คู่มือการใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูง High Alert Drug

คมู ือปฏิบตั ิงานเกี่ยวกบั ยาท่ีมคี วามเส่ียงสูง
โรงพยาบาลศิริราช

Esmolol Hydrochloride

รปู แบบยา
Esmolol Hydrochloride inj 100 mg/10 mL

เภสชั จลนศาสตรข# องยา esmolol1-2 Onset Peak Duration
ชอื่ ยา ภาพยา

Esbloc® inj IV: 2-10 นาที IV: 5 นาที IV: 10-30 นาที
100 mg/10 mL

ระเบียบปฏิบตั ิเกยี่ วกับยา labetalol 1-5

ขั้นตอน แนวทางปฏิบตั ิ

การคดั กรอง ขอบงใช

• ควบคุมอาการโรคหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (Acute myocardial

infarction)

• ลดความดนั โลหติ และอัตราการเตนB ของหัวใจในภาวะ Aortic

dissection

• ควบคุมอตั ราการเตนB ของหัวใจชนดิ Atrial arrhythmia แบบ Adjunct

• ลดความดนั โลหติ สาํ หรับผปูB วm ยทเี่ ขาB และ/หรือ หลังรบั การผา? ตดั ทมี่ ี

ภาวะความดนั โลหิตสงู (Hypertension, Intraoperative or

Postoperative)

• ควบคมุ อัตราการเตBนของหวั ใจชนดิ Supraventricular tachycardia

• ควบคุมอัตราการเตBนของหวั ใจชนดิ Tachycardia สาํ หรับผปูB วm ยท่เี ขาB

และ/หรือ หลงั รับการผ?าตดั

• ควบคุมอตั ราการเตBนของหวั ใจในภาวะไทรอยดเn ปน] พษิ (Thyroid

storm)

High Alert Drug คูมือการใชยาทีม่ ีความเสย่ี งสูง พิมพ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรงุ ) Page 97
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

การเขียนส่งั ยา ขอหามใช

• หาB มใชใB นผทูB มี่ ปี ระวัตแิ พBยานีห้ รอื สว? นประกอบอื่นในตํารับยา

• หาB มใชยB าฉดี เอสโมลอลไฮโดรคลอไรดnในผปูB วm ยภาวะหวั ใจลBมเหลวกาํ เรบิ
(decompensated heart failure) ภาวะจังหวะการเตBนของหวั ใจชาB ลง
ทมี่ ากกว?าระดบั ที่ 1 (second- or third-degree atrioventricular
block) ภาวะ cardiogenic shock ภาวะหัวใจเตนB ชBาระดบั รุนแรง
(Severe sinus bradycardia) ภาวะ sick sinus syndrome และภาวะ
pulmonary hypertension

• หBามใชBยากลุ?มปดŠ ก้ันเบตาB ทกุ ชนดิ รวมทง้ั ท่อี อกฤทธ์เิ ฉพาะเจาะจงใน
ผูBปmวยโรคหอบหดื หรือมีประวตั ิโรคหลอดลมอดุ กั้น (obstructive airway
disease)

ขอควรระวงั

• ระวงั การใชยB าในผBปู วm ย ischemic heart disease การหยุดยาทนั ทีอาจ
เหนี่ยวนาํ ใหเB กิดอาการหรอื ทาํ ใหอB าการกลBามเนือ้ หวั ใจขาดเลือดกําเรบิ
ไดB

• ระวงั การใชBยาในผBูปวm ยความดนั โลหิตสูงจาก pheochromocytoma

• ระวงั การใชยB าในผูBปวm ยที่มีการทาํ งานของไตบกพร?องระยะสุดทาB ย (End-
stage renal disease) เนื่องจากเมตาบอไลทขn องยาบางสว? นถกู กาํ จดั
ทางไต จึงทาํ ใหBคา? ครงึ่ ชีวติ ของยานานข้ึน และอาจทาํ ใหเB กดิ ภาวะ
hyperkalemia ไดB ควรติดตามระดับโปแตสเซียมอย?างใกลชB ดิ เมือ่
จําเปน] ตBองใชยB านใี้ นผปBู mวยทมี่ ีการทาํ งานของไตบกพร?องเปน] ระยะ
เวลานาน

อนั ตรกิริยาระหวางยาท่สี าํ คญั

• ยากลม?ุ ตBานแคลเซียม (calcium antagonists) โดยเฉพาะ verapamil:
มผี ลเสริมฤทธิ์ลดความดันโลหติ และลดการทาํ งานของหวั ใจ หากใชB
ร?วมกันควรติดตามค?าความดันโลหติ และอตั ราการเตนB ของหวั ใจอย?าง
ใกลBชิด

• Double check ชือ่ ผูปB วm ย ขBอบง? ใชB ชนดิ และขนาดยา

• Acute myocardial infarction
ขนาดยาเร่มิ ตนB 500 - 1000 mcg/kg IV ภายใน 1 นาที และตามดวB ย
การบริหารยาทางหลอดเลือดดาํ อยา? งตอ? เนื่อง (IV infusion) ดวB ย
อัตราเร็ว 50 mcg/kg/min และอาจพจิ ารณาใหB IV bolus ซา้ํ ไดBและ
ปรบั เพม่ิ อตั ราเรว็ คร้ังละ 50 mcg/kg/min โดยอตั ราเรว็ ในการบริหารยา

High Alert Drug คมู อื การใชยาทม่ี คี วามเสี่ยงสงู พิมพค# ร้ังที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 98
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

สงู สุดคอื 200 mcg/kg/min

• Aortic dissection
ขนาดยาเริ่มตBน 500 - 1000 mcg/kg IV ภายใน 1 นาที และตามดBวย
การบรหิ ารยาทางหลอดเลือดดําอยา? งตอ? เนื่อง (IV infusion) ดวB ย
อตั ราเร็ว 50 mcg/kg/min และอาจพิจารณาใหB IV bolus ซาํ้ ไดBและ
ปรบั เพิ่มอตั ราเรว็ ครั้งละ 50 mcg/kg/min โดยอตั ราเร็วในการบริหารยา
สงู สดุ คือ 200 mcg/kg/min จน systolic blood pressure นอB ยกว?า
120 mmHg อย?างรวดเรว็ ภายในระยะเวลา 20 นาที

• Atrial arrhythmia; Adjunct
ขนาดยาเร่ิมตBน 500 mcg/kg IV ภายใน 1 นาที และตามดวB ยการบริหาร
ยาทางหลอดเลือดดําอย?างต?อเนอื่ ง (IV infusion) ดBวยอตั ราเร็ว 50-300
mcg/kg/min

• Hypertension, Intraoperative or Postoperative สามารถ
บริหารยาได 2 วิธี ไดแก
Immediate control: ขนาดยาเรม่ิ ตBน 1 mg/kg IV bolus ภายใน 30
วนิ าที และตามดวB ยการบริหารยาทางหลอดเลอื ดดาํ อยา? งต?อเนอื่ ง (IV
infusion) ดBวยอัตราเร็ว 150 mcg/kg/min และปรบั ขนาดยาตามความ
ดันโลหิตและอัตราการเตBนของหัวใจ อตั ราเรว็ สงู สุด 300 mcg/kg/min
Gradual control: ขนาดยาเริ่มตนB 500 mcg/kg IV bolus ภายใน 1
นาที และตามดวB ยการบริหารยาทางหลอดเลอื ดดาํ อยา? งต?อเน่ือง (IV
infusion) ดวB ยอัตราเรว็ 50 mcg/kg/min และอาจพจิ ารณาใหB IV
bolus ซ้าํ ไดBและปรบั เพิ่มอตั ราเร็วครง้ั ละ 100, 150 และ 200
mcg/kg/min ทุก 4 นาที ตามอตั ราการเตนB ของหวั ใจหBองลา? งซBาย
อตั ราเรว็ สงู สุด 250 - 300 mcg/kg/min

• Supraventricular tachycardia
ขนาดยาเริ่มตนB 500 mcg/kg IV bolus IV bolus ภายใน 1 นาที และ
ตามดBวยการบรหิ ารยาทางหลอดเลอื ดดําอยา? งตอ? เนอ่ื ง (IV infusion)
ดวB ยอัตราเรว็ 50 mcg/kg/min และอาจพจิ ารณาใหB IV bolus ซํ้าไดB
และปรบั เพม่ิ อัตราเร็วคร้งั ละ 100, 150 และ 200 mcg/kg/min ทุก 4
นาที ตามอัตราการเตนB ของหัวใจหBองล?างซาB ย อตั ราเร็วสูงสุด 200
mcg/kg/min

• Tachycardia, Intraoperative or Postoperative สามารถบริหาร
ยาได 2 วิธี ไดแก

High Alert Drug คมู อื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พมิ พ#คร้ังที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 99
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลีย่ นเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

การจัดยา/ตรวจสอบยา Immediate control: ขนาดยาเริ่มตนB 1 mg/kg IV bolus ภายใน 30
การใหยาแกผปู oวย วินาที และตามดBวยการบริหารยาทางหลอดเลือดดําอย?างต?อเนอื่ ง (IV
infusion) ดวB ยอตั ราเร็ว 150 mcg/kg/min และปรบั ขนาดยาตามความ
การตรวจตดิ ตาม ดนั โลหติ และอัตราการเตนB ของหวั ใจ อัตราเรว็ สูงสุด 200 mcg/kg/min
Gradual control: ขนาดยาเริ่มตBน 500 mcg/kg IV bolus ภายใน 1
นาที และตามดวB ยการบรหิ ารยาทางหลอดเลือดดาํ อยา? งตอ? เนอ่ื ง (IV
infusion) ดวB ยอตั ราเร็ว 50 mcg/kg/min และอาจพิจารณาใหB IV
bolus ซาํ้ ไดBและปรบั เพม่ิ อัตราเรว็ ครง้ั ละ 100, 150 และ 200
mcg/kg/min ทกุ 4 นาที ตามอตั ราการเตBนของหวั ใจหBองลา? งซาB ย
อตั ราเร็วสูงสุด 200 mcg/kg/min
• Thyroid storm
ขนาดยาเร่มิ ตBน 50 - 100 mcg/kg/min IV ดBวย infusion pump

• เก็บแยกยาไวBในที่เขBาถงึ ไดยB าก

• ทําสญั ลักษณเn ตือนใหBระวัง

• Double check ช่ือผูBปmวย ชนดิ และขนาดยา

• Double check ชือ่ ผูBปวm ย ชนดิ และขนาดยา

• โดยท่วั ไป ความเขมB ขนB ยาท่ีใชB IV infusion คอื 10 mg/mL ไม?
จําเป]นตBองเจอื จางดBวยสารน้ํา

• ควรใชB infusion pump

• สารนา้ํ ท่เี ขาB กนั ไดคB อื D5W, D5S/2, D5S, NSS และ NSS/2

• ไมส? ามารถผสมกับ sodium bicarbonate หรอื ยาทีเ่ ป]นดา? ง (alkaline)
ตัวอืน่ (เช?น furosemide) ไดB

• สารละลายทเี่ จือจางแลBว มคี วามคงตวั ท่อี ุณหภมู ิหBองหรือในตูBเยน็ ไดB 24
ชวั่ โมง

• ประเมินประสทิ ธิภาพของยา: ความดนั โลหิต อัตราการเตBนของหวั ใจ
อาการเจ็บแนน? หนาB อก

• ประเมนิ อาการแสดงของ heart failure เช?น peripheral edema,
rales/crackles, dyspnea, weight gain, jugular venous
distention ระหวา? งทใี่ ชยB า

• ประเมนิ การเกดิ phlebitis หรือ extravasation บริเวณทใ่ี หยB าทกุ รอบ
เวร

• ถาB ใชBยานี้เปน] เวลานาน ควรตดิ ตามคา? EKG เปน] ระยะ

High Alert Drug คูมือการใชยาท่ีมคี วามเสยี่ งสงู พมิ พ#คร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 100
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

เอกสารอางอิง
1. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare); c1974-
2021. DRUGDEX® System, Esmolol; [cited 2021 Dec 03]. Available from:

https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/F64F8A/ND_PR/evidencexpert/

ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/C0873D/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexper

t/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSear

ch?SearchTerm=nicardipine&UserSearchTerm=nicardipine&SearchFilter=filterNone&navitem=searc

hALL#. Subscription required to view
2. MIMs Thailand. Esbloc® (esmolol) [Internet]. MIMs Thailand; 2021 [cited 2021 Dec 03].

Available from: https://www.mims.com/thailand/drug/info/avexa?type=full

3. Corbett AH, Dana WJ, Fuller MA, Gallagher JC, Golembiewski JA, Gonzales JP, et al. editors. Drug
Information Handbook. 26th ed. Hudson, OH: Lexi-Comp; 2017. p. 851-3.

High Alert Drug คมู ือการใชยาทีม่ คี วามเสย่ี งสูง พิมพ#ครัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 101
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

คมู ือปฏิบตั ิงานเก่ยี วกับยาทีม่ คี วามเสี่ยงสูง
โรงพยาบาลศริ ิราช

Labetalol Hydrochloride

รูปแบบยา
Labetalol Hydrochloride inj 100 mg/20 mL

เภสชั จลนศาสตร#ของยา labetalol1-2 Onset Peak Duration
ชอ่ื ยา ภาพยา

Avexa® inj IV: 2-5 นาที IV: 5-15 นาที IV: 16-18 ชั่วโมง
100 mg/20 mL (multiple dose)

ระเบยี บปฏิบตั ิเกย่ี วกับยา labetalol 1-5

ขน้ั ตอน แนวทางปฏบิ ตั ิ

การคดั กรอง ขอบงใช

• ความดันโลหติ สงู ระดบั ปานกลางถึงรุนแรงซง่ึ ตอB งการใหBความดนั โลหิต

ลดลงทนั ที เชน? hypertensive emergency หรอื urgencies

• ความดันโลหิตสูงระดบั รุนแรงในหญิงมีครรภn ในกรณีทีม่ คี วามจาํ เป]นตBอง

ควบคมุ ความดนั โลหติ อย?างรวดเรว็

ขอหามใช

• หาB มใชBในผทBู ่มี ปี ระวตั แิ พยB านีห้ รอื ส?วนประกอบอ่ืนในตํารบั ยา

• หาB มใชยB าน้ีในผปBู mวยโรคหอบหืด ภาวะหวั ใจลBมเหลว (Overt cardiac

failure) ภาวะจงั หวะการเตนB ของหัวใจชาB ลงที่มากกวา? ระดบั ท่ี 1

(greater than first degree heart block) ภาวะ cardiogenic shock

ภาวะหัวใจเตนB ชาB ระดบั รนุ แรง (นอB ยกว?า 45 – 50 ครง้ั ต?อนาท)ี ภาวะอืน่

ท่เี กี่ยวขอB งกับภาวะความดนั โลหติ ตํ่าอยา? งรนุ แรงและเปน] เวลานาน

• หBามใชยB ากลุม? ปดŠ ก้นั เบตาB ทกุ ชนิดรวมทงั้ ทอ่ี อกฤทธิเ์ ฉพาะเจาะจงใน

ผBูปmวยโรคหอบหดื หรือมีประวัติโรคหลอดลมอุดกัน้ (obstructive airway

disease)

High Alert Drug คูมือการใชยาทมี่ คี วามเสย่ี งสงู พิมพค# รง้ั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 102
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลยี่ นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

การเขียนสง่ั ยา • หBามใชBยานี้ในกรณีที่หลอดเลอื ดส?วนปลายหดตวั ท่ีมสี าเหตุจากปรมิ าตร
เลอื ดสง? ออกจากหวั ใจต?อนาทีต่ํา (low cardiac output) เพือ่ ควบคุม
ภาวะความดนั โลหิตสูงภายหลงั กลาB มเนอื้ หัวใจตายเฉยี บพลนั

ขอควรระวงั

• ระวงั การใชยB าในผูBปวm ย ischemic heart disease การหยดุ ยาทนั ทีอาจ
เหนยี่ วนาํ ใหBเกดิ อาการหรอื ทาํ ใหBอาการกลาB มเน้อื หัวใจขาดเลือดกําเรบิ
ไดB

• ระวังการใชBยาในผูBปวm ย heart failure หรอื significant left
ventricular dysfunction ทสี่ ามารถควบคุมอาการไดBดี (well
compensated congestive heart failure)

• ระวังการใชBยาในผBูปวm ยที่การทาํ งานของตับบกพรอ? ง (hepatic
impairment หรือ reduced hepatic blood flow) ควรตดิ ตามอยา? ง
ใกลชB ิดและปรบั ขนาดยาใหเB หมาะสม

• ระวังการใชยB าในผูBสงู อายุ เนื่องจากมคี วามเส่ียงตอ? การเกดิ ความดันโลหิต
ตํา่ ควรใชBยาในขนาดตาํ่ ท่ยี งั ใหBผลการรกั ษา

• ระวงั การใชBยาในผBปู วm ยความดนั โลหิตสงู จาก pheochromocytoma
อันตรกิรยิ าระหวางยาท่ีสําคัญ

• ยากลม?ุ ตาB นแคลเซยี ม (calcium antagonists): ซ่ึงมีผลเสรมิ ฤทธ์ิลด
ความดันโลหติ และลดการทํางานของหวั ใจ หากใชรB ?วมกันควรติดตามคา?
ความดันโลหติ และอัตราการเตนB ของหวั ใจอยา? งใกลBชดิ

• ยาออกฤทธ์ิขยายหลอดลม: ยาปŠดกัน้ เบตาB ออกฤทธต์ิ าB นฤทธ์ขิ ยาย
หลอดลมของยา beta-receptor agonist ในผBปู วm ยทีม่ ีหลอดลมหดเกรง็
จงึ อาจจาํ เปน] ตอB งเพิม่ ขนาดยาขยายหลอดลมกลมุ? beta-agonist ใหBสงู
กวา? ขนาดปกตใิ นการรักษาโรคหอบหดื

• Double check ช่ือผูปB mวย ขBอบง? ใชB ชนดิ และขนาดยา

• การฉดี เขาหลอดเลือดดําแบบซํ้า (Repeated intravenous
injection)
- ขนาดยาเร่มิ ตBน: 5-20 mg เขาB หลอดเลือดดาํ (ใหB 0.25 mg/Kg สาํ หรับ
ผBูปmวยหนกั 80 Kg) โดยฉดี เขาB หลอดเลอื ดดาํ ชBาๆ ใชBเวลานานกวา? 2 นาที
- ขนาดยาทใี่ ชคB งการรักษา: สามารถใหBยาเพม่ิ ไดBอกี ในขนาด 40 หรอื 80
mg ทกุ ๆ 10 นาทีจนกระทง่ั ความดันโลหติ ในทา? นอนหงายสูภ? าวะปกติ
หรอื จนกระท่งั ขนาดยารวม (cumulative dose) สงู ถึง 300 mg
ผลรักษาดีทส่ี ุดมักจะเกิดขนึ้ ภายใน 5 นาที ของการใหยB าในแตล? ะคร้งั

High Alert Drug คมู อื การใชยาที่มีความเสยี่ งสูง พิมพค# รง้ั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 103
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

การจัดยา/ตรวจสอบยา • การหยดเขาหลอดเลือดดาํ อยางตอเน่ืองอยางชาๆ (Slow
การใหยาแกผปู oวย continuous infusion) ขนาดยาท่ใี หBประสทิ ธผิ ลในการรักษา โดย
ปกติจะอยูใ? นช?วง 50 ถึง 200 mg และสําหรบั ผBูปmวยบางรายสามารถใหB
การตรวจติดตาม ยาไดสB ูงถึง 300 mg ทอี่ ัตราเรว็ 2 mg/min การหยดยาทเ่ี จือจางแลวB เขาB
หลอดเลอื ดดาอาจปรบั อตั ราเรว็ ในการหยดยาไดBขนึ้ กบั การตอบสนอง
ของความดนั โลหิตโดยขนึ้ กับดลุ พินจิ ในการตัดสินใจของแพทยn

• ผBูปmวยโรคตบั และผปูB วm ยที่มภี าวะหวั ใจลBมเหลว ใหB titrate infusion
อยา? งชาB ๆ

• ผปูB mวยโรคตบั และผูสB งู อายุ ควรเริม่ ขนาดยาตาํ่ ๆ

• เกบ็ แยกยาไวใB นทเี่ ขาB ถงึ ไดยB าก
• ทาํ สญั ลกั ษณเn ตอื นใหรB ะวัง
• Double check ชือ่ ผูBปวm ย ชนิดและขนาดยา

• Double check ชอ่ื ผBูปวm ย ชนิดและขนาดยา
• ตอB งเจอื จางยากอ? นท่จี ะบรหิ ารใหBแก?ผูBปmวย
• โดยทัว่ ไป ความเขBมขนB ยาที่ใชB IV infusion คอื 1 mg/mL
• อัตราเรว็ ในการหยดยาท่ีแนะนาํ คือ 0.5-2 mg/min
• ควรใชB infusion pump
• สารนาํ้ ที่เขBากนั ไดBคือ D5W, D5S/2, D5S และ NSS
• ไมส? ามารถผสมกบั sodium bicarbonate หรือยาทเี่ ป]นดา? ง (alkaline)

ตัวอ่นื (เชน? furosemide) ไดB
• สารละลายที่เจือจางแลBว มีความคงตัวที่อุณหภมู หิ BองหรือในตเูB ย็นไดB 24

ช่วั โมง

• ประเมินประสทิ ธภิ าพของยา: ความดนั โลหิต อัตราการเตนB ของหัวใจ
• ประเมินอาการแสดงของ heart failure เชน? peripheral edema,

rales/crackles, dyspnea, weight gain, jugular venous
distention ระหวา? งทีใ่ ชยB า
• ถBาใชBยานเ้ี ปน] เวลานาน ควรติดตามค?า EKG เป]นระยะ
• ตดิ ตามค?าการทาํ งานของตบั เปน] ระยะ การใชBยานีเ้ ปน] เวลานานอาจทําใหB
เอนไซมตn บั สูงขนึ้ แตจ? ะกลบั เปน] ปกตไิ ดBเม่อื หยุดยา

High Alert Drug คูมอื การใชยาท่ีมีความเส่ียงสงู พิมพ#คร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 104
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

เอกสารอางอิง
1. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare); c1974-
2021. DRUGDEX® System, Labetalol; [cited 2021 Dec 03]. Available from:

https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/F64F8A/ND_PR/evidencexpert/

ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/C0873D/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexper

t/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSear

ch?SearchTerm=nicardipine&UserSearchTerm=nicardipine&SearchFilter=filterNone&navitem=searc

hALL#. Subscription required to view
2. MIMs Thailand. Avexa® (labetalol) [Internet]. MIMs Thailand; 2021 [cited 2021 Dec 03].

Available from: https://www.mims.com/thailand/drug/info/avexa?type=full

3. UpToDate. Labetalol: Drug information [Internet]. UpToDate; 2021 [cited 2021 Dec 03].

Available from:https://www.uptodate.com/contents/labetalol-drug-

information/print?search=labetalol%20stability&topicRef=13403&source=see_link

High Alert Drug คูมือการใชยาทมี่ ีความเสย่ี งสูง พิมพค# ร้ังที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 105
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

คูมอื ปฏิบตั งิ านเกีย่ วกับยาที่มคี วามเสี่ยงสูง
โรงพยาบาลศิริราช

Nicardipine hydrochloride

รปู แบบยา
1. Nicardipine hydrochloride inj 2 mg/2 mL
2. Nicardipine hydrochloride inj 10 mg/10 mL

เภสชั จลนศาสตร#ของยา nicardipine1-2 Onset Peak Duration
ชอื่ ยา ภาพยา IV: 1 นาที IV: 45 นาที IV: 3 ชั่วโมง

Nidepine® inj IV: 3 ชว่ั โมง
2 mg/2 mL

IV: 1 นาที IV: 45 นาที

Nidepine® inj
10 mg/10 mL

ระเบยี บปฏิบตั เิ กยี่ วกับยา nicardipine1-5

ขน้ั ตอน แนวทางปฏบิ ัติ

การคดั กรอง ขอบงใช

• ความดันโลหติ สูงระดบั ปานกลางถงึ รุนแรงซึ่งตBองการใหBความดนั โลหติ

ลดลงทนั ที เชน? hypertensive emergency หรอื urgencies

• ความดันโลหิตสงู ระหวา? งและหลงั การผ?าตดั

• รกั ษาความดนั โลหิตสงู ในระยะส้นั กรณีทผี่ ปBู วm ยไมส? ามารถกนิ ยาไดB

ขอหามใช

• หาB มใชBในผทBู แ่ี พยB าน้ีหรือแพBส?วนประกอบของยานี้

• หBามใชBในกรณี advanced aortic stenosis

ขอควรระวงั

• ระวังการใชBในผปูB mวยทเ่ี ปน] acute cerebral infarction หรอื

High Alert Drug คูมือการใชยาทีม่ ีความเสยี่ งสงู พิมพ#คร้ังที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 106
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลีย่ นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

การเขียนสง่ั ยา hemorrhage เนอื่ งจากทาํ ใหคB วามดันโลหิตตํ่าไดB ถBาจาํ เป]นควรติดตาม
อยา? งใกลชB ิด

• ระวงั การใชยB าในผBปู วm ย angina เพราะอาจเหนยี่ วนาํ ใหBเกิดอาการหรอื
ทําใหBอาการกําเรบิ ไดB

• ระวงั การใชยB าในผปBู วm ย heart failure หรอื significant left
ventricular dysfunction โดยเฉพาะในผปBู วm ยทใี่ ชยB ากลมุ? beta
blockers ร?วมดวB ย ควรปรับขนาดยาใหBเหมาะสม

• ระวงั การใชยB าในผูBปวm ยที่การทาํ งานของตบั บกพร?อง (hepatic
impairment หรอื reduced hepatic blood flow) และ/ หรือ ไต
บกพร?อง (mild to moderate) ควรติดตามอยา? งใกลชB ิดและปรับขนาด
ยาใหBเหมาะสม

• ระวังการใชBยาในผสBู งู อายุ เนอื่ งจากมคี วามเส่ียงต?อการเกดิ ความดัน
โลหิตตํ่า ควรใชBยาในขนาดตา่ํ ทยี่ งั ใหBผลการรักษา และใหBในอตั ราการ
หยดยาชBา ๆ

• ระวังการใชยB าในผูBปวm ยความดนั โลหิตสูงจาก pheochromocytoma
เนื่องจากมีขBอมูลทางคลนิ กิ ท่ีจาํ กัด

อันตรกริ ิยาระหวางยาท่สี ําคัญ

• ยากล?มุ beta-blockers: ซึ่งมผี ลลดความดนั โลหิตและลดการทาํ งาน
ของหัวใจ หากใชรB ?วมกันตBองหยุดหรอื ลดขนาดยาตวั ใดตวั หนง่ึ

• Cimetidine: ทาํ ใหB nicardipine ในเลอื ดมรี ะดบั สงู ขนึ้ จงึ ตอB งติดตาม
ผBปู วm ยท่ใี ชBยาคนู? ร้ี ว? มกนั อยา? งใกลชB ดิ

• Digoxin: จะมีระดับยาสงู ขน้ึ เมือ่ ใชBรว? มกบั nicardipine จงึ ควรประเมนิ
ระดบั ยา digoxin ร?วมดBวย

• Fentanyl: ระมดั ระวงั ความดนั โลหิตตา่ํ หากใชBยารว? มกนั

• Ciclosporin: จะมรี ะดบั ยาในเลือดสูงขน้ึ เมื่อใชรB ?วมกัน และในบางกรณี
ตBองลดขนาดยา ciclosporin ลง

• Double check ชือ่ ผปBู วm ย ขBอบง? ใชB ชนดิ และขนาดยา

• ขนาดยาในผBใู หญ?
IV: Acute hypertension
- เรมิ่ ตBนดวB ยอัตราเรว็ 5 mg/hr ปรบั เพิม่ อตั ราการหยดยาคร้งั ละ
2.5 mg/hr ทุก 5 นาที หากตBองการลดความดนั โลหิตอย?างรวดเรว็ หรือ
ปรับทุก 15 นาที หากตอB งการคอ? ยๆ ลดความดันโลหติ สามารถปรบั

High Alert Drug คูมือการใชยาทม่ี ีความเส่ยี งสงู พิมพ#ครง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 107
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

การจดั ยา/ตรวจสอบยา อัตราการหยดยาจนกระทงั่ คมุ ความดนั โลหติ ไดBตามตBองการ โดยท่ี
การใหยาแกผูปoวย อตั ราเรว็ สูงสุดไมเ? กนิ 15 mg/hr เมอ่ื บรรลคุ า? เปาw หมายในการลดความ
ดนั โลหิตแลวB ใหBลดอตั ราการหยดยาลงจนไดB 3 mg/hr
การตรวจตดิ ตาม • ใหBพจิ ารณาหยดุ ยาเมื่อผปูB mวยเกดิ ความดนั โลหิตตํ่าหรือหวั ใจเตBนเรว็
หลังจากนนั้ เมื่อคา? ความดันโลหติ และอตั ราการเตนB ของหัวใจคงท่แี ลBว
ใหเB รมิ่ ยาอกี คร้งั ในขนาดทต่ี าํ่ ลง (3-5 mg/hr) แลBวคอ? ย ๆ ปรบั ขน้ึ จนไดB
ความดันโลหติ ที่ตBองการ
• ผปBู mวยโรคตบั ไต และผปูB วm ยท่ีมภี าวะหวั ใจลBมเหลว ใหB titrate infusion
อย?างชาB ๆ
• ผBูปวm ยโรคตบั และผBูสงู อายุ ควรเรมิ่ ขนาดยาตา่ํ ๆ

• เกบ็ แยกยาไวใB นทเ่ี ขBาถึงไดยB าก
• ทําสัญลกั ษณเn ตอื นใหรB ะวงั
• Double check ชอ่ื ผูBปmวย ชนดิ และขนาดยา

• Double check ช่อื ผBูปmวย ชนิดและขนาดยา
• ตBองเจือจางยาก?อนทจี่ ะบรหิ ารใหBแกผ? ูปB วm ย
• โดยท่วั ไป ความเขBมขนB ยาที่ใชB IV infusion คือ 0.1 mg/mL (อาจใชB

ความเขBมขนB ทสี่ งู กว?านีไ้ ดใB นรายทีจ่ าํ กัดนา้ํ เช?น 0.2 mg/mL)
• ควรใชB infusion pump
• สารนา้ํ ทีเ่ ขาB กันไดคB อื D5W, D5S/2, D5S, NSS/2 และ NSS
• ไม?สามารถผสมกับ sodium bicarbonate หรอื lactated ringer’s

solution ไดB
• สารละลายทเ่ี จือจางแลวB มีความคงตัวที่อุณหภูมหิ อB งไดB 24 ชัว่ โมง
• ควรหยดยาชาB ๆ เขาB ทาง central line หรือ large peripheral vein

หากใหยB าทาง peripheral vein ควรเปล่ียนตาํ แหน?งใหBยาทุก 12
ช่ัวโมง เพอ่ื ลดความเสยี่ งของการระคายเคืองหลอดเลอื ดดํา
• ไมค? วรใหBยาผ?านหลอดเลือดดาํ ขนาดเล็ก (เชน? ทีห่ ลงั มือหรือขBอมอื )
เนอ่ื งจากมีความเส่ยี งทจี่ ะเกดิ venous thrombosis, phlebitis และ
vascular impairment

• ประเมินประสิทธภิ าพของยา: อาการเจบ็ หนาB อก (angina) ดขี ้นึ ความ
ดนั โลหติ ลดลง

• ติดตามความดนั โลหิตและอัตราการเตนB หวั ใจอย?างใกลชB ิด
• ประเมินอาการแสดงของ heart failure เช?น peripheral edema,

High Alert Drug คมู อื การใชยาท่ีมคี วามเสี่ยงสูง พมิ พค# รั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 108
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลีย่ นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

rales/crackles, dyspnea, weight gain, jugular venous
distention ระหว?างที่ใชยB า

• ถาB ใชBยานเ้ี ป]นเวลานาน ควรตดิ ตามคา? EKG เป]นระยะ

• ตดิ ตามระดบั serum potassium (ภาวะ hypokalemia จะเพ่ิมความ
เสีย่ งตอ? การเกดิ arrhythmias)

• ติดตามคา? การทาํ งานของไตและตับเปน] ระยะ การใชยB านีเ้ ปน] เวลานาน
อาจทําใหเB อนไซมnตับสูงขึ้น แต?จะกลับเปน] ปกตไิ ดเB ม่อื หยดุ ยา

• ตรวจประเมนิ บรเิ วณท่ใี หยB าเปน] ระยะ เพราะมีรายงานอาการขาB งเคยี ง
phlebitis ไดB

เอกสารอางอิง
1. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare); c1974-
2019. DRUGDEX® System, Nicardipine; [cited 2019 Dec 18]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/F64F8A/ND_PR/evidencexpert/
ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/C0873D/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexper
t/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSear
ch?SearchTerm=nicardipine&UserSearchTerm=nicardipine&SearchFilter=filterNone&navitem=searc
hALL#. Subscription required to view
2. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p.893-5.
3. Cardepine® [package insert]. Philippines: Amherst Parenterals; 2016.
4. คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิริราช. High Alert Drug ค?มู อื การใชBยาทีม่ คี วามเส่ียงสูง.
พมิ พnคร้ังท่ี 4. กรงุ เทพฯ: 2560. หนาB 121-4.
5. Drug information: Nicardipine. In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):
UpToDate, Inc.; 2019 [cited 2019 Dec 18].

High Alert Drug คมู อื การใชยาท่มี ีความเสี่ยงสงู พมิ พ#ครัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 109
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

คูมอื ปฏิบัติงานเกยี่ วกบั ยาที่มีความเสี่ยงสูง
โรงพยาบาลศริ ิราช

Nitroglycerin injection

รูปแบบยา Onset Peak Duration
1. Nitroglycerin inj 50 mg/10 mL ทันที ทันที 3-5 นาที
2. Nitroglycerin inj 25 mg/5 mL

เภสัชจลนศาสตรข# องยา nitroglycerin1
ช่อื ยา ภาพยา

Nitroject® inj
50 mg/10 mL

Nitroject® inj ทันที ทันที 3-5 นาที
25 mg/5 mL

ระเบยี บปฏิบตั ิเกย่ี วกับยา nitroglycerin1-6

ขัน้ ตอน แนวทางปฏิบัติ

การคดั กรอง ขอบงใช

• ผBูปวm ย angina pectoris ทร่ี กั ษาดBวย organic nitrates และ/หรือ

beta-blockers แลวB ไมไ? ดBผล

• ผBปู mวยทีม่ ภี าวะกลาB มเน้ือหวั ใจตายโดยฉบั พลนั เนื่องจากเลอื ดไปเลีย้ ง

หัวใจไมพ? อ (congestive heart failure)

• ควบคมุ ความดนั โลหติ ในภาวะความดันโลหติ สงู ระหวา? งผา? ตดั เชน?

ความดันโลหติ สงู ระหวา? งทาํ หัตถการทีห่ วั ใจและหลอดเลอื ด ความดนั

โลหติ สูงระหว?างการใสท? ?อชว? ยหายใจ การไดรB บั ยาสลบ, skin incision,

sternotomy, cardiac bypass และความดันโลหิตสงู หลังการผา? ตดั

• ช?วยควบคุมใหคB วามดนั โลหติ ตา่ํ ในระหวา? งการผา? ตัด

High Alert Drug คูมือการใชยาทมี่ ีความเสย่ี งสงู พิมพ#คร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 110
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

การเขียนสงั่ ยา ขอหามใช
• หBามใชใB นผBูปวm ยแพยB านี้ หรือสว? นประกอบใด ๆ ของผลิตภัณฑนn ี้
การจดั ยา/ตรวจสอบยา
การใหยาแกผปู oวย • หาB มใชใB นผBูปวm ยที่มภี าวะเหลา? น:้ี constrictive pericarditis ภาวะความ
ดนั ภายในโพรงกะโหลกศีรษะสงู (increased intracranial pressure),
pericardial tamponade, restrictive cardiomyopathy,
uncorrected hypovolemia

ขอควรระวัง
• ระมัดระวงั การใชยB าในผปBู mวย volume depletion, preexisting

hypotension, ลิน้ หวั ใจตีบ (aortic หรอื mitral stenosis), inferior
wall MI และ suspected right ventricular involvement
อนั ตรกริ ยิ าระหวางยาทีส่ าํ คญั
• หBามใชBในผBูปวm ยที่ใชยB ากลม?ุ phosphodiesterase type 5 (PDE-5)
inhibitors เชน? sildenafil, tadalafil, ยากลุม? soluble guanylate
cyclase (sGC) stimulators เชน? riociguat เพราะทาํ ใหเB กดิ ความดัน
โลหติ ตํา่ อย?างรนุ แรง

• ไมค? วรใชBคาํ ย?อหรอื อตั ราสว? นในการสง่ั ยา

• ในผBปู วm ยเด็กตอB งคํานวณซา้ํ ตามนา้ํ หนกั ตวั อีกคร้งั เสมอ

• สําหรบั ยาฉีด หBามสัง่ ยาเปน] mL ควรสั่งเปน] mg หรือ mcg เทา? นน้ั และ
ตBองระบุหน?วยดBวยทุกคร้ัง

• หนว? ยของขนาดยาที่ใชสB าํ หรับ continuous IV infusion แตกตา? งกนั
ตามอายุ ไดBแก? mcg/kg/min หรอื mcg/min จะตBองตรวจสอบอย?าง
ระมดั ระวงั

• ทําสญั ลกั ษณเn ตือนใหรB ะวงั
• Double check ชือ่ ผBปู วm ย ชนดิ และขนาดยา

• ยามีหลายขนาด ตBองระมดั ระวงั ในการเกบ็ /จดั /จา? ยยา

• Double check ชอื่ ผปูB mวย ชนดิ และขนาดยากอ? นใหยB าทุกครั้ง

• ตBองเจอื จางกอ? นใหBยาแกผ? ปูB วm ยเสมอ

• ใชB infusion pump เพ่ือใหไB ดBขนาดยาท่ถี กู ตBอง
• ขนาดยาสําหรบั continuous IV infusion
Neonatal: เรมิ่ ตนB 0.25-0.5 mcg/kg/min จากนน้ั ปรบั ขนาดยาครั้งละ
0.5-1 mcg/kg/min ทุก 3-5 นาทีตามความจําเป]น ขนาดยาทว่ั ไปทใี่ ชคB อื
1-3 mcg/kg/min ขนาดยาสงู สดุ ไม?เกิน 5 mcg/kg/min

High Alert Drug คมู ือการใชยาท่มี ีความเสย่ี งสงู พมิ พ#คร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 111
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลี่ยนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

การตรวจตดิ ตาม Infants and Children: เร่ิมตBน 0.25-0.5 mcg/kg/min จากน้นั ปรับขนาด
ยาคร้งั ละ 1 mcg/kg/min ทุก 15-20 นาทตี ามความจาํ เปน] (ในผูBปวm ยบางราย
อาจปรับยาเร็วขนึ้ ไดBกรณีทจ่ี ําเป]น เชน? ทกุ 3-5 นาท)ี ขนาดยาทวั่ ไปทีใ่ ชคB อื
1-5 mcg/kg/min ขนาดยาสงู สดุ คอื 10-20 mcg/kg/min
Adolescents: เริ่มตนB 5-10 mcg/min จากนั้นปรับขนาดยาทกุ 3-5 นาที
ตามความจาํ เปน] โดยทอ่ี ตั ราเรว็ สงู สุดไม?เกิน 200 mcg/min
Adult: เริ่มตนB 5 mcg/min เพิ่มขนาดยาไดBคร้ังละ 5 mcg/min ทุก 3-5
นาที จนถึง 20 mcg/min หากไม?ตอบสนอง อาจเพ่ิมครงั้ ละ 10-20 mcg/min
ทุก 3-5 นาที จนไดรB ะดบั ท่ีตBองการ (ขนาดยาสงู สดุ ไม?เกิน 400 mcg/min)

• ความคงตัวหลังเปดŠ ใชยB า: แนะนําใหBทงิ้ สว? นทเ่ี หลือทนั ที เพอ่ื ปอw งกนั การ
ตดิ เชอื้

• สารนาํ้ ที่เขBาได:B D5W, NSS

• ความคงตัวหลงั เจือจางยาดวB ยสารนาํ้ ที่เขาB กนั ไดBคอื 24 ชว่ั โมง
ทอี่ ณุ หภูมิหBอง

• ความเขมขนสูงสุด (maximum concentration)
คอื 400 mcg/mL หรือ 0.4 mg/mL

• หBามใชBภาชนะหรอื infusion set ที่ทาํ จาก polyvinyl chloride (PVC)
เนอ่ื งจากตวั พลาสตกิ อาจดูดซบั ยามากกวา? รอB ยละ 80 ดังนั้นควรใชBแกBว
หรอื พลาสติกชนดิ อ่นื เชน? polyethylene, polypropylene

• อาการปวดศีรษะ เปน] ผลขาB งเคียงทีพ่ บไดBบ?อย โดยเฉพาะเม่ือไดรB บั ยา
ขนาดสูง ผลขาB งเคียงอืน่ ๆ ที่อาจพบไดB เชน? syncope, exacerbation
of angina pectoris, rebound hypertension,
methemoglobinemia, nitrate tolerance (คอื ใชยB าไปนาน ๆ แลBว
ร?างกายตอบสนองต?อยาลดลง ซ่งึ หลกี เลี่ยงไดB โดยการมี nitrate-free
interval ประมาณ 10-12 ช่วั โมง/วนั )

• ถาB ผBูปmวยมีอาการคล่นื ไสB อาเจียน ปวดทอB ง รBสู ึกชาหรือบวมตามมอื
ขอB เทBาหรอื เทาB และปวดตามขอB ใหBรีบบอกผดBู ูแล

• ตดิ ตามอาการปวดเคนB หนาB อกวา? ดีข้นึ หรอื ไม?

• ตรวจสอบอัตราการเตนB ของหวั ใจ ความดนั โลหิต รวมถึง EKG
อยา? งต?อเนอ่ื งทั้งกอ? นและหลังใหยB า

• ตรวจสอบ pulmonary capillary wedge pressure

• ระวังการเกิด extravasation จากยา

High Alert Drug คูมือการใชยาท่มี คี วามเสย่ี งสงู พิมพ#ครั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 112
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

เอกสารอางอิง
1. Drug information: Nitroglycerin (glyceryl trinitrate). In: UpToDate [database on the Internet].
Waltham (MA): UpToDate, Inc.; 2019 [cited 2019 Dec 20].
2. Nitroject® [package insert]. India: Unimed Technologies.
3. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p.905-8.
4. Pediatric drug information: Nitroglycerin (glyceryl trinitrate). In: UpToDate [database on the
Internet]. Waltham (MA): UpToDate, Inc.; 2019 [cited 2019 Dec 20].
5. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare); c1974-
2019. DRUGDEX® System, Nitroglycerin; [cited 2019 Dec 20]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/E85D2D/ND_PR/evidencexpert/
ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/8C7BE2/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexpert
/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSearc
h?SearchTerm=nitroglycerin&UserSearchTerm=nitroglycerin&SearchFilter=filterNone&navitem=sear
chALL#. Subscription required to view
6. คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิริราช. High Alert Drug คม?ู ือการใชBยาทม่ี ีความเสีย่ งสูง.
พมิ พnคร้งั ท่ี 4. กรุงเทพฯ: 2560. หนBา 125-7.

High Alert Drug คูมอื การใชยาท่มี ีความเสีย่ งสงู พมิ พ#ครั้งที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรงุ ) Page 113
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

คมู ือปฏบิ ตั ิงานเกย่ี วกับยาท่มี คี วามเสย่ี งสงู
โรงพยาบาลศริ ิราช

Sodium nitroprusside injection

รูปแบบยา
Sodium nitroprusside inj 50 mg

เภสัชจลนศาสตรข# องยา sodium nitroprusside1,2

ช่อื ยา ภาพยา onset peak duration
Pruside® inj < 2 นาที 2 นาที 1-10 นาที

50 mg

ระเบียบปฏิบตั ิเกย่ี วกบั ยา sodium nitroprusside1-4

ขัน้ ตอน แนวทางปฏบิ ัติ
การคัดกรอง ขอบงใช

• ใชBลดความดนั โลหิตในกรณที ่ตี อB งการลดความดนั โลหิตอย?าง
ทันทีทนั ใด

ขอหามใช

• หBามใชBในผูBปวm ยที่มีภาวะ compensatory hypertension (aortic
coarctation หรอื arteriovenous shunting), acute heart
failure associated with reduced peripheral vascular
resistance (เช?น septic shock), inadequate cerebral
circulation, congenital (Leber's) optic atrophy หรอื tobacco
amblyopia

• หBามใชBในผูBทแี่ พยB า/สว? นประกอบของยานี้
ขอควรระวัง

• ถBาผปูB mวยมภี าวะ hypovolemia หรือ anemia ใหBแกBไขภาวะเหลา? น้ี
กอ? นใชยB านี้

High Alert Drug คูมือการใชยาท่มี ีความเสย่ี งสงู พมิ พค# ร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 114
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

การเขียนสัง่ ยา • ระมัดระวงั การใชBในผBูปmวยท่มี ีโรคตบั ร?วมดวB ย เพราะการเปลย่ี นแปลง
cyanide เป]นสารทไี่ มอ? อกฤทธ์จิ ะลดลง ทาํ ใหมB ีโอกาสเกดิ พิษจาก
การจัดยา/ตรวจสอบยา cyanide สูงข้นึ
การใหยาแกผูปวo ย
• ระมดั ระวังการใชใB นผปูB วm ยโรคไต เพราะมโี อกาสเกดิ พษิ จาก
thiocyanate สงู ขึน้

อันตรกิรยิ าระหวางยาทีส่ าํ คัญ
• หาB มใชรB ว? มกบั ยา sildenafil, tadalafil หรอื vardenafil เพราะอาจ

เกดิ ความดนั โลหติ ตาํ่

• Double check ชื่อผBปู วm ย ชนิด และขนาดยา

• ระวงั สับสนกับ nitroglycerin

• ส่งั monitor BP, HR ดวB ย โดยกาํ หนดคา? ทต่ี Bองการ
• หาB มหยดุ ยากะทันหนั เพราะความดันโลหิตจะสงู ข้ึนทันที ควรคอ? ย ๆ

ลดขนาดยาลง หรอื ลด rate of infusion ก?อนหยุดยา

• ขนาดยาในผBูใหญ? (ขนาดยาขน้ึ กับการตอบสนอง)
Acute hypertension: Initial: 0.3-0.5 mcg/kg/min สามารถ
ปรบั เพิ่มขนาดยาคร้งั ละ 0.5 mcg/kg/min ทุก 2-3 นาที ขนาดยา
สูงสดุ ไมเกนิ 10 mcg/kg/min (หากใชยB าในขนาดสงู สดุ นาน
10 นาที แลBวผปBู วm ยยงั ไม?ตอบสนอง ตอB งหยุดใชBยาทนั ท)ี

• หยดุ ใชBยาเมื่อผปูB mวยมอี าการและ/หรืออาการแสดงของภาวะพษิ จาก
cyanide เช?น metabolic acidosis, decreased oxygen
saturation, bradycardia, confusion, convulsions

• เกบ็ แยกยาไวBในที่เขBาถึงไดBยาก
• ทาํ สญั ลกั ษณnเตือนใหรB ะวัง

• Double check ชือ่ ผูBปmวย ชนิดและขนาดยา

• Double check ชื่อผปBู วm ย ชนิดและขนาดยา
• ตองละลายผงยาและเจอื จางยากบั D5W เขยาใหเขากันดีกอนให

ผูปวo ยเสมอ
• ละลายผงยา 50 mg ดBวย D5W 2-4 mL แลBวเจือจางดวB ย D5W

อย?างนอB ย 250 mL ความเขมB ขBนสงู สดุ เท?ากับ 200 mcg/mL
• หอ? หุมB ขวดหรอื infusion bag ทบ่ี รรจสุ ารละลายดวB ยวสั ดทุ ึบแสง

ทง้ั น้คี วามคงตวั หลังเจอื จางยาคอื 24 ช่วั โมง ทอ่ี ุณหภมู หิ Bอง
• หากสารละลายมสี ีเขBมขน้ึ กวา? ปกติ (เชน? มีสนี ้ําตาลเขมB สีนา้ํ เงนิ สี

High Alert Drug คมู ือการใชยาทมี่ คี วามเส่ยี งสงู พมิ พค# รั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 115
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

การตรวจตดิ ตาม เขียว หรือสีแดง) ตBองทิ้งทนั ที
• ควรใหBยาผ?าน infusion pump
• หBามใหB IV bolus
• หาB มผสมกบั ยาอนื่
• ตดิ ตาม blood pressure และ heart rate
• ตดิ ตาม venous oxygen saturation
• ตดิ ตาม acid-base status เพอ่ื ประเมินการเกดิ acidosis ซึ่งอาจเป]น

อาการ (sign) เรมิ่ ตนB ของภาวะพษิ จาก cyanide
• ยาตานพษิ (พิษจาก cyanide) : Sodium thiosulfate inj

(แนะนาํ ใหปB รกึ ษาหน?วยขอB มูลยาและพษิ วทิ ยา ศนู ยพn ษิ วทิ ยาศริ ริ าช
โทร 97007)

เอกสารอางองิ

1. Drug information: Nitroprusside In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):

UpToDate, Inc.; 2019 [cited 2019 Nov 18].

2. สดุ า วรรณประสาท. โซเดียมไนโตรพลัสไซดn. ใน: จารุวรรณ ศรอี าภา, บรรณาธกิ าร. ยาตาB นพษิ 5. สมทุ รปราการ:

บริษทั สแกน แอนดn พรน้ิ ทn จาํ กัด; 2558. น. 26-8.
3. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Sodium nitroprusside; [cited 2019 Nov 18]. Available from:

https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/CB299B/ND_PR/evidencexpert/

ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/5AE1EE/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexpert

/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSearc

h?SearchTerm=Nitroprusside&UserSearchTerm=Nitroprusside&SearchFilter=filterNone&navitem=se

archALL#. Subscription required to view
4. Product information: Pruside®, sodium nitroprusside, Pinyo Pharmacy, Thailand.

High Alert Drug คมู อื การใชยาทมี่ คี วามเสีย่ งสงู พิมพ#คร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรงุ ) Page 116
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

คูมอื ปฏบิ ัติงานเกี่ยวกับยาที่มีความเสีย่ งสงู
โรงพยาบาลศิริราช

Cytotoxic chemotherapeutic agents, parenteral and oral

Cytotoxic chemotherapeutic agents ทจ่ี ัดเป]นยาท่ีมีความเสยี่ งสงู คอื ยาเคมีบาํ บดั

(chemotherapeutic agents) ทีม่ พี ษิ ตอ? เซลลn โดยไม?ไดBรวมถงึ ยามงุ? เปาw (targeted drugs) และยากลุ?ม

monoclonal antibodies

รายการยา cytotoxic chemotherapeutic agents ทีจ่ ดั เปน] ยาที่มีความเสีย่ งสงู มรี ายชอื่ ยาดงั

ตารางตอ? ไปนี้

ตารางแสดงรายการยา cytotoxic chemotherapeutic agents ทจ่ี ดั เป•นยาท่ีมีความเสยี่ งสูง

กลมุ ยา รายการยา

Alkylating agents Bendamustine, Busulfan, Carboplatin,

Carmustine, Chlorambucil, Cisplatin,

Cyclophosphamide, Dacarbazine, Ifosfamide,

Melphalan, Oxaliplatin, Temozolomide

Angiogenesis inhibitors Lenalidomide, Pomalidomide, Thalidomide

Anthracenediones (Topoisomerase II inhibitors) Mitoxantrone

Anthracyclines Doxorubicin, Doxorubicin (liposome), Epirubicin,

Idarubicin

Antibiotics Bleomycin, Dactinomycin, Mitomycin

Antimetabolites Azacitidine, Capecitabine, Cytarabine, Decitabine,

Fludarabine, Fluorouracil, Gemcitabine,

Mercaptopurine, Methotrexate, Pemetrexed,

Pralatrexate, Tegafur and Uracil, Tegafur,

Gimeracil and Oteracil, Thioguanine

Antimicrotubulars Cabazitaxel, Docetaxel, Eribulin, Ixabepilone,

Paclitaxel, Vinblastine, Vincristine, Vinorelbine

Camptothecins (Topoisomerase I inhibitors) Irinotecan, Topotecan

Podophyllotoxin derivatives Etoposide

Retinoic acid derivatives Tretinoin

Miscellaneous Asparaginase, Hydroxyurea (hydroxycarbamide),

Mitotane

High Alert Drug คูมอื การใชยาทมี่ ีความเสี่ยงสูง พมิ พค# ร้ังที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 117
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลีย่ นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

ระเบียบปฏบิ ตั เิ กย่ี วกับ cytotoxic chemotherapeutic agents, parenteral and oral

ขน้ั ตอน แนวทางปฏิบตั ิ

การคดั กรอง • ตรวจสอบความถูกตBองของชอ่ื ยา ขBอบ?งใชB ขนาดยา และวิธกี ารใชBยา

กรณที ไี่ ม?ชดั เจน ตBองตดิ ต?อกับแพทยnผูBสัง่ ยา เพอื่ ใหไB ดขB อB มูลทถี่ กู ตBอง

ตรวจสอบขBอบ?งใชBของสูตรยาเคมบี ําบดั ทม่ี ีการสั่งใชใB หสB อดคลอB ง

เหมาะสมกับโรคและระยะของการรกั ษามะเรง็

• ตรวจสอบขนาดยาเคมบี าํ บดั ซา้ํ อีกครัง้ ใหBเป]นไปตามแบบแผน

(protocol) มาตรฐาน มีการระบุ น้าํ หนัก สว? นสูง พนื้ ท่ีผิวกาย (body

surface area; BSA) ของผูBปวm ยลงในใบสง่ั ยา และระบุวิธีการคาํ นวณ
ขนาดยาท่ีชดั เจน เชน? mg/kg/dose, mg/kg/day, mg/m2 นอกจากน้ี

ยงั มยี าบางตัวที่คํานวณขนาดยาตามการทาํ งานของไต เช?น carboplatin

โดยแพทยคn วรระบุ target AUC ที่ตอB งการมาดวB ย

การคาํ นวณ BSA ตาม Mosteller formula

การคาํ นวณขนาดยา Carboplatin ตาม Calvert formula
Carboplatin dose (mg) = Target AUC x (CrCL + 25)
• พจิ ารณาผลตรวจทางหBองปฏบิ ตั ิการ หรอื ค?าพารามิเตอรnทีส่ ําคญั ก?อนสงั่
ยาเคมีบําบัด โดยในผูBปวm ยมะเรง็ ชนิดกอB น (solid tumor) ของ
โรงพยาบาลศิริราช จะพจิ ารณาคา? safety factor ของผูBปmวยก?อนรับยา
ทุกครั้ง ดังต?อไปน้ี
- absolute neutrophil count (ANC) > 1500/µl
- white blood cell count (WBC) > 3000/µl
- platelet count > 100000/µl
รวมถึงตรวจสอบค?าการทาํ งานของตบั และไต กรณีท่ตี Bองปรบั ขนาดยา
ตามการทํางานของตบั /ไตบกพร?อง ตอB งทาํ การปรึกษายนื ยันขนาดยากบั
แพทยทn ุกครงั้

• ตรวจสอบยาเคมีบาํ บดั และยาอ่นื ๆทไ่ี ดBรบั ร?วมกนั และตอB งไมม? ี
อนั ตรกิรยิ าในทุกระดับความรุนแรง

High Alert Drug คูมือการใชยาทีม่ ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 118
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิริราช**

การเขียนสัง่ ยา • Double check ชื่อผBูปวm ย ชนดิ และขนาดยา
การจัดยา/ตรวจสอบยา
• หBามเขียนคําย?อของช่อื ยาเคมบี าํ บดั เนอื่ งจากอาจก?อใหเB กดิ ความสบั สนไดB

• คําส่งั การใหยB าควรเป]นไปในแนวทางเดียวกัน เชน? ขนาดยา เปน] หน?วย
mg หรือ unit หBามระบุเปน] หนว? ยของบรรจุภณั ฑn (vial,amp) ผสมกับ
สารนาํ้ หนว? ยเปน] มิลลลิ ิตร และไมเ? ขียนเป]นอตั ราสว? น

• ระบขุ อB มูล อตั ราการบริหารยา (rate of administration) และวิธกี ารใหB
ยา (route of administration) ทกุ คร้งั

• ระบุวันทเ่ี ริม่ ยาเคมบี าํ บดั ใหชB ดั เจน เนือ่ งจากยาบางสูตรการรักษา มีการ
ใหยB าเคมบี าํ บัดหลายตวั รว? มกนั ตอ? เน่ืองหลายวนั การเขยี นระบวุ นั ที่เร่มิ
ยาจะช?วยลดความคลาดเคลื่อนไดB

• การส่ังยาทมี่ ขี นาดหนว? ยนBอยกวา? 1 เช?น 0.5 mg ใหใB ชBเลข 0 นาํ หนBาจดุ
ทศนยิ มทุกคร้ัง เพอื่ ปอw งกนั ความผดิ พลาดจากความไม?ชดั เจน

• กรณีสัง่ ยาทไ่ี ม?คุนB เคยใหปB รึกษาเภสัชกรเพ่ือตรวจสอบกอ? นสั่งใชยB า

• จดั เกบ็ ยาเคมีบาํ บดั ในสถานท่มี ดิ ชิด

• จดั เก็บยาตามหลัก First expire, First out

• จดั เกบ็ ยาตามการควบคุมอณุ หภูมิ และการปอw งกนั แสง

• ตรวจสอบรูปแบบผลติ ภัณฑกn ?อนการผสมยาเคมบี าํ บัดทกุ คร้ัง เนื่องจาก
ยาท่ีมีช่อื สามญั เดียวกนั อาจมวี ิธกี ารบริหารยาที่แตกตา? งกนั หากหยบิ
สลับกันและบริหารยาใหBแก?ผBูปวm ยอาจกอ? ใหBเกดิ อันตรายไดB

• จัดใหBมกี ล?องอุปกรณn spill kit ทพ่ี รBอมใชBงาน และตดิ ตง้ั ในสถานทีจ่ ดั เก็บ
ยาเคมีบาํ บดั

• ทบทวนคาํ สงั่ แพทยn ใหBมีความถกู ตอB ง เหมาะสม ทั้งขนาดยา วิธกี ารใหBยา
สารละลาย ความเขBากันไดขB องยาและสารนาํ้ ความเขBมขBนของยาเคมี
บาํ บดั หลงั การผสม และอนั ตรกริ ยิ าระหวา? งยา หากสงสยั หรือเกิดความ
คลาดเคลอื่ นในการสง่ั ใชBยาใหBปรึกษาแพทยnทนั ที

• การจา? ยยา
- Double check ชื่อผูBปmวย ชนดิ ขนาดยา และจาํ นวนอีกคร้งั
- ตรวจสอบวันหมดอายุทกุ ครง้ั กอ? นจัดเตรยี มยา
- ยาเคมีบําบัดจะมกี ารตดิ ฉลากพเิ ศษเพอ่ื สรBางความเดน? ชัดใน high
alert drug โดยจะตดิ ขอB ความสสี มB คาํ วา? “Cytotoxic drug”,
“เคมบี ําบดั ” และการขนส?งยาเคมบี าํ บดั จะขนส?งในกลอ? งปดŠ มดิ ชิด
เพื่อปอw งกนั อันตรายตอ? ผBูขนสง? ยา

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเส่ยี งสูง พมิ พ#ครง้ั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 119
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

การใหยาแกผูปวo ย - ฉลากยาเคมีบาํ บัดจะมีการระบสุ ญั ลกั ษณnดาB นหลังชื่อยา ดังต?อไปนี้
การตรวจติดตาม # หมายถงึ เกบ็ ใหBพนB แสง
* หมายถงึ เก็บในตBเู ย็น

- ยาเคมบี ําบัดประเภท vesicant drug จะตดิ สตก๊ิ เกอรเn ตือนขอB ความ
“Vesicant drug” ที่ถุงยา เพื่อเพม่ิ ความระมดั ระวังในการบรหิ ารยา
เนื่องจากหากยารว่ั ออกนอกหลอดเลอื ด อาจก?อใหBเกดิ ความเสียหาย
ต?อเนือ้ เยอื่ รนุ แรงไดB

• กรณียาที่ตอB งบรหิ ารยาโดยใชสB ายใหBยาพิเศษ เช?น สายใหBยาชนิด non
PVC set หรือ In-line filter set 0.22 µm จะระบุรายละเอียดไวB
ดBานลา? งของฉลากยาเคมบี าํ บัด

• Double check ชื่อผBปู วm ย ชนิด ขนาดยา และสารนา้ํ อีกครั้งก?อนบรหิ าร
ยาใหกB บั ผปBู วm ย

• รายการยาท่ใี ช In-line filter set 0.22 µm (micrometer)
- Aflibercept
- Cabazitaxel
- Carmustine
- Paclitaxel
- Temsirolimus
- Thiotepa

• กรณที ผี่ ูปB mวยเกดิ ปฏิกริ ยิ าทางภมู ิคุมB กนั Hypersensitivity หลังไดรB ับยา
กล?มุ platinum, taxane, liposomal doxorubicin, etoposide
เภสัชกรมีการจัดทําแนวทางการจดั การเบือ้ งตนB ตามเอกสารแนบ

• กรณีทีผ่ Bปู mวยเกิดการร่วั ของยาเคมีบําบัดออกนอกหลอดเลอื ด
(extravasation) โดยเฉพาะยาเคมบี ําบัดกล?มุ vesicant ทีก่ อ? ใหเB กดิ
ความเสยี หายตอ? เนือ้ เยื่อรุนแรง เภสชั กรมีการจดั ทาํ แนวทางการจัดการ
เบ้ืองตนB ตามเอกสารแนบ

• พยาบาลจะมกี ารวัดสัญญาณชพี (vital sign) ไดBแก? ความดนั โลหติ
(Blood pressure), ชพี จร (Pulse), อัตราการหายใจ (Respiratory
rate), อณุ หภมู ิ ก?อนการบริหารยา ระหว?างบรหิ ารยา และหลงั บรหิ ารยา
หมด 30 นาที หากไม?มีอาการผดิ ปกติผูปB วm ยสามารถกลับบBานไดB

• กรณีท่ีผBูปmวยเกดิ อาการไมพ? ึงประสงคnจากการใชยB าใหดB าํ เนนิ การแกไB ขและ
ติดตามผปูB mวยตามแนวทางปฏบิ ตั ิ เพอื่ แกBไขอาการไมพ? ึงประสงคnจากยาท่ี
กาํ หนด

High Alert Drug คมู ือการใชยาท่ีมีความเสี่ยงสูง พมิ พ#คร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรงุ ) Page 120
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลยี่ นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

• ประเมินประสิทธภิ าพ อาการไมพ? งึ ประสงคnจากการใชยB า

• สังเกตอาการแพBยา กรณีพบวา? ผปูB mวยมีอาการแพยB า หรืออาการไม?พึง
ประสงคnรุนแรงใหหB ยุดยา ประเมนิ ผปBู mวย และรบี รายงานแพทยทn นั ที กรณี
ทต่ี อB งส?งผปBู mวยปรกึ ษาหน?วยตรวจหรือส?งตอ? ผBูปmวยไปยงั หBองฉุกเฉนิ
พยาบาลจัดเตรยี มเอกสาร Patient Transfer Record ตามเอกสารแนบ
เพื่อสง? ตอ? ขBอมลู ผปBู วm ยตอ? ไป

• ประเมินความร?วมมอื ในการใชยB า

High Alert Drug คมู อื การใชยาท่มี ีความเส่ยี งสูง พิมพค# รงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 121
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

Guideline for management of hypersensitivity to platinum-based chemotherapy

High Alert Drug คูมือการใชยาทีม่ คี วามเสย่ี งสูง พมิ พค# ร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรงุ ) Page 122
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

Guideline for management of drug reaction to Taxane, Liposomal doxorubicin, Etoposide

อาการแสดงหลงั จากได้รบั วนั ที: …………………………………………...
HN……………………AN…………………….
• เกดิ หลงั ใหย้ า……………… ช:ือ/นามสกลุ ……………………..……………
• rate…………………………..

Mild reaction Severe reaction Life-threatening reaction

 Hot flushing   Shortness of breath, bronchospasm  Anaphylaxis
Rash  Change in blood pressure (SBP<90 (acute onset, generalized hives,
mmHg) respiratory compromise, severe
1) หยดุ ยา  Dyspnea hypotension)
2) ให้  GI symptoms (nausea, vomiting)
 Pain in chest/abdominal/pelvis/back 1) หยดุ ยา
• CPM 10 mg IV push 2) ให้
± Dexamethasone 10 mg IV Feeling of impending doom/anxiety
(กรณใี ห้ CPM แลว้ ไมด่ ขี นAึ ) • Adrenaline 0.3 mL IM (1 mg/mL)
1) หยดุ ยา • Oxygen
อาการแพด้ ีขนึF 2) ให้ • Nebulized bronchodilators
• CPM 10 mg IV
Re-challenge • CPM 10 mg IV push • Dexamethasone 10 mg IV
1) Premedication • Dexamethasone 10 mg IV • Famotidine 20 mg PO
• CPM 10 mg IV • Famotidine 20 mg PO 3) Saline bolus (if needed)
• Dexamethasone 10 mg IV
• Famotidine 20 mg PO 3)  O2 saturation 90%
2) ให้ยาอีกครงัF (slow rate drip)* • ให้ Oxygen ± Nebulized

bronchodilator
4)  Systolic BP <90 mmHg

อาการแพ้ดีขนึF ,
Vital sign stable

Next cycle ผ้ปู ่ วยแพ้รนุ แรง Systolic BP <90 mmHg

» Dexamethasone 10 mg PO ท:ี 12  ไม่ใช่  ใช่ หยดุ การใช้ยา
และ 6ชม. ก่อนให้ยาเคมีบาํ บดั ครงัF ตารางแสดง rate of infusion*
หน้า » Desensitization
» Premedication Protocol Pป(รmlิมaาLtตi)nร um Infusion rate (mL/hr)

• Famotidine 20 mg PO เวลา drip (min) Cytotoxic drug
• Diphenhydramine 50 mg PO
• Dexamethasone 20 mg IV 1 15 4

» 2 15 8

4 15 16

8 15 32

16 15 64

32 15 128

High Alert Drug คูมือการใชยาทม่ี คี วามเส่ยี งสูง พมิ พค# ร้ังท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 123
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

แนวทางการจัดการเมอ่ื ยาเคมีบาํ บดั รว่ั ออกนอกหลอดเลือด
(Management of chemotherapy extravasation)

หยุดการบริหารยาทนั ทีเมอื่ ผูปวO ยมอี าการปวด หรอื แสบรอน บริเวณท่ีฉีดยา

ปลด infusion line ออกจาก cannula โดยไม7ตองดงึ cannula ออกจากหลอดเลือด
ดดู ยาเคมบี าํ บัดออกใหมากทสี่ ดุ และบนั ทึกปริมาตรยาเคมบี าํ บดั ทดี่ ดู ออกมาได

ใชปากกาทําสัญลักษณบ] รเิ วณที่เกดิ Extravasation และดึง cannula ออก

รายงานแพทย]

จําแนกประเภทของยาท่ีเกดิ Extravasation
และจดั การเบ้อื งตนใหเรว็ ทีส่ ดุ

Vesicants ประเภท DNA-Binding/ Vesicants ประเภท Non-DNA-Binding
Irritants/Non-Vesicants หรอื Irritants กล!ุม Platinum

1 (cisplatin, carboplatin, oxaliplatin)

กลุ!ม Anthracyclines, ยาอนื่ ๆ กลุ!ม Vinca alkaloids, ยาอน่ื ๆ
Mitomicin C Taxanes, Platinum
ประคบเย็น 20 นาที ประคบอ!นุ 20 นาที วันละ 4
ประคบเยน็ 20 นาที วนั ละ 4 ครัง้ นาน วนั ละ 4 ครง้ั นาน 1-2 วนั ประคบอนุ! 20 นาที และ/หรือ คร้ัง นาน 1-2 วัน ร7วมกบั ทา
1-2 วนั รว7 มกับทา DMSO ภายใน 10 รว7 มกับการฉีด Hyaluronidase1 Hydrocortisone cream
นาที หลงั เกดิ extravasation จากนน้ั รว7 มกับทา (กรณที มี่ ียาในรพ.) จากน้นั ประคบอน7ุ
ทาซ้าํ ทุก 8 ชัว่ โมงนาน 7 วัน รว7 มกับทา Hydrocortisone cream ทกุ 6 ชั่วโมง
Hydrocortisone cream ทุก 6 ชวั่ โมง วันละ 4 ครัง้ นาน 1-2 วนั
ทุก 6 ชัว่ โมง

ทา 1% Hydrocortisone cream ทุก 6 ชว่ั โมง นาน 7 วนั หรือจนกวา7 รอยแดงจะหาย

ยกบริเวณท่ีเกดิ Extravasations ใหสูงขึ้น หากมีอาการปวดใหยาบรรเทาอาการได

1.กรณที ีม่ ี Hyaluronidase

ผสม Hyaluronidase 150-1500 units ใน SWI ปรับปริมาตรสดุ ทายจนได 1 ml จากน้นั ดดู ยา 0.2 ml จํานวน 5 syringes ฉีดรอบๆบริเวณที่เกิด extravasation

การเบกิ ยาคืน Page 124

- DMSO สามารถเบิกคืนไดที่หองยาเคมีบําบัดผูปวO ยใน (ตึก ๑๐๐ ปS สมเด็จพระศรฯี ชั้น 12) และหองผสมยาเคมีบาํ บัด (อน.6)
- 1%Hydrocortisone cream สามารถเบกิ ไดทกุ หองยา

High Alert Drug คมู ือการใชยาทีม่ ีความเสี่ยงสูง พิมพ#ครัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ )
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลีย่ นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

ยาเคมีบําบดั แบงตามระดับความรนุ แรงของยาเม่อื เกิด Extravasation

Vesicants Irritants Non-vesicants

DNA-Binding : Non-DNA- - Afibercept - Arsenic trioxide

- Amsacrine Binding : - Bendamustine - Asparaginase

- Carmustine - Cabazitaxel - Etoposide - Bleomycin

- Dacarbazine - Docetaxel - 5-Fluorouracil - Bortezomib

- Dactinomycin - Paclitaxel - Ifosfamide - Cladrabine

- Daunorubicin - Trabectedin - Irinotecan - Cyclophosphamide

- Doxorubicin - Vinblastine - Liposomal - Cytarabine

- Epirubicin - Vincristine Daunorubicin - Eribulin

- Idarubicin - Vindesine - Liposomal - Fludarabine

- Mechlorethamine - Vinflunine Doxorubicin - Gemcitabine

(Nitrogen - Vinorelbine - Melphalan - Paclitaxel albumin

mustard/Mustine) - Methotrexate - Pemetrexed

- Mitomicin - Mitoxantrone - Pentostatin

- Streptozocin - Temsirolimus - Raltitrexed

- Treosulphan - Teniposide - Thiotepa

- Topotecan

- Carboplatin
- Cisplatin
- Oxaliplatin

Reference :
1. Perez-Fidalgo JA; Garcia Fabregat L; Cervantes A et al. Management of chemotherapy extravasation: ESMO-EONS clinical practice guidelines.
Ann Oncol 2012; 23 (suppl7)
2. National Health Service (NHS). (2017). Guideline for the Management of Extravasation of a Systemic Anti-Cancer Therapy including Cytotoxic
Agents, (PDF).

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเส่ียงสูง พิมพ#ครง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรงุ ) Page 125
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

Spill kit

(ชุดทาํ ความสะอาดยาเคมบี าํ บัดทีห่ กหรอื ตกแตก)
ชุดอุปกรณnทจี่ ัดไวสB ําหรับการทําความสะอาด spill ที่เกดิ ข้ึน

ลาํ ดับ ราการ จาํ นวน
1 แว?นตา 1
2 Mask N95 1
3 Gown 1
4 Nitrile glove 2
5 Shoe cover 1
6 หมวกคลุมผม 1
7 Gauze / Blue pad 3
8 ซองซิปสีชา 1
9 ถุงขยะสมี ว? งใสข? ยะเคมบี ําบัด 2
10 เชือกรัดปากถงุ 1
11 Forceps 1
12 กระปอ§ งใสข? ยะมคี ม 1
13 นา้ํ 1
14 น้าํ ยาเชด็ พน้ื 1
15 ใบรายงานอบุ ตั ิการณยn าเคมีบําบัดหกหรือตกแตก 1
16 ปwายเตอื น บริเวณอนั ตราย มกี ารปนเป©อ¨ นยาเคมบี ําบัดหาB มเขาB ใกลB 1

High Alert Drug คมู อื การใชยาที่มีความเสยี่ งสูง พิมพ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 126
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลีย่ นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 127
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 128
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 129
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

คมู อื ปฏบิ ัติงานเก่ียวกบั ยาท่ีมคี วามเสยี่ งสงู
โรงพยาบาลศิริราช
Calcium injection

รปู แบบยา
1. 10% calcium gluconate inj
2. 10% calcium chloride inj

เภสัชจลนศาสตร#ของยา calcium injection1-3 onset peak duration
ชอ่ื ยา ภาพยา IV: ทันที IV: ทนั ที IV: 0.5-2 ชัว่ โมง

10% calcium
gluconate Inj
(GPO)
(10 mL)

10% calcium IV: ทันที IV: ทนั ที IV: 0.5-2 ชวั่ โมง
chloride Inj
(10 mL, 250 mL)

High Alert Drug คมู อื การใชยาทมี่ ีความเสีย่ งสงู พิมพ#ครัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 130
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

ระเบียบปฏิบตั เิ กย่ี วกับยา calcium injection1-7

ข้ันตอน แนวทางปฏิบัติ

การคดั กรอง ขอบงใช

• ภาวะ hypocalcemia

• ภาวะ cardiac arrest หรอื cardiotoxicity ที่มีสาเหตุจาก

hyperkalemia

ขอหามใช

• หาB มใชBในผปูB วm ยที่ เกดิ พิษจากยา digoxin

• หาB มใชBเป]นยาเริม่ ตนB ในการรกั ษาผปูB วm ยที่มีภาวะ arrest

• หBามใชBรว? มกับ ceftriaxone ในทารกแรกเกิด

ขอควรระวัง

• ถBาผBูปmวยไดBรบั digoxin อยู? Ca2+อาจเพม่ิ ฤทธขิ์ อง digoxin จน

เกดิ พิษ (cardiotoxicity) ไดB จึงควรตรวจวดั ระดับยา digoxin ไวB

ก?อนเพือ่ เปรยี บเทยี บภายหลงั หรอื สงั เกตอาการ digoxin

intoxication

• ระวงั การใชBในผปูB mวย hyperphosphatemia, hypokalemia,

hypomagnesemia, renal impairment, มปี ระวตั ิ kidney

stones

• acidifying effect ของ calcium chloride อาจเพิ่มความเสี่ยง

ในการเกดิ acidosis

อันตรกิรยิ าระหวางยาที่สาํ คัญ

• ระมัดระวงั การใชBร?วมกบั ยา digoxin เนื่องจากอาจเพิ่มฤทธ์ขิ อง

ยา digoxin

การเขยี นสงั่ ยา • Double check ช่ือผปูB mวย ขBอบง? ใชB และขนาดยา

• Calcium gluconate และ calcium chloride มปี รมิ าณ Ca2+

ในหน?วย mEq ไม?เท?ากนั จึงควรระวังในการคํานวณ 10%
calcium chloride (Ca2+= 1.36 mEq/mL) และ 10%
calcium gluconate (Ca2+= 0.45 mEq/mL)

การจดั ยา/ตรวจสอบยา • Double check ช่อื ผูปB mวย ชนิดและขนาดยา

• เกบ็ แยกยาไวใB นท่ีเขาB ถงึ ไดยB าก

• ทําสญั ลกั ษณเn ตอื นใหBระวงั

การใหยาแกผปู วo ย • Double check ชื่อผปBู วm ย ชนดิ และขนาดยา

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพ#คร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 131
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

• กรณใี ชแB กBภาวะ hyperkalemia จนเกิดภาวะหวั ใจหยดุ เตBน ใหB
calcium injection ทาง IV push มากกวา 5 นาที (เฉพาะ
emergency case)

• กรณใี ชแB กBไขภาวะ hypocalcemia ควรใหดวยวิธี IV drip

• สามารถเขาB กันไดกB ับ D5W, D10W, D5S และ NSS

• Usual concentrations: calcium gluconate 1 g (เทา? กบั
10% calcium gluconate Injection 10 mL) เจือจางใน
สารนาํ้ ทีเ่ ขBากันไดอB ย?างนBอย 50 mL (ความเขมB ขBนสูงสดุ สําหรับ
ผBปู mวยเดก็ คอื ไมเ? กิน 50 mg/mL)

• Usual concentrations: calcium chloride 1 g (เท?ากับ 10%
calcium chloride Injection 10 mL) เจือจางในสารนาํ้ ท่ี
เขBากนั ไดอB ย?างนอB ย 50 mL (ความเขมB ขBนสูงสุดสาํ หรับผปูB mวยเดก็
คือ ไม?เกนิ 20 mg/mL)

• หามผสมในสารละลายยา sodium bicarbonate เพราะอาจ
ตกตะกอน

• ควรแยกเสนB การใหB Ca2+ IV กับยาอน่ื ๆ เพราะอาจเกิดการ
ตกตะกอนเมอ่ื ผสมกับยาอ่ืน ๆ ไดB โดยเฉพาะ phosphate

• ควรใหBยาทาง IV ไม?ควรใหB IM หรอื SC เพราะจะทาํ ใหเB กดิ
necrosis ไดB

• Calcium gluconate: อตั ราเรว็ ในการใหBยาไมควรเกิน
200 mg/min เพราะอาจจะทาํ ใหขB ยายหลอดเลอื ด ความดนั -
โลหติ ตา่ํ ลง หวั ใจเตBนชาB หัวใจเตนB ผดิ จงั หวะ หมดสติ และหวั ใจ
หยดุ เตBน

• Calcium chloride: อตั ราเรว็ ในการใหยB าไมควรเกนิ
100 mg/min

• Calcium chloride: intermittent IV infusion ใหB infuse
สารละลายท่ีเจอื จางแลวB นานกวา? 1 ชัว่ โมงและไม?เกิน 45-90
mg/kg/hr (0.6-1.2 mEq/kg/hr) ควรใหผB า? นทาง central หรือ
deep vein

• กรณแี กBไขภาวะ hypocalcemia หรือ hyperkalemia หรือ
hypermagensemia จนเกดิ ภาวะหัวใจหยดุ เตBน อาจตBองใหB
calcium อย?างเร็ว ควร monitor EKG ขณะฉดี IV push ชาB ๆ

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มคี วามเสย่ี งสูง พมิ พ#ครงั้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 132
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลย่ี นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

การตรวจตดิ ตาม • ค?าปกติ serum calcium (Ca2+) = 4.2-5.1 mEq/L
• Ca2+ ตํา่ จะมอี าการ paresthesia, muscle twitching,

laryngospasm, colic, cardiac arrhythmias, Chvostek’s
หรอื Trousseau’s sign
• Ca2+สงู จะทาํ ใหBคลนื่ ไส,B อาเจียน, anorexia, กระหายนํา้ ,
ทอB งผูกรนุ แรง, paralytic ileus, bradycardia และ ปวดบริเวณ
กระดกู

• ติดตาม BP, pulse (ยาน้ีอาจทาํ ใหเB กดิ vasodilation ซ่งึ สง? ผล
ใหBเกิด hypotension, bradycardia, arrhythmias และ
cardiac arrest ไดB นอกจากนนั้ ยังสามารถเพ่ิม BP ไดชB ัว่ คราวใน
ระหว?างบรหิ ารยา โดยเฉพาะในผBูปmวยสงู อายุหรอื ผBูปวm ยทม่ี ี
hypertension

• ตดิ ตาม EKG
- Hypocalcemia: ST segment ยาว QT prolongation

bradycardia, ventricular arrhythmia หรือ heart block
- Hypercalcemia: ST segment หดส้ันลง และ QT

interval สนั้ ลง

• ติดตาม serum calcium, potassium, phosphate,
magnesium และ albumin

• ตรวจดู IV site บอ? ย ๆ ทกุ 30 นาที เพราะถBามียารั่วซมึ ออกมา
จะทาํ ใหเB กิดเน้อื เยื่อตายไดB

• ถาB เกดิ extravasation แลวB ใหBหยุดการหยดยาทันทีและ
disconnect สาย (cannula/needle) คอ? ย ๆ ดูด
extravasated solution ออก (ไม? flush line) ค?อย ๆ ดงึ
needle/cannula ออกและยก extremity ขน้ึ ใชB warm
compression คร้ังละ 15-20 นาที อยา? งนBอยวนั ละ 4 คร้งั

High Alert Drug คูมือการใชยาท่ีมคี วามเสยี่ งสงู พมิ พค# ร้งั ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 133
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพอื่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

High Alert Drug คูมอื การใชยาทม่ี ีความเสี่ยงสูง พิมพค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 134
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

เอกสารอางองิ
1. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p. 257-61.
2. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare);
c1974-2019. DRUGDEX® System, Calcium; [cited 2019 Dec 27]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/1DB07A/ND_PR/evidencexpert/
ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/5899BD/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexper
t/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSear
ch?SearchTerm=calcium#. Subscription required to view
3. Corbett AH, Dana WJ, Golembiewski JA, Gonzales JP, Johnson S, Lowe JF, et al. editors. Drug
Information Handbook. 26th ed. Hudson, OH: Lexicomp; 2017. p. 368-76.
4. คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิริราช. High Alert Drug คู?มอื การใชBยาท่มี ีความเสี่ยงสงู
โรงพยาบาลศริ ิราช. พิมพคn รงั้ ที่ 4. กรุงเทพฯ: 2560. หนBา 28-32.
5. Trissel LA. Handbook on injectable drugs. 19th ed. Bethesda (MD): American Society of Health-
System Pharmacists; 2017. p.191-204.
6. ชัยรตั นn ฉายากลุ . Electrolyte Emergencies. ใน: ชัยรตั นn ฉายากลุ และทพิ า ชาคร (บรรณาธิการ). First
hour in Emergency Room: The practical approach 2008. พิมพคn รั้งท่ี 1. กรุงเทพมหานคร.
พีเอ.ลีฟวงิ่ , 2551.หนBา 148-53.
7. International Anesthesia Research Society. Calcium – ECG changes; [cited 2019 Dec 27].
Available from: https://www.openanesthesia.org/aba_calcium_-_ecg_changes/

High Alert Drug คมู อื การใชยาท่มี ีความเส่ยี งสงู พิมพ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 135
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปลีย่ นเพอ่ื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

คมู อื ปฏบิ ัตงิ านเก่ยี วกบั ยาท่ีมีความเสี่ยงสูง
โรงพยาบาลศิริราช

Magnesium sulfate injection

รูปแบบยา
1. 50% MgSO4 inj 2 mL
2. 20% MgSO4 inj 20 mL
3. 50% MgSO4 inj 20 mL
4. MgSO4 in D5W 40 mg/mL 1000 mL

เภสชั จลนศาสตร#ของยา magnesium sulfate injection1 Peak Duration
ชือ่ ยา ภาพยา Onset unknown IV: 30 นาที
IM: 3-4 ชว่ั โมง
50% MgSO4 inj IV: ทนั ที
2 mL IM: 1 ช่วั โมง IV: 30 นาที

(1 g)

20% MgSO4 inj IV: ทนั ที unknown
20 mL
(4 g)

50% MgSO4 inj
20 mL
(10 g)
MgSO4 in D5W
40 mg/mL
1000 mL
(40 g)
*ในรปู แบบ IV จะตองเจือจางกอนใหผูปoวยเสมอ

High Alert Drug คมู อื การใชยาท่มี คี วามเส่ียงสูง พมิ พ#ครั้งท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรบั ปรุง) Page 136
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ยี นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

ระเบยี บปฎิบตั ิเก่ียวกบั ยา magnesium sulfate injection1-6

ขนั้ ตอน แนวทางปฏิบัติ

การคดั กรอง ขอบงใช

• ใชใB นภาวะครรภเn ปน] พษิ (eclampsia/preeclampsia)

• ใชBรักษาและปอw งกันภาวะแมกนเี ซยี มในเลอื ดตํา่ (hypomagnesemia)

• ภาวะหัวใจเตนB ผิดจงั หวะแบบ Torsades de Pointes
ขอหามใช

• หBามใชBในผทูB ่ีแพยB าหรอื ส?วนประกอบของยาน้ี ผBูปวm ยท่ี heart block หรือ
myocardial damage หรือ hypermagnesemia

ขอควรระวงั

• ระวังการใชBในผปูB วm ย renal impairment เพราะมีความเสี่ยงท่ี Mg จะ
สะสมจนเกดิ magnesium toxicity

• ระวังการใชใB นผปBู วm ย myasthenia gravis หรอื neuromuscular
disease อ่นื ๆ

• สําหรบั ภาวะเจ็บครรภnคลอดก?อนกําหนด (preterm labor) หลกี เลย่ี งการ
ใหยB านานกวา? 5-7 วันเนอ่ื งจากเพ่มิ ความเสยี่ งของ hypocalcemia และ
การเปล่ยี นแปลงของกระดกู ในทารก

อันตรกิริยาระหวางยาท่ีสาํ คัญ
-

การเขียนสั่งยา • Double check ช่อื ผูปB วm ย ชนิดและขนาดยา

• ไม?ควรเขียนคาํ ย?อของ magnesium sulfate injection เชน? Mag,
MgSO4, MS และ MSO เพราะอาจอ?านผิดหรือเขาB ใจผดิ เป]น morphine
sulfate injection ไดB

• ระบหุ น?วยในคาํ ส่งั อยา? งชัด เชน? mg, g, mEq
Eclampsia/preeclampsia (severe):

• ขนาดยาตาม guideline American College of Obstetricians
and Gynecologists (ACOG)
IV: Loading dose 4-6 g ในเวลา 20-30 นาที
Maintenance dose 1-2 g/hr อย?างนอB ย 24 ชั่วโมงหลงั คลอด
IM: Loading dose 10 g โดยแบง? ฉดี 5 g IM ที่สะโพกแต?ละขBาง
Maintenance dos 5 g IM ที่สะโพกทุก 4 ช่ัวโมง
หมายเหตุ: ใหBยาทาง IM เม่อื ไมส? ามารถใหB IV ไดB

High Alert Drug คูมือการใชยาท่ีมคี วามเสีย่ งสงู พมิ พ#ครัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรงุ ) Page 137
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

• ขนาดยาตาม product information
ขนาดยาเรมิ่ (initial dose)

4-5 g IV infusion หรอื 4 g ในสารนาํ้ อยางนอ! ย 20 mL IV ≥ 4 นาที
รวมกับ

IM 10 g โดยแบงฉีดทส่ี ะโพกข!างละ 5 g
(total initial dose 10-14 g)

Maintenance dose

IV infusion 1-2 g/hr หรอื IM 4-5 g ทกุ 4 ชว่ั โมงที่สะโพก
(สลบั ซาB ยขวา) ตามอาการ ขนาดยาสงู สดุ ใน 24 ชั่วโมงคือ 30-40 g

Hypomagnesemia:

• Adult:
- Mild deficiency: 1 g IM ทกุ 6 ชัว่ โมง 4 คร้ังหรอื ตามระดบั Mg
ในเลือด
- Mild to moderate (ระดับ Mg ในเลอื ด 1-1.5 mg/dL):
1-4 g (อาจใหไB ดถB ึง 0.125 g/kg) IV ดวB ยอัตราเรว็ ≤1 g/hr หากไมม? ี
อาการแสดง โดยท่ขี นาดยาไมเ? กิน 12 g ในเวลา >12 ชวั่ โมง และอาจมี
การใหBเสรมิ ในภายหลงั
- Severe deficiency:
IM: อาจใหไB ดBถงึ 250 mg/kg IM ในเวลา 4 ชวั่ โมง
IV: (ระดับ Mg ในเลอื ด <1 mg/dL): 4- 8 g (ใหBยาไดถB งึ 0.1875 g/kg)
ในรายทีไ่ ม?มีอาการแสดง ใหBยาดBวยอัตราเร็ว ≤1 g/hr สว? นรายทีม่ อี าการ
แสดง ใหยB า ≤4 g IV ชBาๆ 4-5 นาที

• Infants/ children: magnesium sulfate IV 25 – 50 mg /kg (ขนาด
ยาสูงสดุ 2 g/คร้งั ) ทกุ 6 ช่วั โมง ใหยB า 2 หรือ 3 ครง้ั หลังจากนนั้ วดั ระดบั
Mg ในเลือดซ้ํา

• Neonates: magnesium sulfate IV 25–50 mg/kg ทุก 8-12 ช่วั โมง
ใหBยา 2 หรือ 3 ครงั้

Torsades de Pointes:

• Adult: 1 - 2 g เจอื จางใน D5W 10 mL IV/intraosseous
หยดยา นานกว?า 15 นาที

• Pediatric: 25-50 mg/kg IV/intraosseous หยดยา 10-20 นาที

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มคี วามเสีย่ งสูง พิมพ#ครัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 138
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิริราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลี่ยนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

การจัดยา/ตรวจสอบยา ขนาดยาสูงสดุ คอื 2 g
การใหยาแกผปู วo ย ขนาดยาในผทู ีก่ ารทํางานของไตบกพรอง

การตรวจตดิ ตาม - severe impairment: ขนาดยาสูงสดุ คอื 20 g ใน 48 ชั่วโมง
- ผปูB mวย eclampsia/preeclampsia: อัตราเรว็ ในการใหBยาชว? ง
maintenance คือ 1 g/hr

• เก็บแยกยาไวใB นทเ่ี ขBาถงึ ไดยB าก

• ทําสัญลกั ษณnเตอื นใหBระวงั

• Double check ช่ือผปูB วm ย ชนิดและขนาดยา

• Magnesium sulfate มหี ลายความแรง และหลายขนาดบรรจุ จงึ ตอB ง
ระมัดระวังการจ?ายผิด

• IV: ตอB งเจือจางก?อนใหผB Bปู mวย
- สารนาํ้ ท่เี ขาB กันได:B D5W หรอื NSS
- ความเขBมขนB สงู สดุ : ≤ 20% (หรอื 200 mg/mL)
- อัตราเร็วในการใหยB าของผBใู หญ:?
IV push ≤ 150 mg/min
IV infusion โดยทว่ั ไปคอื 1 g/hr (ยกเวนB ภาวะฉกุ เฉินซง่ึ อาจใหยB าใน
อัตราทีเ่ ร็วขึ้น)
- อตั ราเรว็ ในการใหBยาของเดก็ : โดยทว่ั ไป IV infusion 1-4 ชัว่ โมง (ไมเ? กนิ
125 mg/kg/hr) ยกเวนB ภาวะฉกุ เฉนิ เช?น pulseless torsades ใหBยา IV
ชBาๆ หลายนาที (IV bolus), hypomagnesemia/ torsades with
pulses ใหBยานาน 10-20 นาท,ี status asthmaticus ใหยB านาน 15-30
นาที

• IM: ในผBใู หญ?อาจใหBยาไดBโดยไมต? อB งเจือจาง (50% หรอื 500 mg/mL) แต?
ในเด็กควรเจอื จางดBวย D5W หรอื NSS ใหคB วามเขมB ขBน ≤ 20% (หรือ
200 mg/mL)

• อาการทเี่ กดิ ขน้ึ เมื่อระดบั magnesium ในเลอื ดสูงจนเกิดความเป]นพิษ
เช?น ซมึ , hyporeflexia, weakness, paralysis, คล่นื ไฟฟาw หวั ใจ (EKG)
ผิดปกติ (prolonged PR และ QRS interval) กดระบบประสาทส?วนกลาง
ชัก และกดการหายใจ

• อาการไม?พงึ ประสงคทn สี่ มั พันธnกบั การใหยB า IV เชน? flushing (IV; dose
related), hypotension (IV; rate related), vasodilation (IV; rate
related)

• ตอB งมกี ารวดั ระดับ magnesium ในเลือดเสมอหลัง loading dose และ

High Alert Drug คูมอื การใชยาท่ีมีความเสยี่ งสูง พิมพค# รัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรุง) Page 139
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ริ าช**

ระหว?างใหยB า คา? ปกติ 1.6-2.6 mg/dL (อBางองิ จากโรงพยาบาลศริ ริ าช)
แตก? รณี preeclampsia therapeutic level อย?ทู ่ี 4-8 mg/dL

• วดั RR, HR ทกุ 4 ชวั่ โมง ถาB ผดิ ปกติใหBแจงB แพทยn

• RR ควร ≥16 ครงั้ /นาที

• HR ควรอยร?ู ะหวา? ง 60-100 คร้ัง/นาที

• ตรวจติดตามการทาํ งานของไต ระดับ electrolyte ในเลอื ด (potassium,
calcium)

• Urine output ควรมากกว?า 100 mL/ 4 hr

• ตรวจ deep tendon reflex โดยดู knee jerk reflex ทกุ 4 ชว่ั โมง ถBาผล
เป]นลบ ใหBทาํ bicep jerk reflex ถBาผลยงั คงเปน] ลบ ควรพิจารณาหยุดยา

• บางกรณีอาจจาํ เปน] ตBองตรวจ EKG

• ในทางสตู ิศาสตรn จะมกี ารตรวจติดตามท่ีละเอียดเพ่ิมขนึ้ เช?น fetal heart
rate, maternal uterine activity

• Severe preeclampsia: บันทกึ vital sign ทกุ 1 ชว่ั โมง (ทกุ 30-60 นาที
ใน eclampsia), บนั ทกึ urine I/O และความเขมB ขBนของปส† สาวะทกุ
4 ช่ัวโมง, บนั ทึก fetal heart rate, Patellar reflex: absent (reflex =
0), ป†สสาวะ ≤100 mL/4 hr หรือ ≤ 25 mL/hr หากมอี าการของ
magnesium toxicity เกิดขึน้ ควรหยุดยาแลวB ประเมินซา้ํ ทกุ 30 นาที
จนกว?าจะใหBยาไดB และอาจมีการปรับลดขนาดยาใหเB หมาะสมเมอื่ เริ่มยา
อกี คร้ัง

• สาํ หรบั เดก็ แรกเกิดท่เี กิดจากมารดาทไ่ี ดBรบั ยา magnesium sulfate ใหB
ตดิ ตามวา? เกิดอาการ hypotension, hyporeflexia และ respiratory
depression หรอื ไม?

เอกสารอางองิ
1. Vallerand AH, Sanoski CA, Deglin JH. Davis’s drug guide for Nurses. 15th ed. PA: F. A. Davis
Company; 2017. p.796-7.
2. Drug information: Magnesium sulfate. In: UpToDate [database on the Internet]. Waltham (MA):
UpToDate, Inc.; 2019 [cited 2019 Dec 13].
3. ISMP. Medication safety self assessment® for high-alert medications [Internet]. 2017 [cited 2019
Dec 13]. Available from: https://www.ismp.org/sites/default/files/attachments/2018-
01/EntireAssessmentWorkbook.pdf

High Alert Drug คมู ือการใชยาที่มีความเสี่ยงสงู พมิ พ#คร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 140
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่ือใหเหมาะสมและสอดคลองกับบรบิ ทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

4. MICROMEDEX® [Database on the internet]. Colorado: Thomson Reuters (Healthcare); c1974-
2019. DRUGDEX® System, Magnesium sulfate; [cited 2019 Dec 12]. Available from:
https://www.micromedexsolutions.com/micromedex2/librarian/CS/714F66/ND_PR/evidencexpert/
ND_P/evidencexpert/DUPLICATIONSHIELDSYNC/A62BEA/ND_PG/evidencexpert/ND_B/evidencexper
t/ND_AppProduct/evidencexpert/ND_T/evidencexpert/PFActionId/evidencexpert.DoIntegratedSear
ch?SearchTerm=Magnesium%20sulfate&UserSearchTerm=Magnesium%20sulfate&SearchFilter=filte
rNone&navitem=searchALL#. Subscription required to view
5. Phelps SJ, Hagemann TM, Lee KR, Thompson AJ, editors. Pediatric injectable drugs (The teddy
bear book): magnesium sulfate. 11th ed. Bethesda, MD: American Society of Health-System
Pharmacists; 2018. p. 576-7.
6. คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บดั โรงพยาบาลศิริราช. High Alert Drug ค?ูมือการใชBยาท่มี ีความเสย่ี งสูง.
พมิ พคn รงั้ ท่ี 4. กรุงเทพฯ: 2560. หนาB 87-91.

High Alert Drug คูมือการใชยาทีม่ คี วามเสี่ยงสงู พิมพค# ร้งั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 141
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรับเปล่ียนเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

คมู อื ปฏบิ ตั งิ านเกีย่ วกับยาทม่ี คี วามเสย่ี งสูง
โรงพยาบาลศริ ิราช

Potassium injection

รูปแบบยา
1. KCl inj [Potassium chloride] 20 mEq/10 mL (K+ 2 mEq/mL)
2. K2HPO4 Inj [Dipotassium phosphate] 20 mL (K+ 1 mEq/mL)

เภสัชจลนศาสตร#ของยา potassium injection1

ชอ่ื ยา ภาพยา Onset Peak Duration

KCl inj. 10 mL ทันที เมอ่ื หยดยาเขา ไมมีขอมูล
(K+ 2 mEq/mL) หลอดเลอื ดเสร็จ

(end of

infusion)

K2HPO4 Inj. 20 mL ทนั ที เมอื่ หยดยาเขา ไมมีขอมูล
(K+ 1 mEq/mL) หลอดเลือดเสร็จ
(end of
infusion)

High Alert Drug คมู ือการใชยาท่ีมคี วามเส่ียงสงู พิมพค# รงั้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 142
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศริ ิราช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรบั เปล่ยี นเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับบริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

ระเบียบปฏบิ ตั ิเกี่ยวกบั ยา potassium injection1-9

ขน้ั ตอน แนวทางปฏิบตั ิ
การคัดกรอง ขอบงใช
• สําหรับใชBในการปwองกันและรกั ษาอาการขาดโปแตสเซียม หรอื ผูทB ม่ี ี
การเขียนสัง่ ยา
ภาวะโปแตสเซียมในเลอื ดต่าํ
ขอหามใช

• หBามใชใB นผูBท่ีมีการทาํ งานของไตบกพรอ? งอยา? งรนุ แรง

• ผทBู ม่ี ีความผดิ ปกตขิ องต?อมหมวกไต

• ผทBู ม่ี รี ะดับโปแตสเซียมในเลือดสงู

• ผูทB ีม่ ีบาดแผลของเนอ้ื เยอ่ื อยา? งรุนแรง
ขอควรระวงั
• สภาวะที่อาจเพิ่มความเสย่ี งใหBเกดิ hyperkalemia : acidosis,

adrenal insufficiency, ผูBปmวย burn, การใชBยาทเ่ี พม่ิ potassium
level, dehydration, tissue break down และ ในผBปู วm ย renal
disease
อันตรกิริยาระหวางยาที่สําคญั

• ตรวจสอบระดบั potassium ในเลอื ดใหBอยท?ู ี่ 3.4-4.5 mmol/L (ขBอมลู
จากโรงพยาบาลศริ ิราช)

• ควรแกBไข hypomagnesemia ใหเB รียบรอB ยก?อนทีจ่ ะใหB potassium
replacement

• ระมัดระวงั การใชBรว? มกบั ยากล?มุ ทเี่ พมิ่ ระดับ potassium เช?น K-
sparing diuretics (เชน? spironolactone, amiloride), ACE
inhibitors (เชน? enalapril, ramipril), ARBs (เชน? losartan,
valsartan) เนอื่ งจากยาเหลา? นจี้ ะเสรมิ ฤทธกิ์ ารเพมิ่ ระดบั potassium
ในเลือด

• ระวงั การใชBในผปBู วm ย acidosis หรอื alkalosis โดยเฉพาะในผปBู mวย
cardiac และ renal disease เพราะคา? potassium level ของผBปู วm ย
เหล?านีอ้ าจเป]นคา? ทไี่ ม?ไดแB สดงคา? potassium ท้ังหมดของรา? งกาย

• Double check ช่ือผปBู วm ย ชนดิ และขนาดยา

• เก็บแยกยาไวใB นท่ีเขBาถงึ ไดยB าก

• ทาํ สญั ลกั ษณเn ตือนใหBระวงั
• หามให IV push หรอื IV bolus

High Alert Drug คมู ือการใชยาทม่ี ีความเส่ียงสูง พิมพค# รัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 143
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบําบดั โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปล่ียนเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิริราช**

• หามระบุลอย ๆ วา “แก K” ตองเขยี นคา lab ของ serum
potassium กาํ กับเสมอ (ระมดั ระวงั การเขยี นคาแลบ็ สลับบคุ คล !)

• ระบุค?า K+ ทกุ คร้งั เพอื่ ประโยชนใn นการตรวจสอบซา้ํ ของเภสชั กรและ
พยาบาลผรBู บั คําสง่ั ในการรักษา

• ตอB งเจือจางกบั สารน้ํา (D5W, NSS) ก?อนใหBผปBู วm ยเสมอโดยความเขBมขBน
ท่ีแนะนาํ คือ
- KCl : ≤ 100 mEq/L เมอื่ ใหBทาง peripheral line
หรอื ≤ 200-400 mEq/L เมอื่ ใหB central line
- K2HPO4 : ไมควรมากกวา 40 mEq/L ท้งั การใหแB บบ peripheral
และ central line
(ความเขมขนทร่ี ะบุเปน• ความเขมขนของ potassium และเป•น
ความเขมขนทีแ่ นะนาํ โดยมเี อกสารจากบรษิ ัทผูผลติ การส่ังใชความ
เขมขนท่ีสูงกวาน้ี ขนึ้ กับวจิ ารณญาณของแพทยผ# ูสงั่ ใช และควรมี
ระบบ เฝาŒ ระวังอาการไมพงึ ประสงคอ# ยางใกลชดิ )

• ในกรณที ี่ใชรB ักษา hypokalemia อาจจะเลือกใชBสารนา้ํ NSS ในการเจอื
จาง (เวBนแตม? ขี BอหาB ม) แทน dextrose เพราะ dextrose อาจทาํ ใหB
ระดบั potassium ลดตาํ่ ลงไดB มขี Bอมูลจากบริษทั ว?าการเจือจาง
dipotassium phosphate 20 mEq ใน NSS 500 mL จะไดคB า? ความ
เป]นกรด-ด?างของสารละลายอยท?ู ่ี 8.8 ขณะทก่ี ารเจอื จาง dipotassium
phosphate 20 mEq ใน D5W 500 mL จะไดBค?าความเป]นกรด-ด?าง
ของสารละลายอยทู? ี่ 8.7

• อัตราเรว็ การใหB potassium supplement โดยทัว่ ไปอยู?ที่
10 mEq/hr

• กรณี dipotassium phosphate (K2HPO4) บรษิ ทั แนะนําวา?
การใหBทาง peripheral line อตั ราเรว็ ในการหยดยาไมควรเกนิ
20 mEq/hr

• การบรหิ ารยาในผูใหญ (IV intermittent infusion)
: Serum K มากกวา 2.5 แตไมเกนิ 3.5 mEq/L
อัตราเร็วในการหยดยา IV ไม?เกิน 10 mEq/hr
ความเขBมขBนของสารละลาย ไมเ? กิน 40 mEq/L
และขนาดยา ไมเ? กิน 200 mEq/24 hr
: Serum K นอยกวา 2.5 mEq/L หรอื ผูทม่ี อี าการ แสดง
hypokalemia (ไมรวมการรักษาแบบฉุกเฉนิ ของ cardiac arrest)

High Alert Drug คมู ือการใชยาทมี่ คี วามเสย่ี งสูง พิมพค# รัง้ ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรับปรุง) Page 144
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศริ ริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บรบิ ทของโรงพยาบาลศริ ิราช**

การจดั ยา/ตรวจสอบยา อัตราเรว็ ในการหยดยา IV สงู สดุ (central line เทา? นน้ั ) ไมเ? กนิ 40
การใหยาแกผปู วo ย mEq/hr โดยตBองมกี ารตรวจตดิ ตาม EKG และ lab monitor บ?อยครง้ั
ในผปBู mวยบางรายอาจตBองการขนาดยาไดBถึง 400 mEq/ 24 hr
การบริหารยาในเดก็ (IV intermittent infusion)
ขนาดยาทใี่ หคB ือ 0.5-1 mEq/kg/dose (maximum dose 40 mEq)
อตั ราเรว็ ในการหยดยาเขาB หลอดเลือดไม?ควรเกิน 0.5 mEq/kg/hr
(range 0.3-0.5 mEq/kg/hr) ถาB หากจาํ เปน] ตอB งใหBเร็วกวา? น้ีควรทาํ
bedside EKG monitoring และตดิ ตามคา? lab บอ? ยครงั้ ขึ้น อยา? งไร
ก็ตามใน critical care settings/situations: อาจมกี ารใหBยาในอตั ราที่
สงู ขึ้น โดย maximum rate เปน] 1 mEq/kg/hour หรอื 40 mEq/hr

• ความเขมB ขนB ของสารละลายทีแ่ นะนาํ ในเด็กคือ 40 mEq/L (peripheral
line) และ 60-80 mEq/L เปน] ความเขBมขนB สูงสุดทีแ่ นะนาํ ใหBทาง
peripheral line

• ความเขมB ขนB สูงสดุ ของสารละลายทแี่ นะนาํ ในเดก็ คอื 200 mEq/L
สาํ หรับการใหสB ารละลายทาง central line

• ตBองปรับขนาดยาในผูBปmวยทม่ี ี renal disease (ไม?รวม renal failure)

• Double check ชือ่ ผBูปวm ย ชนดิ และขนาดยา

• เก็บแยกยาไวBในทีเ่ ขาB ถึงไดBยาก

• ทาํ สญั ลกั ษณnเตือนใหรB ะวงั

• Double check ชื่อผBูปวm ย ชนดิ และขนาดยา

• หามให IV push หรือ IV bolus

• หBามใหB IV fluid ท่ีผสม potassium ในการ loading

• K2HPO4 ควรหลีกเลี่ยงในการผสมกับยาฉดี ทีม่ ีแคลเซยี ม (Ca) หรือ
แมกนีเซยี ม (Mg) เปน• สวนประกอบเน่ืองจากอาจตกตะกอนได
นอกจากน้นั การเตมิ dipotassium phosphate ในสารนาํ้ บางชนิด เชน?
LRS, Acetar® กเ็ ป]นขBอหาB มเพราะจะทาํ ใหเB กิดการตกตะกอน

• ควรใหยB าผ?าน Infusion pump

• ตBองเจือจางและพลกิ กลบั ไปมาใหเB ขาB กนั ดกี ับสารนา้ํ ก?อนใหผB ูBปmวยเสมอ
หาB มผสม potassium ลงไปในถุงหรือขวดสารนํา้ ท่กี าํ ลงั แขวนใหBผปูB mวย

• ตBองใชB infusion pump และตรวจสอบ infusion pump เสมอ
อย?างนBอยทกุ 4 ช่วั โมง

• ระมดั ระวงั การเกิดยาร่ัวออกนอกเสนB เลือด (extravasation) เพราะ

High Alert Drug คมู อื การใชยาที่มคี วามเสี่ยงสงู พิมพ#ครัง้ ท่ี 6 เมษายน 2565 (ฉบับปรับปรุง) Page 145
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาํ บัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมลู ขางตนมกี ารปรบั เปลย่ี นเพ่อื ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศิรริ าช**

การตรวจตดิ ตาม อาจทาํ ใหเB กดิ เน้ือเย่ือตายไดB โดยเฉพาะอย?างย่งิ กรณีท่ใี ชBความเขBมขนB สงู
มากกวา? 0.1 mEq/mL หรือ infuse ผ?าน peripheral line

• ตรวจสอบระดบั potassium ก?อนใหBยาและที่ 2-4 ช่ัวโมงหลงั จากใหBยา
เพือ่ ประเมนิ ว?าอยใู? นช?วงทเี่ หมาะสมหรอื ไม? หากคา? ผดิ ปกตคิ วรแจงB
แพทยn สงั เกตอาการผBปู วm ยที่มี potassium สูง (hyperkalemia)
คลืน่ ไสB อาเจียน สมั ผัสผิดเพีย้ น (paresthesias) ตะคริว (muscle
cramps) อ?อนเพลยี กลาB มเนือ้ อ?อนแรง สับสน หายใจลาํ บาก หวั ใจเตนB
ชBา เตนB ไม?สมาํ่ เสมอหรอื เตBนผดิ จงั หวะ ECG ผดิ ปกติ (peaked T
waves, depressed ST segment, prolonged QT segments, QRS
widening, loss of P waves)

• สังเกตอาการผปBู mวยทมี่ ี potassium ต่าํ (hypokalemia)
อ?อนเพลยี อ?อนลBา กลBามเนอื้ ออ? นแรง เป]นตะคริว และปวดไดB ควบคุม
เบาหวานไดยB ากหรือพบ polyuria ใจสั่น อาจจะมอี าการทางจติ
(psychosis, delirium, hallucinations, depression) ในกรณี
severe hypokalemia อาจพบ bradycardia ที่มี cardiovascular
collapse และอาจเกิดหวั ใจเตBนผิดจังหวะ (Cardiac arrhythmias)
หรือระบบ การหายใจลBมเหลว

• ถาB ใหBเกิน 40 mEq/L ตอB งวัด HR , BP สมํา่ เสมอ อยา? งนอB ย
ทุก 2 ชัว่ โมง

• ถาB ใหB 20-40 mEq/L หรอื ตํา่ กว?า ใหวB ดั HR ทุก 4 ช่วั โมง และวัด BP
ทุก เชBาเย็น

• BP ควรอยรู? ะหวา? ง 160/110 และ 90/60 mmHg

• HR ควรอย?ูระหวา? ง 60-100 ครัง้ /นาที

• ECG monitoring: เมอ่ื ใหB intermittent infusion หรือ IV infusion
ในผูBใหญ? ในอัตราเร็วมากกวา? 10 mEq/hr สว? นในเดก็ เม่อื ใหBยาใน
อตั ราเร็วมากกวา? 0.5 mEq/kg/hr

• ตรวจติดตาม renal function, bicarbonate level, pH (อาจเกิด
acidosis) หรือ magnesium level (ถาB ผูBปmวยมี refractory
hypokalemia) ในช?วงเวลา 2-4 ช่ัวโมงหลังการใหB potassium

• ถBาเกิด extravasation แลBวใหหB ยุดการหยดยาทันทแี ละ disconnect
สาย (cannula/needle) ค?อย ๆ ดดู extravasated solution ออก
(ไม? flush line) คอ? ย ๆ ดึงneedle/cannula ออกและยก extremity
ขึ้น ใชB dry cold compresses

High Alert Drug คูมือการใชยาทีม่ ีความเสย่ี งสงู พมิ พค# รง้ั ที่ 6 เมษายน 2565 (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) Page 146
คณะกรรมการเภสชั กรรมและการบําบัด โรงพยาบาลศิรริ าช
**ขอมูลขางตนมกี ารปรับเปลย่ี นเพือ่ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบั บริบทของโรงพยาบาลศริ ิราช**