145
แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน
คำชแ้ี จง : ให้ ผูส้ อน ประเมนิ การนำเสนอผลงานของนกั เรยี นตามรายการทกี่ ำหนด แลว้ ขีด ✓ ลงในชอ่ งท่ี
ตรงกบั ระดับคะแนน
ลำดบั ที่ รายการประเมนิ ระดับคะแนน
4321
1 นำเสนอเนือ้ หาในผลงานได้ถกู ตอ้ ง
2 การลำดบั ข้ันตอนของเน้ือเร่ือง
3 การนำเสนอมคี วามนา่ สนใจ
4 การมีสว่ นรว่ มของสมาชิกในกลมุ่
5 การตรงตอ่ เวลา
รวม
ลงช่อื ....................................................ผปู้ ระเมนิ
................ /................ /................
เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ
เกณฑ์การใหค้ ะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ
ผลงานหรือพฤติกรรมสมบูรณช์ ดั เจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดีมาก
ผลงานหรือพฤติกรรมมีข้อบกพร่องบางส่วน ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรือพฤตกิ รรมมขี ้อบกพร่องเปน็ ส่วนใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีข้อบกพร่องมาก ให้ 1 คะแนน ตำ่ กวา่ 10 ปรบั ปรุง
146
แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่
คำชแี้ จง : ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ ลงในช่อง
ท่ีตรงกับระดับคะแนน
การแก้ไข
ลำดบั ชื่อ-สกลุ ความ การแสดง การรบั ฟงั ความ ปัญหา/ รวม
ท่ี ของผรู้ บั การ ร่วมมือกนั ความ ความ ต้ังใจ หรอื 20
คดิ เห็น คดิ เหน็ ทำงาน ปรับปรุง คะแนน
ประเมนิ ทำ ผลงาน
กจิ กรรม
กลุ่ม
4321 4321 432 14321 4321
ลงชอ่ื ....................................................ผปู้ ระเมนิ
................ /................ /................
เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ
เกณฑ์การให้คะแนน ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
ผลงานหรือพฤติกรรมสมบรู ณ์ชดั เจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดมี าก
ผลงานหรือพฤตกิ รรมมีขอ้ บกพร่องบางส่วน ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรือพฤติกรรมมขี ้อบกพรอ่ งเปน็ สว่ นใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรือพฤติกรรมมขี อ้ บกพรอ่ งมาก ให้ 1 คะแนน ต่ำกวา่ 10 ปรับปรุง
147
แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 20
รายวิชา ภาษาไทยพ้ืนฐาน รหสั ท31102 กลุ่มสาระการเรยี นรู้ ภาษาไทย
โรงเรียน โสภณวรคณุ วทิ ยา ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี 4 ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศกึ ษา 2565
หนว่ ยการเรียนที่ 5 เรื่อง หวั ใจชายหนุม่
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 20 สรุปเนอ้ื หาและคำศพั ท์ เวลา 1 ช่ัวโมง/คาบ
ผู้สอน นางสาวสุนสิ า ต่นุ คำ
วันที่สอน : วนั ........................ ท่.ี ...................... เดอื น .................................พุทธศกั ราช ...................
1. สาระสำคัญ / ความคดิ รวบยอด
การที่จะเข้าใจเน้ือหาของเรื่อง หัวใจชายหนุ่ม ได้น้ัน จะต้องรู้และเข้าใจความหมายของคำศัพท์
ตา่ ง ๆ ท่ปี รากฏอยใู่ นเรื่อง จึงจะเขา้ ใจเนอื้ หาของเร่อื งไดอ้ ย่างถูกต้องชดั เจน
2. ตวั ช้วี ดั / จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
ตัวช้ีวัด ท 5.1 ม.4-6/1 วิเคราะห์และวิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมตามหลักการวิจารณ์
เบื้องตน้
จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
1. วเิ คราะหเ์ น้อื หาของเร่อื ง หัวใจชายหนุ่ม ได้
2. อธิบายความหมายของคำศพั ทต์ ่างๆ ทป่ี รากฏในเรอ่ื ง หวั ใจชายหนมุ่ ได้
3. สาระการเรยี นรู้
หลักการวิเคราะหแ์ ละวิจารณว์ รรณกรรมเบื้องตน้
- การพจิ ารณาเนื้อหาและกลวธิ ีในวรรณกรรม
4. กจิ กรรมการเรยี นรู้
ข้ันที่ 1 นำเขา้ สูบ่ ทเรยี น
ครูสนทนากับนักเรียนเก่ียวกับจดหมาย แล้วถามนกั เรียนว่า จดหมายมีความสำคัญและประโยชน์
อย่างไร ครูให้นกั เรียนยกตัวอยา่ งประกอบ
ขน้ั ท่ี 2 ลงมือปฏิบตั ิ
1. ครใู หน้ ักเรียนกลุ่ม ร่วมกันศึกษาความรู้เก่ียวกบั เน้อื เร่ืองและคำศัพท์เรื่อง หัวใจชายหนุ่ม จาก
หนังสือเรยี น จากน้ันใหส้ มาชกิ แต่ละคนในกลุ่มรวบรวมคำศัพทจ์ ากเร่ืองทอ่ี ่านลงในแบบบันทึกคำศพั ท์
2. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกนั อภิปรายและแสดงความคิดเห็นว่า เมื่ออ่านเรอื่ ง หวั ใจชายหนุ่ม
แล้วนักเรียนมีความรู้สึกอย่างไรต่อพฤติกรรมของนักเรยี นนอก และมีความคิดเห็นอยา่ งไรในการเลือกคคู่ รอง
ของนายประพนั ธ์
3. ครูให้นกั เรียนแต่ละคนเลือกจดหมายฉบับทีช่ อบมากท่ีสุดจากเรื่อง หัวใจชายหนมุ่ แลว้ ทำความ
เขา้ ใจเนือ้ หาของจดหมาย พร้อมกับบอกเหตุผลประกอบ เพอ่ื เตรียมการนำเสนอ
4. ครูจับสลากเลือกนักเรียนออกมานำเสนอเนื้อหาของจดหมายที่เลือก หน้าช้ันเรียน ครูและ
นักเรียนคนอนื่ ๆ ตรวจสอบและแสดงความคิดเห็น
148
5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปเนื้อหาและคำศัพท์จากเรื่อง หัวใจชายหนุ่ม และนำความรู้ท่ีได้ไป
ประยกุ ตใ์ ช้ในการศึกษาความร้เู รือ่ ง หวั ใจชายหนมุ่ ในดา้ นต่าง ๆ ต่อไป
ข้ันท่ี 3 สรปุ
นักเรยี นแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอคำศัพท์และความหมายจากแบบบันทึกคำศัพท์ โดย
ครูและเพ่อื นกลุ่มอน่ื ชว่ ยกนั ตรวจสอบความถูกต้องและใหข้ ้อเสนอแนะ จากนัน้ ตวั แทนนกั เรียนเก็บรวบรวมส่ง
ครตู รวจ
5. ภาระชนิ้ งาน
-
6. ส่ือการเรยี นรู้
- หนังสอื เรียน ภาษาไทย : วรรณคดีและวรรณกรรม ม.4
- แบบบนั ทกึ คำศัพท์
7. การวดั และประเมนิ ผล
วธิ กี าร เครื่องมือ เกณฑ์
ประเมินการนำเสนอผลงาน แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน ระดับคุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
สงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุม่ แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม ระดบั คณุ ภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สงั เกตความมวี ินยั ใฝ่เรียนรู้ และ แบบประเมินคณุ ลักษณะอนั พงึ ระดับคณุ ภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
มงุ่ มนั่ ในการทำงาน ประสงค์
149
แบบบันทกึ คำศพั ท์
คำศพั ท์ ความหมาย
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
150
แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน
คำชีแ้ จง : ให้ ผู้สอน ประเมนิ การนำเสนอผลงานของนกั เรียนตามรายการท่กี ำหนด แลว้ ขีด ✓ ลงในชอ่ งท่ี
ตรงกับระดับคะแนน
ลำดบั ที่ รายการประเมนิ ระดับคะแนน
4321
1 ความถูกต้องของเน้อื หา
2 ความคิดสร้างสรรค์
3 วิธีการนำเสนอผลงาน
4 การนำไปใชป้ ระโยชน์
5 การตรงตอ่ เวลา
รวม
ลงชอื่ ....................................................ผ้ปู ระเมนิ
................ /................ /................
เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ
เกณฑ์การให้คะแนน ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ
ผลงานหรอื พฤติกรรมสมบูรณช์ ดั เจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดมี าก
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมขี ้อบกพร่องบางส่วน ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรือพฤติกรรมมขี ้อบกพร่องเป็นสว่ นใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรือพฤติกรรมมีขอ้ บกพรอ่ งมาก ให้ 1 คะแนน ต่ำกว่า 10 ปรบั ปรงุ
151
แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม
คำช้ีแจง : ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ ลงใน
ช่องทต่ี รงกบั ระดบั คะแนน
การ การมี
ลำดบั ชอ่ื -สกลุ การแสดง การ ทำงาน ความมี ส่วนร่วม รวม
ท่ี ของผรู้ บั การ ความ ยอมรับ ตามท่ี นำ้ ใจ ในการ 20
คิดเห็น ฟังคนอืน่ ได้รับ ปรับปรงุ คะแนน
ประเมิน มอบหมา ผลงาน
ย กลุ่ม
4321 4321 432 14321 4321
ลงชื่อ....................................................ผปู้ ระเมนิ
................ /................ /................
เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ
เกณฑก์ ารให้คะแนน ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดมี าก
ผลงานหรอื พฤติกรรมมีข้อบกพรอ่ งบางส่วน ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีข้อบกพร่องเปน็ สว่ นใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรือพฤติกรรมมขี ้อบกพรอ่ งมาก ให้ 1 คะแนน ตำ่ กวา่ 10 ปรับปรุง
152
แผนการจัดการเรียนรูท้ ี่ 21
รายวิชา ภาษาไทยพื้นฐาน รหสั ท31102 กลุ่มสาระการเรยี นรู้ ภาษาไทย
โรงเรยี น โสภณวรคณุ วิทยา ช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี 4 ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศกึ ษา 2565
หน่วยการเรียนที่ 5 เรอื่ ง หวั ใจชายหนมุ่
แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 21 วิเคราะหแ์ ละวจิ ารณ์ เวลา 1 ชัว่ โมง/คาบ
ผสู้ อน นางสาวสนุ สิ า ตุ่นคำ
วันทส่ี อน : วนั ........................ ท.่ี ...................... เดือน .................................พุทธศักราช ...................
1. สาระสำคัญ / ความคิดรวบยอด
การศึกษาเรื่อง หัวใจชายหนุ่ม จะต้องวิเคราะห์และวิจารณ์เร่ืองได้ถูกต้องตามหลักการวิจารณ์
เบอ้ื งต้น
2. ตัวชี้วัด / จุดประสงค์การเรยี นรู้
ตัวช้ีวัด ท 5.1 ม.4-6/1 วิเคราะห์และวิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมตามหลักการวิจารณ์
เบอ้ื งตน้
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. วิเคราะห์และวิจารณเ์ รอื่ ง หัวใจชายหนมุ่ ตามหลกั การวจิ ารณเ์ บื้องตน้ ได้
3. สาระการเรียนรู้
หลักการวเิ คราะหแ์ ละวจิ ารณ์วรรณกรรมเบื้องต้น
- จดุ มุ่งหมายการแต่งวรรณกรรม
- การพิจารณารปู แบบของวรรณกรรม
- การพจิ ารณาเนอ้ื หาและกลวิธีในวรรณกรรม
- การวิเคราะห์และการวิจารณ์วรรณกรรม
4. กจิ กรรมการเรียนรู้
ขน้ั ท่ี 1 นำเข้าสบู่ ทเรยี น
1. ครูแจกจดหมายถึงเพื่อน ให้นักเรียนอ่าน แลว้ ให้นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ลกั ษณะและรูปแบบ
ของการเขียนจดหมาย ถึงเพอื่ น
ขั้นท่ี 2 ลงมือปฏิบตั ิ
1. ครกู ำหนดหวั ขอ้ ให้นกั เรยี นศกึ ษาเร่อื ง หวั ใจชายหนุ่ม ตามประเด็นท่ีครกู ำหนด ดังนี้
1) จุดมงุ่ หมายในการแต่ง
2) รูปแบบของเรื่อง
3) เน้อื หาและกลวิธใี นการแตง่
4) การวิเคราะหแ์ ละวจิ ารณ์เรอื่ ง
2. ครูให้นกั เรียนแต่ละกลุ่มกำหนดหมายเลขให้สมาชกิ แตล่ ะคนในกลุ่มเป็นหมายเลข 1-4 เรียกว่า
กลมุ่ บ้าน แล้วใหส้ มาชิกแตล่ ะคนแยกย้ายไปรวมกับกลุ่มใหมท่ ่ีมหี มายเลขตรงกัน ซงึ่ เรยี กวา่ กลมุ่ ผ้เู ช่ียวชาญ
153
3. ครแู จ้งกติกาให้นกั เรยี นทราบว่า หา้ มสมาชกิ ออกจากกล่มุ จนกว่าจะทำงานทีไ่ ดร้ ับมอบหมายจน
แลว้ เสรจ็ ถา้ สมาชิก คนใดไมเ่ ขา้ ใจเรอ่ื งใดใหข้ อความช่วยเหลอื จากเพือ่ นในกลุ่ม
4. นักเรียนกลุ่มผ้เู ช่ียวชาญร่วมกันศึกษาความร้ตู ามหัวข้อที่กำหนด จากหนังสือเรียน และร่วมกัน
อภิปรายจนเกดิ ความเข้าใจที่กระจา่ งชัดในหัวข้อทีไ่ ด้ศึกษาเป็นอยา่ งดี
5. นักเรียนกลุ่มผู้เชยี่ วชาญกลบั ไปกลุ่มเดิมที่เรียกวา่ กลุ่มบ้าน แล้วผลดั กันอธิบายตามประเด็นที่
กำหนด เพือ่ ถ่ายทอดความรู้ที่ได้จากการศกึ ษามา โดยเร่ิมจากหมายเลข 1-4 ตามลำดบั
6. นกั เรยี นทกุ คนทำใบงาน เรอื่ ง วิเคราะห์วิจารณเ์ รื่อง หัวใจชายหนมุ่ เสร็จแล้วนำส่งครตู รวจ
ข้ันที่ 3 สรุป
1. ครแู ละนักเรียนรว่ มกันสรปุ การวเิ คราะห์วิจารณเ์ รอื่ ง หวั ใจชายหนุ่ม
2. ครูนำคะแนนของนักเรียนแต่ละคนมารวมกันหาค่าเฉล่ียเป็นคะแนนของกลุ่ม แล้วสัมภาษณ์
กลุม่ ทไ่ี ดค้ ะแนนสงู เพือ่ เปน็ ตวั อย่างในการปฏิบัติงานแกน่ กั เรยี นกลุ่มอื่น
5. ภาระชนิ้ งาน
- ใบงาน เรือ่ ง วเิ คราะห์วจิ ารณเ์ ร่อื ง หัวใจชายหนุ่ม
6. สือ่ การเรยี นรู้
- หนงั สอื เรียน ภาษาไทย : วรรณคดแี ละวรรณกรรม ม.4
- เอกสารประกอบการสอน
7. การวดั และประเมนิ ผล
วธิ ีการ เครือ่ งมอื เกณฑ์
ตรวจใบงาน เร่ือง วิเคราะห์วจิ ารณ์ ใบงาน เร่ือง วเิ คราะห์วจิ ารณเ์ รอื่ ง ร้อยละ 60 ผา่ นเกณฑ์
เร่ือง หัวใจชายหนุ่ม หวั ใจชายหนุม่
สังเกตพฤตกิ รรมการทำงาน แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงาน ระดบั คุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
รายบคุ คล รายบุคคล
สังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุ่ม แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงาน ระดบั คณุ ภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
กลุ่ม
สงั เกตความรกั ชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอันพึง ระดับคณุ ภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
ซอ่ื สตั ย์สจุ ริต มวี นิ ัย และใฝ่เรยี นรู้ ประสงค์
154
เอกสารประกอบการสอน
ตัวอยา่ งจดหมายถึงเพอ่ื น
63 หมู่ 1 ต.ตาคลี
อ.ตาคลี จ.นครสวรรค์
60140
30 ธันวาคม 2550
กบเพื่อนรกั
ปีใหม่น้ีว่าจะได้เจอกบท่ีบ้าน เลยไม่ได้เขียนจดหมายมาก่อน แต่เมื่อไปที่บ้านกบแล้วจึงทราบว่า
กบมีกจิ กรรมทตี่ อ้ งทำอยกู่ รงุ เทพฯ เราจึงเขยี นจดหมายมาเพ่อื ถอื โอกาสสวัสดปี ใี หมด่ ว้ ย
เราไดร้ ับจดหมายจากแหววเมอื่ วานนีเ้ อง แหววเล่าวา่ เขาเขียนเรียงความเรอ่ื ง “พ่อของลูก” ได้รับ
รางวลั ท่ี 1 ด้วยนะ เราก็อดคิดถึงกบไม่ได้ เพราะกบเขยี นเรียงความเก่งไม่แพ้แหวว ไม่รู้ว่าจะไปเป็นที่หนึ่งใน
กรุงเทพฯ ด้วยหรอื เปล่า
ตอนนแ้ี ถวบา้ นเรามรี ถบรรทุกพืชไร่ว่ิงกันทัง้ วันท้งั คืน ฝนุ่ คอ่ นข้างมาก แตม่ นั กเ็ ป็นสิ่งจำเปน็ ท่ีพวก
เราต้องอดทนกนั มานาน กบคงไมต่ ้องเจอฝนุ่ อยา่ งบ้านเราใช่ไหม แต่ท่ีกบเคยเลา่ วา่ กรงุ เทพฯ ไม่มีฝ่นุ มากอยา่ ง
บา้ นเราก็จริง แต่มีส่ิงที่นา่ กลวั กว่าน้นั คือ มีควนั จากท่อไอเสียไง เราก็เลยพยายามปลอบใจตวั เองว่าถึงบ้านเรา
จะมีฝุน่ แตก่ ็เปน็ ฝุ่นทมี่ อี นั ตรายน้อย
เรายังไม่มีอะไรจะเล่ามากนัก ช่วงนี้เตรียมตัวดูหนังสือสอบ เพราะจะต้องสอบระหว่างภาคในอีก
ไม่ก่วี ันนแ้ี ล้ว เราหวังวา่ กบกค็ งกำลงั เตรียมตัวอย่างหนักใช่ไหม กบเคยบอกเราว่า กบตอ้ งพยายามเรียน เพราะ
เรามาจากต่างจังหวดั อย่าให้ใครดถู กู ได้ใชไ่ หม
สดุ ท้ายนี้ เราขออำนาจคณุ พระศรีรัตนตรัย โปรดดลบันดาลให้กบมีความสุข เรียนเก่ง และสอบได้
คะแนนดี ๆ นะจ๊ะ
รกั และคิดถงึ
ยลรตี สิริวรวิทย์
ท่ีมา:http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content_id=2619
155
ช่ือ.............................................................................................................ช้นั ............เลขท่.ี ..........
ใบงาน เรื่อง วเิ คราะห์วจิ ารณเ์ รือ่ ง หัวใจชายหนมุ่
คำชแ้ี จง ใหน้ ักเรียนอ่านเรื่อง หวั ใจชายหน่มุ แล้ววเิ คราะหว์ ิจารณต์ ามหวั ขอ้ ต่อไปน้ี
1. จดุ มงุ่ หมายในการแตง่ เรือ่ ง หวั ใจชายหนุ่ม
2. รปู แบบของเร่ือง หวั ใจชายหนุม่
3. เนือ้ หาและกลวธิ ใี นการแตง่ เรื่อง หวั ใจชายหน่มุ
4. ลกั ษณะของตวั ละครในเรือ่ ง หวั ใจชายหนุม่
- ประพันธ์
- อไุ ร
5. ทัศนะของกวีและแนวคิดในการแตง่ กายในเรอื่ ง หวั ใจชายหนุ่ม
156
ชอ่ื .............................................................................................................ชน้ั ............เลขท่ี...........
เฉลยใบงาน เรอื่ ง วิเคราะหว์ จิ ารณ์เรอ่ื ง หัวใจชายหนุ่ม
คำชแ้ี จง ใหน้ ักเรียนอ่านเรือ่ ง หวั ใจชายหนมุ่ แล้ววเิ คราะห์วิจารณ์ตามหวั ขอ้ ต่อไปน้ี
1. จดุ มุง่ หมายในการแตง่ เรอ่ื ง หวั ใจชายหนุ่ม
เพอ่ื ความบันเทิง และผู้แตง่ ตอ้ งการสะทอ้ นใหเ้ ห็นการปรบั เปล่ยี นรับเอาอารยธรรมตะวันตกเข้ามา
ใหผ้ สมกลมกลนื กับวฒั นธรรมของไทย
2. รปู แบบของเรอื่ ง หวั ใจชายหนุม่
เป็นนวนิยายรอ้ ยแกว้ ในรูปแบบของจดหมาย
3. เนื้อหาและกลวธิ ีในการแตง่ เร่อื ง หัวใจชายหน่มุ
เป็นการนำประเภทวรรณกรรมแบบตะวันตกเข้ามาในวงวรรณกรรมไทย เน้ือหาในจดหมายเป็น
การเล่าเร่ืองราวชีวติ ของนักเรยี นนอกในยคุ ท่ีสงั คมไทยกำลังปรับเปลย่ี นไปตามอิทธิพลของวัฒนธรรมตะวนั ตก
กลวิธีในการแต่งถูกต้องตามรูปแบบของการเขียนจดหมายจริงทุกประการ ตัวละครเป็นประเภทหลายมิ ติ
สมเหตุสมผล การใช้สำนวนภาษาน้ันสอดคล้องกับลักษณะของตัวละคร เน้ือหาในจดหมายแสดงออกอย่าง
ตรงไปตรงมาเหมอื นจดหมายส่วนตัวท่ัวๆ ไป
4. ลักษณะของตวั ละครในเรื่อง หัวใจชายหนมุ่
- ประพันธ์ เปน็ ตัวแทนหนุ่มไทยที่ไปศึกษาต่อตา่ งประเทศและมคี วามเดน่ ชัดในดา้ นการรักเมอื งไทย และ
การนำเอาวฒั นธรรมของตะวนั ตกมาผสมผสานรวมกันกับวฒั นธรรมของไทย
- อไุ ร เปน็ สาวทันสมัยใจตะวันตก และเปน็ หญิงสาวทมี่ คี วามทนั สมยั มพี ฤติกรรมตะวันตกอยา่ งชดั เจน
โดยผูป้ ระพนั ธไ์ ด้ถ่ายทอดลกั ษณะของตวั ละครได้อยา่ งชดั เจน
5. ดา้ นทศั นะของกวแี ละแนวคดิ ในการแตง่ กายในเร่ือง หัวใจชายหนุ่ม
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยหู่ ัวทรงแสดงพระราชดำรขิ องพระองค์ผา่ นตัวละครต่างๆ ใน
ทศั นะตา่ งๆ เช่น ประพนั ธ์แสดงทัศนะเกยี่ วกบั เร่ืองประเพณีการคลมุ ถุงชน การแต่งงานกับหญิงตา่ งชาติ การมี
ภรรยาหลายคน เปน็ ต้น และทรงเสนอแนวคิดผ่านตวั ละครเอก คือ ประพันธ์ ผ้ซู ง่ึ แสดงความรงั เกยี จ ดถู กู บา้ น
เกดิ เมอื งนอน แต่กลบั ไปช่ืนชมนยิ มวัฒนธรรมตะวนั ตก แนวคิดสำคัญของเรอื่ ง คอื การรู้จกั อนุรักษ์วัฒนธรรม
ไทยอนั ดีงาม และเลือกรบั เอาวฒั นธรรมตะวนั ตกบางประการมาปรับเปล่ียนใหส้ ังคมไทยเจริญก้าวหน้า
(พิจารณาตามคำตอบของนกั เรยี น โดยให้อยู่ในดุลยพนิ จิ ของครูผสู้ อน)
157
แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานรายบคุ คล
คำช้แี จง : ให้ ผู้สอน สงั เกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ ลงใน
ชอ่ งทต่ี รงกบั ระดับคะแนน
ลำดบั ชอ่ื -สกุล ความมี ความมี การรบั ฟัง การแสดง การตรงต่อ รวม
ท่ี ของผรู้ บั การประเมิน วินยั น้ำใจ ความ ความ เวลา 20
เอือ้ เฟอ้ื คิดเหน็ คดิ เห็น คะแนน
เสียสละ
4321 4321 432 1 4321 4321
ลงชื่อ....................................................ผู้ประเมนิ
................ /................ /................
เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ
เกณฑ์การใหค้ ะแนน ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสมบรู ณช์ ัดเจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดีมาก
ผลงานหรือพฤตกิ รรมมขี อ้ บกพร่องบางสว่ น ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรอื พฤติกรรมมขี ้อบกพร่องเป็นส่วนใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีขอ้ บกพร่องมาก ให้ 1 คะแนน ตำ่ กว่า 10 ปรับปรุง
158
แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม
คำช้ีแจง : ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ ลงใน
ช่องทต่ี รงกบั ระดบั คะแนน
การ การมี
ลำดบั ชอ่ื -สกลุ การแสดง การ ทำงาน ความมี ส่วนร่วม รวม
ท่ี ของผรู้ บั การ ความ ยอมรับ ตามท่ี นำ้ ใจ ในการ 20
คิดเห็น ฟังคนอืน่ ได้รับ ปรับปรงุ คะแนน
ประเมิน มอบหมา ผลงาน
ย กลุ่ม
4321 4321 432 14321 4321
ลงชื่อ....................................................ผปู้ ระเมนิ
................ /................ /................
เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ
เกณฑก์ ารให้คะแนน ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดมี าก
ผลงานหรอื พฤติกรรมมีข้อบกพรอ่ งบางส่วน ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีข้อบกพร่องเปน็ สว่ นใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรือพฤติกรรมมขี ้อบกพรอ่ งมาก ให้ 1 คะแนน ตำ่ กวา่ 10 ปรับปรุง
159
แผนการจัดการเรียนร้ทู ี่ 22
รายวชิ า ภาษาไทยพนื้ ฐาน รหัส ท31102 กลมุ่ สาระการเรียนรู้ ภาษาไทย
โรงเรียน โสภณวรคุณวิทยา ชนั้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4 ภาคเรียนที่ 2 ปกี ารศกึ ษา 2565
หนว่ ยการเรยี นท่ี 5 เรอ่ื ง หัวใจชายหนุ่ม
แผนการจัดการเรียนรูท้ ี่ 22 วเิ คราะห์ลกั ษณะเดน่ เวลา 1 ช่วั โมง/คาบ
ผู้สอน นางสาวสุนสิ า ตนุ่ คำ
วนั ที่สอน : วนั ........................ ท่.ี ...................... เดอื น .................................พทุ ธศกั ราช ...................
1. สาระสำคญั / ความคิดรวบยอด
การศึกษาเร่ือง หัวใจชายหนุ่ม จะต้องวิเคราะห์ลักษณะเด่นของเร่ืองเช่ือมโยงกับการเรียนรู้ทาง
ประวัติศาสตร์และวิถีชวี ติ
2. ตวั ช้วี ดั / จุดประสงค์การเรียนรู้
ตัวชี้วัด ท 5.1 ม.4-6/2 วิเคราะห์ลักษณะเด่นของวรรณคดีเชื่อมโยงกับการเรียนรู้ทาง
ประวตั ศิ าสตรแ์ ละวิถีชวี ติ ของสงั คมในอดตี
จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
วิเคราะห์ลักษณะเด่นของเร่ือง หัวใจชายหนุ่ม เชื่อมโยงกับการเรียนรู้ทาง
ประวตั ิศาสตรแ์ ละวิถีชีวิตของสงั คมในอดตี ได้
3. สาระการเรียนรู้
การวิเคราะหล์ ักษณะเด่นของวรรณกรรมเกยี่ วกับเหตุการณ์ประวัติศาสตร์และวถิ ีชีวิตของสงั คม ในอดีต
4. กจิ กรรมการเรียนรู้
ขน้ั ท่ี 1 นำเข้าสู่บทเรียน
1. ครซู กั ถามนกั เรยี นเก่ยี วกับการวเิ คราะหล์ ักษณะเดน่ ของเร่ือง หัวใจชายหนุ่ม
2. นักเรยี นร่วมกนั อภปิ รายลักษณะเดน่ ของเรือ่ ง หัวใจชายหน่มุ
ข้นั ที่ 2 ลงมอื ปฏบิ ตั ิ
1. นักเรียนแต่ละกลมุ่ ร่วมกันศึกษาและวิเคราะห์ลักษณะเด่นของเรื่อง หัวใจชายหนุ่ม ที่เชอ่ื มโยง
กับการเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์และวิถีชีวิตในอดีต จากหนังสือเรียน ห้องสมุด หรือแหล่งข้อมูลสารสนเทศ
ตามประเดน็ ทีค่ รกู ำหนด ดงั น้ี
1. ตวั ละคร ฉาก
2. กลวธิ กี ารแต่ง
3. ทัศนะกวี แนวคิดในการแต่ง
2. นกั เรยี นรว่ มกันแสดงความคดิ เหน็ วางแผนที่จะศึกษาค้นควา้ ในเรอ่ื งท่ีครกู ำหนด
3. นักเรียนร่วมกันอภิปรายลักษณะเด่นของเรื่อง หัวใจชายหนุ่มโดยเชื่อมโยงกับการเรียนรู้ทาง
ประวัติศาสตรแ์ ละวถิ ชี วี ิตในอดีต
4. นกั เรยี นแตล่ ะกลุ่มแสดงความคดิ เห็นและทำใบงาน เรอ่ื ง วเิ คราะห์ลักษณะเด่นเรอ่ื ง หัวใจชายหนุม่
160
ขั้นท่ี 3 สรปุ
1. ครูประเมนิ ผลการทำใบงานของนักเรียนแตล่ ะกล่มุ แล้วใหข้ อ้ เสนอแนะเพิม่ เตมิ
2. นักเรียนรว่ มกนั สรุปลกั ษณะของเรือ่ งหัวใจชายหนมุ่
5. ภาระช้ินงาน
- ใบงาน เร่อื ง วเิ คราะหล์ ักษณะเดน่ เรอ่ื ง หวั ใจชายหนุม่
6. สอ่ื การเรียนรู้
- หนงั สอื เรียน ภาษาไทย : วรรณคดแี ละวรรณกรรม ม.4
- ห้องสมุด
7. การวัดและประเมินผล
วธิ ีการ เครือ่ งมอื เกณฑ์
ตรวจใบงานเรื่อง วิเคราะห์ลักษณะ ใบงานเรือ่ ง วิเคราะห์ลักษณะเดน่ รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
เดน่ เร่ือง หวั ใจชายหนุ่ม เร่อื ง หวั ใจชายหนมุ่
สงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่ แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงาน ระดับคุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
กล่มุ
สังเกตการใฝเ่ รียนรู้ มุ่งมั่นในการ แบบประเมนิ คุณลกั ษณะอันพงึ ระดับคณุ ภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
ทำงาน และรกั ความเป็นไทย ประสงค์
161
ชอ่ื .............................................................................................................ชนั้ ............เลขท.่ี ..........
ใบงาน เร่อื ง วิเคราะห์ลกั ษณะเด่นเรือ่ ง หัวใจชายหนุ่ม
คำชีแ้ จง ใหน้ กั เรยี นเขียนรายงานผลการวเิ คราะหล์ ักษณะเด่นเรือ่ ง หัวใจชายหนมุ่ โดยเช่ือมโยงกับ
การเรียนรทู้ างประวัติศาสตร์ และวถิ ีชีวิตในอดีต
162
ชอื่ .............................................................................................................ช้นั ............เลขท.่ี ..........
เฉลยใบงาน เรอ่ื ง วิเคราะหล์ ักษณะเดน่ เรอื่ ง หัวใจชายหนมุ่
คำชีแ้ จง ให้นกั เรียนเขียนรายงานผลการวิเคราะห์ลักษณะเดน่ เรือ่ ง หัวใจชายหนุม่ โดยเชอ่ื มโยงกบั
การเรยี นรู้ทางประวัติศาสตร์ และวิถีชีวติ ในอดีต
(พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยใหอ้ ยูใ่ นดลุ ยพนิ ิจของครผู ้สู อน)
163
แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม
คำช้ีแจง : ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ ลงใน
ช่องทต่ี รงกบั ระดบั คะแนน
การ การมี
ลำดบั ชอ่ื -สกลุ การแสดง การ ทำงาน ความมี ส่วนร่วม รวม
ท่ี ของผรู้ บั การ ความ ยอมรับ ตามท่ี นำ้ ใจ ในการ 20
คิดเห็น ฟังคนอืน่ ได้รับ ปรับปรงุ คะแนน
ประเมิน มอบหมา ผลงาน
ย กลุ่ม
4321 4321 432 14321 4321
ลงชื่อ....................................................ผปู้ ระเมนิ
................ /................ /................
เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ
เกณฑก์ ารให้คะแนน ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดมี าก
ผลงานหรอื พฤติกรรมมีข้อบกพรอ่ งบางส่วน ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีข้อบกพร่องเปน็ สว่ นใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรือพฤติกรรมมขี ้อบกพรอ่ งมาก ให้ 1 คะแนน ตำ่ กวา่ 10 ปรับปรุง
164
แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ 23
รายวิชา ภาษาไทยพน้ื ฐาน รหสั ท31102 กลุม่ สาระการเรียนรู้ ภาษาไทย
โรงเรียน โสภณวรคุณวิทยา ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 4 ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2565
หน่วยการเรยี นท่ี 5 เรื่อง หวั ใจชายหน่มุ
แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี 23 ประเมนิ คุณค่าและสังเคราะห์ข้อคิด เวลา 1 ชว่ั โมง/คาบ
ผู้สอน นางสาวสนุ สิ า ตุ่นคำ
วันท่ีสอน : วัน........................ ที่....................... เดือน .................................พุทธศักราช ...................
1. สาระสำคัญ / ความคิดรวบยอด
การศึกษาเร่ือง หัวใจชายหนุ่ม ต้องวิเคราะห์และประเมินคุณค่าด้านวรรณศิลป์และสังเคราะห์
ขอ้ คดิ จากเรือ่ ง เพื่อนำไปประยุกต์ใชใ้ นชีวิตจริง
2. ตวั ชี้วดั / จดุ ประสงค์การเรียนรู้
ตวั ชี้วัด ท 5.1 ม.4-6/3 วเิ คราะหแ์ ละประเมินคุณค่าด้านวรรณศิลป์ของวรรณคดีและวรรณกรรม
ในฐานะที่เปน็ มรดกทางวฒั นธรรมของชาติ
ม.4-6/4 สังเคราะห์ข้อคิดจากวรรณคดีและวรรณกรรมเพื่อนำไปประยุกต์ใช้ใน
ชวี ติ จริง
จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
1. วเิ คราะหแ์ ละประเมินคณุ ค่าด้านวรรณศิลปเ์ รื่อง หวั ใจชายหนุ่ม ได้
2. สงั เคราะห์ขอ้ คิดจากเรื่อง หัวใจชายหนุ่ม เพอ่ื นำไปประยกุ ต์ใช้ในชีวิตจริงได้
3. สาระการเรียนรู้
1. การวเิ คราะหแ์ ละประเมินคณุ ค่าวรรณกรรม
- ดา้ นวรรณศิลป์ - ดา้ นสังคมและวฒั นธรรม
2. การสงั เคราะหว์ รรณกรรม
4. กิจกรรมการเรยี นรู้
ข้นั ที่ 1 นำเข้าสูบ่ ทเรียน
1. ครสู นทนาซักถามนกั เรยี นเกีย่ วกบั ลกั ษณะเด่นของเรอื่ งหวั ใจชายหนมุ่
2. นกั เรียนร่วมกันอภิปรายสรุปและแสดงความคิดเหน็
ขน้ั ที่ 2 ลงมอื ปฏบิ ัติ
1. ครูให้นกั เรยี นกลุ่ม รว่ มกันประเมนิ คณุ ค่าและสังเคราะห์ข้อคิดเร่ือง หวั ใจชายหนุ่ม จากหนังสือ
เรียนห้องสมดุ หรอื แหลง่ ข้อมูลสารสนเทศ ตามประเดน็ ที่ครูกำหนด ดงั นี้
1. คุณค่าของเร่อื ง หวั ใจชายหนุม่ ด้านปัญญาและความคดิ
2. คุณค่าของเรอื่ ง หัวใจชายหนุ่ม ด้านความรู้
3. สงั เคราะห์ขอ้ คิดเรื่อง หวั ใจชายหนมุ่
165
2. นักเรียนแต่ละกลุ่มสรุปผลการประเมินคุณค่าด้านวรรณศิลป์และสังเคราะห์ข้อคิดเรื่อง หัวใจ
ชายหนุ่ม
3. นกั เรียนแต่ละกลุ่มนำผลการสรุปไปเชื่อมโยงกับความรู้เดิมท่ีนักเรียนเคยประเมินค่าเร่อื งอนื่ ๆ
มาแลว้
4. นักเรยี นแตล่ ะกลุ่มอภิปรายผลการประเมินคุณคา่ ด้านวรรณศิลปเ์ รื่อง หัวใจชายหน่มุ ในฐานะท่ี
เป็นมรดกทางวฒั นธรรมของชาตแิ ละบอกแนวทางในการนำข้อคดิ ไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นชีวติ จริง
5. นักเรียนร่วมกันสรุปและสรา้ งองค์ความรู้ความเข้าใจเก่ียวกบั การประเมินคุณค่าด้านวรรณศิลป์
เรื่อง หัวใจชายหนุ่ม และการสังเคราะห์ข้อคิดจากเรื่อง เพื่อนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง โดยสรุปประเด็น
สำคัญประกอบด้วยมโนทัศนห์ ลกั และมโนทัศน์ย่อยของความรู้ท้ังหมด
6. นักเรยี นแตล่ ะกลมุ่ นำผลการสรุปในประเด็นสำคัญมาเรยี บเรยี งใหไ้ ด้สาระสำคญั ครบถว้ น
ข้นั ที่ 3 สรุป
1. นักเรียนแตล่ ะกลุ่มนำองคค์ วามรูเ้ กีย่ วกบั การประเมินคณุ ค่าดา้ นวรรณศิลป์และสงั เคราะหข์ อ้ คิด
เร่ือง หัวใจชายหน่มุ มาจดั ปา้ ยนเิ ทศแสดงผลงาน
2. นักเรียนแต่ละกลุ่มนำความรู้จากการประเมินคุณค่าด้านวรรณศิลป์และสังเคราะห์ข้อคิดเร่ือง
หวั ใจชายหนุ่ม ไปประเมินคณุ คา่ และสงั เคราะหข์ ้อคิดเรอ่ื งส้นั 1 เรือ่ ง เปน็ การบ้าน เสรจ็ แลว้ นำสง่ ครู
5. ภาระชิ้นงาน
-
6. สอ่ื การเรยี นรู้
- หนังสอื เรยี น ภาษาไทย : วรรณคดีและวรรณกรรม ม.4
- หอ้ งสมุด
7. การวัดและประเมินผล
วธิ กี าร เครือ่ งมือ เกณฑ์
ประเมินการนำเสนอผลงาน แบบประเมินการนำเสนอผลงาน ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
สงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกล่มุ แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุ่ม ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
สงั เกตความรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอนั พึง ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
ซ่อื สตั ยส์ ุจริต มีวินยั ใฝ่เรียนรู้ ม่งุ มนั่ ประสงค์
ในการทำงานและรักความเปน็ ไทย
ตรวจหนังสือคู่มอื การศึกษา เรอ่ื ง แบบประเมินหนังสือคมู่ อื ระดบั คณุ ภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
หวั ใจชายหน่มุ การศกึ ษา เรอื่ ง หวั ใจชายหน่มุ
166
แบบประเมินหนังสอื คูม่ อื การศึกษา เรื่อง หวั ใจชายหนุ่ม
ลำดับที่ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 1
4 32
1 การวิเคราะห์และวิจารณ์
2 การวเิ คราะห์ลกั ษณะเด่น
3 การวิเคราะห์และประเมนิ คุณคา่
4 การสังเคราะห์ข้อคดิ
รวม
ลงชื่อ...................................................ผปู้ ระเมนิ
............../.................../................
เกณฑ์การให้คะแนน เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ
ดมี าก = 4 คะแนน
ดี = 3 คะแนน ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
พอใช้ = 2 คะแนน
ปรบั ปรุง = 1 คะแนน 14 - 16 ดีมาก
11 - 13 ดี
8 - 10 พอใช้
ต่ำกวา่ 8 ปรบั ปรุง
167
แบบประเมินการนำเสนอผลงาน
คำชี้แจง ให้ ผู้สอน ประเมนิ การนำเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการทก่ี ำหนด แล้วขดี ✓ ลงในช่องที่ตรง
กับระดับคะแนน
ลำดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน
4321
1 ความถูกต้องของเนื้อหา
2 ความคิดสร้างสรรค์
3 วิธีการนำเสนอผลงาน
4 การนำไปใช้ประโยชน์
5 การตรงตอ่ เวลา
รวม
ลงชือ่ ....................................................ผู้ประเมิน
................ /................ /................
เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ
เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสมบรู ณช์ ดั เจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดีมาก
ผลงานหรือพฤติกรรมมขี ้อบกพร่องบางส่วน ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรือพฤตกิ รรมมขี อ้ บกพร่องเปน็ สว่ นใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมขี อ้ บกพรอ่ งมาก ให้ 1 คะแนน ต่ำกวา่ 10 ปรับปรุง
168
แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 24
รายวชิ า ภาษาไทยพื้นฐาน รหัส ท31102 กลมุ่ สาระการเรียนรู้ ภาษาไทย
โรงเรียน โสภณวรคณุ วทิ ยา ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี 4 ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศกึ ษา 2565
หนว่ ยการเรยี นที่ 6 เร่อื ง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี
แผนการจัดการเรียนรทู้ ี่ 24 ความเปน็ มาและประวตั ผิ ้แู ต่ง เวลา 1 ช่ัวโมง/คาบ
ผ้สู อน นางสาวสุนิสา ตุน่ คำ
วนั ท่ีสอน : วัน........................ ที่....................... เดอื น .................................พุทธศกั ราช ...................
1. สาระสำคญั / ความคดิ รวบยอด
การอ่านและศึกษาเรื่อง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี จะต้องวิเคราะห์ตามหลักการเบ้ืองต้นได้ และ
เขยี นกรอบแนวคดิ ผังความคดิ บันทึก นอกจากน้ียังต้องรูจ้ กั ความเป็นมาและประวัติผู้แต่งอีกด้วย
2. ตวั ชวี้ ัด / จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
ตัวชี้วัด ท 1.1 ม.4-6/7 อ่านเร่ืองต่าง ๆ แล้วเขียนกรอบแนวความคิด ผังความคิด บันทึก
ย่อความ และรายงาน
ท 5.1 ม.4-6/1 วิเคราะห์และวิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมตามหลักการวิจารณ์
เบอ้ื งต้น
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
1. เขยี นบนั ทกึ จากการอ่านเรื่อง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี ได้
2. อธบิ ายความเปน็ มาของเร่ือง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี ได้
3. บอกประวัติผูแ้ ตง่ เรื่อง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี ได้
3. สาระการเรียนรู้
1. การอา่ นจบั ใจความจากสอื่ ตา่ งๆ เชน่ บทความ
2. หลกั การวเิ คราะหแ์ ละวิจารณ์วรรณกรรมเบื้องตน้
-จุดมงุ่ หมายการแตง่ วรรณกรรม - การพจิ ารณารปู แบบของวรรณกรรม
4. กจิ กรรมการเรียนรู้
ขั้นที่ 1 นำเข้าสูบ่ ทเรยี น
1. ครูสนทนากับนักเรียนเร่ือง ชาวนา แล้วให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายและแสดงความคิดเห็น
เก่ียวกับชวี ติ ความเป็นอยู่ ของชาวนาไทย รวมถึงสาเหตทุ ่ที ำให้ชาวนามคี วามทกุ ข์
ขน้ั ท่ี 2 ลงมือปฏิบตั ิ
1. ครูแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน คละกันตามความสามารถ คือ เก่ง ปานกลางค่อนข้าง
เกง่ ปานกลางคอ่ นข้างอ่อน และอ่อน
2. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาความรู้เรื่อง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี จากหนังสือเรียน
ตามประเด็นท่ีครกู ำหนด ดงั นี้
1. ความเป็นมาและประวัตผิ ้แู ตง่
169
2. ลักษณะคำประพันธแ์ ละเรื่องย่อ
3. ครูชี้แจงให้นักเรียนทราบว่า ความสำเร็จของกลุ่มนั้นจะต้องอาศัยผลจากการร่วมมือกัน
ชว่ ยเหลอื กนั ผู้ทเี่ ก่งกว่าจะตอ้ งช่วยแนะผทู้ ี่ออ่ นกว่าหรอื ช้ากวา่
4. นักเรียนทุกคนทำใบงาน เร่ือง ความเป็นมาและประวัติผู้แต่งเรื่อง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี
เสร็จแล้วตรวจสอบความเรียบรอ้ ย
5. ครเู ฉลยคำตอบในใบงาน โดยให้นกั เรียนแต่ละกลุ่มผลดั กันตรวจใบงาน
6. ครูนำคะแนนของสมาชิกทุกคนในแต่ละกลุ่มมารวมกันเป็นคะแนนกลุ่ม จากนั้นครูประกาศ
ชมเชยกล่มุ ทม่ี ีคะแนนสงู สดุ และรองลงมาเรียงตามลำดบั เพือ่ เปน็ ตวั อยา่ งในการทำงาน
ข้นั ที่ 3 สรุป
1. นักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง ความเปน็ มาและประวัติผ้แู ต่งเร่ือง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี
5. ภาระชิ้นงาน
- ใบงาน เร่ือง ความเป็นมาและประวัติผูแ้ ต่งเร่ือง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี
6. สอื่ การเรียนรู้
- หนังสอื เรียน ภาษาไทย : วรรณคดแี ละวรรณกรรม ม. 4
- หอ้ งสมุด
7. การวดั และประเมินผล
วิธีการ เคร่อื งมือ เกณฑ์
ตรวจใบงานเรอ่ื ง ความเป็นมาและ ใบงานเรอื่ ง ความเป็นมาและ ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์
ประวตั ิผแู้ ตง่ เร่ือง ทกุ ขข์ องชาวนาใน ประวัตผิ แู้ ตง่ เรือ่ ง ทุกข์ของ
บทกวี ชาวนาในบทกวี
สงั เกตพฤติกรรมการทำงาน แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงาน ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
รายบุคคล รายบุคคล
สังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่ แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงาน ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
กลมุ่
สังเกตความรกั ชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ มี แบบประเมนิ คณุ ลกั ษณะอนั พึง ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
วนิ ัย ใฝเ่ รยี นรู้ อยูอ่ ย่างพอเพียง และ ประสงค์
รกั ความเป็นไทย
170
ชือ่ ..................................................................................................ชั้น............เลขท.่ี ..............
ใบงาน เรอ่ื ง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี
คำช้ีแจง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้
1. ทุกข์ของชาวนาในบทกวี หมายความวา่ อยา่ งไร
2. บทความเรื่อง ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี มที ม่ี าจากหนงั สือเรือ่ งอะไร
3. บทความเรื่อง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี ผู้ทรงพระราชนิพนธข์ ึ้น มีพระนามว่าอยา่ งไร
4. ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี มลี กั ษณะคำประพนั ธร์ ูปแบบใด
5. ใหน้ ักเรยี นสรุปเรอ่ื งย่อของเรือ่ ง ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี มาพอสงั เขป
171
ช่อื ..................................................................................................ชั้น............เลขที่...............
เฉลยใบงาน เรอ่ื ง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี
คำชแ้ี จง ให้นกั เรียนตอบคำถามตอ่ ไปนี้
1. ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี หมายความวา่ อยา่ งไร
(พิจารณาตามคำตอบของนักเรยี น โดยใหอ้ ยใู่ นดลุ ยพินิจของครผู สู้ อน)
2. บทความเร่ือง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี มที ี่มาจากหนงั สือเรื่องอะไร
มณพี ลอยรอ้ ยแสง
3. บทความเร่อื ง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี ผทู้ รงพระราชนิพนธข์ ้นึ มพี ระนามวา่ อยา่ งไร
สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี
4. ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี มีลักษณะคำประพันธ์รปู แบบใด
บทความแสดงความคดิ เหน็
5. ให้นกั เรยี นสรุปเรอื่ งย่อของเรื่อง ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี มาพอสังเขป
(พิจารณาตามคำตอบของนกั เรียน โดยให้อยู่ในดลุ ยพินิจของครผู สู้ อน)
172
แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงานรายบคุ คล
ช่ือ..................................................................................................ช้นั ............เลขที่...............
คำชแี้ จง ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แลว้ ขดี √ ลงในชอ่ งที่
ตรงกบั ระดบั คะแนน
ลำดับท่ี รายการประเมนิ 4 ระดับคะแนน 1
32
1 การแสดงความคิดเหน็
2 การยอมรบั ฟงั ความคดิ เห็นของผู้อนื่
3 การทำงานตามหน้าทีท่ ไี่ ดร้ บั
มอบหมาย
4 ความมีน้ำใจ
5 การตรงต่อเวลา
รวม
ลงช่ือ....................................................ผ้ปู ระเมนิ
................ /................ /................
เกณฑ์การตัดสนิ คุณภาพ
เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสมบรู ณ์ชัดเจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดมี าก
ผลงานหรือพฤติกรรมมขี ้อบกพร่องบางส่วน ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรือพฤติกรรมมขี อ้ บกพรอ่ งเป็นสว่ นใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรือพฤติกรรมมขี ้อบกพรอ่ งมาก ให้ 1 คะแนน ต่ำกวา่ 10 ปรับปรงุ
173
แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกล่มุ
ชอ่ื ..................................................................................................ช้ัน............เลขที่...............
คำช้แี จง ให้ ผู้สอน สงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แลว้ ขีด √ ลงในชอ่ งที่
ตรงกบั ระดบั คะแนน
ลำดับท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน
4321
1 การแบ่งหนา้ ท่ีกนั อยา่ งเหมาะสม
2 ความรว่ มมือกนั ทำงาน
3 การแสดงความคิดเห็น
4 การรบั ฟงั ความคดิ เหน็
5 ความมีน้ำใจช่วยเหลือกัน
รวม
ลงชื่อ....................................................ผ้ปู ระเมนิ
................ /................ /................
เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ
เกณฑ์การใหค้ ะแนน ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสมบูรณช์ ัดเจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดีมาก
ผลงานหรือพฤตกิ รรมมขี อ้ บกพร่องบางสว่ น ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีขอ้ บกพรอ่ งเปน็ ส่วนใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรอื พฤติกรรมมขี ้อบกพร่องมาก ให้ 1 คะแนน ตำ่ กวา่ 10 ปรบั ปรุง
174
แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 25
รายวชิ า ภาษาไทยพนื้ ฐาน รหัส ท31102 กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ ภาษาไทย
โรงเรยี น โสภณวรคณุ วทิ ยา ชนั้ มัธยมศึกษาปที ่ี 4 ภาคเรียนท่ี 2 ปกี ารศึกษา 2565
หนว่ ยการเรยี นที่ 5 เร่อื ง ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 25 สรุปเน้อื หาและคำศพั ท์ เวลา 1 ชั่วโมง/คาบ
ผู้สอน นางสาวสุนสิ า ตนุ่ คำ
วนั ทส่ี อน : วัน........................ ท่ี....................... เดือน .................................พุทธศักราช ...................
1. สาระสำคัญ / ความคดิ รวบยอด
การศึกษาเร่อื ง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี เป็นบทประพนั ธ์ท่ีมีคุณค่าทั้งดา้ นเน้ือหา ด้านวรรณศิลป์
และด้านสังคม ซึ่งการท่ีจะเข้าใจเนื้อหาของเรอื่ งได้นั้น จำเป็นต้องรู้คำศัพท์ท่ีปรากฏอยู่ในเรื่อง เพ่ือจะเข้าใจ
เนอื้ หาของเรื่องได้อย่างถูกต้อง
2. ตวั ชวี้ ดั / จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
ตัวช้ีวัด ท 5.1 ม.4-6/1 วิเคราะห์และวิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมตามหลักการวิจารณ์
เบ้อื งต้น
จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
1. อธิบายความหมายของคำศพั ท์ต่างๆ ในเรื่อง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี ได้
2. สรุปเนื้อหาจากเรอ่ื ง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี ได้
3. สาระการเรยี นรู้
หลกั การวเิ คราะห์และวจิ ารณว์ รรณกรรมเบอื้ งต้น
- การพิจารณาเน้ือหาและกลวธิ ใี นวรรณกรรม
4. กิจกรรมการเรียนรู้
ข้นั ที่ 1 นำเขา้ สบู่ ทเรียน
1. ครูให้นักเรียนยกตัวอย่างพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราช
กมุ ารี พรอ้ มกับอธิบายรายละเอยี ด
2. ครูนำบทกวีของหล่ีเชินท่ีแปลเป็นภาษาไทย ติดบนกระดาน แล้วให้นักเรียนร่วมกันอ่านและ
แสดงความคดิ เห็นเกีย่ วกบั ความทกุ ขย์ ากของชาวนา
ขน้ั ท่ี 2 ลงมือปฏิบัติ
1. ครใู ห้นักเรียนแต่ละคนศึกษาความรู้เร่ือง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี จากหนังสือเรียน พร้อมหา
ความหมายของคำศพั ท์ต่าง ๆ ท่ปี รากฏในเรอ่ื ง จากห้องสมุด และแหล่งข้อมลู สารสนเทศ แล้วบันทกึ ลงในสมุด
ของนักเรียน
2. นักเรียนแต่ละคนกลับมารวมกลุ่ม ผลัดกันอธิบายความรู้ที่ได้จากการศึกษาให้เพื่อนในกลุ่มฟัง
แล้วซักถามข้อสงสัย และอธบิ ายจนทกุ คนในกลมุ่ มีความเขา้ ใจชดั เจน
175
3. นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลการศึกษา พร้อมท้ังความหมายของคำศัพท์ท่ีปรากฏใน
เร่ือง หน้าช้ันเรียน โดยให้นักเรียนกลุ่มอ่ืน ๆ เป็นผู้ตรวจสอบความถูกต้อง และจดบันทึกความหมายของ
คำศพั ทต์ า่ ง ๆ
4. นกั เรยี นแต่ละกลุ่มช่วยกันทำใบงาน เรือ่ ง สรุปเน้อื หาและคำศพั ทเ์ รอ่ื ง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี
ข้นั ที่ 3 สรปุ
1. นักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอคำตอบในใบงาน หน้าชั้นเรียน โดยครูและเพื่อนนักเรียนช่วยกัน
ตรวจสอบความถูกตอ้ งและให้ข้อเสนอแนะ
2. ครแู ละนักเรียนรว่ มกนั สรุปเนอื้ หาและคำศัพท์ จากเรื่อง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
5. ภาระชนิ้ งาน
- ใบงาน เรอ่ื ง สรปุ เนื้อหาและคำศัพท์เร่ือง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
6. สือ่ การเรยี นรู้
- หนังสือเรยี น ภาษาไทย : วรรณคดีและวรรณกรรม ม.4
- เอกสารประกอบการสอน
7. การวัดและประเมินผล
วธิ กี าร เครอื่ งมือ เกณฑ์
ตรวจใบงานเร่ือง สรปุ เนอื้ หาและ ใบงานเรื่อง สรปุ เน้ือหาและ รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
คำศัพท์เร่อื ง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี คำศพั ท์เรื่อง ทกุ ขข์ องชาวนาใน
บทกวี
สงั เกตพฤตกิ รรมการทำงาน แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงาน ระดบั คณุ ภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
รายบุคคล รายบุคคล
สังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่ แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงาน ระดับคณุ ภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
กลุ่ม
สังเกตความมีวนิ ัย ใฝ่เรียนรู้ อยู่อยา่ ง แบบประเมนิ คุณลักษณะอนั พึง ระดบั คณุ ภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
พอเพยี ง และมุ่งมน่ั ในการทำงาน ประสงค์
176
เอกสารประกอบการสอน
บทกวีจนี ของ หลเี่ ชิน ท่แี ปลแป็นภาษาไทย โดย สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี
หว่านข้าวในฤดูใบไม้ผลิ ขา้ วเมล็ดหน่ึง
จะกลายเป็นหมืน่ แสนเมลด็ ในฤดูใบไมร้ ว่ ง
รอบข้างไม่มนี าที่ไหนทิ้งวา่ ง
แตช่ าวนาก็ยังอดตาย
ตอนอาทติ ย์เท่ยี งวัน ชาวนายงั พรวนดนิ
เหง่ือหยดบนดินภายใต้ตน้ ขา้ ว
ใครจะรบู้ ้างวา่ ในจานใบนน้ั
ขา้ วแตล่ ะเมด็ คือความยากแค้นแสนสาหสั
177
ช่อื ..................................................................................................ช้นั ............เลขท.ี่ ..............
ใบงาน เรอื่ ง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี
คำช้ีแจง ใหน้ ักเรยี นถอดความบทกวที กี่ ำหนด เป็นบทรอ้ ยแก้วด้วยภาษาท่ีสละสลวย
เปิปขา้ วทกุ คราวคำ จงสจู ำเปน็ อาจิณ
เหง่ือกทู ี่สกู นิ จงึ กอ่ เกิดมาเปน็ คน
ใหช้ นชิมทุกชนั้ ชน
ข้าวนี้น่ะมีรส และขมขื่นจนเขียวคาว
เบือ้ งหลงั สิทุกข์ทน ระยะทางน้นั เหยยี ดยาว
ล้วนทกุ ขย์ ากลำเค็ญเขญ็
จากแรงมาเปน็ รวง ทกุ หยดหยาดล้วนยากเย็น
จากรวงเปน็ เมด็ พราว จึงแปรรวงมาเปปิ กิน
และน้ำแรงอนั หล่งั ริน
เหงอ่ื หยดสกั กี่หยาด ที่สซู ดกำซาบฟัน
ปดู โปนก่เี สน้ เอ็น
นำ้ เหง่อื ที่เร่ือแดง
สายเลอื ดกูทงั้ สน้ิ
178
ชอ่ื ..................................................................................................ช้นั ............เลขที่...............
เฉลยใบงาน เรอ่ื ง ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี
คำช้แี จง ให้นักเรียนถอดความบทกวที ก่ี ำหนด เปน็ บทร้อยแก้วด้วยภาษาท่สี ละสลวย
เปิปขา้ วทกุ คราวคำ จงสจู ำเป็นอาจิณ
เหง่อื กทู ส่ี ูกิน จึงก่อเกิดมาเปน็ คน
ใหช้ นชิมทกุ ชัน้ ชน
ขา้ วนน้ี ะ่ มรี ส และขมข่ืนจนเขยี วคาว
เบอื้ งหลังสิทกุ ข์ทน ระยะทางนั้นเหยยี ดยาว
ลว้ นทกุ ข์ยากลำเค็ญเข็ญ
จากแรงมาเป็นรวง ทุกหยดหยาดลว้ นยากเยน็
จากรวงเป็นเม็ดพราว จงึ แปรรวงมาเปปิ กนิ
และน้ำแรงอนั หลง่ั รนิ
เหง่ือหยดสกั ก่ีหยาด ทสี่ ซู ดกำซาบฟัน
ปดู โปนกเ่ี ส้นเอน็
นำ้ เหง่ือทเ่ี ร่อื แดง
สายเลือดกูทั้งสิ้น
(พิจารณาตามคำตอบของนกั เรียน โดยให้อย่ใู นดุลยพนิ จิ ของครูผู้สอน)
179
แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานรายบคุ คล
คำชีแ้ จง : ให้ ผสู้ อน สังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ ลงใน
ช่องทีต่ รงกบั ระดับคะแนน
ลำดบั ชื่อ-สกลุ ความต้ังใจ ความ การตรงต่อ ความ ผลสำเรจ็ รวม
ท่ี ของผู้รบั การประเมนิ ในการทำงาน รบั ผดิ ชอบ เวลา สะอาด ของงาน 20
เรยี บร้อย คะแนน
43214321432143214321
ลงชื่อ....................................................ผ้ปู ระเมนิ
................ /................ /................
เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ
เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
ผลงานหรือพฤติกรรมสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดมี าก
ผลงานหรือพฤติกรรมมีข้อบกพร่องบางส่วน ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรือพฤติกรรมมีขอ้ บกพร่องเปน็ สว่ นใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรือพฤติกรรมมีข้อบกพร่องมาก ให้ 1 คะแนน ต่ำกวา่ 10 ปรับปรงุ
180
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 26
รายวชิ า ภาษาไทยพื้นฐาน รหสั ท31102 กลมุ่ สาระการเรียนรู้ ภาษาไทย
โรงเรียน โสภณวรคณุ วทิ ยา ชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 4 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศกึ ษา 2565
หน่วยการเรยี นที่ 6 เร่อื ง ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 26 วเิ คราะหแ์ ละวจิ ารณ์ เวลา 1 ชั่วโมง/คาบ
ผู้สอน นางสาวสุนิสา ตนุ่ คำ
วันท่ีสอน : วัน........................ ท.ี่ ...................... เดอื น .................................พุทธศักราช ...................
1. สาระสำคัญ / ความคิดรวบยอด
การศึกษาเร่ือง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี จะต้องวิเคราะห์และวิจารณ์เร่ืองตามหลักการวิจารณ์
เบอื้ งต้น
2. ตัวชีว้ ดั / จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
ตัวชี้วัด ท 5.1 ม.4-6/1 วิเคราะห์และวิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมตามหลักการวิจารณ์
เบื้องต้น
จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. วิเคราะหแ์ ละวิจารณ์เรือ่ ง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี ตามหลักการวิจารณ์เบื้องต้นได้
3. สาระการเรียนรู้
หลกั การวิเคราะหแ์ ละวิจารณว์ รรณกรรมเบอ้ื งตน้
- จดุ มุง่ หมายการแต่งวรรณกรรม
- การพิจารณารูปแบบของวรรณกรรม
- การพจิ ารณาเนอื้ หาและกลวธิ ใี นวรรณกรรม
- การวเิ คราะห์และการวจิ ารณ์วรรณกรรม
4. กจิ กรรมการเรียนรู้
ขัน้ ที่ 1 นำเขา้ สบู่ ทเรยี น
1. ครใู ห้นกั เรียนดบู ัตรภาพชาวนา แลว้ ซักถามนักเรียนวา่ ชาวนามีความสำคัญอย่างไรต่อคนไทย
จากน้ันครใู หน้ กั เรยี นอ่านบทเพลงชาวนาสอนลกู และร่วมกนั วิเคราะหป์ ญั หาท่ีชาวนาประสบในปจั จบุ ัน
ขนั้ ท่ี 2 ลงมือปฏิบตั ิ
1. ครใู ห้นักเรียนแตล่ ะกลมุ่ ร่วมกันศึกษาบทความทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี จากหนังสอื เรยี น
2. นักเรียนแต่ละกลุ่มจับคู่กันเป็น 2 คู่ จากนั้นครูให้นักเรียน แต่ละคู่ทำใบงาน เรื่อง วิเคราะห์
วจิ ารณเ์ รื่อง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี โดยใหน้ ักเรียนคนหน่ึงคิดดงั ๆ แสดงถึงการคิดตอบคำถามน้นั แล้วเขียน
คำตอบ และให้สมาชิกอีกคนหน่ึงเป็นฝ่ายสังเกต (นักเรียนอีกคู่หน่ึงท่ีอยู่ในกลุ่มเดียวกันปฏิบัติในทำนอง
เดียวกัน)
3. นักเรียนท่ีทำหน้าที่เป็นฝ่ายสังเกตจะทำหน้าท่ีตรวจสอบและแสดงความคิดเห็นด้วย เม่ือ
ตรวจสอบว่าเปน็ คำตอบท่ถี กู พรอ้ มแสดงความยนิ ดี
181
4. นักเรียนแต่ละคู่เปล่ียนบทบาทกันในคำถามข้อต่อไป จากผู้ตอบทำหน้าท่ีเป็นผู้สังเกต และ
ผสู้ งั เกตทำหนา้ ท่เี ปน็ ผตู้ อบ
5. เมื่อตอบคำถามครบทุกข้อแล้ว ให้นักเรียนแต่ละคู่ในกลุ่มเดียวกัน (กลุ่ม 4 คน) เปรียบเทียบ
คำตอบกนั และชว่ ยกันอธิบายแสดงความคิดเห็นเพิม่ เติมเพ่อื ความกระจ่างชัดเจนเสร็จแล้วนำใบงาน ส่งครูตรวจ
ข้ันท่ี 3 สรปุ
ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั สรุปผลการวิเคราะห์และวิจารณ์เร่อื ง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
5. ภาระชนิ้ งาน
- ใบงาน เรอ่ื ง วิเคราะหว์ จิ ารณ์เร่ือง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี
6. ส่ือการเรียนรู้
- หนงั สือเรียน ภาษาไทย : วรรณคดีและวรรณกรรม ม.4
- เพลงชาวนาสอนลกู
- บัตรภาพ
7. การวดั และประเมินผล
วธิ กี าร เครือ่ งมอื เกณฑ์
ตรวจใบงานเรอ่ื ง วิเคราะห์วจิ ารณ์ ใบงานเรอ่ื ง วเิ คราะห์วิจารณเ์ รอื่ ง รอ้ ยละ 60 ผา่ นเกณฑ์
เร่อื ง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
สงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่ แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงาน ระดับคุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
กลุ่ม
สังเกตความรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ มี แบบประเมินคุณลกั ษณะอนั พึง ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
วนิ ัย ใฝเ่ รยี นรู้ อยอู่ ยา่ งพอเพียง และ ประสงค์
ม่งุ มั่นในการทำงาน
182
เอกสารประกอบการสอน
ช่อื เพลง : ชาวนาสอนลกู
ศลิ ปิน : วงไซโล
เน้ือเพลง : ชาวนาสอนลูก
(โอ้ระเหยลอยมา) (ลอยมา ตกในนาขา้ ว) (เป็นห่วงแทๆ้ พ่อแพรสเี ทา) (ใครจะปลูกข้าว ใหเ้ จา้ กิน)
บา้ นนา ในคืนฟา้ หม่น (ชายสองคนจบั เขา่ คยุ กัน) สองคนเปน็ พ่อลูกกัน (เปิดประเดน็ คุยกันตามประสาคนจน) ว่าลกู เอย๋ ลกู พอ่
(กย็ ามนี้หนอเหลือเราแคส่ องคน) เล้ยี งเจ้าพอ่ เฝ้าอดทน ถึงเรายากจนพ่อก็กัดฟันสู้ ชวี ติ ของคนทำนา
(อาชพี ชาวนาชา่ งน่าอดส)ู มนั ยากแค้นแสนเข็ญน่าดู เจา้ เองกร็ อู้ ยู่เต็มหัวใจ ลกู เอ๋ย เราเป็นชาวนา
(เกยี รตยิ ศชาวนานนั้ นา่ ภูมิใจ) เล้ียงคนเลย้ี งแผน่ ดนิ ไทย มาแตย่ คุ สมยั ของบรรพชน โอ้ยามน้ี มีเพยี งแค่เรา
(ทน่ี ง่ั จับเจา่ คยุ กนั แคส่ องคน) หารอื ตามประสาคนจน ท่ีจนแตต่ ัวแต่ไมจ่ นหวั ใจ ปรับทกุ ข์ปรับทป่ี รับทาง
(พืน้ นารา้ งๆทอี่ ยู่ไกลๆ) พอ่ รกั ษาและจะเก็บมันไว้ พอเจา้ เติบใหญจ่ ะได้เอาไวท้ ำกิน ห่วงเอ๋ย ห่วงใย
(หว่ งประเทศไทยใครจะปลกู ข้าวกิน) ก็ชาวนามแี ต่หนแ้ี ต่สนิ ตอ้ งขายท่ที ำกนิ ไปหากินในเมืองใหญ่
เจา้ ยังเลก็ ยงั เดก็ ตอ้ งเรียน (ตอ้ งพากต้องเพยี รต้องต้ังใจ) อ่านเขยี นคอฅนคอควาย
แบบเรียนท่วั ไปของลูกชาวนา วิชาแพะวชิ าแกะให้คดิ เอา (วิชาปลกู ข้าวเจ้าต้องศกึ ษา) ให้รอบรเู้ ร่อื งการทำนา
เป็นลกู ชาวนาก็มีศกั ดศ์ิ รี ไม่มียศไม่มีบงั้ ช่างมัน (คนเราวัดกันตรงทค่ี วามดี) ถึงเกดิ เปน็ ลูกตาษาตาศรี
ขอแคเ่ ปน็ คนดีแค่น้ีก็ยิ่งใหญ่ ว่าลกู เอย๋ ทพ่ี ่อพูดมา (กำพดื ชาวนาเจา้ ตอ้ งภมู ใิ จ) อยา่ ลมื ตีนลมื แผน่ ดินไทย
อยา่ ลืมว่าไทยสว่ นใหญ่ต้องกินขา้ ว หว่ งเอ๋ย หว่ งใย (ห่วงประเทศไทยใครจะปลูกขา้ วกนิ )
กช็ าวนามแี ตห่ นีแ้ ต่สนิ ต้องขายทที่ ำกนิ ไปหากินในเมอื งใหญ่ เจา้ ยังเลก็ ยังเดก็ ต้องเรียน
(ต้องพากตอ้ งเพียรตอ้ งตัง้ ใจ) อา่ นเขียนคอฅนคอควาย แบบเรยี นทวั่ ไปของลูกชาวนา วชิ าแพะวิชาแกะใหค้ ิดเอา
(วิชาปลกู ขา้ วเจ้าตอ้ งศึกษา) ให้รอบร้เู ร่อื งการทำนา เป็นลูกชาวนากม็ ศี กั ดศิ์ รี ไมม่ ียศไมม่ บี ั้งช่างมนั
(คนเราวดั กันตรงที่ความดี) ถงึ เกดิ เป็นลกู ตาษาตาศรี ขอแคเ่ ป็นคนดีเทา่ นี้ก็ยิ่งใหญ่ โอล้ กู เอ๋ยทีพ่ ่อพูดมา
(กำพดื ชาวนาเจ้าต้องภมู ิใจ) อย่าลมื ตนี ลืมแผ่นดินไทย อย่าลมื ว่าไทยสว่ นใหญ่ตอ้ งกินข้าว (อย่าลมื ตนี ลมื แผ่นดินไทย)
(อย่าลืมว่าไทยสว่ นใหญ่ตอ้ งกนิ ขา้ ว) (เกย่ี วเถิดนะพอ่ เกย่ี ว โย้นโย้น) (เกีย่ วเถดิ นะแมเ่ กีย่ ว) (เก่ยี วเถิดนะพ่อเกี่ยว โยน้ โยน้ )
(เกย่ี วเถิดนะแมเ่ กยี่ ว) อย่ามวั ชะแง้ แลเหลยี ว เด๋ียวเคียวจะเกย่ี ว ก้อย เอย..
ท่มี า : http://www.thai-farmer.com/
183
บัตรภาพ
ภาพท่ี 1 ภาพที่ 2
ภาพท่ี 3 ภาพท่ี 4
184
ช่อื ..................................................................................................ชัน้ ............เลขท.่ี ..............
ใบงาน เรอ่ื ง วิเคราะหว์ ิจารณเ์ ร่ือง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี
คำช้ีแจง ให้นกั เรยี นอ่านเรอื่ ง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี แล้ววิเคราะห์วจิ ารณต์ ามหวั ข้อตอ่ ไปนี้
1. จดุ ม่งุ หมายในการแตง่ เรอ่ื ง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
2. รปู แบบของเรือ่ ง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
3. เนื้อหาและกลวธิ ีในการแตง่ เร่ือง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
4. กลวธิ ใี นการแต่งเร่อื ง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี
5. คณุ คา่ ดา้ นสังคมของเรือ่ ง ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี
185
ช่ือ..................................................................................................ชน้ั ............เลขท่ี...............
เฉลยใบงาน เรอ่ื ง วิเคราะห์วจิ ารณเ์ รื่อง ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี
คำชี้แจง ใหน้ กั เรยี นอา่ นเรอ่ื ง ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี แล้ววเิ คราะหว์ ิจารณ์ตามหัวขอ้ ตอ่ ไปน้ี
1. จดุ มุ่งหมายในการแตง่ เร่อื ง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี
เพอ่ื แสดงพระราชดำรเิ ก่ียวกบั บทกวีของไทยและบทกวขี องจีน ซงึ่ กลา่ วถงึ ชีวติ และความทุกข์ของ
ชาวนา
2. รปู แบบของเรอ่ื ง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี
เป็นร้อยแก้วประเภทบทความ พระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ท่ีทรงแสดงความ
คิดเหน็ ตอ่ ความทุกขอ์ งชาวนา โดยผา่ นการสำรวจปญั หา ทีม่ า และข้อมลู ตา่ ง ๆ อย่างละเอยี ด
3. เนอื้ หาและกลวธิ ีในการแตง่ เรื่อง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ได้ทรงยกบทกวีของ จิตร ภูมิศักดิ์ ซง่ึ ได้กล่าวถึงชีวิตและความทุกข์
ยากของชาวนาต่อมาทรงแปลบทกวีจีนของ หล่ีเชิน เป็นภาษาไทย ทำให้มองเห็นภาพของชาวนาจีน เมื่อ
เปรียบเทียบกับชาวนาไทยว่ามิได้มีความแตกต่างกัน แม้ในฤดูกาลเพาะปลูก ภูมิอากาศจะเอ้ืออำนวยให้พืช
พันธุ์ธัญญาหารบริบูรณ์ดี แต่ผลผลิตไม่ได้ตกเป็นของผู้ผลิต คือชาวนา เท่าท่ีควร ชาวนาในทุกแห่ง ทุกยุคทุก
สมัยลว้ นประสบแต่ความทกุ ขย์ ากไมแ่ ตกต่างกนั เลย
4. กลวิธใี นการแตง่ เรอ่ื ง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
ทุกข์ของชาวนาในบทกวีนับเป็นตัวอย่างอันดีของบทความที่สามารถยึดถือเป็นแบบอย่างได้ ด้วย
แสดงใหเ้ ห็นแนวความคิดชัดเจน ลำดับเร่ืองราวเข้าใจง่าย และมีส่วนประกอบของงานเขียนประเภทบทความ
อยา่ งครบถว้ น คือ ส่วนนำ เนอื้ เร่อื ง และส่วนสรุป และกลวธิ กี ารอธบิ ายนั้นให้ความรเู้ ชงิ วรรณคดีเปรียบเทยี บ
แกผ่ ้อู ่าน โดยทรงใช้การเปรยี บเทียบวิธีการนำเสนอของบทกวไี ทยและบทกวจี นี
5. คุณคา่ ด้านสงั คมของเรื่อง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
จากบทความเรื่อง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี ในพระราชนิพนธ์ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
น้ัน ทำให้สังคมได้รับรู้และเข้าใจถึงความทุกข์ยากของชาวนา สภาพชีวิตของชาวนาท่ีถูกเอารัดเอาเปรียบอยู่
เสมอ ทรงมีแนวคิดของเรื่องที่แจ่มแจ้งและชัดเจน ทำให้สังคมได้ประจักษ์และตระหนักถึงความสำคัญของ
ชาวนา และเลง็ เหน็ ปญั หาต่าง ๆ อันนำไปสู่การแสวงหาหนทางแกไ้ ขในทา้ ยทส่ี ุด
(พจิ ารณาตามคำตอบของนักเรยี น โดยให้อยู่ในดุลยพนิ ิจของครูผู้สอน)
186
แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุ่ม
คำชแี้ จง : ให้ ผสู้ อน สังเกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ ลงใน
ชอ่ งทีต่ รงกับระดบั คะแนน
การแกไ้ ข
ลำดับ ช่อื -สกุล ความ การแสดง การรับฟงั ความ ปัญหา/ รวม
ท่ี ของผรู้ บั การประเมนิ ร่วมมอื กนั ความ ความ ตัง้ ใจ หรือ 20
คดิ เหน็ คดิ เหน็ ทำงาน ปรับปรงุ คะแนน
ทำ ผลงาน
กิจกรรม
กลมุ่
43214321432143214321
ลงชอ่ื ....................................................ผู้ประเมนิ
................ /................ /................
เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ
เกณฑก์ ารให้คะแนน ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสมบูรณ์ชัดเจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดมี าก
ผลงานหรือพฤตกิ รรมมีขอ้ บกพรอ่ งบางส่วน ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีข้อบกพรอ่ งเปน็ ส่วนใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรอื พฤติกรรมมีข้อบกพรอ่ งมาก ให้ 1 คะแนน ตำ่ กว่า 10 ปรับปรงุ
187
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 27
รายวชิ า ภาษาไทยพ้นื ฐาน รหสั ท31102 กล่มุ สาระการเรียนรู้ ภาษาไทย
โรงเรียน โสภณวรคณุ วิทยา ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 4 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2565
หน่วยการเรียนที่ 6 เรื่อง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 27 วเิ คราะห์ลักษณะเดน่ เวลา 1 ชัว่ โมง/คาบ
ผู้สอน นางสาวสุนิสา ตนุ่ คำ
วันทสี่ อน : วนั ........................ ท่ี....................... เดอื น .................................พทุ ธศักราช ...................
1. สาระสำคญั / ความคิดรวบยอด
การศึกษาเรื่อง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี จะต้องวิเคราะห์ลักษณะเด่นของเรื่องเชื่อมโยงกับการ
เรียนรทู้ างประวตั ิศาสตรแ์ ละวถิ ีชวี ติ
2. ตัวชว้ี ัด / จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
ตัวช้ีวัด ท 5.1 ม.4-6/2 วิเคราะห์ลักษณะเด่นของวรรณคดีเชื่อมโยงกับการเรียนรู้ทาง
ประวตั ิศาสตรแ์ ละวิถชี วี ติ ของสังคมในอดตี
จดุ ประสงค์การเรียนรู้
1. วิเคราะห์ลักษณะเด่นของ ทุกข์ของชาวนาในบทกวี เช่ือมโยงกับการเรียนรู้ทาง
ประวตั ิศาสตรแ์ ละวิถีชวี ติ ของสงั คมในอดีตได้
3. สาระการเรยี นรู้
การวิเคราะหล์ ักษณะเดน่ ของวรรณกรรมเกี่ยวกับเหตกุ ารณป์ ระวตั ิศาสตร์และวิถชี วี ิตของสงั คม ในอดีต
4. กิจกรรมการเรยี นรู้
ขนั้ ที่ 1 นำเข้าส่บู ทเรยี น
1. ครูใหน้ ักเรียนอ่านบทความ แด่ทกุ ข์ของแผ่นดนิ คือ ชาวนาไทย แล้วร่วมกันวิเคราะหแ์ ละแสดง
ความคิดเหน็
ขั้นที่ 2 ลงมือปฏบิ ตั ิ
1. นกั เรยี นกลุ่มรวมกลุม่ กนั
2. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายเร่ือง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี จากหนังสือเรียน จนมีความ
เข้าใจกระจา่ งชดั
3. ครูแจกใบงาน เร่ือง วิเคราะห์ลักษณะเด่นเรื่อง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี โดยเช่ือมโยงกับการ
เรียนรู้ทางประวัตศิ าสตรแ์ ละวถิ ชี ีวติ ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มวเิ คราะห์ แลว้ ร่วมกันปฏบิ ัตกิ จิ กรรม ดงั น้ี
- สมาชิกคนที่ 1 เขียนคำตอบ ข้อ 1 ในใบงาน แลว้ สง่ ตอ่ ใหส้ มาชกิ คนท่ี 2
- สมาชกิ คนที่ 2 อ่านคำตอบของสมาชิกคนท่ี 1 แล้วพิจารณาคำตอบ ถา้ คำตอบยังไม่
ถูกต้อง สมบรู ณ์ก็ให้เขียน คำตอบเพม่ิ เตมิ แลว้ ทำใบงานข้อตอ่ ไป แลว้ สง่ ใหส้ มาชกิ คนที่ 3
- สมาชิกคนท่ี 3 ซึ่งรบั ไปแล้วกป็ ฏิบัตกิ ิจกรรมเช่นเดยี วกับสมาชิกคนที่ 2 เสรจ็ แลว้ ส่ง
ตอ่ ใหส้ มาชิกคนท่ี 4
188
สมาชิกในแต่ละกลุม่ จะไดม้ ีโอกาสอา่ นและเขียนคำตอบหมนุ เวียนกันไปเร่ือยๆ จนเสร็จ กล่าวคือ สามารถตอบ
คำถามไดช้ ัดเจนครบถ้วนทุกคำถาม
ข้นั ท่ี 3 สรปุ
1. ครูและนกั เรยี นร่วมกันสรุปผลการวิเคราะห์ลักษณะเด่นเรอ่ื ง ทุกขข์ องชาวนาในบทกวี
2. ครูสุ่มนักเรียนแตล่ ะกลุ่มเฉลยคำตอบในใบงาน หนา้ ช้ันเรยี น
5. ภาระชน้ิ งาน
- ใบงาน เรือ่ ง วเิ คราะหล์ กั ษณะเดน่ เร่ือง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
6. สื่อการเรียนรู้
- หนังสอื เรียน ภาษาไทย : วรรณคดีและวรรณกรรม ม.4
- บทความ แด่ทุกข์ของแผน่ ดิน คือ ชาวนาไทย
7. การวัดและประเมินผล
วิธกี าร เครื่องมอื เกณฑ์
ตรวจใบงานเร่ือง วิเคราะห์ลักษณะ ใบงานเรอื่ ง วิเคราะห์ลักษณะเด่น รอ้ ยละ 60 ผ่านเกณฑ์
เดน่ เรอ่ื ง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี เร่อื ง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี
สงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุม่ แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงาน ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
กล่มุ
สังเกตความรกั ชาติ ศาสน์ กษัตริย์ มี แบบประเมินคุณลกั ษณะอนั พงึ ระดบั คณุ ภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
วินยั ใฝเ่ รียนรู้ อย่อู ย่างพอเพยี ง และ ประสงค์
มงุ่ มน่ั ในการทำงาน
189
เอกสารประกอบการสอน
บทความ แด่ทกุ ข์ของแผ่นดนิ คือ ชาวนาไทย
คำกล่าวที่ว่า "ทุกข์ของชาวนา คือ ทุกข์ของแผ่นดิน" และ "การพัฒนาข้าวและชาวนาต้องเอา
ชาวนาเป็นศูนย์กลาง" เป็นคำพดู ท่ีไพเราะและดูหรู ท่อี อกมาจากลมปากของนักการเมือง และชนชน้ั ปกครอง
คนแล้วคนเล่า ยุคแล้วยุคเล่า ซ่ึงผ่านมาแล้วก็ผ่านไป เราจึงพบว่าตลอดระยะเวลา 30 ปี ปัญหาของข้าวและ
ชาวนาไทยยังคงถูกปล่อยปะละเลยให้เป็นไปตามยถากรรม วนเวียนอยู่ในวงจรเก่า ๆ ท่ีถูกนักการเมืองหยิบ
ยกขึ้นมาใช้ประโยชน์ในทางการเมืองช่ัวคร้ังช่ัวคราว โดยไม่ได้มีจิตสำนึกอย่างแท้จริงต่อการแก้ไขปัญหาและ
การพัฒนาของชาวนาไทย
ภาพทล่ี วงตาเราอยู่ ณ ปัจจุบันนกี้ ็คือ ประเทศไทยเป็นผ้สู ่งออกขา้ วอันดับ 1 ของโลกมากว่า 20 ปี
ดว้ ยปริมาณสูงสุด 9.7 ล้านตนั ข้าวสาร สามารถนำเงินตราต่างประเทศเขา้ มาถึงปีละ 104,000 ล้านบาท และ
เม่ือรวมกับมูลค่าการคา้ ข้าวภายในประเทศกจ็ ะมีมูลค่ารวมปีละกว่า 200,000 ล้านบาท พร้อมท้ังชื่อเสยี งข้าว
หอมมะลิของไทยท่ีมีเอกลักษณ์เป็นที่รู้จกั ไปทั่วโลก เมื่อผู้ทีน่ ำตัวเลขนไี้ ปกล่าวอ้างก็ไดร้ ับคำชื่นชมยนิ ดีวา่ เป็น
ผลงาน แต่เบื้องหลังนั้นเกิดจากหยาดเหงื่อและพลัง 2 มือของชาวนาไทย 4.7 ล้านครอบครัวท่ีได้สร้าง
คณุ ปู การท้ังหลายทัง้ ปวง
จนกระทั่งเป็นท่ีมาของข้าวประเทศไทย แต่ความจริงที่เจ็บปวดก็คือ ชาวนาไทยกว่าร้อยละ 90
ยังคงดอ้ ยโอกาสและยากจนดว้ ยเหตุทีข่ าดการพฒั นาอย่างจรงิ จังจากรฐั บาล
ดังน้ันในบทสรุป ตลอดระยะเวลากว่า 10 ปี ท่ีผ่านมา กล่าวได้ว่า ทุกพรรคการเมืองท่ีมีอยู่ใน
ประเทศไทยขณะน้ี ได้มีโอกาสเข้ามาเป็นรัฐบาลบรหิ ารประเทศ ได้มีโอกาสที่จะแก้ไขปัญหาขา้ วและชาวนา
แต่สงิ่ ทนี่ ักการเมอื งจะทำเหมอื นกันหมดก็คอื ลืมคำมัน่ สัญญาทีใ่ หไ้ วต้ ่อเกษตรกรชาวนาเม่ือตอนหาเสียง การ
ช่วยเหลือชาวนาก็มีเพียงมาตรการในการจำนำข้าว เพ่ือให้ชาวนาพึงพอใจในราคาข้าวเปลือก แต่ไม่เคยมี
นโยบายท่จี ะพัฒนาชาวนาและข้าวของประเทศอย่างเป็นระบบ เพ่ือใหช้ าวนามีคุณภาพชีวิตที่ดี มีความเขม้ แข็ง
อยา่ งยงั่ ยืน รวมทงั้ พฒั นาอุตสาหกรรมขา้ วของประเทศใหม้ ศี ักยภาพในการแขง่ ขัน
เราพบเหตผุ ลวา่ ทำไมนกั การเมืองจงึ ชอบให้มโี ครงการจำนำและแทรกแซงของรัฐบาล ซ่ึงเปน็ การ
แก้ปัญหาเฉพาะหนา้ แตก่ ็ทำต่อเนื่องกันมาทกุ ปีและทกุ รัฐบาล คำตอบก็คือ จะใช้เป็นขอ้ อ้างตอ่ สาธารณชนว่า
รฐั บาลไดช้ ่วยชาวนาแล้ว แต่ภายใต้โครงการจำนำข้าวกลับเตม็ ไปด้วยวงจรอบุ าทวข์ องการทุจริตและคอรัปช่ัน
อย่างเป็นขบวนการ และในการขายข้าวในโกดังของรัฐบาลก็จะมีข่าวคาวของรัฐมนตรี 2 เหรียญ, 5 เหรียญ
รวมท้ังการขายข้าวที่นำทรัพย์สินของหลวงไปเอ้ือประโยชน์ให้กับบริษัทพวกพ้อง จนเป็นที่อื้อฉาวในหน้า
หนงั สอื พมิ พ์และเป็นประเดน็ ในการอภปิ รายในสภา ทงั้ สภาผแู้ ทนราษฎรและวุฒสิ ภา
ดังนั้น จึงไมใ่ ชเ่ ร่ืองแปลกท่ีโครงการจำนำขา้ วนับจากปี 2542-2546 ทผ่ี ่านมา รัฐจะขาดทุนสะสม
กว่า 17,000 ล้านบาท และยังจะต้องขาดทุนอีกต่อไป ตราบใดท่ียังมองเรื่องข้าวว่าเป็นแหล่งที่จะมาแสวงหา
ประโยชน์ไดง้ า่ ยๆ โดยใชก้ ารชว่ ยเหลอื ชาวนามาเป็นข้ออา้ งบังหน้า
190
การที่ประเทศชาติต้องเสียเงินนับหม่ืนล้าน โดยท่ีชาวนาไม่ได้รับการพัฒนา จึงเป็นเร่ืองที่น่า
เสียดายอย่างย่ิง และ แต่ละปีที่ผ่านไปเราก็สูญเสียโอกาสในการพัฒนา เราพบความจริงเพิ่มขึ้นว่า ทุกวันนี้
ชาวนาโดยเฉพาะชาวนาท่ที ำนาปรัง (ทำนาปีละ 2-3 คร้ัง) เกิดโรคเสพติดกับโครงการจำนำ มุ่งแตป่ ลกู ข้าวโดย
เอาปรมิ าณไม่ได้คำนงึ ถงึ คณุ ภาพของขา้ ว ตน้ ทนุ การปลกู ข้าวสูงข้ึนอยา่ งรวดเร็ว
เราพบต่อไปว่า ชาวนาภาคอีสานที่ทำนาปี ปลูกข้าวหอมมะลิ แม้รัฐบาลจะเพิ่มราคาข้าวใน
โครงการจำนำให้ชาวนาถึงตันละ 10,000 บาท ในช่วงก่อนการเลือกต้ังท่ัวไปของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
(เมือ่ วันที 6 มกราคม 2548)
เมอื่ คำนวณเป็นรายได้ของครอบครัวแล้วจะมีรายได้สทุ ธิเพียงเดือนละ 1,200 บาท ต่อครอบครัว
(4 คน) ต่อเดือนเท่านั้น ยังต่ำกว่าเส้นความยากจนของคนไทยท่ีสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
ประกาศอยู่ที่ 1,674 บาท ต่อคน ตอ่ เดือน
ดังนั้น การที่รัฐบาลมีแนวคิดว่าได้ช่วยเหลือชาวนาด้วยการซ้ือข้าวเปลือกหอมมะลิในราคาตันละ
10,000 บาท ก็น่าจะหมดภาระรฐั บาลแลว้ นนั้ ตวั เลขรายไดข้ องครอบครัวชาวนาภาคอีสานกจ็ ะเป็นภาพทฟ่ี ้อง
ว่า ทกุ ข์ของชาวนายังคงเปน็ ทุกขข์ องแผน่ ดนิ ต่อไป อยา่ งไม่มีวันสิ้นสดุ
วนั นแ้ี นวรบของชาวนาต้องเปล่ยี นแปลง เหตเุ พราะเราไมม่ กี ารพัฒนาอย่างมียุทธศาสตร์มากว่า 10
ปแี ล้ว ทำให้อตุ สาหกรรมข้าวของประเทศออ่ นแอลงทุกวัน ชาวนาเองก็ไม่มีโอกาสพัฒนาอย่างเป็นระบบและ
ต่อเนอื่ ง
องค์กรชาวนาไม่ได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนให้สามารถเป็นองค์กรท่ีเป็นที่พ่ึงของชาวนาท่ัว
ประเทศได้ ภาพโดยรวมของชาวนาก็อ่อนแอ การกำหนดยุทธศาสตร์ข้าวแห่งชาติ ประการหนึ่ง การกล่าวว่า
จะต้องให้ชาวนาเป็นศูนย์กลางในการพัฒนาอีกประการหนึ่ง ก็จะกลายเป็นเรื่องของแนวคิดเชิงระบบอุปถัมภ์
และเชงิ ประชาสงเคราะหแ์ บบเดมิ ๆ ท่รี ัฐคอยคดิ แทน ทำแทนประชาชนอย่ตู ลอดเวลา
ดังน้ัน เพ่ือไม่ให้เกิดข้อตำหนิดังกล่าว การเปิดโอกาสให้ชาวนาได้มีส่วนร่วมในการกำหนด
ยทุ ธศาสตร์ขา้ ว และการกำหนดวถิ ีชีวิตของชาวนาดว้ ยตนเอง ทำให้ชาวนาได้มสี ่วนร่วมคิดร่วมทำ อันเป็นการ
สรา้ งชาวนาใหเ้ ข้มแข็ง เพ่อื ท่ีชาวนาจะได้ยืนด้วยลำแข้งของตนเอง ไม่ตกเป็นเหย่ือของกระแสทนุ นิยมและการ
บริโภคนิยม และด้วยทิศทางของการพัฒนาท่ีถูกต้องน้ี จึงจะนับเป็นชัยชนะของชาวนาและชัยชนะของ
ประเทศชาติอย่างแท้จรงิ
หมายเหตุ ฅนเล่าเรอ่ื ง
ภายใต้สภาวการณ์ การแก้ไขรัฐธรรมนูญ (ใหม่) ฉบับปี พ.ศ. 2550 ซ่ึงกำลังเข้าสู่รอยต่อของระบอบ
ประชาธิปไตย ที่ยกกล่าวอ้างกันเป็นยาชูกำลังตลอดมาว่า มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง( ซึ่งอาจจะสรุปรวมถึง
ประชาชนชาวนา ผู้ใช้แรงงานท้ังหมด)นั้นเราคงได้เห็นความจรงิ ใจในการแก้ไขปัญหา “ ทุกข์ของชาวนา คือ
ทุกข์ของแผ่นดิน ” กันอีกคำรบหน่ึงหรือไม่ ? ก็ต้องคอยติดตามกันต่อไป และขอให้เป็นดัง เช่น บทกวี
ประเสริฐ จันดำ ที่เขียนฝากเอาไวว้ า่ ;
191
“เคียวคมเราถือชู ทำงานอยใู่ นทุ่งกว้าง เม่อื ไรไร่นาร้าง เราจะเกีย่ วดาวมากนิ
เคยี วบางขา้ งคมบาด เลือดแดงสาดหยดสู่ดนิ เก่ยี วขา้ วให้คนกนิ อยา่ หมายหมน่ิ ผู้ถอื เคียว
ดาวรายพรายนภา ไมม่ คี ่าสักดวงเดียว ตราบใดยงั ไรเ้ คียว ท่จี ะเกยี่ วกลมเกลยี วดาว
คมเคียวเกย่ี วคอคน ผกู้ ดข่กี ินแรงคาว
โจษจนั กนั เกรียวกราว เราเกย่ี วดาวมาไวด้ นิ ”
ท่มี า : http://www.oknation.net/blog/print.php?id=48032
192
ชอ่ื ..................................................................................................ชัน้ ............เลขที่...............
ใบงาน เรื่อง วเิ คราะหล์ ักษณะเด่นเร่ือง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี
คำช้ีแจง ให้นกั เรียนตอบคำถามต่อไปน้ี
1. เรอื่ ง ทกุ ข์ของชาวนาในบทกวี มีลกั ษณะเดน่ อยา่ งไร
2. ประวตั ศิ าสตรไ์ ทยตอนใดบ้างทีก่ ล่าวถึงชาวนา
3. เรื่อง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี สะทอ้ นให้เห็นวถิ ชี ีวติ ของชาวนาอยา่ งไร
4. วิถชี วี ติ ของชาวนาไทยและชาวนาจีน มคี วามเหมอื นและแตกตา่ งกันอยา่ งไร
193
ช่อื ..................................................................................................ชั้น............เลขที่...............
เฉลยใบงาน เรอ่ื ง วเิ คราะห์ลักษณะเด่นเร่อื ง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี
คำชี้แจง ให้นักเรยี นตอบคำถามตอ่ ไปน้ี
1. เรอ่ื ง ทกุ ขข์ องชาวนาในบทกวี มีลกั ษณะเดน่ อย่างไร
เป็นบทความท่ีสามารถยึดถือเป็นแบบอย่างได้ เป็นบทความที่แสดงแนวความคิดชัดเจน ลำดับ
เร่ืองราวเข้าใจง่ายและมีสว่ นประกอบของงานเขียนประเภทบทความอย่างครบถว้ น คือ ส่วนนำ เนื้อเร่ือง และ
สว่ นสรุปเน้ือเรื่องมีแนวคิดท่ีชดั เจนและแจ่มแจ้ง เป็นบทความแสดงความคดิ เห็นท่ีผ่านการวิเคราะห์ และการ
ใชว้ จิ ารณญาณของสมเดจ็ พระเทพฯ
2. ประวัติศาสตรไ์ ทยตอนใดบา้ งท่กี ล่าวถงึ ชาวนา
ในสมัยสุโขทัย อยุธยา ธนบุรี และรัตนโกสินทร์ ทุกยุคทุกสมัยของไทย ได้กล่าวถึงชาวนา ท่ีเป็น
กระดูกสันหลังของชาติ โดยในอดตี ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชพี ทำนา ปลกู ข้าวไว้รับประทานเอง ขยายสู่
การคา้ ขายและการส่งออกข้าวใหก้ บั ตา่ งประเทศ ชาวนาจึงเป็นอาชพี ทม่ี ีมาแต่สมัยโบราณจวบจนปจั จบุ นั
3. เรือ่ ง ทุกข์ของชาวนาในบทกวี สะทอ้ นให้เห็นวิถชี ีวิตของชาวนาอยา่ งไร
สะท้อนให้เห็นวิถชี ีวิตของชาวนาท่ีได้รับความทกุ ข์ยากลำบากในการปลูกข้าวซึ่งเป็นอาหารสำคัญ
ของคนทุกชนชั้นแต่ชาวนามักถูกเอารดั เอาเปรียบอยู่เสมอ ชาวนาต้องเร่ิมทำงานต้ังแต่เช้าจรดค่ำ ทำงานแบบ
หลังสูฟ้ ้าหน้าสู้ดนิ ตลอดทัง้ ปี แตช่ าวนาก็ยังไมเ่ คยมีฐานะรำ่ รวยจากอาชีพทำนา
4. วิถชี วี ติ ของชาวนาไทยและชาวนาจนี มีความเหมือนและแตกตา่ งกันอยา่ งไร
วิถีชีวิตของชาวนาไทยและชาวนาจีนมีความเหมอื นกันตรงท่ลี ้วนประสบแต่ความทกุ ข์ยาก และถูก
เอารัดเอาเปรียบ
(พจิ ารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยู่ในดลุ ยพนิ ิจของครผู ้สู อน)
194
แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกล่มุ
คำชี้แจง : ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แลว้ ขีด ✓ ลงใน
ช่องทต่ี รงกับระดับคะแนน
การมีสว่ น
ลำดับ ชอื่ -สกลุ การแสดง การ การทำงาน ความมี ร่วมใน รวม
ท่ี ของผ้รู บั การ ความ ยอมรับ ตามท่ี นำ้ ใจ การ 20
คิดเห็น ความคดิ ไดร้ บั ปรับปรงุ คะแนน
ประเมนิ คนอื่น ผลงาน
มอบหมาย
กลมุ่
43214321432143214321
ลงชอื่ ....................................................ผปู้ ระเมนิ
................ /................ /................
เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ
เกณฑ์การใหค้ ะแนน ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ
ผลงานหรือพฤติกรรมสมบรู ณช์ ัดเจน ให้ 4 คะแนน 18 - 20 ดีมาก
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมมีข้อบกพร่องบางสว่ น ให้ 3 คะแนน 14 - 17 ดี
ผลงานหรือพฤตกิ รรมมขี ้อบกพรอ่ งเปน็ ส่วนใหญใ่ ห้ 2 คะแนน 10 - 13 พอใช้
ผลงานหรือพฤตกิ รรมมีขอ้ บกพร่องมาก ให้ 1 คะแนน ต่ำกวา่ 10 ปรบั ปรงุ