Modul Abakus

Abakus Dan Aritmetik Mental

Tambah Gabungan Kombinasi 5 dan Kombinasi 10

Tambah gabungan kombinasi 5 dan kombinasi 10 digunakan apabila manik
tidak cukup untuk melaksanakan operasi. Kita gunakan Kawan Besar tetapi
manik tidak mencukupi. Oleh itu, Kawan Kecil dinaikkan, turun 5 dan bawa 1.

Contoh 1:
Pengiraan Abakus

6+6=

Mula, naik 6.

Tambah 6,
tetapi manik tidak mencukupi.

Fikir!
Kawan Besar bagi 6 ialah 4

10

64

Turun 4,
tetapi manik bawah tidak
mencukupi.

Fikir!
Kawan Kecil bagi 4 ialah 1
.

5

41
Naik 1, turun 5,
bawa 1 pada tiang puluh.

Jawapan 12

PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10 43

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental

6+6=
Mula, naik 6.

Tambah 6,
tetapi manik tidak mencukupi.

Fikir!
Kawan Besar bagi 6 ialah 4

10

64

Turun 4,
tetapi manik tidak mencukupi.

Fikir!
Kawan Kecil bagi 4 ialah 1
.

5

41
Naik 1, turun 5,
bawa 1 pada tiang puluh.

Jawapan 12

44 PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 2:
Pengiraan Abakus

16 + 8 =
Mula, naik 16.

Tambah 8,
tetapi manik tidak mencukupi.

Fikir! Kawan Besar bagi 8 ialah 2.
10

82

Turun 2,
tetapi manik bawah tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil bagi 2 ialah 3.
Naik 3, turun 5, bawa 1 pada tiang puluh.

5

23

Jawapan 24

PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10 45

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental

16 + 8 =
Mula, naik 16.

Tambah 8, tetapi manik tidak mencukupi.

Fikir! Kawan Besar bagi 8 ialah 2.
10

82

Turun 2,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil bagi 2 ialah 3.

Naik 3, turun 5,
bawa 1 pada tiang puluh.

5

23

Jawapan 24

46 PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 3:
Pengiraan Abakus

50 + 80 =
Mula, naik 50

Tambah 80,
naik 8 pada tiang puluh
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar bagi 8 ialah 2

10

82

Turun 2 pada puluh,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil bagi 2 ialah 3.
Naik 3, turun 5,
bawa 1 pada tiang ratus.

5

23

Jawapan 130

PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10 47

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental

50 + 80 =
Mula, naik 50

Tambah 80, naik 8 pada tiang puluh, tetapi
manik tidak mencukupi pada tiang puluh.
Fikir! Kawan Besar bagi 8 ialah 2

10

82
Turun 2 pada tiang puluh,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil bagi 2 ialah 3.

5

23

Naik 3, turun 5, bawa 1 pada tiang ratus.

Jawapan 130

48 PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 4:
Pengiraan Abakus

115 + 7 =
Mula, naik 115
Tambah 7, naik 7,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar bagi 7 ialah 3.

10

73

Turun 3 pada tiang sa,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil bagi 3 ialah 2.

5

32

Naik 2, turun 5; bawa 1 pada tiang puluh.

Jawapan 122

PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10 49

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental

115 + 7 =
Mula, naik 115
Tambah 7, naik 7 pada tiang sa
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar bagi 7 ialah 3.

10

73

Turun 3 pada tiang sa,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil bagi 3 ialah 2.

5

32

Naik 2, turun 5, bawa 1 pada tiang puluh.

Jawapan 122

50 PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 5:
Pengiraan Abakus

666 + 27 =
Mula, naik 666.

Tambah 27, naik 2 pada tiang puluh
Naik 7 pada tiang sa,
tetapi manik tidak mencukupi.

Fikir! Kawan Besar bagi 7 ialah 3.
10

73

Naik 3 pada tiang sa,
tetapi manik bawah tidak
mencukupi.

Fikir! Kawan Kecil bagi 3 ialah 2.
5

32
Naik 2, turun 5,
bawa 1 pada tiang puluh.

Jawapan 693

PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10 51

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental

666 + 27 =
Mula, naik 666.

Tambah 27. naik 2 pada tiang puluh
Naik 7 pada tiang sa,
tetapi manik tidak mencukupi.

Fikir! Kawan Besar bagi 7 ialah 3.
10

73

Naik 3 pada tiang sa,
tetapi manik bawah tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil bagi 3 ialah 2.

5

32
Naik 2, turun 5, bawa 1 pada puluh.

Jawapan 693

52 PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Latihan 1

1) 5 + 6 =
2) 6 + 8 =
3) 7 + 7 =
4) 8 + 6 =
5) 25 + 7 =
6) 6 + 36 =
7) 17 + 17 =
8) 56 + 86 =
9) 78 + 75 =
10)79 + 71 =

Latihan 2

1) 115 + 6 =
2) 125 + 7 =
3) 225 + 8 =
4) 146 + 6 =
5) 626 + 7 =
6) 328 + 6 =
7) 525 + 8 =
8) 757 + 7 =
9) 885 + 9 =
10) 776 + 7 =

Latihan 3

1) 612 + 748 =
2) 675 + 879 =
3) 787 + 667 =
4) 555 + 967 =
5) 856 + 686 =
6) 795 + 226 =
7) 135 + 788 =
8) 154 + 974 =
9) 547 + 557 =
10)365 + 865 =

PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10 53







Abakus Dan Aritmetik Mental

TOLAK TERUS

Pengenalan: Bagi menolak terus, manik di setiap tiang mencukupi untuk
digerakkan bagi mendapatkan jawapan.

Contoh 1: 2–1=
Pengiraan abakus

Mula, Naik 2 pada tiang sa Tolak 1, turun 1 Jawapan 1

Aritmetik Mental 2–1=

Mula, naik 2 Tolak 1, turun 1 Jawapan 1

PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10 57

Abakus Dan Aritmetik Mental

CONTOH 2: 6–1=
Pengiraan abakus

Mula, naik 6 pada tiang sa Tolak 1, turun 1 Jawapan 5

Aritmetik Mental 6–1=

Mula, naik 6 Tolak 1, turun 1 Jawapan 5

58 PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 3: 16 – 5 =
Pengiraan Abakus

Mula, naik 16. Tolak 5, turun 5 Jawapan 11
Naik 1 pada tiang
puluh, 6 pada tiang
sa

Aritmetik Mental 16 – 5 =

Mula, naik 16 Tolak 5, turun 5 Jawapan 11

PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10 59

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 4: 28 – 13 =
Pengiraan abakus

Mula, naik 28, naik 2 pada Tolak 13, turun 1 Turun 3 pada
tiang puluh, naik 8 pada pada tiang puluh tiang sa
tiang sa

Jawapan 15

Aritmetik Mental 28 – 13 =

Mula, naik 28. Tolak 13, turun 1 Turun 3 pada
tiang sa
Naik 2 pada tiang puluh pada tiang puluh

dan 8 pada tiang sa.

Jawapan 15
60 PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 5: 149 – 36 =
Pengiraan Abakus

Mula, naik 149, naik 1 pada Tolak 36, turun 3 pada Turun 6 pada
tiang ratus, naik 4 pada tiang
puluh dan naik 9 pada tiang sa tiang puluh tiang sa

Jawapan 113

Aritmetik Mental 149 – 36 =

Mula, naik 149 Tolak 36. Turun 6 pada
Turun 3 pada tiang tiang sa

puluh

Jawapan 113 61

PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Latihan 1: 1) 2 – 1 =
Latihan 2: 2) 3 – 2 =
Latihan 3: 3) 4 – 3 =
4) 4 – 4 =
5) 3 – 1 =
6) 4 – 2 =
7) 9 – 6 =
8) 8 – 7 =
9) 9 – 5 =
10) 7 – 2 =

1) 19 – 6 =
2) 58 – 5 =
3) 79 – 3 =
4) 54 – 2 =
5) 98 – 5 =
6) 19 – 14 =
7) 65 – 55 =
8) 48 – 33 =
9) 99 – 75 =
10) 87 – 52 =

1) 146 – 25 =
2) 247 – 31 =
3) 924 – 22 =
4) 752 – 51 =
5) 398 – 75 =
6) 879 – 655 =
7) 337 – 126 =
8) 449 – 138 =
9) 999 – 875 =
10) 915 – 215 =

62 PENAMBAHAN: TAMBAHAN GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

TOLAK KOMBINASI 5
Pengenalan Kawan Kecil

“Kawan Kecil” ialah kombinasi 5

55 5 5

41 32 23 14

Latihan 1: Tuliskan “Kawan Kecil” bagi nombor yang diberi
Tolak kombinasi 5
1. Kawan Kecil bagi 2 ialah ________
2. Kawan Kecil bagi 3 ialah ________
3. Kawan Kecil bagi 1 ialah ________
4. Kawan Kecil bagi 4 ialah ________

Tolak kombinasi 5 digunakan apabila manik bawah
tidak mencukupi untuk ditolak tetapi manik atas
cukup ditolak. Oleh itu kita menggunakan Kawan
Kecil di mana kita naikkan Kawan Kecil dan
turunkan 5.

Contoh 1: 7–3 =
Pengiraan Abakus Mula, naikkan 7

Tolak 3, turun 3 tetapi manik
bawah tidak mencukupi.

PENOLAKAN: KOMBINASI 5 63

Abakus Dan Aritmetik Mental

Fikir!
Kawan Kecil 3 ialah 2

5

32
Oleh itu, naik 2, turun 5.
Jawapan 4.

Aritmetik Mental 7–3 =
Mula, naik 7

Tolak 3, turun 3 tetapi manik
bawah tidak mencukupi.
Fikir!
Kawan Kecil 3 ialah 2

5
32

Jawapan 4

64 PENOLAKAN: KOMBINASI 5

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 2: 67 – 32 =
Pengiraan Abakus

Mula, naik 67

Tolak 32, turun 3 pada tiang
puluh tetapi manik bawah
tidak mencukupi .
Fikir!
Kawan Kecil 3 ialah 2

5

32

Oleh itu, naik 2 dan turunkan 5

Tolak 2, turun 2 pada
tiang sa.

Jawapan: 35.

PENOLAKAN: KOMBINASI 5 65

Abakus Dan Aritmetik Mental

Mental Aritmetik 67 – 32 =

Mula, naikkan 67

Tolak 32, turun 3 pada tiang
puluh tetapi manik bawah
tidak mencukupi.
Fikir!
Kawan Kecil 3 ialah 2

5

32

Oleh itu, naik 2 dan turun 5

Tolak 2, turun 2 pada
tiang sa.

Jawapan 35.

66 PENOLAKAN: KOMBINASI 5

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 3: 264 – 142 =
Pengiraan Abakus

Mula, naik 264

Tolak 142, turunkan 1 pada
tiang ratus

Tolak 4, turun 4 pada tiang
puluh tetapi manik bawah tidak
mencukupi.
Fikir!
Kawan Kecil 4 ialah 1

5
41
Oleh itu, naik 1 dan turun 5

Tolak 2, turun 2 pada
tiang sa.

Jawapan 122.

PENOLAKAN: KOMBINASI 5 67

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental 264 – 142 =

Mula, naik 264

Tolak 142, turun 1 pada tiang
ratus

Turun 4 pada tiang puluh
tetapi manik bawah tidak
mencukupi.
Fikir!
Kawan Kecil bagi 4 ialah 1

5
41
Oleh itu, naik 1 dan turun 5

Tolak 2, turun 2 pada tiang sa.

Jawapan 122.

68 PENOLAKAN: KOMBINASI 5

Latihan 1: Abakus Dan Aritmetik Mental
Latihan 2:
Latihan 3: 1) 5 – 1 =
2) 6 – 3 =
3) 7 – 4 =
4) 6 – 2 =
5) 8 – 4 =
6) 5 – 2 =
7) 6 – 4 =
8) 7 – 3 =
9) 5 – 3 =
10) 5 – 4 =

1) 63 – 31 =
2) 47 – 24 =
3) 82 – 41 =
4) 62 – 30 =
5) 47 – 23 =
6) 35 – 12 =
7) 45 – 14 =
8) 72 – 42 =
9) 58 – 13 =
10) 62 – 42 =

1) 354 – 242 =
2) 612 – 302 =
3) 782 – 482 =
4) 345 – 224 =
5) 732 – 422 =
6) 892 – 452 =
7) 453 – 233 =
8) 621 – 220 =
9) 541 – 321 =
10) 452 – 322 =

PENOLAKAN: KOMBINASI 5 69

Abakus Dan Aritmetik Mental

TOLAK KOMBINASI 10
Kawan Besar (Kombinasi 10)

Kawan Besar ialah kombinasi dua nombor
apabila ditambah menjadi 10.

10 10 10
1 92 83 7

10 10 10
4 65 56 4

10 10 10

7 3 8 29 1

Tolak kombinasi 10: Tolak kombinasi 10 digunakan apabila
manik
bawah dan manik atas tidak mencukupi
untuk ditolak. Oleh itu, kita gunakan Kawan
Besar. Ia digunakan apabila kita ambil 1
dan naikkan Kawan Besar pada tiang
disebelah kanan.

70 PENOLAKAN: KOMBINASI 10

Contoh 1: Abakus Dan Aritmetik Mental

Pengiraan Abakus 2.
10 – 1 = 1.

Mula, naik 10 Tolak 1, turun 1, tetapi
manik pada tiang sa
Fikir! tidak mencukupi.
Kawan Besar bagi
1 ialah 9. 3.

10

19 Ambil 1 pada tiang puluh

4. 5.

Naik 9 pada tiang sa Jawapan 9

PENOLAKAN: KOMBINASI 10 71

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental
10 – 1 =

1. 2.

Mula, naik 10 Tolak 1, turun 1, tetapi
manik tidak mencukupi.

Fikir! 3.
Kawan Besar 1
ialah 9. Ambil 1 pada tiang puluh

10

19

4. 5.

Naik 9 pada tiang sa Jawapan 9

72 PENOLAKAN: KOMBINASI 10

Contoh 2: Abakus Dan Aritmetik Mental
Pengiraan Abakus
2.
20 – 15 =

Mula, naik 20 Tolak 15, turun 1
pada tiang puluh

3.
Fikir!
Kawan Besar 5 ialah 5.

10

Turun 5 pada tiang sa, 55
tetapi manik tidak
mencukupi.

4. 5.

Ambil 1 pada tiang puluh Naik 5 pada tiang sa

6.

Jawapan 5

PENOLAKAN: KOMBINASI 10 73

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental 20 – 15 =

1. 2.

Mula, naik 20 Tolak 15, turun 1
pada tiang puluh
3.
Fikir!
Kawan Besar bagi 5
ialah 5.

10

Turun 5 pada tiang sa. 55
Tetapi manik tidak mencukupi.

4. 5.

Ambil 1 pada tiang puluh Naik 5 pada tiang sa

6.

Jawapan 5
74 PENOLAKAN: KOMBINASI 10

Contoh 3: Abakus Dan Aritmetik Mental
Pengiraan abakus
2.
168 – 83 =

1.

Mula, naik 168 Tolak 83, turun 8 pada tiang puluh,
tetapi manik tidak mencukupi.

Fikir! 3.
Kawan Besar
bagi 8 ialah 2. Ambil 1 pada
tiang ratus
10
5.
82

4.

Naik 2 pada tiang puluh Turun 3 pada tiang sa

6.

Jawapan 85

PENOLAKAN: KOMBINASI 10 75

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental 168– 83 =

1. 2.

Mula, naik 168 Tolak 83, turun 8 pada tiang
puluh, tetapi manik tidak
Fikir! mencukupi.
Kawan Besar 8
ialah 2. 3.

10 Ambil 1 pada tiang
ratus
82
5.
4.

Naik 2 pada tiang puluh turun 3 pada tiang sa

6.

Jawapan 85
76 PENOLAKAN: KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 4: 423 – 291 =
Pengiraan Abakus
1.
2.

Mula , naik 423 Tolak 291, turun 2 pada tiang
ratus. Turun 9 pada tiang puluh.
Tetapi manik tidak mencukupi.

Fikir! 3.
Kawan Besar bagi 9
ialah 1. Ambil 1 pada
tiang ratus
10
5.
9 1
4.

Naik 1 pada tiang Turun 1 pada
puluh tiang sa

6.

Jawapan 132 77

PENOLAKAN: KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik mental

423– 291 = 2.

1.

Mula, naik 423 Tolak 291, turun 2 pada
tiang ratus. Turun 9 pada
Fikir!
Kawan Besar 9 tiang puluh.
ialah 1
3.
10
Ambil 1 pada tiang
91 ratus

4. 5.

Naik 1 pada tiang puluh Turun 1 pada tiang sa

6.

Jawapan 132
78 PENOLAKAN: KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 5:
Pengiraan Abakus

1000 – 800 =
Mula, naik 1000

Tolak 800, turun 8 pada tiang ratus, tetapi manik
tidak mencukupi.Fikir! Kawan Besar 8 ialah 2

Ambil 1 pada tiang ribu.

Naik 2 pada tiang ratus

Jawapan 200

PENOLAKAN: KOMBINASI 10 79

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental

1000 – 800 =
Mula, naik 1000

Tolak 800, turun 8 pada tiang ratus, tetapi manik tidak
mencukupi. Fikir! Kawan Besar 8 ialah 2

Ambil 1 pada tiang ribu

Naik 2 pada tiang ratus

Jawapan 200

80 PENOLAKAN: KOMBINASI 10

TOLAK KOMBINASI 10 Abakus Dan Aritmetik Mental
Latihan 1:
6) 41 – 4 =
1. 10 – 3 = 7) 70 – 4 =
2. 12 – 3 = 8) 61 – 3 =
3. 10 – 2 = 9) 90 – 3 =
4. 11 – 2 = 10) 81 – 2 =
5. 21 – 4 =
6) 93 – 24 =
Latihan 2: 7) 42 – 23 =
1) 70 – 11 = 8) 85 – 29 =
2) 80 – 52 = 9) 98 – 39 =
3) 45 – 27 = 10) 85 – 66 =
4) 62 – 55 =
5) 32 – 18 = 6) 341 – 29 =
7) 228 – 19 =
Latihan 3: 8) 720 – 585 =
1) 210 – 9 = 9) 826 – 189 =
2) 416 – 9 = 10) 942 – 558 =
3) 512 – 4 =
4) 445 – 26 =
5) 397 – 39 =

PENOLAKAN: KOMBINASI 10 81

Abakus Dan Aritmetik Mental

TOLAK GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Tolak gabungan kombinasi 5 dan kombinasi 10 digunakan apabila manik
pada tiang tidak mencukupi untuk menjalankan operasi tolak. Kita akan
menggunakan Kawan Besar, tetapi manik tidak mencukupi. Oleh itu, kita
menggunakan Kawan Kecil.

Contoh 1: 12 – 6 =
Pengiraan Abakus

Mula, naik 12.

Tolak 6. Turun 6, tetapi
manik tidak mencukupi.

Fikir! Kawan Besar 6
ialah 4.

10

64

Ambil 1 pada tiang puluh, naik 4
pada tiang sa, tetapi manik bawah
tidak mencukupi.

Fikir! Kawan Kecil 4
ialah 1.

5

41
Naik 5, turun 1.
Jawapan 6.

82 PENOLAKAN: GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental 12 – 6 =

Mula, naik 12.

Tolak 6. Turun 6, tetapi manik
tidak mencukupi.

Fikir! Kawan Besar 6 ialah 4.
10

64

Ambil 1 pada tiang puluh, naik 4
pada tiang sa, tetapi manik bawah
tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil 4 ialah 1 .

5

41
Naik 5, turun 1.

Jawapan 6

PENOLAKAN: GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10 83

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 2:
Pengiraan Abakus

43 – 18 =
Mula, naik 43

Tolak 18.
Tolak 1 pada tiang puluh,
Tolak 8 pada tiang sa,
tetapi manik tidak mencukupi.

Fikir! Kawan Besar 8 ialah 2.

10

82

Ambil 1 pada tiang puluh,
naik 2 pada tiang sa
tetapi manik bawah pada tiang sa
tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil 2
ialah 3.

5

23

Naik 5 dan turun 3

Jawapan 25

84 PENOLAKAN: GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental

43 – 18 =
Mula, naik 43
Tolak 18.
Turun 1 pada tiang puluh.
Tolak 8 pada tiang sa
tetapi manik tidak
mencukupi .
Fikir, Kawan Besar 8
ialah 2.

10

82
Oleh itu, ambil 1 pada tiang
puluh dan naik 2 pada tiang sa.
tetapi manik bawah pada tiang
sa tidak mencukupi.

Fikir! Kawan Kecil 2 ialah 3.
5

23
Naik 5 dan turun 3.

Jawapan 25.

PENOLAKAN: GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10 85

Abakus Dan Aritmetik Mental

Latihan 1

1) 11 – 6 =
2) 12 – 6 =
3) 13 – 8 =
4) 12 – 7 =
5) 14 – 7 =
6) 14 – 9 =
7) 21 – 6 =
8) 32 – 7 =
9) 43 – 8 =
10) 54 – 9 =

Latihan 2

1) 41 – 26 =
2) 53 – 28 =
3) 62 – 57 =
4) 73 – 37 =
5) 52 – 16 =
6) 83 – 48 =
7) 64 – 58 =
8) 84 – 37 =
9) 72 – 27 =
10) 54 – 39 =

Latihan 3

1) 211 – 6 =
2) 544 – 7 =
3) 314 – 9 =
4) 212 – 60 =
5) 146 – 94 =
6) 342 – 17 =
7) 123 – 16 =
8) 328 – 73 =
9) 624 – 576 =
10) 923 – 777 =

86 PENOLAKAN: GABUNGAN KOMBINASI 5 DAN KOMBINASI 10





Abakus Dan Aritmetik Mental

PENDARABAN
1. KONSEP PENDARABAN

Pendaraban ialah algoritma yang melibatkan penambahan berulang bagi
beberapa nombor yang sama.
contoh:

3 + 3 + 3 + 3 = 12
4 × 3 = 12

2. Nama semua bahagian pendaraban

4 × 3 = 12

Nombor pendarab Hasil darab

Nombor yang didarab

3. Istilah

 Nombor pendarab
 Nombor yang didarab
 Hasil darab
 Jadual Pendaraban
 Simbol darab

PENDARABAN 89

Abakus Dan Aritmetik Mental

4. Pengenalan kepada pengiraan abakus dalam pendaraban
Murid haruslah
 Menguasai penambahan dan penolakan
 Menghafal rumus pendaraban fakta asas
 Mengetahui di mana untuk meletakkan hasil darab pada abakus

5. Meletakkan hasil darab
Ia diletakkan di bahagian sebelah kiri abakus

Mulakan dari tiang pertama di sebelah kiri
6. Fakta Asas (Pengenalan)

Fakta asas darab mesti dihafal. Dalam pengiraan abakus, hasil darab
adalah sentiasa nombor dua digit, yang memenuhi dua tiang. Oleh itu,

2 × 2 sama dengan 04 dan bukan hanya 4.

Hasil darab diletakkan bermula dari sebelah kiri abakus. Murid
seharusnya dapat meletakkan hasil darab pada tiang yang betul apabila
soalan diberikan.

Contoh 1: 2 × 2 = 04

04

Naikkan 04 bermula dari tiang pertama di sebelah kiri abakus

90 PENDARABAN

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 2: 9 × 1 = 09

09
Naikkan 09 bermula dari tiang pertama di sebelah kiri abakus

Contoh 3: 2 × 8 = 16

16
Naikkan 16 bermula dari tiang pertama di sebelah kiri abakus

Contoh 4: 6 × 7 = 42

42
Naikkan 42 bermula dari tiang pertama di sebelah kiri abakus

PENDARABAN 91

Abakus Dan Aritmetik Mental

Latihan:
Lukis manik-manik untuk mewakili hasil darab bagi soalan-soalan berikut.

Contoh: 4 × 4 = 16

1) 2 × 3 = 2) 2 × 5 =

3) 7 × 1 = 4) 8 × 4 =

5) 9 × 5 = 6) 3 × 7 =

92 PENDARABAN