การจัดยา/ตรวจสอบยา • ไมจ? ําเปน] ตอB งปรับขนาดยาในผปูB mวยที่ตบั หรือไตบกพร?อง
การใหยาแกผปู oวย • สําหรับผทBู ี่มภี าวะ obesity นน้ั หากคาํ นวณตามนา้ํ หนกั จรงิ จะทําใหB
ไดขB นาดยาทสี่ ูง ยาจะออกฤทธ์ไิ ดนB านขึ้นและการฟ¨©นตวั ของกลาB มเนื้อ
ชาB กว?าปกติ ดังน้ันควรใชB ideal body weight ในการคาํ นวณขนาดยา
• กรณีใชรB ว? มกับ isoflurane, enflurane, sevoflurane หรอื
desflurane อาจตอB งลดอัตราเร็วในการบรหิ ารยาลงถึง 40%
• ในผปBู วm ยทเ่ี ป]น myasthenia gravis และโรคอื่น ๆ ท่ีเก่ยี วขอB งกับ
ระบบประสาทกลBามเน้อื อาจตอบสนองต?อยาเพิม่ มากขึน้ แนะนาํ ใหB
ขนาดยาเร่มิ ตนB ไม?ควรเกิน 0.02 mg/kg และควรตดิ ตามผปูB วm ยอย?าง
ใกลBชิด
• เก็บแยกยาไวBในท่ีเขBาถึงไดยB าก
• ทําสญั ลักษณnเตือนใหรB ะวัง
• Double check ชอื่ ผปBู mวย ชนดิ และขนาดยา
• ขนาดยาทีม่ ใี นโรงพยาบาล คือ 2 mg/mL หลอดละ 5 mL
• Double check ชือ่ ผปBู mวย ชนิดและขนาดยา
• เม่ือจะตอB งฉดี ยาเขาB เสนB เลอื ดดาํ ขนาดเล็ก ควรฉดี cisatracurium
และตามดBวย NSS เพอ่ื ลาB งเสนB
• กรณที ใ่ี หBยาอ่นื ๆ ดBวยเข็มฉดี ยาหรอื cannula เดยี วกนั กบั
cisatracurium แนะนาํ ใหลB าB ง (flush) อปุ กรณnดงั กล?าวหลงั ใหBยาแตล? ะ
ตวั ดวB ย NSS
• กรณที ีต่ BองใหB IV bolus (โดยไมเ? จือจางยาก?อนฉดี ) ควรบริหารยานาน
กว?า 5-10 วนิ าที
• Usual Infusion Concentrations: 0.4 mg/mL ใน D5W หรอื
NSS
• ความคงตวั หลงั เจือจางยาดวB ย D5W หรือ NSS (ความเขมB ขBน 0.1-0.4
mg/mL): 24 ชวั่ โมง ทอ่ี ณุ หภูมิ 5-25 ºC
• ถBาใหB IV infusion ควรใชB infusion pump
• หาB มผสม cisatracurium กบั thiopental หรอื ยาอ่นื ที่มฤี ทธเ์ิ ป]นดา? ง
เพราะตวั ยา cisatracurium จะถกู ทําลายจนหมดฤทธ์ิในสภาพทเ่ี ปน]
ด?าง
High Alert Drug คมู อื การใชยาท่ีมคี วามเสี่ยงสงู พิมพค# รั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 195
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
การตรวจตดิ ตาม • ยาน้เี ปน] สารละลาย hypotonic จึงไมค? วรใหยB าผ?านทางสายรว? มกบั
การใหเB ลอื ดโดยเด็ดขาด
• Therapeutic monitoring : ติดตามฤทธห์ิ ยอ? นกลBามเนอื้ โดยใชB
เครอื่ ง peripheral nerve stimulator
• Toxic monitoring : blood gas, vital signs (BP, HR, RR),
respiratory function, malignant hyperthermia, residual
paralysis, hypersensitivity reactions, seizure
• ควรตรวจตดิ ตามผBทู มี่ สี ภาวะพเิ ศษตา? ง ๆ อย?างใกลชB ดิ เชน? ผสูB งู อายุ,
neuromuscular disease, ผBปู วm ยใน ICU ที่ไตและ/หรอื ตบั ผิดปกติ
• ในผูBท่ีมีสภาวะ hemiparesis หรือ paraparesis ควรติดตามฤทธิ์
หยอ? นกลBามเนื้อทตี่ ําแหนง? non-paretic limb ของรา? งกาย
• การไดรB ับยาเกินขนาดจะมีอาการกลาB มเน้อื เปน] อมั พาตเปน] เวลานาน
และสง? ผลกับการหายใจรวมถึงระบบอื่น ๆ ในรา? งกาย
• Antidote : Neostigmine
เอกสารอางองิ
1. Drug information: Cisatracurium In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):
UpToDate, Inc.; 2019 [cited 2019 Dec 27].
2. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Cisatracurium; [cited 2019 Dec 27]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/PFDefaultActionId/evidencexpert.D
oIntegratedSearch?navitem=topHome&isToolPage=true#. Subscription required to view
3. Product information: Nimbex®, GlaxoSmithKline, Thailand.
4. Product information: Cisatracurium Kabi®, Fresenius Kabi, Thailand.
High Alert Drug คูมือการใชยาทม่ี คี วามเส่ียงสูง พิมพค# ร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 196
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
คมู ือปฏิบัตงิ านเกย่ี วกับยาทมี่ คี วามเส่ยี งสงู
โรงพยาบาลศิริราช
Pancuronium bromide
รปู แบบยา
Pancuronium bromide inj 4 mg/2 mL
เภสชั จลนศาสตร#ของยา pancuronium bromide1-2
ช่ือยา ภาพยา Onset Peak Duration
Panject® 30-45 วนิ าที 2-3 นาที 45-60 นาที
(บางเอกสารระบุ (บางเอกสารระบวุ า
4 mg/2 mL 3-4.5 นาท)ี 40-60 นาท)ี
ระเบยี บปฏิบตั ิเกยี่ วกบั ยา pancuronium bromide1-6
ขน้ั ตอน แนวทางปฏิบัติ
การคดั กรอง ขอบงใช
• เปน] ยาหย?อนกลาB มเน้ือชนดิ non-depolarizing ทม่ี ีระยะเวลาการออก
ฤทธ์นิ าน (long-acting) โดยจะออกฤทธห์ิ ย?อนกลาB มเน้ือลายเพอ่ื การ
ผา? ตัด
ขอหามใช
• หาB มใชใB นผทBู แ่ี พB pancuronium หรือ bromide ion ผBปู mวยโรค
myasthenia gravis หรอื มภี าวะ myopathy
ขอควรระวงั
• ระมัดระวังการใชใB นผทูB ม่ี ีการทาํ งานของตับและ/หรอื ไตบกพรอ? ง ผูBสูงอายุ
และสตรมี คี รรภn
• การใหยB าน้ที ําใหBกลาB มเน้อื ท่เี กีย่ วกับการหายใจและกลาB มเนอื้ ลายอื่น ๆ
เปน] อมั พาต แตไ? มม? ผี ลต?อการรสBู ึกตวั หรือรสูB กึ ปวด ควรใชภB ายใตBการดูแล
High Alert Drug คมู ือการใชยาท่ีมีความเส่ียงสูง พมิ พ#คร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 197
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิริราช**
การเขียนสงั่ ยา ของวสิ ัญญีแพทยหn รอื แพทยnผูBชาํ นาญการใชBยานี้ ควรมอี ุปกรณnชว? ยใสท? อ?
เขBาในหลอดลม และอปุ กรณnชว? ยรกั ษาระดับ pulmonary ventilation
และออกซเิ จนใหเB พียงพอ
• ตัวอย?างสภาวะท่อี าจเพ่มิ ฤทธิห์ ย?อนกลาB มเน้อื (บางกรณีอาจตอB งปรับ
ขนาดยา) ไดBแก? ความผดิ ปกติของ electrolyte (เช?น hypocalcemia
รนุ แรง, hypokalemia รนุ แรง, hypermagnesemia), neuromuscular
diseases, metabolic acidosis, respiratory acidosis, Eaton-
Lambert syndrome, myasthenia gravis และ carcinomatosis
• ตวั อย?างสภาวะทีอ่ าจตาB นฤทธห์ิ ย?อนกลาB มเนือ้ (บางกรณีอาจตอB งปรับ
ขนาดยา) ไดแB ก? respiratory alkalosis, hypercalcemia,
demyelinating lesions, peripheral neuropathies, denervation
และ muscle trauma
• ระวงั การใชใB นผทูB ี่แพB neuromuscular blocking agents ตวั อ่ืน เพราะ
อาจมโี อกาสแพขB าB มกลุม?
• การใชBยานเ้ี ปน] ระยะเวลานานในผปูB วm ยวิกฤตอิ าจเพมิ่ ความเสีย่ งทจ่ี ะเกิด
อัมพาตของกลBามเนอ้ื ยาวนานเกนิ (prolonged paralysis) และ
generalized myopathy
• ยานีม้ สี ว? นประกอบของ benzyl alcohol ระมดั ระวงั การใชBใน neonate
เพราะอาจทําใหBเกดิ gasping syndrome (เมื่อใชBในปริมาณมาก)
• มขี Bอมูลวา? คา? ครึ่งชวี ติ ของยาจะเพ่มิ ขึน้ เป]นเทา? ตวั และการขจัดยาออกจะ
ลดลงประมาณ 60% ในผBทู ่มี ีการทํางานของไตบกพรอ? ง5
• ในผูปB วm ยตบั แข็ง (cirrhosis) คา? ครึ่งชวี ิตของยาจะเพม่ิ ขน้ึ เปน] เทา? ตวั และ
การขจัดยาออกจะลดลงประมาณ 22%
อันตรกริ ิยาระหวางยาที่สาํ คัญ
• ตวั อยา? งยาท่อี าจเพิม่ ฤทธิ์หย?อนกลาB มเนื้อของ pancuronium เช?น ยาดม
สลบ (เช?น halothane, isoflurane, enflurane) ยากล?ุม
aminoglycosides, tetracyclines, clindamycin, furosemide,
magnesium sulphate, lithium
• Double check ชอื่ ผปBู mวย ขBอบง? ใชแB ละขนาดยา
• ขนาดยาท่ีใชBจะตอB งประเมนิ จากสภาวะของผูBปวm ยแต?ละราย (อายุ โรค
ประจําตัว ยา ฯลฯ) และขBอบง? ใชB โดยขึ้นอยู?กับชนิดของวิธีการทําใหBสลบ
High Alert Drug คมู ือการใชยาทม่ี ีความเสีย่ งสูง พมิ พค# รั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรงุ ) Page 198
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**
ยาชาเฉพาะทที่ ี่ใชBรว? ม ระยะเวลาในการผา? ตดั และอนั ตรกริ ยิ ากับยาอื่น ๆ
• ขนาดยาในผใู หญ: Adjunct for General Anesthesia
- ขนาดยาเรม่ิ ตBนที่ 0.04-0.1 mg/kg IV สามารถใหขB นาดยาเพม่ิ เตมิ
(incremental doses) 0.01-0.06 mg/kg IV ไดB หลงั จากใหขB นาดยา
เร่มิ ตBนไปแลBว 80-150 นาที
- ในกรณีทจ่ี ะทํา endotracheal intubation ใชBขนาดยา 0.06-0.1
mg/kg IV (ทําใหB intubation ไดBภายใน 2-3 นาท)ี
ท้งั น้ีขนาดยาที่ระบุเปน] ขนาดยาทัว่ ไป ตอB งปรับตามการตอบสนองทาง
คลินิกของผปูB วm ยแตล? ะรายเสมอ
• ขนาดยาเพม่ิ เติม (incremental doses) จะคอ? ย ๆ เพ่มิ ความแรง
(magnitude) ในการทําใหเB กิดการหยอ? นของกลBามเนอ้ื และเพมิ่
ระยะเวลาในการหย?อนกลBามเนอื้
• ขนาดยาในเด็ก: Adjunct for General Anesthesia (สาํ หรบั ทุกชวง
อายยุ กเวน neonates) ขนาดยาเร่มิ ตนB ท่ี 0.04-0.1 mg/kg IV ขนาดยา
เพิ่มเติมเริ่มที่ 0.01 mg/kg IV ตามความจาํ เปน] (โดยทวั่ ไปทกุ 20-40
นาที) ทงั้ นข้ี นาดยาทีร่ ะบเุ ป]นขนาดยาทัว่ ไป ตอB งปรับตามการตอบสนอง
ทางคลนิ ิกของผปูB วm ยแตล? ะรายเสมอ
• Neonates โดยเฉพาะชว? งเดอื นแรก ๆ จะมคี วามไวตอ? ยาหย?อนกลาB มเนอ้ื
กล?ุม non-depolarizing agents อาจพิจารณา test dose ดBวยขนาดยา
0.02 mg/kg เพอ่ื ดกู ารตอบสนองก?อน
• ค?าครึ่งชีวติ ของยาและระดบั ความเขBมขนB ของยาในเลอื ดของผูปB วm ยทม่ี ีการ
ทํางานของไตบกพร?องจะเพ่ิมขึ้นรวมถงึ ระยะเวลาในการออกฤทธิก์ ็จะยาว
ข้ึนดBวย ดังนนั้ จงึ ควรใชBดวB ยความระมดั ระวงั นอกจากนน้ั ถาB ผูBปวm ยมี Clcr
10-50 mL/min จะตBองลดขนาดยาลงจากขนาดยาปกติ 50% และควร
หลกี เล่ียงการใชยB าในผทูB ี่มี Clcr นBอยกว?า 10 mL/min
• ในผูBปmวย hepatic insufficiency (เชน? cirrhosis) อาจตBองการขนาดยา
ขนาดยาเร่ิมตBนท่สี งู (high initial dose to achieve adequate
relaxation) และตอB งระมดั ระวงั เพราะมีการแสดงฤทธ์หิ ย?อนกลBามเนอ้ื ที่
ยาวนานอยูแ? ลBวในผBปู วm ยโรคตบั
• สําหรับผBูท่ีมภี าวะ obesity นั้น ควรใชB ideal body weight ในการ
คํานวณขนาดยา
High Alert Drug คูมือการใชยาที่มีความเส่ียงสูง พมิ พค# ร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 199
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลยี่ นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
การจัดยา/ตรวจสอบยา • เกบ็ แยกยาไวBในทเ่ี ขาB ถงึ ไดยB าก
การใหยาแกผปู oวย • ทาํ สัญลักษณเn ตอื นใหBระวัง
การตรวจติดตาม • Double check ชือ่ ผBปู วm ย ชนดิ และขนาดยา
• ขนาดยาทมี่ ใี นโรงพยาบาล คือ 4 mg/2 mL
• Double check ชื่อผูBปวm ย ชนิดและขนาดยา
• Usual Infusion Concentrations: 0.4 mg/mL
• สารนาํ้ ที่เขBากันไดBคือ D5W, D5S, D5S/2, NSS
• ถBาใหB IV infusion ควรใชB infusion pump
• ถาB ใหB IV bolus (ไมต? อB งเจือจาง) ควรบริหารยามากกวา? 1-2 นาที
• Therapeutic monitoring : ติดตามฤทธ์หิ ย?อนกลBามเนอ้ื โดยใชเB คร่อื ง
peripheral nerve stimulator
• Toxic monitoring : blood gas, vital signs (BP, HR, RR),
respiratory function, prolonged paralysis, generalized
myopathy
• การไดBรบั ยาเกนิ ขนาดจะมอี าการกลาB มเนอ้ื เปน] อมั พาตเปน] เวลานาน และ
ส?งผลกบั การหายใจรวมถงึ ระบบอน่ื ๆ ในรา? งกาย
• ควรตรวจติดตามผูBท่มี สี ภาวะพิเศษต?าง ๆ อยา? งใกลBชดิ เชน? ผBสู งู อายุ,
ผูปB mวย neuromuscular disease, ไตและ/หรือตบั ผดิ ปกติ
• ผBูท่ี severe obesity อาจมี airway หรือ ventilatory complication ซึ่ง
ตBองตรวจติดตามอยา? งใกลชB ดิ
• Antidote : Neostigmine
• มีรายงานวา? อาจเกิดปฏกิ ิรยิ าการแพแB บบ anaphylaxis ในผูBที่ใชยB าหยอ? น
กลาB มเน้อื หากผปู วo ยมอี าการผนื่ คัน มีไข มอี าการ respiratory
distress ใหหยุดยาและแจงแพทย#ทนั ที
High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเสย่ี งสูง พิมพ#ครง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 200
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
เอกสารอางองิ
1. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Pancuronium bromide; [cited 2019 Dec 27]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/PFDefaultActionId/evidencexpert.D
oIntegratedSearch?navitem=topHome&isToolPage=true#. Subscription required to view
2. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p. 969-71.
3. Drug information: Pancuronium In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):
UpToDate, Inc.; 2019 [cited 2019 Dec 27].
4. Product information : Panject®, pancuronium bromide, Pinyo Pharmacy, Thailand.
5. Drug.com [Database on the internet]. Auckland: Drugsite Trust; c2000-2020. Pancuronium
Bromide; [cited 2020 Jan 2]. Available from: https://www.drugs.com/pro/pancuronium.html
6. Phelps SJ, et al. editors. The Teddy Bear Book Pediatric Injectable Drugs. 11th ed. MD:
American Society of Health-System Pharmacists; 2018. p. 682-4.
High Alert Drug คมู อื การใชยาทมี่ คี วามเสย่ี งสูง พมิ พค# รั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 201
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
คูมอื ปฏิบัตงิ านเกี่ยวกบั ยาท่ีมคี วามเสี่ยงสูง
โรงพยาบาลศริ ิราช
Rocuronium bromide
รปู แบบยา
Rocuronium bromide inj 50 mg/5 mL
เภสัชจลนศาสตรข# องยา rocuronium bromide1,2
ชอ่ื ยา ภาพยา Onset Peak Duration
Esmeron® 1-2 นาที For intubation: ประมาณ 30 นาที
50 mg/5 mL (ขึน้ กับ dose 1-1.6 นาที (บางเอกสารระบุวา
และถาเป•นเด็ก (maximum 22-94 นาที)
อายุ ≥ 3 เดอื น block during ท้ังนีข้ ้ึนกับอายุ ถาเด็ก
onset จะเรว็ ขน้ึ anesthesia 0.5- จะ recover เรว็ กวา
เปน• 0.5-1 นาท)ี 3.7 นาที) และยงั ขน้ึ กับ dose
ท้ังนี้ข้ึนกับอายุ และ inhalational
ถาเดก็ Peak anesthetic agents
response จะเร็ว ทีใ่ ชรวมดวย
ขน้ึ
Rocuronium 1-2 นาที For intubation: ประมาณ 30 นาที
Kabi® (ข้นึ กับ dose 1-1.6 นาที (บางเอกสารระบวุ า
และถาเป•นเด็ก (maximum 22-94 นาที)
50 mg/5 mL อายุ ≥ 3 เดือน block during ทง้ั นีข้ ึน้ กับอายุ ถาเด็ก
onset จะเรว็ ข้ึน anesthesia 0.5- จะ recover เร็วกวา
เป•น 0.5-1 นาท)ี 3.7 นาท)ี และยงั ข้นึ กับ dose
ทั้งนข้ี น้ึ กบั อายุ และ inhalational
ถาเด็ก Peak anesthetic agents
response จะเร็ว ทีใ่ ชรวมดวย
ขึ้น
High Alert Drug คูมอื การใชยาทีม่ ีความเสย่ี งสงู พมิ พค# รงั้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 202
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**
ระเบยี บปฏบิ ตั ิเก่ยี วกบั ยา rocuronium bromide1-5
ข้ันตอน แนวทางปฏิบัติ
การคดั กรอง ขอบงใช
• เป]นยาหยอ? นกลาB มเน้อื ชนดิ non-depolarizing ที่ออกฤทธิเ์ รว็ ระยะเวลา
ออกฤทธ์นิ านปานกลาง ใชBเปน] ยารว? มในการดมยาสลบ เพ่อื ชว? ยในการใสท? อ?
ช?วยหายใจ และทาํ ใหBกลBามเน้อื ลายหยอ? นตวั ในระหวา? งการผา? ตัด นอกจากน้ี
อาจใชBใน ICU เพอื่ ช?วยใส?ท?อช?วยหายใจใหBผูปB วm ยไดงB า? ยข้ึนและช?วยการ
หายใจกบั เครื่องชว? ยหายใจไดดB ขี น้ึ
ขอหามใช
• หBามใชใB นผBทู ่แี พB rocuronium หรอื bromide ion
ขอควรระวัง
• ระมัดระวงั การใชใB นผสBู ูงอายุ ผปBู mวยโรคตบั โรคหลอดเลือดหัวใจ และโรค
ระบบทางเดนิ หายใจ
• การใหBยานี้ทําใหกB ลาB มเนือ้ ที่เกยี่ วกับการหายใจเป]นอมั พาตไปชวั่ ขณะ ควรใชB
ภายใตBการดแู ลของวิสญั ญีแพทยnหรือแพทยผn ชBู าํ นาญการใชBยานี้ ควรจัดใหBมี
อุปกรณnชว? ยการหายใจสําหรับผปูB วm ยท่ีไดรB ับยานี้จนกวา? ผปBู mวยจะหายใจไดBเอง
อยา? งเพียงพอ
• ตัวอยา? งสภาวะทอ่ี าจเพม่ิ ฤทธ์หิ ย?อนกลBามเน้อื (บางกรณอี าจตอB งปรบั ขนาด
ยา) ไดBแก? ความผดิ ปกติของ electrolyte (เช?น hypocalcemia รนุ แรง,
hypokalemia รุนแรง, hypermagnesemia), neuromuscular diseases,
metabolic acidosis, respiratory acidosis, Eaton-Lambert
syndrome และ myasthenia gravis
• ตัวอย?างสภาวะท่ีอาจตBานฤทธห์ิ ย?อนกลBามเนอ้ื (บางกรณีอาจตอB งปรับขนาด
ยา) ไดแB ก? respiratory alkalosis, hypercalcemia, demyelinating
lesions, peripheral neuropathies, denervation, muscle trauma
และผปูB วm ยท่ีไดBรับบาดเจบ็ จากไฟไหมB (ขึ้นกบั ระยะเวลาและขนาดการถกู
ไหมB)
• ระวังการใชBในผทูB ี่แพB neuromuscular blocking agents ตวั อื่น เพราะอาจ
มโี อกาสแพขB Bามกลมุ?
• การใชBยานีเ้ ปน] ระยะเวลานานในผBูปวm ยวิกฤตอิ าจเพิม่ ความเสี่ยงที่จะเกดิ
High Alert Drug คูมอื การใชยาทีม่ คี วามเสยี่ งสูง พมิ พ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 203
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
การเขียนสั่งยา อัมพาตของกลBามเนื้อยาวนานเกิน (prolonged paralysis) และ skeletal
muscle weakness
• ผูBปmวยโรคหลอดเลือดหวั ใจ ผBสู งู อายุ หรือผBทู ี่มีอาการบวมนาํ้ อาจจะมกี าร
ไหลเวยี นของเลอื ดทช่ี Bากวา? ปกติ ซ่ึงจะทาํ ใหBระยะเวลาในการเรม่ิ ออกฤทธ์ิ
ของยาหยอ? นกลBามเนื้อชาB ลงไปดวB ย
• การใชB general anesthetic agents ร?วมกับยานใ้ี นเดก็ อาจทาํ ใหBเกดิ QT
interval prolongation
• การใชรB ?วมกับ corticosteroids (systemic) เป]นเวลานานในผปูB วm ยวกิ ฤติ
อาจทาํ ใหเB กิด myopathy ดังนน้ั ควรจํากัดระยะเวลาในการไดรB บั ยาทงั้ สองน้ี
พรอB มกนั ใหBสน้ั ท่สี ดุ
• กรณใี ชB suxamethonium (succinylcholine) มาก?อน ใหรB อผBูปmวยฟน¨© จาก
การหย?อนตวั ของกลBามเนื้อ จงึ คอ? ยใหB rocuronium
• ไมแ? นะนาํ ใหBใชเB พอ่ื ชว? ยการหายใจกับเคร่ืองช?วยหายใจ (mechanical
ventilation) กับผูBปวm ยเด็กและผูBสงู อายใุ นระยะวิกฤติเน่ืองจากขBอมูลไม?
เพยี งพอ
อนั ตรกริ ยิ าระหวางยาทีส่ ําคญั
• ตัวอยา? งยาทีอ่ าจเพมิ่ ฤทธ์ิหย?อนกลBามเน้อื ของ rocuronium เช?น ยาดมสลบ
(เช?น halothane, isoflurane, enflurane) ยากลม?ุ aminoglycosides,
tetracyclines, lincomycin, clindamycin, furosemide, magnesium
sulphate, lithium
• Double check ชื่อผูBปวm ย ขอB บง? ใชBและขนาดยา
• ขนาดยาท่ใี ชจB ะตBองประเมินจากสภาวะของผปBู วm ยแตล? ะราย (อายุ โรค
ประจําตัว ยา ฯลฯ) และขอB บ?งใชB โดยขึ้นอยูก? บั ชนิดของวธิ กี ารทาํ ใหBสลบ ยา
ชาเฉพาะท่ที ่ใี ชรB ?วม, ระยะเวลาในการผ?าตดั และอนั ตรกริ ยิ ากบั ยาอ่นื ๆ
• Rapid sequence intubation (adjunct to general anesthesia):
ในผใูB หญ?
0.6-1.2 mg/kg IV (ไมแ? นะนาํ การใหBยาแบบ rapid sequence intubation
ในเด็ก)
• Tracheal intubation (adjunct to general anesthesia):
ในผใูB หญ?
เรมิ่ ตBนดBวยขนาดยา 0.45-0.6 mg/kg IV และ maintenance for
High Alert Drug คูมอื การใชยาทีม่ ีความเสยี่ งสูง พิมพค# รง้ั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 204
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
การจัดยา/ตรวจสอบยา continued surgical relaxation ดวB ยขนาดยา 0.1-0.2 mg/kg IV ใหซB ํ้า
การใหยาแกผปู วo ย ตามความจาํ เปน] หรอื continuous infusion 10-12 mcg/kg/min เรม่ิ ใหBไดB
เม่ือมี neuromuscular recovery เท?านัน้
การตรวจติดตาม • ใน postpartum อาจคํานวณขนาดยาจาก lean body mass เพือ่ ใหBไดกB าร
ตอบสนองและ duration of block ทเี่ หมาะสม
• อาจจําเป]นตBองปรบั ลดขนาดยาในผBปู mวยโรคตับ
• สาํ หรบั ผูBทม่ี ีภาวะ obesity นน้ั หากคาํ นวณตามนา้ํ หนักจรงิ ยาจะออกฤทธิ์
ไดนB านข้ึนและการฟน©¨ ตวั ของกลาB มเนือ้ ชBากวา? ปกติ โดยทว่ั ไปจึงแนะนาํ ใหใB ชB
ideal body weight ในการคาํ นวณขนาดยา
• ขนาดยาในผปูB วm ยเดก็ ข้ึนกับชนดิ ของ anesthetic agents ทีใ่ ชแB ละอายุ
• เกบ็ แยกยาไวใB นท่เี ขBาถึงไดยB าก
• ทําสัญลกั ษณnเตือนใหBระวงั
• Double check ช่อื ผูปB วm ย ชนิดและขนาดยา
• ขนาดยาทม่ี ใี นโรงพยาบาล คอื 50 mg/5 mL
• หากการเบิกยานไี้ มไ? ดBมาจากหอB งผา? ตดั หรอื หอผปBู วm ยวกิ ฤต (ICU) ใหเB ภสัชกร
โทรสอบถามขอB บง? ใชBก?อนเสมอเพือ่ ปอw งกนั ความคลาดเคลอื่ นทางยา เพราะ
ชื่อยาคลาB ยกบั esmolol
• Double check ช่ือผูBปวm ย ชนดิ และขนาดยา
• ถาB ใหB IV infusion ควรใชB Infusion pump
• Usual Infusion Concentrations: 0.5 mg/mL หรือ 1 mg/mL
• สารนา้ํ ทเี่ ขาB กนั ไดBคอื D5W, D5S, NSS
• ความคงตัวหลังเจอื จางยาดBวย D5W หรอื NSS: 24 ช่วั โมงทอ่ี ณุ หภูมิ 2-8 °C
• หาB มผสม rocuronium กับ thiopental หรือยาอ่นื ที่มฤี ทธิเ์ ปน] ด?าง เพราะ
ตัวยา rocuronium จะถูกทําลายจนหมดฤทธิ์ในสภาพที่เป]นดา? ง
• กรณที ีใ่ หBยาอน่ื ๆ ดวB ยเขม็ ฉีดยาหรอื cannula เดียวกันกบั rocuronium
แนะนาํ ใหBฉดี ลBาง (flush) อปุ กรณดn งั กลา? วดวB ย NSS หลงั ใหยB า
• เม่อื ใหBแบบ rapid sequence induction จะตBองเตรยี มพรอB มสาํ หรับการใส?
ทอ? ช?วยหายใจอยา? งรวดเรว็
• Therapeutic monitoring : ติดตามฤทธิ์หยอ? นกลาB มเนื้อโดยใชBเคร่ือง
peripheral nerve stimulator
High Alert Drug คมู ือการใชยาทมี่ คี วามเส่ียงสูง พิมพค# ร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 205
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
• Toxic monitoring : ECG (พจิ ารณาเปน] ราย ๆ มีรายงานการเกิด QT
interval prolongation ในเดก็ ), blood gas, vital signs (BP,HR, RR),
respiratory function, malignant hyperthermia, anaphylactic
reaction, extravasation (หากเกิด extravasation ใหBหยุดใหBยาทันที และ
เปลีย่ นเสนB )
• ควรตรวจตดิ ตามผBทู ่ีมสี ภาวะพเิ ศษตา? ง ๆ อย?างใกลชB ดิ เชน? ผสBู งู อายุ,
neuromuscular disease, ผปBู วm ยท่ีไตและ/หรอื ตับผิดปกติ
• การไดBรับยาเกนิ ขนาดจะมอี าการกลBามเนือ้ เป]นอมั พาตเปน] เวลานาน และ
ส?งผลกบั การหายใจรวมถึงระบบอ่ืน ๆ ในรา? งกาย
• Antidote : Neostigmine
• ก?อนจะ extubation จะตอB ง adequately recover กอ? น
• เชนเดยี วกบั ยาหยอนกลามเนือ้ ชนิดอ่นื อาจพบปฏิกริ ิยาการแพแบบ
anaphylaxis ไดจากการใช rocuronium
เอกสารอางองิ
1. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Rocuronium bromide; [cited 2019 Dec 27]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/0AE14B/ND_PR/evidencexpert/
ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/0DC1F3/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexper
t/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSear
ch?SearchTerm=rocuronium&UserSearchTerm=rocuronium&SearchFilter=filterNone&navitem=sear
chGlobal#. Subscription required to view
2. Drug information: Rocuronium In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):
UpToDate, Inc.; 2019 [cited 2019 Dec 27].
3. Product information : Esmeron®, rocuronium bromide, Pinyo Pharmacy, Thailand.
4. Product information : Rocuronium Kabi®, rocuronium bromide, Fresenius Kabi, Thailand.
5. Phelps SJ, et al. editors.The Teddy Bear Book Pediatric Injectable Drugs. 11th ed. MD: American
Society of Health-System Pharmacists; 2018. p.768-70.
High Alert Drug คมู อื การใชยาทมี่ คี วามเสยี่ งสงู พิมพ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 206
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**
คูมอื ปฏิบัติงานเก่ียวกบั ยาทีม่ ีความเสีย่ งสงู
โรงพยาบาลศริ ิราช
Succinylcholine chloride (Suxamethonium)
รปู แบบยา
Suxamethonium chloride inj 500 mg/10 mL
เภสชั จลนศาสตร#ของยา succinylcholine1
ช่อื ยา ภาพยา Onset Peak Duration
Suxamethonium IV: - IV:
chloride inj
500 mg/10 mL 30-60 วนิ าที 2-3 นาที
(50 mg/mL) IM: IM:
2-3 นาที 10-30 นาที
ระเบียบปฏบิ ตั เิ กย่ี วกับยา succinylcholine1-3
ขน้ั ตอ แนวทางปฏิบัติ
น
การคดั ขอบงใช
กรอง • เป]นยาหย?อนกลาB มเนื้อชนดิ depolarizing ทเ่ี หมาะกับการใชใB นหตั ถการท่ใี ชBเวลาไม?นาน เชน?
การใสท? ?อช?วยหายใจ การส?องกลอB ง ควรใหBตามหลงั ยาสลบเพ่ือลดอาการเจบ็ ปวดจากภาวะ
กระตกุ ของกลาB มเน้ือ (muscle fasciculation) หรืออาจใหBรว? มกบั neuromuscular
blocking agents อนื่ ๆ เพอื่ ลดอาการขBางเคียงต?อกลBามเนื้อ
ขอหามใช
• หาB มใชใB นผทBู ่ีแพB succinylcholine, ผูทB ่ีมปี ระวตั ใิ นครอบครัวเปน] malignant hyperthermia,
skeletal muscle myopathies และผูBทเี่ พิ่งไดBรบั บาดเจ็บแบบ multiple trauma, major
burns, extensive denervation ของ skeletal muscle หรือ upper motor neuron
injury (ผทูB ่ไี ดรB บั บาดเจบ็ เหลา? นอี้ าจจะเกิด hyperkalemia รนุ แรง ทําใหเB กิดความเส่ียงทจ่ี ะ
cardiac arrest ไดB โดยเฉพาะในชว? ง 7-10 วันหลังไดBรบั บาดเจบ็ )
High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี คี วามเสีย่ งสงู พมิ พ#ครง้ั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 207
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
ขอควรระวัง
• ระวังการใชใB นผทBู ี่แพB neuromuscular blocking agents ตัวอ่ืน เพราะอาจมีโอกาสแพBขาB ม
กล?ุม
• ผูปB mวยทไ่ี ดBรับยานี้ ควรมกี ารใชBเคร่อื งชว? ยหายใจ จนกระท่ังผปBู วm ยสามารถกลบั มาหายใจเองไดB
เป]นปกติ
• ยานี้มีสว? นประกอบของ benzyl alcohol ควรระมดั ระวงั ในการใชB
• ระมดั ระวงั การใชใB นเด็กและวยั รุ?น เนือ่ งจากมรี ายงานการเกิด acute rhabdomyolysis with
hyperkalemia ทต่ี ามมาดBวยventricular dysrhythmias, cardiac arrest และเสียชวี ิตใน
เดก็ ท่ีมีภาวะ undiagnosed skeletal muscle myopathy กรณีเร?งด?วนท่ีจาํ เปน] ตBองใชBยานี้
ตBองติดตาม ECG อย?างใกลBชิด
• ระมดั ระวงั การใชใB นผBทู ีม่ ี plasma cholinesterase ทผ่ี ดิ ปกติ ตบั หรือไตผิดปกติ ผสBู ูงอายแุ ละ
สตรีมคี รรภn
• ยานอ้ี าจเพิ่ม intraocular pressure ไดB ใชดB Bวยความระมัดระวงั ในผBูท่เี ปน] narrow angle
glaucoma
• ยานอี้ าจเพม่ิ intragastric pressure ทําใหเB กิด regurgitation และ aspiration ของ
stomach contents
• ยานีอ้ าจเพม่ิ intracranial pressure (กรณีน้สี ามารถลดความเสี่ยงไดBเมือ่ ใหB anesthesia
เพยี งพอก?อนใหBยาน)้ี
• ระมดั ระวงั การใชใB นผปBู mวยกระดกู หัก หรอื muscle spasmเพราะอาจเพิม่ ความเสี่ยงในการเกดิ
muscle fasciculation
• การใชยB านร้ี ?วมกับ volatile anesthetics อาจเพมิ่ ความเสี่ยงการเกิด malignant
hyperthermia
• อาจพบ bradycardia ไดB โดยอาจมคี วามเส่ียงเพ่ิมมากข้นึ เม่อื ใชB dose ถัดไปหรือเม่อื ใชใB นเด็ก
(pretreatment ดBวยยาที่มฤี ทธaิ์ nticholinergics อาจชว? ยลดความเสี่ยงน)้ี
• ตวั อย?างสภาวะที่อาจเพ่ิมฤทธิ์หย?อนกลาB มเน้ือ (บางกรณอี าจตอB งปรับขนาดยา) ไดBแก? ความ
ผิดปกติของ electrolyte (เชน? hypocalcemia รนุ แรง, hypokalemia รุนแรง,
hypermagnesemia), neuromuscular diseases, metabolic acidosis, respiratory
acidosis, Eaton-Lambert syndrome, myasthenia gravis และสภาวะทีม่ pี lasma
cholinesterase activity ลดลง (เช?น ตั้งครรภ,n severe liver disease หรอื severe kidney
disease, malignant tumors, infections, burn, anemia, decompensated heart
disease, peptic ulcer, myxedema)
High Alert Drug คมู อื การใชยาท่มี คี วามเส่ยี งสูง พิมพค# รั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 208
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**
• สภาวะท่ีเพ่ิมความเส่ยี งในการเกดิ hyperkalemia ท่รี ุนแรง (adverse events) ไดแB ก?
digitalis toxicity, chronic abdominal infections, burn injuries, multiple
trauma/crush injuries, extensive denervation of skeletal muscle, upper motor
neuron injury, subarachnoid hemorrhage และสภาวะทก่ี อ? ใหBเกดิ degeneration ของ
ระบบประสาทกลางและระบบประสาทส?วนปลาย ทง้ั นี้ควรระมดั ระวังอยา? งมากในผBูปวm ยทีม่ ี
pre-existing hyperkalemia
• ตัวอยา? งสภาวะท่อี าจตาB นฤทธห์ิ ย?อนกลBามเนอ้ื (บางกรณีอาจตอB งปรับขนาดยา) ไดแB ก?
respiratory alkalosis, hypercalcemia, demyelinating lesions, peripheral
neuropathies, denervation, muscle trauma และโรคเบาหวาน
อันตรกริ ยิ าระหวางยาท่สี าํ คญั
• ตัวอย?างยาท่ีอาจเพิม่ ฤทธิ์หยอ? นกลBามเน้ือของ succinylcholine เชน? ยาดมสลบ (เชน?
halothane, isoflurane, enflurane) ยากลม?ุ aminoglycosides, tetracyclines,
lincomycin, clindamycin, furosemide, magnesium sulphate, lithium, vancomycin
การ • Double check ช่อื ผปูB mวย ขBอบง? ใชแB ละขนาดยา
เขียน • ขนาดยาทีใ่ ชจB ะตBองประเมนิ จากสภาวะของผBปู วm ยแต?ละราย (อายุ โรคประจาํ ตัว ยา ฯลฯ) และ
ส่งั ยา indication โดยขึ้นอย?ูกบั ชนิดของ anesthetic agnets ทใี่ ชBรว? ม, ระยะเวลาการผา? ตดั และ
อันตรกิรยิ ากับยาอนื่ ๆ
• อาจพิจารณาใหB test dose ในขนาด 0.1 mg/kg IV เพื่อทดสอบการแพยB า และคอ? ย ๆ เพิม่
ขนาดยาเพือ่ ใหBไดขB นาดยาตามที่ตอB งการและลดความเส่ียงทจ่ี ะไดBรบั ยามากเกนิ ไป
• ขนาดยาในผูใหญ
IM: 3-4 mg/kg ขนาดยาโดยรวมสูงสดุ (maximum total dose): 150 mg
IV:
Intubation : 0.6 mg/kg (range 0.3-1.1 mg/kg)
Long surgical procedures (intermittent administration): ขนาดยาเร่ิมตนB ท่ี 0.3-1.1
mg/kg ใหBเพ่ิมไดBอีกครงั้ ละ 0.04-0.07 mg/kg ตามความจาํ เปน]
• ขนาดยาในเดก็
IM (Infants and older children): 3-4 mg/kg ขนาดยาโดยรวมสงู สุด (maximum total
dose): 150 mg
IV (rapid sequence intubation):
อายุ < 6 เดือน: 2-3 mg/kg/dose
อายุ > 6 เดอื น-2 ป:_ 1-2 mg/kg/dose
High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเสีย่ งสงู พิมพค# ร้ังที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 209
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลยี่ นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**
การจดั อายุ > 2 ป_ และ adolescents: 1 mg/kg/dose
ยา/
ตรวจส • เกบ็ แยกยาไวBในท่เี ขาB ถงึ ไดยB าก
อบยา
การให • ทาํ สัญลกั ษณเn ตือนใหBระวงั
ยาแก
ผปู วo ย • Double check ชอ่ื ผBปู mวย ชนิดและขนาดยา
การ • เก็บยาในตูBเย็น 2-8 องศาเซลเซียส
ตรวจ
ติดตาม • Double check ชือ่ ผูBปวm ย ชนิดและขนาดยา
• การใหBยาน้ที าํ ใหBกลาB มเนือ้ ที่เกีย่ วกบั การหายใจและกลาB มเนือ้ ลายอ่นื ๆ เปน] อัมพาต แตไ? มม? ผี ล
ตอ? การรสูB กึ ตวั หรอื รสBู กึ ปวด ควรใชภB ายใตBการดแู ลของวิสญั ญีแพทยหn รอื แพทยnผชูB าํ นาญการใชB
ยานี้ ควรมีอุปกรณnช?วยใสท? อ? เขาB ในหลอดลม และอปุ กรณชn ?วยรกั ษาระดับ pulmonary
ventilation และออกซเิ จนใหBเพยี งพอ
• วิธกี ารบริหารยา
IV infusion: เจือจางยาดBวย D5W หรอื NSS ใหBไดคB วามเขBมขนB 1-2 mg/mL อัตราเร็วในการ
บริหารยา 2-5 mg/min หรอื อาจปรบั อัตราเร็วเพิม่ ขน้ึ ไดBแตต? อB งไม?เกนิ 500 mg/hr
• หามผสมพรBอมกับสารละลายทม่ี ี pH มากกวา? 8.5 (เชน? สารละลาย barbiturate)
• ติดตาม vital signs (HR, BP, RR), ตดิ ตามฤทธห์ิ ยอ? นกลาB มเนอื้ โดยใชเB ครอ่ื ง peripheral
nerve stimulator
• ตดิ ตาม temperature และ expired carbon dioxide (เพ่ือตรวจหาส่ิงบง? ช้ีการเกดิ
malignant hyperthermia), oxygenation, cardiac function, ECG (พิจารณาเป]นราย ๆ
โดยเฉพาะในเดก็ ตรวจหา peak T-wave เพราะอาจมี cardiac arrest ไดB), serum K+ และ
Ca2+, rhabdomyolysis และ anaphylactic reaction
• การไดBรบั ยาเกินขนาดจะมอี าการกลBามเนือ้ เปน] อัมพาตเปน] เวลานาน และสง? ผลกบั การหายใจ
รวมถงึ ระบบอน่ื ๆ ในรา? งกาย
เอกสารอางองิ
1. Product information : Suxamethonium chloride injection B.P.®, succinylcholine chloride, Pinyo
Pharmacy, Thailand.
2. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Succinylcholine chloride; [cited 2019 Dec 27]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/PFDefaultActionId/evidencexpert.D
oIntegratedSearch?navitem=headerLogout#. Subscription required to view
High Alert Drug คูมือการใชยาที่มคี วามเสี่ยงสงู พิมพ#คร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 210
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
3. Drug information: Succinylcholine In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):
UpToDate, Inc.; 2019 [cited 2019 Dec 27].
High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเสี่ยงสงู พมิ พค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 211
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
คมู อื ปฏบิ ตั ิงานเกี่ยวกบั ยาทมี่ ีความเส่ยี งสงู
โรงพยาบาลศิริราช
Fentanyl citrate
รูปแบบยา
1. Fentanyl inj 100 mcg/2 mL
2. Fentanyl inj 500 mcg/10 mL
3. Fentanyl PFS 10 mcg/mL 1 mL
4. Fentanyl PFS 10 mcg/mL 2 mL
5. Fentanyl PFS 10 mcg/mL 20 mL
6. Fentanyl PFS 10 mcg/mL 30 mL
เภสชั จลนศาสตร#ของยา fentanyl citrate1-2
ชือ่ ยา ภาพยา Onset Peak Duration
Fentanyl Analgesia Analgesia Analgesia
Hameln® inj
IV : 1-2 นาที IV : 3-5 นาที IV : 30-60 นาที
100 mcg/2 mL
IM : 7-8 IM : 20-30 IM : 60-120
นาที นาที นาที
Fentanyl Analgesia Analgesia Analgesia
Hameln® inj
IV : 1-2 นาที IV : 3-5 นาที IV : 30-60 นาที
500 mcg/10 mL
IM : 7-8 IM : 20-30 IM : 60-120
นาที นาที นาที
Fentanyl PFS Analgesia Analgesia Analgesia
10 mcg/mL
1 mL IV : 1-2 นาที IV : 3-5 นาที IV : 30-60 นาที
IM : 7-8 IM : 20-30 IM : 60-120
นาที นาที นาที
High Alert Drug คมู ือการใชยาทีม่ คี วามเสย่ี งสงู พมิ พค# รั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 212
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**
ชอื่ ยา ภาพยา Onset Peak Duration
Fentanyl PFS
10 mcg/mL Analgesia Analgesia Analgesia
2 mL
IV : 1-2 นาที IV : 3-5 นาที IV : 30-60 นาที
Fentanyl PFS
10 mcg/mL IM : 7-8 IM : 20-30 IM : 60-120
20 mL
นาที นาที นาที
Fentanyl PFS
10 mcg/mL Analgesia Analgesia Analgesia
30 mL
IV : 1-2 นาที IV : 3-5 นาที IV : 30-60 นาที
IM : 7-8 IM : 20-30 IM : 60-120
นาที นาที นาที
Analgesia Analgesia Analgesia
IV : 1-2 นาที IV : 3-5 นาที IV : 30-60 นาที
IM : 7-8 IM : 20-30 IM : 60-120
นาที นาที นาที
ระเบยี บปฏบิ ตั ิเกย่ี วกบั ยา fentanyl citrate1-5
ขัน้ ตอน แนวทางปฏิบตั ิ
การคัดกรอง ขอบงใช
• ใชบB รรเทาอาการปวดปานกลางถึงรนุ แรง เนอ่ื งจากผปBู mวยบางรายแพB
morphine
• ใชรB ?วมกบั ยาระงบั ความรูBสกึ เพอื่ การผ?าตัด
• ใชBบรรเทาอาการปวดหลงั ผา? ตดั หรอื การทาํ หัตถการทกี่ อ? ใหเB กิดความ
ปวด
ขอหามใช
• หาB มใชBในผBทู ี่แพยB าน้ี
• หBามดื่มสรุ าหรอื ส่งิ ที่มแี อลกฮอลnผสมอยใ?ู นระหว?างการใชBยานี้
• หBามใชใB นผูBทอ่ี ยร?ู ะหว?างการใชยB ากดระบบประสาทส?วนกลาง
• หาB มใชBในผBูปวm ยทม่ี ภี าวะกดการหายใจ
• หาB มใชใB นสตรีระยะใหBนมบตุ ร
• หBามใชรB ?วมกับยากล?มุ MAOIs หรอื หยดุ ยากลมุ? MAOIs ไมเ? กนิ 2
สัปดาหn
High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี คี วามเสี่ยงสูง พมิ พค# ร้ังที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 213
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**
• หาB มใชBรว? มกับยา naltrexone
ขอควรระวงั
• หลีกเล่ียงการใชBในผBูสงู อายทุ ีม่ ปี ระวตั หิ กลมB หรือกระดกู หกั (ยกเวBนใชB
เพื่อระงบั การปวดเนือ่ งจากกระดูกแตกหกั หรือการเปล่ยี นขBอท่ีเพิง่
เกิดขน้ึ ) ท่ีเกิดจาก ataxia, impaired psychomotor function,
syncope เพราะอาจเกิดการหกลBมไดอB ีก หากจําเป]นตBองใชB fentanyl
อาจพิจารณาปรับลดขนาดยา CNS-active agents อ่นื ๆ ทอี่ าจเพิม่
ความเส่ยี งทจ่ี ะเกดิ หกลมB และกระดูกหัก
• ควรตดิ ตามอย?างใกลชB ดิ ใน ผปBู mวยเน้ืองอกในสมอง ผBปู วm ยทีม่ กี ารเพมิ่ ขนึ้
ของ intracranial pressure เนื่องจากยาสามารถลด respiratory drive
ทําใหมB กี ารสะสมของ carbon dioxide ซึ่งทาํ ใหBมโี อกาสเส่ียงในการเพิ่ม
intracranial pressure ตามมา
• หลกี เลีย่ งการใชBในผBูปวm ย coma หรือ impaired consciousness
เพราะอาจบดบังอาการของ head injury
• อาจทาํ ใหเB กิด adrenal insufficiency (โอกาสเกดิ นBอยมาก) เน่ืองจาก
ปริมาณ cortisol ที่ไมเ? พยี งพอ หากสงสัยวา? มภี าวะ adrenal
insufficiency ใหBทดสอบวนิ จิ ฉยั และรักษาดวB ย corticosteroids หาก
ยืนยันวา? มสี าเหตุมาจากยานี้ ใหพB ิจารณาค?อยๆหยุดยาตามความ
เหมาะสม รว? มกับประเมิน adrenal function
• ในผBปู วm ยทไี่ ดรB บั ยา CNS depressant หรือยาอน่ื ๆ ทล่ี ด blood
volume รว? มดวB ย อาจเพม่ิ ความเส่ียงในการเกิด hypotension ท่ี
รนุ แรง (orthostatic hypotension และ syncope) ดงั น้ันจึงควรมีการ
ตดิ ตามใกลBชดิ
• หลีกเลย่ี งในผBปู วm ยทม่ี สี ภาวะ circulatory shock เนื่องจากยาทาํ ใหเB กิด
vasodilation
อนั ตรกิรยิ าระหวางยาที่สําคญั
• ระมัดระวงั การใชยB านรี้ ว? มกับยาทมี่ ฤี ทธิเ์ พม่ิ serotonin เชน? SSRIs,
SNRIs, TCAs เพราะอาจเสียชวี ติ จากการเกดิ serotonin syndrome ไดB
• ยาที่ตBานฤทธิ์ ยาท่ีมคี ุณสมบตั ิเป]น CYP3A4 inducers เช?น
carbamazepine, phenytoin, rifampin และ dexamethasone ท่ใี ชB
ในขนาดสงู และต?อเนือ่ งเปน] ระยะเวลานาน (ทาํ ใหBมีการทาํ ลายยา
High Alert Drug คูมือการใชยาท่ีมคี วามเสีย่ งสูง พมิ พ#ครงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 214
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**
การเขยี นส่ังยา fentanyl เพ่มิ ขึน้ ) ยาแกปB วดในกลม?ุ mixed agonist-antagonists เชน?
pentazocine, nalbuphine
• ยาทีเ่ สริมฤทธ์ิหรือเสรมิ ผลขาB งเคยี ง เช?น แอลกอฮอลn หรือยาทม่ี ีฤทธ์กิ ด
ระบบประสาทส?วนกลาง (เชน? ยากลุ?ม barbiturates,
benzodiazepines, antipsychotics, antidepressants, sedating
antihistamines)
• ยาแกปB วดในกล?มุ opioid agonists หรอื opioid partial agonists
รว? มกันตงั้ แต? 2 ตวั ขึน้ ไป (เสรมิ การกดระบบประสาทสว? นกลาง กดการ
หายใจ และทาํ ใหBความดนั โลหิตต่าํ )
• ยาทม่ี ีคุณสมบตั เิ ป]น CYP3A4 inhibitors ไดแB ก? กลม?ุ azole
antifungals เชน? ketoconazole, itraconazole หรือกลมุ? macrolide
antibiotics เชน? erythromycin, clarithromycin หรอื กล?ุม protease
inhibitors เช?น nelfinavir, ritonavir (ทาํ ใหBฤทธิ์ fentanyl ยาวนานข้นึ
เพราะการทาํ ลายยาลดลง)
• ยาลดความดนั โลหติ (ไดแB ก? beta-adrenagic blocking) อาจเพ่ิมความ
เสย่ี งทําใหหB วั ใจเตนB ชาB ไดB
• Double check ชอื่ ผBปู วm ย ชนิดและขนาดยา
• ตอB งเขยี นใบส่งั จา? ยยาเสพตดิ ใหโB ทษในประเภท 2 (แบบ ยส.5) กาํ กับทุก
คร้งั (เป]นแพทยคn นเดียวกนั )
• ไม?อนุญาตใหBใชBคํายอ? ในการเขยี นสง่ั ยา
• หBามสั่งยาเปน] mL ควรสัง่ เป]น mcg
• ขนาดยาในผใู หญ
- สําหรับ postoperative pain : IM/IV 50-100 mcg ถBาจาํ เปน] อาจ
ใหBซ้ําทกุ 1-2 ชั่วโมง
- สําหรับ analgesia (ICU) : continuous IV infusion 0.7-10
mcg/kg/hr หรือ intermittent IV 0.35-1.5 mcg/kg ทุก 0.5-1
ช่วั โมง
• ขนาดยาในในเดก็
- สําหรับ analgesia (ICU)
Infants-children : continuous IV infusion 2-3 mcg/kg/hr หรือ
intermittent IV 0.5-3 mcg/kg
High Alert Drug คมู ือการใชยาท่ีมีความเสยี่ งสงู พมิ พ#ครั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรงุ ) Page 215
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลยี่ นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**
การจดั ยา/ตรวจสอบยา Neonates : continuous IV infusion 0.5-2 mcg/kg/hr
การใหยาแกผปู วo ย • การฉีดยาในผใBู หญ? IV push ชBา ๆ มากกวา? 1-3 นาที หากขนาดยา
การตรวจตดิ ตาม
มากกว?า 5 mcg/kg IV push ชBาๆ มากกว?า 5-10 นาที การบรหิ ารยา
ชBาๆ ชว? ยลดอุบตั กิ ารณnและความรุนแรงในการเกดิ muscle rigidity,
bradycardia และ hypotension ไดB
• การฉีดยาในเดก็ IV push ชาB ๆ มากกว?า 2-5 นาที
• เกบ็ แยกยาไวBในท่ีเขBาถงึ ไดBยากและลอ็ คกญุ แจเสมอ
• ทําสัญลกั ษณเn ตือนใหรB ะวงั
• Double check ชื่อผBูปmวย ชนดิ และขนาดยา
• Double check ช่อื ผูBปmวย ชนดิ และขนาดยากอ? นใหBยาทุกคร้งั
• สารนาํ้ ทีเ่ ขาB กันไดB : D5W, NSS
• ความคงตัวหลงั เจือจาง ไมค? วรเกนิ 24 ชวั่ โมงทีอ่ ณุ หภูมิ 2-8oC
• ความเขมB ขนB โดยทวั่ ไปท่ีแนะนําในเดก็ และผูใB หญ? : 10 mcg/mL
• ตรวจติดตามวา? ขนาดยาทใี่ ชBเพอื่ ระงับความรBสู ึกเพยี งพอหรอื ไม?
• ประเมิน respiratory function ผBูปวm ยหลงั ผา? ตัดหรอื ทาํ หตั ถการใหB
เหมาะสม ในช?วง 24-72 ชั่วโมง กอ? นการยาB ยออกจาก recovery area
• Physical examination/vital sign
• ระบบการทาํ งานของหวั ใจ และ pulse/BP (hypertension
hypotension หรอื bradyarrhythmias bradycardia)
• EKG (เม่อื ใชB fentanyl รว? มกบั neuroleptic agent)
• Kidney และ liver function (amylase และ lipase)
• อาจทาํ ใหBคล่ืนไสB อาเจียน เวยี นศรี ษะ มึนงง งว? งซึม การรบั รBูผิดปกติ
ความดนั โลหติ ต่ํา กดการหายใจ หวั ใจเตนB ชBาลง หรือหวั ใจหยดุ เตนB
(asystole) กลBามเนอื้ แขง็ เกร็งผดิ ปกติ ดงั นนั้ จงึ ตBองตรวจตดิ ตามอยา? ง
ใกลBชิด
Opioid intoxication :
• อาการแสดง เชน? รูมา? นตาหดเล็ก ออ? นเพลีย กงั วล เวยี นศรี ษะอยา? ง
รนุ แรง ความดันโลหติ ต่ํา หนาB มดื เปน] ไขB ชัก หายใจชาB หายใจลําบาก
• รักษาโดยการใหBยา naloxone ซ่งึ เป]น opioid antagonist รว? มกบั การ
กระตนุB ผปูB mวยอย?างตอ? เนอ่ื ง เมือ่ มภี าวะการกดหายใจ ซ่ึงภาวะกดการ-
High Alert Drug คมู ือการใชยาทีม่ ีความเส่ียงสูง พมิ พค# รงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรงุ ) Page 216
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลยี่ นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
หายใจจากการไดBรับยาเกนิ ขนาดมฤี ทธิอ์ ยูไ? ดนB านกวา? ฤทธิข์ อง
naloxone อาจเกดิ ภาวะ re-narcotization ตBองตรวจติดตามอยา? ง
ใกลชB ิด การฉีด naloxone อีกเปน] ครงั้ คราวหรือฉดี เขBาเสนB เลือดดําอยา? ง
ตอ? เน่ืองอาจเป]นส่งิ จาํ เปน] ท้งั นตี้ อB งระมดั ระวังในการใหยB า naloxone
เพราะผปูB วm ยอาจเกดิ อาการปวดอย?างรุนแรงฉับพลนั ขนึ้ ไดB ควรดแู ลเรือ่ ง
ระบบทางเดินหายใจใหBทาํ งานเต็มท่ี อาจจําเปน] ตอB งใสท? ?อช?วยหายใจและ
ใหอB อกซเิ จน อาจพจิ ารณาใชเB คร่ืองช?วยหายใจหากมีความจาํ เปน] ควร
ดแู ลระดับอณุ หภูมขิ องร?างกายใหBเหมาะสมและใหBสารนา้ํ แก?รา? งกาย
อย?างเพยี งพอ โดยเฉพาะในผปูB วm ยท่มี ีความดนั โลหิตตาํ่ อย?างรุนแรง
เอกสารอางอิง
1. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Fentanyl; [cited 2019 Sep 12]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/760DF5/ND_PR/evidencexpert/
ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/C7E39C/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexper
t/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSear
ch?SearchTerm=Fentanyl+Citrate&fromInterSaltBase=true&false=null&false=null&=null#.
Subscription required to view
2. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p. 551-2.
3. Fentanyl hameln® [package insert]. Thailand: Apexcela; 2018.
4. Drug information: Fentanyl In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA): UpToDate,
Inc.; 2020 [cited 2020 Sep 12].
5. คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช. High Alert Drug ค?ูมอื การใชBยาท่ีมคี วามเส่ียงสูง.
พมิ พคn ร้งั ท่ี 4. กรงุ เทพฯ: 2560. หนาB 133-7.
High Alert Drug คมู ือการใชยาท่ีมคี วามเส่ียงสูง พิมพ#ครัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 217
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
คูมือปฏิบัตงิ านเก่ียวกับยาท่ีมีความเส่ยี งสงู
โรงพยาบาลศิริราช
Morphine sulphate
รปู แบบยา
ยาฉดี :
1. Morphine inj 10 mg/mL
2. Morphine in NSS PFS 1 mg/mL (1, 2, 10 mL)
3. Morphine in NSS inj 1 mg/mL (10 mL)
4. Morphine in NSS infusion 0.5 mg/mL (100, 200 mL)
ยารับประทาน :
1. Morphine syrup 2 mg/mL (60 mL)
2. Morphine immediate release (IR) tablet (10 mg)
3. Morphine extended-release tablet (10, 30, 60 mg)
4. Morphine extended-release capsule (20, 50, 100 mg)
เภสชั จลนศาสตรข# องยา morphine sulphate1-9 Onset Peak Duration
ชอื่ ยา ภาพยา SC: 20 นาที SC : 50-90 IV, IM, SC
IM: 10-30 นาที นาที : 4-5
Morphine inj. IV: rapid IM: 30-60 นาที ชว่ั โมง
10 mg/mL (5-10 นาที) IV: 20 นาที
Morphine in NSS PFS IV: rapid IV: 20 นาที 4-5 ช่ัวโมง
1 mg/mL (5-10 นาที)
(1, 2, 10 mL)
Morphine in NSS inj IV: rapid IV: 20 นาที 4-5 ช่ัวโมง
1 mg/mL (5-10 นาท)ี
(10 mL)
High Alert Drug คูมอื การใชยาที่มคี วามเส่ียงสงู พมิ พ#ครงั้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 218
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
ชอ่ื ยา ภาพยา Onset Peak Duration
Morphine in NSS IV : rapid IV : 20 นาที 4-5 ช่วั โมง
infusion 0.5 mg/mL (5-10 นาท)ี
(100, 200 mL)
30 นาที 1-2 ช่วั โมง 4-5 ชว่ั โมง
Morphine syrup
GPO® 30 นาที 1-2 ช่ัวโมง 4-5 ชัว่ โมง
2 mg/mL 60 ml
2-4 ชั่วโมง 4-5 ชัว่ โมง 12 ชั่วโมง
Morphine GPO® 2-4 ชว่ั โมง 4-5 ช่ัวโมง 12 ชว่ั โมง
10 mg tablet 2-4 ช่วั โมง 4-5 ชั่วโมง 12 ชั่วโมง
(immediate release 2-4 ชว่ั โมง 8.5 ชั่วโมง 24 ชวั่ โมง
(IR))
MST continus® tablet
10 mg
MST continus®
tablet 30 mg
MST continus®
tablet 60 mg
Kapanol® capsule
20 mg
High Alert Drug คมู อื การใชยาทีม่ คี วามเสี่ยงสงู พิมพค# ร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 219
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
ช่ือยา ภาพยา Onset Peak Duration
Kapanol® capsule 2-4 ชั่วโมง 8.5 ชัว่ โมง 24 ชั่วโมง
50 mg
2-4 ช่ัวโมง 8.5 ช่ัวโมง 24 ชั่วโมง
Kapanol® capsule
100 mg
ระเบยี บปฏบิ ตั เิ กยี่ วกับยา morphine sulphate1-10
ขัน้ ตอน แนวทางปฏิบัติ
การคัดกรอง ขอบงใช
• ยาฉีด : บรรเทาอาการปวดรุนแรง
• ยากิน : บรรเทาอาการปวดปานกลางถึงปวดรนุ แรง
ขอหามใช
• หBามใชBในผBูทีแ่ พBยารนุ แรง
• หาB มใชใB นผBูปวm ยทมี่ ีภาวะกดการหายใจ ผปูB วm ยทเี่ ป]นโรคระบบทางเดิน
หายใจบกพรอ? งอย?างรุนแรง โรคหืด (asthma)
• หBามใชBในผูBปวm ยทมี่ อี าการบาดเจ็บทศ่ี รี ษะ ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะ
และ/หรอื ในช?องไขสนั หลังสงู
• หาB มใชBในผูBปวm ยลาํ ไสไB ม?ทาํ งาน (paralytic ileus)
• หBามใชใB นผปBู วm ยโรคหัวใจวายท่มี สี าเหตจุ ากโรคปอดเรอ้ื รัง หัวใจเตนB ผดิ
จงั หวะ
• หBามใชBในผูBปวm ยทม่ี ีอาการสน่ั เพอB เหตขุ าดสรุ า (delirium tremens)
• ยารูปแบบรบั ประทาน : หBามใชใB นผูปB วm ยหลงั การผ?าตดั ระบบทางเดินน้ําดี
หรอื ผBูปวm ยทค่ี าดว?าจะตอB งไดBรับการผ?าตดั ช?องทBอง
• ยาฉดี : หBามใชBในผปูB วm ยลมชกั เชน? status epilepticus, tetanus หรอื
strychnine poisoning
High Alert Drug คูมือการใชยาท่มี คี วามเสี่ยงสงู พมิ พ#ครัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 220
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
ขอควรระวัง
• ระวังในผูBสงู อายทุ ีม่ ปี ระวตั หิ กลมB หรอื กระดกู หัก (ยกเวนB ใชเB พือ่ ระงบั การ-
ปวดเนอ่ื งจากกระดูกหกั หรือการเปลี่ยนขBอที่เพิ่งเกิดขึน้ ) ที่เกดิ จาก
ataxia, impaired psychomotor function, syncope เพราะอาจเกดิ
การหกลมB ไดอB ีก ถาB จําเปน] ตBองใชอB าจพิจารณาลดการใชยB า CNS-active
agents ตวั อ่ืน ๆ ที่อาจเพ่มิ ความเสีย่ งเหล?าน้ี
• อาจทาํ ใหBความดันโลหติ ตา่ํ กดการหายใจ หวั ใจเตนB ชาB ลง หรือหัวใจหยุด
เตBนไดB
• อาจทาํ ใหเB กิด adrenal insufficiency จากการใชยB าในกลุ?ม opiods หาก
สงสยั วา? มภี าวะ adrenal insufficiency ใหBทดสอบวินจิ ฉยั และรกั ษาดวB ย
corticosteroids หากยนื ยันวา? มีสาเหตุมาจากยานี้ ใหพB จิ ารณาคอ? ยๆ
หยุดยาตามความเหมาะสม ร?วมกับประเมิน adrenal function
• อาจทาํ ใหBง?วงซมึ จึงไมค? วรขับขย่ี านพาหนะ ทาํ งานเกย่ี วกบั เครือ่ งจกั ร
หรือทํางานทเี่ ส่ียงอนั ตราย
• อาจเพ่มิ ความดนั ของนาํ้ ไขสนั หลัง
• อาจทําใหกB ลBามเนือ้ แข็งเกร็งผิดปกตไิ ดB
อันตรกิรยิ าระหวางยาท่ีสาํ คญั
• หาB มใชใB นผปBู วm ยทีไ่ ดBยากลม?ุ MAOIs (เชน? moclobemide, selegiline,
rasagiline) หรอื หยดุ ยาดงั กล?าวมานBอยกวา? 14 วนั
• ระมดั ระวังการใชBร?วมกับแอลกอฮอลหn รอื ยาทม่ี ีฤทธ์กิ ดระบบประสาท
สว? นกลาง เช?น barbiturates, benzodiazepines, lidocaine เนือ่ งจาก
จะเสรมิ ฤทธิ์กดประสาทไดB
• ระมัดระวงั การใชรB ?วมกบั ยากลมุ? anticholinergics หรอื ยาทม่ี ีฤทธ์ิ
anticholinergic เช?น belladonna, scopolamine, disopyramibe
และ orphenadrine เปน] ตBน เนอ่ื งจากอาการขาB งเคยี งจากยา morphine
เช?น ทอB งผกู ลาํ ไสBไม?ทาํ งาน และปส† สาวะคง่ั จะเพิม่ ขึ้น
• ระมดั ระวังการใชรB ว? มกับยาลดความดนั โลหติ เช?น diuretics เนอื่ งจากทํา
ใหBเกิดภาวะ orthostatic hypotention
• ระมดั ระวงั การใชBรว? มกบั zidovudine เน่ืองจาก zidovudine จะถกู ขับ
ออกลดลง จงึ อาจเกดิ ความเปน] พษิ ไดB
• ระมดั ระวังการใชBรว? มกบั enzyme CYP3A4 inducers เชน? phenytoin
High Alert Drug คมู อื การใชยาท่ีมีความเสี่ยงสูง พมิ พ#ครง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 221
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลยี่ นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
การเขยี นส่ังยา rifampicin เนื่องจากลดฤทธ์ิ morphine
• ระมดั ระวังการใชBรว? มกับยาแกBปวดตัวอื่นในกลม?ุ opiod agonists หรอื
opiod partial agonists ร?วมกนั ตัง้ แต? 2 ตัวขึ้นไป เนือ่ งจากอาจส?งผล
ทําใหกB ดระบบประสาทส?วนกลางเพิ่มข้ึน กดการหายใจ และความดัน
โลหิตลดตา่ํ ลงไดB
• ระมัดระวงั การใชBรว? มกบั ยาแกปB วดในกลม?ุ mixed agonist-antagonists
เชน? pentazocine, nalbuphine เนอื่ งจากยากลมุ? นี้ตาB นฤทธแ์ิ กBปวดของ
morphine
• ระมดั ระวงั การใชBรว? มกบั ยาในกลมุ? prokinetic เน่อื งจาก morphine
ทาํ ใหBเกิดการตาB นฤทธขิ์ องยากลมุ? นี้
• Double check ชอื่ ผBูปวm ย ชนดิ และขนาดยา
• ตBองเขียนใบสั่งจ?ายยาเสพตดิ ใหBโทษในประเภท 2 (แบบ ย.ส.5) กํากบั ทุก
ครัง้ (เปน] แพทยnคนเดียวกนั )
• ไมอ? นญุ าตใหBใชBคาํ ย?อในการเขยี นใบสง่ั ยา
• ผปูB mวยทีม่ ีอาการปวดแบบต?อเนอ่ื ง (continuous pain) ควรไดBรับการส่งั
ยาแบบ around-the-clock และควรมียาแกBปวดสาํ หรับ breakthrough
pain ดBวย
• ยาแกปB วดสาํ หรับ breakthrough pain ระดบั ปานกลาง- รนุ แรง ควรเปน]
ยาทอี่ อกฤทธท์ิ ันที เชน? immediate release, syrup, IV โดยขนาดยา
เปน] รBอยละ 10-20 ของ total dose morphine ใน 24 ช่ัวโมง ใหBยา
แบบ prn ไดBถีส่ ุดทุก 1 ช่วั โมง
• Equianalgesic dose
Morphine เทยี บเทา? กับ Morphine oral
IV, IM, SC (IR, syrup)
10 mg 30 mg
• ขนาดยากรณใี ชแกปวดในผใู หญ
ขนาดยาขน้ึ กบั การตอบสนองตอ? ยาและป†จจัยอนื่ เช?น โรคร?วม
- IM/SC : ครั้งละ 5-20 mg ทกุ 4 ชั่วโมง โดยอาจปรับขนาดยาตาม
ความจําเปน] และการตอบสนองของผปBู mวยแต?ละราย
- IV : โดยเจือจางยากอ? น ในผปูB วm ย opioid-naïve 2.5-5 mg ทุก 3-4
High Alert Drug คูมือการใชยาทม่ี ีความเส่ียงสูง พมิ พ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 222
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**
การจดั ยา/ตรวจสอบยา ช่ัวโมง สว? นผูBปวm ยทีเ่ คยไดBรับยากล?มุ opioid มาก?อนอาจตอB งการขนาดยา
ทส่ี ูงกว?าขนาดเริม่ ตBน
- ฉีดเขBาช?องรอบเยอื่ บุไขสนั หลงั (Epidural) (ยาฉดี ทไ่ี มม? สี ารกนั เสีย) :
2-5 mg หากอาการปวดยงั ไมบ? รรเทาภายใน 1 ช่วั โมง อาจเพ่ิมขนาดยา
ครงั้ ละ 1-2 mg เป]นระยะ (ขนาดยาสงู สุดไม?เกิน 10 mg ภายใน
24 ชั่วโมง)
- ฉดี เขBาชอ? งไขสนั หลงั (Intrathecal) (ยาฉีดทไ่ี มม? ีสารกันเสยี ) : ใหยB า
ครง้ั เดียว 0.1-1 mg (ไม?แนะนาํ ใหBฉีดในบรเิ วณน้ซี ํ้าหากเกดิ อาการปวด
ขนึ้ อีก)
- Oral :
Immediate release tablet : ใชยB าตามแพทยnสั่ง โดยเร่ิมตนB ขนาด 10-
30 mg ทุก 4 ชัว่ โมง
Solution: 10-20 mg ทุก 4 ช่วั โมงเวลามีอาการ
Kapanol® : ใน opioid-naive 20-40 mg วันละ 1 ครัง้ ทกุ 24 ชวั่ โมง
ในกรณีที่เร่มิ ตนB ดBวย 40 mg ตอ? วนั อาจใหB 20 mg วนั ละ 2 ครง้ั ทุก 12
ชวั่ โมงกไ็ ดB
MST continus® : ขนาดเร่มิ ตนB 10-20 ทุก 12 ช่วั โมง ปรบั เพิม่ ขนาดยา
ไดขB ึน้ กบั ความปวด
กรณี Postoperative pain (ควรเรมิ่ ที่ 24 ช่วั โมง หลงั การผ?าตัด)
20 mg ทกุ 12 ชว่ั โมง สําหรบั ผปูB mวยที่นาํ้ หนักนBอยกวา? 70 กิโลกรัม
30 mg ทกุ 12 ชั่วโมง สาํ หรับผปBู วm ยทีน่ า้ํ หนกั มากกวา? 70 กิโลกรัม
• ขนาดยากรณใี ชแกปวดในในเดก็
- IM/SC : 0.1 mg/kg ทุก 4 ชวั่ โมง
- IV : 0.05–0.1 mg/kg ฉีดเชBาหลอดเลอื ดดําชBา ๆ 5 นาทขี ึ้นไป
• ในผูBปmวยเดก็ ตBองคาํ นวณขนาดยาซาํ้ ตามนาํ้ หนกั ตวั อกี ครั้งเสมอ
• สําหรับยาฉดี หBามสง่ั ยาเป]น mL ควรสั่งเป]น mg
• ผBปู วm ยสงู อาย,ุ ผBูปmวยที่ debilitated, COPD, cor pulmonale, โรคไต
หรอื cirrhosis ควรใชBขนาดยาตํา่ ๆ และ titrate อยา? งชาB ๆ
• เก็บแยกยาไวใB นทเ่ี ขBาถึงไดBยากและล็อคกุญแจเสมอ
• ทําสัญลกั ษณnเตอื นใหBระวัง
• Double check ชือ่ ผBปู mวย ชนดิ และขนาดยา
High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเสี่ยงสงู พมิ พ#ครั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 223
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
การใหยาแกผูปวo ย • Double check ช่ือผปBู วm ย ชนดิ และขนาดยากอ? นใหยB าทกุ ครัง้
การตรวจตดิ ตาม
• สารนาํ้ ที่เขาB ไดB NSS และ D5W
• หาB มใชBยาฉดี เม่ือมตี ะกอนเกดิ ข้ึน หรือสีเหลอื งเขมB ขึน้
• หากเปน] การใหแB บบ IV push ควรฉดี ชBาๆ ไมต? ํ่ากว?า 5-10 นาที
• การใหยB าเรว็ ไป จะเพมิ่ ความเสยี่ งของ respiratory depression,
hypotension และ circulatory collapse ไดB
• สําหรบั การฉดี แบบ IV infusion ตอB งเจือจางสารละลายใหไB ดB 1 mg/mL
(range 0.1–1 mg/mL)
• ความคงตัวหลงั เจือจางยาจะคงตวั อย?ูไดB 24 ช่ัวโมง ทอ่ี ุณหภูมหิ Bอง
• MST continus® และ Kapanol® หBาม หกั บด แบ?ง หรอื เค้ียวเม็ดยา
เด็ดขาด
• Kapanol® กรณที ่ผี ปBู mวยกลนื ลาํ บาก อาจพิจารณาใหBยา Kapanol®
โดยวธิ ีต?อไปน้ี
- โปรยเม็ดยาเลก็ ๆ ในแคปซลู ลงอาหารออ? น เช?น โยเกริ ตn ซอสแอปเปลŠ©
หรอื แยม ควรรับประทานภายใน 30 นาที หาB มเคยี้ วหรอื บด เม็ดยา
ดงั กล?าว ควรกลว้ั ปากดBวยน้ําเพอ่ื ใหBมั่นใจวา? ยาถกู กลนื ลงไปหมด
- เทเม็ดยาเลก็ ๆ ในแคปซูล ผสมลงในนาํ้ 30 mL ควรรบั ประทานภายใน
30 นาที หาB มเค้ยี วหรอื บด เม็ดยาดงั กลา? ว เนอ่ื งจากเมด็ ยาบางส?วนอาจ
ตดิ อยู?ขBางแกวB จึงควรเตมิ นา้ํ ลงไปอกี ประมาณ 30 mL คนใหBทว่ั และ
รับประทานยาเมด็ เล็ก ๆ ที่เหลอื พรBอมนา้ํ
- อาจใหยB าทางสายยางโดยเทเมด็ ยาเล็ก ๆ ในแคปซลู ผา? นทาง
gastrostomy tube ขนาด 16 โดยเทนํ้าลง gastrostomy tube ใหทB อ?
เปย_ กน้าํ กอ? นโปรยเมด็ ยาดงั กลา? วลงในนาํ้ ประมาณ 10 mL เทเมด็ ยาและ
นํ้าโดยเขย?าเบา ๆ ลงใน gastrostomy tube ผ?านกรวย หลงั จากนัน้ ลาB ง
แกBวดวB ยนํา้ อีก 10 mL และเทผา? นลงกรวย ทาํ ซาํ้ จนกวา? จะไม?มเี ม็ดยา
เลก็ ๆ หลงเหลอื อยใู? นแกวB อีก
• กรณใี หBทาง epidural/intrathecal ควรทาํ โดยแพทยผn ชBู าํ นาญการและ
ใหเB ตรยี มยาแกBพิษ คือ naloxone ไวBทกุ ครง้ั
• ผลขาB งเคยี ง เชน? ทอB งผกู ง?วงซมึ เบ่อื อาหาร วงิ เวยี น ตาพรา? หัวใจเตBนชBา
เหงอ่ื ออก คนั สับสน ความดนั โลหติ ตํ่า คล่นื ไส-B อาเจียน ปวดหัว
• การติดตามผลการใชBยา (monitoring) ไดBแก? : HR, RR, BP (ระวังการเกิด
High Alert Drug คูมอื การใชยาท่มี ีความเสี่ยงสงู พิมพค# รั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรงุ ) Page 224
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลีย่ นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
hypotension โดยเฉพาะในผปBู วm ยท่ี blood volume ลดลง หรอื ใชBยา
CNS depressants ตัวอ่ืนรว? มกัน), pain score, sedation score, drug
addiction
• ถาB เปน] IV push ใหBตรวจตดิ ตาม ทกุ 5 นาที รวม 4 คร้งั จากนน้ั ทกุ
30 นาที รวม 2 คร้งั และการตรวจติดตามหลงั จากนีข้ ึ้นกับภาวะของ
ผปBู mวยและคาํ สงั่ แพทยn ถาB เปน] IV continuous drip ใหBตรวจติดตาม
ทุก 1 ช่ัวโมง รวม 4 คร้งั จากนนั้ ตรวจติดตามทุก 4 ชวั่ โมง ถาB เปน] SC
หรอื IM ใหBตรวจตดิ ตามทุก 15 นาที รวม 4 คร้งั จากน้นั ทกุ 30 นาที
รวม 2 ครงั้
• ตรวจตดิ ตามอาการ respiratory depression ในชว? ง 24-72 ชั่วโมง ท่ี
เร่มิ ใชBยาและหลงั ใชBยา โดยเฉพาะในผปBู mวยเดก็ , สงู อาย,ุ ผูBปmวยผอมแหงB
และชว? ยเหลอื ตัวเองไม?ได,B โรคปอดอดุ กัน้ เรื้อรงั (chronic obstructive
pulmonary disease) หรือ โรคหวั ใจหอB งลา? งขวาลมB เหลว (cor
pulmonale), ผBปู วm ยท่ีมี respiratory reserve ลดลงอยา? งมนี ยั สาํ คญั ,
ผูBปวm ยทไี่ วต?อ intracranial effects จาก carbon dioxide retention
(เชน? มี intracranial pressure หรอื brain tumors), hypoxia,
hypercapnia, preexisting respiratory depression และในผBปู วm ยทีใ่ ชB
ยา CNS depressants หรอื illicit agents ทก่ี ดการหายใจ
• หาก RR นอB ยกว?า 10 times/min หรอื HR นBอยกวา? 60 beats/min
ใหแB จงB แพทยทn นั ที
• ตรวจตดิ ตามผปูB mวยท่ีมปี ระวตั ิการชักวา? สามารถควบคุมอาการไดBหรือไม?
• ใหรB ะมัดระวังการใชกB ับผBใู หญท? ปี่ †สสาวะนอB ยกว?าวันละ 600 mL หรือผBูที่
ไตบกพรอ? งเพราะยาอาจสะสมไดB
• กรณี overdose ผBูปmวยจะงว? งซมึ มากและหายใจชาB และม?านตาหดเลก็
ขนาดเท?ารเู ข็ม ถBาหายใจ <10 times/min (เด็กอายตุ ํ่ากว?า 1 ป_ <30
times/min หรอื เดก็ อายเุ กนิ 1 ป_ <20 times/min) ยาอาจกดการ
หายใจไดB ใหแB จงB แพทยn ถาB กําลงั ใหBยาเป]น continuous drip อยู? ใหB
หยุดยาทนั ที
• แนะนาํ ผปBู วm ยใหตB ามพยาบาลเมอื่ ตBองการลกุ เดนิ หรือหายใจไม?สะดวก
หรือวิงเวียนมาก ปอw งกนั การพลดั ตกหกลมB
• ยาน้ีอาจทาํ ใหจB าํ นวน cortisol ไม?เพียงพอ สง? ผลใหBเกดิ adrenal
High Alert Drug คมู อื การใชยาท่มี ีความเสย่ี งสงู พมิ พค# รัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 225
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
insufficiency ไดB ถาB พบวา? ผปูB mวยมสี ภาวะนีเ้ กิดข้นึ อาจทาํ diagnostic
testing เพ่ือยนื ยันวา? มสี าเหตมุ าจากยานี้และรกั ษาดวB ย corticosteroids
พรBอมหยุดยาและตรวจตดิ ตาม adrenal function
Opioid intoxication:
• ยาแกพษิ คือ naloxone (แนะนาํ ใหปB รึกษาหน?วยขอB มลู ยาและพิษวทิ ยา
ศนู ยพn ิษวิทยาศิริราช โทร 97007)
• ใหBยาตาB นฤทธิข์ อง opioid เช?น naloxone เมอื่ มภี าวะกดการหายใจ
ควรดแู ลเรอื่ งระบบทางเดนิ หายใจใหBทาํ งานเต็มที่ อาจจําเปน] ตอB งใสท? ?อ
ช?วยหายใจและใหBออกซเิ จน
• ถBาจะใหยB า morphine เป]นระยะเวลานาน ควรใหยB าระบายรว? มดวB ยเพื่อ
ปwองกนั อาการทBองผูก
เอกสารอางองิ
1. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p. 866-70.
2. Morphine sulfate oral solution GPO® [package insert]. Thailand: GPO; 2016.
3. Morphine sulfate IR tablet GPO® [package insert]. Thailand: GPO; 2016.
4. MST CONTINUS® [package insert]. Thailand: Mundipharma; 2017.
5. Kapanol® [package insert]. Thailand: Alvogen.
6. คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช. High Alert Drug คูม? ือการใชยB าทีม่ ีความเสีย่ งสูง
โรงพยาบาลศริ ริ าช. พิมพnครงั้ ท่ี 4. กรงุ เทพฯ: 2560. หนBา 138-46.
7. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Morphine; [cited 2019 Dec 26]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/E3D950/ND_PR/evidence
xpert/ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/69EFB9/ND_PG/evidencexpert/ND_B/e
videncexpert/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert
.DoIntegratedSearch?SearchTerm=morphine&UserSearchTerm=morphine&SearchFilter=filter
None&navitem=searchGlobal#. Subscription required to view
8. สมาคมการศึกษาเรื่องความปวดแหง? ประเทศไทย. แนวทางเวชปฏิบตั คิ วามปวดจากมะเร็ง. พิมพคn รงั้ ท่ี 1.
กรุงเทพฯ: 2556. หนาB 38-46.
High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี คี วามเสี่ยงสูง พมิ พค# รัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 226
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
9. Drug information: Adrenaline In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):
UpToDate, Inc.; 2020 [cited 2020 Jan 20].
10. Morphine sulfate injection® [package insert]. Thailand: M&H Manufacturing; 2018.
High Alert Drug คมู ือการใชยาทมี่ คี วามเส่ยี งสงู พิมพค# รัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 227
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
คมู ือปฏบิ ตั งิ านเกยี่ วกบั ยาทม่ี คี วามเสี่ยงสูง
โรงพยาบาลศริ ิราช
Pethidine hydrochloride
รูปแบบยา
1. Pethidine hydrochloride inj 50 mg/mL (preservative free formulation)
2. Pethidine in NSS PFS 10 mg/mL (1 mL, 2 mL)
เภสัชจลนศาสตรข# องยา pethidine hydrochloride1-2
ชอื่ ยา ภาพยา Onset Peak Duration
Pethidine Analgesia Analgesia Analgesia
hydrochloride SC : 10-15 นาที SC : 40-60 นาที SC : 2-4 ชั่วโมง
inj 50 mg/mL IM : 10-15 นาที IM : 30-50 นาที IM : 2-4 ชัว่ โมง
IV : ทนั ที IV : 5-7 นาที IV : 2-4 ชว่ั โมง
Pethidine in Analgesia Analgesia Analgesia
NSS PFS SC : 10-15 นาที SC : 40-60 นาที SC : 2-4 ชัว่ โมง
10 mg/mL IM : 10-15 นาที IM : 30-50 นาที IM : 2-4 ช่ัวโมง
(1 mL, 2 mL) IV : ทันที IV : 5-7 นาที IV : 2-4 ช่วั โมง
ระเบยี บปฏิบตั ิเกีย่ วกบั ยา pethidine hydrochloride1-5
ข้ันตอน แนวทางปฏบิ ตั ิ
การคดั กรอง ขอบงใช
• บรรเทาอาการปวดปานกลางถงึ ปวดรนุ แรง
• ใชBรว? มกบั ยาระงบั ความรสBู กึ เพ่ือการผา? ตัดหรือการทาํ หตั ถการที่
ก?อใหBเกิดความปวด
ขอหามใช
• หBามใชใB นผทBู แ่ี พBยาน้ี
High Alert Drug คูมือการใชยาท่มี คี วามเส่ียงสงู พมิ พค# รงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 228
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลย่ี นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
• หBามใชใB นผBทู ่ีใชยB ากลมุ? monoamine oxidase inhibitors (MAOIs)
หรือหยุดยา MAOIs ไม?เกนิ 2 สปั ดาหn (เพราะอาจทาํ ใหBเกดิ serotonin
syndrome และ opioid toxicity)
ขอควรระวงั
• ไม?ควรใชBใน chronic pain เพราะจะเพมิ่ ความเสี่ยงในการเกดิ พษิ จาก
การสะสมของ metabolite
• ไม?ควรใชBในผูBที่มภี าวะตอ? ไปน้ี
ผBูสูงอาย,ุ ผทูB ีม่ ตี ?อมลูกหมากโต หรอื ผBทู ี่มีต?อมหมวกไตหรือต?อมไทรอยดn
หยอ? นสมรรถภาพ, ผูBท่มี ีภาวะ CNS depression หรือ coma, ผูBทเี่ ป]น
โรคหอบหืด pulmonary impairment อย?างรุนแรง, myxedema
หรอื toxic psychosis, kyphoscoliosis, delirium tremens
เนอ่ื งจากอาจเกดิ ความเสี่ยงในการเกดิ พิษไดB
• ไมค? วรใชBร?วมกบั ยาอ่นื ท่มี ีฤทธิต์ อ? ประสาทสว? นกลาง เชน?
phenothiazines, barbiturates, benzodiazepines และยาตBาน
อาการซมึ เศราB เพราะจะเพม่ิ ความเสีย่ งในการเกดิ พิษ
• ระวังการใชBใน COPD โรคหวั ใจหอB งล?างขวาลBมเหลว (cor pulmonale)
หรอื ผทBู เี่ ป]นโรคหอบหืดเฉียบพลนั เพราะ respiratory reserve มีนอB ย
และอาจทาํ ใหBเกิด pre-existing respiratory depression, hypoxia,
หรอื hypercapnia ซึง่ อาจจะลด respiratory drive และเพิ่ม airway
resistance กอ? ใหBเกดิ apnea
• ระวงั ในผBทู ม่ี สี ภาวะ atrial flutter และ supraventricular
tachycardias อ่ืนๆ เพราะ vagolytic action อาจจะเพ่ิม ventricular
response rate
• ยาน้อี าจทําใหBง?วงซึมไมค? วรใชBรว? มกับเครอ่ื งดม่ื อาหารหรอื ยาที่มี
แอลกอฮอลnผสมอยู? (แอลกอฮอลnยังเพ่ิมความเสยี่ งที่จะ tolerance,
dependence และ addiction ได)B
• กรณีใชBยาขนาดสงู หรือฉดี เขาB หลอดเลอื ดดําอยา? งรวดเร็ว อาจกด
ทางเดนิ หายใจ ความดันโลหิตตาํ่ ลง หัวใจเตBนผิดจงั หวะจนอาจหยดุ เตนB
ไดB จงึ ควรใชBอย?างระมัดระวงั ในผBปู mวยโรคหวั ใจ สมองบวม ทางเดิน
อาหารอดุ ตัน หลอดลมอักเสบเร้ือรงั โรคตบั หรอื โรคไต นว่ิ ถงุ นา้ํ ดี และ
โรคเบาหวานที่มสี ภาวะเลือดเปน] กรดมีความเส่ยี งถงึ ขั้นโคม?าไดB
High Alert Drug คมู อื การใชยาทม่ี คี วามเสีย่ งสงู พมิ พค# รั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 229
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
• หลีกเลีย่ งการใชBในผปูB วm ย head injury ผูBปmวยท่ีมี intracranial lesions
หรอื มีการเพิ่มสูงขึน้ ของ intracranial pressure อยูก? อ? นหนาB นี้
เน่อื งจากมโี อกาสเส่ยี งในการเพ่มิ respiratory depressant effects,
cerebrospinal fluid pressure และ intracranial pressure
การเขยี นสัง่ ยา อันตรกิรยิ าระหวางยาที่สําคัญ
• ระมดั ระวังการใชรB ว? มกบั : แอลกอฮอลหn รือยาท่ีมฤี ทธิ์กดระบบประสาท
สว? นกลาง เชน? barbiturates, benzodiazepines, antipsychotics,
antidepressants และ sedating antihistamines เนอ่ื งจากอาจเสรมิ
ฤทธกิ์ ดระบบประสาทสว? นกลาง กดการหายใจ และความดนั โลหติ ลด
ต่าํ ลงไดB
• ยากลมุ? anticholinergics หรอื ยาท่มี ีฤทธ์ิ anticholinergic เช?น
belladonna, scopolamine, disopyramibe และ orphenadrine
เป]นตBน เนอ่ื งจากทาํ ใหเB กดิ อาการทBองผกู รุนแรง ลําไสไB มท? าํ งาน และ
ป†สสาวะคัง่ ไดB
• ยาลดความดนั โลหติ เช?น diuretics เน่อื งจากทาํ ใหBเกดิ ภาวะ
orthostatic hypotention ไดB
• ยาแกปB วดตัวอ่ืนในกลมุ? opiod agonists หรือ opiod partial
agonists รว? มกนั ตั้งแต? 2 ตวั ขน้ึ ไป เพราะอาจสง? ผลทาํ ใหBกดระบบ
ประสาทส?วนกลางเพม่ิ ขึ้น กดการหายใจ และความดนั โลหิตลดต่ําลงไดB
• ยาแกปB วดในกลุม? mixed agonist-antagonists เช?น pentazocine,
nalbuphine เนอ่ื งจากยากลุม? นี้ตาB นฤทธ์ิแกปB วดของ pethidine
• หลีกเล่ยี งการใชBยานีร้ ว? มกบั benzodiazepine เน่ืองจากเพิ่มความ
เสี่ยงเรื่องยาเกนิ ขนาด และหลกี ล่ียงการใชBร?วมกับ gabapentin หรอื
pregabalin เนอ่ื งจากเพิม่ ความเสีย่ งในการเกดิ เหตุการณไn มพ? งึ ประสงคn
จากยา เชน? respiratory depression
• ระวงั การใชรB ?วมกบั ยาท่มี ีฤทธเิ์ พม่ิ serotonin เพราะอาจเกิด
serotonin syndrome ไดB
• Double check ช่ือผปูB mวย ชนดิ และขนาดยา
• ชอ่ื พBอง : meperidine
• ตBองเขยี นใบสั่งจา? ยยาเสพตดิ ใหโB ทษในประเภท 2 (แบบ ย.ส.5) กํากับ
High Alert Drug คมู ือการใชยาทีม่ ีความเสี่ยงสงู พมิ พ#คร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 230
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลีย่ นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
ทกุ ครัง้ (เปน] แพทยnคนเดียวกนั ) ไม?ใชคB ําย?อในการสงั่ ยา
• หาB มสั่งยาเปน] mL ควรสงั่ เปน] mg
• ผทBู ีใ่ ชBยาเกนิ 2 วนั หรือผBปู mวยทม่ี ี pre-existing renal impairment,
ผปBู วm ยโรค sickle-cell anemia หรอื เปน] โรคเกย่ี วกบั ระบบประสาท
ส?วนกลาง หรอื ผูBปmวยทไี่ ดBรบั ขนาดยา pethidine มากกว?า 600 mg/24
ชวั่ โมง จะมคี วามเสีย่ งสงู ทจ่ี ะเกดิ norpethidine toxicity (ทาํ ใหBเกิด
neurotoxicity : CNS stimulation) โดยทใ่ี ชB naloxone reverse
ไม?ไดB
• ขนาดการใชยB าใหBปรบั ตามความรนุ แรงของอาการปวดและการ
ตอบสนองของผูปB วm ย ผปBู mวยสงู อายุควรปรบั ขนาดยาใหBเหมาะสม และ
ข้นึ กับขBอบง? ใชB
• ขนาดยากรณีใชบB รรเทาอาการปวดในผBใู หญ?
- IM/SC : 50-150 mg ทกุ 3-4 ชว่ั โมง ตามความจาํ เปน]
- Continuous IV Infusion : 15-35 mg/hr
• ขนาดยากรณใี ชบB รรเทาอาการปวดในเดก็
- IM/SC : 0.5-2 mg/kg/dose (maximum : 100 mg/dose) ทกุ 3-
4 ช่วั โมง ตามความจาํ เป]น
• การปรบั ขนาดยาในผปูB วm ย renal failure
- Mild renal failure (GFR >50 mL/min) ไม?จาํ เปน] ตBองปรับขนาด
ยา
- Moderate renal failure (GFR 10-50 mL/min) ใชB 75% ของ
ขนาดยาปกติ แต? interval ปกติ
- Severe renal failure (GFR <10 mL/min) ใชB 50% ของขนาดยา
ปกติ แต? interval ปกติ
• ในผปBู วm ย hepatic insufficiency ควรลดขนาดยาเร่มิ ตนB ในผปBู mวย
severe hepatic impairment รวมถึง hepatic impairment ท่ี
เกย่ี วขอB งกบั acute viral hepatitis หรอื alcoholic cirrhosis
• ในผูBสงู อายุ ควรลดขนาดยาเร่ิมตนB และ total daily dose หรือเร่มิ
ขนาดยาทตี่ ่าํ ท่สี ดุ
• เม่อื ใชรB ?วมกับ phenothiazines หรือ tranquilizers ควรลดขนาดยา
pethidine ลง 25%-50%
High Alert Drug คูมือการใชยาทม่ี ีความเสีย่ งสูง พมิ พ#ครงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 231
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลยี่ นเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
การจัดยา/ตรวจสอบยา • เก็บแยกยาไวBในทเ่ี ขาB ถงึ ไดBยากและลอ็ คกุญแจเสมอ
การใหยาแกผูปoวย
• ทําสัญลกั ษณnเตือนใหBระวัง
การตรวจตดิ ตาม • Double check ช่ือผBูปmวย ชนดิ และขนาดยา
• Double check ช่ือผBูปmวย ชนดิ และขนาดยากอ? นใหBยาทุกครงั้
• สารนา้ํ ท่ใี ชBเจือจาง NSS และ D5W
• สําหรบั การฉีดแบบ IV infusion ตองเจอื จางสารละลายใหได
1 mg/mL
• หากมีความจาํ เปน] ตBองฉดี แบบ IV push ตBองเจือจางกอ? นเสมอ (ความ
เขBมขBนสูงสุดไม?เกนิ 10 mg/mL) และใหฉB ีดชาB ๆ นานกวา? 5 นาทขี ึ้นไป
การบริหารยาเรว็ จนเกนิ ไปอาจเกดิ respiratory depression,
hypotension, cardiovascular collapse
• ตรวจตดิ ตามในผBสู ูงอายแุ ละเดก็ อย?างใกลชB ดิ เนอ่ื งจาก มีโอกาสเกิดผล
ขBางเคยี งไดมB าก
• ตดิ ตามผลขBางเคียง เชน? ทBองผกู ง?วงซมึ เบอ่ื อาหาร คล่นื ไส-B อาเจยี น
วงิ เวยี น ตาพรา? หัวใจเตนB ชาB เหงอ่ื ออก คัน
• ระมัดระวงั การใชกB ับผูBใหญ?ทป่ี †สสาวะนอB ยกว?าวนั ละ 600 mL หรือผทBู ี่
ไตบกพร?องเพราะยาอาจสะสมไดB
• การตดิ ตามผลการใชBยา (monitoring) ไดBแก? HR, BP, RR, pain
score, sedation score หรือ signs ของ respiratory depression
• ถBาเปน] IV push ใหBตรวจติดตาม ทกุ 5 นาที รวม 4 ครง้ั จากนนั้ ทุก
30 นาที รวม 2 คร้ัง และการตรวจตดิ ตามหลงั จากน้ขี น้ึ กับภาวะของ
ผูปB mวยและคาํ สง่ั แพทยn
• ถBาเปน] IV continuous infusion ใหBตรวจติดตาม ทกุ 1 ช่ัวโมง รวม
4 ครง้ั จากนนั้ ตรวจติดตามทกุ 4 ชัว่ โมง
• ถาB เป]น SC หรอื IM ใหตB รวจติดตามทุก 15 นาที รวม 4 ครั้ง จากนน้ั
ทกุ 30 นาที รวม 2 ครั้ง
• หาก RR นBอยกว?า 10 times/min หรอื HR นอB ยกวา? 60 beats/min
ใหแB จBงแพทยnทันที
• กรณี overdose ผูBปวm ยจะง?วงซมึ มากและหายใจชาB และม?านตาหดเลก็
ขนาดเทา? รเู ขม็ ถBาหายใจ <10 times/min (เดก็ อายตุ ่าํ กวา? 1 ป_
<30 times/min หรอื เด็กอายุเกนิ 1 ป_ <20 times/min) ยาอาจกด
High Alert Drug คมู อื การใชยาท่ีมคี วามเส่ยี งสูง พิมพค# ร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 232
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
การหายใจไดB ใหแB จงB แพทยn ถBากาํ ลังใหยB าเปน] continuous infusion
อยู? ใหBหยุดยาทันที
• แนะนาํ ผปูB mวยใหตB ามพยาบาลเมอื่ ตBองการลกุ เดนิ หรือหายใจไม?สะดวก
หรอื วงิ เวยี นมาก เพ่ือปwองกนั การพลัดตกหกลBม
• ระมดั ระวงั พเิ ศษในผปูB mวยสงู อายุ เดก็ ผBปู วm ยโรคหวั ใจ ไต ตบั
• ไม?แนะนาํ ใหใB ชตB ิดต?อกนั เกนิ 72 ชว่ั โมง การใชBเป]นระยะเวลานานๆ
อาจทําใหBเกิด physical และ psychological dependence และ
tolerance ไดB การหยดุ ยาทนั ทอี าจทําใหเB กดิ อาการ withdrawal ไดB
Opioid intoxication:
• ยาแกพิษ คือ naloxone (แนะนาํ ใหBปรึกษาหนว? ยขBอมูลยาและ
พิษวทิ ยา ศนู ยพn ษิ วทิ ยาศิริราช โทร 97007)
• ใหBยาตาB นฤทธิ์ของ opioid เชน? naloxone เมอื่ มภี าวะกดการหายใจ
ควรดูแลเรื่องระบบทางเดนิ หายใจใหทB ํางานเต็มที่ อาจจาํ เปน] ตอB งใสท? อ?
ชว? ยหายใจและใหBออกซิเจน
เอกสารอางอิง
1. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Meperidine; [cited 2019 Dec 26]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/F907E9/ND_PR/evidencex
pert/ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/A1B8F1/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evi
dencexpert/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.I
ntermediateToDocumentLink?docId=0512&contentSetId=31&title=MEPERIDINE&servicesTitle
=MEPERIDINE#. Subscription required to view
2. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p. 808-10.
3. Drug information: Meperidine In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):
UpToDate, Inc.; 2020 [cited 2020 Jan 20].
4. Pethidine hydrochloride injection® [package insert]. Thailand: M&H manufacturing; 2017.
5. คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช. High Alert Drug คมู? อื การใชยB าทีม่ ีความเส่ยี งสูง
โรงพยาบาลศริ ิราช. พิมพnครงั้ ท่ี 4. กรงุ เทพฯ: 2560. หนาB 147-51.
High Alert Drug คูมือการใชยาทีม่ ีความเส่ียงสงู พิมพ#ครั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 233
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
คูมือปฏิบัติงานเกยี่ วกบั ยาทีม่ คี วามเสี่ยงสูง
โรงพยาบาลศิริราช
Chloral hydrate
รปู แบบยา
1. Chloral hydrate syrup 250 mg/5 mL 60 mL
2. Chloral hydrate syrup 250 mg/5 mL 250 mL
เภสชั จลนศาสตร#ของยา chloral hydrate1,2 onset peak duration
15-30 นาที 30-45 นาที 1-2 ชัว่ โมง
ชื่อยา ภาพยา
Chloral hydrate
syrup 250 mg/5 mL
60 mL
Chloral hydrate 15-30 นาที 30-45 นาที 1-2 ชั่วโมง
syrup 250 mg/5 mL
250 mL
ระเบียบปฎบิ ตั เิ กี่ยวกับยา chloral hydrate1-3
ขน้ั ตอน แนวทางปฏบิ ัติ
การคัดกรอง ขอบงใช
• ใชBเปน] ยาทาํ ใหผB ูBปวm ยสงบกอ? นทาํ หัตถการ (procedural sedation)
ขอหามใช
• หBามใชBในผทBู ่ีแพยB า/สว? นประกอบของยาน้ี
• หBามใชBในผBูทมี่ กี ารทาํ งานของตบั /ไตบกพร?อง
High Alert Drug คูมือการใชยาท่มี ีความเส่ียงสูง พิมพ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 234
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลย่ี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**
การเขียนส่ังยา ขอควรระวัง
การจัดยา/ตรวจสอบยา
• ยาน้ีอาจมผี ลกดระบบประสาทส?วนกลาง (CNS depression) ตอB ง
ระมดั ระวงั เปน] อยา? งย่งิ ในการขบั รถหรอื การทํางานเก่ียวกับเครื่องจักร
• การใชBยา chloral hydrate ในผBปู วm ยทุกราย (ท้งั ในเด็กและผใBู หญ?) ควรใชB
เวลาสน้ั ท่สี ดุ เทา? ที่จะทาํ ไดB และไมเ? กิน 2 สปั ดาหn
• ประมาณรBอยละ 94 ของ trichloroethanol (active metabolite ของ
chloral hydrate) จบั กับ albumin ซง่ึ อาจแยง? bilirubin ในการจบั
albumin จงึ ควรใหBยาน้ีดวB ยความระมดั ระวงั ในทารกแรกเกดิ ที่มีภาวะ
ตัวเหลอื ง
• หากจะหยดุ ยาภายหลงั การใชBเปน] เวลานาน ใหBค?อย ๆ ลดขนาดยาลง
เน่ืองจากการหยดุ ยาทนั ทีอาจทาํ ใหเB กิดภาวะสับสนเฉียบพลันหรือเพBอ
(delirium)
อนั ตรกริ ยิ าระหวางยาที่สาํ คัญ
• หลกี เลีย่ งการใชรB ว? มกบั ยา azelastine (ยาพน? จมกู ), furosemide,
orphenadrine, thalidomide และพืชกระทอ? ม เน่อื งจากอาจสง? ผล
กดระบบประสาทสว? นกลาง (CNS depression) มากยิง่ ข้นึ
• Double check ช่ือผBปู วm ย ชนดิ และขนาดยา
• ขนาดยาในผBใู หญ?
Procedural sedation: 500-1,000 mg 30 นาทีก?อนทาํ หัตถการ
• ขนาดยาในเด็ก
Sedation, mechanically-ventilated patients:
8-25 mg/kg/dose ทุก 6-8 ช่วั โมง สามารถพจิ ารณาปรับขนาดยา ไดตB าม
การตอบสนองของผปูB วm ย จนถงึ 50 mg/kg/dose ทกุ 6 ช่วั โมง
(maximum dose: 1,000 mg/dose)
Sedation, procedural (เชน echocardiogram หรอื EEG):
จากขอB มูลการศกึ ษาพบวา? ไดผB ลดีท่ีสุดในเดก็ อายุ <3 ป_ โดยใหB
25-100 mg/kg/dose 30 นาทกี ?อนทําหตั ถการ (maximum dose:
1,000 mg/dose) หากมคี วามจาํ เปน] อาจพิจารณาใหยB าซ้าํ ดวB ยขนาด
25-50 mg/kg/dose 30 นาทหี ลงั จากใหBยาคร้ังแรก ขนาดยารวมสงู สดุ
ตอการทาํ หัตถการ 1 คร้ัง เทากบั 100 mg/kg หรอื 2,000 mg
• เกบ็ แยกยาไวใB นทเี่ ขBาถึงไดยB าก
High Alert Drug คมู อื การใชยาทมี่ คี วามเส่ียงสงู พมิ พค# ร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 235
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**
การใหยาแกผูปวo ย • ทําสัญลักษณnเตอื นใหรB ะวงั
การตรวจตดิ ตาม • Double check ช่อื ผปูB วm ย ชนิดและขนาดยา
• Double check ช่ือผปูB วm ย ชนิดและขนาดยา
• อาจเจอื จางยาดวB ยนาํ้ เปล?าหรือน้ําผลไมB เพ่อื ลด gastric irritation
• ตดิ ตามค?า oxygen saturation และค?าสัญญาณชีพ เช?น ความดนั โลหติ
(BP) เมอื่ ใชBยาสําหรบั conscious sedation
• ติดตามอาการไมพ? งึ ประสงคnทส่ี าํ คญั เช?น gastric irritation, paradoxical
excitation, confusion, delirium, drowsiness, atrial arrhythmia,
depression of myocardial contractility, hypotension, shortening
of refractory periods, torsades de pointes, ventricular
arrhythmia, airway obstruction, laryngeal edema
เอกสารอางองิ
1. Drug information: Chloral hydrate In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):
UpToDate, Inc.; 2021 [cited 2021 Nov 4].
2. กมลวรรณ พอ? คาB . แนวทางการปอw งกนั และรักษาภาวะถอนยาแกBปวดกลม?ุ opioid และยานอนหลบั กลุม?
benzodiazepine ในผูBปวm ยเด็กวกิ ฤต. วารสารกรมการแพทยn 2563;45(3):135-44.
3. หนว? ยคลังขอB มูลยา คณะเภสชั ศาสตรn มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล. Chloral hydrate กบั ขBอจํากดั การใชใB นเดก็
[อนิ เทอรเn น็ต].กรุงเทพฯ: คณะเภสัชศาสตรn มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล; 2564 [เขาB ถงึ เม่ือ 15 พฤศจิกายน 2564]. เขาB ถงึ ไดB
จาก: https://pharmacy.mahidol.ac.th/dic/news_week_full.php?id=1642
High Alert Drug คมู ือการใชยาทมี่ คี วามเสย่ี งสูง พิมพค# ร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 236
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลีย่ นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**
คมู ือปฏบิ ตั ิงานเกี่ยวกับยาท่ีมีความเสี่ยงสงู
โรงพยาบาลศริ ิราช
Dexmedetomidine injection
รูปแบบยา
1. Dexmedetomidine hydrochloride inj 100 mcg/mL (2 mL)
เภสัชจลนศาสตร#ของยา dexmedetomidine hydrochloride1-2
ชื่อยา ภาพยา Onset Peak Duration
Precedex® inj IV : 5-10 นาที IV : 15-30 นาที IV: 1-4 ช่ัวโมง
(loading dose) (loading dose) (sedation)
100 mcg/mL
(2 mL)
ระเบยี บปฏิบตั เิ กีย่ วกบั ยา Dexmedetomidine hydrochloride 1-4
ข้นั ตอน แนวทางปฏิบัติ
การคัดกรอง ขอบงใช
• การทําใหBสงบในผBปู วm ยทเ่ี รม่ิ ใส?ทอ? หายใจและใชBเคร่ืองช?วยหายใจใน
หน?วยท่ตี Bองมีการดแู ลเปน] พิเศษ (Intensive Care Unit Sedation)
• การทาํ ใหสB งบในผBูปmวยทไ่ี มใ? สท? อ? หายใจ ในระยะกอ? นและ/หรือ
ระหว?างผ?าตดั และหตั ถการอ่นื ๆ (Procedural Sedation)
ขอหามใช
• หาB มใชใB นผทBู ีแ่ พBยานี้
ขอควรระวงั
• ระมดั ระวังการเกิดความดันโลหติ ต่าํ หวั ใจเตนB ชาB ผดิ ปกติ และ sinus
arrest ในระหวา? งใหBยานี้
• ควรระมดั ระวงั ในการใหBยากบั ผปBู วm ยทม่ี ีภาวะหัวใจขัดรุนแรง
(advanced heart block) และ/หรอื ภาวะหวั ใจหBองลา? งทํางาน
High Alert Drug คมู ือการใชยาทีม่ ีความเสี่ยงสงู พิมพ#ครัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 237
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
การเขยี นสั่งยา ผดิ ปกติรนุ แรง
• ระมดั ระวังการใชBยาในผปูB วm ยท่ีมปี ริมาตรเลือดนBอย (hypovolemia)
เบาหวาน ความดนั โลหิตสงู เรอ้ื รงั และในผปูB วm ยสงู อายุ เนอื่ งจากเป]น
ผูBทีม่ คี วามเสี่ยงตอ? การเกิดภาวะความดนั โลหิตต่ําและ/หรอื หวั ใจเตนB
ชาB ผิดปกติ
• ภาวะความดนั โลหิตสงู ช่วั คราว พบไดใB นระหว?างการใหB loading
dose ซึง่ อาจตอB งลดอตั ราเร็วในการหยดยาลง
• ผปูB mวยบางคนอาจถูกปลกุ ใหBตน่ื ไดBและมีสภาวะตนื่ ตวั เมื่อถกู กระตBุน
แมBขณะท่ีไดรB บั ยานี้ จงึ ไมค? วรสรุปวา? ยานี้ไมม? ปี ระสทิ ธิภาพในการทํา
ใหผB ูปB mวยสงบลงเม่อื ไม?มีอาการแสดงและอาการทางคลนิ ิกอื่น ๆ
• ระมดั ระวังการถอนยา (withdrawal) เมอื่ หยดุ ยานที้ นั ที โดยเฉพาะ
ผทูB ไ่ี ดรB ับยาเปน] เวลานานกวา? 24 ชั่วโมง อาการถอนยา เช?น ความ
ดันโลหิตสงู หวั ใจเตBนเรว็ ผิดปกติ ประหม?า คลนื่ ไสB อาเจียน
กระสบั กระส?าย ปวดศีรษะ
• ความทนตอ? ยาและความชนิ ยารวดเร็ว (tolerance and
tachyphylaxis) มักพบในผทBู ี่ไดBยานานกวา? 24 ชัว่ โมง และอาการไม?
พงึ ประสงคเn กิดขน้ึ สัมพนั ธกn บั ขนาดยา
อนั ตรกริ ิยาระหวางยาทีส่ าํ คญั
• ผลของยาเพ่ิมขนึ้ เมอื่ ใหBรว? มกัน (pharmacodynamic
interactions) จงึ อาจตBองปรบั ลดขนาดยาน้ี หรอื ยากลุม? ระงบั
ความรสBู ึก/ยาสลบ ยาทาํ ใหBสงบ ยานอนหลบั หรอื ยากลุม? Opioids
ทีใ่ หรB ?วมกนั
• Double check ชอ่ื ผBูปmวย ชนิดและขนาดยา
• ระมดั ระวงั การใชหB นว? ยในการเขยี นส่ังยา “mcg/kg/hr”
• ขนาดยาในผBูใหญ?
- การเรม่ิ ทําใหสงบและการรักษาภาวะสงบในหนวย ICU
(initiation and maintenance of ICU sedation):
Loading dose (optional): 1 mcg/kg IV เปน] เวลานานกวา? 10 นาที
(ผสูB ูงอายุ >65 ป_ ควรปรบั ลดขนาดยา) แลวB ตามดวB ย
Maintenance dose: 0.2 - 0.7 mcg/kg/hr โดยคอ? ยๆ ปรบั อตั ราเรว็
ข้ึนเพ่อื ใหBไดรB ะดบั ของภาวะสงบท่ีตอB งการ (ผBสู ูงอายุ >65 ป_ ควรปรบั
ลดขนาดยา) และใหยB าตอ? เน่อื ง (continuous
High Alert Drug คูมอื การใชยาท่มี คี วามเสย่ี งสงู พิมพค# รงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 238
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
การจัดยา/ตรวจสอบยา infusion) ไมเ? กนิ 24 ช่ัวโมง
การใหยาแกผปู วo ย - การเริม่ ทาํ ใหสงบและการรักษาภาวะสงบในการทาํ หตั ถการ
(initiation and maintenance of procedural sedation)
Loading dose: 1 mcg/kg IV เป]นเวลานานกวา? 10 นาที
(หตั ถการท่ที ําลายเน้ือเยอื่ นอB ย เช?น ผา? ตดั ตา และผสBู ูงอายุ >65 ป_
อาจใชทB ่ี 0.5 mcg/kg แทน) แลวB ตามดวB ย
Maintenance dose: 0.2 - 1 mcg/kg/hr ค?อยๆ ปรบั อัตราเรว็
ข้ึนเพ่ือใหBไดรB ะดบั ของภาวะสงบท่ตี Bองการ
• ขนาดยาในเดก็ : ยังไมม? ีการศึกษาที่ชดั เจนหรอื มีขBอมลู จาํ กดั ถึง
ประสทิ ธิภาพและความปลอดภัยเมือ่ ใชBในเด็ก
- Off-label dosage ในเด็กสาํ หรบั ขอบงใช ICU sedation:
loading dose (optional): 0.1 - 1 mcg/kg IV เป]นเวลานาน
กวา? 10 นาที แลBวตามดBวย maintenance dose: 0.1 - 0.75
mcg/kg/hr ไมเ? กนิ 24 ช่วั โมง
- Off-label dosage ในเดก็ สําหรบั ขอบงใช procedural
sedation: loading dose: 0.5 – 2 mcg/kg IV เป]นเวลานาน
กวา? 10 นาที แลBวตามดBวย maintenance dose: continuous
IV infusion 0.5 - 1 mcg/kg/hr
• ในผBปู mวยที่การทํางานของตบั บกพร?อง ควรพจิ ารณาลดขนาดยา
• ในผBูปmวยสูงอายุ > 65 ป_ ควรพจิ ารณาลดขนาดยาทง้ั loading dose
และ maintenance dose ดวB ย
• Double check ชือ่ ผปBู วm ย ชนดิ และขนาดยา
• เกบ็ ยาในหBองทีม่ ีการควบคุมอณุ หภมู ิ 25 oC (permit 15-30 oC)
• ทาํ สัญลักษณเn ตือนใหBระวัง
• Double check ชือ่ ผปBู วm ย ชนิดและขนาดยาก?อนใหยB าทุกครั้ง
• ควรใหยB าโดยผูเB ชยี่ วชาญในการดแู ลผูปB วm ยใน ICU หรือในหBองผ?าตดั
• Titrate ขนาดการใชยB าเพอ่ื ใหBไดกB ารตอบสนองทางคลนิ ิกทต่ี Bองการ
สําหรับขBอบง? ใชB ICU sedation ไมค? วร titrate ยาเรว็ กวา? ทุก 30
นาทีเพ่อื ลดความเสยี่ งของการเกดิ ความดันโลหิตตํา่
• ไม?ควรใหยB านาน > 24 ชัว่ โมง
• ควรใหยB าโดยใชเB ครือ่ งควบคุมการหยดยาทางหลอดเลอื ด
High Alert Drug คูมอื การใชยาท่มี คี วามเส่ยี งสูง พิมพ#ครั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 239
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลยี่ นเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**
การตรวจติดตาม (controlled infusion device)
• สารนาํ้ ทแ่ี นะนาํ ในการเจอื จางยาคือ NSS
• ความเขมB ขนB ท่ใี ชBในการ infusion คอื 4 mcg/mL
โดยดูดยา 2 mL ผสมกบั NSS 48 mL (200 mcg ใน NSS 50 mL)
• สามารถเขBากนั ไดเB มือ่ ใหBร?วมกับสารนา้ํ เหลา? น้ี (Y-site): NSS, D5W,
20% mannitol, Lactated Ringer’s solution
• ประเมินระดบั ของการทาํ ใหBสงบ (level of sedation) จากยาตลอด
ชว? งทไี่ ดรB บั ยา
• หัวใจเตBนชาB ความดนั โลหิตต่าํ หรอื ความดนั โลหิตสงู พบไดรB ะหว?าง
การใหBยา โดยอาจเกดิ ไดBในชว? งที่ใหB loading dose หรอื มีการ
titrate maintenance dose
• ติดตามคลน่ื ไฟฟาw หวั ใจ (ECG) ระดับออกซเิ จน สญั ญาณชพี และ
ความดนั โลหิต (BP) ของผูBปวm ยระหว?างใหBยาและภายหลงั การหยดุ ยา
ตามความจาํ เปน] ทางคลนิ ิก
Dexmedetomidine intoxication:
• อาการและอาการแสดง: oversedation, หวั ใจเตนB ชาB ความดนั
โลหิตตาํ่ พบความผดิ ปกติของการทํางานของหวั ใจ (เช?น First and
second degree AV block, Cardiac arrest)
• การรกั ษา ใหBการรกั ษาตามอาการ เนอ่ื งจากป†จจบุ นั ยงั ไมม? ียาตาB น
พษิ เช?น ใหBสารนาํ้ (IV fluids) เมอื่ มีความดนั โลหติ ตาํ่ ใหB
vasopressors (เช?น dopamine, norepinephrine) เมอ่ื ไม?
ตอบสนองตอ? การใหสB ารนาํ้ ใหB atropine เมอ่ื มีหัวใจเตนB ชาB ลงแบบท่ี
มีอาการร?วมดวB ย
• แนะนาํ ใหBปรกึ ษาหน?วยขBอมูลยาและพิษวทิ ยา โทร 97007
เอกสารอางองิ :
1. Drug information: Dexmedetomidine. In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham
(MA):UpToDate, Inc.; 2021 [cited 2021 Nov 12].
2. Dexmedetomidine hydrochloride. In: IBM Micromedex® DRUGDEX® (electronic version). IBM
Watson Health, Greenwood Village, Colorado, USA. Available at:
https://www.micromedexsolutions.com/ (cited 2021 Nov 12).
High Alert Drug คมู ือการใชยาทมี่ คี วามเสีย่ งสงู พมิ พ#ครง้ั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 240
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**
3. Precedex® [package insert]. Thailand: Pfizer (Thailand); 2020.
Dexmedetomidine. In: IBM Micromedex® POISINDEX ® (electronic version). IBM Watson Health,
Greenwood Village, Colorado, USA. Available at: https://www.micromedexsolutions.com/ (cited
2021 Nov 12).
High Alert Drug คมู อื การใชยาท่ีมคี วามเสยี่ งสูง พิมพค# รั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 241
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**
คมู อื ปฏิบตั ิงานเก่ียวกับยาทม่ี ีความเสย่ี งสงู
โรงพยาบาลศิริราช
Ketamine
รูปแบบยา
1. Ketamine inj 50 mg/mL ขนาดบรรจุ 10 mL
2. Ketamine inj (PFS) 50 mg/mL ขนาดบรรจุ 0.5 mL
เภสชั จลนศาสตรข# องยา ketamine1 Onset Peak Duration*
ชื่อยา ภาพยา IV: 60 วินาที (A IV: ไมมีขอมูล IV: 5-10 นาที
sensation of (anesthesia
Ketamine inj dissociation)
Keta-Hameln® 30-60 วินาที effect)
inj 50 mg/mL (anesthesia
(10 mL)
action)
*recovery ภายใน 1-2 ช่ัวโมง
ระเบียบปฎบิ ตั ิเกย่ี วกับยา ketamine2-3
ขั้นตอน แนวทางปฏิบตั ิ
การคัดกรอง ขอบงใช
• ใชBร?วมกบั ยาสลบชนดิ อนื่ เพอ่ื การทํา general anesthesia
• เหน่ียวนําใหBเกิดการสลบสาํ หรับการทาํ general anesthesia
• ใชBสาํ หรับ Procedural sedation
ขอหามใช
• แพยB านห้ี รือสว? นประกอบในตาํ รับ
• ผูBทอี่ าจไดรB บั อนั ตรายจากการทคี่ วามดันเลอื ดเพิม่ สงู ขึ้น
ขอควรระวัง
• ความไม?คงทที่ างดาB น hemodynamics เช?น ชีพจร ความดนั เลอื ด เกดิ หวั ใจเตนB
ผิดจังหวะ
High Alert Drug คมู ือการใชยาทมี่ คี วามเสีย่ งสูง พมิ พค# ร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 242
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**
การเขยี นสัง่ ยา • Hepatobiliary dysfunction โดยเฉพาะในรปู แบบ cholestatic
• อาจทาํ ใหBเกิดการเปล่ยี นแปลงดาB นพฤติกรรมและการรคBู ดิ (cognitive) (สาํ หรบั
ทารกในครรภnทีไ่ ดBรบั สัมผัสในชว? งไตรมาสที่สามจนกระทง่ั ชว? งหลายเดอื นหลัง
คลอดในกรณที ่ไี ดรB บั สัมผสั เปน] ระยะเวลานาน)
• เพมิ่ ความดันในกระโหลกศรี ษะ จาํ เป]นตBองตรวจตดิ ตามใกลชB ิด
• อาจทาํ ใหBเกิดอาการสับสนเฉียบพลนั (emergence delirium)
• กดการหายใจ
• ควรหลกี เลี่ยงการใชB ketamine ในผBปู mวยทมี่ ีประวตั โิ รคทางจิตเวช
• Double check ชอื่ ผปBู วm ย ขอB บง? ใชแB ละขนาดยา
• การคาํ นวณขนาดยา ketamine ใหใB ชB ideal หรอื adjusted body weight ใน
ผBทู ม่ี ีนาํ้ หนกั เกนิ โดยเฉพาะผูทB ม่ี ีดชั นีมวลกาย (body mass index, BMI)
มากกวา? 40 kg/m2
• Ketamine ไมควรใช ketamine เป•น anesthetic agent หลกั เพยี งตัว
เดียว สาํ หรบั หตั ถการทเี่ กย่ี วของกบั pharynx, larynx หรอื bronchial
tree หรอื ตองการการคลายตวั ของ skeletal muscle
• การเคลื่อนไหวแบบไมมวี ตั ถปุ ระสงค# (purposeless) และแบบ tonic-
clonic ของอวัยวะสวนปลายอาจเกดิ ขึ้นไดระหวางการใหยา แตไมได
หมายความวาระดบั การสลบมคี วามลึกไมพอ ดังนั้นจงึ ไมจําเป•นตองปรบั
ขนาดยาเพ่มิ
*ขนาดยาที่ระบุเป]นขนาดยาสาํ หรับการใหBทางหลอดเลอื ดดาํ เท?านนั้ *
ขนาดยาในผูใหญ
สําหรับ general anesthesia induction 1-4.5 mg/kg ทางหลอดเลอื ดดํา คร้ังเดียว
สาํ หรบั general anesthesia maintenance 0.5-4.5 mg/kg/dose, IV ตาม
ตBองการ ปรับขนาดยาตามลกั ษณะของผปูB mวยและชนิดของยาสลบอ่ืนท่ใี ชBรว? ม
สําหรบั procedural sedation 1 mg/kg IV อาจใหBซาํ้ ไดใB นขนาด 0.5-1
mg/kg/dose IV ทกุ 5-10 นาที ตามตBองการ
ขนาดยาในเด็ก
สําหรบั general anesthesia induction
• เดก็ อายุ 16-17 ป:_ 1-4.5 mg/kg IV ครง้ั เดยี ว
• ทารก เดก็ และวัยรุน? อายรุ ะหวา? ง 1-15 ป_: 0.5-2 mg/kg IV ครัง้ เดียว
• ทารกแรกเกดิ : ยงั มขี Bอมูลทีจ่ ํากัด ผBเู ชีย่ วชาญบางรายไมแ? นะนาํ การใชB
High Alert Drug คมู อื การใชยาทม่ี คี วามเส่ียงสงู พิมพ#ครงั้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 243
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลยี่ นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**
ketamine ในทารกแรกเกดิ ขนาดยา 0.5-1 mg/kg IV มรี ายงานการใชบB าB ง
สําหรับ general anesthesia maintenance
• เด็กอายุ 16-17 ป:_ 0.5-4.5 mg/kg/dose, IV ตามตBองการ ปรบั ขนาดยาตาม
ลักษณะของผูBปวm ยและชนิดของยาสลบอนื่ ทใี่ ชรB ว? ม
• ทารก เด็ก และวัยรุน? อายรุ ะหวา? ง 1-15 ป_: 0.25-2 mg/kg/dose IV ทกุ 5-10
นาที ตามตBองการ ปรบั ขนาดยาตามลกั ษณะของผปBู วm ยและชนดิ ของยาสลบท่ีใชB
ร?วม
• ทารกแรกเกิด: ทารกแรกเกิด: ยังมขี อB มลู ที่จํากัด ผBูเชย่ี วชาญบางรายไมแ? นะนาํ
การใชB ketamine ในทารกแรกเกิด ขนาดยา 1-2 mg/kg/dose IV รว? มกับ
sevoflurane มีรายงานการใชบB าB ง
สาํ หรับ procedural sedation
• ทารก เดก็ และวัยรนุ? อายุ 3 เดอื น ถึง 17 ป_: 0.5-2 mg/kg IV, อาจใหซB ํ้าไดใB น
ขนาด 0.25-1.5 mg/kg/dose IV ทุก 5-15 นาที ตามตBองการ
• ทารกอายุ 1-2 เดือน: ผเูB ชี่ยวชาญบางรายไม?แนะนาํ การใชB ketamine ในผBทู ่อี ายุ
นBอยกวา? 3 เดือนทีไ่ ม?ไดใB ส?ทอ? ชว? ยหายใจ แตพ? บขนาดการใชB 0.5-2 mg/kg IV
และอาจใหซB ํา้ ท่ขี นาด 0.25-1.5 mg/kg/dose IV ทุก 5-15 นาทีตามตอB งการไดB
• ทารกแรกเกิด: ผเBู ชย่ี วชาญบางรายไม?แนะนาํ การใชB ketamine ในทารกแรกเกิด
ขอB มูลการใชBยงั จํากดั แตพ? บขนาดการใชB 0.5-2 mg/kg IV บางการศกึ ษาพบ
ขนาดการใชB 0.2-1 mg/kg IV ตามดBวยขนาด 0.5 mg/kg IV ในการ sedate
กอ? นการทาํ cardiac catheterization และการรกั ษา retinopathy ในทารกท่ี
คลอดกอ? นกาํ หนด
การจดั ยา/ตรวจสอบยา • เก็บแยกยาไวใB นทีเ่ ขBาถึงไดยB าก
• ทาํ สัญลักษณเn ตือนใหBระวงั
• Double check ชื่อผูBปวm ย ชนดิ และขนาดยา
การใหยาแกผปู oวย • Double check ชื่อผปูB mวย ชนดิ และขนาดยา
• สารละลายทจ่ี ะใหBตBองปราศจากตะกอน หรือ เปลี่ยนสี
• เพ่อื ปwองกันการอาเจียนและสาํ ลัก ควรใหB ketamine ขณะทอB งว?าง
• Ketamine อาจจะทาํ ใหBนา้ํ ลายไหลมากผดิ ปกติ ในบางคร้ังกอ? นการใหBยา
ketamine อาจจําเปน] จะตBองใหยB ากลุ?ม anticholinergic ก?อน
• การบริหาร ketamine แบบ IV push (IV bolus) ควรเจอื จาง ketamine ดBวย
NSS หรือ D5W ปรมิ าตรเท?าตวั กบั ปรมิ าตรของ ketamine ท่ตี Bองการ และใชB
High Alert Drug คูมอื การใชยาทมี่ ีความเสีย่ งสูง พมิ พค# รัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 244
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**