68 วงปีชีวิตสมคิด สิงสง

ผนวก 4 บทปาฐกถา “คนในยุคคนกับ
ควาย” โดยปรีดา ข้าวบ่อ บรรณาธิการ
อานวยการนิตยสาร “ทางอีศาน”

บทปาฐกถา
วนั ท่ี 14 ตุลา 2561, ณ บ้านสวนปา่ สุขใจ อ.โคกโพธ์ไิ ชย จ.ขอนแก่น

‘คน’ ในยุค ’ฅนกับควาย’

-เกรนิ่ นา-
คนในยคุ ฅนกับควายก็คือ ปถุ ุชนคนธรรมดาท่ัวไป คนทุกรุ่นวัยทุก

ยคุ สมยั ต่างจะไดพ้ บกบั สภาพสังคมที่มีลกั ษณะเฉพาะของตน

“คนในยคุ ฅนกับควาย”
มีจิตวิญญาณใหม่ผ่านงานวรรณกรรม การอ่าน สัมมนา และทา
กิจกรรม

ผญา ภาษิต และกลอนครูรุ่นเก่า ที่ติดปากติดใจในสมัยเรียนชั้น
ประถม-มธั ยม ปะทะสังสรรค์กับแนวงานแนวเพ่ือชีวิต เพื่อสังคมท่ีดีกว่า
อย่างแรง เมอ่ื ”คนในยุคฅนกบั ควาย” ก้าวเข้าเรียนระดบั อดุ มศึกษา

“ได้ขีซ่ า้ งกัง้ ฮ่มเป็นพระยา
อยา่ สุลืมชาวนาผูข้ ่คี วายคอนกลา้ ...”
0 ฉนั เยาว์ ฉนั เขลา ฉันทึง่ ฉนั จงึ มาหา ความหมาย
ฉันหวงั เกบ็ อะไร มากมาย สุดทา้ ย ไดก้ ระดาษ แผน่ เดยี ว.
(วิทยากร เชียงกลู )

“ได้ขีซ่ ้างก้งั ฮม่ สปั ทน
อยา่ ลืมคนที่ย่างตามฮอยซ้าง...”
0 เพยี งหวังจะเฟื่องฟ้งุ ฤาเจ้ามุ่งมาศกึ ษา
เพียงเพอ่ื ปรญิ ญา เอาตวั รอดกระน้นั ฤา

68 วงปชี ีวิตสมคดิ สิงสง 45 ปคี นกบั ควาย 251

แท้จริงเจ้าควรคดิ จงต้ังจิตและยดึ ถอื
รบั ใช้ชาติไทยคือ ปลายทางเราที่เลา่ เรียน.
(“นเรศ นโรปกรณ์”)

“เรียนให้สูงสูง ให้ได้เปน็ เจ้าคนนายคนเด้อลกู หลาน”
0 ใครคล่งั หลงงงเกา่ ชา่ งเขา้ เถดิ ใครอยากเกิดรบี เกดิ เถิดสหาย
ใครอยากข้นึ สวรรค์เรง่ วันตาย เราหญงิ ชายยดึ ทางสรา้ งชวี ติ .
(เปลื้อง วรรณศรี)
“รู้อะไรไม่สูร้ ู้วิชา รู้รักษาตัวรอดเปน็ ยอดดี”
0 เพ่อื ลบรอยคราบน้าตาประชาราษฎร์
สักพันชาติจักสู้มว้ ยด้วยหฤหรรษ์
แม้ชพี ใหม่มเี หมือนหวังอกี ครั้งครนั
จกั น้อมพลีชพี นน้ั เพือ่ มวลชน.
(“ศรนี าคร” แปล)

ฯลฯ

นอกจากงานวรรณกรรมแล้ว ตลาดหนังสือแนวจริงจังในห้วงก่อน
และหลัง ”14 ตุลา 2516” เบ่งบาน เปิด
กว้าง และวัฒนธรรมการอ่านสูงเด่น
อย่างยิ่ง ตัวอย่างช่ือหนังสือท่ีตีพิมพ์และ
คนรุน่ ฅนกับควายอา่ นกนั
ประเภทวีรกรรมวีรชน ; กบฏ ร.ศ.130,
หลิวหูหลาน วีรสตรีจีน, วีรชนเอเชีย,
คาร์ล มาร์กซ์, เลนิน : ศาสดานักปฏิวัติ,
เช กวู ารา นายแพทย์นักปฏวิ ตั ิ “ศรีอุบล”
แปลจากต้นฉบบั ของ ซนิ แคลร์ หลยุ ส์
ประเภทฟน้ื ฟูความคิดคนรุ่นเก่า ;
ทรัพยศาสตร์ โดย พระยาสุริยานุวัติ
(เกิด บุนนาค), ปฏิวัติสังคม โดย เปล้ือง

252 68 วงปีชีวติ สมคดิ สิงสง 45 ปีคนกบั ควาย

วรรณศรี, ความเป็นอนิจจังของสังคม และ เค้าโครงเศรษฐกิจ ของ ปรีดี
พนมยงค์, โฉมหน้าศักดินาไทย โดย จิตร ภูมิศักดิ์, ท่านปรีดี พนมยงค์
รัฐบุรษุ อาวุโส ผเู้ ขยี น ดร.เดอื น บุนนาค

โลกพระศรีอาริย์จากตา่ งแดน ; ยูโทเปีย สมบัติ จันทรวงศ์ แปลจาก
อมตนิพนธข์ อง ทอมัส มอร,์ สญั ญาประชาคม จางจ๊ากซ์ รุสโซ เขียน จินดา
จินตนเสรี แปล, ปรชั ญานิพนธ์ ของ เหมาเจ๋อตง

ประเภทแนวคิดสังคมนิยม ; ปรัชญาของลัทธิมาร์กซิสม์ เรียบเรียง
โดย กุหลาบ สายประดิษฐ์, วิวัฒนาการความคิดสังคมนิยม โดย ชาญ กรัส
นัยปุระ, มาร์กซจ์ งใจพสิ ูจนอ์ ะไร อยา่ งไร และ แคปิตะลิสต์ โดย สุภา ศิริมา
นนท์, แรงงาน ค่าแรง และเงินทุน โดย สมชาย เม่นแย้ม, ค่าจ้าง แรงงาน
และกาไร โดย ประสาท ลลี าเธียร, รฐั และการปฏวิ ัติ ผู้แปล วิชา รัฏฏโก
ประเภทคัมภีร์ปฏิวัติ ; การปฏิวัติของจีน สุชาติ สวัสด์ิศรี บ.ก., จีน :
แผ่นดินแห่งการปฏิวัติตลอดกาล โดย มโน ม่ันในธรรม, เศรษฐกิจในจีน

68 วงปชี วี ิตสมคดิ สิงสง 45 ปีคนกบั ควาย 253

และ ระบอบประชาธิปไตยแผนใหม่ แปลจากหนังสือจีน, เศรษฐศาสตร์
การเมือง ธีระ วรเมธ และ กาแหง อยู่เอี่ยม ร่วมกันเขียน, แถลงการณ์
พรรคคอมมิวนิสต์ สนพ.แสงตะวัน จัดพิมพ์, หลักลัทธิเลนิน เรียบเรียง

เสนอโดย บารงุ ไพรัชวาที
และหนังสือประเภทอ่ืน

ๆ ; การศึกษาสาหรับผู้ถูกกดขี่
โ ด ย “ช . เ ขี ย ว พุ่ ม พ ว ง ”,
นิตยสาร”เสียงเยาวชน” โดย
อนุช อาภาภิรม, หนังสือช่ือ”ศึก”
ข อ ง โ ร ง เ รี ย น ส ว น กุ ห ล า บ
วิทยาลัย, เอกสารศึกษาภายใน
ของสันนิบาตเยาวชน พรรค
ค อ ม มิ ว นิ ส ต์ แ ห่ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย
เช่น บทว่าด้วยใครสร้างใครทา,
บทวา่ ดว้ ยชวี ทรรศน์เยาวชน
ฯลฯ

ยุคสมัยน้ันนิยมรับเพื่อน

254 68 วงปีชวี ิตสมคิด สิงสง 45 ปคี นกบั ควาย

ใหม่ด้วยกิจกรรมสัมมนาตามหัวเมือง ตามต่างจังหวัด เมื่อเปิดเทอม
การศึกษาแต่ละคนก็จะเลอื กเขา้ ทางานตามชมรม ตามแผนกทีต่ นชอบ ท่ีตน
ถนัด หรอื ทางานสภา ทางานองค์การนักศกึ ษา
สมัยนั้นมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ก็ไม่มีกาแพงกั้นขวางกัน นักศึกษาไปมาหาสู่
และทากิจกรรมร่วมกันด้วยความสนิทสนม ท่ีสาคัญ หากมีประเด็นการ
เคลื่อนไหวทางการเมืองโดยการนาของศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาแห่ง
ประเทศไทย และองค์กรนาอื่น ๆ นักศึกษาจากทุกมหาวิทยาลัยท่ัวประเทศ
ตอ้ งระดมกาลงั เข้าร่วม

“คนในยคุ ฅนกันควาย”

จากระบอบเผด็จการถึง ”14 ตุลาชยั ”
ทาส ไพร่ สามัญชน ได้ลุกขึ้นต่อสู้เพ่ือเกียรติ ศักด์ิศรีความเป็นคน

มาแล้วในทุกยุคทุกสมัย สังคมขยายตัวก้าวหน้าข้ึนมาส่วนหนึ่งก็ด้วยเลือด
เน้อื ชีวิต จิตวญิ ญาณ ท่ีพลที ับถมกันของเหลา่ ขบถนั้น

“24 มถิ นุ า 2475” วันปฏวิ ัตโิ ค่นล้มระบอบสมบรู ณาญาสทิ ธริ าชย์
คุณูปการของคณะราษฎรมีอเนกอนันต์ แต่แล้วภายหลังการรัฐประหาร
เมือ่ พ.ศ.2492 วงจรการเมืองไทยก็ตกอยู่ใต้กรงเล็บของขุนศึกศักดินา คา
ขวัญ “ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์” ถูกประกาศใช้ต่อเน่ืองมายาวนาน
จากรัฐบาลจอมพล ป. พิบลู สงคราม จอมพลสฤษดิ์ ธนะรตั ช์ จอมพลถนอม
กิตติขจร และกาลังจะถึงจอมพลประภาส จารุเสถียร ท้ังได้วางท่ออานาจ
ทายาทอสูรให้สบู กนิ บา้ นกนิ เมืองต่อไปไมส่ นิ้ สดุ

ระยะเวลา 20 กวา่ ปีทส่ี งั คมไทยตกอยู่ภายใตท้ ็อปบทู ทมิฬนน้ั ในหมู่
นักคิด นักเขียน ปัญญาชนและส่ือมวลชน ได้ให้นิยามเนื้อหาและอารมณ์
สังคมในช่วงก่อนและต้น พ.ศ.2500 ว่า “ยุคเผด็จการฟาสซิตส์” ต้น
พ.ศ.2500-2510 เป็น“ยุคสายลมแสงแดด” ท่ีผู้คนสนใจแต่เรื่องส่วนตน
ชีวิตใครชีวิตมัน พ.ศ.2510-2514 เป็น“ยุคแสวงหา” เพราะมีการต้ัง
คาถามถึงเร่ืองคุณค่าของชีวิต และสนใจสภาพสังคมมากข้ึน พ.ศ.2514-
2516 เป็น“ยุคเรียกร้องสิทธิประชาธิปไตย” เริ่มจากความคิดชาตินิยม
ต่อตา้ นสงคราม ประณามการคอร์รัปชน่ั และคดั คา้ นอานาจนยิ ม

68 วงปีชีวติ สมคดิ สงิ สง 45 ปีคนกับควาย 255

กระแสต่อสู้เรียกร้องสิทธิประชาธิปไตย มาถึงจุดแตกหัก มาถึงจุด
เปล่ียนแปลงข้ันคุณภาพ เม่ือรัฐบาลสั่งจับกุมคุมขังผู้นานักศึกษาประชาชน
กลุ่มเรียกร้องรัฐธรรมนูญจานวน 13 คนในข้อหากบฏ รุ่งเช้าต่อมา
หนังสือพมิ พ์จงึ ใช้คาว่า “13 กบฏ” พาดหัวข่าวหนา้ หน่ึงทกุ ฉบับ

ด้วยความเหลิงระเริงในอานาจ คิดว่าส่ังจับกุมคุมขังผู้นาการต่อสู้
เรียกร้องแล้วจะปราบประชาชนได้เหมือนอดีตท่ีผ่านมา เหตุการณ์วันนั้น
กลับตรงข้ามที่เหล่าขุนศึกวางแผนไว้ ด้วยพี่น้องประชาชนไทยทุกหมู่เหล่า
ทุกสาขาอาชีพ ทุกเพศวัย ได้ออกจากบ้านมารวมตัวกันต่อสู้ด้วยสองมือ
เปล่า ทันทีท่ีวีรชนคนแรกล้มลง คนนับหมื่นนับแสนก็หนุนเนืองเข้าต่อสู้
โดยไม่พร่ันหวนั่ ตอ่ รถถงั แกส๊ น้าตา และอาวุธสงครามทุกชนิด

จนถึงวันที่ “14 ตลุ า 2516” รัฐบาลทรราชประกาศลาออก จอมพล
ถนอม กติ ตขิ จร และพรรคพวกเดินทางหนอี อกไปนอกประเทศ

“14 ตุลาชัย” เป็นวนั ปฏิวัตปิ ระชาธปิ ไตยโดยประชาชนไทย พลงั แห่ง
การต่อสู้เพ่ือสิทธิความเท่าเทียมและความเป็นธรรมน้ี ได้ส่งทอดถึง
ประชาชนทุกประเทศท่ัวโลก ทาให้ชาวโลกกล้ายืนหยัดต่อสู้เพื่อ

256 68 วงปีชีวิตสมคดิ สงิ สง 45 ปคี นกับควาย

ความก้าวหนา้ พัฒนาของประเทศตน
ห้วงแห่งสถานการณ์ “14 ตุลา

2516” นี่แหละท่บี ม่ เกดิ บทเพลงอมตะ “ฅ
นกับควาย” ขึ้น เกิดคาเรียก “คนรุ่นเดือน
ตุลา” ข้ึน และเพอ่ื เปน็ เกียรติแก่ สมคิด สงิ
สง นักคิด นักเขียน นักสู้เลือดอีสาน และ
ผู้ประพนั ธเ์ พลง จึงเรียบเรียงปาฐกถาชิ้น
นี้ขน้ึ ในชอื่ เร่ืองว่า “คนในยุคฅนกับควาย”
ด้วยนิยามความหมายเดียวกับ “คนเดือน
ตุลา”

บทเพลง “คนกับควาย” เป็นหนึ่ง
ในผลงานศิลปะวรรณกรรม กวี และบท
เพลง ท่ีได้รับการสร้างสรรค์ขึ้น และ
สามารถสะท้อนความคิดนึก ความใฝ่ฝัน
ของยคุ สมัยได้ดีท่ีสุด ถึงปัจจบุ นั ยังเผยแพร่
รับใช้สังคม และก็ได้รับความนิยมช่ืนชม
จากคนเกดิ ใหมใ่ หญ่ทหี ลงั

พูดถงึ การแพร่กระจาย และซึมซ่านไปในสังคมไทยของบทเพลง”คน
กับควาย” แม้แต่ สมคิด จาตุศรีพิทักษ์ ยังใช้บทเพลง”คนกับควาย” ร้อง
กล่อมลูกครั้งทลี่ กู ๆ ยงั นอนแบเบาะ

“คนในยคุ ฅนกับควาย”
พวกเขาคอื ความหวงั ของหมู่บา้ น และประเทศชาติ
หลังเหตุการณ์ “14 ตุลา 2516” ปัญหาทุกด้านของสังคมไทยท่ี
หมักหมมมาสบิ ๆ ปไี ดป้ ระทรุ ะเบดิ ขบวนการนกั เรียน นักศกึ ษา ประชาชน
ต่างว่ิงเข้าแบกรับเร่ืองราวทุกอย่างย่ิงกว่ารัฐบาลรักษาการณ์ ที่มีนาย
สัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นนายกฯ ส่วนคนมีสี แรก ๆ ไม่กล้าแม้จะแต่ง
เคร่อื งแบบออกมาปรากฏกายตามที่สาธารณะ
วันต่อวนั เดอื นต่อเดือนตอ่ ปี แลว้ เวลา 3 ปีกผ็ ่านไปรวดเร็ว
รวดเรว็ ภายใตภ้ าวะการณท์ ี่ประชาชนทุกหมูเ่ หลา่ ตื่นตวั รู้จกั สิทธขิ์ องตนเอง
ในการเรียกร้องและต่อสู้เพื่อความเป็นธรรม ที่สาคัญ แนวคิดสังคมนิยม

68 วงปีชวี ติ สมคดิ สิงสง 45 ปคี นกับควาย 257

ได้รับการสมาทานจากสังคมไทยอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน แม้แต่พรรค
การเมอื งเก่าแกแ่ นวอนรุ กั ษ์ยังเผลอเอย่ ปากว่าพรรคของตนสชี มพูอ่อน ๆ
รวดเร็วภายใต้สถานการณส์ ากลทีเ่ วียดนามรบชนะจักรวรรดินิยมอเมริกา
ลาวปลดปลอ่ ยประเทศสาเร็จ โลกคา่ ยเสรีวติ กว่าทฤษฎีโดมโิ นกาลงั จะลาม
ล้มถึงประเทศไทย จึงต้องหาวิธีสกัดก้ันให้ได้ ประกอบกับสถานการณ์
ภายในประเทศท่ีฝ่ายขวาตกขอบก็จ้องพิฆาตผู้รักชาติรักประชาธิปไตยอยู่

ทุกเวลานาทวี ถิ ีทาง แล้วส่ิงทพ่ี วกเขาม่งุ ประสงค์ก็สมใจ....
ชุมพร ทุมไมย คนบ้านผกั แว่น อ.เข่ืองใน จ.อบุ ลราชธานี
วชิ ยั เกศศรีพงษ์ศา คนบา้ นบงึ แก อ.สตึก จ.บรุ ีรมั ย์
ทั้งสองพบและเป็นเพ่ือนรักกัน เมื่อเข้าเรียนวิทยาเทคนิคภาค
ตะวนั ออกเฉียงเหนือ จ.นครราชสีมา จบแล้วได้สอบบรรจุรับราชการเป็น
เจ้าหนา้ ทพ่ี นกั งานไฟฟา้ สว่ นภูมิภาค ท่ี จ.นครปฐม
ทั้งสองเป็นกาลังสาคัญและความหวังของครอบครัววงศ์ตระกูล ท้ัง
สองเป็นกาลังสาคัญของขบวนฝ่ายประชาธิปไตย แต่เมื่อทางานได้เพียง 2
ปี...
19 กันยายน 2519 จอมพลถนอม กิตติขจร ทรราชผู้หนีออกนอก
ประเทศภายหลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 แอบบวชเป็นสามเณรแล้ว
ลกั ลอบกลบั ประเทศ
24 กันยายน 2519 ชุมพร ทุมไมย และวิชัย เกศศรีพงษ์ศา ถูกฆ่า
แล้วนาศพไปผูกแขวนคอเพ่ือประจาน และเพื่อข่มขวัญขบวนการนักเรียน
นักศึกษา ประชาชน ท่ีประตูเหล็กทางเข้าสวนร้าง ในเขต จ.นครปฐม
เน่ืองจากเขาทั้งสองออกตระเวนติดโปสเตอร์ต่อต้านการลักลอบเข้า
ประเทศของทรราชถนอม กิตติขจร และต่อต้านการจะกลับมาของชนชั้น
ปกครองทีส่ ญู เสียอานาจ
ผมไดเ้ ขยี นบทกวรี าลึกถงึ เขาในวันเดือนปีนน้ั จาได้บทหนงึ่ วา่
“ชุมพร ทมุ ไมย
และวิชยั เกศศรพี งษศ์ า
เขารักชาติพรอ้ มพรกั รกั ประชา
เขายอมตายเพ่ือมหาประชาชน”
..........................

258 68 วงปีชีวิตสมคิด สงิ สง 45 ปีคนกับควาย

แน่นอน ตารวจ 5 นายที่ต้องสงสัยก่อเหตุฆาตกรรมถึงวันนี้ยัง
ลอยนวล

แล้วการลุกฮือขึ้นสู้กับอานาจรัฐเผด็จการทรราชของขบวนการ
นักเรียน นักศึกษา ประชาชน โดยใช้ฉากการทารุณกรรมแขวนคอชุมพร
และวิชัยมาประกอบการแสดง ฉากการแสดงนนั้ ไดถ้ กู ฝา่ ยอานาจรฐั ฉกฉวย
นาไปสรา้ งชนวนการปราบปราม จนเกดิ เหตุการณ์ “6 ตลุ า 2519”

ในความเป็นปัจเจกบุคคล ระดับการศึกษาของชุมพรและวิชัยถือว่า
สูงยิ่งเมื่อเทียบกับคนรุ่นวัยเดียวกัน ซึ่งหมู่บ้านหนึ่งจะมีคนเรียนสูงกว่าชั้น
ม.3 เพยี งไม่ก่ีคน การตายของชุมพรและวิชัย ทาให้พ่อแม่หัวใจแหลกสลาย
ญาติมิตรพ่ีน้องขาดหลักชัยหลักใจ น้อง ๆ คนช้ันลูกหลานขาดผู้ค้าชูส่งต่อ
ชมุ ชนหมูบ่ า้ นและประเทศชาตสิ ูญเสยี บคุ ลากรสาคญั ในการนาพาพฒั นา

เด็กหนุ่มในยุคฅนกับควายจากดินแดนที่ราบสูงประเทศไทย ผู้บาก
บ่ันสร้างโอกาสทางการศึกษาอย่างยากลาบาก พวกเขาส่วนมากมีพ้ืนฐาน
ชวี ิตเช่นเดียวกนั กับ ชุมพร ทมุ ไมย และวชิ ยั เกศศรพี งษศ์ า

68 วงปชี วี ติ สมคดิ สงิ สง 45 ปคี นกบั ควาย 259

“คนในยคุ ฅนกับควาย”

เรยี นรู้”ลัทธมิ ารก์ ซ์” และเข้าร่วม”พรรคคอมมวิ นสิ ตฯ์ ”
จาแนกกว้าง ๆ มนษุ ย์มีชีวทรรศน์ 3 แบบ หนึ่ง-คิดถึงผลประโยชน์

ของตน สอง-มีความคดิ เผื่อแผ่ถงึ คนอ่ืน สาม-ม่งุ แสวงหาความหลดุ พ้น
ทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ท่ีช่ือว่า “ลัทธิมาร์กซ์” ตามช่ือ คาร์ล มาร์กซ์ ผู้
นิพนธ์น้ัน มีหลักมั่น และเป็นองค์ความรู้หนึ่งที่มุ่งเสริมชีวทรรศน์คนให้มี
จิตใจเผื่อแผ่ และคิดถึงสังคมส่วนรวม ให้มีจานวนมากขึ้น เพ่ือช่วงชิง
ปลดปล่อยมวลมนุษย์ให้ได้พบความอภิรมย์ของชีวิต และมีสังคมท่ีน่าอยู่น่า
อาศยั

“ลัทธิมาร์กซ์” ก่อเกิดข้นึ มาเพือ่ เปลี่ยนชะตากรรมทางประวัติศาสตร์
มนุษย์ ซ่ึงมีเองเกลส์ช่วยสนับสนุนเพ่ิมเสริม และต่อมาจนถึงบัดน้ี วงงาน
วิชาการท่วั โลกยงั ยกย่องใหเ้ ปน็ หนังสือดีเดน่ ท่สี ุดในรอบศตวรรษ มาร์กซ์ก็
เป็น”ยอดนักคิดอันดับ 1 ในรอบพันปี” หลักใหญ่ใจความของปรัชญาน้ี คือ
หลกั วธิ กี ารของวิภาษวิธีวตั ถุนิยม และหลักวัตถุนยิ มประวัติศาสตร์

แนวคิดลทั ธิมารก์ ซไ์ ด้ถูกนาไปปรับประสานกับการปฏิวัติรัสเซียจน
ประสบความสาเร็จ แล้วเสียงปืนปฏิวัติเมื่อเดือน 10 พ.ศ.2460 จาก
รัสเซียกแ็ ผดก้องไปทัว่ โลก โดยเฉพาะได้ส่งต่อลัทธิมาร์กซ์ไปยังประเทศจีน
จนกระทงั่ ต่อมาพรรคคอมมิวนิสต์จีนได้รบั ชยั ชนะเม่อื พ.ศ.2492

ความคิดลัทธิมาร์กซ์เคลื่อนเข้าสู่ประเทศไทย 3 สายธารหลัก
พ.ศ.2468 เคล่ือนมากับ”สันนิบาตองค์กรเยาวชน”ของชาวเวียดนาม
พ.ศ.2470 จากชาวพรรคคอมมิวนิสต์จีน ชว่ งถูกกองทัพญี่ปุ่นบดขยี้หนีเข้า
ไทย พ.ศ.2475 มากับพื้นฐานทางความคิดผู้นาคณะราษฎรสายพลเรือน
และนกั เรียนนอกคนอื่น ๆ

ครั้นจีนปฏิวัติสาเร็จ นอกจากลัทธิมาร์กซ์แล้ว ดอกผลจากจีนยังส่ง
ต่อความคิด”ชนบทล้อมเมือง”สู่พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยด้วย
ประกอบกับ รวม วงษ์พันธ์ ลูกที่ดีเด่นของพรรคฯถูกประหารชีวิต เม่ือ
เดือนเมษายน พ.ศ.2505 ทาใหผ้ นู้ าของพรรคไทยตอ้ งหลบไปอาศัยในเขต
ชนบทของภาคอสี าน

ก่อนการเสียสละของ รวม วงษ์พนั ธ์ เลอื ดรักชาติของบรรพชนเราได้

260 68 วงปชี วี ิตสมคิด สิงสง 45 ปีคนกับควาย

อาบทาแผน่ ดินมามากแล้ว...
4 มีนาคม พ.ศ.2492 ทองอินทร์ ภูริพัฒน์ (พ่ีใหญ่กลุ่ม”สี่เสือ

อีสาน”), ถวิล อุดล (เลขาฯกลุ่ม”ส่ีเสืออีสาน”), จาลอง ดาวเรือง (ปฏิคม
กลุม่ ”ส่ีเสอื อีสาน”) และทองเปลว ชลภมู ์ิ ถกู สงั หารทที่ ุง่ บางเขน

13 ธันวาคม พ.ศ.2495 เตียง ศิริขันธ์ (เสนาธิการกลุ่ม”สี่เสือ
อีสาน”) “แม่ทัพแห่งกองทัพพลเรือนของขบวนการเสรีไทย”, “ขุนพลภู
พาน”, “ประธานสมาคมสันนบิ าตชาติเอเชยี อาคเนย์” และมิตรสหาย ถูกจับ
ไปหักคอฆา่ ที่ทุ่งพระโขนงและขนศพไปเผาอาพรางที่ จ.กาญจนบุรี

6 กรกฎาคม พ.ศ.2502 ศิลา วงศส์ ิน ผีบุญคนสุดท้ายแห่งบ้านใหม่
ไทยเจริญ อ.โชคชัย จ.นครราชสีมา และ ศุภชัย ศรีสติ นักวิศวะ - ผู้นา

กรรมกร ถกู ประหารชวี ติ
31 พฤษภาคม

พ.ศ.2504 ครอง จันดาวงศ์
และ ทองพันธ์ สุทธิมาศ ถูก
นาไปเข้าหลักประหารที่บ้าน
เ กิ ด อ . ส ว่ า ง แ ด น ดิ น จ .
สกลนคร
ฯลฯ

เ ข ต อี ส า น ต อ น เ ห นื อ
อดีตพลพรรคขบวนการเสรีไทย ท่ีเคยอยู่ภายใต้การนาของเตียง ศิริขันธ์
ส่วนหน่ึง ก็เปิดใจรับทฤษฎีและแนวทางใหม่ ร่วมสร้างพ้ืนที่เคล่ือนไหวจร
ยุทธ์ในป่า และสร้างที่มั่นการทหารขึ้นบนเทือกภูพาน ในเขตอีสานตอนใต้
ผู้ปฏิบัติงานพรรคฯได้ลงไปเกาะติด ไปให้การศึกษาแก่ครูและชาวบ้านท่ี
บ้านคูซอด อ.เมือง จ.ศรีสะเกษ และที่บ้านแพงพวย อ.นางรอง จ.บุรีรัมย์
จากนั้นก็แพรก่ ระจายสู่ภาคอสี านตอนกลาง และไปตามหมูบ่ ้านหัวเมืองตา่ ง
ๆ

ก่อนหน้าน้ี คนอีสานที่ไปทางานกรรมกรตามเมืองใหญ่ เช่น จ.
นครราชสีมา และในกรุงเทพฯ ส่วนหน่ึงก็ได้รับการศึกษาและเข้าองค์กร
จัดต้ังของพรรคแล้ว

ปัญญาชนคนอีสานท้ังยคุ ก่อนหนา้ และยุคฅนกับควายจานวนหน่ึง ก็

68 วงปชี วี ิตสมคิด สงิ สง 45 ปีคนกบั ควาย 261

ได้อ่านทฤษฎีที่ก้าวหน้า ได้ร่วมตั้งกลุ่มศึกษาในสถาบันการศึกษาของตน
และเพ่ือนมิตร

ในเวลาต่อมา ภายใต้การปราบปราม ลอบทาร้ายและล่าสังหาร
ประกอบกับธง”เดินทางสู่ภูเขา” ธง”หนทางปืน” ถูกชูขึ้นสูงเด่น ช่วงก่อน
และหลังเหตกุ ารณ์ “6 ตลุ า 2519” เยาวชนยุคฅนกับควายส่วนใหญ่จงึ เดิน
ทางเข้าสเู่ ขตปา่ เขา

โดยเฉลี่ย นักศึกษาประชาชนในช่วงน้ันจะเข้าทาการในเขตป่าเขา
ประมาณ 4 ปี เวลา 4 ปนี นั้ เฉพาะเรอ่ื งหาอยู่หากนิ เผชญิ กับโรคภยั ไข้เจ็บ
รวมถงึ สงครามและต้านการล้อมปราบก็นับว่าหนักหนาสาหัสนักแล้ว ส่วน
ใหญ่ถือเพียงว่สได้หล่อหลอมตนบนภูเขาดาบกลางทะเลไฟ แต่ไม่ได้คิด
ประดิษฐ์สร้าง ไม่ได้แตกหน่อต่อยอดความคิดอ่านความคิดฝันใด ๆ นัก
กระทัง่ ทยอยกลับคืนเมืองเม่ือรัฐบาลประกาศนโยบาย 66/23

“คนในยคุ ฅนกับควาย”

จาก “ขบถผมู้ ีบุญ” ถงึ “ไผ่ ดาวดิน”
“ขบถผู้มีบุญ” และนักปฏิวัติรุ่นถัดมารุ่นแล้วรุ่นเล่า พวกท่าน

เหล่านั้น คือผู้เกิดก่อนกาล คือผู้ถากถางเส้นทาง บุกเบิก และต่อสู้มาด้วย
ชวี ิตทงั้ ชวี ติ

ด้วยใจปรารถนาความเป็นไท เป็นธรรม เสมอภาค ด้วยความชิงชัง
การกดขี่ขูดรีด และอานาจเผด็จการทุกรูปแบบ ท่านจึงจากคนรัก จาก
ครอบครัว จากบ้านเกิดเมืองนอน ใช้ชีวิตอยู่กลางดินกินกลางทราย ทุ่มเท
ต่อสู้โดยไม่หวังผลประโยชน์ตอบแทนส่วนตัว ไม่ต้องการเหรียญตรา และ
ช่อื เสียงเกยี รติยศใด ๆ ทา่ นอทุ ศิ ชวี ิตถึงขนั้ ตายเปน็ ตาย แมจ้ ะถกู ตดั คอเสยี บ
ประจาน กย็ ืดอกกา้ วเดินเขา้ หลักประหารอย่างทระนง เพราะความตายของ
ไพร่ทาสกค็ อื อสิ รภาพอยา่ งหน่งึ

ขณะท่ี ”คนรุ่นฅนกับควาย” แม้พ่อแม่จะยังไม่ต่ืนตัวเข้าใจ แต่ก็มี
เพ่ือนมิตรตื่นรู้มากขึ้น มีกลุ่มก้อนเครือข่ายช่วยเหลือกัน มีสถาบันวิชาการ
รองรับ มีแบบปฏิมาให้เป็นแบบอย่าง และคนรุ่นน้ีก็ได้เสียสละชีวิตไปบน
สายธารธรรมนับจานวนพันจานวนหมื่น ทั้งโดยถูกลอบสังหาร ป่วยไข้

262 68 วงปชี วี ติ สมคิด สิงสง 45 ปีคนกับควาย

และพลชี ีพกลางสนามรบ
“คนรุ่นฅนกับควาย” ที่ยัง

มี ชี วิ ต แ ล ะ ยั ง มี ล ม ห า ย ใ จ อ ยู่ ใ น
วันน้ี หากเหลียวกลับแลหลังก็
แทบไม่มีครูบาอาจารย์ ไม่มีผู้ท่ี
ตนเคารพศรัทธาให้ได้กราบไหว้
อีกแลว้ ครน้ั เหลือบหาสหายเคียง
ข้าง ผเู้ คยเคียงบ่าเคียงไหล่ทางาน
ร่วมกันมา ก็พบว่าเหลือน้อยเต็ม
ที ซ่ึ ง ใ น จ า น ว น ที่ เ ห ลื อ อ ยู่ ก็
พยายามทบทวนเสบียงความคิด
ความฝัน ท่ีรับทอดมาจากคนรุ่น
ยุค พ.ศ.2500 และในยุคถัดมา
เพ่ือเค้ียว เพ่ือย่อย และเพ่ือเติม
ให้เต็มตามปฏิบัติการจริง ดังท่ี
เครือข่ายนักกิจกรรมมากหลาย
ได้มาร่วมมือกันทางาน ณ “บ้าน
สวนปา่ สุขใจ”ในคร้ังนี้ และเพ่ือนมติ รที่ยังมีภาระธุระอยู่ทุกแนวรบท่ัวแดน
ไทย

ถึงวันเวลานี้ คงไม่มีใครคอยแต่มาพร่าถามว่า ต่อสภาพบ้านเมือง
อุปสรรค ปัญหาเรื่องนั้นเรื่องน้ีที่กาลังเกิดข้ึน หากครูบาอาจารย์ยังมีชีวิต
อยู่ ท่านจะคิดวิเคราะห์อย่างไร ท่านจะลงมือปฏิบัติอะไร ตรงกันข้าม วัน
เวลาน้ี”คนรุ่นฅนกับควาย” หากจะพูดแต่ละคา จะก้าวเดินต่อไปแต่ละก้าว
ต้องคิดว่าจะทาประการใดตอ้ งให้ปรากฏดอกผลที่มวลชนสัมผัส จับต้อง ชื่น
ชมได้ ด้วยเนื้องานที่ทาให้สังคมตระหนัก ประจักษ์ และขานรับว่า ส่ิงที่เรา
ทาคอื การก้าวตามรอย ตามอดุ มการณ์ ของบุคคลผดู้ เี ลิศรุ่นแล้วรุ่นเล่าท่ีได้
วางวายตายดบั ไป โดยไดพ้ บความสงบ สว่าง สนั ติ และมีความสุขต้ังแต่ขณะ
มงุ่ มั่นทางานนั่นแลว้

เราจะสดุดี เทิดทูน ท่านผู้มาก่อนกาลเหล่าน้ัน และบรรลุภาระธุระ
ของประชาชนดว้ ยการ”ปฏบิ ตั ิบูชา”

68 วงปีชีวติ สมคิด สิงสง 45 ปคี นกบั ควาย 263

อุบัติการณแ์ หง่ “ไผ่ ดาวดิน” และสหายของเขาได้ให้คาตอบอะไรกับยุคสมัย
บ้าง

ภายใต้อานาจรัฐทหาร และการผูกขาดครอบงาโดยโครงครอบช้ัน
บน เลือดลูกไทเดือดพล่านไม่เคยเหือดแห้ง ซ้าย่ิงเพ่ิมมากข้ึนท้ังในทาง
ปรมิ าณและคุณภาพ

คนรุ่น“ไผ่ ดาวดิน” และสหายของเขา ไมโ่ ดดเดีย่ วอ้างว้างในเส้นทาง
การต่อสู้ พวกเขามีแบบปฏิมาจากคนรุ่นปู่ย่าตายาย ท้ังรุ่นพ่อแม่ลุงป้าน้า
อาของพวกเขาที่ต่อสู้มาแล้ว ถึงวันน้ีผู้มาก่อนเหล่านั้นก็ยังคงคอย
ประคับประคอง และพรอ้ มกอดคอก้าวเดนิ ไปกบั ลกู ๆ หลาน ๆ

แนน่ อน วรี ภาพของ “ไผ่ ดาวดิน” และวีรกรรมของสหายของเขา ได้
ส่งกลับพลังชีวติ ให้”คนรนุ่ ฅนกับควาย”อย่างทรงประสทิ ธผิ ลยง่ิ

“คนในยุคฅนกับควาย”

กบั อดีต ปัจจบุ ัน อนาคตทีร่ าบสูงอีสาน
เม่ือ 6-7 ทศวรรษย้อนหลัง สมัยคนยุคฅนกับควายลืมตาดูโลก

ผู้คนในหมู่บ้านยังอยู่กันด้วยขนบฮีตเก่าคองหลัง มีธรรมนูญควบคุมชีวิต
รวมหมู่ โดยคนรุ่นปู่ย่าตายายพ่อแม่พวกเขารู้หลักแห่งแผ่นดิน แผ่นฟ้า
และรู้จกั บาดาลแลว้

สมัยโน้นมีสัตว์เล้ียง เป็ดไก่ หมูหมา วัวควาย ใต้ถุนเฮือน รอบ ๆ
บริเวณบ้านปลูกพืชผักสวนครัวทุกชนิด พ้นเขตบ้านลุยโสกลุยน้าลงทุ่งนา
ใกล้ไกลมีผืนปา่ หนาแน่น มีภูผาเป็นเจ้าศักด์ิสิทธิ์แห่งธรรมชาติ ผู้ประทาน
ทุกอย่างแก่สรรพชีวิต ผลิตผลผลิตภัณฑ์ทุกอย่างเหลือกินเหลือใช้จึงขาย
กินอม่ิ นอนอุ่นสุขสาราญโดยไมต่ ้องพึง่ เงินตรา

แลว้ เมือ่ เกดิ ทางรถไฟ ทางรถยนต์ จากศนู ย์กลางอานาจรัฐสยามผ่า
ผ่านใจกลางภาคอีสาน ด้วยเหตุปัจจัยสถานการณ์โลกยุคอาณานิคมและ
จักรวรรดินิยม ผืนแผ่นดินของเราเปล่ียนไป การพัฒนาทาให้มีระบบ
น้าประปา มีไฟฟ้าใช้ มีบ้านปูน มีสินค้าอุตสาหกรรม ขณะท่ีภูผา ป่าไม้
สายน้า ถูกทาลาย รฐั เนน้ ให้ปลูกพืชเชิงเดยี่ วเพื่อค้าขาย แลว้ เดก็ หนุ่มสาวท่ี
เคยลงแขกทางานกลางท้องไร่ท้องนา กถ็ ูกต้อนเขา้ โรงงานเถ่ือน

264 68 วงปชี ีวิตสมคดิ สิงสง 45 ปคี นกับควาย

แน่นอน มีเยาวชนจากหมู่บ้านเพียงไม่ก่ีคนได้โอกาสทางการศึกษา ได้ถีบ
ฐานะตนเองขนึ้ เป็นเจา้ คนนายคน กินเงินเดอื น ไดส้ วัสดกิ ารจากรฐั บาลจน
ตาย มีทางเลือกทางรอดเฉพาะตน บางคนดิ้นรนได้เป็นผู้ประกอบการ
ขนาดเลก็ ท่ามกลางโลกทนุ นิยมกาลังแตกหน่อผลิบาน

ใน พ.ศ.2561 นี้ รถไฟกาลงั ปรบั สรา้ งใหม่เป็นรางคู่ มถี นนมอเตอร์
เวย์ มีถนนสายย่อยเป็นเครือข่ายมากมาย การเดินทางด้วยเครื่องบินย่ิง
สะดวก มีการเพิ่มเท่ียวบินและพัฒนาเป็นระดับท่าอากาศยานนานาชาติ
จากน้กี าลงั จะเกิดเส้นทางระเบียงเศรษฐกิจเหนือใต้ ทะลวงจากจีน-ลาว-
ผ่านภาคอีสานทะลุถึงมาเลเซีย และเส้นทางตะวันออกเชื่อมตะวันตก
เวยี ดนาม-ลาว-ผา่ นภาคอีสานทะลุเมยี นมาร์ ก็กาลงั จะเกิดขนึ้

จากสังคมทาส การเกณฑ์แรงงานเลกไพร่ จ่ายส่วย เสียภาษี มาถึง
สังคมทุนนิยมที่มีการกินส่วนต่างส่วนเกิน ใช้เงินต่อเงิน ถึงวันนี้สภาพชีวิต
ผู้คนในเกือบแสนหมบู่ า้ นทัง้ ประเทศไทย ไม่เหมือนสมัยปู่ย่าตายายอีกแล้ว
แถมยังมชี ีวิตอยา่ งไรห้ ลักประกันความมั่นคงในทุกด้าน ผู้ใช้แรงงานยังเป็น
เบี้ยล่าง และยิ่งตลกร้ายท่ีให้คนประกอบการภาคอุตสาหกรรมผูกขาดมา
สอนการใช้ชีวิตแบบพอเพียง ให้คนในระบบราชการมาสอนนวัตวิถีแก่คน
รากหญ้า ซ้าเติมหมู่บ้านเข้าไปอีกเมื่ออภิมหาทุนรุกเข้าไปกินป่า
ครอบครองทาลายแมน่ ้า และไดส้ ัมปทานขดุ ผลาญแรธ่ าตใุ ต้พภิ พยง่ิ ข้ึน

จากน้ีไปภาคอีสานมีอัตราการเปล่ียนผ่านด้วยวงรอบถ่ีเร็วมาก ถ้า
จะเปลี่ยนแปลงไปทางดา้ นดี คนทกุ ชาติพันธุ์วรรณนา ทุกสาขาอาชีพ บนท่ี
ราบสูงภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทย ต้องรู้ว่าอาวุธท่ีพวกเรา
เหลืออยู่ที่จะต่อกรกับภัยพาลท้ังภายนอก ภายใน และรอบด้าน คือ อาวุธ
วัฒนธรรม ด้วยรูปการณ์จติ สานึกทด่ี งี ามแต่บรรพชน ต้องบวกเพ่ิมเรียนรู้
วิทยาการปัญญาญาณท่ีมีเหตุผล มีโลกทรรศน์ชีวทรรศน์ใหม่ และสร้าง
นวัตกรรมจากพืน้ ฐานเศรษฐกจิ ตน ด้วยลาแข้งของตนเอง

เมื่อพ่ีน้องและมิตรสหายของเรา สามารถยึดกุมวัฒนธรรมท่ี
ก้าวหน้า และยกชูข้ึนให้สูงเด่น สลัดให้พ้นจากความผิดพลาด อคติ ค่านิยม
ลา้ หลังทีผ่ ่านมา ก็จะแปรใหเ้ ปน็ พลงั ทางวตั ถุทเี่ กรียงไกรได้
การต่อสู้เพ่ือเอกราชของเวียดนาม และเหล่าประเทศอาณานิคม ต้อง
สูญเสยี พลโลกทกุ ฝ่ายไปหลายลา้ นคน น่ีไมต่ อ้ งพูดถึงสงครามโลกที่ซากศพ

68 วงปชี ีวติ สมคดิ สงิ สง 45 ปคี นกับควาย 265

มนุษย์ถกู กลบฝังไปนบั สบิ นับรอ้ ยล้านชีวิต
การเปลี่ยนแปลงในกระแสยุคทนุ นิยมกาลงั พงุ่ สูง จึงต้องการเหตุผล

สตปิ ญั ญา มาตดิ ความคิดให้ผู้คนมากที่สุดเท่าท่ีจะมากได้ ไม่เช่นน้ันเลือดจะ
นองทอ้ งช้างยิง่ กวา่ การศึกของเพอ่ื นบ้านทผี่ ่านมา

ลักษณะเยาวภาพ
ของ“คนในยคุ ฅนกับควาย”

ธาตุลักษณะของ
ความเยาว์วัยอยู่ที่ความ
บริสุทธ์ิ สดใส ร่าเริง
กระตือรือร้น เสียสละ
และเป่ียมพลัง แม้ในวัย
หนุ่มสาวหรือสูงอายุสัก
ปานใด หากยังรักษา
ธาตุลักษณะน้ีไว้ก็ได้ช่ือ
ว่ามี “เยาวภาพ” ใน
ตนเอง

เ ห ตุ ก า ร ณ์ เ ม่ื อ
“14 ตุลา 16” และ “6
ตุลา 19” ทรงสถานะ
สาคญั ทางประวตั ิศาสตรก์ ารเมืองไทย ในทุกดา้ นทุกมติ ิ หน่ึงในความสาคัญ
ได้แก่ การปลุกสร้างลูกไทยผู้ห้าวหาญให้ลุกข้ึนยืนอย่างทระนงองอาจบน
ผืนแผน่ ดนิ เขาและเธอเหล่านั้นยึดม่ันอุดมการณ์ มุ่งอุทิศพลีเลือดเน้ือชีวิต
เพื่อเปลี่ยนสร้างประเทศใหเ้ จริญร่งุ เรือง
เหตุการณ์ “14 ตลุ า 16” ผา่ นมา 45 ปแี ลว้ เหตุการณ์ “6 ตุลา 19”
ผ่านมา 42 ปีแล้ว คนท่ีเกิดและต่ืนรู้ทางการเมือง และเข้าใจสังคมในคร้ัง
นน้ั ปัจจบุ ันมีช่วงวัยที่ 60 - 70 ปี
ผู้คนอายุ 60 ปีข้ึนไปท่ีทางานประจาทั้งภาครัฐหรือเอกชน ถือว่าอยู่ในวัย
เกษียณ ถึงเวลาพักผ่อน อยู่บ้านเล้ียงหลานเหลน แต่สาหรับคนในยุคฅน

266 68 วงปชี วี ิตสมคิด สงิ สง 45 ปคี นกบั ควาย

กับควายท่ีส่วนใหญ่ทางานอิสระ ไร้สวัสดิการ ต้องดูแลรับผิดชอบและ
วางแผนจดั การชวี ติ ด้วยตวั ของตัว ย่อมไม่มีหว้ งเวลาเกษียณอายุ

สังคมไทยในรอบก่ึงศตวรรษที่ผ่านพ้น เคลื่อนตัวไปอย่างไร้ทิศผิด
ทาง ผู้นาขาดวิสยั ทัศน์ ทุกองคาพยพของสถาบันทางสังคมต่าง ๆ เสื่อมทรุด
อภิสทิ ธิช์ นเกลื่อนเมอื ง การผูกขาดโกงกนิ ลามระบาดทวั่ ทกุ หวั ระแหง ราคา
ผลติ ผลของชาวไร่ชาวนาไมไ่ ด้รบั การดูแล ผู้ขายแรงงานยังไม่มีหลักประกัน
อภิทุนกินรวบผูกขาด คนเล็กคนน้อยทางานดิ้นรนใต้โครงครอบการ
หลอกลวง

ในขณะเพื่อนบ้านและโลก ซ่ึงเคยเชิดชูเกียรติและศึกษาจิตใจ
หาญกล้าของ”คนในยคุ ฅนกบั ควาย”น้ี ทง้ั นาจติ วิญญาณแห่งเดือนตุลาเป็น
แบบอย่างในการต่อสู้กู้ฟ้ืนชาติของตน วันนี้หลายประเทศได้พัฒนารุด
นาหน้าเราไปแลว้

สานกึ ”คนยุคฅนกบั ควาย”จงึ ต้องร่วมกันเดินทางอีกยาวไกล จนกว่า
ดินจะกลบหน้า พวกเขาต้องแก้ไขข้อผิดพลาด เรียนรู้ สรุปและส่งทอด
บทเรียนแกค่ นรุ่นหลงั สงั คมโลกเคลือ่ นไหวแปรเปลยี่ นรวดเรว็ ต้องศึกษา
ค้นคว้า พยายามทาความเข้าใจ จับกฎเกณฑ์ของมัน อุดมการณ์ต้องควบคู่
กบั ความรทู้ ่ถี กู ต้องจงึ บรรลชุ ยั ลูกหลานท่ดี เี ลศิ เยาวภาพของพลเมอื งในทกุ
ยุคทุกสมัย เช่นที่สาแดงออกในยุคต่อมาเมื่อเหตุการณ์ประวัติศาสตร์
“พฤษภา 35” และเหตกุ ารณอ์ ื่น ๆ ย่อมยังเป็นท่ีปรารถนาของทุกหมู่บ้าน
ชุมชนสังคม เพ่ือการกา้ วหน้าพฒั นาเปลี่ยนแปลงไปของพนี่ ้องประชาชนชาว
ไทย และมวลมนษุ ยชาติ

ขอพวกเราได้รักษาสุขภาพ การเคล่ือนขบวนยังต้องการกาลังเสริม
เพม่ิ อีกมหาศาล กาลังพลทเี่ หลืออยวู่ นั น้กี จ็ าเป็นยิ่ง จึงตอ้ งทะนถุ นอม เล้ียง
บารุง ให้กระปร้ีกระเปร่า ให้ยังคงลมหายใจ และเสียงเต้นของหัวใจอยู่
ตราบนานเท่านาน.

ด้วยจิตคารวะพน่ี ้องมติ รสหายทกุ คน
ซาบายดี
ขอบคุณครับ

68 วงปีชีวติ สมคิด สงิ สง 45 ปีคนกบั ควาย 267

ผนวก 5 เหรียญคาเกียรติยศ
วงการกวีนิพนธ์ลาวทัว่ โลก

ปลายปี พ.ศ.2559 สมคิด สิงสง
รับมอบเหรียญคา (ทอง) 2016 GOLD MEDAL

AWARDของวงการกวีนิพนธ์ลาวทัว่ โลก
(LAO POETRY SOCIETY WORLDWIDE)

268 68 วงปีชวี ิตสมคิด สงิ สง 45 ปีคนกบั ควาย

68 วงปชี ีวติ สมคดิ สิงสง 45 ปคี นกับควาย 269

สม มาดแม้ง สมค่าคนอีสาน

คิด ฮอดคนทรมาน ผู้ถืกข่มเหงเต็งแต้

สิง หัวใจไทยบ้าน วิญญาณบ่ให้ไผข่ม

สง สารคนผู้เพิน่ ล้ม แผ่นดินนี้สิฮักษา ฯ

270 68 วงปชี วี ิตสมคิด สงิ สง 45 ปคี นกบั ควาย

68 วงปชี ีวติ สมคดิ สิงสง 45 ปคี นกับควาย 271

272 68 วงปีชวี ติ สมคิด สงิ สง 45 ปีคนกบั ควาย