แผนการสอนวิชาโลจิสติกส์และซัพพลายเชน

ใบทดสอบหลงั เรียน แผน่ ที่....1..

หลกั สูตร ประกาศนียบตั รวชิ าชพี ชัน้ สงู พุทธศกั ราช 2563 ประเภทวิชา บรหิ ารธรุ กิจ

รหัสวิชา 30214-2001 รายวชิ า โลจิสติกส์และซัพพลายเชน

หน่วยท่ี 5 ชอ่ื หนว่ ย การจดั การคลังสนิ คา้ จำนวน.....6....ช่ัวโมง

ชอ่ื ผ้เู รยี น................................ระดับชน้ั ................................

เรอ่ื ง....การจัดการคลังสินค้า...............เวลา.............10.................นาที

คำส่ัง จงทำเครอ่ื งหมายกากบาท (x) ลงหนา้ ข้อทถี่ กู ตอ้ ง

1. คลงั สินคา้ ในกระบวนการของโลจิสติกส์เก่ียวข้องกับเร่ืองอะไร

ก. การบำรงุ รกั ษาสินคา้ คงคลงั และการเคล่ือนยา้ ย

ข. การกำหนดงบประมาณ

ค. การลดต้นทุนในการบริการจดั การ

ง. การวางแผนผงั กำหนดกิจกรรมขาเขา้ – ออก

2. การไหลเวยี นของระบบขอ้ มูลข่าวสารจะควบคู่ขนานไปกบั กจิ กรรมอะไร

ก. คลังสินค้า ข. การเคลื่อนย้ายสนิ ค้า

ค. การควบคุม ง. การวางแผน

3. ข้นั ตอนใดเปน็ ชว่ งที่ใช้เวลาสว่ นใหญข่ องการทำงานในคลงั สนิ คา้

ก. การเบกิ จา่ ย/เลอื กหยิบ ข. การรับของ

ค. การจัดส่ง ง. การจัดเก็บ

4. ลำดบั การหยิบสินค้ามีความหมายสอดคลอ้ งกับข้อใด

ก. FIFO ข. In Transit

ค. Whale ง. FOFI

ใบทดสอบหลงั เรียน แผ่นท่ี....2..

หลักสูตร ประกาศนยี บตั รวิชาชพี ชั้นสูง พุทธศกั ราช 2563 ประเภทวชิ า บรหิ ารธรุ กิจ

รหสั วิชา 30214-2001 รายวิชา โลจิสตกิ ส์และซัพพลายเชน

หนว่ ยท่ี 5 ชื่อหนว่ ย การจดั การคลงั สินคา้ จำนวน.....6....ชวั่ โมง

ชือ่ ผเู้ รยี น................................ระดบั ชน้ั ................................

เร่อื ง....การจัดการคลงั สินคา้ ...............เวลา.............10.................นาที

5. ขอ้ ใดไมใ่ ช่ทีเ่ กบ็ สนิ ค้าตามลักษณะการใช้

ก. ทเ่ี กบ็ เพือ่ การหยบิ สนิ ค้า

ข. ทเ่ี กบ็ สนิ คา้ อย่างถาวร

ค. ท่เี ก็บสำรองสนิ คา้

ง. ที่เกบ็ สำรองระหว่างการดำเนินงาน

6. ข้อใดเป็นงานหลักที่ช่วยสนบั สนุนการดำเนนิ งานขององค์กรให้เกดิ ประสทิ ธผิ ล

ก. งานกระจายสินคา้

ข. งานบำรงุ รกั ษาสินค้า

ค. งานจดั วางสนิ คา้

ง. งานสินคา้ คงคลัง

7. หน่วยซื้อ/จัดเกบ็ /จัดหยบิ เรียกกันทว่ั ไปวา่ อะไร

ก. กลอ่ ง ข. พาลเลท

ค. คอนเทนเนอร์ ง. คาร์ตนั

ใบทดสอบหลังเรยี น แผน่ ท่ี....3..

หลักสตู ร ประกาศนียบตั รวชิ าชพี ชน้ั สงู พุทธศกั ราช 2563 ประเภทวิชา บริหารธุรกจิ

รหัสวิชา 30214-2001 รายวชิ า โลจิสตกิ สแ์ ละซัพพลายเชน

หน่วยที่ 5 ช่อื หนว่ ย การจดั การคลังสนิ คา้ จำนวน.....6....ช่วั โมง

ชื่อผเู้ รยี น................................ระดับชนั้ ................................

เร่ือง....การจดั การคลงั สนิ คา้ ...............เวลา.............10.................นาที

8. ใช้อุปกรณร์ ถยกประเภทต่าง ๆ ในการขนยา้ ย นำเข้าไปจัดเกบ็ ตามชัน้ ตา่ ง ๆ ให้ถกู ตอ้ งตาม Location
หมายถงึ ข้อใด

ก. Picking ข. Storing

ค. Shipping ง. Receiving

9. สนิ ค้าแต่ละชนดิ ประกอบด้วยรายละเอยี ดเฉพาะตัวหมายถึงข้อใด

ก. องค์กรท่เี ปน็ เจ้าของสินค้า ข. รหัสสนิ ค้า ช่ือสินคา้ บาร์โค้ท

ค. รายละเอยี ดของบรรจุหีบหอ่ ง. ถกู ทกุ ข้อ

10. “ศนู ยก์ ระจายสนิ ค้า” มคี วามหมายสอดคล้องกบั ขอ้ ใด

ก. Receive and Ship ข. Retail Outlets

ค. Distribution Center ง. Warehouse

เฉลย
1. ง 2.ข 3.ก 4. ก 5. ข 6.ง 7. ง 8. ข 9. ง 10. ค

แบบประเมนิ ผลพฤตกิ รรมรายบคุ คล

ใบงานที่ 5 เรอ่ื ง การจัดการคลังสินค้า
กลมุ่ ท่ี ...................

ท่ี คะแนน การรับฟัง การเสนอ การยอมรบั การสรา้ ง รวม ระดับการ
ความคิด ความคิด คนอืน่ บรรยากาศ คะแนน มี
ชือ่ สกุล
1 เหน็ เหน็ ในกลุ่ม 20 สว่ นรวม
2
3 5 55 5
4
5
6
7
8
9
10

ระดบั ของคะแนน

5 = มากท่สี ุด 4 = ค่อนข้างมาก
3 = ปานกลาง 2 = ค่อนขา้ งออ่ น
1 = น้อยทีส่ ดุ

เกณฑก์ ารประเมนิ 15-20 = มาก
8-14 = ปานกลาง
1-7 = น้อย

ลงชอื่ ...........................................ผู้ประเมนิ

การจัดการคลังสนิ ค้า

คะแนน การนำเสนอผลงาน การบนั ทึกผลงาน รวม
คะแนน ระดับคุณภาพ
กลุ่มที่ ข้นั นำ ขั้นสอน ข้ันสรุป ถกู ตอ้ ง เรยี บร้อย 50 ของผลงาน
10 10 10 10 10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

ระดบั ของคะแนน 8 - 10 = ดมี าก 7 - 8 = ดี
5 – 6 = พอใช้ 0 – 4 = ควรปรับปรุง

เกณฑ์การประเมนิ 35 - 50 = ดี
17 - 34 = ปานกลาง
1 - 16 = ควรปรับปรงุ

ลงชอ่ื ...........................................ผ้ปู ระเมนิ

แบบประเมินพฤติกรรมทางดา้ นคุณธรรม จรยิ ธรรม
วนั ท่.ี .....เดอื น....................พ.ศ. ....................

ชื่อ...............................................นามสกุล.......................................ระดับชั้น.................เลขที่........
แผนก..................................................................คณะ......................................................................

ลำดบั พฤตกิ รรมท่ปี ระเมิน ระดบั คะแนน หมายเหตุ

1 ความรับผิดชอบตอ่ หน้าท่แี ละงานที่ได้รบั 3 2 1 ความหมายของระดบั คะแนน
มอบหมาย 3= ปฏิบตั อิ ย่างสมำ่ เสมอโดยไม่
ตอ้ งมกี ารชน้ี ำหรือตักเตอื น
2 กล้าคิด กล้าทำ และกลา้ ตัดสนิ ใจด้วยเหตุผล 2= ปฏิบตั ิบา้ งในบางคร้งั
3 มมี นษุ ยสัมพนั ธท์ ีด่ ตี อ่ เพื่อนๆ จากการเชญิ ชวนหรือช้ีนำ
4 เอ้ือเฟอื้ เผ่ือแผ่เสียสละเพื่อสว่ นรวม 1= ตอ้ งสั่งบงั คบั ว่ากล่าวหรือ
5 มีวนิ ยั ซ่อื สัตย์และประหยดั ตกั เตอื นจึงจะปฏบิ ตั ิ หรือมกั จะ
6 รูจ้ ักการใหโ้ อกาส ใหอ้ ภยั ปฏิบตั ใิ นทางท่ีผดิ เสมอ
7 การยอมรับการปฏบิ ัติตอ่ มติของกลุ่ม
8 ไมเ่ อาเปรยี บเพื่อนผ้เู รียนดว้ ยกัน เกณฑก์ ารประเมนิ
9 แสดงกิรยิ าวาจาสภุ าพต่อทุกคน 26-30 คะแนน= ดมี าก
10 แสดงความมีนำ้ ใจต่อครู/อาจารย์ 21-25 คะแนน= ดี
16-20 คะแนน= พอใช้
รวม (คะแนนเตม็ 30 คะแนน) 0-15 คะแนน= ควรปรับปรงุ

บันทกึ
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
........................

ลงชือ่ ...........................................ผปู้ ระเมนิ



การวเิ คราะห์หัวข้อ

หลกั สตู ร ประกาศนยี บัตรวชิ าชพี ชัน้ สงู พุทธศักราช 2563 ปร
รหสั วิชา 30214-2001 รายวชิ า โลจิสติกส์และซัพพลา
ทฤษฎี.....3.......ช่ัวโมง/สัปดาห์ ปฏิบัติ............-.....ชั่วโมง/สปั ด

หน่วยท/ี่ ชอ่ื หน่วย รายการความรู้

6. การบริหารสินค้าคง 1.ความหมายของการบริหารสินคา้ คงคลงั 1. บอกคว
คลัง 2. ความสำคญั ของการบรหิ ารสินคา้ คงคลัง 2. บอกคว

3. วัตถปุ ระสงคข์ องการบรหิ ารสินคา้ คงคลัง 3. อธิบาย

4. ประเภทของสนิ ค้าของคลงั 4. จำแนก

5. ประโยชน์ของการบรหิ ารสนิ ค้าคงคลัง 5. อธิบาย

6. ปริมาณการสงั่ ซ้ือที่ประหยดั ทสี่ ดุ 6. คำนวณ

7. สนิ ค้าคงคลงั ประเภท ABC 7. อธิบาย

หมายเหตุ ISL= ระดับความรู้ความสามารถทางสติปัญญา (Intellectual skill Level) PSL=

R:การฟนื้ ความรู้ (Recalled Knowledge) I
A:การประยกุ ต์ความรู้ (Applied Knowledge) C
T:การสง่ ถา่ ยความรู้ (Transferred Knowledge) A

อการสอนและจุดประสงค์เชงิ พฤติกรรม

ระเภทวิชา บริหารธรุ กจิ

ายเชน

ดาห์ จำนวน…3…หน่วยกติ

จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม ISL PSL
RATI CA

วามหมายของการบริหารสนิ ค้าคงคลังได้ /

วามสำคญั ของการบรหิ ารสนิ คา้ คงคลังได้ /

ยวตั ถปุ ระสงคข์ องการบริหารสินคา้ คงคลงั ได้ /

กประเภทของสนิ คา้ ของคลงั ได้ /

ยประโยชน์ของการบริหารสนิ คา้ คงคลงั ได้ /

ณปริมาณการสง่ั ซ้ือท่ปี ระหยดั ที่สดุ ได้ /

ยสนิ ค้าคงคลงั ประเภท ABC ได้ /

=ระดับความสามารถในการใชก้ ล้ามเนื้อทำงาน(Physical skill Level)

: ทำไดต้ ามแบบ (Imitation is needed)
C : ทำไดด้ ้วยความถูกตอ้ ง (Control is needed)
A : ทำด้วยความชำนาญ (Automation is needed)

กรอบการจดั การเรยี นร้แู บบบรู ณาการ

หนว่ ยท่ี 6 เรื่อง การบริหารสินค้าคลังสนิ คา้

พอประมาณ

1. ผู้เรยี นจัดสรรเวลาในการฝึกปฏบิ ตั ิตาม
ใบงานได้อย่างเหมาะสม
2. ผ้เู รียนร้จู กั ใชแ้ ละจัดการวสั ดอุ ุปกรณ์
ต่าง ๆ อยา่ งประหยัดและคุ้มคา่
3. ผ้เู รียนปฏิบัติตนเป็นผู้นำและผตู้ ามท่ีดี
4. ผู้เรียนเป็นสมาชิกทด่ี ีของกลุ่มเพอื่ น

มีภมู ิคุม้ กนั ที่ดี

ความมีเหตผุ ล 1. มกี ารเตรยี มความพรอ้ มในการเรียนและการ
ปฏิบตั ิงาน
1. กลา้ แสดงความคิดอย่างมเี หตุผล
2. กลา้ ทักท้วงในส่ิงทีไ่ ม่ถกู ต้องอย่างถกู กาลเทศะ 2. กลา้ ซักถามปัญหาหรือขอ้ สงสัยต่าง ๆ อย่างถกู
3. กล้ายอมรับฟังความคิดเห็นของผอู้ ื่น กาลเทศะ
4. ไมม่ เี รอื่ งทะเลาะวิวาทกับผู้อืน่
3. แก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ด้วยตนเองอย่างเป็น
เหตเุ ปน็ ผล

4. ควบคุมอารมณข์ องตนเองได้

ความรู้ + ทักษะ 5.ควบคมุ กคิรุณิยธารอรามการในสถานการณต์ า่ ง ๆ ได้
1. ใชว้ สั ดุอยา่ งประหยัดและคุม้ คา่ 1. ปฏบิ ัติงานทเไี่ปดน็ ้รอบั ยม่าองบดหี มายเสรจ็ ตามกำหนด
2. ปฏิบตั ิงานด้วยความละเอียดรอบคอบ 2. ใชว้ ัสดอุ ุปกรณ์อย่างคมุ้ คา่ ประหยดั
3. มีความรคู้ วามเขา้ ใจเกีย่ วกบั หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ 3. มคี วามเพียรพยายามและกระตือรือรน้ ในการเรียนและ
พอเพียง การปฏบิ ตั ิงาน
4. ให้ความร่วมมือกับการทำกิจกรรมของสว่ นรวม อาสา
ช่วยเหลอื งานครแู ละผู้อน่ื

สังคม นำไปสู่ วฒั นธรรม สงิ่ แวดล้อม
สังคม ชุมชนมีคณุ ภาพชีวิต เศรษฐกิจ ใชส้ ่ิงของอย่างรู้คณุ ค่า
ท่ีดีขน้ึ ใชว้ สั ดุธรรมชาติ ไม่ทำลาย
สภาพเศรษฐกจิ มีความ มีการปลูกฝังกจิ นิสยั การ สงิ่ แวดล้อม

คล่องตัว มรี ายได้และมี ประหยดั อดออม

การใชจ้ า่ ยในระบบเศรษฐกิจ

แผนการจดั การเรยี นรู้รายหน่วย

หลักสูตร ประกาศนียบตั รวชิ าชีพชั้นสงู พุทธศักราช 2563 ประเภทวชิ า บรหิ ารธุรกิจ

รหสั วิชา 30214-2001 รายวิชา โลจิสตกิ สแ์ ละซพั พลายเชน

หนว่ ยท่ี 6 ช่อื หน่วย การบริหารสนิ ค้าคงคลัง จำนวน...6….ชวั่ โมง

หัวขอ้ เรือ่ ง
1. ความหมายของการบรหิ ารสนิ ค้าคงคลงั
2. ความสำคญั ของการบรหิ ารสินค้าคงคลงั
3. วตั ถปุ ระสงค์ของการบรหิ ารสนิ ค้าคงคลงั
4. ประเภทของสนิ ค้าของคลัง
5. ประโยชนข์ องการบริหารสนิ ค้าคงคลงั
6. ปรมิ าณการสงั่ ซอ้ื ท่ีประหยัดท่ีสุด
7. สนิ คา้ คงคลงั ประเภท ABC

สาระสำคัญ
การบริหารสินค้าคงคลัง เป็นกิจกรรมหนึ่งท่ีจำเป็นและสำคัญอย่างย่ิงของกิจการทุกประเภท เป็น

กจิ กรรมท่ีต้องดูแลกิจการให้มีสินค้าคงคลงั ในขนาดและปริมาณท่เี หมาะสม เนื่องจากการมีสินค้าคงคลังถือเป็น
การลงทนุ ที่สำคญั อย่างหน่ึง หากกิจการจดั การสนิ คา้ คงคลังที่ดี สามารถช่วยปรับปรุงด้านสภาพคล่องและผลการ
ตอบแทนจากการลงทุน (Return On Investment) ของกิจการได้ อย่างไรก็ตามกิจการทุกประเภท มักจะมี
ปญั หาเก่ียวกบั การจัดการสนิ คา้ คงคลงั เสมอ แมว้ ่าบางกิจการจะมีการนำโปรแกรมสำเรจ็ รูปต่าง ๆ เข้ามาช่วยใน
การจัดการสินค้าคงคลังก็ตาม แต่ผู้บริหารกิจการยังขาดความเข้าใจในเทคนิคการจัดการสินค้าคงคลังที่แท้จริง
ทำให้ระดับการบริการลูกคา้ ลดลง และโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ถูกยกเลิกไปในท่ีสุด ดังนั้นจงึ จำเป็นอย่างยงิ่ ที่ต้อง
ศึกษาและทำความเขา้ ใจในเรอื่ งตา่ ง ๆ ทเ่ี กยี่ วกับการบรหิ ารสนิ ค้าคงคลงั

จุดประสงค์ท่วั ไป
1. เพอื่ ให้มีความรแู้ ละความเขา้ ใจแสดงความรู้เกี่ยวกบั หลักการและกระบวนการโลจสิ ตกิ ส์และซัพ

พลายเชน

2. เพื่อใหม้ กี จิ นิสยั ในการทางานท่ดี ี ปฏบิ ัติงานดว้ ยความละเอยี ดรอบคอบ รบั ผิดชอบ มวี ินัย ตรงตาม
เวลา และตระหนกั ถงึ ความปลอดภัยในการทำงาน

จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1. บอกความหมายของการบริหารสินค้าคงคลังได้
2. บอกความสำคญั ของการบรหิ ารสนิ คา้ คงคลงั ได้
3. อธิบายวตั ถุประสงคข์ องการบรหิ ารสนิ ค้าคงคลังได้
4. จำแนกประเภทของสนิ คา้ ของคลังได้
5. อธิบายประโยชน์ของการบรหิ ารสินคา้ คงคลังได้
6. คำนวณปริมาณการสั่งซ้อื ทปี่ ระหยัดที่สุดได้
7. อธบิ ายสินคา้ คงคลงั ประเภท ABC ได้
กจิ กรรมการการจดั การเรยี นรู้

เวลา (X นาที) 60 120 180
1,2,3,4,5,6,7 หลงั เรียน
หมายเลขวัตถุประสงค์
กอ่ นเรียน
ขน้ั สนใจปญั หา(.....10.... นาที)

ขน้ั ให้ขอ้ มลู บรรยาย
(..120 นาที) ถามตอบ
สาธติ

ข้นั พยายาม (........30....นาที)

ขัน้ สำเร็จผล (.........20...นาที)

กระดานดำ

Power point

แผน่ ใส

ของจริง

อุปกรณ์ช่วยสอน ใบเน้ือหา

ใบงาน

เฉลยใบงาน

ใบสงั่ งาน

ใบประเมินผล

Pre test (10 นาที)

Post test (10นาที)

ใบทดสอบ

ใบเนอื้ หาท่ี 6 สือ่ Power point ชุดท่ี 6 ใบทดสอบกอ่ นเรียน-หลงั เรียน หน่วยท่ี 6

กิจกรรมการเรยี นการสอน

ขั้นตอนการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ของครู กจิ กรรมการเรยี นรู้ของนักเรยี น

1. ขนั้ นำเข้าสู่บทเรยี น ข้ันสนใจปัญหา (10 นาที

และทดสอบ 10 นาที) ผูเ้ รียนร่วมคิดและตอบคำถามและทำแบบทดสอบ

ครูผู้สอนนำเข้าสู่บทเรียน เล่าถึงการบริหาร ก่อนเรยี น

สินค้าคงคลัง เป็นกิจกรรมหน่ึงท่ีจำเป็นและสำคัญ

อย่างยิ่งของกิจการทุกประเภท เป็นกิจกรรมท่ีต้อง

ดูแลกิจการให้มีสินค้าคงคลังในขนาดและปริมาณท่ี

เหมาะสม เนื่องจากการมีสินค้าคงคลังถือเป็นการ

ลงทุนท่ีสำคัญอย่างหนึ่ง อย่างไรก็ตามกิจการทุก

ประเภท มักจะมีปัญหาเก่ียวกับการจัดการสินค้าคง

คลังเสมอ แม้ว่าบางกิจการจะมีการนำโปรแกรม

สำเร็จรูปตา่ ง ๆ เข้ามาช่วยในการจัดการสินคา้ คงคลัง

ก็ตาม แต่ผู้บริหารกิจการยังขาดความเขา้ ใจในเทคนิค

การจัดการสินค้าคงคลังที่แท้จริง ทำให้ระดับการ

บริการลูกค้าลดลง ดังน้ันจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้อง

ศึกษาและทำความเข้าใจในเร่ืองต่าง ๆ ท่เี กยี่ วกับการ

บริหารสินคา้ คงคลัง

2. ขั้นสอน (120 นาท)ี

ส อ น โด ย ก า ร บ ร ร ย า ย เกี่ ย ว กั บ ผู้เรียนฟังการบรรยาย และศึกษาเอกสารประกอบ

ความหมายของการบริหารสินค้าคงคลัง ความสำคัญ การเรียนตาม และร่วมตอบคำถามถึง ความสำคัญ

ของการบริหารสินค้าคงคลัง วัตถุประสงค์ของการ ของการบริหารสินค้าคงคลัง วัตถุประสงค์ของการ

บริหารสินค้าคงคลัง ประเภทของสินค้าของคลัง บริหารสินค้าคงคลัง ประเภทของสินค้าของคลัง

ประโยชน์ของการบริหารสินค้าคงคลัง ปริมาณการ ประโยชน์ของการบริหารสินค้าคงคลัง ปริมาณการ

สัง่ ซอื้ ท่ปี ระหยดั ท่สี ดุ สนิ ค้าคงคลังประเภท ABC ส่ังซอ้ื ทป่ี ระหยดั ที่สดุ สนิ คา้ คงคลังประเภท ABC

3. ขน้ั พยายาม (60 นาที) แบ่งกลมุ่ ผเู้ รยี นเป็นกลมุ่ ให้แต่ละกลุม่ สรุปสาระสำคญั

ครูผู้สอนผู้เรียนมีส่วนร่วม (แต่ละกลุ่มส่งตัวแทน ของแตเ่ รือ่ งตามจุดประสงค์ ผเู้ รยี น ศึกษาแล้วแบ่ง

กลุ่ม) วเิ คราะห์เกี่ยวกบั กรณีศึกษา และมอบหมายให้ หนา้ ที่รับผดิ ชอบในการร่วมปฏิบัตกิ ิจกรรมร่วมกัน

ผเู้ รียนนำกรณศี กึ ษามานำเสนอในชัน้ เรียน

4. ข้นั สรปุ (30 นาที และทดสอบ 10 นาท)ี
และผู้สอนสรปุ แต่ละเรือ่ งให้ผู้เรียนฟังจนเข้าใจ แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมาสรุปเพื่อนฟังหน้าช้ัน

มอบหมายให้ผู้เรยี นกลับไปศึกษาเนื้อหาเร่ืองการ เรยี น
ขนสง่

ส่อื สารเรยี นรู้และแหล่งการเรยี นรู้
สือ่ สงิ่ พมิ พ์

1. ใบเนือ้ หา
2. แบบทดสอบกอ่ นเรยี น – หลังเรียน
3. ใบมอบหมายงาน
4. หนงั สือโลจิสติกสแ์ ละซัพพลายเชน ของ อาจารย์ก่อเกียรติ วิรยิ ะกิจพัฒนา
5. หนงั สอื โลจสิ ตกิ ส์และโซ่อปุ ทาน ของ อาจารย์ไตรเลิศ ครุฑเวโชและมนัสชยั กีรติผจญ

สื่อโสตทัศน์ (ถ้าม)ี
1. ใชส้ ่ือ Power point

แหล่งเรียนรู้เพิ่มเตมิ
1. ห้องสมดุ วิทยาลยั
2. แหลง่ ขอ้ มลู จากระบบสารสนเทศ Internet

การบรู ณาการ/ความสัมพันธ์กับวชิ าอน่ื
1. บรู ณาการกับวิชาหลักการจัดการการกระจายสนิ ค้า
2. บูรณาการกับวิชาภาษาองั กฤษธุรกิจ
3. บรู ณาการกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ดา้ นความขยันหม่ันเพยี ร ประหยดั อดออม

การวัดและประเมินผล
การประเมนิ ผล
ก่อนเรียน
1. แบบทดสอบก่อนเรียน
ขณะเรยี น
1. แบบประเมินพฤติกรรมรายกลุ่ม
2. แบบสังเกตพฤติกรรม

3. แบบประเมิน คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมและคุณลกั ษณะพงึ ประสงค์
หลงั เรียน

1.แบบทดสอบหลังเรียน

เกณฑใ์ นการวัดและประเมินผล การประเมนิ ผล (นำผลเทยี บกบั เกณฑ์และแปล
การวดั (ใชเ้ ครอื่ งมอื ) ความหมาย)

1. แบบทดสอบก่อนเรยี น (ไว้เปรยี บเทียบกบั คะแนนสอบหลังเรียน)
2. แบบสังเกตการทำงานกลุ่มและการ เกณฑผ์ า่ น 60 %
นำเสนอผลงานกลมุ่
3. แบบฝกึ หัดในหน่วย เกณฑ์ผา่ น 50 %
4. แบบทดสอบหลงั เรยี น เกณฑผ์ ่าน 50 %
5. แบบประเมินคุณธรรม จริยธรรม เกณฑ์ผ่าน 60 %
ตามสภาพจรงิ

บนั ทกึ หลงั สอน
1. ผลการใช้แผนการจดั การเรียนรู้

............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

2. ผลการเรียนร้ขู องนักเรียน นกั ศึกษา
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

3. แนวทางการพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

แบบฝึกหดั บทที่ 6 การบรหิ ารสนิ ค้าคงคลงั
ตอนท่ี 1 จงเติมคำตอบลงในชอ่ งว่างให้ถกู ต้อง
1. จงอธิบายความหมายการจัดการสนิ ค้าคงคลงั
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
2. ทำไมกจิ การตอ้ งมสี ินค้าคงคลัง
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
3. จงบอกและอธบิ ายวัตถปุ ระสงค์ของการจดั การสนิ คา้ คงคลัง
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
4. สนิ คา้ คงคลังแบง่ ออกเป็นกปี่ ระเภท อะไรบ้าง อธิบาย
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
5. ต้นทุนทเ่ี กดิ จากการมสี นิ คา้ คงคลงั มีกีป่ ระเภท อะไรบ้าง อธบิ าย
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
6. ตน้ ทุนหลักในตัวแบบปริมาณการสัง่ ซอ้ื ที่ประหยดั มกี ปี่ ระเภท อะไรบา้ ง มีลักษณะอย่างไร
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

ตอนท่ี 2
คำชี้แจง : จงคำนวณหาผลลัพธจ์ ากโจทย์ที่กำหนดให้

1. แรงงานผลิตเครื่องหนังแห่งหน่ึงมีความต้องการใช้หนังคุณภาพดี ตลอดท้ังปี (360 วัน) จำนวน
14,400 ผืน ถ้าหนังดังกลา่ วมีราคาตน้ ทุนผนื ละ 56 บาท ต้นทุนการสั่งซื้อคร้ังละ 28 บาท ต้นทุนในการเก็บ
รักษาต่อหน่วยต่อปีร้อยละ 25 ของราคาและการสั่งซ้ือในแต่ละคร้ังต้องเสียเวลา รอคอย 3 วัน Safety
Stock = 30 ผนื จงหา

1. ปรมิ าณการส่ังซ้อื ท่ีประหยดั
2. ต้นทนุ รวม
3. ปริมาณสินค้าในช่วง Lead Time
4. ปริมาณสนิ คา้ คงคลงั ณ จุดสัง่ ซ้อื ใหม่
5. ปริมาณสนิ ค้าต่ำสุด
6. ปรมิ าณสินค้าสงู สุด
7. จำนวนคร้ังในการสง่ั ซ้ือ
8. สินค้าทีส่ ่งั ซอ้ื จะใชห้ มดภายในก่วี ัน
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

2. จงคำนวณและจัดสินค้าคงคลังเข้าเป็นกลุ่ม A, B และ C จากขอ้ มลู ท่กี ำหนดให้

หมายเลขสนิ ค้าคงคลงั จำนวนที่ตอ้ งใชต้ ่อปี (หน่วย) ราคาตอ่ หนว่ ย
D101 15,500 0.10
H310 2,600 10.00
E227 750 0.65
G400 50,000 0.14
A201 30
F789 200 255.00
B025 400 3.35
C150 300 2.40
I504 15,000 0.36
J889 30,000 1.18
0.25

............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................

เฉลยแบบฝึกหดั บทที่ 6 การบรหิ ารสนิ คา้ คงคลัง
ตอนท่ี 1 จงเตมิ คำตอบลงในช่องว่างให้ถกู ต้อง
1. จงอธบิ ายความหมายการจัดการสินค้าคงคลัง
ตอบ การบรหิ ารสนิ ค้าคงคลงั หมายถงึ การจดั การต่างๆ ในสินค้าคงคลัง เพือ่ ไว้ใช้ในปัจจุบันหรืออนาคต
เพอื่ ใหก้ ารดำเนินงานเป็นไปอยา่ งราบรนื่ ตงั้ แต่การรวบรวม การควบคุมให้สินค้าคงคลังในปริมาณท่ี
เหมาะสมเปน็ ระเบียบแบบแผน

2. ทำไมกิจการตอ้ งมีสินค้าคงคลงั
ตอบ 1. เพ่อื ใหเ้ กดิ ความตอ่ เน่อื งของการผลิต ลดตน้ ทุนในการตดิ ต้ังเครื่องจกั ร

2. ประหยดั คา่ ใช้จา่ ยในการขนส่ง กรณจี ดั ซื้อในปรมิ าณมาก สง่ ผลให้ตน้ ทุนตำ่
3. สามารถส่งสินค้าใหแ้ กล่ ูกค้าไดร้ วดเร็ว ตรงตามเวลา และทนั ต่อความต้องการของลกู ค้า
4. สร้างความพอใจใหเ้ กดิ แก่ลูกคา้ ไม่เกิดการเสียโอกาสในการผลิต และการขายของลกู ค้า เป็นการรักษา
ลกู ค้าและส่วนแบ่งตลาด

3. จงบอกและอธิบายวัตถุประสงคข์ องการจัดการสินค้าคงคลัง
ตอบ 1. เพื่อสร้างความสมดุลของอปุ สงค์และอุปทาน

2. เพอ่ื ใหเ้ กิดการประหยัด
3. เพื่อปอ้ งกันสถานการณท์ ม่ี คี วามผนั แปรในการซือ้ ขาย

4. สนิ คา้ คงคลังแบง่ ออกเปน็ กป่ี ระเภท อะไรบ้าง อธิบาย
ตอบ สนิ ค้าคงคลังแบ่งได้ 6 ประเภท ได้แก่

1. สนิ คา้ คงคลงั ท่ีเก็บตามรอบเพื่อรองรับความตอ้ งการตามวัฏจักรและความต้องการในช่วงเวลาปกติ
2. สนิ ค้าคงคลังท่ีอยรู่ ะหวา่ งขนสง่
3. สนิ ค้าคงคลงั เพ่ิมเตมิ หรือสินค้าปลอดภยั
4. สินคา้ คงคลงั ทเ่ี กบ็ ไวเ้ พ่ือเก็งกำไร
5. สินคา้ คงคลังทเ่ี กบ็ ไว้ตามฤดูกาล
6. สนิ คา้ ไม่เคลือ่ นไหวหรือสนิ คา้ ทีไ่ มเ่ ปน็ ที่ต้องการ

5. ตน้ ทนุ ทเี่ กิดจากการมสี นิ คา้ คงคลัง มีก่ีประเภท อะไรบ้าง อธิบาย
ตอบ ต้นทนุ ท่เี กดิ จาการมีสินค้าคงคลงั มี 4 ประเภท ได้แก่

1. ต้นทุนในการจัดหาพ้ืนที่จัดเกบ็ สินค้าคงคลงั
2. ต้นทุนในการจดั การทุนหมุนเวยี น

3. ตน้ ทุนในการปอ้ งกนั ความเสยี่ งตอ่ สนิ คา้ คงคลัง
4. ตน้ ทนุ ทีเ่ กดิ จากความเสย่ี งในตวั สนิ ค้าที่จดั เกบ็

6. ตน้ ทุนหลกั ในตัวแบบปรมิ าณการส่ังซ้อื ท่ปี ระหยดั มกี ีป่ ระเภท อะไรบ้าง มีลกั ษณะอยา่ งไร
ตอบ ตน้ ทนุ หลกั ในการกำหนดขนาดของการสั่งซอ้ื ท่ปี ระหยดั มี 2 ประเภทคือ

1. ต้นทนุ หลักในการสง่ั ซอ้ื (Ordering Cost) เป็นตน้ ทนุ ท่ีเกดิ ขนึ้ จากการสั่งซอื้ สินคา้ ซ่ึงขึ้นกบั จำนวน
ครง้ั ในการสงั่ ซื้อ ถา้ จำนวนคร้ังในการสง่ั ซอื้ บ่อยครงั้ ต้นทนุ ประเภทนจี้ ะสูง ดังนนั้ ต้นทุนในการส่งั ซอื้ ไมข่ น้ึ กบั
ปรมิ าณการสัง่ ซือ้ เพราะไม่ว่าจะซือ้ สนิ คา้ ในปรมิ าณมากหรอื น้อย ต้นทนุ ในการสงั่ ซือ้ จะคงที่

2. ตน้ ทนุ ในการเก็บรักษา(Carrying Cost) เปน็ ต้นทุนในการเกบ็ รักษาสินคา้ คงคลงั ให้อยู่ในสภาพที่
ใช้งานได้ ตน้ ทุนประเภทนี้เป็นตน้ ทุนทีข่ น้ึ อยกู่ บั ปริมาณสินค้าคงคลงั ย่งิ มปี รมิ าณสินคา้ คงคลงั จำนวนมาก
ตน้ ทนุ ประเภทนจ้ี ะสูง เน่อื งจากปริมาณสนิ ค้าคงคลงั มีการเคลือ่ นไหวเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เพราะบางครง้ั
สนิ คา้ คงคลังอาจถกู เบิกใช้หรือไปขาย

ตอนท่ี 2
1. จงคำนวณ

แรงงานผลติ เคร่ืองหนงั แหง่ หนงึ่ มีความต้องการใช้หนงั คณุ ภาพดี ตลอดทั้งปี (360 วัน) จำนวน
14,400 ผืน ถา้ หนงั ดังกล่าวมีราคาต้นทุนผืนละ 56 บาท ต้นทนุ การสง่ั ซอื้ ครงั้ ละ 28 บาท ต้นทนุ ในการเกบ็
รักษาตอ่ หนว่ ยตอ่ ปีรอ้ ยละ 25 ของราคาและการสง่ั ซื้อในแตล่ ะครัง้ ต้องเสยี เวลา รอคอย 3 วัน Safety
Stock = 30 ผนื จงหา

1. ปรมิ าณการสั่งซ้ือท่ีประหยัด
2. ตน้ ทุนรวม
3. ปรมิ าณสินค้าในช่วง Lead Time
4. ปรมิ าณสินคา้ คงคลัง ณ จุดส่ังซอื้ ใหม่
5. ปริมาณสนิ ค้าต่ำสุด
6. ปรมิ าณสินคา้ สูงสุด
7. จำนวนครั้งในการสงั่ ซ้ือ
8. สนิ ค้าทสี่ งั่ ซือ้ จะใช้หมดภายในก่วี นั

1) ปริมาณการสัง่ ซื้อทป่ี ระหยัด Q = 2DO
C

Q= 2 x14,400 x28
0.25x56

Q= 2 x14,400 x28
Q= 14

57,600

Q = 240 ผนื

2) ตน้ ทนุ รวม = ต้นทนุ ในการสั่งซื้อ + ต้นทุนในการเกบ็ รกั ษา

= DO + CQ

Q2

= (14,400)(28) + (14)(240)

240 2

= 1,680 + 1,680
= 3,360 บาท

3) ปรมิ าณสนิ คา้ ช่วง Lead Time = ปริมาณหน้าท่ีใชต้ อ่ วนั x ช่วงเวลา Lead Time

= 14,400 x 3

4) ปริมาณสินค้าคงคลัง ณ จดุ สง่ั ใหม่ = 360
=
= สนิ คา้ ในชว่ ง Lead Time + Safety Stock
120 + 30
150 ผืน

5) ปริมาณสนิ ค้าต่ำสุด = Safety Stock
= 30 ผืน

6) ปริมาณสินค้าสูงสุด = EOQ + Safety Stock
= 240 + 30
= 270 ผืน

7) จำนวนคร้งั ในการสงั่ ซ้ือ = D
EOQ
= 14,400

= 240
8) สนิ ค้าทส่ี ่ังซือ้ จะใชห้ มดภายในกี่วัน =
60 ครง้ั
จำนวนวนั ตลอดระยะเวลา

จำนวนครั้งในการสง่ั ซอ้ื

= 360

60

= 6 วนั
2. จงคำนวณและจดั สนิ ค้าคงคลงั เข้าเปน็ กลุม่ A, B และ C จากข้อมลู ที่กำหนดให้

หมายเลข จำนวนทตี่ อ้ งใช้ ราคาต่อหนว่ ย ตน้ ทุนรวม คดิ เป็นร้อยละ
สนิ ค้าคงคลัง ตอ่ ปี (หน่วย)
0.10 15,500.00 2.23
D101 15,500 10.00 26,000.00 37.34
H310 2,600 0.65 0.70
E227 0.14 487.50 10.05
G400 750 255.00 7,000.00 10.99
A201 50,000 7,650.00 0.96
F789 3.35 1.38
B025 30 2.40 670.00 0.16
C150 200 0.36 960.00 25.42
I504 400 1.18 108.00 10.77
J889 300 0.25 17,700.00 100.00
15,000 7,500.00
30,000 69,625.50

กลุม่ หมายเลขสนิ ค้า จำนวนร้อยละของรถยนต์ จำนวนร้อยละของตน้ ทนุ

A H310 I504 20 62.76

B A201 J889 G400 30 31.81

C D101 E227 F789 B025 C150 50 5.43

100

100.00

ใบทดสอบกอ่ นเรยี น แผ่นที่....1..

หลกั สูตร ประกาศนียบตั รวิชาชพี ชน้ั สูง พุทธศกั ราช 2563 ประเภทวชิ า บริหารธรุ กิจ

รหสั วิชา 30214-2001 รายวชิ า โลจิสติกสแ์ ละซัพพลายเชน

หนว่ ยท่ี 6 ชือ่ หนว่ ย การบริหารสินค้าคงคลัง จำนวน.....6....ช่วั โมง

ชื่อผู้เรยี น................................ระดับชนั้ ................................

เรือ่ ง....การบรหิ ารสินคา้ คงคลงั ...............เวลา.............10.................นาที

คำส่ัง จงทำเครอื่ งหมายกากบาท (x) ลงหนา้ ขอ้ ท่ีถกู ต้อง

1. ข้อใดเปน็ วตั ถุประสงค์ของการจัดการสินคา้ คงคลัง

ก. เพื่อสร้างความสมดุลระหวา่ งอปุ สงค์ของผซู้ ื้อ และอุปสงคข์ องผู้ขาย

ข. เพ่ือใหม้ ีสนิ ค้าในปริมาณที่สงู ป้องกันการขาดแคลน โดยไม่คำนึงถึงต้นทนุ

ค. เพ่ือเปน็ การป้องกันความผันผวนของราคาเมื่อภาวะเศรษฐกจิ เกิดการเปลี่ยนแปลง

ง. เพ่อื จะไดไ้ มม่ ีการสัง่ ซอ้ื บอ่ ยคร้ัง เพราะตน้ ทุนในการสงั่ ซอ้ื มักจะมากกว่าต้นทุนในการเกบ็ รกั ษา

2. ข้อใดถูกตอ้ งเกี่ยวกับการควบคุมสินค้าคงคลัง โดยจำแนกเปน็ ประเภท ABC

ก. สนิ ค้ากลุ่ม A เป็นสนิ ค้าทม่ี จี ำนวนมาก ประมาณร้อยละ 80 ของจำนวนรายการสนิ ค้าคงคลงั ทั้งหมด

ข. สินค้ากลุม่ B เป็นสินค้าจำนวนมากเป็นอนั ดบั สอง ประมาณรอ้ ยละ 15 ของจำนวนรายการสินค้าคง
คลงั ทง้ั หมด

ค. สนิ ค้ากลุ่ม C เปน็ สนิ ค้าจำนวนน้อยท่ีสุด ประมาณรอ้ ยละ 5 ของจำนวนรายการสินคา้ คงคลังทั้งหมด

ง. เปน็ การแบ่งประเภทสนิ ค้าโดยจดั ลำดับความสำคัญของสินค้าคงคลงั ตามมลู คา่ ของเงนิ ทนุ ท่ตี ้องจดั สรร
เงนิ ทนุ ไปรองรับ เพ่ือให้สามารถจดั การสนิ ค้าคงคลังได้ถูกตอ้ ง

3. กิจการซ้ือสินค้ามาเพือ่ ขาย เชน่ กจิ การค้าปลีก – คา้ ส่ง สินค้าคงคลงั คอื ข้อใด

ก. สินคา้ ผิดประเภท ข. สินค้าชำรดุ

ค. สินค้าท่ซี อ้ื มาเพือ่ ขาย ง. สนิ ค้าคงเหลือ

ใบทดสอบกอ่ นเรียน แผน่ ที่....2..

หลกั สูตร ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ช้ันสงู พุทธศักราช 2563 ประเภทวิชา บรหิ ารธุรกิจ

รหสั วิชา 30214-2001 รายวชิ า โลจิสติกส์และซพั พลายเชน

หนว่ ยท่ี 6 ชอ่ื หน่วย การบริหารสินค้าคงคลงั จำนวน.....6....ชว่ั โมง

ช่อื ผเู้ รยี น................................ระดบั ช้นั ................................

เรอ่ื ง....การบริหารสินคา้ คงคลัง...............เวลา.............10.................นาที

4. “เป็นสินทรัพย์ทม่ี สี ภาพคล่องสามารถเปลี่ยนเป็นเงนิ สดได้ในเวลาท่รี วดเรว็ ” มคี วามหมายสอดคลอ้ งกบั ข้อใด

ก. สินค้าระหว่างผลิต ข. สินค้าสำเร็จรปู

ค. สินค้าทเี่ ป็นเคร่ืองมือในการผลิต ง. สนิ คา้ วัตถุดบิ และช้นิ สว่ นประกอบ

5. ต้นทุนสินค้าคงคลงั ในขอ้ ใดท่มี ุ่งพิจารณาบางส่วนท่เี ป็นสนิ ค้าสำเร็จรูปท่เี ก็บไว้ในสตอ็ ก

ก. ต้นทนุ ในการสง่ั ซื้อ (Ordering Cost)

ข. ตน้ ทุนในการจดั หาพนื้ ทจ่ี ัดเกบ็ สนิ ค้าคงคลัง (Storage Space Costs)

ค. ต้นทุนในการจัดหาพ้นื ท่จี ดั เก็บสนิ คา้ คงคลงั (Storage Space Costs)

ง. ตน้ ทนุ ท่เี กิดจากความเส่ยี งในตัวสนิ คา้ ที่จดั เกบ็ (Inventory Risk Costs)

6. การเก็บสินค้าคงคลงั โดยมวี ตั ถุประสงคเ์ พ่อื เตรยี มสนองความต้องการของลกู ค้าในปจั จุบัน รวมท้ังมีการ
คาดการณ์วา่ สินค้าจะขาดแคลนในอนาคตและมีราคาเพิม่ สูงข้ึน เปน็ ความหมายของสินค้าคงคลงั ประเภทใด

ก. สินค้าคงคลังทเ่ี กบ็ ไวต้ ามฤดกู าล (Seasonal Stock)

ข. สินค้าคงคลงั ท่เี ก็บไว้เพอ่ื เก็งกำไร (Speculative Stock)

ค. สนิ ค้าคงคลังระหว่างการขนสง่ (In – transit Inventories)

ง. สนิ ค้าคงคลงั เพ่ิมเตมิ หรือสนิ ค้าคงคลังปลอดภยั (Buffer or Safety Stock)

ใบทดสอบกอ่ นเรียน แผ่นท่ี....3..

หลกั สตู ร ประกาศนยี บัตรวชิ าชพี ชนั้ สงู พุทธศกั ราช 2563 ประเภทวิชา บริหารธุรกิจ

รหัสวชิ า 30214-2001 รายวิชา โลจิสติกส์และซัพพลายเชน

หนว่ ยท่ี 6 ชอื่ หน่วย การบรหิ ารสนิ ค้าคงคลัง จำนวน.....6....ชัว่ โมง

ชือ่ ผเู้ รียน................................ระดบั ช้ัน................................

เรื่อง....การบรหิ ารสนิ คา้ คงคลัง...............เวลา.............10.................นาที

7. ตน้ ทุนในขอ้ ใดทแ่ี ปรผกผนั กบั ปริมาณสนิ ค้าคงคลัง

ก. ตน้ ทุนในการสงั่ ซอื้ ข. ตน้ ทุนในการเกบ็ รักษา

ค. ต้นทุนในการจัดหาเงินทุนหมนุ เวยี น ง. ต้นทนุ ความเส่ียงในตัวสินค้าทีจ่ ดั เก็บ

8. ข้อใดถกู ต้องเกยี่ วกบั ประโยชน์ของการจดั การสนิ ค้าคงคลงั
ก. ชว่ ยใหร้ ะดับการผลติ ของธุรกิจเพ่ิมขึน้ ในอัตราเพิม่ ขนึ้ ตลอดเวลา เปน็ การลดตน้ ทนุ
ข. สามารถสนองตอบความต้องการของลูกค้าเฉพาะในฤดูกาลเท่าน้นั
ค. ทำใหธ้ ุรกจิ ได้รบั ส่วนลดการค้า แมเ้ ปน็ การเพ่ิมคา่ ใช้จา่ ยในการขนสง่ เน่อื งจากการสง่ั ซ้ือบ่อยครง้ั ก็ตาม
ง. สามารถขบั เคลอื่ นกระบวนการผลติ ให้เป็นไปอย่างต่อเนื่องในภาวะเศรษฐกิจตกตำ่

9. ขอ้ ใดถูกต้องเกีย่ วกบั ปรมิ าณการสัง่ ซื้อท่ีประหยัดทสี่ ดุ (EOQ)
ก. ตน้ ทุนในการเก็บรักษาเท่ากบั ต้นทนุ ในการส่ังซื้อ
ข. ต้นทนุ รวมตำ่ สุดอยทู่ ี่ตน้ ทนุ ในการเกบ็ รักษาสงู กวา่ ต้นทนุ ในการสง่ั ซ้ือ
ค. ตน้ ทุนรวมต่ำสดุ อยู่ที่ตน้ ทุนในการเกบ็ รกั ษาสงู กวา่ ตน้ ทนุ เงนิ ทนุ หมุนเวยี น
ง. ต้นทุนรวมต่ำสุดอยู่ท่ตี ้นทนุ ในการเก็บรักษาเท่ากับต้นทุนเงนิ ทนุ หมุนเวียน

ใบทดสอบกอ่ นเรียน แผน่ ท่ี....4..

หลกั สูตร ประกาศนียบัตรวิชาชีพชนั้ สูง พทุ ธศักราช 2563 ประเภทวชิ า บริหารธรุ กิจ

รหสั วิชา 30214-2001 รายวิชา โลจิสติกสแ์ ละซพั พลายเชน

หน่วยท่ี 6 ชือ่ หน่วย การบรหิ ารสินค้าคงคลัง จำนวน.....6....ช่ัวโมง

ชอื่ ผู้เรียน................................ระดับช้ัน................................

เรอื่ ง....การบริหารสินค้าคงคลัง...............เวลา.............10.................นาที

10. ข้อใดคอื สมมติฐานทีถ่ ูกต้องของตวั แบบปริมาณการสั่งซอื้ ทปี่ ระหยดั ทส่ี ุด (EOQ)
ก. เวลานำ (Lead Time) ในการสง่ั ซ้ือไม่คงที่
ข. ไมม่ ีสินค้าระหวา่ งทางและไม่มสี นิ คา้ ขาดสตอ็ ก
ค. ต้องมกี ารสั่งซอื้ สนิ คา้ ในแต่ละครั้งไม่ตำ่ กว่า 2 ชนดิ
ง. ราคาสินคา้ ท่ีส่งั ซ้ือจะเปลยี่ นแปลงตามปริมาณการสั่งซ้ือ

เฉลย
1. ค 2.ง 3.ค 4. ข 5. ง 6.ข 7. ก 8. ง 9. ก 10. ข

ใบเนือ้ หา/ใบความรู้
หนว่ ยท่ี...6..เร่อื ง การบริหารสินค้าคงคลัง
สินคา้ คงคลัง (Inventory) หมายถงึ ปริมาณสินค้าหรอื บริการท่ีธุรกิจมีสำรองไว้เพอ่ื การ
ใช้งาน เพ่ือบริการ เพ่ือการผลิต เพอื่ การจำหนา่ ยในอนาคต เช่น อปุ กรณ์สำนักงาน ชิ้นสว่ น
ของอะไหล่ วตั ถดุ บิ ผลิตภณั ฑ์ก่งึ สำเร็จรูป เป็นต้น (กอ่ เกียรติ วริ ิยะกิจพัฒนา. 2549 : 135)
สินค้าคงคลัง หมายถึง ของทเี่ ราเก็บรักษาไว้ใช้ประโยชนต์ อ่ ไปในอนาคต
(มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, 2550 : 14)
จากความหมายข้างต้นกลา่ วสรุปไดว้ ่า สินค้าคงคลงั (Inventory) จัดเป็นสินทรพั ย์
หมนุ เวียนชนดิ หนง่ึ ซ่งึ กิจการต้องมไี วเ้ พอ่ื ขายหรอื ผลติ ซ่งึ จะหมายถงึ ข้อใดขอ้ หนึ่งตอ่ ไปนี้ คือ
1. วัตถุดบิ คือ สง่ิ ของหรอื ชิ้นส่วนทซ่ี อ้ื มาเพื่อใชใ้ นการผลิต
2. งานระหว่างผลิต คือ ช้นิ ส่วนงานท่ีอยู่ในขัน้ ตอนการผลติ หรือรอ
คอยที่จะผลิตในขั้นตอนตอ่ ไปโดยทย่ี งั ผ่านกระบวนการผลิตไม่ครบทกุ ข้ันตอน
3. วัสดุซอ่ มบำรุง คือ ชิ้นส่วนหรอื อะไหล่เครื่องจักรทีส่ ำรองไวเ้ ผ่ือ
เปล่ียนเมื่อชิน้ สว่ นเดิมเสยี หายหรือหมดอายุการใชง้ าน
4. สนิ คา้ สำเร็จรูป คอื ปจั จัยการผลิตท่ผี ่านทกุ กระบวนการผลิต
ครบถว้ นพรอ้ มท่จี ะนำไปขายให้ลูกคา้ ได้
การบรหิ ารสินคา้ คงคลงั หมายถึง การจัดการต่างๆ ในสนิ ค้าคงคลงั เพือ่ ไว้ใช้ในปจั จบุ นั
หรืออนาคต เพื่อใหก้ ารดำเนินงานของกิจการเป็นไปอย่างราบร่ืน ตง้ั แตก่ ารรวบรวม การ
ควบคุมใหส้ นิ ค้าคงคลงั ในปรมิ าณทีเ่ หมาะสมเป็นระเบียบแบบแผน โดยมจี ดุ มุ่งหมายเพือ่ ให้
กจิ การมสี ินคา้ คงคลังในปรมิ าณทเี่ พยี งพอและทันตอ่ ความต้องการของลูกค้าเสมอ เปน็ การสร้าง
ยอดขายและรกั ษาระดับของสว่ นแบง่ ตลาดไวร้ วมท้งั สามารถลดระดบั การลงทนุ ในสนิ คา้ คงคลัง
ใหต้ ำ่ ที่สุดเทา่ ท่ีจะทำได้ เพ่อื ทำใหต้ น้ ทุนการผลิตของกจิ การลดลง

เหตุผลท่ตี ้องมสี นิ คา้ คงคลงั

ดังท่ีกล่าวมาแล้วว่า วัตถุประสงค์หน่ึงในการจัดการโลจิสติกส์ คือ การให้บริการท่ีสร้างความพึงพอใจต่อลูกค้า
โดยมีตน้ ทุนในการดำเนินงานในระดับท่ีเหมาะสมในสภาพแวดล้อมการดำเนนิ งาน จะเห็นไดว้ ่ามปี ัจจัยตา่ ง ๆ
ท่สี ่งผลกระทบตอ่ การดำเนนิ งานและบริการลูกค้าของกิจการเกิดปัญหาและอปุ สรรค ไม่บรรลุวัตถปุ ระสงค์
เชน่ การจัดส่งวัตถุดิบของสินค้าที่ลา่ ชา้ ปญั หาเคร่ืองจักรขัดข้องหรือปริมาณความต้องการของลูกค้าเพม่ิ ขนึ้ เป็น
ต้น ส่ิงต่าง ๆ เหล่านี้จัดเป็นความเส่ียงในการดำเนินงานที่จะส่งผลต่อการบริการลูกค้า และนำไปสู่ต้นทุนท่ี

เพิม่ ข้ึน ดงั นน้ั หากกิจการต้องการให้บริการอยใู่ นระดับที่ลูกค้าพอใจ เชน่ การเร่งรัดจัดส่งสินค้าใหแ้ ก่ลกู คา้ เร็ว
กวา่ หรือเป็นตามกำหนดเวลา หรอื อาจจะไม่ต้องเสียโอกาสในการขายสินค้าและหากมีการจดั การเกีย่ วกบั การ
จัดเตรียมสินค้าตามเวลาที่ลูกค้าต้องการ เหตุผลต่างๆ เหล่านี้เป็นสิ่งที่ผลักดันให้ระบบการผลิตจำเป็นต้องมี
สินค้าคงคลังในปริมาณหนึ่งท่ีจะสามารถตอบสนองความต้องการลูกค้าได้โดยไม่ได้รับผลกระทบจากความ
เสี่ยงตา่ ง ๆ ทีเ่ กดิ ขึ้น

ถ้าพิจารณาด้านการผลิตของกิจการต่าง ๆ จะเห็นได้ว่าการมีสินค้าคงคลังในปริมาณ
หนึ่งจะช่วยใหเ้ ราทำการผลิตเป็นไปอยา่ งต่อเน่อื งและเกิดความคุ้มค่าของต้นทุนการผลิต ทั้งนี้เนื่องจากการ
ผลิตเป็นไปอยา่ งต่อเนื่องจะช่วยลดต้นทุนในด้านการจัดตัง้ เคร่ืองจกั ร ค่าใช้จ่ายจากเวลารอคอยในการผลิต
รวมถงึ การประหยัดค่าขนส่งวัตถุดบิ กรณีทีก่ ารจดั ซ้อื ในปริมาณมากจะสง่ ผลต่อต้นทุนที่ตำ่ กว่า และสามารถ
ทำการผลิตได้อย่างตอ่ เนือ่ งด้วย

อย่างไรกต็ ามการมีสินค้าคงคลังในระดับสูงเพอ่ื ผลติ หรือส่งให้ลูกค้าได้เพียงพอและทนั เวลา
เสมอ ก็จะส่งผลให้เกิดต้นทุนสินค้าคงคลังสูงขึ้นแต่ถ้ามีการกำหนดระดับสินค้าคงคลังในระดับต่ำ แม้จะ
เป็นการลดต้นทุนลงแต่ระดับสินค้าคงคลังที่ต่ำเกินไปก็ทำให้บริการลูกค้าไม่เพียงพอหรือไม่ทันใจลูกค้า
ดงั นัน้ การจัดการสินค้าคงคลังจึงควรรักษาระดับของสินค้าคงคลังกับต้นทุนของสนิ ค้าคงคลังให้อยู่ในระดับท่ี
สมดุล ซึ่งไม่ใช่เร่ืองง่ายและเนื่องจากการบริการการผลิตในปัจจุบันจะต้องคำนึงถึงคุณภาพเป็นหลักสำคัญ
ซ่งึ การบริการลูกค้าที่ดีกเ็ ป็นส่วนหน่ึงของการสร้างคุณภาพที่ดี ซึ่งทำให้ลกู ค้ามีความพึงพอใจสูงสุดด้วย จึงดู
เหมือนว่าการมีสินค้าคงคลังในระดับสูงจะเป็นประโยชน์กับกิจการในระยะยาวมากกว่า เพราะจะรักษาลูกค้า
และส่วนแบ่งตลาดได้ดี แต่อันที่จริงแล้วต้นทุนสินคา้ คงคลังท่ีสงู เปน็ ผลให้ต้นทุนการผลิตสูงด้วย ทำ
ให้ธุรกิจไม่สามารถต่อสู้กับคู่แข่งขันในด้านราคาได้จึงต้องทำให้ต้นทุนให้ต่ำโดยยังคงคุณภาพและบริการท่ีดี
ด้วยในขณะเดียวกนั

วัตถปุ ระสงค์ของการจัดการสนิ คา้ คงคลัง

อง ค์ ก ร ธุ ร กิ จที่ มี ก าร ผ ลิ ต แล ะ จำห น่ าย สิน ค้ าแ ล ะ บ ริก าร ทุ ก แ ห่ ง จำ เป็ น ต้ อ ง มี

การจัดการเกยี่ วกบั สนิ ค้าคงคลงั โดยมีวัตถปุ ระสงค์ดงั น้ี

1. เพ่ือสร้างความสมดลุ ของอปุ สงค์และอุปทาน ความตอ้ งการซ้ือสินค้าและ

บริการของผู้บริโภคที่แตกต่างกัน ทำให้ผู้บริหารสินค้าคงคลังขององค์กรธุรกิจต้องมี การ

คาดคะเนความต้องการเหล่าน้ีเพื่อเตรียมจัดซ้ือวัตถุดิบให้เพียงพอต่อ เพ่ือให้สินค้ามีปริมาณเพียงพอในการ

เสนอขาย และบริการของธุรกิจ เช่น น้ำอัดลมจะขายได้มากที่สุดในช่วงฤดูร้อน ดังนั้นก่อนเข้าสู่ฤดูร้อน

ผู้ผลติ จะต้องเตรียมวัตถุดิบและกำลังการผลิตใหพ้ ร้อม

2. เพื่อให้เกิดการประหยัด โดยปกติองค์กรธุรกิจท่ีสั่งซ้ือวัตถุดิบและสินค้ามาทำการ

ผลิตหรือขาย จะมีต้นทนุ เร่ืองการขนส่ง การเก็บรักษา ดอกเบ้ียค่าสินค้า ดังน้ัน องคก์ รธุรกิจจะต้องมกี าร

พิจารณาเปรียบเทียบค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ท่ีเกิดข้ึนว่าวิธีใดจึงจะทำให้เกิดการประหยัดมากที่สุด หากองค์กรธุรกิจ

ส่ังซ้ือวัตถุดิบและสินค้าในปริมาณท่ีมากกว่าระดับท่ีเหมาะสมแม้จะเป็นการประหยัดค่าใช้จ่ายในการขนส่ง
แต่จะเกดิ ค่าใช้จ่ายอ่ืนๆ ตามมานั้นคอื ค่าใช้จา่ ยในการเก็บรกั ษา ต้นทุนจม สนิ ค้าล้าสมยั ในทางตรงกนั ข้าม
หากสั่งซ้ือวัตถุดิบหรือสินค้าในปริมาณท่ีน้อย จะทำให้ต้องมีการสั่งซื้อบ่อย ๆ เสียค่าใช้จ่ายในการขนส่ง
เพิ่มขึ้น แม้จะประหยัดในเรอื่ งค่าใช้จ่ายการเก็บรักษาก็ตาม นอกจากนี้อาจทำให้เกิดการชะงักงันของการ
ผลิตรวมถงึ การเสียโอกาสในการขาย และไมส่ ามารถสนองตอบใหท้ ันตามตอ้ งการของลูกค้าได้

3. เพ่ือป้องกันสถานการณ์ท่ีมีความผันแปรในการซ้อื ขาย การจัดการสินค้าคงคลัง
โดยการวางแผนจัดเตรียมสินค้าคงคลังให้พร้อมก่อนฤดูกาลขาย จะเป็นผลให้องค์กรธุรกิจสามารถรักษา
ลูกค้าไว้ได้ และสามารถทำกำไรให้แก่องค์กรธุรกิจได้เช่นเดิม ในขณะเดียวกันก็ทำให้เกิดความมั่นใจในของ
สนิ ค้าหรอื วัตถุดบิ หากมีความผนั แปรของภาวะเศรษฐกิจ เช่น การเปลี่ยนแปลงของราคาน้ำมันในตลาดโลก
การเกิดภาวะสงคราม เป็นต้น ดังน้ันองค์กรธุรกิจต้องจัดการสินค้าคงคลังให้อยู่ในปริมาณท่ีเหมาะสม เพ่ือ
เป็นการป้องกันความผันผวนของราคา

ประโยชน์ของการจัดการสินค้าคงคลัง

1. รักษาระดับการผลิตให้มีอัตราคงที่สม่ำเสมอ หมายถึง การรักษาระดับ

การวา่ จ้างแรงงาน มีการใช้เครื่องจกั รอย่างสม่ำเสมอโดยจะเก็บสินค้าท่ีขายไม่หมดไว้ขายในอีกช่วงเวลาหน่ึง

ทส่ี ินคา้ ขายดซี งึ่ ในช่วงเวลานนั้ อาจจะผลติ ไมท่ ันขาย

2. การจัดการสินค้าคงคลัง สามารถตอบสนองความต้องการของลูกคา้ ได้ตรงตาม

เวลาท้งั ในฤดกู าลและนอกฤดูกาล

3. ป้องกันสินค้าขาดมือในกรณีท่ีเกิดการล่าช้าของการรอคอยหรือเกิดกรณีมีคำ

สง่ั ซื้อเพ่ิมข้ึนกะทันหนั

4. ทำให้ธรุ กิจได้รับประโยชน์จากการจัดซื้อในปรมิ าณมาก คือ การได้รับส่วนลด

การค้าพร้อมท้ังเปน็ การลดค่าใช้จ่ายในการขนส่ง รวมถึงเปน็ การป้องกันการเปลี่ยนแปลงราคาและผลกระทบจาก

ภาวะเงินเฟอ้ ในระบบเศรษฐกิจ

5. สามารถขับเคลื่อนกระบวนการผลิตให้เป็นไปอย่างต่อเน่ือง ไม่หยุดชะงัก

จนเกิดผลเสียหายกระทบต่อกระบวนการผลติ ซ่ึงจะทำให้เกดิ การวา่ งงาน เครื่องจักรถูกปดิ ผลิต

สนิ ค้าไม่ทันตามคำสั่งซือ้ ของลูกค้า

ประเภทของสินคา้ คงคลงั

สินค้าคงคลังที่เกบ็ ไวส้ ามารถแบง่ ได้เป็น 6 ประเภท คือ
1. สินค้าคงคลังท่เี ก็บตามรอบเพ่ือรองรับความต้องการตามวัฏจักร และความ

ต้องการในช่วงเวลาปกติ (Cycle / Regular Stock) เป็นสินค้าคงคลังท่ีมีไว้เติมสินค้าท่ีขายไปหรือวัตถุดิบท่ี
ไปใชใ้ นการผลติ เปน็ การสำรองสินค้าเพ่อื รองรับความต้องการสินค้าในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่งให้เพียงพอกับ

ความต้องการของลูกค้าจนถึงเวลาที่จะได้รับสินค้าอีกครั้ง ซงึ่ สินค้าประเภทนั้นจะเก็บไว้ภายใต้เงื่อนไขที่มี

ความแน่นอน กล่าวคือ อยู่ภายใต้สมมติฐานที่ว่าความต้องการสินค้าและเวลาในการสั่งคงท่ีและทราบ

ล่วงหน้า ซึ่งจะต้องสามารถพยากรณ์ความต้องการสินค้าและเวลาของการส่ังซ้ือท่ีแน่นอน เช่น ในการขาย

สินค้าชนิดหนึ่งถ้าเจ้าของร้านมีข้อมูลแน่นอนว่าความต้องการสินค้าเป็นจำนวน 40 หน่วยต่อวัน และ

ระยะเวลาในการสั่งซื้อเท่ากับ 10 วันต่อครั้ง ดังน้ันปริมาณสินค้าคงคลังท่ีร้านนี้จะมีได้สูงสุดไม่เกินจำนวน

สินค้าทเี่ ก็บไว้ในแตล่ ะรอบ คอื จำนวนเท่ากับ 400 หน่วย

เน่ืองจากมีการกำหนดความต้องการสินค้าและเวลาในการสั่งซ้ือสนิ คา้ คงทีแ่ ละ

ทราบล่วงหน้า ดังนั้นการกำหนดวันให้สินค้าแต่ละรอบมาถึง จะตรงกับเวลาที่สินค้า หน่วย

สดุ ท้ายหมดพอดี ซ่ึงปรมิ าณสินค้าคงคลังสูงสุดจะไม่เกินปรมิ าณท่ีสั่งซอ้ื ไปในแต่ละคร้งั โดยท่ีปริมาณสินค้า

คงคลงั เฉลยี่ จะเท่ากับครงึ่ หนง่ึ ของปรมิ าณที่สั่งซอื้ จากตวั อยา่ งขา้ งต้น สินคา้ คงคลงั สูงสุดตอ้ งไม่

เกนิ 400 หน่วย และปริมาณสนิ คา้ คงคลังเฉลย่ี จะเท่ากับ 200 หน่วย

2. สินค้าคงคลังท่ีอยู่ระหว่างขนส่ง (In – transit Inventories) เป็นสินค้าที่

อยู่ระหว่างการลำเลียงจากสถานท่ีแห่งหนึ่งไปยังอีกแห่งหนึ่ง ท่ีอยู่ในระยะต่างๆ ของเส้นทาง การ

ขนส่ง เช่น การลำเลียงจากผู้จัดส่งวัตถุดิบมายังโรงงานผลิตหรือสำเลียงจากโรงงานยังลูกค้า ซ่ึงเราเรียก

รวมสถานะต่างๆ ตลอดเส้นทางการลำเลียงว่า Logistics Pipeline ดงั นัน้ ในการคำนวณต้นทนุ ในการเก็บ

รกั ษาสนิ ค้าของตน้ ทางควรจะรวมตน้ ทนุ ของสินค้าคงคลงั ระหวา่ งทางไว้ดว้ ย เนื่องจากสนิ ค้าเหลา่ นย้ี ังไม่สมา

รถขายหรือใช้ เพราะยงั ไมถ่ ึงจดุ หมายปลายทาง

3. สินค้าคงคลังเพ่ิมเติมหรือสินค้าปลอดภัย (Buffer or Safety Stock) ลักษณะ

สินค้าคงคลังประเภทนี้เป็นสินค้าจำนวนหนึ่งที่เก็บไว้เก็บจากจำนวนท่ีเก็บไว้ตามรอบ ในการพัฒนาความ

ต้องการตามวัฏจักรปกติเพอ่ื แก้ปัญหาความแตกตา่ งหรือความผนั แปรของกำลงั การผลิตในกระบวนการผลติ ที่

ต่อเนื่องกนั อันเปน็ จุดท่ีเกิดคอขวดของกระบวนการ ซึ่งจะช่วยให้กระบวนการที่เป็นคอขวดน้ีทำการผลิตเต็ม

กำลงั เพื่อสำรองไว้ป้อนให้กระบวนการถัดไปได้อย่างต่อเน่ือง ด้วยการสำรองในรูปของ Buffer or Safety

Stock ป้องกันความเสี่ยงจากความแปรเปลี่ยนไปในการจัดส่งจากผู้ส่งวัตถุดิบหรือการเปลี่ยนความต้องการของ

ลกู คา้

4. สินค้าคงคลงั ทเ่ี กบ็ ไวเ้ พือ่ เก็งกำไร

(Speculative Stock) สนิ คา้ คงคลังประเภทนีม้ ิไดม้ ีเหตุผลเพยี งแค่การเตรยี มไว้เพอ่ื สนองความต้องการของ

ลูกคา้ ในปัจจุบนั เท่านั้น แตก่ ารมีสนิ ค้าคงคลงั ประเภทนี้เพ่ือต้องการสว่ นลดหรอื การคาดการณ์ว่าในอนาคต

สินค้าอาจจะ

ขาดแคลนหรอื มรี าคาเพ่มิ ขน้ึ ซง่ึ อาจจะเป็นผลดีต่อกจิ การในการทำกำไร จึงจำเป็นต้องผลติ สนิ ค้า

ในปริมาณที่มากกวา่ ความต้องการในเวลาดงั กล่าว และเก็บสำรองไว้ดังกล่าว

5. สินค้าคงคลังท่ีเก็บไว้ตามฤดูกาล (Seasonal Stock) สินค้าคงคลังท่ีเก็บไว้ตาม

ฤดูกาลส่วนใหญ่จะเป็นผลผลิตด้านการเกษตร หรือผลผลิตตามฤดูกาล โดยจัดเป็นรูปแบบหน่ึงของสินค้าเพ่ือ

เก็งกำไร เป็นการเกบ็ สะสมสินค้าจำนวนหน่งึ ในช่วงที่ยังไมถ่ ึงฤดูกาลของการขาย รวมไปถึงสินค้าที่เก่ยี วกับ
แฟชั่น จัดเป็นส่วนหนึ่งของการขายสินค้าคงคลังตามฤดูกาลโดยจะมีการเก็บสินค้าคงคลังไว้สนองตอบความ
ตอ้ งการของลกู ค้าในฤดูกาลที่กำลงั จะมาถึง

6. สนิ ค้าไม่เคลอื่ นไหวหรือสินคา้ ทไี่ ม่เป็นที่ตอ้ งการ (Dead Stock) สนิ ค้าประเภทนี้
เป็นสินค้าที่ตกค้างอยู่ในคลังสินค้าแห่งใดแห่งหน่ึง ซ่ึงเป็นผลทำให้สินค้าเหล่าน้ี
อาจหมดอายุ เส่ือมสภาพและล้าสมัยได้ ซึ่งก็เป็นปัญหาต่อกิจการไม่น้อย ดังนั้นอาจแก้ปัญหาโดย
การนำออกมาขายลดราคา นอกจากน้ีสนิ คา้ ประเภทนีย้ ังรวมไปถึงสนิ คา้ ท่ีกิจการธุรกจิ เก็บไว้และในชว่ งเวลา
ใดเวลาหนงึ่ ไม่มีความตอ้ งการสินค้าเกิดขนึ้ ซ่ึงอาจจะเป็นสินคา้ ท่เี ส่อื มสภาพและล้าสมัย

ตน้ ทุนทีเ่ กิดจากการมีสนิ คา้ คงคลงั

การที่กิจการมีสินค้าคงคลังเกิดขึ้นจำนวนหนึ่งทำให้เกิดค่าใช้จ่ายข้ึนอย่างต่อเน่ืองในการ

จัดเก็บดูแลรักษาสินค้าคงคลังเหล่านั้นให้อยู่ในสภาพท่ีเหมาะสมต่อการใช้งาน ค่าใช้จ่ายเหล่าน้ีสามารถ

แบง่ แยกเป็นค่าใชจ้ า่ ยหลักๆ ไดด้ ังน้ี

1. ตน้ ทนุ ในการจัดหาพน้ื ที่จดั เกบ็ สินค้าคงคลัง (Storage Space Costs) ในการ

จดั เกบ็ สนิ ค้าคงคลังกจิ การจำเป็นตอ้ งจัดหาพื้นท่ีใหเ้ พียงพอกับปริมาณสนิ คา้ คงคลังที่มอี ยู่ ซึง่ อาจจะเปน็ พื้นที่

ของกิจการที่มอี ยู่แลว้ หรือหากพ้ืนท่ขี องกิจการมีไมเ่ พยี งพอกับปริมาณสินค้าคงคลังท่มี อี ยู่ อาจจะต้องจดั หา

สถานท่ีเพิ่มเติม โดยการเชา่ พ้ืนทจ่ี ากคลังสินคา้ อ่ืนๆ ทำให้เกิดคา่ ใช้จ่ายในการเช่าพน้ื ท่ี ค่าใช้จ่ายในการ

ขนสง่ สินค้าไปจดั เก็บ นอกจากนก้ี จิ การตอ้ งพจิ ารณาเกี่ยวกับการเสียโอกาสในกรณที ่ีนำพื้นทขี่ องโรงงานมา

ใช้เป็นพนื้ ทีจ่ ดั เก็บก่อให้เกดิ การเสยี โอกาสใช้ประโยชนจ์ ากพื้นที่น้ันไปใชใ้ นกิจกรรมการผลติ เพื่อสร้างรายได้

ใหก้ บั กิจการ ดังนัน้ กิจการตอ้ งมีการเปรียบเทยี บระหวา่ งต้นทนุ ท่จี ะสรา้ งคลงั สินคา้ เองหรอื เช่าคลังสินค้าอ่ืน

2. ตน้ ทนุ ในการจัดการทุนหมุนเวยี น

(Capital Costs) เปน็ ตน้ ทนุ ทเี่ รียกวา่ เงินทุนหมนุ เวยี นของกิจการ ในกรณีกจิ การที่มเี งินลงทุนในส่วนน้ี กิจการ

จำเปน็ ตอ้ งใชว้ ธิ ีการก้ยู มื ระยะส้นั เพอ่ื ใหก้ จิ การมสี ินค้าสำรอง ดงั นั้นจะเกิดมคี ่าใช้จา่ ยข้นึ กค็ อื ดอกเบีย้ เงนิ

กู้ยมื

3. ต้นทุนในการปอ้ งกนั ความเส่ยี งต่อสนิ ค้าคงคลงั (Inventory Service Costs) เป็น

ต้นทุนที่เกิดจากการทำประกันภยั ในสนิ ค้าคงคลงั ทม่ี อี ยู่ของกจิ การ เพอ่ื เป็นการป้องกนั ความ

เสี่ยงท่เี กิดจากอบุ ตั เิ หตตุ ่าง ๆ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ สินค้าคงคลงั ท่ีมีมูลค่าสูง

4. ต้นทนุ ที่เกดิ จากความเส่ียงในตัวสินค้าท่ีจดั เก็บ (Inventory Risk Costs) เปน็

ตน้ ทนุ ประเภทหน่งึ ท่ีมุ่งพิจารณาในสว่ นท่เี ป็นสนิ คา้ สำเร็จรูปเก็บไว้ในสต็อก ซึ่งจะมีการจัดเกบ็ เป็นเวลา

ยาวนานนั้นอาจก่อให้เกดิ ความเสี่ยงในเรอ่ื งการเส่ือมสภาพของสนิ คา้ ความเสยี หาย และการล้าสมัยของ

สนิ คา้ (Obsolescence) โดยเฉพาะอย่างยง่ิ ในอุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์ ส่วนสินค้าอุปโภคบริโภคมักจะเกดิ

การสูญหายจากสาเหตุต่าง ๆ หรือความเสยี หายและความสูญเสียเนอ่ื งจากการขาดความระมดั ระวัง เปน็ ตน้

ดังที่ไดก้ ล่าวมาข้างตน้ จะพบว่า ต้นทนุ ทเี่ กดิ จากการมสี ินค้าคงคลังในระบบมาก
เกนิ ไปจะสง่ ผลตอ่ ต้นทนุ ค่าใช้จ่ายจำนวนมหาศาลของกจิ การ ซงึ่ เป็นส่งิ ท่ีผบู้ ริหารกิจการจะต้องนำมา
พิจารณาในการกำหนดนโยบายการจัดการสนิ คา้ คงคลงั เพือ่ ให้การดำเนนิ งานโดยภาพรวมของกิจการเกิด
ประสิทธิภาพ และไมต่ อ้ งสูญเสียต้นทุนที่ไม่มคี วามจำเป็น

ระบบการจัดการสินคา้ คงคลัง (Inventory Management)
การจัดการสินค้าคงคลงั สามารถกระทำได้หลายวิธี ซึ่งกิจการสามารถเลือกใช้ระบบ

วธิ ีที่มีความเหมาะสมทสี่ ดุ กับกิจการของตน การจัดการสินค้าคงคลงั ที่นยิ มใช้กันอย่างแพร่หลาย คือ
1. การกำหนดขนาดของการส่งั ซื้อทป่ี ระหยัด Economies Order Quantity

(EOQ)
เปน็ ระบบที่ใชก้ บั สนิ ค้าคงคลังทม่ี ีลกั ษณะของความต้องการที่เปน็ อสิ ระและไมเ่ ก่ียวขอ้ งต่อเนอ่ื งกับ

ความต้องการสินคา้ ตัวอืน่ วธิ นี ้ีจึงจำเปน็ ต้องมีการวางแผนพิจารณาความต้องการดว้ ยวธิ พี ยากรณ์ความต้องการ
ของลกู คา้ โดยขนาดของการสั่งซื้อที่ประหยดั จะพิจารณาต้นทุนรวมของสินคา้ คงคลังท่ตี ่ำท่ีสุด เปน็ หลกั เพอื่
กำหนดปรมิ าณการสงั่ ซื้อตอ่ ครัง้ ตน้ ทนุ หลักในการกำหนดขนาดของการสั่งซื้อทปี่ ระหยดั มี 2 ประเภทคือ

1. ต้นทุนหลักในการสง่ั ซื้อ (Ordering Cost) เป็นตน้ ทนุ ทเี่ กิดขึ้นจากการสงั่ ซือ้
สินค้าซ่งึ ขนึ้ กับจำนวนครั้งในการสัง่ ซื้อ ถา้ จำนวนครัง้ ในการสง่ั ซ้อื บ่อยคร้ัง ตน้ ทุนประเภทน้ีจะสูง ดังนนั้
ต้นทุนในการส่งั ซื้อจึงไมข่ ้นึ กับปรมิ าณการสงั่ ซ้ือ เพราะไม่วา่ จะซอ้ื สนิ ค้าในปริมาณมากหรอื นอ้ ย ตน้ ทุนใน
การสัง่ ซ้อื จะคงท่ี ต้นทนุ ในการส่ังซ้ือ ได้แก่ คา่ จา้ งพนักงานจดั ซอ้ื ค่าเอกสารต่าง ๆ ท่เี กยี่ วกบั การสั่งซอื้ ค่า
ขนส่งสนิ คา้ คา่ โทรศัพท์ ค่าใชจ้ ่ายในการตรวจรบั ของ คา่ ธรรมเนยี มการนำสินค้าออกจากศลุ กากร
คา่ ใช้จ่ายในการชำระเงิน เปน็ ตน้

ตน้ ทุนในการส่ังซือ้ สามารถคำนวณไดจ้ ากปริมาณความตอ้ งการสินคา้ ในชว่ งเวลา
ใดเวลาหนงึ่ หารดว้ ยปริมาณสินคา้ ทสี่ ง่ั ซอ้ื ต่อครั้ง คณู ด้วยต้นทนุ ในการสัง่ ซอ้ื ต่อคร้งั

ตน้ ทนุ ในการส่งั ซอื้ = D QO หรือ DO

X

Q D แทน ปริมาณความต้องการสนิ คา้ ในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง
Q แทน ปริมาณสินค้าท่สี ั่งซอ้ื ต่อคร้งั
O แทน ตน้ ทนุ ในการสง่ั ซือ้ ตอ่ คร้งั

ตารางท่ี 1 ตวั อยา่ งการคำนวณ ถา้ ปริมาณความต้องการสินค้าทง้ั หมด 300 หนว่ ย ในการสง่ั ซ้ือ
แตล่ ะครัง้ ตอ้ งเสียตน้ ทุนในการสงั่ ซอื้ ครงั้ ละ 30 บาท คำนวณตน้ ทนุ ในการสงั่ ซอื้ ได้ดงั น้ี

ปริมาณสงั่ ซ้อื ต่อครง้ั (หน่วย) จำนวนครงั้ ในการส่งั ซอื้ (คร้งั ) ต้นทนุ ในการสัง่ ซื้อ(บาท)
20 15 450
40 7.5 225
60 5 150
80 3.75 112.50
100 3 90

จากข้อมูลข้างต้นสามารถนำมาสรา้ งเป็นตน้ ทนุ ในการสั่งซื้อ ดังภาพที่ 6.1

ต้นทนุ

540
450
360
270
180
90 ตน้ ทนุ ในการส่งั ซอื้

0
ปริมาณการสงั่ ซ้ือ/ครั้ง

20 40 60 80 100

ภาพท่ี 6.1 แสดงตน้ ทนุ ในการสงั่ ซือ้

จากภาพท่ี 6.1 จะพบวา่ เส้นตน้ ทุนในการสั่งซ้อื มีลกั ษณะทอดลงจากซา้ ยไปขวา
หมายความว่าเมือ่ ปริมาณการสง่ั ซื้อตอ่ ครงั้ เพ่มิ ขนึ้ จำนวนคร้ังในการสั่งซือ้ จะลดลง ทำให้ตน้ ทนุ ในการส่งั ซือ้
ลดลง ในทางตรงกนั ข้ามหากปริมาณการส่งั ซ้อื ต่อครงั้ ลดลง จำนวนครง้ั ในการสั่งซอ้ื จะเพิ่มขึน้ ทำใหต้ ้นทุนในการ
ส่งั ซอ้ื เพ่ิมข้นึ ด้วย

2. ต้นทุนในการเก็บรกั ษา (Carrying Cost) เปน็ ต้นทนุ ในการเก็บสนิ ค้าให้อยใู่ น
สภาพทีใ่ ช้งานได้ ต้นทุนประเภทนีจ้ ะมากหรือนอ้ ยข้ึนอยูก่ ับปริมาณสนิ ค้าคงคลัง รวมทั้งระยะเวลาในการ
เก็บสินค้าด้วย ต้นทุนในการเก็บรักษา ได้แก่ ค่าเช่า คา่ สาธารณูปโภค ต้นทุนสินค้าคงคลังในรูปขอ

งอกเบ้ียจ่าย ค่าภาษี คา่ ประกนั ภยั ค่าสินคา้ เสยี หายชำรุด หรอื ล้าสมยั หมดสภาพ ถ้ามีการกู้ยืมจะเกิด
ค่าเสียโอกาสทางธุรกิจ คา่ จ้างพนักงานประจำคลังสนิ ค้า และพนกั งานรักษาความปลอดภัย เป็นตน้

ตน้ ทุนในการเก็บรกั ษาน้นั เปน็ ต้นทนุ ท่ขี ้นึ อยกู่ ับปริมาณสินคา้ คงคลัง ยิ่งมีปริมาณ
สนิ คา้ คงคลงั จำนวนมากตน้ ทนุ ประเภทนี้จะสูง เนอ่ื งจากปริมาณสินค้าคงคลงั จะมีการเคลือ่ นไหว
เปลย่ี นแปลงตลอดเวลา เพราะบางครั้งสนิ คา้ คงคลังอาจถกู เบกิ ใช้หรือไปขาย ซงึ่ ใน
ทางปฏบิ ตั ิการคำนวณต้นทนุ ในการเก็บรักษาน้ันนยิ มนำปริมาณสินค้าคงคลงั ท้งั หมดมาเฉล่ยี โดยการหาร 2
ดังนัน้ การคำนวณต้นทุนในการเก็บรกั ษาสามารถคำนวณจากปริมาณการสง่ั สินค้า
ตอ่ คร้งั หาร 2 แลว้ คูณด้วยตน้ ทนุ ในการเกบ็ รกั ษาตอ่ หนว่ ย

2ตน้ ทนุ ในการเก็บรกั ษา =Q2 CQ

x C หรือ

Q แทน ปริมาณการสง่ั สินค้าตอ่ คร้งั
C แทน ต้นทนุ ในการเกบ็ รกั ษาต่อหนว่ ย

ตารางที่ 2 ตัวอย่างการคำนวณ ถ้าปริมาณความต้องการซ้ือสินค้าทั้งหมด 300 หน่วย ในการส่ังซ้ือแต่ละ
ครั้งตอ้ งเสียตน้ ทนุ ในการเก็บรักษา 5 บาทต่อหน่วย คำนวณต้นทนุ ในการเกบ็ รกั ษาดงั น้ี

ปรมิ าณการส่ังซื้อตอ่ ครัง้ เกบ็ รักษาเฉลยี่ (หน่วย) ต้นทนุ ในการเก็บรกั ษา (บาท)
(หน่วย)
20 10 50
40 20 100
60 30 150
80 40 200
100 50 250

จากขอ้ มลู ข้างต้นสามารถสรา้ งเสน้ ตน้ ทนุ ในการเก็บรกั ษา ดังภาพที่ 6.2
ตน้ ทนุ

540

450
360 ตน้ ทนุ ในการเกบ็ รกั ษา
270
180

90
0 ปรมิ าณการส่งั ซอื้ /ครงั้

20 40 60 80 100

ภาพท่ี 6.2 แสดงเส้นต้นทุนในการเกบ็ รกั ษา

จากภาพท่ี 6.2 จะพบว่าเส้นต้นทุนในการเก็บรักษามีลักษณะทอดข้ึนจากซ้ายไปขวา

หมายความว่าเม่ือปริมาณการสั่งซือ้ เพม่ิ ขึน้ ต้นทุนในการเกบ็ รักษาจะเพ่ิมขึ้น และถา้ ไม่มี การเก็บ

รกั ษาสนิ คา้ คงคลงั ตน้ ทนุ ประเภทนีจ้ ะไม่เกดิ ขึ้นเลย

ดังน้ันในการจัดการสินค้าคงคลังโดยวิธี EOQ น้ันยึดหลักที่อาศัยปริมาณการสั่งซ้ือที่ทำให้

เป็นการประหยัดท่ีสุด ซ่ึงเป็นระดับที่ต้นทุนโดยรวม (Total Cost) ต่ำท่ีสุด จากต้นทุน 2 ประเภทข้างต้น

สามารถนำมาหาระดับปริมาณการส่งั ซ้ือที่ประหยัดทีส่ ุด (EOQ) ดงั ตารางท่ี 3

ตารางท่ี 3 การวิเคราะหห์ าระดบั ปรมิ าณการสง่ั ซอ้ื ท่ปี ระหยดั ทส่ี ดุ (EOQ)

ปริมาณการ ต้นทุนในการสัง่ ซ้อื ต้นทนุ ในการเก็บรักษา ต้นทนุ รวม
สัง่ ซือ้ (TC)
(Q) DO CQ
20 500
40 Q 2 325
60 300
80 450 50 312.50
100 225 100 340
150 150
112.50 200
90 250

จากตาราง พบว่า ขนาดของการสั่งซื้อท่ีทำให้เสียต้นทุนต่ำท่ีสุดอยู่ท่ีปริมาณการ
ส่ังซื้อจำนวน 60 หนว่ ย เนื่องจากในระดับน้ีมตี ้นทนุ รวมเพยี ง 300 บาท ดงั น้นั ณ ระดับปรมิ าณการสั่งซอ้ื 60
หน่วยนี้ เป็นขนาดของการสัง่ ซ้อื ท่ปี ระหยัดที่สุด

ณ จดุ EOQ มีขอ้ สังเกตที่สำคัญ 2 ประการคือ
1. ณ จุด EOQ เป็นจุดที่ต้นทุนรวม (TC) ต่ำท่ีสุด (ต้นทุนในการสั่งซ้ือรวมกับ
ตน้ ทนุ ในการเกบ็ รกั ษา)
2. ณ จุด EOQ เป็นจดุ ทีต่ น้ ทนุ ในการสงั่ ซ้ือ เทา่ กบั ตน้ ทุนในการเก็บรักษา

จากข้อสังเกตทั้งสองขอ้ สามารถแสดงโดยกราฟ ดังภาพที่ 6.3

ต้นทุน
540
450 ตน้ ทนุ รวม (Total Cost)
360 ตน้ ทนุ ในการเก็บรกั ษา
270
180 (Carrying Cost)
90 ตน้ ทนุ ในการส่งั ซอื้ (Ordering Cost)

0 ปริมาณการส่งั ซอื้ /ครง้ั (หน่วย)
20 40 60 80 100

ภาพท่ี 6.3 แสดงปรมิ าณของการสัง่ ซ้ือทปี่ ระหยัดทส่ี ดุ (EOQ)

จากภาพท่ี 6.3 แสดงให้เห็นว่า ณ จุดตดั กันของเส้นต้นทุนในการสั่งซ้ือ (O) กับเส้นต้นทุน
ในการเก็บรักษา (C) คือต้นทุนรวมที่ต่ำที่สุด ดังนั้น ณ ปรมิ าณการสั่งซ้ือท่ี 60 หน่วย ต้นทุนรวม 300 บาท
เป็นจุดท่ีปริมาณการสงั่ ซอ้ื ท่ีประหยดั ที่สุด

การคำนวณขนาดการสั่งซอื้ ทป่ี ระหยัดท่ีสุด (Economic Order Quantity : EOQ)
เนอ่ื งจากจุดการส่งั ซือ้ ท่ปี ระหยดั ทีส่ ุด ณ จดุ ทต่ี น้ ทนุ ในการเก็บรักษาเท่ากับ ต้นทนุ ในการสั่งซอ้ื

ดงั นนั้ EOQ อยูท่ ี่ CQ = DO
2
CQ2 Q

Q2 = 2DO

= 2DO

C

Q หรือ EOQ = 2DO
C

โดย Q แทน ปริมาณสง่ั ซ้ือที่ประหยดั ทีส่ ุด
C แทน ต้นทุนในการเกบ็ รกั ษาต่อหน่วย
O แทน ตน้ ทนุ ในการสงั่ ซอ้ื ต่อครง้ั
D แทน ปริมาณความต้องการสั่งซอ้ื ท่ีประหยดั ที่สุด

สูตรในการคำนวณ ขนาดของการสัง่ ซ้ือทีป่ ระหยดั ที่สดุ

EOQ = 2DO
C

ตัวอย่างการคำนวณ กจิ การแห่งหนึ่งคาดว่าในชว่ งระยะหน่ึงจะต้องใช้สินค้าทั้งส้ิน 10,000 หนว่ ย มีต้นทุน
ในการสั่งซื้อ 500 บาท ต่อคร้ัง ต้นทุนในการเก็บรักษา 10 บาทต่อหน่วย กิจการแห่งน้ีต้องสั่งซ้ือคร้ังละ
เทา่ ใดจึงจะประหยัดท่ีสดุ

D = 10,000 หนว่ ย สตู รในการคำนวณ EOQ = 2DO
O = 500 บาท/ครงั้
แทนค่า EOQ = C
= 2 x10,000 x500

10
1,000,000

EOQ = 1,000 หน่วย
C = 10 บาท/หน่วย

กจิ การตอ้ งส่งั ซอ้ื ครั้งละ 1,000 หน่วยจึงจะประหยัดทสี่ ุด

ถ้าต้องการทราบว่า ณ ระดับการสั่งซื้อท่ีประหยัด 1,000 หนว่ ยตอ่ คร้ัง กิจการจะมีต้นทุน

ทั้งหมดจำนวนเท่าไร สามารถหาไดด้ ังนี้

ตน้ ทุนรวม = ตน้ ทนุ ในการสัง่ ซื้อ + ตน้ ทุนในการเกบ็ รักษา
= DO + CQ

Q2

= (10,000x500) + 10x1,000
1,000 2

= 5,000 + 5,000

= 10,000

ต้นทนุ รวมเทา่ กับ 10,000 บาท

สำหรับตัวแบบ EOQ มีขอ้ จำกัดบางประการ ทำใหใ้ นทางปฏบิ ัติ การใช้ EOQ ในการ
สงั่ ซ้ือสินคา้ ทำได้ยาก เนื่องจากตัวแบบ EOQ มขี อ้ สมมติฐานดังนี้

1. ต้นทุนในการสัง่ ซ้ือสินค้าคงท่ีไม่วา่ จะสง่ั ในเวลาใดหรือส่ังเป็นจำนวนเท่าใดก็ตาม

2. ราคาสินคา้ ทส่ี งั่ ซ้ือคงทีไ่ ม่ว่าจะส่งั ซ้ือเป็นจำนวนเทา่ ใดหรอื สั่งซอ้ื ในเวลาใดก็ตาม

3. ทราบความต้องการล่วงหนา้ และเป็นความต้องการทคี่ งที่

4. เวลานำในการส่ังซอื้ คงทแ่ี ละทราบเวลาลว่ งหน้า

5. ไมม่ ีสินค้าระหวา่ งทาง และไมม่ สี นิ ค้าขาดสต็อก

6. สนิ คา้ ทีส่ ั่งซ้ือในแต่ละคร้ังเป็นสินค้าเพยี งชนิดเดยี วไม่เก่ียวข้องเช่ือมโยงกับสนิ ค้า

ชนิดอื่น

7. ความต้องการสนิ คา้ ได้รับการตอบสนองตลอดเวลา

2. หลกั การควบคุมสนิ คา้ คงคลังทมี่ ีประสทิ ธิภาพ

การควบคุมสินค้าคงคลังให้มีประสิทธิภาพ ผู้บริหารต้องสามารถกำหนดปริมาณสินค้า ณ จุดที่

สำคญั ๆ ในระบบดังต่อไปนี้

1. ปริมาณสินค้าคงคลังต่ำสุด (Minimum Stock) หมายถึงปริมาณสินค้า คงคลังข้ันต่ำที่กิจการ

สำรองไว้เพ่ือความปลอดภัย (Safety Stock) ป้องกันการขาดแคลนสินค้า และการสูญเสียโอกาสในการขาย

สนิ ค้า

2. ปริมาณสินค้าคงคลังสูงสุด (Maximum Stock) หมายถึง ปริมาณสินค้าคงคลังท่ีมาก

ที่สุดของกิจการ โดยในความเป็นจริงในการปฏิบัติ ฝ่ายบริหารสินค้าคงคลังจะต้องไม่ให้กิจการมีสินค้าคงคลังเกิน

ระดบั นเี้ พราะจะทำให้ตน้ ทุนและคา่ ใชจ้ ่ายต่างๆ ของกิจการมมี าก และสูงเกนิ ความจำเป็น

3. ปรมิ าณการส่ังซื้อต่อครง้ั (Ordering Quantity) หมายถงึ ปริมาณการส่ังซื้อสินค้า

คงคลงั ของกจิ การทีป่ ระหยัดที่สุด

4. เวลานำ (Lead Time) หมายถึง ระยะเวลาตั้งแตจ่ ุดส่งั ซ้ือจนถึงวันทไี่ ดร้ บั สินคา้

ท่ีสงั่ ซ้ือ ซึ่งผู้บรหิ ารสินค้าคงคลังจะต้องกำหนดปริมาณสนิ ค้าคงคลังไว้จำนวนหนงึ่ ในชว่ งเวลาของการสงั่ ซื้อโดย

คำนวณจากปริมาณเฉลยี่ ของการใช้สนิ ค้าต่อวันคูณด้วยระยะเวลาการเดินทางของสินค้า

5. จดุ ส่ังสนิ ค้าใหม่ (Reorder Point) หมายถึง จดุ ท่ีกิจการตอ้ งสัง่ ซื้อสินคา้ คงคลงั เพม่ิ ขน้ึ
เม่ือระดบั ปริมาณสินค้าคงคลังลดลงถึงจุดน้ี โดยสงั่ ซ้อื ตามปรมิ าณการสง่ั ซอื้ ท่ปี ระหยัดที่สุด

ตัวอยา่ ง กราฟแสดงตำแหน่งปริมาณสนิ ค้าคงคลงั ต่ำสดุ ปริมาณสินค้าคงคลังสงู สดุ
จุดสัง่ ซ้อื ใหมแ่ ละปริมาณการสั่งซือ้ สนิ ค้าเพ่ิม ถา้ ปริมาณการสงั่ ซอ้ื ท่ีประหยัด (EOQ) = 1,000 หน่วย ดังภาพ
ท่ี 6.4

ปรมิ าณ (หน่วย)
1,000

0 t1 ระยะเวลา

t2 t3

ภาพท่ี 6.4 แสดงปรมิ าณสินค้าคงคลัง

จากภาพที่ 6.4 เม่ือเริ่มต้นดำเนินกิจการสินค้าคงคลังของกิจการยังไม่มี กิจการต้องซ้ือ
สินค้าคงคลังเร่ิมแรกจำนวน 1,000 หน่วย ซ่ึงเท่ากับปริมาณส่ังซื้อท่ีประหยัดท่ีสุด (EOQ) เมื่อเวลาผ่านไป
ปรมิ าณสนิ คา้ คงคลังเรม่ิ ลดลงและคอ่ ย ๆ ลดลงเร่อื ย ๆ เนอ่ื งจากสินค้าคงคลงั ได้ถูกเบิกไปขาย หรือเบิกไปใช้

จนถงึ เวลาที่ t1 ปรมิ าณสินค้าคงคลงั เป็น 0 (คือหมดพอด)ี จึงจำเป็นต้องสง่ั ใหมอ่ กี 1,000 หนว่ ย ในทำนอง
เดียวกันเมื่อเวลาผ่านไป ปริมาณสินค้าคงคลังค่อย ๆ ลดลงจนถึง เวลาที่t2 ซงึ่ เป็นจุดท่ีสินค้าคงคลงั หมดอีก

ณ จุดน้ีจะมกี ารสง่ั ซื้อสนิ คา้ อกี 1,000 หนว่ ย เปน็ เชน่ นี้ไปเรอ่ื ย ๆ
ในการจัดการสนิ คา้ คงคลัง หากมีการสง่ั ซื้อสนิ ค้าคงคลังเมื่อสนิ คา้ คงคลงั เป็น 0 คือสินค้าคง

คลังหมดพอดี จะทำให้การดำเนินงานของกจิ การหยดุ เกิดการชะงักงันและกจิ การเสียโอกาส เพราะต้องคอย

สินค้าใหม่ที่จะมาถึง ซึ่งถือว่าเป็นจุดสั่งซ้ือที่ไม่ดี (ณ จุดส่ังซ้ือ t1 t2 t3 ) ดังน้ันจุดสั่งซ้ือที่ดีจะต้องสั่งซื้อ

ก่อนท่ีสินค้าคงคลังจะหมด โดยพิจารณาจากปริมาณสินค้าคงคลังเฉลี่ยต่อวัน วันละประมาณเท่าไร กับ
ระยะเวลาของการสัง่ ซอ้ื แต่ละครงั้ ใช้เวลากวี่ นั สินค้าจะส่งมาถงึ

ตัวอย่าง ถ้ากิจการคาดว่าปริมาณการใช้สินค้าคงคลังเฉล่ียวันละ 100 หน่วย และประมาณ
การวา่ จะใช้เวลาในการส่ังซ้อื แตล่ ะคร้ังจนสินค้ามาถึง 3 วัน (Lead Time)

จากตัวอย่างข้างต้น กิจการต้องสั่งซ้ือสินค้าเม่ือปริมาณสินค้าคงคลังเท่ากับ 300 หน่วย
(100 หน่วย x 3 วนั ) ซึง่ กจิ การตอ้ งเกบ็ ไวใ้ นช่วงเวลาของการส่ังซื้อเรยี กว่า จดุ สัง่ ซื้อใหม่

ปรมิ าณ (หนว่ ย)
1,000

300 R1 R2 R3 R4

0 3 วนั ระยะเวลา

tภ1าพท่ี 6.5 แสtด2 งปรมิ าณสนิ t3ค้าคงคลงั และ Lead Time (3วัน)

จากภาพที่ 6.5 กิจการจะสง่ั ซอื้ สินค้าครั้งละ 1,000 หนว่ ย ซงึ่ เปน็ ระดบั EOQ ทนั ที เมอื่
สินคา้ คงคลงั ลดลงเหลือ 300 หน่วย หรือระดบั R1 R2 R3 R4 ……………

สำหรับระยะเวลาการเดินทางของสินค้าและปริมาณการใช้สินค้าต่อวัน อาจไม่เป็นไปตาม
การคาดการณ์ของกจิ การเสมอไป ดงั น้นั กิจการจึงควรมกี ารสำรองสินค้าไว้จำนวนหน่ึงเพือ่ ความปลอดภัยใน
กรณีท่ีกจิ การอาจมีการใชส้ ินคา้ คงคลงั มากกวา่ ท่ีได้คาดการณไ์ ว้ เป็นการปอ้ งกันสินค้าขาดมอื สินคา้ คงคลงั ที่
มกี ารสำรองไว้เพื่อความปลอดภัยนี้เรียกวา่ Safety Stock

ตัวอย่าง ถ้าสมมตุ ิให้นโยบายของกจิ การกำหนด Safety Stock จำนวน 100 หนว่ ย ปริมาณสินค้า
คงคลังจะเปน็ ดังภาพท่ี 6.6
ปริมาณ (หน่วย)

1,100

350 S S1 2 S3 S4

100 Safety Stock ระยะเวลา

0

ภาพท่ี 6.6 แสดงปริมาณสินคา้ คงคลงั ท่ีมกี ารกำหนด Lead Time และ Safety Stock

จากภาพท่ี 6.6 ทำให้ทราบถึงปริมาณสินค้าคงคลังต่ำสุด ปริมาณสินค้าคงคลังสูงสุด จุดส่ังซื้อใหม่และ

ปริมาณสินค้าท่จี ะสัง่ ซ้อื ตอ่ ครั้ง ดังน้ี

1. ปรมิ าณสนิ ค้าคงคลังต่ำสุด = Safety Stock

= 100 หนว่ ย

2. ปรมิ าณสนิ ค้าคงคลงั สูงสดุ = EOQ + Safety Stock

= 1,000 + 100

= 1,100 หนว่ ย

3. ปรมิ าณสินค้า ณ จดุ ส่งั ซื้อสินคา้ = ปรมิ าณสินค้าณจุด Lead Time + Safety Stock

= 300 + 100

= 400 หนว่ ย

4. ปริมาณสนิ ค้าท่ีสง่ั ซอื้ ต่อครั้ง = 1,000 หน่วย (EOQ)

ตวั อยา่ งการคำนวณ บริษัท มสี ุข จำกัด คาดว่าในช่วงระยะเวลา 1 ปี (360 วัน) บริษัทจะต้อง ขาย
สินค้าได้ 9,000 หนว่ ย มีต้นทุนในการสั่งซอื้ 15 บาทต่อคร้ัง ต้นทนุ ในการเก็บรกั ษา 3 บาทตอ่ หน่วย การ
ส่งั ซื้อแต่ละครั้งสนิ ค้าใช้เวลาในการเดินทาง 2 วัน โดยกำหนด Safety Stock = 20 หน่วย
จงคำนวณหา 1. ปรมิ าณการสง่ั ซื้อที่ประหยัดทสี่ ดุ

2. ต้นทนุ รวม
3. ปริมาณสินค้าในช่วง Lead Time
4. ปริมาณสินคา้ ณ จุดสง่ั ซื้อใหม่
5. ปรมิ าณสินค้าต่ำสดุ
6. ปรมิ าณสนิ ค้าสูงสุด
7. จำนวนคร้งั ในการส่งั ซอื้
8. สนิ ค้าทีซ่ ือ้ แต่ละคร้ังใชห้ มดภายในกีว่ นั

1. ปริมาณการส่ังซ้ือท่ปี ระหยดั ท่สี ุด (EOQ) = 2DO

2. ต้นทนุ รวม C
(โดย Q คือ EOQ น่นั เอง)
= 2x9,000x15

3

= 90,000
= 300 หน่วย

= ต้นทนุ ในการส่ังซ้ือ + ตน้ ทนุ ในการเก็บรักษา
= DO + CQ

Q2

= (9,000)(15) + (3)(300)

300 2

= 450 + 450
= 900 บาท

3. ปริมาณสนิ คา้ ในช่วงเวลา Lead Time = ปรมิ าณสินค้าที่ใชต้ ่อวัน x ชว่ งเวลา Lead Time

= 9,000 x 2

360

= 50 หน่วย

4. ปรมิ าณสินคา้ คงคลงั ณ จดุ สง่ั ซอ้ื ใหม่ = สนิ คา้ ในช่วง Lead Time + Safety Stock
= 50 + 20
= 70 หน่วย

5. ปรมิ าณสนิ ค้าต่ำสดุ = Safety Stock
6. ปรมิ าณสนิ คา้ สงู สุด = 20 หน่วย
7. จำนวนคร้งั ในการสั่งซ้ือ
= EOQ + Safety Stock
8. สินค้าทสี่ ่ังซ้ือจะใช้หมดภายในกีว่ ัน = 300 + 20
= 320 หนว่ ย

=D

EOQ

= 9,000

300

= 30 คร้ัง ตลอดระยะเวลา 360 วนั

= จำนวนวนั ตลอดระยะเวลา
จำนวนครง้ั ที่สัง่ ซ้ือ

= 360

30

= 12 วัน

3. การตัดสนิ ใจสงั่ ซื้อกรณไี ดร้ ับส่วนลดเน่ืองจากการเปล่ยี นแปลงปรมิ าณการสั่งซือ้
จากตัวอย่างข้างต้น ถ้าบริษัท มีสุข จำกัดได้รบั ส่วนลดหรือซ้ือสินค้าได้ในราคา ถูกลง

กว่าเดิมจากราคาปกติหน่วยละ 0.50 บาท โดยมีเง่ือนไขว่าบริษัทมีสุข จำกัดจะต้องสั่งซื้อ ครั้งละ 500
หนว่ ย บรษิ ัท มีสขุ จำกดั จะตัดสินใจอยา่ งไร

ต้นทนุ รวม = ตน้ ทุนในการสัง่ ซอ้ื + ต้นทุนในการเก็บรักษา

= DO + CQ

Q2

= (9,000)(15) + (3)(500)

500 2

= 270 + 750

ตน้ ทุนรวม = 1,020 บาท

ตน้ ทนุ รวมเพมิ่ จากเดิม = 1,020 - 900 บาท

= 120 บาท

แตบ่ รษิ ัทจะมีกำไรเพ่มิ ขนึ้ จากส่วนลดท่ีไดร้ ับ ถา้ รับข้อเสนอ หน่วยละ 0.50 บาท

กำไรเพ่มิ ข้ึน = 500 x 0.50

= 250 บาท

ดังนั้นบริษัทมีสุข จำกัด ควรรับข้อเสนอดังกล่าวจากผู้ขายสินค้า เพราะจะมีกำไรเพ่ิมข้ึนจาก

การส่ังซือ้ ที่เพ่มิ จากเดมิ 300 หน่วย เป็น 500 หน่วย เป็นจำนวนเงิน 250 – 120 = 130 บาท แม้จะมตี ้นทุน

รวมเพิ่มข้นึ ก็ตาม

จะเห็นได้ว่าถ้ากิจการได้รับส่วนลดจากการขายหรือได้รับการลดราคาสินค้าลงจากเดิม กิจการ

จะไดร้ ับท้ังผลดีและผลเสยี จากการท่ผี ขู้ ายที่การกำหนดเง่ือนไขให้กิจการต้องซ้อื สินค้าในปริมาณมากกว่าเดิม

ดงั ตัวอยา่ ง สำหรบั ผลดแี ละผลเสยี ที่กิจการไดร้ ับมดี ังนี้

ผลดี
1) ต้นทนุ ในการสัง่ ซอ้ื ลดลง เพราะมกี ารสั่งซื้อตอ่ ครัง้ ในปรมิ าณทีม่ ากขึน้
2) ต้นทุนต่อหน่วยจะลดลง เน่ืองจากได้รับส่วนลด
3) ผลกำไรจะเพิ่มข้นึ จากส่วนลดทีไ่ ด้รับ

ผลเสยี
1) อตั ราการหมุนเวียนสนิ คา้ ของกิจการจะช้าลงเพราะส่ังซ้ือในปริมาณทีเ่ พิ่มข้นึ
2) ตอ้ งใช้เงินทนุ เพิม่ ข้นึ จากการสง่ั ซื้อและมีความเสี่ยงในสินค้าคงคลงั มากขนึ้
3) ตน้ ทนุ รวมจะเพิ่มขน้ึ

สรุป หากมีการเปลี่ยนแปลงในปริมาณการส่ังซื้อ กิจการจะต้องพิจารณาเปรียบเทียบ
ระหว่างผลดีและผลเสียท่ีกิจการได้รับ ถ้าเมื่อใดกิจการได้รับผลดีมากกว่าผลเสีย กิจการก็ควรมีการ
เปล่ียนแปลงการส่ังซื้อตามเงื่อนไขท่ีผู้ขายกำหนด ในทางตรงข้ามกิจการไม่ควรเปลี่ยนแปลงปริมาณซ้ือถ้า
กจิ การได้รบั ผลเสยี มากกวา่ ผลดี

นอกจากนี้ กิจการจะต้องพิจารณาค่าเสียโอกาสในการนำเงินทุนมาลงทุนใน สินค้า
คงคลังในปริมาณที่เพ่ิมขึ้นพร้อมทั้งความเสี่ยงในการที่สินค้าคงคลังล้าสมัย ชำรุด เสียหาย หมดอายุและ
เส่ือมสภาพ

การควบคมุ สนิ คา้ คงคลังโดยการจำแนกออกเปน็ ประเภท ABC
(ABC Classification)

ABC Classification เปน็ เครื่องมอื ท่ีจะช่วยในการควบคมุ สินคา้ คงคลัง โดยการ
จัดแบง่ ประเภทลำดับความสำคญั ของสินคา้ คงคลัง เพอื่ ให้สามารถจดั การและควบคมุ สนิ คา้ คงคลงั
ที่มอี ยูไ่ ดอ้ ย่างถกู ต้องตามระดบั ความสำคญั ซง่ึ ตามระบบนี้ให้แบง่ รายการสินค้าคงคลังออกเป็น 3 กล่มุ
ตามมลู ค่าของเงินทุนทตี่ ้องจดั สรรไปรองรบั

กลมุ่ ที่ 1 เปน็ รายการสินคา้ คงคลงั จำนวนไมม่ าก (ประมาณร้อยละ 20 ของจำนวนรายการ
สินคา้ คงคลังทง้ั หมด) โดยตอ้ งจัดสรรเงนิ ทนุ จำนวนมากไปรองรับ ประมาณรอ้ ยละ 80 ของมูลคา่ สนิ ค้า
คงคลงั ท้ังหมด เรยี กสินคา้ คงคลังกลุ่มนี้ว่า กลมุ่ A

กลุ่มที่ 2 เป็นรายการสินค้าคงคลังจำนวนมากถัดข้ึนมา (ประมาณร้อยละ 30 ของ
จำนวนรายการสินค้าคงคลงั ทั้งหมด) โดยต้องจัดสรรเงินทุนไปรองรับประมาณร้อยละ 15 ของมูลค่าสินค้าคง
คลงั ท้ังหมด เรยี กสินคา้ คงคลงั กลุ่มน้ีว่า กลุ่ม B

กลุ่มที่ 3 เป็นรายการสนิ ค้าคงคลังจำนวนมากทสี่ ดุ (ประมาณรอ้ ยละ 50 ของรายการสนิ ค้า
คงคลังท้ังหมด) โดยต้องจัดสรรเงินทุนไปรองรับจำนวนประมาณร้อยละ 5 ของมูลค่าสินค้าคงคลังทั้งหมด
เรยี กสนิ ค้าคงคลงั กลมุ่ น้ีว่า กลุ่ม C

ตัวเลขเป็นร้อยละที่ระบุข้างต้นเป็นตัวเลขโดยประมาณ ในทางปฏิบัติสามารถปรับเปล่ียน
ตวั เลขได้

ในการแบ่งกลุ่มสินค้าคงคลังออกเป็นกลุ่ม A, B และ C นั้นทำได้โดยหาต้นทุนของสินค้าคงคลังทุก
รายการท่ีต้องใช้ต่อปี แล้วนำมาเปรียบเทียบดูว่าแต่ละรายการต้องจัดสรรเงินทุนไปรองรับคิดเป็นร้อยละเท่าใด
จากนัน้ นำมารวมกล่มุ กนั เข้าเปน็ กล่มุ A, B และ C ตวั อยา่ งดังตาราง 6-1 และ 6-2

ตารางท่ี 4 แสดงตน้ ทนุ สนิ ค้าคงคลงั ตอ่ ปขี องสนิ ค้าคงคลงั 10 รายการ

สินค้าคงคลงั จำนวนทีต่ ้องใช้ ราคาตอ่ หน่วย ตน้ ทุนรวม (บาท) ร้อยละของต้นทุน
รายการที่ (หนว่ ย) (บาท) ทงั้ หมด (%)
10,000 1.50 15,000 2.94
1 20,000 10.50 210,000 41.22
2 3,000 8.00 24,000 4.71
3 12,000 2.00 24,000 4.71
4 9,000 1.25 11,250 2.21
5 30,000 0.25 1.47
6 10,000 0.75 7,500 1.47
7 12,000 13.60 7,500 32.04
8 6,000 2.00 163,200 2.36
9 14,000 2.50 12,000 6.87
10 35,000

รวม 509,450
100.00

ตารางที่ 5 แสดงการจำแนกสนิ ค้าคงคลงั ในตารางที่ 4 ออกเป็นกลมุ่ A, B และ C

กลมุ่ รายการสินคา้ คงคลงั จำนวนรอ้ ยละของ จำนวนรอ้ ยละของตน้ ทุน

รายการ

A 2, 8 20 73.26

B 3, 4, 10 30 16.29

C 1, 5, 6, 7, 9 50 10.45

100

100.00

การจัดกลุ่มสินค้าคงคลังออกเป็น A, B และ C ทำให้นักบริหารสินค้าคงคลัง ทราบ
วา่ เม่ือมีสินคา้ คงคลงั จำนวนมากมายหลายรายการอยู่ในคลังสนิ ค้าควรจะบริหารจดั การ ตรวจสอบ ควบคุม
รายการสินคา้ คงคลังในกลุ่ม A ก่อนและกลุ่ม B กล่มุ C ตามลำดับของจำนวนเงนิ ทุนทจ่ี ดั สรรไปรองรบั

้รอยละของต้นทุนสิน ้คาคงคลัง 10.45 C 100 ตน้ ทนุ สินคา้ คงคลงั
16.29 B 80
60

73.26 A 40
20

0

20 40 60 80 100

AB C

20 30 50
รอ้ ยละของรายการสนิ ค้าคง

ภาพที่ 6.7 แสดงกคารลจังำแนกประเภทสินค้าคงคลงั แบบ ABC

จากตารางท่ี 4 ตารางท่ี 5 และภาพท่ี 6.7 แสดงตัวอย่างการจำแนกประเภทสินคา้ คง
คลังโดยวิธีการวิเคราะห์แบบ ABC ซ่ึงจะจำแนกออกเป็น 3 กลุ่ม โดยสินค้ากลุ่ม A จะมี 2 รายการ คิดเป็น
ร้อยละ 20 ของรายการสินค้าท้งั หมด แต่มตี ้นทุนถึงร้อยละ 73.26 ของตน้ ทุนท้ังหมด ส่วนสนิ ค้ากลุ่ม B มี 3
รายการ คิดเป็นร้อยละ 30 ของรายการสินค้าท้ังหมด มีต้นทุนร้อยละ 16.29 ของต้นทุนทั้งหมด ในขณะที่
สินค้ากลุ่ม C มิ 5 รายการ มีจำนวนมากถึงร้อยละ 50 ของรายการสินค้าทั้งหมด แต่มีต้นทุนเพียงร้อยละ
10.45 ของตน้ ทนุ ท้งั หมด

การจำแนกสนิ ค้าคงคลังแบบ ABC จะทำให้การควบคมุ สินค้าคงคลังแตกต่างกนั ดงั น้ี
สินคา้ คงคลงั กลุ่ม A ต้องมีการควบคุมอย่างเข้มงวดมาก เม่อื ใดท่มี ีการรับจ่ายสินคา้ คงคลัง
เกิดข้ึน จะต้องมีการลงบญั ชีคุมยอดทุกคร้ัง และต้องมีความถ่ีในการตรวจนับ ตรวจเช็คอย่างสมำ่ เสมอ บ่อย
ๆ เชน่ ทุกสปั ดาห์ เพอื่ เปรยี บเทียบกบั จำนวนในบัญชเี ป็นการป้องกันการสูญหาย สินคา้ คงคลังกลุม่ นี้ตอ้ งเก็บ
ไว้ในท่ีปลอดภัยตามลักษณะเฉพาะของสนิ ค้าแต่ละประเภทเป็นการป้องกนั ความเสียหาย ส่วนด้วนการจดั ซ้ือ
กิจการควรหาผู้ขายไว้หลาย ๆ ราย เพื่อเป็นการลดความเสยี่ งจากการขาดแคลนสินค้าคงคลังกลุ่มนี้ รวมทั้ง
กิจการจะสามารถเจรจาต่อรองกับผขู้ าย (Suppliers) ได้

สนิ ค้าคงคลังกลุม่ B ต้องมีการควบคุมอยา่ งเขม้ งวดมากเชน่ กัน จะต้องมีการลงบัญชีคุม
ยอดทุกครั้งเมอื่ มีการรบั จ่ายเชน่ เดียวกบั กลมุ่ A การตรวจนบั และตรวจเช็คจะตอ้ งกระทำเหมือน สินคา้ กลุม่
A แตม่ คี วามถี่นอ้ ยกว่า เช่น ทุกเดือน รวมถึงเกบ็ ไว้ในทป่ี ลอดภยั ดว้ ย

สินค้าคงคลงั กลุ่ม C อาจไม่มีการจดบันทกึ หรอื ถา้ มีกม็ ีเพยี งเล็กน้อย สินค้าคงคลังกลมุ่ น้ีจะ
วางไว้ให้หยบิ ได้สะดวก เนื่องจากเป็นสินค้าที่มรี าคาถกู และปริมาณมาก ถ้าหากมีการควบคุมอย่างเขม้ งวดจะ
ก่อให้เกดิ คา่ ใช้จา่ ยสูงไม่คุ้มค่า การตรวจนับหรือตรวจเชค็ จะใชร้ ะบบการตรวจนับแบบส้นิ งวด อาจจะมีการ
ตรวจนับเป็นรายไตรมาสเพื่อจะได้ซื้อสินค้ามาเม่ือสินค้าขาดหรืออาจจะใช้ระบบสองกล่อง (Two-bin
System) คือการซื้อสินค้าสำรองไว้อีก 1 กล่อง เมื่อใช้กล่องแรกหมดจะนำกล่องที่สำรองมาใช้ต่อไป แล้วมี
การซอ้ื สินค้าเติมใส่กลอ่ งสำรองแทน ซึ่งทำให้สินค้าไม่ขาดมือ ระบบน้ีจะมีสินค้าสำรองเผ่ือไว้เสมอ

ใบมอบหมายงานที่ 6
ชื่อวิชา โลจสิ ติกสแ์ ละซพั พลายเชน
หนว่ ยท่ี 6 ชอื่ หนว่ ย การบริหารสินค้าคงคลงั เวลา 3 ชั่วโมง
ชอ่ื เรือ่ ง การบริหารสินค้าคงคลงั
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. บอกความหมายของการบริหารสนิ คา้ คงคลงั ได้
2. บอกความสำคญั ของการบรหิ ารสนิ คา้ คงคลงั ได้
3. อธบิ ายวัตถปุ ระสงค์ของการบริหารสินคา้ คงคลังได้
4. จำแนกประเภทของสนิ คา้ ของคลังได้
5. อธบิ ายประโยชนข์ องการบริหารสินคา้ คงคลังได้
6. คำนวณปริมาณการส่ังซอ้ื ท่ปี ระหยัดทสี่ ุดได้
7. อธิบายสนิ ค้าคงคลังประเภท ABC ได้
แนวทางการปฏบิ ัติงาน
1. แบ่งนักศึกษาออกเปน็ กล่มุ กลุม่ ละเท่าๆ กัน ตามความสมัครใจ
2 มอบหมายงานตามลำดับกลมุ่ ให้สอดคลอ้ งจดุ ประสงค์การเรยี นรู้
3. ใหน้ กั ศึกษาแต่ละกล่มุ ไปศกึ ษา ค้นคว้าหาขอ้ มูล และร่วมกนั จัดทำเปน็ บอร์ดวชิ าการเผยแพร่
ความรแู้ ละนำเสนอหนา้ ช้ันเรียน
4. ครู นกั ศึกษาเยี่ยมชมบอร์ดวชิ าการ
5. ครเู สนอแนะเพ่ิมเตมิ และบรรยายสรุป
กำหนดระยะเวลาทสี่ ่งงาน ภายหลงั การนำเสนอ

การประเมนิ ผล
1. พฤตกิ รรมการทำงานกลมุ่
2. การนำเสนอ
3. ช้นิ งาน
4. การตอบขอ้ ซกั ถาม
5. การตรงตอ่ เวลา

แหล่งคน้ ควา้ เพิ่มเติม
1. ก่อเกยี รติ วริ ยิ ะกิจพัฒนา โลจิสติกสแ์ ละซพั พลายเชน. กรงุ เทพฯ : บริษัท วังอักษร จำกัด, 2563

ใบทดสอบหลงั เรียน แผน่ ที่....1..

หลกั สูตร ประกาศนียบตั รวชิ าชีพช้ันสงู พุทธศักราช 2563 ประเภทวชิ า บรหิ ารธุรกิจ

รหัสวิชา 30214-2001 รายวิชา โลจิสติกส์และซัพพลายเชน

หน่วยที่ 6 ช่ือหนว่ ย การบริหารสนิ ค้าคงคลัง จำนวน.....6....ช่วั โมง

ชอ่ื ผู้เรยี น................................ระดบั ชัน้ ................................

เรอื่ ง....การบรหิ ารสินคา้ คงคลงั ...............เวลา.............10.................นาที

คำสัง่ จงทำเครอ่ื งหมายกากบาท (x) ลงหน้าข้อทถ่ี กู ต้อง

1. กิจการซอ้ื สนิ ค้ามาเพื่อขาย เช่น กจิ การคา้ ปลีก – ค้าส่ง สนิ คา้ คงคลังคือขอ้ ใด

ก. สนิ ค้าผิดประเภท ข. สนิ ค้าชำรุด

ค. สนิ ค้าท่ซี ้ือมาเพื่อขาย ง. สนิ คา้ คงเหลือ

2. ข้อใดเปน็ วัตถุประสงค์ของการจัดการสินค้าคงคลัง

ก. เพอื่ สรา้ งความสมดุลระหวา่ งอุปสงค์ของผซู้ ้ือ และอปุ สงค์ของผ้ขู าย

ข. เพือ่ ให้มสี นิ ค้าในปริมาณทีส่ งู ป้องกันการขาดแคลน โดยไม่คำนงึ ถงึ ตน้ ทุน

ค. เพอื่ เป็นการปอ้ งกนั ความผันผวนของราคาเม่ือภาวะเศรษฐกิจเกดิ การเปลี่ยนแปลง

ง. เพือ่ จะได้ไมม่ ีการส่ังซอื้ บอ่ ยคร้งั เพราะต้นทุนในการส่งั ซ้อื มกั จะมากกวา่ ตน้ ทนุ ในการเกบ็ รักษา

3. ข้อใดถกู ต้องเก่ียวกบั การควบคุมสนิ ค้าคงคลงั โดยจำแนกเปน็ ประเภท ABC

ก. สินค้ากลุ่ม A เปน็ สนิ ค้าทม่ี ีจำนวนมาก ประมาณรอ้ ยละ 80 ของจำนวนรายการสนิ ค้าคงคลังทง้ั หมด

ข. สินคา้ กลุ่ม B เป็นสินค้าจำนวนมากเปน็ อันดับสอง ประมาณร้อยละ 15 ของจำนวนรายการสินคา้ คง
คลงั ทง้ั หมด

ค. สนิ ค้ากลุม่ C เปน็ สนิ ค้าจำนวนนอ้ ยที่สุด ประมาณร้อยละ 5 ของจำนวนรายการสนิ คา้ คงคลังท้ังหมด

ง. เป็นการแบง่ ประเภทสินคา้ โดยจดั ลำดับความสำคัญของสนิ ค้าคงคลังตามมูลค่าของเงนิ ทนุ ทต่ี ้องจัดสรร
เงินทนุ ไปรองรับ เพ่ือให้สามารถจดั การสนิ คา้ คงคลังไดถ้ กู ต้อง

ใบทดสอบหลงั เรียน แผน่ ที่....2..

หลักสตู ร ประกาศนยี บตั รวิชาชพี ชนั้ สงู พทุ ธศักราช 2563 ประเภทวชิ า บริหารธุรกิจ

รหสั วิชา 30214-2001 รายวชิ า โลจิสตกิ ส์และซัพพลายเชน

หนว่ ยท่ี 6 ช่ือหน่วย การบริหารสนิ ค้าคงคลงั จำนวน.....6....ช่ัวโมง

ช่อื ผูเ้ รียน................................ระดับชนั้ ................................

เรื่อง....การบรหิ ารสินค้าคงคลงั ...............เวลา.............10.................นาที

4. ตน้ ทุนสนิ คา้ คงคลงั ในขอ้ ใดท่ีมงุ่ พจิ ารณาบางส่วนทเ่ี ป็นสินค้าสำเรจ็ รปู ท่ีเก็บไวใ้ นสต็อก

ก. ต้นทุนในการสัง่ ซอื้ (Ordering Cost)

ข. ต้นทุนในการจัดหาพน้ื ท่จี ัดเกบ็ สนิ คา้ คงคลัง (Storage Space Costs)

ค. ตน้ ทุนในการจัดหาพน้ื ทีจ่ ดั เกบ็ สินค้าคงคลัง (Storage Space Costs)

ง. ต้นทนุ ที่เกดิ จากความเสย่ี งในตัวสนิ ค้าทจ่ี ัดเกบ็ (Inventory Risk Costs)

5. การเกบ็ สนิ ค้าคงคลังโดยมีวัตถปุ ระสงคเ์ พ่อื เตรยี มสนองความต้องการของลูกคา้ ในปัจจุบนั รวมท้ังมีการ
คาดการณ์วา่ สินค้าจะขาดแคลนในอนาคตและมรี าคาเพิ่มสงู ขนึ้ เปน็ ความหมายของสนิ ค้าคงคลังประเภทใด

ก. สนิ ค้าคงคลังที่เก็บไว้ตามฤดกู าล (Seasonal Stock)

ข. สนิ ค้าคงคลงั ท่เี ก็บไว้เพอื่ เก็งกำไร (Speculative Stock)

ค. สนิ ค้าคงคลงั ระหว่างการขนส่ง (In – transit Inventories)

ง. สนิ ค้าคงคลงั เพ่มิ เติมหรอื สนิ คา้ คงคลังปลอดภัย (Buffer or Safety Stock)

6. “เป็นสินทรพั ยท์ ี่มีสภาพคลอ่ งสามารถเปลยี่ นเป็นเงินสดไดใ้ นเวลาท่รี วดเร็ว” มีความหมายสอดคล้องกบั ข้อใด

ก. สนิ ค้าระหว่างผลิต ข. สนิ ค้าสำเรจ็ รูป

ค. สินคา้ ท่เี ป็นเคร่ืองมอื ในการผลติ ง. สนิ ค้าวตั ถุดบิ และช้นิ ส่วนประกอบ