คู่มือสนับสนุนการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดและเจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดสาขา (ปี 2560)

คูม่ ือสนับสนนุ การปฏิบัติงาน
ของเจา้ พนกั งานที่ดินจังหวัด
และเจา้ พนักงานทีด่ ินจังหวดั สาขา
กรมทีด่ ิน กระทรวงมหาดไทย



คํานาํ

พระราชบญั ญตั ิระเบยี บขาราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 มาตรา 72 บัญญัติใหสวนราชการ
มีหนาท่ีดําเนินการใหมีการเพิ่มพูนประสิทธิภาพและเสริมสรางแรงจูงใจแกขาราชการพลเรือนสามัญ เพื่อให
ขาราชการพลเรอื นสามญั มีคณุ ภาพ คุณธรรม จริยธรรม คณุ ภาพชวี ิต มขี วัญและกําลังใจในการปฏิบัติราชการ
ใหเ กดิ ผลสัมฤทธต์ิ อ ภารกจิ ของรฐั รวมทั้งมาตรการบริหารและพัฒนากําลังคนภาครัฐ (พ.ศ. 2557 - 2561)
กําหนดเปาหมายสําคัญใหการบริหารและพัฒนากําลังคนภาครัฐตองมีความสอดคลองกับความจําเปนในการ
ปฏบิ ตั ิภารกิจในปจจุบัน และการเตรียมความพรอมสาํ หรบั การเปล่ยี นแปลงในอนาคต

โดยในแตละปกรมท่ีดินไดมีการคัดเลือกขาราชการจากหลากหลายสายงาน เพื่อแตงตั้งให
ดํารงตําแหนงประเภทอํานวยการ ระดับสูง ระดับตน จํานวนมาก เพื่อปฏิบัติหนาที่ในตําแหนงเจาพนักงาน
ท่ีดินจังหวัดและเจาพนักงานที่ดินจังหวัดสาขา ซึ่งขาราชการผูที่ไดรับการแตงตั้งใหดํารงตําแหนงดังกลาว
จะตองมีความรับผิดชอบในบทบาทหนาที่ที่สูงขึ้น และจะตองกํากับดูแล ตรวจสอบ ควบคุมการทํางานของ
ผูใตบังคับบัญชาใหสามารถปฏิบัติงานไดอยางถูกตองตามระเบียบ กฎหมาย กรมที่ดินจึงไดจัดทํา “คูมือสนับสนุน
การปฏิบัติงานของเจาพนักงานท่ีดินจังหวัดและเจาพนักงานที่ดินจังหวัดสาขา” เลมน้ีขึ้น โดยไดรวบรวม
แนวทางการปฏิบัติงานของสํานัก/กองตาง ๆ ในสวนที่เก่ียวของกับการปฏิบัติงานของเจาพนักงานที่ดินจังหวัด
และเจาพนกั งานทดี่ ินจังหวดั สาขา เพื่อใหน ําไปใชเ ปนแนวทางในการบริหารงานในสํานักงานท่ีดินหรือใชประกอบ
การพิจารณาตดั สนิ ใจในการดําเนินการ ในเรอื่ งตา ง ๆ ท่ีเก่ียวของกบั อํานาจหนาทีข่ องเจา พนักงานทีด่ ิน

กรมท่ีดินหวังเปนอยางยิ่งวา คูมือเลมนี้จะเปนประโยชนตอการบริหารงานหรือเปนแนวทาง
ในการปฏบิ ตั งิ านของเจาพนกั งานที่ดินจงั หวดั และเจา พนักงานทีด่ ินจังหวัดสาขา ในการปฏิบัติราชการไดอยาง
มปี ระสทิ ธิภาพและเปนทเี่ ชือ่ ถือของประชาชนผูมาขอรบั บริการในสํานกั งานทดี่ นิ ตอไป

(นายประทปี กรี ตเิ รขา)
อธิบดกี รมท่ีดิน



สารบัญ

หนา้

งานทะเบียนทด่ี ิน

1. สาํ นักมาตรฐานการออกหนังสือสาํ คญั

๑ . ท่ีดินตอ้ งหา้ มมใิ ห้ออกโฉนดท่ีดิน 1
๒. ทดี่ นิ ท่ีสามารถออกหนังสือแสดงสทิ ธใิ นทีด่ ินไดห้ ากอยู่ในเง่ือนไข 1
๓. “ผ้มู สี ิทธิครอบครองในทดี่ นิ ”ทีส่ ามารถขอออกโฉนดทด่ี ินตามมาตรา ๕๙ แห่งประมวล 2
กฎหมายท่ีดินได้ แมไ้ มม่ ีหลักฐานสาํ หรบั ท่ีดิน
๔. ผู้เยาวข์ อออกโฉนดท่ดี นิ 2
๕. การออกโฉนดท่ดี นิ หรือหนงั สอื รบั รองการทาํ ประโยชนใ์ นเขตปา่ ไม้ 3
3
๕.๑ กรณีต้องแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจพิสจู นท์ ดี่ ิน 3
๕.๒ กรณไี มต่ อ้ งแตง่ ตง้ั คณะกรรมการตรวจพสิ จู นท์ ่ดี นิ 3
๕.๓ การเสนอความเห็นของคณะกรรมการตรวจพิสจู นท์ ่ดี นิ ตอ่ ผวู้ า่ ราชการจงั หวัด 4
๕.๔ การตรวจสอบกรณีที่ดินมีอาณาเขตตดิ ตอ่ คาบเกีย่ วหรอื อยใู่ นเขตทด่ี ินของรัฐ 5
๕.๕ การพจิ ารณาผลการอ่าน แปล และตีความภาพถ่ายทางอากาศ 5
๖. การออกหนงั สือแสดงสทิ ธใิ นทีด่ นิ ในเขตที่เขา ท่ภี เู ขา และทล่ี าดชันเฉล่ยี เกิน ๓๕ % 5
๖.๑ หลกั เกณฑ์การตรวจสอบวา่ ท่ีดินบรเิ วณใดเป็นทเ่ี ขาทภ่ี เู ขา 5
๖.๒ การออกหนงั สือแสดงสิทธิในทดี่ ินจากหลักฐาน ส.ค.๑ ท่แี จ้งจดทภี่ ูเขา และเนื้อท่ี
ท่ที ําการรังวัดใหมแ่ ตกต่างไปจากเน้ือทต่ี ามหลกั ฐาน ส.ค.๑ 6
๖.๓ แนวทางการตรวจสอบพ้นื ที่ความลาดชันโดยเฉลี่ยเกนิ ๓๕ % ขน้ึ ไป 6
๖.๔ แนวทางการพจิ ารณาออกโฉนดท่ีดนิ หรือหนงั สอื รบั รองการทําประโยชนใ์ นพืน้ ที่
ความลาดชนั โดยเฉลีย่ เกนิ ๓๕ % ขึ้นไป 7
๗. การออกหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินในเขตปฏริ ูปทดี่ นิ 7
๗.๑ ส.ป.ก. ขอออกโฉนดที่ดินในท่ีดินท่ีสปก.ได้มาตามมาตรา ๓๖ ทวิแหง่ พระราชบัญญัติ
การปฏริ ูปท่ีดินเพ่อื เกษตรกรรม พ.ศ. ๒๕๑๘ 7
๗.๒ การออกโฉนดท่ีดนิ ให้แกผ่ มู้ สี ทิ ธใิ นทด่ี นิ ตามประมวลกฎหมายทีด่ นิ 7
๗.๓ การระวังชแ้ี ละรบั รองเขตทดี่ นิ ในเขตปฏิรปู ท่ดี ิน 8
๗.๔ พระราชกฤษฎกี ากาํ หนดเขตปฏิรปู ท่ดี นิ จะมีผลเป็นการเพิกถอนป่าสงวนแหง่ ชาติ 8
๘. การออกโฉนดท่ดี ินท่งี อกรมิ ตล่งิ