The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by jirawat2050, 2021-08-05 12:15:18

ทักษะการเรียนรู้ ทร31001

42


การท าแผนผังความคิด (Mind Map)

กฎของการท าแผนผังความคิด


1. เร่มต้นด้วยภาพสตรงกึ่งกลางหน้ากระดาษ ภาพ ๆ เดยวมีค่ากว่าค าพันค า ซ ้ายังช่วยให้



เกิดความคดสรางสรรค์ และเพิ่มความจ ามากข้นด้วย ให้วางกระดาษตามแนวนอน




2. ใช้ภาพให้มากทสดในแผนผังความคดของคณ ตรงไหนทใช้ภาพได้ให้ใช้ก่อนค าหรอรหัส
ี่






เปนการช่วยการท างานของสมอง ดงดดสายตาและช่วยจ า








3. ควรเขยนค าบรรจงตัวใหญ่ ๆ ถ้าเปนภาษาอังกฤษให้ใช้ตัวพิมพ์ใหญ่ เพือทว่าเมอย้อนกลับมา




อ่านใหม่จะให้ภาพทชัดเจน สะดดตาอ่านง่าย และเกิดผลกระทบต่อความคดมากกว่า การใช้เวลาเพิ่มอก


เล็กน้อยในการเขยนตัวให้ใหญ่อ่านง่ายชัดเจน จะช่วยให้เราสามารถประหยัดเวลาได้เมอย้อนกลับมาอ่าน


ใหม่อกคร้ง













4. เขยนค าเหนอเสนและแต่ละเสนต้องเชอมต่อกับเสนอน ๆ เพือให้แผนผังความคดมโครงสราง



พื้นฐานรองรบ




5. ค าควรมลักษณะเปน “หน่วย” เช่น ค าละเสน เพราะจะช่วยให้แต่ละค าเชอมโยงกับค าอน ๆ ได้






อย่างอสระเปดทางให้แผนผังความคดคล่องตัวและยืดหยุ่นมากข้น



6. ใช้สให้ทั่วแผนผังความคด เพราะสช่วยยกระดับความจ าเพลนตา กระต้นสมองซกขวา





7. เพือให้เกิดความคดสรางสรรค์ใหม่ ๆ ควรปล่อยให้หัวคดมอสระมากทสดเท่าทจะเปนไปได้
















อย่ามัวแต่คดว่าจะเขยนลงตรงไหนด หรอว่าจะใส่หรอไม่ใส่อะไรลงไป เพราะล้วนแต่จะท าให้งานล่าช้าไป

อย่างน่าเสยดาย

ื่
ี่


หลักของแผนผังความคิด (Mind Map) คอ การฟนความจ าในทกเรองทหัวคดนกออกจาก
ื้





ศูนย์กลางความคด สมองของคณสามารถจะจดประกายความคดต่าง ๆ ได้เรวกว่าทมอคณเขยนทัน คณจง












ต้องเขยนแบบไม่หยุดเลย เพราะถ้าคณหยุด คณจะสังเกตได้ว่าปากกาหรอดนสอของคณยังคงขยุกขยิกต่อไป











บนหน้ากระดาษ ในช่วงทคณสังเกตเหนน้ก็อย่าปล่อยให้ผ่านไป จงรบเขยนต่ออย่ากังวลถงล าดับ หรอการ


จัดองค์ประกอบให้ดด เพราะในทสดมันก็จะลงตัวไปเอง หรอไม่อย่างนั้นค่อยมาจัดอกคร้งในตอนท้ายเปน









คร้งสดท้ายก็ย่อมได้

43


กิจกรรมที่ 1 “ตัวของฉัน”


ให้ผู้เรยนใช้กฎของแผนผังความคิด (Mind Map) โดยให้เขียนแผนผังความคิด (Mind Map)
ในหัวข้อ “ตัวของฉัน”

44





กิจกรรมที่ 2 “สาระทักษะการเรยนร”
ให้ผู้เรยนใช้กฎของแผนผังความคิด (Mind Map) โดยให้เขียนแผนผังความคิด (Mind Map)









ในหัวข้อ “สาระทักษะการเรยนร” โดยสรปให้ได้เน้อหาครอบคลมรายวิชาสาระทักษะการเรยนรตาม

ความเข้าใจของท่าน

45


เรองที 4 ปจจยทีท าใหการเรยนรูดวยตนเองประสบความสาเรจ












ความพรอมในการเรยนรูดวยตนเอง









ความพรอมในการเรยนรด้วยตนเอง (Self-Directed Learning Readiness : SDLR) เปนส่งส าคัญ














และจ าเปนอย่างมากส าหรบผู้ทมความสนใจ มความรกจะเรยนรด้วยตนเอง วัดได้จากความรสก และความ














คดเหนทผู้เรยนมต่อการแสวงหาความร การทบคคลจะเรยนรด้วยตนเองได้นั้นต้องมลักษณะความพรอม





ของการเรยนรด้วยตนเอง 8 ประการ ดังน้


1. การเปดโอกาสตอการเรยนรู ได้แก่ การมความสนใจในการเรยนรมากกว่าผู้อน มความพึงพอใจ














กับความคดรเร่มของบคคล มความรกในการเรยนรและความคาดหวังว่าจะเรยนรอย่างต่อเนอง แหล่งความร ้ ู










มความดงดดใจ มความอดทนต่อการค้นหาค าตอบในส่งทสงสัย มความสามารถในการยอมรบและใช้












ประโยชนจากค าวิจารณได้ การน าความสามารถด้านสตปญญามาใช้ได้ มความรบผิดชอบต่อการเรยนรของ






ตนเอง

2. มีอัตมโนทัศนในดานของการเปนผูเรยนทีมีประสทธภาพ ได้แก่ การมความมั่นใจในการเรยนร ู ้


















ด้วยตนเอง ความสามารถจัดเวลาในการเรยนรได้ มระเบยบวินัยต่อตนเองมความรในด้านความจ าเปนใน














การเรยนร และแหล่งทรพยากรการเรยนร มความคดเหนต่อตนเองว่าเปนผู้ทมความอยากรอยากเหน



3. การมีความคิดรเรมและเรยนรูดวยตนเอง ได้แก่ ความสามารถตดตามปญหายาก ๆ ได้อย่าง















คล่องแคล่ว ความปรารถนาต่อการเรยนรอยู่เสมอ ชนชอบต่อการมส่วนร่วมในการจัดประสบการณการ
เรยนร มความเชอมั่นในความสามารถทจะท างานด้วยตนเองได้ด ชนชอบในการเรยนร มความพอใจกับ


















ทักษะการอ่าน การท าความเข้าใจ มความรเกียวกับแหล่งความรต่าง ๆ มความสามารถในการวางแผนการ







ท างานของตนเองได้ และมความคดรเร่มในเรองการเร่มต้นโครงการใหม่ ๆ






4. การมีความรบผิดชอบตอการเรยนรูของตน ได้แก่ การมทัศนะต่อตนเองในด้านสตปญญาอยู่ใน


















ระดับปานกลางหรอสงกว่า ยินดต่อการศกษาในเรองทยาก ๆ ในขอบเขตทตนสนใจ มความเชอมั่นต่อ





หน้าทในการส ารวจตรวจสอบเกียวกับการศกษา ชนชอบทจะมบทบาทในการจัดประสบการณการเรยนร ้ ู









ด้วยตนเอง มความเชอมั่นต่อหน้าทในการส ารวจตรวจสอบเกียวกับการศกษา ชนชอบทจะมบทบาทในการ









จัดประสบการณการเรยนรด้วยตนเอง มความรบผิดชอบต่อการเรยนรของตนเอง และมความสามารถในการ













ตัดสนความก้าวหน้าในการเรยนรของตนเองได้


5. รกการเรยนรู ได้แก่ มความชนชมในการเรยนรส่งใหม่ ๆ อยู่เสมอ มความปรารถนาอย่างแรงกล้า

















ในการเรยนร มความสนกสนานกับการสบสวนหาความจรง
6. ความคิดสรางสรรค ได้แก่ มความคดทจะท าส่งต่าง ๆ ได้ด สามารถคดค้นวิธการ แปลก ๆ ใหม่ ๆ

















และความสามารถทจะคดวิธต่าง ๆ ได้มากมายหลายวิธส าหรบเรองนั้น ๆ







7. การมองอนาคตในแงดี ได้แก่ การมความเข้าใจตนเองว่าเปนผู้ทมการเรยนรตลอดชวิต มความ












สนกสนานในการคดถงเรองในอนาคต มแนวโน้มในการมองปญหาว่าเปนส่งท้าทายไม่ใช่สัญญาณให้หยุด


กระท า

46









8. ความสามารถในการใชทักษะทางการศกษาหาความรูและทักษะการแกปญหา คอ มความสามารถ
ใช้ทักษะพื้นฐานในการศกษา ได้แก่ ทักษะการฟง อ่าน เขยนและจ า มทักษะในการแก้ปญหา








กิจกรรมที่ 1 ให้อธบายลักษณะของ “ความพรอมในการเรยนรด้วยตนเอง” มาพอสังเขป





กิจกรรมที่ 2 “รูเขา รูเรา”










วัตถุประสงค เพือให้ผู้เรยนแสดงความคด และความรสกทมต่อตนเอง และผู้อน














แนวคิด ส่งแวดล้อมของการมเพือนใหม่ คอ การท าความรจักค้นเคยกัน บรรยากาศทเปนกันเอง







มารยาททางสังคมจะเปนแนวทางการน าไปส่สัมพันธภาพทดระหว่างสมาชกในกล่มซงจะน าไปส่การแสดง




ความคดเหน การอภปรายแลกเปลยนประสบการณ และความร่วมมอในการท างาน








ค าชแจง


1. ให้ท่านคดสัญลักษณแทนตัวเองซงบ่งบอกถงลักษณะนสัยใจคอ จ านวน 1 ข้อ วาด/เขยนลงใน








ช่องว่างทก าหนดให้ข้างล่าง หลังจากนั้น ให้ท่านเขยนอดมการณ แนวคด หรอค าขวัญ ประจ าตัวลงใต้ภาพ












2. ให้ท่านไปสัมภาษณ พูด คยกับเพือนหรอคนใกล้ชด โดยการให้เพือนหรอคนใกล้ชดคด




สัญลักษณแทนตัวเองซงบ่งบอกถงลักษณะนสัยใจคอ จ านวน 1 ข้อ วาด/เขยนลงในช่องว่างทก าหนดให้






ข้างล่าง หลังจากนั้น ให้เขยนอดมการณ แนวคด หรอค าขวัญ ประจ าตัวลงใต้ภาพ





3. ท่านได้ข้อคดอะไรบ้างจากกิจกรรมน้ ี

กิจกรรมที่ 3 “คุณคาของตน”


วัตถุประสงค



1. เพือให้ผู้เรยนเกิดความตระหนักในคณค่าของตนเอง และสรางความภมใจในตนเอง



2. เพื่อให้ผู้เรยนสามารถระบปจจัยทมผลท าให้ตนได้รบความส าเรจ และความต้องการ





ี่






ความส าเรจ รวมทั้งความคาดหวังทจะได้รบความส าเรจอกในอนาคต

แนวคิด




ทกคนย่อมมความสามารถอยู่ในตนเอง การมองเหนถงความส าคัญของตน จะน าไปส่การรจักคณค่า








แห่งตน และถ้ามโอกาสน าเสนอถงความสามารถและผลส าเรจในชวิตให้ผู้อนได้รบทราบในโอกาสท ี่

ื่





เหมาะสม จะท าให้คนเราเกิดความภาคภมใจยิ่งข้น การทบทวนความส าเรจในอดตจะช่วยสรางเสรมความ


ภมใจ ก าลังใจ เจตคตทด เกิดความเชอมั่นว่าตนเองจะเปนผู้ทสามารถเรยนรด้วยตนเองได้ และความต้องการ






















ประสบความส าเรจต่อไปอกในอนาคต ความรสกเหนคณค่าในตนเองอย่างแท้จรงเปนการเหนคณค่า




คณประโยชน์ในตนเอง เข้าใจตนเอง รบผิดชอบต่อทกส่งทตนเปนเจ้าของ ยอมรบความแตกต่างของบคคล












เหนคณค่าการยอมรบของผู้อน สามารถพัฒนาตนเองทั้งในด้านส่วนตัว ยอมรบ ยกย่อง ศรทธาในตัวเองและ




ผู้อน ท าให้เกิดความเชอมั่นในตนเองเปนความรสกไว้วางใจตนเอง สามารถยอมรบในจดบกพร่อง จด











47





อ่อนแอของตนและพยายามแก้ไข รวมทั้งยอมรบความสามารถของตนเองในบางคร้ ัง และพัฒนาให้ดข้น

เรอยไป เมอท าอะไรผิดแล้วก็สามารถยอมรบได้อย่างแท้จรง และแก้ปญหาได้อย่างสรางสรรค์







ค าชแจง












ื่

1. ให้ผู้เรยนเขยนความส าเรจทภาคภมใจในชวิตในช่วง 5 ป ทผ่านมา จ านวน 1 เรอง และตอบ
ค าถามในประเด็น 1) ความรสกเมอประสบความส าเรจ
ื่




ี่


2) ปจจัยทมผลท าให้ตนได้รบความส าเรจ









ื่







2. ให้ผู้เรยนเขยนเรองทมความม่งหวัง ทจะให้ส าเรจในอนาคตและซงคาดว่าท าได้จรงจ านวน 1 เรอง
ี่
และตอบค าถามในประเด็น ปจจัยอะไรบ้างทจะท าให้ความคาดหวังได้รบความส าเรจในอนาคต”



แนวการตอบ
ได้เกิดความมั่นใจในตนเองว่าจะเปนผู้ทสามารถเรยนรด้วยตนเองได้







ความรสกเหนคณค่าในตัวเองของบคคลทมต่อตนเองว่ามคณค่า มความสามารถในการกระท าส่ง
















ต่าง ๆ ให้ประสบความส าเรจ มความเชอมั่นและนับถอตัวเอง ส่วนการมอัตมโนทัศนในด้านของการเปน









ผู้เรยนทมประสทธภาพนั้น หมายถง การมความมั่นใจในการเรยนรด้วยตนเอง ความสามารถจัดเวลาในการ




















เรยนรได้ มระเบยบวินัยต่อตนเอง มความรในด้านความจ าเปนในการเรยนรและแหล่งทรพยากรการเรยนร ้ ู

มความคดเหนต่อตนเองว่าเปนผู้ทมความอยากรอยากเหน










กิจกรรมที่ 4 “เวลาของชวิต”






วัตถุประสงค เพือให้ผู้เรยนตระหนักถงการใช้เวลาอย่างค้มค่า
แนวคิด

เวลาเปนส่งมค่าทกคนมเวลาในแต่ละวันคอ 24 ชั่วโมงเท่า ๆ กันเพียงแต่ว่า แต่ละคนจะบรหาร







จัดการเวลาของตนเองให้มค่าได้อย่างไร


ค าชแจง
1. ในแต่ละวันท่านได้ใช้เวลาของท่านอย่างไรบ้าง


2. ให้ท่านอ่านเรอง “อาคารขยายเวลา” แล้วให้เขยนถงความรสกของตนต่อการใช้เวลาทผ่าน








มาในอดต และแผนการใช้เวลาของตนนับแต่น้ไป


48


อาคารขยายเวลา





แด...ทุกคนทีมีเวลาวันละ 24 ชวโมงเทากัน







ในตอนค า ฉันโยนหนังสอสองสามเล่มบนโต๊ะอย่างเบอหน่าย เวลาอกไม่กีเดอนก็จะถงฤดสอบท ่ ี













เขาจะคัดเลอกพวกเราหนงในจ านวนผู้สมัครเปนแสน ๆ คน ให้เข้าไปเรยนในทโก้ ๆ ทชอมหาวิทยาลัย ไม่ร ้ ู














เหมอนกันว่าเรองราวอย่างน้มันเร่มต้นข้นทไหน ฉันเพียงแต่รสกเหมอนว่า คนเอาร้วยาว ๆ สองแถวมากั้น




ท่งกว้างให้เปนทางเดนแคบ ๆ แล้วก็ต้อนพวกเราให้เข้าไปเบยดเสยดกันเดนตามทางแคบ ๆ นั้น และเมอถง


















ปลายทาง เขาก็เปดประตรบเราไม่หมดทกคน คนทได้มโอกาสเข้าไปก็เปนเรองด ส่วนคนทไม่ได้ผ่านไปแน่










หละ.มันก็คงจะแย่มากทเดยว จรงอยู่แม้จะมทางเลอกอนส าหรบบางคนทจะตัดสนใจมดหรอปนร้วออกไป











ข้างนอกเพือหาทางเดนทดกว่า ฉันเองก็อยากเปนอย่างนั้นบ้าง แต่ฉันไม่กล้าพอ


ฉันเอาคางเกยขอบโต๊ะ ไล่ปลายน้วไปตามสันหนังสอทตั้งเรยงรายเปนแถวยาวรอให้อ่าน ต้องลอง










สดส...สักคร้ง แต่อกใจหนงมันคอยบอกว่าเดยว...ยังข้เกียจอยู่ ขอนอนก่อน ขอดทวีก่อน ขอไปเทยวก่อน














ฯลฯ เวลาเปนปทเขามไว้ให้เราเตรยมตัวจงผ่านไปอย่างไม่เปนช้นเปนอัน เพราะความเฉอยชาของฉันเอง


ื่









อากาศก าลังด ฉันท้งตัวลงบนเตยงนอนทคลมด้วยผ้าห่มขนหนลายฝูงนกนางนวลสเขยว เหน








หนังสอกองโตทยังค้างคาคอยให้ฉันไปอ่าน พัดลมคอยาวส่งเสยงครางเบา ๆ แล้วฉันก็หลับไป
พบตัวเองอกททหน้าอาคารหลังใหญ่ ดเหมอนจะสรางด้วยหนอ่อน ลักษณะคล้ายธนาคารมบันไดส ี












เขยวเปนมันวับเรยงรายเปนชั้น ๆ สดบันไดขั้นสดท้ายมประตกระจกตดฟล์มกรองแสงสเข้มมปายแผ่นหนง















แขวนไว้ตรงประตมข้อความว่า “มเวลาขาย”
ฉันไม่แน่ใจว่าเปนเพราะความอยากรอยากเหน หรอเพราะอะไรกันแน่ทท าให้เท้าทั้งสองข้างก้าว









ข้นไปบนอาคารแห่งน้ เมอเอ้อมมอผลักประตกระจกเข้าไป ไอเย็นของเครองปรบอากาศก็ปะทะร่างกาย

















สถานทนั้นดโอ่โถงและสวยงาม ดราวกับห้องรบรองชั้นด มโต๊ะสเขยวตัวยาวซงกองแฟมเอกสาร










เรยงรายอยู่ทั่วไปบนนั้น ชายหน่มคนทนั่งประจ าโต๊ะเอ่ยทักทายฉัน ท่าทางเขาอบอ่นและเปนมตร


“สวัสดครบ”
“ครบผม” ฉันตอบรบค าเขาเบา ๆ









“ผมคดว่า คณคงจะไม่ได้มาซ้อเวลา ท่าทางคณยังเปนเดกอยู่เลย อายุยังไม่เกินยีสบ”







“ผมไม่ได้มาซ้อเวลาหรอกครบ” ฉันตอบไปทั้ง ๆ ทยังไม่แน่ใจว่าสนค้าหรอบรการอะไรกันแน่ท ี ่




เขาก าลังขายอยู่ “เพียงแต่ว่าผมอยากด...ผู้คน แล้วก็การซ้อขายของคณเท่านั้น”

“ตามสบายเลยครบ” เขายิ้มอย่างมไมตร “เชญนั่ง” เขาผายมอไปทางโซฟาชดทตั้งอยู่ชดผนังด้าน









หนง ฉันจงถอยไปทรดตัวลงนั่ง




ลกค้าคนแรกทฉันพบในอาคารขายเวลาคอชายชราร่ายกายผอมเกรงผมขาวโพลน ใบหน้าซดเหลอง เขา






พยุงตัวให้ก้าวผ่านบันไดทละขั้น ๆ อย่างล าบากยากเย็น จนกระทั่งผลักประตูมาหยุดยืนตรงหน้าชายขายเวลา


49










“ผมมาขอซ้อเวลาทผ่านไป...ห้าป” น ้าเสยงเขาแหบแห้ง และสั่นพร่าอย่างคนทปวยหนัก “หมอบอก

ว่าผมมาหาหมอช้าไปห้าป ไม่อย่างนั้นแล้วโรคน้ก็พอจะมทางรกษาหายและผมก็จะไม่ตาย”




คนต่อมาเปนชายหน่ม หน้าตาด แต่งตัวสะอาดสะอ้าน เพียงแต่ดว่าหม่นหมองและหมดหวัง...









“ขอซ้อเวลาสามเดอน” เขาพูดกับชายขายเวลา “คณรไหม ผู้หญงทผมรก เธอไปเมองนอกเมอสาม


ื่
ี่




เดอนก่อน เราคบกันมาเปนป แต่ผมก็ยังไม่เคยบอกรกเธอทั้ง ๆ ทรกเธอมาก เธอไปโดยไม่รอะไรเลย”





ี่
ชายขายเวลามทท่าว่าเหนใจ ฉันคดว่าเขาเปนนักขายทมความอดทนมากทเดยว ทจะต้องพบลกค้าท ี่





ี่




ล้วนแต่มปญหาต่าง ๆ กันไป พรอม ๆ กับนกเสยดายแทนผู้ชายคนน้ทเข้าผ่านเวลาร่วมปโดยเปล่าประโยชน ์











แล้วเพิ่งจะเหนคณค่าของเวลาเหล่านั้น...เมอมันได้ผ่านไปแล้ว




ยังไม่ทันทชายหน่มคนนั้นจะก้าวพ้นประตออกไป หญงคนหนงก็เดนสวนเข้ามา หล่อนสวมชดไว้







ื้

ทกข์สด า ใบหน้ายังเปอนคราบน ้าตา ดวงตายังมรอยบอบช ้า





“อยากได้เวลาค่ะ สักสองป ปเดยวหรอเพียงครงปก็ได้” หล่อนพูดด้วยน ้าเสยงทโศกเศรา










“ผมคดว่า คณคงมปญหาเกียวกับเวลาในอดตเหมอนคนอน ๆ” ชายขายเวลากล่าวข้น














“ค่ะ” หล่อนรบค าเสยงแผ่ว “คณแม่ของดฉันเพิ่งเสยเมอสองวันก่อน ท่านดกับฉันมาก เล้ยงดอย่าง









เอาอกเอาใจ แต่ดฉันยังไม่ทันทจะท าอะไรให้แม่ชนใจเลย มแต่ตั้งแง่ตั้งงอน ท่านก็มาด่วนจากไป”

“คณเลยอยากซ้อเวลาทผ่านไปเพือท าดกับคณแม่ของคณ”









“ค่ะ” หล่อนปายน ้าตา

ฉันนกเวทนาหล่อน เวทนาทหล่อนมาคดอะไร ๆ ได้ก็เมอสายไป ถ้าหากหล่อนได้ท าอะไรไปตั้ง











นานแล้ว ก็คงไม่ต้องมานกเสยดายตอนน้ วูบหนงฉันจงนกย้อนกลับมาทตัวเอง





ี่

คนต่อมาเปนเดกหน่ม ใบหน้าเขายังอ่อนเยาว์ แต่พกร้วรอยความกังวลไว้เต็มเปยม “ต้องการเวลา






เท่าไรดครบ” ชายขายเวลาถามข้นก่อน “สองป” เขายิ้มอย่างอ่อนเพลย “ผมอยากกลับไปตอนเลอกแผนการ



เรยนใหม่ ผมพลาดไปตอนนั้น บางทผมอาจจะได้เร่มต้นใหม่ด้วยดจะได้เรยนวิชาทชอบแทนวิชาทน่าเบอ









ตอนน้”








แล้วเขาก็จากไป เมอได้ส่งทต้องการแล้ว ฉันเหนชายขายเวลาหลับลงในขณะทก าลังเว้นว่างลกค้า



ต่อเมอฉันขยับตัวเขาก็ลมตาข้น แล้วหันมายิ้มให้ฉัน ดวงตาเขาอบอ่น...





เปนเวลานานเท่าไรก็ไม่ทราบทฉันนั่งมองดผู้คนเดนผ่านมา ล้วนแล้วแต่มท่าทวิตก กังวล ผิดหวัง












เสยใจ แล้วก็มาซ้อเวลาไป เพราะว่าพวกเขาได้พลาดส่งทน่าจะได้ในอดต







แล้วชายขายเวลาก็เปดแฟมพรอมกับเงยหน้าข้นมาทางฉัน สักคร่จงเดนมาทรดตัวลงนั่งเก้าอ้โซฟา


ข้าง ๆ
“จะปดรานแล้วหรอครบ” ฉันถาม




“ครบ...ได้เวลาแล้ว”


50





“ขอบคณมากนะครบ ส าหรบวันน้ ผมเหนจะกลับเสยท” ฉันว่า แม้จะไม่แน่ใจว่าฉันจะกลับไปไหน




อย่างไร

“เชญครบ...ขอให้คณโชคด จงใช้เวลาของคณให้มค่า จงเหนความส าคัญของทกวินาททผ่านไป ผม













หวังว่า...คงจะไม่ได้เหนคณมาทนเพือซ้อเวลา” เขากล่าวในทสด













“ขอบคณมากครบ ผมจะไม่ลมคณ...และทน” ฉันลกข้นยืน ทันใดไฟก็ดับวูบ





ฉันตนข้นมาด้วยความรสกทแปลกใหม่ เอ้อมมอไปรดผ้าม่านหน้าต่างสครม พบว่าท้องฟายังไม่






ื่














สว่างด และไก่ก็ยังไม่ขัน ฉันลกข้นมาเก็บทนอนและกระโดดเข้าห้องน ้าอย่างสดชนแล้วถงกลับเข้ามานั่งท ี ่






โต๊ะเขยนหนังสอตัวเดมทฉันไม่เคยจรงจังด้วยมานานแล้ว คดอยากจะฮัมเพลงไปด้วยซ ้าถ้าไม่ตดว่าจะ



ท าลายสมาธในการอ่านหนังสอ










วูบหนง...ฉันรสกดใจทฉันยังมเวลาเหลออยู่ ยังไม่สายเกินไปทจะเร่มลงมอท าอะไร ๆ อย่างม ี







ความหวัง ไม่เหมอนกับผู้คนเหล่านั้น...ทฉันพบท...อาคารขายเวลา




มหาวิทยาลัย คอดนแดนทใครใครต่างใฝฝน









แม้เหนอยยาก..จะก้าวไปให้ถงมัน ด้วยถอเปนส่งส าคัญในชวิต






ในสนามของการแข่งขัน ต่างม่งมั่นชงชัยให้ได้สทธ์ ิ

ใช้ศรทธาอันคมเข้มเปนเข็มทศ ถกหรอผิดยังคงต้องลองท าด ู









หวังเบ้องหน้ามรงทองงามผ่องใส ช่อดอกไม้ไมตรคงมอยู่






ื่
ื่
มความรก ความเรงรนให้ชนช ู ทกส่งสวยเลศหรดังวาดไว้









แล้วเมอการแข่งขันถงจดจบ ย่อมได้พบคนยิ้มชน คนรองไห้
ต่างมความม่งหวังความตั้งใจ หากไม่ได้ดังหมายมาดอาจท้อแท้







แต่จะมใครบ้างไหมทได้ร ู ้ ความหมายของชวิตอยู่ทใดแน่

เท่าน้หรอเรยกได้ว่าชนะ-แพ้ อันเกิดแต่มายาค่านยม








ต่อเมอถงพร่งน้ของชวิต อาจได้คดเหนจรงทกส่งสม









การแข่งขันคร้งใหม่ในสังคม ได้ชมผู้ชนะอย่างแท้จรง

51






เรยน พักผอน
6 สวน 6 สวน





ครอบครว สวนตัว/เพื่อน


6 สวน (3+3) = 6 สวน





คนเราม 24 ชั่วโมง ใน 1 วันเท่ากัน การใช้เวลาให้เกิดประโยชน จงเกิดจากการทมนษย์บรหาร












จัดการเวลาทกวินาทให้เกินประโยชนสงสด



ตัวอย่าง การบรหารเวลา โดยใช้สตร 24 ชั่วโมง ใน 1 วัน มงานหลัก 4 อย่าง สามารถท าได้ดังน้ ี









เนองจากมนษย์เปนสัตว์สังคมทต้องปฏสัมพันธกับบคคลข้าง พรอมกันไปกับการปฏบัตหน้าท ่ ี









ตามวัยของตน นักเรยนจงควรมการใช้เวลาให้ครบทั้ง 4 ส่วนอย่างสมดล ซงเวลาทั้ง 4 ส่วน ดังกล่าวสามารถ
ยืดหยุ่นสัดส่วนได้ข้นกับความจ าเปนในแต่ละช่วงวัยและความรบผิดชอบของบคคลนั้น ๆ





กิจกรรมที่ 1 “บัณฑิตสูงวัย”

วัตถุประสงค









1. เพื่อให้ผู้เรยนทราบและเข้าใจในแนวคดการเรยนรด้วยตนเอง และความพรอมในการเรยนรด้วย
ตนเอง









2. เพือน าไปส่ลักษณะการเรยนรด้วยตนเองทใฝเรยนร เหนคณค่าของการเรยนร ความสามารถทจะ

















เรยนรด้วยตนเองความรบผิดชอบในการเรยนร การมองอนาคตในแง่ด ของสมาชก รวมทั้งสมาชกเหน



ความส าคัญ และตระหนักในความพรอมในการเรยนรด้วยตนเอง




แนวคิด

คณลักษณะพิเศษในการทจะเรยนรและพัฒนาตนเองอย่างต่อเนองโดยมจ าเปนต้องรอคอยจาก











การศกษาหรอการเรยนรอย่างเปนทางการเพียงอย่างเดยว คณลักษณะพิเศษ ดังกล่าวคอ “ความพรอมในการ












เรยนรโดยการช้น าตนเอง” ซงเปนความคดเหนว่า ตนเองมเจตคต ความร ความสามารถทจะเรยนรโดยมต้อง
































ให้คนอนก าหนดหรอสั่งการ พรอมทจะเรยนรวิธการเรยนรและประเมนการเรยนร ทั้งอาจด้วยความ













ช่วยเหลอจากผู้อนหรอไม่ก็ตาม การทบคคลสามารถช้น าตนเองทจะเรยนร ย่อมเปนโอกาสทบคคลจะเรยนร ้ ู








ทจะพัฒนาตนเองอย่างต่อเนองและเรยนรตลอดชวิต การพัฒนาการเรยนรโดยการช้น าตนเอง ย่อมเปน










หนทางทท าให้บคคลเรยนรอย่างไม่ส้นสด









52











ค าช้แจง ให้ผู้เรยนศกษาภาพข่าว การส าเรจการศกษาจากภาพ ของ บัณฑตสงวัย พรอมอธบาย
ในประเด็น

























(1) “ความรสกของท่านต่อภาพทได้เหน”






(2) “ท าไมบคคลในภาพ ถงประสบความส าเรจในการเรยนร”
แนวการตอบ



ได้เหนคณค่าและความส าเรจทจะมต่อผู้มใจใฝเรยนร ้ ู







กิจกรรมที่ 2 “ทางแห่งความส าเรจ”

ค าชแจง



ให้ผู้เรยนอ่านเรอง “ทางแห่งความส าเรจ” แล้วให้สรปเรองทอ่านตามความเข้าใจ













ผลไม้ลกหนงกว่าจะสกมกล่นหอม ให้เราได้ล้มรสฉ าหวานก็ผ่านกาลเวลาเพาะบ่มคนเราก็เช่นกัน





กว่าจะประสบผลส าเรจให้ได้ก็ผ่านกาลเวลาแห่งการพิสจน มใช่ฉับพลันทันใดความส าเรจนั้นอาศัยหลายส่ง












หลายอย่าง เฉพาะความม่งหวังตั้งใจอย่างเดยวยังไม่เพียงพอต้องมความรจรง รวิธทด าเนนไป รเหตปจจัย









ทมาสัมพันธเกียวข้องและทส าคัญคอต้องปฏบัตให้ถกวิธ มปญหาคอยตรวจสอบอยู่เสมอ ถ้าประสบ




ี่









ผลส าเรจเพียงเพราะตั้งความหวัง โดยไม่ต้องท าอะไร ในโลกน้คงไม่ต้องมใครผิดดังตั้งความหวังสักวันคง
ต้องได้สมหวังตั้งใจ
แหล่งทมา : http://watsunmamout.i.getweb.com



53








ลักษณะชวิตและลักษณะนสัยภายในของคนเปนฐานของความส าเรจเปนเหตให้คนสรางฐานชวิต ปรบ






ความส าเรจทยั่งยืนในอนาคตได้

กิจกรรมที่ 3 “ แปรงสฟนมหัศจรรย ”




วัตถุประสงค

เพือให้ผู้เรยนตระหนักถงความส าคัญของการมองโลกในแง่ด ความคดสรางสรรค์และพัฒนาทั้ง









ี่
ความคดในด้านบวก และความคดสรางสรรค์ทมในตนเอง
ค าชแจง




ี่



1. ให้ผู้เรยนเขยนประโยชน์ของแปรงสฟน ให้ได้มากทสด ในเวลา 5 นาท ี
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………







ท่านได้เรยนรและตระหนักถงความส าคัญของความคดสรางสรรค์ทมอยู่ในตนเอง





54





กิจกรรมที่ 4 “ บทสะทอนจากการเรยนรู ”
วัตถุประสงค ์














ให้ผู้เรยนสรปความรทได้จากการเรยนรเกียวกับ “ความพรอมในการเรยนรด้วยตนเอง”






ี่

มความส าคัญทผู้เรยนสามารถน าไปปรบใช้ในการเรยนรของตนเองให้มคณภาพได้อย่างไร

..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

55


แบบประเมินตนเองหลังเรยน









ื่
แบบสอบถาม เรอง ความพรอมในการเรยนรูดวยตนเองของผูเรยน

ื่
ชอ........................................................นามสกุล................................................ระดับมัธยมศกษาตอนปลาย




ค าชแจง แบบสอบถามฉบับน้ เปนแบบสอบถามทวัดความชอบและเจตคตเกียวกับการเรยนรของท่าน









ให้ท่านอ่านข้อความต่าง ๆ ต่อไปน้ ซงมด้วยกัน 58 ข้อ หลังจากนั้น โปรดท าเครองหมาย 












ลงในช่องทตรงกับ ความเปนจรง ของตัวท่านมากทสด
ระดับความคิดเห็น

มากทสด หมายถง ท่านรสกว่า ข้อความนั้นส่วนใหญ่เปนเช่นน้ ี

ี่









มาก หมายถง ท่านรสกว่า ข้อความเกินครงมักเปนเช่นน้ ี









ปานกลาง หมายถง ท่านรสกว่า ข้อความจรงบ้างไม่จรงบ้างครงต่อครง









น้อย หมายถง ท่านรสกว่า ข้อความเปนจรงบ้างแต่ไม่บ่อยนัก
ี่


น้อยทสด หมายถง ท่านรสกว่า ข้อความไม่จรง ไม่เคยเปนเช่นน้ ี





ความคิดเห็น
รายการค าถาม มาก มาก ปาน นอย นอย


ทีสุด กลาง ทีสุด





1. ข้าพเจ้าต้องการเรยนรอยู่เสมอตราบชั่วชวิต


2. ข้าพเจ้าทราบดว่าข้าพเจ้าต้องการเรยนอะไร


ี่

3. เมอประสบกับบางส่งบางอย่างทไม่เข้าใจ ข้าพเจ้าจะหลกเลยงไปจาก


ื่

ส่งนั้น



4. ถ้าข้าพเจ้าต้องการเรยนรส่งใด ข้าพเจ้าจะหาทางเรยนรให้ได้







5. ข้าพเจ้ารกทจะเรยนรอยู่เสมอ







6. ข้าพเจ้าต้องการใช้เวลาพอสมควรในการเร่มศกษาเรองใหม่ ๆ
7. ในชั้นเรยนข้าพเจ้าหวังทจะให้ผู้สอนบอกผู้เรยนทั้งหมดอย่างชัดเจนว่า




ต้องท าอะไรบ้างอยู่ตลอดเวลา






8. ข้าพเจ้าเชอว่า การคดเสมอว่าตัวเราเปนใครและอยู่ทไหน และจะท า



อะไร เปนหลักส าคัญของการศกษาของทกคน

9. ข้าพเจ้าท างานด้วยตนเองได้ไม่ดนัก
10. ถ้าต้องการข้อมูลบางอย่างทยังไม่ม ข้าพเจ้าทราบดว่าจะไปหาได้ท ี ่




ไหน



11. ข้าพเจ้าสามารถเรยนรส่งต่าง ๆ ด้วยตนเองได้ดกว่าคนส่วนมาก



56


ความคิดเห็น

รายการค าถาม มาก มาก ปาน นอย นอย



ทีสุด กลาง ทีสุด




12. แม้ข้าพเจ้าจะมความคดทด แต่ดเหมอนไม่สามารถน ามาใช้ปฏบัตได้






13. ข้าพเจ้าต้องการมส่วนร่วมในการตัดสนใจว่าควรเรยนอะไร และจะ



เรยนอย่างไร









14. ข้าพเจ้าไม่เคยท้อถอยต่อการเรยนส่งทยาก ถ้าเปนเรองทข้าพเจ้าสนใจ


15. ไม่มใครอนนอกจากตัวข้าพเจ้าทจะต้องรบผิดชอบในส่งทข้าพเจ้า










เลอกเรยน

16. ข้าพเจ้าสามารถบอกได้ว่า ข้าพเจ้าเรยนส่งใดได้ดหรอไม่




17. ส่งทข้าพเจ้าต้องการเรยนรมีมากมาย จนข้าพเจ้าอยากให้แต่ละวันม ี


ี่

มากกว่า 24 ชั่วโมง
ี่





18. ถ้าตัดสนใจทจะเรยนรอะไรก็ตาม ข้าพเจ้าสามารถจะจัดเวลาทจะ



เรยนรส่งนั้นได้ ไม่ว่าจะมภารกิจมากมายเพียงใดก็ตาม









19. ข้าพเจ้ามปญหาในการท าความเข้าใจเรองทอ่าน

20. ถ้าข้าพเจ้าไม่เรยนก็ไม่ใช่ความผิดของข้าพเจ้า

ื่

ื่


21. ข้าพเจ้าทราบดว่า เมอไรทข้าพเจ้าต้องการจะเรยนรในเรองใด
ี่




ื่
เรอง หนงให้มากข้น


22. ขอให้ท าข้อสอบให้ได้คะแนนสง ๆ ก็พอใจแล้ว ถงแม้ว่าข้าพเจ้ายัง


ไม่เข้าใจเรองนั้นอย่างถ่องแท้ก็ตาม





23. ข้าพเจ้าคดว่า ห้องสมดเปนสถานททน่าเบอ




24. ข้าพเจ้าชนชอบผู้ทเรยนรส่งใหม่ ๆ อยู่เสมอ



ื่

ี่



25. ข้าพเจ้าสามารถคดค้นวิธการต่าง ๆ ได้หลายแบบ ส าหรบการเรยนร ู ้

หัวข้อใหม่ ๆ



ื่

26. ข้าพเจ้าพยายามเชอมโยงส่งทก าลังเรยนกับเปาหมายระยะยาว ทตั้งไว้






27. ข้าพเจ้ามความสามารถเรยนร ในเกือบทกเรอง ทข้าพเจ้าต้องการจะร ู ้






28. ข้าพเจ้าสนกสนานในการค้นหาค าตอบส าหรบค าถามต่าง ๆ








29. ข้าพเจ้าไม่ชอบค าถามทมค าตอบถกต้องมากกว่าหนงค าตอบ

30. ข้าพเจ้ามความอยากรอยากเหนเกียวกับส่งต่าง ๆ มากมาย





31. ข้าพเจ้าจะดใจมาก หากการเรยนรของข้าพเจ้าได้ส้นสดลง







57


ความคิดเห็น

รายการค าถาม มาก มาก ปาน นอย นอย




ทีสุด กลาง ทีสุด



ื่
32. ข้าพเจ้าไม่ได้สนใจการเรยนร เมอเปรยบเทยบกับผู้อน










33. ข้าพเจ้าไม่มปญหาเกียวกับทักษะเบ้องต้นในการศกษาค้นคว้า ได้แก่

ทักษะการฟง อ่าน เขยน และจ า

34. ข้าพเจ้าชอบทดลองส่งใหม่ๆ แม้ไม่แน่ใจว่า ผลนั้นจะออกมา อย่างไร








35. ข้าพเจ้าไม่ชอบ เมอมคนช้ให้เหนถงข้อผิดพลาด ในส่งทข้าพเจ้าก าลัง


ท าอยู่



36. ข้าพเจ้ามความสามารถในการคดค้น หาวิธแปลกๆ ทจะท าส่งต่าง ๆ




37. ข้าพเจ้าชอบคดถงอนาคต



38. ข้าพเจ้ามความพยายามค้นหาค าตอบในส่งทต้องการรได้ด เมอเทยบ








กับผู้อน








39. ข้าพเจ้าเหนว่าปญหาเปนส่งทท้าทาย ไม่ใช่สัญญาณให้หยุดท า



40. ข้าพเจ้าสามารถบังคับตนเอง ให้กระท าส่งทคดว่าควรกระท า



41. ข้าพเจ้าชอบวิธการของข้าพเจ้า ในการส ารวจตรวจสอบปญหาต่าง ๆ


42. ข้าพเจ้ามักเปนผู้น ากล่มในการเรยนร ู ้









43. ข้าพเจ้าสนกทได้แลกเปลยนความคดเหนกับผู้อน

55. ในแต่ละปข้าพเจ้าได้เรยนรส่งใหม่ ๆ หลาย ๆ อย่างด้วยตนเอง







56. การเรยนรไม่ได้ท าให้ชวิตของข้าพเจ้าแตกต่างไปจากเดม





57. ข้าพเจ้าเปนผู้เรยนทมประสทธภาพ ทั้งในชั้นเรยน และการเรยนรด้วย







ี่
ตนเอง
58 ข้าพเจ้าเหนด้วยกับความคดทว่า “ผู้เรยนคอ ผู้น า”







58





แบบประเมินตนเองหลังเรยนเรยน





บทสะทอนทีไดจากการเรยนรู ้











1. ส่งทท่านประทับใจในการเรยนรรายวิชาการเรยนรด้วยตนเองตนเอง
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................




ี่



2. ปญหา / อปสรรค ทพบในการเรยนรรายวิชาการเรยนรด้วยตนเอง


................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................

................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................

3. ข้อเสนอแนะเพิ่มเตม
................................................................................................................

................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................

................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................

................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................

59


้วยตนเองของผู้เรียน
แบบวัดระดับการเรยนด








ค าชแจง แบบวัดน้เปนแบบวัดระดับการเรยนด้วยตนเองของผู้เรยน มจ านวน 7 ข้อ




ื่

โปรดกาเครองหมาย  ลงในช่อง  ทตรงกับความสามารถในการเรยนด้วยตนเองตามความเปนจรง
ของท่าน



1. การวินจฉัยความต้องการเน้อหาในการเรยน 4. การด าเนนการเรยน



 นักศกษาได้เรยนเน้อหา ตามค าอธบายรายวิชา  นักศกษาด าเนนการเรยน ตามแนวทางทครก าหนด












เท่านั้น  นักศกษาด าเนนการเรยน ตามแนวทางทคร ู
ี่






 คร น าเสนอเน้อหาอน นอกเหนอจาก น าเสนอ แล้วให้นักศกษาปรบ


ค าอธบายรายวิชา แล้วให้นักศกษาเลอกเรยน  นักศกษาด าเนนการเรยน ตามแนวทางท ี่







เพิ่มเตม นักศกษาร่วมกันก าหนดกับคร ู






 นักศกษาได้เสนอเน้อหาอนเพือเรยนเพิ่มเตม  นักศกษาด าเนนการเรยน ตามการก าหนดของ






นอกเหนอจากค าอธบายรายวิชาด้วย ตนเอง


 นักศกษาเปนผู้ก าหนดเน้อหาในการเรยนเอง




5. การแสวงหาแหล่งทรพยากรการเรยน



2. การวินจฉัยความต้องการวิธการเรยน  ครเปนผู้จัดหาแหล่งทรพยากรการเรยนให้





 ครเปนผู้ก าหนดว่าจะจัดการเรยนการสอนวิธ ี นักศกษา






ใด  ครเปนผู้จัดหาแหล่งทรพยากรการเรยน แล้ว






 ครน าเสนอวิธการเรยนการสอน แล้วให้นักศึกษา ให้นักศกษาเลอก



เลอก  นักศกษาร่วมกับครหาแหล่งทรพยากรการ







 นักศกษาร่วมกับครก าหนดวิธการเรยนร ู ้ เรยน ร่วมกัน




 นักศกษาเปนผู้ก าหนดวิธการเรยนรเอง  นักศกษาเปนผู้จัดหาแหล่งทรพยากรการเรยน






เอง
3. การก าหนดจดม่งหมายในการเรยน






 ครเปนผู้ก าหนดจดม่งหมายในการเรยน 6. การประเมนการเรยน













 ครน าเสนอจดม่งหมายในการเรยน แล้วให้นักศึกษา  คร เปนผู้ประเมนการเรยนของนักศกษา







เลอก  คร เปนผู้ประเมนการเรยนของนักศกษาเปน



 นักศกษาร่วมกับครก าหนดจดม่งหมายในการ ส่วนใหญ่ และเปดโอกาสให้นักศกษาได้ประเมน





เรยน การเรยนของตนเองด้วย



 นักศกษาเปนผู้ก าหนดจดม่งหมายในการเรยน  มการประเมนการเรยนโดยคร ตัวนักศกษาเอง









เอง และเพื่อนนักศกษา



 นักศกษาเปนผู้ประเมนการเรยนของตนเอง


60



7. การวางแผนการเรยน



ี่







 นักศกษาไม่ได้เขยนแผนการเรยน กระบวนการเรยนรทเปนการเรยนรด้วยตนเอง
มความจ าเปนทจะต้องอาศัยทักษะและความร
ี่






 ครน าเสนอแผนการเรยนแล้วให้นักศกษาน าไป บางอย่าง ผู้เรยนควรได้มการตรวจสอบพฤตกรรม





ปรบแก้ ทจ าเปนส าหรับผู้เรยนทจะเรยนรด้วยตนเอง



ี่

ี่


 นักศกษาร่วมกับครวางแผนการเรยน



 นักศกษาวางแผนการเรยนเอง โดยการเขยน


สัญญาการเรยนทระบจดม่งหมายการเรยน วิธการ









เรยน แหล่งทรพยากรการเรยน วิธการประเมนการ




ี่
เรยน และวันทจะท างานเสรจ



61


บทที่ 2






การใชแหลงการเรยนรู




สาระสาคัญ









แหล่งเรยนรมความส าคัญในการพัฒนาความรของมนษย์ให้สมบูรณมากยิ่งข้น






นอกเหนอการเรยนในชั้นเรยน และเปนแหล่งทอยู่ให้สังคมมนษย์ล้อมรอบตัว

ี่
ผู้เรยน ทสามารถเข้าไปศกษาค้นคว้าเพื่อการเรยนรได้ตลอดชวิต









ผลการเรยนรูทีคาดหวัง



1. ผู้เรยนมความร ความเข้าใจ เหนความส าคัญของแหล่งเรยนร ู ้




และห้องสมดประชาชน


2. ผู้เรยนสามารถใช้แหล่งเรยนร ห้องสมดประชาชนได้






ขอบขายเน้อหา


ื่

ี่
เรองท 1 ความหมาย ความส าคัญ ประเภทของแหล่งเรยนร ้ ู

เรองท 2 แหล่งเรยนรประเภทห้องสมด



ี่
ื่
ี่
ื่
เรองท 3 ทักษะการเข้าถงสารสนเทศของห้องสมดประชาชน



เรองท 4 การใช้แหล่งเรยนรส าคัญๆ ภายในประเทศ

ื่

ี่
เรองท 5 การใช้แหล่งเรยนรผ่านเครอข่ายอนเทอรเนต
ื่
ี่








62


เรองที่ 1 : ความหมาย ความสาคัญ ประเภทของแหลงเรยนรู ้
ื่











ความรหรอข้อมูลสารสนเทศเกิดข้นและพัฒนาอย่างต่อเนองตลอดเวลา และมการเผยแพร่ถงกัน





โดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศภายในไม่กีวินาท ท าให้มนษย์ต้องเรยนรกับส่งทเปลยนแปลงใหม่ ๆ เพื่อให้













สามารถรเท่าทันเหตการณ และน ามาใช้ให้เกิดประโยชนต่อการด ารงชวิตได้อย่างมความสข ความรหรอ




ข้อมูลสารสนเทศต่าง ๆ ดังกล่าวมอยู่ในแหล่งเรยนรล้อมรอบตัวเรา ดังนั้นการเรยนรทเกิดข้นภายใน

















ห้องเรยนย่อมเปนการไม่เพียงพอในความรทได้รบ

ความหมายของแหลงเรยนรู ้









ี่



แหล่งเรยนร หมายถง บรเวณ ศูนย์รวม บ่อเกิด แห่ง หรอท ทมสาระเน้อหาเปนข้อมูล ความร







ความสาคัญของแหลงเรยนรู ้



แหล่งเรยนรมบทบาทส าคัญในการพัฒนาคณภาพชวิตของประชาชน ดังน้ ี







1. เปนแหล่งทมข้อมูล/ ความร ตามวัตถประสงค์ของแหล่งเรยนรนั้น เช่น สวนสัตว์ ให้ความร ้ ู






เรองสัตว์ พิพิธภัณฑ์ให้ความรเรองโบราณวัตถสมัยต่าง ๆ



ื่
ื่


2. เปนสอการเรยนรสมัยใหม่ทความรก่อให้เกิดทักษะ และช่วยการเรยนรสะดวกรวดเรว เช่น












อนเทอรเนต







3. เปนแหล่งช่วยเสรมการเรยนรของการศกษาประเภทต่าง ๆ ทั้งการศกษาในระบบ การศกษา




นอกระบบ และการศกษาตามอัธยาศัย



4. เปนแหล่งการเรยนรตลอดชวิตทมนษย์เข้าไปหาความรได้ด้วยตนเองตามความสนใจ และ



ี่



ความสามารถ







5. เปนแหล่งทมนษย์สามารถเข้าไปปฏบัตได้จรง เช่น การประดษฐ์เครองใช้ต่าง ๆ การซ่อม




ื่


เครองยนต์ เปนต้น ช่วยกระต้นให้เกิดความสนใจ ความใฝร ู ้

ี่

6. เปนแหล่งทมนษย์สามารถเข้าไปเรยนรเกียวกับวิทยาการใหม่ ๆ ทยังไม่มของจรงให้เหน










ื่
ื่









หรอไม่สามารถเข้าไปดจากของจรงได้ โดยเรยนร การดภาพยนตร วีดทัศน์ หรอสออน ๆ





7. เปนแหล่งส่งเสรมความสัมพันธอันดระหว่างคนในท้องถ่นให้เกิดความตระหนักและเหน


คณค่าของแหล่งเรยนร ้ ู







8. เปนส่งทช่วยเปลยนแปลงทัศนคต ค่านยมให้เกิดการยอมรบส่งใหม่ แนวคดใหม่ เกิดจนตนาการ







และความคดสรางสรรค์กับผู้เรยน



9. เปนการประหยัดค่าใช้จ่ายและเพิ่มรายได้ให้แหล่งเรยนรของชมชน





63



ประเภทของแหลงเรยนรู ้




แหล่งเรยนรมการแบ่งแยกตามลักษณะได้ 6 ประเภท ดังน้ ี


ี่




ี่
1. แหลงเรยนรูประเภทบุคคล ได้แก่ บคคลทมความร ู ้ ความสามารถด้านต่าง ๆ ทสามารถ


ี่





ถ่ายทอดความรด้วยรปแบบวิธต่าง ๆ ทตนมอยู่ให้ผู้สนใจหรอผู้ต้องการเรยนร เช่น ผู้เชยวชาญในสาขาวิชา






ี่
การต่าง ๆ ผู้อาวุโสทมประสบการณมามาก หรออาจจะเปนบคคลทได้รบแต่งตั้งเปนทางการ มบทบาท





ี่




ี่




ี่

สถานะทางสังคม หรออาจเปนบคคลทเปนโดยการงานอาชพ หรอบคคลทเปนโดยความสามารถเฉพาะตัว


หรอบคคลทได้รบแต่งตั้งเปนภมปญญา













2. แหลงเรยนรูประเภทธรรมชาติ ได้แก่ ส่งต่าง ๆ ทเกิดข้นโดยธรรมชาต และให้ประโยชนต่อ




มนษย์ เช่น ดน น ้า อากาศ พืช สัตว์ ต้นไม้ แร่ธาต ทรพยากรธรรมชาต เหล่าน้อาจถกจัดให้เปนอทยาน











วนอทยาน เขตรกษาพันธสัตว์ปา สวนพฤกษศาสตร ศูนย์ศกษาธรรมชาต เปนต้น







3. แหลงเรยนรูประเภทวัสดุและสถานที ได้แก่ อาคาร ส่งก่อสราง วัสด อปกรณ และส่งต่าง ๆ ท ี่

















ประชาชนสามารถศกษาหาความรให้ได้มาซงค าตอบ หรอส่งทต้องการจากการเหน ได้ยิน สัมผัส เช่น



ห้องสมด ศาสนสถาน ศูนย์การเรยน พิพิธภัณฑ์ สถานประกอบการ ตลาด นทรรศการ สถานททาง

ี่


ประวัตศาสตร ชมชนแห่งการเรยนรต่าง ๆ











4. แหลงเรยนรูประเภทสอ ได้แก่ ส่งทท าหน้าทเปนสอกลางในการถ่ายทอดเน้อหา ความร ู ้












สารสนเทศ ให้ถงกันโดยผ่านประสาทสัมผัส ได้แก่ หู ตา จมูก ล้น กาย และใจ แหล่งเรยนร ประเภทน้














ท าให้กระบวนการเรยนรเปนไปได้อย่างรวดเรว มประสทธภาพสง ทั้งสออเล็กทรอนกส สอส่งพิมพ์ สอ
ื่





โสตทัศน์




5. แหลงเรยนรูประเภทเทคนค ส่งประดษฐ์คดค้น ได้แก่ ส่งทแสดงถงความก้าวหน้าทาง





















นวัตกรรม เทคโนโลยีด้านต่าง ๆ ทได้มการประดษฐ์คดค้นหรอพัฒนาปรบปรงข้นมาให้มนษย์ได้ เรยนรถง

ความก้าวหน้า เกิดจนตนาการ แรงบันดาลใจ

6. แหลงเรยนรูประเภทกิจกรรม ได้แก่ การปฏบัตการด้านประเพณวัฒนธรรม ตลอดจน การ












ปฏบัตการความเคลอนไหวเพือแก้ปญหา และปรบปรงพัฒนาสภาพต่าง ๆ ในท้องถ่น การทมนษย์เข้าไปม ี

ี่




ส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การรณรงค์ปองกันยาเสพตด การส่งเสรมการเลอกตั้ง ตามระบบ




ประชาธปไตย การรณรงค์ความปลอดภัยของเดกและสตรในท้องถ่น



ื่


เรองที่ 2 : แหลงเรยนรูประเภทหองสมุด





ี่




ห้องสมดเปนแหล่งเรยนรทส าคัญประเภทหนง ทจัดหา รวบรวมสรรพวิชาการต่าง ๆ ทเกิด ข้น









จากทั่วโลกมาจัดระบบ และให้บรการแก่กล่มเปาหมายศกษาค้นคว้าอย่างต่อเนองตลอดชวิต







ื่

ปจจบันมค าอน ๆ ทหน่วยงานต่าง ๆ ใช้ในความหมายของค าว่า ห้องสมด เช่น ห้องสมด และศูนย์





สารสนเทศ ส านักบรรณาสารการพัฒนา ส านักบรรณสารสนเทศ ส านักหอสมด ส านักวิทยบรการ เปนต้น
ห้องสมดโดยทั่วไปแบ่งออกเปน 5 ประเภท ดังน้ ี



64



1. หอสมุดแหงชาติ











ี่




นับเปนห้องสมดทใหญ่ทสดในประเทศ ด าเนนการโดยรฐบาล ท าหน้าทหลัก คอ รวบรวมหนังสอ







ื่







ส่งพิมพ์ และสอความร ทกอย่างทผลตข้นในประเทศ และ ทกอย่างทเกียวกับประเทศ ไม่ว่าจะจัดพิมพ์ใน










ื่

ประเทศใด ภาษาใด ทั้งน้เปนการอนรกษ์สอความร ซงเปนทรพย์สนทางปญญาของชาตมให้สญไป และให้









มไว้ใช้ในอนาคต นอกจากรวบรวมส่งพิมพ์ในประเทศแล้ว ก็มหน้าทรวบรวมหนังสอทมคณค่า ซงพิมพ์ใน










ี่
ประเทศอนไว้เพื่อการค้นคว้าอ้างอง ตลอดจนท าหน้าท เปนศูนย์รวบรวมบรรณานกรมต่าง ๆ และจัดท า


ื่







บรรณานกรมแห่งชาตออกเผยแพร่ให้ทราบทั่วกันว่ามหนังสออะไรบ้างทผลตข้นในประเทศ หอสมดแห่งชาต ิ


จงเปนแหล่งให้บรการทางความรแก่คนทั้งประเทศ ช่วยเหลอการค้นคว้า วิจัย ตอบค าถาม และให้ค าแนะน า









ปรกษาเกียวกับหนังสอ

2. หองสมุดประชาชน














ห้องสมดประชาชนด าเนนการโดยรฐ อาจจะ เปนรฐบาลกลาง รฐบาลท้องถ่น หรอเทศบาล

ี่



แล้วแต่ระบบ การปกครอง ตามความหมายเดม ห้องสมดประชาชนเปน ห้องสมดทประชาชนต้องการให้ม ี





ในชมชนหรอเมองทเขาอาศัยอยู่ ประชาชนจะสนับสนนโดยยินยอมให้รฐบาลจ่ายเงน รายได้จากภาษต่าง ๆ






ในการจัดตั้งและด าเนนการห้องสมด ประเภทน้ให้เปนบรการของรฐ จงมได้เรยกค่าตอบแทน เช่น ค่าบ ารง











ห้องสมด หรอค่าเช่าหนังสอ ทั้งน้เพราะถอว่าประชาชนได้บ ารงแล้ว โดยการเสยภาษรายได้ให้แก่ประเทศ





หน้าทของห้องสมด ประชาชนก็คอ ให้บรการหนังสอและสออน ๆ เพื่อการศกษาตลอดชวิต บรการข่าวและ
ื่
ี่




ื่




เหตการณต่าง ๆ ทประชาชนควรทราบ ส่งเสรมนสัยรกการอ่านและการรจักใช้เวลาว่างให้เปนประโยชน







ี่






ให้ข่าวสาร ข้อมูลทจ าเปนต้องใช้ในการปฏบัตงานและการพัฒนาด้านต่าง ๆ

65



3. หองสมุดของมหาวิทยาลัยและวิทยาลัย

















เปนห้องสมดทตั้งอยู่ในสถานศกษาระดับอดมศกษา ท าหน้าทส่งเสรมการเรยนการสอนตาม




ื่




ื่

หลักสตร โดยการจัดรวบรวมหนังสอและสอความรอน ๆ ในหมวดวิชาต่าง ๆ ตามหลักสตรช่วยเหลอใน

การค้นคว้าวิจัยของอาจารย์และนักศกษา ส่งเสรมพัฒนาการทางวิชาการของอาจารย์ และนักศกษา และช่วย




ื่
จัดท าบรรณานกรมและดรรชนส าหรบค้นหาเรองราวทต้องการแนะน านักศกษาในการใช้หนังสออ้างอง


ี่



บัตรรายการและค่มอส าหรบการค้นเรอง





4. หองสมุดโรงเรยน















เปนห้องสมดทตั้งอยู่ในโรงเรยนมัธยมและโรงเรยนประถมศกษา มหน้าทส่งเสรมการเรยน











ื่
การสอนตามหลักสตร โดยการรวบรวมหนังสอและสอความรอน ๆ ตามรายวิชา แนะน า สอนการใช้
ื่









ห้องสมดแก่ นักเรยน จัดกิจกรรมส่งเสรมนสัยรกการอ่าน แนะน าให้รจักหนังสอทควรอ่าน ให้รจักวิธศกษา









ื่





ค้นคว้าหาความรด้วยตนเอง ให้รจักรกและถนอมหนังสอ และเคารพสทธของผู้อนในการใช้ห้องสมดและ






ยืมหนังสอซงเปนสมบัตของทกคน ร่วมกัน ร่วมมอกับครอาจารย์ในการจัดชั่วโมงใช้ห้องสมด จัดหนังสอ




ื่
ื่
และสอการสอนอน ๆ ตามรายวิชาให้แก่ครอาจารย์

5. หองสมุดเฉพาะ









เปนห้องสมดซงรวบรวมหนังสอในสาขาวิชาบางสาขาโดยเฉพาะ มักเปนส่วนหนงของ


ี่
หน่วยราชการ องค์การ บรษัทเอกชน หรอธนาคาร ท าหน้าทจัดหาหนังสอและให้บรการความร ข้อมูล และ









ข่าวสารเฉพาะเรองทเกียวข้องกับการด าเนนงานของหน่วยงานนั้น ๆ ห้องสมดเฉพาะจะเน้น การรวบรวม



รายงานการค้นคว้าวิจัย วารสารทางวิชาการ และเอกสารเฉพาะเรองทผลตเพือการใช้ในกล่มนักวิชาการ

ื่
ี่


66




บรการของห้องสมดเฉพาะ จัดพิมพ์ข่าวสารเกียวกับส่งพิมพ์เฉพาะเรองส่งให้ถงผู้ใช้ จัดส่งเอกสารและเรอง












ย่อของเอกสารเฉพาะเรองให้ถงผู้ใช้ตามความสนใจเปนรายบคคล






ในปจจบันน้ เนองจากการผลตหนังสอและส่งพิมพ์อน ๆ โดยเฉพาะวารสารทางวิชาการ รายงาน






การวิจัย และรายงานการประชมทางวิชาการมปรมาณเพิ่มข้นมากมาย แต่ละสาขาวิชา แยกย่อยเปน











รายละเอยดลกซ้ ึง จงยากทห้องสมดแห่งใดแห่งหนงจะรวบรวมเอกสารเหล่าน้ได้หมดทกอย่าง และ







ื่



ให้บรการได้ทกอย่างครบถ้วน จงเกิดมหน่วยงานด าเนนการเฉพาะเรอง เช่น รวบรวม หนังสอและส่งพิมพ์

อน ๆ เฉพาะสาขาวิชาย่อย วิเคราะหเน้อหา จัดท าเรองย่อ และดรรชนค้นเรองนั้น ๆ แล้วพิมพ์ออกเผยแพร่




ื่









ให้ถงตัวผู้ต้องการเรองราวข่าวสารและข้อมูล ตลอดจนเอกสารในเรองนั้น หน่วยงานทท าหน้าทประเภทน้



จะมชอเรยกว่า ศูนย์เอกสาร ศูนย์สารสนเทศ ศูนย์ข่าวสาร หรอศูนย์สารนเทศ เช่น ศูนย์เอกสารการวิจัยทาง


ื่






วิทยาศาสตร ศูนย์ข่าวสารการประมง เปนต้น ศูนย์เหล่าน้บางศูนย์เปนเอกเทศ บางศูนย์ก็เปนส่วนหนงของ







ห้องสมด บางศูนย์ก็เปนส่วนหนงของ หน่วยงานเช่นเดยวกับห้องสมดเฉพาะ



หองสมุดประชาชน




ื่

ี่


ในทน้จะกล่าวถงห้องสมดประชาชนเปนหลัก เนองจากเปนห้องสมดทให้บรการในทกอ าเภอ










และใน กทม.บางเขต หรอให้บรการประชาชนทั่วไป และอยู่ในชมชนใกล้ตัวนักศกษามากทสด

ี่


ห้องสมดประชาชน หมายถง สถานทจัดหา รวบรวมทรพยากรสารสนเทศ เพื่อการอ่าน และ



การศกษาค้นคว้าทกชนด ทกประเภท มการจัดระบบหมวดหมู่ตามหลักสากล เพื่อการบรการ และจัดบรการ





อย่างกว้างขวางแก่ประชาชนในชมชน สังคม โดยไม่จ ากัดเพศ วัย ความร เช้อชาต ศาสนา รวมทั้งการจัด








กิจกรรมส่งเสรมการอ่าน โดยมบรรณารกษ์เปนผู้อ านวยความสะดวก

ห้องสมดประชาชนด าเนนการโดยหน่วยงานต่าง ๆ ได้แก่ ส านักงาน กศน. (ห้องสมด ประชาชน






ทั่วประเทศ) กรงเทพมหานคร (ห้องสมดประชาชนในเขต กทม.) เทศบาล (ห้องสมด ประชาชนเทศบาล)

เปนต้น

ประเภทของหองสมุดประชาชน (สังกัดส านักงาน กศน.)


ห้องสมดประชาชน แบ่งตามขนาดได้เปน 3 ประเภทใหญ่ ๆ ดังน้ ี


1. ห้องสมดประชาชนขนาดใหญ่ ได้แก่ ห้องสมดประชาชนจังหวัด ส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในเขต





อ าเภอเมอง และหอสมดรชมังคลาภเษกพระราชวังไกลกังวล หัวหน ซงมลักษณะอาคารส่วนใหญ่ เปน 2











ชั้น ชั้นบนจัดบรการหนังสอ เอกสาร และสอเกียวกับการศกษาตามหลักสตรระดับต่าง ๆ โดยจัดเปนห้อง








การศกษานอกโรงเรยนและห้องโสตทัศนศกษา ห้องหรอมมหนังสอมหาวิทยาลัยสโขทัยธรรมาธราช







มหาวิทยาลัยรามค าแหง และห้องหรอมมศูนย์ข้อมูลชมชนท้องถ่น เปนต้น ส่วนชั้นล่างจัดเปนชั้นหนังสอ





ื่
ื่





และบรการหนังสอ เอกสาร สอความรทางวิชาการ สารคดโดยทั่วไป และจัดบรการหนังสอส าหรบเด็ก สอ




ส าหรบเด็ก เยาวชน มมจัดกิจกรรมส าหรบเดก

67






2. ห้องสมดประชาชนขนาดกลาง ได้แก่ ห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” ลักษณะ อาคาร








เปน 2 ชั้น มรปแบบอาคารเหมอนกันเกือบทกแห่ง ชั้นบนจัดเปนห้องศูนย์ข้อมูลท้องถ่นบรการ เกียวกับ












ื่
ข้อมูลชมชน ห้องการศกษานอกโรงเรย บรการสอความรหลักสตรการศกษานอกโรงเรยน ทกหลักสตร


ี่



ทกประเภท ตลอดจนห้องโสตทัศนศกษาและห้องการศกษาดาวเทยมไทยคม และห้องส าคัญทสดห้องหนง








คอ ห้องเฉลมพระเกียรตฯ จัดบรการข้อมูลเกียวกับพระราชประวัต พระราชกรณยกิจ โครงการใน







พระราชด าร หนังสอพระราชนพนธของสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร และพระ







ราชวงศ์ทเกียวข้อง เปนต้น ‘ชั้นล่างจัดบรการมมเดกซงประกอบด้วยสอความรส าหรบเดก เครองเล่นพัฒนา















ื่

ื่




ความพรอม สอความรทกประเภท รวมทั้งเปนทจัดกิจกรรมส าหรบเดก และจัดสอ เอกสารหนังสอวิชาการ


สารคด ความรทั่วไปส าหรบผู้ใหญ่ ประชาชนทั่วไป



ี่




ห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” เปนห้องสมดทได้พระราชทานพระราชานญาตจาก สมเด็จ





ี่

พระเทพรตนราชสดา สยามบรมราชกุมาร ในวโรกาสททรงมพระชนมายุครบ 36 พรรษา และพระองค์ทรง



เสด็จเปดห้องสมดประชาชน เฉลมราชกุมาร” ทกแห่งด้วยพระองค์เอง






3. ห้องสมดประชาชนขนาดเล็ก ได้แก ห้องสมดประชาชนอ าเภอทั่วไป จัดบรการหนังสอ และ









สอความรประเภทต่าง ๆ จัดมมเด็กและครอบครว มมวารสารหนังสอพิมพ์ มมการศกษานอก โรงเรยนและ






หนังสอวิชาการ สารคดทั่วไ รวมทั้งหนังสออ้างอง เปนต้น



ความสาคัญของหองสมุดประชาชน



ห้องสมดประชาชนมความส าคัญเปนอย่างมากต่อการพัฒนาคนในชมชน และของประเทศ ในทก



ด้าน ดังน้ ี

ี่

1. เปนแหล่งกลางในการจัดหารวบรวม และบรการข้อมูลข่าวสารส าคัญททันเหตการณ และ









ความเคลอนไหวของโลกทปรากฏในรปลักษณต่าง ๆ มาไว้บรการแก่ประชาชน
2. เปนแหล่งเรยนรการศกษาตามอัธยาศัยทให้พื้นฐานความคดของประชาชนโดย ส่วนรวมและ









เปนพื้นฐานความเตบโตทางสตปญญาและวัฒนธรรมอย่างต่อเนองตลอดชวิต






3 เปนศูนย์ข้อมูลชมชนในการส่งเสรมกิจกรรมด้านการศกษาและวัฒนธรรมของชมชน















4. เปนแหล่งกลางทจะปลกฝงให้ประชาชนมนสัยรกการอ่าน การศกษาค้นคว้าหาความร การ

ศกษาวิจัย



5. เปนแหล่งทประชาชนสามารถใช้หนังสอ สอความรต่าง ๆ ให้เปนประโยชนอย่างเต็มท ตาม










ความต้องการและสภาพแวดล้อมของประชาชน



ื่





6. เปนแหล่งสนับสนนการเผยแพร่ความร ความคด ทัศนคต ประสบการณในรปแบบของสอ
ต่าง ๆ


7. เปนแหล่งการเรยนรทเชอมโยงการศกษานอกระบบ การศกษาในระบบ และเชอมโยง แหล่ง




ื่






เรยนรต่าง ๆ


68




1. การบรการภายในหองสมุด



ห้องสมดประชาชนทกประเภทจะจัดบรการภายในห้องสมดตามความเหมาะสมของแต่ละ

ห้องสมด และการสนองตอบความต้องการของผู้รบบรการ ดังน้ ี














1.1 บรการการอ่าน การศกษาค้นคว้า จัดสอต่าง ๆ ในพื้นททถกจัดเปนสัดส่วน และส่งอ านวย
ความสะดวกต่าง ๆ


1.2 บรการสบค้นด้วยคอมพิวเตอร เพื่อการเข้าถงสารสนเทศทต้องการได้อย่างรวดเรว ด้วย





โปรแกรม PLS (Public Library Service) โดยจัดบรการเครองคอมพิวเตอรเพื่อการสบค้นและ แนะน าการใช้
ื่






1.3 บรการสบค้นด้วยตู้บัตรรายการ โดยสารสนเทศทกประเภท ทกชนด จะถกจัดท ารายการ ค้น



ื่



เปนบัตรรายการ จัดเรยงไว้ในตู้บัตรรายการ แยกประเภทเปนบัตรผู้แต่ง บัตรชอหนังสอ และบัตรเรอง

ื่

รวมทั้งบัตรดรรชนต่าง ๆ ไว้บรการ




1.4 บรการยืม - คน หนังสอ - สอความรต่าง ๆ ให้ผู้ใช้บรการยืมอ่านนอกห้องสมด โดยแต่ละ






แห่งจะก าหนด กฎ ระเบยบ ข้อบังคับ ฯลฯ ตามความเหมาะสมของแต่ละห้องสมด และมการใช้ระบบ



ี่
เทคโนโลยีในการบรการทรวดเรว



1.5 การบรการแนะแนวการศกษานอกระบบและการศกษาตามอัธยาศัย แก่นักศกษา และ



ประชาชนผู้สนใจทั่วไป
ื่


1.6 บรการสอเอกสารของสถาบันอดมศกษา ทั้งของมหาวิทยาลัยรามค าแหง มหาวิทยาลัย



สโขทัยธรรมาธราช


1.7 บรการข้อมูลสารสนเทศและเอกสารงานวิจัยต่าง ๆ รวมทั้งหนังสออ้างอง









1.8 บรการการเรยนรการใช้คอมพิวเตอรโปรแกรมต่าง ๆ อนเทอรเนต สออเล็กทรอนกสต่าง ๆ











1.9 บรการสถานทจัดกิจกรรมเสรมความรต่าง ๆ



1.10 บรการแนะน าให้ความรแก่นักเรยน นักศกษา สถาบันต่าง ๆ รวมทั้งประชาชนในการรจักใช้




ห้องสมดประชาชน



1.11 บรการแนะน าทางบรรณารกษศาสตรแก่บคลากรเครอข่ายในการจัด ปรบปรง พัฒนา แหล่ง









เรยนรห้องสมดของท้องถ่น



1.12 บรการฝกประสบการณการปฏบัตงานห้องสมดแก่นักเรยน นักศกษา สถาบันต่าง ๆ








2. การบรการภายนอกหองสมุด
2.1 บรการห้องสมดเคลอนทกับหน่วยงานองค์กรท้องถ่น









2.2 บรการหมนเวียนสอในรปแบบต่าง ๆ ไปยังศูนย์การเรยน แหล่งความร ครอบครว ฯลฯ







ทอยู่ห่างไกลห้องสมด ในรปแบบต่าง ๆ เช่น เป ย่าม หบ กระเปา ฯลฯ












2.3 บรการความรทางสถานวิทยุ โทรทัศน์ หอกระจายข่าว เสยงตามสาย แผ่นพับ แผ่นปลว ฯลฯ





2.4 บรการสอต่าง ๆ แก่บคลากร กศน. ทั้งคร วิทยากร นักศกษากล่มการเรยนรต่าง ๆ







69


เรองที่ 3 : ทักษะการเขาถึงสารเทศของหองสมุดประชาชน
ื่






ปจจบันความก้าวหน้าของเทคโนโลยี ช่วยลดขั้นตอนการหาข้อมูลของห้องสมดประชาชน ผู้เรยน











สามารถค้นหาได้จากอนเทอรเนตว่ามห้องสมดประชาชนทใดบ้าง สถานทตั้ง เวลาเปด - ปด หมายเลข




โทรศัพท์ กิจกรรมทให้บรการ ช่วยให้ผู้ใช้สะดวกและสามารถเข้าถงห้องสมดได้ง่าย





ห้องสมดทกประเภททกชนดจะมการจัดระบบหมวดหมู่ของสารสนเทศ โดยมวัตถประสงค์ส าคัญ





เพือให้ประชาชนเข้าถงส่งทต้องการสนใจได้ง่าย สะดวกรวดเรว และสะดวกในการบรหารจัดการห้องสมด






เพือการบรการกล่มเปาหมายในระยะยาว





ระบบหมวดหมู่ทห้องสมดน ามาใช้จะเปนระบบสากลททั่วโลกใช้ และเหมาะกับกล่มเปาหมาย











เข้าถงได้ง่าย ระบบทนยมใช้ในประเทศไทยเปนส่วนใหญ่ มี 2 ระบบ ได้แก่ ระบบทศนยม ของดวอ้ ซงใช้










ตัวเลขอารบกเปนสัญลักษณ แทนหมวดหมู่สารสนเทศ นยมใช้ในห้องสมดประชาชน กับอกระบบหนง





ได้แก่ ระบบรฐสภาอเมรกัน ใช้อักษรโรมัน (A - Z) เปนสัญลักษณ นยมใช้ในห้องสมดมหาวิทยาลัย






ระบบทศนยมของดวอ้ แบ่งความรในโลกออกเปนหมวดหมู่จากหมวดใหญ่ไปหาหมวดย่อย จาก






หมวดย่อยแบ่งเปนหมู่ย่อย และหมู่ย่อยๆ โดยใช้เลขอารบก 0 - 9 เปนสัญลักษณ ดังน้ ี




000 สารวิทยาความรเบ็ดเตล็ดทั่วไป





100 ปรชญาและวิชาทเกียวข้อง
200 ศาสนา
300 สังคมศาสตร ์
400 ภาษาศาสตร ์
500 วิทยาศาสตร (วิทยาศาสตรบรสทธ์)






600 เทคโนโลยี (วิทยาศาสตรประยุกต์)

700 ศลปกรรมและการบันเทง

800 วรรณคด ี

900 ภูมศาสตรและประวัตศาสตร ์



ระบบรฐสภาอเมรกา (Library of Congress Classification)





ห้องสมดมหาวิทยาลัยในประเทศไทยส่วนใหญ่ใช้ระบบหอสมดรฐสภาอเมรกัน ซงปรบปรง และ







ื่
พัฒนาโดย เฮอรเบรด พัทนัม (Herbirt Putnum) เมอป พ.ศ. 2445


ระบบหอสมดรฐสภาอเมรกันแบ่งหมวดหมู่วิชาออกเปน 20 หมวด ใช้อักษรโรมันตัวใหญ่




A - Z ยกเว้นตัวอักษร I, O, W, X, Y เพือส าหรบการขยายหมวดหมู่วิชาการใหม่ ๆ ในอนาคต






ตารางการแบ่งหมวดหมู่หนังสอระบบหอสมดอเมรกัน แบ่งหมวดหมู่วิชาการเปน 20 หมวดใหญ่
ดังน้ ี

70




1. หมวด A : ความรทั่วไป
2. หมวด B : ปรชญา ศาสนา


3. หมวด C : ประวัตศาสตร ์

4. หมวด D : ประวัตศาสตรสากล




5. หมวด E-F : ประวัตศาสตรอเมรกา

6. หมวด G : ภูมศาสตร มานษยวิทยา คตชนวิทยา



7. หมวด H : สังคมศาสตร ์

8. หมวด J : รฐศาสตร ์
9. หมวด K : กฎหมาย
10. หมวด L : การศกษา

11. หมวด M : ดนตร ี


12. หมวด N : ศลปกรรม
13. หมวด P : ภาษาและวรรณคด ี

14. หมวด Q : วิทยาศาสตร ์

15. หมวด R : แพทยศาสตร ์
16. หมวด S : เกษตรศาสตร ์

17. หมวด T : เทคโนโลยี

18. หมวด U : วิชาการทหาร

19. หมวด V : นาวิกศาสตร ์
20. หมวด Z : บรรณารกษศาสตร ์



ส าหรบห้องสมดประชาชนซงผู้ใช้บรการเปนประชาชนทั่วไป การจัดหมวดหมู่หนังสอ นอกจาก










ระบบดังกล่าวแล้ว ยังมชอหมวดหนังสอและสอเพือเพิ่มความสะดวกในการค้นหา เช่น นวนยาย เรองสั้น








สารคด ประวัตศาสตร วิทยาศาสตร กีฬา นันทนาการ เปนต้น







การเขาถึงสารสนเทศหองสมุดประชาชน

ห้องสมดประชาชนมหลากหลายสังกัด เช่น สังกัดส านักงาน กศน. สังกัดกรงเทพมหานคร สังกัด


เทศบาล การจัดระบบการสบค้นห้องสมดประชาชนได้อ านวยความสะดวกในการสบค้นสาร สนเทศ ดังน้ ี






1. การใช้โปรแกรมเพื่อการสบค้น ในยุคปจจบัน ส านักงาน กศน. ได้พัฒนาโปรแกรม เพื่อ


บรหารจัดการงานห้องสมดให้ครบวงจร เช่น ข้อมูลหนังสอ สอ ข้อมูล สมาชก ข้อมูลอน ๆ ดังนั้น หาก
ื่
ื่




ผูใชบรการต้องการรว่ามหนังสอหรอสอทต้องการในห้องสมดแห่งนั้นหรอไม่ ก็สามารถค้นหาได้ด้วย

















โปรแกรมดังกล่าว ซงห้องสมดจะมคอมพิวเตอรให้สบค้นได้ด้วยตนเอง โดยพิมพ์ค าทเกียวข้องกับหนังสอ






71









เช่น ประวัตศาสตร สัตว์เล้ยงลกด้วยนม การศกษา โลกรอน ฯลฯ ส่วนรายละเอยดวิธการใช้โปรแกรม

สามารถศกษาได้จากห้องสมดประชาชนแห่งนั้น



2. การสบค้นข้อมูลสารสนเทศด้วยบัตรรายการ
ห้องสมดประชาชนบางแห่งอาจยังจัดบรการสบค้นด้วยบัตรรายการ ซงมลักษณะเปนบัตร








แข็ง เก็บไว้ในล้นชักในต้บัตรรายการ


ตัวอยางลักษณะของบัตรรายการ


เลขเรยกหนังสือ ชอผูแต่ง ชอหนังสือ
ื่

ื่


636.53 วรวิทย์ วณชาภชาต ิ ส ำนักพิมพ/

ว 2812 ไข่และการฟกไข่ วรวิทย์ วณชาภชาต ิ โรงพิมพ ์










พิมพ์คร้งท 3. กรงเทพฯ ร้วเขยว 2531.
จังหวัด/ ปที่พิมพ ์



เมืองที่พมพ ์ 240 หน้า ภาพประกอบ : 25 ซ.ม.

“หนังสอน้ได้รบทนอดหนนการแต่งต าราและเอกสาร











จำนวนหนำ การสอนของคณะทรพยากรธรรมชาต มหาวิทยาลัยสงขลา


ของหนังสือ นครนทร”
ISBN 974-605-041-9

ื่
ื่
1. ไข่ 2. ชอเรอง



เรอง/หัวเรอง
ื่
ื่






ี่

บัตรรายการหนังสอทปรากฏข้างบน จะมชอผู้แต่งอยู่บรรทัดบนสด มชอเรยกว่า บัตรผู้แต่ง




กิจกรรม


ใหคร กศน. รวมกลุมผูเรยน แบงเปนกลุมละประมาณ 10 คน ไปหอง สมุดประชาชน โดย

















ประสานงานกับบรรณารกษใหแนะน าหองสมุด การใชหองสมุดแหลงสารสนเทศ และใหผูเรยนแขงขันการ



หาหนังสอจากโปรแกรมหองสมุด หรอจากตูบัตรรายการ ใหผูแขงขันหยบหนังสอตาม รายการทคนใหได ้



ี่






จากชนหนังสออยางรวดเร และใหแตละกลุมจดท ารายงานสงครู


ั้







72


เรองที่ 4 : การใชแหลงเรยนรูสาคัญๆ ภายในประเทศ





ื่


หองสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมาร”
ในโอกาสม่งมงคลสมัยทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ทรงเจรญพระชนมายุ











36 พรรษา เมอปพุทธศักราช 2534 กระทรวงศกษาธการได้รบพระราชทานพระราชานญาต ให้ด าเนน
ื่








โครงการจัดตั้งห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” เพือเฉลมพระเกียรต และเพื่อสนอง แนวทาง




พระราชด ารในการส่งเสรมการศกษาส าหรบประชาชนทได้ทรงแสดงในโอกาสต่าง ๆ เช่น




ในโอกาสททรงมพระมหากรณาธคณเสด็จเปนองค์ประธานในการประชมสมัชชาสากล ว่าด้วย





ี่

ื่
ี่
การศกษาผู้ใหญ่ เมอวันท 12 มกราคม 2533 ได้ทรงพระราชทานลายพระหัตถ์เชญชวนให้

“ร่วมกันท าให้ชาวโลกอ่านออกเขยนได้”



และในบทพระราชนพนธเรอง “ห้องสมดในทัศนะของข้าพเจ้า” ได้ทรงกล่าวว่า

ื่



“...ความรของมนษย์เปนมรดกทตกทอดกันมาแต่โบราณ เมอมการประดษฐ์คดค้นอักษรข้น ผู้ม ี




ื่




ความรก็ได้บันทกความรของตน ส่งทตนค้นพบเปนการจารก หรอเปนหนังสอท าให้บคคลอนในสมัย



ื่




















ี่


เดยวกัน หรออนชนร่นหลังได้มโอกาสศกษาทราบถงเรองนั้น ๆ และได้ใช้ความรเก่า ๆ เปนพื้นฐาน ทจะหา



ประสบการณคดค้นส่งใหม่ ๆ ทเปนความก้าวหน้าเปนความเจรญสบต่อไป...








ห้องสมดเปนสถานทเก็บเอกสารต่าง ๆ อันเปนแหล่งความรดังกล่าว แล้วจงเรยกได้ว่า เปนคร














เปนผู้ช้น าให้เรามปญญาวิเคราะหวิจารณให้รส่งควรรอันชอบด้วยเหตผลได้







ข้าพเจ้าอยากให้เรามห้องสมดทด มหนังสอครบทกประเภทส าหรบประชาชน...”







ี่






ด้วยความจงรกภักดและความม่งมั่นศรทธาทจะร่วมสนองแนวทางพระราชด ารในการส่งเสรม








โอกาสทางการศกษา ภายในป 2533 และ 2534 ได้มประชาชนในแต่ละพื้นท หน่วยงาน ภาครฐและ




ภาคเอกชนให้ความสนับสนนกระทรวงศกษาธการจัดตั้งห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” จ านวน 59









แห่ง ในพื้นท 47 จังหวัด เกินเปาหมายทก าหนดไว้เดม 37 แห่ง และนับเนองจากนั้น ยังมข้อเสนอจากจังหวัด







ต่างๆ ขอเข้าร่วมโครงการเพิ่มเตมจวบจนปจจบันมห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” จ านวน 82 แห่ง






(ข้อมูลจากสถาบันพัฒนาวัตกรรมการเรยนร ส านักงาน กศน. พฤศจกายน 2553)

บทบาทหนาที่





1. ศูนยขาวสารขอมูลของชุมชน หมายถง การจัดห้องสมดให้เปนแหล่งศกษาหาความร ค้นคว้า





วิจัย โดยมการจัดบรการหนังสอ เอกสารส่งพิมพ์ สอโสตทัศน์ ตลอดจนการจัดท าท าเนยบ และการแนะแนว





ื่







ี่
แหล่งความรอนๆ ทผู้ใช้บรการสามารถไปศกษาเพิ่มเตม




2. ศูนยสงเสรมการเรยนรูของชุมชน หมายถง การเปนแหล่งส่งเสรม สนับสนน และจัด





กิจกรรมการเรยนรทหลากหลาย โดยห้องสมดอาจด าเนนการเอง หรอประสานงานอ านวยความสะดวก ให้









ชมชน หรอหน่วยงานภายนอกมาจัดด าเนนการ



73









กิจกรรมการเรยนรทจัดข้นจะให้ความส าคัญแก่การจัดกิจกรรมส่งเสรมการอ่าน การแนะแนว

การศกษา และการพัฒนาอาชพ การสนับสนนการเรยนรด้วยตนเอง การจัดการศกษานอกโรงเรยน








สายสามัญ การจัดกล่มสนใจและชั้นเรยนวิชาชพ การส่งเสรมการศกษาตามอัธยาศัยในรปของนทรรศการ












การอภปรายการเรยนรระหว่างสมาชกในครอบครว การถ่ายทอดความรจากผู้รในชมชน และการแสดง






ภาพยนตรและสอโสตทัศน์
ื่
3. ศูนยกลางจดกิจกรรมของชุมชน หมายถง การให้บรการแก่ชมชนในการจัดกิจกรรม










การศกษาและศลปวัฒนธรรม เช่น การประชมขององค์กรท้องถ่นและชมรมต่าง ๆ การจัดนทรรศการ

การแสดงผลตภัณฑ์ การจัดกิจกรรมวันส าคัญตามประเพณ การจัดสวนสขภาพ สนามเดกเล่น และ




สวนสาธารณะ เปนต้น


4. ศูนยกลางสนบสนุนเครอขายการเรยนรูในชุมชน หมายถง การจัดให้เกิดกระบวนการทจะเชอม









ประสานระหว่างห้องสมดและแหล่งความรในชมชนอนๆ เช่นทอ่านหนังสอประจ าหมู่บ้าน สถานศกษา








ื่








แหล่งประกอบการ ภมปญญาท้องถ่น ด้วยการผลตและเผยแพร่เอกสารส่งพิมพ์ไปสนับสนน เวียนหนังสอ




จัดท าท าเนยบผู้รในชมชน จัดกิจกรรมเพือให้เกิดการแลกเปลยนเรยนรระหว่างชมชน เปนต้น









อาคารหองสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมาร”











ห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” ทจัดสรางข้นในร่นแรกจะเปนอาคาร 2 ชั้น มเน้อท






ใช้สอยประมาณ 320 ตารางเมตร และมรปทรงทคล้ายคลงกัน จะต่างกันเฉพาะบรเวณหลังคาและจั่ว








ทั้งน้เปนไปตามมตของคณะกรรมการอ านวยการโครงการทก าหนดให้ห้องสมด มทั้งเอกลักษณะเฉพาะของ



ห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” และในขณะเดยวกันให้มเอกลักษณเฉพาะภาค







74

























































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร” อ. ศรมโหสถ จ.ปราจนบร ี



75




































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร” นครราชสมา



































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร” ราชบร ี






76




































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร” สมทรสาคร








































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร” สกลนคร




77


































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร” อ.ดอนเจดีย จ.สพรรณบร

































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร”


อ.สตหีบ จ.ชลบร ี



78






































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร” จ.นครปฐม









































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร” อ.เสนา จ.พระนครศรอยุธยา




79






































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร”
อ.วิเศษชยชาญ จ.อางทอง






































หองสมดประชาชน “เฉลิมราชกมาร”



อ.รอเสาะ จ.นราธิวาส

80





การบรการของหองสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมาร”
บรการหนงสอทั่วไป






หนังสอทจัดบรการประกอบด้วย หนังสออ้างอง นวนยาย สารคด และแบบเรยนในระดับ ต่างๆ




ี่







โดยเฉพาะอย่างยิ่งส าหรบนักศกษานอกโรงเรยนทจะสามารถยืมหนังสอเรยนไปใช้ นอกจากน้ ียังม ี







หนังสอพิมพ์และวารสารจัดบรการ พรอมกับกฤตภาค จลสาร และส่งพิมพ์อน ๆ

ี่
บรการพิเศษทเปนเอกลักษณเฉพาะส าหรบห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” ได้แก่







บรการศูนย์ข้อมูลท้องถ่น ห้องสมดแต่ละแห่งจะจัดศูนย์ข้อมูลท้องถ่นตามพระราโชบายของ







สมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ทมพระราชประสงค์ให้ห้องสมดประชาชน “เฉลมราช
ี่








กุมาร” จัดรวบรวมข้อมูลเกียวกับอ าเภอ และจังหวัดทตั้งในรปของสถต เอกสารส่งพิมพ์ บทสัมภาษณ แผนท ี่



ตลอดจนภาพถ่าย




ในปจจบันศูนย์ข้อมูลภายในห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” ยังมความแตกต่างกันใน ความ







สมบูรณและวิธการน าเสนอ แต่ส่วนใหญ่จะมข้อมูลในเรองดังต่อไปน้ ี
1. ข้อมูลสภาพทั่วไป
2. ข้อมูลทางสังคม

3. ข้อมูลทางการเมองการปกครอง

4. ข้อมูลทางการศกษา

5. ข้อมูลทางศลปวัฒนธรรม
6. ข้อมูลทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

7. ข้อมูลทางการเกษตร
8. ข้อมูลทางอตสาหกรรม

9. ข้อมูลทางเศรษฐกิจ











มุมนกเขยนทองถิน การประกาศเกียรตคณและรวบรวมผลงานนักเขยน ท้องถ่นทมผลงานม ี






ื่








ชอเสยงระดับชาต และเปนทรจักภายในท้องถ่น ทั้งน้เพือให้ประชาชนในแต่ละพื้นทเกิดความภาคภมใจใน


ี่



พลังความสรางสรรค์ในท้องถ่นของตนและเยาวชนร่นหลังเกิดแรงบันดาลใจ ทจะเจรญรอยตาม
มุมวรรณกรรมพื้นบาน ได้รวบรวมวรรณกรรมพื้นบ้านทั้งทอยู่ในรปของเอกสารส่งพิมพ์ และ






เปนต านานเล่าสบต่อกันมา


81




























มุมธรรมะ ห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” หลายแห่งได้รเร่มห้องธรรมะหรอมมธรรมะ ซง










นอกจากจะน าเสนอประวัตและผลงานของพระสงฆ์ทเปนทเคารพในพื้นทแล้ว ยังจัดหนังสอพระไตรปฏก




และรวบรวมหนังสอธรรมะ ตลอดจนเทปธรรมะเพื่อประโยชน์ในการศกษาค้นคว้าอกด้วย














มมหนงสอท่วไป



















มมศิลปนทองถิ่น

82











บรการแนะแนว เนองจากผู้ใช้บรการห้องสมดจ านวนไม่น้อยเปนประชาชนนอกระบบโรงเรยน จงมการจัด




มมแนะแนวข้นในหลายแห่ง เพือให้ข้อมูลเกียวกับโอกาสในการศกษานอกระบบโรงเรยน ประโยชน์ทจะ


ี่





ได้รบและข้อมูลเกียวกับแหล่งทจัดสอน ค่าเล่าเรยน และรายละเอยดพื้นฐานอนๆ




หองเด็กและครอบครว






ห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” แต่ละแห่งได้จัดบรเวณเฉพาะส าหรบเดกและเยาวชน ให้มา






ใช้บรการร่วมกันด้วยการจัดหนังสอและสอนานาชนดซงมทั้งสอทดลองทผู้ใช้สามารถทดลองด้วย ตนเอง








ื่


หรอเปนกล่ม เครองเล่น และสอสาธต







ในบรเวณดังกล่าว จะจัดบรรยากาศให้ดงดดใจ โดยอาจจ าลองภาพจากต านานพื้นฐาน เทพนยาย







หรอสภาพภมประเทศทั้งใกล้และไกลตัวมาตกแต่ง พรอมกับจัดทนั่งอ่าน ทนั่งเล่นทเหมาะสม มบรเวณจัด












กิจกรรมทเดกและครอบครวสามารถมส่วนร่วมและแสดงออก เช่น การเล่านทาน การแสดง ละครห่น การ




ี่





วาดภาพ การแข่งขันอ่านเขยน เปนต้น ห้องสมดบางแห่ง เช่น ทอ าเภอโพธ์ ิทอง ได้สอดแทรกการปลกฝง




ระเบยบวินัยให้กับเดก ด้วยการจัดระบบให้เด็ก ไม่ว่าจะเล็กเพียงใดได้ฝกหัด เบกและเก็บของเล่นให้เปน


ระเบยบ


การจัดกิจกรรมส่งเสรมการอ่านทหลากหลายและต่อเนอง การรกษาระเบยบวินัยภายในห้องสมดฯ













การส่งเสรมให้ครอบครวมาใช้บรการร่วมกัน การดแลสภาพเครองเล่นให้ใช้การได้ ตลอดจนการเสรม




ื่


หนังสอและสอให้มพอเพียง จงเปนประเดนทท้าทายผู้มส่วนร่วมในการจัดห้องสมดประชาชน “เฉลมราช




กุมาร” ทกคน



83




หองโสตทัศนศกษา





ห้องโสตทัศนศกษา เปนห้องทม่งพัฒนาให้เปนศูนย์เทคโนโลยีทางการศกษาของอ าเภอ โดยม ี


ี่



ื่

วัตถประสงค์ทจะจัดบรการสอเพื่อการศกษาค้นคว้า เพือส่งเสรมการศกษาด้วยตนเอง เพื่อประกอบการเรยน







การสอน ทั้งในและนอกระบบโรงเรยน และเพือส่งเสรมศลปวัฒนธรรม และการนันทนาการ










































ในแต่ละห้องสมดจะมสอพื้นฐาน ซงได้แก่ สไลด์ CD C.A.I CD-ROM และค่มอประกอบการฟง




และการชม ซงจะมเน้อหาดังน้ ี





ื่
1. สอการศกษาส าหรบศกษาด้วยตนเอง หรอเสรมหลักสตรการศกษาสายสามัญทั้งใน และนอก




ระบบโรงเรยน ตั้งแต่ระดับประถมศกษา มัธยมศกษา และในบางแห่งมถงระดับอดมศกษา ทั้งน้โดยได้รบ







การสนับสนนจากศูนย์เทคโนโลยีทางการศกษา และมหาวิทยาลัยเปด








2. สอการศกษาสายอาชพ ส าหรบศกษาด้วยตนเอง หรอประกอบการเรยนตามหลักสตร
ื่




3. สอทให้ความรทั่วไปเชงสารคด เช่นเรองศลปวัฒนธรรม การท่องเทยว เปนต้น












4. สอทให้ความรในเรองธรรมะ และศาสนา

ี่
ื่

ื่






5. สอดนตรประเภทต่าง ๆ ทั้งดนตรพื้นบ้าน ดนตรไทย และดนตรสากล
ื่
6. สอบันเทง


84



หองอเนกประสงค ์









ห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” มบทบาทในการเปนศูนย์ส่งเสรมการเรยนรของประชาชน




ในการวางแผนเบ้องต้น จงก าหนดให้มห้องอเนกประสงค์ทจะสามารถจัดกิจกรรมการศกษาทหลากหลาย
ี่









ทั้งในรปของพิพิธภัณฑ์ท้องถ่น นทรรศการ การอภปราย การพบกล่มของนักศกษา หรอการเรยนการสอน



กล่มสนใจ ซงมเน้อหาดังต่อไปน้ ี









1. ประวัตศาสตร โบราณคดของพื้นทนั้นๆ ทั้งในภาพรวม และเจาะลกในบางประเด็น เช่น





ห้องสมดอ่าวลกแสดงนทรรศการถ ้าหัวกะโหลกและลกปดโบราณ ห้องสมดปตตานจัดห้องพิเศษ เพื่อ






น าเสนอเรองเมองโบราณ ห้องสมดพัฒนานคมจัดนทรรศการตามรอยสมเด็จพระนารายณ และห้องสมด



ื่


ทองผาภูม เสนอเสนทางเดนทัพ เปนต้น








2. ภมศาสตรและส่งแวดล้อม ห้องสมดแต่ละแห่งจะน าเสนอแผนทแสดงอาณาเขต และสภาพ






ทางภูมประเทศ พรอมกับเสนอประเดนปญหา เช่น ห้องสมดน ้าพองเสนอนทรรศการล าน ้าแห่งชวิต









ห้องสมดบางปะกงจัดนทรรศการปาชายเลน ห้องสมดวิเศษชัยชาญแสดงเรองแม่น ้าน้อย ห้องสมดสงหนคร

ื่

เน้นการสรางความตระหนักในเรองทะเลสาปสงขลา เปนต้น


3. ศลปวัฒนธรรมประเพณ ห้องสมดหลายแห่งให้ความสนใจต่อการน าเสนอนทรรศการท ี ่




เกียวกับความหลากหลายของศลปวัฒนธรรมประเพณ และการเปลยนแปลงในวิถชวิตของประชาชน เช่น




ี่





ี่
ห้องสมดแม่สะเรยงเสนอเรองไทยใหญ่และชาวเขาเผ่าต่าง ๆ ห้องสมดทจัตรสแสดงวัฒนธรรมชาวชัยภูม ท ี่









มพื้นฐานไทยโคราชและลาว ห้องสมดลาดหลมแก้วจัดนทรรศการวัฒนธรรมมอญ ห้องสมดศขรภูมเน้น

เรองส่วย ในขณะทห้องสมดกาบเชงเน้นเรองวัฒนธรรมเขมร เปนต้น

ื่
ี่








4. อาชพ เปนหัวข้อทมการน าเสนออย่างกว้างขวางทั้งในแง่ของการแสดงวิวัฒนาการของ อาชพ




ี่


ในพื้นท เช่น การท าเครองปนดนเผาทห้องสมดชมพวง ผ้ายกดอกทล าพูน ผ้าไหม ผ้าขต ผ้าแพรวา ใน


ี่


ั้

ห้องสมดเขตอสาน จนถงการท าขนมเค้กทข้นชอของจังหวัดตรง การประกาศเกียรตคณครชาวบ้านทม ี













ความร และประสบการณทมคณค่าแก่การสนับสนนให้ถ่ายทอดไปส่ประชาชน การปรบปรงอาชพในพื้นท ่ ี













และการน าเสนอทางเลอกใหม่ตลอดจนขั้นตอนในการประกอบอาชพ






5. การส่งเสรมคณภาพชวิต ห้องสมดหลายแห่งได้รบความร่วมมอในการจัดนทรรศการ









เกียวกับการส่งเสรมคณภาพชวิต เช่น นทรรศการเรองคณค่าทางโภชนาการของพืชผักพื้นเมองท ่ ี



หนองบัวล าภู นทรรศการเรองการขาดวิตามนเอ ทปตตาน เรองอบัตภัยทศขรภูม การพัฒนาชายแดนท ี่



ื่

ื่
ี่


ี่




ห้องสมดนาด เปนต้น




6. คนดมฝมอ นอกเหนอการจัดมมนักเขยนท้องถ่นในห้องอ่านหนังสอทั่วไปแล้ว ยังมการ
















พยายามทจะรวบรวมประวัตและผลงานของคนดมฝมอทเกิดในอ าเภอ และจังหวัด เพือเผยแพร่ในห้องน้ ี
ด้วย

85




















































ี่


7. ภมปญญาท้องถ่น สอดแทรกภายในนทรรศการแต่ละหัวข้อ มความพยายามทจะเสนอผลงาน




และประสบการณจากผู้รในชมชน เช่น หมอยาสมนไพร ช่างทอผ้า ช่างตเหล็ก เกษตรกรทท าไร่ท านาสวน






ี่
ผสม ทั้งน้เพือให้ห้องสมดได้เปนสอกลางระหว่างเทคโนโลยีจากภายนอก และภูมปญญาทได้สั่งสมไว้ใน






แต่ละพื้นท ี ่

86



หองเฉลิมพระเกียรติ





ี่


หัวใจของห้องสมดประชาชน “เฉลมราชกุมาร” คอ ห้องเฉลมพระเกียรตซงมวัตถประสงค์ ทจะ










น าเสนอพระราชประวัต พระปรชาญาณ และพระมหากรณาธคณทสถาบันพระมหากษัตรย์มต่อประชาชน



ชาวไทย ห้องเฉลมพระเกียรตจงแบ่งเปน 4 ส่วน กล่าวคอ
























1. นทรรศการเกียวกับพระราชประวัตของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ี
2. พระราชนพนธของสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร พระราชนพนธ ของพระ












บรมวงศานวงศ์ในราชวงศ์จักร หนังสอเทดพระเกียรตสถาบันพระมหากษัตรย์และราชวงศ์จักร ี



3. นทรรศการเกียวกับพระอัจฉรยภาพของสมเด็จพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมาร ใน




ด้านต่าง ๆ เช่น ศลปกรรม วรรณกรรม การดนตร ี








4. พระราชกรณยกิจและโครงการพระราชด ารในสมัยรชกาลท 9 ของสมเดจพระเทพรตนราชสดา

สยามบรมราชกุมาร ี
การน าเสนอนั้นจะแตกต่างในแต่ละห้องสมดส่วนใหญ่ จะประกอบด้วยภาพซงส่วนหนง ได้รบ












พระมหากรณาธคณโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทาน และอกส่วนหนงได้จากประชาชนในพื้นทท ี ่






เก็บรกษาไว้ด้วยความเทดทูนบูชา หลายภาพมอายุกว่า 20 ป หนังสอ กฤตภาค ส่งทจ าลองผลงานฝพระหัตถ์





และสอโสตทัศน์
ื่

87


หองสมุดวิทยาลัยและมหาวิทยาลัย








ห้องสมดวิทยาลัยและมหาวิทยาลัย เปนแหล่งเรยนรหลักในสถาบันอดมศกษา มบทบาท หน้าท ี่










ส่งเสรมการเรยนการสอนตามหลักสตรทเปดในวิทยาลัยหรอมหาวิทยาลัยนั้น ๆ เปนส าคัญ โดยการจัด

ื่

รวบรวมหนังสอและสอความรอน ๆ ในสาขาวิชาตามหลักสตร ส่งเสรมช่วยเหลอการค้นคว้าวิจัยของ


ื่



อาจารย์และนักศกษา ส่งเสรมพัฒนาการทางวิชาการของอาจารย์และนักศกษาโดย จัดให้มแหล่งความร











และช่วยเหลอจัดท าบรรณานกรมและดรรชนส าหรบค้นหาเรองราวทต้องการ แนะน านักศกษาในการใช้





หนังสออ้างองบัตรรายการและค่มอส าหรบการค้นเรอง





ห้องสมดวิทยาลัยและมหาวิทยาลัย เน้นการให้บรการกับนสตนักศกษาของวิทยาลัยนั้น ๆ แต่ก็ม ี





หลายแห่งทเปดให้ประชาชนเข้าไปใช้บรการได้ตามข้อก าหนดของวิทยาลัยและมหาวิทยาลัยนั้น (ให้ค้นคว้า





ข้อมูลเพิ่มเตมในอนเทอรเนต)












ตัวอย่างเช่น ห้องสมดมหาวิทยาลัยสโขทัยธรรมาธราช เปนห้องสมดมหาวิทยาลัยเปด มชอเรยกว่า

“ส านักบรรณสารสนเทศ” มบรการทั้งในมหาวิทยาลัยส่วนกลาง (กทม.) ระดับภาค ทประชาชนมโอกาสเข้า
ี่



ใช้บรการได้ โดยเสยค่าบ ารงรายวัน จังหวัดทเปดให้บรการ ได้แก่ นครศรธรรมราช เพชรบร นครสวรรค์


ี่















สโขทัย อดรธาน อบลราชธาน ล าปาง จันทบร ยะลา และนครนายก เน้นเพื่อการเรยนของ นักศกษา มสธ.




ตามหลักสตรต่าง ๆ และหนังสอทั่วไป เช่น นวนยาย เรองสั้น หนังสอเยาวชน



กิจกรรม



ให้ผู้เรยนยกตัวอย่างห้องสมดในวิทยาลัยหรอมหาวิทยาลัย 1 แห่ง พรอมทั้งบอกลักษณะการให้


บรการของห้องสมด ได้แก่ สถานทตั้ง การเปด - ปด บรการ ค่าบรการ ส าหรบประชาชนทั่วไป ฯลฯ










หอสมุดแหงชาติ








หอสมดแห่งชาตของไทย สถาปนาข้นด้วยพระมหากรณาธคณสมเดจพระมหากษัตราธราช ใน


พระบรมราชจักรวงศ์ โดยการรวบรวมหอพระมณเฑยรธรรม หอพระสมดวชรญาณ และหอพุทธสาสน




สังคหะ เข้าด้วยกัน ในรชสมัยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รชกาลท 5 ทรงพระกรณาโปรด

ี่







ื่
เกล้าฯ ให้มพระบรมราชโองการประกาศจัดการหอพระสมดวชรญาณ ให้เปนหอสมดส าหรบพระนคร เมอ

ี่




วันท 12 ตลาคม พุทธศักราช 2448 และได้วิวัฒนาการเปนส านักหอสมดแห่งชาตปจจบัน




บทบาทและหนาที่



1. ด าเนนการจัดหา รวบรวม และสงวนรกษาทรพย์สนทางปญญา วิทยาการ ศลปกรรม และ





วัฒนธรรมของชาตในรปของหนังสอ ตัวเขยน เอกสารโบราณและจารก หนังสอตัวพิมพ์ สอส่งพิมพ์ สอ
ื่












โสตทัศนวัสด และสออเล็กทรอนกส ทผลตจากในประเทศและต่างประเทศ
ื่



88










2. ศกษา วิเคราะห วิจัย ด าเนนงานด้านเทคนควิชาการบรรณารกษศาสตร สารนเทศศาสตร
และเทคโนโลยีสารนเทศตามหลักมาตรฐานสากล ตลอดจนให้การฝกอบรมแก่ บคลากรของหน่วยงาน




และสถาบันการศกษาทั้งในประเทศและต่างประเทศ




3. ให้บรการการอ่าน ศกษาค้นคว้า และวิจัยแก่ประชาชนเพือให้เปนแหล่งการเรยนร ตลอดชวิต





และการศกษาตามอัธยาศัย

4. เปนศูนย์ประสานงานระบบสารนเทศทางวิชาการแห่งชาต ิ





5. เปนศูนย์ข้อมูลวารสารระหว่างชาตแห่งประเทศไทย และภูมภาคเอเซยตะวันออกเฉยงใต้



ศูนย์ก าหนดเลขมาตรฐานสากลประจ าหนังสอและวารสาร ศูนย์ก าหนดรายละเอยดทาง บรรณานกรมของ


ี่
หนังสอทจัดพิมพ์ในประเทศ และเปนศูนย์กลางแลกเปลยนและยืมส่งพิมพ์ในระดับชาตและนานาชาต ิ






หอสมุดแหงชาติสาขาตาง ๆ












หอสมดแห่งชาต นอกจากจะตั้งอยู่ทท่าวาสกร เทเวศน์ เขตดสต กรงเทพฯ ยังมหอสมด แห่งชาต ิ



สาขาในภมภาคต่าง ๆ อก 17 แห่ง ดังน้ ี


ภาคกลาง






หอสมุดแหงชาติเขตลาดกระบัง เฉลิมพระเกียรติ

280/8 หมู่ 2 ถนนหลวงพรตพิทยพยัต เขตลาดกระบัง กรงเทพฯ 10520

โทรศัพท์ 0-2739 - 2297 - 8 โทรสาร 0 - 2739 - 2297 - 8
ต่อ 206 เวลาเปด - ปดท าการ/บรการ : 08.30 - 16.30 น.



วันจันทร - วันศกร หยุดวันเสาร - วันอาทตย์ และวันนักขัตฤกษ์






89















หอสมุดแหงชาติอินทรบุร สงหบุร ี

















109 หมู่ 1 ต าบลอนทรบร อ าเภออนทรบร จังหวัดสงหบร 16110
โทรศัพท์ 036 - 581 - 520



เวลาเปด - ปดท าการ/ บรการ : 09.00 - 17.00 น. วันอังคาร - วันเสาร ์


หยุดวันอาทตย์ - วันจันทร - และวันนักขัตฤกษ์









หอสมุดแหงชาติรชมังคลาภิเษก กาญจนบุร ี



ถนนแสงชโต ต าบลบ้านเหนอ อ าเภอเมอง


จังหวัดกาญจนบร 71000 โทรศัพท์ 034 - 513 924 - 6, 516 - 755


โทรสาร 034 - 513 -924


เวลาเปด - ปดท าการ / บรการ : 09.00 - 17.00 น.

วันอังคาร - วันเสาร หยุดวันอาทตย์ - วันจันทร และวันนักขัตฤกษ์




90

















หอสมุดแหงชาติจงหวัดสุพรรณบุร เฉลิมพระเกียรติ




ถนนสพรรณบร-ชัยนาท ต าบลสนามชัย อ าเภอเมอง




จังหวัดสพรรณบร 72000
โทรศัพท์ 035 - 535 - 343, 535 - 244 โทรสาร 035 - 535 -343



เวลาเปด-ปดท าการ/บรการ : 09.00 - 17.00 น. วันอังคาร - วันพุธ
และวันนักขัตฤกษ์


ภาคเหนอ










หอสมุดแหงชาติรชมังคลาภิเษก เชยงใหม ่



ถนนบญเรองฤทธ์ ิ อ าเภอเมอง จังหวัดเชยงใหม่ 50200




โทรศัพท์ 053 - 278 - 3223, 053 - 808 - 550
โทรสาร 053 - 808 - 550




เวลาเปด-ปดท าการ/บรการ : 09.00 - 17.00 น. วันอังคาร - วันเสาร


หยุดวันอาทตย์ - วันจันทร และวันนักขัตฤกษ์

91













หอสมุดแหงชาติล าพูน


ถนนอนทรยงยศ ต าบลในเมอง อ าเภอเมอง จังหวัดล าพูน 5100


โทรศัพท์ 053 - 511 - 911 โทรสาร 053 - 560 - 801

เวลาเปด-ปดท าการ/บรการ : 09.11 - 17.00 น. วันอังคาร - วันเสาร ์



หยุดวันอาทตย์ - วันจันทร และวันนักขัตฤกษ์



ภาคตะวันออกเฉยงเหนอ











หอสมุดแหงชาติเฉลิมพระเกียรติ ร.9 นครราชสมา





ถนนราชด าเนน ต าบลในเมอง อ าเภอเมอง จังหวัดนครราชสมา

30000 โทรศัพท์ 044 - 256 - 029 - 30 โทรสาร 044 - 256 - 030
เวลาเปด-ปดท าการ/บรการ : 09.00 - 17.00 น. วันอังคาร - วันเสาร ์



หยุดวันอาทตย์ - วันจันทร - และวันนักขัตฤกษ์


Click to View FlipBook Version