ĐH 067

Tony noùi ra. Tröôùc ñaây gaõ cuõng ñaõ coù nghe ngöôøi ñi mua ve
chai, loâng vòt. Nhöng gaõ khoâng bieát nhöõng môù loâng dô daùy ñoù
ngöôøi ta mua veà laøm gì. Thì ra theá !

Tony tieáp tuïc:

- Daân Myõ hoï ít aên thòt vòt. Hoï cuõng khoâng nuoâi nhieàu
vòt. Gioáng naøy öa nöôùc, neân khoù nuoâi theo loái coâng nghieäp.
Cho neân kyõ ngheä chaên meàn, neäm, aùo aám cuûa hoï phaûi ñi mua
loâng vòt töø khaép nôi treân theá giôùi.

Baây giôø xin trôû laïi vôùi tænh ta. Nhö toâi môùi vöøa trình baày
vôùi oâng bí thö. Nhöõng ñaøn vòt haøng daêm baåy traêm con cho ñeán
caû ngaøn con. Vôùi soá ñaøn vòt voâ soá keå trong tænh. Tröôùc maét ñoù
laø moät tieàm naêng raát lôùn veà xuaát khaåu loâng. Chöa keå mai naøy
chuùng ta seõ thu mua loâng cuûa caùc tænh laân caän. Chuùng ta laø
ngöôøi ñi tröôùc. Söùc maïnh caïnh tranh cuûa chuùng ta laø tuyeät ñoái.
Khoâng tænh naøo ñuû khaû naêng tranh mua giaønh baùn vôùi chuùng
ta. Chuùng ta seõ ñoäc quyeàn xuaát khaåu loâng sang Myõ. Soá ngoaïi
teä haøng naêm thu veà seõ khoâng nhoû.

Bí-thö tænh uyû Ba Coâng ngoài chaêm chuù nghe khaùch trình
baày. Hai tieáng ngoaïi teä sau cuøng ñaäp vaøo taâm trí gaõ moät aán
töôïng thaät maïnh meõ. Tony Leâ keát luaän baøi thuyeát trình:

- Thöa oâng bí thö. Chuùng toâi vöøa trình baày tình hình
khaû naêng thò tröôøng, tieàm naêng loâng vòt cuûa tænh ta. Chuùng toâi
xin theâm. Coâng ty chuùng toâi chính laø moät coâng ty chuyeân saûn-
xuaát vaø kinh doanh neäm, aùo aám ôû Cali. Thöa quyù vò Mattress
tieáng Myõ coù nghóa laø neäm ñaáy aï.

Buoåi hoïp sô boä giöõa hai ñoái taùc kinh doanh khoâng ngôø
dieãn ra thaønh coâng toát ñeïp ñeán theá. Ngaøy hoâm sau moät buoåi
tieäc thaân maät do Vieät kieàu Tony khoaûn ñaõi vaøi nhaân vaät chuû
choát goàm coù Ba Coâng, Naêm Taán, chuû tòch uyû ban, Tö Haïng vaø
Thaéng taïi nhaø haøng Hoaøng töû treân Chôï-lôùn. Tony Leâ ñích thaân
leân keá hoaïch cho buoåi chieâu ñaõi ñöôïc thaäp phaàn chu ñaùo vôùi
ñaày ñuû caùc tieát muïc; töø caùc moùn ñaëc saûn vaø röôïu taây cho ñeán
tieát muïc sau cuøng thaät “ töôi maùt”.

Sau ñoù khoâng laâu, moät hôïp ñoàng mua maùy moùc ñeå trang

202 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

bò cho nhaø maùy cheá bieán loâng vòt xuaát khaåu trò giaù hôn moät
trieäu myõ kim ñöôïc kyù keát. Ba Coâng chæ thò cho beân Uyû-ban
gaáp ruùt thi haønh coâng cuoäc xaây döïng nhaø maùy cheá bieán loâng.
Tænh cuõng kyù ñöôïc baûn ghi nhôù vôùi coâng ty Mattress Plus cuûa
Vieäït kieàu Tony, theo ñoù coâng ty Vieät kieàu höùa heïn seõ mua
bao taát caû soá loâng vòt do nhaø maùy cuûa tænh cheá bieán ra.

Trong hôn moät naêm trôøi, bí thö Ba Coâng nhö ngöôøi soáng
trong moäng. Gaõ mong ngaøy mong ñeâm ngaøy nhaø maùy hoaøn
thaønh ñeå ñöôïc chöùng kieán meû loâng ñaàu tieân xuaát xöôûng. Vaø
sau ñoù chính tay gaõ seõ kyù hôïp ñoàng xuaát sang Cali nhöõng
chuyeán loâng vòt seõ ñem veà cho tænh, vaø caû cho gaõ nhöõng ñoàng
Ñoâ-la soät soaït coøn thôm phöùc muøi möïc in. Gaõ ra leänh veùt cho
baèng heát soá ngoaïi teä ít oûi trong ngaân haøng tænh neùm vaøo canh
baïc. Phaûi, ñaây ñuùng laø moät canh baïc. Vaø gaõ seõ chôi xaû laùng.
Vieät kieàu Tony vaãn ñi ñi veà veà nhö con thoi giöõa Myõ vaø Vieät
Nam cho ñeán sau ngaøy nhaø maùy khaùnh thaønh. Buoåi leã khaùnh
thaønh coù phaùo noå, coù dieãn vaên, vaø tieäc chieâu ñaõi. Saâm banh
chaûy nhö suoái. Loøng bí thö Ba Coâng nôû hoa. Gaõ giöõ kín ñeà aùn
ñoái vôùi caùc tænh baïn cho ñeán giôø choùt. Gaõ höùa heïn vôùi caáp treân
seõ bieán ñoåi hoaøn toaøn boä maët cuûa caùi tænh ñoàng chua nöôùc
maën thaønh moät tænh tieân tieán veà coâng nghieäp keát hôïp vôùi noâng
nghieäp, thaêng hoa caû moät vuøng ñaát khæ ho coø gaùy thaønh moät
nôi choán phoàn vinh. Nhaát ñònh coâng gaõ khoâng nhoû. Ba Coâng
nhö ngöôøi naèm mô caû ngaøy laãn ñeâm, khoâng luùc naøo tænh. Gaõ
ñaõ vaát vaû troàng caây, giôø ñaây gaõ coù quyeàn ngoài chôø ngaøy haùi
quaû.

Nhöng roài moät thaùng troâi qua, roài hai thaùng. Nhaø maùy cheá
bieán loâng vòt xuaát khaåu vaãn hoaït ñoäng caàm chöøng nhö ngöôøi
beänh. Cho ñeán ba thaùng troâi qua thì Ba Coâng chòu heát noåi. Gaõ
trieäu kyõ-sö Thaéng tröôûng phoøng coâng nghieäp vaø vieân kyõ sö
giaùm ñoác nhaø maùy vaøo ñeå hoûi cho ra leõ. Vaø nhöõng ñieàu trình
baày cuûa tröôûng phoøng coâng nghieäp laøm gaõ teù ngöûa.

Khi nghe gaõ giaän döõ vöøa ñaäp baøn vöøa gay gaét hoûi:

- Ñoàng chí Thaéng ! Yeâu caàu ñoàng chí baùo caùo roõ taïi sao
cho ñeán giôø naøy, ñaõ ba thaùng qua roài maø nhaø maùy vaãn chæ cho

ÑA HIEÄU 67 203

ra moãi ngaøy vaøi ba chuïc kyù loâng vòt cheá bieán laø theá naøo? Trôû
ngaïi töø ñaâu, khaâu naøo ? Ñoàng chí phaûi trình baày roõ heát cho toâi
nghe. Coù bieåu hieäu phaù hoaïi töø ñaâu khoâng ? Ñoàng chí khoâng
ñöôïc daáu. Daáu laø bao che. Ñoàng chí roõ khoâng ?

Kyõ sö Thaéng ñau khoå, gaõi ñaàu gaõi tai. Anh ta khoâng bieát
phaûi trình baày sao vôùi laõnh ñaïo. Vaán ñeà thöïc ra cuõng khoâng coù
gì phöùc taïp. Noù roõ raøng laém. Nhö aùnh saùng ban ngaøy. Vaäy maø
tröôùc ñaây chaúng ai nhìn ra. Taát caû, keå caû anh.

Tröôùc côn thònh noä cuûa laõnh ñaïo, Thaéng maát caû tính töï
tin thöôøng nhaät. Anh ta laép baép trình:

- Baùo caùo ñoàng chí bí thö. Vaán ñeà gaây trôû ngaïi khieán
nhaø maùy khoâng chaïy ñuû coâng xuaát ñöôïc laø do…ta khoâng mua
ñöôïc loâng vòt.

Nghe chöa heát caâu, Ba Coâng ñaõ noùi vaõi thoùc vaøo maët
Thaéng:

- Caùi gì ? Trong tænh ta ñang coù haøng trieäu, haøng chuïc
trieäu con vòt. Chöa keåû coøn caùc tænh laân caän. Sao laïi khoâng coù
loâng ? Sao laïi khoâng mua ñöôïc loâng ? Voâ lyù ! Loâng vòt ñi ñaâu
heát ? Daân khoâng baùn cho nhaø maùy phaûi khoâng ? Ñöùa naøo daùm
choáng ñoái khoâng baùn loâng cho nhaø maùy ? Coâng an ñi ñaâu heát,
khoâng laøm vieäc ?

Thaéng voäi noùi: - Baùo caùo ñoàng chí. Daï, khoâng phaûi.
Khoâng coù ai choáng ñoái heát.

- Vaäy taïi sao laïi khoâng coù loâng ? Hay tuïi taàu Chôï lôùn
xuoáng caïnh tranh mua veùt?

- Daï cuõng khoâng phaûi.

Ba Coâng ñieân ngöôøi tröôùc thaùi ñoä vaø nhöõng caâu traû lôøi
cuûa Thaéng. Gaõ noùi gaàn nhö heùt:

- Vaäy taïi sao ? Noùi ngay. Toâi khoâng theå chòu ñöôïc nöõa.
Laøm aên theá haû? Baát löïc. Baát löïc. Toâi seõ ñöa caùc anh voâ traïi caûi
taïo heát. Roõ chöa ? Caùc ñoàng chí nghe roõ caû chöa ?

Tröôùc côn thònh noä cuûa Ba Coâng, Thaéng buoàn baõ, anh ta
caûm thaáy chaùn naûn vaø meät moûi hôn laø sôï haõi. Ngöôøi kyõ sö

204 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

tröôûng phoøng coâng nghieäp coá gaéng giaûi thích:

- Baùo caùo ñoàng chí. Chuùng toâi ñaõ coá gaéng duøng moïi
bieän phaùp, cöùng cuõng nhö meàm, ñeå thu mua loâng. Nhöng voâ
hieäu.

Vaãn baèng moät veû gay gaét, Ba Coâng gaèn gioïng hoûi moät
caâu duy nhaát maø gaõ coù theå hoûi: - Taïi sao ?

- Daï, taïi vì soá vòt tieâu thuï trong tænh quaù ít. Ñaâu coù bao
nhieâu.

Ba Coâng trôïn maét:- Vaäy vòt ñi ñaâu caû ?

- Baùo caùo, haàu heát vòt thöông laùi chôû veà Saøi goøn tieâu
thuï aï.

- Taïi sao ?

- Baùo caùo ñoàng chí. Taïi ñòa phöông mình ña soá daân chuùng
coøn ngheøo. Hoï ñi chaên vòt nhöng khoâng daùm aên vòt. Chæ daân
Saøi goøn nhôø tieàn nöôùc ngoaøi göûi veà nhieàu, daân chuùng giaàu,
môùi coù tieàn aên thòt.

- Theá caùc anh khoâng coù bieän phaùp gì heát aø ?

- Baùo caùo ñoàng chí. Daï khoù quaù aï.

Ba Coâng ñöùng baät daäy. Tay traùi gaõ choáng leân maët baøn,
baøn tay phaûi voã maïnh xuoáng maët baøn laøm moïi thöù treân ñoù
cuøng naåy leân nhö cuõng bieát giaät mình. Gaõ nhìn tröøng tröøng
vaøo maët ngöôøi kyõ sö. Moà hoâi traùn gaõ vaõ ra. Côn giaän cuûa gaõ
boãng troän laãn moät noãi sôï haõi naøo ñoù ñang lôø môø xuaát hieän
trong taâm naõo. Gaõ coá giöõ veû bình tónh, nhöng gioïng laïc haún ñi:

- Khoù cuõng phaûi laøm. Xöa baùc ñaõ daïy. Daãu coù phaûi ñoát
ruïi daãy Tröôøng sôn ñeå thaéng ñöôïc giaëc Myõ ta cuõng phaûi laøm.
Baây giôø treân maët traän kinh teá cuõng vaäy. Phaûi baèng moïi giaù ñeå
coù loâng cho nhaø maùy cheá bieán xuaát khaåu. Caùc anh nghe roõ
chöa ? Baèng moïi giaù. Baát keå laø baèng caùch gì. Mieãn nhaø maùy
coù loâng vòt ñeå cheá bieán. Neáu khoâng, caùc ñoàng chí ñöøng coù
traùch toâi sao khoâng nheï tay. Thoâi cho caùc ñoàng chí ra. Ba
ngaøy nöõa leân baùo caùo keát quaû cho toâi.

ÑA HIEÄU 67 205

Thaéng vaø vieân giaùm ñoác nhaø maùy cheá bieán loâng vòt xuaát
khaåu buoàn baõ vaø lo laéng lui ra. Ñuùng ba ngaøy sau hai ngöôøi trôû
laïi gaëp thuû tröôûng cuûa hoï. Khoâng ai bieát hoï baùo caùo gì vôùi Ba
Coâng. Chæ bieát, sau ñoù ít laâu thieân haï baét ñaàu ñoàn ñaõi ñuû thöù
chuyeän.

Naøo laø coù leänh töø vaên phoøng tænh uûy ra cho toaøn tænh. Taát
caû vòt xuaát tænh chæ ñöôïc xuaát vòt, caám chæ vieäc xuaát loâng. Baø
con keâu trôøi khoâng thaáu.

Naøo laø coù hieän töôïng laï xaåy ra ôû moät nôi raát xa, taän xöù
Saøi-goøn. Ñaùm voâ coâng roài ngheà leâ la ôû caùc quaùn caø-pheâ maëc
söùc maø baøn taùn. Hoï khaùo nhau, coù moät gioáng vòt raát laï baày baùn
ôû moät soá chôï. Duø laø vòt coøn soáng ñaøng hoaøng, treân mình vaãn
truïi luõi, khoâng moät coïng loâng.

Ngöôøi hieåu chuyeän thì baûo:
- Doùc toå! Laøm gì coù chuyeän ñoù. Vòt chöù coù phaûi chim cu
ñaâu. Vaët loâng luùc coøn soáng laø noù chaûy maùu cheát toát.

Gaõ keå chuyeän vaãn gaân coå caõi. Anh ta baûo chính maét anh
ta ñaõ nhìn thaáy nhöõng con vòt truïi ñoù. Moät oâng lôùn tuoåi coù veû
bieát raønh chuyeän, noùi:

- Chuyeän coù thaät ñaáy. Ít ra cuõng thaät ñeán naêm möôi
phaàn traêm. Ñuùng laø ngöôøi ta coù xaây döïng moät caùi nhaø maùy nhö
theá ôû ñaâu ñoù mieät Haäu Giang. Caùc baùo Thanh-Nieân, Tuoåi-Treû
ñaêng ñaày ra. Taïi maáy chuù khoâng ñoïc, neân khoâng bieát ñaáy
thoâi. Coù ñieàu naêm chuïc phaàn traêm coøn laïi, khoâng ai bieát ngöôøi
ta giaûi quyeát noù ra sao. Do vaäy maø thieân haï cöù phaûi ñoaùn giaø
ñoaùn non. Baø con mình voán giaàu oùc töôûng töôïng vaø coù maùu
tieáu laâm. Hoï “ phaêng” ra ñuû thöù chuyeän. Rieát roài chuyeän thieät
chuyeän giaû gì cuõng hoaù thaønh huyeàn thoaïi heát. Chuyeän chæ coù
baáy nhieâu. Hôi söùc ñaâu maáy chuù caõi.

Thaønh-Vaên

206 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Em laø con docá moiû

( Hoài coøn hoïc ôû tröôøng, toiâ quen motä ngöôøi con
gaiù , nhaø ôû ñöôøng Hai Baø Tröng, treân moät con
docá nhoû. Moät laàn tôùi thamê , naøng traùch tuaàn qua
sao khonâ g gheù em, lamø em nhö con doác meät moûi
nayø , chôø anh hoaøi. Lôiø ví von ngoä nghónh ño,ù
theo maõi trong trí nhô)ù

ÔÛ ñaây moãi ngoïn thoâng
mang moät nieàm taâm söï
chuyeän troø cuøng muøa ñoâng
anh laø ngöôøi vieãn xöù

Roià boû ñi töø ñoù Möôiø naêm qua roài ñoù
chinh chieán naëng ñoâi vai toùc phai nhatï boán muøa
damë tröôøng môø reâu phuû benâ themà xöa laù ñoå
naoø ai baté mieät maøi naèm nghe ngoaøi hieân möa

Bieát bao giôø gaëp laïi Coù theå laø tình côø
trong coõi ñôøi coâ ñôn göûi ngöôiø lôøi chaoø hoûi
naâng niu thôøi con gaùi hoa ñaõ vaøng hôn xöa
nghe xoùt xa nhieàu hôn ngaïi nguøng khoâng daùm noùi

Em laø con doác moûi Laøm caây thoâng ñönù g ñôïi
suoát moät ñôøi ngoùng troâng duø laù ñaõ heoù taøn
xöa hoân nhau raát voiä em laø con doác moûi
chöa nguoâi noãi theïn thuøng xoõa tocù ñôiø anê naên

Nhöõng chuû nhaät naéng hoàng Trích : naêm thanù g lao tuø
theo nhau ra ngoaøi phoá (Sôn La 1976)
ñôøi boãng quaù meânh moâng
trong noiã buoàn raát nhoû Traàn Nhö Xuyeân K21

ÑA HIEÄU 67 207

Ñauà Ngöôøi ñaàu tö thöông maõi
tö
giaoù chuyeân nghieäp thöôøng nghó ñeán
ducï hai thò tröôøng thoâng dunï g: chönù g
hocï khoaùn vaø traùi phieáu (stock and
ñöônø g bond markets), khonâ g coù saùch vôû
naøo vietá veà ñòa haït ñauà tö veà giaoù
Cao Chaùnh Cöông duïc - moät loaïi ñaàu tö “aên chaéc
K15 macë beàn” trenâ caû hai phöông dieän
kieán thöcù trí tueä vaø lôïI töùc kinh teá
vöõng beàn. Ngoaøi ra muoán thaønh
coâng treân caùc thi tröôøng chöùng
khoanù vaø traùi phieáu ngöôøi ñauà tö
ñoøi hoûi phaûi coù söï hieåu bieát caùc
nguyeân taéc caên baûn vaø kinh
nghieäm qua nhieàu yeáu toá vaø moâi
tröônø g phöcù tapï khacù nhau. Vaû laïi
khoâng phaûi ai cuõng thaønh coâng
treân caùc ñòa haït ñaàu tö veà ñaàu
thöông maõi treân moïi thò tröôøng.
Haàu heát ngöôøi daân bình thöôøng
trong xaõ hoiä phaûi töï taoï döïng cho
mình moät ngheà nghieäp chuyeân
moân ñeå tìm vieäc laøm haàu nuoâi
soáng baûn thaân vaø gia ñình, maø
theo thoná g keâ cao thaáp tuøy thuoäc
vaøo trình ñoä hoïc vaán cuû moäI
ngöôøi. Ñaây laø phöông caùch ñaàu
tö thöïc teá vaø ñôõ nhöùc ñauà nhaát.

Ñaàu tö hocï vaná

ÔÛ Hoa kyø coù hai ngheà khoâng
caàn hoïc vaán cao, nhöng laøm tieàn
nhieàu gaáp boiä hôn caû baùc só kyõ sö
tieán só maøi coâng trong gheá nhaø

208 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

tröônø g ñená haèng chuïc naêm : ñoù laø ngheà theå thao vaø caùc taiø töû
ñieän aûnh, ca só noåi tieáng, moãì naêm lôïi töùc coù khi ñeán haèng
chuïc trieäu Myõ kim khoâng ai theo kòp, ngay caû nhaø tæ phuù Bill
Gate, chuû haõng Microsoft. Tuy nhieân ñayâ chæ laø thieuå soá daønh
cho nhöõng ngöôiø coù naêng khieuá höõu taiø (personal trait), ña soá
chuùng ta muoán coù vieäc laøm toát, löông höôùng cao caàn ñoøi hoûi
caàn söï hoïc vaán cao, nhatá laø vôiù motä xaõ hoäi taân tieán kyõ thuaät
cao nhö ôû Hoa ky.ø Rieâng ñoiá vôùi phong tuïc taäp quaùn daân tocä
Vietä nam theo truyenà thoáng “nhaát só nhì noâng” ñaõ ñatë naëng veà
giaùo duïc hôn taát caû. Caùc ngheà nghieäp maëc daàu kieám ñöôïc
nhieàu tieàn nhö taøi töû ca só . . . caùc onâ g baø xöa cuûa Vieät nam
chunù g ta cho laø thuocä loaiï “xöônù g ca voâ loaïi” neân ít ai ñeå yù tôùi.
Con em Vieät nam trong coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi ñaõ
chöùng minh xuatá saéc veà hoïc vaná hôn taát caû sacé toäc khacù trong
nhieàu naêm qua, Theo thoáng keâ cuaû cô quan “Minority Student
Achievement Network” thì khaú naêng hoïc vaán cuûa con em
Vieät nam maëc daàu môùi hoäi nhaäp xaõ hoäi Hoa Kyø nhöng khaû
naêng hocï vaán ñöôïc xeùp ngang haøng vôiù ngöôiø Myõ trané g (white
American), vöôït haün hôn caùc saéc toäc thieåu soá khaùc, keå caû
ngöôøi Myõ da maøu vaø Meã taây cô (Africa and Hispanics
American), nhöõng ngöôøI banû xöù sinh tröôûng laâu ñôIø taïi Hieäp
chuûng quoác. Söï kieän naày ñaõ ñöôïc daân chuùng vaø chính giôùi
Hoa Kyø vò neå phoû bieán treân caùc baoù chí khaép nôi. Ñaây laø motä
haõnh dieän chung cho coäng ñoàng ngöôøi Vieät taïi haûi ngoaiï .

Hoïc vaná vaø lôïi töcù

Trong moät baøi vieát veà “ thò tröôøng vieäc laøm vaø hoïc vaán
giaùo duïc” treân tôø baùo kinh doanh “Fortunes”, oâng Dan
Seligman ñaõ cho chayï moät tieâu ñeà chöõ lôùn : “Khaú nanê g trí tueä
lieân quan ñeán thò tröôøng vieäc laøm (labor markets are
sophisticated at sniffing out mental ability)”. Vaøo thanù g 7 naêm
2002, cô quan kiemå keâ daân soá chính phuû Hoa Kyø (U.S Census
Bureau) ñaõ phoå biená motä baûn nghieân cöuù thoáng keâ neâu roõ lôïi
töùc löông boãng cao thaáp döïa treân trình ñoä hoïc vaán (more
education is plainly correlated with higher earnings) vaø keát
luaän baèng moät danh töø ngaén goïn veà söï töông xöùng hoïc vaán

ÑA HIEÄU 67 209

raát haäu dueä goïi laø “big payoff”, aùm chæ hoïc cao thì höôûng
ñöôïc löông cao. Döïa vaøo baûn ñieàu nghieân cuûa “US Census
Bureau” cacù baoù khaép nôi ñaõ leân tiená g phuï hoïa themâ vaán ñe,à
Tôø Seattle Post Intelligent ôû tieåu bang Washington: “Thoáng
keâ cuûa chính phuû ñaõ chöùng minh lôøi noùi caùc phuï huynh hoïc
sinh töø laâu : Hocï vaán gioiû dang seõ ñöôcï ñeàn buø xöùng ñaùng (A
good education does pay off)”. Trong moät baèi bình luaän cuûa
tôø Porland Press Herald keâu goiï caùc giôùi chöcù trong tieåu bang
Maine nenâ môû theâm caùc tröôøng ñaïi hoïc conä g ñoàng (community
college) vì cho raèng thöïc löïc coâng nhaân cuûa tieåu bang thieáu
söï giaùo duïc thích nghi (In Maine, ours is not a well-educated
work force). Tôø baoù coù nhieàu aûnh höônû g ôû thuû ñoâ Hoa Thònh
Ñoán Washington Post thì chayï tieát muïc ca ngôïi veà hoïc vaná :
“Hocï vaán töïa nhö moät “theû baøi” ñeå tieán thanâ cho moiï ngöôiø (a
ticket to upward mobility for everyone)” . Rieâng baø Jenifer
Cheese Day, moät giôùi chöùc thaõm quyeàn cuûa “U.S Census
Bureau” thì ketá luanä : “ Hoïc vaán ñaõ ñenà buø xöùng ñanù g cho tatá
caû moiï ngöôøi : ñaøn onâ g, ñaøn ba,ø traéng, ñen, Meã . . . (It pays off
for everybody - men, women, whites, blacks, Hispanics)”.
Ñeå tonå g taét baøi baoù keát thucù : “ Moät trong nhönõ g ly do ngöôiø ta
quyeát ñònh vaøo ñaïi hocï laø ñeå ñAÊa ñená söï thaønh ñatï kinh teá mai
haäu “ (People decide to go to college for many reasons. One
of the most compelling is expectation of future economic
success based on educational attainment).

Thoná g keâ lôiï töùc hoïc vaná

Cuõng theo thoáng keá cuaû “U.S Census Bureau” trung bình
löông boång thuø lao haèng namê trong caùc namê töø 1997 ñeán 1999
döaï treân trình ñoä hoïc vaán nhö sau :

- Chuyeân moân (professional degree : doctor, lawyer,..) $119,000:00

- Tiená só (doctoral degree) 97,000:00

- Cao hoïc (master degree) 67,000:00

- Cöû nhanâ (bachelor degree) 58,000:00

- Banù cöû nhaân (associate degree) 42,000:00

210 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

- Tuù taiø (High school graduate) 33,000:00

Soá löôïng thoáng keâ trung bình noùi treân, caùch ñaây hôn 10
naêm, khoâng coøn öùng duïng vôùi thò tröôøng löông höôùng hieân
nay, nhöng cuõng cho thaáy thuø lao lôiï töùc löông bonå g dính lienà
theo trình ñoä hoïc vaán, caøng hoïc leân cao thì kieám ñöôïc nhieàu
tieàn hôn

Coù leõ vì nhaän bieát söï quan heä veà ñaàu tö giaoù duïc, nenâ soâ
löôïng nhapä hoïc ñaiï hoïc moãi ngayø canø g gia taêng taïi Hoa Kyø.
Theo trung taâm nghieân cöùu giaùo duïc (National center for
education statistics) soá löôïng nhaäp hoïc caùc tröôøng ñaïi hoïc
trong 40 namê qua gia taêng, chöùng toû quanà chuùng vanã ñaët naëng
yù thöcù ñaàu tö vaoø giaùo ducï cho töông lai cuaû mình.

- Naêm 1960 tæ soá nhaäp hoïc ñaïi hoïc sau khi maõn khoùa
trung hoïc laø 45%

- Naêm 1965 tæ soá nhaäp hoïc ñaïi hoïc sau khi maõn khoùa
trung hoïc laø 51%

- Naêm 1970 tæ soá nhaäp hoïc ñaïi hoïc sau khi maõn khoùa
trung hoïc laø 52%

- Naêm 1975 tæ soá nhaäp hoïc ñaïi hoïc sau khi maõn khoùa
trung hoïc laø 51%

- Naêm 1980 tæ soá nhaäp hoïc ñaïi hoïc sau khi maõn khoùa
trung hoïc laø 49%

- Naêm 1985 tæ soá nhaäp hoïc ñaïi hoïc sau khi maõn khoùa
trung hoïc laø 58%

- Naêm 1990 tæ soá nhaäp hoïc ñaïi hoïc sau khi maõn khoùa
trung hoïc laø 60%

- Naêm 1995 tæ soá nhaäp hoïc ñaïi hoïc sau khi maõn khoùa
trung hoïc laø 62%

- Naêm 2000 tæ soá nhaäp hoïc ñaïi hoïc sau khi maõn khoùa
trung hoïc laø 63%

ÑA HIEÄU 67 211

Löïa chonï hoïc vaná

Ñaïi hoïc Hoa Kyø coù ñeán haèng traêm chuyeân moân khaùc
nhau, löïa chonï moät ñòa hatï hoïc vaán thích nghi vôiù thò tröôøng
vieäc lam sau khi toát nghieäp, canà phaûi saùng suotá quan taâm tröôùc
khi quyetá ñònh böôùc vaøo ngöôõng cöûa ñaïi hocï . Toát nhatá laø caùc
tanâ sinh vienâ nenâ tham vaán vôiù caùc baäc phuï huynh hay nhöõng
ngöôiø ñaõ coù kinh nghieäm ñeå choïn ngaønh hoïc cuûa mình. Ña soá
caùc giôiù treû khi vaoø ñaïi hocï , thöôøng chonï nganø h theo tröcï giaùc
thò hieuá vaø ít khi nghó ñená thò tröônø g vieäc laøm, chôø ñeán khi totá
nghieäp ra tröôøng seõ tính sau. Ñaây laø thaùi ñoä haang say “baát
caàn” cuûa tuoåi treû . Hoï chæ nhaän thöùc ñöôïc khi toát nghieäp ra
tröôøng nhöng khoâng tìm kieám ra vieäc laøm, vì nghaønh chuyeân
moân löïa choïn ñaõ khoâng phuø hôïp ñaïi chuùng vôùi thi tröôøng
conâ g nhanâ . Hai daãn chönù g maø chuùng toâi ñaõ tröïc dieän sau ñaây
noùi leân söï “baát caàn” cuûa sinh vieân khi choïn ngaønh ñaïi hoïc.
Moät nöõ hocï sinh Vietä nam gaëp taiï haønh lang ñaiï hoc ñöôïc hoiû
taiï sao coâ choïn nganø h taâm lyù hocï (spychology) ? Traû lôiø : “vì
sau nayà (4 naêm ñaïi hoïc) chaùu seõ tìm hieåu ñöôcï tamâ lyù ngöôøi
khaùc vaø nhö theá seõ deã daøng ñAÊa ñeán thaønh coâng ngoaøi xaõ
hoäi” . Caâu traû lôøi coù phaàn naøo ñuùng treân phöông dieän nhaân
sinh hocï , nhöng nhìn veà töông lai thò tröôøng thöïc teá viecä laøm.
Thoâng thöôøng muoán ñöôïc tuyeån duïng veà phaïm vi taâm lyù xaõ
hoäi ít nhaát phaûi hoïc leân baèng tieán só (Ph.D) môùi hi voïng tìm
ñöôïc vieäc laøm cuûa thò tröôøng hieám hoi naày, ñoù chöa keå ñeán
caùc phieàn toaùi phöùc taïp lieân heä va chaïm khaùch haøng haèng
ngaøy, ña soá laø nhöõng ngöôøi khoâng maáy bình thöôøng (mental
illness).. . Moät nam sinh vieân khaùc choïn ngaønh “marketing”
cho bieát lyù do vì thaáy caùc ngöôøi laøm vieäc trong ñòa haït
“marketing” anê maëc “chaiû chuotá ñeïp ñe”õ , Caùc baïn treû naày coù
bieát ñaâu sau naày hoï seõ ratá khoù kieám ñöôïc vieäc laøm veà ngaønh
naày, töø ñoù baát daéc dó hoï phaûi haønh ngheà nhö baùn xe (car
seller), ñoiø nôï (debt collector), banù hanø g ñienä thoaïi (telephone
marketing), v.v.

Hoa Kyø laø moät nöôùc kyõ ngheä, hôn 80% coäng vieäc laøm
chuyeân veà phaûi coù khaû naêng chuyeân moân kyõ thuaät khoa hoïc.

212 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Ñoù chöa keå ñená tienà löông boång veà cacù baèng caáp veà khoa hoïc
kyõ thuaät (Bacherlor of Science in Engineering) ñöôïc traû cao
hôn caùc loaïi banè g caáp khacù . Moät sinh vieân toát nghiepä veà ñienä
hoïc (electrical engineer) coù khi ñöôïc traû cao hôn ñeán
$30,000:00 so vôùi motä ngöôiø coù banè g totá nghiepä veà haønh chaùnh
thöông maïi (Bachelor of Art in Business).

Taïm keát

Ngöôiø Vieät nam ta thöôøng noiù :”coù coâng maiø saét coù ngaøy
nenâ kim”. Kim töùc laø tieàn baïc, phaiû chaêng ñayâ laø moät thò tröôøng
ñaàu tö kinh teá trí tueä tröôøng cöûu khoâng ai coù theå cöôùp maát
ñöôïc. Motä yeáu toá khacù sinh vieân thieåu soá nhö ngöôiø Vietä nam
chuùng ta caàn löu taâm : “ Neáu hai thí sinh ñi xin vieäc laøm coù
khaû nanê g gioáng nhau, cô hoäi ñöôïc tuyeån choïn chaéc seõ daønh
cho ngöôøi banû xöù Hoa Kyø hôn laø ngöôiø Vietä Nam..” Vì vaäy coá
gaéng hocï vôùi soá ñieãm (GPA) toát nghieäp cao cuõng laø motä ñieàu
quan tronï g. Ngoaøi khaû naêng hoatï bacù saùng taïo cuaû ngöôiø xin
vieäc, nhaân vieân tuyeån duïng cuûa caùc coâng ty thöôøng ñeå yù ñeán
ñieåm toát nghieäp cao thaáp cuûa moäI loaïi baèng caáp toát nghieäp.
Ngoaiø cacù conâ g ty ôû xaõ hoäi taân tieán nhö Hoa Kyø khi thu nhaän
nhaân vieân thöôøng döaï treân canê baûn khaû naêng thaät söï, hôn laø
canê cöù vaøo maõnh giaáy baèng capá hay con oâng chaùu cha nhö ôû
caùc nöôùc chaäm tieán trenâ theâ giôùi.

Cao Chaùnh Cöông

ÑA HIEÄU 67 213

Quyenà löcï lanõ h ñaoï : Töï taoï uy tín theo
cacù h hocï cuaû tröônø g Voõ Bò

Lyù Caø Sa

Tröôøng VBQGVN coù muïc ñích choïn loïc, huaán luyeän vaø
ñaøo taïo ra nhöõng caùn boä öu tuù cho vieäc chæ huy caùc ñôn vò
QLVNCH trong thôiø chieán vaø seõ trôû thanø h canù boä lanõ h ñaoï quocá
gia trong thôiø bình. Nhöng tuyø tình hình ñoiø hoiû trong thôiø chiená
tranh, nhieuà só quan xuatá thanâ töø tröônø g Voõ Bò cunõ g ñaõ giöõ nhönõ g
tronï g tracù h trong vai troø lanõ h ñaoï cacù cô quan chính quyeàn ñòa
phöông cho ñeán caáp cao nhatá laø chính quyenà quoác gia.

Theá nhöng, thatä ra maø noiù , Boä TTM/QLVNCH vaø tröôøng
VBQGVN khonâ g coù haün moät chöông trình huaná luyeän saâu saéc
veà lanõ h ñaïo; traiù laiï , quaù chuù tronï g veà ñaøo taoï capá chæ huy nhamè
cung önù g kòp thôøI cho canù boä quanâ ñoäi. Thanø h ra yeáu toá thuaät
lanõ h ñaoï memà deõo khonâ g banè g thuatä chæ huy cöùng raén ñöôcï öa
chuoäng hôn trong chöông trình huaná luyeän quanâ sö.ï Tiená g tamê
só quan Ñaø laït vôùi nhöõng caùn boä chæ huy ñaøy ñuû naêng löïc ña
naêng ña hieäu, phucï vuï haêng say, chim ñaøu ñaøn, sao baéc ñaåu
nghe vang doiä trong cacù ñôn vò quanâ ñoäi. Nhöng caùch chæ huy
‘’nhaø ngheà” coù khi quaù nguyenâ tacé ñaõ trôû nenâ ‘’khoù chòu” ñoái
vôiù benâ ngoaiø daân söï vaø trôû thanø h moät thoiù quen neàn nepá anê sauâ
trong truyeàn thoná g Voõ Bò

Chæ huy theo cung caùch cuûa quanâ ñoäi ( aùp ñaët quyeàn löïc
ñoäc ñoùan) seõ khoâng maáy thaønh coâng trong sinh hoaït danâ chuû
ñaiï chunù g, nhatá laø vaoø thôøi nay tinh thanà danâ chuû ñaõ môû roäng

214 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

khapé cacù coäng ñonà g. Cho ñená ngayø nay vanã conø ít ngöôøi bò thoiù
quen chæ huy, truyenà thoná g ra leänh vaø thi hanø h lenä h trietä ñeå, sôï
ñoiå môùi daân chuû pha loaûng maøu côø sacé aùo, e ngaiï ñi ra ngoaiø
truyenà thoná g cu.õ Trôû ngaiï lônù nhatá cuaû canê benä h tamâ lyù nayø lamø
ngaên trôû banû thaân vaø tapä theå chunù g ta trong sinh hoatï noäi boä,
thieuá danï dó khi ra ngoaiø vôiù coäng ñonà g.

Thôiø chieán ñaõ qua, thôiø ñaiï môiù môû roäng cöaû töï do danâ chuû
vôùi nhöõng tieán boä raát nhanh cuûa tin hocï thoâng tin ñaiï chuùng
ñang biená ñoiå nenà vaên minh xaõ hoäi cuaû theá giôiù . Quan niemä veà
thuaät lanõ h ñaoï ñaõ thay ñoiå nhieuà nhamè thích hôïp vôiù nepá soná g
môùi, traoø löu môùi. Söï tranh giaønh quyenà löcï ôû caùc nöôcù töï do
danâ chuû cunõ g ñaõ ñöa ra nhieàu hocï thuyeát lanõ h ñaïo khacù xöa.

Hoäi ñoaøn cuaû chunù g ta ñang phaûi xaây döïng noäi boä vönõ g
maïnh hôn, toå chöùc qui hoaïch phaùt trienå hôn nöûa ñeå ra ngoaøi
coäng ñoàng.Moái öu tö cuûa chuùng ta laø phaûi tìm kieám ra moät
phöông cacù h laõnh ñaoï thích hôpï vôùi tinh thanà danâ chuû : dung
hôpï caiù cuõ vaø caiù môiù , thu phuïc nhanâ taâm, moät söùc manï h tapä theå
quyenà löcï laõnh ñaoï vaø ñoiá lapä .

Neuá khonâ g quenâ lôiø theà tronï g traùch cuaû moätt ngöôiø canù boä
quoác gia vaø danh döï cuûa moätt hoäi ñoaøn NgöôøI Vieät Töï Do,
chunù g ta phaûi böôcù ra gopù söcù Coäng Ñonà g ñauõ tranh danâ chuû
cho Vietä Nam. Quan niemä veà laõnh ñaoï laø ñieuà sô yeuá cuaû moïi
nhanâ söï vaø toå chöcù deå cunû g coá noäi boä, taïo theá manï h benâ ngoaiø .
Theá nhöng chunù g ta ñaõ hocï taäp vaø thoiù quen lanõ h ñaoï chæ huy
conø aûnh höônû g ñeán ngayø nay nhö theá naoø ?

Baøi hoïc ñaàu tieân cho ngöôøi thanh nieân daân söï môùi vöøa
böôcù chaân vaoø quanâ tröônø g ñeå hoïc cacù h lanõ h ñaïo chæ huy laø Uy
Tín Töï Taïo. Tieâu cöïc laø tuyetä ñoiá phucï tuøng lenä h cuûa capá chæ
huy, tích cöcï laø ra lenä h cho capá döôiù thi hanø h. Taùm tuanà sô khoiû
cuûa Taân Khoaù Sinh laø thôøi kyø traéc nghieäm cuûa ngöôøi ra leänh
(ñanø anh) vaø ngöôøi thi hanø h lenä h(ñanø em).

Noiù ranè g huaná nhucï laø ñeå goät röaû hetá moiï tanø tích yeuá ñuoiá
thanh nienâ danâ chính, trui renø cho cönù g capù tinh thanà theå xacù tanâ
binh, luyenä yù chí töï thané g tronï g kyûõ luatä cuaû quanâ ñoäi. Nhöng kyø
thöcï , theo yeuá toá tamâ ly ,ù ñayâ laø moät yeuá toá vöôït quaù thuaät lanõ h

ÑA HIEÄU 67 215

ñaïo.

Voõ bò hôn caû voõ bienà khi maø nhönõ g leänh laïc vaø leänh phatï
‘’kyø cuïc” baté ngöôøi ta phaûi chaáp nhaän thi haønh thieáu haün söï
thuyeát phucï . Sôû dó coù söï tin theo laø vì tanâ khoaù sinh phaiû chapá
nhaän khoâng yù kieán, khoâng ñöôïc ñeà nghò döôùi oai quyeàn cuûa
ñanø anh vaø tapä theå namè trong söï quay cuonà g ñeø bepï moiï yù chí
choáng ñoiá . AÁn töôïng tanâ khoaù sinh aên sauâ vaøo taâm honà ngöôiø
thanh nienâ treû quen thoùi phuïc tunø g, ít muoná tranh caûi ñoái lapä ,
phatù bieuå yù kieán danâ chu.û Benä h hoanï hôn conø muoná ngöôiø khacù
gioáng nhö mình: thuï ñoäng trong hoaøn caûnh chính trò khoâng
phanû khaùng! Tieuâ cöcï hôn nöaõ laø tamâ lyù luonâ luoân batá manû , ”ba
gai” batá phucï tunø g, cunø g lucù namè anå sauâ trong tiemà thöcù coù dòp
phatù sinh hay boäc loä ra banè g nhönõ g hienä töônï g choáng ñoiá , khi
de,å thuø ghetù capá chæ huy; keát beø phaù phacù h capá trenâ lamø cho boû
gheùt, coå suyù ñonà g baïn, capá döôiù phaù boû kyû luaät, thoiù le.à .. Noùi
chung trong quanâ ñoäi, vôiù cacù h huaná luyeän thuanà tuyù tuanâ phucï
thöônï g capá thieuá söcù thuyetá phucï cuaû ngöôiø lanõ h ñaoï , ôû capá naoø
cunõ g coù nhönõ g ngöôiø tieâu cöïc khonâ g laøm ñöôïc viecä nhöng raát
tích cöcï baiø bacù quyenà löcï .

Uy tín töï taoï cuaû ngöôøi (ñaøn anh) ra leänh khonâ g phaiû do
thuyeát phucï töø taiø nanê g laõnh ñaoï maø do ñöôïc uyû nhiemä quyenà
löïc (ñöôïc pheùp caáp treân) roài ban leänh xuoáng cho ngöôøi döôùi
phaiû thi hanø h. Nhieàu ‘’canù boä” hay ‘’huaná luyenä vienâ ” ñanø anh
ñaõ vöôtï quaù quyenà hanï cuûa mình taoï ra nhönõ g tình huoná g lamï
quyeàn haønh xaùc maø khoâng hoái tieác ñeán söï toån thöông ngöôøi
khaùc. Neuá thoùi quen nayø khonâ g söaû sai veà sau seõ trôû thanø h caiù
benä h quan lieâu, laïm dunï g quyeàn löcï ñeå taoï uy tín chæ huy hay
quyenà lôiï rieâng tö cho baûn thanâ .

Thôøi gian ôû quaân tröôøng cuõng laø thôøi kyø caùc SVSQ hoïc
ñöôcï nhieuà nhatá veà taøi ba lanõ h ñaïo cuaû vò chæ huy tröônû g vaø só
quan canù boä. Khoaù 19 coù ñená 4 vò chæ huy tröônû g nenâ hoïc ñöôcï
nhieàu ngheä thuaät laõnh ñaïo vaø chæ huy töø nhöõng vò naøy. Coù vò
khacé khe ñeå tiená g veà sau, coù vò phaù boû caùi cuõ ñeå taoï ra caiù môiù
cho rieâng mình, coù vò lamø ñuùng nguyeân tacé chæ huy, mienã sao
hoaøn thaønh nhieäm vuï.

216 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Mayõ chucï naêm qua, trenâ baoù Ña Hieuä ,chunù g ta chöa thayá
cacù vò cöïu chæ huy tröônû g, cacù cöuï só quan caùn boä vietá laïi nhöõng
hoià kyù quanâ tröônø g, noiù laiï thanâ tình thôiø cuõ, noiù lenâ tracù h nhiemä
ñaoø taïo nhieuà khoaù só quan hienä dòch.

Nhìn laiï thôiø kyø ôû quanâ tröônø g, chunù g toiâ bieát ôn tröônø g meï
ñaõ reøn luyenä thanh nienâ thaønh ngöôiø höuû dunï g, ñaøo taoï ra nhöõng
canù boä chæ huy quanâ ñoäi taøi ba, cung öùng nhöõng tanà g lôùp chæ
huy kòp thôøi cho caùc quaân binh chuûng trong thôøi chieán. Bao
ngöôøi ñaõ hy sinh trong chiená ñauõ , mang thöông taät, naïn nhanâ
chiená tranh khonâ g than vanû , cuc soáng löu laïc xöù ngöôøi...

Nhöng quaân tröônø g ñaõ quaù chuù tronï g veà yeuá toá chæ huy maø
coi nheï thuatä lanõ h ñaoï khi mucï tieuâ nhamé ñená laø ñaoø taoï ra canù
boä quocá gia. Söï thieáu soùt nayø ñaõ theå hienä qua tamâ lyù chæ huy
tronï g nguyeân tacé ra lenä h vaø thi hanø h leänh anê sauâ vaoø taâm khamû
SVSQ nhö ñaõ trình baøy trenâ . Nhieàu só quan Ñalat ñöôcï chuyenå
qua nhöõng chöcù vuï haønh chaùnh, giöõ nhönõ g troïng tracù h chaùnh
quyeàn ñòa phöông hay trung öông ñaõ phaiû vatá vaû hocï hoiû cacù h
laõnh ñaoï cho thích nghi vôiù hoanø canû h danâ söï hôn laø giöõ thoùi
quen chæ huy ra lenä h trong quanâ ñoäi.

Ngheä thuaät laõnh ñaïo daïy ôû quaân tröôøng chuùng ta nhieàu
phanà lyù thuyeát maø ít coù thöïc hanø h. Phaiû chanê g neà neáp ”heä thoná g
töï chæ huy”; khuoân pheùp quaân tröôøng (phaân bieät caáp chæ huy
hanø g docï , thôøi buoiå chiená tranh ra matë tranä ‘’lenä h” phaiû thi haønh
trieät ñe,å quanâ ñoäi laø quaân ñoäi) nenâ chunù g ta chöa coù dòp hocï tapä
cacù h lanõ h ñaoï ñunù g nghóa? Hay vì chuùng ta khonâ g coù ñuû khoâng
khí danâ chuû (nghòch lyù vôiù apù ñatë quyeàn löïc) ñeå taoï ra tanà g lôpù
canù boä laõnh ñaoï cho quocá gia veà sau? Thöcï hanø h lanõ h ñaoï laø
thöcï hanø h tranh luanä thuyetá phucï , töï taïo uy tín veà tacù phong beà
ngoaøi taiø nanê g tiemà anå lamø söcù thu hutù cho ngöôiø khacù tin theo.
Söï lanõ h ñaïo quaû thatä ôû möcù hanï cheá trong quanâ ñoäi.

Quyeàn löïc chæ huy ñöôïc öa chuoäng hôn vì söùc maïnh ñaõ
namé trong tay.

Ngayø nay thuatä lanõ h ñaoï canà thietá capä nhaät hoaù hôn trong
ñôiø soná g daân chuû.

ÑA HIEÄU 67 217

HOAÏT CAÛNH THÔ VAÙ CÔØ

(Moät maøn, hai caûnh)

Cöïu SVSQ Leâ Vieát Ñaéc K22

(trích baøi thô Vaù Côø cuûa Cöïu SVSQ Ñaëng Trí Hoaøn K14 töùc
laø thi só Haø Huyeàn Chi) 

Caûnh 1

Môû Maøn, caûnh moät ngoâi nhaø vôùi boái caûnh coù moät soá quaân
nhaân caàm côø Vieät Nam.

Beân traùi saân khaáu, moät ngöôøi ñaøn oâng ñang ñöùng öu tö beân
khung cöûa soå (duøng ñeøn chieáu).

Ñeøn chieáu di ñoäng qua beân phaûi saân khaáu, moät ngöôøi nöõ
ñang ngoài vaù côø.
Gioïng ngaâm nöõ: ( ngöôøi nöõ laøm ñoäng taùc theo lôøi thô)
Ñöùng maõi laøm chi ñoù hôû anh?
Bao ñeâm ñaõ thöùc troïn naêm canh.
Thoâi ñöøng mô chuyeän ngaøy xöa nöõa,
Haõy vaù côø ñi, Em vôùi Anh.
Haõy vaù côø ñi, Em vôùi Anh.
Cuøng nhau deät laïi moäng chöa thaønh.
Chaép hoàn non nöôùc ñang rôøi raõ,
Keát laïi nguyeân hình ñöôïc khoâng Anh?
Gioïng ngaâm nam: (ngöôøi nam laøm ñoäng taùc theo lôøi thô)
Ñöôïc chöù sao khoâng, ngöôøi Em nhoû!

218 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Mau leân, ñöøng ñeå lôõ thôøi cô.
Em, Anh vaø caû bao ngöôøi khaùc,
Haõy nguyeän cuøng nhau vaù laïi côø.
(Theâm moät soá ngöôøi maëc caùc loaïi quaân phuïc ñi vaøo)
Thieân haï, nhaân taøi nhieàu voâ soá
Côù sao khoâng vöïc noåi cô ñoà?
Anh huøng, lieät nöõ naøo ñaâu thieáu
Sao nôõ mình Em ngoài vaù côø?
Sao ñeå mình Em ngoài vaù côø!
Anh, Toâi coøn ñoù haù thôø ô?
Ñaønh ñeå phai môø thôøi trai treû
Mau vaù côø ñi, Anh vôùi toâi.
(Taát caû laàn löôït laäp laïi: Mau vaù côø ñi, Anh vôùi Toâi
hoaëc Haõy vaù côø ñi, Em vôùi Anh)
Caûnh hai:

Taát caû vöøa laäp laïi lôøi thô vöøa tieán laïi gaàn nhau cuøng caêng
roäng laù côø naâng leân cao, trong khi ñoù ngöôøi nöõ tieáp tuïc ñoäng
taùc vaù côø theo lôøi thô, tieáp theo luoàn caùn côø vaøo côø.

Gioïng ngaâm nöõ:
Ñöôøng chæ thaúng, moät ñöôøng göôm beùn
Cheùm ngang trôøi veát cheùm nhö mô
Vaù tim tan taùc nhö côø
Vaù hoàn vò quoác chöa môø linh quang.
Vaù haøo khí doïc ngang trôøi ñaát

ÑA HIEÄU 67 219

Boán ngaøn naêm baát khuaát kieâu huøng
Treân côø thaáy nuùi thaáy soâng
Ngöôøi vì nghóa caû ñaõ daâng hieán ñôøi
Nhaám doøng maùu coøn töôi noãi haän
Nghieâng maùi ñaàu suùng traän coøn vang
Yeâu ngöôøi yeâu laù côø vaøng
Leä thaàm nuoát ngheïn töøng haøng moãi ñeâm
(Taát caû cuøng ñöa cao tay leân)
Vieät Nam ôi!
Chuùng con quyeát theä!
Seõ trôû veà cuøng vôùi Queâ Höông
Ñieåm toâ laïi laù côø vaøng
Naâng ba soïc ñoû tung bay khaép mieàn
Vieät Nam ôi! Vieät Nam ôi!!!
Taát caû cuøng haùt baiø Vieät Nam_Vieät Nam vaø phaát côø... (coù côø
nhoû canø g toát)
(Neáu ñöôïc thì keâu goïi khaùn giaû ñöùng dayä cunø g haùt)
Ketá thucù : Hoâ to _ Vietä Nam Muoân Namê .  

220 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Nhö Vaãn
Coøn Ñoù...

Ñeå nhôù gioã ñaàu nhaø thô Duy Naêng,
Nguyeãn Vaên Trí, K.14

Huyønh Vaên Phuù, (k.19)

Ñaàu naêm 1990, Nhaø thô Duy Naêng Nguyeãn Vaên Trí vaø

gia ñình sang Myõ ñònh cö theo dieän H.O1. Gia ñình toâi ñi
H.O2, sau anh maáy thaùng. Gaàn12 naêm soáng treân ñaát Myõ, anh
Duy Naêng vaø toâi thöôøng xuyeân lieân laïc vôùi nhau. Khi thì baèng
thö, luùc thì qua phone. Maáy laàn sang San Jose, toâi ñeàu gheù
thaêm anh. Khoaûng giöõa naêm 01, trong moät laàn noùi chuyeän vôùi
toâi, anh cho bieát anh vöøa ôû beänh vieän veà. Toâi hoûi anh ñau theá
naøo maø phaûi vaøo beänh vieän. Anh baûo moät nöûa laù phoåi cuûa anh
bò caét vaø hieän anh ñang ñieàu trò theo hai phöông phaùp : Hoùa trò
vaø xaï trò. Roài khoâng ñeå cho toâi hoûi gì theâm, anh tieáp tuïc
“giaûng” veà caùch ñieàu trò “hoùa trò” vaø “xaï trò” aáy nhö theá naøo
trong tinh thaàn raát laïc quan. Trong caâu chuyeän, anh traùnh duøng
hai chöõ “Ung Thö” nhöng toâi hieåu laø anh bò ung thö. Anh keå
laïi, anh coù ngöôøi baïn cuõng bò caét nöûa laù phoåi nhö anh, cuõng
ñieàu trò y heät nhö anh hieän taïi vaø ñaõ 5 naêm qua roài vaãn coøn
soáng huøng soáng maïnh.Toâi hoûi anh coù bò ruïng toùc vaø oùi möûa gì
khoâng, anh traû lôøi raèng toùc coù ruïng chuùt ñænh coøn oùi möûa thì
khoâng.

Töø hoài naøo ñeán giôø, moãi khi nghe noùi ñeán maáy chöõ “Chemo
Therapy” laø toâi ôùn da gaø. Moät phaàn vì nhöõng ngöôøi toâi bieát, ñaõ
töøng “gaùnh chòu” caùi vuï Chemo Therapy ñoù, chaúng coù ngöôøi
naøo soáng quaù moät naêm, phaàn khaùc toâi ñaõ töøng traûi qua khoùa
hoïc Pharmacy Technician neân ít nhieàu toâi cuõng hieåu söï theå seõ

ÑA HIEÄU 67 221

tieán trieån nhö theá naøo... Vaø toâi raát “dò öùng” vôùi caùi kieåu ñieàu
trò naøy. Teá baøo laønh, teá baøo maïnh, teá baøo khoûe, teá baøo ung thö
gì ñeàu bò Chemo Therapy thaúng tay tröø khöõ, chaúng chöøa thöù
gì heát thì laøm sao maø chòu noåi vôùi ñôøi ñaây ? Cho neân, luùc aáy
nghe anh noùi chuyeän, toâi thaät söï lo cho anh. Vaø toâi thaàm caàu
mong coù moät pheùp laï naøo ñoù cho anh hít thôû khoâng khí treân
traùi ñaát naøy theâm ñöôïc möôi, möôøi laêm naêm nöõa...Roài chuyeän
gì ñeán phaûi ñeán, Chò Lôïi (baø xaõ anh) vaø sau ñoù laø oâng baïn
cuøng khoùa Phaïm Ñình Thöøa goïi baùo tin anh ñang hoân meâ
trong beänh vieän. Cuøng luùc, anh Leâ Vaên Quyeàn (k.13) baùo tin
qua E.Mail tình traïng cuûa anh. Vaø toâi hieåu raèng chaúng bao giôø
toâi coøn coù theå gaëp ñöôïc anh, moät ngöôøi maø suoát tuoåi hoïc troø
cuûa toâi gaén lieàn vôùi anh...Toâi ôû mieàn Ñoâng, hoaøn caûnh vaø ñieàu
kieän khoâng cho pheùp toâi sang tieãn ñöa anh laàn cuoái. Nhöõng
ngaøy sau ñoù, toâi cuõng chöa vieát gioøng naøo veà anh ngoaïi tröø caùi
thö chia buoàn göûi ñeán baø xaõ anh. Baïn beø anh ñaõ vieát nhieàu veà
anh roài. Rieâng toâi, toâi muoán ñeå loøng laéng xuoáng roài môùi caàm
buùt. Vaø nhöõng gioøng naøy göûi ñeán anh nhö moät hình thöùc thaép
maáy neùn höông nhaân gioã ñaàu cuûa anh.

Anh Duy Naêng, Nguyeãn Vaên Trí laø baïn raát thaân cuûa oâng
anh toâi, Huyønh Vaên Maïnh. Anh Trí vaø anh toâi hoïc cuøng moät
lôùp, hình nhö töø ñeä Thaát ñeán ñeä Nhò ôû tröôøng Voõ Taùnh
Nhatrang. Toâi khoâng nhôù roõ anh Duy Naêng ñeán soáng chung
vôùi anh toâi töø luùc naøo. Hai ngöôøi ôû trong moät caên phoøng nhoû.
Toâi coøn nhôù, caên phoøng raát aám cuùng, chöùa ñaày saùch vôû. Thôøi
gian naøy toâi vaãn coøn ñi hoïc ngheà ôû sôû hoûa xa Nhatrang. Ñôøi
soáng cuûa toâi luùc baáy giôø khoâng phaûi laø ñôøi soáng cuûa moät caäu
hoïc troø, hôn nöõa toâi coøn quaù nhoû so vôùi anh neân gaàn nhö
chaúng maáy khi anh noùi chuyeän vôùi toâi. Cho ñeán muøa Heø naêm
55, toâi boû hoïc ngheà, ghi teân vaøo hoïc lôùp ñeä Nguõ tröôøng Lam
Sôn do maáy oâng thaày giaùo di cö töø Baéc vaøo môû lôùp, toâi ñöôïc
gaàn guõi anh nhieàu hôn vaø chính söï gaàn guõi thaân tình naøy ñaõ
daãn ñeán chuyeän hôn moät laàn, toâi laøm “chim xanh” mang nhöõng
laù thö tình cuûa anh ñöa ñeán taän tay ngöôøi anh...muoán göûi. Coù
theå noùi, suoát thôøi gian cuûa tuoåi hoïc troø cuûa toâi, toâi gaén lieàn vôùi

222 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

anh. Toâi coù vôùi anh quaù nhieàu kyû nieäm neân baây giôø ghi nhöõng
gioøng naøy ñeå nhôù anh, toâi khoâng bieát phaûi noùi ñieàu naøo tröôùc,
ñieàu naøo sau. Nhöng duø tröôùc, sau hay khoâng theo moät thöù töï
thôøi gian naøo, ñoù khoâng phaûi laø ñieàu quan troïng. Ñieàu chính
yeáu toâi muoán noùi ôû ñaây laø, töø baây giôø cho ñeán maõi maõi veà sau,
khi naøo nhöõng ngöôøi ñoàng höông Nhatrang ñang soáng treân
ñaát Myõ naøy coøn aán haønh ñaëc san ñeå nhôù queâ höông, khi naøo
vaãn coøn nhöõng con ngöôøi Nhatrang yeâu vaên thô, khi naøo vaãn
coøn nhöõng cöïu hoïc sinh tröôøng Voõ Taùnh toå chöùc hoïp maët
haøng naêm, khi naøo nhöõng cöïu Sinh Vieân Voõ Bò khoùa 14 coøn toå
chöùc hoïp khoùa thì anh Duy Naêng vaãn coøn ñoù. Anh vaãn laån
quaát ñaâu ñoù beân caïnh anh em, baïn beø vaø nhöõng caâu thô vieát
veà tình yeâu, queâ höông, ñaát nöôùc cuûa anh vaãn ñöôïc ñoïc leân,
vaãn ñöôïc nhaéc tôùi.

Gia ñình anh Duy Naêng ôû Ba Ngoøi, thôøi gian hoïc ôû
Nhatrang, thænh thoaûng anh veà queâ thaêm nhaø. Toâi nhôù coù gaëp
thaân phuï anh moät vaøi laàn gì ñoù, coøn meï anh thì toâi chöa heà gaëp
vaø toâi cuõng chaúng nhôù luùc ñoù meï anh coøn soáng hay ñaõ qua
ñôøi. Hình nhö anh coù ngöôøi anh baø con laø thaày Tröïc, hieäu
tröôûng tröôøng Tieåu Hoïc Hoùa Khaùnh, treân ñöôøng Traàn Quyù
Caùp, gaàn raïp cineù Taân Tieán. Tröôøng Hoùa Khaùnh raát noåi tieáng
nhôø môû nhöõng lôùp luyeän thi cho caùc hoïc troø lôùp Nhaát ñeå thi
vaøo lôùp ñeä Thaát tröôøng coâng laäp Voõ Taùnh.

Anh Duy Naêng laø moät hoïc sinh xuaát saéc, anh gioûi ñeàu caùc
moân. Toâi thöôøng thaáy anh mang soå ghi ñieåm cuûa lôùp anh hoïc
veà phoøng ngoài coïng ñieåm. Hình nhö anh thöôøng xuyeân ñöùng
ñaàu lôùp. Toâi nhôù mang maùng, moät hoïc sinh hoïc haønh cuõng
ngang ngöûa vôùi anh laø chò Phaïm Thò Haûi thì phaûi. Hai ngöôøi
thay phieân nhau daãn ñaàu lôùp. Toâi khoâng nhôù roõ naêm naøo, anh
nhaän ñöôïc phaàn thöôûng hoïc sinh xuaát saéc cuûa Toång Thoáng
Ngoâ Ñình Dieäm. Anh laø moät hoïc sinh trung hoïc noåi tieáng töø
raát sôùm treân phöông dieän thô vaên, nhaát laø veà thô. Naêm anh
hoïc ñeä Tam C, anh ñaõ dòch ra thô nhöõng baøi thô cuûa caùc taùc
giaû ngoaïi quoác (tieáng Anh) raát hay. Nhöõng baøi thô dòch naøy
anh coù cho toâi xem. Khoâng hieåu vì sao, toâi xem qua chæ moät

ÑA HIEÄU 67 223

laàn thoâi maø maõi cho tôùi baây giôø toâi vaãn nhôù, duø khoâng ñaày ñuû
laém. Nhöõng baøi thô dòch töø thô cuûa ngöôøi khaùc naøy, theo toâi,
noù mang moät tính chaát raát ñaëc bieät laø khieán cho ngöôøi ñoïc coù
caûm töôûng nhö ñaáy khoâng phaûi laø thô dòch.Toâi khoâng nhôù caùc
baøi thô tieáng Anh aáy teân laø gì vaø taùc giaû laø ai. Toâi seõ noùi veà
ñieàu naøy sau.

Thôøi gian toâi gaàn guõi vaø coù nhieàu kyû nieäm cöôøi ra nöôùc
maét nhieàu nhaát vôùi anh laø nhöõng naêm toâi hoïc ñeä lôùp Nguõ vaø
ñeä Töù. Luùc baáy giôø, toâi vöøa môùi caép saùch trôû laïi sau thôøi gian
giaùn ñoaïn vieäc hoïc khaù laâu, toâi ñaõ phaûi “boû baêng” moät luùc ñeán
maáy lôùp neân maát caên baûn, vaø chính anh laø ngöôøi toâi hoûi han,
nhôø vaõ ñuû thöù töø Toaùn, Lyù, Hoùa cho ñeán caùc moân ngoaïi ngöõ
Anh, Phaùp. Vaø moân naøo anh cuõng toû ra laõo luyeän. Toâi khoâng
thaáy anh chôi theå thao nhö ñaù banh, hay boùng baøn, boùng
chuyeàn. Cuõng khoâng thaáy anh chôi baát cöù loaïi ñaøn gì. Anh chæ
say meâ thô, vaên. Anh raát khoâi haøi vaø nghòch ngôïm. Nhöõng kyû
nieäm cuûa chuùng toâi (chöõ “chuùng toâi” ôû daây bao goàm anh Duy
Naêng, oâng anh toâi, toâi vaø caùc baïn beø cuøng lôùp cuûa hai anh
thöôøng ñeán nhaø chuùng toâi tuï taäp) trong thôøi gian aáy laø nhöõng
kyû nieäm khoù queân. Ñoù laø nhöõng haønh vi toø moø cuûa tuoåi hoïc troø
raát ñaùng khieån traùch neáu xeùt treân phöông dieän ñaïo ñöùc cuûa
oâng Khoång, oâng Töû, oâng Laõo...toâi muoán noùi ñeán vieäc chuùng
toâi laø nhöõng “Peeping Tom” maø trong moät baøi vieát naøo ñoù, toâi
ñaõ coù dòp nhaéc ñeán.

Cuoái naêm 56, anh rôøi gheá nhaø tröôøng ñeå vaøo khoùa 14 Voõ
Bò Ñaølaït. Anh baøn giao taát caû “taøi saûn” cuûa anh cho toâi nhö
saùch vôû, aùo quaàn... Nhöõng naêm ôû quaân tröôøng, anh vaãn thöôøng
vieát thö veà khuyeán khích toâi raùng hoïc. Sau khi thi xong Tuù Taøi
II, toâi vaøo Saøigoøn ghi teân theo hoïc chöùng chæ MPC ôû tröôøng
Ñaïi Hoïc Khoa Hoïc. Luùc baáy giôø, anh Duy Naêng ñang phuïc vuï
taïi Nha Chieán Tranh Taâm Lyù ôû Saøigoøn. Anh thueâ moät caên gaùc
nhoû treân ñöôøng Yeân Ñoã ñeå ôû. Vaø anh baûo toâi ñeán ôû chung vôùi
anh. Hai anh em naèm chung moät giöôøng. Caên gaùc nhoû aáy laø
caùi toå aám ñuùng nghóa nhaát cho moät ñoâi tình nhaân, baát luaän ôû
lôùp tuoåi naøo. Haøng ngaøy, anh “mang hia ñoäi maõo”, quaàn aùo

224 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

chænh teà ra leo leân chieác velo solex ñeán sôû laøm. Coøn toâi vôùi
chieác xe ñaïp caø taøng ñaïp ñi hoïc. Côm nöôùc thì hai chuùng toâi
aên côm thaùng, ñaët naáu ôû moät cöûa haøng baùn côm phía beân kia
ñöôøng. Khi naøo baø xaõ anh töø Nhatrang vaøo thaêm choàng thì toâi
ñöôïc baùo tröôùc ñeå chuaån bò “di taûn chieán thuaät” vaøi ngaøy, ñeán
taù tuùc nhaø cuûa baïn beø. Nhöõng ngaøy cuoái tuaàn, anh thöôøng ñeøo
toâi treân chieác Velo cuûa anh xuoáng phoá Leâ Lôïi, hoaëc chui vaøo
cineù hoaëc ñi baùt phoá loøng voøng, ñeán toái môùi trôû veà toå aám.
Soáng chung vôùi anh trong caên gaùc nhoû aáy ñöôïc nöûa naêm thì
anh ñoåi veà tröôøng Haï Só Quan Ñoàng Ñeá Nhatrang. Toâi ñaønh
phaûi rôøi caên gaùc aáy veà nguï taïi moät caên nhaø ôû ñöôøng Hoøa Höng,
gaàn khaùm lôùn Chí Hoøa. Caên nhaø naøy vöøa laø choã aên, choã ôû cuûa
moät soá ñoâng sinh vieân töø caùc tænh xa ñeán Saøigoøn troï hoïc. Taïi
ñaây toâi ôû chung vôùi moät soá ñoâng baïn beø cuøng hoïc ôû Voõ Taùnh
Nhatrang. Cuoái naêm 62, toâi vaøo khoùa 19 Voõ Bò Ñaølaït. Nhöõng
naêm thuï huaán trong quaân tröôøng vaø sau ñoù khi ra ñôn vò TQLC,
ñi haønh quaân lieân mieân khaép caùc vuøng chieán thuaät, toâi ít coù
dòp lieân laïc vôùi anh. Maõi ñeán naêm 69, khi toâi thuyeân chuyeån
veà Boä Tö Leänh Sö Ñoaøn/TQLC taïi Saøigoøn, toâi môùi laïi lieân laïc
thöôøng xuyeân vôùi anh.

Ngaøy maát nöôùc 30/4/75, cuõng nhö toâi, anh khoâng di taûn
ñöôïc. Thôøi gian ñoù, anh coù maët ôû Saøigoøn. Toâi gaëp anh vaø hai
anh em cuøng heïn nhau ñi trình dieän “hoïc taäp caûi taïo” ôû tröôøng
Taberd ngaøy 14/6/75. Vaøo tröôøng Taberd roài, toâi khoâng thaáy
anh ñaâu caû. Suoát nhöõng naêm thaùng lao ñoäng khoå sai, ñoùi khoå
cuøng cöïc ngoaøi ñaát Baéc xa xoâi, toâi khoâng gaëp ñöôïc anh, chaúng
bieát anh ôû traïi naøo. Sau naøy, khi caû hai cuøng ñöôïc traû töï do,
gaëp laïi nhau, toâi môùi bieát anh ñi trình dieän caûi taïo sau toâi moät
ngaøy, cuõng bò ñöa ra Baéc vaø chuyeån veà Nam ôû Haøm Taân naêm
82.

Nhöõng naêm thaùng sau ngaøy ra khoûi nhaø tuø, anh veà soáng
vôùi gia ñình ôû Nhatrang. Anh laøm ñuû ngheà ñeå sinh nhai nhöng
chuû yeáu laø ñoùng saùch. Moãi laàn toâi töø Saøigoøn ra Nhatrang thaêm
nhaø, toâi ñeàu gheù anh vaø ngöôïc laïi, khi vaøo Saøigoøn anh ñeàu
gheù nhaø toâi. Toâi laøm taøi xeá ñeøo anh ñi treân chieác Honda cuõ kyõ

ÑA HIEÄU 67 225

lang thang treân nhöõng ñöôøng phoá Saøigoøn hoaëc ñeán nôi naøo
anh muoán ñeán. Ñoâi luùc hai anh em vaøo saân Coäng Hoøa xem ñaù
banh. Anh Duy Naêng laø moät ngöôøi raát meâ xem ñaù banh. Moãi
laàn gaëp nhau, anh vaø toâi luoân nhaéc laïi nhöõng kyû nieäm cuõ.

Neáu toâi nhôù khoâng laàm, anh ñaõ phaûi boû nöûa laù phoåi ôû
beänh vieän sau khi vöøa nghæ höu ñöôïc hôn moät naêm. Thôøi gian
naøy, qua nhöõng laàn noùi chuyeän vôùi anh, toâi thaáy anh raát yeâu
ñôøi. Treân Giai Phaåm Voõ Taùnh & Nöõ Trung Hoïc Nhatrang 2001,
anh coù vieát moät baøi veà hoïa só Thanh Trí, mang töïa ñeà “Coù Moät
Öôùc Mô Ñöôïc Hình Thaønh”. Toâi hoûi anh vaøi chi tieát trong baøi
vieát vaø saün dòp, toâi hoûi anh coù öôùc mô gì trong nhöõng naêm
thaùng tôùi. Anh noùi raèng anh mong ñöôïc toå chöùc moät buoåi leã kyû
nieäm 50 naêm soáng chung, chia buøi xeû ngoït vôùi baø xaõ. Moät böõa
tieäc maø anh nghó seõ raát vui, coù söï tham döï ñaày ñuû cuûa baïn beø
gaàn xa. Toâi cöôøi noùi vôùi anh raèng coi vaäy maø noù tôùi baây giôø ñoù
anh aï, 10 naêm nöõa thoâi chöù coù laâu gì ñaâu. Anh khoâng nhôù anh
em mình töø ngaøy ra khoûi nhaø tuø ñeán nay, loaùng moät caùi maø ñaõ
16 naêm roài sao. Roài toâi keå cho anh nghe toâi cuõng ñaõ toå chöùc
moät buoåi leã kyû nieäm 35 naêm chung soáng vôùi baø Baéc kyø nhaø toâi
taïi moät nhaø haøng ôû ngoaïi oâ Philadelphia vôùi söï tham döï cuûa
moät soá ñoâng baïn beø vaø thaân höõu. Toâi keå laïi cho anh nghe,
nhaân buoåi leã naøy toâi ñaõ “chaïy toäi” tröôùc baïn beø, anh em maø
chuû yeáu laø vôï mình veà nhöõng ñieàu raát “khuaát taát” cuûa toâi
trong suoát thôøi gian chung soáng ñaõ qua. Toâi noùi sôû dó toâi phaûi
“chaïy toäi” bôûi vì, theo toâi nghó, ít coù ngöôøi ñaøn oâng naøo “hoaøn
toaøn” ñoái vôùi vôï mình, maëc duø cuõng taát baät lo laéng chuyeän gia
ñình, raát yeâu vôï, thöông con vaø luoân luoân xem vôï caùi con coät
laø treân heát.

Anh hoûi :

- Caäu “chaïy toäi” nhö theá naøo, keå laïi nghe coi.

Toâi ñaùp :

- Sau khi hai con toâi trình baøy lyù do chuùng toå chöùc ngaøy
kyû nieäm 35 naêm cho boá meï chuùng nhö laø moät hình thöùc caùm
ôn coâng döôõng duïc, ñeán phieân toâi leân chaïy toäi. Tröôùc heát, toâi

226 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

caùm ôn baø xaõ ñaõ nuoâi naáng daïy doã hai ñöùa nhoû ñaøng hoaøng
suoát thôøi gian toâi ôû trong tuø, laïi taëng baû moät cuoán saùch sau
cuøng toâi vöøa vieát xong. Keá ñeán, toâi noùi toâi khoâng choái caõi laø
trong khi laøm choàng, laøm cha toâi ñaõ coù laøm nhöõng ñieàu raát
khoâng phaûi, khoâng neân... nhöng ñeå “hoùa giaûi” nhöõng ñieàu
khuaát taát ñoù, toâi xin keå haàu quyù vò moät caâu chuyeän sau ñaây:

“ Moät ngöôøi khaùch aên maëc sang troïng ñi ngoaøi ñöôøng
gaëp moät ngöôøi ñaøn oâng aên maøy. Ngöôøi aên maøy xin oâng khaùch
5 ñoàng. Ngöôøi khaùch noùi vôùi ngöôøi aên maøy :

_- Ñöôïc, cho oâng 5 ñoàng thì khoâng coù gì trôû ngaïi nhöng
toâi xin ñöôïc hoûi oâng vaøi caâu.

Ngöôøi aên maøy traû lôøi :

- Daï ñöôïc, xin cöù töï nhieân hoûi.

Ngöôøi khaùch baét ñaàu hoûi :

- OÂng coù ñaùnh baøi ñaùnh baïc khoâng ?

- Khoâng !

- OÂng coù huùt thuoác khoâng ?

- Khoâng !

- OÂng coù xì ke, ma tuùy khoâng?

- Khoâng !

- OÂng coù noùi doái vôï khoâng ?

- Khoâng !

- OÂng coù meøo chuoät, boà bòch gì laêng nhaêng khoâng ?

- Khoâng !

Ngöôøi khaùch noùi vôùi ngöôøi aên maøy raát thaønh thöïc :

- Ñöôïc, thay vì toiâ cho oâng 5 ñoàng, toâi seõ tanë g oâng 50
ñonà g. Vaø tieän theå, toâi môiø onâ g veà nhaø toiâ duøng moät böõa côm.
Toâi seõ giôùi thieäu oâng cho baø vôï toâi bieát raèng moät ngöôøi ñaøn
oâng khoâng baøi bacï , huùt saùch, khoâng xì ke, ma tuùy, khoâng noùi

ÑA HIEÄU 67 227

doái vôï, khoâng meøo chuoät laêng nhaêng thì cuoái cuøng cuoäc ñôøi
ngöôøi aáy seõ ra sao.”

Anh Duy Naêng nghe toâi keå caâu chuyeän aáy xong,
phaù ra cöôøi thoaûi maùi :

- Vôùi oùc khoâi haøi vaø tieáu laâm, caäu ñaõ “chaïy toäi” moät
caùch tuyeät vôøi.Theá naøo toâi cuõng seõ baét chöôùc caäu, keå caâu
chuyeän ñoù trong ngaøy kyû nieäm 50 naêm cuûa toâi.

Anh Trí ôi, anh Duy Naêng ôi, anh ñaõ vieát veà söï hình
thaønh moät öôùc mô cuûa ngöôøi baïn hoïa só cuûa anh. Coøn rieâng
öôùc mô toå chöùc 50 kyû nieäm cuoäc soáng löùa ñoâi cuûa anh thì Trôøi
ñaõ nghieät ngaõ, ñaõ baát coâng vôùi anh, khoâng cho anh thöïc hieän
ñöôïc öôùc mô aáy,baét anh phaûi “trôû veà” sôùm hôn ñeå naèm nguû
döôùi “Giaác Nguû Chaân Ñeøo” cuûa anh.Khoâng toå chöùc ñöôïc leã
kyû nieäm 50 naêm treân döông theá thì roài ra anh cuõng seõ toå chöùc
ñöôïc ngaøy kyû nieäm 75 naêm, 80 naêm ôû coõi Phuùc vaäy. Anh Trí
aï, toâi muoán noùi vôùi anh raèng, xeùt cho cuøng, söï soáng cuõng chæ
laø trieån haïn cuûa caùi cheát maø thoâi. Vaø vì theá, bao giôø anh cuõng
vaãn coøn laån quaát beân caïnh anh em, baïn beø.

Qua vaên thô, anh ñeå laïi cho cuoäc ñôøi “raát coõi taïm”
naøy nhieàu thöù maø treân heát laø caùi tình yeâu vôï con, queâ höông,
ñaát nöôùc cuûa anh. Nhöõng taùc phaåm cuûa anh “Giaác Nguû Chaân
Ñeøo”, “Vaãn Ñôøi Ñôøi Hoaøi Voïng” hay “Giöõa Gioøng Nghòch
Luõ” vaø “Daëm Nghìn” laø nhöõng taëng phaåm quyù baùu cho ñôøi
soáng. Baïn beø vaên cuûa anh ñaõ noùi nhieàu veà nhöõng ñieàu aáy roài,
ôû ñaây toâi chæ muoán nhaéc laïi nhöõng vaàn thô dòch töø thuûa ban
ñaàu cuûa anh maø gaàn nhö ít ngöôøi bieát ñeán vaø trong moät chöøng
möïc naøo ñoù, coù theå anh ñaõ queân noù roài. Nhö ñaõ noùi ôû treân, anh
dòch thaønh thô töø nhöõng baøi thô tieáng Anh luùc anh theo hoïc
lôùp ñeä Tam C. Sau ñaây laø nhöõng vaàn thô toâi coøn nhôù, duø chæ
ñöôïc anh cho xem qua coù moät laàn duy nhaát :

Thöôøng nhöõng ñeâm tröôøng im vaéng aáy
Tröôùc giôø giaác nguû ñeán nôi toâi
Thì bao thöông nhôù ngaøy xöa daäy

228 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Nhaéc laïi cuøng toâi chuyeän thieáu thôøi.

Ngaøy buoàn. nöôùc maét thuûa treû thô
Nuï cöôøi thöông meán raát ngaây ngoâ
...........................................
..........................................
Vaø ñi, ñi heát, ñi ñi heát
Coøn laïi mình toâi, ai nöõa ñaâu

Cho neân trong nhöõng ñeâm im vaéng
Maét nhaém chöa xong ñaõ ñeán roài
Taát caû chuoãi ngaøy xanh daïi tröôùc
Keát thaønh buoàn chaùn ngaäp quanh toâi
Anh Duy Naêng, toâi xin pheùp anh ñöôïc ñoåi hai chöõ trong
caâu cuoái. Vaâng, chæ hai chöõ thoâi, ñeå noùi lôøi sau cuøng vôùi anh :
Taát caû chuoãi ngaøy xanh daïi tröôùc
Keát thaønh THÖÔNG NHÔÙ ngaäp quanh toâi.

Huyønh Vaên Phuù

ÑA HIEÄU 67 229

Kiená Thöcù
Tonå g Quatù

DzienHong bieân soaïn

Nöôùc naøo ñaàu tienâ treân theá giôùi lamø tem thö coù ñucï loã ?
Tem thö bayâ giôø, moiã laàn dunø g, chunù g ta ñeuà xeù deã danø g, vì
ñöôcï ñöônø g xeù ñöôcï ñuïc loã Nhöng ngaøy xöa khonâ g coù nhö
vaäy.
Nöôùc Albanie laø nöôcù ñauà tieân dunø g loaiï tem coù ñöônø g xeù
ñuïc loã nayø töø naêm 1913. Ñeå taoï thanø h nhönõ g caoù loã nôi ñöônø g
xe,ù ngöôøi ta dunø g “maùy khauâ ”.
Ñeán namê 1945, taiï mieàn ñoâng tieuå bang Sachsen, Ñöùc, loaiï
tem nayø môùi baét ñauà ñöôcï tung ra ngoaiø . Vaø ñeå taoï nhöõng loã
ñoù ngöôiø ta dunø g mayù khauâ hay nhöõng baùnh xe nhoû coù ranê g
cöa.

Ngöôøi Ñöcù bieát ñená traiù chuoiá töø khi naoø ?
Caây chuoiá thuoäc veà gioáng cayâ xöa nhatá trong nenà vanê hoaù
noâng nghieäp cöûa theá giôiù . Gioáng chuoiá ñená töø mieàn Ñonâ g
Nam AÙ. Ñeán namê 650 sau Tayâ Lòch ñöôcï nhönõ g ngöôiø lính
vieãn chinh ngöôøi Hoài Giaoù ñem veà Ai Caäp vaø ñatë cho moät caiù
tenâ ai caäp laø “banan“ , coù nghóa laø ngonù tay.
Namê 1515 moät ngöôøi thöcï danâ goác Boà Ñaøo Nha, tenâ laø Tomas
de Berlanga ñem gioáng nayø tronà g ôû trung My,õ vuøng Karibik,
taïi Santo Domingo.
Maiõ ñeán namê 1892 chuoiá môiù nhapä canû g vaoø nöôùc Ñöcù . Cho
ñeán khi sau ñeä nhò theá chieán, nöôcù Ñöcù bò phanâ chia quoác
coäng, nhöõng theá heä sau nayø ôû vunø g Ñoâng AÂu , Ñonâ g Ñöcù ...

230 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

hoï khonâ g bietá traiù chuoiá laø traùi gì, hình danï g ra sao !!!

Ai laø ngöôøi sanù g cheá ra gayä ñaùnh nhòp cho tröôûng daøn
nhacï ?
Nhöõng nhaø tröônû g danø nhacï sau nayø , khi trình dienã ñieuà hanø h
motä danø nhaïc, ñeàu caàm gayä ñanù h nhòp.
Caây gaäy ñanù h nhòp, ñeå ra dauá hieuä nhanh hay chamä cho daøn
nhacï bieát ñöôcï phatù minh ra do moät tröôûng daøn nhaïc Ñöcù ,
oâng Carl Maria von Weber (1786 - 1826) .Buoiå hoaø taáu nhacï
noåi tieáng nhaát vaøo naêm 1817 taïi hí vieän cuûa thaønh phoá
Dresden. OÂng ñaõ dunø g motä caây gayâ , maø hình danù g noù conø
ñöôcï giöû ñeán ngaøy nay ñeå ñanù h nhòp nhanh chamä cho danø
nhacï hoaø taáu.

Ai laø ngöôiø sanù g cheá ra Chip khoai taây ?
Trong moät nhaø hanø g anê taiï Saratoga Springs ôû New York vaoø
namê 1953, motä nhaø tyû phuù Myõ , onâ g Cornelius Vanderbilt
than phieàn vôùi chuû nhaø hanø g laø dóa khoai taây chienâ cuûa onâ g
goiï ñöôcï caét quaù dayà . OÂng thôï nauá beáp böcï boäi, ñeå traû thuø
khonâ g khacù h khoù tính, beøn lamø motä dóa khacù . OÂng caét khoai
taây thaät monû g, chieân dauà thatä khoâ cho ñeán khi noù thaät cönù g,
vaø ñoå muoiá ôtù thatä nhieàu.
Nhöng maø söï traû thuø thaát baiï . Nhaø tyû phuù aên monù aên nayø vaø
caûm thaáy ngon ñaët bietä . Vaø töø ñoù monù aên nayø ñöôïc onâ g khaùch
ñöa ra thò tröôøng vaø lan traøn khapé theá giôùi.

Ai laø ngöôiø sanù g cheá ra Ketchup caø chua ?
OÂng Henry Heinz, ngöôiø con lônù nhaát cöûa motä gia ñình ngöôiø
Ñöcù di daân qua My,õ ôû taïi Pittsburgh. Namê 1869 coù yù nghó laø
baùn cacù thöùc anê chöùa ñönï g trong chai.Thaønh conâ g ñauà tienâ
cuûa onâ g laø nhönõ g chatá nöôùc sotá rau thôm ñeå troän vôiù Salate
ñöôcï lamø töø bepá trong gia ñình cöaû meï oâng. Naêm 1892 onâ g
saùng cheá ra motä phöông thöùc khacù laø epù caø chua vôiù ñöônø g

ÑA HIEÄU 67 231

ñeå tronä vôiù nhau. Nhôø cacù h naøy onâ g trôû thanø h trieäu phu.ù
Thôøi ñaïi nayø , donø g hoï Heinz nhö laø moät trong nhöõng hanõ g
saûn xuatá thöcù anê lamø sanú danã ñauà taiï Hoa Kyø. Lôïi töcù thu
nhapä hanø g naêm hanø g tyû ñoâ la. Nhönõ g ñôøi keá tieáp cöaû oâng conø
naém ñená 20 phaàn tramê coå phanà cuûa hanõ g.

Gia sucù thì ngu hôn thuù rönø g ?
Cacù loaiï meoø nuoiâ trong nhaø coù chaát naõo boä ít hôn meøo rönø g
laø 23,9 phanà tramê . Choù trong nhaø cunõ g vaäy, ít hôn 29 phanà
tramê so vôiù choù hoang. Heo cunõ g vayä , ít hôn 34 phanà tramê so
vôùi heo rönø g.
Lyù do gia sucù trong nhaø ngu hôn vôiù thuù rönø g vì qua cuoäc
soná g chung vôùi loaøi ngöôiø , gia sucù khonâ g canà phaiû ñeå yù nöaõ ,
vaø qua nhieàu theá heä cuûa chuùng, söï caûnh giaùc, khoân ngoan
cuûa gia sucù matá daàn.

Con caù karpfen soná g ñená 120 namê , con vòt 100 naêm ?
Thaät khoù tin, nhöng ñoù laø thaät neuá loaiø thuù ñöôcï sanê socù ñayà
ñuû, duø trong sôû thu,ù taïi nhaø hay trong rönø g thì con voi soná g
ñeán 130 naêm. Soná g ñeán 120 laø con caù karpfen, caù Hecht, con
löaø . Soná g ñeán 110 namê laø con chim öng. Soáng ñeán 100 naêm
laø con vòt, ngoãng, thieân nga, chim sanê thuù .

Nhönõ g loaïi thuù naøo khonâ g uoná g nöôcù ?
Queâ höông cuûa caùc loaïi thuù nayø laø UÙc Chauâ .
Thöcù anê duy nhaát cuaû noù laø laù cayâ khuynh dieäp , ñoù laø con
gauá Koala. Vì loâng cöaû noù ratá meàm nenâ bò ngöôiø saên bané ñená
gaàn nhö tuyeät chunû g. Vaoø cöoiá theá kyû 19 haøng namê coù ñeán 2
trieäu boä loâng Koala ñem baùn taïi London.
Baây giôø coøn khoaûng 800.000 con Koala taïi UÙc Chauâ .
Nöôùc uoáng thì con Koala khoâng caàn, vì chatá loanõ g trong laù
cayâ cunõ g ñuû cho noù dunø g ñeå choná g khaùt.
Caùi teân Koala ñeán töø tieáng goiï cöaû thoå danâ ñòa phöông , noù coù

232 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

nghóa laø “khonâ g uoáng nöôcù “.

Con ong phaiû sienâ g naêng theá naøo ñeå coù nöaû kyù maät ong ?
Ong thôï cuûa toå ong phaûi bay taát caû 70.000 km ñeå taoï thanø h
500g matä ong. Nhö theá noù phaûi bay laáy phaán hoa ôû khoanû g 2
trieuä canù h hoa.
Cöù moiã laàn bay ñi laáy phaná , motä con ong laáy phaán töø 50 ñená
100 canù h hoa, tích tröû laiï caû cöocä ñôiø lamø viecä cöûa con ong ñeå
coù ñöôcï ...... moät muoãng caø pheâ maät ong.

Loaøi ruaø soná g laâu nhatá bao nhieâu tuoiå ?
Namê 1965 motä con ruaø khoång loà cheát trenâ ñaoû ST . Helena.
Noù ñaõ soáng ñöôcï 300 namê , vaø ñaõ ôû ñoù töø khi naêm 1815 khi
Napoleoù n bò ñi ñayà trenâ ñaoû .
Moät con ruaø thöù hai, thuocä hanï g gìa nhö trenâ , laø con ruaø ñöôïc
ngöôøi thamù hieåm theá giôiù , ngöôiø anh, onâ g James Cook tanë g
cho vua cuûa quanà ñaûo Tonga vaoø namê 1737. Con ruaø naøy
chetá vaøo naêm 1966.

AcÙ quyû Dracula coù thaät hay khonâ g ?
Cauâ chuyeän quyû hutù mauù Dracula ñöôcï dönï g thanø h phim
nhieuà lanà , qua nhönõ g taøi töû noiå tiená g cuûa Hollywood nhö Bela
Lugosi hay Christopher Lee .v..v.
Nhöng ngöôøi taïo ra hình anû h Dracula laø onâ g Stoker Bram
(1847-1912), ngöôiø AiÙ Nhæ Lan. OÂng laø vanê só , vietá baoù vaø
cunõ g laø nhaø bình phamå kòch nghe.ä Töø namê 1882 oâng ñaõ vietá
nhönõ g truyenä ngané cho treû em, nhöng khonâ g thanø h conâ g nhieuà .
Cho maõi ñeán namê 1897 onâ g môiù thöïc söï noiå tiená g khi taoï
ñönï g ñöôïc ra hình aûnh cuûa AcÙ Quyû Dracula sau chuyeán du
lòch taïi vunø g Walachei ôû Rumanie.
OÂng ñaõ aên caép hình aûnh cuaû moät anh huøng cuûa danâ toäc
Rumanie, hoaøng thanâ Vlad Tepes , con trai cuaû hoanø g thanâ
Vlad Dracul, cuaû theá kyû 15 ñeå taïo ra cotá truyeän quyû Dracula

ÑA HIEÄU 67 233

sau nayø .
Trong theá kyû 15, Rumanie chieán tranh vôiù Tho,å Vlad Tepes
coù nhönõ g hanø h taøn baïo nhö laø phanh thayâ , uoáng mauù aên gan
keû thu.ø Vaø ñoù trôû thanø h chatá lieäu ñeå oâng Stoker Bram vieát
thanø h truyenä .
Hienä nay taiï vunø g Waliachei conø coù nhönõ g laâu ñaiø cuaû hoaøng
thaân Vlad Tepes, vaø laø ñòa ñiemå du lòch taiï Rumanie cho
ngöôiø nöôùc ngoaiø , khi nhönõ g ai muoná bietá söï thaät veà Dracula.
Dracula laø motä anh huøng cuaû danâ tocä Rumanie.
Ai laø ngöôøi sanù g cheá ra suùng töï ñoäng ?
Ngöôøi My,õ oâng John Moves Browning ñaõ sanù g cheá ra vaøo
namê 1882 motä loaiï vuõ khí môiù hoaøn toanø : motä loaïi sunù g töï
ñonä g thatä söï ñauà tieân cuaû theá giôiù - bané 16 phaùt trong motä
giayâ .
Loaïi vuõ khí nayø khonâ g conø hoatï ñonä g vôiù söï naïp ñanï banè g
tay nöaõ , maø ñacë bieät napï ñaïn bôûi söï ñayå cuaû cô baåm coø sunù g
qua söcù eùp cuaû hôi bò chaùy cuûa thuocá vieân ñanï .
Sunù g Brownings MG ñöôcï xöû dunï g ñauà tieân vaoø naêm 1910
trong viecä choáng laïi söï noiå daäy cuaû Voõ sö ( Boxer) taïi Trung
Hoa, khieán cho hhanø g ngaøn ngöôiø trung hoa bò gieát.
ÔÛ Au Chauâ , suùng töï ñonä g nayø ñöôcï dunø g ñauà tienâ trong ñeä
nhatá theá chieán.

Mayù khauâ ñöôïc saùng cheá trong giaác mô ?
On g Isaac Merrit Singer (1811 - 1875), moät ngöôiø My,õ ñaõ thöû
nghieäm ñuû cacù h hanø g naêm daiø , ñeå laøm theá naoø ñeå keoù sôiï chæ
khaâu qua lôùp vaûi treân mayù khauâ , nhöng khonâ g thanø h conâ g.
Vì thôiø ño,ù ngöôiø ta chæ thöôøng dunø g loã kim ôû cuoiá caây kim.
Trong motä giacá mô, onâ g thayá motä kî só trang bò motä motä vuõ
khí, motä cayâ thöông xaø mauâ daøi. Caây xaø maâu nayø nôi ñaàu
nhonï coù motä caùi loå raát hiemá . Tænh dayä , onâ g nhìn ra cacù h giaûi
quyetá laø .... dôøi loå kim töø ñuoiâ kim ra ñauà kim.
Söï sanù g taoï cuaû onâ g lamø onâ g noåi tieáng vaø trôû thanø h tyû phu.ù

234 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Ai laø ngöôøi AÂu Chauâ ñená Myõ chaâu ñaàu tieân ?
Chanú g phaiû Christoph Columbus vaø cunõ g chanú g phaiû Amerigo
Vespucci maø laø Leif Eriksson.
OÂng ta laø con trai cuaû Eriks des Roten ( 950-1007). Thuoäc
gioáng danâ Wikinger.
Theo dauá chaân cuaû oâng cha töø naêm 984 ñaõ ñi thuyenà buomà töø
Island cuaû ñaûo Greenland. Töø naêm 970 ñeán namê 1020 Leif
Eriksson ñaõ ñi thuyeàn buoàm töø Na Uy ñi Greenland ñeå ñená
gioná g Viking ôû treân ñaoû ñeå truyeàn giaùo, vì khoâng coù trang bò
nhieàu dunï g cuï nenâ haiû trình bò lacï , matá höôùng.. cuoiá cuøng onâ g
ñaët chanâ lenâ vunø g ñaát Labrador, vaø ñöôcï xem nhö laø ngöôiø
Au Chaâu ñauà tieân ñatë cheân trenâ Chauâ My.õ Cuoiá cuøng onâ g laùi
taøu ñeán vunø g New Findland vaø New Schottland vaø ñi xuoáng
tanä vunø g maø bayâ giôø goiï laø Boston, onâ g ñatë tenâ vunø g môùi nayø
laø Vinland.

Töø tröônø g nam chamâ bietá ñeán töø bao giôø ?
Söï nhaän thöùc khonâ g bietá töø ñauâ , khi motä miená g saté nam chamâ
chæ töông ñoái ñunù g theo höônù g baéc nam. Taïi Trung Hoa, naêm
986, moät onâ g thaày teân laø Xu Quan ñaõ moâ taû laàn ñauà tieân veà
viecä nayø trong sacù h taïp luïc teân laø Shuo Wen, onâ g noiù motä
mieáng nam chaâm nhö laø motä miená g ña,ù noù coù theå chæ höôùng
ñi . Vaø moù trôû thaønh nenà taûng canê banû cho ñòa baøn sau naøy.
Trung hoa chính thöcù quy ñònh dunø g ñòa banø lanà ñaàu tienâ vaoø
namê 1119. Dená namê 1187 ñòa baøn môùi ñi ñeán AÂu Chaâu.

Phaoù boâng ñöôcï lamø taïi Trung Hoa ñaàu tienâ ?
Vaoø khoaûng namê 900, trong motä söï tình côø motä ngöôøi nauá
beáp Trung Hoa gayâ ra motä söï noå bunø g trong bepá . Vì motä lyù do
naoø ñoù khonâ g ai ro,û onâ g ta tronä löu huynø h chung vôiù than boät
töø goã, vaø diemâ sinh trôû thanø h motä honå hôpï nguy hiemå . Töø ñoù
trôû thanø h thuoác phaùo bonâ g, hay phaoù noå ñeå cho nhöõng ngöôiø

ÑA HIEÄU 67 235

giauø coù dunø g trong nhönõ g dòplaøm leã anê möøng.
Tieán trình phaùt trienå nhönõ g vuõ khí sau naøy ñeuø ñatë nenà tanû g ôû
söï khamù phaù thuocá noå keå treân.

Cuoná kinh Coran cuaû Hoài Giaoù ñöôïc baét ñaàu vietá töø namê
naoø ?
Bôiû vì ñaná g tienâ tri cuaû hoià giaoù , Mohammed ( 570-632) khonâ g
vietá ñeå laiï nhönõ g lôøi giaûng ñaoï , nenâ ñoái vôiù nhönõ g ngöôiø keá
vò, vieäc thoná g nhatá Hoài Giaoù laø moät viecä gapá rutù . On g Calif
keá vò Mohammed, oâng Othman (574-656) ñaõ thöcï hieän ñieàu
naøy vaoø naêm 653. OÂng cho vietá laiï tatá caû nhöõng lôiø giaûng vaø
nhönõ g quy ñònh cuaû Mohammed khi conø sinh tienà , laãn cuoäc
soáng cuaû ñaná g tienâ tri.
Coran coù nghóa laø cuoná saùch ñocï tröôcù tieân, ñöôcï ghi laïi vaø
phanâ chia lamø 114 chöông (Suren).

Nhaø Haøng ñaàu tienâ cöûa theá giôùi ôû ñauâ ?
Cacù quanù anê , nôi maø nhönõ g du khaùch coù theå nhanä thöcù anê ,
nöôcù uoáng thì ñaõ coù töø lauâ roià . Nhöng trong yù nghó nhö laø motä
nhaø hanø g ôû thôøi ñaiï homâ nay, thì nhaø haøng coù ñauà tieân trenâ
theá giôiù laø ôû ..... Trung Hoa, taiï thaønh phoá Kaifeng vaøo ñôiø
nhaø Toná g namê 1120.
Nhönõ g khacù h trong nhaø hanø g taiï Kaifeng coù nhieàu quyeàn
lôiï ... theo lôiø vieát treân baoù trung hoa. Moät loiå lamà nhoû trong
viecä chuaån bò thöùc aên khacù h coù theå than phienà vôùi chuû hay
quanû lyù cuûa nhaø hanø g. Thôï naáu hay ngöôiø chayï baøn bò caté bôtù
löông hay coù theå bò ñuoiå nghæ vieäc.

Cheá ñoä Söù Quaân (Shogun) taïi Nhaät coù töø luùc naøo ?
Quyeàn löcï cöaû vua Nhaät ( Tenno) thì chæ laø quyenà trenâ löïc
treân giaáy tôø. Thöcï söï cheá ñoä söù quaân Shogun ñaõ coù töø namê
1192 do Samurai Yorimoto , maát naêm 1199, thuoäc donø g
Minamoto cai trò namé thöïc quyeàn.

236 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Yorimoto töï phong lamø Shogun, coù nghóa Tonå g Tö Leänh quanâ
ñoäi ( cuaû hoaøng gia), nhö vayä onâ g ra nhaän phamå töôcù moät
cacù h chính thöcù cho moät chính quyenà do quaân ñoiä namé . Trong
khi vua Nhaät ñonù g ñoâ taiï Kyoto, thì Yorimoto ñönï g trieuà ñình
taiï Kamakura, nôi maø sau nayø moiï ñöôøng höônù g cai trò ñeuà
chaïy veà ño.ù
Trieàu ñaiï Shogun ñaàu tieân keùo daiø ñená naêm 1338 vaø goiï laø
thôøi kyø Kamakura. Thuû ñoâ cai trò döôùi cheá ñoä quaân phieät
Shogun.

Töø khi naoø coù hình Porno - Photos ñaàu tieân ?
Nhönõ g hình Porno khonâ g phaûi laø nhönõ g saùng taùc cuaû thôøi ñaiï
chuùng ta. Ngöôiø Hy Laïp ñaõ veõ dieãn taû nhöõng böcù hình khieuâ
damâ trenâ bình hoa, vaiï nöôcù . Ngöôøi AnÁ Ñoä thì khacé trenâ nhönõ g
böùc töônø g ôû nhöõng ñeàn thô.ø ÔÛ Pompeji thì noù ñöôcï dienã taû
banè g nhöõng böcù tranh taoï ghepù banè g nhöõng vieân ñaù mauø (
Mosaik) .
Nhöng maø töø khi naøo coù hình Porno ñauà tienâ ?
Hình porno ñauà tienâ ñöôïc moät ngöôiø nöôcù AÙo, onâ g J.Petzval
taoï thaønh vaoø namê 1840. Vaø chæ töø namê 1860 nhöõng hình
Porno môùi ñöôcï phoå bieán motä cacù h dauá diemá taiï Paris.

Ai laø ngöôiø taïo ra phim veõ ñaàu tienâ ?
Ñoù laø onâ g Winsor McClay, ngöôiø veõ nhöõng chuyeän hí hoaï
cöûa tôø baoù New York Post. Namê 1909 onâ g saûn xuaát ra boä
phim veõ ñauà tienâ coù teân laø “Gertie, Con khunû g long“ noiù veà
nhönõ g con vaät thôiø tieàn sö.û
Hôn 20 namê sau, Walt Disney môiù veõ phim hoatï hoaï ñauà tieân
veà con chuotä Micky.

ÑA HIEÄU 67 237

Hoaøi nieäm thaùng tö

Thaùng Tö, coøn thaùng ñaàu naêm
buoàn thay Söû Vieät laïi naèm cuoái chöông
traûi qua maáy nhòp ñoaïn tröôøng
môùi hay ruoät heùo, tim moøn beå daâu!

Thaùng Tö! thaùng cuûa ve saàu
cuûa maàu phöôïng vyõ, cuûa maàu maùu xöông
nhöõng ngöôøi cheát cho Queâ Höông
naèm ñaâu bôø buïi doïc ñöôøng Baéc Nam?

Thaùng Tö! chieàu nhaït khoùi lam
con soâng roäng maáy chöa baèng noãi ñau!
Meï giaø nöôùc maét khoâng lau
Hoøa Bình maø ñeå leä traøo ñeâm ñeâm!

Thaùng Tö! thaùng anh tìm em
thaùng con laïc meï, cha queân ñöôøng veà
ñaát baèng boãng reõ sôn kheâ
vaàng traêng vaøng voït nöûa khuya chôø ngöôøi

Thaùng Tö! thaùng noùi khoâng lôøi
khoùc khoâng heát khoå maø cöôøi vôùi ai?
treân trôøi côø cuõ thoâi bay
döôùi saâu soâng bieån nhö ñaày khoùi söông...

ngoïc thuûy

238 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Baøi Thô 30/4.

Leâ Anh / 27

Tröa nay ngöôøi tuï veà döï leã 239
Cuoái thaùng tö ñen neùn nieàm ñau
Hoâm nay töø nhöõng nhieàu naêm tröôùc
Caû nöôùc nghe tin cuùi guïc ñaàu.

Hoâm nay trôøi laïnh buoàn kyû nieäm
Lòch söû chöa môø trong giaác mô
Run run ñöùng döôùi trôøi vieãn xöù
Döï leã haøng naêm – leã thöôïng côø.

Ñöùng döôùi côø ai giaøy aùo traän
Ñoâi bôø trang söû môùi chöa xong
Nhöõng keû ngaøy xöa ñôøi vuøi daäp
Giôø aâm thaàm gaùnh nôï non soâng.

Ñöùng döôùi côø bay thaàm noãi nhôù
Ngaøy ñi boû nöôùc ñaâu coù ngôø
Thaùng tö coøn nhöõng aân tình cuõ
Ai veà beân aáy nhaén duøm cho.

ÑA HIEÄU 67

Thaùng tö ngöôøi noái voøng tay laïi
Boû nöôùc löu vong ñuû cuoäc ñôøi
Xöù ngöôøi qua nhöõng thaêng traàm laï
Bao naêm naøo phaûi beøo maây troâi.

Thaùng tö tuoåi ñaõ giaø troâng thaáy
Toùc traùn quaên ñuøa phuû neáp nhaên
Söùc ñaâu caïn kieät hoàn soâng nuùi
Maét laëng nhìn theo boùng côø vaøng.

Gioù laïnh xua tung laøn toùc roái
Ngöôøi nhö töôûng laïc beå daâu naøy
Maëc daáu thôøi gian taøn taï hôõi
Thaùng tö coøn thaáy boùng côø bay.

Ñoâi maét troâng vôøi ai lui tôùi
Nhìn quanh queân caû tuoåi teân ngöôøi
Thaùng tö kyû nieäm ngaøy maát nöôùc
Ai vaãn coøn ai cuoäc ñoåi dôøi.

240 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Sinh Hoaït

VOÕ BÒ

ÑA HIEÄU 67 241

Thoâng Baùo Cuûa Lieân Hoäi Voõ Bò AÂu Chaâu

BCH/LH/CSVSQ/TVBQGVN/AÂu Chaâu, traân troïng thoâng baùo:

Ñaïi Hoäi CSVSQ & TTNÑH/TVBQGVN taïi AÂu Chaâu naêm 2003 seõ ñöôïc toå chöùc taïi Phaùp, töø ngaøy
21 thaùng 7 ñeán ngaøy 24 thaùng 7 naêm 2003.

Ñòa Ñieåm:
CENTRE DE RETRAITE DES PERES LAZARISTES
7 Rue du Baron de Nivire, 91140 Villebon/Yvettes,  FRANCE.
Höôùng Nam Paris khoaûng 25KM.

Leä Phí tham döï suoát thôøi gian Ñaïi Hoäi:
100 Euro cho moät ngöôøi. Treû em coù giaù bieåu rieâng.

BCH/LH/CSVSQ/TVBQGVN traân troïng kính môøi
Quyù CSVSQ,, Quyù Cöïu GS/VHV,
Quyù Vò Cöïu Caùn Boä/QSV
Quyù Phu Nhaân cuøng caùc chaùu vaø Ñoaøn Vieân TTNÑH,

vui loøng boû chuùt thì giôø tham döï Ñaïi Hoäi.
Söï hieän dieän cuûa Quí Vò laø nieàm vinh haïnh cho Gia Ñình CSVSQ/TVBQGVN taïi AÂu Chaâu.

Moïi chi tieát, xin lieân laïc vôùi caùc ñòa chæ sau ñaây:
1. CSVSQ Ñaëng vaên Khanh K25, Tröôûng Ban Toå Chöùc
Ñieän thoaïi: 33.1.6430.1579 (Phaùp) - E-mail address: [email protected] 
2. CSVSQ Nguyeãn höõu Xöôùng K26, Thö Kyù kieâm Thuû Quó
Ñieän thoaïi: 33.1.3421.7895 (Phaùp) - E-mail address: [email protected] 
3. CSVSQ Phaïm Ngoïc Ninh K 9 Lieân Hoäi Töôûng
Ñieän thoaïi: 31.485.320.235 (Holland) - Email Address: [email protected]

Moïi uûng hoä xin gôûi veà:
CSVSQ Nguyeãn höõu Xöôùng K26, Thö Kyù kieâm Thuû Quó
No. 4 Rue de la Source , 95490  Vaureal ,  FRANCE

Gia Ñình CSVSQ & TTNÑH/TVBQGVN taïi AÂu Chaâu thieát tha mong moûi ñöôïc tieáp ñoùn Quí Vò.

Traân troïng kính chaøo vaø heïn gaë nhau taïi Paris.
TM. BCH/LH/CSVSQ/TVBQGVN/AÂu Chaâu
Tröôûng Ban Toå Chöùc
CSVSQ Ñaëng vaên Khanh K25

242 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Keá hoaïch thöù hai:
TONÅ G HOIÄ CÖUÏ SINH VIENÂ SÓ QUAN/

TVBQGVN
BAN CHAPÁ HANØ HTONÅ GHOIÄ

HAÕY DOÏN ÑÖÔØNG VAØ CHUAÅN BÒ
HAØNH TRANG
CHO THEÁ HEÄ TREÛ

Kính gôûi:

NT Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Tö Vaán
NT Lieân Hoäi Tröôûng
NT/NÑ Hoäi Tröôûng
Chò Ñoaøn Tröôûng Ñoaøn PNLV/Hoäi
CSVSQ/TVBQGVN/Baéc Cali
Anh Toång Ñoaøn Tröôûng Toång Ñoaøn TTNÑH

Trích yeuá : V/v Cunû g coá vaø Phatù Trienå Tonå g Hoiä CSVSQ/TVBQGVN
Tham chieuá : (Keá hoaïch hoaït ñonä g hai namê cuaû BCH/TH: 2002 - 2004)
- Noiä Quy THCSVSQ/TVBQGVN/1999
- Bieân Banû Ñaiï Hoäi lanà thöù XIII ngaøy 6/7/2002

Kính thöa:
Quí Nieân Tröôûng, Nieân Ñeä vaø caùc Baïn
Quí Phu Nhaân
vaø Ñoaøn Vieân TTNÑH

Trong Ña Hieäu soá 65, trang 15, chuùng toâi ñaõ trình baøy
“Truyeàn Thoâng, moät vaán ñeà ñöôïc quan taâm haøng ñaàu trong
nhieäm kyø 2002 – 2004”. Truyeàn thoâng cuûa TH döïa treân nhöõng
phöông tieän caên baûn nhö ñaëc san Ña Hieäu, Dieãn Ñaøn
Vobivietnam (egroup), ñieän thoaïi v.v.v...

- Ña Hieäu soá ñaàu tieân cuûa nhieäm kyø 2002 – 2004 ñaõ ñeán

ÑA HIEÄU 67 243

tay Quyù Vò. Quan ñieåm vaø ñöôøng loái cuûa BCH/TH ñaõ ñöôïc theå
hieän qua baøi Laù Thö Chuû Nhieäm vaø Chuû Buùt cuõng nhö hình
thöùc vaø noäi dung cuûa Ña Hieäu soá 66.

- Dieãn Ñaøn Vobivietnam ñaõ hình thaønh vaø ñang chuyeån
qua giai ñoaïn 2 vôùi Sinh Hoaït TH ñöôïc phaùt trieån theo töøng
giai ñoaïn phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa taäp theå.

- Phöông tieän thoâng tin lieân laïc giöõa caùc BCH/LH, Hoäi,
Ñaïi Dieän Khoùa ñaõ coù nhöõng phöông tieän caên baûn caàn thieát vaø
ñöôïc nhaät tu khaù ñaày ñuû.

Töø caên baûn truyeàn thoâng, chuùng ta baét ñaàu böôùc vaøo keá
hoaïch thöù hai, töùc laø toaøn boä keá hoaïch hoaït ñoäng cuûa BCH/TH
trong nhieäm kyø hai naêm 2002 - 2004:

Haõy Doïn Ñöôøng vaø Chuaån Bò Haønh Trang Cho Theá Heä Treû
(hay Phaùt Trieån vaø Cuûng Coá Noäi Boä).

Moät ñieàu maø chuùng ta caàn phaûi xaùc nhaän roõ raøng vaø döùt
khoaùt laäp tröôøng cuûa chuùng ta laø thöïc söï quan taâm ñeán vaän
maïng TH, baûn thaân vaø gia ñình mình tham gia tích cöïc vaøo
caùc sinh hoaït cuûa TH.

Coù yù thöùc ñöôïc laäp tröôøng, coù thöïc thi ñöôïc keá hoaïch thì
vaän maïng TH môùi beàn vöõng laâu daøi, noái tieáp töø theá heä naøy qua
theá heä khaùc. Ñoù laø con ñöôøng chuùng ta ñi vaø phaûi ñi ñeán muïc
ñích cuoái cuøng cuûa chuùng ta.

Ñeå vieäc ñieàu haønh cuûa TH ñöôïc deã daøng vaø höõu hieäu; ñeå
söï phaân nhieäm töø trung öông ñeán ñòa phöông coù söï caân baèng,
ñoàng ñeàu vaø thoáng nhaát, BCH/TH xin laàn löôït trình baøy nhöõng
vaán ñeà chính sau ñaây:

1) PHAÂN VUØNG.

a) Keá hoaïch phaân vuøng ñöôïc caên cöù vaøo muùi giôø cuûa Hoa
Kyø, ñaëc tính ñòa dö vaø taäp quaùn sinh hoaït cuûa TH. Caùc mieàn
chính laø Mieàn Ñoâng, Trung, Nuùi vaø Mieàn Taây (xem baûn Keá
Hoaïch Phaân Vuøng ñính keøm). Vì ñòa baøn hoïat ñoäng trong moãi
Mieàn quaù roäng lôùn, neân moãi Mieàn ñöôïc chia ra thaønh Vuøng:

244 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

- Mieàn Ñoâng chia ra laøm hai vuøng: Nam vaø Baéc

- Mieàn Trung chia ra hai vuøng: Nam vaø Baéc (hieän nay laø
Baéc Trung taây Hoa Kyø)

- Mieàn Taây chia ra laøm ba vuøng: Taây Baéc, Baéc Cali, Nam
Cali

- Mieàn Nuùi hieän chæ coù moät vuøng.

b) Taïi caùc Chaâu thì coù Chaâu AÂu, Chaâu UÙc vaø Canada.
Chaâu AÂu vaø Chaâu UÙc ñaõ coù toå chöùc Lieân Hoäi, Canada ñang
treân ñaø thaønh laäp caáp Lieân Hoäi nhaèm ñaùp öùng nhu caàu taùi toå
chöùc cuûa Nghò Quyeát Ñaïi Hoäi XIII ñeà ra.

2) PHÖÔNG THÖÙC CHOÏN LÖÏA VÒ THP

a) Caùc Vò HT trong vuøng cuûa mình cuøng thaûo luaän vôùi
nhau vaø ñeà cöû moät trong caùc Vò HT ñaûm nhaän chöùc vuï THP.
Hay tuøy theo nhu caàu cuûa ñòa phöông maø thaønh laäp Lieân Hoäi
(giaûi phaùp ñeà nghò)

b) Caùc Vò LHT ñöông nhieân kieâm nhieäm chöùc vuï THP.

c) Quan ñieåm cuûa phöông thöùc choïn löïa naøy laø:

- Caùc Vò HT ñaõ ñöôïc tín nhieäm vaø ñang coù trong tay moät
cô caáu toå chöùc hoaøn chænh laø Hoäi vaø Khoùa.

- Caùc Vò HT ñaõ coù nhöõng moái quan heä maät thieát vôùi Hoäi
vaø LH.

- Caùc Vò HT thöôøng ñaõ coù nhöõng sinh hoaït vôùi caùc toå
chöùc ñoaøn theå taïi ñòa phöông.

- Tính caùch daân chuû trong vieäc choïn löïa THP, töø Hoäi ñi
leân maø khoâng do TH “aùp ñaët” töø treân xuoáng.

- Kinh nghieäm cho thaáy vò THP “ñôn thöông ñoäc maõ”
khoâng coù ban tham möu phuï giuùp, ñòa baøn hoaït ñoäng thì quaù
roäng lôùn, ñi laïi khoù khaên, ñaõ laøm cho Vò THP khoù hoaøn thaønh
nhieäm vuï theo yù muoán.

- Tình traïng khoù khaên veà nhaân söï cuûa caùc BCH töø Hoäi leân
ñeán TH.

ÑA HIEÄU 67 245

- Vò LHT laø “daân cöû” coù chöùc naêng chæ huy vaø laõnh ñaïo.

- Vò THP ñöôïc ñeà cöû coù chöùc naêng ñieàu hôïp tham möu.

- Treân nguyeân taéc, hai chöùc naêng naøy khoâng do moät ngöôøi
ñaûm nhieäm. Tuy nhieân ñoái vôùi toå chöùc cuûa TH vaø vôùi khaû
naêng raát haïn cheá veà nhaân söï, vieäc LHT/HT kieâm nhieäm THP
coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Khi haønh xöû vôùi chöùc vuï THP, thì
nhieäm vuï chính laø ñieàu hôïp sinh hoaït trong vuøng vaø khi ñöôïc
vò THT uûy nhieäm, thì haønh xöû nhö moät vò THT giaûi quyeát caùc
vaán ñeà noäi vaø ngoaïi vuï trong vuøng traùch nhieäm.

3) CUÛNG COÁ VAØ PHAÙT TRIEÅN SINH HOAÏT TOÅNG HOÄI

a) Nhaän ñònh:

- Moät soá hoäi hoaït ñoäng coù tính caùch ñoäc laäp, thieáu söï phoái
hôïp giöõa TH vôùi hoäi vaø giöõa hoäi vôùi hoäi.

- Keá hoaïch vaø chöông trình sinh hoaït haàu nhö ít khi
thoâng baùo cho TH bieát vaø thieáu söï phoå bieán roäng raõi ñeán töøng
hoäi vieân.

- Thöôøng chæ baùo caùo hoaït ñoäng treân Ña Hieäu (neáu coù),
maø thieáu phaàn baùo caùo leân TH theo heä thoáng haøng doïc.

- Vò THP khoâng ñöôïc phaân nhieäm roõ reät neân coâng vieäc
ñieàu hôïp caùc Hoäi trong vuøng khoâng hoaøn thaønh theo yù muoán.
Keát quaû laø sinh hoaït cuûa caùc Hoäi phaùt trieån khoâng ñoàng ñeàu
vaø thieáu söï phoái hôïp.

- Moái quan heä giöõa hoäi vaø TH raát loûng leûo.

- Thaønh vieân khoâng naém vöõng ñöôïc quan ñieåm vaø ñöôøng
loái chung cuûa TH.

- Sinh hoaït Hoäi coù tính caùch ñònh kyø, hoïp maët hai laàn
trong moät naêm vaøo muøa heø vaø Teát AÂm lòch

- Nhieäm kyø cuûa BCH khoâng coù moät qui luaät chung, coù
nôi thì moät naêm, coù hoäi thì hai naêm vaø “muøa baàu cöû” cuõng
khoâng gioáng nhau.

b) Phöông thöùc sinh hoaït: Töø nhöõng nhaän ñònh treân, chuùng
ta thöû phaùc hoïa moät vaøi phöông thöùc sinh hoaït nhö sau:

- Sau khi keá hoaïch phaân vuøng ñöôïc hình thaønh, moãi vuøng

246 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

coù moät vò THP, caùc hoäi seõ keát hôïp vôùi nhau thaønh moät khoái,
sinh hoaït cuûa Hoäi khoâng coøn coù tính caùch rieâng reõ nöõa, maø coù
cuøng chung moät ñöôøng höôùng phaùt trieån ñoàng boä vaø nhòp
nhaøng, döôùi söï ñieàu hôïp cuûa vò THP theo keá hoaïch cuûa TH
ban haønh.

- Ngoaøi ra, quan ñieåm vaø ñöôøng loái cuûa TH ñöôïc Ñaïi Hoäi
ñeà ra moãi hai naêm moät laàn, BCH/LH vaø Hoäi coù traùch nhieäm
thoâng hieåu vaø thi haønh. Thieát laäp chöông trình vaø keá hoaïch
phoå bieán treân Baûn Tin cuûa Hoäi, ñoàng thôøi ñeä trình leân THP vaø
THP baùo caùo leân BCH/TH.

- Nhö vaäy, caùc vò HT, LHT phaûi laø nhöõng ngöôøi quaùn trieät
quan ñieåm vaø ñöôøng loái môùi cuûa Ñaïi Hoäi vöøa ñeà ra. Chuùng ta
caàn coù nhöõng vò Taân HT vaø LHT naøy. Ñeå thoáng nhaát, chuùng ta
choïn, trong voøng 30 ngaøy sau ngaøy Ñaïi Hoäi TH thì baàu cöû vò
HT, vaø 45 ngaøy thì baàu cöû vò LHT. Nhö vaäy muøa baàu cöû cuûa
TH seõ xaûy ra vaøo muøa heø (thaùng 7 baàu THT, thaùng 8 baàu HT,
thaùng 9 baàu LHT vaø vò THP ñöôïc ñeà cöû, thaùng 10 thì nhaân söï
cuûa BCH/TH hoaøn taát- thay vì 60 ngaøy nhö Noäi Qui aán ñònh).
Nhieäm kyø cuûa vò HT vaø LHT laø hai naêm.

- Nhieäm kyø 2002 – 2004 laø thôøi gian chuyeån tieáp cho
“Muøa Baàu Cöû”. Hoäi naøo coù keá hoaïch baàu laïi vò HT sau thaùng
7 naêm 2003, thì taïm hoaõn cho ñeán thaùng 8 naêm 2004. Nghóa
laø gia haïn BCH/Hoäi theâm moät naêm nöõa. Ñaïi Hoäi XIV cuûa TH
nhieäm kyø 2004- 2006 seõ aùp duïng “Muøa Baàu Cöû” thoáng nhaát
cho taát caû caùc Hoäi vaø Lieân Hoäi.

- Theo thoâng leä, moãi naêm BCH/Hoäi toå chöùc hai laàn hoïp
maët. Ñaây cuõng laø thôøi ñieåm ñeå keá hoaïch ñöôïc ñeà ra vaøo muøa
heø vaø baùo caùo keát quaû thöïc hieän ñöôïc vaøo dòp Teát, ñoàng thôøi
ñöa ra keá hoaïch môùi cho muøa heø keá tieáp.

- Cuoái cuøng ba thaùng tröôùc ngaøy Ñaïi Hoäi TH (töùc thaùng
3), Hoäi vaø LH coù traùch nhieäm thu thaäp yù kieán ñeä trình leân Ban
Toå Chöùc Ñaïi Hoäi TH veà quan ñieåm vaø ñöôøng loái môùi cuûa
mình, ñeå Ban Toå Chöùc ñöa vaøo nghò trình Ñaïi Hoäi, ñoàng thôøi
chuaån bò ÖÙng Cöû Vieân THT.

ÑA HIEÄU 67 247

4) TOÅ CHÖÙC KHOÙA:

a) Coù theå noùi raèng Khoùa laø moät toå chöùc caên baûn, hoaøn
haûo quan troïng vaø ñaày Tình Töï Voõ Bò cuûa TH. Vò Ñaïi Dieän
Khoùa laø ñaïi dieän thöôøng tröïc cuûa Hoäi Ñoàng Tö Vaán vaø cuõng laø
moät thaønh vieân cuûa TH nhö moïi thaønh vieân khaùc, nhöng ñoùng
moät vai troø quan troïng vaø coù traùch nhieäm naëng neà hôn. Quan
troïng vì ñaây laø söùc maïnh cuûa moät taäp theå ñaày keo sôn cuøng
chung moät tình caûm, cuøng chung moät trình ñoä vaø cuøng chung
tuoåi taùc. Traùch nhieäm naëng neà vì giöõ moät vai troø laõnh ñaïo.

b) Ngoaøi ra, taïi moãi ñòa phöông ñeàu coù moät vò Ñaïi Dieän
Khoùa. Vò naøy cuõng laø moät thaønh phaàn noøng coát cuûa toå chöùc
Hoäi. Do ñoù BCH/Hoäi neân laáy Khoùa laøm ñôn vò caên baûn trong
taát caû moïi sinh hoaït cuûa Hoäi. Naém ñöôïc Khoùa trong vuøng hoaït
ñoäng cuûa mình laø naém ñöôïc chìa khoùa cuûa söï thaønh coâng.

c) Vì nhu caàu keá hoaïch, BCH/Hoäi hay LH coù theå thaønh
laäp moät Löïc Löôïng Lieân Khoùa, coù tính caùch taïm thôøi, trong
moät giai ñoaïn naøo ñoù ñeå thöïc hieän keá hoaïch.

d) Khoùa coù traùch nhieäm thöïc hieän vieäc töông trôï cho baïn
cuøng khoùa vaø gia ñình cuûa hoï vaø cho caùc khoùa khaùc khi coù lôøi
keâu goïi.

5) ÑOAØN THANH THIEÁU NIEÂN ÑA HIEÄU

a) Moái quan taâm haøng ñaàu cuûa BCH/TH hieän nay laø Theá
heä Treû.

Theá heä chuùng ta laø theá heä cha oâng, moãi ngaøy seõ ñi laàn
vaøo dó vaõng, trong khi ñoù theá heä treû, thaúng tieán vaøo töông lai
vaø vaän meänh sinh hoaït Toång Hoäi Voõ Bò seõ tuøy thuoäc vaøo nhöõng
theá heä keá tieáp.

Chuùng ta coù nhöõng traên trôû, nhöõng öu tö, nhöng baàu nhieät
huyeát cuûa theá heä treû, seõ laø söùc maïnh tieán böôùc, vöôït moïi chöôùng
ngaïi vaät.

Chuùng ta coù nhöõng haïn cheá veà khaû naêng, nhöng theá heä
treû, lôùn leân vaø ñöôïc giaùo duïc trong moät moâi tröôøng khoa hoïc
kyõ thuaät hieän ñaïi.

Chuùng ta thieáu thôøi vaän, nhöng theá heä treû seõ taïo thôøi cô

248 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

vaø naém laáy vaän meänh.

Doïn ñöôøng vaø chuaån bò haønh trang cho Theá Heä Treû laø
con ñöôøng maø Toång Hoäi, ñaõ vaø ñang laøm. Ñoù laø vieäc ñoaøn nguõ
hoùa theá heä treû.

b) Trong moãi toå chöùc cuûa Hoäi coù moät Ñoaøn TTN/ÑH.

Ban Chaáp Haønh Hoäi VB coù nhieäm vuï ñaøo taïo, giaùo duïc
vaø höôùng daãn Ñoaøn Vieân TTN/ÑH trôû thaønh moät noã löïc hoaït
ñoäng song haønh vôùi noã löïc theá heä cha oâng. Hai noã löïc naøy keát
hôïp, noái tieáp, tuaàn töï theo thôøi gian, töø theá heä naøy qua theá heä
khaùc ñeå laøm raïng danh Tröôøng Meï.

Tuøy theo söï tröôûng thaønh cuûa Ñoaøn maø nhu caàu giaùo duïc
ñöôïc hình thaønh qua caùc giai ñoaïn sau ñaây:

- Giai ñoaïn thöù nhaát: laø giai ñoaïn sô khôûi, coù tính caùch
sinh hoaït vaên ngheä, theå thao, hoïc hoûi vaø giaûng daïy Vieät ngöõ,
tham gia caùc sinh hoaït xaõ hoäi, vaên hoùa.

- Giai ñoaïn thöù hai: nhaän thöùc veà lòch söû ñaáu tranh vaø
nhöõng anh huøng Daân Toäc VN, nhaän thöùc veà vaên hoùa, vaên
minh Vieät Nam; ñoàng thôøi nhaän thöùc veà coâng cuoäc chieán ñaáu
vì lyù töôûng Quoác Gia vaø nhöõng chieán coâng hieån haùch cuûa baäc
cha oâng.

- Giai ñoaïn thöù ba laø giai ñoaïn yù thöùc veà Töï Do- Daân
Chuû- Nhaân Quyeàn vaø traùch nhieäm xaây döïng cho moät ñaát nöôùc
Vieät Nam töï do vaø giaøu maïnh; ñaáu tranh baûo veä Nhaân Quyeàn
cho nhaân daân Vieät Nam, baûo toàn vaên hoùa ngheä thuaät vaø nhöõng
truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa VN; baûo veä laù Côø vaøng ba soïc ñoû cuûa
VNCH, baûo veä danh döï vaø coâng cuoäc chieán ñaáu cuûa cha oâng,
v.v.v. . .

- Giai ñoaïn thöù tö laø giai ñoaïn tröôûng thaønh, thöïc hieän caùc
heá hoaïch nhö “du hoïc sinh vaän”; vaän ñoäng, keát hôïp vôùi caùc
ñoaøn theå chính trò, toân giaùo, caùc vò daân cöû, v.v.v...

c) Do ñoù vieäc thaønh laäp Ñoaøn TTNÑH laø moät nhu caàu
caàn thieát.

- Moãi Hoäi coù moät Ñoaøn TTNÑH tröïc thuoäc.

ÑA HIEÄU 67 249

* Neáu chöa coù, Ban Chaáp Haønh Hoäi coù traùch nhieäm thaønh
laäp moät thaønh phaàn noàng coát cuûa Ñoaøn (Khung) roài töø ñoù phaùt
trieån theo giai ñoaïn thöù nhaát neâu treân.

* Neáu ñaõ coù, thì BCH Hoäi caàn cuûng coá vaø ñöa Ñoaøn tieán
leân giai ñoaïn keá tieáp.

- Vò THP:

* Phoái hôïp chaët cheõ vôùi UÛy Ban Ñieàu hôïp TH/TTNÑH (
goàm Toång Ñoaøn TTNÑH vaø vò UÛy Vieân Ñieàu Hôïp do TH boå
nhieäm) trong vieäc ñieàu ñoäng caùc Hoäi thaønh laäp vaø cuûng coá caùc
Ñoaøn TTNÑH; ñoàng thôøi keát hôïp chöông trình, keá hoaïch sinh
hoaït thích öùng cho Ñoaøn TTNÑH trong vuøng traùch nhieäm cuûa
mình.

* Taïo söï phaùt trieån ñoàng boä cho taát caû caùc Ñoaøn TTNÑH
trong vuøng.

d) Trong nhieäm kyø 2002 – 2004 seõ thaønh laäp theâm moät
soá ñoaøn môùi.

6) ÑOAØN PHUÏ NÖÕ LAÂM VIEÂN

Ñeå hoå trôï cho söï phaùt trieån cuûa Ñoaøn TTN/ÑH, chuùng toâi
ñang toå chöùc vaø hình thaønh Ñoaøn Phuï Nöõ Laâm Vieân, goàm
nhöõng ngöôøi meï trong gia ñình Voõ Bò cuøng saùt caùnh vôùi nhau,
khoâng ngoaøi muïc ñích laø trao ñoåi vaø thöïc thi nhieäm vuï ñaøo taïo
vaø giaùo duïc con caùi; ñoàng thôøi tieáp tay vôùi choàng trong moïi
sinh hoaït.

Trong cuoäc chieán, khi ngöôøi cha chieán ñaáu treân chieán tröôøng,
ngöôøi meï ñaõ thay choàng giaùo duïc vaø nuoâi döôõng con caùi.

Trong giai ñoaïn tuø ñaøy döôùi cheá ñoä Coäng Saûn, ngöôøi Meï,
ngoaøi nhieäm vuï thieâng lieâng Laøm Meï, coøn phaûi laø coät truï cuûa
gia ñình, taàn taûo nuoâi con.

Giôø naøy treân ñaát khaùch queâ ngöôøi, laïi moät laàn nöõa, ngöôøi
Meï ñang cuøng Choàng ñaøo taïo con caùi, trôû thaønh nhöõng lôùp
treû, khoâng nhöõng höõu ích cho xaõ hoäi, maø coøn höôùng daãn theá
heä treû naøy, trôû thaønh nhöõng röôøng coät cho moät ñaát nöôùc Vieät
Nam Töï Do vaø Daân Chuû mai sau.

250 QUOÁC HAÄN 30 THAÙNG 4 - 2003

Tình Maãu Töû laø moät sôïi daây voâ hình, nhöng cuõng laø moät
söùc maïnh voâ bieân aûnh höôûng ñeán thaønh quaû giaùo duïc con caùi
trong gia ñình, vaø laø neàn taûng cuûa haïnh phuùc.

Ñoù laø lyù do taïi sao BCH/TH ñang ñaåy maïnh söï
phaùt trieån cuûa Ñoaøn Phuï Nöõ Laâm Vieân, nhaèm hoå trôï ñaéc löïc
cho Ñoaøn TTN/ÑH.

a) Thoáng thuoäc: Hoäi PNLV do Hoäi VB thaønh laäp vaø tröïc
thuoäc vaøo Hoäi.

b) Nhieäm Vuï:

- Phoái hôïp, hoå trôï vôùi Hoäi VB/Ñòa phöông thöïc hieän nhieäm
vuï ñöôïc aán ñònh bôûi Baûn Noäi Qui cuûa Hoäi/TH vaø Nghò Quyeát
cuûa Ñaïi Hoäi ñeà ra.

- Yeåm trôï tinh thaàn vaø vaät chaát trong moïi sinh hoaït cuûa
Hoäi vaø Ñoaøn TTNÑH. Keá hoaïch vaø thöïc hieän taøi chaùnh cho
Hoäi.

- Vaän ñoäng, khuyeán khích choàng con tham gia sinh hoaït
cuûa Hoäi, LH, TH

- Tham gia sinh hoaït vôùi caùc Toå chöùc, Ñoaøn theå Quoác Gia
vaø taïo nhòp caàu keát hôïp giöõa Hoäi VB vôùi caùc toå chöùc, ñoaøn theå
naøy.

c) Giai ñoaïn phaùt trieån:

- Giai ñoaïn thöù nhaát: Hình thaønh Ñoaøn PNLV Kieåu Maãu.
Ñaây laø Ñoaøn PNLV Baéc Cali ñaõ ñöôïc thaønh laäp vaø ñaõ xuaát
hieän trong ñeâm Daï Tieäc Ñaïi Hoäi Laàn Thöù XIII cuûa TH taïi
California, Hoa kyø

- Giai ñoaïn thöù hai: phoå bieán thaønh quaû vaø kinh nghieäm
maø Ñoaøn PNLV Kieåu Maãu ñaõ thöïc hieän ñöôïc.

- Giai ñoaïn thöù ba: thaønh laäp caùc Ñoaøn PNLV taïi ñòa
phöông.

7) TOÅNG HOÄI VAØ SINH HOAÏT COÄNG ÑOÀNG

Toång Hoäi khuyeán khích, yeåm trôï caù nhaân tham gia caùc
sinh hoaït coäng ñoàng phuø hôïp vôùi ñöôøng loái vaø toân chæ cuûa
Toång Hoäi ñaõ ñöôïc ñeà ra trong caùc Baûn Tuyeân Caùo, Nghò Quyeát

ÑA HIEÄU 67 251