The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by ddttgr1125, 2021-01-29 23:32:01

การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี

การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี

151

ตารางท่ี ๔.๑๙ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกลยทุ ธ์การตลาดด้านการบริการ กบั
การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรยี นร้แู บบมสี ่วนรว่ มในการอนุรกั ษพ์ นั ธก์ุ ล้วย
จังหวัดสพุ รรณบรุ ี จำแนกเป็นรายดา้ น“ดา้ นผลิตภัณฑ์ ณ ศูนย์การเรียนรู้ฯ”

กลยทุ ธ์ดา้ นผลิตภณั ฑ์ ณ ศูนย์การ การพัฒนามาตรฐานคณุ ภาพศูนย์การเรยี นรแู้ บบมีส่วน
เรยี นรู้ฯ ร่วมในการอนรุ ักษ์พนั ธ์ุกล้วย

Pearson Sig.

Correlation (r) (๒-tailed) ไปในทิศทาง ความสัมพนั ธ์ใน

๑. ผลติ ภัณฑ์ทางการเกษตรมีความ ๐.๒๗๒ ๐.๐๐ เดยี วกนั ระดบั ต่ำ
หลากหลาย มีใหเ้ ลอื กซอื้ เลือกชม ระดับต่ำ
๐.๒๓๕ ๐.๐๐ เดียวกัน
๒. ผลิตภณั ฑจ์ ากผลผลิตจาก
การเกษตรมีคุณภาพตรงกบั ความ
จำเปน็ ในการดำรงชีพ

๓. ผลติ ภัณฑม์ คี วามหลากหลายให้ ๐.๒๑๒ ๐.๐๐ เดียวกัน ระดับตำ่
เลอื กซ้ืออยา่ งเพยี งพอ

๔. ผลติ ภัณฑ์จากผลผลติ จาก ๐.๐๐ เดยี วกัน ระดบั ตำ่
การเกษตรมมี าตรฐานคุณภาพ
นา่ เช่ือถอื

๐.๑๘๕

รวม ๐.๒๒๖ ๐.๐๐ เดยี วกนั ระดับตำ่

*มีนัยสำคัญทางสถติ ทิ ่รี ะดบั ๐.๐๕

ผลการศกึ ษาตามตารางที่ ๔.๑๙ แสดงผลการวิเคราะหค์ วามสมั พันธร์ ะหวา่ งกลยทุ ธ์การตลาด
ดา้ นผลิตภณั ฑ์ ณ ศูนย์การเรียนรฯู้ กับ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรูแ้ บบมีสว่ นร่วมใน
การอนุรกั ษ์พนั ธ์ุกล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี เมอื่ พิจารณาในภาพรวม พบวา่ มีความสัมพันธ์ทางบวกกัน

152

ในระดับต่ำ มีค่า r = ๐.๒๒๖ และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ Sig =
๐.๐๐ ซึ่งสอดคลอ้ งกบั สมมติฐานท่ตี ั้งไว้

เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า. ผลิตภัณฑ์จากผลผลิตจากการเกษตรมีมาตรฐานคุณภาพ
น่าเชื่อถือ มีความสัมพันธ์กันในระดับต่ำและเปน็ ไปในทศิ ทางเดียวกัน มีค่า r เท่ากับ ๐.๒๗๒ ค่า Sig
เท่ากับ ๐.๐๐ รองลงมา ได้แก่ ผลิตภัณฑ์จากผลผลิตจากการเกษตรมีคุณภาพตรงกับความจำเป็นใน
การดำรงชีพ มีระดับความสัมพันธ์ต่ำและเป็นไปในทิศทางเดียวกัน มีค่า r เท่ากับ ๐.๒๓๕ ค่า Sig
เท่ากับ ๐.๐๐ สว่ นข้อทมี่ ีค่าระดบั ความสัมพนั ธ์ต่ำสดุ และไมม่ คี วามสัมพนั ธ์กัน ได้แก่ ผลิตภัณฑ์จาก
ผลผลิตจากการเกษตรมีมาตรฐานคณุ ภาพ น่าเช่ือถอื มีคา่ r เทา่ กบั ๐.๑๘๕ ค่า Sig เท่ากับ ๐.๐๐

153

ตารางท่ี ๔.๒๐ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหวา่ งกลยุทธ์การตลาดด้านการบริการ กบั การ
พัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัด
สพุ รรณบรุ ี จำแนกเป็นรายด้าน “กลยทุ ธ์ด้านราคา ณ ศนู ยก์ ารเรยี นร้ฯู ”

กลยทุ ธด์ ้านราคา ณ ศนู ย์การเรียนรูฯ้ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศนู ย์การเรยี นรู้แบบมสี ่วน
รว่ มในการอนุรกั ษพ์ นั ธุ์กล้วย

Pearson Sig.

Correlation (r) (๒-tailed) ไปในทิศทาง ความสมั พันธ์ใน

๑..ราคาค่าสินค้ามคี วามเหมาะสมไมส่ งู ๐.๒๙๙ ๐.๐๐ เดียวกนั ระดับตำ่
มากเม่ือเทยี บกับผลิตภัณฑช์ นิดเดียวกัน
ตามท้องตลาด

๒. มีอาหารเคร่ืองด่มื ให้บริการพอเพยี ง ๐.๑๙๕ ๐.๐๐ เดยี วกนั ระดับตำ่
และมรี าคาท่เี หมาะสม

๓. มีปา้ ยแสดงราคาสินค้าของที่ระลึกที่

ชดั เจนและมรี าคาที่เหมาะสม ๐.๑๐๘ ๐.๐๕ เดียวกัน ระดับตำ่

๔. มีความคมุ้ ค่ากบั การเขา้ เยี่ยมชม ๐.๓๐๙ ๐.๐๐ เดยี วกนั ระดับปานกลาง
ศูนยฯ์ ในครง้ั นี้

รวม ๐.๒๒๗ ๐.๐๐ เดยี วกัน ระดบั ตำ่

*มนี ัยสำคญั ทางสถิตทิ ่ีระดับ ๐.๐๕

ผลการศึกษาตามตารางท่ี ๔.๒๐ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธการตลาด
ดา้ นราคา ณ ศนู ย์การเรียนรฯู้ กบั การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการ
อนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี เมื่อพิจารณาในภาพรวม พบว่า มีความสัมพันธ์ทางบวกกันใน
ระดับต่ำ มีค่า r = ๐.๒๒๗ และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ Sig =
๐.๐๐ ซงึ่ สอดคล้องกบั สมมติฐานท่ตี ั้งไว้

154

เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า มีความคุ้มค่ากับการเข้าเยี่ยมชมศูนย์ฯในครั้งนี้ มีระดับ
ความสมั พันธ์ลำดับสูงสดุ และเปน็ ไปในทิศทางเดียวกัน มีคา่ r เท่ากบั ๐.๓๐๙ ค่า Sig เทา่ กับ ๐.๐๐
รองลงมา ได้แก่ ราคาค่าสินค้ามีความเหมาะสมไม่สูงมากเมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์ชนิดเดียวกันตาม
ท้องตลาด มีระดับความสัมพันธ์และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน มีค่า r เท่ากับ ๐.๒๙๙ ค่า Sig เท่ากับ
๐.๐๐ ส่วนข้อที่มีค่าระดับความสัมพันธ์ต่ำสุด และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน ได้แก่ มีป้ายแสดงราคา
สินค้าของท่ีระลึกทช่ี ัดเจนและมรี าคาทเี่ หมาะสม มคี า่ r เทา่ กบั ๐.๑๐๘ ค่า Sig เทา่ กบั ๐.๐๕
ตารางที่ ๔.๒๑ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์การตลาดด้านการบริการ กับ

การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย
จังหวัดสุพรรณบุรี จำแนกเป็นรายด้าน “กลยุทธ์ด้านช่องทางการให้บริการ ณ ศูนย์การ
เรยี นรู้ฯ”

ดา้ นช่องทางการให้บรกิ าร ณ ณ ศูนย์ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศนู ย์การเรยี นรแู้ บบมสี ว่ น

การเรยี นรู้ฯ รว่ มในการอนุรักษ์พนั ธก์ุ ลว้ ย

Pearson Sig.

Correlation (r) (๒-tailed ไปทิศทาง ความสัมพันธ์ใน

๑. มีการให้บริการเข้าชมสถานที่อย่าง ๐.๔๐๖ ๐.๐๐ เดยี วกนั ระดับปานกลาง
เหมาะสม
๐.๔๗๐ ๐.๐๐ เดียวกัน ระดับปานกลาง
๒. มีการบริการข้อมูลด้านวิชาการการ ๐.๕๖๓ ๐.๐๐ เดียวกัน ระดับปานกลาง
อนรุ ักษพ์ ันธุก์ ล้วยให้เกดิ การเรียนรู้อย่าง ๐.๕๖๗ ๐.๐๐ เดยี วกัน ระดบั ปานกลาง
เพยี งพอ

๓. มีความสะดวกหลายช่องทางในการ
เข้าถึงแหล่งข้อมูลเกี่ยวกับการเรียนรู้ฯ
ผ่านเวบ็ ไซด์ เปน็ ต้น

๔. ทตี่ ้งั ของศนู ย์ฯตง้ั อยใู่ นทำเลทห่ี างา่ ย
เดินทางสะดวก

155

รวม ๐.๕๐๒ ๐.๐๐ เดียวกนั ระดบั ปานกลาง

*มนี ัยสำคญั ทางสถติ ทิ ่ีระดับ ๐.๐๕
ผลการศึกษาตามตารางที่ ๔.๒๑ แสดงผลการวเิ คราะหค์ วามสมั พันธ์ระหว่างกลยุทธ์ด้านช่อง

ทางการให้บริการ ณ ศูนย์การเรียนรู้ฯ กับ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วน
ร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี เมื่อพิจารณาในภาพรวม พบว่า มีความสัมพันธ์
ทางบวกกันในระดับปานกลางค่า r = ๐.๕๐๒ และเปน็ ไปในทศิ ทางเดยี วกนั อย่างมนี ยั สำคัญทางสถิติ
ท่รี ะดับ Sig = ๐.๐๐ ซึง่ สอดคลอ้ งกับสมมตฐิ านทีต่ ง้ั ไว้

เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า ที่ตั้งของศูนย์ฯตั้งอยู่ในทำเลที่หาง่าย เดินทางสะดวก มี
ระดับความสัมพันธ์ระดับปานกลาง และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน มีค่า r เท่ากับ ๐.๕๖๗ ค่า Sig
เท่ากับ ๐.๐๐ รองลงมา ได้แก่ มีความสะดวกหลายช่องทางในการเข้าถึงแหล่งข้อมูลเกี่ยวกับการ
เรียนรู้ฯ ผ่านเว็บไซด์ เป็นต้น มีระดับความสัมพันธ์และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน มีค่า r เท่ากับ
๐.๕๖๓ คา่ Sig เทา่ กับ ๐.๐๐ สว่ นขอ้ ท่มี ีระดับความสำคญั ต่ำสุด และเปน็ ไปในทศิ ทางเดยี วกัน ได้แก่
มกี ารใหบ้ ริการเขา้ ชมสถานทอ่ี ย่างเหมาะสม มีคา่ r เทา่ กับ ๐.๔๐๖ คา่ Sig เท่ากับ ๐.๐๐

156

ตารางที่ ๔.๒๒ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างการพัฒนากลยุทธ์การตลาดด้านการ
บริการการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ กับ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้
แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี จำแนกเป็นรายด้าน “กลยุทธ์
ดา้ นการส่งเสรมิ การตลาด ณ ศนู ยก์ ารเรยี นรู้ฯ ”

กลยุทธ์ด้านการส่งเสริมการตลาด ณ การพฒั นามาตรฐานคุณภาพศูนยก์ ารเรยี นรู้แบบมีส่วน

ศนู ยก์ ารเรียนรู้ฯ ร่วมในการอนุรักษ์พนั ธ์ุกลว้ ย

Pearson Sig.

Correlation (r) (๒-tailed ไปทศิ ทาง ความสมั พนั ธ์ใน

๑.มกี ารประชาสัมพนั ธ์ถงึ ผลติ ภัณฑ์ /ศนู ย์ ๐.๕๙๙ ๐.๐๐ เดยี วกัน ระดับปานกลาง
อนรุ กั ษ์พันธกุ์ ลว้ ย

๒.มีการประชาสมั พนั ธ์เสน้ ทางดว้ ยภาษา
ท่ีหลากหลาย เข้าใจง่าย และนา่ สนใจ

๐.๕๘๑ ๐.๐๐ เดียวกัน ระดบั ปานกลาง

๓. มีการแนะนำศนู ย์ ฯ ผ่านส่ือต่างๆ เช่น ๐.๖๐๗ ๐.๐๐ เดียวกนั ระดบั ปานกลาง
อนิ เตอร์เน็ต แผ่นพบั หนงั สือนำเท่ยี ว
โทรทศั น์ วิทยุ ด้วยภาษาทหี่ ลากหลาย ๐.๔๗๖ ๐.๐๐ เดยี วกัน ระดับปานกลาง
๐.๕๖๕ ๐.๐๐ เดียวกนั ระดับปานกลาง
๔. มีการแนะนำข้อมลู ข่าวสารผ่าน
นทิ รรศการ หรอื การจดั กจิ กรรมตา่ งๆ ใน
สถานที่อื่นๆ

รวม

*มีนยั สำคญั ทางสถติ ทิ ร่ี ะดับ ๐.๐๕

157

ผลการศึกษาตามตารางที่ ๔.๒๒ แสดงผลการวเิ คราะห์ความสมั พันธ์ระหว่างกลยุทธ์ด้านการ
ส่งเสริมการตลาด ณ ศูนย์การเรียนรู้ฯ กับ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วน
ร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี เมื่อพิจารณาในภาพรวม พบว่า มีความสัมพันธ์
ทางบวกกันในระดับปานกลางค่า r = ๐.๕๖๕ และเปน็ ไปในทศิ ทางเดียวกัน อยา่ งมนี ยั สำคัญทางสถิติ
ทร่ี ะดบั Sig = ๐.๐๐ ซง่ึ สอดคลอ้ งกบั สมมติฐานทตี่ ง้ั ไว้

เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า มีการแนะนำศูนย์ ฯ ผ่านสื่อต่างๆ เช่น อินเตอร์เน็ต แผ่น
พับ หนังสือนำเที่ยว โทรทัศน์ วิทยุ ด้วยภาษาที่หลากหลาย มีระดับความสัมพันธ์ลำดับสูงสุด และ
เป็นไปในทิศทางเดียวกัน มีค่า r เท่ากับ ๐.๖๐๗ ค่า Sig เท่ากับ ๐.๐๐ รองลงมา ได้แก่ มีการ
ประชาสัมพันธ์ถึงผลิตภัณฑ์ /ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วย มีระดับความสัมพันธ์และเป็นไปในทิศทาง
เดียวกัน มีค่า r เท่ากับ ๐.๕๙๙ ค่า Sig เท่ากับ ๐.๐๐ ส่วนข้อที่มีค่าระดับความสัมพันธ์ต่ำสุด และ
เป็นไปในทิศทางเดียวกัน ไดแ้ ก่ มีการแนะนำขอ้ มลู ข่าวสารผ่านนิทรรศการ หรอื การจดั กิจกรรมต่างๆ
ในสถานท่ีอืน่ ๆ มคี ่า r เท่ากับ ๐.๔๗๖ ค่า Sig เทา่ กับ ๐.๐๐

158

ตารางที่ ๔.๒๓ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างการพัฒนากลยุทธ์การตลาด
ด้านการบริการการทอ่ งเที่ยวเชิงประวัตศิ าสตร์ กับ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศนู ย์การเรียนร้แู บบ
มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กลว้ ย จงั หวัดสพุ รรณบรุ ี จำแนกเปน็ รายดา้ น “กลยทุ ธ์ด้านเจ้าหน้าท่ีผู้
ใหบ้ ริการ ณ ศูนย์การเรยี นรฯู้ ”

กลยุทธ์ด้านเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการ ณ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนยก์ ารเรียนรู้แบบมีส่วน

ศนู ย์การเรยี นรูฯ้ รว่ มในการอนรุ ักษ์พนั ธุก์ ลว้ ย

Pearson Sig.

Correlation (r) (๒-tailed ไปทศิ ทาง ความสัมพนั ธ์ใน

๑. มีเจ้าหนา้ ทใ่ี ห้คำแนะนำ/ให้ขอ้ มลู ด้าน ๐.๕๘๕ ๐.๐๐ เดียวกนั ระดับปานกลาง
การอนรุ ักษ์พันธุ์กลว้ ยทกุ มติ ิ

๒. มเี จา้ หน้าทใี่ หบ้ รกิ ารดว้ ยความสุภาพ/ ๐.๖๕๖ ๐.๐๐ เดยี วกนั ระดับปานกลาง
มีความเปน็ กลั ยาณมิตร

๓. มีเจ้าหน้าท่ีมคี วามรูค้ วามสามารถใน ๐.๖๕๔ ๐.๐๐ เดยี วกนั ระดับปานกลาง
การตอบขอ้ ซกั ถามและใหข้ ้อมลู

๔. เจ้าหน้าท่มี ีมนษุ ย์สัมพนั ธก์ ับผูม้ าเยี่ยม ๐.๔๖๗ ๐.๐๐ เดียวกนั ระดบั ปานกลาง
ชมศูนย์ฯเปน็ อยา่ งดี

รวม ๐.๕๙๑ ๐.๐๐ เดยี วกนั ระดับปานกลาง

*มีนยั สำคญั ทางสถติ ิทร่ี ะดับ ๐.๐๕

ผลการศึกษาตามตารางที่ ๔.๒๓ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์ด้าน
เจา้ หนา้ ที่ผูใ้ หบ้ รกิ าร ณ ศูนยก์ ารเรยี นรูฯ้ กับ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วน
ร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี เมื่อพิจารณาในภาพรวม พบว่า มีความสัมพันธ์
ทางบวกกนั ในระดบั ปานกลางค่า r = ๐.๕๙๑ และเปน็ ไปในทิศทางเดยี วกัน อยา่ งมนี ัยสำคญั ทางสถิติ
ท่รี ะดับ Sig = ๐.๐๐ ซงึ่ สอดคลอ้ งกบั สมมติฐานท่ีตง้ั ไว้

159

เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า มีเจ้าหน้าที่ให้บริการด้วยความสุภาพ/มีความเป็น
กัลยาณมติ ร ระดบั ความสมั พันธ์ลำดับสูงสุด และเป็นไปในทิศทางเดยี วกนั มีคา่ r เทา่ กบั ๐.๖๕๖ ค่า
Sig เท่ากับ ๐.๐๐ รองลงมา ได้แก่มีเจ้าหน้าที่มีความรู้ความสามารถในการตอบข้อซักถามและให้
ข้อมูล มีระดับความสัมพันธ์และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน มีค่า r เท่ากับ ๐.๖๕๔ ค่า Sig เท่ากับ
๐.๐๐ ส่วนขอ้ ทีม่ ีค่าระดับความสัมพันธ์ต่ำสุด และเป็นไปในทศิ ทางเดียวกนั ได้แก่ เจ้าหนา้ ท่มี ีมนุษย์
สมั พนั ธก์ บั ผูม้ าเย่ียมชมศูนย์ฯเป็นอยา่ งดี มีค่า r เท่ากบั ๐.๔๖๗ คา่ Sig เท่ากับ ๐.๐๐

ตารางที่ ๔.๒๔ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์การตลาดด้านการบริการ กับ
การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย
จังหวัดสุพรรณบุรี จำแนกเป็นรายด้าน “กลยุทธ์ด้านภาพลักษณ์สถานที่ ณ ศูนย์การ
เรยี นรฯู้ ”

กลยุทธ์ด้านภาพลักษณ์สถานที่ ณ การพฒั นามาตรฐานคณุ ภาพศนู ย์การเรยี นร้แู บบมีส่วนรว่ ม

ศูนย์การเรียนรู้ฯ ในการอนรุ ักษ์พนั ธกุ์ ลว้ ย

Pearson Sig.

Correlation (r) (๒-tailed ไปทิศทาง ความสัมพันธ์ใน

๑. มคี วามโดดเด่นเปน็ แหลง่ เรียนรู้ ๐.๔๖๖ ๐.๐๐ เดียวกัน ระดับปานกลาง
และการอนุรักษ์พนั ธกุ์ ลว้ ย ๐.๔๔๑ ๐.๐๐ เดียวกัน ระดับปานกลาง

๒. มีความสะอาดเหมาะสมกับการ ๐.๔๘๘ ๐.๐๐ เดยี วกัน ระดบั ปานกลาง
เป็นศนู ย์ ฯ

๓. มีสง่ิ อำนวยความสะดวกท่ี
ครบถว้ นสมบรู ณ์ และเพยี งพอต่อ
ความตอ้ งการ เชน่ ทน่ี งั่ พัก ที่จอดรถ
หอ้ งน้ำ ถงั รองรับขยะ

๔. มีสภาพแวดลอ้ มท่เี หมาะสม ไม่
รกรุงรงั ไม่มสี งิ่ อันตรายในศูนย์ฯ

160

๐.๕๒๓ ๐.๐๐ เดยี วกัน ระดบั ปานกลาง

รวม ๐.๔๗๙ ๐.๐๐ เดียวกัน ระดับปานกลาง

*มีนัยสำคัญทางสถิตทิ ีร่ ะดับ ๐.๐๕
ผลการศึกษาตามตารางท่ี ๔.๒๔ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์ด้าน

ภาพลักษณ์สถานท่ี ณ ศูนย์การเรียนรู้ฯ กับ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วน
ร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี เมื่อพิจารณาในภาพรวม พบว่า มีความสัมพันธ์
ทางบวกกันในระดับปานกลางค่า r = ๐.๔๗๙ และเปน็ ไปในทิศทางเดียวกัน อย่างมีนยั สำคญั ทางสถิติ
ทรี่ ะดบั Sig = ๐.๐๐ ซงึ่ สอดคลอ้ งกบั สมมติฐานทตี่ ั้งไว้

เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า มีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ไม่รกรุงรัง ไม่มีสิ่งอันตรายใน
ศนู ย์ฯ มีระดบั ความสัมพันธล์ ำดับสูงสุด และเปน็ ไปในทิศทางเดียวกัน มีคา่ r เท่ากบั ๐.๕๒๓ ค่า Sig
เท่ากับ ๐.๐๐ รองลงมา ได้แก่ มีสิ่งอำนวยความสะดวกที่ครบถ้วนสมบูรณ์ และเพียงพอต่อความ
ต้องการ เช่น ที่นั่งพัก ที่จอดรถ ห้องน้ำ ถังรองรับขยะ มีระดับความสัมพันธ์ปานกลางและเปน็ ไปใน
ทิศทางเดียวกัน มีค่า r เท่ากับ ๐.๔๘๘ ค่า Sig เท่ากับ ๐.๐๐ ส่วนข้อที่มีค่าระดับความสมั พันธ์ตำ่ สุด
และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน ได้แก่ มีความสะอาดเหมาะสมกับการเป็นศูนย์ ฯ มีค่า r เท่ากับ
๐.๔๔๑ ค่า Sig เท่ากับ ๐.๐๐

161

ตารางที่ ๔.๒๕ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์การตลาดด้านการบริการ กับ
การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย
จังหวัดสุพรรณบุรี จำแนกเป็นรายด้าน “กลยุทธ์ด้านกระบวนการให้บริการ ณ ศูนย์การ
เรียนรู้ ฯ”

ด้านกระบวนการให้บริการ ณ ศูนย์การ การพฒั นามาตรฐานคณุ ภาพศนู ย์การเรยี นรูแ้ บบมีส่วน
เรียน ฯ รว่ มในการอนรุ ักษ์พนั ธก์ุ ล้วย

Pearson Sig.

Correlation (r) (๒-tailed) ไปทิศทาง ความสัมพันธ์ใน

๑. มีการอำนวยความสะดวกแก่ผูม้ าเยยี่ ม ๐.๕๑๒ ๐.๐๐ เดียวกัน ระดับปานกลาง
ชมศนู ยฯ์ อย่างเหมาะสม

๒. มคี วามปลอดภยั ทงั้ ในและนอกศนู ย์ฯ ๐.๔๔๑ ๐.๐๐ เดยี วกัน ระดบั ปานกลาง

๓. มคี วามทันสมัยและมคี วามพร้อมของ

ระบบเทคโนโลยี เชน่ เทคโนโลยที ี่ใชเ้ พือ่

การจัดแสดงให้ความรู้ มีบริการฟรไี วไฟ ๐.๕๖๘ ๐.๐๐ เดยี วกนั ระดับปานกลาง

๔. มพี ้ืนที่เพียงพอในการรองรบั ผู้มาเยี่ยม ๐.๕๐๙ ๐.๐๐ เดยี วกนั ระดบั ปานกลาง
ชมศูนย์ฯ

รวม ๐.๕๐๘ ๐.๐๐ เดยี วกัน ระดบั ปานกลาง

*มีนัยสำคญั ทางสถติ ทิ ่ีระดบั ๐.๐๕

162

ผลการศึกษาตามตารางที่ ๔.๒๕ แสดงผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์ด้าน
ภาพลักษณ์สถานท่ี ณ ศูนย์การเรียนรู้ฯ กับ การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วน
ร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี เมื่อพิจารณาในภาพรวม พบว่า มีความสัมพันธ์
ทางบวกกนั ในระดบั ปานกลางค่า r = ๐.๕๐๘ และเป็นไปในทศิ ทางเดยี วกัน อย่างมนี ยั สำคญั ทางสถิติ
ทีร่ ะดบั Sig = ๐.๐๐ ซึ่งสอดคล้องกับสมมตฐิ านท่ตี งั้ ไว้

เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า มีความทันสมัยและมีความพรอ้ มของระบบเทคโนโลยี เช่น
เทคโนโลยีที่ใช้เพื่อการจัดแสดงให้ความรู้ มีบริการฟรีไวไฟ มีระดับความสัมพันธ์ลำดับสูงสุด และ
เป็นไปในทิศทางเดียวกัน มีค่า r เท่ากับ ๐.๕๖๘ ค่า Sig เท่ากับ ๐.๐๐ รองลงมา ได้แก่ มีการอำนวย
ความสะดวกแก่ผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯอยา่ งเหมาะสม มรี ะดับความสัมพันธ์และเปน็ ไปในทิศทางเดียวกัน
มีค่า r เท่ากับ ๐.๕๑๒ ค่า Sig เท่ากับ ๐.๐๐ ส่วนข้อที่มีค่าระดับความสัมพันธ์ต่ำสุด และเป็นไปใน
ทิศทางเดียวกัน ได้แก่ มีความปลอดภัยทั้งในและนอกศูนย์ฯ มีค่า r เท่ากับ ๐.๔๔๑ ค่า Sig เท่ากับ
๐.๐๐

163

ส่วนที่ ๕. ผลสรุปการวิเคราะห์บทสัมภาษณ์ข้อคิดเห็นจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ที่เสนอแนะแนวทาง
ในการพัฒนาคุณภาพมาตรฐานศนู ย์การเรยี นรูแ้ บบมีส่วนรว่ มในการอนุรกั ษพ์ ันธุ์กลว้ ย
จงั หวดั สุพรรณบุรี

การวเิ คราะหป์ จั จยั ส่วนบุคคลของผู้ใหข้ ้อมูลหลัก
ปัจจัยส่วนบุคคลของผู้ตอบแบบสอบถาม ประกอบด้วย เพศ อายุ สถานภาพสมรส

สถานภาพทางสงั คม ระดับการศึกษา ระยะเวลาท่ีอย่ใู นชุมชน ภูมลำเนาเดิม โดยใชส้ ถติ ิคา่ รอ้ ยละ ดัง
แสดงในตารางตอ่ ไปนี้

ตารางที่ ๔.๒๖ แสดงจำนวนร้อยละของกลุ่มตัวอย่างจำแนกตามปัจจยั สว่ นบุคคล

ปจั จยั ส่วนบุคคล จำนวน(รูป/คน) ร้อยละ

เพศ ๕๓.๓๓
๔๖.๖๔
ชาย ๘ ๑๐๐

หญงิ ๗ ๓๓.๓๓
๔๐.๐๐
รวม ๑๕ ๖.๖๗
๒๐.๐๐
อายุ ๑๐๐

๓๑ – ๔๐ ปี ๕ ๖.๖๗
๔๖.๖๗
๔๑ – ๕๐ ปี ๖ ๓๓.๓๓
๑๓.๓๓
๕๑ – ๖๐ ปี ๑ ๑๐๐

๖๑ ปี ขึ้นไป ๓ ๘๐.๐๐
๖.๖๗
รวม ๑๕ ๖.๖๗
๖.๖๗
ระดบั การศึกษา

ต่ำกวา่ ปรญิ ญาตรี ๑

ปรญิ ญาตรี ๗

ปรญิ ญาโท ๕

ปริญญาเอก ๒

รวม ๑๕

สถานภาพทางสังคม

ขา้ ราชการ/ขา้ ราชการบำนาญ ๑๒

พนักงาน ๑

ประธานศูนยอ์ นรุ ักษ์ ๑
นักบวช ๑

ปัจจยั ส่วนบคุ คล จำนวน(รปู /คน) 164
๑๕
รวม ร้อยละ
๑ ๑๐๐
สถานภาพสมรส ๗
๗ ๖.๖๖
หย่าร้าง ๑๕ ๔๖.๖๗
สมรส ๔๖.๖๗
โสด ๑๑ ๑๐๐

รวม ๑ ๗๓.๓๒
๑ ๖.๖๗
ภูมลิ ำเนาเดิมอยู่จังหวัด ๑ ๖.๖๗
๑๕ ๖.๖๗
สพุ รรณบุรี ๖.๖๗
๖ ๑๐๐
อ่างทอง ๔
พะเยา ๑ ๔๐.๐๐
นครศรธี รรมราช ๒ ๒๖.๖๖
พระนครศรีอยุธยา ๑ ๖.๖๗
๑ ๑๓.๓๓
รวม ๑๕ ๖.๖๗
๖.๖๗
ระยะเวลาที่อยู่ในชุมชน ๑๐๐
๕ ปี
๘ ปี
๑๐ ปี
๒๐ ปี
๓๐ ปี
๓๒ ปี

รวม

ผลการศึกษาตามตารางที่ ๔.๒๒ พบว่า ผลการวิเคราะห์ข้อมูลลักษณะปัจจัยส่วนบุคคลของผู้ให้
ขอ้ มลู สำคญั จำนวน ๑๕ รูป/คน จำแนกตามปจั จัยส่วนบุคคลได้ ดงั นี้

เพศ พบวา่ สว่ นใหญ่เปน็ เพศชาย จำนวน ๘ คน คิดเปน็ ร้อยละ ๕๓.๓๓ เพศชายจำนวน ๗
คน คิดเปน็ ร้อยละ ๔๖.๖๔

อายุ พบว่าส่วนใหญ่มีอายุ ๔๑ – ๕๐ ปี จำนวน ๖ รูป/คน คิดเป็นร้อยละ ๔๐.๐๐
รองลงมาคืออายุ ๓๑ - ๔๐ ปี จำนวน ๕ รูป/คน คิดเป็นร้อยละ ๓๓.๓๓ และมีอายุต่ำกว่า ๖๑ ปี
จำนวน ๓ คน คดิ เปน็ ร้อยละ ๒๐.๐๐

165

ระดับการศึกษา พบว่า ส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับปรญิ ญาตรี จำนวน ๗ รูป/คน คิดเป็น
ร้อยละ ๔๖.๖๗ รองลงมา จบการศึกษาระดับปริญญาโท จำนวน ๕ รูป/คน คิดเป็นร้อยละ ๓๓.๓๓
และปรญิ ญาเอกจำนวน ๒ รูป/คน คิดเป็นร้อยละ ๑๓.๓๓

สถานภาพทางสงั คม พบวา่ ส่วนใหญ่เป็นขา้ ราชการ/ขา้ ราชการบำนาญ จำนวน ๑๒ คน
คิดเปน็ รอ้ ยละ ๘๐

สถานภาพสมรส พบว่า สว่ นใหญ่สมรสแล้ว จำนวน ๗ คน คดิ เปน็ ร้อยละ ๔๖.๖๗ และ
เป็นโสด จำนวนละ ๗ รูป/คน คดิ เปน็ ร้อยละ ๔๖.๖๗ ตามลำดบั

ภูมิลำเนาเดิม พบว่า ส่วนใหญ่อยู่จังหวัดสุพรรณบุรีมากที่สุด จำนวน ๑๑ รูป/คน คิดเป็น
รอ้ ยละ ๗๓.๓๓

ระยะเวลาที่อยใู่ นชุมชน พบว่า ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในชมุ ชนเปน็ ระยะเวลา ๕ ปี มากที่สุด
จำนวน ๖ รปู /คน คิดเปน็ ร้อยละ ๔๐.๐๐ รองลงมา จำนวน ๗-๘ ปี จำนวน ๔ รปู /คน คิดเปน็ ร้อย
ละ ๒๖.๖๖ และ ๒๐ ปี จำนวน ๒ รูป/คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๑๓.๓๓

ผู้วิจัยทำการสรปุ ผลการสัมภาษณ์เชงิ ลึกจากผูใ้ ห้ข้อมูลสำคญั เกี่ยวกับการพัฒนามาตรฐาน
คุณภาพศนู ย์การเรียนรู้แบบมสี ่วนร่วมในการอนรุ ักษ์พันธ์ุกลว้ ย จังหวดั สุพรรณบุรี เพื่อให้มีมาตรฐาน
คุณภาพแหล่งท่องเทยี่ วเชงิ เกษตร โดยยดึ ทฤษฎี กลยทุ ธก์ ารตลาดดา้ นบริการ จำนวน ๗ ด้าน ดังน้ี

๑) การพัฒนาดา้ นผลติ ภณั ฑ์ ณ ศนู ย์การเรยี นรู้ฯ
จากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ พบว่า ควรพัฒนาให้ผลิตภัณฑ์ตรงกับความจำเป็นใช้
สอยเป็นสิ่งที่น่าสนใจและดึงดูดผู้บริโภค เช่น รูปแบบบรรจุภัณฑ์ มีเอกลักษณ์ อัตลักษณ์ ร่วมสมัยสู่
สากล มีเรื่องราวความเป็นมาประกอบ มีประโยชน์ตรงกับความต้องการของผู้บริโภค มีคุณค่าจริง
ปลอดภัยตอ่ สุขภาพและสง่ิ แวดล้อม52 ตรงกบั ความจำเปน็ ใชส้ อยเปน็ ส่ิงท่ีน่าสนใจและดึงดูดผู้บริโภค
เช่น ทดแทนพลาสติก มีคุณภาพเทียบได้เท่าชาม จาน ถ้วย ปลอดสารปนเปื้อน ใช้ได้นาน ดีต่อ
สุขภาพ มีความหลากหลายให้เลือกอย่างเพียงพอ53 ควรให้สะดุดตา สะอาด อร่อย และสวยงาม มี
ความปลอดภัยและดีต่อสุขภาพ54 จะต้องมีการจัดโครงการอบรมให้ความรู้ มีการอบรมผ่านวิทยากร
ความปลอดภัยก็จะต้องผ่านการดูแลเบื้องต้น55 การใช้แบบบรรจุภัณฑ์ที่เป็นสัดส่วน ปลอดภัยจก
สารเคมีต่าง ๆ ตอ้ งมีการตรวจสอบผลิตภัณฑ์ และมีความเหมาะสมเพยี งพอต่อความต้องการ56 บรรจุ

52 สัมภาษณ์ นายเฉลิมศกั ดิ์ จิตถนอม,สำหรบั กลมุ่ ขา้ ราชการ/ผนู้ ำชมุ ชน , อายุ 63 ปี, ท่ีอยู่ ม.3 ต.สาว
รอ้ งไห้ อ.วเิ ศษชัยชาญ จ.อา่ งทอง, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

53 สัมภาษณ์ นายปณั ณวชิ ญ์ แสงหลา้ ,สำหรบั กลุม่ ข้าราชการ/ผูน้ ำชุมชน , อายุ 43 ป,ี ทีอ่ ยู่ ภูมิลำเนา
เดมิ พะเยา, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

54 สัมภาษณ์ นางสาว วรรณวรัทย์ พงษ์สงฆ์,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 42 ปี,เจ้าหน้าที่
บรรณารกั ษ์ วส.สพุ รรณบุรี , ท่อี ยู่ ภูมิลำเนาเดิม วดั ป่าเลไลยก์, [1 กันยายน ๒๕๖3].

55 สัมภาษณ์ ดร.กชด ยันต์ทอง,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 65 ปีข้าราชการบำนาญ, ที่
อยู่ ภูมิลำเนาเดมิ จังหวดั สุพรรณบุรี , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

56 สัมภาษณ์ นายอานนท์ รักผล ,สำหรับกลุม่ ขา้ ราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 59 ปี,ประธานศูนย์อนุรักษ์
พันธก์ุ ลว้ ย , ทอี่ ยู่ ภูมิลำเนาเดมิ จงั หวัดนครศรธี รรมราช , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

166

ภัณฑ์ต้องมีการออกแบบให้สวยงาม สร้างความน่าเชื่อถือโดยการขออนุญาต อย. ผ่านกระบวนการ
ตรวจสอบ และมีทั้งของกินและของใช้57 บรรจุภัณฑ์ดูสวยงามและรักษาคุณภาพของผลิตภัณฑ์ และ
มีมาตรฐานรับรอง ผลิตภัณฑ์มีความเพียงพอและหลากหลาย58 ได้มาตรฐานสากล มีเอกลักษณ์โดด
เด่น มคี ุณคา่ และประโยชนท์ ี่แท้จรงิ มีความสะอาด ปลอดภัย ถูกสขุ ลักษณะ และมคี วามหลากหลาย
ตอบสนองผู้บรโิ ภคไดอ้ ย่างเพียงพอ59 ควรให้สะดุดตา สะอาด อร่อย และสวยงาม การมีความรู้เรื่อง
ผลิตภัณฑ์ ความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์60 ควรพัฒนาบรรจุภัณฑ์ให้มีความสวยงาม ทนทาน สร้าง
ความน่าเชือ่ ถือโดยผ่านการรับรองจาก อย.เพื่อความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์61 รูปแบบมีความดงึ ดูด
สวยงาม และทนทานตอ่ การใชง้ าน มีความปลอดภัย62 รูปแบบผลิตภัณฑท์ เี่ หมาะสมได้รบั การรับรอง
จาก อย.63 รูปแบบของบรรจุภณั ฑ์มีความโดนเด่น สะดุดตา และมีการรับรองมาตรฐานสากล มคี วาม
ปลอดภยั ตามมาตรฐาน64 มสี ีสันสวยงาม ผลติ ภัณฑม์ ีมาตรฐาน และยังได้รบั การรับรองจาก อย.65 มี
การใช้วัสดุจากธรรมชาติ สวยงาม มคี วามปลอดภยั ตามมาตรฐาน 66

สรุป การพัฒนาด้านผลิตภัณฑ์ศูนย์การเรียนรู้ฯ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่ให้ความเห็นว่าควร
พัฒนาผลิตภัณฑ์ตรงกับความจำเป็นใช้สอย ดึงดูดผู้บริโภค มีประโยชน์ คุณค่าจริง ปลอดภัยต่อ
สขุ ภาพและสิง่ แวดลอ้ มตรงกบั ความต้องการของผบู้ รโิ ภค ได้มาตรฐานสากลไดร้ ับการรับรองจาก อย.
มีเอกลักษณ์โดดเด่น มีความสะอาด ปลอดภัย ถูกสุขลักษณะ และมีความหลากหลาย ตอบสนอง
ผ้บู รโิ ภคได้อย่างเพียงพอ

๒) การพัฒนาดา้ นราคา ณ ศูนยก์ ารเรียนรู้ฯ

57 สัมภาษณ์ พระครูโสภณวีรานูวัตร,ดร. , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 48 ปี, บวช, ที่อยู่
ภูมิลำเนาเดิม จังหวัดสุพรรณบรุ ี, [1 กันยายน ๒๕๖3].

58 สัมภาษณ์ นายมานะ พุทธิโชติ , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 35 ปี, รับราชการ, ที่อยู่
ภมู ลิ ำเนาเดิม จังหวดั พระนครศรอี ยุธยา , [1 กันยายน ๒๕๖3].

59 สัมภาษณ์ นายฤชานนท์ สมงาม , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 32 ปี, เลขานุการ, ที่อยู่
ภมู ิลำเนาเดิม วดั ป่าเลไลยกม์ , [1 กันยายน ๒๕๖3].

60 สัมภาษณ์ นายธนภค ธัญญสหวภิ า , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 39 ปี, รับราชการ, ที่
อยู่ ภูมลิ ำเนาเดมิ วดั ป่าเลไลยก์, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

61 สมั ภาษณ์ นายวัฒนา เผอื กเสริฐ , สำหรบั กลมุ่ ข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 62 ปี, พนกั งานวัด, ที่อยู่
ภูมลิ ำเนาเดมิ วัดปา่ เลไลยก์, [1 กันยายน ๒๕๖3].

62 สัมภาษณ์ นายอรรภนพ อ่อนกลัน , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 43 ปี, ที่อยู่ ภูมิลำเนา
เดิม จังหวัดตราด, [1 กันยายน ๒๕๖3].

63 สมั ภาษณ์, สำหรับกลมุ่ ขา้ ราชการ/ผูน้ ำชมุ ชน, อายุ 38 ปี, ทอี่ ยู่ ภูมิลำเนาเดิม จงั หวดั กาญจนบรุ ี, [1
กนั ยายน ๒๕๖3].

64 สัมภาษณ์, สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 59 ปี, ที่อยู่ ภูมิลำเนาเดิม จังหวัดลพบุรี, [1
กนั ยายน ๒๕๖3].

65 สัมภาษณ์, สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 39 ปี, ที่อยู่ ภูมิลำเนาเดิม จังหวัดอุทัยธานี, [1
กนั ยายน ๒๕๖3].

66 สมั ภาษณ์, สำหรบั กลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 38 ปี, ท่ีอยู่ ภมู ลิ ำเนาเดิม จงั หวดั กาญจนบุรี, [1
กนั ยายน ๒๕๖3].

167

จากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ พบว่า ควรกำหนดราคาให้เป็นสิ่งที่น่าสนใจแก่ผู้บริโภค
เช่น ราคาไม่สงู มากนัก เม่อื เทียบกับผลิตภัณฑ์เดียวกันตามท้องตลาด ราคาพอประมาณเหมาะสมกับ
สินค้าและผู้บริโภค67 มีการกำหนดราคาที่เหมาะสมกับคุณภาพและผลิตภัณฑ์ ไม่ถูกหรือแพง
จนเกินไป มีการแจ้งราคาจำหน่ายที่ชัดเจน ผลิตภัณฑ์มีความเหมาะสม เป็นแรงจูงใจให้ผู้ซื้อและ
ส่งเสริมเกษตรกร มีการกำหนดราคา เพราะจะเป็นมาตรฐานทบ่ี ่งบอกถึงคุณภาพ68 ลูกคา้ สามารถซ้ือ
ผลิตภัณฑ์ได้ มีการกำหนดราคาท่ีเหมาะสมกบั ผูบ้ ริโภค69 มมี าตรฐานกว่าสินคา้ ทั่วไปอยา่ งเหมาสม

สรุป การพัฒนาด้านราคาผลิตภัณฑ์ศูนย์การเรียนรู้ฯ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่า ควร
กำหนดราคาให้เป็นสิ่งที่น่าสนใจแก่ผู้บริโภค ราคาไม่สูงมากนัก เมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์เดียวกันตาม
ท้องตลาด ราคาพอประมาณเหมาะสมกับสินค้า เพราะการกำหนดราคาจะเป็นมาตรฐานทีบ่ ่งบอกถึง
คุณภาพของผลิตภณั ฑ์น้ันๆ

๓) การพัฒนาดา้ นชอ่ งทางใหบ้ ริการ ณ ศูนยก์ ารเรยี นรู้ฯ

จากการสัมภาษณผ์ ู้ให้ข้อมูลสำคัญ พบวา่ ควรพฒั นาชอ่ งทางการใหบ้ ริการน่าสนใจ และเกิด
ความประทับใจให้แก่ผู้เยี่ยมชม มีความโดดเด่น มีเอกลักษณ์ สะอาดและปลอดภัย จุดจำหน่าย
ผลิตภัณฑอ์ ยใู่ นสถานทท่ี ี่เหมาะสม และสะดวกแก่การซื้อผลติ ภัณฑ์ มีการวางระบบกลุ่มหรือประเภท
ของสินค้า เหมาะแก่การจับจ่าย ซื้อ - ขาย รวมถึงขนาดของพื้นที่สามารถให้บริการแก่ผู้บริโภคได้
อย่างเพียงพอ ไม่คับแคบแออัดจนเกินไป70 สถานที่กว้างขวาง สะดวกสบาย ไม่แออัด71 ควรจัดให้ดู
เรยี บรอ้ ย เปน็ ไปตามอัตลักษณ์ของศูนย์ฯ พ้นื ทนี่ ั่งยงั ไม่เพยี งพอต่อความต้องการของคนท่ีมาเย่ียมชม

72

สรุป การพัฒนาด้านช่องทางให้บริการ ณ ศูนย์การเรียนรู้ฯ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่า
ควรพัฒนาช่องทางการให้บริการน่าสนใจน่าสนใจ และเกิดความประทับใจให้แก่ผู้เยี่ยมชม มีความ
โดดเด่น มีเอกลักษณ์ สะอาดและปลอดภัย จุดจำหน่ายผลิตภัณฑ์อยู่ในสถานที่ที่เหมาะสม และ
สะดวกแก่การซื้อผลิตภัณฑ์ มีการวางระบบกลุ่มหรือประเภทของสินค้า เหมาะแก่การจับจ่าย ซื้อ -
ขาย รวมถึงขนาดของพื้นที่สามารถให้บรกิ ารแก่ผูบ้ ริโภคได้อย่างเพียงพอ และควรเพิ่มเกา้ อี้ ม้านั่งให้
เพยี งพอกบั จำนวนผูม้ าเยย่ี มชม

67 สัมภาษณ์ นายเฉลิมศักดิ์ จิตถนอม,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 63 ปี, ที่อยู่ ม.3 ต.
สาวร้องไห้ อ.วิเศษชัยชาญ จ.อ่างทอง, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

68 สัมภาษณ์ นายปัณณวิชญ์ แสงหล้า ,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผ้นู ำชุมชน , อายุ 43 ปี, ที่อยู่ ภูมิลำเนา
เดิม พะเยา, [1 กันยายน ๒๕๖3].

69 สัมภาษณ์ นางสาว วรรณวรัทย์ พงษ์สงฆ์,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 42 ปี,เจ้าหน้าท่ี
บรรณารกั ษ์ วส.สุพรรณบรุ ี , ท่ีอยู่ ภูมิลำเนาเดิม วัดป่าเลไลยก์, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

70 สัมภาษณ์ นายอานนท์ รักผล ,สำหรับกลุม่ ข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 59 ปี,ประธานศูนย์อนุรักษ์
พนั ธ์ุกล้วย , ที่อยู่ ภูมลิ ำเนาเดิม จงั หวดั นครศรีธรรมราช , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

71 สัมภาษณ์ นายฤชานนท์ สมงาม , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 32 ปี, เลขานุการ, ที่อยู่
ภูมิลำเนาเดมิ วดั ป่าเลไลยกม์ , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

72 สัมภาษณ์ นายมานะ พุทธิโชติ , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 35 ปี, รับราชการ, ที่อยู่
ภมู ิลำเนาเดมิ จังหวัดพระนครศรีอยธุ ยา , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

168

๔) การพฒั นาด้านการสง่ เสรมิ การตลาดศนู ยอ์ นุรักษ์พันธ์ุกลว้ ย

จากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ พบว่า ควรดำเนินการการประชาสัมพันธ์ให้เป็นที่รู้จัก
อย่างกว้างขวาง มกี ารประชาสัมพันธ์ผา่ นสอ่ื มัลติมีเดยี เช่น เวบ็ ไซต์ เพจตา่ ง ๆ เฟสบุ๊ค มีการส่งเสริม
โดยผ่านสถาบันทางการศึกษา วิทยาลัยสงฆ์สุพรรณบุรีศรสี ุวรรณภมู ิ และมีการดำเนินการผา่ นชมรม
หรือศูนย์การเกษตรต่าง ๆ ดำเนินการผ่านศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วยสุพรรณบุรี ภูมิปัญญา ปราชญ์
ชาวบ้าน73 การประชาสัมพันธ์ยังน้อยเกินไป ควรมีการเพิ่มการประชาสัมพันธ์ไปยังพื้นที่ใกล้เคียง
ผ่านเครือข่ายต่าง ๆ ให้มีส่วนร่วมในการนำเสนอ74 ประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อต่าง ๆ อย่างทั่วถึงทุกวัน
การส่งเสริมการประชาสัมพันธ์ผ่านสถาบันทางการศึกษาให้มีส่วนร่วมมากยิ่งข้ึน 75 ควรมีการ
ประชาสัมพันธ์ ผ่านโทรทัศน์ เพื่อเป็นช่องทางในการประชาสัมพันธ์เพิ่มมากขึ้น 76 ควรมีการ
ดำเนินการเพ่ิมแหล่งการเรียนรู้ใหม้ ีมากขนึ้ โดยผา่ นชมรม เครือขา่ ยต่าง ๆ ควรมีการทำงานร่วมกัน 77

สรุป การพฒั นาด้านการส่งเสรมิ การตลาดศนู ย์อนุรักษพ์ ันธุ์กลว้ ย ผใู้ ห้สัมภาษณส์ ว่ นใหญ่เห็น
ว่า การประชาสัมพันธ์ควรดำเนินการอย่างกว้างขวาง การประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อมัลติมีเดีย เช่น
เว็บไซต์ เพจตา่ ง ๆ เฟสบ๊คุ มีการส่งเสรมิ โดยการผา่ นสถาบันทางการศึกษา และมกี ารดำเนินการผ่าน
ชมรม หรือศูนย์การเกษตรต่าง ๆ ดำเนินการผ่านศูนย์อนุรักษ์พันธุ์กล้วยสุพรรณบุรี ภูมิปัญญา
ปราชญช์ าวบ้าน มีการดำเนนิ การเพิ่มแหล่งการเรียนรูใ้ ห้มีมากขึ้นโดยผ่านชมรม เครือข่ายตา่ ง ๆ และ
มกี ารทำงานรว่ มกนั ในทุกหน่วยงาน

๕) การพฒั นาดา้ นเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการ ณ ศนู ยอ์ นุรกั ษฯ์

จากการสัมภาษณ์ผู้ใหข้ อ้ มลู สำคญั พบว่า ควรพฒั นาให้มีหัวใจใฝบ่ ริการ รกั งานบรกิ าร มกี าร
อบรมให้การให้ความรู้แก่พนักงานและเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบโดยตรง มีเจ้าหน้าที่ บุคลากรมีความรู้
ความสามารถ บริการด้วยมิตรไมตรี78 ควรมีเจ้าหน้าที่ให้บริการมากกว่านี้เพื่อให้บริการผู้เยี่ยมชม
อย่างทั่วถึง มีหลักการให้บริการท่ีมีประสิทธิภาพ กาย วาจา ใจ 79 ต้องมีการประเมิน และการ

73 สัมภาษณ์ พระครูโสภณวีรานูวัตร,ดร. , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 48 ปี, บวช, ที่อยู่
ภูมลิ ำเนาเดมิ จงั หวดั สุพรรณบุรี, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

74 สมั ภาษณ์ นายปัณณวิชญ์ แสงหล้า ,สำหรับกลุม่ ข้าราชการ/ผู้นำชมุ ชน , อายุ 43 ปี, ท่อี ยู่ ภูมลิ ำเนา
เดมิ พะเยา, [1 กันยายน ๒๕๖3].

75 สมั ภาษณ์ ดร.กชด ยันต์ทอง,สำหรับกลุม่ ขา้ ราชการ/ผนู้ ำชมุ ชน , อายุ 65 ปีข้าราชการบำนาญ, ที่
อยู่ ภมู ิลำเนาเดมิ จังหวดั สพุ รรณบุรี , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

76 สัมภาษณ์ นายอานนท์ รักผล ,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 59 ปี,ประธานศูนย์อนุรักษ์
พันธก์ุ ล้วย , ทอี่ ยู่ ภมู ิลำเนาเดิม จงั หวัดนครศรธี รรมราช , [1 กันยายน ๒๕๖3].

77 สัมภาษณ์ นางสาว วรรณวรัทย์ พงษ์สงฆ์,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 42 ปี,เจ้าหน้าที่
บรรณารกั ษ์ วส.สุพรรณบรุ ี , ทอ่ี ยู่ ภมู ิลำเนาเดมิ วดั ปา่ เลไลยก์, [1 กันยายน ๒๕๖3].

78 สัมภาษณ์ นายเฉลิมศักดิ์ จิตถนอม,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 63 ปี, ที่อยู่ ม.3 ต.
สาวรอ้ งไห้ อ.วิเศษชัยชาญ จ.อา่ งทอง, [1 กันยายน ๒๕๖3].

79 สัมภาษณ์ นายมานะ พุทธิโชติ , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 35 ปี, รับราชการ, ที่อยู่
ภมู ลิ ำเนาเดิม จงั หวัดพระนครศรอี ยธุ ยา , [1 กันยายน ๒๕๖3].

169

ตรวจสอบเจ้าหน้าที่อย่างสม่ำเสมอ ให้มีมาตรฐานการบริการ 80 มีวิทยากรประจำศูนย์การเรียนรู้ฯ
หรือนกั วชิ าการเกษตร เพ่อื ให้บรกิ ารข้อมูลความรู้ทถ่ี ูกต้องแก่ผเู้ ยี่ยมชม81 เจ้าหน้าท่ีควรจะมีรูปแบบ
การแตง่ ตัวไปในทิศทางเดียวกนั ใหบ้ รกิ ารดว้ ยความสภุ าพ ยม้ิ แย้มแจ่มใส และควรจะมีวิทยากรหลัก
และวิทยากรรองสลับกนั 82

สรุป การพัฒนาด้านเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการ ณ ศูนย์อนุรักษ์ฯ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่า
ควรพัฒนาเจ้าหน้าที่ให้มีหัวใจใฝ่บริการ รักงานบริการ มีการอบรมให้ความรู้แก่พนักงานและ
เจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบโดยตรง บุคลากรมีความรู้ความสามารถ บริการด้วยมิตรไมตรี ควรให้บริการผู้
เยี่ยมชมอย่างทั่วถึง มีหลักการให้บริการที่มีประสิทธิภาพ กาย วาจา ใจ มีวิทยากรประจำศูนย์การ
เรยี นรฯู้ หรือนักวชิ าการเกษตร เพ่ือให้บริการข้อมลู ความรทู้ ี่ถูกต้องแกผ่ ู้เยีย่ มชม ควรจะมรี ูปแบบการ
แต่งตวั ไปในทิศทางเดียวกัน ควรให้บริการดว้ ยความสภุ าพ ย้ิมแย้มแจ่มใส และควรจะมีวิทยากรหลัก
และวิทยากรรองสลบั กัน

๖) การพฒั นาดา้ นภาพลกั ษณแ์ ละการนำเสนอลกั ษณะศนู ย์

จากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ พบว่า ควรมีการสร้างความโดดเด่นเปน็ แหล่งการเรียนรู้
และการอนรุ ักษ์พันธ์ุกล้วยที่ชัดเจน มเี อกลกั ษณ์ มีความสะอาดเหมาะสมกับการเป็นศูนย์การเรียนรู้ฯ
มีพื้นที่กว้างขวาง เป็นระเบียบ สะดวก ปลอดภัย มีสิ่งอำนวยความสะดวกที่ครบถ้วนสมบูรณ์ และ
เพียงพอต่อความตอ้ งการของผทู้ เ่ี ขา้ มาเยยี่ มชม เช่น ท่ีน่ัง ท่ีจอดรถ ห้องนำ้ ถังขยะ รวมถึงร้านอาหาร
และเครื่องดื่มที่อำนวยความสะดวก83 ควรจะมีรูปภาพประกอบ เพื่ออธิบายพันธุ์กล้วยชนิดต่าง ๆ
รวมถงึ แหล่งกำเนิดของกล้วยแตล่ ะสายพันธ์ุ ควรมีสภาพแวดล้อมท่ีเหมาะสม ไม่มสี ่ิงอันตรายในศูนย์
การเรยี นรฯู้ 84 ควรมีการสรา้ งความโดดเด่นท่เี หมาะสมกับการเป็นแหลง่ การเรียนรู้ทด่ี ี มสี ่งิ แวดล้อมท่ี
ดี รวมถึงสิ่งอำนวยความสะดวกที่เพียงพอต่อความต้องการของผู้เข้ามาเยี่ยมชม85 ควรมีแบบและ
ภาพประกอบการเรียนรู้ เพื่อเป็นข้อมูลในการศึกษา โดยอ้างอ้างถึงแหล่งกำเนิด หรือแหล่งที่มาของ
พันธุ์กล้วยชนิดต่าง ๆ ควรเพิ่มจำนวนห้องน้ำ เพิ่มจำนวนถังขยะ ควรจัดระเบียบ กำหนดตำแหน่งที่
วาง เป็นจดุ ๆ ตามความเหมาะสม86

80 สมั ภาษณ์ นายฤชานนท์ สมงาม , สำหรับกลุม่ ข้าราชการ/ผนู้ ำชมุ ชน, อายุ 32 ปี, เลขานุการ, ท่ีอยู่
ภมู ิลำเนาเดมิ วดั ป่าเลไลยกม์ , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

81 สัมภาษณ์ พระครูโสภณวีรานูวัตร,ดร. , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 48 ปี, บวช, ที่อยู่
ภูมิลำเนาเดมิ จังหวดั สพุ รรณบรุ ี, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

82 สมั ภาษณ์ นายปัณณวชิ ญ์ แสงหลา้ ,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผ้นู ำชุมชน , อายุ 43 ปี, ทอ่ี ยู่ ภมู ิลำเนา
เดิม พะเยา, [1 กันยายน ๒๕๖3].

83 สัมภาษณ์ นายอานนท์ รักผล ,สำหรับกลุ่มขา้ ราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 59 ปี,ประธานศูนย์อนุรักษ์
พนั ธุก์ ล้วย , ท่ีอยู่ ภูมลิ ำเนาเดมิ จงั หวัดนครศรธี รรมราช , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

84 สัมภาษณ์ นายฤชานนท์ สมงาม , สำหรับกลมุ่ ขา้ ราชการ/ผู้นำชมุ ชน, อายุ 32 ปี, เลขานุการ, ทีอ่ ยู่
ภมู ิลำเนาเดิม วดั ป่าเลไลยกม์ , [1 กันยายน ๒๕๖3].

85 สมั ภาษณ์, สำหรับกลมุ่ ขา้ ราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 38 ปี, ทอ่ี ยู่ ภูมลิ ำเนาเดิม จังหวัดกาญจนบรุ ี, [1
กนั ยายน ๒๕๖3].

86 สัมภาษณ์ นางสาว วรรณวรัทย์ พงษ์สงฆ์,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 42 ปี,เจ้าหน้าที่
บรรณารักษ์ วส.สุพรรณบรุ ี , ทอ่ี ยู่ ภูมลิ ำเนาเดิม วดั ป่าเลไลยก์, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

170

สรุป การพัฒนาด้านภาพลักษณ์และการนำเสนอลักษณะศูนย์ฯ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เหน็
ว่า ควรมีการสร้างความโดดเด่นให้เป็นแหล่งการเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธุ์กล้วยที่ชัดเจน มี
เอกลักษณ์ มีความสะอาดเหมาะสมกับการเป็นศูนย์การเรียนรู้ฯ ให้มีพื้นที่กว้างขวาง เป็นระเบียบ
สะดวก ปลอดภัย มีสิ่งอำนวยความสะดวกที่ครบถ้วนสมบูรณ์และเพียงพอต่อความต้องการของผู้ท่ี
เข้ามาเยี่ยมชม เช่น ที่นั่ง ที่จอดรถ ห้องน้ำ ถังขยะ รวมถึงร้านอาหารและเครื่องดื่มที่อำนวยความ
สะดวก ควรมีแบบและภาพประกอบการเรียนรู้ เพื่อเป็นข้อมูลในการศึกษา โดยอ้างอ้างถึง
แหลง่ กำเนิด หรอื แหลง่ ทีม่ าของพันธุ์กลว้ ย ต่าง ๆ และควรเพมิ่ จำนวนหอ้ งน้ำ จัดระเบยี บ กำหนดจุด
ตำแหน่งทวี่ างถังขยะเปน็ จดุ ๆ ตามความเหมาะสม

๗) การพฒั นาดา้ นกระบวนการใหบ้ ริการ ณ ศูนย์อนรุ กั ษฯ์

จากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ พบว่า เมื่อมีผู้เยี่ยมชมเข้ามาใช้บริการแล้วจะต้องมี
ขั้นตอนในการให้บริการ มีการอำนวยความสะดวกแก่ผู้ที่มาเยี่ยมชมศูนย์ฯอย่างเหมาะสม 87 มีการ
ประชาสัมพันธ์ให้คำแนะนำใหค้ วามร้แู กผ่ ูท้ เ่ี ข้ามาเย่ียมชมดว้ ยมติ รไมตรีเปน็ กลั ยาณมติ ร รวมถงึ ความ
ปลอดภัยในและภายนอกศูนย์การเรียนรู้ฯ88 ควรให้มีความทันสมัยและมีความพร้อมของระบบ
เทคโนโลยี เช่น เทคโนโลยีที่ใช้เพื่อจัดการแสดงในศูนย์การเรียนรู้ฯ ฟรีไวไฟ มีอินเตอร์เน็ต 89 การ
อำนวยความสะดวกแกผ่ เู้ ขา้ เยี่ยมชม มพี น้ื ทเี่ พียงพอในการรองรบั ผู้เข้าเย่ียมชมศนู ย์ 90

สรุป การพัฒนาด้านกระบวนการให้บริการ ณ ศูนย์อนุรักษ์ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่า
เมอื่ มีผเู้ ยย่ี มชมเข้ามาใชบ้ ริการแลว้ จะตอ้ งมีข้ันตอนในการให้บริการ ควรมีการอำนวยความสะดวกแก่
ผู้ที่มาเยี่ยมชมศูนย์ฯอย่างเหมาะสม มีการประชาสัมพันธ์ให้คำแนะนำให้ความรูแ้ ก่ผูท้ ีเ่ ขา้ มาเยีย่ มชม
ดว้ ยมติ รไมตรีเปน็ กัลยาณมติ ร รวมถงึ ความเป็นระเบยี บ และปลอดภยั ในและภายนอกศนู ยก์ ารเรียนรู้
ฯ มีความทันสมัยและมีความพร้อมของระบบเทคโนโลยี เช่น เทคโนโลยีท่ีใช้เพือ่ จัดการแสดงในศูนย์
การเรยี นร้ฯู ฟรีไวไฟ มีอนิ เตอรเ์ นต็ มกี ารอำนวยความสะดวกแกผ่ ู้เขา้ เย่ยี มชม มพี ้ืนท่ีเพียงพอในการ
รองรับผ้เู ขา้ เยีย่ มชมศูนย์ฯ

ข้อเสนอแนะเพิม่ เติม

ผู้ให้ข้อมูลสำคัญส่วนใหญ่ให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมว่า การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การ
เรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ให้มีมาตรฐานคุณภาพเป็นแหล่ง
ท่องเที่ยวเชิงเกษตรนั้น ควรให้ทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ท้องถิ่น ชุมชน ภาคีเครือข่าย

87 สมั ภาษณ์ นายเฉลิมศกั ดิ์ จติ ถนอม,สำหรับกลมุ่ ขา้ ราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 63 ป,ี ทอี่ ยู่ ม.3 ต.
สาวร้องไห้ อ.วเิ ศษชยั ชาญ จ.อา่ งทอง, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

88 สัมภาษณ์, สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผนู้ ำชมุ ชน, อายุ 39 ป,ี ท่ีอยู่ ภมู ลิ ำเนาเดิม จงั หวัดอุทยั ธานี, [1
กันยายน ๒๕๖3].

89 สมั ภาษณ์ พระครโู สภณวีรานูวัตร,ดร. , สำหรับกลุ่มขา้ ราชการ/ผนู้ ำชมุ ชน, อายุ 48 ป,ี บวช, ทอี่ ยู่
ภูมิลำเนาเดมิ จังหวัดสพุ รรณบรุ ,ี [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

90 สัมภาษณ์ นายอรรภนพ อ่อนกลนั , สำหรบั กลมุ่ ข้าราชการ/ผู้นำชมุ ชน, อายุ 43 ปี, ทีอ่ ยู่ ภมู ลิ ำเนา
เดิม จงั หวัดตราด, [1 กันยายน ๒๕๖3].

171

การพัฒนาได้เข้ามารว่ มมือชว่ ยเหลือกันอย่างต่อเนื่อง91แตบ่ างอย่างต้องแกไ้ ขคือ ที่ทง้ิ ขยะ ยังนอ้ ยอยู่
ทุกวันเสาร์-อาทิตย์ และวันนักขัตฤกษ์ ให้มีประชาสัมพันธ์บอกว่ามีอะไรในสวนกล้วยบ้างและบอก
ร้านค้าต่าง ๆ92 เรื่องความสะอาดอาจจะเพิ่มการจัดเก็บขยะในอนาคต เมื่อมีการขยายตัวของคนที่
เข้ามาเยี่ยมชม93ควรมีแบบและภาพประกอบการเรียนรู้ เพื่อเป็นข้อมูลในการศึกษา โดยอ้างอ้างถึง
แหล่งกำเนิด หรือแหล่งที่มาของพันธุ์กล้วยชนิดต่าง ๆ ควรเพิ่มจำนวนห้องน้ำสำหรับคนทั่วไป และ
กลุ่มผู้สูงอายุ กลุ่มผู้พิการ ถังขยะต้องจัดระเบียบจุดตำแหน่งที่วาง เป็นจุด ๆ ตามความเหมาะสม94
ควรพฒั นาใหม้ ีหัวใจใฝ่บริการ รกั งานบรกิ าร มีการอบรมให้การให้ความรู้แก่พนักงานและเจ้าหน้าที่ที่
รับผิดชอบโดยตรง มีเจ้าหน้าที่ บคุ ลากรมีความรู้ความสามารถ บรกิ ารดว้ ยมติ รไมตรี เจ้าหน้าที่ควรมี
การให้บริการมากกว่านี้เพ่ือให้บริการผู้เย่ียมชมอยา่ งทั่วถึง มีหลกั การให้บริการท่ีมีประสิทธิภาพ กาย
วาจา ใจ มีวิทยากรประจำศูนย์การเรียนรู้ฯ หรือนักวิชาการเกษตร เพื่อให้บริการข้อมูลความรู้ที่
ถูกต้องแก่ผู้เยี่ยมชม เจ้าหน้าที่ควรจะมีรูปแบบการแต่งตัวไปในทิศทางเดียวกัน ควรให้บริการด้วย
ความสภุ าพ ยมิ้ แยม้ แจม่ ใส และควรจะมีวิทยากรหลัก และวทิ ยากรรองสลับกนั 95

สว่ นท่ี ๖ บทสรปุ จากการสมั มนารายงานการวจิ ัย เร่ือง การพฒั นาศูนยก์ ารเรียนรู้แบบ
มสี ว่ นรว่ มในการอนรุ กั ษ์พันธ์กุ ล้วยจงั หวดั สุพรรณบรุ ี

เป็นการวิจัยแบบมีส่วนร่วมระยะที่ ๓ ด้วยการจัดประชุมสรุปผลการวิจัยและนำเสนอ
หน่วยงานพร้อมท้งั องคค์ วามรทู้ ไ่ี ดจ้ ากการวจิ ยั (Focus Group)

คณะผู้วิจัยได้เรียนเชิญนักวิชาการที่มีความเชี่ยวชาญในด้านการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย การ
ป้องกันโรคในกล้วย การผลิตภัณฑ์จากกล้วย การสาธิตขยายพันธุ์กล้วย การผลิตปุ๋ยอินทรีย์ การ
บำรุงรกั ษาดนิ และดา้ นการตลาด รวมทงั้ ดา้ นการบรหิ ารจดั การองคก์ รทัง้ ภาครฐั และเอกชน จดั ขนึ้ ใน
วันที่ ๑๕ กันยายน ๒๕๖๓ ณ ศนู ยอ์ นุรกั ษ์พนั ธ์ุกลว้ ยสุพรรณบรุ ี ๘/๓ ถนนสถานรี ถไฟ (หลังวัดป่าเล
ไลยก์วรวิหาร) อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี มีผู้เข้าร่วมฟังการสัมมนาประกอบด้วย นิสิตวิทยาลัย
สงฆ์สุพรรณบุรีศรีสุวรรณภูมิ จำนวน ๑๕๐ คน ชมุ ชนชาวบา้ นวดั ป่าเลไลยก์วรวหิ าร จำนวน ๒๕ คน
และ กลมุ่ วสิ าหกิจชมุ ชนเขตอำเภอเมอื ง จงั หวัดสุพรรณบุรี จำนวน ๘ คน

91 สมั ภาษณ์ นายเฉลิมศักดิ์ จิตถนอม,สำหรับกลุ่มขา้ ราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 63 ป,ี ท่อี ยู่ ม.3 ต.
สาวรอ้ งไห้ อ.วิเศษชยั ชาญ จ.อ่างทอง, [1 กันยายน ๒๕๖3].

92 สัมภาษณ์ นางสาว วรรณวรัทย์ พงษส์ งฆ์,สำหรบั กล่มุ ข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 42 ป,ี เจา้ หน้าที่
บรรณารกั ษ์ วส.สุพรรณบรุ ี , ท่ีอยู่ ภมู ิลำเนาเดิม วดั ป่าเลไลยก์, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

93 สมั ภาษณ์ นายปณั ณวชิ ญ์ แสงหลา้ ,สำหรับกลมุ่ ข้าราชการ/ผนู้ ำชุมชน , อายุ 43 ป,ี ทอ่ี ยู่ ภมู ลิ ำเนา
เดิม พะเยา, [1 กันยายน ๒๕๖3].

94 สมั ภาษณ์ นายมานะ พทุ ธโิ ชติ , สำหรบั กลุ่มขา้ ราชการ/ผนู้ ำชุมชน, อายุ 35 ป,ี รับราชการ, ทอ่ี ยู่
ภมู ลิ ำเนาเดิม จงั หวัดพระนครศรอี ยุธยา , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

95 สัมภาษณ์ ดร.กชด ยนั ต์ทอง,สำหรับกลมุ่ ข้าราชการ/ผนู้ ำชุมชน , อายุ 65 ปขี ้าราชการบำนาญ, ท่ี
อยู่ ภูมลิ ำเนาเดมิ จงั หวดั สพุ รรณบุรี , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

172

มีนักวิชาการสัมมนาจำนวน ๗ คน96 ประเด็นการสมั มนาประกอบด้วย
๑) การบำรงุ ดิน
๒) การอนุรกั ษ์และขยายพันธุก์ ล้วย
๓) การแปรรปู ผลิตภณั ฑ์จากกาบกล้วย และใบไมท้ ุกชนิด
๔) การเพิ่มคณุ ค่าผลิตภณั ฑ์ทางการเกษตร
๕) การนำผลการวิจัยไปพัฒนาสู่นวัตกรรมการท่องเที่ยวเชิงเกษตรอย่างยืน การบริหาร
จัดการศูนย์การเรียนรู้การอนุรักษ์พันธุ์กล้วย ส่งเสริมการจัดกิจกรรมวิถีพุทธทางน้ำ วัดป่าเลไลยก์
วรวหิ าร จงั หวดั สุพรรณบุรี
โดยมหี ัวหนา้ ชุดวจิ ัย97 เปน็ ผู้ดำเนนิ รายการ สรุปประเดน็ การสัมมนาได้ ดังน้ี
๑) ดา้ นการบำรงุ ดิน

๑.๑ ควรมีการตรวจสภาพดิน และเชอ้ื โรคต่างๆ โดยแนะนำใหน้ ำดนิ นำ้ และเงา่
หนอ่ ลำตน้ กล้วยไปตรวจหาเชอ้ื โรคต่างๆ ณ คลีนิควิจยั โรคพืช มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ วทิ ยาเขต
กำแพงแสน จงั หวดั นครปฐม เมอ่ื รูส้ าเหตุแลว้ ทางศนู ย์อารักขาพืชสุพรรณบรุ ีจะไดด้ ำเนินการรักษา
ตามอาการต่อไป

๑.๒ ดำเนินการปรับสภาพดินโดยใชป้ ยุ๋ อินทรีย์น้ำ ที่ทำได้เองจากหน่อกลว้ ยผสมกับ
หัวเช้อื พด.๒ และสอนใหใ้ ช้เศษขยะอาหาร เศษหญ้าผสมกับสารเร่งซปุ เปอร์ พด.๑

๒) ด้านการอนุรักษ์และขยายสายพันธุ์กล้วย
๒.๑ การผ่าตากลว้ ย โดยทำการเลอื กพนั ธุ์กล้วยหนอ่ ท่ีสมบูรณน์ ำมาผ่าหนอ่ ต้อง

ระวงั อยา่ ให้โดนตากลว้ ย แลว้ แชน่ ้ำยาฆ่าเช้อื ราและนำ้ ยาเร่งราก หลงั จากนน้ั นำไปฝังดินในแปลง
เพอร์มาคัลเจอร์ (permaculture) (เปน็ แนวคดิ และวิถีทางการเกษตรทเ่ี นน้ เร่ืองความย่ังยืนของชวี ิต
และส่ิงแวดลอ้ ม) ใชเ้ วลา ๒๐ วัน ผลผลิตก็ใชไ้ ด้

๒.๒ หนอ่ กลว้ ยที่ไดจ้ ากการผ่าตาจะมสี ภาพทีแ่ ข็งแรงกว่าการเพราะเน้ือเย่ือ และ
ประหยดั คา่ ใชจ้ า่ ย ประหยดั ระยะเวลา

๓) ดา้ นการแปรรูปจากกาบกลว้ ย และใบไม้อนื่ ๆ ที่เป็นวัสดธุ รรมชาติ

96 ชาตรี รักธรรม ที่ปรึกษาศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ชุมชนสวนกล้วย อำเภออู่ทอง จังหวัด
สุพรรณบุร,ี วีรธรรม ชูใจ นักวิชาการส่งเสรมิ การเกษตรชำนาญการ ศูนย์อารกั ขาพืช สุพรรณบุรี. วีระพงษ์ ฉ่ำมาก
นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ ศูนย์อารกั ขาพืช สุพรรณบุรี, วิชา งามยิ่ง .นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร
ชำนาญการ ศูนย์อารักขาพืช สุพรรณบุรี, ประชุม รื่นนุสาร ภาควิชาโรคพืช มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขต
กำแพงแสน จังหวัดนครปฐม, นงลักษณ์ เล็กรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าศูนย์ปฏิบัติการวิศวกรรมพลังงานและสิ่งแวดล้อม,
และมานะ พุฒิโชติ นายช่างเทคนคิ อาวโุ ส ศูนย์ส่งเสรมิ อตุ สาหกรรมภาค ๘ จังหวัดสพุ รรณบรุ ี.

97 พระครโู สภณ วีรานุวตั ร รองผู้อำนวยการวทิ ยาลยั สงฆส์ ุพรรณบรุ ีศรสี ุวรรณภมู ิ จงั หวดั สพุ รรณบรุ ี

173

๓.๑ อาจนำมาจากใบกล้วย กาบหมาก กาบปาลม์ ใบไมใ้ บใหญ่ๆ ทกุ ชนิดสามารถ
นำมาทำจาน-ชาม ได้ นอกจากนั้นยงั ใชเ้ ศษวัสดทุ ุกชนดิ ท่ีมีเยือ่ มาก เช่น ผักตบชวา ฟางข้าว นำมา
เข้ากระบวนการใหเ้ ปน็ กระดาษสา ก็สามารถผลิตจาน-ชาม ไดเ้ ชน่ กนั เป็นการรณรงค์ลดโลกร้อน

๓.๒ การนำผลผลติ กลว้ ยมาแปรรูป เชน่ กล้วยตาก กล้วยทอด ขนมกลว้ ย กล้วย
ฉาบ กล้วยบวชชี การนำไสก้ ล้วยมาทำเป็นแกงคั่ว หอ่ หมกหัวปลี หรือแกงเลยี งหวั ปลี

๔) การเพิ่มคณุ ค่าผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร ควรดำเนนิ การ ดังน้ี
๔.๑ การออกแบบบรรจภุ ัณฑ์ทีส่ ร้างแรงจงู ใจผูบ้ ริโภค
๔.๒ การเพ่ิมราคาผลผลิต เช่น การรบั รองผลผลติ เพื่อสร้างความเชือ่ ม่ันใหผ้ ู้บรโิ ภค
๔.๓ ต่อยอดแบบผลิตภณั ฑ์
๔.๔ ส่งเสริมกลุม่ งานวสิ าหกิจชุมชน เชอื่ มโยงกับหมูบ่ า้ นอตุ สาหกรรมสร้างสรรค์

(Creative Industry Village : CIV) คือ หมบู่ า้ นแห่งความสมดุลทน่ี ำทนุ วัฒนธรรม วถิ ีชีวิต มาผนวก
กับความคิดสรา้ งสรรค์ และการออกแบบ เพอ่ื สรา้ งมูลค่าใหม่ของสนิ ค้าท่รี ะลกึ เพ่ือการท่องเทยี่ ว และ
บริการหรือกิจกรรมที่สรา้ งประสบการณ์ใหม่จากการท่องเท่ียว เพ่อื ให้เกิดมลู คา่ ใหม่ทางเศรษฐกจิ บน
แนวคดิ อุตสาหกรรมสร้างสรรค์ ผลคอื จะทาใหเ้ กิดตลาดชมุ ชนและชาวบา้ นจกั มีรายไดอ้ ย่างย่งั ยนื
ตลอดไป

๕) การนำผลการวิจัยไปพัฒนาสู่นวัตกรรมการท่องเที่ยวเชิงเกษตรอย่างยืน การบริหาร
จัดการศูนย์การเรียนรู้การอนุรักษ์พันธุ์กล้วย ส่งเสริมการจัดกิจกรรมวิถีพุทธทางน้ำ วัดป่าเลไลยก์
วรวิหาร จังหวัดสุพรรณบุรี โดยใช้กลยุทธ์ส่วนประสมการตลาดด้านการท่องเที่ยวเป็นกรอบการ
พฒั นา

เนื่องจากศูนย์การเรียนรู้การอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี จัดตั้งในลักษณะของ
องค์กร มีคณะกรรมการบริหารจัดการ มีสมาชิกเข้ามาทำงานในองค์กร จำเป็นจะต้องแสวงหา
งบประมาณเพื่อเป็นปัจจัยให้เกิดการขับเคลื่อนสู่แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรให้มีมาตรฐานคุณภาพ
ดังนั้นการนำกลยุทธ์สว่ นประสมการตลาดด้านการท่องเทีย่ วมาเป็นกรอบในการบริหารจัดการจะเกดิ
การพัฒนาอย่างต่อเนื่องและยั่งยนื มปี ระเดน็ ที่ควรพัฒนาต่อยอดสู่นวัตกรรมการท่องเที่ยวเชิงเกษตร
อย่างยั่งยืน ดังน้ี

๕.๑ ด้านผลิตภัณฑ์ (Product) ควรมีเอกลักษณ์โดดเด่น มีความสะอาด ปลอดภัย
ถกู สุขลกั ษณะ และมีความหลากหลาย ตอบสนองผ้บู ริโภคไดอ้ ยา่ งเพยี งพอ

๕.๒ ด้านราคา (Price) ราคาไม่สูงมากนัก เมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์เดียวกันตาม
ท้องตลาด การกำหนดราคาจะเปน็ มาตรฐานทบ่ี ง่ บอกถึงคณุ ภาพของผลติ ภณั ฑ์นั้นๆ ดว้ ย

174

๕.๓ ด้านช่องทางให้บริการ (Place) ควรพัฒนาช่องทางการให้บริการหลายๆ
ช่องทาง มีความโดดเด่น มีเอกลักษณ์ สะอาดและปลอดภัย จุดจำหน่ายผลิตภัณฑ์อยู่ในสถานท่ี ท่ี
เหมาะสม และในช่วงเทศกาลสำคัญควรเพ่ิมเกา้ อ้ี ม้านัง่ ใหเ้ พยี งพอกับจำนวนผู้มาเยยี่ มชม

๕.๔ ด้านการส่งเสริมการตลาด (Promotion) ควรมีการประชาสัมพันธ์ผ่านส่ือ
มัลติมีเดีย เช่น เว็บไซต์ เพจต่าง ๆ เฟสบุ๊ค มีการส่งเสริมโดยการผ่านชมรม ผ่านภูมิปัญญา ปราชญ์
ชาวบ้าน และมีการทำงานร่วมกันในทุกภาคส่วน การจัดกิจกรรมส่งเสริมวิถีพุทธ เช่น การตักบาตร
ทางนำ้ การจดั อบรมคุณธรรมจรยิ ธรรม จดั เปน็ สถานทีฝ่ ึกสมาธิ ฯ

๕.๕ ด้านเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการ (People) ควรให้บริการด้วยมิตรไมตรี มีหลักการ
ใหบ้ รกิ ารที่มีประสิทธิภาพ กาย วาจา ใจ มีนกั วชิ าการเกษตร เพอ่ื ใหบ้ ริการข้อมูลความรู้ท่ีถูกต้องแก่
ผูเ้ ยีย่ มชม

๕.๖ ด้านภาพลักษณ์และการนำเสนอลักษณะศูนย์ฯ ( ) ควรให้ความสำคัญเรื่อง
ความสะอาด ใหม้ พี ื้นทก่ี วา้ งขวาง เปน็ ระเบียบ สะดวก ปลอดภยั มสี ่งิ อำนวยความสะดวกที่ครบถ้วน
เช่น ที่นั่ง ที่จอดรถ ห้องน้ำ ถังขยะ รวมถึงร้านอาหารและเครื่องดื่มที่อำนวยความสะดวก และควร
เพม่ิ จำนวนหอ้ งน้ำ เพมิ่ ไม้ยืนต้น ไมด้ อกไมป้ ระดับ ให้มีจุดถ่ายรูปหลาย ๆ จุด

๕.๗ ดา้ นกระบวนการให้บริการ (Process) ควรมกี ารประชาสัมพนั ธ์ให้คำแนะนำให้
ความรู้แก่ผู้ที่เข้ามาเยี่ยมชมด้วยกัลยาณมิตร สร้างระบบความปลอดภัยทั้งในและนอกศูนย์ มีความ
ความพร้อมของระบบเทคโนโลยี เช่น เทคโนโลยีที่ใช้เพื่อจดั การแสดงในศูนย์การเรียนรู้ฯ ฟรีไวไฟ มี
อินเตอรเ์ นต็

สรุป ผลจากการสัมมนาจากผู้เชี่ยวชาญในด้านต่าง ๆ พบข้อเสนอแนะให้ศูนย์การเรียนรู้
การอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ดำเนินการบำรุงดินให้มีความอุดมสมบูรณ์ โดยใช้ปุ๋ยน้ำที่
ผลิตจากหน่อกล้วย ต้นกล้วย ควรนำดิน น้ำ และเง่า หน่อ ลำต้นกล้วยไปตรวจหาเชื้อโรคต่างๆ ณ
คลีนิควิจัยโรคพืช มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม มีการสาธิตการ
ขยายพันธุก์ ลว้ ยชนิดผา่ ตากล้วย การสาธิตผลิตภัณฑ์ที่ได้จากกาบกล้วย ใบกลว้ ย และจากใบไม้อื่น ๆ
การเพ่มิ คณุ ค่าผลิตภัณฑท์ างการเกษตรดว้ ยการออกแบบบรรจภุ ัณฑ์ให้ดึงดดู ใจผบู้ ริโภค ซ่ึงสอดคล้อง
กับผลจากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญในการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์
พันธกุ ล้วย ใหเ้ ป็นแหล่งเรยี นรู้ ศูนยก์ ลางการจดั กิจกรรมชุมชนวิถีพทุ ธ เช่น การตักบาตรทางน้ำ การ
เขา้ คา่ ยฝกึ อบรมคณุ ธรรมจรยิ ธรรม และแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วเชงิ เกษตรที่มีคณุ ภาพมาตรฐาน

175

ส่วนที่ ๗ บทสรุป การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย
จงั หวดั สุพรรณบุรี

เปน็ การนำเสนอบทสรปุ ที่ได้จากการวจิ ัยในระยะที่ ๑ นำไปสูก่ ารมีส่วนร่วมระยะท่ี ๒ ของ
ระยะดำเนินการวิจยั ในขนั้ ตอนที่ ๒ คือรว่ มกันปฏบิ ัติ (Acting) เป็นการนำแผนจากขั้นตอนที่ ๑ ไปสู่การ
ปฏบิ ัตติ ามแผนงาน/ โครงการ /กิจกรรม ซึง่ เปน็ กิจกรรมเรง่ ด่วน จำนวน ๔ กิจกรรม ได้แก่

(๑) กจิ กรรมการพัฒนามาตรฐานศูนย์การเรยี นรู้
(๒) กิจกรรมการพฒั นาการอนุรกั ษ์พนั ธุ์กลว้ ย
(๓) กิจกรรมการพัฒนาการตลาดด้านบริการ
(๔) กิจกรรมการสร้างเครือข่าย

เมื่อศูนย์ฯ ได้รับรายงานผลการวิจัยรวมทั้งองค์ความรู้ที่ได้จากการสัมมนาประชุมกลุ่ม
(Focus Group) นำเข้าสู่ที่ประชุมคณะกรรมการบริหารศูนย์ฯ เพื่อระดมความคิดเห็นโดยใช้
ผลการวิจัยเป็นแกนหลักในการจัดกิจกรรมพัฒนาศูนย์ฯให้ได้มาตรฐานคุณภาพ โดยแต่ละกิจกรรมมี
ขอบขา่ ยงานที่ต้องดำเนินการ ดังนี้

๑) กจิ กรรมการพัฒนามาตรฐานศูนย์การเรียนรู้ ท่ปี ระชมุ ได้มีมตริ ่วมกันให้จัดกจิ กรรม
พัฒนาประกอบด้วย

๑.๑ ดำเนินการปรับโครงสร้างและบทบาทในการบรหิ ารจัดการศูนย์ฯ ในประเดน็ การ
จดั เตรียมสิ่งอำนวยความสะดวกอย่างพร้อมเพรียง การจดั การด้านความปลอดภัย

๑.๒ ดำเนินการปรับสภาพภูมิทัศน์ ในประเด็นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อม การกำจัดของเสียในศูนย์ฯ มีที่ทิ้งขยะให้เพียงพอ การจัดที่นั่ง ห้องน้ำรองรับผู้สูงวัย/ผู้
พกิ ารใหเ้ พียงพอ

๑.๓ ดำเนนิ การประชาสัมพันธ์หลายภาษา สอ่ื สารเข้าใจงา่ ย และนา่ สนใจ
๑.๔ ดำเนนิ การจัดกจิ กรรมใหม้ ีความหลากหลาย
๒) กิจกรรมการพัฒนาการอนรุ ักษ์พนั ธุ์กลว้ ย ที่ประชุมได้มีมติร่วมกันใหเ้ ชิญวิทยากรที่มี
ความเชีย่ วชาญ ดำเนินงาน
๒.๑ ขยายพันธกุ์ ลว้ ย
๒.๒ การดูแลลังการปลูก
๒.๓ การบำรุงดิน
๒.๔ การป้องกันโรค
๒.๕ สาธติ การขยายพันธโุ์ ดยใช้เนื้อเยื่อ
๒.๖ จัดให้มหี ้องและอุปกรณ์ที่ทนั สมัยในการถา่ ยทอดองค์ความรู้

176

๓) กิจกรรมการพฒั นาการตลาดดา้ นบริการ แตง่ ต้ังคณะทำงานปฏิบัตหิ น้าท่ีการตลาดใน
ดา้ น ประกอบด้วย

๓.๑ ดำเนนิ การประเมนิ /ออกแบบผลิตภัณฑ์
๓.๒ ดำเนินการประเมินราคาจำหน่ายสินค้าท่ีเปน็ ธรรมทั้งสองฝ่าย
๓.๓ ดำเนนิ การจดั สถานทจ่ี ดั จำหน่ายทีเ่ หมาะสม มีความสะดวกในการเข้าถึงข้อมลู ของ
สนิ ค้าผ่านช่องทางส่ือสารต่างๆ
๓.๔ จัดดำเนินการประชาสัมพันธ์ผลติ ภัณฑท์ ่ีมีในศูนยผ์ า่ นการส่ือสารหลายชอ่ งทาง
๓.๕ ดำเนินการพัฒนาเจ้าหน้าทีบ่ ริการให้มีความรู้สามารถตอบข้อซักถามและใหข้ ้อมูล
ได้
๓.๖ ดำเนนิ การจดั ให้มีเจ้าหน้าทีค่ อยดูแลเรื่องความสะอาด จัดสภาพแวดล้อมที่
เหมาะสม
๓.๗ ดำเนินการจัดให้ระบบเทคโนโลยที ่ีมีความทันสมยั และมีความพร้อมให้บริการ
๔) กิจกรรมการสร้างเครือขา่ ย ท่ีประชุมเหน็ ชอบใหเ้ ชิญองค์กรต่างๆ เข้ามารว่ มกันพัฒนา
ศนู ย์ฯให้เป็น แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรแบบย่งั ยืน แหล่งจำหนา่ ยสินคา้ ทั้งอุปโภคและบริโภค ศูนย์การจัด
กิจกรรมวถิ ีชุมชนทางน้ำ ศูนย์การเรียนรตู้ ลอดชวี ติ ศูนย์ฝึกอบรมคุณธรรม จริยธรรมนักเรยี น ดังนั้น จึง
ควรมีประกาศแต่งต้ังผนู้ ำองค์กรทงั้ ภาครัฐและเอกชนเข้ามารว่ มกันบริหารศูนย์ เพ่ือสรา้ งเครือขา่ ย ได้แก่
๔.๑ วดั
๔.๒ สถาบันทางการศึกษา
๔.๓ วิสาหกจิ ชุมชน
๔.๔ พาณชิ ยจ์ ังหวัด
๔.๕ พฒั นาการจังหวัด
๔.๖ เกษตรจงั หวดั
๔.๗ การท่องเท่ียวจังหวดั
๔.๘ วัฒนธรรมจังหวัด
๔.๙ สำนักงานพระพุทธศาสนาจงั หวดั
๔.๑๐ องค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่น
๔.๑๑ องค์กรภาคเอกชน
ที่ประชุมมอบหมายใหผ้ ทู้ ่ีได้รับผิดชอบเร่งดำเนินการก่อนเทศกาลออกพรรษา เพื่อรองรับ
นักท่องเที่ยวเชิงวฒั นธรรมและการท่องเท่ียวเชิงเกษตร

177

ตารางภาพท่ี ๔.๑ แสดงกิจกรรมการพัฒนาศูนย์การเรยี นร้แู บบมสี ่วนรว่ มในการอนุรักษพ์ ันธุก์ ลว้ ยเปน็
แหลง่ ทอ่ งเทีย่ วเชงิ เกษตรที่มมี าตรฐานคุณภาพ

กจิ กรรมการพฒั นาศนู ย์ฯ แบบมสี ่วนร่วม

มาตรฐานศูนย์ ฯ การอนรุ ักษ์พันธ์ุกล้วย การตลาดด้านบริการ การสร้างเครือข่าย
การเรียนรู้
ส่งิ อำนวยความสะด(ว๒ก การขยายพันธุ์กลว้ ย ออกแบบผลิตภัณฑ์ วัด
) กิจกรรมการ การดูแลหลงั การปลกู ประเมนิ ราคา สถาบนั การศึกษา
พเนฒั น้ นควาากมปาลรอดภัย วิสาหกจิ ชมุ ชน
อนุรักษ์พันธุ์ การบำรุงดิน/นำ้ สถานทจี่ ำหนา่ ย
กปลรับว้ สยภาพภูมิทศั น์ การป้องกันโรค การประชาสัมพนั ธ์ ภาคเอกชน
การสาธติ ขยายพันธ์ุ เจา้ หนา้ ท่ีมคี วามรู้ ภาคราชการ
(๓ จัดห้อง/อปุ กรณ์ทันสมัย จดั สภาพแวดล้อม
ธ)รรกมิจชกาตริ/รสมิงแกวาดรลอ้ ม พร้อมเทคโนโลยี สินค้า O-TOP
พฒั นาการตลาด
เพดม่ิ า้ชนอ่ งบทราิงกกาารรสือ่ สาร

(ก๔จิ ก)รกรมิจหกลรากรหมลกาายร
สร้างเครือขา่ ย

ศนู ย์การเรียนรแู้ ละอนุรักษ์พนั ธก์ุ ลว้ ย จ. สพุ รรณบรุ ี เป็น
แหลง่ ทอ่ งเทีย่ วเชงิ เกษตรทม่ี ีมาตรฐานคุณภาพ

178

ส่วนท่ี ๘ องค์ความรู้ท่ีได้จากการวิจยั

จากผลการศึกษา งานวจิ ยั เรอื่ ง การพัฒนาศูนยก์ ารเรียนรแู้ บบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์
พันธก์ุ ลว้ ย จงั หวดั สุพรรณบรุ ี มีองค์ความรู้เกิดขน้ึ ในหลายมิติ สามารถสรปุ ไดใ้ น ๓ ดา้ น

๑) ด้านกลยทุ ธ์การตลาดด้านบริการ หรือสว่ นประสมทางการตลาดดา้ นบริการ มีทัง้ หมด
๗ ดา้ น

๒) มาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวเชงิ เกษตร มกี ารกำหนดเกณฑ์ไว้ ๔ ประการ แตล่ ะ
เกณฑ์จะมีองค์ประกอบและตัวชวี้ ัดมาตรฐานคณุ ภาพ

๓) กรอบการพัฒนามาตรฐานคณุ ภาพศูนย์การเรยี นร้แู บบมีสว่ นรว่ มในการอนุรกั ษพ์ ันธ์ุ
กล้วย จังหวดั สุพรรณบุรี

ผู้วจิ ยั นำเสนอรายละเอียดตามตารางภาพ ๔.๒ ดังน้ี

179

ตารางแผนภาพที่ ๔.๒ แสดงบทสรุปองค์ความรู้ที่ได้รบั จากการวิจยั
ทีม่ า : จากการสงั เคราะห์ของผวู้ จิ ยั

การพัฒนาศนู ย์การเรยี นรู้แบบมสี ่วนรว่ มในการอนุรกั ษ์พันธ์กุ ล้วย
จังหวดั สุพรรณบุรี

ดา้ นกลยทุ ธก์ ารตลาด ด้านการพฒั นามาตรฐาน มาตรฐานคณุ ภาพแหลง่
ดา้ นบรกิ าร คุณภาพศูนย์การเรยี นรู้ ท่องเท่ียวเชิงเกษตร

๑) ดา้ นผลติ ภณั ฑ์ ๑. ดา้ นสภาพทว่ั ไปของศนู ย์ฯ ๑). ด้านศักยภาพการบรหิ าร
๒) ดา้ นราคา ๒. ด้านโครงสรา้ งของศูนยฯ์ จดั การของศนู ย์ฯ
๓) ดา้ นช่องทางการใหบ้ รกิ าร ๓. ด้านการมีสว่ นรว่ มในการบรหิ าร ๒). ด้านศกั ยภาพการรองรับผ้มู า
๔) ดา้ นการสง่ เสริมการตลาด จดั การศูนย์ฯ เยี่ยมชมศูนยฯ์
๕) ด้านเจ้าหนา้ ที่ผูใ้ ห้บรกิ าร ๔. ด้านศกั ยภาพการบรหิ ารจดั การ ๓). ดา้ นศกั ยภาพการให้บริการแก่
๖) ดา้ นภาพลักษณส์ ถานที่ ของศูนยฯ์ ผ้มู าเย่ียมชมศูนยฯ์
๗) ดา้ นกระบวนการใหบ้ ริการ ๕. ด้านศักยภาพการรองรับผูม้ า ๔) ดา้ นศักยภาพการดึงดดู ผมู้ า
เย่ยี มชมศนู ย์ฯ เยี่ยมชมศนู ย์ฯ
ผลการศึกษา พบวา่ กลยุทธ์ ๖. ด้านศกั ยภาพการใหบ้ รกิ ารแกผ่ ู้
การตลาดด้านบริการทมี่ คี วามสำคัญ มาเยยี่ มชมศูนยฯ์ ผลการศกึ ษาประเมินจาก
สูงสดุ ตอ่ การพัฒนามาตรฐานศนู ย์ฯ ๗. ดา้ นศักยภาพการดึงดูดผมู้ า ความคดิ เห็นของผ้มู าเย่ียมชมศนู ย์
ไดแ้ ก่ เยย่ี มชมศนู ย์ฯ พบวา่ ศูนยก์ ารเรียนรู้แบบมสี ว่ น
การพัฒนาดา้ นภาพลักษณแ์ ละการ รว่ มในการอนรุ ักษพ์ ันธกุ์ ล้วย มี
นำเสนอลกั ษณะ และการพัฒนา ผลการศกึ ษาปจั จัยการพฒั นา คุณสมบัตสิ อดคลอ้ งกบั เกณฑ์การ
ดา้ นกระบวนการใหบ้ ริการ มี ศูนยฯ์ ใหม้ มี าตรฐานคุณภาพ พบวา่ พฒั นาคุณภาพมาตรฐานศนู ย์ฯให้
คา่ เฉลี่ยอยใู่ นลำดบั สงู สดุ เท่ากบั การพฒั นามาตรฐานคุณภาพศูนยฯ์ เป็นแหลง่ ทอ่ งเท่ียวเชิงเกษตร โดย
๔.๓๗ รองลงมา ไดแ้ ก่ การพัฒนา ด้านโครงสรา้ ง และบทบาทในการ มีค่าเฉล่ียระดับความคดิ เหน็ เรยี ง
ด้านราคา มีค่าเฉลีย่ เท่ากับ ๔.๒๙ บรหิ ารจดั การศูนย์ฯ เปน็ ปจั จยั ที่มี ตามลำดบั ดงั น้ี
ด้านท่มี ีลำดบั คา่ เฉลี่ยตำ่ สุด ได้แก่ ความสำคญั สูงสุด รองลงมา ได้แก่ ๑) ด้านศักยภาพการรองรบั ผู้มา
การพัฒนาด้านการสง่ เสริม ดา้ นสภาพทวั่ ไปของศูนยฯ์ ส่วน เยีย่ มชมศูนยฯ์ ค่าเฉลย่ี ๔.๒๙
การตลาด มคี า่ เฉลย่ี เท่ากบั ๔.๐๗ ด้านที่มลี ำดับความสำคญั ต่ำสุด (ระดบั มากท่สี ุด)
และยงั พบวา่ มีความสัมพนั ธเ์ ชิงบวก ได้แก่ ด้านศกั ยภาพการดงึ ดดู ผู้มา ๒) ดา้ นศักยภาพการบรหิ าร
ระดับปานกลางกบั ปัจจยั การพัฒนา เยี่ยมชมศูนยฯ์ ควรสร้างความโดด จัดการของศนู ย์ฯค่าเฉล่ีย ๔.๒๕
มาตรฐานคุณภาพศนู ย์ฯ เด่น (ระดับมากทสี่ ดุ )
ดงั นน้ั จึงควรพัฒนาดา้ นสง่ เสริม -ดา้ นเทคโนโลยกี ารเกษตร ๓) ด้านศกั ยภาพการใหบ้ รกิ ารแก่ผู้
การตลาด ดงั น้ี -ดา้ นเศรษฐกิจพอเพียงและภมู ิ มาเยีย่ มชมศูนยฯ์ คา่ เฉล่ีย ๔.๒๐
๑) ควรมีการประชาสัมพนั ธ์ถงึ ปัญญาทอ้ งถนิ่ (ระดับมาก)
ผลิตภณั ฑ์ /ศนู ยอ์ นรุ กั ษพ์ นั ธกุ์ ลว้ ย -ความหลากหลายของผลิตภัณฑ์ ๔) ดา้ นศักยภาพการดงึ ดูดผู้มา
๒) ควรมกี ารประชาสัมพันธเ์ สน้ ทาง ทางการเกษตร เยย่ี มชมศนู ย์ฯค่าเฉลีย่ ๔.๐๗
-และหลากหลายของกิจกรรมใน (ระดับมาก)
ดว้ ยภางษงางทงหี่ งลากหลาย เข้าใจงา่ ย ศนู ย์ ดงั นั้น ศนู ย์การเรียนรู้ ควรพัฒนา
ให้เปน็ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วเชิงเกษตร
และนา่ สนใจ อยา่ งยัง่ ยืนตอ่ ไป
๓) ควรมกี ารแนะนำศูนย์ ฯ ผา่ นสอื่
ต่าง ๆ เชน่ อนิ เตอรเ์ น็ต แผ่นพบั
หนังสอื นำเที่ยว โทรทศั น์ วทิ ยุ ดว้ ย
ภาษาทหี่ ลากหลาย
๔) ควรมีการแนะนำข้อมลู ขา่ วสาร

180

จากตารางภาพที่ ๔.๒ พบว่า
๑) กลยุทธ์การตลาดด้านบริการที่มีความสำคัญสูงสุดต่อการพัฒนามาตรฐานศูนย์ฯ การ
พัฒนาด้านภาพลักษณ์และการนำเสนอลักษณะ และการพัฒนาด้านกระบวนการใหบ้ ริการ รองลงมา
ได้แก่ การพัฒนาด้านราคา และด้านการพัฒนาด้านการส่งเสริมการตลาด มี และยังพบว่า มี
ความสมั พนั ธเ์ ชิงบวกระดับปานกลางกับปัจจยั การพฒั นามาตรฐานคณุ ภาพศนู ย์ฯ
๒) ปัจจัยการพัฒนาศูนยฯ์ ให้มีมาตรฐานคุณภาพ พบว่า การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์ฯ
ด้านโครงสร้าง และบทบาทในการบริหารจัดการศูนย์ฯ เป็นปัจจัยท่ีมีความสำคัญสูงสุด รองลงมา
ไดแ้ ก่ ด้านสภาพท่ัวไปของศนู ยฯ์ ส่วนด้านทมี่ ลี ำดับความสำคญั ตำ่ สุด ได้แก่ ด้านศกั ยภาพการดึงดูด
ผู้มาเยย่ี มชมศนู ยฯ์
๓) ความคดิ เห็นของผู้มาเย่ยี มชมศูนย์พบว่า ศูนย์การเรียนรู้แบบมสี ว่ นร่วมในการอนุรักษ์
พนั ธุก์ ลว้ ย มคี ณุ สมบัตสิ อดคล้องกบั เกณฑ์การพฒั นาคุณภาพมาตรฐานศูนยฯ์ ใหเ้ ปน็ แหลง่ ท่องเที่ยว
เชงิ เกษตรได้

181

บทท่ี ๕

สรปุ ผล อภปิ รายผล และขอ้ เสนอแนะ

การศึกษาวิจัยเรื่อง “การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย
จังหวดั สพุ รรณบุรี” แบง่ เปน็ ๓ ส่วน ผลจากการศึกษาสามารถสรุปผลไดด้ งั นี้

๕.๑ สรปุ ผลการวจิ ัย
๕.๑.๑ ผลการวิเคราะหป์ จั จยั สว่ นบุคคลของผู้มาเยี่ยมชมศนู ย์ฯ
๕.๑.๒ ผลการวเิ คราะหร์ ะดับความคิดเห็นของผู้มาเยย่ี มชมศูนย์ฯ ท่ีมีต่อการพัฒนา

มาตรฐานคุณภาพศูนยก์ ารเรยี นรู้แบบมีสว่ นร่วมในการอนุรกั ษ์พันธ์กุ ล้วย จังหวดั สุพรรณบุรี
๕.๑.๓ ผลการวิเคราะห์ระดับความคิดเห็นของผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯที่มีต่อกลยุทธ์

การตลาดด้านบริการการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัด
สุพรรณบุรี

๕.๑.๔ ผลการทดสอบสมมติฐาน “กลยุทธ์การตลาดด้านการบริการ มีความสัมพันธ์
กับการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัด
สุพรรณบรุ ี”

๕.๑.๕ ผลสรุปกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Focus Group) เสนอแนะแนวทางในการ
พฒั นามาตรฐานคณุ ภาพศูนย์การเรยี นรู้ฯ

๕.๒ อภปิ รายผล
๕.๓ ขอ้ เสนอแนะ

๕.๑. สรุปผลการวิจยั

๕.๑.๑ ปัจจัยส่วนบุคคลของผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ ฯ จากการศึกษา พบว่า ส่วนใหญ่เป็นเพศ
หญิง มีอายุระหว่าง ๒๑-๓๐ ปี จบการศึกษาระดับระดับปริญญาตรี มีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนตั้งแต่
๑๕,๐๐๑- ๒๕,๐๐๐ บาท ประกอบอาชีพเปน็ พนักงานเอกชนทำธรุ กจิ สว่ นตัว และมถี ่ินพำนักปจั จุบัน
อยู่ในภาคกลาง

๕.๑.๒ ผลการวิเคราะห์ระดับความคิดเห็นของผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯ ที่มีต่อการพัฒนา
มาตรฐานคณุ ภาพศูนย์การเรยี นรู้แบบมสี ว่ นร่วมในการอนุรักษ์พันธ์ุกลว้ ย จงั หวดั สุพรรณบุรี พบว่า มี
ค่าเฉลี่ยในภาพรวมอยู่ในระดับมากทีส่ ุด (X) = ๔.๒๖ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๓๖ เมื่อพิจารณาเปน็
รายด้านพบว่า ระดับความคิดเห็นที่มีต่อการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์ฯ ด้านสภาพทั่วไปของ
ศูนย์ฯ มีค่าเฉลี่ยอยู่ในลำดับสูงสุดเท่ากับ ๔.๓๗ รองลงมา ได้แก่ ด้านศักยภาพการให้บริการแก่ผู้มา

182

เยี่ยมชมศูนย์ฯ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๓๕ ส่วนด้านที่มีลำดับค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้แก่ ด้านศักยภาพการ
ดึงดูดผู้มาเย่ยี มชมศนู ย์ฯ มคี ่าเฉล่ียเทา่ กบั ๔.๐๗

๕.๑.๓ ผลการวิเคราะหร์ ะดับความคิดเห็นของผูม้ าเย่ียมชมศูนย์ฯที่มีต่อกลยุทธ์การตลาด
ด้านบริการการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี
พบว่า มีค่าเฉลี่ยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด(X) ๔.๒๕ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๔๑ เมื่อพิจารณา
เป็นรายด้าน พบว่า ระดับความคิดเห็นที่มีต่อกลยุทธ์ทางการตลาดด้านการบริการ ในการพัฒนา
มาตรฐานคณุ ภาพศูนย์การเรียนรแู้ บบมีสว่ นร่วมในการอนรุ ักษ์พันธก์ุ ลว้ ย เรียงตามลำดับได้ ดงั น้ี การ
พัฒนาด้านภาพลักษณ์และการนำเสนอลักษณะ มีค่าเฉลี่ยอยู่ในลำดับสูงสุดเท่ากับ ๔.๓๕ รองลงมา
การพัฒนาด้านกระบวนการให้บริการ ณ ศูนย์การเรียนรู้ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๓๒ ส่วนด้านที่มีลำดบั
ค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้แก่ การพัฒนาด้านการส่งเสริมการตลาด ณ ศูนย์การเรียนรู้ ฯ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ
๔.๑๑

๕.๑.๔ ผลการทดสอบสมมติฐาน
สมมติฐานการวจิ ยั ได้แก่ “กลยทุ ธ์การตลาดด้านการบรกิ าร มีความสัมพันธ์กบั การพฒั นา
มาตรฐานคณุ ภาพศนู ย์การเรียนร้แู บบมสี ว่ นรว่ มในการอนุรกั ษ์พนั ธ์ุกล้วย จงั หวัดสพุ รรณบุรี”โดยใช้
การวเิ คราะห์ทางสถิติคา่ สัมประสทิ ธิส์ หสัมพันธ์แบบเพียร์สนั
ผลการทดสอบ พบว่า กลยุทธ์การตลาดด้านการบริการการ มีความสัมพันธ์กับการพัฒนา
มาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ใน
ทางบวกระดับปานกลาง และเป็นไปในทิศทางเดียวกัน โดยมี่ค่า r เท่ากับ ๐.๔๔๓ มีค่า Sig เท่ากับ
๐.๐๐ ซึ่งมีค่าน้อยกว่า ๐.๐๕ นั้นคือ ปฏิเสธสมมติฐานหลัก (HO) และยอมรับสมมติฐานรอง (H๑)
หมายความว่า การพัฒนากลยุทธ์การตลาดด้านการบริการทั้ง ๗ ด้าน มีระดับความสัมพันธ์หรือมีผล
กับการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัด
สุพรรณบุรี ๗ ด้าน ได้แก่ สภาพทั่วไปของศูนย์ฯ ลักษณะโครงสร้างของศูนย์ฯ บทบาทในการบริหาร
ศูนย์ฯ ศักยภาพการบริหารจัดการศูนย์ฯ ศักยภาพการรองรับผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ ศักยภาพการ
ให้บริการผู้มาเย่ียมชมศูนย์ ฯ และศักยภาพการดึงดูดผู้มาเยี่ยมชมศูนยฯ์ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่
๐.๐๕ ซึง่ สอดคลอ้ งกับสมมติฐานท่ีต้งั ไว้
สามารถอธิบายได้ว่า กลยุทธ์การตลาดด้านบริการส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพมาตรฐาน
ศูนยก์ ารเรียนรู้แบบมสี ่วนร่วมในการอนรุ กั ษพ์ นั ธก์ุ ลว้ ย จงั หวัดสุพรรณบุรี ใหม้ ีมาตรฐานคุณภาพ

๕.๑.๕ ผลสรุปกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Focus Group) เสนอแนะแนวทางในการพัฒนา
มาตรฐานคุณภาพศนู ยก์ ารเรยี นร้ฯู มผี ลการสรุป ดังนี้

๑) การพฒั นาดา้ นผลิตภณั ฑ์ ผใู้ ห้สัมภาษณส์ ่วนใหญ่เห็นวา่ ควรพัฒนาผลิตภัณฑ์ตรงกับ
ความจำเป็นใช้สอย ดึงดูดผู้บริโภค มีประโยชน์ คุณค่าจริง ปลอดภัยต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมตรง

183

กับความต้องการของผู้บริโภค ได้มาตรฐานสากลได้รับการรับรองจาก อย. มีเอกลักษณ์โดดเด่น มี
ความสะอาด ปลอดภัย ถูกสุขลกั ษณะ และมีความหลากหลาย ตอบสนองผู้บริโภคได้อยา่ งเพยี งพอ

๒) การพัฒนาด้านราคา ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่า ควรกำหนดราคาให้เป็นสิ่งที่
น่าสนใจแก่ผู้บริโภค ราคาไม่สูงมากนัก เมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์เดียวกันตามท้องตลาด ราคา
พอประมาณเหมาะสมกับสินค้า เพราะการกำหนดราคาจะเป็นมาตรฐานที่บ่งบอกถึงคุณภาพของ
ผลิตภัณฑน์ น้ั ๆ

๓) การพัฒนาด้านช่องทางให้บริการ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่า ควรพัฒนาช่อง
ทางการให้บริการน่าสนใจ และเกิดความประทับใจให้แก่ผู้เยี่ยมชม มีความโดดเด่น มีเอกลักษณ์
สะอาดและปลอดภัย จุดจำหน่ายผลติ ภัณฑ์อยู่ในสถานท่ีท่ีเหมาะสม และสะดวกแก่การซื้อผลิตภัณฑ์
มีการวางระบบกลุ่มหรือประเภทของสินค้า เหมาะแก่การจับจ่าย ซื้อ - ขาย รวมถึงขนาดของพื้นที่
สามารถให้บริการแก่ผู้บริโภคได้อย่างเพียงพอ และควรเพิ่มเก้าอี้ ม้านั่งให้เพียงพอกับจำนวนผู้มา
เย่ยี มชม

๔) การพฒั นาดา้ นการสง่ เสริมการตลาด ผู้ให้สัมภาษณ์สว่ นใหญ่เหน็ วา่ การประชาสมั พนั ธ์
ควรดำเนนิ การอยา่ งกว้างขวาง การประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อมัลติมีเดีย เชน่ เวบ็ ไซต์ เพจต่าง ๆ เฟสบุ๊ค
มีการส่งเสริมโดยการผ่านสถาบันทางการศึกษา และมีการดำเนินการผ่านชมรม หรือศูนย์การเกษตร
ตา่ ง ๆ ดำเนินการผา่ นศูนยอ์ นุรักษพ์ ันธก์ุ ล้วยสุพรรณบรุ ี ภูมปิ ญั ญา ปราชญช์ าวบา้ น มีการดำเนินการ
เพิ่มแหล่งการเรียนรู้ให้มีมากขึ้นโดยผ่านชมรม เครือข่ายต่าง ๆ และมีการทำงานร่วมกันในทุก
หน่วยงาน

๕) การพัฒนาด้านเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่าควรพัฒนา
เจ้าหน้าที่ให้มีหัวใจใฝ่บริการ รักงานบริการ มีการอบรมให้ความรู้แก่พนักงานและเจ้าหน้าที่ท่ี
รับผิดชอบโดยตรง บุคลากรมีความรู้ความสามารถ บริการด้วยมิตรไมตรี ควรให้บริการผู้เยี่ยมชม
อย่างทั่วถึง มีหลักการให้บริการที่มีประสิทธิภาพ กาย วาจา ใจ มีวิทยากรประจำศูนย์การเรียนรู้ฯ
หรือนักวิชาการเกษตร เพื่อให้บริการข้อมูลความรู้ท่ีถูกต้องแก่ผู้เยี่ยมชม ควรจะมีรูปแบบการแต่งตวั
ไปในทิศทางเดียวกัน ควรให้บริการด้วยความสุภาพ ยิ้มแย้มแจ่มใส และควรจะมีวิทยากรหลัก และ
วิทยากรรองสลบั กนั

๖) การพัฒนาด้านภาพลักษณ์และการนำเสนอลักษณะศูนย์ฯ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่
เห็นว่า ควรมีการสร้างความโดดเด่นให้เป็นแหล่งการเรียนรู้และการอนุรักษ์พันธุ์กล้วยที่ชัดเจน มี
เอกลักษณ์ มีความสะอาดเหมาะสมกับการเป็นศูนย์การเรียนรู้ฯ ให้มีพื้นที่กว้างขวาง เป็นระเบียบ
สะดวก ปลอดภัย มีสิ่งอำนวยความสะดวกที่ครบถ้วนสมบูรณ์และเพียงพอต่อความต้องการของผู้ที่
เข้ามาเยี่ยมชม เช่น ที่นั่ง ที่จอดรถ ห้องน้ำ ถังขยะ รวมถึงร้านอาหารและเครื่องดื่มที่อำนวยความ
สะดวก ควรมีแบบและภาพประกอบการเรียนรู้ เพื่อเป็นข้อมูลในการศึกษา โดยอ้าง อ้างถึง

184

แหลง่ กำเนิด หรอื แหลง่ ท่มี าของพนั ธ์ุกลว้ ย ต่าง ๆ และควรเพ่มิ จำนวนห้องน้ำ จดั ระเบียบ กำหนดจุด
ตำแหน่งที่วางถงั ขยะเปน็ จดุ ๆ ตามความเหมาะสม

๗) การพัฒนาด้านกระบวนการให้บริการ ผู้ให้สัมภาษณ์ส่วนใหญ่เห็นว่า เมื่อมีผู้เยี่ยมชม
เข้ามาใชบ้ ริการแลว้ จะต้องมีขั้นตอนในการใหบ้ ริการ ควรมกี ารอำนวยความสะดวกแก่ผู้ท่ีมาเยี่ยมชม
ศูนย์ฯอย่างเหมาะสม มีการประชาสัมพันธ์ให้คำแนะนำให้ความรู้แก่ผู้ที่เข้ามาเยี่ยมชมด้วยมิตรไมตรี
เป็นกัลยาณมิตร รวมถึงความเป็นระเบียบ และปลอดภัยในและภายนอกศูนย์การเรียนรู้ฯ มีความ
ทนั สมัยและมคี วามพร้อมของระบบเทคโนโลยี เช่น เทคโนโลยที ่ใี ชเ้ พ่ือจดั การแสดงในศูนย์การเรียนรู้
ฯ ฟรีไวไฟ มีอินเตอร์เน็ต มีการอำนวยความสะดวกแก่ผู้เข้าเยี่ยมชม มีพื้นที่เพียงพอในการรองรับผู้
เขา้ เย่ยี มชมศนู ยฯ์

๕.๒ อภิปรายผล

๑) จากวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม
ในการอนุรักษพ์ ันธุ์กลว้ ย จังหวดั สพุ รรณบุรี ผลการศึกษา พบวา่ มคี ่าเฉลย่ี ในภาพรวมอยู่ในระดบั มาก
ที่สุด (X) = ๔.๒๖ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๓๖ สอดคล้องกับองค์ประกอบของมาตรฐานคุณภาพ
แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร คือ มีศักยภาพการบริหารจัดการศูนย์ฯ มีโครงสร้างการบริหารจัดการ
ศูนย์ฯ มีชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารจัดการศูนย์ฯ มีศักยภาพการรองรับผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯ
อย่างเพียงพอ มีศักยภาพการให้บริการแก่ผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯ เช่นการให้ความรู้เรื่องกล้วย และมี
ศักยภาพการดึงดูดผู้มาเยี่ยมชมศูนย์ฯเช่น มีการเรียนรู้วิถีชีวิตหรือร่วมกิจกรรมกับเกาตร และ
สอดคล้องกับแนวทางการดำเนินงานศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร
ประกอบด้วย ๑) เป็นเกษตรกรต้นแบบ เปน็ แหล่งเรียนรแู้ ละประสบผลสำเร็จในการเพ่ิมประสิทธภิ าพ
การผลิตทางการเกษตร ที่สามารถเป็นต้นแบบให้กับเกษตรกรรายอื่น ๆ ในชุมชน ๒) มีแปลงสาธิต
การเรียนรู้ เป็นแปลงต้นแบบที่ดำเนินการเพิ่มผลผลิตสินค้าเกษตร ((ลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต และ
พัฒนาคุณภาพผลผลิต ๓) มีหลักสูตรการเรียนรู้ โดยศูนย์ได้จัดทำหลักสูตรและแผนการเรียนรู้ โดย
เนน้ ประเดน็ หลักในการอนุรักษ์ การเพ่ิมผลผลิต เป็นหลักสูตรทีเ่ นน้ กระบวนการเรียนรูแ้ บบมสี ว่ นรว่ ม
และต่อเนื่องตลอดฤดูการผลิต และ ๔) จัดตั้งเป็นศูนย์การเรียนรู้.การขยายพันธุ์กล้วย การดูแล
บำรงุ รกั ษากลว้ ย การเก็บผลกล้วย การแปรรูปกล้วยเพื่อการบรโิ ภค การบรรจุผลติ ภณั ฑ์จากการแปร
รปู กลว้ ย

๒) จากวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลยุทธ์การตลาดด้านบริการที่มีผลต่อการพัฒนาศูนย์การ
เรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ให้มีมาตรฐานคุณภาพ ผล
การศกึ ษาพบว่า มีค่าเฉล่ียในภาพรวมอยใู่ นระดับมากทีส่ ุด (X) = ๔.๒๕ คา่ เบี่ยงเบนมาตรฐาน ๐.๔๑
สอดคล้องกับผลการวิจัยของ มณี ชินรงค์ และคณะ เรื่อง การพัฒนากลยุทธ์การตลาดด้านการ

185

ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ ผลการวิจัยพบว่า 1) นักท่องเที่ยวมีระดับความคิดเห็นต่อการพัฒนากล
ยุทธ์การตลาดด้านการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ย 4.24
เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า ด้านช่องทางให้บริการ ณ แหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์มีความ
คิดเห็นในลำดับสูงสุด เฉลี่ย 4.38 และความคิดเห็นที่มีต่อมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวทาง
ประวัติศาสตร์โดยรวมอยู่ในระดบั มากทีส่ ุด เฉลี่ย 4.25 เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า คุณภาพการ
ยอมรับแหลง่ ท่องเทีย่ วทางประวตั ิศาสตรม์ ีความคิดเหน็ ในลำดับสงู สุด เฉลี่ย 4.29 และสอดคล้องกับ
ผลการวจิ ยั ของ Krittika Sainaratchai ทำวจิ ยั เร่อื ง แนวทางการพฒั นาสว่ นประสมทางการตลาดของ
ที่ระลึกสำหรับนักท่องเที่ยวชาวยุโรปและเอเชียในกรุงเทพมหานคร ผลการวิจัยพบว่า ผู้ตอบ
แบบสอบถามมีความคดิ เห็นเกี่ยวกับแนวทางการพัฒนาส่วนประสมทางการตลาดของที่ระลึกสำหรบั
นักท่องเที่ยวชาวยุโรปและเอเชียส่วนใหญ่เห็นด้วยในระดับมาก ได้แก่ ด้านราคา ด้านช่องทางและ
สถานที่จัดจำหน่าย ด้านบุคลากร และด้านผลิตภัณฑ์ ส่วนด้านการสง่ เสริมการตลาดอยู่ในระดับปาน
กลาง

๓) จากวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์การตลาดด้านบริการกับการ
พัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี
ผลการศึกษาสอดคล้องกับงานวิจัยของ มณี ชินรงค์ และคณะ เรื่อง การพัฒนากลยุทธก์ ารตลาดด้าน
การท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ พบว่า ความสัมพันธ์การพัฒนากลยุทธ์การตลาดด้านการท่องเที่ยว
เชิงประวัติศาสตร์ อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี มีระดับความสัมพันธ์ในระดับสูง และเป็นไปใน
ทิศทางเดียวกันกับการพัฒนามาตรฐานคณุ ภาพแหล่งท่องเที่ยวทางประวัตศิ าสตร์ โดยมี่ค่า r เท่ากบั
0.950 มีคา่ Sig เทา่ กับ 0.00 ซึง่ มคี า่ Sig < 0.05 สอดคลอ้ งกับสมมตฐิ านท่ตี ั้งไว้ สามารถอธิบายไดว้ ่า
การพัฒนากลยุทธ์การตลาดด้านการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ส่งผลให้แหล่งท่องเที่ยวทาง
ประวัติศาสตร์มีมาตรฐานคุณภาพ และสอดคล้องกับงานวิจัยของ ณัฐนนท์ โชครัศมีศิริ เร่ือง ปัจจัย
ส่วนผสมทางการตลาดทม่ี ีความสมั พนั ธ์ต่อความจงรักภกั ดีของผ้บู รโิ ภคในการเลทอกใช้บรกิ ารโรงแรม
ราคาประหยัด ในอำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม พบว่า ปัจจัยด้านผลิตภัณฑ์ ด้านสถานที่ตั้ง ด้าน
ลักษณะทางกายภาพ และด้านกระบวนการ มีความสัมพันธ์กับความจงรักภักดีในการเลือกใช้บริการ
โรงแรมราคาประหยดั ในอำเภอเมอื ง จังหวัดนครปฐมอยา่ งมีนยั สำคัญทางสถติ ิที่ระดบั ๐.๐๕

๕.๓ ข้อเสนอแนะ

จากการวิจัยเรื่อง การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธ์กล้วย
จงั หวัดสุพรรณบรุ ี ผลการศกึ ษาโดยรวมมีค่าแปลผลเฉล่ีย อยใู่ นระดบั มากทีส่ ุดทกุ ดา้ น และพบว่า กล
ยุทธ์การตลาดด้านบริการมีความสัมพันธ์เชิงบวกในระดับปานกลางและเป็นไปในทิศทางเดียวกัน
ผู้วิจยั มีขอ้ เสนอแนะ ดงั นี้

๕.๓.๑ ขอ้ เสนอแนะเชิงนโยบาย ดังน้ี

186

๑) หน่วยงานที่เกี่ยวข้องในจังหวัดสุพรรณบุรี เช่น สำนักงานท่องเที่ยวและการ
กีฬาจังหวัด เกษตรจังหวัด หรือพัฒนาชุมชน ศูนย์สินค้าโอท๊อปหรือกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ควรร่วมมือ
กบั ศูนยอ์ นุรกั ษ์พันธ์กุ ลว้ ย จังหวดั สุพรรณบรุ ี เพอ่ื พัฒนาตอ่ ยอดให้เปน็ แหล่งทอ่ งเทยี่ วเชิงเกษตรอย่าง
ยั่งยืน ส่งเสริมให้เป็นศูนย์ผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร จำหน่ายสินค้าการเกษตร เป็นการสร้างรายได้
ให้กับชุมชนเกิดความมั่นคงในชีวิต เป็นวิธีการของกลยุทธ์ทางการตลาด ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้นจาก
การจำหน่ายสินค้ามีความมั่งคั่ง เกิดการสร้างผลิตภัณฑ์ขึ้นใหม่จากฐานเกษตร ซึ่งเป็นมรดกทาง
วัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีคุณค่าอยู่แล้วทำให้เกิดผลิตภัณฑ์ใหม่มีคุณค่าสูงขึ้นนำไปสู่ความ
ยงั่ ยนื

๒) ศูนย์อนุรักษ์พันธ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี ควรจัดทำแผนพัฒนาศูนย์ฯ เพื่อ
ส่งเสริมบทบาทของศูนยฯ์ ให้เป็นแหลง่ เรียนรู้ทางการปลูก ขยาย รักษาพันธุ์กล้วย ให้เกิดความมั่นคง
ทางอาหาร ขยายฐานการผลิต และรับเป็นศูนย์กลางตัวแทนจำหน่ายผลผลิตจากกล้วย สินค้า
การเกษตรอน่ื ๆ เปน็ การเพม่ิ ช่องทางการจำหน่ายและสนิ คา้ ถงึ มือผูบ้ รโิ ภคโดดตรง

๕.๓.๒ ขอ้ เสนอแนะเพอ่ื การวจิ ัย
จากการวิจัยเรื่อง การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย
จงั หวดั สพุ รรณบุรี ยังมีประเด็นที่นา่ ศึกษาอีกหลายประเดน็ เช่น

๑) ควรศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการสร้างมาตรฐานคุณภาพศูนย์การอนุรักษ์พันธุ์
กลว้ ยใหเ้ ป็นแหล่งทอ่ งเทย่ี วเชงิ เกษตรแบบยง่ั ยนื จังหวัดสพุ รรณบุรี

๒) ควรศึกษาแนวทางการพัฒนาศักยภาพวิสาหกิจชุมชนในการผลิตสินค้าทาง
เกษตร เพ่อื สนบั สนุนให้เปน็ ชมุ ชนเกษตรยงั่ ยืน

๕.๓.๓ ข้อเสนอแนะเพ่อื การพฒั นาศนู ย์ฯ

๑) ด้านการกลยทุ ธ์การตลาดดา้ นบรกิ ารการการพฒั นาศูนยก์ ารเรียนรแู้ บบมสี ่วน
ร่วมในการอนุรักษ์พนั ธ์กุ ล้วย จังหวดั สุพรรณบุรี เมื่อพิจารณาในภาพรวม ควรมีการพัฒนาด้านการ
สง่ เสรมิ การตลาด ณ ศนู ย์การเรียนร้ฯู โดยควรพัฒนาในประเด็นต่าง ๆ ดงั น้ี

(๑) เพ่มิ การประชาสมั พันธถ์ งึ ผลติ ภณั ฑ์การเกษตร/กิจกรรมของศนู ย์อนรุ ักษ์
พนั ธ์กุ ล้วย

(๒) เพมิ่ การประชาสัมพนั ธเ์ ส้นทางเขา้ เยยี่ มชมศูนย์ฯ ผา่ นการสอ่ื สารดว้ ย
ภาษาท่หี ลากหลาย เข้าใจงา่ ย และน่าสนใจ

(๓) เพิ่มการแนะนำศนู ย์ ฯ ผ่านสือ่ ตา่ ง ๆ เช่น อินเตอรเ์ น็ต แผ่นพับ หนงั สือ
นำเทีย่ ว โทรทศั น์ วทิ ยุ ด้วยภาษาท่ีหลากหลาย

187

(๔) เพม่ิ การแนะนำข้อมลู ข่าวสารผ่านนิทรรศการ หรอื การจัดกิจกรรมตา่ ง ๆ
ในสถานที่อื่น ๆ

๒) การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์
พันธุ์กลว้ ย จังหวัดสุพรรณบุรี เมื่อพิจารณาในภาพรวม พบว่า ควรมีการพัฒนาคุณภาพด้านศกั ยภาพ
การดึงดดู ผ้มู าเยย่ี มชมศูนยฯ์ โดยควรพัฒนาในประเด็นต่าง ๆ ดงั น้ี

(๑) ควรสรา้ งความโดดเดน่ ทางด้านเทคโนโลยกี ารเกษตรและองค์ความรู้
เฉพาะ เช่น เป็นตน้ แบบของการทำเกษตรกรรม มีการถ่ายทอดความรูใ้ หผ้ มู้ าเย่ยี มชม

(๒) ควรสรา้ งความโดดเดน่ ด้านเศรษฐกจิ พอเพียงและภูมิปัญญาท้องถ่นิ เช่น
การเกษตรทฤษฎใี หม่ เกษตรแบบธรรมชาติ หรือเกษตรอินทรีย์ การผลติ สารชีวภาพกำจัดศัตรพู ืช

(๓) ควรสร้างความโดดเด่นหลากหลายของผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร เพ่ือ
จำหนา่ ยสำหรับผู้มาเยยี่ มชม

(๔) ควรสร้างความโดดเด่นและหลากหลายของกิจกรรมในศูนย์ เช่น การอบ
สมุนไพร การนวดและการประคบสมุนไพร การพายเรือฯ การถ่ายทอดความรู้จากวิทยากรที่มีความ
เชี่ยวชาญทางเกษตร และการใช้เทคโนโลยที ท่ี ันสมยั

188

บรรณานุกรม

กวิศร์ วานิชกุล, เบญจมาศ ศิลาย้อย, ฉลองชัย แบบประเสริฐ, จุลภาค คุ้นวงศ์ และ ธํารง ช่วยเจริญ

2536. การทดสอบและเปรียบเทียบศักยะภาพของกล้วยพันธุ์การค้าที่ขยายพันธุ์โดยการ

เพาะ เลี้ยงเน้ือเยือ่ ในแหล่งปลกู ตา่ ง ๆ ของประเทศไทย. รายงานวิจัยเสนอต่อสาํ นักงานคณะ

กรรมการวิจยั แห่งชาติ, 147 หน้า กองโภชนาการ. 2521. ตารางแสดงคณุ ภาพอาหารไทย

ในสว่ นทีก่ ินได้ 100 กรัม. โรงพิมพ์องคก์ าร เภสชั กรรม, กรุงเทพฯ, 48 หน้า

กรมสง่ เสรมิ การเกษตร. วิสาหกิจชุมชน. กรงุ เทพมหานคร: ผแู้ ต่ง, ๒๕๔๘.
_______. คู่มือโครงการส่งเสรมิ วสิ าหกิจชุมชน. กรุงเทพมหานคร: ผู้แตง่ , ๒๕๕๒.
กลุ่มงานพฒั นากลุม่ เกษตรกร กรมส่งเสรมิ การเกษตร. การสรา้ งและพฒั นาเครอื ข่ายภาค การผลิต

ทางการเกษตร. ชุมพร: สำนักพฒั นาเกษตรกรจังหวัดชุมพร, ๒๕๖๑.
กรงุ สีตะธน.ี ค่มู อื ปลูกพรกิ . นครปฐม: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วทิ ยาเขตกำแพงแสน, ๒๕๕๖.
เกียรติขจร วัจนะสวัสดิ์, การมีส่วนร่วมของประชาชนต่อการดำเนินนโยบายของรัฐบาลด้านการ

บริการจัดหางาน, (กรุงเทพฯ : กองแผนงานและสารสนเทศ กรมการจัดหางาน กระทรวง
แรงงาน, ๒๕๕๐),.
กัลยาณี อรรถฉัตร, 2533. การเพิ่มปริมาณต้นและการเจริญเติบโตของกล้วยหอมพนั ธ์ุ Grand Nain

โดยวิธีเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ, ปัญหาพิเศษปริญญาตรี ภาควิชาพืชสวน

มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์, 28 หน้า

เกษมศักดิ์ ผลากร. 2535. การจําแนกยีโนมของกล้วยด้วยวิธีเคมี, วิทยานิพนธ์ประกอบปริญญาโท

ภาควชิ าพชื สวน คณะเกษตร มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์,

คณะทํางานจัดนิทรรศการกล้วย. 2538. อาหารจากกล้วย. นิทรรศการงานแสดงเกษตรและ

อุตสาหกรรมโลก 4 พย.-16 ธค. 2538, จว.นครราชสมี า,

ชจู ติ รสมบตั ิพานิชย์, 2505. คณุ คา่ อาหารของกลว้ ย. วิทยานพิ นธ์ประกอบปรญิ ญาตรี คณะกสิกรรม

และ สัตวบาล มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์

โชติ สุวัตถิ 2505. กลว้ ยป่าและกล้วยปลูกในประเทศไทย สํานกั ส่งเสรมิ และเผยแพร่ความรู้ทางการ

เกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรงุ เทพฯ. 48 หนา้

ถาวร โกวิทยากร. 2510. การเปรียบเทียบผลผลติ ของกล้วยหอมทอง โดยใช้ปยุ๋ ไนโตรเจนและโปแต

สเซียมในระดับต่างๆ วิทยานิพนธ์ประกอบปริญญาตรี คณะกสิกรรมและสัตวบาล

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์,

ธรรมศักดิ์ ทองเกตุ, 2529. การปลูกกล้วย, เอกสารคําแนะนําที่ 12. กรมส่งเสริมการเกษตร, 23

หนา้

นพิ นธ์ วสิ ารทานนท.์ 2542. โรคไมผ้ ลเขตร้อนและการปอ้ งกนั กาํ จดั , บรษิ ทั เจฟิลม์ โปรเซส จาํ กัด.

189

นิรนาม, 2528. การป้องกันและกําจัดโรคพืชด้วยสารเคมี, เอกสารวิชาการ เล่มที่ 10. กรมวิชาการ
เกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, 90 หนา้

เนื้อทอง วนานุวัธ, เบญจมาศ ศิลาย้อย และฉลองชัย แบบประเสริฐ 2530. การวิเคราะห์คุณค่า
อาหารของกล้วยบางชนิด, รายงานวิจยั , สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
กรงุ เทพฯ

บุเรศบํารุงการ, หลวง 2516. การทําไร่กล้วย, สมาคมพฤกษชาติแห่งประเทศไทย, แพร่วิทยา,
กรุงเทพฯ .

เบญจมาศ กาญจนสุต และวัฒนา เสถียรสวัสด์ิ, 2515. การศึกษาทางอนุกรมวิธานกล้วยโดยวิธีทาง
ไซโตและสัณฐานวิทยา, รายงานการประชุมทางวิชาการเกษตรศาสตร์และชีววิทยา ครั้งที่
10 สาขาพชื พระนคร, กรุงสยามการพมิ พ์

เบญจมาศ ศิลาย้อย และกรรณิกา เกรียงยะกุล, 2544. การชักนําให้กล้วยไข่เกิดการกลายพันธุ์โดย
ใช้ รงั สีแกมมาร่วมกบั การเพาะเลีย้ งเน้ือเย่ือ, สมั มนาวิชาการพันธศุ าสตร์ ครง้ั ท่ี 12, 28-30
มีนาคม 2544.

เบญจมาศ ศิลาย้อย และฉลองชัย แบบประเสริฐ 2526. แหล่งพันธุกรรมกล้วยในประเทศไทย
เอกสารประกอบการสัมมนาเรื่อง แหล่งพันธุกรรมทางพืช คร้ังที่ 2 ระหว่างวันที่ 11 - 12
ตลุ าคม 2527. ณ สภาวิจัยแห่งชาติ, กรงุ เทพฯ

เบญจมาศ ศลิ าย้อย และประวัติ สมเปน็ , 2526. การศึกษาโครโมโซมของกล้วย รายงานการประชุม
ทาง วชิ าการ สาขาพืช ครงั้ ท่ี 21. มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ

ประไพศรี พิทักษ์ไพรวัน, พัฒนา สนธิรัตน์, วิรัช ชูบํารุง และสัญชัย ตันตยาภรณ์, 2528. การ
รวบรวม และจําแนกเชื้อราชนิดต่าง ๆ ที่เป็นสาเหตุของโรคกล้วย, รายงานการประชุมทาง
วชิ าการ คร้งั ที่ 23 ภาคโปสเตอร์ มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์ กรงุ เทพฯ,.

ประภาส จิระพัฒนาสกุล. 2512. ปริมาณแคโรทีนในกล้วย. วิทยานิพนธ์ประกอบปริญญาตรี คณะ
กสกิ รรมและสตั วบาล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ประภาสินี รัตโนภาส, 2529. เทคนิคการขยายพันธุ์กล้วยโดยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ปัญหาพิเศษ
ปริญญาโท. ภาควิชาพชื สวน คณะเกษตร มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ. 54 หนา้

ประยูร ดีมา, 2517. วัตถุมีพิษที่ใช้ในการเกษตรและการสาธารณสุข. เอกสารวิชาการ ฉบับที่ 14.
กรมสง่ เสริมการเกษตร, กรุงเทพฯ

ประวัติ สมเป็น 2526. การศึกษาลักษณะสันฐานบางประการของกล้วยท่ีมีจาํ นวนโครโมโซมต่างกัน
ปญั หาพเิ ศษปริญญาโท ภาควชิ าพืชสวน คณะเกษตร มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์, กรงุ เทพ

190

ปาริชาติ นุกูลการ, เบญจมาศ ศิลาย้อย และอรดี สหวัชรินทร์, 2526. ผลของสิ่งก่อกลายพันธุ์ต่อ
กล้วยท่เี ล้ยี งในสภาพปลอดเช้อื , เรอ่ื งย่อ รายงานการประชุมทางวิชาการ สาขาพืชครงั้ ที่ 21.
มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์, กรงุ เทพฯ

พเยาว์ เหมอื นวงษ์ญาติ, 2534. กล้วยกบั สุขภาพ : การใช้ประโยชน์ทางยา, สัมมนาวิชาในการกล้วย
เพื่อสิ่งแวดล้อม จัดโดยสมาคมคหเศรษฐศาสตร์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์
กรมส่งเสริมการเกษตร สภาสตรีแห่งชาติในพระบรมราชินูปถัมภ์ และกรรมการ
ประชาสมั พนั ธ์ สิ่งแวดล้อม, 16-17 ธันวาคม 2534. ณ โรงแรมเซ็นทรัลพลาซ่า, กรงุ เทพ,

ภาสันต์ ศารทูลทัต 2540. การชักนําให้กล้วยไข่กลายพันธุ์ในสภาพเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อด้วย
colchicine และ oryzalin, วิทยานิพนธ์ประกอบปริญญาโท ภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 70 หน้า

วไลลักษณ์ รัตนอาภา, วิภา สุโรจนเมธากุล, เพลินใจ ต้งั คณะกลุ , เบญจมาศ ศิลายอ้ ย และกรุณา วงษ์
กระจ่าง 2532. การศึกษาคณุ ค่าทางอาหารของกล้วยในกลุ่ม ABB บางชนดิ ,อาหาร 19(4).

วจิ ิตร วังใน 2530. กลว้ ย ภาควชิ าพืชสวน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (เอกสารโรเนยี ว)
ศรีสังวาลย์ ฉายวิเศษกุล. 2533. ผลของ PH ต่อการเกิดหน่อของกล้วยไข่บนอาหารสังเคราะห์

ปัญหาพเิ ศษปริญญาตรี ภาควชิ าพืชสวน มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์, 11 หนา้
ศิริลักษณ์ แก้วสุรลิขิต. 2533. ผลของระดับความเข้มข้นของวันและ Supporting agent ต่อการ

เจริญเติบโตของกล้วยไข่ในการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ, ปัญหาพิเศษ ปริญญาตรีภาควิชาพืชสวน
มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์, 18 หน้า
สมัย เจริญรัถ, ไพโรจน์ ผลประสิทธิ์ และอัมพวัน สัตยานุรักษ์. 2512, กล้วย, กสิกร. 42(7): 1 -
68.
สรสิทธิ์ วัชโรทยาน, 2513. ปุ๋ยนาและการใช้ปุ๋ยกับพืชสําคัญหลายชนิด, โครงการวิจัยและแนะนํา
ทางเทคโนโลยขี องดนิ ภาควชิ าปฐพวี ทิ ยา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
สุจิตรา โพธิปาน, 2541 การเก็บรักษาเชื้อพันธุกรรมกล้วย Abaca (Musa Textilis Nee.) ในสภาพ
ปลอดเชื้อ. วิทยานิ พนธ์ประกอบปริญญาโท ภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร
มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์
สุภาพร แก้วสมพงษ์, 2532. ผลของ 6-Benzylaminopurine ต่อการเกิดหน่อของกล้วยไข่บน
อาหาร สงั เคราะห์, ปญั หาพิเศษปรญิ ญาตรี ภาควชิ าพืชสวน มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์
สุภาพรรณ ธรรมสุวรรณ. 2539. ปัจจัยท่ีมีผลต่อคุณภาพของผลกล้วยหอมพันธุ์แกรนด์เนน
วิทยานิพนธ์ประกอบปริญญาโท ภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์

191

สุภาภรณ์ รุ่งเรืองขจรเลิศ. 2537. การศึกษาการเพิ่มปริมาณต้นกล้าในกลุ่มหอมทอง และหอมเขียว
โดยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อและการเจริญเติบโตหลังย้ายปลูก, วิทยานิพนธ์ ประกอบปริญญา
โทภาควิชาพชื สวน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์,

อนันต์ ภู่พิทยาสถาพร, 2517. การศึกษาเซลวิทยาของกล้วย, วิทยานิพนธ์ปริญญาโท.
มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์, กรงุ เทพ. 36 หนา้

อัญมณี อาวุชานนท์, เสาวนีย์ สุพุทธิธาดา, เบญจมาศ ศิลาย้อย และสมศักดิ์ อภิสิทธิวาณิช. 2544
การตรวจสอบยีโนมกล้วยด้วยยีโนมิกอินซิทูไฮบริไดเซชันและเอสเอสอาร์, สัมมนาวิชาการ
พันธุศาสตร์ คร้งั ที่ 12, 28-30 มนี าคม 2544.

อารี วัลยะเสวี, 2534. กลว้ ยกบั สุขภาพในแง่โภชนา ในการสมั มนาวิชาการ กล้วยเพือ่ สิ่งแวดล้อมจัด
โดยสมาคมคนเศรษฐศาสตร์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์ กรมส่งเสริม
การเกษตร สภาสตรีแห่งชาติในพระบรมราชินูปถัมภ์ และกรรมการประชาสัมพันธ์
สิ่งแวดลอ้ ม 16-17 ธันวาคม 2534. ณ โรงแรมเซ็นทรัลพลาซา่ , กรงุ เทพ, .

เอียน ศิลาย้อย, 2527 วิธจี ดั การศัตรพู ชื , ข่าวสารเกษตรศาสตร์, 29(4) : 30 - 54.
เอี่ยน ศิลาย้อย, 2528. การใช้สารเคมีปราบศัตรูพืช. คู่มือเกษตรกร. สมาคมการค้าปุ๋ยและธุรกิจ

การเกษตรไทย เอกสารทางวิชาการ 2 : 70 – 72.
เอี่ยน ศิลาย้อย, 2530. โรคพืชไม้ผลและการป้องกันกําจัด โครงการตําราชาวบ้าน

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, โรงพมิ พ์ หจก. พ่อ - ลูก การพมิ พ,์ กรงุ เทพฯ, 79 หน้า
เอี่ยน ศิลาย้อย, 2530. โรคพืชไม้ผลและการป้องกันกําจัด , โครงการตําราชาวบ้าน

มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์, สํานักส่งเสรมิ และฝึกอบรม, กรงุ เทพฯ. 127 หน้า
เอี่ยน ศิลาย้อย, 2536. โรคพืชไม้ผลและการป้องกันกําจัด, มูลนิธิตระการศักดิ์ มณีภาค สํานัก

สง่ เสริมและฝึกอบรม, 314 หน้า
เสรรี ตั น์ และคณะ. องค์การและการจดั การ. กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พธ์ รรมสาร. ๒๕๔๕.
เสาวนิตย์ ชัยมุสิก, การบริหารโรงเรียนเป็นฐานเพื่อการประกันคุณภาพการศึกษา ,

(กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพ์บุคพอยท์ , ๒๕๔๒), .
โกวิทย์ พวงงาม. การเสรมิ สรา้ งความเขม้ แขง็ ของชุมชน. (ม.ป.ท, ๒๕๔๕),
กมลวรรณ ตั้งธนกานนท์. (๒๕๕๘). ระเบียบวิธีสถิติทางการศึกษา. (กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ

มหาวิทยาลัย. 2558),
กมลวรรณ ตังธนกานนท์. ระเบียบวิธีสถิติทางการศึกษา. (กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่ง

จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย, ๒๕๕๘).
กลมุ่ พัฒนาระบบบรหิ าร, การมสี ว่ นรว่ มของประชาชน, กรุงเทพมหานคร : สำนักงานปลัดกระทรวง

สาธารณสขุ , ๒๕๔๙, (อัดสำเนา).

192

คะนึงนิจ ศรีบัวเอี่ยม และคณะ. แนวทางการเสริมสร้างประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วมตาม
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.๒๕๔๐ : ปัญหา อุปสรรค และทางออก,
(กรงุ เทพฯ : ธรรมดาเพลส, ๒๕๔๕).

ชิต นิลพานิช และกุลธน ธนาพงศธร. การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชนบท. เอกสาร
การสอนชุดวิชาความรู้ทั่วไปสำหรับการพัฒนาระดับตำบล หมู่บ้าน (พิมพ์ครั้งที่ ๓, หน่วยที่
๘), (นนทบุรี : โรงพิมพ์มหาวทิ ยาลัยสโุ ขทยธรรมาธริ าช, ๒๕๓๒),

บุญชม ศรีสะอาด. การวิจัยเบื้องต้นฉบับปรับปรุงใหม่. (พิมพ์ครั้งที่ ๖.), กรุงเทพมหานคร: สุวีริยา
สาส์น,๒๕๔๓,.

ปกรณ์ ปรียากร, ทฤษฎีและแนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนาในการบริหารการพัฒนา, :(
กรุงเทพมหานคร: สามเจรญิ พานชิ ,.๒๕๓๘), .

พระมหาสุทิตย์ อาภากโร (อบอุ่น). เครอื ขา่ ย : ธรรมชาติ ความรู้ และการจัดการ.

กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พ์โอเดียนสโตร์, ๒๕๕๗.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). ธรรมนูญชีวิต. พิมพ์ครั้งที่ ๘๒. กรุงเทพมหานคร: พิมพ์สวย,

๒๕๕๐.

พรธิดา วิเชียรปัญญา. การจัดการความรู้พื้นฐานและการประยุกต์ใช้. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์

เอ็กซเ์ ปอรเ์ นท็ , ๒๕๔๗.

พันธทิพย รามสูตร, การวิจัยเชิงปฏิบัติการอยางมีสวนรวม, (กรุงเทพฯ: สถาบัน พัฒนาการ
สาธารณสุขอาเซียน มหาวิทยาลัยมหดิ ล, ๒๕๔๐),

ภัทราพร อาวัชนาการ, ปัจจัยทางการตลาดและพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอย่าง
ยั่งยืน ในเขตอำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์, หลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต คณะ
พาณชิ ยศาสตรแ์ ละการบญั ชี มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์, 2558 : .

ยิ่งลักษณ์ กาญจนฤกษ์และคณะ, รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์, โครงการ “การยกระดับความยั่งยืนทาง
การเกษตรของเกษตรรายย่อย อ.แจห้ ่ม จ.ลำปาง, 2560 .

ยุวัฒน์ วุฒเิ มธ,ี หลักการพฒั นาชุมชนและการพฒั นาชนบท,(กรุงเทพมหานคร:ไทยอนุเคราะห์ไทย.
ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ พิมพ์ครั้งที่ ๑.

กรุงเทพมหานคร: โรงพมิ พศ์ รวี ฒั นาอนิ เตอร์พริ้นท์, ๒๕๕๖.

________ พจนานกุ รม ฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์นานมี

บคุ ส์พบั ลิเคชน่ั ส์, ๒๕๔๖.

วริ ัช วชั ชนิภาวรรณ. หลักการพฒั นาชุมชนการพัฒนาชุมชนประยกุ ต์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพโ์ อ

เดยี นสโตร์, ๒๕๓๒.

วิทยา ดา่ นธำรงกูล. การบรหิ าร. (พิมพ์คร้งั ที่ ๑). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เธริ ์ดเวฟ เอ็ด ดูเคช่นั ,

๒๕๔๖.

วิฑูรย์ เลย่ี นจำรูญ. นำ้ พริก : นำ้ พริกสโู้ ลกาภิวัฒน์ มลู นธิ ชิ ีววิถี (Bio Thai). กรงุ เทพมหานคร: โรง

พิมพอ์ มรนิ ทร์พร้นิ ตง้ิ แอนด์พบั ลิชชง่ิ , ๒๕๕๐.

193

วิจารณ์ พานิช. การจัดการความรู้ในยุคสังคมและเศรษฐกิจบนฐานความรู้. กรุงเทพมหานคร :

สถาบันส่งเสรมิ การจดั การความร้เู พื่อสังคม, ๒๕๔๖.

วันทนีย์ แสนภักด,ี พรทิพย์ วีระสวัสด์ิ, ธิดา พาหอม. การจดั การพสั ดุและสำนักงาน.

กรงุ เทพมหานคร: โรงพิมพ์เอ็กซเปอร์เน็ท, ๒๕๕๓.

วันชัย มีชาต.ิ การบรหิ ารองคก์ ร พมิ พค์ ร้งั ท่ี ๒. กรงุ เทพมหานคร: โรงพิมพจ์ ฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั ,

๒๕๕๐.

วิเชยี ร วทิ ยาอุดม. ทฤษฎีองค์การ. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ธีระฟิล์มและไซเทกซ์, ๒๕๔๘.

ศิรวิ รรณ เสรีรตั น์ และคณะ. องค์การและการจัดการ ฉบับสมบรู ณ์. กรุงเทพมหานคร: โรงพมิ พ์

เพชรธรรมแกว้ แหง่ โลกธรุ กิจ, ๒๕๔๒.

วิฑูรย์ ปัญญากุล, การพัฒนาต้องมาจากประชาชนชาวบ้านเวที ๓๔.(พิมพ์ครั้งที่ ๒),.
กรงุ เทพมหานคร : สถาบนั ชมุ ชนทอ้ งถนิ่ พฒั นา, ๒๕๓๕.

ศ.นพ.วันชัย วัฒนศัพท์,คู่มือการมีส่วนร่วมของประชาชนในการตัดสินใจของชุมช น,
(กรงุ เทพมหานคร : สถาบนั พระปกเกลา้ และ มลู นธิ ิอาเซยี , ๒๕๕๒), .

สนธยา พลศรี, ทฤษฎีและหลักการพัฒนาชุมชน. (พิมพ์ครั้งที่๕),:( กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร.์
๒๕๔๗, .

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ( ป.อ. ปยุตฺโต), การพัฒนาที่ยั่งยืน,:( กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิโกมลคีม
ทอง.๒๕๓๐), หน้า ๑๖-๑๘.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต), พุทธศาสนากับสังคมไทย, (พิมพ์ครั้งที่๓),
(กรุงเทพมหานคร : มลู นิธิ โกมลคีมทอง,๒๕๓๒).

สมจิตร ล้วนจำเริญ. (2541). พฤติกรรมผู้บริโภค. (กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.สม
จิตร ลว้ นจำเริญ, ๒๕๔๑),

กรมการท่องเทีย่ ว. ค่มู ือการประเมนิ มาตรฐานการทอ่ งเท่ียวเชิงเกษตร. หน้า ๑-๓
กรมการท่องเที่ยว. คู่มือการประเมินมาตรฐานการท่องเที่ยวเชิงเกษตร. (สำนักพัฒนาแหล่ง

ทอ่ งเทย่ี ว : กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.๒๕๕๓),
กรมส่งเสริมการเกษตร. แนวทางการดำเนินงานศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้า

เกษตร : (กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, ๒๕๕๘, .
ขนิษฐา นันทบุตร. บทสังเคราะห์ ข้อเสนอเพื่อการพัฒนาระบบการทำงานของผู้ดูแล. สถาบันวิจัย

และพัฒนาระบบบริการการพยาบาล, สภาการพยาบาล, สำนักงานหลักประกันสุขภาพ
แหง่ ชาต,ิ ๒๕๕๑.
คอทเลอร์ (Kotler), อ้างถึงใน ศิริวรรณ เสรีรัตน์ และคณะ, กลยุทธ์การตลาดสำหรับธุรกิจบริการ,
(กรงุ เทพมหานคร: บรษิ ทั ธนวชั การพิมพ์ จำกัด ๒๕๔๑), .
ธงชัย สันติวงษ์. พฤติกรรมการบริโภคทางการตลาด. (พิมพ์ครั้งที่๙).กรุงเทพมหานคร, ไทยวัฒนา
พานชิ , ๒๕๔๐,
นิคม วงศ์นันตา, วิทยา เจริญอรุณรัตน์, รายงานผลโครงการวิชาการ เรื่องเรียนรู้การอนุรักษ์?และ
รวบรวมพันธ์ุกลว้ ย, สำนกั วิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร, มหาวทิ ยาลยั แม่โจ,้ ๒๕๕๗, .

194

นิภา ศรีไพโรจน์. หลักการวิจัยเบอ้ื งตน้ , (กรุงเทพมหานคร: บรษิ ทั ศกึ ษาพร จำกัด ๒๕๒๗). .
ปราณี เอยี่ มลออ, การบรหิ ารการตลาด, (กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พธ์ นาเพลส, ๒๕๕๑),.
ภัทราพร อาวัชนาการ. ปัจจัยทางการตลาดและพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอย่าง

ยั่งยืนในเขตอำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์. บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต คณะพาณิชยศาสตร์
และการบัญชี มหาวทิ ยาลนั ธรรมศาสตร์,๒๕๕๘, .
สารานกุ รมไทยสำหรบั เยาวชนฯ, เร่อื งที่ ๖ กล้วย/พนั ธก์ุ ลว้ ยในประเทศไทย เลม่ ที่ ๓๐ [ออนไลน์]
เขา้ ถงึ ไดจ้ ากhttp://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book=30
&chap=6&page=t30-6-info detail05.html สืบคน้ เม่ือวันท่ี ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๓.
สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอขามสะแกแสง, ศูนย์เรียนรู้ชุมชน, (ออนไลน์), แหล่งที่มา
http://district.cdd.go.th/khamsakaesaeng/services/. (๑๙ มกราคม ๒๕๖๑).
สุพรรณี ไชยอําพร, คมพล สุวรรณกูฏ, รายงานฉบับสมบูรณ์ การศึกษาศูนย์การเรียนรู้ด้านการ
พฒั นาสงั คมและสวัสดกิ ารระดับชุมชน: กรณีศึกษาชมุ ชนแมร่ ะกา ตำบลแม่ระกา อำเภอ
วังทอง จังหวดั พิษณโุ ลก,๒๕๕๐ .
ฬิฏา สมบูรณ์, วิจัยเชิงปฏิบัติการ(4) [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www. gotoknow.
org/posts/34875 สืบคน้ เมอ่ื วันที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๓.
Belch, George E. and Belch, Michael A. Introduction to Advertising and Promotion :
An Integrated Marketing Communications Perspective. ๒nd ed. Boston, Mass.
: Richard D. Irwin, Inc., ๑๙๙๓, .
http://www.suphancity.go.th/chum๑๖.html๗
David Silverman, Interpreting Qualitative Data: Methods for Analysing Talk,Text
and Interaction, (California: SAGE Publication Inc., ๒๐๐๖)
Huber man, A. M., & Mile, M. B., Data management and analysis methods. In N.K.
Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.). (Handbook of Qualitative Research.Thousand Oaks,
CA: Sage, ๑๙๙๔), .
Javier Perez de Cuellar, อา้ งใน บวั พันธ์ พรหมพกั พิง, “ความอยดู่ ีมสี ขุ ,”แนวคิดและประเด็นการ
ศกึ ษาวจิ ัย ปีที่ ๒๓ ฉบบั ที่ ๒ (๒๕๔๙), ๑-๓๑
Marx, อ้างใน บัวพันธ์ พรหมพักพิง, “ความอยู่ดีมีสุข,”แนวคดิ และประเด็นการศึกษาวิจัย ปีที่ ๒๓
ฉบบั ท่ี ๒ (๒๕๔๙), ๑-๓๑.
Moore, อ้างใน บัวพันธ์ พรหมพักพิง, “ความอยู่ดีมีสุข,”แนวคิดและประเด็นการศึกษาวิจัย ปีท่ี
๒๓ ฉบับท่ี ๒ (๒๕๔๙), ๑-๓๑.
Smelser, อ้างใน บัวพันธ์ พรหมพักพิง, “ความอยู่ดีมีสุข,”แนวคิดและประเด็นการศึกษาวิจัย ปีที่
๒๓ ฉบบั ที่ ๒ (๒๕๔๙), ๑-๓๑.
Stover R.H. & N.W. Simmonds (๑๙๘๗)
Stover R.H. & N.W. Simmonds (๑๙๘๗)
T. Dos Santos, อา้ งใน บวั พันธ์ พรหมพกั พิง, “ความอยดู่ ีมสี ขุ ,”แนวคิดและประเด็นการศึกษาวิจัย
ปีท่ี ๒๓ ฉบับท่ี ๒ (๒๕๔๙), ๑-๓๑

195

[email protected] Website : http://www.suphan buri.go.th)

สัมภาษณ์

สัมภาษณ์ นายเฉลิมศักดิ์ จิตถนอม,สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 63 ปี, ที่อยู่ ม.3 ต.
สาวร้องไห้ อ.วิเศษชยั ชาญ จ.อ่างทอง, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์ นายปัณณวิชญ์ แสงหล้า , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 43 ปี, ที่อยู่
ภมู ลิ ำเนาเดิม พะเยา, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

สมั ภาษณ์ นางสาว วรรณวรัทย์ พงษส์ งฆ์, สำหรับกลมุ่ ข้าราชการ / ผู้นำชมุ ชน , อายุ 42 ปี,เจา้ หนา้ ที่
บรรณารักษ์ วส.สพุ รรณบรุ ี , ทีอ่ ยู่ ภมู ลิ ำเนาเดิม วัดป่าเลไลยก์, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์ ดร.ถนัด ยันต์ทอง,สำหรับกลุ่มขา้ ราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 65 ปีข้าราชการบำนาญ, ที่
อยู่ ภูมิลำเนาเดมิ จงั หวดั สุพรรณบรุ ี , [1 กันยายน ๒๕๖3].

สมั ภาษณ์ นายอานนท์ รกั ผล , สำหรับกล่มุ ขา้ ราชการ/ผู้นำชุมชน , อายุ 59 ปี,ประธานศูนยอ์ นรุ กั ษ์
พนั ธุก์ ลว้ ย , ทอ่ี ยู่ ภมู ิลำเนาเดิม จงั หวดั นครศรธี รรมราช , [1 กันยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์ พระครูโสภณวีรานูวัตร,ดร. , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 48 ปี, บวช, ที่อยู่
ภูมิลำเนาเดิม จงั หวดั สพุ รรณบุรี, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

สมั ภาษณ์ นายฤชานนท์ สมงาม , สำหรับกลุ่มข้าราชการ / ผ้นู ำชุมชน, อายุ 32 ปี, เลขานุการ, ที่อยู่
ภูมลิ ำเนาเดมิ วดั ป่าเลไลยก์ม, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์ นายวัฒนา เผอื กเสริฐ , สำหรับกลุม่ ขา้ ราชการ/ผนู้ ำชุมชน, อายุ 62 ปี, พนกั งานวดั , ที่อยู่
ภมู ลิ ำเนาเดิม วัดปา่ เลไลยก์, [1 กันยายน ๒๕๖3].

สมั ภาษณ์ นายอรรภนพ ออ่ นกล่ัน , สำหรบั กลมุ่ ข้าราชการ/ผนู้ ำชมุ ชน, อายุ 43 ปี, ท่ีอยู่ ภูมิลำเนา
เดมิ จงั หวัดตราด, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์, สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 38 ปี, ที่อยู่ ภูมิลำเนาเดิม จังหวัดกาญจนบุรี,
[1 กนั ยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์, สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 59 ปี, ที่อยู่ ภูมิลำเนาเดิม จังหวัดลพบุรี, [1
กันยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์, สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชมุ ชน, อายุ 39 ปี, ที่อยู่ ภูมิลำเนาเดิม จังหวัดอุทัยธานี, [1
กนั ยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์, สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 38 ปี, ที่อยู่ ภูมิลำเนาเดิม จังหวัดกาญจนบุรี,
[1 กนั ยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์ นายเฉลิมศักดิ์ จติ ถนอม,สำหรับกลุ่มข้าราชการ / ผู้นำชุมชน , อายุ 63 ปี, ท่อี ยู่ ม.3 ต.
สาวร้องไห้ อ.วิเศษชัยชาญ จ.อ่างทอง, [1 กันยายน ๒๕๖3].

สมั ภาษณ์ นายฤชานนท์ สมงาม , สำหรบั กลุม่ ข้าราชการ/ผู้นำชมุ ชน, อายุ 32 ปี, เลขานุการ, ท่ีอยู่
ภูมลิ ำเนาเดมิ วดั ป่าเลไลยกม์ , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์ พระครูโสภณวีรานูวัตร,ดร. , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 48 ปี, บวช, ที่อยู่
ภูมลิ ำเนาเดมิ จงั หวัดสพุ รรณบรุ ี, [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

196

สมั ภาษณ์ นายฤชานนท์ สมงาม , สำหรับกลมุ่ ข้าราชการ/ผนู้ ำชุมชน, อายุ 32 ปี, เลขานกุ าร, ที่อยู่
ภมู ิลำเนาเดมิ วดั ปา่ เลไลยก์ม, [1 กันยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์ นายฤชานนท์ สมงาม , สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชมุ ชน, อายุ 32 ปี, เลขานุการ, ที่
อยู่ ภูมิลำเนาเดิม วัดปา่ เลไลยกม์ , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์, สำหรับกลุ่มข้าราชการ/ผู้นำชุมชน, อายุ 38 ปี, ที่อยู่ ภูมิลำเนาเดิม จังหวัดกาญจนบุรี,
[1 กันยายน ๒๕๖3].

สมั ภาษณ์, สำหรบั กลุม่ ขา้ ราชการ/ผู้นำชมุ ชน, อายุ 39 ปี, ทอ่ี ยู่ ภูมลิ ำเนาเดิม จงั หวดั อุทัยธานี, [1
กันยายน ๒๕๖3].

สมั ภาษณ์ นายมานะ พทุ ธโิ ชติ , สำหรับกลุ่มขา้ ราชการ/ผ้นู ำชมุ ชน, อายุ 35 ปี, รับราชการ, ท่ีอยู่
ภมู ิลำเนาเดมิ จงั หวดั พระนครศรอี ยุธยา , [1 กันยายน ๒๕๖3].

สัมภาษณ์ ดร.ถนัด ยันตท์ อง,สำหรับกลุม่ ข้าราชการ/ผนู้ ำชุมชน , อายุ 65 ปขี า้ ราชการบำนาญ,
ที่อยู่ ภมู ลิ ำเนาเดิม จังหวัดสุพรรณบุรี , [1 กนั ยายน ๒๕๖3].

197

ภาคผนวก

198

ภาคผนวก ก
บทความวิชาการ

199

บทความวิชาการ

เรอื่ ง การพฒั นาศนู ย์การเรยี นรู้แบบมสี ่วนรว่ มในการอนรุ ักษ์พนั ธก์ุ ลว้ ย
จังหวัดสุพรรณบุรี

Development of participatory learning center for banana conservation

in Suphanpuri province

บทคดั ย่อ

การวจิ ัยครั้งน้ี มวี ัตถปุ ระสงคเ์ พ่ือศึกษา ๑) การพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบ
มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย ๒) กลยุทธ์การตลาดด้านบริการที่มีผลต่อการพัฒนาศูนย์การ
เรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วยให้มีมาตรฐานคุณภาพ และ ๓) ความสัมพันธ์ระหว่าง
กลยุทธ์การตลาดด้านบริการกับการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการ
อนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรี เครื่องมือการวิจัยใช้แบบสอบถามในการเก็บข้อมูลจากกลุ่ม
ตัวอย่างแบบบังเอิญ จำนวน ๓๒๗ ชุด และแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ
จำนวน ๑๕ ชุด ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณา โดยการหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วน
เบ่ยี งเบนมาตรฐาน และคา่ สมั ประสิทธส์ิ หสัมพันธ์แบบเพยี ร์สัน

ผลการวิจยั พบว่า ๑) กลมุ่ ตัวอยา่ ง มีความคดิ เหน็ ต่อการพัฒนามาตรฐานคณุ ภาพศูนย์การ
เรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย ในภาพรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด เท่ากับ
๔.๒๖ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ ๐.๓๖ เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า ด้านสภาพทั่วไปของ
ศูนย์ฯมีค่าเฉลี่ยสูงสุดเท่ากับ ๔.๓๗ ๒) กลุ่มตัวอย่างมีความคิดเห็นต่อกลยุทธ์การตลาดด้านบริการ
การพัฒนาศูนย์ฯ ให้มีมาตรฐานคุณภาพ ในภาพรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุดเท่ากับ ๔.๒๕ ค่า
เบี่ยงเบนมาตรฐานเทา่ กับ ๐.๔๑ เมื่อพจิ ารณาเป็นรายดา้ นพบว่า การพัฒนาดา้ นภาพลักษณ์และการ
นำเสนอลักษณะ มีค่าเฉลี่ยอยู่ในลำดับสูงสุดเท่ากับ ๔.๓๕ และ ๓) ความสัมพันธ์ระหว่างกลยุทธ์
การตลาดด้านบริการกับการพัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์
พันธุ์กล้วย มีระดับความสัมพันธ์เชิงบวกในระดับปานกลาง และเป็นไปในทิศทางเดียวกันกับการ
พัฒนามาตรฐานคุณภาพศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย โดยมี่ค่า r เท่ากับ
๐.๔๔๓ มีค่า Sig < ๐.๐๕ สอดคล้องกับสมมติฐานที่ตั้งไว้ สามารถอธิบายได้ว่า กลยุทธ์การตลาด
ด้านการบริการส่งผลให้การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัด
สุพรรณบรุ มี ีมาตรฐานคณุ ภาพ

200

ผลสรุปจากการประชุมกลุ่ม (Focus Group) เสนอแนวทางการพัฒนาศูนย์การเรยี นรูแ้ บบ
มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย จังหวัดสุพรรณบุรีให้มีมาตรฐานคุณภาพเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิง
เกษตร ได้แก่ ผลิตภัณฑ์สินค้าเกษตร ผลิตให้สอดคล้องกับความจำเป็น มีคุณค่าจริง ราคาไม่สูงมาก
นัก มีความโดดเด่น มีเอกลักษณ์ มีการประชาสัมพันธ์หลายช่องทาง มีวิทยากรที่มีความเชี่ยวชาญ
ถ่ายทอดความรู้เรื่องการอนุรักษ์พันธุ์กล้วย มีสิ่งอำนวยความสะดวก เพิ่มที่นั่ง เพิ่มห้องน้ำ สำหรับผู้
สูงวัย และคนพิการ รวมทั้งใหก้ ารต้อนรบั อย่างกัลยาณมติ ร มีระบบเทคโนโลยแี ละมีพ้ืนทีร่ องรบั ผู้มา
เข้าเยย่ี มชมศนู ย์ฯอยา่ งพอเพียง

คำสำคัญ การพัฒนาศนู ยก์ ารเรยี นรู้, มสี ่วนร่วม, อนรุ กั ษ์พนั ธกุ์ ลว้ ย


Click to View FlipBook Version