Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

AKTIVITI PENGAYAAN Modul 7: PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL TANPA PELARASAN

Penyata Kewangan Tanpa Pelarasan
Bahagikan murid kepada tiga kumpulan. Setiap kumpulan seramai lima orang ahli dikehendaki
membincangkan perkara-perkara yang diberi dan mempersembahkannya dalam bentuk peta
minda. Kemudian bentangkan hasil peta minda tersebut.

Kumpulan 1
Menerangkan tujuan penyediaan Akaun Perdagangan dan Akaun Untung Rugi.
Menyediakan Akaun Perdagangan.
Memindahkan Untung Kasar atau Rugi Kasar ke Akaun Untung Rugi.
Menyediakan Akaun Untung Rugi.
Memindahkan Untung Bersih atau Rugi Bersih ke dalam Akaun Modal.

Kumpulan 2
Menerangkan tujuan penyediaan Penyata Kedudukan Kewangan.
Menyediakan Penyata Kedudukan Kewangan dalam bentuk ’T’ dan format penyata.
Menyediakan Akaun Modal dengan mengambil kira ambilan dan untung bersih atau
rugi bersih.
Menyediakan bahagian Ekuiti Pemilik berdasarkan Akaun Modal yang telah disediakan.

Kumpulan 3
M enerangkan keperluan penutupan Akaun Hasil dan Akaun Belanja dalam proses
Kitaran Perakaunan.
Menerangkan tatacara menutup akaun yang berkaitan dengan betul.
Menutup Akaun Hasil dan Akaun Belanja yang berkaitan untuk dipindahkan ke dalam
Akaun Perdagangan.
M enutup Akaun Inventori dengan menghubungkaitkan Sistem Catatan Bergu pada akhir
tempoh kewangan.
M enutup akaun hasil dan belanja berkaitan untuk dipindahkan ke dalam Akaun
Untung Rugi.
Menerangkan sebab Akaun Nyata tidak ditutup pada akhir tempoh kewangan.

245

PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL TANPA PELARASAN
Tujuan penyediaan Akaun Perdagangan:

• Mengira untung atau rugi kasar perniagaan.
• Untung Kasar = Jualan Bersih – Kos Jualan

Tujuan penyediaan Akaun Untung Rugi:
• Mengira untung atau rugi bersih perniagaan.
• Untung Bersih = Untung Kasar + Hasil – Belanja

Akaun Perdagangan dan Untung Rugi boleh disediakan dalam bentuk 'T'
atau format penyata.

Tujuan penyediaan Penyata Kedudukan Kewangan:
• Menyenaraikan semua aset dan liabiliti perniagaan.
• Menunjukkan kedudukan kewangan perniagaan.
• Menunjukkan jumlah modal dan keuntungan atau kerugian perniagaan.
• Menunjukkan modal kerja iaitu jumlah kecairan perniagaan dalam

tempoh semasa.
• Aset = Liabiliti + Ekuiti Pemilik
• Modal Kerja = Aset Semasa – Liabiliti Semasa

Akaun Hasil dan Akaun Belanja berkaitan dengan barang niaga akan
ditutup dengan memindahkannya ke dalam Akaun Perdagangan.

Akaun Hasil dan Akaun Belanja berkaitan dengan perniagaan akan ditutup
dengan memindahkannya ke dalam Akaun Untung Rugi.

Catatan penutupan
• Langkah ketujuh dalam proses Kitaran Perakaunan.
• Dibuat pada akhir tempoh perakaunan dalam Jurnal Am.
• S elain Akaun Aset, Akaun Liabiliti dan Akaun Modal, akaun lain

perlu ditutup.

246

Modul 7: PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL TANPA PELARASAN

LATIHAN

Soalan Objektif

Arahan: Tiap-tiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan iaitu A, B, C dan D. Bagi setiap soalan, pilih
satu jawapan yang paling sesuai.

1 Akaun hasil dan belanja yang melibatkan untung kasar atau rugi kasar ditutup dengan

memindahkan bakinya ke dalam S. Apakah S?

A Imbangan Duga C Akaun Untung Rugi

B Akaun Perdagangan D Penyata Kedudukan Kewangan

2 Yang manakah antara berikut diperlukan untuk penyediaan Akaun Perdagangan?

A Bank C Inventori akhir

B Promosi D Pemiutang

3 Y ang manakah antara berikut mengurangkan modal?

A Ambilan C Untung bersih

B Untung kasar D Modal tambahan

4 D alam catatan penutupan, gaji yang dibayar kepada pekerja akan dipindahkan ke dalam

A Akaun Perdagangan C Akaun Untung Rugi

B Penyata Kedudukan Kewangan D Akaun Modal

Soalan Struktur

1 Berikut ialah maklumat yang diambil daripada Perniagaan Suria pada 31 Julai 2016:

Jualan RM
Pulangan Jualan 45 000
Inventori Awal 2 000
Inventori Akhir 1 300
Belian 1 890
Pulangan Belian 27 500
1 500
Angkutan Masuk
850

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Perdagangan bagi tahun berakhir 31 Julai 2016.

(Jawapan: Untung kasar RM16 740)

2 Berikut ialah butiran yang diambil daripada buku perakaunan Puan Asmah pada 31 Ogos 2016.

Kenderaan RM
Modal 35 000
Akaun Belum Terima 150 000
Akaun Belum Bayar 14 000
Pinjaman Bercagar 12 000
Bangunan 95 000
Tunai di bank 200 000
Lengkapan 5 500
Inventori 23 000
Untung Bersih 17 000
45 000

Ambilan 7 500

Anda dikehendaki menyediakan Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Ogos 2016.

(Jawapan: Penyata Kedudukan Kewangan RM282 500)

247

3 Encik Akim melaksanakan perniagaan membeli dan menjual barangan komputer. Berikut

diambil daripada buku perakaunan Kedai Komputer Akim:

RM

Jualan 105 000

Insurans 4 900

Inventori Awal 980

Inventori Akhir 1 700

Belian 86 499

Pulangan Jualan 5 400

Komisen Diterima 6 400

Gaji Pekerja 2 600

Faedah atas Simpanan 280

Kadar Bayaran 2 300

Belanja Membaiki Kenderaan 6 890

Sewa 5 560

Angkutan Keluar 990

Anda dikehendaki menyediakan Akaun Perdagangan dan Untung Rugi bagi tahun berakhir

31 Disember 2016. (Jawapan: Rugi bersih RM2 739)

4 Puan Zara merupakan pemilik Zara Enterprise yang beroperasi di Ampang, Selangor. Berikut
ialah Imbangan Duga Zara Enterprise pada 31 Julai 2016.

Zara Enterprise
Imbangan Duga pada 31 Julai 2016

Debit Kredit

RM RM

Modal pada 1 Ogos 2015 216 100

Inventori pada 1 Ogos 2015 6 190

Alatan Pejabat (Kos) 35 000

Kenderaan (Kos) 70 000

Belian dan Jualan 41 000 86 200

Pulangan 670 530

Ambilan 2 700

Diskaun 900 790

Gaji 5 000

Bank 105 000

Tunai 800

Pengiklanan 12 000

Insurans 8 400

Akaun Belum Terima 28 380

Akaun Belum Bayar 19 940

Kadar Bayaran 3 000

Angkutan Masuk 2 100

Angkutan Keluar 880

Belanja Am 2 200

Komisen 660

324 220 324 220

Maklumat tambahan:

Inventori pada 31 Julai 2016 bernilai RM5 700 pada harga kos dan RM8 960 pada harga pasaran.

Anda dikehendaki menyediakan:

(a) Akaun Perdagangan dan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Julai 2016.

(b) Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Julai 2016.

(Jawapan: Untung bersih RM11 540, Modal akhir RM224 940)

248

PELARASAN PADA 8Modul
TARIKH IMBANGAN
DAN PENYEDIAAN STANDARD KANDUNGAN
PENYATA  Perakaunan asas tunai dan
KEWANGAN
MILIKAN TUNGGAL asas akruan serta
jenis-jenis pelarasan

 Pelarasan Akaun Nominal

 Hutang Lapuk, Hutang Lapuk
Terpulih dan Peruntukan
Hutang Ragu

 Susut Nilai dan Susut
Nilai Terkumpul

 Pelupusan Aset Bukan
Semasa secara tunai

 Imbangan Duga Terselaras

 Penyata Kewangan
dengan pelarasan

Selepas memahami penyediaan Penyata Kewangan, murid akan mempelajari topik
seterusnya dalam Kitaran Perakaunan iaitu pelarasan. Pelarasan perlu diambil kira
untuk menyediakan Penyata Kewangan yang lengkap dalam suatu tempoh perakaunan.
Pelarasan diambil kira pada tarikh akhir imbangan.

Pelarasan pada tarikh imbangan adalah untuk menyelaraskan baki akaun pada akhir
tempoh perakaunan supaya ‘pengiktirafan hasil dan belanja’ dapat dipatuhi. Seterusnya
untung atau rugi sebenar dapat ditentukan. Keperluan pelarasan disebabkan oleh amalan
perakaunan asas akruan. Beberapa perkara pelarasan perlu diambil kira pada tarikh
imbangan, antaranya belanja belum bayar atau belanja prabayar, hasil belum terima
atau hasil belum terperoleh, hutang lapuk, hutang lapuk terpulih, peruntukan hutang
ragu, susut nilai aset bukan semasa, pelupusan atas aset bukan semasa dan mana-mana
kesilapan atau ketinggalan.

Pelarasan akan direkodkan dalam Jurnal Am dan kemudian dipindahkan ke dalam
lejar. Akaun yang terlibat akan diimbangkan dan seterusnya Imbangan Duga Terselaras
disediakan. Imbangan Duga yang seimbang akan membolehkan Penyata Kewangan
disediakan dengan betul.

249

8.1 PERAKAUNAN ASAS TUNAI DAN ASAS AKRUAN STANDARD PEMBELAJARAN
SERTA JENIS-JENIS PELARASAN
Murid boleh:
Pengenalan • M enerangkan pengertian
Asas perakaunan yang digunakan semasa menyediakan
Penyata Kewangan sesebuah perniagaan ialah perakaunan perakaunan asas tunai dan
asas tunai ataupun perakaunan asas akruan. asas akruan.
• Menerangkan maksud
Perakaunan Asas Tunai pelarasan.
Perakaunan asas tunai ialah perakaunan yang mengiktiraf • M enyenaraikan jenis
dan merekodkan sesuatu urus niaga dan peristiwa pelarasan pada
apabila tunai telah diterima dan dibayar dalam tempoh tarikh imbangan.
perakaunan tersebut. • M enerangkan keperluan
mengambil kira pelarasan
dalam penyediaan
Penyata Kewangan.

CONTOH 1

Kadar bayaran yang perlu dijelaskan setahun ialah RM5 000 tetapi jumlah yang dapat dibayar hanya
RM4 000. Mengikut asas tunai, nilai yang akan diiktiraf pada tahun itu adalah sebanyak RM4 000 sahaja.

Perakaunan Asas Akruan Daya Fikir
Perakaunan asas akruan merupakan perakaunan yang
mengiktiraf sesuatu urus niaga dan peristiwa apabila Nyatakan perbezaan antara
perkara tersebut berlaku dan direkodkan dalam rekod asas akruan dengan asas tunai.
perakaunan berasaskan tempoh urus niaga tersebut berlaku.

Mengikut asas akruan, belanja sebenar untuk suatu tempoh perakaunan ialah belanja
yang diiktiraf. Oleh yang demikian, kadar bayaran yang diiktiraf ialah RM5 000 dalam
tempoh perakaunan. Hal ini mengambil kira RM4 000 yang telah dibayar dan RM1 000
yang belum dibayar.

Perbezaan antara Perakaunan Asas Tunai dengan Perakaunan Asas Akruan

Butiran Asas Tunai Asas Akruan
Hasil
Direkodkan apabila Direkodkan dalam tempoh
Belanja tunai diterima. diperoleh.

Aset Direkodkan apabila Direkodkan dalam tempoh
• Hasil Belum Terima bayaran tunai dilakukan. dibelanjakan atau digunakan.
• Belanja Prabayar
Tidak terlibat • Hasil belum terima akan
Liabiliti diiktiraf sebagai hasil.
• Hasil Belum
• Belanja prabayar tidak diiktiraf
Terperoleh sebagai belanja.
• Belanja belum bayar
Untung Tidak terlibat • Hasil belum terperoleh tidak
diiktiraf sebagai hasil.

• Belanja belum bayar akan
diiktiraf sebagai belanja.

Hasil diterima tolak Hasil sebenar tolak belanja
belanja dibayar. sebenar.

250

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

Jenis pelarasan pada tarikh imbangan: Daya Fikir
 Akaun Nominal
 H utang Lapuk, Hutang Lapuk Terpulih dan Dengan menggunakan peta
pemikiran i-Think, nyatakan
Peruntukan Hutang Ragu jenis-jenis Akaun Nominal.
 S usut nilai dan susut nilai terkumpul
 Pelupusan aset bukan semasa secara tunai

Pelarasan perlu di buat kerana terdapat beberapa maklumat tambahan yang perlu diambil
kira dalam pengiraan untung, nilai aset dan liabiliti perniagaan sebelum menyediakan
Penyata Kewangan.
Pelarasan akan memberi kesan ke atas Akaun Perdagangan dan Untung Rugi dan Penyata
Kedudukan Kewangan.

GERAK KERJA 1

Forum

1 Murid akan dipilih untuk menjadi panel mewakili juruaudit, akauntan, perunding cukai,
ahli akademik dan guru sebagai moderator.

2 Guru memberikan tugasan lebih awal kepada murid untuk mencari maklumat berkaitan
dengan perakaunan asas tunai, asas akruan dan jenis pelarasan.

3 Moderator akan bersedia dengan soalan.

4 Ahli panel akan bersedia dengan jawapan bagi soalan tersebut.

5 Murid yang menjadi penonton mengemukakan soalan kepada ahli panel dalam sesi
soal jawab.

LATIHAN MINDA 8.1

1 Nyatakan perbezaan antara perakaunan asas tunai dengan asas akruan.
2 Apakah yang dimaksudkan dengan pelarasan?
3 Nyatakan jenis-jenis pelarasan.
4 Lengkapkan jadual berikut:

Butiran Asas Tunai Asas Akruan
Belanja
Direkodkan apabila bayaran
Hasil tunai dilakukan.

Untung Hasil diterima tolak
belanja dibayar.

251

8.2 PELARASAN AKAUN NOMINAL STANDARD PEMBELAJARAN

Akaun Nominal perlu diselaraskan pada akhir Murid boleh:
tempoh perakaunan. • M enerangkan maksud

Belum Item Belum item pelarasan.
Bayar Pelarasan Terperoleh • Menyenaraikan contoh-
Belanja dalam Akaun
Nominal Hasil contoh item pelarasan
Prabayar untuk Akaun Nominal.
Belum • M erekodkan item
Terima pelarasan dalam Jurnal Am
dan lejar.
Hasil Belum Terperoleh • M erekodkan hasil dan
 Hasil yang sepatutnya diterima bagi tempoh belanja yang terselaras
dalam Akaun Untung Rugi.
perakaunan akan datang tetapi telah diterima dalam • M erekodkan item Belum
tempoh perakaunan semasa. Terperoleh, Belum Terima,
 Mengurangkan hasil yang diterima bagi tahun semasa. Prabayar dan Belum Bayar
 D irekodkan sebagai Liabiliti Semasa dalam Penyata dalam Penyata Kedudukan
Kedudukan Kewangan. Kewangan.
 S ebagai contoh, sewa belum terperoleh dan komisen • Menerangkan kesan
belum terperoleh. terhadap Penyata
Catatan dalam Jurnal Am adalah seperti berikut: Kewangan sekiranya
konsep akruan
tidak diaplikasikan.

TIP

Contoh hasil ialah
sewa diterima, komisen
diterima dan faedah
atas simpanan.

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LAXX XX
LAXX XX
Mac 31 Hasil

Hasil Belum Terperoleh

(Merekodkan hasil yang belum terperoleh)

CONTOH 2

Sewa tahunan yang ditetapkan berjumlah RM3 000. Pada akhir tempoh perakaunan, sewa yang
telah diterima ialah sebanyak RM5 000.
Tempoh perakaunan berakhir pada setiap 31 Disember.
Kira sewa belum terperoleh bagi tahun berakhir 31 Disember 2016.

252

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

Penyelesaian

Sewa tahunan (yang sepatutnya diterima) RM3 000 (direkodkan dalam Akaun Untung Rugi)
(Imbangan Duga sebelum pelarasan)
Sewa yang telah diterima (tahun semasa) RM5 000 (direkodkan dalam Penyata Kedudukan Kewangan)

Sewa belum terperoleh RM2 000

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LA6
LA16 2 000 2 000
Dis 31 Sewa Diterima

Sewa Belum Terperoleh

(Merekodkan sewa belum terperoleh)

Lejar

Tarikh Butir Akaun Sewa Diterima Butir Folio LA6
2016 Folio Amaun Tarikh BT1 Amaun
Akaun Untung Rugi
Dis 31 Sewa Belum Terperoleh RM 2016 RM
3 000 Dis 31 Bank 5 000
JA1 2 000
5 000 5 000

Akaun Sewa Belum Terperoleh LA16
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
JA1 RM
2016 RM 2016 2 000
2 000
Dis 31 Baki h/b 2 000 Dis 31 Sewa Diterima

2 000

2017

Jan 1 Baki b/b 2 000

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 (Petikan) RM
Sewa Diterima 3 000

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016 (Petikan) RM RM
2 000
Liabiliti Semasa
Sewa Belum Terperoleh

Hasil Belum Terima TIP
 H asil yang sepatutnya diterima tetapi masih belum
• Hasil Belum terperoleh
diterima dalam tempoh perakaunan semasa. sama dengan hasil yang
 D irekodkan sebagai Aset Semasa dalam Penyata terlebih terima.

Kedudukan Kewangan. • Hasil Belum terima
 S ebagai contoh, sewa belum terima dan komisen sama dengan hasil yang
tertunggak.
belum terima.

253

Catatan dalam Jurnal Am adalah seperti berikut: JA1
Jurnal Am Kredit

Tarikh Butir Folio Debit RM
RM
2016 LAXX XX XX
LAXX
Mac 31 Hasil Belum Terima

Hasil

(Merekodkan hasil yang belum diterima)

CONTOH 3

Kedai Siti menerima komisen berjumlah RM700 pada tahun 2016 bagi perkhidmatan yang diberi.
Komisen ini telah diterima oleh Siti pada 30 November 2016 sebanyak RM500 dan bakinya pada
5 Mac 2017. Tempoh perakaunan berakhir pada setiap 31 Disember.
Kira komisen belum terima bagi tahun berakhir 31 Disember 2016.

Penyelesaian

Komisen tahunan (yang sepatutnya diterima) RM700 (direkodkan dalam Akaun Untung Rugi)
Komisen yang telah diterima (tahun semasa) RM500 (Imbangan Duga sebelum pelarasan)

Komisen belum terima RM200 (direkodkan dalam Penyata Kedudukan Kewangan)

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LA13 200
LA18 200
Dis 31 Komisen Belum Terima

Komisen Diterima

(Merekodkan komisen belum diterima)

Lejar

Akaun Komisen Belum Terima LA13
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
RM
2016 RM 2016 200
200
Dis 31 Komisen Diterima JA1 200 Dis 31 Baki h/b

200

2017 200
Jan 1 Baki b/b

Akaun Komisen Diterima LA18
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
RM
2016 RM 2016 BT1 500
JA1 200
Dis 31 Akaun Untung Rugi 700 Dis 31 Bank 700

Komisen Belum Terima

700

254

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 (Petikan) RM
Komisen Diterima 700

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016 (Petikan)

RM RM

Aset Semasa

Komisen Belum Terima 200

Belanja Prabayar TIP
 B elanja yang sepatutnya dijelaskan pada tempoh
Prabayar adalah sama dengan
perakaunan akan datang tetapi telah dibayar pada belanja pada masa akan
tempoh perakaunan semasa. datang yang telah dibayar
 D irekodkan sebagai Aset Semasa dalam Penyata pada tahun kewangan.
Kedudukan Kewangan.
 Sebagai contoh, insurans prabayar dan kadar bayaran
prabayar.

Catatan dalam Jurnal Am adalah seperti berikut:

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit

2016 RM RM

Mac 31 Belanja Prabayar LAXX XX
Belanja
LAXX XX

(Merekodkan belanja prabayar)

CONTOH 4

Insurans yang perlu dibayar oleh Perniagaan Merah pada 31 Disember 2016 ialah RM600. Pada

akhir tempoh perakaunan, perniagaannya telah membayar sebanyak RM900. Tempoh perakaunan
berakhir pada setiap 31 Disember.
Kira insurans prabayar bagi tahun berakhir 31 Disember 2016.

Penyelesaian

Insurans tahunan (yang sepatutnya dibayar) RM600 (direkodkan dalam Akaun Untung Rugi)

Insurans yang dibayar (tahun semasa) RM900 (Imbangan Duga sebelum pelarasan)

Insurans prabayar RM300 (direkodkan dalam Penyata Kedudukan Kewangan)

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LA17 300
LA7 300
Dis 31 Insurans Prabayar

Insurans

(Merekodkan insurans prabayar)

255

Lejar

Tarikh Butir Folio Akaun Insurans Butir Folio LA7
2016 BT1 Amaun Tarikh JA1 Amaun
Akaun Untung Rugi
Dis 31 Bank RM 2016 Insurans Prabayar RM
900 Dis 31 600
300
900 900

Akaun Insurans Prabayar LA17
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
RM
2016 RM 2016 300
300
Dis 31 Insurans JA1 300 Dis 31 Baki h/b

300

2017 300
Jan 1 Baki b/b

Insurans Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 (Petikan)
RM
600

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016 (Petikan)

RM RM

Aset Semasa 300
Insurans Prabayar

Belanja Belum Bayar

 Belanja yang sepatutnya dibayar pada tempoh perakaunan semasa tetapi masih
belum dibayar.

 Direkodkan sebagai Liabiliti Semasa dalam Penyata Kedudukan Kewangan.
 Sebagai contoh, insurans belum bayar dan kadar bayaran belum bayar.

Catatan dalam Jurnal Am adalah seperti berikut:

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit

2016 RM RM

Mac 31 Belanja LAXX XX

Belanja Belum Bayar LAXX XX

(Merekodkan belanja belum bayar)

CONTOH 5

Kadar bayaran yang perlu dibayar oleh Perniagaan Biru ialah RM800. Pada akhir tempoh perakaunan,
perniagaannya telah membayar sebanyak RM450. Tempoh perakaunan berakhir pada setiap
31 Disember. Kira kadar bayaran belum bayar bagi tahun berakhir 31 Disember 2016.

256

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

Penyelesaian

Kadar bayaran tahunan (yang sepatutnya dibayar) RM800 (direkodkan dalam Akaun Untung Rugi)

Kadar bayaran yang dibayar (tahun semasa) RM450 (Imbangan Duga sebelum pelarasan)

Kadar bayaran belum bayar RM350 (direkodkan dalam Penyata Kedudukan Kewangan)

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LA8 350
LA16 350
Dis 31 Kadar Bayaran

Kadar Bayaran Belum Bayar

(Merekodkan kadar bayaran belum bayar)

Lejar

Akaun Kadar Bayaran LA8
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
RM
2016 BT1 RM 2016 800
JA1
Dis 31 Bank 450 Dis 31 Akaun Untung Rugi

Kadar Bayaran Belum 350
Bayar

800 800

Akaun Kadar Bayaran Belum Bayar LA16
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
JA1 RM
2016 RM 2016 350
350
Dis 31 Baki h/b 350 Dis 31 Kadar Bayaran

350

2017

Jan 1 Baki b/b 350

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 (Petikan)

RM

Kadar Bayaran 800

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016 (Petikan)

RM RM

Liabiliti Semasa

Kadar Bayaran Belum Bayar 350

GERAK KERJA 2

Permainan Simulasi (dadu nominal)

1 Bahagikan murid kepada enam kumpulan.
2 Guru akan memberikan sampul pelarasan Akaun Nominal kepada setiap kumpulan.
3 Setiap kumpulan akan berbincang dan menyelesaikan tugasan yang diberi.
4 Guru akan memanggil nombor kumpulan berdasarkan muka dadu yang dilontarkan.
5 Wakil daripada setiap kumpulan akan mempersembahkan jawapan.

257

Soalan
Berikut ialah urus niaga yang berlaku pada Perniagaan Mala sepanjang tahun 2016:
(a) Mala telah membayar bil-bil utiliti kedainya sebanyak RM200. Di akhir tempoh

perakaunan, didapati masih ada bil yang tidak dapat dijelaskan sebanyak RM350.
(b) Premium insurans telah diperbaharui sebanyak RM120 setahun mulai 1 April 2016.
(c) Komisen yang sepatutnya telah diterima pada 31 Disember 2016 ialah RM300, namun

Mala hanya menerima RM100.
(d) Mala telah menyewakan sebahagian kedainya kepada Encik Saiful dengan kadar RM1 000

sebulan mulai 1 Januari 2016. Pada akhir tempoh perakaunan, sewa yang diterima oleh
Mala ialah RM14 000.

Anda dikehendaki:
(a) Menyediakan catatan Jurnal Am.
(b) Pindahkan ke dalam lejar.
(c) Menyediakan Imbangan Duga Terselaras.
(d) Menyediakan catatan dalam Penyata Kewangan.
(e) Menyatakan kesan terhadap Penyata Kewangan sekiranya konsep akruan

tidak diaplikasikan.

LATIHAN MINDA 8.2

1 Jelaskan maksud hasil belum terperoleh, belanja prabayar, hasil belum terima dan
belanja belum bayar. Berikan contoh bagi setiap satu.

2 Muthu menerima komisen berjumlah RM800 pada tahun 2016 untuk perkhidmatan yang
diberi. Komisen yang telah diterima oleh Muthu pada 30 Jun 2016 ialah RM300 dan
bakinya akan diberi pada bulan Januari 2017. Tempoh perakaunan berakhir pada setiap
31 Disember. Hitung komisen yang masih belum diterima oleh Muthu.

3 Seorang peniaga bernama Ling menerima sewa tahunan sebanyak RM5 000. Pada
31 Disember 2016, penyewa telah membayar sewanya berjumlah RM5 500. Kira sewa
yang belum terperoleh dan rekodkan catatan dalam lejar.

4 Maklumat berikut diperoleh daripada buku perniagaan Aziz:

Imbangan Duga (Petikan)

Butiran Debit (RM) Kredit (RM)

Kadar bayaran 1 250

Belanja am 4 000

Maklumat tambahan:
(i) Kadar bayaran masih belum dibayar sebanyak RM500.
(ii) Belanja am prabayar sebanyak RM450.

Anda dikehendaki menyediakan:
(a) Akaun Kadar Bayaran
(b) Akaun Belanja Am
(c) Petikan Akaun Untung Rugi
(d) Petikan Penyata Kedudukan Kewangan

258

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

8.3 HUTANG LAPUK, HUTANG LAPUK TERPULIH STANDARD PEMBELAJARAN
DAN PERUNTUKAN HUTANG RAGU
Murid boleh:
Apabila menjalankan urus niaga jualan secara kredit, ada • M enerangkan maksud
tiga perkara yang perlu diambil kira dan diselaraskan
pada akhir tempoh perakaunan, iaitu: Hutang Lapuk, Hutang
Lapuk Terpulih dan
Hutang Lapuk Peruntukan Hutang Ragu.
• M enyenaraikan sebab
 H utang yang tidak dapat dikutip daripada Akaun berlakunya Hutang
Belum Terima. Lapuk dan Hutang
Lapuk Terpulih.
 D irekodkan sebagai belanja perniagaan dalam Akaun • M enerangkan keperluan
Untung Rugi. mewujudkan Peruntukan
Hutang Ragu.
 Berlaku disebabkan penghutang: • M enghitung Peruntukan
• Tidak mampu untuk membayar hutang Hutang Ragu berdasarkan
• Tidak dapat dikesan atau menghilangkan diri nilai Akaun Belum
• Meninggal dunia Terima Bersih.
• Muflis atau bankrap • M erekodkan Akaun Belum
Terima, Hutang Ragu,
Catatan dalam Jurnal Am adalah seperti berikut: Peruntukan Hutang Ragu,
dan Hutang Lapuk Terpulih
Jurnal Am JA1 dalam Jurnal Am dan lejar.
• M erekodkan Hutang Ragu,
Tarikh Butir Folio Debit Kredit Hutang Lapuk dan Hutang
Lapuk Terpulih dalam
2016 RM RM Akaun Untung Rugi.
XX XX • M enunjukkan Peruntukan
Mac 31 Hutang Lapuk LAXX Hutang Ragu
dalam Penyata
Akaun Belum Terima LAXX Kedudukan Kewangan.
• M enerangkan kesan
(Merekodkan hutang sekiranya Peruntukan
lapuk) Hutang Ragu tidak
diwujudkan walaupun
CONTOH 6 terdapat urus niaga
jualan kredit.
Pada 1 Januari 2016, baki Akaun Belum Terima Merah Enterprise • M enerangkan kesan ke atas
ialah RM7 900. Pada 31 Disember 2016, Encik Khamis telah Peruntukan Hutang Ragu
berhutang kepada Merah Enterprise sebanyak RM760. sedia ada sekiranya tiada
Merah Enterprise mendapati Encik Khamis telah menghilangkan baki dalam Akaun
diri dan hutangnya telah dihapuskan sebagai hutang lapuk. Belum Terima.

Rekodkan urus niaga tersebut dalam buku Merah Enterprise.

Penyelesaian
Catatan dalam Jurnal Am.

Jurnal Am JA1

Tarikh Butir Folio Debit Kredit

2016 RM RM

Dis 31 Hutang Lapuk LA10 760

Akaun Belum Terima: Encik Khamis LA20 760

(Merekodkan hutang lapuk)

259

Pindahkan ke dalam lejar dan Penyata Kewangan.

Akaun Belum Terima: Encik Khamis LA10
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
JA1 RM
2016 RM 2016 760
760
Jan 1 Baki b/b 760 Dis 31 Hutang Lapuk

760

Akaun Hutang Lapuk LA20
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
2016 RM
Akaun Belum Terima: RM 2016 760
Dis 31 Encik Khamis
JA1 760 Dis 31 Akaun Untung Rugi

760 760

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 (Petikan)

RM

Hutang Lapuk 760

Baki Akaun Belum Terima Merah Enterprise yang akan dipindahkan ke dalam Penyata Kedudukan
Kewangan selepas ditolak hutang lapuk ialah RM7 140 (RM7 900 – RM760).

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016 (Petikan)

RM RM

Aset Semasa

Akaun Belum Terima 7 140

Hutang Lapuk Terpulih

 Hutang yang pada awalnya telah dihapus kira Daya Fikir
dan direkodkan sebagai hutang lapuk tetapi dapat
dijelaskan semula oleh Akaun Belum Terima.

 D irekodkan sebagai hasil perniagaan dalam Akaun Apakah yang menyebabkan
Untung Rugi. Hutang Lapuk Terpulih
berlaku?
 Sebagai contoh, Akaun Belum Terima yang diisytiharkan
muflis dan hutangnya direkodkan sebagai hutang
lapuk tetapi menjelaskan semula hutangnya.

Catatan dalam Jurnal Am adalah seperti berikut: JA1
Jurnal Am

Tarikh Butir Folio Debit Kredit

2016 RM RM

Mac 31 Bank/Tunai LAXX XX

Hutang Lapuk Terpulih LAXX XX

(Merekodkan hutang lapuk terpulih)

260

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

CONTOH 7

Pada 31 Disember 2016, Encik Khamis, pemilik kepada Perniagaan Putih yang telah menghilangkan
diri membayar hutangnya sebanyak RM790 kepada Merah Enterprise. Baki Akaun Bank pada
31 Disember 2016 ialah RM12 000. Rekodkan urus niaga tersebut dalam buku Merah Enterprise.

Penyelesaian

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LA14 790
LA21 790
Dis 31 Bank

Hutang Lapuk Terpulih

(Merekodkan hutang lapuk terpulih)

Tarikh Butir Folio Akaun Bank Butir Folio LA14
2016 Amaun Tarikh Baki h/b Amaun
Baki b/b BT1
Dis 31 Hutang Lapuk Terpulih JA1 RM 2016 RM
12 000 Dis 31 12 790

790 12 790
12 790

2017 12 790
Jan 1 Baki b/b

Tarikh Butir Akaun Hutang Lapuk Terpulih Butir Folio LA21
Folio Amaun Tarikh BT1 Amaun
2016
RM 2016 RM
Dis 31 Akaun Untung Rugi 790 Dis 31 Bank 790
790 790

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 (Petikan)

Hutang Lapuk Terpulih RM
790
Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016 (Petikan)
RM
RM

Aset Semasa

Bank 12 790

Peruntukan Hutang Ragu Daya Fikir
 S atu anggaran amaun yang tidak dapat dikutip
Jelaskan konsep, prinsip
daripada Akaun Belum Terima. dan andaian perakaunan
 Peruntukan Hutang Ragu akan mengurangkan yang digunakan dalam
merekodkan Peruntukan
jumlah Akaun Belum Terima dalam Penyata Hutang Ragu dalam Penyata
Kedudukan Kewangan. Kedudukan Kewangan.
 Hutang ragu ini merupakan belanja perniagaan.
 Formula pengiraan Peruntukan Hutang Ragu.

Peruntukan Hutang Ragu (PHR)
= Kadar Peruntukan Hutang Ragu × Akaun Belum Terima Bersih

261

 Kadar atau peratus Peruntukan Hutang Ragu adalah TIP
berbeza mengikut keperluan perniagaan. Biasanya
berdasarkan pengalaman, latar belakang, kedudukan PHR
kewangan dan keupayaan Akaun Belum Terima = % × A kaun Belum Terima
membayar balik hutang.
Bersih*
 A da dua situasi yang boleh berlaku iaitu:
• P eruntukan Hutang Ragu baru diwujudkan bagi Akaun Belum Terima Bersih
= A kaun Belum Terima –
sesuatu tempoh perakaunan.
Hutang lapuk

CONTOH 8

Baki Akaun Belum Terima Perniagaan Selesa pada akhir tempoh perakaunan 31 Disember 2016
ialah RM45 000. Perniagaan Selesa telah memutuskan untuk mewujudkan peruntukan hutang
ragu sebanyak 5% setahun atas Akaun Belum Terima Bersih. Rekodkan maklumat ini dalam buku
Perniagaan Selesa.

Penyelesaian
Peruntukan Hutang Ragu = 5% × 45 000 = RM2 250

Catatan dalam Jurnal Am adalah seperti berikut:

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LA22
LA23 2 250 2 250
Dis 31 Hutang Ragu

Peruntukan Hutang Ragu

(Merekodkan hutang ragu)

Pindahkan ke dalam lejar dan Penyata Kewangan.

Akaun Hutang Ragu LA22

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun
RM
2016 RM 2016
Dis 31 Peruntukan Hutang JA1 2 250 Dis 31 Akaun Untung Rugi 2 250

Ragu

2 250 2 250

Akaun Peruntukan Hutang Ragu LA23

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun
JA1 RM
2016 RM 2016
2 250 Dis 31 Hutang Ragu 2 250
Dis 31 Baki h/b
2 250
2 250

2017

Jan 1 Baki b/b 2 250

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 (Petikan)

RM

Hutang Ragu 2 250

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016 (Petikan)

Aset Semasa RM RM
Akaun Belum Terima 42 750
Tolak Peruntukan Hutang Ragu 45 000
(2 250)

262

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

• Peruntukan Hutang Ragu diselaraskan bagi tempoh perakaunan seterusnya
menyebabkan berlakunya:

(a) Pertambahan Peruntukan Hutang Ragu

CONTOH 9

Berdasarkan Contoh 8, pada tahun 2017 Perniagaan Selesa bersetuju untuk menyelaraskan kadar
peruntukan hutang ragu yang baru kepada 7% setahun atas Akaun Belum Terima Bersih. Baki
Akaun Belum Terima pada 31 Disember 2017 ialah RM56 000. Rekodkan maklumat ini dalam buku
Perniagaan Selesa.

Penyelesaian

Butiran RM RM
Peruntukan Hutang Ragu 56 000 2 250
Akaun Belum Terima

Peruntukan hutang ragu bagi 31 Disember 2017 = 7% × 56 000 = RM3 920

Peruntukan Hutang Ragu pada: RM
31 Disember 2016 2 250
31 Disember 2017 3 920

Ini menunjukkan ada pertambahan peruntukan hutang ragu sebanyak RM1 670 (3 920 – 2 250).

Catatan dalam Jurnal Am adalah seperti berikut:

Jurnal Am JA2
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2017 LA24
LA25 1 670 1 670
Dis 31 Pertambahan Peruntukan Hutang Ragu

Peruntukan Hutang Ragu

(Merekodkan pertambahan peruntukan hutang ragu)

Pindahkan ke dalam lejar dan Penyata Kewangan.

Akaun Pertambahan Peruntukan Hutang Ragu LA24

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun
RM
2017 RM 2017
Dis 31 Peruntukan Hutang JA2 1 670 Dis 31 Akaun Untung Rugi 1 670

Ragu 1 670

1 670

Akaun Peruntukan Hutang Ragu LA25

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun
RM RM
2017 2017 JA1
3 920 JA2 2 250
Dis 31 Baki h/b Jan 1 Baki b/b
1 670
Dis 31 Pertambahan
3 920 Peruntukan Hutang 3 920
Ragu 3 920

2018

Jan 1 Baki b/b

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 (Petikan)

Pertambahan Peruntukan Hutang Ragu RM
1 670

263

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2017 (Petikan)

RM RM
52 080
Aset Semasa

Akaun Belum Terima 56 000
Tolak Peruntukan Hutang Ragu (3 920)

(b) Pengurangan Peruntukan Hutang Ragu

CONTOH 10

Berdasarkan Contoh 8, pada tahun 2017 Perniagaan Selesa bersetuju untuk menyelaraskan kadar
peruntukan hutang ragu yang baru kepada 3% setahun atas Akaun Belum Terima Bersih. Baki
Akaun Belum Terima pada 31 Disember 2017 ialah RM56 000. Rekodkan maklumat ini dalam buku
Perniagaan Selesa.

Penyelesaian

Butiran RM RM
Peruntukan Hutang Ragu 56 000 2 250

Akaun Belum Terima

Peruntukan hutang ragu bagi 31 Disember 2017 = 3% × 56 000 = RM1 680

Peruntukan Hutang Ragu pada: RM
31 Disember 2016 2 250

31 Disember 2017 1 680

Ini menunjukkan ada pengurangan peruntukan hutang ragu sebanyak RM570 (2 250 – 1 680).

Catatan dalam Jurnal Am adalah seperti berikut:

Jurnal Am JA2
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2017
570 570
Dis 31 Peruntukan Hutang Ragu LA26

Pengurangan Peruntukan Hutang Ragu LA27

(Merekodkan pengurangan peruntukan hutang ragu)

Pindahkan ke dalam lejar dan Penyata Kewangan.

Akaun Peruntukan Hutang Ragu LA26

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun
2017 JA1 RM
Pengurangan RM 2017
Dis 31 Peruntukan Hutang JA2 570 Jan 1 Baki b/b 2 250
Ragu
Baki h/b 1 680
2 250
2 250
2018 1 680
Jan 1 Baki b/b

Akaun Pergurangan Peruntukan Hutang Ragu LA27
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
2017 JA2 RM
RM 2017 570
Dis 31
Akaun Untung Rugi 570 Dis 31 Peruntukan Hutang
Ragu

570 570

264

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 (Petikan) RM
Pengurangan Peruntukan Hutang Ragu 570

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2017 (Petikan)

RM RM
54 320
Aset Semasa

Akaun Belum Terima 56 000

Tolak Peruntukan Hutang Ragu (1 680)

LATIHAN MINDA 8.3

1 Nyatakan tiga keadaan berlakunya Peruntukan Hutang Ragu.

2 Apakah formula untuk mengira Peruntukan Hutang Ragu?

3 Puan Sabrina, seorang pelanggan Perniagaan Trisha telah bankrap dengan hutangnya
berjumlah RM800. Anda dikehendaki menyediakan Akaun Hutang Lapuk.

4 Petikan Imbangan Duga perniagaan Cik Sally adalah seperti berikut:

Imbangan Duga pada 31 Disember 2016 (Petikan)

Butir Debit Kredit
RM RM

Hutang Lapuk 300

Akaun Belum Terima 1 500

Peruntukan Hutang Ragu 80

Cik Sally telah menyelaraskan Peruntukan Hutang Ragu dengan kadar 5% atas Akaun
Belum Terima Bersih pada akhir tempoh perakaunan. Hitung Peruntukan Hutang Ragu.

5 Berdasarkan soalan 4, Cik Sally telah menerima cek berjumlah 50% daripada hutang
lapuk yang telah direkodkan pada 30 Jun 2016. Sediakan Akaun Hutang Lapuk Terpulih.

6 Tempoh perakaunan Perniagaan Tijah berakhir pada 30 Jun setiap tahun. Baki Akaun
Belum Terima adalah seperti berikut:

30 Jun 2016 RM40 000
30 Jun 2017 RM38 000


Perniagaan Tijah memperuntukkan 2% Peruntukan Hutang Ragu daripada jumlah Akaun
Belum Terima bagi setiap tempoh perakaunan.

Anda dikehendaki:
(a) Menghitung Peruntukan Hutang Ragu bagi tahun 2016 dan 2017.
(b) M enyediakan Akaun Peruntukan Hutang Ragu bagi tahun berakhir 30 Jun 2016 dan

30 Jun 2017.

265

8.4 SUSUT NILAI DAN SUSUT NILAI TERKUMPUL STANDARD PEMBELAJARAN

Susut Nilai Murid boleh:
 S usut nilai ialah nilai Aset Bukan Semasa yang susut
• Menerangkan maksud
dalam tahun kewangan semasa. Susut Nilai dan Susut
 B elanja yang mengurangkan nilai Aset Bukan Semasa Nilai Terkumpul.

pada tahun semasa perakaunan. • Menerangkan sebab
 Dikategorikan sebagai belanja dalam tempoh berlakunya Susut Nilai
terhadap Aset Bukan
perakaunan semasa dan mengurangkan untung bersih. Semasa.
 S usut nilai akan dikira pada akhir tempoh perakaunan.
• M enyenaraikan dan
Susut Nilai Terkumpul menerangkan kaedah
 J umlah susut nilai yang terkumpul sepanjang tempoh pengiraan Susut Nilai.

penggunaan aset. • M enghitung Susut Nilai
 Mengurangkan nilai Aset Bukan Semasa yang berkaitan. berdasarkan kaedah garis
lurus, baki berkurangan
Susut Nilai terhadap Aset Bukan Semasa dan penilaian semula.
Aset Bukan Semasa akan mengalami kemerosotan nilai
disebabkan oleh beberapa perkara. • Merekodkan Susut Nilai
 Faktor keusangan iaitu keadaan fizikal yang semakin dan Susut Nilai Terkumpul
dalam Jurnal Am dan lejar.
pudar, lusuh dan buruk.
 Perubahan teknologi mengakibatkan aset tersebut • Merekodkan Susut Nilai ke
dalam Akaun Untung Rugi.
ketinggalan zaman. Sebagai contoh komputer.
 Banjir dan kebakaran. • Menunjukkan Susut Nilai
Terkumpul dalam Penyata
Kaedah Pengiraan Susut Nilai Kedudukan Kewangan.

• Menyatakan faktor yang
perlu dipertimbangkan
dalam pemilihan kaedah
Susut Nilai.

• Menerangkan kesan
penggunaan kaedah
penentuan Susut Nilai
yang berlainan terhadap
Penyata Kewangan dengan
menunjukkan contoh
berkaitan.

Penilaian Kaedah
Semula Garis lurus

Kaedah TIP
Pengiraan
Nilai skrap ialah nilai akhir
hayat Aset Bukan
Semasa tersebut.

Baki
Berkurangan

266

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

Kaedah Garis Lurus INFO
 Dikenali sebagai kaedah ansuran tetap atau kaedah
Susut Nilai
atas kos.
 S usut nilai Aset Bukan Semasa akan dikira pada kadar Kos Aset Bukan

yang sama sehingga akhir tempoh penggunaan = Semasa – Nilai Skrap
aset berkenaan. Usia Guna

 S usut nilai yang dikira akan mempunyai nilai yang
sama setiap tahun.

 Rumus:

Susut Nilai = % Susut Nilai × Kos Aset Bukan Semasa × Tempoh Masa

CONTOH 11

Kos belian sebuah kenderaan ialah RM65 000. Kadar susut nilai bagi kenderaan ialah 10% setahun
mengikut kaedah atas kos.

Penyelesaian

Susut Nilai = Kadar Susut Nilai × Kos Aset × Tempoh masa

= 10% × RM65 000 × 12
12

= RM6 500

Kaedah Baki Berkurangan

 Dikira berdasarkan satu kadar yang tetap ke atas nilai INFO
buku Aset Bukan Semasa pada akhir tempoh perakaunan.

 Amaun susut nilai setiap tahun akan berkurang Nilai Buku
kerana nilai buku semakin berkurangan. = Kos Aset Bukan Semasa –

 R umus: Susut Nilai Terkumpul

Susut Nilai
= % Susut Nilai × (Kos Aset Bukan Semasa – Susut Nilai Terkumpul) × Tempoh Masa

CONTOH 12

Pada 1 Januari 2016, sebuah komputer telah dibeli dengan harga RM6 000. Kadar susut nilai bagi
komputer ialah 10% setahun mengikut kaedah baki berkurangan. Tempoh perakaunan berakhir
pada setiap 31 Disember. Hitung susut nilai komputer bagi tahun berakhir 31 Disember 2018.

Penyelesaian

Tahun 2016 = Kadar Susut Nilai × (Kos Aset – Susut Nilai Terkumpul) × Tempoh masa

= 10% × (RM6 000 – RM0) × 12
12

= RM600

Tahun 2017 = 10% × (RM6 000 – RM600) = RM540

Tahun 2018 = 10% × (RM6 000 – (RM600 + RM540)) = RM486

267

Penilaian Semula

 K aedah ini digunakan apabila maklumat perakaunan tidak lengkap.

 Oleh itu, susut nilai boleh dihitung dengan membandingkan nilai aset pada awal
tempoh dengan nilai aset pada akhir tempoh perakaunan.

 Rumus:
Susut Nilai = Baki Awal Aset + Belian Aset Baru – Baki Akhir Aset

CONTOH 13

Pada 1 Januari 2016, baki alatan kilang ialah RM1 800. Belian alatan kilang yang dilakukan sepanjang
tahun 2016 sebanyak RM2 400. Pada akhir tempoh perakaunan 31 Disember 2016, alatan kilang
tersebut dinilai RM2 800. Berapakah susut nilai alatan kilang tersebut?

Penyelesaian RM
1 800
Baki alatan kilang pada 1 Januari 2016 2 400
Tambah belian alatan kilang baharu sepanjang tahun 2016 4 200
(2 800)
Tolak baki alatan kilang pada 31 Disember 2016 1 400
Susut nilai bagi tahun 2016

Merekodkan Susut Nilai dan Susut Nilai Terkumpul dalam Jurnal Am dan Lejar

Catatan bergu bagi merekodkan susut nilai adalah dengan mendebitkan Akaun Susut
Nilai dan mengkreditkan Akaun Susut Nilai Terkumpul.

Catatan dalam Jurnal Am adalah seperti berikut: JA1
Jurnal Am Debit Kredit
Tarikh Butir Folio
2016 LA20 RM RM
Dis 31 Susut Nilai Alatan Kilang LA21 1 400
Susut Nilai Terkumpul Alatan Kilang
(Merekodkan susut nilai Aset Bukan Semasa) 1 400

Akaun Susut Nilai Alatan Kilang LA20
Folio Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir
2016
RM
Dis 31
Susut Nilai Terkumpul JA1 1 400
Tarikh Alatan Kilang

Akaun Susut Nilai Terkumpul Alatan Kilang LA21

Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun
JA1 RM
2016
1 400
Dis 31 Susut Nilai
Alatan Kilang

CONTOH 14

Petikan Imbangan Duga pada 31 Disember 2016 bagi Perniagaan Sabar adalah seperti berikut:

RM RM

Lengkapan 8 000

Susut Nilai Terkumpul Lengkapan 2 400

268

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

Maklumat tambahan:
Lengkapan disusutnilaikan dengan kadar 15% setahun mengikut kaedah garis lurus.
Rekodkan maklumat dalam buku Perniagaan Sabar.

Penyelesaian 12
12
Susut Nilai = K adar Susut Nilai × Kos Aset × Tempoh masa = 15% × RM8 000 × = RM1 200

Catatan dalam Jurnal Am, lejar dan Penyata Kewangan adalah seperti berikut:

Jurnal Am JA2
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LA25
LA26 1 200 1 200
Dis 31 Susut Nilai Lengkapan

Susut Nilai Terkumpul Lengkapan

(Merekodkan susut nilai lengkapan)

Akaun Susut Nilai Lengkapan LA25

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun
2016 RM
Susut Nilai Terkumpul RM 2016
Dis 31 Lengkapan 1 200
JA2 1 200 Dis 31 Akaun Untung Rugi

1 200 1 200

Akaun Susut Nilai Terkumpul Lengkapan LA26
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
RM
2016 RM 2016 JA1 2 400
JA2 1 200
Dis 31 Baki h/b 3 600 Jan 1 Baki b/b 3 600

Dis 31 Susut Nilai Lengkapan 3 600

3 600

2017

Jan 1 Baki b/b

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 (Petikan)

RM

Susut Nilai Lengkapan 1 200

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016 (Petikan)

RM RM

Aset Bukan Semasa

Lengkapan (Kos) 8 000
Tolak Susut Nilai Terkumpul (3 600)

4 400

Faktor-faktor Pemilihan Kaedah Susut Nilai TIP
 Jangka masa penggunaan aset tersebut.
 Corak penggunaan aset. Contoh Aset Bukan Semasa
 Manfaat yang akan diperoleh bagi perniagaan tersebut. ialah perabot, alatan pejabat,
 Menggunakan prinsip ketekalan supaya perbandingan kenderaan, bangunan
dan kelengkapan.
antara tempoh perakaunan syarikat dan perbandingan
antara syarikat dapat dibuat.
 P enggunaan kaedah susut nilai boleh berbeza antara
satu jenis aset bukan semasa dengan satu jenis aset
bukan semasa yang lain.

269

CONTOH 15

Petikan Imbangan Duga Perniagaan Muda SS pada 31 Disember 2016 adalah seperti berikut:

RM RM

Kenderaan 80 000

Susut Nilai Terkumpul Kenderaan 16 000

Maklumat tambahan:

Kenderaan disusutnilaikan dengan kadar 20% setahun mengikut kaedah garis lurus.

Rekodkan maklumat dalam buku Perniagaan Muda SS.

Penyelesaian 12
12
Susut Nilai = K adar Susut Nilai × Kos Aset × Tempoh masa = 20% × RM80 000 × = RM16 000

Catatan dalam Jurnal Am, lejar dan Penyata Kewangan adalah seperti berikut:

Jurnal Am JA2
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LA9
LA10 16 000 16 000
Dis 31 Susut Nilai Kenderaan

Susut Nilai Terkumpul Kenderaan

(Merekodkan susut nilai kenderaan)

Akaun Kenderaan LA8

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun
JA1 RM
2016 RM 2016
80 000
Dis 31 Baki b/b 80 000 Dis 31 Baki h/b 80 000

80 000

2017 80 000
Jan 1 Baki b/b

Akaun Susut Nilai Kenderaan LA9

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun
2016 RM
Susut Nilai Terkumpul RM 2016
Dis 31 Kenderaan 16 000
JA2 16 000 Dis 31 Akaun Untung Rugi

16 000 16 000

Akaun Susut Nilai Terkumpul Kenderaan LA10
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
RM
2016 RM 2016 JA1 16 000
JA2 16 000
Dis 31 Baki h/b 32 000 Jan 1 Baki b/b 32 000

Dis 31 Susut Nilai Kenderaan 32 000

32 000

2017

Jan 1 Baki b/b

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 (Petikan)

RM

Susut Nilai Kenderaan 16 000

Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016 (Petikan)

RM RM

Aset Bukan Semasa

Kenderaan 80 000

Tolak Susut Nilai Terkumpul (32 000)

48 000

270

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

LATIHAN MINDA 8.4
1 Berikan tiga kaedah pengiraan susut nilai Aset Bukan Semasa.

2 Butiran perabot bagi Perniagaan Sofea adalah seperti berikut:

Perabot 1 Januari 2016 31 Disember 2016
13 000 19 000

Pada tahun 2016, Perniagaan Sofea telah membeli perabot yang baharu bernilai
RM7 000. Kira susut nilai bagi perabot Perniagaan Sofea pada 31 Disember 2016.

3 Pada 1 Januari 2016, Syarikat Merpati Berhad membeli sebuah van terpakai pada harga
RM10 000. Van tersebut disusutnilaikan pada kadar 10% setahun atas kos. Tempoh
perakaunan berakhir pada setiap 31 Disember.

Anda dikehendaki menyediakan akaun berikut bagi tahun 2016 dan 2017:
(a) Akaun Kenderaan

(b) Akaun Susut Nilai Kenderaan

(c) Akaun Susut Nilai Terkumpul Kenderaan

4 Sebuah mesin telah dibeli dengan harga RM30 000 pada 1 September 2016. Mesin
tersebut disusutnilaikan dengan kadar 10% setahun mengikut kaedah baki berkurangan.
Tempoh perakaunan berakhir pada setiap 31 Disember.

Anda dikehendaki menyediakan akaun berikut bagi tahun 2016:
(a) Akaun Susut Nilai Mesin
(b) Akaun Susut Nilai Terkumpul Mesin

(c) Petikan Akaun Untung Rugi
(d) Petikan Penyata Kedudukan Kewangan

5 Maklumat berikut diambil daripada baki buku perakaunan Perniagaan Sukaria Shafiq:

Perabot 30 April 2016 30 April 2017
Susut nilai terkumpul perabot RM RM

35 000 35 000

3 500 7 000

Maklumat tambahan:
Perniagaan Sukaria Shafiq mengamalkan polisi susut nilai perabot dengan kadar 10%

setahun mengikut kaedah pengiraan susut nilai X.

Anda dikehendaki:
(a) Mengenal pasti susut nilai X.
(b) Menghitung susut nilai perabot pada 30 April 2016.
(c) Menyediakan:
(i) Akaun Susut Nilai Terkumpul Perabot
(ii) Petikan Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 30 April 2016
(iii) Petikan Penyata Kedudukan Kewangan pada 30 April 2016

271

8.5 PELUPUSAN ASET BUKAN SEMASA STANDARD PEMBELAJARAN
SECARA TUNAI
Murid boleh:
Sebab Pelupusan Aset Bukan Semasa • M enerangkan maksud
 Aset sudah tiada nilai pada akhir usia guna
 A set yang lama ditukar dengan aset yang baharu pelupusan Aset Bukan
 Aset musnah disebabkan bencana alam Semasa.
 A set dijual • Menerangkan sebab
pelupusan Aset Bukan
Ada beberapa kaedah untuk pelupusan Aset Bukan Semasa.
Semasa. Aset boleh dijual secara tunai atau kredit, ditukar • Menerangkan pelupusan
ganti dan disumbangkan kepada pihak lain. aset melalui penjualan
secara tunai.
Pelupusan Aset Bukan Semasa melalui Penjualan • M enghitung untung atau
secara Tunai rugi atas pelupusan Aset
Bukan Semasa.
CONTOH 16 • Merekodkan pelupusan
Aset Bukan Semasa dalam
Puan Fouziah telah membeli sebuah mesin jahit berharga Jurnal Am.
RM5 800 pada 1 Januari 2016 secara tunai. Mesin tersebut telah • M enyediakan Akaun
disusutnilaikan dengan kadar 10% setahun atas kos. Pada Pelupusan Aset Bukan
31 Disember 2018, Puan Fouziah telah menjual mesin tersebut Semasa.
dengan harga RM4 200. Cek telah diterima dan dibankkan. • Merekodkan untung atau
Tempoh perakaunan berakhir pada setiap 31 Disember. rugi atas pelupusan Aset
Bukan Semasa dalam
Anda dikehendaki menyediakan: Akaun Untung Rugi.
(a) Jurnal Am • M erekodkan pelupusan
(b) Akaun Mesin Jahit Aset Bukan Semasa dalam
(c) Akaun Susut Nilai Terkumpul Mesin Jahit akaun lejar yang berkaitan.
(d) Akaun Pelupusan Mesin Jahit • Menunjukkan kesan
(e) Petikan Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir pelupusan Aset Bukan
Semasa kepada Penyata
31 Disember 2018. Kewangan.

Penyelesaian Harga kos mesin jahit : RM5 800 TIP
Pengiraan:
Tarikh beli : 1 Januari 2016 Salah satu cara pelupusan aset
ialah melalui penjualan aset.

Kadar dan kaedah susut nilai : 10% atas kos

Harga jualan : RM4 200

Tarikh jual : 31 Disember 2018

Tarikh Kos belian Susut nilai Susut nilai terkumpul Nilai Buku
31 Dis 2016
RM5 800 = 10% × RM5 800 = 0 + RM580 = RM5 800 – RM580
31 Dis 2017 = RM580 = RM580 = RM5 220

31 Dis 2018 RM5 800 = 10% × RM5 800 = RM580 + RM580 = RM5 800 – RM1 160
= RM580 = RM1 160 = RM4 640

RM5 800 = 10% × RM5 800 = RM1 160 + RM580 = RM5 800 – RM1 740
= RM580
= RM1 740 = RM4 060

272

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

Catatan dalam Jurnal Am, lejar dan Penyata Kewangan adalah seperti berikut:

Tarikh Jurnal Am Folio JA2
Butir Debit Kredit
LA25
2018 LA4 RM RM
5 800
Dis 31 Pelupusan Mesin Jahit
5 800
Mesin Jahit

(Merekodkan Akaun Mesin Jahit dipindahkan ke dalam Akaun
Pelupusan Mesin Jahit)

Susut Nilai Terkumpul Mesin Jahit LA9 1 740

Pelupusan Mesin Jahit LA25 1 740

(Merekodkan Akaun Susut Nilai Terkumpul Mesin Jahit
dipindahkan ke dalam Akaun Pelupusan Mesin Jahit)

Bank BT1 4 200

Pelupusan Mesin Jahit LA25 4 200

(Merekodkan penerimaan cek atas pelupusan mesin jahit)

Pelupusan Mesin Jahit LA25 140

Untung atas Pelupusan Mesin Jahit LA31 140

(Merekodkan untung atas pelupusan mesin jahit)

Akaun Mesin Jahit LA4
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
2016 BT1 JA2 RM
Jan 1 Bank JA1 RM 2016 5 800
JA1 5 800
5 800 Dis 31 Baki h/b
5 800
5 800 5 800

2017 2017 5 800
Jan 1 Baki b/b 5 800
5 800 Dis 31 Baki h/b

5 800

2018 2018
Jan 1 Baki b/b
5 800 Dis 31 Pelupusan Mesin Jahit

5 800

Akaun Susut Nilai Terkumpul Mesin Jahit LA9
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
2016 JA2 RM
RM 2016 580
Dis 31 JA1 580
Baki h/b 580 Dis 31 Susut Nilai Mesin Jahit JA2
2017 580
Dis 31 580 JA1 580
JA2 1 160
2018 2017
Dis 31 1 160
Baki h/b 1 160 Dis 31 Baki b/b 580

Susut Nilai Mesin Jahit 1 740

1 160

2018

Pelupusan Mesin Jahit JA2 1 740 Dis 31 Baki b/b

Susut Nilai Mesin Jahit

1 740

273

Akaun Pelupusan Mesin Jahit LA25
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
2018 Mesin Jahit JA2 RM
Untung Atas Pelupusan RM 2018 JA2 1 740
Dis 31
JA2 5 800 Dis 31 Susut Nilai Terkumpul 4 200
Mesin Jahit 5 940

JA2 140 Bank

5 940

Akaun Untung atas Pelupusan Mesin Jahit LA31
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
2018 JA2 RM
RM 2018 140
Dis 31 140
Akaun Untung Rugi 140 Dis 31 Pelupusan Mesin Jahit

140

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2018 (Petikan) RM
Untung atas Pelupusan Mesin Jahit 140

Kesan Pelupusan Aset Bukan Semasa kepada Penyata Kewangan

 M eningkatkan untung bersih jika pelupusan itu TIP
mendapat keuntungan.

 M engurangkan untung bersih jika pelupusan itu Susut nilai terkumpul ialah
mendapat kerugian. Catatan Kontra kepada Akaun
Aset Bukan Semasa.

LATIHAN MINDA 8.5 Nilai buku aset Untung/rugi pelupusan
1 Lengkapkan jadual berikut: RM RM
Harga jualan aset
RM 3 000 Untung 4 000
4 500 Rugi 800
9 000 8 000
11 500
11 000

2 Encik Malik membeli lekapan dengan harga RM12 000 pada 1 Julai 2016. Susut nilai
lekapan telah ditetapkan dengan kadar 10% setahun atas kos. Pada 31 Disember 2019,
Encik Malik telah melupuskan semua lekapan tersebut dengan harga RM7 000 secara
tunai. Tempoh perakaunan berakhir pada setiap 31 Disember.

Anda dikehendaki:
(a) Menghitung untung atau rugi pelupusan lekapan.
(b) Menyediakan:
(i) Akaun Lekapan
(ii) Akaun Susut Nilai Terkumpul Lekapan
(iii) Akaun Pelupusan Lekapan
(iv) Petikan Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2019

274

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

8.6 IMBANGAN DUGA TERSELARAS STANDARD PEMBELAJARAN

Imbangan Duga Terselaras disediakan selepas mengambil Murid boleh:
kira semua pelarasan yang berlaku pada akhir tempoh • M enerangkan maksud
perakaunan.
Imbangan Duga Terselaras.
Keperluan Menyediakan Imbangan Duga Terselaras • Menerangkan keperluan
 M emastikan segala rekod pelarasan yang dibuat adalah
menyediakan Imbangan
betul dan seimbang. Duga Terselaras.
 P enyata Kewangan dapat disediakan dengan tepat. • M enyediakan Imbangan
Duga Terselaras.
Menyediakan Imbangan Duga Terselaras

CONTOH 17

Imbangan Duga Perniagaan Hamizah pada 31 Disember 2016 adalah seperti berikut:

Imbangan Duga pada 31 Disember 2016

Debit Kredit
RM
RM 15 000

Inventori Awal 1 600 28 000
140
Modal
6 000
Bank 8 000 528

Tunai 450 75
13 000
Angkutan Masuk 120 62 743

Promosi 350

Belian 18 000

Jualan

Pulangan Belian

Pulangan Jualan 190

Pinjaman

Komisen

Alatan Pejabat 790

Ambilan 500

Kenderaan 20 000

Sewa 1 250

Insurans 370

Gaji 3 500

Diskaun Diberi 60

Diskaun Diterima

Belanja Am 123

Alat Tulis 240

Akaun Belum Bayar

Akaun Belum Terima 7 200

62 743

Maklumat tambahan:
(i) Inventori akhir dinilai pada harga kos RM650 dan harga pasaran RM730.
(ii) Belanja am yang masih belum dibayar ialah sebanyak RM350.
(iii) Komisen belum terperoleh RM2 000.
(iv) Hutang lapuk dihapuskan RM50.
(v) Peruntukan Hutang Ragu diwujudkan 2% atas Akaun Belum Terima Bersih.
(vi) Polisi susut nilai:
• Kenderaan – 10% atas kos
• Alatan Pejabat – 10% atas baki berkurangan

275

Sediakan Imbangan Duga Terselaras.

Penyelesaian

Perniagaan Hamizah
Imbangan Duga pada 31 Disember 2016

Debit Kredit
RM RM
15 000
Inventori Awal 1 600
28 000
Modal 8 000 140
Bank 450
Tunai 120 6 000
Angkutan Masuk 350 2 528
Promosi
75
Belian 18 000 13 000
Jualan
350
Pulangan Belian 190
Pulangan Jualan 143
2 000
Pinjaman 790
Komisen (528 + 2 000) 500 79
Alatan Pejabat 20 000 67 315
Ambilan
Kenderaan

Sewa 1 250
Insurans 370

Gaji 3 500
Diskaun Diberi 60

Diskaun Diterima 473
Belanja Am (123 + 350) 240
Alat Tulis
Akaun Belum Bayar 7 150
Akaun Belum Terima (7 200 – 50)

Belanja Am Belum Bayar 2 000
Komisen Belum Terperoleh

Hutang Lapuk 50
Hutang Ragu 143

Peruntukan Hutang Ragu (2% × 7 150) 2 000
Susut Nilai Kenderaan (10% × 20 000)

Susut Nilai Terkumpul Kenderaan (0 + 2 000)

Susut Nilai Alatan Pejabat (10% × 790) 79
Susut Nilai Terkumpul Alatan Pejabat (0 + 79)

67 315

LATIHAN MINDA 8.6

1 Apakah fungsi Imbangan Duga Terselaras?

2 Lengkapkan petikan Imbangan Duga Terselaras berikut dengan item-item pelarasan:

Imbangan Duga pada 31 Disember 2016 (Petikan)

Debit (RM) Kredit (RM)

(a) 4 000

(b) 3 000

(c) 6 200

3 B erapakah jumlah sewa yang perlu direkodkan dalam Imbangan Duga Terselaras jika sewa
bulanan ialah RM500 hanya dibayar setakat sembilan bulan pada tahun perakaunan?

276

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

8.7 PENYATA KEWANGAN DENGAN PELARASAN STANDARD PEMBELAJARAN

Penyata Kewangan perlu disediakan semula selepas Murid boleh:
mengambil kira semua pelarasan yang wujud pada
akhir tempoh perakaunan. • Menyediakan Penyata
Imbangan Duga Terselaras boleh digunakan untuk Kewangan dalam bentuk
menyediakan Penyata Kewangan secara manual ’T’ dan format penyata
atau menggunakan perisian komputer seperti Excel. berdasarkan Imbangan
Berdasarkan Contoh 17, Penyata Kewangan yang Duga Terselaras secara
disediakan adalah seperti berikut: manual atau menggunakan
aplikasi TMK.

Perniagaan Hamizah

Akaun Perdagangan dan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016

RM RM RM

Jualan 28 000

Tolak Pulangan Jualan (190)

27 810

Tolak Kos Jualan

Inventori Awal 1 600

Belian 18 000

Tolak Pulangan Belian (140)

17 860

Tambah Angkutan Masuk 120 17 980

Kos Barang untuk Dijual 19 580

Tolak Inventori Akhir (650)

Kos Jualan (18 930)

Untung Kasar 8 880

Tambah Hasil

Diskaun Diterima 75

Komisen 2 528

11 483

Tolak Belanja

Diskaun Diberi 60

Promosi 350

Sewa 1 250

Insurans 370

Gaji 3 500

Belanja Am 473

Alat Tulis 240

Hutang Lapuk 50

Hutang Ragu 143

Susut Nilai Kenderaan 2 000

Susut Nilai Alatan Pejabat 79 (8 515)

Untung Bersih 2 968

277

Perniagaan Hamizah
Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016

RM RM RM RM

Aset Bukan Semasa Kos Susut Nilai Nilai Buku 18 711
Terkumpul
4 757
Kenderaan 20 000 (2 000) 18 000 23 468
15 000
Alatan Pejabat 790 (79) 711 2 968
17 968
Aset Semasa 7 150 650
Inventori Akhir (143) (500)
Akaun Belum Terima 7 007 17 468
Tolak Peruntukan Hutang Ragu 13 000 8 000
Bank 350 6 000
Tunai 450 23 468
Komisen Belum Terperoleh 2 000
18 107
Tolak Liabiliti Semasa
Akaun Belum Bayar (13 350)
Belanja Am Belum Bayar
Modal Kerja

Ekuiti Pemilik
Modal Awal
Untung Bersih

Tolak Ambilan

Liabiliti Bukan Semasa
Pinjaman

LATIHAN MINDA 8.7

1 Nyatakan contoh bagi pelarasan Akaun Nominal berikut:
(a) Hasil Belum Terperoleh
(b) Belanja Prabayar
(c) Belanja Belum Bayar
(d) Hasil Belum Terima

2 Nyatakan formula untuk mengira Modal Kerja.

278

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

AKTIVITI PENGAYAAN Penyelarasan dan Penyediaan Penyata Kewangan
Aktiviti Permainan Jalan Ular

Alatan yang diperlukan:
(a) Dadu
(b) Pemadam

Mula A B C D
Jalan 1 Jalan 1 Jalan 2 Berehat untuk
langkah ke langkah ke langkah ke
hadapan hadapan hadapan 1 pusingan

J I H G E
Berehat untuk Jalan 2 Jalan 1 Anda peroleh Berehat untuk
langkah ke langkah ke
1 pusingan hadapan hadapan IMUNITI 1 pusingan

K M N F
Sila ke petak Anda peroleh Jalan 2 Jalan 1
langkah ke langkah ke
M IMUNITI hadapan hadapan

L O TAMAT
Jalan 1 Terus ke arah Tahniah!
langkah ke Anda sudah
hadapan tamat berjaya!

Cara menjalankan permainan
1 Permainan ini terdiri daripada 3 hingga 4 orang murid dan diadili oleh seorang pengadil.
2 Soalan dan jawapan perlu disediakan oleh pengadil.
3 Setiap murid bergilir-gilir melambung dadu dan bergerak mengikut jumlah titik pada dadu,

kemudian jawab soalan yang dikemukakan oleh pengadil.
4 Jika jawapan murid tersebut betul, maka murid tersebut perlu mengikut ARAHAN pada

petak itu.
5 Jika jawapan murid tersebut salah, maka murid tersebut dikehendaki balik semula ke

titik MULA.
6 Murid yang pertama sampai ke petak TAMAT dikira sebagai pemenang.
7 I MUNITI membolehkan murid membuat balingan dadu sekali lagi sekiranya terpaksa balik

ke titik MULA.

279

PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA
KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

Pelarasan pada tarikh imbangan terdiri daripada pelarasan Akaun Nominal,
hutang lapuk, hutang lapuk terpulih, peruntukan hutang ragu, susut nilai,
susut nilai terkumpul dan pelupusan aset bukan semasa.

Pelarasan Akaun Nominal melibatkan item hasil belum terperoleh, hasil
belum terima, belanja prabayar dan belanja belum bayar.

Fomula mengira Peruntukan Hutang Ragu:
Peruntukan Hutang Ragu = % × Akaun Belum Terima Bersih

Peruntukan Hutang Ragu boleh wujud dalam tiga keadaan iaitu baru
diwujudkan, pertambahan dan pengurangan peruntukan hutang ragu.

Ada tiga kaedah untuk mengira susut nilai iaitu kaedah atas kos atau kaedah
garis lurus, kaedah baki berkurangan dan kaedah penilaian semula.

Kaedah atas Kos = % × Kos (harga masa beli aset) × Tempoh Masa
Kaedah Garis Lurus = –K–o––s–U––s––iNa––ilG–a–ui––nS–ak––ra––p–

Kaedah Baki Berkurangan = % × Nilai Buku Aset × Tempoh Masa
Nilai Buku Aset = Kos – Susut Nilai Terkumpul
Salah satu cara pelupusan Aset Bukan Semasa adalah dengan menjual aset

secara tunai. Untung atau rugi pelupusan dapat diketahui dengan melihat
perbezaan antara nilai buku dengan harga jualan aset tersebut.
Pelarasan pada tarikh imbangan akan direkodkan dalam Jurnal Am.
Selepas dipindahkan ke dalam lejar, Imbangan Duga Terselaras akan
disediakan. Jumlah debit dan kredit mesti seimbang untuk langkah
penyediaan Penyata Kewangan selepas pelarasan.

280

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

LATIHAN

Soalan Objektif

Arahan: Tiap-tiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan iaitu A, B, C dan D. Bagi setiap soalan, pilih
satu jawapan yang paling sesuai.

1 Yang manakah antara berikut ialah Liabiliti Semasa?

A Hutang lapuk C Hutang lapuk terpulih

B Sewa belum terima D Promosi belum bayar

2 Yang manakah antara berikut merupakan Aset Semasa perniagaan?

A Susut nilai mesin C Peruntukan Hutang Ragu

B Insurans prabayar D Kadar bayaran belum bayar

3 Pilih padanan yang betul. Komponen
Aset Semasa
Butiran Liabiliti Semasa
A Belanja am belum bayar Aset Semasa
B Komisen belum terima Aset Semasa
C Pengiklanan prabayar
D Sewa belum terperoleh

4 Catatan bergu manakah digunakan untuk merekodkan hutang lapuk?

Akaun didebitkan Akaun dikreditkan
A Hutang lapuk Akaun Belum Terima
B Akaun Belum Terima Hutang lapuk
C Hutang lapuk Akaun Belum Bayar
D Akaun Belum Bayar Hutang lapuk

5 Apakah yang dimaksudkan dengan hutang lapuk terpulih?
A Hutang yang telah dihapuskan.
B Hutang yang tidak dapat dikutip.
C Anggaran hutang yang tidak dapat dikutip.
D Hutang yang telah diterima semula setelah dihapuskan.

Soalan 6 dan 7 berdasarkan petikan Imbangan Duga berikut.

Berikut ialah petikan Imbangan Duga Syarikat Usaha Berhad pada 31 Mei 2016:

Debit (RM) Kredit (RM)

Akaun Belum Terima 8 000

Peruntukan Hutang Ragu 300

Syarikat telah bersetuju dengan kadar peruntukan hutang ragu diselaraskan kepada 5% atas
jumlah hutangnya.

6 Berapakah peruntukan hutang ragu pada 31 Mei 2016?

A RM415 C RM385

B RM400 D RM100

281

7 Apakah kesan terhadap hasil atau belanja syarikat?

A Hasil bertambah RM100 C Belanja bertambah RM100

B Hasil berkurang RM100 D Belanja berkurang RM100

8 Formula mengira susut nilai aset yang diguna pakai oleh Syarikat Dinamik Sdn. Bhd. ialah
Susut Nilai = % × Nilai Buku Aset × Tempoh masa

Apakah kaedah yang digunakan? C Penilaian semula
A Garis lurus D Baki berkurangan
B Ansuran tetap

9 Perniagaan Jaya membeli sebuah kenderaan bernilai RM75 000. Penggunaannya dijangka

selama 10 tahun.

Pada akhir tempoh penggunaan, nilai skrap dianggarkan sebanyak RM5 000.

Berapakah nilai susut tahunan kenderaan tersebut?

A RM16 000 C RM8 000

B RM14 000 D RM7 000

10 Berikut ialah petikan Imbangan Duga bagi Perniagaan Ibad Maju:

Imbangan Duga pada 31 Disember 2016

Debit (RM) Kredit (RM)

Perabot 7 000

Susut Nilai Terkumpul Perabot 2 520

Perabot disusutnilaikan pada kadar 20% setahun mengikut kaedah baki berkurangan. Pada
31 Disember 2016, perabot tersebut telah dijual dengan harga RM3 000 dan dibayar
dengan cek.

Berapakah untung atau rugi atas pelupusan perabot tersebut?
A Untung pelupusan perabot RM584
B Untung pelupusan perabot RM1 480
C Rugi pelupusan perabot RM584
D Rugi pelupusan perabot RM1 480

Soalan Struktur

1 Sewa kedai Perniagaan Chan ialah RM3 500 setahun. Sepanjang tahun 2016, bayaran sewa

yang telah dibuat adalah seperti berikut:

RM

1 Mac 2016 700

6 Julai 2016 1 200

15 Oktober 2016 1 400

Perniagaan Chan juga telah menyewakan sebahagian kedainya kepada Ramu dengan
RM500 sebulan.
Bayaran sewa yang telah diterima daripada Ramu adalah seperti berikut:

RM

1 April 2016 1 600

8 Ogos 2016 1 500

9 Oktober 2016 1 800

282

Modul 8: PELARASAN PADA TARIKH IMBANGAN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN MILIKAN TUNGGAL

Tempoh perakaunan berakhir pada setiap 31 Disember.
Anda dikehendaki menyediakan:

(a) Akaun Sewa Dibayar
(b) Akaun Sewa Diterima

2 Perniagaan Sapura membeli sebuah mesin menguli roti pada 1 Januari 2016 dengan harga
RM20 000. Nilai skrap bagi mesin tersebut ialah RM6 000 dengan usia guna selama 5 tahun.

Anda dikehendaki:
(a) Menyatakan kaedah pengiraan bagi susut nilai di atas.
(b) Menghitung susut nilai dan susut nilai terkumpul mesin bagi 3 tahun berakhir

31 Disember 2016, 2017 dan 2018.
(c) Menyediakan Akaun Susut Nilai Terkumpul Mesin bagi tahun 2016, 2017 dan 2018.
(d) Menyediakan Petikan Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2018.
(e) Menyediakan Petikan Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2018.

3 Maklumat berikut menunjukkan Petikan Penyata Kedudukan Kewangan daripada buku
perakaunan Perniagaan Bestari:

Perniagaan Bestari
Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016 (Petikan)

RM RM

Aset Semasa 25 000 23 700
Akaun Belum Terima (1 300)
Tolak Peruntukan Hutang Ragu

Maklumat tambahan:
(i) Baki Akaun Belum Terima pada 31 Disember 2016 ialah RM18 000.

(ii) S eorang pelanggan telah diisytiharkan muflis dengan hutangnya RM900 dianggap lapuk.
(iii) Peruntukan hutang ragu diselaraskan kepada 3% atas Akaun Belum Terima Bersih.
Anda dikehendaki menyediakan:
(a) Akaun Hutang Lapuk
(b) Akaun Peruntukan Hutang Ragu

4 P ada 1 Januari 2016, Puan Maria meneruskan perniagaannya membekal pakaian harian
dengan baki inventori bernilai RM45 700.

Berikut ialah baki-baki daripada buku perakaunannya pada 31 Disember 2016:

RM
Tunai 800
Sewa Dibayar 18 000
Modal 138 000
Komisen Diterima 3 800
Kenderaan 78 000
Jualan 155 000
Insurans 1 800
Duti atas Belian 4 300
Diskaun Diberi 1 800
Belian 74 000
Bank 54 950

283

Angkutan Masuk 1 150
Ambilan 3 500
Alatan Pejabat 22 000
Alat Tulis
Akaun Belum Terima 850
Akaun Belum Bayar 43 000
Susut Nilai Terkumpul: 28 700

Kenderaan 14 820
Alatan Pejabat 6 600
Peruntukan Hutang Ragu 1 350
Pulangan Keluar 1 580

Maklumat tambahan:
(i) Inventori pada 31 Disember 2016 berjumlah RM23 250 pada harga kos dan RM21 250

pada harga pasaran.
(ii) Inventori bagi alat tulis pada 31 Disember 2016 berjumlah RM175.

(iii) Komisen diterima ialah RM400 sebulan.
(iv) Duti atas belian RM4 300 termasuk caj angkutan yang dikenakan semasa menghantar

barang niaga berjumlah RM300.
(v) Sekeping nota kredit yang dikeluarkan kepada pelanggan berjumlah RM1 800 belum

direkodkan dalam mana-mana buku.
(vi) Sewa untuk tiga bulan masih belum dibayar.
(vii) Peruntukan hutang ragu diselaraskan pada kadar 6% atas Akaun Belum Terima.
(viii) Penilaian susut nilai aset bukan semasa adalah seperti berikut:

Butiran Kadar susut nilai Kaedah
Kenderaan 10% Baki berkurangan
Alatan Pejabat 10% Atas kos

(a) Anda dikehendaki:
(i) Menyediakan Imbangan Duga pada 31 Disember 2016.
(ii) Merekodkan maklumat tambahan (iii) hingga (viii) dalam Jurnal Am (keterangan

tidak diperlukan).
(b) Berdasarkan jawapan yang diperoleh di atas, sediakan Imbangan Duga Terselaras pada

31 Disember 2016.
(c) Berdasarkan jawapan, anda dikehendaki menyediakan:
(i) Akaun Perdagangan dan Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016.
(ii) Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2016.

(Jawapan: Imbangan Duga RM349 850, Imbangan Duga Terselaras RM366 598,
Untung Bersih RM17 657, Modal Akhir RM152 157)

284

PEMBETULAN 9Modul
KESILAPAN

Pada pelajaran yang lepas sebelum menyediakan STANDARD KANDUNGAN
Penyata Kewangan, Imbangan Duga perlu disediakan  Pembetulan kesilapan
untuk menentukan ketepatan Sistem Catatan Bergu
dalam lejar. Namun, Imbangan Duga yang seimbang  Penyata Kewangan selepas
tidak semestinya tiada kesilapan yang berlaku. Setiap pembetulan kesilapan
kesilapan yang tidak diperbetulkan akan memberi
kesan ke atas Penyata Kewangan.

Kesilapan dalam perakaunan perlu diperbetulkan untuk memperoleh Penyata Kewangan yang tepat.

285

9.1 PEMBETULAN KESILAPAN STANDARD PEMBELAJARAN

Pengenalan Murid boleh:
Kesilapan terbahagi kepada dua jenis iaitu kesilapan • M enerangkan maksud
ketara dan kesilapan tidak ketara.
Kesilapan Ketara dan
Kesilapan Ketara Kesilapan Tidak Ketara.
 Kesilapan yang jelas dan dapat dilihat daripada jumlah • M enyenaraikan beberapa
contoh Kesilapan Ketara.
Imbangan Duga yang tidak seimbang. • M enerangkan kaedah
 Jumlah di bahagian debit tidak sama dengan jumlah membetulkan Kesilapan
Ketara berserta contoh.
di bahagian kredit. • Menunjukkan contoh
 Terdapat lima jenis kesilapan ketara: Kesilapan Tidak Ketara dan
(a) Kesilapan pengiraan semasa menyediakan Buku tatacara membetulkannya
dalam Jurnal Am dan lejar
Catatan Pertama, lejar atau Imbangan Duga selepas Imbangan Duga
disediakan.
CONTOH 1 • Menyediakan Imbangan
Duga Terselaras selepas
Kesilapan Tidak Ketara
dibetulkan.

(i) Kesilapan pada Buku Catatan Pertama
Jumlah jualan kredit sepatutnya RM35 000 tetapi direkodkan sebagai RM25 000.

Tarikh Butir Jurnal Jualan JJ1
2016 Folio No. Dokumen
Mei 3 Perniagaan Bulat Jumlah
22 Perniagaan Sukaramai LJ1 J0034 RM
31 Akaun Jualan LJ2 J0035
(Kt) LA16 14 000
21 000
25 000

Akaun Jualan LA16
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
JJ1 RM
2016
25 000
Mei 31 Akaun Belum Terima

Pembetulan

J umlah dalam Jurnal Jualan RM35 000 salah dijumlahkan sebagai RM25 000. Imbangan Duga
yang akan disediakan menunjukkan jumlah Akaun Belum Terima dan jumlah jualan tidak sama.

Jurnal Jualan JJ1

Tarikh Butir Folio No. Dokumen Jumlah
2016 RM
Mei 3 Perniagaan Bulat LJ1 J0034
22 Perniagaan Sukaramai LJ2 J0035 14 000
31 Akaun Jualan (Kt) LA16
21 000
25 000 lim
35 000

Tarikh Butir Folio Akaun Jualan Butir Folio LA16
Amaun Tarikh Akaun Belum Terima JJ1 Amaun

2016 RM
25 000 lim
Mei 31 35 000

286

Modul 9: PEMBETULAN KESILAPAN

(ii) Kesilapan pada lejar
Jumlah dalam Akaun Kenderaan terkurang sebanyak RM10 000.

Tarikh Butir Folio Akaun Kenderaan Butir LA4
2016 Amaun Tarikh Folio Amaun
Baki b/b JA1
Mei 31 Perniagaan Motor AA JA2 RM
82 000
18 000
90 000

P engiraan yang salah semasa menjumlahkan lejar akan menyebabkan Imbangan Duga
terkurang catat RM10 000.

Pembetulan

Tarikh Butir Folio Akaun Kenderaan Butir LA4
2016 Amaun Tarikh Folio Amaun
Baki b/b JA1
Mei 31 Perniagaan Motor AA JA2 RM

82 000

18 000
90 000 lim
100 000

(b) Kesilapan pindahan sama ada daripada Buku Catatan Pertama ke dalam lejar
dan daripada lejar ke dalam Imbangan Duga

CONTOH 2

Kesilapan
Jumlah dalam Jurnal Belian RM12 500 dipindahkan ke dalam lejar sebagai RM1 250.

Tarikh Butir Jurnal Belian No. Dokumen JB1
2016 Folio Jumlah
Perniagaan Sutera Putih B3458
Apr 10 Kedai Serbaneka AA LB1 J0035 RM
20 Akaun Belian LB2 3 700
30 (Dt) LA15 8 800
12 500

Tarikh Butir Folio Akaun Belian Butir LA15
JB1 Amaun Tarikh Folio Amaun

2016 RM

Apr 30 Akaun Belum Bayar 1 250

Pembetulan

Kesilapan daripada Buku Catatan Pertama ke dalam lejar akan turut di bawa ke Imbangan Duga.

Tarikh Butir Akaun Belian Butir LA15
Folio Amaun Tarikh Folio Amaun

2016 RM

Apr 30 Akaun Belum Bayar JB1 1 250 lim

12 500

Imbangan Duga (Petikan)

RM RM
1 250 lim
Belian 12 500

287

(c) Merekodkan amaun di bahagian yang sama iaitu di bahagian debit atau
bahagian kredit sahaja

CONTOH 3

Kesilapan
Pemilik mengambil barang niaga berjumlah RM3 000 untuk kegunaan sendiri.
Kesilapan yang berlaku ialah urus niaga direkodkan di bahagian yang sama iaitu di bahagian debit
di kedua-dua akaun.

Tarikh Butir Akaun Ambilan Butir LA14
Folio Amaun Tarikh Folio Amaun

2016 RM

Sept 2 Belian JA1 3 000

Tarikh Butir Folio Akaun Belian Butir LA15
JA1 Amaun Tarikh Folio Amaun

2016 RM

Sept 2 Ambilan 3 000

Pembetulan

Akaun Belian sepatutnya direkodkan di bahagian kredit. Pembetulan perlu dibuat pada Akaun

Belian sahaja.

Akaun Belian LA15

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM 2016 RM
Sept 2 Ambilan JA1 lim 3 000 Sept 2 Ambilan JA1 3 000

(d) Merekodkan pada satu akaun sahaja

CONTOH 4

Kesilapan

Menjual barang niaga berjumlah RM8 200 secara kredit kepada Perniagaan Baba.
Kesilapan yang berlaku ialah urus niaga yang direkodkan tidak mengikut Sistem Catatan Bergu

iaitu catatan hanya dibuat pada satu akaun sahaja.

Akaun Jualan LA16

Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio Amaun

2016 RM

Ogos 5 Akaun Belum Terima: JJ1 8 200
Perniagaan Baba

Pembetulan

Pembetulan akan dibuat dengan membuat rekod di bahagian debit Akaun Perniagaan Baba.

Akaun Belum Terima: Perniagaan Baba LJ1
Folio Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir

2016 RM

Ogos 5 Jualan JJ1 8 200

288

Modul 9: PEMBETULAN KESILAPAN

(e) Merekodkan amaun yang tidak sama di bahagian debit dan di bahagian kredit
CONTOH 5

Kesilapan

Sewa diterima daripada penyewa sebanyak RM5 000 direkodkan dengan betul dalam Buku Tunai
lajur bank tetapi tersalah rekod dalam Akaun Sewa Diterima sebanyak RM500.

Pembetulan Diskaun Buku Tunai Diskaun BT1
Diberi Diterima
Tarikh Butir Folio Tunai Bank Tarikh Butir Folio Tunai Bank
2016
RM RM RM
Jun 30 Sewa 5 000
LA19

Tarikh Butir Akaun Sewa Diterima Butir Folio LA19
Folio Amaun Tarikh BT1 Amaun

2016 RM
500 lim
Jun 30 Bank
5 000

Kesilapan Tidak Ketara
 Kesilapan yang berlaku tetapi tidak memberi kesan terhadap keseimbangan

Imbangan Duga.
 Terdapat enam jenis kesilapan tidak ketara:
(a) Kesilapan ketinggalan
• Kesilapan ketinggalan satu urus niaga.
• Urus niaga yang tidak direkodkan dalam mana-mana Buku Catatan Pertama

dan lejar. Pembetulan kesilapan perlu direkodkan dalam akaun yang betul.

CONTOH 6

Kesilapan

Pemilik membawa masuk mesin pencetak bernilai RM1 650 untuk kegunaan perniagaan tetapi
tidak direkodkan dalam mana-mana buku.

Pembetulan

Akaun Alatan Pejabat dan Akaun Modal diwujudkan dengan merekodkan alatan pejabat

di bahagian debit dan modal di bahagian kredit.

Catatan dalam Jurnal Am dan lejar adalah seperti berikut:

Tarikh­ Jurnal Am JA1
2016 Butir Folio Debit Kredit

Jun 30 Alatan Pejabat RM RM

LA4 1 650

Modal LA1 1 650

(Pembetulan kesilapan: Merekodkan kesilapan ketinggalan satu urus niaga)

Tarikh Butir Akaun Alatan Pejabat Butir LA4
Folio Amaun Tarikh Folio Amaun

2016 RM

Jun 30 Modal JA1 1 650

Akaun Modal LA1
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
JA1 RM
2016 1 650

Jun 30 Alatan Pejabat

289

(b) Kesilapan komisen
• K esilapan merekodkan amaun yang betul dalam akaun yang salah di bawah

pengelasan akaun yang sama.
• P embetulan kesilapan dibuat dengan membatalkan akaun yang salah dan

merekodkan dalam akaun yang betul.

CONTOH 7

Kesilapan

Belian sebanyak RM6 400 daripada Sofia telah direkodkan dalam Akaun Sofian.

Pembetulan

Akaun Sofian perlu dibatalkan dengan mendebitkan Akaun Sofian dan mengkreditkan Akaun Sofia.
Catatan dalam Jurnal Am dan lejar adalah seperti berikut:

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LB3
LB4 6 400 6 400
Jun 30 Akaun Belum Bayar: Sofian

Akaun Belum Bayar: Sofia

(Pembetulan kesilapan: Merekodkan kesilapan komisen)

Tarikh Butir Akaun Belum Bayar: Sofian Butir Folio LB3
2016 Folio Amaun Tarikh Amaun
Akaun Belum Bayar:
Jun 30 Sofia RM 2016 RM

LB4 6 400 Jun 20 Belian 6 400

Akaun Belum Bayar: Sofia LB4
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
LB3 RM
2016
6 400
Jun 30 Akaun Belum Bayar:

Sofian

(c) Kesilapan prinsip
• Kesilapan merekodkan urus niaga dalam akaun yang salah di bawah

pengelasan akaun yang berbeza.
• Sebagai contoh, aset direkodkan sebagai belanja, belanja direkodkan sebagai

aset, hasil direkodkan sebagai liabiliti dan liabiliti direkodkan sebagai hasil.
• Pembetulan kesilapan dibuat dengan membatalkan akaun yang salah dan

amaun akan dipindahkan ke dalam akaun yang betul.

CONTOH 8

Kesilapan
Belanja membaiki komputer sebanyak RM200 telah didebitkan dalam Akaun Komputer.
Pembetulan
Akaun Komputer perlu dibatalkan dengan mengkreditkan Akaun Komputer dan mendebitkan
Akaun Belanja Membaiki Komputer diwujudkan.

290

Modul 9: PEMBETULAN KESILAPAN

Catatan dalam Jurnal Am dan lejar adalah seperti berikut:

Tarikh Jurnal Am Folio Debit JA1
2016 Butir RM Kredit
LA19
Jun 30 Belanja membaiki komputer LA18 200 RM
Komputer
200
(Pembetulan kesilapan: Merekodkan kesilapan prinsip)

Tarikh Butir Folio Akaun Komputer Butir Folio LA18
2016 BT1 Amaun Tarikh JA1 Amaun
Belanja Membaiki
Jun 15 Bank RM 2016 Komputer RM

200 Jun 30 200

Akaun Belanja Membaiki Komputer LA19
Folio Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir

2016 RM

Jun 30 Komputer JA1 200

(d) K esilapan amaun TIP

• K esilapan ini berlaku semasa merekodkan akaun Kesilapan amaun berlaku
dalam Buku Catatan Pertama dan lejar. berpunca daripada sumber

• Kesilapan berlaku apabila amaun yang salah asal yang salah.
direkodkan di bahagian debit dan kredit dalam
lejar. Amaun yang direkodkan akan terlebih atau terkurang rekod daripada
amaun yang sepatutnya.

• Pembetulan dibuat dengan mengenal pasti kesalahan amaun terlebih rekod
atau terkurang rekod.

• S eterusnya, cari perbezaan antara kedua-dua bahagian.

• J ika terlebih rekod, perbezaan amaun tadi perlu direkodkan di bahagian
bertentangan dalam akaun tersebut. Manakala jika terkurang rekod, perbezaan
amaun tadi perlu direkodkan di bahagian yang sama dalam akaun tersebut.

CONTOH 9

Kesilapan
Jualan tunai RM930 tersilap rekod sebagai RM903.

Pembetulan
Akaun Jualan terkurang rekod sebanyak RM27 (RM930 – RM903). Oleh itu, Buku Tunai perlu
didebitkan dalam lajur tunai sebanyak RM27 dan Akaun Jualan perlu dikredit dengan nilai
yang sama.

Catatan dalam Jurnal Am dan lejar adalah seperti berikut:

Tarikh Jurnal Am Folio Debit JA1
2016 Butir RM Kredit
BT1
Jun 30 Tunai LA17 27 RM
Jualan
27
(Pembetulan kesilapan: Merekodkan kesilapan amaun)

291

Diskaun Buku Tunai Diskaun BT1
Diberi Bank Tarikh Diterima
Tarikh Butir Folio Tunai Butir Folio Tunai Bank
RM
2016 RM RM
Jun 25 Jualan
LA17 903
30 Jualan
LA17 27

Tarikh Butir Folio Akaun Jualan Butir Folio LA17
Amaun Tarikh Amaun
Tunai BT1
2016 Tunai BT1 RM

Jun 25 903

30 27

(e) K esilapan terbalik atau songsang
• K esilapan catatan yang terbalik atau songsang ialah catatan debit direkodkan di

bahagian kredit manakala catatan kredit direkodkan di bahagian debit.
• Pembetulan dibuat dengan menggandakan nilai amaun tersebut.

CONTOH 10

Kesilapan

Membayar insurans RM120 dengan tunai direkodkan dalam Buku Tunai di bahagian debit lajur
tunai dan Akaun Insurans di bahagian kredit.

Pembetulan

Catatan dalam Jurnal Am dan lejar adalah seperti berikut:

Jurnal Am JA1
Kredit
Tarikh Butir Folio Debit
RM RM
2016 LA13
BT1 240 240
Jun 30 Insurans

Tunai

(Pembetulan kesilapan: Merekodkan kesilapan terbalik)

Diskaun Buku Tunai Diskaun BT1
Diberi Diterima
Tarikh Butir Folio Tunai Bank Tarikh Butir Folio Tunai Bank

2016 RM RM RM 2016 RM RM RM
Jun 25 Insurans Jun 30 Insurans
JA1 120 JA1 240

Tarikh Butir Folio Akaun Insurans Butir Folio LA13
2016 JA1 Amaun Tarikh JA1 Amaun
Tunai
Jun 30 Tunai RM 2016 RM

240 Jun 25 120

(f) Kesilapan saling mengimbangi
• K esilapan urus niaga yang berbeza dengan amaun yang sama di bahagian debit

dan di bahagian kredit.
• B erlaku di dalam mana-mana akaun di bahagian debit dan di bahagian kredit

dengan terlebih atau terkurang rekod.
• Kesilapan urus niaga yang salah direkodkan telah diimbangi oleh kesilapan

yang lain.
• Pembetulan dibuat dengan cara:
(i) Jika kesilapan terkurang rekod, bahagian debit dan bahagian kredit akaun

masing-masing akan ditambah.
(ii) J ika kesilapan terlebih rekod, kesilapan dibetulkan dengan merekodkan di

bahagian yang bertentangan bagi kedua-dua akaun.

292

Modul 9: PEMBETULAN KESILAPAN

CONTOH 11

Kesilapan

Belian tunai RM450 terlebih rekod sebanyak RM50 dalam Akaun Belian dan Buku Tunai.

Pembetulan
Terlebih rekod RM50 bagi kedua-dua akaun. Setiap akaun perlu dikurangkan daripada catatan asal.
Buku Tunai didebitkan dalam lajur tunai sebanyak RM50 dan Akaun Belian dikreditkan sebanyak RM50.

Catatan dalam Jurnal Am dan lejar adalah seperti berikut.

Tarikh Jurnal Am Folio Debit JA1
2016 Butir RM Kredit
BT1
Jun 30 Tunai LA15 50 RM
Belian
50
(Pembetulan kesilapan: Merekodkan kesilapan saling mengimbangi)

Diskaun Buku Tunai Diskaun BT1
Diberi Diterima
Tarikh Butir Folio Tunai Bank Tarikh Butir Folio Tunai Bank

2016 RM RM RM 2016 RM RM RM
Jun 30 Belian Jun 10 Belian
JA1 50 JA1 500

Tarikh Butir Folio Akaun Belian Butir Folio LA15
2016 JA1 Amaun Tarikh JA1 Amaun
Tunai
Jun 10 Tunai RM 2016 RM

500 Jun 30 50

Penyediaan Imbangan Duga Terselaras
Setiap kesilapan yang dibetulkan direkodkan dalam Jurnal Am dan dipindahkan ke
dalam lejar. Seterusnya, Imbangan Duga Terselaras akan disediakan.

CONTOH 12

Maklumat berikut diambil daripada Kedai Runcit Chun pada 31 Ogos 2016:

Kedai Runcit Chun
Imbangan Duga pada 31 Ogos 2016

Modal Awal Debit Kredit
Belian dan Jualan RM RM
Pulangan Belian
Pulangan Jualan 12 000 20 000
Akaun Belum Terima: Sabrina 32 600
Akaun Belum Bayar: Salina 900
Belanja Am 3 000 700
Sewa
Inventori Awal 700 2 300
Komisen 850
Tunai di tangan 4 600 1 730
Tunai di bank
Kenderaan 480 57 330
11 800
23 000

57 330

Setelah Imbangan Duga disediakan, beberapa kesilapan telah dikesan iaitu:
(i) Pemilik mengambil barang niaga sebanyak RM50 untuk kegunaan sendiri dan tidak direkodkan

dalam mana-mana buku.
(ii) Belanja membaiki kenderaan RM2 000 telah direkodkan dalam Akaun Kenderaan.

293

(iii) P ulangan jualan dan pulangan belian masing-masing terlebih rekod sebanyak RM35.
(iv) P embayaran hutang sebanyak RM760 kepada Salina telah didebitkan dalam Akaun Belum

Terima Sabrina.
Anda dikehendaki:
(a) M embetulkan kesilapan dalam jurnal dan lejar.
(b) M enyediakan Imbangan Duga Terselaras (selepas pembetulan).

Penyelesaian

(a) Catatan pembetulan dalam Jurnal Am Jurnal Am JA1
Debit Kredit
Tarikh Butir Folio
RM RM
2016 LA11
LA15 50
Ogos 31 Ambilan
50
Belian

(Pembetulan kesilapan: Merekodkan kesilapan ketinggalan)

Belanja Membaiki Kenderaan LA20 2 000
Kenderaan
LA14 2 000
(Pembetulan kesilapan: Merekodkan kesilapan prinsip)

Pulangan Belian LA12 35
Pulangan Jualan LA13 35

(Pembetulan kesilapan: Merekodkan kesilapan saling mengimbangi)

Akaun Belum Bayar: Salina LB2 760
Akaun Belum Terima: Sabrina LJ4 760

(Pembetulan kesilapan: Merekodkan kesilapan komisen)

Pindahkan ke dalam lejar.

Tarikh Butir Folio Akaun Ambilan Butir Folio LA11
JA1 Amaun Tarikh Baki h/b Amaun
2016
RM 2016 RM
Ogos 31 Belian
50 Ogos 31 50

50 50

Sept 1 Baki b/b 50

Tarikh Butir Folio Akaun Belian Butir Folio LA15
Amaun Tarikh JA1 Amaun
2016 Ambilan
RM 2016 Baki h/b RM
Ogos 31 Baki b/b 12 000 Ogos 31
50
12 000
11 950 11 950

12 000

Sept 1 Baki b/b

Akaun Belanja Membaiki Kenderaan LA20
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
RM
2016 RM 2016
2 000
Ogos 31 Kenderaan JA1 2 000 Ogos 31 Baki h/b
2 000
2 000

Sept 1 Baki b/b 2 000

Akaun Kenderaan LA14
Amaun
Tarikh Butir Folio Amaun Tarikh Butir Folio
JA1 RM
2016 RM 2016
2 000
Ogos 31 Baki b/b 23 000 Ogos 31 Belanja Membaiki

Kenderaan

Baki h/b 21 000
23 000
23 000

Sept 1 Baki b/b 21 000

294