การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี

201

Abstract

The primary focus of your research project: 1) The development of quality
standards of Banana Conservation Center 2) The marketing strategies for services for
the development of a participatory learning of Banana Conservation Center and focus
on the best quality standards, and 3) There are two kinds of development as we are
concerned as between service marketing strategy and the development of quality
standards for participatory learning centers in banana conservation in Suphanburi
province. The tools & equipment has been done for questionnaires and performs to
collect data as a number of 327 random samples and also included an interviewer of
15 units. The data are analyzed by the Statistics Project team as researching for
percentage, mean, standard deviation and the Pearson correlation coefficient

The research of the results are as follows: 1) As the sample opinion on the
development of quality standards for the participation in the Banana Conservation
Center. For overall, the mean is set up at the highest level, which is 4.26, the standard
deviation is 0.36. The general condition of the center has the highest average of 4.37
2) The Sample group has been in this opinion on the marketing strategy of the center
development service to have quality standards, as the mean is the highest level at
4.25 standard deviation equal to 0.41. The highest average is 4.35 3) The relationship
between service marketing strategy and development of quality standards, for learning
of the Banana Conservation Center. There are set up as moderate level of positive
correlation at the same direction as the development of quality standards for a
participatory learning center in banana plant conservation with a “R” value equally
0.443 with a Sig <0.05 in the same line with the assumptions established. The Service
marketing strategy has resulted in the development of learning with Banana
Conservation Center in Suphanburi province has exactly the same standards.

The Summary of the Sample Group (Focus Group) proposed a guideline for
developing a participatory learning of Banana Conservation Center in Suphanburi

202

province for the best quality standards as an agricultural tourism destination, namely
agricultural products. Produced in accordance with the necessity, the real value, the
price is not very high. It is distinctive, unique and has many public relations more
varieties channels program as a mass communication to consumers. There is a lecturer
who has the expertise to be a professional and well known for the Banana
Conservation Center subject. There are additional seating facilities, additional
restrooms for the elderly and the disabled, as well as providing for a prospect
customer, visitors and tourists. They are welcomed to come & visit our greatest place.
Keywords Development of participatory, learning center, banana conservation

203

บทนำ

สภาพปัจจุบันเศรษฐกิจโลก ส่งผลให้ประเทศไทยยังคงเผชิญกับความเสี่ยงจากความ
เปราะบางหรือความผันผวนของเศรษฐกิจ มีผลกระทบต่อภาคการเกษตรของประเทศ รวมถึงปัญหา
ภายในประเทศทั้งด้านการเมือง ด้านสังคม ยังเป็นข้อจำกัดสำคัญต่อการพัฒนาการเกษตรของ
ประเทศ ในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) จึงเน้น
ความต่อเนื่องกับแผนพัฒนาการเกษตรในช่วงแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) โดย
เน้น “เกษตรกร” เปน็ ศูนย์กลางการพัฒนาอย่างสมดุล มสี ว่ นร่วมในรูปแบบชมุ ชน ให้ความสำคัญกับ
การรวมกลุ่มเกษตรกร เพื่อผลักดันให้สามารถดำเนินการในรูปของธุรกิจเกษตร โดยน้อมนำหลัก
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ มาขยายผลและ
ประยุกต์ใช้ต่อเนื่องจากแผนที่ผ่านมา เพื่อให้เกษตรกรสามารถพึง่ พาตนเองได้ อันจะเป็น ส่วนหนึง่ ท่ี
ผลักดันให้ประเทศไทยสามารถบรรลุวิสัยทัศน์ “มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน” โดยมีประเด็นสำคัญที่ควร
พจิ ารณาเพอ่ื นำไปสู่การพฒั นาและแก้ไขในอนาคต

ในอดีตสังคมไทยมีความผูกพันกับธรรมชาติเป็นอย่างมาก ดังจะเห็นได้จากลักษณะการ
ปรับตัวเข้าหาธรรมชาติและใช้ประโยชนจ์ ากธรรมชาติ ไดแ้ ก่ การต้ังถิน่ ฐานท่ีอยู่อาศัย การเพาะปลูก
ทำการเกษตร รวมไปถึงการพัฒนาวิถีชีวิต ความคิดความเชื่อ ประเพณี วัฒนธรรม และศาสนาท่ี
สอดคล้องกับทรัพยากรหรือถิน่ ฐานที่ตนอาศัยอยู่ วิถีการดำเนินชีวิตของมนุษย์ในสมัยก่อนจึงมีความ
เกื้อกูลกับการพัฒนาสภาพแวดล้อมที่ตนอยู่อาศัย มีความใกล้ชิดผูกพันกับธรรมชาติ โดยเฉพาะด้าน
การเกษตรมีความสำคัญต่อเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม สังคมและวัฒนธรรมของประเทศไทยไม่วาจะเป็น
ในอดีตหรือปัจจุบัน โดยเฉพาะต่อประชากรในระดับรากหญ้าซึ่งเป็นบุคลากรกลุ่มใหญ่ของประเทศ
ดังนั้น ภาคการเกษตรของไทยจึงเป็นตัวขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศ เป็น
รากฐานของการสรา้ งความม่ันคงทางอาหารของประเทศและของโลก ประชากรสว่ นใหญ่ของประเทศ
อยู่ในภาคการผลิตทางการเกษตร และยังเป็นการเกษตรที่ต้องอาศัยต้นทุนทางธรรมชาติอยู่มาก ดั้ง
นั้นสภาพแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ กิจกรรมการเกษตร วิธีการผลิตทางการเกษตร ตลอดจน
เทคโนโลยีและนวัตกรรมในการสนับสนุนการเกษตรย่อมส่งผลต่อการพัฒนาการเกษตรในอนาคตไม่
ว่าจะเป็นเรื่องปริมาณผลผลิตหรือต้นทุนการผลิตทางการเกษตรฯลฯ สิ่ง ต่าง ๆ เหล่าน้ีส่งผลทั้งใน
ระดบั ครวั เรอื น อาทิ รายไดค้ รวั เรือน ความม่ันคงทางอาหารต้ังแตร่ ะดับครัวเรอื น ระดบั ประเทศ

ภูมิภาคและระดับโลก98 การปรับเปล่ียนวิธีการทำการเกษตรหรือกิจกรรมการเกษตรที่มี
ความมั่นคง จะส่งผลต่อความยั่งยืนในระยะยาว ดังนั้นการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ในการอนุรักษ์พันธ์ุ

98 ยิ่งลกั ษณ์ กาญจนฤกษ์และคณะ, รายงานวจิ ยั ฉบับสมบูรณ์, โครงการ “การยกระดบั ความย่ังยนื ทาง
การเกษตรของเกษตรรายย่อย อ.แจ้หม่ จ.ลำปาง, 2560 หนา้ 24

204

กล้วยซ่ึงเปน็ พืชเศรษฐกจิ และผูกพันกับวิถีชีวติ ของสงั คมไทยมายาวนาน จึงเป็นวธิ หี นงึ่ ท่จี ะสง่ เสริมให้
เกษตรกรมีการรวมกลุ่ม เกิดการเรยี นร้ทู ง้ั การอนรุ กั ษ์และการตลาด

การตลาดนับว่าเป็นกลยุทธ์ที่สำคัญในการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธุ์
กล้วย เพราะศูนย์ฯ จะมีรายได้หลักจากการจำหน่ายสินค้าทางการเกษตร จากการท่องเที่ยวเชิง
เกษตร เพื่อนำไปส่งเสริมกิจกรรมการเรียนรู้ การพัฒนาศูนย์ฯ ให้มีมาตรฐานคุณภาพ เป็นสิ่งดึงดูด
นักท่องเที่ยว สร้างสถานที่ให้มีความโดดเด่นในด้านภูมิทัศน์ ดังนั้น การพัฒนาศูนย์ฯ ควรใช้กลยุทธ์
ส่วนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) ซึ่งเป็นปัจจัยหลักการในการส่งเสริมการตลาดที่มี
ความสำคัญ นักการตลาดส่วนใหญ่ได้นำมาใช้เป็นกลยุทธ์ทางการตลาด เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ใน
การดำเนินธุรกิจการตลาด แต่ในการทำตลาดของศูนย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธุ์กล้วยนั้นเป็น
การตลาดแบบด้านการบริการ การสร้างแรงจงู ใจใหผ้ ู้บริโภคตัดสินใจมาใช้บริการจำเป็นต้องใช้ทฤษฏี
แนวคิดส่วนประสมทางการตลาดเป็นกรอบในการพัฒนาเพื่อให้สัมพันธ์กับบริบทของพื้นที่จังหวัด
สุพรรณบุรี ซึ่งนอกจากจะมีแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ การท่องเที่ยวทางธรรมชาติแล้ว การ
สร้างแหลง่ ท่องเทยี่ วเชิงเกษตรในรปู แบบการเรยี นรู้ การอนุรักษ์ และการจำหน่ายสินคา้ เกษตร น่าจะ
สอดคลอ้ งกับพื้นท่ีและสร้างรายได้ใหก้ ับเกษตรกรเพิ่มขึน้ เพราะมีพน้ื ทีท่ เ่ี หมาะสมกับการเกษตร เช่น
การปลูกข้าว การทำไร่ ทำสวน การใช้พื้นที่วา่ งตามหัวไร่ปลายนา พื้นที่ว่างรอบ ๆ บ้าน หรือตามคัน
นา ปลูกผักผลไม้เพื่อการบริโภค ส่วนผลผลิตที่เหลือจากการบริโภคในครัวเรือนแล้วก็จำหน่ายจ่าย
แจกตามญาติมิตร ในการเพาะปลูกพืชผักแต่ละรอบปีจะพบปัญหาเรื่องการตลาดเป็นด้านหลัก เช่น
ปัญหาผลผลิตล้นตลาด ผลผลิตไม่ได้มาตรฐาน ราคาตกต่ำ ไม่มีสถานที่จำหน่าย กลุ่มผู้บริโภคอยู่ใน
เขตจำกดั การสรา้ งรปู ลักษณ์ผลติ ภัณฑ์ไม่น่าสนใจ ไม่มคี วามหลากหลายในการแปรรปู ผลิตภณั ฑ์ เป็น
ต้น การเลือกใช้กลยุทธ์ทางการตลาดที่เรียกว่า“ส่วนประสมทางการตลาด ๗ P’s”99 ประกอบด้วย
ผลิตภัณฑ์ ราคา ช่องทางการจำหน่าย การส่งเสริมการตลาด เจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการ ภาพลักษณ์ของ
สถานที่ และการให้บริการ น่าจะเป็นปัจจัยสนับสนุนให้ศูนย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธ์ุกล้วย
จงั หวัดสพุ รรณบุรี มสี มรรถนะในการสร้างแรงจูงใจให้กลุ่มผูบ้ รโิ ภคเกิดความสนใจและตัดสินใจเข้ามา
ศกึ ษา เยยี่ มชม ซ้ือสนิ คา้ การเกษตรอ่ืนๆ รวมทัง้ ผลผลิตจากกล้วย

กล้วยจัดเป็นไม้ผลชนิดหน่ึง ที่มีความผูกพันและมีความสำคัญต่อชีวิตคนไทยมาช้านาน ซ่ึง
สามารถพบเห็นกล้วยโดยทั่วไปตามภูมิภาคต่าง ๆ แต่ผู้คนส่วนใหญ่กลับมองข้ามความสำคัญของ
กล้วย ทั้ง ๆ ที่มีคุณค่าในเชิงวัฒนธรรม วิถีชีวิต พิธีกรรม มีคุณค่าทางด้านอาหาร สุขภาพ ร่างกาย
แม้กระทั่งในเชงิ เศรษฐกิจ ตลอดจนการใช้ประโยชน์จากส่วนต่าง ๆ ของลำต้นกล้วย ในผลกล้วยอดุ ม

99 ภัทราพร อาวัชนาการ, ปัจจัยทางการตลาดและพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอย่าง
ยั่งยืน ในเขตอำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์, หลักสูตรบรหิ ารธุรกิจมหาบัณฑิต คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร,์ 2558 : 17-19.

205

ด้วยนำตาลจากธรรมชาติ คอื ซูโครส ฟรกุ โทส และกลโู คส รวมท้งั เส้นใย กากอาหาร กล้วยช่วยเสริม
เพิ่มพลังงานให้กับร่างกายได้ทันที นอกจากนั้น การรับประทานกล้วยยังช่วยป้องกันโรคต่าง ๆ ที่จะ
เกิดขึ้นกับร่างกาย เช่น โรคโลหิตจาง เนื่องจากมีธาตุเหล็กสูง โรคความดันโลหิตสูง บำรุงสมอง โรค
ท้องผูก แก้อาการเมาค้าง แก้อาการเสียดท้อง รักษาโรคลำไส้เป็นแผล100 เป็นต้น การจะสร้างความ
ตระหนักให้เกิดการรับรู้ได้อยา่ งกว้างขวางและย่ังยืนนน้ั การจดั ตั้งศนู ย์การเรียนรู้ในชุมชนแบบมีส่วน
ร่วม การเปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วนของชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในด้านการวิเคราะห์ปัญหาและสาเหตุ
ของปัญหา การมีส่วนร่วมในการวางแผน การมีส่วนรว่ มในการดำเนินงาน/กจิ กรรม การมีส่วนร่วมใน
การติดตามและประเมินผล และการมีส่วนร่วมในการรับประโยชน์ การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ในการ
อนุรักษ์พันธุ์กล้วย น่าจะยังประโยชน์สุขแก่กลุ่มฐานรากของสังคม เพราะศูนย์การเรียนรู้ มีลักษณะ
เปน็ แหล่งให้บริการความรู้ ขา่ วสาร ข้อมลู ให้กับประชาชนในชุมชน มีเจา้ หน้าทีปฏิบัติงานในลักษณะ
ประจำ เป็นศูนย์กลางการติดต่อจากภายนอก เป็นเครือข่ายในการจัดการเรียนรู้ในสังคม บทบาของ
ศูนย์การเรียนรู้โดยทั่วไปอาจประกอบด้วย การทำงานร่วมกับชุมชน การบริหารศูนย์การเรียนรู้ และ
การพัฒนาหลักสูตร101

ด้วยมีความตระหนักในความสำคัญและเกิดประโยชน์สุขแก่กลุ่มเกษตรกร จึงร่วมกับกลุ่ม
วสิ าหกจิ ชมุ ชนจัดต้ัง “ศูนยอ์ นุรักษ์พันธุ์กลว้ ย จงั หวัดสพุ รรณบุรี” ขึ้น ต้ังอยู่ทางด้านทิศใต้ของวัดป่า
เลไลก์วรวิหาร ในพื้นที่ ๑๒ ไร่ แบ่งเป็นพื้นที่เพาะปลูก อาคารจัดแสดงพันธุ์กล้วย ห้องการเรียนรู้ ระบบ
การเพาะปลูกกล้วย อาคารจำหน่ายผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรจากวิสาหกิจชุมชน แหล่งท่องเที่ยวทางน้ำ
ทำพิธีเปิดอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ ๑๕ เดือน มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๓ ในการบริหารจัดการศูนย์ฯ มี
คณะกรรมการคำเนินการ ประกอบด้วยผู้แทนจากผู้นำชุมชน กลุ่ม/องค์กร เครือข่ายองค์กรชุมชน
ปราชญ์ชาวบา้ น อาสาสมัคร ฯลฯ ได้มาจากการคัดเลือกของชาวบ้าน และชาวบา้ นให้การยอมรับ ซึ่ง
คณะกรรมการจะร่วมมือกันวางแผน และดำเนินตามแผนยุทธศาสตร์ที่ได้ร่วมกันกำหนด เพื่อระดม
พลังให้เกิดการเรียนรู้และบริหารจัดการในศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วยให้สามารถดำเนินการได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ มีที่ปรึกษา เป็นภาคีการพัฒนาภาครัฐ เช่น พัฒนาชุมชน การศึกษานอกโรงเรียน
เกษตร สาธารณสุข อุตสาหกรรม พาณิชย์ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จัดทำระเบียบ
ข้อบังคับ ซึ่งคณะกรรมการฯ ได้จัดทำขึ้นเป็นลายลักษณ์อักษร เพื่อเป็นแนวทางในการบริหารศูนย์
งบประมาณในการจัดสร้างศนู ย์ฯ และการบริหารศูนย์ฯได้รับการสนับสนุนจากวดั ป่าเลไลยก์วรวิหาร
มีบทบาทและหน้าที่ ได้แก่ การจัดให้เป็นศูนย์อนุรักษ์พันธุก์ ล้วย เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ตลอดชีวิต

100นคิ ม วงศ์นนั ตา, วทิ ยา เจรญิ อรณุ รตั น์, รายงานผลโครงการวิชาการ เร่อื งเรียนรู้การอนรุ ักษ์?และ
รวบรวมพันธกุ์ ล้วย, สำนกั วิจยั และส่งเสรมิ วชิ าการเกษตร, มหาวทิ ยาลยั แมโ่ จ,้ ๒๕๕๗, หน้า ๑.

101สุพรรณี ไชยอําพร, คมพล สุวรรณกูฏ, รายงานฉบบั สมบูรณ์ การศกึ ษาศนู ยก์ ารเรียนรู้ด้านการ
พฒั นาสังคมและสวสั ดกิ ารระดบั ชุมชน: กรณศี ึกษาชุมชนแมร่ ะกา ตำบลแมร่ ะกา อำเภอวังทอง จังหวัด
พษิ ณโุ ลก,๒๕๕๐ หนา้ 2- 5.

206

ทุกด้านทุกรูปแบบของประชาชนในการจัดการความรู้ที่ดำเนินการโดยประชาชนและเพื่อประชาชน
ยุคไทยแลนด์ ๔.๐ เป็นศูนย์ประสานและบูรณาการการทำงานของทุกวิสาหกิจชุมชน และสถานท่ี
จำหน่ายผลิตผลทางการเกษตร รวมทั้งเป็นศูนย์รวมของข้อมูล ข่าวสาร สาระความรู้ ที่เอื้อต่อการ
เรียนรู้เท่าทันสถานการณ์โลก รวบรวมภูมิปัญญาท้องถิ่น องค์ความรู้ของปราชญ์ชาวบ้าน จัดให้เป็น
หมวดหมู่ มีความชัดเจนเป็นรูปธรรม เปิดโอกาสให้ทุกคนสามารถเข้ามาเรียนรู้ ค้นคว้าหาความรู้
แลกเปลย่ี นความร้แู ละประสบการณ์ รวมทั้งการพบปะสังสรรค์ เพื่อสรา้ งความเขา้ ใจ ความร่วมมือใน
การพัฒนาตนเองและชุมชน จัดให้มีกิจกรรมการเรียนรู้ การถ่ายทอด การแลกเปลี่ยนประสบการณ์
ตลอดจนการสบื ทอดภูมิปญั ญาท้องถิ่นและการเรียนรดู้ า้ นต่าง ๆ ของประชาชนในชุมชน

ประเด็นปัญหาที่ผู้วิจยั ต้องการศึกษาคือ ในการพัฒนาศูนย์การเรียนรูแ้ ละการอนุรักษ์พันธุ์
กล้วยให้มีมาตรฐานคุณภาพ นั้น ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วย ได้มีการวางแผนพัฒนาเพื่อให้เป็นแหล่ง
เรยี นรูใ้ นการอนรุ กั ษ์รวบรวมพันธ์ุกลว้ ย ใหม้ ีการเกอ้ื หนนุ ต่อกลุ่มเกษตรกร ให้เป็นแหลง่ ท่องเที่ยวเชิง
เกษตรที่มีมาตรฐานคุณภาพ ให้บริการวิชาการสู่เกษตรกรและบุคคลทั่วไป และขยายผลสู่เกษตรกร
เพื่อผลิตเชิงพาณิชย์อย่างไรบ้าง คณะผู้วิจัยจึงมีความสนใจศึกษาโดยเลือกกลยุทธ์การตลาดด้าน
บริการมาเปน็ แกนหลักในการพฒั นาศนู ย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์พนั ธ์ุกลว้ ย จงั หวดั สพุ รรณบุรี

วตั ถปุ ระสงคใ์ นการวจิ ยั

๑) เพื่อศึกษาการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พนั ธุ์
กลว้ ย จังหวดั สพุ รรณบรุ ี

๒) เพอื่ ศกึ ษากลยุทธ์การตลาดดา้ นบริการท่มี ีผลต่อการพัฒนาศนู ย์การเรยี นรู้แบบมีส่วนร่วม
ในการอนุรกั ษ์พนั ธ์กุ ลว้ ย จังหวัดสพุ รรณบุรี ให้มีมาตรฐานคณุ ภาพ

๓) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์การตลาดด้านบริการกับการพัฒนามาตรฐาน
คณุ ภาพศนู ย์การเรียนรู้แบบมสี ว่ นรว่ มในการอนรุ กั ษพ์ นั ธ์ุกลว้ ย จังหวัดสพุ รรณบรุ ี

ขอบเขตการวจิ ัย

๑ รูปแบบการวจิ ัย ประกอบดว้ ย

๑) เป็นการวจิ ัยเชิงปฏิบตั กิ าร ซึ่ง Kemmis and McTaggart ได้นำแนวคิดของ เลวนิ
มาพัฒนาเป็นการวิจัยปฏิบัติการแบบบันไดเวียน (Spiral of Steps) ประกอบด้วย การวางแผน
(Plan) การปฏิบตั แิ ละการสงั เกต (Act & Observe) การสะท้อนกลับ (Reflection)102

๒) เปน็ การวจิ ัยแบบผสานวิธี ท้งั เชิงปรมิ าณและเชิงคณุ ภาพ

102ฬฏิ า สมบรู ณ,์ วจิ ัยเชงิ ปฏิบัตกิ าร(4) [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.
gotoknow.org/posts/34875 สบื คน้ เม่อื วันท่ี ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๓.

207

๒ ขอบเขตดา้ นเนื้อหา

ผู้วิจัยกำหนดเนื้อหาในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมใน
การอนรุ กั ษ์พนั ธุ์กล้วย ไดแ้ ก่ ความคดิ เห็นทีเ่ ป็นข้อมูลเชิงลึกในด้านต่างๆของชุมชน อันประกอบด้วย
ด้านบริบทของชุมชน ได้แก่ สภาพทั่วไปของศูนย์ฯ ลักษณะโครงสร้างของศูนย์ฯ และบทบาทของ
เจ้าหน้าที่ของศูนย์ ศักยภาพการบริหารจัดการของศูนย์ ศักยภาพการรองรับผู้มาเยี่ยมชมของศูนย์ฯ
ศักยภาพการให้บริการของศูนย์ฯ และศักยภาพการดึงดูดผู้มาเยี่ยมชมของศูนย์ฯ103 ด้านพฤติกรรม
ของผู้บริโภค ด้านการมีส่วนร่วมของวิสาหกิจชุมชน และงานวิจัยที่เกีย่ วข้อง ทำการผสมผสานหลอม
รวมเป็นรูปแบบการพฒั นาศนู ย์การเรยี นรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนรุ ักษ์พนั ธุ์กล้วย จังหวดั สุพรรณบุรี

๓ ขอบเขตด้านประชากร

ผู้วิจัยกำหนดประชากรที่จะทำการศึกษา ประกอบด้วยการสัมภาษณ์สมาชิกของกลุ่ม
วิสาหกิจชุมชน คณะกรรมการบริหารศูนย์ฯ ที่ปรึกษาศูนย์ฯ พัฒนาชุมชนอำเภอ เกษตรอำเภอ
อุตสาหกรรมจังหวัด พาณิชย์จังหวัด ผู้นำชุมชน และการตอบแบบสอบถามของผู้มาเยี่ยมชม/
ท่องเที่ยวศนู ย์ฯ

วิธีดำเนินการวิจยั

ในการดำเนนิ การวิจัยเร่ือง การพฒั นาศูนย์การเรยี นรูแ้ บบมีส่วนรว่ มในการอนรุ ักษพ์ ันธุ์
กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ผู้วิจัยดำเนนิ การวิจัยตามขัน้ ตอนตอ่ ไปน้ี

รูปแบบการวจิ ัย เป็นการวจิ ัยเรื่อง “การพฒั นาศูนย์การเรียนรู้แบบมสี ว่ นรว่ มในการอนุรักษ์
พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ” ใช้วิธีวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ร่วมกับการวิจัยแบบ
ผสานวิธี (Mixed Methods Research) ระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) กับ
การวิจัยเชิงคุณภาพ ทำการเก็บข้อมูลภาคสนาม (Field Study) เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงจาก
ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informants) ที่เกี่ยวข้องกับศูนย์ฯ โดยใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึก (In depth
Interview) เป็นแกน และเลือกสุ่มจากกลุ่มประชากรที่มาเยี่ยมชมศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วย ใช้
แบบสอบถาม (Questionnaire) เป็นข้อมูลสนับสนุน ผู้วิจัยได้กำหนดขั้นตอนการดำเนินการวิจัย
ตามลำดบั ดงั นี้

๑) ศกึ ษาหลักการ แนวคิดทฤษฎี ระเบียบ และผลงานวจิ ยั ท่ีเกยี่ วขอ้ ง
๒) กำหนดกรอบแนวคดิ หัวขอ้ ปัญหา และวตั ถปุ ระสงค์ในการวิจยั
๓) กำหนดกลมุ่ ประชากร และกลุม่ ตัวอย่างทใ่ี ชใ้ นการวิจยั

103กรมการทอ่ งเที่ยว. คมู่ ือการประเมินมาตรฐานการท่องเทยี่ วเชงิ เกษตร. (สำนกั พัฒนาแหล่ง
ทอ่ งเทย่ี ว : กระทรวงการท่องเท่ียวและกีฬา.๒๕๕๓), หน้า ๒

208

๔) สร้างเครื่องมือสำหรับเก็บข้อมูลการวิจัยร่วมกับผู้เชี่ยวชาญด้านการบริหารศูนย์ฯ
ดา้ นการตลาดและการอนรุ กั ษพ์ ันธ์ุกล้วย

๕) นำเครอื่ งมอื เสนอผูเ้ ชี่ยวชาญตรวจสอบเพือ่ ปรบั ปรุงแก้ไขใหส้ มบูรณ์
๖) ทดสอบเคร่ืองมอื กับกลุ่มตวั อยา่ งท่ีไมใ่ ชก่ ลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจยั (Try out)
๗) ดำเนนิ การสัมภาษณ์ และส่งแบบสอบถามใหก้ ล่มุ ตัวอย่าง จดั เก็บรวบรวมข้อมลู
๘) วิเคราะห์ข้อมูลและแปลผลขอ้ มลู
๙) สรุปผลการศึกษา จัดทำเป็นแนวทางการพัฒนาศนู ย์การเรียนร้แู บบมสี ว่ นรว่ มในการ
อนุรักษ์พันธก์ุ ล้วย จงั หวดั สพุ รรณบรุ ี

๑. งานวิจัยฉบับนี้ใช้รปู แบบการวิจัยวิจัยเชิงปฏิบตั ิการเป็นหลัก ตามกรอบแนวคิดของคิด
ของ เลวิน ซึ่ง Kemmis and McTaggart ได้นำแนวคิดของเลวินมาพัฒนาเป็นการวิจัยปฏิบัติการ
แบบบันไดเวียน104แบง่ การวิจัยออกเป็น ๓ ระยะ คอื

๑) ระยะเตรียมการ (Pre-Research Phase) มีกิจกรรมประกอบด้วย (๑) รวบรวมข้อมูล
พื้นฐานของศูนย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธ์ุกล้วย ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในจังหวัด
สุพรรณบรุ ี ข้อมูลจากหน่วยงานที่เกยี่ วข้อง (๒) ประสานงานกับชุมชนในพน้ื ที่ ทั้งภาครฐั ภาคเอกชน และ
ภาคีเครือข่าย รวมทั้งคณะสงฆ์พระสังฆาธิการในจังหวัดสุพรรณบุรี เข้าร่วมในโครงการวิจัยและชี้แจง
วัตถปุ ระสงค์การจัดต้ังศนู ย์การเรียนรู้และการอนรุ ักษ์พันธ์ุกล้วยและวิธีการดำเนินงานให้ทุกฝ่ายรับรู้ (๓)
สร้างสัมพันธภาพกับชุมชนต่างๆ เพื่อสร้างความคุ้นเคย และสร้างการร่วมมือในการดำเนินงานวิจัยที่จะมี
ขึ้น โดยการเข้าไปพบปะ พูดคุย และปรึกษาหารืออย่างไม่เป็นทางการ (๔) จัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์ ท่ี
จำเป็นต้องใช้ในโครงการวิจยั ให้เพียงพอ

๒) ระยะดำเนินการวิจัย (Research Phase) ผู้วิจัยประยุกต์ใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของ
ชมุ ชน105 เปน็ ๔ ข้นั ตอน ดังน้ี

ขั้นตอนที่ ๑ ร่วมกนั วางแผน (Planning) จดั ประชุมเชิงปฏิบัติการโดยมีกระบวนการ ดังนี้ ( ๑ )
กระบวนการหาและใช้ทุนทางสังคมในการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธ์ุกล้วยจังหวัด
สุพรรณบุรี วิเคราะห์ความเป็นไปได้ที่จะจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้และการการอนุรักษ์พันธ์ุกล้วย โดยศึกษา
บริบทของพื้นที่ ข้อมูลประชากร ศึกษาแผนงาน ศึกษาทรัพยากรการบริหารจัดการศูนย์ฯและคุณภาพ
ดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม

104ฬิฏา สมบรู ณ์, วิจัยเชงิ ปฏบิ ตั ิการ(๔) [ออนไลน]์ เข้าถึงไดจ้ าก
https://www.gotoknow.org/posts/๓๔๘๗๕ สืบค้นเม่อื วันที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๓.

105ขนษิ ฐา นันทบุตร. บทสงั เคราะห์ ข้อเสนอเพอื่ การพัฒนาระบบการทำงานของผดู้ ูแล. สถาบนั วิจยั
และพัฒนาระบบบรกิ ารการพยาบาล, สภาการพยาบาล, สำนกั งานหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ, ๒๕๕๑.

209

(๒) กระบวนการศึกษาปัญหาความต้องการของชุมชน ในการพัฒนาให้เป็นศูนย์การเรียนรู้
และการอนุรักษ์พันธ์ุกล้วย วิเคราะห์ปัญหา สาเหตุ กิจกรรมที่ใช้แก้ปัญหา กำหนดเป้าหมาย วางแผน
ดำเนินงานรว่ มกนั ปรับทัศนคติ วิธีคิดและการพัฒนาศักยภาพของบุคคล

(๓) กระบวนการออกแบบกจิ กรรมของศนู ย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธ์ุกลว้ ย โดยใช้พ้ืนท่ี
เป็นตัวตั้ง สร้างสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการจัดกิจกรรม และจัดกิจกรรมในการเรียนรู้ การอนุรักษ์ การจัด
จำหนา่ ยผลิตภัณฑก์ ารเกษตร

ขั้นตอนท่ี ๒ ร่วมกันปฏิบัติ (Acting)
นำแผนจากขั้นตอนที่ ๑ ไปสกู่ ารปฏบิ ัตติ ามแผนงาน/ โครงการ /กจิ กรรม ตามกจิ กรรมหลัก

๔ กิจกรรม ได้แก่ (๑) กิจกรรมการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ (๒) กิจกรรมการอนุรักษ์พันธ์ุกล้วย (๓)
กิจกรรมการตลาดด้านบริการ

ขั้นตอนที่ ๓ ร่วมกันสังเกตผล (Observing) และประเมินผลการปฏิบัติงานตามแผนงาน มีการ
แต่งตั้งคณะกรรมการการนิเทศ ติดตามประเมินผลการดำเนินงานตามแผนงาน โครงการ กิจกรรม และ
สนบั สนุนการดำเนนิ งานด้านวิชาการ ดา้ นการอนุรกั ษพ์ ันธ์ุกลว้ ย และการตลาดดา้ นบริการ

ขัน้ ตอนที่ ๔ รว่ มกนั สะท้อนผล (Reflecting)
จัดให้มีเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ถอดบทเรียน สรุปผล ประเมินผลร่วมกันวิเคราะห์ปัญหา
อุปสรรคในการดำเนินงานและวางแผนในการแก้ไขปัญหา ร่วมกันสังเคราะห์ข้อมูล สรุปเป็นแนวทางใน
การพัฒนาโครงการ/กจิ กรรมในรอบปีต่อไป เพอื่ ให้ตรงเป้าหมายการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์
พันธุ์กลว้ ย จงั หวัดสพุ รรณบุรี

ระยะที่ ๓ ประชมุ สรุปผลการวิจัยและนำเสนอหน่วยงานพร้อมท้ังองค์ความรู้ท่ีได้จากการ

วิจยั (Focus Group) ประชากรและกลมุ่ ตวั อย่าง

ประชากรและกลุ่มตัวอย่างในการวิจัยเรื่อง “การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมใน
การอนรุ กั ษ์พนั ธุ์กลว้ ย จังหวดั สพุ รรณบรุ ี ” ผู้ศึกษาดำเนนิ การ ดังนี้ ๑ กลุ่มประชากร แบ่งเป็น ๒
กลุม่ คอื ๑) กลุ่มประชากรท่ีเดินทางมาเยี่ยมชมศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี
ระหวา่ งเดือนมิถนุ ายน ๒๕๖๓ – กรกฎาคม ๒๕๖๓ ประมาณ ๑,๘๐๐ คน ๒) กลุ่มประชากร
ผใู้ หข้ อ้ มลู สำคญั ทมี่ คี วามเก่ยี วข้องกบั ศนู ย์อนุรักษพ์ นั ธ์กุ ลว้ ย จงั หวดั สุพรรณบรุ ี จำนวน ๑๕ คน

210

อภปิ รายผล สรปุ ผลการวจิ ัย

๑ ปัจจัยสว่ นบุคคลของผู้มาเย่ยี มชมศูนย์ ฯ จากการศึกษา พบว่า สว่ นใหญ่เป็นเพศหญิง มี
อายุระหว่าง ๒๑-๓๐ ปี จบการศึกษาระดับระดับปริญญาตรี มีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนตั้งแต่ ๑๕,๐๐๑-
๒๕,๐๐๐ บาท ประกอบอาชีพเป็นพนักงานเอกชนทำธุรกิจส่วนตัว และมีถิ่นพำนกั ปัจจบุ ันอยู่ในภาค
กลาง

๒ ผลการวิเคราะห์ระดับความคิดเห็นของผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯ ที่มีต่อการพัฒนามาตรฐาน
คุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี พบว่า มีค่าเฉลี่ย
ในภาพรวมอยู่ในระดบั มากท่สี ุด (X) = ๔.๒๖ คา่ เบยี่ งเบนมาตรฐาน ๐.๓๖ เม่ือพจิ ารณาเป็นรายด้าน
พบว่า ระดับความคิดเห็นที่มีต่อการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์ฯ ด้านสภาพทั่วไปของศูนย์ฯ มี
ค่าเฉลี่ยอยู่ในลำดับสูงสุดเท่ากับ ๔.๓๗ รองลงมา ได้แก่ ด้านศักยภาพการให้บริการแก่ผู้มาเยี่ยมชม
ศูนย์ฯ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๓๕ ส่วนด้านที่มีลำดับค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้แก่ ด้านศักยภาพการดึงดูดผู้มา
เยย่ี มชมศนู ย์ฯ มคี ่าเฉล่ยี เทา่ กบั ๔.๐๗

๓ ผลการวิเคราะห์ระดับความคิดเห็นของผู้มาเยีย่ มชมศูนย์ฯที่มีต่อกลยุทธ์การตลาดด้าน
บรกิ ารการพัฒนาศูนย์การเรียนรแู้ บบมีสว่ นร่วมในการอนุรักษ์พนั ธุ์กล้วย จงั หวดั สพุ รรณบุรี พบว่า มี
ค่าเฉลี่ยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด(X) ๔.๒๕ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๔๑ เมื่อพิจารณาเป็นราย
ด้าน พบว่า ระดับความคิดเห็นที่มีต่อกลยุทธ์ทางการตลาดด้านการบริการ ในการพัฒนามาตรฐาน
คุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย เรียงตามลำดับได้ ดังนี้ การพัฒนา
ด้านภาพลักษณ์และการนำเสนอลักษณะ มีค่าเฉลี่ยอยู่ในลำดับสูงสุดเท่ากับ ๔.๓๕ รองลงมา การ
พัฒนาด้านกระบวนการให้บริการ ณ ศูนย์การเรียนรู้ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๓๒ ส่วนด้านที่มีลำดับ
ค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้แก่ การพัฒนาด้านการส่งเสริมการตลาด ณ ศูนย์การเรียนรู้ ฯ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ
๔.๑๑

๔ ผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐานการวิจัยได้แก่ “กลยทุ ธก์ ารตลาดด้านการบรกิ าร มคี วามสัมพนั ธ์กับการพฒั นา
มาตรฐานคณุ ภาพศนู ย์การเรียนรู้แบบมสี ่วนรว่ มในการอนุรกั ษพ์ นั ธุ์กลว้ ย จังหวัดสพุ รรณบุรี”โดยใช้
การวเิ คราะห์ทางสถติ ิค่าสมั ประสิทธสิ์ หสมั พันธ์แบบเพยี รส์ นั
ผลการทดสอบ พบว่า กลยุทธ์การตลาดด้านการบริการการ มีความสัมพันธ์กับการพัฒนา
มาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ใน
ทางบวกระดับปานกลาง และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน โดยมี่ค่า r เท่ากับ ๐.๔๔๓ มีค่า Sig เท่ากับ
๐.๐๐ ซึ่งมีค่าน้อยกว่า ๐.๐๕ นั้นคือ ปฏิเสธสมมติฐานหลัก (HO) และยอมรับสมมติฐานรอง (H๑)
หมายความว่า การพัฒนากลยุทธ์การตลาดด้านการบริการทั้ง ๗ ด้าน มีระดับความสัมพันธ์หรือมีผล
กับการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัด

211

สุพรรณบุรี ๗ ด้าน ได้แก่ สภาพทั่วไปของศูนย์ฯ ลักษณะโครงสร้างของศูนย์ฯ บทบาทในการบริหาร
ศูนย์ฯ ศักยภาพการบริหารจัดการศูนย์ฯ ศักยภาพการรองรับผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ ศักยภาพการ
ให้บริการผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ ฯ และศักยภาพการดึงดูดผู้มาเย่ียมชมศูนย์ฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่
๐.๐๕ ซง่ึ สอดคล้องกับสมมติฐานท่ีตัง้ ไว้

สามารถอธบิ ายได้ว่า กลยทุ ธก์ ารตลาดด้านบริการส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพมาตรฐานศูนย์
การเรยี นรู้แบบมีสว่ นรว่ มในการอนุรักษ์พันธุก์ ลว้ ย จงั หวัดสุพรรณบุรี ให้มีมาตรฐานคณุ ภาพ

๕ ผลสรุปกล่มุ ผ้ใู หข้ ้อมลู สำคัญ (Focus Group) เสนอแนะแนวทางในการพฒั นามาตรฐาน
คุณภาพศูนยก์ ารเรยี นรูฯ้ มีผลการสรุป ดังนี้

๑) การพัฒนาด้านผลิตภณั ฑ์ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นวา่ ควรพัฒนาผลิตภัณฑ์ตรงกับ
ความจำเป็นใช้สอย ดึงดูดผู้บริโภค มีประโยชน์ คุณค่าจริง ปลอดภัยต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมตรง
กับความต้องการของผู้บริโภค ได้มาตรฐานสากลได้รับการรับรองจาก อย. มีเอกลักษณ์โดดเด่น มี
ความสะอาด ปลอดภัย ถกู สขุ ลักษณะ และมีความหลากหลาย ตอบสนองผบู้ ริโภคได้อย่างเพยี งพอ

๒) การพัฒนาด้านราคา ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่า ควรกำหนดราคาให้เป็นสิ่งท่ี
น่าสนใจแก่ผู้บริโภค ราคาไม่สูงมากนัก เมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์เดียวกันตามท้องตลาด ราคา
พอประมาณเหมาะสมกับสินค้า เพราะการกำหนดราคาจะเป็นมาตรฐานที่บ่งบอกถึงคุณภาพของ
ผลติ ภัณฑ์นั้นๆ

๓) การพัฒนาด้านช่องทางให้บริการ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่า ควรพัฒนาช่อง
ทางการให้บริการน่าสนใจ และเกิดความประทับใจให้แก่ผู้เยี่ยมชม มีความโดดเด่น มีเอกลักษณ์
สะอาดและปลอดภยั จุดจำหนา่ ยผลิตภัณฑ์อยู่ในสถานที่ท่ีเหมาะสม และสะดวกแก่การซ้ือผลิตภัณฑ์
มีการวางระบบกลุ่มหรือประเภทของสินค้า เหมาะแก่การจับจ่าย ซื้อ - ขาย รวมถึงขนาดของพื้นท่ี
สามารถให้บริการแก่ผู้บริโภคได้อย่างเพียงพอ และควรเพิ่มเก้าอี้ ม้านั่งให้เพียงพอกับจำนวนผู้มา
เยีย่ มชม

๔) การพัฒนาดา้ นการส่งเสริมการตลาด ผู้ใหส้ ัมภาษณ์ส่วนใหญเ่ หน็ ว่าการประชาสัมพนั ธ์
ควรดำเนนิ การอยา่ งกว้างขวาง การประชาสมั พันธ์ผ่านส่ือมลั ตมิ ีเดีย เชน่ เวบ็ ไซต์ เพจต่าง ๆ เฟสบุ๊ค
มีการส่งเสริมโดยการผ่านสถาบนั ทางการศึกษา และมีการดำเนินการผา่ นชมรม หรือศูนย์การเกษตร
ตา่ ง ๆ ดำเนินการผา่ นศูนย์อนุรกั ษ์พนั ธุ์กลว้ ยสุพรรณบุรี ภมู ิปัญญา ปราชญ์ชาวบ้าน มกี ารดำเนนิ การ
เพิ่มแหล่งการเรียนรู้ให้มีมากขึ้นโดยผ่านชมรม เครือข่ายต่าง ๆ และมีการทำงานร่วมกันในทุก
หน่วยงาน

๕) การพัฒนาด้านเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่าควรพัฒนา
เจ้าหน้าที่ให้มีหัวใจใฝ่บริการ รักงานบริการ มีการอบรมให้ความรู้แก่พนักงานและเจ้าหน้าที่ที่
รับผิดชอบโดยตรง บุคลากรมีความรู้ความสามารถ บริการด้วยมิตรไมตรี ควรให้บริการผู้เยี่ยมชม

212

อย่างทั่วถึง มีหลักการให้บริการที่มีประสิทธิภาพ กาย วาจา ใจ มีวิทยากรประจำศูนย์การเรียนรู้ฯ
หรือนักวิชาการเกษตร เพื่อให้บริการข้อมูลความรู้ที่ถูกต้องแก่ผู้เยี่ยมชม ควรจะมีรูปแบบการแต่งตวั
ไปในทิศทางเดียวกัน ควรให้บริการด้วยความสุภาพ ยิ้มแย้มแจ่มใส และควรจะมีวิทยากรหลัก และ
วทิ ยากรรองสลบั กนั

๖) การพัฒนาด้านภาพลักษณ์และการนำเสนอลักษณะศูนย์ฯ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่
เห็นว่า ควรมีการสร้างความโดดเด่นให้เป็นแหล่งการเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธุ์กล้วยที่ชัดเจน มี
เอกลักษณ์ มีความสะอาดเหมาะสมกับการเป็นศูนย์การเรียนรู้ฯ ให้มีพื้นที่กว้างขวาง เป็นระเบียบ
สะดวก ปลอดภัย มีสิ่งอำนวยความสะดวกที่ครบถ้วนสมบูรณ์และเพียงพอต่อความต้องการของผู้ท่ี
เข้ามาเยี่ยมชม เช่น ที่นั่ง ที่จอดรถ ห้องน้ำ ถังขยะ รวมถึงร้านอาหารและเครื่องดื่มที่อำนวยความ
สะดวก ควรมีแบบและภาพประกอบการเรียนรู้ เพื่อเป็นข้อมูลในการศึกษา โดยอ้างอ้างถึง
แหล่งกำเนิด หรอื แหล่งท่มี าของพนั ธุ์กล้วย ต่าง ๆ และควรเพิม่ จำนวนหอ้ งน้ำ จดั ระเบียบ กำหนดจุด
ตำแหน่งท่วี างถังขยะเปน็ จุด ๆ ตามความเหมาะสม

๗) การพัฒนาด้านกระบวนการให้บริการ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่า เมื่อมีผู้เยี่ยมชม
เข้ามาใช้บริการแลว้ จะต้องมีขั้นตอนในการให้บริการ ควรมีการอำนวยความสะดวกแก่ผู้ท่ีมาเย่ียมชม
ศูนย์ฯอย่างเหมาะสม มีการประชาสัมพันธ์ให้คำแนะนำให้ความรู้แก่ผู้ที่เข้ามาเย่ียมชมด้วยมิตรไมตรี
เป็นกัลยาณมิตร รวมถึงความเป็นระเบียบ และปลอดภัยในและภายนอกศูนย์การเรียนรู้ฯ มีความ
ทนั สมัยและมีความพร้อมของระบบเทคโนโลยี เช่น เทคโนโลยีทใ่ี ช้เพื่อจดั การแสดงในศนู ย์การเรียนรู้
ฯ ฟรีไวไฟ มีอินเตอร์เน็ต มีการอำนวยความสะดวกแก่ผู้เข้าเยี่ยมชม มีพื้นที่เพียงพอในการรองรับผู้
เขา้ เย่ยี มชมศนู ย์ฯ

อภปิ รายผล

๑) จากวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม
ในการอนุรักษ์พันธ์ุกลว้ ย จังหวัดสพุ รรณบุรี ผลการศึกษา พบวา่ มีค่าเฉล่ยี ในภาพรวมอยใู่ นระดับมาก
ที่สุด (X) = ๔.๒๖ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๓๖ สอดคล้องกับองค์ประกอบของมาตรฐานคุณภาพ
แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร คือ มีศักยภาพการบริหารจัดการศูนย์ฯ มีโครงสร้างการบริหารจัดการ
ศูนย์ฯ มีชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารจัดการศูนย์ฯ มีศักยภาพการรองรับผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯ
อย่างเพียงพอ มีศักยภาพการให้บริการแก่ผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯ เช่นการให้ความรู้เรื่องกล้วย และมี
ศักยภาพการดึงดูดผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯเช่น มีการเรียนรู้วิถีชีวิตหรือร่วมกิจกรรมกับเกาตร และ
สอดคล้องกับแนวทางการดำเนินงานศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร
ประกอบดว้ ย ๑) เป็นเกษตรกรตน้ แบบ เป็นแหลง่ เรียนรู้และประสบผลสำเร็จในการเพมิ่ ประสิทธิภาพ
การผลิตทางการเกษตร ที่สามารถเป็นต้นแบบให้กับเกษตรกรรายอื่น ๆ ในชุมชน ๒) มีแปลงสาธิต
การเรียนรู้ เป็นแปลงต้นแบบที่ดำเนินการเพิ่มผลผลิตสินค้าเกษตร ((ลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต และ

213

พัฒนาคุณภาพผลผลิต ๓) มีหลักสูตรการเรียนรู้ โดยศูนย์ได้จัดทำหลักสูตรและแผนการเรียนรู้ โดย
เนน้ ประเด็นหลักในการอนรุ กั ษ์ การเพิ่มผลผลิต เปน็ หลกั สูตรทเี่ น้นกระบวนการเรียนร้แู บบมีส่วนร่วม
และต่อเนื่องตลอดฤดูการผลิต และ ๔) จัดตั้งเป็นศูนย์การเรียนรู้.การขยายพันธุ์กล้วย การดูแล
บำรุงรักษากล้วย การเก็บผลกล้วย การแปรรูปกลว้ ยเพ่ือการบริโภค การบรรจุผลติ ภัณฑ์จากการแปร
รปู กล้วย

๒) จากวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลยุทธ์การตลาดด้านบริการที่มีผลต่อการพัฒนาศูนย์การ
เรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ให้มีมาตรฐานคุณภาพ ผล
การศึกษาพบว่า มคี ่าเฉล่ียในภาพรวมอยู่ในระดับมากทสี่ ุด (X) = ๔.๒๕ คา่ เบย่ี งเบนมาตรฐาน ๐.๔๑
สอดคล้องกับผลการวิจัยของ มณี ชินรงค์ และคณะ เรื่อง การพัฒนากลยุทธ์การตลาดด้านการ
ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ ผลการวิจัยพบว่า 1) นักท่องเที่ยวมีระดับความคิดเห็นต่อการพัฒนากล
ยุทธ์การตลาดด้านการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ย 4.24
เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า ด้านช่องทางให้บริการ ณ แหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์มีความ
คิดเห็นในลำดับสูงสุด เฉลี่ย 4.38 และความคิดเห็นที่มีต่อมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวทาง
ประวัติศาสตร์โดยรวมอยู่ในระดับมากทีส่ ุด เฉลี่ย 4.25 เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า คุณภาพการ
ยอมรับแหลง่ ท่องเที่ยวทางประวัตศิ าสตร์มคี วามคิดเห็นในลำดับสูงสดุ เฉลี่ย 4.29 และสอดคล้องกบั
ผลการวิจัยของ Krittika Sainaratchai ทำวจิ ัยเร่อื ง แนวทางการพัฒนาสว่ นประสมทางการตลาดของ
ที่ระลึกสำหรับนักท่องเที่ยวชาวยุโรปและเอเชียในกรุงเทพมหานคร ผลการวิจัยพบว่า ผู้ตอบ
แบบสอบถามมีความคดิ เห็นเกี่ยวกับแนวทางการพัฒนาส่วนประสมทางการตลาดของที่ระลึกสำหรับ
นักท่องเที่ยวชาวยุโรปและเอเชียส่วนใหญ่เห็นด้วยในระดับมาก ได้แก่ ด้านราคา ด้านช่องทางและ
สถานที่จัดจำหนา่ ย ด้านบุคลากร และด้านผลิตภัณฑ์ ส่วนด้านการส่งเสริมการตลาดอยู่ในระดบั ปาน
กลาง

๓) จากวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์การตลาดด้านบริการกับการ
พัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี
ผลการศึกษาสอดคล้องกับงานวิจัยของ มณี ชินรงค์ และคณะ เรื่อง การพัฒนากลยุทธ์การตลาดด้าน
การท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ พบว่า ความสัมพันธ์การพัฒนากลยุทธ์การตลาดด้านการท่องเที่ยว
เชิงประวัติศาสตร์ อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี มีระดับความสัมพันธ์ในระดับสูง และเป็นไปใน
ทิศทางเดียวกันกับการพัฒนามาตรฐานคณุ ภาพแหล่งท่องเท่ียวทางประวัตศิ าสตร์ โดยมี่ค่า r เท่ากบั
0.950 มคี ่า Sig เทา่ กบั 0.00 ซ่ึงมคี า่ Sig < 0.05 สอดคล้องกบั สมมตฐิ านทตี่ ัง้ ไว้ สามารถอธบิ ายไดว้ ่า
การพัฒนากลยุทธ์การตลาดด้านการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ส่งผลให้แหล่งท่องเที่ยวทาง
ประวัติศาสตร์มีมาตรฐานคุณภาพ และสอดคล้องกับงานวิจัยของ ณัฐนนท์ โชครัศมีศิริ เรื่อง ปัจจัย
ส่วนผสมทางการตลาดทม่ี ีความสัมพันธต์ ่อความจงรักภักดีของผบู้ รโิ ภคในการเลทอกใชบ้ รกิ ารโรงแรม

214

ราคาประหยัด ในอำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม พบว่า ปัจจัยด้านผลิตภัณฑ์ ด้านสถานที่ตั้ง ด้าน
ลักษณะทางกายภาพ และด้านกระบวนการ มีความสัมพันธ์กับความจงรักภักดีในการเลือกใช้บริการ
โรงแรมราคาประหยดั ในอำเภอเมอื ง จงั หวดั นครปฐมอยา่ งมนี ัยสำคัญทางสถติ ิท่ีระดบั ๐.๐๕
องคค์ วามรู้ทไ่ี ดจ้ ากการวจิ ยั

จากผลการศึกษา งานวิจยั เร่อื ง การพัฒนาศนู ย์การเรยี นร้แู บบมสี ว่ นร่วมในการอนรุ ักษ์
พันธ์กุ ล้วย จงั หวัดสพุ รรณบรุ ี มีองค์ความรเู้ กิดขึน้ ในหลายมติ ิ สามารถสรุปได้ใน ๓ ดา้ น

๑) ดา้ นกลยทุ ธก์ ารตลาดด้านบรกิ าร หรือสว่ นประสมทางการตลาดด้านบรกิ าร มีทัง้ หมด
๗ ด้าน

๒) มาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร มีการกำหนดเกณฑ์ไว้ ๔ ประการ แต่ละ
เกณฑจ์ ะมีองค์ประกอบและตัวช้วี ัดมาตรฐานคณุ ภาพ

๓) กรอบการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนยก์ ารเรยี นรูแ้ บบมีส่วนร่วมในการอนรุ กั ษ์พนั ธุ์
กลว้ ย จังหวดั สพุ รรณบุรี

สรปุ ผลการวิจัยได้วา่
๑ ผลการวิเคราะหป์ จั จยั ส่วนบคุ คลของผู้มาเยยี่ มชมศูนยฯ์ ๒ ผลการวิเคราะห์

ระดับความคิดเห็นของผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯ ที่มีต่อการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมี
ส่วนร่วมในการอนรุ ักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ๓ ผลการวิเคราะหร์ ะดับความคิดเห็นของผ้มู า
เยี่ยมชมศูนย์ฯที่มีต่อกลยุทธ์การตลาดด้านบริการการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการ
อนรุ ักษพ์ ันธ์ุกลว้ ย จงั หวดั สุพรรณบุรี ๔ ผลการทดสอบสมมติฐาน “กลยุทธ์การตลาดดา้ นการบริการ
มีความสัมพันธ์กับการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์
กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี” ๕ ผลสรุปกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Focus Group) เสนอแนะแนวทางใน
การพฒั นามาตรฐานคุณภาพศนู ย์การเรียนร้ฯู

เอกสารอ้างองิ

กมลวรรณ ตังธนกานนท์. ระเบียบวิธีสถิติทางการศึกษา. (กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่ง
จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย, ๒๕๕๘).

ภัทราพร อาวัชนาการ, ปัจจัยทางการตลาดและพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอย่าง
ยั่งยืน ในเขตอำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์, หลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต คณะ
พาณชิ ยศาสตร์และการบัญชี มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์, 2558 :

ย่งิ ลักษณ์ กาญจนฤกษแ์ ละคณะ, รายงานวจิ ยั ฉบบั สมบรู ณ,์ โครงการ “การยกระดบั ความยัง่ ยืนทาง
การเกษตรของเกษตรรายย่อย อ.แจห้ ม่ จ.ลำปาง, 2560

215

กรมการทอ่ งเทย่ี ว. คู่มอื การประเมินมาตรฐานการท่องเท่ียวเชงิ เกษตร. (สำนักพัฒนาแหล่ง
ท่องเทย่ี ว : กระทรวงการท่องเท่ยี วและกีฬา.๒๕๕๓),

ขนิษฐา นนั ทบุตร. บทสังเคราะห์ ข้อเสนอเพอื่ การพัฒนาระบบการทำงานของผู้ดูแล. สถาบันวิจัย
และพฒั นาระบบบริการการพยาบาล, สภาการพยาบาล, สำนกั งานหลักประกนั สุขภาพ
แห่งชาติ, ๒๕๕๑.

นคิ ม วงศน์ ันตา, วิทยา เจริญอรุณรัตน,์ รายงานผลโครงการวชิ าการ เร่ืองเรยี นรู้การอนรุ กั ษ์?และ
รวบรวมพันธุ์กล้วย, สำนักวิจยั และสง่ เสรมิ วิชาการเกษตร, มหาวทิ ยาลยั แมโ่ จ,้ ๒๕๕๗,.

สุพรรณี ไชยอําพร, คมพล สุวรรณกฏู , รายงานฉบับสมบรู ณ์ การศกึ ษาศนู ยก์ ารเรยี นรดู้ ้านการ
พฒั นาสงั คมและสวัสดิการระดับชุมชน: กรณศี กึ ษาชุมชนแมร่ ะกา ตำบลแมร่ ะกา อำเภอ
วังทอง จังหวดั พิษณุโลก,๒๕๕๐ .

ฬิฏา สมบูรณ,์ วจิ ยั เชงิ ปฏบิ ัตกิ าร(4) [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.
gotoknow.org/posts/34875 สบื คน้ เมือ่ วันท่ี ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๓.

216

ภาคผนวก ข

กจิ กรรมทเ่ี ก่ยี วข้องกบั การนำผลจากโครงการไปใช้ประโยชน์

217

กิจกรรมท่ีเก่ียวขอ้ งกับการนำผลจากโครงการวิจยั ไปใชป้ ระโยชน์

1. การใชป้ ระโยชน์ดา้ นโยบาย

จากผลการศึกษา งานวิจัยเรื่อง การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการ
อนุรกั ษ์พันธ์กุ ล้วย จงั หวัดสุพรรณบุรี มีองค์ความรเู้ กดิ ขน้ึ ในหลายมิติ สามารถสรปุ ได้ใน ๑) หนว่ ยงาน
ที่เกี่ยวข้องในจังหวัดสุพรรณบุรี เช่น สำนักงานท่องเที่ยวและการกีฬาจังหวัด เกษตรจังหวัด ห รือ
พัฒนาชมุ ชน ศูนย์สินคา้ โอท๊อปหรือกลมุ่ วิสาหกจิ ชุมชน ควรรว่ มมอื กับศูนยอ์ นุรักษ์พันธกุ์ ลว้ ย จงั หวัด
สุพรรณบุรี เพื่อพัฒนาต่อยอดให้เป็นแหล่งท่องเท่ียวเชิงเกษตรอย่างยั่งยืน ส่งเสริมให้เป็นศูนย์
ผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร จำหน่ายสินค้าการเกษตร เป็นการสร้างรายได้ให้กับชุมชนเกิดความมั่นคง
ในชีวิต เป็นวิธีการของกลยุทธ์ทางการตลาด ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้นจากการจำหน่ายสินค้ามีความม่ัง
คั่ง เกิดการสร้างผลิตภัณฑ์ขึ้นใหม่จากฐานเกษตร ซึ่งเป็นมรดกทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มี
คุณค่าอยแู่ ลว้ ทำใหเ้ กิดผลติ ภัณฑ์ใหมม่ ีคุณค่าสงู ข้นึ นำไปสูค่ วามยั่งยืน

๒) ศูนย์อนุรักษ์พันธ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ควรจัดทำแผนพัฒนาศูนย์ฯ เพื่อ
ส่งเสริมบทบาทของศูนยฯ์ ให้เป็นแหล่งเรียนรู้ทางการปลูก ขยาย รักษาพันธุ์กล้วย ให้เกิดความมั่นคง
ทางอาหาร ขยายฐานการผลิต และรับเป็นศูนย์กลางตัวแทนจำหน่ายผลผลิตจากกล้วย สินค้า
การเกษตรอืน่ ๆ เป็นการเพมิ่ ชอ่ งทางการจำหนา่ ยและสนิ คา้ ถงึ มือผู้บริโภคโดดตรง

2. การใชป้ ระโยชนด์ า้ นสาธารณะ
งานวิจัยเรื่อง การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัด
สุพรรณบุรี ด้านโครงสร้าง และบทบาทในการบริหารจัดการศูนย์ฯ เป็นปัจจัยที่มีความสำคัญสูงสุด
รองลงมา ไดแ้ ก่ ด้านสภาพทัว่ ไปของศูนย์ฯ สว่ นด้านทีม่ ีลำดบั ความสำคัญต่ำสดุ ไดแ้ ก่ ดา้ นศกั ยภาพ
การดึงดูดผมู้ าเยยี่ มชมศนู ย์ฯ สร้างความโดดเดน่

-ด้านเทคโนโลยีการเกษตร

-ดา้ นเศรษฐกจิ พอเพียงและภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ

-ความหลากหลายของผลติ ภัณฑท์ างการเกษตร

-และหลากหลายของกิจกรรมในศูนย์ สามารถนำความรู้จากงานวิจัยไปใช้ในวงกว้างเพ่อื
ประโยชน์ของสังคม และประชาชนทั่วไป ให้มีความรู้ความเข้าใจ เกิดความตระหนักในการ รู้คุณ-
โทษ ต่อสังคมประเทศชาติ- เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตของประชาชน สร้างสังคมคุณภาพ และส่งเสริม
คณุ ภาพสง่ิ แวดลอ้ ม

3. การใชป้ ระโยชน์ดา้ นพาณิชย์

4. การใช้ประโยชน์ดา้ นชุมชนและพื้นที่

218

ผลสรุปคณุ ภาพศูนย์การเรยี นรฯู้ มีผลการสรปุ ดงั นี้

๑) การพฒั นาด้านผลติ ภัณฑ์ ผใู้ ห้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เหน็ ว่า ควรพฒั นาผลิตภณั ฑ์ตรงกับความจำเป็น
ใช้สอย ดงึ ดูดผบู้ ริโภค มปี ระโยชน์ คุณค่าจริง ปลอดภัยต่อสุขภาพและสงิ่ แวดล้อมตรงกับความ
ต้องการของผบู้ รโิ ภค ได้มาตรฐานสากลได้รับการรับรองจาก อย. มเี อกลกั ษณโ์ ดดเด่น มีความสะอาด
ปลอดภยั ถูกสุขลักษณะ และมีความหลากหลาย ตอบสนองผู้บรโิ ภคไดอ้ ยา่ งเพียงพอ ๒) มกี ารพฒั นา
ด้านราคา กำหนดราคาให้เป็นสิ่งท่นี า่ สนใจแก่ผูบ้ ริโภค ราคาไม่สูงมากนัก เมื่อเทยี บกบั ผลิตภณั ฑ์
ดียวกันตามท้องตลาด ราคาพอประมาณเหมาะสมกบั ๓) มีการพฒั นาด้านชอ่ งทางใหบ้ ริการ พฒั นา
ช่องทางการใหบ้ รกิ ารน่าสนใจ และเกิดความประทบั ใจให้แก่ผู้เยย่ี มชม มีความโดดเด่น มีเอกลักษณ์
สะอาดและปลอดภัย จดุ จำหน่ายผลิตภัณฑ์อยใู่ นสถานท่ีท่ีเหมาะสม และสะดวกแก่การซ้ือผลติ ภัณฑ์
มีการวางระบบกลมุ่ หรือประเภทของสินค้า เหมาะแก่การจับจ่าย ซ้ือ - ขาย รวมถงึ ขนาดของพื้นที่
สามารถให้บริการแกผ่ ้บู ริโภคได้อยา่ ง ๔) พัฒนาดา้ นการส่งเสรมิ การตลาด เชน่ เวบ็ ไซต์ เพจต่าง ๆ
เฟสบคุ๊ มีการส่งเสรมิ โดยการผา่ นสถาบันทางการศึกษา และมีการดำเนินการผา่ นชมรม หรือศูนย์
การเกษตรต่าง ๆ ดำเนินการผ่านศูนย์อนุรักษ์พันธ์ุกลว้ ยสุพรรณบรุ ี ภูมิปญั ญา ปราชญ์ชาวบ้าน มีการ
ดำเนนิ การเพ่ิมแหล่งการเรียนรใู้ หม้ มี ากขึ้นโดยผ่านชมรม เครือขา่ ยตา่ ง ๆ และมกี ารทำงานรว่ มกนั ใน
ทุกหนว่ ยงาน

5. การใช้ประโยชน์ด้านวชิ าการ

ผลจากการงานวิจัยเรื่อง การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธ์ุ
กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี สามารถนำองค์ความรู้จากผลงานวิจัยท่ีจะตีพิมพ์ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น
ผลงานตีพิมพ์ในวารสารระดับนานาชาติ ระดับชาติ ไปเป็นประโยชน์ด้านวิชาการ การเรียนรู้ การ
เรียนการสอนในสถานศึกษา ในวงนักวิชาการและผู้สนใจด้านวิชาการ รวมถึงการนำผลงานวิจัยไป
วิจัยต่อยอด หรือการนำไปสู่ product และ process ไปใช้ในการเสริมสร้างการพัฒนารูปแบบการ
พัฒนาการเรียนรู้ ศนู ยอ์ นรุ กั ษ์พันธ์ุกลว้ ยและการท่องเท่ียว เป็นนวัตกรรมใหม่ แบบย่ังยืน โดยมีคู่มือ
นำมาเปน็ รปู แบบนำมาใช้จรงิ ได้ต่อไป

219

ภาคผนวก ค

ตารางเปรียบเทียบวัตถปุ ระสงค์ กิจกรรมที่วางแผนไว้ และกิจกรรมที่ไดด้ ำเนนิ การมา
แลผลที่ได้รบั ของโครงการ

220

ตารางเปรยี บเทยี บวัตถุประสงค์ กจิ กรรมท่ีวางแผนไวแ้ ละกิจกรรมทไ่ี ด้ดำเนินการมาและผลทไ่ี ด้
จากการวจิ ยั

วตั ถุประสงค์การวจิ ยั กจิ กรรมทีว่ างแผนไว้ กจิ กรรมทไี่ ด้ ผลที่ได้จากการวจิ ัย
เพอ่ื ดำเนินการ

๑) เพื่อศึกษาการ ๓.๑.๑ การวิจัยเรื่อง “การพัฒนา ๑) ผู้วิจัยมีการเก็บ สรปุ ผลการวจิ ัย

พัฒนามาตรฐาน ศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการ รวบรวมข้อมูลจาก ๕.๑.๑ ปัจจัยส่วน
คุณภาพศูนย์การ อนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ” หนังสือ บทความ บุคคลของผู้มาเยี่ยม
เรียนรู้แบบมีส่วนร่วม ใช้วิธีวิจัยเชิงปฏิบัติการ ( Action งานวิจัย และ ชมศูนย์ ฯ จาก
ในการอนุรักษ์พันธ์ุ Research) ร่วมกับการวิจัยแบบผสาน เอกสารส่งิ พิมพ์ กา ร ศ ึ กษา พบ ว่า
ก ล ้ ว ย จ ั ง ห วั ด ว ิ ธ ี ( Mixed Methods Research) ส่วนใหญ่เป็นเพศ
สุพรรณบุรี ระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณ ต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับ หญิง มีอายุระหว่าง
(Quantitative Research) กับการวิจัย แนวทางการพัฒนา ๒๑-๓๐ ปี จบ
๒) เพื่อศึกษากลยุทธ์ เชิงคุณภาพ ทำการเก็บข้อมูลภาคสนาม โครงการรักษาศีล ๕ ก า ร ศ ึ ก ษ า ร ะ ดั บ
การตลาดด้านบริการ (Field Study) เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบ ที่ดำเนินการโดย ระดับปริญญาตรี มี
ที่มีผลต่อการพัฒนา เจาะจงจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key โรงเรยี นมัธยมศึกษา รายได้เฉลี่ยต่อเดือน
ศูนย์การเรียนรู้แบบมี Informants) ที่เกี่ยวข้องกับศูนย์ฯ โดย อำเภอบางปลาม้า ตั้งแต่ ๑๕ ,๐๐๑-
ส่วนร่วมในการ ใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึก (In depth จงั หวัดสุพรรณบุรี ๒ ๕ ,๐ ๐ ๐ บ า ท
อนุรักษ์พันธุ์กล้วย Interview) เป็นแกน และเลือกสุ่มจาก ประกอบอาชีพเป็น
จังหวัดสุพรรณบุรี ให้ กลุ่มประชากรที่มาเยี่ยมชมศูนย์อนุรักษ์ ๒) ผู้วิจัยได้สร้าง พนักงานเอกชนทำ
มมี าตรฐานคุณภาพ พันธุ์กล้วย ใช้แบบสอบถาม แบบสอบถาม และ ธุรกิจส่วนตัว และมี
(Questionnaire) เป็นข้อมูลสนับสนุน ขอหนังสืออนุญาต ถิ่นพำนักปัจจุบันอยู่
๓) เพื่อศึกษา ผู้วิจัยได้กำหนดขั้นตอนการดำเนินการ เก็บรวบรวมข้อมูล ในภาคกลาง
ความสัมพันธ์ระหว่าง วจิ ยั ตามลำดับ ดังนี้ จากผู้อำนวยการ
กลยุทธ์การตลาดด้าน หลกั สตู รพทุ ธศาสตร์

บริการกับการพัฒนา ๑) ศึกษาหลักการ แนวคิดทฤษฎี ม ห า บ ั ณ ฑิ ต ๕.๑.๒ ผลการ
มาตรฐานคุณภาพ ระเบยี บ และผลงานวิจัยท่ีเกีย่ วข้อง สาขาวิชาการจัดการ วิเคราะห์ระดับความ
ศูนย์การเรียนรู้แบบมี เชิงพุทธ คิดเห็นของผู้มาเยี่ยม

ส ่ ว น ร ่ ว ม ใ น ก า ร ๒) กำหนดกรอบแนวคิด หัวข้อ มหาวิทยาลัยมหา ชมศูนย์ฯ ที่มีต่อการ

อนุรักษ์พันธุ์กล้วย ปัญหา และวัตถุประสงคใ์ นการวจิ ยั จ ุ ฬ า ล ง ก ร ณ ร า ช พ ั ฒ น า ม า ต ร ฐ า น

จังหวัดสุพรรณบรุ ี ๓) กำหนดกลุ่มประชากร และกลุ่ม วิทยาลัย เพื่อขอ คุณภาพศูนย์การ
ตวั อย่างทใี่ ชใ้ นการวิจยั ความร่วมมือไปยัง เรยี นร้แู บบมสี ว่ นร่วม
ผู้อำนวยการ ในการอนุรักษ์พันธ์ุ

221

๔) สร้างเครื่องมือสำหรับเก็บข้อมูล สถานศึกษา อำเภอ ก ล ้ ว ย จ ั ง ห วั ด

การวิจัยร่วมกับผู้เชี่ยวชาญด้านการ บางปลาม้า จังหวัด สุพรรณบุรี พบว่า มี

บริหารศูนย์ฯ ด้านการตลาดและการ สุพรรณบุรี ที่เป็น ค่าเฉลี่ยในภาพรวม

อนุรกั ษ์พันธก์ุ ล้วย ก ล ุ ่ ม ต ั ว อ ย ่ า ง อยู่ในระดับมากที่สุด

๕) นำเครื่องมือเสนอผู้เชี่ยวชาญ จากนั้นดำเนินการ ( X) = ๔ . ๒ ๖ ค่ า
ตรวจสอบเพ่ือปรบั ปรงุ แก้ไขใหส้ มบรู ณ์ เกบ็ รวบรวมข้อมูล เบี่ยงเบนมาตรฐาน
๐.๓๖ เมื่อพิจารณา
๖) ทดสอบเครื่องมอื กับกลุ่มตวั อย่าง ๓) ผู้วิจัยกำหนด เป็นรายด้านพบว่า
ที่ไม่ใช่กลุ่มตวั อยา่ งที่ใช้ในการวิจัย (Try วิธีการเก็บรวบรวม ระดับความคิดเห็นท่ี
out) ข้อมูลโดยทำการ มีต่อการพัฒนา
แจกแบบสอบถาม มาตรฐานคุณภาพ
๗) ดำเนินการสัมภาษณ์ และส่ง ซึ่งผู้วิจัยได้นำ ศูนย์ฯ ด้านสภาพ
แบบสอบถามให้กลุ่มตัวอย่าง จัดเก็บ แบบสอบถามไป ทั่วไปของศูนย์ฯ มี
รวบรวมข้อมูล แ จ ก แ ล ะ เ ก็ บ ค่าเฉลี่ยอยู่ในลำดับ
รวบรวมข้อมูลด้วย สูงสุดเท่ากับ ๔.๓๗
๘) วิเคราะห์ข้อมลู และแปลผลขอ้ มูล ตัวเองพร้อมผู้ช่วย รองลงมา ได้แก่ ด้าน
การวิจัย ระหว่าง ศักยภาพการ
๙) สรุปผลการศึกษา จัดทำเป็นแนว วันท่ี ให้บริการแก่ผู้มา
ทางการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมี

ส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย ๓๐ มกราคม พ.ศ. เยี่ยมชมศูนย์ฯ มี
จงั หวดั สุพรรณบุรี
๒ ๕ ๖ ๒ –๕ คา่ เฉลีย่ เทา่ กับ ๔.๓๕

๓.๑.๒ งานวิจัยฉบับนี้ใช้รูปแบบการ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๒ ส่วนด้านที่มีลำดับ
วิจัยวิจัยเชิงปฏิบัติการเป็นหลัก ตาม รวมใช้ระยะเวลา ๑ ค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้แก่
กรอบแนวคิดของคิดของ เลวิน ซ่ึง สัปดาห์ ซึ่งจำนวน ด้านศักยภาพการ
Kemmis and McTaggart ได้นำแนวคิด แ บ บ ส อ บ ถ า ม ที่ ดึงดูดผู้มาเยี่ยมชม
ของเลวินมาพัฒนาเป็นการวิจั ย สามารถเก็บคืนได้มี ศูนย์ฯ มีค่าเฉลี่ย
ปฏิบัติการแบบบันไดเวียน แบ่งการวิจัย ส ภ า พ ส ม บ ู ร ณ์ เทา่ กับ ๔.๐๗
สามารถนำมา
ออกเป็น ๓ ระยะ คอื ว ิ เ ค ร า ะ ห ์ ข้ อมู ล ๕.๑.๓ ผลการ
ต่อไป วิเคราะห์ระดับความ
๑) ระยะเตรียมการ (Pre-Research คิดเห็นของผู้มาเยี่ยม
Phase) มกี จิ กรรมประกอบด้วย
๔) นำข้อมูลที่ได้ไป ชมศูนย์ฯที่มีต่อกล
(๑) รวบรวมข้อมูลพื้นฐานของศูนย์ ว ิ เ ค ร า ะ ห ์ แ ล ะ ยุทธ์การตลาดด้าน
การเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย ประมวลผลโดยใช้ บริการการพัฒนา
ด้วยกระบวนการมสี ว่ นรว่ มของชุมชนใน โปรแกรมสำเร็จรูป ศูนย์การเรียนรู้แบบ
จังหวัดสุพรรณบุรี ข้อมูลจากหน่วยงาน
มีส่วนร่วมในการ
ท่เี กีย่ วขอ้ ง
อนุรักษ์พันธุ์กล้วย

222

(๒) ประสานงานกับชุมชนในพื้นท่ี เพื่อการวิจัยทาง จังหวัดสุพรรณบุรี

ท้ังภาครัฐภาคเอกชน และภาคเี ครอื ข่าย สังคมศาสตร์ต่อไป พบว่า มีค่าเฉลี่ย

รวมทั้งคณะสงฆ์พระสังฆาธิการใน ภาพรวมอยู่ในระดับ

จังหวัดสุพรรณบุรี เข้าร่วมใน มากที่สุด(X) ๔.๒๕

โครงการวจิ ัยและช้ีแจงวัตถุประสงค์การ ในการวิจัยครั้งนี้ ค ่ า เ บ ี ่ ย ง เ บ น

จัดตั้งศูนย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์ ผู้วิจัยได้ดำเนินการ มาตรฐาน ๐.๔๑ เมอ่ื

พันธุ์กล้วยและวิธีการดำเนินงานให้ทุก เก็บรวบรวมข้อมูลมี พิจารณาเป็นราย

ฝา่ ยรบั รู้ ขั้นตอน ดังน้ี ด้าน พบว่า ระดับ

(๓) สร้างสัมพันธภาพกับชุมชนต่างๆ ๑) การเก็บข้อมูล ความคิดเห็นที่มีต่อ
เพื่อสร้างความคุ้นเคย และสร้างการ ปฐมภูมิ (primary กลยุทธท์ างการตลาด
ร่วมมือในการดำเนินงานวิจัยที่จะมีขึ้น data) เ ป ็ น ข ้ อมู ล ด้านการบริการ ใน
โดยการเข้าไปพบปะ พูดคุย และ จากการสัมภาษณ์ การพัฒนามาตรฐาน
ปรกึ ษาหารืออยา่ งไม่เป็นทางการ เชงิ ลกึ เคร่อื งมือทีใ่ ช้ คุ ณ ภ า พ ศ ู น ย ์ ก า ร
เรยี นรแู้ บบมีส่วนร่วม
ในการเก็บข้อมูล คือ
(๔) จัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์ ที่ แบบสัมภาษณ์เชิง ในการอนุรักษ์พันธุ์
จำเป็นตอ้ งใช้ในโครงการวิจยั ใหเ้ พียงพอ ลึกที่มีโครงสร้าง กลว้ ย เรียงตามลำดบั
ได้ ดังนี้ การพัฒนา
๒) ระยะดำเนินการวิจัย (Research เป็นการสัมภาษณ์ ด้านภาพลักษณ์และ
Phase) ผู้วิจัยประยกุ ต์ใช้กระบวนการมี ผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่มี การนำเสนอลักษณะ
ส่วนร่วมของชุมชน เป็น ๔ ขั้นตอน ส่วนเกี่ยวข้องกับ มีค่าเฉลี่ยอยู่ในลำดับ
ดงั นี้ การโครงการรักษา สูงสุดเท่ากับ ๔.๓๕
ศีล ๕ ที่ดำเนินการ
ขั้นตอนที่ ๑ ร่วมกันวางแผน โดยโรงเรียนระดับ รองลงมา การพัฒนา
(Planning) จัดประชุมเชิงปฏิบัตกิ ารโดย มัธยมศึกษา อำเภอ ด้านกระบวนการ
มีกระบวนการ ดังน้ี บางปลาม้า จังหวัด ให้บริการ ณ ศูนย์
การเรียนรู้ มีค่าเฉล่ยี
(๑) กระบวนการหาและใช้ทุนทาง สพุ รรณบุรี
เท่ากับ ๔.๓๒ ส่วน
สังคมในการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้และ
การอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัด ๒) การเก็บข้อมูล ด ้ า น ที่ ม ี ล ำ ดั บ
สพุ รรณบรุ ี วิเคราะห์ความเปน็ ไปได้ท่ีจะ ท ุ ต ิ ย ภ ู มิ ค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้แก่
จัดตั้งศูนย์การเรียนรู้และการการ ( Secondary data) การพัฒนาด้านการ
อนุรักษ์พันธุ์กล้วย โดยศึกษาบริบทของ ที่ได้จากการศึกษา ส่งเสริมการตลาด ณ
พื้นที่ ข้อมูลประชากร ศึกษาแผนงาน จากเอกสารรายงาน ศูนย์การเรียนรู้ ฯ มี
ศึกษาทรพั ยากรการบริหารจัดการศูนย์ฯ ผลการดำเนินงาน คา่ เฉลี่ยเทา่ กบั ๔.๑๑
และคณุ ภาพดา้ นสง่ิ แวดล้อม จากโครงการรักษา
ศีล ๕ ที่ดำเนินการ

โดยโรงเรียนระดับ

223

(๒) กระบวนการศึกษาปัญหาความ มัธยมศึกษา อำเภอ

ต้องการของชุมชน ในการพัฒนาให้เป็น บางปลาม้า จังหวัด

ศูนย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธ์ุ สพุ รรณบุรี

กล้วย วิเคราะห์ปัญหา สาเหตุ กิจกรรม ๓) ขอหนังสือจาก
ที่ใช้แก้ปัญหา กำหนดเป้าหมาย ผู้อำนวยการ
วางแผน ดำเนินงานร่วมกัน ปรับทัศนคติ หลักสูตรพทุ ธศาสตร
วิธีคิดและการพัฒนาศกั ยภาพของบคุ คล ม ห า บ ั ณ ฑิ ต

(๓) กระบวนการออกแบบกิจกรรม สาขาวิชาการจัดการ

ของศูนยก์ ารเรียนรู้และการอนรุ ักษ์พนั ธุ์ เ ช ิ ง พ ุ ท ธ

กล้วย โดยใช้พื้นที่เป็นตัวตั้ง สร้าง มหาวิทยาลัยมหา

สิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการจัดกิจกรรม จุฬาลงกรณราช

และจัดกิจกรรมในการเรียนรู้ การ วิทยาลัย ถึงผู้ให้

อนุรักษ์ การจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ ข้อมูลสำคัญ (Key

การเกษตร Informant) เพื่อขอ

ขัน้ ตอนที่ ๒ ร่วมกนั ปฏิบัติ (Acting) ความอนุเคราะห์ใน
การให้สัมภาษณ์

นำแผนจากขั้นตอนที่ ๑ ไปสู่การ ๔) ทำการนัดวัน
ปฏบิ ัติตามแผนงาน/ โครงการ /กิจกรรม เวลา และสถานทีก่ ับ
ตามกจิ กรรมหลกั ๔ กิจกรรม ได้แก่ ผ ู ้ ใ ห ้ ข ้ อ ม ู ล ส ำ คั ญ

(๑) กิจกรรมการพัฒนาศูนย์การ ( Key Informant)
เรียนรู้ เพื่อสัมภาษณ์ตามท่ี

กำหนดไว้
(๒) กิจกรรมการอนุรักษพ์ นั ธุก์ ลว้ ย

(๓) กจิ กรรมการตลาดด้านบริการ ๕) ดำเนินการ
ส ั ม ภ า ษ ณ ์ ต า ม วั น

ขั้นตอนที่ ๓ ร่ วมกันสังเกตผล เวลาและสถานที่ที่
( Observing) แ ล ะ ป ร ะ เ ม ิ น ผ ล ก า ร กำหนดนัดไว้ จน
ปฏิบัติงานตามแผนงาน มีการแต่งตั้ง ครบทกุ ประเด็น โดย
คณะกรรมการการนิเทศ ติดตาม ขออนุญาตใช้วิธีการ
ประเมินผลการดำเนินงานตามแผนงาน จดบันทึกและการ
โครงการ กิจกรรม และสนับสนุนการ บ ั น ท ึ ก เ ส ี ย ง
ดำเนินงานด้านวิชาการ ดา้ นการอนุรักษ์ ป ร ะ ก อ บ ก า ร
พนั ธก์ุ ลว้ ย และการตลาดด้านบรกิ าร สมั ภาษณ์

224

ขั้นตอนที่ ๔ ร่วมกันสะท้อนผล ๖) นำข้อมูลดิบท่ี

(Reflecting) ได้มารวบรวมเพ่ือ

จัดให้มีเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ถอด วิเคราะห์โดยวิธีการ
บทเรียน สรุปผล ประเมินผลร่วมกัน ที่เหมาะสมและ
วิเคราะห์ปัญหา อุปสรรคในการ นำเสนอตอ่ ไป

ดำเนินงานและวางแผนในการแก้ไข

ปัญหา ร่วมกันสังเคราะห์ข้อมูล สรุป

เป็นแนวทางในการพัฒนาโครงการ/

กิจกรรมในรอบปีต่อไป เพื่อให้ตรง

เป้าหมายการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้และ

การอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัด

สุพรรณบรุ ี

225

ภาคผนวก ง

- เครือ่ งมอื วิจยั (แบบสอบถาม)
- แบบยนิ ยอมเขา้ รว่ มโครงการฯ
- หนงั สือเชญิ
- ผูท้ รงคณุ ทางวชิ าการ

226

แนวประเดน็ การสมั ภาษณ์ (Interview Guild)

เรอ่ื ง : การพัฒนาศนู ย์การเรยี นรแู้ บบมสี ่วนรว่ มในการอนุรักษพ์ ันธก์ุ ลว้ ย จังหวัด
สุพรรณบรุ ี

แนวประเด็นการสมั ภาษณป์ ระกอบไปดว้ ยชดุ คำถาม ๔ ส่วน ประกอบดว้ ย
ส่วนท่ี ๑ ข้อมลู พ้ืนฐานท่ัวไปของผ้ตู อบแบบสอบถาม
ส่วนที่ ๒ บทบาท/สภาพการบรหิ ารศนู ยก์ ารเรยี นรูแ้ บบมีสว่ นรว่ มในการอนรุ กั ษ์พันธุ์
กล้วย จังหวัดสพุ รรณบรุ ี
ส่วนที่ ๓ กลยทุ ธ์การตลาดดา้ นบรกิ าร “ศูนย์การเรียนร้แู บบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์
พันธ์กุ ลว้ ย จังหวดั สพุ รรณบรุ ี”
ส่วนท่ี ๔ ปัญหาและข้อเสนอแนะอ่ืน ๆ

............................................................

สว่ นที่ ๑ ข้อมูลพืน้ ฐานท่ัวไปของผู้ให้ข้อมลู สำคญั (สำหรบั คณะกรรมการบรหิ าร
ศนู ยฯ์ )

๑.๑ ช่อื ……………….นามสกุล.................................เพศ............................
๑.๒ อายุ............................
๑.๓ สถานภาพสมรส..................
๑.๔ ศาสนา...................
๑.๕ สถานภาพทางสังคม...............................
๑.๖ ระดบั การศกึ ษา...............................
๑.๗ อาชพี หลัก .............................................
๑.๘ ระยะเวลาทอ่ี ยู่ในชุมชน/เวลาท่รี ับราชการอยู่ในพนื้ ทที่ ่ีรับผิดชอบชุมชน
................................. ……………………………………………………..
๑.๙ ภูมิลำเนาเดิม..............................................
๑.๑๐ การรับรูแ้ ละประสบการณ์ทีเ่ ก่ยี วกับ “ศนู ย์อนรุ กั ษ์พันธก์ุ ลว้ ย จังหวดั
สพุ รรณบรุ ”ี ....................................................................................
สว่ นที่ ๒ สถานภาพของศนู ยฯ์ /บทบาทการบริหาร “ศนู ยอ์ นรุ ักษ์พันธุก์ ล้วย จังหวดั
สพุ รรณบรุ ี”
๒.๑ สภาพแวดล้อมประกอบดว้ ย
๑) ทำเล ทต่ี ง้ั มีความเหมาะสมอย่างไร.................................................................
๒) การตง้ั ถ่ินฐานของครัวเรือนรอบๆศนู ย์ มหี รือไม่ อย่างไร.................................
๓) เส้นทางคมนาคมเป็นอย่างไร.............................................................................

227

๒.๒ ลักษณะโครงสร้างสังคมของชุมชนประกอบด้วย
๑) ระบบเครือญาติ, การรวมกลมุ่ และเครือขา่ ยเปน็ อย่างไร..................................
๒) ระบบการศึกษาเป็นอย่างไร..............................................................................
๓) ระบบสาธารณะสุขเป็นอย่างไร.........................................................................
๔) ระบบเศรษฐกิจเป็นอย่างไร...............................................................................

๒.๓ โครงสร้างอำนาจและบทบาทการบรหิ ารจดั การศูนย์ฯ ในประเดน็ ตอ่ ไปนี้
๑) กลมุ่ อำนาจเป็นอย่างไร.........................................……………………………………..
๒) ภาวะผู้นำตามประเดน็ ต่อไปน้ี
(๑) ใชอ้ ำนาจนยิ มหรอื ไม.่ .....................................................................
(๒) ใช้ระบบประชาธิปไตยหรอื ไม่..........................................................
(๓) ใช่หลักการบรหิ ารแบบมีส่วนรว่ มอยา่ งไร

.............................................................................................................................................. ......
๒.๔ บทบาทการบริหารจดั การ “ศนู ย์อนุรกั ษ์พนั ธุ์กลว้ ย จงั หวดั สพุ รรณบุรี” ทำอยา่ งไร

ตามประเดน็
๑) มกี ารสำรวจพนั ธุ์กลว้ ย…………………………………………………………
๒) การรวบรวมข้อมูล/องคค์ วามรู้/ภูมปิ ัญญาการอนรุ ักษ์พันธก์ุ ลว้ ย..................

……………………………………………………………………………………………
๓) การรวมกันในการปฏบิ ัตงิ านในฐานะผูใ้ หบ้ ริการ………………………………………

…………………………………………………………………………………………….
๔) การใช้เทคนิควธิ ีการ,ใช้กลไกทางวัฒนธรรม, ประเพณีทางสังคม อย่างไร

...................................................................................... ........................................................................
๕) มกี ารใหบ้ ริการความรู้ด้านการอนุรักษ์พันธุก์ ล้วย อย่างไร

............................................................................................................................. ...................................
๖) มกี ารส่งเสรมิ ให้ศนู ยฯ์ มีความโดดเด่นในดา้ นการเปน็ ศูนย์รวมการผลติ /

จำหนา่ ยสินค้าทางการเกษตรอย่างไร...................................................................................
๒.๕ ศูนย์อนุรกั ษพ์ นั ธุ์กล้วยฯ มที ุนดงั ตอ่ ไปนห้ี รอื ไมห่ ากมนี ำมาใช้อย่างไร
๑) ทนุ ทาง……………………………………………………………………………………………...
๒) ทุนทางวัฒนธรรม..................................................................................................
๓) ทนุ ทางสญั ลกั ษณ์...................................................................................................
๔) ภาคเี ครือข่าย……………………………………………………………………………………………..

228

๒.๖ การขับเคล่ือนและการบริหารศูนย์อนรุ กั ษพ์ ันธุ์กล้วยฯ ให้เป็นตลาดดา้ นบริการสินค้า
การเกษตร

๑) ด้านผลิตภัณฑ์ ควรพฒั นาอย่างไรให้ผลิตภัณฑ์ตรงกบั ความจำเป็น ใชส้ อยเปน็
ส่งิ ที่นา่ สนใจและดึงดดู ผ้บู ริโภค เช่น

รปู แบบบรรจภุ ัณฑ.์ ..............................................................................................
ความน่าเช่ือถือของผลิตภณั ฑ์...............................................................................
ความปลอดภัยของผลิตภณั ฑ์................................................................................
ผลิตภณั ฑม์ คี วามหลากหลายให้เลือกอยา่ งเพยี งพอ.............................................
๒) ด้านราคา ควรกำหนดอยา่ งไรใหเ้ ป็นส่งิ ทีน่ ่าสนใจและดึงดดู ผ้บู รโิ ภค เช่น ราคา
ผลติ ภณั ฑไ์ ม่สงู มากนักเม่ือเทียบกับผลิตภณั ฑ์เดียวกนั ตามทอ้ งตลาด
..............................................................
การกำหนดราคามีความเหมาะสมกบั คณู ภาพและปริมาณของผลิตภัณฑ์
...................................................................
มีการกำหนดราคาและปิดราคาอย่างมมี าตรฐานกวา่ สนิ คา้ ทวั่ ไปอย่างเหมาะสม
.................................................

๓) ด้านสถานที่ ควรพัฒนาอยา่ งไรให้เป็นส่ิงท่ีน่าสนใจและเกดิ ความประทบั ใจแก่ผู้
มาเย่ยี มชม…………………………………………………………………………

จัดจำหน่ายผลิตภัณฑอ์ ยใู่ นสถานท่ที ีเ่ หมาะสม และสะดวกต่อการเลือกซ้ือ
ผลิตภัณฑ.์ ..................................................................................

ขนาดของพน้ื ท่ีสามารถใหบ้ ริการผูบ้ ริโภคไดอ้ ยา่ งพอเพยี ง..................................
...............................................................

๔) ด้านการประชาสมั พันธ์ ควรดำเนินการอยา่ งไรจงึ จะใหเ้ ป็นทีร่ ู้จักอยา่ ง
กวา้ งขวาง เชน่

การประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อมลั ติมเี ดีย.................................................................
ผ่านสถาบนั ทางการศกึ ษา..................................................................................
ผา่ นชมรม/ศนู ยก์ ารเกษตรอ่นื ๆ.........................................................................
ผ่านเครอื ขา่ ย/วิสาหกิจชมุ ชน............................................................................
๕) ดา้ นพนกั งาน ควรพัฒนาอย่างไรให้มหี ัวใจใฝบ่ รกิ าร เช่น
มเี จา้ หนา้ ทีใ่ หค้ ำแนะนำ/ให้ข้อมูลด้านการอนรุ ักษ์พันธุ์กล้วยทุกมิติ…………….
……………………………………………………..……………………………………………………..

229

มีเจา้ หน้าทใ่ี ห้บริการดว้ ยความสุภาพ/มีความเปน็ กัลยาณมิตร……………………
…………………………………………………….……………………………………………………..

มเี จา้ หนา้ ทมี่ ีความรคู้ วามสามารถในการตอบข้อซักถามและใหข้ ้อมลู ………….
.........................................................................................

๖) ดา้ นกระบวนการใหบ้ ริการ เม่อื ลกู ค้าเข้ามาใชบ้ รกิ ารแลว้ จะต้องมีข้ันตอนการ
ใหบ้ รกิ ารอยา่ งไรบ้าง เช่น

มีการอำนวยความสะดวกแก่ผู้มาเยย่ี มชมศูนย์ฯอย่างเหมาะสม………………………..
……………………………………….……………………………………………………..

มคี วามปลอดภัยทง้ั ในและนอกศูนย์ฯ…………………………………………………………..
มีความทันสมัยและมีความพร้อมของระบบเทคโนโลยี เช่น เทคโนโลยีที่ใช้เพื่อการ
จัดแสดงในศูนย์การเรียนรฯู้ มบี ริการ ฟรีไวไฟ………………………………………………………………………
มพี ื้นทเ่ี พียงพอในการรองรับผมู้ าเย่ียมชมศูนย์ฯ.................................................
๗) ด้านภาพลกั ษณ์และการนำเสนอลักษณะศนู ยฯ์ เช่น
มีความโดดเดน่ เปน็ แหล่งเรยี นรู้และการอนรุ กั ษพ์ ันธ์ุกลว้ ย………………………………..
…………………………………………………………..……………………………………………………..
มคี วามสะอาดเหมาะสมกับการเป็นศนู ยฯ์ ………………………………………………………
…………………………………………………………..……………………………………………………..
มสี ง่ิ อำนวยความสะดวกท่ีครบถ้วนสมบรู ณ์ และเพียงพอต่อความต้องการ เช่น ท่ีน่ัง
พกั ที่จอดรถ หอ้ งน้ำ ถงั ขยะ ………………………………………………………………………………………………..
มสี ภาพแวดล้อมท่ีเหมาะสม ไมร่ กรงุ รัง ไม่มีส่ิงอันตรายในศูนยฯ์ ……………………….
…………………………………………………………..
ส่วนที่ ๓ การเตรียมความพร้อมในการขับเคลื่อนการบริหารศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วย
จังหวดั สุพรรณบรุ ี
๓.๑ ชุมชนมคี วามพร้อมท่จี ะทำการขับเคลอ่ื นการบรหิ ารศูนย์ฯ ในดา้ นต่างๆ
ดังต่อไปนหี้ รอื ไม่อยา่ งไร
๑) ดา้ นอาคารสถานท่ีเป็นอย่างไร

มีความสะดวก...........................
เหมาะสม...................................
ใกล้แหล่งเป้าหมาย.....................................
๒) ด้านการจดั การในเร่ืองทรพั ยากรการบรหิ ารเปน็ อยา่ งไร
คน......................................

230

งบประมาณ...............
เคร่อื งมอื ที่ใช้......................................
เน้ือหา...............................................
เปา้ หมายสงู สุด…………………………………….
วธิ ีการ................................................
วสั ดุอุปกรณ์
๓) การจัดการในเรอื่ งขององคก์ ร เปน็ อย่างไร – เช่น โครงสรา้ งขององค์กรไดแ้ ก่
ผู้นำ………………………………………..
เทคโนโลยี......................................
ขา่ วสาร.............................................
สว่ นท่ี ๔
ขอ้ เสนอแนะอนื่ ๆ .............................................................................................

ขอขอบพระคุณทุกทา่ นท่กี รุณาตอบแบบสอบถาม
คณะผู้วิจัย

231

แนวประเดน็ การสมั ภาษณ์ (Interview Guild)
เร่อื ง การพัฒนาศูนยก์ ารเรยี นรู้แบบมีส่วนรว่ มในการอนุรกั ษพ์ ันธก์ุ ลว้ ย จังหวดั
สพุ รรณบุรี

แนวประเดน็ การสมั ภาษณ์ประกอบไปด้วยชดุ คำถาม ๓ สว่ น ประกอบด้วย
สว่ นที่ ๑ ข้อมูลพืน้ ฐานทวั่ ไปของผู้ตอบแบบสอบถาม
สว่ นที่ ๒ กลยุทธ์การตลาดดา้ นบริการ “ศนู ย์การเรียนรแู้ บบมีสว่ นรว่ มในการอนุรักษ์
พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบรุ ี”
ส่วนที่ ๓ ปัญหาและขอ้ เสนอแนะอื่น ๆ ...........................................
ส่วนที่ ๑ ขอ้ มลู พ้นื ฐานท่ัวไปของผูใ้ ห้ข้อมลู สำคัญ (สำหรบั กลุม่ ขา้ ราชการ/ผู้นำชุมชน)

๑.๑ ช่ือ……………….นามสกุล.................................เพศ............................
๑.๒ อายุ............................
๑.๓ สถานภาพสมรส..................
๑.๔ ศาสนา...................
๑.๕ สถานภาพทางสังคม...............................
๑.๖ ระดบั การศึกษา...............................
๑.๗ อาชพี หลกั .............................................
๑.๘ ระยะเวลาทอ่ี ยูใ่ นชมุ ชน/เวลาทรี่ บั ราชการอยู่ในพ้ืนทท่ี ่ีรบั ผิดชอบชมุ ชน
....................................... ……………………………………………………..
๑.๙ ภูมิลำเนาเดิม..............................................
๑.๑๐ การรับรู้และประสบการณ์ทเ่ี กย่ี วกับ “ศนู ย์อนรุ กั ษ์พันธุก์ ล้วย จังหวัด
สพุ รรณบรุ ”ี ....................................................................................
ส่วนท่ี ๒ การขบั เคลื่อนและการบริหารศูนยอ์ นรุ ักษ์พนั ธ์ุกลว้ ยฯ ใหเ้ ป็นตลาดด้านบริการ
สนิ ค้าการเกษตร
๑) ด้านผลิตภัณฑ์ ควรพฒั นาอยา่ งไรใหผ้ ลิตภณั ฑ์ตรงกบั ความจำเปน็ ใช้สอยเป็น
ส่งิ ที่น่าสนใจและดึงดดู ผ้บู รโิ ภค เช่น
รูปแบบบรรจภุ ัณฑ.์ ..............................................................................................
ความน่าเช่ือถือของผลิตภัณฑ์...............................................................................
ความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์................................................................................
ผลติ ภณั ฑม์ คี วามหลากหลายให้เลือกอยา่ งเพียงพอ.............................................
๒) ด้านราคา ควรกำหนดอย่างไรใหเ้ ปน็ สงิ่ ทน่ี ่าสนใจและดึงดดู ผู้บริโภค เช่น
ราคาผลติ ภณั ฑไ์ ม่สูงมากนักเมือ่ เทียบกบั ผลติ ภัณฑ์เดยี วกันตามท้องตลาด.............

232

การกำหนดราคามีความเหมาะสมกับคณู ภาพและปริมาณของผลติ ภัณฑ์.................
.................................................. ……………………………………………………..

มกี ารกำหนดราคาและปดิ ราคาอย่างมมี าตรฐานกว่าสินคา้ ทว่ั ไปอยา่ งเหมาะสม
.................................................

๓) ด้านสถานท่ี ควรพัฒนาอยา่ งไรให้เป็นส่งิ ท่ีนา่ สนใจและเกดิ ความประทบั ใจแกผ่ ู้
มาเย่ยี มชม…………………………………………………………………………

จุดจำหน่ายผลิตภณั ฑ์อยูใ่ นสถานทีท่ ่ีเหมาะสม และสะดวกตอ่ การเลือกซ้ือ
ผลิตภณั ฑ์...................................................................................

ขนาดของพ้นื ท่ีสามารถให้บริการผู้บริโภคได้อยา่ งพอเพียง..................................
...............................................................

๔) ดา้ นการประชาสัมพันธ์ ควรดำเนินการอย่างไรจงึ จะใหเ้ ปน็ ทีร่ ู้จกั อย่าง
กว้างขวาง เชน่

การประชาสัมพันธผ์ ่านสือ่ มลั ติมเี ดยี .................................................................
ผ่านสถาบันทางการศกึ ษา..................................................................................
ผ่านชมรม/ศนู ยก์ ารเกษตรอ่ืนๆ.........................................................................
ผ่านเครือข่าย/วิสาหกิจชุมชน............................................................................
๕) ดา้ นพนกั งาน ควรพัฒนาอยา่ งไรใหม้ ีหวั ใจใฝ่บริการ เช่น
มีเจา้ หน้าท่ีใหค้ ำแนะนำ/ใหข้ ้อมูลด้านการอนุรักษ์พันธก์ุ ลว้ ยทุกมิติ…………….
มเี จา้ หน้าทใ่ี ห้บริการดว้ ยความสุภาพ/มีความเปน็ กัลยาณมิตร……………………
มเี จ้าหนา้ ทีม่ ีความร้คู วามสามารถในการตอบข้อซักถามและใหข้ ้อมูล………….
๖) ดา้ นกระบวนการใหบ้ ริการ เมอื่ ลกู คา้ เขา้ มาใช้บริการแล้วจะต้องมขี ้นั ตอนการ
ให้บรกิ ารอยา่ งไรบา้ ง เช่น มกี ารอำนวยความสะดวกแกผ่ ู้มาเยี่ยมชมศูนยฯ์ อยา่ ง
เหมาะสม…………………….……………………………………………………..
มคี วามปลอดภยั ทง้ั ในและนอกศนู ย์ฯ…………………………………………………………..
มีความทันสมัยและมีความพร้อมของระบบเทคโนโลยี เช่น เทคโนโลยีที่ใช้เพื่อการ
จัดแสดงในศูนยก์ ารเรยี นรูฯ้ มบี รกิ าร ฟรีไวไฟ………………………………………………………………………
มพี ้ืนทเ่ี พียงพอในการรองรับผู้มาเยยี่ มชมศูนย์ฯ.................................................
๗) ดา้ นภาพลกั ษณแ์ ละการนำเสนอลักษณะศูนย์ฯ เชน่
มีความโดดเด่นเปน็ แหลง่ เรียนรแู้ ละการอนุรักษพ์ นั ธุ์กลว้ ย……………………….
…………………………………………………………..……………………………………………………..

233

มคี วามสะอาดเหมาะสมกับการเปน็ ศูนยฯ์ ……………………….
มีสง่ิ อำนวยความสะดวกที่ครบถว้ นสมบูรณ์ และเพียงพอต่อความต้องการ เช่น ท่ีนั่ง
พกั ทจี่ อดรถ หอ้ งนำ้ ถงั ขยะ……………………….………………
มีสภาพแวดล้อมทเ่ี หมาะสม ไม่รกรงุ รงั ไมม่ สี ง่ิ อันตรายในศูนย์ฯ……………………….
…………………………………………………………..……………………………………………………..
สว่ นที่ ๓
ขอ้ เสนอแนะอน่ื ๆ .............................................................................................

ขอขอบพระคุณทุกท่านทก่ี รุณาตอบแบบสอบถาม
คณะผ้วู จิ ยั

234

แบบสอบถามเพื่อการวิจัย

(กลมุ่ ผู้มาเย่ียมชมศนู ยก์ ารเรียนรูแ้ ละการอนรุ กั ษพ์ นั ธุก์ ล้วย จังหวดั สุพรรณบรุ ี)
คำแนะนำในการตอบแบบสอบถาม

แบบสอบถามชุดนจี้ ดั ทำข้นึ เพื่อวจิ ยั เรอ่ื ง การพฒั นาศูนยก์ ารเรียนรแู้ บบมสี ่วนร่วมในการ
อนรุ กั ษพ์ ันธ์ุกล้วย จังหวดั สุพรรณบรุ ี โดยมวี ตั ถปุ ระสงค์ ดังนี้

๑) เพื่อศึกษาสภาพท่ัวไปของศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย

จงั หวัดสุพรรณบรุ ี

๒) เพื่อศึกษาบทบาทการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธ์ุ

กลว้ ย จงั หวดั สพุ รรณบุรี
๓) เพื่อศึกษาระดับกลยุทธ์การตลาดด้านบริการที่ส่งผลต่อการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมี

ส่วนรว่ มในการอนรุ กั ษพ์ นั ธก์ุ ล้วย จงั หวดั สพุ รรณบรุ ี
แบบสอบถามแบง่ ออกเป็น ๓ ชุด ขอความกรุณาตอบคำถามใหค้ รบทุกข้อและทุกชดุ
ชดุ ที่ ๑ แบบสอบถามขอ้ มลู ทวั่ ไปของกลุ่มตวั อย่าง
ชุดที่ ๒ แบบสอบถามระดับความคิดเห็นของผู้มาเยี่ยมชมศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วย
จงั หวดั สุพรรณบุรี ท่มี ตี อ่ การพัฒนากลยทุ ธท์ างการตลาดดา้ นการบรกิ าร
ชุดที่ ๓ เป็นแบบสอบถามความคดิ เห็น/ขอ้ เสนอแนะเพิ่มเติม

ชุดที่ ๑.เป็นแบบสอบถามกลุ่มผู้มาเยี่ยมชมศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี แบ่ง
ออกเปน็ ๔ สว่ น ประกอบด้วย

คำชี้แจง : โปรดทำเคร่ืองหมาย ✓ ลงในชอ่ ง O ท่ตี รงกบั ปัจจยั สว่ นบุคคลของท่านของท่านมากทีส่ ดุ

สว่ นที่ ๑ ข้อมลู ทว่ั ไปเกยี่ วกับผ้ตู อบแบบสอบถาม

๑. เพศ O ๑. ชาย O ๒. หญงิ

๒. อายุ

O ๑) ต่ำกวา่ ๒๐ ปี O ๒) ๒๐ – ๒๙ ปี

O ๓) ๓๐ – ๓๙ ปี O ๔) ๔๐ – ๔๙ ปี

O ๕) ๕๐ – ๕๙ ปี O ๖) ๖๐ ปี ขนึ้ ไป

๓. อาชพี

O ๑) รบั ราชการ/รัฐวสิ าหกิจ O ๒) พนกั งานเอกชน

O ๓) ทำธรุ กจิ สว่ นตวั O ๔) นกั เรียน/นกั ศกึ ษา

235

O ๕) แม่บ้าน O ๖) เกษตรกร

O ๗) เกษยี ณ O ๘) อืน่ ๆ (โปรดระบุ).............................

๔. รายไดเ้ ฉล่ียต่อเดอื น

O ๑) ต่ำกวา่ ๑๕,๐๐๐ บาท O ๒) ๑๕,๐๐๑ – ๒๕,๐๐๐ บาท

O ๓) ๒๕,๐๐๑ – ๓๕,๐๐๐ บาท O ๔) ๓๕,๐๐๑ – ๔๕,๐๐๐ บาท

O ๕) ๔๕,๐๐๑ – ๕๕,๐๐๐ บาท O ๖) มากกว่า ๕๕,๐๐๐ บาท

๕. การศกึ ษา

O ๑) ตำ่ กวา่ ปริญญาตรี O ๒) ปริญญาตรี

O ๓) สงู กว่าปรญิ ญาตรี O ๔) อื่นๆ (โปรด

ระบุ).......................................................................................................

๖. ถิ่นพำนกั ทีอ่ ยปู่ จั จุบนั

O ๑) ภาคเหนือ O ๒) ภาคกลาง O ๓) ภาคตะวันออก O ๔) ภาค

ตะวนั ออกเฉียงเหนอื

O ๕) ภาคตะวนั ตก O ๖) ภาคใต้ O ๗) กรงุ เทพมหานครและปริมณฑล

ชุดที่ ๒ แบบสอบถามระดับความคิดเห็นของกลุ่มผู้มาเยี่ยมชมศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัด
สพุ รรณบุรี ทมี่ ีตอ่ การพัฒนากลยทุ ธ์ทางการตลาด(๗P’S) ดา้ นการบรกิ ารศนู ย์ฯ
กำหนดคา่ ระดับความคิดเห็น ดังนี้ เลอื ก ๑ มีค่าน้อยมาก, เลอื ก ๒ มคี ่าน้อย, เลือก ๓ มี

ค่าปานกลาง, เลอื ก ๔ มคี า่ มาก, เลือก ๕ มีคา่ มากทีส่ ดุ

คำชแ้ี จง : โปรดทำเครือ่ งหมาย ✓ ลงในชอ่ งที่ตรงกบั ความคิดเห็นของท่านมากทสี่ ดุ

ประเดน็ คาถาม ระดบั ความคดิ เห็น ID
การพัฒนาด้านผลติ ภัณฑศ์ นู ยก์ ารเรยี นรู้ฯ ๕ ๔ ๓ ๒๑

๑. ผลติ ภณั ฑท์ างการเกษตรมีความหลากหลาย มใี หเ้ ลอื กซือ้ เลือกชม

๒. ผลติ ภณั ฑจ์ ากผลผลติ จากการเกษตรมีคณุ ภาพตรงกบั ความจาเป็นในการดารง
ชีพ

๓. ผลติ ภณั ฑม์ ีความหลากหลายใหเ้ ลอื กซอื้ อย่างเพยี งพอ

๔. ผลติ ภณั ฑจ์ ากผลผลิตจากการเกษตรมีมาตรฐานคณุ ภาพ นา่ เช่ือถือ

236

ประเดน็ คาถาม ระดบั ความคดิ เห็น ID
๕ ๔ ๓ ๒๑

การพฒั นาด้านราคา ณ ศูนยก์ ารเรียนรู้ฯ

๑..ราคาคา่ สินคา้ มีความเหมาะสมไมส่ งู มากเม่ือเทียบกบั ผลิตภณั ฑช์ นดิ เดยี วกนั
ตามทอ้ งตลาด

๒. มอี าหารเครือ่ งดม่ื ใหบ้ รกิ ารพอเพยี งและมีราคาท่เี หมาะสม

๓. มปี า้ ยแสดงราคาสินคา้ ของท่รี ะลกึ ท่ีชดั เจนและมีราคาท่เี หมาะสม

๔. มีความคมุ้ คา่ กบั การเขา้ เยย่ี มชมศนู ยฯ์ ในครงั้ นี้

การพฒั นาดา้ นช่องทางใหบ้ รกิ าร ณ ศูนยก์ ารเรยี นรู้ฯ

๑. มีการใหบ้ รกิ ารเขา้ ชมสถานท่อี ย่างเหมาะสม

๒. มีการบริการขอ้ มูลดา้ นวิชาการการอนุรักษ์พันธุ์กลว้ ยใหเ้ กิดการเรียนรูอ้ ย่าง
เพยี งพอ

๓. มีความสะดวกหลายช่องทางในการเขา้ ถึงแหล่งขอ้ มลู เกี่ยวกบั การเรียนรูฯ้ ผ่าน
เวบ็ ไซด์ เป็นตน้

๔. ท่ตี งั้ ของศนู ยฯ์ ตงั้ อยใู่ นทาเลทห่ี างา่ ย เดนิ ทางสะดวก

การพฒั นาด้านการส่งเสรมิ การตลาดศนู ยอ์ นุรักษพ์ นั ธกุ์ ลว้ ย จังหวดั สุพรรณบุรี

๑.มกี ารประชาสมั พนั ธถ์ งึ ผลติ ภณั ฑ์ /ศนู ยอ์ นรุ กั ษ์พนั ธกุ์ ลว้ ย

๒. ศนู ยอ์ นรุ กั ษ์ฯ มกี ารประชาสมั พนั ธเ์ สน้ ทางดว้ ยภาษาท่หี ลากหลาย เขา้ ใจงา่ ย
และน่าสนใจ

๓. มีการแนะนาศนู ย์ ฯ ผ่านส่ือตา่ งๆ เชน่ อนิ เตอรเ์ น็ต แผน่ พบั หนงั สอื นาเท่ยี ว
โทรทศั น์ วิทยุ ดว้ ยภาษาท่หี ลากหลาย

๔. มกี ารแนะนาขอ้ มลู ขา่ วสารผา่ นนิทรรศการ หรือการจดั กจิ กรรมต่างๆ ในสถานท่ี
อื่นๆ

การพฒั นาด้านเจา้ หน้าทผี่ ูใ้ หบ้ รกิ าร ณ ศูนยอ์ นุรักษฯ์

237

ประเดน็ คาถาม ระดบั ความคดิ เหน็ ID
๕ ๔ ๓ ๒๑

๑. มเี จา้ หนา้ ท่ใี หค้ าแนะนา/ใหข้ อ้ มลู ดา้ นการอนรุ กั ษ์พนั ธกุ์ ลว้ ยทกุ มิติ

๒. มีเจา้ หนา้ ท่ใี หบ้ รกิ ารดว้ ยความสภุ าพ/มคี วามเป็นกลั ยาณมิตร

๓.มเี จา้ หนา้ ท่มี คี วามรูค้ วามสามารถในการตอบขอ้ ซกั ถามและใหข้ อ้ มลู

๔. เจา้ หนา้ ทม่ี มี นษุ ยส์ มั พนั ธก์ บั ผมู้ าเย่ยี มชมศนู ยฯ์ เป็นอยา่ งดี

การพัฒนาด้านภาพลกั ษณแ์ ละการนาเสนอลกั ษณะศนู ยฯ์

๑. มีความโดดเด่นเป็นแหลง่ เรยี นรูแ้ ละการอนรุ กั ษพ์ นั ธกุ์ ลว้ ย

๒. มคี วามสะอาดเหมาะสมกบั การเป็นศนู ย์ ฯ

๓. มีส่ิงอานวยความสะดวกทค่ี รบถว้ นสมบรู ณ์ และเพยี งพอตอ่ ความตอ้ งการ เช่น
ท่นี ่งั พกั ท่จี อดรถ หอ้ งนา้ ถงั รองรบั ขยะ

๔. มีสภาพแวดลอ้ มท่เี หมาะสม ไม่รกรุงรงั ไม่มีสิ่งอนั ตรายในศนู ยฯ์

การพัฒนาด้านกระบวนการให้บริการ ณ ศนู ยอ์ นุรักษฯ์

๑. มกี ารอานวยความสะดวกแกผ่ มู้ าเยย่ี มชมศนู ยฯ์ อยา่ งเหมาะสม

๒. มีความปลอดภยั ทง้ั ในและนอกศนู ยฯ์

๓. มคี วามทนั สมยั และมคี วามพรอ้ มของระบบเทคโนโลยี เช่น เทคโนโลยีท่ใี ชเ้ พ่อื
การจดั แสดงใหค้ วามรู้ มีบรกิ ารฟรไี วไฟ

๔. มพี นื้ ท่เี พียงพอในการรองรบั ผมู้ าเย่ียมชมศนู ยฯ์

238

ขอขอบคุณทุกท่านที่กรุณาตอบแบบสอบถาม
“คำตอบของท่านจะไดน้ ำไปพฒั นาศนู ย์อนรุ ักษพ์ ันธ์ุกล้วยให้มีมาตรฐานคณุ ภาพย่งิ ข้ึน
พร้อมกา้ วสศู่ นู ยก์ ารเรียนรู้และแหล่งท่องเท่ียวเชงิ เกษตร” ตอ่ ไป

คณะผวู้ จิ ยั

239

การประชมุ กลุ่ม

โครงการวิจัย เรอ่ื ง การอนุรักษแ์ ละพัฒนาศนู ยก์ ารเรยี นรกู้ ลว้ ยไทยด้วยการมสี ่วนร่วมของชุมชน
ในจงั หวัดสุพรรณบุรี

The Conservation and Development Learning Center banana Thailand. Using
Cmmunity collaborative process
in Suphanburi Province.

วนั ที่...........................................................................
เวลา............................... ณ......................................

------------------------------------

ผเู้ ขา้ ร่วมการประชมุ กลุ่ม

1. ประธานกลมุ่ วสิ าหกจิ ชมุ ชนศนู ยอ์ นรุ กั ษพ์ ันธ์ุกล้วยสพุ รรณบุรี

2. รองประธานกลมุ่ วสิ าหกจิ ชมุ ชนศนู ยอ์ นรุ ักษ์พนั ธ์กุ ลว้ ยสุพรรณบุรี
3. นกั วชิ าการพฒั นาชุมชนเทศบาลเมอื งสุพรรณบรุ ี
4. สมาชกิ กลุ่มวิสาหกิจชมุ ชนศนู ย์อนรุ ักษ์พันธก์ุ ลว้ ยสพุ รรณบุรี

ประเด็นการสนทนากล่มุ (Focus Group Discussion)

1. แนวทางและกระบวนการพัฒนาแนวทางการอนรุ ักษแ์ ละพฒั นาศนู ย์การเรยี นรกู้ ล้วยไทย
2. ปัญหาอุปสรรคการแปรรูปผลผลิตกล้วยไทยด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในจังหวัด
สุพรรณบรุ ี
3. การนำเสนอรูปแบบและกระบวนการพัฒนาศูนย์ Otop เพิ่มมูลค่ากล้วยทางเศรษฐกิจของชุมชน
อย่างยั่งยนื
4. ข้อเสนอแนะ

(.................................................)

240

ผู้รายงาน

241

242

243

รายนามผทู้ รงคณุ วุฒิในการตรวจสอบคุณภาพเคร่ืองมอื ที่ใช้ในการวจิ ยั

1. ชือ่ -สกลุ นายเฉลมิ พล จติ รสทุ ธทิ รัพย์
ตำแหน่งปัจจบุ ัน นักวชิ าการสาธารณสุขชำนาญการ รกั ษาการในตำแหนง่
ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพตำบลเทพมงคล
วุฒกิ ารศกึ ษา ปรญิ ญาโท สาขาแพทย์ศาสตร์
สถานทท่ี ำงาน โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สุขภาพตำบลเทพมงคล อำเภอบาง
ซา้ ย จังหวดั พระนครศรอี ยธุ ยา

2. ชอื่ -สกลุ ท่านผอู้ ำนวยการพิพิธภณั ฑสถานแหง่ ชาติ สพุ รรณบุรี
ตำแหน่ง ผู้อำนวยการพพิ ธิ ภณั ฑสถานแห่งชาติ
วฒุ ิการศกึ ษา ปรญิ ญาโท มหาวิทยาลยั ศิลปากร ศิลปศาสตรมหา
บัณฑิต
สาขา การจดั การทางวฒั นธรรม
สถานที่ทำงาน พพิ ิธภัณฑสถานแห่งชาติ สพุ รรณบรุ ี
ตำแหน่งปจั จบุ ัน ผู้อำนวยการพพิ ิธภัณฑสถานแห่งชาติ

3. ช่อื -สกลุ ผศ.เจริญ แสนภักดี
ตำแหนง่ ปัจจุบนั อดีตคณบดมี หาวทิ ยาลยั กรงุ เทพธนบุรี
อำเภอพระนครศรีอยุธยา จงั หวัดพระนครศรอี ยุธยา
วุฒิการศึกษา ปรญิ ญาเอก (สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์)
คณะศกึ ษาศาสตร์
สถานทท่ี ำงาน มหาวิทยาลยั กรงุ เทพธนบรุ ี

244

ตวั อย่างหนังสือเชิญเปน็ ผเู้ ชี่ยวชาญตรวจคุณภาพเครอ่ื งมอื การวจิ ัย

(ร่างตัวอยา่ ง)

ท่ี ศธ.61661/ วิทยาลัยสงฆ์สพุ รรณบรุ ีศรีสวุ รรณภมู ิ วดั ปา่ เลไลยก์วรวหิ าร ตำบลร้วั ใหญ่

อำเภอเมอื ง จงั หวัดสพุ รรณบรุ ี 72100

14 กุมภาพนั ธ์ 2563
เรอ่ื ง ขอเชิญเปน็ ผเู้ ชยี่ วชาญตรวจคุณภาพเครอื่ งมอื การวิจยั
เรยี น/เจริญพร

สิ่งที่สง่ มาด้วย 1. โครงการวจิ ัย จำนวน 1 ชุด

ด้วย พระครูโสภณวีรานุวัตร, ดร. อาจารย์ประจำคณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหา
จุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์สุพรรณบุรีศรีสุวรรณภูมิ วัดป่าเลไลยก์วรวิหาร อำเภอเมือง
จังหวัดสุพรรณบุรี ได้รับทุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้ทำวิจัยเรื่อง
การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนรุ กั ษ์พนั ธ์ุกล้วยจังหวดั สุพรรณบุรี Development
of participatory learning center for banana conservation in Suphanpuri province ไ ด
พิจารณาแลวเห็นวา่ .............. ทา่ นเปน็ ผู้เชยี่ วชาญทมี่ คี วามรูความสามารถในเร่ืองนโ้ี ดยเฉพาะ และ
คำแนะนำของท่านจะเป็นประโยชน ตอการสรางเครื่องมือของผู้วิจัยและคณะที่จะนําข้อมูลไป
ปรับปรุงเครอ่ื งมอื ใหม้ ีประสทิ ธภิ าพ เหมาะสม เพ่ือใชในการเก็บรวบรวมข้อมลู ในการวิจัยตอ่ ไป

หน่วยวิทยบริการวัดป่าเลไลยก์วรวิหาร จึงใคร ขอความอนุเคราะห์จากทานเปนผู

เชี่ยวชาญตรวจเครือ่ งมืองานวิจยั รายละเอียดตามสิ่งที่ส่งมาด้วยแล้ว และขออนุโมทนาในกุศลจริยา

มา ณ โอกาสนี้ด้วย

ขอแสดงความนบั ถือ/ขอเจริญพร
...............................................................

(พระครโู สภณวรี านุวตั ร,ดร.)

หวั หน้าโครงการวิจยั

245

246

247

ภาคผนวก จ
รปู ภาพกิจกรรมท่ดี ำเนนิ การวิจยั

248

รวมภาพ
กจิ กรรมและการจดั ประชมุ เชิงปฏบิ ตั ิการ

249

250