คู่มือมาตรฐานความปลอดภัย

คู่มอื การปฏิบัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

7. ฝา่ ยบัญชแี ละการเงิน
 นโยบายความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน
 ความตอ้ งการทางด้านการเงินของระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชีวอนามัย และ
สภาพแวดล้อมในการทางาน
 บทบาทหนา้ ท่ีของตนเอง เมื่อเกิดเหตุการณ์ฉกุ เฉิน
 ขั้นตอนการดาเนินงานทเ่ี ก่ียวข้องโดยตรง
 อ่ืนๆ

8. ฝา่ ยบุคคลและธรุ การ
 นโยบายความปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
 แนวทางของระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน
 การปฏิบัติตามขอ้ กาหนด กฎหมาย ที่เกี่ยวข้อง
 ข้นั ตอนการดาเนินงานท่เี ก่ียวข้อง เช่น การฝกึ อบรม การรับสรรหาว่าจา้ งพนักงาน
 ขัน้ ตอนการดาเนินงาน เรื่อง การเตรียมความพรอ้ มและการตอบโต้ภาวะฉกุ เฉิน
 อน่ื ๆ

9. ผูต้ รวจติดตามภายในระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
 แนวทางของระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน
 กระบวนการและวธิ กี ารตรวจติดตามภายใน
 การชี้บง่ อันตรายและการประเมินความเส่ียง
 ขั้นตอนการดาเนินงานทเ่ี ก่ียวข้องกบั ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และ
สภาพแวดลอ้ มในการทางาน
 กฎหมายความปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
 ข้นั ตอนการดาเนินงานเรอ่ื ง การเตรียมความพรอ้ มและการตอบโต้ภาวะฉกุ เฉิน
 อ่นื ๆ

โดย สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-43-

คมู่ ือการปฏบิ ตั ติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

ตัวอยำ่ ง

กำรช้ีบ่งหรอื กำรระบุควำมจำเปน็ ในกำรฝกึ อบรม

ตำแหน่งงำน : ช่างเชื่อม วนั ทีเ่ ริ่มใช้ : 8/11/57
จดั ทำโดย : หัวหนา้ งานเชื่อม
อนุมัตโิ ดย : ผูจ้ ัดการแผนกบุคคล แกไ้ ขครัง้ ท่ี : 0

หลักสตู รอบรม หนำ้ _1__/__1__

ความปลอดภยั สาหรับพนักงานใหม่ OJT วธิ ีกำรอบรม ผรู้ บั ผดิ ชอบ
ความปลอดภัยในงานเชื่อม ภำยใน ภำยนอก
การดับเพลงิ ขนั้ ตน้ และการอพยพหนีไฟ
/ แผนกบคุ คล/จป.

/ แผนกช่าง/จป.

/ แผนกบคุ คล/จป.

ตำแหน่งงำน : หวั หนา้ งานแผนกผลิต วนั ทีเ่ ริ่มใช้ : 8/11/57
จดั ทำโดย : ผจู้ ัดการแผนกผลติ
อนมุ ตั ิโดย : ผู้จดั การแผนกบคุ คล แกไ้ ขครั้งที่ : 0

หลักสูตรอบรม หนำ้ _1__/__1__

ความปลอดภยั สาหรบั พนกั งานใหม่ วิธกี ำรอบรม ผูร้ บั ผิดชอบ
OJT ภำยใน ภำยนอก
แผนกบุคคล/จป.
/

เจา้ หนา้ ทีค่ วามปลอดภัยในการทางานระดบั / แผนกบคุ คล/จป.
หวั หน้างาน / แผนกบคุ คล/จป.
ความปลอดภยั สาหรบั หัวหนา้ งาน

การดับเพลงิ ขนั้ ต้นและการอพยพหนีไฟ / แผนกบุคคล/จป.

หมายเหตุ : OJT = On the job training คอื การอบรมหรือสอนงานที่เกีย่ วข้องของตาแหนง่ งานน้ันๆ

โดย สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน)
-44-

ค่มู ือการปฏบิ ตั ติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

ตัวอย่ำง

กำรจดั ทำแผนกำรฝึกอบรม

บรษิ ัท : แผนกำรฝึกอบรมควำมปลอดภัย อำชวี อนำมยั
จัดทำโดย : และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน ประจำปี 2557
อนมุ ตั โิ ดย :
วันท่ีเรม่ิ ใช้ : 20/11/56

แกไ้ ขคร้ังที่ : 0

หน้ำ :_1__/__1__

ช่ือหลกั สูตร ควำมถ่ี ผู้เขำ้ อบรม รูปแบบกำร
อบรม
ความปลอดภัยสาหรับพนกั งานใหม่ ก่อนเร่มิ งาน พนักงานใหม่
ภายใน

ความปลอดภัยสาหรับพนกั งานเปล่ียนงาน กอ่ นเปล่ียนงาน พนักงานเปล่ียนงาน ภายใน

ความปลอดภยั สาหรับหวั หนา้ งาน อย่างน้อย 1 ครั้ง หวั หน้างาน ภายนอก

ความปลอดภยั สาหรับผ้บู รหิ าร อยา่ งนอ้ ย 1 คร้ัง ผ้จู ดั การแผนก ภายนอก

เจา้ หนา้ ทค่ี วามปลอดภัยในการทางาน เม่อื เป็นหวั หน้างาน หัวหนา้ นงาน ภายนอก
ระดบั หวั หนา้ งาน ภายนอก
เจา้ หนา้ ทีค่ วามปลอดภยั ในการทางาน เม่อื เป็นผบู้ รหิ าร ผ้จู ดั การแผนก ภายนอก
ระดบั บรหิ าร
คณะกรรมการความปลอดภัยฯ เมอ่ื เปน็ คณะกรรมการ คณะกรรมการความ

ความปลอดภัย ฯ ปลอดภยั ฯ

โดย สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)
-45-

คู่มอื การปฏบิ ัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

ตวั อยำ่ ง

กำรประเมนิ ผลกำรฝกึ อบรม

รำยงำนกำรประเมนิ ผลกำรฝกึ อบรมควำมปลอดภัยฯ ประจำปี 2557

บรษิ ัท : ความปลอดภัยไทย วนั ทเ่ี ริ่มใช้ : 20/11/56

จดั ทำโดย : จป.เทคนิคขนั้ สูง แก้ไขคร้ังที่ : 0

อนุมัติโดย : ผู้แทนฝา่ ยบริหารด้านความปลอดภยั ฯ หนำ้ : _1__/__1__

ประเภทการประเมนิ ผล

ชือ่ หลักสูตร โดยการสอบ โดยการสมั ภาษณ์ / โดยสงั เกตการทางาน โดยวธิ อี ื่นๆ
วดั ความเขา้ ใจ

กำรบันทึกประวตั ิกำรฝึกอบรม

ช่อื /สกุล : ชื่อหลกั สูตร ตาแหนง่ :
สงั กดั : วนั ที่ฝกึ อบรม ผลการฝกึ อบรม ผู้บันทกึ
ลาดบั

โดย สถาบันสง่ เสริมความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน)
-46-

คู่มือการปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

3.5 กำรส่ือสำร
(Communication)

ข้อกำหนดท่ี :
3.5 กำรส่ือสำร (Communication)

1) องค์กรตอ้ งจดั ทาข้ันตอนการดาเนินงานในการสื่อสารท่ีเก่ียวข้องกับอันตราย และระบบ
มาตรฐานความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน ภายในองค์กร
และภายนอกองค์กรท่ีเกี่ยวข้องกับผู้รับเหมา บุคคลภายนอกท่ีมาใช้บริการ และผู้เย่ียม
ชมในสถานทที่ างาน

2) มีการนาความคิดเห็น ข้อเสนอแนะ ข้อร้องเรียน ของผู้ปฏิบัติงาน ที่เก่ียวข้องกับความ
ปลอดภัยอาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน มาพิจารณาและดาเนินการ

3) มีการดาเนินการกับข้อร้องเรียนทางด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ
สภาพแวดล้อมในการทางาน จากภายนอกองค์กร

4) องค์กรต้องจดั ทาและเกบ็ บนั ทกึ ที่เก่ยี วข้อง

แนวทำงข้ันตอนกำรปฏบิ ตั ิ : กำรส่อื สำร

เรม่ิ /จบกระบวนการ กิจกรรม เงอื่ นไข/การตดั สนิ ใจ เชอ่ื มต่อกระบวนการ ความสัมพนั ธแ์ ละทิศทางของกระบวนการ

ลำดบั รำยละเอียด ผรู้ ับผดิ ชอบ เอกสำรทเี่ กี่ยวขอ้ ง
ผแู้ ทนฝา่ ยบริหารฯ แบบฟอร์มทะเบยี น
1
ส่ือสาร
กาหนดหวั ขอ้ ในการสือ่ สารอันตรายและ
ระบบมาตรฐานฯ

2 ผู้แทนฝ่ายบรหิ ารฯ

ทาการสื่อสารอนั ตรายและระบบมาตรฐานฯ คณะทางานจดั ทา

ระบบ

3 ผแู้ ทนฝา่ ยบริหารฯ

ประเมินผลการสื่อสาร

ไม่ใช่
ใช่

A

โดย สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-47-

ค่มู ือการปฏบิ ัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ลำดบั รำยละเอยี ด ผู้รับผดิ ชอบ เอกสำรท่ีเกยี่ วขอ้ ง
ผู้แทนฝ่ายบรหิ ารฯ
4A คณะทางานจดั ทา

ระบบ

ดาเนินการปรับปรุงหากการสอ่ื สารไม่
เปน็ ไปตามแผนท่กี าหนดไว้

แนวทำงข้นั ตอนกำรปฏิบัติ : กำรรบั ข้อรอ้ งเรียน

เรมิ่ /จบกระบวนการ กจิ กรรม เงื่อนไข/การตดั สนิ ใจ เชือ่ มตอ่ กระบวนการ ความสัมพันธ์และทิศทางของกระบวนการ

ลำดบั รำยละเอียด ผู้รบั ผดิ ชอบ เอกสำรท่ีเกี่ยวขอ้ ง

1

มีขอ้ ร้องเรยี นปัญหาความปลอดภัยฯ จากภายใน
และนอกองคก์ ร

2 เจ้าหนา้ ท่คี วาม แบบฟอรม์ รับขอ้
รบั ขอ้ รอ้ งเรยี นและแจง้ ไปยงั หนว่ ยงานที่
ปลอดภยั ในการ ร้องเรยี น
เกย่ี วขอ้ ง
ทางาน

3 แจ้งกลบั ผรู้ อ้ งเรยี น ผู้จัดการฝา่ ย
หวั หน้างาน
ตรวจสอบขอ้ เทจ็ จริง
ผู้จดั การฝา่ ย
ไม่ใช่ หวั หน้างาน
ใช่

4

ทาการแกไ้ ขปญั หาข้อร้องเรยี น

5 ผ้แู ทนฝ่ายบรหิ ารฯ

ทาการวิเคราะห์เพื่อหาสาเหตุของปญั หา คณะทางานจดั ทา
ระบบ

ผู้จัดการฝา่ ย

A หัวหนา้ งาน

โดย สถาบันส่งเสริมความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-48-

คู่มือการปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

ลำดบั รำยละเอยี ด ผรู้ ับผดิ ชอบ เอกสำรทีเ่ กีย่ วขอ้ ง
ผู้แทนฝา่ ยบรหิ ารฯ
6A คณะทางานจดั ทา

กาหนดมาตรการแกไ้ ขในการป้องกัน ระบบ
การเกดิ ขอ้ รอ้ งเรยี นซา้ ผู้จดั การฝา่ ย
หวั หน้างาน

7 เจา้ หนา้ ท่คี วาม
ปลอดภยั ในการ
แจ้งมาตรการแกไ้ ขปญั หา
ไปยงั ผรู้ อ้ งเรียน ทางาน

ตัวอย่ำง

ทะเบียนข้อมูลกำรสื่อสำรดำ้ นควำมปลอดภัย อำชวี อนำมัย และสภำพแวดล้อมในกำรทำงำน

หวั ข้อกำรสือ่ สำร ผ้รู บั กำรส่อื สำร ควำมถี่ สื่อทีใ่ ช้ ผู้รบั ผดิ ชอบใน
กำรสอ่ื สำร

นโยบายความปลอดภัย อาชวี อนามยั พนกั งานทกุ คน เม่อื ประกาศใช้ ประกาศบรษิ ัท ตัวแทนฝา่ ย

และสภาพแวดล้อมในการทางาน และเมอ่ื มกี าร การประชุมชแี้ จง บริหารฯ

เปลีย่ นแปลง

กฎหมายความปลอดภัย อาชวี อนามัย หัวหน้าแผนก เมอ่ื ประกาศใช้ การประชุมช้แี จง ตัวแทนฝ่าย
และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน พนกั งานทกุ คน และเมื่อมกี าร ส่อื บริหารฯ
พนกั งานทกุ คน เปลย่ี นแปลง อิเล็กทรอนกิ ส์
หนา้ ทแ่ี ละความรบั ผดิ ชอบของ เมื่อประกาศใช้ ประกาศบรษิ ทั ตวั แทนฝา่ ย
พนักงานในระบบมาตรฐานความ และเม่อื มกี าร การประชุมชี้แจง บรหิ ารฯ
ปลอดภัยฯ เปลย่ี นแปลง
ผลการตรวจวัดเพ่อื เฝ้าระวงั ดา้ น เมื่อมกี าร การประชุมชีแ้ จง ตัวแทนฝา่ ย
ส่งิ แวดล้อม ตรวจวดั ดา้ น ผลการตรวจวดั บริหารฯ
สงิ่ แวดลอ้ ม

วัตถปุ ระสงค์และแผนงานด้านความ พนกั งานทกุ คน ตามความถีท่ ่ี การประชุมชแ้ี จง หวั หนา้ แผนก
ปลอดภัย อาชีวอนามยั และ กาหนดในการ
สภาพแวดล้อมในการทางาน ประชุมหรือ
กาหนดตาม
ความเหมาะสม

โดย สถาบันส่งเสริมความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)
-49-

คู่มอื การปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

ตัวอย่ำง แบบฟอรม์ รับขอ้ รอ้ งเรยี น

ใบรบั ขอ้ ร้องเรยี นด้ำนควำมปลอดภัย อำชีวอนำมัย และสภำพแวดลอ้ มในกำรทำงำน

 ผแู้ จง้ ภายในบริษัท วันท่ีแจง้ ………………………  ผู้แจง้ ภายนอกบรษิ ทั วันท่แี จง้ ………………….
ชอ่ื - นามสกลุ ………………………………………………… ช่อื - นามสกลุ ………………………………………..
หน่วยงาน ……………………………………………………. บรษิ ัท/หนว่ ยงาน ……………………………………..

โทรศพั ท์ ………………... โทรสาร ……..……………

ลักษณะการแจง้ โดย  วาจา  โทรศพั ท์  เอกสาร………………………………

เรอ่ื ง / ปัญหำทีร่ อ้ งเรยี น (สำมำรถแนบรำยละเอียดได)้

………………………………………………………………………………………………………………………………

ผ้รู ับแจ้ง ………………………… วนั ท่รี ับแจง้ ……………………………………

ผลการตรวจสอบเบอ้ื งต้น  เป็นจรงิ ตามทแี่ จง้  ไมเ่ ป็นจริงตามทแ่ี จง้

ผู้แทนฝ่ายบริหาร ……………………………………………วนั ท่รี ับทราบ ………………………………………………

ผลการพิจารณาขอ้ รอ้ งเรียน  เปิด CAR เลขท่ี …………  ไมต่ ้องเปดิ CAR

ผู้บริหาร……………………………………………………วนั ท่รี บั ทราบ ……………………………………………

กำรดำเนนิ กำรแก้ไข
ผรู้ บั ผิดชอบแกไ้ ข(ระบ)ุ ……………………………………………………………………………
กำรวเิ ครำะหส์ ำเหตุของปญั หำ
……………………………………………………………………………………………………….……………………
…………………………………………………………………………………………………………………………….
วิธีกำรแกไ้ ข
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
กาหนดแลว้ เสร็จ …………………………………………ลงนาม ……………………………………. ผ้รู ับผดิ ชอบแกไ้ ข
ควำมเห็นผู้บริหำร
……………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………ลงนาม …………………………………… ผู้บริหาร

กำรตรวจสอบแกไ้ ข
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
วนั ที่ตรวจสอบ ……………………………………………ลงนาม ……………………………………. ผรู้ ับผิดชอบแกไ้ ข

กำรรำยงำนกลบั ไปยงั ผรู้ ้องเรียน
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
วนั ทีร่ ายงาน …………………………………………… ลงนาม ……………………………………………… ผ้รู ายงาน

โดย สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)
-50-

คมู่ อื การปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

3.6 กำรจัดทำเอกสำร
(Documentation)

ขอ้ กำหนดท่ี :
3.6 กำรจดั ทำเอกสำร (Documentation)

1) องค์กรจะต้องจัดทาขั้นตอนการดาเนินงาน ในการควบคุมเอกสาร ในระบบมาตรฐาน
ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน เพื่อให้เอกสารมีความ
ทนั สมยั และสามารถใช้ตามวตั ถปุ ระสงค์ทีต่ ้องการ โดยตอ้ งควบคมุ ดงั นี้
1.1) มกี ารอนมุ ตั เิ อกสารก่อนนาไปใชง้ าน
1.2) มีการปรับปรุงเอกสารตามความจาเป็น
1.3) กรณมี กี ารแก้ไขเอกสารจะตอ้ งมีการระบุสถานะของการแก้ไข
1.4) เอกสารจะต้องเขียนไวอ้ ย่างชัดเจนและผ้ใู ช้เอกสารสามารถเข้าใจได้
1.5) มกี ารป้องกันการนาเอกสารทลี่ ้าสมยั แลว้ ไปใชง้ าน
1.6) มีการช้บี ่งการควบคุมเอกสารทีม่ าจากภายนอกองค์กร
1.7) มีการจัดเก็บบันทึกทางด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมใน
การทางาน ตามระยะเวลาท่กี าหนดไว้

แนวทำงขั้นตอนกำรปฏบิ ตั ิ :

เรม่ิ /จบกระบวนการ กิจกรรม เงอ่ื นไข/การตดั สนิ ใจ เชือ่ มต่อกระบวนการ ความสัมพนั ธ์และทิศทางของกระบวนการ

ลำดับ รำยละเอยี ด ผู้รบั ผิดชอบ เอกสำรท่ีเก่ียวขอ้ ง

1 ขอออกเอกสาร แก้ไข หรือยกเลิกเอกสาร ผขู้ อจดั ทา แกไ้ ข หรือ แบบขอออก/แกไ้ ข/
โดยแนบร่างเอกสาร เสนอผมู้ อี านาจ ยกเลกิ ยกเลิก เอกสาร

2 ผ้แู ทนฝา่ ยบรหิ าร

พิจารณาเอกสาร ผู้จดั การฝา่ ยตา่ งๆ

ใช่

A

โดย สถาบันสง่ เสริมความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน)
-51-

คู่มือการปฏิบตั ติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ลำดบั รำยละเอยี ด ผู้รับผดิ ชอบ เอกสำรทีเ่ กี่ยวขอ้ ง
ผู้ควบคุมเอกสาร
3
A

สาเนาแบบขออนุญาตแจง้ ผลการพิจารณา
ใหผ้ ู้ขอทราบ

4 ผคู้ วบคมุ เอกสาร แบบฟอร์มทะเบยี น

จดั ทาต้นฉบบั เอกสารและทาการขนึ้ ทะเบยี น เอกสารควบคุม

เอกสาร

5 ผคู้ วบคุมเอกสาร แบบฟอร์มแจกจ่าย

สาเนาเอกสารและแจกจา่ ยไปยงั ผ้ถู อื ครอง เอกสาร

เอกสารและเรยี กเกบ็ เอกสารฉบบั เกา่

6 ผู้ควบคมุ เอกสาร

ดาเนนิ การกับเอกสารฉบบั เกา่ ทเี่ รียกเก็บมา

องค์กรควรจะกาหนดระยะเวลาในการทบทวนเอกสารตามแผนทีก่ าหนดไว้ หรอื กรณีทมี่ กี ารเปลี่ยนแปลง
โครงสร้างการบริหารภายในองค์กร

โดย สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน)
-52-

ตวั อย่ำง คูม่ ือการปฏิบัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

โครงสรำ้ งเอกสำรในระบบมำตรฐำนควำมปลอดภยั ฯ

ขั้นตอนการดาเนนิ งาน
Procedure

วิธีการปฏบิ ัตงิ าน
Work Instruction

เอกสารสนับสนุน เช่น แบบฟอรม์
Supporting Document

ขน้ั ตอนกำรดำเนินกำร
หมายถึง กระบวนการท่ีแสดงถงึ ข้ันตอนการทางานทีเ่ กี่ยวข้อง เช่ือมโยง สัมพันธ์กันกับหน่วยงานอื่นๆ เช่น
ขนั้ ตอนการดาเนินงาน เรอ่ื ง การฝึกอบรม ขั้นตอนการดาเนินงาน เรอื่ ง การจดั ซ้อื จดั จ้าง เป็นต้น
วธิ กี ำรปฏบิ ัตงิ ำน
หมายถึง ขน้ั ตอน วธิ กี ารทางานท่ีแสดงรายละเอียดในการทางานของข้ันตอนใดขั้นตอนหนึ่ง ซ่ึงดาเนินการ
จนแล้วเสร็จ โดยบุคคลใดบุคคลหน่ึงหรือหลายคนที่ทางานเช่นเดียวกัน เช่น วิธีการปฏิบัติงานการถ่ายเท
สารเคมี วิธกี ารปฏิบัติงานการติดตั้งนงั่ รา้ น เป็นตน้

โดย สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)
-53-

คมู่ อื การปฏิบัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ตัวอย่ำง แบบขอออก/แกไ้ ข/ยกเลกิ เอกสำร

วัตถปุ ระสงค์ ขอออกเอกสาร  ขอแก้ไขเอกสาร ขอยกเลกิ เอกสาร

ลาดับ ่ีท จานวนสาเนา
แก้ไขค ้รัง ี่ท ท่ตี ้องการ
ตั้งแต่ห ้นา
ึถงห ้นา
รหสั เอกสาร ชอื่ เอกสาร หมายเหตุ

ผู้ขอเอกสาร ผ้อู นุมตั ิ ผคู้ วบคมุ เอกสาร
ชื่อ ชอื่
ตาแหนง่ ชื่อ ตาแหนง่
วันที่ ตาแหน่ง วันท่ี
วันท่ี

โดย สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-54-

คู่มอื

ตัวอยำ่ ง แบบฟอร์มทะเบียนเอกสำรควบคมุ

ลำดับ รหัสเอกสำร ช่อื เอกสำร วนั ท่ีมผี ลบังคับใช้

-55-

โดย สถาบันส่งเสริมความปลอดภยั อาชีวอนามยั แ

อการปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

จำนวนสำเนำ สถำนท่ีจดั เกบ็ แกไ้ ขครัง้ ที่ ผ้รู ับผิดชอบ

และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)

คู่มอื

ตวั อย่ำง แบบฟอรม์ แจกจ่ำยเอกสำร

รหสั เอกสำร ชื่อเอกสำร แก้ไขคร้งั ที่ ผู้ท

-56-

โดย สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามยั แ

อการปฏบิ ัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ที่แจกจ่ำย วันที่ ผ้รู บั วันท่ี ผรู้ บั คืนเอกสำร

และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)

คมู่ อื การปฏิบตั ิตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

3.7 กำรควบคมุ กำรปฏิบตั ิงำน
(Operational Control)

ข้อกำหนดท่ี :
3.7 กำรควบคุมกำรปฏบิ ตั ิงำน (Operational Control)

1) องคก์ รตอ้ งกาหนดข้นั ตอนเพือ่ จดั การความเสย่ี งจากการปฏิบัติงาน และกิจกรรมต่างๆ ซึ่ง
ได้มีการกาหนดไว้ว่าจะต้องมีการดาเนินการ โดยขั้นตอนเพื่อจัดการความเส่ียง ต้อง
ประกอบด้วย
1.1) ข้นั ตอนการดาเนินงาน วิธีการปฏบิ ัติงาน สาหรบั กิจกรรมที่มคี วามเสย่ี ง
1.2) การปฏบิ ัตติ ามเกณฑก์ ารควบคมุ การปฏบิ ัติงานท่ีได้กาหนดไว้
1.3) การควบคุมทีเ่ กี่ยวข้องกบั การจัดซื้อจัดจา้ ง
1.4) การควบคุมเก่ียวข้องกบั ผู้รับเหมาและผู้เยยี่ มชมในสถานทที่ างาน
1.5) การเตือนอนั ตราย
1.6) การจดั การความเปลย่ี นแปลง
1.7) องคก์ รต้องจัดทาและเกบ็ บนั ทกึ ที่เก่ียวข้อง

แนวทำงขัน้ ตอนกำรปฏบิ ตั ิ :

เร่มิ /จบกระบวนการ กิจกรรม เงอ่ื นไข/การตดั สินใจ เชือ่ มตอ่ กระบวนการ ความสัมพันธ์และทศิ ทางของกระบวนการ

ลำดับ รำยละเอียด ผรู้ บั ผดิ ชอบ เอกสำรที่เกยี่ วขอ้ ง
คณะทางานจดั ทา
1
ระบบ
กาหนดกจิ กรรมทต่ี ้องมกี ารควบคุมการปฏบิ ัตงิ าน ตัวแทนฝา่ ยบริหาร
โดยพิจารณาจากระดับความเสี่ยง

2 ผจู้ ัดการฝา่ ย
หวั หน้างาน
จัดทาข้ันตอนการดาเนินงาน / วิธกี ารปฏบิ ตั ิงานใน

การควบคุมการปฏิบตั ิงาน

A

โดย สถาบนั ส่งเสริมความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-57-

คมู่ ือการปฏิบัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ลำดบั รำยละเอยี ด ผู้รับผิดชอบ เอกสำรทีเ่ ก่ียวขอ้ ง
ตวั แทนฝา่ ยบรหิ าร
3
A

ประกาศใชข้ ้ันตอนการควบคมุ การปฏบิ ตั ิงาน

4 คณะทางานจดั ทา

ดาเนนิ การสื่อสารข้นั ตอนการดาเนินงาน / ระบบ

วิธีการปฏบิ ัติงานใหก้ บั ลกู จา้ งท่ีเกย่ี วข้อง

5 ผปู้ ฏบิ ัติงานทเ่ี กย่ี วข้อง

ลูกจา้ งปฏบิ ตั งิ านตามข้นั ตอนการดาเนนิ งาน /

วิธีการปฏบิ ตั ิงานทก่ี าหนดไว้

ตวั อยำ่ ง กำรควบคุมกำรปฏิบตั ิงำน

กำรควบคมุ กำรปฏิบัติงำน เร่ือง กำรจัดซื้อ จดั จ้ำง

1 หน้าที่ของการจัดซ้ือ จัดจ้าง วัตถุดิบและแรงงาน เพ่ือใช้ในการผลิตสินค้า อุปกรณ์ต่างๆ วัสดุท่ีใช้ทุก
อยา่ งในองค์กรจึงเปน็ หน้าท่ีของฝา่ ยจดั ซือ้ ดังน้นั หน้าทีท่ ีส่ าคญั อยา่ งหนง่ึ ของฝ่ายจัดซ้ือ คือ การเลือก
วัตถดุ บิ อุปกรณ์ เคร่ืองจักรตามความต้องการขององค์กร โดยเลือกในสิ่งท่ีไม่เป็นอันตราย การจัดจ้าง
แรงงานทีม่ ที กั ษะ และประสบการณ์ในการทางาน มีการควบคุมทางด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย
และสภาพแวดล้อมในการทางาน

2 สารเคมีต่างๆ ที่ใช้ในองค์กร จะต้องมีเอกสารข้อมูลความปลอดภัยของสารเคมี (Safety Data Sheet)
มาประกอบในการใชง้ านสารเคมี เพ่ือเป็นการลดความเส่ยี งตอ่ ผปู้ ฏิบัตงิ านและเป็นแนวทางแก้ไขกรณี
เกดิ เหตุฉกุ เฉินจากสารเคมี

โดย สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-58-

คู่มือการปฏิบตั ิตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

กำรควบคุมกำรปฏิบตั ิงำน เร่อื ง กำรควบคมุ ผู้รบั เหมำ

ในการควบคุมผู้รับเหมา จะต้องมีขั้นตอนในการคัดเลือกผู้ที่จะเข้ามาปฏิบัติงานในองค์กร และต้องจัดทา
สัญญาจ้างเหมาผู้ที่จะเข้ามาปฏิบัติงาน โดยมีการกาหนดคุณสมบัติของผู้รับเหมาแต่ละประเภทงาน
เพื่อให้ผู้รับเหมาปฏิบัติตนให้ถูกต้องตามระเบียบการปฏิบัติ เก่ียวกับความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ
สภาพแวดล้อมในการทางาน เป็นการป้องกันการเกิดความเส่ียงใดๆ ท่ีจะก่อให้เกิดอุบัติเหตุและเกิดเหตุ
ฉุกเฉินในองค์กร ตัวอย่างวิธกี ารปฏบิ ัติงานสาหรับผรู้ ับเหมา เช่น

กำรควบคุมผ้รู ับเหมำกอ่ สรำ้ ง

1. ต้องผ่านการคัดเลือกตามเกณฑ์ที่กาหนดโดยองค์กร โดยมีการพิจารณาเร่ืองความปลอดภัย
อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางานด้วย

2. ต้องผ่านการฝึกอบรม “ความปลอดภัยเบื้องต้นสาหรับผู้รับเหมา” และต้องมีการประเมินผลการ
ฝกึ อบรมด้วย

3. การปฏบิ ัตงิ านทีเ่ สย่ี งอนั ตรายจะต้องสวมใส่อปุ กรณค์ ้มุ ครองความปลอดภัยส่วนบุคคล ให้ครบถว้ น
4. การใช้เคร่ืองมือที่ก่อให้เกิดความร้อนและประกายไฟ เช่น งานเช่ือม ตัด เจียร จะต้องมีการกั้นพื้นที่

และอยู่ห่างจากเชื้อเพลงิ
5. มกี ารตรวจตดิ ตามการทางานของผู้รับเหมาระหวา่ งปฏิบัตงิ านอย่างสมา่ เสมอ
6. มีการประเมินผลผ้รู ับเหมาประจาปี

กำรควบคมุ กำรปฏิบตั ิงำน เรอ่ื ง กำรทำงำนกบั สำรเคมี

การดาเนินงานในการควบคมุ สารเคมี สามารถแบ่งเปน็ ข้ันตอนการปฏบิ ตั งิ านและความรับผิดชอบได้ ดังนี้
1. การรบั และจดั เก็บสารเคมี
2. การนาสารเคมไี ปใชง้ าน

โดย สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-59-

ค่มู ือการปฏิบัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

กำรรบั และจดั เกบ็ สำรเคมี

หลักการท่ีควรปฏบิ ัติในการรับและจดั เก็บสารเคมีทดี่ ี คือ
1. จดั ทารายการสารเคมที กุ ชนิดทีใ่ ช้ภายในองคก์ ร
2. จัดหาเอกสารข้อมูลความปลอดภัยของสารเคมี (Safety Data Sheet) ทุกชนิดที่มีการใช้ในองค์กรมา

จัดเตรยี มไว้ และจัดทาแผน่ แจง้ รายละเอยี ดของ SDS ตดิ ไวท้ จี่ ดุ ปฏบิ ตั ิงาน
3. แยกประเภทของสารเคมีท่มี ีปฏกิ ริ ิยาตอ่ กนั เช่น กรด-ดา่ ง หรอื สารเคมที ไ่ี ม่สามารถเข้ากันได้ ไว้ใกล้กัน

เพราะอาจทาให้เกดิ เหตฉุ ุกเฉินหรอื ระเบดิ ได้ จะตอ้ งเก็บแยกจากกนั อยา่ งเดด็ ขาด
4. จดั หาอปุ กรณใ์ นการดบั เพลงิ ตดิ ตง้ั ไว้ในบรเิ วณของห้องจัดเก็บสารเคมใี ห้เพียงพอ
5. อาคารท่ีใช้เป็นสถานท่ีจัดเก็บสารเคมีต่างๆ จะต้องมีระบบการระบายอากาศเพ่ือให้มีการไหลเวียน

ถ่ายเทอากาศได้ดี หากมีสารเคมีท่ีต้องการควบคุมอุณหภูมิให้เหมาะสมในห้องควบคุมความเย็น ก็ควรจะ
จัดเกบ็ แยกออกตา่ งหาก
6. จดั หาอปุ กรณ์ท่ตี อ้ งใชก้ รณเี กดิ การร่ัวไหลของสารเคมี เช่น ทราย แผ่นดูดซับสารเคมี ไว้ในบริเวณห้อง
จดั เก็บสารเคมหี รอื บรเิ วณใกล้เคียง
7. มีการติดตง้ั ฝกั บัวฉุกเฉินและทีล่ า้ งตาฉกุ เฉิน ไว้ชาระลา้ งกรณีสารเคมีกระเด็นใส่

กำรนำสำรเคมีไปใช้งำน

1. ผู้เบิกสารเคมีไปใช้จะต้องมีการสวมใส่อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลที่เหมาะสม เพื่อ
ป้องกนั อนั ตรายทจ่ี ะเกดิ จากการใช้สารเคมีเหล่าน้นั

2. ระหว่างที่ทาการถ่ายเทสารเคมีท่ีเป็นสารไวไฟจะต้องมีการต่อสายดินเพื่อป้องกันการเกิดไฟฟ้าสถิตย์
ซึง่ อาจสง่ ผลให้เกดิ เพลงิ ไหม้และการระเบิดได้

3. เมื่อทาการถ่ายเทสารเคมีเสร็จแล้ว จะต้องปิดฝาภาชนะของสารเคมีทุกคร้ัง เพื่อป้องกันไอระเหยของ
สารเคมี

โดย สถาบนั ส่งเสริมความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-60-

ค่มู อื การปฏิบัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ตวั อยำ่ ง แผนควบคุมกำรปฏิบัตงิ ำน

งำน / สถำนท่ี ควำมเสยี่ ง หัวข้อเรอ่ื ง หลกั เกณฑใ์ น ผู้ตรวจ ควำมถี่
ทคี่ วบคุม กำรควบคุม ทกุ คร้ัง
งานถ่ายเทสารเคมี สารเคมี
จากรถ Tank Car รวั่ ไหล สภาพของท่อขนถ่าย ท่ออยู่ในสภาพดี ไม่ หัวหนา้ งาน ทุกครง้ั
ไฟไหม้
สารเคมี แตก รว่ั

การต่อสายดนิ คบี สายดินทกุ ครงั้ หัวหนา้ งาน

งานเปลี่ยน ตกจากทีส่ ูง การสวมใส่เขม็ ขดั การสวมใสเ่ ขม็ ขัดนิรภัย หวั หน้างาน ทุกครง้ั
หลอดไฟ ทกุ ครั้ง
ไฟฟ้าดดู นิรภัยชนิดเตม็ ตวั ชนดิ เต็มตวั ตลอดเวลา ทกุ สปั ดาห์
งานขบั รถยก ทกุ สปั ดาห์
รถชนคน การตัดแยก ตัดแยกกระแสไฟฟา้ หวั หนา้ งาน ทุกสัปดาห์
ทรพั ยส์ นิ
เสียหาย กระแสไฟฟ้า ก่อนเร่มิ งาน ทกุ สปั ดาห์

ควบคมุ ความเรว็ กาหนดความเรว็ ไม่เกิน หัวหนา้ งาน ทกุ สัปดาห์

10 กม./ชม.

ขับรถในเส้นทางของ ขับรถในเส้นทางของรถ หวั หนา้ งาน

รถยก ยกตลอดเวลา

สญั ญาณเสียงเตอื น เปดิ สญั ญาณ เสยี ง หัวหนา้ งาน

เตือนตลอดเวลาที่รถ

เคล่ือนที่

พนักงานขับรถที่ผ่าน พนักงานที่ขับรถจะต้อง หวั หน้างาน

การฝกึ อบรม ผ่านการฝึกอบรมการ

ขับรถยกอย่างปลอดภัย

ความสงู ของพาเลท ความสูงของวัตถุท่ีขน หัวหน้างาน

ย้าย ไมบ่ ังระดับสายตา

คนขับ

โดย สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-61-

คู่มือการปฏบิ ัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

3.8 กำรเตรียมควำมพร้อมและกำรตอบโตภ้ ำวะฉกุ เฉนิ
(Emergency Preparedness and Response)

ขอ้ กำหนดท่ี :
3.8 กำรเตรียมควำมพร้อมและกำรตอบโต้ภำวะฉุกเฉิน (Emergency Preparedness and

Response)

1) องค์กรต้องจัดทาขั้นตอนการดาเนินงาน สาหรับการเตรียมความพร้อมและการตอบโต้
ภาวะฉกุ เฉนิ กรณเี กิดเพลิงไหม้

2) องค์กรมีการชี้บ่งสถานการณ์ฉุกเฉินอ่ืนๆ ที่อาจจะเกิดข้ึนได้ และการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ของสถานการณ์ดังกล่าว

3) ในการวางแผนตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน องค์กรต้องพิจารณาถึงการประสานงานกับหน่วยงาน
ท่เี กย่ี วข้อง ท้งั ในการขอความชว่ ยเหลือและการแจ้งเหตุ

4) ทาการฝกึ อบรมให้กบั ผ้ปู ฏิบตั ิงานทกุ คนในองค์กร รวมทงั้ ทาการฝึกซ้อมแผนตอบโต้ภาวะ
ฉกุ เฉินตามชว่ งเวลาทก่ี าหนดไว้

5) องค์กรตอ้ งมกี ารตรวจสอบอุปกรณ์ที่ใชใ้ นภาวะฉกุ เฉนิ เปน็ ระยะ
6) องค์กรต้องจัดทาและเกบ็ บันทกึ ท่เี กย่ี วข้อง

แนวทำงขั้นตอนกำรปฏบิ ัติ :

เริ่ม/จบกระบวนการ กจิ กรรม เงอ่ื นไข/การตดั สนิ ใจ เชื่อมต่อกระบวนการ ความสมั พันธแ์ ละทศิ ทางของกระบวนการ

ลำดบั รำยละเอยี ด ผรู้ บั ผิดชอบ เอกสำรทเ่ี กีย่ วขอ้ ง
ผ้จู ดั การฝา่ ย
1 หัวหน้างาน

ชี้บง่ สถานการณฉ์ กุ เฉนิ ท่ีอาจจะเกดิ ข้นึ

2 เจ้าหนา้ ทคี่ วาม
ปลอดภัยในการ
จดั ทาแผนเตรยี มความพรอ้ มและการตอบโต้
ภาวะฉกุ เฉนิ ทางาน
ผู้จัดการฝา่ ย
A หัวหน้างาน

โดย สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-62-

คมู่ อื การปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

ลำดบั รำยละเอียด ผ้รู ับผดิ ชอบ เอกสำรท่เี กีย่ วขอ้ ง
เจ้าหนา้ ที่ความ
3A ปลอดภยั ในการ

จัดเตรยี มอปุ กรณ์ทต่ี ้องใชใ้ นภาวะฉกุ เฉินใหพ้ ร้อม ทางาน
เช่น ถงั ดบั เพลงิ วสั ดุดดู ซบั สารเคมี เป็นตน้ และมี ผจู้ ัดการฝา่ ย
การตรวจสอบอุปกรณใ์ นภาวะฉกุ เฉนิ ตามแผน หัวหนา้ งาน

4 เจา้ หนา้ ที่ความ

ดาเนนิ การส่อื สารแผนเตรยี มพรอ้ มและตอบโต้ ปลอดภยั ในการ

ภาวะฉุกเฉินให้กบั ลกู จา้ งทเี่ กย่ี วขอ้ ง ทางาน

5 เจ้าหนา้ ที่ความ
ปลอดภยั ในการ
ดาเนนิ การฝกึ ซ้อมแผนเตรยี มพรอ้ มและตอบโต้
ทางาน
ภาวะฉุกเฉนิ ตามชว่ งเวลาท่ีกาหนดไว้
ตัวแทนฝ่ายบริหารฯ
6 ประเมินผลการฝกึ ซอ้ ม
แผน เจ้าหนา้ ท่ีความ
ใช่ ปลอดภยั ในการ
ไมใ่ ช่
ทางาน
7 ผู้จดั การฝา่ ย
หัวหนา้ งาน
ทบทวนแผนเตรียมพรอ้ มและตอบโต้
ภาวะฉุกเฉนิ และปรบั ใหม้ คี วามเหมาะสม

โดย สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-63-

ค่มู อื การปฏิบัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ตวั อย่ำง โครงสรำ้ งองคก์ รในกำรเตรียมพร้อมและตอบโต้ภำวะฉุกเฉนิ

ผู้อานวยการควบคมุ ภาวะฉกุ เฉนิ

ผู้ส่ังการ

ทีมผจญเพลิง ทีมปฐม ทีมควบคุม ทมี สือ่ สาร ทีม ทมี บรกิ าร
พยาบาล จราจร ประชาสมั พนั ธ์

หน้ำทแ่ี ละควำมรับผดิ ชอบเมื่อเกดิ ภำวะฉุกเฉนิ

1. ผ้อู ำนวยกำรควบคมุ ภำวะฉกุ เฉิน
(1) เม่ือได้รับแจ้งเหตุให้รีบไปยังสถานที่เกิดเหตุ เพื่อประเมินสถานการณ์ ถ้าประเมินว่าสามารถ
ควบคุมได้ในระยะเวลาอันสั้น โดยไม่มีอันตรายต่อพนักงานในโรงงาน ให้ส่ังการทาการควบคุม
เหตุ แต่หากพบว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นไม่สามารถควบคุมได้ในระยะเวลาอันส้ัน และอาจ
ก่อใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ พนกั งานในองค์กรได้ ให้ประกาศภาวะฉุกเฉินให้พนักงานทุกคนทราบ และ
จดั ต้ังศนู ยอ์ านวยการควบคมุ ภาวะฉุกเฉิน
(2) ทาหน้าทีผ่ ู้อานวยการควบคุมภาวะฉุกเฉนิ โดยรับทราบรายงานต่อจากผูส้ ั่งการ
(3) ทาหน้าทีบ่ ังคบั บญั ชา สัง่ การ และใหก้ ารสนบั สนนุ การทางานของผ้สู ่ังการ
(4) ทาหน้าทต่ี ัดสินใจเพื่อร้องขอความชว่ ยเหลอื จากหนว่ ยงานภายนอกเมอ่ื ได้รบั แจ้งจากผสู้ ่งั การ
(5) ประสานกบั หน่วยงานชว่ ยเหลอื จากภายนอก ทเี่ ข้ามาปฏิบัตงิ านภายในองค์กร
(6) ประกาศยกเลิกภาวะฉุกเฉินเม่ือได้รับแจง้ จากผู้ส่ังการว่า ควบคุมเหตุการณ์ให้เข้าสู่ภาวะปกติแล้ว
(7) ทาหน้าทแี่ ถลงข่าวและตอบคาถามสื่อมวลชน

โดย สถาบันสง่ เสริมความปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-64-

คมู่ ือการปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

2. ผู้ส่ังกำร
(1) เมือ่ ไดร้ ับแจง้ เหตุ ใหไ้ ปยังท่ีเกดิ เหตุ เพ่ือประเมนิ สถานการณ์รว่ มกับผอู้ านวยการภาวะฉุกเฉิน
(2) เมอ่ื มีประกาศภาวะฉุกเฉนิ ให้ผ้สู ัง่ การไปรายตวั เพ่อื รับคาส่ังกับผูจ้ ดั การควบคมุ ภาวะฉุกเฉนิ
(3) รบั การรายงานตัวจากหัวหน้าทีมต่างๆ
(4) ควบคุมส่ังการ กาหนดให้ทมี ทีอ่ ยใู่ ต้บงั คับบัญชาปฏบิ ัติตามหนา้ ท่ีที่กาหนดไว้
(5) ประสานงานหน่วยดบั เพลิง พยาบาล และตารวจ ท่ีมาใหก้ ารสนับสนนุ
(6) เมื่อเหตุการณ์สงบ ให้ทาหน้าท่ีประเมินสถานการณ์เพ่ือขอยกเลิกภาวะฉุกเฉินจากผู้อานวยการ
ควบคมุ ภาวะฉกุ เฉิน

3. หัวหน้ำทีมผจญเพลิง
(1) เมอื่ ได้รบั แจ้งเหตุใหแ้ จง้ ทมี ผจญเพลิงเพ่ือไปแต่งกาย และรวมตัวกนั ที่สถานดี ับเพลงิ
(2) ไปรายงานตวั กับผ้สู ่งั การเพอื่ ทาหน้าทหี่ วั หน้าทมี ผจญเพลงิ
(3) ปฏิบัติงานร่วมกับผู้ส่ังการเพ่ือกาหนดกลยุทธ์ในการช่วยชีวิต ควบคุมเพลิง หรือหยุดยั้งการ
รว่ั ไหลของสารเคมี
(4) นาทีมผจญเพลิงเขา้ ระงับเหตุ
(5) ประสานงานกบั ทมี ดับเพลิงท่ีมาจากภายนอก
(6) ปฏิบตั งิ านรว่ มกบั ผสู้ ัง่ การในการประเมินสถานการณ์ก่อนยกเลกิ ภาวะฉกุ เฉนิ

4. หัวหน้ำทมี ปฐมพยำบำล
(1) เมื่อไดร้ บั แจ้งเหตุ ใหร้ บั การรายงานตัวของทมี ปฐมพยาบาล
(2) ไปรายงานตัวกับผสู้ ่งั การ
(3) ควบคุมการคดั แยกผทู้ ีไ่ ดร้ ับบาดเจบ็ ทาการปฐมพยาบาลผู้ไดร้ บั บาดเจบ็
(4) ประสานงานกับแพทย์ พยาบาล ท่ีเขา้ มาปฏิบตั หิ นา้ ทใ่ี นโรงงาน

5. หัวหนำ้ ทีมควบคมุ กำรจรำจร
(1) เมื่อได้รับแจ้งเหตุ ส่ังการให้ทีมควบคุมจราจรปิดประตูโรงงาน และอานวยความสะดวกเส้นทาง
ไมใ่ ห้มรี ถจอดขวางเสน้ ทางของรถดบั เพลงิ และรถพยาบาล
(2) กาหนดจุดจอดรถดับเพลิง รถพยาบาล รถของเจ้าหน้าท่ีต่างๆ ที่เข้ามาในโรงงาน โดยไม่ให้กีด
ขวางการจราจร
(3) ไปรายงานตวั กบั ผู้สงั่ การ เพ่ือทาหนา้ ทหี่ ัวหนา้ ทีมควบคมุ การจราจร
(4) อานวยการจราจร

โดย สถาบันสง่ เสริมความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)

-65-

คูม่ อื การปฏิบัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

6. หวั หน้ำทีมส่ือสำร
(1) เมอ่ื ไดร้ บั แจ้งเหตุ ส่ังการใหต้ ้ังระบบสือ่ สาร
(2) ไปรายงานตัวกับผ้สู งั่ การ
(3) สอ่ื สารกบั หน่วยงานตา่ งๆ ท่เี กี่ยวขอ้ ง
(4) ช่วยเหลือหน่วยงานต่างๆ ในทีมตอบโต้ภาวะฉุกเฉินในการส่ือสาร/สั่งการ รวมทั้งถ่ายทอดคาสั่ง
ผอู้ านวยการควบคมุ ภาวะฉกุ เฉิน

7. หวั หน้ำทีมประชำสมั พนั ธ์
(1) เมื่อไดร้ ับแจ้งเหตใุ หไ้ ปรายงานตวั กบั ผสู้ ่งั การ
(2) วเิ คราะห์เหตุการณ์ ชว่ ยเหลอื ผอู้ านวยการควบคุมภาวะฉุกเฉินในการเตรียมแถลงข่าว
(3) ดูแลนักข่าวท่ีเข้ามาในเขตโรงงาน กาหนดพ้ืนที่ของนักข่าวในจุดที่ปลอดภัย และแจ้งข่าวให้กับ
นักขา่ วเปน็ ระยะ
(4) จดั ทารายงาน สรุปเหตกุ ารณ์ให้กบั ผู้สอื่ ข่าว
(5) จดั แถลงขา่ วเม่ือเหตกุ ารณเ์ ข้าส่ภู าวะปกติ

8. หัวหน้ำทีมบรกิ ำร
(1) เมือ่ ไดร้ ับแจง้ เหตุ ใหไ้ ปรายงานตัวกับผสู้ ง่ั การ
(2) สง่ั การใหท้ ีมบริการตรวจสอบจานวนพนกั งานทั้งหมดทจี่ ุดรวมพล
(3) เขา้ ดาเนินการสนบั สนุนทมี ควบคมุ ภาวะฉกุ เฉินต่างๆ เมอ่ื ได้รับการร้องขอ
(4) ดาเนินการอพยพพนกั งานท่ไี มเ่ กีย่ วขอ้ งไปยงั จดุ ท่ีปลอดภัย เม่ือไดร้ ับการส่ังการจากผู้สั่งการ
(5) จดั หาน้าดื่ม อาหาร ให้กับทมี ควบคมุ ภาวะฉกุ เฉนิ และหน่วยงานภายนอกท่ีเขา้ มาชว่ ยเหลือ

โดย สถาบันสง่ เสริมความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-66-

คู่มอื การปฏบิ ตั ิตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

4. กำรประเมินผล (Evaluation)
4.1 กำรเฝำ้ ระวงั และกำรวัดผลกำรปฏิบัตงิ ำน

(Monitoring and Measurement)

ข้อกำหนดที่ :
4.1 กำรเฝำ้ ระวังและกำรวัดผลกำรปฏบิ ัติงำน (Monitoring and Measurement)

1) องค์กรต้องจัดทาขั้นตอนการดาเนินงานในการเฝ้าระวังและวัดผลการปฏิบัติงานอยา่ ง
สม่าเสมอ โดยข้นั ตอนการดาเนนิ งานจะต้องครอบคลมุ ถึง
1.1) การตรวจวัดสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
1.2) การตรวจสุขภาพของผู้ปฏบิ ัติงานตามปัจจยั เสีย่ ง
1.3) การตรวจสอบความปลอดภัยทั่วไป
1.4) การสังเกตการทางาน
1.5) การตรวจสอบเครอื่ งจักรอุปกรณ์
1.6) การบารุงรักษาอุปกรณ์เชิงป้องกนั 
1.7) การตรวจสอบอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล
1.8) องค์กรต้องจดั ทาและเกบ็ บันทึกทเ่ี กย่ี วข้อง

โดย สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-67-

คู่มอื การปฏิบตั ิตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

แนวทำงขน้ั ตอนกำรปฏิบตั ิ :

เริ่ม/จบกระบวนการ กิจกรรม เง่อื นไข/การตัดสนิ ใจ เช่ือมต่อกระบวนการ ความสัมพันธ์และทศิ ทางของกระบวนการ

ลำดับ รำยละเอยี ด ผู้รบั ผิดชอบ เอกสำรที่เกย่ี วขอ้ ง
ผ้แู ทนฝ่ายบรหิ าร
1

จัดทาแผนในการเฝ้าระวังและวดั ผลการปฏิบัติงาน
ให้ครอบคลุมหวั ข้อท่ตี อ้ งเฝ้าระวงั และวัดผล

2 ผู้จดั การฝา่ ย
หัวหนา้ งาน
ดาเนินการเฝา้ ระวงั และวดั ผลตามหวั ขอ้ ท่รี ะบไุ ว้
ในแผน ผู้จัดการฝา่ ย
หวั หนา้ งาน
3

ดาเนินการแกไ้ ข หากพบวา่ การดาเนนิ การของ
องคก์ รไมเ่ ปน็ ไปตามท่รี ะบุไว้

ตัวอย่ำง แบบตรวจสอบควำมปลอดภัยทวั่ ไป

ลาดบั รายการทต่ี รวจ สงิ่ ท่ีตรวจพบ แนวทางแก้ไข ผ้รู ับผดิ ชอบ กาหนดเสรจ็

1 การสวมใส่ PPE ของ
พนกั งาน

2 ความปลอดภัยของ
เครื่องจกั ร อุปกรณ์

3 ความปลอดภัยในการ
จัดเกบ็ ขนยา้ ยวสั ดุ

4 ความเป็นระเบียบ
เรียบรอ้ ย 5ส.

5 ความปลอดภยั ในการ
ทางานกบั สารเคมี

6 อาคาร สถานท่ี
ทางออก หนีไฟ

โดย สถาบนั ส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-68-

คมู่ อื

-69- ตัวอย่ำง แผนกำรตรวจติดตำมและวัดผลกำรปฏิบัติงำน เจ

ลำดับ กำรเฝำ้ ระวงั /กำรตรวจวดั เจ
1 Respirable Dust และTotal Dust ในบรรยากาศการทางาน เจ
-Respirable Dust  5 mg/ Nm3 เจ
-TotalDust  15 mg/ Nm3 ผ
2 เสียงเฉลยี่ ตลอดระยะเวลาการทางาน ผ
3 ความเข้มของแสง
4 ความร้อน ผ
5 การตรวจสขุ ภาพของผปู้ ฏิบตั งิ านตามปัจจยั เสีย่ ง ผ
6 การตรวจสอบความปลอดภยั ฯ ท่วั ไป ผ
- แผนกผลิต ผ
- แผนกห้องปฏิบัตกิ าร
- แผนกบุคคล ธรุ การ
- แผนกคลงั สินคา้
7 การสงั เกตการทางานในแตล่ ะแผนก
8 การตรวจสอบเครอื่ งจักรอุปกรณ์
9 การบารงุ รักษาอปุ กรณ์ตามแผน
10 การตรวจสอบการสวมใสอ่ ปุ กรณ์คมุ้ ครองความปลอดภยั สว่ นบุคคล

โดย สถาบนั ส่งเสริมความปลอดภยั อาชวี อนามยั แ

อการปฏิบตั ติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

ผูร้ ับผดิ ชอบ ชว่ งเวลำ งบประมำณ
จา้ หน้าที่ความปลอดภยั ในการทางาน 2 ครัง้ ตอ่ ปี 5000 บาท

จา้ หนา้ ที่ความปลอดภยั ในการทางาน 1 ครั้งตอ่ ปี 3000 บาท
จ้าหน้าทค่ี วามปลอดภัยในการทางาน 1 ครั้งตอ่ ปี 5,000 บาท
จ้าหน้าท่คี วามปลอดภัยในการทางาน 1 คร้ังตอ่ ปี 3,000 บาท
ผู้จัดการฝ่ายบุคคล 1 ครั้งต่อปี 100,000 บาท
ผจู้ ัดการฝ่ายตา่ งๆ 1 ครงั้ ต่อเดอื น

ผู้จดั การฝ่ายตา่ งๆ 1 ครงั้ ตอ่ เดอื น 50,000 บาท
ผ้จู ดั การฝา่ ยซ่อมบารงุ 2 ครั้งต่อปี
ผ้จู ัดการฝา่ ยซ่อมบารุง ตามแผนท่กี าหนด
ผู้จดั การฝา่ ยตา่ งๆ 1 ครั้งตอ่ เดอื น

และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน)

คมู่ ือการปฏิบัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

4.2 กำรสอบสวนอุบัติกำรณ์
(Incident Investigation)

ขอ้ กำหนดท่ี :
4.2 กำรสอบสวนอบุ ัติกำรณ์ (Incident Investigation)

1) องค์กรต้องจัดทาข้ันตอนการดาเนินงานสาหรับการสอบสวนและวิเคราะห์อุบัติการณ์ โดย
1.1) การสอบสวนดังกล่าวจะต้องดาเนินการโดยผู้ท่ีเก่ียวข้องกับอุบัติการณ์ที่เกิดขึ้น และ
ตอ้ งทาในเวลาท่เี หมาะสม
1.2) มีการนามาตรการปฏิบัติการแก้ไข ท่ีได้จากการสอบสวนไปดาเนินการ เพ่ือกาจัด
สาเหตไุ มใ่ หเ้ กิดซ้า
1.3) ผลของการสอบสวนจะต้องมีการสื่อสารใหผ้ ู้ปฏบิ ัติงานในองคก์ รทราบ
1.4) องคก์ รตอ้ งมีการจัดทาและเก็บบันทึกทเ่ี กยี่ วข้อง

แนวทำงข้นั ตอนกำรปฏิบตั ิ :

เรม่ิ /จบกระบวนการ กจิ กรรม เงื่อนไข/การตัดสนิ ใจ เชือ่ มต่อกระบวนการ ความสมั พนั ธแ์ ละทิศทางของกระบวนการ

ลำดับ รำยละเอียด ผู้รับผิดชอบ เอกสำรท่ีเก่ียวขอ้ ง
ผเู้ หน็ เหตุการณ์
1

เกิดอุบตั กิ ารณข์ ้นึ ผู้ประสบเหตหุ รือผเู้ ห็นเหตุการณ์
ต้องแจง้ ไปยังหวั หนา้ งาน

2 หวั หน้างาน แบบฟอรม์ รายงาน
เจา้ หนา้ ทค่ี วาม และสอบสวน
หัวหนา้ งาน / ผรู้ บั ผิดชอบเขา้ ดาเนนิ การเก็บ ปลอดภัยในการ อุบัตกิ ารณ์

รวบรวมหลกั ฐานในท่เี กดิ เหตแุ ละสัมภาษณ์ ผ้ทู ่ี ทางาน

เกี่ยวข้อง

3 ทีมสอบสวน แบบฟอรม์ รายงาน
อบุ ตั ิการณ์ และสอบสวน
ประชมุ เพือ่ ค้นหาสาเหตขุ องการเกิดอบุ ัตเิ หตุ / อุบัติการณ์
อุบตั ิการณ์ และกาหนดมาตรการแกไ้ ข

A

โดย สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-70-

ค่มู อื การปฏิบตั ิตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ลำดับ รำยละเอยี ด ผู้รบั ผิดชอบ เอกสำรทเี่ ก่ียวขอ้ ง
ทมี สอบสวน
4A อุบัติการณ์
ผู้บรหิ ารระดับสูง
นาเสนอมาตรการในการแกไ้ ขไปยงั ผจู้ ดั การแผนก
ผบู้ งั คบั บญั ชาตามลาดบั ขน้ั เพื่อให้มีการ

เสนอแนะและส่ังการ

5 ผูบ้ รหิ ารระดบั สงู

กาหนดผู้รบั ผดิ ชอบในการแกไ้ ขสาเหตขุ อง
อุบัติการณ์ตามมาตรการทีก่ าหนดไว้

6 ผู้ทไี่ ด้รบั มอบหมาย

ผรู้ ับผดิ ชอบดาเนนิ การตามมาตรการแก้ไข เจ้าหนา้ ที่ความ
ท่ีกาหนดไว้ ปลอดภยั ในการ

7 ทางาน

ตรวจสอบการปฏบิ ตั ติ าม เจา้ หนา้ ทค่ี วาม
มาตรการแกไ้ ข ปลอดภยั ในการ

ไมใ่ ช่ ทางาน
ใช่

8

ดาเนินการสือ่ สารผลการสอบสวน
อบุ ตั กิ ารณ์และมาตรการแก้ไขไปยัง

พนักงานทเี่ ก่ยี วขอ้ ง

หลักกำรในกำรสอบสวนอุบัตกิ ำรณ์
เมื่อมเี หตุการณท์ เี่ ป็นอุบัตกิ ารณเ์ กิดขึ้น ควรปฏิบัติตามหลกั การดังน้ี
1. ต้องจัดการสอบสวนทันที เพราะถ้าปล่อยทิ้งไว้นานพยานหลักฐานต่างๆ อาจถูกทาลายหรือ

เปลี่ยนแปลงไป ข้อมูลที่จะใช้ในการสอบสวนจะคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริง ทาให้ผลสรุปของการ
สอบสวนเป็นผลสรุปทไ่ี มถ่ กู ตอ้ ง

โดย สถาบนั สง่ เสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-71-

คูม่ อื การปฏิบัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

2. ตรวจสอบและสงั เกตสภาพความเป็นจรงิ ทเ่ี กิดข้นึ เช่น ในกรณีที่พบเหตุการณ์ท่ีเกิดอุบัติการณ์ จะต้อง
ตรวจสอบสภาพความเป็นจริงท่ีเกิดข้ึน และให้การช่วยเหลือผู้บาดเจ็บทันทีและรักษาสภาพเดิมนั้นไว้
ห้ามเคล่อื นยา้ ย เปน็ ต้น

3. ตัดสินใจโดยใช้ประสบการณ์จากการสอบสวนและวิเคราะห์อุบัติเหตุในอดีตที่ผ่านมา ผู้สอบสวน
จะต้องมีประสบการณ์ในการสอบสวนมาก่อน แล้วใช้ประสบการณ์ในอดีตต้ังเป็นสมมุติฐานข้ึนแล้ว
สอบสวนวเิ คราะห์หาสาเหตุ

ขั้นตอนในกำรสอบสวนอบุ ัติกำรณ์

ข้ันตอนที่สาคญั ในการสอบสวนอุบัตกิ ารณ์ มดี งั ตอ่ ไปน้ี

1. เมื่อเกดิ อุบตั ิการณข์ ้นึ ผพู้ บเหตุต้องรบี แจง้ ให้หวั หน้างานทราบ เม่ือหัวหน้างานทราบจะต้องแจ้งต่อผู้มี

หน้าท่สี อบสวนตามระดับความรนุ แรงของอุบตั ิการณ์

2. หัวหน้างานเมื่อได้รับแจ้งแล้ว ให้รีบไปที่สถานท่ีเกิดเหตุพร้อมปากกา และ แบบฟอร์มบันทึกสอบสวน

อุบัติการณ์ กล้องถ่ายรูป และตรวจสอบสถานท่ีเกิดเหตุด้วยตนเอง พร้อมท้ังให้ผู้ท่ีเห็นเหตุการณ์เล่า

เหตกุ ารณใ์ ห้ฟงั เบือ้ งตน้

3. สอบสวน/สมั ภาษณ์ พนกั งานท่ีประสบเหตหุ รอื ผ้เู หน็ เหตกุ ารณใ์ หม้ ากทสี่ ุด โดยยึดหลกั การสอบสวน

6 ประเด็น คือ

WHAT อะไร? - เกิดอะไรขึ้น

WHO ใครบ้าง? - ใครไดร้ ับบาดเจบ็ ใครเห็นเหตุการณอ์ กี บา้ ง

WHERE ท่ไี หน? - สถานท่ีเกิดเหตุ หรอื บริเวณท่ีเกิดเหตุ

WHEN เม่ือไหร?่ - เวลาท่ีเกดิ เหตุ

WHY ทาไม? - ทาไมจงึ เกิดเหตกุ ารณ์น้นั ข้นึ

HOW อยา่ งไร? - ไดร้ ับบาดเจบ็ อย่างไร จะปอ้ งกนั เหตุนน้ั ได้อย่างไร

4. ถ่ายภาพหรือเขียนภาพ สถานท่ีเกดิ เหตอุ ย่างชดั เจน เพ่อื นามาประกอบการสอบสวนและวิเคราะห์

5. ตรวจสอบข้อมูลเพ่ิมเติม เช่น มาตรฐานการทางาน รายงานการตรวจความปลอดภัย การซ่อมบารุง

ตลอดจนการฝกึ อบรม

6. บันทึกผลการสอบสวนลงแบบสอบสวนอุบัติการณ์

7. นาผลการสอบสวนไปดาเนนิ การวิเคราะห์หาสาเหตขุ องอุบัติการณ์ต่อไป

8. ทมี สอบสวนอบุ ตั กิ ารณป์ ระชุมเพือ่ ค้นหาสาเหตแุ ละกาหนดมาตรการในการแกไ้ ข

9. นามาตรการในการแกไ้ ขสาเหตขุ องอุบัติการณ์ไปดาเนนิ การ

10. ติดตามผลการดาเนนิ การตามมาตรการแกไ้ ข

โดย สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-72-

คู่มอื การปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

ตัวอย่ำงที่ 1 แบบรำยงำนและสอบสวนอบุ ตั กิ ำรณ์ หน้า 1/4

รายงานเลขที่ : เวลา :

วันท่ีเกดิ เหตุ :

สถานทเ่ี กดิ เหตุ :

วันทสี่ อบสวน : เวลา :

1. ประเภทของเหตุกำรณ์ : 2. ระดับควำมรุนแรง
 อบุ ตั เิ หตุเลก็ น้อย หรอื ขน้ั ปฐมพยาบาล
 บาดเจ็บ  ระเบดิ

 เจ็บป่วย  ทรัพย์สนิ เสียหาย  อบุ ัตเิ หตุรนุ แรง หรอื ข้ันหยดุ งาน

 สารเคมหี กรว่ั ไหล  เหตุการณเ์ กอื บเกิดอุบตั ิเหตุ  ทรัพย์สินเสยี หายมูลคา่ ตา่ กวา่ 5 พันบาท

 ไฟไหม้  อื่นๆ ระบุ____________________  ทรพั ย์สินเสยี หายมูลคา่ มากกวา่ 5 พันบาท

3. รำยละเอยี ดของผบู้ ำดเจ็บ / เจ็บปว่ ย

ชือ่ -สกลุ : หน่วยงาน :

ตาแหน่งงาน : หนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ :

อายุผูบ้ าดเจ็บ : ลักษณะของการ อายุงาน : จานวนวนั หยุด ค่าใชจ้ า่ ยในการ
บาดเจบ็ /เจ็บปว่ ย งาน (วนั ) รกั ษาพยาบาล
สว่ นของรา่ งกายทไ่ี ดร้ ับ แหล่งหรอื สงิ่ ทที่ าให้
บาดเจ็บ/เจ็บปว่ ย ได้รับบาดเจบ็

4. รำยละเอยี ดกำรหกร่วั ไหลของสำรเคมี

ช่อื สารเคมี ประเภทสารเคมี ปรมิ าณทห่ี ก บรเิ วณท่หี กรวั่ ไหล มูลค่าความ
รัว่ ไหล เสียหาย

โดย สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-73-

คู่มอื การปฏิบตั ติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

หน้า 2 / 4

5. รำยละเอียดกำรเกดิ ไฟไหม้ / ระเบิด แหล่งท่ที าใหเ้ กดิ ความ มลู ค่าความเสยี หาย
อปุ กรณ์ / บรเิ วณเกดิ เหตุ ลกั ษณะความเสียหาย เสียหาย

6. รำยละเอยี ดทรพั ย์สนิ เสียหำย

ทรพั ย์สินที่ได้รบั ความ ลักษณะความเสียหาย แหล่งที่ทาใหเ้ กดิ ความ มูลคา่ ความเสยี หาย
เสยี หาย เสยี หาย

7. รำยละเอียดเหตกุ ำรณเ์ กือบเกิดอุบัตเิ หตุ

รายละเอยี ดเหตกุ ารณ์ สถานที่เกดิ เหตกุ ารณ์ สาเหตุหรอื สง่ิ ที่ทาใหเ้ กิดเหตุการณ์

8. รำยละเอยี ดกำรเกดิ อุบตั ิเหตุ รูปภำพประกอบกำรเกิดอุบตั กิ ำรณ์

ผ้เู ขียนรำยงำน : ตำแหนง่ : หนว่ ยงำน:

โดย สถาบนั สง่ เสริมความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-74-

คู่มอื การปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

หน้า 3/4

9. กำรวิเครำะหห์ ำสำเหตขุ องอบุ ตั เิ หตุ / เหตกุ ำรณเ์ กอื บเกดิ อบุ ัตเิ หตุ

สำเหตเุ บ้อื งตน้ หรือสำเหตุในขณะนนั้

กำรปฏบิ ัตทิ ่ตี ่ำกวำ่ มำตรฐำน สภำพกำรณท์ ่ีตำ่ กวำ่ มำตรฐำน

สำเหตพุ นื้ ฐำน ปัจจัยในงำน
ปจั จยั ส่วนบคุ คล

10. กำรดำเนินกำรแกไ้ ขและปอ้ งกนั กำรเกดิ อบุ ัตเิ หตุ / เหตกุ ำรณเ์ กอื บเกดิ อบุ ตั ิเหตุ

ท่ี รำยกำรแกไ้ ขและป้องกัน ผู้รับผดิ ชอบ หนว่ ยงำน กำหนดเสร็จ

ลงชื่อผู้สอบสวนอบุ ตั ิกำรณ์ ตำแหน่ง หนว่ ยงำน
ท่ี ชอ่ื -สกลุ

โดย สถาบนั สง่ เสริมความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-75-

คมู่ ือการปฏบิ ัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก
หนา้ 4/4

11. ขอ้ คดิ เห็นและขอ้ เสนอแนะจำกผูบ้ งั คบั บญั ชำ / ผู้บรหิ ำร

ลงชื่อผู้บงั คบั บัญชำ / ผูบ้ รหิ ำร : วนั ที่ :
12. กำรติดตำมผลกำรแกไ้ ข ปรบั ปรุง และป้องกัน
ตดิ ตำมคร้ังท่ี วนั ที่ ผลกำรติดตำม ผตู้ ดิ ตำม

โดย สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-76-

คูม่ อื การปฏบิ ัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ตัวอยำ่ งที่ 2 แบบรำยงำนและสอบสวนอุบัติกำรณ์

หน้า 1/2

ส่วนท่ี 1 ข้อมลู ผู้ประสบอันตรำย เจ็บป่วย หรือสูญหำย
1. ช่ือผปู้ ระสบอนั ตราย (นาย,นาง,นางสาว)...............................................................อาย.ุ ............ ปี

ภมู ลิ าเนาบา้ นเลขที่.........................หมู่ที่................ตรอก/ซอย.......................ถนน.......................

ตาบล/แขวง......................อาเภอ/เขต....................จังหวัด........................ รหสั ไปรษณยี ์.................

โทรศัพท์.................................เลขทบี่ ัตรประจาตัวประชาชน....................................

2. วัน เดือน ปี ท่ี เรมิ่ เข้าทางาน................................อายงุ าน………….สงั กัดหน่วยงาน………………

3. วนั ท่เี กิดเหตุ……………………………เวลา………………รายงานเมอ่ื วนั ที่…………………………

4. สถานที่เกิดเหตุ………………………………………………………………………………………….

5. ตาแหน่งหนา้ ท่ขี ณะประสบอันตราย เจ็บปว่ ย หรอื สญู หาย.............................................................

6. สว่ นของร่างกายทีไ่ ด้รบั บาดเจ็บ…………………………………………………………………………

7. จานวนวันหยดุ งาน………………………………………………………………………………………

ส่วนที่ 2 รำยละเอียดกำรเกดิ อุบตั เิ หตุ / เหตุกำรณเ์ กอื บเกดิ อุบัตเิ หตุ
1. รายละเอียดการเกิดเหตุ (พร้อมภาพประกอบ) ………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

2. ลักษณะการบาดเจบ็ ความเสียหาย และความรุนแรง

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

โดย สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-77-

คมู่ อื การปฏิบัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

หน้า 2/2
ส่วนที่ 3 กำรวเิ ครำะหส์ ำเหตขุ องอบุ ัติเหตุ / เหตกุ ำรณ์เกือบเกดิ อบุ ัตเิ หตุของทีมสอบสวน
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
สว่ นที่ 4 ขอ้ เสนอแนะกำรแก้ไข ปรับปรุงและป้องกนั กำรเกิดซ้ำ
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
ลงชื่อผูร้ ายงาน……………………………………….ตาแหนง่ ………………………วันท่ี……………
ลงช่ือผู้สอบสวน………………………………………ตาแหน่ง………………………วนั ที่…………...
ลงชอ่ื ผ้สู อบสวน………………………………………ตาแหนง่ ………………………วนั ท่ี…………...
ลงช่อื ผู้สอบสวน………………………………………ตาแหน่ง………………………วนั ที่…………...
ลงชื่อผสู้ อบสวน………………………………………ตาแหนง่ ………………………วนั ที่…………...
ลงชอ่ื ผู้บริหาร…………………………………………ตาแหนง่ ………………………วนั ท่ี…………...

โดย สถาบนั สง่ เสรมิ ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-78-

คู่มือการปฏบิ ตั ติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

4.3 กำรแกไ้ ข กำรปฏบิ ตั กิ ำรแก้ไขและกำรปฏิบัติกำรป้องกนั
(Correction , Corrective Action and Preventive Action)

ข้อกำหนดที่ :
4.3 กำรแก้ไข กำรปฏิบัติกำรแก้ไขและกำรปฏิบัติกำรป้องกัน (Correction , Corrective

Action and Preventive Action)
1) องค์กรต้องจัดทาขั้นตอนการดาเนินงานสาหรับการแก้ไข ปฏิบัติการแก้ไขความไม่

สอดคล้องที่เกิดข้ึนและการปฏิบัติการป้องกันแนวโน้มความไม่สอดคล้องที่อาจจะเกิดขึ้น
โดยครอบคลมุ ถงึ 
1.1) การแก้ไขความไมส่ อดคลอ้ งท่ีพบ
1.2) การชบ้ี ่งและวิเคราะห์สาเหตุของความไมส่ อดคล้องกับข้อกาหนด และดาเนินการ

ปฏบิ ตั ิการแกไ้ ข เพื่อหลกี เลย่ี งการเกดิ ซ้า
1.3) การช้ีบ่งและวิเคราะห์สาเหตุของแนวโน้มที่จะทาให้เกิดความไม่สอดคล้องตาม

ข้อกาหนดและดาเนินการปฏิบัติการป้องกัน เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความไม่
สอดคล้องข้นึ 
1.4) ทบทวนประสทิ ธิผลในการปฏบิ ตั ิการแกไ้ ขและการปฏิบัตกิ ารป้องกนั 
1.5) สอื่ สารผลการปฏิบัตกิ ารแก้ไขและการปฏบิ ัติการป้องกัน
1.6) องคก์ รต้องมีการจัดทาและเกบ็ บนั ทึกทเี่ กย่ี วข้อง

แนวทำงข้นั ตอนกำรปฏบิ ัติ :

เรมิ่ /จบกระบวนการ กิจกรรม เง่ือนไข/การตดั สินใจ เช่อื มต่อกระบวนการ ความสมั พนั ธ์และทิศทางของกระบวนการ

ลำดบั รำยละเอยี ด ผรู้ บั ผิดชอบ เอกสำรทเ่ี กย่ี วขอ้ ง
ผูต้ รวจประเมิน
1
ภายใน
ผ้พู บความไม่สอดคลอ้ งตามข้อกาหนดจากการ ผปู้ ฏิบตั งิ าน
ตรวจประเมิน การเฝา้ ระวังและวดั ผลการปฏิบตั ิงาน
หรือจากการรอ้ งเรยี น แจง้ ไปยัง ผ้แู ทนฝ่ายบรหิ ารฯ

A

โดย สถาบนั ส่งเสริมความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-79-

คู่มือการปฏบิ ตั ติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

ลำดับ รำยละเอียด ผ้รู ับผดิ ชอบ เอกสำรทเ่ี กยี่ วขอ้ ง
ผแู้ ทนฝา่ ยบริหารฯ -แบบรายงานความ
2A ไม่สอดคล้องตาม
ขอ้ กาหนด
ผู้แทนฝ่ายบริหารฯ ตรวจสอบรายงานความไม่ -แบบทะเบียนความ
สอดคล้องตามข้อกาหนดและข้ึนทะเบยี นความ ไมส่ อดคล้องตาม
ข้อกาหนด
ไม่สอดคลอ้ งดงั กล่าว

3 ผจู้ ัดการฝา่ ย

หนว่ ยงานที่มีความไมส่ อดคลอ้ งตามข้อกาหนด หวั หนา้ งาน

ระบสุ าเหตุ แนวทางการแกไ้ ข วันท่ีแกไ้ ขเสร็จ และ

การป้องกันการเกดิ ซา้

4 ผจู้ ัดการฝา่ ย

ส่งใบรายงานความไม่สอดคล้องตามขอ้ กาหนดไป
ยงั ผูแ้ ทนฝา่ ยบรหิ ารฯ

5 ผูแ้ ทนฝา่ ยบริหารฯ

ผูแ้ ทนฝา่ ยบรหิ ารฯ ลงรายละเอยี ดผรู้ บั ผิดชอบ
แก้ไขและวันทแี่ ลว้ เสร็จในทะเบียนความไม่

สอดคล้องตามขอ้ กาหนด

6 ผู้จัดการฝา่ ย
หวั หน้างาน
ผรู้ ับผิดชอบแกไ้ ขดาเนินการแก้ไขและปอ้ งกนั
ความไมส่ อดคล้องตามข้อกาหนด

7 ผแู้ ทนฝา่ ยบริหารฯ
ผู้แทนฝ่ายบริหาร
ตรวจติดตามการแกไ้ ข
และป้องกัน

ไมใ่ ช่ ใช่

8

ปิดใบรายงานความไมส่ อดคลอ้ งตาม
ข้อกาหนด

โดย สถาบนั สง่ เสริมความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-80-

ตัวอย่ำง ค่มู อื การปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

แบบรำยงำนควำมไม่สอดคลอ้ งตำมขอ้ กำหนด

ข้อบกพ ่รอง แบบรายงานความไม่สอดคลอ้ งตามข้อกาหนด
หนว่ ยงำน/สถำนท่ี/กจิ กรรมที่ไมเ่ ป็นไปตำมข้อกำหนด :
ตรวจสอบพบถังดับเพลิงคาร์บอนไดออกไซด์ จานวน 2 ถัง หมายเลข F-004 และ F-021 ท่ี
บรเิ วณอาคารคลังพสั ดุ ไม่มีการลงผลการตรวจสอบที่ป้ายแสดงผลการตรวจสอบที่ติดอยู่กับถัง
ดับเพลิงท้ัง 2 ถัง ในเดือนพฤษภาคม 2556 และเดือนมิถุนายน 2556 ที่ผ่านมา ซึ่งในระเบียบ
ปฏบิ ัติงานเรอ่ื ง “การตรวจสอบอปุ กรณ์ตอบโตภ้ าวะฉกุ เฉิน” (P-007)ข้อ 4.4.2 ระบุให้เจ้าหน้าที่
ความปลอดภัยในการทางานระดับวิชาชีพตรวจสอบถังดับเพลิงคาร์บอนไดออกไซด์เดือนละ 1
ครัง้

ผตู้ รวจพบ : นายจักรพันธ์ บุญยนื วันทพ่ี บ : 25 มถิ นุ ายน 2556

สำเหตุ : เนอื่ งจากมีการย้ายพนกั งานที่ทาหนา้ ทีใ่ นการตรวจสอบถังดับเพลิงไปทางานยังแผนก

อื่น และไมม่ ีการมอบหมายใหพ้ นกั งานคนอนื่ ทาหน้าท่ีในการตรวจสอบแทน

การแก้ไขและ ้ปอง ักน กำรแก้ไข : ตรวจสอบถังดับเพลิงในบริเวณอาคารคลังพัสดุให้ครบถ้วน และลงบันทึกในป้าย
แสดงผลการตรวจสอบ

วันทแี่ ก้ไขเสร็จ : 30 มถิ ุนายน 2556
กำรป้องกัน : มอบหมายให้หัวหน้างานทาการตรวจสอบว่ามีการตรวจสอบถังดับเพลิงเป็น
ประจาตามแผนท่กี าหนดไว้

การ ิตดตามผล ผรู้ ับผิดชอบ : นายสญั ญา แสนดี
 ดาเนินการแกไ้ ขและป้องกันแลว้ เสร็จ
 ดาเนนิ การแก้ไขและปอ้ งกนั ไม่สมบรู ณ์

( ) รอการตรวจสอบอกี คร้ัง เมอ่ื …………………………………………………………..
( ) ออกแบบรายงานความไมส่ อดคล้องตามข้อกาหนดใหม่……………………………...

ผู้ตรวจ : นายนพิ ล คุณอนันต์ วนั ที่ 30 มิ.ย. 2556

โดย สถาบันสง่ เสริมความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)
-81-

ค่มู อื

ตวั อย่ำง แบบทะเบียนควำมไมส่ อดคล้องตำมข้อกำหนด

แบบทะเบยี นควำมไม่สอดคลอ้ งตำมขอ้

ลาดับท่ี เลขที่ ปัญหาทพี่ บ ผตู้ รวจสอบ

-82-

โดย สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภัย อาชีวอนามัย แ

อการปฏบิ ัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก

อกำหนด หนำ้ ท.ี่ ...................................
หนว่ ยงานท่ี
รบั ผดิ ชอบ กาหนดเสรจ็ วันตรวจติดตาม สถานะ หมายเหตุ
ปิด ไมป่ ิด

และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องคก์ ารมหาชน)

คูม่ อื การปฏบิ ตั ติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

4.4 กำรตรวจประเมินภำยใน
(Internal Audit)

ข้อกำหนดท่ี :
4.4 กำรตรวจประเมนิ ภำยใน (Internal Audit)

1) องค์กรต้องมีการตรวจประเมินภายในระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ
สภาพแวดล้อมในการทางาน เพอ่ื 
1.1) ตรวจสอบว่ามีระบบและองค์ประกอบของระบบฯ มีความเพียงพอ มีการนาไป
ปฏิบตั ิอยา่ งเหมาะสมและสามารถรักษาระบบไว้ได้
1.2) พิจารณาว่าระบบมาตรฐานฯ มีประสิทธิผลเป็นไปตามนโยบายและวัตถุประสงค์
ขององคก์ ร

2) องค์กรต้องจัดทาข้ันตอนการดาเนินงานในการตรวจประเมินภายใน เพ่ือกาหนด
ความสามารถของผู้ตรวจประเมิน ขอบเขต ความถี่ วิธีการ และการรายงานผลการตรวจ
ประเมนิ ภายใน

3) ผู้ตรวจประเมินภายในจะต้องมีความเป็นกลาง โดยเป็นอิสระจากกิจกรรมที่ตรวจประเมิน



4) องคก์ รตอ้ งจัดทาและเก็บบนั ทึกทเี่ กี่ยวข้อง

แนวทำงขั้นตอนกำรปฏบิ ัติ :

เริม่ /จบกระบวนการ กิจกรรม เงื่อนไข/การตดั สินใจ เชอื่ มต่อกระบวนการ ความสัมพันธ์และทศิ ทางของกระบวนการ

ลำดับ รำยละเอยี ด ผู้รบั ผิดชอบ เอกสำรทีเ่ ก่ยี วขอ้ ง
จัดทาแผนตรวจประเมนิ ภายใน ผแู้ ทนฝ่ายบรหิ าร แบบฟอรม์ แผนตรวจ
1 ประเมนิ ภายใน

2 ผบู้ ริหารสูงสดุ

ไมใ่ ช่ พิจารณาอนุมตั ิ

A ใช่

โดย สถาบันสง่ เสรมิ ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)
-83-

คมู่ อื การปฏบิ ตั ิตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ลำดับ รำยละเอยี ด ผรู้ ับผิดชอบ เอกสำรท่เี ก่ียวขอ้ ง
ผแู้ ทนฝา่ ยบริหาร
3A

กาหนดทมี ผตู้ รวจประเมินท่ผี า่ นการอบรม
เรยี บร้อยแลว้

4 ผ้แู ทนฝ่ายบรหิ าร

กาหนดผ้ตู รวจประเมินและขอบข่ายการตรวจ

ประเมนิ ใหค้ รอบคลมุ ทกุ กจิ กรรม

5 ผู้ตรวจประเมนิ แบบรายการ การ
ดาเนินการตรวจประเมินตามแผนทีก่ าหนดไว้
ภายใน ตรวจประเมิน

(Audit Checklist)

6 ผตู้ รวจประเมิน แบบรายงานผลการ

จดั ทารายงานผลตรวจประเมินใหก้ ับ ภายใน ตรวจประเมินภายใน

ผ้แู ทนฝา่ ยบรหิ าร หวั หน้าผูต้ รวจ
ประเมินภายใน

กำรจดั ทำแผนตรวจประเมนิ ภำยใน
จดั ทาแผนตรวจประเมินภายใน โดยการจัดทาแผนตรวจประเมินจะตอ้ งพจิ ารณาถงึ สิ่งต่างๆ ดังนี้
1. จะต้องมีการตรวจประเมินภายในให้ครบทุกกิจกรรมท่ีอยู่ในขอบข่ายของระบบมาตรฐานความ

ปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
2. ความถี่ในการตรวจประเมิน ให้พิจารณาตามความเหมาะสมสาหรับแต่ละองค์กร โดยในช่วงแรกจะมี

การตรวจประเมนิ ภายในบอ่ ยคร้ัง แต่เม่ือระบบมีประสิทธิผลแล้วก็สามารถที่จะลดความถ่ีในการตรวจ
ประเมนิ ภายในลง แต่ท้งั น้ี ไมค่ วรจะน้อยกวา่ ปีละ 2 คร้ัง เพราะจะถือว่าเป็นระยะเวลาท่ีห่างจนเกินไป
นอกจากน้จี ะต้องพิจารณาถงึ
 กิจกรรมท่ีมีความเสยี่ งสงู จะตอ้ งได้รับการตรวจประเมนิ มากกว่ากิจกรรมอ่ืนๆ
 ผลการตรวจประเมนิ ในครัง้ ทผี่ า่ นมา หากพบว่ามีข้อบกพร่องจากการตรวจประเมินมากก็จาเป็นท่ี

จะต้องเพิม่ ความถใี่ นการตรวจประเมนิ

โดย สถาบันสง่ เสริมความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน)
-84-

คมู่ ือการปฏบิ ัตติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

3. รายละเอียดในแผนการตรวจประเมนิ ภายใน ควรจะมีรายละเอียดดงั ตอ่ ไปนี้
 หน่วยงานทีถ่ ูกตรวจ และผู้รบั ผดิ ชอบ
 วนั เวลา สถานที่ และระยะเวลาทจ่ี ะไปทาการตรวจประเมินในแตล่ ะหนว่ ยงาน
 ข้อกาหนดต่างๆ ของระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการ
ทางาน สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเล็ก ท่จี ะทาการตรวจประเมนิ
 รายชอื่ คณะผ้ตู รวจประเมนิ

กำรคัดเลอื กผ้ตู รวจประเมินภำยใน
การคัดเลอื กและแตง่ ตงั้ ผู้ตรวจประเมนิ ภายใน โดยคณุ สมบตั ิทสี่ าคัญของผู้ตรวจประเมนิ ภายใน คือ
1. มีความรแู้ ละความสามารถในการตรวจติดตาม ในกรณีผู้ตรวจตดิ ตามภายใน อาจอา้ งอิงใบรับรอง

ผ่านการฝึกอบรม
2. มีความอสิ ระไม่ขน้ึ กับพ้นื ทีท่ ่ีไดร้ ับมอบหมายในการตรวจตดิ ตาม เช่น แผนกผลิต จะไมต่ รวจติดตาม

แผนกตนเอง แต่อาจไปตรวจตดิ ตามแผนกเตรียมวัตถดุ ิบ หรอื แผนกช่างแทน เปน็ ต้น
3. มีความซ่อื ตรง ซ่ือสตั ย์ กลา้ ระบสุ ่ิงทีไ่ ม่ถูกต้อง หรือกล้าเสนอแนะการปฏิบัตทิ ่ีดยี ง่ิ ขน้ึ
4. มคี วามเปน็ ผู้นา
5. มคี วามสามารถในการส่ือสาร การตง้ั คาถามท่ีตรงประเด็น และนาไปสู่ข้อมลู สาคัญ
6. และเมอื่ ทาการคัดเลอื กผู้ตรวจประเมินภายในแล้ว ในทีมผู้ตรวจประเมินภายในจาเปน็ ต้องมีหัวหน้า

ผ้ตู รวจประเมินภายใน ซึง่ รับผดิ ชอบการตรวจติตตามท้ังหมดในองคก์ ร
หน้ำท่ขี องผ้ตู รวจประเมนิ
1. หนำ้ ที่ของผู้หัวหนำ้ ผู้ตรวจประเมินภำยใน (Lead Auditor)

 วางแผนการตรวจตดิ ตาม
 คัดเลือกและเป็นผนู้ าในการตรวจตดิ ตาม
 รวบรวมข้อมลู เบื้องตน้ ที่จาเปน็
 ตรวจสอบความสอดคล้องของข้อกาหนดตามระบบมาตรฐานฯ
 ตรวจตดิ ตามและรายงานผล
 รวบรวมเอกสารทเ่ี กี่ยวขอ้ ง
2. หน้ำทข่ี องผูต้ รวจประเมนิ ภำยใน
 รวบรวมและวิเคราะหผ์ ลการตรวจตดิ ตาม
 เตรียมเอกสารประกอบการตรวจติดตาม
 เขยี นรายงานผลการตรวจติดตาม

โดย สถาบันสง่ เสริมความปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)

-85-

คู่มอื การปฏบิ ัติตาม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

กำรอบรมผ้ตู รวจประเมินภำยใน
การจัดอบรมผู้ตรวจประเมินภายใน องค์กรจะต้องมีการจัดอบรมให้ความรู้เก่ียวกับข้อกาหนดของระบบ
มาตรฐานความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน และหลักการในการตรวจ
ประเมินภายใน ใหก้ บั ผ้ตู รวจประเมนิ ภายใน และจะต้องมีการประเมินความรู้ ความเข้าใจของผู้เข้ารับการ
ฝึกอบรมดว้ ย
กำรตรวจประเมินภำยใน
1. จดั ใหม้ กี ารตรวจประเมินภายในตามแผนทก่ี าหนดไว้ โดยในการตรวจประเมินจะต้องจดั ทา

กาหนดการตรวจประเมินให้ครอบคลุมหัวขอ้ ต่อไปนี้
 การเปิดประชุม
 พ้ืนท่ใี นการตรวจตดิ ตาม ผู้ตรวจติดตามแตล่ ะพนื้ ที่ กาหนดเวลาท่ีแนน่ อน
 การยืนยันความถูกต้องของผลการตรวจติดตาม
 การประเมนิ สิง่ ทพี่ บ
 การปิดประชุม
2. เม่อื ทมี ตรวจประเมินภายในได้ทาการตรวจประเมินตามแผนทก่ี าหนดไว้แล้ว ก็จะต้องมีการจัดทา
รายงานผลการตรวจประเมนิ ภายในโดยหวั หน้าผู้ตรวจประเมนิ ภายใน ซ่งึ ควรมีข้อมูลดงั นี้
 หนว่ ยงานที่ถกู ตรวจ/ผู้รับผิดชอบ
 วนั ที่ทาการตรวจประเมินภายใน
 รายชื่อผู้ตรวจประเมนิ ภายใน
 สรปุ ความไมส่ อดคล้องทพี่ บ
 สรุปความเหน็ ของทมี ผตู้ รวจประเมนิ ภายใน ทเ่ี กีย่ วกับประสทิ ธผิ ลของการดาเนนิ งาน และจัดสง่

รายงานผลการตรวจประเมนิ ภายในให้กับหนว่ ยงานทถ่ี ูกตรวจและตัวแทนฝ่ายบริหารดา้ นความ
ปลอดภัย อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน

โดย สถาบันส่งเสรมิ ความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน (องค์การมหาชน)
-86-

คู่มอื การปฏบิ ตั ติ าม ระบบมาตรฐานความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมในการทางาน
สาหรบั สถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ตัวอยำ่ ง แผนกำรตรวจประเมินภำยใน

มำตรฐำนกำรตรวจประเมนิ :

บริษทั : อาหารเกษตร จากัด ระบบมาตรฐานความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมใน

การทางาน สาหรับสถานประกอบกจิ การขนาดกลางและขนาดเลก็

ขอบเขต : โรงงาน 1

วันท่ี เวลำ ทีม 1 ทีม 2 ทมี 3

11 ธ.ค. 2556 08.30-08.45 น. เปิดประชุม
08.45-12.00 น.
- นโยบายความ - การควบคมุ การ - การปฏบิ ตั กิ ารแก้ไข

ปลอดภยั ฯ ปฏิบัติงาน และการปฏิบตั กิ าร

- ความสามารถและ - การเตรียมความ ปอ้ งกัน

การฝกึ อบรม พร้อมและการตอบโต้ - การตรวจประเมนิ

- การชี้บง่ อันตรายและ ภาวะฉุกเฉิน ภายใน

ประเมินความเส่ียง

13.00-16.00 น. - วตั ถปุ ระสงค์และ - การตรวจตดิ ตามและ - การทบทวนการ

16.00-16.30 น. แผนงาน วดั ผลการปฏบิ ตั งิ าน จัดการ
16.30-16.45 น.
- การส่อื สาร - การสอบสวน - การดาเนนิ การ

- การจดั ทาเอกสาร อบุ ัตกิ ารณ์ ปรบั ปรงุ อย่างต่อเนือ่ ง

รวบรวมขอ้ มลู และสรุปผล (โดยทีมผูต้ รวจตดิ ตามภายใน)

ปดิ ประชุม

โดย สถาบันส่งเสริมความปลอดภยั อาชีวอนามยั และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน (องค์การมหาชน)
-87-

คู่มอื

ตัวอยำ่ ง แบบรำยกำรกำรตรวจประเมิน

ขน้ั ตอน/วิธกี ารปฏบิ ัติงาน : รำยกำรกำรตรวจประเมนิ (Check
รหสั เอกสาร :
หน่วยงานทรี่ ับการต
รำยกำรทีต่ รวจประเมนิ ชอ่ื ตัวแทนหนว่ ยงาน
หลกั ฐำนท่ใี ชอ้ ้ำงองิ

-88-

หมำยเหตุ : C = CONFORMANCE NC = NON-CONFORMANCE

สอดคลอ้ ง ไมส่ อดคล้อง

โดย สถาบนั สง่ เสริมความปลอดภัย อาชีวอนามยั แ