Modul Abakus

BAHAGI Abakus Dan Aritmetik Mental
1. Konsep Bahagi 62=

i. Mengagihkan objek sama banyak kepada kumpulan yang
ditetapkan.

Contoh:

(3 mewakili bilangan dalam setiap bekas)
ii. Mengumpul objek kepada bilangan yang ditetapkan.

(3 mewakili bilangan kumpulan objek)

PEMBAHAGIAN 195

Abakus Dan Aritmetik Mental

2. Terma

 Nombor Dibahagi
 Nombor Pembahagi
 Hasil Bahagi
 Jadual Pendaraban
 Tolakkan

3. Fakta Asas (Pengenalan)

a) Sebelum melaksanakan proses bahagi, anda mesti mahir
menggunakan jadual pendaraban (sifir darab) sehingga 9  9 dan
melaksanakan penolakan dengan menggunakan abakus.

b) Semasa melaksanakan pembahagian, nombor yang dibahagi dan
hasil bahagi hendaklah ditunjukkan pada abakus.

Panduan:

Langkah 1: Fahami terma dalam bahagi

12  4 = 3

Nombor Hasil
Pembahagi Bahagi

Langkah 2: Letakkan nombor dibahagi pada tiang ketiga dari
kiri.

Tiang ketiga PEMBAHAGIAN
196

Abakus Dan Aritmetik Mental

Langkah 3: Tentukan kedudukan bagi hasil bahagi.

 Jika digit pertama nombor dibahagi cukup dibahagi
dengan pembahagi, tempatkan hasil bahagi
melangkau satu tiang di sebelah kiri nombor yang
dibahagi.

 Sekiranya digit pertama nombor yang dibahagi
tidak cukup dibahagi dengan pembahagi, maka
hasil bahaginya ditempatkan pada tiang di sebelah
kiri nombor yang dibahagi.

Contoh: 84 langkau satu tiang
62 langkau satu tiang
93 langkau satu tiang
42 langkau satu tiang
24  6 tiang sebelahnya
36  6 tiang sebelahnya
48  8 tiang sebelahnya
72  9 tiang sebelahnya

4. Pembahagian Tanpa Baki

Contoh 1:
2 digit  1 digit:

46  2 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi pada tiang ke tiga dari
kiri.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi
 Apakah nombor apabila didarab dengan 2 adalah
sama atau hampir dengan 4
 Hasilnya ialah 2.

PEMBAHAGIAN 197

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 3: Langkau 1 tiang (ke kiri) dari nombor dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 4 adalah cukup
untuk dibahagi dengan 2.
Langkah 4: Tempatkan hasil bahagi, 2 pada tiang pertama.

Langkah 5: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
2  2 = 04

Langkah 6: Turunkan hasil 04 dari nombor dibahagi.

Langkah 7: Tentukan hasil bahagi bagi 6  2
 Apakah nombor apabila didarab dengan 2
adalah sama atau hampir dengan 6?
 Hasilnya ialah 3

Langkah 8: Tempatkan hasil bahagi, 3 pada tiang kedua. Langkau 1
tiang (ke kiri) dari nombor dibahagi untuk menempatkan
hasil bahagi kerana 6 adalah cukup untuk dibahagi
dengan 2.

198 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 9: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.

2  3 = 06
Langkah 10: Turunkan hasil 06 dari nombor dibahagi.

Jawapan: 46  2 = 23

Contoh 2:

76  4 =

Langkah 1: Tempatkan nombor pembahagi pada tiang ketiga dari
kiri.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi
 Apakah nombor apabila didarab dengan 4 adalah
sama atau hampir dengan 7?

 Hasilnya ialah 1.

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 7 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 4.

PEMBAHAGIAN 199

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 4: Oleh itu, tempatkan hasil bahagi, 1 pada tiang pertama.

Langkah 5: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi
1  4 = 04

Langkah 6: Turunkan hasil darab, 04 dari nombor yang dibahagi.

Langkah 7: Tentukan hasil bahagi untuk 36  4
 Apakah nombor apabila didarab dengan 4 adalah
sama atau hampir dengan 36?

 Hasilnya ialah 9.
Langkah 8: Tempatkan hasil bahagi di tiang sebelah kiri dari nombor

yang dibahagi kerana 3 adalah tidak cukup untuk
dibahagi. Oleh itu, tempatkan hasil bahagi, 9 pada tiang
kedua.

Langkah 9: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
9  4 = 36

200 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 10: Turunkan hasil bahagi, 36 dari nombor yang dibahagi.

Jawapan: 76  4 = 19

Latihan: 6) 96  8 =
1) 51  3 = 7) 87  3 =
2) 65  5 = 8) 98  7 =
3) 68  4 = 9) 34  2 =
4) 84  7 = 10) 51  3 =
5) 75  5 =

PEMBAHAGIAN 201

Abakus Dan Aritmetik Mental

5. Pembahagian Dengan Baki

Contoh 3:

92  6 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi, bermula dari tiang
ketiga.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi
 Apakah nombor apabila didarab dengan 6 adalah
sama atau hampir dengan 9?

 Hasilnya ialah 1.

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 9 adalah tidak cukup
untuk dibahagi dengan 6.

Langkah 4: Oleh itu, tempatkan hasil bahagi, 1 pada tiang pertama.

Langkah 5: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
1  6 = 06

Langkah 6: Turunkan hasil darab, dari nombor yang dibahagi.

202 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental

Langkah 7: Kumpulkan baki 32.

Langkah 8: Tentukan hasil bahagi
 Apakah nombor apabila didarab dengan 6 adalah
sama atau hampir dengan 32?
 Hasilnya ialah 5.

Langkah 9: Tempatkan hasil bahagi pada tiang di sebelah kiri
nombor yang dibahagi.

Langkah 10: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
6  5 = 30

Langkah 11: Turunkan hasil darab, dari nombor yang dibahagi

Jawapan: 92 ÷ 6 = 15 baki 2

PEMBAHAGIAN 203

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 4:

86  5 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi, bermula dari tiang
ketiga.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi
 Apakah nombor apabila didarab dengan 5 adalah
sama atau hampir dengan 8?
 Hasilnya ialah 1

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 8 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 5.

Langkah 4: Oleh itu, tempatkan hasil bahagi, 1 pada tiang pertama.

Langkah 5: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
1  5 = 05

Langkah 6: Turunkan hasil darab, dari nombor yang dibahagi.

204 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 7: Kumpulkan semula baki 36.
Langkah 8: Tentukan hasil bahagi

 Apakah nombor apabila didarab dengan 5 adalah
sama atau hampir dengan 36?

 Hasilnya ialah 7.
Langkah 9: Tempatkan hasil bahagi pada tiang di sebelah kiri

nombor yang dibahagi.

Langkah 10: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
5  7 = 35

Langkah 11: Turunkan hasil darab, dari nombor yang dibahagi

Jawapan: 86 ÷ 5 = 17 baki 1

PEMBAHAGIAN 205

Abakus Dan Aritmetik Mental 6) 78  5 =
7) 83  3 =
Latihan: 8) 96  7 =
1) 45  2 = 9) 62  3 =
2) 54  5 = 10) 88  5 =
3) 86  7 =
4) 79  2 =
5) 81  4 =

206 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Aritmetik Mental
Contoh 1: (2 digit  1 digit)

48  4
Langkah 1: Pengiraan secara mental, naik 48 bermula dari tiang

ketiga sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Ingatkan pembahagi 4.
Langkah 3: Tentukan 4  4, Hasil bahaginya adalah 1.

Langkah 4: Ingatkan, tolakkan hasil darab 1  4 = 04 dari 4.

Langkah 5: Tentukan 8  4, hasil bahaginya ialah 2.

PEMBAHAGIAN 207

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 6: Ingatkan, tolakkan hasil darab 2  4 = 08 dari 8.

Jawapan: 48  4 = 12

Contoh 2:

86  2 =

Langkah 1: Pengiraan secara mental, naik 86 bermula dari tiang
ketiga sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Ingatkan pembahagi 2.
Langkah 3: Bahagikan 8 dengan 2, hasil bahaginya adalah 4.

Ingatkan hasil bahaginya adalah 4

208 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 4: Ingatkan, turunkan 08 dari nombor yang dibahagi.

Langkah 5: Bahagikan 6 dengan 2, hasil bahaginya adalah 3.
Ingatkan hasil bahaginya adalah 3.

Langkah 6: Ingatkan, tolakkan 06 dari nombor yang dibahagi.

Jawapan: 86  2 = 43.

PEMBAHAGIAN 209

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 3:

84  6

Langkah 1: Pengiraan secara mental, naik 84 bermula dari tiang
ketiga sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Ingatkan pembahagi 6.
Langkah 3: Tentukan 8  6, hasil bahaginya ialah 1.

Langkah 4: Ingatkan, tolakkan hasil darab 1  6 = 06 dari 8.

Langkah 5: Kumpulkan baki 2 dengan 4 dan hasilnya ialah 24
Tentukan 24  6, hasil bahaginya ialah 4.

210 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 6: Ingatkan, tolakkan hasil darab 4  6 = 24 dari 24.

Jawapan: 84  6 = 14

Contoh 4:

87  3 =

Langkah 1: Pengiraan secara mental, naik 87 bermula dari tiang
ketiga sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Ingatkan pembahagi 3.
Langkah 3: Tentukan 8  3, hasil bahaginya ialah 2.

PEMBAHAGIAN 211

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 4: Ingatkan, tolakkan hasil darab 3  2 = 06 dari 8.

Langkah 5: Kumpulkan baki 2 dengan 7 dan hasilnya ialah 27.
Langkah 6: Bahagi 27 dengan 3 dan hasil bahaginya adalah 9.

Langkah 7: Ingatkan, turunkan hasil darab, 27 dari nombor yang
dibahagi.

Jawapan: 87  3 = 29

Latihan: 4. 78  6 =
5. 92  4 =
1. 48  2 =
2. 93  3 = PEMBAHAGIAN
3. 64  4 =

212

Abakus Dan Aritmetik Mental

6. 3 digit  1 digit (Tanpa Baki)

Contoh 1: 486  2 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi. Tunjukkan nombor
yang dibahagi, bermula dari tiang ketiga di sebelah kiri
abakus.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi

42=
 Apakah nombor apabila didarab dengan 2 adalah

sama atau hampir dengan 4?
 Hasilnya ialah 2

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 4 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 2.

Langkah 4: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
2  2 = 04

Langkah 5: Turunkan hasil darab, dari nombor yang dibahagi.

PEMBAHAGIAN 213

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 6: 8 adalah cukup untuk dibahagi dengan 2. Tentukan hasil
bahagi.
8  2=
 Apakah nombor apabila didarab dengan 2 adalah sama
atau hampir dengan 8?
 Hasilnya ialah 4.
Langkah 7: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 8 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 2.

Langkah 8: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
4  2 = 08

Langkah 9: Turunkan hasil darab, dari nombor yang dibahagi.

Langkah 10: 6 adalah cukup untuk dibahagi dengan 2. Tentukan
hasil bahagi.
6  2=
 Apakah nombor apabila didarab dengan 2 adalah
sama atau hampir dengan 6?
 Hasilnya ialah 3

214 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 11: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi

untuk menempatkan hasil bahagi kerana 6 adalah
cukup untuk dibahagi dengan 2.

Langkah 12: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
3  2 = 06

Langkah 13: Turunkan hasil darab, dari nombor yang dibahagi.

Jawapan: 486  2 = 243

PEMBAHAGIAN 215

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 2:

639  3 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi.
Tunjukkan nombor yang dibahagi, bermula dari tiang
ketiga di sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi

63=

 Apakah nombor apabila didarab dengan 3 adalah
sama atau hampir dengan 6?

 Hasilnya ialah 2.

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 6 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 3.

Langkah 4: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
2  3 = 06

216 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 5: Turunkan hasil darab, 06 dari nombor yang dibahagi.

Langkah 6: 3 adalah cukup untuk dibahagi dengan 3. Tentukan hasil
bahagi.
 Apakah nombor apabila didarab dengan 3 adalah
sama atau hampir dengan 3?
 Hasilnya ialah 1.

Langkah 7: Tempatkan hasil bahagi. Langkau 1 tiang ke kiri dari
nombor yang dibahagi.

Langkah 8: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
1  3 = 03

Langkah 9: Turunkan hasil darab, 03 dari nombor yang dibahagi.

PEMBAHAGIAN 217

Abakus Dan Aritmetik Mental

Langkah 10: 9 adalah cukup untuk dibahagi dengan 3. Tentukan
hasil bahagi.

9 3=

 Apakah nombor apabila didarab dengan 3 adalah
sama atau hampir dengan 9?

 Hasilnya ialah 3

Langkah 11: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 9 adalah cukup
untuk dibahagi dengan 3.

Langkah 12: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
3  3 = 09

Langkah 13: Turunkan hasil darab, 09 dari nombor yang dibahagi.

Jawapan: 639  3 = 213 PEMBAHAGIAN
218

Contoh 3: Abakus Dan Aritmetik Mental
426  3 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi.
Tunjukkan nombor yang dibahagi, bermula dari tiang
ketiga di sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi
43=

 Apakah nombor apabila didarab dengan 3 adalah
sama atau hampir dengan 4?

 Hasilnya ialah 1.

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 4 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 3. Tempatkan hasil bahagi pada tiang
pertama.

Langkah 4: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
1  3 = 03

Langkah 5: Turunkan hasil darab, 03 dari nombor yang dibahagi.

PEMBAHAGIAN 219

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 6: 1 adalah kurang dari nombor pembahagi 3, oleh itu kita
gunakan 12.
 Apakah nombor apabila didarab dengan 3 adalah
sama atau hampir dengan 12?
 Hasilnya ialah 4.
Langkah 7: Tempatkan hasil bahagi pada tiang di sebelah kiri
nombor yang dibahagi.

Langkah 8: Darabkan hasil bahagi 4 dengan nombor pembahagi.
4  3 = 12

Langkah 9: Turunkan hasil darab, 12 dari nombor yang dibahagi.

Langkah 10: Tentukan hasil bahagi
63 =
 Apakah nombor apabila didarab dengan 3 adalah
sama atau hampir dengan 6?
 Hasilnya ialah 2.

220 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 11: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk

menempatkan hasil bahagi 2 kerana 6 adalah cukup
untuk dibahagi dengan 3.

Langkah 12: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
2  3 = 06

Langkah 13: Turunkan hasil darab, 06 dari nombor yang dibahagi.

Jawapan: 426  3 = 142

PEMBAHAGIAN 221

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 4:

728  4 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi. Tunjukkan nombor
yang dibahagi iaitu 728, bermula dari tiang ketiga di
sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi
7  4=
 Apakah nombor apabila didarab dengan 4 adalah
sama atau hampir dengan 7?
 Hasilnya ialah 1

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 7 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 4. Tempatkan hasil bahagi pada tiang
pertama.

Langkah 4: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
1  4 = 04

Langkah 5: Turunkan hasil darab, 04 dari nombor yang dibahagi.

222 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental

Langkah 6: 3 adalah kurang dari nombor pembahagi 4, oleh itu kita
gunakan 32.
 Apakah nombor apabila didarab dengan 4 adalah
sama atau hampir dengan 32?
 Hasilnya ialah 8.

Langkah 7: Tempatkan hasil bahagi pada tiang di sebelah kiri
nombor yang dibahagi.

.

Langkah 8: Darabkan hasil bahagi 8 dengan nombor pembahagi .
8  4 = 32

Langkah 9: Turunkan hasil darab, 32 dari nombor yang dibahagi.

Langkah 10: Tentukan hasil bahagi
84=
 Apakah nombor apabila didarab dengan 4 adalah
sama atau hampir dengan 8?
 Hasilnya ialah 2

PEMBAHAGIAN 223

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 11: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi 2.

Langkah 12: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
2  4 = 08

Langkah 13: Turunkan hasil darab, 08 dari nombor yang dibahagi.

Jawapan: 728  4 = 182

224 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental

7. 3 digit  1 digit (Berbaki)

Contoh 1:

835  7 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi.
Tunjukkan nombor yang dibahagi iaitu 835, bermula dari
tiang ketiga di sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi
8  7=
 Apakah nombor apabila didarab dengan 7 adalah
sama atau hampir dengan 8?
 Hasilnya ialah 1

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 8 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 7. Tempatkan hasil bahagi pada tiang
pertama.

Langkah 4: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
1  7 = 07

PEMBAHAGIAN 225

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 5: Turunkan hasil darab, 07 dari nombor yang dibahagi.

Langkah 6: 1 adalah kurang dari nombor pembahagi 7. Oleh itu kita
ambil 13.
 Apakah nombor apabila didarab dengan 7 adalah
sama atau hampir dengan 13?
 Hasilnya ialah 1.

Langkah 7: Tempatkan hasil bahagi pada tiang di sebelah kiri
nombor yang dibahagi.

Langkah 8: Darabkan hasil bahagi 1 dengan nombor pembahagi 7.
1  7 = 07

Langkah 9: Turunkan hasil darab, 07 dari nombor yang dibahagi.

226 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 10: Tentukan hasil bahagi

65  7 =
 Apakah nombor apabila didarab dengan 7 adalah

sama atau hampir dengan 65?
 Hasilnya ialah ialah 9.
Langkah 11: Tempatkan hasil bahagi 9 di sebelah kiri nombor yang
dibahagi.

Langkah 12: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
9  7 = 63

Langkah 13: Turunkan hasil darab, 63 dari nombor yang dibahagi.

Jawapan: 835  7 = 119 baki 2

PEMBAHAGIAN 227

Abakus Dan Aritmetik Mental
Contoh 2:

507 ÷ 4 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi.
Tunjukkan nombor yang dibahagi, bermula dari tiang
ketiga di sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi
5÷4=
 Apakah nombor apabila didarab dengan 4 adalah
sama atau hampir dengan 5?
 Hasilnya ialah 1.

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 5 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 4. Tempatkan hasil bahagi pada tiang
pertama.

Langkah 4: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi
1 × 4 = 04

Langkah 5: Turunkan hasil darab, 04 dari nombor yang dibahagi.

228 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental

Langkah 6: 1 adalah kurang dari nombor pembahagi. Oleh itu kita
ambil 10 untuk dibahagi 4.

10 ÷ 4 =

Tentukan hasil bahagi
 Apakah nombor apabila didarab dengan 4 adalah

sama atau hampir dengan 10.
 Hasilnya ialah 2.

Langkah 7: Tempatkan hasil bahagi pada tiang di sebelah kiri
nombor yang dibahagi.

Langkah 8: Darabkan hasil bahagi 2 dengan nombor pembahagi
2  4 = 08

Langkah 9: Turunkan hasil darab, 08 dari nombor yang dibahagi.

Langkah 10: 2 adalah kurang dari nombor pembahagi. Oleh itu kita
ambil 27 untuk dibahagi dengan 4.
27 ÷ 4 =

Tentukan hasil bahagi
 Apakah nombor apabila didarab dengan 4 adalah

sama atau hampir dengan 27.
 Hasilnya ialah 6

PEMBAHAGIAN 229

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 11: Tempatkan hasil bahagi 6 di sebelah kiri nombor yang
dibahagi.

Langkah 12: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi.
6 × 4 = 24

Langkah 13: Turunkan hasil darab, 24 dari nombor yang dibahagi.

Jawapan: 507 ÷ 4 = 126 baki 3

230 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental

Aritmetik Mental: (3d ÷ 1d)

Contoh 1:

435  5 =

Langkah 1: Secara mental, naikkan 435 bermula dari tiang ketiga
sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Ingatkan nombor pembahagi 5.

Langkah 3: Bahagi 43 dengan 5, hasil bahaginya ialah 8.
Ingatkan hasil bahaginya adalah 8.

Langkah 4: Secara mental, tolakkan hasil darab 8  5 = 40 dari 43.

Langkah 5: Kumpulkan baki 3 dengan 5 dan hasilnya ialah 35.

PEMBAHAGIAN 231

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 6: Bahagi 35 dengan 5 dan hasil bahaginya adalah 7.
Ingatkan hasil bahagi 7.

Langkah 7: Secara mental, turunkan hasil darab 7  5 = 35 dari
nombor yang dibahagi.

Jawapan: 435  5 = 87

232 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 2:

945 ÷ 3 =

Langkah 1: Secara mental, naikkan 945 bermula dari tiang ketiga
sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Ingatkan nombor pembahagi 3.

Langkah 3: Bahagikan 9 dengan 3, hasil bahaginya ialah 3.
Ingatkan hasil bahaginya adalah 3.

Langkah 4: Secara mental, tolakkan 3 × 3 = 09 dari 9.

Langkah 5: Bahagikan 4 dengan 3, hasil bahaginya ialah 1.
Ingatkan hasil bahaginya adalah 1.

PEMBAHAGIAN 233

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 6: Secara mental, tolakkan 1 × 3 = 03 dari 4.

Langkah 7: Bahagikan 15 dengan 3, hasil bahaginya ialah 5.
Ingatkan hasil bahaginya adalah 5.

Langkah 8: Secara mental, tolakkan hasil darab 5 × 3 = 15 dari 15.

Jawapan: 945 ÷ 3 = 315

Latihan: 4) 711  9 =
1) 252  4 = 5) 972  4 =
2) 432  6 =
3) 112  2 = PEMBAHAGIAN

234

Abakus Dan Aritmetik Mental

8. 4 digit  1 digit (Tanpa Baki)

Contoh 1: 4286 ÷ 2 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi 4 286 bermula dari
tiang ketiga di sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi

4÷2=

 Apakah nombor apabila didarab dengan 2 adalah
sama atau hampir dengan 4.

 Hasilnya ialah 2.

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 4 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 2. Tempatkan hasil bahagi pada tiang
pertama.

Langkah 4: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi
2 × 2 = 04

PEMBAHAGIAN 235

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 5: Turunkan hasil darab, 04 dari nombor yang dibahagi.

Langkah 6: Tentukan hasil bahagi
2 ÷ 2=

.
 Apakah nombor apabila didarab dengan 2 adalah
sama atau hampir dengan 2?
 Hasilnya ialah 1.

Langkah 7: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 2 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 2.

Langkah 8: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi
1  2 = 02

Langkah 9: Turunkan hasil darab, 02 dari nombor yang dibahagi.

236 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental

Langkah 10: Tentukan hasil bahagi

8÷2=
 Apakah nombor apabila didarab dengan 2 adalah

sama atau hampir dengan 8?
 Hasilnya ialah 4.

Langkah 11: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 8 adalah cukup
untuk dibahagi dengan 2.

Langkah 12: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi
4 × 2 = 08

Langkah 13: Turunkan hasil darab, 08 dari nombor yang dibahagi

Langkah 14: Tentukan hasil bahagi

6÷2=

 Apakah nombor apabila didarab dengan 2 adalah
sama atau hampir dengan 6?

 Hasilnya ialah 3.

PEMBAHAGIAN 237

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 15: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 6 adalah cukup
untuk dibahagi dengan 2.

Langkah 16: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi
6 × 2 = 06

Langkah 17: Turunkan hasil darab, 06 dari nombor yang dibahagi

Jawapan: 4286 ÷ 2 = 2143

238 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental

Contoh 2:

8958 ÷ 6 =

Langkah 1: Tempatkan nombor yang dibahagi.
Tunjukkan nombor yang dibahagi bermula dari tiang
ketiga di sebelah kiri abakus.

Langkah 2: Tentukan hasil bahagi

8÷6=
 Apakah nombor apabila didarab dengan 6 adalah

sama atau hampir dengan 8?
 Hasilnya ialah1.

Langkah 3: Langkau 1 tiang ke kiri dari nombor yang dibahagi untuk
menempatkan hasil bahagi kerana 8 adalah cukup untuk
dibahagi dengan 6. Tempatkan hasil bahagi pada tiang
pertama.

Langkah 4: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi
1 × 6 = 06

Langkah 5: Turunkan hasil darab, 06 dari nombor yang dibahagi.

PEMBAHAGIAN 239

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 6: 2 adalah kurang dari nombor pembahagi. Oleh itu, kita
ambil 29 untuk dibahagikan dengan 6.
Tentukan hasil bahagi
29 ÷ 6 =
 Apakah nombor apabila didarab dengan 6 adalah
sama atau hampir dengan 29?
 Hasilnya ialah 4.
Langkah 7: Tempatkan hasil bahagi 4 di sebelah kiri nombor yang
dibahagi.

Langkah 8: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi
4  6 = 24

Langkah 9: Turunkan hasil darab, 24 dari nombor yang dibahagi.

Langkah 10: 5 adalah kurang dari nombor pembahagi. Oleh itu, kita
ambil 55 untuk dibahagikan dengan 6.
Tentukan hasil bahagi
55 ÷ 6 =
 Apakah nombor apabila didarab dengan 6 adalah
sama atau hampir dengan 55?
 Hasilnya ialah 9.

240 PEMBAHAGIAN

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 11: Tempatkan hasil bahagi 9 di sebelah kiri nombor yang

dibahagi.

Langkah 12: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi
9 × 6 = 54

Langkah 13: Turunkan hasil darab, 54 dari nombor yang dibahagi.

Langkah 14: 1 adalah kurang dari nombor pembahagi. Oleh itu, kita
ambil 18 untuk dibahagikan dengan 6.
Tentukan hasil bahagi
18 ÷ 6 =
 Apakah nombor apabila didarab dengan 6 adalah
sama atau hampir dengan 18?
 Hasilnya ialah 3.

Langkah 15: Tempatkan hasil bahagi 3 di sebelah kiri nombor yang
dibahagi.

PEMBAHAGIAN 241

Abakus Dan Aritmetik Mental
Langkah 16: Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi
3 × 6 = 18
Langkah 17: Turunkan hasil darab, 18 dari nombor yang dibahagi

Jawapan: 8958 ÷ 6 = 1493

Latihan: 2) 6284 ÷ 4 = 3) 7524 ÷ 6 =
1) 8860 ÷ 5 = 5) 9828 ÷ 9 =
4) 9289 ÷ 7 =

242 PEMBAHAGIAN