คู่มือการใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูง High Alert Drug

เอกสารอางองิ
1. Deglin JH, Vallerand AH, editors. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. P. 1015-7.
2. ภาควิชาพยาธวิ ิทยาคลนิ กิ . คมู? ือการส?งตรวจทางหอB งปฏบิ ตั กิ ารภาควชิ าพยาธวิ ิทยาคลนิ กิ [อนิ เทอรnเนต็ ].
กรุงเทพฯ: คณะแพทยศาสตรศn ริ ิราชพยาบาล มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล; 2559 [เขBาถึงเม่อื กมุ ภาพนั ธn 2560]. เขBาถงึ ไดB
จาก: http://www.si.mahidol.ac.th/th/manual/Project/page1-01.htm
3. Corbett AH, Dana WJ, Golembiewski JA, Gonzales JP, Johnson S, Lowe JF, et al. editors. Drug
Information Handbook. 26th ed. Hudson, OH: Lexicomp; 2017. p. 1886-7.
4. Dipotassium Phosphate Thai Otsuka® [package insert]. Thailand: Thai Otsuka Pharmaceutical.
5. Thai Otsuka. คําแนะนําเรอื่ งความเขBมขBนของ Dipotassium phosphate [Letter]. จดหมายลงวนั ท่ี 21
มกราคม 2563. CN/036/2020
6. Thai Otsuka (Supervised by Shibagaki Y, St. Marianna University School of Medicine). Key points
of K administration
7. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Potassium chloride; [cited 2020 Jan 29]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/73FE87/ND_PR/evidencexpert/
ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/96628F/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexpert
/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSearc
h?SearchTerm=Potassium+Chloride&fromInterSaltBase=true&false=null&false=null&=null#.
Subscription required to view
8. อนิ ทรยี n กาญจนกลู . Practical point in intravenous potassium replacement [อนิ เตอรnเน็ต]. กรุงเทพฯ:
หน?วยโรคไต โรงพยาบาลพระมงกุฎเกลาB ; 2552 [เขาB ถึงเมื่อ กุมภาพันธn 2560]. เขBาถงึ ไดจB าก:
http://thaists.org/news_files/news_file_391.pdf
9. Lederer E. Hypokalemia [Internet]. New York: Medscape; 2016 [cited 2016 Feb]. Available from:
http://emedicine.medscape.com/article/242008-overview

High Alert Drug คมู ือการใชยาทม่ี คี วามเส่ยี งสูง พิมพ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 147
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

คูมอื ปฏบิ ตั ิงานเกย่ี วกับยาทมี่ คี วามเสี่ยงสูง
โรงพยาบาลศริ ิราช

Sodium chloride 3% injection

รูปแบบยา
1. Sodium chloride 3% inj 20 mL
2. Sodium chloride 3% inj 500 mL

ขอมลู ท่ัวไปของสารน้าํ
Sodium chloride 3% inj ประกอบดBวย sodium chloride 30 mg/mL ประกอบดBวย sodium 11.80

mg/mL (0.513 mmol/mL, 0.513 mEq/mL) chloride 18.2 mg/mL (0.513 mmol/mL, 0.513 mEq/mL)
สารละลายมี osmolarity 1,027 mOsmol/L

เภสชั จลนศาสตรข# อง sodium chloride 3% inj Onset Peak Duration
ชื่อยา ภาพยา ไมมีขอมลู ไมมขี อมลู ไมมขี อมูล

Sodium chloride 3%
inj 20 mL

Sodium chloride 3% ไมมีขอมลู ไมมขี อมลู ไมมขี อมูล
inj 500 mL

High Alert Drug คมู อื การใชยาที่มคี วามเสย่ี งสูง พิมพค# รั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 148
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลย่ี นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

ระเบยี บปฏบิ ตั เิ กย่ี วกับ sodium chloride 3% inj1-3

ขัน้ ตอน แนวทางปฏบิ ัติ

การคดั กรอง ขอบงใช

• ใชใB นภาวะ water intoxication (severe dilutional

hyponatremia) โดยการใหB hypertonic sodium chloride จะช?วย

เพิ่ม osmotic pressure ของของเหลวภายนอกเซลลn ทําใหBเกิดการ

ถ?ายเทน้ําส?วนเกินออกมาจากเซลลnและขบั ท้ิงทางไตและแกBไขภาวะ

โซเดยี มในเลือดตา่ํ ไดB (แตต? อB งแกไB ขระดบั โซเดียมอย?างค?อยเปน]

คอ? ยไป)

ขอหามใช

ไมมี

ขอควรระวงั

• ไมค? วรแกไB ขใหBระดบั serum sodium สงู กลบั เปน] ปกติเร็วเกินไป

(โดยทั่วไปไมค? วรแกใB หB serum sodium สงู เกิน

125 mEq/L ดวB ย hypertonic saline solution)

• สารนา้ํ ชนิดนม้ี ีอันตรายสงู และใชBเฉพาะผปูB mวยวกิ ฤตทีต่ รวจพบ serum

sodium นBอยกว?า 110 mEq/L และมอี าการทางระบบประสาท

• ในการแกไB ขระดับ serum sodium ตBองไมแ? กไB ขใหB serum sodium

สูงขน้ึ เรว็ กวา? 2 mEq/hr เวนB ไวใB นกรณีที่อาการทางคลนิ ิกของผปBู วm ย

มีความจาํ เปน] ตBองแกBไขใหเB ร็วกวา? นนั้

• ควรบรหิ ารสารนํ้าชนดิ น้ีในหอผปูB วm ยวิกฤตเทา? นน้ั หรอื ในสถานที่ที่

สามารถตรวจติดตามผปูB mวยไดBตลอดเวลา สงั เกตอาการของการเกิด

pulmonary edema อาการทางระบบประสาท ควรใชสB ารนํา้ น้อี ย?าง

ระมัดระวังสูงสุด ในผปูB วm ยท่ีมีอาการของการเกดิ หวั ใจลมB เหลวเลือดค่ัง

(CHF) ภาวะไตวาย (renal failure) cirrhosis หรือ urinary tract

obstruction

• พึงสังเกตว?า จะใชสB ารละลายปรมิ าณไมม? ากในการแกไB ขความผดิ ปกติ

ดงั นั้นหากมีการใชสB ารน้าํ ชนิดนใ้ี นปริมาณมาก ควรยนื ยนั กบั แพทยอn ีก

คร้ัง

• โดยปกตแิ ลBว เปาw หมายของการแกไB ข serum sodium น้นั เพอื่ บรรเทา

อาการทางระบบประสาท ไมค? วรแกไB ขใหBระดบั serum sodium สงู

กลบั เปน] ปกติเรว็ เกนิ ไป เพราะจะทาํ ใหBเกดิ myelinolysis และ

permanent neurologic damage (โดยทวั่ ไปไมค? วรแกใB หB serum

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสย่ี งสูง พิมพค# รงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 149
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลยี่ นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

การเขยี นส่ังยา sodium สงู เกนิ 125 mEq/L ดวB ย hypertonic saline solution)
อนั ตรกริ ยิ าระหวางยาทส่ี าํ คัญ
การจัดยา/ตรวจสอบยา
การใหยาแกผูปoวย ไม?มขี Bอมูล

• Double check ช่ือผูปB วm ย ชนิดและขนาดยา

• สั่งใหตB รวจตดิ ตามสญั ญาณชพี (vital signs) สัญญาณของระบบ
ประสาท (neurological signs) ระดับเกลอื แรใ? นซีรั่ม (serum
electrolytes) ดวB ย โดยแพทยรn ะบุคา? ท่ตี อB งการ

• ระวงั สับสนกับ NSS, 0.9% sodium chloride inj., 0.45% sodium
chloride inj.

• ไมค? วรเขียน NaCl เพราะอาจดคู ลาB ยกับ NAC (N-acetylcysteine)

• เก็บแยกยาไวBในทีเ่ ขาB ถงึ ไดยB าก

• ทาํ สัญลักษณเn ตือนใหBระวัง

• Double check ชื่อผBปู mวย ชนิดและขนาดยา

• Double check ชื่อผูBปวm ย ชนดิ และขนาดยา

• สารนา้ํ ชนิดน้ตี อB งบรหิ ารดวB ย electronic infusion device เชน?
infusion pump และเครือ่ มือตBองไดBรบั การสอบเทียบ/สอบทานความ
ถูกตBอง แมน? ยําในการปล?อยสารนํ้าอย?างสม่าํ เสมอ

• การใหB hypertonic sodium chloride ตอB งใชBความระมดั ระวงั อยา? ง
ย่ิงยวด โดยเฉพาะการเกดิ pulmonary edema ระหวา? งการใหBสารน้ํา
ชนิดน้ี จาํ เปน] จะตอB งตดิ ตามอาการทางคลนิ ิกและระดบั electrolytes
อยา? งใกลชB ดิ การใหBสารนา้ํ ที่มคี วามเขมB ขBนสูงเช?นนีจ้ ําเปน] จะตอB งคอ? ย
ๆ หยดเขาB ทางเลอื ดดํา (ทมี่ ีขนาดใหญ)? เชน? สารน้าํ ปรมิ าตร 200 mL
ควรใชBระยะเวลาในการหยดอยา? งนอB ย 4 ชวั่ โมง อยา? งไรกด็ ี อตั ราเร็ว
ส?วนใหญ?ทแี่ นะนาํ เป]นมาตรฐานคอื 15-80 mL/hr หรอื 1 mL/kg/hr
นานประมาณ 2-3 ช่วั โมง (maximum rateใหนB Bอยกวา? หรอื เท?ากับ
8 mmole/L/24 hrs) และตอB งตรวจติดตามผปูB mวยอย?างใกลBชิด เพอื่
ปอw งกนั อาการแทรกซอB นท่จี ะเกดิ ขนึ้

• ระวงั การเกิด extravasation และ thrombophlebitis ขณะบรหิ ารยา

• หBามนาํ hypertonic saline solution ไปเจือจางยา หรอื ผสมกบั
เลือด/ผลิตภัณฑจn ากเลือด หรอื บรหิ ารทางจุดการบรหิ ารยาร?วม (Y-site
administration) เพราะอาจเกิดความไมเ? ขาB กนั ทางกายภาพ และ/หรือ
เคมี (physical- /chemical- incompatibility) นาํ มาซึ่งการ

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มคี วามเส่ียงสงู พมิ พ#ครัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 150
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลีย่ นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

การตรวจติดตาม ตกตะกอนไดB

• ตรวจติดตาม extravasation และสญั ญาณของ thrombophlebitis
ณ ตาํ แหน?งทม่ี กี ารบรหิ ารยา

• ตรวจระดบั โซเดียมในซรี ม่ั (serum sodium) ก?อนบริหารยาและ
monitor อย?างสมา่ํ เสมอขณะใหB (เชน? ทุก 1-4 ชัว่ โมง)

• ค?าการทํางานของไต (creatinine, BUN), ความถ?วงจาํ เพาะของ
ป†สสาวะ, serum electrolytes, CBC, blood gases, การแข็งตวั ของ
เลือด (coagulogram), serum glucose, neurological signs

เอกสารอางอิง
1. Mortimer DS, Jancik J. Administering Hypertonic Saline to Patients With Severe Traumatic Brain
Injury. J Neurosci Nurs 2006; 38 (3) : 142-146.
2. Weinstein SM. Principles of Parenteral Administration In: Weinstein SM, Hagle ME (eds.) Plumer’s
Principles & Practice of Infusion therapy. 9th ed. PA: Lippincott Williams & Wilkins, 2014.
3. University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority. Intravenous Hypertonic Sodium Chloride
– Adult/Pediatric – Inpatient Clinical Practice Guideline [Online]. 2013. [cited 2019 Dec 30].
Available from: https://www.uwhealth.org/cckm/cpg/medications/Hypertonic-Sodium-Chloride---
Pediatric.Adult---Inpatient-15.06.23---new-links.pdf.

High Alert Drug คมู ือการใชยาท่ีมคี วามเสี่ยงสงู พิมพค# รง้ั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 151
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

คมู อื ปฏิบตั ิงานเกี่ยวกบั ยาที่มคี วามเสย่ี งสงู
โรงพยาบาลศิริราช
Digoxin

รูปแบบยา
1. Digoxin 0.25 mg tab
2. Digoxin 0.0625 mg tab
3. Digoxin elixir 0.05 mg/mL (60 mL)
4. Digoxin inj 0.25 mg/mL (2 mL)

เภสชั จลนศาสตร#ของยา digoxin1-2 Onset Peak Duration
0.5-2 ชว่ั โมง 2-8 ช่ัวโมง 2-4 วนั
ชือ่ ยา ภาพยา
Lanoxin®
0.25 mg tab

Lanoxin® PG 0.5-2 ช่วั โมง 2-8 ช่ัวโมง 2-4 วัน
0.0625 mg tab
0.5-2 ช่วั โมง 2-8 ชว่ั โมง 2-4 วัน
Lanoxin® elixir
0.05 mg/mL
(60 mL)

Lanoxin® inj 5-30 นาที 1-4 ชว่ั โมง 2-4 วัน
0.25 mg/mL
(2 mL)

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเสย่ี งสูง พมิ พ#คร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 152
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

ระเบียบปฏิบตั เิ ก่ยี วกบั ยา digoxin1-5

ขน้ั ตอน แนวทางปฏบิ ตั ิ

การคัดกรอง ขอบงใช

• ควบคมุ heart rate ในผปูB วm ย atrial fibrillation

• ใชBในผูปB mวย heart failure

ขอหามใช

• หาB มใชBในผทBู แ่ี พยB าหรอื ส?วนประกอบของยาน้ี

• ผูBปวm ยท่เี ปน] ventricular fibrillation

ขอควรระวัง

• ควรหลกี เลีย่ งการใชใB นผBูปวm ยกลาB มเน้ือหวั ใจตาย หรือกลBามเนอ้ื หัวใจ

อกั เสบ หรอื การทํางานของหวั ใจผดิ ปกติ

• ผBูปวm ยที่ควรระวงั พิเศษ เช?น โรคไต สูงอายุ

• ผปBู mวยที่มี electrolyte imbalance (hypokalemia, hypo- หรือ

hypercalcemia, hypomagnesemia) หรอื มภี าวะ hypothyroid

อาจตBองปรบั ขนาดยา

• ผูปB mวยท่มี สี ภาวะ hypermetabolic หรอื hyperdynamic states เช?น

hyperthyroidism, hypoxia, arteriovenous shunt

• ผBูปmวยที่ใชB calcium โดยเฉพาะทาง parenteral

• ผูBปวm ยท่มี นี า้ํ หนกั ลดลงมาก หรอื lean body mass ต่าํ (อาจตอB งปรับ

ขนาดยา)

• การใชรB ว? มกบั ยาฆ?าเชื้อโดยเฉพาะ erythromycin หรอื

clarithromycin ยารักษาหวั ใจ verapamil หรอื diltiazem

อันตรกริ ิยาระหวางยาทสี่ ําคญั

• ไมม? อี ันตรกริ ิยาระหว?างยากับยาที่มคี วามรุนแรงระดบั

contraindication

การเขยี นส่งั ยา • Double check ชือ่ ผูปB วm ย ชนดิ และขนาดยา

• ระบุขนาดยาและรูปแบบยาใหBชดั เจน

• ควรใหวB ันละ 1 ครง้ั ยกเวBนผูปB วm ยเดก็ ท่อี ายุ ≤ 10 ป_ ควรใหBวันละ

2 ครั้ง หา? งกนั ทุก 12 ชว่ั โมง

• ขนาดยาขนึ้ กับการตอบสนองตอ? ยาของผปูB mวย ระดบั ยาในเลือด และ

ความเสีย่ งของการเกิดพษิ จากยา นอกจากนนั้ ตBองปรบั ขนาดยาในผูBปmวย

ท่ีมโี รคไต ผปูB วm ยทอี่ วB น หรือ edema

High Alert Drug คูมือการใชยาที่มคี วามเส่ยี งสูง พมิ พ#คร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 153
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

การจดั ยา/ตรวจสอบยา • ในผBปู วm ยสงู อายุ digitalizing doses ควรคํานวณจาก lean body
การใหยาแกผูปวo ย mass สว? น maintenance doses ควรคํานวณจาก CrCl คา? จรงิ

• IM: ผูBใหญค? วรใหยB าไม?เกนิ 500 mcg ใน single injection site
เด็กควรใหBยาไมเ? กนิ 200 mcg ใน single injection site

• ในผูBสูงอายุควรใชBขนาดยาไมเ? กนิ 0.125 mg ต?อวนั

• ยา digoxin สามารถเกิด drug interaction กบั ยาอื่นไดหB ลายตวั จงึ
ควรตรวจสอบประวตั ิการใชยB าจากผปBู วm ยใหคB รบถวB น

• Double check ชอ่ื ผูBปmวย ชนดิ และขนาดยา

• เกบ็ แยกยาไวBในที่เขาB ถึงไดยB าก

• ทาํ สญั ลกั ษณเn ตือนใหBระวัง

• ขนาด 0.25 mg สีขาว มอี กั ษร D025

• ขนาด 0.0625 mg สฟี าw เขBม มอี กั ษร D06

• Double check ชอ่ื ผBูปวm ย ชนิดและขนาดยา

• ไม?แนะนาํ การฉีดแบบ IM เนอ่ื งจากปวดมาก และอาจทาํ ใหBกลBามเนือ้
ตาย กรณจี าํ เปน] ตBองฉดี แบบ IM หลงั ฉีดควรนวดบรเิ วณที่ฉดี

• ดรู ะดับ K+ก?อนใหBยา digoxin ถBา K+ ตา่ํ กว?า 3.5 mEq/L ตBองแจBง
แพทยnเพอ่ื ยนื ยัน (ควรตรวจระดับ K+ สัปดาหnละครั้ง กรณเี ปน] ผBปู mวยใน)

• ถBาผูBปmวยมภี าวะ hypokalemia, hypomagnesemia หรือ
hypercalcemia ใหแB จBงแพทยnก?อนใหBยา เพราะผูปB วm ยจะมคี วามเสีย่ งท่ี
จะเกดิ พษิ จากยา digoxin ไดมB ากกว?าปกติ

• ตรวจชีพจรและลงบนั ทึกกอ? นใหBยา ในผBูใหญ?ถาB ชพี จรตาํ่ กว?า 60 คร้ัง/
นาที ในเดก็ ชพี จรเตBนชาB ผิดปกตเิ ม่อื เทยี บตามอายุ ใหBแจBงแพทยnเพอ่ื
ยืนยันก?อนใหยB า
o เด็ก < 1 ป_ HR ตํ่ากวา? 100 ครัง้ /นาที
o เดก็ 1-6 ป_ HR ต่าํ กวา? 80 ครง้ั /นาที
o เดก็ > 6 ป_ HR ต่าํ กวา? 60 ครัง้ /นาที

• ชนดิ ฉีด IV
กรณตี อB งการใหB IV push ใหBเจือจางยาอย?างนBอย 4 เทา? (ยาฉดี 1 mL
เจอื จางดวB ย NSS หรอื D5W อยา? งนอB ย 4 mL) ตBองฉีดชBา ๆ เป]นเวลา
มากกวา? 5 นาที ขนึ้ ไป
กรณตี อB งการใหB IV infusion ใหเB จอื จางยาอย?างนBอย 250 เทา? (ยาฉดี
0.25 mg มีปริมาตร 1 mL ใหBเจอื จางดวB ย NSS หรอื D5W อย?างนอB ย

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสยี่ งสูง พิมพ#คร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 154
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

การตรวจตดิ ตาม 250 mL) หยดยาเขาB ทางหลอดเลอื ดดาํ เปน] เวลานาน 10-20 นาที

• ยานาํ้ รบั ประทานตBองใชBหลอดหยดท่ีมีขดี บอกปรมิ าตรแนน? อนและ
เภสัชกรตBองสอนวิธีใชหB ลอดหยดยาแกผ? ปูB กครองเด็กใหเB ขBาใจก?อน

• ถาB ใหเB กินวนั ละ 1 ครั้ง ยืนยันกบั แพทยnก?อน ยกเวBนผปBู วm ยเด็กอายุ
≤ 10 ป_ อาจใหBวนั ละ 2 คร้งั ทุก 12 ชว่ั โมง

• กรณี digoxin ฉดี ใหBวัด vital sign ทกุ 15 นาที ตดิ ตอ? กัน 2 คร้ัง
ตอ? ไปทุก 30 นาที ตดิ ต?อกนั 3 ครั้ง ต?อไปทกุ 1 ช่ัวโมง จนครบ
5 ชวั่ โมง ถBาผดิ ปกติใหแB จBงแพทยn

• ควรมีการ monitor EKG ขณะฉีดยาและหลังฉีดยา 6 ช่ัวโมง

• ตดิ ตาม water intake/output ratio และนา้ํ หนักตวั

• วัด serum creatinine เริ่มตBนและระหว?างการใชยB า โดยเฉพาะใน
ผBสู ูงอายหุ รือมี renal function ลดลง

• วดั serum potassium, magnesium และ calcium เป]นระยะ
โดยเฉพาะผปูB mวยทใ่ี ชBยาท่สี ง? ผลกบั electrolyte disturbances (เช?น
diuretics) หรอื ผBูปmวยทม่ี ปี ระวตั กิ ารเกดิ hypokalemia หรอื
hypomagnesemia

• ตรวจดูอาการขาB งเคียง ไดBแก? หวั ใจเตBนชBา หวั ใจเตนB ผดิ จงั หวะ อาการ
บวมตามอวยั วะต?างๆ เสยี งปอดมี rales หรอื crackles คลื่นไสB
อาเจียน มองเหน็ แสงสีเขยี วเหลอื งหรือ EKG ผิดปกติ ใหBแจBงแพทยn
โดยเฉพาะในผBูปวm ยท่มี ภี าวะ hypokalemia, hypomagnesemia,
hypercalcemia, hypoxia, ischemic heart disease,
hypothyroidism, ผูสB งู อาย,ุ ผทBู ม่ี ี body mass นอB ย, เพศหญิง และ
renal function ลดลง นอกจากน้ียงั มอี าการ noncardiac sign ของ
toxicity อ่นื อีกคอื confusion และ depression

• ตรวจดูตําแหน?งใหยB าทางหลอดเลือดดํา เนือ่ งจากอาจมี extravasation
ไดB

• ถาB สงสัยวา? เกดิ digoxin toxicity ใหสB ?งตรวจวัดระดบั ยาในเลือดทันที

• ใน neonate อาจพบ false elevated serum digoxin ไดBเนอื่ งจาก
สารเคมีในร?างกายทีร่ ปู รา? งคลาB ยกบั digoxin

• Antidote : digoxin immune Fab (DigiFab)

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสยี่ งสงู พิมพ#ครัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 155
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

เอกสารอางอิง:

1. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p. 424-7.
2. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Digoxin; [cited 2019 Dec 26]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/1DB07A/ND_PR/evidencexpert/

ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/5899BD/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexper
t/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSear
ch?SearchTerm=digoxin#. Subscription required to view

3. Corbett AH, Dana WJ, Golembiewski JA, Gonzales JP, Johnson S, Lowe JF, et al. editors. Drug
Information Handbook. 26th ed. Hudson, OH: Lexicomp; 2017. p. 708-11.

4. คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช. High Alert Drug คม?ู อื การใชยB าท่ีมีความเสยี่ งสูง
โรงพยาบาลศิรริ าช. พิมพnครง้ั ที่ 4. กรุงเทพฯ: 2560. หนาB 33-7.
5. Lanoxin® [package insert]. Thailand: Aspen Pharmacare; 2010.

High Alert Drug คมู ือการใชยาทมี่ ีความเส่ยี งสงู พิมพ#ครั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 156
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

คมู ือปฏบิ ตั ิงานเก่ยี วกับยาท่มี ีความเสี่ยงสูง
โรงพยาบาลศิริราช

DoBUtamine hydrochloride

รปู แบบยา
1. Dobutamine inj 250 mg/20 mL (12.5 mg/mL)
2. Dobutamine (PFS) inj 2 mg/mLขนาด 20 mL และ 30 mL
3. Dobutamine (PFS) inj 6 mg/mLขนาด 20 mL และ 30 mL

เภสชั จลนศาสตร#ของยา dobutamine hydrochloride1-2

ช่อื ยา ภาพยา Onset Peak Duration
10 นาที single dose
Dobutamine 1-2 นาที
10 นาที : 10 นาที
(U-square) multiple dose

injection 250 : 1 สัปดาห#

mg/20 mL single dose
: 10 นาที
(12.5 mg/mL)
multiple dose
Dobutamine 1-2 นาที : 1 สปั ดาห#

(PFS) injection

2 และ 6 mg/mL

ขนาดบรรจุ 20 mL

และ 30 mL

High Alert Drug คูมอื การใชยาที่มคี วามเส่ียงสูง พมิ พ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 157
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

ระเบยี บปฏบิ ตั ิเกีย่ วกับยา dobutamine hydrochloride1-3

ขน้ั ตอน แนวทางปฏิบตั ิ

การคัดกรอง ขอบงใช

• ผปBู วm ยทม่ี ี cardiac output ลดลง

• ผปูB วm ย heart failure
ขอหามใช

• หาB มใชBในผBูทีแ่ พยB า dobutamine หรอื ส?วนประกอบของยา เชน? sodium
metabisulfite

• หBามใชBในผปBู วm ยที่มีภาวะ idiopathic hypertrophic subaortic stenosis
ขอควรระวงั

• ถBาผูปB mวยเกิดภาวะ hypovolemia ตBองแกไB ขใหเB ปน] ปกตกิ ?อนเริ่มใหยB า

• ผูBปวm ย atrial fibrillation with rapid ventricular response ควรเรมิ่ ใชB
ยา digoxin กอ? นใชB dobutamine

• ผBูปmวยที่มปี ระวัติเปน] โรคความดนั โลหิตสงู อาจมคี วามเส่ียงทจี่ ะตอบสนองต?อ
ยาสงู ควรติดตามอย?างใกลชB ดิ

• ผูBปmวยท่มี ปี ระวัตวิ า? มีภาวะ ventricular ectopic activity อาจมอี าการ
กาํ เรบิ ไดB

• Myocardial infarction อาจเพม่ิ ขนาดของ infarction ไดB ระวังการใชBใน
ผปBู mวยเบาหวานหรอื มีภาวะ hypokalemia

• หBามใชBร?วมกบั ยา linezolid และ isocarboxazid เพราะอาจทาํ ใหBความดนั
โลหิตสงู ถBาจาํ เปน] ตอB งใชคB วรตดิ ตามอย?างใกลชB ิด

• หาB มหยุดยาทนั ที เพราะความดนั โลหิตจะลดลงทนั ที ควรค?อย ๆ ลดขนาด
ยาลง หรอื ลด rate of IV infusion กอ? นหยดุ ยา

อนั ตรกริ ิยาระหวางยาทส่ี าํ คัญ

การเขียนสั่งยา • หาB มใชBยานรี้ ?วมกบั ergotamine และ linezolid

• Double check ชือ่ ผBปู mวย ชนดิ และขนาดยา

• ระวงั สบั สนกับ DoPAmine

• สัง่ monitor HR, BP, RR ดBวย โดยแพทยnระบเุ ปาw หมายที่ตอB งการ
หBามสัง่ ใหเB จอื จางยาดวB ยตวั เลขอัตราสว? น เนอื่ งจากอาจทาํ ใหเB กดิ ความ
สบั สนในทางปฏบิ ตั ิ แนะนาํ ใหBสั่งยาโดยใชBหนว? ย mg/mL

การจัดยา/ตรวจสอบยา • เกบ็ แยกยาไวBในทเี่ ขBาถึงไดยB าก

• ทําสญั ลกั ษณnเตอื นใหBระวัง

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มคี วามเส่ยี งสงู พิมพ#คร้ังที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 158
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**

การใหยาแกผปู oวย • Double check ช่ือผBปู วm ย ชนดิ และขนาดยา
ตรวจตดิ ตาม
• ระวังสบั สนกบั DoPAmine

• Double check ชือ่ ผปูB mวย ชนิดและขนาดยา

• ระวงั สบั สนกับ DoPAmine

• ควรบรหิ ารยาทางหลอดเลือดขนาดใหญ?

• ตอB งเจือจางและเขย?าใหเB ขBากันดีกบั สารนาํ้ ก?อนใหBผูBปmวยเสมอ

• อตั ราเร็วของการหยดยาเขBากระแสเลอื ดเพอ่ื ใหB cardiac output เพ่ิมข้ึน
ตามตอB งการเร่ิมตนB แนะนําที่ 0.5–1 mcg/kg/min และ maintenance
dose โดยทวั่ ไป คอื 2–20 mcg/kg/min

• อตั ราเร็วของการหยดยาเขBากระแสเลอื ดสําหรับผปูB วm ยโรค heart failure
ขนาดยา maintenance dose โดยทัว่ ไป คอื 2.5-15 mcg/kg/min
(สามารถปรับเพมิ่ อัตราเร็วของการหยดยาเขาB กระแสเลือดไดสB งู สดุ ไมเ? กิน
40 mcg/kg/min)

• เมอ่ื ใหยB าดBวยวธิ ีหยดเขาB ส?ูกระแสเลือดอยา? งตอ? เนือ่ ง มีขBอแนะนาํ ตBองใชชB ดุ
สายนา้ํ เกลือที่ควบคมุ ปริมาตรไดBแม?นยํา อตั ราเรว็ ในการใหBยาและ
ระยะเวลาในการรักษาตBองปรับใหBเหมาะสมกบั อัตราการเตBนของหัวใจ
ความดันโลหิต การขบั ถา? ยปส† สาวะ ขนาดยาสงู สดุ ทีแ่ นะนาํ คือ 40
mcg/kg/min

• ตรวจสอบ infusion pump เสมอ

• หามเตมิ ยาฉีด doBUtamine ลงในยาฉดี sodium bicarbonate หรือ
สารละลายอนื่ ๆ ทมี่ คี วามเปน] ดา? งสงู เนอ่ื งจากอาจเกิดการไมเ? ขBากนั ของ
สารละลาย

การเจือจางยา : ก?อนใหยB าตอB งเจือจางยาฉดี ในสารนา้ํ ทเ่ี ขBากนั ไดB ใหBไดBความ
เขBมขBนสุดทBาย 0.25-5 mg/mL
สารนา้ํ ท่เี ขากนั ได: D5W , D5S/2 , D5S, NSS , LRS
ความเขมขนสูงสุด (maximum concentration) : 5 mg/mL
ความคงตวั หลังผสม: เมอ่ื ผสมสารนา้ํ แลวB ตอB งใชภB ายใน 24 ชว่ั โมง สารละลาย
อาจเปลย่ี นเปน] สชี มพซู ึ่งเกิดจากปฏกิ ิริยา oxidation ของยา แตจ? ะไม?ทาํ ใหB
สูญเสยี ความสามารถในการออกฤทธ์ิ

• วัด vital sign ความดันโลหิต คลื่นไฟฟwาหัวใจ (EKG) และอัตราการเตBนของ
หวั ใจ pulmonary capillary wedge pressure (PCWP) (ถาB ทาํ ได)B urine
output และระดับนํ้าตาลในเลอื ดอยา? งต?อเนื่อง

High Alert Drug คมู อื การใชยาท่มี คี วามเส่ยี งสูง พิมพ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 159
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลย่ี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

• บันทึก BP, HR ทกุ 1 ชว่ั โมงขณะใหยา
BP ผใBู หญไ? มค? วรเกนิ 160/90 mmHg
BP เด็กอายุเกนิ 1 ป_ ไมค? วรเกนิ 120/80 mmHg
BP เด็กอายตุ ํา่ กวา? 1 ป_ไมค? วรเกิน 100/70 mmHg
HR ผใูB หญไ? ม?ควรเกิน 120 ครง้ั / นาที
HR เด็กอายุเกนิ 1 ป_ ไมค? วรเกนิ 180 ครั้ง/นาที
HR เดก็ อายุตาํ่ กว?า 1 ป_ไม?ควรเกิน 220 ครัง้ /นาที
หรอื ตามแพทยnสง่ั

• ตรวจติดตาม renal function และ electrolytes (เชน? potassium ควร
อย?ูระหว?าง 3.5-5.5 mEq/L การใหยB าอาจทาํ ใหBเกดิ hypokalemia) ทุก
อาทติ ยn

• ถาB มีการใส? pulmonary artery catheter ใหตB รวจตดิ ตาม cardiac index
(CI), PCWP และ systemic vascular resistance [SVR; central
venous oxygen saturation (ScvO2) หรือ mixed venous oxygen
saturation (SvO2)]

• วดั ปริมาณปส† สาวะในผBูใหญค? วรมากกว?า 100 mL/4 hr หรอื ไม?นBอยกวา?
30 mL/hr ในเด็กควรไดB 0.5-1 mL/kg/hr สําหรบั ผปูB วm ยวิกฤตใหBปรับ
ตามสภาวะของผปBู mวยแต?ละราย

• ตรวจดูบรเิ วณใหBยาทกุ ชว่ั โมง เพราะอาจเกดิ ยารว่ั ซมึ ทําใหเกดิ เน้ือเยื่อ
ตายได ถาB เกดิ extravasation แลวB ใหหB ยดุ การใหB IV infusion ทนั ที และ
disconnect สาย (cannula/needle) คอ? ยๆ aspirate extravasated
solution (ไม? flush line) คอ? ย ๆ ดงึ needle/cannula ออก และยก
extremity ขึ้น ใชB dry warm compresses (ไมม? ยี า phentolamine ใน
ประเทศไทย)

• ใหรB ายงานแพทยทn ันที หากเกิดผลขาB งเคยี งจากยาท่รี นุ แรง ไดBแก? หวั ใจเตBน
ผิดปกติ ไมว? า? ชาB ไปหรือเร็วไป เจบ็ แนน? หนาB อกอย?ูนานเกิน 15 นาที หายใจ
ลาํ บาก หอบเหนอ่ื ยหรอื มีผืน่ ข้ึนอย?างรนุ แรง

High Alert Drug คูมือการใชยาทีม่ คี วามเสี่ยงสงู พิมพ#คร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 160
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

High Alert Drug คมู ือการใชยาท่ีมีความเสี่ยงสูง พิมพค# รงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปร
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลีย่ นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิริรา

รงุ )
าช** Page 161

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 162
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

เอกสารอางอิง
1. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p. 443-4.
2. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Dobutamine; [cited 2019 Dec 26]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/1DB07A/ND_PR/evidencexpert/
ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/5899BD/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexper
t/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSear
ch?SearchTerm=dobutamine#. Subscription required to view
3. Corbett AH, Dana WJ, Golembiewski JA, Gonzales JP, Johnson S, Lowe JF, et al. editors. Drug
Information Handbook. 26th ed. Hudson, OH: Lexicomp; 2017. p. 746-7.
4. คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช. High Alert Drug คูม? อื การใชยB าท่มี คี วามเสยี่ งสงู
โรงพยาบาลศิรริ าช. พิมพคn ร้ังท่ี 4. กรุงเทพฯ: 2560. หนาB 38-43.

High Alert Drug คูมอื การใชยาที่มีความเสีย่ งสงู พมิ พ#ครัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 163
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

คมู ือปฏิบัตงิ านเกย่ี วกับยาทมี่ ีความเสยี่ งสูง
โรงพยาบาลศิริราช

DoPAmine hydrochloride

รปู แบบยา
1. Dopamine inj 250 mg/ 10 mL (25 mg/mL)
2. Dopamine (PFS) inj 2 mg/mL ขนาด 20 mL และ 30 mL
3. Dopamine (PFS) inj 6 mg/mL ขนาด 20 mL และ 30 mL

เภสชั จลนศาสตร#ของยา dopamine hydrochloride1-2 onset peak duration
ภายใน ≤ 10 นาที 10 นาที
ช่อื ยา ภาพยา 5 นาที
Inopin® inj
250 mg/ 10 mL
(25 mg/mL)

Dopamine ภายใน ≤ 10 นาที 10 นาที
(PFS) inj 5 นาที
2 mg/mL
6 mg/mL
ขนาดบรรจุ
20 mL และ
30 mL

High Alert Drug คูมือการใชยาท่ีมีความเสี่ยงสงู พมิ พค# รง้ั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 164
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

ระเบยี บปฏิบตั เิ กยี่ วกับยา dopamine hydrochloride1-4

ขั้นตอน แนวทางปฏิบัติ

การคัดกรอง ขอบงใช

• ใชBในผปBู mวย cardiogenic shock, congestive heart failure, septic

shock และผปูB mวยไตวาย

• ใชใB นผปูB วm ยที่มี cardiac output ลดลง

ขอหามใช

• หาB มใชBในผทูB ่ีแพBยา dopamine หรอื สว? นประกอบของตาํ รับยา เช?น

sodium metabisulfite

• หBามใชใB นผปูB วm ยทเี่ ปน] tachyarrhythmias, ventricular fibrillation และ

pheochromocytoma

ขอควรระวงั

• ระวังการใชยB า dopamine ในผBปู วm ย myocardial infarction และ

occlusive vascular disease

• ถBาผBปู วm ยมีภาวะ hypovolemia, hypoxia, hypercapnia หรือ acidosis

ใหแB กBไขสภาวะเหล?านก้ี อ? นหรือระหว?างใหBยา dopamine

• ตBองเฝาw ระวงั หากใชรB ว? มกบั Dilantin® (phenytoin) เพราะจะเกิดความ

ดันโลหิตตา่ํ และหวั ใจเตนB ชาB ลง ผBูปวm ยอาจชอ็ คหรอื cardiac arrest ไดB

• ไม?ควรใชBในผปูB วm ยทีใ่ ชB MAOIs เช?น isocarboxazid, tranylcypromine

หรอื phenelzine เพราะ dopamine ถกู เปลี่ยนแปลงโดยเอนไซมn MAO

อาจทาํ ใหรB ะดบั ยาเพิม่ ขนึ้ และเกดิ ความเสีย่ งท่จี ะเกดิ อาการ tachycardia,

hypertension และ arrhythmias เพ่ิมขน้ึ ถBาจําเป]นอาจพจิ ารณาลดขนาด

ยาลงและตดิ ตามอย?างใกลชB ิด

• ไมค? วรใชใB นผปBู วm ยทใี่ ชB linezolid เนื่องจากอาจเพิม่ ความดนั โลหิตไดB ควร

ติดตามอย?างใกลชB ดิ

• ไมค? วรใชBยารว? มกับยาท่มี สี ว? นประกอบเป]น ergot alkaloid เพราะจะ

ช?วยกนั เสริมฤทธ์ิ vasoconstriction และทาํ ใหBเกิด peripheral

vasoconstriction หรอื gangrene ไดB

อันตรกริ ิยาระหวางยาที่สาํ คญั

• หBามใชBยาน้รี ?วมกบั ergotamine และ linezolid

High Alert Drug คูมือการใชยาท่ีมคี วามเสีย่ งสูง พิมพ#ครั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 165
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลยี่ นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

การเขยี นสัง่ ยา • Double check ช่ือผBูปวm ย ชนิด และขนาดยา
• ระวงั สบั สนกบั DoBUtamine
การจดั ยา/ตรวจสอบยา • ส่งั monitor BP, HR ดBวย โดยกําหนดเปาw หมายทีต่ Bองการ
การใหยาแกผูปวo ย • หBามส่งั ใหเB จือจางยาดBวยตวั เลขอตั ราส?วน เนอื่ งจากอาจทําใหBเกิดความ

สับสนในทางปฏบิ ัติ แนะนาํ ใหสB งั่ ยาโดยใชหB นว? ย mg/mL
• หBามหยดุ ยากระทันหันเพราะความดนั โลหติ จะลดลงทนั ที ควรคอ? ย ๆ ลด

ขนาดยาลง หรอื ลด rate of infusion กอ? นหยดุ ยา
• ในผใู หญ (ขนาดยาขึ้นกับการตอบสนอง)

Initial : IV 2-5 mcg/kg/min สามารถปรบั เพม่ิ ขนาดยาคร้ังละ 5-10
mcg/kg/min ขนาดยาสงู สดุ ไมเ? กิน 50 mcg/kg/min เพราะถาB ขนาดยาสงู
กวา? 50 mcg/kg/min มโี อกาสเกดิ renal shutdown ไดB ควร monitor ดู
urine output บอ? ย ๆ หาก urine flow ลดลง ควรปรับลด infusion rate
ลง
• ในเด็ก (ขนาดยาขน้ึ กบั การตอบสนอง)

Initial : IV 2 - 5 mcg/kg/min ขนาดยาสงู สุดไมเ? กนิ
50 mcg/kg/min
• สภาวะท่ีอาจตBองปรับยาหรอื หยดุ ยา และตBองติดตามอยา? งใกลชB ดิ คือ
diastolic blood pressure และ pulse ลดลง, hypotension,
ventricular arrhythmias, circulation ของ extremities บกพร?องทอ่ี าจ
เกิดจากผปูB วm ยท่เี ปน] โรค occlusive vascular (เชน? arthrosclerosis,
arterial embolism, Raynaud's disease, cold injury, diabetic
endarteritis และ Buerger's disease)

• Double check ชื่อผBปู mวย ชนดิ และขนาดยา
• เก็บแยกยาไวBในทเ่ี ขาB ถึงไดBยาก
• ทําสญั ลกั ษณเn ตือนใหBระวงั
• ระวังสับสนกบั DoBUtamine

• Double check ชอ่ื ผBูปวm ย ชนดิ และขนาดยา
• ตBองเจือจางและเขย?าใหBเขาB กันดีกบั สารนาํ้ ก?อนใหBผปBู mวยเสมอ
• สารนาํ้ ที่เขาB กนั ไดB ไดBแก? D5W, D5S, NSS, D5S/2, D10W
• หBามใหB IV bolus

High Alert Drug คูมือการใชยาทีม่ ีความเส่ยี งสงู พมิ พค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 166
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

การตรวจตดิ ตาม • ระวงั สบั สนกับ DoBUtamine

• หBามใหB sodium bicarbonate หรือสารละลายทเ่ี ป]นดา? งทางสายเดยี วกัน
เพราะทําใหB dopamine หมดฤทธ์ิไดB

• ควรใหทB างเสนB เลอื ดใหญ? (central vein) โดยใชB infusion pump/
syringe pump และไม?ควรใหทB าง umbilical arterial catheter ความ
เขBมขBนสงู สุด (maximum concentration) ไมเกนิ 3.2 mg/mL

• ตรวจสอบอัตราการไหลของยาหรอื สารน้ําทกุ ชวั่ โมง

• วดั vital sign ความดันโลหิต (ระวังการเกิด hypertension โดยเฉพาะในผBู
ท่ใี ชB infusion rate มากกว?า 20 mcg/kg/min) คลนื่ ไฟฟาw หัวใจ (EKG :
widened QRS complex, arrhythmias, tachycardia, angina และ
ventricular arrhythmias), และอตั ราการเตBนของหวั ใจ ความดันปอด
(pulmonary wedge pressure ถาB ทําไดB) และระดบั น้ําตาลในเลอื ด อย?าง
ตอ? เน่ือง

• บันทกึ vital sign , BP ทุก 1 ชวั่ โมงขณะใหยาหรือตามแพทยส# ั่ง
BP ผใBู หญไ? ม?ควรเกิน 160/90 mmHg
BP เด็กอายุเกนิ 1 ป_ ไม?ควรเกิน 120/80 mmHg
BP เด็กอายตุ ํ่ากว?า 1 ป_ ไมค? วรเกนิ 100/70 mmHg
HR ผใูB หญ?ไมค? วรเกิน 120 ครัง้ /นาที
HR เด็กอายเุ กิน 1 ป_ ไม?ควรเกนิ 180 คร้ัง/นาที
HR เดก็ อายตุ ่าํ กวา? 1 ปไ_ ม?ควรเกนิ 220 คร้งั /นาที

• ตรวจติดตามการทาํ งานของไต โดยเฉพาะในผปBู mวยท่ใี ชขB นาดยาสงู
(20-40 mcg/kg/min) เพราะขนาดยาสงู มผี ลลด blood flow ของไตไดB

• ถาB มกี ารใส? pulmonary artery catheter ใหตB รวจติดตาม CI, PCWP และ
SVR; ScvO2 หรอื SvO2

• วัดปรมิ าณปส† สาวะในผูใB หญ?ควรมากกว?า 100 mL/4 hr หรอื ไมน? Bอยกว?า
30 mL/hr ในเดก็ ควรไดB 0.5-11 mL/kg/hr สําหรับผBูปวm ยวกิ ฤตใหBปรับ
ตามสภาวะของผูปB วm ยแต?ละราย

• ตรวจสอบดู peripheral pulse และลักษณะ extremities ว?าลกั ษณะเป]น
ดวง ๆ (mottled skin) หรอื สมั ผัสแลวB เยน็ หรอื เกดิ cyanosis หรอื ไม?

• ตรวจดูบริเวณใหยB าทกุ ช่ัวโมง เพราะอาจเกดิ ยารว่ั ซึม ทาํ ใหเกดิ เน้อื เย่อื
ตายได ถาB เกดิ extravasation แลวB ใหBหยุดการใหB IV infusion ทนั ที และ

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเส่ยี งสูง พิมพค# ร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 167
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

disconnect สาย (cannula/needle) ค?อยๆ aspirate extravasated
solution (ไม? flush line) คอ? ย ๆ ดงึ needle/cannula ออก และ
ยก extremity ขึ้น ใชB dry warm compresses (ไมม? ียา phentolamine
ในประเทศไทย)

• ตรวจสอบ infusion pump เสมอ ทกุ คร้ังทปี่ รบั ขนาดยาและทกุ 1 ชั่วโมง

• ตBองใหผB Bูปวm ยไดรB ับยาตอ? เนอื่ งสมา่ํ เสมอ

• ยาที่เจอื จางแลBวใชBไดBภายใน 24 ช่ัวโมงและเกบ็ ใหBพนB แสง แต?ถาB สารละลาย
เปล่ยี นสจี ากสีเหลืองอ?อน ๆ เปน] สเี ขมB ขึ้น หรอื เป]นสีน้ําตาล ตBองทิง้ ทันที

High Alert Drug คูมือการใชยาที่มีความเสย่ี งสูง พมิ พค# ร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 168
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**

High Alert Drug คมู ือการใชยาท่ีมีความเสี่ยงสูง พิมพค# รงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปร
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลีย่ นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิริรา

รงุ )
าช** Page 169

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 170
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

เอกสารอางองิ
1. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p. 455-6.
2. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Dopamine; [cited 2019 Dec 26]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/1DB07A/ND_PR/evidence
xpert/ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/5899BD/ND_PG/evidencexpert/ND_B/e
videncexpert/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert
.DoIntegratedSearch?SearchTerm=dopamine#. Subscription required to view

3. Corbett AH, Dana WJ, Golembiewski JA, Gonzales JP, Johnson S, Lowe JF, et al. editors. Drug
Information Handbook. 26th ed. Hudson, OH: Lexicomp; 2017. p. 760-1.
4. คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช. High Alert Drug คม?ู อื การใชยB าที่มีความเส่ยี งสงู
โรงพยาบาลศิรริ าช. พมิ พคn ร้งั ที่ 4. กรงุ เทพฯ: 2560. หนBา 44-9.

High Alert Drug คูมือการใชยาทีม่ คี วามเสี่ยงสงู พมิ พค# ร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 171
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

คูมอื ปฏบิ ตั ิงานเกยี่ วกบั ยาท่ีมคี วามเส่ยี งสูง

โรงพยาบาลศริ ิราช

Insulin and insulin analogues, parenteral

รปู แบบยา
1. Regular insulin (Gensulin R®) 10 mL
2. Regular insulin Penfill 3 mL (Actrapid HM®)
3. Regular insulin Penfill 3 mL (Gensulin R®)
4. NPH insulin (Gensulin N®) 10 mL
5. NPH insulin Penfill 3 mL (Gensulin N®)
6. NPH insulin Penfill 3 mL (Insulatard HM®)
7. NPH insulin + Regular insulin premixed (Gensulin M30®) 10 mL
8. NPH insulin + Regular insulin premixed (Mixtard 30 HM®) 10 mL
9. NPH insulin + Regular insulin Penfill 3 mL (Gensulin M30®)
10. NPH insulin + Regular insulin Penfill 3 mL (Mixtard 30 HM®)
11. Insulin glargine 100 units/mL (Lantus®) 10 mL#
12. Insulin glargine 300 units/mL (Toujeo SoloStar®)#
13. Insulin aspart penfill 3 mL (Novorapid®)#
14. Insulin aspart + Insulin aspart with protamine penfill 3 mL (Novomix® 30)#
15. Insulin aspart + Insulin aspart with protamine Flexpen 3 mL (Novomix 30®)#
16. Insulin glulisine Prefilled pen 3 mL (Apidra Solostar®)#
17. Insulin glargine PFS 3 mL + needle (Lantus Solostar®)#
18. Insulin lispro Penfill 3 mL (Humalog®)
19. Insulin lispro + Insulin lispro protamine Penfill 3 mL (Humalog® Mix 25)
20. Insulin lispro + Insulin lispro protamine Penfill 3 mL (Humalog® Mix 50/50 KwikPen)
21. Insulin degludec (Tresiba FlexTouch®)
22. Insulin degludec + Insulin aspart (Ryzodeg FlexTouch®)
23. Insulin degludec 100 units/mL + Liraglutide 3.6 mg/mL (Xultophy®)
24. Insulin glargine 100 units/mL + Lixisenatide* 33 mcg/mL Penfill 3 mL (Soliqua Solostar
100/33®)
25. Insulin glargine 100 units/mL + Lixisenatide* 50 mcg/mL Penfill 3 mL (Soliqua Solostar
100/50®)

High Alert Drug คูมือการใชยาที่มีความเสีย่ งสงู พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 172
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลีย่ นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

หมายเหตุ: ชอ่ื ในวงเลบ็ คอื ช่อื การคาB (trade name)
# เป]นรายการ insulin analog หมายถึงเป]น insulin ที่มกี ารดดั แปลงโครงสราB งของอินสลุ ินทไ่ี ดBจากมนุษยเn พื่อ
ปรบั เปล่ียนการออกฤทธิ์ ไม?ใช?อนิ สุลนิ ท่เี ปน] recombinant Human Insulin (rHu insulin)

$ NPH insulin มีช่ือพอB งอีกชื่อ คอื Isophane insulin
* เปน] ยาในกลม?ุ GLP-1 receptor agonist ไม?ใชอ? นิ สุลนิ
เภสชั จลนศาสตรข# องยา insulin และ insulin analogues1-3

ชนิด ช่อื การคา (trade name) Onset Peak Duration Appearance
insulin Novorapid® penfill 3 m
Rapid-Acting 10-20 1-2 3-4 ช่ัวโมง ของเหลวใส
Insulin นาที ชว่ั โมง
aspart

Insulin Apidra Solostar® Prefilled pen 3 mL 10-20 1-2 3-4 ชว่ั โมง ของเหลวใส

glulisine นาที ชว่ั โมง

Insulin Humalog® Penfill 3 mL 10-20 1-2 3-4 ชัว่ โมง ของเหลวใส
lispro นาที ชว่ั โมง

Short-Acting

Regular Gensulin R® Gensulin R® 30-45 2-3 4-8 ของเหลวใส
Penfill 3 mL นาที ช่วั โมง ชัว่ โมง
Insulin 10 mL

Actrapid HM® 30-45 2-3 4-8 ของเหลวใส
Penfill 3 mL นาที ชว่ั โมง ชว่ั โมง

High Alert Drug คมู อื การใชยาทม่ี คี วามเสีย่ งสงู พิมพ#ครั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 173
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

ชนดิ ชอ่ื การคา (trade name) Onset Peak Duration Appearance
insulin
2-4 4-8 10-16 ของเหลวขนุ
Intermediate-Acting Gensulin N® ชัว่ โมง ช่ัวโมง ชว่ั โมง
NPH Gensulin N®

Insulin 10 mL Penfill 3 mL

(Isophane)

Insulatard HM® 2-4 4-8 10-16 ของเหลวขนุ
Penfill 3 mL ชั่วโมง ช่ัวโมง ชว่ั โมง

Long-Acting Lantus® 10 mL Lantus Solostar® 2 ไมมี 24 ชัว่ โมง ของเหลวใส
Insulin 3 mL ช่ัวโมง peak
glargine
100
units/mL

Semglee® 3 mL

Insulin Toujeo SoloStar® 300 units/mL 6 ไมมี 24-36 ของเหลวใส
glargine
300 ชั่วโมง peak ชัว่ โมง
units/mL
Tresiba FlexTouch® 3 mL 6 ไมมี 24-36 ของเหลวใส
Insulin ช่วั โมง peak ชวั่ โมง
degludec

High Alert Drug คมู อื การใชยาท่ีมีความเสย่ี งสูง พมิ พค# รั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 174
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

ชนิด ชอ่ื การคา (trade name) Onset Peak Duration Appearance
insulin ของเหลวขุน
2-8 12-20
Insulin Combination ชัว่ โมง ชั่วโมง

NPH Gensulin M30® Gensulin 30-60

Insulin + 10 mL M30®Penfill 3 mL นาที

Regular

Insulin

Mixtard 30 Mixtard 30 HM®
HM® 10 mL Penfill 3 mL

Insulin Humalog® Mix 25 Penfill 3 mL 15-30 0.5-4 14-24 ของเหลวขุน

lispro + นาที ชว่ั โมง ชั่วโมง

Insulin

lispro

protamine Humalog® Mix 50/50 KwikPen 15-30 0.75- 14-24 ของเหลวขุน

นาที 13.5 ชั่วโมง

ชั่วโมง

Insulin Novomix 30® Novomix 30® 10-20 1 และ 12-20 ของเหลวขุน

aspart + penfill 3 mL Flexpen 3 mL นาที 8 ชั่วโมง

Insulin ช่ัวโมง

aspart

with

protamine

High Alert Drug คมู อื การใชยาทมี่ ีความเสีย่ งสงู พิมพ#ครั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 175
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

ชนดิ ชือ่ การคา (trade name) Onset Peak Duration Appearance
insulin

Insulin Ryzodeg FlexTouch® 3 mL 10 -20 1-2 24-36 ของเหลวใส
นาที ชัว่ โมง ชว่ั โมง
degludec

+ Insulin

aspart

Combined blood glucose controlling agent

Insulin Soliqua SoloStar 100/33® 3 mL ไมมี ไมมี peak ไมมขี อมูล ของเหลวใส
ขอมูล (insulin
glargine
glargine)
100 2-3
ช่ัวโมง
units/mL
(lixisena-
+ tide)

Lixisenatide

33 mcg/mL Soliqua SoloStar 100/50® 3 mL ไมมี ไมมี peak ไมมขี อมลู ของเหลวใส
ขอมลู (insulin
Insulin
glargine)
glargine 2-3
ช่วั โมง
100
(lixisena-
units/mL tide)

+

Lixisenatide

50 mcg/mL Xultophy® ไมมี ไมมี ไมมขี อมูล ของเหลวใส
ขอมูล ขอมลู
Insulin

degludec

100

units/mL

+

Liraglutide

3.6 mg/mL

หมายเหตุ: ขBอมลู onset, peak และ duration อาจมีความแตกตา? งขนึ้ กับการใชBแหลง? อBางอิง และอย?างไรก็ตามการ
ตอบสนองในดาB น onset, peak, duration ในแต?ละบคุ คลทไ่ี ดรB บั insulin ชนดิ เดยี วกัน อาจมีความแตกตา? งกนั ไดB
Peak และ duration ข้นึ กบั ขนาดยา (dose-dependent) ดงั นั้นผทBู ่ีไดรB บั insulin ขนาดสูง ระยะเวลาทใ่ี ชเB พ่ือใหไB ดฤB ทธิ์
สูงสุดและระยะเวลาการออกฤทธ์กิ จ็ ะยาวนานตามไปดBวย

High Alert Drug คูมือการใชยาท่ีมคี วามเสีย่ งสงู พมิ พค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 176
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลย่ี นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

ระเบยี บปฏบิ ตั เิ ก่ยี วกบั ยา insulin1-9

ขนั้ ตอน แนวทางปฏบิ ตั ิ

การคดั กรอง ขอบงใช

• สาํ หรับโรคเบาหวานชนดิ ที่ 1 (type 1 diabetes mellitus)

• สาํ หรับโรคเบาหวานชนดิ ที่ 2 (type 2 diabetes mellitus)

• สําหรบั ภาวะ diabetes ketoacidosis

ขอหามใช

• หBามใชใB นผูBท่แี พยB าน้ีหรือส?วนประกอบของยานี้

• ไมแ? นะนําการใชB Soliqua SoloStar® ในผูBปวm ยโรคเบาหวานชนิดที่ 1

(type 1 diabetes mellitus) หรอื กบั ผBูท่ีมีภาวะ diabetic

ketoacidosis

ขอควรระวัง

• ควรหลีกเลีย่ งการใชB short acting หรอื rapid acting insulin ในผูทB ีอ่ ายุ

มากกว?า 65 ป_

• Soliqua SoloStar® ยังไม?มขี อB มลู ประสทิ ธภิ าพในผBทู ี่อายตุ า่ํ กว?า 18 ป_

• ระวงั การสง่ั ใชซB า้ํ ซอB นกับยากลมุ? GLP-1 receptor agonists ชนดิ อ่ืน ๆ

• ระวังการใชB Soliqua SoloStar® ในผBูทม่ี ปี ระวัตติ บั อ?อนอกั เสบ

(pancreatitis)

อนั ตรกริ ิยาระหวางยาทีส่ าํ คญั

• ยาที่เสรมิ ฤทธ์ิ Insulin ทาํ ใหรB ะดับนา้ํ ตาลตา่ํ ลง เชน? แอลกอฮอลn, MAO

inhibitors, octreotide, ACE inhibitors เช?น enalapril, salicylates

รวมทัง้ aspirin

• ยาท่ีลดฤทธิ์ Insulin ทําใหBระดบั น้ําตาลไม?ลดเทา? ที่ควร เช?น

corticosteroids, thyroid supplements, estrogens, INH, niacin,

rifampicin, phenothiazine-type antipsychotics เช?น

chlorpromazine

• ยาท่บี ดบังฤทธิ์ (masking) hypoglycemia ไดแB ก? beta-blockers เช?น

propranolol, clonidine, reserpine

การเขยี นสัง่ ยา • Double check ช่อื ผBปู วm ย ชนิดและขนาดยา

• ไมเขียนคาํ ยอ “U” เพราะอาจดูเหมือนเลขศนู ยn ควรใช “unit” แทน

ในทํานองเดียวกนั กไ็ มต? Bองเขียน “IU” เพราะจะดูเหมอื น เลขหนึง่ ใน

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มคี วามเสีย่ งสงู พิมพ#คร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 177
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

การจัดยา/ตรวจสอบยา ขณะเดยี วกันการเขียน “IU” ท่ชี ดั เจนอาจดูคลาB ย “IV” จนนําไปสกู? าร
บริหารผิดวถิ ี

• ระบคุ า? POCT ทกุ ครงั้ เพื่อประโยชนnในการตรวจสอบซาํ้ ของเภสัชกรและ
พยาบาลผรูB บั คาํ สง่ั ในการรักษา

• ระวงั ชอื่ ยาคลายคลึง เชน Humalog VS. Humulin, Novorapid VS.
Actrapid

• ระวัง ! ช่อื สามัญทางยาท่เี หมอื นกัน ชอื่ การคาตางกัน มีความแรงของ
ยาทแ่ี ตกตางกัน คือ Insulin GLARGINE (Lantus®) ความแรง 100
units/mL แต Toujeo SoloStar® ความแรง 300 units/mL

• ระวงั ! ชื่อการคาทมี่ หี ลายความแรง เชน Soliqua SoloStar®
100/33 กบั Soliqua SoloStar® 100/50

• Insulin น้าํ ใส ไมใชลกั ษณะบงชีว้ าฉีดเขาหลอดเลือดดําไดเสมอไป
(basal insulin บางชนดิ เปน• ของเหลวใส)

• การปรับขนาดยาข้นึ กบั ระดบั นาํ้ ตาลในเลือด

• ขนาดยาเร่ิมตนB ของ insulin ทแ่ี นะนาํ คือ : 0.2-0.4 units/kg/day โดย
แบง? ฉีด
Usual maintenance dose: 0.5-1 units/kg/day โดยแบง? ฉดี ขนาดยา
ปรับตามน้ําหนักตวั และกิจกรรมที่ทํา ในเด็กวัยร?นุ ทก่ี าํ ลังเจริญเตบิ โตอาจ
ตBองใชขB นาดยามากกวา? 1 unit/kg/day

• ตอB งปรบั ขนาดยาในผBปู mวยโรคตบั และไต
• ขนาดยาสงู สดุ ตอ? วนั ของ Soliqua SoloStar® 100/33 คือไมเ? กิน 60

units (insulin glargine 60 units/lixisenatide 20 mcg)

• เกบ็ แยกยาไวBในที่เขาB ถงึ ไดยB าก

• ทําสัญลักษณnเตือนใหรB ะวัง

• Double check ช่อื ผBปู วm ย ชนดิ และขนาดยา

• ระวังการหยิบสลบั กับ heparin ในขณะเดียวกันความคลาB ยของหนว? ยการ
ส่งั คอื units (ยูนิต) อาจนาํ ไปสคู? วามคลาดเคลอ่ื นไดเB ชน? เดียวกนั

• ระวงั ชอื่ ยาคลายคลึง เชน Humalog VS. Humulin, Novorapid VS.
Actrapid, Novomix VS Mixtard

• ระวัง ! ช่อื สามัญทางยาท่เี หมอื นกัน ช่ือการคาตางกัน มคี วามแรงของ
ยาทีแ่ ตกตางกัน คอื Insulin GLARGINE (Lantus®) ความแรง 100

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเส่ียงสูง พิมพค# รงั้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 178
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

การใหยาแกผูปoวย units/mL แต Toujeo SoloStar® ความแรง 300 units/mL
• ระวัง ! ชอื่ การคาที่มหี ลายความแรง เชน Soliqua SoloStar®

100/33 กับ Soliqua SoloStar® 100/50

• ควรเกบ็ รักษา insulin ในตBเู ยน็ ที่ 2-8 องศาเซลเซยี ส (ไม?ใชช? อ? งแช?แข็ง)

• Insulin ทอ่ี ย?ูนอกตBเู ยน็ หรือทเี่ ปดŠ ใชBแลวB สามารถใชBไดภB ายใน 28 วัน

• Insulin แบบ penfilled เม่ือเปดŠ ใชแB ลวB ไมตองเก็บปากกาในตูเB ย็น
• Soliqua SoloStar® ทัง้ 2 ความแรง กอ? นการใชBครง้ั แรก ใหBเก็บท่ี

อณุ หภมู ิ 2-8 องศาเซลเซียส หาB มแชแ? ข็ง หลังการเปŠดใชแB ลBวใหใB ชยB าใหB
หมดภายใน 14 วนั

• Double check ชนดิ และขนาดยาเพราะ Insulin มหี ลายชนดิ

• ระวังการหยิบสลบั กับ heparin

• ยนื ยนั ความจําเปน] ตอB งใชB insulin กับผปBู วm ยกอ? น เช?น อาจถามวา? มีโรค
ประจาํ ตวั อะไร หรอื มนี ํ้าตาลในเลือดสงู ใช?ไหม

• ระวัง ! ชอ่ื สามญั ทางยาที่เหมอื นกัน ช่อื การคาตางกนั มคี วามแรงของ
ยาท่ีแตกตางกัน คือ Insulin GLARGINE (Lantus®) ความแรง 100
units/mL แต Toujeo SoloStar® ความแรง 300 units/mL

• ระวัง ! ช่ือการคาทม่ี ีหลายความแรง เชน Soliqua SoloStar®
100/33 กบั Soliqua SoloStar® 100/50

• หามผสม Soliqua SoloStar® กบั insulin ชนดิ อื่น ๆ หรอื ยาฉดี
ควบคมุ ระดบั นํ้าตาลในเลอื ดชนดิ อื่น ๆ ในกระบอกฉีดยาเดยี วกนั

• Insulin นํ้าใส ไมใชลกั ษณะบงชว้ี าฉีดเขาหลอดเลอื ดดาํ ไดเสมอไป
(basal insulin บางชนดิ เปน• ของเหลวใส)

• ใหใB ชวB ธิ กี ล้ิงขวดบนฝาm มอื ทั้งสอง หBามเขยา? ขวด

• สอนวิธดี ูดยาและวิธฉี ดี ยาที่ถูกตอB งแกผ? ูBปmวยหรือผBดู แู ล หากผูปB วm ยตBองนํา
กลับไปใชBเองทบ่ี าB น

• ในการฉีด insulin เขาB ชนั้ ใตผB ิวหนัง (subcutaneous; SC) ควรเปลย่ี น
ตําแหน?งเพอ่ื ปwองกันการเกดิ lipodystrophy ดวB ย

• หากตBองฉดี ยา Insulin ชนดิ นาํ้ ใสและนาํ้ ขน?ุ พรBอมกัน ตอB งดดู ยาน้ําใสกอ? น
เสมอ อย?างไรก็ตาม insulin บางชนิดหBามนาํ มาผสมกัน

• Insulin ท่ีสามารถฉีดเขBาหลอดเลือดดํา (IV) ไดBแก? Regular Insulin (RI,

High Alert Drug คูมอื การใชยาทีม่ ีความเสีย่ งสูง พมิ พ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 179
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

การตรวจติดตาม Humulin R®, Gensulin R®, Actrapid®), Aspart (Novorapid®),
Lispro (Humalog®), Glulisine (Apidra®)

• การผสม Regular insulin เพ่ือใหB IV infusion ควรผสมเผอ่ื flush สาย
ประมาณ 20 mL เพอื่ ใหBยาเคลือบอุปกรณพn ลาสติกที่ใชBในการใหBยาก?อน

• Regular insulin (100 IU/mL) อาจเจือจางดBวย NSS เพอ่ื ใหBความเขBมขBน
เปน] 0.1-1 IU/mL แลBวใหยB าแบบ IV infusion ไดB

• ระหวา? งการใหB Regular insulin แบบ IV infusion ควรมกี าร monitor
Capillary Blood Glucose เปน] ระยะๆ อย?างใกลBชดิ

• หากตBองบรหิ ารยาแบบ IV infusion ควรใชB infusion pump

• ใหBผBปู วm ยรับประทานอาหารใหตB รงเวลาและปรมิ าณอาหารสมาํ่ เสมอ และ
ฉดี ยาใหBตรงเวลาและสัมพนั ธnกบั มอื้ อาหาร

• ภายใน 60 นาทีหลงั ฉดี ยาใหสB ังเกตภาวะนาํ้ ตาลในเลือดตาํ่
(hypoglycemia) เชน? ใจสนั่ เหงอ่ื ออกมาก หนBามืด เป]นลม หมดสติ

• ตรวจดู Vital signs เพราะอาจเกิด tachycardia ถาB พบใหแB จงB แพทยn
(HR ควรอยรู? ะหว?าง 60-100 ครงั้ /นาท)ี

• ตดิ ตามระดบั นาํ้ ตาลในเลือดของผูปB วm ยอยา? งใกลชB ิดตามแผนการรักษา ถาB
ผิดปกตใิ หBแจงB แพทยn

• ตรวจติดตาม potassium level ในผปูB mวยทม่ี ีความเสย่ี งจะเกิด
hypokalemia (เช?น การใชBยา potassium lowering-agents หรอื ผูทB ่ใี ชB
IV insulin)

• ระหวา? งการใหB Regular insulin แบบ IV infusion ควรมกี าร monitor
Capillary Blood Glucose เป]นระยะๆ อย?างใกลชB ดิ

• ในผปBู วm ยที่ใชยB ากลุ?ม thiazolidinediones (เช?น pioglitazone) รว? มกบั
การใชB insulin อาจเพ่มิ ความเสีย่ งทีจ่ ะเกดิ exacerbate heart failure
ใหBติดตามดอู าการของ heart failure

• ในรายท่ใี ชBยา Soliqua SoloStar® ใหBระวงั อาการไม?พงึ ประสงคnทสี่ ําคัญ
คือตับออ? นอกั เสบ

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเสยี่ งสูง พิมพ#คร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 180
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลย่ี นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 181
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 182
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 183
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 184
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

เอกสารอางองิ
1. วีระศักดิ์ ศรนิ นภากร. ประวัติและการพฒั นายาอินซลู นิ . ใน: วรี ะศกั ด์ิ ศรินนภากร ชัยชาญ ดีโรจนวงศn ทองคาํ
สุนทรเทพวรากุล (บรรณาธิการ). ตาํ ราอินซลู นิ . พมิ พnคร้งั ที่ 1. กรงุ เทพฯ: กรงุ เทพฯ เวชสาร, 2555. น. 1-11.
2. Deglin JH, Vallerand AH, editors. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis Company;
2017
3. SOLIQUA® Product information [online]. 2021. [cited 2021 Aug 4]. Available from:

https://products.sanofi.us/Soliqua100-33/Soliqua100-33.pdf
4. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Human Insulin; [cited 2020 Nov 2]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/F23F23/ND_PR/evidencexpert/
ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/7BDE33/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexper

t/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSear
ch?SearchTerm=Insulin+Human+Regular&fromInterSaltBase=true&false=null&false=null&=null#.
Subscription required to view

5. Corbett AH, Dana WJ, Golembiewski JA, Gonzales JP, Johnson S, Lowe JF, et al. editors. Drug
Information Handbook. 26th ed. Hudson, OH: Lexicomp; 2017. p. 1050-62.

6. คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิริราช. High Alert Drug ค?มู ือการใชยB าทมี่ ีความเสี่ยงสูง.
พมิ พคn รัง้ ท่ี 4. กรงุ เทพฯ: 2560. หนBา 26.
7. Drug information: Insulin In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA): UpToDate,

Inc.; 2020 [updated 2017 Feb 10, cited 2020 Jan 20].
8. Avoiding Errors Associated With Insulin Therapy [online]. 2009 [cited 2019 Oct 31].
Available from: https://www.medscape.org/viewarticle/702444.

9. Ryzodeg FlexTouch Pen [online]. 2020. [cited 2020 Nov 2]. Available from:
https://www.drugs.com/ryzodeg-70-30.html.

High Alert Drug คมู อื การใชยาท่มี คี วามเส่ยี งสูง พิมพค# รั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 185
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

คมู อื ปฏิบตั งิ านเก่ยี วกับยาทมี่ คี วามเสย่ี งสงู

โรงพยาบาลศิริราช
Atracurium besylate (Tracrium®)

รูปแบบยา
1. Atracurium besylate inj 25 mg/2.5 mL
2. Atracurium besylate inj 50 mg/5 mL

เภสชั จลนศาสตร#ของยา atracurium besylate1

ช่อื ยา ภาพยา Onset Peak Duration
Tracrium® 2-2.5 นาที 3-5 นาที Single dose: 60-70
(dose 0.4-0.5 (dose 0.4-0.5 นาที (dose 0.4-0.5
25 mg/2.5 mL mg/kg) mg/kg)
mg/kg)
Tracrium® 2-2.5 นาที 3-5 นาที Multiple dose:
50 mg/5 mL (dose 0.4-0.5 (dose 0.4-0.5
Variable
mg/kg) mg/kg) Single dose: 60-70
นาที (dose 0.4-0.5
Atracurium 2-2.5 นาที 3-5 นาที
besylate (dose 0.4-0.5 (dose 0.4-0.5 mg/kg)
injection U.S.P. Multiple dose:
50 mg/5 mL mg/kg) mg/kg)
Variable

Single dose: 60-70
นาที (dose 0.4-0.5

mg/kg)
Multiple dose:

Variable

High Alert Drug คมู ือการใชยาท่ีมคี วามเสย่ี งสงู พิมพ#ครั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 186
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

ระเบียบปฏิบตั ิเก่ียวกบั ยา atracurium besylate1-3

ขั้นตอน แนวทางปฏบิ ตั ิ
การคัดกรอง ขอบงใช

• เปน] ยาหย?อนกลาB มเนือ้ ชนดิ non-depolarizing highly selective,
competitive neuromuscular blocking agents เพื่อใชรB ว? มใน
การใสท? อ? เขาB ไปในหลอดลม และเพ่ือใหBกลาB มเน้ือลายผอ? นคลายใน
ระหว?างการผ?าตดั หรือช?วยควบคุมการช?วยหายใจของผปูB mวยระหว?าง
การทาํ หัตถการตา? ง ๆ ทางการแพทยnทีต่ อB งใชเB วลานาน และใชเB พือ่
ชว? ยใหBการชว? ยหายใจของผBปู วm ยในหอผปBู mวยวิกฤต (ICU) งา? ยขน้ึ

ขอหามใช

• หาB มใชBในผูBที่แพB atracurium, cisatracurium หรือ
benzenesulfonic acid

ขอควรระวงั

• ระวงั การใชใB นผทูB ีแ่ พB neuromuscular blocking agents ตัวอ่นื
เพราะอาจมีโอกาสแพขB าB มกลุม?

• ระมดั ระวงั การใชใB นผสBู งู อายุและสตรมี ีครรภn

• การเพม่ิ ขนาดยาของ atracurium จะทําใหB onset เรว็ ขน้ึ และ
duration ยาวนานข้นึ นอกจากน้ภี าวะ hypothermia อาจสง? ผลใหB
ยานมี้ ี duration นานขน้ึ ดBวย

• ตัวอย?างสภาวะท่อี าจเพิม่ ฤทธ์หิ ยอ? นกลาB มเนื้อ (บางกรณอี าจตอB งปรับ
ขนาดยา) ไดแB ก? ความผดิ ปกตขิ อง electrolyte (เช?น
hypocalcemia รนุ แรง, hypokalemia รุนแรง,
hypermagnesemia), neuromuscular diseases, metabolic
acidosis, respiratory acidosis, Eaton-Lambert syndrome,
myasthenia gravis และ carcinomatosis

• ตวั อย?างสภาวะทอ่ี าจตาB นฤทธ์ิหยอ? นกลาB มเนือ้ (บางกรณีอาจตอB ง
ปรับขนาดยา) ไดBแก? respiratory alkalosis, hypercalcemia,
demyelinating lesions, peripheral neuropathies,
denervation และผูBปวm ยทีไ่ ดรB บั บาดเจ็บจากไฟไหมB (ขึน้ กบั
ระยะเวลาและขนาดการถกู ไหม)B

High Alert Drug คมู อื การใชยาท่ีมีความเสี่ยงสงู พมิ พค# รัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 187
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลย่ี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

• ยาน้ที าํ ใหกB ลาB มเนือ้ ที่เก่ียวกับการหายใจและกลาB มเนอื้ ลายอน่ื ๆ เป]น
อมั พาต แตไ? ม?มีผลตอ? ความรBสู กึ ตัว, ความนกึ คดิ (cerebration) หรอื
pain threshold จึงควรใหBยานีใ้ นขณะทมี่ ี general anesthetic
agents อยา? งเหมาะสม และควรใชBภายใตกB ารดูแลของวสิ ัญญีแพทยn
หรือแพทยผn ูBชาํ นาญการใชBยาน้ี โดยเตรยี มเครือ่ งมอื สําหรบั ใสท? ?อชว? ย
หายใจ (endotracheal intubation) ที่เหมาะสม และการชว? ย
หายใจใหพB รBอม

• ไม?ควรใชB atracurium ถาB ตBองการ rapid induction ในการใสท? ?อ
ช?วยหายใจ

• อาจมกี ารหล่งั histamine ออกมาในระหว?างการใหBยา จงึ ตอB ง
ระมดั ระวงั การใชBในผBูทไี่ วต?อการแพBหรอื ผBูท่มี ปี ระวัติเตอื นเร่อื งความ
ไวต?อผลของ histamine หรืออาจเกิดอันตรายจากการหลัง่
histamine (significant cardiovascular disease, anaphylactoid
reactions รุนแรง หรือหืด) อาจพิจารณาปรบั ลดขนาดยาหรือ
ฉีดชBา ๆ มากกว?า 1-2 นาที

• ระมัดระวังการใชเB น่อื งจากอาจเกิด bradycardia บอ? ยกว?าตวั อื่น ๆ
ในกลุ?ม neuromuscular blocking agents อย?างไรก็ตามยานไ้ี มม? ี
ผลต?อการเตBนชาB ลงของหวั ใจซงึ่ เกดิ จากยาสลบต?าง ๆ หรอื จากการ
กระตนBุ ประสาทเวกสั (vagal stimulation) ในระหว?างการผ?าตดั

• การสง่ั ยาใน ICU (หอผปูB วm ยวกิ ฤต): เนื่องจากมี variability ของขนาด
ยาในแต?ละบคุ คลสูง จึงควรพิจารณา benefits-to-risk ratio ในการ
ใชยB าระยะยาว (1-10 วัน) นอกจากน้นั ยงั พบวา? ผปูB วm ยท่มี ี head
trauma, cerebral edema, hypoxic encephalopathy, viral
encephalitis หรือ uremia มรี ายงานการเกิดอาการชัก ดงั นัน้ จงึ
ควรติดตามอยา? งใกลBชดิ

อันตรกริ ิยาระหวางยาที่สําคญั

• ไม?ควรใชBยาน้ีรว? มกับ neuromuscular blocking agents ชนดิ
depolarizing เชน? succinylcholine (suxamethonium) เพราะ
อาจทําใหBเกดิ prolong และ complex block

• ตวั อย?างยาทอี่ าจเพมิ่ ฤทธิห์ ยอ? นกลBามเน้ือของ atracurium เช?น ยา
ดมสลบ (เช?น halothane, isoflurane, enflurane) ยากลมุ?

High Alert Drug คมู ือการใชยาทีม่ คี วามเสี่ยงสูง พมิ พ#คร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 188
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลีย่ นเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

การเขียนส่ังยา aminoglycosides, tetracyclines, lincomycin, clindamycin,
furosemide, magnesium sulphate, ketamine, lithium

• Double check ช่ือผBูปวm ย ขBอบง? ใชแB ละขนาดยา

• ขนาดยาทใี่ ชจB ะตอB งประเมินจากสภาวะของผปBู วm ยแต?ละราย (อายุ
โรคประจําตวั ยา ฯลฯ) และ indication โดยขึ้นอยู?กับชนดิ ของ
anesthetic agents ท่ีใชBร?วม, ระยะเวลาการผ?าตดั และอนั ตรกิริยา
กับยาอ่ืน ๆ

• สําหรบั Induction neuromuscular blockade (ใชBเสรมิ กบั
general anesthesia) เพ่อื ชว? ยในการใส?ท?อชว? ยหายใจและคลาย
กลBามเนอื้ ระหว?างการผา? ตดั หรอื mechanical ventilation แนะนํา
ใหใB ชB 0.4-0.5 mg/kg IV bolus หากจําเป]นสามารถใหB
maintenance dose 0.08-0.1 mg/kg IV โดยฉีดหา? งจาก dose
แรก 20-45 นาที หลังจากนัน้ ทกุ 15-25 นาที ตามความจาํ เป]น
(ขึ้นกบั สภาพผปูB วm ยและชนดิ ของ anesthetic agents)

• ผปูB mวยที่อยใู? นสภาวะ steady-state จากยา isoflurane หรอื
enflurane ถBาตอB งฉดี atracurium ใหลB ดขนาดยาเริ่มตBนลง 1/3 เทา?
ไปเปน] 0.25-0.35 mg/kg IV

• Continuous IV Infusion in OR: อาจเร่ิมดBวยอตั ราเร็วในการ
บริหารยา 9-10 mcg/kg/min เมอ่ื ผปBู วm ยเรมิ่ มี recovery จาก IV
bolus หลังจากนนั้ อาจพจิ ารณาปรับอัตราเร็ว แต?โดยทวั่ ไปจะ
กาํ หนดไวBในชว? ง 5-9 mcg/kg/min (อาจมีอตั ราเรว็ ในการบริหารยา
ไดตB ั้งแต? 2-15 mcg/kg/min)

• ผปBู วm ยเดก็ อายุ 1 เดือนถึงนBอยกวา? 2 ป_ ขนาดเร่ิมตBนเปน] 0.3-0.4
mg/kg IV และในผปูB วm ยเดก็ อายุตง้ั แต? 2 ปข_ ้นึ ไปใชBเหมอื นผBใู หญ?

• พิจารณาปรับลดขนาดยาหรอื ฉีดยาชาB ๆ มากกวา? 1 นาที ในกรณี
ตอ? ไปน้ี เชน? มีประวัตเิ ปน] asthma หรอื anaphylactoid reactions
รุนแรง, cardiovascular disease, electrolyte disorders,
neuromuscular disease

• ไม?จาํ เปน] ตBองปรับขนาดยาในผปBู วm ยท่ตี บั หรอื ไตบกพร?อง

• สําหรับผBูท่มี ีภาวะ obesity นัน้ หากคาํ นวณตามนา้ํ หนักจริง จะทํา

High Alert Drug คูมอื การใชยาทีม่ ีความเสีย่ งสงู พิมพค# รงั้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 189
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลยี่ นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

การจัดยา/ตรวจสอบยา ใหBไดBขนาดยาทสี่ งู ยาจะออกฤทธ์ไิ ดBนานขน้ึ และการฟ¨©นตัวของ
การใหยาแกผูปoวย กลาB มเนอื้ ชาB กวา? ปกติ ดงั นัน้ ควรคํานวณขนาดยา โดยใชB ideal body
weight
การตรวจตดิ ตาม
• เกบ็ แยกยาไวใB นทเ่ี ขBาถงึ ไดBยาก เก็บทีอ่ ณุ หภูมิ 2-8 องศาเซลเซียส
• ทําสัญลกั ษณเn ตือนใหรB ะวัง
• Double check ช่อื ผปูB วm ย ชนิดและขนาดยา
• ขนาดยาทีม่ ีในโรงพยาบาล คอื 25 mg/2.5 mL และ 50 mg/5 mL

• Double check ชอ่ื ผปBู mวย ชนดิ และขนาดยา
• สารละลายทสี่ ามารถใชเB จือจางเพือ่ ใหB IV infusion ไดแB ก? NSS (คงตวั

24 ชว่ั โมง ที่อุณหภูมิ 30 ºC) และ D5W (คงตวั 8 ชว่ั โมง ท่ีอุณหภูมิ
30 ºC)
• Usual Infusion Concentrations: 0.2 mg/mL หรอื 0.5
mg/mL
• ถาB ใหB IV infusion ควรใชB infusion pump

• หาB มผสม atracurium กับ thiopental หรือยาอืน่ ที่มฤี ทธ์ิเป]นด?าง
เพราะตัวยา atracurium จะถกู ทําลายจนหมดฤทธ์ิในสภาพทเ่ี ปน]
ด?าง

• ยานี้เปน] สารละลาย hypotonic จงึ ไม?ควรใหBยาผ?านทางสายร?วมกับ
การใหเB ลือดโดยเด็ดขาด

• เม่อื จะตอB งฉดี ยาเขาB เสนB เลือดดาํ ขนาดเล็ก ควรฉีด atracurium และ
ตามดBวย NSS เพ่ือลาB งเสนB และเม่ือจะใหB anesthetic agents ตัวอน่ื
ผ?าน in-dwelling needle หรือ cannula เดียวกันกับ atracurium
จะตอB งฉีดลBางยาแตล? ะตัวผา? น needle หรอื cannula น้นั ดวB ย NSS

• Therapeutic monitoring : ตดิ ตามฤทธิ์หย?อนกลBามเนอื้ โดยใชB
เคร่ือง peripheral nerve stimulator

• Toxic monitoring : blood gas, vital signs (BP, HR, RR),
respiratory function, malignant hyperthermia,
hypersensitivity reactions, seizure

• ควรตรวจตดิ ตามผBูท่มี สี ภาวะพเิ ศษต?าง ๆ อยา? งใกลBชิด เชน? ผสูB งู อายุ,
neuromuscular disease, ผBูปวm ยใน ICU ท่ีไตและ/หรอื ตบั ผิดปกติ

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มคี วามเส่ยี งสงู พมิ พ#ครงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 190
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

• การไดBรับยาเกนิ ขนาดจะมีอาการกลาB มเน้ือเป]นอัมพาตเปน] เวลานาน
และส?งผลกบั การหายใจรวมถึงระบบอ่นื ๆ ในร?างกาย

• Antidote : Neostigmine

เอกสารอางอิง
1. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Atracurium; [cited 2019 Dec 27]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/B28586/ND_PR/evidencexpert/
ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/521520/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexpert
/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSearc
h?SearchTerm=atracurium&UserSearchTerm=atracurium&SearchFilter=filterNone&navitem=searchG
lobal#. Subscription required to view
2. Tracrium® [package insert]. GlaxoSmithKline; 2011
3. Drug information: Cisatracurium In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):
UpToDate, Inc.; 2019 [cited 2019 Dec 27].

High Alert Drug คูมอื การใชยาทีม่ คี วามเส่ยี งสูง พิมพค# รั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 191
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

คมู อื ปฏิบัติงานเกีย่ วกบั ยาทีม่ คี วามเสยี่ งสงู
โรงพยาบาลศริ ิราช

Cisatracurium besylate

รปู แบบยา
Cisatracurium besylate inj 2 mg/mL 5 mL

เภสชั จลนศาสตรข# องยา cisatracurium besylate1

ช่ือยา ภาพยา Onset Peak Duration
2-3 นาที 3-5 นาที Single dose:
Cisatracurium 35-45 นาที
Kabi® 2 mg/mL (dose 0.1 mg/kg)

5 mL

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเสยี่ งสูง พมิ พค# รัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 192
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลยี่ นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

ระเบียบปฏบิ ตั เิ กยี่ วกับยา cisatracurium besylate1-4

ข้ันตอน แนวทางปฏบิ ตั ิ
การคดั กรอง ขอบงใช

• เป]นยาหย?อนกลาB มเนอ้ื ชนดิ non-depolarizing ออกฤทธ์นิ าน ปาน
กลาง ใชBในระหวา? งการผา? ตัด โดยใชBรว? มกบั ยาสลบท่ัวไปหรือยานอน
หลับในหออภบิ าลเพ่ือคลายกลาB มเนือ้ และช?วยใหBการใส?ท?อเขBาใน
หลอดลมและการใส?เครอื่ งช?วยหายใจสะดวกขึ้น

ขอหามใช

• หาB มใชBในผBทู ีแ่ พB cisatracurium, atracurium หรือ
benzenesulfonic acid

ขอควรระวัง

• ระมัดระวงั การใชBในผBูสูงอายแุ ละสตรีมคี รรภn

• การใหยB านี้ทาํ ใหกB ลาB มเนอ้ื ท่ีเกยี่ วกับการหายใจและกลาB มเนอ้ื ลายอื่น ๆ
เปน] อมั พาต แตไ? ม?มผี ลตอ? การรสูB กึ ตวั หรอื รูสB ึกปวด (pain threshold)
ควรใชBภายใตBการดูแลของวสิ ัญญีแพทยหn รอื แพทยผn Bชู ํานาญการใชBยาน้ี
ควรมีอปุ กรณnช?วยใสท? อ? เขBาในหลอดลม และอปุ กรณnช?วยรักษาระดับ
pulmonary ventilation และออกซิเจนใหBเพียงพอ

• ไม?ควรใชB cisatracurium ถBาตBองการ rapid induction ในการใส?ท?อ
ช?วยหายใจ

• ตวั อยา? งสภาวะทอ่ี าจเพ่มิ ฤทธหิ์ ยอ? นกลาB มเน้อื (บางกรณีอาจตอB งปรับ
ขนาดยา) ไดBแก? ความผดิ ปกติของ electrolyte (เชน? hypocalcemia
รนุ แรง, hypokalemia รุนแรง, hypermagnesemia),
neuromuscular diseases, metabolic acidosis, respiratory
acidosis, Eaton-Lambert syndrome, myasthenia gravis และ
carcinomatosis

• ตัวอย?างสภาวะทีอ่ าจตาB นฤทธิห์ ยอ? นกลBามเนือ้ (บางกรณีอาจตอB งปรบั
ขนาดยา) ไดแB ก? respiratory alkalosis, hypercalcemia,
demyelinating lesions, peripheral neuropathies, denervation
และผBปู วm ยที่ไดรB บั บาดเจบ็ จากไฟไหมB (ข้นึ กบั ระยะเวลาและขนาดการ
ถูกไหม)B

• ระวังการใชBในผทูB ี่แพB neuromuscular blocking agents ตวั อ่นื

High Alert Drug คมู ือการใชยาทม่ี คี วามเสยี่ งสูง พิมพ#คร้ังที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 193
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลยี่ นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

การเขยี นสั่งยา เพราะอาจมโี อกาสแพขB าB มกลมุ?

• ระมดั ระวังการใชเB นือ่ งจากอาจเกิด bradycardia ไดB 0.4 %
อนั ตรกริ ยิ าระหวางยาทส่ี าํ คญั

• ตัวอยา? งยาทอี่ าจเพิ่มฤทธิห์ ยอ? นกลาB มเนื้อของ cisatracurium เชน? ยา
ดมสลบ (เช?น halothane, isoflurane, enflurane) ยากล?มุ
aminoglycosides, tetracyclines, lincomycin, clindamycin,
furosemide, magnesium sulphate, ketamine, lithium

• Double check ชื่อผปูB วm ย ขBอบง? ใชBและขนาดยา

• ขนาดยาที่ใชBจะตBองประเมินจากสภาวะของผูBปวm ยแตล? ะราย (อายุ โรค
ประจําตวั ยา ฯลฯ) และ indication โดยขน้ึ อย?กู บั ชนิดของ
anesthetic agents ทใ่ี ชBรว? ม ระยะเวลาการผา? ตดั และอันตรกริ ิยากับ
ยาอน่ื ๆ

• ขนาดยาเร่มิ ตBนของ cisatracurium (กรณี intubating dose) เม่อื ใชB
ร?วมกบั propofol หรอื thiopental/nitrous oxide/oxygen
induction-intubation technique: 0.15-0.2 mg/kg IV bolus

• Maintenance bolus dose: 0.03 mg/kg IV bolus
- กรณีขนาดยาเรม่ิ ตBนคือ 0.15 mg/kg ใหB maintenance bolus
dose หลังเวลาผา? นไป 40-50 นาที จากการฉดี ครง้ั แรก
- กรณีขนาดยาเริม่ ตBนคอื 0.2 mg/kg ใหB maintenance bolus dose
หลงั เวลาผา? นไป 50-60 นาที จากการฉีดครง้ั แรก

• ขนาดยาในเดก็ : กรณใี สท? อ? เขBาในหลอดลมรว? มกบั การใหB
opioid/nitrous oxide/oxygen anesthesia
- อายุ 1-23 เดือน ขนาดยาเริ่มตนB 0.15 mg/kg IV มากกว?า 5-10
วนิ าที
- อายุ 2-12 ป_ ขนาดยาเริม่ ตBน 0.1-0.15 mg/kg IV มากกว?า 5-10
วนิ าที

• Maintenance infusion dose ในผBใู หญแ? ละเดก็ อายุ 2 ป_ขึ้นไป
สาํ หรบั คงฤทธ์ิหยอ? นกลาB มเนื้อ: เมือ่ กลาB มเน้ือเริม่ ฟน¨© ตัวแนะนาํ ใหBหยด
ยาดBวยอัตราเร็วเรมิ่ ตนB 3 mcg/kg/min หลังจากนนั้ จงึ ปรบั อัตราเร็วใน
การบริหารยาลดลงเปน] 1-2 mcg/kg/min ซ่งึ จะเกดิ ฤทธท์ิ ี่เพียงพอ
ทจ่ี ะทําใหBกลาB มเนอ้ื หย?อนตัวในผปูB mวยสว? นใหญ?

High Alert Drug คมู อื การใชยาทีม่ ีความเสี่ยงสงู พิมพค# รง้ั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 194
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**