Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 1 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ 5 MateMito AKILLI MATEMATİK ATÖLYEM Artık matematiği ezberlemiyorum. Artık matematik dersinde ustalaşıyorum. Artık matematikten korkmuyorum. Artık matematiği çok seviyorum. Artık matematik dersinde daha pratiğim. Artık matematik dersi daha kolay geliyor. Artık matematik sorularını çözüyorum. Artık daha fazla matematik etkinliği yapıyorum. Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı!
2 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Bu kitabın her hakkı Arı Defter ve Dağıtım’a aittir. İçindeki şekil, yazı, resim ve grafiklerin yayınevinin izni olmaksızın, elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır. Arı Defter ve Dağıtım İnternet Bilişim Hizmetleri Güneşli Yolu Cad. İkebana Evleri H Blok D:26 Bahçelievler/İSTANBUL Tel: 0212 879 20 60 - Faks: 0212 879 20 70 www.ariyayin.com - [email protected] /ariyayin /ariyayin YAZAR Mehmet Ali VARIŞLI KAPAK TASARIM İhsan SONDOĞAN GRAFİK-TASARIM Ebru PEKÜN BASIM YERİ İhlas Gazetecilik A.Ş. (0212 454 30 00)
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 3 İSTİKLAL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır parlayacak! O benimdir, o benim milletimindir ancak! Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! Kahraman ırkıma bir gül... ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal. Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal. Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım; Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar. Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imânı boğar, ‘Medeniyet!’ dediğin tek dişi kalmış canavar? Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın, Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın. Bastığın yerleri ‘toprak’ diyerek geçme, tanı! Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı. Verme, dünyâları alsan da bu cennet vatanı. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hudâ, Etmesin tek vatanımdan beni dünyâda cüdâ. Rûhumun senden İlahî, şudur ancak emeli: Değmesin ma’ bedimin göğsüne nâ-mahrem eli! Bu ezanlar-ki şehâdetleri dinin temeliEbedî yurdumun üstünde benim inlemeli. O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım. Her cerîhamdan, İlâhî, boşanıp kanlı yaşım; Fışkırır rûh-ı mücerred gibi yerden na’şım; O zaman yükselerek arşa değer belki başım! Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet, Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklâl! Mehmet Âkif ERSOY
4 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Bu kitabın hazırlanma aşamasında desteğini ve sabrını esirgemeyen eşim Zeynep’e ve biricik oğlum Fatih’e teşekkür ederim. Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı! Sevgili Öğrencilerim ve Sevgili Öğretmen Arkadaşlarım; Matemito Akıllı Defterlere paralel olarak hazırlanan bu kitap sayesinde matematikte ustalaşmanız hedeflenmiştir. Matematik Çalışma Atölyem iki bölümden oluşmaktadır. 1. bölüm; kısa konu anlatımının veya örnek soru çözümünün yer aldığı açık uçlu sorulardan, 2. bölüm ise; konu değerlendirme testinden oluşmaktadır. Atölye bilgisi; bazen kazanımı, bazen çok kullanılan soru kalıplarını, bazen de konuyu kısa ve öz biçimde anlatmaktadır. Burada konuyu veya kazanımı tekrar ettikten sonra sadece atölye bilgisindeki anlatımla ilgili bolca pekiştirici açık uçlu sorular ve etkinlikler yer almaktadır. Böylelikle bolca alıştırma yaparak konuyu daha rahat anlamış olacaksınız ve matematikte ustalaşacaksınız. Çalışma Atölyem’de kimi zaman her kazanım sonrası, kimi zaman her konu sonrası değerlendirme testi yer almaktadır. Burada ise öğrenmiş olduğunuz konuyu veya kazanımı değerlendirme ve pratik yapma imkanınız olacaktır. Hazırlanan bu kitap yalnız öğrencilerimiz için değil, sınıf içinde her kazanım veya her konu sonunda öğrenciyi kontrol etmek ve pekiştirmek için de değerli öğretmenlerimiz adına kıymetli bir ek kaynak olacaktır. Öğretmenlerimiz, bu kitap sayesinde öğrencilerimizi daha iyi takip edecek ve sıkıntı olduğunu düşündüğü konuları hemen tekrar edebilecektir. Uzun bir araştırma ve çalışma sonucu titizlikle hazırlanan bu kitap, Milli Eğitim Bakanlığı’nın öngördüğü kazanımlara tamamen uygundur. Matematikte ustalaşma temennisiyle tüm öğrencilerime başarılar dilerim. Mehmet Ali VARIŞLI
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 5 İÇİNDEKİLER Doğal Sayı Okuma ve Yazma .............................................................................................................. 7 Doğal Sayılarda Basamaklar ve Bölükler ............................................................................................. 9 Doğal Sayıların Abaküste Gösterimi................................................................................................... 11 Doğal Sayılarda Sayı ve Basamak Değeri .......................................................................................... 13 Doğal Sayılarda Çözümleme ............................................................................................................ 15 Doğal Sayıları Sıralama ................................................................................................................... 17 Konu Değerlendirme Testi 1 .............................................................................................................. 19 Örüntü Oluşturma ........................................................................................................................... 21 Konu Değerlendirme Testi 2 .............................................................................................................. 23 Doğal Sayılarla Toplama İşlemi ........................................................................................................ 25 Doğal Sayılarla Toplama İşlemi Problemleri ....................................................................................... 27 Konu Değerlendirme Testi 3 .............................................................................................................. 29 Doğal Sayılarla Çıkarma İşlemi ........................................................................................................ 31 Doğal Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşleminde Verilmeyen Terimi Bulma ............................................. 33 Doğal Sayılarla Çıkarma İşlemi Problemleri ....................................................................................... 35 Konu Değerlendirme Testi 4 .............................................................................................................. 37 Doğal Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşleminde Tahmin ...................................................................... 39 Doğal Sayılarla Zihinden Toplama ve Çıkarma İşlemi ......................................................................... 41 Konu Değerlendirme Testi 5 .............................................................................................................. 43 Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi ......................................................................................................... 45 Bir Doğal Sayıyı 10, 100, 1000 ve Katlarıyla Kısa Yoldan Çarpma İşlemi ............................................. 47 Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi Problemleri ....................................................................................... 49 Konu Değerlendirme Testi 6 .............................................................................................................. 51 Doğal Sayılarla Bölme İşlemi ............................................................................................................ 53 10,100,1000'in Katı Olan Doğal Sayılarla 10,100,1000 ve Katlarıyla Kısa Yoldan Bölme İşlemi ............. 55 Doğal Sayılarla Bölme İşlemi Problemleri........................................................................................... 57 Kat Problemleri................................................................................................................................ 59 Çarpma ve Bölme İşleminde Tahmin .................................................................................................. 61 Çarpma ve Bölme İşlemi Uygulamaları .............................................................................................. 63 Bölme İşleminde Kalanı Yorumlama ................................................................................................... 65 Konu Değerlendirme Testi 7............................................................................................................... 67 Üslü Sayılar..................................................................................................................................... 69 Parantezli İşlemler............................................................................................................................ 71 Konu Değerlendirme Testi 8............................................................................................................... 73 Saat-Dakika-Saniye Arasındaki İlişki.................................................................................................. 75 Gün-Hafta-Ay-Yıl Arasındaki İlişki...................................................................................................... 77 Zamanı Ölçme Problemleri................................................................................................................ 79 Konu Değerlendirme Testi 9............................................................................................................... 81 Sıklık ve Çetele Tablosu..................................................................................................................... 83 Sütun Grafiği ................................................................................................................................... 85 Konu Değerlendirme Testi 10............................................................................................................. 87 Şema ile Veri Düzenleme................................................................................................................... 89 Konu Değerlendirme Testi 11............................................................................................................. 91 Temel Geometrik Kavramlar .............................................................................................................. 93 Paralel ve Kesişen Doğrular............................................................................................................... 95 Konum Belirleme.............................................................................................................................. 97 Konu Değerlendirme Testi 12............................................................................................................. 99 Açılar ........................................................................................................................................... 101 Konu Değerlendirme Testi 13 .......................................................................................................... 103 Çokgenler ...................................................................................................................................... 105 Konu Değerlendirme Testi 14 .......................................................................................................... 107
6 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Üçgen Çeşitleri .............................................................................................................................. 109 Konu Değerlendirme Testi 15 .......................................................................................................... 111 Kesir ve Birim Kesir Kavramı .......................................................................................................... 113 Birim Kesirleri Sıralama ve Sayı Doğrusunda Gösterme .................................................................... 115 Konu Değerlendirme Testi 16 .......................................................................................................... 117 Kesir Çeşitleri ve Modelleme ........................................................................................................... 119 Tam Sayılı ve Bileşik Kesirlerin Birbirine Dönüştürülmesi .................................................................. 121 Konu Değerlendirme Testi 17 .......................................................................................................... 123 Kesirlerin Sayı Doğrusunda Gösterimi ............................................................................................. 125 Kesir ile Bölme İşlemi Arasındaki İlişki ve Bir Doğal Sayı ile Kesrin Karşılaştırılması ............................ 127 Konu Değerlendirme Testi 18 .......................................................................................................... 129 Denk Kesirler ................................................................................................................................. 131 Konu Değerlendirme Testi 19 .......................................................................................................... 133 Kesirleri Karşılaştırma .................................................................................................................... 135 Konu Değerlendirme Testi 20 .......................................................................................................... 137 Bütünden Parçaya ......................................................................................................................... 139 Parçadan Bütüne .......................................................................................................................... 141 Konu Değerlendirme Testi 21 .......................................................................................................... 143 Kesirlerle Toplama ve Çıkarma İşlemi .............................................................................................. 145 Kesirlerle Toplama ve Çıkarma İşlemi Problemleri ............................................................................. 147 Konu Değerlendirme Testi 22 .......................................................................................................... 149 Ondalık Gösterim .......................................................................................................................... 151 Ondalık Gösterimde Basamak Adları-Basamak Değerleri ve Çözümleme ............................................ 153 Konu Değerlendirme Testi 23 .......................................................................................................... 155 Ondalık Kesirleri Karşılaştırma ....................................................................................................... 157 Konu Değerlendirme Testi 24 .......................................................................................................... 159 Ondalık Kesirlerle Toplama İşlemi ................................................................................................... 161 Ondalık Kesirlerle Çıkarma İşlemi .................................................................................................. 163 Ondalık Kesirlerle Toplama ve Çıkarma İşlemi Problemleri ................................................................ 165 Konu Değerlendirme Testi 25 .......................................................................................................... 167 Yüzde Kavramı .............................................................................................................................. 169 Bir Çokluğun Yüzdesini Bulma ........................................................................................................ 171 Yüzde Problemleri ......................................................................................................................... 173 Konu Değerlendirme Testi 26 .......................................................................................................... 175 Dörtgenler ve Özellikleri ................................................................................................................. 177 Konu Değerlendirme Testi 27 .......................................................................................................... 179 Üçgenler ve Dörtgenlerde Açı Problemleri ........................................................................................ 181 Konu Değerlendirme Testi 28 .......................................................................................................... 183 Uzunlukları Ölçme ......................................................................................................................... 185 Uzunluk Ölçme Problemleri ............................................................................................................ 187 Konu Değerlendirme Testi 29 .......................................................................................................... 189 Çevre Uzunluğu ............................................................................................................................. 191 Çevre Uzunluğu Problemleri ........................................................................................................... 193 Konu Değerlendirme Testi 30 .......................................................................................................... 195 Alan Ölçme .................................................................................................................................. 197 Alan Ölçme Problemleri ................................................................................................................. 199 Konu Değerlendirme Testi 31 .......................................................................................................... 201 Prizmaların Özellikleri ................................................................................................................... 203 Prizmaların Yüzey Alanı ................................................................................................................. 205 Konu Değerlendirme Testi 32........................................................................................................... 207
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 7 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayı Okuma ve Yazma • Doğal sayıları okurken, en büyük bölükten başlanarak bölükteki sayı okunur ve bulunduğu bölüğün adı söylenir. 2 238 148 : İki milyon iki yüz otuz sekiz bin yüz kırk sekiz 18 521 240 : On sekiz milyon beş yüz yirmi bir bin iki yüz kırk 148 001 051 : Yüz kırk sekiz milyon bin elli bir Örnek: • Doğal sayılar okunurken, bölükler kullanılır. • Bölükler, kendi basamak grubundaki en küçük basamakla isimlendirilir. Örnek: 684 238 143 684 238 143 Milyonlar bölüğü Binler bölüğü Birler bölüğü 1. Aşağıda verilen sayıların okunuşlarını yazınız. • 4 381 581: • 10 501 051: • 73 848 211: • 684 123 584: • 716 284 234: • 100 100 100: • 710 007 200: • 801 300 308: • 818 000 888: • 651 078 000: • 148 001 007: • 5 688 148: • 8 568 248: • 1 008 009: • 82 058 190: • 49 603 200: • 50 000 804: • 75 078 001:
8 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 2. Aşağıda okunuşları verilen doğal sayıları rakam kullanarak yazınız. 3. Aşağıda okunuşu ve rakamla yazılışı verilen doğal sayıları eşleştiriniz. a. Altı milyon altı bin altı yüz altı 1. 60 606 606 1Ÿ 2Ÿ 3Ÿ b. Altmış milyon altı yüz altı bin altı yüz altı 2. 606 006 606 c. Altı yüz altı milyon altı bin altı yüz altı 3. 6 006 606 • Altı milyon kırk sekiz bin üç yüz: • İki yüz milyon iki yüz iki: • Yüz milyon: • Yüz milyon üç yüz üç: • Yedi milyon: • On bir milyon: • Yüz on bir milyon: • Beş yüz milyon: • Dokuz yüz milyon: • On milyon: • Bir milyon: • Sekiz milyon yirmi üç bin beş: • Dokuz milyon yüz on sekiz bin on sekiz: • Yedi milyon dört bin yirmi üç: • Beş milyon bin üç yüz kırk üç: • Dört milyon bin bir: • Altmış milyon dört yüz on iki bin altı yüz üç: • Kırk milyon dört yüz dört bin dört: • Elli sekiz milyon bin üç yüz on: • Otuz milyon otuz: • Üç yüz on sekiz milyon yedi yüz on iki bin üç yüz dokuz: • Altı yüz altı milyon beş yüz bin altı yüz otuz sekiz: • Yüz milyon yüz bin yüz: • Dört yüz milyon dört yüz bin: • On sekiz milyon beş yüz kırk üç bin dört yüz on iki:
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 9 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarda Basamaklar ve Bölükler 1. Aşağıda verilen doğal sayıları bölüklerine ayrılmış halde yazınız. 2. Aşağıda verilen doğal sayıların bölüklerindeki sayıları bulunuz. • • • Ÿ • 6431237 8543210 • 5004215 • 8421890 • 2156789 • 56812085 • 68407921 • 84215689 • 66666666 • 555689705 • 891234567 • 987654321 • 600007283 • 842105678 • 754218432 • 605100532 Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ • Bölüklerde söylenmeyen basamaklara O rakamı konulur. • Her bölük arasına bir basamak kadar boş bırakılır. • Her bölük 3 basamaktan oluşur. • Sağdan başlanarak sola doğru her üç basamağa bölük adı verilir. 8 421 869 Milyonlar Bölüğü: Binler Bölüğü: Birler Bölüğü: Milyonlar Bölüğü: Binler Bölüğü: Birler Bölüğü: 48 207 293 Milyonlar Bölüğü: Binler Bölüğü: Birler Bölüğü: 621 072 083 Milyonlar Bölüğü: Binler Bölüğü: Birler Bölüğü: 6 006 006 Milyonlar Bölüğü: Binler Bölüğü: Birler Bölüğü: 88 008 549 Milyonlar Bölüğü: Binler Bölüğü: Birler Bölüğü: 700 078 004 Milyonlar Bölüğü: Binler Bölüğü: Birler Bölüğü: 680 481 035 581/031/005 Ÿ 581 031 005 Ÿ Beş yüz seksen bir milyon otuz bir bin beş 84 005 048 Milyon Bölüğü: 84 Binler Bölüğü : 005 Birler Bölüğü : 048 Örnek: Milyonlar Bölüğü Binler Bölüğü Birler Bölüğü YM. Bas. OM. Bas. M. Bas. YBn. Bas. OBn. Bas. Bn. Bas. Y. Bas. O. Bas. B. Bas.
10 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 3. Aşağıda bölüklerdeki sayıları verilen doğal sayıları bulunuz. 4. Aşağıda verilen doğal sayıların istenilen basamaklarındaki rakamları bulunuz. 5. Aşağıda verilen doğal sayıların istenilen basamaklarının ismini yazınız. • 6 843 269 Ÿ Milyonlar basamağı: • 72 169 079 Ÿ On binler basamağı: • 684 123 853 Ÿ Birler basamağı: • 781 109 581 Ÿ Yüz milyonlar basamağı: • 684 231 684 Ÿ Yüz binler basamağı: • 76 200 000 Ÿ Binler basamağı: Birler Bölüğü: 84 • 681 243 581 ............................. basamağı ............................. basamağı ............................. basamağı ............................. basamağı ............................. basamağı • 73 249 245 ............................. basamağı ............................. basamağı ............................. basamağı • 4 210 748 ............................. basamağı ............................. basamağı ............................. basamağı ............................. basamağı ............................. basamağı • 971 204 325 ............................. basamağı ............................. basamağı ............................. basamağı ............................. basamağı ............................. basamağı • 48 423 105 • Binler Bölüğü: 843 ............................ Birler Bölüğü: 436 Milyonlar Bölüğü: 6 • Milyonlar Bölüğü: 68 ............................ Binler Bölüğü: 73 Birler Bölüğü: 643 • Milyonlar Bölüğü: 843 ............................ Binler Bölüğü: 7 • Binler Bölüğü: 5 ............................ Birler Bölüğü: 6 Milyonlar Bölüğü: 8 • Birler Bölüğü: 73 ............................ Binler Bölüğü: 8 Milyonlar Bölüğü: 87
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 11 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayıların Abaküste Gösterilmesi • Doğal sayıları abaküste gösterebiliriz. • Abaküste gösterilen doğal sayıları rakamla yazabiliriz. YM OM M YBn OBn Bn Y O B Örnek: 483 241 106 302 527 214 YM OM M YBn OBn Bn Y O B 3 0 2 5 2 7 2 1 4 1. Aşağıda abaküste gösterilen doğal sayıları bulup okunuşlarını yazınız.
12 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 2. Aşağıda verilen doğal sayıları abaküste gösteriniz. 3. Aşağıda okunuşları verilen doğal sayıları abaküste gösteriniz. • 8 673 043 • 68 123 684 • 481 235 005 • 518 984 240 • İki milyon yüz seksen beş bin altı yüz • On sekiz milyon dokuz yüz bin altı • Altı yüz dokuz milyon elli sekiz bin dört yüz üç • Beş yüz milyon beş yüz bin beş yüz
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 13 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarda Sayı ve Basamak Değeri • Bir rakamın bulunduğu basamağa göre aldığı değere basamak değeri denir. • Bir rakamın bulunduğu basamağı dikkate almadan aldığı (yani rakamın kendi değeri) değere sayı değeri denir. • Basamak değeri en büyük olan rakam en soldaki rakamdır. • Basamak değeri en küçük olan rakam en sağdaki rakamdır. • Sayı değerleri toplamı; sayıyı oluşturan rakamların toplamıdır. • Basamak değerleri toplamı; sayının kendisidir. 4 231 569 için; sayı değerleri toplamı Ÿ 4 + 2 + 3 + 1 + 5 + 6 + 9 = 30 basamak değerleri toplamı Ÿ 4 000 000 + 200 000 + 30 000 + 1000 + 500 + 60 + 9 = 4 231 569 Örnek: 1. Aşağıda verilen doğal sayılarda istenilen basamakların sayı değerlerini bulunuz. 3. Aşağıda verilen doğal sayıların sayı değerleri toplamını bulunuz. 2. Aşağıda verilen doğal sayılarda istenilen basamakların basamak değerlerini bulunuz. • 4 783 126 • 4 838 125 • 9 168 148 • 68 070 218 • 70 705 619 • 921 981 032 • 684 100 010 • 500 218 018 • 999 999 998 • 48 143 073 • 6 238 123 • 78 262 168 • 84 213 568 • 97 212 969 • 849 125 098 • 651 684 209 • 684 123 005 • 56 123 568 • 84 123 569 • 126 580 048
14 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem • 7 218 194 • 18 123 776 • 890 048 712 • 9 821 654 • 16 547 104 • 102 223 334 • 8 241 104 • 42 123 987 • 683 123 069 • 6 218 948 • 12 685 124 • 721 069 543 • 6 812 101 • 4 231 684 • 8 423 123 • 15 814 284 • 712 569 500 • 6 241 023 • 819 213 872 • 75 648 169 • 12 684 583 • 684 123 610 • 721 023 584 • 61 238 148 • 78 023 140 • 8 712 025 • 60 600 600 • 7 072 072 • 12 004 849 • 712 184 103 • 84 211 844 • 688 700 259 • 724 123 029 • 810 043 009 • 681 248 194 4. Aşağıda verilen doğal sayıların basamak değerleri toplamını bulunuz. 7. Aşağıda verilen doğal sayılarda binler bölüğündeki sayının basamak değerleri toplamını bulunuz. 5. Aşağıda verilen doğal sayılarda sayı değeri en büyük rakamları yuvarlak içine alınız. 6. Aşağıda verilen doğal sayılarda basamak değeri en büyük rakamları yuvarlak içine alınız. 8. Aşağıda verilen doğal sayılarda milyonlar bölüğündeki sayının basamak değerleri toplamını bulunuz. 9. Aşağıda verilen doğal sayılarda birler bölüğündeki sayının basamak değerleri toplamını bulalım. 10. “5A 78A 12A” sekiz basamaklı doğal sayının sayı değerleri toplamı 32 olduğuna göre, “A” rakamını bulunuz. 11. “68 123 569” doğal sayısının binler bölüğündeki sayının basamak değerleri toplamı ile milyonlar bölüğündeki sayının toplamını bulunuz.
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 15 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Örnek: 4 123 568: 4 000 000 + 100 000 + 20 000 + 3000 + 500 + 60 + 8 veya veya : 4 milyonluk + 1 yüz binlik + 2 on binlik + 3 binlik + 5 yüzlük + 6 onluk + 8 birlik : (4x1 000 000)+(1x100 000)+(2x10 000)+(3x1000)+(5x100)+(6x10)+(8x1) şeklinde çözümlenebilir. Doğal Sayılarda Çözümleme • Bir doğal sayının basamak değerlerinin toplamı biçiminde yazılmasına çözümleme denir. 1. Aşağıda verilen doğal sayıları çözümleyiniz. (isteğinize göre) • 6 418 231: • 7 023 561: • 8 623 987: • 12 123 985: • 78 984 213: • 60 248 849: • 124 238 568: • 681 219 569: • 723 198 569: • 421 209 308:
16 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem • 8 212 184 Ÿ (8 x 1 000 000) + (2 x 100 000) + (1 x 10 000) + (..................) + (1 x 100) + (8 x 10) + (4 x 1) • 783 295 618 Ÿ 700 000 000 + ....................... + 3 000 000 + 200 000 + 90 000 + 5000 + 600 + 10 + 8 • 84 219 569 Ÿ 80 000 000 + 4 000 000 + 200 000 + .................. + 9000 + 500 + .................. + 9 • 7 000 000 + 600 000 + 70 000 + 6000 + 500 + 40 + 8: • 60 000 000 + 4 000 000 + 800 000 + 70 000 + 90 + 4: • 700 000 000 + 40 000 000 + 5 000 000 + 600 000 + 800 + 5: • 900 000 000 + 9 000 000 + 900 000 + 90 000 + 9000 + 900 + 9: • 6 milyonluk + 4 binlik + 8 yüzlük + 5 onluk + 4 birlik: • 8 on milyonluk + 7 milyonluk + 4 yüz binlik + 5 onluk: • (9 x 10 000 000) + (8 x 1 000 000) + (7 x 100 000) + (5 x 10 000) + (6 x 10): • (8 x 1 000 000) + (5 x 100 000) + (7 x 10 000) + (6 x 1000) + (4 x 100) + (7x 1): • 80 000 000 + 500 000 + 4000 + 800 + 70 + 8: • 8 000 000 + 100 000 + 5000 + 800 + 40: • 4 231 148 Ÿ 4 000 000 + 200 000 + .................. + 1000 + 100 + 40 + 8 A = B = D = E = F = G = H = F G H E D B C C = A • 721 864 214Ÿ (7 x 100 000 000) + (..................) (1 x 1 000 000) + (8 x ...............) + (6 x 10 000) (4 x 1000) + (.......... x 100) + (1 x 10) + (4 x 1) 2. Aşağıda çözümlenişi verilen doğal sayıları bulunuz. 3. Aşağıda çözümlemesi verilen doğal sayılarda boş bırakılan noktalı yerlere gelmesi gerekenleri bulunuz.
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 17 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayıları Sıralama • Basamak sayısı fazla olan doğal sayı daha büyüktür. • Basamak sayıları eşit olan doğal sayıların sırasıyla en soldan sağa doğru basamaklarındaki rakamlar karşılaştırılır. Rakamı büyük olan doğal sayı daha büyüktür. 1. Aşağıda verilen doğal sayı çiftlerinden büyük olanı yuvarlak içine alınız. 3. Aşağıda verilen rakamların hepsini birer kez kullanarak yazılabilen en büyük ve en küçük doğal sayıları bulunuz. • 63 125 – 60 238 • 77 777 – 777 777 • 681 239 – 681 240 • 1 732 198 – 732 198 • 84 213 584 – 4 213 584 • 684 123 – 58 684 • 781 198 – 9284 c. 241 000 000 2. Aşağıda verilen doğal sayıları küçükten büyüğe doğru sıralayınız. a. 212 122 b. 12 122 c. 2122 .............................................. a. 6 842 123 b. 6 802 568 c. 6 822 518 .............................................. a. 100 000 000 b. 1 000 000 c. 10 000 000 .............................................. a. 2 410 000 b. 24 100 000 .............................................. Rakamlar En Büyük Doğal Sayı En Küçük Doğal Sayı 6,8,1,2,5,7 5,4,0,3,7,6 1,2,3,4,0,5,8 7,6,5,0,3,2,1 9,8,2,6,5,4 1,2,3,0,5,9 9,8,7,0,2,5 1,2,3,4,5,6 8,6,4,2,0 Örnek: 4 4 0 4 4 4 4 4 0 4 4 0 4 4 4 4 4 0 4 4 4 4 440 444 > 4 404 444 > 4 044 044 11 261 258 > 1 261 258 > 261 258 261 258 Ÿ 6 basamaklı 1 261 258 Ÿ 7 basamaklı 11 261 258 Ÿ 8 basamaklı
18 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem • 7 basamaklı en büyük doğal sayı: • 8 basamaklı en büyük doğal sayı: • 9 basamaklı en büyük doğal sayı: • 7 basamaklı en küçük doğal sayı: • 8 basamaklı en küçük doğal sayı: • 9 basamaklı en küçük doğal sayı: • Rakamları farklı 7 basamaklı en büyük doğal sayı: • Rakamları farklı 8 basamaklı en büyük doğal sayı: • Rakamları farklı 9 basamaklı en büyük doğal sayı: • Rakamları farklı 7 basamaklı en küçük doğal sayı: • Rakamları farklı 8 basamaklı en küçük doğal sayı: • Rakamları farklı 9 basamaklı en küçük doğal sayı: • 673 241 < A73 241 A = • 721 198 > 721 B43 B = • 2 153 168 > C23 568 C = • 6 218 584 < 6 21D 584 D = • 7 21E 648 > 7 215 323 E = • 5F3 248 > 504 683 F = 4. Aşağıda istenilen doğal sayıları bulunuz. 5. Aşağıda verilen karşılaştırmalarda harflerin alabileceği değerleri bulunuz. 6. “7,1,5,4,0,6” rakamlarını birer kez kullanarak 600 000’den büyük en küçük doğal sayıyı bulunuz. 7. “4,2,8,5,1” rakamlarını birer kez kullanarak 80 000’den küçük en büyük doğal sayıyı bulunuz. 8. “6, 1, 0, 2” rakamlarını birer kez kullanarak 1100’den büyük en küçük doğal sayıyı bulunuz. 9. “A < 58 241” karşılaştırmasına göre A’nın alabileceği en büyük tek doğal sayıyı bulunuz. 10. “684 282 < B” karşılaştırmasına göre, B’nin alabileceği en küçük çift doğal sayıyı bulunuz.
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 19 Akıllı Matematik Atölyem Konu Değerlendirme Testi - 1 1. “78 123 068” sayısının okunuşu aşağıdakilerden hangisidir? A) Yetmiş sekiz milyon yüz yirmi üç bin altı yüz sekiz B) Yedi milyon yüz yirmi üç bin altmış sekiz C) Yetmiş sekiz milyon yüz yirmi üç bin altmış sekiz D)Yetmiş sekiz milyon yirmi üç bin altmış sekiz 2. “Üç yüz seksen dört milyon sekiz bin üç yüz üç” Yukarıda okunuşu verilen doğal sayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 384 080 303 B)384 800 330 C) 384 008 033 D)384 008 303 3. “Seksen yedi milyon seksen yedi” Yukarıda okunuşu verilen sayıyı rakamla yazarken kaç tane 0 kullanılır? A) 4 B)3 C)2 D)1 4. “Altı yüz milyon dokuz bin on yedi” Yukarıda okunuşu verilen doğal sayı kaç basamaklıdır? A) 6 B)7 C)8 D)9 5. Aşağıda verilen sayılardan hangisinin binler bölüğünde 7 rakamı yoktur? A) 981 237 561 B)685 721 512 C) 127 231 198 D)695 057 213 6. “87 215 198” sayısının binler bölüğündeki sayı ile milyon bölüğündeki sayı yer değiştiriyor. Buna göre, yeni oluşan sayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 21 587 198 B)87 198 215 C) 215 087 198 D)198 215 087 7. Yukarıdaki abaküste gösterilen sayının “kırk üç milyon iki yüz yetmiş üç bin iki yüz elli altı” olması için kaç tane daha boncuğa ihtiyaç vardır? A) 10 B)9 C)8 D)7 8. Binler Bölüğü: 68 Milyonlar Bölüğü: 732 Birler Bölüğü: 9 Yukarıda bir doğal sayının bölüklerindeki sayılar verilmiştir. Buna göre, bu doğal sayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 680 732 009 B)732 689 C) 732 068 009 D)73 206 809
20 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 9. Milyonlar bölüğündeki rakamları toplamı 10 olan ve binler bölüğü tek rakamlardan oluşan bir doğal sayı yazılacaktır. Buna göre, bu doğal sayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 700 864 212 B)160 135 584 C) 73 278 500 D)64 157 218 10. Aşağıda verilen doğal sayılardan hangisinin binler bölüğünde “685” sayısı vardır? A) 685218579 B)17685123 C) 6851023 D)123685 11. “Yüz iki milyon dört yüz üç bin iki yüz iki” Yukarıda okunuşu verilen doğal sayı için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Binler basamağında 3 vardır. B) Basamak değeri en büyük rakamı 1 dir. C) Binler bölüğünde 202 vardır. D)9 basamaklıdır. 12. 5,6,0,4,2,7 Yukarıda verilen rakamları birer kez kullanarak yazılabilen 6 basamaklı en büyük doğal sayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 204 567 B)760 542 C) 765 024 D)765 420 13. “428 168 219” doğal sayısında basamak değeri en büyük rakam K, sayı değeri en küçük rakam L dir. Buna göre, “K + L” toplamı kaçtır? A)13 B)10 C)5 D)4 14. (5 x10 000 000)+ (2 x 1 000 000)+(6 x 10 000) + (8 x 1000) + (4 x 1) Yukarıda çözümlenmiş şekli verilen sayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 520 608 004 B)52 068 004 C) 52 680 004 D)50 068 004 15. “78 045 218” doğal sayısında binler bölüğündeki sayının basamak değerleri toplamı ile milyonlar bölüğündeki sayının toplamı kaçtır? A)24 B)123 C)7805 D)45 078 16. Rakamları farklı 9 basamaklı en küçük tek doğal sayının onlar basamağındaki rakam kaçtır? A)5 B)6 C)7 D)8
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 21 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Örüntü Oluşturma • Belli bir kurala göre oluşturulan şekil veya sayı ifadelerine örüntü denir. • Sayı örüntülerinde terimler arasındaki ilişkiyi bulmak için ardışık terimlere bakılır. • Sayıların kaçar kaçar arttığına, kaçar kaçar azaldığına ve bir sayının katı olup olmadığına bakılır. • Şekilli sorularda mutlaka şekillerin sayısı bulunmalıdır. Örnek: • 1, 3, 5, 7, 9 +2 +2 +2 +2 • 60, 54, 48, 42, 36 –6 –6 –6 –6 • 1, 2, 4, 7, 11 +1 +2 +3 +4 • 1, 2, 4, 8, 16 x2 x2 x2 x2 1. Aşağıda verilen sayı örüntülerini 2 adım daha devam ettiriniz. 2. Aşağıda verilen sayı örüntülerinde kuralı bozan sayıyı yuvarlak içine alınız. 3. Aşağıda verilen sayı örüntülerindeki boş bırakılan yerlere gelmesi gereken sayıları bulunuz. • 4, 8, 12, 16, 20, ......., ....... • 12, 16, 20, 25, 28 • 10, 20, 30, 40, 55, 60 • 18, 21, 25, 27, 30 • 46, 39, 32, 25, 19 • 2, 4, 8, 16, 30 • 5, 6, 8, 12, 15 • 9, 12, 15, 19, 21, 24 • 6, 12, 24, 36, 96 • 20, 27, ........., 41, 48, 55 • 15, 25, 35, ........., 55, 65 • 9, 10, 12, ........., 19, 24 • 8, 13, ........., 26, 34, 43 • 2, ........., 8, 16, 32, 64 • 70, 59, 48, ........., 26, 15 • 5, 10, 15, 20, 25, ......., ....... • 9, 19, 29, 39, 49, ......., ....... • 12, 18, 24, 30, 36, ......., ....... • 10, 20, 30, 40, 50, ......., ....... • 38, 46, 54, 62, 70, ......., ....... • 80, 76, 72, 68, 64, ......., ....... • 72, 67, 62, 57, 52, ......., ....... • 4, 6, 9, 13, 18, ......., ....... • 18, 22, 27, 33, 40, ......., ....... • 10, 12, 16, 22, 30, ......., ....... • 23, 28, 38, 53, 73, ......., ....... • 5, 10, 20, 40, 80, ......., ....... • 1, 3, 9, 27, 81, ......., ....... • 64, 32, 16, 8, 4, ......., ....... • 70, 75, 78, 83, 86, ......., .......
22 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 4. “1, 4, 9, 16, .....” şeklinde devam eden sayı örüntüsünün 8. sayısını bulunuz. 5. “10, 12, 14, 16, .....” şeklinde devam eden sayı örüntüsünün 7. sayısını bulunuz. 6. “50, 43, 36, 29, .....” şeklinde devam eden sayı örüntüsünün 8. sayısını bulunuz. Yukarıda verilen şekil örüntüsünün 6. adımında kaç tane daire vardır? 7. 1. adım 2. adım 3. adım .......... Yukarıda verilen şekil örüntüsünün 10. adımındaki şekilde bulunan en küçük karelerden kaç tane vardır? 8. 1. adım 2. adım 3. adım 4. adım Yukarıda verilen şekil örüntüsünün 5. adımındaki toplam çember sayısının toplam kare sayısından ne kadar fazla olduğunu bulunuz. 2. adım 3. adım 9. .......... 1. adım Yukarıdaki şekilerde verilen sayılar belli bir kurala göre dizilmiştir. Buna göre, “A + B” toplamını bulunuz. 10. 2 3 6 4 12 5 4 8 10 40 4 10 B A 20 Yukarıda verilen sayılardan soldaki sayı ile sağdaki sayı arasında bir ilişki vardır. Buna göre, “?” ile gösterilen sayı kaçtır? 149 6812 72 105 681 297 14 17 15 ? 11. Yukarıda verilen şekildeki sayılar belli bir kurala göre dizilmiştir. Buna göre, “A + B + C” toplamı kaçtır? 1 2 2 3 6 A 0 0 B 12. C
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 23 Akıllı Matematik Atölyem Konu Değerlendirme Testi - 2 1. Aşağıda verilenlerden hangisi bir sayı örüntüsü değildir? A) 4, 8, 12, 16, 20 B) 6, 12, 24, 36, 42 C) 9, 12, 15, 18, 21 D)5, 12, 19, 26, 33 2. 5, 11, 17, ... Yukarıda ilk üç terimi verilen sayı örüntüsünün 6. terimi kaçtır? A)35 B)34 C)33 D)32 3. 6, 13, 20, K, 34, L, ... Yukarıda ilk altı terimden dördünün gösterildiği sayı örüntüsünde “K + L” toplamı kaçtır? A)60 B)64 C)68 D)72 4. 40, 42, 45, 50, 54 Yukarıda verilen sayı örüntüsünü bozan sayı hangisidir? A)42 B)45 C)50 D)54 5. 4 12 8 16 22 Yukarıda verilen sayılar kullanılarak sayı örüntüsü oluşturulacaktır. Buna göre, hangi sayı açıkta kalır? A) 4 B) 8 C) 12 D) 22 6. “1, 2, 4, 8” şeklinde verilen sayı örüntüsünün kuralı ile aşağıdaki örüntülerden hangisinin kuralı aynıdır? A) 5, 7, 9, 11 B)12, 24, 36, 48 C) 5, 10, 20, 40 D)1, 3, 9, 27 7. 9, 18, 27, 36, K 6, 8, 11, 15, L Yukarıda verilen iki farklı sayı örüntüsüne göre, “K + L” kaçtır? A)65 B)64 C)63 D)62 8. Bir sayı örüntüsünün 4. terimi 26, 5. terimi 31 dir. Buna göre, bu sayı örüntüsünün 1. terimi kaçtır? A)21 B)15 C)11 D)8 9. 66, 75, 82, 89, 96, 103 Yukarıdaki sayılardan hangisi silinirse kalan sayılar bir örüntü oluşturur? A)66 B)82 C)89 D)96
24 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 10. 12, 20, 28, 36 ... Aşağıda verilen sayılardan hangisi yukarıdaki örüntünün bir terimidir? A)60 B)59 C)57 D)51 11. Bir sayı örüntüsünün kuralı: “Her terim bir önceki terimden 5 eksiktir.” 1. terim:26 Yukarıda verilen bilgilere göre oluşturulan örüntünün 3. ve 4. terimlerinin toplamı kaçtır? A)47 B)37 C)27 D)17 12. 1. adım 2. adım 3. adım ........ Yukarıda verilen şekil örüntüsünün 5. adımında kullanılan çember sayısı kaçtır? A)10 B)12 C)14 D)16 13. 1. adım 2. adım 3. adım ........ Yukarıda verilen şekil örüntüsünün 6. adımında kullanılan en küçük kare sayısı kaçtır? A)20 B)24 C)28 D)32 14. 1. adım 2. adım 3. adım ........ Yukarıda verilen şekil örüntüsünün 6. adımında kullanılan kare sayısı kaçtır? A)10 B)14 C)18 D)22 15. 2 1 3 4 10 5 4 6 7 22 8 7 9 10 ? Yukarıda verilen şekildeki sayılar belli bir kurala göre dizilmiştir. Buna göre, “?” yerine hangi sayı gelmelidir? A)26 B)28 C)32 D)34 16. 4, 8, 16, 32, 64, ... Yukarıda verilen sayı örüntüsünün kuralı nedir? A) Bir önceki sayının 4 fazlasıdır. B) Bir önceki sayının 4 eksiğidir C) Bir önceki sayının 2 katıdır. D)Bir önceki sayının yarısıdır. 17. Fatih, içinde para bulunmayan kumbarasına her gün bir önceki gün attığı paradan 5 TL fazla atıyor. Fatih ilk gün kumbarasına 17 TL attığına göre, 4. gün kaç TL atmıştır? A)27 B)32 C)37 D)42
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 25 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarla Toplama İşlemi • Doğal sayılarla toplama işlemi yapılırken aynı basamakların alt alta yazılıp toplanması önemlidir. • Eldelere dikkat edilmelidir. • Yan yana verilen toplama işlemlerini basamak sayısı fazla olandan az olana doğru alt alta yazarak yapabiliriz. • Toplama işlemi birler basamağı, onlar basamağı ... diye devam eder. 1. Aşağıda verilen toplama işlemlerini yazınız. 3 + 9 2 5 8 1 • 6 9 + 9 2 1 • 8 4 0 0 8 1 9 + + 9 2 8 8 1 0 9 1 1 5 2 1 1 8 6 2 7 3 9 4 5 1 1 2 1 • • 3 3 + 3 0 4 0 0 8 5 1 6 • 7 9 9 + 3 2 1 2 8 2 • 6 9 3 1 + 1 2 4 4 3 1 6 8 2 8 5 6 • 4 0 0 0 + 0 0 0 0 8 0 0 8 8 8 • 7 3 8 1 + 2 0 0 1 1 1 5 8 3 4 8 6 2 2 1 • 5 5 6 + 9 2 2 1 1 1 • 4 8 0 0 0 0 5 + 0 0 0 5 0 0 0 0 0 5 6 5 • 2 3 3 3 3 + 2 3 3 3 2 3 3 2 3 • 2 3 + 1 2 6 1 5 8 8 7 6 • 9 + 9 1 2 2 1 4 6 8 1 • 0 8 + 4 1 9 8 2 1 6 6 2 5 3 • 0 4 + 3 8 8 2 5 1 3 1 • 6 5 Örnek: toplanan sayı 683 + 1213 + 12 = toplanan sayı toplam sayı 1 7 8 + 2 8 0 0 1 2 2 2 3 3 2 8 + 1 8 1 0 2 6 9 1 1 1
26 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 2. Aşağıda verilen toplama işlemlerini yapınız. (alt alta yapınız.) 3. Aşağıda verilen toplama işlemlerinde harflere karşılık gelen rakamları bulunuz. • 4821 + 488 = • 56 123 + 4813 + 218 = • 717 + 68 715 + 12 = • 98 123 + 813 + 6819 = • 9999 + 99 + 99 999 = • 17 834 + 28 + 6584 + 898 = • 2 b 5 + 1 8 9 8 a 4 4 5 a = b = a = b = • 9 8 7 + a 8 0 2 6 9 6 1 b 5 5 a = b = c = • 4 3 7 + 8 b 2 6 8 c 3 a 9 2 2 a = b = c = • a 9 7 + 1 8 0 2 0 3 8 b 4 4 1 c a = b = c = • 9 8 c + a 9 9 1 b 2 8 1 9 1 2 3 a = b = c = d = • a 9 5 2 + 6 8 c 3 5 b 1 2 3 2 6 2 d a = b = c = d = • 0 0 8 d + 0 0 8 c 0 4 b 2 6 a 9 1 1
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 27 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarla Toplama İşlemi Problemleri • Bir problem çözerken problemi anlamak çok önemlidir. • Bir problem çözerken hangi işleminlerin yapılacağına karar verilmelidir. • Problemde kendimize “Bize neler verilmiş, ne soruluyor?” sorularını sormamız gerekiyor. • Sonra işlem sırasına göre problem çözülür. 1. Fatih’in 1285 TL’si, Zeynep’in 62 148 TL’si vardır. Buna göre, Fatih ile Zeynep’in toplam kaç TL’si vardır? 4. Bir toplama işleminde iki sayının toplamı 3000 dir. Sayılardan biri 288 diğeri 308 artırıldığında yeni toplam kaç olur? 5. Bir çiftlikte tavuklar, horozlardan 830 fazladır. Horozlar da civcivlerden 218 fazladır. Bu çiftlikte 129 tane civciv olduğuna göre, bu çiftlikteki toplam hayvan sayısı kaçtır? 6. 4 basamaklı en küçük doğal sayı ile rakamları farklı 5 basamaklı en büyük doğal sayının toplamı kaçtır? 2. Ali, Kerem’den 18 yaş büyüktür. Kerem 38 yaşında olduğuna göre, Ali ile Kerem’in yaşları toplamı kaçtır? 3. Onur’un misket sayısı Süleyman’ın misket sayısından 1358 fazladır. Süleyman’ın misket sayısı 4384 olduğuna göre, Onur ile Süleyman’ın toplam misket sayısı kaçtır?
28 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 7. “721 056 218” doğal sayısının binler bölüğündeki rakamları sayı değerleri toplamı ile milyonlar bölüğündeki sayının toplamı kaçtır? 11. Sibel, 1. gün 2816 TL, 2. gün 568 TL, 3. gün ise ilk iki gün kazandığı toplam para miktarı kadar kazanmıştır. Buna göre, Sibel üç günde toplam kaç TL kazanmıştır? 13. Zeynep, alışverişte 198 TL’ye etek, 124 TL’ye pantalon aldığında cebinde 141 TL’si kaldığını görüyor. Buna göre, Zeynep’in başlangıçta kaç TL’si vardı? 12. 20 ile 26 arasındaki doğal sayıların toplamı kaçtır? 8. “4, 5, 0, 2, 1” rakamlarını birer kez kullanarak oluşturulan 5 basamaklı en büyük doğal sayı ile en küçük doğal sayının toplamı kaçtır? 9. “984 268” doğal sayısının on binler basamağındaki sayının basamak değeri ile basamak değeri en büyük olan rakamın toplamı kaçtır? 10. Ayakkabı: ¨ 212 Gömlek: ¨ 158 Kravat: ¨ 38 Kemer: ¨ 56 Yanda fiyat tablosu verilen ürünleri alan Fehmi, aldığı ürünlerin karşılığında kaç TL ödeyecektir? 14. Yukarıda verilen toplama işlemindeki harflere karşılık gelen rakamların basamak değerleri toplamı kaçtır? 3 b 2 + 4 5 0 a 6 5 6 7 4 2 c
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 29 Akıllı Matematik Atölyem Konu Değerlendirme Testi - 3 1. + 1 3 7 4 6 6 2 9 5 8 8 6 ................. Yukarıda verilen toplama işleminin sonucu kaçtır? A) 76 771 B)76 777 C) 77 770 D)77 771 2. “3418 + 248 + 62 198” Yukarıda verilen toplama işleminin sonucu kaçtır? A) 65 864 B)64 863 C) 64 764 D)63 874 3. 7321 6898 5329 K + + Yukarıda verilen toplama işlemi şemasına göre, K’nin yerine hangi sayı gelmelidir? A) 20 548 B)19 548 C) 19 448 D)18 448 4. K > 2341 Yukarıda verilen karşılaştırmaya göre, K yerine yazılabilecek en küçük çift ve en küçük tek doğal sayının toplamı kaçtır? A) 4683 B)4684 C) 4685 D)4686 5. + 5 8 5 8 a 9 7 5 3 3 c 7 4 b 2 2 d Yukarıda verilen toplama işlemine göre, “a + b + c + d” toplamı kaçtır? A)27 B)26 C)25 D)24 6. Aşağıda verilen toplama işlemlerinden hangisinin sonucu en fazladır? A) 6384 + 1239 B) 5819 + 2358 C) 4819 + 3584 D)3281 + 4591
30 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 7. İki doğal sayının toplamı 250 dir. Bu doğal sayılardan her birine 28 ekleniyor. Buna göre, bu iki sayının toplamı nasıl değişir? A) 28 artar. B)28 azalır. C) 56 artar. D)Değişmez. 8. 5 basamaklı en büyük doğal sayı ile rakamları farklı 4 basamaklı en küçük doğal sayının toplamı kaçtır? A) 19 999 B)19 876 C) 101 022 D)112 022 9. “78 684 123” doğal sayısının on binler basamağındaki rakamın basamak değeri ile birler bölüğündeki sayının toplamı kaçtır? A) 131 B)6123 C) 8123 D)80 123 10. “Yedi yüz on sekiz milyon kırk bin sekiz” Yukarıda okunuşu verilen doğal sayının on binler basamağındaki rakamın basamak değeri ile milyonlar bölüğündeki sayının toplamı kaçtır? A) 4718 B)40 718 C) 40 817 D)401 718 11. Her rakamı bir defa kullanmak şartıyla dört basamaklı iki doğal sayının toplamı en fazla kaç olur? A) 19 998 B)18 395 C) 15 308 D)12 000 12. Bir inşaata 1. gün 4873 tuğla, 2. gün 5673 tuğla ve 3. gün 8819 tuğla gelmiştir. Buna göre, üç günde inşaata toplam kaç tuğla gelmiştir? A) 19 365 B)18 365 C) 17 365 D)16 365 13. Süleyman 32 yaşındadır. Onur, Süleyman'dan 12 yaş büyük, Sibel'den 2 yaş küçüktür. Buna göre, bu üç kişinin yaşları toplamı kaçtır? A) 116 B)118 C) 120 D)122 14. Bir otomobil fabrikasında üretilen otomobillerden 1. ayda 3418 tane, 2. ayda 5619 tane satılmıştır. Fabrikada 2838 tane otomobil kaldığına göre, üretilen otomobil sayısı kaçtır? A) 10 875 B)11 875 C) 12 875 D)12 890
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 31 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarla Çıkarma İşlemi • Doğal sayılarla çıkarma işlemi yapılırken aynı basamakların alt alta yazılıp çıkarılması önemlidir. • Onluk bozmalara dikkat edilmelidir. • Yan yana verilen çıkarma işlemlerini basamak sayısı fazla olandan az olana doğru alt alta yazarak yapabiliriz. • Çıkarma işlemi birler basamağından başlayarak sırasıyla onlar, yüzler ... diye devam eder. Örnek: – 4 8 6 7 14 8 3 4 9 2 7 6 6 • • – 0 8 2 8 9 9 10 0 3 6 0 2 7 9 8 • 5218 – 438 – 8 8 0 1 11 11 4 1 3 8 2 4 7 5 4 1. Aşağıda verilen çıkarma işlemlerini yazınız. 8 – 4 2 8 3 6 • 4 5 – 9 5 9 3 1 • 1 5 – 8 8 8 2 1 4 2 8 7 • 4 – 5 8 1 6 9 2 8 • 1 0 – 9 0 8 4 5 8 2 7 1 • 0 – 2 0 1 0 5 5 2 9 1 • 4 – 8 9 8 2 1 5 8 6 2 • 1 – 7 8 9 2 1 9 3 8 7 • 0 – 0 0 0 8 9 5 5 6 2 • 9 – 7 8 1 4 8 5 6 • 5 0 – 1 0 8 0 9 5 2 7 1 • 0 – 4 0 9 0 5 0 8 6 2 • 1 – 9 2 1 4 6 8 5 • 9 – 8 2 1 3 8 7 5 • 0 – 8 9 8 8 2 • 6 0 – 8 0 2 3 6 7 5 • 0 – 5 0 5 0 6 8 1 • 0 – 8 0 3 0 2 0 5 • 1 8 – 9 8 9 9 9 1 • 9 – 9 2 1 7 6 6 6 •
32 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 2. Aşağıda verilen çıkarma işlemlerini yapınız. (Alt alta yapınız.) • 5824 – 281 = • 88 294 – 6825 = • 78 000 – 6281 = • 99 000 – 66 281 = • 78 295 – 61 288 = • 56 281 – 48 269 = • 90 000 – 12 345 = 3. Aşağıda verilen çıkarma işlemlerinde harflere karşılık gelen rakamları bulunuz. • a 8 3 – 2 8 3 8 b 2 6 c a = b = c = a = b = c = • 1 b 2 – a 9 1 5 2 2 2 c 1 1 1 a = b = c = • 5 b 7 – 2 1 c a 5 8 7 6 a = b = c = • a 7 2 – 1 8 3 2 b 2 8 2 c 6 6 a = b = c = • 8 9 9 – 9 7 c 2 b 1 3 8 5 a 1 5 a = b = c = • a 9 9 – 9 0 8 1 b 9 8 6 1 8 5 c a = b = c = • 9 4 5 – a 8 3 3 3 9 8 b 3 4 2 c
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 33 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşleminde Verilmeyen Terimi Bulma – • Toplam 2. Toplanan 1. Toplanan + 1. Toplanan 2. Toplanan Toplam • – Eksilen Çıkan Fark + Fark Çıkan Eksilen – Eksilen Çıkan Fark – Eksilen Fark Çıkan 1. Aşağıda verilen toplama işlemlerinde verilmeyen toplananları bulunuz. 3 . 9 + 2 . 8 6 . 2 8 . 5 . 1 • . 5 4 + . 2 9 . 8 2 . 6 8 . 1 • . 8 9 + . 2 9 . 6 2 . 6 4 . 1 6 • . 8 0 + . 1 0 . 2 0 . 3 0 . 7 9 • . 4 8 + . 8 1 . 6 2 . 8 3 . 4 7 • . 8 4 + . 1 1 . 8 5 . 4 2 . 7 • 9 . 8 + 8 . 4 4 . 3 6 . 9 1 . 2 • 6 . 4 + 8 . 8 3 . 2 4 . 8 2 . 5 • 3 . 0 + 6 . 0 5 . 0 8 . 2 3 . 4 • 1 . 3 + 7 . 2 3 . 1 1 . 6 4 . 6 • 0 . 1 + 0 . 4 0 . 3 5 . 6 • . 1 0 – . 4 0 . 5 0 . 1 1 • 0 1 – 4 0 4 3 0 3 6 5 1 0 1 1 + 0 4 4 0 5 5 1 1 Örnek:
34 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 2. Aşağıda verilen çıkarma işlemlerinde verilmeyen eksileni veya çıkanı bulunuz. 3. Aşağıda yan yana verilen toplama ve çıkarma işlemlerinde harflere karşılık gelen doğal sayıları bulunuz. 5 . 9 – 2 . 1 8 . 3 7 . 4 . • 8 . 9 – 1 . 1 2 . 2 6 . 1 5 . 4 • 8 . 9 – 1 . 2 5 . 8 3 . 1 7 . • 9 . 8 – 0 . 1 2 . 8 6 . 7 5 . • . 1 4 – . 2 8 . 3 5 . 6 6 . 1 • . 2 5 – . 8 6 . 2 1 . 8 6 . 1 5 • . 5 8 – . 4 4 . 1 5 . 8 2 . 6 1 • • 6814 + A = 12 583 • B + 73 619 = 98 156 • 48 219 + C = 52 000 • 24 519 – D = 1815 • 72 148 – E = 48 000 • F – 1268 = 12 581 • G – 18 568 = 24 588
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 35 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarla Çıkarma İşlemi Problemleri • Bir problemi çözerken problemi anlamak çok önemlidir. • Bir problemi çözerken hangi işlemlerin yapılacağına karar verilmelidir. • Problemde kendimize “Bize neler verilmiş, ne soruluyor?” sorularını sormamız gerekiyor. • Sonra işlem sırasına göre problem çözülür. 1. Fatih’in 12 568 TL’ si, Yusuf’un 10 898 TL’si vardır. Buna göre, Fatih’in parası Yusuf’un parasından kaç TL fazladır? 2. Veli’nin tarlasının miktarı Ali’nin tarlasının miktarından 6852 metrekare fazladır. Veli’nin 14 382 metrekare tarlası olduğuna göre, Ali’nin tarlasının miktarı kaç metrekaredir? 5. Veysel’in 12 565 TL’si vardır. Veysel, parasının 1. gün 2684 TL’sini, 2. gün 1925 TL’sini harcadı. Buna göre, Veysel’in kalan parası kaç TL’dir? 6. Rakamları farklı 5 basamaklı en küçük doğal sayı, rakamları farklı 4 basamaklı en büyük doğal sayıdan kaç fazladır? 3. Bir çıkarma işleminde fark 500’dür. Bu çıkarma işleminde eksilene 250 ekleyip çıkandan 100 çıkarıldığında yeni fark kaç olur? 4. 6540 TL’ye aldığı arabayı 5370 TL’ye satan Yılmaz kaç TL zarar etmiştir?
36 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 7. Bir çıkarma işleminde eksilen, çıkan ve farkın toplamı 2216’dır. Buna göre, eksilen sayı kaçtır? 9. Bir çiftlikte üç günde toplam 12 148 litre süt üretilmiştir. 1. gün 2898 litre, 2. gün 5629 litre süt üretilmiştir. Buna göre, 3. gün kaç litre süt üretilmiştir? 8. “5, 4, 6, 0, 2” rakamları birer kez kullanılarak oluşturulan 5 basamaklı en büyük ve en küçük doğal sayıların farkı kaçtır? 11. Bir çıkarma işleminde fark 2311 ve çıkan, farktan 218 büyüktür. Buna göre, eksilen sayı kaçtır? 12. İki çuval şekerden, birinden diğerine 55 kg şeker aktarıldığında çuvallardaki şekerlerin kütleleri eşit oluyor. Buna göre, iki çuvalın kütleleri arasındaki fark kaç kg’dir? 14. 6841 sayısına hangi sayıyı eklersek, rakamları farklı 5 basamaklı en küçük doğal sayıyı elde ederiz? 10. Yukarıda verilen A, B, C, D noktaları arasındaki uzaklıklara göre, C ile D noktaları arasındaki uzaklık kaç km’dir? A 5625 km C D 2348 km B 15 261 km 13. Zeynep’in 6325 TL’si vardır. Nazife’nin parası Zeynep’in parasından 1684 TL fazladır. Sibel’in parası ise Zeynep’in parasından 2384 TL eksiktir. Buna göre, bu üç kişinin paraları toplamı kaç TL dir?
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 37 Akıllı Matematik Atölyem Konu Değerlendirme Testi - 4 1. “62 184 – 21 814” Yukarıda verilen çıkarma işleminin sonucu kaçtır? A) 40 370 B)40 270 C) 40 170 D)40 070 2. 62 184 26 122 18 165 K – – Yukarıda verilen çıkarma işlemi şemasına göre, K’nin yerine hangi sayı gelmelidir? A) 18 889 B)17 897 C) 16 897 D)16 997 3. 6823 + K = 10 000 K – L = 1261 Yukarıda verilen işlemlere göre, “K + L” toplamı kaçtır? A) 6090 B)5193 C) 5093 D)5073 4. Bir çıkarma işleminde eksilen ve çıkan sayı 125 artırılırsa farkta nasıl bir değişiklik olur? A) 124 artar. B)125 azalır. C) 250 artar. D)Değişmez. 5. – 8 9 9 a 1 9 2 b 5 3 5 7 7 c Yukarıda verilen çıkarma işlemine göre, “a + b + c” toplamı kaçtır? A)11 B)12 C)13 D)14 6. 7521 – (1681 + 1238) Yukarıda verilen işlemin sonucu kaçtır? A)4602 B)4502 C)4402 D)4302 7. “61 288” sayısından hangi sayıyı çıkarırsak, 4 basamaklı en büyük doğal sayıyı elde ederiz? A) 51 289 B)51 260 C) 51 261 D)51 262
38 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 8. “68 216” sayısının binler ve on binler basamaklarının yer değiştirmesiyle elde edilen sayı için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) 180 artar. B)180 azalır. C) 18 000 artar. D)18 000 azalır. 9. Kira Kredi Mutfak gideri Fatura ¨ 800 ¨ 688 ¨ 1100 ¨ 562 Yandaki tabloda; Zeynep Hanım’ın bir ay içinde yaptığı harcamalar gösterilmiştir. Zeynep Hanım’ın maaşı 3582 TL olduğuna göre, maaşından kalan para kaç TL’dir? A) 432 B)422 C) 412 D)402 10. Beş basamaklı en büyük sayıdan kaçı çıkarırsak dört basamaklı rakamları farkı en küçük doğal sayıyı elde ederiz? A) 98 976 B)9876 C) 876 D)76 11. Fatih’in misket sayısı, Yusuf’un misket sayısından 482 fazladır. Fatih’in misket sayısı 1124 olduğuna göre, Fatih ile Yusuf’un misket sayıları toplamı kaçtır? A) 1866 B)1766 C) 1606 D)1506 12. “0, 1, 5, 4, 2” rakamlarını birer kez kullanarak oluşturulan 5 basamaklı en büyük sayı ile en küçük sayının farkı kaçtır? A) 43 965 B)42 965 C) 41 760 D)40 732 13. Aşağıda verilen çıkarma işlemlerinden hangisinin sonucu en büyüktür? A) 12 168 – 6355 B) 11 200 – 5363 C) 13 218 – 6783 D)14 000 – 8100 14. Emre’nin parası, Sabri’nin parasından 1656 TL fazla, Fatma’nın parasından 125 TL eksiktir. Emre’nin 2541 TL’si olduğuna göre, Sabri ile Fatma’nın paraları toplamı kaç TL’dir? A) 3552 B)3551 C) 3550 D)3451 15. Bir çıkarma işleminde eksilen, çıkan ve farkın toplamı 6844 tür. Buna göre, eksilen sayı kaçtır? A) 3522 B)3422 C) 3322 D)3222
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 39 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşleminde Tahmin • Doğal sayılarla toplama ve çıkarma işleminin sonucunu tahmin ederken sayılar, en yakın onluğa, en yakın yüzlüğe veya en yakın binliğe yuvarlanır. • Genellikle işlemleri yaparken neye göre yuvarlanacağı söylenir. • Söylenmezse, iki basamaklı sayıları en yakın onluğa, üç basamaklı sayıları en yakın yüzlüğe, dört ve daha fazla basamaklı sayıları en yakın binliğe yuvarlayabiliriz. Örnek: 4 8 Ÿ 8 > 5 50 5 5 Ÿ 5 = 5 60 2 4 8 Ÿ 48 < 50 200 3 6 5 1 Ÿ 651 > 500 4000 1. Aşağıda verilen sayıları en yakın onluğa yuvarlayınız. 4. En yakın onluğa yuvarlandığında 120 olan en büyük doğal sayıyı bulunuz. 5. En yakın yüzlüğe yuvarlandığında 500 olan en küçük doğal sayıyı bulunuz. 6. En yakın binliğe yuvarlandığında 6000 olan en büyük doğal sayıyı bulunuz. 3. Aşağıda verilen sayıları en yakın binliğe yuvarlayınız. • 685 • 2541 • 8499 • 2600 • 12 532 • 15 211 • 12 109 • 16 023 • 500 • 7311 • 8500 • 5249 • 11 825 • 16 623 • 14 499 • 21 501 • 58 • 124 • 209 • 501 • 125 • 4326 • 7134 • 1215 • 84 • 188 • 122 • 899 • 132 • 6548 • 8006 • 1895 2. Aşağıda verilen sayıları en yakın yüzlüğe yuvarlayınız. • 88 • 120 • 812 • 999 • 1566 • 7518 • 98 • 150 • 749 • 651 • 2845 • 7375
40 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 7. Aşağıda verilen işlemleri yaparken sayıları en yakın onluğa yuvarlayıp gerçek sonuçla farkını bulunuz. 8. Aşağıda verilen işlemleri yaparken sayıları en yakın yüzlüğe yuvarlayıp gerçek sonuçla farkını bulunuz. 9. Aşağıda verilen işlemleri yaparken sayıları en yakın binliğe yuvarlayıp gerçek sonuçla farkını bulunuz. 10. Fatih “64 + 475 + 6521” işleminin sonucunu bulurken 1. toplananı en yakın onluğa, 2. toplananı en yakın yüzlüğe, 3. toplanını en yakın binliğe yuvarlayarak tahmin ediyor. Buna göre, tahmini sonucu bulunuz. 11. “5628 – 2420” işleminin sonucu bulunurken eksilen en yakın binliğe, çıkan en yakın yüzlüğe yuvarlayarak tahmin ediliyor. Buna göre, tahmini sonucu ile gerçek sonuç arasındaki farkı bulunuz. Gerçek İşlem Tahmin Fark + 8 5 4 2 + 5 2 2 1 6 8 5 – 4 1 8 2 6 5 – 9 5 6 7 2 8 1 • Gerçek İşlem Tahmin Fark + 0 0 5 8 4 7 1 – 1 0 2 1 3 1 6 4 + 4 1 8 5 6 5 – 5 5 2 4 4 5 8 • Gerçek İşlem Tahmin Fark + 5 9 1 1 2 6 7 3 – 0 5 1 1 3 8 5 4 – 1 0 2 0 8 5 9 5 + 1 8 2 1 8 4 6 2 •
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 41 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarla Zihinden Toplama ve Çıkarma İşlemi • Zihinden toplama ve çıkarma işlemi yapabilmek için sayıları yüzlük, onluk ve birlik şeklinde yazabiliriz. • 10, 100, 1000 katları olan doğal sayıları 10, 100 ve 1000 ile zihinden toplarken veya çıkarırken sadece işlem gereken basamakları ele alırız. Örnek: • 482 + 516 Ÿ (400 + 80 + 2) + (500 + 10 + 6) • 68 – 37 = (60 + 8) – (30 + 7) 60 – 30 = 30 8 – 7 = 1 30 + 1 = 31 400 + 500 = 900 80 + 10 = 90 2 + 6 = 8 900 + 90 + 8 = 998 Örnek: • + 0 0 0 6 0 6 5 2 7 • – 0 0 0 0 0 0 8 5 3 • – 0 0 0 4 4 0 6 6 • + 0 0 0 0 0 0 5 4 9 1 1 1. Aşağıda verilen toplama işlemlerini yüzlük, onluk ve birlikler şeklinde parçalayarak yapınız. 2. Aşağıda verilen çıkarma işlemlerini yüzlük, onluk ve birlik şeklinde parçalayarak yapınız. • 64 + 25 = • 79 – 55 = • 71 + 29 = • 88 – 62 = • 156 + 243 = • 456 – 235 = • 425 + 519 = • 874 – 352 =
42 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 80 + 20 = 100 6 + 3 = 9 100 + 9 = 109 ............................... • ............................... 50 – 10 = 40 8 – 4 = 4 40 + 4 = 44 • ............................... 400 + 200 = 600 80 + 10 = 90 5 + 4 = 9 600 + 90 + 9 = 699 • ............................... 300 + 500 = 800 20 + 80 = 100 1 + 9 = 10 800 + 100 + 10 = 910 • ............................... 600 – 400 = 200 60 – 20 = 40 5 – 2 = 3 200 + 40 + 3 = 243 • ............................... 800 – 500 = 300 90 – 60 = 30 9 – 6 = 3 300 + 30 + 3 = 333 • 3. Aşağıda yüzlük, onluk ve birlik parçalama şeklinde verilen işlem basamaklarının hangi işleme ait olduğunu bulunuz. 4. Aşağıda verilen işlemleri zihinden yapınız. + + + • 680 10 = 100 = 1000 = + + + • 5500 10 = 100 = 1000 = + + + • 8420 60 = 200 = 1000 = + + + • 4330 50 = 500 = 5000 = – – – • 9240 10 = 100 = 1000 = – – – • 6880 60 = 500 = 3000 = – – – • 7680 50 = 500 = 5000 = – – – • 12 450 50 = 300 = 6400 =
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 43 Akıllı Matematik Atölyem Konu Değerlendirme Testi - 5 1. Aşağıda verilen sayılar en yakın binliğe yuvarlanmıştır. Buna göre, hangisi yanlıştır? A) 6500 Ÿ 7000 B)2354 Ÿ 2000 C) 7821 Ÿ 8000 D)4499 Ÿ 5000 2. En yakın yüzlüğe yuvarlandığında 600 olan en büyük sayı kaçtır? A)550 B)599 C)649 D)650 3. 512 sayısının en yakın yüzlüğe yuvarlanmış hali M, 6325 sayısının en yakın binliğe yuvarlanmış hali N dir. Buna göre, “M + N” kaçtır? A)6500 B)6600 C)6700 D)6800 4. “7499” sayısının en yakın binliğe yuvarlanmış hali aşağıdakilerden hangisidir? A)7000 B)7400 C)7500 D)8000 5. Aşağıdaki çıkarma işlemlerinin tahmini sonuçları, sayılar en yakın yüzlüğe yuvarlanılarak bulunursa hangisinin sonucu daha fazla olur? A) 1521 – 880 B)1160 – 640 C) 840 – 220 D)990 – 280 6. “6840 + 234” Yukarıda verilen toplama işleminin sonucu, 1. toplananı en yakın binliğe, 2. toplananı en yakın yüzlüğe yuvarlayarak tahmin edilecektir. Buna göre, tahmini sonuç kaçtır? A) 7300 B)7200 C) 6300 D)6200 7. “890 – 449” Yukarıda verilen çıkarma işleminin sonucu, sayılar en yakın yüzlüğe yuvarlanarak tahmin edilecektir. Buna göre, tahmini sonuç ile gerçek sonuç arasındaki fark kaçtır? A)59 B)60 C)61 D)62
44 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 8. “4321 + 5500 + 6649” Yukarıda verilen toplama işleminin sonucu sayılar en yakın binliğe yuvarlanarak tahmin ediliyor. Buna göre, tahmini sonuç kaçtır? A) 17 000 B)16 000 C) 15 000 D)14 00 9. En yakın yüzlüğe yuvarlandığında 500 olan en büyük doğal sayı K, en yakın binliğe yuvarlandığında 3000 olan en küçük doğal sayı L dir. Buna göre, “K + L” toplamı kaçtır? A) 2950 B)3049 C) 3899 D)4048 10. 600 + 200 = 800 40 + 50 = 90 5 + 4 = 9 800 + 90 + 9 = 899 Yukarıda bir işlemin zihinden işlem basamakları verilmiştir. Buna göre, bu işlem aşağıdakilerden hangisidir? A) 645 + 200 B)600 + 254 C) 645 + 254 D)654 + 245 11. 70 – 40 = 30 9 – 5 = 4 30 + 4 = 34 Yukarıda bir işlemin zihinden işlem basamakları verilmiştir. Buna göre, bu işlem aşağıdakilerden hangisidir? A) 75 – 49 B)79 – 45 C) 79 – 40 D)70 – 45 12. “685 – 264” işleminin zihinden yapılışı aşağıdakilerden hangisidir? A) 600 – 200 = 400 B)600 + 200 = 800 80 – 60 = 20 80 + 60 = 140 5 – 4 = 1 5 + 4 = 9 400 – 20 = 380 800 + 140 + 9 = 949 380 + 1 = 381 C) 600 – 200 = 400 D)600 – 200 = 400 80 – 60 = 20 80 – 60 = 20 5 – 4 = 1 5 + 4 = 9 400 + 20 +1 =421 400 + 20 + 9 = 429 13. 582 1000 400 K + – 5000 + Yukarıda verilen işlem şemasına göre, “K” yerine gelecek sayı kaçtır? A) 4182 B)5182 C) 6182 D)7182
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 45 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi • Çarpma işlemini, çarpanın onlar, yüzler ve binler basamaklarındaki rakamlarla işlem yaparken sonucu sola doğru bir basamak kaydırarak yazarız. • Çarpım tablosunu iyi bilmemiz gerekiyor. Ÿ Ÿ Ÿ Örnek: • 48 x 12 Ÿ çarpan çarpan çarpım + x 8 2 6 8 7 6 4 1 9 4 5 1. Aşağıda verilen çarpma işlemlerini yapınız. • 48 x 9 = • 103 x 25 = • 74 x 215 = • 88 x 125 = • 105 x 102 = • 65 x 41 = • 73 x 28 = • 92 x 11 =
46 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem • 288 x 148 = • 188 x 215 = • 165 x 55 = • 612 x 101 = • 311 x 111 = • 315 x 105 = • 421 x 318 = • 199 x 299 = • 198 x 211 = • 258 x 258 =
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 47 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Bir Doğal Sayıyı 10, 100, 1000 ile ve Katlarıyla Kısa Yoldan Çarpma İşlemi • Bir doğal sayıyı 10, 100 ve 1000’in katlarıyla çarparken sayının sağındaki 0’lar yokmuş gibi çarpma işlemi yapılır ve toplam 0 sayısı kadar 0 sonucun sağına eklenir. • Bir doğal sayıyı 10 ile çarparken sayının sağına 1 tane 0 eklenir. Bir doğal sayıyı 100 ile çarparken sayının sağına 2 tane 0 eklenir. Bir doğal sayıyı 1000 ile çarparken sayının sağına 3 tane 0 eklenir. Örnek: • 4 0 x 2 0 Ÿ 4 x 2 = 8 Ÿ 800 75 x 10 = 750 6 0 x 3 0 0 Ÿ 6 x 3 = 18 Ÿ 18 000 75 x 100 = 7500 1 2 0 x 4 0 Ÿ 12 x 4 = 48 Ÿ 4800 75 x 1000 = 75 000 1. Aşağıda verilen çarpma işlemlerini kısa yoldan yapınız. 2. Aşağıda verilen çarpma işlemlerini kısa yoldan yapınız. • 60 x 40 = • 80 x 30 = • 90 x 500 = • 600 x 20 = • 50 x 6000 = • 70 x 200 = • 120 x 20 = • 500 x 20 = • 850 x 300 = • 400 x 130 = • 450 x 20 = • 3500 x 50 = • 55 x x x x x x x x x x x x x x x 10 = 100 = 1000 = • 162 10 = 100 = 1000 = • 240 10 = 100 = 1000 = • 300 10 = 100 = 1000 = • 3500 10 = 100 = 1000 =
48 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem • 48 x 10 = • 56 x ........... = 5600 • 24 x ........... = 240 • 150 x ........... = 150 000 • 281 x ........... = 28 100 • 600 x ........... = 6000 • 12 x ........... = 12 000 • 18 500 x ........... = 1 850 000 • 9000 x ........... = 9 000 000 • 1250 x ........... = 1 250 000 • ........... x 70 000 = 700 000 • ........... x 65 = 65 000 • ........... x 810 = 81 000 • ........... x 900 = 9000 • 75 x 100 = • 241 x 10 = • 88 x 1000 = • 1245 x 100 = • 900 x 1000 = • 543 x 100 = • 880 x 10 = • 750 x 100 = • 1250 x 1000 = • 400 x 100 = • 80 x 1000 = • 900 x 10 = • 6000 x 100 = • 5000 x 10 = • 6 x 10 = • 80 x 1000 = • 9000 x 1000 = • 12 500 x 10 = • 18 230 x 100 = • 25 800 x 1000 = • 32 051 x 100 = • 48 000 x 10 = • 9600 x 1000 = 3. Aşağıda verilen çarpma işlemlerini kısa yoldan yapınız. 4. Aşağıda verilen çarpma işlemlerinde verilmeyen çarpanı bulunuz. 5. Aşağıda verilen şemada boş bırakılan yerlere gelecek sayıları bulunuz. 4 x 10 x 10 x 100 x10 x100 x 10
Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı 49 Akıllı Matematik Atölyem ATÖLYE BİLGİSİ Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi Problemleri • Bir sayının katını almak çarpmak demektir. • Problemi anlamak çok önemlidir. • Problemde kendimize “Bize neler verilmiş, ne soruluyor?” soruları sormamız gerekiyor. • Sonra işlem sırasına göre problem çözülür. 1. Fatih’in 428 TL’si vardır. Kerem’in parası ise Fatih’in parasının 3 katıdır. Buna göre, Kerem’in kaç TL’si vardır? 4. Bir tavuk çiftliğindeki tavuk sayısı civciv sayısının 3 katından 18 fazladır. Civciv sayısı 219 olduğuna göre, tavuk sayısı kaçtır? 2. Merve’nin kalem sayısı Sinem’in kalem sayısının 4 katıdır. Sinem’in 58 kalemi olduğuna göre, Merve ile Sinem’in toplam kalem sayısı kaçtır? 5. Bir kumbarada 40 tane 25 Kr, 50 tane 50 Kr vardır. Buna göre, kumbaradaki paraların toplam değeri kaç TL’dir? 3. Bir sitede 13 blok, her blokta 12 daire, her daire de 8 oda vardır. Buna göre, bu sitedeki toplam oda sayısı kaçtır? 6. Bir marketin rafında 60 tane 250 mL’lik şişe süt, 20 tane yarım litrelik şişe süt vardır. Buna göre, raflardaki sütlerin toplamı kaç litredir?
50 Ar tık Matematikte Ustalaşma Zamanı Akıllı Matematik Atölyem 12. Onur, tanesi 115 TL olan gömleklerden 5 tane aldığında cebinde 80 TL’si kalmıştır. Buna göre, Onur’un gömlek almadan önceki parası kaç TL’dir? 10. Saatteki hızı 120 km olan bir otomobil 11 saatte kaç km yol gider? 8. Süleyman, tanesi 13 TL olan kalemlerden 3 düzine alabilmesi için 12 TL’ye daha ihtiyacı vardır. Buna göre, Süleyman’ın parası kaç TL’dir? 9. Bir sinemada 14 sıra koltuk, her sırada da 15 koltuk vardır. Her koltuk için satılan biletin tanesi 9 TL’dir. Buna göre, tüm biletler satıldığında elde edilen toplam gelir kaç TL’dir? 13. Kilogramı 8 TL olan limonlardan 5 kg, kilogramı 4 TL olan kivilerden 6 kg alan bir kişi toplam kaç TL öder? 14. Rakamları farklı 3 basamaklı en küçük doğal sayı ile 2 basamaklı en büyük doğal sayının çarpımı kaçtır? 7. Bir çiftlikte 48 koyun, 23 tavuk vardır. Buna göre, koyun ve tavukların ayak sayıları toplamı kaçtır? 11. Taksit Sayısı Peşinat Taksit Tutarı 24 ¨5000 ¨400 Ahmet, yukarıdaki ödeme planı ile bir araba almıştır. Buna göre Ahmet, arabayı kaç TL’ye almıştır?