ขั้นตอนการเรียนรู/ กิจกรรมการเรียนการสอน สื่อประกอบ เวลา - สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรโพรทิสตามีการดำรงชีวิต อย#างไร (แนวตอบ : มีการดำรงชีวิตหลากหลาย แตกต#างกัน บางชนิดเปoนผู,ผลิต บางชนิดเปoน ผู,บริโภค และบางชนิดเปoนผู,ย#อยสลาย) 2. ขั้นสำรวจและค,นหา (Exploration) 2.1 ครูให,นักเรียนศึกษาความหลากหลายและการ จำแนกสิ่งมีชีวิตกลุ#มโพรทิสตG และตัวอย#างของ โพรทิสตGแต#ละกลุ#ม ดังนี้ - ไดโพลโมนาดิดา และพาราบาซาลา - ยูกลีโนซัว - แอลวีโอลาตา - สตรามีโนไพลสG - โรโดไฟตา - สาหร#ายสีเขียว - อะมีโบซัว โดยให,นักเรียนศึกษาจากหนังสือเรียนรายวิชา เพิ่มเติมและเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 หรือ จากแหล#งเรียนรู,อื่น ๆ เช#น อินเทอรGเน็ต 2.2 ให,นักเรียนสรุปความรู,ที่ได,ศึกษาลงในสมุด - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักร โพรทิสตา 35 นาที 3. ขั้นอธิบายและสรุปผล (Explanation) 3.1 ครูและนักเรียนร#วมกันสรุปเกี่ยวกับอาณาจักร โพรทิศตา - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักร โพรทิสตา 50 นาที 4. ขั้นขยายความรู, (Elaboration) 4.1 ครูให,ให,นักเรียนทำใบงาน เรื่อง ประโยชนGและโทษของโพรทิสตG - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักร โพรทิสตา 30 นาที 5. ขั้นประเมิน (Evaluation) 5.1 ประเมินผลการเรียนรู,ของผู,เรียน โดยการสังเกต การตอบคำถาม และการทำใบงาน
10. สื่อการเรียนรู/ / แหลoงเรียนรู/ สื่อการเรียนรู, - หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมและเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรโพรทิสตา ลงชื่อ..................................................ผู,สอน (............................................) ลงชื่อ...................................................ผู,นิเทศ (............................................)
บันทึกผลการจัดการเรียนรู/ ผลการจัดการเรียนรู/ ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ปpญหา และอุปสรรค ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... แนวทางแก/ไข / แนวทางการพัฒนา ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ลงชื่อ..................................................ครูผู,สอน (..........................................................) ความคิดเห็นของผู/บริหารสถานศึกษา/ ผู/แทน/ ผู/นิเทศ/ หัวหน/ากลุoมสาระการเรียนรู/ .............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................... ลงชื่อ............................................ (............................................)
ภาคผนวก
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคO เรื่อง...........................................................ชั้น............วันที่................................... เลขที่ ใฝsเรียนรู, มุ#งมั่น ในการ ทำงาน มีความ รับผิดชอบ รวม คะแนน ระดับ คุณภาพ 3 2 1 3 2 1 3 2 1 พฤติกรรม ชื่อ-สกุล
แบบประเมินใบงาน ชั้นมัธยมศึกษาปvที่ 4 ห/อง …. คำชี้แจง ให,ครูผู,สอนประเมินใบงานของนักเรียนแล,วให,ทำเครื่องหมาย Ö ลงในช#องที่ตรงกับระดับคะแนน เลขที่ ชื่อ-สกุล ระดับคุณภาพ สืบค้นข้อมูลได้ถูกต้อง เขียนได้ตรงประเด็น ตามที;กําหนดไว้ ทํางานเสร็จทันเวลาที; กําหนด 3 2 1 3 2 1 3 2 1
คำชี้แจง 1. แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคGมีทั้งหมด 3 ด,าน ใช,ประเมินคุณลักษณะ ใฝsเรียนรู, มุ#งมั่น ในการทำงาน และมีความรับผิดชอบของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปNที่ 4 ในรายวิชาชีววิทยา โดยครูผู,สอนให, คะแนนตามเกณฑGการให,คะแนนลงในช#องว#างหลังรายการประเมินแต#ละข,อที่ตรงกับการแสดงออกของ นักเรียนมากที่สุด 2. เกณฑGการให,คะแนน พฤติกรรม ระดับคุณภาพการประเมิน ดี(3) พอใช/ (2) ปรับปรุง (1) 1. ใฝsเรียนรู, มีความตั้งใจเรียน แสวงหา ความรู,ในการเรียนและเข,า ร#วมกิจกรรมการเรียนรู, มีความตั้งใจเรียน แสวงหา ความรู,ในการเรียน ไม#เล#นใน เวลาที่ครูสอน และส#งเสียง รบกวนเพื่อนเปoนบางครั้ง ไม#ตั้งใจเรียน ไม#แสวงหา ความรู, ส#งเสียงดังและ เล#นในขณะที่ครูสอน 2. มุ#งมั่นในการ ทำงาน มีความตั้งใจและรับผิดชอบ ในการปฏิบัติหน,าที่การงาน ด,วยความเพียรพยายาม และ อดทนเพื่อให,งานสำเร็จ ตามเปâาหมาย มีความตั้งใจและรับผิดชอบ ในการปฏิบัติหน,าที่การงาน เปoนบางครั้ง ชอบเล#นใน เวลาเรียนบ,างเปoนบางครั้ง ไม#ค#อยมีความอดทนในการ ทำงานให,สำเร็จเท#าที่ควร ไม#มีความตั้งใจ ไม#มีความ รับผิดชอบในการปฏิบัติ หน,าที่การงานและ ไม#มี ความอดทน ทำงานไม# สำเร็จตามเปâาหมาย ชอบ เล#นในเวลาเรียน ไม#สนใจ งานที่ได,รับมอบหมาย 3. มีความ รับผิดชอบ รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานตรงเวลา รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาเปoนบางครั้ง ไม#รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาบ#อยครั้ง 3. เกณฑGการประเมิน 7 - 9 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับดี 4 - 6 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปานกลาง 0 - 3 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปรับปรุง 4. เกณฑGการตัดสิน มีผลการประเมินอยู#ตั้งแต# 7 คะแนนขึ้นไป (80 %) ถือว#าผ#าน
3. เกณฑGการให,คะแนนใบงาน รายการประเมิน ระดับคุณภาพการประเมิน ดี(3) พอใช/ (2) ปรับปรุง (1) 1. นักเรียนสืบค,นข,อมูลได, ถูกต,อง มีการแสวงหาความรู,ในการ เรียน เลือกแหล#งสืบค,น ข,อมูลที่น#าเชื่อถือและเข,า ร#วมกิจกรรมการเรียนรู, มีการแสวงหาความรู,ในการ เรียน เลือกแหล#งสืบค,น ข,อมูลที่ที่ค#อนข,างน#าเชื่อถือ และเข,าร#วมกิจกรรมการ เรียนรู, ไม#ตั้งใจเรียน ไม#แสวงหา ความรู, ส#งเสียงดังและ เล#นในขณะที่ครูสอน 2. นักเรียนเขียนได้ตรง ประเด็นตามที;กําหนดไว้ ตอบคำถามได,ตรงตาม ประเด็นที่กำหนดไว, ครบถ,วนสมบูรณG และมี ความตั้งใจในการทำงาน เพื่อให,งานสำเร็จตาม เปâาหมาย ตอบคำถามได,ตรงตาม ประเด็นที่กำหนดไว, ชอบเล#นในเวลาเรียนบ,าง เปoนบางครั้ง ไม#ค#อยมีความ อดทนในการทำงาน ตอบคำถามไม#ตรงตาม ประเด็นที่กำหนด ไม#มี ความตั้งใจในการทำงาน ไม#สนใจงานที่ได,รับ มอบหมาย 3. ทำงานเสร็จทันเวลาที่ กำหนด รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานตรงเวลา รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาเปoนบางครั้ง ไม#รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาบ#อยครั้ง 3. เกณฑGการประเมิน 7 - 9 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับดี 4 - 6 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปานกลาง 0 - 3 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปรับปรุง 4. เกณฑGการตัดสิน มีผลการประเมินอยู#ตั้งแต# 7 คะแนนขึ้นไป (80 %) ถือว#าผ#าน
ใบงาน เรื่อง ประโยชน6และโทษของโพรทิสต6 คำชี้แจง : ให,นักเรียนจับคู#กันสืบค,นข,อมูลและสรุปความรู,เกี่ยวกับประโยชนGและโทษของโพรทิสตG แล,วบันทึก ลงในกรอบด,านล#าง ประโยชน(และโทษของโพรทิสต( ประโยชน6 โทษ
เฉลยใบงาน เรื่อง ประโยชน6และโทษของโพรทิสต6 คำชี้แจง : ให,นักเรียนจับคู#กันสืบค,นข,อมูลและสรุปความรู,เกี่ยวกับประโยชนGและโทษของโพรทิสตG แล,วบันทึก ลงในกรอบด,านล#าง ประโยชน(และโทษของโพรทิสต( ประโยชน6 - ไตรโคนิมฟา (Trichonympha sp.) ที่อาศัยในลำไส,ปลวก ช#วยย#อยเซลลูโลส - กลุ#มครอโรไฟตาเปoนผู,ผลิตที่สำคัญของระบบนิเวศ - คลอเรลลา (Chlorella sp.) นำมาทำอาหารเสริม - สไปโรไจรา (Spirogyra sp.) นำมาใช,ประกอบอาหาร - ซารGกัสซัม (Sargassum sp.) หรือสาหร#ายทุ#น นำมาทำอาหารที่ให,ไอโอดีนสูง - พอรGไฟรา (Porphyra sp.) หรือจีฉ#าย นำมาทำอาหาร - กราซิลาเรีย (Gracilaria sp.) หรือสาหร#ายผมนาง นำมาทำวุ,น - เคลปã (Kelp) นำมาสกัดเอาสารอัลจินใช,ในการทำยา อาหาร และสบู# - ซากไดอะตอมเปoนแหล#งแร#ธาตุปริมาณมาก - ดินไดอะตอมนำมาทำเครื่องกรอง เปoนส#วนผสมของยาขัดโลหะ โทษ - ไตรโคโมแนส วาจินาลิส (Trichomonas vaginalis) ทำให,เกิดการติดเชื้อในช#องคลอด - ทริปพาโนโซมา (Trypanosoma sp.) ทำให,เกิดโรคเหงาหลับแอฟริกา - ไดโนเฟลเจลเลต ทำให,เกิดปรากฏการณGขี้ปลาวาฬ (red tide) - พลาสโมเดียม (Plasmodium sp.) ทำให,เกิดโรคมาลาเรีย - ไฟซารัม (Physarum sp.) ทำให,พืชเปoนโรคยืนต,นตาย - ซาโปรเลกเนีย (Saprolegnia sp.) ทำให,การติดเชื้อราบนเกล็ดปลา - เอนทามีบา ฮีสโตไลติกา (Entamoeba histolytica) ทำให,เกิดโรคบิดมีตัว
เแผนการจัดการเรียนรู/ที่ 17 หน#วยการเรียนรู,ที่ 4 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต เรื่อง อาณาจักรพืช ชื่อวิชา ชีววิทยา รหัสวิชา ว 32142 กลุ#มสาระการเรียนรู,วิทยาศาสตรFและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปNที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 เวลา 3 ชั่วโมง ชื่อผู,สอน นางสาวชญานิศ เงินเจือ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ชลบุรี .......................................................................................................................................................... 1. สาระการเรียนรู/ / ตัวชี้วัด สาระชีววิทยา 2. เข,าใจการถ#ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม การถ#ายทอดยีนบนโครโมโซม สมบัติและหน,าที่ของสาร พันธุกรรม การเกิดมิวเทชัน เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ หลักฐาน ข,อมูลและแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนาการของ สิ่งมีชีวิตภาวะสมดุลของฮารFดี-ไวนFเบิรFกการเกิดสปNชีสFใหม#ความหลากหลายทางชีวภาพกำเนิดของส#งิมีชีวิต ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต และอนุกรมวิธาน รวมทั้งนำความรู,ไปใช,ประโยชนF ผลการเรียนรู/ ผลการเรียนรู,ที่ 3 อธิบายลักษณะสำคัญ และยกตัวอย#างสิ่งมีชีวิตกลุ#มแบคทีเรีย สิ่งมีชีวิตกลุ#ม โพรทิสตF สิ่งมีชีวิตกลุ#มพืช สิ่งมีชีวิตกลุ#มฟ`งไจ และสิ่งมีชีวิตกลุ#มสัตวF 2. สาระสำคัญ สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืช (Kingdom Plantae) เปoนสิ่งมีชีวิตหลายเซลลFที่สามารถสังเคราะหFด,วยแสงได, ภายในเซลลFของพืชมีคลอโรพลาสตFที่มีรงควัตถุ คือ คลอโรฟpลลFและแคโรทีนอยดF ซึ่งจากลักษณะดังกล#าวของ พืชคล,ายคลึงกับสาหร#ายสีเขียว ทำให,นักวิทยาศาสตรFสันนิษฐานว#า พืชน#าจะมีความสัมพันธFใกล,ชิดกับสาหร#าย สีเขียว โดยสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืชทุกชนิดมีวัฏจักรชีวิตแบบสลับ คือ ช#วงสปอโรไฟตF (2n) ที่สร,างสปอรF สลับกับช#วงแกมีโทไฟตFที่สร,างเซลลFสืบพันธุF และในป`จจุบันพืชมีมากกว#า 30,000 ชนิด นักอนุกรมวิธานจึงแบ#ง พืชออกเปoน 2 กลุ#มใหญ# ดังนี้ พืชไม#มีเนื้อเยื่อลำเลียง (nonvascular plant) เปoนพืชกลุ#มแรกที่วิวัฒนาการ ขึ้นมาอยู#บนบกจึงต,องอาศัยน้ำและความชื้นในการดำรงชีวิต โดยมีระยะแกมีโทไฟตFเด#นกว#าระยะสปอโรไฟตF โดยสามารถแบ#งออกได,เปoน 3 ไฟลัม ได,แก# ไฟลัมเฮปาโทไฟตา ไฟลัมแอนโทซีโรไฟตา และไฟลัมไบรโอไฟตา และพืชมีเนื้อเยื่อลำเลียง (vascular plant) เปoนพืชที่มีวิวัฒนาการสร,างเนื้อเยื่อลำเลียง (vascular tissue) ประกอบไปด,วย ไซเลม (xylem) ลำเลียงน้ำ และ โฟลเอม (phloem) ลำเลียงอาหาร โดยพืชในกลุ#มนี้สามารถ แบ#งออกได,เปoนอีก 2 กลุ#ม ดังนี้พืชมีเนื้อเยื่อลำเลียงที่ไม#มีเมล็ด เปoนพืชที่ระยะสปอรไฟตFเด#นกว#าระยะ
แกมีโทไฟตF และมีการสืบพันธุFโดยการสร,างสปอรF โดยพืชในกลุ#มนี้แบ#งออกเปoน 2 ไฟลัม ได,แก# ไฟลัม ไลโคไฟตา ซึ่งประกอบไปด,วย กลุ#มไลโคโพเดียม ซีแลกจิเนลลา ไอโซอีเทส และไฟลัมโมนิโลไฟตา ซึ่งประกอบ ไปด,วย หวายทะนอย หญ,าถอดปล,อง และเฟpน และพืชมีเนื้อเยื่อลำเลียงที่มีเมล็ดเปoนพืชที่สร,างออวุลที่มี เนื้อเยื่อมาห#อหุ,มเปoนผนังออวุล ซึ่งสามารถแบ#งออกเปoน 2 กลุ#ม ได,แก# พืชเมล็ดเปลือย และพืชดอก 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. นักเรียนสามารถอธิบายลักษณะสำคัญและยกตัวอย#างสิ่งมีชีวิตกลุ#มพืชได, (K) 2. นักเรียนสามารถสืบค,นข,อมูลเกี่ยวกับความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืชได,(P) 3. นักเรียนมีความรับผิดชอบต#อหน,าที่และมุ#งมั่นในการทำงาน (A) 4. สาระการเรียนรู/ สาระการเรียนรู/แกนกลาง พืชเปoนสิ่งมีชีวิตหลายเซลลFพวกยูคาริโอต มีผนังเซลลFซึ่งมีเซลลูโลสเปoนองคFประกอบ มีวัฏจักรชีวิตแบบสลับ และ มีระยะเอ็มบริโอในการสืบพันธุFแบบอาศัยเพศ พืชสร,างอาหารเองได,จากกระบวนการสังเคราะหFด,วยแสง 5. สมรรถนะสำคัญของผู/เรียน 1. ความสามารถในการคิด 2. ความสามารถในการแก,ป`ญหา 3. ความสามารถในการใช,เทคโนโลยี 6. คุณลักษณะอันพึงประสงคP 1. ใฝเรียนรู, 2. มุ#งมั่นในการทำงาน 3. มีความรับผิดชอบ 7. หลักฐานการเรียนรู/ - ใบงาน 8. การวัดและประเมินผล รายการ วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑPการวัด เมื่อนักเรียนได,เรียนตามแผนการจัดการเรียนรู,นี้แล,ว ด/านความรู/ (Knowledge) 1. นักเรียนสามารถอธิบายลักษณะ สำคัญและยกตัวอย#างสิ่งมีชีวิตกลุ#ม พืชได, - การตอบข,อคำถาม ในชั้นเรียน - แบบบันทึกการให, คะแนน - ตอบคำถามครบและ ถูกต,อง ≥ 80 % ถือว#าผ#านเกณฑF
รายการ วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑPการวัด ด/านกระบวนการ (Process) 2. นักเรียนสามารถสืบค,นข,อมูล เกี่ยวกับความหลากหลายของ สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืชได, - การตอบข,อคำถาม ในชั้นเรียน - ใบงาน - แบบบันทึกการให, คะแนน - ได,คะแนนการประเมิน ≥ 80 % ถือว#าผ#านเกณฑF ด/านคุณลักษณะอันพึงประสงคP (Attribute) 3. นักเรียนมีความรับผิดชอบต#อ หน,าที่และมุ#งมั่นในการทำงาน - สังเกตพฤติกรรมของ นักเรียน ขณะเรียน และขณะทำงาน - แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงคF - ได,คะแนนการประเมิน ≥ 80 % ถือว#าผ#านเกณฑF 9. การจัดกิจกรรมการเรียนรู/ ชั่วโมงที่ 1-3 ใช,รูปแบบการจัดการเรียนรู,แบบวัฏจักรการเรียนรู, 5 ขั้น (5E) ขั้นตอนการเรียนรู/ กิจกรรมการเรียนการสอน สื่อประกอบ เวลา 1. ขั้นสร,างความสนใจ (Engagement) 1.1 ครูถามคำถามเพื่อกระตุ,นความคิดของนักเรียน โดยให,นักเรียนร#วมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็น อย#างอิสระโดยไม#มีการเฉลยว#าถูกหรือผิด ดังนี้ - “นักเรียนคิดว#าพืชน#าจะมีบรรพบุรุษร#วมกับ สาหร#ายชนิดใด” (แนวตอบ : ลักษณะของสาหร#ายไฟเปoน สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรโพรทิสตามีลักษณะที่คล,ายกับ พืชมาก นักอนุกรมวิธานจึงเชื่อกันว#า พืชน#าจะมี วิวัฒนาการมาจากสาหร#ายไฟ เนื่องจากสาหร#ายไฟมี รงควัตถุทีใช,ในการสังเคราะหFด,วยแสง (คลอโรฟpลลF แคโรทีนอยดF) มีการจัดเรียงตัวของเซลลูโลสที่ผนัง เซลลFคล,ายกัน มีโครงสร,างที่ทำหน,าที่ปãองกันเซลลF สืบพันธุFและไซโกตที่คล,ายคลึงกัน แต#สาหร#ายไฟไม#มี ระยะเอ็มบริโอ และจากการศึกษาลำดับดีเอ็นเใน คลอโรพลาสตFและในนิวเคลียสพบว#าคล,ายกันมาก) - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรพืช 10 นาที
ขั้นตอนการเรียนรู/ กิจกรรมการเรียนการสอน สื่อประกอบ เวลา 2. ขั้นสำรวจและค,นหา (Exploration) 2.1 ครูให,นักเรียนศึกษาเรื่อง ความหลากหลายของ พืชไม#มีเนื้อเยื่อลำเลียง ในหัวข,อ ดังนี้ - ไฟลัมเฮปาโทไฟตา - ไฟลัมแอนโทซีโรไฟตา - ไฟลัมไบรโอไฟตา 2.2 ครูให,นักเรียนศึกษาเรื่อง ความหลากหลายของ พืชมีเนื้อเยื่อลำเลียงที่ไม#มีเมล็ด ในหัวข,อ ดังนี้ - ไฟลัมไลโคไฟตา - ไฟลัมโมนิโลไฟตา 2.3 ครูให,นักเรียนศึกษาเรื่อง ความหลากหลายของ พืชเมล็ดเปลือย ในหัวข,อ ดังนี้ - ไฟลัมไซแคโดไฟตา - ไฟลัมกิงโกไฟตา - ไฟลัมโคนิเฟอโรไฟตา - ไฟลัมนีโทไฟตา 2.4 ครูให,นักเรียนศึกษาเรื่อง ความหลากหลายของ พืชดอก ในหัวข,อ ดังนี้ - การแบ#งกลุ#มพืชดอก - ลักษณะของพืชดอกแต#ละกลุ#ม - การใช,ประโยชนFจากพืชดอก และให,นักเรียนสืบค,นเกี่ยวกับลักษณะ รูปร#าง การดำรงชีวิต และประโยชนFของพืชกลุ#มนี้ จากนั้น สรุปสาระสำคัญลงในสมุดบันทึก โดยให,นักเรียน ศึกษาจากหนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมและ เทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 หรือจากแหล#งเรียนรู, อื่น ๆ เช#น อินเทอรFเน็ต - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรพืช 50 นาที 3. ขั้นอธิบายและสรุปผล (Explanation) 3.1 ครูและนักเรียนร#วมกันสรุปเกี่ยวกับอาณาจักร พืช - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรพืช 60 นาที
ขั้นตอนการเรียนรู/ กิจกรรมการเรียนการสอน สื่อประกอบ เวลา 4. ขั้นขยายความรู, (Elaboration) 4.1 ครูให,ให,นักเรียนทำใบงาน เรื่อง เรื่อง ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืช - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรพืช 35 นาที 5. ขั้นประเมิน (Evaluation) 5.1 ประเมินผลการเรียนรู,ของผู,เรียน โดยการสังเกต การตอบคำถาม และการทำใบงาน 10. สื่อการเรียนรู/ / แหลpงเรียนรู/ สื่อการเรียนรู, - หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมและเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรพืช ลงชื่อ..................................................ผู,สอน (............................................) ลงชื่อ...................................................ผู,นิเทศ (............................................)
บันทึกผลการจัดการเรียนรู/ ผลการจัดการเรียนรู/ ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ปqญหา และอุปสรรค ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... แนวทางแก/ไข / แนวทางการพัฒนา ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ลงชื่อ..................................................ครูผู,สอน (..........................................................) ความคิดเห็นของผู/บริหารสถานศึกษา/ ผู/แทน/ ผู/นิเทศ/ หัวหน/ากลุpมสาระการเรียนรู/ .............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................... ลงชื่อ............................................ (............................................)
ภาคผนวก
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคP เรื่อง...........................................................ชั้น............วันที่................................... เลขที่ ใฝเรียนรู, มุ#งมั่น ในการ ทำงาน มีความ รับผิดชอบ รวม คะแนน ระดับ คุณภาพ 3 2 1 3 2 1 3 2 1 พฤติกรรม ชื่อ-สกุล
แบบประเมินใบงาน ชั้นมัธยมศึกษาปwที่ 4 ห/อง …. คำชี้แจง ให,ครูผู,สอนประเมินใบงานของนักเรียนแล,วให,ทำเครื่องหมาย Ö ลงในช#องที่ตรงกับระดับคะแนน เลขที่ ชื่อ-สกุล ระดับคุณภาพ สืบค้นข้อมูลได้ถูกต้อง เขียนได้ตรงประเด็น ตามที;กําหนดไว้ ทํางานเสร็จทันเวลาที; กําหนด 3 2 1 3 2 1 3 2 1
คำชี้แจง 1. แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคFมีทั้งหมด 3 ด,าน ใช,ประเมินคุณลักษณะ ใฝเรียนรู, มุ#งมั่น ในการทำงาน และมีความรับผิดชอบของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปNที่ 4 ในรายวิชาชีววิทยา โดยครูผู,สอนให, คะแนนตามเกณฑFการให,คะแนนลงในช#องว#างหลังรายการประเมินแต#ละข,อที่ตรงกับการแสดงออกของ นักเรียนมากที่สุด 2. เกณฑFการให,คะแนน พฤติกรรม ระดับคุณภาพการประเมิน ดี(3) พอใช/ (2) ปรับปรุง (1) 1. ใฝเรียนรู, มีความตั้งใจเรียน แสวงหา ความรู,ในการเรียนและเข,า ร#วมกิจกรรมการเรียนรู, มีความตั้งใจเรียน แสวงหา ความรู,ในการเรียน ไม#เล#นใน เวลาที่ครูสอน และส#งเสียง รบกวนเพื่อนเปoนบางครั้ง ไม#ตั้งใจเรียน ไม#แสวงหา ความรู, ส#งเสียงดังและ เล#นในขณะที่ครูสอน 2. มุ#งมั่นในการ ทำงาน มีความตั้งใจและรับผิดชอบ ในการปฏิบัติหน,าที่การงาน ด,วยความเพียรพยายาม และ อดทนเพื่อให,งานสำเร็จ ตามเปãาหมาย มีความตั้งใจและรับผิดชอบ ในการปฏิบัติหน,าที่การงาน เปoนบางครั้ง ชอบเล#นใน เวลาเรียนบ,างเปoนบางครั้ง ไม#ค#อยมีความอดทนในการ ทำงานให,สำเร็จเท#าที่ควร ไม#มีความตั้งใจ ไม#มีความ รับผิดชอบในการปฏิบัติ หน,าที่การงานและ ไม#มี ความอดทน ทำงานไม# สำเร็จตามเปãาหมาย ชอบ เล#นในเวลาเรียน ไม#สนใจ งานที่ได,รับมอบหมาย 3. มีความ รับผิดชอบ รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานตรงเวลา รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาเปoนบางครั้ง ไม#รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาบ#อยครั้ง 3. เกณฑFการประเมิน 7 - 9 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับดี 4 - 6 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปานกลาง 0 - 3 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปรับปรุง 4. เกณฑFการตัดสิน มีผลการประเมินอยู#ตั้งแต# 7 คะแนนขึ้นไป (80 %) ถือว#าผ#าน
3. เกณฑFการให,คะแนนใบงาน รายการประเมิน ระดับคุณภาพการประเมิน ดี(3) พอใช/ (2) ปรับปรุง (1) 1. นักเรียนสืบค,นข,อมูลได, ถูกต,อง มีการแสวงหาความรู,ในการ เรียน เลือกแหล#งสืบค,น ข,อมูลที่น#าเชื่อถือและเข,า ร#วมกิจกรรมการเรียนรู, มีการแสวงหาความรู,ในการ เรียน เลือกแหล#งสืบค,น ข,อมูลที่ที่ค#อนข,างน#าเชื่อถือ และเข,าร#วมกิจกรรมการ เรียนรู, ไม#ตั้งใจเรียน ไม#แสวงหา ความรู, ส#งเสียงดังและ เล#นในขณะที่ครูสอน 2. นักเรียนเขียนได้ตรง ประเด็นตามที;กําหนดไว้ ตอบคำถามได,ตรงตาม ประเด็นที่กำหนดไว, ครบถ,วนสมบูรณF และมี ความตั้งใจในการทำงาน เพื่อให,งานสำเร็จตาม เปãาหมาย ตอบคำถามได,ตรงตาม ประเด็นที่กำหนดไว, ชอบเล#นในเวลาเรียนบ,าง เปoนบางครั้ง ไม#ค#อยมีความ อดทนในการทำงาน ตอบคำถามไม#ตรงตาม ประเด็นที่กำหนด ไม#มี ความตั้งใจในการทำงาน ไม#สนใจงานที่ได,รับ มอบหมาย 3. ทำงานเสร็จทันเวลาที่ กำหนด รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานตรงเวลา รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาเปoนบางครั้ง ไม#รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาบ#อยครั้ง 3. เกณฑFการประเมิน 7 - 9 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับดี 4 - 6 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปานกลาง 0 - 3 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปรับปรุง 4. เกณฑFการตัดสิน มีผลการประเมินอยู#ตั้งแต# 7 คะแนนขึ้นไป (80 %) ถือว#าผ#าน
ใบงาน เรื่อง ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืช คำชี้แจง : ให,นักเรียนจับคู#กันสืบค,นข,อมูลและสรุปความรู,เกี่ยวกับความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักร พืช แล,วออกแบบวิธีการนำเสนอที่น#าสนใจลงในกรอบด,านล#าง ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืช
เฉลยใบงาน เรื่อง ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืช คำชี้แจง : ให,นักเรียนจับคู#กันสืบค,นข,อมูลและสรุปความรู,เกี่ยวกับความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักร พืช แล,วออกแบบวิธีการนำเสนอที่น#าสนใจลงในกรอบด,านล#าง ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรพืช ขึ้นอยู(กับดุลพินิจของครู
เแผนการจัดการเรียนรู/ที่ 18 หน#วยการเรียนรู,ที่ 4 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต เรื่อง อาณาจักรฟ@งไจ ชื่อวิชา ชีววิทยา รหัสวิชา ว 32142 กลุ#มสาระการเรียนรู,วิทยาศาสตรHและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปPที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 เวลา 3 ชั่วโมง ชื่อผู,สอน นางสาวชญานิศ เงินเจือ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ชลบุรี .......................................................................................................................................................... 1. สาระการเรียนรู/ / ตัวชี้วัด สาระชีววิทยา 2. เข,าใจการถ#ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม การถ#ายทอดยีนบนโครโมโซม สมบัติและหน,าที่ของสาร พันธุกรรม การเกิดมิวเทชัน เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ หลักฐาน ข,อมูลและแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนาการของ สิ่งมีชีวิตภาวะสมดุลของฮารHดี-ไวนHเบิรHกการเกิดสปPชีสHใหม#ความหลากหลายทางชีวภาพกำเนิดของส#งิมีชีวิต ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต และอนุกรมวิธาน รวมทั้งนำความรู,ไปใช,ประโยชนH ผลการเรียนรู/ ผลการเรียนรู,ที่ 3 อธิบายลักษณะสำคัญ และยกตัวอย#างสิ่งมีชีวิตกลุ#มแบคทีเรีย สิ่งมีชีวิตกลุ#ม โพรทิสตH สิ่งมีชีวิตกลุ#มพืช สิ่งมีชีวิตกลุ#มฟ@งไจ และสิ่งมีชีวิตกลุ#มสัตวH 2. สาระสำคัญ สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรฟ@งไจ (Kingdom Fungi) มีทั้งพวกที่เปlนเซลลHเดียว เช#น ยีสตHและหลายเซลลHเช#น เห็ด รา แต#เซลลHยังไม#มีการพัฒนาไปเปlนเนื้อเยื่อ และมีลักษณะแตกต#างจากสิ่งมีชีวิตกลุ#มยูแคริโอตอื่น ๆ โดยฟ@งไจส#วนมากดำรงชีวิตเปlนผู,ย#อยสลายอินทรียสารกลุ#มแซโพรโทป (saprotroph) ฟ@งไจที่รู,จักกันโดยทั่วไป และสามารถนำมาจำแนกได,มีอยู#ประมาณ 100,000 สปPชีสHซึ่งจากการวิเคราะหH ลำดับเบสในฟ@งไจ สามารถแบ#งฟ@งไจออกเปlน 5 ไฟลัม ได,แก# ไฟลัมไคทริดิโอไมโคตา ไฟลัมไซโกไมโคตา ไฟลัม โกลเมอโรไมโคตา ไฟลัมแอสโคไมโคตา ไฟลัมเบซิดิโอไมโคตา โดยฟ@งไจในไฟลัมไคทริดิโอไมโคตา เปlนกลุ#ม แรกที่มีวิวัฒนาการเกิดขึ้นก#อน จึงยังคงมีลักษณะคล,ายคลึงกับบรรพบุรุษของฟ@งไจ คือ เซลลHสืบพันธุHยังคงมี แฟลเจลลา ซึ่งฟ@งไจในไฟลัมอื่น ๆ จะไม#มีลักษณะเช#นนี้แล,ว นอกจากนี้ยังพบว#าฟ@งไจมีความสัมพันธHทาง วิวัฒนาการใกล,ชิดกับสัตวHมากกว#าพืชอีกด,วย
3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. นักเรียนสามารถอธิบายลักษณะสำคัญและยกตัวอย#างสิ่งมีชีวิตกลุ#มฟ@งไจได, (K) 2. นักเรียนสามารถสืบค,นข,อมูลเกี่ยวกับประโยชนHและโทษของฟ@งไจได,(P) 3. นักเรียนมีความรับผิดชอบต#อหน,าที่และมุ#งมั่นในการทำงาน (A) 4. สาระการเรียนรู/ สาระการเรียนรู/แกนกลาง ฟ@งไจเปlนสิ่งมีชีวิตพวกยูคาริโอต มีทั้งสิ่งมีชีวิตเซลลHเดียวและหลายเซลลH เซลลHของฟ@งไจยังไม#พัฒนาไปเปlนเนื้อเยื่อ ผนังเซลลHมีไคทินเปlนองคHประกอบสำคัญ ฟ@งไจสร,างอาหารเองไม#ได,และดำรงชีวิตแบบผู,ย#อยสลายสารอินทรียสาร หรือแบบปรสิต 5. สมรรถนะสำคัญของผู/เรียน 1. ความสามารถในการคิด 2. ความสามารถในการแก,ป@ญหา 3. ความสามารถในการใช,เทคโนโลยี 6. คุณลักษณะอันพึงประสงคP 1. ใฝzเรียนรู, 2. มุ#งมั่นในการทำงาน 3. มีความรับผิดชอบ 7. หลักฐานการเรียนรู/ - ใบงาน 8. การวัดและประเมินผล รายการ วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑPการวัด เมื่อนักเรียนได,เรียนตามแผนการจัดการเรียนรู,นี้แล,ว ด/านความรู/ (Knowledge) 1. นักเรียนสามารถอธิบายลักษณะ สำคัญและยกตัวอย#างสิ่งมีชีวิตกลุ#ม ฟ@งไจได, - การตอบข,อคำถาม ในชั้นเรียน - แบบบันทึกการให, คะแนน - ตอบคำถามครบและ ถูกต,อง ≥ 80 % ถือว#าผ#านเกณฑH
รายการ วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑPการวัด ด/านกระบวนการ (Process) 2. นักเรียนสามารถสืบค,นข,อมูล เกี่ยวกับประโยชนHและโทษของฟ@งไจ ได, - การตอบข,อคำถาม ในชั้นเรียน - ใบงาน - แบบบันทึกการให, คะแนน - ได,คะแนนการประเมิน ≥ 80 % ถือว#าผ#านเกณฑH ด/านคุณลักษณะอันพึงประสงคP (Attribute) 3. นักเรียนมีความรับผิดชอบต#อ หน,าที่และมุ#งมั่นในการทำงาน - สังเกตพฤติกรรมของ นักเรียน ขณะเรียน และขณะทำงาน - แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงคH - ได,คะแนนการประเมิน ≥ 80 % ถือว#าผ#านเกณฑH 9. การจัดกิจกรรมการเรียนรู/ ชั่วโมงที่ 1-3 ใช,รูปแบบการจัดการเรียนรู,แบบวัฏจักรการเรียนรู, 5 ขั้น (5E) ขั้นตอนการเรียนรู/ กิจกรรมการเรียนการสอน สื่อประกอบ เวลา 1. ขั้นสร,างความสนใจ (Engagement) 1.1 ครูถามคำถามเพื่อกระตุ,นความคิดของนักเรียน โดยให,นักเรียนร#วมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็น - สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรฟ@งไจมีลักษณะอย#างไร (แนวตอบ : สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรฟ@งไจมี ลักษณะเปlนสิ่งมีชีวิตประเภทยูคาริโอต มีทั้งเปlน เซลลHเดียว และหลายเซลลH แต#เซลลHไม#มีการพัฒนา เปlนเนื้อเยื่อ ฟ@งไจส#วนใหญ#มีลักษณะเปlนไฮฟา ซึ่งไฮฟาของฟ@งไจบางกลุ#มรวมกลุ#มกัน เรียกว#า ไมซีเลียม โดยไมซีเลียมของฟ@งไจบางชนิดจะพัฒนา ไปเปlนโครงสร,างที่เรียกว#า ฟรุตติง บอรHดี) - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรฟ@งไจ 10 นาที
ขั้นตอนการเรียนรู/ กิจกรรมการเรียนการสอน สื่อประกอบ เวลา 2. ขั้นสำรวจและค,นหา (Exploration) 2.1 ครูให,นักเรียนศึกษาเกี่ยวกับลักษณะของสิ่งมี 1. ชีวิตในอาณาจักรฟ@งไจ และความหลากหลาย ของฟ@งไจ ในหัวข,อ ดังนี้ - ไฟลัมไคทริดิโอไมโคตา - ไฟลัมไซโกไมโคตา - ไฟลัมโกลเมอโรไมโคตา - ไฟลัมแอสโคไมโคตา - ไฟลัมเบสิดิโอไมโคตา และให,นักเรียนสืบค,นเกี่ยวกับลักษณะ รูปร#าง การดำรงชีวิต ประโยชนHและโทษของฟ@งไจ จากนั้น สรุปสาระสำคัญลงสมุดบันทึก โดยให,นักเรียนศึกษา จากหนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมและเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 หรือจากแหล#งเรียนรู,อื่น ๆ เช#น อินเทอรHเน็ต - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรฟ@งไจ 50 นาที 3. ขั้นอธิบายและสรุปผล (Explanation) 3.1 ครูและนักเรียนร#วมกันสรุปเกี่ยวกับอาณาจักร ฟ@งไจ - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรฟ@งไจ 60 นาที 4. ขั้นขยายความรู, (Elaboration) 4.1 ครูให,ให,นักเรียนทำใบงาน เรื่อง เรื่อง ประโยชนHและโทษของฟ@งไจ - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรฟ@งไจ 35 นาที 5. ขั้นประเมิน (Evaluation) 5.1 ประเมินผลการเรียนรู,ของผู,เรียน โดยการสังเกต การตอบคำถาม และการทำใบงาน
10. สื่อการเรียนรู/ / แหลpงเรียนรู/ สื่อการเรียนรู, - หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมและเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรฟ@งไจ ลงชื่อ..................................................ผู,สอน (............................................) ลงชื่อ...................................................ผู,นิเทศ (............................................)
บันทึกผลการจัดการเรียนรู/ ผลการจัดการเรียนรู/ ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ปqญหา และอุปสรรค ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... แนวทางแก/ไข / แนวทางการพัฒนา ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ลงชื่อ..................................................ครูผู,สอน (..........................................................) ความคิดเห็นของผู/บริหารสถานศึกษา/ ผู/แทน/ ผู/นิเทศ/ หัวหน/ากลุpมสาระการเรียนรู/ .............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................... ลงชื่อ............................................ (............................................)
ภาคผนวก
แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคP เรื่อง...........................................................ชั้น............วันที่................................... เลขที่ ใฝzเรียนรู, มุ#งมั่น ในการ ทำงาน มีความ รับผิดชอบ รวม คะแนน ระดับ คุณภาพ 3 2 1 3 2 1 3 2 1 พฤติกรรม ชื่อ-สกุล
แบบประเมินใบงาน ชั้นมัธยมศึกษาปwที่ 4 ห/อง …. คำชี้แจง ให,ครูผู,สอนประเมินใบงานของนักเรียนแล,วให,ทำเครื่องหมาย Ö ลงในช#องที่ตรงกับระดับคะแนน เลขที่ ชื่อ-สกุล ระดับคุณภาพ สืบค้นข้อมูลได้ถูกต้อง เขียนได้ตรงประเด็น ตามที;กําหนดไว้ ทํางานเสร็จทันเวลาที; กําหนด 3 2 1 3 2 1 3 2 1
คำชี้แจง 1. แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคHมีทั้งหมด 3 ด,าน ใช,ประเมินคุณลักษณะ ใฝzเรียนรู, มุ#งมั่น ในการทำงาน และมีความรับผิดชอบของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปPที่ 4 ในรายวิชาชีววิทยา โดยครูผู,สอนให, คะแนนตามเกณฑHการให,คะแนนลงในช#องว#างหลังรายการประเมินแต#ละข,อที่ตรงกับการแสดงออกของ นักเรียนมากที่สุด 2. เกณฑHการให,คะแนน พฤติกรรม ระดับคุณภาพการประเมิน ดี(3) พอใช/ (2) ปรับปรุง (1) 1. ใฝzเรียนรู, มีความตั้งใจเรียน แสวงหา ความรู,ในการเรียนและเข,า ร#วมกิจกรรมการเรียนรู, มีความตั้งใจเรียน แสวงหา ความรู,ในการเรียน ไม#เล#นใน เวลาที่ครูสอน และส#งเสียง รบกวนเพื่อนเปlนบางครั้ง ไม#ตั้งใจเรียน ไม#แสวงหา ความรู, ส#งเสียงดังและ เล#นในขณะที่ครูสอน 2. มุ#งมั่นในการ ทำงาน มีความตั้งใจและรับผิดชอบ ในการปฏิบัติหน,าที่การงาน ด,วยความเพียรพยายาม และ อดทนเพื่อให,งานสำเร็จ ตามเปäาหมาย มีความตั้งใจและรับผิดชอบ ในการปฏิบัติหน,าที่การงาน เปlนบางครั้ง ชอบเล#นใน เวลาเรียนบ,างเปlนบางครั้ง ไม#ค#อยมีความอดทนในการ ทำงานให,สำเร็จเท#าที่ควร ไม#มีความตั้งใจ ไม#มีความ รับผิดชอบในการปฏิบัติ หน,าที่การงานและ ไม#มี ความอดทน ทำงานไม# สำเร็จตามเปäาหมาย ชอบ เล#นในเวลาเรียน ไม#สนใจ งานที่ได,รับมอบหมาย 3. มีความ รับผิดชอบ รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานตรงเวลา รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาเปlนบางครั้ง ไม#รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาบ#อยครั้ง 3. เกณฑHการประเมิน 7 - 9 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับดี 4 - 6 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปานกลาง 0 - 3 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปรับปรุง 4. เกณฑHการตัดสิน มีผลการประเมินอยู#ตั้งแต# 7 คะแนนขึ้นไป (80 %) ถือว#าผ#าน
3. เกณฑHการให,คะแนนใบงาน รายการประเมิน ระดับคุณภาพการประเมิน ดี(3) พอใช/ (2) ปรับปรุง (1) 1. นักเรียนสืบค,นข,อมูลได, ถูกต,อง มีการแสวงหาความรู,ในการ เรียน เลือกแหล#งสืบค,น ข,อมูลที่น#าเชื่อถือและเข,า ร#วมกิจกรรมการเรียนรู, มีการแสวงหาความรู,ในการ เรียน เลือกแหล#งสืบค,น ข,อมูลที่ที่ค#อนข,างน#าเชื่อถือ และเข,าร#วมกิจกรรมการ เรียนรู, ไม#ตั้งใจเรียน ไม#แสวงหา ความรู, ส#งเสียงดังและ เล#นในขณะที่ครูสอน 2. นักเรียนเขียนได้ตรง ประเด็นตามที;กําหนดไว้ ตอบคำถามได,ตรงตาม ประเด็นที่กำหนดไว, ครบถ,วนสมบูรณH และมี ความตั้งใจในการทำงาน เพื่อให,งานสำเร็จตาม เปäาหมาย ตอบคำถามได,ตรงตาม ประเด็นที่กำหนดไว, ชอบเล#นในเวลาเรียนบ,าง เปlนบางครั้ง ไม#ค#อยมีความ อดทนในการทำงาน ตอบคำถามไม#ตรงตาม ประเด็นที่กำหนด ไม#มี ความตั้งใจในการทำงาน ไม#สนใจงานที่ได,รับ มอบหมาย 3. ทำงานเสร็จทันเวลาที่ กำหนด รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานตรงเวลา รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาเปlนบางครั้ง ไม#รับผิดชอบงานที่ได,รับ มอบหมาย ส#งงานไม#ตรง เวลาบ#อยครั้ง 3. เกณฑHการประเมิน 7 - 9 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับดี 4 - 6 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปานกลาง 0 - 3 คะแนน มีคุณลักษณะอยู#ในระดับปรับปรุง 4. เกณฑHการตัดสิน มีผลการประเมินอยู#ตั้งแต# 7 คะแนนขึ้นไป (80 %) ถือว#าผ#าน
ใบงาน เรื่อง ประโยชน6และโทษของฟ=งไจ คำชี้แจง : ให,นักเรียนสืบค,นข,อมูลและสรุปความรู,เกี่ยวกับประโยชนHและโทษของฟ@งไจ แล,วบันทึกลงในกรอบ ด,านล#าง ประโยชน(และโทษของฟ1งไจ ประโยชน6 โทษ
เฉลยใบงาน เรื่อง ประโยชน6และโทษของฟ=งไจ คำชี้แจง : ให,นักเรียนสืบค,นข,อมูลและสรุปความรู,เกี่ยวกับประโยชนHและโทษของฟ@งไจ แล,วบันทึกลงในกรอบ ด,านล#าง ประโยชน(และโทษขอฟ1งไจ ประโยชน6 - ด,านอาหาร เช#น เห็ดนางฟäา (Pleurotus pulmonarius) เห็ดหอม (Lentinula edodes) เห็ดเข็มทอง (Flammulina velutipes) เห็ดฟาง (Volvariella volvacea) - ด,านอุตสาหกรรม เช#น Aspergillus niger ใช,ผลิตกรดซิตริก ASpergillus wendtii ใช,ทำเต,าเจี้ยว Saccharomyces carlsbergensis ใช,ใน อุตสาหกรรมเครื่องดื่มแอลกอฮอลH - ด,านการแพทยH เช#น Penicilium sp. ใช,ผลิตยาปฏิชีวนะเพนิซิลินรักษาโรคที่เกิดจาก แบคทีเรีย โทษ - ทำให,เกิดการเน#าเสียของอาหาร ผักและผลไม, - ทำให,เกิดการผุผังย#อยสลายของผนังอาคาร บ,านเรือน เครื่อใช,ต#างๆ ที่ทำจากไม, กระดาษ หนังสัตวH ผ,า - ก#อให,เกิดโรคในพืช เช#น Puccinia graministritici ทำให,เกิดโรคราสนิม Ustilago coicis ทำให,เกิดโรคราเขม#าดำในเมล็ดเดือย Puccinia graministritici ทำให,เกิดโรครา น้ำค,างในองุ#น - ก#อให,เกิดโรคในมนุษยHและสัตวH เช#น Aspergillus flavus สร,างสารพิษอะฟลาทอกซิน ที่ ทำให,เกิดโรคมะเร็งตับ
เแผนการจัดการเรียนรู/ที่ 19 หน#วยการเรียนรู,ที่ 4 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต เรื่อง อาณาจักรสัตว? ชื่อวิชา ชีววิทยา รหัสวิชา ว 32142 กลุ#มสาระการเรียนรู,วิทยาศาสตร?และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปMที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 เวลา 6 ชั่วโมง ชื่อผู,สอน นางสาวชญานิศ เงินเจือ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ชลบุรี .......................................................................................................................................................... 1. สาระการเรียนรู/ / ตัวชี้วัด สาระชีววิทยา 2. เข,าใจการถ#ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม การถ#ายทอดยีนบนโครโมโซม สมบัติและหน,าที่ของสาร พันธุกรรม การเกิดมิวเทชัน เทคโนโลยีทางดีเอ็นเอ หลักฐาน ข,อมูลและแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนาการของ สิ่งมีชีวิตภาวะสมดุลของฮาร?ดี-ไวน?เบิร?กการเกิดสปMชีส?ใหม#ความหลากหลายทางชีวภาพกำเนิดของส#งิมีชีวิต ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต และอนุกรมวิธาน รวมทั้งนำความรู,ไปใช,ประโยชน? ผลการเรียนรู/ ผลการเรียนรู,ที่ 3 อธิบายลักษณะสำคัญ และยกตัวอย#างสิ่งมีชีวิตกลุ#มแบคทีเรีย สิ่งมีชีวิตกลุ#ม โพรทิสต? สิ่งมีชีวิตกลุ#มพืช สิ่งมีชีวิตกลุ#มฟaงไจ และสิ่งมีชีวิตกลุ#มสัตว? 2. สาระสำคัญ สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว?(Kingdom Animal) เปnนสิ่งมีชีวิตกลุ#มยูคาริโอตหลายเซลล? ซึ่งเซลล?รวมกันเปnน เนื้อเยื่อเพื่อทำหน,าที่เฉพาะ โดยสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรนี้ไม#สามารถสร,างอาหารได,เอง (heterotrophic organism) และสามารถเคลื่อนที่ได,ตลอดชีวิตหรือแค#ช#วงใดช#วงหนึ่งของช#วงชีวิต อีกทั้งยังมีระบบประสาท พัฒนาการดี ทำให,สามารถเรียนรู,และตอบสนองต#อสิ่งเร,าได,ดี สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว?มีความหลากหลายมาก ซึ่งการจำแนกสัตว?ออกเปnนกลุ#มต#าง ๆ นักอนุกรมวิธาน จะพิจารณาจากเกณฑ?ต#าง ๆ ได,แก# เนื้อเยื่อ ลักษณะช#องว#างลำตัว (coelom) ลักษณะสมมาตร (symmetry) การเปลี่ยนแปลงของบลาสโทพอร? และการเจริญในระยะตัวอ#อน โดยสิ่งมีชีวิตในอาณาจักสัตว?สามารถแบ#ง ออกเปnน 9 ไฟลัม ได,แก# ไฟลัมพอริเฟอรา (Phylum Porifera) ไฟลัมไนดาเรีย (Phuylum Cnidaria) ไฟลัมแพลทีเฮลมินทีส (Phylum Platyhelminthes) ไฟลัมมอลลัสกา (Phylum Mollusca) ไฟลัมแอนเนลิดา (Phylum Annelida) ไฟลัมนีมาโทดา (Phylum Nematoda) ไฟลัมอาร?โทรโพดา (Phylum Arthopoda) ไฟลัมเอไคโนเดอร?มาตา (Phylum Echinodermata) และไฟลัมคอร?ดาตา (Phylum Chordata)
3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. นักเรียนสามารถอธิบายลักษณะสำคัญและยกตัวอย#างสิ่งมีชีวิตกลุ#มสัตว?ได, (K) 2. นักเรียนสามารถสืบค,นข,อมูลและเขียนสรุปความรู,เกี่ยวกับความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักร สัตว?ได,(P) 3. นักเรียนมีความรับผิดชอบต#อหน,าที่และมุ#งมั่นในการทำงาน (A) 4. สาระการเรียนรู/ สาระการเรียนรู/แกนกลาง สัตว?เปnนสิ่งมีชีวิตหลายเซลล?พวกยูคาริโอตไม#สามารถสร,างอาหารเองได,ต,องได,รับอาหารจากสิ่งมีชีวิตอื่น ส#วน ใหญ#มีระบบย#อยอาหาร บางชนิดอาจเปnนปรสิต สัตว?มีระยะเอ็มบริโอในการสืบพันธุ?แบบอาศัยเพศ สัตว?อาจแบ#งเปnนกลุ#มย#อยโดยพิจารณาลักษณะต#าง ๆ คือ เนื้อเยื่อสมมาตร การเปลี่ยนแปลงของบลาสโทพอร? การเจริญในระยะตัวอ#อน ทำให,อาจแบ#งสัตว?เปnนกลุ#มย#อย เช#น กลุ#มฟองน้ำกลุ#มไฮดรา กลุ#มหนอนตัวแบน กลุ#มหอย และหมึก กลุ#มไส,เดือนดิน กลุ#มหนอนตัวกลมกลุ#มสัตว?ที่มีขาเปnนปล,อง กลุ#มดาวทะเลและปลิงทะเล และกลุ#มสัตว?ที่มี โนโทคอร?ด 5. สมรรถนะสำคัญของผู/เรียน 1. ความสามารถในการคิด 2. ความสามารถในการแก,ปaญหา 3. ความสามารถในการใช,เทคโนโลยี 6. คุณลักษณะอันพึงประสงคP 1. ใฝÉเรียนรู, 2. มุ#งมั่นในการทำงาน 3. มีความรับผิดชอบ 7. หลักฐานการเรียนรู/ - ใบงาน
8. การวัดและประเมินผล รายการ วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑPการวัด เมื่อนักเรียนได,เรียนตามแผนการจัดการเรียนรู,นี้แล,ว ด/านความรู/ (Knowledge) 1. นักเรียนสามารถอธิบายลักษณะ สำคัญและยกตัวอย#างสิ่งมีชีวิตกลุ#ม สัตว?ได, - การตอบข,อคำถาม ในชั้นเรียน - ใบงาน - แบบบันทึกการให, คะแนน - ตอบคำถามครบและ ถูกต,อง ≥ 80 % ถือว#าผ#านเกณฑ? ด/านกระบวนการ (Process) 2. นักเรียนสามารถสืบค,นข,อมูลและ เขียนสรุปความรู,เกี่ยวกับความ หลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักร สัตว?ได, - การตอบข,อคำถาม ในชั้นเรียน - ใบงาน - แบบบันทึกการให, คะแนน - ได,คะแนนการประเมิน ≥ 80 % ถือว#าผ#านเกณฑ? ด/านคุณลักษณะอันพึงประสงคP (Attribute) 3. นักเรียนมีความรับผิดชอบต#อ หน,าที่และมุ#งมั่นในการทำงาน - สังเกตพฤติกรรมของ นักเรียน ขณะเรียน และขณะทำงาน - แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค? - ได,คะแนนการประเมิน ≥ 80 % ถือว#าผ#านเกณฑ?
9. การจัดกิจกรรมการเรียนรู/ ชั่วโมงที่ 1 ขั้นสร/างความสนใจ (Engagement) 1. ครูถามคำถาม จากหนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร?และเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 เพื่อ กระตุ,นความสนใจของนักเรียนว#า “สัตว?คืออะไร และมีความสำคัญต#อโลกอย#างไร” (แนวตอบ : สัตว?เปnนสิ่งมีชีวิตกลุ#มยูคาริโอตหลายเซลล? ซึ่งเซลล?รวมกันเปnนเนื้อเยื่อเพื่อทำหน,าที่ เฉพาะ โดยสัตว?เปnนสิ่งมีชีวิตที่ไม#สามารถสร,างอาหารได,เอง (heterotrophic organism) และสามารถ เคลื่อนที่ได,ในช#วงใดช#วงหนึ่งของช#วงชีวิตหรือคลื่อนที่ได,ตลอดชีวิต อีกทั้งยังมีระบบประสาทพัฒนาการดี ทำ ให,สามารถเรียนรู,และตอบสนองต#อสิ่งเร,าได,ดีสัตว?อำนวยประโยชน?ต#อมนุษย?และสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ โดยส#วนใหญ# จะเปnนทางอ,อมมากกว#าทางตรง สัตว?มความสำคัญทั้งด,านเศรษฐกิจ เช#น การเปnนอาหาร เครื่องยาสมุนไพร เครื่องใช, การเลี้ยงเพื่อนันทนาการ ทางการแพทย?และการค,นคว,าทดลอง เช#น การนำมาทดลอง การวิเคราะห? วิจัยทางการแพทย? อีกทั้งยังเปnนตัวควบคุมสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ในธรรมชาติ เช#น ค,างคาวกินแมลง นกฮูก และงูกิน หนู นกกินหนอน และโดยเฉพาะอย#างยิ่งสัตว?มีความสำคัญต#อปÉาไม,หลายประการ เช#น ทำลายศัตรูของปÉาไม, ช#วยผสมเกษรดอกไม, ช#วยในการกระจายเมล็ดพันธุ?พืช 2. ครูนำภาพสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว?ชนิดต#าง ๆ เช#น ฟองน้ำ ปะการัง กัลปaงหา แมลง นก สุนัข ให, นักเรียนพิจารณา (อาจใช,บัตรภาพที่แนบอยู#ท,ายแผนการจัดการเรียนรู,) จากนั้นครูถามคำถามเพื่อนำเข,าสู#การ สืบเสาะหาความรู, ดังนี้ - นักเรียนคิดว#าสิ่งมีชีวิตที่พิจารณานั้นเปnนสัตว?หรือไม# (แนวตอบ : เปnนสัตว?ทั้งหมด) - สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว?มีลักษณะสำคัญอย#างไรบ,าง (แนวตอบ : - เปnนสิ่งมีชีวิตกลุ#มยูคาริโอตหลายเซลล? - ไม#มีผนังเซลล? ภายในเซลล?มีออร?แกเนลล?ต#างๆ กระจายอยู# - เซลล?รวมตัวกันเปnนเนื้อเยื่อเพื่อทำหน,าที่เฉพาะ - ไม#สามารถสร,างอาหารได,เอง ซึ่งเปnนพวกเฮเทอโรโทรป (heterotroph) - เคลื่อนที่ได, แต#บางชนิดอาจเกาะอยู#กับที่ - มีการเรียนรู,และตอบสนองต#อสิ่งเร,า)
ขั้นสำรวจและค/นหา (Exploration) 1. ครูถามคำถามว#า “นักอนุกรมวิธานจำแนกสัตว?ออกเปnนกลุ#ม โดยพิจารณาจากสิ่งใดบ,าง” เพื่อนำเข,าสู# การสืบเสาะหาความรู, 2. ให,นักเรียนพิจารณาภาพที่ 6.92 สายวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว? หน,าที่ 71 จากหนังสือ เรียนรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร?และเทคโนโลยีชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 แล,วร#วมกันอภิปรายว#าการจำแนกสัตว? ออกเปnนกลุ#มนั้น พิจารณาจากสิ่งใดบ,าง โดยมีแนวทางการอภิปราย ดังนี้ “การจำแนกสัตว?ชนิดต#าง ๆ ออกเปnนกลุ#มมีเกณฑ?ดังนี้ 1. การมีเนื้อเยื่อ (tissue) 2. ลักษณะสมมาตรของ ลำตัว (symmetry) 3. การเปลี่ยนแปลงของช#องบลาสโทพอร? (blastopore) ในตัวอ#อน 4. รูปแบบการ เจริญของระยะตัวอ#อน อีกทั้งยังมีลักษณะของช#องว#างในลำตัว (coelom)” 3. นักเรียนศึกษาข,อมูลเกี่ยวกับเกณฑ?ในการจำแนกสัตว?ออกเปnนกลุ#ม จากหนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติม วิทยาศาสตร?และเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 หรือแหล#งเรียนรู,อื่น ๆ ที่มีความน#าเชื่อถือ ในประเด็น ต#าง ๆ ดังนี้ - เนื้อเยื่อ - ลักษณะสมมาตร - ลักษณะของช#องว#างในลำตัว - การเปลี่ยนแปลงของบลาสโทพอร? - รูปแบบการเจริญในระยะตัวอ#อน จากนั้นบันทึกสาระสำคัญลงในสมุดบันทึก 4. ครูแจ,งนักเรียนแต#ละคนให,คิดคำถามสำคัญจากการศึกษาข,อมูลเกณฑ?ในการจำแนกสัตว?ออกเปnนกลุ#ม อย#างน,อยคนละ 3 คำถาม 5. นักเรียนจับคู#เพื่อน แล,วแลกเปลี่ยนกันถามตอบคำถามที่แต#ละคนตั้งไว, จากนั้นร#วมกันสรุปความรู,ที่ได, 6. สุ#มนักเรียน 4-5 คู# เพื่อออกมานำเสนอคำถามและคำตอบของทั้งคู# จากนั้นสรุปความรู,ของคู#ตนเอง 7. ครูและนักเรียนร#วมกันสรุปความรู, เรื่อง เกณฑ?ในการจำแนกสัตว?ออกเปnนกลุ#ม โดยมีแนวการสรุป ดังนี้ “เกณฑ?ในการจำแนกสัตว?ออกเปnนกลุ#ม มีดังนี้ - เนื้อเยื่อ (tissue) แบ#งสัตว?ออกเปnน 2 กลุ#ม ได,แก# กลุ#มที่ไม#มีเนื้อเยื่อที่แท,จริง และกลุ#มที่มี เนื้อเยื่อที่แท,จริง - ลักษณะสมมาตร (symmetry) แบ#งสัตว?ออกเปnน 3 กลุ#ม ได,แก# ไม#มีสมมาตร (asymmetry) สมมาตรตามรัศมี (radial symmetry) และสมมาตรด,านข,าง (bilateral symmetry) - ลักษณะช#องว#างในลำตัว ( coelom) แบ#งสัตว?ออกเปnน 3 กลุ#ม ได,แก# ไม#มีช#องว#างในลำตัว (acoelom) มีช#องว#างในลำตัวเทียม (pseudocoelom) และมีช#องว#างในลำตัวที่แท,จริง (coelom)
- การเปลี่ยนแปลงของบลาสโทพอร? (blastopore) แบ#งสัตว?ออกเปnน 2 กลุ#ม ได,แก# โพรโทสโทเมีย (protostomia) คือ สัตว?ที่บลาสโทพอร?เจริญไปเปnนช#องปาก ดิวเทอโรสโทเมีย (deuterostomia) คือ สัตว?ที่บลาสโทพอร?เจริญไปเปnนทวารหนัก - การเจริญในระยะตัวอ#อน มี 2 แบบ ได,แก# โทรโคฟอร? (trochophore) และเอคไดโซซัว (ecdysozoa)” ชั่วโมงที่ 2-3 ขั้นสำรวจและค/นหา (Exploration) 1. ครูแจ,งให,นักเรียนทราบว#า การศึกษาความหลากหลายของสัตว? เราจะศึกษาแยกออกเปnน 2 กลุ#ม คือ สัตว?ไม#มีกระดูกสันหลัง กับสัตว?มีกระดูกสันหลัง โดยจะเริ่มศึกษาเรื่องสัตว?ไม#มีกระดูกสันหลังก#อน 2. ครูจัดการเรียนรู,เปnนฐานการเรียนรู,จำนวน 9 ฐาน ดังนี้ - ฐานที่ 1 ไฟลัมพอริเฟอรา - ฐานที่ 2 ไฟลัมไนดาเรีย - ฐานที่ 3 ไฟลัมแพลทีเฮลมินทีส - ฐานที่ 4 ไฟลัมมอลลัสคา - ฐานที่ 5 ไฟลัมแอนเนลิดา - ฐานที่ 6 ไฟลัมนีมาโทดา - ฐานที่ 7 ไฟลัมอาร?โทรโพดา - ฐานที่ 8 ไฟลัมเอไคโนเดอร?มาตา - ฐานที่ 9 ไฟลัมคอร?ดาตา (สัตว?มีกระดูกสันหลัง) 3. นักเรียนแบ#งกลุ#มจำนวน 9 กลุ#ม โดยใช,การนับจำนวน 1-9 แล,วให,นักเรียนที่นับจำนวนเดียวกันอยู#กลุ#ม เดียวกัน 4. นักเรียนแต#ละกลุ#มเวียนกันศึกษาข,อมูลและตอบคำถามในฐานการเรียนรู,แต#ละฐาน (จดบันทึกลงใน สมุดบันทึก) โดยใช,เวลาฐานละ 10 นาที 5. นักเรียนตอบคำถามครูในแต#ละฐานการเรียนรู, ดังนี้ ฐานที่ 1 ไฟลัมพอริเฟอรา - อธิบายลักษณะของฟองน้ำมาพอสังเขป (แนวตอบ : ลำตัวมีลักษณะเปnนรูพรุน ไม#มีเนื้อเยื่อที่แท,จริง ลำตัวไม#มีสมมาตร มีโครงสร,างค้ำจุน ภายในลำตัว เรียกว#า สปêคุล (spicule) มีเซลล?โคเอโนไซต? (choanocyte) ทำหน,าที่ดักจับอาหาร ตัวเต็มวัยจะไม#เคลื่อนที่) - ฟองน้ำมีบทบาทสำคัญต#อระบบนิเวศอย#างไร (แนวตอบ : เปnนแหล#งที่อยู#อาศัยของสัตว?น้ำขนาดเล็ก และเปnนอาหารของสัตว?บางชนิด)
ฐานที่ 2 ไฟลัมไนดาเรีย - อธิบายลักษณะของสัตว?ในไฟลัมไนดาเรียมาพอสังเขป (แนวตอบ : - มีรูปร#าง 2 แบบ คือ แบบโพลิบ (polyps) ซึ่งรูปร#างคล,ายต,นไม, เช#น ไฮดรา ปะการัง และแบบเมดูซา (medusa) ซึ่งรูปร#างคล,ายร#ม เช#น แมงกะพรุน - มีเนื้อเยื่อที่แท,จริง มีช#องกลางลำตัว เรียกว#า แกสโตรวาสคิวลาร? (gastrovascular cavity) - มีทางเดินอาหารไม#สมบูรณ? มีปากแต#ไม#มีทวารหนัก - มีหนวด เรียกว#า เทนทาเคิล ( tentacle) เรียงอยู#บริเวณรอบปาก ซึ่งมีเซลล?ไนโด ไซต?(cnidocyte) และมีเข็มพิษ เรียกว#า นีมาโทซิสต? (nematocyst)) - สัตว?ในไฟลัมไนดาเรียมีบทบาทสำคัญต#อระบบนิเวศอย#างไร (แนวตอบ : แนวปะการังเปnนแหล#งที่อยู#อาศัยของสัตว?ต#าง ๆอีกทั้งยัง ช#วยลดความรุนแรงของการ กัดเซาะชายฝaíง) ฐานที่ 3 ไฟลัมแพลทีเฮลมินทีส - เพราะเหตุใดจึงเรียนสัตว?ในไฟลัมแพลทีเฮลมินทีสว#าหนอนตัวแบน (แนวตอบ : เพราะมีลำตัวแบน) - ยกตัวอย#างพยาธิในไฟลัมแพลทีเฮลมินทีสที่นักเรียนรู,จัก (แนวตอบ : พยาธิตัวตืด พยาธิใบไม,) - นักเรียนคิดว#าเพราะเหตุใดพยาธิตัวตืดจึงไม#มีทางเดินอาหาร (แนวตอบ : เพราะดำรงชีวิตแบบปรสิต ได,รับอาหารจากโฮต?โดยตรง จึงไม#มีทางเดินอาหาร) ฐานที่ 4 ไฟลัมมอลลัสคา - สัตว?ในไฟลัมมอลลัสคาทุกชนิดมีลักษณะลำตัวอ#อนนิ่มและมีเปลือกแข็งห#อหุ,มใช#หรือไม# อย#างไร (แนวตอบ : ไม#ใช# บางชนิดลำตัวอ#อนนิ่ม มีแมนเทิล (mantle) ทำหน,าที่สร,างเปลือกแข็งที่มี สารประกอบแคลเซียมคาร?บอเนตห#อหุ,มลำตัว แต#บางชนิดไม#มีเปลือกแข็ง โดย เปลือกนั้นลดรูปไปเปnนโครงร#างแข็งที่อยู#ภายในร#างกาย เช#น หมึก) - สัตว?ในไฟลัมมอลลัสคาส#วนใหญ#อาศัยอยู#ในน้ำเค็ม แต#บางกลุ#มปรับตัวขึ้นมาอาศัยอยู#บนบก กลุ#ม ดังกล#าวคือกลุ#มใด (แนวตอบ : หอยทาก) - สัตว?ในไฟลัมมอลลัสคามีบทบาทสำคัญต#อระบบนิเวศอย#าไร (แนวตอบ : หลายชนิดเปnนผู,ล#าและเปnนอาหารของสิ่งมีชีวิตอื่น เช#น หมึก หอยสองฝา บางชนิดทำ ให,เกิดการหมุนเวียนสารในระบบนิเวศ เช#น หอยทาก)
ฐานที่ 5 ไฟลัมแอนเนลิดา - สัตว?ในไฟลัมแอนเนลิดาเรียกอีกชื่อหนึ่งว#าอะไร (แนวตอบ : หนอนปล,อง) - ปลิงกับไส,เดือนดินมีการดำรงชีวิตแตกต#างกันอย#างไร (แนวตอบ : ปลิงดำรงชีวิตแบบปรสิตชั่วคราวโดยการดูดเลือดของสัตว?อื่น ส#ววนไส,เดือนดิน ดำรงชีวิตโดยการกินซากสิ่งมีชีวิตอื่น) - ไส,เดือนดินมีบทบาทสำคัญต#อระบบนิเวศอย#างไร (แนวตอบ : ช#วยให,ดินร#วนซุย และมูลของไส,เดือนดินมีธาตุอาหารมาก ทำให,พืชเจริญเติบโตได,ดี) ฐานที่ 6 ไฟลัมนีมาโทดา - สัตว?ในไฟลัมนีมาโทดาเรียกอีกชื่อหนึ่งว#าอะไร (แนวตอบ : หนอนตัวกลม) - สัตว?ในไฟลัมนีมาโทดาเกี่ยวข,องกับมนุษย?อย#างไร (แนวตอบ : ส#วนมากเปnนปรสิตในมนุษย? เช#น พยาธิไส,เดือน พยาธิปากขอ พยาธิเส,นด,าย) ฐานที่ 7 ไฟลัมอารPโทรโพดา - อธิบายลักษณะสำคัญของสัตว?ในไฟลัมอาร?โทรโพดามาพอสังเขป (แนวตอบ : - ร#างกายประกอบด,วย 3 ส#วน คือ ส#วนหัว (head) ส#วนอก (thorax) และส#วนท,อง (abdomen) - บางชนิดมีส#วนหัวและส#วนอกรวมกัน เรียกว#า เซฟาโลทอแรกซ? (cephalothorax) - มีโครงร#างแข็งภายนอกเปnนสารพวกไคทิน (chitin) ห#อหุ,มลำตัว จึงมีการลอกคราบ ในระหว#างการเจริญเติบโต) - แมงดาทะเลชนิดใดที่สามารถนำมาเปnนอาหารของมนุษย?ได, (แนวตอบ : แมงดาทะเลหางเหลี่ยมหรือแมงดาจาน) - ยกตัวอย#างสัตว?ในแต#ละคลาสของไฟลัมอาร?โทรโพดา (แนวตอบ : - คลาสเมอโรสโตมาตา เช#น แมงดาทะเล - คลาสอะแรคนิดา เช#น แมงมุม แมงปÉอง เห็บ ไร - คลาสไดโพลโพดา เช#น กิ้งกือ กระสุนพระอินทร? - คลาสชิโลโพดา เช#น ตะขาบ - คลาสอินเช็คตา เช#น มด ดวง ตั๊กแตน - คลาสครัสเทเชีย เช#น กุ,ง ปู ไรน้ำ)
- แมลงมีประโยชน?และโทษอย#างไร จงยกตัวอย#าง (แนวตอบ : แมลงมีประโยชน?โดยช#วยในการผสมเกสรของพืช หลายชนิดนำมาเปnนอาหารของ มนุษย? เช#น จิ้งหรีด ตั๊กแตน แต#บางชนิดมีโทษ เช#น เปnนศัตรูพืชทำให,ผลิดผลทางการเกษตร เสียหาย บางชนิดเปnนพาหะนำโรค เช#น ยุง) - ยกตัวอย#างแมลงที่มนุษย?นำมาเปnนอาหาร (แนวตอบ : ด,วงมะพร,าว หนอนไม#ไผ# มดแดง จิ้งหรีด แมลงกุดจี่ ผึ้ง ตั๊กแตน) ฐานที่ 8 ไฟลัมเอไคโนเดอรPมาตา - ยกตัวอย#างสัตว?ในไฟลัมเอไคโนเดอร?มาตา (แนวตอบ : ปลิงทะเล เม#นทะเล ดาวทะเล พลับพลึงทะเล ดาวขนนก ดาวมงกุฏหนาม) - หากหอยสังข?แตรลดจำนวนลงอย#างมากจะส#งผลต#อระบบนิเวศอย#างไร (แนวตอบ : หากหอยสังข?แตรลดลำนวนลงอย#างมาก จะส#งผลให,ดาวมงกุฎหนามเพื่มจำนวนขึ้น มาก ซึ่งทำให,ปะการังถูกทำลาย จำนวนปะการังจะลงลง) ฐานที่ 9 ไฟลัมคอรPดาตา (ที่ไมxมีกระดูกสันหลัง) - สัตว?ในไฟลัมคอร?ดาตามีลักษณะสำคัญอย#างไร (แนวตอบ : - มีโนโทคอร?ด (notochord) - มีช#องเหงือก ( gill slits) - มีท#อประสาทกลวงที่ด,านหลัง (dorsal hollow nerve cord) - มีหาง (tail)) - สัตว?ในไฟลัมคอร?ดาตาที่ไม#มีกระดูกสันหลังได,แก#สัตว?กลุ#มใดบ,าง (แนวตอบ : ยูโรคอร?เดต (Urochordate) และเซฟาโลคอร?เดต (Cephalochordate)) - ยกตัวอย#างสัตว?ในกลุ#มยูโรคอร?เดต และเซฟาโลคอร?เดต (แนวตอบ : - ยูโรคอร?เดต (Urochordate) เช#น เพรียงหัวหอม เพรียงสาย - เซฟาโลคอร?เดต (Cephalochordate) เช#น แอมฟêออกซัส) - เพรียงหัวหอมกับแอมฟêออกซัสมีความเหมือนและแตกต#างกันอย#างไร (แนวตอบ : ทั้งเพรียงหัวหอมและแอมฟêออกซัสเปnนคอร?เดตที่ไม#มีกระดูกสันหลังแต#เพรียงหัว หอมมีโนโทคอร?ดในระยะตัวอ#อน ส#วนแอมฟêออกซัสมีโนโทคอร?ดตลอดชีวิต 6. เมื่อนักเรียนแต#ละกลุ#มศึกษาและตอบคำถามครบทุกฐานการเรียนรู,แล,ว ครูและนักเรียนร#วมกันสรุป ความรู,เรื่อง สัตว?ไม#มีกระดูกสันหลัง 7. ครูเปêดโอกาสให,นักเรียนซักถามเนื้อหาเกี่ยวกับ เรื่อง สัตว?ไม#มีกระดูกสันหลัง และให,ความรู,เพิ่มเติมจาก คำถามของนักเรียน
ชั่วโมงที่ 4 ขั้นสำรวจและค/นหา (Exploration) 1. ให,นักเรียนแต#ละกลุ#มจากการศึกษาในชั่วโมงก#อนหน,านี้ ร#วมกันศึกษาเรื่อง สัตว?ในไฟลัมคอร?ดาตาที่มี กระดูกสันหลัง จากหนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร?และเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 หรือจาก แหล#งเรียนรู,อื่น ๆ ที่มีความน#าเชื่อถือ จากนั้นจดสาระสำคัญลงในสมุดบันทึก 2. นักเรียนตอบคำถามครูเพื่อตรวจสอบความเข,าใจของนักเรียน เรื่อง สัตว?ในไฟลัมคอร?ดาตาที่มีกระดูก สันหลัง โดยให,นักเรียนแต#ละกลุ#มแข#งขันกับตอบคำถาม ซึ่งครูอาจเตรียมของรางวัลไว,ให, - สัตว?มีกระดูกสันหลังที่ไม#มีขากรรไกร ที่พบในปaจจุบันคือชนิดใด (แนวตอบ : แฮกฟêช (hagfish) และแลมเพรย?(lamprey)) - สัตว?ในคลาสคอนดริกไทอิส และคลาสออสติอิคไทอิส เรียกง#าย ๆ ว#าอะไร (แนวตอบ : ปลากระดูกอ#อน กับปลากระดูกแข็ง) - ปลากระดูกอ#อนกับปลากระดูกแข็งมีลักษณะแตกต#างกันอย#างไร (แนวตอบ : ปลากระดูกอ#อนมีช#องเหงือกเห็นชัดเจน แต#ปลากระดูกแข็งมีแผ#นปêดเหงือกจึงมองไม# เห็นช#องเหงือก) - นักเรียนคิดว#าการรับประทานหูฉลามส#งผลต#อระบบนิเวศหรือไม# อย#างไร (แนวตอบ : ส#งผล เพราะต,องฆ#าฉลามเพื่อนำครีบมารับประทาน ทำให,ประชากรฉลามลดจำนวนลง และอาจสูญพันธุ? และฉลามเปnนผู,ล#าที่อยู#บนจุดสูงสุดของโซ#อาหารที่คอยควบคุมสัตว?ใน ทะเล หากฉลามลดจำนวนลงอาจส#งผลเสียต#อระบบนิเวศในทะเลได,) - สัตว?ในคลาสแอมฟêเบีย และคลาสเรปทิเรีย เรียกง#าย ๆ ว#าอะไร (แนวตอบ : สัตว?สะเทินน้ำสะเทินบก กับสัตว?เลื้อยคลาน) - จงเปรียบเทียบลักษณะของสัตว?สะเทินน้ำสะเทินบกกับสัตว?เลื้อยคลาน (แนวตอบ : - สัตว?เลือดเย็นกับสัตว?เลือดอุ#นแตกต#างกันอย#างไร (แนวตอบ : สัตว?เลือดเย็น (poikilotherm) คือ สัตว?ที่มีอุณหภูมิของร#างกายไม#คงที่ โดยจะ เปลี่ยนแปลงไปตามอุณหภูมิของสภาพแวดล,อม ส#วนสัตว?เลือดอุ#น (homeotherm) คือ สัตว?ที่มีกลไกการรักษาอุณหภูมิของร#างกายให,คงที่) สัตว?สะเทินน้ำสะเทินบก สัตว?เลื้อยคลาน - เปnนสัตว?เลือดเย็น - ปฏิสนธิภายนอกร#างกาย - วางไข#ในน้ำ - ผิวหนังเปMยกชื้น - เปnนสัตว?เลือดเย็น - ปฏิสนธิภายในร#างกาย - วางไข#บนบก - ผิวหนังมีเกล็ด
- สัตว?ในคลาสเอเวส เรียกง#าย ๆ ว#าอะไร (แนวตอบ : สัตว?ปMก) - นักเรียนคิดว#าสัตว?ปMกมีวิวัฒนาการมาจากสัตว?ชนิดใด เพราะเหตุใด (แนวตอบ : สัตว?เลื้อยคลานในช#วง เพราะพบซากดึกดำบรรพ?ของอาร?คีออปเทริกซ?ที่มีลักษณะ คล,ายสัตว?เลื้อยคลาน คือ มีเกล็ดที่ขา มีกงเล็บ มีฟaน มีหางยาว แต#มีขนเหมือนนก) - ยกตัวอย#างสัตว?ปMกที่นักเรียนรู,จัก อย#างน,อย 5 ชนิด (แนวตอบ : ไก# เปnด หงส? นกแก,ว นกเอี้ยง นกอินทรีย? นกฮูก ฯลฯ) - สัตว?ในคลาสแมมมาเลีย เรียกง#ายๆ ว#าอะไร (แนวตอบ : สัตว?เลี้ยงลูกด,วยน้ำนม) - อธิบายลักษณะสำคัญของสัตว?เลี้ยงลูกด,วยน้ำนมในกลุ#มต#างๆ (แนวตอบ : - กลุ#มมอโนทรีม (Monotremes) ออกลูกเปnนไข# แต#มีขนและต#อมน้ำนม ตัวอ#อนฟaก ออกจากไข#แล,วเลียน้ำนมบริเวณหน,าท,องของแม# - กลุ#มมาร?ซูเพียล (Marsupials) ตั้งท,องในระยะเวลาสั้น เมื่อลูกอ#อนคลอดออกมาจะ คลานเข,าไปอยู#ในถุงหน,าท,องของแม# ซึ่งภายในมีเต,านมอยู# - กลุ#มยูเทเรียน (Eutherians) มีรก ตั้งท,องนาน ตัวอ#อนเจริญเติบโตจนมีร#างกายที่ สมบูรณ?ภายในมดลูกของแม# และได,รับสารอาหารผ#านทางรก) - สัตว?กลุ#มไพรเมตมีลักษณะต#างจากสัตว?เลี้ยงลูกด,วยน้ำนมกลุ#มอื่นๆ อย#างไร (แนวตอบ : มีมือและเท,าสำหรับยึดเกาะ นิ้วหัวแม#มือพับขวางได, มีสมองขนาดใหญ# มีขากรรไกรสั้น ทำให,ใบหน,าแบน มีตาซึ่งมองไปข,างหน,า มีเล็บแบน) - นักเรียนคิดว#าลิงไม#มีหางกลุ#มใดที่มีวิวัฒนาการใกล,เคียงกับมนุษย?มากที่สุด เพราะเหตุใด (แนวตอบ : ชิมแปนซี เพราะมีลำดับเบสบน DNA ใกล,เคียงกับมนุษย?มากที่สุด) 3. นักเรียนซักถามเนื้อหาเกี่ยวกับ เรื่อง สัตว?ในไฟลัมคอร?ดาตาที่มีกระดูกสันหลัง ร#วมกันอภิปรายคำถาม ของนักเรียนกับครู และให,ความรู,เพิ่มเติมจากคำถามของนักเรียน ชั่วโมงที่ 5-6 ขั้นอธิบายและสรุปผล (Explanation) 1. นักเรียนยกตัวอย#างสัตว?ในแต#ละไฟลัม โดยอ,างอิงจากแผนภาพในหนังสือเรียนที่ร#วมกันพิจารณาใน ชั่วโมงที่ 1 ของแผนการจัดการเรียนรู,นี้ 2. นักเรียนจับคู#กันทำใบงานที่ 6.8 เรื่อง ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรสัตว? โดยสรุปสาระ สำคัญในรูปแบบที่น#าสนใจ เช#น ผังมโนทัศน? infographic 3. นักเรียน 4-5 คู# ออกมานำเสนอผลงานจากใบงาน โดยครูและเพื่อน ๆ ในชั้นเรียนร#วมกันเสนอแนะ เพื่อให,ได,ข,อสรุปที่ครบถ,วนสมบูรณ?
ขั้นขยายความรู/ (Elaboration) 1. ครูทบทวนบทเรียนและเปêดโอกาสให,นักเรียนถามเนื้อหาเกี่ยวกับ เรื่อง ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ที่ได,เรียนมาทั้งหน#วยการเรียนรู,และให,ความรู,เพิ่มเติมจากคำถามของนักเรียน 2. ให,นักเรียนแต#ละคนทำใบงานที่ 6.9 เรื่อง สิ่งมีชีวิตที่ฉันสนใจ โดยเลือกสิ่งมีชีวิตชนิดใดชนิดหนึ่งที่ นักเรียนสนใจ สืบค,นข,อมูลชื่อวิทยาศาสตร? การจัดหมวดหมู# รวมถึงประโยชน?และโทษของสิ่งมีชีวิตนั้น ขั้นประเมิน (Evaluation) 5.1 ประเมินผลการเรียนรู,ของผู,เรียน โดยการสังเกตการตอบคำถาม และการทำใบงาน 10. สื่อการเรียนรู/ / แหลxงเรียนรู/ สื่อการเรียนรู, - หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมและเทคโนโลยี ชีววิทยา ม.6 เล#ม 2 - สื่อ power point เรื่อง อาณาจักรสัตว? ลงชื่อ..................................................ผู,สอน (............................................) ลงชื่อ...................................................ผู,นิเทศ (............................................)
บันทึกผลการจัดการเรียนรู/ ผลการจัดการเรียนรู/ ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ป{ญหา และอุปสรรค ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... แนวทางแก/ไข / แนวทางการพัฒนา ชั่วโมงที่........... ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ลงชื่อ..................................................ครูผู,สอน (..........................................................) ความคิดเห็นของผู/บริหารสถานศึกษา/ ผู/แทน/ ผู/นิเทศ/ หัวหน/ากลุxมสาระการเรียนรู/ .............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................... ลงชื่อ............................................ (............................................)
ภาคผนวก