SLIDE TS25 - MODUL 3 (RUSLY MUSA)

SK LKTP JENGKA
20

Disediakan Oleh:
Tuan Haji Rusly bin Musa
School Improvement Partners (SIP+)

PPD Maran
Maran, Pahang. 1

BIODATA SAYA BUTIRAN PERIBADI:
NAMA : TUAN HAJI RUSLY BIN MUSA. TARIKH LAHIR : 04 /06/1965.
TEMPAT LAHIR : BESUT, TERENGGANU 8 Tahun
TEMPOH PERKHIDMATAN DALAM PENDIDIKAN : 32 TAHUN
JAWATAN SEMASA: DAN GRED JAWATAN:
SCHOOL IMPROVEMENT PARTNERS (SIP+)/DG54
PEJABAT PENDIDIKAN DAERAH MARAN, PAHANG

BIDANG KEPAKARAN:
PERANCANGAN STRATEGIK, KEPIMPINAN
INSTRUKSIONAL DAN KEPIMPINAN DIGITAL

PENGALAMAN SEBAGAI PENGETUA

BIL SEKOLAH
1 SMK Selancar, Rompin Pahang
2 SMK Chini 2, Pekan, Pahang
3 SMK Sultan Ahmad, Pekan, Pahang

(Sekolah Kluster Kecemerlangan (SKK 2015), Sekolah
Primer dan juga Sekolah Rancangan Khas Negeri
Pahang)
4 SMK Jengka Pusat 2, Bandar Jengka, Pahang.

(Program Sekolah TS25 : Kohort 3 (2018).

PENGALAMAN SEBAGAI SIPartners+

3 Tahun (2020 – 2022)

MODUL 3

KANDUNGAN MODUL 3 :
MENERAJUI PEMBELAJARAN

Modul 3: Menerajui Pembelajaran

3.1 Konsep Pembelajaran Bermakna (Deep Learning)
3.2 Guru Sebagai Perancang : Penyediaan Rancangan
Pengajaran Harian (RPH)
3.3 Pedagogi Abad Ke-21 (PAK-21)
3.4 Eksplorasi Alatan Dalam Talian
3.5 Pelbagai Gaya Pembelajaran
3.6 Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT)
3.7 Pentaksiran Bilik Darjah (PBD) dalam PdP
3.8 Penilaian PdP Melalui Standard Kualiti Pendidikan Malaysia
Gelombang 2 (SKPMg2) Standard 4

4

1 Memahami konsep Pembelajaran
Bermakna (Deep Learning).

KRITERIA Menyediakan RPH PAK21 yang
KEJAYAAN
2 memenuhi konsep pembelajaran
ANDA AKAN bermakna dalam TS25
BERJAYA
Mengaplikasikan pedagogi Abad ke 21
SEKIRANYA
ANDA……. 3 (PAK21) dalam PdPc serta berupaya
menggunakan pelbagai digital tool
dalam talian.

4 Mengaplikasikan pembelajaran

terbeza dalam PdPc serta

membudayakan KBAT.

5 Mengadunkan PdPc harian dengan
Pentaksiran Bilik Darjah (PBD).

Menilai kualiti proses PdPc guru guru

6 melalui penyeliaan klinikal dengan
menggunakan SKPMg2 (Standard 4).

3.1
PEMBELAJARAN
BERMAKNA (Deep
Learning)

3.1 KONSEP PEMBELAJARAN BERMAKNA (DEEP LEARNING)

CIRI CIRI Proses pembelajaran yang boleh memberikan kefahaman baru/ilmu baru yang
PEMBELAJARAN bermakna, kekal dan mendalam kepada pelajar melalui penerokaan (explore),
penyiasatan (inquiry), pembelajaran alamiah (konteksual) yang menjangkaui
BERMAKNA : bilik darjah yang dilakukan bersama antara guru – murid.
(FULLAN, 2017)
1. AMALAN PEDAGOGI: Guru dan murid memberikan tumpuan kepada penciptaan dan
penggunaan pengentahuan baharu di dalam kehidupan sebenar dan bukannya hanya
menyebarkan pengentahuan yang sedia ada. Pedagogi baharu yang memusatkan
kepada murid sebagai watak utama dalam proses PdPc.

2. RAKAN PEMBELAJARAN: Perkongsian pembelajaran baharu antara guru-murid dan
murid - murid terjalin apabila PdPc direkabentuk semula melalui aktiviti penerokaan,

inkuiri, project based learning yang menggunakan pengentahuan secara bersama.

3. PERSEKITARAN PEMBELAJARAN: Pembelajaran bermakna memperluaskan
persekitaran pembelajaran dengan bergerak menjangkaui luar bilik darjah tradisional
untuk menggunakan masa, ruang, sumber dan orang sebagai pemangkin membina
pengentahuan baharu.

4. KEMUDAHAN DIGITAL: Pedagogi baharu memanfaatkan kemudahan digital dimana
mana sahaja dan pada bila bila masa untuk mempercepat dan memperdalamkan
pembelajaran. Penggunaan teknologi sebagai alat dan sumber digital (digital tool)

bukan hanya semata semata sebagai satu tempelan atau end in itself.

3.1 KONSEP PEMBELAJARAN BERMAKNA (DEEP LEARNING)

Pembelajaran Bermakna

terhasil apabila 6C iaitu

Character, Citizenship,

Collaboration,

Communication, Creativity,

Critical Thinking berjaya

dicapai dalam pengajaran dan

pembelajaran.

3.1 KONSEP PEMBELAJARAN BERMAKNA (DEEP LEARNING)

3.1 CIRI CIRI PEMBELAJARAN BERMAKNA

3.1 CIRI CIRI PEMBELAJARAN BERMAKNA

3.1 CIRI CIRI PEMBELAJARAN BERMAKNA

3.1 ENAM ELEMEN PEMBELAJARAN BERMAKNA

3.2 GURU SEBAGAI
PERANCANG
(Penyediaan RPH)

12 ELEMEN DALAM RPH P
PERANCANGAN PdPc : PAK21 A
K

2
1

Membina objektif 05 Menerapkan elemen Menerapkan elemen
KBAT (Kemahiran Berfikir
01 pembelajaran (OP) dan aras Tinggi) 09 pembelajaran
kriteria kejayaan (KK) bermakna (elemen 6C)
berdasarkan DSKP Memilih peta pemikiran dan soft skill

Memilih strategi/kaedah 06 (I- THINK) yang sesuai Memilih kaedah dan
dengan aktiviti murid instrumen Pentaksiran
02 PdPc yang sesuai dengan
tajuk yang akan diajar. 07 Menerapkan nilai murni 10 Bilik Darjah (PBD) untuk
atau nilai sivik menilai pencapaian OP
Merancang aktiviti dan KK
08 Mengaitkan dengan
03 pembelajaran murid elemen merentas Menulis Refleksi terhadap
untuk menjelmakan 4K + kurikulum (EMK)
1N 11 pencapaian OP dan KK
daripada PBD
Mengembangkan
Melaksanakan gerakerja
04 aktiviti pembelajaran
murid ke dalam Three 12 susulan daripada
Part Lesson dapatan refleksi.
15

Merekabentuk PdPc Bermakna : RPH PAK21



FORMAT RPH PEMBELAJARAN BERMAKNA/PAK21

Objektif Pembelajaran menunjukkan apa yang
murid akan belajar dalam sesi PdP
tersebut

BAGAIMANA MENULIS OBJEKTIF PEMBELAJARAN YANG BAIK

Mengikut :Heinich and his MODEL : ABCD
colleagues (2002)

A Audience (Audien):Pelajar kelas mana
B Behaviour (Tingkah Laku) : Apa

yang pelajar perlu buat

C Condition (Keadaan /Situasi)

D Degree (Standard/Aras)

Objektif Pembelajaran Berdasarkan Model ABCD

Audien Biasanya ditulis sebagai “murid” atau lebih spesifik ditulis “
Pelajar tingkatan 4 Albiruni “

Behaviour Tingkahlaku ialah nadi bagi objektif , ia mesti boleh diukur, diperhati dan mesti
(tingkah laku) spesifik. Kata kerja seperti faham, menghargai dan mengingat bukan pilihan
yang baik dan perlu dielakkan. Kata kerja Bloom dan Anderson boleh
Condition digunakan sebagai rujukan.
(situasi)
Apa yang akan guru cadangkan, murid gunakan untuk melengkapkan arahan
Degree yang diberi. Apa alatan yang yang boleh diakses oleh murid seperti kalkulator,
( Aras ) peta, nota dll.

Aras merujuk kepada standard yang murid mesti capai. Tahap pencapaian
aras berkaitan dengan had masa (dalam 20 minit), atau bilangan jawapan yang
betul ( 7 daripada 10 ), atau julat ketepatan (90%) atau standard kualitatif).

CONTOH 1 - PENULISAN OP : MATEMATIK TAHUN 6 (audience,

CONTOH PENULISAN MODEL ABCD:
behaviour, condition, degree)

Di akhir pembelajaran, murid tahun 6 Omega (audience)
dapat menyelesaikan masalah harian rutin (behaviour)
yang melibatkan peratus; dengan berpandukan contoh
yang diberi guru; tanpa sebarang kesalahan (degree)

CONTOH 2 - PENULISAN OP : SAINS TINGKATAN 1

CONTOH PENULISAN MODEL ABCD: (audience,
behaviour, condition, degree)

Di akhir pembelajaran, murid tingkatan 1 ALFA
(audience) dapat menyenaraikan (behaviour) sekurang-
kurangnya 5 contoh campuran (degree) dan
mengasingkan (behaviour) campuran menggunakan
kaedah penurasan (condition) dengan tepat (degree) di
dalam kumpulan berempat.

Kriteria Kejayaan yang Efektif

• Mesti spesifik 02 03 • Merupakan sokongan
kepada aktiviti dan berfokus kepada
pelajar semasa terlibat
di dalam aktiviti

• Mesti berkait 01 04 • Digunakan sebagai
rapat dengan asas maklum balas
objektif kendiri atau
pembelajaran kepada rakan
sebaya

Mengapa kriteria kejayaan penting?

• Menambah baik kefahaman murid 24

• Memberdaya ( to empower) murid

• Menggalakkan pembelajaran kendiri

• Murid dapat memberi maklum balas yang
tepat.

• Murid bertanggungjawab terhadap
pembelajaran sendiri.

Kenapa Menulis Kriteria Kejayaan?

 Kajian menunjukkan bahawa murid 25
akan bermotivasi dan akan lebih fokus
kepada tugasan sekiranya mereka tahu
tujuan pembelajaran dan mereka
berupaya untuk membuat keputusan
yang lebih baik tentang bagaimana
untuk melaksanakan tugasan tersebut.
(AfL Reform Group 2003 in Walls, J.)

Kenapa Menulis Kriteria Kejayaan dan di
kongsi dengan murid?

• Kurang pertanyaan semasa

pelaksanaan tugasan/aktiviti.

• Murid akan lebih berdikari untuk

menyelesaikan tugasan yang diberi.

• Murid akan melihat gambaran
keseluruhan ‘the big picture’ apa

yang akan mereka lakukan

seterusnya dan bagaimana untuk

mencapainya.

• Pembelajaran Terbeza.

• Memudahkan murid untuk menyemak

semula hasil kerja mereka.

• Hasil Kerja yang lebih berkualiti

kerana perlu memenuhi kriteria.

CONTOH 1: PENULISAN KRITERIA KEJAYAAN (KK)

KK: Saya akan berjaya sekiranya saya dapat :

1. Menganalisa pengiraan peratus dalam 3 situasi dalam
kehidupan harian yang diberikan oleh guru.

2. Membuat pengiraan peratus terhadap 2 situasi masalah harian
(di dalam kumpulan) di atas kertas mahjong berdasarkan kad
situasi yang diberikan oleh guru.

3. Mempamerkan hasil tugasan dan menyemak pengiraan
kumpulan lain semasa aktiviti jejak galeri (gallery walk)

CONTOH 2 : PENULISAN KRITERIA KEJAYAAN

KK: Saya akan berjaya sekiranya saya dapat……

1. Menjelaskan 3 ciri lapisan kerak bumi, mantel dan teras bumi di dalam
struktur bumi
2. Menghuraikan 3 kesan pergerakan Plat Tektonik ke atas muka bumi
3. Menganalisis 4 kesan tsunami, gempa bumi dan gunung berapi
terhadap manusia dan alam sekitar.
4. Mencadangkan 3 langkah yang boleh diambil bagi mengurangkan
resiko gempa bumi, tsunami dan gunung berapi.

PERSAMAAN OBJEKTIF PEMBELAJARAN (OP) DAN KRETERIA KEJAYAAN (KK)

JBoulpehitdeilrihat oleh semua OP Boleh dilihat oleh semua
KK pelajar di dalam kelas
pelajar di dalam kelas

Dalam bahasa yang mudah OP KK Dalam bahasa yang mudah
difahami difahami

JDuitepraitnegrkan kepada pelajar OP KK Diterangkan kepada pelajar
OP sebelum guru mengajar
sebelum guru mengajar
KK Sentiada dirujuk sepanjang
Jupiter waktu pembelajaran

Sentiada dirujuk sepanjang
waktu pembelajaran

PERBEZAAN ANTARA OP DAN KK

OP PERBEZAAN KK

DSKP (STANDARD PEMBELAJARAN) ASAL OBJEKTIF PEMBELAJARAN

BAHAGIAN SET INDUKSI RELEVAN BAHAGIAN OP
BAHAGIAN PENUTUP MENJAWAB SOALAN BAHAGIAN AKTIVITI

APA YANG DIPELAJARI MURID BAGAIMANA MURID MENUNJUKKAN
BUKTI KEJAYAAN
WE ARE LEARNING TO.. PENULISAN DI HADAPAN KELAS
(WALT) PENULISAN DI DALAM RPH WHAT I’M LOOKING FOR..
(WILF)
KAMI BELAJAR UNTUK
SAYA DAPAT…
PADA AKHIR PEMBELAJARAN, MURID
DAPAT…. PADA AKHIR PEMBELAJARAN, MURID
MENCAPAI OBJEKTIF MELALUI….

S.M.A.R.T. (BERSTRUKTUR) CIRI SPESIFIK S.M.A.R.T. (FLEKSIBEL)

CONTOH PENULISAN OP DAN KK

CONTOH 1:

• Di hadapan kelas • Di dalam RPH

• OP: Kami belajar untuk menyelesaikan • OP: Di akhir pembelajaran, murid tahun 6
masalah harian rutin yang melibatkan peratus; Omega (audience) dapat menyelesaikan
dengan berpandukan contoh yang diberi guru; masalah harian rutin (behaviour) yang
tanpa sebarang kesalahan melibatkan peratus; dengan berpandukan contoh
yang diberi guru (condition); tanpa sebarang
• KK: Saya dapat kesalahan (degree)
– Menganalisa pengiraan peratus dalam 3
situasi dalam kehidupan harian yang • KK: Murid dapat
diberikan oleh guru
– Membuat pengiraan peratus terhadap 2 – Menganalisa pengiraan peratus dalam 3 situasi
situasi masalah harian (di dalam kumpulan) di dalam kehidupan harian yang diberikan oleh guru
atas kertas mahjong berdasarkan kad situasi
yang diberikan oleh guru. – Membuat pengiraan peratus terhadap 2 situasi
– Mempamerkan hasil tugasan dan menyemak masalah harian (di dalam kumpulan) di atas kertas
pengiraan kumpulan lain semasa aktiviti jejak mahjong berdasarkan kad situasi yang diberikan
galeri oleh guru.

– Mempamerkan hasil tugasan dan menyemak
pengiraan kumpulan lain semasa aktiviti jejak galeri

CONTOH 2:

DI HADAPAN KELAS DI DALAM RPH

OP: Kami belajar untuk OP: Di akhir pembelajaran, murid ting 1B (audience) dapat

Mengenalpasti dan membezakan jenis bahan mengenalpasti dan membezakan (behaviour) sekurang
pencemaran udara berdasarkan punca pengeluarannya kurangnya 5 jenis bahan pencemaran udara (degree)
berpandukan contoh yang diberi guru dengan tepat . berdasarkan punca pengeluarannya melalui aktiviti mind &
combine, gallery walk dan peta buih berganda (condition)
KK: Saya akan berjaya sekiranya saya dapat dengan tepat (degree)

 Mengenalpasti 5 jenis bahan pencemaran udara KK: Murid dapat
berdasarkan punca pengeluarannya melalui aktiviti mind
and combined.  Mengenalpasti 5 jenis bahan pencemaran udara
berdasarkan punca pengeluarannya melalui aktiviti mind
 Membanding dan membezakan sekurang kurangnya 3 jenis and combined.
bahan pencemaran udara yang dikeluarkan oleh pelbagai
punca melalui aktiviti Gallery Walk dan menggunakan peta  Membanding dan membezakan sekurang kurangnya 3
buih berganda. jenis bahan pencemaran udara yang dikeluarkan oleh
pelbagai punca melalui aktiviti Gallery Walk dan
menggunakan peta buih berganda.

CONTOH KATA KERJA (BEHAVIOR) DALAM OBJEKTIF PEMBELAJARAN (OP) dan KRITERIA KEJAYAAN (KK)

ARAS 1 (KBAR) ARAS 2 (KBAT) ARAS 3 (KBAT)
 Mengaplikasi  Menilai
 Mengentahui  Menganalisis  Mencipta
 Memahami
• Mengira/Menghitung…… • Membincangkan…………
• Menamakan……………. • Menyelesaikan……………. • Menilaikan……………….
• Menyatakan…………….. • Menunjukkan bukti……… • Menilai impak/kesan……
• Menyenaraikan…………. • Menjelaskan bagaimana… • Mewajarkan………………
• Mengenalpasti…………. • Menjustifikasikan……….
• Menyusun……………… (Untuk proses) • Menilai sejauhmana……..
• Memadankan………….. • Menjelaskan sebab/……… • Memberikan pandangan ...
•Mengalurkan……………. • Mencadangkan…………..
• Menakrifkan…………… Mengapakah…………….. • Meramalkan………………
• Melabelkan…………….. (Untuk faktor/punca) • Merumuskan……………..
• Mendefinasikan………… • Membezakan.……………. • Mengulas…………………
• Menerangkan………….. • Membandingkan………… • Mencipta………………….
•Menghuraikan………….. (Persamaan dan Perbezaan. • Menghasilkan produk/idea
• Mendeskripsikan………. •Mengnalisakan…………....
•Mencerakinkan…………… baru……………..
•Menunjukkan
saling kaitan……………..

33

RUMUSAN

1. MEMBINA OBJEKTIF PEMBELAJARAN (OP) DAN KRITERIA KEJAYAAN (KK)
BERASASKAN MODEL ABCD:
A = Audience
B = Behavior
C = conditions
D = Degree .
Note:

 Kriteria Kejayaan (KK) WAJIB ditulis di White Board. Kerana ia merupakan PANDUAN
UNTUK MURID. Murid WAJIB tahu apa yang ia perlu capai dalam PdPc itu. KK dibina
berasaskan objektif pembelajaran (OP) Ia dilihat drp sudut pandangan murid dan
mestilah dapat diukur/dinilai.

 Objektif Pembelajaran pula ditulis berasaskan DSKP. Ia dilihat drp sudut pandangan
guru.

MEMILIH STRATEGI/KAEDAH PdPc YANG SESUAI

BERGANTUNG KEPADA TOPIK DALAM DSKP YANG AKAN

DIAJAR. ANTARA STRATEGINYA IALAH:

 Inkuiri penemuan (IP)
 Pembelajaran Berasaskan Projek (PBL)
 Pembelajaran Berasaskan Masalah (Problem Based

Solving – Kajian Isu)
 Pendekatan STEM
 Pendekatan Modular
 Pendekatan Bertema
 Flipped Classroom
 Kuliah/Tutorial
 Amali/Hands on/Ujikaji
 Kajian Lapangan
 Kajian kes (Study Case)
 Dll yang sesuai

(Strategi PdPc boleh dipilih dan digunakan lebih drp 1 –

bergantung kepada kesesuaian, kebolehupayaan murid,

ketersediaan sumber, masa, keterbezaan murid dll

STRATEGI PdPc INKUIRI : DEFINASI DAN KELEBIHAN INKUIRI

DEFINASI INKUIRI

 Inkuiri adalah satu kaedah PdP berpusatkan
murid yang melibatkan pertanyaan dan RASA
INGINTAHU, dimana murid mencari jawapan
melalui pemerhatian, hipotisis, mengumpul
data, pengukuran, penterjemahan dan
membina rumusan/fefleksi.

 Inkuiri juga merupakan proses PdPc yang
menggalakkan penyiasatan masalah,
penerokaan dan penemuan untuk
mendapatkan maklumat serta pemahaman
yang mendalam terhadap sesuatu tugasan
yang dijalankan.

(Bahagian Pembangunan Kurikulum, 2016)

STRATEGI PdPc INKUIRI : JENIS JENIS INKUIRI

STRATEGI PdPc INKUIRI : MODEL PEMBELAJARAN 5E

Model Pembelajran 5E

Model Pembelajaran 5E merupakan model
yang sering digunakan dalam melaksanakan
Inkuiri. Model ini merupakan adaptasi
model Biological Sciences Curricullum Study
(BSCS) 5E Instructional Model [New Designs
for Elementary School Science and Health
(BSCS,1989)].
5E merujuk kepada lima fasa pembelajaran
iaitu :

Pelibatan (Engagement),
Penerokaan (Exploration),
Penerangan (Explanation),
Pengembangan (Elaboration),
Penilaian (Evaluation).

STRATEGI PdPc INKUIRI : MODEL PEMBELAJARAN 5E

STRATEGI PdPc INKUIRI : PEMBELAJARAN BERASASKAN INKUIRI

STRATEGI PdPc : PEMBELAJARAN BERASASKAN MASALAH

STRATEGI PdPc : PEMBELAJARAN BERASASKAN MASALAH

STRATEGI PdPc : PEMBELAJARAN BERASASKAN MASALAH

STRATEGI PdPc : LANGKAH LANGKAH MELAKSANAKAN PEMBELAJARAN BERASASKAN MASALAH

STRATEGI PdPc : PEMBELAJARAN BERASASKAN PROJEK

 Kementerian Pelajaran Malaysia (2006) mentafsirkan Pembelajaran
Berasaskan Projek sebagai model aktiviti yang keluar daripada
amalan bilik darjah yang biasa dan banyak melibatkan gabungan
antara disiplin ilmu.

 Mengikut Poh (2003), projek ditakrifkan sebagai tugas, pembinaan
atau siasatan yang teratur yang akan menjurus kepada matlamat
yang spesifik.

 Kaedah ini melibatkan penerokaan ilmu melalui pemerhatian serta
kajian di lapangan atau dunia sebenar sehingga terhasilnya

PRODUK.

STRATEGI PdPc : PEMBELAJARAN BERASASKAN PROJEK

STRATEGI PdPc : PEMBELAJARAN BERASASKAN PROJEK

STRATEGI PdPc : LANGKAH PERLAKSANAAN PEMBELAJARAN BERASASKAN PROJEK

STRATEGI PdPc : LANGKAH PERLAKSANAAN PEMBELAJARAN BERASASKAN PROJEK

STRATEGI PdPc : LANGKAH PERLAKSANAAN PEMBELAJARAN BERASASKAN PROJEK