คมู อื การปฏบิ ัตงิ าน
สํานักงานเขตพนื้ ทีก่ ารศกึ ษา
กลุมสง เสรมิ การจดั การศกึ ษา
สํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน
กระทรวงศกึ ษาธิการ
คำนำ
พระราชบัญญัตกิ ารศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และท่ีแกไขเพมิ่ เติม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553หมวด 5
มาตรา 39 และพระราชบัญญตั ริ ะเบียบบรหิ ารราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ พ.ศ. 2546 และท่ีแกไขเพิ่มเติม
(ฉบับท่ี 2) พ.ศ.2553 มาตรา 8 มาตรา 34 วรรคสอง ไดกําหนดใหมีการแบงเขตพ้ืนที่การศึกษา
ประถมศึกษาและมัธยมศึกษา ซึ่งกระทรวงศึกษาธิการได ออกประกาศกระทรวงศึกษาธิการกําหนดใหมี
สาํ นักงานเขตพนื้ ที่การศึกษาประถมศึกษา จาํ นวน 183 เขต และสํานักงานเขตพ้ืนที่มัธยมศึกษา จํานวน 42
เขต และไดออกประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เร่ืองการแบงสวนราชการภายในสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา
ประถมศึกษา โดยแบงสวนราชการภายในสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาออกเปน 8 กลุม และ
ออกประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่องการแบงสวนราชการภายในสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษา
ออกเปน 7 กลมุ
เพื่อใหการปฏิบัติงานของสํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษา และสํานักงานเขตพ้ืนที่
การศึกษามัธยมศกึ ษาเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ มีการพัฒนาระบบการปฏิบัติงาน เพ่ือยกระดับคุณภาพและ
มาตรฐานการปฏิบัติงาน สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน จึงไดจัดทําคูมือการปฏิบัติงานขึ้น
สําหรับคูมือปฏิบัติงานฉบับนี้ มีรายละเอียดของกระบวนงานและคูมือข้ันตอนการปฏิบัติงานของกลุมสงเสริม
การจัดการศึกษา ซึ่งเปนกลุมหนึ่งในสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา และสํานักงานเขตพ้ืนท่ี
การศึกษามัธยมศึกษา มีบทบาท อํานาจ หนาที่สําคัญเก่ียวกับการจัดการศึกษาโดยเนนการบูรณาการการจัด
การศึกษาท้ังการศึกษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัยการนําแหลงเรียนรูและภูมิปญญาทองถ่ินมาใช
ประกอบการจัดการเรียนการสอน การพัฒนาคุณภาพ ผูเรียนทั้งดานสุขภาพกายใจ สังคม สติปญญา ทักษะ
ชีวิต คุณธรรม จริยธรรม จิตอาสา การกีฬา ลูกเสือเนตรนารียุวกาชาด ผูบําเพ็ญประโยชน องคกรนักเรียน
สิทธิเด็ก การจัดหาทุน กองทุนการศึกษาเพ่ือชวยเหลือ ผูเรียนท้ังเด็กปกติ เด็กดอยโอกาส เด็กบกพรอง เด็ก
พิการ และเด็กที่มีความสามารถพิเศษ อีกทั้งสงเสริมใหบุคคล ครอบครัว ชุมชน สถาบันทางศาสนา สถาน
ประกอบการ องคกรปกครองสวนทองถ่ินและภาคเอกชน รวมจัดการศึกษา และรวมสนับสนุนการปฏิบัติงาน
กับหนวยงานอ่ืนท่ีเกี่ยวของจากการวิเคราะห บทบาท อํานาจ หนาที่ ตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อ
ใหเกิดเปนภาระงาน
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลําปาง เขต 1 จึงรวบรวมข้อมูลการปฏิบัติงานจาก
สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ เพ่ือให้คู่มือการปฏิบัติงานนี้สามารถ
นําไปใชใ้ หไ้ ดอ้ ย่างมีประสทิ ธภิ าพสงู สุดในการปฏบิ ัติงานกลุม่ สง่ เสริมการจัดการศกึ ษา
กลมุ่ สง่ เสรมิ การจดั การศกึ ษา
สํานกั งานเขตพืน้ ท่ีการศึกษาประถมศึกษาลําปาง เขต 1
ÿćøïâĆ Āîšć
ÙĞćîĞć 1
ÿüŠ îìĊę 1 ïìîćĞ 2
o ĒîüÙĉéĒúąüĆêëðč øąÿÜÙŤ 6
o ×Ăï×ćŠ ÷ õćøÖÝĉ
ÿüŠ îìęĊ 2 ÙĎöŠ ĂČ ×îĚĆ êĂîÖćøðäïĉ ĆêĉÜćî 7
ÜćîÿÜŠ đÿøĉöÖćøÝĆéÖćøýÖċ þć×ĆîĚ óĚîČ åćîĔîøĎðĒïïÖćøýÖċ þćĔîøąïï ÖćøýÖċ þć 7
îĂÖøąïï ĒúąÖćøýÖċ þćêćöĂíĆ ÷ćýĆ÷ 12
15
x ÖćøýÖċ þćĔîøąïï 18
o ÜćîÿÜŠ đÿøĉöĔĀšöÖĊ ćøÖĞćĀîéüíĉ ĊÖćøĒúąĒîüìćÜÖćøéĞćđîĉîÖćø 21
ÝéĆ ÖćøýċÖþćêĚÜĆ ĒêŠøąéïĆ ÖćøýÖċ þćðåöüĆ÷ĒúąÖćøýċÖþć×îĆĚ óĚČîåćî 25
Ă÷ŠćÜìüęĆ ëÜċ ĒúąöÙĊ čèõćó 25
o ÖćøÝéĆ ÖćøýÖċ þćĔîóČîĚ ìõęĊ Ďđ×ć ìčøÖĆîéćø Ēúąßćüđú 29
o ÖćøÝéĆ ÖćøýċÖþćđéĘÖĕøšÿĆâßćêĉ đéÖĘ êćŠ Üßćêóĉ îĆ íčŤ 33
o ÖćøÝéĆ ÖćøýÖċ þćóîČĚ ìęĊóđĉ ýþ 37
o ÖćøĒÖðš âŦ ĀćđéÖĘ êÖĀúŠî đéĘÖÖúčöŠ đÿęĊ÷Ü ĒúąđéÖĘ ĂĂÖÖúćÜÙĆî 41
o ÜćîìąđïĊ÷îĀúÖĆ åćîÖćøýÖċ þć 44
#ÜćîÝéĆ đÖïĘ ĀúÖĆ åćîÖćøýÖċ þć
#Üćî÷ÖđúÖĉ ĀúÖĆ åćîÖćøýÖċ þć 45
#ÜćîêøüÝÿĂïüçč ĉ ĒúąÖćøøĆïøĂÜÙüćöøĎš
#ÜćîÿęÜĆ àĚĂČ Ēïïóöĉ óŤ 49
x ÖćøýÖċ þćîĂÖøąïï 50
ÜćîÿÜŠ đÿøĉöĒúąÿîĆïÿîčîÖćøÝéĆ ÖćøýċÖþć×ĆĚîóČĚîåćî×ĂÜïčÙÙú ÙøĂïÙøĆü
ßöč ßî ĂÜÙÖŤ ø ÿëćïĆîýćÿîć ÿëćîðøąÖĂïÖćøĒúąÿëćïĆîÿÜĆ ÙöĂîęČ
o ÜćîÿÜŠ đÿøĉöĒúąÿîĆïÿîčîÖćøÝéĆ ÖćøýċÖþć×îĆĚ óČîĚ åćî×ĂÜïÙč Ùú
ÙøĂïÙøĆü ßčößî ĂÜÙÖŤ øüĉßćßĊó ÿëćïîĆ ýćÿîć ÿëćîðøąÖĂïÖćø
ĒúąÿëćïĆîÿÜĆ ÙöĂęîČ
ÜćîðøąÿćîĒúąÿÜŠ đÿøöĉ ĂÜÙÖŤ øðÖÙøĂÜÿüŠ îìĂš Üëîĉę ĔĀÿš ćöćøëÝéĆ ÖćøýÖċ þć
ÿĂéÙúšĂÜÖïĆ îē÷ïć÷ĒúąöćêøåćîÖćøýċÖþć
o ÜćîÿŠÜđÿøöĉ ÖćøÝéĆ ÖćøýċÖþć×ĂÜĂÜÙŤÖøðÖÙøĂÜÿüŠ îìĂš Üëîĉę
ÿćøïâĆ (êŠĂ) Āîćš
53
ÜćîÿÜŠ đÿøĉöÖćøÝéĆ ÖćøýċÖþćÿĞćĀøĆïñóĎš Öĉ ćø ñĎéš šĂ÷ēĂÖćÿĒúąñĎšöĊÙüćöÿćöćøë
óđĉ ýþ 54
o ÜćîÿÜŠ đÿøöĉ ÖćøÝéĆ ÖćøýÖċ þćđéÖĘ óÖĉ ćø đéÖĘ éĂš ÷ēĂÖćÿìöĊę Ċ
Ùüćöÿćöćøëóĉđýþ 58
o ÜćîÿÜŠ đÿøöĉ ĒúąÿîïĆ ÿîčîîÖĆ đø÷Ċ îĔîēÙüêćóđĉ ýþ 61
ÜćîÿÜŠ đÿøĉöÜćîÖćøĒîąĒîü ÿč×õćóĂîćö÷Ć ÖĊāćĒúąîĆîìîćÖćø úĎÖđÿĂČ 62
đîêøîćøĊ ÷čüÖćßćé ñïĎš ćĞ đóĘâðøąē÷ßîŤ îĆÖýċÖþćüßĉ ćìĀćø ðøąßćíðĉ ĕê÷ 73
üĉî÷Ć îĆÖđøĊ÷î ÖćøóĉìÖĆ þÿŤ ìĉ íĉđéĘÖĒúąđ÷ćüßî ĒúąÜćîÖÝĉ ÖćøîÖĆ đø÷Ċ îĂîČę 82
o ÜćîÿÜŠ đÿøöĉ ÖĉÝÖøøöĒîąĒîüĔîÿëćîýċÖþć 93
o ÜćîÿÜŠ đÿøĉöÿ×č õćóĂîćö÷Ć
o ÜćîÿÜŠ đÿøöĉ ÖĊāć ĒúąîîĆ ìîćÖćø 118
o ÜćîÿÜŠ đÿøĉöÖÝĉ ÖøøöúĎÖđÿĂČ đîêøîćøĊ ÷čüÖćßćé ñĎšïĞćđóâĘ ðøąē÷ßîŤ 128
îÖĆ ýċÖþćüßĉ ćìĀćø
o ÜćîÿŠÜđÿøöĉ ÖÝĉ Öøøöðøąßćíĉðĕê÷ Ēúąüîĉ Ć÷îÖĆ đø÷Ċ î 131
o ÜćîÿõćîÖĆ đø÷Ċ î ÿÜŠ đÿøĉö óçĆ îć ÿøšćÜÙüćöđךöĒ×ÜĘ ĂÜÙŤÖøÿõć 134
îÖĆ đø÷Ċ î đéÖĘ đ÷ćüßîĔîÿëćîýÖċ þć 135
o ÜćîÿÜŠ đÿøöĉ óìĉ ÖĆ þŤÿĉìíđĉ éÖĘ Ēúąđ÷ćüßî 139
142
ÜćîÿÜŠ đÿøĉöÿîïĆ ÿîčîÖćøøąéöìøĆó÷ćÖøđóĂČę ÖćøýÖċ þć 145
o ÜćîìčîÖćøýÖċ þć 146
o ÜćîÖĂÜìîč ĔĀÖš ÷Ďš öČ đóĂęČ ÖćøýÖċ þć (Ö÷ý.) 150
o ÜćîÿüĆÿéÖĉ ćøĒúąÿÜđÙøćąĀîŤ ĆÖđø÷Ċ î
153
ÜćîÿÜŠ đÿøĉöÜćîÖĉÝÖøøöóđĉ ýþĒúąÜćîēÙøÜÖćøĂîĆ đîĂęČ ÜöćÝćÖóøąøćßéćĞ øĉ 157
o ÜćîÝĆéÖćøýċÖþćēÙøÜÖćøĂîĆ đîĂČę ÜöćÝćÖóøąøćßéĞćøĉ 161
o ÜćîēÙøÜÖćøÖćøÝéĆ ÖćøýċÖþćĔîĀöŠïĎ šćîĂćÿćóĆçîćĒúą
ðŜĂÜÖĆîêîđĂÜ (Ăóð.) 162
o ÜćîēÙøÜÖćøĀöïŠĎ ćš îðŜĂÜÖĆîêîđĂÜßć÷Ēéî (ðßé.)
o ÜćîÿÜŠ đÿøĉöÖćøýÖċ þćĔîóĚîČ ìĊę 3 ÝÜĆ ĀüéĆ ßć÷ĒéîõćÙĔêš
ÜćîðøąÿćîÖćøðĂŜ ÜÖîĆ ĒúąĒÖĕš ×ðâŦ ĀćÖćøĔßšÿćøđÿóêéĉ ĒúąÿÜŠ đÿøöĉ ðĂŜ ÜÖĆî
ĒÖšĕ× ĒúąÙöšč ÙøĂÜÙüćöðøąóùêîĉ ĆÖđøĊ÷îîĆÖýċÖþć øüöìĚÜĆ øąïïéĒĎ úߊü÷đĀúĂČ
îÖĆ đø÷Ċ î
o ÜćîÖćøðĂŜ ÜÖĆîĒúąĒÖšĕ×ðâŦ Āćÿćøđÿóêéĉ ĔîÿëćîýċÖþć
ÿćøïâĆ (êĂŠ )
Āîšć
o ÜćîÿŠÜđÿøĉöÙüćöðøąóùêĉîÖĆ đø÷Ċ îĒúąîĆÖýÖċ þć 167
o ÜćîðĂŜ ÜÖîĆ ðŦâĀćÖćøĒóøøŠ ąïćéēøÙđĂéÿŤ đóýýÖċ þćĒúąÖćøêÜĆĚ ÙøøõŤ 171
ÖĂŠ îüĆ÷ĂĆîÙüø 174
o ÜćîóçĆ îćøąïïéĒĎ úߊü÷đĀúĂČ îĆÖđø÷Ċ î 178
Üćîüđĉ ìýÿĆöóîĆ íŤ 179
o ÜćîüĉđìýÿĆöóĆîíŤ 183
186
o ÜćîēÙøÜÖćøĒúÖđðúę÷Ċ îîĆÖđøĊ÷îìîč øąĀüŠćÜðøąđìý 187
Üćîðøąÿćî ÿŠÜđÿøöĉ ÖćøýċÖþćÖćøýċÖþćÖĆïýćÿîćĒúąÖćøüçĆ îíøøö 190
191
o ðøąÿćî ÿÜŠ đÿøöĉ ÖćøýÖċ þćÖćøýÖċ þćÖïĆ ýćÿîćĒúąÖćøüĆçîíøøö
ÜćîÿÜŠ đÿøöĉ ĒĀúÜŠ Öćøđø÷Ċ îøĎš ÿęÜĉ ĒüéúĂš öìćÜÖćøýċÖþć ĒúąõöĎ ĉðâŦ âćìĂš Üëĉęî 194
o ÿŠÜđÿøöĉ ÖćøóĆçîćýÖĆ ÷õćóĒĀúÜŠ đø÷Ċ îøĎš ÿÜęĉ ĒüéúĂš öìćÜÖćøýÖċ þćĒúą 195
õöĎ ĉðŦââćìĂš Üëęîĉ ĔĀšđĀöćąÿöêŠĂÖćøóçĆ îćÙèč õćóÖćøýÖċ þćĒúą 198
ÝéĆ ìąđï÷Ċ î 199
ÜćîðøąÿćîĒúąÿŠÜđÿøĉöÿëćîýċÖþćĔĀšöĊïìïćìĔîÖćøÿøćš ÜÙüćöđ×öš Ē×ÜĘ ×ĂÜ 199
ßöč ßî 217
o ÜćîðøąÿćîĒúąÿŠÜđÿøĉöÿëćîýċÖþćĔĀöš ĊïìïćìĔîÖćøÿøšćÜÙüćö
đךöĒ×ÜĘ ×ĂÜßčößî
ïøøèćîÖč øö
õćÙñîüÖ
o êćøćÜüĉđÙøćąĀïŤ ìïćì ĂĞćîćÝ ĀîšćìêęĊ ćöðøąÖćýÖøąìøüÜýÖċ þćíÖĉ ćø
o øć÷ßęĂČ ÙèąìćĞ Üćî
กลุม สงเสริมการจัดการศกึ ษา
แนวคดิ
งานสงเสรมิ การจัดการศกึ ษา เปน งานท่ีสนบั สนนุ และสงเสริมใหสถานศกึ ษาในสงั กัดเขตพ้ืนที่
การศึกษาสามารถจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐานไดอยางมีประสิทธิภาพโดยเนนการบูรณาการการ จัด
การศึกษาท้ังการศึกษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย นําแหลงเรียนรูและภูมิปญญาทองถิ่น
มาใชประกอบการจัดการเรียนการสอน การพัฒนาคุณภาพผูเรียนทั้งดาน รางกาย จิตใจ สังคม
สติปญญา ทักษะชีวิต คุณธรรม จริยธรรม จิตอาสา การกีฬา ลูกเสือ เนตรนารี ยุวกาชาด ผูบําเพ็ญ
ประโยชน องคก รนักเรียน สิทธิเด็ก การจัดหาทุน–กองทุนการศึกษา เพ่ือชวยเหลือผูเรียนท้ังเด็กปกติ
เด็กดอยโอกาส เด็กบกพรอง เด็กพิการ และเด็กที่มีความสามารถพิเศษ อีกท้ังสงเสริมใหบุคคล
ครอบครวั ชมุ ชน สถาบนั ทางศาสนา สถานประกอบการ องคกรปกครองสวนทองถิ่น และภาคเอกชน
รวมจัดการศึกษาที่จะสงผลตอการพัฒนาคุณภาพชีวิตผูเรียนรวมท้ังปฏิบัติตามพันธกิจท่ีไดมีการลงนาม
ในความตกลงรวมกันระหวางประเทศ การรองรับประชาคมอาเซียนในดานการจัดการศึกษาท้ังการ
แลกเปลยี่ นและการสง เสรมิ การจดั การศกึ ษา ตลอดจนการดําเนนิ งานอืน่ ๆ ท่ีเก่ียวขอ ง
วตั ถุประสงค
1. เพ่ือสงเสริมคุณภาพการจัดการศึกษาทั้งในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย ภายใต
ความรวมมือของบุคคล ครอบครัว ชุมชน สถาบันทางศาสนา และองคกรปกครองสวนทองถิ่น และ
ภาคเอกชน ทกุ รปู แบบใหมีคุณภาพตามมาตรฐาน
2. เพื่อสงเสริมสุขภาพกายและสุขภาพจิต ผูรับบริการทางการศึกษา ใหสมบูรณโดยสงเสริม
ใหสถานศึกษาจัดอาหารกลางวัน อาหารเสริม (นม) และเพื่อสงเสริมใหมีจริยธรรม คุณธรรม วินัย
โดยเนนกีฬา นันทนาการ ลูกเสือ เนตรนารี ยุวกาชาด ผูบําเพ็ญประโยชน นักศึกษาวิชาทหารและ
การปฏิบตั ติ นตามระบอบประชาธปิ ไตย อนั มพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปนประมุข
3. เพื่อสงเสริมสิทธิเด็ก การจัดหาทุน กองทุนการศึกษาเพ่ือสนับสนุนการศึกษาใหกับ
เด็กนักเรียนท้ังเด็กปกติ เด็กดอยโอกาส เด็กบกพรอง เด็กพิการ และเด็กท่ีมีความสามารถพิเศษ
ดว ยการระดมทรัพยากรจากทุกฝาย
4. เพ่ือสงเสริมกิจการพิเศษ ท่ีเปนการสรางความมั่นคงและประสานเครือขายทุกระดับไปสู
การจดั การศกึ ษาข้ันพืน้ ฐาน
5. เพ่ือรองรับประชาคมอาเซียน ตลอดจนขอตกลงรวมกันระหวางประเทศในการจัดการศึกษา
ท้ังแลกเปล่ียน และสง เสริมสนับสนนุ เพ่ือพฒั นาการศึกษารว มกัน
คูมอื การปฏบิ ัตงิ าน สำนกั งานเขตพน้ื ที่การศกึ ษา
กลมุ สง เสริมการจัดการศึกษา 1
ขอบขาย/ภารกจิ
(ก) สงเสริมการจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐานในรูปแบบการศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบและ
การศกึ ษาตามอัธยาศัย
กระบวนงาน
1. การจัดการศึกษาในระบบ
1) งานสงเสริมใหมีการกําหนดวิธีการและแนวทางการดําเนินการจัดการศึกษาต้ังแต
ระดับการศึกษาปฐมวัย และการศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐานอยางทั่วถึงและมคี ุณภาพ
2) การจดั การศึกษาในพ้นื ทภี่ ูเขา ทรุ กันดาร และชาวเล
3) การจดั การศึกษาเดก็ ไรสัญชาติ เด็กตางชาติพนั ธุ
4) การจัดการศึกษาพนื้ ท่ีพิเศษ
5) การแกป ญหาเด็กตกหลน เด็กกลุมเสี่ยง และเด็กออกกลางคนั
6) งานทะเบยี นหลักฐานการศกึ ษา
- การจัดเก็บหลักฐานการศึกษา
- การยกเลิกหลกั ฐานการศกึ ษา
- การตรวจสอบวุฒแิ ละการรบั รองความรู
- การซื้อแบบพิมพ
2. การศกึ ษานอกระบบ
1) สงเสริมการจัดการศึกษานอกระบบใหเช่ือมโยงกับการจัดการศึกษาในระบบ และ
การศึกษาตามอธั ยาศัย
- การใหการอนุญาตสํานักงาน กศน.จัดการศึกษาใหกับเด็กท่ีมีความจําเปน
ไมส ามารถเรยี นในระบบได
2) สงเสรมิ การจดั การศกึ ษาทางเลอื ก
3. การจดั การศกึ ษาตามอธั ยาศัย
- งานสงเสริมใหสถานศึกษา หนวยงานหรอื สถาบนั ท่ีจัดการศึกษารว มวางแผนและ
กาํ หนดแนวทางในการสนบั สนุนสง เสรมิ การจัดการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
(ข) สงเสริมและสนบั สนุนการจัดการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐานของบคุ คล ครอบครวั องคก ร ชมุ ชน
องคก ร
วิชาชีพ สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั สังคมอ่นื
กระบวนงาน
- งานสงเสริม สนับสนุนการจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานของบุคคล ครอบครัว ชุมชน องคกร
วิชาชพี สถาบันศาสนา สถานประกอบการและสถาบันสงั คมอ่ืน
คูมอื การปฏิบัติงาน สำนกั งานเขตพ้ืนที่การศกึ ษา
2 กลมุ สงเสริมการจดั การศึกษา
(ค) ประสานและสงเสริมองคกรปกครองสวนทองถิ่นใหสามารถจัดการศึกษา สอดคลองกับ
นโยบายและมาตรฐานการศกึ ษา
กระบวนงาน
- งานสงเสรมิ การจดั การศึกษาขององคก รปกครองสวนทอ งถิ่น
(ง) สงเสริมการจดั การศกึ ษาสาํ หรบั ผูพิการ ผูดอ ยโอกาส และผมู ีความสามารถพิเศษ
กระบวนงาน
1. สงเสริมการจัดการศึกษาเดก็ พกิ าร เดก็ ดอยโอกาส ทมี่ คี วามสามารถพเิ ศษ
2. การสงเสริมและสนับสนุนนกั เรยี นในโควตาพิเศษ
- การพฒั นาอัจรยิ ภาพดา นวิทยาศาสตรและคณติ ศาสตร (สสวท.)
- การแขง ขนั คณิตศาสตร วทิ ยาศาสตร โอลมิ ปกแหงประเทศไทย
- การดําเนินงานของมูลนิธิสงเสริมโอลิมปกวิชาการ และพัฒนามาตรฐานวิทยาศาสตรใน
พระอุปถมั ภสมเดจ็ พระเจา พ่ีนางเธอเจา ฟากัลยานิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครนิ ทร
- การคัดเลอื กนกั เรยี นเพ่อื ศึกษาตอ
3. การคดั เลอื กนกั เรียนและสถานศกึ ษาเพ่อื รับรางวัลพระราชทานระดับขนั้ พน้ื ฐาน
4. งานจัดการศึกษาสําหรับแลกเปลยี่ น 3 จังหวัดชายแดนภาคใต (ครอบครัวอุปถมั ภ)
(จ) สงเสริมงานการแนะแนว สุขภาพอนามัย กีฬาและนันทนาการ ลูกเสือ ยุวกาชาด เนตรนารี
ผูบําเพ็ญประโยชน นักศึกษาวิชาทหาร ประชาธิปไตย วินัยนักเรียน การพิทักษสิทธิเด็กเยาวชน
และงานกจิ การนักเรียนอ่นื
กระบวนงาน
1. งานสง เสริมกจิ กรรมแนะแนวในสถานศึกษา
2. งานสง เสรมิ สขุ ภาพอนามัย
3. งานสง เสรมิ กีฬาและนันทนาการ
4. สงเสรมิ กิจกรรมลูกเสอื เนตรนารี ยุวกาชาด ผูบ ําเพญ็ ประโยชน และนักศึกษาวิชาทหาร
5. งานสงเสริมกิจกรรมประชาธิปไตย และวนิ ัยนักเรยี น
6. งานสภานักเรียน สงเสริม พัฒนา สรางความเขมแข็งองคกรสภานักเรียน เด็ก เยาวชนใน
สถานศึกษา
7. งานสงเสรมิ พิทักษส ทิ ธเิ ดก็ และเยาวชน
(ฉ) สง เสรมิ สนบั สนนุ การระดมทรัพยากรเพือ่ การศึกษา
กระบวนงาน
1. งานทุนการศึกษา และการระดมทนุ เพอื่ การศกึ ษานกั เรียน
2. งานกองทนุ เงินใหก ยู ืมเพอ่ื การศึกษา (กยศ.)
3. งานสวัสดกิ ารและสงเคราะหน กั เรยี น
คมู อื การปฏบิ ตั งิ าน สำนักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา
กลมุ สง เสรมิ การจดั การศึกษา 3
(ช) สงเสริมงานกิจกรรมพเิ ศษและงานโครงการอันเนอื่ งมาจากพระราชดาํ ริ
กระบวนงาน
1. งานการจัดศึกษาโครงการอนั เนือ่ งมาจากพระราชดําริ
- งานจัดการศึกษาตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริของพระบาทสมเด็จพระ
เจาอยูหัว และของพระบรมวงศานวุ งศทกุ พระองค
2. งานความม่ันคงแหงชาติ
2.1 งานโครงการจัดการศกึ ษาในหมบู านอาสาพฒั นาและปองกนั ตนเอง (อพป.)
2.2 งานโครงการหมูบ านปองกนั ตนเองชายแดน (ปชด.)
2.3 งานสงเสรมิ การศกึ ษาในพื้นท่ีชายแดน
(ซ) ประสานการปองกันและแกไขปญหาการใชสารเสพติดและสงเสริมปองกัน แกไข และคุมครอง
ความประพฤตินกั เรียนนักศกึ ษา รวมทั้งระบบดูแลชว ยเหลือนกั เรียน
กระบวนงาน
1. งานปองกันและแกไขปญหาสารเสพตดิ ในสถานศกึ ษา
2. งานสง เสริมความประพฤตนิ ักเรียนและนกั ศึกษา
3. การปอ งกนั ปญหาการแพรระบาดโรคเอดส เพศศกึ ษา และการตง้ั ครรภกอ นวยั อันควร
4. การดาํ เนินงานพัฒนาระบบการดแู ลชวยเหลอื นักเรยี น
(ฌ) ดําเนนิ งานวิเทศสัมพันธ
กระบวนงาน
1. งานวเิ ทศสัมพนั ธ
2. งานโครงการแลกเปล่ียนนกั เรียนทุนระหวา งประเทศ
(ญ) ประสาน สงเสริมการศึกษากบั การศาสนาและการวัฒนธรรม
กระบวนงาน
1. สงเสริมใหมีการจัดกิจกรรมนันทนาการหลายรูปแบบ เชน ดนตรี การแสดงการทองเที่ยว
งานอดิเรกตา ง ๆ
2. การสง เสรมิ การจดั กิจกรรมทัศนศึกษา
3. การจดั งานวนั ฉลองวนั เดก็ แหงชาติ
4. การสง เสริมคณุ ธรรม จริยธรรมของนักเรยี นและสถานศกึ ษา
(ฏ) สง เสริมแหลงการเรียนรู ส่งิ แวดลอมทางการศกึ ษา และภมู ปิ ญญาทองถ่ิน
กระบวนงาน
- งานสงเสริมการพัฒนาศักยภาพแหลงเรียนรู ส่ิงแวดลอมทางการศึกษาและภูมิปญญา
ทอ งถ่นิ ใหเหมาะสมตอ การพฒั นาคณุ ภาพการศกึ ษาและจัดทะเบยี น
คูม อื การปฏิบัติงาน สำนกั งานเขตพน้ื ที่การศกึ ษา
4 กลมุ สงเสรมิ การจดั การศกึ ษา
(ฏ) ประสานและสงเสรมิ สถานศึกษาใหม บี ทบาทในการสรางความเขม แขง็ ของชมุ ชน
กระบวนงาน
- งานสงเสรมิ คณะกรรมการสถานศึกษาขน้ั พ้ืนฐาน
- เสริมสรางความเขมแข็งของชุมชน และพัฒนาความรู ความสามารถในการปฏิบัติหนาท่ี
ของคณะกรรมการสถานศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน
(ฐ) ปฏิบัติงานรวมกับหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหนวยงานอ่ืนท่ีเกี่ยวของหรือท่ีไดรับ
มอบหมาย
- กระทรวงมหาดไทย - กระทรวงวฒั นธรรม
- กระทรวงสาธารณสขุ - กระทรวงพัฒนาการสงั คมและความมั่นคงของ
- กระทรวงกลาโหม มนษุ ย
- กระทรวงแรงงาน - กระทรวงพฒั นาการทอ งเที่ยวและกีฬา
- กระทรวงพลังงาน - กระทรวงการตางประเทศ
- สํานกั งานตํารวจแหงชาติ
ฯลฯ
คูมอื การปฏิบัตงิ าน สำนกั งานเขตพื้นท่กี ารศกึ ษา
กลมุ สงเสรมิ การจดั การศกึ ษา 5
ขัน้ ตอนการดําเนินงาน
สง เสริมการจัดการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานในรูปแบบการศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ
และการศึกษาตามอธั ยาศัย
ข้นั ตอนการดาํ เนินงาน
การสงเสรมิ การจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานในรูปแบบการศกึ ษาในระบบ การศึกษานอกระบบ
และการศึกษาตามอัธยาศัย
1. การจัดการศึกษาในระบบ
1. ชื่อกระบวนงาน 1.1 งานสงเสริมใหมีการกําหนดวิธีการและแนวทางการดําเนินการจัด
การศึกษาตง้ั แตร ะดับการศกึ ษาปฐมวัยและการศึกษาขนั้ พืน้ ฐานอยา งทั่วถึงและมีคณุ ภาพ
2. วตั ถุประสงค
2.1 เพื่อใหสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา มีกรอบและแนวทางในการดําเนินงานสงเสริม
การจัดการศึกษาในระบบ
2.2 เพื่อใหบคุ ลากรผทู าํ หนาทด่ี า นการจัดการศึกษา สามารถใชปฏิบัติหนาที่ไดตรงตาม
บทบาทหนาทที่ ีช่ ดั เจน เหมาะสม และมปี ระสทิ ธภิ าพ
2.3 เพอ่ื ใหเด็กในวัยเรียนไดร บั การศึกษาอยางทว่ั ถึงและเสมอภาค
3. ขอบเขตของงาน
สํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ประกาศนโยบายและแนวปฏิบัติเก่ียวกับ
การรับนักเรียน คณะกรรมการเขตพ้ืนที่การศึกษากําหนดนโยบายฯ ของเขตพื้นท่ีการศึกษา และ
สถานศึกษาในสังกัดรับทราบนโยบายและถือปฏิบัติ สําหรับหนวยงานท่ีอยูในขอบขายของการรวบรวม
ขอมลู ประกอบดว ยหนวยงานตา ง ๆ ดังตอไปนี้
3.1. โรงเรียนในสังกัด สพฐ. ไดแก สถานศึกษาในสังกัด สํานักงานเขตพน้ื ทีการศึกษา
3.2. โรงเรยี นนอกสังกัด สพฐ. (ประเภทสามญั ศึกษา) ไดแก
- สาํ นักบริหารงานคณะกรรมการสงเสริมการศึกษาเอกชน
- สาํ นักงานคณะกรรมการการอดุ มศึกษา
- สํานักงานสง เสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั
- กรมสง เสริมการปกครองสว นทอ งถิ่น (ศูนยพัฒนาเดก็ เล็ก, ร.ร.เทศบาล)
- สาํ นักงานพระพทุ ธศาสนาแหง ชาติ (ร.ร.พระปรยิ ัตธิ รรม แผนกสามญั ศึกษา)
3.3. โรงเรียนนอกสงั กัด สพฐ. (ประเภทอาชวี ศึกษา) ไดแก
- สํานกั งานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา (สถาบนั อาชีวศึกษา)
- สํานักงานคณะกรรมการสงเสรมิ การศกึ ษาเอกชน
คมู อื การปฏิบัตงิ าน สำนักงานเขตพืน้ ท่กี ารศกึ ษา
กลุม สง เสริมการจัดการศึกษา 7
4. คําจาํ กัดความ
4.1 การจัดการศึกษาในระบบ หมายถึง การศึกษาที่มีรูปแบบและระบบแบบแผนชัดเจน
มีการกําหนดวัตถุประสงค หลักสูตร วิธีการจัดการเรียนการสอน การวัดผลและการประเมินผลท่ีแนนอน
โดยการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน แบงออกเปนระดับตาง ๆ คือ ระดับกอนประถมศึกษา ระดับประถมศึกษา
ระดับมัธยมศึกษาตอนตน และระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
4.2 การศึกษาภาคบังคับ หมายถึง การศึกษาชั้นปท่ีหนึ่งถึงช้ันปท่ีเกา (ชั้นประถมศึกษา
ปท ่ี 1 ถงึ ช้นั มัธยมศกึ ษาปท่ี 3) ของการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐานตามกฎหมายวา ดว ยการศึกษาแหง ชาติ
4.3 การศกึ ษาขน้ั พ้ืนฐาน หมายถึง การศึกษากอนระดบั อดุ มศึกษา
4.4 เดก็ หมายถงึ เด็กท่ีอยใู นวยั เรียนกอนระดับอดุ มศึกษา
4.5 ผปู กครอง หมายถึง บดิ ามารดา หรือบิดา หรือมารดา ซึ่งเปนผูใชอํานาจปกครองหรือ
ผูปกครองตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย และหมายความรวมถึงบุคคลท่ีเด็กอยูดวยเปนประจํา
หรือเด็กท่ีอยูรับใชการงาน
4.6 แบบ บค. หมายถึง แบบฟอรมทีก่ ําหนดขึ้นเพอื่ ใชเ ปน แนวทางการดําเนินงานตาม
พระราชบัญญตั กิ ารศกึ ษาภาคบังคบั พ.ศ. 2545
4.7 พ้ืนท่เี ขตบริการของโรงเรียน หมายถึง อาณาบริเวณที่โรงเรียนและสํานักงานเขต
พื้นท่ีการศึกษากําหนดขึ้นตามความเหมาะสม โดยมีการตกลงกันระหวางโรงเรียนท่ีอยูใกลเคียง
ท้ังน้ีใหยึด ทร.14 เขตการปกครอง การคมนาคม และสภาพพื้นที่ทางภูมิศาสตร เพื่อโรงเรียนจะได
ใหบ รกิ ารการศกึ ษาและนกั เรียนสามารถเดินทางมาเรียนไดสะดวก
4.8 ศูนยประสานงานการรับนักเรียน หมายถึง การจัดต้ังศูนยบริการการรับนักเรียน
การแกป ญ หาการรับนักเรียน การประสานงานกับหนวยงานที่เกี่ยวของ หรือดําเนินการอ่ืนใด เพ่ือให
การรับนักเรยี นเปน ไปดว ยความเรียบรอย
5. ขน้ั ตอนการปฏิบัติงาน
5.1 จดั ทาํ นโยบาย แนวปฏิบตั ิเก่ียวกบั การรับนักเรียน
5.2 แตงตงั้ คณะกรรมการ ประชมุ กําหนดนโยบาย
5.3 แจง สถานศึกษาดําเนนิ การตามนโยบาย
5.4 ติดตามและตรวจสอบการรับนกั เรียนในพื้นที่รับผิดชอบ
5.5 สรุปและรายงานผลหนวยงานท่ีเกี่ยวของ
คมู อื การปฏิบัตงิ าน สำนักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษา
8 กลมุ สง เสริมการจัดการศกึ ษา
6. Flow Chart การปฏบิ ตั ิงาน
จดั ทํานโยบาย แนวปฏบิ ัติ
การรบั นักเรียน
แตงต้งั คณะกรรมการประชมุ
เพ่อื กําหนดนโยบาย
แจง สถานศึกษาดาํ เนนิ การตามนโยบาย
ตดิ ตามและตรวจสอบการรบั นักเรียน
ในพื้นทรี่ ับผดิ ชอบ
สรปุ และรายงานผล
หนวยงานท่ีเก่ียวของ
7. แบบฟอรมทีใ่ ช 9
แบบ บค.01 – แบบ บค.31
8. เอกสาร / หลักฐานอา งอิง
8.1 พระราชบญั ญัติทเ่ี กี่ยวของ
- พระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และแกไขเพมิ่ เติม
- พระราชบัญญตั กิ ารศกึ ษาภาคบงั คับ พ.ศ. 2545
- พระราชบัญญัตเิ คร่ืองแบบนกั เรียน พ.ศ. 2551
- พระราชบญั ญัติการทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2534
คมู อื การปฏบิ ตั ิงาน สำนกั งานเขตพ้ืนที่การศึกษา
กลุมสง เสรมิ การจัดการศกึ ษา
8.2 กฎกระทรวงท่ีเก่ียวของ
- กฎกระทรวงกาํ หนดหลักเกณฑและวิธีการกระจายอํานาจการบรหิ ารและ
การจดั การศึกษา พ.ศ. 2550
- กฎกระทรวงกาํ หนดหลักเกณฑและวิธีการนับอายุเด็กเพ่ือเขารบั การศึกษา
ภาคบงั คบั พ.ศ. 2545
8.3 ประกาศทเ่ี กีย่ วของ
- ประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เรื่อง การสง เด็กเขา เรียนในสถานศกึ ษา พ.ศ. 2546
- ประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เร่อื ง หลักเกณฑและวิธีการปฏิบัติสําหรับผูที่มิใช
ผูปกครอง ซ่ึงมีเด็กท่ีมีอายุในเกณฑการศึกษาภาคบังคับไมไดเขาเรียนในสถานศึกษาอาศัยอยู พ.ศ.
2546
- ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรือ่ ง การรับเดก็ เขาเรยี นในสถานศกึ ษา พ.ศ. 2546
- ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง หลักเกณฑและวิธีการผอนผันใหเด็ก
เขา เรียนกอ นหรือหลังอายุตามหลักเกณฑการศกึ ษาภาคบงั คับ พ.ศ. 2546
- ประกาศสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน เรื่อง การกระจาย
อํานาจการบริหารการจัดการศึกษาของเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานไปยัง
คณะกรรมการเขตพื้นท่ีการศึกษาและสถานศึกษาในสังกัดสํานักงานคณะกรรมการการศึกษา
ขน้ั พื้นฐาน พ.ศ. 2550
8.4 ระเบียบทีเ่ ก่ียวของ
- ระเบยี บกระทรวงศึกษาธกิ ารวาดว ยหลักฐานในการรับนักเรยี น นักศึกษา
เขา เรียนในสถานศกึ ษา พ.ศ. 2548
- ระเบียบกระทรวงศึกษาธกิ ารวาดวยเคร่ืองแบบนักเรียน พ.ศ. 2551
คมู อื การปฏิบตั งิ าน สำนักงานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา
10 กลมุ สงเสริมการจัดการศึกษา
คูมอื การปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษา
กลมุ สง เสรมิ การจัดการศกึ ษา 11
1. ชอื่ กระบวนงาน 1.2 การจัดการศึกษาในพน้ื ทีภ่ ูเขา ทรุ กนั ดาร และชาวเล
2. วัตถุประสงค
2.1 เพ่อื ใหเด็กท่อี ยใู นพ้นื ทภี่ เู ขา ทุรกนั ดาร และชาวเลที่อยูในวัยการศึกษาภาคบังคับให
ไดร บั การศึกษาครบทุกคน
2.2 เพ่อื ใหค วามชวยเหลือสถานศึกษาในสังกัดท่ีมีนักเรียนในพ้ืนท่ีภูเขา ทุรกันดาร และ
ชาวเลไดรับการศกึ ษาอยางเหมาะสม และมคี ุณภาพ
3. ขอบเขตของงาน
เด็กวัยเรียนที่อยูในพ้ืนท่ีบริการของแตละโรงเรียน เชน พ้ืนที่ภูเขา และทุรกันดาร
ตองไดเ ขา เรียนทุกคน ตั้งแตระดับอนุบาลจนถึงระดับมัธยมศึกษา สถานศึกษาในสังกัด และประสาน
ความรวมมือกับหนวยงานหรือสถานประกอบการท่ีเกี่ยวของ ไดแก สํานักงานสงเสริมการศึกษา
นอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย องคกรปกครองสวนทองถ่ิน โรงเรียนตํารวจตระเวนชายแดน
การศกึ ษาเฉพาะทาง การจัดการศึกษาของบุคคล ครอบครัว ชมุ ชน สถาบนั ทางศาสนา และสถาบันอนื่ ๆ
4. คําจํากดั ความ
4.1 การจัดการศึกษาในพ้ืนที่ภูเขา หมายถึง การจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานตามกฎหมาย
วา ดวยการศกึ ษาแหง ชาติใหแ กเ ด็กทีอ่ ยใู นพนื้ ท่ีภเู ขา และทอ่ี ยหู างไกลทรุ กันดารหา งจากชุมชนทัว่ ไป
4.2 เดก็ หมายถึง เดก็ ทอี่ ยใู นวยั เรียนกอนระดับอดุ มศกึ ษา
4.3 ชาวเล หมายถึง กลุมชาติพันธุหรือชนเผาที่มีภาษาและวัฒนธรรม เฉพาะของตนเองอัน
แตกตางไปจากคนไทย สวนใหญอาศัยอยูในแถบภาคใตของประเทศไทยในฝงอันดามันอาศัยในเรือ
เพื่อใชเ ปน บานและยานพาหนะ
5. ข้ันตอนการปฏบิ ัติงาน
5.1 ประชาสมั พนั ธ สรางความเขาใจในสิทธิ และหนาท่ีในการจัดการศึกษาของบุคคล
ครอบครวั ชุมชน สถาบนั สถานประกอบการ ฯลฯ
5.2 สํารวจ และจัดทําระบบขอมูลเด็กท่ีอาศัยอยูในพ้ืนท่ีภูเขาท่ีหางไกล ทุรกันดารและ
ชาวเล
5.3 แตง ตั้งประชุมคณะทํางาน แกไขปญหาจดั ใหเ ด็กไดเขารบั การศกึ ษา
5.4 ตดิ ตาม ตรวจสอบ สง เสริม สนบั สนุน แกไขปญ หา สรุปผล
5.5 รายงานผลการดาํ เนินงาน
คมู อื การปฏบิ ัติงาน สำนักงานเขตพ้นื ที่การศกึ ษา
12 กลุมสง เสรมิ การจดั การศึกษา
6. Flow Chart การปฏบิ ัตงิ าน
ประชาสมั พันธ สรา งความเขาใจสง เสรมิ
สนบั สนุนการจัดการศึกษา
สํารวจ ขอมลู เด็กในพน้ื ทภ่ี ูเขา หางไกล ทุรกนั ดาร และชาวเล
แตงตั้ง คณะทํางาน
จัดประชมุ เพื่อแกไ ขปญ หา
ตดิ ตาม ตรวจสอบ สงเสริม
สนับสนุน แกป ญ หา สรปุ ผล
รายงานผลการดําเนนิ งาน
7. แบบฟอรม ที่ใช
แบบสํารวจเด็กวัยการศึกษาภาคบงั คับ (อายยุ างเขา ปท่ี 7-16 ป) ท่ยี งั ไมไดเ ขา เรยี น
ซงึ่ ที่อาศัยอยูในพ้ืนท่ภี เู ขา ที่หางไกลทุรกนั ดาร (แบบ บค.01 – แบบ บค.31)
8. เอกสาร/ หลักฐานอา งองิ
- รัฐธรรมนญู แหง ราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550
- พระราชบญั ญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 แกไขเพ่ิมเติม
- พระราชบญั ญัติการศึกษาภาคบังคบั พ.ศ. 2545
คมู อื การปฏบิ ัตงิ าน สำนกั งานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษา
กลมุ สง เสริมการจัดการศกึ ษา 13
คมู ือการปฏบิ ตั ิงาน สำนกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา
14 กลมุ สงเสริมการจัดการศกึ ษา
1. ช่อื กระบวนงาน 1.3 การจัดการศกึ ษาเด็กไรสญั ชาติ เด็กตา งชาตพิ ันธุ
2. วตั ถุประสงค
2.1 เพ่อื ใหเ ด็กทไี่ มมหี ลักฐานทางทะเบียนราษฎรไดเขาเรียนในสถานศึกษาในระดับ
การศึกษาภาคบงั คับ
2.2 เพ่อื จัดทาํ ทะเบียนใหเดก็ ทีไ่ มมีหลักฐานทางทะเบียนราษฎร ไดเขา เรยี นใหส อดคลอง
กบั แนวนโยบายการจดั การศกึ ษาตามแผนการศึกษาแหงชาติ
2.3 เพอ่ื ประสานกับหนว ยงานท่เี กี่ยวขอ งกบั การศึกษาของเดก็ ไรสัญชาติ
3. ขอบเขตของงาน
เด็กวัยเรยี นท่ีอยูในพื้นท่ีบริการของแตละโรงเรียน เด็กไรสัญชาติ เด็กตางชาติพันธุ
ตองไดรับการศึกษาสนองนโยบายการจัดการศึกษาตามแผนการศึกษาแหงชาติ ซ่ึงจะเปนประโยชน
ตอประเทศในระยะยาว โดยไมมีผลกระทบตอ ความม่นั คงของประเทศชาติ
4. คาํ จํากัดความ
4.1 เด็กไรสัญชาติ เด็กตางชาติพันธุ หมายถึง เด็กที่ไมมีหลักฐานทางทะเบียน
ราษฎร หรอื เดก็ ท่ีไมใ ชเชื้อชาตสิ ญั ชาตไิ ทย แตอ าศัยอยใู นพนื้ ท่ีประเทศไทย
4.2 เดก็ หมายถึง เด็กทีอ่ ยใู นวัยเรยี นกอนระดบั อุดมศกึ ษา
5. ขั้นตอนการปฏิบัตงิ าน
5.1 ประชาสัมพันธ สรา งความเขา ใจในแผนการศึกษาแหง ชาติ
5.2 สาํ รวจ และจัดทําขอมลู เดก็ ไรสญั ชาติ เดก็ ตางชาติพันธุ
5.3 แตง ตัง้ คณะทาํ งานและประชุมแกไขปญหา
5.4 จดั การศกึ ษา ตามความเหมาะสม ประสานหนวยงานท่เี ก่ยี วของ
5.5 ติดตาม ตรวจสอบ สรปุ และแกไขปญ หาผลการจดั การศกึ ษา
5.6 รายงานผล
6. Flow Chart การปฏิบัตงิ าน
ประชาสมั พนั ธ สรางความเขาใจ
แผนการศกึ ษาแหงชาติ
คูมือการปฏบิ ตั ิงาน สำนกั งานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษา
กลมุ สง เสรมิ การจดั การศกึ ษา 15
สํารวจ และจัดทาํ ขอมูลเดก็ ไรสญั ชาติ เดก็ ตางชาติพนั ธุ
แตง ตง้ั คณะทํางานและประชมุ แกไ ข
ปญหารวมกบั หนว ยงานท่เี กี่ยวของ
จัดการศึกษาตามความเหมาะสม
ประสานหนวยงานที่เกี่ยวของ
ติดตาม ตรวจสอบ แกไขปญหา สรุปผล
รายงานผลการดําเนินงาน
7. แบบฟอรม ทีใ่ ช
แบบสาํ รวจเดก็ วยั การศึกษาภาคบังคับ (อายุยางเขาปท่ี 7-16 ป) ท่ียังไมไดเขาเรียน
ซงึ่ เปนเดก็ ไรสญั ชาติ ตา งชาติพนั ธุ
8. เอกสาร/ หลักฐานอา งองิ
พ.ศ. 2548 8.1 รฐั ธรรมนญู แหงราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. 2550
8.2 พระราชบญั ญตั กิ ารศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และทีแ่ กไ ขเพิ่มเตมิ
8.3 พระราชบญั ญัติการศกึ ษาภาคบงั คบั พ.ศ. 2545
8.4 ระเบยี บกระทรวงศึกษาธกิ ารวาดว ยหลักฐานการรับนักเรียนเขาเรียนในสถานศึกษา
8.5 พระราชบญั ญัติคมุ ครองเด็ก พ.ศ. 2546
คูมือการปฏิบตั งิ าน สำนกั งานเขตพ้ืนทกี่ ารศึกษา
16 กลมุ สง เสรมิ การจดั การศกึ ษา
คูมอื การปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษา
กลมุ สง เสรมิ การจัดการศกึ ษา 17
1. ชอื่ กระบวนงาน 1.4 งานจัดการศึกษาในพนื้ ท่พี เิ ศษ(เฉพาะเขตทอ่ี ยูใน 5 จังหวดั ชายแดนภาคใต)
2. วัตถุประสงค
1. เพื่อจัดการศึกษาสําหรับแลกเปล่ียนนักเรียนจาก พื้นที่พิเศษกับสถานศึกษาใน
สังกัดสาํ นกั งานเขตพน้ื ท่ีการศึกษา
2. เพ่ือสรางโอกาสทางการศึกษาใหกับเด็กเขตพ้ืนที่พิเศษ ใหเรียนในระดับชั้น ม.4-6 ใน
โรงเรยี นที่มชี ่ือเสียงในกรุงเทพฯ จงั หวดั ปรมิ ณฑลและจงั หวดั อ่นื ๆ
3. ขอบเขตของงาน
สํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาดําเนินการตามหลักเกณฑในการจัดกา รศึกษาสําหรับ
แลกเปลีย่ นนักเรยี นจากพื้นทพ่ี ิเศษกบั สถานศึกษาในสงั กัดสาํ นักงานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษา
4. คาํ จํากดั ความ
นักเรียนแลกเปลีย่ น หมายถงึ นักเรยี นในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานจากสถานศึกษา
ในเขตพ้ืนท่ีพิเศษที่ประสงคมาเรียนรูและแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมกับนักเรียนในสถานศึกษาในสังกัด
สํานกั งานเขตพื้นที่การศึกษาในพ้ืนทปี่ กติ
5. ข้ันตอนการปฏิบัติงาน
5.1 สํารวจความตองการจัดการศกึ ษาใหก ับนักเรียน
5.2 ประชมุ ชแ้ี จงผูบรหิ ารโรงเรยี นและครูผูรบั ผิดชอบ
5.3 ปฐมนิเทศนักเรยี น
5.4 จัดการเรยี นการสอน และทํากจิ กรรม
5.5 สรุปผลการเรียน และสง นกั เรยี นกลบั ภมู ลิ าํ เนา
6. Flow Chart การปฏิบตั งิ าน
สํารวจความตองการ
ประชมุ ช้ีแจง
คมู อื การปฏบิ ัตงิ าน สำนกั งานเขตพน้ื ทีก่ ารศึกษา
18 กลมุ สง เสรมิ การจัดการศกึ ษา
ปฐมนเิ ทศนกั เรยี น
จดั การเรียนการสอน
ทํากิจกรรม
วเิ คราะห สรุปผล และสงนกั เรียน
กลับภมู ลิ ําเนา
7. แบบฟอรม ทีใ่ ช
-
8. เอกสาร/ หลกั ฐานอางองิ
-
คมู อื การปฏิบัติงาน สำนกั งานเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษา
กลมุ สง เสริมการจัดการศึกษา 19
คมู ือการปฏบิ ตั ิงาน สำนกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา
20 กลมุ สงเสริมการจัดการศกึ ษา
1. ชือ่ กระบวนงาน 1.5 การแกป ญ หาเด็กตกหลน เด็กกลมุ เสีย่ ง และเด็กออกกลางคัน
2. วตั ถปุ ระสงค
2.1 เพ่อื ใหเด็กในวยั เรยี นไดเขา เรียนการศึกษาภาคบังคบั ทุกคนและเรียนตอเนื่อง
จนจบระดับการศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐาน
2.2 เพื่อใหมีระบบการเฝา ระวงั เด็กในวัยเรียนใหไดรบั การศกึ ษาอยา งมคี ุณภาพ
3. ขอบเขตของงาน
เด็กวัยเรียนท่ีอยูในพื้นที่เขตบริการของแตละโรงเรียนตองไดเขาเรียนทุ กคนตั้งแต
ระดับชั้นอนบุ าลจนถงึ ระดบั มธั ยมศกึ ษา สถานศึกษาในสงั กดั และประสานความรวมมือกับหนวยงาน
หรือสถานประกอบการที่เกี่ยวของ ไดแก สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม
อัธยาศยั สถานศกึ ษาสังกดั อาชวี ะศกึ ษา โรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม ศูนยการเรียนในสถานประกอบการ
หองเรยี นสาขา ฯลฯ
4. คําจาํ กดั ความ
4.1 การศึกษาภาคบังคับ หมายถึง ชั้นประถมศึกษาปท่ี 1 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3
ของการศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐานตามกฎหมายวา ดว ยการศึกษาแหง ชาติ
4.2 การศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน หมายถงึ การศกึ ษากอ นระดับอดุ มศกึ ษา
4.3 เดก็ หมายถึง เด็กท่ีอยใู นวยั เรียนกอ นระดับอุดมศกึ ษา
4.4 เด็กตกหลน หมายถึง เด็กในวัยการศึกษาภาคบังคับท่ียังไมไดเขาเรียนใน
สถานศึกษา ขั้นพ้นื ฐาน
4.5 เด็กกลุมเส่ียง หมายถึง เด็กที่มีแนวโนมวาจะออกจากสถานศึกษากอนเรียนจบ
การศกึ ษาขนั้ พื้นฐาน
4.6 เด็กออกกลางคัน หมายถึง เด็กในวัยการศึกษาภาคบังคับท่ีเคยเขาเรียนใน
สถานศึกษาแลว แตอ อกจากสถานศกึ ษากอ นที่จะจบการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน
5. ขน้ั ตอนการปฏิบตั งิ าน
5.1 สํารวจและจดั ทําระบบขอมูลเด็กตกหลน เด็กกลุมเส่ียง และเดก็ ออกกลางคนั ใน
แตล ะปใ หค รอบคลมุ และชดั เจน
คูมือการปฏิบัตงิ าน สำนักงานเขตพืน้ ทกี่ ารศกึ ษา
กลมุ สงเสรมิ การจดั การศกึ ษา 21
5.2 แตงต้ังและประชุมคณะทํางานแกไขปญหาเด็กตกหลน เด็กกลุมเส่ียง และเด็กออก
กลางคนั เพ่อื วิเคราะหส ภาพปญ หา หาสาเหตุ และวธิ ีการแกไขปญหา
5.3 ช้ีแจงและแนะนําแนวทางปฏิบัติ/วิธีแกไขปญหาใหสถานศึกษารับทราบและ
ถือปฏิบตั ิ
5.4 ตรวจสอบ ติดตาม เด็กตกหลน และเดก็ ออกกลางคนั ตามแนวทางที่กาํ หนด
5.5 สรปุ และรายงานผลการดําเนินงาน
6. Flow Chart การปฏิบตั งิ าน
สํารวจและจดั ทําสารสนเทศเด็กตกหลน เดก็ กลมุ
เสี่ยงและเด็กออกกลางคันอยา งถกู ตอง
และเปนระบบ
แตง ตงั้ และจดั ประชุมคณะกรรมการ
แกไ ขปญหาเดก็ ตกหลน เด็กกลุม
เสยี่ ง และเด็กออกกลางคัน
แจง แนวปฏิบัตแิ ละวิธีแกไขปญหาฯ ใหส ถานศึกษาใน
สงั กัดทราบและถือปฏิบตั ิ ตามคมู ือ/แนวทางท่ีกาํ หนด
ตรวจสอบ ติดตามการแกปญ หาฯ
และจัดทําสรปุ ผลการติดตาม
สรุป รายงานผล
คูม อื การปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา
22 กลุมสงเสรมิ การจดั การศึกษา
7. แบบฟอรม ท่ใี ช
แบบสํารวจขอมูลเด็กวัยการศึกษาภาคบังคับ (อายุยางเขาปท่ี 7-16 ป) ที่ยังไมได
เขาเรียน หรือเขาเรียนแลวแตออกกลางคัน หรือมีแนวโนมวาจะออกกลางคัน สังกัดสํานักงาน
คณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพืน้ ฐาน (แบบ บค. 01- บค. 31)
8. เอกสาร / หลักฐานอางองิ
8.1 รัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย พุทธศักราช 2550
8.2 พระราชบญั ญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 แกไ ขเพ่ิมเติม
8.3 พระราชบญั ญัติการศึกษาภาคบังคบั พ.ศ. 2545
8.4 เอกสารทะเบยี นราษฎร ทร. 14
คูมือการปฏบิ ัตงิ าน สำนกั งานเขตพ้นื ทีก่ ารศกึ ษา
กลมุ สง เสริมการจัดการศึกษา 23
คมู ือการปฏบิ ตั ิงาน สำนกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา
24 กลมุ สงเสริมการจัดการศกึ ษา
1.6 งานทะเบยี นหลกั ฐานการศึกษา
1. ช่อื กระบวนงาน 1.6.1 การจัดเกบ็ หลกั ฐานการศึกษา
2. วตั ถปุ ระสงค
2.1 เพ่ือใหสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา มีกรอบและแนวทางในการดําเนินงาน
สง เสริมการจดั การศึกษาในระบบ
2.2 เพื่อใหบุคลากรผูทําหนาท่ีดานการจัดการศึกษา สามารถใชปฏิบัติหนาที่ไดตรง
ตามบทบาทหนา ทท่ี ชี่ ัดเจน เหมาะสม และมปี ระสทิ ธิภาพ
2.3 เพือ่ ใหบริการแกห นวยงานและประชาชนที่สําเร็จการศึกษาแลว สามารถตรวจสอบ
ขอมูลการสาํ เรจ็ การศกึ ษา
3.ขอบเขตของงาน
สถานศกึ ษาในสงั กดั สํานักงานเขตพน้ื ทกี่ ารศึกษาประถมศึกษาหรอื เขตพืน้ ที่
มัธยมศึกษาแลว แตก รณี
4. คาํ จาํ กดั ความ
4.1 หลกั ฐานทางการศึกษา หมายถงึ เอกสารหลกั ฐานการศึกษาแบงไวเปน 2
ประเภท คอื
1. เอกสารหลักฐานการศึกษาท่ีกระทรวงศกึ ษาธิการกาํ หนด ไดแ ก
1) ระเบียนแสดงผลการเรยี น (ปพ.1)
2) ประกาศนียบตั ร (ปพ.2)
3) แบบรายงานผสู าํ เร็จการศึกษา (ปพ.3)
2. เอกสารหลักฐานทโ่ี รงเรยี นกําหนด ไดแ ก
1) แบบบันทึกผลการเรยี นประจําวชิ า
2) แบบรายงานประจาํ ตวั นักเรียน
3) ใบรบั รองผลการเรียน
4) ระเบยี นสะสม
4.2 มาตรฐานการเรียนรูข นั้ พน้ื ฐาน หมายถงึ ส่ิงที่นกั เรยี นพึงรูและปฏิบัติไดเม่ือจบ
การศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน
คมู อื การปฏบิ ัติงาน สำนักงานเขตพนื้ ทก่ี ารศึกษา
กลมุ สงเสรมิ การจัดการศกึ ษา 25
4.3 มาตรฐานการเรียนรูชวงช้ัน หมายถึง สิ่งที่นักเรียนพึงรูและปฏิบัติไดเม่ือเรียน
จบระดับชั้นสําคัญไดแกประถมศึกษาปท่ี 3 ประถมศึกษาปท่ี 6 มัธยมศึกษาปที่ 3 และมัธยมศึกษา
ปที่ 6
4.4 หลักสูตร หมายถึง ประมวลความรูและประสบการณท่ีจัดข้ึนเพ่ือพัฒนาผูเรียน
ใหม คี วามรู ความสามารถ ทกั ษะ และคณุ ลกั ษณะตามท่กี าํ หนดไว
4.5 หลักสูตรการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน หมายถึง หลักสูตรท่ีใชในการจัดการเรียนการ
สอนเพ่ือพัฒนาผูเรียนในระดับการศึกษาที่ต่ํากวาอุดมศึกษา โดยมุงหวังใหผูเรียนมีความสมบูรณ
ท้ังดานรางกาย จติ ใจและสตปิ ญญา
4.6 หลักสูตรแกนกลาง หมายถึง หลักสูตรในสวนท่ีสํานักงานคณะกรรมการ
การศึกษาข้ันพ้ืนฐานกําหนดข้ึนสําหรับสถานศึกษาใชในการพัฒนาผูเรียนทุกคนในระดับการศึกษา
ขน้ั พื้นฐาน
5. ขั้นตอนการปฏบิ ัติงาน
5.1 ศกึ ษา ระเบียบ กฎหมายทีเ่ ก่ยี วของ
5.2 แตงตัง้ คณะกรรมการ ประชมุ คณะกรรมการ แจง ระเบียบ แนวปฏิบัตเิ ก่ียวกับ
การรายงานผลการศึกษาใหสถานศกึ ษาทราบ
5.3 รวบรวมแบบรายงานผลการศึกษา จัดทําทะเบียน จัดเก็บใหเปน ระบบและ
ตรวจสอบได
5.4 ตรวจสอบความถกู ตอง ใหเ ปนไปตามระเบียบ กฎหมาย
6. Flow Chart การปฏบิ ตั ิงาน
ศึกษาระเบยี บ กฎหมาย
ท่ีเกี่ยวขอ ง
แตงตั้งคณะกรรมการ และประชมุ
คณะกรรมการ
คูมือการปฏบิ ัติงาน สำนกั งานเขตพื้นที่การศกึ ษา
26 กลุมสงเสรมิ การจดั การศึกษา
รวบรวมแบบรายงานผลการศึกษา จดั ทาํ ทะเบยี น จัดเก็บใหเ ปน ระบบ และตรวจสอบได
ตรวจสอบความถูกตอง
ไมถกู ถูกตอง
สง กลับไปแกไ ข เขา ระบบการจัดเก็บ
7. แบบฟอรม ทีใ่ ช
7.1 ป.02, ป.05 ปพ 1, ปพ 2
7.2 รบ.2-ต ,รบ.2-ป
7.3 ปพ.3:1, ปพ.3:2 , ปพ.3:3, ปพ3:4
7.5 ปพ.3:ป, ปพ.3:บ, ปพ.3:พ
7.6 ใบสุทธิ (กรณโี รงเรียนยุบเลกิ )
8. เอกสารอางองิ
8.1 แผนการศกึ ษาแหง ชาติ พุทธศักราช 2520 และ 2535
- หลกั สูตรประถมศึกษา พทุ ธศักราช 2521
- หลักสตู รมัธยมศึกษาตอนตน พุทธศกั ราช 2521
- หลกั สตู รมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย พทุ ธศักราช 2524
8.2 พระราชบัญญัติการศึกษาแหง ชาติ พ.ศ. 2542 และที่แกไขเพ่ิมเติม
- หลกั สตู รการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2544
- หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน พุทธศกั ราช 2551
คมู อื การปฏิบตั งิ าน สำนักงานเขตพ้ืนที่การศกึ ษา
กลมุ สงเสรมิ การจัดการศึกษา 27
คมู ือการปฏบิ ตั ิงาน สำนกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา
28 กลมุ สงเสริมการจัดการศกึ ษา
1. ชอ่ื กระบวนงาน 1.6.2 การยกเลกิ หลักฐานการศึกษา
2. วัตถปุ ระสงค
2.1 เพ่อื ใหส าํ นกั งานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา มีกรอบและแนวทางในการดาํ เนินงานสงเสรมิ
การจดั การศกึ ษาในระบบ
2.2 เพื่อใหบ คุ ลากรผูท าํ หนาทดี่ านการจดั การศึกษา สามารถใชป ฏิบัติหนา ท่ไี ดต รงตาม
บทบาทหนาท่ีที่ชัดเจน เหมาะสม และมีประสทิ ธิภาพ
2.3 เพื่อมิใหน ําหลักฐานท่ีเสียหายไปใชเปน หลกั ฐานทางราชการ
3. ขอบเขตของงาน
การออกหลักฐานการศึกษาของสถานศึกษาในสงั กัดสํานักงานเขตพ้นื ที่การศึกษา
ประถมศึกษา และมัธยมศึกษา
4. คาํ จํากดั ความ
4.1 หลกั ฐานทางการศกึ ษา หมายถึง เอกสารหลกั ฐานการศกึ ษาไวเ ปน 2 ประเภท คือ
1. เอกสารหลักฐานการศกึ ษาท่ีกระทรวงศกึ ษาธิการกําหนด ไดแก
1) ระเบยี นแสดงผลการเรียน (ปพ.1)
2) ประกาศนียบัตร (ปพ.2)
3) แบบรายงานผสู าํ เร็จการศกึ ษา (ปพ.3)
2.เอกสารหลกั ฐานท่ีโรงเรยี นกําหนด ไดแก
1) แบบบนั ทกึ ผลการเรียนประจําวิชา
2) แบบรายงานประจําตวั นักเรยี น
3) ใบรับรองผลการเรยี น
4) ระเบียนสะสม
4.2 มาตรฐานการเรยี นรูขน้ั พืน้ ฐาน หมายถึง สงิ่ ทนี่ ักเรยี นพงึ รแู ละปฏบิ ัตไิ ดเ มอ่ื จบการศึกษา
ขน้ั พน้ื ฐาน
4.3 มาตรฐานการเรียนรูชวงช้ัน หมายถึง ส่ิงท่ีนักเรียนพึงรูและปฏิบัติไดเมื่อเรียนจบระดับชั้น
สาํ คัญไดแ ก ประถมศกึ ษาปท ่ี 3 ประถมศกึ ษาปที่ 6 มัธยมศกึ ษาปท ่ี 3 และมัธยมศึกษาปที่ 6
4.4 หลักสูตร หมายถึง ประมวลความรูและประสบการณท่ีจัดข้ึนเพื่อพัฒนาผูเรียนใหมี
ความรู ความสามารถ ทกั ษะ และคุณลักษณะตามทีก่ าํ หนดไว
คูมอื การปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษา
กลมุ สงเสริมการจัดการศึกษา 29
4.5 หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน หมายถึง หลักสูตรที่ใชในการจัดการเรียนการสอนเพ่ือ
พัฒนาผูเรียนในระดับการศึกษาท่ีต่ํากวาอุดมศึกษา โดยมุงหวังใหผูเรียนมีความสมบูรณทั้งดาน
รางกาย จติ ใจและสติปญ ญา
4.6 หลักสูตรแกนกลาง หมายถึง หลักสูตรในสวนท่ีสํานักงานคณะกรรมการการศึกษา
ข้ันพื้นฐานกําหนดข้ึนสําหรบั สถานศกึ ษาใชใ นการพฒั นาผเู รียนทกุ คนในระดบั การศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐาน
5. ข้นั ตอนการปฏิบัติงาน
5.1 ศึกษา กฎหมาย ระเบยี บ และแนวทางการดําเนนิ งาน
5.2 แตงตง้ั คณะกรรมการเพ่ือพจิ ารณาการขอยกเลิกหลกั ฐานทางการศึกษา
5.3 ประชุมพิจารณา วิเคราะห เอกสาร หลักฐาน และใหความเห็นเก่ียวกับการยกเลิก
หลกั ฐานทางการศกึ ษา
5.4 เสนอผูอํานวยการสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา หรือผูมีอํานาจ เพื่อพิจารณาใหความ
เห็นชอบยกเลิกหลักฐานทางการศึกษาโดยออกประกาศยกเลกิ หลกั ฐานทางการศึกษา
5.5 แจงประกาศการยกเลิกหลักฐานทางการศึกษา ใหทุกกระทรวง สถานศึกษาในสังกัด
และสํานกั งานเขตพน้ื ท่ีการศึกษา ท่ัวประเทศทราบและหา มมิใหรับไวเปนหลกั ฐานของทางราชการ
6. Flow Chart การปฏิบตั งิ าน
ศกึ ษาระเบยี บ กฎหมาย
แตงต้งั คณะกรรมการพิจารณาตรวจสอบการขอยกเลิกหลักฐานทางการศกึ ษา
ประชุม พจิ ารณา วิเคราะห ตรวจสอบ เอกสาร หลักฐาน
เสนอผูอ าํ นวยการเขตพืน้ ท่ีการศึกษาหรอื ผมู ีอํานาจใหความเหน็ ชอบ
แจงประกาศยกเลกิ ฯ
คูม ือการปฏบิ ัตงิ าน สำนกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษา
30 กลมุ สงเสริมการจัดการศกึ ษา
7. แบบฟอรม ทใ่ี ช
7.1 หนงั สอื ขอยกเลกิ หลักฐานทางการศกึ ษา
7.2 ประกาศยกเลิกหลักฐานทางการศกึ ษา
8. เอกสารอางอิง
8.1 แผนการศึกษาแหง ชาติ พุทธศักราช 2520 และ 2535
- หลกั สูตรประถมศึกษา พทุ ธศักราช 2521
- หลกั สูตรมธั ยมศึกษาตอนตน พุทธศักราช 2521
- หลกั สตู รมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย พทุ ธศกั ราช 2524
8.2 พระราชบญั ญตั ิการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และแกไขท่ีเพ่ิมเติม
- หลกั สูตรการศึกษาข้นั พื้นฐาน พทุ ธศักราช 2544
- หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน พุทธศักราช 2551
คูม ือการปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษา
กลุมสงเสริมการจดั การศกึ ษา 31
คมู ือการปฏบิ ตั ิงาน สำนกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา
32 กลมุ สงเสริมการจัดการศกึ ษา
1. ชอื่ กระบวนงาน 1.6.3 ตรวจสอบวุฒิ การรับรองความรู และเทียบโอนผลการเรยี น
2. วัตถปุ ระสงค
2.1 เพื่อใหสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา มีกรอบและแนวทางในการดําเนินงานสงเสริม
การจัดการศึกษาในระบบ
2.2 เพื่อใหบุคลากรผูทําหนาที่ดานการจัดการศึกษา สามารถใชปฏิบัติหนาที่ไดตรงตามบทบาท
หนา ทีท่ ่ชี ัดเจน เหมาะสม และมปี ระสทิ ธิภาพ
2.3 เพื่อใหบริการนักเรียน นักศึกษา และประชาชนท่ัวไปท่ีสําเร็จการศึกษา หรือตองการ
ศกึ ษาในระดบั ท่ีสงู ขน้ึ
3.ขอบเขตของงาน
สถานศกึ ษาในสังกัดสาํ นกั งานเขตพื้นทีก่ ารศึกษาประถมศึกษา และมัธยมศกึ ษา
4. คาํ จํากัดความ
4.1 หลกั ฐานทางการศึกษา หมายถงึ เอกสารหลกั ฐานการศกึ ษาแบง ไวเปน 2 ประเภท คือ
1. เอกสารหลกั ฐานการศึกษาทกี่ ระทรวงศกึ ษาธกิ ารกาํ หนด ไดแก
1) ระเบียนแสดงผลการเรยี น (ปพ.1)
2) ประกาศนียบัตร (ปพ.2)
3) แบบรายงานผูสาํ เรจ็ การศึกษา (ปพ.3)
2. เอกสารหลกั ฐานท่ีโรงเรยี นกําหนด ไดแ ก
1) แบบบนั ทึกผลการเรยี นประจาํ วิชา
2) แบบรายงานประจําตัวนักเรียน
3) ใบรับรองผลการเรยี น
4) ระเบยี นสะสม
4.2 การตรวจสอบวุฒิ หมายถึง หนวยงาน สถานศึกษา หรือบุคคลมีความประสงคขอทราบ
ขอเท็จจรงิ เก่ยี วกบั การจบการศึกษาของนักเรยี นเพอ่ื การสมัครเขาทํางานหรอื ศกึ ษาตอ
4.3 การรับรองความรู หมายถึง การรับรองความรูหรือสถานะทางการศึกษาของนักเรียน
ใหก ับหนว ยงาน สถานศกึ ษา หรอื บคุ คล โดยสถานศึกษาเปนผรู บั รองวฒุ ใิ ห
4.4 การเทียบโอนผลการเรียน หมายถึง ผูที่กําลังศึกษาตามหลักสูตรใดหลักสูตรหนึ่ง หรือ
มีผลการเรียนท่ีสะสมไวและจะขอเทียบโอนผลการเรียนเขาสูการศึกษาข้ัน พื้นฐานในสถานศึกษาใด
คูมือการปฏิบัติงาน สำนักงานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษา
กลมุ สง เสรมิ การจดั การศึกษา 33
สถานศึกษาหนึ่ง หรือในหลักสูตรใดหลักสูตรหนึ่ง เพื่อเรียนตอเน่ืองใหจบการศึกษาตามหลักสูตร
น้ัน ๆ ท้งั วุฒิการศึกษาในประเทศและตา งประเทศ
4.5 มาตรฐานการเรยี นรูข ั้นพนื้ ฐาน หมายถงึ สิ่งที่นักเรยี นพงึ รแู ละปฏบิ ตั ไิ ดเ มื่อจบการศึกษา
ขน้ั พ้นื ฐาน
4.6 มาตรฐานการเรียนรูชวงชั้น หมายถึง สิ่งท่ีนักเรียนพึงรูและปฏิบัติไดเมื่อเรียนจบระดับช้ัน
สาํ คญั ไดแ ก ประถมศกึ ษาปท่ี 3 ประถมศกึ ษาปท ี่ 6 มัธยมศกึ ษาปที่ 3 และมัธยมศึกษาปที่ 6
4.7 หลักสูตร หมายถึง ประมวลความรูและประสบการณที่จัดขึ้นเพ่ือพัฒนาผูเรียนใหมี
ความรู ความสามารถ ทกั ษะ และคณุ ลักษณะตามท่ีกาํ หนดไว
4.8 หลักสูตรการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน หมายถึง หลักสูตรท่ีใชในการจัดการเรียนการสอนเพ่ือ
พฒั นาผเู รยี นในระดบั การศึกษาทต่ี าํ่ กวาอดุ มศึกษาโดยมงุ หวงั ใหผ ูเ รยี นมีความสมบูรณท้ังดานรางกาย
จิตใจและสติปญญา
4.9 หลกั สตู รแกนกลาง หมายถงึ หลกั สูตรในสวนท่ีสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
กาํ หนดข้นึ สาํ หรับสถานศึกษาใชใ นการพัฒนาผเู รยี นทุกคนในระดบั การศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน
5. ข้ันตอนการปฏบิ ตั ิงาน
5.1 ศกึ ษาระเบียบ กฎหมาย และขน้ั ตอนการดําเนนิ งาน
5.2 ดําเนินการตรวจสอบวุฒิการศึกษาตามท่ีหนวยงาน/สถาบันขอความรวมมือโดย
ยนื่ เอกสารใหส ํานักงานเขตพ้ืนท่กี ารศึกษาตรวจสอบ
5.3 เสนอผูอ ํานวยการเขตพืน้ ท่กี ารศกึ ษาหรือผูม ีอํานาจ ลงนามยนื ยันการตรวจสอบวฒุ ิการศึกษา
5.4 แจง ผลการตรวจสอบวุฒิการศึกษาใหสถาบนั และหนวยงานทข่ี อตรวจสอบวุฒิทราบกรณี
เปน เอกสารท่ถี ูกตอง
6. Flow Chart การปฏบิ ตั ิงาน
ศึกษาระเบยี บ กฎหมาย
และขัน้ ตอนการดาํ เนินงาน
ดําเนินการตรวจสอบวฒุ กิ ารศึกษาตามที่หนว ยงาน/
สถาบันขอความรว มมอื โดยย่นื เอกสารใหส ํานักงานเขต
พ้นื ที่การศึกษาตรวจสอบ
คมู ือการปฏบิ ตั งิ าน สำนกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา
34 กลุม สงเสริมการจัดการศกึ ษา
เสนอ ผอ.สพท. หรอื ผมู อี ํานาจลงนาม
ยืนยันการตรวจสอบวุฒิการศึกษา
แจงผลการตรวจสอบวุฒิ
การศึกษาใหส ถาบนั และ
หนวยงานท่ีขอ
7.แบบฟอรมทีใ่ ช
หนังสอื รับรองความรู
8. เอกสารอา งองิ
8.1 แผนการศึกษาแหงชาติ พทุ ธศกั ราช 2520 และ 2535
- หลกั สูตรประถมศึกษา พทุ ธศกั ราช 2521
- หลักสตู รมธั ยมศึกษาตอนตน พทุ ธศกั ราช 2521
- หลกั สูตรมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย พทุ ธศักราช 2524
8.2 พระราชบญั ญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และแกไขทีเ่ พ่ิมเตมิ
- หลักสตู รการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน พุทธศกั ราช 2544
- หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช 2551
คมู อื การปฏบิ ตั ิงาน สำนักงานเขตพนื้ ท่กี ารศึกษา
กลมุ สง เสรมิ การจัดการศกึ ษา 35
คมู ือการปฏบิ ตั ิงาน สำนกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา 9. แบบฟอรม สรปุ มาตรฐานงาน
36 กลมุ สงเสริมการจัดการศกึ ษา
1. การจัดการศกึ ษาในระบบ
ช่ือกระบวนงาน 1.6.3 งานทะเบียนหลกั ฐานการศึกษา ตรวจสอบวฒุ ิ การรับรองความรู และเทียบโอนผลการ สํานักงานเขตพนื้ ที่การศึกษา กลุมสงเสรมิ การจดั การศกึ ษา
เรียน
วัตถปุ ระสงค : 1. เพื่อใหสํานักงานเขตพน้ื ที่การศึกษามีกรอบแนวทางการดําเนนิ งานการจดั การศึกษาอยางมีประสิทธิภาพ
2. เพอ่ื ใหบริการนักเรยี น นกั ศึกษา ศึกษาตอในระดับทส่ี ูงข้ึน
ลาํ ดบั ท่ี ผงั ขัน้ ตอนการดาํ เนนิ งาน รายละเอยี ดงาน เวลาดาํ เนนิ การ มาตรฐานคณุ ภาพงาน ผูรับผิดชอบ
1. ศกึ ษาระเบยี บ กฎหมาย และขัน้ ตอนการดําเนินงาน 1 สัปดาห กฎหมายทเ่ี กย่ี วขอ ง กลุมสง เสรมิ การจดั
ศึกษาระเบยี บ กฎหมาย
การศกึ ษา
และข้ันตอนการดําเนนิ งาน
2. สํานกั งานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษาดาํ เนนิ การตรวจสอบวฒุ ิ ตลอดป - กลุม สงเสรมิ การจดั
ดําเนินการตรวจสอบวฒุ กิ ารศึกษาตามทหี่ นวยงาน/ การศึกษา
สถาบันขอความรวมมือโดยย่นื เอกสารใหส ํานักงาน การศกึ ษาตามที่สถาบนั /หนว ยงานขอความรว มมอื
- กลุมสงเสรมิ การจดั
เขตพื้นท่ีการศกึ ษาตรวจสอบ การศกึ ษา
3. เสนอ ผอ.สพท. หรอื ผมู ีอาํ นาจลงนาม เสนอ ผอ.สพท. หรอื ผูม ีอาํ นาจลงนามยืนยนั การ 1 สปั ดาห
ตรวจสอบวฒุ ิการศกึ ษา
5. แจงผลการตรวจสอบวฒุ ิการศึกษาใหส ถาบันและ 1 สัปดาห ตามแบบทีก่ าํ หนด กลุมสงเสรมิ การจดั
แจง ผลการตรวจสอบ หนว ยงานท่ีขอตรวจสอบวุฒิการศกึ ษา การศึกษา
อธิบายสญั ลักษณผ งั ข้นั ตอน จุดเรม่ิ ตนหรือสนิ้ สุดกระบวนงาน กิจกรรมงานหรอื การปฏบิ ตั ิ การตัดสนิ ใจ ทศิ ทางหรือการเคลือ่ นไหวของงาน { จุด
เชอ่ื มตอ ระหวา งหนา (ถา ไมจ บภายใน 1หนา )
1. ชอ่ื กระบวนงาน 1.6.4 การซอื้ แบบพิมพทางการศึกษา
2. วัตถปุ ระสงค
2.1 เพ่ือใหสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา มีกรอบและแนวทางในการดําเนินงานสงเสริมการจัด
การศึกษาในระบบ
2.2 เพือ่ ใหบุคลากรผทู ําหนาทด่ี านการจัดการศึกษา สามารถใชป ฏบิ ตั หิ นา ที่ไดตรงตามบทบาท
หนา ท่ีทีช่ ัดเจน เหมาะสม และมีประสิทธภิ าพ
2.3 เพ่ือใหบ ริการสถานศึกษาในการออกเอกสารการจบการศึกษา
3. ขอบเขตของงาน
3.1 สถานศกึ ษาในเขตพน้ื ที่ที่สาํ นักงานเขตพนื้ ทก่ี ารศึกษาประถมศึกษารับผิดชอบใหสํานักงาน
เขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศกึ ษา เปนผสู ัง่ ซ้ือแบบพมิ พทางการศกึ ษาให
3.2 สถานศึกษาสังกัดในเขตพื้นที่ที่สํานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษามัธยมศึกษาใหสํานักงานเขตพ้ืนท่ี
การศกึ ษามธั ยมศกึ ษา เปน ผูสั่งซื้อแบบพิมพท างการศกึ ษาให
4. คาํ จํากัดความ
4.1 แบบพิมพทางการศึกษา หมายถึง แบบฟอรมหรือเอกสารที่เก่ียวของกับประวัตินักเรียน
รายวชิ าเรียน ผลการเรยี น และจัดแผนการลงทะเบียนใหกบั นักเรียน รวมทั้งรายงาน ปพ.1 รายงาน ปพ. 2
บนแบบพิมพประกาศนียบัตร ท่ีกระทรวงศึกษาธิการกําหนดดวยตัวอักษรอาลักษณ รายงาน ปพ. 7
ใบรับรองผลการศกึ ษา รวมถงึ ใบแทนประกาศนียบัตร
4.2 มาตรฐานการเรียนรูขั้นพ้ืนฐาน หมายถึง สิ่งท่ีนักเรียนพึงรูและปฏิบัติไดเมื่อจบการศึกษา
ขัน้ พน้ื ฐาน
4.3 มาตรฐานการเรียนรูชวงช้ัน หมายถึง สิ่งที่นักเรียนพึงรูและปฏิบัติไดเม่ือเรียนจบระดับชั้น
สําคัญไดแ ก ประถมศึกษาปท่ี 3 ประถมศึกษาปท ่ี 6 มัธยมศึกษาปท ี่ 3 และมธั ยมศึกษาปท่ี 6
4.4 หลักสูตร หมายถึง ประมวลความรูและประสบการณที่จัดขึ้นเพ่ือพัฒนาผูเรียนใหมีความรู
ความสามารถ ทักษะ และคณุ ลักษณะตามท่กี าํ หนดไว
4.5 หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน หมายถึง หลักสูตรท่ีใชในการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนา
ผูเรียนในระดับการศึกษาที่ต่ํากวาอุดมศึกษา โดยมุงหวังใหผูเรียนมีความสมบูรณท้ังดานรางกาย จิตใจ
และสติปญญา
4.6 หลักสูตรแกนกลาง หมายถึง หลักสูตรในสวนท่ีสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน
กําหนดขึ้นสําหรบั สถานศึกษาใชใ นการพัฒนาผูเรยี นทกุ คนในระดับการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน
คมู อื การปฏบิ ตั งิ าน สำนกั งานเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษา
กลุมสงเสริมการจัดการศกึ ษา 37
5. ขนั้ ตอนการปฏิบตั งิ าน
5.1 ศกึ ษา วเิ คราะห ระเบยี บ กฎหมาย หลักเกณฑ และแนวทาง ตามทร่ี ะเบยี บกฎหมาย กําหนด
5.2 แจงระเบยี บ หลักเกณฑ แนวปฏบิ ตั ิ และซักซอ มความเขา ใจใหส ถานศึกษาทราบ
5.3 เสนอขออนุญาตจัดซ้ือแบบพมิ พใหกบั สถานศึกษา
5.4 ผอู ํานวยการสาํ นักงานเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษาอนญุ าต
5.5 สถานศกึ ษาดาํ เนินการจัดซอื้
5.6 จดั ทําทะเบยี นรบั – จาย แบบพิมพ และลงทะเบยี นเบิกจา ยแบบพิมพ ใหส ถานศึกษา
6. Flow Chart การปฏิบตั งิ าน
ศึกษา วเิ คราะห ระเบยี บ กฎหมาย
แจง ระเบียบ หลักเกณฑ แนวปฏบิ ัติ และซกั ซอ มความเขาใจใหสถานศกึ ษาทราบ
เสนอขออนญุ าตผมู ีอาํ นาจอนุญาต ไมอนุญาต
ผอ.สพท. อนุญาต
อนญุ าต
แจงสถานศกึ ษา
จัดทําทะเบียนรบั จา ย
7.แบบฟอรม ที่ใช
หนงั สือขออนุญาตซอ้ื แบบพิมพ ปพ. 1 , ปพ. 2 , ปพ. 3
คูมือการปฏบิ ัติงาน สำนักงานเขตพน้ื ท่ีการศกึ ษา
38 กลุมสง เสรมิ การจดั การศกึ ษา
8. เอกสารอา งองิ
8.1 แผนการศึกษาแหงชาติ พุทธศักราช 2520 และ 2535
- หลักสูตรประถมศึกษา พุทธศักราช 2521
- หลักสูตรมัธยมศกึ ษาตอนตน พทุ ธศักราช 2521
- หลกั สูตรมัธยมศึกษาตอนปลาย พุทธศกั ราช 2524
8.2 พระราชบญั ญตั ิการศึกษาแหง ชาติ พ.ศ. 2542 และท่ีแกไ ขเพิ่มเติม
- หลกั สตู รการศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2544
- หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐาน พุทธศกั ราช 2551
8.3 คาํ สั่งกระทรวงศึกษาธกิ ารวา ดว ยการซอ้ื แบบพมิ พทางการศกึ ษา ท่ี สพฐ. 616/2552
ลงวันท่ี 30 กนั ยายน 2552
8.4 คําส่ังกระทรวงศึกษาธกิ ารวาดวยการซื้อแบบพมิ พทางการศกึ ษา ที่ สพฐ. 617/2552
ลงวนั ที่ 30 กันยายน 2552
8.5 คําสั่งกระทรวงศึกษาธกิ ารวา ดว ยการซื้อแบบพิมพท างการศึกษา ท่ี สพฐ. 618/2552
ลงวันท่ี 30 กันยายน 2552
คมู อื การปฏบิ ัตงิ าน สำนกั งานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษา
กลุมสงเสรมิ การจดั การศกึ ษา 39
คมู ือการปฏบิ ตั ิงาน สำนกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา 9. แบบฟอรม สรปุ มาตรฐานงาน
40 กลมุ สงเสริมการจัดการศกึ ษา
1. การจดั การศกึ ษาในระบ
ช่อื กระบวนงาน 1.6.4 การจัดซอ้ื แบบพมิ พท างการศกึ ษา สาํ นักงานเขตพน้ื ที่การศึกษา กลมุ สงเสรมิ การจดั การศกึ ษา
วตั ถุประสงค : เพอ่ื ใหส ถานศกึ ษาดาํ เนนิ การซ้อื แบบพิมพทางการศึกษาไดถ กู ตอง
ลาํ ดับที่ ผงั ขน้ั ตอนการดาํ เนินงาน รายละเอียดงาน เวลาดําเนนิ การ มาตรฐานคุณภาพงาน ผรู ับผิดชอบ
1. ศึกษาระเบยี บ กฎหมาย ศกึ ษาระเบยี บ กฎหมาย ท่ีเกี่ยวขอ ง 1 สัปดาห ระเบียบ กฎหมาย ท่ี กลมุ สง เสรมิ การจดั
การศกึ ษา
เกยี่ วขอ ง
2. แจง แนวทางการปฏิบัติ แจง สถานศกึ ษาปฏิบตั ติ ามระเบยี บ กฎหมาย 1 สัปดาห - กลมุ สง เสรมิ การจดั
การศึกษา
3. เสนอผมู อี าํ นาจอนุญาตในการสัง่ ซื้อแบบพมิ พ 1 สัปดาห ตามรปู แบบ ระเบยี บ กลุมสง เสรมิ การจดั
เสนอผมู อี าํ นาจอนุญาค กฎหมายกาํ หนด การศกึ ษา
4. ผูอาํ นวยการสาํ นกั งานเขตพื้นที่การศึกษา 1 สปั ดาห ตามระเบยี บทีก่ ําหนด กลมุ สง เสรมิ การจดั
ผอ.สพท. อนญุ าต อนุญาตใหส ั่งซ้ือแบบพมิ พ การศกึ ษา
5. สถานศึกษาจัดซ้ือ 1 สัปดาห - กลมุ สงเสรมิ การจดั
แจงสถานศึกษาดําเนินการ 1 สปั ดาห การศึกษา
การตดั สนิ ใจ
6. จัดทาํ ทะเบียนรับจา ยควบคุมอยางเปนระบบ ตามแบบกาํ หนด กลุมสงเสรมิ การจดั
จัดทาํ ทะเบียน การศึกษา
อธิบายสญั ลักษณผงั ขัน้ ตอน จุดเริม่ ตนหรือส้ินสุดกระบวนงาน กจิ กรรมงานหรอื การปฏบิ ตั ิ ทิศทางหรือการเคล่ือนไหวของงาน { จุด
เชื่อมตอ ระหวา งหนา(ถาไมจบภายใน 1หนา)
2. งานการศกึ ษานอกระบบ
1. ชอื่ กระบวนงาน งานการศึกษานอกระบบ
2. วัตถุประสงค
2.1 เพื่อใหประชากรวัยเรียนทุกคนไดรับการเตรียมความพรอมในระดับการศึกษา
ปฐมวัยและไดรับการศึกษาภาคบังคับอยางทั่วถึงและมีคุณภาพมีโอกาสไดรับการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน
ไมน อยกวา 12 ป
2.2 เพอื่ ใหผทู ่มี หี นา ทใี่ นการจัดการศกึ ษาทกุ ฝายมีความเขาใจทถี่ ูกตองและจัดการศึกษา
อยา งมีคุณภาพ
2.3 เพ่ือใหสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามีการกําหนดหลักเกณฑวิธีการและแนวทาง
ท่ีจะเชอื่ มโยงระหวางการศึกษาในระบบ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
2.4 เพอ่ื สง เสรมิ ศึกษาวิจัยและเผยแพรร ปู แบบทเ่ี หมาะสมในการจดั การศกึ ษา
2.5 เพ่ือสง เสรมิ การจัดการศกึ ษามีการประสานงานอยางเปนระบบ
3. ขอบเขตของงาน
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา ศึกษาแนวทางการจัดการศึกษานอกระบบ ตลอดจน
ขอบขายภารกิจของเขตพ้ืนที่การศึกษา สถานศึกษาและหนวยงานท่ีเก่ียวของวางแผนและกําหนด
แนวทางในการสนบั สนนุ สง เสรมิ การจัดการศึกษานอกระบบใหเช่อื มโยงกับการจัดการศึกษาในระบบ
และการศึกษาตามอัธยาศัย ประสานงานกับหนวยงานท่ีเก่ียวของเพื่อสนับสนุนใหผูเรียนไดรับ
การศกึ ษาขัน้ พืน้ ฐานอยางท่ัวถึง ติดตามประเมินผล ปรับปรุงเชื่อมโยงการจัดการศึกษาไดอยางท่ัวถึง
และมีประสิทธภิ าพ
4. คําจาํ กัดความ
การศึกษานอกระบบ หมายถึง เปนการศึกษาที่มีความยืดหยุนและหลากหลายรูปแบบ
ไมม ีขอจาํ กดั เรื่องอายุและสถานทโ่ี ดยมุง หมายใหเ ปน การศกึ ษาเพอื่ พัฒนาคุณภาพมนุษย
5. ขัน้ ตอนการปฏิบตั งิ าน
5.1 ศึกษาแนวทางการจดั การศกึ ษานอกระบบ
5.2 มีขอบขายภารกิจความรับผิดชอบการจัดการศึกษานอกระบบของสํานักงานเขต
พ้นื ทกี่ ารศกึ ษา สถานศึกษาและหนวยงานท่เี กี่ยวของ
5.3 วางแผนและกําหนดแนวทางในการสนับสนุน สงเสริม การจัดการศึกษานอกระบบ
การศกึ ษาตามอธั ยาศยั เพือ่ ใหผ เู รยี นไดเ รียนรูตลอดชวี ติ
5.4 ประสานงานกับหนวยงาน หรือผูเก่ียวของเพ่ือสนับสนุนใหผูเรียนไดรับการศึกษา
ขน้ั พ้นื ฐานอยา งท่ัวถงึ
คมู อื การปฏบิ ัติงาน สำนักงานเขตพนื้ ท่กี ารศึกษา
กลมุ สงเสรมิ การจัดการศกึ ษา 41
5.5 ประสานการติดตาม ประเมินผลการจัดการศึกษานอกระบบ เพ่ือปรับปรุงการจัด
การศกึ ษานอกระบบใหท ่วั ถงึ มีคุณภาพและประสทิ ธิภาพ
5.6 สรปุ รายงาน
6. Flow Chart การปฏิบตั ิงาน
ศึกษาแนวทางการดาํ เนินงาน
วิเคราะหข อบขา ยภารกจิ
วางแผนและกาํ หนดแนวทางในการ
สนับสนนุ การจัดการศึกษา
ประสานงานหนว ยงานและผเู ก่ียวของ ปรบั ปรุง
ไมผา นการประเมนิ
ประเมนิ ผล
ผานการประเมิน
สรุปรายงาน
7. แบบฟอรม ท่ใี ช
-
8. เอกสาร/ หลกั ฐานอางอิง
8.1 พระราชบญั ญตั กิ ารศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และทแ่ี กไ ขเพิม่ เติม
8.2 หลกั สตู รการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน พ.ศ. 2544
8.3 หลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน พ.ศ.2551
คูมือการปฏบิ ตั ิงาน สำนักงานเขตพน้ื ท่ีการศึกษา
42 กลมุ สงเสรมิ การจดั การศกึ ษา
9. แบบฟอรม สรปุ มาตรฐานงาน
ชอ่ื งาน การศึกษานอกระบบ สํานกั งานเขตพื้นที่การศึกษา กลุมสง เสริมการจัดการศึกษา
วตั ถุประสงค : 1. เพ่ือใหป ระชากรวยั เรียนทกุ คนไดร ับการศึกษาอยา งทว่ั ถึงและมคี ุณภาพ
2. เพื่อสงเสริมการจัดการศกึ ษาใหมีการประสานงานอยางเปนระบบ
ลาํ ดบั ที่ ผังข้นั ตอนการดําเนินงาน รายละเอยี ดงาน เวลาดําเนนิ การ มาตรฐานคุณภาพงาน ผรู บั ผดิ ชอบ
กลมุ สงเสรมิ การจดั การศึกษา
1. ศกึ ษาแนวทางตามระเบยี บ กฎหมาย ทีเ่ กยี่ วขอ ง 1 สปั ดาห -
ศึกษาแนวทางการดาํ เนินงาน
2. วิเคราะหขอบขายภารกิจ กําหนดภารกิจขอบขายการชวยเหลือสนับสนุน 1 สปั ดาห ตามระเบียบ กฎหมาย คณะกรรมการ
นักเรียนทีม่ ปี ญ หา กาํ หนด
3. วางแผนสนับสนุน วางแผน สนับสนุน และประชุมคณะกรรมการ 1 สัปดาห ตามระเบยี บ กฎหมาย คณะกรรมการ
หนว ยงานท่ีเก่ยี วขอ งรว มกนั แกป ญ หา กําหนด
คูมอื การปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษา 4. ประสานหนวยงานผูเกี่ยวของเพ่ือสนับสนุนใหผูเรียน 1 สปั ดาห - กลุมสงเสรมิ การจดั การศึกษา
กลมุ สง เสรมิ การจัดการศกึ ษา 43 ประสานงานหนว ยงานท่ีเก่ยี วขอ ง
ไดรับการศกึ ษาข้นั พนื้ ฐานอยา งทวั่ ถึง
5. ประเมินผล ประสาน ติดตาม ประเมินผลการดําเนินการ 1 สัปดาห - กลมุ สงเสรมิ การจดั การศึกษา
- ไมผ านการประเมินตอ งปรบั ปรงุ
ปรับปรุง
6. สรุปรายงานผล - - กลุมสง เสรมิ การจดั การศกึ ษา
สรุปรายงานผล
ไมผ า น
อธิบายสัญลักษณผังขั้นตอน จุดเรมิ่ ตนหรือส้นิ สดุ กระบวนงาน กิจกรรมงานหรอื การปฏบิ ตั ิ การตดั สนิ ใจ ทศิ ทางหรอื การเคล่อื นไหวของงาน { จดุ เช่อื มตอ
ระหวา งหนา(ถาไมจ บภายใน 1หนา )
คมู อื ขัน้ ตอนการดําเนินงาน
สง เสริมและสนบั สนนุ การจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานของบุคคล ครอบครัว
องคกรชุมชน องคกรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการและ
สถาบันสังคมอนื่
1. ชือ่ กระบวนงาน
งานสง เสรมิ และสนับสนุนการจัดการศึกษาขนั้ พื้นฐานของบุคคล ครอบครัว องคกร ชุมชน
องคกรวิชาชีพ สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันสังคมอ่ืน
2. วตั ถปุ ระสงค
2.1 เพ่ือสงเสริมการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของบุคคล ครอบครัว องคกรชุมชน องคกร
วชิ าชีพ สถาบนั ศาสนา สถานประกอบการ และสถาบันสังคมอน่ื
2.2 เพื่อใหการสนับสนนุ และสงเสริมใหบ ิดา มารดา หรือผูปกครอง และสถานประกอบการ
มีความรู ความเขาใจในการจัดการศึกษา
2.3 เพื่อเปนการติดตาม ประเมินผลการจัดการศึกษาของบุคคล ครอบครัว ชุมชน องคกร
วิชาชพี สถาบันทางศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนั สังคมอ่ืน
3. ขอบเขตของงาน
3.1 การสง เสรมิ สนบั สนุนการจดั การศกึ ษา
3.2 การย่นื คาํ ขออนุญาตจดั การศกึ ษา
3.3 การจดั ทําแผนการจดั การศึกษา
3.4 การจัดการเรยี นรู การวัดและประเมินผล
3.5 การตัดสิน และรับรองผลการศกึ ษา
3.6 การกาํ กับ และติดตามการจดั การศึกษา
3.7 การยกเลกิ การจดั การศกึ ษา
4. คําจํากัดความ
4.1 การจัดการศึกษาโดยครอบครัว หมายถึง การจัดการศึกษาข้ันพื้นฐานท่ีบิดามารดา
หรือบิดา หรือมารดา หรือผูปกครองเปนผูรับผิดชอบจัดการศึกษาใหกับบุตรหลานดวยตนเอง
โดยเปน ผูสอนดว ยตนเอง หรอื เปน ผอู ํานวยการใหเ กดิ กระบวนการเรียนรู
4.2 การจัดการศึกษาในสถานประกอบการ หมายถึง การจัดต้ังศูนยการเรียนเพ่ือจัด
การศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน ตามมาตรา 12 แหงพระราชบัญญตั ิการศกึ ษาแหง ชาติ
5. ขั้นตอนการปฏิบัตงิ าน
5.1 ประชาสมั พันธ สรา งความเขา ใจ ในสทิ ธแิ ละหนาที่ สง เสรมิ และพฒั นาความสามารถใน
การจัดการศึกษาของบุคคล ครอบครัว ชมุ ชน สถาบนั ทางศาสนา และสถานประกอบการ ฯลฯ
คมู ือการปฏิบตั ิงาน สำนักงานเขตพน้ื ท่กี ารศึกษา
กลมุ สงเสริมการจดั การศกึ ษา 45