คติจักรวาลวิทยาพุทธศาสนาในจิตรกรรมล้านนา

๑๔๐ สมชาติ มณโี ชติ. จติ รกรรมไทย. หนา้ ๕๕.
๑๔๑ เสมอชยั พูลสุวรรณ. สัญลกั ษณใ์ นงานจิตรกรรมไทย ระหว่างพุทธศตวรรษท่ี ๑๙ ถงึ ๒๔

(กรงุ เทพฯ : สำ�นกั พมิ พม์ หาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์), ๒๕๓๙. หนา้ ๓๙.
๑๔๒ รุ่งโรจน์ ธรรมรงุ่ เรือง. พระพุทธปฏมิ าสยาม (กรุงเทพฯ : มวิ เซียมเพรส), ๒๕๕๓. หนา้ ๗๐.
๑๔๓ สมเด็จพระญาณสงั วร. (เจริญ สุวฑฒฺ โน). ๔๕ พรรษาของพระพทุ ธเจ้า. หนา้ ๑๓๔.
๑๔๔ รุง่ โรจน์ ธรรมรุง่ เรอื ง. พระพุทธปฏิมาสยาม. หนา้ ๓๗.
๑๔๕ เสมอชัย พลู สุวรรณ. สญั ลักษณใ์ นงานจิตรกรรมไทย ระหว่างพุทธศตวรรษท่ี ๑๙ ถึง ๒๔.

หนา้ ๑๑๑.
๑๔๖ ฟองสมุทร วิชามลู . ศึกษามหาปรุ สิ ลกั ษณะของพระพทุ ธเจา้ (เชยี งใหม่ : ปริญญานิพนธ์

พทุ ธศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลัย), ๒๕๕๐. หน้า ๒๐-๒๑.
๑๔๗ พระไตรปฎิ ก เล่มท่ี ๑๑ พระสตุ นั ตปิฎก เลม่ ๓ ทีฆนกิ าย ปาฏิกวรรค ลกั ขณสตู ร. หน้า ๑๕๙.
๑๔๘ เร่ืองเดยี วกนั . หน้า ๑๖๖.
๑๔๙ ปรมานชุ ิตชิโนรส, สมเดจ็ พระมหาสมณเจา้ กรมพระ. พระปฐมสมโพธกิ ถา. หนา้ ๔๙-๖๘.
๑๕๐ พระไตรปฎิ ก ฉบบั บาลสี ยามรฐั (ภาษาไทย) เล่มท่ี ๑๘ พระสุตตนั ตปิฎก เล่มท่ี ๑๐

สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค. หน้า ๓๗.
๑๕๑ พระไตรปฎิ ก ฉบับบาลสี ยามรฐั (ภาษาไทย) เล่มที่ ๒๑ พระสุตตันตปฎิ ก เล่มท่ี ๑๓ องั คตุ ตรนกิ าย

จตกุ กนิบาต. หน้า ๔๘.
๑๕๒ เรอื่ งเดียวกนั . หนา้ ๗๙.
๑๕๓ นันทนา ชตุ วิ งศ.์ รอยพระพทุ ธบาทในศิลปะเอเชยี ใตแ้ ละเอเชยี อาคเนย์. หน้า ๓๓.
๑๕๔ http://www.polyboon.com/stories/story000090.html
๑๕๕ ฤดีรตั น์ กายราศ. บัว : องคป์ ระกอบประวตั ศิ าสตร์ ศลิ ปวฒั นธรรมไทย (กรุงเทพฯ: กรมศลิ ปากร),

๒๕๔๐. หนา้ ๒๘.
๑๕๖ คณติ า เลขะกุล. บัวราชินแี หง่ ไม้น้�ำ (กรุงเทพฯ : มลู นิธสิ วนหลวง ร. ๙), ๒๕๓๕. หนา้ ๕๘.
๑๕๗ จารวี มนั่ สินธร. การศกึ ษาวเิ คราะห์เรอ่ื ง “ดอกบัว”ในคมั ภรี ์พระพุทธศาสนาเถรวาท (กรงุ เทพฯ :

ปริญญานพิ นธ์พทุ ธศาสตรมหาบัณฑติ มหาวิทยาลัยมหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลยั ), ๒๕๔๗. หน้า ๓.
๑๕๘ ปรมานุชติ ชิโนรส, สมเด็จพระมหาสมณเจา้ กรมพระ. พระปฐมสมโพธกิ ถา. หน้า ๔๔.
๑๕๙ เรอ่ื งเดียวกนั . หน้า ๕๑.
๑๖๐ พระธรรมปิฎก. (ป.อ. ปยุตโต) พจนานุกรมพุทธศาสน์. หน้า ๕๓.
๑๖๑ ปรมานชุ ิตชิโนรส, สมเด็จพระมหาสมณเจา้ กรมพระ. พระปฐมสมโพธิกถา. หน้า ๑๖๕-๑๖๖.
๑๖๒ เรื่องเดยี วกนั . หน้า ๑๘๘-๑๘๙.
๑๖๓ พทุ ธทาสภิกข.ุ ภาพพุทธประวัติจากหินสลกั (กรงุ เทพฯ : กองทุนวุฒธิ รรม), ๒๕๐๙. หน้า ๑๑.

249

บรรณานุกรม

กองบรรณาธิการนติ ยสาร Secreat. พระพทุ ธเจา้ ๕ พระองค์. กรงุ เทพฯ : อมรินทร์, ๒๕๕๖.
ไขศรี ศรีอรุณ. พระพทุ ธรปู ปางตา่ งๆในสยามประเทศ. กรงุ เทพฯ :

พฆิ เณศ พร้ินติง้ เซน็ เตอร์ จำ�กัด, ๒๕๔๖.
คณติ า เลขะกุล. บัวราชนิ แี หง่ ไม้นำ้�. กรุงเทพฯ : มลู นธิ ิสวนหลวง ร. ๙, ๒๕๓๕.
คัมภีรเ์ ทวทตู สูตร. วัดบ้านหลุก ตำ�บลนาครัว อ�ำ เภอแม่ทะ จังหวดั ล�ำ ปาง. เชยี งใหม่ :

สำ�นักสง่ เสริมศลิ ปวฒั นธรรม มหาวิทยาลยั เชียงใหม.่ (ไมโครฟลิ ม์ ).
คัมภีร์ปฐมกปั . วดั ชัยศรีภมู ิ ตำ�บลช้างมอ่ ย อำ�เภอเมือง จังหวดั เชียงใหม.่ เชียงใหม่ :

สถาบันวจิ ยั สังคม มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่. (ไมโครฟิล์ม).
คมั ภรี ์โลกจักขุ. วดั หมนื่ เงินกอง ตำ�บลพระสงิ ห์ อำ�เภอเมือง จงั หวัดเชยี งใหม.่ เชียงใหม่ :

สถาบันวิจยั สังคม มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่. (ไมโครฟิลม์ ).
คมั ภรี ์โลกจนิ ตาวลณิ ี. วัดหมนื่ เงนิ กอง ต�ำ บลพระสงิ ห์ อ�ำ เภอเมือง จังหวัดเชยี งใหม่. เชยี งใหม่ :

สถาบนั วจิ ยั สังคม มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่. (ไมโครฟิล์ม).
คมั ภรี ส์ ารตั ถทปี นี. วัดสงู เมน่ อ�ำ เภอสูงเมน่ จังหวดั แพร.่ เชยี งใหม่ : ส�ำ นักส่งเสรมิ ศิลปวฒั นธรรม

มหาวิทยาลัยเชยี งใหม.่ (ไมโครฟลิ ม์ ).
งานชา่ งศลิ ป์ไทย : ปูนปัน้ เครอ่ื งถมและลงยา เครอื่ งรกั ประดับมกุ ประดบั กระจก. กรุงเทพฯ :

แสงแดดเพื่อนเดก็ (คติ), ๒๕๕๕.
จารณุ ี อนิ เฉิดฉาย และ ขวัญจิต เลศิ ศริ .ิ พระบฏ. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, ๒๕๔๕.
จารวี มัน่ สนิ ธร. การศกึ ษาวเิ คราะห์เรอื่ ง “ดอกบัว”ในคมั ภรี ์พระพทุ ธศาสนาเถรวาท. กรงุ เทพฯ :

ปรญิ ญานิพนธพ์ ุทธศาสตรมหาบณั ฑติ มหาวทิ ยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ๒๕๔๗.
จติ รกรรมฝาผนงั วิหารวดั บา้ นก่อ : โครงการอนรุ ักษ์จติ รกรรมฝาฝนังวดั บา้ นกอ่ อ�ำ เภอวงั เหนือ

จังหวดั ลำ�ปาง. กรุงเทพฯ : โอ เอส พร้ินต้ิงเฮา้ ส์. ๒๕๕๐.
ฉลองเดช คภู านุมาต. การศกึ ษาแนวคิดคตจิ ักรวาลวิทยาในพระพทุ ธศาสนาจากงานจติ รกรรมล้านนา

เพอ่ื การสร้างสรรคศ์ ิลปะรว่ มสมยั . ปรญิ ญานิพนธ์ปรัชญาดุษฎบี ณั ฑติ บัณฑิตวทิ ยาลัย
มหาวิทยาลยั ราชภัฏเชยี งใหม,่ ๒๕๕๗.
_________. การสรา้ งสรรคไ์ ทยจากคตคิ วามเช่อื เรือ่ งไตรภูมแิ ละจักรวาลวทิ ยาในพระพทุ ธศาสนา.
เชียงใหม่ : คณะวจิ ติ รศลิ ป์ มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม,่ ๒๕๕๑.
_________. แนวคดิ คติจักรวาลวิทยาในงานศลิ ปกรรมลา้ นนาเพือ่ การสร้างสรรค์ศิลปกรรมร่วมสมัย.
เชยี งใหม่ : คณะวจิ ิตรศลิ ป์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม่, ๒๕๕๕.
ชยั วุฒิ สุทธบิ ุตร. จิตภาพ. กรุงเทพฯ : บริษทั สตาร์ล้ิงค์ (ประเทศไทย) จำ�กัด. ๒๕๕๗.
โชติ กลั ยาณมติ ร. พจนานุกรมสถาปัตยกรรม และศลิ ปะทเ่ี ก่ยี วเนื่อง. พมิ พค์ รง้ั ท่ี ๒. กรงุ เทพฯ :
ดา่ นสทุ ธาการพิมพ์, ๒๕๔๘.
_________. สถาปตั ยกรรมไทยเดมิ . กรุงเทพฯ : สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชปู ถมั ภ์, ๒๕๓๙.
ไชย ณ พล อัครศุภเศรษฐ์ (นามแฝง). พระไตรปฎิ กฉบบั พิเศษ ธรรมธาตุ ธรรมชาติแหง่ สรรพสิ่ง.
กรุงเทพฯ : พลัสเพรส, ๒๕๒๘.
ธวชั ชัย องค์วุฒเิ วทย์ และ วิไลรตั น์ ยงั รอด. ท่องเท่ยี ว – เรยี นรู้ อยธุ ยา. กรุงเทพฯ :
มวิ เซียมเพรส. ๒๕๕๐.

250

นนั ทนา ชุตวิ งศ์. รอยพระพทุ ธบาทในศิลปะเอเชียใต้และเอเชยี อาคเนย.์ กรงุ เทพฯ :
ด่านสธุ าการพิมพ์, ๒๕๓๓.

น. ณ ปากน�้ำ (นามแฝง). พจนานกุ รมศิลป. กรงุ เทพฯ : กรงุ สยามการพมิ พ,์ ๒๕๒๒.
_________. วัดบวกครกหลวง. กรุงเทพฯ : เมอื งโบราณ, ๒๕๔๔.
_________. วัดภมู นิ ทรแ์ ละวัดหนองบวั . กรงุ เทพฯ : เมืองโบราณ, ๒๕๒๙.
_________. ศิลปะวเิ ศษสยามประเทศ : สดุ ยอดศิลปะไทยในสายตาศลิ ปนิ แห่งชาต.ิ กรงุ เทพฯ :

เมอื งโบราณ. ๒๕๓๖.
นติ ย์ จารศุ ร. สารธรรม. พิมพค์ ร้งั ที่ ๓. กรงุ เทพฯ : เหรยี ญบญุ การพมิ พ,์ ๒๕๕๐.
บริษัท มรดกโลก จ�ำ กดั . โครงการศึกษาเพือ่ อนุรกั ษ์จติ รกรรมฝาผนงั ในประเทศไทย. กรงุ เทพฯ :

บรษิ ทั มรดกโลก จำ�กดั , ๒๕๓๘.
บญุ เลศิ เสนานนท์ ปริวรรตและแปล. โลกสณั ฐานโชตรตนคณั ฐี. กรุงเทพฯ : รงุ่ ศลิ ป์การพิมพ์, ๒๕๔๓.
บำ�รุง ช�ำ นาญเรอื . การศกึ ษาเปรียบเทียบเร่ืองจกั รวาลวิทยาในศาสนาไชนะและพทุ ธศาสนาเถรวาท.

กรุงเทพฯ : ปรญิ ญานิพนธ์ศลิ ปศาสตรดษุ ฎีบณั ฑิต มหาวทิ ยาลัยศิลปากร. ๒๕๕๒.
ปฐม พวั พนั ธส์ กลุ . คติจักรวาล เขาพระสเุ มรุ ในงานออกแบบสถาปัตยกรรมผังเมอื งและประณีตศิลป.์

เชียงใหม่ : ม.ป.ท., ๒๕๔๕. (อัดสำ�เนา)
ปรมานุชติ ชโิ นรส, สมเด็จพระมหาสมณเจา้ กรมพระ. พระปฐมสมโพธกิ ถา. กรุงเทพฯ :

โรงพิมพเ์ ล่ยี งเชยี ง, ๒๕๐๘.
พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบบั มหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลยั . กรงุ เทพฯ : มหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั ,

๒๕๓๙.
พระไตรปฎิ กภาษาไทย ฉบับหลวง. กรงุ เทพฯ : กรมการศาสนา, ๒๕๒๕.
พระธรรมปฎิ ก. (ป.อ. ปยตุ โต) ไตรภมู ิพระร่วงอทิ ธพิ ลตอ่ สงั คมไทย. กรงุ เทพฯ : โกมลคมี ทอง, ๒๕๔๒.
_________. พจนานุกรมพุทธศาสน.์ พิมพค์ ร้งั ที่ ๙. กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พม์ หาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลัย,

๒๕๔๓.
พระพรหมโมลี (วลิ าศ ญาณวโร). ภูมวิ ิลาสนิ ี. กรงุ เทพฯ : ดอกหญา้ , ๒๕๔๕.
_________. โลกทีปน.ี กรุงเทพฯ : ดอกหญา้ , ๒๕๔๕.
พระมหาบญุ ไทย ปุญญมโน. คตคิ วามเชื่อเรื่องจักรวาลนิยมท่ีปรากฏบนหีบพระธรรมในล้านนา.

เชียงใหม่ : มหาวิทยาลยั มหามกฎุ ราชวทิ ยาลยั วิทยาเขตล้านนา, ๒๕๔๒.
พระมหาหรรษา ธมมฺ หาโส (นธิ ิบณุ ยากร). พุทธจกั รวาลวิทยา. กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พม์ หาจฬุ าลงกรณราช

วทิ ยาลยั , ๒๕๕๐.
พระสทั ธรรมโฆษเถระ. โลกบัญญตั ิ. กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พ์อกั ษรไทย, ๒๕๒๘.
พระสิริมงั คลาจารย์. จกั รวาฬทปี น.ี ฉบับหอสมดุ แหง่ ชาติ. กรงุ เทพฯ : กรมศลิ ปากร, ๒๕๓๓.
พษิ ณุ ศภุ นิมิต. ปริศนาแห่งหมิ พานต์. กรุงเทพฯ : อมรินทร์, ๒๕๕๐.
_________. ปา่ หมิ พานตต์ ามพระราชเสาวนยี ์. กรงุ เทพฯ : อมรินทร์, ๒๕๔๘.
พุทธทาสภิกขุ. ภาพพุทธประวัตจิ ากหนิ สลกั . กรุงเทพฯ : กองทนุ วฒุ ิธรรม, ๒๕๐๙.
_________. หลักปฏิบัตเิ ก่ียวกบั ปฏิจจสมุปบาท. กรงุ เทพฯ : สุขภาพใจ, ๒๕๕๔.
ฟองสมทุ ร วชิ ามลู . ศกึ ษามหาปรุ สิ ลักษณะของพระพุทธเจ้า. เชยี งใหม่ : ปรญิ ญานิพนธ์

พุทธศาสตรมหาบณั ฑติ มหาวทิ ยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลัย, ๒๕๕๐.

251

ฟ้ืน ดอกบัว. พทุ ธปรัชญาแหง่ ชีวิต. กรงุ เทพฯ : ศยาม, ๒๕๕๐.
_________. รายงานวจิ ยั เรือ่ ง ภพภูมิและความเป็นไปในภพภูมิต่างๆ. กรงุ เทพฯ :

มหาวิทยาลัยศลิ ปากร, ๒๕๕๐.
ภานุพงษ์ เลาหสม. จติ รกรรมฝาผนงั ลา้ นนา. กรุงเทพฯ : เมอื งโบราณ, ๒๕๔๑.
มณี พยอมยงค.์ เครือ่ งสกั การะลา้ นนาไทย. เชยี งใหม่ : ส.ทรพั ย์การพมิ พ,์ ๒๕๔๙.
_________. พระเพณสี ิบสองเดอื นลา้ นนาไทย. เชียงใหม่ : ส.ทรพั ยก์ ารพมิ พ,์ ๒๕๔๘.
แมช่ ีวิมตุ ติยา (สภุ าพรรณ ณ บางชา้ ง). จักกวาฬทีปนี ลักษณะเดน่ ภูมปิ ัญญา และคณุ ค่า. กรุงเทพฯ :

สำ�นักงานกองทุนสนับสนนุ การวิจยั (สกว.), ๒๕๕๔.
ระวี ภาวิไล. โลกทัศน์ ชีวทศั น์ : เปรียบเทยี บวทิ ยาศาสตรก์ ับพระพทุ ธศาสนา. กรงุ เทพฯ :

สหธรรมกิ จ�ำ กัด, ๒๕๔๓.
ราชบัณฑติ ยสถาน. พจนานุกรมศพั ท์ศิลปกรรม อักษร ก-ฮ ฉบับราชบณั ฑิตยสถาน. กรงุ เทพฯ :

ด่านสทุ ธาการพิมพ์ จ�ำ กัด, ๒๕๕๐.
รุง่ โรจน์ ธรรมรงุ่ เรือง. พระพุทธปฏิมาสยาม. กรงุ เทพฯ : มวิ เซียมเพรส, ๒๕๕๓.
ฤดรี ตั น์ กายราศ. บัว : องคป์ ระกอบประวตั ศิ าสตร์ ศิลปวัฒนธรรมไทย. กรงุ เทพฯ:

กรมศิลปากร. ๒๕๔๐.
วรลัญจก์ บุณยสรุ ตั น.์ วิหารลา้ นนา. กรงุ เทพฯ : เมอื งโบราณ, ๒๕๔๔.
เวอร์จิเนยี แมคคีน ดิ ครอคโค, สมหวงั แกว้ สฟุ อง แปล. รอยพระพทุ ธบาท พระพุทธเจ้า ๕ พระองค์

ตามกรอบคดิ แบบสิงหล – สยาม. กรุงเทพฯ : มลู นธิ พิ ิริยะ ไกรฤกษ,์ ๒๕๕๕.
วไิ ลรตั น์ ยังรอด. การศกึ ษาภาพภูมจิ ักรวาลจากภาพจติ รกรรมฝาผนงั สมัยรัตนโกสนิ ทรต์ อนตน้

ในเขตกรงุ เทพมหานคร. กรงุ เทพฯ : ปรญิ ญานพิ นธศ์ ิลปศาสตรมหาบัณฑิต
มหาวิทยาลยั ศลิ ปากร, ๒๕๔๐.
ศรีเลา เกษพรหม. ประเพณีชวี ิตคนเมอื ง. เชียงใหม่ : โรงพมิ พม์ ิ่งเมอื ง, ๒๕๔๐.
_________. ผา้ ยนั ต์พระสิงหห์ ลวง. เชยี งใหม่ : วัดพระสิงหว์ รมหาวหิ าร. ๒๕๕๕.
ศรีศักร วลั ลิโภดม. คนไทย ไม่มีใครทำ�ร้าย กต็ ายเอง. กรงุ เทพฯ : มลู นิธเิ ลก็ -ประไพ วริ ิยะพนั ธ.ุ์
๒๕๕๖.
_________. พฒั นาการทางสงั คม-วฒั นธรรมไทย. กรงุ เทพฯ : อัมรินทร,์ ๒๕๔๔.
ศิลป์ พีระศร.ี บทความขอ้ เขยี นและงานศลิ ปกรรมของศาสตราจารย์ ศลิ ป์ พีระศรี. กรงุ เทพฯ :
อมรินทร์, ๒๕๔๕.
ศิลปากร, กรม. สมุดภาพไตรภมู ฉิ บบั อักษรธรรมล้านนาและอกั ษรขอม. กรุงเทพฯ : อมรนิ ทร,์ ๒๕๔๗.
_________. สมุดภาพไตรภมู ิฉบบั กรงุ ศรีอยุธยา – ฉบับกรุงธนบรุ ี เลม่ ๒. กรงุ เทพฯ : อมรนิ ทร,์
๒๕๔๗.
ศลิ ปช์ ยั ชน้ิ ประเสรฐิ . วัดใหญ่อินทาราม. กรุงเทพฯ : เมอื งโบราณ. ๒๕๒๕.
ศวิ ดล วาฤทธ์.ิ ภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ การทำ�โคมผัดจงั หวดั เชยี งใหม.่ เชยี งใหม่ : การคน้ คว้าแบบอสิ ระ
บัณฑติ วิทยาลัยมหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม,่ ๒๕๔๕.

252

สน สมี าตรัง. คตคิ วามเช่อื เรอ่ื งไตรภูมแิ ละจกั รวาลวทิ ยาในงานศลิ ปกรรมไทย. กรุงเทพฯ :
บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลยั ศิลปากร, ม.ป.ป.

_________. สญั ลกั ษณ์และววิ ัฒนาการภาพไตรภมู แิ ละจักรวาลตามคตพิ ุทธศาสนานกิ ายเถรวาท
ในจิตรกรรมฝาผนงั ไทย. การประชุมทางวิชาการนานาชาติ เรื่อง “ไทยศึกษา”
ครง้ั ท่ี ๔ ณ เมอื งคนุ มงิ ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจนี , ๒๕๓๓.

_________. สาระสังเขปเกย่ี วกับการวจิ ัยเรอ่ื ง โครงสร้างจิตรกรรมฝาผนงั ลา้ นนา. กรงุ เทพฯ :
ม.ป.ท., ๒๕๒๖. (อดั สำ�เนา)

สนน่ั รตั นะ. ศลิ ปะลายรดน�ำ้ . กรุงเทพฯ : สิปประภา, ๒๕๔๕.
สมเดจ็ พระญาณสังวร. (เจริญ สวุ ฑฺฒโน). ๔๕ พรรษาของพระพทุ ธเจ้า. พมิ พค์ รั้งที่ ๔. กรงุ เทพฯ :

มหามกฎุ ราชวิทยาลยั , ๒๕๔๖.
สมชาติ มณโี ชติ. จิตรกรรมไทย. กรุงเทพฯ : โอเดยี นสโตร,์ ๒๕๒๙.
สนั ติ เลก็ สขุ ุม. ศลิ ปะภาคเหนอื : หริภญุ ชัย – ล้านนา. กรงุ เทพฯ : เมอื งโบราณ, ๒๕๓๘.
สุชพี ปุญญานภุ าพ. พระไตรปิฎกฉบบั ประชาชน. พิมพ์คร้ังท่ี ๑๖. กรุงเทพฯ : มหามกุฎราชวิทยาลยั ,

๒๕๓๙.
สเุ มธ ชุมสาย ณ อยุธยา. นำ�้ บอ่ เกดิ แหง่ วัฒนธรรมไทย. กรงุ เทพฯ : เอ เอส พี พรนิ้ ติง้ กรุ๊ป, ๒๕๓๙.
สุรพล ด�ำ รหิ ์กุล. ล้านนา สง่ิ แวดล้อม สังคม และวฒั นธรรม. กรุงเทพฯ : คอมแพคท์พริน้ ท,์ ๒๕๔๒.
_________. ลายค�ำ ล้านนา. กรุงเทพฯ : เมอื งโบราณ, ๒๕๔๔.
สรุ ยิ วฒุ ิ สขุ สวสั ด์ิ และ มาศ บรุ กรรมโกวทิ . วศิ ทุ ธศิลป์. กรุงเทพฯ : บริษทั บริหารและพัฒนาเพือ่

การอนุรกั ษ์สิ่งแวดล้อม จำ�กัด (มหาชน), ๒๕๔๕.
เสมอชัย พูลสุวรรณ. สญั ลกั ษณ์ในงานจติ รกรรมไทย ระหวา่ งพทุ ธศตวรรษท่ี ๑๙ ถึง ๒๔.

กรงุ เทพฯ : สำ�นักพมิ พม์ หาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์, ๒๕๓๙.
เสถียรโกเศศ. เลา่ เรื่องในไตรภมู .ิ กรุงเทพฯ : อักษรไทย, ๒๕๑๕.
เสถยี รพงษ์ วรรณปก. ค�ำ บรรยายพระไตรปิฎก. พิมพค์ รงั้ ท่ี ๕. กรุงเทพฯ : สถาบนั บนั ลือธรรม, ๒๕๕๒.
อภิธาน สมใจ. งานศพล้านนา ปราสาทนกหสั ดสิ งิ ค์ สู่ไม้ศพ. เชียงใหม่ : กลางเวยี งการพมิ พ์, ๒๕๔๑.
อรณุ รัตน์ วเิ ชยี รเขยี ว. โบราณวตั ถุ-โบราณสถานในวดั ล้านนา. เชียงใหม่ : โรงพมิ พ์แสงศิลป์, ๒๕๔๙.
________. พระพทุ ธรปู ในล้านนา. เชยี งใหม่ : โรงพมิ พ์ตะวันเหนอื , ๒๕๕๔.
Frank E. Reynolds, Mani B. Reynolds. Three Worlds According to King Ruang. The Regent of

the University of California, 1982.
Ortner Jon, Buddha. New York : Welcome Books. 2010.
Randy Kloetszly. Buddhist Cosmology. Delhi : Motiatal Banarsidass, 1988.

เวปไซด์

“ประสูติ” http://bankkiebankkie.tripod.com/page2.htm (๒๐ มีนาคม ๒๕๕๖)
“พระพทุ ธเจ้า ๕ พระองค์” http://dhamma-buddhist.blogspot.com/2009/07/blog-post.html
(๒๓ มีนาคม ๒๕๕๖)
“มงคล ๑๐๘ ประการ” http://www.polyboon.com/stories/story000090.html (๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๖)

253

ทีม่ าของภาพประกอบ

เอกสารภาษาไทย

จารณุ ี อินเฉิดฉาย และ ขวญั จติ เลศิ ศิร.ิ พระบฏ. กรงุ เทพฯ : กรมศลิ ปากร, ๒๕๔๕. (ภาพที่ ๑๒๓)
โชติ กัลยาณมิตร. สถาปัตยกรรมไทยเดมิ . กรงุ เทพฯ : สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชปู ถมั ภ,์

๒๕๓๙. (ภาพท่ี ๑๔๔)
ธวชั ชยั องค์วฒุ เิ วทย์ และ วิไลรตั น์ ยงั รอด. ทอ่ งเท่ียว – เรียนรู้ อยุธยา. กรุงเทพฯ : มิวเซียมเพรส.

๒๕๕๐. (ภาพที่ ๓๑)
น. ณ ปากน�ำ้ (นามแฝง). ศิลปะวิเศษสยามประเทศ : สดุ ยอดศลิ ปะไทยในสายตาศลิ ปนิ แหง่ ชาต.ิ

กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ. ๒๕๓๖. (ภาพที่ ๑๓๔)
นนั ทนา ชุติวงศ.์ รอยพระพุทธบาทในศลิ ปะเอเชยี ใตแ้ ละเอเชียอาคเนย์. กรุงเทพฯ : ด่านสุธาการพิมพ,์

๒๕๓๓. (ภาพท่ี ๑๓๑)
ปรมานชุ ติ ชิโนรส, สมเดจ็ พระมหาสมณเจา้ กรมพระ. สมดุ ภาพ พระปฐมสมโพธิกถา. กรงุ เทพฯ :

ธรรมสภา, ๒๕๕๔. (ภาพที่ ๑๕๓, ๑๕๕, ๑๕๖)
ประภาส สรุ ะเสน. สมดุ ภาพปฤษณาธรรม. กรุงเทพฯ : กรมศลิ ปากร, ๒๕๔๕. (ภาพที่ ๑๔๓)
พทุ ธทาสภิกข.ุ ภาพพทุ ธประวตั จิ ากหนิ สลกั . กรงุ เทพฯ : กองทนุ วฒุ ธิ รรม, ๒๕๐๙. (ภาพท่ี ๑๕๗)
ศลิ ป์ชยั ชิ้นประเสรฐิ . วัดใหญอ่ ินทาราม. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ, ๒๕๒๕. (ภาพท่ี ๖)
ศิลปากร, กรม. การข้ึนทะเบยี น โบราณสถานภาคเหนือ. กรงุ เทพฯ : กรมศิลปากร, ๒๕๒๕.

(ภาพท่ี ๔๔, ๔๖)
_________. สมดุ ภาพไตรภมู ิฉบับอักษรธรรมลา้ นนาและอักษรขอม. กรุงเทพฯ : อมรินทร์, ๒๕๔๗.

(ภาพที่ ๗, ๒๐, ๓๙, ๔๐, ๖๑, ๗๗, ๗๘)
_________. สมุดภาพไตรภูมฉิ บบั กรงุ ศรอี ยธุ ยา – ฉบับกรุงธนบุรี เลม่ ๑.

กรงุ เทพฯ : อมรนิ ทร,์ ๒๕๔๗. (ภาพท่ี ๘, ๙, ๑๐, ๑๕, ๑๖, ๑๗, ๑๘, ๑๙, ๒๒,๒๓, ๒๔, ๒๕,
๒๖, ๒๘, ๒๙, ๓๓, ๓๕, ๓๖, ๓๗)
_________. สมุดภาพไตรภูมฉิ บับกรงุ ศรอี ยธุ ยา – ฉบบั กรุงธนบุรี เล่ม ๒.
กรุงเทพฯ : อมรนิ ทร,์ ๒๕๔๗. (ภาพท่ี ๒๑, ๒๗, ๓๐, ๓๒, ๓๘)
สุรยิ วุฒิ สขุ สวัสด์ิ และ มาศ บุรกรรมโกวทิ . วิศุทธศลิ ป.์ กรุงเทพฯ : บริษัท บรหิ ารและพัฒนาเพอ่ื
การอนุรกั ษส์ ิง่ แวดลอ้ ม จำ�กัด (มหาชน), ๒๕๔๕. (ภาพที่ ๑๕๑)

เอกสารภาษาต่างประเทศ

Cummings, Joe. Lanna Renaissance. Ching mai : Dhara Dhevi Hotel, 2006. (ภาพที่ ๑๒๙)
Ortner, Jon. Buddha. New York : Welcome Books. 2010. (ภาพที่ ๑๕๐)

254

เวปไซด์

http://www.bigsoccer.com (ภาพท่ี ๔๓)
http://www.jitdrathanee.com (ภาพท่ี ๑๒๓)
http://www.khamkoo.com (ภาพท่ี ๑๒๔)
http://www.thaprachan.com (ภาพท่ี ๑๒๕)
http://www.dhamma-buddhist.blogspot.com (ภาพที่ ๑๔๖)
http://www.bankkiebankkie.tripod.com (ภาพท่ี ๑๕๔)
http://www.royin.go.th (ภาพที่ ๑๕๘)

บุคคล

ปฐม พัวพนั ธ์สกลุ . (ภาพที่ ๓, ๔๒, ๔๙, ๕๘, ๗๕, ๑๒๖, ๑๓๒, ๑๓๕, ๑๓๖, ๑๓๗)
สรุ ชัย จงจติ งาม. (ภาพท่ี ๕, ๗๐)
ทพิ วรรณ ทั่งมง่ั มี (ภาพที่ ๔, ๑๓, ๑๔, ๓๔, ๕๕, ๕๙, ๖๒, ๖๓, ๖๔, ๖๗, ๗๑, ๗๒, ๗๓)
ฉลองเดช คูภานมุ าต. (ภาพถ่ายทเี่ หลือทั้งหมด)

255

ประวัตผิ ้เู ขยี น

ฉลองเดช คภู านมุ าต

การศึกษา ศิลปบัณทิต สาขาศิลปไทย คณะจิตรกรรม ประติมากรรม และภาพพิมพ์
พ.ศ. ๒๕๔๑ มหาวิทยาลัยศลิ ปากร
พ.ศ. ๒๕๔๕ ศิลปมหาบัณทติ สาขาศิลปไทย คณะจติ รกรรม ประติมากรรม และภาพพมิ พ์
พ.ศ. ๒๕๕๗ มหาวิทยาลัยศิลปากร
ปรชั ญาดุษฎบี ัณฑติ สาขาวิชาภูมภิ าคลุ่มน�ำ้ โขงและสาละวินศึกษา
มหาวิทยาลัยราชภฏั เชยี งใหม่

ปจั จุบนั ผู้ช่วยศาสตราจารย์ สาขาวชิ าจิตรกรรม ภาควิชาทัศนศิลป์
คณะวิจิตรศลิ ป์ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่

รางวลั รางวัลท่ี ๑ จิตรกรรมบัวหลวงครง้ั ที่ ๒๐ จิตรกรรมภมู ิทัศน์ในประเทศไทย

ผลงานวิจยั การสรา้ งสรรคไ์ ทยจากคตคิ วามเชือ่ เร่อื งไตรภูมแิ ละจักรวาลวิทยา
พ.ศ. ๒๕๔๙ ในพระพทุ ธศาสนา
พ.ศ. ๒๕๕๒ แนวคดิ มหาปรุ สิ ลกั ขณะพทุ ธปฏมิ าศิลปะไทลอื้ เมืองน่าน
พ.ศ. ๒๕๕๔ แนวคิดคตจิ ักรวาลวทิ ยาในงานศิลปกรรมลา้ นนาเพ่ือการสร้างสรรค์
พ.ศ. ๒๕๕๗ ศิลปกรรมร่วมสมัย
แนวคิดมหาปรุ ิสลักษณะพุทธปฏมิ าศิลปะไทล้ือเพอ่ื การสร้างสรรค์
ศิลปะไทยรว่ มสมยั





256