01 ผู้นำ�ที่ใช่… วิถี 8 สู่ผู้นำ�ที่ไม่มีวันตกยุค Way of 8s for Timeless Leader The Right Leader AW_The Right Leader_20230824.indd 1 15/9/2566 BE 09:15
02 AW_The Right Leader_20230824.indd 2-3
03 15/9/2566 BE 09:15
พิมพ์ครั้งที่ 1 ฉบับปกแข็ง กันยายน 2566 เลขมาตรฐานสากลประจำ�หนังสือ 978-616-93328-4-8 จำ�นวนพิมพ์ 250 เล่ม ราคาฉบับปกแข็ง 1,195 บาท พิมพ์ครั้งที่ 1 ฉบับปกอ่อน กันยายน 2566 เลขมาตรฐานสากลประจำ�หนังสือ 978-616-93328-5-5 จำ�นวนพิมพ์ 3,000 เล่ม ราคาฉบับปกอ่อน 459 บาท THE RIGHT LEADER Way of 8s for Timeless Leader ผู้นำ�ที่ใช่… วิถี 8 สู่ผู้นำ�ที่ไม่มีวันตกยุค AW_The Right Leader_20230824.indd 4-5
ผู้เขียน ผู้เขียนร่วม เจ้าของโครงการ บรรณาธิการ ศิลปกรรมและรูปเล่ม พิสูจน์อักษร ภาพถ่ายประกอบ จัดทำ�โดย Facebook พิมพ์และ จัดจำ�หน่าย ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ โตสิต วิสาลเสสถ์ เอนก กุลทวีทรัพย์ วิลาวัณย์ แซ่อาว มัชฌกมล ทัพน้อย มูลนิธิโพชฌงค์ ทีมงานมูลนิธิโพชฌงค์ Studio Dialogue เบญจวรรณ แก้วสว่าง ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ มูลนิธิโพชฌงค์ 22/1 Somerset Ekamai Bangkok ชั้น 4 อาคาร C เอกมัยซอย 2 แขวงพระโขนงเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพมหานคร 10110 Bojjhanga Foundation บริษัท อัมรินทร์ บุ๊ค เซ็นเตอร์ จำ�กัด 108 หมู่ที่ 2 ถ.บางกรวย-จงถนอม ต.มหาสวัสดิ์ อ.บางกรวย จ.นนทบุรี 11130 โทรศัพท์ 0-2423-9999 www.naiin.com 15/9/2566 BE 09:15
คำ�นิยม AW_The Right Leader_20230824.indd 6-7
อาจารย์วรภัทร์ เป็นสุภาพบุรุษที่เฉลียวฉลาด รอบรู้ เพียบพร้อมด้วยคุณสมบัติ รอบด้าน หนังสือเล่มนี้รวบรวมคำ�สอนของอาจารย์ด้านการมีภาวะผู้นำ� โดยอ้างอิงคำ�สอนทางพุทธศาสนา เนื้อหาของหนังสือเล่มนี้จะช่วยให้ผู้อ่านกลายเป็นผู้นำ�ที่เปี่ยมไปด้วย สมดุลทั้งภายในและภายนอก ในเล่ม... ยังมีเนื้อหาจากผู้ประพันธ์ร่วมอีกหลายท่าน ที่เป็นผู้นำ�คำ�สอน ของอาจารย์ไปใช้ และเกิดผลลัพธ์เป็นการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นจริง ผมเองรู้จักกับอาจารย์วรภัทร์เป็นการส่วนตัว ข้อความนี้จึงกลั่นออกมา จากส่วนลึกของจิตใจอย่างแท้จริง ขอให้พระพุทธเจ้าทรงเมตตาอวยพรให้ทุกท่าน เฮอร์มาวาน การ์ตาจายา (2023) Hermawan Kartajaya ผู้ประพันธ์หนังสือร่วมกับฟิลิป คอตเลอร์ บิดาแห่งการตลาดสมัยใหม่ตั้งแต่ปี 1998 15/9/2566 BE 09:15
คำ�นิยม AW_The Right Leader_20230824.indd 8-9
ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ เป็นบุคคลหนึ่งที่ผมชื่นชมแนวความคิดที่แตกฉาน ทั้งทาง ด้านการทำ�งานบริหารองค์กรและวิถีปฏิบัติอันเกดจิ ากความศรัทธาในข้อธรรม ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและความนบนอบศาสดาทุกพระองค์ ท่านเป็นแบบอย่างในการสร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้คนมากมาย ได้ค้นพบ ศักยภาพอันยิ่งใหญ่ที่ซ่อนอยู่ภายในตนเองจนเกิดความตระหนักในการ พัฒนาตน เพื่อเป้าหมายที่ถูกต้องดีงามและคุณค่าที่แท้จริงแห่งชีวิตมนุษย์ หนังสือ The Right Leader ถูกกลั่นกรองและเทียบเคียงศาสตร์การบริหารองค์กรกับพุทธศาสตร์ โดยเฉพาะเรื่องอริยมรรคมีองค์ 8 ได้อย่าง ชัดเจน ด้วยวิธีการสื่อสารที่น่าทึ่ง ใช้ภาษาง่ายๆ ผู้อ่านถูกดึงเข้าไปร่วมอยู่ใน บทความกับ ดร.วรภัทร์ และทีมผู้เขียนร่วมโดยไม่รู้ตัว ที่ทั้งสะท้อนความคิด แบ่งปันประสบการณ์ เพื่อคลายปมปัญหาหรือข้อสงสัยของผู้อ่านให้เกิ ด ความกระจ่าง รวมถึงการเปลี่ยนความคิดชุดเดิมให้เข้าใจว่าการเป็น The Right Leader นั้นต้องเกิดจาก “การลงมือทำ�” ถือเป็นจุดเริ่มต้นแห่งสัมมาทิฏฐิ ที่สำ�คัญอีกประการหนึ่ง เพราะหากผู้บริหารมี Mindset ที่ใช่ เท่ากับว่า รหัสไขเซฟแห่งการบริหารองค์กรก็จะสำ�เร็จอย่างยั่งยืน จะมีหนังสือสักกี่เล่มที่เมื่ออ่านแล้ว สามารถกระตุกใจผู้อ่านที่กำ�ลังคิด ว่าตนเองเข้าใจหลักธรรมและเกดปัญญ ิ าแล้ว ให้มีความมุ่งมั่นที่จะนำ�ไปปฏิบัติ โดยการฝึกสติอยู่ตลอดเวลา เพื่อให้เกดปัญญ ิ าแบบ First-hand knowledge อย่างแท้จริง อีกทั้งยังแสวงหาและเรียนรู้จากบุคคลต้นแบบ ซึ่งเป็นวิธีลัดที่จะ ทำ�ให้เราก้าวไปสู่ความสำ�เร็จสุขได้เร็วยิ่งขึ้น ผมหวังว่าท่านผู้อ่านจะสามารถหาหัวใจของตนเองเจอและทำ�ให้สงบได้ไม่ยากจากหนังสือเล่มสำ�คัญนี้ ดร.อาจอง ชุมสาย ณ อยุธยา ผู้บริหารสูงสุด โรงเรียนสัตยาไส 15/9/2566 BE 09:15
คำ�นิยม AW_The Right Leader_20230824.indd 10-11
ผู้แต่งหนังสือเล่มนี้ ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ ถือเป็นนักกิจกรรมด้านพุทธศาสนา ผู้มีความรู้ความสามารถ และอาตมาให้ความเคารพเป็นอย่างสูง อาตมาเป็น สมาชิกของยุวพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก (WFBY) ซึ่งจัดได้ว่าเป็นเครือข่าย นานาชาติของเยาวชนชาวพุทธที่ใหญ่ที่สุดในโลก งานที่ ดร.วรภัทร์ และทีมงานของท่านทำ�ออกมา มักจะมีความโดดเด่น เสมอ จึงถือเป็นข้อพิสูจน์ทักษะความเป็นผู้นำ�ที่ดีเยี่ยมของท่าน จึงกล่าวได้ว่า หนังสือเล่มนี้เป็นคู่มือสู่การเป็นผู้นำ�ที่ใช่ (The Right Leader) ที่เขียนจาก ผู้นำ�ที่มีคุณสมบัติดังกล่าวครบถ้วน หนังสือเล่มนี้ยังนำ�เสนอมุมมองเรื่อง ‘สัมมาทิฏฐิ’ บนพื้นฐานของ ภูมิปัญญา ที่ผ่านการปลูกฝังมายาวนานกว่า 2,600 ปี เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ จึงเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ สำ�หรับผู้ที่ต้องการประสบทั้งความสำ�เร็จและความสุข ควบคู่กัน อาตมาหวังใจว่าจะมีผู้คนมากมายที่ได้รับประโยชน์จากการอ่านหนังสือ เล่มนี้ ขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัยจงคุ้มครองทุกท่าน พระอาจารย์ฮาคุกะ มุรายาม่า Rev. Hakuga Murayama The Abbot of Tounji Zen-Temple, The President of WFBY ประธานองค์การยุวพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก (World Fellowship of Buddhist Youth) 15/9/2566 BE 09:15
คำ�ขอบคุณ AW_The Right Leader_20230824.indd 12-13
หนังสือเล่มนี้จะเกิดขึ้นไม่ได้เลย ถ้าปราศจากบุคคล สถานที่ โอกาส ความช่วยเหลือ กำ�ลังใจ ปัญหา อุปสรรค ความยากลำ�บาก ธรรมชาติ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย และบุญที่ได้ทำ�มา บุคคลสำ�คัญที่พวกเราทีมผู้เขียนทุกคนต้องกราบขอบพระคุณเป็น คนแรก คือ ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ ผู้ที่เป็นทั้งอาจารย์ ผู้สร้างแรงบันดาลใจ และเรียกได้ว่าเป็นผู้นำ�ทางจิตวิญญาณของพวกเรา ตลอด 1 ปีที่ผ่านมา ที่พวกเราได้มีโอกาสทำ�งานรับใช้สาธารณะ กับมูลนิธิโพชฌงค์ ซึ่งมีอาจารย์เป็นผู้ก่อตั้ง ท่านสอนพวกเราทั้งแบบที่รู้ตัว และไม่รู้ตัว ประโยคที่ว่า เป็นประโยคที่คอยเตือนใจให้พวกเราต้องพยายามพัฒนาตัวเอง อยู่เสมอ ในครั้งนี้ก็เช่นกัน พวกเราได้รับโอกาสให้มีส่วนร่วมในการเขียนหนังสือ เล่มนี้ เป็นอีกบทเรียน แบบฝึกหัด อันทรงคุณค่าที่ให้ความรู้ครั้งสำ�คัญ ในชีวิต ทำ�ให้เกดควิ ามรู้มือหนึ่ง (First-hand knowledge) ว่า หากเราจะฝึก ปฏิบัติตามหนทางแห่งมรรคมีองค์ 8 ในชีวิตประจำ�วันแล้ว มันต้องเป็นแบบนี้! สิ่งนี้ได้เปลี่ยนวิธีคิด วิธีฝึกตัวเอง และเปลี่ยนชีวิตของพวกเราไปตลอดกาล พวกเราไม่ได้หวังผลตอบแทนใดในการมาร่วมกันเขียนหนังสือเล่มนี้ มากไปกว่า การเป็นแรงหนุนให้ความรู้จากท่านอาจารย์วรภัทร์ ภู่เจริญ ในการ เชื่อมโยงเรื่องของการบริหาร (Management) กับเรื่องของมรรคมีองค์ 8 ได้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรมเป็นครั้งแรกในโลกนี้ หากมีผู้ใดแม้เพียงคนเดียวที่ได้รับประโยชน์ด้านการพัฒนาองค์กร ที่เริ่มจากการพัฒนาใจตนเอง หรือได้รับความเข้าใจในพระปัญญาของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้ามากขึ้น จากการอ่านหนังสือเล่มนี้ พวกเราก็ปลื้มใจ และร่วมอนุโมทนาเป็นอย่างสูงแล้ว ‘ถ้าไม่นำ สิ่ งที่ สอนไปปฏิบัติ พัฒนาตัว จนได้นิสัยแบบอาจารย์ ก็ไม่ต้องมาเรียกอาจารย์ ’ 15/9/2566 BE 09:15
AW_The Right Leader_20230824.indd 14-15
ขอบคุณ นางสาวกนกวรรณ ไม้สนธิ์ (พี่ผักแว่น) ที่ให้คำ�ปรึกษาในการ ทำ�หนังสือให้กับพวกเรา แม้จะมีอุปสรรคมากแค่ไหน พี่แว่นก็ส่งแรงสนับสนุนมาอย่างสมาํ่ เสมอ หนังสือเล่มนี้คงไม่สำ�เร็จ เสร็จออกมา ถ้าไม่มีคำ� ‘say yes’ จากพี่แว่นในวันนั้น! ขอบคุณ นางสาวมลิวรรณ สงสาร (วิ) น้องคนเล็กในทีมมูลนิธิโพชฌงค์ ผู้คอยส่งพลังสนับสนุนทีมของเราในการทำ�งานอย่างเป็นทางการ ทั้งด้านการ ลงแรง ให้เครื่องมือ การจัดสถานที่ อาหารการกิน ให้พวกเราเป็นกองทัพที่มี แรงหนุนอยู่เสมอ ขอบคุณ นางสาวณัฐจรัส เองมหัสสกุล (คุณแป้ง), Studio Dialogue, ที่ดูแลเรื่องศิลปกรรมและรูปเล่ม พวกเรารู้สึกเป็นเกียรติมากที่ได้ร่วมงานกับ คุณแป้งในครั้งนี้ ขอบคุณ นางสาวพรศิลป์ สาขากร (พี่จู๊ด) ที่ปรึกษาทางด้านดีไซน์ ประจำ�กลุ่มของพวกเรา ไม่ว่าจะมีอะไรจะเล็กจะใหญ่ พี่จู๊ดจะมีคำ�ตอบและ คำ�แนะนำ�ดีๆ ให้พวกเราเสมอ ‘พี่จู๊ด นี่ไว้ใจได้จริงๆ!’ เป็นคำ�ติดปากของ พวกเรา ขอบคุณ ครอบครัว ญาติสนิท มิตรสหาย เจ้านาย เพื่อนร่วมงานของ เราทุกคน ที่ร่วมกันส่งเสริมให้พวกเราได้ใช้ชีวิตอย่างเป็นประโยชน์ร่วมกันตรง นี้ ขอบคุณ ผู้มีอุปการคุณทุกท่าน ทุกหน่วยงาน ที่ร่วมกันสนับสนุนใน การทำ�หนังสือเล่มนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือ พี่ๆ ทีม The Right Leader’s Collaborators ที่คอยให้กำ�ลังใจ และมั่นใจในทีมของพวกเรา พวกเราสัมผัส ได้จากใจว่า ทุกอย่างเป็นการสนับสนุนที่มาจากใจ ปราศจากเงื่อนไขใดๆ อันเป็น อีกหนึ่งแรงผลักดันที่สำ�คัญ ที่ทำ�ให้หนังสือเล่มนี้เกิดขึ้นอย่างสมบูรณ์ในที่สุดหากมีความผิดพลาดประการใด ทางทีมผู้เขียนร่วมต้องขออภัยมา ณ ที่นี้ ท้ายที่สุดนี้ บุญกุศลใดที่เกิดขึ้นทั้งหมดทั้งสิ้นจากการทำ�หนังสือเล่มนี้ ขอให้บังเกิดกับทุกสรรพสิ่ง ขอให้ทุกท่านร่วมอนุโมทนาในกุศลทั้งปวง เพื่อให้ได้รับประโยชน์ ประสบความสำ�เร็จทั้งทางโลกและทางธรรมยิ่งๆ ขึ้นไปด้วยเทอญ จากใจทีมผู้เขียนร่วม 15/9/2566 BE 09:15
คำ�นำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 16-17
กว่าจะได้หนังสือเล่มนี้มา ต้องใช้เวลาแทบจะทั้งชีวิตของข้าพเจ้า จึงใคร่ขอ ขอบคุณ พ่อแม่ พี่น้อง ครูบาอาจารย์ ผู้มีพระคุณ เจ้านาย ลูกน้อง ครอบครัว เพื่อนฝูง ลูกศิษย์ลูกหา ของข้าพเจ้าทุกท่าน หนังสือทุกเล่ม และความรู้ต่างๆ ที่ข้าพเจ้าได้รับมา ขอขอบคุณผู้มีอุปการคุณ และทีมงานในการทำ�หนังสือเล่มนี้ทุกท่าน หนังสือเล่มนี้ เป็นการจุดประกายให้ผู้คนในวงการบริหาร และพัฒนา บุคคล ได้เห็นถึงพระปัญญาธิคุณของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่ทรง นำ�แสดงข้อธรรมอันเป็นอมตะ แม้นจะผ่านกาลเวลาไปกว่า 2,600 ปี แต่ก็ยัง คงนำ�มาใช้ได้ดีเสมอ ลา้ํ หน้านักวิชาการ และนักวิทยาศาสตร์อยู่เสมอเช่นกัน หนังสือเล่มนี้ ข้าพเจ้าใช้แนวทางการเขียนแบบใหม่ นั่นคือ ข้าพเจ้า เป็นคนให้แนวคิด ข้อแนะนำ� จากนั้นให้นักเขียนทั้ง 4 ท่าน แบ่งงานกันไปเขียน ดังนั้นท่านผู้อ่านจะเห็นสำ�นวนที่แตกต่างกัน จึงขอขอบคุณนักเขียนร่วม ทั้ง 4 ท่านนี้ด้วย ขอกราบขออภัยหากมีความผิดพลาดใดเกิดขึ้น และขออำ�นาจ คุณพระศรีรัตนตรัย และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายในสากลโลก โปรดเมตตา ดลบันดาลให้ท่านผู้อ่านและผู้เกี่ยวข้อง มีความสุข ความเจริญ บรรลุเป้าหมาย ที่ตั้งใจไว้ทุกประการด้วยเทอญ ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ 12 ก.ค. 66 15/9/2566 BE 09:15
042 054 064 078 บทที่ 2 เป้าหมายที่ใช่ The Right Purpose สัมมาสังกัปปะ บทที่ 4 การกระทำ�ที่ใช่ The Right Action สัมมากัมมันตะ บทที่ 3 การสื่อสารที่ใช่ The Right Communication สัมมาวาจา บทที่ 1 กรอบความคิดที่ใช่ The Right Mindset สัมมาทิฏฐิ บทนำ� 020 AW_The Right Leader_20230824.indd 18-19
130 หนังสืออ้างอิงที่เกี่ยวกับ มรรคมีองค์ 8 สารบัญ 114 148 092 172 208 210 บทที่ 6 ความเพียรที่ใช่ The Right Deliberate Practice สัมมาวายามะ บทที่ 7 การระลึกรู้ที่ใช่ The Right Mindfulness สัมมาสติ บทที่ 5 การเลี้ยงชีพที่ใช่ The Right Livelihood สัมมาอาชีวะ บทที่ 8 ใจตั้งมั่นที่ใช่ The Right Concentration สัมมาสมาธิ ภาคผนวก หนังสืออ้างอิงต่างประเทศ 15/9/2566 BE 09:15
020 The Right Leader Dr. Woraphat Phucharoen AW_The Right Leader_20230824.indd 20-21
021 บทนำ� 15/9/2566 BE 09:15
022 First-hand knowledge ฝึ กเอง เจอเอง เห็นเอง รู้ด้วยตนเอง เป้้าหมายของหนัังสืือ The Right Leader นี้้� คืืออะไร? บทนำำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 22-23
023 ผมและคณะ มีีความตั้้�งใจเขีียนหนัังสืือเล่่มนี้้�ขึ้้�นมาโดยเราตั้้�งใจว่่า ( 1 ) เพื่่อเป็็นการเพิ่่มโอกาสให้้ผู้้อ่่านที่่เป็็นระดัับผู้้บริิหาร นัักคิิด นัักเขีียน ที่่ปรึึกษา ครูู อาจารย์์ ฯลฯ ได้นำ้ ำ�เอาองค์์ความรู้้ของพระพุุทธเจ้าที่่ ้ ได้้ ทรงแสดงเอาไว้้ 2,600 ปีีมาแล้้ว มาขบคิิด ตกผลึึก ประยุุกต์์เข้ากั้ ับการบริิหาร สมััยใหม่่ เพราะผมเชื่่อว่่าสิ่่งที่่ทรงแสดงเอาไว้้นั้้นทัันสมััยเสมอ เป็็นองค์์ความรู้้ แบบ First-hand knowledge (ความรู้้มืือหนึ่่ง) รู้้ด้้วยตนเอง ไม่่ได้้เป็็นแบบ Second-hand knowledge (ความรู้้มืือสอง) อัันเกิิดจากการอ่่าน ฟััง หรืือบอกต่่อๆ กัันมา เราคาดหวัังกัันลึึกๆ ว่่าคงมีีใครสัักคน หรืือหลายคน นำำ�เรื่่อง ‘มรรค มีีองค์์ 8’ นี้้ไปใช้้ประโยชน์์ในการบริิหารองค์์กร ในการพััฒนาสภาวะผู้้นำำ� เพื่่อทำำ�ให้้โลกนี้้ดีีขึ้้นอย่่างยั่่งยืืน (Sustainable Development) และเกิิด สัันติิภาพตลอดไป โดยที่่ไม่่จำำ�เป็็นต้้องหัันมานัับถืือศาสนาพุุทธก็็ได้้ ( 2 ) ทางพุุทธศาสนาเราไม่่ได้้ใช้้คำำ�ว่่า พระพุุทธเจ้้าทรงสั่่งสอน (Teach) หากแต่่ใช้้คำำ�ว่่า ‘ทรงแสดง’ ทรงอธิิบาย ทรงทำำ�ให้้ดููเป็็นตััวอย่่าง ทรงสาธิิตให้้ดูู (Demonstrate) ทรงเป็็นโค้้ชและฟา (Coach และ Facilitator) ทรงเป็็นพี่่เลี้้ยง (Mentor) ทรงให้วิ้ธีิีการฝึึก ให้้แนวทางที่่เรีียกว่า่ ‘มรรค’ เส้้นทาง (The way หรืือ Road map) เอาไว้้ให้้ เพราะท่่านทรงเน้้น ย้ำำ�ว่่า ไม่่ต้้องเชื่่อพระองค์์ จนกว่่าจะลงมืือทำำ�เองจนได้้ความรู้้มืือหนึ่่ง ดัังนั้้น หนัังสืือเล่่มนี้้จึึงเน้้นว่าอ่า่นแล้้วก็็ลองไป ‘ทำำ�’ ดูู ไม่ต้่ ้องเชื่่อก็็ได้้ แต่่ลองทำำ�ดูกู่่อน ( 3 ) อย่่างไรก็็ตาม คำำ�สอนของพุุทธฯ เป็็นสากล ไม่่จำำ�กััดศาสนา ไม่่หวงห้้าม เราสามารถนัับถืือศาสนาที่่เราเชื่่อและเคารพอยู่่ได้้ และก็็ทดลอง ฝึึกตามแนวทางวิิถีีพุุทธฯ ก็็ยัังได้้ ( 4 ) หนัังสืือเล่่มนี้้เป็็นแนว Soft skills ท่่านผู้้อ่่านต้้องหา Hard skills มาฝึึกด้้วยจึึงจะครบเครื่่องเป็็นผู้้นำำ�ที่่ใช่่ ซึ่่งจริิงๆ แล้้วเรื่่องของ Hard skills ทั้้งหมดก็็อยู่่ในเรื่่องสััมมาอาชีีวะนั่่นเอง ( 5 ) คำำ�สอนแรกสุุดที่่พระพุุทธเจ้า้ทรงแสดงคืือ เรื่่องของ ‘อริิยสััจ 4’ ได้้แก่่ ทุุกข์์ สมุุทััย นิิโรธ มรรค และในมรรคนี่่เองเป็็นที่่มาของ ผู้้นำำ�ที่่ใช่่ บทนำำ� 15/9/2566 BE 09:15
024 (The right leader) เมื่่อฝึึกปฏิิ บัั ติิตามแนวทางมรรค (The way) ทั้้ง 8 องค์์นี้้แล้้ว ย่่อมนำำ�มาซึ่่งสัันติิภาพ และการพััฒนาอย่่ างยั่่งยืืน ( 6 ) หากเรารู้้จัักว่่ า ทุุกข์์แบบนี้้เป็็นเพราะสมุุ ทััยตััวนี้้ จึึงต้้องใช้้ มรรคองค์นี้้ ์ เป็็นตััวแก้้ ตััวอย่า่งเช่่น ทุุกข์ที่่ ์ เกิิดจากใจ ก็ต้็ ้องแก้ตั้้ ้งแต่สั่ ัมมาทิิฏฐิิ สััมมาสัังกััปปะ จนไปถึึง สััมมาสมาธิิ หรืือทุุกข์์เพราะรายได้้ ก็็ไปที่่สััมมาอาชีีวะ ซึ่่งก็็ ต้้องเริ่่มที่่สััมมาทิิฏฐิิอยู่่ดีี เป็็นต้้น เมื่่อทุุกข์์ต่่างๆ หมดไปโดยสิ้้นเชิิง ผลก็็ คืือได้้ นิิโรธ นั่่นเอง ( 7 ) ผมอยากแสดงความชื่่นชมต่่อนัักปราชญ์์ นัักคิิด นัักเขีียน นัักวิิ จััยต่่ างๆ ที่่แม้้นจะไม่่เคยศึึกษาพุุทธศาสนา แต่่ ก็็เขีียนหนัังสืือ หลัักคิิด ทำำ�วิจัิัย ฯลฯ ได้้ใกล้้เคีียงกัับคำำ�สอนที่่พระพุุทธเจ้าท่้ า ่นทรงแสดงเอาไว้ก่้ ่อนหน้า้ พวกเราถึึง 2,600 ปีี เช่่น เรื่่องฝึึกสติิ (Mindfulness) จิิตวิิทยาเชิิงบวก (Positive psychology) ประสาทวิิทยา (Neuroscience) ฯลฯ ( 8 ) ขอย้ำำ �ว่า่ หนัังสืือเล่่มนี้้ไม่่ใช่่ หนัังสืือทางธรรม ไม่่ควรเอาเป็็นหลััก ในการสอนพุุทธศาสนา หากแต่่เป็็นหนัังสืือที่่ดึึงเอาสิ่่งดีีๆ ใน มรรคมีีองค์์ 8 มาใช้้อธิิบายเรื่่องทางโลก เรื่่องทางการบริิหารงาน บริิหารชีีวิิต เราไม่่ได้้ มีีเจตนาจะลบหลู่่พระพุุทธเจ้้ าแต่่อย่่ างใด หากแต่่ชื่่นชมและ ซาบซึ้้งในพระมหาปััญญาธิคุิุณของพระองค์์เป็็นอย่า่ งยิ่่ง และอยากให้้คนทั่่วไป ที่่ยัังกล้้ าๆ กลััวๆ ไม่่ ค่่อยเชื่่อ ไม่่ ค่่อยเข้้ าใจในธรรมะแบบเป๊๊ะ แบบละเอีียด ได้้ มีีโอกาสเข้้ าใจในเบื้้องต้้นบ้้ าง ให้้ได้้ขยัับเข้้ าใกล้้พระธรรมอีีกนิิดหนึ่่งบ้้ าง พวกเราก็็ ดีีใจแล้้ว ( 9 ) หนัังสืือเล่่มนี้้เป็็นเชิิงจุุดประกายความคิิด ไม่่ใช่่หนัังสืือวิิชาการ จึึงไม่่ มีีงานวิิ จััยมารองรัับ ดัังนั้้นหากในอนาคตมีีการวิิ จััยรองรัับก็็จะดีีมาก บทนำำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 24-25
025 บทนำำ� 15/9/2566 BE 09:15
026 เราจำำ�เป็็นที่่จะต้้องเข้้าใจเรื่่อง อริิยสััจ 4 และ มรรคมีีองค์์ 8 มากแค่่ไหน? จำำ�เป็็นอย่า่งยิ่่งครัับ เพราะ ‘ผู้้นำำ�ที่่ใช่่’ (The right leader) ใช้้ ‘มรรค มีีองค์์ 8’ ซึ่่งเป็็นส่่วนที่่สำำ�คััญที่่สุุดของ ‘อริิยสััจ 4’ เป็็นหลััก จากนั้้นเราจึึง เอาหลัักการการบริิหารสมััยใหม่่มาเปรีียบเทีียบ และต่่อยอด พระพุุทธเจ้้าทรงแสดงธรรมครั้้งแรกหลัังตรััสรู้้ คืือ อริิยสััจ 4 ได้้แก่่ ทุุกข์์ สมุุทััย นิิโรธ มรรค ( 1 ) ทุุกข์์ ในแง่่การบริิหาร ได้้แก่่ Pain point บ้้าง การไม่่ได้้ตาม เป้า้หมายบ้า้ง การไม่่ได้สิ้ ินค้า้และบริิการตามข้้อกำำ�หนด โดยเฉพาะ ไม่่ได้้ตาม SDGs (Sustainable Development Goals) ที่่ว่าด้่ ้วยเรื่่องการแก้ปั้ ัญหา ความหิิวโหย ความเหลื่่อมล้ำำ�ทางสัังคม ฯลฯ ทุุกข์์ จึึงเป็็นจุุดเริ่่มต้้นของการบริิหาร ( 2 ) สมุุทััย ในแง่่การบริิหาร คืือ การหาต้้นตอสาเหตุุ การวิิเคราะห์์ ต้้นตอสาเหตุุ (Root causes analysis) การใช้้แนวคิิดแบบ 5 ทำำ�ไม (5 Whys1 ) เป็็นต้้น ผัังวิิเคราะห์์ความผิิดพลาด (Fault Tree Analysis2) ฯลฯ เพื่่อบำำ�บััด กำำ�จััดทุุกข์์ นั่่นเอง ถ้้าเราจัับคู่่ ทุุกข์์-สมุุทััย-มรรค ได้้ถููกต้้อง ก็็จะแก้้ปััญหาได้้ และทุุกข์์ ทุุกตััวล้้วนเกิิดขึ้้นที่่ใจทั้้งนั้้น เราจึึงต้้องมีีสติิเป็็นเครื่่องตรวจวััดความผิิดปกติิ ของใจ ( 3 ) นิิโรธ ในแง่่การบริิหาร คืือ ‘เป้า้หมายสููงสุุด’ (Ultimate goal) ขององค์์กร ผู้้บริิหารควรถามตนเองบ่่อยๆ ว่า่ เราเปิิดบริษัิัทนี้้ องค์์กรนี้้มาทำำ�ไม หรืืออาจจะถามตนเองว่่า เราเกิิดมาทำำ�ไม แต่่เป้้าหมายสููงสุุดของมนุุษย์์ คืือ การหลุุดพ้้นจากทุุกข์์อย่่างถาวร หรืือเข้้าสู่่สภาวะ ‘นิิโรธ‘ นั่่นเอง ( 4 ) มรรค เป็็นเรื่่องของ ทำำ�ยัังไง (How to) จึึงจะได้้สภาวะนิิโรธ มรรค อาจจะหมายถึึง หนทาง เส้้นทาง มรรคา (The way) หรืือ วิิถีี ในการใช้้ชีีวิิต เพื่่อให้้สมดุุลระหว่่าง ทางโลก (เรีียกว่่า สมมุุติิ) และ ทางธรรม (เรีียกว่่า วิิมุุตติิ) มรรคมีี 8 องค์์ประกอบ จึึงเรีียกว่่า มรรคมีีองค์์ 8 ถ้้าเป็็นด้้านการบริิหารองค์์กร หรืือบริิหารชีีวิิต เราควรมีีหลัักการ (Principles) เช่่น ธรรมาภิิบาล (Good governance) ความเชื่่อ บทนำำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 26-27
027 และคุุณค่่าหลััก (Core values) ในการดำำ�เนิินงาน เป็็นต้้น หลายท่่านสนใจ เรื่่องการรัักษาสมดุุลระหว่่างงานและชีีวิิต (Work life balance) ก็็ถืือว่่า เป็็นการพััฒนามรรคอย่่างหนึ่่ง การพััฒนาจิิตใจ พััฒนาเพื่่อมุ่่งไปสู่่สภาวะนิิโรธ เรีียกว่่า การพััฒนา ภายในกาย ภายในใจของเรา ซึ่่งเป็็น ‘โลกภายใน’ (Our inner world) ในขณะที่่การพััฒนาเรื่่องนอกตััว หรืือ ‘โลกภายนอก’ (Our outer world) นอกกาย นอกใจ เช่่น ความคิิด สุุขภาพกาย อาชีีพ สัังคม ฯลฯ ก็็ต้้องพััฒนาควบคู่่ไปกัับการพััฒนาภายในด้้วย เราเรีียกการรัักษาสมดุุลโลกภายในและภายนอกนี้้ว่่า ‘สััมมา’ หรืือที่่ คนไทยนิิยมเรีียกว่า่ ‘ทางสายกลาง’ ซึ่่งเป็็นเรื่่องที่่ทางพุุทธฯ เราให้้ความสนใจ มาก โดยส่่วนตััวผมคิิดว่า่คำำ�ว่า่ ‘ทางสายกลาง’ จะทำำ�ให้ผู้้ ้คนเข้า้ใจผิิด นึึกว่า่ ต้้องอยู่่ตรงกลาง (Middle หรืือ Center) ทั้้งๆ ที่่ความจริิงแล้้วคำำ�ว่่า ‘สััมมา คืือ สมดุุล’ พััฒนาให้้งอกงามคู่่กััน (Simultaneously) พััฒนาพร้้อมกััน ไปสู่่สภาวะนิิโรธ ในเมื่่อสภาวะนิิโรธ คืือ เป้้าหมายสููงสุุด ดัังนั้้นอาจจะเรีียกได้้ว่่าเป็็น เป้้าหมายที่่ใช่่ ทุุกกิิจกรรม การทำำ�งาน การบริิหาร การพููด การใช้้ชีีวิิต ฯลฯ ถ้้าเรามุ่่งไปสู่่สภาวะนิิโรธ ด้้วยการพััฒนามรรค เราจะเรีียกว่่า เป็็นกิิจกรรม การกระทำำ� การพููด ฯลฯ ที่่ใช่่ นั่่นคืือ เรารัับผิิดชอบในหน้้าที่่และพััฒนาต่่อโลกภายนอกของเรา และในขณะเดีียวกััน เราก็็พััฒนาโลกภายในของเราด้้วย บางท่่านเรีียกว่่า สมมุุติิก็็งอกงาม วิิมุุตติิก็็งอกงามด้้วย หรืือในทางกลัับกััน วิิมุุตติิงอกงาม สมมุุติิก็็เจริิญด้้วย นี่่แหละ คืือ สััมมา หรืือ ที่่ใช่่ คำำว่่า ‘ที่่ใช่่’ คืือ The Right นั่่นเอง เราจะใช้้คำำว่่า ‘ที่่ใช่่’ ในหนัังสืื อเล่่มนี้้ตลอดทั้้งเล่่ม เราจะดำำรงชีีวิิตและบริิหารองค์์กร แบบที่่ใช่่ บทนำำ� 15/9/2566 BE 09:15
028 ความเห็นของเราถูกต้องแล้ว ‘สัมมาทิฏฐิ เปิ ดแล้ว กงล้อมรรคมีองค์ 8 หมุนต่อไปได้แล้ว’ เป้ าหมายของเรา ไปทางนี้ เอง เราก็มั่ นใจในมรรค มรรคมีีองค์์ 8 มีีอะไรบ้้าง? บทนำำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 28-29
029 มรรคมีีองค์์ 8 ประกอบด้้วย สััมมาทิิฏฐิิ สััมมาสัังกััปปะ สััมมาวาจา สััมมากััมมัันตะ สััมมาอาชีีวะ สััมมาวายามะ สััมมาสติิ สััมมาสมาธิิ ( 1 ) ใช้้คำำ�ว่่า ‘สััมมา’ ซึ่่งมาจากภาษาบาลีี และตำำ�ราไทยแปลคำำ�ว่่า ‘สััมมา’ ว่่า ‘ชอบ’ และคำำ�ว่่า ‘ชอบ’ นี้้ เป็็นภาษาไทยโบราณ หมายถึึง ‘ที่่ใช่่’ (The right) ไม่่ใช่่ชื่่นชอบ (Like) ( 2 ) ‘มรรค’ ภาษาบาลีี แปลเป็็นไทยว่่า ‘ทาง’ ซึ่่งคำำ�ว่่า ทาง ในที่่นี้้ มีีความหมายที่่ละเอีียด คืือ วิิถีี แนวทาง ไม่่ใช่่ ถนน เราอาจจะเคยเจอคำำ�ว่่า วิิถีีแห่่งซามููไร วิิถีีแห่่งเซน วิิถีีแห่่งธนูู วิิถีีของการจััดดอกไม้้ วิิถีีแห่่งมืือปืืน วิิถีีแห่่งกษััตริิย์์ ฯลฯ แต่่ในที่่นี้้คืือ วิิถีีแห่่งการพ้้นทุุกข์์ วิิถีีแห่่งการหลุุดพ้้น จากการเวีียนว่่ายตายเกิิด ( 3 ) ห้้ามใช้้คำำ�ว่่า มรรค 8 ให้้ใช้้คำำ�ว่่า ‘มรรคมีีองค์์ 8’ เพราะ มรรคทั้้ง 8 องค์์นั้้นหมุุนไปด้้วยกััน อุุปมาเหมืือน ดุุมล้้อรถ ที่่มีีดุุมล้้อ 8 ตััว หรืืออุุปมาเหมืือนเชืือก 8 เส้้น ถัักทอไปด้้วยกััน ประสานเป็็นเส้้นเดีียว ( 4 ) สััมมาทิิฏฐิิ เป็็นมรรคองค์์แรก อุุปมาเป็็นการหมุุนล้้อต้้องเริ่่ม หมุุนที่่ สััมมาทิิฏฐิินี้้ก่่อน ( 5 ) สััมมาทิิฏฐิิ หมายถึึง กรอบความคิิดที่่ใช่่ แนวคิิด (Mindset) ที่่ใช่่ ความเห็็น (Opinion หรืือ Point of view) ‘ที่่ใช่่’ ซึ่่ง ‘ที่่ใช่่’ หมายถึึง ‘ที่่ตรง’ (Direct) ไปสู่่เป้้าหมายสููงสุุด (Ultimate goal) ที่่เป็็นสภาวะนิิโรธ เราไม่่ได้้บอกว่่าความเห็็นใดเป็็นความเห็็นที่่ถููกหรืือผิิด แต่่เราเน้้น ความเห็็นที่่นำำ�ไปสู่่ความเห็็นที่่ชััดขึ้้นเรื่่อยๆ จากสััมมาทิิฏฐิที่่ ิเห็็นเพราะอ่า่น ฟััง จนศรััทธา ขยัับขึ้้น ชััดขึ้้น เมื่่อวงล้้อของมรรคมีีองค์์ 8 หมุุนไปจนเป็็นความเห็็น ที่่ ‘ใช่่’ เพราะลงมืือฝึึก ลงมืือทำำ�จนเจอด้้วยตนเอง ไม่่ใช่่จำำ� หรืือท่่องมาพููด ( 6 ) สััมมาสัังกััปปะ คืือ เป้า้หมายชอบ เป้า้หมายที่่ใช่่ ซึ่่งเป็็นความคิิด ที่่ตรงไปสู่่การปฏิิบััติิเพื่่อการหลุุดพ้้น ซึ่่งทางตำำ�ราไทยใช้้คำำ�ว่่า ดำำ�ริิชอบ เมื่่อเรามีีทิิฏฐิิยัังไงก็็จะส่่งผลให้้เราคิิดแบบนั้้น วางแผนแบบนั้้น ตััดสิินใจ แบบนั้้น ตั้้งเป้้าหมายแบบนั้้น ถ้้าอธิิบายแบบจิิตวิิทยา ‘ทิิฏฐิิ’ คืือ จิิตไร้้สำำ�นึึก และจิิตใต้้สำำ�นึึกของเรา ซึ่่งจะส่่งผลต่่อความคิิดของเรา และความคิิดส่่งผลต่่อวาจาของเรา การกระทำำ� ของเรา และการใช้้ชีีวิิตของเราด้้วย ดัังนั้้นถ้้าทิิฏฐิิเป็็นสััมมาทิิฏฐิิ ย่่อมส่่งผล ให้้เกิิดสััมมาสัังกััปปะ คำำ�ว่่า ดำำ�ริิชอบ หรืือ ดำำ�ริิที่่ใช่่ ถ้้าเราเอาคำำ�ว่่า ‘ดำำ�ริิ’ มาพิิจารณาก็็คืือ ความคิิดที่่จะทำำ�อะไรบางอย่่าง เช่่น การตั้้งเป้้าหมาย การตั้้งใจว่่าจะทำำ�อะไร ไม่่ทำำ�อะไร บทนำำ� 15/9/2566 BE 09:15
030 สัมมาทิฏฐิ สัมมาสติ สัมมาวายามะ ผ่านการฝึ กฝนให้กลายเป็ นธรรมชาติ จนประทับอยู่ในระดับจิตไร้สำ นึก (Unconscious) เข้าไปเป็ นเนื้ อเป็ นตัว สััมมาสัังกััปปะ คืือ ตั้้งใจจะไม่่ฆ่่าใคร ไม่่ ทำำ�ร้้ ายใคร ตั้้งใจจะออกจาก วััฏสงสาร ตั้้งใจจะไม่่เกิิ ดอีีก ตั้้งใจจะฝึึกๆๆๆๆๆ จนได้้สภาวะนิิโรธ ฯลฯ เพื่่อให้้หนัังสืือเล่่มนี้้เป็็นแนวการบริิหาร เราจึึงเลืือกคำำ�ว่า่ การตั้้งเป้า้หมาย ที่่ใช่่ (The right purpose) หรืือ วิิ สััยทััศน์์ที่่ใช่่ (The right vision) ( 7 ) เมื่่อมีคำีำ�ว่า่ สััมมา ย่่อมต้้องมีคำีำ�ว่า่ ‘ไม่สั่ ัมมา’ ก็คื็ ือคำำ�ว่า่ ‘มิิจฉา’ (Not direct) ซึ่่งเราไม่่อยากใช้คำ้ ำ�ว่าผิ่ ิด (Wrong) เพราะคำำ�ว่า่ ‘ผิิด’ ดููจะเป็็นคำำ�เชิิงลบ (Negative) จึึงขอหลีีกเลี่่ยงที่่จะใช้้คำำ�นี้้ มิิจฉาทิิฏฐิิ คืือ กรอบความคิิดที่่ไม่่ใช่่ หรืือ ความเห็็นที่่ไม่่ใช่่ ไม่่ตรงต่่อการพาไปสู่่สภาวะนิิโรธ มิิจฉาสัังกััปปะ ก็็ คืือ มีี ดำำ�ริิ วิิ สััยทััศน์์ที่่ไม่่ใช่่เพื่่อการหลุุดพ้้น และเช่่น เดีียวกัับ มิิจฉาวาจา มิิจฉากััมมัันตะ ฯลฯ ด้้วย ขอให้้ระลึึกไว้้เสมอว่่ า สััมมาทิิฏฐิิ คืือ ตััวตััดสิินว่่ าจะเป็็น ‘สััมมา’ หรืือเป็็น ‘มิิจฉา ’ ทั้้งนี้้ สััมมาสติิเป็็นตััวตรวจวััด (Detecting) และติิดตามผล (Monitoring) ด้้วย ในขณะที่่สััมมาวายามะเป็็นตััวที่่พยายามทำำ�หน้าที่่ป้ ้ ้องกัันกิเลส และ ิกำำ�จััดกิเลส จนใน ิ ที่่สุุดทุุกมิิจฉากลายเป็็นสััมมา และพาเราเข้าสู่่นิ ้ ิโรธ อุุปมาสััมมาสติิเป็็น ตำำ�รวจ เขีียนสำำ�นวนส่่งมาฟ้้องให้้ผู้้พิิพากษา คืือ สััมมาทิิฏฐิิ หากเป็็นมิิจฉา ก็็ให้สั้ ัมมาวายามะเข้า้ไปจััดการแก้้ไข รัักษา พััฒนา และป้้องกัันต่่อไป ( 8 ) สััมมาวาจา คืือ การพููดจา และเพื่่อให้้หนัังสืือเล่่มนี้้เป็็นแนว การบริิหารสมััยใหม่่ เราขอดััดแปลง ประยุุกต์์กลายมาเป็็น การสื่่อสารที่่ใช่่ (The right communication) บทนำำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 30-31
031 บทนำำ� 15/9/2566 BE 09:15
032 การสื่่อสาร คืือ การพููด การแสดงออกด้้วยภาษากาย (Body language) และก็็การฟัังด้้วย ถ้้ามองในอีีกมุุมหนึ่่ง ย่่อมรวมถึึงการสื่่อสารต่่อตนเอง และต่่อผู้้อื่่นด้้วย การพููดจาและการสื่่อสารที่่ใช่่ ย่่อมเป็็นไปเพื่่อโน้้มน้้าว ชัักชวนให้้เกิิด สััมมาทิิฏฐิิ สััมมาสัังกััปปะ ที่่จะฝึึกตามแนวทางมรรคมีีองค์์ 8 การพููดจาและการสื่่อสารที่่ใช่่ ย่่อมไม่่ทำำ�ใครเดืือดร้้อน ผู้้ที่่ไม่่ฝึึก สััมมาทิิฏฐิิ และสััมมาสติิ ย่่อมไม่่รู้้ตััวเองว่่าวาจาใด การสื่่อสารใดของตน เป็็น สััมมา หรืือ มิิจฉา และเมื่่อรู้้แล้้วว่่าเป็็นมิิจฉาวาจา ก็็ให้้ใช้้สััมมาวายามะ เป็็นตััวจััดการให้้เป็็นมิิจฉาวาจา กลายเป็็นสััมมาวาจา เช่่น เตืือนตััวเองเสมอ ให้้พููดดีี มีีประโยชน์์ และระลึึกถึึงผลกระทบของคำำ�พููดเราเสมอ ว่าทำ่ ำ�ให้้ใคร เดืือดร้้อนหรืือไม่่ เป็็นต้้น จงจำำ�ไว้้ว่่าท้้ายที่่สุุดเราต้้องการ สััมมาสมาธิิ คืือ ใจของเราว่่างเปล่่า (Empty) สงบ (Calm) ร่่มเย็็น (Cool) โล่่ง (Relieve) ได้้อย่่างต่่อเนื่่อง เพราะคำำ�ว่่า สมาธิิ แปลว่่า ต่่อเนื่่องได้้นานๆ ได้้ตลอด ไม่่หลุุด ไม่่ว่่อกแว่่ก อย่่าไปนึึกว่่าสมาธิิ คืือ นั่่งสมาธิิ เพราะคำำ�ว่่าสมาธิิเป็็นคำำ�ขยายกิิริิยา เช่่น เล่่นกีีฬาอย่่างเป็็นสมาธิิ วาดภาพอย่่างเป็็นสมาธิิ สััมมาสมาธิิ คืือ ใจสงบนิ่่ง อย่่างต่่อเนื่่อง ( 9 ) สััมมากััมมัันตะ คืือ การกระทำำ� (Action และ Activity) ที่่ใช่่ เป็็นการกระทำำ�เพื่่อนำำ�ไปสู่่ การเข้้าสภาวะนิิโรธ ทั้้ง 8 องค์์ใน มรรคมีีองค์์ 8 มีีความสััมพัันธ์์ช่่วยเหลืือเกื้้อกููลส่่งผล ต่่อกัันอยู่่ ดัังนั้้นทุุกอิิริิยาบถของเราตลอดเวลา 24 ชั่่วโมง ส่่งผลให้้กงล้้อ ของมรรคมีีองค์์ 8 หมุุนๆๆๆ ไปเรื่่อยๆ จากที่่เข้า้ใจในระดัับการฟัังมา อ่า่นมา ก็็จะค่่อยๆ ค้้นพบเอง เจอเอง จนสััมมาทิิฏฐิิ สััมมาสติิ สััมมาวายามะ ผ่่านการฝึึกฝนให้้กลายเป็็นธรรมชาติิ จนประทัับอยู่่ในระดัับจิิตไร้้สำำ�นึึก (Unconscious) เข้้าไปเป็็นเนื้้อเป็็นตััว (Auto pilot) สืืบเนื่่องต่่อมาที่่ สััมมาสัังกััปปะ สััมมาวาจา สััมมากััมมัันตะ สััมมาอาชีีวะ และสััมมาสมาธิิ ( 10 ) สััมมาอาชีีวะ คืือ การหาเลี้้ยงชีีพที่่ใช่่ ที่่ไม่่ทำำ�ใครเดืือดร้้อน รวมทั้้งตััวเราเองก็็ไม่่เดืือดร้้อนด้้วย สััมมาทิิฏฐิิ จะตััดสิินให้้เราเองว่่าเมื่่อใด อาชีีพของเราจึึงจะเป็็น สััมมา หรืือ มิิจฉา ( 11 ) สััมมาวายามะ หรืือ การขยัันที่่ใช่่ คืือ การขยัันดัับอกุุศล ดัับใจ ที่่เป็็นลบ เช่่น โกรธ โลภ หลง การขยัันทำำ�งานที่่ดีีจะเกิิดขึ้้นเมื่่อใจข้้างใน ของเราเป็็นใจที่่สงบนิ่่ง เป็็นสััมมาสมาธิิ บทนำำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 32-33
033 ในหนัังสืือ The Essential of Theory U ได้้พููดถึึงว่่า เมื่่อใดก็็ตาม ที่่ใจของเรามีีสภาวะเหมืือนตำำ�แหน่่งที่่อยู่่ก้้นลึึกสุุดของตััวอัักษร U เมื่่อนั้้น เราจะจิิตว่่าง ใจของเราโล่่งๆ เป็็นสภาวะ Presensing และเมื่่อจิิตว่่างนี่่เอง เราจะคิิดสิ่่งดีีๆ ออกมา (Intuition) อย่่างไรก็็ตาม ถ้้าเราฝึึก สััมมาทิิฏฐิิ เราจะได้้มรรคครบทั้้ง 8 องค์์ ( 12 ) สััมมาวายามะ คืือ การขยัันในเรื่่องที่่ใช่่ ซึ่่งการขยัันมีี 4 แบบ คืือ ขยัันดัับอกุุศลที่่เกิิดขึ้้น (Correct) ระวัังอกุุศลใหม่่ไม่่ให้้เกิิดขึ้้น (Prevent) สร้้างกุุศลใหม่่ให้้เกิิดขึ้้น (Improve) รัักษากุุศลที่่มีีให้้อยู่่ต่่อไป (Maintain) บทนำำ� 15/9/2566 BE 09:15
034 เราจะสัังเกตได้้ว่่า กุุศลและอกุุศล เป็็นเรื่่องโลกภายใน (Our inner world) ส่่วนการพููด การสื่่อสาร การกระทำำ� การหาเลี้้ยงชีีพ นั่่นเป็็นเรื่่อง เกี่่ยวกัับโลกภายนอก (Our outer world) หากภายในของเราเป็็น อกุุศล และไม่่มีี สััมมาสติิ สััมมาทิิฏฐิิ สััมมาวายามะ ทั้้ง 3 องค์์นี้้มาเตืือน มาตััดสิิน และจััดการให้้เรา เราก็็จะมีี คำำ�พููด พฤติิกรรม อาชีีพ ที่่สามารถปล่่อยออกมา สร้้างความเดืือดร้้อนให้้แก่่ ตนเองและผู้้อื่่นได้้ สััมมาสติิ เป็็นเครื่่องวััด เป็็นมิิเตอร์์ เป็็นเครื่่องแจ้้งเตืือน โดยสััมมาทิิฏฐิิ คืือ ตััวกฎ กติิกา ตััวตััดสิิน ยกตััวอย่่างเช่่น ถ้้าจิิตเป็็นอกุุศล จะก่่อให้้เกิิด การสื่่อสารที่่เป็็นพิิษภััย (Toxic communication) การกระทำำ�ที่่ทำำ�ร้้าย ผู้้อื่่น ฯลฯ การพััฒนา สััมมาวายามะ จะเข้า้มาจััดการ (Corrective action) ให้้เป็็นสััมมาได้้ ( 13 ) สััมมาสติิ คืือ เครื่่องมืือตรวจจัับ อุุปมาเป็็น มิิเตอร์์ หรืือเป็็น หอคอยระวัังภััย เพื่่อให้้เรารู้้ว่่าใจของเราผิิดปกติินะ จิิตของเราขาดสมาธิิ สติิ เป็็นอุุปกรณ์์ เป็็นเครื่่องมืือ (Tool) ตรวจจัับ (Detect) รัับรู้้ (Sensing) ที่่สำำ�คััญมากๆ อุุปมาทุุกองค์์กรต้้องมีีระบบตรวจสอบ เช่่น ตรวจสอบคุุณภาพ ตรวจสอบงบ บััญชีี กำำ�ไร ขาดทุุน ตรวจสอบความต้้องการ ของลููกค้้า ฯลฯ ในกงล้้อมรรคมีีองค์์ 8 จึึงขาดเครื่่องมืือที่่เรีียกว่่า สััมมาสติิ นี้้ไม่่ได้้ ( 14 ) สััมมาสมาธิิ คืือ ใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่ นั่่นคืือ ใจนิ่่งเป็็นสมาธิิ ใจนิ่่ง อย่า่งต่่อเนื่่อง เรานั่่งสมาธิิ (Meditation) ก็็เพื่่อสร้า้งสััมมาสติิ โดยเริ่่มต้้นจาก มีีสติิที่่ร่่างกายก่่อน เรีียกว่่า สติิที่่ฐานกาย (Body sensing) เพราะร่่างกาย ไม่่เคยโกหกเรา ยามใดที่่ใจเราผิิดปกติิ กายจะฟ้้อง ด้้วยการเกร็็งบ้้าง หายใจ ถี่่ขึ้้นบ้้าง ทั้้งนี้้ หากเราไปเชื่่อความคิิดของเรา เราจะโดนความคิิดของเรา หลอกลวงเรา ดัังนั้้นเราไม่่ควรเอาความคิิดเป็็นเครื่่องมืือตรวจจัับว่่าใจเรา ผิิดปกติิหรืือไม่่ ปััจจุุบัันมีีการฝึึกสติิ ที่่เรีียกว่่า Mindfulness มากขึ้้นในต่่างประเทศ แต่่ประเทศไทยเราใช้้คำำ�ว่่า สติิ (Sati) อย่า่ งไรก็็ตาม การฝึึก Mindfulness นิิยมใช้้ไปในการบำำ�บััด (Therapy) ต่่างๆ บ้้างก็็เอาไปใช้้ดููแลผู้้ป่่วยระยะสุุดท้้าย แต่่ถ้้าฝึึกเพื่่อให้้จิิตว่่างอย่่าง ต่่อเนื่่องจึึงจะเป็็น สััมมาสมาธิิ สััมมาสมาธินี่่ ิจััดได้ว่้า่เป็็นผลลััพธ์์ของการฝึึกตามแนวทางมรรคมีีองค์์ 8 ดัังนั้้นจึึงเป็็นมรรคองค์์สุุดท้้ายนั่่นเอง เมื่่อจิิตสงบ จิิตว่่าง จิิตโล่่ง ได้้ต่่อเนื่่อง บทนำำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 34-35
035 นานๆ เท่่าไหร่่ นั่่นแหละจะเข้้าสู่่สภาวะนิิโรธ หรืือจิิตโล่่ง จิิตว่่าง อย่่างถาวร มากขึ้้นเรื่่อยๆ เท่่านั้้น จิิตว่่างอย่่างถาวรนี้้คืือ สภาวะนิิโรธนั่่นเอง การค้นพบผ่านการปฏิบัติ (Learning by Doing) นั่ นคือมีความเห็นเรื่ องอริยสั จ 4 จริงๆ เป็ น First-hand knowledge จริงๆ ( 15 ) มรรคมีีองค์์ 8 อาจจะแบ่่งเป็็น 3 ส่่วนก็็ได้้ คืือ ส่่วนที่่เป็็น กาย ใจ และความคิิด โดยทำำ�งานสอดประสานกััน ‘กาย’ ได้้แก่่ สััมมาวาจา สััมมากััมมัันตะ และสััมมาอาชีีวะ เพราะเป็็น ส่่วนที่่เราเกี่่ยวข้้องกัับ ผู้้คนต่่างๆ ภายนอกตััวเรา หรืือเรีียกว่่า การบริิหาร ภายนอก (Outer management) ‘ใจ’ ได้้แก่่ สััมมาวายามะ สััมมาสติิ และสััมมาสมาธิิ เราขอเรีียกว่่า การบริิหารใจ (Inner management) ‘ความคิิด’ ได้้แก่่ สััมมาทิิฏฐิิ สััมมาสัังกััปปะ หรืือเราเรีียกว่่า กรอบ ความคิิด และเป้้าหมาย (Mindset & Purpose) ( 16 ) มรรคมีีองค์์ 8 อาจจะมองเป็็นการหมุุนของกงล้้อก็็ได้้ โดย หมุุนรอบแรกเริ่่มจากการปรัับจาก มิิจฉาทิิฏฐิิ มาเป็็น สััมมาทิิฏฐิิ และไปวััดผลกัันที่่ จิิตว่่างเป็็นสมาธิิหรืือไม่่ หรืือกล่่าวอีีกนััยหนึ่่งคืือ จิิตว่่าง อย่่างแน่่วแน่่ต่่อเนื่่องหรืือไม่่ การหมุุนของกงล้้อ มรรคมีีองค์์ 8 ในรอบแรกคืือ เราแค่่เข้้าใจ เพราะการอ่่าน การฟััง เรารู้้แบบ Second-hand knowledge เท่่านั้้น จนวัันหนึ่่งเราฝึึกถึึงขั้้นค้้นพบ จิิตว่่าง อย่่างแท้้จริิง เจอจิิตว่่างด้้วยตนเอง เห็็นสภาวะจิิตว่่างแบบ First-hand knowledge นั่่นแหละเราจะเข้้าใจ สััมมาทิิฏฐิิที่่ชััดเจนกว่่ารอบแรก และเป็็นจุุดเริ่่มต้้นของการหมุุนรอบต่่อไป บทนำำ� 15/9/2566 BE 09:15
036 การหมุุนรอบสองนี้้ หลวงพ่่อกล้้วย* ครููอาจารย์์ของผมเรีียกว่่า ‘สััมมาทิิฏฐิิเปิิดแล้้ว’ นั่่นคืือ เห็็นสภาวะจิิตว่่างอย่่างแท้้จริิง แม้้จะไม่่กี่่นาทีี ก็็ถืือว่่าเห็็นแล้้ว อุุปมาเราอยู่่ในห้้องมืืดๆ (อุุปมา ห้้องมืืด คืือ การเวีียนว่่ายตายเกิิด) แต่่เราก็็มีีสััมมาทิิฏฐิิแบบง่่ายๆ ของเรา เรามีีสััมมาสัังกััปปะแบบง่่ายๆ ว่่า ฉัันขอออกจากห้้องมืืดนี้้ และเราก็็ฝึึกสติิ ฝึึกสััมมาวายามะ ขณะฝึึกก็็ไม่่ทำำ� ใครเดืือดร้้อน หาเลี้้ยงชีีพไปด้้วย ไม่่ต้้องให้้สัังคมมาลงโทษได้้ จนวัันหนึ่่งสติิมากพอ ประตููทางออกก็็แง้้มออกมา แสงส่่องเข้้ามา เราก็จำ็ ำ�ได้้และมั่่นใจว่า่ ใช่่แล้้วความเห็็นของเราถููกต้้องแล้้ว เป้้าหมายของเรา ไปทางนี้้เอง เรามั่่นใจในแนวทางนี้้ 100% และเมื่่อประตููปิิดลง เราก็็มั่่นใจ เราเชื่่อใจในมรรคนี้้นี่่แหละ ‘สััมมาทิิฏฐิิเปิิดแล้้ว กงล้้อมรรคมีีองค์์ 8 หมุุน ต่่อไปได้้แล้้ว’ รอบสุุดท้้าย คืือ เสร็็จสิ้้นตามเป้้าหมายขั้้นสููงสุุด เราออกจากห้้องมืืด ได้้แล้้วอย่่างถาวร คืือ เราพ้้นจากการเวีียนว่่ายตายเกิิดแล้้วอย่่างถาวร หรืืออาจจะกล่่าวได้้ว่่า จิิตเราว่่างอย่่างถาวร นั่่นคืือ กงล้้อของมรรคมีีองค์์ 8 หายไป ใจเราก็็หาย ดัับสนิิท ไม่่มีีอะไรเหลืืออีีกเลย เพราะทุุกอย่่างล้้วนไม่่มีี ผู้้นำำ�ที่่ใช่่ เกิิดจาก การฝึึกฝน ฝึึกฝนตามวิิถีีมรรคมีีองค์์ 8 นี้้ บทนำำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 36-37
037 *หลวงพ่่อสำำ�ราญ ธมฺฺมธุุโร (หลวงพ่่อกล้้วย) วััดป่่าธรรมอุุทยาน จัังหวััดขอนแก่่น เกิดเิมื่่�อ 29 สิิงหาคม พ.ศ. 2502 มรณภาพเมื่่�อ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2564 ออกบวชเมื่่�อปีี พ.ศ. 2524 และก็็ไม่สึ่ ึก ได้้จำำ�พรรษาอยู่่ที่่�วััดบ้้านโคก ตอนกลางวัันท่่านก็็อยู่่ที่่�วััดหมู่่บ้้าน พอกลางคืืนท่่านก็็เข้้าไปที่่�ป่่าช้้าเพื่่�อนั่่�งสมาธิิ ตััดความกลััว ละความอยากออกให้้หมด หลัังจากนั้้�นท่่านก็็พััฒนาพื้้�นที่่�ป่่าช้้ามา เรื่่�อยๆ จนกลายเป็็นวััดป่่าธรรมอุุทยานซึ่่�งเป็็นที่่�รู้้จัักของญาติิโยม ที่่�ศรััทธาแวะเวีียนมาปฏิิบััติิธรรมจากทั่่�วประเทศ ที่่�มา: หนัังสืือรวมคำำ�สอนพระสุุปฏิิปัันโน เล่่ม 7 บทนำำ� 15/9/2566 BE 09:15
038 ‘3 ควบคุม 5’ มรรคมีองค์ 8 ในองค์กรคืออะไร? ทางพุุทธศาสนา แบ่่งองค์์ทั้้ง 8 องค์์นี้้ เป็็น 2 กลุ่่ม คืือ ( 1 ) ทีีมบริิหาร (Management team) มีี 3 องค์์ คืือ สััมมาทิิฏฐิิ สััมมาสติิ สััมมาวายามะ ( 2 ) ทีีมปฏิบัิติัิการ (Operation team) มีี 5 องค์์ คืือ สััมมาสัังกััปปะ สััมมาวาจา สััมมากััมมัันตะ สััมมาอาชีีวะ และ สััมมาสมาธิิ กลุ่่มแรกควบคุุมกลุ่่มที่่สอง ซึ่่งเราเรีียกง่่ายๆ ว่่า 3 ควบคุุม 5 ผมขอชื่ นชมปั ญญาญาณของพระพุ ทธเจ้า ที่ แม้ว่าจะผ่านไป 2,600 ปี แล้วก็ตาม คำ สอนของท่านยังทันสมัยอยู่เสมอ บทนำำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 38-39
039 ( 1 ) ประโยชน์ต่์ ่อตััวเขาเองแน่่นอน ผู้้นำำ�ที่่ใช่่จะเป็็นที่่รััก เป็็นที่่เคารพ เป็็นผู้้นำำ�แบบ Charismatic leader (ผู้้นำำ�ที่่มีีคนอยากตาม) และมีีความสุุข ( 2 ) ประโยชน์ต่์ ่อโลกใบนี้้แน่่นอน ตััวเราเองและผู้้อื่่นไม่มี่ ีความรู้้สึึก ที่่จะเบีียดเบีียนกััน มีีคุุณธรรม ตั้้งเป้้าหมายเพื่่อความยั่่งยืืน เช่่น SDGs (Sustainable Development Goals) แค่่เรื่่องการพััฒนาตััวเรา และองค์์กรให้้บรรลุุเป้้าหมาย SDGs เรื่่องเดีียวก็็คุ้้มแล้้ว จััดเป็็น SDGs leader ก็็ได้้ ( 3 ) สมดุุลชีีวิิต ครอบครััว ส่่วนตััว และการงาน จััดเป็็น Work-life balance leader ( 4 ) สภาวะแห่่งความสุุข ร่่าเริิง เบิิกบาน จััดเป็็นผู้้นำำ�แบบ Well-being leader ( 5 ) การเป็็นผู้้นำำ�ที่่ใช่่ ย่่อมเป็็นผู้้นำำ�ทางสัังคม (Social leader) ด้้วย เพราะช่่วยทำำ�ให้้เราพััฒนาสัังคม เห็็นแก่่ประโยชน์์ส่่วนรวมอย่่างยั่่งยืืน เพราะใจของเราไม่่มีีความเห็็นแก่่ตััวแล้้ว ( 6 ) ผู้้นำำ�ที่่ใช่่ทุุกคนก็็จะเป็็น ผู้้นำำ�ทางจิิตวิิญญาณ (Spiritual leader) ไปโดยปริิยาย เพราะทำำ�ให้้เรามีีโอกาสช่่วยเหลืือผู้้อื่่นในการพััฒนา จิิตใจของเขา ซึ่่งในยุุคปััจจุุบัันนี้้ เป็็นยุุคที่่มีีความเปราะบางทางจิิตใจสููงมาก ไม่่ว่่าจะเป็็นซึึมเศร้้า เครีียดในงาน (Burn out) และการหย่่าร้้าง เราจะเห็็นได้้ว่่า การนำำ�หลัักธรรมเข้้าไปบริิหารงานตรงๆ อาจจะได้้รัับ การต่่อต้้าน แต่่ถ้้าเราเอาจิิตวิิทยาปนเข้้าไปกัับหลัักธรรม จะทำำ�ให้้การพััฒนา ผู้้คนในองค์์กรและสัังคมเป็็นไปได้้อย่่างเนีียนๆ ( 7 ) อื่่นๆ ผู้นำ�ที่ใช่ มีประโยชน์อย่างไร? บทนำำ� 15/9/2566 BE 09:15
040 NI N E R M A N A G E M E NT การระลึกรู้ที่ใช่ The Right Mindfulness สัมมาสติ 1 5 6 7 8 การเลี้ยงThe Right สัมมาอกรอบควาThe Rightสัมมาความเพียรที่ใช่ The Right Deliberate Practice สัมมาวายามะ ใจตั้งมั่นที่ใช่ The Right Concentration สัมมาสมาธิ บทนำำ� AW_The Right Leader_20230824.indd 40-41
041 OUTER MANAGEMENT MINDSET & PURPOSE การกระทำที่ใช่ The Right Action สัมมากัมมันตะ การสื่อสารที่ใช่ The Right Communication สัมมาวาจา 12 3 4 5งชีพที่ใช่ Livelihood อาชีวะ ามคิดที่ใช่ t Mindset าทิฏฐิ เป้าหมายที่ใช่ The Right Purpose สัมมาสังกัปปะ บทนำำ� มรรคมีีองค์์ 8 ของผู้้นำำ�ที่่ใช่่ 15/9/2566 BE 09:15
042 The Right Reader Dr. Woraphat Phucharoen Chapter 1 AW_The Right Leader_20230824.indd 42-43
043 กรอบความคิดที่ใช่ The Right Mindset สัมมาทิฏฐิ บทที่ 1 15/9/2566 BE 09:15
044 จะให้ โลกเป็ นโลกที่ ดีขึ้ นง่ายนิดเดียว ไม่ต้องไปเปล่ ียนทุกคนหรอก เปล่ ียนที่ ตัวเราเอง ดร.อาจอง ชุมสาย ณ อยุธยา บทที่่ 1 The Right Mindset AW_The Right Leader_20230824.indd 44-45
045 กรอบความคิดระดับโลก เรื่่องของกรอบความคิิด (Mindset) เป็็นเรื่่องที่่เราต้้องเข้้าใจตรงกัันก่่อน เลยว่่าสำำ�คััญมาก เพราะมาเป็็นบทแรกของหนัังสืือ The right leader นี้้ หลายๆ คนคงคุ้้นเคยกัับคำำ�นี้้ดีีอยู่่แล้้ว แต่ถ้่า้จะคุุยกัันลึึกๆ จริิงๆ พวกเราเข้า้ใจ เรื่่องกรอบความคิิดแค่่ไหน เราลองมาดููตััวอย่่างของกรอบความคิิด หรืือ Mindset ของผู้้นำำ�ระดัับโลกเหล่่านี้้ดูู “เราจะครองแผ่่นดิินโดยธรรม เพื่่อประโยชน์สุ์ุขแห่่งมหาชนชาวสยาม” เป็็นพระปฐมบรมราชโองการของพระบาทสมเด็็จพระปรมิินทรมหาภููมิิพล อดุุลยเดช1 เมื่่อวัันที่่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 พระบรมราชโองการนี้้ มีีความหมายที่่ลึึกซึ้้งยิ่่ง พระบาทสมเด็็จพระเจ้้าอยู่่หััวรััชกาลที่่ 9 ทรงใช้้ ‘ธรรมะ’ เป็็นกรอบในการสร้้างประโยชน์์สุุขของคนในประเทศไทยให้้มั่่นคง และยั่่งยืืน ดัังจะเห็็นได้้จากคำำ�ว่่า ‘ครอง’ แผ่่นดิิน ไม่่ใช่่ปกครอง แสดงถึึง กรอบความคิิดที่่เต็็มไปด้้วยความเมตตาของท่่าน ที่่มองความสััมพัันธ์์ของ กษััตริิย์์กัับราษฎรแบบ ‘พ่่อ กัับ ลููก’ ด้้วยพระราชประสงค์์เดีียวคืือ เพื่่อให้้ ประชาชนชาวไทยได้้อยู่่อย่่างร่่มเย็็นเป็็นสุุข เนลสััน แมนเดลา (Nelson Mandela2) เชื่่อว่่า การศึึกษา คืือ สิ่่งที่่ดีีที่่สุุด ที่่จะทำำ�ให้้สัังคมเปลี่่ยนแปลงไปสู่่สิ่่งที่่ดีีขึ้้นอย่่างยั่่งยืืน เจฟฟ์์ เบซอส (Jeff Bezos) อดีีตซีีอีีโอแห่่ง Amazon ผู้้ใช้้ ‘กรอบความคิิดที่่เปิิดกว้า้ง’ Growth mindset3 ในการดำำ�เนิินธุุรกิจและใ ิ ช้ชี้วิีิต เขาเคยกล่่าวไว้้ว่่า “อย่่าสิ้้นหวััง ถ้้าถููกมองว่่าประหลาด ให้้ออกเดิินทางอย่่าง ไม่่หยุุด และให้้ความกระหายใคร่่รู้้เป็็นตััวนำำ�ทาง วัันนี้้ก็็เป็็นเหมืือนวัันแรก ที่่เริ่่มต้้น” เขาเชื่่อว่า่ กรอบความคิิดที่่เปิิดกว้า้ ง (Growth mindset) ทำำ�ให้้เรา อดทนต่่อปััญหา และมีีแรงกลัับมาลุุยงานต่่อจนประสบความสำำ�เร็็จได้้ในที่่สุุด บทที่่ 1 The Right Mindset 15/9/2566 BE 09:15
046 กรอบความคิด (Mindset) ไม่ใช่ความคิด (Thinking) ( 1 ) ในทางพุุทธศาสนา ท่่านอาจารย์์พุุทธทาสให้้ความหมายของ สััมมาทิิฏฐิิ* ว่่า ‘ความเห็็นชอบ’ ได้้แก่่ ความรู้้อริิยสััจ 4 หรืือ เห็็นไตรลัักษณ์์ หรืือ เห็็น ‘ปฏิิจจสมุุปบาท’ นั่่นคืือ การเชื่่อในคำำ�สอนของพระพุุทธเจ้้า 100% นั่่นเอง เรีียกว่่ามีีความเห็็นชอบตามสััจธรรม เช่่น เห็็นว่่าสิ่่งต่่างๆ ที่่เกิิด ล้้วนเป็็นผลอัันเกิิดจากเหตุุทั้้งสิ้้น และเป็็นองค์์แรกในมรรคมีีองค์์ 8 อัันเป็็น แนวทางสู่่การดัับทุุกข์์ Figure 1.1 มรรคมีองค์ 8 ของผู้นำ�ที่ใช่ *สััมมาทิิฏฐิิ จากหนัังสืือ ‘โพชฌงค์์ มรรค’ ท่่านพระพุุทธทาส มููลนิิธิิหอจดหมายเหตุุพุุทธทาส อิินทปััญโญ (สวนโมกข์์กรุุงเทพ) NI NER M ANA GEMENT OUTER MANAGEMENT MINDSET & PURPOSE 1 2 3 4 5 6 7 8 การระลึกรู้ที่ใช่ The Right Mindfulness สัมมาสติ การกระทำที่ใช่ The Right Action สัมมากัมมันตะ การสื่อสารที่ใช่ The Right Communication สัมมาวาจา การเลี้ยงชีพที่ใช่ The Right Livelihood สัมมาอาชีวะ กรอบความคิดที่ใช่ The Right Mindset สัมมาทิฏฐิ เป้าหมายที่ใช่ The Right Purpose สัมมาสังกัปปะ ความเพียรที่ใช่ The Right Deliberate Practice สัมมาวายามะ ใจตั้งมั่นที่ใช่ The Right Concentration สัมมาสมาธิ บทที่่ 1 The Right Mindset AW_The Right Leader_20230824.indd 46-47
047 ( 2 ) กรอบความคิิด คืือ ตััวที่่ตีีกรอบให้้เราคิิด ในความหมายของคนทั่่วไปแล้้ว กรอบความคิิดมัันส่่งผลให้้เราคิิด แบบนั้้นแบบนี้้ เป็็นตััวชี้้นำำ�การตััดสิินใจเรื่่องต่่างๆ ในชีีวิิต รวมไปถึึงการตั้้ง เป้้าหมายให้้กัับตััวเองด้้วย กรอบที่่เราตีีไว้้เองนี้้จึึงเป็็นตััวกำำ�หนดให้้เราเลืือก ที่่จะคิิด และใช้้ชีีวิิตอย่่างไร ทั้้ง 2 ความหมายข้า้งต้้นนี้้ล้้วนเป็็นไปในทางเดีียวกััน คืือ กรอบความคิิด (Mindset) ไม่่ใช่่ความคิิด (Thinking) แต่่เป็็นตััวกำำ�หนดแนวทางของ ความคิิดที่่จะตามมาต่่างหาก โดยในหนัังสืือเล่่มนี้้ เราจะเรีียก สััมมาทิิฏฐิิ ในเชิิงการบริิหารองค์์กรว่า่ กรอบความคิิดที่่ใช่่ (The right mindset) บทที่่ 1 The Right Mindset 15/9/2566 BE 09:15
048 มีกรอบความคิด (Mindset) ที่ดี มีชัยชนะไปกว่าครึ่ง ผู้้บริิหารที่่เริ่่มต้้นด้้วยการมีี IQ สููง เรีียนรู้้ได้้ไวในตอนเริ่่มธุุรกิิจ จนสามารถประสบความสำำ�เร็็จได้้ในระยะเริ่่มต้้น แต่่ปรากฏว่า่เมื่่อเวลาผ่า่ นไป ผู้้บริิหารคนเดิิมนั้้น กลายเป็็นคนมีีกรอบความคิิดที่่ปิิด (Fixed mindset) ไม่่เปิิดใจรัับความรู้้ที่่แปลกใหม่่ ไม่พั่ ัฒนาไปตามยุุค ตามสิ่่งแวดล้้อมที่่เปลี่่ยนไป พวกเราคิิดว่าผู้้ ่บริิหารท่า่นนี้้จะสามารถพาองค์์กรให้้เจริิญเติิบโตไปในทางที่่ดีี ได้้หรืือไม่่? If you have different mindset, you will have a different outcome. Jack Ma บทที่่ 1 The Right Mindset AW_The Right Leader_20230824.indd 48-49
049 Figure 1.2 ตารางเปรียบเทียบ กรอบความคิดที่เปิดกว้าง (Growth mindset) และกรอบความคิดที่ปิด (Fixed mindset) จากข้้อมููลข้า้งต้้นนี้้ เราจะเห็็นได้ว่้าผู้้ที่่มีีกรอบความคิิดที่่ปิิด (Fixed mindset) ไม่่มีีคุุณสมบััติิของผู้้ที่่จะนำำ�ผู้้คนไปได้้เลย การมีีกรอบความคิิดที่่เปิิดกว้้าง (Growth mindset) จึึงเข้้ามาเป็็น จุุดเริ่่มต้้นของการเป็็นผู้้นำำ�ที่่ใช่่ (The right leader) โดยแนวทางการคิิด ของคนที่่มีีกรอบความคิิดที่่เปิิดกว้้าง (Growth mindset) จะแตกต่่างจาก กรอบความคิิดที่่ปิิด (Fixed mindset) อย่่างสิ้้นเชิิง และนี่่คืือตััวอย่่างของ ความต่่างเหล่่านั้้น Growth Mindset ความเชื่อว่าทักษะความรู้ ความสามารถ พัฒนาได้อีก โอบกอดความท้าทาย ที่ไม่ยึดติดกับความเคยชิน (out of comfort zone) สมองคนเราฝึกกันได้ ไม่มีอะไรยากเกินไป (no limiting belief) เรียนรู้และเติบโตจากคำวิจารณ์ (positive psychology) ยิ่งล้มเหลว ยิ่งมีโอกาสประสบความสำเร็จ (resilience) ความสำเร็จของผู้อื่น = แรงบันดาลใจ = ยกให้เขาเป็นฮีโร่ (courage to get better) หลีกเลี่ยงความท้าทาย ไม่ชอบเริ่มเรียนรู้เรื่องใหม่ๆ ไม่รับฟังความคิดเห็น จากผู้ที่เหมาะสม ล้มแล้วเลิก ท้อง่าย ยอมแพ้ง่าย เราทำไม่ได้หรอก ความสำเร็จของผู้อื่น = เขาเก่ง เราไม่เก่ง Fixed Mindset ความเชื่อว่าเป็นทางตันที่จะพัฒนา ทักษะ ความรู้ ความสามารถ 2 3 4 5 1 บทที่่ 1 The Right Mindset 15/9/2566 BE 09:15
050 กรอบความคิิดที่่ใช่่ เปรีียบเหมืือน CEO ในองค์์กร Figure 1.3 อุปมามรรคทั้ง 8 องค์ ในรูปแบบ Organization Chart MANAGEMENT TEAM OPERATION TEAM RESULT กรอบความคิดที่ใช่ The Right Mindset สัมมาทิฏฐิ การระลึกรู้ที่ใช่ The Right Mindfulness สัมมาสติ ความเพียรที่ใช่ The Right Deliberate Practice สัมมาวายามะ ใจตั้งมั่นที่ใช่ The Right Concentration สัมมาสมาธิ เป้าหมายที่ใช่ The Right Purpose สัมมาสังกัปปะ การสื่อสารที่ใช่ The Right Communication สัมมาวาจา การกระทำที่ใช่ The Right Action สัมมากัมมันตะ การเลี้ยงชีพที่ใช่ The Right Livelihood สัมมาอาชีวะ ผู้บริหารสูงสุด Chief Executive Officer (CEO) ผู้ตรวจสอบ Internal Auditor ทีมวางแผนงาน Strategy ทีมสื่อสารองค์กร Communication ทีมการผลิต Production ทีมขายที่มีธรรมาภิบาล Sales with Good Governance หัวหน้าฝ่ายปฏิบัติการ Chief Operating Officer (COO) ประสิทธิภาพ & ความเป็นอยู่ที่ดีขององค์กร Performance & Organization Well-being บทที่่ 1 The Right Mindset AW_The Right Leader_20230824.indd 50-51