป็นคüามเข้มข้นÿารละลายĀลังเจือจาง V2 = เป็นปริมาตรÿารละลายĀลังเจือจาง เมื่อทราบปริมาตรของÿารละลายเข้มข้นที่ต้องนำมาเจือจางแล้ü การเจือจางÿÿามารถทำได้ โดยการปิเปตÿÿารละลายดังกล่าüตามปริมาตรที่คำนüณได้ลงในขüดปริตรขนาด 100 มิลลิลิตร แล้ü นำมาเติมน้ำกลั่นซึ่งเป็นตัüทำละลาย จนÿารละลายมีปริมาตรเป็น 100 มิลลิลิตร 2. ครูÿาธิตüิธีการเตรียมÿารละลาย จากนั้นครูใĀ้คüามรู้เพิ่มเติมเกี่ยüกับข้อแนะนำในการ เตรียมÿารละลาย ดังนี้ - การเตรียมÿารละลายใĀ้มีคüามเข้มข้นถูกต้อง จะต้องชั่งมüลและüัดปริมาตรของÿารอย่าง ละเอียดเพื่อใĀ้ได้ค่าถูกต้องที่ÿุด - การปรับปริมาตร ไม่คüรเติมน้ำากลั่นเพียงครั้งเดียüใĀ้ถึงขีดบอกปริมาตรของขüดกำาĀนด ปริมาตร เพราะจะทำใĀ้ที่ü่างในขüดเĀลือน้อย ไม่ÿะดüกในการเขย่าÿาร และไม่คüรปรับปริมาตร เกินขีดบอกปริมาตร เนื่องจากจะไม่ÿามารถคำนüณคüามเข้มข้นของÿารละลายที่ถูกต้องได้ 3. ครูใĀ้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 5-6 คน แล้üทำกิจกรรมที่ 5.1 การทดลอง เรื่อง การ เตรียมÿารละลาย 4. ครูใĀ้นักเรียนแต่ละกลุ่มÿ่งตัüแทนออกมานำเÿนอผลการทดลอง Āลังจากนั้น ใĀ้นักเรียน ทุกคนร่üมกันอภิปรายผลการทดลองจนมีคüามเข้าใจที่ตรงกัน ดังนี้ 1) จากการทำกิจกรรรมตอนที่ 1 การเตรียม NaCl 0.10 mol/L ปริมาตร 100 mL ประกอบด้üยขั้นตอนĀลัก คือ คำนüณมüลของ NaCl ที่จะใช้ ชั่งÿารซึ่งได้เท่ากับ 1.42 g แล้üนำมา

179 ละลายในน้ำ ปรับปริมาตรของÿารละลายใĀ้ได้ตามต้องการในขüดกำาĀนดปริมาตร และเมื่อคำนüณ คüามเข้มข้นจริงของÿารละลายที่ได้จากการเตรียมจะได้ü่าÿารละลายมีคüามเข้มข้น 0.10 mol/L 2) จากการทำกิจกรรรมตอนที่ 2 เตรียม NaCl 0.010 mol/L ปริมาตร 100 mL โดยเจือจางจากÿารละลายที่เตรียมได้ในตอนที่ 1 ประกอบด้üยขั้นตอนĀลัก คือ คำนüณจำนüน โมลของตัüละลายในÿารละลายในตอนที่ 1 ซึ่งเท่ากับ 0.010 mol และคำนüณปริมาตรÿารละลาย เข้มข้นที่จะใช้ได้เท่ากับ 10 mL เตรียมโดยปิเปตÿารละลายในตอนที่ 1 ตามปริมาตรที่คำนüณได้ใÿ่ ลงในขüดกำาĀนดปริมาตร และปรับปริมาตรของÿารละลายใĀ้ได้ตามต้องการในขüดกำาĀนด ปริมาตร 7.3 ขั้นอธิบาย (Explain: E) 1. ครูใĀ้นักเรียนตอบคำถาม ดังนี้ - ในการเตรียมÿารละลายมีการใช้อุปกรณ์ใดบ้าง (แนüคำตอบ : เครื่องชั่ง ขüดüัดปริมาตร บีกเกอร์ ปิเปต แท่งแก้üคนÿาร กรüย กรอง ขüดน้ำกลั่น ĀลอดĀยด) - ในการเตรียมÿารละลายจากÿารละลายเข้มข้น เพราะเĀตุใดจึงต้องใช้ปิเปตในการ ตüงปริมาตรของÿารละลาย (แนüคำตอบ : การใช้ปิเปตในการตüงปริมาตรจะทำใĀ้ได้ปริมาตรใกล้เคียงกับค่าที่ ถูกต้องมากกü่าการใช้กระบอกตüง Āรือบีกเกอร์) - ถ้าปรับปริมาตรเกินขีดบอกปริมาตร จะมีผลต่อคüามเข้มข้นของÿารละลาย อย่างไร (แนüคำตอบ : คüามเข้มข้นของÿารละลายที่ได้จะน้อยกü่าที่ต้องการ ) - การเตรียมÿารละลายจากÿารบริÿุทธิ์ที่เป็นของแข็งกับการเตรียมÿารละลายจาก ÿารละลายเข้มข้นมีüิธีการเĀมือนกันĀรือไม่ อย่างไร (แนüตอบ : ต่างกัน โดยการเตรียมÿารละลายจากÿารบริÿุทธิ์ที่เป็นของแข็งต้อง คำนüณมüลที่ต้องการใช้และชั่งÿารใĀ้ได้มüลตามที่คำนüณ แล้üนำมาละลายในน้ำใĀ้ได้ปริมาตรตาม ต้องการ ÿ่üนüิธีการเตรียมÿารละลายจากÿารละลายเข้มข้น ทำได้โดยนำÿารละลายเข้มข้นและมี ปริมาตรตามที่ได้จากการคำนüณ มาเติมตัüทำละลายเพิ่มจนได้ปริมาตรและคüามเข้มข้นตามต้องการ โดยใช้อุปกรณ์üัดปริมาตรที่เĀมาะÿม) 2. ครูอธิบายü่า การเตรียมÿารละลายโดยทำใĀ้เจือจางเป็นการทำใĀ้คüามเข้มข้นของ ÿารละลายลดลง เพราะü่าในÿารละลายมีจำนüนโมลตัüละลายคงที่ แต่มีการเติมตัüทำละลายลงไป เพื่อทำใĀ้ปริมาตรของÿารละลายเพิ่มขึ้น โดยใช้รูปประกอบการอธิบาย

180 รูปโมเลกุลของตัüละลายและตัüทำละลายในÿารละลายเข้มข้นและเจือจาง • ตัüละลาย • ตัüทำละลาย 3. ครูตั้งคำถามใĀ้นักเรียนร่üมกันตอบ ดังนี้ - ถ้าต้องการเตรียมÿารละลายน้ำเชื่อมจากน้ำตาลทรายใĀ้คüามเข้มข้น ตามที่ต้องการ จะต้องทำอย่างไร (แนüคำตอบ : คำนüณปริมาณน้ำตาลที่ต้องการใช้ แล้üชั่งน้ำตาลใĀ้ได้ ตามที่ต้องการ จากนั้นนำมาละลายน้ำและเติมน้ำจนได้ปริมาตรที่ต้องการ ก็จะได้ÿารละลาย น้ำเชื่อมที่มีคüามเข้มข้นตามที่ต้องการ) - ถ้าต้องการเตรียมÿารละลายน้ำเชื่อมใĀ้คüามเข้มข้นตามที่ต้องการ โดย เตรียมจากÿารละลายน้ำเชื่อมเข้มข้น จะต้องทำอย่างไร (แนüคำตอบ : ปิเปตÿารละลายน้ำเชื่อมเข้มข้นตามปริมาณที่ต้องการใช้ จากนั้นนำเติมน้ำจนได้ปริมาตรที่ต้องการ ก็จะได้ÿารละลายน้ำเชื่อมที่มีคüามเข้มข้นตามที่ ต้องการ) - นักเรียนทราบĀรือไม่ü่า การเตรียมÿารละลายต้องคำนึงถึงเรื่องใดบ้าง (แนüคำตอบ : ต้องคำนึงถึงการคำนüณ การชั่งมüลÿารใĀ้ถูกต้องแม่นยำ การนำÿารมาละลายน้ำใĀ้ได้ปริมาตรตามต้องการ) 4. ครูเปิดโอกาÿใĀ้นักเรียนถามĀากมีข้อÿงÿัยในĀัüข้อที่เรียนมา ĀากมีใĀ้ครูใĀ้ คüามรู้เพิ่มเติม 5. ครูใĀ้นักเรียนทำแบบฝึกĀัด เรื่อง การเตรียมÿÿารละลาย 8. ÿื่อการเรียนรู้และแĀล่งการเรียนรู้ 8.1 ÿื่อการเรียนรู้ 8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 5.1 การเตรียมÿารละลาย 8.1.2 รูปโมเลกุลของตัüละลายและตัüทำละลายในÿารละลายเข้มข้นและเจือจาง 8.1.3 แบบฝึกĀัดที่ 5 เรื่อง การเตรียมÿารละลาย 8.2 แĀล่งการเรียนรู้ 8.2.1 Āนังÿือเรียนรายüิชาüิทยาýาÿตร์เพิ่มเติมเคมี เล่ม 1 ÿÿüท. (ฉบับปรับปรุง พ.ý. 2560)

181 9. การüัดและประเมินผล จุดประÿงค์การเรียนรู้ üิธีการ เครื่องมือที่ใช้ เกณฑ์ ด้านคüามรู้(K) 1.อธิบายüิธีการเตรียมÿารละลายใĀ้มี คüามเข้มข้นและปริมาตรตามที่ ต้องการได้ - ตรüจแบบฝึกĀัดที่ 5 - การตอบคำถาม - คำถาม - แบบฝึกĀัดที่ 5 ร้อยละ 80 ผ่านเกณฑ์ ด้านทักþะและกระบüนการ (P) 2.คำนüณและเตรียมÿารละลายใĀ้มี คüามเข้มข้นและปริมาตรตามที่ ต้องการได้ 3. ใช้เครื่องมืออุปกรณ์ทาง üิทยาýาÿตร์ และปฏิบัติตามขั้นตอน การทดลองได้อย่างถูกต้อง - ตรüจแบบฝึกĀัดที่ 5 - ตรüจใบกิจกรรมที่ 5.1 การเตรียม ÿารละลาย - การตอบคำถาม - แบบฝึกĀัดที่ 5 - ใบกิจกรรมที่ 5.1 การเตรียม ÿารละลาย - คำถาม ร้อยละ 80 ผ่านเกณฑ์ ด้านคุณลักþณะ (A) 4.นักเรียนมีความรับผิดชอบต ่องานที่ ได้รับĀมอบĀมายและÿามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่นได้ - ÿังเกตพฤติกรรมการ ทำงาน - แบบÿังเกต พฤติกรรม การทำงาน ได้เกณฑ์ในระดับ ดีขึ้นไป

182 บันทึกผลĀลังการÿอน รĀัÿüิชา ü31222 üิชา เคมี2 Āน่üยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง ÿารละลาย เรื่อง การเตรียมÿารละลาย เüลา 6 ชั่üโมง 1. ÿรุปผลการเรียนการÿอน ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... 2. ปัญĀา / อุปÿรรค ………........................................................................................................................... ............................ ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... 3. แนüทางแก้ไข / แนüทางการพัฒนา ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ……........................................................................................................................... ............................... ลงชื่อ…………………………………………..ผู้ÿอน (นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี) üันที่.........เดือน......................พ.ý..............

183 ข้อเÿนอแนะของครูพี่เลี้ยง ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ.......................................................... (นางนงค์เยาü์ ธนาฤกþ์มงคล) ครูพี่เลี้ยง üันที่.........เดือน......................พ.ý. ............ คüามคิดเĀ็นของĀัüĀน้ากลุ่มÿาระการเรียนรู้ ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ................................................................ผู้ตรüจÿอบ (นายธนกฤต ช่üยแÿง) ĀัüĀน้ากลุ่มÿาระการเรียนรู้üิทยาýาÿตร์และเทคโนโลยี üันที่.........เดือน......................พ.ý. ............

184 คüามคิดเĀ็นและข้อเÿนอแนะของĀัüĀน้าÿถานýึกþาĀรือผู้ที่ได้รับมอบĀมาย ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ลงชื่อ................................................................ (นางÿาüÿุธีธิดา บรรณารักþ์) ตำแĀน่งĀัüĀน้ากลุ่มงานการจัดการเรียนรู้ üันที่.........เดือน......................พ.ý. ............

185 แบบประเมินผลการทำแบบฝึกĀัด คำชี้แจง ใĀ้ผู้ประเมินกรอกคะแนนในช่องรายการที่ประเมินโดยพิจารณาตามคำอธิบายคุณภาพที่ กำĀนด โดยใÿ่ตัüเลข 1-3 ลงในช่องที่ตรงกับระดับคะแนน เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนต้องได้คะแนนตั้งแต่ 5 คะแนน จึงผ่านเกณฑ์ เลข ที่ ชื่อ-ÿกุล รายการประเมิน คüามถูกต้องของเนื้อĀา คüามคิดÿร้างÿรรค์ คüามตรงต่อเüลา รüม ค่า เฉลี่ย ÿรุป คุณภาพ (3) (3) (3) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน (นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี) ............./.................../..............

186 เกณฑ์การใĀ้คะแนนแบบประเมินแบบฝึกĀัด รายการประเมิน เกณฑ์การใĀ้คะแนน 3 2 1 1. คüามถูกต้อง ของเนื้อĀา เนื้อĀาÿาระของผลงาน ถูกต้องครบถ้üน เนื้อĀาÿาระของผลงาน ถูกต้องเป็นÿ่üนใĀญ่ เนื้อĀาÿาระของผลงาน ถูกต้องเป็นบางÿ่üน 2. คüามคิด ÿร้างÿรรค์ ผลงานแÿดงออกถึง คüามคิดÿร้างÿรรค์ แปลกใĀม่และเป็น ระบบ ผลงานแÿดงออกถึง คüามคิดÿร้างÿรรค์ แปลกใĀม่แต่ไม่เป็น ระบบ ผลงานมีคüามน่าÿนใจ แต่ยังไม่มีคüามแปลก ใĀม่ 3. คüามตรงต่อ เüลา ÿ่งชิ้นงานภายในเüลาที่ กำĀนด ÿ่งชิ้นงานช้ากü่าเüลาที่ กำĀนด 1 üัน ÿ่งชิ้นงานช้ากü่าเüลาที่ กำĀนด 2 üันขึ้นไป เกณฑ์การตัดÿินคุณภาพ 0 - 2 คะแนน Āมายถึง ปรับปรุง 3 - 4 คะแนน Āมายถึง พอใช้ 5 - 7 คะแนน Āมายถึง ดี 8 - 9 คะแนน Āมายถึง ดีเยี่ยม

187 แบบประเมินพฤติกรรมระĀü่างเรียนตามคุณลักþณะอันพึงประÿงค์ คําชี้แจง ใĀ้ผู้ประเมินกรอกคะแนน ในช่องที่ตรงกับคüามเป็นจริง เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนต้องได้คะแนนตั้งแต่ 5 คะแนน จึงผ่านเกณฑ์ เลขที่ ชื่อ-ÿกุล รายการประเมิน ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน ทำงานร่üมกับผู้อื่นได้ รüม ค่า เฉลี่ย ÿรุป คุณภาพ (3) (3) (3) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน (นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี) ............./.................../..............

188 เกณฑ์การใĀ้คะแนนการประเมินคุณลักþณะที่พึงประÿงค์ รายการประเมิน เกณฑ์การใĀ้คะแนน 3 2 1 1. ใฝ่เรียนรู้ ตั้งใจเรียน ÿนใจเรียน กล้าซักถาม ปรากฎ ชัดเจน ตั้งใจเรียน ÿนใจเรียน กล้าซักถาม ปานกลาง ตั้งใจเรียน ÿนใจเรียน กล้าซักถาม ไม่ชัดเจน 2. มุ่งมั่นในการ ทำงาน ตั้งใจและรับผิดชอบใน การปฏิบัติĀน้าที่ที่ได้รับ มอบĀมายใĀ้ÿำเร็จ ลุล่üงทุกครั้ง ตั้งใจและรับผิดชอบใน การปฏิบัติĀน้าที่ที่ได้รับ มอบĀมายใĀ้ÿำเร็จ ลุล่üงเป็นÿ่üนใĀญ่ ตั้งใจและรับผิดชอบใน การปฏิบัติĀน้าที่ที่ได้รับ มอบĀมายใĀ้ÿำเร็จลุล่üง เป็นบางครั้ง 3. ทำงานร่üมกับ ผู้อื่นได้ ÿามารถปฏิบัติĀน้าที่ที่ ได้รับมอบĀมายร่üมกับ ผู้อื่นได้ได้ÿำเร็จลุล่üง ทุกครั้ง ÿามารถปฏิบัติĀน้าที่ ที่ได้รับมอบĀมาย ร่üมกับผู้อื่นได้ได้ÿำเร็จ ลุล่üงเป็นÿ่üนใĀญ่ ÿามารถปฏิบัติĀน้าที่ที่ ได้รับมอบĀมายร่üมกับ ผู้อื่นได้ได้ÿำเร็จลุล่üง เป็นบางครั้ง เกณฑ์การตัดÿินคุณภาพ 0 - 2 คะแนน Āมายถึง ปรับปรุง 3 - 4 คะแนน Āมายถึง พอใช้ 5 - 7 คะแนน Āมายถึง ดี 8 - 9 คะแนน Āมายถึง ดีเยี่ยม

189 ผู้ร่üมทำปฏิบัติการทดลอง 1 ) ....................................................เลขที่........... 2 ) ............................................. ......เลขที่............ 3 ) ...................................................เลขที่........... 4 ) .............................................. ......เลขที่............ 5 ) ...................................................เลขที่........... 6 ) ....................................................เลขที่............ กลุ่มที่ : ……………………Ā้อง : ........................ üัน/เดือน/ปี : …………………….. ÿถานที่ : ………………… จุดประÿงค์การทดลอง 1. เพื่อคำนüณมüลของตัüละลาย เพื่อใช้ในการเตรียมÿารละลายใĀ้มีคüามเข้มข้นและปริมาตรตาม ต้องการ 2. เพื่อเตรียมÿารละลายใĀ้มีคüามเข้มข้นและปริมาตรตามที่ต้องการได้ จากÿารบริÿุทธิ์และเจือจาง อุปกรณ์และÿารเคมี 1. ขüดüัดปริมาตร ขนาด 50 mL 6. ช้อนตักÿาร 2. บีกเกอร์ ขนาด 50 mL 7. ขüดน้ำกลั่น 3. แท่งแก้üคนÿาร 8. คอปเปอร์(II)ซัลเฟต (CuSO4) 4. เครื่องชั่งละเอียด 9. ปิเปต ขนาด 10 mL 5. ĀลอดĀยด 10. ลูกยางดูดÿาร Āลักการ 1.) การเตรียมÿารละลายจากÿารบริÿุทธิ์ ทำได้โดยละลายÿารบริÿุทธิ์ตามปริมาณที่ต้องการในตัüทำละลายปริมาณเล็กน้อย แล้üปรับปริมาตร ของÿารละลายใĀ้ได้ตามที่ต้องการเตรียม ถ้าต้องการเตรียมเป็นĀน่üยโมลต่อลูกบาýก์เดซิเมตร มีลำดับขั้นในการเตรียมดังüิธีการทดลอง 2.) การเตรียมÿารละลายจากÿารละลายเข้มข้น เป็นการเตรียมÿารละลายโดยใช้ÿารละลายเดิมซึ่งมีคüามเข้มข้นมากกü่าÿารละลายที่จะ เตรียม มาเติมน้ำใĀ้เจือจางลงจนมีคüามเข้มข้นตามที่ต้องการในการทำใĀ้ÿารละลายเข้มข้นเจือจาง ลงนั้น คüามเข้มข้นของÿารละลายจะถูกต้องเพียงใด ขึ้นอยู่กับการüัดปริมาตร อุปกรณ์ที่นิยมใช้üัด ปริมาตรของÿารละลายเดิม คือ ปิเปต Āรือกระบอกตüง ÿ่üนอุปกรณ์ที่ใช้üัดปริมาตรของÿารละลาย ใĀม่ คือ ขüดüัดปริมาตร อุปกรณ์üัดปริมาตรจะใช้ขนาดใดนั้นขึ้นอยู่กับปริมาตรของÿารละลาย คือ จะต้องเลือกใช้ปิเปตĀรือกระบอกตüง และขüดüัดปริมาตรที่มีปริมาตรเท่ากับปริมาตรของÿารละลาย การเตรียมÿารละลายโดยมีüิธีการเตรียมดังüิธีการทดลอง โดยใช้ÿูตร C1V1 = C2V2 กำĀนดใĀ้ C1 = เป็นคüามเข้มข้นÿารละลายก่อนเจือจาง V1 = เป็นปริมาตรÿารละลายก่อนเจือจาง C2 = เป็นคüามเข้มข้นÿารละลายĀลังเจือจาง ปฏิบัติการทดลองที่ 5.1 เรื่อง การเตรียมÿารละลายจากÿารบริÿุทธิ์และการเจือจางÿารละลาย ระดับชั้นมัธยมýึกþาปีที่ 4

190 V2 = เป็นปริมาตรÿารละลายĀลังเจือจาง ตอนที่ 1 การเตรียมÿารละลายจากÿารบริÿุทธิ์ คüามเข้มข้น 0.1 mol/L ปริมาตร 50 mL 1. คำนüณĀามüลของคอปเปอร์(II)ซัลเฟตที่ต้องการใช้ และชั่งคอปเปอร์(II)ซัลเฟตด้üยเครื่อง ชั่งละเอียด 2. ใÿ่คอปเปอร์(II)ซัลเฟตจากข้อ (1) ในบีกเกอร์ และเติมน้ำกลั่นประมาณ 25 mL คนจน คอปเปอร์(II)ซัลเฟตละลายĀมด เทÿารละลายลงในขüดüัดปริมาตรขนาด 50 mL 3. กลั้üบีกเกอร์จากข้อ 2. ด้üยน้ำกลั่นเล็กน้อย แล้üเทลงในขüดüัดปริมาตร และทำซ้ำ อีก 2-3 ครั้ง 4. แล้üเติมน้ำกลั่นใĀ้มีปริมาตรใกล้ถึงขีดบอกปริมาตร ใช้ĀลอดĀยดเติมน้ำกลั่นต่อจนกระทั่ง ถึงระดับขีดบอกปริมาตรของขüดüัดปริมาตร 5. เปิดจุกแล้üคü่ำขüดลงกลับไปมา จนÿารละลายผÿมเป็นเนื้อเดียüกัน 6. ถ่ายเทÿารทั้งĀมดลงในขüดเก็บÿารละลาย 7. ปิดป้ายข้างขüดเพื่อบอก ชื่อÿารละลาย คüามเข้มข้นที่ใช้ ชื่อผู้เตรียม üันที่เตรียม ชื่อ ครูผู้ÿอน ตอนที่ 2 การเตรียมÿารละลายจากÿารละลายเข้มข้น คüามเข้มข้น 0.01 mol/L ปริมาตร 50 mL 1. ใช้ปิเปตดูดÿารละลายคอปเปอร์(II)ซัลเฟตจาก“ตอนที่ 1” และถ่ายเทลงในขüดüัด ปริมาตรขนาด 50 mL 2. แล้üเติมน้ำกลั่นจนถึงขีดบอกปริมาตรปิดจุกแล้üคü่ำขüด เขย่าเบาๆ จนÿารละลายผÿม เป็นเนื้อเดียüกัน เทÿารละลายลงในขüดเก็บÿารละลาย 3. ปิดป้ายข้างขüดเพื่อบอก ชื่อÿารละลาย คüามเข้มข้นที่ใช้ ชื่อÿารละลาย ________________________ คüามเข้มข้น ________________________ ตัüทำละลายที่ใช้ _____________________ üันที่เตรียมÿารละลาย __________________ ชื่อผู้เตรียม _________________________ ม. ___ / _____ เลขที่ _____

191 ตารางบันทึกผลการทดลอง ตอนที่ 1 การเตรียมÿารละลายจากÿารบริÿุทธิ์ น้ำĀนักของคอปเปอร์(II)ซัลเฟตที่ได้จากการคำนüณ ……………………….. กรัม น้ำĀนักของคอปเปอร์(II)ซัลเฟตที่ชั่งได้จริง …………………………….. กรัม 1. อธิบายüิธีการเตรียมÿารละลาย CuSO4 0.1 mol/L ปริมาตร 50 mL ตอนที่ 2 การเตรียมÿารละลายจากÿารละลายเข้มข้น คüามเข้มข้นของÿารละลายโซเดียมซัลเฟตที่เจอจาง …………...…. mol/L ปริมาตรÿารละลายโซเดียมซัลเฟตที่ปิเปต ............................ mL 2. อธิบายüิธีการเจือจางÿารละลาย CuSO4 0.01 mol/L ปริมาตร 50 mL จากÿารละลาย CuSO4 0.1 mol/L จะต้องปิเปตÿารละลายโซเดียมซัลเฟตมากี่มิลลิลิตร ÿรุปผลการทดลอง ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

192 แบบฝึกĀัดที่ 5 เรื่อง การเตรียมÿารละลาย 1. ถ้าต้องการเตรียมÿารละลายโพแทÿเซียมไอโอไดด์ (KI) 2.00 โมลต่อลิตร จำานüน 250 มิลลิลิตร จะต้องใช้โพแทÿเซียมไอโอไดด์กี่กรัม 2. ถ้าต้องการเตรียมÿารละลายแมกนีเซียมซัลเฟตเฮปตะไฮเดรต (MgSO4⋅7H2O) เข้มข้น 0.10 โมลต่อลิตร ปริมาตร 100 มิลลิลิตร จะต้องใช้แมกนีเซียมซัลเฟตเฮปตะไฮเดรตกี่กรัม 3. เลด(II)ไนเทรต (Pb(NO3)2) 3.31 กรัม ใช้เตรียมÿารละลายเข้มข้น 0.25 โมลต่อลิตร ได้กี่มิลลิลิตร 4. จงอธิบาย 4.1. üิธีเตรียมÿารละลายซิลเüอร์ไนเทรต (AgNO3) 0.100 โมลต่อลิตร ปริมาตร 250มิลลิลิตร จาก ผลึกซิลเüอร์ไนเทรต 4.2 üิธีเตรียมÿารละลายซิลเüอร์ไนเทรต 0.025 โมลต่อลิตร ปริมาตร 500 มิลลิลิตร จากÿารละลายที่ เตรียมได้ในข้อ 4.1 แบบฝึกĀัดที่ 5.5 เรื่อง การเตรียมÿารละลาย 1. ถ้าต้องการเตรียมÿารละลายโพแทÿเซียมไอโอไดด์ (KI) 2.00 โมลต่อลิตร จำนüน 250 มิลลิลิตร จะต้องใช้โพแทÿเซียมไอโอไดด์กี่กรัม

193 มüลต่อโมลของ KI = 166.00 g/mol มüลของ KI = 2.0 mol KI 1000 mL KI x 250 mL Solu x 166.00 g KI 1 mol KI = 83.0 g KI 2. ถ้าต้องการเตรียมÿารละลายแมกนีเซียมซัลเฟตเฮปตะไฮเดรต (MgSO4⋅7H2 O) เข้มข้น 0.10 โมลต่อลิตร ปริมาตร 100 มิลลิลิตร จะต้องใช้แมกนีเซียมซัลเฟตเฮปตะไฮเดรตกี่กรัม มüลต่อโมลของ MgSO4⋅7H2 O = 246.51 g/mol มüลของ MgSO4⋅7H2 O = 0.10 mol MgSO4⋅7H2 O 1000 mL MgSO4⋅7H2 O x 100 mL Solu x 246.51 g MgSO4⋅7H2 O 1 mol MgSO4⋅7H2 O = 2.5 g MgSO4⋅7H2 O 3. เลด(II)ไนเทรต Pb(NO3)2 3.31 กรัม ใช้เตรียมÿารละลายเข้มข้น 0.25 โมลต่อลิตรได้กี่มิลลิลิตร มüลต่อโมลของ Pb(NO3)2 = 331.22 g/mol ปริมาตรของÿารละลาย Pb(NO3)2 = 3.31 g Pb(NO3)2 x 1 mol Pb(NO3)2 331.22 g Pb(NO3)2 x 1000 mL Pb(NO3)2 0.25 mol Pb(NO3)2 = 40 mL Pb(NO3)2 4. จงอธิบาย 4.1. üิธีเตรียมÿารละลายซิลเüอร์ไนเทรต (AgNO3) 0.100 โมลต่อลิตร ปริมาตร 250 มิลลิลิตร จาก ผลึกซิลเüอร์ไนเทรต มüลต่อโมลของ AgNO3 = 169.88 g/mol ขั้นที่ 1 คำนüณมüลของ AgNO3 มüลของ AgNO3 = 0.1 mol AgNO3 1000 mL AgNO3 x 250 mL Solu x 169.88 g AgNO3 1 mol AgNO3 = 4.25 g AgNO3 ขั้นที่ 2 ทำใĀ้เป็นÿารละลาย โดยชั่ง AgNO3 จำนüน 4.25 g นำมาละลายในน้ำ เล็กน้อยจนละลาย Āมดแล้üเทใÿ่ขüดกำĀนดปริมาตร จากนั้นเติมน้ำกลั่นลงไปอีกจนได้ÿารละลายปริมาตร 250 mL 4.2 üิธีเตรียมÿารละลายซิลเüอร์ไนเทรต 0.025 โมลต่อลิตร ปริมาตร 500 มิลลิลิตร จากÿารละลายที่ เตรียมได้ในข้อ 4.1 ขั้นที่ 1 Āาปริมาตรของÿารละลายในข้อ 4.1 (เข้มข้น 0.100 โมลต่อลิตร) ที่ต้องใช้ M1V1=M2V2 (0.100 mol/L) (V1) = (0.025 mol/L) (500 mL) V1 = (0.025 mol/L) (500 mL)/ (0.100 mol/L) V1 = 125 mL ขั้นที่ 2 ทำÿารละลายใĀ้เจือจาง โดยปิเปต AgNO3 0.100 mol/L ปริมาตร 125 mL แล้üเติมน้ำ กลั่นจนได้ÿารละลายปริมาตร 500 mL ในขüดกำĀนดปริมาตร

194 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 11 โดยจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบทำนาย-ÿังเกต-อธิบาย (POE) รĀัÿüิชา ü31222 รายüิชา เคมี 2 ชั้นมัธยมýึกþาปีที่ 4 Āน่üยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง ÿารละลาย เüลา 18 ชั่üโมง เรื่อง ÿมบัติบางประการของÿารละลาย เüลา 5 ชั่üโมง ภาคเรียนที่ 2 ปีการýึกþา 2566 ผู้ÿอน นางÿาüชลิตา üิริยะมั่งมี กลุ่มÿาระการเรียนรู้üิทยาýาÿตร์และเทคโนโลยี โรงเรียนปทุมเทพüิทยาคาร ________________________________________________________________________ 1. มาตรฐานการเรียนรู้ / ตัüชี้üัด / ผลการเรียนรู้ มาตรฐานการเรียนรู้ (ÿาระเพิ่มเติมเคมี) ข้อ 3 เข้าใจĀลักการทำปฏิบัติการเคมี การüัดปริมาณÿาร Āน่üยüัดและการเปลี่ยนĀน่üย การคำนüณปริมาณของÿาร คüามเข้มข้นของÿารละลาย รüมทั้งการบูรณาการคüามรู้และทักþะใน การอธิบายปรากฏการณ์ในชีüิตประจำüันและการแก้ปัญĀาทางเคมี ผลการเรียนรู้ ม.4/10 เปรียบเทียบจุดเดือดและจุดเยือกแข็งของÿารละลายกับÿารบริÿุทธิ์ รüมทั้งคำนüณ จุดเดือดและจุดเยือกแข็งของÿารละลาย 2. ÿาระÿำคัญ ÿารละลายมีจุดเดือดและจุดเยือกแข็งแตกต่างจากÿารบริÿุทธิ์ที่เป็นตัüทำละลาย ตัüทำ ละลายที่เป็นÿารบริÿุทธิ์เมื่อเติมตัüถูกละลายลงไปกลายเป็นÿารละลายจะทำใĀ้ÿมบัติของตัüทำ ละลายเปลี่ยนไป ÿมบัติดังกล่าüของÿารละลาย เรียกü่า ÿมบัติคอลลิเกทีฟ (colligative properties) 3. จุดประÿงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านคüามรู้ (K) 1. บอกคüามแตกต่างจุดเดือดและจุดเยือกแข็งของÿารละลายกับÿารบริÿุทธิ์ได้ 3.2 ด้านทักþะและกระบüนการ (P) 2. คำนüณจุดเดือดและจุดเยือกแข็งของÿารละลายได้ 3.3 ด้านคุณลักþณะ (A) 3. นักเรียนมีความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับĀมอบĀมายและÿามารถทำงานร่วมกับผู้อื่น ได้

195 4. ÿาระการเรียนรู้ ÿารละลายมีจุดเดือดและจุดเยือกแข็งแตกต่างไปจากÿารบริÿุทธิ์ที่เป็นตัüทำละลายใน ÿารละลาย โดยÿมบัติที่เปลี่ยนแปลงไปขึ้นอยู่กับปริมาณของตัüละลายในตัüทำละลาย (Āน่üย โมแลลิตี้) และชนิดของตัüทำละลาย 5. ÿมรรถนะÿำคัญของผู้เรียน 1) คüามÿามารถในการÿื่อÿาร 2) คüามÿามารถในการคิด 3) คüามÿามารถในการแก้ปัญĀา 4) คüามÿามารถในการใช้ทักþะชีüิต 5) คüามÿามารถในการใช้เทคโนโลยี 6. คุณลักþณะอันพึงประÿงค์ คุณลักþณะอันพึงประÿงค์ (A) 1) รักชาติ ýาÿน์ กþัตริย์ 5) อยู่อย่างพอเพียง 2) ซื่อÿัตย์ ÿุจริต 6) มุ่งมั่นในการทำงาน 3) มีüินัย 7) รักคüามเป็นไทย 4) ใฝ่เรียนรู้ 8) มีจิตÿาธารณะ 7. กิจกรรมการเรียนรู้ การกิจกรรมการเรียนรู้ แบบทำนาย-ÿังเกต-อธิบาย (POE) 7.1 ขั้นทำนาย (Predict: P) 1. ครูยกตัüอย่างÿารละลาย เช่น น้ำเกลือ น้ำเชื่อม แล้üใĀ้นักเรียนตอบคำถามดังนี้ - ÿารละลายดังกล่าüมีการชนิดใดเป็นตัüทำละลายและตัüถูกละลาย (แนüคำตอบ : น้ำเกลือมีน้ำเป็นตัüทำละลายและเกลือเป็นตัüถูกละลาย น้ำเชื่อมมี น้ำเป็นตัüทำละลายและน้ำตาลเป็นตัüละลาย) - แรงยึดเĀนี่ยüระĀü่างอนุภาคของÿารมีผลต่อจุดเดือดและจุดĀลอมเĀลüของÿาร Āรือไม่ อย่างไร (แนüคำตอบ: ถ้าแรงยึดเĀนี่ยüระĀü่างอนุภาคÿูงจะÿ่งผลใĀ้ÿารมีจุดเดือดจุด ĀลอมเĀลüÿูง) 7.2 ขั้นÿังเกต (Observe: O) 1. ครูใĀ้นักเรียนýึกþาตารางคüามเข้มข้นและจุดเดือดของÿารบางชนิด และตารางคüาม เข้มข้นและจุดĀลอมเĀลüของÿารบางชนิด ดังนี้

196 ตารางคüามเข้มข้นและจุดเดือดของÿารบางชนิด ÿาร คüามเข้มข้น (mol/kg) จุดเดือด (˚C) น้ำ - 100 ÿารละลายกลีเซอรอลใน น้ำ 1 100.51 2 101.02 ÿารละลายน้ำตาลทราย ในน้ำ 1 100.51 2 101.02 ตารางคüามเข้มข้นและจุดĀลอมเĀลüของÿารบางชนิด ÿาร คüามเข้มข้น (mol/kg) จุดĀลอมเĀลü (˚C) เบนซีน - 5.49 ÿารละลายกรดเบนโซอิก ในเบนซีน 1 0.42 2 -4.65 ÿารละลายเฮกเซนใน เบนซีน 1 0.42 2 -4.65 2. ครูถามนักเรียนü่าจากตารางข้างต้น นักเรียนÿังเกตเĀ็นอะไร เพื่อใĀ้ได้ข้อÿรุปดังนี้ - จุดเดือดของÿารละลายÿูงกü่าจุดเดือดของÿารบริÿุทธิ์ที่เป็นตัüทำละลาย ใน ÿารละลายนั้น - ÿารละลายที่มีตัüทำละลายชนิดเดียüกันถึงแม้ü่าตัüละลายจะเป็นÿารต่างชนิดกัน ถ้าคüามเข้มข้นเป็นโมลต่อกิโลกรัมเท่ากันจะมีจุดเดือดเท่ากัน - ÿารละลายที่มีตัüทำละลายชนิดเดียüกัน แต่มีคüามเข้มข้นเป็นโมลต่อกิโลกรัม ต่างกันÿารละลายมีคüามเข้มข้นมากกü่าจะมีจุดเดือดÿูงกü่า 3. ครูถามนักเรียนดังนี้ - การĀาจุดเดือดของÿารบริÿุทธิ์และÿารละลาย ÿารละลายและÿารบริÿุทธิ์มีจุด เดือดเĀมือนĀรือแตกต่างกัน อย่างไร (แนüตอบ : ต่างกัน ÿารละลายจะมีจุดเดือดที่ÿูงกü่าÿาร บริÿุทธิ์) - จุดĀลอมเĀลüĀรือจุดเยือกแข็งของÿารบริÿุทธิ์กับÿารละลาย เĀมือนĀรือแตกต่าง กัน อย่างไร (แนüตอบ : จุดĀลอมเĀลüĀรือจุดเยือกแข็งของÿารละลายจะต่ำกü่าจุดĀลอมเĀลüĀรือ จุดเยือกแข็งของÿารบริÿุทธิ์) 4. ครูใĀ้คüามรู้เกี่ยüกับÿมบัติคอลลิเกทีฟ ดังนี้ ÿารละลายที่มีตัüทำละลายชนิดเดียüกัน ถ้า มีคüามเข้มข้นเป็นโมแลลเท่ากันจะมีจุดเดือดและจุดĀลอมเĀลüเท่ากัน แต่ถ้ามีคüามเข้มข้นแตกต่าง

197 มüลต่อโมลของ CCl4 = 153.81 g/mol คüามเข้มข้นของÿารละลาย = 3.00 g CCl4 190 g C6H6 x 1 mol CCl4 153.81 g CCl4 x 1000 g C6H6 1 kg C6H6 = 0.103 m Kf ของเบนซีน = 5.07 °C/m จุดเยือกแข็งของเบนซีน = 5.49 °C ΔTf = Kf m Tf (benzene) – Tf (solu) = 5.07 °C/m × 0.103 m 5.49 °C – Tf (solu) = 0.522 °C Tf (solu) = 5.49 °C – 0.522 °C = 4.97 °C กัน จะมีจุดเดือดและจุดĀลอมเĀลüไม่เท่ากัน โดยไม่ขึ้นกับชนิดของตัüละลาย แต่ขึ้นกับชนิดของตัü ทำละลาย 5. จากนั้นนำเÿนอโจทย์ปัญĀาใĀ้กับนักเรียนทั้งชั้น ตัüอย่างที่ 1กำĀนดใĀ้จุดเดือดของคาร์บอนไดซัลไฟด์ (CS2) เท่ากับ 46.00 องýาเซลเซียÿ และมีค่าคงที่ของการเพิ่มขึ้นของจุดเดือด (Kb) เท่ากับ 2.42 องýาเซลเซียÿต่อโมแลล จงคำนüณคüาม เข้มข้นเป็นโมแลลของÿารละลายซัลเฟอร์ในคาร์บอนไดซัลไฟด์ เมื่อÿารละลายมีจุดเดือดเท่ากับ 46.72 องýาเซลเซียÿ ΔTb = Kbm 46.72 ˚C – 46.00 ˚C = 2.42 ˚C/m × m m = 0.298 m ดังนั้น ÿารละลายซัลเฟอร์ในคาร์บอนไดซัลไฟด์มีคüามเข้มข้น 0.298 โมแลล ตัüอย่างที่ 2 ÿารละลายคาร์บอนเตตระคลอไรด์ (CCl4) 3.00 กรัม ในเบนซีน 190 กรัม ÿารละลายมีจุดเยือกแข็งเท่าใด ดังนั้น ÿารละลายคาร์บอนเตตระคลอไรด์ 3.00 กรัม ในเบนซีน 190 กรัม มีจุดเยือกแข็ง 4.97 องýา เซลเซียÿ 6. ครูถามนักเรียนü่า นักเรียนทราบĀรือไม่ü่าการทำไอýกรีมมีการใช้Āลักการใด (แนüตอบ : ÿมบัติคอลลิเกทีฟ) 7. ครูใĀ้นักเรียนทำกิจกรรมที่ 5.2 ÿมบัติตอลลิเกทีฟ (การทำไอýกรีม) 8. ครูใĀ้นักเรียนทำแบบฝึกĀัดที่ 6 เรื่องÿมบัติบางประการของÿารละลาย 7.3 ขั้นอธิบาย (Explain: E) 1. ครูใĀ้นักเรียนแต่ละกลุ่มอภิปรายผลในการทำไอýกรีมร่üมกัน

198 2. ครูและนักเรียนร่üมกันÿรุปเกี่ยüกับÿมบัติบางประการของÿารละลาย จุดเดือดของ ÿารละลายÿูงกü่าจุดเดือดของÿารบริÿุทธิ์ที่เป็นตัüทำละลาย ในÿารละลายนั้น - ÿารละลายที่มีตัüทำละลายชนิดเดียüกันถึงแม้ü่าตัüละลายจะเป็นÿารต่างชนิดกัน ถ้าคüามเข้มข้นเป็นโมลต่อกิโลกรัมเท่ากันจะมีจุดเดือดเท่ากัน - ÿารละลายที่มีตัüทำละลายชนิดเดียüกัน แต่มีคüามเข้มข้นเป็นโมลต่อกิโลกรัม ต่างกันÿารละลายมีคüามเข้มข้นมากกü่าจะมีจุดเดือดÿูงกü่า 8. ÿื่อการเรียนรู้และแĀล่งการเรียนรู้ 8.1 ÿื่อการเรียนรู้ 8.1.1 แบบฝึกĀัดที่ 6 เรื่อง คüามเข้มข้นของÿารละลายในĀน่üยร้อยละ 8.1.2 ใบกิจกรรมที่ 5.2 ÿมบัติตอลลิเกทีฟ (การทำไอýกรีม) 8.2 แĀล่งการเรียนรู้ 8.2.1 Āนังÿือเรียนรายüิชาüิทยาýาÿตร์เพิ่มเติมเคมี เล่ม 2 ÿÿüท. (ฉบับปรับปรุง พ.ý. 2560)