แผนการจัดการเรียนรู้ การเรียนรู้สู้ภัยธรรมชาติ

ใบความรู้
เรือ่ ง ความหมายและความรทู้ ่วั ไปเก่ยี วกับอทุ กภยั









ใบงาน
เร่ือง ความหมายและความรูท้ ว่ั ไปเก่ยี วกบั อุทกภยั

1. จงบอกความหมายของอุทกภัย

2. จงบอกสาเหตแุ ละปจั จัยของการเกดิ อทุ กภยั ประการ คอื
สาเหตแุ ละปจั จัยสำคญั ที่ทำใหเ้ กิดอุทกภยั มี

3. จงบอกผลกระทบทเี่ กดิ จากอุทกภยั
ผลกระทบที่เกดิ จากอุทกภยั ไดแ้ ก่

แบบทดสอบหลังเรียน

คำชแี้ จง เลือกคำตอบท่ถี ูกต้องทส่ี ุดเพียงคำตอบเดยี ว

1. ขอ้ ใดไม่ใช่ภัยพบิ ตั ิทม่ี ีผลสบื เน่อื งมาจากการตัดไม้ทำลายปา่

ก. ภัยแลง้

ข. แผน่ ดนิ ถลม่

ค. แผ่นดินไหว

ง. น้ำท่วมฉบั พลัน

2. พ้ืนท่ีใดเส่ยี งต่อการเกิดนำ้ ท่วมมากทสี่ ดุ

ก. บริเวณท่ีราบลุ่มแมน่ ำ้

ข. บรเิ วณพ้นื ท่รี าบเชงิ เขา

ค. บริเวณชายฝั่งทะเลอนั ดามัน

ง. บริเวณทีเ่ ป็นภูเขา หรือเนินเขาทมี่ ีบริเวณลาดชนั มาก

3. ข้อใดเป็นการปฏิบตั ติ นขณะที่เกดิ อทุ กภยั

ก. ติดตามข้อมลู สภาพอากาศและปริมาณน้ำในพื้นที่

ข. จัดสภาพแวดล้อมรอบบา้ นให้ปลอดภัยจากน้ำท่วม

ค. จดั เตรียมส่งิ ของเครื่องใชท้ ่ีจ้าเป็นไว้ใชใ้ นช่วงนำ้ ทว่ ม

ง. ตดั สะพานไฟ และปดิ แก๊สหงุ ต้ม

4. ขอ้ ใดไมค่ วรปฏบิ ัตเิ ม่ือตอ้ งเดินลุยนำ้ ทว่ มคือข้อใด

ก. เดนิ เข้าใกล้เสาไฟฟา้

ข. แต่งกายดว้ ยเส้อื ผ้ำทม่ี ดิ ชดิ

ค. นำถุงพลาสติกหุ้มเทา้ แล้วรัดดว้ ยยางอกี ช้ันเพ่ือป้องกันปลิง

ง. ใชไ้ มเ้ ขี่ยหรอื กระทงุ้ น้ำให้กระจายเพื่อให้สัตวร์ ้ายตกใจและหนไี ป

5. การเกดิ อทุ กภัยในประเทศไทยเกดิ ผลกระทบดา้ นใดน้อยที่สดุ

ก. อุตสาหกรรม จติ รกรรม ประติมากรรม

ข. เกษตรกรรม เศรษฐกจิ สงั คม สาธารณสุข

ค. การศกึ ษา เกษตรกรรม และอตุ สาหกรรม

ง. ทรัพยากรธรรมชาติ ส่งิ แวดล้อม การเมอื ง

6.ข้อใดเรียงลำดับกระบวนการปอ้ งกนั ภยั ธรรมชาตไิ ด้ถกู ต้อง

ก. การเตือนภยั การเฝ้าระวงั การปอ้ งกนั ภยั และการแกป้ ัญหาเมือ่ เกดิ ภยั

ข. การป้องกนั ภัย กรเฝา้ ระวัง การเตือนภัย และการแกป้ ัญหาเมื่อเกดิ ภัย

ค. การเฝ้าระวัง การเตือนภยั การป้องกันภัยและการแก้ปญั หาเม่อื เกิดภัย

ง. การแกป้ ญั หาเมื่อเกิดภยั การเฝา้ ระวงั การเตือนภยั และการป้องกนั ภยั

7. ข้อใดไมจ่ ัดวา่ เป็นปจั จยั สำคัญที่ทำใหเ้ กดิ อุทกภยั

ก. การสรา้ งเขื่อน ข. นำ้ ทะเลหนุนขึ้น

ค. พื้นท่เี ปน็ ท่รี าบลุ่ม ง. ฝนตกหนกั และต่อเนื่องยาวนาน

8. ข้อใดเป็นสาเหตุของนำ้ ท่วมท่เี กิดจากการกระทำของมนุษย์
ก. ฝนตกหนักอยา่ งตอ่ เนื่อง
ข. พายุ ลมมรสุมเขตร้อน
ค. ตดั ไมท้ ำลายป่า
ง. นำ้ ล้นตลงิ่

9. เมื่อเกดิ อุทกภยั ไม่ควรปฏบิ ตั อิ ย่างไร
ก. บริโภคอาหารและนำ้ ที่สะอาด
ข. ขี่จักรยานยนต์บนถนนท่ีน้ำกำลังท่วม
ค. เคล่อื นยา้ ยสง่ิ ของทจี่ ำเป็นไปอยู่ทส่ี งู และปลอดภัย
ง. ตดิ ตามขา่ วการพยากรณ์อากาศและเตือนภัยจากส่อื ต่างๆ

10. การตัดไมท้ ำลายป่าก่อให้เกดิ สาธารณภัยในข้อใด
ก. สนึ ามิ
ข. อทุ กภัย
ค. พายุใต้ฝุน่
ง. แผน่ ดนิ ไหว

เฉลยขอ้ สอบ
1. ค 2. ก 3. ง 4. ก 5. ง 6. ก 7. ก 8. ค 9. ข 10. ข

บันทึกหลังการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้
คร้ังท…่ี ………..วันที่…………..…………………..เดือน………………………..พ.ศ. …………………………………..
สถานท…ี่ …………………………………………………………………………………………………………………………..
กจิ กรรมการเรียนรู้
............................................................................................................................. ....................................................
.................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................................................
................................................................................................. ................................................................................
.................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................................................
............................................................................................................................. ....................................................
...................................................................................................................................................................... ...........
....................................................................................... ..........................................................................................
............................................................................................................................. ....................................................
สภาพปัญหาทพ่ี บ
................................................................................................................................... ..............................................
.................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................................................
............................................................................................................................................................. ....................
วิธีแกป้ ัญหา
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................................................
.............................................................................................................................................................. ...................

ลงชอื่ ..................................................ผบู้ นั ทกึ หลงั การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้
(..................................................)

ขอ้ เสนอแนะของผู้บริหาร
......................................................... ............................................................................................................. ...........
............................................................................................................................. ....................................................
.................................................................................................................................................................................

ลงชอื่ .......................................................
(………………………………..………….)

ผูอ้ ำนวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อำเภอยางชุมน้อย

แผนการเรียนร้รู ายวิชาการเรยี นรูส้ ้ภู
ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลายภา

ชื่อหน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 3 เร่อื ง สถานการณ์อทุ กภยั ใน

รายวิชา/ ตัวช้ีวัด เน้ือหา
หวั เรื่อง

สถานการณ์ 7. บอกสถานการณ์อุทกภยั 3.3 สถานการณอ์ ุทกภัย

อุทกภัยใน ในประเทศไทยและประเทศ 3.3.1 สถานการณ์อทุ กภัย ใน

ประเทศไทย ตา่ ง ๆ ในทวปี เอเชยี ประเทศไทย และประเทศต่าง ๆ

และประเทศ 8. นำเสนอผลการเปรียบเทยี บ ในทวปี เอเชยี

ตา่ งๆในโลก สถติ ิการเกิดอุทกภยั ในประเทศ 3.3.2 สถิติการเกิดอุทกภัย ใน

ไทยและประเทศตา่ ง ๆในทวีป ประเทศไทย และประเทศตา่ ง ๆ

เอเชยี ในทวีปเอเชยี

9. บอกวธิ ีการเตรียมความ 3.4 แนวทางการป้องกนั และการ
พรอ้ มรับสถานการณก์ ารเกดิ แกไ้ ขปัญหาผลกระทบทเี่ กิดจาก
อุทกภัย อทุ กภยั
10. บอกวิธีการปฏบิ ตั ิขณะเกิด 3.4.1 การเตรยี มความพร้อมรับ
อทุ กภยั สถานการณ์การเกิดอทุ กภยั
11. บอกวธิ กี ารปฏิบัตติ นหลัง 3.4.2 การปฏบิ ัตขิ ณะเกิดอุทกภัย
เกิดอุทกภยั 3.4.3 การปฏบิ ตั ติ นหลงั เกิด
อทุ กภยั

ภยั ธรรมชาติ 3 รหัสวิชา สค32032 7
าคเรียนที่ 2 ปีการศกึ ษา 2563
นประเทศไทยและประเทศตา่ งๆในโลก สปั ดาห์ท่ี

การจดั กระบวนการเรียนรู้ สอ่ื และ การวดั และ
แหลง่ เรยี นรู้ ประเมนิ ผล

ขน้ั ที่ 1 กำหนดสภาพ ปญั หา ความต้องการในการเรียนรู้ 1.หนงั สอื 1. บันทกึ

(O: Orientation) เรยี น การเรยี นรู้

1.ครูทกั ทายผู้เรียนและชวนคุยเรอ่ื งสถานการณ์การเกดิ อกุ 2.ใบงาน 2. การตอบ

ทกภยั ในปีทผ่ี า่ นมาในพ้นื ทที่ ่ีนกั ศกึ ษาอาศยั อยู่ 3.สอื่ คำถาม

2.ให้ผู้เรยี นแลกเปลี่ยนความรู้ประสบการณ์ ท่ปี ระสบภยั นำ้ อนิ เตอรเ์ น็ต 3. การมสี ่วน

ทว่ มในพื้นที่ท่ีนกั ศึกษาอาศัยอยู่ หรือท้องถิ่นใกล้เคยี ง 4. ร่วมในการ

3.ครแู ละผูเ้ รยี นรว่ มกันแสดงความแนวทางการป้องกนั และ แบบทดสอบ แลกเปลยี่ น

การแก้ไขปญั หาผลกระทบทเ่ี กดิ จากอุทกภัย เรยี นรขู้ อง

4.ให้ผเู้ รียนทำแบบทดสอบก่อนเรยี นเพื่อเปน็ การประเมิน ผูเ้ รียน ได้แก่

ความรู้ ความตั้งใจ

ขั้นท่ี 2 แสวงหาขอ้ มลู และจดั การเรียนรู้ ความสนใจ

(N: New ways of learning) การแสดง

1 ครอู ธบิ ายสถานการณ์อทุ กภัยในประเทศไทย และ ความคิดเห็น

ประเทศตา่ งๆในทวีป

2. ครูอธิบายแนวทางการปอ้ งกันและแกไ้ ขปัญหาผลกระทบ

ทีเ่ กิดจากอุทกภยั

3. ครใู หผ้ เู้ รยี นดูคลปิ วิดีโอ

จากYoutube

https://www.youtube.com/watch?v=FeoESH-fIL8

https://www.youtube.com/watch?v=T1OO3NX2eak

รายวิชา/ ตวั ช้วี ัด เน้อื หา
หวั เรอ่ื ง

การจัดกระบวนการเรียนรู้ ส่ือและ การวัดและ
แหล่งเรียนรู้ ประเมนิ ผล
4.หลังจากดูคลปิ วดิ โี อ ครใู ห้ผู้เรียนรว่ มแสดงความคดิ เห็น
การเกดิ อทุ กภัย โดยใหผ้ เู้ รยี นนำเสนอทลี ะคน สรุปองค์
ความรูร้ ่วมกัน
ขน้ั ท่ี 3 ปฏิบตั ิและนำไปประยกุ ตใ์ ช้
(I: Implementation)
1.ครูศึกษาใบความรู้ หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 3 หรือ
http://online.pubhtml5.com/dbyw/jkdg/#p=1
2.ครสู ่มุ ผเู้ รยี นตอบคำถามจากใบงานดังกลา่ ว และอธบิ าย
เพ่ิมเติมในส่วนที่ผเู้ รยี นยงั ไม่เข้าใจ
ขั้นที่ 4 ประเมนิ ผลการเรียนรู้ (E: Evaluation)
1.ใหผ้ ้เู รยี นทำแบบทดสอบหลังเรียน
2. ครเู ฉลยแบบทดสอบ และสรุปสิง่ ท่ไี ดเ้ รยี นรรู้ ว่ มกบั
ผ้เู รียน โดยผเู้ รียนบนั ทกึ สงิ่ ท่ีได้เรียนรูล้ งในบันทึกการเรยี นรู้
ของผูเ้ รียน
3. ให้ผูเ้ รียนตอบคำถามในประเดน็ ทจ่ี ะสามารถนำเอา
ความรไู้ ปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวนั ได้อยา่ งไร และให้
ยกตัวอย่าง
4. ครูและผู้เรยี นสรุปสง่ิ ท่ีได้เรียนรู้ร่วมกัน
5. นัดหมาย ในการพบกลมุ่ ครั้งต่อไป

แบบทดสอบก่อนเรียน

คำชแ้ี จง เลอื กคำตอบที่ถูกต้องทสี่ ดุ เพยี งคำตอบเดียว

1. ข้อใดไมใ่ ช่สาเหตขุ องอุทกภัย

ก. ฝนตกหนกั ข. แรงระเบดิ

ค. แผน่ ดินไหว ง. หมิ ะละลาย

2. ขณะเกิดอุทกภยั ข้อใดไม่ควรปฏิบตั ิ

ก. เล่นนำ้ ในแมน่ ้ำ ข. ด่มื นำ้ ที่ตม้ สกุ แลว้

ค. ใชเ้ คร่อื งใช้ไฟฟ้า ง. อพยพไปอยบู่ นทีส่ ูง

3. สาเหตใุ นขอ้ ใดท่ี ไม่ทำให้เกดิ อุทกภัย

ก. ฝนตกหนักและบริเวณท่รี าบตำ่ เปน็ แอ่งกระทะ

ข. ฝนตกหนกั หลายวัน แตแ่ หลง่ นำ้ ตา่ งๆ ยังระบายไดด้ ี

ค. นำ้ ป่าไหลหลาก ปริมาณน้ำมาก แลว้ เกดิ น้ำขังบรเิ วณที่ราบ

ง. นำ้ ทะเลหนนุ ขณะทแ่ี มน่ ำ้ ลำคลองมีปรมิ าณน้ำสงู กว่าปกติ

4. โครงการใดทชี่ ่วยบรรเทาอุทกภยั

ก. โครงการทูบนี ัมเบอรว์ นั ข. โครงการแพทยอ์ าสา

ค. โครงการฝนหลวง ง. โครงการแก้มลิง

5. โรคระบาดท่ปี นเปื้อนมากับนำ้ ขอ้ ถูกต้องท่ีสุด

ก. โรคตาแดง โรคอจุ จาระรว่ ง น้ำกัดเท้า ข. โรคไขเ้ ลอื ดออก โรคอุจจาระรว่ ง น้ำกดั

เทา้ ค. โรคตาแดง ไข้หวัดใหญ่ โรคไข้ฉ่ีหนู ง. โรคไขห้ วัดใหญ่ โรคอุจจาระรว่ ง นำ้ กดั เลบ็

6. ข้อใดต่อไปนี้ไม่ใช่สญั ญาณบอกเหตุกอ่ นเกดิ อุทกภยั

ก. ไมพ่ บนกทำรังบนตน้ ไม้ ข. ท้องฟ้ามีแสงสีแดง ลมสงบ

ค. รังผ้ึง รงั มดแดง ทำรงั บนต้นไม้ ง. สัตว์เลอื้ ยคลานว่ิงเขา้ ไปหลบในรู

7. เมอ่ื เกดิ น้ำทว่ มตดิ ต่อกันยาวนาน มักจะพบกบั ปญั หาเกดิ สง่ิ ปนเปือ้ นของแหล่งนำ้ ทำให้เกดิ โรคระบาดใด

ก. ไขห้ วดั ใหญ่ ข. โรคไขฉ้ ห่ี นู

ค. โรคมะเร็ง ง. โรคไข้เลือดออก

8. ถ้ามีการเตือนภยั น้ำท่วมฉับพลัน และอยู่ในพืน้ ทหี่ ุบเขาไม่ควรปฏิบัติ ตามขอ้ ใด

ก. ไปหลบในห้องใต้ดิน ข. ปนี ข้นึ ที่สงู ให้เรว็ ทีส่ ุด

ค. อยา่ นำสัมภาระติดตวั ไปมาก ง. อย่าพยายามวิง่ ผ่านทางน้ำหลาก

9. การปฏบิ ัตขิ ณะเกดิ อุทกภยั ควรปฏิบตั ิตนอยา่ งไร

ก. นำสัมภาระติดตวั ไปมากๆ ข. รบี ชว่ ยคนอ่นื โดยไม่คิดชีวิต

ค. รบี ขบั รถผ่ากระแสนำ้ หลากโดยเรว็ ง. ตดั สะพานไฟ และปดิ แก๊สหงุ ต้มให้เรยี บร้อย

10. หลงั เกดิ อทุ กภัย ควรปฏิบตั ติ นอยา่ งไร

ก. การซอ่ มแซมระบบไฟฟ้า ข. ซ่อมแซมท่ีอยู่อาศยั

ค. การขอรบั อาหารเครอื่ งนุ่งห่ม ง. ถกู ทกุ ขอ้

เฉลยขอ้ สอบ
1. ข 2. ค 3. ข 4. ง 5. ก 6. ง 7. ข 8. ก 9. ง 10. ง

ใบความรู้
เรื่องสถานการณ์อทุ กภยั ในประเทศไทยและประเทศต่างๆในโลก













ใบงาน
เร่ือง สถานการณ์อทุ กภัยในประเทศไทยและประเทศตา่ งๆในโลก
1. สมมติวา่ ผ้เู รียนเปน็ นายกองค์การบรหิ ารส่วนตำบลฟ้างาม ทา่ นคดิ วา่ ตามวงจรการรับมอื อทุ กภยั
จากรปู ภาพด้านล่าง ท่านจะวางแผนรบั มอื การเกิดอุทกภัยอย่างไรบ้างตามวงจรการรบั มืออุทกภัยจากรูปภาพ
ดา้ นลา่ ง (อธบิ าย)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แบบทดสอบหลังเรยี น

คำช้แี จง เลอื กคำตอบท่ีถูกต้องทสี่ ุดเพยี งคำตอบเดียว

1. ขอ้ ใดไม่ใช่สาเหตขุ องอุทกภัย

ก. ฝนตกหนกั ข. แรงระเบดิ

ค. แผ่นดินไหว ง. หิมะละลาย

2. ขณะเกิดอุทกภัยข้อใดไม่ควรปฏบิ ตั ิ

ก. เล่นนำ้ ในแมน่ ้ำ ข. ด่มื นำ้ ท่ตี ม้ สุกแลว้

ค. ใชเ้ ครือ่ งใชไ้ ฟฟา้ ง. อพยพไปอยู่บนท่ีสูง

3. สาเหตุในข้อใดที่ ไม่ทำใหเ้ กดิ อุทกภัย

ก. ฝนตกหนกั และบรเิ วณทร่ี าบต่ำเป็นแอ่งกระทะ

ข. ฝนตกหนกั หลายวนั แต่แหลง่ นำ้ ต่างๆ ยังระบายได้ดี

ค. น้ำปา่ ไหลหลาก ปริมาณน้ำมาก แลว้ เกิดน้ำขังบรเิ วณท่ีราบ

ง. นำ้ ทะเลหนุนขณะทแ่ี ม่น้ำ ลำคลองมปี รมิ าณนำ้ สูงกวา่ ปกติ

4. โครงการใดทช่ี ่วยบรรเทาอุทกภยั

ก. โครงการทูบนี มั เบอร์วนั ข. โครงการแพทย์อาสา

ค. โครงการฝนหลวง ง. โครงการแกม้ ลิง

5. โรคระบาดท่ปี นเปื้อนมากับน้ำ ขอ้ ถูกต้องท่ีสดุ

ก. โรคตาแดง โรคอจุ จาระรว่ ง นำ้ กดั เท้า ข. โรคไข้เลือดออก โรคอจุ จาระรว่ ง นำ้ กัด

เทา้ ค. โรคตาแดง ไขห้ วัดใหญ่ โรคไข้ฉีห่ นู ง. โรคไข้หวดั ใหญ่ โรคอุจจาระรว่ ง นำ้ กัดเลบ็

6. ข้อใดต่อไปนี้ไม่ใช่สัญญาณบอกเหตุก่อนเกดิ อทุ กภยั

ก. ไมพ่ บนกทำรังบนตน้ ไม้ ข. ทอ้ งฟ้ามีแสงสแี ดง ลมสงบ

ค. รงั ผึ้ง รังมดแดง ทำรังบนต้นไม้ ง. สัตวเ์ ลอ้ื ยคลานวิ่งเข้าไปหลบในรู

7. เม่ือเกดิ นำ้ ทว่ มติดต่อกันยาวนาน มักจะพบกับปัญหาเกิดสิง่ ปนเปอ้ื นของแหลง่ นำ้ ทำใหเ้ กดิ โรคระบาดใด

ก. ไขห้ วดั ใหญ่ ข. โรคไขฉ้ หี่ นู

ค. โรคมะเร็ง ง. โรคไขเ้ ลือดออก

8. ถ้ามีการเตือนภัยน้ำทว่ มฉับพลนั และอยู่ในพน้ื ท่หี ุบเขาไม่ควรปฏิบตั ิ ตามข้อใด

ก. ไปหลบในหอ้ งใตด้ นิ ข. ปนี ขึ้นท่ีสงู ใหเ้ ร็วทีส่ ุด

ค. อย่านำสัมภาระตดิ ตวั ไปมาก ง. อย่าพยายามว่ิงผ่านทางน้ำหลาก

9. การปฏบิ ตั ิขณะเกิดอุทกภัย ควรปฏบิ ตั ติ นอยา่ งไร

ก. นำสมั ภาระตดิ ตัวไปมากๆ ข. รบี ช่วยคนอนื่ โดยไมค่ ิดชวี ิต

ค. รบี ขับรถผ่ากระแสนำ้ หลากโดยเรว็ ง. ตดั สะพานไฟ และปิดแก๊สหุงต้มใหเ้ รยี บร้อย

10. หลังเกดิ อทุ กภยั ควรปฏบิ ตั ิตนอย่างไร

ก. การซอ่ มแซมระบบไฟฟ้า ข. ซ่อมแซมท่ีอยู่อาศัย

ค. การขอรับอาหารเคร่ืองนุ่งหม่ ง. ถกู ทกุ ขอ้

เฉลยข้อสอบ
1. ข 2. ค 3. ข 4. ง 5. ก 6. ง 7. ข 8. ก 9. ง 10. ง

บนั ทกึ หลังการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

ครง้ั ท…ี่ ………..วันที่…………..…………………..เดอื น………………………..พ.ศ. …………………………………..
สถานท…ี่ …………………………………………………………………………………………………………………………..
กจิ กรรมการเรียนรู้
............................................................................ ................................................................................................ .....
............................................................................................................................. ....................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................................................
.................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................... ...........................................
..................................................................................................................... ............................................................
................................................................................................................................................................ .................
.................................................................................................................. ...............................................................
สภาพปญั หาที่พบ
.................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................................................
.................................................................................................................................................................................
............................................................. ................................................................................................ ....................
วธิ แี ก้ปญั หา
............................................................................................................................. ....................................................
.......................................................................................................................................................................... .......
............................................................................................................................ .....................................................
.......................................................................................................... .......................................................................

ลงชอ่ื ..................................................ผบู้ ันทึกหลงั การจดั กิจกรรมการเรียนรู้
(............................................….............)

ข้อเสนอแนะของผ้บู ริหาร
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ....................................................

ลงชื่อ.......................................................
(……………………............…………….)

ผู้อำนวยการศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอยางชมุ นอ้ ย

แผนการเรียนรู้รายวิชาการเรียนรู้สู้ภ
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ภ
ชอ่ื หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 4 เรื่องด

รายวชิ า/ ตวั ชว้ี ัด เนื้อหา
หัวเร่ือง
1. ความหมายของดนิ โคลนถล่ม
ความหมายของ 1. บอกความหมายของดนิ โคลน 2. ลกั ษณะการเกิดดนิ โคลน
ถลม่
ดินโคลนถล่ม ถลม่
2.1 สาเหตกุ ารเกดิ ดินโคลน
และความรู้ 2. บอกสาเหตุและปจั จยั การเกิด ถลม่

ท่ัวไปเกีย่ วกับ ดนิ โคลนถลม่ 2.2 ปจั จัยการเกิดดนิ โคลน
ถล่ม
ดินโคลนถลม่ 3. บอกผลกระทบท่ีเกิดจากดิน
2.3 ผลกระทบทเ่ี กิดจากดิน
โคลนถล่ม โคลนถลม่

ภยั ธรรมชาติ 3 รหัสวิชา สค 32032
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศกึ ษา 2563
ดนิ โคลนถล่ม สปั ดาห์ท่ี…8………

การจัดกระบวนการเรยี นรู้ สื่อและ การวดั และ
แหลง่ เรยี นรู้ ประเมินผล

ข้นั ท่ี 1 กำหนดสภาพ ปญั หา ความตอ้ งการในการเรียนรู้ 1. หนังสือ 1. บนั ทึกการ

(O: Orientation) เรยี นการ เรยี นรู้

1.ครูทกั ทายผูเ้ รยี นและชวนคุยเร่ืองความหมายของดินโคลน เรยี นรูส้ ภู้ ยั 2. การตอบ

ถลม่ และความรู้ทัว่ ไปเกี่ยวกับดนิ โคลนถล่ม ธรรมชาติ 3 คำถาม

2. ครสู อบถามผู้เรียน และเชื่อมโยงประสบการณ์ของผเู้ รียน 2. สมุด 3. การมีส่วน

โดยการใหผ้ เู้ รยี นยกตวั อย่างสาเหตกุ ารเกดิ ดนิ โคลนถล่ม บนั ทกึ ร่วมในการ

ปจั จยั การเกิดดนิ โคลนถลม่ ผลกระทบท่ีเกิดจากดนิ โคลน กิจกรรมการ แลกเปลย่ี น

ถลม่ มาคนละ 1 อยา่ ง เรยี นรสู้ ูภ้ ัย เรียนรขู้ อง

3.ครูและผ้เู รียนรว่ มกนั แสดงความคดิ เหน็ เกย่ี วกับสาเหตุ ธรรมชาติ ผเู้ รยี น ไดแ้ ก่

การเกิดดนิ โคลนถลม่ ปัจจยั การเกดิ ดินโคลนถลม่ ผลกระทบ 3. เว็บไซตท์ ่ี ความต้ังใจ

ทเ่ี กดิ จากดินโคลนถล่ม เก่ียวกบั ภยั ความสนใจ

4.ให้ผเู้ รียนทำแบบทดสอบก่อนเรียนเพื่อเป็นการประเมิน ธรรมชาติ การแสดง

ความรู้ 4. ความคดิ เห็น

ขน้ั ท่ี 2 แสวงหาขอ้ มูลและจัดการเรียนรู้ แบบทดสอบ

(N: New ways of learning) 5. ใบความรู้

1 ครูอธบิ ายความหมายของดินโคลนถล่ม และความรู้ทวั่ ไป

เกย่ี วกับดนิ โคลนถล่ม

2. ครูใหผ้ ้เู รยี นดูคลิปวิดีโอ จาก

https://www.youtube.com/watch?v=qLtvaTD32sg

รายวิชา/ ตวั ช้วี ัด เน้อื หา
หวั เรอ่ื ง

การจัดกระบวนการเรยี นรู้ ส่อื และ การวัดและ
แหล่งเรียนรู้ ประเมินผล

ข้ันท่ี 3 ปฏบิ ตั แิ ละนำไปประยุกตใ์ ช้
(I: Implementation)
1.ครใู หผ้ ู้เรยี นศกึ ษาใบความรหู้ นว่ ยการเรียนรู้ที่ 4 เรอ่ื ง
ความหมายของดนิ โคลนถล่ม และความรูท้ ั่วไปเกี่ยวกับดนิ
โคลนถลม่
2.ครูสุ่มผเู้ รยี นตอบคำถามจากใบความรดู้ ังกล่าว และ
อธิบายเพิม่ เติมในสว่ นที่ผู้เรยี นยงั ไม่เขา้ ใจ
ข้นั ท่ี 4 ประเมนิ ผลการเรยี นรู้ (E: Evaluation)
1. ให้ผู้เรยี นทำแบบฝึกหัด
2. ครเู ฉลยแบบฝกึ หัด และสรุปสิ่งทีไ่ ดเ้ รียนร้รู ่วมกับผ้เู รียน
โดยผู้เรียนบันทึกส่งิ ทีไ่ ด้เรยี นร้ลู งในบันทกึ การเรียนรู้ของ
ผู้เรียน
3. ให้ผเู้ รยี นตอบคำถามในประเด็นผลกระทบที่เกิดจาก
หมอกควนั ที่มีต่อตนเอง และใหย้ กตวั อยา่ ง
4. ครูและผเู้ รียนสรุปส่ิงทีไ่ ด้เรียนร้รู ่วมกัน

แบบทดสอบกอ่ นเรียน
คำชี้แจง เลือกคำตอบท่ีถกู ตอ้ งท่ีสุดเพยี งคำตอบเดยี ว

1. ขอ้ ใดไม่ใช่ธรณีพิบัตภิ ยั
ก. ดนิ ถลม่ แผ่นดนิ ไหว
ข. หลมุ ยุบ สนึ ามิ
ค. ภเู ขาไฟระเบดิ ดินถล่ม
ง. ไฟปา่ วาตภัย

2. ข้อใดมีความเสี่ยงท่ีจะประสบภัยดินโคลนถล่ม
ก. บ้านนายซอี ยู่ริมหาด
ข. บา้ นนางน้อยอยู่ที่ราบล่มุ
ค. บา้ นนายสูงอยทู่ ลี่ าดเชงิ เขา
ง. บ้านนางหนูดอี ยู่ทรี่ าบสงู

3.ถา้ มเี หตุจำเป็นต้องเดนิ ทางไปในที่ทีม่ โี อกาสเกิดดนิ โคลนถลม่ ขอ้ ใดเปน็ การเฝ้าระวังอันตรายที่ดีที่สุด
ก. ติดตามรับฟังขา่ วสารจากหนว่ ยงานราชการ
ข. ถา้ ได้ยนิ เสยี งดัง และน้ำในลำห้วยเพิม่ ข้ึนอย่างรวดเรว็ และมสี ขี องดนิ ให้รีบหลบให้พ้นทางนำ้
ค. โทรศพั ทส์ อบถามเจ้าหนา้ ท่ีของกรมปา่ ไม้
ง. พจิ ารณาจากปริมาณน้ำฝน

4.ข้อใดมักเกิดพร้อมดนิ ถล่ม
ก. น้ำป่า
ข. แผ่นดนิ ไหว
ค. ลมแรง
ง. อทุ กภยั

5. หลมุ ยบุ มกั จะเกิดในหินชนิดใด
ก. หินปูน
ข. หินแกรนิต
ค. หนิ ทราย
ง. หินกรวดมน

6. ขอ้ ใดเปน็ สญั ญาณเตือนการเกดิ สึนามิ
ก. น้ำทะเลมีคล่ืนลมสงบ
ข. น้ำทะเลมีคลนื่ ลมแรง
ค. นำ้ ทะเลลดระดับลงอย่างรวดเร็ว
ง. นำ้ ทะเลมสี ีผดิ ปกติ

7. ข้อใดคือวธิ ีการเอาตวั รอดท่ดี ที ส่ี ุดจากแผ่นดินไหว
ก. ถา้ อยู่นอกอาคารใหพ้ ยายามออกใหห้ ่างจากอาคารให้มากทส่ี ุด
ข. ถา้ อยูภ่ ายในอาคารให้หลบอยู่ใตโ้ ตะ๊
ค. ไมใ่ ช้ลิฟต์
ง. ถูกทุกข้อ

8. ภเู ขาไฟท่ยี ังมีพลังสว่ นใหญ่ตง้ั อยูท่ ่ีใด
ก.ทวีปอเมริกา
ข. ประเทศญีป่ นุ่
ค. วงแหวนแห่งไฟ
ง.รอบคาบสมทุ รแอตแลนตกิ

9. ข้อใดต่อไปน้ีไม่ใช่สาเหตกุ ารเกดิ สนึ ามิ
ก. การทดลองระเบิดปรมาณูใตน้ ้ำ
ข. แผ่นดนิ ไหว
ค. ภูเขาไฟใตน้ ำ้ ระเบิด
ง. ลมพายุ

10. ข้อใดเปน็ การปฏบิ ัติตัวท่ีไม่ถูกต้องในภาวะการเกดิ แผน่ ดนิ ไหว
ก. ตงั้ สติและหลบอยู่ใต้โต๊ะจนกว่าการส่ันสะเทือนหยดุ ลง
ข. ใช้ลิฟต์และออกมาจากตัวอาคารอย่างรวดเร็ว
ค. ถา้ อยภู่ ายนอกใหร้ ีบออกห่างจากอาคารสงู
ง. ถ้าขบั รถอยู่ ให้พยายามจอดในทร่ี าบและรอจนกว่าการสนั่ สะเทือนจะหยดุ

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
1.ง 2.ค 3.ก 4.ก 5.ง 6.ง 7.ง 8.ข 9.ก 10.ข

ใบความรู้
เรอ่ื ง ความหมายของดนิ โคลนถลม่ และความรทู้ ั่วไปเก่ียวกบั ดนิ โคลนถล่ม

ความหมายของดินโคลนถล่ม
ดินโคลนถล่ม (landslide) คือปรากฏการณ์ทสี่ ่วนของพ้นื ดนิ ไม่ว่าจะเปน็ กอ้ นหิน ดนิ

ทราย โคลนหรือเศษดนิ เศษตน้ ไม้ เกดิ การไหล เล่ือน เคล่ือน ถล่ม พังทลาย หรือหลน่ ลงมาตามท่ี
ลาดเอยี ง อันเน่ืองมาจากแรงดึงดดู ของโลก ในขณะทสี่ ว่ นประกอบของชน้ั ดนิ ความชืน้ และความ
ชมุ่ น้ำในดินทำให้เกดิ การเสยี สมดลุ ดังนนั้ จึงอาจกลา่ วได้วา่ ดินโคลนถลม่ เป็นปรากฏการณห์ รือเปน็ ภัยธรรมชาติ
ของการสกึ กร่อนชนิดหนงึ่ ที่ก่อให้เกดิ ความเสียหายต่อบรเิ วณพืน้ ท่ีท่เี ปน็ เนินสูงหรือภเู ขาที่มคี วามลาด
ชนั มาก มกั เกิดในกรณที ่ีมีฝนตกหนักมากบริเวณภเู ขาและภูเขานน้ั อมุ้ นำ้ ไว้จนเกดิ การอ่ิมตวั จนทำ
ใหเ้ กิดการพังทลาย เกดิ การถลม่ ลงมาของกองดินหรือโคลน ซึ่งถ้าบรเิ วณน้ันมีการต้งั บา้ นเรอื นอยู่
กจ็ ะเกิดการสญู เสยี ทั้งชีวติ และทรัพยส์ ิน หรือบางครั้งเกิดจากการตัดตน้ ไม้บนพื้นที่ภูเขาและ
ไหล่เขา เม่ือเกิดฝนตกหนักไม่มตี น้ ไม้ใหญ่ทจ่ี ะยดึ ดินหมอกควันเกิดได้งา่ ยในสภาพอากาศแห้ง แตกต่างจากหมอกท่ี
สภาพอากาศต้องมีความชื้นสูงหมอกควนั จัดเปน็ มลพษิ ทางอากาศอย่างหน่ึง

ดนิ โคลนถลม่ มกั เกิดพรอ้ มกบั น้ำป่าไหลหลาก หรอื ตามมาหลงั จากนำ้ ปา่ ไหลหลาก
เกิดขนึ้ ในขณะหรือภายหลงั พายุฝนตกหนกั ต่อเน่อื งอยา่ งรนุ แรง กลา่ วคอื เมอ่ื ฝนตกต่อเน่อื งน้ำซมึ
ลงในดินอยา่ งรวดเร็ว เมื่อถึงจุดหนึ่งดินจะอม่ิ ตวั ชุม่ ด้วยนำ้ ยังผลให้น้ำหนกั ของมวลดนิ เพ่ิมขน้ึ
และแรงยึดเกาะระหวา่ งมวลดนิ ลดลง ระดับนำ้ ใต้ผวิ ดนิ เพิ่มสูงขึ้น ทำให้แรงต้านทานการเลือ่ นไหล
ของดนิ ลดลง จึงเกิดการเลอื่ นไหลของตะกอนมวลดินและหิน

ภาพดนิ โคลนถล่ม ท่ี อำเภอน้ำปาด จ.อตุ รดติ ถ์ ในเดือนกันยายน ปี พ.ศ. 2554
ชดุ วิชา การเรียนรสู้ ู้ภยั ธรรมชาติ 3 – 57

ความร้ทู ั่วไปเก่ียวกับดินโคลนถล่ม
2.1 ประเภทของดินโคลนถล่ม

ดนิ โคลนถล่ม มีองคป์ ระกอบหลายอยา่ ง ทั้งจากสว่ นประกอบของดิน ความเร็ว
กลไกในการเคลือ่ นท่ี ชนดิ ของตะกอน รปู ร่างของรอยดนิ ถลม่ ปริมาณของนำ้ ท่ีเขา้ มาเกี่ยวขอ้ งในกระบวนการดิน
โคลนถลม่ และสาเหตตุ ่าง ๆ ทีท่ ำใหเ้ กิดดินโคลนถล่ม ดนิ โคลนถล่มมี 5 ประเภทใหญ่ ๆ ดงั นี้

2.1.1 การถล่มแบบร่วงหล่น มักจะเปน็ ก้อนหินทง้ั กอ้ นใหญ่และก้อนเลก็ ลักษณะอาจตกลงมาตรง ๆ หรอื ตก
แล้วกระดอนลงมาหรืออาจกลิ้งลงมาตามลาดเขาก็ได

ภาพจำลองลักษณะการถลม่ แบบร่วงหล่น
เปรยี บเทียบภาพถ่ายการถล่มของหนิ ร่วงหลน่ ทเี่ คลยี ร์ครีกแคนยอน รฐั โคโลราโด สหรัฐอเมรกิ าในปี ค.ศ.2005

(ภาพถา่ ยโดย หนว่ ยสำรวจทางธรณีวิทยารฐั โคโลราโด
จากหนังสือ The Landslide Handbook - A Guide to Understanding Landslides)

2.1.2 การถล่มแบบลม้ ควำ่ มกั จะเกดิ กับหินท่ีเป็นแผ่นหรือเปน็ แท่งหินท่ีแตกและล้มลงมา

ภาพจำลองลักษณะการถลม่ แบบลม้ คว่ำ (Topples)
เปรียบเทยี บกับภาพถ่ายการถลม่ ของหินที่ ฟร้อทเซนตจ์ อห์นบรติ ิชโคลมั เบยี แคนาดา
(ภาพถา่ ยโดย GBianchiFasanจากหนังสือThe Landslide Handbook - A Guide to Understanding

Landslides)
2.1.3 การถล่มแบบการเลื่อนไถล เปน็ การเคล่ือนตวั ของดนิ หรือหินจากทสี่ งู ไปส่ทู ่ีลาดต่ำอยา่ งชา้ ๆ แต่หาก
ถงึ ทท่ี ่ีมีน้ำช่มุ หรอื พน้ื ทท่ี ี่มีความลาดชันสูง การเคลื่อนทีอ่ าจเร็วข้นึ

ภาพจำลองลกั ษณะการเล่ือนไถลแบบแนวระนาบ(Translation slide)
เปรียบเทียบกับภาพถ่ายการเลื่อนไถลท่ี อ.ท่าปลา จ.อตุ รดิตถ์ ซึ่งเกดิ จากกระแสนำ้ กดั เซาะบริเวณตนี ของลาดเขา

(ภาพจำลองคัดลอกจากหนังสือ The Landslide Handbook - A Guide to Understanding Landslides)
(ภาพถ่ายโดย ประดษิ ฐ์ นูเลคัดลอกจากเว็บไซต์ กรมทรัพยากรธรณี)

2.1.4 การไหลของดนิ (Flows) เกิดจากดนิ ชุ่มน้ำมากเกินไป ทำให้เกดิ ดนิ โคลนไหลลงมาตามท่ีลาดชนั โดย
การไหลของดินแบบน้ี ดนิ ไหลอาจพดั พาเศษทราย ตน้ ไม้ โคลน หรือแมน้ กระท่ังก้อนหนิ เลก็ ๆ ลงมาดว้ ยและหากการ
ไหลของดินพัดผ่านเขา้ มา หมู่บา้ นกอ็ าจทำใหเ้ กิดความเสียหายรา้ ยแรงได้

ภาพจำลองลักษณะตะกอนไหล
เปรียบเทยี บกับภาพถ่ายความเสยี หาย ท่ีเมอื ง Caraballeda ประเทศเวเนซูเอลา่ ในปี พ.ศ.2545
(ภาพถา่ ยโดย L.M. Smith, WaterwaysExperiment Station, U.S. Army Corps of Engineers
คดั ลอกจากหนังสือ The Landslide Handbook - A Guide to Understanding Landslides)
2.1.5 การถล่มแบบแผ่ออกไปดา้ นข้าง (Lataral Spreading) มักเกิดในพืน้ ทีท่ ี่ลาดชันน้อยหรอื พ้นื ที่
คอ่ นข้างราบโดยเกิดจากดนิ ท่ีชุม่ นำ้ มากเกนิ ไปทำใหเ้ น้ือดินเหลว และไม่เกาะตัวกนั จนแผต่ ัวออกไปดา้ นขา้ ง ๆ
โดยเฉพาะด้ายทีม่ ีความลาดเอียงหรือต่ำกว่า

ภาพจำลองลักษณะ
การแผอ่ อกไปด้านข้าง (Lateral spreading) เปรียบเทียบกับภาพถ่ายความเสยี หายของถนนจาก

แผ่นดินไหวที่โลมาพรีเอตาแคลฟิ อรเ์ นียสหรฐั อเมริกา
เมือ่ ปี ค.ศ. 1989ซง่ึ มีลักษณะการเคลอื่ นตัวแบบแผ่ออกไปด้านข้าง
(ภาพถา่ ยโดย Steve Ellen คดั ลอกจากหนังสือ The Landslide Handbook - A Guide to Understanding

Landslides)
2.2 สาเหตแุ ละปัจจัยการเกิดดนิ โคลนถล่ม

การเกิดดนิ โคลนถล่ม เกิดจากการทพ่ี น้ื ดนิ หรอื ส่วนของพืน้ ดินเคลอื่ น เลื่อนตกหล่น หรือไหลลงมาจากท่ี
ลาดชนั หรือลาดเอียงต่างระดับตามแรงดงึ ดูดของโลกตามแนวบริเวณฝงั่ แม่น้ำและชายฝ่ังทะเลหรอื มหาสมุทร รวมถึง
บริเวณใตม้ หาสมุทร
2.2.1 สาเหตหุ ลกั ทีท่ ำให้เกิดดินโคลนถล่ม มี 2 สาเหตุ คือ

1) สาเหตทุ เ่ี กิดตามธรรมชาติ เช่น
- โครงสร้างของดินท่ีไม่แขง็ แรง
- พื้นทม่ี คี วามลาดเอยี งและไมม่ ตี ้นไม้ยึดหนา้ ดิน
- การเกดิ เหตกุ ารณฝ์ นตกหนักและตกนาน ๆ
- ฤดกู าลโดยเฉพาะฤดูฝนสว่ นสำคัญทำใหเ้ กิดการอ่อนตวั และดินถล่ม

- ความแห้งแลง้ และไฟป่าทำลายต้นไมย้ ดึ หน้าดิน
- การเกดิ แผ่นดินไหว
- การเกดิ คลืน่ สึนามิ
- การเปลยี่ นแปลงของนำ้ ใตด้ นิ
- การกัดเซาะของฝงั่ แม่น้ำหรอื ฝง่ั ทะเล
- ภูเขาไฟระเบิดในบรเิ วณทภี่ ูเขาไฟยังไมส่ งบ
2) สาเหตุท่ีเกดิ จากการกระทำของมนุษย์

- การขดุ ไหลเ่ ขาทำให้ไหล่เขาชนั มากขนึ้
- การดูดทรายจากก้นแมน่ ้ำลำคลองทำให้แมน่ ้ำลำคลองลึกลง ตล่งิ ชันมากข้ึน ทำให้ดนิ ถล่มได้
- การขุดดินลกึ ๆ ในการก่อสร้างอาจทำใหเ้ กดิ ดนิ ด้านบนโดยรอบเคลือ่ นตัวลงมายังหลุมทีข่ ดุ ได้
- การบดอัดดินเพื่อการก่อสร้างกอ็ าจทำให้ดินขา้ งเคียงเคล่ือนตวั
- การสบู น้ำใต้ดนิ น้ำบาดาลท่ีมากเกนิ ไปทำให้เกดิ โพรงใต้ดินหรอื การอดั น้ำลงในดินมากเกินไปกท็ ำให้
โครงสร้างดนิ ไม่แข็งแรงได้
- การถมดินบนสันเขากเ็ ป็นการเพิม่ นำ้ หนักใหด้ ินเมื่อมฝี นตกหนักอาจทำให้ดินถล่มได้
- การตดั ไม้ทำลายป่าทำให้ไม่มตี ้นไมย้ ึดเกาะหน้าดนิ
- การสรา้ งอา่ งเกบ็ น้ำบนภเู ขา กเ็ ป็นการเพ่มิ นำ้ หนักบนภูเขาและยังทำให้
นำ้ ซึมลงใตด้ ินจนเสยี สมดลุ
- การเปลย่ี นทางนำ้ ตามธรรมชาติ ทำให้ระบบนำ้ ใต้ดินเสียสมดลุ
- น้ำทิ้งจากอาคารบา้ นเรือน สวนสาธารณะ ถนนหนทาง บนภูเขา
- การกระเทือนอย่างรุนแรง เช่น การระเบิดหนิ การระเบดิ ดิน การขุด
เจาะน้ำบาดาล การขดุ ดินเพ่ือสร้างอา่ งเก็บนำ้ เข่ือน ฝายก้ันนำ้ เป็นต้น
2.2.2 ปจั จยั ท่ีมผี ลตอ่ การเกิดดนิ โคลนถลม่ ดนิ โคลนถล่มทเี่ กดิ ขน้ึ ในประเทศไทยเกิดจากปจั จยั หลัก 4
ประการ ดังนี้
1) สภาพธรณีวิทยาโดยปกตชิ ้ันดินที่เกิดการถล่มลงมาจากภูเขา เป็นช้นั ดินทีเ่ กิดจากการผกุ ร่อนของหนิ ให้
เกดิ เปน็ ดนิ ซึ่งขนึ้ อยู่กับชนิดของหนิ และโครงสรา้ งทางธรณีวทิ ยา
2) สภาพภมู ปิ ระเทศสภาพภูมปิ ระเทศทท่ี ำใหเ้ กิดดินถลม่ ไดง้ ่าย ได้แก่ ภเู ขา
และพน้ื ท่ที ่มี ีความลาดชนั สงู หรอื มีทางน้ำคดเคี้ยวจำนวนมาก นอกจากนน้ั ยงั พบว่า ลักษณะภูมปิ ระเทศที่
เป็นรอ่ งเขาด้านหน้ารบั นำ้ ฝน และบรเิ วณทเ่ี ปน็ หบุ เขากวา้ งใหญ่สลบั ซบั ซ้อนแต่มีลำน้ำหลักเพยี งสายเดียว
จะมีโอกาสเกดิ ดนิ โคลนถลม่ ไดง้ ่ายกว่าบรเิ วณอ่ืน ๆ
3) ปริมาณน้ำฝนดินโคลนถลม่ จะเกิดขน้ึ เม่ือฝนตกหนักหรือตกต่อเนื่องเป็นเวลานาน นำ้ ฝนจะไหลซึมลงไปใน
ช้ันดินจนกระทงั่ ชัน้ ดินอ่มิ ตวั ดว้ ยน้ำ ทำใหค้ วามดนั ของนำ้ ในดนิ เพิ่มขนึ้ เป็นการเพิม่ ความดนั ในชอ่ งว่างของ
เม็ดดิน ดนั ใหด้ ินมีการเคลื่อนที่ลงมาตามลาดเขาไดง้ า่ ยขึ้น และนอกจากนี้แล้วนำ้ ท่ีเข้าไปแทนทช่ี ่องว่าง
ระหวา่ งเมด็ ดนิ ทำใหแ้ รงยดึ เกาะระหว่างเมด็ ดินลดน้อยลง สง่ ผลให้ดนิ มกี ำลงั รบั แรงต้านทานการไหลของดนิ
ลดลง
4) สภาพสิง่ แวดล้อมสภาพสง่ิ แวดล้อมทเี่ ปลยี่ นแปลงไป อาจทำใหเ้ กิดดินโคลนถล่มได้ โดยพบว่าพน้ื ที่ท่เี กดิ
ดินโคลนถล่มมกั เป็นพ้ืนทภ่ี เู ขาสูงชัน ท่ีมกี ารเปลีย่ นแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดนิ ในรปู แบบต่าง ๆ เชน่
- พ้ืนทตี่ น้ นำ้ ลำธาร ปา่ ไม้ ถูกทำลายในหลาย ๆ จดุ
- การบุกรกุ ทำลายป่าไมเ้ พ่ือทำไรแ่ ละทำการเกษตรบนทีส่ ูง

- รูปแบบการทำเกษตร เช่นการเปลย่ี นแปลงสภาพป่าเปน็ สวนยางพาราโดยเฉพาะพวกต้นยางท่ยี ังมีขนาด
เล็กอยู่ และการปลูกยางถุง ซ่ึงรากแก้วไม่แข็งแรง
- การใช้ประโยชน์ทดี่ นิ การตัดถนนผ่านไหล่เขาสูงชัน หรือการตดั ไหล่เขาสร้างบ้านเรือน
- การปลกู สร้างสงิ่ ก่อสรา้ งกีดขวางทางนำ้ เช่น สะพานทมี่ เี สาสะพานอยใู่ นทางน้ำ
2.3 ผลกระทบท่เี กดิ จากดินโคลนถล่ม

การเกิดเหตกุ ารณด์ นิ โคลนถล่ม สามารถสรา้ งความเสยี หายได้อยา่ งมาก โดยเฉพาะถ้าเกิดขึ้นบริเวณใกล้
กับชุมชนทีม่ ผี ู้คนอาศยั อยู่จำนวนมาก ซงึ่ ผลกระทบตามมาจากการเกิดดินโคลนถลม่ ทำใหเ้ กิดความเสยี หายในด้าน
หลกั ๆ 3 ดา้ น ไดแ้ ก่ ผลกระทบทางดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม ดา้ นเศรษฐกิจและสงั คม ตลอดจนดา้ นสุขภาพอนามัย และจิตใจ
ของผปู้ ระสบภัย สรปุ ไดด้ งั น้ี

2.3.1 ผลกระทบด้านสิง่ แวดล้อม
- เป็นการเร่งให้หนา้ ดนิ ถูกชะล้าง พังทลายเพม่ิ ขึน้ เมอ่ื มาก ๆ เข้าปา่ จะขาดความอุดมสมบูรณ์ ตน้ น้ำจะถกู
ทำลายตามมา เกิดภาวะแหง้ แลง้ เพ่มิ ขึ้น
- ปา่ ลดลง สตั ว์ปา่ ก็ลดลง ระบบนเิ วศน์กจ็ ะเสียสมดลุ
- เกิดการเปลย่ี นแปลงของภมู ิประเทศ จากการพังทลาย การถกู ทับถมด้วยก้อนหนิ กรวด ทราย
- สายนำ้ เปลย่ี นทศิ ทาง เน่ืองจากถกู กดี ขวางจากตะกอนมหมึ าที่ทับถมปิดเสน้ ทางการไหลของนำ้ เปน็ ตน้
2.3.2 ผลกระทบดา้ นเศรษฐกิจ และสงั คม
- ประชาชนผปู้ ระสบเหตแุ ผน่ ดนิ โคลนถล่ม ไดร้ บั บาดเจบ็ และเสียชวี ิต
- ทีอ่ ย่อู าศยั ส่ิงปลูกสร้างเสียหาย ทำใหเ้ ป็นผู้ไร้ท่ีอยู่อาศยั
- สัตวเ์ ลีย้ งล้มตายและสญู หาย
- พ้นื ทที่ ำกนิ และพืชผลทางการเกษตรเสียหาย
- เสน้ ทางคมนาคมถูกตดั ขาด สาธารณูปโภคต่าง ๆ ใช้การไม่ได้
- เสียงบประมาณในการรกั ษาการเจบ็ ป่วย
- เสียงบประมาณในการฟืน้ ฟูความเป็นอยู่ หรืออพยพโยกย้ายท่ีอยู่อาศยั พอ่ื ใหก้ ลบั มาดำเนินชีวิตตอ่ ไปได้

2.3.3 ผลกระทบดา้ นสขุ ภาพอนามัย

- ระบบสาธารณปู โภคเสยี หาย อาจเกดิ การระบาดของโรคต่าง ๆ

- เกิดการบาดเจ็บ ปว่ ยไข้ ทพุ พลภาพ

- ผปู้ ระสบภยั มีปัญหาสขุ ภาพจิต หวาดวิตก เครียด ซึมเศร้า ส่งผลต่อสุขภาพกายตามมา

2.4 สัญญาณบอกเหตุก่อนเกิดดินโคลนถล่ม

2.4.1 มฝี นตกหนักถึงหนกั มากตลอดท้ังวนั

2.4.2 ระดับนำ้ ในแมน่ ้ำลำห้วยเพม่ิ สงู ขนึ้ อยา่ งรวดเรว็ ผิดปกติ

2.4.3 สขี องน้ำมสี ีขุ่นมากกว่าปกติ เปล่ียนเป็นเหมือนสดี นิ ภูเขา

2.4.4 มกี ่งิ ไมห้ รือท่อนไม้ไหลมากับกระแสน้ำ

2.4.5 เกิดชอ่ งทางเดนิ น้ำแยกข้ึนใหมห่ รือหายไปจากเดิมอย่างรวดเรว็

2.4.6 เกดิ รอยแตกบนถนนหรือพื้นดินอยา่ งรวดเร็ว

2.4.7 ดินบริเวณฐานรากของตึกหรือส่งิ ก่อสรา้ งเกิดการเคล่ือนตัวอยา่ งกะทนั หนั

2.4.8 โครงสร้างต่าง ๆ เกดิ การเคลื่อนหรอื ดนั ตวั ขึน้ เชน่ ถนน ก าแพงเปน็ ตน้

2.4.9 ต้นไม้ เสาไฟ รว้ั หรือกำแพง เอยี งหรือล้มลง

2.4.10 ทอ่ น้ำใตด้ ินแตกหรอื หักอย่างฉับพลนั
2.4.11 ถนนยบุ ตวั ลงอยา่ งรวดเร็ว
2.4.12 เกิดรอยแตกร้าวขึน้ ที่โครงสรา้ งต่าง ๆ เชน่ รอยแตกทกี่ ำแพง
2.4.13 เห็นรอยแยกระหว่างวงกบกับประตูหรือระหว่างวงกบกบั หน้าตา่ งทีข่ ยายใหญ่ขึน้
2.5 พืน้ ที่เสี่ยงภัยต่อการเกิดดิน

2.5.1 พ้ืนที่ทมี่ ีโอกาสเกิดภัยดินโคลนถล่ม หมายถงึ พ้นื ทีแ่ ละบริเวณทอ่ี าจจะเรม่ิ เกิดการเล่ือนไหลของ
ตะกอนมวลดินและหนิ ที่อยบู่ นภูเขาสทู่ ่ีตำ่ ในลำห้วยและทางนำ้ ขณะเม่ือมฝี นตกหนกั อยา่ งต่อเนื่อง ลักษณะของพนื้ ที่
เสยี่ งภัยดินโคลนถล่ม มขี อ้ สังเกตดงั นี้
· - พื้นทีล่ าดเชงิ เขาหรือบรเิ วณทลี่ มุ่ ใกลเ้ ชงิ เขาที่มกี ารพงั ทลายของดินสูง
- พื้นทีเ่ ปน็ ภูเขาสูงชันหรอื หน้าผาที่เปน็ หินผุพงั ง่ายและมชี ้ันดินหนาจากการผุกรอ่ นของหนิ
- พืน้ ทท่ี เี่ ป็นทางลาดชัน เชน่ บรเิ วณถนนท่ตี ดั ผา่ นหุบเขา บริเวณลำหว้ ย บรเิ วณเหมอื งใต้ดินและเหมืองบนดนิ
- บรเิ วณท่ดี ินลาดชันมากและมีหินกอ้ นใหญ่ฝังอยู่ในดิน โดยเฉพาะบรเิ วณที่ใกล้ทางน้ำ เชน่ ห้วย คลอง แม่น้ำ
- ที่ลาดเชงิ เขาทม่ี ีการขดุ หรือถม
- พ้ืนที่ต้นนำ้ ลำธารท่มี ีการท าลายป่าไมส้ ูง ชนั้ ดนิ ขาดรากไมย้ ดึ เหนย่ี ว
- เป็นพื้นท่ีท่ีเคยเกดิ ดินถลม่ มาก่อน
- พน้ื ทีส่ งู ชันไม่มีพชื ปกคลมุ
- บริเวณท่มี กี ารเปลี่ยนแปลงความลาดชนั ของชัน้ ดินอย่างรวดเรว็ ซ่ึงมีสาเหตมุ าจากการก่อสร้าง
- บรเิ วณพนื้ ทล่ี าดต่ำแต่ช้นั ดินหนาและช้นั ดินอิ่มตัวด้วยน้ำมาก
2.5.2 หมู่บ้านเสี่ยงภัยดินโคลนถลม่ หมายถึง หมบู่ า้ นหรือชุมชนทต่ี ัง้ อยใู่ กลเ้ คยี งลำห้วยตามลาดเชิงเขา และที่ลุ่มท่ี
อย่ตู ดิ หรือใกลเ้ ขาสูง อาจจะได้ผลกระทบจากการเลื่อนไหลของตะกอนมวลดนิ และหนิ ปริมาณมากที่มาพร้อมกบั น้ำ
ตามลำห้วยจากท่สี ูงชันลงมาสู่หม่บู า้ นหรือชุมชนท่ีต้ังอยู่ โดยลักษณะทต่ี ั้งของหมู่บ้านเส่ียงภัยดนิ โคลนถลม่ มี
ขอ้ สงั เกตได้ดังน้ี
- อยตู่ ิดภูเขาและใกลล้ ำห้วย
- มรี ่องรอยดินไหลหรือเลื่อนบนภเู ขา มีรอยแยกของพ้ืนดินบนภเู ขา
- อยบู่ นเนินหน้าหบุ เขาและเคยมีดนิ โคลนถลม่ มาก่อน
- มนี ำ้ ป่าไหลหลากและนำ้ ท่วมบ่อย
- มกี องหิน เนินทรายปนโคลนและต้นไมใ้ นห้วยหรือใกลห้ มูบ่ า้ น
- พื้นหว้ ยจะมกี ้อนหินขนาดเล็กและใหญ่ปนกันตลอดท้องน้ำ

ใบงาน
เร่อื ง ความหมายของดนิ โคลนถลม่ และความร้ทู ั่วไปเกย่ี วกบั ดนิ โคลนถลม่

1 บอกสาเหตุของการเกิดใหเ้ กิดดินโคลนถล่ม
.................................................................................................. .......................................................................................
...................................................................... .................................................................................................. .................
............................................................................................................................. ............................................................
................................................................................................................................................................................... ......
............................................................................................................................ .............................................................
................................................................................................. ........................................................................................
....................................................................................................................................... ..................................................
.........................................................................................................................................................................................

2 บอกผลกระทบทเี่ กิดจากการเกดิ ดินโคลนถลม่
...................................................................................................................................... ...................................................
.........................................................................................................................................................................................
....................................................................................................... ..................................................................................
............................................................................................................................. ............................................................
.................................................................................................................................................................. .......................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................

3. ถ้าหากผู้เรยี นมตี ำแหนง่ เป็นผู้ใหญ่บา้ น ท่านจะมกี ารเตรียมความพร้อมกอ่ นเกิดดินโคลนถลม่ อย่างไร
............................................................................................................................. ............................................................
.................................................................................................................................................................. .......................
.........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ............................................................
............................................................................................................................. ............................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................. ........................................
..................................................................................................................................................................................... ....

แบบทดสอบหลังก่อนเรียน

คำช้แี จง เลือกคำตอบทถ่ี ูกต้องที่สดุ เพยี งคำตอบเดียว
1. ข้อใดไม่ใช่ธรณีพบิ ัติภยั
ก. ดนิ ถลม่ แผน่ ดนิ ไหว
ข. หลมุ ยบุ สึนามิ
ค. ภเู ขาไฟระเบิด ดินถล่ม
ง. ไฟป่า วาตภัย
2. ข้อใดมีความเสย่ี งที่จะประสบภัยดนิ โคลนถลม่
ก. บ้านนายซีอยูร่ มิ หาด
ข. บา้ นนางนอ้ ยอยูท่ ี่ราบลมุ่
ค. บ้านนายสงู อยทู่ ี่ลาดเชิงเขา
ง. บ้านนางหนูดอี ยู่ทร่ี าบสูง
3.ถ้ามเี หตุจำเปน็ ต้องเดนิ ทางไปในท่ีท่ีมโี อกาสเกิดดินโคลนถลม่ ขอ้ ใดเปน็ การเฝ้าระวงั อันตรายที่ดีท่สี ุด
ก. ตดิ ตามรับฟังขา่ วสารจากหน่วยงานราชการ
ข. ถ้าได้ยินเสยี งดัง และน้ำในลำห้วยเพ่ิมขึ้นอย่างรวดเรว็ และมสี ขี องดนิ ให้รบี หลบให้พ้นทางนำ้
ค. โทรศพั ท์สอบถามเจ้าหนา้ ท่ีของกรมป่าไม้
ง. พจิ ารณาจากปริมาณนำ้ ฝน
4.ข้อใดมักเกดิ พร้อมดินถล่ม
ก. นำ้ ปา่
ข. แผน่ ดนิ ไหว
ค. ลมแรง
ง. อุทกภัย
5. หลมุ ยุบมกั จะเกดิ ในหนิ ชนิดใด
ก. หนิ ปนู
ข. หินแกรนิต
ค. หนิ ทราย
ง. หนิ กรวดมน
6. ขอ้ ใดเปน็ สญั ญาณเตือนการเกิดสนึ ามิ
ก. น้ำทะเลมีคล่นื ลมสงบ
ข. น้ำทะเลมคี ลน่ื ลมแรง
ค. น้ำทะเลลดระดบั ลงอยา่ งรวดเรว็
ง. นำ้ ทะเลมีสผี ิดปกติ
7. ขอ้ ใดคือวิธกี ารเอาตวั รอดทดี่ ที ี่สดุ จากแผ่นดินไหว
ก. ถา้ อยนู่ อกอาคารใหพ้ ยายามออกใหห้ ่างจากอาคารใหม้ ากท่ีสดุ
ข. ถ้าอยู่ภายในอาคารให้หลบอยูใ่ ตโ้ ตะ๊
ค. ไม่ใช้ลิฟต์
ง. ถกู ทุกข้อ

8. ภเู ขาไฟท่ยี ังมีพลังส่วนใหญ่ตง้ั อยูท่ ่ีใด
ก.ทวีปอเมริกา
ข. ประเทศญปี่ นุ่
ค. วงแหวนแหง่ ไฟ
ง.รอบคาบสมทุ รแอตแลนตกิ

9. ข้อใดต่อไปน้ีไม่ใช่สาเหตกุ ารเกดิ สนึ ามิ
ก. การทดลองระเบิดปรมาณูใตน้ ้ำ
ข. แผ่นดนิ ไหว
ค. ภูเขาไฟใตน้ ้ำระเบิด
ง. ลมพายุ

10. ข้อใดเปน็ การปฏิบตั ิตัวท่ีไม่ถูกต้องในภาวะการเกดิ แผน่ ดินไหว
ก. ตงั้ สติและหลบอยู่ใต้โต๊ะจนกว่าการส่ันสะเทือนหยดุ ลง
ข. ใชล้ ฟิ ต์และออกมาจากตัวอาคารอย่างรวดเร็ว
ค. ถา้ อยู่ภายนอกใหร้ ีบออกห่างจากอาคารสงู
ง. ถ้าขบั รถอยู่ ให้พยายามจอดในทร่ี าบและรอจนกว่าการสนั่ สะเทือนจะหยดุ

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
1.ง 2.ค 3.ก 4.ก 5.ง 6.ง 7.ง 8.ข 9.ก 10.ข

บนั ทกึ หลังการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้
ครงั้ ท…่ี ………..วนั ที่…………..…………………..เดอื น………………………..พ.ศ. …………………………………..
สถานท…ี่ …………………………………………………………………………………………………………………………..
กจิ กรรมการเรียนรู้
............................................................................................................................. ............................................................
........................................................... ............................................................................................................................. .
.................................................................................................................................. .......................................................
.........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................. ............................................
....................................................................................... ..................................................................................................
.............................................................. ................................................................................................ ...........................
............................................................................................................................. ............................................................
........................................................................................................................................................................ .................
.................................................................................................................. .......................................................................
สภาพปญั หาทพ่ี บ
......................................................................... ................................................................................................ ................
............................................................................................................................. ............................................................
.................................................................................................................................................................................... .....
............................................................................................................................. ............................................................
วธิ ีแก้ปัญหา
...................................................................................... ................................................................................................ ...
............................................................................................................................. ............................................................
.................................................................... .................................................................................................................. ...
............................................................................................................................. ............................................................

ลงช่อื ..................................................ผบู้ ันทกึ หลังการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้
(........................................................)

ข้อเสนอแนะของผบู้ รหิ าร
.................................................................................................... .....................................................................................
............................................................................... ............................................................................................ ..............
............................................................................................................................. ............................................................

ลงชอ่ื .......................................................
(……………………………………………….)

ผูอ้ ำนวยการศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอำเภอยางชุมนอ้

แผนการเรยี นรู้ท่ี 2 รายวิชาการเรยี นร
ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลายภา

ชอ่ื หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 4 เรื่อง สถานการณด์ นิ โคลนถล่มใน

รายวิชา/ ตัวชี้วดั เนื้อหา
หัวเรอื่ ง
4. บอกสถานการณ์ดนิ โคลนถลม่ 3. สถานการณด์ ินโคลนถลม่
สถานการณ์ดนิ
โคลนถล่มใน ในประเทศไทยและประเทศต่าง ๆ 3.1 สถานการณ์การเกิดดิน
ประเทศไทย
และประเทศ ในโลก โคลนถล่มในประเทศไทย
ตา่ ง ๆ ในโลก
5. แนวทางและการเตรยี มความ 3.2 สถานการณก์ ารเกิดดนิ

พรอ้ มเพื่อการป้องกันและการ โคลนถลม่ ในเอเชยี

แกไ้ ขปญั หาผลกระทบทเ่ี กิดจาก 3.3 สถานการณก์ ารเกิดดิน

ดินโคลนถล่ม โคลนถล่มโลก

6. บอกวธิ ปี ฏบิ ัติขณะเกดิ ดนิ โคลน 4. แนวทางการป้องกนั และ

ถลม่ แก้ปญั หาผลกระทบที่เกดิ จาก

ดนิ โคลนถลม่

4.1 การเตรยี มความพรอ้ ม

รับสถานการณ์การเกิดดนิ โคลน

ถลม่

4.2 การปฏิบตั ขิ ณะเกิดดนิ

โคลนถล่ม 4.3 การปฏบิ ัติหลัง

การเกดิ ดินโคลนถล่ม

รูส้ ภู้ ัยธรรมชาติ 3รหสั วิชาสค 32032
าคเรยี นที่ 2 ปกี ารศกึ ษา 2563
นประเทศไทยและประเทศตา่ ง ๆ ในโลก สัปดาห์ที่…9………

การจัดกระบวนการเรียนรู้ สอ่ื และ การวดั และ
แหล่งเรียนรู้ ประเมนิ ผล

ขนั้ ท่ี 1 กำหนดสภาพ ปญั หา ความต้องการในการเรียนรู้ 1. หนงั สือ 1. บนั ทึกการ

(O: Orientation) เรียนการ เรยี นรู้

1.ครูทกั ทายผูเ้ รยี นและชวนคุยเรอ่ื งสถานการณด์ นิ โคลน เรยี นรู้ส้ภู ยั 2. การตอบ

ถล่มในประเทศไทยและประเทศตา่ งๆในโลก ธรรมชาติ 3 คำถาม

2. ครูสอบถามผ้เู รียน และเชอ่ื มโยงประสบการณ์ของผูเ้ รยี น 2. สมุด 3. การมสี ว่ น

โดยการให้ผู้เรียนยกตวั อยา่ งแนวทางการป้องกนั และ บนั ทึก รว่ มในการ

แก้ปัญหาผลกระทบท่ีเกดิ จากดนิ โคลนถล่มมาคนละ 1 อย่าง กิจกรรมการ แลกเปลีย่ น

3.ครูและผูเ้ รยี นร่วมกนั แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกบั แนว เรียนรสู้ ้ภู ยั เรียนร้ขู อง

ทางการป้องกันและแกป้ ญั หาผลกระทบท่เี กิดจากดินโคลน ธรรมชาติ ผเู้ รยี น ไดแ้ ก่

ถลม่ 3. เวบ็ ไซต์ท่ี ความตง้ั ใจ

ขนั้ ที่ 2 แสวงหาขอ้ มลู และจดั การเรยี นรู้ เกี่ยวกับภัย ความสนใจ

(N: New ways of learning) ธรรมชาติ การแสดง

1. ครอู ธิบายสถานการณด์ นิ โคลนถล่มในประเทศไทยและ 4.แบบทด ความคดิ เหน็

ประเทศต่างๆในโลกแนวทางการปอ้ งกันและแกป้ ัญหา สอบ

ผลกระทบที่เกิดจากดนิ โคลนถลม่ 5. ใบความรู้

2. ครูให้ผู้เรยี นดูคลิปวิดีโอ จาก

https://www.youtube.com/watch?v=WsMzqUy0_hE

ขัน้ ท่ี 3 ปฏบิ ตั ิและนำไปประยกุ ต์ใช้

(I: Implementation)

1.ครูให้ผเู้ รยี นศึกษาใบความรหู้ น่วยการเรียนร้ทู ่ี 4 เรอ่ื ง

สถานการณ์ดนิ โคลนถลม่ และแนวทางการป้องกนั และ

แก้ปัญหาผลกระทบท่ีเกดิ จากดนิ โคลนถลม่

รายวิชา/ ตวั ชี้วดั เน้อื หา
หวั เรอ่ื ง

การจดั กระบวนการเรยี นรู้ สอื่ และ การวัดและ
แหลง่ เรียนรู้ ประเมนิ ผล
2.ครูสุ่มผ้เู รียนตอบคำถามจากใบความรดู้ ังกล่าว และ
อธิบายเพิ่มเติมในสว่ นทีผ่ ู้เรียนยังไมเ่ ข้าใจ

ข้ันท่ี 4 ประเมนิ ผลการเรยี นรู้ (E: Evaluation)
1. ใหผ้ เู้ รียนทำแบบฝกึ หดั
2. ครเู ฉลยแบบฝกึ หัด และสรุปสง่ิ ท่ีไดเ้ รยี นรรู้ ่วมกับผ้เู รียน
โดยผู้เรียนบันทึกสิง่ ทไี่ ด้เรยี นรู้ลงในบนั ทึกการเรยี นรู้ของ
ผ้เู รียน
3. ใหผ้ ู้เรียนทำแบบทดสอบหลังเรยี น
4. ครเู ฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน ครูและผู้เรยี นสรุปส่ิงท่ีได้
เรียนรรู้ ่วมกนั





แบบทดสอบก่อนเรยี น

คำชี้แจง เลอื กคำตอบท่ถี ูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดยี ว
1. ข้อใดไมใ่ ช่ธรณีพิบัตภิ ัย
ก. ดนิ ถลม่ แผ่นดินไหว
ข. หลุมยบุ สนึ ามิ
ค. ภเู ขาไฟระเบดิ ดนิ ถล่ม
ง. ไฟป่า วาตภยั
2. ข้อใดมีความเสีย่ งที่จะประสบภยั ดนิ โคลนถล่ม
ก. บา้ นนายซีอยรู่ ิมหาด
ข. บ้านนางนอ้ ยอยูท่ ่รี าบลมุ่
ค. บา้ นนายสงู อย่ทู ลี่ าดเชิงเขา
ง. บ้านนางหนูดีอยู่ทรี่ าบสูง
3.ถา้ มเี หตุจำเป็นต้องเดินทางไปในที่ทีม่ ีโอกาสเกิดดนิ โคลนถล่ม ข้อใดเป็นการเฝ้าระวังอันตรายทด่ี ีที่สดุ
ก. ตดิ ตามรบั ฟังข่าวสารจากหน่วยงานราชการ
ข. ถา้ ได้ยินเสียงดงั และน้ำในลำหว้ ยเพ่มิ ขน้ึ อย่างรวดเรว็ และมสี ีของดนิ ใหร้ บี หลบให้พ้นทางนำ้
ค. โทรศัพทส์ อบถามเจ้าหนา้ ที่ของกรมปา่ ไม้
ง. พิจารณาจากปริมาณน้ำฝน
4.ข้อใดมักเกดิ พร้อมดินถลม่
ก. นำ้ ปา่
ข. แผน่ ดินไหว
ค. ลมแรง
ง. อทุ กภยั
5. หลมุ ยุบมักจะเกดิ ในหินชนิดใด
ก. หินปูน
ข. หนิ แกรนติ
ค. หนิ ทราย
ง. หนิ กรวดมน
6. ข้อใดเป็นสัญญาณเตือนการเกิดสึนามิ
ก. นำ้ ทะเลมีคลน่ื ลมสงบ
ข. น้ำทะเลมีคลืน่ ลมแรง
ค. นำ้ ทะเลลดระดับลงอยา่ งรวดเร็ว
ง. น้ำทะเลมสี ีผิดปกติ
7. ข้อใดคือวิธีการเอาตวั รอดที่ดีท่ีสุดจากแผน่ ดินไหว
ก. ถ้าอยู่นอกอาคารใหพ้ ยายามออกให้ห่างจากอาคารให้มากทีส่ ดุ
ข. ถ้าอยภู่ ายในอาคารให้หลบอยู่ใตโ้ ต๊ะ
ค. ไมใ่ ช้ลฟิ ต์
ง. ถูกทกุ ขอ้

8. ภูเขาไฟที่ยังมีพลงั สว่ นใหญ่ตง้ั อยู่ท่ีใด
ก.ทวีปอเมริกา
ข. ประเทศญ่ีป่นุ
ค. วงแหวนแหง่ ไฟ
ง.รอบคาบสมุทรแอตแลนติก

9. ข้อใดต่อไปน้ีไม่ใช่สาเหตุการเกดิ สนึ ามิ
ก. การทดลองระเบิดปรมาณใู ตน้ ้ำ
ข. แผน่ ดนิ ไหว
ค. ภเู ขาไฟใต้นำ้ ระเบิด
ง. ลมพายุ

10. ขอ้ ใดเปน็ การปฏิบัติตวั ท่ีไม่ถกู ต้องในภาวะการเกดิ แผน่ ดนิ ไหว
ก. ต้งั สตแิ ละหลบอยู่ใตโ้ ต๊ะจนกวา่ การสน่ั สะเทือนหยุดลง
ข. ใช้ลิฟต์และออกมาจากตัวอาคารอย่างรวดเร็ว
ค. ถา้ อยภู่ ายนอกให้รีบออกหา่ งจากอาคารสูง
ง. ถา้ ขบั รถอยู่ ให้พยายามจอดในที่ราบและรอจนกวา่ การส่ันสะเทอื นจะหยดุ

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น
1.ง 2.ค 3.ก 4.ก 5.ง 6.ง 7.ง 8.ข 9.ก 10.ข

ใบความรู้
เรื่อง สถานการณ์ดินโคลนถลม่ ในประเทศไทยและประเทศต่าง ๆ ในโลก

สถานการณห์ มอกควัน

สำหรับในประเทศไทยการเกิดเหตกุ ารณ์ดินถลม่ นัน้ สว่ นใหญม่ ตี ัวกลางสำคัญในการเคลื่อนยา้ ยมวลของดิน คือ

นำ้ โดยมากแลว้ จะมีสาเหตุหลกั มาจากการเกิดฝนตกหนักและนำ้ ท่วม ทำให้ดนิ ไม่สามารถอมุ้ น้ำไวไ้ ด้ ประเทศไทยเกดิ

เหตุการณด์ นิ โคลนถล่มรนุ แรง ดงั น้ี

22 พฤศจิกายน 2531 บ้านกะทนู เหนือ อำเภอพปิ ูน จังหวัดนครศรีธรรมราชผบู้ าดเจ็บและเสียชีวติ

ประมาณ 230 คน บ้านเรือนเสยี หายประมาณ 1,500 หลงั พนื้ ที่การเกษตรเสยี หาย 6,150 ไร่ คิดเป็นมูลค่าประมาณ

1,000 ลา้ นบาท

11 กันยายน 2543 บา้ นธารทพิ ย์ อำเภอหล่มสกั และบ้านโพธ์ิเงนิ อำเภอเมือง จงั หวัดเพชรบูรณ์ ผเู้ สยี ชีวิต

10 คน สูญหาย 2 คน บา้ นเรือนเสยี หาย 363 หลงั การปศุสตั วแ์ ละพน้ื ท่ีการเกษตรไดร้ ับความเสยี หาย

4 พฤษภาคม 2544 อำเภอวังช้ิน จังหวดั แพร่ ผ้เู สยี ชีวติ 43 คน สญู หาย 4 คน บา้ นเรอื นเสียหาย 18 หลงั

คิดเป็นมูลค่าประมาณ 100 ล้านบาท

11 สงิ หาคม 2544 ตำบลนำ้ ก้อ อำเภอหลม่ สัก จังหวดั เพชรบูรณ์ ผบู้ าดเจ็บ 109คน เสยี ชีวิต 136 คน

สูญหาย 4 คน บา้ นเรือนเสียหาย 188 หลงั เสยี หายบางสว่ น 441 หลงั คิดเป็นมลู คา่ ประมาณ 645 ล้านบาท

22 พฤษภาคม 2547 บ้านสบโขง หมู่ 10 ตำบลแม่สวด อำเภอสบเมย จังหวัดแม่ฮอ่ งสอน

ผูป้ ระสบภยั 400 คน 120 ครัวเรือน บ้านเรอื นเสียหาย 100 หลัง

17 ตุลาคม 2547 ตำบลอ่าวนาง อำเภอเมือง จังหวัดกระบ่ี เกสเฮาส์ 14 หลังเสยี หาย ดนิ ทบั หลังคา รว้ั และ

ผนงั หอ้ ง 10 หลงั เสียหาย รวมมลู คา่ กวา่ 10 ล้านบาท

22 พฤษภาคม 2549 พนื้ ที่อำเภอลบั แล อำเภอเมอื ง และอำเภอท่าปลา จงั หวดั อตุ รดติ ถ์ มปี ระชาชน

ผู้ประสบภัย ประมาณ 128,800 คน โดยมีผเู้ สยี ชวี ติ ท้งั หมด 66 ราย สูญหาย 37 คน บ้านเรือนเสียหาย 3,076 หลงั ใน

จำนวนนี้เป็นบ้านเรอื นท่เี สยี หายทงั้ หลังจำนวน 430 หลงั คาเรอื น

9 ตุลาคม 2549 ตำบลแมง่ อน อำเภอฝาง จังหวัดเชยี งใหม่ มีผ้เู สียชีวิต 8 ราย บ้านเรอื น เสยี หายรวม 29 หลงั

3 สิงหาคม 2554 บ้านปทู่ า ปดิ ทบั เส้นทางหลวงแผน่ ดนิ 1194 แมส่ ะเรียง-แมส่ ามแลบ กว่า 10 จุด และปิด

ทับบ้านเรอื นเสียหายท้งั หลัง 1 หลงั และเสยี หายบางส่วน 9 หลงั มผี ูเ้ สียชวี ิต9 ราย ผู้ไดร้ บั บาดเจ็บ 12 คน

23 กันยายน 2554 บ้านเปียงกอก ตำบลโป่งนำ้ รอ้ น อำเภอฝาง จังหวัดเชยี งใหม่นำ้ ทว่ มบ้านเรือนประชาชน

ทรพั ย์สินได้รับความเสยี หาย มผี ้เู สียชวี ติ 1 รายและสญู หาย2 ราย

28 กันยายน 2554 บา้ นเมอื งก๋าย ตำบลเมืองก๋าย อำเภอแม่แตง จงั หวัดเชียงใหม่ บ้านเรือนของประชาชน เสยี หาย

จำนวน 4 หลงั คาเรือน มผี ูเ้ สียชวี ิต จำนวน 4 ราย และสูญหายจำนวน 1 ราย

ปัจจุบนั ปญั หาดินโคลนถลม่ เกดิ บ่อยมากขน้ึ และมีความรุนแรงเพ่ิมมากขน้ึ อนั มสี าเหตุจากพฤตกิ รรมของมนุษย์เปน็ สว่ น

ใหญ่ โดยมผี ลกระทบดังแผนภาพ ดังนี้

แผนภาพแสดง สถติ ิสถานการณ์ภัยจากดินโคลนถล่ม พ.ศ. 2552-2556
ท่มี าhttps://dpmcr.files.wordpress.com/2015/06/