มาตรฐาน PCC.4.4
โรงพยาบาลกาหนดกระบวนการภายใตบ้ รบิ ทของกฎหมายและวฒั นธรรมที่มอี ยู่ เพ่อื ใหผ้ อู้ น่ื สามารถใหค้ วามยนิ ยอมได้
เจตจานงของมาตรฐาน PCC.4.4
ความใหค้ วามยินยอมโดยไดร้ บั ขอ้ มูลเก่ียวกบั การดูแลบางครงั้ ตอ้ งการใหบ้ ุคคลอ่ืนที่ไม่ใช่ (หรือนอกเหนือจาก) ผปู้ ่วยมีส่วน
รว่ มในการตัดสินใจเก่ียวกับการดูแลผปู้ ่ วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเม่ือผปู้ ่ วยไม่มีความสามารถทางจิตหรือทางร่างกายในการ
ตดั สินใจ เม่อื วัฒนธรรมหรอื ประเพณีตอ้ งการใหผ้ อู้ ื่นเป็นผตู้ ัดสินใจในการดแู ล หรอื เม่อื ผปู้ ่วยยงั เป็นเด็ก เมื่อผปู้ ่วยไม่สามารถ
ตดั สินใจเก่ียวกับการดแู ลของตนเองได้ จะมกี ารระบุผทู้ าการตัดสินใจแทน เมื่อบุคคลอ่ืนที่ไม่ใชผ่ ปู้ ่วยใหค้ วามยินยอม บคุ คล
นน้ั จะถกู ระบุไวใ้ นเวชระเบียนของผปู้ ่วย
องคป์ ระกอบทว่ี ดั ได้ PCC.4.4
❑ 1. โรงพยาบาลจะจดั ทาและดาเนนิ การตามขนั้ ตอนเม่ือผอู้ ่ืนสามารถใหค้ วามยินยอมได้
❑ 2. กระบวนการเคารพกฎหมาย วฒั นธรรม และประเพณี
❑ 3. เวชระเบียนของผปู้ ่วยแสดงถึงรายการบคุ คลท่ีใหค้ วามยนิ ยอม
การให้ความรู้แก่ผู้ป่ วยและครอบครัว
มาตรฐาน PCC.5
โรงพยาบาลจดั โปรแกรมการใหค้ วามรูต้ ามพนั ธกิจ การใหบ้ รกิ าร และกลมุ่ ประชากรผปู้ ่วย และผปู้ ฏบิ ตั งิ านดา้ นการดแู ล
สขุ ภาพร่วมมือกนั เพอ่ื ใหค้ วามรู้
เจตจานงของมาตรฐาน PCC.5
โรงพยาบาลแต่ละแห่งสรา้ งโปรแกรมการให้ความรูเ้ ขา้ ไปในกระบวนการดูแลตามพันธกิจ การใหบ้ ริการ และกล่มุ ประชากร
ผปู้ ่ วย โรงพยาบาลเลือกวิธีการจัดการทรพั ยากรที่เกี่ยวข้องกับการให้ความรูอ้ ย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ดังนั้น
โรงพยาบาลอาจเลือกแต่งต้ังผปู้ ระสานงานการใหค้ วามรูห้ รือคณะกรรมการการใหค้ วามรู้ ก่อตั้งบริการการใหค้ วามรู้ หรือ
ทางานรว่ มกบั บุคลากรทกุ คนเพอ่ื ใหค้ วามรูใ้ นลกั ษณะประสานกนั
เม่ือผปู้ ฏิบัติงานดา้ นการดแู ลสขุ ภาพเขา้ ใจถึงการมีส่วนรว่ มของกันและกันในการใหค้ วามรูแ้ ก่ผปู้ ่วย พวกเขาสามารถทางาน
รว่ มกันไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพมากขึน้ ในทางกลบั กัน การทางานรว่ มกนั ช่วยใหม้ ่นั ใจว่าขอ้ มูลท่ผี ปู้ ่วยและครอบครวั ไดร้ บั นนั้
ครอบคลมุ สม่าเสมอ และมปี ระสิทธิภาพมากที่สดุ การทางานรว่ มกนั ขนึ้ อยกู่ บั ความตอ้ งการของผปู้ ่วย ดังนนั้ จงึ อาจไม่จาเป็น
เสมอไป ความรูใ้ นเนื้อหาสาระตลอดจนเวลาท่ีเพียงพอ และความสามารถในการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ ถือเป็น
ขอ้ พิจารณาสาคญั ในการจดั การใหค้ วามรูท้ ่ีมคี ณุ คา่ และประสบความสาเรจ็
องคป์ ระกอบท่วี ัดได้ PCC.5
❑ 1. โรงพยาบาลวางแผนการใหค้ วามรูท้ ่ีสอดคลอ้ งกบั พนั ธกจิ การบริการ และกล่มุ ประชากรผปู้ ่วย
50
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเท่านั้น (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ไดร้ ับอนุญาต)
❑ 2. มโี ครงสรา้ งหรือกลไกทีจ่ ดั ตง้ั ขนึ้ และมที รพั ยากรเพียงพอสาหรบั การใหค้ วามรูท้ ่วั ทง้ั โรงพยาบาล
❑ 3. การใหค้ วามรูแ้ ก่ผปู้ ่วยและครอบครวั จะถกู ปฏบิ ัตดิ ว้ ยความรว่ มมือกนั เมอ่ื มีขอ้ บ่งชี้
❑ 4. ผทู้ ีใ่ หค้ วามรู้ จะตอ้ งมคี วามรูใ้ นประเด็นนนั้ และมที กั ษะในการสื่อสาร
❑ 5. ผใู้ หค้ วามรูม้ ที รพั ยากรและเวลาทีจ่ ะปฏบิ ตั ิในการใหค้ วามรู้
มาตรฐาน PCC.5.1
ความตอ้ งการและความสามารถดา้ นการศึกษาของผปู้ ่วยแตล่ ะราย และความเต็มใจท่ีจะเรียนรูจ้ ะไดร้ บั การประเมินและบนั ทึก
ไวใ้ นเวชระเบยี นของผปู้ ่วย
เจตจานงของมาตรฐาน PCC.5.1
การใหค้ วามรูม้ ่งุ เนน้ ไปที่ความรูแ้ ละทกั ษะเฉพาะที่ผปู้ ่วยและครอบครวั จะตอ้ งใชใ้ นการตดั สินใจในการดแู ล, การมีส่วนร่วมใน
การดูแลของผปู้ ่วยและการกลบั ไปดแู ลต่อไปท่ีบา้ น ซ่ึงนบั เป็นส่ิงตรงกนั ขา้ มกบั ขอ้ มลู ท่วั ไประหวา่ งบุคลากรและผปู้ ่วยที่มักจะ
เป็นลกั ษณะการบอกเล่าท่วั ไป แตไ่ มไ่ ดม้ ีลกั ษณะของการใหค้ วามรู้
เพ่ือใหเ้ ขา้ ใจถึงความตอ้ งการดา้ นการไดร้ บั ความรูข้ องผปู้ ่วยแต่ละรายและครอบครวั มีขน้ั ตอนการประเมินท่ีระบุประเภทของ
การผ่าตดั ขั้นตอนการทาหัตถการแบบรุกลา้ อ่ืนๆ และการรกั ษาที่วางแผนไว้ ร่วมกับความตอ้ งการทางการพยาบาล และการ
ดแู ลต่อเน่ืองหลงั การจาหน่าย การประเมินนอี้ นญุ าตใหผ้ ดู้ แู ลผปู้ ่วยวางแผนและให้ความรูท้ จี่ าเป็น เมื่อมกี ารระบุความตอ้ งการ
ความรู้ ความตอ้ งการเหลา่ นน้ั จะถกู บนั ทกึ ไวใ้ นเวชระเบียนของผปู้ ่วย ซึ่งจะช่วยใหผ้ ดู้ แู ลผปู้ ่วยทกุ คนมสี ่วนรว่ มในกระบวนการ
ใหค้ วามรู้
การใหค้ วามรูผ้ ปู้ ่วยเป็นส่ิงสาคญั ในการดแู ลผปู้ ่วย และมกี ารใหข้ อ้ มูลมากมายแก่ผปู้ ่วยในระหว่างการรกั ษาตวั ในโรงพยาบาล
มีตัวแปรของผูป้ ่ วยมากมายที่จะระบุว่าผปู้ ่ วยและครอบครวั เต็มใจและสามารถเรียนรูไ้ ด้หรือไม่ ผู้ป่ วยและครอบครวั อาจ
ประสบปัญหาอปุ สรรคในการเรยี นรูท้ ่อี าจรวมถงึ ระดบั การรูห้ นงั สอื วฒั นธรรม ภาษา แรงจูงใจ และขอ้ จากดั ทางกายภาพของ
ผปู้ ่วย เพราะทกุ คนเรยี นรู้ เนื่องจากทกุ คนมีการเรียนรูต้ า่ งกัน ผปู้ ฏบิ ตั ิงานดา้ นการดแู ลสขุ ภาพท่เี กีย่ วขอ้ งกับการใหค้ วามรูแ้ ก่
ผปู้ ่วยจงึ จาเป็นตอ้ งประเมนิ ความตอ้ งการการเรยี นรูข้ องผปู้ ่วยและความพรอ้ มในการเรียนรู้
การใหค้ วามรูโ้ ดยบุคลากรของโรงพยาบาลแกผ่ ปู้ ่วยและครอบครวั เพ่ือสนบั สนนุ การตดั สินใจในกระบวนการดแู ลและบนั ทึกไว้
ในเวชระเบียนของผูป้ ่ วย เช่น การให้ความรูเ้ ป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการใหข้ ้อมูลเพ่ือขอความยินยอมสาหรบั การรกั ษา
(ตัวอย่างเช่น เช่น สาหรบั การผ่าตดั และการดมยาสลบ) จะถกู บนั ทึกไวใ้ นเวชระเบียนของผปู้ ่วย นอกจากนี้ เมื่อผปู้ ่วยหรือ
ครอบครวั มีสว่ นรว่ มในการใหก้ ารดแู ลโดยตรง (เช่น การเปล่ยี นผา้ ปิดแผล การใหอ้ าหารผปู้ ่วย การบรหิ ารยาและการใหร้ กั ษา)
ผปู้ ่วยและครอบครวั จะไดร้ บั ความรู้ และความรูท้ ่ีใหน้ ้นั จะถกู บันทกึ โรงพยาบาลแต่ละแห่งจะกาหนดตาแหน่งและรูปแบบใน
การบนั ทึกการประเมินความรู้ การวางแผน และบนั ทกึ ลงในเวชระเบียนของผปู้ ่วย
องคป์ ระกอบที่วดั ได้ PCC.5.1
❑ 1. ความตอ้ งการความรูข้ องผปู้ ่วยแต่ละรายและครอบครวั ,ตามความเหมาะสม จะไดร้ บั การประเมนิ และบนั ทกึ ไวใ้ นเวช
ระเบยี นของผปู้ ่วย
❑ 2. อปุ สรรคในการเรียนรูข้ องผปู้ ่วยและครอบครวั ไดร้ บั การประเมินและบนั ทึก
❑ 3. การใหค้ วามรูโ้ ดยบุคลากรของโรงพยาบาลสาหรบั ผปู้ ่วยและครอบครวั ในลกั ษณะทต่ี อบสนองต่อความตอ้ งการความรูท้ ่ี
51
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชยั เทา่ นนั้ (ห้ามเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ ับอนุญาต)
ประเมินได้
❑ 4. การใหก้ ารศึกษาแกผ่ ปู้ ่วยและครอบครวั ไดร้ บั การบนั ทึกไวใ้ นเวชระเบยี นของผปู้ ่วย
มาตรฐาน PCC.5.2
วิธีการใหค้ วามรูค้ านึงถึงคา่ นยิ มและความชอบของผปู้ ่วยและครอบครวั และอนญุ าตใหม้ ีปฏิสมั พนั ธท์ เ่ี พยี งพอระหวา่ งผปู้ ่วย
ครอบครวั และบุคลากรสาหรบั การเรยี นรูท้ ่จี ะเกิดขนึ้
เจตจานงของมาตรฐาน PCC.5.2
การเรียนรูเ้ กิดขึน้ เมื่อใหค้ วามสนใจกบั วิธีการใหค้ วามรูแ้ กผ่ ปู้ ่วยและครอบครวั การทาความเขา้ ใจผปู้ ่วยและครอบครวั ช่วยให้
โรงพยาบาลเลือกนักการศึกษาและวิธีการใหค้ วามรูท้ ี่สอดคลอ้ งกับค่านิยมและความชอบของผปู้ ่วยและครอบครวั และระบุ
บทบาทของครอบครวั และวิธีการสอน ผปู้ ่ วยและครอบครวั ไดร้ บั การส่งเสริมให้มีส่วนรว่ มในกระบวนการดูแลโดยการพูดคุย
และถามคาถามกับบุคลากรเพ่ือให้แน่ใจว่ามีความเขา้ ใจท่ีถูกต้องและคาดว่าจะมีส่วนร่วม บุคลากรตระหนักถึงบทบาทท่ี
สาคัญของผู้ป่ วยในการดูแลท่ีปลอดภัยและมีคุณภาพสูง โอกาสในการปฏิสัมพนั ธ์ระหว่างบุคลากร ผู้ป่ วย และครอบครวั
อนญุ าตใหม้ ีใหข้ อ้ มลู ยอ้ นกลับ เพอื่ ใหแ้ นใ่ จวา่ เขา้ ใจในขอ้ มลู ขอ้ มลู มีประโยชน์ และใชง้ านได้ โรงพยาบาลจะตัดสินใจว่าจะให้
ความรูท้ างวาจารว่ มกบั การใหเ้ อกสารเป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรเมื่อใดและอย่างไร เพ่ือเพมิ่ ความเขา้ ใจและเพอ่ื เป็นขอ้ มลู อา้ งอิง
ดา้ นความรูใ้ นอนาคต
องคป์ ระกอบทีว่ ดั ได้ PCC.5.2
❑ 1. ขนั้ ตอนการใหค้ วามรูค้ านึงถึง คา่ นิยมของผปู้ ่วยและครอบครวั และความถนดั ในการเรียนรู้
❑ 2. มีกระบวนการทวนสอบวา่ ผปู้ ่วยและครอบครวั ไดร้ บั และเขา้ ใจขอ้ มลู ความรูท้ จ่ี ดั ให้
❑ 3. ผใู้ หก้ ารศึกษาสนบั สนนุ ใหผ้ ปู้ ่วยและครอบครวั ถามคาถามและพดู ในฐานะผเู้ ขา้ รว่ มท่ีกระตือรอื รน้
❑ 4. ขอ้ มลู ทางวาจาเสรมิ ดว้ ยเอกสารทเี่ ป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรทเ่ี กี่ยวขอ้ งกบั ความตอ้ งการของผปู้ ่วยและสอดคลอ้ งกบั ความ
ตอ้ งการการเรียนรูข้ องผปู้ ่วยและครอบครวั
ข้อมูลการบริจาคอวัยวะและเนื้อเย่ือ
หมายเหตุ: มาตรฐานต่อไปนีม้ ีวัตถปุ ระสงคเ์ พื่อใชใ้ นสถานการณ์ที่การปลกู ถ่ายอวัยวะหรือเนือ้ เยื่อจะไม่เกิดขึน้ แต่ในช่วง
เวลาดังกล่าวเม่ือผู้ป่วยขอขอ้ มูลเกี่ยวกับการบริจาคอวยั วะและเนือ้ เยื่อ และ/หรือเม่ือการบริจาคอวยั วะหรือ เนื้อเยื่ออาจ
เกิดขึน้ เม่ือมีการบริจาคและปลูกถ่ายอวยั วะหรือเนื้อเยื่อ มาตรฐานสาหรับโครงการปลูกถ่ายอวยั วะและเนื้อเย่ือ (พบใน
COP.8 ถึง COP.9.3) จะตอ้ งถกู นามาใช้
มาตรฐาน PCC.6
โรงพยำบำลแจง้ ผปู้ ่วยและครอบครวั เกีย่ วกบั วิธีกำรเลือกบริจำคอวยั วะและเนอื้ เย่ืออ่ืนๆ
52
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชยั เท่านน้ั (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รับอนุญาต)
มาตรฐาน PCC.6.1
โรงพยาบาลกากบั ดแู ลขน้ั ตอนการจดั หาอวยั วะและเนือ้ เย่อื P
เจตจานงของมาตรฐาน PCC.6 และ PCC.6.1
การขาดแคลนอวัยวะทีพ่ รอ้ มสาหรบั การปลูกถา่ ยไดก้ ระตนุ้ ใหห้ ลายประเทศพัฒนาขน้ั ตอนและระบบเพื่อเพิ่มอปุ ทานดงั กล่าว
ในบางประเทศ กฎหมายกาหนดว่าทุกคนเป็นผบู้ ริจาค เวน้ แตจ่ ะระบุไวเ้ ป็นอย่างอ่ืน (ซึ่งถือว่าเป็นการยินยอมโดยสนั นิษฐาน)
ในประเทศอน่ื ๆ ตอ้ งไดร้ บั ความยินยอมอย่างชดั แจง้ สาหรบั การบริจาคอวยั วะ โรงพยาบาลมีหนา้ ท่ีกาหนดกระบวนการขอและ
บนั ทึกความยินยอมสาหรบั การบริจาคเซลล์ เนือ้ เยื่อ และอวัยวะ ท่ีเกี่ยวขอ้ งกับมาตรฐานทางจริยธรรมระหว่างประเทศและ
ลักษณะการจัดหาอวัยวะในประเทศของโรงพยาบาล โรงพยาบาลมีหน้าที่ตรวจสอบใหแ้ น่ใจว่ามีการควบคุมที่เพียงพอเพื่อ
ปอ้ งกนั ไมใ่ หผ้ ปู้ ่วยรูส้ กึ กดดนั ใหบ้ ริจาค
โรงพยาบาลสนบั สนนุ การเลือกผปู้ ่วยและครอบครวั ในการบรจิ าคอวยั วะและเนือ้ เยื่ออืน่ ๆ เพ่ือการวิจยั หรือการปลูกถ่าย มีการ
ใหข้ อ้ มลู แกผ่ ปู้ ่วยและครอบครวั เก่ยี วกับกระบวนการบรจิ าคและลกั ษณะการจดั หาอวัยวะสาหรบั ชุมชน ภูมิภาค หรือประเทศ
(เชน่ หน่วยงานหรือเครือข่ายการจดั หาอวยั วะระดบั ชาติหรือระดบั ภมู ิภาค)
การขาดแคลนอวยั วะเพื่อการปลูกถา่ ยส่งผลใหเ้ กิดการปฏิบตั ิที่น่ากงั ขาในการจัดหาและการปลกู ถา่ ยอวยั วะ การปฏิบตั เิ พอื่ จูง
ใจบุคคลหรือกล่มุ ผเู้ ปราะบาง (เช่น ผทู้ ่ีไม่รูห้ นงั สือและคนยากจน ผอู้ พยพท่ีไม่มีเอกสาร นักโทษ และผลู้ ีภ้ ยั ทางการเมืองหรือ
เศรษฐกิจ) ใหก้ ลายเป็นผู้บริจาคแบบมีชีวิต การค้าอวัยวะ (การซือ้ และขายอวัยวะเพ่ือการค้าในตลาดมืด) การปลูกถ่าย
อวยั วะ โดยไม่ไดร้ บั ความยินยอมจากนกั โทษท่ถี กู ประหารชีวิตหรอื ผปู้ ่วยที่เสยี ชวี ิต และการทอ่ งเท่ียวเพือ่ การปลกู ถ่ายอวยั วะ
นน้ั ไมส่ อดคลอ้ งกบั ความปลอดภยั ของผบู้ รจิ าคอวยั วะและของผรู้ บั อวยั วะ
การกากบั ดแู ลกระบวนการจัดหาอวัยวะและเนื้อเย่ือ รวมถึงการกาหนดกระบวนการบริจาคที่สอดคลอ้ งกบั กฎหมายและ
ระเบยี บขอ้ บงั คบั การเคารพในคณุ ค่าทางศาสนาและวฒั นธรรมของชมุ ชน การประกนั การปฏิบตั ติ ามหลกั จริยธรรม และการ
ระบขุ อ้ กาหนดสาหรบั การขอความยินยอม บคุ ลากรโรงพยาบาลไดร้ บั การฝึกอบรมเกีย่ วกบั กระบวนการบริจาคเพื่อสนบั สนุน
ทางเลือกของผปู้ ่ วยและครอบครวั บุคลากรยงั ไดร้ บั การฝึกอบรมเก่ียวกับประเด็นร่วมสมัยและประเด็นท่ีเกี่ยวข้องกบั การ
บริจาคและความพรอ้ มในการปลูกถ่ายอวัยวะ โรงพยาบาลร่วมมือกับโรงพยาบาลและหน่วยงานอื่นๆเป็นบางส่วนหรือ
ทั้งหมด ในส่วนของชุมชนท่ีรับผิดชอบในกระบวนการจัดหา การธนาคาร การขนส่ง หรือกระบวนการการปลูกถ่าย (ดู
COP.9)
องคป์ ระกอบท่ีวัดได้ PCC.6
❑ 1. โรงพยาบาลสนบั สนนุ ทางเลือกของผปู้ ่วยและครอบครวั ในการบริจาคอวยั วะและเนอื้ เยื่ออ่นื ๆ
❑ 2. โรงพยาบาลใหข้ อ้ มลู แกผ่ ปู้ ่วยและครอบครวั เกยี่ วกบั ขนั้ ตอนการบรจิ าค
❑ 3. โรงพยาบาลใหข้ อ้ มลู แกผ่ ปู้ ่วยและครอบครวั เกี่ยวกบั วิธีการจดั หาอวยั วะ
53
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเทา่ น้ัน (ห้ามเผยแพร่โดยไม่ได้รบั อนุญาต)
❑ 4. โรงพยาบาลตรวจสอบใหแ้ นใ่ จวา่ มกี ารควบคมุ ที่เพยี งพอเพ่อื ปอ้ งกนั ไม่ใหผ้ ปู้ ่วยรูส้ ึกวา่ ถกู กดดนั ในการให้ บริจาค
องคป์ ระกอบทีว่ ดั ได้ PCC.6.1
❑ 1. โรงพยาบาลกาหนดกระบวนการบริจาคอวยั วะและเนอื้ เยอ่ื และรบั รองว่ากระบวนการนสี้ อดคลอ้ งกบั กฎหมายและ
ระเบียบขอ้ บงั คบั ของภมู ภิ าค และค่านิยมทางศาสนาและวฒั นธรรมของภูมิภาค
❑ 2. โรงพยาบาลระบุขอ้ กาหนดความยินยอมและพฒั นากระบวนการยนิ ยอมที่สอดคลอ้ งกบั ขอ้ กาหนดเหลา่ นนั้
❑ 3. บุคลากรไดร้ บั การฝึกอบรมในประเดน็ และขอ้ กงั วลทเี่ กีย่ วขอ้ งกบั การบริจาคอวยั วะและความพรอ้ มในการปลกู ถ่าย
❑ 4. โรงพยาบาลรว่ มมือกบั โรงพยาบาลและหนว่ ยงานทีเ่ ก่ยี วขอ้ งในชมุ ชนเพอ่ื ใหค้ วามเคารพและดาเนนิ การ ทาง เลอื ก ใน
การบรจิ าค
54
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่าน้ัน (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต)
ภาพรวม
เป้าหมายของการประเมินคือการกาหนดการดแู ล การรกั ษา และการบรกิ ารที่จะตอบสนองความตอ้ งการเบอื้ งตน้ และต่อเน่ือง
ของผปู้ ่ วย กระบวนการประเมินผปู้ ่ วยที่มีประสิทธิภาพส่งผลให้เกิดการตัดสินใจเกี่ยวกบั ความต้องการการรกั ษาของผปู้ ่วย
สาหรบั การดแู ลฉกุ เฉิน ทางเลือก หรอื ตามแผน แมว้ า่ สภาพของผปู้ ่วยจะเปลี่ยนแปลงไป การประเมนิ ผู้ป่วยเป็นกระบวนการที่
ต่อเนื่องและไม่หยุดน่ิง ซ่ึงเกิดขึน้ ในการตั้งค่าผูป้ ่ วยในและผูป้ ่ วยนอกและแผนกและคลินิกหลายแห่ง การประเมินผูป้ ่ วย
ประกอบดว้ ยสามกระบวนการหลกั :
1. รวบรวมขอ้ มลู และสารสนเทศเกี่ยวกบั สถานะทางรา่ งกาย จิตใจ และสงั คมของผปู้ ่วย และประวตั ิสขุ ภาพ
2. วเิ คราะหข์ อ้ มลู และสารสนเทศ รวมทงั้ ผลการทดสอบในหอ้ งปฏิบตั กิ าร ภาพวินจิ ฉัย และการตรวจติดตามทางสรรี วทิ ยา เพื่อ
ระบคุ วามตอ้ งการดา้ นการดแู ลสขุ ภาพของผปู้ ่วย
3. จดั ทาแผนการดแู ลเพื่อตอบสนองความตอ้ งการของผปู้ ่วย
ความตอ้ งการของผปู้ ่วยตอ้ งไดร้ บั การประเมินซา้ ตลอดระยะเวลาการดูแล การรกั ษา และบริการ การประเมินซา้ เป็นกุญแจ
สาคัญในการทาความเขา้ ใจการตอบสนองของผปู้ ่วยต่อการดแู ล การรกั ษา และบริการท่ีจดั ให้ และจาเป็นในการระบุว่าการ
ตดั สนิ ใจดแู ลนน้ั เหมาะสมและมปี ระสิทธิภาพหรอื ไม่
กจิ กรรมการประเมินอาจแตกต่างกนั ไปตามสถานท่ีต่างๆ ตามท่ีผนู้ าโรงพยาบาลกาหนด ขอ้ มูลที่รวบรวมจากการ สัมผัสครง้ั
แรกของผปู้ ่วยอาจบ่งบอกถึงความตอ้ งการขอ้ มูลเพ่ิมเติมหรือการประเมนิ ท่ีเขม้ ขน้ ย่ิงขนึ้ อยา่ งนอ้ ยที่สดุ ความจาเป็นในการ
ประเมินเพิม่ เติมจะถกู กาหนดโดยการดแู ล การรกั ษา และการบรกิ ารที่รอ้ งขอและสภาพปัจจบุ นั ของผปู้ ่วย
การประเมินผปู้ ่วยมีความเหมาะสมเมื่อพิจารณาถึงสภาพ อายุ ความตอ้ งการดา้ นสุขภาพ และคาขอหรือความชอบของผปู้ ่วย
กระบวนการเหล่านีจ้ ะดาเนินการอยา่ งมปี ระสิทธิภาพสงู สดุ เม่ือผปู้ ฏิบตั ิงานดา้ นการดแู ลสุขภาพต่างๆ ทีร่ บั ผดิ ชอบดา้ นผปู้ ่วย
ทางานรว่ มกนั
หมายเหต:ุ มาตรฐานบางอยา่ งกาหนดใหโ้ รงพยาบาลตอ้ งมีนโยบาย ขนั้ ตอน โปรแกรม หรอื เอกสารที่เป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรอื่นๆ
สาหรบั กระบวนการเฉพาะ มาตรฐานเหลา่ นนั้ ระบุดว้ ยอกั ษร หลงั ขอ้ ความมาตรฐาน
55
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เทา่ น้นั (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ไดร้ ับอนุญาต)
มาตรฐาน เจตจานงและ องคป์ ระกอบท่ีวัดได้
มาตรฐาน AOP.1
ผปู้ ่วยทกุ รายทด่ี แู ลโดยโรงพยาบาลจะตอ้ งระบคุ วามตอ้ งการดา้ นการดแู ลสขุ ภาพ ผ่านกระบวนการ ประเมิน
ที่โรงพยาบาลกาหนด P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.1
กระบวนการประเมินผปู้ ่วยทมี่ ีประสิทธิภาพสง่ ผลใหเ้ กิดการตดั สินใจเก่ียวกบั ความตอ้ งการการรกั ษาของผปู้ ่วยในทนั ทีและต่อเ
นื่องสาหรบั การดแู ลฉกุ เฉิน ทางเลือก หรือตามแผน แมว้ า่ สภาพของผปู้ ่วยจะเปล่ียนแปลงไป การประเมนิ ผปู้ ่วยเป็น กระบวน
การ ทตี่ อ่ เน่ืองและไม่หยดุ นงิ่ ซง่ึ เกิดขนึ้ ในการตง้ั ค่าผปู้ ่วยในและผปู้ ่วยนอกและแผนกและคลินกิ หลายแห่ง
การประเมนิ ผปู้ ่วยประกอบดว้ ยสามกระบวนการหลกั :
1) รวบรวมขอ้ มลู และสารสนเทศเก่ยี วกบั สถานะทางร่างกาย จติ ใจ และสงั คมของผปู้ ่วยและประวตั ิสขุ ภาพของผปู้ ่วย
2) การวิเคราะหข์ อ้ มลู และสารสนเทศ รวมทงั้ ผลการตรวจทางหอ้ งปฏิบัติการและการตรวจวินิจฉัยดว้ ยภาพทางรงั สี
เพ่ือระบคุ วามตอ้ งการดา้ นการดแู ลสขุ ภาพของผปู้ ่วย
3) จดั ทาแผนการดแู ลเพ่ือตอบสนองความตอ้ งการของผปู้ ่วย
เม่ือผปู้ ่วยลงทะเบียนหรือเขา้ รบั การรกั ษาในโรงพยาบาล แบบผปู้ ่วยในหรือผปู้ ่วยนอก ไม่ว่าจะแบบตวั ต่อตัว หรือดว้ ยวิธีการ
เสมือนจรงิ (virtual) จาเป็นตอ้ งทาการประเมินแบบสมบูรณ์ โดยสมั พนั ธก์ บั เหตุผลทีผ่ ปู้ ่วยเขา้ มารบั การดูแลรกั ษา ขอ้ มลู เฉพาะ
ที่โรงพยาบาลตอ้ งการในขน้ั ตอนนี้ และวิธีการใหไ้ ดม้ าซึง่ ขอ้ มูลนนั้ ขึน้ อย่กู ับความ ตอ้ งการของผปู้ ่วย และสถานที่ท่ีใหก้ ารดแู ล
(ตัวอย่างเช่น การดูแลผปู้ ่วยในหรือผปู้ ่ วยนอก) นโยบายและขัน้ ตอนการปฏิบัติของโรงพยาบาล กาหนดว่า กระบวนการนี้
ทางานอยา่ งไรและขอ้ มลู ใดบา้ งที่ตอ้ งรวบรวมและบนั ทกึ (ดู ACC.1)
เพื่อใหเ้ กิดการประเมินความตอ้ งการของผปู้ ่วยอย่างสม่าเสมอ โรงพยาบาลกาหนดเนอื้ หาขน้ั ตา่ ของการประเมนิ ท่แี พทย์
พยาบาล และสหสาขาวิชาชีพทางคลนิ กิ อื่นๆ จะตอ้ งปฏิบตั ิ การประเมนิ ดาเนินการโดยแตล่ ะวิชาชพี ภายในขอบเขตของการ
ปฏบิ ตั ิ ใบอนญุ าตประกอบวิชาชีพ กฎหมายและขอ้ บงั คบั ท่เี กยี่ วขอ้ ง หรอื ตามการรบั รอง เฉพาะบุคคลที่มีคณุ สมบตั ิเท่านนั้ ท่ี
เป็นผปู้ ระเมิน (ดู SQE.10) แบบฟอรม์ การประเมนิ ใดๆ ทใ่ี ชส้ าหรบั การประเมินจะสะทอ้ นถงึ นโยบายนี้
โรงพยาบาลกาหนดกิจกรรม การประเมินทงั้ ผปู้ ่วยในและผปู้ ่วยนอกท่ีใหก้ ารดแู ล โรงพยาบาลกาหนดองคป์ ระกอบท่วั ไปท่ตี อ้ งมี
ในการประเมนิ ทง้ั หมดและกาหนดกรณีท่ีมีความแตกต่างในขอบเขตของการแพทยท์ ่วั ไปและการประเมินพิเศษเม่ือไดร้ บั
อนญุ าต การประเมินท่ีกาหนดไวใ้ นนโยบายอาจเสร็จสนิ้ สมบูรณไ์ ดโ้ ดยบคุ คลท่ีมีคณุ สมบตั ิมากกว่าหน่ึงคนและ ณ เวลาต่าง
กนั เนอื้ หาทง้ั หมดจะตอ้ งมพี รอ้ มใชง้ านเม่ือเร่มิ การรกั ษา (ดู AOP.1.2 และ AOP.1.2.1)
56
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดชี ยะกุล BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเท่านั้น (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ไดร้ ับอนุญาต)
องคป์ ระกอบทว่ี ัดได้ AOP.1
❑1. โรงพยาบาลกาหนดเนอื้ หาขน้ั ต่าของการประเมนิ สาหรบั ผปู้ ่วยในสาหรบั แต่ละคลนิ ิก วนิ ยั ที่ดาเนินการ ประเมิน และระบุ
องคป์ ระกอบท่จี าเป็นของประวตั ิและการตรวจรา่ งกาย
❑2. โรงพยาบาลกาหนดเนือ้ หาข้นั ต่าของการประเมินสาหรบั ผปู้ ่วยนอกสาหรบั แต่ละสาขาวิชา ทางคลินิก ที่ดาเนินการประ
เมนิ และระบอุ งคป์ ระกอบทจี่ าเป็นของประวตั แิ ละการตรวจรา่ งกาย
❑3. เฉพาะบุคคลที่มีคณุ สมบตั ซิ งึ่ ไดร้ บั อนุญาตจากใบอนญุ าตประกอบวิชาชพี กฎหมายและขอ้ บงั คบั ที่เก่ยี วขอ้ ง หรือการรบั
รองเทา่ นนั้ ท่ดี าเนินการประเมนิ
❑4. โรงพยาบาลระบขุ อ้ มลู ทีจ่ ะบนั ทกึ สาหรบั การประเมนิ
มาตรฐาน AOP.1.1
การประเมินเบอื้ งตน้ ของผปู้ ่วยแตล่ ะรายประกอบดว้ ยการตรวจรา่ งกายและประวตั ิสขุ ภาพ ตลอดจนการประเมินปัจจยั ทาง
จิตวิทยา จิตวิญญาณ/วฒั นธรรม (ตามความเหมาะสม) ทางสงั คม และเศรษฐกิจ
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.1.1
การประเมินเบอื้ งตน้ ของผปู้ ่วย ผปู้ ่วยนอกหรอื ผปู้ ่วยใน มคี วามสาคญั ตอ่ การระบุความตอ้ งการของผปู้ ่วย และเร่มิ กระบวนการ
ดแู ล การประเมินเบอื้ งตน้ ใหข้ อ้ มลู เพือ่
• เขา้ ใจการดแู ลผปู้ ่วยทตี่ อ้ งการ;
• เลอื กลกั ษณะการดแู ลทด่ี ที ่ีสดุ สาหรบั ผปู้ ่วย
• เรมิ่ การวนิ จิ ฉยั เบอื้ งตน้ ; และ
• เขา้ ใจการตอบสนองของผปู้ ่วยตอ่ การดแู ลครงั้ ก่อนๆ
เพื่อใหข้ อ้ มลู นอี้ นั ไดแ้ ก่ การประเมินเบอื้ งตน้ รวมถงึ การประเมนิ สถานะทางการแพทย์ ของผปู้ ่วยผ่านการตรวจ รา่ งกาย และ
ประวตั สิ ขุ ภาพซง่ึ รวมถงึ รายการยาปัจจุบนั ของผปู้ ่วยและอาการแพท้ ่ที ราบ (ดู MMU.4) นอกจากนี้ อาจทาการประเมนิ ต่อไปนี้
ดว้ ยตามความเหมาะสมกบั ความตอ้ งการของผปู้ ่วย:
a) การประเมนิ ทางจิตวทิ ยาเบอื้ งตน้ ตามขอ้ บ่งชขี้ องอาการผปู้ ่วย
b) การประเมินทางสงั คมและเศรษฐกิจเบอื้ งตน้ ตามความจาเป็นของผปู้ ่วยเม่อื มีขอ้ บง่ ชี้
c) การประเมินจติ วิญญาณและวฒั นธรรมเบอื้ งตน้ ตามความจาเป็นของผปู้ ่วยเมือ่ มีขอ้ บ่งชี้
57
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเท่านัน้ (ห้ามเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รบั อนุญาต)
การประเมินทางจิตวิทยาเป็นตวั กาหนดสถานะทางอารมณ์ของผปู้ ่วย (ตัวอย่างเช่น หากผปู้ ่วยซึมเศรา้ หวาดกลัว หรอื ต่อสู้
ดนิ้ รน และอาจเป็นอนั ตรายต่อตนเองหรอื ผอู้ ื่น) การรวบรวมขอ้ มลู ทางสงั คมเก่ียวกบั ผปู้ ่วย ไม่ไดม้ ี วตั ถปุ ระสงค์ เพ่ือ "จาแนก"
ผปู้ ่วย แต่บริบททางสังคม วฒั นธรรม จิตวญิ ญาณ ครอบครวั และเศรษฐกิจของผปู้ ่วย เป็นปัจจยั สาคัญท่ีสามารถ มอี ิทธิพล
ต่อการตอบสนองต่อความเจบ็ ป่วยและการรกั ษาของผปู้ ่วย ครอบครวั สามารถชว่ ยในส่วนของการประเมินเหล่านีไ้ ดม้ ากและ
ชว่ ยทาความเขา้ ใจความปรารถนาและ ความชอบของผปู้ ่วย ในกระบวนการประเมิน ปัจจัยทางเศรษฐกิจ ไดร้ บั การประเมิน
โดยเป็นส่วนหนึ่งของการประเมินทางสงั คม หรือ ประเมินแยกออกไปเม่ือผปู้ ่ วยและครอบครวั จะตอ้ งรบั ผิดชอบ ค่าใชจ้ ่าย
ทงั้ หมดหรือบางส่วน ของการดแู ลในขณะท่ีเป็นผปู้ ่ วยใน หรือหลังจาหน่ายออกจากโรงพยาบาล บุคคลที่มีคณุ สมบัติหลาก
หลาย หลายคนอาจมีส่วนรว่ มในการประเมินผปู้ ่วย ปัจจัย ท่ีสาคัญท่ีสดุ คือ การประเมินน้นั สมบูรณ์และพรอ้ มสาหรบั ผดู้ ูแล
ผปู้ ่วย (ดู ACC.3)
การประเมินผปู้ ่วยมีประโยชนส์ งู สุดเมื่อพจิ ารณาถึงสภาพ อายุ และความตอ้ งการดา้ นสขุ ภาพของผปู้ ่วย ตลอดจน คาขอหรือ
ความชอบของผปู้ ่วย กระบวนการเหล่านีจ้ ะดาเนินการอย่างมีประสิทธิภาพสงู สดุ เม่ือผปู้ ฏิบัติงานดา้ น การดแู ลสุขภาพต่างๆ
ทีร่ บั ผิดชอบผปู้ ่วยมาทางานรว่ มกนั
องคป์ ระกอบที่วัดได้ AOP.1.1
❑1. ผปู้ ่วยในและผปู้ ่วยนอกทุกคนมีการประเมินเบือ้ งตน้ ซึ่งรวมถึงประวัติสขุ ภาพและการตรวจร่างกาย ท่ีสอดคลอ้ งกับขอ้
กาหนด ท่ีกาหนดไวใ้ นนโยบายของโรงพยาบาล
❑2. การประเมนิ รวมถงึ รายการยาปัจจบุ นั ของผปู้ ่วยและอาการแพท้ ี่ทราบ
❑3. การประเมนิ รวมถึง a) ถึง c) ในเจตจานงมาตรฐาน, ตามขอ้ บ่งชีต้ ามความจาเป็นของผปู้ ่วย
❑4. การประเมนิ เบอื้ งตน้ ส่งผลใหเ้ กิดการวินิจฉัยเบอื้ งตน้
มาตรฐาน AOP.1.2
ความตอ้ งการทางการแพทย์และการพยาบาลของผู้ป่ วยจะระบุได้จากการประเมินเบือ้ งต้น ซ่ึงเสร็จสิน้ และบันทึกไว้ใน
เวชระเบยี น ภายใน 24 ช่วั โมงแรกหลงั เขา้ รบั การรกั ษาในฐานะผปู้ ่วยในหรอื เร็วกว่านน้ั ตามสภาพของผปู้ ่วย P
มาตรฐาน AOP.1.2.1
การประเมนิ ทางการแพทยแ์ ละการพยาบาลเบอื้ งตน้ ของผปู้ ่วยฉกุ เฉนิ ขนึ้ อย่กู บั ความตอ้ งการและเงอื่ นไขของผปู้ ่วย P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.1.2 และ AOP.1.2.1
ผลลพั ธห์ ลกั จากการประเมนิ เบอื้ งตน้ ของผปู้ ่วยคือความเขา้ ใจในความตอ้ งการทางการแพทยแ์ ละการพยาบาลของผปู้ ่วยเพื่อให้
สามารถเร่ิมดูแลและรกั ษาได้ เพื่อใหบ้ รรลุสิ่งนี้ โรงพยาบาลจะกาหนด เนือ้ หาขนั้ ต่าของการประเมิน ทางการแพทย์และการ
58
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดชี ยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่านัน้ (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ได้รบั อนุญาต)
พยาบาลเบือ้ งตน้ และการประเมินอื่นๆ (ดู AOP.1) กรอบเวลาสาหรบั การประเมินใหเ้ สร็จสิน้ และขอ้ กาหนดดา้ นการบนั ทึก
การประเมิน (ดู AOP.1.3) แมว้ ่าการประเมินทางการแพทย์และการพยาบาล เป็นปัจจยั หลกั ในการ เริ่มต้นการดูแล แต่อาจ
มีการประเมินเพิ่มเติมโดยผู้ปฏิบตั ิงานดา้ นการดูแลสุขภาพรายอ่ืนๆ รวมถึงการประเมิ นพิเศษ (ดู AOP. 1.4 และ AOP.1.5)
และการประเมินรายบคุ คล (ดู AOP.1.6) การประเมนิ เหล่านจี้ ะตอ้ งถกู บูรณาการและการดแู ลท่ีเรง่ ด่วนที่สดุ ตอ้ งถกู ระบุออกมา
(ดู AOP.4 )
การประเมินทางการแพทยแ์ ละการพยาบาลเบือ้ งต้นจะเสร็จสิน้ ภายใน 24 ช่วั โมง หลังจากเขา้ รบั การรกั ษาใน โรงพยาบาล
และพรอ้ มใหบ้ รกิ ารสาหรบั ผดู้ ูแลผปู้ ่วยทุกคน เมื่ออาการของผปู้ ่วยบง่ บอก การประเมินทางการแพทย์ และการพยาบาล เบือ้ ง
ตน้ จะดาเนินการและพรอ้ มใหบ้ ริการเร็วขึน้ ดงั นั้น ผปู้ ่วยฉกุ เฉินจะไดร้ บั การประเมินทนั ที และนโยบายอาจกาหนดวา่ กล่มุ ผู้
ป่วยอน่ื บางกลมุ่ จะไดร้ บั การประเมินเร็วกวา่ 24 ช่วั โมง
ในกรณีฉกุ เฉิน การประเมินเบือ้ งตน้ ทางการแพทยแ์ ละการพยาบาล อาจจากดั เฉพาะความตอ้ งการ และสภาพของผปู้ ่วยเท่า
นน้ั นอกจากนี้ เมือ่ ไมม่ ีเวลาบนั ทกึ ประวตั แิ ละการตรวจรา่ งกายท่ีสมบรู ณ์ของผปู้ ่วยฉกุ เฉินท่ีตอ้ งผา่ ตดั จะมีการบันทึกขอ้ ความ
สนั้ ๆ และการวนิ ิจฉยั กอ่ นการผา่ ตดั (ดู ASC.7 และ MOI.8.1)
องคป์ ระกอบท่วี ดั ไดข้ อง AOP.1.2.1
❑1. การประเมินทางการแพทยเ์ บอื้ งตน้ ซง่ึ รวมถึงประวตั ิสขุ ภาพ การตรวจรา่ งกาย และการประเมินอนื่ ๆ ตาม สถานะของ
ผปู้ ่วย จะดาเนินการและจดั ทาเป็นเอกสารภายใน 24 ช่วั โมงแรกของการรบั เขา้ เป็นผปู้ ่วยใน หรือเรว็ กว่านน้ั ตามเง่ือนไข
ของผปู้ ่วย
❑ 2. การประเมินทางการแพทยเ์ บอื้ งตน้ ส่งผลใหเ้ กดิ รายการการวินิจฉยั ทางการแพทยท์ เ่ี ฉพาะเจาะจง ซึ่งรวมถึง เงอ่ื นไขหลกั
และทเี่ กยี่ วขอ้ งซ่งึ ตอ้ งไดร้ บั การรกั ษาและติดตาม
❑ 3. การประเมินทางการพยาบาลเบอื้ งตน้ จะดาเนนิ การและบนั ทกึ ภายใน 24 ช่วั โมงแรกของการรบั เขา้ เป็น ผปู้ ่วยใน หรือเร็ว
กว่านน้ั ตามสภาพของผปู้ ่วย
❑4. การประเมินทางการพยาบาลเบอื้ งตน้ ส่งผลใหเ้ กิด ความตอ้ งการหรอื เงอ่ื นไขทางการพยาบาลของผปู้ ่วย ท่เี ฉพาะเจาะจง
ซงึ่ จาเป็นตอ้ งไดร้ บั การพยาบาล การทาหตั ถการหรือ หรอื การเฝา้ ตดิ ตามอาการ
องคป์ ระกอบท่ีวดั ได้ AOP.1.2.1
❑1. การประเมินทางการแพทยข์ องผปู้ ่วยฉกุ เฉนิ ขนึ้ อยกู่ บั ความตอ้ งการและสภาพของผปู้ ่วยและบนั ทึกไวใ้ นเวชระเบยี นของ
ผปู้ ่วย
❑2. การประเมินการพยาบาลผปู้ ่วยฉกุ เฉนิ ขนึ้ อยกู่ บั ความตอ้ งการและสภาพของผปู้ ่วยและบนั ทึกไวใ้ น เวชระเบยี นของผปู้ ่วย
59
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเท่าน้นั (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ไดร้ บั อนุญาต)
❑3. ก่อนทาการผา่ ตดั ตอ้ งมบี นั ทึกย่อและการวนิ จิ ฉัยก่อนการผ่าตดั เป็นอย่างนอ้ ย สาหรบั ผปู้ ่วยฉกุ เฉินท่ตี อ้ งทาผา่ ตดั แบบ
ฉกุ เฉนิ
มาตรฐาน AOP.1.3
โรงพยาบาลมขี นั้ ตอนในการยอมรบั การประเมินทางการแพทยเ์ บอื้ งตน้ ที่ดาเนนิ การในสานกั งานส่วนตวั ของแพทยห์ รือสถาน
พยาบาลอนื่ ๆ ก่อนเขา้ รบั การรกั ษาหรือขนั้ ตอนผปู้ ่วยนอก
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.1.3
เมื่อการประเมินทางการแพทยเ์ บอื้ งตน้ ดาเนินการในสานกั งานส่วนตวั ของแพทยห์ รือสถานพยาบาลอ่นื ๆ ก่อนเขา้ รบั การดูแล
ในโรงพยาบาลในฐานะผปู้ ่วยในหรือก่อนขน้ั ตอนการรกั ษาผปู้ ่วยนอก เช่น การผ่าตัดในวันเดียวกัน การประเมินนีจ้ ะตอ้ งอยู่
ภายใน 30 วนั ทีผ่ า่ นมา หากในเวลาทเ่ี ขา้ รบั การรกั ษาเป็นผปู้ ่วยใน หรอื ในขณะทท่ี าการรกั ษาผปู้ ่วยนอก การประเมนิ ทางการ
แพทยม์ ีอายุมากกว่า 30 วัน จะตอ้ งอปั เดตประวตั ิทางการแพทย์ และทาการตรวจ ร่างกายซา้ สาหรบั การประเมินทาง การ
แพทย์ ที่ดาเนินการและจดั ทาเป็นเอกสาร 30 วนั หรือนอ้ ยกว่า ก่อนเขา้ รบั การรกั ษาในฐานะผปู้ ่ วยในหรือก่อนขั้นตอน การ
รกั ษาผปู้ ่วยนอก หากมีการเปลี่ยนแปลงที่สาคญั ในสภาพของผปู้ ่วย ต้ังแตก่ ารประเมิน หรือ "ไม่มีการเปลี่ยนแปลง" จะไดร้ บั
การบนั ทึกไวเ้ มื่อเขา้ รบั การรกั ษาหากเหมาะสม การอปั เดตและ/หรอื การตรวจสอบซา้ นสี้ ามารถทาไดโ้ ดยบคุ คลทมี่ ีคณุ สมบตั ิ
เม่ือการประเมนิ เสร็จสิน้ บางส่วนหรือเสร็จสนิ้ ทั้งหมดนอกโรงพยาบาล (ตวั อย่างเช่น ในสานกั งานของศลั ยแพทย์ ที่ปรกึ ษา)
ผลการตรวจจะไดร้ บั การทบทวนและ/หรือตรวจสอบ เม่ือรบั เขา้ เป็นผปู้ ่วยในหรอื ก่อนขนั้ ตอนการรกั ษาแบบผปู้ ่วยนอก ตาม
ความเหมาะสมของเวลาระหว่างการประเมนิ จากภายนอกและการประเมนิ เมื่อรบั ไวพ้ กั ในโรงพยาบาล ลกั ษณะสาคัญของสิ่ง
ที่ตรวจพบ ความซบั ซอ้ นของผปู้ ่วย และการดูแลและการรกั ษาตามแผน (ตัวอย่างเช่น การทบทวนช่วยยืนยนั ความชัดเจน
ของการวินิจฉัยและข้ันตอนหรือการรกั ษาที่วางแผนไว้ การมีอย่ขู องภาพรงั สีท่ีจาเป็นในการผ่าตัด และการเปล่ียนแปลงใน
สภาวะใดๆผปู้ ่วย เช่น การควบคมุ ระดับนา้ ตาลในเลือด ยังชว่ ยกาหนดการทดสอบในหอ้ งปฏบิ ตั ิการทสี่ าคัญท่ีอาจตอ้ งทาซา้ )
(ดู AOP.4)
องคป์ ระกอบท่ีวดั ได้ AOP.1.3
❑1. การประเมินทางการแพทยเ์ บือ้ งตน้ ที่ดาเนินการก่อนเขา้ รบั การรกั ษาเป็นผปู้ ่วยในหรือก่อนขั้นตอน การรกั ษาผปู้ ่วยนอก
ในโรงพยาบาลนน้ั จะตอ้ งมอี ายนุ อ้ ยกว่าหรือเทา่ กบั 30 วนั
❑2. สาหรบั การประเมินท่ีมีอายนุ อ้ ยกว่าหรือเท่ากับ 30 วนั การเปลี่ยนแปลงที่สาคัญในสภาพของผปู้ ่วย ตั้งแต่การประเมิน
หรือ "ไมม่ ีการเปลี่ยนแปลง" จะถูกบันทึกไวใ้ นเวชระเบียนของผปู้ ่วย ณ เวลาที่เขา้ รบั การรกั ษา ในฐานะผปู้ ่วยในหรอื ก่อน
การทาหตั ถการผปู้ ่วยนอก
60
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเทา่ นนั้ (ห้ามเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รบั อนุญาต)
❑3. หากการประเมินทางการแพทยม์ ีอายมุ ากกว่า 30 วัน ณ เวลาที่เขา้ รบั การรกั ษาในฐานะผปู้ ่ วยใน หรือก่อนเข้ารบั การ
รกั ษาแบบผปู้ ่วยนอก ประวตั ิทางการแพทยจ์ ะไดร้ บั การอปั เดตและทาการตรวจรา่ งกายซา้
❑4. ผลการประเมินทง้ั หมดที่ดาเนินการนอกโรงพยาบาลจะไดร้ บั การทบทวนและ/หรือตรวจสอบ ณ เวลาที่เขา้ รบั การรกั ษา
ในสถานะผปู้ ่วยในหรือกอ่ นขน้ั ตอนการรกั ษาผปู้ ่วยนอก
มาตรฐาน AOP.1.3.1
การประเมินทางการแพทยก์ ่อนการผ่าตดั จะได้รบั การบันทึกไวก้ ่อนการดมยาสลบหรือการรกั ษาโดยการผ่าตัด และ รวมถึง
ความตอ้ งการทางการแพทย์ รา่ งกาย จติ ใจ สงั คม เศรษฐกิจ และความตอ้ งการในการจาหน่าย
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.1.3.1
การประเมินทางการแพทยก์ ่อนการผ่าตัดเป็นการประเมินความเส่ียงทางคลินิกท่ีประเมินสุขภาพของผปู้ ่วยเพื่อ พิจารณาว่า
ผปู้ ่วยปลอดภยั ทีจ่ ะไดร้ บั ยาสลบและการผ่าตดั หรือไม่
การประเมินทางการแพทยก์ อ่ นการผา่ ตดั เบอื้ งตน้ รวมถงึ ความตอ้ งการทางการแพทย์ รา่ งกาย จติ ใจ สงั คม และเศรษฐกิจ ของผู้
ป่วยก่อนการผ่าตัด นอกจากนี้ การประเมินผปู้ ่วยสาหรบั ความต้องการการดูแลที่อาจเกิดขึน้ หลังการออกจาก โรงพยาบาล
เป็นองคป์ ระกอบท่มี คี ณุ ค่าของการประเมนิ ทางการแพทยก์ อ่ นการผ่าตดั (ดู ASC.7)
ผลลัพธ์ของการประเมินทางการแพทยแ์ ละการทดสอบวินจิ ฉัยใดๆ ควบค่ไู ปกบั ความตอ้ งการของผปู้ ่วย ท่ีอาจเกิดขนึ้ ภายหลัง
การจาหน่าย จะถกู บนั ทึกไวใ้ นเวชระเบยี นของผปู้ ่วยก่อนการดมยาสลบหรือการผ่าตดั
องคป์ ระกอบท่ีวัดได้ AOP.1.3.1
❑ 1. การประเมนิ ทางการแพทยก์ ่อนการผา่ ตดั จะดาเนนิ การในผปู้ ่วยก่อนการผา่ ตดั ทกุ รายที่มีการวางแผนการ ผ่าตดั แลว้
❑ 2. การประเมินทางการแพทยก์ ่อนการผ่าตัดรวมถงึ ความตอ้ งการทางการแพทย์ รา่ งกาย จติ ใจ สงั คม เศรษฐกิจ และความ
ตอ้ งการการจาหนา่ ย
❑ 3. การประเมินทางการแพทยก์ ่อนการผ่าตดั ของผปู้ ่วย จะถกู บนั ทกึ ไวใ้ นเวชระเบียนกอ่ นการผา่ ตดั
มาตรฐาน AOP.1.4.
ผปู้ ่วยจะไดร้ บั การคดั กรองภาวะโภชนาการ, functional needs, และความตอ้ งการพิเศษอ่ืนๆ และจะถกู ส่งต่อเพอ่ื การประเมิน
และการรกั ษาเพ่มิ เตมิ เม่ือจาเป็น
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.1.4.
61
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเท่านนั้ (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ได้รบั อนุญาต)
ขอ้ มลู ทร่ี วบรวมในการประเมนิ ทางการแพทยแ์ ละ/หรือการพยาบาลเบือ้ งตน้ ดว้ ยการใชเ้ กณฑก์ ารตรวจคัดกรองอาจบ่งชีว้ ่าผู้
ป่วยตอ้ งการการประเมนิ สถานะทางโภชนาการหรอื functional status ในเชิงลึกเพม่ิ เติมหรอื มากขนึ้ รวมถงึ การประเมนิ ความ
เสี่ยงจากการหกลม้ (ดู IPSG.6) การประเมินเชงิ ลึกมากขนึ้ อาจมคี วามจาเป็น ในการหาผปู้ ่วยทต่ี อ้ งการเขา้ มารบั การดูแลทาง
โภชนาการและผปู้ ่วยทตี่ อ้ งการบริการฟื้นฟูสมรรถภาพหรือบริการอื่น ๆ ที่เก่ียวขอ้ งกบั ความสามารถในการทางานดว้ ยตนเอง
หรอื เมือ่ ใชศ้ กั ยภาพสงู สดุ
วิธีที่มีประสิทธิภาพที่สดุ ในการระบุผปู้ ่วยที่มีความตอ้ งการดา้ นโภชนาการหรือ functional คือ การคน้ หาดว้ ยการใชเ้ กณฑก์ าร
ตรวจคดั กรอง โดยท่วั ไปจะเก่ยี วขอ้ งกบั การประเมินผปู้ ่วยข้นั สงู สดุ แบบงา่ ยๆ เพื่อตรวจสอบว่าผปู้ ่วยมีความเสย่ี งที่อาจบ่งบอก
ถงึ ความจาเป็นในการประเมินในเชิงลึกมากขนึ้ หรือไม่ ตัวอย่างเชน่ แบบฟอรม์ การประเมินทางการพยาบาลเบือ้ งตน้ อาจมี
เกณฑพ์ ืน้ ฐานสาหรบั การคัดกรองโภชนาการ เช่น คาถามง่ายๆ หา้ หรือ หกขอ้ ท่ีมีคะแนนเป็นตัวเลขที่เก่ียวข้องกับการรับ
ประทานอาหารที่ลดลงเมื่อเร็วๆ นี้ การลดนา้ หนักในช่วงสามเดือน ท่ีผ่านมา การเคลื่อนไหว และอ่ืนๆ ในทานองเดียวกัน
คะแนนรวมของผปู้ ่วยจะระบุผปู้ ่วยทีม่ ีความเสีย่ งดา้ น โภชนาการ ซึ่งตอ้ งไดร้ บั การประเมินทางโภชนาการในเชิงลึกมากขนึ้
ในแตล่ ะกรณี เกณฑก์ ารตรวจคัดกรองไดร้ บั การพฒั นาโดยบุคคลทม่ี ีคณุ สมบตั ิเหมาะสมซ่ึงสามารถประเมินเพ่ิมเตมิ ได้ เพื่อให้
มกี ารรกั ษาผปู้ ่วยไดถ้ า้ จาเป็น ตวั อยา่ งเช่น เกณฑก์ ารคัดกรองความเสีย่ งดา้ น โภชนาการ อาจได้ รบั การพฒั นาโดยพยาบาล
ที่จะใชเ้ กณฑ์ นกั กาหนดอาหารทีจ่ ะใหก้ าร ดแู ลดา้ นอาหารท่ีแนะนา และนักโภชนาการ สามารถผสมผสานความตอ้ งการ ทาง
โภชนาการกบั ความตอ้ งการอื่นๆ ของผปู้ ่วยได้ (ดู COP.5 และ COP.5.1) เกณฑก์ ารคดั กรองจะถกู นาไปปฏิบตั ิอย่าง สม่าเสมอ
ท่วั ทงั้ โรงพยาบาลเม่อื จาเป็น
ขอ้ มลู ทรี่ วบรวมในการประเมินทางการแพทยแ์ ละ/หรอื การพยาบาลเบือ้ งตน้ อาจระบุถึงความจาเป็น ในการประเมิน อ่ืนๆ เช่น
ทนั ตกรรม การไดย้ นิ การมองเห็น และอ่ืนๆ (ดู AOP.1.2 และ AOP.1.2.1) โรงพยาบาลสง่ ตวั ผปู้ ่วย เขา้ รบั การประเมินเพ่ิมเติม
ภายในโรงพยาบาลหากมีพรอ้ ม หรือประเมนิ หลงั จาหนา่ ยโดยผา่ นไปทางชุมชน
องคป์ ระกอบทวี่ ดั ไดข้ อง AOP.1.4.
❑1. บุคคลท่ีมีคณุ สมบัติเหมาะสมเป็นผู้พัฒนาเกณฑก์ ารคัดกรอง เพ่ือระบุผปู้ ่วยทต่ี อ้ งการการประเมินทาง โภชนาการเพ่ิม
เตมิ และมกี ารใชเ้ กณฑอ์ ย่างสมา่ เสมอท่วั ทง้ั โรงพยาบาลเมือ่ จาเป็น
❑2. ผปู้ ่วยทมี่ ีความเสยี่ งต่อปัญหาทางโภชนาการจะไดร้ บั การประเมนิ ทางโภชนาการ
❑3. บุคคลท่ีมีคณุ สมบัติเหมาะสมเป็นผู้ พฒั นาเกณฑก์ ารคดั กรอง เพื่อระบุผปู้ ่วยที่ตอ้ งการการประเมิน functional เพ่ิมเติม
และมีการใชเ้ กณฑอ์ ยา่ งสม่าเสมอท่วั ทง้ั โรงพยาบาลเม่อื จาเป็น
❑4. ผปู้ ่วยทต่ี อ้ งการการประเมนิ functional จะถกู สง่ ตอ่ เพือ่ ทาการประเมินดงั กลา่ ว
❑5. เมอื่ มกี ารระบคุ วามจาเป็นในการประเมนิ พเิ ศษเพ่ิมเติม ผปู้ ่วยจะถูกสง่ ตอ่ ภายในโรงพยาบาล หรอื นอกโรงพยาบาล
62
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเท่านั้น (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ได้รับอนุญาต)
❑ 6. การประเมินแบบพเิ ศษทดี่ าเนนิ การภายในโรงพยาบาลจะเสรจ็ สมบูรณแ์ ละบนั ทกึ ไวใ้ นเวชระเบยี นของผปู้ ่วย
มาตรฐาน AOP.1.5.
ผปู้ ่วยในและผปู้ ่วยนอกทกุ รายที่มอี าการ การวินิจฉัย หรือสถานการณ์ ท่ีอาจบ่งชวี้ ่าพวกเขามีความเสย่ี งต่ออาการ ปวดจะได้
รบั การตรวจคดั กรองความเจ็บปวดและประเมนิ เม่อื มีอาการปวด
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.1.5.
ขนั้ ตอนการตรวจคดั กรองใชเ้ พ่ือระบุผปู้ ่ วยที่มีอาการปวด การตรวจคัดกรองเป็นกระบวนการระดบั สงู ท่ีแพทย์ หรือบุคลากร
สนบั สนนุ (เช่น บุคลากรลงทะเบียน) สามารถทาได้ หรือแมแ้ ต่ผปู้ ่วย การตรวจคัดกรองความเจ็บปวด อาจประกอบดว้ ยคา
ถามง่ายๆ หน่ึงขอ้ หรือมากกวา่ นน้ั ทสี่ ามารถถามไดใ้ นระหว่างขน้ั ตอนการลงทะเบียน หรือใน แบบฟอรม์ การรบั ยาที่กรอกโดย
ผปู้ ่วย หรืออาจตอ้ งสอบถามและทาการบนั ทกึ โดย แพทยส์ ง่ ผปู้ ่ วยมาหรอื จากสถานพยาบาลผปู้ ่วยนอก ตวั อยา่ งคาถามทอ่ี าจ
ใชใ้ นการตรวจคดั กรอง ไดแ้ ก่ :
• คณุ มอี าการปวดตอนนหี้ รอื ไม?่
• ความเจบ็ ปวดทาใหค้ ณุ นอนไมห่ ลบั ตอนกลางคนื หรือไม่?
• ความเจ็บปวดทาใหค้ ณุ ไมส่ ามารถเขา้ รว่ มกิจกรรมไดห้ รอื ไม่?
• คณุ มอี าการปวดทกุ วนั หรือไม?่
คาตอบท่ีเป็นบวกสาหรบั คาถามเช่นนบี้ ่งบอกถึงความจาเป็นในการประเมินความเจบ็ ปวดของผปู้ ่วยในเชิงลกึ มาก ขนึ้ เมื่อมี
การระบุความเจบ็ ปวดในบริการผปู้ ่วยนอก ผปู้ ่วยอาจไดร้ บั การประเมินและรกั ษาอย่างละเอยี ดมากขนึ้ ในโรงพยาบาลหรือส่ง
ต่อเพื่อการประเมินเพ่ิมเติมและการรกั ษาต่อไป ขอบเขตของการรกั ษาขึน้ อย่กู ับการสถานท่ีใหก้ ารดแู ลและบริการท่ีมีให้ (ดู
COP.6)
เมื่อผปู้ ่วยเป็นผู้ป่วยในในโรงพยาบาล การประเมินที่ครอบคลมุ มากขึน้ จะดาเนินการทนั ทีที่มีการระบุถึงความเจ็บปวด การ
ประเมนิ นเี้ หมาะสมกับอายขุ องผปู้ ่วยและวดั ความรุนแรงและ ลักษณะของความเจบ็ ปวด เชน่ ความถ่ี ตาแหนง่ และระยะเวลา
ขอ้ มูลเพ่ิมเติมอาจรวมถึงประวตั ิความเจ็บปวด สิ่งท่ีทาใหค้ วามเจ็บปวดดีขึน้ หรือแย่ลง เป้าหมายของผปู้ ่ วยในการบรรเทา
อาการปวด คืออะไร และอื่นๆ การประเมินนีไ้ ดร้ บั การบันทกึ ในลกั ษณะ ท่ีอานวย ความสะดวกในการประเมินซา้ และติดตาม
ผลอย่างสมา่ เสมอตามเกณฑท์ ่ีโรงพยาบาลพฒั นาขนึ้ และความตอ้ งการของผปู้ ่วย (ดู AOP.1.2 และ AOP.1.2.1)
องคป์ ระกอบทว่ี ดั ได้ AOP.1.5.
❑1. ผปู้ ่วยในทกุ คนไดร้ บั การคดั กรองความเจบ็ ปวดและมีการบนั ทึก
63
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเทา่ น้ัน (ห้ามเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รบั อนุญาต)
❑2. ผปู้ ่วยนอกทอี่ าการ การวินจิ ฉัย หรอื สถานการณอ์ าจบ่งชวี้ า่ มคี วามเสย่ี งต่ออาการปวดจะไดร้ บั การคดั กรองความเจบ็ ปวด
❑3. เมอ่ื มีการระบุความเจบ็ ปวดในผปู้ ่วยใน จะมกี ารประเมนิ ความเจ็บปวดของผปู้ ่วยอยา่ งครอบคลมุ
❑4. บันทึกการประเมินในลักษณะที่อานวยความสะดวกในการประเมินและติดตามผลอย่างสม่าเสมอ ตามเกณฑ์ท่ี
โรงพยาบาล พฒั นาขนึ้ และความตอ้ งการของผปู้ ่วย
❑5. เมื่อมีการระบุความเจ็บปวดในผปู้ ่วยนอก ผปู้ ่ วยอาจไดร้ บั การประเมินและรกั ษาอย่างละเอียดยิ่งขึน้ ในผปู้ ่วยนอก หรือ
จดั หาแหล่งส่งตอ่ เพอื่ การประเมนิ เชงิ ลกึ และการรกั ษาต่อไป
มาตรฐาน AOP.1.6.
การประเมินเบอื้ งตน้ ทางการแพทยแ์ ละการพยาบาลเป็นรายบุคคลจะดาเนินการสาหรบั ประชากรพเิ ศษทโี่ รงพยาบาลดแู ล P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.1.6.
การประเมินเบือ้ งตน้ ของผปู้ ่ วยบางประเภทหรือประชากรผปู้ ่วยบางกล่มุ กาหนดใหม้ ีการปรบั เปล่ียนกระบวนการ ประเมิน
ก า รป รับ เป ลี่ ย น ดั ง ก ล่ าว ขึ้น อ ยู่ กั บ ลั ก ษ ณ ะเฉ พ าะ ห รือ ค วา ม ต้อ งก ารข อ งป ระ ช า ก รผู้ป่ ว ย แ ต่ ล ะรา ย
โรงพยาบาลแต่ละแห่งจะระบุกล่มุ ผปู้ ่วยและประชากรพเิ ศษเหล่านนั้ และแกไ้ ขกระบวนการประเมิน เพือ่ ใหต้ รงกับ ความตอ้ ง
การพิเศษของพวกเขา โดยเฉพาะอย่างย่ิง เม่ือโรงพยาบาลใหบ้ ริการผู้ป่วยหรือประชากร ที่มีความตอ้ งการพิเศษ อย่างน้อย
หน่ึงรายตามรายการดา้ นล่าง การประเมินทางการแพทยแ์ ละการพยาบาลเป็นรายบคุ คล จะดาเนินการใน:
• ทารก
• เด็ก
• วยั รุน่
• ผสู้ งู อายทุ ่อี ่อนแอ
• ผปู้ ่วยระยะสดุ ทา้ ย/กาลงั จะเสียชีวิต
• ผปู้ ่วยทม่ี อี าการปวดรุนแรงหรือเรือ้ รงั
• ผหู้ ญิงทีก่ าลงั คลอดบตุ ร
• ผหู้ ญิงทีม่ ีอาการยตุ ิการตงั้ ครรภ์
• ผปู้ ่วยที่มีความผิดปกตทิ างอารมณห์ รือทางจิตเวช
• ผปู้ ่วยทส่ี งสยั วา่ ติดยาและ/หรอื ติดสรุ า
64
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเทา่ นนั้ (ห้ามเผยแพร่โดยไม่ไดร้ ับอนุญาต)
• เหยอื่ การลว่ งละเมดิ หรอื ละเลย
• ผปู้ ่วยโรคตดิ เชอื้ หรอื โรคตดิ ต่อ
• ผปู้ ่วยทไี่ ดร้ บั เคมบี าบดั หรือการฉายรงั สี
• ผปู้ ่วยทม่ี ีภูมคิ มุ้ กนั บกพรอ่ ง
การประเมินผปู้ ่ วยที่สงสัยว่าติดยาและ/หรือติดสรุ า และการประเมินผู้ท่ีตกเป็นเหยื่อการทารุณกรรมหรือการ ถกู ละเลยนั้น
กาหนดขนึ้ โดยวัฒนธรรมของประชากรผปู้ ่วย การประเมนิ เหล่านีไ้ ม่ไดม้ วี ตั ถปุ ระสงคเ์ พ่ือเป็นกระบวนการคน้ หาเชิงรุก แต่การ
ประเมนิ ผปู้ ่วยเหล่านตี้ อบสนองความตอ้ งการและสภาพของพวกเขาในลกั ษณะที่ยอมรบั ได้ ทาง วฒั นธรรม และเป็นความลบั
กระบวนการประเมินไดร้ บั การแก้ไขเพื่อให้สอดคลอ้ งกบั กฎหมาย และระเบียบขอ้ บงั คบั ของทอ้ งถิ่นและมาตรฐานวิชาชีพที่
เก่ียวขอ้ งกบั ประชากรและสถานการณ์ดงั กล่าว และเพื่อใหค้ รอบครวั มีส่วนร่วม เม่ือเหมาะสม หรือจาเป็น (ดู AOP.1.2 และ
AOP.1.2.1)
องคป์ ระกอบท่ีวัดได้ AOP.1.6.
❑ 1. โรงพยาบาลระบเุ ป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรถึงกลมุ่ ผปู้ ่วยพเิ ศษและประชากรท่ใี หบ้ รกิ าร ซ่ึงตอ้ งมีการปรบั เปล่ียน การประเมนิ
❑ 2. กระบวนการประเมนิ สาหรบั ประชากรผปู้ ่วยท่มี ีความตอ้ งการพิเศษ ถกู ปรบั ใชเ้ พือ่ ใหส้ ะทอ้ นความตอ้ งการ ของพวกเขา
❑ 3. กระบวนการประเมินท่ีปรบั ใชแ้ ลว้ นั้นสอดคลอ้ งกับกฎหมายและระเบียบขอ้ บงั คบั ของทอ้ งถิ่น และรวมเอา มาตรฐาน
วิชาชีพที่เก่ยี วขอ้ งกบั ประชากรดงั กล่าว
❑4. มีการประเมนิ ทางการแพทยแ์ ละการพยาบาลรายบุคคลและบนั ทึก
มาตรฐาน AOP.1.7.
การประเมินเบอื้ งตน้ รวมถงึ การกาหนดความจาเป็นในการวางแผนการจาหน่าย P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.1.7.
ความต่อเนื่องของการดแู ลจาเป็นตอ้ งมีการเตรียมการและการพิจารณาเป็นพิเศษสาหรบั ผปู้ ่วยจานวนมาก โดยเฉพาะอย่าง
ย่ิง ส่วนที่เกี่ยวข้องกับการวางแผนการจาหน่าย กระบวนการจัดทาแผนการจาหน่าย จะเร่ิมต้ังแต่ช่วงต้นของกระบวนการ
ประเมิน การประเมินเบอื้ งตน้ สามารถช่วยระบุผปู้ ่วยที่การวางแผนการจาหน่าย เป็นส่งิ สาคญั อนั เน่ืองมาจากอายุ การขาด
การเคลอ่ื นไหว ความตอ้ งการทางการแพทยแ์ ละการพยาบาลอย่างต่อเนื่อง หรอื ความ ช่วยเหลือดา้ นการทากจิ วตั รประจาวนั
และอื่นๆ เนื่องจากการเตรยี มการสาหรบั การจาหน่าย อาจใชเ้ วลาระยะหน่ึง กระบวนการประเมินและการวางแผนจึงเริ่มตน้
โดยเรว็ ที่สดุ หลงั จากรบั เขา้ เป็นผปู้ ่วยใน
65
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเท่านน้ั (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต)
การวางแผนการจาหน่ายรวมถึงการศึกษาพิเศษใด ๆ ที่ผปู้ ่วยอาจตอ้ งการทีเ่ กย่ี วขอ้ งกบั การดแู ลต่อเนอ่ื ง นอก โรงพยาบาล (ดู
ACC.4.1; PCC.2 และ PCC.5.1) ตวั อย่างเชน่ ผปู้ ่วยเบาหวานชนิดท่ี 1 ทีเ่ พ่งิ ไดร้ บั การวนิ ิจฉยั ใหม่ จะตอ้ งไดร้ บั การศึกษา เกย่ี ว
กบั อาหารและโภชนาการ ตลอดจนคาแนะนาในการฉีดอินซลู ิน ผปู้ ่วยที่เขา้ รบั การรกั ษา ในภาวะกลา้ มเนอื้ หวั ใจตายเฉียบพลัน
อาจตอ้ งไดร้ บั การฟื้นฟหู ัวใจหลงั การจาหนา่ ย เชน่ เดยี วกบั คาแนะนาทาง โภชนาการ การจาหน่ายทปี่ ระสบความสาเร็จขึน้ อยู่
กบั การวางแผนทมี่ ีประสทิ ธิภาพ
องคป์ ระกอบทวี่ ดั ได้ AOP.1.7.
❑1. โรงพยาบาลเริ่มกระบวนการวางแผนการจาหน่ายตงั้ แต่เน่ินๆ ในกระบวนการประเมิน เพ่ือระบุผปู้ ่ วยที่การวางแผนการ
จาหนา่ ยเป็นสิ่งสาคญั
❑ 2. การวางแผนการจาหน่ายรวมถึงการระบุความตอ้ งการพิเศษ และนาไปจดั ทาแผน ดาเนินการตามแผน เพื่อตอบสนอง
ความตอ้ งการเหล่านน้ั
❑ 3. ผปู้ ่ วย ครอบครวั และบุคลากรที่เก่ียวขอ้ งในการดูแลผปู้ ่ วยมีส่วนร่วมในกระบวนการวางแผนการจาหน่ายตามความ
เหมาะสม
มาตรฐาน AOP.2.
ผปู้ ่วยทกุ รายจะไดร้ บั การประเมินซา้ เป็นระยะตามสภาพและการรกั ษาเพ่ือพิจารณาการตอบสนองต่อการรกั ษา และวางแผน
สาหรบั การรกั ษาต่อเน่ืองหรือการจาหนา่ ย P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.2.
การประเมินซา้ โดยผปู้ ฏิบัติงานดา้ นการดูแลสุขภาพของผปู้ ่วยทุกคนเป็นกุญแจสาคัญในการทาความเขา้ ใจว่า การตดั สินใจ
ดา้ นการดแู ลมคี วามเหมาะสมและมปี ระสิทธิภาพหรือไม่ ผปู้ ่วยจะไดร้ บั การประเมนิ ซา้ ตลอด กระบวนการดแู ลเป็นระยะ ๆ ตาม
ความตอ้ งการและแผนการดแู ลหรอื ตามทก่ี าหนดไวใ้ นนโยบายและขน้ั ตอนปฏิบตั ิงานของโรงพยาบาล ผลลพั ธข์ องการประเมิน
ซา้ เหลา่ นจี้ ะบนั ทกึ ไวใ้ นเวชระเบียนของผปู้ ่วย เพื่อเป็นสารสนเทศและใชโ้ ดยผทู้ ีด่ แู ลผปู้ ่วยทงั้ หมด
การประเมินซา้ โดยแพทยเ์ ป็นส่วนสาคญั ในการดแู ลผปู้ ่วยอย่างต่อเนอื่ ง แพทยต์ อ้ งประเมนิ ผปู้ ่วยเฉียบพลันทกุ วนั เป็นอย่างนอ้ ย
รวมทง้ั วนั หยดุ สดุ สปั ดาห์ และเม่อื สภาพของผปู้ ่วยมีการเปลี่ยนแปลงที่สาคญั
การประเมินซา้ จะปฏิบตั ิและบนั ทึกในเวชระเบยี นของผปู้ ่วย
• ในชว่ งเวลาปกติระหว่างการดแู ล (ตวั อย่างเชน่ บุคลากรพยาบาลบนั ทกึ สัญญาณชีพ การประเมินความเจ็บปวด
และเสียงของปอดและหวั ใจเป็นระยะ ตามความจาเป็นตามสภาพของผปู้ ่วย);
66
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดชี ยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่านน้ั (ห้ามเผยแพร่โดยไม่ไดร้ บั อนุญาต)
• ทกุ วนั โดยแพทยส์ าหรบั ผปู้ ่วยเฉียบพลนั ;
• เพื่อตอบสนองต่อการเปลยี่ นแปลงทส่ี าคญั ในสภาพของผปู้ ่วย; (ดู COP.3.2 )
• หากการวินจิ ฉยั ของผปู้ ่วยเปล่ยี นไปและความตอ้ งการการดแู ลจาเป็นตอ้ งมกี ารปรบั แผน และ
• เพ่ือตรวจสอบว่ายาและการรกั ษาอื่น ๆ ประสบความสาเร็จหรอื ไม่ และผปู้ ่วยสามารถยา้ ยหรือออกจากโรงพยา-
บาลได้
ผปู้ ่วยท่ีไม่เฉียบพลันบางรายอาจไม่จาเป็นตอ้ งไดร้ บั การประเมินจากแพทยท์ ุกวนั ตัวอย่างเช่น ผปู้ ่วยจิตเวชท่ีมีเสถยี รภาพที่
ไดร้ บั การบาบดั แบบกลมุ่ หรอื ผปู้ ่วยทพ่ี น้ ระยะเฉียบพลนั ของการเจบ็ ป่วยหรอื การผา่ ตดั และผทู้ ไ่ี ดร้ บั การรกั ษาแบบฟื้นฟเู ท่าน้ัน
โรงพยาบาลระบุเป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรถึงผปู้ ่วยทไี่ มต่ อ้ งการการประเมินรายวนั
องคป์ ระกอบท่ีวดั ได้ AOP.2.
❑ 1. ผู้ป่ วยจะไดร้ ับการประเมินซา้ เพื่อพิจารณาการตอบสนองต่อการรกั ษาและวางแผนสาหรับการรกั ษา และ/หรือ การ
จาหนา่ ยออกอยา่ งตอ่ เน่ือง
❑ 2. ผปู้ ่ วยจะไดร้ บั การประเมินซา้ เป็นระยะตามสภาพของผปู้ ่วยและเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงที่สาคัญในสภาพ แผนการดูแล
หรือความตอ้ งการส่วนบคุ คล
❑ 3. แพทยป์ ระเมินผปู้ ่วยใหม่อยา่ งนอ้ ยทกุ วนั รวมทงั้ วนั หยดุ สดุ สปั ดาห์ ในชว่ งระยะเฉียบพลนั ของการดแู ล และรกั ษา
❑ 4. สาหรบั ผปู้ ่วยทไ่ี ม่เฉียบพลนั โรงพยาบาลกาหนดเป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรถึงสถานการณ์ ประเภท ของผปู้ ่วยหรือ ประชากร
ผปู้ ่ วย ท่ีการประเมินของแพทยอ์ าจนอ้ ยกว่าวันละครงั้ และระบุช่วงเวลาอย่างนอ้ ยของการประเมินซา้ สาหรบั ผปู้ ่ วย
เหล่านี้
❑ 5. การประเมนิ ซา้ ไดร้ บั การบนั ทกึ ไวใ้ นเวชระเบียนของผปู้ ่วย
มาตรฐาน AOP.3.
บคุ คลทมี่ คี ณุ สมบตั ิเหมาะสม เป็นผปู้ ระเมนิ และประเมนิ ซา้ P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.3.
การประเมินและการประเมินผปู้ ่วยซา้ เป็นกระบวนการท่ีสาคญั ท่ีจาเป็นตอ้ งมีการศึกษา การฝึกอบรม ความรู้ และ ทกั ษะพิเศษ
ดงั นัน้ สาหรบั บุคคลท่ีมีคณุ สมบัติเหมาะสมในการปฏิบตั ิการประเมินแต่ละประเภท จะถูกระบุและ กาหนดความรบั ผิดชอบ
เป็นลายลกั ษณ์อกั ษร โดยเฉพาะอยา่ งยิง่ บคุ คลเหล่านน้ั ท่ีมีคณุ สมบตั เิ หมาะสม ในการ ประเมินฉกุ เฉินหรือการประเมินความ
67
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่าน้นั (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ ับอนุญาต)
ตอ้ งการทางพยาบาลจะถกู ระบุอยา่ งชดั เจน การประเมนิ ดาเนินการโดยแต่ละ สหสาขาวิชาชีพภายในขอบเขตของการปฏิบตั ิ
การไดร้ บั อนญุ าต กฎหมายและขอ้ บงั คบั ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง หรอื การรบั รอง (ดู SQE.1.1 และ SQE.10 ดว้ ย)
องคป์ ระกอบที่วดั ได้ AOP.3.
❑1. บุคคลที่มีคณุ สมบตั ิเหมาะสมในการประเมินผปู้ ่วยและการประเมนิ ซา้ จะไดร้ บั การระบุและมีการกาหนดความรบั ผิดชอบ
ไวเ้ ป็นลายลกั ษณอ์ กั ษร
❑2. เฉพาะบุคคลท่ีไดร้ บั อนญุ าตตามใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ กฎหมายและขอ้ บังคับที่เก่ียวขอ้ ง หรอื ไดร้ บั การรบั รองเท่า
นนั้ ทที่ าการประเมินผปู้ ่วย
❑3. การประเมินเหตฉุ กุ เฉนิ ดาเนนิ การโดยบุคคลท่มี คี ณุ สมบตั ิเหมาะสม
❑4. การประเมินทางการพยาบาล ดาเนนิ การโดยบคุ คลทมี่ คี ณุ สมบตั ิเหมาะสม
มาตรฐาน AOP.4.
บุคลากรทางการแพทย์ การพยาบาล และบรกิ ารอน่ื ๆ ท่รี บั ผดิ ชอบในการดแู ลผปู้ ่วย ทางานรว่ มกนั เพ่ือวเิ คราะห์ และบูรณาการ
การประเมนิ ผปู้ ่วยและจดั ลาดบั ความสาคญั ของความตอ้ งการการดแู ลผปู้ ่วยเรง่ ดว่ น/ท่ีสาคญั ท่ีสดุ
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.4.
ผปู้ ่วยอาจไดร้ บั การประเมินหลายประเภททงั้ ภายนอกและภายในโรงพยาบาลโดยแผนกและบริการต่างๆ สง่ ผลให้ อาจมีขอ้ มูล
ผลการตรวจวิเคราะห์ และขอ้ มลู อื่นๆ มากมายในบนั ทึกของผปู้ ่วย (ดู AOP.1.3) ผปู้ ่วยจะไดร้ บั ประโยชนม์ ากท่สี ดุ เม่อื บุคลากร
ทร่ี บั ผิดชอบผปู้ ่วยทางานรว่ มกนั เพือ่ วิเคราะหผ์ ลการประเมนิ และรวมขอ้ มลู นเี้ ป็นภาพรวมของสภาพของผปู้ ่วยจากการทางาน
รว่ มกนั นี้ ความตอ้ งการของผปู้ ่วยจะถกู ระบุ มีการเรียงลาดบั ความสาคญั และมีการตดั สนิ ใจในการดแู ล การบรู ณาการประเด็น
ท่พี บจากการประเมิน ณ จุดนจี้ ะช่วยอานวยความสะดวก ในการประสานงานดา้ นการดแู ล (ดู AOP.1.2 และ AOP.1.2.1 และ
COP.2)
ขัน้ ตอนการทางานรว่ มกันน้ันเรียบง่ายและไม่เป็นทางการเม่ือความตอ้ งการของผู้ป่วยไม่ซบั ซอ้ น สาหรบั ผปู้ ่วยที่มีความตอ้ ง
การทีซ่ บั ซอ้ น หรอื ไมช่ ดั เจน อาจจาเป็นตอ้ งมีการประชุมทมี การรกั ษาอย่างเป็นทางการ การประชุมหารอื เกีย่ วกบั ผปู้ ่วย(patient
conference) และ clinical round และในกรณีจาเป็น ผู้ป่ วยและครอบครวั และคนอื่นๆ ท่ีตัดสินใจแทนผู้ป่วยจะร่วมอย่ใู น
กระบวนการตดั สินใจ
องคป์ ระกอบทีว่ ดั ได้ AOP.4.
❑1. ขอ้ มลู และสารสนเทศจากการประเมนิ ผปู้ ่วยไดร้ บั การวิเคราะหแ์ ละบูรณาการ
68
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเท่านน้ั (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต)
❑2. ผรู้ บั ผิดชอบการดแู ลผปู้ ่วยมีสว่ นรว่ มในกระบวนการ
❑3. ความตอ้ งการของผปู้ ่วยไดร้ บั การจดั ลาดบั ความสาคญั ตามผลการประเมนิ
บริการห้องปฏิบตั กิ าร
มาตรฐาน AOP.5.
มีบริการหอ้ งปฏิบัติการเพ่ือตอบสนองความตอ้ งการของผปู้ ่วย และบริการดงั กลา่ วท้งั หมดเป็นไปตามมาตรฐาน กฎหมาย และ
ระเบียบขอ้ บงั คบั ทง้ั ในระดบั ทอ้ งถ่ินและระดบั ประเทศ
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.
โรงพยาบาลมีระบบการใหบ้ ริการหอ้ งปฏิบตั ิการ ซึ่งรวมถงึ บริการดา้ นพยาธิวทิ ยาทางคลินิก ซง่ึ เป็นไปตามความตอ้ งการ ของ
กล่มุ ประชากรผปู้ ่วย บริการทางคลินกิ ท่ีจดั ไว้ และความตอ้ งการของแพทย์ บรกิ ารหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร ไดร้ บั การจดั ระเบียบ และให้
บริการในลกั ษณะที่เป็นไปตามมาตรฐาน กฎหมาย และระเบียบขอ้ บงั คบั ของทอ้ งถน่ิ และระดบั ประเทศ
บรกิ ารหอ้ งปฏิบตั ิการ รวมถึงบริการที่จาเป็นสาหรบั เหตฉุ กุ เฉิน อาจใหบ้ ริการภายในโรงพยาบาล โดยขอ้ ตกลง กบั องคก์ รอื่น
หรอื ทัง้ สองอย่าง มีบริการหอ้ งปฏิบตั ิการหลงั เวลาทาการปกติสาหรบั กรณีฉุกเฉิน นอกจากนี้ โรงพยาบาลยังสามารถ กาหนด
และติดต่อผเู้ ชีย่ วชาญในสาขาการวนิ ิจฉยั เฉพาะทาง เช่น พยาธิวิทยา ไวรสั วทิ ยา หรอื พษิ วิทยา เมอ่ื จาเป็น
ผปู้ ่วยสามารถเขา้ ถึงแหลง่ บริการโดยภายนอกไดอ้ ย่างสะดวก โรงพยาบาลเลือกแหลง่ ภายนอก ตามคาแนะนาของ หวั หนา้ หอ้ ง
ปฏิบัติการ หรือบุคคลอื่นท่ีรับผิดชอบบริการห้องปฏิบัติการ แหล่งที่มาของบริการห้องปฏิบัติการจากภายนอกเป็นไปตาม
กฎหมายและระเบียบข้อบังคบั ที่บังคบั ใช้ และมีบันทึกการบริการท่ีถกู ตอ้ ง และทนั เวลา ท่ียอมรบั ได้ ผูป้ ่วยจะไดร้ บั แจง้ เม่ือ
แพทยผ์ สู้ ง่ ตรวจเป็นเจา้ ของบรกิ ารหอ้ งปฏิบตั กิ ารภายนอกเอง
องคป์ ระกอบที่วดั ได้ AOP.5.
❑1. บรกิ ารหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเป็นไปตามมาตรฐาน กฎหมาย และระเบยี บขอ้ บงั คบั ทง้ั ในระดบั ทอ้ งถ่ิน และระดบั ประเทศ
❑2. มบี ริการหอ้ งปฏบิ ตั ิการเพื่อตอบสนองความตอ้ งการท่ีเก่ยี วขอ้ งกบั ภารกิจของโรงพยาบาลและกล่มุ ประชากรผปู้ ่วย ความ
ตอ้ งการดา้ นการดแู ลสขุ ภาพของชุมชน และความตอ้ งการฉกุ เฉนิ รวมถึงนอกเวลาทาการปกติ
❑3. ผเู้ ชี่ยวชาญในการวนิ จิ ฉยั เฉพาะทางจะไดร้ บั การติดต่อเมือ่ จาเป็น
❑4. แหลง่ ภายนอกไดร้ บั การคดั เลือกตามบนั ทึกท่ยี อมรบั ไดแ้ ละการปฏิบตั ิตามกฎหมายและระเบยี บขอ้ บงั คบั
69
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเท่าน้ัน (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต)
มาตรฐาน AOP.5.1.
บคุ คลที่มีคณุ สมบตั ิเหมาะสมมหี นา้ ท่ีรบั ผิดชอบในการจัดการบริการหอ้ งปฏบิ ตั ิการทางคลินกิ หรอื บริการดา้ น พยาธิวิทยา และ
บคุ ลากรหอ้ งปฏิบตั ิการทกุ คนไดร้ บั การศึกษา การฝึกอบรม คณุ วฒุ ิ และประสบการณ์ ที่จาเป็น ในการบริหารและดาเนินการ
ทดสอบและการแปลผล P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.1.
บริการหอ้ งปฏิบัติการทางคลินิกอย่ภู ายใตก้ ารกากบั ดูแลของบุคคลท่ีมีคุณสมบัติเหมาะสมโดยมีบันทึกประวัติการฝึกอบรม
ความเช่ียวชาญ และประสบการณ์ที่มี ซ่ึงสอดคลอ้ งกับกฎหมายและระเบียบขอ้ บังคับท่ี บังคับใช้ บุคคลนีร้ บั ผิดชอบทาง
วชิ าชีพสาหรบั สาหรบั สิ่งอานวยความสะดวกในหอ้ งปฏิบตั ิการ และบริการที่มี ใหใ้ นหอ้ งปฏิบัติการ ตลอดจนการตรววนิ ิจฉัย
ท่ีดาเนินการนอกหอ้ งปฏิบตั ิการ เช่น การทดสอบท่ีขา้ งเตียง (point-of-care testing การทดสอบ ณ จุดดแู ล) การกากบั ดแู ล
บริการนอกหอ้ งปฏิบตั ิการนน้ั รวมถงึ การทาใหม้ ่นั ใจว่า นโยบายและแนวทางปฏิบตั งิ าน ท่วั ทง้ั โรงพยาบาลมคี วามสอดคลอ้ งกนั
เช่น การฝึกอบรมและการจดั การเวชภัณฑ์ เป็นตน้ ไม่รวมการกากับดแู ลประจาวนั ของกจิ กรรมเหล่านั้น การกากบั ดูแลรายวัน
ยงั คงเป็นความรบั ผิดชอบ ของหวั หนา้ แผนกหรอื หนว่ ยงานท่ที าการตรวจทดสอบ
เมื่อบุคคลนีใ้ หค้ าปรึกษาทางคลินิกหรือความเห็นทางการแพทย์, เป็นแพทย์ โดยเฉพาะนกั พยาธิวิทยา บริการหอ้ งปฏิบัติการ
พิเศษและเฉพาะทางอยู่ภายใต้การดูแลของบุคคลท่ีมีคุณสมบัติเหมาะสม (ดู GLD.9) ความรับผิดชอบของหัวหน้า
หอ้ งปฏบิ ตั ิการ ไดแ้ ก่
a) จดั ทา ดาเนนิ การ และคงไวซ้ ึง่ นโยบายและขนั้ ตอนปฏบิ ตั ิ
b) การกากบั ดแู ลการบริหารจดั การ;
c) รกั ษาโปรแกรมควบคมุ คณุ ภาพทจี่ าเป็น
d) การแนะนาแหลง่ บรกิ ารหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารจากภายนอก และ
e) ติดตามและตรวจสอบบริการหอ้ งปฏิบตั กิ ารทง้ั หมด
โรงพยาบาลกาหนดคณุ สมบตั ิดา้ นการศึกษา การฝึกอบรม คุณสมบตั ิและประสบการณ์ ของบุคลากรหอ้ งปฏิบตั ิการ ท่ีเป็นผู้
ดาเนนิ การ และแปลผลการทดสอบในหอ้ งปฏิบตั ิการ, ผทู้ ่ีไดร้ บั อนุมตั ิใหท้ าการตรวจ ณ จุดดแู ล ที่ขา้ งเตียง และผทู้ ่สี ่งั การหรือ
กากับดแู ลบุคลากรท่ีทาการทดสอบ บุคลากรกากบั ดูแลและบุคลากรดา้ นเทคนิค ใหค้ วามสาคัญกบั งานของตน บุคลากรดา้ น
เทคนิคจะไดร้ บั มอบหมายงานทสี่ อดคลอ้ งกบั การฝึกอบรม และ ประสบการณ์ นอกจากนี้ หอ้ งปฏิบตั ิการยงั ใชโ้ ปรแกรมการจัด
อตั รากาลงั บุคลากรท่ีชว่ ยใหม้ ีบุคลากร ทาการทดสอบไดท้ นั ที และเพ่อื ใหม้ ่นั ใจว่ามีบุคลากรหอ้ งปฏิบัตกิ ารตลอดช่วั โมงการทา
งานและ ในกรณฉี กุ เฉนิ
70
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่าน้นั (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รับอนุญาต)
องคป์ ระกอบท่วี ดั ได้ AOP.5.1.
❑1. หอ้ งปฏิบตั ิการทางคลินิกและบริการห้องปฏิบัติการอ่ืน ๆ ท่วั ท้ังโรงพยาบาลอย่ภู ายใตก้ ารนา และการกากับดูแลของ
บุคคลทม่ี คี ณุ สมบตั ิเหมาะสมอย่างนอ้ ยหนงึ่ คนหรือมากกว่านนั้
❑ 2. ความรบั ผิดชอบของหวั หนา้ หอ้ งปฏบิ ตั ิการที่มีคณุ สมบตั ิ ไดแ้ ก่ a) ถงึ e) ในเจตจานงของมาตรฐาน
❑ 3. บุคลากรหอ้ งปฏิบตั กิ ารทุกคนไดร้ บั การศึกษา การฝึกอบรม และคณุ สมบตั ิที่จาเป็นในการบริหาร, ดาเนินการ และแปล
ผลการทดสอบ
❑ 4. มีการนาโปรแกรมการจดั อตั รากาลงั บุคลากรมาใชเ้ พ่ืออานวยความสะดวก ใหบ้ ุคลากรทาการทดสอบได้ อยา่ งรวดเร็ว
และ จดั ใหม้ ีบุคลากรตลอดช่วั โมงการทางานและในภาวะฉกุ เฉิน
❑ 5. มกี ารกาหนดบุคลากรทกี่ ากบั ดแู ลหอ้ งปฏิบตั กิ ารและมีคณุ สมบตั ิและประสบการณท์ เี่ หมาะสม
มาตรฐาน AOP.5.2.
บุคคลทีม่ ีคณุ สมบตั ิเหมาะสมมีหนา้ ทร่ี บั ผิดชอบในการกากบั ดแู ลและควบคมุ โปรแกรมการทดสอบ ณ จดุ ดแู ล P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.2.
การทดสอบ ณ จุดดูแล (POCT) เป็นการทดสอบที่สถานท่ีปฏิบัติงานนอกสภาพแวดลอ้ มของหอ้ งปฏิบัติการแบบด้ังเดิม
โดยปกติแลว้ จะอย่ใู นทห่ี รือใกลจ้ ดุ ที่มีการดแู ลผปู้ ่วย
เม่ือรวม POCT ไวใ้ นบริการของโรงพยาบาลแล้ว การควบคุมกากับดูแลสาหรบั บริการนั้น ท่ีไม่ว่าจะดาเนินการอยู่ท่ีใดจะ
ดาเนินการโดยบุคคลท่ีรบั ผิดชอบในการจดั การบริการหอ้ งปฏิบตั ิการหรือผู้ท่ีไดร้ บั มอบหมาย (ดู GLD.9) โรงพยาบาลตอ้ งมี
แนวทางและโครงสรา้ งท่ีดีและชัดเจนในกระบวนการ POCT เพ่ือใหแ้ น่ใจวา่ ดาเนินการไดอ้ ย่าง ปลอดภยั และถูกตอ้ ง และผล
ทไ่ี ดน้ น้ั ถกู ตอ้ งและเชอ่ื ถือได้
โปรแกรม POCT ประกอบดว้ ยการวางแผนอย่างละเอียดกบั ผนู้ าท่ีเลือกใช้ POCT ในแผนก/วอรด์ ของตน การวางแผนรวมถึง
การเลอื กการทดสอบที่จะดาเนินการ การกาหนดบุคลากรท่ีจะทาการทดสอบ และโปรโตคอล สาหรบั การรายงานผลการตรวจ
ทดสอบทผี่ ิดปกติ รวมถงึ กระบวนการในการรายงานผลวิกฤต (ดู IPSG.2.1 เพิ่มเติม) บุคลากรท่ีทา POCT ตอ้ งมีการฝึกอบรม
สาหรบั การทดสอบแต่ละรายการ ควบค่ไู ปกบั การประเมนิ ความสามารถ เพือ่ ใหแ้ น่ใจว่าผลการตรวจนน้ั ถกู ตอ้ ง (ดู SQE.4)
การควบคุมคุณภาพ, การบนั ทึก และการประเมินจะตอ้ งดาเนินการตามขอ้ กาหนดซ่ึงแนะนาโดยผผู้ ลิต ตัวอย่างเช่น แบบ
รายวันหรือรายสปั ดาห์ ตลอดจนกรณีที่เป็นรอยต่อระหว่างชุดทดสอบชุดใหม่ ตัวอย่างการควบคมุ คณุ ภาพอาจรวมอย่ใู นชุด
ทดสอบ หรืออาจตอ้ งซือ้ จากผผู้ ลิต หรือตัวแทนจาหน่ายที่ไดร้ บั อนุญาต บุคลากรทุกคนที่ทา POCT ปฏิบัติตามข้ันตอนการ
71
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเทา่ นนั้ (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ไดร้ บั อนุญาต)
ควบคมุ คณุ ภาพท่ีกาหนดไว้ และเขา้ ใจว่าตอ้ งดาเนินการอย่างไรเม่ือตัวอย่าง การควบคมุ คณุ ภาพไม่เป็นไปตามขอ้ กาหนด (ดู
AOP.5.9)
โปรแกรม POCT ควรไดร้ บั การตรวจสอบและประเมินผล เพื่อใหแ้ นใ่ จว่าโปรแกรมตอบสนองความตอ้ งการของลกู คา้ (ผปู้ ฏิบัติ
งานดา้ นการดูแลสุขภาพ บุคลากรผูท้ าการทดสอบ และผปู้ ่ วย) ซ่ึงอาจทาไดโ้ ดยการพัฒนา และติดตาม มาตรการพัฒนา
คณุ ภาพ ผ่านการสารวจผปู้ ่วยและ/หรือการทบทวนผลการควบคมุ คุณภาพ และการทดสอบ ความชานาญ(proficiency) และ
รายงานการใชง้ าน
องคป์ ระกอบที่วดั ได้ AOP.5.2.
❑1. บคุ คลท่ีรบั ผดิ ชอบในการจดั บรกิ ารหอ้ งปฏิบตั กิ าร หรอื ผรู้ บั มอบหมายทาหนา้ ที่ควบคมุ กากบั ดแู ล โปรแกรม POCT
❑ 2. บุคลากรที่ทาการทดสอบ ณ จุดดแู ลมคี ณุ สมบตั แิ ละการฝึกอบรมทจ่ี าเป็น และมีความสามารถในการปฏิบตั ิ POCT
❑3. โปรแกรม POCT ประกอบดว้ ยกระบวนการท่ีกาหนดไวส้ าหรบั การรายงานผลการทดสอบท่ีผดิ ปกติ รวมถึง การรายงาน
ผลวิกฤต
❑4. โปรแกรม POCT ประกอบดว้ ยการควบคมุ คณุ ภาพ การบนั ทกึ และการประเมิน
❑5. โปรแกรม POCT ไดร้ บั การติดตามและประเมนิ ผลและรวมอย่ใู นกิจกรรมการพฒั นาคณุ ภาพ
มาตรฐาน AOP.5.3.
มีโปรแกรมความปลอดภัยในหอ้ งปฏิบตั ิการ มีการปฏิบตั ิตาม และบันทึก และสอดคลอ้ งกบั โปรแกรม Facility management
และโปรแกรมการป้องกนั และควบคมุ การตดิ เชอื้ P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.3.
หอ้ งปฏิบตั ิการมโี ปรแกรมความปลอดภยั ทยี่ งั ใชไ้ ด้ ซ่ึงอย่ใู นระดบั ท่ีกาหนดโดยความเสีย่ ง และอนั ตรายท่พี บในหอ้ ง ปฏิบตั กิ าร
โปรแกรมนีก้ ลา่ วถึงแนวปฏิบัติดา้ นความปลอดภัยและมาตรการป้องกัน (ยกตัวอย่างเช่น ท่ีลา้ งตา ชุดอปุ กรณ์สาหรบั กรณีมี
การหกหล่น(spill) และอ่ืนๆ) สาหรบั บุคลากรหอ้ งปฏิบัติการ บุคลากรอ่ืนๆ และผปู้ ่วย เม่ือมีเหตกุ ารณ์เกิดขึน้ โปรแกรมหอ้ ง
ปฏบิ ตั ิการประสานงานกบั โปรแกรม Facility Management และ โปรแกรมการ ปอ้ งกนั และควบคมุ การติดเชอื้
โปรแกรมการจดั การความปลอดภยั ในหอ้ งปฏิบตั กิ ารรวมถึง
• การปฏิบัติตามท่ีระบุในมาตรฐาน Facility Management และโปรแกรมการป้องกันและควบคุม การติดเชือ้ (ดู
PCI.2 และ FMS.5)
• การปฏิบตั ติ ามกฎหมายและระเบยี บขอ้ บงั คบั ของทอ้ งถ่ินและระดบั ภูมิภาค
72
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เทา่ นั้น (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ได้รับอนุญาต)
• ความพรอ้ มของอปุ กรณค์ วามปลอดภยั ท่เี หมาะสมกบั การปฏบิ ตั ิของหอ้ งปฏบิ ตั ิการและอนั ตรายท่ีพบ;
• การปฐมนิเทศบุคลากรหอ้ งปฏบิ ตั ิการทกุ คนถงึ ขน้ั ตอนและการปฏิบตั ิดา้ นความปลอดภยั (ดู SQE.7 และ SQE.8)
และ
• การฝึกอบรมระหว่างประจาการสาหรับขั้นตอนการปฏิบัติงานใหม่ และวัสดุอันตรายท่ีได้มาใหม่หรือที่มีอยู่ (ดู
FMS.7)
องคป์ ระกอบทีว่ ัดได้ AOP.5.3.
❑1. โปรแกรมความปลอดภัยในหอ้ งปฏบิ ตั ิการระบุถงึ ความเสี่ยงดา้ นความปลอดภยั ท่ีอาจเกิดขนึ้ ในและนอกหอ้ งปฏิบตั ิการ
และพนื้ ที่อ่ืนๆซ่งึ มกี ารใหบ้ รกิ ารทางหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร
❑2. โปรแกรมความปลอดภยั ในหอ้ งปฏิบตั กิ ารเป็นส่วนหน่ึงของโปรแกรม Facility Management และรายงาน ตามโครงสรา้ ง
ความปลอดภยั ของโรงพยาบาล อยา่ งนอ้ ยปีละครง้ั และเมือ่ มีเหตกุ ารณด์ า้ นความปลอดภยั เกดิ ขนึ้
❑3. โปรแกรมความปลอดภยั ในหอ้ งปฏบิ ตั ิการเป็นส่วนหนึ่งของโปรแกรมการปอ้ งกนั และควบคมุ การตดิ เชอื้ ของโรงพยาบาล
และรายงานไปยงั โปรแกรมป้องกันและควบคุมการติดเชือ้ อย่างนอ้ ยปีละครง้ั และเม่ือมี เหตุการณ์เก่ียวกบั การควบคุม
การตดิ เชอื้ เกดิ ขนึ้
❑4. ความเส่ียงดา้ นความปลอดภยั ที่คน้ หาได้ ถูกแกไ้ ขโดยกระบวนการและ/หรืออปุ กรณเ์ ฉพาะ เพื่อลดความเสย่ี งดา้ นความ
ปลอดภยั
❑5. บุคลากรหอ้ งปฏิบตั ิการใหค้ วามสาคญั กับขัน้ ตอนและการปฏิบัติดา้ นความปลอดภัย และไดร้ บั การศึกษา และ การฝึก
อบรมอย่างต่อเนอ่ื งสาหรบั แนวทางปฏบิ ตั แิ ละขนั้ ตอนใหม่
มาตรฐาน AOP.5.3.1
หอ้ งปฏิบตั ิการใชก้ ระบวนการประสานงานเพ่ือลดความเส่ียงของการติดเชือ้ อนั เป็นผลมาจากการสัมผสั กับโรค ติดเชอื้ และวสั ดุ
และขยะอนั ตรายทางชวี ภาพ P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.3.1
มีนโยบาย ข้นั ตอน และแนวทางปฏิบัติเพื่อลดอนั ตรายจากการสัมผัสกับวัสดทุ ่ีเป็นอันตรายทางชีวภาพ การติดเชือ้ จากหอ้ ง
ปฏิบตั ิการจะตอ้ งมกี ารรายงานเป็นการภายในและ ไปยงั หน่วยงานดา้ นสาธารณสขุ หากเหมาะสมอันตรายและแนวทางปฏิบตั ิ
ดา้ นความปลอดภยั ทางชีวภาพดงั ต่อไปนีไ้ ดร้ บั การกาหนดเป็นแนวทางการปฏิบัติแบบลายลกั ษณ์อกั ษร และขอ้ กาหนดของ
แนวทางปฏบิ ตั เิ ป็นดงั นี้ :
a) การควบคุมการสัมผัสกับ aerosol และ droplet (เช่น เม่ือผสม(mixing), โซนิเคต(sonicating) หมุนเหวี่ยง
(centrifuging) และเผาหว่ งเขยี่ เชือ้ (flaming inoculating loops))
73
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชยั เท่านั้น (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ไดร้ ับอนุญาต)
b) เสือ้ โคต้ เสือ้ คลมุ หรอื เคร่ืองแบบสาหรบั หอ้ งปฏิบตั ิการ ถกู สวมใส่เพือ่ ปอ้ งกนั เสอื้ ผา้ ท่ีใส่มาจากภายนอกและป้อง
กนั การปนเปื้อน
c) ใช้ Biosafety cabinet เมอื่ จาเป็น
d) มีกฎควบคุมวิธีจัดการกับการสัมผัสสารติดเชือ้ ในหอ้ งปฏิบัติการ บาดแผลโดยไม่ไดต้ ั้งใจ การบาดเจ็บจากเข็ม
ฉีดยา การกลนื กินโดยไม่ไดต้ ง้ั ใจ และเยอ่ื บุ เยอ่ื เมือก สมั ผสั สารท่ีอาจติดเชอื้ กฎเหลา่ นรี้ วมถงึ ขั้นตอนการกาจัด
การปนเปือ้ น ผทู้ ต่ี อ้ งตดิ ตอ่ เพื่อรบั การรกั ษาฉกุ เฉนิ ตาแหน่งและการใชอ้ ปุ กรณ์ ความปลอดภยั
e) มขี นั้ ตอนปฏิบตั ิงานเป็นลายลกั ษณอ์ กั ษร ท่กี าหนดวิธีการเก็บ การขนส่ง และการจดั การส่ิงส่งตรวจ ทงั้ หมดอย่าง
ปลอดภัย ข้ันนตอนรวมถึงการหา้ มมิให้ผูใ้ ดในพืน้ ท่ีหอ้ งปฏิบัติการทางเทคนิค รบั ประทานอาหาร ด่ืม สูบบุหรี่
ใชเ้ คร่อื งสาอาง ถอดหรอื ใส่คอนแทคเลนส์ และการใชเ้ ปิเปตทางปาก
f) เม่ือต้องปฏิบัติงานท่ีเกี่ยวข้อง บุคลากรไดร้ ับการฝึกอบรมเก่ียวกับมาตรการป้องกัน วิธีการแพร่กระจายเชื้อ
และการปอ้ งกนั การติดเชอื้ ทางเลือด
g) หอ้ งปฏบิ ตั ิการยังมีขน้ั ตอนในการจดั การและลดความเส่ียงของการสมั ผสั กบั โรคติดเชอื้ เช่น อีโบลา เมอรส์ วณั โรค
ซิกา และเชอื้ โรคท่ีอน่ื ๆ ท่ีอาจจะตดิ เชอื้ โดยยงั ไม่ทราบแน่ชดั (ดู PCI.8.1)
เมือ่ มีการระบุปัญหาเกี่ยวกบั การปฏิบตั ิ หรอื เกิดอบุ ตั เิ หตขุ นึ้ การดาเนนิ การแกไ้ ขจะถกู ดาเนนิ การ บนั ทกึ และทบทวน
องคป์ ระกอบทว่ี ัดได้ AOP.5.3.1
❑1. หอ้ งปฏบิ ตั ิการมีขนั้ ตอนทีก่ าหนดไวเ้ พื่อลดความเส่ยี งในการตดิ เชอื้
❑2. มีการรายงานการติดเชือ้ ที่ไดร้ บั ในหอ้ งปฏิบัติการตามที่กาหนดไวใ้ นนโยบาย และเป็นไปตามกฎหมาย และขอ้ บงั คับท่ี
เก่ียวขอ้ ง
❑3. ห้องปฏิบัติการปฏิบัติตามกฎความปลอดภัยทางชีวภาพสาหรบั การปฏิบัติท่ีเกี่ยวขอ้ งในองค์ประกอบ a) ถึง g) ใน
เจตจานงของมาตรฐาน
❑4. เม่ือมกี ารระบุปัญหาในทางปฏบิ ตั ิหรือเกดิ อบุ ตั เิ หตขุ นึ้ การดาเนินการแกไ้ ขจะถกู จดั ทาเป็นเอกสารและทบทวน
มาตรฐาน AOP.5.4
ผลการตรวจทางหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารมีใหใ้ นเวลาทีเ่ หมาะสมตามทีโ่ รงพยาบาลกาหนด P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.4
74
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเทา่ นน้ั (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ ับอนุญาต)
โรงพยาบาลกาหนดระยะเวลาในการรายงานผลการตรวจทางหอ้ งปฏิบตั ิการ ผลลัพธ์จะถกู รายงาน ภายในกรอบ เวลา ตาม
ความจาเป็นผปู้ ่วย, บรกิ ารท่ีนาเสนอ และความตอ้ งการของบุคลากรคลินิก รวมไปถึงการตรวจวิเคราะหแ์ บบฉุกเฉินและการ
ตรวจวิเคราะหน์ อกเวลาทาการ และในวนั หยดุ สุดสปั ดาห์ ผลจากการตรวจวิเคราะหอ์ ย่าง เรง่ ด่วน เช่น จากแผนกฉกุ เฉิน หอ้ ง
ผา่ ตัด และหอ้ งผปู้ ่วยหนกั จะไดร้ บั ความสนใจเป็นพิเศษ ในกระบวนการวัดผลทางคุณภาพ นอกจากนี้ เม่ือบรกิ ารหอ้ งปฏิบัติ
การ ใหบ้ รกิ ารภายใตบ้ รษิ ัทสญั ญาจา้ งจากองคก์ รภายนอก เวลาในการรายงานผลตก็จะตอ้ งตรงเวลาเชน่ กนั ตามนโยบายของ
โรงพยาบาลหรอื ตามท่รี ะบใุ นสญั ญา (ดู IPSG.2.1 )
องคป์ ระกอบทีว่ ดั ได้ AOP.5.4
❑1. โรงพยาบาลกาหนดเวลารายงานผลทคี่ าดหวงั ไว้
❑2. โรงพยาบาลวดั ความตรงตอ่ เวลาในการรายงานผลการตรวจวิเคราะหแ์ บบเรง่ ด่วน/ฉกุ เฉนิ
❑3. ผลการตรวจทางหอ้ งปฏบิ ตั ิการจะรายงานภายในกรอบเวลาเพ่ือตอบสนองความตอ่ ความจาเป็นของผปู้ ่วย
มาตรฐาน AOP.5.5
อปุ กรณท์ งั้ หมดที่ใชส้ าหรบั การทดสอบในหอ้ งปฏิบตั ิการจะไดร้ บั การตรวจสอบ บารุงรกั ษา และสอบเทียบอย่างสม่าเสมอ และ
เก็บรกั ษาบนั ทกึ ท่ีเหมาะสมสาหรบั กจิ กรรมเหลา่ นี้ P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.5
บุคลากรหอ้ งปฏิบตั ิการทางานเพื่อใหแ้ น่ใจว่าอปุ กรณท์ ัง้ หมด รวมทั้งอปุ กรณ์ทางการแพทยท์ ี่ใชส้ าหรบั การทดสอบ ณ จุดดแู ล
(point-of-care-testing) ทางานในระดับที่ยอมรบั ได้และในลักษณะที่ปลอดภัยต่อผู้ปฏิบัติงาน ห้องปฏิบัติการพัฒนาและ
ดาเนนิ โปรแกรมเพือ่ จดั การอปุ กรณแ์ ละอปุ กรณท์ างการแพทยท์ ่ีจดั เตรยี มไวส้ าหรบั
• การเลือกและการจดั หาอปุ กรณห์ อ้ งปฏิบตั ิการและอปุ กรณท์ างการแพทย์
• การกาหนดและการเก็บสินคา้ คงคลงั ของอปุ กรณห์ อ้ งปฏิบตั ิการและอปุ กรณท์ างการแพทย;์
• การประเมินการใชอ้ ปุ กรณห์ อ้ งปฏบิ ตั กิ ารผ่านการตรวจสอบ การทดสอบ การสอบเทียบ และการบารุง รกั ษา
• เฝา้ ติดตามและดาเนินการตามประกาศเตือนเก่ียวกบั อนั ตรายของอปุ กรณห์ อ้ งปฏิบตั กิ าร, การเรยี กคืน, อบุ ตั ิการณ์
ที่รายงาน ปัญหา และความลม้ เหลว และ
• บนั ทึกโปรแกรมการจดั การ
ความถี่ในการทดสอบ การบารุงรกั ษา และการสอบเทยี บนนั้ สมั พนั ธก์ บั การใชอ้ ปุ กรณข์ องหอ้ งปฏิบตั กิ าร และบนั ทกึ ประวตั กิ าร
ใหบ้ ริการ (ดู FMS.9 และ FMS.9.1)
องคป์ ระกอบท่ีวัดได้ AOP.5.5
75
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เทา่ น้ัน (ห้ามเผยแพร่โดยไม่ไดร้ บั อนุญาต)
❑ 1. หอ้ งปฏบิ ตั ิการจดั ทา ดาเนินการ และบันทึกโปรแกรมเพ่ือจดั การอปุ กรณห์ อ้ งปฏิบตั กิ าร รวมถงึ กระบวนการในการเลือก
และรบั อปุ กรณเ์ ขา้ มา
❑ 2. มีบนั ทึกสินคา้ คงคลงั ของอปุ กรณห์ อ้ งปฏบิ ตั กิ ารทงั้ หมด
❑ 3. อปุ กรณห์ อ้ งปฏิบตั ิการไดร้ บั การตรวจสอบและทดสอบเม่ือเป็นของใหม่ และตามอายุ การใชง้ าน และปฏบิ ัตติ ามคาแนะ
นาของผผู้ ลติ หลงั จากนนั้ และการตรวจสอบตอ้ งไดร้ บั การบนั ทกึ
❑4. อปุ กรณใ์ นหอ้ งปฏบิ ัติการไดร้ บั การสอบเทียบและบารุงรกั ษาตามคาแนะนาของผผู้ ลติ และมีการจดั ทาเอกสารการสอบ
เทียบ และการบารุงรกั ษา
❑5. โรงพยาบาลมีระบบในการเฝา้ ติดตามและดาเนินการตามประกาศเก่ียวกับอนั ตราย การเรียกคืน เหตุการณ์ที่รายงาน
ปัญหา และความลม้ เหลวของอปุ กรณห์ อ้ งปฏบิ ตั กิ าร
มาตรฐาน AOP.5.6
มนี า้ ยา และเวชภณั ฑท์ ่ีจาเป็น และนา้ ยาทง้ั หมดจะไดร้ บั การประเมนิ เพื่อใหแ้ น่ใจวา่ ผลลัพธ์ มคี วามถกู ตอ้ งและแม่นยา P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.6
โรงพยาบาลไดก้ าหนด นา้ ยาและวสั ดทุ ่ีจาเป็นในการใหบ้ ริการทางหอ้ งปฏิบตั ิการแก่ผปู้ ่วย มีกระบวนการส่งั หรือ ทาใหน้ า้ ยา
และวสั ดทุ ี่จาเป็นเหลา่ นน้ั มคี วามปลอดภยั
นา้ ยาทัง้ หมดจะถกู จดั เก็บและจ่ายตามการกาหนดของผผู้ ลิตหรอื คาแนะนาท่ีบรรจุภณั ฑ์ นา้ ยาท้ังหมดไดร้ บั การประเมินตาม
แนวทางท่ีเป็นลายลักษณ์อักษร แนวทางที่เป็นลายลักษณ์อักษรช่วยใหแ้ น่ใจว่าการติดฉลากน้ายาและสารละลายมีความ
สมบรู ณแ์ ละถกู ตอ้ ง (ดู AOP.5.9 และ FMS.7)
องคป์ ระกอบทีว่ ัดได้ AOP.5.6
❑1. นา้ ยาและเวชภณั ฑท์ ่ีจาเป็นถกู กาหนด และพรอ้ มใชง้ าน และมีกระบวนการจดั การเมื่อไม่มีนา้ ยาทีจ่ าเป็น
❑2. นา้ ยาทงั้ หมดจะถกู จดั เก็บและจา่ ยการกาหนดของผผู้ ลติ หรอื คาแนะนาท่บี รรจุภณั ฑ์
❑3. หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารกาหนดและปฏบิ ตั ติ ามแนวทางท่ีเป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรสาหรบั การประเมินนา้ ยาทงั้ หมดเพอ่ื ใหแ้ นใ่ จว่าผล
การตรวจมคี วามถกู ตอ้ งและแม่นยา
❑4. นา้ ยาและสารละลายทง้ั หมดไดร้ บั การตดิ ฉลากอยา่ งถกู ตอ้ งและครบถ้วน
มาตรฐาน AOP.5.7
ขน้ั ตอนในการรวบรวม ระบุ การจดั การ การขนสง่ อยา่ งปลอดภยั และการกาจดั สิ่งสง่ ตรวจ ไดร้ บั การจดั ตงั้ และ ดาเนนิ การ P
76
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเท่านนั้ (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ ับอนุญาต)
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.7
มีการจดั ตง้ั และดาเนนิ การตามขนั้ ตอนสาหรบั
• ส่งั ซอื้ การทดสอบ;
• การรวบรวมและการระบุตวั อย่าง; (ดู IPSG.1)
• การขนส่ง การจดั เกบ็ และการเกบ็ รกั ษาตวั อยา่ ง; และ
• การรบั การบนั ทกึ และการติดตามตวั อย่าง
มีการปฏิบตั ิตามขนั้ ตอนเหล่านสี้ าหรบั ส่งิ ส่งตรวจที่ส่งไปยงั หอ้ งปฏิบตั กิ ารอา้ งองิ /สญั ญาจา้ งเพื่อทาการทดสอบ
องคป์ ระกอบท่วี ดั ได้ AOP.5.7
❑1. มกี ารกาหนดขน้ั ตอนและดาเนนิ การเพือ่ ส่งั การตรวจวิเคราะห์
❑2. มีการกาหนดขนั้ ตอนและดาเนินการเพื่อการจดั เก็บและบง่ ชสี้ ่งิ ส่งตรวจ
❑3. มกี ารกาหนดขน้ั ตอนและดาเนินการสาหรบั การขนสง่ การจดั เก็บ และการเก็บรกั ษาตวั อย่างส่งิ ส่งตรวจ
❑4. มีการกาหนดขน้ั ตอนและดาเนินการในการรบั และติดตามสิ่งสง่ ตรวจ
❑5. มกี ารกาหนดขน้ั ตอนและดาเนนิ การเพื่อกาจดั ส่ิงส่งตรวจ
❑6. มกี ารปฏิบตั ิตามขน้ั ตอนเม่ือมกี ารสง่ ต่อหอ้ งปฏิบตั ิ/ใชห้ อ้ งปฏิบตั ิการสญั ญาจา้ ง
มาตรฐาน AOP.5.8
ค่าบรรทดั ฐานและชว่ งท่ีกาหนดไว้ ใชเ้ พือ่ แปลผลและรายงานผลการตรวจทางหอ้ งปฏิบตั กิ ารทางคลนิ กิ
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.8
หอ้ งปฏิบตั ิการจะกาหนดช่วงอา้ งองิ หรือช่วง "ปกต"ิ สาหรบั การทดสอบแต่ละครง้ั ที่ทา ช่วงดงั กล่าวจะถกู รวมอย่ใู นเวชระเบียน
ไม่วา่ จะเป็นสว่ นหน่งึ ของรายงานผล หรือโดยทาเป็นการรวมรายการของคา่ ทีไ่ ดร้ บั อนมุ ตั ิจากหวั หนา้ หอ้ งปฏบิ ตั ิการ เมือ่ มีการ
ส่งต่อทางหอ้ งปฏิบตั ิ/ภายใต้สญั ญาจ้าง ช่วงค่าอา้ งอิงอาจมีการปรบั แต่งได้ ค่าอา้ งอิง มีความเหมาะสมกบั ภูมิศาสตรแ์ ละ
ขอ้ มลู ประชากรของโรงพยาบาล และจะไดร้ บั การตรวจสอบและอปั เดต เมือ่ มกี ารเปลีย่ นแปลงในวธิ ีการ
องคป์ ระกอบที่วดั ได้ AOP.5.8
❑1. หอ้ งปฏิบตั กิ ารกาหนดชว่ งอา้ งอิงสาหรบั การทดสอบแต่ละครง้ั ท่ที า
❑2. ช่วงจะรวมอย่ใู นเวชระเบียนในขณะท่รี ายงานผลการทดสอบ
❑3. ช่วงจะถกู จดั เตรียมไวเ้ ม่ือทาการทดสอบโดยบรกิ ารหอ้ งปฏิบตั ิการอา้ งอิง/สญั ญาจา้ ง
77
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่าน้ัน (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รับอนุญาต)
❑4. ช่วงมคี วามเหมาะสมกบั ภูมิศาสตรแ์ ละประชากรของโรงพยาบาล
❑5. หอ้ งปฏบิ ตั ิการทบทวนและปรบั ปรุงค่าของชว่ งตามความจาเป็น
มาตรฐาน AOP.5.9
มขี นั้ ตอนการควบคมุ คณุ ภาพสาหรบั บริการหอ้ งปฏิบตั ิการ ปฏิบตั ิตาม และจดั ทาเป็นเอกสาร P
มาตรฐาน AOP.5.9.1
มีขนั้ ตอนการทดสอบความชานาญในการใหบ้ ริการทางหอ้ งปฏบิ ตั ิการ P
มาตรฐาน AOP.5.9 และ AOP.5.9.1
ระบบการควบคุมคุณภาพท่ีออกแบบมาอย่างดีมีความสาคัญต่อการใหบ้ ริการทางพยาธิวทิ ยาและหอ้ งปฏิบตั กิ ารทางคลินิกที่
เป็นเลศิ (ดู AOP.5.2) ขนั้ ตอนการควบคมุ คณุ ภาพประกอบดว้ ย
• การตรวจสอบความถกู ตอ้ งของวิธีการทดสอบทใ่ี ชเ้ พ่ือความแม่นยา ความแมน่ ยา และช่วงที่รายงานได้
• การตรวจติดตามผลประจาวนั โดยบุคลากรหอ้ งปฏิบตั กิ ารที่มีคณุ สมบตั เิ หมาะสม
• การทดสอบรีเอเจนต;์
• การดาเนนิ การแกไ้ ขอย่างรวดเรว็ เม่ือมขี อ้ บกพรอ่ ง; และ
• บนั ทึกผลลพั ธแ์ ละการดาเนินการแกไ้ ข
การทดสอบความชานาญจะกาหนดวา่ ผลลพั ธข์ องหอ้ งปฏิบตั กิ ารแต่ละแห่งเป็นอย่างไรเมือ่ เปรยี บเทยี บกับหอ้ งปฏิบตั กิ ารอน่ื ๆ
ทใ่ี ชว้ ิธีการเดียวกนั การทดสอบดังกล่าวสามารถระบุปัญหาดา้ นประสิทธิภาพท่กี ลไกภายในอาจจะไม่ทราบมาก่อน ดงั นัน้ หอ้ ง
ปฏิบตั ิการจึงเขา้ รว่ มในโครงการทดสอบความชานาญท่ีไดร้ บั อนุมัติเมื่อพรอ้ ม อีกทางเลือกหนึ่ง เม่ือไม่มีโปรแกรมที่ไดร้ บั การ
อนุมตั ิ หอ้ งปฏิบัติการจะแลกเปล่ียนตัวอย่างกับหอ้ งปฏบิ ัติการในองคก์ รอื่น เพื่อวัตถปุ ระสงคใ์ นการทดสอบ เปรียบเทียบโดย
เพ่ือน (peer comparison) หอ้ งปฏิบัติการเก็บรกั ษาบันทึกสะสมของการเขา้ ร่วมในกระบวนการทดสอบความชานาญ การ
ทดสอบความชานาญหรอื ทางเลอื กอ่นื จะดาเนินการกบั โปรแกรมหอ้ งปฏบิ ตั ิการเฉพาะทางทงั้ หมดหากมี (ดู AOP.5.10)
องคป์ ระกอบท่วี ดั ได้ AOP.5.9
❑1. โรงพยาบาลกาหนดและดาเนนิ โครงการควบคมุ คณุ ภาพสาหรบั หอ้ งปฏบิ ตั ิการทางคลินกิ
❑ 2. โปรแกรมรวมถึงการตรวจสอบความถกู ตอ้ งของวธิ ีการทดสอบ
❑3. โปรแกรมรวมถึงการเฝา้ ระวงั รายวนั และบนั ทกึ ผลการทดสอบ 78
❑4. โปรแกรมรวมถงึ การทดสอบรเี อเจนต์
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เทา่ นั้น (ห้ามเผยแพร่โดยไม่ไดร้ ับอนุญาต)
❑5. โปรแกรมรวมถงึ การแกไ้ ขอย่างรวดเร็วและบนั ทกึ ส่ิงทเี่ ป็นขอ้ บกพรอ่ ง
องคป์ ระกอบทว่ี ดั ได้ AOP.5.9.1
❑ 1. หอ้ งปฏิบัติการเขา้ รว่ มในโปรแกรมการทดสอบความชานาญ หรืออีกทางเลือกหน่ึงคือ เขา้ ร่วมในส่วนการทดสอบและ
บรกิ ารหอ้ งปฏบิ ตั ิการพิเศษทง้ั หมด
❑ 2. สาหรบั ความเชี่ยวชาญพิเศษ ความเชี่ยวชาญเฉพาะดา้ น การวิเคราะห์ หรือการทดสอบแต่ละรายการ ผลการทดสอบ
ความชานาญของหอ้ งปฏิบัตกิ ารจะเป็นไปตามเกณฑก์ ารปฏบิ ัติงานทนี่ ่าพอใจ สอดคลอ้ งตามกฎหมาย และระเบยี บขอ้
บงั คบั
❑ 3. หอ้ งปฏบิ ตั ิการเกบ็ บนั ทกึ การเขา้ รว่ มในโครงการทดสอบความชานาญ
มาตรฐาน AOP.5.10
หอ้ งปฏิบัติการอา้ งอิง/สญั ญาจา้ งที่ใชโ้ ดยโรงพยาบาลไดร้ บั อนญุ าตและไดร้ บั การรบั รองหรือรบั รองโดยหน่วยงาน ที่ไดร้ บั การ
ยอมรบั
มาตรฐาน AOP.5.10.1
โรงพยาบาลกาหนดมาตรการเพอ่ื ตดิ ตามคณุ ภาพของบริการ จากหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารท่ีอา้ งอิง/ภายใตส้ ญั ญาจา้ ง
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.10 และ AOP.5.10.1
เมื่อโรงพยาบาลใชบ้ ริการของหอ้ งปฏิบตั ิการอา้ งองิ /สญั ญาจา้ งไม่ว่าจะเป็นการตรวจวิเคราะหท์ ดสอบเฉพาะที่เลือก หรอื เป็น
การใหบ้ รกิ ารหอ้ งปฏิบตั ิการทงั้ หมด จาเป็นตอ้ งมขี อ้ มลู ตอ่ ไปน:ี้
a) สาเนาใบอนญุ าตประกอบวชิ าชพี จากหนว่ ยงานผอู้ อกใบอนญุ าตทีเ่ ป็นทย่ี อมรบั
b) สาเนาใบรบั รองหรอื หนงั สือรบั รองหรอื ใบรบั รองจากโปรแกรมการรบั รองหอ้ งปฏบิ ตั ิการหรอื โปรแกรมการรบั รอง*
c) เอกสารทห่ี อ้ งปฏิบตั กิ ารอา้ งอิง (สญั ญาจา้ ง) เขา้ รว่ มในโครงการทดสอบความชานาญภายนอก (ดู AOP.5.9)
นอกจากนี้ โรงพยาบาลยังระบุมาตรการในการตรวจสอบคุณภาพของบริการที่จัดหาโดยหอ้ งปฏิบตั ิการ อา้ งอิง/ สัญญาจ้าง
ทัง้ หมด เช่น เวลาตอบสนองสาหรบั การทดสอบ การรายงาน critical results และปัญหาเก่ียวกบั ส่ิงส่งตรวจ เช่น ตัวบ่งชี้ท่ี
ขาดหายไปหรือการปฏิเสธสิ่งส่งตรวจ บคุ คลที่มคี ณุ สมบัติเหมาะสมจะทบทวนและ ดาเนินการ ตามผลการตรวจสอบคณุ ภาพ
(ดู GLD.6.1)
*โปรแกรมการรบั รองหอ้ งปฏิบตั ิการหรอื โปรแกรมการรับรองทไ่ี ดร้ บั การยอมรบั วา่ เป็นโปรแกรมที่ไดร้ บั การตรวจสอบและรบั รองโดยสมาคมวิชาชีพหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารหรือหน่วยงาน
ของรฐั หรอื เอกชน
องคป์ ระกอบทีว่ ดั ได้ AOP.5.10
79
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเทา่ น้ัน (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รับอนุญาต)
❑1. โรงพยาบาลเกบ็ สาเนาใบอนญุ าตจากหนว่ ยงานออกใบอนญุ าตที่ไดร้ บั การยอมรบั ของหอ้ งปฏิบตั กิ าร อา้ งอิง/สญั ญาจา้ ง
ทงั้ หมดท่ีโรงพยาบาลใช้
❑2. โรงพยาบาลเก็บสาเนาใบรบั รองหรือหนังสือรบั รองคณุ ภาพหรือใบประกาศนียบัตรท่ียืนยนั โปรแกรมการรบั รองทางหอ้ ง
ปฏิบตั ิการ ของหอ้ งปฏิบตั กิ ารอา้ งองิ /สญั ญาทง้ั หมดท่โี รงพยาบาลใช้
❑3. โรงพยาบาลเก็บรกั ษาเอกสารว่าหอ้ งปฏิบตั ิการอา้ งอิง/สญั ญาจา้ งใดๆ ท่ีโรงพยาบาลใช้ไดเ้ ขา้ รว่ มในโครงการ ทดสอบ
ความชานาญภายนอก
องคป์ ระกอบทีว่ ดั ได้ AOP.5.10.1
❑1. โรงพยาบาลกาหนดความถี่และประเภทของขอ้ มลู ความคาดหวงั ในผลการปฏบิ ตั ิงานจากหอ้ งปฏิบตั ิการ อา้ งอิง/สญั ญา
จา้ ง
❑2. บุคคลที่มีคุณสมบตั ิเหมาะสมที่รบั ผดิ ชอบหอ้ งปฏิบัติการหรือผไู้ ดร้ บั มอบหมายท่ีมคี ณุ สมบตั ิจะทบทวน ขอ้ มูลผลลพั ธ์ที่
คาดหวงั ดา้ นประสทิ ธิภาพจากหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารอา้ งองิ /สญั ญาจา้ ง และดาเนนิ การตามผลลพั ธ์
❑3. รายงานประจาปีของขอ้ มูลจากหอ้ งปฏิบตั กิ ารอา้ งองิ /สญั ญาจา้ ง จดั ทาขนึ้ สาหรบั ผทู้ ่ตี ัดสินใจ เพื่ออานวยความสะดวก
ในการจดั การสญั ญาและการตอ่ อายสุ ญั ญา
ธนาคารโลหติ และ/หรอื บรกิ ารโลหติ
มาตรฐาน AOP.5.11
บุคคลที่มีคุณสมบัติเหมาะสมมีหนา้ ที่รบั ผิดชอบเก่ียวกับบริการธนาคารเลือดและ/หรือการถ่ายเลือด และดูแลให้ม่ันใจว่า
บริการเป็นไปตามกฎหมายและระเบยี บขอ้ บงั คบั และมาตรฐานการปฏบิ ตั ทิ ี่เป็นท่ียอมรบั P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.5.11
บรกิ ารธนาคารเลอื ดและ/หรอื การถา่ ยเลือด เมื่อใหบ้ รกิ ารโดยโรงพยาบาล อยภู่ ายใตก้ ารกากบั ดแู ลของบุคคลที่ผ่านการรบั รอง
โดยอาศยั เอกสารการฝึกอบรม ความเช่ยี วชาญ และประสบการณ์ โดยสอดคลอ้ งกบั กฎหมายและระเบยี บขอ้ บงั คับที่บังคบั ใช้
บุคคลนีร้ บั ผิดชอบอย่างมืออาชีพสาหรบั บริการธนาคารเลือดทุกดา้ นท่ีมีใหใ้ นโรงพยาบาล การกากบั ดูแลบริการรวมถึง การ
จดั ตง้ั การดาเนนิ การ และเอกสารของกระบวนการสาหรบั
a) การคดั เลอื กผบู้ ริจาคโลหติ
b) การตรวจเลือดเพ่ือหาโรค
c) การเก็บเลอื ด
80
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเท่าน้นั (ห้ามเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รับอนุญาต)
d) การเก็บเลอื ด;
e) การทดสอบความเขา้ กนั ได;้ และ
f) การกระจายเลอื ด
กระบวนการควบคมุ คณุ ภาพสาหรบั บริการธนาคารเลอื ดท้งั หมดไดร้ บั การจัดทา ดาเนนิ การ และบนั ทึก เพื่อใหม้ ่นั ใจในความ
ปลอดภัยของธนาคารโลหิตและบริการโลหิต บริการรบั บริจาคโลหิตและการถ่ายเลือด เป็นไปตาม กฎหมาย และระเบียบข้อ
บงั คบั และมาตรฐานการปฏิบตั ทิ ีเ่ ป็นทยี่ อมรบั (ดู COP.3.4)
องคป์ ระกอบทว่ี ัดได้ AOP.5.11
❑1. บุคคลทมี่ คี ณุ สมบตั ิเหมาะสมมหี นา้ ท่รี บั ผดิ ชอบเก่ียวกบั บริการธนาคารโลหติ และ/หรือบรกิ ารโลหติ
❑2. ธนาคารโลหิตไดจ้ ดั ตง้ั ดาเนินการ และจดั ทาเอกสารกระบวนการสาหรบั a) ถงึ f) ในเจตจานงของมาตรฐาน
❑3. มกี ารใชม้ าตรการควบคมุ คณุ ภาพสาหรบั บริการธนาคารโลหติ และบริการโลหิตทงั้ หมด และมีการจดั ทา ดาเนินการ และ
บนั ทึก
❑4. ธนาคารโลหิตและบริการโลหิตเป็นไปตามกฎหมายและระเบียบข้อบังคับที่บังคับใช้และมาตรฐาน การปฏิบัติ
ทีเ่ ป็นทย่ี อมรบั
บรกิ ารรังสีวิทยาและวินิจฉัยโรค
มาตรฐาน AOP.6
มีบริการรังสีวิทยาและการถ่ายภาพเพื่อวินิจฉัยเพื่อตอบสนองความตอ้ งการของผูป้ ่ วย และบริการดังกล่าวท้ังหมดเป็นไป
ตามมาตรฐาน กฎหมาย และขอ้ บงั คบั ในทอ้ งถิ่นและระดบั ประเทศ
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.6
โรงพยาบาลมีระบบสาหรบั การใหบ้ ริการดา้ นรงั สีวิทยาและการถ่ายภาพเพ่ือวินิจฉัยซ่ึงจาเป็นสาหรบั ประชากรผปู้ ่วย บริการ
ทางคลินิกท่ีนาเสนอ และความต้องการของผูป้ ฏิบัติงานด้านการดูแลสุขภาพ บริการรงั สีวิทยาและการถ่ายภาพเพื่อการ
วินิจฉัยเป็นไปตามมาตรฐาน กฎหมาย และระเบยี บขอ้ บงั คบั ทง้ั ในระดบั ทอ้ งถิ่นและระดบั ประเทศ
อาจมีการใหบ้ ริการรงั สีวิทยาและภาพวินิจฉัย รวมถึงบริการที่จาเป็นสาหรบั เหตุฉกุ เฉินภายในโรงพยาบาล โดยขอ้ ตกลงกับ
องคก์ รอนื่ หรอื ทงั้ สองอย่าง มีบรกิ ารรงั สวี ิทยาและภาพวนิ ิจฉัยหลงั เวลาทาการปกตสิ าหรบั เหตฉุ กุ เฉิน นอกจากนี้ โรงพยาบาล
81
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่าน้นั (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รบั อนุญาต)
ยงั สามารถระบุและติดต่อผู้เชี่ยวชาญในสาขาการวินิจฉัยเฉพาะทาง เช่น ฟิ สิกสร์ งั สี มะเร็งวิทยาจากรังสี หรือเวชศาสตร์
นิวเคลยี ร์ เมื่อจาเป็น โรงพยาบาลรกั ษาบญั ชีรายชื่อผเู้ ชย่ี วชาญดงั กล่าว
แหล่งข้อมูลภายนอกสะดวกสาหรบั ผูป้ ่ วยในการเขา้ ถึง และได้รบั รายงานในเวลาที่เหมาะสมซึ่งสนับสนุน ความต่อเนื่อง
ของการดูแล โรงพยาบาลจะเลือกแหล่งท่ีมาจากภายนอกตามคาแนะนาของบุคคลที่รบั ผิดชอบ ดา้ นรงั สีวิทยาและบริการ
ภาพวินิจฉัย แหล่งที่มาภายนอกของบริการรงั สีวิทยาและการถ่ายภาพเพ่ือการวินิจฉัย เป็นไปตามกฎหมายและระเบียบขอ้
บังคับท่ีบังคับใช้ และมีบันทึกการบริการที่ถูกตอ้ งและทนั เวลาท่ียอมรบั ได้ ผปู้ ่วยจะไดร้ บั แจง้ เมื่อแพทยผ์ ู้อา้ งอิงเป็นเจา้ ของ
แหล่งบรกิ ารภายนอก
องคป์ ระกอบที่วัดไดข้ อง AOP.6
❑1. บริการรงั สีวิทยาและการถ่ายภาพเพื่อการวนิ ิจฉัยเป็นไปตามมาตรฐาน กฎหมาย และขอ้ บงั คบั ระดบั ทอ้ งถิ่น และระดบั
ประเทศที่บงั คบั ใช้
❑2. มีบริการรงั สีวิทยาและภาพวินิจฉัยเพื่อตอบสนองความตอ้ งการที่เก่ียวขอ้ งกับภารกิจของโรงพยาบาลและจานวนผปู้ ่วย
ความตอ้ งการดา้ นการดแู ลสขุ ภาพของชมุ ชน และความตอ้ งการฉกุ เฉนิ รวมถงึ นอกเวลาทาการปกติ
❑3. โรงพยาบาลรกั ษาบัญชีรายชื่อผูเ้ ช่ียวชาญในสาขาการวินิจฉัยเฉพาะทาง และทาใหแ้ น่ใจว่าบุคลากรท่ีตอ้ งการเขา้ ถึง
บญั ชีรายชื่อนน้ั ได้
❑4. แหล่งภายนอกได้รบั การคัดเลือกตามคาแนะนาของบุคคลที่รบั ผิดชอบบริการรงั สีวิทยาและการถ่ายภาพเพ่ือการ
วินิจฉัย และมีบันทึกที่ยอมรบั ได้ของประสิทธิภาพการทางาน ในเวลาท่ีเหมาะสม และการปฏิบัติตามกฎหมายและ
ระเบียบขอ้ บงั คบั ทบี่ งั คบั ใช้
มาตรฐาน AOP.6.1
บคุ คลที่มีคณุ สมบตั เิ หมาะสมมีหนา้ ทีร่ บั ผดิ ชอบในการจดั การบริการดา้ นรงั สีวิทยาและการถ่ายภาพเพอ่ื การวินจิ ฉัย และบุคคล
ท่มี ีคณุ สมบตั ิและประสบการณท์ ีเ่ หมาะสมจะทาการศึกษาภาพเพอ่ื วินจิ ฉยั ตคี วามผลลพั ธ์ และรายงานผล P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.6.1
บริการรงั สีวิทยาและการถ่ายภาพเพื่อการวินิจฉัย ที่สถานท่ีใดๆ ในโรงพยาบาลอย่ภู ายใตก้ ารกากบั ดแู ลของบุคคลท่ีมีคุณ -
สมบตั ิ ตามเอกสารการศึกษา การฝึกอบรม ความเช่ียวชาญ และประสบการณ์ โดยสอดคลอ้ งกับกฎหมายและระเบียบข้อ
บังคบั ท่ีบังคบั ใช้ บุคคลนีร้ บั ผิดชอบอย่างมืออาชีพสาหรบั ส่ิงอานวยความสะดวกดา้ นรงั สีวิทยาและภาพวินิจฉัย และบริการ
82
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชยั เท่านนั้ (ห้ามเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รบั อนุญาต)
ทม่ี ีให้ เมื่อบุคคลนีใ้ หค้ าปรกึ ษาทางคลินิกหรือความเห็นทางการแพทย์ หรือเป็นแพทย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งนกั รงั สวี ิทยา เมื่อมี
การใหร้ งั สรี กั ษาหรอื บริการพิเศษอนื่ ๆ พวกเขาจะอย่ภู ายใตก้ ารดแู ลของบคุ คลท่ีผา่ นการรบั รองอยา่ งเหมาะสม (ดู GLD.9)
ความรบั ผิดชอบของผนู้ าดา้ นรงั สวี ทิ ยาและภาพวนิ จิ ฉยั ไดแ้ ก่
a) การพฒั นา ดาเนนิ การ และคงไวซ้ ่งึ นโยบายและขน้ั ตอนปฏบิ ตั ิ
b) การกากบั ดแู ลการบริหาร;
c) รกั ษาโปรแกรมควบคมุ คณุ ภาพทจ่ี าเป็น
d) แนะนาแหล่งภายนอกของบริการรงั สวี ทิ ยาและการวินจิ ฉยั ภาพ; และ
e) การตรวจสอบและทบทวนบริการรงั สวี ทิ ยาและภาพวนิ ิจฉัยทง้ั หมด
โรงพยาบาลระบุว่าบุคลากรรงั สีวทิ ยาและภาพวินิจฉัยคนใดทาการถ่ายภาพรงั สีวินิจฉยั , ผทู้ ่ีไดร้ บั อนุมัติใหท้ าการ ทดสอบ ณ
จุดดแู ลท่ีขา้ งเตียง, ผทู้ ม่ี ีคณุ สมบตั ิในกาแปลผลหรอื ตรวจสอบและรายงานผล และผทู้ ่ีมีบทบาทหนา้ ที่ในการนาหรือกากบั ดูแล
กระบวนการปฏิบัติ บคุ ลากรท่ีมีหนา้ ที่ควบคมุ ดแู ลและบุคลากรดา้ นเทคนิคไดร้ บั การฝึกอบรม ประสบการณแ์ ละทกั ษะท่เี หมาะ
สม เพยี งพอ และมีความม่งุ ม่นั ในการทางาน บุคลากรดา้ นเทคนิคจะไดร้ บั มอบหมายงานที่สอดคลอ้ ง กบั การ ฝึกอบรมทม่ี ี และ
ประสบการณ์ นอกจากนีย้ งั มีบุคลากรจานวนเพียงพอในการปฏิบัติ แปลผล และรายงานผลภาพวินิจฉัย อย่างรวดเร็ว และจัด
อตั รากาลงั บคุ คลากรท่จี าเป็นตลอดช่วั โมงทาการและในกรณฉี กุ เฉิน (ดู SQE.4)
องคป์ ระกอบทีว่ ดั ไดข้ อง AOP.6.1
❑1. บรกิ ารรงั สวี ิทยาและภาพวินิจฉยั อย่ภู ายใตก้ ารดแู ลของผทู้ รงคณุ วฒุ อิ ย่างนอ้ ยหนึ่งคน
❑2. ความรบั ผิดชอบของบคุ คลที่จดั การบรกิ ารรงั สีวทิ ยาและการสรา้ งภาพเพื่อวินจิ ฉัย ไดแ้ ก่ a) ถึง e) ในเจตจานงมาตรฐาน
❑3. บุคลากรทมี่ คี ณุ สมบตั ิและประสบการณท์ ่ีเหมาะสมทาการถา่ ยภาพวินจิ ฉยั
❑4. บุคลากรที่มีคณุ สมบตั เิ หมาะสมและมีประสบการณ์ แปลผล ตรวจสอบ และรายงานผล ภาพวนิ ิจฉยั
❑5. มบี ุคลากรเพียงพอต่อความตอ้ งการของผปู้ ่วย
❑6. บุคลากรกากบั ดแู ลมีคณุ สมบตั ิและประสบการณท์ เี่ หมาะสม
มาตรฐาน AOP.6.2
มกี ารปฏิบัติตามโปรแกรมความปลอดภัยทางรงั สีและ/หรอื การถ่ายภาพเพื่อการวินจิ ฉัยสาหรบั ผปู้ ่วย บุคลากร และผมู้ าเย่ียม
และเป็นไปตามมาตรฐาน กฎหมาย และขอ้ บงั คบั ของวิชาชีพทีเ่ ก่ียวขอ้ ง P
83
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่านน้ั (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต)
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.6.2
การตรวจทางรงั สีและการสรา้ งภาพวินจิ ฉัยคือการตรวจเพ่ือช่วยชีวิตท่ีใชก้ นั อย่างแพรห่ ลายในโรงพยาบาล และเป็นเครื่องมือ
ในการดแู ล อยา่ งไรก็ตามการไดร้ บั รงั สีอาจก่อใหเ้ กิดความเส่ียงต่อความเสียหายในระยะยาว ขนึ้ อย่กู บั ปริมาณรงั สีทีส่ ่งไป และ
จานวนการทดสอบที่ทากับบุคคลใดบคุ คลหนง่ึ ยิ่งปริมาณรงั สีสงู เท่าใด ความเสี่ยงท่ีจะเกิดความเสียหายในระยะยาว ก็จะยิ่ง
มากขนึ้ เท่านั้น และการไดร้ บั ปริมาณรงั สีซา้ ๆ ก็มีผลสะสมที่อาจก่อใหเ้ กดิ ความเส่ียงมากขึน้ เช่นกัน ผปู้ ฏิบตั ิงานดา้ นการดูแล
สุขภาพ ควรระมดั ระวงั เมื่อส่งั การถ่ายภาพเพ่ือการวินิจฉัย และควรช่งั นา้ หนกั ความจาเป็นทางการแพทย์ ของการได้ รบั รงั สี
ต่อความเส่ียง ควรหลีกเล่ียงการสมั ผัสรงั สีโดยไม่จาเป็น ผู้ปฏิบัติงานไดร้ บั การสนับสนุนใหป้ ฏิบตั ิตามหลักการของ ALARA
(รกั ษาการไดร้ บั รงั สีทงั้ หมดใหต้ ่าที่สดุ เท่าที่เป็นไปไดอ้ ย่างสมเหตุสมผล) ขนั้ ตอนการวินิจฉัยที่เกี่ยวขอ้ งกบั ปริมาณ รงั สีท่ีหลีก
เล่ียงไดม้ ากที่สดุ ไดแ้ ก่ เอกซเรยค์ อมพิวเตอร์ เวชศาสตรน์ ิวเคลียร์ และฟลอู อโรสโคปี โปรแกรมความปลอดภยั ทาง รงั สี มีความ
สาคญั ในการใชร้ งั สีไอออไนซอ์ ย่างปลอดภยั ซ่งึ รวมถึงวสั ดกุ มั มนั ตภาพรงั สี (RAM) และเครอื่ งผลิตรงั สี
การถา่ ยภาพเพื่อการวินิจฉัย เช่น การถ่ายภาพดว้ ยคลน่ื แมเ่ หล็ก (MRI) และอลั ตราซาวด์ ไมใ่ ชร้ งั สีไอออไนซใ์ นการตรวจวินจิ ฉัย
ทางรงั สวี ิทยา ดังน้ันจงึ ไมม่ ีความเสี่ยงจากการแผ่รงั สี อย่างไรก็ตามยงั มีอันตรายอื่นๆ จากภาพวินิจฉัยท่ีตอ้ งไดร้ บั การแก้ไข
เพ่อื ความปลอดภยั ของผปู้ ่วย บุคลากร ครอบครวั และผมู้ าเย่ียม อันตรายจาก MRI รวมถึงการสมั ผสั กบั สนาม แม่เหลก็ แรงสูง
การมีก๊าซแช่แข็ง(cryogenic gases) และการสมั ผัสกับเสียงอะคูสติก โรงพยาบาลตอ้ งใชม้ าตรการเพื่อจัดการ กับอันตราย
เหล่านี้ ตัวอย่างเช่น ทาเคร่ืองหมายระบุโซนปลอดภยั ในพืน้ ท่ี MRI ใหช้ ัดเจน เพื่อระบุว่าใครสามารถเขา้ ถึงได้ และต้องมี
มาตรการป้องกันเพ่ือความปลอดภัยใดบ้างในแต่ละโซน เพื่อจัดการกับอนั ตรายท่ีเก่ียวขอ้ งกบั cryogenic gases ซึ่งจาเป็น
สาหรบั การทาความเย็นแม่เหล็กของอุปกรณ์ MRI ดงั นนั้ การระบายอากาศท่ีเหมาะสม และการฝึกอบรมท่ีเหมาะสม สาหรบั
บุคคลากร ท่ีตอ้ งทางานกับก๊าซท่ีทาใหอ้ ณุ หภูมิต่าจึงเป็นส่ิงจาเป็น ควรใชม้ าตรการเพื่อใหแ้ น่ใจว่าผปู้ ่วยและบุคลากร สะดวก
สบาย และปลอดภยั จากเสียงรบกวนในระหวา่ งการตรวจ MRI
ขอ้ ควรระวงั เพ่ิมเตมิ เพื่อป้องกนั ความเสยี่ งและการบาดเจ็บในพืน้ ที่ MRI รวมถงึ การจากดั การเขา้ ถึงพืน้ ที่สนามแมเ่ หล็ก ใหเ้ ขา้
เฉพาะบุคลากรท่ีไดร้ บั อนุญาตและผปู้ ่วยท่ีมากับบุคลากรเหล่าน้ัน ติดป้ายในบริเวณและรอบๆ พืน้ ท่ี เพื่อระบุอันตราย และ
ทาใหแ้ นใ่ จว่าเฉพาะอปุ กรณพ์ ิเศษทไ่ี ม่ใชเ่ หลก็ ทส่ี ามารถเขา้ สู่พนื้ ที่ MRI ทา่ มกลางขอ้ ควรระวงั อื่น ๆ
โรงพยาบาลมโี ปรแกรมความปลอดภยั ทางรงั สีและการถ่ายภาพเพื่อการวินิจฉัยซ่ึงรวมถึงองคป์ ระกอบทง้ั หมดของบริการรงั สี
วทิ ยาและการถ่ายภาพเพือ่ การวินจิ ฉัยของโรงพยาบาล ซ่งึ รวมถึงรงั สีรกั ษามะเร็งและหอ้ งปฏิบตั ิการสวนหวั ใจ โปรแกรมความ
ปลอดภยั สะทอ้ นถึงความเส่ยี งและอนั ตรายทพ่ี บและ กล่าวถงึ แนวทางปฏบิ ัตดิ า้ นความปลอดภยั และ มาตรการป้องกนั สาหรบั
บุคลากรรงั สีวิทยาและการถ่ายภาพวินิจฉัย, ผปู้ ่ วยและผมู้ าเยี่ยม โปรแกรมนีป้ ระสานงานกบั โปรแกรมการจัดการ สิ่งอานวย
ความสะดวก โครงสรา้ งอาคารสถานท่ีของโรงพยาบาลและการป้องกนั และควบคมุ การตดิ เชือ้ (ดู PCI.2 และ FMS.5)
โปรแกรมการจดั การความปลอดภยั ทางรงั สปี ระกอบดว้ ย
84
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่านั้น (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รับอนุญาต)
• การปฏบิ ตั ติ ามมาตรฐานวชิ าชพี กฎหมาย และระเบยี บขอ้ บงั คบั ทเี่ กย่ี วขอ้ ง;
• การปฐมนิเทศของบุคลากรรงั สีวิทยาและการสรา้ งภาพเพ่ือวินิจฉัยโรคใหป้ ฏิบัติตามขน้ั ตอนและการปฏิบตั ิดา้ น
ความปลอดภยั
• การฝึกอบรมและการศึกษาอย่างต่อเนอื่ งสาหรบั ขน้ั ตอนใหม่ อปุ กรณใ์ หม่ และวสั ดอุ นั ตรายทไี่ ดม้ าใหม่หรอื ไดร้ บั
การยอมรบั (ดู SQE.7 และ SQE.8)
• ความพรอ้ มของอปุ กรณ์ป้องกนั ความปลอดภยั และอปุ กรณ์ท่ีเหมาะสมกบั การปฏบิ ตั ิและอันตรายท่ีพบ; ในดา้ น
รงั สีวิทยา อุปกรณ์และอุปกรณ์ป้องกัน ได้แก่ ผา้ กันเปื้อนตะก่ัว เยื่อบุตะก่วั ในผนัง และป้ายกัมมันตภาพรงั สี
(สาหรบั บคุ ลากร) เป็นตน้ และ
• การปฏิบัติตามมาตรฐานการจดั การส่ิงอานวยความสะดวก โครงสรา้ งอาคารสถานท่ีและโปรแกรมการป้องกัน
และควบคมุ การตดิ เชอื้
องคป์ ระกอบที่วดั ได้ AOP.6.2
❑1. มีการปฏิบัติตามโปรแกรมความปลอดภัยในการฉายรงั สีและ/หรือการถ่ายภาพเพ่ือวินิจฉัยโรคสาหรบั ผปู้ ่ วย บุคลากร
และผมู้ าเย่ยี ม และเป็นไปตามมาตรฐาน กฎหมาย และขอ้ บงั คบั ของวิชาชีพทเี่ กี่ยวขอ้ ง
❑2. บคุ ลากรรงั สวี ิทยาและการถา่ ยภาพเพ่ือการวนิ ิจฉยั มงุ่ เนน้ ไปท่ีขอ้ ควรระวังและขนั้ ตอนปฏิบตั ิดา้ นความปลอดภยั และได้
รบั การศึกษาและการฝึกอบรมอย่างต่อเนื่องเม่ือมีขน้ั ตอน อปุ กรณ์ และวสั ดอุ นั ตรายใหมๆ่
❑3. อปุ กรณ์ป้องกันเพื่อความปลอดภัยและอปุ กรณ์ที่เหมาะสมกบั การปฏิบตั ิและอันตรายท่ีพบจากการ ฉายรงั สีและ ภาพ
วนิ จิ ฉัย มใี หส้ าหรบั บุคลากร ผปู้ ่วย และผมู้ าเยี่ยม และมีใหใ้ นพนื้ ท่ีที่ใหบ้ ริการรงั สวี ิทยาและภาพวนิ ิจฉยั
❑4. ความปลอดภยั จากรงั สีรวมถึงการรบั ความรูเ้ กี่ยวกับปริมาณรงั สีและการใชโ้ ปรโตคอลที่ระบุปริมาณรงั สีสูงสุด สาหรบั
การถา่ ยภาพวนิ จิ ฉัย แต่ละประเภท
❑5. อันตรายจากการถ่ายภาพด้วยคล่ืนสนามแม่เหล็กจะได้รบั การแกไ้ ข โดยใชม้ าตรฐานอุตสาหกรรม และแนวทางตาม
หลักฐาน (เช่น การระบุเขตปลอดภัย ขอ้ จากัดในการเขา้ ถึง ป้าย ความพรอ้ มของอุปกรณ์ที่ไม่ใช่คล่ืนแม่เหล็กไฟฟ้า
และอ่นื ๆ)
❑6. โครงการความปลอดภยั ทางรงั สีและ/หรือการถ่ายภาพเพื่อการวินิจฉัยเป็นส่วนหน่ึงของโปรแกรมการจดั การส่ิงอานวย
ความสะดวกและการป้องกันและควบคมุ การติดเชือ้ ขององค์กร และจดั ทารายงานไปยังโปรแกรมเหล่าน้ัน อย่างนอ้ ย
ปีละครงั้ และเมือ่ เหตกุ ารณด์ า้ นความปลอดภยั และเหตกุ ารณเ์ กยี่ วกบั การติดเชอื้ เกิดขนึ้
85
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเทา่ น้นั (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต)
มาตรฐาน AOP.6.3
ผลการศึกษารงั สีวทิ ยาและการถ่ายภาพเพื่อวนิ ิจฉัยมใี หใ้ นเวลาทีเ่ หมาะสมตามที่โรงพยาบาลกาหนด P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.6.3
โรงพยาบาลกาหนดช่วงเวลาในการรายงานผลการตรวจวินิจฉัยทางรงั สีวิทยาและภาพวินิจฉัย ผลลพั ธจ์ ะถูกรายงานภายใน
กรอบเวลา ตามความจาเป็นของผปู้ ่วย, บริการที่นาเสนอ และความตอ้ งการของบุคลากรคลนิ ิก รวมถึงความตอ้ งการการตรวจ
แบบฉกุ เฉนิ และ การตรวจนอกเวลาทาการและในวันหยดุ สดุ สปั ดาห์ ผลจากการตรวจทางรงั สีวิทยาแบบเรง่ ดว่ น และ การถ่าย
ภาพเพื่อวินิจฉัยจากแผนก เช่น จากแผนกฉุกเฉิน หอ้ งปฏิบัติการ และหอ้ งผปู้ ่วยหนัก จะตอ้ งไดร้ บั ความสนใจ เป็นพิเศษใน
กระบวนการติดตามคณุ ภาพ การถ่ายภาพทางรงั สีและการถ่ายภาพเพือ่ วินิจฉัยทด่ี าเนินการโดยผรู้ บั จา้ งช่วงจากภายนอก จะ
รายงานตามนโยบายของโรงพยาบาลหรือขอ้ กาหนดของสญั ญา
องคป์ ระกอบท่ีวดั ได้ AOP.6.3
❑1. โรงพยาบาลกาหนดเวลารายงานผลท่คี าดไว้
❑2. โรงพยาบาลวดั ผลความตรงต่อเวลาของการรายงานการถ่ายภาพทางรงั สแี บบเรง่ ดว่ น/ฉกุ เฉิน
❑3. รายงานผลการถ่ายภาพทางรงั สีวิทยาและการถ่ายภาพเพื่อวินิจฉัย ภายในกรอบเวลา เพ่ือตอบสนองความตอ้ งการของ
ผปู้ ่วย
มาตรฐาน AOP.6.4
อปุ กรณท์ ้งั หมดท่ีใชใ้ นการดาเนินการศกึ ษารงั สีวิทยาและการถ่ายภาพเพอื่ วนิ ิจฉัยจะไดร้ บั การตรวจสอบ บารุงรกั ษา และสอบ
เทียบอยา่ งสมา่ เสมอ และเก็บรกั ษาบนั ทึกทเ่ี หมาะสมสาหรบั กจิ กรรมเหลา่ นี้ P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.6.4
บคุ ลากรรงั สีวทิ ยาและภาพวินิจฉัยทางานเพื่อใหแ้ นใ่ จว่าอุปกรณท์ ง้ั หมดทางานในระดบั ท่ียอมรบั ไดแ้ ละในลกั ษณะที่ ปลอดภยั
สาหรบั ผปู้ ฏบิ ตั ิงาน แผนกรงั สวี ิทยาและภาพวินิจฉัย พฒั นาและดาเนินการโปรแกรม เพ่ือจดั การอปุ กรณท์ ีจ่ ดั เตรียมไวส้ าหรบั
• การเลือกและการจดั หาเครอ่ื งมอื แพทย์
• การระบแุ ละจดั ทารายการเครอ่ื งมอื แพทย;์
• การประเมินการใชเ้ ครอ่ื งมือผา่ นการตรวจสอบ การทดสอบ การสอบเทียบ และการบารุงรกั ษา
86
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเท่านน้ั (ห้ามเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รบั อนุญาต)
• เฝา้ ตดิ ตามและดาเนนิ การตามประกาศเกี่ยวกบั การเตอื นอนั ตรายของอปุ กรณ์ การเรียกคืน เหตกุ ารณ์ที่มีการรายงาน
ปัญหา และความลม้ เหลว และ
• บนั ทกึ โปรแกรมการจดั การ
ความถี่ในการทดสอบ การบารุงรกั ษา และการสอบเทียบนน้ั สมั พันธก์ บั การใชอ้ ปุ กรณแ์ ละบนั ทึกประวัติการใหบ้ ริการ
(ดู FMS.9)
องคป์ ระกอบท่วี ดั ได้ AOP.6.4
❑1. รงั สีวิทยาและภาพวินิจฉยั จะพฒั นา ดาเนนิ การ และจดั ทาเอกสารโปรแกรมเพ่ือจดั การอปุ กรณ์
❑2. โปรแกรมระบุวิธีการเลอื กและการรบั อปุ กรณร์ งั สวี ทิ ยา
❑3. มีเอกสารรายการอปุ กรณร์ งั สวี ิทยาทง้ั หมด
❑4. อปุ กรณร์ งั สีวทิ ยาไดร้ บั การตรวจสอบและทดสอบเมือ่ เป็นของใหม่ และตามอายุ การใชง้ าน และคาแนะนาของผผู้ ลติ
❑5. อปุ กรณร์ งั สีวิทยาไดร้ บั การสอบเทยี บและบารุงรกั ษาตามคาแนะนาของผผู้ ลิต
❑6. โรงพยาบาลมีระบบในการเฝา้ ติดตามและดาเนินการเก่ียวกบั การแจง้ เตือนอนั ตรายของอุปกรณร์ งั สีวิทยา การเรียกคืน
เหตกุ ารณท์ ่รี ายงาน ปัญหาและความลม้ เหลว
มาตรฐาน AOP.6.5
มีขน้ั ตอนการควบคมุ คณุ ภาพ ปฏิบตั ติ าม ตรวจสอบ และบนั ทึก P
เจตจานงของมาตรฐาน AOP.6.5
ระบบควบคุมคณุ ภาพมีความสาคัญต่อการใหบ้ ริการดา้ นรงั สีวทิ ยาและภาพวินจิ ฉัยท่ีดีเย่ียม (ดู GLD.11) ขนั้ ตอนการควบคมุ
คณุ ภาพประกอบดว้ ย
• การตรวจสอบความถกู ตอ้ งของวิธีการทดสอบที่ใชเ้ พ่ือความถกู ตอ้ งและแมน่ ยา
• การเฝา้ ระวงั ผลการถา่ ยภาพอย่างสมา่ เสมอโดยบุคลากรรงั สวี ทิ ยาที่มีคณุ สมบตั ิเหมาะสม;
• การดาเนนิ การแกไ้ ขอยา่ งรวดเรว็ เม่ือมกี ารระบุขอ้ บกพรอ่ ง;
• การทดสอบรีเอเจนตแ์ ละสารละลายเมื่อใช้ และ
• บนั ทึกผลลพั ธแ์ ละการดาเนินการแกไ้ ข
87
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเท่าน้ัน (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รับอนุญาต)
องคป์ ระกอบทว่ี ัดได้ AOP.6.5
❑1. โรงพยาบาลกาหนดและดาเนินโปรแกรมควบคมุ คณุ ภาพสาหรบั บรกิ ารรงั สีวทิ ยาและภาพวนิ จิ ฉัย
❑2. การควบคมุ คณุ ภาพรวมถึงการตรวจสอบความถกู ตอ้ งของวธิ ีการทดสอบ
❑3. การควบคมุ คณุ ภาพรวมถึงการเฝา้ ระวงั และจดั ทาเอกสารผลการถา่ ยภาพเป็นประจา
❑4. การควบคมุ คณุ ภาพรวมถึงสารทดสอบและสารละลาย เม่ือใช้ และบนั ทึกผลการทดสอบ
❑5. การควบคมุ คณุ ภาพรวมถงึ การแกไ้ ขและจดั ทาเอกสารอยา่ งรวดเรว็ เมื่อมกี ารระบขุ อ้ บกพรอ่ ง
มาตรฐาน AOP.6.6
โรงพยาบาลจะทบทวนผลการควบคมุ คณุ ภาพอย่างสม่าเสมอสาหรบั แหลง่ บริการวนิ จิ ฉยั ภายนอกทท่ี าสญั ญาจา้ ง
เจตจานงของมาตรฐานAOP.6.6
เมอ่ื โรงพยาบาลทาสญั ญากบั แหล่งบรกิ ารทางรงั สีวทิ ยาและบริการภาพวินจิ ฉัยจากภายนอก โรงพยาบาลจะไดร้ บั และทบทวน
ผลการควบคุมคณุ ภาพ จากผใู้ หบ้ ริการท่ีทาสัญญาเหล่าน้ันเป็นประจา (ดู GLD.6.1) บุคคลท่ีมีคุณสมบตั ิเหมาะสมจะตรวจ
สอบผลการควบคมุ คณุ ภาพ (ดู GLD.6) เม่ือการควบคุมคุณภาพ ภาพวินิจฉัยของแหลง่ ภายนอกปฏิบตั ิไดย้ าก หวั หนา้ แผนก/
บรกิ าร จะพฒั นาแนวทางซึง่ เป็นทางเลือกอ่นื ๆในการกากบั ดแู ลคณุ ภาพ
องคป์ ระกอบที่วัดได้ AOP.6.6
❑1. โรงพยาบาลกาหนดความถ่ีและประเภทของขอ้ มลู การควบคมุ คณุ ภาพจากแหล่งภายนอกท่ีทาสญั ญา
❑2. บุคคลท่ีมีคณุ สมบตั ิเหมาะสมที่รบั ผิดชอบในการควบคุมคณุ ภาพรงั สีวิทยาหรือผทู้ ี่ไดร้ บั มอบหมายท่ีมคี ณุ สมบัติเหมาะ-
สม จะทบทวนผลการควบคมุ คณุ ภาพจากแหลง่ บรกิ ารทางรงั สีวทิ ยาทท่ี าสญั ญาภายนอก
❑3. บคุ คลท่รี บั ผิดชอบหรอื ผไู้ ดร้ บั มอบหมายทมี่ คี ณุ สมบตั เิ หมาะสมจะดาเนนิ การตามผลการควบคมุ คณุ ภาพ
❑4. มีการจดั รายงานประจาปีของขอ้ มลู การควบคุมคุณภาพจากแหล่งสัญญาภายนอกใหก้ บั ผนู้ าโรงพยาบาล เพื่ออานวย
ความสะดวกในการจดั การสญั ญาและการตอ่ อายสุ ญั ญา
88
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดชี ยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เทา่ นัน้ (ห้ามเผยแพร่โดยไม่ได้รบั อนุญาต)
ภาพรวม
ความรบั ผิดชอบที่สาคญั ท่ีสุดขององคก์ รดา้ นการดูแลสุขภาพและบุคลากรคือการให้การดูแลและบริการท่ีปลอดภัยและมี
ประสิทธิภาพแก่ผปู้ ่วยทกุ ราย ส่ิงนีต้ อ้ งการการสื่อสาร การทางานรว่ มกนั และกระบวนการที่ไดม้ าตรฐานอย่างมีประสิทธิภาพ
เพื่อใหแ้ น่ใจว่าการวางแผน การประสานงาน และการดาเนินการดูแลจะสนบั สนนุ และตอบสนอง ต่อความตอ้ งการและ เป้า
หมายเฉพาะของผปู้ ่วยแตล่ ะราย
การดูแลอาจเป็นการป้องกัน บรรเทา รกั ษา หรือฟื้นฟูและอาจรวมถึงการดมยาสลบ การผ่าตัด การใช้ยา การบาบัดแบบ
ประคับประคอง หรือการรวมกันของสิ่งเหล่านี้ และขึน้ อยกู่ บั การประเมินและการประเมินซา้ ของผปู้ ่วยแต่ละราย พนื้ ท่ีการดูแล
ท่ีมีความเสย่ี งสงู (รวมถึงการช่วยชวี ิต การบริหารเลือด การปลกู ถ่ายอวยั วะและเนอื้ เยือ่ ) และการดูแลประชากรที่ มคี วามเส่ียง
สงู หรือมีความตอ้ งการพิเศษจาเป็นต้องได้รบั การดแู ลเพ่ิมเติม ส่วนหน่ึงของการส่งมอบการดแู ล ยังรวมถึงการระบุ และลด
ปัจจยั เสย่ี งที่อาจส่งผลกระทบต่อการดแู ลผปู้ ่วย เชน่ ความเส่ยี งท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การใชส้ ญั ญาณเตอื นทางคลินกิ และเลเซอร์
การดูแลผปู้ ่วยจัดใหโ้ ดยบุคลากรวิชาชพี และบุคลากรสนับสนนุ มากมาย บุคคลากรทกุ คนท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การดูแลผปู้ ่วย ตอ้ งมี
บทบาทที่ชัดเจน ซึ่งกาหนดโดยใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ ข้อมลู ประจาตวั ; รบั รอง; กฎหมายและข้อบงั คับ; ทกั ษะ ความรู้
และประสบการณ์ เฉพาะของแต่ละบุคคล และนโยบายองคก์ รหรือลกั ษณะงาน การดูแลบางอย่างอาจดาเนินการโดยผปู้ ่ วย
ครอบครวั หรือผดู้ แู ล ที่ไดร้ บั การฝึกอบรมคนอน่ื ๆ อาจใหก้ ารสนบั สนนุ เพ่ิมเตมิ โดยบุคคลท่ีไดร้ บั การแต่งตงั้ เชน่ การสนบั สนนุ
การบรจิ าค ท่ผี บู้ ริจาคมชี ีวติ (living donor) ซึ่งมีความรูเ้ ก่ียวกบั กระบวนการดูแล และสามารถแจง้ ผปู้ ่วยไดอ้ ย่างอิสระ เก่ียวกบั
ขอ้ พจิ ารณาทงั้ หมด ท่ีอาจสง่ ผลตอ่ การตดั สนิ ใจ
การส่งมอบการดแู ลและบริการตอ้ งไดร้ บั การประสานงานและบรู ณาการโดยทุกคนท่ีดแู ลผปู้ ่วย การทางานรว่ มกบั ผปู้ ่วย และ
ครอบครวั บุคคลเหลา่ นมี้ ่นั ใจไดว้ า่
• การดแู ลไดร้ บั การวางแผนเพอื่ ตอบสนองความตอ้ งการเฉพาะของผปู้ ่วยแตล่ ะราย ตามการประเมนิ
• การดแู ลที่วางแผนไวจ้ ะถกู ส่งไปยงั ผปู้ ่วยแต่ละราย
• มีการติดตามการตอบสนองของผปู้ ่วยตอ่ การดแู ล และ
89
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เทา่ นนั้ (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต)
• การดแู ลตามแผนจะปรบั เปลี่ยนเมือ่ จาเป็นตามการตอบสนองของผปู้ ่วย
หมายเหต:ุ มาตรฐานบางอย่างกาหนดใหโ้ รงพยาบาลตอ้ งมนี โยบาย ขนั้ ตอน โปรแกรม หรอื เอกสารท่ีเป็น ลายลกั ษณ์
อกั ษรอน่ื ๆ สาหรบั กระบวนการเฉพาะ มาตรฐานเหลา่ นน้ั ระบุดว้ ย อกั ษร หลงั ขอ้ ความมาตรฐาน
มาตรฐาน, เจตจานง, และ องคป์ ระกอบทีว่ ัดได้
การดูแลผู้ป่ วยทุกราย
มาตรฐาน COP.1
มีการดแู ลผปู้ ่วยทกุ รายอยา่ งเท่าเทยี มกนั และปฏบิ ตั ิตามกฎหมายและระเบียบขอ้ บงั คบั ทบ่ี งั คบั ใช้ P
เจตจานงของมาตรฐาน COP.1
ผปู้ ่วยที่มีปัญหาสขุ ภาพและความตอ้ งการการดแู ลเหมอื นกนั มสี ิทธิไดร้ บั การดแู ลทมี่ ีคณุ ภาพเทา่ กนั ท่วั ทงั้ โรงพยาบาล เพ่ือให้
เป็นไปตามหลักการของ "คณุ ภาพการดแู ลระดบั เดียวกัน" กาหนดใหผ้ นู้ าของแผนก/บริการตอ้ ง วางแผนและประสานงานการ
ดูแลผปู้ ่วย โดยเฉพาะอย่างย่ิง บริการที่มอบใหก้ ับผปู้ ่วยท่ีคลา้ ยคลึงกนั ใน หลายแผนก หรอื การตัง้ ค่าจะไดร้ บั คาแนะนาจาก
นโยบายและขนั้ ตอนที่ส่งผลใหม้ ีการส่งมอบท่ีเหมือนกัน นอกจากนี้ หัวหนา้ แผนก/บรกิ ารยงั ตรวจสอบใหแ้ น่ใจว่ามีการดแู ลใน
ระดบั เดียวกันทกุ วนั ในสปั ดาห์ และทกุ เวรของแต่ละวนั นโยบาย และข้ันตอนเหล่านนั้ เคารพกฎหมายและขอ้ บังคบั ที่ บงั คบั ใช้
ซึ่งกาหนดกระบวนการดแู ลและพฒั นารว่ มกนั ไดด้ ที ี่สดุ การดแู ลผปู้ ่วยอยา่ งสม่าเสมอสะทอ้ นใหเ้ หน็ ในส่งิ ต่อไปน:ี้
a) การเขา้ ถึงและความเหมาะสมของการดูแลและการรกั ษาไม่ไดข้ ึน้ อยู่กับความสามารถในการจ่ายค่ารกั ษาของ
ผปู้ ่วย หรือแหลง่ ทมี่ าของการชาระเงนิ
b) การเขา้ ถึงการดูแลและการรกั ษาท่ีเหมาะสมโดยผปู้ ระกอบวิชาชีพที่ผ่านการรบั รองไม่ไดข้ ึน้ อย่กู ับวันใน สปั ดาห์
หรอื ช่วงเวลาของวนั
c) ความรุนแรงของสภาพของผปู้ ่วยเป็นตวั กาหนดทรพั ยากรทจ่ี ดั สรรใหต้ รงกบั ความตอ้ งการของผปู้ ่วย (ดู ACC.1)
d) ระดบั การดแู ลผปู้ ่วย (เชน่ การดแู ลดา้ นการระงบั ความรูส้ ึก) อย่ใู นระดบั ท่ีเทา่ กนั ท่วั ทง้ั โรงพยาบาล
e) ผปู้ ่วยทม่ี คี วามตอ้ งการการพยาบาลเหมือนกนั จะไดร้ บั การดแู ลพยาบาลในระดบั ที่เทยี บเทา่ กนั ท่วั ทง้ั โรงพยาบาล
การดูแลผปู้ ่วยในรูปแบบเดียวกนั สง่ ผลใหเ้ กิดการใชท้ รพั ยากรอย่างมีประสิทธิภาพและ ทาใหเ้ กิดการประเมนิ ผลลพั ธ์ของการ
ดแู ลท่ีคลา้ ยคลงึ กนั ท่วั ทงั้ โรงพยาบาล (ดู ACC.2; PCC.1.1; และ GLD.12)
90
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดชี ยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเทา่ นัน้ (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รับอนุญาต)
องคป์ ระกอบทีว่ ดั ได้ของ COP.1
❑1. ผนู้ าของแผนก/บริการของโรงพยาบาลรว่ มมือกนั จดั กระบวนการดแู ลท่ีเป็นรูปแบบเดียวกนั
❑2. การใหก้ ารดูแลที่เป็นรูปแบบเดียวกันสะทอ้ นถึงการปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบข้อบังคับของท้องถิ่นและ ระดับ
ภูมภิ าค
❑3. มกี ารดแู ลในรูปแบบเดียวกนั และเป็นไปตามขอ้ กาหนด a) ถึง e) ในเจตจานงของมาตรฐาน
มาตรฐาน COP.2
มกี ระบวนการในการบรู ณาการและประสานการดูแลผปู้ ่วยแต่ละราย และรวมถงึ กระบวนการส่งั การรกั ษาท่เี ป็นรูปแบบเดียวกนั
เจตจานงของมาตรฐาน COP.2
กระบวนการดแู ลผปู้ ่วยเป็นพลวัตและเก่ียวขอ้ งกบั ผปู้ ฏิบตั ิงานดา้ นการดูแลสขุ ภาพจานวนมาก และเก่ียวขอ้ ง กบั องคก์ รและ
แผนกและบริการท่ีหลากหลาย การบูรณาการและการประสานของกิจกรรมการดแู ลผปู้ ่วยเป็นเป้าหมายท่ีส่งผลใหก้ ระบวน -
การ ดแู ลมีประสิทธิภาพ, มีการใชท้ รพั ยากรมนุษยแ์ ละทรพั ยากรอื่นๆอย่างมีประสิทธิภาพมากขึน้ และโอกาสที่ผลลัพธข์ องผู้
ป่ วยจะดีขึน้ ดังนั้นผูน้ าของแผนก/บริการจึงใช้เคร่ืองมือและเทคนิค ในการบูรณาการและ ประสานการดูแลผู้ป่ วยท่ีดีขึน้
(ตวั อย่างเช่น การดูแลผปู้ ่วยแบบทีม, การตรวจเยี่ยมผปู้ ่วยโดยสหสาขาวิชาชีพ, การใชแ้ บบฟอรม์ การวางแผนการดแู ล แบบ
ผสมผสาน, การใชเ้ วชระเบยี นผปู้ ่วยแบบบูรณาการ, ผจู้ ดั การเคส) (ดู ACC.3 และ AOP.4)
เวชระเบียนของผปู้ ่ วยช่วยอานวยความสะดวกและสะทอ้ นถึงการบูรณาการและการประสานการดูแล โดยเฉพาะอย่างย่ิงผู้
ประกอบวิชาชีพดา้ นการดูแลสขุ ภาพแตล่ ะรายจะบันทึกสิ่งที่สงั เกตไดแ้ ละการรกั ษาในเวชระเบียนของผปู้ ่วย กิจกรรมการดแู ล
ผูป้ ่ วยจานวนมากต้องการบุคคลที่มีคุณสมบัติเหมาะสม เพื่อส่ังกิจกรรมการรักษาที่ต้องบันทึกในเวชระเบียนของผู้ป่ วย
กิจกรรมดังกล่าวอาจรวมถึง ตัวอย่างเช่น คาส่งั การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ, คาส่งั การบริหารยา, การใหก้ ารพยาบาล
เฉพาะ, การใหโ้ ภชนบาบดั , การทากายภาพฟื้นฟู และอ่นื ๆ ในทานองเดยี ว กนั (ดู MOI.9)
กิจกรรมการดแู ลผปู้ ่วยท่ีตอ้ งมีคาส่งั จะส่งั โดยบุคคลท่ีมคี ุณสมบัติเหมาะสมที่จะทาเช่นน้นั (ดู ACC.3.1 ) คาส่งั ดังกล่าวตอ้ ง
สามารถเขา้ ถงึ ไดง้ ่ายหากตอ้ งดาเนนิ การอยา่ งรวดเร็ว การบนั ทกึ ส่งั คาส่งั บนแผ่นงานแบบท่วั ไป หรือ บนั ทกึ ในตาแหน่งเดยี วกนั
ในเวชระเบียนของผปู้ ่วย ช่วยใหน้ าคาส่งั ไปปฏบิ ตั ิไดง้ ่ายขึน้ การบนั ทึกคาส่งั ชว่ ยให้ บุคลากรเขา้ ใจถึงรายละเอยี ดเฉพาะของ
คาส่งั เม่อื ใดที่จะนาคาส่งั ไปปฏิบัติ และใครเป็นผดู้ าเนินการตามคาส่งั (ดู MMU.4.2) คาส่งั สามารถเขียนลงในใบคาส่งั ท่ีถ่าย
โอนไปยงั เวชระเบียนของผปู้ ่วยเป็นระยะ หรือเม่ือจาหน่าย จาก โรงพยาบาล หรือระบบป้อนคาส่งั ดว้ ยคอมพิวเตอรอ์ าจใชใ้ น
โรงพยาบาลท่ใี ชเ้ วชระเบยี นผปู้ ่วยแบบ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์
แต่ละโรงพยาบาลเป็นผตู้ ดั สินใจในประเดน็ ต่อไปนี้
91
แปลโดย พว. สุนันทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเทา่ นัน้ (ห้ามเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ ับอนุญาต)
• คาส่ังใดที่ต้องเขียนเป็นลายลักษณ์อักษร/บันทึก หา้ มส่ังทางโทรศัพท์ ทางวาจา หรือโดยการส่งขอ้ ความ (หาก
อนุญาตใหส้ ามารถส่งั ทางวาจา ทางโทรศพั ท์ หรือส่งเป็นขอ้ ความได)้ ตัวอย่างเช่น คาส่งั ทางโทรศัพทอ์ าจจากดั
เฉพาะสถานการณฉ์ กุ เฉินเม่ือแพทยไ์ ม่ไดป้ รากฏตวั ตรงนน้ั คาส่งั ดว้ ยวาจาอาจจากดั เฉพาะสถานการณ์ท่ีแพทย์
ผสู้ ่งั อยรู่ ะหว่างการทาหตั ถการปลอดเชอื้ และคาส่งั ที่ส่งดว้ ยขอ้ ความอาจจากดั เฉพาะการทดสอบวินจิ ฉยั เท่านนั้
• คาส่งั การตรวจวินิจฉัยภาพทางรงั สีและการตรวจทางหอ้ งปฏิบัติการทางคลินิกใดท่ีตอ้ งระบุขอ้ บ่งชี้/เหตผุ ล ทาง
คลินิก
• ขอ้ ยกเวน้ ในหน่วยงานเฉพาะ เช่น แผนกฉกุ เฉนิ และหอ้ งผปู้ ่วยหนกั
• ผไู้ ดร้ บั อนญุ าตใหอ้ อกคาส่งั ; (ดู MMU.4.1 ดว้ ย) และ
• คาส่งั จะตอ้ งอย่ใู นสว่ นใดของเวชระเบียน รวมถึงคาส่งั ท่ีอาจไดร้ บั ทางขอ้ ความ (ดู MOI.8 และ MOI.12)
องคป์ ระกอบทวี่ ัดได้ COP.2
❑1. การวางแผนการดูแลและการส่งมอบการดแู ลไดร้ บั การบูรณาการและประสานกนั ระหว่างการองคก์ ร แผนกและ บริการ
ตา่ งๆ
❑2. โรงพยาบาลจัดทาและดาเนินการตามกระบวนการท่ีเป็นรูปแบบเดียวกัน สาหรบั การส่งั การรกั ษาเป็นลายลักษณอ์ ักษร/
บนั ทกึ คาส่งั ซ่งึ รวมถึงการระบุว่าเป็นคาส่งั ท่ีรบั ดว้ ยวาจา รบั ทางโทรศพั ท์ และทางขอ้ ความ
❑3. คาส่งั การตรวจวินิจฉัยภาพทางรงั สีและการตรวจทางหอ้ งปฏิบัติการทางคลินิก มีการระบุขอ้ บ่งชี/้ เหตุผลทางคลินิกเม่ือ
ตอ้ งการการแปลผล
❑4. คาส่งั ถกู ส่งั โดยผมู้ ีคณุ สมบตั ทิ ่ีเหมาะสมเท่านน้ั
❑5. พบคาส่งั การรกั ษาในตาแหนง่ เดียวกนั ในเวชระเบียน
มาตรฐาน COP.2.1
หตั ถการทางคลินิกและการตรวจวินจิ ฉยั และการรกั ษาจะปฏบิ ตั ิและถูกบนั ทึกตามคาส่งั ท้ังนีผ้ ลการรกั ษาหรอื ผลลพั ธก์ ็จะถกู
บนั ทึกไวใ้ นเวชระเบียนของผปู้ ่วย
เจตจานงของมาตรฐาน COP.2.1
หตั ถการทางคลินิกและการตรวจวินิจฉัยที่ปฏิบตั ิ และผลการรกั ษาหรือผลลพั ธ์ ถกู บนั ทกึ ไวใ้ นเวชระเบยี นของผปู้ ่วย (ดู PCC.2
และ MOI.8.1) ตัวอย่างของขนั้ ตอนและการรกั ษาดังกล่าว ไดแ้ ก่ การส่องกล้อง การสวนหัวใจ การทารงั สีรกั ษา การตรวจ
92
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเท่านนั้ (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ไดร้ ับอนุญาต)
เอกซเรยค์ อมพิวเตอร์ (CT) และหตั ถการตรวจวินิจฉัยและรกั ษาแบบ invasive และ non-invasive อื่นๆ ขอ้ มูลเกี่ยวกับผูส้ ่ัง,
ขอ้ มลู หตั ถการหรอื การรกั ษา และเหตผุ ลในการทาหตั ถการหรือการรกั ษาจะตอ้ งถกู บนั ทกึ
องคป์ ระกอบทวี่ ัดได้ของ COP.2.1
❑1. หตั ถการและการรกั ษาจะถกู ปฏบิ ตั ิตามคาส่งั และบนั ทกึ ไวใ้ นเวชระเบยี นของผปู้ ่วย
❑2. บคุ คลทส่ี ่งทาหตั ถการและการรกั ษาและเหตผุ ลในการส่งไดร้ บั การบนั ทกึ ไวใ้ นเวชระเบยี นของผปู้ ่วย
❑3. ผลลพั ธข์ องหตั ถการและการรกั ษาจะถกู บนั ทกึ ไวใ้ นเวชระเบยี นของผปู้ ่วย
มาตรฐาน COP.2.2
แผนการดแู ลเป็นรายบุคคลไดร้ บั การจดั ทาและบนั ทกึ สาหรบั ผปู้ ่วยแต่ละราย
เจตจานงของมาตรฐาน COP.2.2
แผนการดูแลจะเป็นกรอบในการดูแลและการรกั ษาสาหรบั ผปู้ ่วยแต่ละราย แผนการดแู ลระบุชุดของกิจกรรมท่ีทีมดแู ลสุขภาพ
จะดาเนินการเพ่ือแกไ้ ขหรือสนบั สนนุ การวินจิ ฉัยที่ไดจ้ ากการประเมิน เปา้ หมายโดยรวมของแผนการดแู ล คือการบรรลุผลลพั ธ์
ทางคลินิกทเ่ี หมาะสมท่สี ดุ (ดู COP.3)
กระบวนการวางแผนเป็นการทางานรว่ มกนั และใชข้ อ้ มลู จากการประเมินเบือ้ งตน้ และจากการประเมินซา้ เป็นระยะ โดยแพทย์
พยาบาล และผปู้ ฏิบัติงานดา้ นการดูแลสุขภาพอ่ืนๆ เพื่อกาหนดและจัดลาดบั ความสาคัญของการรกั ษา, การทาหัตถการ,
การพยาบาล และการดแู ลอื่นๆเพ่ือตอบสนองความตอ้ งการของผปู้ ่วย ผปู้ ่วยและครอบครวั มีส่วน รว่ มในกระบวนการวางแผน
รว่ มกับทีมดแู ลสขุ ภาพ แผนการดูแลไดร้ บั การจัดทาภายใน 24 ช่ัวโมงหลังจากเขา้ รบั การรกั ษาในฐานะผปู้ ่ วยใน ตามการ
ประเมนิ ของผปู้ ่วยที่ดาเนนิ การโดยผปู้ ฏิบตั ิงานดา้ นการดแู ลสขุ ภาพ แผนการดแู ล จะไดร้ บั การอพั เดทใหเ้ ป็นปัจจบุ นั ตามความ
เหมาะสม เพื่อสะทอ้ นถงึ แนวโนม้ ของสภาวะผปู้ ่วย แผนการดูแล จะปรากฏชดั ในเวชระเบียนดว้ ยการบนั ทึกโดยผปู้ ฏิบัติงาน
ดา้ นการดแู ลสขุ ภาพของผปู้ ่วย แผนการดแู ลผปู้ ่วยตอ้ งเก่ียวขอ้ งกบั ความตอ้ งการที่ตรวจพบ ความตอ้ งการเหล่านนั้ อาจเปล่ยี น
แปลง ไปตามผลลัพธข์ องการรกั ษาทางคลินิกท่ีดีขนึ้ หรอื จากขอ้ มลู ใหม่ที่ไดจ้ ากการประเมินซา้ ตามปกติ(ตัวอย่างเช่น ผลการ
ตรวจทางหอ้ งปฏิบตั ิการ หรอื การถ่ายภาพรงั สีที่ผิดปกติ)หรืออาจเหน็ ไดช้ ดั จากการเปล่ียนแปลงอย่างกะทนั หนั ในสภาพของ
ผปู้ ่วย (ตัวอย่างเช่น หมดสติ) แผนการดูแลไดร้ บั การปรบั ตามอาการท่ีเปลี่ยนแปลง และได้ รบั การ บันทึกไวใ้ นเวชระเบียน
เป็นบนั ทึกของแผนการดแู ลเร่ิมตน้ หรืออาจส่งผลใหเ้ กิดแผนการดูแลใหม่ บางแผนก อาจจดั การประชุมการดูแลผปู้ ่ วยแบบ
สหสาขาวิชาชีพ สาหรบั ผู้ป่วยที่ได้รบั การดูแลท่ีซับซอ้ นจากบริการที่หลาก หลาย ตัวอย่างเช่น ผปู้ ่ วยท่ีได้ รบั บริการฟื้นฟู,
ผปู้ ่วยในหอผปู้ ่วยหนักที่มีการวินิจฉัยโรคที่หลากหลาย หรือผปู้ ่วยท่ีมี ความตอ้ งการ การวางแผนการจาหน่าย ที่ซับซอ้ นและ
อื่นๆ ผลลัพธ์หรือขอ้ สรุปใดๆ จากการประชุมทีมดูแลผูป้ ่ วย รว่ มกนั หรือการอภิปรายกับผปู้ ่ วย ท่ีคลา้ ยกันจะบันทึกไวใ้ นเวช
ระเบียนของผปู้ ่วย (ดู AOP. 4)
93
แปลโดย พว. สนุ นั ทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเท่านน้ั (ห้ามเผยแพร่โดยไม่ได้รบั อนุญาต)
วธิ ีหนึ่งในการจัดทาแผนการดแู ลคือ การระบุและกาหนดเป้าหมายที่วัดได้ แพทยท์ ่ีรบั ผิดชอบสามารถเลือกเป้าหมาย ที่วดั ได้
โดยรว่ มมือกับพยาบาลและผปู้ ฏิบัติงานดา้ นการดแู ลสขุ ภาพอ่ืนๆ เป้าหมายที่วัดไดส้ ามารถมองเห็น/สังเกต ได,้ บรรลผุ ลได้
โดยเปา้ หมายนีเ้ กย่ี วขอ้ งกบั การดแู ลผปู้ ่วยและผลลพั ธท์ างคลนิ ิกท่คี าดหวงั
เป้าหมายเหล่านีจ้ ะตอ้ งเป็นจริง, เฉพาะเจาะจงสาหรบั ผปู้ ่วย, และอิงตามเวลาเพื่อใหม้ ีวธิ ีการในการวดั ความ ก้าวหนา้ และ
ผลลพั ธท์ เี่ กี่ยวขอ้ งกบั แผนการดแู ล ตัวอยา่ งของเป้าหมายท่ีวดั ผลไดแ้ ละเป็นจริง ไดแ้ ก่ :
• ผปู้ ่วยจะมีอาการกลบั คืนมาและรกั ษาระดับ cardiac output ท่ีเพียงพอ โดยการบ่งชีด้ ว้ ยอตั รา, จงั หวะการเตน้
ของหวั ใจและความดนั โลหติ ทีอ่ ย่ภู ายในช่วงปกติ
• ผปู้ ่วยจะสาธิตการฉีดอนิ ซูลนิ ดว้ ยตนเองไดอ้ ย่างเหมาะสมกอ่ นจาหน่ายออกจากโรงพยาบาล
• ผู้ป่ วยจะสามารถเดินจากเตียงไปยังห้องรบั รองผมู้ าเยี่ยมได้ โดยใช้เคร่ืองช่วยเดินแบบมาตรฐาน, สามารถลง
นา้ หนกั ท่ีขาดา้ นทีไ่ ดร้ บั ผลกระทบเทา่ ที่ผปู้ ่วยสามารถทนได้
หมายเหตุ : ควรใชแ้ ผนการดูแลแบบบูรณาการแผนเดียวท่ีระบุเปา้ หมายทส่ี ามารถวดั ผลได้ ซ่ึงแพทยแ์ ต่ละรายคาดหวงั ไว้ และ
แนวปฏิบัติที่ดีสาหรบั แผนการดูแล คือแผนที่สะทอ้ นเป้าหมาย, วัตถปุ ระสงค์ และมีเป้าหมายท่ีวัดผลไดแ้ บบเฉพาะรายบุคคล
เพ่อื อานวยความสะดวกในการประเมนิ ซา้ และการแกไ้ ขแผนการดูแล (ดู PCC.2)
องคป์ ระกอบที่วัดไดข้ อง COP.2.2
❑1. การดแู ลผูป้ ่วยแต่ละรายวางแผนโดยแพทย์ พยาบาล และผปู้ ฏิบตั ิงานดา้ นการดแู ลสขุ ภาพอนื่ ๆ ที่รบั ผิดชอบภายใน 24
ช่วั โมงหลงั จากรบั เขา้ เป็นผปู้ ่วยใน
❑2. แผนการดแู ลเป็นแบบเฉพาะรายบุคคลตามขอ้ มูลที่ไดจ้ ากการประเมินเบือ้ งตน้ และความตอ้ งการที่คน้ หาไดข้ องผปู้ ่ วย
และบนั ทึกไวใ้ นเวชระเบียน
❑3. แผนการดูแลได้รบั การปรบั ปรุงหรือแก้ไขโดยทีมสหสาขาวิชาชีพตามการเปล่ียนแปลงใด ๆของสภาพผูป้ ่วยท่ีค้นหาได้
จากการประเมนิ ซา้ โดยผปู้ ฏิบตั งิ านดา้ นการดแู ลสขุ ภาพ และบนั ทกึ ไวใ้ นเวชระเบียนของผปู้ ่วย
❑4. ผลลพั ธห์ รอื ขอ้ สรุปของการประชมุ ทมี ดแู ลผปู้ ่วยหรอื การอภปิ รายรว่ มกนั อน่ื ๆ ไดร้ บั การบนั ทึกไวใ้ นเวชระเบียนผปู้ ่วย
❑5. มีแผนการดแู ลผปู้ ่วยแตล่ ะรายและเหน็ ไดช้ ดั ในเวชระเบยี นผ่านการบนั ทึกผปู้ ฏบิ ตั งิ านดา้ นการดแู ลสขุ ภาพท่ใี หก้ ารดแู ล
การให้บริการทีม่ คี วามเสย่ี งสูง
94
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดชี ยะกุล BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเทา่ นัน้ (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต)
มาตรฐาน COP.3
การดแู ลผปู้ ่วยที่มีความเสี่ยงสงู และการใหบ้ ริการท่ีมีความเส่ียงสงู นั้นเป็นไปตามแนวทางปฏิบตั ิ กฎหมายและขอ้ บงั คับของ
วชิ าชพี P
เจตจานงของมาตรฐาน COP.3
โรงพยาบาลดแู ลผปู้ ่ วยท่ีมีความตอ้ งการดา้ นสุขภาพที่หลากหลาย ผปู้ ่ วยบางรายถือว่ามีความเส่ียงสงู เนื่องจากอายุ สภาพ
รา่ งกาย หรือลักษณะที่สาคัญของความตอ้ งการ เด็กและผู้สูงอายุมักถูกจัดให้อยู่ในกล่มุ นี้ เน่ืองจากบ่อยครงั้ ท่ีพวกเขาไม่
สามารถพูดดว้ ยตนเอง ไม่เขา้ ใจกระบวนการดูแล และไม่สามารถมีส่วนรว่ มในการตัดสินใจเกี่ยวกับการดูแลของพวกเขา
ในทานองเดียวกนั ผปู้ ่วยท่ีหวาดกลัว สบั สน หมดสติ หรือฉุกเฉนิ ไม่สามารถเขา้ ใจขนั้ ตอนการดแู ล เมื่อจาเป็นตอ้ งใหก้ ารดูแล
อยา่ งมีประสทิ ธิภาพและรวดเรว็
โรงพยาบาลยังใหบ้ ริการท่ีหลากหลาย ซ่งึ บางแหง่ ถือว่ามีความเสย่ี งสงู เนื่องจาก ตอ้ งใชอ้ ปุ กรณท์ างการแพทยท์ ีซ่ บั ซอ้ นในการ
รกั ษาภาวะท่ีคกุ คามชวี ิต (ผปู้ ่วยทีฟ่ อกไต), ลักษณะของการรกั ษา (ผปู้ ่วยที่ใชเ้ คร่ืองพยงุ ชวี ิต), อนั ตรายทอี่ าจเกดิ ขนึ้ ต่อผปู้ ่วย
(การผกู ยดึ ), หรอื ผลกระทบยาท่ีมคี วามเสีย่ งสงู บางชนิด ( ตวั อย่างเชน่ เคมบี าบดั )
การดแู ลผปู้ ่วยทีม่ ีความเส่ียงสงู เหล่านไี้ ดร้ บั การสนบั สนนุ โดยการใชเ้ ครื่องมอื ต่างๆ เช่น แนวทางปฏิบตั ิ, ขน้ั ตอนการปฏบิ ัติงาน,
แผนการดูแล, clinical pathways และอืน่ ๆ (ดู ACC.3 และ COP.2.1) เครอ่ื งมือเหลา่ นีม้ ีความสาคญั สาหรบั บคุ ลากรในการทา
ค วาม เข้าใจ แล ะต อ บ ส น อ ง อ ย่ าง ถ่ี ถ้ วน ท าให้มี ทัก ษ ะ ค ว าม ส าม ารถ แ ล ะ ป ฏิ บั ติ ได้ใน รูป แ บ บ เดี ย วกั น
ผนู้ าโรงพยาบาลมหี นา้ ทรี่ บั ผดิ ชอบ :
• ระบุผปู้ ่วยและบริการท่ถี อื ว่ามีความเสยี่ งสงู ในโรงพยาบาล
• ใช้กระบวนการทางานรว่ มกันเพ่ือจัดทาเคร่ืองมือที่เป็นลายลกั ษณ์อักษร ใชเ้ ป็นแนวทางในการดูแลในรูปแบบ
เดียวกนั และ
• ฝึกอบรมบุคลากรในการใชเ้ ครอื่ งมอื เหล่านี้
เครอ่ื งมือท่ีเป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรสาหรบั การดูแลตอ้ งไดร้ บั การปรบั แต่งใหเ้ หมาะสมกบั กล่มุ ประชากรผปู้ ่วยที่มีความเสี่ยงโดย
เฉพาะ หรอื บริการท่ีมีความเสย่ี งสูง เพ่ือใหเ้ หมาะสมและมปี ระสิทธิภาพในการลดความเส่ียงทเี่ กีย่ วขอ้ ง เป็นส่ิงสาคัญอย่างย่ิง
ท่ีขน้ั ตอนการปฏบิ ตั ิงานนจี้ ะตอ้ งระบุถึง
• การวางแผนจะเกิดขึน้ ไดอ้ ย่างไร รวมทงั้ การกาหนดความแตกตา่ งระหว่างประชากรผใู้ หญ่และเด็ก หรือขอ้ พิจารณา
พเิ ศษอน่ื ๆ
95
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชยั เทา่ น้ัน (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ไดร้ บั อนุญาต)
• เอกสารทจี่ าเป็นสาหรบั ทีมดแู ลในการทางานและสื่อสารอย่างมีประสทิ ธิภาพ
• การพิจารณาความยนิ ยอมแบบพเิ ศษ หากเหมาะสม;
• ขอ้ กาหนดในการเฝา้ สงั เกตผปู้ ่วย รวมถึงการใชส้ ญั ญาณเตือนอยา่ งเหมาะสม
• คณุ สมบตั หิ รือทกั ษะพิเศษของบคุ ลากรทเี่ ก่ียวขอ้ งในกระบวนการดแู ล และ
• ความพรอ้ มและการใชเ้ ครอ่ื งมือแพทยเ์ ฉพาะทาง
เม่อื ใหก้ ารดูแลผปู้ ่วยหรอื ใหบ้ รกิ ารทมี่ ีความเสี่ยงสงู ตามที่ระบุไวด้ า้ นล่าง โรงพยาบาลจะกาหนดและ ดาเนินการ ตามแนวทาง
และขั้นตอนสาหรบั บริการท่ีจัดให้และสาหรับผปู้ ่ วยท่ีรบั บริการ (ดู COP.8.6; COP.9.2; COP.9.3; PCI.12; และ PCI.12.1)
บรกิ ารท่ีมีความเสีย่ งสงู มีไวส้ าหรบั
a) ผปู้ ่วยฉกุ เฉนิ
b) ผปู้ ่วยโคม่า;
c) ผปู้ ่วยท่ีไดร้ บั การพยงุ ชีวิต;
d) การดแู ลผปู้ ่วยโรคติดตอ่
e) การดแู ลผปู้ ่วยทีม่ ีภมู ิคมุ้ กนั บกพรอ่ ง;
f) การดแู ลผปู้ ่วยทไ่ี ดร้ บั การฟอกไต
g) การดแู ลผปู้ ่วยทไ่ี ดร้ บั การผกู ยดึ
h) การดแู ลผปู้ ่วยทไ่ี ดร้ บั เคมบี าบดั
i) การดแู ลผปู้ ่วยกลมุ่ เปราะบาง รวมทัง้ ผสู้ งู อายทุ ี่อ่อนแอ เด็กที่ตอ้ งพ่งึ พา และผปู้ ่วยทเ่ี สี่ยงตอ่ การถกู ล่วงละเมิด และ/
หรือถกู ทอดทงิ้ และ
j) การดแู ลผปู้ ่วยที่ไดร้ บั การดแู ลแบบประคบั ประคอง
ผปู้ ่วยและบริการท่ีเพิ่มเติมมาจะถกู รวมอยู่ในรายการดา้ นบนดว้ ย เมื่อเป็นตัวแทนในกลุ่มผปู้ ่ วยของโรงพยาบาล และอยู่ใน
บรกิ ารทจ่ี ดั ให้
ผนู้ าในโรงพยาบาลยังระบุความเส่ียงเพิ่มเติม อันเป็นผลมาจากขั้นตอนหรือแผนการดูแลใดๆ (ตัวอย่างเช่น ความจาเป็น
ในการป้องกันการเกิดลิ่มเลือดอดุ ตัน ในหลอดเลือดดาส่วนลึก แผลกดทับ และการติดเชือ้ ที่เกี่ยวข้องกับเครื่องช่วยหายใจ
ในผปู้ ่วยที่ใชเ้ คร่ืองพยงุ ชีวิต การบาดเจ็บทางระบบประสาทและการไหลเวยี นโลหิตในผปู้ ่วยท่ีถกู ผกู ยึด, การสัมผสั กับเชอื้ โรค
96
แปลโดย พว. สนุ ันทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่าน้นั (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ไดร้ บั อนุญาต)
ในเลือดในผปู้ ่ วยฟอกไต การติดเชือ้ ในสายสวนหลอดเลือดดาส่วนกลาง และการพลดั ตก) เมื่อมีความเส่ียงดังกล่าวจาเป็น
ต้องแก้ไขและป้องกันโดยการให้ความรูแ้ ก่บุคลากร และจัดทานโยบาย แนวทาง และข้ันตอนที่เหมาะสม (ดู PCC.4.2 )
โรงพยาบาลใชข้ อ้ มูลการวดั ผลเพื่อประเมินบริการท่ีมอบใหก้ ับผปู้ ่ วยท่ีมีความเสี่ยงสูง และรวมขอ้ มลู นั้นเขา้ กับโปรแกรมการ
พฒั นาคณุ ภาพโดยภาพรวมของโรงพยาบาล
องคป์ ระกอบทีว่ ัดได้ของ COP.3
❑1. ผนู้ าของโรงพยาบาลระบุผปู้ ่วยและบริการท่ีมีความเสี่ยงสงู รวมทง้ั อย่างนอ้ ย a) ถึง j) ในเจตจานงของมาตรฐาน เมื่อ
โรงพยาบาลจดั ให้
❑2. ผนู้ ากาหนดและดาเนินการตามนโยบาย ขน้ั ตอน และ/หรือหลักการดูแลสาหรบั บริการท่ีมีความเส่ียงสงู ท่ีโรงพยาบาล
จดั ให้
❑3. บคุ ลากรไดร้ บั การฝึกอบรมใหใ้ ชเ้ คร่อื งมือท่ีเป็นลายลกั ษณอ์ กั ษรในการดแู ลผปู้ ่วยและบริการทม่ี ีความเส่ียงสงู เหลา่ นี้
❑4. ผูน้ าของโรงพยาบาลระบุความเสี่ยงเพิ่มเติมที่อาจส่งผลกระทบต่อผู้ป่ วยและบริการที่มีความเสี่ยงสูง และดาเนิน
มาตรการ เพ่ือลดและ/หรือป้องกนั ความเสย่ี งเพ่ิมเตมิ
❑5. มีการติดตามความเส่ียงที่ไดร้ บั จากโรงพยาบาล (hospital-acquired risks) และรวมอยู่ในโครงการพัฒนาคุณภาพของ
โรงพยาบาล
การจดั การระบบเตือนทางคลนิ ิก
มาตรฐาน COP.3.1
ลดความเสีย่ งของอันตรายที่เก่ียวขอ้ งกบั สัญญาณเตือนทางคลินิก โดยการพฒั นาและใชก้ ลยุทธ์การลดความเสี่ยงในการจดั
การระบบเตือนภยั ทางคลินกิ ที่ใชส้ าหรบั การดแู ลผปู้ ่วย P
เจตจานงของมาตรฐาน COP.3.1
ระบบเตือนทางคลินิกมีจุดม่งุ หมายเพื่อเตือนผดู้ ูแลถึงปัญหาที่อาจเกิดขึ้นกบั ผปู้ ่วย แต่ถา้ ไม่ไดร้ บั การจดั การอย่างเหมาะสม
ระบบดงั กล่าวอาจสง่ ผลตอ่ ความปลอดภยั ของผปู้ ่วยได้ มีปัญหาพนื้ ฐานหลายประการทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกบั การจดั การ สญั ญาณเตอื น
ที่สามารถเพิ่มความเส่ียงต่อความปลอดภัยของผู้ป่ วย ปัญหาท่ีเกี่ยวขอ้ งกับการจัดการสัญญาณเตือน ไดแ้ ก่ อุปกรณ์ท่ีมี
สญั ญาณเตือนมากเกินไป การตงั้ ค่าเร่มิ ตน้ (defaullt) อยใู่ นระดบั ท่ีไม่ตอ้ งดาเนินการใดๆ และขีดจากดั การเตือน ท่ีแคบเกินไป
หรือไมไ่ ดร้ บั การปรบั ให้สอดคลอ้ งกบั สภาพของผปู้ ่วย พืน้ ท่ีดแู ลผปู้ ่วยจานวนมากมีสัญญาณเตือนจานวนมาก และเสียงที่เกิด
97
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดีชยะกุล BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชยั เท่าน้นั (หา้ มเผยแพร่โดยไม่ได้รับอนุญาต)
ซา้ จากสญั ญาณเตือนท่ีมีการจดั การท่ีไม่เหมาะสมมกั จะทาให้บุคลากรเฉยเมยไมร่ ูส้ ึกและทาใหพ้ วกเขาพลาด หรือเพิกเฉยต่อ
สญั ญาณเตือน หรอื แมแ้ ต่ปิดการใชง้ าน ปัญหาเหลา่ นแี้ ตกต่างกนั อย่างมาก ในโรงพยาบาลและแมแ้ ต่ในหอผปู้ ่วย ท่ีแตกต่าง
กนั ในโรงพยาบาลเดียว โรงพยาบาลตอ้ งเขา้ ใจสถานการณข์ องตนเองและพฒั นาแนวทาง ที่เป็นระบบ และประสานงานกนั เพ่ือ
การจดั การระบบเตือนภยั ทางคลินิก (ดู QPS.10)
การทาใหเ้ ป็นมาตรฐานเดียวกัน มีส่วนช่วยในการจัดการระบบเตือนอย่างปลอดภัย แต่เป็นท่ียอมรบั ว่าโซลูชันการจัดการ
สญั ญาณเตือนอาจตอ้ งไดร้ บั การออกแบบเฉพาะสาหรบั หน่วยทางคลนิ ิก กล่มุ ผปู้ ่ วย หรือผปู้ ่วยแต่ละราย ตัวอย่างเช่น การ
เตือนท่ีพบมากที่สดุ ในกล่มุ ประชากรโรคหัวใจวยั ผใู้ หญ่ คือการเฝ้าสงั เกตการเตน้ ของหวั ใจ และสัญญาณเตือนสาหรบั หอ้ ง
คลอดคือการตรวจติดตามทารกในครรภ์ อาจเป็นเรือ่ งท่ีพบเป็นประจามากท่ีสุด ในการออกแบบโซลูชันท่ีกาหนดเอง สาหรบั
การจดั การสัญญาณเตือนท่ีเหมาะสม ผนู้ าเรมิ่ ตน้ ดว้ ยการกาหนดสัญญาณเตือนท่ีสาคัญท่ีสดุ ในการจดั การ การพิจารณา สิ่ง
ตอ่ ไปนจี้ ะเป็นประโยชนใ์ นการพจิ ารณาสญั ญาณเตอื นท่ีอาจก่อใหเ้ กดิ ความเส่ยี งต่อความปลอดภยั ของผปู้ ่วย:
• ขอ้ มลู จากบคุ ลากรทางการแพทยแ์ ละแผนกคลินิก
• ขอ้ มลู จากอุปกรณ์ทางการแพทยท์ ่ีระบุว่าสญั ญาณเตือนใดที่ทาใหเ้ กิดสญั ญาณเตือนที่ผิดพลาด หรอื เป็นการเตือน
แบบไมต่ อ้ งดาเนนิ การใดๆ ซ่ึงอาจสง่ ผลกระทบตอ่ ประชากรผปู้ ่วยบางราย
• ความเสยี่ งต่อผปู้ ่วยหากสญั ญาณเตือนไมไ่ ดร้ บั ความสนใจหรือสญั ญาณขดั ขอ้ ง
• จาเป็นต้องใช้สัญญาณเตือนเฉพาะหรือไม่ หรือจะทาให้เกิดเสียงเตือนท่ีไม่จาเป็นซ่ึงนาไปสู่การเหน่ือยล้าจาก
สญั ญาณเตือน
• มีศกั ยภาพ/แนวโนม้ ที่จะทาใหเ้ กิดอนั ตรายต่อผปู้ ่วย โดยพจิ ารณาจากประวตั กิ ารเกิดอบุ ตั กิ ารณภ์ ายใน
• เผยแพรแ่ นวปฏบิ ตั ิและแนวทางปฏบิ ตั ิทีด่ ที ่สี ดุ (Best practice) (ดู QPS.3)
เม่ือมกี ารระบุสญั ญาณเตือนท่ีก่อใหเ้ กิดความเสี่ยงต่อความปลอดภัยของผปู้ ่วย พรอ้ มกบั สถานที่และสถานการณ์ภายใตก้ าร
ใชส้ ญั ญาณเตือนเหลา่ นี้ กลยทุ ธต์ ่างๆ ไดร้ บั การพฒั นาขนึ้ เพอื่ จดั การกบั สง่ิ ต่อไปน:ี้
a) การตงั้ ค่าท่เี หมาะสมทางคลินิกสาหรบั สญั ญาณเตือน
b) สถานการณท์ ี่สามารถปิดสญั ญาณเตอื นได้
c) สถานการณท์ สี่ ามารถเปลี่ยนพารามเิ ตอรก์ ารเตือนได้
d) การระบผุ มู้ ีอานาจในการตงั้ พารามเิ ตอรก์ ารเตือน
e) การกาหนดผมู้ อี านาจในการปรบั เปลีย่ นพารามเิ ตอรก์ ารเตือน
98
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดีชยะกลุ BNS. MBA สาหรับโรงพยาบาลมหาชัยเท่านน้ั (ห้ามเผยแพร่โดยไม่ได้รบั อนุญาต)
องคป์ ระกอบท่วี ัดได้ของ COP.3.1
❑1. ผูน้ าโรงพยาบาลพัฒนา และใช้โปรแกรมการจัดการระบบเตือนภัย สาหรบั สัญญาณเตือนที่มีความเส่ียงต่อความ
ปลอดภยั ของผปู้ ่วย
❑2. โปรแกรมระบสุ ญั ญาณเตือนทสี่ าคญั ทสี่ ดุ ท่จี ะจดั การตามความเสีย่ งตอ่ ความปลอดภยั ของผปู้ ่วย
❑3. ผนู้ าโรงพยาบาลพฒั นากลยทุ ธใ์ นการจดั การสญั ญาณเตอื นทพี่ ิจารณา a) ถึง e) ของเจตจานงมาตรฐาน
❑4. ผปู้ ฏบิ ัตงิ านดา้ นการดแู ลสขุ ภาพและบุคลากรทีเ่ หมาะสมอน่ื ๆ ไดร้ บั ความรูเ้ กี่ยวกบั วตั ถปุ ระสงค์ และการทางานทเ่ี หมาะ
สมของระบบเตือนภยั ทพ่ี วกเขารบั ผิดชอบ
❑5. บุคลากรท่รี บั ผดิ ชอบในการจดั การสญั ญาณเตอื นทางคลินิกไดร้ บั การฝึกอบรมและมีความสามารถในปฏบิ ตั ิดงั กลา่ ว
การรับรู้ถงึ การเปลยี่ นแปลงสภาวะของผ้ปู ่ วย
มาตรฐาน COP.3.2
บคุ ลากรคลินิกไดร้ บั การฝึกฝนใหร้ บั รูแ้ ละตอบสนองตอ่ การเปลีย่ นแปลงในสภาพของผปู้ ่วย
เจตนาของ COP.3.2
บุคลากรที่ไม่ไดท้ างานในพืน้ ท่วี ิกฤตอาจไม่มีความรูแ้ ละการฝึกอบรมเพียงพอในการประเมินและติดตามผปู้ ่วยท่ีมีภาวะวิกฤต
อย่างไรก็ตาม ผปู้ ่วยนอกพนื้ ที่การดแู ลที่สาคัญจานวนมากประสบกบั เหตกุ ารณ์วิกฤตในขณะที่เป็นผปู้ ่วยใน ส่ิงสาคญั คือ ตอ้ ง
รับรูส้ ัญญาณเฉพาะตามอายุ ท่ีบ่งบอกว่ามีการเปล่ียนแปลงอย่างกะทันหัน ของสภาวะผู้ป่ วยแต่ละรายตามกลุ่มอายุ
ตัวอย่างเช่น ประชากรผปู้ ่วยเด็ก กบั ประชากรผปู้ ่วยผใู้ หญ่ บ่อยครง้ั ผปู้ ่วยจะแสดงอาการเตือนตัง้ แต่เนิ่นๆ ( ตัวอย่างเช่น
สญั ญาณชพี ที่แย่ลงหรืออาการทางระบบประสาทเปลีย่ นแปลงเล็กนอ้ ย) ไม่นานก่อนที่จะมีอาการเปล่ียนแปลงทางคลีนิกที่แย่
ลงอย่างมีนยั สาคัญ และนาไปสู่เหตุการณ์สาคัญ (ดู AOP.2) จากวรรณกรรมระบุว่าเกณฑท์ างสรีรวิทยา สามารถช่วยเหลือ
บุคลากร ในการตรวจพบผปู้ ่วยท่ีอาการแย่ลงในระยะเร่ิมตน้ ผปู้ ่วยส่วนใหญ่ท่ีมอี าการหวั ใจหยดุ เตน้ หรือหยุดหายใจ มีอาการ
ทางคลนี กิ ที่แย่ลงกอ่ นเขา้ ส่ภู าวะหวั ใจหยดุ เตน้ เม่อื บุคลากรสามารถคน้ พบผปู้ ่วยเหลา่ นไี้ ดต้ ง้ั แตเ่ นิน่ ๆ และขอความชว่ ย เหลือ
เพิ่มเติมจากบุคคลทีไ่ ดร้ บั การฝึกอบรมมาเป็นพิเศษ ผลลพั ธท์ างคลินกิ กจ็ ะดขี นึ้
บุคลากรคลินิกทุกคนต้องไดร้ ับการศึกษาและการฝึกอบรม เพื่อให้เกิดความรูแ้ ละทักษะในการรบั รูแ้ ละจัดการเมื่อประเมิน
ผปู้ ่วยแลว้ พบว่ามีสัญญาณทางสรีรวทิ ยาที่ผิดปกติ ซึ่งบ่งชีว้ ่าผปู้ ่วยมีโอกาสท่ีอาการจะทรุดลง การตอบสนองต่อการ เปล่ียน
99
แปลโดย พว. สุนนั ทา ภักดชี ยะกลุ BNS. MBA สาหรบั โรงพยาบาลมหาชัยเทา่ นน้ั (หา้ มเผยแพร่โดยไมไ่ ด้รบั อนุญาต)