ĐH 074

Leânh ñeânh ñöôïc ba ngaøy thì taøu ñaõ ra khoûi haûi phaän Vieät
Nam, mình yeân chí lôùn thì .....gaëp haûi taëc Thaùi lan.

Mình laø taøu nhoû chöùa 50 ngöôøi, coøn boïn chuùng ñeán hai taøu,
eùp vaø caëp vaøo taøu mình, khi chuùng baéc caàu böôùc qua laø
tieáng van, tieáng khoùc cuûa baø con mình nhö ri.... Chuyeán aáy
coù khoaûng 10 phuï nöõ, treû coù, ñöùng tuoåi coù. Sau khi töôùc ñi
vaøng baïc, tö trang cuûa ngöôøi treân taøu, chuùng baét ñaàu keùo
maáy chò ñöôïc nöôùc vaøo khoang taøu maø dôû troø ñoài baïi. Toâi
hoaøn toaøn bò chuùng khoáng cheá, chuùng baét hai tay toâi phaûi boû
ra sau oùt. Troâng thaáy caùc chò bò tuùm laáy loâi ñi xeành xeäch vaø
tieáng la heùt thaát thanh .... toâi vöøa ñau cho caùc chò, vöøa töùc
uaát ngöôøi leân. Ñeán ngöôøi cuoái cuøng chuùng loâi ra töø trong
goùc laø moät coâ gaùi. Giôøi ôi! coâ aáy ñeïp laém caäu aï! Caû boïn
chuùng cöù haù caû moàm maø nhìn vaøo coâ aáy! Maëc cho khoùc loùc
van xin nhö bao chò khaùc, chuùng vaãn cöù loâi coâ ta ñi xeành
xeäch vaø...... Toâi vaãn bò aùm aûnh vôùi nhöõng thöôùc phim dó
vaõng kinh hoaøng man rôï aáy.... Thôøi gian vaø khoâng gian nhö
ñoïng laïi trong chín töøng ñòa nguïc, nhöng roài cuõng troâi qua.
Boïn chuùng caû chuïc teân mình giaét ñaày löôõi leâ maõ taáu (ñuùng
laø quaân aên cöôùp!) keùo nhau ñi veà taøu sau khi hoaønh haønh.
Boãng coù moät teân keùo leâ coâ gaùi luùc naõy ñaõ toùc tai roái bôøi, tôi
taû töø trong khoang ra vaø yù muoán keùo coâ theo qua taøu chuùng....
Moïi ngöôøi chôït hieåu yù ñoà aáy! Khi chuùng keùo coâ ñeán saùt
maïn taøu, coâ gaùi ñaõ ñuoái laû ngöôøi ñi nhöng raùng gaéng göôïng
noùi “no, no...” moät caùch voâ voïng..... Tieáng cöôøi khoaùi traù,
man rôï cuûa boïn haûi taëc ñaõ laøm toâi noùng böøng maët, ñieân tieát
leân vaø khoâng hieåu laøm sao phaûn xaï toâi luùc aáy raát nhanh laø
nhaøo ñeán giöõ coâ aáy laïi vaø heùt to leân “No, no!” Teân cuoái
cuøng giaèng co vôùi toâi coâ gaùi aáy, toâi to maïnh neân xoâ teân aáy ra
vaø oâm, keùo coâ gaùi veà mình. Sau khi laûo ñaûo teân haûi taëc ruùt
caây maõ taáu daøi vöôn tôùi cheùm toâi moät nhaùt... Vì xoay löng
ñaåy coâ gaùi veà phía ñaùm ñoâng neân toâi laûnh ñuû moät nhaùt

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 101

cheùm vaøo ngay hoâng, maùu phuït ra coù voøi. Moïi ngöôøi heùt to
leân, nhoán nhaùo lo sôï... Beân kia caû boïn chuùng caûm thaáy nhö
khoâng oån, neân noùi caû traøng tieáng Thaùi ra vôùi teân coøn laïi, sau
ñoù haén leo leân caàu veà taøu cuûa haén vaø chuùng ruùt. Baø con
mình nheï nhoõm vì chuùng daõ daàn khuaát, moïi ngöôøi vaây laáy
toâi, lo xeù vaûi aùo quaán xieát laáy veát thöông ñeå caàm maùu cho
toâi. Thaät ra, ñaõ töøng laø ngöôøi lính thì ngöôøi toâi ñaõ mang bao
veát thöông cuûa mieång bom, ñaàu ñaïn, ñau quaèn quaïi nhöng
ñaàu oùc toâi luùc aáy laïi thaáy deã chòu chi laï! Vì caûm thaáy mình
ñaõ laøm moät ñieàu gì ñoù neân laøm.

Naêm ngaøy sau ñoù chuùng toâi caäp beán Maõ Lai, moïi ngöôøi
möøng rôõ leân bôø. Rieâng coâ gaùi xinh xaén kia töø ngaøy gaëp “ñaïi
naïn” ñaõ trôû thaønh nhö ngöôøi thaát thaàn, voâ hoàn, thuï ñoäng nhö
moät ñöùa treû. Caùc chò ñi cuøng taøu naém tay coâ keùo ñaâu ñi ñoù
...... Vì trong moät nhoùm ñi cuøng taøu, neân chuùng toâi quaây
quaàn cuõøng gaàn nhau deå töông trôï laãn nhau trong nhöõng ngaøy
môùi ñeán ñaûo. Hoùa ra coâ gaùi aáy ñi moät mình, khoâng thaân
nhaân khoâng baïn beø, nay hoaøn caûnh ñaõ vaäy neân ai cuõng xoùt
xa nhìn coâ ta cöù naèm daøi ruõ röôïi. Vì cuõng hoaøn caûnh ñôn
thaân ñoäc maõ neân toâi quan taâm ñeán tình caûnh coâ aáy. Ñeán
giai ñoaïn noäp ñôn, thanh loïc ñeã ñi ñònh cö ôû ñeä tam quoác
gia, toâi ñoaùn raèng mình seõ ñöôïc chaáp nhaän vôùi tö caùch tî
naïn chính trò. Coøn coâ gaùi kia khoâng baø khoâng con, khoâng
caû thaân nhaân ôû nöôùc ngoaøi, laïi ñang ôû trong tình traïng nhö
dôõ soáng dôõ cheát vì veát thöông theå xaùc vaø taâm lyù ñaõ bao laàn
coâ muoán töï vaãn .... chaúng maøng ñeán form phieác gì caû. Chuùng
toâi thöông tình thay nhau troâng chöøng vaø chaêm soùc coâ ta. Vaø
nhö soá ñoâng caùc anh chò coâ baùc ñeà nghò ñeå coâ aáy sôùm ñöôcï
ñi ñònh cö neân “nhaäp form” nhö vôï choàng vôùi toâi. Cöù nhö
Giôøi ñònh ñaáy caäu aï! Toâi nhaän coâ aáy laø vôï trong ñôn tröông
giaáy tôø vaø lo heát taát caû thuû tuïc cho “hai vôï choàng”. Roát cuoäc
roài vaøi thaùng sau chuùng toâi ñöôïc phaùi ñoaøn UÙc nhaän vaø ñi

102 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

ñònh cö taïi UÙc. Ñaët chaân ñeán xöù laï queâ ngöôøi, toâi môùi thaáy
“boån phaän laøm choàng” cuûa mình (maëc duø giaû) naëng bieát
bao! Vì töø ngoân ngöõ, coâng aên vieäc laøm ñeàu moät mình toâi
böôn chaûi, cheøo choáng ngoaøi ñôøi vaø veà nhaø coøn phaûi lo
chaêm soùc cho coâ aáy. Vì sau laàn ñöôïc ñònh beänh bôûi baùc syõ,
oâng ta baûo coâ aáy caàn ñöôïc ñieàu trò baèng thuoác men cuøng vôùi
söï giuùp ñôõ cuûa nhöõng chuyeân vieân coá vaán cuûa dòch vuï y teá
STARRT, nhöng khoâng keùm phaàn quan troïng ñoù laø thôøi gian
vaø söï chaêm soùc cuûa ngöôøi thaân trong gia ñình. Vaäy gia ñình
cuûa coâ aáy laø toâi vaø gia ñình cuûa toâi laø coâ aáy!

Roài caâu chuyeän naøo cuõng coù ñoaïn keát, chuyeän cuûa mình laø
moät ñoaïn keát hay vaø coù haäu caäu aï! Chuùng mình laäp gia
ñình vôùi nhau, nay mình ñaõ coù ñöôïc hai chaùu, moät gioáng
meï, moät gioáng cha thaáy thöông laém! Ngöôøi ta ai cuõng hay
baûo raèng “vôï choàng laø duyeân nôï”, coøn mình ñuùng laø coù nôï
môùi neân duyeân! “Theá coøn caäu?” Tuaân hoûi toâi sau khi anh
keát thuùc caâu chuyeän cuûa mình. Toâi chæ ngaén goïn traû lôøi
“khoâng hay vaø coù haäu nhö caäu, chæ laø chuyeän tình....buoàn!”

Moät hoâm ñi laøm, Tuaân ñeán noùi nhoû vaøo tai toâi “Naøy! cuoái
tuaàn naøy ñeán nhaø mình nheù! Tha hoà maø nhaäu quaéc caàn
caâu, chaû laø vôï con mình môùi ñi Vieät Nam thaêm ngoaïi qua,
mang veà bao nhieâu laø khoâ nhaäu, chính hieäu Vieät Nam ñaáy
nhaù!” Thaáy mình khoâng coù gì laøm vaøo cuoái tuaàn, neân toâi
“öø”Ø ngay. Thöù Baûy ñeán, toâi voøng xe qua tieäm röôïu mua moät
thuøng bia Victoria Bitter roài laùi xe ñeán nhaø Tuaân. Ñaây laø laàn
ñaàu toâi ñeán thaêm nhaø Tuaân, cuõng deã kieám trong khu
Bankstown coù nhieàu baø con ngöôøi Vieät mình. Xe vöøa döøng
ñeán coång nhaø, toâi ñaõ thaáy Tuaân chaïy ra baét tay roài noùi “Mình
vöøa ñeán giôø chaïy ñi ñoùn hai ñöùa nhoû hoïc tieáng Vieät, caäu cöù
vaøo nhaø tröôùc ñôïi mình, veà ngay thoâi!” Roài ôi ôùi goïi “mình
aø! Coù oâng ñaàu baïc ñeán!” AØ! hoùa ra teân “oâng ñaàu baïc” ñaõ

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 103

lan ñeán caû nhaø Tuaân. Hai tay böng thuøng bia neân toâi duøng
vai mình ñaåy nheï caùnh cöûa heù môû böôùc vaøo. Khoâng thaáy
ai, chæ coù tieáng nhaïc ñang phaùt ra töø daøn Hifi “moät laàn yeâu
yeâu maõi khoâng thoâi.....” vôùi tieáng haùt Thanh Lan, nghe sao
maø quen quaù, toâi ruøng mình...... Toâi cuùi ngöôøi ñaët thuøng bia
xuoáng saøn nhaø. Boãng nghe tieáng böôùc chaân ñi ñeán, ñoaùn laø
vôï Tuaân toâi ngaãng ñaàu leân chaøo. Ngöôøi phuï nöõ toùc buùi cao
trong boä y phuïc maøu tím ñaäm, hai tay ñang böng taùch nöôùc
môøi ñang ñi boãng......... Trôøi ñaát nhö döøng laïi, tim toâi nhö
ngöøng ñaäp, toâi cöùng ngöôøi baát ñoäng ....Chuùa ôi! hình aûnh
cuûa hôn möôøi naêm tröôùc, cuûa boùng hình toâi thöông, toâi maát,
toâi tìm kieám....boãng veà trong giaây phuùt. Choaûng! tieáng
taùch nöôùc rôi xuoáng saøn nhaø töø tay ngöôøi phuï nöõ ñaõ ñaùnh
thöùc toâi, phaûi noùi laø caû hai chuùng toâi. “Anh Maãn?” “Thoá
Nhi?” hai tieáng hoûi thaûng thoát ñaõ tìm ñöôïc caâu traû lôøi trong
söï im laëng ñeán ñieáng ngöôøi..........
Hoà Thuùy AÙi
Sydney,2002

104 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

THANÙ GBARABIENÅ 105

ngang qua Baõi Tröôùc, trôøi môø saùng
Nuùi Lôùn sau löng, moät khoái ñen
boû laïi Vuõng Taøu, ghe ra bieån
ghe chôû ta ñi troán Vieät Nam.

thaùng Ba, nhöõng töôûng muøa beå laëng
sao sôùm nay laát phaát möa bay
coù phaûi leä töø trôøi nhoû xuoáng
khoùc giuøm ta ñoøi ñoaïn chia ly?

ngoài ôû ñaàu ghe, canh baát traéc
aùo baïc sôøn nhö theå ngö daân
keùo taám löôùi phuû leân khoang chaät
laø luùc ta nöôùc maét traøo tuoân.

töø bieät queâ höông thieáu ñaát soáng
dö ñau thöông, khoán khoù, laàm than
töø bieät queâ höông im tieáng suùng
vaãn chöa nguoâi tuø nguïc, thuø haèn.

baõi bôø xa roài khoâng thaáy daïng
ghe ñi, ghe ñi ra truøng khôi
laãn trong soùng gioù, lôøi kinh nguyeän
hay tieáng keâu theâ thieát phaän ngöôøi?

(nhôù ngaøy 18-3-1983)

NGUYEÃN VAÊN NGOÏC

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN

Thanù gTöLaiï Veà

Hoài Kyù
Vöông Moäng Long K20

Vöông Moäng Long, toát nghieäp Khoùa 20/TVBQGVN, Trong
suoát thôøi gian binh nghieäp, anh phuïc vuï taïi Vuøng II qua
caùc Tieåu Ñoaøn BÑQ sau ñaây: TÑ 11, 4 Mike Force, TÑ 81,
vaø TÑ 82
Caáp baäc vaø chöùc vuï sau cuøng: Thieáu taù Tieåu Ñoaøn Tröôûng
TÑ 82/BÑQ. Sau 30/4/1975, bò CS nhoát 13 naêm qua caùc
traïi caûi taïo, töø nam ra baéc vaø ñöôïc tha naêm 1988.
Hieän anh vaø gia ñình, vôï 4 con, ñang sinh soáng taïi Seattle,
WA. Naêm 2003,.anh toát nghieäp University Of Washington
vôùi caáp baèng B.A . Social Science & Communication

106 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

Baây giôø laø thaùng Tö, trong kyù öùc toâi nhöõng kyû nieäm
30 naêm tröôùc laïi hieän veà, roõ moàn moät nhö theå laø noù môùi xaûy
ra ngaøy hoâm qua, hoâm kia. Baây giôø laø thaùng Tö, toâi laïi nhôù
ñeán traän ñaùnh oai huøng cuoái cuøng cuûa QLVNCH, traän Xuaân
Loäc! Toâi buøi nguøi hoài töôûng nhöõng vinh quang nhaän ñöôïc
töø chieán thaéng ñeå ñôøi naøy, cuøng nhöõng tuûi nhuïc nhaän laõnh
trong nhöõng ngaøy ñen toái tieáp theo sau ñoù, khi queâ höông
naùt tan. Nhöõng doøng naøy vieát leân ñeå töôûng
nieäm nhöõng thuoäc caáp cuûa toâi ñaõ nguû yeân giaác thaùng Tö,
beân con suoái Reùt (Xuaân Loäc), treân moät ngoïn ñoài khoâng
teân ôû Long Thaønh, vaø trong ñöôøng phoá Hoá Nai (Bieân
Hoaø).

Ñaàu thaùng tö naêm 1975, Quaân ñoaøn 2 khoâng coøn
nöõa. Vì Lieân ñoaøn tröôûng vaø Lieân ñoaøn phoù vaéng maët, neân
toâi ñöôïc chæ ñònh nhaän nhieäm vuï chæ huy vaø höôùng daãn Lieân
ñoaøn 24 Bieät Ñoäng Quaân töø Quaûng Ñöùc tìm ñöôøng ra bieån
ñeå baét tay vôùi quaân baïn. Khi Lieân ñoaøn ñöôïc tröïc thaêng
vaän veà Phan Thieát, Tieåu ñoaøn 82 BÑQ ñöôïc ñöa thaúng veà
saân bay Long Khaùnh ñaët thuoäc quyeàn xöû duïng cuûa BTL/
SÑ18BB. Taïi ñaây, suoát 10 ngaøy ñeâm roøng raõ, Tieåu ñoøan 82
BÑQ ñaõ taû xung höõu ñoät chaën ñöùng moïi muõi tieán coâng duõng
maõnh cuûa löïc löôïng xe tank CSBV nhaém vaøo saân bay Xuaân
Loäc vaø Toøa Haønh Chaùnh Long Khaùnh vuøng ñoâng nam thaønh
phoá. Vôùi toâi, traän Long Khaùnh laø moät traän ñaùnh “ñeå ñôøi”
cho nhöõng tay caàm quaân chuyeân nghòeâp. Ngaøy xöa toâi raát
meâ Rommel, toâi ñaõ tìm ñoïc nhieàu saùch vieát veà Con Caùo Sa
Maïc naøy vaø toâi mô töôûng coù ngaøy ñöôïc ñaùnh nhöõng traän
thaàn saàu nhö Rommel ñaõ laøm.

Ngaøy ñaàu ñaët chaân xuoáng phi tröôøng Long Khaùnh (6/
4/1975) toâi thaät khoù maø töôûng töôïng ra raèng taïi nôi naøy mình
laïi coù dòp tham döï vaøo moät traän ñaùnh long trôøi lôû ñaát vaøi
ngaøy sau ñoù. Traän Xuaân Loäc laø laàn ñaàu trong ñôøi lính, toâi
ñöôïc thoûa maõn öôùc voïng ñoï söùc so taøi vôùi moät ñòch thuû

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 107

naëng caân hôn

veà vuõ khí ñoà

soä hôn veà

quaân

soá. Ñòch ñoâng

gaáp ba, boán laàn

quaân baïn,

ñöôïc

T54 trang bò

ñaïi baùc 100 ly

daãn ñöôøng.

Phaùo T 54 cuûa CS Nga soâ
yeåm cuûa

CSBV goàm ñuû

loaïi haïng naëng: ñaïi baùc 130 ly, 122 ly noøng daøi, 105 ly, 75 ly

sôn phaùo, coái 120 ly, coái 82 ly,

vaø phoøng khoâng 37 ly. Thaäm

chí trong ba ngaøy ñaàu ñòch duøng

caû 37 ly phoøng khoâng baén tröïc xaï

vaøo traïi 181 PB/ SÑ18 nôi toâi ñaët

baûn doanh BCH Tieåu

ñoaøn. AÁy vaäy maø ñoaøn quaân

hung haêng cuûa “Con Chaùu Baùc” khoâng laøm caùch naøo vöôït

noåi khuùc xöông khoù nuoát laø caùi traïi 181 PB beù tí teo ñeå xoâng

thaúng vaøo toøa Haønh Chaùnh tænh, nôi oâng Ñaïi taù BÑQ Phaïm

vaên Phuùc tænh

tröôûng ñang

môû con maét

troøn xoe theo

doõi teân ñaøn em

veà töø Pleime

chôi troø uù tim

Chieán ñaáu cô F 5

108 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

AC 119 vôùi xe tank CSBV.
Raïng ñoâng 9/4/

1975 chieán traän baét ñaàu

buøng noå. Chieán tröôøng

mòt muø döôùi ñaát, toùe

löûa treân trôøi. Nhöõng

caùnh F5 theùt gaøo, leân,

xuoáng, thaû heát ñôït

bom naøy tôùi ñôït bom

khaùc leân ñaàu ñòch. Ñaùp laïi ñòch cuõng traû ñoøn baèng nhöõng

chuøm 37 ly phoøng khoâng nôû hoa treân maây. Nhöõng chieác

Khuûng Long AC 119 bao vuøng caû ngaøy laãn ñeâm, nhöõng

hoïng ñaïi baùc 20 ly gaàm ruù töøng hoài. Suùng noå nhö baép rang

khaép nôi trong thaønh phoá, ngoaøi voøng ñai. Ñuû loaïi ñaïi baùc

theùt gaàm, ñaïn xeù gioù aøo aøo tôùi taáp töôùi treân muïc tieâu cuûa caû

hai phía. Nhöõng ñaùm chaùy khoâng ngöôøi chöõa, löûa caøng luùc

caøng cao, thaàn hoûa töï do tung hoaønh. Maùy truyeàn tin ôi ôùi
goïi nhau. Nhöõng thaân hình ngaõ xuoáng, nhöõng tieáng hoâ xung
phong nghe rôïn toùc gaùy. Nhöõng chieác T 54 hung haõn khaïc
ñaïn lieân hoài, nhöõng caùi loâ coát ngaû nghieâng vì truùng ñaïn ñaïi
baùc 100 ly cuûa xe tank ñòch. Trong nhöõng ngaøy ñaàu thaùng

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 109

Tö Long

Khaùnk,

moät

goùc ñòa

PT76 caàu ñaõ
rung rinh vì

bom ñaïn !

Khi

chieác PT 76

vöôùng vaøo cuoän keõm gai voøng nôi goùc raøo taây baéc cuûa traïi

181 Phaùo Binh Sö Ñoaøn 18 thì cuõng laø laàn ñaàu ñoaøn quaân

xaâm laêng khöïng laïi hoaûng hoàn bôûi nhöõng tieáng hoâ, “Bieät

Ñoäng ! Saùt ! “ ... “Bieät Ñoäng ! Saùt !” Chieác xe tank ñaàu tieân

laõnh troïn moät quaû M72. Chieác PT76 xaáu soá chaùy buøng.

Nhöõng anh boä ñoäi Coäng Saûn tuøng thieát ruùt lui troái cheát veà

höôùng röøng lau. Chuùng toâi ñaõ ra maët ñöông ñaàu vôùi ñoaøn

chieán xa CSBV keå töø giôø ñaàu suùng noå. Nôi goùc ñoâng nam

thò xaõ, nhöõng ngöôøi xaâm laêng ñaõ bieát chuùng toâi laø Bieät Ñoäng

Quaân ngay laàn hoäi ngoä ñaàu tieân ! “Bieät Ñoäng ! Saùt !” ,

“Bieät Ñoäng ! Saùt !” tieáng hoâ vang daäy moät goùc trôøi! Bieät

Ñoäng Quaân ñang coù maët nôi ñaây !

N gaøy qua ngaøy, phaùo ñòch nhö möa, T54 coù boä

binh tuøng thieát, töøng ñôït, töøng ñôït aøo aït xung phong

vaøo voøng ñai phoøng thuû

thò xaõ. Nhöng nhöõng toå

choáng tank 3 ngöôøi cuûa

TÑ 82 BÑQ aån hieän nhö

ma trôi, sau oâ moái, sau

goác xoaøi, trong buïi

chuoái, cöù töø töø rang heát

con cua T54 naøy ñeán con

cua T54 khaùc. Tieåu

ñoaøn toâi ñaùnh vuøi vôùi

110 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

Ñoaøn T54 ñang tieán vaøo . . .

chieán xa ñòch caû tuaàn leã khoâng bieát meät. Toaùn dieät tank naøy
bò loaïi, toaùn khaùc leân thay. Coù caû moät giang sôn höôùng ñoâng
nam thò xaõ cho chuùng toâi maëc söùc tung hoaønh ! Chuùng toâi ñaõ
laøm cho ñòch toån haïi naëng neà. Chuùng toâi ñaõ ñaùnh cho chuùng
noù “taø ñaàu” nhö yù cuûa Thieáu Töôùng Tö Leänh maët traän.

Saên ñaùnh xe tank laø caû moät ngheä thuaät, noù coøn laø moät
caùi thuù nöõa, caùi thuù vui cheát ngöôøi ! Hô hoûng moät chuùt thoâi
laø maát maïng nhö chôi. Trong soá 12 BÑQ Pleime töû traän ôû
Long Khaùnh thaùng 4/1975 ñaõ coù 7 ngöôøi cheát trong khi saên
ñuoåi xe tank CSBV. Moãi chieán cuï, moãi vuõ khí ñeàu coù choã
yeáu cuûa noù. Caùi boä phaän phun khoùi cuûa xe tank laø caùi
“goùt chaân Achilles” cuûa xe tank CSBV. Taát caû nhöõng chieác
tank ñòch bò TÑ82 BÑQ tieâu dieät trong traän Xuaân Loäc ñeàu
bò baén töø phiaù sau ñuoâi, nôi phun khoùi. Ñaùnh tank cuõng coù
qui luaät. Vieäc ñaàu tieân laø “tiaû” teân xaï thuû 12,8 ly, noù laø tai
maét cuûa chieác tank, noù coù moät chaân traùi hoaëc phaûi bò khoùa
vaøo daây xích treân gheá phoøng khoâng. Vieäc thöù nhì laø “bung”
moät traùi löïu ñaïn khoùi hoaëc laân tinh laøm maøn chaén che maét
caùi tank baïn cuûa noù ôû caùch noù khoâng xa, caây phoøng khoâng
treân chieác tank thöù 2 laø töû thaàn goïi cheát. Vieäc thöù 3 thaät laø
giaûn dò, cöù ñöùng xoång löng boùp coø caây M72 nhaém ngay
phaàn phun khoùi sau ñít caùi tank muïc tieâu, ñaây laø phaàn moûng
nhaát, deã baén thuûng nhaát cuûa chieán xa. Moät tieáng “buøm !
“roài tieáp sau ñoù laø xaêng vaø ñaïn trong xe chaùy noå “loùc! toùc!
uøm ! uøm ! “ ngoïn löûa daâng cao, khoùi daâng cao. Xong !

Moãi laàn moät chieác PT76 hay T54 bò baén chaùy, coät
khoùi chöa leân cao khoûi ngoïn caây thì ngöôøi Anh Caû cuûa chieán
tröôøng ñaõ coù maët treân vuøng.

“Tieân Giao ñaây Haèng Minh goïi!”
“Haèng Minh, Tieân Giao nghe”
“Come on ! Gaéng leân nghe em! Ñaùnh cho noù taø ñaàu
heát cuïc cöïa! Okay?”
“Vaâng, toâi nghe 5, ñaùnh cho noù taø ñaàu heát cuïc cöïa!”

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 111

“Okay ! You’re a man! Don’t let ‘em run away !
Okay?”
“Vaâng, khoâng cho noù oâm ñaàu maø chaïy! “
“Kill ‘em! Kill ‘em! Okay! “
“ Vaâng ! Ñaây laø caùi tank thöù (2) (3)... ñoù nghe Haèng
Minh! Noù vaøo caùi naøo, toâi haï caùi naáy nheù!”
“Okay! I like the way you fight! ”
“Vaâng, toâi nghe roõ 5 ! “
“You’re great ! You’re excellent !”
Sau khi thò saùt traän ñòa vaø khích leä tinh thaàn toâi, ngöôøi Anh
Caû bay sang maët traän höôùng Taây thò xaõ, treân ñöôøng bay, oâng
lieân luïc ñoái thoaïi vôùi vò chæ huy tröôûng phoøng thuû Xuaân Loäc,
Ñaïi taù Trung ñoaøn tröôûng Tr/Ñ 43/ SÑ18 BB Leâ xuaân Hieáu
(K10) cuõng baèng ngoân ngöõ nöûa Vieät nöûa Myõ.
N g ö ô ø i Anh Caû cuûa maët traän naøy laø Thieáu töôùng Leâ
Minh Ñaûo (K10) Tö leänh Sö ñoaøn 18 BB. OÂng laáy danh
hieäu ñaøm thoaïi laø Haèng Minh, teân ngöôøi em ruoät cuûa oâng,
Leâ Haèng Minh laø ngöôøi huøng TQLC Tieåu ñoaøn tröôûng TÑ2
Traâu Ñieân naêm xöa ñaõ töû traän treân chieán tröôøng Thöøa Thieân.
Tieân Giao laø teân ñöùa con gaùi uùt cuûa toâi, danh xöng truyeàn
tin toâi choïn cho mình trong traän ñaùnh naøy.
Moät ngaøy giöõa thaùng Tö naêm 1975, ngoaøi voøng ñai
phoøng thuû, moät chieác T54 chaïy laïc loaøi. Caùi oáng khoùi cuûa
noù laõnh troïn moät quaû M72 cuûa toaùn dieät tank cuûa Ñaïi Ñoäi 1/
TÑ82 BÑQ. Anh binh nhì Phan Thoï trong toaùn hoä toáng
cuûa TÑT82BÑQ cuøng vôùi oâng phoùng vieân nhaø baùo lao
vuït veà höôùng suùng noå. Ít phuùt sau toâi nghe choang choaùc,
tieáng phoøng khoâng 12,8 ly noå doøn ngoaøi xa. Trong maùy
PRC25 tieáng Th/uùy Hoïc, ÑÑT 1/82 BÑQ baùo caùo, thaèng
Thoï bò thöông naëng, xin taûn thöông. Thì ra anh B2 Thoï gan
daï naøy thaáy chieác T54 ñaõ naèm baát ñoäng, anh leo leân gôõ
khaåu phoøng khoâng ñem veà cho thaày. Khoâng ngôø coøn moät
chieác chieán xa T 54 khaùc naèm aån trong buïi lau caùch ñoù

112 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

khoâng xa.

Thaáy anh ñöùng

ngheânh ngang

sau phaùo thaùp

noù quaït cho anh

moät traøng 12,8

ly. Anh rôi

xuoáng ñaát nhö

con chim bò naù.

T54 bò baén guïc Ruoät anh ñoå ra
loøng thoøng,

maùu tuoân nhö

suoái. Anh phoùng vieân vaø moät ngöôøi lính trong toaùn dieät

tank khieâng Thoï veà saân bay. Só Quan Trôï Y Tieåu ñoaøn phaûi

duøng caû moät taám baêng laù to baèng 2 baøn tay xoøe ñeå che cho

ruoät cuûa Thoï khoûi phoøi ra. Maët Thoï taùi xanh, moâi run run,

“Thieáu taù ñöøng la em nheù ! Em thaáy caây suùng deã aên quaù,

khoâng ngôø tuïi noù baén leùn em !” Toâi an uûi Thoï, “ÖØ Thieáu taù

khoâng la em ñaâu, naèm im ñoù chôø xe, Hoaøng Long seõ ñem

em ñi taûn thöông ! “ Hoaøng Long laø danh xöng cuûa Ñaïi uùy

Nguõ vaên Hoaøn,Tieåu ñoaøn phoù TÑ82 BÑQ.

Toâi moät maët lo xin phaùo binh trong voøng ñai tröïc xaï

vaøo vò trí chieác xe tank coøn laïi, moät maët ñieàu ñoäng ÑÑ1/

TÑ1/ Trung ñoaøn 43BB ñaùnh boïc beân phaûi tieáp tay cho Thieáu

uùy Hoïc ÑÑ1/82 coù thì giôø duøng keõm gai concertina quaây

quanh chieác xe môùi bò baén chaùy. Chæ coù concertina môùi ngaên

caûn höõu hieäu ñöôïc böôùc tieán cuûa chieán xa ñòch. Con ñöôøng

ñoäc nhaát ñeå tieán quaân baèng xe tank cuûa ñòch nhaém vaøo

saân bay Long Khaùnh ñaõ bò ñan chaèng ñan chòt keõm gai

voøng. Chieác tank môùi bò chaùy naèm hôi xa ngoaøi haøng raøo

vaø noù laø chieác T54 thöù 4 bò sôn leân phaùo thaùp doøng chöõ

“Tieåu ñoaøn 82 BÑQ dieät tank”. Naêm 1981 taïi traïi Caûi Taïo

Z30C Haøm Taân, coù moät Thieáu uùy thuoäc LÑ81BCND teân

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 113

laø Nguyeãn vaên Vinh tìm gaëp toâi, anh noùi, “Thaùng 5/1975
em bò nhoát ôû Long Khaùnh, em ôû trong toaùn tuø binh bò baét
ñi chuøi nhöõng chöõ ‘Tieåu ñoaøn 82 BÑQ dieät tank’ vieát treân 4
caùi tank T54 vaø 1 caùi loäi nöôùc PT 76 ôû bìa raøo phoøng thuû
Xuaân Loäc. Coâng nhaän Tieåu ñoaøn anh ñaùnh tank tuyeät quaù !
“

Chieác xe taûn thöông cuûa Trung ñoaøn 43 ñaõ ñöa B2
Phan Thoï veà ngaõ ba Taân Phong, thaùp tuøng coù Ñaïi uùy Hoaøn,
anh phoùng vieân nhaø baùo vaø moät anh y taù BÑQ. Khi quay trôû
veà vò trí phoøng thuû, oâng Ñaïi uùy Tieåu ñoaøn phoù keå laïi chuyeän
döôùi ñaây.

Xe tôùi BTL/SÑ18/ HQ thì Thoï raát meät vì maùu ra ñaõ
nhieàu, anh xuoáng xe ngoài döïa löng vaøo moät goác xoaøi.
OÂng Ñ/uùy Hoaøn ñi tìm Só quan Quaân Y Sö ñoaøn ñeå xin taûi
thöông. Baát ngôø Töôùng Tö Leänh töø trong leàu böôùc ra, thaáy
Thoï, oâng hoûi, “Em laø lính cuûa ai ? Beänh gì ? Muoán veà Saøi
Goøn haû ?” Thoï im laëng môû taám baêng laù cho Tö Leänh thaáy
veát thöông cuûa mình, baát ngôø boä ruoät cuûa anh traøo ra khoûi
mieäng veát thöông, maùu anh tuoân xoái xaû. Anh y taù voäi thöa,
“Trình Thieáu töôùng, anh naøy laø lính TÑ 82 BÑQ , aûnh bò
phoøng khoâng baén khi ñang gôõ khaåu 12,8 ly treân caùi chieán xa
vöøa bò baén chaùy. Thieáu taù em cho pheùp aûnh ñöôïc taûn thöông
veà Saøi Goøn ñoù Thieáu töôùng.” Tö Leänh la lôùn, “Quaân y ñaâu
baêng boù cho chuù em ngay.” OÂng quyø xuoáng töï tay aán töøng
ñoaïn ruoät cuûa ngöôøi lính vaøo buïng cuûa anh ta. Ngöôøi y taù
voäi vaøng laøm phaän söï cuûa mình tieáp tay vôùi Tö Leänh. Ñaïi
uùy Hoaøn vöøa kòp quay laïi chöa kòp chaøo trình dieän thì Tö
Leänh ñaõ lôùn tieáng, “Phi haønh ñoaøn C&C ñöa gaáp chuù em
naøy veà Coäng Hoøa cho toâi.’’ Quay qua Thoï, Töôùng nheï gioïng,
“Em laø lính cuûa Thieáu taù Long, em can ñaûm laém, qua seõ
cöùu em ! “ Thoï lí nhí ,”Caùm ôn Thieáu töôùng” roài noù quay
qua Ñaïi uùy Hoaøn, “Cho em ñieáu thuoác ñi Ñaïi uùy”. Ñaïi uùy
Hoaøn chöa kòp moùc tuùi laáy thuoác cho Thoï thì Töôùng ñaõ coù

114 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

saün ñieáu thuoác laù ñöa vaøo moâi ngöôøi lính can tröôøng, oâng
moät tay che gioù, moät tay baät löûa moài thuoác cho Thoï. Maët
Thoï taùi xanh, nhöõng thôù thòt treân maù baét ñaàu co giaät. Thoï
huùt moät hôi thuoác daøi, maét Thoï long lanh, chôït anh ngoaùc
mieäng cöôøi, “Khaåu phoøng khoâng coøn môùi caùo caïnh, nöôùc
theùp xanh bieác thaáy meâ luoân Ñaïi uùy ôi ! “ OÂng Ñaïi uùy Hoaøn
an uûi, “Giôø naøy chaéc tuïi noù ñaõ mang khaåu suùng aáy veà noäp
cho Thieáu taù roài. Maøy noùi ñuùng ñoù, noù coøn môùi caùo caïnh,
heøn naøo maøy khoâng meâ noù ñeán ñoå ruoät luoân !” Thoï cuùi ñaàu
cöôøi xeûn leûn.

Caùi baûng nhoâm sôn ñoû coù 2 ngoâi sao traéng ñöôïc laät
maët ra ñaøng sau trôû thaønh caùi baûng nhoâm maøu traéng thanh
khieát beân hoâng chieác C&C. Khoâng baûng sao, caùi tröïc thaêng
chæ huy trôû thaønh giaûn dò bình thöôøng nhö ngaøn vaïn chieác
taøu khaùc. Tröôùc khi leân maùy bay, Thoï coøn ra daáu cho Ñaïi
uùy Hoaøn laïi gaàn ñeå anh nhaén nhuû moät ñieàu gì quan troïng
laém, “ Em ñi roài khoâng coù ai pha caø pheâ saùng cho Thieáu taù.
Ñaïi uùy nhôù nhaéc thaèng Bích khi pha caø pheâ cho Thieáu taù thì
cho ít ñöôøng thoâi ! Thieáu taù khoâng thích uoáng ngoït laém ñaâu.
Nhôø Ñaïi uùy nhaén vôùi Thieáu taù raèng, khoûi bònh, xuaát vieän laø
em leân vôùi Thieáu taù ngay. Thoâi em ñi ñaây !” Khoâng roõ Tö
leänh coù nghe lôøi nhaén cuûa anh lính BÑQ gôûi cho thaày cuûa
anh ta khoâng, nhöng roõ raøng ñoâi maét Tö Leänh röng röng.
Chieác tröïc thaêng khuaát trong voøm maây töø laâu maø caùnh tay
Tö Leänh coøn vaãy theo chöa haï xuoáng.

Ñaây khoâng phaûi laø laàn ñaàu caùi can tröôøng cuûa
thuoäc caáp laøm toâi cuùi ñaàu kính phuïc. Maø ñaõ nhieàu laàn trong
quaù khöù, döôùi quyeàn toâi khoâng thieáu nhöõng ngöôùi lính duõng
caûm nhö theá. Thôøi 1966 vuøng trieàn sôn Quaûng Nam ñaày raãy
nhöõng hoïng suùng baén tæa. Cöù nghe tieáng “taéc cuø” laø chuù Haï
só Phong laïi ñöa caùi thaân cao ngoûng coøng queo cuûa chuù che
cho toâi, chuù noùi, “Em phaûi che cho Thieáu uùy, em truùng ñaïn
coù mình em cheát, Thieáu uùy truùng ñaïn caû chuïc ngöôøi cheát

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 115

theo.” Roài cuõng coù laàn chuù bò baén toaùc noùn saét khi ñöa thaân
che chôû cho toâi khi Ñaïi ñoäi toâi chaïm ñòch gaàn ga Höông An
Tam Kyø. Naêm 1969 trong traän Bình Taây 49 döôùi chaân ñænh
Chö Pa, Ñaïi ñoäi 1/TÑ11BÑQ cuûa toâi ñaùnh cöùu vieän cho
Ñaò ñoäi 4/ TÑ11 BÑQ cuûa Tr/ uùy Nguyeãn Laïn K20. Traän
naøy quaân nhaân ñôn vò cuûa toâi vaø Laïn bò thöông khaù nhieàu.
Töø ñaàu traän, ngöôøi lính mang ñoà nguû cuûa toâi, anh B1 Trung
ñaõ bò baén beå hoâng phaûi. Ñaõ coù nhieàu chuyeán taûi thöông ñi
maø Trung vaãn coøn ngoài chôø treân baõi ñaùp. Toâi hoûi taïi sao
anh khoâng leân maùy bay veà bònh vieän, anh phaân bua, “Em
chôø xem coù ai baøn giao ñoà nguû cuûa Trung uyù xong em môùi
yeân loøng ñi veà.” Toâi ngôõ ngaøng keâu leân, “Trôøi ôi !
Sao maøy khôø theá ! Cöù quaêng ñaïi cho oâng thöôøng vuï ! Leân
taøu ngay ! Luaån quaån ôû ñaây ñeán chieàu, heát taøu taûn thöông.
Qua ñeâm maùu ra heát thì cheát !”. Trung giao ñoà nguû cuûa
thaày anh ta cho oâng thöôøng vuï ñaïi ñoäi, baøn giao kyõ
löôõng nhieäm vuï cuûa mình roài môùi chòu leân chuyeán taûi
thöông cuoái cuøng veà Quaân Y Vieän Pleiku. Veát thöông cuûa
anh naëng laém, sau ngaøy laønh beänh, anh B1 Trung ñaõ ñöôïc
giaûi nguõ laõnh taøn pheá 100%.

Nhöõng ngöôøi lính cuûa toâi deã thöông nhö theá aáy ! Hoï
chæ bieát vaâng lôøi ngöôøi chæ huy mình, baát keå ñuùng hay
sai. Caáp chæ huy ra leänh töû thuû, hoï töû thuû; caáp chæ huy ra
leänh ruùt lui, hoï ruùt lui; khoâng yù kieán, khoâng baøn caõi phaùn
xeùt maø chæ coù tuaân leänh thi haønh. Hoï ñaõ cuøng toâi bao thaùng
ngaøy ñoàng haønh qua nhöõng chieán tröôøng röïc löûa, töø Pleime
qua Kieán Ñöùc tôùi Laâm Ñoàng roài veà Xuaân Loäc. Nhöõng ngöôøi
lính cuûa toâi khoâng maøng ñeán vinh quang maø chæ phuïng söï
cho caùi vinh quang cuûa ngöôøi chæ huy mình. Vinh quang moät
ñôøi cuûa ngöôøi caàm quaân laø moät moùn nôï, nôï vôùi toå quoác, nôï
vôùi ñoàng baøo, vaø nôï vôùi thuoäc caáp cuûa mình, nhöõng ngöôøi
ñaõ hi sinh cho caùi vinh quang maø mình ñaõ moät thôøi nhaän

116 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

ñöôïc. Laø ngöôøi caàm quaân, vinh quang laø cöùu caùnh, vinh
quang laø yù nghiaõ cuûa cuoäc soáng.

Toâi khoâng coù dòp tham döï vaøo cuoäc phaûn coâng taùi
chieám chôï Xuaân Loäc, khaùch saïn Long Khaùnh vaø Cua Heo
cuõng nhö nhöõng cuoäc giao tranh trong khu trung taâm thò
xaõ. Tin töùc lieân quan ñeán maët traän höôùng Taây toâi hoaøn toaøn
muø tòt. Suoát 10 ngaøy daàu soâi löûa boûng thaùng Tö Long Khaùnh
1975, TÑ 82 BÑQ chæ bieát coù maët traän ñoâng nam thò xaõ maø
thoâi.

Beân höôùng ñoâng suoái Reùt laø Löõ ñoøan 1 Duø cuûa Trung
taù K15 Nguyeãn vaên Ñænh laøm buùa. Beân höôùng taây suoái Reùt
laø caùi ñe do Thieáu taù K20 Vöông moäng Long,TÑT 82 BÑQ
chæ huy, goàm TÑ82 BÑQ taêng cöôøng theâm 1 Ñaïi ñoäi cuûa
TÑ1/ 43BB, 1 Ñaïi ñoäi Ñiaï Phöông Quaân Tieåu Khu Long
An vaø 1 Ñaïi ñoäi Ñiaï Phöông Quaân töø Bình Long di taûn
veà. Laøm ñe thì ñôõ coâng di chuyeån, ñôõ meät thaân xaùc, deã
kieåm soaùt ñoäi hình, quaân soá. Nhöng laøm ñe cho Duø thì quaû
laø maát maïng nhö chôi ! Phaùo Duø noù töôùi nhö möa, laøm ñe bò
laõnh taûn ñaïn laø thöôøng. Trong traän naøy coù 3 ngöôøi lính
Thöôïng cuûa toâi thieät maïng vì taûn ñaïn cuûa phaùo Duø. Thaùng
Tö 1975 toâi ñaõ choân hoï ngay beân doøng suoái Reùt. Toâi ñaõ caàu
nguyeän cho linh hoàn hoï yeân vui treân ñöôøng phieâu du veà
nguyeân quaùn Pleiku.

Töø ngaøy ñaàu chieán dòch, moät anh phoùng vieân chieán
tröôøng cuûa moät tôø baùo ôû Saøi Goøn, ñaõ coù maët beân toâi khoâng
rôøi. Anh coù daùng loøng khoøng dong doûng nhö moät trieát nhaân.
Anh maëc ñoà traän, ñoäi noùn saét, nhöng khoâng trang bò suùng
oáng. Anh chæ coù caùi maùy aûnh, quyeån soå tay, vaø caây buùt laøm
haønh trang. Ngaøy maø ñaïn phaùo Duø bao truøm suoái Reùt caùi
leàu cuûa anh nhaø baùo raùch toang. Cuõng may anh thoaùt cheát
vì luùc ñoù anh ñang ôû vôùi ÑÑ1/TÑ82 BÑQ cuûa Th/uùy Hoïc,
anh baän chuïp hình caùi tank chaùy ngaøy hoâm tröôùc nôi haøng
raøo baéc cuûa traïi 181 PB/ SÑ18.

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 117

Giöõa thaùng Tö Löõ ñoaøn1 Nhaûy Duø tung ra nhieàu
ñôït taán coâng maõnh lieät nhaém vaøo moät Trung ñoaøn CSBV
trong ñoàn ñieàn choâm choâm höôùng ñoâng nam suoái Reùt. Chuùng
toâi ôû beân naøy bôø, haøo höùng quan saùt phaùo Duø noå reàn trôøi
phiaù bôø beân kia. Töø nôi ñoàn ñieàn Thoáng töôùng Tî, caùn binh
CSBV töøng toáp chaïy tuùa ra bìa röøng, nhaûy uøm xuoáng suoái
Reùt. Nhöõng tay suùng Pleime nhaû ñaïn töø töø vaø chính xaùc.
Nhöõng ngöôøi lính Baéc Vieät baät leân khoûi maët nöôùc nhö nhöõng
con caù traém coû, quaãy maïnh moät laàn roài chìm luoân... Nhöõng
tieáng hoâ “Bieät Ñoäng ! Saùt !” hoaø laãn tieáng suùng M16,
M60 laøm cho moät soá caùn binh CSBV vöøa loù ñaàu ra traûng
troáng ñaõ voäi chaïy ngöôïc laïi phiaù bìa röøng. Roài cuõng coù
ngöôøi caàm côø traéng chaïy töø trong bìa röøng ra bôø suoái, suùng
AK dô leân cao khoûi ñaàu. Theá laø hoï ñaàu haøng ! Thoâi ! Vöùt
suùng xuoáng suoái roài loäi sang ñaây ! Vöùt suùng xuoáng suoái ! Dô
tay leân cao khoûi ñaàu, loäi sang ñaây ! Nghe roõ chöa? - Daï
chaùu nghe roõ aï !
Toâi vaø ngöôøi phoùng vieân nhaø baùo moài cho ba anh caùn binh
CSBV ba ñieáu thuoác laù. Hoï coøn raát treû, chæ ñoä möôøi laêm.
Bô phôø maát nguû, maét quaàng thaâm.
-Caäu maáy tuoåi roài?
-Daï thöa Thuû tröôûng, chaùu leân möôøi saùu aï !
-Sao ñi boä ñoäi sôùm theá ? Môùi möôøi saùu maø ñaõ ñi lính roài aø?
-Chaùu laø thanh nieân xung phong, Thuû tröôûng cuûa chaùu noùi
raèng Mieàn Nam giaûi phoùng roài, chuùng chaùu chæ vaøo ñeå tieáp
thu thoâi aï !
- Theá ñaùnh nhau maáy ngaøy nay caäu thaáy theá naøo?
-Thöa Thuû tröôûng, nhaø chaùu sôï laém aï !
- Thoâi ñöøng sôï, choác nöõa coù ngöôøi ñöa caäu veà Saøi Goøn.
Heát cheát roài, ñöøng sôï !
-Thuû tröôûng coù noùi thaät khoâng höû Thuû tröôûng ? Nhaø chaùu sôï
cheát laém Thuû tröôûng ôi !

118 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

Ñoâi maét treû thô ngô ngaùo. Ngoùn tay caäu beù run run caàm
ñieáu thuoác thôm ñöa leân moâi, chæ sôï noù rôi... Thì ra theá !
Nhöõng caäu beù naøy ñöôïc ñöa vaøo ñaây laø ñeå tieáp thu Mieàn
Nam !....

Moät hoâm, Ñaïi taù Hieáu goïi toâi vaøo maùy ñeå “check fire”
.Toâi lieác qua nôi caàn hoûa taäp. OÀ! Caùi toïa ñoä aáy chaúng lieân
heä gì tôùi quaân baïn, khoâng trôû ngaïi ! Roài Ñaïi taù Hieáu laïi goïi
toâi vaøo maùy ñeå “check fire”. Roài toâi laïi traû lôøi, “khoâng trôû
ngaïi ! “ Cöù vaäy ba boán laàn hoûi qua, ñaùp laïi.
Chieàu hoâm aáy toâi nghe moät tieáng “uøm” aâm vang höôùng ñoâng
baéc. Toâi ñaõ töøng nghe B52 ñaùnh caän phoøng nhieàu laàn treân
chieán tröôøng Cao Nguyeân Vuøng 2. Toâi ñaõ nghe quen tieáng
nhöõng traùi bom 500 caân Anh, 300 caân Anh thun thuùt töø treân
maây xanh, nhöõng tieáng ”uûn uûn” theo ñuoâi nhau chui trong
khoâng khí kieám muïc tieâu. Nghe tieáng bom noå chuøm, toâi coù
theå phaân bieät ñöôïc ñoù laø Box 3km x 1km, Box 2km x 1km,
hoaëc Box 1km x 1km. Tieáng “uøm” laàn naøy coù veû nhö aâm
vang cuûa 1 Box B52 ñaùnh goïn oâ vuoâng moãi chieàu 1km x
1km ngaøy naøo? Toâi thaáy moät coät buïi daâng cao daàn daàn tôùi
maây. Trôøi cao vaø maây xanh ngaét. Coù moät chieác C130 coøn
löôïn treân vuøng. Toâi nghó chaéc chieác C130 laø taùc giaû cuù “uøm”
vöøa qua. Maõi sau naøy toâi môùi bieát tieáng “uøm” ñoù laø 1 trong
2 traùi CBU 55 (hay CBU 85) ñöôïc xöû duïng trong traän Xuaân
Loäc. Moät traùi ñöôïc thaû xuoáng vuøng nuùi Tre höôùng Taây Baéc
Long Khaùnh, toâi khoâng nghe baùo, traùi thöù nhì thì ñöôïc thaû
xuoáng chaän ñöôøng keû thuø ñang nhaém tieán vaøo khu vöïc
phoøng thuû cuûa Trung ñoaøn 43/ SÑ18 BB trong ñoù coù TÑ 82
BÑQ taêng cöôøng.

Maët traän taïm yeân thì phaùi ñoaøn Thöôïng Haï Vieän töø Saøi
Goøn ñaõ bay ra tôùi taän cuoái saân bay Long Khaùnh ñeå uûy laïo
nhöõng ngöôøi lính Vuøng 2 ñang ñoå maùu baûo veä maûnh ñaát coøn
laïi cuûa queâ höông nôi Vuøng 3. Nhöõng goùi quaø, nhöõng caùi
baét tay, nhöõng lôøi höùa heïn khen thöôûng laøm aám loøng ngöôøi

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 119

chieán só. Toâi naèm treân voõng döôùi taøn caây ñieàu loän hoät, loøng
buoàn nhôù thöông vôï con toâi khoâng roõ giôø naøy ra sao. Nhöõng
ngöôøi lính döôùi quyeàn toâi cuõng vaäy, maët ngöôøi naøo cuõng
khoâng vui, thaân nhaân chuùng toâi ñaõ rôi vaøo tay ñòch nôi chaân
trôøi cuõ xa xoâi, Ban meâ Thuoät, Pleiku...

Moät sôùm mai, töø höôùng ñoâng, chieán xa ñòch daøn haøng
tieán veà voøng ñai phoøng thuû Xuaân Loäc. Ñaïi taù Hieáu goïi toâi
vaø cho bieát laàn naøy boä binh tuøng thieát cuûa CSBV coù veû
ñoâng hôn nhöõng ñôït taán coâng tröôùc ñaây nhieàu. Phaùo binh
baïn ñaõ baén toái ña ñeå chaän ñòch. Toâi thaáy vaøi coät khoùi boác
leân töø nhöõng chieác tank bò chaùy. Coù moät chieác T54 bò baén
ñöùt xích caùch voøng raøo traïi 181 PB khoâng xa laém. Chuùng toâi
nghe tieáng buùa cuûa boä ñoäi CSBV goõ treân thaønh xe, chuùng
ñang söûa caùi xe tank bò ñöùt xích ! Phaùo binh töø trong voøng
ñai lieân tieáp tröïc xaï höôùng vaøo chieác T 54 bò thöông. Ñòch
khoâng phaûn öùng. Tieáng buùa chaïm saét cuõng im. Hoï aùn binh
chôø leänh? Roài beân quaân baïn cuõng khoâng thaáy ai yeâu caàu
taùc xaï theâm, phaùo binh cuûa ta cuõng taïm ngöng. Töø tröa
tôùi chieàu chaïng vaïng, maët traän yeân tónh laï luøng.

Khi maët trôøi vöøa laën, phaùo ñòch töø nhieàu höôùng khaùc
nhau taäp trung treân thaønh phoá Xuaân Loäc, ñuû loaïi suùng naëng,
baén thaúng, caàu voàng, coù ñieàu khaùc laï laø taát caû ñeàu laø phaùo
taàm xa (?) Phaùo ñòch keùo daøi côõ moät giôø ñoàng hoà roài im hôi.

Maøn ñeâm buoâng xuoáng, toâi nghe tieáng ñoäng cô chieán
xa noå roä, roài nghe tieáng baùnh saét chaïm ñöôøng ñaát ñaù, aâm
vang keùo daøi töø gaàn roài xa daàn. Toaùn tieàn thaùm BÑQ ngoaøi
voøng ñai baùo caùo, chieác T54 bò ñöùt xích ñaõ ñöôïc keùo ñi vaø
caû ñoaøn chieán xa daøn haøng ngang ngoaøi voøng ñai phoøng thuû
cuõng ñang ruùt ñi (?) Toâi baùo caùo söï vieäc naøy cho Ñaïi taù
Hieáu, oâng cuõng ngaïc nhieân khoâng hieåu vì lyù do gì, ñòch
ñang chuaån bò moät cuoäc soáng maùi thì ñoät nhieân ñoåi höôùng.

Nhöõng ngaøy sau ñoù tình hình im aéng nhö tôø, nhöõng
con ve saàu treân ngoïn ñieàu loän hoät caát tieáng hoøa ca ñieäu cuoái

120 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

Xuaân trong khung caûnh thaät laø tónh mòch eâm aû ñoàng queâ.
Nhöõng caây chuoái treân ñoài ruû laù. Nhöõng sôïi khoùi lam töø maùi
raï bay cao.

Khoaûng 3 giôø chieàu ngaøy 20/04/1975 Ñaïi taù Hieáu
cho xe ra saân bay ñoùn toâi vaøo hoïp haønh quaân. OÂng raàu raàu,
“OÂng Toaøn ra leänh cho chuùng ta boû Long Khaùnh ruùt veà Baø
Ròa, oâng Ñaûo vöøa ñöôïc leänh vaø cho toâi bieát. Toâi ñoùn chuù
vaøo cho chuù hay ñeå maø chuaån bò, chuùt nöõa oâng Ñaûo hoïp
vôùi oâng Toaøn xong trôû veà seõ coù leänh chi tieát sau.” Toâi ngoài
vôùi Ñ/Taù Hieáu moät luùc thì coù ñieän thoaïi cuûa Tö Leänh, ñaïi
khaùi oâng cho bieát, leänh boû Long Khaùnh laø töø Toång Thoáng.
Ñòch khoâng vaây Long Khaùnh nöõa maø ñi boïc veà ñaùnh Bieân
Hoøa vaø thuû ñoâ Saøi Goøn neân quaân ta phaûi boû Xuaân Loäc, veà
baûo veä Thuû Ñoâ. Töôùng Ñaûo cöïc löïc phaûn ñoái vuï trieät thoaùi
naøy nhöng Toång Thoáng vaø Töôùng Toaøn ñaõ quyeát ñònh caét
tieáp öùng, tieáp teá, yeåm trôï cho SÑ 18 ñeå eùp Sö ñoaøn naøy thi
haønh leänh lui binh.

Toâi ñöôïc leänh ruùt TÑ 82 BÑQ veà ngaõ ba Taân Phong
tröôùc 8 giôø ñeâm chôø leänh. Tieåu ñoaøn 82 BÑQ cuoán leàu,
laáp haàm hoá phoøng thuû khi ñeâm rôi. Cuoái thaùng ba naêm
1975 chuùng toâi ñaõ laøm vieäc naøy ôû Kieán Ñöùc, chuùng toâi ñaõ
boû laïi sau löng moät traän ñòa , moät keû ñòch kinh hoaøng ñeán ñoä
hai ba ngaøy sau môùi daùm mon men vaøo ñieåm truù quaân ñaõ boû
troáng cuûa ñôn vò BÑQ moät thôøi ngang doïc Vuøng 2. Toâi ñaõ
ruùt ñi, theo leänh, ñeå laïi Kieán Ñöùc haøng chuïc naám moà thuoäc
caáp cuûa mình beân QL14. Quaän Kieán Ñöùc vaø Ñoàn Pleime
caùch nhau khoâng bao xa, cuõng coøn laø trong laõnh thoå Vuøng 2
! Laàn naøy 12 ngöôøi lính cuûa Pleime nguû laïi beân bôø suoái
Reùt, laï laãm queâ ngöôøi, quanh ñaây chæ coù ñieàu loän hoät, chuoái,
xoaøi vaø ñoàng coû meânh moâng. Nôi naøy thaät xa nhöõng ngoïn
nuùi huøng vó Chö Goâ, Chö Don, thaät xa con soâng mô maøng Ia
Meur löõng lôø quanh naêm. Coâng lao khoù nhoïc daëm tröôøng
nöûa ñöôøng ñöùt gaùnh.

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 121

Ñôn vò toâi vöøa di chuyeån ngang coång Toøa Haønh Chaùnh
tænh Long Khaùnh thì Ñaïi taù BÑQ Phaïm vaên Phuùc Tænh tröôûng
ñaõ chôø ôû ñoù, Ñaïi taù yeâu caàu toâi cho Tieåu ñoaøn 82 BÑQ ñi
vôùi ñoaøn quaân cuûa Tieåu khu Long Khaùnh, vaø oâng xin ñöôïc
thaùp tuøng Tieåu ñoaøn 82 BÑQ trong cuoäc ruùt lui. Toâi töø choái
vôùi lyù do, “Ñaïi taù coù caû moät Tieåu Khu, Ñaïi taù phaûi chæ huy
hoï, laø caáp chæ huy cuûa hoï, Ñaïi taù khoâng theå ñi theo toâi maø
ñeå hoï khoâng ngöôøi chæ huy.” Ñaïi taù, hieåu ra, caùm ôn toâi ñaõ
coù lôøi nhaéc nhôû nhieäm vuï cuûa oâng. Chuùng toâi baét tay töø bieät.
Maõi tôùi naêm 1979 toâi môùi gaëp laïi Ñaïi taù trong traïi caûi taïo
Nam Haø A ngoaøi Baéc. Trong cuoäc ruùt binh , Ñaïi taù Phuùc ñaõ
bò baét khi ñi ñöôïc nöûa ñöôøng Xuaân Loäc - Baø Ròa vaø bò giöõ
trong traïi tuø töø ngaøy ñoù.

Ra tôùi QL1 toâi phaûi cho quaân ñi haøng moät vaø
caùch leà traùi ñöôøng vaøi chuïc meùt. Khi ñeán ngaõ ba Taân
Phong toâi ñöôïc leänh ngöøng laïi chôø leänh. Treân QL1 nhöõng
chieác xe cam nhoâng chôû ñaày aép lính ngoài hai haøng, xe chaïy
nhö bay, chieác naøy baùm ñuoâi chieác khaùc. Xe môû ñeøn pha
saùng choang. Coù nhöõng ngöôøi lính boä binh löng mang naëng
baloâ, suùng ñeo vai ñi saùt hai beân ñöôøng. Moät ngöôøi lính boä
binh chaïy baêng ngang töø beân phaûi sang beân traùi ñöôøng.
Anh tröôït chaân teù, chieác xe cam nhoâng chaïy qua ñeø ngang 2
chaân anh. Anh lính la heùt ñau ñôùn ñöôïc moät caâu thì chieác xe
cam nhoâng thöù hai ñaõ ñeø ñuû 5 chieác baùnh beân traùi qua ngöôøi
anh ta. Toâi nghe roõ tieáng “roáp” khi baùnh xe laên qua ñaàu
anh. Caùi xaùc deïp leùp cuûa ngöôøi lính caùch chaân toâi khoaûng 2
meùt. Toâi keùo xaùc anh vaøo leà ñöôøng. Caùi caên cöôùc quaân
nhaân cho toâi bieát teân ngöôøi xaáu soá laø Nguyeãn thaønh
Long, sinh quaùn Long An. Hai beân ñöôøng ngöôøi cöù ñi nhö
chaûy hoäi, treân ñöôøng, xe cöù noái ñuoâi nhau.

Toâi chôø khoaûng 10 phuùt thì Ñaïi taù Hieáu Trung ñoaøn
tröôûng Tr/Ñ 43 BB cuøng ngöôøi lieân laïc Truyeàn tin cuûa oâng
tôùi gaëp toâi, thaùp tuøng Ñaïi taù Hieáu coù Trung taù Linh, SQ Phuï

122 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

taù Haønh Quaân Trung ñoaøn 43 BB. Ñaïi taù Hieáu noùi Thieáu
töôùng Ñaûo choïn TÑ 82 BÑQ laøm löïc löôïng baûo veä Boä Tö
Leänh di chuyeån. Laùt sau Thieáu töôùng Leâ minh Ñaûo cuøng 4
Quaân Caûnh hoä toáng xuoáng xe gaëp toâi. Chuùng toâi xaùc
ñònh nhieäm vuï, trao ñoåi taàn soá roài leân ñöôøng.

Nhieäm vuï ñaõ ñöôïc phaân chia roõ raøng, TÑ 82 BÑQ
chòu traùch nhieäm baûo veä Thieáu töôùng Tö Leänh treân ñöôøng
di chuyeån. Töôùng Tö Leänh chæ huy toaøn theå traän ñiaï. Trong
khi ñoù Ñaïi taù Hieáu chæ huy caùnh quaân cuûa TÑ 82 BÑQ vaø
Tieåu ñoaøn 1/43BB cuûa Th/ taù Tung K20 ñi theo sau. Tieåu
ñoøan 3/ 43 BB tuøng thieát, ñöôïc ñaët döôùi quyeàn Trung taù Noâ,
Thieát ñoaøn truôûng TÑ 10 Kî binh. Rieâng Tieåu ñoaøn 2/43
BB cuûa Thieáu taù Cheá ñoùng quaân treân nuùi Thò phaûi gaùnh
chòu nhieäm vuï naëng neà nhaát cuûa cuoäc trieät thoaùi, laøm löïc
löôïng ñoaïn haäu cuûa SÑ18BB.

Ñöôøng lieân tænh loä Long Khaùnh- Baø Ròa nhoû vaø heïp.
Ra khoûi ngaõ ba Taân Phong moät ñoãi, toâi thaáy nhöõng baønh
ñaïn phaùo binh xeáp doïc leà ñöôøng, ñaây laø baõi tieáp teá cuûa Sö
ñoaøn, xa veà höôùng nam ñeå ñaùnh laïc phaùo ñòch. Tuy vaäy
môùi chieàu hoâm aáy ñòch ñaõ phaùt giaùc baõi naøy, vaø phaùo binh
CSBV ñaõ ñaùnh phaù ñoaïn ñöôøng naøy caû gìôø. Chuùng toâi ñi
beân traùi ñöôøng, thænh thoaûng chaân toâi ñaù phaûi nhöõng xaùc
ngöôøi naèm cheát raûi raùc ñoù ñaây, nhöõng ngöôøi daân chaïy giaëc,
truùng ñaïn phaùo cheát oan, nhöõng caùi xaùc coøn meàm, coù caùi
coøn toaøn thaân, coù caùi chæ coøn moät phaàn hình haøi con ngöôøi.Toâi
ñi ngang qua ñoàn ñieàn Michelin vaøo luùc coâng nhaân ôû ñaây
ñaõ leân xe chaïy töø laâu. Nhöõng gia ñình chaäm chaân thì khaên
goùi taát taû, vôï choàng con caùi hoái haû leân ñöôøng. Coù nhöõng beù
thô chöøng naêm, baûy tuoåi, chaân boù aùo boù quaàn töøng cuïc vaûi
to. Toäi nghieäp cho beù, chaân non ñöôøng daøi ! Toâi chaïnh
nhôù ñeán 3 ñöùa con toâi ôû Ban Meâ Thuoät, ñöùa lôùn nhaát môùi 4
tuoåi, vôï toâi laïi ñang mang baàu. Ban Meâ Thuoät ñaõ rôi vaøo tay
giaëc töø ñaàu thaùng 3/1975. Gia ñình toâi ñaõ rôi vaøo tay giaëc

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 123

khi toâi gaéng söùc baûo veä gia ñình nhöõng ngöôøi khaùc ôû
Quaûng Ñöùc. Ñaàu thaùng 3 naêm 1975, khi coù tin ñòch
seõ ñaùnh Ban Meâ Thuoät, toâi coù gôûi moät caùi ñieän khaån caáp
cho BCH/BÑQ/ QK2 vaø cho BTL/QÑ2 cho pheùp Tieåu ñoaøn
toâi veà phoøng thuû thò xaõ naøy. Khoâng ai traû lôøi caùi ñieän caàu
xin treân. Ñaây laø noãi aân haän saâu xa nhaát trong ñôøi lính chieán
cuûa toâi, noù cuõng laø noãi buoàn aùm aûnh suoát ñoaïn ñôøi coøn
laïi cuûa ngöôøi chæ huy tröïc tieáp cuûa toâi, Chuaån töôùng BÑQ
Phaïm duy Taát.

Ñoaïn ñöôøng vaøi chuïc caây soá töø Taân Phong ñi Bình
Ba/ Baø Ròa thöïc ra khoâng coù gì laø ñaùng ngaïi ñoái vôùi nhöõng
ngöôøi lính sôn cöôùc cuûa TÑ 82 BÑQ. Nhöng caùi nhieäm vuï
naëng neà baûo veä Tö Leänh Haønh Quaân ñaõ laøm toác ñoä tieán
quaân cuûa chuùng toâi giaûm ñi nhieàu so vôùi khaû naêng. Ñi chöøng
nöûa giôø toâi laïi phaûi cho ñôn vò döøng quaân boá trí chôø ñôn vò
theo sau. Quaân nhaân cuûa nhöõng ñôn vò khaùc ñi haøng
moät treân ñöôøng, vaäy maø vaãn chaäm hôn nhieàu so vôùi ñoäi
hình taùc chieán moät haøng doïc cuûa TÑ 82 BÑQ ñi saâu gaàn
bìa röøng traùi truïc loä. Coù luùc hoûa chaâu soi khi ngöøng quaân,
Tö Leänh quan saùt beân ñöôøng moät luùc roài hoûi toâi, “Quaân cuûa
Long ñaâu sao qua khoâng thaáy ?” Toâi phaûi giaûi thích vôùi oâng
raèng ñôn vò toâi ñaõ ñöôïc taäp luyeän thaønh thoùi quen, baát cöù
luùc naøo döøng quaân, moãi ngöôøi lính töï ñoäng nuùp vaøo buïi caây,
goø ñaát, neáu khoâng coù gì aån naáp, hoï phaûi ngoài thuû theá, suùng
treân tay saün saøng taùc xaï. Hoûa chaâu khoâng ñuû soi roõ ñoäi
hình cuûa hoï, neân Tö Leänh khoâng thaáy roõ hoï. Nghe toâi
giaûi thích coù lyù, Töôùng gaät ñaàu,”Well well, very good ! “

Tôùi moät caùi caàu nôi con suoái saâu, nöôùc chaûy aøo aøo,
ñoaøn quaân qua caàu haøng doïc, roài chuyeån sang haøng ngang
tieán saâu veà höôùng bìa röøng, khi an ninh ñaõ saün saøng, toâi môùi
môøi Tö Leänh vaø Ñaïi taù Hieáu rôøi vò trí aån naáp tieáp tuïc leân
ñöôøng. Chuùng toâi ñeán giöõa caàu thì nghe töø ñaàu doác phiaù
sau, tieáng chuoâng xe ñaïp “kính coong ! kính coong ! “ Tieáng

124 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

moät ngöôøi ñaøn baø la lôùn, “EÂ caùc cha ! Xe tui khoâng coù thaéng,
traùnh xa ! Traùnh xa ! “ Theá laø tuïi toâi vaø Tö Leänh ñöùng neùp
moät beân caàu, caàu khoâng coù lan can, chæ sôï ngöôøi ñi xe ñaïp
lao vaøo mình thì chaéc mình seõ rôùt xuoáng soâng trình dieän Haø
Baù ! Khi ngöôøi ñi xe löôùt qua tröôùc maët, nhôø aùnh hoûa chaâu
soi, chuùng toâi thaáy roõ maët chò, moät ngöôøi ñaøn baø trung nieân
raát beùo cöôõi chieác xe ñaøn oâng loaïi ñeå thoà ñang lao veøo veøo
xuoáng doác. Chôït chieác xe vöôùng cuïc ñaù, chieác xe töng leân,
treäch höôùng vaø lao xuoáng doøng nöôùc traéng xoùa ñang reùo aàm
aàm döôùi kia. Chuùng toâi nghe tieáng theùt cuûa ngöôøi ñaøn baø aáy
ngaân daøi trong thung luõng, “AÙ !...AÙ !...AÙ !...” roâì thì “uøm ! “
Sau dö aâm cuûa tieáng “uøm” caûnh vaät laïi trôû veà bình yeân. Toâi
roïi ñeøn xuoáng ñeå quan saùt tình traïng ngöôøi bò naïn thì chæ
thaáy moät khoái ñen troâi theo doøng nöôùc cuoán nhanh.

Ñoaøn quaân vaãn tieáp tuïc ñi. Tö Leänh vaãn vöøa ñi vöøa
ñaøm thoaïi vôùi nhöõng caùnh quaân ôû xa, vì cuøng taàn soá, toâi bieát
Trung taù Traàn minh Coâng Trung ñoaøn 48 / SÑ 18 BB , Ñaïi taù
Ngoâ kyø Duõng Trung ñoaøn 52/ SÑ 18 BB ñang ôû nôi naøo.
Khi ñeán gaàn ngaõ ba Xaø Bang thì caùnh quaân cuûa toâi ñaõ boû
ñôn vò theo sau moät ñoaïn hôi xa. Trong bìa röøng saâu toâi
nghe tieáng suùng baùo ñoäng cuûa ñòch. Nhöõng tieáng “Taéc, taéc...,
taéc” 2 ngaén , 1 daøi, töø höôùng Xuaân Loäc tieán daàn töøng chaëng
veà höôùng Nam. Roõ raøng ñòch ñang aâm möu gì ñaây !

Ñaïi taù Hieáu thì cöù luoân baän taâm ñeán ñöùa con ñi ñoaïn
haäu, TÑ2/43, ñôn vò naøy baét ñaàu rôøi nuùi Thò. Toâi raát khaâm
phuïc caùi traàm tónh vaø söùc chòu ñöïng cuûa ngöôøi só quan ñaøn
anh naøy. Chaân oâng coøn thaùp moät maûnh platinum vì chieán
thöông, vaäy maø oâng coá theo beùn goùt nhöõng ngöôøi lính mieàn
nuùi maø khoâng ñeå heù chuùt daáu hieäu meät nhoïc naøo, quaû laø
moät söï coá gaéng phi thöôøng.

Saép ñeán ngaõ ba Xaø Bang, toâi thaáy moät caùi xe Citroeõn
daân söï bò baén xeïp baùnh, naèm giöõa ñöôøng. Khi toâi roïi ñeøn
pin vaøo trong xe thì thaáy 2 gheá tröôùc boû troáng, treân gheá sau

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 125

laø xaùc moät baø cuï giaø. Treân tay baø cuï coøn oâm moät caùi côi
traàu. Caùi côi traàu bung naép, nhöõng laù traàu ñaãm maùu naèm
raûi raùc treân neäm xe. Tö Leänh xuùc ñoäng buøi nguøi nhìn caùi
xaùc ngöôøi daân naèm ñoù, ngöôøi daân boû cuoäc giöõa ñöôøng daãn
tôùi choán bình an. Toâi buoàn raàu ñoùng cöûa chieác xe Citroeõn
laïi. Toâi nhuû thaàm,”Loãi taïi chuùng toâi ! Loãi taïi chuùng toâi !
“ Toâi laâm raâm ñoâi lôøi caàu nguyeän cho ngöôøi naïn nhaân
chieán cuoäc.

Khi ñeán ngaõ ba Xaø Bang, Töôùng Tö Leänh ñaõ meät laém
roài, “Long ôi ! Coù neân cho anh em nghæ moät chuùt ñöôïc khoâng
?” Toâi töø choái, “Ñòch noù ñaõ phaùt giaùc ra cuoäc ruùt quaân cuûa
chuùng ta roài, chaéc chaén coù boân taäp truy kích. Vò trí naøy raát
nguy hieåm khoâng döøng quaân ñöôïc ñaâu Thieáu töôùng. Nhaát
laø ban ñeâm, ñang ñi maø ngöøng laïi naèm xuoáng laø bò nguû meâ
ngay, raát khoù daäy noåi maø ñi tieáp. Gaéng vaøi giôø nöõa laø tôùi
choã an toaøn. Coá leân ñi Thieáu töôùng ! “ Toâi vöøa noùi vöøa keùo
tay Tö Leänh tieán leân. Toâi huyùt gíoù baøi “The Longest Day”
Tö Leänh huyùt gioù theo, vaø chuùng toâi tieáp tuïc böôùc ñi. Höôùng
Xuaân Loäc vaãn ì aàm tieáng ñaïi baùc. Hoûa chaâu laäp loøe phiaù
chaân trôøi xa.

Vöøa luùc aáy treân maùy lieân laïc cuûa Trung ñoaøn 43 BB,
Thieáu taù Dö/ TÑT 3/43 BB baùo caùo raèng ñoaøn cô giôùi cuûa
anh vaø Trung taù Noâ Thieát ñoaøn 10 Kî Binh ñaõ gaëp quaân Duø
aùn ngöõ ngoõ vaøo Bình Ba, hoï ñang chôø xaùc nhaän cuûa caáp
treân roài môùi cho pheùp quaân Xuaân Loäc tieán vaøo. Töôùng Tö
Leänh thôû phaøo nheï nhoõm, theá laø chuyeän link-up vôùi quaân
baïn ñaõ xong, baây giôø chæ coøn chuyeän theo doõi an nguy cuûa
ñoaøn haäu quaân laø Tieåu khu Long Khaùnh, Löõ ñoaøn 1 Duø vaø
Tieåu ñoaøn 2/43 BB. Chuùng toâi daán böôùc tieán nhanh veà phiaù
tröôùc, xa xa voïng laïi tieáng gaø gaùy sôùm.

Khi chuùng toâi nhìn thaáy aùnh ñeøn daàu cuûa xoùm thoân
le loùi, cuõng laø luùc maùy truyeàn tin cuûa Tieåu khu Long Khaùnh
baùo tin cho Tö Leänh roõ raèng hoï ñang chaïm ñòch. Roài ñeán

126 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

tin töùc Löõ ñoaøn Duø chaïm ñòch. Nhöõng khaåu phaùo Duø ñaët
beân ñöôøng ñaàu xoùm baét ñaàu taùc xaï töøng traøng yeåm trôï cho
quaân baïn. Maët trôøi höøng ñoâng, moät chieác xe Jeep chaïy ñeán
ñoùn Thieáu töôùng Tö Leänh vaø tuøy tuøng cuûa oâng. Chieác xe
thöù hai ñeán ñoùn Ñaïi taù Hieáu, Trung taù Linh vaø anh lính
truyeàn tin Trung ñoaøn 43 BB. Toâi cho ñôn vò ñi saâu vaøo
höôùng laøng xaõ roài döøng quaân döôùi moät buïi tre laøng. Toâi cho
caùc ñaïi ñoäi boá quaân, caét ngöôøi canh gaùc. Ñaàu döïa ba loâ
maét toâi nhíp laïi raát nhanh.

Maët trôøi leân cao khoûi ngoïn caây, toâi thöùc daäy bôûi tieáng
ñoäng cô cuûa moät caùi tröïc thaêng chæ huy ñaùp beân caên cöù
hoûa löïc cuûa Duø. Treân tröïc thaêng coù 3 ngöôøi to lôùn nhaûy
xuoáng, chieác tröïc thaêng bay ñi. Khoâng roõ nhöõng ngöôøi môùi
xuoáng maùy bay laø ai, nhöng sau khi trao ñoåi vaøi lôøi gì ñoù vôùi
nhöõng phaùo thuû Duø, hoï quay sang tieán veà phía TÑ 82
BÑQ. Khi hoï ñeán gaàn thì toâi nhaän ra Trung töôùng Nguyeãn
vaên Toaøn Tö Leänh /QÑ3 , Trung uùy Ñöùc tuøy vieân cuûa oâng
vaø moät anh lính mang maùy truyeàn tin. Toâi ra leänh cho Tieåu
ñoaøn taäp hoïp 5 Ñaïi ñoäi daøn chaøo. Sau khi baét tay toâi, Töôùng
Toaøn ñi moät voøng baét tay töøng ngöôøi , caâu noùi cuûa oâng chæ
vaén taét, “Good ! Gioûi ! Tieåu ñoaøn ni gioûi laém ! “ Quay
qua toâi oâng noùi, “Thoâi cho anh em giaûi taùn ñi Long, ôû ñaây
saùt naùch caên cöù Maây Taøo, tuïi noù phaùo baát cöù luùc naøo, nguy
hieåm.” Toâi cöôøi, “Pleime töù beà laø ñòch, vaäy maø Trung töôùng
xuoáng thaêm, tuïi toâi vaãn ñoäi hình ñaøng hoaøng daøn chaøo, vaäy
thì ôû ñaây coù caùi gì ñaùng ngaùn maø boû leã nghi quaân caùch?”
Töôùng cöôøi, “ÖØ, nhaéc Pleime töùc laø chuù mi nhaéc kheùo ta
coøn nôï caùi lon Trung taù cuûa chuù mi traän ñoù coù phaûi khoâng ?
Thoâi veà Long Bình kyø naøy ta ñeàn cho ! Chòu chöa?” Roài
Trung töôùng Toaøn baét tay toâi töø giaõ, coù xe chôø ñöa oâng vaøo
Hoäi Ñoàng Xaõ Bình Ba hoïp vôùi Töôùng Ñaûo.

Töôùng Toaøn khoâng laï gì chuùng toâi, chuùng toâi cuõng
chaúng laï gì Töôùng Toaøn. Trong thôøi gian Töôùng Nguyeãn

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 127

vaên Toaøn giöõ chöùc vuï Tö Leänh Quaân Ñoaøn 2, oâng thöôøng
gheù thaêm Pleime vaø Tieåu ñoaøn 82 BÑQ. Töôùng Toaøn ñaõ
chöùng kieán khaû naêng ñôn vò naøy qua nhöõng traän ñaùnh laãy
löøng, Caên cöù 711, Pleime, Ñaïo Trung. Trong naêm 1974
Töôùng Toaøn ñaõ 2 laàn gaén Anh Duõng Boäi Tinh vôùi Nhaønh
Döông lieãu leân hieäu kyø Tieåu ñoaøn naøy. Sau ñoù oâng thuyeân
chuyeån veà laøm Tö leänh Quaân khu 3. Thaùng 4/ 1975 Quaân
ñoaøn 2 tan raõ. Khi ñöôïc tin baùo raèng Tieåu ñoaøn 82 BÑQ
coøn ñang laën loäi trong röøng giaø Baûo Loäc, chính Töôùng
Nguyeãn vaên Toaøn ñaõ ra leänh cho khoâng quaân vuøng 3 Chieán
Thuaät cöùu Tieåu ñoaøn naøy veà Long Khaùnh chieàu ngaøy 6/4/
1975. Chieàu hoâm ñoù, taïi saân bay Long Khaùnh, Töôùng cuõng
chæ ngaén goïn moät caâu, “Good ! Gioûi ! Tieåu ñoaøn ni gioûi
laém !” Chuùng toâi ñaõ ñaùp laïi lôøi khen cuûa oâng baèng nhöõng
chieác T54 chaùy beân raøo traïi 181 PB, vaø baèng nhöõng khaåu
phoøng khoâng nöôùc theùp coøn xanh bieác ñöôïc tröng baøy ôû saân
bay Long Khaùnh.

Tröa hoâm ñoù toâi vaøo gaëp Thieáu töôùng Ñaûo trong Hoäi
Ñoàng Xaõ Bình Ba, oâng cho bieát Löõ ñoaøn 1 Duø ñaõ thaønh
coâng dieät xong nhöõng con choát chaën vaø ñang treân ñöôøng taäp
trung vuøng baéc xaõ Bình Ba. Rieâng tin töùc lieân quan ñeán
Tieåu khu Long Khaùnh thì coøn muø môø. Trung taù Ñình (K11)
Tieåu khu Phoù ñaõ töû traän vì 1 quaû B 40 truùng ngay xe oâng. Soá
phaän Ñaïi taù Phuùc, Tænh tröôûng thì chöa roõ reät, coøn ñang
phoái kieåm. TÑ 2/43 BB cuûa Th/ taù Cheá thì ñang bò xe tank
CSBV truy luøng, phaûi laån troán trong röøng cao su ñeå tìm
ñöôøng ruùt veà höôùng Long Thaønh.

Tröa ñoù Thieáu töôùng Tö Leänh Sö ñoaøn 18 cho toâi
möôïn xe vaø taøi xeá cuûa oâng ñeå toâi ra Baø Ròa tìm tin töùc vôï
con toâi. Toâi vaøo taát caû caùc trung taâm tò naïn ôû Baø Ròa ñeå hoûi
teân nhöõng naïn nhaân chieán cuoäc nhöng khoâng coù tin gì veà
Ban Meâ Thuoät caû.

128 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

Khi toâi veà laïi Hoäi Ñoàng Xaõ Bình Ba thì Ñaïi taù Hieáu
cho toâi bieát ñòch ñaõ boân taäp truy kích ñuùng nhö döï ñoaùn cuûa
toâi, chuùng chaën ñaùnh naëng neà quaân baïn ngay taïi ngaõ ba
Xaø Bang, Trung taù Ñình cheát ôû ñaây, Ñaïi taù Phuùc cuõng bò
ñòch baét ôû ñòa ñieåm naøy.

N gaøy hoâm ñoù Toång Thoáng Thieäu töø chöùc trao quyeàn
laïi cho cuï Traàn vaên Höông. Tieåu ñoaøn toâi ruùt vaøo nhaø daân
nguû qua ñeâm. Saùng hoâm sau chuùng toâi ruùt veà Long Bình,
ñôn vò toâi xuaát phaùi töø Sö ñoaøn 18 vaø ñöôïc traû veà cho Bieät
Ñoäng Quaân. Töø ngaøy veà Long Bình toâi maõi lo ñi tìm tin töùc
vôï con, khoâng maøng tôùi vieäc gaëp Töôùng Tö Leänh Quaân
ñoaøn 3 ñeå “ñoøi nôï” caùi lon Trung taù.

N gaøy 28/4/1975 Tieåu ñoaøn 82 BÑQ ñöôïc leänh vaøo
vuøng haønh quaân phía sau löng tröôøng Boä Binh Long Thaønh.
Vì leänh ñeán baát ngôø do ñoù 1/3 quaân soá ñôn vò xuaát traïi veà
khoâng kòp giôø di chuyeån neân Tieåu ñoaøn vaøo vuøng vôùi quaân
soá 161 ngöôøi, thieáu vaéng Thieáu uùy Nguyeãn vaên Hoïc, ngöôøi
só quan Ñaïi ñoäi tröôûng öu tuù nhaát cuûa toâi. Tieåu ñoaøn coù
nhieäm vuï ngaên chaën ñòch töø höôùng baéc tieán veà, ñoàng thôøi
hoã trôï cho moät ñôn vò baïn (?) taùi chieám tröôøng Boä Binh
Long Thaønh. Ngoïn ñoài chuùng toâi phoøng thuû laø moät caùi tieàn
ñoàn cuõ, coù 3 caùi loâ coát nhoû, khoâng haàm hoá ñòa ñaïo, khoâng
coù haøng raøo. Chuùng toâi chæ chaát sô saøi nhöõng vieân ñaù toå
ong thaønh moät chieán luõy caáp thôøi.

Toái hoâm ñoù töøng ñoaøn xe vaän taûi cuûa CSBV ñaõ ñoå
haøng traêm boä ñoäi xuoáng khu röøng cao su höôùng baéc ngoïn
ñoài troïc maø chuùng toâi traán giöõ. Khoaûng 8 giôø toái ñoaøn xe
baät ñeøn roïi ñöôøng cho boä binh theo sau T54, daøn haøng ngang
xung phong bieån ngöôøi vaøo tuyeán phoøng ngöï cuûa TÑ/82
BÑQ. Ngay loaït ñaïn 100 ly môû maøn, ba caùi loâ coát ñaõ bò
baén xaäp. Ñaïi uùy Hoaøn vaø anh lính truyeàn tin cuûa oâng laø
nhöõng ngöôøi cheát ñaàu tieân. Toâi boø sang hoá cuûa oâng, quaán
taám thaân ñaày maùu cuûa oâng baèng taám meàn poncho line. Khi

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 129

toâi di chuyeån sang kieåm soaùt vò trí phoøng ngöï cuûa Thieáu uùy
Thuûy, ÑÑT/ ÑÑ4 thì boä binh ñòch baét ñaàu hoâ “xung phong
! “ Chuùng toâi phaûi duøng löïu ñaïn M26 ñeå chaën böôùc tieán cuûa
giaëc. Nhöõng traùi M72 baén xeùo qua xeùo laïi
töø ñænh ñoài ñaõ khieán cho chieán xa CSBV thoaùi lui. Doïc
theo söôøn ñoài coù boán, naêm chieác T54 bò haï naèm baát ñoäng.
Hai khaåu M60 baén cheùo caùnh seû ñaõ voâ hieäu hoaù ñôït soùng
bieån ngöôøi ñaàu tieân cuûa ñòch. Toâi goïi cho BCH Lieân ñoaøn
xin khoâng yeåm vaø phaùo yeåm nhöng ñôn xin yeåm trôï khoâng
coù ai traû lôøi !

Chôït ñeøn xe vuït taét, tieáng ñoäng cô chieán xa ruù leân.
Khoaûng naêm saùu chieác T54 taét ñeøn vaø môû heát toác löïc chaïy
leân ñoài. Chuùng ñaûo moät voøng chöõ C treân vò trí ñoùng quaân
cuûa BÑQ, xích xe ñeø naùt thaân theå nhöõng ngöôøi khoâng
kòp traùnh neù roài chaïy ñi. Söï kieän naøy thaät laø baát ngôø !
Chuùng toâi chöa kòp phaûn öùng thì chieán xa ñòch ñaõ chaïy
khuaát xuoáng chaân ñoài. OÂng thöôïng só Phaïm Hoa , thöôøng
vuï Tieåu ñoaøn bò xích xe tank nghieán naùt ngöïc cheát cuøng vôùi
anh B1 Bích, ngöôøi naáu côm cho toâi. Khaåu coái 81 bò ñeø gaõy
caøng baát khieån duïng. Chuaån uùy Thieàu, trung ñoäi tröôûng trung
ñoäi suùng naëng ngoài oâm xaùc thöôïng só Hoa khoùc röng röùc.
Caû Tieåu ñoaøn ñeàu bieát Chuaån uùy Thieàu laø öùng cöû vieân reå
quyù cuûa “thöôïng só tiaù”. AÙi nöõ cuûa thöôïng só thöôøng vuï
ñang laø hoa khoâi lôùp 11 tröôøng Trung hoïc Minh Ñöùc Pleiku.

Toâi chöa kòp chaán chænh laïi ñoäi hình thì ñaïn 100 ly laïi
aàm aàm doäi treân ñænh ñoài, roài ñeøn xe laïi baät saùng soi ñöôøng
boä binh ñòch môû ñôït bieån ngöôøi tieáp theo. Laàn naøy chuùng
toâi ngaên chuùng töø xa baèng nhöõng quaû löïu ñaïn M67 noå chaäm.
Chuùng toâi neùm heát söùc thaúng tay nhöõng quaû M 67 xuoáng
chaân ñoài. Ñeøn xe soi roõ nhöõng thaân hình caùn binh Coäng Saûn
loaïng choaïng ngaõ chuùi xuoáng ñaát vì truùng maûnh löïu ñaïn.
Hai khaåu M60 vaãn ñan caùnh seû. Nhöõng xaùc ngöôøi cheát ñeø
leân nhau, nhöõng tieáng theùt ñau ñôùn vang leân man rôï trong

130 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

ñeâm ñen. Ñeøn xe laïi taét, tieáng chieán xa laïi huù. Nhöõng noøng
M72 ñaõ saün saøng phoùng ñaïn. Hai khaåu M60 ñöôïc naâng cao
leân nhaèm vaøo nhöõng xaï thuû phoøng khoâng treân tank. Vaøi
chieác tank bò truùng ñaïn, naèm laïi giöõa trieàn ñoài, nhöng coù 2
chieác ñaõ loït ñöôïc vaøo vò trí phoøng ngöï cuûa BÑQ. Xaï thuû
12,8 ly treân xe ñaõ cheát, caùi daây xích coøn moùc vaøo chaân xaï
thuû, treo toøn ten caùi xaùc xaï thuû ñung ñöa beân hoâng chieán
xa. Trong khi chieác tank höôùng ñoâng ñaõ xoay sang traùi chaïy
xuoáng ñoài thì chieác thöù nhì coøn ñang trôû ñaàu ôû khoaûng ñaát
giöõa 2 caùi loâ coát. Coù moät BÑQ ñöùng xoång löng giöõa ñoài chôø
ñôïi caùi xe tank ñoù. Chieác xe nhaèm anh lao tôùi, anh traùnh
sang moät beân naém sôïi xích treo caùi xaùc beân hoâng xe ñu leân
phaùo thaùp. Moät quaû löïu ñaïn neùm goïn vaøo loøng xe, quaû thöù
2, quaû thöù 3... buøng! buøng ! buøng! chieác xe loaïng choaïng
roài ngöøng treân ñænh ñoài. Ngöôøi BÑQ nhaûy xuoáng xe, anh xaû
moät baêng M16 vaøo caùi thaây ma caùn binh Coäng Saûn, xaï thuû
phoøng khoâng. Heát ñaïn, anh thay baêng ñaïn khaùc, nhaû ñaïn
tieáp tuïc, caùi thaây ma toe tua töøng maûnh. Roài anh ngoài
beät xuoáng ñaát oâm maët khoùc roáng leân. Ngöôøi aáy laø Chuaån
uùy Thieàu ! Toâi cöù ñeå cho ngöôøi só quan treû khoùc, khoùc cho
vôi haän thuø, cho vôi noãi thöông taâm.

Khoaûng nöûa ñeâm, ñeøn xe laïi roïi saùng, ñaïn 100 ly
laïi caøy xôùi ngoïn ñoài khoâng teân. Toâi khoâng theå naém
vöõng ñöôïc con soá toån thaát cuûa quaân baïn laø bao nhieâu. Chuùng
toâi ñaõ xöû duïng ñeán nhöõng oáng M72 cuoái cuøng. Toâi goïi Thieáu
uùy Thuûy vaø cho leänh anh ñi gom goùp löïu ñaïn cuûa nhöõng
ngöôøi ñaõ töû traän veà chia cho nhöõng ngöôøi coøn soáng ñeå ñaùnh
ñòch laàn choùt. Döôùi aùnh ñeøn xe, nhöõng ngöôøi lính xaâm
laêng trong ñôït xung phong naøy hình nhö khoâng coøn haêng
haùi nhö hai ñôït tröôùc; hoï baét ñaàu boø leân, nöông theo nhöõng
moâ ñaù nhaáp nhoâ. Nhö vaäy laø ñòch ñaõ maát tinh thaàn ! Khi
nhöõng quaû löïu ñaïn vöøa baät moû vòt noå “uøm” thì nhöõng anh
boä ñoäi Coäng Saûn cuõng quay löng chaïy thuïc maïng ngöôïc

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 131

veà höôùng röøng cao su. Theá laø ñeøn pha vuït taét. Döôùi chaân
ñoài coù tieáng reân la cuûa lính CSBV bò thöông. Hai khaåu M60
töôùi ñaïn khoâng thöông tieác veà höôùng coù nhöõng tieáng reân
la ñau ñôùn aáy.

Chöøng möôøi phuùt sau ñoaøn xe tank laïi aøo aït tieán leân
ñoài laàn thöù ba. Laàn naøy chuùng theo ñoäi hình hai haøng doïc,
ñaâm thaúng leân ñænh ñoài roài ñoàng loaït pha ñeøn, chia hai ngaû,
traùi, phaûi giaøy xeùo vò trí truù quaân cuûa chuùng toâi. Treân thaønh
xe khoâng coù teân xaï thuû phoøng khoâng naøo! Nhöõng ñöùa naïp
ñaïn ñaïi baùc thì thoø ñaàu leân thuïp ñaàu xuoáng neùm nhöõng traùi
thuû phaùo xuoáng nhöõng caùi leàu poncho vaø nhöõng hoá caù nhaân.
Chuùng toâi giôø naøy nhö nhöõng con thuù bò thöông, mieäng la “A
! ! !A ! ! ! A ! ! ! Bieät Ñoäng ! Saùt ! “ tay boùp coø M16 nhaém
nhöõng caùi ñaàu ñòch nhaáp nhoâ treân phaùo thaùp. Moät traùi thuû
phaùo neùm truùng löng toâi, toâi chuïp noù neùm ñi höôùng khaùc,
traùi thuû phaùo noå treân trôøi, thuû phaùo Coäng Saûn noå chaäm hôn
löïu ñaïn M26 cuûa ta, saùt thöông cuõng khoâng baèng M26 cuûa
ta. Baây giôø chuùng toâi ñaõ maát trí, khoâng coøn bieát sôï cheát nöõa
! Chuùng toâi trôû thaønh nhöõng tay giaùc ñaáu, gaéng söùc leo leân
löng nhöõng con quaùi vaät T54 ñeå ñaùnh quaû löïu ñaïn sau cuøng.
Toâi ñaõ leo leân ñeán caùi phaùo thaùp, toâi laàn tay tìm treân sôïi
daây ba chaïc, coøn moät quaû mini vaø moät quaû laân linh ! Tay
toâi chöa kòp môû choát quaû mini thì moät caùi ñaàu ñòch nhoâ
leân, noù ñaäp moät traùi thuû phaùo treân muõ saét cuûa toâi roài ra söùc
xoâ toâi xuoáng xe, hai con vaät giaèng co, quaû mini tuït tay toâi
rôi maát ! Toâi gôõ caùi noùn saét ra, thaúng tay choaûng vaøo ñaàu
thaèng giaëc, ñaàu noù nguùc ngoaéc, roài noù thuïp vaøo loøng xe.
Toâi ñang coá gôõ traùi laân tinh moùc treân daây ba chaïc thì caùi
phaùo thaùp xoay troøn, toâi bò gaït rôi xuoáng xe. Toâi laên sang
sau moät uï ñaù, chieác xe ñaûo moät voøng, xích saét caøy saâu treân
ñaát, caùt buïi töôùi raùt maët, toâi thoaùt cheát trong ñöôøng tô keõ toùc
! Chuùng toâi giôø naøy nhö nhöõng con coïp bò thöông, bò doàn
vaøo ñöôøng cuøng ! Chuùng toâi chaïy boä ñuoåi theo ñoaøn chieán

132 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

xa ñang ruùt ñi. Trong ñaùm buïi muø, moät BÑQ ñaõ boû ñöôïc
moät traùi M26 vaøo trong loøng chieác T 54 höôùng ÑÑ 4/ TÑ82
khieán noù quyùnh quaùng ñaâm vaøo hoâng moät chieác khaùc roài laät
nhaøo xuoáng trieàn ñoài boác chaùy. Chieác xe bò ñaâm truùng thì ñöùt
xích, töø treân xe, boán teân CSBV nhaûy xuoáng, chuùng chöa
ñöùng vöõng thì naêm saùu hoïng M16 ñaõ nhaû haøng traêm vieân
ñaïn treân ngöôøi chuùng, boïn xaâm laêng cheát khoâng kòp
than tieáng naøo. Coù vaøi BÑQ coøn baùm treân phaùo thaùp nhöõng
chieác tank ñang ñoå doác, hoï coá chuùi muõi M16 vaøo mieäng
phaùo thaùp boùp coø voâ voïng. Phaùo thaùp xoay troøn, hoï rôi xuoáng
ñaát. Chieác xe chaïy sau ñeø leân thaân hoï. Ñoaøn xe bieán daïng
trong ñeâm.

Ñeâm aáy toâi ñaõ soáng soùt sau moät traän chieán ñaáu
ñaãm maùu vaø daõ man nhaát trong cuoäc ñôøi möôøi naêm traän
maïc. Caùi leàu cuûa toâi beïp dí. Chieác maùy PRC 25 cuûa toâi
cuõng beïp dí. Chieán xa ñòch ñaõ ruùt xa, toâi coøn ñöùng söõng
treân ñænh ñoài nhìn theo chuùng. Tay toâi coøn caàm chaéc quaû
löïu ñaïn laân tinh cuoái cuøng, tieác reû. Toâi böôùc raûo quanh ngoïn
ñoài troïc ñaõ xaùc xô. Thuoäc caáp cuûa toâi cheát phôi thaây
treân mieäng hoá, la lieät ñoù ñaây. Khoâng coøn khaåu M72 naøo,
löïu ñaïn cuõng caïn, phaùo yeåm khoâng coù, khoâng yeåm cuõng
khoâng coù. Toâi quyeát ñònh cho ñôn vò ruùt lui.

Moät traùi mìn coùc noå döôùi chaân Chuaån uùy Trung,
ngöôøi Só quan treû theo sau löng toâi ñi kieåm tra traän chieán,
baøn chaân traùi cuûa Trung toe ra nhö mieáng baõ traàu ñaãm maùu.
Toâi dìu Trung vaøo caùi leàu xaäp cuûa Ñaïi uùy Hoaøn, caùi xaùc
Ñaïi uùy TÑ Phoù ñaõ bò phaùo 100 ly xeû thaønh töøng maûnh,
ñaàu vaêng moät nôi, tay chaân vaêng moät ngaû. Toâi chuïp caùi
maùy PRC 25 cuûa oâng ra leänh cho Trung uùy Traàn vaên Phöoùc
ÑÑT/ÑÑ3 cho ngöôøi dìu Chuaån uùy Trung xuoáng ñoài. Roài
tuaàn töï, caùc Ñaïi Ñoäi 3,4,2,1 ruùt lui qua con suoái döôùi chaân
ñoài. Treân ñoài, nhöõng anh huøng Pleime vöøa töû traän, naèm phôi
thaân treân mieäng hoá caù nhaân. Khoâng coù tieáng reân la naøo caû,

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 133

taát caû ñaõ ra ñi eâm aû, taát caû ñaõ ra ñi kieâu huøng. Ñeâm 28/4/
1975 maùu chuùng toâi, maùu nhöõng ngöôøi Bieät Ñoäng coøn
töôùi öôùt ñaãm moät ngoïn ñoài khoâng teân cuûa queâ höông.

Khi chuùng toâi xuoáng tôùi vöôøn cam döôùi chaân ñoài thì
xe tank ñòch aøo aït leân ñoài laàn thöù tö. Nhöõng traùi ñaïn 100
ly baén daøi, vöôït qua ñænh ñoài, bay treân ñaàu chuùng toâi roài
rôi beân bôø suoái. Ñaát ñaù buïi muø sau löng chuùng toâi. Trong
ñeâm toái, toâi cho quaân loäi nhanh qua bôø beân kia.

Ñeâm 28/4/1975, chôï chieàu roài ! Khoâng ai ñaùp öùng
lôøi xin taùc xaï yeåm trôï. Khoâng ai ñaùp öùng lôøi toâi xin moät traùi
hoûa chaâu ! Qua suoái, toâi cho ñôn vò daáu ñoäi hình trong baõi
miaù. Töø ñaây, saùng hoâm sau toâi nhìn laïi beân kia bôø, ngoïn
ñoài troïc ñaãm maùu khoâng moät boùng ngöôøi, nhöõng chieác xe
tank bò phaù huûy ñeâm qua ñaõ ñöôïc keùo ñi. Khoâng thaáy boùng
daùng quaân thuø, khoâng nghe tieáng ñoäng cô chieán xa. Ngoïn
ñoài naèm phôi döôùi naéng mai im aéng. Vaøo luùc naøy, beân
traùi caùi loâ coát höôùng baéc, caïnh moät goác baèng laêng, Ñaïi uùy
Hoaøn TÑ Phoù thoaûi maùi naèm nguû yeân treân ñoù, ñaàu moät
nôi, thaân moät ngaû. Coù caû chuïc ngöôøi lính can tröôøng yeân
nghæ treân ngoïn ñoài naøy cuøng oâng. Gioù ngaøn loàng loäng, hoa
mía bay loàng loäng...

Saùng 29/4/1975 toâi nhìn veà höôùng caên cöù Long Bình,
coù vaøi coät khoùi ñen boác leân töø noùc caùc nhaø voøm. Ngöôøi ta
laïi ñoát gia taøi, ngöôøi ta laïi ruùt ñi roài ! Ngöôøi ta ruùt ñi ñaâu?
Toâi vaãn coøn ôû saùt ñòch quaân, vaäy maø ngöôøi ta laïi nôõ boû toâi
maø ñi, nhö ôû Quaûng Ñöùc, Blao !
Kieåm ñieåm laïi quaân soá, caû Tieåu ñoaøn coøn ñöôïc 107 ngöôøi
! Toâi laáy caùi PRC 25 raø nhöõng taàn soá quen. Toâi baét ñöôïc
gioïng noùi cuûa Haèng Minh vaø Ñaïi taù Hieáu, Sö ñoaøn 18 ñang
luùn caøng taïi Traûng Bom ! Khi bieát ñieåm ñöùng cuûa toâi, Ñaïi
taù Hieáu heïn gaëp nhau taïi coång soá 10 caên cöù Long Bình.
Muoán ñi veà Long Bình toâi phaûi taït qua ngaõ Hoá Nai. Phaùo 2
beân Quoác Coäng ñeàu taäp trung treân vuøng naøy. Vaäy laø, ñoäi

134 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

phaùo ta ñi ! Chuùng toâi ñi nhö nhöõng caùi thaân robot, ñaïn noå
ñaèng tröôùc, ñaïn noå ñaøng sau, ñaïn noå beân hoâng, ñaïn noå chuïp
treân ñaàu. Chuùng toâi khoâng nghe gì caû, cöù theá maø ñi, höôùng
Long Bình, Okay ! Tieán leân! Nôi oâ cöûa soå 2 beân ñöôøng, coù
nhöõng hoïng suùng AK chiaõ vaøo ñoaøn quaân ñang di chuyeån,
chuùng toâi khoâng maøng tôùi chuùng, chuùng toâi cöù ñi trong möa
phaùo, phaùo baïn töø höôùng taây doäi tôùi, phaùo ñòch töø höôùng
ñoâng caâu sang. Phaùo cöù rôi, nhöõng ngöôøi truùng ñaïn ngaõ
xuoáng, nhöõng ngöôøi chöa truùng ñaïn cöù böôùc ñi, nhöõng böôùc
ñi khoâng hoàn, ñöôøng phoá ñaày hoá ñaïn, ñöôøng phoá ñaày xaùc
ngöôøi...

Toâi vaøo tôùi voøng raøo caên cöù Long Bình vaøo luùc buoåi
chieàu. Toâi laø daân Vuøng 2 khoâng bieát caùi caên cöù naøy coù bao
nhieâu coång, ñi tìm caùi coång soá 10 thì bieát noù ôû ñaâu ? Toâi
thaáy moät doanh traïi coù caùi baûng Boä Chæ Huy / Lieân ñoaøn 32
BÑQ boû troáng, vaäy laø thaøy troø toâi nhaøo vaøo ñaáy haï traïi.
Ñeám ñaàu thuoäc caáp trong saân, Tieåu ñoaøn 82 BÑQ giôø aáy
coøn 67 ngöôøi ! Nhö theá laø chaün 40 ngöôøi cheát raûi raùc treân
ñoaïn ñöôøng möa phaùo töø Hoá Nai veà tôùi Long Bình ! Côm
nöôùc xong thì trôøi ñaõ toái. Chuùng toâi nguû nhö cheát. Ñeán 3
giôø saùng 30/4/ 1975 Trung uùy Traâm Só quan Truyeàn Tin Tieåu
ñoaøn döïng toâi daäy, “Coù tin töø Lieân ñoaøn ra leänh cho chuùng
ta ruùt veà Saøi Goøn ! “ Toâi ueå oaûi ngoài daäy, “Meï kieáp ! Veà Saøi
Goøn ! Veà Saøi Goøn laøm caùi con meï gì ñaây ! “ Xa cuoái trôøi,
hoûa chaâu le loùi höôùng Saøi Goøn. Toâi ra leänh cho Tieåu ñoaøn (
! ) chuaån bò leân ñöôøng. Tôùi ngaõ ba Tam Hieäp chuùng toâi gaëp
moät boä phaän cuûa Sö ñoaøn 22 Boä Binh, cuøng laø daân vuøng 2
maát ñaát, thaáy thöông nhau, tay dô vaãy vaãy...

Caàu xa loä ñaõ bò xe tank CSBV chaän ñöôøng, chuùng
toâi reõ vaøo thaønh phoá Bieân Hoøa. Thaønh phoá vaéng laïnh buoàn
thiu. Toâi cho ñôn vò ñi doïc theo ñöôøng xe löûa, ngang qua
nhöõng caên nhaø toâle oå chuoät, moät vaøi khuoân maët buoân phaán
baùn höông thoø ra, aùnh ñeøn vaøng hiu haét, ñoâi caâu voïng coå

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 135

vang theo sau löng ngöôøi chieán baïi, “Anh ôi ! Boû
göôm ñao, boû moäng khanh töôùng coâng haàu maø veà vôùi em ñi
! Chieán cuoäc ñaõ taøn roài ! Anh ôi ! Anh ôi ! “ Chuùng toâi cuùi
ñaàu laàm luõi maø ñi. Chuùng toâi ñi qua caàu Ñoâi roài ñeán caàu
Hang, toâi cho ñôn vò döøng laïi taáp vaøo nhöõng caùi quaùn boû
troáng beân ñöôøng. Töøng ñoaøn quaân xa, chieán xa coù BÑQ vaø
lính Duø tuøng thieát ñi qua maët chuùng toâi, höôùng veà Saøi Goøn.
Khoaûng 8 giôø saùng thì khoâng coøn chieác xe naøo ñi qua ñoù
nöõa. Luùc naøy trong ngoâi chuøa beân kia ñöôøng taøu, nhöõng nhaø
sö aùo vaøng ñang chaát ñoà ñaïc leân xe, xe höôùng veà Saøi Goøn.
Ít laâu sau xe cuûa hoï laïi quay trôû laïi chuøa khoâng hieåu vì lyù do
gì.

Toâi cho quaân tieáp tuïc leân ñöôøng. Khi coøn caùch Thuû
Ñöùc chöøng vaøi caây soá ngöôøi lính coù radio loan tin Toång
Thoáng Döông vaên Minh ñang keâu goïi ñaàu haøng! Toâi cho
quaân döøng laïi, taït vaøo moät quaùn caø pheâ beân ñöôøng. Baø chuû
quaùn thaáy toâi, aùi ngaïi vaën nhoû volume caùi maùy thu thanh.
“Heát roài ! Chò cöù môû lôùn cho toâi nghe vôùi ! Heát roài ! Chò ôi !
“ Baø chuû quaùn môû radio lôùn hôn, vaø toâi nghe roõ töøng lôøi keâu
goïi cuûa oâng Toång Thoáng, oâng taân Toång Thoáng VNCH maø
toâi khoâng roõ oâng ta ñaõ leân ngoâi luùc naøo ! Ngoaøi coång coù caùi
xe Jeep töø höôùng Saøi Goøn chaïy leân, moät ngöôøi troâng daùng
nhö Tö Leänh böôùc xuoáng hoûi anh BÑQ tröôùc ngoõ ñieàu gì
ñoù, roài chieác xe trôû ñaàu phoùng ñi. Khi toâi ra ngoaøi ñöôøng
thì ngöôøi lính noùi coù Thieáu töôùng Ñaûo hoûi tin Thieáu taù, vì
anh ta môùi töø phía sau ñoaøn quaân di chuyeån leân ñaây, neân
anh khoâng roõ toâi ngoài trong quaùn nöôùc, anh noùi vôùi Thieáu
töôùng raèng anh khoâng bieát oâng TÑT ôû choã naøo caû, xin Thieáu
töôùng chôø moät laùt ñeå anh ta ñi kieám, nhöng Thieáu töôùng
Ñaûo ñaõ voäi vaõ ra ñi.

Ngaøy 10 thaùng 5 naêm 1975, toâi ñang ngoài uoáng caø
pheâ tröôùc cöûa nhaø oâng chieâm tinh gia Traàn Caåm soá 144
ñöôøng Vónh Vieãn Chôï Lôùn thì beân kia ñöôøng moät ngöôøi toùc

136 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

huùi cao, vöøa xuoáng yeân chieác xe ñaïp theå thao. Toâi goïi, “Tö
Leänh ! Tö Leänh ! “ Töôùng Ñaûo ngô ngaùc moät luùc roài nhaän ra
toâi, oâng böôùc sang nhaäp baøn vôùi toâi vaø chuù Tr/uùy Phöôùc, con
trai baùc Caåm. Tö Leänh noùi hoâm 30 thaùng Tö oâng coù quay laïi
tìm toâi ôû caùi quaùn caø pheâ beân ñöôøng ñeå ruû toâi ñem quaân troán
veà Vuøng 4, nhöng oâng khoâng tìm thaáy toâi neân döï ñònh khoâng
thaønh. Toâi nhìn vaøo maét Tö Leänh, an uûi oâng, “Soá meänh maø
Tö Leänh ôí !” Chuùng toâi xieát tay nhau caûm thoâng. Vinh quang
ñaønh boû laïi sau löng, ñau loøng maø boû laïi sau löng ! Tröôùc
maët chuùng toâi, nhöõng ngaøy saàu thaûm baét ñaàu...

Thaùng 3 naêm 1979 toâi ñöôïc ñöa töø Traïi Caûi Taïo Phuù
Sôn 4, Thaùi Nguyeân veà Traïi Nam Haø A, Phuû Lyù. Toâi laø
thaønh phaàn cuûa toaùn 40 ngöôøi coù tieàn tích troán traïi neân bò
giaûi veà ñaây vôùi caùi coøng treân tay. Khi chuùng toâi nhaäp traïi,
nhöõng ngöôøi tuø treû tuoåi can toäi Vöôït Bieân vaø Phuïc Quoác
chaøo ñoùn chuùng toâi, nhöõng keû mang coøng, baèng nhöõng ñôït
voã tay hoan hoâ töng böøng. Hoâm sau coù ngöôøi nhaén vôùi toâi
raèng Chuû Nhaät tôùi Thieáu töôùng Ñaûo chôø môøi toâi aên côm ôû
buoàng soá 1.

Tröa Chuû Nhaät ñoù toâi tôùi buoàng 1 gaëp ngöôøi chæ huy
cuõ, oâng ôû ñoäi lao ñoäng cuøng Töôùng Sang Tö Leänh Sö ñoaøn
6 KQ, Ñaïi taù Phuùc BÑQ Tænh tröôûng Long Khaùnh, vaø Ñaïi
taù Khoaùi CHT/BÑQ/ QK1. Thôøi gian qua ñaõ maáy naêm khoâng
gaëp, toâi raát vui khi baét tay Tö Leänh. Böõa côm aáy coù toâi, Tö
Leänh, Töôùng Sang vaø moät ngöôøi quen cuûa Töôùng Sang.
Tö Leänh caàm tay toâi, gioïng noùi ñaày höng phaán, “Nhöõng baïn
treû nhö em ñaõ laøm qua tænh ngoä, xeùt laïi mình. Töø nay qua seõ
soáng xöùng ñaùng hôn !” Toâi chaúng hieåu yù Tö Leänh noùi gì,
nhöng toâi tin coù gì ñoù chuyeån bieán trong taâm tö Tö Leänh ( ?)

Nhöõng buoåi chieàu sau ñoù, moãi khi ñi lao ñoäng veà,
chuùng toâi ñeàu tuï taäp beân bôø gieáng tröôùc buoàng 7 ñeå nghe
Thieáu töôùng Ñaûo, Ñaïi taù Trí, Ñaïi taù Quy, vaø Ñaïi taù Minh
hoøa nhaïc. Hoï laø nhöõng nhaïc só sieâu quaàn, tieáng ñaøn cuûa

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 137

hoï coù theå ví vôùi tieáng ñaøn cuûa moät sieâu “Band”, nhaát laø caây
mandolin cuûa Ñaïi taù Minh.

Chuyeän tuï taäp ñaøn ca ñeán tai ban chæ huy traïi. Thaèng
“cheøo” Löïc xuoáng yeâu caàu ban nhaïc vaø khaùn giaû giaûi
taùn. (ÔÛ traïi Nam Haø A chuùng toâi goïi nhöõng teân coâng an coi
tuø laø “cheøo”, hay “phöôøng cheøo”). Nhöõng ngöôøi treû tuoåi hoâ
to ñaû ñaûo cheøo Löïc ! Lôøi qua tieáng laïi, luõ cheøo uøn uøn keùo
xuoáng vaây quanh ñaùm ñoâng. Töôùng Ñaûo lôùn tieáng, “Anh
khoâng ñuû tö caùch noùi chuyeän vôùi toâi ! Anh veà goïi Trung taù
Xuyeân, traïi tröôûng xuoáng ñaây noùi chuyeän vôùi toâi ! “ Trung
taù Xuyeân khoâng xuoáng, maø ñoaøn veä binh thì caøng luùc caøng
ñoâng hôn. Chuùng luøa tuø veà buoàng, khoùa cöûa laïi, khoùa caû
cöûa khu beân ngoaøi, khoâng cho caùc buoàng giao thieäp vôùi
nhau. Saùng hoâm sau moät caùi xe Molotova bít buøng ñeán traïi
Nam Haø ñem Töôùng Ñaûo vaø vaøi oâng töôùng khaùc ñi maát
bieät. Sau khi chia tay nhau ngaøy aáy ôû traïi caûi taïo Nam Haø
toâi vaø Tö Leänh chöa coù dòp gaëp laïi nhau.

Tam nhaân ñoàng haønh treân Lieân tænh loä Long Khaùnh-
Baø Ròa thaùng Tö naêm xöa thì coù 2 ngöôøi bò giöõ trong
traïi caûi taïo 13 naêm laø toâi vaø Ñaïi taù Hieáu, ngöôøi thöù ba laø
Thieáu töôùng Ñaûo thì bò nhoát laâu hôn. OÂng vaø 3 vò Töôùng
nöõa cuûa QLVNCH laø nhöõng ngöôøi sau cuøng cuûa cheá ñoä
ñöôïc tha khoûi goâng cuøm 17 naêm sau khi Mieàn Nam xuïp ñoå.

Baây giôø laø thaùng Tö ! Ba möôi naêm ñaõ troâi qua. Bao
nhieâu laàn kyû nieäm xöa hieän veà. Thaùng Tö naøo cuõng chôû
ñaày noãi buoàn !
“Haèng Minh ñaây Tieân Giao goïi !
Thaùng Tö laïi veà roài Haèng Minh ôi !”

Vöông Moäng Long
Seattle, 7/4/2005

138 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

LAMÂ VIENÂ

Laâm Vieân thay aùo chöa em ?
Muøa Ñoâng buoát laïnh noãi nieàm Alpha
Caây thoâng naêm laù thoâng giaø
Vaãn reo trong gioù ngoïc ngaø luõng xöa
Ta yeâu em töï bao giôø
Maây ngang veà nuùi, maây chôø ñôïi ai ?
Thoaùng troâng beø baïn phuùt naøy
Ai ngöôøi thieân coå, ai hoaøi nieäm ai ?
Phuùt giaây lieät vò an baøi,
Xin veà cuøng nuùi doác naøy ngoõ quen
Mimosa naéng loang theàm,
Vaøng ru gioù loäng, laïnh meàm noãi ñau
Ñaøi xöa ñeâm ñöùng nguyeän caàu
Roài mai haêm hôû baïc maøu phong söông
Laâm Vieân ôi ! caùch daëm tröôøng
Maø em vaãn maõi theo ñöôøng anh ñi ....

THI - LEÃ
Huyønh Thieän Loäc K.24

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 139

BA MÖÔI NAÊM QUOÁC HAÄN
(1975- 2005)

NHÔÙ LAÏI
NOÅI BAÁT HAÏNH

CUÛA
QUAÂN LÖÏC
VIEÄT NAM COÄNG HOØA

Hoà Ñinh

Töï ngaøn xöa, quaân ñoäi Vieät Nam ñaõ noåi tieáng kieâu
huøng, neân ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu chieán coâng hieån haùch, trong
suoát doøng lòch söû cuûa daân toäc, qua caùc cuoäc bình Chieâm,
phaù Toáng-Nguyeân-Minh-Thanh, khieán caùc nöôùc laân bang
Laøo, Mieân vaø caû Xieâm La phaûi kinh hoàn baït vía.

Laø con chaùu cuûa Toå Tieân Hoàng-Lac, chuùng ta duø
ñöôïc sinh vaøo theá heä naøo chaêng nöûa, ra ñôøi trong nöôùc hay
nôi haûi ngoaïi, vaãn luoân ngöôõng moä vaø haõnh dieän, veà coâng
ñöùc vó ñaïi cuûa tieàn nhaân, trong ñoù mieân vieãn quaân ñoäi bao
ñôøi, vaãn laø thaønh phaàn traân quyù nhaát, qua söï nghieäp baûo veä
ñaát nöôùc vaø sinh meänh cuûa ñoàng baøo.

Vôùi yù nghóa thieâng lieâng vaø cao quyù treân, Quaân Löïc
Vieät Nam Coäng Hoøa, ñöôïc hình thaønh trong giai ñoaïn ñaát
nöôùc taïm chia (1955-1975), choáng laïi cuoäc xaâm laêng baèng
quaân söï, cuûa khoái coäng saûn ñeä tam quoác teá, do Vieät Coäng

140 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

Baéc Vieät ñaûm nhaän. ÑAÂY LAØ MOÄT CUOÄC CHIEÁN SINH-
TÖÛ, cuûa quaân ñoäi MIEÀN NAM, choáng laïi cuoäc xaâm laêng
cuûa boä ñoäi MIEÀN BAÉC, ñeå giöõ laïi phaân nöûa gaám voùc giang
sôn cuûa Tieàn-Nhaân, khoâng loït vaøo goâng cuøm noâ leä cuûa giaëc
ñoû.

Cho neân, ñaây khoâng phaûi laø moät cuoäc chieán giöõa
COÄNG SAÛN BAÉC VIEÄTVAØ NGÖÔØI MYÕ, nhö giôùi truyeàn
thoâng phöông Taây, thôøi ñoù vaø ngay caû baây giôø, ñaõ boùp meùo
söï thaät, muïc ñích ñaàu ñoäc dö luaän theá giôùi, laøm giaûm uy tín
cuûa QLVNCH. Coù nhö theá môùi vöøa chöûi Myõ , vöøa toâ son veõ
maët cho ñaïo quaân tieàn phong coäng saûn taïi Ñoâng Nam AÙ, töùc
Baéc Vieät coù moät chính nghóa lyù töôûng, ñaùnh ñuoåi Myõ-Nguïy
cöùu nöôùc.

Ñaây cuõng chính laø noåi thaûm theâ chaát ngaát cuûa ngöôøi
Lính Mieàn Nam, trong hai möôi naêm khoùi löûa. Vì ñònh kieán,
vì buoâng xuoâi, vì thuû ñoaïn con buoân quoác teá, taát caû ñaõ doàn
eùp QLVNCH vaøo chaân töôøng, trong cuoäc chieán ñaáu ñôn
ñoäc, khoâng haäu phöông, khoâng moät chuùt tình quaân-daân, caù-
nöôùc.

Hai möôi naêm chieán ñaáu, ñôøi lính buoàn ôi laø buoàn,
tröôùc maët phaûi tröïc dieän vôùi moät keû thuø gian xaûo ñoäc aùc,
maát heát thieân löông nhaân tính vì ñaõ bò chuû nghóa nhoài soï,
cho neân chæ bieát coù gieát ngöôøi ñeå ñaït muïc ñích ñöôïc khaéc
saâu trong da thòt. Coøn sau löng bò thoïc bôûi haäu phöông voâ
tình baïc beõo vaø cuoái cuøng treân ñaàu laø ñoàng minh vôùi ñaïi
baøng, luoân rình raäp ñeå phaûn boäi vaø baùn ñöùng.

Caûm nhaän ñöïôïc thaân phaän nhöôïc tieåu cuûa ñaát nöôùc
vaø söï baát haïnh cuûa daân toäc, neân ngöôøi lính chaáp nhaän hy
sinh ñôøi trai, ñeå laøm troøn boån phaän cuøng traùch nhieäm cuûa
moät con ngöôøi coù tim oùc, cho tôùi tröa ngaøy 30-4-1975, khi
TT.Döông Vaên Minh baét buoâng suùng ñaàu haøng.

Sau ñoù, coäng saûn Haø Noäi thaúng tay cöôùp boùc, chaúng
nhöõng moïi chieán lôïi phaåm cuûa chính phuû VNCH töø coâng

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 141

oác, ngaân khoá, quaân trang duïng, trong ñoù coù möôøi saùu taán
vaøng y, cuûa quoác gia, ñöôïc Nguyeãn vaên Haûo giöõ laïi ñeå naïp
daâng coâng cho Baéc Boä Phuû. Teä nhaát laø VC taùng taän löông
taâm, cöôùp luoân taøi saûn moà hoâi nöôùc maét cuûa ñoàng baøo, maø
trong soá naøy, coù nhieàu meï chieán sæ, ñaõ töøng nuoâi daáu caùn
binh boä ñoäi, uûng hoä vaøng baïc luùa gaïo cho chuùng, trong suoát
thôøi gian chieán tranh.

Thì ra caùch maïng baûy möôi naêm, ñeå giaûi phoùng ñaát
nöôùc, muïc ñích cuõng chæ coù theá thoâi, neân töø ñoù theo thôøi
gian, haèng ngaøn huyeàn thoaïi veà “Ngöôøi Boä Ñoäi Mieàn Baéc,
Vöôït Tröôøng Sôn Vaøo Nam Ñaùnh Myõ Cöùu Nöôùc”, ñaõ theo
lôùp son phaán ñaûng tham nhuõng, tham taøn, tham ñòa vò, tan
bieán theo lôùp soùng pheá höng cuûa cuoäc ñoåi ñôøi maït loä.

Ba möôi naêm tan haøng raõ nguõ, quaân-daân Mieàn Nam
ñaõ laàn löôït ñoàng haønh, qua heát chín taàng ñòa nguïc traàn gian
nôi thieân ñaøng xaõ nghóa. Nhöng ngöôøi lính Mieàn Nam, sinh
ra trong khoùi löûa, tröôûng thaønh choán chieán tröôøng, neân theã
xaùc duø ñaõ bò baàm giaäp tan naùt, tinh thaàn cuaû ngöôøi lính vaãn
nguyeân veïn vaø khoâng ai coù theå thay ñoåi hay ngaên caûn lyù
töôûng cuûa hoï.

‘daáu binh löûa nöôùc non nhö cuõ
keõ haønh nhaân qua ñoù chaïnh thöông
phaän trai giaø ruûi chieán tröôøng
chaøng Sieâu, toùc ñaõ ñieåm söông môùi veà ’
(Chinh Phuï Ngaâm Khuùc)

1-NHÖÕNG LYÙ DO PHAÙT SINH QLVNCH:

142 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

Ngaøy 13-8-1945, Nhaät ñaàu haøng Ñoàng Minh voâ ñieàu
kieän, sau khi bò Hoa Kyø , thaû hai traùi bom Nguyeân Töû xuoáng
hai thaønh phoá Tröôøng Kyø vaø Quang Ñaûo. Lôïi duïng thôøi cô
treân, quaân vieãn chinh Phaùp theo quaân Anh-AÁn xaâm nhaäp
VN, chieám Saøi Goøn vaø Nam Kyø. Ngaøy 2-9-1945, nhôø löïc
löôïng OSS (tieàn thaân cuûa CIA) giuùp suùng ñaïn, neân chæ coù
moät nhoùm raát ít caùn boä coäng saûn, ñaõ aùp ñaûo khuûng boá ñöôïc
ñoàng baøo, ñeå cöôùp chính quyeàn cuûa quoác gia luùc ñoù, ñang
bò Phaùp-Nhaät vaø quan laïi Nam Trieàu, quaêng boû laêng loùc
moät caùch toäi nghieäp, theâ thaûm beân veä ñöôøng taïi Haø Noäi,
Hueá, Saøi Goøn.

Nhôø vaäy, Hoà Chí Minh vaø ñaûng Vieät-Coäng môùi coù
cô hoäi, cho quaân vieãn chinh Phaùp töø trong Nam, ñoå boä leân
ñaát Baéc, luùc ñoù ñang do quaân Trung Hoa ñoùng, theo leänh
cuûa Lieân Hieäp Quoác, ñeå giaûi giôùi quaân Nhaät töø vyõ tuyeán 16
trôû ra.

Theo moïi nguoàn söû lieäu coøn löu tröõ, thì chính Hoà
Chí Minh cuøng Phaùp, ñaû ñoàng thuaän döïng leân moät vôû tuoàng,
trong ñoù Phaùp ñaõ môùm lôøi cho Hoà Chí Minh keâu goïi TOAØN
QUOÁC KHAÙNG CHIEÁN choáng Phaùp vaøo naêm 1946. Coù
keâu goïi, thì Hoà Chí Minh vaø ñaûng coäng saûn môùi nhaäp nhaèng
hôïp thöùc hoaù, vai troø laõnh ñaïo Maët Traän Vieät Minh vaø ñaát
nöôùc. Roài vì toaøn daân VN noåi leân khaùng chieán, neân thöïc
daân Phaùp môùi coù ñuû lyù do ñem quaân töø Nam Kyø ra Baéc
Vieät, cuõng nhö bieän minh vôùi theá giôùi veà chính saùch thöïc
daân cuûa mình, trong khi nhaân loaïi ñang tìm ñuû moïi caùch xoùa
boû.

Cuõng töø ñoù, ngöôøi VN khaép moïi mieàn ñaát nöôùc, thay
vì ñoaøn keát choáng thöïc daân, laïi chia reõ thaønh caùc khuynh
höôùng chính trò khaùc nhau, khieán cho maùu daân Vieät laïi tieáp
tuïc ñoå, ñeå cho maøu côø cuûa ñaûng coäng saûn theâm röïc rôõ maøu
maùu.

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 143

Trong giai ñoaïn lòch söû naøy, hai Löïc Löôïng Quaân Söï
cuûa Ngöôøi Vieät ñaõ thaønh hình. Ñoù laø Maët Traän Vieät Minh,
moät phong traøo khaùng chieán choáng Phaùp, cuûa Taäp Theå Ngöôøi
Vieät yeâu nöôùc, bò Hoà Chí Minh vaø ñaûng coäng saûn ñeä tam
nuùp boùng, khoáng cheá baèng chuû thuyeát Maùc-LeâNin.

Löïc löôïng thöù hai goïi laø “Quaân ñoäi Quoác-Gia”, thöïc
chaát cuõng chæ laø möôïn maøu da thay xaùc cheát, bò thöïc daân
Phaùp vaø caùc laõnh tuï chính trò aùp ñaûo, lôïi duïng.Toùm laïi ngöôøi
Vieät luùc ñoù, cho duø coù chieán ñaáu trong haøng nguõ naøo chaêng
nöûa, cuõng chæ toán xöông maùu voâ ích maø thoâi, vì chæ ñeå phuïc
vuï cho caùc chuû thuyeát chính tri quoác teá maø thoâi.

Veà söï thaønh hình cuûa Quaân Ñoäi Quoác Gia cuõng voâ
cuøng phöùc taïp nhöng cuõng coù theå toùm taét qua boán lyù do
chính sau ñaây :

A-PHAÙP LÔÏi DUNG THAØNH PHAÀN HÔÏP TAÙC
CUÕ :

Ngay khi ñaët ñöôïc chaân vaøo Saøi Goøn sau thaùng 9-
1945, nhôø söï giuùp ñôõ cuûa quaân Anh-AÁn, tôùi VN giaûi giôùi
quaân Nhaät. Thöïc daân ñaõ söû duïng ngay caùc thaønh phaàn coäng
taùc cuõ nhö coâng chöùc, höông chöùc, quan laïi, kyø haøo, lính
khoá xanh khoá ñoû, caùc daân toäc thieåu soá Thaùi, Möôøng, Nuøng,
Thoå, ngöôøi Thöôïng cao nguyeân Trung Phaàn, ngöôøi Chaøm,
Khmer..ñeå hình thaønh moät Löïc Löôïng Thaân Binh. Chính
nhöõng ngöôøi naøy, môùi laø löïc löôïng quaân söï ñaàu tieân choáng
laïi coäng saûn ñeä tam quoác teá, qua bình phong Vieät Minh, vì
hoï bò keát toäi laø Vieät Gian, luoân bò Vieät Coäng ñuoåi gieát taän
tuyeät., doàn saùt vaøo chaân töôøng, neân phaûi choáng laïi vì khoâng
coøn con ñöôøng naøo löïa choïn.

B-COÄNG SAÛN XOÂ ÑAÅY NGÖÔØI QUOÁC GIA
THEO PHAÙP :

144 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

Ngay khi Phaùp ñöôïc Hoà Chí Minh cho ñoå boä leân ñaát
Baéc, theá chaân quaân Lö Haùn cuûa Trung Hoa. Luùc ñoù, coäng
saûn ñang nuùp boùng Maët Traän Khaùng Chieán Vieät Minh, ñeå
ñöôïc ñoäc quyeàn leøo laùi toaøn daân vaø ñaát nöôùc VN vaøo quyõ
ñaïo cuûa chuû nghóa Leâ-Maùc. Ai cuõng bieát Vieät Minh laø toá
chöùc choáng Phaùp cuûa caû nöôùc, bao goàm moïi ñaûng phaùi chính
trò, chöù khoâng phaûi cuûa rieâng ñaûng coäng saûn ñeä tam quoác teá.
Ngoaøi ra,caùc löïc löôïng quoác gia cuõng ñang cuøng VC hôïp
taùc chung trong Chính Phuû Lieân Hôïp, ñeå choáng ngoaïi xaâm.

Do ñoù, ñeå ñoäc quyeàn, ñoäc ñaûng, Hoà Chí Minh vaø
ñaûng coäng saûn ñaõ thaúng tay tieâu dieät caùc ñaûng phaùi vaø nhöõng
ai ñoái laäp. Do söï khuûng boá treân, löïc löôïng quaân söï thuoäc caùc
ñaûng phaùi quoác gia trong maët traän Vieät Minh, phaûi taùch rôøi
ñeå soáng coøn. Ñaây laø moät trong nhöõng thaønh phaàn choáng laïi
coïng saûn quyeát lieät, trong Chính Phuû Baûo Ñaïi töø sau naêm
1946-1954.

C-COÄNG SAÛN XOÂ ÑAÅY TOÂN GIAÙO THAØNH
THUØ ÑÒCH :

Vôùi chuû tröông huûy dieät moïi toân giaùo, Vieät Minh qua
coäng saûn Haø Noäi, ñaõ xoâ ñaåy caùc tín ñoà Phaät, Thieân Chuùa
giaùo nhaát laø hai giao phaùi Phaät Giaùo Hoøa Haûo vaø Cao Ñaøi,
trôû thaønh nhöõng löïc löôïng ñoái nghòch choáng laïi coäng saûn

D- COÄNG SAÛN XOÂ ÑAÅY MOÏI THAØNH PHAÀN
XAÕ HOÄI VAØO HAØNG NGUÕ QUOÁC GIA :

Vieät Minh qua söï khoáng cheá cuûa Ñeä tam coäng saûn
quoác teá, ñaõ duøng baïo löïc ñeå tieâu dieät moïi thaønh phaàn ñoái
töôïng xaõ hoäi nhö trí thöùc, ñòa chuû, tieåu tö saûn, thôï thuyeàn. . .
qua caùc chieán dòch goïi laø Dieät Teà vaø Phaûn Ñoäng, khieán cho
moät soá lôùn thanh nieân nam nöû, ñang chieán ñaáu trong haøng
nguõ Vieät Minh, ñaõ boû veà vuøng Phaùp chieám ñoùng.

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 145

Nhö vaäy taát caû boán löïc löôïng treân, ñeàu chung chuû
tröông choáng laïi coäng saûn ñeä tam, baét ñaàu töø naêm 1957.
Thöïc teá löïc löôïng quaân söï cuûa Quoác Gia VN, ñöôïc chính
thöùc thaønh laäp ngaøy 11-5-1950, cho tôùi khi kyù keát Hieäp Ñònh
ngöng baén Geneøve naêm 1954, vaãn tröïc thuoäc Phaùp.

Thaùng 7-1954 chia hai ñaát nöôùc, cho tôùi 12 giôø tröa
ngaøy 30-4-1975, VNCH ñöôïc ñoäc laäp. Cuõng töø ñoù, Quaân
Löïc Vieät Nam Coäng Hoøa, lôùn maïnh vaø tröôûng thaønh , thoaùt
khoûi aûnh höôûng cuûa ngoaïi bang, Nhôø vaäy trong suoát hai
möôi naêm löûa binh taøn khoác, ngöôøi lính Mieàn Nam môùi coù
ñuû can tröôøng, ñeå chieán ñaáu vaø hy sinh, trong nhieäm vuï baûo
veä ñaát nöôùc vaø taøi saûn cuûa ñoàng baøo, tröôùc söï xaâm laêng cuûa
coäng saûn.

Toùm laïi neáu khoâng bò Myõ vaø boïn trí thöùc thieân taû
cuûa Mieàn Nam baùn ñöùng, chaéc chaén VNCH, cuõng nhö Taây
Ñöùc, Nam Haøn vaø Ñaøi Loan, khoâng bò maát vaø suïp ñoå vaøo
tay Baéc Vieät vaøo thaùng 4-1975.

2- QUAÂN LÖÏC VIEÄT NAM COÄNG HOØA

Laõnh thoå VNCH ñöôïc chia thaønh boán vuøng chieán
thuaät vaø moät bieät khu thuû ñoâ. Tính tôùi ngaøy kyù Hieäp Ñònh
ngöng baén thaùng 2-1973 taïi Paris, QLVNCH coù 220.000 Chuû-
Löïc quaân, goàm Möôøi Moät Sö Ñoaøn Boä Binh, mang soá
1,2,3,5,7,9,18,21,22 vaø 25. Ngoaøi ra coøn coù Hai Sö Ñoaøn
Toång Tröø Bò laø SÑ.Nhaûy Duø vaø SÑ.Thuyû Quaân Luïc Chieán,
möôøi laêm Lieân Ñoaøn Bieät Ñoäng Quaân (quaân soá töông ñöông
vôùi moät Trung Ñoaøn Boä Binh, goàm 3 Tieåu Ñoaøn vaø moät Ñaïi
Ñoäi Trinh saùt) vaø Lieân Ñoaøn 81 Bieät Caùch Nhaûy Duø thuoäc
Binh Chuûng Löïc Löôïng Ñaëc Bieät.

Rieâng caùc quaân binh chuûng yeåm trôï goàm coù :
* PHAÙO BINH : Goàm 66 Tieåu Ñoaøn vaø 164 Trung
Ñoäi Phaùo Bieät Laäp, vôùi 1.492 khaåu phaùo ñuû loaïi (105-155-

146 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

175 ly) vaø baûy Tieåu Ñoaøn Phaùo Binh Phoøng Khoâng.
*THIEÂT GIAÙP : Goàm 22 Thieát Ñoaøn vaø 51 Chi Ñoaøn

Thieát Giaùp Bieät Laäp, söû duïng 2074 Xe Boïc Saét ñuû loaïi nhö
M113, M114 Thieát Vaän Xa vaø Chieán Xa M41, M48.

*KHOÂNG QUAÂN : Coù 6 Sö Ñoaøn Chieán Thuaät vôùi
quaân soá cô höõu treân 41.000 ngöôøi, ñöôïc phaân phoái nhö sau :
Sö Ñoaøn 1 Khoâng Quaân ôû Ñaø Naúng, SÑ2- Khoâng Quaân ôû
Nha Trang, Sö Ñoaøn 3 Khoâng Quaân ôû Bieân Hoøa, Sö Ñoaøn
4 Khoâng Quaân taïi Caàn Thô, Sö Ñoaøn 5 Khoâng Quaân ôû Saøi
Goøn vaø Sö Ñoaøn 6 Khoâng Quaân-Pleiku. Khoâng Quaân coù 66
Phi Ñoaøn goàm 22 Phi Ñoaøn Chieán Ñaáu vôùi 510 Phi Cô ñuû
loaïi, trong soá naøy coù 30 chieác Phaûn Löïc Cô toái taân F.5E.
Ngoaøi ra coøn 25 Phi Ñoaøn Tröïc Thaêng Voõ Trang vôùi 900
chieác, naêm Phi Ñoaøn Vaän Taûi vôùi 80 phi cô töø C47 Dakota,
C123, C130 vaø 14 Phi Ñoaøn Trinh Saùt vôùi 360 Trinh Saùt Cô.

Binh Chuûng Khoâng Quaân coù Trung Taâm Huaán Luyeän
Só Quan Khoâng Quaân taïi Nha Trang, raát noåi tieáng. Sau ngaøy
30-4-1975, chæ coù 172 phi cô ñuû loaïi cuûa KQ.VNCH bay
sang ñöôc Thaùi Lan vaø moät soá ít tröïc thaêng, bay ra caùc chieán
haïm Myõ ôû Bieån Ñoâng.

*HAÛI QUAÂN : Tính ñeán naêm 1975, quaân soá leân tôùi
39.000 ngöôøi, goàm 1611 taøu thuyeàn ñuû loaïi, ñöôïc phaân thaønh
5 Vuøng Duyeân Haûi, Hai Vuøng Soâng Ngoøi vaø Moät Haïm Ñoäi
Tuaàn Duyeân coù 83 Chieán Haïm ñuû loaïi.

Haûi quaân coù boán Löïc Löôïng Ñaëc Nhieäm, thuoäc Haønh
Quaân Löu Ñoäng Soâng : Löïc Löôïng 211 Thuûy Boä, Löïc Löôïng
212 Tuaàn Thaùm, Löïc löôïng 214 Trung Öông vaø Löïc Löôïng
99 Ñaëc Nhieäm.

Ngoaøi ra coøn coù Löïc Löôïng 213 Duyeân Phoøng, Lieân
Ñoaøn Tuaàn Giang, 28 Duyeân Ñoaøn, 20 Giang Ñoaøn Xung
Phong, 3 Trung Taâm Huaán Luyeän Haûi Quaân, trong ñoù Trung
Taâm Huaán Luyeän Nha Trang daønh cho caùc Só Quan Haûi
Quaân

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 147

*CÔ CAÁU TIEÁP VAÄN :Goàm naêm Boä Chæ Huy Tieáp
Vaän taïi caùc Quaân Khu, rieâng Vuøng II coù 2 cô caáu tieáp vaän,
BCH2 ñoùng taïi Qui Nhôn vaø BCH5 ñoùng taïi Nha Trang,
sau ñoù dôøi veà baùn ñaûo Cam Ranh, khi Myõ ruùt veà nöôùc.

Toång Cuïc Tieáp Vaän ñoùng taïi Saøi Goøn, goàm caùc cô
caáu nhö Cuïc Quaân Y, Quaân Vaän, Quaân Cuï, Truyeàn Tin,
Quaân Böu vaø Coâng binh. Taát caû coù nhieäm vuï yeåm trôï tröïc
tieáp cho caùc quaân binh chuûng cuõng nhö caùc Tieåu Khu, Quaân
Tröôøng.

Ngoaøi caùc löïc löôïng chính quy treân, coøn coù theâm
140.000 Ñòa Phöông Quaân, ñöôïc toå chöùc thaønh 367 Tieåu
Ñoaøn vaø 85 Ñaïi Ñoäi Bieät Laäp. Taát caû caù ñôn vi Ñòa Phöông
Quaân ñöôïc ñaët döôùi quyeàn söû duïng cuûa Tieåu Khu Tröôûng,
Chi Khu Tröôûng.

Töø sau Teát Maäu Thaân 1968, nhieàu quaân nhaân Boä
Binh cuõng nhö caùc ñôn vò toång tröø bò, ñöôïc thuyeân chuyeån
vì lyù do gia caûnh veà nguyeân quaùn. Do ñoù, nhieàu Tieåu Ñoaøn
ÑPQ taïi Quaûng Nam, Bình Thuaän, Long Khaùnh, Haäu Nghóa,
Long An.. . ñaõ chieán ñaáu kieâu duõng, haøo huøng khoâng thua
keùm baát cöù moät ñôn vò naøo cuûa QLVNCH.

3. CAÙC QUAÂN TRÖÔØNG VAØ NHÖÕNG ÑÔN VÒ NOÅI
TIEÁNG CUÛA VNCH:

* SÖ ÑOAØN NHAÛY DUØ : Laø moät trong nhöõng ñaïi
ñôn vò haøng ñaàu vaø kieâu huøng cuûa QLVNCH. Binh chuûng
Nhaûy Duø raát coù kyõ luaät, kyû cöông neân ñöôïc söï meán moä cuûa
ñoàng baøo Mieàn Nam trong suoát cuoäc chieán. Ñôn vò naøy chính
thöùc ñöôïc thaønh laäp ngaøy 29-9-1954, khi Phaùp giao laïi cho
Quaân Ñoäi VNCH, Chieán Ñoaøn 3 Nhaûy Duø (6A-P3), goàm
caùc Tieåu Ñoaøn 1, 3, 4, 5, 6, 7 do Thieáu Taù Ñoå Cao Trí laøm
Chæ Huy Tröôûng.

148 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005

Ngay khi trôû thaønh ñôn vò chieán ñaáu noøng coát cuûa
VNCH, Nhaûy Duø ñaõ nhaäp cuoäc, ñaùnh tan löïc löôïng phaûn
loaïn cuûa Bình Xuyeân taïi Saøi Goøn-Chôï Lôùn, cuoái cuøng tieâu
dieät chuùng taïi saøo huyeät ôû taän Röøng Saùt (Phöôùc Tuy). Ngaøy
26-10-1959, Nhaûy Duø ñöôïc naâng töø Lieân Ñoaøn leân Löõ Ñoaøn
vaø do Trung Taù Nguyeãn Chaùnh Thi, laøm Löõ Ñoaøn Tröôûng.

Do nhu caàu cuoäc chieán caøng luùc caøng soâi ñoäng vaø
leo thang, keå töø ngaøy 1-2-1965, laàn nöõa Nhaûy Duø laïi ñöôïc
naâng leân caáp Sö Ñoaøn, vôùi ñaày ñuû caùc cô caáu tröïc thuoäc, töø
ñôn vò taùc chieán tôùi yeåm trôï. Sö Ñoaøn coù ba Löõ Ñoaøn taùc
chieán, ba Tieåu Ñoaøn Phaùo Binh Duø, Moät Tieåu Ñoaøn Coâng
Binh, Moät Tieåu Ñoaøn Quaân Y, Caùc Ñaïi Ñoäi Trinh Saùt, Ñieän
Töû, Kyõ Thuaät. Töø naêm 1965 tôùi 1972, Trung Töôùng Dö Quoác
Ñoáng laø Tö Leänh Nhaûy Duø. 1972 tôùi cuoái thaùng 4-1975, Tö
leänh Nhaûy Duø laø Chuaån Töôùng Leâ Quang Löôõng.

Vaøo nhöõng ngaøy thaùng 4-1975, Sö Ñoaøn Duø thaønh
laäp theâm Löõ Ñoaøn 4 Nhaûy Duø, do Trung Taù Leâ Minh Ngoïc
laøm Löõ Ñoaøn Tröôûng. Chính Ñôn Vò naøy, ñaõ cuøng vôùi Chieán
Ñoaøn 3, Lieân Ñoaøn 81 Bieät Caùch Duø, ñaùnh nhöõng traän cuoái
cuøng taïi vuøng ven ñoâ vaø ngay trong thaønh phoá Saøi Goøn,
gioáng nhö caùc chieán só cuûa SD18BB taïi Xuaân Loäc, laøm vôõ
maät quaân xaâm laêng Baéc Vieät, tröôùc khi Mieàn Nam bò suïp
ñoå.

* SÖ ÑOAØN THUÛY QUAÂN LUÏC CHIEÁN : Töø ngaøy
thaønh laäp cho tôùi khi raõ nguû, binh chuûng TQLC ñaõ cuøng vôùi
Nhaûy Duø, Bieät Caùch vaø Bieät Ñoäng Quaân, vaãy vuøng khaép
boán vuøng chieán thuaät vaø maët traän ngoaïi bieân.

Chính caùc ñiaï danh Ñaàm Dôi (An Xuyeân), Thaønh
phoá Hueá, quoác loä 9 vaø nhaát laø Coå Thaønh Ñinh Coâng Traùng
(Quaûng Trò) . . ñaõ ñöa teân tuoåi ngöôøi lính TQLC/VN vaøo
quaân söû, haõnh dieän ñöùng ngang haøng vôùi caùc quaân binh
chuûng thieän chieán nhaát treân theá giôùi.

ANH LINH VOÕ BÒ - VÒ QUOÁC VONG THAÂN 149

Binh chuûng TQLC ñöôïc chính thöùc thaønh laäp vaøo
thaùng 10-1954, vôùi quaân soá noàng coát ñöôïc tuyeån choïn töø
moïi binh chuûng nhö Haûi quaân, Boä binh vaø Bieät Kích. Vôùi
quaân soá ban ñaàu chöøng 2400 ngöôøi, TQLC thaønh laäp Tieåu
Ñoaøn 1 vaø caùc Ñaïi Ñoäi Bieät Laäp. Chính Tieåu Ñoaøn 1/TQLC
vaøo naêm 1959, khi ñöôïc Toång Thoáng Ngoâ Ñình Dieäm, giao
cho troïng traùch, traán giöõ quaàn ñaûo Hoaøng Sa. Nhôø vaäy ñôn
vò naøy môùi coù cô hoäi ñaùnh ñuoåi Haûi Quaân Trung Coäng tôùi
chieám quaàn ñaûo treân, khi Hoà Chí Minh vaø Phaïm Vaên Ñoàng,
kyù baùn laõnh thoå VN cho Taøu vaøo naêm 1958.

Töø ñaàu naêm 1961, TQLC ñöôïc taêng quaân soá leân
3321 ngöôøi, chia thaønh boán Tieåu Ñoaøn vaø caùc ñôn vò yeåm
trôï, tröïc thuoäc Boä Toång Tham Möu. Ngaøy 1-1-1962 ñöôïc
naâng thaønh Löõ Ñoaøn, coù quaân soá 5483 ngöôøi. Trong dòp
Vieät Nam hoaù chieán tranh, TQLC ñöôïc naâng thaønh Sö Ñoaøn
hôn 11.000 ngöôøi, töø naêm 1969 tôùi khi tan haøng. Tö leänh
cuoái cuøng cuûa binh chuûng naøy laø Thieáu töôùng Buøi Theá Laân.

* BIEÄT ÑOÄNG QUAÂN : Trong caùc ñôn vò toång tröø
bò cuûa QLVNCH, binh chuûng Bieät Ñoäng Quaân bò thieät thoøi
nhaát, töø cô caáu toå chöùc cho tôùi vaán ñeà bieät phaùi xöû duïng.
Nguyeân do vì BDQ khoâng coù Boä Tö Leänh maø chæ coù Boä
Chæ Huy, qua caùc vò Chæ Huy Tröôûng nhö Thieáu Taù Phan
Trong Chinh, Ñaïi Taù Lam Sôn, Ñaïi Taù Phan Xuaân Nhuaän,
Ñaïi Taù Traàn Vaên Hai, Ñaïi Taù Traàn Coâng Lieãu vaø Thieáu
Töôùng Ñoå Keá Giai. Nhöõng ngaøy cuoái cuøng thaùng tö ñen,
BDQ ñöôïc naâng thaønh Sö Ñoaøn Bieät Ñoäng Quaân.

BDQ ñöôïc thaønh laäp naêm 1960, laø moät binh chuûng
bieät ñoäng caûm töû, neân ñöôïc söû duïng toái ña trong caùc cuoäc
haønh quaân tröïc thaêng vaän, nhaûy vaøo taän saøo huyeät cuûa VC,
taïi caên cöù haäu caàn vaø maät khu, khaép boán vuøng chieán thuaät.
Töø ngaøy thaønh laäp tôùi khi raõ nguû, BDQ coù 15 Lieân Ñoaøn
goàm 45 TD chieán ñaáu.

150 ÑA HIEÄU 74 - THAÙNG 6 NAÊM 2005