แผนการจัดการเรียนรู้ หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง แรงและกฎการเคลื่อนที่

97

98

99

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 18

กลุม่ สาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
รายวิชา ฟิสิกส์ 1 รหัสวชิ า ว 31201
หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 3 แรงและกฎการเคลอื่ นท่ี
เรือ่ ง กฎการเคล่ือนท่ีข้อทห่ี น่งึ ของนวิ ตัน เวลา 21 ชั่วโมง
ภาคเรียนที่ 1/2565 เวลา 1 ชั่วโมง
ครผู ูส้ อน นางสาวบงกช บตุ รเพง็

1. มาตรฐานการเรียนรู้ / ตัวชีว้ ัด / ผลการเรยี นรู้
สาระฟสิ ิกส์
1. เขา้ ใจธรรมชาติทางฟิสิกส์ ปริมาณและกระบวนการวัด การเคลอ่ื นทแ่ี นวตรง แรงและกฎ

การเคลื่อนที่ของนิวตัน กฎความโน้มถ่วงสากล แรงเสียดทานสมดุลกลของวัตถุ งานและกฎการ
อนุรกั ษ์พลงั งานกล โมเมนตัมและกฎการอนรุ ักษ์ โมเมนตมั การเคลอ่ื นทแ่ี นวโคง้ รวมทั้งนำความรู้ไป
ใชป้ ระโยชน์

ผลการเรยี นรู้
5. เขียนแผนภาพของแรงที่กระทำต่อวัตถุอิสระทดลอง และอธิบายกฎการเคลื่อนที่ของ

นิวตันและการใช้กฎการเคลื่อนที่ของนิวตันกับสภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุ รวมทั้งคำนวณปริมาณ
ตา่ ง ๆ ทเี่ กีย่ วข้อง

2. สาระสำคัญ
มวล (mass) เป็นสมบัติประจำตัวของวัตถอุ ย่างหนึ่งโดยเปน็ สมบัติทางความเฉื่อย (inertia)

ต่อการเปลี่ยนแปลงการเคลื่อนที่ของวัตถุ โดยที่มวลเปน็ ปรมิ าณสเกลาร ในระบบเอสไอมีหนว่ ยเปน็
กโิ ลกรมั (kg)

กฎข้อที่หนึ่งของนิวตัน หรือกฎแห่งความเฉื่อย กล่าวว่า "วัตถุทุกชนิดจะเคลื่อนที่ด้วย
ความเรว็ คงที่ นอกจากมีแรงมากระทำตอ่ วัตถ"ุ

กฎข้อท่สี องของนวิ ตนั กล่าววา่ "ความเรง่ ของของวตั ถุจะแปลผนั ตรงกับแรงสุทธิท่ีกระทำต่อ
วัตถุ และแปรผกผันกับมวลของวัตถุ" ทิศของความเร่งจะมีทิศเดียวกับแรงสุทธิที่กระทำบนวัตถุ
สามารถเขียนอย่ใู นรูปของสมการทางคณิตศาสตรไ์ ด้ดงั นี้

n

∑ Fi = ma

i=0

112

กฎขอ้ ท่ีสามของนิวตัน กฎของแรงกริ ิยาและแรงปฏิกริ ิยา กลา่ วว่า "เมอ่ื วัตถุชิน้ หนึ่งออกแรง
(แรงกิรยิ า, action) กระทำต่อวัตถุอีกชน้ิ หนึง่ วัตถุอันหลังจะออกแรงดว้ ยขนาดที่เทา่ กนั แตท่ ิศตรงกัน
ข้าม (แรงปฏกิ ิรยิ า - reaction) กับแรงทเ่ี กดิ จากวตั ถอุ ันแรก"

3. จุดประสงค์การเรยี นรู้
3.1 ดา้ นความรู้ (K)
1) อธบิ ายกฎการเคลอื่ นท่ีขอ้ ทีห่ นึ่งของนวิ ตันได้
3.2 ดา้ นทกั ษะและกระบวนการ (P)
1) ประยุกต์ใช้กฎการเคลื่อนที่ของนิวตันในการแก้ปัญหาและคำนวณปริมาณต่าง ๆ ท่ี

เกย่ี วข้องกับการเคลือ่ นทข่ี องวตั ถุได้
3.3 ด้านคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ (A)
1) มีความสนใจใฝร่ ้หู รอื อยากร้อู ยากเหน็ และทำงานรว่ มกบั ผ้อู ่นื อยา่ งสร้างสรรค์

4. สาระการเรียนรู้
กฎการเคลอื่ นที่ขอ้ ที่หน่ึงของนวิ ตนั มใี จความดงั นี้ “ในกรอบอ้างอิงเฉ่ือย วัตถุจะยังคงรักษา

สภาพการเคลือ่ นที่ทวี่ ัตถุนนั้ อย่นู ิง่ หรือเคล่อื นท่ีด้วยความเร็วคงตวั ตราบเท่าท่ไี ม่มีแรงมากระทำาต่อ
วตั ถุนั้น” เขยี นเป็นสมการได้ ∑F⃗ = 0

5. กจิ กรรมการเรียนรโู้ ดยออกแบบกิจกรรมการเรียนรูต้ ามรูปแบบ 5E
5.1 ข้ันสรา้ งความสนใจ (Engagement)
5.1.1 นกั เรยี นและครูทบทวนเรอื่ งมวลและความเฉ่ือย โดยการใช้คำถาม ดงั นี้
- มวล หมายถึง (แนวคำตอบ ปริมาณที่บอกให้ทราบถึงความเฉื่อย ซึ่งเป็น

ปริมาณของสสารที่ประกอบอยู่ในวัตถุหนึ่ง ๆ ซึ่งเป็นปริมาณสเกลาร์ เขียนแทนด้วยสัญลักษณ์ m
หน่วยในระบบเอสไอเปน็ กโิ ลกรมั (kilogram ; kg)

- ความเฉือ่ ย หมายถงึ (แนวคำตอบ สมบัติทีว่ ตั ถุตา้ นการเปลี่ยนสภาพการเคลื่อนท่ี
ของวัตถุ โดยวัตถทุ ม่ี ีมวลมากจะมคี วามเฉอื่ ยมาก วตั ถทุ มี่ มี วลน้อยจะมีความเฉ่ือยนอ้ ย)

113

5.2 ขน้ั สำรวจและค้นหา (Exploration)
5.2.1 นักเรียนตอบคำถาม เพอื่ นำไปสกู่ ารศกึ ษา เร่ือง กฎการเคลือ่ นทขี่ องนวิ ตัน
- ถา้ นกั เรยี นออกแรงเข็นรถ แต่รถไมเ่ คลอื่ นท่ี นกั เรยี นคดิ วา่ เปน็ เพราะเหตุใด
(แนวคำตอบ วัตถุคงสภาพอยู่นิ่ง หรือสภาพการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัว ซึ่ง

เป็นไปตามกฎการเคลอ่ื นทข่ี ้อที่หน่ึงของนิวตนั )
5.2.2 นักเรียนแบ่งเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4-5 คน ให้สมาชิกในกลุ่มเลือกหัวหน้ากลุ่มเพื่อ

ประสานงานกลุ่มและมอบหมายหน้าที่ให้สมาชิกในกลุ่มตามความสามารถ (พอประมาณ) ไปสืบค้น
ข้อมูลหรือกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับกฎการเคลื่อนที่ข้อที่หนึ่งของนิวตันจากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ เพ่ือ
นำมาจัดป้ายนิเทศ

5.3.3 นักเรียนนำข้อมูลที่ได้จากการสืบค้นมาวิเคราะห์และเรียบเรียงเนื้อหาเพื่อใช้สำหรับ
การนำเสนอโดยแลกเปลย่ี นความคิดเห็นกันภายในกลุม่

5.2.4 นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันคิดวิเคราะห์ ค้นหาวิธีการ การจัดป้ายนิเทศเรื่อง กฎการ
เคลือ่ นทข่ี อ้ ท่ีหนึ่งของนิวตัน เพ่ือนำเสนอประกอบการรายงานหน้าช้ันเรยี น โดยนักเรยี นทกุ คนต้องใช้
วัสดุ อุปกรณ์ หรือวัสดุเหลือใช้ (เช่น หนังสือพิมพ์) ที่มีในโรงเรียนเท่านั้นสำหรับตกแต่งป้ายนิเทศ
สำหรบั ใชน้ ำเสนอ

5.3 ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป (Explanation)
5.3.1 นกั เรียนแต่กลุ่มสง่ ตัวแทน 2 คน แต่ละกล่มุ นำเสนอหนา้ ชั้นเรยี น พร้อมปา้ ยนิเทศของ

กลุ่มตนเอง โดยครแู ละนักเรียนกล่มุ อ่ืน ๆ ช่วยกันประเมินการอภิปรายและการนำเสนอ

5.4 ข้นั ขยายความรู้ (Elaboration)
5.4.1 หลกั จากทท่ี ุกคนนำเสนอหนา้ ชนั้ เรียนครบแล้ว นกั เรยี นและครูอภปิ รายสรุปเก่ยี วกบั

กฎการเคลอ่ื นทข่ี ้อท่ีหนึ่งของนวิ ตัน ดังนี้
(แนวทางอภิปราย กฎการเคลื่อนท่ขี อ้ ทห่ี นึ่งของนิวตนั หรอื อาจเรียกวา่ กฎแห่งความเฉ่อื ย

(inertia law) กลา่ ววา่ “วตั ถุจะคงสภาพอย่นู ง่ิ หรือสภาพเคลอื่ นท่ีด้วยความเร็วคงตัวในแนวตรง
นอกจากจะมีแรงลพั ธ์ซ่ึงมคี า่ ไม่เป็นศนู ย์มากระทำ” หรอื สรุปเปน็ สมการ ∑F = 0)

5.4.2 ครูนำอภิปรายและให้ความรู้เกี่ยวกับการนำกฎการเคลื่อนที่ข้อที่หนึ่งของนิวตันไป
อธิบายปรากฎการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน โดยนำอภิปรายโดยคำถามท่ีวา่ เพราะเหตุใด
เม่อื รถทก่ี ำลังเคลื่อนท่อี ยู่คนขับรถเหยียบเบรกกะทันหัน เพ่ือจะหยดุ รถ ตวั เราจึงถูกผลักมาข้างหน้า
ก็เพราะวตั ถุตอ้ งการรักษาสภาพการเคลือ่ นท่เี ดิม ซึ่งเปน็ ไปตามกฎข้อทีห่ นงึ่ ของนวิ ตนั

5.5 ขั้นประเมิน (Evaluation)
5.5.1 นักเรียนตอบคำถามเพ่อื ตรวจสอบความรู้ โดยใชค้ ำถามต่อไปนี้

114

- กฎการเคลือ่ นท่ีขอ้ ที่หนึง่ ของนิวตันกล่าวว่าอย่างไร (แนวคำตอบ วัตถจุ ะคงสภาพ
อยู่นิง่ หรือสภาพเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตวั ในแนวตรง นอกจากจะมีแรงลัพธ์ซ่ึงมีคา่ ไมเ่ ป็นศูนย์มา
กระทำ หรือสรปุ เปน็ สมการ ∑F = 0)

- เมือ่ แรงลพั ธก์ ระทำต่อวัตถเุ ปน็ ศูนย์ วัตถุจะมคี วามเร็วเป็นศูนย์ ใชห่ รอื ไม่ อยา่ งไร
(แนวคำตอบ เมื่อแรงลัพธ์ที่กระทำต่อวัตถุเป็นศูนย์ วัตถุจะมีความเร็วเป็นศูนย์หรือไม่ก็ได้ แต่มี
ความเรง่ เปน็ ศนู ย)์

5.5.2 ครตู รวจสอบป้ายนิเทศ เรื่อง กฎการเคล่ือนทข่ี อ้ ท่หี น่งึ ของนวิ ตัน

6. ส่อื การเรยี นร/ู้ อุปกรณ/์ แหลง่ เรยี นรู้
6.1 หนังสอื เรยี นรายวชิ าฟิสิกส์เพ่มิ เติม ม. 4 เลม่ 1 สสวท.
6.2 อปุ กรณ์ทำป้ายนเิ ทศ
6.3 PowerPoint หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 เรอื่ ง แรงและกฎการ

7. ชิน้ งาน/ภาระงาน
ปา้ ยนเิ ทศ เรื่อง กฎการเคลือ่ นทข่ี ้อทหี่ นึง่ ของนิวตนั

115

8. กระบวนการวัดและประเมนิ ผล

จดุ ประสงค์ วิธีการวัด เคร่อื งมือ เกณฑก์ ารตัดสนิ
ด้านความรู้ (K)
1) อธิบายกฎการเคลื่อนทีข่ ้อที่หน่งึ ของนวิ ตนั ได้ การตอบคำถาม ตรวจคำตอบจาก ผา่ นเกณฑ์
การตอบคำถาม ร้อยละ 70
ด้านทกั ษะและกระบวนการ (P)
1) ประยุกตใ์ ช้กฎการเคลือ่ นที่ของนวิ ตนั ในการ ป้ายนเิ ทศ เรือ่ ง ตรวจคำตอบจาก ผ่านเกณฑ์ระดับ
แก้ปัญหาและคำนวณปริมาณต่าง ๆ ทเ่ี ก่ียวขอ้ ง กฎการเคลื่อนที่ ปา้ ยนิเทศ เรอ่ื ง คณุ ภาพพอใช้
กบั การเคล่อื นท่ีของวัตถุได้ ข้อทีห่ น่ึงของ กฎการเคลอ่ื นท่ี (7 คะแนน)
ขอ้ ที่หน่ึงของ
ดา้ นคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์ (A) นวิ ตัน ขนึ้ ไป
1) มีความสนใจใฝร่ ู้หรอื อยากรอู้ ยากเห็น และ นวิ ตนั
ทำงานร่วมกับผอู้ นื่ อย่างสรา้ งสรรค์
การตอบคำถาม ตรวจคำตอบจาก ผา่ นเกณฑ์
การตอบคำถาม ร้อยละ 70

ป้ายนิเทศ เรื่อง ตรวจคำตอบจาก ผ่านเกณฑร์ ะดบั
กฎการเคลื่อนท่ี ป้ายนเิ ทศ เรอื่ ง คุณภาพพอใช้
ข้อทห่ี นึ่งของนิว กฎการเคลอื่ นท่ี (7 คะแนน)
ขอ้ ท่หี น่งึ ของนวิ
ตนั ขึ้นไป
ตัน

สังเกตพฤตกิ รรม แบบประเมิน ผา่ นเกณฑร์ ะดับ
คุณลกั ษณะอันพงึ 2 ขน้ึ ไป

ประสงค์

116

117

118

119

120

121

122

123

124

125

126

127

128

แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 19

กลมุ่ สาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ชัน้ มัธยมศึกษาปที ี่ 4
รายวิชา ฟสิ กิ ส์ 1 รหัสวชิ า ว 31201
หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 3 แรงและกฎการเคล่อื นที่
เร่ือง กฎการเคล่อื นทข่ี อ้ ที่สองของนวิ ตัน เวลา 21 ชว่ั โมง
ภาคเรียนที่ 1/2565 เวลา 1 ชั่วโมง
ครผู สู้ อน นางสาวบงกช บุตรเพง็

1. มาตรฐานการเรยี นรู้ / ตัวชว้ี ัด / ผลการเรยี นรู้
สาระฟิสกิ ส์
1. เขา้ ใจธรรมชาติทางฟิสิกส์ ปรมิ าณและกระบวนการวัด การเคลอ่ื นทแ่ี นวตรง แรงและกฎ

การเคลื่อนที่ของนิวตัน กฎความโน้มถ่วงสากล แรงเสียดทานสมดุลกลของวัตถุ งานและกฎการ
อนรุ กั ษ์พลังงานกล โมเมนตัมและกฎการอนรุ กั ษ์ โมเมนตัม การเคลื่อนทแ่ี นวโค้ง รวมทั้งนำความรู้ไป
ใช้ประโยชน์

ผลการเรียนรู้
5. เขียนแผนภาพของแรงที่กระทำต่อวัตถุอิสระทดลอง และอธิบายกฎการเคลื่อนที่ของ

นิวตันและการใช้กฎการเคลื่อนที่ของนิวตันกับสภาพการเคลื่อนที่ของวัตถุ รวมทั้งคำนวณปริมาณ
ตา่ ง ๆ ที่เกี่ยวข้อง

2. สาระสำคัญ
มวล (mass) เป็นสมบัติประจำตัวของวัตถอุ ย่างหนึง่ โดยเปน็ สมบัตทิ างความเฉื่อย (inertia)

ต่อการเปลี่ยนแปลงการเคลือ่ นที่ของวัตถุ โดยที่มวลเป็นปริมาณสเกลาร ในระบบเอสไอมีหนว่ ยเปน็
กิโลกรมั (kg)

กฎข้อที่หนึ่งของนิวตัน หรือกฎแห่งความเฉื่อย กล่าวว่า "วัตถุทุกชนิดจะเคลื่อนที่ด้วย
ความเร็วคงที่ นอกจากมแี รงมากระทำต่อวัตถุ"

กฎขอ้ ที่สองของนวิ ตนั กลา่ วว่า "ความเรง่ ของของวัตถจุ ะแปลผนั ตรงกบั แรงสุทธิท่ีกระทำต่อ
วัตถุ และแปรผกผันกับมวลของวัตถุ" ทิศของความเร่งจะมีทิศเดียวกับแรงสุทธิที่กระทำบนวัตถุ
สามารถเขียนอยู่ในรูปของสมการทางคณิตศาสตรไ์ ด้ดังน้ี

n

∑ Fi = ma

i=0

129

กฎขอ้ ท่ีสามของนิวตัน กฎของแรงกริ ยิ าและแรงปฏิกิริยา กล่าววา่ "เมือ่ วตั ถชุ ิ้นหนึ่งออกแรง
(แรงกริ ยิ า, action) กระทำตอ่ วตั ถอุ กี ช้นิ หนงึ่ วัตถอุ นั หลังจะออกแรงดว้ ยขนาดทเ่ี ทา่ กันแตท่ ศิ ตรงกัน
ข้าม (แรงปฏกิ ริ ยิ า - reaction) กบั แรงท่ีเกิดจากวตั ถอุ นั แรก"

3. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
3.1 ด้านความรู้ (K)
1) อธิบายกฎการเคล่อื นทขี่ ้อทีส่ องของนวิ ตนั ได้
2) อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างแรง มวล และความเร่ง ตามกฎการเคลื่อนที่ข้อที่สองของ

นิวตันได้
3.2 ด้านทกั ษะและกระบวนการ (P)
1) ประยุกต์ใช้กฎการเคลื่อนที่ของนิวตันในการแก้ปัญหาและคำนวณปริมาณต่าง ๆ ท่ี

เกี่ยวขอ้ งกับการเคลือ่ นทข่ี องวัตถุได้
3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A)
1) มีความสนใจใฝร่ หู้ รืออยากรอู้ ยากเหน็ และทำงานร่วมกบั ผอู้ ื่นอยา่ งสร้างสรรค์

4. สาระการเรยี นรู้
กฎการเคลื่อนทีข่ ้อที่สองของนวิ ตัน มีใจความดังนี้ “ความเร่งของวัตถแุ ปรผันตรงกับแรงลพั ธ์ที่

กระทำาตอ่ วตั ถุน้ันแต่จะแปรผกผนั กบั มวลของวัตถุ” เขยี นเปน็ สมการได้ F⃗ = ma⃗

5. กิจกรรมการเรียนรู้โดยออกแบบกิจกรรมการเรยี นรู้ตามรูปแบบ 5E
5.1 ขน้ั สร้างความสนใจ (Engagement)
5.1.1 นักเรียนทบทวนความรูเ้ ดิมเกยี่ วกบั เรอื่ งกฎการเคลอื่ นที่ข้อทหี่ น่ึงของนวิ ตนั เพ่ือจะได้

เชอื่ มโยงเน้อื หา
5.1.2 นักเรียนตอบคำถาม โดยใชค้ ำถาม ดงั น้ี
- ถ้าวัตถุเคลื่อนที่โดยมีแรงลัพธ์มากระทำที่มีค่ามากกว่าศูนย์ วัตถุจะเคลื่อนท่ี

อย่างไร และจะมีปริมาณใดบ้างเกดิ ขึน้ ขณะวัตถุเคลือ่ นที่ (แนวคำตอบ ขึ้นอยู่กับผู้เรยี น) (ทิ้งช่วงให้
นักเรียนคดิ ) เพื่อนำไปสกู่ ารศกึ ษา เรอ่ื ง กฎการเคลือ่ นท่ีข้อท่ีสองของนวิ ตนั

5.1.3 นักเรียนช่วยกันตอบคำถาม แสดงความคิดเห็นตามความรู้และประสบการณ์ของ
นักเรยี น โดยครยู งั ไมเ่ น้นคำตอบที่ถกู ตอ้ ง ครแู ละนกั เรยี นอภิปรายสรุปรว่ มกัน

130

5.2 ขัน้ สำรวจและค้นหา (Exploration)
5.2.1 นกั เรียนสืบคน้ ขอ้ มูลเพ่ือนำไปสู่เนื้อหาเกยี่ วกับกฎการเคลื่อนท่ีข้อท่ีสองของนิวตัน
5.2.2 นกั เรยี นแบ่งกลมุ่ ๆ ละ 4-5 คน เพ่อื ทำกิจกรรมการทดลองเร่ือง ความสัมพันธ์ระหวา่ ง

แรง มวล และความเร่ง (ศึกษาความสัมพันธร์ ะหวา่ งแรงที่กระทำต่อวัตถุ ความเรง่ ของวัตถุที่เกิดจาก
แรงน้ัน และมวลของวตั ถุ ตามกฎการเคลื่อนทข่ี ้อท่ีสองของนิวตนั )

5.2.3 นกั เรยี นสง่ ตวั แทนมารับใบกิจกรรมการทดลอง และอุปกรณก์ ารทดลอง
5.2.4 นักเรียนศึกษาใบกิจกรรมการทดลอง เกี่ยวกับความรู้ที่จำเป็นต่อการทดลอง
การจัดเตรียมอุปกรณ์ ขั้นตอนการทดลอง และรายละเอียดในการทดลอง จากนั้นทำกิจกรรมการ
ทดลอง
5.3 ขัน้ อธบิ ายและลงขอ้ สรุป (Explanation)
5.3.1 นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันวิเคราะห์ผลการทดลองและสรุปผลการทดลอง พร้อมส่ง
ตัวแทนออกมานำเสนอ

อภปิ รายหลังการทำกจิ กรรม
จากผลการทำกิจกรรม ครูอภิปรายร่วมกับนักเรียนตามแนวคำาถามในหนังสือเรียน
จนสรุปไดว้ า่
1. ขณะที่รถเคลื่อนที่ลงตามรางไม้ด้วยความเร็วคงตัว แรงลัพธ์ที่กระทำต่อรถมีค่า
เป็นศนู ย์
2. เมื่อแขวนนอตกับขอเกี่ยวโลหะ ปรับรางไม้เช่นเดียวกับขอ้ 1 รถจะเคลื่อนที่ด้วย
ความเรง่ เพราะมีแรงลพั ธ์กระทำต่อรถ
3. จากผลการทำกิจกรรม กราฟระหว่าง a กับ F เม่ือมวลคงตัว

- ถ้าเส้นกราฟ ความเร่ง a กบั แรง F เปน็ เส้นตรงและผ่านจุดกำาเนิด แสดงว่า
a แปรผันตรงกบั F

- ถา้ เสน้ กราฟเปน็ เสน้ ตรงที่ไม่ผ่านจุดกำาเนิด ใหค้ รูใช้หัวข้อคำแนะนำเพ่ิมเติม
สำหรับครูในการอภิปรายรว่ มกบั นกั เรยี น (คู่มอื ฟิสิกสม์ .4 เลม่ 1)

5.3.2 นกั เรียนและครูร่วมกนั อภิปรายเกยี่ วกับกฎการเคลื่อนท่ีขอ้ ท่สี องของนวิ ตัน
แนวทางอภปิ ราย
เมอื่ มีแรงลพั ธค์ งตัวและมีคา่ มากกว่าศูนย์มากระทำตอ่ วตั ถุจะเคลอื่ นท่ตี ามทิศของแรง

ลัพธ์ด้วยความเร่งโดยความเร่งแปรผันตรงกับแรงลัพธ์และแปรผกผันกับมวล หรือสรุปเป็นสมการ
∑F = ma เราเรียกสมการนว้ี ่า กฎการเคลอ่ื นทข่ี อ้ ทส่ี องของนวิ ตนั

5.3.3 นกั เรียนสอบถามเนอ้ื หา เรื่อง กฎการเคลอ่ื นท่ขี ้อท่สี องของนิวตัน วา่ มสี ่วนไหนที่ยังไม่
เข้าใจและใหค้ วามรู้เพิม่ เติมในสว่ นนนั้ โดยครูเปิดโอกาศให้เรียนซักถาม

131

5.4 ขน้ั ขยายความรู้ (Elaboration)

5.4.1 นักเรียนช่วยกนั ยกตัวอย่าง อธบิ ายปรากฎการณ์ หรือเทคโนโลยีต่าง ๆ ทีเ่ ก่ยี วข้องกับ

กฎการเคล่อื นทข่ี ้อท่สี องของนวิ ตนั

5.4.2 ครูยกตัวอย่างเพิม่ เติมเกี่ยวกับการคำนวณ เรื่อง กฎการเคลื่อนที่ข้อท่ีสองของนวิ ตนั

เพ่อื ให้นกั เรยี นเข้าใจมากยง่ิ ขน้ึ

ตัวอยา่ ง ลงั ไม้ 10 kg วางบนพนื้ ทไี่ มม่ แี รงเสียดทาน มีคนออกแรงดงึ ลงั ไม้ 50 N ไป

ในทิศทางขนานกบั พนื้ ลังไม้จะเคล่ือนที่ด้วยความเร่งขนาดเทา่ ไร และมีทศิ ทางใด

นัน่ คือ F = ma

50 N = (10 kg)a

a = 50 N
10 kg
a = 5 m/s2 ไปในทางทศิ เดยี วกบั แรงดึง

5.4.3 นกั เรยี นศึกษาตัวอย่างการคำนวณเกี่ยวกับกฎการเคลอื่ นที่ขอ้ ท่ีสองของนิวตัน พร้อม

ทง้ั ใหน้ ักเรียนฝึกแกโ้ จทย์ปญั หา

5.5 ขัน้ ประเมิน (Evaluation)
5.5.1 นักเรียนตอบคำถามเพ่ือตรวจสอบความรู้ โดยใช้คำถามต่อไปน้ี
- กฎการเคลอ่ื นที่ข้อท่ีสองของนวิ ตัน กล่าววา่ อยา่ งไร (แนวคำตอบ "ความเรง่ ของ

ของวัตถจุ ะแปลผันตรงกับแรงสทุ ธิทีก่ ระทำต่อวตั ถุ และแปรผกผนั กับมวลของวัตถ"ุ ทิศของความเร่ง
จะมที ศิ เดียวกบั แรงสุทธทิ ีก่ ระทำบนวัตถุ สามารถเขยี นอยู่ในรปู ของสมการทางคณติ ศาสตร์ได้ คอื
∑F = ma)

5.5.2 ครูตรวจการทำใบกิจกรรมการทดลอง เร่ือง ความสัมพันธร์ ะหวา่ งแรง มวล และ
ความเร่ง เพ่ือดวู า่ นักเรยี นทำถูกตอ้ งหรอื ไม่ ถ้าไม่ถูกต้อง ครูอธิบายเพม่ิ เติมใหน้ ักเรยี นเขา้ ใจมากขึ้น

6. ส่อื การเรยี นรู้/อุปกรณ์/แหล่งเรยี นรู้
6.1 หนงั สอื เรยี นรายวิชาฟิสกิ ส์เพม่ิ เตมิ ม. 4 เลม่ 1 สสวท.
6.2 PowerPoint หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 3 เร่อื ง แรงและกฎการเคลือ่ นที่

7. ชิน้ งาน/ภาระงาน
7.1 ใบกิจกรรมการทดลอง เรอ่ื ง ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งแรง มวล และความเร่ง

132

8. กระบวนการวัดและประเมนิ ผล

จดุ ประสงค์ วิธีการวดั เครอื่ งมือ เกณฑก์ ารตัดสิน
ด้านความรู้ (K) ตรวจคำตอบจาก ผา่ นเกณฑ์
1) อธิบายกฎการเคลื่อนท่ีขอ้ ที่สองของนิวตันได้ การตอบคำถาม การตอบคำถาม ร้อยละ 70
2) อธบิ ายความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งแรง มวล และ ตรวจคำตอบจาก
ความเร่ง ตามกฎการเคล่อื นท่ีขอ้ ท่ีสองของนวิ ตนั ใบกิจกรรมการ ใบกิจกรรมการ ผ่านเกณฑร์ ะดับ
ได้ ทดลอง เร่อื ง คณุ ภาพพอใช้
ความสมั พันธ์ ทดลอง เรื่อง (7 คะแนน)
ด้านทกั ษะและกระบวนการ (P) ระหวา่ งแรง มวล ความสัมพนั ธ์
1) ประยกุ ต์ใช้กฎการเคลอ่ื นท่ีของนิวตนั ในการ และความเร่ง ระหว่างแรง มวล ขึ้นไป
แก้ปญั หาและคำนวณปรมิ าณต่าง ๆ ท่ีเก่ยี วขอ้ ง และความเร่ง
กับการเคลื่อนทข่ี องวตั ถุได้ การตอบคำถาม ผ่านเกณฑ์
ตรวจคำตอบจาก ร้อยละ 70
ดา้ นคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ (A) ใบกจิ กรรมการ การตอบคำถาม
1) มีความสนใจใฝ่รู้หรืออยากรอู้ ยากเหน็ และ ทดลอง เรือ่ ง ผ่านเกณฑ์ระดับ
ทำงานรว่ มกับผู้อน่ื อยา่ งสร้างสรรค์ ความสัมพันธ์ ใบกจิ กรรมการ คุณภาพพอใช้
ระหว่างแรง มวล ทดลอง เรอื่ ง (7 คะแนน)
และความเร่ง ความสมั พนั ธ์
ระหว่างแรง มวล ขึน้ ไป
สงั เกตพฤติกรรม และความเร่ง
แบบประเมิน ผ่านเกณฑ์ระดับ
คณุ ลกั ษณะอนั พงึ 2 ขึ้นไป

ประสงค์

133

134

135

136

137

138

139

140

141

142

143

144

145

146