buku-kursus-integriti-dan-rasuah-ipt--my-06012021

NOTA PENSYARAH

Peranan dan tanggungjawab JKKMAR

• Menentukan dasar berhubung dengan • Menimbang dan meluluskan pelaksanaan
inisiatif mengenai governans, integriti dan
pemantapan governans, integriti dan anti-rasuah dalam pentadbiran kerajaan;
dan
antirasuah dalam sistem pengurusan
• Menimbang cadangan yang dikemukakan
pentadbiran kerajaan; oleh ahli-ahli JKKMAR dan JAR Peringkat
Kebangsaan bagi memantapkan
• Merancang, memantau dan menilai governans, integriti dan antirasuah sistem
pengurusan pentadbiran kerajaan.
kecekapan pelaksanaan dan
393
keberkesanan dasar, peraturan dan

sistem penyampaian perkhidmatan yang

mempunyai impak kepada pemantapan

governans, integriti dan antirasuah sistem

pengurusan pentadbiran kerajaan;

NOTA PENSYARAH

• Ahli Mesyuarat JAR Peringkat Kebangsaan PERANAN JAR
- Ketua Pengarah Perkhidmatan Awam; • Menentukan isu-isu berimpak tinggi yang
Ketua Setiausaha Perbendaharaan; Ketua
Audit Negara; Peguam Negara; Ketua merentas agensi serta mencadangkan
Pesuruhjaya SPRM (merangkap Ketua
Urus Setia); Semua KSU Kementerian penyelesaian/penambahbaikan kepada
Persekutuan; Semua Setiausaha Kerajaan
Negeri; dan Ahli lain yang difikirkan perlu. JKKMAR;

• Semua agensi kerajaan di peringkat • Mencadangkan penyelesaian isu kepada
persekutuan dan kerajaan wajib menubuh
JAR. JAR Peringkat Kementerian Persekutuan/

394 Kerajaan Negeri - isu yang tidak perlu dirujuk

kepada JKKMAR;

• Mengenal pasti dan merancang tindakan

pencegahan dan pemulihan bagi mengatasi

isu governans, integriti dan antirasuah; dan

• Mengenal pasti isu kelemahan governans,

integriti dan antirasuah berdasarkan laporan

audit atau apa-apa laporan yang berkaitan.

NOTA PENSYARAH

• Portal ini dibangunkan dan diselia oleh • Keputusan JKKMAR pada 9 Julai 2018:
SPRM. - Tafsiran Anggota Pentadbiran diperluas
supaya PM dan TPM juga perlu
• KOD ETIKA BAGI ANGGOTA-ANGGOTA
PENTADBIRAN 2009, Perkara 3: mengisytiharkan harta.
Perisytiharan Harta - Anggota Pentadbiran - Perisytiharan harta Anggota Pentadbiran
hendaklah mengisytiharkan pemilikan
harta mereka, isteri / suami, anak-anak dan Ahli Parlimen Kerajaan disalinkan
dan pemegang-pemegang amanah kepada SPRM.
mereka setiap dua tahun sekali kepada - Perisytiharan harta PM dikemukakan
YAB Perdana Menteri. terus kepada SPRM.
- Perisytiharan harta kali pertama oleh
• Perisytiharan harta itu hendaklah dilakukan Anggota Pentadbiran dan Ahli Parlimen
melalui perisytiharan berkanun (statutory Kerajaan dibuat dalam tempoh 3 bulan
declaration). selepas angkat sumpah jawatan.

395

NOTA PENSYARAH

• NACP mengarahkan semua agensi KEPERLUAN OACP
kerajaan, syarikat berkepentingan kerajaan • Menangani permasalahan dan kelemahan
dan sektor swasta untuk membangunkan
OACP. governans, integriti dan antirasuah dalam
organisasi. Memperkasakan sistem
• OACP merangkumi isu-isu dalaman penyampaian perkhidmatan awam.
organisasi dalam aspek integriti, tadbir • Mempersiapkan organisasi komersial
urus dan antirasuah. supaya mempunyai tatacara mencukupi
selaras dengan peruntukan Seksyen 17A
396 Akta SPRM 2009.
• Memastikan pembangunan organisasi
yang lestari dan bebas rasuah.
• OACP adalah bukti komitmen pengurusan
tertinggi organisasi dalam usaha
pencegahan rasuah.

NOTA PENSYARAH

LATAR BELAKANG UI • Fungsi teras UI adalah berdasarkan enam
• Penempatan pegawai SPRM di agensi luar terma rujukan iaitu:
- tadbir urus;
sebenarnya bermula pada tahun 2005. - pengukuhan integriti;
• Dua pegawai kanan SPRM ditempatkan - pengesanan dan pengesahan;
- pengurusan aduan;
secara pinjaman di Telekom Malaysia - pematuhan; dan
Berhad dan Amanah Raya Berhad selama - tatatertib.
dua tahun.

397

NOTA PENSYARAH

• Sehingga 31 Disember 2019, sebanyak 75 • Aktiviti dan inisiatif IGU dilaksanakan
IGU telah ditubuhkan. berdasarkan empat terma rujukan iaitu:
- pengurusan aduan;
• Peranan utama IGU adalah meningkatkan - pengesanan dan pengesahan;
tadbir urus GLC melalui pembudayaan - pengukuhan integriti; dan
integriti, menolak segala bentuk rasuah, - governans.
penyelewengan dan salah guna kuasa.

398

NOTA PENSYARAH

• Tujuan peruntukan ini: • Undang-undang sedia (Akta SPRM
1. Menggalakkan aktiviti perniagaan 2009) hanya mendakwa dan menghukum
dijalankan secara jujur dan bebas individu.
daripada rasuah.
2. Menggalakkan organisasi komersial • Peruntukan liabiliti korporat - menghukum
melaksanakan langkah pencegahan organisasi.
rasuah dalam organisasi.
3. Mempromosikan tadbir urus baik • Rasionalnya - tindakan pegawai/
dan pematuhan undang-undang kakitangan mereka memberi rasuah
pencegahan rasuah. adalah untuk faedah syarikat (organisasi).

• Kalau didapati bersalah - DENDA tidak
kurang 10 kali ganda nilai suapan, atau
RM1 juta, mengikut mana-mana yang
lebih tinggi; ATAU PENJARA tidak lebih
20 tahun; ATAU kedua-dua sekali.

399

NOTA PENSYARAH

• International Organization for • Malaysia terima pakai (adopt & adapt)
ISO 37001: 2016 ABMS sebagai standard
Standardization (ISO) - NGO antarabangsa Malaysia (MS).

yang bebas, Berpusat di Geneva, • Pelancaran MS ISO 37001: 2016 Anti-
Bribery Management System pada 27
Switzerland. Oktober 2017.

• Mempunyai 162 ahli pertubuhan standard • Manual MS ISO 37001 boleh dibeli
daripada Jabatan Standard Malaysia
seluruh dunia
• PERANAN SPRM - khidmat nasihat
• Menyediakan standard antarabangsa berkaitan ABMS.

untuk barangan, perkhidmatan dan sistem. • SIAPA BOLEH MEMOHON? - agensi
awam, swasta, NGO dan lain-lain (semua
• Lebih 21,000 standard telah dikeluarkan. organisasi)

400

NOTA PENSYARAH

• SPRM memperkemaskan Corporate • Mana-mana syarikat yang ingin menyertai
Integrity Pledge (CIP) yang diperkenalkan program CIP v.2 boleh membuat
pada tahun 2010. pendaftaran melalui Portal CISM di alamat
https://cism.sprm.gov.my/.
• SPRM menambah baik inisiatif ini dan
menjenamakan semula sebagai CIP 401
version 2 (CIP v.2).

• Penambahbaikan dibuat dengan
menyusun atur serta memperincikan polisi
pencegahan rasuah melalui tujuh inisiatif
Corporate Integrity System Malaysia
(CISM) bagi memudahkan syarikat
mewujudkan sistem pencegahan rasuah
yang lebih sistematik.

NOTA PENSYARAH

• SPRM memperkenalkan IBR pada Januari • Organisasi yang menandatangani IBR
2017. diingatkan supaya melaksanakan program
susulan dalam pencegahan rasuah.
• Agensi pertama yang menandatangan
IBR adalah Lembaga Hasil Dalam Negeri • Perkara ini amat penting bagi memastikan
(LHDN). IBR tidak hanya menjadi ‘kosmetik’,
tetapi warga organisasi benar-benar
• IBR merupakan aku janji dan komitmen melaksanakan apa yang dijanji dalam IBR.
kepimpinan organisasi dan warganya
secara sukarela dan atas kapasiti individu. • Sehingga 31 Disember 2019, 1,511
organisasi telah menandatangani IBR.

402

NOTA PENSYARAH

• Mahkamah Khas Rasuah - Ditubuhkan • Pangkalan Data Pesalah Rasuah - telah
mulai 16 Februari 2011 dan telah berjaya dipaparkan di portal SPRM (www.sprm.
menyelesaikan perbicaraan kes-kes gov.my) bermula 4 Mac 2010. Pangkalan
rasuah dengan lebih cepat. Terdapat 14 data ini mengandungi maklumat mengenai
mahkamah khas rasuah. pesalah rasuah termasuk nombor kad
pengenalan, kesalahan dan hukuman
• Pendakwaan kes rasuah dalam tempoh serta denda yang dikenakan.
setahun - Menetapkan tempoh masa kes
perbicaraan kes rasuah. • Pencegahan rasuah melalui sistem
pendidikan - antaranya memasukkan
elemen antirasuah dalam buku teks
dan penubuhan Angkatan Mahasiswa
Antirasuah (AMAR) di IPT.

403

NOTA PENSYARAH

• MyProcurement - Merupakan pusat • Integrity Pact - Rujuk garis panduan
maklumat perolehan kerajaan yang MOF bertarikh 16 Disember 2010.
dilancarkan pada 1 April 2010. Maklumat Semua pihak yang terlibat dalam sesuatu
yang dipaparkan - tender, harga tender, perolehan kerajaan termasuk pegawai
tarikh diiklankan, nilai kontrak dan mengurus, pegawai pelulus, pembida, ahli
pemenang tender. Boleh dilayari di alamat jawatankuasa atau lembaga perolehan
http://myprocurement.treasury.gov.my. kerajaan perlu menandatangani dokumen
Integrity Pact. Mereka berikrar tidak akan
• Garis panduan sokongan daripada terlibat dengan sebarang perlakuan rasuah
individu berpengaruh - memberi sepanjang tempoh projek dilaksanakan
panduan kepada pegawai kerajaan sama ada menawar, memberi atau
apabila menerima surat sokongan. Surat menerima rasuah.
sokongan tidak boleh menjadi merit dalam
membuat keputusan.

404

CATATAN

405

NOTA PENSYARAH

406

Modul 8

Liabiliti
korporatNOTA PENSYARAH

407

NOTA PENSYARAH

408

NOTA PENSYARAH

• MODUL ini akan membincangkan:
1. Maksud kesalahan rasuah oleh
organisasi komersial (liabiliti korporat).
2. Kategori organisasi dan individu yang
boleh didakwa di bawah kesalahan ini.
3. Bagaimana organisasi komersial boleh
mengelakkan diri daripada didakwa di
bawah kesalahan ini.
4. Contoh kes liabiliti korporat di luar
negara.

409

NOTA PENSYARAH

• Sering disebut sebagai ‘liabiliti korporat’. • SOALAN: Apakah perbezaaan antara
• Nama dalam undang-undang adalah peruntukan baharu ini dengan kesalahan
rasuah sedia ada?
‘kesalahan oleh organisasi komersial’.
• Peruntukan baharu ini adalah tambahan • JAWAPAN: Sebelum peruntukan ini wujud,
Akta SPRM 2009 hanya memperuntukkan
atau ‘extension’ kepada kesalahan sedia hukuman ke atas individu yang terlibat
ada dalam Akta SPRM 2009. sahaja.

• Undang-undang baharu ini menghukum
organisasi (legal person) sekiranya rasuah
berlaku.

410

NOTA PENSYARAH

• Peruntukan baharu ini tidak bersifat
‘retrospective’

• Pendakwaan bagi kesalahan ini boleh
dibuat bagi kesalahan yang berlaku
selepas peruntukan undang-undang ini
dikuatkuasakan iaitu 1 Jun 2020.

• SPRM giat memberi kesedaran kepada
industri mengenai peruntukan baharu ini.

411

NOTA PENSYARAH

• Peruntukan liabiliti korporat memenuhi • Chapter 26 TPP & CPTPP - menghendaki
standard antarabangsa yang menghendaki semua negara anggota memastikan legal
wujud peruntukan undang-undang berhubung person dikenakan liabiliti apabila rasuah
kesalahan oleh legal person. dilakukan.

• Article 26 UNCAC: Liability of legal persons - • Chapter 26 TPP, Article 26.7: Measures to
“Each State Party shall adopt such measures Combat Corruption, para 3 - “Each Party
as may be necessary, consistent with its shall adopt or maintain measures as may be
legal principles, to establish the liability necessary, consistent with its legal principles,
of legal persons for participation in the to establish the liability of legal persons for
offences established in accordance with this offences described in paragraph 1 or 5. In
Convention.” particular, each Party shall ensure that legal
persons held liable for offences described
412 in paragraph 1 or 5 are subject to effective,
proportionate and dissuasive criminal or non-
criminal sanctions, which include monetary
sanctions.”

NOTA PENSYARAH

LEGAL PERSON vs NATURAL PERSON • Peruntukan mengenai kesalahan rasuah
• Legal person - entiti yang diwujudkan oleh organisasi komersial (liabiliti korporat)
bukan hanya bersifat punitif.
melalui perundangan. Contohnya, syarikat,
• Semangat peruntukan ini adalah agar
pertubuhan, perniagaan dan jawatan organisasi komersial melaksanakan usaha
pencegahan rasuah.
tertentu.
• Tindakan mendakwa dan menghukum
• Natural person - manusia / individu / akan diambil sekiranya kesalahan rasuah
orang perseorangan telah berlaku dan organisasi gagal
melaksanakan usaha pencegahan rasuah.

413

NOTA PENSYARAH

• Kesalahan liabiliti korporat bukan sesuatu • Seksyen 17A Akta SPRM 2009 banyak
yang baharu. mengadaptasi Seksyen 7 UK Bribery Act
2010.
• Selain United Kingdom dan Amerika
Syarikat, negara lain yang mempunyai
peruntukan ini adalah:
a. Brazil - Federal Law No. 12,846/2013
b. Canada - Criminal Code & Corruption of
Foreign Public Officials Act
c. Australia - Criminal Code Act 1995

414

NOTA PENSYARAH

• ILUSTRASI - Seorang kakitangan syarikat • Peruntukan liabiliti korporat memberi
AAA Sdn. Bhd. memberi rasuah kepada kesan secara langsung kepada organisasi
pengarah syarikat BBB untuk memperoleh komersial.
projek penyelenggaraan bangunan.
• Perkara ini disebabkan, selain daripada
• Peruntukan undang-undang sedia ada - individu yang memberi rasuah, organisasi
hanya individu terbabit sahaja yang boleh komersial dan mereka yang terlibat
didakwa dan dihukum. dengan pengurusan organisasi komersial
boleh didakwa dan dihukum.
• Hakikatnya, perbuatan mereka itu
(memberi rasuah) adalah untuk faedah
syarikat atau organisasi mereka.

415

NOTA PENSYARAH

• Petikan daripada Seksyen 17A Akta • SOALAN: Adakah organisasi komersial
SPRM 2009. boleh didakwa sekiranya rasuah diberi atas
tujuan peribadi? Contohnya, mengelakkan
• Kesalahan - perbuatan menawar, saman kerana lesen mati dan sebagainya.
menjanjikan dan memberi rasuah untuk
faedah organisasi komersial (syarikat). • JAWAPAN: Tidak boleh. Bagi kesalahan
liabiliti korporat, rasuah diberi adalah untuk
• Tidak melibatkan kesalahan lain dalam faedah syarikat.
Akta SPRM 2009 iaitu:
- kesalahan meminta / menerima rasuah
- kesalahan membuat / mengemukakan
tuntutan palsu
- kesalahan salah guna kuasa oleh
pegawai awam

416

NOTA PENSYARAH

• Slide di atas bagi memudahkan • Tujuan rasuah:
pemahaman audiens. . 1. memperoleh / mengekalkan kontrak
Contoh: Memberi rasuah kepada pegawai
• Dalam Seksyen 17A Akta SPRM 2009 - perolehan untuk pastikan kontrak
2 terma penting untuk difahami adalah: diperoleh atau disambung pada tahun
- organisasi komersial hadapan.
- orang yang bersekutu dengan organisasi 2. mendapatkan apa-apa faedah bagi
komersial organisasi komersial
Contoh: Memberi rasuah untuk kelulusan
• Kesalahan rasuah adalah menawar, permit, mempercepatkan pembayaran
menjanjikan dan memberi rasuah. atau mengelakkan tindakan undang-
undang terhadap syarikat.

417

NOTA PENSYARAH

• Jenis organisasi komersial yang boleh • SOALAN: Kementerian atau jabatan
didakwa kerana rasuah dinyatakan di kerajaan tidak tertakluk kepada kesalahan
bawah Seksyen 7A(8) Akta SPRM 2009. di bawah Seksyen 17A Akta SPRM 2009.
Bagaimana dengan syarikat yang dimiliki
418 kementerian, jabatan dan agensi kerajaan?

• JAWAPAN: Sekiranya diperbadankan/
ditubuhkan di bawah Akta Syarikat
2016, Akta Perkongsian 1961 atau
Akta Perkongsian Liabiliti Terhad 2012,
organisasi/syarikat tersebut adalah
tertakluk kepada Seksyen 17A Akta SPRM
2009.

NOTA PENSYARAH

• 4 kategori organisasi yang boleh didakwa di c. Perniagaan yang ditubuhkan di

bawah Seksyen 17A Akta SPRM 2009. bawah APLT 2012

a. Organisasi yang diperbadankan di Merupakan alternatif kepada perniagaan
bawah Akta Syarikat 2016
Contoh: Syarikat ABC Sdn. Bhd, Syarikat perkongsian. Kelebihan penubuhan di

DDD Berhad bawah APLT 2012 adalah, apa-apa hutang

b. Perniagaan yang ditubuhkan di perniagaan akan ditanggung sepenuhnya
bawah Akta Perkongsian 1961
Perniagaan yang mempunyai 2-20 orang oleh aset perniagaan. Di bawah Akta

pemilik. Selalunya, firma perakaunan, Perkongsian 1961, rakan kongsi mempunyai

guaman, arkitek dan firma profesional lain tanggungan hutang secara bersama.

ditubuhkan di bawah Akta Perkongsian d. Syarikat / perniagaan luar negara yang

1961. menjalankan perniagaan di Malaysia
Syarikat luar negara (multinational company)

yang mempunyai cawangan atau anak

syarikat di Malaysia. 419

NOTA PENSYARAH

• Perbuatan rasuah oleh seseorang yang • SOALAN: Adakah kesalahan di bawah
bersekutu dengan organisasi komersial Seksyen 17A Akta SPRM 2009 terpakai
boleh menyebabkan organisasi komersial untuk kesalahan meminta/menerima
dan pengurusannya didakwa. rasuah, tuntutan palsu dan salah guna
kuasa oleh pegawai awam?
• Siapa yang dimaksudkan dengan
‘seseorang yang bersekutu dengan • JAWAPAN: Tidak terpakai. Kesalahan
organisasi komersial’? ini khusus untuk kesalahan menawar,
memberi atau menjanjikan suapan.
• Rujuk slide berikutnya.

420

NOTA PENSYARAH

• Kategori 1: Pengurusan dan warga • SOALAN: Apabila kesalahan di bawah
organisasi. Seksyen 17A Akta SPRM 2009 telah
berlaku, adakah semua pengurusan
• Kategori 2: Individu yang dilantik untuk syarikat akan didakwa di mahkamah?
menjalankan tugas bagi pihak organisasi
komersial (contohnya, syarikat perunding, • JAWAPAN: Siapa akan didakwa adalah
firma guaman, firma perakaunan, orang bergantung kepada situasi dan fakta kes
tengah dan sebagainya) berkenaan. Secara asasnya, pengurusan
syarikat boleh didakwa sekiranya:
a. perbuatan rasuah dilakukan dengan
keizinan atau makluman mereka.
b. kegagalan melaksanakan usaha
mencukupi untuk mencegah pelakuan
rasuah daripada berlaku.

421

NOTA PENSYARAH

• Penjara tidak boleh dikenakan ke atas • Jika jumlah suapan adalah RM10,000,
organisasi komersial. Hanya denda sahaja. maka hukuman adalah penjara (tidak lebih
20 tahun); atau denda RM1,000,000; atau
• Hukuman penjara dikenakan ke atas kedua-duanya.
individu yang terlibat dalam pengurusan
syarikat (contohnya ahli lembaga • Bagi hukuman denda - RM10,000 x 10
pengarah, CEO) dan individu yang terlibat hanya RM100,000. Oleh kerana jumlahnya
rasuah. kurang daripada RM1,000,000 (nilai
minimum), maka RM1,000,000 adalah
• Ilustrasi hukuman: Jika suapan berjumlah denda yang boleh dikenakan.
RM200,000, maka hukuman adalah
penjara (tidak lebih 20 tahun); atau denda
RM2,000,000 (RM200,000 x 10 kali); atau
kedua-duanya.

422

NOTA PENSYARAH

• SOALAN: Sekiranya rasuah berbentuk • Slide berikutnya adalah kes sebenar
perkhidmatan seks, bagaimana mahkamah berkaitan pemberian rasuah oleh individu
akan menetapkan hukuman denda? bagi faedah syarikat.

• JAWAPAN: Sekiranya nilai rasuah boleh • Sekiranya perbuatan ini dilakukan selepas
dinilai, maka dendanya adalah 10 kali peruntukan Seksyen 17A Akta SPRM
nilai rasuah, atau minimum RM1 juta. 2009 berkuat kuasa, besar kemungkinan
Memandangkan rasuah berbentuk seks syarikat yang terlibat boleh didakwa.
tidak boleh dinilai, denda minimum yang
akan dikenakan ialah RM1 juta. • Tujuan kes ini dijadikan contoh adalah bagi
memberikan audiens gambaran lebih jelas
• Hukuman bagi kesalahan ini diperuntukkan kesalahan liabiliti korporat ini.
melalui Seksyen 17A(2) Akta SPRM 2009.

423

NOTA PENSYARAH

• Kes melibatkan bekas Eksekutif Akaun 4. Rasuah bagi faedah syarikat -
Pelanggan Alcatel Network Systems (M) mendapatkan tender “for the supply of
Sdn Bhd, Radziah Ani. Widerband Code Division Multiple Access
(WDCMA) Mobile Communication System
• Intipati kesalahan: and the Provision of Works phase II”.
1. Orang yang bersekutu dengan 5. Bayaran rasuah bagi pihak syarikat
organisasi komersial - Eksekutif Akaun - Tertuduh menggunakan cek Alcatel
Pelanggan Alcatel Network Systems (M) Network Systems (M) Sdn Bhd untuk
Sdn Bhd. bayaran rasuah.
2. Organisasi komersial - Alcatel Network
Systems (M) Sdn. Bhd. iaitu anak syarikat
Alcatel-Lucent SA (Perancis).
3. Memberi rasuah RM25,000

424

NOTA PENSYARAH

• SOALAN: Apabila kesalahan rasuah • Organisasi komersial dan pengurusannya
boleh didakwa kerana:
dilakukan oleh pegawai sesebuah a. membenarkan rasuah dilakukan
b. gagal melaksanakan usaha mencukupi
organisasi komersial, mengapa untuk mencegah rasuah berlaku

pengurusan sesebuah organisasi • PENTING: Tanggungjawab utama
organisasi komersial dan pengurusannya
komersial (pengarah, lembaga pengarah adalah memastikan langkah pencegahan
rasuah dilaksanakan sewajarnya.
dan rakan kongsi) yang tidak terlibat juga

boleh didakwa?

• JAWAPAN: Individu yang terlibat memberi

rasuah boleh didakwa secara individu

di bawah Seksyen 16(b) atau 17(b) Akta

SPRM 2009.

425

NOTA PENSYARAH

• Bagi mengelakkan pengurusan organisasi • SOALAN: Adakah rakan kongsi tidak aktif
didakwa di mahkamah, 2 perkara penting (sleeping partner) boleh didakwa di bawah
mesti dibuktikan: Seksyen 17A Akta SPRM 2009?
1. Tidak mengizinkan pegawai dan
kakitangan menggunakan rasuah untuk • JAWAPAN: Boleh didakwa. Semua Ahli
mendapat projek atau apa-apa faedah bagi Lembaga Pengarah sama ada aktif atau
organisasi komersial. tidak boleh didakwa di bawah Seksyen 17A
2. Melaksanakan usaha pencegahan rasuah Akta SPRM 2009, walaupun mereka tidak
yang mencukupi bagi memastikan rasuah terlibat dalam membuat keputusan.
tidak berlaku dalam organisasi komersial
terbabit. • Mereka boleh didakwa kerana gagal
melaksanakan usaha pencegahan rasuah
426 yang mencukupi di syarikat.

• SPRM menasihati agar berhati-hati dan
jangan bersikap sambil lewa apabila menjadi
Ahli Lembaga Pengarah sesebuah syarikat.

NOTA PENSYARAH

• SOALAN: Bagaimanakah sesebuah • Hanya mahkamah yang boleh membuat
organisasi komersial ingin memastikan keputusan sama ada usaha yang
usaha mencegah rasuah yang dilaksanakan itu mencukupi atau tidak.
dilaksanakan itu mencukupi atau tidak?
• PENTING: Usaha-usaha pencegahan
• JAWAPAN: Garis Panduan Tatacara rasuah mesti sesuai dengan saiz
Mencukupi di bawah Seksyen 17A(5) Akta organisasi, jenis perniagaan dan tahap
SPRM 2009 hanya memberi panduan risiko rasuah organisasi komersial terbabit.
bentuk atau usaha-usaha yang boleh
dilaksanakan oleh sesebuah organisasi • Contohnya, syarikat besar yang
komersial untuk mencegah jenayah mempunyai 1,000 pekerja memerlukan
rasuah. pelaksanaan usaha pencegahan rasuah
yang banyak, berbanding syarikat yang
mempunyai 100 pekerja.

427

NOTA PENSYARAH

• Kerajaan telah mengeluarkan Garis • SOALAN: Sekiranya pegawai di anak
Panduan Tatacara Mencukupi seperti syarikat terlibat memberi rasuah untuk
yang yang dikehendaki di bawah Seksyen mendapat projek, adakah syarikat induk
17A(5) Akta SPRM 2009. dan pengurusannya boleh didakwa di
bawah Seksyen 17A Akta SPRM 2009?
• Garis panduan ini adalah sebagai rujukan
kepada organisasi komersial mengenai • JAWAPAN: Boleh didakwa sekiranya
usaha-usaha yang boleh dilaksanakan syarikat induk gagal melaksanakan usaha
untuk mencegah jenayah rasuah. pencegahan rasuah yang mencukupi
untuk menghalang perbuatan rasuah oleh
anak syarikat.

428

NOTA PENSYARAH

• Garis panduan ini dikeluarkan selaras • Garis panduan tersebut menggariskan 5
dengan kehendak Seksyen 17A(5) prinsip asas untuk mengelakkan organisasi
Akta SPRM 2009 - Menteri hendaklah komersial daripada didakwa.
mengeluarkan garis panduan yang
berkaitan dengan tatacara yang disebut • Prinsip dengan akronim T.R.U.S.T adalah
dalam subseksyen (4). seperti slide seterusnya.

429

NOTA PENSYARAH

• Komitmen pengurusan organisasi dalam • PENTING: Komitmen pengurusan ini
pencegahan rasuah. tidak boleh sekadar retorik atau ‘wayang’
sahaja.
• Komitmen ini mesti jelas melalui pendirian
pengurusan organisasi berhubung jenayah • Apa yang dicakap, mesti dilaksanakan.
rasuah. • Kepimpinan organisasi mesti tegas

• PENTING: Komitmen menyediakan bajet berkaitan sebarang pelanggaran integriti
dan sumber manusia dalam menggerakkan dan perbuatan rasuah.
usaha pencegahan rasuah.

430

NOTA PENSYARAH

• Penilaian risiko dibuat secara menyeluruh • APA SPRM BOLEH BANTU?
dengan mengambil kira pandangan setiap a. membuat penilaian risiko rasuah melalui
lapisan warga organisasi. Corruption Risk Management (CRM).
b. memberi nasihat bagi mengukuhkan
• Semasa penilaian risiko dilaksanakan, sistem dan prosedur organisasi.
pengurusan dan warga organisasi perlu c. membantu organisasi merangka Pelan
berterus terang mengenai masalah serta Antirasuah Organisasi (OACP) seperti
kelemahan organisasi. mana yang dikehendaki dalam Pelan
Antirasuah Nasional (NACP).
• Penilaian risiko rasuah boleh dibuat
bersekali dengan penilaian risiko lain
dalam organisasi (tidak perlu berasingan).

431

NOTA PENSYARAH

• Langkah kawalan pencegahan rasuah • Organisasi mesti mewujudkan budaya
mesti dirangka berdasarkan penilaian melaporkan sebarang salah laku.
risiko yang telah dibuat.
• Usaha menggalakkan pelaporan:
• Langkah kawalan ini mestilah praktikal - mewujudkan saluran aduan yang
dan sesuai dengan saiz organisiasi, sifat berwibawa.
organisasi serta risiko organisasi untuk - memastikan kerahsiaan aduan.
terdedah kepada jenayah rasuah. - memastikan setiap aduan diambil
tindakan.
• Due-diligence - semakan latar belakang
terhadap sesuatu projek, kontraktor yang • Mewujudkan dan melaksanakan dasar/
hendak dilantik atau calon pekerja baharu. polisi antirasuah.

• Due-diligence - mengurangkan risiko
organisasi tersalah memilih kontraktor
atau pekerja yang bermasalah.

43• 2

NOTA PENSYARAH

• Pengurusan organisasi perlu memastikan • Pemantauan terhadap pekerja adalah
penilaian secara berkala dilaksanakan amat penting, terutamanya terhadap:
bagi menilai prestasi, kecekapan dan a. pekerja berisiko (hot staff)
keberkesanan program antirasuah. b. jawatan berisiko (hot job) - contohnya,
jawatan pegawai pelulus sesuatu
• Pengurusan organisasi mesti pastikan kontrak atau lesen/permit
semua inisiatif antirasuah (yang dirangka) c. bahagian berisiko (hot spot) seperti
dilaksanakan sepenuhnya. bahagian kewangan atau perolehan

• Penilaian program antirasuah boleh • Garis panduan ini mencadangkan
dilaksanakan melalui audit dalaman atau organisasi untuk mendapatkan pensijilan
audit yang dilaksanakan oleh pihak luar. ISO 37001: Anti-Bribery Management
System.
• Hasil penilaian dijadikan asas untuk
memantapkan usaha-usaha kawalan 433
antirasuah sedia ada di organisasi.

NOTA PENSYARAH

• Polisi dan inisiatif antirasuah organisasi • Khidmat SPRM - organisasi boleh
mesti dihebahkan kepada semua warga menjemput SPRM untuk menyampaikan
organisasi. ceramah integriti dan antirasuah dalam
program-program yang dianjurkan.
• Latihan antirasuah mesti dilaksanakan
secara berterusan.

• Latihan antirasuah kepada warga
organisasi dan mereka yang berurusan
dengan organisasi (contohnya, pembekal
atau kontraktor syarikat).

434

NOTA PENSYARAH

• Seksyen 17A Akta SPRM 2009 banyak • Slide berikutnya adalah beberapa kes
mengadaptasi Seksyen 7 UK Bribery Act sebenar melibatkan syarikat di luar negara
2010. yang dihukum kerana kesalahan rasuah.

• Melihat kes-kes yang melibatkan kesalahan • Siasatan dibuat di bawah UK Bribery Act
liabiliti korporat di UK, syarikat terbabit 2010 dan US Foreign Corrupt Practices
dikenakan tindakan (penalti dan denda) Act 1977.
kerana kegagalan melaksanakan usaha
pencegahan rasuah yang mencukupi. • Tujuan kes ini dijadikan contoh adalah
bagi memberikan gambaran lebih jelas
kepada audiens mengenai kesalahan
liabiliti korporat.

435

NOTA PENSYARAH

436

NOTA PENSYARAH

• UK Bribery Act 2010 dikuatkuasakan pada
tahun 2010.

• Tahun 2015 - Sweett Group PLC menjadi
syarikat pertama yang didakwa di
mahkamah dan mengaku bersalah kerana
kesalahan rasuah di UK.

437

NOTA PENSYARAH

• Anak syarikat (Cyrill Sweett) terlibat • Sekadar pengetahuan pensyarah, di
rasuah, syarikat induk (Sweett Group) bawah adalah kes lain yang mempunyai
yang didakwa dan dihukum. kaitan dengan kes rasuah Sweett Group:

438 • 21 Disember 2016 - Bekas pegawai
Sweett Group, Richard Kingston (54)
yang bertugas di Timur Tengah dijatuhkan
hukuman penjara kerana memusnahkan
bukti berhubung kes rasuah syarikat itu.

• Bukti tersebut merupakan 2 unit telefon
bimbit.

• Telefon bimbit itu mempunyai maklumat
rasuah yang boleh membantu siasatan
Serious Fraud Office (SFO) terhadap kes
rasuah syarikat Sweett.

NOTA PENSYARAH

• UK Bribery Act 2010 dikuatkuasakan pada
tahun 2010.

• Tahun 2015 - Sweett Group PLC menjadi
syarikat pertama yang didakwa di
mahkamah dan mengaku bersalah kerana
kesalahan rasuah di UK.

439

NOTA PENSYARAH

440

NOTA PENSYARAH

• Seperti kes Sweett Group - anak syarikat • Standard Bank adalah organisasi pertama
(Stanbic Bank) terlibat rasuah di luar di UK yang membuat penyelesaian di luar
negara, syarikat induk (Standard Bank) mahkamah (kes rasuah) melalui Deferred
yang terpaksa berdepan hukuman. Prosecution Agreement (DPA).

441

NOTA PENSYARAH

• APAKAH ITU DPA? • DPA hanya terpakai kepada organisasi
• Deferred Prosecution Agreement (DPA) dan bukan individu.

diperkenalkan di UK pada 24 Februari • CIRI-CIRI UTAMA DPA:
2014. 1. membolehkan organisasi membetulkan
• DPA adalah persetujuan antara pihak kesalahan jenayah yang mereka
pendakwaan dan organisasi yang lakukan. Pendakwaan terhadap
menghadapi pendakwaan kerana jenayah organisasi akan menyebabkan terlalu
fraud, rasuah dan jenayah ekonomi lain. banyak implikasi buruk terhadap
• DPA akan menangguhkan pendakwaan imej organisasi, perniagaan dan
terhadap sesebuah organisasi dengan menyebabkan warga organisasi hilang
syarat-syarat tertentu. pekerjaan.
• DPA dilaksanakan dengan penyeliaan
mahkamah.

442