195 แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายกลุ่ม คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ลงในช่องที่ตรงกับ ระดับคะแนน ลำดับ ชื่อ-สกุล การมี ส่วนร่วม ความ กระตือรือร้น ความถูกต้อง ปฏิบัติตาม ขั้นตอน อย่างแม่นยำ รวม 12 คะแนน 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 ลงชื่อ ................................................... ผู้ประเมิน (..................................................) วันที่................./................../.................. เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน 10-12 7-9 4-6 ต่ำกว่า 4 ระดับคุณภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง
196
197 โมดูลที่5 การแนะแนว Coaching เป้าหมายชีวิต (Life Purpose Coaching) 1. ชื่อหัวข้อ การแนะแนว Coaching เป้าหมายชีวิต (Life Purpose Coaching) 2. วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมมีทัศนคติที่เหมาะสมกับการ Coaching เป้าหมายชีวิต (A) 2. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมเข้าใจหลักการพื้นฐานของการ Coaching เป้าหมายชีวิต (K) 3. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมมีทักษะพื้นฐานในการ Coaching เป้าหมายชีวิต (K) 4. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมสามารถใช้หลักการและทักษะขั้นพื้นฐานไปสนับสนุนนักเรียนในการ Coaching เป้าหมายชีวิต (S) 3. สาระสำคัญ หลักสูตร Life Purpose Coaching เป็นหลักสูตรที่จัดทำขึ้นเพื่อพัฒนาส่งเสริมทักษะความรู้ในการ Coaching เป้าหมายชีวิตให้แก่คุณครูแนะแนวแกนนำของประเทศ โดยต้องการให้คุณครูมีทักษะความรู้เบื้องต้น สามารถนำไป สนับสนุนนักเรียนในโรงเรียนให้ตั้งเป้าหมายชีวิตของตัวเองได้อย่างเหมาะสมและเกิดผลอย่างเป็นรูปธรรม การประยุกต์ใช้กระบวนการ Coaching เป็นเครื่องมือในการพูดคุยกับนักเรียนนั้น เป็นการส่งเสริมโอกาสการเรียนรู้ และการพัฒนานักเรียนให้เข้าใจเป้าหมายชีวิตของตนเองและเติบโตสู่สังคมต่อไปได้อย่างมั่นคง กระบวนการ Coaching ที่จะช่วยให้นักเรียนมีเป้าหมายชีวิตที่ยอดเยี่ยมได้นั้น คุณครูผู้ทำการ Coaching จะปรับวิธีการแสดงออกของตัวเองให้เหมาะสมกับลักษณะของนักเรียนแต่ละคน เพื่อให้นักเรียนสามารถ เป็นตัวของตัวเองและพัฒนาเป้าหมายชีวิตของตนเองได้อย่างเต็มศักยภาพ โดยหลักสูตร Life Purpose Coaching นี้ จะครอบคลุมเนื้อหาและการทำกิจกรรม Workshop ในหลายส่วน เพื่อให้คุณครูแนะแนวแกนนำเข้าใจและเข้าถึง หลักการพื้นฐาน และสามารถนำไปใช้Coaching เป้าหมายชีวิตให้เกิดประโยชน์ภายในโรงเรียนได้อย่างแท้จริง อนึ่ง เนื่องจากหลักสูตรนี้ได้ออกแบบมาเพื่อให้คุณครูแนะแนวแกนนำได้รับประโยชน์จากการเรียนรู้ ผ่านประสบการณ์ตรง (Experiential Leaning) ในระหว่างการอบรมให้ได้มากที่สุด จึงจัดทำกรอบหลักสูตร เพื่อให้เห็น ขอบข่ายการดำเนินการที่สำคัญ ๆ เท่านั้น และวิทยากรจะให้เอกสารที่ใช้ระหว่างการอบรม Life Purpose Coaching แก่คุณครูแนะแนวแกนนำ เพื่อไปใช้ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียนภายในโรงเรียนต่อไป หลังการอบรมเสร็จสิ้นแล้ว
198 4. โครงสร้างเนื้อหาและระยะเวลาในการฝึกอบรม โครงสร้างเนื้อหาในหลักสูตรฝึกอบรมเพื่อพัฒนาคุณครูแนะแนวแกนนํา โมดูลที่ 5 Life Purpose Coaching ประกอบด้วยเนื้อหาหลัก จํานวน 2 โมดูล โดยแบ่งเป็นภาคทฤษฎี จํานวน 1 ชั่วโมง ภาคปฏิบัติจํานวน 2 ชั่วโมง รวมทั้งสิ้น 3 ชั่วโมง ดังนี้ โมดูลย่อย ชื่อโมดูล/หัวข้อย่อย ทฤษฎี (นาที) ปฏิบัติ (นาที) รวม (นาที) 1 การ Coaching ที่ยอดเยี่ยมเปี่ยมด้วยพลังงานบวก 1.1 การสร้างพลังบวก 1.2 บุคคลต้นแบบ (Role model) และแรงบันดาลใจ 30 60 90 2 การสร้างความเข้าใจและใช้Coaching เป้าหมายชีวิตได้ 1.1 พื้นฐานและความสำคัญของการ Coaching รวมทั้ง เป้าหมายชีวิต 1.2 ทักษะพื้นฐานที่จำเป็นในการ Coaching - การสร้างความไว้ใจ - การฟังอย่างตั้งใจ - การตั้งคำถาม - การให้Positive Feedback 1.3 กระบวนการ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียนอย่าง เป็นขั้นตอน ในรูปแบบ GROWTH MODEL 30 60 90 รวม 60 120 180
199 โมดูล 5 การแนะแนว Coaching เป้าหมายชีวิต (Life Purpose Coaching) โมดูลย่อย 5.1 การ Coaching ที่ยอดเยี่ยมเปี่ยมด้วยพลังงานบวก เวลา 1 ชั่วโมง 30 นาที สาระสำคัญ การเตรียมความพร้อมของคุณครูก่อนทำการ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียนเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้ นักเรียนมีโอกาสได้รับแรงบันดาลใจจากคุณครูซึ่งเป็นบุคคลสำคัญ ที่จะสนับสนุนให้การ Coaching เป้าหมายชีวิต ของนักเรียนเกิดประสิทธิภาพสูงสุด เพราะจิตใจที่มีความพร้อมย่อมจะนำมาซึ่งผลกระทบเชิงบวกต่อบุคคล รอบข้างอย่างง่ายดาย ดังนั้น ความรู้และกิจกรรมใน โมดูลที่ 5.1 จึงเป็นประโยชน์ทั้งต่อตัวคุณครูแนะแนวแกนนำ ที่เข้าอบรมและนักเรียนที่จะได้รับการ Coaching เป้าหมายชีวิตจากคุณครูต่อไป วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมเตรียมความพร้อมให้กับตนเองก่อนทำการ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียน (K) 2. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมมีแรงบันดาลใจและพลังบวกสำหรับการ Coaching เป้าหมายชีวิต (S และ A) แนวทางการจัดกิจกรรม กิจกรรมที่ 1 : การสร้างพลังบวก 1. วิทยากรแบ่งปันประสบการณ์ที่เกี่ยวข้องกับพลังบวก 2. ผู้เข้ารับการอบรมสำรวจเรื่องของตัวเอง (วิทยากรจะให้ข้อมูลในระหว่างการอบรม) 3. ผู้รับการอบรมจับคู่และสลับกันแบ่งปันเรื่องของตนเองที่สำรวจได้ให้กับเพื่อนฟัง 4. วิทยากรเชิญให้ผู้รับการอบรม 4-5 คู่ ออกมาเล่าสิ่งที่ได้แบ่งปันร่วมกัน สรุปข้อคิด และสิ่งที่ได้เรียนรู้ จากกิจกรรม (จำนวนผู้เข้าอบรมที่จะเชิญให้แบ่งปันมุมมองอาจพิจารณาให้เหมาะสมกับเวลา และปริมาณของผู้เข้า อบรมแต่ละรุ่น) 5. วิทยากรสรุปเชื่อมโยงความสำคัญของการสร้างพลังบวกและผลกระทบต่อคนรอบข้าง กิจกรรมที่ 2 : บุคคลต้นแบบ (Role model) และแรงบันดาลใจ 1. วิทยากรแบ่งปันเรื่องความเป็นผู้นำ 2. ผู้เข้ารับการอบรมคิดถึงบุคคลต้นแบบที่ตนชื่นชอบและเป็นแรงบันดาลใจ ดังนี้ 2.1 บุคคลต้นแบบของเราคือใคร 2.2 มีสิ่งใดบ้างที่บุคคลต้นแบบทำให้เรารู้สึกชื่นชมและประทับใจ 2.3 เราได้นำสิ่งที่ดีจากบุคคลต้นแบบมาใช้ในการดำเนินชีวิตและดูแลเด็กนักเรียนอย่างไร 3. ผู้รับการอบรมจับคู่และสลับกันแบ่งปันเรื่องบุคคลต้นแบบของตนเองให้กับเพื่อนฟัง 4. วิทยากรเชิญให้ผู้รับการอบรม 2- 3 คู่ เล่าถึงบุคคลต้นแบบของตน สรุปข้อคิด และสิ่งที่ได้เรียนรู้จากกิจกรรม 5. วิทยากรเชื่อมโยงการเรียนรู้เกี่ยวกับ Role Model และแรงบันดาลใจในกิจกรรมกับความสำคัญ ของการ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียน
200 สรุปแนวคิด การเตรียมความพร้อมของคุณครูก่อนการ Coaching นักเรียนจะสามารถกระตุ้นความคิดความรู้สึก และการกระทำที่ดีที่ส่งผลต่อการเติบโตของบุคคล ดังนั้น ก่อนคุณครูจะทำการ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียน จึงควรตระหนักและเตรียมความพร้อมในตนเอง โดยการเรียนรู้วิธีการและสัมผัสถึงพลังบวกรวมทั้งวิธีการสร้าง แรงบันดาลใจเพื่อให้ Coaching เป้าหมายชีวิตของนักเรียนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและง่ายดายมากยิ่งขึ้น สื่อ / เครื่องมือ (วิทยากรจัดเตรียมให้ในวันอบรม) Power Point ขั้นตอนดำเนินกิจกรรม การประเมินผล 1. สังเกตจากความร่วมมือในการปฏิบัติกิจกรรม 2. ตรวจสอบผลจากการปฏิบัติกิจกรรมและการร่วมแสดงความคิดเห็น
201 โมดูล 5 การแนะแนว Coaching เป้าหมายชีวิต (Life Purpose Coaching) โมดูลย่อย 5.2 การสร้างความเข้าใจและใช้ Coaching เป้าหมายชีวิตได้ เวลา 1 ชั่วโมง 30 นาที สาระสำคัญ กระบวนการการ Coaching เป็นเครื่องมือหนึ่งในการช่วยคุณครูแนะแนวแกนนำให้สามารถนำไปสนับสนุน นักเรียนในการ Coaching เป้าหมายชีวิตได้อย่างชัดเจนและเป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น อีกทั้งยังเป็นการสร้างพื้นฐาน ให้นักเรียนมีกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ มีความรับผิดชอบในเป้าหมายและแผนชีวิตของตนเอง อนึ่ง เนื่องจากนักเรียนแต่ละคนมีเป้าหมายชีวิตที่แตกต่างกัน ดังนั้น สาระสำคัญของการเรียนรู้ในโมดูลที่ 5.2 จึงเน้นให้คุณครูแนะแนวแกนนำมีความเข้าใจพื้นฐานของการ Coaching เป้าหมายชีวิต และเข้าใจทักษะที่สำคัญ ๆ ผ่านการทำกิจกรรม Workshop รวมทั้งฝึกฝนการ Coaching เป้าหมายชีวิตให้กับนักเรียน ผ่านการทำ Roleplay ซึ่งผู้เข้าอบรมจะได้เรียนรู้สาระสำคัญ ดังนี้ 1. พื้นฐานและความสำคัญของการ Coaching รวมทั้งเป้าหมายชีวิต 2. ทักษะพื้นฐานที่จำเป็นในการ Coaching ได้แก่ การสร้างความไว้ใจ การฟังอย่างตั้งใจ การตั้งคำถาม และการให้Positive Feedback 3. กระบวนการ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียนอย่างเป็นขั้นตอน ในรูปแบบ GROWTH MODEL วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมมีความรู้ความเข้าใจพื้นฐานของการ Coaching (K) 2. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมฝึกปฏิบัติทักษะพื้นฐานของการ Coaching (S) 3. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมสามารถนำกระบวนการ Coaching รูปแบบ GROWTH MODEL ไปสนับสนุน การ Coaching เป้าหมายชีวิต ให้นักเรียนได้อย่างเหมาะสมและเกิดผลเป็นรูปธรรม (K และ S) แนวทางการจัดกิจกรรม พื้นฐานและความสำคัญของการ Coaching รวมถึงเป้าหมายชีวิต 1. วิทยากรบรรยายให้ผู้เข้ารับการอบรมมีความรู้ความเข้าใจพื้นฐาน และทราบถึงความสำคัญของการ Coaching รวมถึงความหมายของคำว่าเป้าหมายชีวิต 2. ผู้เข้ารับการอบรมศึกษาใบความรู้ เรื่อง ความเข้าใจพื้นฐาน และทราบถึงความสำคัญของการ Coaching รวมถึงความหมายของคำว่าเป้าหมายชีวิต
202 ทักษะพื้นฐานที่จำเป็นในการ Coaching กิจกรรมที่1 : การสร้างความไว้ใจ 1. วิทยากรให้ผู้เข้ารับการอบรมจับคู่ คนหนึ่งหลับตา อีกคนหนึ่งอยู่ด้านหลังและพาเพื่อนเดินไปข้างหน้า ตามเส้นทางที่กำหนดและเดินกลับมา 2. จากนั้นให้ผู้เข้ารับการอบรมสลับกันและทำตามขั้นตอนในข้อ 1 3. ผู้เข้ารับการอบรมแบ่งปันประสบการณ์และความรู้สึกจากสิ่งที่เกิดขึ้น 4. วิทยากรสรุปผลการเรียนรู้จากกิจกรรมและเชื่อมโยงถึงเรื่องการสร้างความไว้ใจ กิจกรรมที่ 2 : การฟังอย่างตั้งใจ 1. วิทยากรเปิดสื่อวิดีโอเรื่องการสื่อสารให้ผู้เข้ารับการอบรมและทำกิจกรรม 2. วิทยากรบรรยายเรื่องการสื่อสารและอุปสรรคที่ลดทอนทักษะการฟังอย่างมีประสิทธิภาพ 3. แบ่งกลุ่ม 3 คน เพื่อทำกิจกรรม ฝึกฝนทักษะการฟังอย่างตั้งใจภายใต้ความเงียบ โดยคนที่ 1 ทำหน้าที่เป็น ผู้ให้ข้อมูล คนที่ 2 เป็นผู้สังเกต และคนที่ 3 เป็นผู้ทำตามคำสั่งที่ได้รับ 4. วิทยากรให้ผู้เข้ารับการอบรมแบ่งปันประสบการณ์ที่ได้รับจากการทำกิจกรรม และวิทยากรสรุปความ เชื่อมโยงกิจกรรมและทักษะการฟังอย่างตั้งใจ กิจกรรมที่ 3 : การตั้งคำถาม 1. วิทยากรเกริ่นเรื่องความสำคัญของการตั้งคำถาม 2. วิทยากรบอกสถานการณ์ตัวอย่างและขอให้ผู้เข้ารับการอบรม จำนวน 2-5 คน แบ่งปันความเห็นว่า จะตั้งคำถามอย่างไรในสถานการณ์ที่กำหนด 3. วิทยากรเชื่อมโยงตัวอย่างคำถามของผู้เข้ารับการอบรมที่เป็นอาสาสมัคร 2-5 ท่านกับชุดคำถามสำหรับ การ Coaching เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมเรียนรู้ถึงความแตกต่างของการตั้งคำถาม กิจกรรมที่ 4 : การให้ Positive Feedback 1. วิทยากรเกริ่นเรื่องความสำคัญของการให้ Positive Feedback 2. วิทยากรบอกสถานการณ์ตัวอย่างและขอให้ผู้เข้ารับการอบรม จำนวน 2-5 คน แบ่งปันความเห็นว่า จะให้ Feedback อย่างไรในสถานการณ์ที่กำหนด 3. วิทยากรเชื่อมโยงและบรรยายเรื่องการให้ Positive Feedback กระบวนการ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียน ในรูปแบบ GROWTH MODEL 1. วิทยากรบรรยายและยกตัวอย่างประกอบให้ผู้เข้ารับการอบรมมีความรู้ ความเข้าใจ ถึงกระบวนการ Coaching แบบ GROWTH MODEL (วิทยากรจะเตรียมขั้นตอนหลักนำขึ้นแสดงบน PowerPoint ให้ผู้เข้ารับการอบรม เห็นแนวทางในระหว่างทำการอบรม)
203 2. ผู้เข้ารับการอบรมจับคู่และสลับกันทำกิจกรรม Roleplay - คนที่ 1 รับบทบาทเป็นคุณครู ผู้ให้การ Coaching เป้าหมายชีวิตแก่นักเรียน โดยให้นำขั้นตอน ที่ได้เรียนในโมดูลที่ 5 รวมทั้ง GROWTH MODEL มาฝึกฝน - คนที่ 2 รับบทบาทเป็นนักเรียน ผู้เข้ารับการ Coaching เป้าหมายชีวิตจากคุณครู สรุปแนวคิด ความเข้าใจเรื่องพื้นฐานการ Coaching และปัจจัยสำคัญในการบรรลุเป้าหมายชีวิต จะช่วยให้คุณครู แนะแนวแกนนำมีพื้นฐานความเข้าใจที่จะใช้สนับสนุนนักเรียนให้วางแผนและบรรลุเป้าหมายชีวิตได้อย่างมี ประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น อนึ่ง การ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียนบรรลุเป้าหมายของตนเองนั้น คุณครูผู้ทำการ Coaching จะต้องตระหนักถึงทักษะพื้นฐานสำคัญต่าง ๆ เช่น การสร้างความไว้ใจ การฟังอย่างตั้งใจ การตั้งคำถาม และการให้ Positive Feedback เพื่อให้นักเรียนสามารถเข้าถึงคุณครูเปิดใจพูดคุยเกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกและต้องการ วางแผนเป้าหมายชีวิตที่เหมาะสมกับตัวเอง ทั้งนี้การ Coaching ที่มีประสิทธิภาพและทรงพลัง นอกจากจะมี จุดเริ่มต้นจากพลังบวกภายในตัวคุณครูที่สามารถส่งต่อไปยังนักเรียนได้แล้ว ยังมีทักษะพื้นฐานสำคัญ ๆ ตามที่ กล่าวไว้ก่อนหน้านี้ให้คุณครูตระหนักถึงเช่นกัน ซึ่งหากคุณครูฝึกฝนและนำองค์ความรู้ทั้งหมดไปประยุกต์ใช้กับ กระบวนการ Coaching แบบ GROWTH MODEL ก็จะทำให้นักเรียนมีเป้าหมายชีวิตที่เปี่ยมล้นไปด้วย ความหมาย และการ Coaching เป้าหมายชีวิตก็จะเกิดประสิทธิผล อันจะนำมาซึ่งความสุขและการเติบโตในชีวิตของนักเรียน ทั้งประเทศอย่างมั่นคง สอดคล้องกับนโยบาย “เรียนดี มีความสุข” ของท่านรัฐมนตรีว่าการ กระทรวงศึกษาธิการ (พลตำรวจเอก เพิ่มพูน ชิดชอบ) และท่านเลขาธิการ กพฐ (ว่าที่ร้อยตรีธนุ วงษ์จินดา) และผู้บริหารสำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) สื่อ / เครื่องมือ 1. ใบความรู้ เรื่อง ความเข้าใจพื้นฐานและความสำคัญของการ Coaching รวมถึงเป้าหมายชีวิต 2. Power Point ขั้นตอนดำเนินกิจกรรม 3. สื่อวีดีโอเรื่องการสื่อสาร การประเมินผล 1. สังเกตจากความร่วมมือในการปฏิบัติกิจกรรม 2. ตรวจสอบผลการปฏิบัติกิจกรรม
204 ใบความรู้ โมดูล 5.2 เรื่อง พื้นฐานและความสำคัญของการ Coaching รวมทั้งเป้าหมายชีวิต ความหมายของการ Coaching Coaching เป็นกระบวนการที่เน้นไปที่การช่วยในการพัฒนาทักษะ การกระตุ้นความคิด และการเติบโต ของบุคคล โดยใช้เครื่องมือและเทคนิคต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมให้ผู้รับการ Coaching พัฒนาและเรียนรู้ด้วยตนเอง การ Coaching จะเน้นที่การถาม การฟัง และให้ทิศทางเป็นหลัก ไม่ใช่การบอกกล่าวให้ผู้เข้ารับการ Coaching ทำตาม หรือให้คำตอบแก่ผู้เข้ารับการ Coaching ตรงๆ โดยการ Coaching จะมุ่งเน้นไปที่การกำหนดเป้าหมาย และแผนดำเนินการที่ชัดเจนเพื่อให้บรรลุเป้าหมายนั้น ความสำคัญและประโยชน์ของการแนะแนว Coaching เป้าหมายชีวิต การ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียนเป็นการเปิดโอกาสให้นักเรียนคิดและวางแผนในเรื่องที่สำคัญ และมีความหมายต่อตัวนักเรียนในบริบทที่เป็นตัวนักเรียนแต่ละคนเอง เป็นการสนับสนุนให้นักเรียนรู้จักตัวเอง และเข้าใจความต้องการของตัวเองอย่างแท้จริง การใช้กระบวนการ Coaching เป้าหมายชีวิต นอกจากจะช่วยให้ นักเรียนมีเป้าหมายชีวิตที่ชัดเจนตามช่วงวัยแล้ว ยังเป็นการส่งเสริมการเรียนรู้และการฝึกฝนที่สำคัญ ๆ เช่น • การฝึกฝนวิธีคิดในการกำหนด การบรรลุ และการทบทวนเป้าหมายชีวิตในแต่ละช่วงวัย • การเสริมสร้างทักษะการสื่อสารในเป้าหมายชีวิตที่ชัดเจนและเป็นรูปธรรม • การพัฒนาความตระหนักรู้ในตนเองและเสริมสร้างความมั่นใจ • การสร้างความยืดหยุ่นและทักษะการรับมือต่อการเปลี่ยนแปลง • การส่งเสริมความสำเร็จทางวิชาการ ดังนั้น การ Coaching เป้าหมายชีวิตให้นักเรียนจึงเหมือนเป็นบันไดขั้นแรกที่จะช่วยสนับสนุนให้นักเรียนมีโอกาส เรียนรู้และพัฒนาตนเองไปสู่เส้นทางที่ตัวเองต้องการในระยะยาวและมีความสุขในชีวิตมากยิ่งขึ้น
205 เป้าหมายชีวิตและปัจจัยขับเคลื่อน เป้าหมายชีวิต หมายถึง การมีเป้าหมายและทิศทางของชีวิต ( Hill et al., 2010) พวกเราหลายคนคิดว่า “เป้าหมายชีวิต” และ “ความหมายในชีวิต” เป็นสิ่งเดียวกัน แต่ความเป็นจริงแล้วสองเรื่องนี้มีความแตกต่างกัน เป้าหมายของชีวิตขับเคลื่อนด้วยวัตถุประสงค์ของชีวิตที่มีความหมาย เมื่อเรามีเป้าหมายในชีวิต เราจะรู้สึกดีกับวิธีในการใช้ชีวิตในแบบของเรา และรู้ว่าเรากำลังทำอะไรเพื่ออะไร สิ่งนี้จะทำให้เรารู้สึกพึงพอใจในชีวิต เป้าหมายในชีวิตมีความหมายที่แตกต่างกันสำหรับแต่ละคน การศึกษานี้เห็นว่า เราสามารถแยกเป้าหมายชีวิตออกได้เป็น 4 ประเภทหลัก ๆ (Hill et al., 2010) ได้แก่ : 1. เป้าหมายเพื่อประโยชน์ทางสังคม หมายถึง ต้องการช่วยเหลือผู้อื่นและมีอิทธิพลในโครงสร้างสังคม 2. เป้าหมายเพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่ หมายถึง ให้ความสำคัญกับเป้าหมายทางศิลปะและการมีความคิด สร้างสรรค์ 3. เป้าหมายเพื่อฐานะทางการเงิน หมายถึง ให้ความสำคัญกับความสำเร็จทางการเงิน 4. เป้าหมายเพื่อสร้างชื่อเสียงให้เป็นที่ยกย่อง หมายถึง ให้ความสำคัญและปรารถนาจะได้รับการยกย่อง และการนับถือในวงสังคม อย่างไรก็ตาม คำว่าเป้าหมายชีวิตของแต่ละคนจะมีรายละเอียดแตกต่างกันไปและไม่ได้ถูกจำกัดอยู่เพียง ประเภทหลัก ๆ ตามที่กล่าวถึงข้างต้นเท่านั้น แต่ไม่ว่าเป้าหมายชีวิตของแต่ละคนจะเป็นอย่างไร สิ่งที่เหมือนกัน ในทุก ๆ เป้าหมายชีวิตคือ “ความสุขและการเป็นอยู่ที่ดี” ดังนั้นการวางแผนเป้าหมายชีวิต หมายถึงการวางแผน การสร้างชีวิตที่มีความหมาย เห็นคุณค่าที่แท้จริงของชีวิต มีปรัชญาที่นำทางในแบบของตนเอง มีรูปแบบความสำเร็จ และความสุขในแบบเฉพาะของตนเอง มีเป้าหมายความตั้งใจและแผนดำเนินการที่ชัดเจนและปฎิบัติได้ อนึ่ง ในโลกที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วเช่นปัจจุบัน เราจะพบความท้าทายมากขึ้นในการเดินทาง เพื่อให้บรรลุเป้าหมายชีวิต โดยสิ่งที่เป็นปัจจัยขับเคลื่อนสำคัญให้เราและนักเรียนของเราไม่หลงทางและยังคงเดินตาม แผนชีวิตต่อไปได้คือการมีพื้นฐานทางความคิดและทัศนคติที่เหมาะสม สอดคล้องกับสภาพแวดล้อมในปัจจุบัน เช่น การมี Growth Mindset, Resilience (ความยืดหยุ่น), Self-Awareness (การตระหนักรู้ในตนเองและการเข้าใจ อารมณ์), Self Esteem (การเห็นคุณค่าในตัวเอง), Stress Release Management (การบริหารจัดการความเครียด) โดยส่วนที่เริ่มมีการพูดถึงมากขึ้นในยุคที่โลกมีการเปลี่ยนแปลงเร็วอย่างเช่นปัจจุบัน ได้แก่ Growth Mindset และ Resilience
206 Growth Mindset หรือกรอบความคิดแบบเติบโตเป็นเรื่องที่เราได้ยินและเชื่อว่าทุกคนจะรู้จักทักษะนี้ดีอยู่แล้ว แต่สิ่งที่อยากจะกล่าวถึงในโมดูลนี้ คือ อุปสรรคที่ทำให้หลายๆ คนไม่สามารถก้าวข้าม ทำให้ไม่สามารถมีกรอบความคิด แบบเติบโตได้อย่างแท้จริงคือความกลัว ซึ่งหากไม่สามารถก้าวข้ามความกลัวออกไปได้ก็จะทำให้เสียโอกาส ในการบรรลุเป้าหมายชีวิตที่วางไว้ การจะมี Growth Mindset ได้จะต้องก้าวข้ามความกลัวเหล่านั้น หรือ สร้างความคุ้นชิน กับการออกจากพื้นที่ปลอดภัย (Comfort Zone) Resilience เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญในการช่วยให้นักเรียนบรรลุเป้าหมายชีวิตของตนเอง การสะท้อนมุมมอง ของคำว่า Resilience ผ่านลูกวงกลมประเภทต่าง ๆ เช่น ลูกปิงปอง ลูกโบว์ลิ่ง หรือลูกบอลนุ่มนิ่ม ก็จะสามารถช่วยให้ นักเรียนเห็นภาพ มีความเข้าใจดีขึ้น และเลือกได้ว่าเขาต้องการจะใช้ชีวิตของเขาเหมือนลูกวงกลมประเภทใด เมื่อเราเข้าใจความหมายของเป้าหมายชีวิตและปัจจัยสนับสนุนการบรรลุเป้าหมายชีวิตแล้ว ในฐานะคุณครูแนะแนว จะเป็นบุคคลสำคัญที่จะนำหลักการ Coaching ที่มีประสิทธิภาพ (โมดูลที่ 5) ไปช่วยสนับสนุนให้นักเรียนมีเป้าหมายชีวิต และสามารถพัฒนาแผนที่จำเป็นในการดำเนินเป้าหมายชีวิตให้ไปสู่ความสำเร็จต่อไป
207
208 โมดูลที่ 6 การบริหารจัดการงานแนะแนว 1. ชื่อหัวข้อ การบริหารจัดการงานแนะแนว “GM we are good” 2. วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรม เข้าใจบทบาทหน้าที่ในการปฏิบัติงานแนะแนวให้มีประสิทธิภาพ 2. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรม ได้รับการพัฒนาให้มีความรู้ ความเข้าใจในการดำเนินงานแนะแนว และสามารถ นำไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ 3. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรม สามารถบริหารจัดการงานแนะแนวให้เป็นระบบ ใช้ข้อมูลสารสนเทศ และเทคโนโลยี ที่ทันสมัย เพื่อขับเคลื่อนงานแนะแนวอย่างเข้มแข็ง 4. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรม มีทักษะและกระบวนการในการประสานงานกับผู้บริหาร และบุคลากรที่เกี่ยวข้อง ทั้งภายในและภายนอก 5. เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรม สามารถส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียนให้มีสมรรถนะด้านการศึกษา ด้านอาชีพ ด้านส่วนตัวและสังคม มีทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 มีสุขภาวะที่ดี ดำรงชีวิตได้อย่างปลอดภัย ส่งผลให้ นักเรียนเรียนดี มีความสุข 3. สาระสำคัญ ครูแนะแนว ครูผู้รับผิดชอบงานแนะแนว มีเจตคติที่ดีต่องานแนะแนว มีความรู้ ความเข้าใจและความสามารถ ในการบริหารจัดการงานแนะแนวอย่างเป็นระบบและทันสมัย ครอบคลุมขอบข่ายงานแนะแนวทั้ง 3 ด้าน 5 งานบริการ มีทักษะและกระบวนการในการประสานงานกับผู้เกี่ยวข้อง และพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนให้ความเสมอภาค ด้านการศึกษา ด้านอาชีพ ด้านส่วนตัวและสังคม ทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 มีสุขภาวะที่ดี ดำรงชีวิตได้ อย่างปลอดภัย ส่งผลให้นักเรียนเรียนดี มีความสุข 4. โครงสร้างเนื้อหาและระยะเวลาในการฝึกอบรม โครงสร้างเนื้อหาในหลักสูตรฝึกอบรมเพื่อพัฒนาครูแนะแนวแกน โมดูลที่ 6 การบริหารจัดการงานแนะแนว ประกอบด้วยเนื้อหา จํานวน 2 โมดูลย่อย โดยแบ่งเป็นภาคทฤษฎี จํานวน 35 นาทีภาคปฏิบัติ จํานวน 1 ชั่วโมง 25 นาที รวมทั้งสิ้น 2 ชั่วโมง ดังนี้ โมดูลย่อย ชื่อหน่วย ทฤษฎี (นาที) ปฏิบัติ (นาที) รวม (นาที) 1 การบริหารงานแนะแนว 25 20 45 2 การเขียนโครงการสำหรับงานแนะแนว 10 65 75 รวม 35 85 120
209 สรุปแนวคิด ผู้เข้ารับการอบรม มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการขับเคลื่อนงานแนะแนวให้มีประสิทธิภาพ โดยได้รับการ พัฒนาให้มีความรู้ความเข้าใจในการบริหารจัดการงานแนะแนวอย่างเป็นระบบ ทันสมัย ครอบคลุมบริการทั้ง 3 ด้าน 5 บริการ มีทักษะและกระบวนการในการประสานงานกับผู้บริหาร และผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งภายใน ภายนอก จนสามารถ ส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียนให้มีสมรรถนะด้านการศึกษา ด้านอาชีพ ด้านส่วนตัวและสังคม มีทักษะที่จำเป็นใน ศตวรรษที่ 21 มีสุขภาวะที่ดี ดำรงชีวิตได้อย่างปลอดภัย ส่งผลให้นักเรียนเรียนดี มีความสุข สื่อ / เครื่องมือ 1. แผนการจัดกิจกรรม 2. ใบความรู้ที่ 1 เรื่อง การบริหารจัดการงานแนะแนว 3. ใบความรู้ที่ 2 เรื่อง การเขียนโครงการสำหรับงานแนะแนว 4. Power Point ที่ 1 เรื่อง การบริหารจัดการงานแนะแนว 5. Power Point ที่ 2 เรื่อง การเขียนโครงการสำหรับงานแนะแนว 6. ใบงานเรื่องการเขียนโครงการสำหรับงานแนะแนว 7. post-it 8. กระดาษชาร์ต และปากกาเคมี การวัด/ประเมินผล 1. วิธีการวัดและประเมินผล 1.1 สังเกตการให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมกลุ่ม 1.2 ประเมินการนำเสนอชิ้นงานของแต่ละกลุ่ม 2. เครื่องมือวัดและประเมินผล 2.1 แบบสังเกตการมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมกลุ่ม 2.2 แบบประเมินการนำเสนอชิ้นงาน 3. เกณฑ์การประเมิน 3.1 การสังเกตการมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมกลุ่ม รายการสังเกตพฤติกรรม การมีส่วนร่วม ความกระตือรือร้น ความถูกต้อง ความคิดสร้างสรรค์ เกณฑ์ประเมินคุณภาพ 8 - 10 คะแนน หมายถึง ดีมาก 6 - 7 คะแนน หมายถึง ดี 4 - 5 คะแนน หมายถึง พอใช้ 1 - 3 คะแนน หมายถึง ควรปรับปรุง
210 3.2 การประเมินการนำเสนอชิ้นงาน รายการประเมิน รายละเอียดข้อมูล รูปแบบการนำเสนอ การสื่อสาร ความเชื่อมโยงของข้อมูลแต่ละส่วน เกณฑ์การประเมิน 8 - 10 คะแนน หมายถึง ดีมาก 6 - 7 คะแนน หมายถึง ดี 4 - 5 คะแนน หมายถึง พอใช้ 1 - 3 คะแนน หมายถึง ควรปรับปรุง
211 โมดูลที่ 6 การบริหารจัดการงานแนะแนว “GM we are good” โมดูลย่อย 6.1 การบริหารงานแนะแนว เวลา 45 นาที สาระสำคัญ การบริหารงานแนะแนว เป็นการจัดการเพื่อให้การจัดกิจกรรมแนะแนว การจัดบริการแนะแนว และการพัฒนาวิชาการแนะแนว ดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์สูงสุดแก่ผู้เรียน มุ่งส่งเสริม และพัฒนาความสามารถของผู้เรียนให้เหมาะสมตามความแตกต่างระหว่างบุคคล ให้สามารถค้นพบ และพัฒนาศักยภาพของตนเอง โดยจัดควบคู่กับการจัดการศึกษาตามหลักสูตรขั้นพื้นฐาน จัดการแนะแนว ให้มีความหลากหลาย ในการปฏิบัติเป็นการแนะแนวในเชิงรุก มีภาคีเครือข่ายในจัดกิจกรรมแนะแนว เพื่อให้นักเรียน สามารถดำเนินชีวิตตามคุณลักษณะเรียนดี มีความสุข วัตถุประสงค์ เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรม 1. เข้าใจบทบาทหน้าที่ในการปฏิบัติงานแนะแนว และการประสานภาคีเครือข่ายให้มีประสิทธิภาพ (K) 2. ได้รับการพัฒนาให้มีความรู้ ความเข้าใจในการดำเนินงานแนะแนวและสามารถนำไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ (S) 3. ตระหนักและเห็นความสำคัญของการบริหารจัดการงานแนะแนวในสถานศึกษา (A) แนวทางการจัดกิจกรรม ขั้นนำ (5 นาที) 1. วิทยากรและผู้เข้ารับการอบรมร่วมกันแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เกี่ยวกับการดำเนินงานและการปฏิบัติหน้าที่แนะแนว ในโรงเรียน โดยให้ผู้เข้ารับการอบรมร่วมกันแลกเปลี่ยนการดำเนินงาน ขั้นดำเนินกิจกรรม (30 นาที) 1. วิทยากรให้ความรู้เกี่ยวกับการบริหารงานแนะแนว ขอบข่ายงานแนะแนว และการจัดบริการแนะแนว ในโรงเรียน 2. วิทยากรแจก post-it ให้ผู้เข้ารับการอบรม ตอบคำถามในประเด็น บทบาทหน้าที่ของครูแนะแนวต่อตนเอง ต่อนักเรียน และต่อผู้บริหาร เพื่อสำรวจข้อมูลของผู้เข้ารับการอบรม จากนั้นให้ผู้เข้ารับการอบรมนำ post-it ติดลงบนกระดาษชาร์ตที่เตรียมไว้ให้ โดยแบ่งเป็นประเด็น 3 ประเด็น 3. ผู้เข้ารับการอบรมร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในประเด็นดังกล่าว ร่วมกับวิทยากร พร้อมทั้งวิทยากรสรุปข้อมูล เกี่ยวกับบทบาทหน้าที่ของครูแนะแนว และให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับบทบาทของครูแนะแนว 4. วิทยากรให้ความรู้เกี่ยวกับการประสานภาคีเครือข่ายในการดำเนินงานแนะแนว และร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ กับผู้เข้ารับการอบรม
212 ขั้นสรุป (10 นาที) วิทยากรและผู้เข้ารับการอบรมร่วมกันสรุป พิจารณาเกี่ยวกับการบริหารงานแนะแนว สรุปแนวคิด การบริหารจัดการงานแนะแนวอย่างเป็นระบบและทันสมัย ครอบคลุมขอบข่ายงานแนะแนวทั้ง 3 ด้าน 5 งานบริการ ส่งผลให้ผู้เรียนได้รับการพัฒนาสมรรถนะอย่างเสมอภาค ทั้งด้านการศึกษา ด้านอาชีพ และด้านส่วนตัว และสังคม มีสุขภาวะที่ดี ดำรงชีวิตได้อย่างปลอดภัย ส่งผลให้นักเรียนเรียนดี มีความสุข รายการสื่อ / เครื่องมือ รายการสื่อและเครื่องมือ สำหรับ Module 6.1 การบริหารงานแนะแนว 1. ใบความรู้ที่ 1 เรื่อง การบริหารจัดการงานแนะแนว 2. PowerPoint โมดูลย่อยที่ 6.1 เรื่อง การบริหารจัดการงานแนะแนว - แผนการจัดกิจกรรม - post-it - กระดาษชาร์ต และปากกาเคมี การประเมินผล 1. วิธีการวัดและประเมินผล 1.1 สังเกตการให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมกลุ่ม 1.2 ประเมินการนำเสนอชิ้นงานของแต่ละกลุ่ม 2. เครื่องมือวัดและประเมินผล 2.1 แบบสังเกตการมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมกลุ่ม 2.2 แบบประเมินการนำเสนอชิ้นงาน
213 3. เกณฑ์การประเมิน 3.1 การสังเกตการมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมกลุ่ม รายการสังเกตพฤติกรรม การมีส่วนร่วม ความกระตือรือร้น ความถูกต้อง ความคิดสร้างสรรค์ เกณฑ์ประเมินคุณภาพ 8 - 10 คะแนน หมายถึง ดีมาก 6 - 7 คะแนน หมายถึง ดี 4 - 5 คะแนน หมายถึง พอใช้ 1 - 3 คะแนน หมายถึง ควรปรับปรุง 3.2 การประเมินการนำเสนอชิ้นงาน รายการประเมิน รายละเอียดข้อมูล รูปแบบการนำเสนอ การสื่อสาร ความเชื่อมโยงของข้อมูลแต่ละส่วน เกณฑ์การประเมิน 8 - 10 คะแนน หมายถึง ดีมาก 6 - 7 คะแนน หมายถึง ดี 4 - 5 คะแนน หมายถึง พอใช้ 1 - 3 คะแนน หมายถึง ควรปรับปรุง
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244