Hồi Ký Bùi Đức Hợp

Traän möa raøo naëng haït ñeâm 31/7/06, nhieàu vuøng bò luït, daân di taûn ra khoûi
nhaø. Toâi ôû laïi nhaø ñeå tieáp tuïc nghe Taán thoå loä nhieàu chuyeän ly kyø vaø caûm ñoäng.
35 naêm roài khoâng gaëp, bieát bao nhieâu chuyeän ñeå nhôù, ñeå queân.

Toâi khuyeân Taán vieát hoài kyù ñeå con chaùu khoâng nhöõng hieåu lyù do naøo
thoâi thuùc oâng cha chuùng ñeán ñaây maø coøn hoïc hoûi nhöõng kinh nghieäm soáng cuûa
caùc baäc tieàn boái. Khoâng caàn vieát vaên chöông hoa myõ, chæ caàn dieãn taû trung thöïc
nhöõng gì ñaõ xaåy ra trong cuoäc ñôøi mình, vaø vôùi moät soá tieàn aán loaùt nhoû (khoaûng
1000 ñ), chuùng ta coù moât taùc phaåm ñeå ñôøi. Cuõng cuøng moät lôøi nhaén nhuû ñoái vôùi
baïn beø cuûa toâi ñang ñònh cö taïi nöôùc ngoaøi, duø baïn ra ñi döôùi baát cöù dieän naøo:
vöôït bieån, vöôït bieân, baûo laõnh hay HO.

+ Chò Ñaûnh: Nhaø chò ôû ñöôøng Burma, ABQ. Tröôùc ñaây, anh Ñaûnh vaø toâi
cuøng laøm vieäc taïi khu Baéc Coâng Chaùnh Nam Phaàn, toâi laøm ty, coøn anh ôû trong
phoøng thí nghieäm. Gia ñình anh vöôït bieån naêm 1981, 4 thaùng sau anh qua ñôøi vì
tai bieán maïch maùu naõo. Chò moät mình taàn taûo nuoâi 8 con aên hoïc thaønh taøi. Chò
nguyeân laø giaùo vieân gioûi, queâ ôû Xoùm Cuûi, Chôï Lôùn. Do tai naïn xe tröôùc 1975,
chò phaûi moå coät xöông soáng, nay ñau nhöùc trôû laïi.

Toâi xin pheùp chò ñöôïc thaép höông tröôùc baøn thôø anh, caàu xin hoàn anh phuø
hoä ñoä trì cho chò vaø caùc chaùu. Sau ñoù, chò ñöa chuùng toâi vaøo thaêm chaùu Tuaán,
chaùu naèm baát ñoäng vôùi oáng daây chaèng chòt trong moät phoøng rieâng, giaùp vöôøn
sau. Tuaán laø kyõ sö coâng chaùnh, laøm vieäc cho thaønh phoá ABQ. Naêm 1995, bò tai
naïn xe treân ñöôøng coâng taùc, chaùu hoân meâ 6 thaùng. Thaønh phoá xaây theâm 1
phoøng môùi vaø möôùn 1 ñieàu döôõng vieân phuïc vuï. Ñaõ 11 naêm, naèm ngay treân xe,
chaùu khi meâ khi tænh.

- Lieäu chaùu coù theå phuïc hoài ñöôïc khoâng chò?
Chò laéc ñaàu, quay sang baûo chaùu:
Baùc Hôïp vaø chuù Taán laø baïn cuûa Ba ñeán thaêm con. Neáu con nhaän ra, con
haõy naém tay chaët caùc baùc.
Tuaán vaãn thaãn thôø!
Nghe baùc Hôïp töø Cali tôùi thaêm, Sôn con trai ñaàu loøng cuûa chò, laáy vaøi giôø
pheùp chaïy veà xem maët baùc.
Treân ñöôøng veà, toâi suy nghó mieân man: moät ngöôøi ñöùc haïnh nhö chò, taïi
sao toaøn gaëp nhöõng chuyeän chöôùng nghieäp?
c) SHCÑ: Nhieàu nhaø cöûa cö daân thaønh phoá xaây theo kieåu Meã, vuoâng vít,
haøng raøo gaïch bao quanh, maùy ñieàu hoøa ñaït treân noùc nhaø söû duïng khí laïnh
Purron thay vì Prior (i). Coäng ñoàng VN coù khoaûng 7000 ngöôøi. Deã nhaän ra nhaø

VN: ñaèng tröôùc giaày deùp, hoaëc hình baùt quaùi (beân löông) hay töôïng Ñöùc Meï
treân saân coû (beân giaùo); ñaèng sau troàng rau hoaëc caây aên traùi. Coù leõ vì daân soá ít,
coäng ñoàng ngöôøi Vieät töông ñoái ñoaøn keát, chæ coù 1 ban ñaïi dieän, hoï hoïp vôùi thò
tröôûng goác Meã moät thaùng moät laàn ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán naïn cuûa coäng ñoàng.

* Veà thöông maïi, thaønh phoá coù 2 chôï AÙ chaâu: chôï 99 vaø chôï Talin. Chôï
Talin khang trang, saïch seõ, baùn thöïc phaåm cuûa nhieàu nöôùc, do moât ngöôøi Laøo
laøm chuû, anh xuaát thaân töø moät coâng nhaân ñieän töû. Trong giôùi thöông tröôøng coù
nhieàu ngöôøi VN thaønh coâng ñöôïc baùo chí HK khen taëng: xöôûng söûa xe Super 6
Tokyo ñöôøng Central, cöûa haøng baùn ñaù quùy cuûa anh Leâ, ñöôøng Florida, anh mua
ñaù ngoïc lam (turquoise) veà bieán cheá thaønh nhöõng ñoà trang söùc maéc tieàn.

* Veà chuøa, coù 2 chuøa: Vaïn Haïnh vaø Quang Minh, trong ño chæ coù chuøa
Quang Minh laø coù giaáy pheùp.

* Veà nhaø thôø, tröôùc moät nay taùch thaønh hai do yù kieán baát ñoàng: hoï ñaïo
caùc Thaùnh Töû Vì Ñaïo VN thuoäc giaùo xöù ST Charles vaø nhaø thôø Ñöùc Meï La
Vang do cha Phoå quaûn nhieäm. Hoâm döï leã taïi ST Charles, oâng chuû tòch Caûnh
môøi toâi ñöùng daäy vaø giôùi thieäu toâi laø ngöôøi ñaïo ñöùc, coù leõ oâng ñaõ ñoïc baøi vieát “7
thaùnh ñöôøng, 7 doøng suoái”. Hoâm döï leã taïi La Vang, toâi may maén tham döï tieäc
möøng sinh nhaät thöù 82 cuûa cha Gioan. Ngaøi laø ngöôøi saùng laäp ra coäng ñoaøn
ngöôøi Vieät taïi ABQ, vôùi 52 naêm laøm linh muïc, 36 naêm phuïc vuï coäng ñoàng VN.
Tuy phaûi ñeo bình döôûng khí thöôøng xuyeân trong ngöôøi, ngaøi vaãn vui veû ñi laïi,
thaêm hoûi coäng ñoaøn. Khi veà tôùi SJ, toâi ñöôïc tin ngaøi qua ñôøi vì beäng ung thö
xöông.

* Linh caûm raèng thaønh phoá aét coù moät Trung Taâm Baha’i, toâi môû ñieän
thoaïi nieân giaùm tra cöùu. Trung Taâm naøy naèm ôû ñöôøng Ouray, nhoû beù hôn ôû SJ
vì ít boån ñaïo hôn. Toâi coù caûm tình vôùi toân giaùo naøy vì noù truyeàn baù tình huynh
ñeä nhaân loaïi.

Moät söï kieän khaùc cung caàn ghi trong muïc naøy. Khi ñöùng chôø taïi giaûi
ngaên caùch ñöôøng Candelaria ñeå vaøo coâng vieân Hoffmann, Taán vöøa chæ vaøo veät
ñen cuûa baùnh xe treân giaûi ngaên caùch, vöøa löu yù toâi:

- Anh coi chöøng, keûo xe toâng
-?
- Khi xòn roài, taøi xeá da ñoû baát chaáp luaät ñi ñöôøng, vöôït ñeøn ñoû, leo leà, laùi
xe ngöôïc chieàu, vì vaäy sôû Kieàu Loä caém nhieàu taám baûng “wrong way” treân xa
loä.

d) Thaéng caûnh: ABQ naèm trong löu vöïc soâng Grande vôùi daân coá khoaûng
800,000 ngöôøi. Thôøi tieát töông ñoái maùt meû hôn so vôùi FS, nhôø nhöõng traän möa
raøo.

Toâi tham quan haàu heát caùc danh lam thaéng caûng trong vuøng nhö: coâng
vieân Hoffmann, gaàn nhaø; Tom Tenorio, ñuôøng Coors; VN Memorial, ñaøi kyû
nieäm ñaàu tieân taïi HK; Nature Center vôùi soâng Grande thôm ngaùt hoa röøng v. v.,
nhöng thích thuù hôn caû, phaûi keå:

+ Nuùi Sandia: Nuùi naèm trong röøng quoác gia Cibola, cao ñoä 3100 m. Ngaøy
ñaàu, toâi leân söôøn phía ñoâng cuûa nuùi Sandia Peak baèng xe caùp treo (tramway)
daøi 2,7 daëm. Xe ñöa du khaùch töø chaân nuùi, baêng qua nhöõng moûm ñaù lôûm chôûm,
trô truïi, thænh thoaûng chuùng toâi baét gaëp muoâng thuù ñuû loaïi töø nai ñen, gaâùu truùc
Myõ ngô ngaùc nhìn xe, cho ñeán phöôïng hoaøng, dieàu haâu, ñaäu choùt voùt rình moài.
Boâng traéng cuûa caây ngoïc giaù (yucca, state flower) döôùi chaân nuùi xa daàn, roài maát
haún. Buoàng phoåi caêng maïnh, höông thôm nheï töø nhöõng buïi caây oaûi höông
(lavender), höông thaûo (rosemary) doïc theo soâng Grande theo gioù bay veà. Caøng
leân cao, trôøi caøng trong, maùt dòu, nhieät ñoä töø 100 döôùi chaân nuùi ñaõ giaûm xuoáng
80 khi leân tôùi ngoïn. Chæ caàn 15 phuùt, chuùng toâi coù caû muøa thu loït giöõa muøa heø.
Töø ñænh, du khaùch coù theå nhìn bao quaùt thaønh phoá töø phi tröôøng quoác teá Sunport
nhoän nhòp cho ñeán doøng soâng Grande, löõng lôø troâi veà vònh Meâ-xi-coâ. Treân
ngoïn, ñaày ñuû tieân nghi phuïc vuï du khaùch nhö nhaø baùn ñoà löu nieäm, quaùn aên .
Caùc xe boác (chairlifts) treo luûng laúng giöõa caùc ñöôøng tröôït tuyeát nhö noùng loøng
chôø ñôïi ñoâng veà. Ngoïn chöa phaûi laø ñieåm cao nhaát cuûa nuùi, töøng toáp thanh nieân
mang bao loâ, choáng gaäy leo nuùi, xuyeân qua caùc röøng thoâng daøy ñaëc ñeå leân tôùi
ñænh Sandia Crest, cao ñoä 3200 m.

Hoâm sau nöõa, toâi leân Sandia Crest, söôøn phía taây cuûa nuùi baèng xe hôi,
ñöôøng quanh co, ngoaïn muïc daøi 19 daëm. Khaùc haún vôùi söôøn phía ñoâng, söôøn
phiaù taây chaén caùc côn möa töø bieån taây ñoå veà, neân caây coái xanh toát quanh naêm.
Doïc ñöôøng, nhoän nhòp nhöõng khu caém traïi, khu picnic. Leân tôùi ñænh, maây muø
phaàn phaät töøng côn. Co ro trong aùo laïnh, toâi thaû böôùc doïc theo ñöôøng moøn ñænh
nuùi, moät beân laø vaùch nuùi thaúng ñöùng coù lan can che chôû, moät beân laø röøng thoâng
(limber pines) ñaüm söông, chim eùn bay löôïn quanh vaùch ñaù.

+ Phoá coå: Cuõng nhö nhieàu thaønh phoá lôùn taïi HK, thaønh phoá ABQ ñöôïc
chia laøm 2 khu: phoá coå vaø phoá môùi. Töông töï nhö caùc thò traán xöa taïi Columbia
(X HK III), phoá coå ñöôïc chænh trang theo kieåu Taây Ban Nha, nhaø thôø, cöûa haøng,
tieäm aên, beán xe ñeàu tuï taäp quanh quaûng tröôøng (Central Plaza). Phaàn ñoâng nhaø

cöûa kieán truùc theo kieåu xöa (Pueblo-Spanish), maùi baèng, töôøng adobe. Phoá coå
noåi tieáng vôùi giaùo ñöôøng San Felipe de Neri treân 300 naêm, nhieàu, tieäm aên,
khaùch saïn, cöûa haøng, haønh lang baày baùn nhöng saûn phaåm tieåu coâng ngheä cuûa
caùc boä laïc da ñoû. Trong saéc phuïc coå truyeàn loeø loeït, vuõ coâng nhaûy muùa mua
vui cho du khaùch.

+ Thaùnh ñòa Chimay’o: X. chöông 3
+ Santa Fe (j): Santa Fe laø thuû ñoâ cuûa NM, caùch xa ABQ 50 daëm veà phía
baéc. Thaùng baåy laø thaùng noùng nhaát, nhieät ñoä chæ ôû 76. Khi ngöøng ôû rest area,
laáy baûn ñoà, chuùng toâi ñöôïc thoâng baùo: “Quùy khaùch raát khoù kieám choã ñaäu xe taò
khu phoá coå vaøo dòp cuoái tuaàn” . Ñaäu xe xa tít, chuùng toâi ruû nhau ñi boä tôùi. Du
khaùch ñi laïi taáp naäp, nhieàu ñöôøng phoá caám xe. Cuõng nhö phoá coå ABQ, traøn
ngaäp haøng tieåu coâng ngheä, nhaø baûo taøng, phoøng trieån laõm. Trong soá caùc di tích
lòch söû, toâi ñaëc bieät quan taâm tôùi nhaø nguyeän Loretto vôùi caàu thang kyø dieäu.
Truyeän keå raèng nhaø nguyeän xaây xong vaøo naêm 1873, nhöng thieáu caàu
thang leân saøn haùt, khieán caùc sô doøng Loretto buø ñaàu suy nghó. Boãng ñaâu xuaát
hieän moät oâng giaø ñaàu toùc baïc phô, vôùi con löøa vaø moät thuøng ñoà ngheà, tình
nguyeän laøm giuùp moät caàu thang leân laàu. Caàu thang goàm 33 baäc xoaén quanh caây
coät; taát caû ñeàu baèng goã, raùp moäng, khoâng duøng ñinh. Khi caàu thang hoaøn taát,
meï beà treân Madalena kieám oâng giaø ñeå traû coâng, nhöng oâng ñaõ bieán maát. Caùc
tieäm baùn caây trong phoá cho bieát laø hoï khoâng heà baùn goã cho ai, hôn nöõa loaïi goã
quùy naøy khoâng coù trong vuøng. Sau 85 naêm söû duïng, caàu thang vaãn vöõng chaéc.
Thieân haï ñoàn raèng ngöôøi thôï moäc ñoù chính laø thaùnh caû Giu-se.
Treân ñuôøng veà ABQ, chuùng toâi cuõng gheù thaêm Camel Rock, gioáng hình
con laïc ñaø ngoài, ngang qua Los Alamos, nôi cheá 2 quaû bom nguyeân töû ñaàu tieân,
vaø Sandia Lab, nôi nghieân cöùu voõ khí môùi.

*
Ngaøy mai, toâi rôøi ABQ ñi Denver trong luyeán tieác vì coøn nhieàu chuyeän
maø chuùng toâi muoán keå cho nhau nghe. Toâi heïn gaëp laïi taïi SJ vaøo dòp Taán sang
thaêm chaùu ngoaïi.

Chaëng IX

Albequerque – Denver

(2/8/06 – 8/8/06)

Chaëng ñöôøng ABQ – Denver chæ daøi 450 daëm. Sau khi vöôït sa maïc
“thoâng luøn”, caùc du khaùch cuõng nhö toâi ñeàu muoán nghæ chaân taïi thò traán
Trinidad, cöûa ngoõ cuûa bang Colorado. Ngoaøi phong caûng ñeïp, thò traán naøy coøn
noåi tieáng veà veà saân vaùn tröôït (skate park) vôùi töôøng cao 35 m. Trong khi thieân
haï xeáp haøng taïi caùc tieäm aên, toâi laàn moø ra bôø soâng Purgatoire, nöôùc chaûy xieát,
daèn buïng baèng xoâi laïp xöôøng noùng do chò Taán naáu ban saùng. AÊn xong, toâi ñaùnh
moät giaác nguû tröa ngon laønh giöõa tieáng thoâng reo vaø nöôùc chaûy, roài môùi tieáp tuïc
leân ñöôøng.

a) Hoï haøng: Anh chò Löu goïi toâi baèng chuù, nhaø anh chò naèm trong khu
housing ñöôøng Erving, goàm 300 hoä. Moãi hoä coù 2 phoøng nguû, ngöôøi thueâ chæ traû
500 ñ/thaùng, free ñieän nöôùc, neáu khoâng xaøi treân möùc quy ñònh. Nhaø khoâng coù
maùy giaët, xaáy, moãi laàn giaët ñoà, toâi cuoác boä ra phoá.

Chò thöôøng laøm moùn aên saùng theát ñaõi toâi, hoâm thì suùp maêng cua, hoâm thì
baùnh bao. Toâi thöa vôùi chò:

- Chuù caùi gì cuõng cao, cao môõ, cao ñöôøng, cao maùu, moät vaøi baùnh bích
quy vaø 1 taùch caø pheâ laø ñuû cho böõa aên saùng.

- Chuù khoâng aên, chaùu giaän.
Neå chò, toâi aên qua loa.
Tuoåi saáp sæ 80, anh chò mang nhieàu chöùng beänh cuûa tuoåi giaø, rieâng chò coøn
ñau nhöùc xöông, ñi laïi phaûi duøng walker (gheá 4 chaân). Sôû An Sinh Xaõ Hoäi cuùp
medicare (baûo hieåm y teá) cuûa chòvôùi lyù do khoâng nhaän ñöôïc ñôn taùi caáp. Ngaøy
7/8/06, toâi daãn chò ra sôû xeáp haøng khieáu naïi. Sau khi ñöa baûn sao ñôn coù ghi
ngaøy nhaän, toâi trình baày giaáy tôø thaát laïc laø loãi taïi sôû. Nhaân vieân cho bieát: “Sôû
seõ giaûi quyeát trong voøng 3 ngaøy, neáu khoâng nghe tin töùc gì, xin goïi laïi soá naøy. .
.”. Noùng loøng vì beïânh nhaân khoâng coù thuoác uoáng ñaõ gaàn 2 tuaàn nay, toâi goïi ñieän
thoaïi xin gaêp baø Giaùm Ñoác, nhöng chæ toaøn nghe maùy traû lôøi, maùy baûo baám heát
soá naøy ñeán soá kia; cuoái cuøng, nhaân vieân baûo seõ giaûi quyeát “thuaän” trong voøng 3
ngaøy! Than oâi! Thuû tuïc haønh chaùnh röôøm raø ñaõ gaây khoán khoå cho bieát bao beänh
nhaân.
Sau vuï naøy, toâi khuyeân anh chò neân doïn veà Dallas, choã chaùu Chu, con gaùi
ñaàu loøng cuûa anh chi, hoaëc veà Ca-li coù ñoâng hoï haøng. Anh cho bieát:

- Chaùu ôû ñaây maáy chuïc naêm ñaõ quen roài; chôï buùa, baùc só VN gaàn nhaø.
- ÔÛ Dallas, chôï buùa, baùc só VN cuõng gaàn nhaø, Chaùu Chu coù theå thoâng dòch
giaáy tôø, xin trôï caáp, ñöa ñi baùc só, nhaát laø saên soùc söùc khoûe anh chò. Hôn nöõa,
beänh phong thaáp cuûa chò moät phaàn laø do thôøi tieát giaù laïnh taïi ñaây.
Thuyeát phuïc theá naøo, anh cuõng chöa ñoåi yù!
Ñi ñaâu, toâi cuõng mang maùy thöû ñöôøng. Toâi thöû cho caû nhaø vaøo buoåi saùng
tröôùc khi aên, ai naáy ñeàu treân 126. Cuøng ôû vôùi anh chò, Hieån, em ruoät chò, bò tieåu
ñöôøng loaïi II, moãi ngaøy uoáng sô sô 11 chai bia Heineken. Toâi giaûi thích: “Bia
laø ñöôøng” vaø yeâu caàu chaùu vieát tôø cam keát: “ moãi ngaøy chæ uoáng 4 chai, sau ñoù
boû daàn daàn”. Khi toâi veà roài, tôø cam keát theo gioù bay ñi!
b) Baïn beø: Gia ñình coâ Hoàng-Ti töø Phi Luaät Taân sang thaùng 12/05. Hoï
choïn Denver laøm nôi ñònh cö vì chò cuûa Ty laøm nail (söûa moùng tay) taïi ñaây.
Ñeán nay, gia ñình taïm oån ñònh, caû 2 vôï choàng ñeàu laùi xe rieâng ñi laøm, con caùi
tôùi tröôøng. Toâi ñaït vaán ñeà:
- Sao coâ chuù khoâng hoïc Anh Vaên 6 thaùng, hoïc ngheà 3 thaùng, roài môùi ñi
laøm.
- Nghe maáy coâ xaõ hoäi giaûng “morale”, tuïi em chòu khoâng noåi, boû hoïc ñi
laøm ngay.
- Tröôùc khi coâ chuù sang ñaây, toâi ñaõ giaûi thích roõ: “Nhaø nöôùc coù boån phaän
trôï caáp cho coâ chuù luùc ban ñaàu. Sau naøy, coâ chuù ñi laøm, hoï seõ tröø thueá laáy laïi.
Luùc ñoù, coâ chuù ñöøng than nhaø nöôùc boùc loät.”
Ñoái vôùi ñoàng baøo ñi ñònh cö, toâi haêng haùi coå voõ chieâu baøi “hoïc tröôùc, laøm
sau”. Chæ coù moät soá thi haønh, trong ñoù coù coâ Höông, coâ Thuûy. Hoâm 7/3/07, coâ
Thuûy baùo tin möøng: “Chaùu toát nghieäp ngaønh söûa saéc ñeïp vaø ñöôïc caáp license
haønh ngheà, chaùu seõ vöøa ñi laøm, vöøa hoïc leân nöõa vôùi hoïc boång do chính phuû
caáp”.
c) SHCÑ: Denver coù khoaûng 15000 ngöôøi VN. Caùc cô sôû thöômg maïi,
vaên hoùa ñeàu taäp trung taïi ñaïi loä Federal nhö: New Saigon Market, Haäu Giang,
Seafood An Höng, sieâu thò soá 8, phôû soá 1, phôû Duy, phôû Vaân; baùo chí nhö tuaàn
baùo Thôøi Baùo, baùn nguyeät san Viet Business .
Denver coù tôùi 3 chuøa. Ngaøy 6/8/06, toâi chôû chò Löu leân leã chuøa Nhö Lai,
Tình côø, toâi gaëp laïi L. T. Khaùnh, baïn coâng chaùnh cuõ trong aùo chuøng xaùm. Tay
baét maët möøng döôùi boùng cöûa Thieàn, chuùng toâi say söa trao ñoåi nhöõng kinh
nghieäm thieïân nguyeän. Toâi höùa khi naøo veà SJ, toâi seõ göûi taëng anh HK III, trong
ñoù ñeà caäp tôùi moät soá coâng taùc thieän nguyeän.

Cuõng cuøng ngaøy, toâi chôû chò Löu vaø Hieån (Hieån röûa toäi naêm 2000) ñi leã
taïi giaùo xöù Nöõ Vöông Töû Ñaïo VN. Cô sôû ñöôïc thieát keá quy moâ: chính giöõa laø
thaùnh ñöôøng nguy nga, hai beân laø nhaø sinh hoaït vaø nhaø nguyeän oâm laáy baõi ñaäu
xe, troàng caûnh, troâng töïa nhö moät hueâ vieân lôùn.

d) Thaéng caûnh: Vôùi daân soá 2.6 trieäu, Denver noåi tieáng laø thaønh phoá coù
nhieàu thaéng caûnh. Khí haäu oân ñôùi, thaùng 8 laø thaùng noùng nhaát: 86 ñoä. Denver
coøn coù teân goïi Mile High City (thaønh phoá ôû cao ñoä 1 daëm), cao ñoä naøy ñöôïc
khaéc treân baäc theàm phía taây cuûa toøa nhaø Quoác Hoäi.

Denver coù 2 tuyeán xe ñieän: töø Ñao-tao ñi Littleton vaø ñi Downing.
Vôùi 200 coâng vieân lôùn nhoû, toâi chæ coù thì giôø thaêm moät soá coâng vieân ñeïp
nhö Garfield Lake gaàn nhaø vôùi ñieåu ñaûo; Ruby Hill thô moäng, nhieàu thaùc, chaïy
daøi theo soâng Platter; Crownhill Lake, ñöôøng Kipling, roäng 242 maãu vôùi loái ñi
quanh hoà daøi 1.2 daëm; Sloan Lake, ñöôøng Sheridan vôùi thuyeàn löôùt soùng,
thuyeàn buoàm ñua nhau chaïy treân maët hoà xanh trong.
Nhöõng ñòa danh noåi tieáng nhö vöông cung thaùnh ñöôøng Immaculate
Conception, ñöôøng Logan vôùi kieán truùc töïa nhö nhaø thôø Phuù Nhai taïi queâ toâi;
vieän baûo taøng Khoa Hoïc Töï Nhieân naèm trong City Park vôùi raïp voøm Tinh Tuù
ñang trình chieáu phim Black Holes; sôû thuù Denver troâng ra hoà Duck, cuõng naèm
trong City Park; vaän ñoäng tröôøng Invesco, saân nhaø cuûa ñoäi banh baàu duïc
Bronco coù söùc chöùa 76.000 gheá ngoài. Choã naøo toâi tôùi thaêm cuõng taáp naäp du
khaùch, baõi ñaäu xe khoâng coøn choã troáng; thích thuù hôn caû phaûi keå:
+ Ñao-tao Denver: Thay vì ñi xe buyùt free, toâi ñi boä ñeå ñöôïc ngaém nghía
nhieàu hôn. Khôûi ñi töø toøa nhaø Quoác Hoäi vôùi maùi voøm maï vaøng, toâi thaû böôùc
theo ñöôøng 16 Mall. Hai beân loä laø nhöng quaùn caø pheâ væa heø, cöûa haøng baùch
hoùa vaø nhieàu choã giaûi trí. Treân leà ñöôøng tröng baày nhieàu boø baèng fiberglass
(sôïi thuûy tinh), maøu saéc loäng laãy, ñang gaëm coû, moãi con töôïng tröng cho lòch söû
vaên hoùa cuûa thaønh phoá, xen keõ hôn 200 loaøi caây vaø 56,000 hoa ñuû loaïi. Caùi gì
cuõng mang ngheä só tính, ñeïp töø thuøng raùc hai maàu ñeïp ñi.
Treân ñöôøng ñi, toâi gheù Trung Taâm Hoäi Hoïp (Convention Center) ñoà soä
vôùi ñaïi saûnh ñöôïc gheùp baèng 4000 m2 töôøng kính, vaø döï leã ra tröôøng cuûa caùc
taân nha só taïi khaùch saïn Hyatt Regency, trong ñoù coù moät soá taân khoa VN.
Mall daøi 1 daëm ñöôïc keát thuùc baèng caàu treo 1 coät qua soâng Platter nhieàu
thaùc laém gheành.
+ Linh ñòa meï Cabrini ( X. chöông 10 ).

+ Pike Peak: Pike Peak naèm phía nam Denver, khoûang 90 phuùt laùi xe. Töø
cöûa thu phí, du khaùch baét gaëp nhieàu kyø hoa dò thuï, dieàu haâu, ñaïi baøng bay löôïn,
pi-ka, maùc-mot chuùi muõi ñaøo hang, treân suoát ñoaïn ñöôøng quanh co, ngoaïn muïc
daøi 19 daëm. Tôùi ñænh nuùi, cao ñoïâ 4200 m, du khaùch coù theå nhìn xa tôùi 4 bang
bao quanh CO. Veû ñeïp treân ñaõ taïo nguoàn caûm höùng cho Katherine Lee Bates
vieát baøi haùt noåi tieáng “America, the beautiful”.

Treân ñöôøng veà, ngay taïi chaân nuùi, toâi khoâng queân gheù North Pole (Baéc
Cöïc), nhaø cuûa oâng giaø Noel. Nhaø naøo maùi cuõng ñoû vaø doác, nhaïc Giaùng Sinh toûa
ra khaép trôøi, ñeøn sao laáp laùnh treân töøng caây ñan moäc (red wood), haøng traêm troø
chôi giaûi trí, aûo thuaät daønh cho treû em, caû moät baày höôu, nai, deâ, chôø ñôïi keùo xe
cho oâng giaø Noel. Neáu baïn muoán coù khoâng khí Giaùng Sinh laïnh leõo giöõa muøa
heø noùng boûng, môøi baïn tôùi North Pole, Colorado Springs, CO.

*
Tröôùc khi rôøi Denver ñi Salt Lake, toâi tha thieát nhaén nhuû chò Löu: “Chöøng
naøo chaùu coøn ôû Denver, chuù vaø hoï haøng thaät söï khoâng an taâm”.

Chaëng X

Denver – Salt Lake City

(9/8/06 – 20/8/07)

Thay vì söû duïng xa loä I 80, toâi laùi xe theo xa loä I 70 ñeå ñöôïc ngaém nhieàu
ñòa danh noåi tieáng nhö Vail xinh xaén vôùi loái kieán truùc vaø sinh hoaït theo kieåu AÂu
Chaâu, cuõng laø nôi tranh taøi quoác teá veà boä moân theå thao muøa ñoâng; Glennwood
Canyon vôùi xa loä löôïn theo khe, ñöôïc chaám giaûi nhaát cho nhöõng coâng trình kieàu
loä coù thieát keá myõ thuaät.

Qua khoûi ranh Colorado, chuùng toâi chaïm traùn vôùi sa maïc Utah. Nhìn
nhöõng bieån baùo “Baõo caùt” vaø nhöõng haàm truù aån boá trí doïc theo ñöôøng, toâi
khoâng theå khoâng ngao ngaùn.

Theo chöông trình döï truø , toâi gheù thaêm Arches National Park (coâng vieân
quoác gia Voøm), (X. phuï chöông 2.4) . Rôøi coâng vieân, toâi trôû ra I 70 vôùi ñoàng
khoâng coû khoâ. Caû moät ñoaïn ñöôøng daøi töø giao loä US 191 ñeán US 6 khoâng coù
laáy moät traïm xaêng “No services”.

Chaëng ñöôøng Denver – Salt Lake City chæ daøi 550 daëm (khoâng keå ñoaïn
ñöôøng tôùi coâng vieân). Sôû dó toâi ñeán treã vì bieån baùo töø I 15 ñeán nhaø anh Thaêng

thay ñoåi quaù ñoät ngoät. Chaéc chaén khoâng phaûi loãi taïi toâi , loãi taïi Traffic Engineer
(kyõ sö giao thoâng)

a&b) Hoï haøng vaø baïn beø: Gia ñình anh Thaêng cö nguï taïi Riverside Dr,
Salt Lake City (SLC). Anh chò coù 1 trai vaø 4 gaùi, taát caû ñeàu thaønh danh, trong
ñoù coù chaùu Haïnh Kieàu tu ôû doøng kín Caùt Minh (X. chöông 4 ). Anh ñaõ veà höu,
chò coøn ñi laøm. Keå laøm sao heát nieàm vui söôùng cuûa toâi khi gaëp laïi cuï thaân sinh
vaø anh sau ½ theá kyû xa caùch. Anh ñaõ dieãn taû taâm tö qua baøi thô döôùi ñaây:

Coù ñöôïc hoâm nay
Naêm chuïc naêm hôn gaëp laïi nhau
Nghe nhö xa caùch môùi naêm naøo
Vieäc ñôøi duø chæ laø vaân aûnh
Cuoäc soáng tuy raèng laém bieån daâu
Maø vaãn thaân tình nhö coát nhuïc
Phaûi chaêng yù hieäp vôùi taâm ñaàu
Laøm sao coù ñöôïc hoâm nay nhæ
Cuõng bôûi ngaøy xöa coù tröôùc sau.
Anh laøm toâi nhôù laïi thôøi gian 1954 di cö voâ Nam. Thaáy toâi khoâng nhaø,
anh ñöa toâi veà ôû chung vôùi 2 meï con anh taïi caên goùc noùng boûng trong khu sình
laày Khaùnh Hoäi. Meï anh laø maãu ngöôøi ñaøn baø VN lyù töôûng, thôø choàng nuoâi con.
Moãi khi tan hoïc veà, toâi thöôøng giuùp meï anh thu doïn haøng xeùn töø saïp ngoaøi chôï
Khaùnh Hoäi veà. Giôø ñaây, cuï ñaõ 93 tuoåi, vaãn daùng ñieäu hieàn hoøa vaø nhaãn nhuïc.
Ban ñeâm thôû baèng bình khoâng khí, cuï töï noái oáng thôû töø nhaø döôùi leân laàu. Cuï töï
laøm laáy moïi vieäc töø veä sinh caù nhaân, haâm noùng thöùc aên trong beáp vi soùng, cho
ñeán laàn traøng haït ñoïc kinh, coi thaùnh leã treân ñaøi coâng giaùo EWTN 24/24.
Cuõng nhö cuï, chò Thaêng laø maãu ngöôøi meï hieàn thuïc. ÔÛ sôû, veà tôùi nhaø, chò
laøm vieäc khoâng ngöøng tay, saên soùc meï giaø, lo côm nöôùc cho choàng con.
Nhaø anh goïn gaøng vaø xinh xaén. Maët tieàn troâng sang doøng soâng Jordan, xa
xa laø raëng nuùi ñaù voâi. Maët haäu tieáp giaùp vôùi noâng traïi coøn soùt laïi, nuoâi gia suùc
vaø troàng hoa maàu phuï. Nhôø vaäy, ban ñeâm, toâi chìm vaøo giaác nguû giöõa baàu trôøi
ñaày sao laáp laùnh vaø thöùc daäy khi gaø gaùy.
Moãi saùng, anh choáng gaäy, toâi böôùc theo treân ñöôøng nhöïa roäng 3 m, uoán
eùo theo doøng soâng Jordan, töø nhaø tôùi International Peace garden (vöôøn Hoøa
Bình Quoác Teá). Doøng soâng naøy baét nguoàn töø hoà Maën chaûy veà hoà Utah; hai beân
bôø, caây coái um tuøm raäm raïp. Trong khi döøng chaân taïi kios, anh ngaãu höùng laøm
thô:

Choáng gaäy maø ñi
Nöông theo con loä ñeán coâng vieân
AÅn hieän doøng soâng nhoû raát hieàn
Lô löûng nöôùc troâi veà moät höôùng
Um tuøm caây phuû doïc hai beân
Ngöôøi ñi laëng leõ nhö thieàn giaû
Chim ñaäu mô maøng gioáng trích tieân
Choáng gaäy thaân giaø leâ böôùc moät
Thieân nhieân baàu baïn nheï öu phieàn
Soáng trong ngoâi nhaø ñaày aép tình thöông, toâi khoâng khoûi xuùc ñoäng khi
nghe Thaêng noùi: “Ñaây laø nhaø cuûa baïn, ñaây laø caên phoøng daønh rieâng cho baïn”
c) SHCÑ: Coù khoaûng 10.000 ngöôøi VN cö nguï tai SLC vaø vuøng phuï caän.
Ban Ñaïi Dieän Coäng Ñoàng VN taïi Utah goàm nhöõng thaønh phaàn thuoäc theá heä baûn
leà 1 ½ vaø 2. Theo toâi, nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi khoâng thoâng thaïo Anh Ngöõ chæ neân
giöõ vai troø coá vaán hoaëc giaùm saùt.
Phaàn ñoâng caùc cô sôû thöông maïi ñeàu taäp trung taïi ñöôøng Redwood, ñöôøng
3500 S thuoäc thò traán West Valley nhö sieâu thò Kim Long, Taây Ñoâ, Hoàng Phaùt,
Super Saigon, phôû Saigon, phôû Hoaø, phôû Cali, caø pheâ Thaûo My v. v. Trong 4 tôø
baùo ñònh kyø, toâi ñaëc bieät chuù yù tôùi nguyeät san Nhòp soáng, tieáng noùi cuûa tuoåi treû
Utah; veà phaùt thanh coù ñaøi tieáng noùi VN vaøo moãi toái thöù naêm. ÔÛ ñaây, taát caû baùo
ñeàu free, keå caû nhaät baùo Ngöôøi Vieät taïi Nam Cali.
Veà nhaø thôø coù giaùo xöù Ñöùc Meï Haèng Cöuù Giuùp do cha Haø Ñaêng Thuïy
laøm chaùnh xöù. Hoâm döï leã ngaøy 13/8/06, tình côø toâi gaëp laïi thaày Taøi, tröôùc ñaây
thaày phuï giuùp muïc vuï taïi laøng VN, beân Phi, nay thaày theo hoïc taïi ñaïi chuûng
vieän ñeå trôû thaønh linh muïc.
Veà chuøa, coù 2 chuøa nhoû, nhaø ôû caûi bieán thaønh nôi thôø phöôïng: chuøa Tam
Baûo vaø Phoå Quang, laïi theâm 1 thaùnh thaát Cao Ñaøi.
d) Thaéng caûnh: SLC laø thuû ñoâ cuûa bang Utah, vôùi daân soá ngoùt 200,000,
cao ñoä 120 m. Sôû dó SLC ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát tôùi vì noù laø nôi xuaát phaùt ñaïo
Mormon. Thôøi tieát muøa heø töông ñoái deã chòu, thaùng 7, 8 laø thaùng noùng nhaát, 92
ñoä. Phaàn ñoâng caùc cô sôû tham quan ñeàu ñoùng cöûa vaøo muøa ñoâng. Du khaùch tôùi
SLC khoâmg khoûi khoâng ngôõ ngaøng khi kieám ñòa chæ vaø teân ñöôøng. Hoï laáy phoá
S. Temple vaø ñöôøng State laøm 2 truïc toïa ñoä. Thí duï nhö ñòa chæ phôû Saigon ghi
1830 West 3500 South #108, nghóa laø tieïâm phôû naèm phía taây cuûa ñöôøng 3500
South.

SLC coù 2 tuyeán xe ñieän: Blue line töø Ñao-tao tôùi thò traán Sandy, vaø Red
line töø Ñao-tao tôùi ñaïi hoïc Utah (U of U), ngöôøi giaø traû ½ veù.

Toâi ñi thaêm haàu heát caùc thaéng caûnh trong vuøng. Caùc coâng vieân ñeïp nhö
International Peace Garden trong ñoù 14 nöôùc, goàm VNCH trình baøy vaên hoaù
truyeàn thoáng cuûa nöôùc mình; coâng vieân nöôùc Glendale vôùi nhieàu troø chôi nöôùc
taùo baïo; Liberty Park roäng 100 maãu,vôùi sôû chim 400 loaïi, nhaø baûo taøng ngheä
thuaät daân gian, thuyeàn ñaïp quanh hoà, vaø nhieàu troø giaûi trí môùi laï khaùc; Pioneer
Park vôùi chôï trôøi baùn noâng phaåm töôi (Downtown Farmers Market);
Thanksgiving Point vôùi vieän baûo taøng khuûng long vaø T. P. Gardens traøn ngaäp
nhöûng kyø hoa dò moäc. Nhöõng thaéng caûnh nhö vieän baûo taøng Lòch Söû Thieân
Nhieân; vieân baûo taøng Ngheä Thuaät; vaän ñoäng tröôøng Rice Eccles; nhaø thôø St Ann
ñöôøng 400 East, vôùi kieán truùc laï maét: 1 maùi 2 maët; vöông cung thaùnh ñöôøng
Madeleine, phoá S. Temple, xaây naêm 1900, kieåu goâ-tic vôùi 2 thaùp chuoâng cao 66
m, aâm thanh roõ raøng vì heïâ thoáng loa ñöôïc ñaït sau löng gheá.

Thích thuù hôn caû, phaûi keå:
+ Temple Square (Coâng tröôøng ñeàn ñaøi): Coâng tröôøng roäng 35 maãu. Toâi
ñeán ñuùng giôø môû cöûa ñeå ñöôïc töï di ñi lang thang, thay vì theo tua coù höôùng daãn
vieân giaûi thích baèng nhieàu thöù tieâng. Trong soá 15 cô sôû tham quan, toâi döøng laïi
laâu ôû nhöõng ñòa ñieåm say:
* Ñeàn Thaùnh: Coâng trình hoaøn thaønh naêm 1895 vôùi 6 thaùp cao, treân ñænh
thaùp ñoâng cao 63 m laø töôïng thieân thaàn Moroni daùt vaøng. Toâi quanh quaån xem
quang caûnh beân ngoaøi, beân trong chæ daønh cho ngöôøi coù ñaïo, du khaùch toø moø
nhìn coâ daâu chuù reå trong boä ñoà cöôùi laëng leõ böôùc ra.
* Conference Center (Trung Taâm Hoäi Hoïp): Phoøng hoïp lôùn coù söùc chöùa
21,000 ngöôøi vôùi heä thoáng aâm thanh roõ raøng, ngoài ñaâu cuõng nghe thaáy, duø laø
tieáng ñoäng nhoû. Taàng choùt laø ñaïi saûnh, treân töôøng tröng baày nhieàu tranh maàu
khoå roäng do caùc hoïa só löøng danh saùng taùc. Toâi meâ nhaát böùc tranh “Jesus
Christ’s appearance in the Americas” ( Chuùa Gieâ-su thaêm chaâu Myõ) trong ñoù veõ
boä laïc da ñoû goàm giaø treû, meï boàng con ñang phuû phuïc nghe lôøi giaûng cuûa Ngaøi.
Ñaïi saûnh cuõng laø nôi toâi tieáp chuyeän vôùi baø Katherine (X. phuï chöông 2.5).
* Joseph Smith Memorial Building (nhaø töôûng nieäm Joseph Smith): Toøa
nhaø cao 10 taàng. Nôi ñaây cuõng laø Trung Taâm Gia ñình (Family Center), moïi
vaán naïn lieân heä ñeàu ñöôïc giaûi quyeát. Ñaïo ñaëc bieät quan taâm tôùi gia ñình vì gia
ñình laø troïng ñieåm trong chöông trình cöùu ñoä cuûa Chuùa (The family is central to
Gods plan focus).

Cuõng taïi nôi ñaây, phim “Joseph Smith The Prophet of the Restoration”
(Joseph Smith, nhaø tieân tri cuûa thôøi ñaïi Phuïc Höng) ñang chieáu trong raïp haùt
500 choã ngoài, khaùn giaû xeáp haøng daøi vaø phaûi giöõ choã tröôùc 1 ngaøy. Ñeán löôït
toâi, nhaân vieân soaùt giaáy hoûi:

- OÂng coù giöõ choã tröôùc khoâng?
- Thöa khoâng
- OÂng töø ñaâu tôùi?
- Vieät Nam
OÂng ñaëc bieät cho toâi vaøo (töôûng toâi laø ngöôøi nöôùc ngoaøi). Phim raát caûm
ñoäng, ban Quaûn lyù phaûi ñeå saên hoäp giaáy ñeå khaùn giaû lau nöôùc maét.
Xem phim xong, toâi leân taàng choùt. Treân ñoù coù nhaø haøng “The Garden”
vaø 2 phoøng quan saùt. Töø ñaây, toâi coù theå nhìn toaøn dieän thaønh phoá: phía baéc laø
ñieän Capitol, phía tröôùc laø Ñao-tao tua tuûa nhöõng thaùp chuoâng, beân hoâng traùi laø
raëng nuùi Wasatch môø aûo, hoâng phaûi laø phi tröôøng quoác teá SLC, xa xa laáp laùnh
hoà Maën.
+ Tu vieän Caùt Minh: X. chöông 4
+ Moû ñoàng Kenncott’s Bingham Canyon Mine: Moû naèm phía nam thaønh
phoá, khoaûng ½ giôø laùi xe. Kenncott laø coâng ty saûn xuaát kim loaïi lôùn nhaát theá
giôùi, coøn moû Bingham laø moû loä thieân lôùn nhaát theá giôùi, roäng 1900 maãu, saâu ¾
daëm.
Tröôùc saân cuûa Trung Taâm Tieáp Ñoùn tröng baøy moät loáp xe maùy xuùc ñöôøng
kính 3 m. Taïi Trung Taâm, höôùng daãn vieân giôùi thieäu lòch söû vaø quaù trình khai
thaùc moû qua moâ hình,hình aûnh, video. Sau ñoù, du khaùch töï do quan saùt coâng
tröôøng töø treân ñænh cao. Coâng tröôøng gioáng nhö caùi pheãu khoång loà vôùi nhöõng
ñöôøng xoaén, maùy khoan, maùy xuùc hoaït ñoäng lieân tuïc. Xe vaän taûi khoång loàø
chuyeân chôû quaëng tôùi caùc daøn maùy nghieàn, quaëng nghieàn ñöôïc ñöa tôùi nhaø maùy
cheá bieán taïi Copperton baèng heä thoáng baêng taûi daøi 5 daëm, cöù 6 tyû taán quaëng cho
16 trieäu taán ñoàng. Nhìn ñaây, toâi laïi nhôù moû than Ñeøo Nai, Caåm phaû, chæ khaùc
maøu ñen ñöôïc thay theá baèng maøu vaøng oùng aùnh.
+ Hang Timpanogos: Hang naèm phía nam cuûa SLC, khoûang 45 phuùt laùi
xe. Ñöôøng töø Trung Taâm Tieáp Ñoùn tôùi hang daøi 1.5 daëm, doác, quanh co, men
theo trieàn nuùi ñeå leân tôùi cao ñoä 325 m. Trung Taâm khuyeán caùo nhöõng ngöôøi
yeáu tim, yeùu chaân, khoù thôû khoâng neân nhaäp cuoäc. Boïn toâi ngoài nghæ töøng chaïêng
moät vöøa laáy laïi söùc, vöøa ngaém caûnh. Phía döôùi laø khe American Fork, coû caây
xen ñaù, ñaù chen hoa, töøng baày nai vaøng (Rocky Mountain elks) quaây quaàn beân

röøng vaân sam raäm laù (spruces), (l). Tôùi hang, du khaùch ñöôïc caáp noùn phoøng hoä.
Nhieät ñoä trong hang laø 45 ñoä, ñoä aåm 100/100, ai lôõ queân aùo laïnh, chæ coù nöôùc
ñöùng ngoaøi ngoù voâ. Du khaùch traàm troà khen ngôïi: haøng traêm nhuõ thaïch maøu saéc
lung linh töø treân ruû xuoáng, töø döôùi moïc leân. Kieåm laâm vieân töø toán nhaéc khaùn
giaû “coi, nhöng khoâng ñöôïc sôø”, nhaát laø nhöõng quùi vò naøo coù thoa daàu vaøo baøn
tay (vì daàu coù theå laøm bay maøu nhuõ thaïch). Du khaùch chieâm ngöôõng 3 hang
cuøng moät löôït: hang Hansen vôùi hoà nöôùc trong vaét, hang Middle töông töï nhö
nôi truù aån cuûa ngöôøi thöôïng coå, hang Timpanogos troâng nhö thaønh phoá döïng
ngöôïc, caû 3 hang thoâng nhau baèng ñöôøng haàm daøi ½ daëm.

+ Utah Olympic Park: Duø tieàn nhieàu, maáy ai deã gì mua veù xem theá vaän
hoäi. Toâi coi theá vaän hoäi baèng caùch tham quan nhöõng ñòa ñieåm toå chöùc, nhö naêm
2004 toâi gheù thaêm Olympic Park 2000 taïi Sydney, UÙc, giôø ñaây ñeán löôït Utah
Olympic Park.

Coâng vieân roäng 400 maãu, thuoïâc thò traán Park City, naèm phía ñoâng SLC,
khoaûng 45 phuùt laùi xe. Nôi ñaây ñaõ xaåy ra nhöõng cuoäc tranh taøi theá vaän hoäi muøa
ñoâng naêm 2002. Töø Trung Taâm Theá Vaän Joe Quinney, xe buyùt chôû du khaùch
leân ñoài Nordic, cao ñoä 2200 m, choã nhaûy cao nhaát theá giôùi. Töø ñoù, caùc vaän
ñoäng vieân ski laáy ñaø vôi toác ñoä 55 MPH vaø bay xa moät khoaûng daøi baèng 1 ½ saân
phuùt-ban. Rôøi ñoài Nordic, xe buyùt chôû chuùng toâi tôùi ñöôøng ñua Luge (Luge
Track) daøi 8/10 daëm, moät trong nhöõng ñöôøng ñua nhanh nhaát theá giôùi vôùi vaän
toác 90 MPH. Cuoäc du ngoaïn ñöôïc keát thuùc baèng maøn bieåu dieãn cuûa caùc theå
thao gia ski nhaøo loän nhieàu voøng treân khoâng tröôùc khi ñaùp xuoáng hoà toeù nöôùc
(splash pool).

*
Ngaøy mai toâi rôøi SLC ñeå veà SJ, oâm aáp trong loøng bieát bao kyû nieäm môùi
ñaây cuõng nhö 50 naêm veà tröôùc.

Chaëng XI

Salt Lake City – Lake Tahoe – San Jose

(21/8/06 – 22/8/06)

Theo xa loä I 80, coøn goïi xa loä Eisenshower, toâi trôû veà Cali. Ñoaïn ñöôøng
töø hoà Maën, UT tôùi Reno, NV daøi 500 daëm, baêng qua ñoàng khoâ coû uùa, laám chaám
thoâng luøn. Caûnh vaät buoàn chaùn deã gaây buoàn nguû cho ngöôøi laùi xe, khieán Nha
Kieàu Loä caém nhieàu baûng “Drowing driver, exit now” (taøi xeá buoàn nguû, ra khoûi
xa loä ngay). Toâi goïi ñoaïn ñöôøng naøy laø ñoaïn ñöôøng Töû Thaàn, vì ñaày raãy nhöõng

baûng: chain or snow tire required (quaán xích hoaëc baùnh xe tuyeát), dust hazard
(loác buïi), dense fog ( söông muø ñaëc), report highway shooting (baùo caùo suùng noå
treân xa loä), prison area, no hitchiking ( khu nhaø tuø, khoâng cho quaù loä) v. v.

Nevada laø bang duy nhaát trong 3 bang noùi treân cho pheùp môû soøng baøi.
Taò moãi exit ñeàu coù toå chöùc côø baïc. Giaùp ranh vôùi Lake Tahoe (LT), Reno laø
thaønh phoá coù nhieàu soøng baøi lôùn nhaát, chæ sau Las Vegas. Theo chöông trình döï
truø, toâi seõ nghæ heø taïi LT moät tuaàn ñeå boài döôõng söùc khoeû, nhöng vì söï kieän
Cabrini (X. chöông 10), toâi quyeát ñònh ôû ñaây 1 ngaøy ñeå daønh tieàn cho döï aùn.

Sau khi ñi loøng voøng moät soá quaùn troï, toâi löïa moät phoøng nguû treân laàu cuûa
Firelite Lodge, troâng sang hoà vôùi haøng thoâng naêm laù soi mình treân maët nöôùc.
LT ôû cao ñoä +1866 m, thôøi tieát maùt, 80 ñoä trong khi caùc vuøng keá caän laø 92 ñoä.
Nöôùc hoà trong vaét, coù theå nhìn thaáy 1 ñiaõ traéng ôû ñoä saâu 24 m. Ñöôøng quanh hoà
daøi 72 daëm laø con ñöôøng ngoaïn muïc nhaát HK, raûi raùc nhieàu coâng vieân xinh ñeïp,
baõi taùêm, quaùn troï. Toâi chæ ñuû thì giôø – khi laùi xe, khi ñi boä- tham quan moät vaøi
nôi nhö:

+ Kings Beach: Baõi taém vôùi caùt vaøng, nöôùc trong, soùng voã, haûi aâu bay
löôïn, khoâng khaùc gì moät baõi bieån.

+ Soâng Truckee: soâng naøy aên thoâng vôùi hoà. Ñaäp ñaù chaén ngang cöûa
khaåu, nhaø Thuûy Taï 2 maët vaét ngang soâng, töøng toáp ngöôøi trong boä ao phao, ñua
nhau cheøo thuyeàn cao su ngöôïc doøng.

Treân ñöôøng veà SJ, , toâi gheù laøng Squaw Valley, coøn goïi “nuùi cao vaø luõng
saâu gaëp nhau” cuõng laø nôi toå chöùc theá vaän hoä muøa ñoâng 1960 vôùi dieän tích tröôït
tuyeát 4000 maãu goàm caû khu tröôït tuyeát veà ñeâm, 24 ñòa ñieåm nhaác (lift) baèng
daøn xe nhaác leân tôùi 6 ngoïn nuùi, trong ñoù ngoïn Squaw laø cao nhaát + 2670 m.
Ngoaøi ra, xe caùp treo quanh naêm chôû du khaùch leân High Camp cao 2460 m. Toâi
goïi nôi ñaây, choã caém traïi “con nhaø giaàu”, vì ngoaøi ñöôøng ñi boä (hiking), coøn
trang bò ñaày ñuû tieân nghi thaønh phoá nhö nhaø haøng, saân quaàn vôït, hoà bôi v. v. Töø
High Camp phaûng phaát muøi thôm cuûa goã thoâng, du khaùch coù theå thaáy toaøn dieän
hoà Tahoe, troâng nhö chieác baùt khoång loà hình thoi.

LT quùa roäng vaø ñeïp, hy voïng laàn sau coi tieáp.
*

Ñoaïn ñöôøng coøn laïi töø LT – SJ chæ daøi 220 daëm. Tuy môùi xa caùch khoâng
ñaày 3 thaùng, toâi haùo höùc trôû laïi SJ. Luùc ñi ñoài nuùi coøn xanh, nay vaøng uùa. Trôøi
sang thu, thôøi tieát deã chòu hôn. Toâi ngöøng xe tröôùc nhaø, vaø ghi ñoàng hoà daëm:

112,291.2 – 102,291.2 = 10,000, moät con soá chaün khoâng ngôø!

Toâi ñaõ vöôït vaïn daïêm ñöôøng trong 3 thaùng trôøi; caûm taï Trôøi, caûm ôn
ngöôøi, toâi ñaõ ñi vaø veà bình an!

Neáu ñem so saùnh vôùi chuyeán ñi moät trieäu daëm ñöôøng, vieáng thaêm 129
nöôùc trong 104 cuoäc haønh trình cuûa Ñ G H Gian Phao Loà II, chuyeán ñi cuûa toâi
chæ daøi baèng 1/100, nhöng laø chuyeán ñi ñöôøng boä daøi nhaát trong cuoäc ñôøi toâi taïi
theá gian naøy.

Chaëng keát

Phuùc trình thaâu hoaïch

(khoâng thôøi gian – khoâng khoâng gian)

OÂng baø ta ñaõ daïy: “Ñi moät ngaøy ñaøng, hoïc moät saøng khoân, hay Ñi moät
quaõng ñaøng ,hoïc moät saøng khoân, hay Ñi moät buoåi chôï, hoïc moät môù khoân”. Toâi
ñaõ ñi 87 ngaøy ñaøng, vöôït vaïn daêm ñaøng, xuyeân qua 9 bang, aét phaûi hoïc ñöôïc
nhieàu ñieàu hay leõ phaûi. Toâi laàn löôït phuùc trình nhöõng gì toâi thu hoaïch döôùi 3 ñeà
muïc:

- Kieán thöùc
- Tu ñöùc
- Taâm linh
a) Kieán thöùc: Qua caùc thaéng caûnh, toâi ñaõ thöôûng ngoaïn khoâng bieát bao
nhieâu kyø coâng cuûa Taïo hoùa vaø cuûa con ngöôøi. Hoài ôû VN, toâi chæ bieát hoa hoàng
maøu ñoû, hoa daêm buït maøu ñoû, hoa giaáy maøu xaùc phaùo; giôø ñaây, toâi ñaõ nhìn thaáy
hoa hoàng nhieàu maøu khaùc nhau, töø hoàng tôùi traéng khoâng bieát bao nhieâu maøu
xen keõ; hoa quyønh cuõng coù nhieàu loaïi: baïch quyønh, hoàng quyønh, hoaøng quyønh
v. v.; boâng giaáy ñoû töôi e aáp beân raëng lieãu thaân to nhö coå thuï laøm toâi ngaây ngaát
tröùôùc veû ñeïp huyeàn bí cuûa thieân nhieân. Laù caây cuõng vaäy, beân caïnh maøu xanh
coá höõu laø maøu tím, vaøng, ñoû. Vöôøn rau, vöôøn hoa khoâng coøn vaøi saøo, vaøi maãu,
maø meânh moâng baùt ngaùt tôùi taän chaân trôøi; caùi gì cuõng huøng vó, bao la laï thöôøng!
Trong vuõ truï nguùt ngaøn, nhöõng gì toâi thaáy chæ laø moät phaàn raát nhoû; tuy vaäy,
nhöõng caùi nhoû treân coäng theâm pheùp suy dieãn giuùp toâi coù caùi nhìn toaøn dieän veà
theá giôùi beân ngoaøi.
Qua caùc bieán coá lòch söû “The trail of tears”, Massard Prairie Battlefield”
v. v., toâi hieåu HK laø quoác gia son treû, 200 naêm laäp quoác; nhöng nhôø oùc saùng taïo,
lao ñoäng caàn cuø, nhaát laø taàm nhìn xa troâng roäng, HK ñaõ trôû thaøng moät cöôøng
quoác, daãn ñaàu theá giôùi veà nhieàu maët, töø khoa hoïc kyõ thuaät cho ñeán töï do daân

chuû nhaát laø phuùc lôïi ngöôøi daân. Tuy vaäy, xaõ hoäi HK vaãn coøn ñaày raãy toäi aùc,
cöôùp boùc, haõm hieáp, gieát ngöôøi, nhöng ñoù chæ laø hieän töôïng, khoâng phaûi laø baûn
chaát. Ñeà phoøng toäi aùc baèng caùch ñeà cao caûnh giaùc, ñoù laø phöông phaùp toâi aùp
duïng trong suoát cuoäc haønh trình.

Ngoaøi ra, moät soá kieán thöùc vaø kinh nghieäm khaùc seõ ñöôïc ghi cheùp trong
baøi vieát “Löôïm laët beân ñöôøng” (X. phuï chöông 2.6)

b) Tu ñöùc: Toâi ñaõ chuyeân chôû tình thöông tôùi hoï haøng, baïn beø, vaø ngöôïc
laïi toâi cuõng nhaän nôi hoï nhöõng caûm tình noàng thaém. Ñoù laø phaàn thöôûng quùy giaù
nhaát trong chuyeán ñi. Qua nhöûng cuoäc tieáp xuùc, toâi nhaän chaân ra moät ñieàu: toâi
chöa thoaùt khoûi voøng voâ minh, coøn phaûi reøn luyeän baûn thaân nhieàu hôn nöõa môùi
mong ñaït ñaïo. Xin Ôn Treân phuø hoä cho toâi!

c) Taâm linh: Qua caùc cuoäc haønh höông “Ñöùc Meï Hoá Ñaát”, “Mother
Cabrini”, “doøng Caùt Minh”, “ñaïo Mormon”, “chuøa Vieät Nam” v. v., caøng ñi, toâi
caøng caûm nghieäm chaân lyù: “moät Thöôïng Ñeá, moïât toân giaùo, moät nhaân loaïi”. Caùi
aûnh höôûng tröôùc maét cuûa noù thoâi thuùc toâi trieån haïn coâng taùc thieän nguyeän theâm
moät naêm nöõa trong hoaøn caûnh heát söùc ngaët ngheøo veà caû 2 phöông dieän taøi chaùnh
vaø söùc khoeû.

Ghi chuù:
(a) 1 maãu (acre) = 0.4 hec-ta; 1 daëm vuoâng (sqm) = 640 acres
(b) Soâng Ñaïi (Rio de Grande): soâng naøy chaûy töø hoà Maën ra vònh Meã
(c) Moät ngöôøi naëng 60 kg chæ caàn 1800 ca-lo-ri /1 ngaøy, 3 böõa aên thanh ñaïm quùa ñuû

ñeå cung caáp soá löôïng ca-lo-ri noùi treân
(d) Moät soá nhaø thôø Tin Laønh thöôøng trao cho moãi tín höõu 1 ly röôïu vaø 1 baùnh thaùnh

rieâng
(e) Töôïng naøy ñuùc taïi VN vaø laø töôïng cao nhaát taïi HK
(f) Xe trailer (nhaø löu ñoäng) do cô quan FEMA caáp, hieän taäp trung quùa nhieàu taïi baõi

ñaäu xe tröôùc nhaø thôø Nöõ Vöông VN
(g) Baõi raùc thöïc hieän theo kyõ thuaät môùi seõ khoâng aûnh höôûng tôí moâi tröôøng chung

quanh nhö oâ nhieãm maïch nöôùc, khoâng khí
(h) Caùi noùng taïi Phaùp laøm thieät maïng 64 ngöôøi; taïi Fresno, Liverpool, CA, 130 ngöôøi
(i) Purron laø 1 chaát coù hieäu öùng nhaø kính
(j) Santa Fe = Holy Faith = thaønh phoá cuûa Ñöùc Tin
(k) Colorado = maøu ñoû, teân do caùc nhaø thaùm hieåm, ngöôøi Taây Ban Nha ñaït
(l) Elk laø thuù bieåu töôïng vaø Spruce laø caây bieåu töôïng cuûa bang Utah

BÙI ĐỨC HỢP

KSCC

HỒI KÝ VIII

CON ĐƯỜNG THIỆN NGUYỆN

2015

SÁCH DÀNH RIÊNG CHO GIA ĐÌNH, THÂN HỮU



Mục lục Trang

Bìa trước 3
Mục lục 5
Chữ viết tắt 6
Tựa 8
Chương 1 Con đường thiện nguyện 10
12
1.2 Hai quán cơm, 2 tấm lòng 14
1.3 Câu chuyện nhân quả tại đại học Stanford 21
2 Cảm tạ Trời, cảm ơn người 30
3 Cuộc sống quanh tôi 32
4 Thiên Chúa của tôi (II) 35
4.1 ĐGH Francis và cuộc canh tân Giáo Hội 36
4.2 Tôn giáo và khoa học 38
4.3 Gĩa từ thiện nguyện 39
4.4 Xóa nợ 44
5 Suy niệm lời Chúa 46
6 Thân tâm an lạc 51
6.1 Làm thêm 55
6.2 Bước vào tuổi xế chiều 58
7 Trường mầm non Bùi Đức Hậu (II) 63
8 Ngọc Dzung, bông hồng nở rộ trong vườn hoa TN 66
9 211 ngọn đèn bừng sáng tại quê tôi 68
9.1 Thư cảm tạ của họi Caritas Bùi Chu 69
9.2 Thư cảm tạ của hội Chữ Thập Đỏ
10 287 ngọn đèn miền Nam bừng sáng 96
98
Ảnh 102
11 30 ngọn đèn sáng rực tại khu điều trị mắt KTC 104
11.1 Sổ nghèo 108
12 Mổ mắt thương phế binh VNCH 110
13 Tim tôi đập mạnh 112
14 LS Đoàn Thanh Liêm và tôi
15 Làng VN tôi đâu 115
15.1 Làng VN vẫn tồn tại ở Phi 116
118
Ảnh 124
15.2 Phiến quân Abu Sayyaf xuất hiện tại Palawan
16 Thương tiếc bạn Hồ Đăng 3
16.1 Kỷ niệm với anh Hồ Đăng Lễ
17 Một ngày tại Oakland

18 Cô Hương, người phụ nữ đảm đang Trang
18.1 Trau dồi tinh thần thiện nguyện 127
19 Họ là anh em của ta 130
19.1 Cứu khổ 132
19.2 Một vài hình ảnh nghèo khó trong nước 134
142
Ảnh
20 Sơ Thắm đi cầu viện (II) 144

Ảnh 149
21 Gia phả quyển II 151
21.1 Tình nghĩa họ hàng, Ngọc Hoàng đến thăm tôi 155
22 Các cháu TH3 và tôi 156
22.1 Lá thư khuyến học 157
22.2 Những năm tháng còn lại trong cuộc đời 161
23 Đưa Thêu về với quê hương 165
24 Tôi viết Hồi Ký 168
24.1 Thông báo về cuộc thi viết Hồi Ký lần thứ ba 170
25 Đánh giặc trầm cảm 173
25.1 Thư của Bùi Kim Chi 173
25.2 Thư của Phan Thu Hiền 175
26 Cầu Bưng Sen 4 và cầu Xóm Ô 178
26.1 Cọc hạ bằng phương pháp xói nước 180
26.2 Từ cầu Bưng Sen 4 đến cầu Bưng Ấp I, Vĩnh Long
182
Ảnh 186
27 Tôi đi mổ mắt 188
27.1 Thuốc tây, dược thảo, thực phẩm 190
28 Chỉnh trang lăng mộ tổ Bùi Đức Hậu 191
28.1 Ý kiến TH3 195
28.2 Thông Báo 198
29 Xây trụ sở dòng nữ Đa Minh Thái Bình 199
30 Cứu đói Sóc 27 201
30 Giấc mơ thiện nguyện 210
Phụ bản I Cảm nghĩ họ hàng, thân hữu
Phụ bản II Đi vào vũ trụ
Bìa sau

4

Chữ viết tắt

btct: betông cốt thép
đ: đồng (VNĐ)
đđ: đồng đô (USD)
HK: Hoa Kỳ hay Hồi Ký
LNV: Lời người viết
SJ: San Jose
VN: Việt Nam
X: Xem
Con số: viết theo kiểu VN (dấu chấm VN là dấu phẩy của HK, và ngược lại)
Ngày tháng: viết theo kiểu VN, ngày trước tháng sau.

5

Tựa

(Hồi ký tiếp tục)

SJ đang ở giữa mùa đông Giáp Ngọ.
Mấy tháng nay, mưa không về khiến Thống Đốc Cali phải
tuyên bố tình trạng hạn hán. Bỗng nhiên hôm nay 3/2/14, trời đổ
mưa và mưa kéo dài tới cuối tuần. Mưa rơi, lòng tôi rộn lên một
niềm vui, vì sắp được nhìn thấy đàn bò đốm trắng gặm cỏ xanh
trên đồi Ranch Golf. Endorphine như giục giã tôi khai bút, viết đi
cho đời nở hoa, dù là hoa vàng nở muộn về chiều.

***
Như đã trình bầy trước đây, HK 7 là HK chót của đời tôi. Bởi
chưng, sức khỏe sa sút trong tuổi hậu hưu, suy nghĩ bắt đầu khó
khăn, tim đập rộn ràng khi đi máy bay. Tôi hết khả năng về nước
kiểm tra những công trình thiện nguyện.
Thêm vào đó, việc in ấn HK rất tốn kém, đấy là chưa kể việc
gửi sách về nước cũng gặp nhiều khó khăn (a)
Nhưng tại sao lại có chuyện HK 8 ra mắt gia đình và thân
hữu. Bởi chưng:
+ Sau cơn đau tháng 8/2013, tôi dự định giã từ thiện nguyện,
nhưng một thành viên nồng cốt của Nhóm yêu cầu tôi tiếp tục:
"Nếu bác không làm, con sẽ thôi". Vì nhu cầu cứu trợ khẩn cấp, tôi
khó lòng khước từ. Thôi thì cố gắng ngày nào hay ngày ấy!. Mà đã
làm, tôi có bổn phận phải viết báo cáo trình cho những thành viên,
ân nhân của Nhóm.
+ Nhiệm vụ điều phối: Nhóm đã có những cánh tay nối dài
như 3 cha: cha Thái, Hải, Ngân, những đại diện tại 3 miền của đất
nước như TS Nùng, chị Yêm, TS Nương, chị Oanh là những người

6

giàu thiện chí, thay thế tôi trong việc thực thi dự án. Laị thêm,
nhóm AHCCSG (b) tự nguyện đảm trách những dự án kỹ thuật
giúp dân nghèo. Tôi chỉ giữ vai trò điều phối. Thay vì kiểm tra tại
hiện trường, tôi kiểm tra trên màn hình, đó cũng là cách kiểm tra
theo quy định của Nhóm (c).Công việc bây giờ nhẹ nhàng và thú vị
hơn xưa!

+ luyện trí nhớ: tôi cần viết lách hay suy nghĩ một chút để
khỏi rơi vào tinh trạng lú lẫn của căn bệnh alzheimer.

+ Chi phí ấn loát: tôi không phải trả chi phí in ấn, bằng cách
gửi trên mạng (on line), tới họ hàng và thân hữu, những người
hằng quan tâm tới việc thiện nguyện.

Sau hết, tôi xin chân thành cáo lỗi về những lỗi đả tự trong
HK, chẳng qua là vì tuổi già mắt kém, hết cườm nước lại đến
cườm khô.

***
Sau cơn mưa, đất đã đổi mầu, từ vàng úa sang nâu sậm, hạt
cỏ nẩy mầm. Núi đồi xanh trở lại. Hoa cải về trời, cỏ sam ở lại. Tôi
sống "thức tỉnh" (d) trong những ngày còn lại của cuộc đời.

(a) X. chương 2 "Cuộc phiêu lưu trắc trở của HK 5", HK 6.
(b) AHCCSG đảm nhiệm thiết kế, giám sát thi công và nghiệm thu các dự án
xây dựng hạ tầng cơ sở nông thôn phục vụ dân nghèo.
(c) Nhờ DVD "Làm đương đan bêtông Ngãi Xuyên", tôi được biết nhà thầu
chưa đắp lề nhiều đoạn và không đạt khe co dãn (expansion joint).
(d) Thời kỳ từ "Sau cơn đau tháng 8/2013" cho đến lúc từ giã cõi đời còn gọi
là thời kỳ THỨC TỈNH.

7

1

Con đường thiện nguyện

Hồi còn học lớp 3 trường làng Xuân Bảng, tôi học thuộc lòng bài
"Thương người như thể thương thân" trong QVGKT:

Thấy người hoạn nạn thì thương
Thấy người tàn tật lại càng trông nom
Thấy người già yếu ốm mòn
Thuốc thang cứu giúp cháo cơm đỡ đần
Trời nào phụ kẻ có nhân
Người mà có đức muôn phần vinh hoa
Tôi ao ước khi lớn lên học hành giỏi, có tiền bạc, có địa vị, tôi sẽ giúp
đỡ những người nghèo khó, như thầy tôi đang cứu đói dân làng trong năm
Ất Dậu 1945.

***
Tôi bắt đầu làm thiện nguyện từ năm 1958, khi nhận trách nhiệm Phó
Trưởng Ty Công Chánh Long An, tiếp tục thiện nguyện qua các chức vụ
Trưởng Ty công Chánh Phước Long, Bình Long, Phước Tuy, Long Khánh
v. v.
Năm 1979, tôi tới Thái Lan, rồi Mã Lai, Nam Dương sau 35 ngày lênh
đênh trên biển cả. Khi tới Tháí, chỉ có quần xà lỏn dính trên người, mình
tôi bám đầy dầu mỡ. Viên quận trưởng người Thái cầm can (gậy) xoáy vào
rốn tôi và khinh bỉ nói: "Anh mà là Trưởng Ty công chánh?".
Tới Mỹ, Noel 1979, tôi may mắn đậu PE, kỹ sư chuyên nghiệp sau 3
tháng dùi mài kinh sử, và có việc làm ngay với lương cao (a). Từ đó, tôi bắt
đầu dành dụm tiền để làm thiện nguyện. Tôi thường mang đồ ăn dư
(leftovers) tối qua đến Sở ăn sáng ăn trưa, trong khi các công chức Mỹ phải
chi tiêu 2 khoản này hết $15 / ngày. Nếu tính riêng khoản "ăn uống" trong
vòng 15 năm , tôi có thể tài trợ mổ mắt cho hơn 2000 người mù. Thêm

8

vào đó, những khoản dành dụm khác như IRA, 401 K, overtime; part time
job sau khi về hưu v.v.

Khi về hưu năm 1998, tôi quyết tâm dành 1/2 lương hưu hàng tháng
cho công tác thiện nguyện, còn 1/2 tôi phải chi tiêu có kế hoạch mới đủ để
trang trải tiền nhà, tiền chợ, điện, điện thoại, high speed internet, xăng v. v.
Có thể nói rằng tiền thiện nguyện là do kết qủa của 25 lao động nơi xứ người
.

Tiền ít mà muốn làm nhiều, tôi vừa hợp tác, vừa cố vấn kỹ thuật với
các hội thiện nguyện khác như VNSSA, VNHELP, TNSN (b), và các cộng
đồng khác, trên căn bản 50/50, đồng thời kêu gọi sự tham gia của nhiều hội
đoàn thiện chí như nhóm AHCCSG, họ đóng góp công sức thay cho tiền
bạc.

Để phẩm vật, tiền bạc, dự án tới tận tay đồng bào nghèo khó, chúng
tôi phải vượt qua nhiều gian nan, thử thách, và bước đi giữa 2 lằn đạn. Tất
cả việc làm thiện nguyện đều được ghi trong 8 tập HK dày trên 2300 trang.
Những nụ cười "thương yêu và hy vọng" của dân nghèo, dân oan và dân yêu
nước đã sưởi ấm lòng tôi. Hai kỷ niệm đáng ghi nhớ nhất là:

Một là tại khoa mắt, bệnh viện CC Trưng Vương, hôm 20/2/2012, cụ
V.N. ngoài 80, gương mặt phúc hậu, lưng còng chống gậy, vừa được sáng
mắt sau 19 năm mù lòa, ôm tôi mà khóc:

- Ông là Bồ Tát giáng thế cứu người.
Không cầm được nước mắt, tôi thưa:
- Mẹ ơi! xin Mẹ đừng khóc nữa, cơn bĩ cực rồi sẽ qua!
Hai là cụ Hội. Cụ râu tóc bạc phơ, đứng bên cầu Bưng Sen 3 hôm lễ
khánh thành ngày 7/5/2013, đã hoan hỉ thốt ra:
- 38 năm, mới có một ngày!.
Nhìn lại những gì đã qua, con đường thiện nguyện của tôi trải qua 5
chặng:
Chặng 1: 1958 - 1979, tại VN, cải thiện đời sống công nhân viên
thuộc quyền và tham gia các sinh hoạt từ thiện tại địa phương.
Chặng 2: 1980 - 1998, tại bang Lousiana, gồm những hoạt động xã
hội như thành lập hội cử tri NMGV, ban đại diện cộng đồng người Việt tại
Lousiana, mở lớp luyên thi công dân v. v.; và những dự án chuyên môn như
chỉnh trang nhà thờ, linh đài, chùa, thánh thất, trường học v. v.
Chặng 3 (sau khi về hưu): 1998 - 2004, tại Palawan, Phi Luật Tân,
xây dựng làng VN.
Chặng 4: 2004 - tháng 8/2013, tại VN, gồm hoạt động xã hội như
chương trình đem ánh sáng cho người nghèo (c) và các dự án chuyên môn
phục vụ dân nghèo như làm đường đan bêtông thay thế cho đường đất lầy

9

lội, cầu đúc thay thế cầu khỉ, tái thiết nhà thờ, xây trường học, cung cấp
nước sạch v. v.

Chặng 5: 2014 - ? , còn gọi "thời kỳ TỈNH THỨC", tôi sẽ cố gắng
tối đa trong khả năng hạn hẹp của tuổi già, vì thời gian còn lại không là bao.

***
Thiện nguyện tuy cực mà vui. Vui vì lấy hạnh phúc của người làm
niềm vui của mình. Càng thiện nguyện, chất endorphine trong cơ thể tiết ra
càng nhiều. Nó không những giảm đau do bệnh tật gây ra, mà còn giúp tôi

sống an vui tự tại trong những ngày còn lại.
Để kết thúc bài viết, tôi mượn lời Chúa trong Thánh Kinh: "Cho thì có
phúc hơn nhận lãnh". Tương tự như trên, Đức Tăng Thống Đệ V phát biểu:
"Sự an bình hạnh phúc đích thực khi biết quan tâm đến hạnh phúc của tha
nhân".

(a) lương của senior structural engineer tại hãng CF Braun, Alhambra,
CA trong 3 năm, và lương của kỹ sư 3, chief engineer tại City of New Orleans, LA
trong 15 năm.

(b) Trong một số dự án đặc biệt như qũy Người Nghèo, qũy Mua Hòm, qũy
YTĐT, nhóm TNSN tham gia 100/100.

(c) Tính tới ngày 31/12/2013, chúng tôi đã tài trợ mổ mắt cho 2433 đồng bào
mù lòa, nghèo khó; dự trù trong năm 2014, 300 người tại miền Nam và 200 ngưởi tại
miền Bắc.

Phụ chương 1 .1

2 quán cơm, 2 tấm lòng

Thứ bẩy mỗi tuần, tôi đạp xe ra hồ Cô Ninh, cách nhà khoảng 1/2 giờ
xe đạp. Lựa kios có ghế ngồi cao nhất, tôi ngồi ngắm hồ. Mặt hồ lăn tăn gợn
sóng, bầy ngỗng cổ đen bất động mặc cho nước nhẹ nhàng đẩy đi. Trong
khung cảng tĩnh mịch, tôi hồi tưởng lại những tin vui trong tuần qua:

LM Sang: LM mở quán cơm bình dân tại thị xã Mỹ Tho, T. Định
Tường dành cho người nghèo, 2000 đ/ 1 suất (tương đương với 10 xu).
Người nghèo sẽ được cấp thẻ cơm sau khi Quán đã điều tra gia cảnh. Nhân
viên phục vụ quán toàn là những thiện nguyện viên.

10

Để có tiền nuôi dưỡng Quán, ngày 25/5/14 Ngài sang SJ, tổ chức ca
nhạc hội gây qũy cho người nghèo, tại hội trường TH Yerba Buena. Ngoài
chương trình hát do các ca sĩ địa phương nổi danh, Ngài còn chiếu phim về
những hoạt động xã hội, bán CD, DVD do Ngài sáng tác.

Kết quả tài chánh khả quan.

Ông Hồ Văn Trung: Ông mở quán cơm xã hội tại 72 Đào Tân, Huế,
5000 đ/ 1 bữa (tương đương với 25 xu) dành cho sinh viên, học sinh nghèo,
để họ có bữa ăn ngon, đầy đủ dinh dưỡng, hợp vệ sinh, có thêm năng lực học
tập. Chỉ cần đưa thẻ sinh viên và 5000 đ, sinh viên sẽ được cấp phiếu ăn. Họ
tự lấy suất cơm (a). Ăn xong, họ tự dọn dẹp, rửa chén bát đĩa, khay.

Mỗi tháng, ông dành dụm 50 triệu đ để hỗ trợ Quán, đồng thời kêu gọi
các ân nhân trong nước cũng như ngoài tham gia.

*
Một con diều hâu, từ đâu bay tới, sà xuống hồ cướp đi chú ngỗng
con, khiến cả bầy náo loạn. Tình huống bất ngờ khiến tôi nghĩ tới những
người chống đối. Số là tại địa phương, có một vài cá nhân viết báo chỉ trích
việc làm từ thiện nhân đạo của các hội đoàn thiện nguyện. Với một luận điệu
cũ rích, họ cho rằng đem tiền về nước là làm lợi cho CS! Hàng năm Cộng
Đồng chúng ta qua hội HO, gửi về nước hàng triệu đđ giúp thương phế binh
VNCH. Đồng bào nghèo khó trong nước cũng đáng thương như các thương
phế binh. Họ, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc, mù lòa tàng tật, sống chui
rúc trong những khu nhà ổ chuột hay trên bãi rác.
Thử hỏi qúy vị "chống đối", nếu qúy vị có thân nhân ở trong những
trường hợp trên, qúy vị có gửi tiền về giúp họ không? hay chờ đến khi có đa
đảng mới gửi tiền về. Lúc đó, chắc thân nhân của qúy vị không còn tồn tại
trên cõi đời này!
Theo thiển ý, chỉ khi nào dân nghèo, dân oan, dân yêu nước có cái ăn,
cái mặc, họ mới có sức vùng dậy đòi công lý, đòi công bình xã hội. Chúng
tôi đã chứng kiến những người nghèo được chúng ta giúp đỡ, đã và đang có
mặt trong các cuộc biểu tình đòi tự do dân chủ. Cứ cái đà này, chẳng mấy
đỗi, tự do dân chủ sẽ trở về trên quê hương VN thân yêu.

(a) Bữa ăn thường có cơm, 1quả trứng luộc, 1món chả kho, 1 món xào, 1
chén canh rau với thịt .

11

Phụ chương 1 .2

CÂU CHUYỆN NHÂN QUẢ TẠI ĐẠI HỌC
STANFORD NĂM 1892

Đại học Stanford, năm 1892

ĐÂY LÀ MỘT CÂU CHUYỆN CÓ THẬT XẢY RA VÀO NĂM 1892 TẠI
ĐẠI HỌC STANFORD

Có một cậu học sinh 18 tuổi đang gặp khó khăn trong việc trả tiền học. Cậu
ta là một đứa trẻ mồ côi, và cậu ta không biết đi nơi đâu để kiếm ra tiền. Thế
là anh chàng này bèn nảy ra một sáng kiến. Cậu ta cùng một người bạn khác
quyết định tổ chức một buổi nhạc hội ngay trong khuôn viên trường để gây
quỹ cho việc học.

Họ tìm đến người nghệ sĩ dương cầm đại tài Ignacy J Paderewski . Người
quản lý của Paderewski yêu cầu một khoản phí bảo đảm $2000 để cho ông
ấy được biểu diễn. Sau khi họ thoà thuận xong, hai người sinh viên ấy bắt
tay ngay vào công việc chuẩn bị để cho buổi trình diễn được thành công.

Ngày trọng đại ấy cuối cùng đã đến. Paderewski cuối cùng cũng đã buổi
diễn tại Stanford. Thế nhưng không may là vé vẫn chưa được bán hết. Sau
khi tổng kết số tiền bán vé lại, họ chỉ có được $1600. Quá thất vọng, họ đến
chỗ của của Paderewski để trình bày hoàn cảnh của mình. Hai người sinh
viên ấy đưa Paderewski toàn bộ số tiền bán vé, cùng với 1 check nợ $400, và
hứa rằng họ sẽ trả số nợ ấy sớm nhất có thể.

“KHÔNG”, Paderewski nói. “Cái này không thể nào chấp nhận được.” Ông
ta xé tờ check, trả lại $1,600 cho hai chàng thanh niên và nói: “Đây là 1600
đô, sau khi trừ hết tất cả các chi phí cho buổi biểu diễn thì còn bao nhiêu các
cậu cứ giữ lấy cho việc học. Còn dư bao nhiêu thì hãy đưa cho tôi.” Hai cậu
sinh viên ấy vô cùng bất ngờ, xúc động cảm ơn Paderewski...

Đây chỉ là một làm nhỏ, nhưng đã chứng minh được nhân cách tuyệt vời của
Paderewski.

Tại sao ông ấy có thể giúp hai người mà ông ấy thậm chí không hề quen

12

biết. Chúng ta tất cả đều đã bắt gặp những tình huống như vậy trong cuộc
sống của mình. Và hầu hết chúng ta đều nghĩ: "Nếu chúng ta giúp họ, chúng
ta sẽ được gì?” Thế nhưng, những người vĩ đại họ lại nghĩ khác: "Giả sử
chúng ta không giúp họ, điều gì sẽ xảy ra với những con người đang gặp khó
khăn ấy?" Họ không mong đợi sự đền đáp, Họ làm chỉ vì họ nghĩ đó là việc
nên làm, vậy thôi.

Người nghệ sĩ dương cầm tốt bụng Paderewski hôm nào sau này trở thành
Thủ Tướng của Ba Lan. Ông ấy là một vị lãnh đạo tài năng. Thế nhưng
không may chiến tranh thế giới nổ ra, và đất nước của ông bị tàn phá nặng
nề. Có hơn một triệu rưỡi người Ba Lan đang bị chết đói, và bây giờ chính
phủ của ông không còn tiền để có thể nuôi sống họ được nữa. Paderewski
không biết đi đâu để tìm sự giúp đỡ. Ông ta bèn đến Cơ Quan Cứu Trợ
Lương Thực Hoa Kỳ để nhờ sự trợ giúp.

Người đứng đầu cơ quan đó chính là Herbert Hoover, người sau này trở
thành Tổng Thống Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ. Ông Hoover đồng ý giúp đỡ
và nhanh chóng gửi hàng tấn lương thực để cứu giúp những người Ba Lan
đang bị đói khát ấy.

Thảm họa cuối cùng cũng đã được ngăn chặn. Thủ Tướng Paderewski lúc
bấy giờ mới cảm thấy nhẹ nhõm. Ông bèn quyết định đi sang Mỹ để tự mình
cảm ơn ông Hoover vì cử chí cao quý của ông ấy đã giúp đỡ người dân Ba
Lan trong những lúc khó khăn. Thế nhưng khi Paderewski chuẩn bị nói câu
cảm ơn thì ông Hoover vội cắt ngang và nói: “Ngài không cần phải cảm ơn
tôi đâu, thưa ngài Thủ Tướng. Có lẽ ngài không còn nhớ, nhưng vài năm
trước, ngài có giúp đỡ hai cậu sinh viên trẻ tuổi ở bên Mỹ được tiếp tục đi
học, và tôi là một trong hai chàng sinh viên đó đấy.”

THẾ GIỚI NÀY ĐÚNG THẬT LÀ TUYỆT VỜI, KHI BẠN CHO ĐI THỨ
GÌ, BẠN SẼ NHẬN LẠI ĐƯỢC NHỮNG ĐIỀU TƯƠNG TỰ.

13

2

Cảm tạ Trời, cảm ơn Người

Trước khi bắt tay vào việc gì, tôi đều tâm niệm "hãy đem hết khả năng
(sự khôn ngoan) mà Trời ban cho ra phục vụ tha nhân, sau đó phó thác và
trông cậy nơi Chúa Thánh Thần". Nếu thành công, tôi dâng lời cảm tạ Trời,
cũng như Tổ Tiên. Nếu chẳng may thất bại, tôi cũng cảm tạ và cho đó là bài
học kinh nghiệm qúy báu để đời.

Mục A ghi thời gian, không gian
Mục B nói về sự việc
Mục C dâng lời cảm tạ

***
Cảm tạ 1
v/v sức khỏe tốt
A) 1994 tại New Orleans, LA
B) Tôi chứng kiến và chia sẻ những đau đớn mà bác P T Miên phải
chịu. Bác bị bệnh lưỡi, đã 72 ngày không ăn uống, ngoại trừ sữa. Trường
hợp ông C V Kỷ, thuộc họ Giuse, cũng vậy. Ông bị ung thư nặng, đụng sợi
tóc trên đầu, ông cũng cảm thấy đau. Tôi cũng chia sẻ với những bạn bè bị
bệnh phong thấp, ung thư máu, stroke v. v.
C) Cho đến giờ này, Trời cho tôi vẫn hồn an xác mạnh, say sưa làm
việc cộng đồng.

Cảm tạ 2
về những việc tốt đã làm
A) 1989 - 1998 tại Louisiana, USA
B) - 1989 xây dựng hội cử tri Người Mỹ gốc Việt LA
- 1993 viết sách kỹ thuật I, thành lập ban Đại Diện Cộng Đồng

14

- 1994 bán nhà 12 Morrisson Ct
- 1995 xây hội trường thánh Giuse, median cut tại họ La Vang, soạn
General Specifications
- 1997 viết sách kỹ thuật II và III
- 1998 thiết kế thánh thất Cao Đài tại Harvey, LA; canh tân nhà thờ
Thánh Tâm. Carrolton, TX,
- 1999 thiết kế đền thờ quốc tổ Hùng Vương tại New Orleans
C) Trong thời gian ngắn không đầy 10 năm, tôi đã thực hiện biết bao
việc tốt đẹp cho đời và đạo.

Cảm tạ 3
v/v tem thư hiện ra
A) 22/2/1998 tại Bưu Điện New Orleas East, đường Mc Arthur
B) Tôi đạp xe ra Bưu Điện gửi báo Sức Mạnh # 5 cho BS Nguyên.
Khi cân, thiếu 12 xu. Trời mưa lớn, tôi không thể trở về nhà lấy tiền, chỉ
mong có ai đến bỏ thư, xin đỡ 12 xu. Bỗng nhiên, trên mặt bàn hiện ra mốt
số tem 3 xu. Tôi dụi mắt 3 lần, cứ tưởng đây là giấc mơ! Hiện nay, tôi còn
giữ lại một tem 3 xu để làm chứng.
C) Cầu được ước thấy!

Cảm tạ 4
v/v thiện nguyện tại Phi
A) 1999 - 2003 tại làng VN, Palawan, Phi
B) - canh tân hệ thống thoát nước (drainage improvement, tôi đóng
góp 17.000 P)
- linh đài Đức Mẹ La Vang
- tổ chức 2 khóa học XDCB
- thành lập Hội Đồng Đại Biểu
- chỉnh trang Làng thành một Trung Tâm Du Lịch lý tưởng
- xây trụ sở mới cho HĐĐB
- cải tạo suối Nam (đóng góp 10.000 đđ)
- thiết kế và tài trợ xây cổng Làng
- dựng 2 kios và 5 băng gỗ tại đập đình.
C) sáng danh Chúa
"Biết Chúa, biết con
Biết Chúa để yêu Chúa hơn
Biết con để sửa mình"
(thánh Augustino)

15

Cảm tạ 5
v/v tai nạn xe
A) 14/12/1999 tại Dallas, TX
B) - Khi Nisan tới ngã tư Main/ Griffin, downtown, đèn xanh. Bất
chấp đèn đỏ, một xe con khác xông tới, suýt đụng vào Nissan trong gang
tấc!
- Ngày 3/12/2001 tại N. Hollywood, CA, tôi mải mê nhìn tên đường
Farmdale Av., mà quên đèn đỏ suýt đụng vào xe chạy ngang, khiến tài xế
bóp còi inh ỏi. Hú hồn!
C) Tôi đã học được bài học "Driving is business". Từ đó, tôi lái xe cẩn
thận hơn, cho đến nay (năm 2014) không bị một ticket nào.

Cảm tạ 6
Chuyến về thăm VN lần 2
A) tháng 9 -12/2000 tại miền Bắc VN
B) - hành lý thất lạc, nay lại trở về (gửi lộn vào Sài Gòn)
- xuất bản sách "Áp dụng vải và lưới kỹ thuật", sách được bầy bán tại
nhiều nơi trong nước
- Du lịch Trung Quốc với anh Khiết suông sẻ
- tầu cánh ngầm đi Cát Bà, lượt về hết vé, phải mua vé chui
- anh Khiết bị móc túi trên xe bus, nhưng lấy lại được nhờ hô hoán
- thăm đảo Khỉ, Cẩm Phả (chủ tàu phải hối lộ mới được vô đảo)
- cháu Hằng xin rửa tội vào dịp Phục Sinh 2001
- thăm bãi biển Đồ Sơn
C) Cảm tạ sự quan phòng của Thiên Chúa.

Cảm tạ 7
v/v ngủ nơi đâu?
(Suôi Nam Cali lần 1)
A) 17/11 - 3/12/2001 tại Orange County
B) M ặc dầu có thông báo trước, tôi sẽ nghỉ tại nhà Quyên trong suốt
thời gian thăm viếng Nam Cali. Nhà Quyên thường có phòng trống dành cho
khách, nhưng nay con trai Quyên mới dọn về ở tạm. Tối nay, tôi phải ngủ
ngoài salon, rất bất tiện vì cả nhà coi Tivi tới khuya. Cả đêm bồn chồn
không ngủ được, không biết ngày mai sẽ di tản đi đâu, nhà anh Xuân, hay
nhà cháu B. Cúc hay một chỗ nào khác?
Tình cờ, chồng cháu đi công tác tại SF, cháu Vân, con Quyên, mời
Ông về ở cho vui. Nhà Vân là một biệt thự sang trọng, thơ mộng tại Mission
Viejo, CA, với núi đồi san sát, rất thích hợp cho việc tĩnh tâm và du ngoạn
của tôi

16

C) Chuyện ngày mai đã có ngày mai lo. Tôi phó thác và trông cậy nơi
Chúa Quan Phòng.

Cảm tạ 8
Chuyến đi Âu Châu
A) Tháng 5/2004 tại Đức, Pháp
B) - xe lửa từ Paris đến Bá Linh trễ 1/2 giờ. Bá Linh có tới 2 nhà ga,
tôi không biết phải xuống ga nào? Định gọi điện thoại cho cháu Yến, cháu
đang chờ tôi ở quầy Information.
- thăm phi trường Schronafeld, BL, nhờ xuống sớm 3 trạm, tôi được
đi xe train mới tới nhà ga Metro, từ Metro, tôi có thể đi bộ tới phi trường.
- trên đường về Berlin - Paris, thời gian transfer là 22', trong khi xe
đến trễ 20', tôi chỉ còn có nước chạy bộ cho kịp tầu.
- Từ ga Paris du Nord về nhà cháu Vũ Đức Anh, trời tối, tôi không
nhìn thấy tên ga. Thấy chữ Villeeneuve Le Roi, tôi vội nhảy xuống liền.
- 15/2/01 tôi để quên máy ảnh trên ghế đá tại Palais Royal, Paris. 10'
sau trở lại, có người nhặt được, họ cho lại.
- hành hương Lộ Đức, Pháp
- nhờ bình tiểu mang theo, tôi giải quyết bệnh mót tiểu, trong khi Paris
thiếu toilet công cộng.
C) Chuyến đi quá nhiều may mắn.

Cảm tạ 9
v/v thanh gỗ
A) 8/7/2002 tại trường tiểu học Laurelwood, SJ
B) Tôi đến trường vào dịp cuối tuần. Thấy thanh gỗ 4x6 dài 2' 6", tôi
chở về nhà để kê cao giường lên 4". Tối hôm đó, tôi thao thức không ngủ vì
e rằng nhà trường còn sử dụng thanh gỗ . Như vậy việc làm của tôi đồng
nghĩa với ăn cắp.
Chiều hôm sau, tôi quyết định trả lại thanh gỗ cho nhà trường.. Tuy
vất vả đèo gỗ bằng xe đạp, mồ hôi nhễ nhãi, tôi rất an tâm.
C) Cảm tạ Trời cho thấy cái giá "lương tâm cắn rứt", khi phạm lỗi.

Cảm tạ 10
v/v cháu Toàn thăm SJ
A) 20 - 28/7/2002 tại SJ
B) Cháu Toàn, vợ Hồng, TH 2 và con là Tâm sang thăm họ hàng tại
SJ. Toàn bị tiểu đường nặng, đi lại khó khăn, lại hay tiểu tiện, không thích

17

ứng với việc du lịch xa. Tại SF, tôi lái xe cho 2 mẹ con, rất khó khăn trong
việc tìm toilet.

C) Cũng may không có chuyện gì đáng tiếc xẩy ra. Cảm tạ Chúa và
Đức Mẹ!

Cảm tạ 11
Chuyến thăm VN lần 3
A) 7/10/2002 - 7/3/2003 tại VN
B)- đưa hài cốt Mẹ từ trong Nam về nghĩa trang làng Xuân Bảng
- thăm nhà thờ đá Phát Diệm
- thăm nhà thờ Cẩm Phả
- thăm hải đảo Cô Tô
- đi Mộc Hóa thăm thím Môn (về tới HK, tin thím qua đời)
- thăm núi Bà Đen, Tây Ninh
- thăm chị Ba Thạnh, Long Khánh, sau khi anh mất
C) Mọi việc đều tốt đẹp, tôi vè tới HK bình an, nhất là không mắc
bệnh lạ (viêm phổi cấp tính SARS đang lây lan tại các nước Đông Nam Á).

Cảm tạ 12
Suôi Nam Cali lần 2
A) 15/5 - 5/6/2003 tại Huntington Beach, CA
B) - tôi sống 3 tuần êm đềm và thú vị, môt mình tại nhà cháu Hùng,
con anh Xuân, 20857 Beach Bl, Huntington Beach. Nhà Hùng là một biệt
thự lầu mới xây, gần bờ biền
- nhờ đến thăm anh chị Phúc, Stanton,CA, tôi được tham dự lễ mở tay
của tân LM Bùi Công Hiến tại nhà thờ St Polycap, Stanton
C) Cảm tạ Trời!

Cảm tạ 13
Chuyến thăm Úc
A) 1/12/2003 - 1/2/2004 tại Úc
B) - tối 10:30 ngày 10/12/03, sau thánh lễ, anh chị Quyên chở tôi về
nhà anh Kim tại 2 Orangethorn Cres, Banks. Tôi vào lộn nhà bên cạnh, gõ
cửa hoài, không thấy ai ra mở, tôi bèn trèo qua hàng rào cây. Vào bên trong
thấy khác lạ, tôi biết vô lộn nhà hàng xóm. Trèo trở ra, tôi gõ cửa nhà bên,
anh Kim ra mở cửa. Nghe chuyện, anh cho biết tôi thoát nạn, vì hôm nay,
chủ nhà và con berger hung dữ đi vacation!
- thăm Hiển ( bạn của Vũ Trung Hiền) tại Wiley Park. Vợ chồng Hiển
lễ độ, cởi mở, kêu tôi bằng cậu và xưng cháu, con của Hiển gọi tôi bằng ông
- 21/12, tôi đi bộ 8 km tới dự lễ tại nhà thờ St Fran cis, Cadwell.

18

- 17/1 kiếm cha Tiến, Hiếu Kỉnh, Long Khánh, lại gặp cha Bùi Đức
Tiến, chánh xứ nhà thờ St John, Melbourne. Tôi học ở cha nhiều điều mới
lạ, nhất là được dự thánh lễ bằng tiếng Việt.

- về Sydney sớm 2 ngày, tôi viếng thăm Baha'i Temple, dự hội chợ
Tết Cộng Đồng vùng New South Wales.

- gặp tại Hội Chợ vợ chồng Diễm, nguyên tỵ nạn tại Phi. Diễm cho tôi
quá giang về Wiley Park, thay vì phải đi xe bus cộng đòng từ Fairground tới
Cabramatta, rồi xe bus tới Bankstown, và xe train về Wiley Park.

C) Hồng Ân Thiên Chúa bao la, tuôn đổ xuống chan hòa
Tuy tay con nhỏ bé, bao nhiêu cũng không vừa

Cảm tạ 14
Chuyến đi Canada
A) - chú Phúc tạ thế trước khi tôi khởi hành, tôi kịp thời hoãn chuyến
bay đi New Orleans
B) - ở nhà anh chị Nguyễn Ngọc Liên tại New Jersey, các cháu đều
ngoan và lễ độ. Tôi mến nhất là Trâm, DC, Quế (vợ của Tuấn), Quế đã có
cháu ngoại.
- đi Montreal, Canada, ở nhà Vũ Ngọc Can, gặp anh chị Xuyên, Tụng
Bảng. Bảng cựu học sinh Chu Văn An, 50 năm mới gặp lại.
- thăm thác Niagara, Torronto, và ngủ tại khách sạn Hilton một đêm.
- thăm thủ đô Ottawa vào dịp Tulip Festival.
C) Một chuyến đi bổ ích, ngoài sự mong đợi.

Cảm tạ 15
Suôi Nam Cali lần 3
A) 5 - 30/8/2004 tại Nam Cali
B) anh Nguyễn Kim Việt, người bạn mới quen, nhiệt tình mời tôi đến
nhà ở và đưa tôi coi nhiều thắng cảnh tại Lampoc như tu viện, Solvang, thị
trấn Đan Mạch với nhiều cối xay gió.
- Vườn Lộc Uyển của thầy T N Hạnh, tuy không có bảng tên đường,
tôi cũng tìm ra.
- thăm Tijuana bằng xe điện
- gặp Hà Văn Khanh, em Hà Như Tưởng, ở VN học QGÂN, sang HK
đổi nghề, học kỹ sư công chánh hiện đang làm ở Caltrans San Diego.
- Thăm cầu Conorado gồm 5 lằn xe: 3 lằn xe vào buổi sáng sang San
Diego, 3 lằn xe vào buổi chiều.
- dự lễ tưởng niệm anh Thanh Tuệ(tháng trước, tôi gặp anh tại Pháp
Duyên Tịnh Xá, SJ) và nhạc sĩ du ca Ngô Mạnh Thu.
C) Chuyến đi được Chúa chúc phúc!

19

Cảm tạ 16
Chuyến đi Columbia
A) 15/10 - 5/11/2004 tại Cartagena, Columbia
B) - lo hành lý không chuyển tới Cartagena: kết qủa là làm thủ tục
INS tại Bogota, thủ đô của Columbia, còn hành lý chuyển tới Cartagena
- nhờ máy bay đi trễ Cartagena 1 ngày, nên tôi và cháu Hằng có dịp ở
lại Bogota 1 ngày, ăn ở đều free.
- Hilton là khách sạn lớn nhất ở Cartagena, có lính canh trong ngoài.
Tôi dẫn Hằng thản nhiên ra vô, xem mọi chỗ: shopping corridor, phòng triển
lãm, hồ bơi, bãi tắm v. v. Tất cả đều đẹp như bức tranh.
- sự có mặt của Hằng khiến Trúc gần gũi với họ hàng hơn. Hai chị em
thường thức khuya trao đổi về nấu ăn, chuyện gia đình, tình yêu quê hương.
C) Trời đã ban cho tôi quá nhiều Hồng Ân!

Cảm tạ suốt đời
Những cảm tạ tiếp theo đều được trình bầy trong các HK 3, 4, 5, 5, 6,
7, 8, cho đến HK chót.
Cảm tạ Trời, cảm ơn Người trong suốt cuộc đời.

***
Không biết bao nhiêu lần, tôi thưa với Chúa: "Xin Chúa giúp tôi, dự
án "xây dựng làng VN tại Phi" là dự án cuối cùng trong quãng đời về hưu
của tôi. Tiếp đến công tác "7 thánh đường, 7 dòng suối", tôi tự an ủi muốn
chót phải qua lần áp chót. Rồi đến dự án mổ mắt cho người mù lòa trong cả
nước. Tiếp theo công tác "xây nhà thờ Tổ" tại quê tôi, 5 thánh đường, thêm 2
nhà nguyện tại T. Yên Bái. Rồi đến nhà hưu dưỡng dành cho nữ tu T. Thanh
Hóa, nhà thờ Đồng Lú, Hòa An, Tân Khai, trường mâm non BĐH, chỉnh
trang lăng mộ Tổ, và nhiều công trình xây dựng cầu đường nông thôn phục
vụ dân nghèo.
Mỗi lần RỒI, sức khỏe tôi suy giảm, bệnh tật gia tăng theo cấp số
nhân. Hằng ngày, tôi chứng kiến qúy cụ, lưng còng, miệng méo, chân tay
run rẩy, đẩy xe 4 bánh quanh sân tennis. Bạn bè cùng lứa tuổi, người mất,
kẻ vô nursing home. Chả lẽ tương lai tôi là đây! Không thể thế được! Tôi
ráng sống vui với bệnh tật, tận hưởng hiện tại, và thức tỉnh chờ ngày Chúa
gọi tôi về. Tôi khẩn khoản cầu xin Thiên Chúa cho tôi được chết lành. Đó
củng là lời cảm tạ cuối dâng lên Chúa bằng tâm tư, chứ không bằng chữ viết.

20

3

Cuộc sống quanh tôi

Trúng số Mêga trong lô độc đắc
17/12/13

Tối thứ ba 17/12/13, Tivi loan báo số trúng độc đắc là 8 14 17 20 29
và số Mêga Ball là 7, với số tiền 336 triệu đđ. Vé được bán tại tiệm
Jenny'gift shop trong Lion Plaza. Người bán cũng được thưởng 1 triệu đđ.

Sáng hôm sau, tôi đến Plaza. Tiệm đông nghẹt người, các hãng TV
lớn như ABC, NBC, đều có mặt với những cột ăngten cao chót vót, bãi đậu
xe Plaza không còn 1 chỗ trống. Sở Sổ Xố Cali nhanh chân căng một
băngđơrôn lón "Millionnaire made here" trước cửa tiệm.

Khách ra vào lườm lượp, chúc mừng ông Nguyễn Tùng, chủ tiệm. Tôi
cố chen chân vào "phỏng vấn" ông.

- Xin ông cho biết người mua vé độc đắc là người nước nào?
- Người Việt.
- Ông làm gì với số tiền 1 triệu đ?
- Tôi chưa biết phải làm gì vì chưa nắm được số tiền đó trong tay.
Một ngày tại Plaza vui như chợ Tết.

Hòa giải
3/11/13
Góp phần hòa giải anh chị Q.
Thăm họ hàng
8/11/13
Cháu Kim Thùy về SJ trong 3 ngày. Tôi hướng dẫn cháu đi thăm họ
hàng, tặng cháu 3 tượng cô gái VN mặc trang phục 3 miền.
Giỗ Thầy
13/11/13
Tổ chức giỗ Thầy, họ hàng đến đông đủ.

21

Đóng góp
18/11/13
Thúy, Trúc gửi về 200 đđ để đóng góp vào qũy xây dựng trường mầm
non Bùi Đức Hậu.
Yểm trợ
19/11/13
Đóng niên liễm 200 đđ cho cơ sở Hy Vọng (anh Qúy) để yểm trợ đấu
tranh, phổ biến phiếu Yểm Trợ tới họ hàng, thân hữu.
Video của Trúc
21/11/13
Trúc gửi tặng tôi video nói về Người Cha do sư cô Thích Nữ Hương
Nhũ nói chuyện trước đông cử tọa, nam nữ tu sĩ công giáo và giáo dân. Sư
cô xinh đẹp, nói chuyện duyên dáng, kèm theo ngâm thơ và ca hát. Cô tốt
nghiệp đại học Sư Phạm. Năm 22 tuổi cô đi tu, vì thấy đời là vô thương,
muốn cứu khổ. Cô mất cha năm 2 tuổi, mẹ bà luôn nhắc nhở: "Con có nụ
cười thật giống cha". Sư cô đi tới kết luận trong bài nói chuyện: " Người con
là tinh cha huyết mẹ". Đó cũng là ngầm ý của Trúc
Cha giảng đạo
Tháng 12/14
1) Sau khi giảng lời Chúa tại nhà thờ tạm Silver Creek, cha Lợi hỏi 5
em giúp lễ:
- Các em có muốn đi tu làm linh mục như cha?
Bốn em lớn tuổi đều trả lời "No". Em nhỏ nhất đáp:
- Go to jail!
2) Tại TTCG, cha Vũ hỏi:
- Nếu cho qúy vị quyền lựa chọn, qúy vị sẽ chọn cục sắt hay cục kim
cương?
Mọi người đều nói: "Chọn kim cương", trừ một người chọn cục sắt.
3) Sau lễ tại Silver Creek, cha Lợi hỏi:
- Có bao nhiêu người không công giáo tham dự Thánh Lễ hôm nay?
- Tôi theo đạo Ông Bà. Một số giơ tay.
Trong ca đoàn cũng có cánh tay giơ: "Tôi theo đạo Phật"
Cả hội trường vỗ tay chúc mừng!
Thi lái xe
4/12/13
Đã trải qua nhiều kỳ thi lái xe hơi, nhưng chưa lần nào tôi hồi hộp lo
sợ, mất ngủ như lần này. Tôi sợ rớt thi đọc vì mắt tôi quá kém (glaucoma),
không đọc được dòng chữ nhỏ ở xa, mặc dầu có đeo kính viễn thị.
Ngày 3/12/13, tôi xin DMV một cái hẹn (appoitment system), họ cho
cái hẹn ngày 19/12/13. Chờ 2 tuần nữa, không biết tôi có chịu đựng nổi!

22

Sáng hôm sau, tôi bèn dậy thật sớm, có mặt tại DMV San Jose lúc 7: 30 giờ,
ở đó đã có 3 người đứng xép hàng. 9 giờ mở cửa, tôi là người thứ tư trong
khi cái đuôi dài lê thê tới hè phố.

Cũng may tôi pass cả thi đọc và thi viết trong buổi sáng. Tôi mừng
khôn tả. Nếu tôi thi rớt, những ngày còn lại sẽ buồn tẻ biết chừng nào!

Gửi tiền
7/1/14
Được tin cô Hào, vợ chú Án, đang nằm tại bệnh viện cấp cứu, tôi gửi
về 200 đđ (qua công ty Hoa Phát) giúp cô qua khỏi cơn bệnh hiểm nghèo.
Họp mặt
15/1/14
Một số AHCC miền Bắc Cali về hưu, thường hẹn nhau trưa thứ tư
mỗi tuần, ăn tại một nhà hàng chỉ định trước. Lần này là nhà hàng Nha
Trang, bên cạnh cư xá tôi. Anh Hùng có nhiệm vụ mời tôi bằng được.
11 giờ trưa, có mặt đông đủ, các bạn gọi những món ăn đặc sản như
gỏi cá cầu Bóng, nem nướng Ninh Hòa, ai thích bia, kêu thêm bia. Trong
bữa tiệc, chúng tôi trao đổi 2 vấn đề:
1)Tố khổ: Mở đầu, anh Lễ than phiền:
- mời ông khó thấy mồ!
- Từ lâu, tôi từ chối tiệc tùng, nhất là chỗ đông người, vì tôi dị ứng với
bột ngọt. Thêm vào đó, mắt kém, tôi không thể lái xe khi trời tối. (Còn một
lý do nữa không tiện nói ra. Số là năm 2004, tôi bắt gặp một cụ gìa đang
nhai ngấu nghiến sơ mít tại bãi rác Nam Định. Từ đó, tôi từ chối tiệc tùng).
- Ông còn một tội nữa là không nhấc điện thoại. Anh Thịnh bồi thêm.
- Tội lỗi ở đâu ra nhiều vậy! Sợ nghe quảng cáo, tôi chỉ nhấc điện
thoại sau khi nhận ra tiếng người quen. Hơn nữa, tôi không bốc điện thoại
vào giờ trưa (từ 12-3) và sau 9 giờ tối. Long thể thường bất an, mong bạn bè
thông cảm.
2) Nội dung đặc san công chánh: ĐSCC là tờ báo lâu đời từ năm 1975
đến nay, và ra mắt đều đặn, 2 số mỗi năm. Tôn chỉ của tờ báo là "Giữ cho
còn có nhau, không tôn giáo, không chính trị". Theo tôi hiểu, không chính trị
là không tham gia hay ủng hộ một đảng phái chính trị , nhưng còn việc xây
dựng quê hương, cứu trợ dân nghèo, dân oan, dân yêu nước là bổn phận của
mọi người trong cũng như ngoài nước. Vì vậy, hầu như trong mỗi số, tôi đều
viết bài tường thuật về việc làm thiện nguyện nhân đạo.
Buổi họp "vừa ăn vừa nói " kết thúc 1:30 PM, mỗi người chia trả đồng
đều 15 đđ. Tôi xót dạ vì bột ngọt hành!

23

Đố vui để học
21/1/14

Nhân một buổi họp mặt, tôi chuyện trò với một AHCC ngụ tại SJ gần
40 năm:

- SJ có một cây cầu có mái, đố anh biệt nó ở đâu?
- Chỉ ở miền Trung Tây, HK, mới có cầu gỗ có mái để xe ngựa đi qua
khỏi trượt. Còn SJ làm gì có!
- Nó năm bên tay trái trên đường lên núi Alum Rock.
Tôi đố thêm cho vui:
- Khu Đèn Đỏ SJ nằm ở đâu?
- Nằm quanh khu Bưu Điện Alvin. Có nhiều quán cà phê VN với
những kiều nữ sexy, bikini: M cafe, Vogue, Chợt Nhớ, 408, Quyên, Gót
Hồng; xen kẽ là những tiệm tầm quất từ chân tới đầu.

Thăm bạn bè ốm đau
24/1/14

Theo thông lệ vào dịp cuối năm, tôi và anh Quang rủ nhau thăm bạn
bè trong đó có:

- anh Xiêm: chị Như Liên săn sóc anh tại nhà thay vì gửi anh tại
nursing home. Mỗi năm anh yếu dần di, còn chị mắt thâm da hóp, phờ phạc.
Nếu tình trạng này kéo dài, tôi e rằng chị không còn sức chịu đựng .

- anh Andy Nguyễn bẩy năm nằm bất động trong nursing home!
Cháu Hoa Vân
15/2/14

Bị hải tặc hãm hiếp trong chuyến vượt biển, cháu Hoa Vân trở nên
hoảng loạn, thấy đàn ông là sợ, kể cả bác sĩ khám bệnh. Theo lời yêu cầu
của mẹ cháu, tôi thường sang thử tiểu đường và khuyên cháu uống thuốc.

Là thuyền nhân " 35 ngày lên đênh trên biển cả", tôi rất thông cảm với
hoàn cảnh của cháu. Đau thương ngút trời!:

- Rất nhiều thuyền nhân bị hải tặc hãm hiếp.
- Hải quân Mã Lai kéo thuyền tỵ nạn ra khơi. Dây kéo đứt, cả thuyền
chìm nghỉm trong lòng đại dương.
- Một bà mẹ cắn ngón tay cho con bú. Nhờ vậy, bé sống sót, trong khi
mọi người trên thuyền chỉ mong em chết để ăn thịt.

Thánh lễ đầu năm Giáp Ngọ
2/2/14

Tại nhà thờ Chúa Ba Ngôi, SJ, giáo dân cử hành lễ Tổ Tiên rất trang
trọng. Bàn thờ Tổ Tiên đạt bên trái cung thánh. Tế lễ theo nghi thức cổ
truyền, dâng lễ vật, khói hương nghi ngút. LM Đức giảng về công đức Tổ
Tiên, dựng nước và giữ nước.

24

Ước gì bàn thờ Tổ Tiên cứ để mãi mãi cho giáo dân chiêm ngưỡng
muôn đời!

Giỗ Quốc Tổ Hùng Vương
6/4/14

Cứ đến cuối tuần của ngày 10 tháng 3 ÂL, cộng đồng NV tại SJ tổ
chức giỗ Quốc Tổ. Năm nay, lễ được tổ chức tại 3 nơi khác nhau:

+ Đền Hùng Hải Ngoại, đường số 1
+ Trường trung học Yerba Buena, đường Lucretia
+ Khu hội Tù Nhân Chính Trị Bắc Cali, đường E Gish
Ước gì 3 nơi tập trung làm một!
Năm 1995, khi còn làm việc tại New Orleans, LA, tôi hân hạnh được
cụ Trần Hữu Phúc, Hội Trưởng hội Đền Hùng HN cấp thẻ hôi viên danh dự
số 129. Từ đó đến nay, tôi vẫn đóng niên liễm nhưng không sinh hoạt đều.

Ra mắt sách bỏ túi
30/4/14

Kết hợp với việc anh Quang mời bạn bè dùng cơm trưa tại Trung Tâm
Người Cao Tuổi Evergreen, tôi ra mắt HK 7 . Nói RMS cho nó oai, tôi tặng
mỗi thân hữu 1HK (thay vì phải gửi qua Bưu Điện).

Sau bữa ăn, tôi dự trù mời họ đi thăm đền Silk lón nhất Bắc Mỹ, tôi
chuẩn bị sẵn một số mũ (Đền buộc du khách trùm kín đầu, khi vào thăm
cung thánh). Nhưng vì đa số không biết trước, nên cuộc viếng thăm đền phải
dời tới dịp khác!

Ca nhạc làm giảm đau
1/5/14

Trước Noel 2013, chị Hùng cho tôi một số băng Thúy Nga cũ trước
năm 2000. Nay về hưu, tôi mới có giờ coi những băng này bằng đầu máy
VHS. Tôi cảm thấy thích thú vì:

- thấy lại những hình ảnh sống động của các ca nhạc sĩ đã qua đời như
Hoàng Thi Thơ, Phạm Duy, Duy Quang, Duy KhánhNgọc Lan v. v.

- xem những hình ảnh tươi mát, hồn nhiên của các ca sĩ, khi họ còn trẻ
(cách đây 20 năm) như Phương Dung (con nhạn trắng Gò Công), Thanh
Thúy, Khánh Ly, Elvis Phương, Ái Vân, Họa Mi, Kim Oanh, Thanh Tuyền,
Bạch Yến (thời gian 40 năm đã biến người nghệ sĩ tài hoa duyên dáng thành
ca sĩ cụ với những vết nhăn không cách nào căng lại được), Linda Trang Đài
(bây giờ là chủ nhà hàng bánh mì kẹp), Chí Tài (nay là hài sĩ) v. v.

- cái đau nhức trong người tôi cũng bớt đi một phần nào.
Những băng nhạc nói trên còn giúp tôi có cái nhìn rõ nét về kiếp nhân
sinh.

25

Tu nghiệp
15/5/14

Tu nghiệp để tăng năng xuất lao động. Đó là lý do tôi mở các khóa tu
nghiệp.

Khi làm chief engineer tại sở Công Chánh, New Orleans. LA, tôi mở
lóp tu nghiệp tại Sở dành cho thuộc viên từ kỹ sư đến giám thị về học.

Năm 2005 về nước, tôi hướng dẫn lớp "xây dựng cơ bản" cho thầy thợ
tham gia, trước khi họ bắt tay vào việc.

Khi cộng tác với VNHELP, ngày 23/1/14, tôi thuyết trình về kinh
nghiệm thiện nguyện cho nhân viên của Hội. Năm 2012, Tôn Nữ Bảo Anh
được gửi về VN quan sát các dự án. Năm 2015, chị Lai T. Nga sẽ được gửi
về nước du hành quan sát. Mọi chi phí sẽ do Hội và Nhóm đài thọ.

Cư xá tăng tiền nhà
20/5/14

Cứ 2 năm một lần, cư xá Lion tăng tiền nhà, trong khi đồng lương hưu
tôi cố định. Trước đây vắng khách, họ cho cả những người hưởng housing
thuê nhà; bây giờ đông khách, họ chỉ "ưu tiên" cho những người có công ăn
việc làm, vì housing đòi hỏi nhiều giấy tờ!

Trường Yerba Buena
25/5/14

Từ ngày trường trung học Yerba Buena, đường Lucretia, SJ có ông
hiệu trưởng người Việt được bổ nhiệm, sinh hoạt cộng đồng người Viêt vào
cuối tuần nhộn nhịp hơn. Trường có tới 2 hội trường: một chứa 300 người,
trang bị như một rạp hát, một chứa 2000 ngưởi, cũng dùng làm sân bóng rổ,
chưa kể tới sân football ngoài trời cũng dùng để tổ chức hội chợ " (đại nhạc
hội "Tình hè" đã được thực hiện vào ngày 11/5/14).

Ngày 25/5/14, tôi tham dự cả 2 đại hội:
+ lễ Phật Đản "Một chiều về với Phật": chiếu phim "Con đường giác
ngộ", chúc phúc, lễ hội Hoa Đăng, tại hội trường lón.
+ đại nhạc hội "Vòng tay yêu thương" gây qũy giúp người nghèo tại
VN, do LM nhạc sĩ Sang từ VN sang, tổ chức, có bán CD, DVD do LM
sáng tác.

Smog check
3/6/14

Cứ 2 năm một lần, tôi phải đem Nissan đời 91 đi smog check. Lần
trước không pass, phải sửa tốn 200 đđ, vì xe quá cũ. Với tuổi 24, đáng lý ra
nó phải được yên nghỉ trong nghĩa trang Junk Car. Lần này, nhờ ông bạn
mách, tôi mua một chai dầu "Complete Fuel System Cleaner" đổ vào thùng
xăng đầy, trên chai ghi quảng cáo ngon lành "không pass, trả lại gấp đôi"
(Test or double money back). Qủa nhiên, lần này pass!

26

Lễ tưởng niệm anh Vũ Đình Thiệp (1935 - 2014)
Ngày 28/7/2014, tôi và anh Trần Ngọc Vân từ Nam Cali lên đại diện
các cựu học sinh Hồ Ngọc Cẩn Bùi Chu đạt vòng hoa và chia buồn với chị
Thiệp và các cháu tại nhà quàng Darling Fischer, SJ. Trong lễ tưởng niệm,
anh Vân nói về những kỷ niệm, và thân thế sự nghiệp người qúa cố:
1960 - 1963: dạy Toán tại Trung Học Châu Văn Tiếp. Bà Rịa
1963 - 1975: dự thẩm tại các tòa án quân pháp Cần Thơ, Sài Gòn
1975 - 1984: học tập cải tạo (tù)
1992 - 2014: định cư tại HK.
Cảm động hơn cả là bài đọc "Thương tiếc Thầy" của các cựu học sinh
Châu Văn Tiếp từ xa về để tang Thầy.
Tôi thấy anh là người cha gương mẫu của gia đình, một kẻ sĩ mà uy
vũ bất năng khuất.
Hôm sau, thánh lễ an táng được cử hành tại nhà thờ ST Victor; lễ hỏa
thiêu tại nhà quàng Los Gatos.
Tạm biệt anh.
Nguyện xin linh hồn anh sớm hưởng Thánh Nhan Chúa.

Lễ tưởng niệm ông Nguyễn Xuân Hoàng (1937-2014)
20/9/14 (từ 5:30 PM - 8:00 PM)

Ông tốt nghiệp đại học Sư Phạm ngành Triết, Đà Lạt, năm 1961. Ông
là nhà giáo, nhà văn, nhà báo (Việt Tribune). Trong lễ tưởng niệm tại nhà
quàng Oak Hill, SJ có nhiều diễn giả: cựu nhà giáo và học sinh trường Ngô
Quyền, Biên Hòa, trường Petrus Ký, Sài Gòn; nhà văn Du Tử Lê; nhạc sĩ
Trần Quảng Nam; nhà báo Nguyễn Văn Khanh, RFA, các thân hữu BS Rậu,
Thịnh, Nam; cãm động hơn cả là ca sĩ Ý Lan hát bài "Nghìn trùng xa cách"
... Nhà văn Đỗ Vẫn Trọn, MC, luôn nhắc nhở mỗi người không được nói quá
3 phút.

Lễ tưởng niệm lần 146 anh hùng Nguyễn Trung Trực
21/9/14 (10:00 AM - 3:00PM)

Đúng 10 AM, tôi có mặt tại hội trường Event Unify Center (bên cạnh
chùa Di Lặc), ban Tổ Chức bắt đầu khiêng bàn, khiêng ghê. Chờ lâu, tôi đi
bộ sang Holly Happy Park. Trở lại 11 AM, họ bắt đầu bầy đồ cúng trên bàn
thờ dã chiến, lơ thơ vài chục quan khách. Chờ tới 12 AM, vẫn chưa khai
mạc. Chán nản, tôi ra về.

Khi báo chí viết bài tường thuật, họ nói buổi lễ bắt đầu 10:30AM!, rất
đông đồng hương tham dự!

27

Hình ảnh tương phản
22/9/14

Sáng thứ bẩy nào, tôi cũng đi bộ qua khu thương xá Alvin Sun. Bên
ngoài tiệm An Đông Tofu, một bà già VN, đội nón, đi dép, ngồi xổm bán
mớ rau, kiếm từng đồng. Cạnh bà, một người Mỹ homeless, khỏe mạnh,
ngồi ghế, chìa tay xin từng đồng ông đi qua, bà đi lại.

Hình ảnh này thật tương phản! Một bên bán sức lao động để có 1đ,
bên kia ngồi mát ăn xin 1đ.

Bức ảnh lâu năm nhất (năm 1954)
23/9/14

Trời vào thu, nắng nhẹ, gió lùa, lá phong vàng lác đác rơi. Anh
Nguyễn Phi Hùng đến tệ xá, tặng tôi một bức ảnh chụp lớp đệ nhất B2 Chu
Văn An, niên khóa 1954 - 1955 (tôi đứng hàng thứ ba). Đã 60 năm qua, tôi
vẫn nhận ra từng người. Đây là Thông (trưởng lớp), Cư, Quyền, Dậu, Châu,
Tùng, Hoàng Oanh, Nhung, Viên ..., thiếu Việt Hương (hoa khôi của B2).
Xem ảnh đ/k. Anh Hùng cho biết Cư hiện là bác sĩ hưu tại SJ, Quyền tại
Fremont.

Biết bao kỷ niệm thời di cư vô Nam hiện về, khiến tôi khồng cầm
được nước mắt.

Lá rách đùm lá tả tơi
25/9/14

Tòng là con anh Bùi Đức Thuận (anh Thuận là con trưởng bác Nghị).
Tòng là giáo viên trong chế độ cũ, có 11 con nên cuộc sống khá chật vật,
càng vất vả hơn sau 1975.

Thỉnh thoảng tôi gửi tiền về giúp gia đình cháu. Lần này, tôi nhờ Úy
(ở HK về) và Điệp (ở Sài Gòn) chuyển cho Tòng $100,00.

Số tiền tuy nhỏ nhoi, nhưng nói lên tình nghĩa gia đình.
Kỷ niệm 22 năm High Tech Dental Care
18/10/14

Lễ kỷ niệm được tổ chức tại hội trường UEC: 4 PM - 9 PM: lễ và văn
nghệ, 9 PM - 11PM dạ vũ. Chưa tới 4 giờ mà 1000 ghế ngồi không còn 1
chỗ tróng, nhiều người đến sau phải đứng, chưa có lễ hội nào lại có đông
người tham dự như trên. Hỏi ra mới biết: Lễ có tặng quà và bữa ăn tối cho
người tham dự. Sau khi lãnh quà, một số rất ít đồng hương ra về, chả lẽ họ
đến tham dự chỉ có mục đích lãnh quà!

Phụ phí, % của kinh phí xây dựng công trình,
20/10/14,

Chị Anh Thư gọi điện xin cho biết phụ phí, % của kinh phí xây dưng
công trình dành cho quản lý dự án, khảo sát và thiết kế, giám sát thi công, thí
nghiệm vật liệu v. v.Tôi hẹn 8 giờ sang mai viết văn thư trả lời. Cả đêm hôm

28

đó, tôi hầu như thức suốt đêm để tìm tài liệu trả lời, vi sau khi giã từ thiện
nguyện, tôi cất kín tất cả hồ sơ vào trong tủ.

Sửa chữa chỗ nứt trên sidewalk của cư xá
21/10/14

Mỗi năm, Louis, nhân viên cư xá sửa chỗ nứt trên lối đi btct. Sau một
vài tuần, vết nứt cũ lại xuất hiện. Sở dĩ như vậy, vật liệu sử dụng không
đúng, dùng epoxy cement thay vì cement. Tôi hướng dẫn cho Louis làm
đúng cách, đồng thời thông báo cho cô Vân, manager hay.

.

29

4

Thiên Chúa của tôi (II)

Thiên Chúa (TC) là đấng tạo ra muôn vật muôn loài trong vũ trụ, vô
hình cũng như hữu hình, trong đó có loài người sống trên trái đất này cũng
như các giống người trên các hành tinh khác. Con người gồm 2 phần: thể
xác thì hữu hạn, linh hồn thì bất diệt. Tất cả vạn vật đều bị chi phối bởi định
luật Quân Bình tuyệt đối và vĩnh cửu (a).

Chân Lý và niềm Tin
TC yêu thương loài người. Ngài tạo cho họ một thể xác cực kỳ tinh vi
và hoàn chỉnh, đồng thời cấy sẵn trong họ nhiều gien tốt như gien chống
bệnh tật, chống vô luân, thích làm điều phải, yêu thương để được hạnh phúc.
Ngài cho phép họ tự do hành động nhưng phải chịu trách nhiệm về việc làm
của mình. Ngài cũng tha tội một khi họ biết ăn năn xám hối, hay nói khác đi
không ai có thể tự làm sạch tội lỗi của mình, trừ Thiên Chúa (b).
Những gì Ngài mặc khải cho các tiên tri đều là Chân Lý. Một số lề
luật do Tiên Tri đạt để chỉ thích hợp cho thời đại bấy giờ. Tùy theo nhu cầu
cứu độ, Ngài sai các Tiên Tri xuống. Vì vậy không thể nói Tiên Tri của đạo
tôi là Tiên Tri cuối cùng hay con đường cứu độ của tôn giáo tôi là duy nhất
(X. PC 4.1)
Đức tin giúp chúng ta sống hạnh phúc, vượt qua những gian nan thử
thách, chịu đựng đau khổ. Muốn được như vậy, con người phải đem hết khả
năng mà TC trao ban ra phục vụ tha nhân
Khoa học cũng giúp tôi lại gần TC, (X.PC 4.2)
Ngày nay, người ta tin tưởng vào nhân chứng hơn là giảng sư, vào
kinh nghiệm hơn là giáo huấn, và tin vào cuộc sống và hành động hơn là lý

30

thuyết. Tôi tin TC yêu thương tôi, tôi cảm nghiệm tình yêu đó trong cuộc
sống.

Tôi tin có Thiên Đường và Địa Ngục (c). Địa ngục là nơi những linh
hồn không được hưởng Thánh Nhan Chúa, nhưng không phải là nơi khóc
lóc nghiến răng, có qủy sứ tra tấn kẻ tội lỗi.

Tôi tin ở phép lạ và ngày cánh chung sẽ đến.
Những ngày còn lại

Ở tuổi gần 80, tôi có qúa nhiều bệnh mãn tímh như tiểu đường, cao
máu, cao mỡ, phong thấp, gọi chung là bệnh thận; cộng thêm những tật mới
phát sinh như lãng tai, mắt mờ (cataract, glaucoma), hay quên, làm biếng, lo
âu hồi hộp; tim đập rộn ràng, mỗi khi xếp hàng trả tiền tại chợ, chờ lâu tại
phòng mạch, kẹt xe v. v.

Đó là lý do buộc lòng tôi phải từ giã thiện nguyện các dự án chuyên
môn vào mùa hè năm 2014 (X. PC 4.3). Khi thư gửi đi, không một ai muốn
tôi từ chức. Thôi thì phó mặc cho Trời!

Để sống bình an thanh thản trong những ngày còn lại, tôi ghi tâm thực
hành những điều sau đây:

- tha thứ vô điều kiện những ai đã xúc phạm (X.PC 4.4).
- vui hưởng hiện tại. Nhà văn Mỹ Hellen Keller đã viết: "Tôi đã khóc
vì không có giầy để đi, cho đến khi tôi nhìn thấy một người không có chân
để mang giầy.
- hàng ngày, tôi đọc kinh và suy niệm lời Chúa. Tôi cầu xin Thiên
Chúa, Đức Mẹ, Tổ Tiên, phù hộ độ trì cho tôi những ngày còn lại được bình
an. Tôi cũng cầu xin TC cho tôi sống và chết lành tại nhà, thay vì tại nursing
home hay nhà thương.
- luôn tỉnh thức chờ ngày Chúa gọi về.

*
Từ ngày chứng kiến cuộc bạo động tang thương giữa Lương và Giáo
tại quê tôi năm 1950, tôi luôn cầu nguyện cho thế giới hòa bình. Nếu sự khác
biệt về niềm tin không được tôn trọng, chiến tranh tôn giáo sẽ không bao giờ
chấm dứt như đã và đang xẩy ra trên 2500 năm nay, trong mọi nơi trên trái
đất!

(a) Một vài thí dụ về luật Quân Bình: sự vận hành của các hành tinh trong
vũ trụ theo một qũy đạo nhất định; sức hút của hành ting (nếu ra khỏi hấp lực củ
trái đất, con người sẽ bay bổng trong không gian, luật nhân qủa.

(b) Đức Phật bị người anh họ cho voi đẩy từ trên núi xuống. Đầu gối Ngài bị
thương. Có người hỏi tại sao?. Ngài trả lời: "Ta còn một số nghiệp chưa dứt."

31

(c) Tôi rất thích một băng rôn của chùa Vãn Sinh: "You can go to Heaven,
not because you are Budhist or a particular religious follower, it ix because of your
good action, not evil mind".

Nhà sư Mục Kiền Liên đã đi thăm Địa Ngục, cha Jose Maniyangat (1949 -
?). Cả hai đều thấy Satan và qủy dữ tra tấn người. Theo tôi, có nhiều đường đi tới
Thiên Đàng, còn Hỏa Ngục là chỗ không đi tới Thiên Đàng (không hưởng Thánh
Nhan Chúa).

Phụ chương 4 .1

Đức Giáo Hoàng Francis

và

công cuộc canh tân Giáo Hội

Con người luôn có những tiến triển mới và có nhu cầu mới tùy theo
thời đại, nên những lời trình bầy của Giáo Hội (GH) phải thích ứng với tâm
thức con người. Sự thích ứng không phải là bất nhất, mà là dấu chỉ của Chúa
Thánh Thần luôn hiện diện trong hoạt động của GH.

***
Thời Cựu Ước, trình độ nhận thức loài người còn yếu, mọi luật lệ tôn
giáo đều dựa trên sự sợ hãi. Thời Tân Ước, loài người đã tiến bộ hơn, mọi
luật lệ tôn giáo dựa trên tình yêu.
Công cuộc canh tân đã bắt đầu ngay từ GH sơ khai, tỷ như việc cắt bì:
Theo tục lệ Môise, nếu anh em không chịu cắt bì, anh em không được cứu
độ. GH lúc bấy giờ đã quyết định không cắt bì đối với dân ngoại.
Rồi đến công đồng Vaticano II, năm 1965, chấp nhận:
- Dùng ngôn ngữ địa phương thay vì Latin
- Linh mục quay mặt về phía giáo dân khi cử hành thánh lễ
- Tự do tôn giáo: chẳng ai buộc phải theo một tôn giáo nào, khỏi cần
theo đạo Kitô, khỏi cần chịu phép rửa tội, tín đồ Hồi Giáo cũng được ơn cứu
chuộc như tín đồ Công Giáo.
Ngoài ra, GH nhìn nhận những yếu tố chân lý trong các đạo giáo
khác. Điều này hình như đi ngược với giáo lý "Ngoài GH không có sự cứu
rỗi nào khác". Theo thiển ý, không có gì là đi ngược. Bởi chưng, kế hoạch
cứu rỗi của Thiên Chúa dành cho loài người vượt hẳn khỏi tầm hiểu biết của
họ, hay nói khác đi Ngài chỉ hé mở một phần theo từng thời đại.

32

Cũng vậy, Đức Thánh Cha (ĐTC) Gioan Phao lô II phát biểu: "Người
Công Giáo nên bỏ ý nghĩ độc tôn của mình, đi đến thiếu thiện cảm, chưa nói
đến khích động các tôn giáo khác (a).

GH không ngừng canh tân, như ĐTC Benedicto tuyên bố: "Chỉ khi
nào chúng ta trở thành người mới thì lúc đó mới có thế giới canh tân và tốt
đẹp hơn, canh tân toàn diện từ chủ chăn tới con chiên".

*
ĐTC Francis đẩy mạnh công cuộc canh tân. Sinh ngày 17/12/1936 tại
Buenos Aires, Á Căn Đình, thuộc dòng Tên, Ngài được bầu Giáo Hoàng
ngày 13/3/2013. Ngài sống rất gần gũi với người nghèo khó. Ngài không ở
trong biệt thự riêng dành cho Giáo Hoàng, mà ở chung với các tu sĩ. Mỗi khi
công du, Ngài không dùng xe có lồng chắn đạn.
Cứu độ: Ngay khi đăng quang, Ngài tuyên bố: "Tương lai thế giới tùy
thuộc vào sự tôn trọng khác biệt giữa các tôn giáo" (b).
Bất khả ngộ: Tuy là tập thể có Chúa trợ giúp, nhưng GH cũng là tập
thể con người với những yếu đuối, sai lầm. Giáo Hoàng cũng vậy, Ngài cũng
có thể sai lầm như bất cứ ai khác (c). Cũng tin vào Đức Kitô, chúng ta có tới
3000 giáo phái khác nhau. GH cần rà soát lại các tín lý để có thể kết hợp các
Kitô Giáo nên một (d). Vì vậy, Ngài lập Hội Đồng Cố Vấn gồm 8 Hồng Y
trong việc GH hoàn vũ và duyệt lại tông huấn giáo triều Rôma.
Lạm dụng tình dục: Khi chịu chức, linh mục tuyên khấn 3 điều: khó
nghèo, khiết tịnh, và vâng lời. Tuy vậy, một số rất nhỏ linh mục đã phạm tội
xâm phạm tình dục trẻ em (e). Liên Hiệp Quốc yên cầu GH bãi chức các linh
mục phạm tội và giao họ cho các giới chức dân sự (g). ĐTC Benedict đã cho
hoàn tục hàng trăm linh mục bị cáo buộc, ĐTC Francis rất thẳng tay trong
việc này.
Linh mục vẫn là con người như Thánh Têrêsa Cả nói: "Đáy hỏa ngục
được lót bằng sọ các linh mục". Theo thiển ý, Giáo Hội cho hoàn tục vô điều
kiện mhững linh mục nào không có ơn gọi, bị ép buộc đi tu, hoặc không ép
xác được.
Đồng tính luyến ái: Cộng đồng Vatican II đã tuyên bố: "Phải tôn
trọng giới đồng tính luyến ái vì họ không hề tự lựa chọn cho mình nếp sống
này". Khi phóng viên hỏi Ngài v/v này, Ngàì đáp: "Nếu một người đồng tính
tìm hiểu Thiên Chúa một cách thiện chí, thì tôi là ai phán xét người ấy.
Không được đẩy họ ra bên lề, họ là những người anh em của chúng ta".
Mới đây, hội đồng Tòa Thánh công nhận tài năng đóng góp của giới
này, nhưng không cháp nhận cách thực hành của họ.
Phá thai, ngừa thai, và các vấn đề xã hội khác: Ngày 19/9/2013
Ngài nói với tạp chí dòng Tên: "Chúng ta đều biết giáo huấn của Hội Thánh,
nhưng không phải lúc nào nói đến giáo huấn ấy. Thế thì chúng ta phải tìm ra

33

một thế quân bình mới; nếu không thì lâu dài luân lý của Hội Thánh sẽ có
nguy cơ sụp đổ như một lâu đài bằng giấy".

Làm chính trị: Người công giáo tốt là người biết tham gia chính trị.
***

Điều mà mọi người mong mỏi là ĐTC Francis với ơn soi sáng của
Chúa Thánh Thần tìm ra một giải pháp quân bình cho những vấn nạn xã hội
trong thời đại tiến bộ hiện nay.

(a) Bài giảng dưới đây của một linh mục: "Một người rớt xuống hố sâu kêu
cứu.

- gặp Đức Khổng Tử: "Nếu anh nghe theo lời tôi dạy, anh đã không gặp
nạn".

- gặp Đức Phật: "Anh lên khỏi hố, tôi sẽ chỉ cho anh con đường thoát nạn".
- gặp Đức Chúa, Chúa nhảy xuống hố, cứu người bị nạn.
Giảng như vậy là không hiểu gì về giáo lý của các tôn giáo bạn.
(b) Phiến quân Columbia cấm cử hành thánh lễ trong khu vực họ kiểm soát;
ông chủ tịch Huyện tại vùng cao nguyên Trung Phần VN tuyên bố; "Ai muốn theo
đạo, thì ra khỏi Huyện tôi"; tại Trung Đông, và tại châu Phi, nhà thờ bị đốt phá,
giáo dân bị giết hại. Nhà nước Hồi Giáo ISIS xua đuổi dân theo Thiên Chúa Giáo ra
khỏi vùng họ chiếm đóng. Sự xung đột giữa Phật Giáo và Hồi Giáo tại Miến khiến
250 người Hồi chết và 200,. 000 người chạy nạn; tại Srilanka 4 người chết và hàng
trăm cửa hàng bị đốt cháy. Đức ĐLLM lên án những hành động tội ác vì đi ngược
lại tinh thần từ bi của Phật Giáo.
(c) Những sự sai lầm không phải là ít như năm 1615, ĐTC khẳng định mặt
trời quay quanh trái đất, và kết tội nhà khoa học Galileo, vì ông này cho rằng trái
đất quay quanh mặt trời, hoặc ĐTC Gregorio kết án việc chích ngừa bệnh vì cho
rằng làm như vậy là nghi ngờ sự quan phòng của Thiên Chúa v. v.
(d) Giáo chủ chính thống Llia II nói GH Công Giáo phải từ bỏ những giáo
điều không chính thống, nếu muốn thực sự đoàn kết Kitô Giáo.
(e) Tại Mỹ, số linh mục phạm tội là 1000/50000 = 2%. Riêng trong thập niên
2001-2010, Đức Ông Sciclune cho hay 3000 linh mục bị tố cáo là hành vi tình dục sai
trái, có linh mục hiếp dâm 200 thiếu niên câm điếc.
(g) Ông Mark Serrano, một nạn nhân đã gióng lên: "Có cái gì sai trái đang
xẩy ra trong GH chúng tôi"

34