Bhagwat Gita Better Font

The vanished gods to me appear;
And one to me are shame and fame.

They reckon ill who leave me out;
When me they fly, I am the wings;
I am the doubter and the doubt,
I am the hymn the Brahmin sings.

The strong gods pine for my abode,
And pine in vain the sacred Seven;
But thou, meek lover of the good!
Find me, and turn thy back on heaven.

ଆଜି ପାଈଁ ଏତକି .ି
ॐ असतो मा सGगमय ।
तमसो मा IयोJतगम7 य ।
मKृ योमा7 अमतृ ं गमय ।
ॐ शाि?तः शाि?तः शाि?तः

ନମ•ାର ଦନି ାw ୨୯ ଜୁନ ୨୦୧୯ ରବବି ାର, ଗୀତ ଅ#ାୟ ୨ େ<ାକ ୨୦

ବାସେୁ ଦବ ¿ତମଂ େଦବମଂ କଂସ ଚାରୁ ନ ମଦ4ନମ
େଦବକୀ ପରମାନpମଂ କୃš: ବେp ଜଗତଗୁରୁ ଃମଂ

© Prabir Mishra 70

ମୁ ˜ୀକୃš wୁ ନଜି ˜Aା ଅପଣ4 କରୁ ଛ,ି ବାସେୁ ଦବw \ିୟ ପÙୁ , ଯିଏ ର›ାସ
କଂଶ ଏବଂ ଚାଣୁର କୁ ଵଧ କର©ି େଲ| ଯିଏ କି ମାତା େଦବକୀ wୁ ପରମ ସଖୁ
େଦଉ©େଲ, ଯିଏ କି \କ¡ତ ରୂ ପେର ସାରା ବ²ି ÌÍାÜ ର ଗୁରୁ

ଗତକାଲି ଆେମ ବଚି ାର କରୁ ©େଲ, ଅ\େମୟ ର ଅଥ4 କଣ ? ସଦା \=ଳତି ର
ଅଥ4 କଣ ? ଆେମ ଆଗରୁ ବଚି ାର କର©ି ଲୁ , େଯପରି ଏକ ସଗୁ Êତି ଫୁ ଲ ସାରା.
ବାତାବରଣ େର ସଗୁ Ê ବ¨ି ାର କେର େସହପି ରି ଆ?ା ଶରୀର ମ#େର େଚତନା
ସŽୃ ି କେର. ଶରୀର ›ୟ ପୟ4q ଏହି ଆ?ା ଶରୀର କୁ େଚତନା ମା#ମେର ସଦା
ସବ4ଦା ଶରୀର ର \ତ,କ ଅଂଶ କୁ ଏକ ଧାରା େର େଯାଡି ରÂଥାଏ

େ<ାକ ୨୦ େର ଆ?ା ର ବାହ, ¿ରୂ ପ ଉପେର ଚଚ4ା କରାଯାଇଛି

न जायते @•यते वा कदाiच
नायं भKू वा भ/वता वा न भयू : |
अजो JनKय: शाQवतोऽयं परु ाणो
न ह?यते ह?यमाने शरjरे || 20||
na jāyate mriyate vā kadāchin
nāyaṁ bhūtvā bhavitā vā na bhūyaḥ
ajo nityaḥ śhāśhvato ’yaṁ purāṇona
na hanyate hanyamāne śharīre
na jāyate—is not born; mriyate—dies; vā—or;
kadāchit—at any time; —not; ayam—this; bhūtvā—
having once existed; bhavitā—will be; vā—or; na—

© Prabir Mishra 71

not; bhūyaḥ—further; ajaḥ—unborn; nityaḥ—eternal;
śhāśhvataḥ—immortal; ayam—this; purāṇaḥ—the
ancient; na hanyate—is not destroyed; hanyamāne—
is destroyed; śharīre—when the body

କୁହାଯାଏ it is devoid of the six types (ଆ?ା) ନମି ” ଲିÂତ ଛଅ ୬
\କାର \କୃତି ¿ରୂ ପ ନୁେହ
ଅFି , ଯାୟେତ , ଵଧ4େତ, ବପି ରନି ମେତ, ଅପ›ୀୟେତ, ଓ ବନି ାଶୟେତ. ଅଥ4ାତ
ମାତୃ ଗଭ4 ମେ# ଆସବି ା, ଜନ¾ େନବା, ବକି ଶତି େହବା, ସqାନ ବୃAି କରବି ା,
›ୟୀତ େହବା ଏବଂ ମତୃ ୁ , ବରଣ କରବି ା. ଏହି ସବୁ ପରଭି ାଷତି ହୁଏ ଶରୀର
ମ#େର, ନା କି ଆ?ା ମ#େର. ମତୃ ୁ , ଏକ ଶରୀର ର ›ୟ ଅନ, କଛି ି ନୁେହ,
ଅେଜୟ ଆ?ା ସଦା ସବ4ଦା ଅ›ୟ. ଆ?ା ର ଜନ¾ ନାହ• େତଣୁ ଭୁ ତ ଭବଷି ,ତ
ନାହ• ଆ? ଚରି ବଦି ,ାଵାନ ଏବଂ ପରୁ ାତନ ଅେଟ ଶରୀର ପରବି ତନ4 ଆ?
ଉପେର େକୗଣସି ପରବି ତ4ନ ହୁଏ ନାହ.ି
କଠ ଉପନଷି ଦ ୧-୨-୧୮
न जायते @•यते वा /वपिQच?नायं कु तिQच?न बभवू किQचत ् ।
अजो JनKयः शाQवतोऽयं परु ाणो न ह?यते ह?यमाने शरjरे ॥ १८ ॥

ଉପେରା{ ଭବାଥ4 ଏବଂ ଗୀତ ର ଭାବାଥ4 ସମ, କqି ୁ ଏଠାେର ଏକ ଶÃ
\େୟାଗ କରାଯାଇଛି ଵପି øିନ ଅଥା4 ତ —ାନ

The intelligent âtman is not born, nor does he die; he
did not come from anywhere nor was he anything,

© Prabir Mishra 72

unborn, eternal, everlasting, ancient; he is not slain
though the body is slain

ଆ?ା —ାନମୟ ସଦା ସବଦ4 ା େଚତନାଶୀଳ (consciousnesses),
େଚତନା ଆ?ା ର ଲ›ଣ, ଶରୀର ର େକଉଁ ଭାଗେର ଆ?ା େକହି ଜାଣିପାରେି ବ
ନାହ• କqି ୁ େଚତନଶୀଳତା ଶରୀରରୁ ଆ?ା ର ବଦି ,ମାନତା ବୁଝାଯାଇପାେର.

ଆ?ା ର ¿ରୂ ପ କଠ ଉପନଷି ଦ ୧-୨-୨୦

अणोरणीया?महतो महjयानाKमाPय ज?तोJनf7 हतो गुहायां ।
तम„तःु पQयJत वीतशोको धातःु cसादा?मfहमानमाKमनः ॥ २० ॥

20. Subtler than the subtle, greater than the great, in
the heart of each living being, the âtman reposes.
One free from desire, with his mind and the senses
composed, sees the glory of the âtman and
becomes absolved from grief.

ଆଜି ଏତକି ି ନମ•ାର

ନମ•ାର ଦନି ାw ୦୧ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୯ ଗୀତ ଅ#ାୟ ୨ େ<ାକ ୨୦୧୯

ଆବାହନ ମଂÙ

© Prabir Mishra 73

ବାସେୁ ଦବ ¿ତମଂ େଦବମଂ କଂସ ଚାରୁ ନ ମଦ4ନମ
େଦବକୀ ପରମାନpମଂ କୃš: ବେp ଜଗତଗୁରୁ ଃମଂ

वेदा/वना@शनं JनKयं य एनमजम•ययम ् |
कथं स पhु ष: पाथ7 कं घातयJत हि?त कम ् || 21|

vedāvināśhinaṁ nityaṁ ya enam ajam avyayam
kathaṁ sa puruṣhaḥ pārtha kaṁ ghātayati hanti kam
veda—knows; avināśhinam—imperishable; nityam—
eternal; yaḥ—who; enam—this; ajam—unborn;
avyayam—immutable; katham—how; saḥ—that;
puruṣhaḥ—person; pārtha—Parth; kam—whom;
ghātayati—causes to be killed; hanti—kills; kam—
whom

BG 2.21: O Parth, how can one who knows the soul
to be imperishable, eternal, unborn, and immutable
kill anyone or cause anyone to kill?

˜ୀକୃš କହୁଛqି େହ ପାଥ4 , ଜେଣ ଯଦି ଅଭିନାଶୀ, ଅ›ୟ, ନତି ,, ଅଜନ,¾ ଓ
ଅବ,ୟମ ଆେମ କପି ରି କାହାକୁ ମାରପି ାରବି ନା ଆମକୁ କଏି ମାରପି ାରବି ?

© Prabir Mishra 74

ଆେମ େ<ାକ ୧୯ େର ବୁଝ©ି େଲ ଆ?ନ ଅକÇା4 ଆଉ ଅେଭା{ା, ˜ୀକୃš
ତନି ଥି ର ବଗି ତ େ<ାକ ଗୁଡକି େର ଆ?ା ଓ ଅନା?ା, ମ#େର ପାଥ4କ, କରଛି q,ି
ଅବା କୁହାଯାଇପାେର ପନୁ ରାବୃତି କରଛି q,ି କqି ୁ ଏେତ ଥର ପନୁ ରାବୃତି ର
ଅବଶକ,ତା ଆେସ କାହକ• ି ? ଏହାକୁ ବୁେଜଇବାକୁ ଯାଇ ¿ାମୀ ସଵ\4 ିୟାନp
କୁହq,ି
\ତ—ି ା େହତୁ ନଗି ମନ ଅଥ4ାତ in Indian logic is framed, simple
way େଗାଟଏି classic ଉଦାହରଣ, All men are mortal,
Socrates is a man, so Socrates is Mortal. କହବି ା ବାହୁଲ,
ଏହି କି େଯ ଆେମ logic ଅବା ତକ4 Éାରା େକୗଣସି ଯୁ{ି କୁ \ତପି ାଦନ
କରଥି ାଉ, ଉେପାର{ ଉଦାହରଣ େହଲା
ÙFି ରୀୟ କqି ୁ ଭାରତୀୟ ଦଶ4ନ ²ାý ÷ ଏହାକୁ ପôFରୀୟ କାରଥି ାଏ. ଭାରତୀୟ
ନ,ାୟ philosophy େର ଏହାକୁ ପôFରୀୟ. (You can search in
web for what is ନ,ାୟ sastra).

\ଥମ \ତ—ି ା ଅଥ4ାତ ଯାହାକୁ \ମାଣିତ କରବି ାକୁ ଅଛ.ି ଏକ ସpୁ ର ଉଦାହରଣ
ପବ4ତ େର ଅûି , ଆେମ ପବ4ତ େର ଧୁଆଁ େଦÂ ପାରୁ ଚୁ େସ© ସକାେଶ ଅûି
ଅଛ.ି
Éତି ୀତ ଟକି ୁ କୁହାଯାଏ େହତୁ or Cause because there is
smoke there is fire
Ùତି ୀୟ ଟି ବ,ା,ି, ବନ େର ଅûି,
ଚତୁ ଥ4 ଟି ଉଦାହରଣ or matching
ପôମ ଟି ନଗି ମନ ଅଥା4 ତ conclusion proved

© Prabir Mishra 75

˜ୀକୃš w ଗୀତା େ<ାକେର ୩ େଗାଟି ଉେପାର{ ନ,ାୟ sastra ରୁ
\ତପି ାଦତି େହାଉଛ.ି

ଆଜି ଏତକି ି

ଆଗକୁ ଆେମ ବେି ବଚନା କରବି ା କପି ରି ଅେÉତ େବଦାq େର ଆ?ନ ଆଉ ÌÍ
କୁ ସମଭାବେର ନଆି ଜାଇଛ.ି

ॐ असतो मा सGगमय ।
तमसो मा IयोJतगम7 य ।
मKृ योमा7 अमतृ ं गमय ।
ॐ शाि?तः शाि?तः शाि?तः

ନମ•ାର ଦନି ାw ୨ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୯। ଆେମ ଗତକାଲି ବଚି ାର କରୁ ©େଲ
ଆଦæି େବଦାq ଅନୁସାେର ଆ?Á ଆଉ ÌÍଂ ଅଥ4 ଏକ। ଉପନଷି ଦ ଅନୁସାେର
୪ େଗାଟି ମହାବାକ,। ଯାହା କି ¿ୟଂ କୁ ultimate supreme being
ସହତି connect କେର। ଏହି ମହବାକ, ଗୁଡ଼କି େହଲା।

• Prajnanam Brahma (cyानम ् t}म) \—ାନü ÌÍ
• Ayam Atma Brahma (अयम ् आKमा t}म) ଅୟü ଆ?ା ÌÍ
• Tat Tvam Asi (तत ् Kवम ् अ@स) ତƒ æü ଅସି
• Aham Brahma Asmi (अहम ् t}म अिPम) ଅହü ÌÍ ଅÔି।

© Prabir Mishra 76

ଅେÉତୖ ଶାý simply କୁହାଯାଏ there is one true that is
Brahman and that is you।

ବଗି ତ େ<ାକ ୧୧ ଠାରୁ େ<ାକ ୧୮ ପଯ4,q ଆ?Á ର ବଭି ିð ¿ରୂ ପ ସଂପକ4
େର ଆେମ ଶ›ି ା ଲାଭ କଲୁ । ଆେମ ଯଦଓି ପ‰ୂ 4 ରୂ େପ ନୁେହଁ କଛି ି ମାÙା େର
ବୁଝଲି ୁ ଆମର ନଜି ¿ ¿ରୂ ପ। we are not the body mind but we
are the Atman \କାଶତି ଏହି body and mind Éାରା। ଶରୀର କୁ
ପରଭି ାସତି କେଲ ଏହାକୁ ଏକ ବ¨ୁ ଭାବେର ବେି ବଚନା କରାଯାଇ ପାେର କqି ୁ
ଆ?ା ବ¨ୁ ମ# ନୁେହଁ।

ଆଜରି ଗୀତା େ<ାକ

ଵାସାଂସି ଜୀଣା4 ନି ୟଥା ଵହି ାୟ ନଵାନି ଗହୃ ା: ତି ନେରାଽପରାଣି |
ତଥା ଶରୀରାଣି ଵହି ାୟ ଜୀଣା4 ନ,ନ,ାନି ସଂୟାତି ନଵାନି େଦହୀ || 22 ||

वासां@स जीणाJ7 न यथा /वहाय 77
नवाJन ग}ृ णाJत नरोऽपराˆण |
तथा शरjराˆण /वहाय जीणा7
?य?याJन संयाJत नवाJन देहj || 22||

vāsānsi jīrṇāni yathā vihāya
navāni gṛihṇāti naro ’parāṇi
tathā śharīrāṇi vihāya jīrṇānya
nyāni sanyāti navāni dehī

© Prabir Mishra

vāsānsi—garments; jīrṇāni—worn-out; yathā—as;
vihāya—sheds; navāni—new; gṛihṇāti—accepts;
naraḥ—a person; aparāṇi—others; tathā—likewise;
śharīrāṇi—bodies; vihāya—casting off; jirṇāni—worn-
out; anyāni—other; sanyāti—enters; navāni—new;
dehī—the embodied soul

˜ୀକୃš ଆ?ା କୁ ପନୁ ବ4ାର ବୁେଝଇବାକୁ କହୁଛq।ି େଯପରି ପରୁ ୁ ଣା ଓ ଚରି ାଫଟା
ବý ତ,ାଗକରି ମନୁଷ, ନୁତନ ବý §ହଣ କେର େସହପି ରି ଆ?ା ପରୁ ାତନ ଜୀ‰4
ଶୀ‰4 େଦହ ତ,ାଗ କରି ନୁତନ େଦହ §ହଣ କେର।

˜ୀକୃš ଏହଠି ାେର ପନୁ ଜନ4 ¾ ର ଯୁ{ି େଦଇଛq।ି ନ,ାୟ ଦଶନ4 ଅନୁସାେର।

jātasya harṣhabhayaśhoka sampratipatteḥ (3.1.18)
[v27]

ଜତଶ,ା ହଷ4ା ଭୟା େସାକଃ ସ@ତି ପେଥଃ

ଏହଠି ାେର କୁହାଯାଇଛି ଯଦି ଏକ େକାମଳ ଶଶି ୁକୁ େଦଖାଯାଏ,
େକେତେବେଳ େସ ଖସୁ ,ି ଦୁଃଖୀ, େକେବେକେବ ଭୟଭୀତ େକୗଣସି କାରଣ
ବନି ା। ନ,ାୟ ଦଶ4ନ ଅନୁସାେର ଏହା ପବୂ 4 ଜନ¾ ର memory େକାମଳ ଶଶି ୁ
ଏହି ସବୁ କୁ ମେନକରି ଭାବନା େର ନଜି ର emotion କୁ \କାଶ କେର। କqି ୁ

© Prabir Mishra 78

ବୟସ ବଢବି ା Éାରା ଏହି ସବୁ memory କୁ ଭୁ ଲିଯାଆq।ି ଏପରି କୁହାଯାଏ
\ାୟ ୪ ବଷ4 ଯାଏଁ ଶଶି ୁ ବଗି ତ ଜନ¾ ର ସବୁ କଥା ମେନ ଥାଏ।

The Nyāya Darśhan gives another argument in
support of rebirth: stanyābhilāṣhāt (3.1.21) [v28] It says
that a newborn baby has no knowledge of language.
How then can a mother teach her baby to suckle her
breast when she inserts it in the baby’s mouth?
However, the newborn child has drunk milk in infinite
past lifetimes, even in animal forms, from the breasts,
teats, and udders of innumerable mothers. Hence,
when the mother puts her breast in the baby’s
mouth, it automatically starts suckling based on past
practice.

ପନୁ ଜ4ନ¾ ଅଥା4 ƒ କମଫ4 ଳ। ଜେଣ ଅପ0 ବ,{ି କାହକ• ି ଶାରୀରକି ବକି ାର ସେÕ
ଜନ¾ ନଏି ? ଏହାକୁ ପବୂ 4 ଜନ¾ ର କମ4 ଫଳ କୁହାଯାଇ ପାେର।
କମ4 ୩ \କାର
୧. ସôତି କମ4 ୨. \ାରÃ କମ4 ୩.ଆଗାମୀ କମ4।

ସôତି କମ4 ଯାହା ବଗି ତ ଜନ¾ ର ଫଳ। \ାରÅ କମ4 ବÇ4ମାନ ର କମ4 ର ଫଳ।
ଆଉ ଏହି ଜୀବନ େର େଭାଗ,। ଆଗାମୀ କମ4 ବÇ4ମାନ ଜୀବନ ର କଛି ି ଫଳ
ଆଉ ଆଗାମୀ କମ4 ର ଫଳ।

© Prabir Mishra 79

ଆଜି ଏତକି ।ି

ଓଁ ଭୂ ଭୁ 4ବଃ ¿ଃ
ତ¨ବତି ୁ ବ4େରଣ,ଂ
ଭେଗ4ା େଦବସ,ଃ ଧୀମହି
ଧୀେୟା େୟା ନଃ \େଚାଦୟାତ
ଗାୟÙୀ ମÞର ଅଥ4

ଭଗବାନ ସଯୂ ,4 wର ¨ୁତେି ର ଗାୟନ କରାଯାଉ©ବା ଏହି ମÞର ଅଥ4 େହଉଛି
\ାଣ¿ରୂ ପ, ଦୁଃଖନାଶକ, ସଖୁ ¿ରୂ ପ, େ˜Ø େତଜ¿ୀ, ପାପନାଶକ,େଦବ¿ରୂ ପ
ପରମା?ାwୁ ଆେମ ଅqଃ କରଣେର ଧାରଣ କରବି ା, େସହି ପରମା?ା ଆମର
ବୁAକି ୁ ସତ, ମାଗ4େର େ\ରତି କରqୁ ।

ନମ•ାର ଦନି ାw ୩ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୯। ଆବାହନ ମଂÙ
ବାସେୁ ଦବ ¿ତମଂ େଦବମଂ କଂସ ଚାରୁ ନ ମଦ4ନମ
େଦବକୀ ପରମାନpମଂ କୃš: ବେp ଜଗତଗୁରୁ ଃମଂ
ଆେମ ଏହି ଅ#ାୟ ୨ େର ˜ୀକୃš w ଶ›ି ା ଆ?ତæ ଉପେର। ଆେମ
କଏି ? ଆମର \କୃତ nature କଣ ? ˜ୀକୃš ଆଗକୁ ଅେନକ
ଅAୁ ତ, ଆøଯ,4 ଜନକ —ାନ େଦେବ। ଆେମ ଜାଣିପାରବି ା ଈ²ର କଏି । ଆେମ
ଜାଣିପାରବି ା ସଗୁଣ ÌÍଂ ଆଉ ନଗି ୁଣ4 ÌÍଂ w ଉପେର। ଏହି ଆ?æତ —ାନ
େ<ାକ ୨୫ ପଯ4,q ଚାଲିବ। ଏହି ଅ#ାୟ ୨ କୁ କୁହାଯାଏ ସାଂଖ, େଯାଗ।
ସାଂଖ, ର \କୃତ ଅଥ4 —ାନ, knowledge।

© Prabir Mishra 80

ଗତ େ<ାକ ୨୨ େର ଆେମ ବୁଝ©ି େଲ େଯପରି ଆେମ ପରୁ ୁ ଣା ବý ତ,ାଗ କରି
ନୂତନ ବý ଧାରଣ କରୁ େସହପି ର,ି ଆ? ପରୁ ୁ ଣା ଶରୀର ତ,ାଗ କରି ନୂତନ
ଶରୀର ଧାରଣ କେର। The self constituent of three things ,

Gross body, subtle body and causal body. Fୂଳ ଶରୀର ,
ସ1ୂ ଶରୀର ଏହାକୁ ଲି0 ଶରୀର ମ# କୁହାଯାଏ। ଆଉ କାରଣ ଶରୀର। Fୂଳ
ଶରୀର ଯାହା ବାହ, କୁ ଦୃଶ,, ସ1ୂ ଶରୀର ଆେମ ସବୁେବେଳ ଅନୁଭବ କରୁ ,
ଭାବନା ଦୁଃଖ, କŽ intellect and emotions ଆଗରୁ ଆେମ ଚBା4
କରଛି ୁ ୧୯ \କାର ଉପାଦାନ ଏହି ସ1ୂ ଶରୀର ଉପେର।
Fୂଳ ଶରୀର ପô ଭୂ ତ େର ଗଠତି ଆକାଶ, ବାୟୁ , ଅûୀ, ଜଳ ଓ
ପ©ୃ ବୀ।space, Air, Fire, water and earth।
Causal body or କାରଣ ଶରୀର ଆନpମୟ େକାଷ କାରଣ ଶରୀରେର

ରୁ େହ। କାରଣ ଶରୀର ସଦା ସବଦ4 ା ପରମାନp, ପରମସଖୁ , ପରମ ଶାqି ର
କାମନା କରଥି ାଏ। କାରଣ ଶରୀର ହ• ଆଗାମୀ ଜନ¾ ର Fୂଳ ଶରୀର ଆଉ ସ1ୂ
ଅବା ଲି0 ଶରୀର ର ଦଶି ା ନେି ଦ4ଶ େଦଇଥାଏ। କାରଣ ଶରୀର ହ• ଆଗାମୀ ଜନ¾
ର \େତ,କ ବଷି ୟ ବ¨ୁ ର ପରଚି ାୟକ। କାରଣ ଶରୀର controls the
formation and growth of the other two bodies.

ଆମକୁ ମାେନ ରÂବାକୁ େହବ, ମତୃ ୁ , କଣ? Death is just death of
physical body where as , subtle body and causal
body continues।

ଗୀତା ଅ#ାୟ ୨ େ<ାକ ୨୩

େନନୖ ଂ ଛpି qି ଶýାଣି େନନୖ ଂ ଦହତି ପାଵକଃ |
ନ େଚନୖ ଂ େକଦÓ ୟq,ାେପା ନ େଶାଷୟତି ମାରୁ ତଃ || 23 ||

© Prabir Mishra 81

ननै ं Jछ?दि?त शP|ाˆण ननै ं दहJत पावक: |
न चनै ं Aलेदय?Kयापो न शोषयJत माhत: || 23||

nainaṁ chhindanti śhastrāṇi nainaṁ dahati pāvakaḥ
na chainaṁ kledayantyāpo na śhoṣhayati mārutaḥ
na—not; enam—this soul; chhindanti—
shred; śhastrāṇi—weapons; na—nor; enam—this
soul; dahati—burns; pāvakaḥ—fire; na—not; cha—
and; enam—this soul; kledayanti—moisten; āpaḥ—
water; na—nor; śhoṣhayati—dry; mārutaḥ—wind
େକୗଣସି ଶý ଏହାକୁ କାଟି ପାେରନାହ• ,ଅûି ଦହନ କରି ପାେରନାହ• ,ଜଳ ବୁଡାଇ
ପାେରନାହ• ଏବଂ ପବନ ଏହାକୁ ଶ"ୁ କରି ପାେରନାହ• ।
ଏଠାେର #ାନ େଯାଗ, ଶý ଏହାର ଉପାଦାନ ପ©ୃ ବୀ ତÕ, ଅନ, ସବୁ ଉପାଦାନ
େହଲା ଆକାଶ, ଅûି, ବାୟୁ, ଜଳ।
Philosophy ଅଥ4ାƒ ଦଶନ4 ଶାý ଅନୁସାେର ସŽୃ ି ଆଉ ବନି ାଶ ର ଅଭିବ,{ି
ଅତ,q ସpୁ ର, ସŽୃ ି େହଲା େଯେତେବେଳ େକୗଣସି ବଷି ୟ ବ¨ୁ କାରଣ ରୁ
ପରଣି ତି େର ଆେସ। Otherwise when things move from
cause to effect, like pot is the effect and mud is the
cause. ପରଣି ତି ମାଟି ହାÜି କାରଣ ମାଟ,ି ଏହାକୁ ସŽୃ ି କୁହାଯାଏ। ଏଠାେର
ସŽୃ ି େହଲା ଏକ ମାଟି ହାÜି। େସହପି ରି ବନି ାଶ or destruction
େଯେତେବେଳ ପରଣି ତି ନଜି କାରଣେର ସମାହତି େହାଇଥାଏ। ମାଟି ହାÜି ଟି
ଭ0ିଗେଲ ରହଯି ାଏ ମାଟ,ି otherwise we can conclude
destruction of name and form, ନାମ ରୂ ପ ର ବନି ାଶ ମାÙ।

© Prabir Mishra 82

ଏଠାେର ବୁଝବି ାକୁ େହବ କାରଣ ହି ପରଣି ତି ର କାରଣ େହାଇଥାଏ। Simple
way mud is the cause of pot not otherwise, ମାଟି ହାÜି
(ପରଣି ତ)ି େକବଳ ମାଟି (କାରଣ) ରୁ , ଅନ, \କାେର ଅସ•ବ।
େବଦାq cosmology ( ÌÍାÜ ବ—ି ାନ) ଅନୁସାେର ଆ?Á ରୁ ହ• ଏହି ସବୁ
ପô ଭୂ ତ ର ସŽୃ ି। େତତୖ ରୀୟ ଉପନଷି ଦ। Tasmadva etasmad
atmanah akasah sambhutah, akasat vayuh, vayor
agnih, agneh apah, adbhyah prithivi,”
ଆ?ା ରୁ ଆକାଶ, ଆକାଶ ରୁ ବାୟୁ , ବାୟୁqୁ ଅûି, ଅûି ରୁ ଆପ (ଜଳ), ଜଳ ରୁ
ପ©ୃ ବୀ। ଶରୀର ମତୃ ୁ , ଆେମ େଦହ କୁ ଅûି େର େସାପାନ କେଲ, ଏହି ଶରୀର,
ଏହି ପô ଭୂ ତ ମ#ରୁ ଆକାଶ (space) ଛାଡି ଅନ, ସବୁ ଲୀନ
େହାଇଯାଏ। କାରଣ or cause ରହଯି ାଏ, ଏହି କାରଣ cause is ଆ?
ଅବା ଆ?Á।
˜ୀକୃš w ବାକ, nothing can destroy you
େନନୖ ଂ ଛpି qି ଶýାଣି େନନୖ ଂ ଦହତି ପାଵକଃ |
ନ େଚନୖ ଂ େକଦÓ ୟq,ାେପା ନ େଶାଷୟତି ମାରୁ ତଃ || 23 ||
ଆଜି ଏତକି ।ି

ଓଁ ଭୂ ଭୁ ବ4 ଃ ¿ଃ
ତ¨ବତି ୁ ବେ4 ରଣ,ଂ
ଭେଗା4 େଦବସ,ଃ ଧୀମହି
ଧୀେୟା େୟା ନଃ \େଚାଦୟାତ
ଗାୟÙୀ ମÞର ଅଥ4

© Prabir Mishra 83

ଭଗବାନ ସଯୂ ,4 wର ¨ୁତେି ର ଗାୟନ କରାଯାଉ©ବା ଏହି ମÞର ଅଥ4 େହଉଛି
\ାଣ¿ରୂ ପ, ଦୁଃଖନାଶକ, ସଖୁ ¿ରୂ ପ, େ˜Ø େତଜ¿ୀ, ପାପନାଶକ,େଦବ¿ରୂ ପ
ପରମା?ାwୁ ଆେମ ଅqଃ କରଣେର ଧାରଣ କରବି ା, େସହି ପରମା?ା ଆମର
ବୁAକି ୁ ସତ, ମାଗେ4 ର େ\ରତି କରqୁ .

ନମ•ାର ଆଜି ୫ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୯। ଭାଗବତ ଗୀତା ଅ#ାୟ ୨ େ<ାକ ୨୫ ଏହି
େ<ାକ େର ˜ୀକୃš େ<ାକ ୧୧ ଠାରୁ ୨୪ ପଯ,4 q ଯାହା ଅଭିବ,{ କରଛି qି ,
େସ ସବୁର ସାର or summery ଏହି େ<ାକ ୨.୨୫ େର।

ଗତ କାଲି ଆେମ କଛି ି word ଉପେର ଚଚା4 କର©ି େଲ। ନତି ,, ସବ4ଗତ, Fାଣୁ,
ସନାତନ , ˜ୀକୃš କହୁଛqି ଆ?ା ¿ରୂ ପ ଯାହାକି ସବ4ଗତ ନା କି େଦହଗତ,
ବତ4ମାନ ପରFି ତି ି େର ଆେମ ସବୁ େଦହଗତ, we think ourselves in
this body, what we are not, ˜ୀକୃš କହୁଛqି ଆେମ (ଆ?ା)
ସବୁଠାେର ବଦି ,ମାନ। Not restricted to one body, Fାଣୁ ର ଅଥ4
ଅଚଳ େଯପରକି ି ଏକ F•। ଆ?ନ Unchanging eternity। so
concluding what is our Atman ? It is eternal, all-
pervasive, serene, awareness, ସନାତନଃ। ସନାତନ \କୃତ ଅଥ4
େହଲା କାରଣ ରହତି ପରଣି ାମ or effect without any cause।
Primordial being, means କାରନ ବନି ା ସଦ,ଜାତ always
fresh. Hinduism is called ସନାତନ ଧମ4। େଯେତେବେଳ ଧମ4 କଥା
କୁହାଯାଏ, ଏହାର ଦୁଇଟି ¿ରୂ ପ ଥାଏ। \ଥମତଃ wise way of living in
this ସଂସାର ଅଥା4 ƒ ethics, morals, temple, church, other
way it can be told that eco-friendly living, this is
conventional religion।

© Prabir Mishra 84

Other one can called higher religion that is called
SPIRITUALITY, ଅ#ା?କି ଉପାୟ େର ରହବି ା, and finally
transdent, Nirvana, ନବି ା4 ଣ, େମା›, are two distinct form
of religion Lower religion ଅ#ା?କି ତା ର େଶଷ େସାପାନ େମା›,
ଦୁଃଖ ରୁ ନÃି ୃତ।ି ଅନ, \କାେର କୁହାଯାଇ ପାେର କମକ4 ାÜ ଆଉ —ାନକାÜ ।

କମକ4 ାÜ େହଲା rituals , ପଜୁ ା ପAତ,ି େହାମ ଯ—, ମpରି ଏହସି ବୁ, with
wishes of better life, ଦୁଃଖ ରୁ ନବି ୃତ,ି ପÙୁ ଆଶା, ଧନ ର ଆଶା
, nothing wrong in fact this is what most people
belife to be religion'।

Other part is God Realisation, Nirvana, େମା›,
spirituality ଏହାକୁ —ାନକାÜ। ଭାଗବତ ଗୀତା ଏହାକୁ ବୁଝାଇ ଯାଇଛ।ି
ସଂପ‰ୂ 4 ଭାଗଵƒ ଗୀତା —ାନକାÜ୍

The goal of religion should be transdent of
ସଂସାର। not better ସଂସାର। ସଂସାର ରୁ ମ{ୁ ି, ଅବା େମା›। ସାz ମୀ
Vivekananda says Each soul is potentially divine and
the goal is to menifest this divinity within, do it by
meditation do it by service or do it by devotion।

\େତ,କ ଆ?ା ଏକ ଦବି ,। ଆମର ଏହା େଚŽା ଦରକାର ଆେମ କପି ରି ଏହି
ଦବି ,ତା ଆମ ଭିତେର ଆଣିବା।

We will continue with େ<ାକ ୨.୨୫ tomorrow। We will
discuss one relavant ବାକ, ଅନୁଭବ ମାେÙ ପରଂÌÍ। ଆେମ
how it is relavant in GOD realisation।

© Prabir Mishra 85

ଅଵ,େ{ାଽୟମ ଚେି q,ାଽୟମ ଵକି ାେୟା4 ଽୟ ମଚୁ ,େତ |ବା ରନ

ତÔାେଦଵଂ ଵଦି େି æୖନଂ ନାନୁେଶାଚତି ୁ ମହ4ସି || 25 ||

अ•यAतोऽयमiच?Kयोऽयम/वकाय‰ऽयमoु यते |

तPमादेवं /वfदKवनै ं नानशु ोiचतमु ह7@स || 25||

avyakto ’yam achintyo ’yam avikāryo ’yam uchyate

tasmādevaṁ viditvainaṁ nānuśhochitum arhasi

avyaktaḥ—unmanifested; ayam—this
soul; achintyaḥ—inconceivable; ayam—this
soul; avikāryaḥ—unchangeable; ayam—this
soul; uchyate—is said; tasmāt—therefore; evam—
thus; viditvā—having known; enam—this soul; na—
not; anuśhochitum—to grieve; arhasi—befitting

ନମ•ାର ଆଜି ତାରଖି ୬ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୯ । We continue same
verse ଅ#ାୟ ୨ େ<ାକ ୨୫

ଏହି ତୁ େମ ସଂସାର rather ତୁ ମ ଭିତେର ଏହି ସଂସାର। ସାz ମୀ
ବରି ଜାନp(Ramakrishna Mission in his book Towards
Goal Supreme) famous ବାକ, The entire universe
along with your body presented to you at once either
you are all of this or none of this, ଏହାକୁ ˜ୀକୃš କହଛି qି ତୁ େମ

© Prabir Mishra 86

ସବଗ4 ତ you are all, କqି ୁ ଆେମ ଆମ ନଜି କୁ ଏହି େଦହ ଗତ
କରି େଦଇଛq।ି ଆଜି ଆେମ ବଚି ାର କରବି ା ଅନୁଭବଃ ମାÙଂ ପରଂÌÍ ଉପେର

ଅଵ,େ{ାଽୟମ ଚେି q,ାଽୟମ ଵକି ାେୟା4 ଽୟ ମଚୁ ,େତ |
ତÔାେଦଵଂ ଵଦି େି æୖନଂ ନାନୁେଶାଚତି ୁ ମହ4ସି || 25 ||
अ•यAतोऽयमiच?Kयोऽयम/वकाय‰ऽयमoु यते |
तPमादेवं /वfदKवनै ं नानशु ोiचतमु ह7@स || 25||

avyakto ’yam achintyo ’yam avikāryo ’yam uchyate
tasmādevaṁ viditvainaṁ nānuśhochitum arhasi
avyaktaḥ—unmanifested; ayam—this soul;
achintyaḥ—inconceivable; ayam—this soul;
avikāryaḥ—unchangeable; ayam—this soul;
uchyate—is said; tasmāt—therefore; evam—thus;
viditvā—having known; enam—this soul; na—not;
anuśhochitum—to grieve; arhasi—befitting

ଆ?ା ଆÂେର େଦÂପାରୁ ©ବା ବା #ାନେର ଧରପି ାରୁ ©ବା େକୗଣସି ରୂ ପ ନୁେହଁ
େତଣୁ ଏହା ଅବ,{ ଓ ଅଚqି , େତଣୁ ଏହାକୁ ଏପରି ଜାଣି େଶାକ କରବି ା ଅନୁଚତି
।

ଅବ,{ ଅଥ4 unmanifested, ଇÎୟି ମାନw Éାରା ଧାରା ପେଡନାହ।•
େଯେତେବେଳ ଆେମ େକୗଣସି ବ¨ୁ କୁ ଜାଣିପାରୁ , ଏହି ୫ ଟି ଇÎୟି ଗୁଡ଼କି
ଉପେଯାଗ କରି ଜାଣିପାରୁ । କqି ୁ ଅନ, ପ›େର ଯଥା ଅଣୁ ପରମାଣୁ ଆେମ

© Prabir Mishra 87

କପି ରି ଜାଣୁ? ବ—ି ାନ Éାରା କଛି ି —ାନ ଆେରାହଣ କର।ି େସହପି ରି ବ²ି ÌÍାÜ
—ାନ ଆେମ §ହଣ କରୁ ଅେନକ medium through। େତଣୁ ଆେମ
direct —ାନ ଅବା ଅନୁଭୂ ତି §ହଣ କରଥି ାଉ ଇÎୟି Éାରା and indirect
—ାନ §ହଣ କରଥି ାଉ inference Éାରା।
ଆେମ ଆଗରୁ ବୁଝି ଆସଛି ୁ , ¨ୁଳ ଶରୀର ଆଉ ସ1ୂ ଶରୀର ଉପେର, Fୂଳ
ଶରୀର ଯାହା ଆେମ physical body େଦଖଛୁ ୁ , ସ1ୂ ଶରୀର ଆମର
ଶଣୁ ିବା, େଦÂବା, ଗÊ ବାରବି ା , ଭାବନା ଏହି ସବୁ ଆମ ସ1ୂ ଶରୀର ର ଏକ
ଏକ ବ¨ୁ ମନ ସକାେଶ , object to mind। କqି ୁ ଆ?ା ନୁେହଁ ଏକ ବ¨ୁ
ମନ ସକାେଶ । Thoughts, feeing, desire emotions all are
part of subtle to mind, ସ1ୂ ଶରୀର ସକାେଶ।

ଅଚqି , ଅଥା4 ତ ଏହା ମନ ର ବଷି ୟବ¨ୁ ମ# ନୁେହ।ଁ
ଅ◌ା?Á ନା କି ଏକ ବ¨ୁ ଯାହା §ହଣ େଯାଗ,, ନା କି *ଶ4 େଯାଗ,, ନା କି
ଦୃଶ, େଯାଗ,, ନା ˜ବଣ େଯାଗ,।େତଣୁ ଆ? ମ# ମନ ର ବଷି ୟ ବ¨ୁ ନୁେହଁ।
ଯଦି ଅ◌ା?Á ଏକ ଶରୀର ଅବା ମନର ବଷି ୟ ବ¨ୁ ନୁେହଁ େତେବ କପି ରି
ଜାଣିବା ଅ◌ା?Á ପରି କଛି ି ଅଛ।ି ଆେମ କପି ରି ବ²ି ାସ କରବି ା ?
ଏହାର ଉÇରେର କୁହାଯାଏ ଆ?q୍ ନୁେହଁ ଏକ \ମାଣ ର ¿ରୂ ପ
ମ#। Atman is not an object of proof। ଆେମ
\ତ,› ଆଉ ପେରା› ଉପାୟ େର ଆେମ ସବୁକଛି ି \ମାଣିତ କରଥି ାଉ।
experience or ଅନୁଭବ କରଥି ାଉ , ଗରü ଆଉ ଥÜା , ଦୁଃଖ ଆଉ ସଖୁ
ର ଅନୁଭବ କରଥି ାଉ। now carefully understand this

© Prabir Mishra 88

\ମାଣ ସବୁ \କାଶତି େହଉଛି ଆମର ଏହି େଚତନା ମ#େର। we are that
same consciousness where all proof get manifested
.

Now
ତୁ ମ ମ#େର ହି ଏହି େଚତନା ଧାରା ଅନବରତ ବହି ଚାଲିଛ,ି the continuity
of same Consciousness, ତୁ େମ ଜାଣ ତୁ ମ ମନ ଆଉ ମ¨ି" େର
ଏହି ଅନବରତ େଚତନା ଧାରା। even to raise this question you
must exist, ଏହା ହ• \ମାଣ ନଜି ର ଅ¨ିତz ର। ତୁ ମ ଭିତେର ହ• ଏହି
experience or ଅନୁଭବ ଗୁଡ଼କି ଆସଥି ାଏ। େକବଳ ମନ ହୁେହ ମନ ସହତି
େଚତନା ସବୁକଛି ି ର experience or ଅନୁଭବ।
So all these experiences are through instruments,.
େଯପରକି ି େଦÂବା ଏକ ଅନୁଭବ ଆଉ instrument ଆÂ। େସହପି ରି ଶୁଣିବା
ଏକ ଅନୁଭବ instrument କ‰4, instrument may be different
but you are the common

(ଆେମ ତୁ େମ ସବୁ େଲଖା ର ଏକ େଶୖଳୀ, ସବୁ ଅେଥ4 ଆେମ )

େତଣୁ େବଦାq ଅନୁସାେର ସବୁ ଅନୁଭବ \କାଶତି ହୁଏ ତୁ ମର ନଜି ର
ଆେଲାକେର ଆଉ େଚତନା େର। reveal by your light of this
Consciousness ଏହି େଚତନା ଆଉ ମନ ମଶି ି ତୁ ମକୁ ମିେଳ ଅନୁଭବ or
experience ଗୁଡ଼କି । love ,hate, cry, feeling all these
come from Consciousness plus mind , not only from
one.

© Prabir Mishra 89

ଏହି ସବୁ ଅନୁଭବ ଆମର େଚତନା ମ#େର। ଏହି େଚତନା ହ• ÌÍ, ଅନୁଭବ
\କାଶତି ହୁଏ Ìହଂ ମ#ରୁ

ଅନୁଭବଃ ମାେÙଂ ପରଂÌÍ

ନମ•ାର ଆଜି ୫ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୯। ଭାଗବତ ଗୀତା ଅ#ାୟ ୨ େ<ାକ ୨୫ ଏହି
େ<ାକ େର ˜ୀକୃš େ<ାକ ୧୧ ଠାରୁ ୨୪ ପଯ,4 q ଯାହା ଅଭିବ,{ କରଛି qି ,
େସ ସବୁର ସାର or summery ଏହି େ<ାକ ୨.୨୫ େର।

ଗତ କାଲି ଆେମ କଛି ି word ଉପେର ଚଚ4ା କର©ି େଲ। ନତି ,, ସବଗ4 ତ, Fାଣୁ,
ସନାତନ , ˜ୀକୃš କହୁଛqି ଆ?ା ¿ରୂ ପ ଯାହାକି ସବଗ4 ତ ନା କି େଦହଗତ,
ବତ4ମାନ ପରFି ତି ି େର ଆେମ ସବୁ େଦହଗତ, we think ourselves in
this body, what we are not, ˜ୀକୃš କହୁଛqି ଆେମ (ଆ?ା)
ସବୁଠାେର ବଦି ,ମାନ। Not restricted to one body, Fାଣୁ ର ଅଥ4
ଅଚଳ େଯପରକି ି ଏକ F•। ଆ?ନ Unchanging eternity। so
concluding what is our Atman ? It is eternal, all-
pervasive, serene, awareness, ସନାତନଃ। ସନାତନ \କୃତ ଅଥ4
େହଲା କାରଣ ରହତି ପରଣି ାମ or effect without any cause।
Primordial being, means କାରନ ବନି ା ସଦ,ଜାତ always
fresh. Hinduism is called ସନାତନ ଧମ।4 େଯେତେବେଳ ଧମ4 କଥା
କୁହାଯାଏ, ଏହାର ଦୁଇଟି ¿ରୂ ପ ଥାଏ। \ଥମତଃ wise way of living in

© Prabir Mishra 90

this ସଂସାର ଅଥା4 ƒ ethics, morals, temple, church, other
way it can be told that eco-friendly living, this is
conventional religion।

Other one can called higher religion that is called
SPIRITUALITY, ଅ#ା?କି ଉପାୟ େର ରହବି ା, and finally
transdent, Nirvana, ନବି 4ାଣ, େମା›, are two distinct form
of religion Lower religion ଅ#ା?କି ତା ର େଶଷ େସାପାନ େମା›,
ଦୁଃଖ ରୁ ନÃି ୃତ।ି ଅନ, \କାେର କୁହାଯାଇ ପାେର କମ4କାÜ ଆଉ —ାନକାÜ ।

କମକ4 ାÜ େହଲା rituals , ପଜୁ ା ପAତ,ି େହାମ ଯ—, ମpରି ଏହସି ବୁ, with
wishes of better life, ଦୁଃଖ ରୁ ନବି ୃତ,ି ପÙୁ ଆଶା, ଧନ ର ଆଶା
, nothing wrong in fact this is what most people
belife to be religion'।

Other part is God Realisation, Nirvana, େମା›,
spirituality ଏହାକୁ —ାନକାÜ। ଭାଗବତ ଗୀତା ଏହାକୁ ବୁଝାଇ ଯାଇଛ।ି
ସଂପ‰ୂ 4 ଭାଗଵƒ ଗୀତା —ାନକାÜ୍

The goal of religion should be transdent of
ସଂସାର। not better ସଂସାର। ସଂସାର ରୁ ମ{ୁ ି, ଅବା େମା›। ସାz ମୀ
Vivekananda says Each soul is potentially divine and
the goal is to menifest this divinity within, do it by
meditation do it by service or do it by devotion।

© Prabir Mishra 91

\େତ,କ ଆ?ା ଏକ ଦବି ,। ଆମର ଏହା େଚŽା ଦରକାର ଆେମ କପି ରି ଏହି
ଦବି ,ତା ଆମ ଭିତେର ଆଣିବା।

We will continue with େ<ାକ ୨.୨୫ tomorrow। We will
discuss one relavant ବାକ, ଅନୁଭବ ମାେÙ ପରଂÌÍ। ଆେମ
how it is relavant in GOD realisation।

ଅଵ,େ{ାଽୟମ ଚେି q,ାଽୟମ ଵକି ାେୟା4 ଽୟ ମଚୁ ,େତ |ବା ରନ

ତÔାେଦଵଂ ଵଦି େି æୖନଂ ନାନୁେଶାଚତି ୁ ମହ4ସି || 25 ||

अ•यAतोऽयमiच?Kयोऽयम/वकाय‰ऽयमoु यते |

तPमादेवं /वfदKवनै ं नानशु ोiचतमु ह7@स || 25||

avyakto ’yam achintyo ’yam avikāryo ’yam uchyate

tasmādevaṁ viditvainaṁ nānuśhochitum arhasi

avyaktaḥ—unmanifested; ayam—this
soul; achintyaḥ—inconceivable; ayam—this
soul; avikāryaḥ—unchangeable; ayam—this
soul; uchyate—is said; tasmāt—therefore; evam—

© Prabir Mishra 92

thus; viditvā—having known; enam—this soul; na—
not; anuśhochitum—to grieve; arhasi—befitting

ନମ•ାର ଆଜି ତାରଖି ୬ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୯ । We continue same
verse ଅ#ାୟ ୨ େ<ାକ ୨୫

ଏହି ତୁ େମ ସଂସାର rather ତୁ ମ ଭିତେର ଏହି ସଂସାର। ସାz ମୀ
ବରି ଜାନp(Ramakrishna Mission in his book Towards
Goal Supreme) famous ବାକ, The entire universe
along with your body presented to you at once either
you are all of this or none of this, ଏହାକୁ ˜ୀକୃš କହଛି qି ତୁ େମ
ସବଗ4 ତ you are all, କqି ୁ ଆେମ ଆମ ନଜି କୁ ଏହି େଦହ ଗତ
କରି େଦଇଛq।ି ଆଜି ଆେମ ବଚି ାର କରବି ା ଅନୁଭବଃ ମାÙଂ ପରଂÌÍ ଉପେର

ଅଵ,େ{ାଽୟମ ଚେି q,ାଽୟମ ଵକି ାେୟ4ାଽୟ ମଚୁ ,େତ |
ତÔାେଦଵଂ ଵଦି େି æୖନଂ ନାନୁେଶାଚତି ୁ ମହ4ସି || 25 ||
अ•यAतोऽयमiच?Kयोऽयम/वकाय‰ऽयमoु यते |
तPमादेवं /वfदKवनै ं नानशु ोiचतमु ह7@स || 25||

avyakto ’yam achintyo ’yam avikāryo ’yam uchyate
tasmādevaṁ viditvainaṁ nānuśhochitum arhasi
avyaktaḥ—unmanifested; ayam—this soul;
achintyaḥ—inconceivable; ayam—this soul;
avikāryaḥ—unchangeable; ayam—this soul;

© Prabir Mishra 93

uchyate—is said; tasmāt—therefore; evam—thus;
viditvā—having known; enam—this soul; na—not;
anuśhochitum—to grieve; arhasi—befitting

ଆ?ା ଆÂେର େଦÂପାରୁ ©ବା ବା #ାନେର ଧରପି ାରୁ ©ବା େକୗଣସି ରୂ ପ ନୁେହଁ
େତଣୁ ଏହା ଅବ,{ ଓ ଅଚqି , େତଣୁ ଏହାକୁ ଏପରି ଜାଣି େଶାକ କରବି ା ଅନୁଚତି
।

ଅବ,{ ଅଥ4 unmanifested, ଇÎୟି ମାନw Éାରା ଧାରା ପେଡନାହ।•
େଯେତେବେଳ ଆେମ େକୗଣସି ବ¨ୁ କୁ ଜାଣିପାରୁ , ଏହି ୫ ଟି ଇÎୟି ଗୁଡ଼କି
ଉପେଯାଗ କରି ଜାଣିପାରୁ । କqି ୁ ଅନ, ପ›େର ଯଥା ଅଣୁ ପରମାଣୁ ଆେମ
କପି ରି ଜାଣୁ? ବ—ି ାନ Éାରା କଛି ି —ାନ ଆେରାହଣ କର।ି େସହପି ରି ବ²ି ÌÍାÜ
—ାନ ଆେମ §ହଣ କରୁ ଅେନକ medium through। େତଣୁ ଆେମ
direct —ାନ ଅବା ଅନୁଭୂ ତି §ହଣ କରଥି ାଉ ଇÎୟି Éାରା and indirect
—ାନ §ହଣ କରଥି ାଉ inference Éାରା।
ଆେମ ଆଗରୁ ବୁଝି ଆସଛି ୁ , ¨ୁଳ ଶରୀର ଆଉ ସ1ୂ ଶରୀର ଉପେର, Fୂଳ
ଶରୀର ଯାହା ଆେମ physical body େଦଖଛୁ ୁ , ସ1ୂ ଶରୀର ଆମର
ଶୁଣିବା, େଦÂବା, ଗÊ ବାରବି ା , ଭାବନା ଏହି ସବୁ ଆମ ସ1ୂ ଶରୀର ର ଏକ
ଏକ ବ¨ୁ ମନ ସକାେଶ , object to mind। କqି ୁ ଆ?ା ନୁେହଁ ଏକ ବ¨ୁ
ମନ ସକାେଶ । Thoughts, feeing, desire emotions all are
part of subtle to mind, ସ1ୂ ଶରୀର ସକାେଶ।

ଅଚqି , ଅଥା4 ତ ଏହା ମନ ର ବଷି ୟବ¨ୁ ମ# ନୁେହ।ଁ

© Prabir Mishra 94

ଅ◌ା?Á ନା କି ଏକ ବ¨ୁ ଯାହା §ହଣ େଯାଗ,, ନା କି *ଶ4 େଯାଗ,, ନା କି
ଦୃଶ, େଯାଗ,, ନା ˜ବଣ େଯାଗ,।େତଣୁ ଆ? ମ# ମନ ର ବଷି ୟ ବ¨ୁ ନୁେହଁ।
ଯଦି ଅ◌ା?Á ଏକ ଶରୀର ଅବା ମନର ବଷି ୟ ବ¨ୁ ନୁେହଁ େତେବ କପି ରି
ଜାଣିବା ଅ◌ା?Á ପରି କଛି ି ଅଛ।ି ଆେମ କପି ରି ବ²ି ାସ କରବି ା ?
ଏହାର ଉÇରେର କୁହାଯାଏ ଆ?q୍ ନୁେହଁ ଏକ \ମାଣ ର ¿ରୂ ପ
ମ#। Atman is not an object of proof। ଆେମ
\ତ,› ଆଉ ପେରା› ଉପାୟ େର ଆେମ ସବୁକଛି ି \ମାଣିତ କରଥି ାଉ।
experience or ଅନୁଭବ କରଥି ାଉ , ଗରü ଆଉ ଥÜା , ଦୁଃଖ ଆଉ ସଖୁ
ର ଅନୁଭବ କରଥି ାଉ। now carefully understand this

\ମାଣ ସବୁ \କାଶତି େହଉଛି ଆମର ଏହି େଚତନା ମ#େର। we are that
same consciousness where all proof get manifested
.

Now
ତୁ ମ ମ#େର ହି ଏହି େଚତନା ଧାରା ଅନବରତ ବହି ଚାଲିଛ,ି the continuity
of same Consciousness, ତୁ େମ ଜାଣ ତୁ ମ ମନ ଆଉ ମ¨ି" େର
ଏହି ଅନବରତ େଚତନା ଧାରା। even to raise this question you
must exist, ଏହା ହ• \ମାଣ ନଜି ର ଅ¨ିତz ର। ତୁ ମ ଭିତେର ହ• ଏହି
experience or ଅନୁଭବ ଗୁଡ଼କି ଆସଥି ାଏ। େକବଳ ମନ ହୁେହ ମନ ସହତି
େଚତନା ସବୁକଛି ି ର experience or ଅନୁଭବ।
So all these experiences are through instruments,.
େଯପରକି ି େଦÂବା ଏକ ଅନୁଭବ ଆଉ instrument ଆÂ। େସହପି ରି ଶୁଣିବା

© Prabir Mishra 95

ଏକ ଅନୁଭବ instrument କ‰,4 instrument may be different
but you are the common

(ଆେମ ତୁ େମ ସବୁ େଲଖା ର ଏକ େଶଳୖ ୀ, ସବୁ ଅେଥ4 ଆେମ )

େତଣୁ େବଦାq ଅନୁସାେର ସବୁ ଅନୁଭବ \କାଶତି ହୁଏ ତୁ ମର ନଜି ର
ଆେଲାକେର ଆଉ େଚତନା େର। reveal by your light of this
Consciousness ଏହି େଚତନା ଆଉ ମନ ମଶି ି ତୁ ମକୁ ମିେଳ ଅନୁଭବ or
experience ଗୁଡ଼କି । love ,hate, cry, feeling all these
come from Consciousness plus mind , not only from
one.

ଏହି ସବୁ ଅନୁଭବ ଆମର େଚତନା ମ#େର। ଏହି େଚତନା ହ• ÌÍ, ଅନୁଭବ
\କାଶତି ହୁଏ Ìହଂ ମ#ରୁ

ଅନୁଭବଃ ମାେÙଂ ପରଂÌÍ \ାଥନ4 ା
˜ୀ ହରି ପରମାନpମପୂ େଦŽାରମ›ି ରü ।
ବ,ାପକଂ ସବେ4 ଲାକାନାଂ କାରଣଂ ତଂ ନମାଭ,ହü।
I bow down to Him — to Sri Hari, the Supreme Bliss

ନମ•ାର ଦନି ାw ୮ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୯, ଆେମ ଅଜୁ4ନ w ମା#ମେର ˜ୀକୃš ଠାରୁ
\ତ,›, ଗୀତା —ାନ §ହଣ କରଚି ାଲିଛୁ. ଆ?ନ ର ¿ରୂ ପ, ଆମର \କୃତ ¿ରୂ ପ
ଉପେର. େବଦାq *Ø ରୂ େପ ବ,ାଖା କେର ସାଧାରଣ ମନୁଷ, ଜାେଣ ନାହ•
ନଜି ର \କୃତ ¿ଭାବ, ¿ରୂ ପ ଅଵା \କୃତି କଣ? The doctrine of

© Prabir Mishra 96

Atman is that if we know truly what we are ?all our
problems will be solved.
We are trying to solve the problem in worldly way
but the solution is in the spirituality, and that solution
is in knowing what I am ? ତୁ େମ େସହି ନତି ,. ସବଗ4 ତ, ଅଜନ,¾
Fାଣୁ, ସନାତନ, ଅ\େମୟ. ଅ\େମୟ ଅଥା4 ତ ଯାହା ର ସତ,ତା \ମାଣିତ କରବି ା
ଦରକାର ନାହ.• ଯାହା ନରି ାଟ ସତ,. We feel that we are
individual consciousness, and this is a localised
feeling, the fact is that we are one with all, we are all
pervading. ସବଗ4 ତ ଅଥ4ାତ ସଵ4ଵ,ାପୀ. ସାରା ÌÍାÜ େଚତନା ର ଏକ
ଅଂଶ. ଆେମ କାହକ• ି ଏେତ ସବୁ ବାରମା´ ର ପେୁ ନାରୁ {ି କରୁ ଛୁ ? It is
because you should not only know but we should
realise what you are and get set free. ˜ୀକୃš ଜାଣିପାରେି ଲ
ଅଜୁ4ନ ତଥାପି ବୁଝି ପାରୁ ନାହାq।ି Let's continue େ<ାକ ୨୬

ଅଥ େଚନୖ ଂ ନତି ,ଜାତଂ ନତି ,ଂ ଵା ମନ,େସ ମତୃ ମ |
ତଥାପି æଂ ମହାବାେହା େନଵୖ ଂ େଶାଚତି ୁ ମହ4ସି || 26

अथ चनै ं JनKयजातं JनKयं वा म?यसे मतृ म ् |
तथा/प Kवं महाबाहो नवै ं शोiचतमु ह7@स || 26||

atha chainaṁ nitya-jātaṁ nityaṁ vā manyase mṛitam
tathāpi tvaṁ mahā-bāho naivaṁ śhochitum arhasi

© Prabir Mishra 97

atha—if, however; cha—and; enam—this soul; nitya-
jātam—taking constant birth; nityam—always; vā—or;
manyase—you think; mṛitam—dead; tathā api—even
then; tvam—you; mahā-bāho—mighty-armed one,
Arjun; na—not; evam—like this; śhochitum—grieve;
arhasi—befitting

˜ୀକୃš କହୁଛqି ଭାବନି ଅି , ଏହି ଆ?ା ବାର ବାର ଜନ¾ େନଉଛି ଏହି ଶରୀର
ସହତି ଆସଅୁ ଛି ଆଉ ମତୃ ୁ , ସହତି ଚାଲିଯାଉଛ,ି େତେବ ମ# େହ ମହାବାହୁ ତୁ େମ
ଦୁଖଃ କରବି ା ର କଛି ି କାରଣ ନାହ.• ଏହି ଠାେର ˜ୀକୃš ଏକ େଭୗତକି ବାଦ ର କଛି ି
ପରଚି ୟ େଦଇଛqି କ?ି ଭାରତୀୟ ଦଶନ4 ଶାý େର େକବଳ ଚାରବାକ, w
ଦଶ4ନଶାý େଭୗତକି ବାଦ କୁ ଅନୁସରଣ କରଥି ାଏ। ଯାହା େବଦାq ର ଅ0 ନୁେହ।
ଏହାକୁ ବÇମ4 ାନ ଦୁନଆି େର ଏକ ଯଥାଥ4 କୁହାଯାଇ ପାେର। most famous
quote of Charvak
ଯାବƒ ଯିେବƒ ସଖୁ ü ଜେି ବƒ ରଣଂ କୃæା ଗତୃ ଂ ପିେବƒ।
ଭÔି ଭୂ ତଶ, େଦହସ, ପନୁ ରଗମନଂ କୁତଃ

ଏହାର ଅଥ4 େଯେତ ପଯ,4 q ବôଛି ସଖୁ ୀ େର ରୁ ହ, ଋଣ କର ଘତୃ ଅଥା4 ƒ ଘିଅ
ଖାଆ। please remember ୧୪୦୦ବଷ4 ପବୂ 4ରୁ ଘତୃ ଅବା ଘିଅ ଏକ
luxury ©ଲା। ବÇମ4 ାÁ ସମୟେର luxury ର ପରଭି ାଷା ହୁଏତ ଅନ, କଛି ି
ଅଲଗା େହାଇଥାଇପାେର। ଶରୀର ଭÔୀ ଭୂ ତ େହଲା ପେର କଏି େଫରାଇବ
ଋଣ। ଅବଶ, ଚାରବାକ, ଅବା ଚରୁ ବାକ, ଏହା ଅତ,q ଅସେମ´ଦନଶୀଳ େବାଲି
କୁହାଯାଇ ପାେର। କqି ୁ unfortunately ଏହାହ• ଆଜରି ବା¨ବତା, credit

© Prabir Mishra 98

ଇେକାେନାମୀ, all credit card and on credit sufferer will be
the next generation.
ଏହି େ<ାକ ଟି ଲାେଗ ଗୀତା ର ବାହାେର, କqି ୁ next େ<ାକ ସଂେଗ ଏହି
ପଥ4କ, ର ଅନୁଭୂ ତି ହୁଏ ନାହ।•

ଭାରତୀୟ ପରୁ ାତନ ଦଶ4ନଶାý ୧୨ େଗାଟି school of thoughts େର

ଭାଗ କରାଯାଇ ଅଛ.ି ଏ©ରୁ ୬ େଗାଟି େବଦ କୁ ମାନqି େସଗୁଡକି ୁ ଆ¨ିକ ଦଶନ4

କୁହାଯାଏ. ଏସବୁ େହଲା ମୀମାଂସା , େବଦାq, ନ,ାୟ, େବୈ ଶଷକି , ସାଂଖ, ଓ

େୟାଗ, ପନୁ ବା4 ର େବଦାq କୁ ୬ ଭାଗେର ବଭି { ଅେÉତ େବଦାq , େÉତ

େବଦାq, ବଶି Žି ଅେÉତ େବଦାq, ବଶି ୁA ଅେÉତୖ େବଦାq, Éତି ଆÉତି େବଦାq

ଅଚqି , େଭଦ ଅେଭଦ, େବଦାq

Each of these has further branches, for

example, Advaita vāda is subdivided into Dṛiṣhṭi-

sṛiṣhṭi vāda, Avachchheda vāda, Bimba-pratibimba

vāda, Vivarta vāda, Ajāta vāda, etc. We will not go into

the details of these schools here. Let it suffice for

now to know that all these schools of thought accept

the Vedas as the authority of reference. Accordingly,

they all accept the eternal, unchangeable soul as the

self.

The remaining six schools of Indian philosophy do not

accept the authority of the Vedas. These are ଚାରବା(

hārvākk vāda, the four Buddhist schools (Yogāchār

vāda, Mādhyamik vāda, Vaibhāśhik

© Prabir Mishra 99