151 NI NER M ANA GEMENT OUTER MANAGEMENT MINDSET & PURPOSE 1 2 3 4 5 6 7 8 การระลึกรู้ที่ใช่ The Right Mindfulness สัมมาสติ การกระทำที่ใช่ The Right Action สัมมากัมมันตะ การสื่อสารที่ใช่ The Right Communication สัมมาวาจา การเลี้ยงชีพที่ใช่ The Right Livelihood สัมมาอาชีวะ กรอบความคิดที่ใช่ The Right Mindset สัมมาทิฏฐิ เป้าหมายที่ใช่ The Right Purpose สัมมาสังกัปปะ ความเพียรที่ใช่ The Right Deliberate Practice สัมมาวายามะ ใจตั้งมั่นที่ใช่ The Right Concentration สัมมาสมาธิ Figure 8.1 มรรคมีองค์ 8 ของผู้นำ�ที่ใช่ ผลของการที่่จิิตว่า่ง และมีีความรู้้กายรู้้ใจ ด้้วยสััมมาสติิอยู่่อย่า่งต่่อเนื่่อง เมื่่อเราไม่่เข้้าไปอยู่่กัับสิ่่งที่่ระลึึกรู้้ เราจะเห็็นความจริิงตามความเป็็นจริิง และเห็็นว่า่ผลทั้้งหมดเกิดจิากเหตุทัุ้้งสิ้้น การสร้า้งความต่่อเนื่่องของสััมมาสตินั้้ ินเป็็นการสร้า้งเหตุุและก่่อให้้เกิดิ ผล (Result) เป็็นมรรคตััวสุุดท้า้ยที่่ชื่่อว่า่สััมมาสมาธิิ หรืือที่่เรีียกว่า่ ‘ใจตั้้งมั่่น ที่่ใช่่’ (The right concentration) ได้้ในที่่สุุด ใจ ก็คื็ ือ สภาวะความรู้้สึึกที่่ไม่่เป็็นทั้้งทุุกข์์ หรืือสุุข ปกติิคนที่่ไม่่เคยศึึกษา ปฏิบัิติัิทางธรรม จะ ‘งง’ กัับคำำ�สอนทางพุุทธที่่พููดถึึงสภาวะ ‘จิิตว่า่ ง’ หรืือ ‘ใจว่า่ ง’ จิิตว่า่ง หรืือ ใจว่า่ง นั้้นต้้องมีลัีักษณะที่่ว่า่ ง (ไม่ทุุ่กข์์ ไม่สุ่ ุข) และว่า่งอย่า่ง ต่่อเนื่่องด้้วย จิิตว่า่งเป็็นอย่า่ งไร? อธิิบายด้้วยคำำ�พููดเป็็นอัักษรได้้ยากยิ่่งนััก เฉพาะ ผู้้ฝึึกสติิมาอย่า่งดีีมากๆ จะเข้า้ใจ และเข้า้ใจแบบ First-hand knowledge เท่่านั้้น บทที่่ 8 The Right Concentration 15/9/2566 BE 09:15
152 ถ้า้ จะให้้ยกตััวอย่า่งง่า่ยๆ ของจิิตว่า่ง เช่่น เสมืือนเมื่่อเรายกของหนััก หรืือเราวางเป้้หนัักออกจากไหล่่ของเรา เราจะรู้้สึึกโล่่งๆ ว่า่งๆ หรืือเสมืือนว่า่ ใจของเราในขณะที่่ถููกศาลยกฟ้้อง เป็็นต้้น ถ้า้ใจของเราว่า่ งๆ จะไม่มี่ ีอคติิ ไม่มี่ลำีำ�เอีียง ไม่ทุุ่กข์์ไม่สุุ่ข ก็็เป็็นสภาวะ ที่่ชาวพุุทธปรารถนาจะฝึึกให้ถึ้ ึงสภาวะนี้้ และเมื่่อฝึึกเห็็นจิิตว่า่งแล้้ว ก็ต้็ ้องรัักษา ให้ว่้า่งอย่า่งต่่อเนื่่องด้้วย คำำ�ว่า่ ‘อย่า่งต่่อเนื่่อง’ ก็คื็ ือคำำ�ว่า่ ‘สมาธิิ’ นั่่นเอง สััมมาสมาธิิ จึึงหมายถึึง จิิตว่า่งอย่า่งต่่อเนื่่อง หากจิิตไม่ว่า่งอย่า่งต่่อเนื่่อง ก็็ไม่่เรีียกว่า่สััมมาสมาธิิ หรืือ จิิตตั้้งมั่่น ซึ่่งเราต้้องฝึึกๆๆๆๆ ต่่อไปอีีก หากจิิตว่า่งแต่่ไม่ต่่อเนื่่อง เดี๋๋�ยวว่า่ง เดี๋๋�ยวไม่ว่า่ง ก็็ไม่่เรีียกว่า่สััมมาสมาธิิ เช่่นกััน ซึ่่งต้้องฝึึกๆๆๆๆ ต่่ออีีก ประโยชน์์ของจิิตว่า่งอย่า่งต่่อเนื่่อง ก็คื็ ือ เราจะเกิดิปััญญา เป็็นปััญญา จะผุุดขึ้้นมา ‘เอง’ อย่า่ งไม่น่า่เชื่่อ! ลองนึึกถึึงการเข้า้ประชุุม การสนทนาทางธุุรกิจ ฯลฯ หิากว่าจิ่ ิตเราไม่ว่า่ง เราจะควบคุุมความคิิดไม่่ได้้ เพราะจิิตไม่ว่า่ง ส่่งผลให้้เราเกิดอิารมณ์์ ถ้า้อารมณ์์เป็็นบวก เราอาจจะเกิดกิาร ‘ลำำ�เอีียง’ ถ้า้อารมณ์์เป็็นลบ เราอาจจะเกิดกิาร ‘อคติิ’ เรื่่อง ‘อารมณ์์ เป็็นกลาง’ หรืือจะเรีียกว่า่ ‘จิิตว่า่ ง’ คืือ อารมณ์์เป็็นศููนย์์ เป็็นอารมณ์์ไม่่บวก ไม่่ลบนี้้ทำำ�ให้นึ้ ึกถึึงหนัังสืือเรื่่อง The Essentials of Theory U ของ ออตโต ชาร์์เมอร์์ (Otto Scharmer) ในหนัังสืือเล่่มนี้้พููดถึึงสภาวะ ‘Presencing moment’ ซึ่่งเป็็นจุุดต่ำ�ำสุุด ของอัักษร U นี่่แหละ จิิตว่า่ง และที่่จุุดนี้้เองก่่อให้้เกิดิปััญญาญาณ (Intuition) ผุุดออกมา (Emerge) อย่่างไรก็็ตาม ในหนัังสืือยัังไม่่ได้้บอกวิิธีีว่่าจะทำำ�อย่่างไรให้้ ‘จิิตว่่าง’ อย่า่งต่่อเนื่่อง แต่่พระพุุทธเจ้า้ทรงแสดงไว้้แล้้ว ก็คื็ ือ เราต้้องฝึึกตั้้งแต่่มรรคองค์์แรกจนถึึงองค์ที่่ ์ 8 นี่่แหละ จิิตเราจึึงจะ ว่า่งอย่า่งต่่อเนื่่อง อัันเป็็นเป้า้หมายที่่ชาวพุุทธต้้องการไปให้ถึ้ ึงสภาวะนี้้ ถ้า้ถามว่า่ ‘สมาธิิ’ คืืออะไร การนั่่งสมาธิิ? การทำำ�อะไรนานๆ? สนใจ สิ่่งไหนก็ทำ็ ำ�ต่่อเนื่่องไปนานๆ? …ถููกต้้อง… แต่นั่่นยัังไม่่ใช่่ ‘สััมมาสมาธิิ’ ความเข้า้ใจของคนส่่วนใหญ่่เมื่่อพููดว่า่ สมาธิิ ก็็จะรีีบร้้อนโยงไปที่่การนั่่ง สมาธิิอย่า่งเดีียว หรืือมีีความเพีียรแบบที่่ ‘ไม่่ใช่่’ นั่่นคืือ นั่่งสมาธิิเยอะๆ นานๆ ทำำ�ให้้ผลลััพธ์ที่่ ์ ได้้จากการนั่่งแบบจมดิ่่งที่่โลกทั้้งใบหายไป เคลิ้้มๆ ลืืมเนื้้อลืืมตััว ไม่มี่ ีสติิคอยกำำ�กัับ คืือ มิิจฉาสมาธิิ* บทที่่ 8 The Right Concentration AW_The Right Leader_20230824.indd 152-153
153 สมาธิิทางโลก คืือ เรามีีจิิตใจจดจ่่อ เพ่่งความสนใจกัับสิ่่งใดสิ่่งหนึ่่ง ต่่อเนื่่อง ขณะที่่เรามีจิีิตใจจดจ่่อ เพ่่งความสนใจกัับสิ่่งใดสิ่่งหนึ่่งต่่อเนื่่องก็็เกิด ิ สมาธิิได้้ หรืือที่่เรีียกว่่า ‘Focus’ เรีียกว่่าเป็็นสมาธิิแบบโลกๆ ซึ่่งสามารถ เกิิดจากกิิจกรรมต่่างๆ ในชีีวิิตประจำำ�วัันของเราได้้เช่่นกััน เช่่น การเล่่นกีีฬา วาดรููป เล่่นดนตรีี ทำำ�ครััว เป็็นต้้น แต่ก็่ ็เพราะเราไม่รู้้่กาย ไม่รู้้่ ใจตััวเอง จึึงไม่มี่ ีทาง เป็ นการเช็ดแว่นตาที่ ฝ้ ามัว ทำ ให้แว่นตา มันใสกระจ่าง ครั้ นเสร็จแล้วมันก็ดูด้วย แว่นตาที่ ใสกระจ่างนั้ น มันก็เห็นอะไรได้ ตามต้องการ เรื่ องสมถะเพ่งแล้วมันก็ได้ สมาธิ คือจิตที่ รวมกำลัง วิปั สสนา เพ่งแล้ว มันก็ได้ความรู้หรือได้ความจริง ได้ปั ญญา ที่ รู้ความจริง ‘ใจตั้ งมั่ น’ หรือ การทำ จิตให้เป็ นสมาธิ เรียกว่า เป็ น ‘สมถะ* ’ พุ ทธทาสภิกขุ *มิิจฉาสมาธิิคืือ ดิ่่�งไปเกาะกัับอารมณ์์ อยู่่อย่่างนั้้�น มัันบื้้�อๆ เคลิ้้ม�ๆ หรืือกดข่ม่อยู่่บัังคัับใจอยู่ แบบ่นั้้�นมัันไม่่ได้้อะไร หรืือเรีียก อีีกอย่่างว่่า สมาธิิที่่�ไม่่ได้้ประกอบด้้วยสติิ *ระบบสมถะนั้้�นคืือการทำำ�จิิตให้้แหลมให้้คมและมีีกำำ�ลััง, ที่่�มา: Facebook หอจดหมายเหตุุพุุทธทาส อิินทปััญโญ - สวนโมกข์์กรุุงเทพ วัันที่่� 25 กัันยายน 2549 บทที่่ 8 The Right Concentration 15/9/2566 BE 09:15
154 เห็็นได้้ ว่่าตอนนั้้นใจเป็็นกุุศลหรืืออกุุศล กำำ�ลัังคิิดดีีหรืือคิิดร้้าย กำำ�ลัังขุ่่นมััว หรืือสดใส ‘สััมมาสมาธิิ’ หรืือ ใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่ ต่า่งกัับสมาธิิทางโลกตรงที่่ สััมมาสมาธิิ เกิิดจากการมีสัีัมมาสติิ รู้้กาย กายเคลื่่อนไหว รู้้สึึก รู้้เวทนา สุุข ทุุกข์์ ไม่สุุ่ข ไม่ทุุ่กข์์ รู้้ความคิิด (รู้้ว่า่ความคิิดเกิดิ ขึ้้น ไม่่ใช่รู้้่เรื่่องที่่คิิด) ว่า่เป็็นกุุศลหรืืออกุุศล ของตนเอง ไม่่กระโดดไปใส่สิ่่งที่่รู้้ เป็็นเพีียงผู้้รู้้ผู้้ดูู ผู้้สัังเกตการณ์์จนเกิดควิาม ต่่อเนื่่อง สภาพของจิิตใจหรืือการรัับรู้้ของเราในตอนนั้้น จะค่่อยๆ เกิิดความ เคยชิินใหม่ขึ้้ ่นเอง จากที่่เคยชิินที่่จะมีีอกุุศล ก็็จะกลายเป็็นเคยชิินที่่มีกุีุศล จากที่่ เคยชิินที่่จะคิิดลบ อคติิ ลำำ�เอีียง ก็็จะกลายเป็็นเคยชิินที่่จิิตใจอยู่่กัับความสงบ เป็็นความเคยชิินที่่จิิตจะค่่อยๆ ตั้้งอยู่่มั่่นคง ไม่ฟุ้้ ่งซ่า่ น ไม่ซั่ ัดส่า่ย จิิตว่า่งอย่า่ง บทที่่ 8 The Right Concentration AW_The Right Leader_20230824.indd 154-155
155 *วิิปััสสนาญาณ คืือท่่านพุุทธทาสภิิกขุุ ให้้ความหมายว่่า ลัักษณะ แห่่งตััววิิปััสสนาหรืือความเห็็นแจ้้งนั้้�น คืือ ความไม่่เที่่�ยง เป็็นทุุกข์์ เป็็นอนััตตา จะเห็็นเต็็มไปในภพทั้้�งสาม เป็็นความเกิิดขึ้้�น ตั้้�งอยู่่ ดัับไป จนเห็็นว่่าเต็็มไปด้้วยความน่่ากลััว น่่าเบื่่�อหน่่าย ไม่่มีีอะไร น่่าเอาน่่าเป็็น ลัักษณะเหล่่านี้้�คืือ ลัักษณะที่่�ปรากฏในวิิปััสสนา (พุุทธทาสภิิกขุุ, 2536) พระธรรมปิิฎก (ป. อ. ปยุุตฺฺโต) ได้้ให้้ความหมายของวิิปััสสนาไว้้ว่่า วิปัิ สสันาคืือการเห็็นแจ้้ง หรืือวิธีีทำิ ำ�ให้้เกิดกิารเห็็นแจ้้ง หมายความว่า่ ข้้อปฏิิบัติัต่ิา่ งๆ ในการฝึึกฝนอบรมปััญญาให้้เกิดควิามเห็็นแจ้้งรู้้ชััด สิ่่�งทั้้�งหลายตรงต่่อสภาวะของมััน คืือให้้เข้้าใจตามความเป็็นจริิง หรืือตามสิ่่�งเหล่่านั้้�นมัันเป็็นของมัันเอง รู้้แจ้้งชััดเข้้าใจจริิง จนถอน ความหลงผิิด รู้้ผิิด และยึึดติิดในสิ่่�งทั้้�งหลายได้้ (พระธรรมปิิฎก (ป. อ. ปยุุตฺฺโต), 2546) ต่่อเนื่่อง ความเคยชิินนั้้นเกิิดจากความต่่อเนื่่องของการสร้้างสะสมสััมมาสติิ จนได้้ผลลััพธ์์ ซึ่่งเรีียกว่า่สััมมาสมาธิิ หรืือเรีียกได้อี้ ีกอย่า่งว่า่ ‘ใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่’ ดัังนั้้น ถ้้าเรามีีใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่แล้้ว เราจะเห็็นสััจธรรมที่่มิิอาจเถีียงได้้ ที่่เรีียกว่่า เห็็นความจริิงตามความเป็็นจริิง เห็็นการทำำ�งานของขัันธ์์ 5 เห็็นความเชื่่อมโยงเป็็นเหตุุเป็็นผลกัันของปฏิิจจสมุุปบาท หรืือเห็็นลัักษณะร่่วมกััน ของธรรมตามกฎไตรลัักษณ์์ เราเรีียกการเห็็นประจัักษ์์เหล่่านี้้ว่่า ‘วิิปััสสนา ญาณ*’ ซึ่่งเป็็นการเจริิญ ‘สััมมาสมาธิิ’ หรืือใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่ เพื่่อมุ่่งไปสู่่เป้า้หมาย แห่่งการหลุุดพ้้น แต่่ไม่ว่า่จะเป็็นการกระทำำ�ใดก็็ตามที่่ ‘ไม่่เห็็น’ ข้้อธรรมที่่เกิดิ ขึ้้น ‘ไม่่เห็็น’ ความจริิงตามความเป็็นจริิงของกายของใจ ก็็เป็็น ‘มิิจฉาสมาธิิ’ ทั้้งสิ้้น สภาวะที่่เรามีีใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่ จะเป็็นฐานสร้้างกำำ�ลัังของจิิตใจให้้เราแล้้ว การที่่เราเห็็นความจริิงตามความเป็็นจริิงด้้วยสััมมาสติิ อัันจะนำำ�ไปสู่่ปััญญาเพื่่อ พััฒนา ‘สััมมาทิิฏฐิิ’ หรืือกรอบความคิิดที่่ใช่่ (The right mindset) ในท้า้ยที่่สุุด ความรู้้สึึกต่่อสิ่่งที่่ปรากฏออกมาทำำ�ให้้เกิด ‘ ิ ปััญญา’ เมื่่อนั้้น เป็็นการเห็็น สภาวะแบบร้้อง อ๋๋ออออออ!, Eureka! บทที่่ 8 The Right Concentration 15/9/2566 BE 09:15
156 ปัญญา 3 ฐานสู่ใจตั้งมั่นที่ ‘ใช่’ Figure 8.2 แผนภาพการทำ�งานของปัญญา 3 ฐาน ที่มา: สมุดเพื่อนเตือนสติ จาก Figure 8.2 แสดงอุุปมาการทำำ�งานของปััญญา 3 ฐานเปรีียบเทีียบ ระหว่า่งคนทั่่วๆ ไป และผู้้ที่่ฝึึกจนสติคุ้้ ินเคยอยู่่กัับฐานกายอย่า่งเป็็นธรรมชาติิ คนปกติิทั่่วไปที่่อยู่่กัับความคิิดเป็็นหลััก คืือมีีความคิิดตลอดเวลา อยู่่กัับฐานคิิด จะทำำ�ให้จิ้ิตใจซััดส่า่ย เอนเอีียงได้ง่้า่ยเนื่่องจากความคิิดเป็็นสิ่่งที่่ ไม่่แน่่นอน มีีเหตุก็ุ็เกิด ิบัังคัับไม่่ได้้ กาย ใจ Know your Thinking รู้ทันความคิด Know your Feeling รู้ทันอารมณ์ Body Sensing รู้ทันกาย คนทั่วๆ ไป ผู้ที่ฝึกจนสติคุ้นเคยอยู่กับฐานกาย คิด ใจ กาย คิด บทที่่ 8 The Right Concentration AW_The Right Leader_20230824.indd 156-157
157 ความคิิดที่่เราปล่่อยออกมาตอนจิิตไม่่ว่่าง เป็็นความคิิดที่่เจืืออััตตา เจืือกิเลส อ ิกุุศล เป็็นความคิิดแบบอคติิ และลำำ�เอีียง ไม่่เห็็นสััจธรรม เรีียกว่า่ ‘ความคิิดจร*’ ซึ่่งจะส่่งผลกระทบให้้เกิิดอาการบีีบคั้้นที่่ฐานใจ และฐานกาย อย่า่งรวดเร็็ว เช่่น ใจร้้อนรน กายกระสัับกระส่า่ ย ไหล่่ยก หายใจถี่่ หรืือติิดขััด ใจหดหู่่ ท้้อแท้้ กายไม่มี่กำีำ�ลััง ขี้้เกีียจ แขนขาอ่่อนแรง อาจถึึงขั้้นป่่วยทางจิิตได้้ เป็็นต้้น อาการบีีบคั้้นที่่ฐานใจและฐานกายจากโลกภายใน (Our inner world) มัักจะส่่งออกไปสู่่โลกภายนอก (Our outer world) ผ่า่นการพููด พฤติิกรรม การดำำ�เนิินชีีวิิต สร้้างความเดืือดร้้อนให้้กัับตััวเองและผู้้อื่่น ท่่านอาจารย์์ พุุทธทาส เรีียกความคิิดอกุุศลแบบนี้้ว่า่ ‘ความคิิดเฉโก’* ดัังนั้้น เมื่่อเรากลัับมาเริ่่มต้้นที่่ฐานกาย ด้้วยการมีีสััมมาสติิอยู่่เนืืองๆ คืือเห็็นเรื่่อยๆ ไม่ต้่ ้องรีีบร้้อน ไม่่ละเลย แต่่ไม่่หยุุด สััมมาสติิจะทำำ�ให้้เราเห็็น สิ่่งที่่เกิดิ ขึ้้นกัับร่า่งกายตามความเป็็นจริิง ( 1 ) มีีสติิที่่ฐานกาย เช่่น รู้้ลมหายใจ ดููการเกร็็งของกล้้ามเนื้้อ เพราะร่า่งกายไม่่เคยโกหกเรา ( 2 ) ระวัังความคิิดอกุุศล ที่่เป็็นปััจจััยให้้ใจเกิดควิามเปลี่่ยนแปลงของใจ ( 3 ) รัักษาความโล่่งว่า่ งของใจให้ต่้ ่อเนื่่อง ด้้วยการมีสัีัมมาสติิอย่า่ง ต่่อเนื่่อง รวมทั้้งรู้้ด้้วยสััมมาสติว่ิา่เมื่่อมีีความคิิดเข้า้มาทำำ�ให้จิ้ิตเกิดอิาการ การฝึึกทั้้ง 3 ส่่วนนี้้ทั้้ง กาย ใจ และความคิิด คุ้้นเคยกัันในชื่่อของ ‘ปััญญา 3 ฐาน’ ที่่ ดร.วรภััทร์์ ภู่่เจริิญ พููดถึึงอยู่่เสมอ ผลที่่ได้้ คืือ ‘ใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่’ หมายถึึง ใจนิ่่งเป็็นสมาธิิ ใจนิ่่งอย่า่งต่่อเนื่่อง และเห็็นความจริิงที่่เกิิดขึ้้นตาม ความเป็็นจริิง *ความคิิดจร คืือ ความคิิดที่่�ไม่่ได้้เชื้้�อเชิิญ หรืือเชิิญออกไปก็็ไม่่ยอม ออกไป เป็็นความคิิดที่่�แทรกเข้้าผิิดบท ผิิดแผน ที่่�มา: หนัังสืือคู่่มืือธนููโพชฌงค์์ *ความคิิดเฉโก จากคำำ�กล่่าวของ พระอาจารย์์พุุทธทาส ที่่�ว่่า ความคิิดที่่�ผลิิตออกมาตอนใจไม่่สงบนั้้�น เป็็นความคิิดที่่�มีีอััตตา เจืือกิเลิ ส เป็็นแบบโลกๆ มีีประโยชน์์ หรืือมีีโทษแบบโลกๆ ที่่�มา: หนัังสืือคู่่มืือธนููโพชฌงค์์ บทที่่ 8 The Right Concentration 15/9/2566 BE 09:15
158 กายรู้กาย จิตโล่งโปร่งสบาย รู้เท่าทันความคิดจร หนังสื อคู่มือธนูโพชฌงค์, ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ ตััวการที่่ทำำ�ให้้เราไม่่อยู่่กัับปััจจุุบััน หรืือจิิตไม่่ว่่าง ก็็คืือ ‘ความคิิดจร’ ซึ่่งเราจะเห็็นกระบวนการที่่ต่่อเนื่่องมาจาก ‘สััมมาวายามะ’ (Practicing tools) ซึ่่งทำำ�หน้้าที่่ในการจััดการละอกุุศลและเจริิญกุุศลที่่เป็็นเรื่่องของโลก ภายใน (Our inner world) และบทที่่ 7 เราใช้้ “สััมมาสติิ” เป็็นเครื่่องมืือวััด (Monitoring and evaluating tools) หรืืออุุปมาเป็็นอุุปกรณ์์ในการ ตรวจสอบว่า่เมื่่อใดที่่จิิตไม่ว่า่ง เราก็็สามารถค่่อยๆ พััฒนาใจของเราให้้อยู่่กัับ ปััจจุุบัันให้้ต่่อเนื่่องได้้มากขึ้้น บทที่่ 8 The Right Concentration AW_The Right Leader_20230824.indd 158-159
159 บทที่่ 8 The Right Concentration 15/9/2566 BE 09:15
160 อยู่กับปั จจุบัน ณ จิต รักษาจิตให้สดอยู่เสมอ คำสอนของหลวงพ่อกัณหา สุขกาโม คำำ�สอนของหลวงพ่่อกััณหา ที่่กล่่าวถึึงเรื่่องการทำำ�ให้้จิิตว่่างอยู่่ตลอด เวลา เรีียกว่่า อยู่่กัับปััจจุุบััน อัันเป็็นผลมาจากการเจริิญสััมมาสติิอยู่่เนืืองๆ ต่่อเนื่่องจนกลายเป็็นสััมมาสมาธิิ และในทางตรงกัันข้้าม ถ้้าจิิตไม่่ว่่างก็็คืือ ไม่่อยู่่กัับปััจจุุบัันนั่่นเอง บทที่่ 8 The Right Concentration AW_The Right Leader_20230824.indd 160-161
161 In the beginner’s mind there are many possibilities, in the expert’s mind there are few. คำกล่าว Shunryu Suzuki จากหนังสื อ Zen Mind, Beginner’s Mind ในทางเซนก็็มีีคำำ�ศััพท์์เฉพาะที่่กล่่าวถึึงเรื่่องของ จิิตว่่าง เช่่นกััน จากหนัังสืือ เรื่่อง Zen Mind, Beginner’s Mind1 ได้พูู้ดถึึง ‘Shoshin’ อ่า่นว่า่ โช-ชิิน คำำ�ศััพท์์ภาษาญี่่ปุ่่น ที่่แปลว่า่จิิตเดิิมแท้้ ที่่เป็็นเป้า้หมายสููงสุุด ของการฝึึกสติิ ‘การกลัับไปสู่่จิิตว่่าง’ จากการเห็็นและยอมรัับความจริิง ตามความเป็็นจริิง ตำำ�รา Zen แบบญี่่ปุ่่นใช้้คำำ�ว่่า ‘Mind’ ซึ่่งชาวตะวัันตกจะเข้้าใจผิิด ว่่าเป็็น ‘ความคิิด’ แต่่ชาวพุุทธทั่่วไปรัับรู้้ได้้เสมอว่่า คืือ จิิตใจ ไม่่ใช่่ ความคิิด จะเห็็นได้้ว่่า ความเป็็นไปได้้ทั้้งหลายเกิิดมาจากการมีีจิิตของผู้้เริ่่มต้้น (Beginner’s Mind2) เมื่่อเราทำำ�ตััวให้้เป็็นผู้้เริ่่มต้้นอยู่่เสมอ จะทำำ�จิิตให้้ว่่าง และเตรีียมจิิตให้้พร้้อมสำำ�หรัับการเรีียนรู้้อยู่่เสมอ เป็็นหลัักการของ Shoshin ที่่กล่า่วอธิิบายไว้้ในหนัังสืือเล่่มนี้้ซึ่่งตรงกัับคำำ�กล่า่วของหลวงพ่่อกััณหาที่่กล่า่ว ไว้้ข้้างต้้น เรื่่องการอยู่่กัับปััจจุุบััน และรัักษาจิิต ‘ให้้สด’ อยู่่เสมอ บทที่่ 8 The Right Concentration 15/9/2566 BE 09:15
162 ใจตั้งมั่นที่ใช่ กับ U Theory และ Satir Model ในขณะที่่เราพููดเรื่่องการมีีใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่ (The right concentration) ตามหลัักของมรรคมีีองค์์ 8 ตามที่่กล่่าวไปข้้างต้้น นัักคิิดทางตะวัันตกเองก็็ได้้ มีีการนำำ�เสนอทฤษฎีีเกี่่ยวกัับเรื่่องการบริิหารใจของเรา ที่่น่า่ สนใจคืือ เรื่่องการมีี สติิรู้้เท่่าทัันอารมณ์์เพื่่อที่่จะเข้้าใจตััวเอง และเรื่่องการรัับรู้้สิ่่งที่่เกิิดขึ้้นภายใน ด้้วยการมีีสติิรู้้ตััวอยู่่กัับปััจจุุบััน โดยทั้้งสองทฤษฎีีนี้้เป็็นเครื่่องมืือที่่สามารถ ต่่อยอดไปจนถึึงการมีีใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่ ทฤษฎีีตััวยูู (U Theory3) ของ ออตโต ชาร์์เมอร์์ บ้้างก็็พููดถึึงว่่าเป็็น หลัักของการฟััง 4 ระดัับ* บ้้างก็็พููดถึึงความเปลี่่ยนแปลงภายในที่่เกิิดขึ้้น จากการใคร่่ครวญภายใน* บ้า้งก็พู็ูดถึึงวิธีิีการสร้า้งการเปลี่่ยนแปลงระบบที่่อยู่่ บนฐานของการตระหนัักรู้้* ในขณะที่่หนัังสืือเล่่มนี้้เราจะพููดถึึง ทฤษฎีีตััวยูู (U Theory) ในแง่่มุุมของ Presencing moment คำำ�ว่่า Presencing มาจาก Sensing + Presence หมายถึึง การมีีสติิรู้้ตััวอยู่่กัับปััจจุุบััน ซึ่่งส่่งผลทำำ�ให้้เกิิดการมีีจิิตที่่โล่่งว่่างอย่่างต่่อเนื่่อง และเห็็นความจริิงตามความเป็็นจริิงที่่เกิิดขึ้้น จะเห็็นได้้ว่่าในทฤษฎีีตััวยูู (U Theory) ก็็ได้้แสดงลำำ�ดัับการรัับรู้้ตาม ความเป็็นจริิงแต่่ละขั้้นเป็็นขณะ และต่่อเนื่่องตามเส้้นโค้้งลงมา ในแต่่ละขั้้นตอน ก็ต้็ ้องใช้้การบริิหารใจของเรา (Inner management) ความเพีียรในการมีีสติิ อยู่่กัับปััจจุุบัันทุุกๆ ขณะจนเกิิดสมาธิิและเห็็นความจริิงตามความเป็็นจริิง ตามความหมายของสััมมาสมาธิิ จนกระทั่่งถึึงก้้นของ ตััวยูู (U) คืือ Presencing moment หรืือสภาวะจิิตว่่างอย่่างต่่อเนื่่อง ทำำ�ให้้เกิิด ‘การตััดสิินใจที่่ใช่่’ (The right decision making) และส่่งผลต่่อพฤติิกรรมภายนอกของเรา (Outer management) ทั้้งความคิิด คำำ�พููด หรืือการกระทำำ� ให้้กลายเป็็น ‘เป้้าหมายที่่ใช่่ การสื่่อสารที่่ใช่่ หรืือการกระทำำ�ที่่ใช่่’ ในที่่สุุด บทที่่ 8 The Right Concentration AW_The Right Leader_20230824.indd 162-163
163 *หลัักของการฟััง 4 ระดัับ ที่่�มา: www.smsk-city.go.th/site/attachments/article/2025/การฟััง-4-ระดัับ%20(1).pdf *ความเปลี่่�ยนแปลงภายในที่่�เกิิดขึ้ ้� นจากการใคร่่ครวญภายใน, ที่่�มา: https://www.gotoknow.org/posts/416949 *วิิธีีการสร้้างการเปลี่่�ยนแปลงระบบที่่�อยู่่บนฐานของการตระหนัักรู้้, ที่่�มา: YouTube ช่่องเสีียงธรรม ตอน Theory u ทฤษฎีีตััวยูู ดร.วรภััทร์์ ภู่่เจริิญ วัันที่่� 19 ตุุลาคม 2548 บทที่่ 8 The Right Concentration 15/9/2566 BE 09:15
164 Figure 8.3 รูปภูเขานํ้าแข็งในทฤษฎี Satir Model Satir Iceberg Metaphor พฤติกรรมที่เห็นได้ (Behaviour) กลไกป้องกันตัว (Coping stances) ความรู้สึก (Feelings) ความรู้สึกของความรู้สึก (Feelings about feelings) การรับรู้ / ความเชื่อ (Perceptions) ความคาดหวัง (Expectations) ความต้องการของใจ (Yearnings) ตัวตน (Self / I am ) ไร้ตัวตน (No self) บทที่่ 8 The Right Concentration AW_The Right Leader_20230824.indd 164-165
165 ทฤษฎีี Satir Model4 จะใช้้รููปภููเขาน้ำำ�แข็็งเป็็นตััวแทนของจิิตใจ โดยแบ่่งออกเป็็นชั้้นต่่างๆ เพื่่อให้้เห็็นขั้้นตอนการทำำ�งานของจิิตใจที่่เป็็น นามธรรมให้้เป็็นรููปธรรมมากขึ้้นมีทั้้ ี งหมด 8 ลำำ�ดัับชั้้นซึ่่งในลำำ�ดัับชั้้นที่่อยู่่ใต้สุุ้ด เรีียกว่า่ Self หรืือ I Am คืือตััวตนของเรา จิิตวิิญญาณของเรา แก่่นของตััวเรา ซึ่่งเป็็นต้้นตอ เป็็นเหตุุให้้เกิิดสภาวะและความรู้้สึึกมากมาย อัันส่่งผลไปสู่่ การกระทำำ�ภายนอกในที่่สุุด ในขณะที่่หนัังสืือเล่่มนี้้จะขอเพิ่่มลำำ�ดัับชั้้นที่่ 9 ซ้้อนข้า้ งใต้้ไปอีีกหนึ่่งชั้้น เรีียกว่่า สภาวะ No self ซึ่่งสภาวะนี้้จิิตใจจะ ‘สงบ’ หรืือ ‘จิิตว่่าง’ เพราะเหตุุ ที่่มีีความเพีียรและสติิคอยหมั่่นตรวจสอบอย่่างต่่อเนื่่อง ไม่่เข้้าไปปนเปื้้�อนกัับ สิ่่งที่่เข้้ามากระทบ ความว่่างจะเกิิดขึ้้น และเห็็นความจริิงตามความเป็็นจริิง พร้้อมๆ กัับที่่ Self หรืือ I Am จะหายไปเอง เป็็นการปฏิิบััติิที่่นำำ�ไปสู่่การเกิิด ผลลััพธ์์ ในชั้้นที่่ 9 ที่่ไม่่ได้้อยู่่ใน Satir Model คืือ สภาวะ ‘No self’ ‘ไร้ตั้ ัวตน’ ‘ไร้้อััตตา’ ‘ไร้้การเกิิดอีีก’ ซึ่่งในทางพุุทธศาสนาเรีียกว่่า ‘สภาวะนิิพพาน’ บทที่่ 8 The Right Concentration 15/9/2566 BE 09:15
166 ใจตั้งมั่นที่ใช่ สู่ ‘การตัดสินใจที่ใช่’ จากบทที่่ 7 กล่า่วว่าต้่ ้นตอของปััญหาที่่ซัับซ้้อนวุ่่นวายทุุกวัันนี้้มาจาก คนที่่ขาดสติิ ทำำ�ให้้โลกกลายเป็็นโลกที่่ขาดสติิ ดัังนั้้น การอยู่่กัับปััจจุบัุันขณะ (Presencing moment) ดัังที่่กล่่าวไปข้้างต้้นเป็็นกระบวนการสร้้างความ เป็็นกลางต่่อสิ่่งที่่เกิิดขึ้้นในใจ ขอย้ำ�ำอีีกรอบว่า่ ในใจ เพราะเห็็นความจริิงตาม ความเป็็นจริิงแล้้ว อคติลำิำ�เอีียง (Bias) จึึงหายไป โดยรู้้ว่า่ อะไรกุุศล อะไรอกุุศล อะไรควรคิิด อะไรไม่่ควรคิิด ในฐานะผู้้นำำ�องค์์กรต้้องตระหนัักถึึงสิ่่งที่่เราทำำ� เพราะผลเกิิดจากเหตุุ ดัังนั้้น ก่่อนจะสร้า้งเหตุจึุึงต้้องมีี ‘การตััดสิินใจที่่ใช่่’ (The right decision making) เพราะการตััดสิินใจเป็็นกิจกรรมหิลัักของทุุกคน โดยเฉพาะนัักบริิหาร ผู้้นำำ�ทุุกคน ซึ่่งการตััดสิินใจที่่ใช่ต้่ ้องประกอบด้้วย ( 1 ) ใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่ (The right concentration) เป็็นผลของ การพััฒนา ความเพีียรที่่ใช่่ และการระลึึกรู้้ที่่ใช่่ หมายความว่า่ การมีีความเพีียร ในการมีีสติิเพื่่อป้้องกััน ละอกุุศล และสร้า้ง รัักษากุุศล จนกระทั่่งจิิตว่า่ งปราศจาก อคติิ ลำำ�เอีียง และจิิตเป็็นสมาธิิอย่า่งต่่อเนื่่อง และเห็็นความจริิงตามความเป็็นจริิง ( 2 ) ส่่งผลให้้เกิด กรอบควิามคิิดที่่ใช่่ (The right mindset) ที่่กล่า่ว ไว้้ในบทที่่ 1 เรื่่อง ‘สััมมาทิิฏฐิิเปิิด’ รู้้ว่าทุุ่กการตััดสิินใจเป็็นการสร้า้งเหตุทีุ่่จะ ก่่อให้้เกิิดผลในอนาคต สร้้างเหตุุที่่เป็็นกุุศล ผลก็็เป็็นกุุศล สร้้างเหตุุอกุุศล ผลก็็เป็็นอย่า่งอื่่นไปไม่่ได้้ นอกจากอกุุศล ( 3 ) และนำำ�ไปสู่่เป้า้หมายที่่ใช่่ (The right purpose) ที่่กล่า่ วไว้้ใน บทที่่ 2 เรื่่อง ‘Higher purpose’ เป้้าหมายที่่ก้้าวข้้ามความต้้องการของ ตััวเองไปสู่่ผู้้อื่่น และโลกใบนี้้สามารถเขีียนออกมาเป็็นโครงสร้า้งเพื่่อให้้เข้า้ใจ ได้ง่้า่ยขึ้้น ดัังนี้้ บทที่่ 8 The Right Concentration AW_The Right Leader_20230824.indd 166-167
167 It is crucial to make the right decision at the right time. Shiv Khera, an author, Business Consultant and one of the most respected speakers Figure 8.5 สมการ The right decision making จะเห็็นได้้ว่่า ทุุกๆ การกระทำำ�ส่่งผลทั้้งสิ้้น กระทำำ�กุุศลผลเป็็นกุุศล กระทำำ�อกุุศลผลเป็็นอกุุศล ถ้าวั้ ันใดไม่มี่ส่ี่วนประกอบนี้้ การตััดสิินใจผิิดแน่่นอน เช่่น ตััดสิินใจตอนที่่จิิตไม่่ว่่าง ความคิิดที่่ได้้ออกมาก็็เป็็น ‘ความคิิดเฉโก’ หรืือถ้้าตััดสิินใจตอนที่่จิิตว่่าง แต่่มีีกรอบความคิิดที่่ผิิด ก็็ส่่งไปถึึงเป้้าหมาย ที่่ผิิดพลาดเช่่นกััน ใจตั้งมั่นที่ใช่ กรอบความคิดที่ใช่ เป้าหมายที่ใช่ ความเพียรที่ใช่ การระลึกรู้ที่ใช่ The Right Decision Making บทที่่ 8 The Right Concentration 15/9/2566 BE 09:15
168 1 คือ 8 | 8 คือ 1 มรรคมีีองค์์ 8 ทำำ�งานร่่วมกััน ทำำ�งานพร้้อมๆ กััน เกื้้อหนุุนกััน ถึึงมีี องค์์ประกอบ 8 แต่่องค์์ประกอบทั้้ง 8 ทำำ�งานเสมืือนเป็็นหนึ่่งเดีียวกัันที่่ ‘สััมมาสมาธิิ’ นี่่เอง สััมมาสมาธิิทำำ�ให้้องค์์มรรคต่่างๆ ดำำ�เนิินไปได้้อย่่างสมดุุล และส่่งผล ถึึงมรรคอีีก 7 องค์์ให้้พััฒนาต่่อเนื่่องโดยอััตโนมััติิ ทั้้งนี้้สััมมาสมาธิิทำำ�หน้้าที่่ เป็็นฐานให้้การพััฒนา ‘วิิมุุตติิ’ เพื่่อให้้เห็็นความจริิงตามความเป็็นจริิง เห็็นทุุกอย่่างเกิิดขึ้้น ตั้้งอยู่่ และดัับไป หรืือเรีียกว่่าเห็็นธรรม อุุปมาการทำำ�งานร่่วมกัันของมรรคทั้้ง 8 องค์์ในรููปแบบของการบริิหาร องค์์กรจากการกล่่าวมาแล้้วในบทที่่ 1, บทที่่ 7 นั้้น ในบทที่่ 8 นี้้สััมมาสมาธิิ หรืือ ใจตั้้งมั่่นที่่ใช่่ (The right concentration) มรรคองค์์นี้้ที่่ทำำ�หน้้าที่่ ‘รวมผลลััพธ์์ที่่เกิิดจากมรรคอีีก 7 องค์์’ ผลประกอบการ และการอยู่่ดีีมีีสุุขขององค์์กร (Performance & Organization’s Well-being) ของ ‘ผู้้นำำ�ที่่ใช่่’ (The right leader) จากการทำำ�ตามนโยบายของซีีอีีโอ ที่่ส่่งให้้ Operation team มีีแนวทาง ในการดำำ�เนิินงานที่่ชััดเจน มีีฝ่่ายตรวจสอบ และวััดผลการบริิหารขององค์์กร ทั้้งผลประกอบการรวมถึึงความปกติิสุุขของพนัักงานให้้อยู่่ในระดัับที่่มีีความ สมดุุลในทุุกด้้าน ซึ่่งผลตรงนี้้จะนำำ�พาไปสู่่การพััฒนาอย่่างยั่่งยืืนจนกระทั่่ง แผ่่ขยายออกไปสร้้างประโยชน์์ต่่อโลกในที่่สุุด สรุุปได้ว่้า่การดำำ�เนิินตามมรรคทั้้ง 8 องค์์ให้ต่้ ่อเนื่่อง เพื่่อการสร้า้งสมดุุล ขององค์์กร และประโยชน์์ที่่ให้้แก่่โลกนั้้น การพััฒนา ที่่มุ่่งเน้้นการพััฒนาใจ จากใจดวงเดิิมที่่มีีความเห็็นแก่่ตััวเกาะอยู่่อย่่างเกรอะกรััง ไปสู่่ใจดวงใหม่่ ที่่ละเอีียดอ่่อน เบาสบาย มีอิีิสระจากความอยาก ปลอดโปร่่งอยู่่ในโลกภายใน (Our inner world) ส่่งผลให้้เกิิดปััญญา (Wisdom) ส่่งต่่อไปสู่่ ‘กรอบ ความคิิดที่่ใช่่’ และ ‘การมีีเป้้าหมายที่่ใช่่’ และการแสดงออกสู่่การปฏิิบััติิ ต่่อโลกภายนอก (Our outer world) ผลที่่เกิิดขึ้้นคืือความสมดุุลของ ผลประกอบการ และการอยู่่ดีีมีีสุุขขององค์์กร บทที่่ 8 The Right Concentration AW_The Right Leader_20230824.indd 168-169
169 Figure 8.6 มรรคทั้ง 8 องค์ แบบแผนภูมิขององค์กร (Organization chart) บทที่่ 8 The Right Concentration MANAGEMENT TEAM OPERATION TEAM RESULT กรอบความคิดที่ใช่ The Right Mindset สัมมาทิฏฐิ การระลึกรู้ที่ใช่ The Right Mindfulness สัมมาสติ ความเพียรที่ใช่ The Right Deliberate Practice สัมมาวายามะ ใจตั้งมั่นที่ใช่ The Right Concentration สัมมาสมาธิ เป้าหมายที่ใช่ The Right Purpose สัมมาสังกัปปะ การสื่อสารที่ใช่ The Right Communication สัมมาวาจา การกระทำที่ใช่ The Right Action สัมมากัมมันตะ การเลี้ยงชีพที่ใช่ The Right Livelihood สัมมาอาชีวะ ผู้บริหารสูงสุด Chief Executive Officer (CEO) ผู้ตรวจสอบ Internal Auditor ทีมวางแผนงาน Strategy ทีมสื่อสารองค์กร Communication ทีมการผลิต Production ทีมขายที่มีธรรมาภิบาล Sales with Good Governance หัวหน้าฝ่ายปฏิบัติการ Chief Operating Officer (COO) ประสิทธิภาพ & ความเป็นอยู่ที่ดีขององค์กร Performance & Organization Well-being 15/9/2566 BE 09:15
170 หนัังสืือเล่่มนี้้ต้้องการที่่จะแสดงให้้เห็็นว่่า ธรรมะอัันละเอีียดลึึกซึ้้ง อัันเป็็นพระปััญญาของพระพุุทธเจ้าที่่ ้ทรงค้้นพบเมื่่อ 2,600 ปีที่่ ีแล้้ว ปััจจุบัุัน นัักปราชญ์์ทางตะวัันตกเริ่่มไล่่ตามคำำ�สอนของพระพุุทธศาสนาแล้้ว ทฤษฎีต่ีา่งๆ ที่่หนัังสืือเล่่มนี้้ได้้หยิิบยกมาเพื่่อประกอบการอธิิบายขยายความ หรืือต่่อยอด ทางความคิิด ก็็เพื่่อให้มี้ ีความเข้า้ใจสอดคล้้องระหว่า่งคำำ�สอนของพระพุุทธเจ้า้ ในเรื่่องของอริิยมรรคมีีองค์์ 8 และหลัักการทาง Management ในแง่มุุ่มต่า่งๆ เพื่่อเป็็นการสร้้างแรงบัันดาลใจให้้เกิิด ‘ปััญญา’ ที่่เรีียกว่่า First-hand knowledge จนกระทั่่งนำำ�ไปสู่่การเป็็น ‘ผู้้นำำ�ที่่ใช่่’ แบบ The right leader นั่่นเอง ขอขอบคุุณนัักปรััชญา นัักคิิดต่า่งๆ ทั้้งตะวัันตกและตะวัันออกที่่ร่่วมกััน ช่่วยกัันต่่อยอด ทำำ�ให้้มนุุษย์์ได้้ค้้นพบการเป็็นผู้้นำำ�ที่่ใช่่ไว้้ ณ ที่่นี้้ด้้วย บทที่่ 8 The Right Concentration AW_The Right Leader_20230824.indd 170-171
171 ‘นั่งสมาธิ’ (Meditation) อย่างไรจึงจะเป็น สัมมาสมาธิ? ‘จิตว่าง จิตเดิมแท้ จิตประภัสสร จิตปราศจากกเลิ ส’ ต่างกันอย่างไร? มีลักษณะยังไง? เราจะเริ่มฝึกสร้างเหตุอย่างไรให้เราได้ผลลัพธ์ คือ ‘จิตว่างอย่างต่อเนื่อง’? ‘ใจตั้งมั่นท ี่ใช่’ (The Right Concentration) มีความเชื่อมโยงกับการพัฒนา ‘กรอบความคิดที่ใช่’ (The Right Mindset) อย่างไร? 15/9/2566 BE 09:15
172 5 Whys 5 Whys (Five Whys, 5 Ys) เป็็นเครื่่�องมืือที่่�นิิยมด้้วยแนวคิิด Kaizen มาจากอุุตสาหกรรมของ Toyota Motor Corporation ซึ่่�งเป็็นเทคนิิคที่่�พััฒนาขึ้้�นในส่่วนหนึ่่�งของ Problem-solving training โดยคุุณไทอิิจิิ โอโนะ (Taiichi Ohno) ได้้อธิิบายไว้้ ในหนัังสืือ Toyota Production System: Beyond Large-Scale Production ว่่าในการถามคำำ�ถามว่่า ทำำ�ไม จำำ�นวน 5 ครั้้�ง ทำำ�ให้้เป็็นที่่�รู้้จัักอีีกชื่่�อว่่า Why why Analysis หรืือ 5 Why Analysis ธรรมชาติิของปััญหาและวิธีีิการแก้้ไขปััญหาจะมีีความชััดเจน มากขึ้้�น จึึงนัับเป็็นเครื่่�องมืือที่่�เกิิดขึ้้�นเพื่่�อค้้นหารากของปััญหา และมีีการประยุุกต์์ใช้ที่้ ่�กว้า้งขวาง โดยมีีกระบวนการถามคำำ�ถามว่า่ “ทำำ�ไม” และตอบคำำ�ถามนั้้�นจำำ�นวน 5 รอบ (น้้อยหรืือมากกว่าก็่ ็ได้้) ซึ่่�งสามารถมีีคำำ�ตอบได้มา้กกว่า่ 1 คำำ�ตอบ เพื่่�อทำำ�ให้สามา ้รถเข้า้ไป หาสาเหตุุที่่�แท้้จริิงของสิ่่�งที่่�เกิดิ ขึ้้�นได้้ ที่่�มา: https://www.urbinner.com/ ที่มา่� : https://greedisgoods.com/why-why-analysis-คืือ/ ภาคผนวก บทนำำ หน้้า 026 1. AW_The Right Leader_20230824.indd 172-173
173 หน้้า 026 2. Fault Tree Analysis Fault Tree Analysis (FTA) หมายถึึง การแจกแจงอัันตราย ต่่างๆ ที่่�แอบแฝงอยู่่ในกระบวนการผลิิตทุุกขั้้�นตอน รวมถึึงวิิธีี การปฏิิบััติิงานเครื่่�องจัักรหรืืออุุปกรณ์์ที่่�ใช้้ในการผลิิต วิิธีีการชี้้�บ่่ง อัันตรายที่่�ระบุุไว้้ในกฎหมายมีีหลายวิิธีีด้้วยกััน ดัังนั้้�นการเลืือกใช้้ จะต้้องพิิจารณาจากความเหมาะสมของกระบวนการผลิิต และลัักษณะความเสี่่�ยงที่่�อาจจะเกิดิ ขึ้้�น ที่มา่� : งานวิิจััยเรื่่�องการประยุุกต์์ใช้้เทคนิิค Fault Tree Analysis (FTA) กรณีีศึึกษากระบวนการปั๊๊�มโลหะ, อรอุุรา วิิเชีียร และ ระพีี กาญจนะ, ตีีพิิมพ์์ วารสารวิิศวกรรมศาสตร์์ราชมงคลธััญบุุรีี 15/9/2566 BE 09:15
174 1. 2. พระปฐมบรมราชโองการของพระบาทสมเด็็จพระปรมิินทร มหาภูมิูิพลอดุุลยเดช บทความธรรมะของพระราชา จากมหาวิิทยาลััยมหิิดล ที่่�มา: https://www.rama.mahidol.ac.th/atrama/issue028/inspirations-our-king เนลสััน แมนเดลา (Nelson Mandela) คืือ ประธานาธิิบดีีแห่่ง สาธารณรััฐแอฟริิกาใต้้ ในช่่วงปีี พ.ศ. 2537-2542 เขาได้้รัับ รางวััลต่่างๆ มากกว่่า 250 รางวััล ตลอดช่่วงเวลา 4 ทศวรรษ รางวััลที่่�สำำ�คััญที่่�สุุดคืือ รางวััลโนเบลสาขาสัันติิภาพ ประจำำ�ปีี พ.ศ. 2536 Mindset ของ Nelson Mandela : I believed that education is the best way to achieve a positive and lasting change in society. The more people learn, the better they can understand others’ minds and find a way to achieve the right solution for everyone. จากบทความเกี่่�ยวกัับ Inspiring Mindset ของ Nelson Mandela ที่มา่� : https://medium.com/skilluped/nelsonmandelas-inspiring-mindset-to-forgive-27-yearsof-imprisonment-d9dbd6af84a0#:~:text=Mandela% 20believed%20that%20education%20is,the% 20right%20solution%20for%20everyone. หน้้า 045 หน้้า 045 บทที่่� 1 AW_The Right Leader_20230824.indd 174-175
175 ‘กรอบความคิิดที่่เปิิดกว้้าง’ Growth mindset หนัังสืือเกี่่�ยวกัับ Growth mindset: Mindset: The New Psychology of Success โดย Carol Dweck ปีี 2006 ที่่�มา: https://www.google.co.th/books/edition/ Mindset/fdjqz0TPL2wC?hl=en&gbpv=1&dq= Mindset:+The+New+Psychology+of+Success& printsec=frontcover หน้้า 045 3. 15/9/2566 BE 09:15
176 ความหมาย OKRs ผู้้ที่่�ถืือว่่าเป็็นบิิดาแห่่งโอเคอาร์์ คืือ แอนดรููว์์ โกรฟ (Andrew S. Grove) ที่่�ได้้แนะนำำ�ให้กั้ ับบริษัิ ัทอิินเทลในช่่วง ที่่�เขาทำำ�งานอยู่่ที่นั่่ ่� �น และได้บั้ ันทึึกลงในหนัังสืือปีี ค.ศ. 1983 ที่ชื่่� ่�อ High Output Management เป้้าหมายและผลสััมฤทธิ์์�สำำ�คััญ (Objectives and Key Results) หรืือ โอเคอาร์์ (OKRs) คืือ กรอบการทำำ�งานในการ กำำ�หนดและค้้นหาเป้้าหมายและผลที่่�ตามมา จุุดมุ่่งหมายของ โอเคอาร์์เป็็นการกำำ�หนดความสำำ�เร็็จของเป้้าหมายที่่�เป็็นรููปธรรม การจำำ�เพาะเจาะจงและการกระทำำ�ที่่�วััดผลได้้ Every shot must have a purpose หนัังสืือเขีียนโดย ลิินน์์ มาร์์ริิออต, เปีีย นิิลส์์สััน และรอน ไซแร็็ก ในปีี ค.ศ. 2005 เนื้้�อหา ในเล่่มนี้้�สอนยุุทธศาสตร์์การเล่่นกอล์์ฟ ซึ่่�งสร้้างแรงบัันดาลใจ ในการใช้้ชีีวิิตด้้วยว่่า ทุุกช็็อตที่่�ตีีในสนามต้้องมีีเป้้าหมาย ว่่าลููกนี้้� เราจะตีีเพื่่�ออะไร เช่่น ต้้องการตีีช็็อตนี้้�เพื่่�อไปทางทิิศไหน ระยะเท่า่ ไหร่่ หรืือช็็อตนี้้�ตีีเพื่่�อฝึึกเรื่่�องอะไร ฝึึกส่่วนใดของร่่างกาย เป็็นต้้น Small Success ความสำำ�เร็็จเล็็กๆ เป็็น 1 ในเรื่่�องที่่�สำำ�คััญจาก หนัังสืือ Atomic Habits ที่่�เขีียนโดย เจมส์์ เคลีียร์์ (James Clear) ในปีี 2018 - เมื่่�อเราทำำ�อะไรสำำ�เร็็จทีีละเล็็กทีีละน้้อย เราจะได้กำ้ ำ�ลัังใจ และเกิดเิ ป็็นแรงให้้เราพููดถึึงเป้า้หมายย้ำำ��ๆ อยู่เ่สมอ (Purpose) รวมถึึง การลงมืือทำำ�อย่า่งเป็็นขั้้�นตอน พััฒนาต่่อเนื่่�อง (Deliberate practice) ทำำ�ให้้เป็็นการดึึงสิ่่�งที่่�เป็็นความสำำ�เร็จถั็ ัดๆ ไปที่่�เป็็นเลเวลสููงขึ้้�นเข้้ามา จนบรรลุุเป้้าหมายใหญ่่ที่่�ตั้้�งไว้้ในที่่�สุุด “กฎแห่่งแรงดึึงดููด” (The Law of Attraction) จากหนัังสืือ The Secret เขีียนโดย รอนดา เบิิร์์น (Rhonda Byrne) ในปีี ค.ศ. 2006 แก่่นของหนัังสืือเล่่มนี้้� คืือ กฎแห่่งแรงดึึงดููด (The Law of Attraction) ที่พูู่�ดถึึงเรื่่�องความจริิงของจัักรวาลที่ว่่� า่ บทที่่� 2 หน้้า 056 หน้้า 061 หน้้า 061 หน้้า 061 1. 2. 3. 4. AW_The Right Leader_20230824.indd 176-177
177 “Thoughts… Become… Things!” สามารถอ่่านเพิ่่�มเติิมได้้ที่่�นี่่�: https://www.thesecret.tv/ law-of-attraction ทีีมวอลเลย์์บอลหญิิงไทย เป็็นทีีมวอลเลย์์บอลหญิิงของประเทศ ไทย ที่่�มีีการพััฒนาการเล่่นอย่่างต่่อเนื่่�อง เริ่่�มด้้วยปีี ค.ศ. 1998 ได้้เข้้าร่่วมการแข่่งขัันวอลเลย์์บอลชิิงแชมป์์โลกเป็็นครั้้�งแรกใน ประวััติิศาสตร์์ หลัังจากนั้้�นในปีี ค.ศ. 2002 จึึงได้้สิิทธิ์์�เข้้าร่่วม การแข่่งขัันวอลเลย์์บอลเวิิลด์์กรัังด์์ปรีีซ์์ในส่่วนโควตาทวีีปเอเชีีย เป็็นต้้นมาจนถึึงปััจจุุบััน โดยสร้้างผลงานได้้ดีีที่่�สุุดในปีี ค.ศ. 2012 ที่่�สามารถคว้้าอัันดัับ 4 ของการแข่่งขัันมาครองได้้สำำ�เร็็จ และมีี ผลงานต่่อไปนี้้� ทีีมวอลเลย์์บอลหญิิงของไทยได้้พััฒนาการเล่่นมาโดยตลอด จนก้้าวขึ้้�นเป็็นทีีมระดัับแนวหน้้าของทวีีปเอเชีีย โดยคว้้าอัันดัับ 3 การแข่่งขัันวอลเลย์์บอลชิิงแชมป์์เอเชีียได้้ 2 ครั้้�ง ในปีี ค.ศ. 2001 และ ค.ศ. 2007 ก่่อนสร้้างประวััติิศาสตร์์ เมื่่�อสามารถเอาชนะทีีมชาติจีีิน 3-1 เซต เป็็นแชมป์์ทวีีปเอเชีียเป็็น ครั้้�งแรกในการแข่่งขัันวอลเลย์์บอลชิิงแชมป์์เอเชีียในปีี ค.ศ. 2009 ที่ส่�นามเกวิ่่�นเงืือ ประเทศเวีียดนาม ทำำ�ให้้ได้้เป็็นตััวแทนทวีีปเอเชีีย ไปแข่่งขัันวอลเลย์์บอลเวิิลด์์แกรนด์์แชมเปีียนคััพในปีี ค.ศ. 2009 ในปีี ค.ศ. 2012 สามารถสร้า้งประวัติั ิศาสตร์์หน้า้ใหม่่ได้อีี้กครั้้�ง เมื่่�อสามารถคว้้าแชมป์์วอลเลย์์บอลชิิงแชมป์์เอเชีียนคััพมาครอง เป็็นครั้้�งแรกได้้สำำ�เร็จ็ หลัังจากเอาชนะทีีมชาติจีีินได้อีี้กครั้้�ง 3-1 เซต ที่่�ประเทศคาซััคสถาน ในปีี ค.ศ. 2013 สร้้างปรากฏการณ์์ครั้้�งสำำ�คััญ ในการแข่่งขััน วอลเลย์์บอลชิิงแชมป์์เอเชีียที่่�ประเทศไทย เมื่่�อสามารถคว้้าแชมป์์ หน้้า 062 5. 15/9/2566 BE 09:15
178 ในการแข่่งขัันรายการนี้้�ได้อีี้กครั้้�ง หลัังเอาชนะทีีมชาติญี่ิ ปุ่่ ่� น 3-0 เซต ในรอบชิิงชนะเลิิศ นัับเป็็นการคว้้าแชมป์์เอเชีียครั้้�งที่่� 2 โดยเป็็น การคว้า้แชมป์์ในประเทศไทยเป็็นครั้้�งแรกอีีกด้้วย จากการคว้า้แชมป์์ ทำำ�ให้้ได้้สิิทธิ์์�ไปแข่่งขัันวอลเลย์์บอลเวิิลด์์แกรนด์์แชมเปีียนคััพ ที่่�ประเทศญี่่�ปุ่่นอีีกครั้้�ง ในฐานะแชมป์์ของทวีีปเอเชีีย โดยสร้้าง ผลงานคว้้าอัันดัับ 5 มาครอง ในปีี 2014 วอลเลย์์บอลหญิิงทีีมชาติิไทยได้สร้า้งประวัติั ิศาสตร์์ อีีกครั้้�ง โดยการเอาชนะทีีมชาติิญี่่�ปุ่่นได้้ 3-0 เซต ในรอบชิิงอัันดัับ ที่สาม ่� ในการแข่่งขัันเอเชีียนเกมส์์ 2014 ที่อิ่� ินช็็อน ประเทศเกาหลีีใต้้ ซึ่่�งเป็็นเหรีียญทองแดงประวัติั ิศาสตร์์ของทีีมวอลเลย์์บอลหญิิงไทย อีีกด้้วย ในปีี 2018 ทีีมวอลเลย์์บอลหญิิงไทย ผ่่านเข้้าชิิงเหรีียญทอง ในการแข่่งขัันเอเชีียนเกมส์์ 2018 ที่่�ประเทศอิินโดนีีเซีีย แม้สุุ้ดท้า้ยจะพ่่ายแพ้้ให้กั้ ับทีีมชาติจีีิน แต่ก็่ ็เป็็นเหรีียญเงิินครั้้�งแรก สำำ�หรัับกีีฬาเอเชีียนเกมส์์ ล่่าสุุดเดืือนกัันยายนปีี 2023 ทีีมวอลเลย์์บอลหญิิงของไทย ก็็ได้สร้า้งประวัติั ิศาสตร์์หน้า้ใหม่อีี่กครั้้�ง โดยคว้า้แชมป์์วอลเลย์์บอล ชิิงแชมป์์เอเชีียเป็็นครั้้�งที่่� 3 สามารถเอาชนะทีีมชาติิจีีนไปได้้ 3-2 เซต ในการแข่่งขัันที่่�ประเทศไทย ที่่�มา: https://www.wikiwand.com/th/วอลเลย์์บอลหญิิงทีีม ชาติิไทย AW_The Right Leader_20230824.indd 178-179
179 15/9/2566 BE 09:15
180 ความสำำ�คััญกัับทัักษะการสื่่อสารอย่่าง วอร์์เร็็น บััฟเฟตต์์ คลิิปให้้สััมภาษณ์์เกี่่�ยวกัับทัักษะการสื่่�อสาร ที่มา่� : https://www.instagram.com/reel/CsQCtqIgzkS/ ?igshid=NjZiM2M3MzIxNA%3D%3D “อคติิทางความคิิด” (Cognitive bias) หนัังสืือที่่�เกี่่�ยวกัับ Cognitive bias ที่่�เป็็นที่่�นิิยมอยู่่ในลิิงก์์นี้้� รวมถึึง Think Again ที่่�โด่่งดัังของ อดััม แกรนต์์ (Adam Grant) ที่่�มา: https://bookauthority.org/books/best-cognitive-biases-books ปลุุกเสกตััวเอง (Positive Affirmation): สามารถศึึกษาเพิ่่ม�เติมิ พร้้อมตััวอย่่างของการทำำ� Positive Affirmation ผ่่านการจด บัันทึึกประจำำ�วัันด้้วยสมุุด ‘เพื่่�อนเตืือนสติิ’ จากมููลนิิธิิโพชฌงค์์ ที่่� Facebook Fanpage : Mindfulness NOW ที่มา่� : https://www.facebook.com/100088208951853/ posts/pfbid02qmJpJX51UKEMda3ppzkYKCandRgPyjk3gNmcdYuoB8GFQX6WrSPjpbZPxXekJMihl/?- mibextid=cr9u03 บทที่่� 3 หน้้า 068 หน้้า 070 หน้้า 071 1. 2. 3. AW_The Right Leader_20230824.indd 180-181
181 หน้้า 072 4. จิิตไร้้สำำ�นึึก (Unconscious) คำำ�พููดของเรามีีผลโดยตรงต่่อ จิิตไร้้สำำ�นึึก (Unconscious) และเป็็นส่่วนสำำ�คััญที่ทำ่� ำ�ให้้เราสามารถ ทะลุุข้้อจำำ�กััด หรืืออุุปสรรคไปได้้ ในขณะเดีียวกัันก็็สามารถ ปลดปล่่อยศัักยภาพในตััวเรา ทำำ�ให้้ในที่สุ่�ุดสามารถทำำ�ตามสิ่่�งที่่�เรา ตั้้�งใจไว้้ได้้เช่่นกััน สามารถฟัังตััวอย่่างของการสื่่�อสารกัับตััวเอง (Self talk) ที่่�เชื่่�อมโยงกัับการทำำ�งานของจิิตไร้้สำำ�นึึก ได้้จากคลิิป ของคุุณโทนี่่� รอบบิินส์์ (Tony Robbins) นัักพููดสร้้างกำำ�ลัังใจ หรืือโค้้ชด้้านการปลุุกพลััง มีีชื่่�อเสีียงมากที่่�สุุดคนหนึ่่�งของโลก ที่่�ช่่วยให้้คนมากมายไปถึึงเป้้าหมายที่่�ต้้องการจะเป็็น ที่่�มา: https://youtu.be/IJrcJUV8d20 ความเชื่่อใจและเคารพซึ่่งกัันและกััน (Trust & Respect) อ้า้งอิิงจาก “สมการความเชื่่�อใจ” (The Trust Equation) ของคุุณ ชาร์์ลส์์ กรีีน (Charles Green) ที่่�ศึึกษาไว้้และตีีพิิมพ์์ในหนัังสืือ ถึึงสองครั้้�งในปีี 2000 และ 2006 ว่่าความเชื่่�อใจซึ่่�งกัันและกััน ประกอบด้้วย 4 ปััจจััยหลััก คืือ ปััจจััยเพิ่่�มความเชื่่�อใจ (Trust) 3 ตััว ได้้แก่่ ความน่่าเชื่่�อถืือ (Credibility) ความวางใจได้้ (Reliability) และความคุ้้นเคยกััน (Intimacy) ส่่วนตััวที่่� 4 คืือ ความมุ่่งเน้้นตััวเอง หรืือการเห็็นแก่่ประโยชน์์ของตััวเอง (Selforientation) จะเป็็นตััวลดระดัับของความเชื่่�อใจ สามารถศึึกษา เกี่่�ยวกัับสมการความเชื่่�อใจนี้้�ได้้ที่่�ลิิงก์์นี้้� ที่่�มา: https://trustedadvisor.com/articles/the-trustequation-a-primer หน้้า 072 5. 15/9/2566 BE 09:15
182 การฟัังเชิิงลึึก (Deep Listening) หนัังสืือที่่�น่่าสนใจเกี่่�ยวกัับ เรื่่�องนี้้� เขีียนโดยคุุณออสการ์์ ทริิมโบลิิ (Oscar Trimboli) สามารถติิดตามได้ที่้ลิ่� ิงก์นี้้ ์ � https://www.oscartrimboli.com/ การสะท้้อนกลัับ (Feedback) ลิิงก์์นี้้�รวบรวมหนัังสืือที่่�เกี่่�ยวกัับ การให้้ฟีีดแบ็็กไว้้ 7 เล่่ม ที่่�น่่าสนใจนำำ�มาศึึกษาเพิ่่�มเติิม (The 7 Best Books on How to Give Feedback) ที่มา่� : https://baos.pub/the-7-best-books-on-how-togive-feedback-5b711a8e88e6 หน้้า 076 หน้้า 076 6. 7. AW_The Right Leader_20230824.indd 182-183
183 15/9/2566 BE 09:15
184 อิิทััปปััจจยตา 1. อิิทััปปััจจยตานั้้�นกิินความกว้้า งกว่่าปฏิิจจสมุุปบาท โดยหมายความว่่าไม่่ยกเว้้นอะไรเลย ในบรรดาสิ่่�งที่่�เป็็น สัังขตธรรมทั้้�งหลาย จะเป็็นรููปธรรมก็็ดีีนามธรรมก็็ดีี ภายนอก ก็็ดีี ภายในก็็ดีี หยาบละเอีียดก็็ดีี อะไรดัังนี้้�เป็็นต้้น ล้้วน แต่่เนื่่�องอยู่่ด้้วยกฎเกณฑ์์ของสิ่่�งที่่�เรีียกว่่า อิิทััปปััจจยตา สรุุปเป็็นประเภทใหญ่่ๆ แล้้ว ก็็จะได้้เป็็น 3 ประเภท อิิทััปปััจจยตา ของสิ่่�งที่่�เป็็นเหตุุ นี้้�อย่่างหนึ่่�ง อิิทััปปััจจยตา ของสิ่่�งที่่�เป็็นผล นี้้�อีีกอย่่างหนึ่่�ง และ อิิทััปปััจจยตา ของปััจจยาการ คืือ อาการที่่�เนื่่�องกัันระหว่่าง เหตุุกัับผล นี้้�อีีกอย่่างหนึ่่�ง ที่่�มา: จากหนัังสืืออิิทััปปััจจยตา พิิมพ์์ครั้้�งที่่�สอง พ.ศ. 2522 (น. 276), พุุทธทาสภิิกขุุ 2. อิิทััปปััจจยตา “ภาวะที่่�มีีอัันนี้้�ๆ เป็็นปััจจััย”, ความเป็็นไปตาม ความสัมพัันธ์์แห่่งเหตุปัุจัจััย, กระบวนธรรมแห่่งเหตุปัุจัจััย, กฎที่ว่่� า่ “เมื่่�อสิ่่�งนี้้�มีีสิ่่�งนี้้�จึึงมีี, เพราะสิ่่�งนี้้�เกิดิ ขึ้้�น สิ่่�งนี้้�จึึงเกิดิ ขึ้้�น; เมื่่�อสิ่่�งนี้้�ไม่่มีีสิ่่�งนี้้�ก็็ไม่่มีี, เพราะสิ่่�งนี้้�ดัับ สิ่่�งนี้้�ก็็ดัับ”, เป็็นอีีกชื่่�อหนึ่่�งของหลัักปฏิิจจสมุุปบาท หรืือปััจจยาการ ที่มา่� : พจนานุุกรมพุุทธศาสน์์ ฉบัับประมวลศัพท์ั ์ พระพรหมคุุณาภรณ์์ (ป.อ. ปยุุตฺฺโต) พระธรรมปิิฎก (ประยุุทธ์์ ปยุุตฺฺโต) จาก https://84000.org/ บทที่่� 4 หน้้า 080 1. AW_The Right Leader_20230824.indd 184-185
185 มงคล 38 มงคล 38 คืือ มููลเหตุุแห่่งความสุุข จำำ�นวน 38 ข้้อ ที่ช่่� ่วยส่่งเสริมิความสุุข และความก้า้วหน้า้ทำำ�ให้้เรีียกอีีกชื่่�อหนึ่่�งว่า่ “มงคลชีีวิิต 38” เป็็นการยึึดถืือปฏิิบัติั ิตนเองตามทำำ�นองคลองธรรม อัันประกอบด้้วย ข้้อปฏิิบััติิมงคลจำำ�นวน 38 ประการ เช่่น 1. การไม่่คบคนพาล 2. การคบบััญฑิิต … 38. การมีีจิิตเกษม ที่่�มา: วััดป่่าดอยแสงธรรมญาณสััมปัันโน, บทความจาก https://www.thairath.co.th/horoscope/ belief/2079263 Every Breath You Take ของ The Police ผลงานเพลงที่่�วางจำำ�หน่่ายของวง The Police วงร็็อกสััญชาติิ อัังกฤษ มีีผลงานในช่่วงปีี 1977-1986, 2007-2008 รางวััลที่่�ได้รั้ับ: รางวััลแกรมมีีสาขาเพลงแห่่งปีี, รางวััลแกรมมีี สาขาการแสดงเพลงป๊๊อปยอดเยี่่�ยมจากศิิลปิินคู่่หรืือกลุ่่ม, เอ็็มทีีวีี วิิดีีโอ มิิวสิิก อวอร์์ดส สาขาวิิดีีโอที่่�มีีการกำำ�กัับภาพยอดเยี่่�ยม หน้้า 083 2. หน้้า 088 3. 15/9/2566 BE 09:15
186 วิิมุุตติิและสมมุุติิ คืืออะไร สมมุติุิ คืือ การนิิยามก่่อตั้้�ง สิ่่�งที่่�ไม่มีี ่ ให้มีีขึ้้�นมา เช่่น ระบบการปกครอง ระบบเศรษฐกิจิลำำ�ดัับเกีียรติิยศ และระบบทั้้�งหลายในโลกนี้้� ถืือเป็็น สมมุุติิทั้้�งสิ้้�น อีีกความหมาย คืือ สมมุุติิแห่่งการยึึดถืือ ตััวอย่่างเช่่น ขอบเขตการถืือครองกรรมสิิทธิ์์�ที่่�ดิิน พอครอบครอง เราก็็ยึึดถืือ กรรมสิิทธิ์์�ในที่่�ดิินนั้้�น แม้้กระทั่่�งร่่างกายของเราเอง ก็็เป็็นของธาตุุ ในโลก สร้้างมาจากดิิน น้ำำ�� ลม ไฟ เมื่่�อเรายึึดว่่าเป็็นของเรา โดยการยึึดถืือนั้้�นเป็็นความหมายของสมมุุติิ ดัังนั้้�น เมื่่�อหลุุดจาก สมมุุติิเหล่่านี้้�ได้้ ก็็ถึึงวิิมุุตติิ วิมุิุตติิ คืือ ความหลุุดพ้้น หลุุดพ้้นจากการเป็็นทาสของกิเลิ ส เป็็นทาสของอารมณ์์ เป็็นทาสของความไม่่รู้้ ที่่�มา: หนัังสืือวาทะธรรม คำำ�หลวงพ่่อ วิิมุุตติิ คืือสภาพที่่�พ้้นสมมุุติิ วิิมุุตติิมีี 3 ประเภทใหญ่่ๆ คืือ 1. เจโตวิิมุุตติิ การพ้้นสมมุุติิด้้วยใจอัันไร้้ขอบเขต 2. ปััญญาวิิมุุตติิ การพ้้นสมมุุติิด้้วยปััญญาอัันไร้้ขอบเขต 3. อุุภโตภาควิมุิุตติิ การพ้้นสมมุติุด้ิ ้วยอานุุภาพทางใจที่่�ไร้้ขอบเขต และปััญญาที่่�ไร้้ขอบเขต ที่่�มา: อาจารย์์ไชย ณ พล https://uttayarndham.org/ หน้้า 095 1. บทที่่� 5 AW_The Right Leader_20230824.indd 186-187
187 หน้้า 099 2. Ikigai model รููปวงกลมสี่่�วงที่่�หลายๆ คนเรีียกว่า่ Ikigai model นั้้�น จริิงๆ แล้้ว มีีชื่่�อว่่า Purpose diagram ที่่�พััฒนาขึ้้�นมาโดย Andres Zuzunaga ชาวสเปน ที่่�ปััจจุุบัันเป็็นที่่�ปรึึกษาด้้าน Self development และเปิิดโรงเรีียนด้้านโหราศาสตร์์ควบคู่่ไปด้้วย โดยเขาสร้า้งรููปนี้้ขึ้้� �นมา ตั้้�งแต่ปี่ ี 2011 จากการนำำ�ข้้อมููลที่่�ได้มาจา้ก ลููกค้้าหรืือคนที่่�มาขอคำำ�ปรึึกษา หลายคนเข้้าใจว่่ารููปนี้้�คืือ Ikigai เกิดิจาก มาร์์ค วิินน์์ (Marc Winn) ซึ่่�งเป็็นผู้้ประกอบการทางสัังคม และบล็็อกเกอร์์ชาวอัังกฤษ ได้้นำำ�รููปนี้้�มาเปลี่่�ยนคำำ�ตรงกลางจาก Purpose มาเป็็นคำำ�ว่่า Ikigai หลัังจากที่่�เขาได้้ฟััง Ted Talk เรื่่�องจะทำำ�อย่่างไรให้้มีีอายุุเกิน 100 ิ ปีี โดย แดน บุุทเนอร์์ (Dan Buettner) และนำำ�มาเผยแพร่่ผ่่านบล็็อกของเขา จนกลายเป็็น ที่่�รู้้จัักกัันไปทั่่�วโลกว่่าเป็็น Ikigai Model ที่่�มา: https://kittipatjirawaswong.medium.com/ หนัังสืือเรื่่อง Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life โดย เฮคเตอร์์ การ์์เซีีย และ ฟรานเซสก์์ มีีราเยส เรื่่�องราวเกิิดจากการเดิินทางไปสััมภาษณ์์ชาวบ้้านเรื่่�องความสุุข และสุุขภาพดีีของผู้้เขีียนทั้้�ง 2 คน ณ หมู่่บ้้าน Ogimi อ่่านว่่า โอ-กิ-ิมิิ หมู่่เกาะ Okinawa อ่่านว่่า โอ-กิ-นิา-ว่่า ประเทศญี่่�ปุ่่น ที่่�ได้ชื่้ ่�อว่า่ Centenarian Village เพราะเป็็นสถานที่ที่่� มีี ่�อายุุเฉลี่่�ย ของประชากรมากที่่�สุุดในโลก ทุุกบทล้้วนเน้้นไปที่่�การบริิหารใจ (Inner management) ให้้เตรีียมพร้้อมรัับกัับความไม่่แน่่นอน ในชีีวิิต ไม่ว่่าจ่ะเป็็น Flow–Flow, Resilience and Wabi-sabi, หน้้า 099 3. 15/9/2566 BE 09:15
188 Antifragile โดยอ้้างอิิงทั้้�งหลัักทางพุุทธ, เต๋๋า, ขงจื้้�อ ซึ่่�งทำำ�ให้้เรา มีีจิิตตั้้�งมั่่�นเพื่่�อรัับมืือกัับความไม่่แน่่นอน หนัังสืือเรื่่อง อิิคิิไก The Little Book Ikigai โดยเคน โมงิิ หนัังสืือพููดถึึง Ikigai อ่่านว่่า อิิ-คิิ-ไก หลัักปรััชญาชีีวิิตที่่�แทรกซึึม อยู่่ในวััฒนธรรมและประวััติิศาสตร์์ของญี่่�ปุ่่น ซึ่่�งเป็็นคำำ�ตอบของ การมีีชีีวิิตอยู่่อย่่างเรีียบง่่าย มีีคุุณค่่า และมีีความหมาย โดยใช้้ เสาหลััก 5 ประการ ได้้แก่่ การเริ่่�มต้้นเล็็กๆ การปลดปล่่อยตััวเอง ความสอดคล้้องและยั่่�งยืืน ความสุุขกัับสิ่่�งเล็็กๆ และการอยู่่ตรงนี้้� ตอนนี้้� ผ่่านการเข้้าถึึงสภาวะการรัับรู้้ความสุุข หนัังสืือ Ego is the Enemy โดยผู้้เขีียน ไรอััน ฮอลิิเดย์์ ศััตรููที่ร้่� า้ยที่สุ่�ุด คืือ การมองไม่่เห็็นตััวเอง Ego (อีีโก้้) ที่่�เราจะพููดถึึง กัันคืือ ความเชื่่�อผิิดๆ เกี่่�ยวกัับความสำำ�คััญของตััวเอง หนัังสืือเล่มนี้้ ่� ชี้้�ให้้เห็็นว่่า ทุุกอย่่างเริ่่�มจากตััวเราเองทั้้�งสิ้้�น ไล่่ตั้้�งแต่่เรื่่�องกรอบ ความคิิด (Mindset) ถ้้าไม่่เริ่่�มที่่�ถููกต้้องแล้้ว ความสำำ�เร็็จของ คนเราจะดำำ�รงอยู่่ได้้เพีียงชั่่�วคราว ต่่อด้้วยเป้้าหมาย (Purpose) หรืือการตั้้�งปณิิธานโดยการตั้้�งคำำ�ถามว่่า อะไรสำำ�คััญสำำ�หรัับคุุณ เลืือกจะเป็็นคนสำำ�คััญ หรืือจะทำำ�สิ่่�งสำำ�คััญ ด้้วยวิิธีีการฝึึกฝนที่่�จะ ควบคุุมตััวเอง และการเป็็นผู้้เรีียนรู้้อยู่่เสมอ ทั้้�งหมดนี้้�ก็็เพื่่�อช่่วย ยัับยั้้�งอีีโก้้ให้้ได้ล่้ ่วงหน้าก่้ ่อนที่มั่� ันจะกลายเป็็นกรอบความคิิดที่่�ไม่่ใช่่ Triple bottom line เป็็นแนวคิิดของ จอห์์น เอลคิิงตััน (John Elkington) ที่่�ถููกพููดไว้้ ในหนัังสืือ Cannibals with Forks เกี่่�ยวกัับเรื่่�องแนวทางในการ ดำำ�เนิินธุุรกิิจปััจจุุบัันที่่�ไม่่เพีียงแค่่ได้้กำำ�ไรแล้้วประสบความสำำ�เร็็จ ต้้องมีีความยั่่�งยืืนเข้้ามาเกี่่�ยวข้้องด้้วย ประกอบด้้วยสมดุุล 3 ด้้าน หน้้า 100 หน้้า 102 4. 5. AW_The Right Leader_20230824.indd 188-189
189 หน้้า 102 6. คืือ กำำ�ไร (Profit) คน (People) และโลก (Planet) ที่่�มา: https://greedisgoods.com/triple-bottom-line- %E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD/ CSR (Corporate Social Responsibility) มีีการกล่่าวถึึงครั้้�งแรกในปีี พ.ศ. 2535 จากการประชุุมระดัับโลก (Earth Summit) ที่่�กรุุงรีีโอเดจาเนโร ประเทศบราซิิล เกี่่�ยวกัับ ทิิศทางใหม่่ของการพััฒนาที่่�เรีียกว่่า “การพััฒนาที่่�ยั่่�งยืืน” (Sustainable Development) CSR คืือ กิิจกรรมเพื่่�อสัังคม ที่่�สามารถทำำ�ได้้ทั้้�งภายใน และภายนอกองค์์กร เป็็นการให้้ความสำำ�คััญกัับการสร้้างความน่่า เชื่่�อถืือให้้กัับธุุรกิจิ ขณะที่่�ธุุรกิจิเติิบโตก้้าวหน้้า พร้้อมกัับคืืนกำำ�ไร ต่่างๆ สู่่สัังคม จึึงกลายเป็็นกลยุุทธ์์สำำ�คััญสำำ�หรัับทุุกบริิษััท และกลายเป็็นบรรทััดฐานในการดำำ�เนิินธุุรกิิจด้้วยจริิยธรรม ตอบโจทย์์เรื่่�องการพััฒนาอย่่างยั่่�งยืืน โดยแบ่่งเป็็น 3 ประเภท - กิจิกรรมเพื่่�อสัังคม (CSR-After-Process) - ธุุรกิจิเพื่่�อสัังคม (CSR-in-Process) - กิจิการเพื่่�อสัังคม (CSR-as-Process) ที่่�มา: https://www.popticles.com/branding/types-ofcsr/ 15/9/2566 BE 09:15
190 3P กัับบริิษััทชั้้�นนำำ�ในไทย โครงการ TIP ZONE โดย ทิิพยประกัันภััย บริษัิ ัท ทิพิยประกัันภััย จำำ�กััด (มหาชน) บริษัิ ัทประกัันที่่�ไม่่ได้้ ขายแค่่ความปลอดภััย แต่ยั่ ังมีีความมุ่่งมั่่�นในการดููแลชุมุชนโดยรอบ บริิเวณบริิษััทให้้มีีความปลอดภััยและมีีชีีวิิตความเป็็นอยู่่ที่่�ดีีขึ้้�น ในด้้านต่่างๆ ได้้อย่่างยั่่�งยืืน โดยมีีโครงการ อาทิิเช่่น (1) ร่่วมสร้้างสัังคมปลอดภััย โดยการแจกหมวกกัันน็็อก จำำ�นวน 500 ใบ มีีวััตถุปุระสงค์์เพื่่�อส่่งเสริมิความปลอดภััย การปฏิิบัติั ิตาม กฎจราจร และยัังช่่วยลดความรุุนแรงจากการเสีียชีีวิิตเนื่่�องจาก อุุบััติิเหตุุบนท้้องถนนให้้แก่่ผู้้ปกครอง นัักเรีียน และบุุคลากรใน สถานศึึกษารอบๆ บริิเวณพื้้�นที่่�เขตยานนาวา (2) มอบกระเป๋๋าห่่วงใยจากใจทิิพยประกัันภััย (ถุุงยัังชีีพ) บรรจุุ เครื่่�องอุปุโภค-บริิโภค รวมถึึงข้า้วกล่่องให้้แก่่ครอบครััวที่ต้่� ้องกัักตััว เนื่่�องจากมีีผู้้ป่่วยติิดเชื้้�อโควิิด-19 ในชุุมชนพื้้�นที่่�ย่่านพระราม 3 นางลิ้้�นจี่่� และรอบๆ บริิเวณเขตยานนาวา โครงการ สิิงห์์อาสา โดย บริิษััท สิิงห์์คอร์์ปอเรชั่่�น จำำ�กััด บริษัิ ัทเครื่่�องดื่ม่�หลากหลายชนิิดรายใหญ่่ของประเทศ เชื่่�อว่า่ เราทุุกคนต้้องมีีโอกาสได้้บริิโภคสิินค้้าของสิิงห์์กัันมาไม่่มากก็็น้้อย ในขณะที่่�อีีกภาพจำำ�ของ บริิษััท สิิงห์์คอร์์ปอเรชั่่�น จำำ�กััด คืือ บริิษััท ที่่�ดููแลสัังคม การตอบแทนสัังคมเป็็นหน้าที่้ ่�ขององค์์กรที่จ่�ะต้้องทำำ�ทุุกครั้้�ง เมื่่�อมีีโอกาส เป็็นความเชื่่�อและวััฒนธรรมขององค์์กรมาเนิ่่�นนาน ตั้้�งแต่่พระยาภิิรมย์์ภัักดีีผู้้บุุกเบิิกสิิงห์์รุ่่นแรก มีีโครงการต่่างๆ นัับเนื่่�องมานาน 87 ปีี โดยปัจจุับัุันมีีโครงการ สิิงห์์อาสา เป็็นโครงการ หลััก โดยเกิดิมาจากเหตุุการณ์์ ปีี พ.ศ. 2554 น้ำำ��ท่่วมใหญ่่ในรอบ 70 ปีี มีีประชาชนได้้รัับความเดืือดร้้อนกว่่า 12.7 ล้้านคนใน 65 จัังหวััด ถนนถููกตััดขาดจนทำำ�ให้้ประชาชนในพื้้�นที่่�ประสบภััย ไม่่สามารถเข้้าถึึงอาหารและน้ำำ��ดื่่�ม หน้้า 102 7.AW_The Right Leader_20230824.indd 190-191
191 ทีีมงานสิิงห์์อาสาได้้นำำ�ถุุงยัังชีีพ และอาหารปรุุงสุุกไปมอบ ให้้โดยผ่่านการลงพื้้�นที่่�โดยตรง และการกระจายความช่่วยเหลืือ ผ่่านเครืือข่่าย รวมถึึงตััวแทนจำำ�หน่่ายที่่�มีีอยู่่ในทุุกจัังหวััด น้ำำ��ดื่่�มที่่�ผลิิตส่่วนใหญ่่ในขณะนั้้�นถููกส่่งไปช่่วยเหลืือพี่่�น้้อง ประชาชนผู้้ประสบภััยมากกว่่าส่่งไปจำำ�หน่่าย พร้้อมทั้้�งมีีการจััดตั้้�ง ศููนย์์ดููแลผู้้อพยพ ด้้วยความมุ่่งมั่่�นของทีีมสิิงห์์อาสาจึึงได้้ลงพื้้�นที่่� มอบความช่่วยเหลืือในรููปแบบต่า่งๆ อย่า่งต่่อเนื่่�องในหลายเหตุุการณ์์ ทั้้�งผ่่านความร่่วมมืือของชมรมผู้้ประกอบการร้้านอาหาร ตััวแทน จำำ�หน่่ายที่่�มีีอยู่่ทุุกจัังหวััด ทำำ�ให้้การขยายเครืือข่่ายสิิงห์์อาสา จนครอบคลุมทัุ่่�วทั้้�งระดัับประเทศและระดัับนานาชาติจินถึึงปัจจุับัุัน โครงการ สามเณร ปลููกปััญญาธรรม โดย ทรููปลููกปััญญา ของบริษัิ ัท ทรูู คอร์์ปอเรชั่่�น จำำ�กััด (มหาชน) จากแนวความคิิดของ คุุณศุุภชััย เจีียรวนนท์์ กรรมการ ผู้้จััดการใหญ่่และประธานคณะผู้้บริิหาร ที่่�มีีความมุ่่งมั่่�นเผยแพร่่ ความรู้้ คุุณธรรมและจริิยธรรมตามแนวทางพระพุุทธศาสนา เพื่่�อให้้เยาวชนคนรุ่่นใหม่่เรีียนรู้้และนำำ�หลัักธรรมไปปฏิิบััติิเพื่่�อ พััฒนาตนเอง ตามด้้วยแนวคิิดหลัักเรื่่�อง Compassion and Kindness อัันประกอบไปด้้วยความเมตตา กรุุณา ซึ่่�งเป็็นปัจัจััยหลัักใจให้พ้บกัับ ความสุุข ด้้วยเล็็งเห็็นว่่าความรู้้และคุุณธรรมนั้้�นเป็็นปััจจััยพื้้�นฐาน ที่่�สำำ�คััญของการพััฒนาและเพิ่่�มพููนปััญญา ทำำ�ให้้เยาวชนผู้้เข้้ารัับ การฝึึกฝน และอบรมจากพระอาจารย์์ เพื่่�อสร้้างแรงบัันดาลใจ และเป็็นแบบอย่่างแก่่เยาวชนทั่่�วไป เกิิดปรากฏการณ์์แห่่งศรััทธา และเกิิดการตอบรัับอย่่างดีีทั้้�งยัังเป็็นโอกาสดีีที่่�จะได้้ถ่่ายทอด พระธรรมคำำ�สอนของพระพุุทธเจ้้าไปสู่่สาธารณชนอีีกด้้วย 15/9/2566 BE 09:15
192 เป้้าหมายการพััฒนาที่่ยั่่งยืืน (Sustainable Development Goals: SDGs) เป้า้หมายการพััฒนาอย่า่งยั่่�งยืืน (Sustainable Development Goals หรืือย่่อว่่า SDGs) เป็็นเป้้าหมายที่่�เชื่่�อมโยงกัันระหว่่าง แง่มุ่มดุ้า้นสิ่่�งแวดล้้อม สัังคม และเศรษฐกิจิของการพััฒนาอย่า่งยั่่�งยืืน โดยถููกออกแบบมาเพื่่�อทำำ�หน้้าที่่�เป็็น “พิิมพ์์เขีียวเพื่่�อสัันติิภาพ และความเจริิญรุ่่งเรืือง เพื่่�อประชาชนและโลก ณ บััดนี้้�และต่่อไป ในอนาคต” เป้้าหมาย 17 ข้้อ ประกอบด้้วย: (1) ขจััดความยากจน (2) ขจััดความอดอยาก (3) สุุขภาพและความเป็็นอยู่่ดีี (4) การศึึกษา คุุณภาพ (5) ความเท่่าเทีียมทางเพศ (6) น้ำำ��สะอาดและสุุขาภิิบาล (7) พลัังงานสะอาดในราคาที่่�ซื้้�อได้้ (8) อาชีีพและการเติิบโตทาง เศรษฐกิิจที่่�ดีี (9) อุุตสาหกรรม นวััตกรรมและโครงสร้้างพื้้�นฐาน (10) ลดความเหลื่่�อมล้ำำ�� (11) นครและชุมุชนยั่่�งยืืน (12) การบริิโภค และการผลิิตอย่่างรัับผิิดชอบ (13) การปฏิิบััติิการเกี่่�ยวกัับสภาพ ภููมิิอากาศ (14) การใช้้ทรััพยากรในมหาสมุุทรอย่่างยั่่�งยืืน (15) การใช้้ที่่�ดิินอย่่างยั่่�งยืืน (16) สัันติิภาพ ความยุุติิธรรม และสถาบััน เข้้มแข็็ง และ (17) การร่่วมมืือกัันเพื่่�อเป้้าหมาย ที่่�มา: https://th.wikipedia.org/wiki/เป้้าหมายการพััฒนา อย่่างยั่่�งยืืน บริิษััท บ้้านปูู จำำ�กััด (มหาชน) ปััจจุุบัันได้้มีีการนำำ�เป้้าหมายการพััฒนาที่่�ยั่่�งยืืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ไปเป็็นหลัักการดำำ�เนิินงาน ยกตััวอย่่างเช่่น บริิษััท บ้้านปูู จำำ�กััด (มหาชน) นำำ� 7 เป้้าหมาย ที่่�เกี่่�ยวข้้องโดยตรงกัับธุุรกิจิ (คืือ เป้้าหมายที่่� 6, 7, 12, 13, 15, หน้้า 105 9. หน้้า 105 8. AW_The Right Leader_20230824.indd 192-193
193 หน้้า 108 10. 17, 18) ไปปรัับใช้้เป็็นกลยุุทธ์์ภายใต้้แผนการดำำ�เนิินงานและ เป้้าหมายระยะยาวที่่�ชััดเจน ที่่�มา: https://www.banpu.com/sustainability/?lang=th หนัังสืือ Entrepreneurial Marketing โดย ฟิิลิิป คอตเลอร์์ (Philip Kotler) ร่่วมด้้วย เฮอร์์มาวััน การ์์ตาจายา (Hermawan Kartajaya) และคณะ จากคำำ�ถามที่่�ว่่าทำำ�ไมบริิษััท SME จึึงล้้มเหลว เริ่่�มจากที่่� เจ้้าของธุุรกิิจมีี CIEL สููงมาก คืือ Creative, Innovative, Entrepreneurship, Leadership ต่่อจากนั้้�นในการพััฒนา เป็็นบริิษััทที่่�มีีขนาดใหญ่่ขึ้้�นจำำ�เป็็นต้้องใช้้คนที่่�มีี PIPM เข้้ามา คืือ Productivity, Improvement, Professionalism Management และการเติิบโตของบริษัิ ัทต่่อจากขั้้�นนี้้จ�ะเจอปััญหา คืือ วิธีีิการบริิหารที่่�ไม่่เปลี่่�ยนไปจากธุุรกิจิแบบ SME ตั้้�งแต่่เจ้า้ของ จนถึึงพนัักงาน ดัังนั้้�น หนัังสืือเล่่มนี้้�จึึงพููดถึึงการเรีียนรู้้ในวิิธีีต่่างๆ เพื่่�อที่่�จะสร้้างกรอบความคิิดของ Entrepreneurship เพื่่�อเป็็น แนวทางในการดำำ�เนิินงานทุุกส่่วนของบริษัิ ัทให้ป้ระสบความสำำ�เร็จ็ อย่่างยั่่�งยืืน 15/9/2566 BE 09:15
194 ตััวอย่า่งองค์์กรในประเทศไทยที่่ประกอบธุุรกิจอิย่า่ง สััมมาอาชีีวะ เช่่น 1) บริิษััท Nac Drone: โดรนอาสาช่่วยเหลืือทุุกภาคส่่วน เช่่น บิินโดรนสำำ�รวจสภาพจราจรในช่่วงเทศกาล ที่่�มา: https://nacdrone.com/th 2) บริษัิ ัท โหระพา แคเทอริ่่�ง/ร้า้นสามเสน วิิลล่า่ /บริษัิ ัท VOLVO Newton จำำ�กััด: ร่่วมกัันจััดโครงการอบรมวิิชาชีีพให้้กัับนัักเรีียน ของโรงเรีียนในชุุมชนโดยรอบ ที่่�มา: https://www.horapacatering.com 3) บริิษััท นิิวเมอร์์ลิิน จำำ�กััด: ในยามปกติิ ทำำ�งานสื่่�อสารการตลาด ด้้วยหลัักการของประโยชน์์ 3 คืือ 1. ประโยชน์์เรา (ทั้้�งองค์์กร และพนัักงานเติิบโตไปด้้วยกััน) 2. ประโยชน์์ท่่าน (ไม่่เอาเปรีียบ ลููกค้้า และ Suppliers) และ 3. ประโยชน์์ส่่วนรวม (หลีีกเลี่่�ยง การสร้า้ง Bad impact ให้้เกิดใน ิ สัังคม) ในยามเกิดิภััย ก็ช่็่วยเหลืือ ตามที่่�มีีกำำ�ลััง เช่่น เป็็นศููนย์์จััดการและกระจายสิ่่�งของบริิจาคช่่วง โควิิด-19 ในนามของโครงการโรงทาน Delivery ที่่�มา: https://www.neumerlingroup.com หน้้า 110 11. AW_The Right Leader_20230824.indd 194-195
195 4) บริษัิ ัท ลาบราดอร์์ จำำ�กััด: บริษัิ ัทที่่�ผลิิตสิินค้า้แบบ Sustainability ในทุุกขั้้�นตอน ตั้้�งแต่่การออกแบบ Minimalist แต่่ Function ถึึงประโยชน์์ใช้ส้อยจริิง และ Eco friendly ที่คำ่� ำ�นึึงถึึงสิ่่�งแวดล้้อม ด้้วย ที่่�มา: https://www.labradorfactory.net 5) มููลนิิธิิที่่�ก่่อตั้้�งโดยบริิษััทต่่างๆ เช่่น มููลนิิธิิ SCG เชื่่�อมั่่�นว่่า สัังคมคุุณภาพต้้องประกอบด้้วยคนเก่่งและดีีก่่อตั้้�งโดยบริิษััท ปููนซิิเมนต์์ไทย จำำ�กััด (มหาชน) ที่่�มา: https://www.scgfoundation.org/ 6) มููลนิิธิิเจริิญโภคภััณฑ์์พััฒนาชีีวิิตชนบท มีีเป้้าหมายในการ พััฒนาคุุณภาพชีีวิิตผู้้ด้้อยโอกาส เข้้าร่่วมส่่งเสริิมสนัับสนุุนใน โครงการตามแนวพระราชดำำ�ริิโดยใช้้ศาสตร์์พระราชา ก่่อตั้้�งโดย เครืือเจริิญโภคภััณฑ์์ ที่่�มา: http://www.cp-foundationforrural.org/ 15/9/2566 BE 09:15
196 7) มููลนิธิพุิุทธรัักษา เพื่่�อช่่วยเหลืือการศึึกษาเด็็กและเยาวชน แบบ “ตลอดชีีวิิต” ก่่อตั้้�งโดย คุุณทิิพพาภรณ์์ อริิยวรารมย์์ ผู้้ก่่อตั้้�งกลุ่่ม บริิษััทดีีทีีจีีโอ (DTGO Group of Companies หรืือ DTGO) ได้้ทำำ�งานช่่วยเหลืือสัังคมด้้วยเจตนารมณ์์ของ “การให้้” แก่่ผู้้ขาด โอกาสทางสัังคมและมีีความขััดสน ตามดำำ�ริิของคุุณธนิินท์์ และคุุณหญิิงเทวีี เจีียรวนนท์์ โดยยึึดแนวทางธุุรกิจิให้้เป็็นส่่วนหนึ่่�ง ในการพััฒนาสัังคมที่่�ดีีด้้วย ที่่�มา: https://buddharaksa.or.th/ 8) โรงพยาบาลอุ้้มผาง: โครงการบริิจาคยา และของเหลืือใช้้ กระจายทรััพยากรพื้้�นที่่�ขาดแคลน ที่่�มา: https://web.facebook.com/Umphanghos/? locale=th_TH&_rdc=1&_rdr 9) ร้้านเป็็นลาว: โครงการ Food for Fighters ข้้าวเพื่่�อหมอ (ในช่่วงโควิิด-19) ที่่�มา: https://web.facebook.com/penlaosthailand/?_ rdc=1&_rdr AW_The Right Leader_20230824.indd 196-197
197 10) Moreloop: ธุุรกิิจชุุบชีีวิิตเศษผ้้า ด้้วยการนำำ�ไอเดีียมาใช้้ เพื่่�อให้้เศษผ้้าที่่�ถููกทิ้้�งมาผลิิตเป็็นสิินค้้าสวยงามมีีคุุณภาพ ที่่�มา: https://moreloop.ws 11) โรงพยาบาลนมะรัักษ์์: เปิิดโอกาสให้้ผู้้หญิิงที่่�ป่่วยเป็็นโรค มะเร็็งเต้้านมเข้้าถึึงการรัักษาอย่่างมีีประสิิทธิิภาพ ก่่อตั้้�งโดย รศ.พญ. เยาวนุุช คงด่่าน ที่่�มา: https://www.namarak.com 15/9/2566 BE 09:15
198 สััมมาวายามะ กัับหลัักธรรม สััมมััปปธาน 4 และ Kaizen ในแบบญี่่ปุ่่น ในโพธิิปัักขิิยธรรม 37 คืือ ธรรมอัันเกื้้�อกููลแก่่การตรััสรู้้ ซึ่่�งมีี “สััมมััปปธาน 4” เป็็นหลัักในการรัักษากุุศลธรรมไม่่ให้้เสื่่�อม ประกอบด้้วย 1. สัังวรปธาน (เพีียรระวัังหรืือเพีียรปิิดกั้้�น คืือ เพีียรระวััง ยัับยั้้�งบาปอกุุศลธรรมที่่�ยัังไม่่เกิิด มิิให้้เกิิดขึ้้�น - the effort to prevent; effort to avoid) 2. ปหานปธาน (เพีียรละหรืือเพีียรกำำ�จััด คืือ เพีียรละบาป อกุุศลธรรมที่่�เกิดิ ขึ้้�นแล้้ว - the effort to abandon; effort to overcome) 3. ภาวนาปธาน (เพีียรเจริิญ หรืือเพีียรก่่อให้้เกิด ิ คืือ เพีียร ทำำ�กุุศลธรรมที่่�ยัังไม่่เกิด ใ ิห้้เกิดิมีี - the effort to develop) 4. อนุุรัักขนาปธาน (เพีียรรัักษา คืือ เพีียรรัักษากุุศลธรรม ที่่�เกิดิขึ้้�นแล้้วให้ตั้้�งมั่่�นและให้้เจริิญยิ่่�งขึ้้�นไปจนไพบููลย์์ - the effort to maintain) ที่มา่� : https://84000.org/tipitaka/dic/d_item.php?i=156 บทที่่� 6 หน้้า 117 1. Kaizen เป็็นภาษาญี่่�ปุ่่น หมายถึึง Improvement After Improvement หรืือบางทีีใช้้คำำ�ว่่า Continuous Improvement ซึ่่�งใช้้ในการบริิหารธุุรกิจสมั ิ ัยใหม่่ ประกอบด้้วย 1. Correction action 2. Maintenance action 3. Prevention action 4. Improvement action เราจะเห็็นได้้ว่่าทั้้�ง สััมมััปปธาน 4 และ Kaizen ในแบบ AW_The Right Leader_20230824.indd 198-199
199 ญี่ปุ่่ ่�น มีีโครงสร้า้งในการทำำ�งานและอธิิบายเรื่่�องเดีียวกัันกัับ “สัมมาั วายามะ” กุุศลคืืออะไร อกุุศลคืืออะไร ในชีีวิิตประจำำ�วััน เราทุุกๆ คนจะถููกครอบงำ�ด้้วยความคิิดที่่�เกิดิ ขึ้้�น ในหััวที่่�เป็็น ความคิิดลบ, ความคิิดอกุุศล, ความคิิดฟุ้้งซ่่าน วัันๆ หนึ่่�งมีีความคิิดลบกัันเกืือบทั้้�งวััน ความคิิดลบนี่่�แหละคืือตััวร้้าย ของอกุุศลเลย ส่่วนอีีกพวกหนึ่่�งก็็คืือ ความดีีใจ… แปลกใจไหมครัับ? ซึ่่�งถ้า้เราดีีใจด้้วยความอยาก มีีความโลภ หรืือดีีใจเนื่่�องจากความสะใจที่่�ได้้เบีียดเบีียนผู้้อื่่�น สนุุกสนานขาดสติิ ก็็เป็็นอกุุศล! ความยิินดีีพอใจที่่�เกิดิ ขึ้้�นเพีียงเบาๆ หรืือร่า่งกายมีีความสุุข ข้้างในเกิดควิ ามสุุข ก็็มีีสติิรัับรู้้อยู่่ตลอดเวลา แบบนี้้�เรีียกว่่า กุุศล ให้ตั้้�งข้้อสัังเกตง่า่ยๆ ครัับ กุุศลที่่�เกิดิขึ้้�นในใจจะต้้องประกอบ ด้้วยสติิเสมอครัับ “เมื่่�อมีีสติิตอนนั้้�นจะไม่่มีีอกุุศล” จุุดนี้้�เป็็นจุุดที่่� สำำ�คััญที่่�สุุดของการเจริิญสติิ! สติิในที่่�นี้้�ไม่่ใช่่สติิทั่่�วๆ ไป เช่่น เดิินไม่่ตกท่่อ ขัับรถอย่่างมีีสติิ ต้้องเป็็นสััมมาสติิ (The right mindfulness) เท่่านั้้�น คืือเป็็นสติิที่่�รู้้กายรู้้ใจตามความเป็็นจริิง ที่่�เกิดิ ขึ้้�นในปััจจุุบัันขณะ (Presencing moment) Self Reflection หรืือ โยนิิโสมนสิิการ คืือ การที่่�เรามีีสติิอยู่่กัับเนื้้�อกัับตััว ไม่่ยิินดีียิินร้้ายต่่อสิ่่�งที่่�เข้้ามา กระทบใจเป็็นปกติิ แล้้วกลัับมาพิิจารณาสิ่่�งทั้้�งหลายโดยแยบคาย เพื่่�อสืืบค้้นถึึงต้้นตอ สาวหาเหตุุผลจนตลอดสายแยกแยะออก พิิเคราะห์์ดููด้้วยปััญญาที่่�คิิดเป็็นระเบีียบและโดยอุุบายวิิธีี ให้้เห็็น สิ่่�งนั้้�นๆ หรืือปััญหานั้้�นๆ ตามสภาวะและตามความสััมพัันธ์์แห่่ง เหตุุปััจจััย เช่่น หน้้า 124 หน้้า 117 2. 3. 15/9/2566 BE 09:15
200 คิิดจากเหตุุไปหาผลคิิดจากผลไปหาเหตุุคิิดแบบ แยกแยะองค์์ประกอบคิิดแบบ มองเป็็นองค์์รวมคิิดแบบ เห็็นความสััมพัันธ์์ต่่อเนื่่�องเป็็นลููกโซ่่คิิดเห็็น องค์์ประกอบที่่�มาทำำ�ให้้เจริิญคิิดเห็็น องค์์ประกอบที่่�มาทำำ�ให้้เสื่่�อมคิิดเน้้น เฉพาะจุุดที่่�ทำำ�ให้้เกิดิคิิดเน้้น สิ่่�งที่่�มาตััดขาดให้้ดัับคิิดเทีียบเคีียง อะไรเป็็นไปได้้ หรืือเป็็นไปไม่่ได้้หนัังสืือ Tiny Habits โดย ดร.บีีเจ ฟ็็อกก์์ (BJ Fogg PhD) และ หนัังสืือ Atomic Habits โดย เจมส์์ เคลีียร์์ (James Clear) จากคำำ�สรุุ ปในคำำ�นำำ�หนัังสืือ Tiny Habits ที่่�ว่่ า The Small Changes that Change Everything ก็็เป็็นการสนัับสนุุนเรื่่�อง Small success จากการมีีสััมมาวายามะ อย่่างชััดเจนว่่าถ้้าเรามีี Deliberate practice ที่่�มุ่่งสู่่เป้้าหมาย ก็็จะทำำ�ให้้เราค่่อยๆ เข้้าสู่่ Purpose ที่่�เราตั้้�งไว้้ในที่่�สุุด ในขณะเดีียวกััน ในหนัังสืือ Atomic Habits มีีสถิิ ติิ ที่่� ชััดเจนว่า่ ถ้า้เราสร้า้งการเปลี่่�ยนแปลงให้้เกิดิ ขึ้้�นทุุกวััน เพีียงวัันละ 1% อย่่ างสม่ำำ��เสมอทุุกวัันในเวลา 1 ปีี 365 วััน เราจะสามารถ สร้้างการเปลี่่�ยนแปลงออกมาเป็็นผลลััพธ์์ถึึง 37.78 เท่่ า! เพราะ ฉะนั้้�นทางตะวัันตกเองก็มีี ็งานวิิจััยที่่�คอนเฟิร์ิ ม์ การสร้า้ง The right deliberate practice อยู่่ ไม่่ น้้อย ว่่ าเป็็นสิ่่�งที่่�ช่่วยให้้เราสร้้าง ความสำำ�เร็็ จได้้จริิง หน้้า 125 4. AW_The Right Leader_20230824.indd 200-201