ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ
ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ
ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 5 ປີ
ຄງັ້ັ ທີ IX (2021-2025)
ຕຸລາ 2020
ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ
ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ
ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 5 ປີ
ຄງັ້ັ ທີ IX (2021-2025)
ຕຸລາ 2020
ສາລະບານ
ຄໍານາໍ ............................................................................................................................. IV
ຄໍາຂອບໃຈ.................................................................................................................................................. V
ພາກທີ I: ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຄງັັ້ ທີ IX (2021-2025) ....................................................... 1
1. ພາກສະເໜ.ີ .......................................................................................................................................... 1
1.1 ບດົ ຮຽນທີ່ ຖີ ອດຖອນໄດຈ້ັ າກການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-2020......... 1
1.2 ວທິ ກີ ານພດັ ທະນາແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025..........................................................4
2. ຜນົ ສໍາເລດັ ຕນົັ້ ຕໍ ສໍາລບັ 2016-2020 .......................................................................................................5
3. ສະພາບເງີ່ອນໄຂສໍາລບັ ການສາ້ັ ງແຜນ 2021-2025..................................................................................... 11
3.1 ຄວາມເປັນມາ.................................................................................................................................... 11
3.2 ຜນົ ກະທບົ ຈາກ COVID-19 .............................................................................................................. 15
3.3 ຈດຸ ປະສງົ ດາັ້ ນນະໂຍບາຍທີ່ ເີ ປັນບູລມີ ສດິ ສາໍ ລບັ ແຜນ 2021-2025........................................................... 17
3.4 ຄວາມສີ່ ຽງຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ................................................ 18
4. ເປົາັ້ ໝາຍລວມສາໍ ລບັ 2021-2025 ........................................................................................................ 19
5. ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລວມຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025...............................................20
6. ຄາດຄະເນຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງ.................................................................................................................20
ເງີ່ອນໄຂສາໍ ຄນັ ເພີ່ ອໃຫບ້ັ ນັ ລຸໄດ້ັ 8 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງ ..................................................................................... 21
6.1 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 1:..................................................................................................................... 21
6.2 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 2: ....................................................................................................................27
6.3 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 3: .................................................................................................................... 31
6.4 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 4: ....................................................................................................................37
6.5 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 5: ....................................................................................................................38
6.6 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 6: ....................................................................................................................45
6.7 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 7: ....................................................................................................................50
6.8 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 8: ....................................................................................................................53
7. ຄວາມຕອ້ັ ງການດາັ້ ນຊບັ ພະຍາກອນ ແລະ ການເງນິ ສໍາລບັ ແຜນ 2021-2025 ................................................55
7.1. ງບົ ປະມານຂອງຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-2020 ....................................................................55
7.2. ຈດຸ ປະສງົ ແລະ ຫກັ ການຂອງນະໂຍບາຍການໃຊຈັ້ ີ່ າຍງບົ ປະມານ ສາໍ ລບັ 2021-2025....................................58
7.3. ແຜນຄວາມຕອ້ັ ງການດາ້ັ ນການເງນິ ສາໍ ລບັ ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ...............64
7.4. ການວເິ ຄາະເຖງິ ແຫ່ີ ງການເງນິ ແລະ ຊ່ີ ອງຫວີ່ າງດາ້ັ ນການເງນິ ພາຍໃຕສັ້ ອງສມົ ມຸດຖານ......................................68
7.5. ສະຫຸບ ............................................................................................................................................70
8. ການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ , ຂອບການຕດິ ຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ................................................................70
8.1. ການແບີ່ ງຂນັັ້ ໃນການບລໍ ຫິ ານ, ຄຸມ້ັ ຄອງ ແລະ ການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ແຜນ ........................................................70
8.2. ການສາ້ັ ງແຜນການ ແລະ ແຜນງບົ ປະມານ ເພີ່ ອຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ...... 71
8.3. ຂອບການຕດິ ຕາມ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ສາໍ ລບັ ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ...........73
8.4. ການຕດິ ຕາມ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ : ໂຄງສາ້ັ ງຂອງການສະໜບັ ສະໜນູ ...............................................................76
8.5. ການຕດິ ຕາມ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ : ໂຄງສາັ້ ງຂອງຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ............................................................................77
ພາກທີ II: ແຜນພດັ ທະນາຂອງຂະແໜງການຍີ່ ອຍ 2021-2025 ..........................................................................92
I. ຂະແໜງການຍ່ີ ອຍ ການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນ .............................................................................................93
i
II. ຂະແໜງການຍ່ີ ອຍການປະຖມົ ສກຶ ສາ..................................................................................................... 103
III. ຂະແໜງການຍ່ີ ອຍ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນຕນົັ້ .......................................................................................... 116
IV. ຂະແໜງການຍ່ີ ອຍມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນປາຍ......................................................................................... 128
V. ຂະແໜງການຍີ່ ອຍການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ ........................................................................................... 137
VI. ຂະແໜງການຍ່ີ ອຍການສກຶ ສາຄູ ............................................................................................................ 147
VII. ຂະແໜງການຍີ່ ອຍອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ............................................................................. 158
VIII. ຂະແໜງການຍີ່ ອຍການສກຶ ສາຊນັ້ັ ສູງ...................................................................................................... 164
IX. ຂະແໜງການຍ່ີ ອຍກລິ າ-ກາຍຍະກາໍ ....................................................................................................... 175
X. ຂະແໜງການຍີ່ ອຍ ການບລໍ ຫິ ານ ແລະ ຄຸມັ້ ຄອງການສກຶ ສາ........................................................................ 187
ສາລະບານຕາຕະລາງ, ຮູບພາບ ແລະ ເອກະສານຊອັ້ ນທາັ້ ຍ
ຕາຕະລາງ 1: ສ່ີ ວນແບີ່ ງງບົ ປະມານຂອງ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ແຕ່ີ ປີ 2016-2020 ................................ 56
ຕາຕະລາງ 2: ງບົ ປະມານຂອງ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ທຽບໃສ່ີ ຄວາມຕອັ້ ງການທ່ີ ກີ າໍ ນດົ ໃນແຜນພດັ ທະນາ
ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-2020 ...................................................................................... 56
ຕາຕະລາງ 3: ສ່ີ ວນແບີ່ ງງບົ ປະມານຂອງຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຂອງແຕີ່ ລະພາກງບົ ປະມານ ........................ 59
ຕາຕະລາງ 4: ບນັ ດາແຜນງານບູລມິ ະສດິ .............................................................................................. 61
ຕາຕະລາງ 5: ຕວົ ກາໍ ນດົ ທ່ີ ສີ ໍາຄນັ ໃນການຄາດຄະເນງບົ ປະມານ ................................................................... 65
ຕາຕະລາງ 6: ຄາດຄະເນງບົ ປະມານ ພາຍໃຕສັ້ ມົ ມຸດຖານ “ໄດຮັ້ ບັ ງບົ ປະມານຢ່ີ ູໃນລະດບັ ເທີ່ າົ ເດມີ ” ........................ 66
ຕາຕະລາງ 7: ຄາດຄະເນງບົ ປະມານ ພາຍໃຕສ້ັ ມົ ມຸດຖານ “ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ” ................................... 67
ຕາຕະລາງ 8: ແຜນການເງນິ ພາຍໃຕສ້ັ ມົ ມຸດຖານ “ໄດຮ້ັ ບັ ງບົ ປະມານຢີ່ ູໃນລະດບັ ເທີ່ າົ ເດມີ ”................................... 69
ຕາຕະລາງ 9: ແຜນການເງນິ ພາຍໃຕສ້ັ ມົ ມຸດຖານ “ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ” ............................................. 69
ຮູບທີ 1: ຮອບວຽນການວາງແຜນ ແລະ ການປະຕບິ ດັ ການປະເມນີ ຜນົ ປະຈາໍ ປີຂອງ ESSDP 2021-2025.............. 74
ຕາຕະລາງ 10: ຕວົ ຊບີັ້ ອກຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ.................................................. 78
ຕາຕະລາງ 11 : ສມົ ທຽບຕວົ ຊບີັ້ ອກຕ່ີ າງໆ ໃນຊນັ້ັ ການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນ ແຕີ່ ປີ 2016 ຫາ 2020 ......................... 93
ຕາຕະລາງ 12: ສມົ ທຽບຕວົ ຊບີ້ັ ອກຊນັັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາແຕ່ີ ປີ 2016-2020 ...................................................... 103
ຕາຕະລາງ 13: ສມົ ທຽບປະສດິ ທພິ າບພາຍໃນສາໍ ລບັ ການສກຶ ສາຊນັັ້ ປະຖມົ .................................................... 104
ຕາຕະລາງ 14: ສມົ ທຽບຕວົ ຊບີັ້ ອກຕີ່ າງໆ ໃນຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນຕນົັ້ ແຕ່ີ ປີ 2016 ຫາ 2020 .......................116
ຕາຕະລາງ 15: ຄວາມຄບໜາ້ັ ຂອງຕວົ ຊບີັ້ ອກ ທາງດາັ້ ນປະສດິ ທພິ າບພາຍໃນ ໃນຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນຕນົັ້ ..........117
ຕາຕະລາງ 16: ຄວາມຄບໜາ້ັ ຂອງຕວົ ຊບີັ້ ອກຕ່ີ າງໆໃນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນປາຍແຕ່ີ ປີ 2016 ຫາ 2020 ............ 128
ຕາຕະລາງ 17: ຄວາມຄບໜາັ້ ຂອງຕວົ ຊບີັ້ ອກ ທາງດາ້ັ ນປະສດິ ທພິ າບພາຍໃນ ໃນຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນປາຍ ......... 128
ຕາຕະລາງ 18: ຄວາມຄບໜາັ້ ຂອງຕວົ ຊບີ້ັ ອກຕ່ີ າງໆໃນການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນແຕີ່ ປີ 2016 ຫາ 2020 .................. 137
ຕາຕະລາງ 19: ການປຽບທຽບຕວົ ຊວີ້ັ ດັ ຂອງການສາ້ັ ງຄູ ແຕີ່ ປີ 2016-2020 ................................................... 147
ຕາຕະລາງ 20: ນກັ ສກຶ ສາທີ່ ຈີ ບົ ຈາກສະຖາບນັ ສາ້ັ ງຄູ ແຕ່ີ ປີ 2016-2020...................................................... 147
ຕາຕະລາງ 21: ສະພາບການເຂາົ້ັ ຮຽນ ໃນສາຍອາຊວີ ະສກຶ ສາ 2016-2020 .................................................... 159
ຕາຕະລາງ 22: ຜູທັ້ ີ່ ຮີ ຽນຈບົ ຈາກສະຖານອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແຕີ່ ປີ 2016-2019 .................................................. 159
ຕາຕະລາງ 23: ສມົ ທຽບຕວົ ຊບີ້ັ ອກຕ່ີ າງໆ ໃນຂະແໜງການສກຶ ສາຊນັັ້ ສູງ ແຕີ່ ປີ 2016 ຫາ 2020 ......................... 164
ຕາຕະລາງ 24: ສມົ ທຽບຈາໍ ນວນນກັ ສກຶ ສາທີ່ ຮີ ຽນຈບົ ໃນແຕີ່ ລະປີ ແຕ່ີ ປີ 2016-2020..................................... 165
ເອກະສານຊອັ້ ນທາ້ັ ຍທີ 1: ຕອ້ັ ງໂສຂັ້ ອງຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ................................................................................. 207
ເອກະສານຊອັ້ ນທາ້ັ ຍທີ 2: ຂະບວນການປຶກສາຫາລໃນການສາ້ັ ງແຜນ. ......................................................... 216
ເອກະສານຊອ້ັ ນທາ້ັ ຍທີ 3: ລາຍຊີ່ 40 ເມອງບູລມິ ະສດິ ........................................................................... 218
ii
ເອກະສານຊອັ້ ນທາ້ັ ຍທີ 4: ຮູບສະແດງການສມົ ທຽບບາງຕວົ ຊບີ້ັ ອກຂອງ 40 ເມອງ ......................................... 220
ເອກະສານຊອັ້ ນທາັ້ ຍທີ 5: ການບໍລຫິ ານຄວາມສີ່ ຽງ .............................................................................. 222
ເອກະສານຊອັ້ ນທາ້ັ ຍທີ 6: ການຄາດຄະເນຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນ ແລະ ງບົ ປະມານທ່ີ ຕີ ອ້ັ ງການ................................... 232
ເອກະສານຊອ້ັ ນທາ້ັ ຍທີ 7: ສະຖຕິ ນິ ກັ ສກຶ ສາ ໄປຮຽນຕ່ີ ໍຕ່ີ າງປະເທດ ໃນໄລຍະ 05 ປີ (2016-2020). .................. 243
iii
ຄາໍ ນາໍ
ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ໄດຖັ້ ກພດັ ທະນາຂນຶັ້ ໃນຊ່ີ ວງເວລາທີ່ ມີ ຄີ ວາມ
ຫຍຸງ້ັ ຍາກ ເນີ່ ອງຈາກການແຜີ່ ລະບາດຂອງພະຍາດ COVID-19. ໂລກລະບາດດ່ີ ງັ ກ່ີ າວ ໄດສ້ັ າັ້ ງຄວາມຫຍຸງັ້ ຍາກໃຫັ້
ແກ່ີ ຂະບວນການໃນການສາ້ັ ງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຄງັ້ັ ນີັ້ ເປັນຕນົ້ັ ແມີ່ ນຂະບວນການໃນ
ການປຶກສາຫາລກນັ ແລະ ຂອບເຂດການປຶກສາຫາລ ແລະ ສະພາບການທດົ ຖອຍທາງດາັ້ ນເສດຖະກດິ ກີ່ ໍໄດສ້ັ າັ້ ງ
ຄວາມບ່ີ ໍແນ່ີ ນອນກ່ີ ຽວກບັ ລະດບັ ການສະໜບັ ສະໜນູ ທາງດາ້ັ ນການເງນິ ໃຫແ້ັ ກີ່ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ທງັ
ຈາກລດັ ຖະບານ ແລະ ຄີ່ ູຮ່ີ ວມພດັ ທະນາ. ມນັ ຍງັ ໄດສັ້ າ້ັ ງຄວາມຊກັ ຊາັ້ ໃນການສາັ້ ງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -
ສງັ ຄມົ ແຫ່ີ ງຊາດຄງັ້ັ ທີ IX ແລະ ການສາັ້ ງຂອບງບົ ປະມານໄລຍະກາງ. ຍອັ້ ນມສີ ີ່ ງິ ທາ້ັ ທາຍດາ້ັ ນການເງນິ ດີ່ ງັ ກ່ີ າວ,
ແຜນການເງນິ ສໍາລບັ ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຈີ່ ງຶ ໄດກັ້ ໍານດົ ຢ່ີ ູພາຍໃຕສັ້ ອງສມົ ມຸດຖານ ຄ:
ສມົ ມຸດຖານການເງນິ ຂອງສກຶ ສາຢ່ີ ູໃນລະດບັ ເທີ່ າົ ເດມີ ແລະ ສມົ ມຸດຖານການຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ ເຊ່ີ ງິ ມີ
ຄວາມຕອັ້ ງການດາ້ັ ນງບົ ປະມານໃນລະດບັ ສູງ. ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ໄດລັ້ ະບຸວີ່ າ ຜນົ ໄດັ້
ຮບັ ໃດທີ່ ຈີ ະສາມາດບນັ ລຸໄດຢ້ັ ່ີ າງເຕມັ ສີ່ ວນ ແມ່ີ ນຕອັ້ ງໄດຮ້ັ ບັ ງບົ ປະມານ ຕາມສມົ ມຸດຖານຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການ
ສກຶ ສາ.
ໃນເດອນພະຈກິ 2019, ກອງປະຊຸມລະດບັ ບລໍ ຫິ ານຂອງຄະນະວຊິ າການຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ
ໄດກັ້ ໍານດົ ບູລມິ ະສດິ ຈາໍ ນວນໜ່ີ ງຶ ສໍາລບັ ໄລຍະ 2021-2025 ຊ່ີ ງຶ ລວມມີ ການສຸມໃສ່ີ ການສກຶ ສາຊນັ້ັ ປະຖມົ ເພີ່ ອ
ປັບປຸງການຮຽນ-ການສອນ; ການຂະຫຍາຍການສະໜອງການສກຶ ສາຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ຢ່ີ າງມປີ ະສດິ ທພິ າບ
ແລະ ສອດຄ່ີ ອງກບັ ຄວາມເປັນຈງິ ; ກາໍ ນດົ ທກັ ສະ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງພະນກັ ງານພາຍໃນຂະແໜງການສກຶ ສາ
ແລະ ກລິ າ; ສາ້ັ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງໃຫສັ້ ກຶ ສາແຂວງ, ສກຶ ສາເມອງ, ກ່ີ ຸມໂຮງຮຽນ ແລະ ໂຮງຮຽນ; ແລະ ເພີ່ ອປັບປຸງ
ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃຫດ້ັ ຂີ ນຶັ້ ແລະ ຫຸດຜ່ີ ອນຄວາມແຕກໂຕນກນັ , ໂດຍສະເພາະໃນ 40 ເມອງທີ່ ດີ ອັ້ ຍ
ໂອກາດທາງດານສກຶ ສາ, ຕາມທີ່ ກີ ະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດກ້ັ ໍານດົ .
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຈະປະສານສມົ ທບົ ກນັ ກບັ ຄີ່ ູຮ່ີ ວມພດັ ທະນາ ໂດຍຜ່ີ ານກນົ ໄກການຕດິ
ຕາມຮ່ີ ວມກບັ ຄະນະວຊິ າການຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ແລະ ບດົ ລາຍງານວຽກງານຂະແໜງການປະຈາໍ ປີ
ຂອງກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໃນການຕດິ ຕາມ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ຄວາມຄບໜາັ້ ຂອງການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ. ນອກຈາກນ,ີັ້ ການປະເມນີ ໄລຍະກາງ ແລະ ການປະເມນີ ຜນົ ສຸດ
ທາັ້ ຍຂອງແຜນການຍງັ ຈະໄດຮ້ັ ບັ ການປະຕບິ ດັ ຮີ່ ວມກນັ ກບັ ຄີ່ ຮູ ີ່ ວມພດັ ທະນາ.
ຂາ້ັ ພະເຈາົັ້ ມຄີ ວາມເຊີ່ ອໝນັັ້ ວ່ີ າ ເອກະສານສະບບັ ນຈີ້ັ ະເປັນທດິ ທາງໃຫແ້ັ ກີ່ ພາກສີ່ ວນຕ່ີ າງໆ ແຕ່ີ ສູນກາງຮອດ
ທອ້ັ ງຖີ່ ນິ ລວມທງັ ຄີ່ ູຮ່ີ ວມພດັ ທະນາ ໃນຄວາມພະຍາຍາມ ແລະ ຮີ່ ວມມກນັ ເພີ່ ອໃຫບັ້ ນັ ລຸໄດເ້ັ ປົາັ້ ໝາຍໃນການ
ພດັ ທະນາຂອງລດັ ຖະບານ ກໍຄໃຫບັ້ ນັ ລຸໄດບ້ັ ນັ ດາຄາດໝາຍຂອງບນັ ດາແຜນງານ ແລະ ກດິ ຈະກາໍ ທີ່ ກີ ່ີ ຽວຂອ້ັ ງກບັ
ການພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ໃຫມ້ັ ຄີ ຸນນະພາບທີ່ ດີ ຂີ ນຶ້ັ ໂດຍອງີ ໃສີ່ ພາລະບດົ ບາດ,
ໜາັ້ ທ່ີ ີ ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຂອງແຕ່ີ ລະຂນັັ້ .
ວຽງຈນັ , ວນັ ທີ 2 ພະຈກິ 2020
ລດັ ຖະມນົ ຕີ
iv
ຄໍາຂອບໃຈ
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຂໍສະແດງຄວາມຂອບໃຈຢີ່ າງຈງິ ໃຈມາຍງັ ທຸກພາກສ່ີ ວນ ພາຍໃນ
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ, ພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ແຂວງ/ນະຄອນຫວງວຽງຈນັ , ພະນກັ ງານຈາກ
ຫອ້ັ ງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ເມອງ ແລະ ຜູອັ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ຄີ່ ຮູ ີ່ ວມພດັ ທະນາທີ່ ໃີ ຫກັ້ ານຊີ່ ວຍ
ເຫອດາ້ັ ນວຊິ າການ ແລະ ຄາໍ ຄດິ ເຫນັ ທ່ີ ມີ ຄີ ຸນຄ່ີ າ ແລະ ຄໍາແນະນາໍ ຕ່ີ າງໆ ທີ່ ໄີ ດສັ້ ະໜອງໃຫແ້ັ ກ່ີ ການພດັ ທະນາແຜນ
ພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025.
ພເິ ສດ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ກຂໍ ໍສະແດງຄວາມຂອບໃຈມາຍງັ ສະຖານທດູ ອດົ ສະຕາລ,ີ
ສະຫາພາບເອຣີ ບົ ແລະ ອງົ ການຢູນເິ ຊບປະຈາໍ ສປປ ລາວ ທ່ີ ໄີ ດໃັ້ ຫກັ້ ານຊີ່ ວຍເຫອທາງດາ້ັ ນວຊິ າການ ແລະ ການ
ສະໜບັ ສະໜນູ ດາ້ັ ນການເງນິ ເພີ່ ອຈດັ ກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລ ໃນການພດັ ທະນາແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ
ສາ ແລະ ກລິ າ (2021-2025).
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ
v
ພາກທີ I: ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຄງັັ້ ທີ IX (2021-2025)
1. ພາກສະເໜີ
1.1 ບດົ ຮຽນທ່ີ ຖີ ອດຖອນໄດຈັ້ າກການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-
2020
ໂດຍອງີ ຕາມຜນົ ການທບົ ທວນກາງສະໄໝຂອງແຜນພດທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-
2020, ການທບົ ທວນກາງສະໄໝຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫີ່ ງຊາດຄງັັ້ ທີ VIII, ໃນຂະແໜງການ
ສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ໄດຄັ້ ນົັ້ ພບົ ບນັ ຫາ ແລະ ສີ່ ງິ ທາັ້ ທາຍທ່ີ ສີ າໍ ຄນັ ຫາຍຢ່ີ າງ, ລວມທງັ ຜນົ ກະທບົ ຈາກການລະບາດຂອງ
ພະຍາດ COVID-19 ກໍໄດນັ້ າໍ ສະເໜໃີ ຫເັ້ ຫນັ ໃນຂໍທີ 3.2 ລີ່ ຸມນ.ີັ້
ຍອ້ັ ນງບົ ປະມານສາໍ ລບັ ຂະແໜງການສກຶ ສາມຈີ າໍ ກດັ , ດີ່ ງັ ນນັ້ັ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຈະປະເຊນີ ກບັ
ສີ່ ງິ ທາ້ັ ທາຍໃນການສບຕ່ີ ໍສະໜອງງບົ ປະມານໃຫແ້ັ ກີ່ ບນັ ດາກດິ ຈະກໍາ ທ່ີ່ີ ໄີ ດຮ້ັ ບັ ການຊີ່ ວຍເຫອດາັ້ ນການເງນິ ຈາກຜູ ້ັ
ໃຫທັ້ ນຶ 1 ໃນເວລາໂຄງການສນິັ້ ສຸດ ແລະ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງໄດຈັ້ ດັ ບູລມິ ະສດິ ທາງດາັ້ ນງບົ ປະມານຂອງຕນົ . ຜນົ
ກະທບົ ຈາກການລະບາດຂອງພະຍາດ COVID-19 ຕ່ີ ໍການເກບັ ລາຍຮບັ ຂອງລດັ ຖະບານໃນປີ 2020 ແລະ ອາດມີ
ຜນົ ກະທບົ ໃນອກີ ສອງຫາສາມປີຂາັ້ ງໜາັ້ ແລະ ຍີ່ ງິ ຈະເຮດັ ໃຫກ້ັ ານຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານບໍລຫິ ານທີ່ ບີ ີ່ ໍແມ່ີ ນເງນິ ເດອນ
ເຂາົັ້ ໃສ່ີ ກດິ ຈະກໍາຕີ່ າງໆ ຍ່ີ ງິ ມຄີ ວາມຫຍຸງັ້ ຍາກ. ບູລມິ ະສດິ ຫກັ ໃນການພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ
ແມ່ີ ນເພ່ີ ອ (i) ສງັ ລວມ ແລະ ເຮດັ ການວໄິ ຈຢ່ີ າງເລກິ ເຊີ່ ງິ ເຖງິ ຂມໍ້ັ ນູ ກີ່ ຽວກບັ ການສກຶ ສາ (ໂດຍແຍກຕາມເພດ, ເຜ່ີ າົ
ແລະ ຄວາມພກິ ານ), ວໄິ ຈທ່ີ ແີ ຍກຂມໍ້ັ ູນລະອຽດກີ່ ຽວກບັ ການເຂາົັ້ ຮຽນ, ການປະລະການຮຽນ, ການເລີ່ ອນຂນັ
ເລ່ີ ອນຊນັ້ັ ແລະ ຕວົ ຊບີ້ັ ອກດາ້ັ ນຄຸນນະພາບ ເຊີ່ ນັ : ການຮູໜັ້ ງັ ສ ແລະ ການຄດິ ໄລີ່ ເລກ; (ii) ສາັ້ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງໃຫັ້
ແກ່ີ ສາຍກ່ີ ຽວພນັ ລະຫວ່ີ າງການສກຶ ສາ, ການມວີ ຽກເຮດັ ງານທໍາ ແລະ ດາັ້ ນອີ່ ນໆທາງດາັ້ ນເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ເພີ່ ອ
ນາໍ ໄປສີ່ ູການວາງແຜນໂດຍອງີ ໃສີ່ ຂມໍັ້ ູນ ແລະ ຫກັ ຖານດີ່ ງັ ກີ່ າວ; (iii) ປັບປຸງປະສດິ ທພິ າບການບນັ ຈຸ ແລະ ການນາໍ
ໃຊຄ້ັ ;ູ ແລະ (iv) ພດັ ທະນາຍຸດທະສາດການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານບລໍ ຫິ ານທ່ີ ບີ ່ີ ແໍ ມ່ີ ນເງນິ ເດອນ ເພ່ີ ອໃຫບັ້ ູລມິ ະສດິ ໃນ
ການແກໄັ້ ຂບນັ ດາສ່ີ ງິ ທາ້ັ ທາຍຕນົ້ັ ຕຕໍ ່ີ າງໆ ດ່ີ ງັ ທ່ີ ໄີ ດກັ້ ໍານດົ ໃນຂໍັ້ 3.3 ຂອງເອກະສານແຜນການນ.ີັ້
ການທບົ ທວນກາງສະໄໝ ຂອງແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຄງັ້ັ ທີ VIII ກາໍ ນດົ ບາງບູລມິ ະສດິ
ສະເພາະສາໍ ລບັ ໄລຍະ 2018-2020 ດີ່ ງັ ນ:ີັ້
• ເດກັ ທີ່ ຢີ ີ່ ູນອກໂຮງຮຽນ: ຂໍມັ້ ນູ ດາັ້ ນສະຖຕິ ຕິ ອັ້ ງກມົ ກຽວກນັ ກບັ ຂໍມ້ັ ູນອີ່ ນໆ ລວມທງັ ຂໍມັ້ ນູ ຈາກການວໄິ ຈ
ເດກັ ນອກໂຮງຮຽນຂອງສາກນົ 2 (ປີ 2017) ແລະ ການສໍາຫວດປະຊາກອນປີ 2015 ການສາໍ ຫວດດດັ ຊະນີ
ໝາຍສງັ ຄມົ ປີ 2017, ເພ່ີ ອໃຫໄ້ັ ດຂ້ັ ໍມັ້ ນູ ທ່ີ ຊີ ດັ ເຈນກ່ີ ຽວກບັ ເດກັ ຢີ່ ູນອກໂຮງຮຽນ. ຍງັ ຂາດຂມໍັ້ ນູ ກີ່ ຽວກບັ
ເດກັ ນອັ້ ຍພກິ ານ ທງັ ຢີ່ ູໃນ ແລະ ນອກໂຮງຮຽນ. ສູນສະຖຕິ ກິ ານສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຄວນນາໍ ໃຊຄັ້ າໍ ຖາມຈາກ
“Washington Group Child Functioning Questions” ເພີ່ ອເກບັ ກໍາຂໍມ້ັ ນູ ກີ່ ຽວກບັ ເດກັ ພກິ ານ.
• ຜນົ ການຮຽນ: ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງເພີ່ ມີ ງບົ ປະມານບໍລຫິ ານຢີ່ ູຂນັັ້ ເມອງ ພອັ້ ມໆກນັ ກບັ ການຍກົ ລະດບັ
ຄູສກຶ ສານເິ ທດ ເພ່ີ ອຊີ່ ວຍເຫອບນັ ດາຄູສອນ ເພີ່ ອແນໃສ່ີ ປັບປຸງການສອນຂອງຄໃູ ຫດັ້ ຂີ ນຶັ້ .
• ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນໃນການປະຕບິ ດັ ຍຸດທະສາດ ເພ່ີ ອປັບປຸງປະສດິ ທພິ າບການສບັ ຊອ້ັ ນ ແລະ ນາໍ ໃຊຄັ້ ູ, ຫຸດຈາໍ
ນວນຄອູ າສາສະໝກັ ເພ່ີ ອໃຫສັ້ າມາດມກີ ານສບັ ຊອ້ັ ນຄູຈບົ ໃໝີ່ ທີ່ ມີ ຄີ ຸນນະພາບ. ບູລມິ ະສດິ ໃນການບນັ ຈຸ
1 ເຊ່ີ ນັ : ການເພ່ີ ມີ ງບົ ປະມານໃສ່ີ ເງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ ແລະ ອາຫານໃນໂຮງຮຽນ
2ການວໄິ ຈສະພາບເດກັ ນອັ້ ຍຢີ່ ູນອກໂຮງຮຽນຢ່ີ ູ 9 ປະເທດໃນ ອາຊຽນ, UNESCO ປີ 2017
1
ລດັ ຖະກອນໃໝີ່ ແມ່ີ ນການບນັ ຈຄຸ ູມດັ ທະຍມົ ທ່ີ ມີ ຄີ ວາມຊໍານານງານ ໃນວຊິ າຄະນດິ ສາດ, ວທິ ະຍາສາດ
ແລະ ວຊິ າໄອທ.ີ
• ການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານທ່ີ ບີ ່ີ ໍພຽງພໍ: ໃຫແັ້ ກີ່ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ໃນຊ່ີ ຸມປີຜີ່ ານມາ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນ
ຕອັ້ ງໄດປັ້ ັບປຸງ ແລະ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງໄດຮ້ັ ບັ ງບົ ປະມານເພີ່ ມີ ຂນຶັ້ . ພອ້ັ ມດຽວກນັ ນນັັ້ ຂະແໜງການສກຶ
ສາ ແລະ ກລິ າ ຕອ້ັ ງໄດຈັ້ ດັ ລຽງບູລມິ ະສດິ ຂອງແຜນງານຕີ່ າງໆ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ວີ່ າຊບັ ພະຍາ ກອນທີ່ ມີ ຈີ າໍ ກດັ
ໄດຖັ້ ກນໍາໃຊເ້ັ ຂາົັ້ ແກໄັ້ ຂບນັ ດາຄວາມຕອັ້ ງການທີ່ ຈີ າໍ ເປັນແທ.ັ້ ສງັ ລວມແລວ້ັ ບນັ ດາບູລມິ ະສດິ ທ່ີ ຈີ າໍ ເປັນ
ແມີ່ ນເພ່ີ ອ (ກ) ສາ້ັ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງດາ້ັ ນຄວາມກ່ີ ຽວພນັ ລະຫວີ່ າງແຜນການ ແລະ ງບົ ປະມານ, (ຂ) ເພີ່ ມີ ເງນິ
ບລໍ ຫິ ານໃຫແ້ັ ກ່ີ ຂນັັ້ ແຂວງ ແລະ ຂນັ້ັ ເມອງ ແລະ ຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານໃຫເັ້ ທີ່ າົ ທຽມກນັ ໂດຍເພີ່ ມີ ງບົ ປະມານ
ສໍາລບັ ວຽກງານນເິ ທດ ແລະ ການຕດິ ຕາມຂນັ້ັ ໂຮງຮຽນ ແລະ (ຄ) ສາັ້ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງ ແລະ ຫນັ ການວາງ
ແຜນເປັນທນັ ສະໄໝ, ຄວາມສາມາດການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານ ແລະ ຄວາມສາມາດທາງດາັ້ ນການບນັ ຊີ ຂອງ
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ. ໃນຂະນະດຽວກນັ , ປະສດິ ທພິ າບໃນການນໍາໃຊຄ້ັ ກູ ຕໍ ອ້ັ ງໄດຮ້ັ ບັ ການ
ປັບປຸງໃຫດັ້ ຂີ ນຶ້ັ .
• ຈາໍ ນວນ ແລະ ຄຸນນະພາບຂອງນກັ ຮຽນຈບົ ການສກຶ ສາຂນັັ້ ພນັ້ ຖານ: ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງໄດເັ້ ພີ່ ມີ ອດັ ຕາ
ການເລ່ີ ອນຊນັັ້ ແລະ ອດັ ຕາການຈບົ ຊນັັ້ ໃນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕນົັ້ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ປາຍ. ຢາກປັບ ປຸງຄຸນ
ນະພາບນກັ ສກຶ ສາ ທີ່ ຮີ ຽນຈບົ ການສກຶ ສາຫງັ ການສກຶ ສາຂນັ້ັ ພນັ້ ຖານໃຫໄັ້ ດດັ້ ີ ແມີ່ ນມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງໄດັ້
ປັບປຸງທກັ ສະ ແລະ ຄວາມຮູຂັ້ ນັ້ັ ພນັ້ ຖານທີ່ ໄີ ດຮ້ັ ຽນມາແຕ່ີ ຊນັັ້ ປະຖມົ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ຕນົັ້ ພອ້ັ ມທງັ
ປະກອບທກັ ສະທີ່ ຈີ າໍ ເປັນໃຫແ້ັ ກີ່ ຊາວໜີ່ ຸມ ເພີ່ ອນາໍ ໄປປະຕບິ ດັ ໃນວຽກງານຂອງເຂາົ ເຈາົັ້ ໃນເງີ່ອນໄຂ
ເສດຖະກດິ ທີ່ ມີ ຄີ ວາມທນັ ສະໄໝ ແລະ ຫາກຫາຍ. ບນັ ດາຄວາມສາມາດຂນັ້ັ ຕ່ີ ໍາສຸດ ຊີ່ ງຶ ລວມມທີ ກັ ສະ ການ
ຮູໜ້ັ ງັ ສ ແລະ ທກັ ສະດາັ້ ນຄະນດິ ສາດ ຄວນຈະໄດຖັ້ ກກໍານດົ ໄວເັ້ ປັນເງ່ີອນໄຂ ເພ່ີ ອເຂາົ້ັ ຮຽນໃນສາຍອາຊວີ ະ
ສກຶ ສາ ແລະ ຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ . ບນັ ດາຫດັ ສູດສາຍອາຊວີ ະສກຶ ສາ ຄວນເປີດໂອກາດໃຫທ້ັ ຸກຄນົ ໄດເັ້ ຂາົ້ັ
ຮ່ີ ວມຮຽນ ແລະ ໄດຮ້ັ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈາກຫກັ ສູດດ່ີ ງັ ກ່ີ າວ ໂດຍບ່ີ ໍຈາໍ ແນກເພດ, ເຜ່ີ າົ ແລະ ຄວາມພກິ ານ.
• ການຮູໜ້ັ ງັ ສ: ຕອັ້ ງປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງການສກຶ ສາຊນັັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາໃຫດ້ັ ຂີ ນຶັ້ ຈ່ີ ງຶ ສາມາດເຮດັ ໃຫອ້ັ ດັ ຕາ
ການຈບົ ຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕນົັ້ ເພີ່ ມີ ຂນຶ້ັ . ດ່ີ ງັ ນນັັ້ , ການສະໜອງຫກັ ສູດການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນທີ່ ມີ ເີ ປົັ້າໝາຍ
ແມີ່ ນມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ . ຫກັ ສູດທຽບເທີ່ າົ ສາໍ ລບັ ການຮູໜັ້ ງັ ສຂອງໄວໜ່ີ ຸມ ແລະ ສາໍ ລບັ ສບຕີ່ ກໍ ານສກຶ ສາ ແມີ່ ນ
ຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງໄດປັ້ ັບປຸງໃຫເ້ັ ຂມັ້ັ ແຂງ ແລະ ເສມີ ຂະຫຍາຍໃຫດ້ັ ຂີ ນຶ້ັ .
• ຄວາມສອດຄີ່ ອງກນັ ລະຫວີ່ າງການສກຶ ສາ ກບັ ຄວາມຕອັ້ ງການຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດ ຖະກດິ -ສງັ ຄມົ
ແຫ່ີ ງຊາດ: ການປະເມນີ ກາງສະໄໝຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ຄງັ້ັ ທີ VIII ໄດລັ້ ະບຸວ່ີ າ ລະບບົ
ການສກຶ ສາຕອ້ັ ງຮບັ ປະກນັ ໃຫເັ້ ດກັ ພກິ ານໄດເ້ັ ຂາົັ້ ເຖງິ ການສກຶ ສາໃນທຸກລະດບັ . ຊຸມຊນົ , ພີ່ ແໍ ມ່ີ ຜູປ້ັ ົກຄອງ
ແລະ ບຸກຄະລາກອນທາງການສກຶ ສາ ຍງັ ບີ່ ຮໍ ບັ ຮູເັ້ ຖງິ ສດິ ໃນການໄດຮັ້ ບັ ການສກຶ ສາຂອງເດກັ ພກິ ານ ແລະ ຄູ
ສອນ ຕອັ້ ງໄດຮັ້ ບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ເພີ່ ອໃຫເັ້ ຂາົັ້ ໃຈກີ່ ຽວກບັ ການສກຶ ສາຮຽນຮີ່ ວມໃຫດ້ັ ກີ ວີ່ າເກ່ີ າົ . ການປັບປຸງ
ຄວາມສາມາດ ແລະ ທກັ ສະພນັ້ ຖານຂອງເດກັ ນບັ ແຕ່ີ ຊນັັ້ ການສກຶ ສາ ກ່ີ ອນໄວຮຽນ ເຖງິ ຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນ
ຕນົັ້ ແມີ່ ນຄວາມຈາໍ ເປັນຫາຍ ເນ່ີ ອງຈາກວ່ີ າ ປັດຈບຸ ນັ ນີ້ັ ເຫນັ ໄດວ້ັ ່ີ າທກັ ສາການຮຽນຮູພັ້ າສາລາວ ແລະ ທກັ ສະ
ດາ້ັ ນຄະນດິ ສາດຂອງນກັ ຮຽນ ແມ່ີ ນຍງັ ອ່ີ ອນຫາຍ ຊີ່ ງຶ ຈະມຜີ ນົ ກະທບົ ຕີ່ ໍປະສດິ ທພິ າບໃນການສະໜອງການ
ສກຶ ສາລະດບັ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ການສກຶ ສາຊນັັ້ ສູງ. ການສໍາຫວດຕະຫາດແຮງງານ ແລະ ການສກຶ ສາ
ຕດິ ຕາມນກັ ຮຽນທ່ີ ຮີ ຽນຈບົ ຢ່ີ າງເປັນປົກກະຕິ ແມີ່ ນມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນ. ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ມີ
ຄວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງໄດສ້ັ າັ້ ງແຜນພດັ ທະນາຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດສໍາລບັ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກິ ລາ ເພີ່ ອ
ປະກອບສ່ີ ວນເຂາົັ້ ໃນການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແນີ່ ໃສີ່ ໃຫເັ້ ສດຖະກດິ ມກີ ານ
2
ເຕບີ ໂຕທ່ີ ຍີ ນຍງົ ແລະ ກວມລວມ, ທຸກຄນົ ສາມາດຊອກວຽກເຮດັ ງານທໍາໄດ.ັ້ ຢາກໃຫມັ້ ກີ ານປະກອບ ສ່ີ ວນ
ຢ່ີ າງກວາັ້ ງຂວາງຂອງຂະແໜງອຸດສະຫະກໍາ ແລະ ການບໍລກິ ານຕີ່ ໍຍອດຜະລດິ ຕະພນັ ພາຍໃນຂອງປະ ເທດ ມີ
ຄວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງໃຫນັ້ ກັ ຮຽນທ່ີ ຮີ ຽນຈບົ ຈາກໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ, ວທິ ະຍາໄລ ແລະ ມະ ຫາວິ
ທະຍາໄລມຄີ ຸນນະພາບທ່ີ ດີ .ີ
• ການໃຊຈ້ັ ີ່ າຍຂອງຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ3: ຄຸນນະພາບ ແລະ ປະສດິ ທພິ າບຂອງການໃຊຈ້ັ ່ີ າຍງບົ
ປະມານຂອງຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງໃຫດັ້ ຂີ ນຶັ້ ຊ່ີ ງຶ ລວມມ:ີ
(ກ) ປັບປຸງປະສດິ ທພິ າບຂອງການນາໍ ໃຊຄ້ັ ູ; (ຂ) ສາັ້ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງໃນການເຊີ່ ອມໂຍງກນັ ລະ ຫວ່ີ າງການ
ວາງແຜນ ແລະ ການຂນຶ້ັ ງບົ ປະມານ; ແລະ (ຄ) ການສາ້ັ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງດາ້ັ ນຂອດປະສານງານລະຫວີ່ າງສູນ
ກາງ ແລະ ທອັ້ ງຖີ່ ນິ ກ່ີ ຽວກບັ ການເກບັ ກາໍ ຂໍມັ້ ນູ ດາັ້ ນການເງນິ . ຂຈໍັ້ າໍ ກດັ ທາງດາ້ັ ນການເງນິ ຍງັ ຈະມຢີ ີ່ ູຈນົ ເຖງິ ປີ
2020. ດີ່ ງັ ນນັ້ັ , ຂະແໜງການສກຶ ສາຕອັ້ ງໄດຕັ້ ດັ ສນິ ໃຈກໍານດົ ວທິ ກີ ານໃນການນໍາໃຊຊັ້ ບັ ພະ ຍາກອນມະນຸດ
ແລະ ການເງນິ ຂອງຕນົ ຢ່ີ າງມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ , ໃນຂະນະທີ່ ຄີ ວາມແຕກໂຕນກໍສາມາດຫຸດຜ່ີ ອນໄດ.້ັ ຄວາມສະເ
ໝພີ າບທາງເພດໃນກ່ີ ຸມພະນກັ ງານບໍລຫິ ານ ກໍມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງ ເພາະ ວ່ີ າຈາໍ ນວນແມ່ີ -
ຍງິ ທ່ີ ມີ ຕີ າໍ ແໜີ່ ງສູງມຈີ າໍ ກດັ ຢີ່ ູຂນັັ້ ພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ແຂວງ, ຫອ້ັ ງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກ-ິ
ລາ ເມອງ ແລະ ອໍານວຍການໂຮງຮຽນ.
• ການເງນິ ສກຶ ສາ: ບູລມິ ະສດິ ແມີ່ ນຮກັ ສາການສະໜອງງບົ ປະມານໃຫພ້ັ ຽງພແໍ ກ່ີ ບນັ ດາແຜນງານທີ່ ກີ ໍາລງັ
ດາໍ ເນນີ ການຢ່ີ ູ ເຊ່ີ ນັ : ເງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ ແລະ ການຜະລດິ ປຶມ້ັ ແບບຮຽນທດົ ແທນ. ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ
ແລະ ກລິ າ ມຂີ ໍຈ້ັ າໍ ກດັ ໃນການປັບປີ່ ຽນເປົາ້ັ ໝາຍການນາໍ ໃຊງ້ັ ບົ ປະມານບລໍ ຫິ ານ. ແຕີ່ ຖາ້ັ ຢາກຫຸດຜ່ີ ອນຄວາມ
ແຕກໂຕນກນັ ໄດ້ັ ແມີ່ ນຕອັ້ ງປັບປຸງປະສດິ ທພິ າບຂອງການສບັ ຊອັ້ ນ ແລະ ນາໍ ໃຊຄ້ັ ູ. ເຖງິ ຢ່ີ າງໃດກໍຕາມ, ການ
ຍກົ ຍາັ້ ຍຄູຈາກບີ່ ອນໜີ່ ງຶ ໄປອກີ ບີ່ ອນໜີ່ ງຶ ມຄີ ວາມຫຍຸງ້ັ ຍາກຫາຍ ໃນເງີ່ອນໄຂຂອງປະເທດເຮາົ . ຄະນະກໍາະ-
ການຈດັ ສນັ ຄູ ແລະ ຄະນະກາໍ ມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ ທງັ ສອງຄະນະຈະສກຶ ສາເບ່ີ ງິ ບນັ ດາ
ຂໍສັ້ ະເໜແີ ນະຈາກການທບົ ທວນເຄ່ີ ງິ ສະໄໝແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-2020 ເພີ່ ອ
ກໍານດົ ບນັ ດາຍຸດທະສາດການນໍາໃຊຊັ້ ບັ ພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນດາ້ັ ນການເງນິ ເພີ່ ອຫຸດຜີ່ ອນ
ຄວາມແຕກໂຕນ. ອາດຈະພຈິ າລະນາເບ່ີ ງິ ການນໍາໃຊເັ້ ງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນທີ່ ແີ ຕກຕ່ີ າງກນັ , ການຈດັ ສນັ ງບົ
ປະມານ ໂດຍອງີ ໃສີ່ ສູດຄດິ ໄລີ່ ເງນິ ບລໍ ຫິ ານໃຫແັ້ ກີ່ ເມອງ, ແລະ /ຫ ເງນິ ຊີ່ ວຍເຫອດາັ້ ນບລໍ ຫິ ານໃຫແັ້ ກີ່ ເມອງ
ຄວນເລີ່ ງັ ໃສ່ີ ໂຮງຮຽນດອ້ັ ຍໂອກາດ ໂດຍຜ່ີ ານການນໍາໃຊສັ້ ູດຄດິ ໄລ່ີ ງບົ ປະມານ ທີ່ ໄີ ດກັ້ ໍານດົ ເພີ່ ອຫຸດຜີ່ ອນ
ຄວາມແຕກໂຕນກນັ .
• ນະໂຍບາຍອງີ ໃສ່ີ ຫກັ ຖານ: ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງສາັ້ ງກນົ ໄກເພ່ີ ອສງັ ລວມ ແລະ ວໄິ ຈຂໍມັ້ ູນຢີ່ າງເຕມັ ສ່ີ ວນ
ກວີ່ າເກີ່ າົ ຈາກແຫ່ີ ງຕ່ີ າງໆກ່ີ ຽວກບັ ການສກຶ ສາ ແລະ ການຈາັ້ ງງານ ພອ້ັ ມທງັ ສງັ ລວມຜນົ ການວໄິ ຈຕີ່ າງໆໃຫັ້
ແກີ່ ຜູສັ້ າັ້ ງນະໂຍບາຍ ພອ້ັ ມທງັ ໃຫພ້ັ າກສີ່ ວນອີ່ ນໆທີ່ ກີ ່ີ ຽວຂອັ້ ງ ໄດເັ້ ຂາົ້ັ ເຖງິ ຜນົ ການວໄິ ຈດີ່ ງັ ກີ່ າວ. ຢາກເຮດັ
ໃຫທ້ັ ຸກໆແຂວງ ສາມາດຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ກນົ ໄກດີ່ ງັ ກ່ີ າວໄດ,້ັ ຕອ້ັ ງມນີ ຕິ ກິ ໍາໃນການສະໜບັ ສະໜນູ ວຽກງານ
ດ່ີ ງັ ກີ່ າວ. ເພີ່ ອຢາກຕດິ ຕາມການປະຕບິ ດັ ແຜນການພດັ ທະນາຂອງຂະແໜງການຢີ່ າງມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ໂດຍ
ສະເພາະໃນລະດບັ ນະໂຍບາຍ ແລະ ຍຸດທະສາດ ຕອ້ັ ງມກີ ນົ ໄກໃຫລັ້ ດັ ຖະບານ ແລະ ຄ່ີ ູຮີ່ ວມພດັ ທະນາ
ສາມາດປະເມນີ ຄວາມຄບໜາ້ັ ຂອງແຜນ ໂດຍອງີ ໃສ່ີ ຄາດໝາຍທ່ີ ໄີ ດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງຂອງ ປີ 2020. ຂອບ
ປະເມນີ ຜນົ ການປະຕບິ ດັ ງານຂອງຂະແໜງການທ່ີ ມີ ປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຕອັ້ ງໄດກ້ັ ວມເອາົ ການຕດິ ຕາມ ການປະຕິ
ບດັ ນະໂຍບາຍ ແລະ ຍຸດທະສາດທ່ີ ສີ ູນກາງວາງອອກ ຢີ່ ູໃນລະດບັ ທອ້ັ ງຖ່ີ ນິ .
3 ລາຍລະອຽດມຢີ ່ີ ູຂທໍ້ັ ີ 7
3
ແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ໄດສ້ັ າັ້ ງຂນຶັ້ ໂດຍນໍາໃຊບັ້ ນັ ດາຂໍສັ້ ະເໜແີ ນະເຫີ່ າົ ນເີິັ້ ປັນ
ຈດຸ ເລ່ີ ມີ ຕນົ້ັ . ເຖງິ ຢ່ີ າງໃດກໍຕາມ, ສ່ີ ງິ ທາ້ັ ທາຍທ່ີ ຈີ ະບ່ີ ໍສາມາດເຮດັ ໃຫບ້ັ ນັ ລຸໄດຈັ້ ດຸ ປະສງົ ດາ້ັ ນນະໂຍບາຍ ແລະ 8 ຜນົ
ໄດຮັ້ ບັ ລວມທີ່ ກີ ໍານດົ ໃນແຜນ ແມ່ີ ນການສະໜອງງບົ ປະມານທີ່ ບີ ີ່ ພໍ ຽງພໃໍ ຫແັ້ ກ່ີ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ.
ລະດບັ ງບົ ປະມານທີ່ ໄີ ດຮັ້ ບັ ໃນໄລຍະຜ່ີ ານມາແມ່ີ ນຕີ່ າໍ ຫາຍ ແລະ ຍອັ້ ນເຫດຜນົ ດ່ີ ງັ ກີ່ າວ ຈ່ີ ງຶ ໄດສັ້ ີ່ ງົ ຜນົ ໃຫກັ້ ານການ
ພດັ ທະນາການສກຶ ສາໃນຫາຍຂງົ ເຂດ ມຄີ ວາມທດົ ຖອຍ. ຍອັ້ ນຜນົ ກະທບົ ຈາກການລະບາດຂອງ COVID-19, ຈີ່ ງຶ
ເຮດັ ໃຫສ້ັ ະພາບການສກຶ ສາອາດຈະທດົ ຖອຍລງົ ໃນໄລຍະໃດໜ່ີ ງຶ (ເບ່ີ ງິ ພາກ 3.2). ດ່ີ ງັ ນນັັ້ , ໃນຂໍທັ້ ີ 6 ຈີ່ ງິ ກາໍ ນດົ
ບນັ ດາຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ່ ຈີ າໍ ເປັນ ເພ່ີ ອບນັ ລຸ 8 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງ, ຊ່ີ ງຶ ມນັ ອາດບ່ີ ສໍ າມາດຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ໄດ້ັ
ຖາັ້ ຫາກສີ່ ວນແບ່ີ ງງບົ ປະມານບໍລຫິ ານປົກກະຕິ ທ່ີ ບີ ີ່ ໍແມີ່ ນເງນິ ເດອນຂອງລດັ ຖະບານ ທ່ີ ສີ ະໜອງໃຫແັ້ ກ່ີ ຂະແໜງ
ການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຍງັ ຮກັ ສາຢ່ີ ູໃນລະດບັ ຕ່ີ າໍ ຄໃນປັດຈບຸ ນັ ນ.ີ້ັ
1.2 ວທິ ກີ ານພດັ ທະນາແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025
ໂຄງປະກອບຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ແມີ່ ນຄາັ້ ຍຄກບັ ແຜນ
ພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-2020 ແລະ ບນົ ພນັ້ ຖານຂອງທດິ ສະດຂີ ອງການປ່ີ ຽນແປງ ທີ່ ໄີ ດັ້
ກາໍ ນດົ ໃນປີ 2015. ຕີ່ ອງໂສຂັ້ ອງຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025
ແມີ່ ນຢີ່ ູໃນເອກະສານຊອັ້ ນທາ້ັ ຍທີ 1 ຊີ່ ງຶ ໄດນັ້ າໍ ສະເໜໃີ ຫເ້ັ ຫນັ ເຖງິ ພາບລວມຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ໃນລະດບັ ສູງ, ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ
ລະດບັ ກາງ, ຍຸດທະສາດ ແລະ ກດິ ຈະກໍາຫກັ ທີ່ ຈີ ະຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ເພ່ີ ອໃຫບ້ັ ນັ ລຸໄດເັ້ ປົາ້ັ ໝາຍລວມຂອງແຜນພດັ
ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ. ຂະບວນການໃນການປຶກສາຫາລ ໃນການພດັ ທະນາແຜນພດັ ທະນາຂະແໜ
ງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ໄດລ້ັ ະບຸໄວໃ້ັ ນເອກະສານຊອັ້ ນທາັ້ ຍທີ 2. ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ
ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ເລີ່ ງັ ໃສີ່ ຫຸດຜີ່ ອນຄວາມແຕກໂຕນລະຫວ່ີ າງເພດຍງິ ແລະ ເພດຊາຍ, ຊນົ ເຜ່ີ າົ ແລະ ຜູ ້ັ
ຮີ່ ງັ ແລະ ຜູທັ້ ຸກ ໂດຍສະເພາະໃນບນັ ດາເມອງທີ່ ດີ ອັ້ ຍໂອກາດ. ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ
2021-2025 ໄດກັ້ າໍ ນດົ ເມອງດອັ້ ຍໂອກາດ, ໂດຍແມ່ີ ນ 40 ເມອງດອ້ັ ຍໂອກາດ (ເບ່ີ ງິ ເອກະສານຊອ້ັ ນທາັ້ ຍ
ທີ 3) ທ່ີ ກີ ະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ກາໍ ນດົ ໃນປັດຈບຸ ນັ . ລາຍຊີ່ ບນັ ດາເມອງດີ່ ງັ ກ່ີ າວຈະໄດຮ້ັ ບັ ການທບົ
ທວນຄນ ແລະ ປັບປຸງໃນຂະບວນການທບົ ທວນເຄີ່ ງິ ສະໄໝຂອງແຜນ 5 ປີ.
ຫກັ ການທໜີ ່ີ ງຶ ທ່ີ ໄີ ດນ້ັ າໍ ໃຊໃັ້ ນການສາ້ັ ງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ແມ່ີ ນ
ເພີ່ ອຮບັ ປະກນັ ຄວາມສອດຄ່ີ ອງລະຫວ່ີ າງພາກທີ I (ມາດຕະການດາ້ັ ນນະໂຍບາຍ) ແລະ ພາກທີ II (ແຜນຂະແໜງ
ການຍ່ີ ອຍ) ໂດຍຮຽກຮອ້ັ ງໃຫແ້ັ ຕ່ີ ລະຂະແໜງການຍີ່ ອຍ ແກໄ້ັ ຂຈດຸ ປະສງົ ດາັ້ ນນະໂຍບາຍຫກັ , ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ
ສູງ ແລະ ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງ ໃນແຜນຂອງແຕ່ີ ລະຂະແໜງການຍ່ີ ອຍ. ທງັ ນີັ້ ກເໍ ພີ່ ອເຮດັ ໃຫມັ້ ຄີ ວາມສອດຄ່ີ ອງ
ດາັ້ ນນະໂຍບາຍ.
ຫກັ ການທສີ ອງ ແມ່ີ ນນໍາໃຊວັ້ ທິ ຈີ ດັ ກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລໃນຫາຍລະດບັ ເພີ່ ອໃຫມັ້ ຄີ ວາມເປັນເອກະພາບ
ທາງດາັ້ ນຂອບນະໂຍບາຍ ທີ່ ຢີ ່ີ ູພາຍໃຕແັ້ ຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025. ແຜນການເງນິ ຂອງ
ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ຖກສາ້ັ ງຂນຶ້ັ ໂດຍອງີ ໃສ່ີ ສອງສມົ ມຸດຖານ ຄ: 1)
“ງບົ ປະມານໄດຮ້ັ ບັ ຢີ່ ູໃນລະດບັ ເທີ່ າົ ເດມີ ” ເຊີ່ ງິ ເປັນພນ້ັ ຖານໃຫແ້ັ ກ່ີ ການຮກັ ສາລະດບັ ຄຸນນະພາບ ແລະ ການສະ
ໜອງການບລໍ ກິ ານໃນປະຈບຸ ນັ ໂດຍບີ່ ມໍ ກີ ານປັບປຸງການບໍລກິ ານໃດໆ. ຊ່ີ ງຶ ມນັ ສະແດງເຖງິ “ເພດານງບົ ປະມານໃນ
ປະຈບຸ ນັ ” ທີ່ ຂີ ະແໜງການມຄີ ວາມຕອັ້ ງການ; ແລະ 2) ສມົ ມຸດຖານ “ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ” ຊີ່ ງຶ ຖາັ້ ຢາກ
ບນັ ລຸໄດຕ້ັ າມສມົ ມຸດຖານດີ່ ງັ ກ່ີ າວນີັ້ ສີ່ ວນແບີ່ ງງບົ ປະມານທີ່ ບີ ີ່ ໍເງນິ ເດອນຂອງຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຕອັ້ ງ
ໄດຮ້ັ ບັ ເພີ່ ມີ ຂນຶ້ັ ຢີ່ າງຫວງຫາຍ. ຍອ້ັ ນວີ່ າການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານຕວົ ຈງິ ອາດຈະຕກົ ຢີ່ ູໃນລະຫວີ່ າງກາງຂອງສອງສມົ
ມຸດຖານ ຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ. ດີ່ ງັ ນນັ້ັ , ນະໂຍບາຍການໃຊຈ້ັ ີ່ າຍຈະເປັນທດິ ທາງໃນ
ການຈດັ ລາໍ ດບັ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານທ່ີ ໄີ ດຮ້ັ ບັ ໃສ່ີ ໂຂງເຂດທ່ີ ໄີ ດຕັ້ ກົ ລງົ ກນັ ເຊີ່ ນັ : ຂະແໜງ ການ
4
ຍ່ີ ອຍປະຖມົ ສກຶ ສາ ແລະ ການຝຶກອບົ ຮມົ ຄູ. ຜນົ ກະທບົ ທາງດາ້ັ ນເສດຖະກດິ ຈາກການລະບາດຂອງພະຍາດ
COVID-19 ອາດເຮດັ ໃຫກ້ັ ານສະໜອງງບົ ປະມານຕາມສມົ ມຸດຖານ “ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ” ບ່ີ ເໍ ປັນໄປ
ໄດຕັ້ າມແຜນ ໃນຊຸມປີຕນົ້ັ ໆຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025.
2. ຜນົ ສໍາເລດັ ຕນົ້ັ ຕໍ ສໍາລບັ 2016-2020
ຜນົ ສໍາເລດັ ໄດສັ້ ງັ ລວມຈາກ 5 ຈດຸ ປະສງົ ຂອງນະໂຍບາຍ ແລະ 11 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງມດີ ່ີ ງັ ນ:ີ້ັ
ຈດຸ ປະສງົ ຂອງນະໂຍບາຍທີ 1 ລະບຸໄວວັ້ ີ່ າ “ນກັ ຮຽນທຸກຄນົ ມຄີ ວາມຮູ ັ້ ແລະ ຄວາມສາມາດຂນັ້ັ ພນັ້ ຖານທີ່ ຈີ າໍ ເປັນ
ພອ້ັ ມທງັ ມສີ ຸຂະພາບແຂງແຮງ ເພ່ີ ອໃຫສ້ັ າມາດເຂາົ້ັ ເຮດັ ວຽກຕາມຕະຫາດແຮງງານ ຫ ສບຕີ່ ໍຮຽນໃນການສກຶ ສາຫງັ
ຂນັ້ັ ພນັ້ ຖານ”.
ຜນົ ສາໍ ເລດັ ທີ່ ສີ ໍາຄນັ ລວມມ:ີ
• ອດັ ຕາການເຂາົ້ັ ຮຽນຂອງເດກັ ອາຍຸ 5 ປີ ເພ່ີ ມີ ຂນຶ້ັ ຈາກ 70,9% ໃນສກົ ຮຽນ 2015-16 ເປັນ 82,7% ໃນ
ສກົ ຮຽນ 2019-2020 ຊີ່ ງຶ ສາມາດບນັ ລຸໄດເ້ັ ກນີ ຄາດໝາຍທ່ີ ກີ າໍ ນດົ ໃນແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ
ກລິ າ ຄ 80% ໃນປີ 2020.
• ອດັ ຕາຈບົ ຊນັັ້ ປະຖມົ ຕາມກະແສນກັ ຮຽນ ໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງດຂີ ນຶ້ັ ຄຈາກ 77,9% (ເພດຍງິ 79,1%) ໃນ
ສກົ ຮຽນ 2015-16 ເປັນ 79,9% ດວັ້ ຍອດັ ຕາຈບົ ຊນັັ້ ຂອງເດກັ ຍງິ 82,7% ສູງກວ່ີ າເດກັ ຊາຍ ໃນສກົ ຮຽນ
2019-2020.
• ອດັ ຕາການຄາ້ັ ງຫອັ້ ງ ປ.1 ໄດຫັ້ ຸດລງົ ຈາກ 11,5% ໃນສກົ ຮຽນ 2015-2016 ເປັນ 6,3% ໃນສກົ ຮຽນ
2019-2020.
• ອດັ ຕາເຂາົ້ັ ຮຽນລວມຂອງນກັ ຮຽນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ເພ່ີ ມີ ຂນຶ້ັ ຈາກ 82,2% ໃນສກົ ຮຽນ 2015-
2016 ເປັນ 83,3% ຊີ່ ງຶ ບີ່ ໍສາມາດບນັ ລຸໄດຕ້ັ າມຄາດໝາຍທ່ີ ກີ າໍ ນດົ 85% ໃນປີ 2020. ອດັ ເຂາົັ້ ຮຽນຂອງ
ນກັ ຮຽນຍງິ ບນັ ລຸພຽງແຕ່ີ (81,9%) ຊີ່ ງຶ ຍງັ ສບຕ່ີ ໍ ຕ່ີ າໍ ກວີ່ າເພດຊາຍ (84,6%)
• ອດັ ຕາການຈບົ ຊນັ້ັ ລວມຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ເພີ່ ມີ ຂນຶັ້ ພຽງເລກນອັ້ ຍ ຄ ຈາກ 70,4% ໃນສກົ ຮຽນ
2015-2016 ເປັນ 71,6% ໃນສກົ ຮຽນ 2019/20, ສີ່ ວນດດັ ຊະນຄີ ວາມສະເໝພີ າບຍງິ ຊາຍເພ່ີ ມີ ຈາກ
0,94 ເປັນ 0,97 ໃນປີ 2019-2020.
• ໄດສັ້ ບຕ່ີ ສໍ ະໜອງນໍາັ້ ສະອາດໃຊໃ້ັ ນໂຮງຮຽນ (ໃນປີ 2020 ມີ 73% ຂອງໂຮງຮຽນປະຖມົ ມນີ ໍາັ້ ສະອາດ
ໃຊ)້ັ .
ຈດຸ ປະສງົ ຂອງນະໂຍບາຍທີ 2. ລະບຸໄວວັ້ ີ່ າ “ເພ່ີ ອສະໜອງການສກຶ ສາຫງັ ຂນັ້ັ ພນ້ັ ຖານໃຫສ້ັ ອດຄີ່ ອງກບັ ການ
ຂະຫຍາຍຕວົ ຂອງເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ໃນແຕີ່ ລະໄລຍະ ແລະ ແຂີ່ ງຂນັ ກບັ ກາໍ ລງັ ແຮງງານໃນບນັ ດາປະເທດອາຊີ
ຕາເວນັ ອອກສີ່ ຽງໃຕ້ັ (ASEAN)”.
ຜນົ ສໍາເລດັ ທີ່ ສີ າໍ ຄນັ ລວມມ:ີ
• ອດັ ຕາເຂາົັ້ ຮຽນລວມຂອງຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍບນັ ລຸໄດ້ັ 54,8% ໃນສກົ ຮຽນ 2019-2020 ຊີ່ ງຶ ເພ່ີ ມີ
ຈາກ 47,8% ໃນສກົ ຮຽນ 2015-2016. ເຖງິ ຢີ່ າງໃດກໍດີ ມນັ ກໍຍງັ ບ່ີ ສໍ າມາດບນັ ລຸໄດຄັ້ າດໝາຍທ່ີ ໄີ ດປ້ັ ັບ
ປຸງໃນໄລຍະປະເມນີ ກາງສະໄໝ ຄ 56%.
• ການເລີ່ ອນຈາກ ມ.4 ໄປສ່ີ ູອາຊວີ ະສກຶ ສາບນັ ລຸໄດັ້ 3,8% ໃນສກົ ຮຽນ 2019-2020, ຊີ່ ງຶ ບ່ີ ສໍ າມາດບນັ ລຸ
ໄດັ້ ຄາດໝາຍ 5% ທ່ີ ກີ າໍ ນດົ ໃນແຜນພດັ ທະາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ພາຍໃນປີ 2020.
5
• ອດັ ຕາການເຂາົ້ັ ຮຽນສາຍອາຊວີ ະສກຶ ສາກໄໍ ດເັ້ ພີ່ ມີ ຂນຶັ້ ຍອ້ັ ນມກີ ານພດັ ທະນາຫກັ ສູດໃໝີ່ ທີ່ ສີ າມາດຕອບ
ສະ ໜອງໄດັ້ ແລະ ມຄີ ວາມສອດຄີ່ ອງກບັ ຕະຫາດແຮງງານ.
ຈດຸ ປະສງົ ຂອງນະໂຍບາຍທີ 3. ລະບຸໄວວັ້ ີ່ າ: “ບນັ ລຸໄດຄ້ັ າດໝາຍດດັ ຊະນຊີ ບັ ສນິ ມະນດຸ ເພີ່ ອໃຫປ້ັ ະເທດຫຸດພນົ້ັ
ອອກຈາກສະຖານະພາບດອ້ັ ຍພດັ ທະນາ ໂດຍຫຸດຜ່ີ ອນຄວາມແຕກໂຕນລະຫວ່ີ າງຍງິ -ຊາຍ, ຄນົ ພກິ ານ, ຄນົ ທຸກ
ຍາກຊນົ ເຜ່ີ າົ ແລະ ອີ່ ນໆ”.
ຜນົ ສໍາເລດັ ທີ່ ສີ າໍ ຄນັ ລວມມ:ີ
• ໂດຍລວມ ໃນປີ 2020, ອດັ ຕາການເຂາົ້ັ ຮຽນລວມຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ບນັ ລຸໄດັ້ 71,3%, ຊີ່ ງຶ ອດັ ຕາຂອງນກັ
ຮຽນຍງິ ຕ່ີ າໍ ກວີ່ າເພດຊາຍ 4%. ຄາດໝາຍນີັ້ ແມ່ີ ນບ່ີ ໍສາມາດບນັ ລຸຄາດໝາຍທີ່ ກີ ໍານດົ ໃນແຜນພດັ ທະນາ
ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ພາຍໃນປີ 2020 ຄ 75%.
• ໃນປີ 2015 ໄດມັ້ ກີ ານວດັ ອດັ ຕາການຮູໜັ້ ງັ ສ, ອດັ ຕາການຮູໜ້ັ ງັ ສຂອງຊາວໜີ່ ຸມ (15-24 ປີ) ແມີ່ ນ 92,4%
(90,4% ສໍາລບັ ເພດຍງິ ) ທຽບໃສ່ີ ຄາດໝາຍ 99% ພາຍໃນປີ 2020. ສໍາລບັ ອດັ ຕາການຮູໜັ້ ງັ ສຂອງຜູ ັ້
ໃຫຍ່ີ (15 ປີຂນຶັ້ ໄປ) ແມ່ີ ນ 84% (79% ສາໍ ລບັ ເພດຍງິ ) ທຽບໃສີ່ ຄາດໝາຍ 95% ພາຍໃນປີ 2020.
ຈດຸ ປະສງົ ຂອງນະໂຍບາຍທີ 4 ລະບຸໄວວ້ັ ່ີ າ “ຂະແໜງການມແີ ຜນການ, ງບົ ປະມານ ແລະ ມກີ ານຕດິ ຕາມ ເພີ່ ອນາໍ
ໃຊແັ້ ຫີ່ ງທນຶ ຢີ່ າງມປີ ະສດິ ທພິ າບ.”
ຜນົ ສາໍ ເລດັ ທ່ີ ສີ ໍາຄນັ ລວມມ:ີ
• ເຖງິ ວ່ີ າຍງັ ບ່ີ ມໍ ຕີ ວົ ເລກທີ່ ເີ ປັນທາງການ ສາໍ ລບັ ຈາໍ ນວນຄູ ແລະ ຜູບັ້ ລໍ ຫິ ານການສກຶ ສາ ທ່ີ ໄີ ດຮັ້ ບັ ການຝຶກອບົ
ຮມົ ໃນແຕ່ີ ລະປີ, ແຕ່ີ ກໄໍ ດມັ້ ກີ ານຝຶກອບົ ຮມົ ແລະ ຍກົ ລະດບັ ໃຫແັ້ ກີ່ ພວກດີ່ ງັ ກີ່ າວເປັນຈາໍ ນວນຫວງຫາຍ
ໃນຫວົ ຂຕໍ້ັ ີ່ າງໆ ພາຍໃຕໂັ້ ຄງການຊ່ີ ວຍເຫອຂອງຄີ່ ູຮ່ີ ວມພດັ ທະນາກຄໍ ພາຍໃຕງັ້ ບົ ປະມານຂອງລດັ ຖະບານ.
• ຄຢູ ີ່ ູໃນໂຮງຮຽນປະຖມົ ແລະ ຄະນະພດັ ທະນາການສກຶ ສາຂນັັ້ ບາັ້ ນ ໄດຮັ້ ບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ໃນການຄຸມັ້
ຄອງທ່ີ ອີ ງີ ໃສ່ີ ໂຮງຮຽນເປັນຫກັ .
• ງບົ ປະມານຂອງຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ທ່ີ ໄີ ດຮ້ັ ບັ ຈາກງບົ ປະມານລດັ ລວມທງັ ງບົ ປະມານ
ຊີ່ ວຍເຫອທາງການເພີ່ ອການພດັ ທະນາ ແມ່ີ ນ 13,1%. ໃນປີ 2020, ຖາັ້ ບີ່ ໍລວມ ງບົ ປະມານຊ່ີ ວຍເຫອທາງ
ການເພີ່ ອການພດັ ທະນາ ແມ່ີ ນ 15,4% ທຽບໃສ່ີ ຄາດໝາຍທ່ີ ແີ ຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ
ກລິ າ 2020 ຕງັ້ັ ໄວແ້ັ ມີ່ ນສູງກວີ່ າ 17%.
ຈດຸ ປະສງົ ຂອງນະໂຍບາຍທີ 5 ລະບຸໄວວັ້ ່ີ າ “ກລິ າ ກາຍະກາໍ ລາວ ຄ່ີ ອຍເຊ່ີ ອມໂຍງກບັ ມາດຕະຖານຂອງພາກພນ້ັ
ແລະ ສາກນົ ”.
ຜນົ ສໍາເລດັ ທ່ີ ສີ ໍາຄນັ ລວມມ:ີ
• ຮອດປີ 2020, 30% ຂອງພນົ ລະເມອງລາວ ໄດເັ້ ຂາົັ້ ຮ່ີ ວມໃນກດິ ຈະກໍາ ກລິ າ-ກາຍຍະກາໍ ແລະ ການ
ອອກກາໍ ລງັ ກາຍເພ່ີ ອສຸຂະພາບ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 1: ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນ ແຕ່ີ ການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນ ຈນົ ຮອດ ມ.4 ເຂາົັ້ ເຖງິ ການສກຶ ສາທີ່ ມີ ຄີ ຸນ
ນະພາບທີ່ ດີ ເີ ພ່ີ ມີ ຂນຶ້ັ ໂດຍເອາົ ໃຈໃສີ່ ຜູດັ້ ອັ້ ຍໂອກາດ ພອັ້ ມທງັ ຮບັ ປະກນັ ຄວາມສະເໝພີ າບຍງິ -ຊາຍ.
ການສະໜອງການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນ ໄດມັ້ ກີ ານຂະຫຍາຍຕວົ ຢີ່ າງກວາັ້ ງຂວາງໃນອດັ ຕາສ່ີ ວນຂອງພນົ ລະ
ເມອງອາຍຸ 5 ປີ ເຂາົ້ັ ຮຽນໃນການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນສູງຂນຶ້ັ ຈາກ 70,9% ໃນສກົ ຮຽນ 2015-2016 ເປັນ
6
82,7% ໃນສກົ ຮຽນ 2019-2020. ການຂະຫຍາຍຕວົ ດີ່ ງັ ກ່ີ າວ ໄດມ້ັ ຂີ ນຶັ້ ໃນທຸກໆແຂວງ ແລະ ມຄີ ວາມສະເໝີ
ພາບກນັ ລະຫວ່ີ າງຍງິ -ຊາຍ ດວັ້ ຍດດັ ຊະນຄີ ວາມເທ່ີ າົ ທຽມທາງເພດຫຸດລງົ ລະຫວີ່ າງ 0,99 ແລະ 1,01 ແລະ 142
ໃນຈາໍ ນວນ 148 ເມອງ ມອີ ດັ ຕາເຂາົ້ັ ຮຽນຂອງເດກັ ນອັ້ ຍອາຍຸ 5 ປີ ສູງກວ່ີ າ 60%.
ໃນຊນັັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ອດັ ຕາຈບົ ຊນັັ້ ລວມໃໝ່ີ ໃນຂນັັ້ ປ.5 ໃນທ່ີ ວົ ປະເທດ ລະຫວ່ີ າງສກົ ຮຽນ 2015-2016
ແລະ 2019-2020 ມກີ ານປ່ີ ຽນແປງເລກັ ໜອັ້ ຍ ຢີ່ ູລະຫວ່ີ າງ 103,5% ແລະ 105,5% ແລະ ມຄີ ວາມສະເໝພີ າບ
ກນັ ລະຫວ່ີ າງຍງິ -ຊາຍ ດວັ້ ຍດດັ ຊະນຄີ ວາມສະເໝພີ າບຍງິ ຊາຍ ຢີ່ ູລະຫວີ່ າງ 0,99 ແລະ 1,00. ອດັ ຕາການຄາ້ັ ງຫອ້ັ ງ
ຫຸດລງົ ຈາກ 4,8% ໃນສກົ ຮຽນ 2015-2016 ເປັນ 3,1% ໃນປີ 2019-2020. ເບີ່ ງິ ແລວັ້ ຄວ່ີ າຫຸດລງົ ໜອັ້ ຍ ແຕີ່ ວີ່ າ
ຖາ້ັ ສາມາດຫຸດລງົ ຫາຍ ຈະເຮດັ ໃຫຫ້ັ ຸດຂະໜາດຂອງຫອ້ັ ງຮຽນ ແລະ ຫຸດຜ່ີ ອນຄ່ີ າໃຊຈ້ັ ່ີ າຍຂອງຂະແໜງການລງົ .
ບນັ ຫາທີ່ ສີ າໍ ຄນັ ອກີ ແມີ່ ນຈະເຮດັ ໃຫອ້ັ າຍຸຂອງເດກັ ໃນເກນເຂາົັ້ ຮຽນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕນົ້ັ ຕ່ີ ໍາລງົ ຊີ່ ງຶ ເປັນຜນົ ໃຫກ້ັ ານ
ໃຊເ້ັ ວລາຢ່ີ ູໂຮງຮຽນຍາວຂນຶ້ັ . ຢີ່ ູຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕນົ້ັ ອດັ ຕາການເຂາົ້ັ ຮຽນລວມໃໝີ່ ມ.4 ໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງດຂີ ນຶັ້ ຊີ່ ງຶ
ເພີ່ ມີ ຈາກ 70,4% ໃນສກົ ຮຽນ 2015-2016 ເປັນ 71,6% ໃນສກົ ຮຽນ 2019-2020 ດວ້ັ ຍດດັ ຊະນຄີ ວາມ
ສະເໝພີ າບຍງິ -ຊາຍ ເພີ່ ມີ ຂນຶັ້ ຈາກ 0,94 ໃນສກົ ຮຽນ 2015-2016 ເປັນ 0,98 ໃນສກົ ຮຽນ 2019-2020. ສີ່ ງິ ທີ່ ີ
ໜາ້ັ ພໍໃຈອກີ ອນັ ນ່ີ ງຶ ຄ ອດັ ຕາການປະລະໃນຊນັັ້ ປະຖມົ ລະຫວ່ີ າງ ສກົ ຮຽນ 2015-16 ຫາ 2019-2020 ຫຸດລງົ
ເລກັ ນອັ້ ຍຈາກ 4,7% ເປັນ 4,1% ໃນສກົ ຮຽນ 2017-2018 ແລະ ຄີ່ ອຍໆເພີ່ ມີ ຂນຶ້ັ ເປັນ 4,3% ໃນສກົ ຮຽນ
2019-2020. ອດັ ຕາການປະລະຂອງນກັ ຮຽນຍງິ ຫຸດຈາກ 4,5% ໃນສກົ ຮຽນ 2015-2016 ເປັນ 3,7% ໃນ
ສກົ ຮຽນ 2019-2020. ໃນຂະນະດຽວກນັ ອດັ ຕາປະລະຂອງນກັ ຮຽນຊາຍຫຸດລງົ ພຽງແຕີ່ 0,1% ຄ ຈາກ 5,0%
ເປັນ 4,9%. ໂດຍລວມແລວັ້ ດດັ ຊະນຄີ ວາມສະເໝພີ າບຍງິ ຊາຍສາໍ ລບັ ການປະລະການຮຽນໃນຊນັ້ັ ປະຖມົ ເທີ່ າົ
ກບັ 0,81 ໝາຍເຖງິ ນກັ ຮຽນຍງິ ປະລະ 4 ຄນົ ຕີ່ ໍນກັ ຮຽນຊາຍປະລະ 5 ຄນົ ຊ່ີ ງຶ ຈະເກດີ ບນັ ຫາຕ່ີ ໍການລອດເຫອຂອງ
ນກັ ຮຽນຊາຍ.
ຄຽງຄ່ີ ູກນັ ນນັ້ັ ເພີ່ ອເຮດັ ໃຫກັ້ ານສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງດຂີ ນຶ້ັ ນນັັ້ ມຫີ າຍໜາັ້ ວຽກທີ່ ໄີ ດຮ້ັ ບັ
ຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ຄ: ໄດພັ້ ດັ ທະນາບນັ ດານະໂຍບາຍຕ່ີ າງໆ, ທບົ ທວນຫກັ ສູດ ແລະ ສະໜອງຄີ່ ູມ ການຮຽນ-ການ
ສອນ ຊ່ີ ງຶ ປະກອບສ່ີ ວນເຮດັ ໃຫອັ້ ດັ ຕາການເຂາົັ້ ຮຽນ ແລະ ການຈບົ ຊນັ້ັ ຂອງນກັ ຮຽນເພີ່ ມີ ຂນຶັ້ , ການປັບປຸງກດົ ໝາຍ
ການສກຶ ສາເພີ່ ອໃຫກັ້ ານສກຶ ສາຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕນົ້ັ ເປັນພາກບງັ ຄບັ , ສາັ້ ງຕງັັ້ ກມົ ການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນ ແລະ ການ
ຮບັ ຮອງເອາົ ຍຸດທະສາດ ແລະ ແຜນປະຕບິ ດັ ງານ (2016-2020) ເພີ່ ອສີ່ ງົ ເສມີ ນະໂຍບາຍການສກຶ ສາຮຽນຮ່ີ ວມ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 2: ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນປະຖມົ ທີ່ ມີ ຄີ ວາມສາມາດເພີ່ ງິ ພາຕນົ ເອງໃນການອ່ີ ານ, ການຂຽນ ແລະ
ການຄໍານວນເລກເພ່ີ ມີ ຂນຶ້ັ .
ໄດມັ້ ກີ ານນາໍ ໃຊຫ້ັ ກັ ສູດໃໝີ່ ເປັນເທີ່ ອລະກາັ້ ວ ພອັ້ ມທງັ ໄດດັ້ າໍ ເນນີ ກດິ ຈະກາໍ ສະໜບັ ສະໜນູ ອ່ີ ນໆ ໄປຄຽງຄີ່ ູ
ກນັ ເຊ່ີ ນັ : ທບົ ທວນ ແລະ ສະໜອງປຶມັ້ ແບບຮຽນ, ຄ່ີ ູມຄູ ແລະ ສ່ີ ການຮຽນການສອນຕີ່ າງໆ ໄປຄຽງຄີ່ ູກບັ ການຝຶກ
ອບົ ຮມົ ປະຈາໍ ການໃນການນໍາໃຊຫ້ັ ກສູດໃໝີ່ . ນອກຈາກນນັັ້ ກໄໍ ດພັ້ ດັ ທະນາຂອບປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ
ຮຽນ. ໂດຍນໍາໃຊຂັ້ ອບປະເມນີ ຜນົ ດ່ີ ງັ ກີ່ າວ, ສະຖາບນັ ຄນົ້ັ ຄວາ້ັ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ ໄດດ້ັ າໍ ເນນີ ການປະເມນີ ຜນົ
ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ປ.3 ແລະ ມ.4 ຊ່ີ ງຶ ຜນົ ການປະເມນີ ເຫນັ ວີ່ າຄວາມສາມາດໃນການຮຽນພາສາລາວ, ຄະນດິ
ສາດ ແລະ ວທິ ະຍາສາດຂອງນກັ ຮຽນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕນົ້ັ ແມີ່ ນຍງັ ຕີ່ າໍ ຫາຍ4.
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 3: ຈາໍ ນວນຄູທ່ີ ມີ ວີ ຸດທກິ ານສກຶ ສາ ແລະ ຄຸນນະພາບເໝາະສມົ ກບັ ວຊິ າສດິ ສອນ ເພີ່ ມີ ຂນຶັ້
ສມົ ຄີ່ ກູ ບັ ຜນົ ການຮຽນທ່ີ ດີ ຂີ ອງນກັ ຮຽນໃນທຸກໆວຊິ າຂອງຫກັ ສູດແຫີ່ ງຊາດ ແຕ່ີ ຊນັ້ັ ອະນຸບານຮອດຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ .
4 ອງີ ໃສ່ີ ບດົ ປະເມນີ ທ່ີ ນີ ໍາສະເໜໂີ ດຍ ສະຖາບນັ ຄນົ້ັ ຄວາ້ັ ວທິ ະຍາສາດກນສກຶ ສາ
7
ຫກັ ສູດສາັ້ ງຄູ ກາໍ ລງັ ໄດຮັ້ ບັ ການກວດແກໃ້ັ ຫສ້ັ ອດຄ່ີ ອງກບັ ຫກັ ສູດການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນ, ປະຖມົ ແລະ
ມດັ ທະຍມົ ຕນົັ້ , ຄຽງຄີ່ ູກບັ ການສາ້ັ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງໃຫແັ້ ກ່ີ ການລງົ ຝຶກຫດັ ຕວົ ຈງິ ຂອງນກັ ຮຽນຄູ. ທຸກໆຫກັ ສູດທ່ີ ີ
ກໍາລງັ ປັບປຸງ ແມີ່ ນປະຕບິ ດັ ຕາມຫກັ ການທີ່ ຖີ ເອາົ ນກັ ຮຽນເປັນໃຈກາງ, ນາໍ ໃຊຫ້ັ ກັ ການສດິ ສອນແບບກາັ້ ວໜາ້ັ ແລະ
ແບບມສີ ີ່ ວນຮີ່ ວມ ພອ້ັ ມທງັ ໄດຝ້ັ ຶກອບົ ຮມົ ຄສູ ອນ ເພີ່ ອໃຫພ້ັ ວກເຂາົ ສາມາດຮບັ ມກບັ ນກັ ຮຽນທ່ີ ມີ ຄີ ວາມຕອັ້ ງການ
ທີ່ ຫີ າກຫາຍໃນຫອ້ັ ງຮຽນ. ຊຸດມາດຕະຖານຄອູ ງີ ໃສ່ີ ຄວາມສາມາດສາໍ ລບັ ພະນກັ ງານວທິ ະຍາໄລຄູ ທ່ີ ໄີ ດຖັ້ ກຮບັ
ຮອງ ໃນປີ 2015 ໄດສັ້ ະໜອງພນ້ັ ຖານໃຫແ້ັ ກີ່ ການພດັ ທະນາລະບບົ ການພດັ ທະນາວຊິ າຊບີ ຄແູ ບບຕີ່ ເໍ ນີ່ ອງ. ເພີ່ ອ
ຊຸກຍູວ້ັ ຽກດີ່ ງັ ກີ່ າວ ຂອບວຸດທກິ ານສກຶ ສາແຫີ່ ງຊາດສໍາລບັ ການພດັ ທະນາຄູ ແລະ ຂອບມາດຕະຖານການສດິ ສອນ
ຂອງຄຊູ ນັັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ກໍໄດຮ້ັ ບັ ການພດັ ທະນາຂນຶັ້ ໃນປີ 2019. ການຝຶກອບົ ຮມົ ສະເພາະສໍາລບັ ຄູສອນ ເພ່ີ ອນໍາ
ໃຊຫ້ັ ກັ ສູດໃໝີ່ ຊນັ້ັ ປະຖມົ ແລະ ຫອ້ັ ງກຽມປະຖມົ ໄດເ້ັ ລີ່ ມີ ຕນົັ້ ຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ . ເພ່ີ ອຍກົ ຄຸນນະພາບຂອງນກັ ຮຽນ
ຄທູ ີ່ ກີ ໍາລງັ ເຂາົັ້ ສີ່ ູວຊິ າຊບີ , ນກັ ຮຽນທຸກຄນົ ຕອ້ັ ງໄດຜັ້ ່ີ ານການສອບເສງັ ຄດັ ເລອກ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 4: ໂຮງຮຽນທຸກແຫີ່ ງມແີ ຫ່ີ ງທນຶ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດພຽງພໍເພີ່ ອປັບປຸງຜນົ ການ
ຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ.
ໄດສ້ັ ະໜອງເງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນໃຫບ້ັ ນັ ດາໂຮງຮຽນຕີ່ າງໆໃນທີ່ ວົ ປະເທດ ເພ່ີ ອສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫແັ້ ກ່ີ ການ
ວາງແຜນໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນ ແລະ ຮບັ ປະກນັ ໃຫມັ້ ອີ ຸປະກອນຮບັ ໃຊໃ້ັ ນຂນັັ້ ພນັ້ ຖານ. ມາດຕະຖານຄຸນນະພາບ
ການສກຶ ສາ ໄດຖ້ັ ກນໍາໃຊທັ້ ີ່ ວົ ໄປຢ່ີ າງກວາັ້ ງຂວາງ ເພ່ີ ອຊ່ີ ວຍເຫອການວາງແຜນໃນຂນັ້ັ ໂຮງຮຽນ ແລະ ການຈດັ ບູລິ
ມະສດິ . ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດນັ້ າໍ ໃຊແັ້ ຜນປະຈາໍ ປີຂອງຂະແໜງການທີ່ ມີ ກີ ານຄດິ ໄລີ່ ມນູ ຄີ່ າ ເພີ່ ອສາັ້ ງ
ຄວາມເຂມັັ້ ແຂງການເຊີ່ ອມໂຍງກນັ ລະຫວີ່ າງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ, ແຜນການ ແລະ
ງບົ ປະມານຂອງທອັ້ ງຖີ່ ນິ . ບນັ ດາຂນັ້ັ ຕອນໃໝີ່ ສໍາລບັ ການຈດັ ສນັ ຄປູ ະຖມົ ເພ່ີ ອໃຫມັ້ ລີ ກັ ສະນະເທີ່ າົ ທຽມກວ່ີ າເກີ່ າົ
ໃນແຕີ່ ລະເມອງ ໄດຮ້ັ ບັ ການພດັ ທະນາ ແລະ ນາໍ ໃຊຢັ້ ່ີ າງກວາັ້ ງຂວາງ. ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດກ້ັ າໍ ນດົ
40 ເມອງບູລມີ ະສດິ ໂດຍອງີ ໃສີ່ ສະພາບການພດັ ທະນາທາງດາ້ັ ນສງັ ຄມົ ແລະ ຕວົ ຊບີ້ັ ອກດາ້ັ ນການສກຶ ສາ. ລະບບົ
ຄຸມັ້ ຄອງຂມໍັ້ ູນກີ່ ຽວກບັ ການສະໜອງປຶມັ້ ແບບຮຽນໄດຮ້ັ ບັ ການສາ້ັ ງຕງັ້ັ ຂນຶ້ັ , ແຕ່ີ ວີ່ າຍງັ ຕອັ້ ງໄດຮ້ັ ບັ ການພດັ ທະນາຕີ່ ມ
ເພີ່ ອຊີ່ ວຍໃຫເັ້ ພ່ີ ມີ ປະສດິ ທຜິ ນົ ໃນການປະຕບິ ດັ ງານ. ເພ່ີ ອເພີ່ ມີ ປະສດິ ທພິ າບໃນການນາໍ ໃຊຊັ້ ບັ ພະຍາກອນຂອງລດັ
ທ່ີ ມີ ຈີ າໍ ກດັ , ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດຊັ້ ຸກຍູໃັ້ ຫຄ້ັ ີ່ ຮູ ່ີ ວມພດັ ທະນາ ຈດັ ບູລມີ ະສດິ ແຜນງານຂອງຕນົ /ການ
ສະໜບັ ສະໜນູ ໂຄງການ ແລະ ລງົ ທນຶ ຢີ່ ູໃນບນັ ດາເມອງດ່ີ ງັ ກີ່ າວ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 5: ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນທີ່ ຮີ ຽນຈບົ ການສກຶ ສາຂນັັ້ ພນັ້ ຖານ ທີ່ ມີ ຄີ ວາມສາມາດຂນັ້ັ ພນັ້ ຖານ ແລະ
ຄວາມຮູຕ້ັ າມຄວາມຕອ້ັ ງການເພີ່ ອສາມາດເຂາົ້ັ ເຮດັ ວຽກຕາມຕະຫາດແຮງງານ ຫ ເພີ່ ອສບຕີ່ ຮໍ ຽນໃນການສກຶ ສາຫງັ
ພນ້ັ ຖານເພີ່ ມີ ຂນຶັ້ ຫ ກາຍເປັນຜູປັ້ ະກອບການ.
ໄດມັ້ ກີ ານຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ບນັ ດາຍຸດທະສາດຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-
2020 ເພ່ີ ອສີ່ ງົ ເສມີ ໃຫຜັ້ ູຮ້ັ ຽນຈບົ ຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນຕນົັ້ ໄດເັ້ ຂາົັ້ ຮຽນໃນສາຍອາຊວີ ະສກຶ ສາ. ຊຸກຍູສ້ັ ີ່ ງົ ເສມີ
ພາກເອກະຊນົ ໃນການລງົ ທນຶ ໃສີ່ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ. ວຊິ າກີ່ ຽວກບັ ຜູປ້ັ ະກອບການ ໄດຖັ້ ກບນັ ຈເຸ ຂາົັ້ ໃນຫກັ ສູດຊນັ້ັ ມດັ
ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນປາຍ ແລະ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ.
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 6: ອດັ ຕາການຮູໜ້ັ ງັ ສຂອງຜູໃັ້ ຫຍີ່ ໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງດຂີ ນຶັ້ ພອັ້ ມທງັ ຮບັ ປະກນັ ຄວາມ
ສະເໝພີ າບຍງິ -ຊາຍ.
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດສັ້ ະໜອງຫກັ ສູດການສກຶ ສາທຽບເທີ່ າົ ສໍາລບັ ໄວໜ່ີ ຸມ ເພີ່ ອເຮດັ ໃຫທ້ັ ຸກ
ຄນົ ໄດມ້ັ ກີ ານສກຶ ສາຢ່ີ າງທ່ີ ວົ ເຖງິ . ການຮູໜັ້ ງັ ສຂຶ ອງຜູໃ້ັ ຫຍ່ີ (ອາຍຸ 15 ປີ ຂນຶັ້ ໄປ) ໄດເ້ັ ພີ່ ມີ ຂນຶັ້ ຈາກ 73% ໃນປີ
8
2005 ເປັນ 84,7% ໃນປີ 2015, ແຕ່ີ ອດັ ຕາການຮູໜ້ັ ງັ ສຢີ່ ູໃນກ່ີ ຸມຊນົ ເຜ່ີ າົ ເຊ່ີ ງິ ບ່ີ ໍແມ່ີ ນກ່ີ ຸມ ລາວ-ໄຕ ແມີ່ ນຍງັ ຕີ່ າໍ .
ອດັ ຕາການຮູໜັ້ ງັ ສສາໍ ລບັ ກີ່ ຸມທ່ີ ເີ ວາົັ້ ພາສາລາວເປັນພາສາແມີ່ ຫ ເປັນພາສາທອັ້ ງຖີ່ ນິ ແມີ່ ນ 78% ສໍາລບັ ເພດຊາຍ
ແລະ 63% ສາໍ ລບັ ເພດຍງິ . ອດັ ຕາການຮູໜັ້ ງັ ສຂອງກ່ີ ຸມມອນ-ຂະແມ ແມີ່ ນ 67% ສໍາລບັ ເພດຊາຍ ແລະ ມພີ ຽງ
ແຕ່ີ 38% ສາໍ ລບັ ເພດຍງິ . ສໍາລບັ ກີ່ ຸມຕເີ ບດ-ຈນີ ແມີ່ ນມອີ ດັ ຕາການຮູໜັ້ ງັ ສ ທ່ີ ຕີ ີ່ ໍາກວ່ີ າທຸກກ່ີ ຸມ ຄ 50% ສາໍ ລບັ ເພດ
ຊາຍ ແລະ 35% ສໍາລບັ ເພດຍງິ . ການສໍາຫວດດດັ ຊະນໝີ າຍສງັ ຄມົ ລາວ (LSIS) ໃນປີ 2017 ພບົ ວີ່ າ ໜີ່ ງຶ ສີ່ ວນ
ສາມຂອງປະຊາຊນົ ທ່ີ ອີ າໄສຢີ່ ູ ສປປ ລາວ ອາຍຸລະຫວີ່ າງ 15-30 ປີ ສາມາດອີ່ ານ ແລະ ຂຽນໄດ,້ັ ຊີ່ ງຶ ສ່ີ ວນໃຫຍ່ີ ໄດ້ັ
ມທີ ກັ ສະເຫ່ີ າົ ນໂີັ້ ດຍຜີ່ ານໂຮງຮຽນ. ນອກນນັ້ັ , ຍງັ ພບົ ອກີ ວີ່ າອດັ ຕາການກກຮູໜັ້ ງັ ສ ກຫໍ ຸດລງົ ຢີ່ າງໄວວາໃນແຕ່ີ ລະ
ລຸນັ້ ເຖງິ 11% ສໍາລບັ ເພດຊາຍ ແລະ 17% ສໍາລບັ ເພດຍງິ (ກີ່ ຸມອາຍຸ 15 ຫາ 17 ປີ) ຊີ່ ງຶ ສອດຄີ່ ອງກບັ ຂໍມ້ັ ູນທ່ີ ວີ ່ີ າ
ອດັ ຕາການເຂາົັ້ ຮຽນແມ່ີ ນເພີ່ ມີ ຂນຶ້ັ ໃນທຸກລະດບັ ການສກຶ ສາ.
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 7: ຄຸນນະພາບ ແລະ ຈາໍ ນວນຜູຮັ້ ຽນຈບົ ການສກຶ ສາຫງັ ຂນັ້ັ ພນັ້ ຖານ ທງັ ພາກລດັ ແລະ ເອກະ
ຊນົ ສອດຄ່ີ ອງກບັ ເປົາັ້ ໝາຍຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫີ່ ງຊາດ ສະໄໝທີ VIII.
ໃນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ປາຍ ອດັ ຕາເຂາົັ້ ຮຽນລວມໃໝ່ີ ໃນຂນັັ້ ມ.7 ໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງດຂີ ນຶ້ັ ຢີ່ າງຈະແຈງ້ັ ຈ່ີ ງຶ ເຮດັ
ໃຫອ້ັ ດັ ຕາເຂາົັ້ ຮຽນລວມເພີ່ ມີ ຂນຶັ້ ຈາກ 42,7% ໃນສກົ ຮຽນ 2015-2016 ເປັນ 54,8% ໃນສກົ ຮຽນ 2019-
2020 ຄຽງຄ່ີ ກູ ບັ ການເພ່ີ ມີ ຂນຶັ້ ຂອງດດັ ຊະນຄີ ວາມເທີ່ າົ ທຽມທາງເພດຊີ່ ງຶ ສູງຂນຶ້ັ ຈາກ 0,87 ໃນສກົ ຮຽນ 2015-16
ເປັນ 0,91 ໃນສກົ ຮຽນ 2019-2020. ໄດນ້ັ ໍາໃຊຫ້ັ ກັ ສູດໃໝີ່ ໃນສາຍອາຊວີ ະສກຶ ສາ ພອ້ັ ມທງັ ໄດມ້ັ ກີ ານຝຶກອບົ ຮມົ
ໃຫແັ້ ກີ່ ຄູສອນ ເພີ່ ອແນໃສີ່ ປັບ ປຸງຄຸນນະພາບຂອງການສະໜອງການສກຶ ສາຫງັ ຂນັ້ັ ພນ້ັ ຖານ ໃຫສ້ັ ອດຄີ່ ອງກບັ ເປົາ້ັ
ໝາຍການພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ . ໃນຂະນະທີ່ ມີ ກີ ານຂະຫຍາຍຫກັ ສູດເພ່ີ ອສະໜອງຄວາມຕອັ້ ງການນ,ີ້ັ
ກໄໍ ດມັ້ ຄີ ວາມພະຍາຍາມ ເພີ່ ອຮບັ ປະກນັ ໂອກາດການເຂາົັ້ ເຖງິ ການສກຶ ສາຂອງເດກັ ຍງິ /ແມີ່ ຍງິ ແລະ ຜູດ້ັ ອັ້ ຍໂອກາດ.
ການໃຫໂ້ັ ກຕາການສກຶ ສາ 20% ສາໍ ລບັ ເພດຍງິ ຢີ່ ູໃນບາງຫກັ ສູດທີ່ ມີ ຄີ ວາມຕອັ້ ງການສູງ ກວມເອາົ ອາຊບີ “ກາໍ ມະ
ກອນ ຫ ອາຊບີ ທີ່ ເີ ຮດັ ວຽກຕາມໂຮງຈກັ ໂຮງງານ” ແລະ ແຜນງານການໃຫບັ້ ດັ ທນຶ ການສກຶ ສາ (ຊີ່ ງຶ ໄດມັ້ ກີ ານຈດັ ສນັ
ໄວສັ້ ະເພາະໃຫແັ້ ມີ່ ຍງິ ) ແມ່ີ ນກາໍ ລງັ ຢ່ີ ູໃນການດໍາເນນີ ການ. ຄາດໝາຍທ່ີ ຈີ ະເພີ່ ມີ ການເຂາົັ້ ຮຽນຢີ່ ູໃນມະຫາວທິ ະຍາ
ໄລຂອງລດັ ໄດມ້ັ ກີ ານຫຸດລງົ ເພ່ີ ອສຸມໃສີ່ ການປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງການຮຽນ-ການສອນໃຫຫ້ັ າຍຂນຶັ້ ແລະ ເພ່ີ ອ
ສາັ້ ງມາດຕະຖານຕີ່ າໍ ສຸດໃຫສັ້ ອດຄີ່ ອງກບັ ມາດຕະຖານຂອງອາຊຽນ; ໄດມັ້ ກີ ານວາງແຜນການລງົ ທນຶ ເພີ່ ອສາ້ັ ງສູນ
ແຫ່ີ ງຄວາມເປັນເລດີ ດາ້ັ ນການກະເສດ, ໂລຈສິ ຕກິ (Logistics), ວສິ ະວະກໍາ, ທີ່ ອງທີ່ ຽວ ແລະ ການສກຶ ສາສ່ີ ງິ ແວດ
ລອັ້ ມ. ຄີ່ ູຮີ່ ວມພດັ ທະນາກໄໍ ດໃັ້ ຫກັ້ ານສະໜບັ ສະໜນູ ທນຶ ການສກຶ ສາ ສາໍ ລບັ ໄປຮຽນຕີ່ ໍປະລນິ ຍາໂທ ແລະ
ປະລນິ ຍາເອກທງັ ຢີ່ ູພາຍໃນ ແລະ ຕີ່ າງປະເທດ.
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 8: ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ມໂີ ຄງສາັ້ ງ, ມຊີ ບັ ພະຍາກອນ ແລະ ມກີ ານຕດິ ຕາມທີ່ ີ
ເໝາະສມົ ໂດຍນໍາໃຊແັ້ ຜນປະຈາໍ ປີຂອງຂະແໜງການທ່ີ ມີ ກີ ານຄດິ ໄລີ່ ຄ່ີ າໃຊຈັ້ ີ່ າຍ ແລະ ເຊ່ີ ອມໂຍງກບັ ແຜນ
ພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 5 ປີ (2016-2020).
ເພີ່ ອຕອບສະໜອງຄວາມຕອ້ັ ງການໃນການພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ແລະ ເປົາ້ັ ໝາຍຂອງລດັ ຖະ
ບານເພ່ີ ອຫຸດຜ່ີ ອນຈາໍ ນວນພະນກັ ງານລດັ ລງົ , ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດມ້ັ ກີ ານປັບປຸງໂຄງຮ່ີ າງການຈດັ
ຕງັັ້ ໂດຍການທບົ ທວນຄນພາລະບດົ ບາດຂອງບນັ ດາກມົ ພາຍໃນກະຊວງ, ພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ
ແຂວງ ແລະ ຫອ້ັ ງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ເມອງ ແລະ ບນັ ດາສູນຕ່ີ າງໆ. ພາລາບດົ ບາດໃໝີ່ ນໄີັ້ ດກັ້ າໍ ນດົ ໜາັ້
ທ່ີ ,ີ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບ, ຂອບເຂດສດິ , ໂຄງສາ້ັ ງ, ບຸກຄະລາກອນ ແລະ ວທິ ກີ ານເຮດັ ວຽກ. ແຜນປະຈາໍ ປີຂອງ
ຂະແໜງການທີ່ ມີ ກີ ານຄາດຄະເນມູນຄ່ີ າ ໄດຮ້ັ ບັ ການສະເໜນີ ໍາໃຊ້ັ ເພ່ີ ອເປັນເຄີ່ ອງມໃນການວາງແຜນ ການຈດັ ຕງັ້ັ
ປະຕບິ ດັ ແຜນ 5 ປີ ໃຫເ້ັ ປັນແຜນປະຈາໍ ປີ. ແຜນດ່ີ ງັ ກ່ີ າວນີັ້ ໄດສ້ັ າັ້ ງຂນຶ້ັ ໃນຂນັ້ັ ສູນກາງ ແລະ ທອ້ັ ງຖ່ີ ນິ , ຊີ່ ງຶ ໄດມ້ັ ີ
9
ການທດົ ລອງຢ່ີ ູຂນັ້ັ ເມອງ. ພອັ້ ມນນັ້ັ ໄດປັ້ ັບປຸງການວເິ ຄາະລາຍຈີ່ າຍ ແລະ ງບົ ປະມານ ເພ່ີ ອເປັນທາງເລອກດາ້ັ ນ
ນະໂຍບາຍ ແລະ ວເິ ຄາະຄີ່ າໃຊຈັ້ ີ່ າຍທ່ີ ກີ ີ່ ຽວຂອັ້ ງ ໂດຍອງີ ໃສີ່ ງບົ ປະມານຕວົ ຈງິ ແລະ ຂໍຈັ້ າໍ ກດັ ດາັ້ ນຂດີ ຄວາມ
ສາມາດ. ຄະນະກາໍ ມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ ແລະ ຄະນະກໍາມະການຈດັ ສນັ ຄູໄດຮັ້ ບັ ການສາ້ັ ງຕງັ້ັ ຂນຶັ້ ເພ່ີ ອ
ປັບປຸງທງັ ດາັ້ ນການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ດາ້ັ ນການເງນິ ຂອງຂະແໜງການ ໂດຍສະເພາະໃນຂນັ້ັ
ແຂວງ.
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 9: ແຜນການເງນິ ສາໍ ລບັ ແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ເນນັ້ັ ໃສ່ີ ຫຸດຜ່ີ ອນຄວາມແຕກ
ໂຕນລະຫວ່ີ າງບດົ ບາດຍງິ -ຊາຍ, ຊນົ ເຜີ່ າົ , ຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ທີ່ ຕີ ງັັ້ ພູມສນັ ຖານ.
ສະໜອງທນຶ ການສກຶ ສາໃຫນັ້ ກັ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນຊນົ ເຜ່ີ າົ ແລະ ນກັ ຮຽນໃນສະຖາບນັ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ
ຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ໃນຈາໍ ນວນ 40% ໂດຍສະເພາະນກັ ຮຽນຈາກຄອບຄວົ ທ່ີ ທີ ຸກຍາກ. ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ
ແລະ ກລິ າ ໄດຫັ້ ນັ ເອາົ ການຊີ່ ວຍເຫອທາງການເພ່ີ ອການພດັ ທະນາ ລງົ ໃສີ່ ເມອງທ່ີ ດີ ອ້ັ ຍໂອກາດເປັນສີ່ ວນໃຫຍ່ີ .
ການປະຕບິ ດັ ດ່ີ ງັ ກ່ີ າວແມ່ີ ນເປັນທດິ ທາງທ່ີ ເີ ຂມັັ້ ແຂງ ໃນການຫນັ ເອາົ ງບົ ປະມານພາກບໍລຫິ ານທີ່ ບີ ີ່ ໍແມ່ີ ນເງນິ ເດອນ
ລງົ ສ່ີ ູແຂວງ ແລະ ເມອງ ແລະ ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ແມ່ີ ນເຮດັ ໃຫເັ້ ມອງ ເລີ່ ມີ ໄດຮັ້ ບັ ງບົ ປະມານບລໍ ຫິ ານວຽກງານຫາຍຂນຶ້ັ ໃນ
5 ປີ ຜ່ີ ານມາ. ເນ່ີ ອງຈາກມຂີ ໍຈັ້ າໍ ກດັ ດາ້ັ ນງບົ ປະມານທີ່ ກີ ໍາລງັ ເພີ່ ມີ ຂນຶ້ັ , ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ກາໍ ລງັ
ປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກາໍ ເພ່ີ ອປັບປຸງປະສດິ ທຜິ ນົ ໃນການຈດັ ສນັ ແລະ ຄຸມ້ັ ຄອງງບົ ປະມານ ຊ່ີ ງຶ ກວມເອາົ ແຜນຈດັ ສນັ ຄ,ູ
ປັບປຸງວທິ ກີ ານປະຕບິ ດັ ການສາ້ັ ງແຜນທ່ີ ມີ ກີ ານຄດິ ໄລ່ີ ມນູ ຄີ່ າໃນຂນັ້ັ ກະຊວງ ແລະ ແຂວງ ພອັ້ ມທງັ ພດັ ທະນາ
ລະບບົ (ເຊີ່ ນັ : ລະບບົ ຄຸມ້ັ ຄອງຂໍມັ້ ູນດາັ້ ນແຜນການ ແລະ ງບົ ປະມານ) ແລະ ວທິ ກີ ານເພີ່ ອເຮດັ ໃຫກ້ັ ານຈດັ ສນັ
ງບົ ປະມານໃນທຸກໆຂນັ້ັ ຕອບສະໜອງໃຫບັ້ ນັ ດາບູລມິ ະສດິ ທ່ີ ເີ ປັນລກັ ສະນະຍຸດທະສາດ ແລະ ເງ່ີອນໄຂທອັ້ ງຖ່ີ ນິ
(ຂອງເມອງ).
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 10: ການສາັ້ ງນະໂຍບາຍທ່ີ ອີ ງີ ໃສີ່ ຫກັ ຖານ.
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດກັ້ ະກຽມແຜນຍຸດທະສາດ ເພີ່ ອຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ລະບບົ ຄຸມ້ັ ຄອງຂມໍ້ັ ນູ
ດາ້ັ ນການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ (LESMIS),ໃນຂະນະທ່ີ ຄີ ຸນນະພາບ ແລະ ຄວາມວ່ີ ອງໄວໃນການສະໜອງຂມໍ້ັ ນູ ກໍ
ຕອ້ັ ງໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງໃຫດ້ັ ຂີ ນຶັ້ . ນອກຈາກນ,ີັ້ ກກໍ ໍາລງັ ພດັ ທະນາລະບບົ ຄຸມ້ັ ຄອງຂມໍ້ັ ູນການວາງແຜນການ ແລະ
ການເງນິ (PBMIS) ເພ່ີ ອໃຫເ້ັ ຊີ່ ອມຕ່ີ ໍກບັ ຖານຂໍມັ້ ູນບຸກຄະລາກອນ ແລະ ຖານຂມໍັ້ ນູ ເງນິ ເດອນຢີ່ າງມປີ ະສດິ ຜນົ .
ນອກຈາກນນັ້ັ ຕອ້ັ ງມວີ ທິ ກີ ານໃນການລວມເອາົ ຂໍມັ້ ູນສໍາລບັ ເດກັ ພກິ ານເຂາົັ້ ໃນຖານຂມໍ້ັ ນູ (EMIS).
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 11: ພນົ ລະເມອງລາວທຸກຄນົ ມສີ ຸຂະພາບເຂມັັ້ ແຂງ, ມນີ ກັ ກລິ າສະໝກັ ຫນິັ້ ແລະ ນກັ ກລິ າ
ອາຊບີ ທີ່ ມີ ຄີ ຸນນະພາບ ເຊ່ີ ອມໂຍງກບັ ນກັ ກລິ າ-ກາຍຍະກາໍ ຂອງພາກພນັ້ ແລະ ສາກນົ ແລະ ຮູຮັ້ ກັ ສາສລີ ະປະ
ວດັ ທະນະທາໍ ຂອງຊາດ.
ປະຊາຊນົ ທຸກເພດທຸກໄວ ໄດເັ້ ຂາົັ້ ຮີ່ ວມໃນກດິ ຈະກາໍ ການອອກກໍາລງັ ກາຍເພີ່ ອສຸຂະພາບ ຊີ່ ງຶ ບນັ ລຸໄດ້ັ 30%
ເມ່ີ ອທຽບໃສ່ີ ປະຊາກອນຂອງປະເທດ; ໄດສ້ັ າໍ ເລດັ ການສາ້ັ ງຕງັັ້ ໂຮງຮຽນພອນສະຫວນັ ດາ້ັ ນກລິ າ ແລະ ສະຖາບນັ
ການກລິ າ-ກາຍຍະກາໍ ໂດຍມຈີ ດຸ ປະສງົ ເພ່ີ ອຜະລດິ ນກັ ກລິ າລຸນັ້ ຕີ່ ໍໄປ ແລະ ບຸກຄະລາກອນກລິ າໃນລະດບັ ຊາດ
ແລະ ລະດບັ ວຊິ າຊບີ .
ສປປ ລາວ ໄດສ້ັ ່ີ ງົ ນກັ ກລິ າ ທມີ ຊາດ ຈາໍ ນວນ 957 ເທ່ີ ອຄນົ ເຂາົັ້ ຮ່ີ ວມການແຂີ່ ງຂນັ ໃນລະດບັ ອະນພຸ າກພນ້ັ
ພາກພນັ້ ແລະ ສາກນົ ຕາມການເຊນີ . ນກັ ກລິ າ ລາວ ໄດເ້ັ ຂາົັ້ ຮ່ີ ວມການແຂ່ີ ງຂນັ ໂອແລມປິກເປັນຄງັັ້ ທາໍ ອດິ ໃນປີ
2016 ທີ່ ປີ ະເທດບຣາຊນິ , ເຂາົ້ັ ຮີ່ ວມການແຂ່ີ ງຂນັ ກລິ າ ໂອແລມັ ປິກ ຄນົ ພກິ ານ ຄງັັ້ ທີ 11 ທີ່ ປີ ະເທດບຣາຊນິ ໃນປີ
10
2017 ແລະ ເຂາົ້ັ ຮ່ີ ວມການແຂ່ີ ງຂນັ ກລິ າ ຊເີ ກມຄງັັ້ ທີ 29, ທີ່ ຈີ ດັ ຂນຶ້ັ ທີ່ ປີ ະເທດມາເລເຊຍໃນປີ 2017, ຍາດໄດ້ັ 2
ຫຽນຄໍາ, 3 ຫານເງນິ ແລະ 21 ຫຽນທອງແດງ.
ເຂາົັ້ ຮ່ີ ວມການແຂີ່ ງຂນັ ກລິ າ ຄນົ ພກິ ານ (Para-Games) ຄງັັ້ ທີ 9 ທີ່ ປີ ະເທດມາເລເຊຍ ໃນປີ 2017 ຍາດມາ
ໄດ້ັ 4 ຫຽນເງນິ ແລະ 4 ຫຽນທອງແດງ; ເຂາົັ້ ຮີ່ ວມການແຂີ່ ງຂນັ ກລິ າ ຄນົ ພກິ ານອາຊີ (Asian Para Games) ຄງັ້ັ ທີ
12 ທ່ີ ປີ ະເທດອນິ ໂດເນເຊຍຈດັ ຂນຶັ້ ໃນປີ 2018 ໄດຮັ້ ບັ ຫຽນຄໍາປະຫວດັ ສາດອນັ ດບັ 1 ຄງັ້ັ ທາໍ ອດິ ຈາກການແຂ່ີ ງຂນັ
ຍກົ ນໍາ້ັ ໜກັ ຊາຍ; ເຂາົ້ັ ຮີ່ ວມຊເີ ກມຄງັ້ັ ທີ 29 ທ່ີ ປີ ະເທດມາເລເຊຍ, ການແຂ່ີ ງຂນັ ກລິ າ ເອຊຽນເກມ ຄງັັ້ ທີ 18 ທ່ີ ີ
ປະເທດອນິ ໂດເນເຊຍຈດັ ຂນຶ້ັ ໃນປີ 2018 ສາມາດຍາດໄດັ້ 3 ຫຽນເງນິ ແລະ 2 ຫຽນທອງແດງ, ເປັນອນັ ດບັ ທີ 31
ຂອງ 45 ປະເທດ; ໄດເ້ັ ຂາົັ້ ຮ່ີ ວມງານມະຫາກໍາກລິ າ ນກັ ຮຽນ ທງັ ໝດົ 4 ຄງັ້ັ , ຍາດໄດໄ້ັ ດັ້ 2 ຫຽນເງນິ ແລະ 14 ຫຽນ
ທອງແດງ.
ນກັ ກລິ າລາວໄດເັ້ ປັນຊະນະເລດີ ຂອງໂລກໃນການແຂີ່ ງຂນັ ກະຕຫໍັ້ ວາຍ (ປະເພດຄີ່ ຍູ ງິ ແລະ ຄ່ີ ູຊາຍ 2 ລາຍ
ການ); Vovinam (ຊາຍດ່ີ ຽວ ແລະ ປະເພດ 4 ຄນົ ) ແລະ ໄດອັ້ ນັ ດບັ 2 ຂອງໂລກ ໃນການແຂ່ີ ງຂນັ ເປຕງັ (ປະ
ເພດຍງິ 3 ຄນົ ).
ກມົ ກລິ າ ລະດບັ ສູງ, ກມົ ກລິ າມວນຊວນ, ກມົ ພະລະ ແລະ ສລີ ະປະສກຶ ສາ ໂດຍການປະສານງານກບັ ຄະນະ
ກາໍ ມະການໂອລມິ ປິກແຫ່ີ ງຊາດ ແລະ ສະຫະພນັ ກລິ າ ແຫ່ີ ງຊາດ ໄດຈ້ັ ດັ ການແຂີ່ ງຂນັ ກລິ າ-ກາຍຍະກາໍ ແລະ ການ
ແຂີ່ ງຂນັ ກລິ າ ໃນວນັ ສໍາຄນັ ຕ່ີ າງໆຂອງຊາດ; ໄດຈ້ັ ດັ ແລະ ເປັນເຈາົັ້ ພາບຈດັ ການແຂີ່ ງຂນັ ກລິ າ ໃນລະດບັ ຊາດ ແລະ
ສາກນົ , ໄດຈັ້ ດັ ງານມະຫະກາໍ ກລິ າ ນກັ ຮຽນທີ່ ວົ ປະເທດ ຄງັ້ັ ທີ 6 ທ່ີ ແີ ຂວງບລໍ ຄິ າໍ ໄຊ ໃນປີ 2017 ເຊີ່ ງິ ປະກອບມີ 10
ປະເພດກລິ າ.
3. ສະພາບເງີ່ອນໄຂສໍາລບັ ການສາ້ັ ງແຜນ 2021-2025
3.1 ຄວາມເປັນມາ
ການປະເມນີ ເຄ່ີ ງິ ສະໄໝຂອງແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-2020 ໄດດັ້ ໍາເນນີ ໃນທາ້ັ ຍປີ
2018, ຊີ່ ງຶ ບດົ ລາຍກາງສະໄໝດ່ີ ງັ ກີ່ າວ ໄດກັ້ ໍານດົ 5 ເນອ້ັ ໃນ ແລະ ຂງົ ເຂດທີ່ ພີ ບົ ເຫນັ ໃນຜນົ ຂອງການສກຶ ສາວໄິ ຈ
ດີ່ ງັ ນ:ີັ້
1) ເຖງິ ວ່ີ າການພດັ ທະນາການສກຶ ສາໄດມັ້ ຜີ ນົ ສໍາເລດັ ຢ່ີ າງຫວງຫາຍ, ແຕ່ີ ເຫນັ ວີ່ າການພດັ ທະນາ ຍງັ ມຄີ ວາມ
ແຕກໂຕນກນັ ລະຫວ່ີ າງຕວົ ເມອງ ແລະ ຊນົ ນະບດົ , ລະຫວ່ີ າງເມອງທຸກ ແລະ ເມອງບີ່ ໍທຸກ ແລະ ລະຫວີ່ າງ
ປະຊາກອນໃນກ່ີ ຸມພາສາທ່ີ ແີ ຕກຕ່ີ າງກນັ . ດີ່ ງັ ນນັັ້ , ຈະຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ການເງນິ ແນວໃດ
ເພ່ີ ອຫຸດຜ່ີ ອນຄວາມແຕກໂຕນ, ລວມທງັ ການປັບປຸງສູດໃນການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານບໍລຫິ ານຢ່ີ ູໃນທຸກລະ
ດບັ ?
2) ຜນົ ການຮຽນຕີ່ າໍ ຢ່ີ ູໃນລະດບັ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ຊີ່ ງຶ ມນັ ຈະມຜີ ນົ ກະທບົ ຕີ່ ໍການສກຶ ສາໃນຊນັ້ັ ຕີ່ ໍໆໄປ ລວມທງັ ສາຍ
ອາຊວີ ະສກຶ ສາ. ດີ່ ງັ ນນັ້ັ , ຕອັ້ ງສກຶ ສາວີ່ າ ມປີ ັດໄຈອນັ ໃດແນີ່ ທີ່ ໄີ ດເັ້ ຮດັ ໃຫມ້ັ ຜີ ນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນຕີ່ າໍ ?
3) ການຈດັ ສນັ ແລະ ການນໍາໃຊຄ້ັ ູຍງັ ບ່ີ ມໍ ປີ ະສດິ ທພິ າບ. ດ່ີ ງັ ນນັັ້ ຕອັ້ ງສາ້ັ ງຍຸດທະສາດໄລຍະຍາວໃນການຄຸມ້ັ
ຄອງ ແລະ ນາໍ ໃຊຄ້ັ ູຄແນວໃດ?
4) ອດັ ຕາການເລ່ີ ອນຊນັັ້ ຈາກປະຖມົ ໄປສີ່ ູມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ຕີ່ າໍ ແລະ ອດັ ຕາການປະລະຢ່ີ ູໃນຂນັ້ັ ຕນົ້ັ ຂອງມດັ
ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ເພີ່ ມີ ຂນຶ້ັ . ດີ່ ງັ ນນັັ້ , ຕອ້ັ ງສກຶ ສາເຖງິ ສາຍເຫດທີ່ ພີ າໃຫເັ້ ກດີ ບນັ ຫາດ່ີ ງັ ກີ່ າວ.
5) ການມສີ ່ີ ວນຮີ່ ວມຂອງພາກເອກະຊນົ ໃນການກ່ີ ໍສາ້ັ ງສມີ ແຮງງານຍງັ ບ່ີ ໍກວາ້ັ ງຂວາງ. ການນາໍ ໃຊແັ້ ຫ່ີ ງຂໍມ້ັ ນູ ທີ່ ີ
ມຢີ ່ີ ູໃນປັດຈບຸ ນັ ເພ່ີ ອປະເມນີ ແນວໂນມັ້ ຄວາມຕອັ້ ງການຂອງຕະຫາດແຮງງານໃນແຕ່ີ ລະໄລຍະຍງັ ບ່ີ ໍທ່ີ ວົ
ເຖງິ . ຍງັ ມຂີ ມໍັ້ ູນຫຍງັ ອກີ ທີ່ ຍີ ງັ ຂາດຫາຍ?
11
ຫວົ ຂໍສັ້ າໍ ຄນັ 5 ຢ່ີ າງ ທ່ີ ໄີ ດກ້ັ ໍານດົ ໃນການທບົ ທວນກາງສະໄໝ ໄດຖ້ັ ກນາໍ ໃຊເ້ັ ພີ່ ອກໍານດົ ຈປຸ ະສງົ ໃນເບອັ້ ງຕນົ້ັ
ຂອງແຜນພດັ ທະນາຂອງຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ແລະ ການກາໍ ນດົ ສີ່ ງິ ທາັ້ ທາຍຫກັ ແລວັ້ ກາັ້ ວໄປສີ່ ູການກາໍ
ນດົ ຄໍາຖາມ ແລະ ກດິ ຈະກາໍ ຕນົ້ັ ຕໍ ທ່ີ ໄີ ດຜັ້ ່ີ ານການປຶກສາຫາລກນັ ໃນຂະບວນການຈດັ ກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລທງັ
ໃນຂນັ້ັ ສູນກາງ ແລະ ແຂວງ. ຜນົ ການປຶກສາຫາລ ມລີ າຍລະອຽດດີ່ ງັ ນ:ີ້ັ
1. ເຖງິ ວີ່ າການພດັ ທະນາການສກຶ ສາໄດມ້ັ ຜີ ນົ ສາໍ ເລດັ ຢີ່ າງຫວງຫາຍ, ແຕ່ີ ເຫນັ ວ່ີ າການພດັ ທະນາຍງັ ມຄີ ວາມ
ແຕກໂຕນກນັ ລະຫວ່ີ າງຕວົ ເມອງ ແລະ ຊນົ ນະບດົ , ລະຫວ່ີ າງເມອງທຸກ ແລະ ເມອງບ່ີ ໍທຸກ ແລະ ລະຫວີ່ າງ
ປະຊາກອນໃນກີ່ ຸມພາສາທ່ີແີ ຕກຕ່ີ າງກນັ . ດີ່ງັ ນນັ ັ້ , ຈະຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນມະນດຸ ແລະ ການເງນິ ແນວໃດ
ເພີ່ອຫຸດຜີ່ ອນຄວາມແຕກໂຕນ, ລວມທງັ ການປ່ີ ຽນແປງສູດໃນການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານການບລໍ ຫິ ານຢີ່ ູໃນ
ທຸກລະດບັ .
• ໂຮງຮຽນໃນ 40 ເມອງບູລມິ ະສດິ ຢ່ີ ູໃນສະພາບທຸກຍາກ, ຂາດແຄນອາຫານ ແລະ ຢີ່ ູຫ່ີ າງໄກສອກຫກີ . ໂຮງ
ຮຽນເຫີ່ າົ ນນັັ້ ຍງັ ຂາດຄສູ ອນ ແລະ ຈະຕອ້ັ ງອາໄສຄູສອນຫອັ້ ງຄວບ, ຄູອາສາສະໝກັ ຫ ຄສູ ອນບີ່ ຖໍ ກກບັ
ວຊິ າທີ່ ຮີ ຽນມາ.
• ຕອ້ັ ງການເງນິ ອຸດໜນູ ເພີ່ ມີ ເພ່ີ ອເປັນສ່ີ ງິ ຈງູ ໃຈໃຫແັ້ ກ່ີ ຄທູ ່ີ ໄີ ປສອນຢ່ີ ູໂຮງຮຽນເຫີ່ າົ ນີ້ັ ຄຽງຄີ່ ກູ ບັ ການບາໍ ລຸງຍກົ
ລະດບັ ເພ່ີ ອສາມາດສດິ ສອນໄດັ້ ເຊ່ີ ນັ ການສອນຫອັ້ ງຄວບ.
• ການສະໜອງອາຫານໃນໂຮງຮຽນໃນບນັ ດາເມອງດອັ້ ຍໂອກາດດ່ີ ງັ ກ່ີ າວມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນ.
• ສູດຄດິ ໄລ່ີ ການສະໜອງເງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ ບີ່ ໄໍ ດກັ້ ວມເອາົ ຄ່ີ າໃຊຈັ້ ່ີ າຍທ່ີ ສີ ູງສໍາລບັ ໂຮງຮຽນນອັ້ ຍ.
• ເງນິ ບໍລຫິ ານທີ່ ມີ ຈີ າໍ ນວນຈາໍ ກດັ ໃນຂນັັ້ ເມອງ ເຮດັ ໃຫມ້ັ ຄີ ວາມຫຍຸງັ້ ຍາກໃນການຊ່ີ ວຍເຫອໂຮງຮຽນຂະໜາດ
ນອັ້ ຍໃນເຂດຫ່ີ າໄກສອກຫກີ ຊີ່ ງຶ ມກັ ເກດີ ມຄີ ີ່ າໃຊຈັ້ ່ີ າຍສູງ ແລະ ໃຊເັ້ ວລາເດນີ ທາງໄກ ເວລາມາຮບັ ເງນິ ບລໍ ຫິ ານ
ໂຮງຮຽນ. ດີ່ ງັ ນນັັ້ , ຄວນເພ່ີ ມີ ງບົ ປະມານ ແລະ ໃຫບ້ັ ູລມິ ະສດິ ແກ່ີ ໂຮງຮຽນດອັ້ ຍໂອກາດ.
2. ຜນົ ການຮຽນຕີ່ າໍ ຢ່ີ ູໃນລະດບັ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ຊີ່ງຶ ມນັ ຈະມຜີ ນົ ກະທບົ ຕີ່ ກໍ ານສກຶ ສາໃນຊນັ ້ັ ຕ່ີ ໆໍ ໄປ. ດ່ີງັ ນນັ ້ັ ຕອັ້ ງ
ສກຶ ສາວ່ີ າມປີ ັດໄຈອນັ ໃດ ທີ່ໄີ ດເ້ັ ຮດັ ໃຫມັ້ ຜີ ນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນຕ່ີ າໍ ?
• ຄວາມຮູດັ້ າັ້ ນວຊິ າການ ແລະ ທກັ ສະດາັ້ ນວຊິ າຄູຂອງຄູທ່ີ ຍີ ງັ ຕ່ີ າໍ ຈະເຮດັ ໃຫຜັ້ ນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນຕ່ີ າໍ .
ຜນົ ຂອງການປະເມນີ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ມ.4 ໃນປີ 2019 ໄດຢ້ັ ັງັ້ ຢນໃຫເັ້ ຫນັ ຢ່ີ າງຊດັ ເຈນວ່ີ າ ຜນົ ການ
ຮຽນໃນວຊິ າພາສາລາວ, ຄະນດິ ສາດ ແລະ ວທິ ະຍາສາດຂອງນກັ ຮຽນແມ່ີ ນຕ່ີ າໍ .
• ຫກັ ສູດມຫີ າຍວຊິ າຮຽນ ແລະ ຄສູ ຸມໃສີ່ ແຕ່ີ ສດິ ສອນໃຫສ້ັ ໍາເລດັ ຕາມຫກັ ສູດທ່ີ ແີ ອອດັ ດ່ີ ງັ ກີ່ າວ ແທນທ່ີ ຈີ ະ
ກວດກາເບ່ີ ງິ ນກັ ຮຽນຂອງຕນົ ວ່ີ າເຂາົັ້ ໃຈເນອັ້ ໃນທ່ີ ສີ ດິ ສອນຫບ່ີ ໍ.
• ການສອນບາໍ ລຸງເພີ່ ອຊີ່ ວຍນກັ ຮຽນທ່ີ ຮີ ຽນອ່ີ ອນ ແມີ່ ນຍງັ ບ່ີ ໍທນັ ສາມາດປະຕບິ ດັ ໄດ.້ັ
• ຄູສອນຂາດການຊີ່ ວຍເຫອດາັ້ ນຫກັ ວຊິ າຄູ, ຄນູ ເິ ທດສຸມໃສ່ີ ແຕີ່ ກວດກາການແຕີ່ ງບດົ ສອນ ແລະ ວຽກບໍລິ
ຫານອ່ີ ນໆ ຫາຍກວ່ີ າການຮ່ີ ວມໂມງສອນ ເພ່ີ ອກວດກາເບ່ີ ງິ ຜນົ ການສດິ ສອນຂອງຄູ. ຄສູ ກຶ ສານເິ ທດຍງັ ຕອ້ັ ງ
ການ ການຝຶກອບົ ຮມົ ເພີ່ ມີ ເຕມີ ກ່ີ ຽວກບັ ວທິ ກີ ານສງັ ເກດ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ຄູສອນ ໃນການສອນນກັ
ຮຽນທີ່ ມີ ຄີ ວາມຕອ້ັ ງການທ່ີ ແີ ຕກຕ່ີ າງກນັ ໃນຫອ້ັ ງຮຽນ.
• ຂາດເຂນີ ປຶມັ້ ຕາໍ ລາຮຽນ ແລະ ການຈດັ ພມິ ປຶມ້ັ ແບບຮຽນເພ່ີ ອທດົ ແທນອນັ ທ່ີ ເີ ສຍຫາຍ ຍງັ ບ່ີ ໍເປັນປົກກະຕິ
ຍອ້ັ ນງບົ ປະມານມຈີ າໍ ກດັ ແລະ ອດັ ຕາການສູນເສຍຂອງປຶມ້ັ ກສໍ ູງ ຍອ້ັ ນການນໍາໃຊຫ້ັ າຍເກນີ ໄປ, ສະພາບອາ
ກາດ ແລະ ຂາດການເກບັ ຮກັ ສາທີ່ ເີ ໝາະສມົ .
3. ການຈດັ ສນັ ແລະ ການນາໍ ໃຊຄ້ັ ູ ຍງັ ບ່ີ ມໍ ປີ ະສດິ ທພິ າບ. ດີ່ງັ ນນັ ້ັ ຕອັ້ ງສາັ້ ງຍຸດທະສາດໄລຍະຍາວໃນການຄຸມ້ັ
ຄອງ ແລະ ນາໍ ໃຊຄ້ັ .ູ
12
• ການສບັ ຊອ້ັ ນຄຄູ ນໃໝ່ີ ພາຍໃນກີ່ ຸມໂຮງຮຽນມຄີ ວາມສາມາດເປັນໄປໄດ.ັ້ ການຍກົ ຍາ້ັ ຍຄູພາຍໃນເມອງກໍສາ
ມາດເປັນໄປໄດເັ້ ຊ່ີ ນັ ກນັ ແຕີ່ ມຄີ ວາມທາັ້ ທາຍກວ່ີ າ5. ເຖງິ ຢ່ີ າງໃດກໍຕາມ ມນັ ເປັນໄປໄດຍ້ັ າກທ່ີ ຈີ ະຍາັ້ ຍຄຈູ າກ
ເມອງໜ່ີ ງຶ ໄປອກີ ເມອງໜ່ີ ງຶ ເພາະວີ່ າຕອັ້ ງມຄີ ່ີ າໃຊຈ້ັ ີ່ າຍສູງ ຍອັ້ ນຕອັ້ ງໄດຍ້ັ າ້ັ ຍທງັ ໝດົ ຄອບຄວົ ແລະ ສາັ້ ງ
ເຮອນໃໝີ່ ຈ່ີ ງິ ຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງການຄວາມຊ່ີ ວຍເຫອດາັ້ ນການເງນິ .
• ມຫີ າຍເມອງທີ່ ຍີ ງັ ຂາດເຂນີ ຄູ, ດີ່ ງັ ນນັ້ັ ຕອັ້ ງໃຫບັ້ ູລມິ ະສດິ ໃນການຮບັ ບນັ ຈຄຸ ໃູ ໝ່ີ ລວມທງັ ສບັ ຊອັ້ ນຄູທີ່ ເີ ຫອ
ຈາກເມອງອີ່ ນໆມາໃຫເ້ັ ມອງດ່ີ ວັ ກີ່ າວ. ໃນຂະນະດຽວກນັ ຍງັ ມຫີ າຍເມອງທ່ີ ມີ ຄີ ູເຫອ ແລະ ບີ່ ໍຄວນໄດຮັ້ ບັ
ບນັ ຈຄຸ ູໃໝີ່ .
• ຂນັັ້ ຕອນໃນການຈດັ ສນັ ຄຄູ ວນມກີ ານຕດິ ຕາມເປັນຢີ່ າງດີ ແລະ ຄວນດາໍ ເນນີ ການຢີ່ າງເຂມັັ້ ງວດ.
• ໂດຍລວມແລວັ້ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນໃຫມ້ັ ກີ ານປັບປຸງຍຸດທະສາດ ໃນການສບັ ຊອັ້ ນຄູ ແລະ ການສບັ ຊອ້ັ ນຄຄູ ນ
ໃໝີ່ ໃນໄລຍະຍາວ ພອ້ັ ມກບັ ການທບົ ທວນຄນ ຄວາມເປັນໄປໄດໃ້ັ ນການໂຮມໂຮງຮຽນທ່ີ ມີ ຈີ າໍ ນວນນກັ
ຮຽນໜອ້ັ ຍເຂາົັ້ ກນັ 6.
• ຂນັ້ັ ຕອນ ແລະ ຫກັ ການໃນການສບັ ຊອັ້ ນຄູທີ່ ມີ ໃີ ນປັດຈບຸ ນັ ອາດຕອ້ັ ງໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງຄນໃໝ່ີ ຍອ້ັ ນວີ່ າຕວົ
ເລກລດັ ຖະກອນສກຶ ສາ ທີ່ ຈີ ະໄດຮ້ັ ບັ ແມ່ີ ນມໜີ ອັ້ ຍກວ່ີ າຕວົ ເລກການສູນເສຍ.
4. ອດັ ຕາການເລີ່ອນຊນັ ້ັ ຈາກປະຖມົ ໄປສ່ີ ູມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ ັ້ ຕີ່ າໍ . ອດັ ຕາການປະລະຢີ່ ູຊນັ ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ ັ້
ຈ່ີງຶ ເພີ່ມີ ຂນຶ ັ້ . ດ່ີງັ ນນັ ້ັ ຕອ້ັ ງສກຶ ສາເຖງິ ສາຍເຫດທ່ີພີ າໃຫເັ້ ກດີ ບນັ ຫາດ່ີງັ ກີ່ າວ.
• ນກັ ຮຽນບີ່ ໍເຫນັ ຄຸນຄີ່ າຂອງການສກຶ ສາຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ . ພວກເຂາົ ເຈາົັ້ ເຫນັ ນກັ ຮຽນລຸນັ້ ເອອ້ັ ຍ, ລຸນ້ັ
ອາ້ັ ຍ ແລະ ພ່ີ ນີ ອັ້ ງທີ່ ຮີ ຽນຈບົ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ແຕີ່ ໃນທ່ີ ສີ ຸດ ກໍກບັ ໄປເຮດັ ວຽກນາໍ ຄອບຄວົ .
• ການທ່ີ ບີ ີ່ີ່ ໍມບີ ່ີ ອນຮອງຮບັ ໃນການເຮດັ ວຽກ ຫ ບີ່ ໍມວີ ຽກທີ່ ໄີ ດຮ້ັ ບັ ຄ່ີ າແຮງງານສູງ ແມີ່ ນເປັນສ່ີ ງິ ທີ່ ເີ ຮດັ ໃຫຂ້ັ າດ
ສ່ີ ງິ ຈງູ ໃຈສໍາລບັ ຜູຮັ້ ຽນ.
• ນກັ ຮຽນທ່ີ ເີ ຂາົ້ັ ຮຽນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ທີ່ ມີ ຄີ ວາມຮູພັ້ ນ້ັ ຖານຕ່ີ າໍ ແມີ່ ນນໍາໄປສ່ີ ູການປະລະການຮຽນສູງ.
• ໄລຍະການເດນີ ທາງໄປໂຮງຮຽນ ເປັນສີ່ ງິ ກດີ ຂວາງແກີ່ ນກັ ຮຽນບາງຄນົ (ໂດຍສະເພາະນກັ ຮຽນຍງິ ) ແລະ ຄີ່ າ
ໃຊຈັ້ ີ່ າຍເພ່ີ ອຊເ້ັ ຄີ່ ອງແບບນກັ ຮຽນ ກໍເປັນສ່ີ ງິ ໜ່ີ ງຶ ທ່ີ ເີ ປັນສີ່ ງິ ກດີ ຂວາງໃຫນັ້ ກັ ຮຽນທ່ີ ມີ າຈາກຄອບຄວົ ທຸກຍາກ
ບ່ີ ໍໄປເຂາົ້ັ ໂຮງຮຽນ.
5. ການມສີ ີ່ ວນຮ່ີ ວມຂອງພາກເອກະຊນົ ແລະ ການນາໍ ໃຊແັ້ ຫ່ີ ງຂມໍ ້ັ ນູ ທີ່ມີ ຢີ ີ່ ູໃນປັດຈບຸ ນັ ເພີ່ອປະເມນີ ແນວໂນມ້ັ
ຄວາມຕອັ້ ງການຂອງຕະຫາດແຮງງານໃນແຕີ່ ລະໄລຍະ. ຍງັ ມຂີ ມໍ ັ້ ນູ ໃດທີ່ຍີ ງັ ຂາດຫາຍໄປ?
• ການປຶກສາຫາລຮີ່ ວມກນັ ໄດຊ້ັ ໃີ້ັ ຫເ້ັ ຫນັ ວ່ີ າ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງມກີ ານເຮດັ ວຽກຮີ່ ວມກນັ ຢີ່ າງປົກກະຕິ ລະ
ຫວີ່ າງ ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ, ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວດັ ດກີ ານສງັ ຄມົ , ກະຊວງອຸດສາຫະ
ກໍາ ແລະ ການຄາ້ັ ແລະ ກະຊວງກະສກິ ໍາ ແລະ ປີ່ າໄມ ້ັ ລວມທງັ ຕວົ ແທນຈາກພາກເອກະຊນົ ແລະ ສະພາ
ການຄາັ້ .
• ແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ຈະຊ່ີ ວຍສາ້ັ ງໜີ່ ວຍງານວຊິ າການຮີ່ ວມກນັ (ກະຊວງ
ສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ, ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວດັ ດກີ ານສງັ ຄມົ , ກະຊວງອຸດສາຫະກາໍ ແລະ ການ
ຄາ້ັ ແລະ ກະຊວງກະສກິ ໍາ ແລະ ປີ່ າໄມ,້ັ ພາກເອກະຊນົ ແລະ ຄີ່ ູຮ່ີ ວມພດັ ທະນາ) ພາຍໃຕໜ້ັ ່ີ ວຍງານວຊິ າ
ການ ການສກຶ ສາຫງັ ຂນັ້ັ ພນ້ັ ຖານ (ໜີ່ ວຍງານທີ 3) ເພີ່ ອກໍານດົ ຄນ ຄວາມສອດຄ່ີ ອງທາງດາ້ັ ນພາລະບດົ ບາດ
5 ຕອັ້ ງມຄີ ່ີ າໃຊຈັ້ ີ່ າຍຕ່ີ າງໆ ຖາັ້ ຍາ້ັ ຍຄູຈາກບາັ້ ນໜ່ີ ງຶ ໄປອກີ ບາ້ັ ນໜີ່ ງຶ
6 ຕອ້ັ ງມກີ ານທບົ ທວນປະສດິ ທພິ າບໃນການກາໍ ນດົ ທີ່ ຕີ ງັັ້ ຂອງໂຮງຮຽນ ແລະ ແນວຄວາມຄດິ ທີ່ ວີ ່ີ າທຸກບາັ້ ນຕອັ້ ງມໂີ ຮງຮຽນຂອງຕນົ ເພີ່ ອ
ປັບປຸງປະສດິ ທພິ າບ
13
ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບໃນການສະໜອງອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ບນົ ພນັ້ ຖານກດົ ໝາຍ
ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ສະບບັ ປັບປຸງ.
ກອງປະຊຸມລະດບັ ຜູບັ້ ໍລຫິ ານຂອງໜີ່ ວຍງານວຊິ າການຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ໄດນັ້ ໍາໃຊຂັ້ ໍມັ້ ູນຈາກ
ກອງປະຊຸມປຶກສາຫາ ລຂນັັ້ ທອັ້ ງຖ່ີ ນິ ແລະ ບນັ ດານະໂຍບາຍທີ່ ເີ ປັນບູລມິ ະສດິ ກໄໍ ດຍ້ັ ກົ ຂນຶ້ັ ໃນກອງປະຊຸມປຶກສາ
ຫາລດ່ີ ງັ ກີ່ າວ, ຊີ່ ງຶ ສາມາດສງັ ລວມໄດດ້ັ ີ່ ງັ ນ:ີ້ັ
ການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນ
ໃນປັດຈບຸ ນັ ນີ້ັ ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນຍງັ ບີ່ ໍທນັ ພຽງພໍເທ່ີ ອ ຈ່ີ ງິ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງພດັ ທະນາ
ມາດຕະຖານການສອນ ແລະ ມາດຕະຖານຂນັ້ັ ພນ້ັ ຖານຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ ສາໍ ລບັ ການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນ
ເພີ່ ອປັບປຸງຄຸນນະພາບ ໄປພອ້ັ ມໆກບັ ຄູສກຶ ສານເິ ທດສາໍ ລບັ ການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນໃນແຕ່ີ ລະເມອງ. ການຂະ
ຫຍາຍຕາໜີ່ າງການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນແຫີ່ ງໃໝ່ີ ຕອ້ັ ງຢ່ີ ູໃນຮູບແບບທ່ີ ມີ ຄີ ່ີ າໃຊຈ້ັ ີ່ າຍຕ່ີ າໍ .
ປະຖມົ ສກຶ ສາ
ຫກັ ສູດຂອງຊນັັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາຂນັ້ັ ຕນົ້ັ (ປ.1 ແລະ ປ.2) ມຫີ າຍວຊິ າຮຽນ ແລະ ບ່ີ ມໍ ກີ ານສອນບາໍ ລຸງເພີ່ ອ
ຊ່ີ ວຍເຫອນກັ ຮຽນອີ່ ອນ. ຄູສອນສຸມໃສີ່ ແຕີ່ ໃຫສັ້ ໍາເລດັ ການສດິ ສອນຫກັ ສູດ ແທນທ່ີ ຈີ ະກວດກາເບີ່ ງິ ຄວາມເຂາົັ້ ໃຈ
ຂອງນກັ ຮຽນຕ່ີ ເໍ ນອັ້ ໃນທີ່ ສີ ດິ ສອນຂອງຕນົ ເປັນບູລມິ ະສດິ , ທງັ ນກີ້ັ ຍໍ ອັ້ ນວ່ີ າຄສູ ກຶ ສານເິ ທດ ແມ່ີ ນໄດກັ້ ວດກາການ
ແຕີ່ ງບດົ ສອນເປັນຫກັ . ເປັນທ່ີ ຮີ ບັ ຮູກັ້ ນັ ວີ່ າ ການກວດກາແຜນການສອນແມີ່ ນວຽກທີ່ ສີ ໍາຄນັ , ໃນຂະນະທີ່ ກີ ານປີ່ ຽນ
ແປງວທິ ກີ ານສດິ ສອນ ເພ່ີ ອຕອບສະໜອງຄວາມຕອັ້ ງການດາັ້ ນການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ຄູສອນຕອ້ັ ງມທີ ກັ ສະທາງ
ວຊິ າການທີ່ ແີ ນີ່ ນອນ ເຊ່ີ ງິ ປະຈບຸ ນັ ທງັ ຄູສກຶ ສານເິ ທດ ແລະ ຄູສອນຍງັ ບ່ີ ໄໍ ດຮ້ັ ບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ . ຄສູ ອນຫອັ້ ງຄວບ
ຂາດການຊ່ີ ວຍເຫອດາ້ັ ນຫກັ ວຊິ າຄູ. ການພມິ ປຶມັ້ ແບບຮຽນທດົ ແທນບ່ີ ໍພຽງພໍ ແລະ ບີ່ ປໍ ົກກະຕຕິ າມຄວາມຕອັ້ ງ
ການ.
ການສາ້ັ ງຕງັັ້ ກີ່ ຸມໂຮງຮຽນ: ຕອ້ັ ງມຂີ ອບນຕິ ກິ ໍາທ່ີ ຄີ ບົ ຖວັ້ ນ ເພີ່ ອຮບັ ປະກນັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ . ສູດການຄດິ ໄລ່ີ ເງນິ ບໍ
ລຫິ ານໂຮງຮຽນ ແລະ ຄີ່ ູມແນະນາໍ ຄວນໄດຮັ້ ບັ ການທບົ ທວນ ໂດຍສະເພາະສໍາລບັ ໂຮງຮຽນຂະໜາດນອ້ັ ຍ ແລະ
ໂຮງຮຽນທ່ີ ຢີ ີ່ ູເຂດຫີ່ າງໄກສອກຫກີ . ການວເິ ຄາະເຖງິ ຜນົ ປະໂຫຍດດາ້ັ ນຄ່ີ າໃຊຈັ້ ່ີ າຍ ສາໍ ລບັ ຍຸດທະສາດການສະໜບັ
ສະໜນູ ການເຂາົັ້ ຮຽນ ແລະ ການສບຕີ່ ຮໍ ຽນໃນໂຮງຮຽນ (ເຊ່ີ ນັ : ການສະໜອງອາຫານໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ການສະ
ໜອງທນຶ ການສກຶ ສາ) ສໍາລບັ ນກັ ຮຽນທີ່ ທີ ຸກຍາກ, ໂດຍສະເພາະຢີ່ ູເຂດຫີ່ າງໄກສອກຫກີ ແມ່ີ ນມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນ ເພ່ີ ອ
ຮບັ ປະກນັ ວ່ີ າ ການເຂາົ້ັ ຮຽນ ແລະ ການເລ່ີ ອນຂນັ້ັ , ເລ່ີ ອນຊນັ້ັ ຂອງນກັ ຮຽນ ໄດຮັ້ ບັ ການສະໜບັ ສະໜນູ ຕາມຈດຸ ປະ
ສງົ .
ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ ້ັ
ຄຸນນະພາບຂອງນກັ ຮຽນທີ່ ຈີ ບົ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ບີ່ ໍທນັ ພຽງພທໍ ່ີ ຈີ ະສບຕີ່ ໍເຂາົັ້ ຮຽນໃນຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ , ພອ້ັ ມນນັ້ັ
ຄວາມຮູດ້ັ າ້ັ ນວຊິ າສະເພາະ ແລະ ທກັ ສະດາັ້ ນວຊິ າຄູຂອງຄມູ ດັ ທະຍມົ ແມີ່ ນຍງັ ບີ່ ພໍ ຽງພທໍ ີ່ ຈີ ະສອນຫກັ ສູດ ທ່ີ ມີ ຫີ າຍ
ວຊິ າຮຽນເກນີ ໄປ. ຄວາມຕອ້ັ ງການຄູສອນ ທີ່ ເີ ປັນຊ່ີ ຽວຊານສາໍ ລບັ ທຸກໆວຊິ າຮຽນ ແມ່ີ ນບ່ີ ສໍ າມາດສະໜອງໃຫໄ້ັ ດ້ັ
ຍອ້ັ ນມຄີ ່ີ າໃຊຈັ້ ່ີ າຍສູງ. ນກັ ຮຽນປະລະຍອັ້ ນມຫີ າຍສາຍເຫດ ເຊ່ີ ນັ : ຄວາມທຸກຍາກ, ບາັ້ ນຢ່ີ ູຫ່ີ າງໄກຈາກໂຮງຮຽນ,
ຫກັ ສູດຍາກເກນີ ໄປ, ຊ່ີ ງຶ ພວກເຂາົ ບີ່ ມໍ ເີ ວລາກະກຽມພຽງພໍ ແລະ ນກັ ຮຽນກເໍ ຂາົັ້ ໃຈວີ່ າເວລາຮຽນຈບົ ກບໍ ີ່ ມໍ ວີ ຽກ
ເຮດັ ທີ່ ດີ .ີ ຖາ້ັ ຕອັ້ ງການເພີ່ ມີ ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນເຂາົັ້ ຮຽນໃຫຫ້ັ າຍຂນຶ້ັ , ຕອັ້ ງຮບັ ປະກນັ ໃຫນ້ັ ກັ ຮຽນມຄີ ຸນນະພາບຂນັ້ັ
ພນ້ັ ຖານ.
14
ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ
ເຂດບລໍ ກິ ານນກັ ຮຽນຂອງໂຮງຮຽນຕີ່ າງໆກວາ້ັ ງເກນີ ໄປ ແລະ ບນັ ດາໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ຕນົ້ັ ຄວນຈະຍກົ
ລະດບັ ໃຫເ້ັ ປັນມດັ ທະຍມົ ສມົ ບູນ. ເດກັ ນອ້ັ ຍຢີ່ ູເຂດຫ່ີ າງໄກສອກຫກີ ມໂີ ອກາດເຂາົ້ັ ຮຽນໜອັ້ ຍກວ່ີ າເດກັ ນອ້ັ ຍຢີ່ ູ
ເຂດໃນເມອງ 5 ເທ່ີ າົ . ວທີ ກີ ານປະເມນີ ປະປັດຈບຸ ນັ ຕອ້ັ ງໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງໂດຍຜ່ີ ານບນັ ດາວທິ ກີ ານທີ່ ຫີ າກຫາຍ.
ມຄີ ວາມຕອ້ັ ງການຄູນເິ ທດທີ່ ຊີ ໍານານງານໃນລາຍວຊິ າ ເພ່ີ ອຊ່ີ ວຍເຫອບນັ ດາຄູສອນ. ຕອ້ັ ງໄດສ້ັ າັ້ ງຍຸດທະສາດ ເພີ່ ອ
ແກໄ້ັ ຂການປະລະການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ. ຕອັ້ ງການໃຫມ້ັ ຫີ ກັ ສູດສາມນັ ວຊິ າຊບີ ໂດຍໃຫັ້
ບູລມິ ະສດິ ໂຮງຮຽນກນິ ນອນຊນົ ເຜີ່ າົ .
ການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ
ວທິ ກີ ານປະຕບິ ດັ ໃນປັດຈບຸ ນັ ສໍາລບັ ການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ ມລີ ກັ ສະນະທດິ ສະດຫີ າຍໂພດ, ຕອັ້ ງສາັ້ ງ
ຫດັ ສູກວຊິ າຊບີ ຂນັ້ັ ພນັ້ ຖານ ທີ່ ເີ ນນັ້ັ ການຝຶກປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ໃຫຫັ້ າຍ ພອ້ັ ມທງັ ຕອ້ັ ງປອັ້ ນຂໍມ້ັ ູນຕີ່ າງໆທີ່ ກີ ່ີ ຽວຂອັ້ ງເຂາົ້ັ
ໃນລະບບົ ຄຸມ້ັ ຄອງຂມໍັ້ ນູ ຂ່ີ າວສານການສກຶ ສາ (EMIS). ຕອັ້ ງສາັ້ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງໃຫເ້ັ ນອັ້ ໃນຫກັ ສູດຂອງການສກຶ
ສານອກໂຮງຮຽນ ໃຫທ້ັ ຽບເທ່ີ າົ ກບັ ການສກຶ ສາໃນໂຮງຮຽນ. ຕອັ້ ງສະໜອງອຸປະກອນ ແລະ ເພ່ີ ມີ ງບົ ປະມານ
ບໍລຫິ ານໃຫແ້ັ ກີ່ ສູນສກຶ ສາຊຸມຊນົ , ພອັ້ ມທງັ ສາັ້ ງສູນການຮຽນຮູຊ້ັ ຸມຊນົ ໃຫຫັ້ າຍຂນຶ້ັ . ຄະນະກໍາມະການ ການຮຽນຮູ ັ້
ຕະຫອດຊວີ ດິ ຕອ້ັ ງໄດຮັ້ ບັ ການສາັ້ ງຕງັັ້ ຂນຶ້ັ ທງັ ຂນັັ້ ສູນກາງ ແລະ ຂນັ້ັ ທອັ້ ງຖ່ີ ນິ ເພີ່ ອເຮດັ ໃຫກັ້ ານສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ
ແລະ ໃນໂຮງຮຽນມກີ ານເຊີ່ ອມໂຍງກນັ ຢີ່ າງເຂມັັ້ ແຂງ.
ຂະແໜງການຍີ່ ອຍບລໍ ຫິ ານ ແລະ ຄຸມ້ັ ຄອງ
ການຈດັ ສນັ ຄູ ແລະ ການສບັ ຊອ້ັ ນຄູຄນໃໝ່ີ ຕອັ້ ງໄດຮັ້ ບັ ການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ໃນຂອບເຂດທີ່ ວົ ປະເທດ ໂດຍ
ນາໍ ໃຊຂັ້ ອບນຕິ ກິ ໍາທີ່ ມີ ຢີ ີ່ າງເຂມັ້ັ ງວດ. ການສບັ ຊອັ້ ນຄຄູ ນໃໝີ່ ສາມາດເປັນໄປໄດໃ້ັ ນລະດບັ ກ່ີ ຸມໂຮງຮຽນເທ່ີ າົ ນນັັ້ ,
ແຕີ່ ຖາັ້ ຢາກສບັ ຊອ້ັ ນຄູໄປສອນຢີ່ ູໂຮງຮຽນອ່ີ ນພາຍໃນເມອງດຽວກນັ ທີ່ ຢີ ີ່ ູຫີ່ າງໄກຈາກບີ່ ອນສດິ ສອນເກ່ີ າົ ຂອງຄູ
ແມີ່ ນມຄີ ວາມທາັ້ ທາຍ ແລະ ອາດເປັນໄປໄດຍ້ັ າກ.
ປຶມ້ັ ແບບຮຽນຍງັ ຂາດເຂນີ ແລະ ລະບບົ ແຈກຢາຍຍງັ ຂາດປະສດິ ທຜິ ນົ . ລະບບົ ຄຸມັ້ ຄອງຂມໍັ້ ູນປຶມ້ັ ແບບຮຽນ
ຍງັ ບີ່ ໍທນັ ປະຕບິ ດັ ໄດດ້ັ .ີ ດ່ີ ງັ ນນັ້ັ , ຄວນນໍາໃຊຂ້ັ ໍມ້ັ ູນຈາກສູນສະຖຕິ ກິ ານສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ, ແຕ່ີ ຂໍມ້ັ ູນຂອງສູນສະຖຕິ ິ
ການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າຕອັ້ ງທນັ ກບັ ເວລາ ແລະ ຂນັ້ັ ຕອນການພມິ ທດົ ແທນ ຕອັ້ ງສາມາດຊດົ ເຊຍີ ຈາໍ ນວນປຶມັ້ ທີ່ ສີ ູນ
ເສຍ.
ການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານໃຫໂັ້ ຮງຮຽນ ແລະ ຫອ້ັ ງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ເມອງ ຕອັ້ ງໄດຮັ້ ບັ ການທບົ
ທວນຄນໃໝີ່ ແລະ ໃຫສ້ັ ອດຄີ່ ອງກບັ ຄວາມຕອ້ັ ງການຂອງເຂາົ ເຈາົ້ັ ເພ່ີ ອຫຸດຜ່ີ ອນຄວາມແຕກໂຕນໃນການໃຫັ້
ບລໍ ກິ ານດາ້ັ ນການສກຶ ສາ.
ທກັ ສະ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງພະນກັ ງານ ບີ່ ສໍ ອດຄີ່ ອງກບັ ຈງັ ຫວະຂອງການປ່ີ ຽນແປງພາຍໃນຂະແໜງ
ການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ. ດີ່ ງັ ນນັັ້ , ຈີ່ ງຶ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງສາ້ັ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງໃຫແັ້ ກ່ີ ພະນກັ ງານວຊິ າການໃນທຸກ
ລະດບັ ເພີ່ ອໃຫເັ້ ຂາົ ເຈາົັ້ ສາມາດຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ບນັ ດານນະໂຍບາຍຕ່ີ າງໆທ່ີ ວີ າງອອກຢ່ີ າງມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ .
3.2 ຜນົ ກະທບົ ຈາກ COVID-19
ບດົ ລາຍງານທີ່ ພີ ມິ ອອກເມ່ີ ອບີ່ ໍດນົ ມານ7ີ້ັ ໄດອັ້ ະທບິ າຍເຖງິ ຜນົ ກະທບົ ທ່ີ ອີ າດຈະເກດີ ຂນຶ້ັ ຈາກການລະບາດ
ຂອງພະຍາດ COVID-19 ຕີ່ ໍເສດຖະກດິ ຂອງປະເທດເຮາົ ດວ້ັ ຍສອງສມົ ມຸດຖານ ຊ່ີ ງຶ ຂນຶັ້ ກບັ ວີ່ າ (i) ໄລຍະເວລາ
7 Lao Economic Monitor, May 2020. World Bank
15
ແລະ ຄວາມຮາັ້ ຍແຮງຂອງການລະບາດ ແລະ ການປິດປະເທດຂອງລາວເຮາົ ; (ii) ຂະໜາດ ແລະ ປະສດິ ທຜິ ນົ ຂອງ
ນະໂຍບາຍບນັ ເທາົ ທຸກດາັ້ ນເສດຖະກດິ ; ແລະ (iii) ຄວາມຮາ້ັ ຍແຮງ ແລະ ໄລຍະເວລາຂອງການປິດປະເທດຂອງ
ແຕ່ີ ລະປະເທດໃນໂລກ. ໃນສະຖານະການທ່ີ ອີ າດບີ່ ໍຮາ້ັ ຍແຮງ, ເສດຖະກດິ ລາວເຮາົ ຄາດວ່ີ າຈະຂະຫຍາຍຕວົ ໃນ
ອດັ ຕາ 1% ໃນປີ 2020, ແຕີ່ ຖາ້ັ ສະຖານະການຮາັ້ ຍແຮງໄປກວ່ີ າເກ່ີ າົ , ການຂະຫຍາຍຕວົ ຂອງເສດຖະກດິ ຂອງລາວ
ອາດຕດິ ລບົ 1,8%. ບີ່ ວໍ ີ່ າໃນກລໍ ະນໃີ ດກ່ີ ໍຕາມ, ນຈີັ້ ະເປັນ "ອດັ ຕາການເຕບີ ໂຕທີ່ ຊີ າັ້ ທ່ີ ສີ ຸດນບັ ຕງັ້ັ ແຕ່ີ ປີ 1990". ບດົ
ລາຍງານດ່ີ ງັ ກ່ີ າວຍງັ ໃຫຂ້ັ ສໍ້ັ ງັ ເກດວ່ີ າ COVID-19 ຈະຊີ່ ວຍເພ່ີ ມີ ຄວາມສີ່ ຽງດາ້ັ ນໂຄງສາັ້ ງທ່ີ ຍີ າວນານ ຂອງ ສປປ
ລາວ ຕີ່ ມອກີ , ແມ່ີ ນແຕ່ີ ກີ່ ອນການເກດີ ໂລກລະບາດ: ປະເທດລາວເຮາົ ກໍມສີ ະພາບເສດຖະກດິ ມະຫາພາກທ່ີ ອີ ່ີ ອນ
ແອ, ສີ່ ງົ ຜນົ ໃຫມັ້ ຂີ ໍຈ້ັ າໍ ກດັ ດາ້ັ ນງບົ ປະມານ ແລະ ເງນິ ຕາຕີ່ າງປະເທດ. ບດົ ລາຍງານຍງັ ໄດກ້ັ ່ີ າວເຖງິ ຄວາມບີ່ ແໍ ນີ່ ນອນ
ແລະ ບີ່ ໍຕ່ີ ເໍ ນ່ີ ອງຂອງຕະຫາດແຮງງານ.
ຜນົ ກະທບົ ຂອງພະຍາດໂຄວດິ ຕີ່ ກໍ ບັ ການເງນິ ຂອງລດັ ຄາດວີ່ າຈະມຫີ າຍພໍສມົ ຄວນ, ລາຍຮບັ ພາຍໃນຫຸດລງົ
ຈາກ 14 ຫາ 10 ເປີເຊນັ ຂອງ GDP ໃນປີ 2020 ແລະ ຈະຄີ່ ອຍໆຟນ້ັ ຕວົ ເປັນ 12,5 ສີ່ ວນຮອັ້ ຍໃນປີ 2021 ແລະ
2022. ການຂາດດຸນສູງ ຈະເຮດັ ໃຫໜ້ັ ສີ້ັ າທາລະນະສູງ ເຖງິ ລະດບັ ສ່ີ ຽງສູງ ແລະ ການຊາໍ ລະໜສີ້ັ ນິ ຄາດວ່ີ າຈະບນັ ລຸ
55% ຂອງລາຍໄດພັ້ າຍໃນໂດຍສະເລ່ີ ຍ. ສະນນັ້ັ , ມນັ ຈີ່ ງຶ ໄປກວມເອາົ ພນັ້ ທ່ີ ງີ ບົ ປະມານທ່ີ ມີ ຢີ ີ່ ູ. ການໃຊຈັ້ ່ີ າຍຂອງລດັ
ຈະຫຸດລງົ ຈາກ 20,2 ສ່ີ ວນຮອັ້ ຍຂອງ GDP ໃນປີ 2019 ມາເປັນສະເລີ່ ຍ 18,9 ສີ່ ວນຮອັ້ ຍໃນໄລຍະປີ 2020-
2022, ສະນນັ້ັ ຈີ່ ງຶ ເຮດັ ໃຫສ້ັ ະພາບງບົ ປະມານມຄີ ວາມຈາກດັ ຢ່ີ າງໜກັ ໜ່ີ ວງ.
ບດົ ລາຍງານຄາດຄະເນວ່ີ າ ຜນົ ກະທບົ ຈາກໂລກລະບາດ ອາດຈະເຮດັ ໃຫປັ້ ະຊາຊນົ 214.000 ຄນົ ຕກົ ຢີ່ ູໃນ
ຄວາມທຸກຍາກ. ອງີ ຕາມຂໍມັ້ ນູ ຈາກທະນາຄານໂລກ8, ຄວາມທຸກຍາກໃນ ສປປ ລາວ ຫຸດລງົ ຈາກ 33,5% ມາເປັນ
23,2% ໃນທດົ ສະວດັ ທ່ີ ຜີ ່ີ ານມາ ເຮດັ ໃຫປັ້ ະຊາກອນປະມານຫາ້ັ ແສນຄນົ ຫຸດພນົັ້ ອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກ. ເຖງິ
ຢີ່ າງໃດກ່ີ ໍຕາມ, ປະຊາຊນົ ສີ່ ວນໃຫຍ່ີ ທີ່ ຫີ ຸດພນົ້ັ ອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກແມີ່ ນຍງັ ຢີ່ ູໃກ ັ້ ຫ ຕກົ ເຂາົ້ັ ສ່ີ ູລະດບັ
ຄວາມທຸກຍາກອກີ - ປະມານເຄ່ີ ງິ ໜ່ີ ງຶ ຂອງຄນົ ທຸກຍາກໃນປີ 2013, ຊ່ີ ງຶ ໃນປີ 2008 ພວກດີ່ ງັ ກ່ີ າວແມ່ີ ນບ່ີ ໍໄດທ້ັ ຸກ
ຍາກ. ປະມານ 80% ຂອງປະຊາກອນໃນປີ 2013 ມລີ າຍໄດຕັ້ ່ີ ໍາກວີ່ າ 2,5 ໂດລາຕ່ີ ມໍ ້ັ ແລະ ມໂີ ອກາດເຖງິ 10% ທີ່ ີ
ຈະກບັ ສ່ີ ູຄວາມທຸກຍາກ. ຜນົ ຂອງສໍາຫວດດດັ ຊະນໝີ າຍສງັ ຄມົ ລາວ (LSIS 2017)9 ຊໃີ້ັ ຫເັ້ ຫນັ ວ່ີ າ ຄວາມທຸກ
ຍາກແມີ່ ນປັດໄຈປະກອບສີ່ ວນທີ່ ສີ າໍ ຄນັ ທ່ີ ເີ ຮດັ ໃຫນ້ັ ກັ ຮຽນບີ່ ໍສາມາດຮຽນຈບົ ການສກຶ ສາໃນລະດບັ ໃດໜ່ີ ງຶ ແລະ
ຖກລະບຸວີ່ າ ເປັນປັດໄຈຫກັ ທີ່ ເີ ຮດັ ໃຫເ້ັ ກດີ ຄວາມບ່ີ ໍສະເໝພີ າບ.
ມຕີ ວົ ບີ່ ງົ ບອກ10ຢີ່ ູແລວ້ັ ວີ່ າ ການແຜີ່ ລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວດິ ສ່ີ ງົ ຜນົ ກະທບົ ທາງລບົ ຕ່ີ ໂໍ ພຊະນາການ. ການ
ສໍາຫວດຜນົ ກະທບົ ຂອງ COVID-19 ທີ່ ຜີ ີ່ ານມາ ກ່ີ ຽວກບັ ຄວາມໝນັ້ັ ຄງົ ດາັ້ ນສະບຽງອາຫານ ແລະ ກະສກິ າໍ ,
ດໍາເນນີ ໂດຍອງົ ການອາຫານໂລກ ແລະ ອງົ ການອາຫານ ແລະ ການກະເສດ, ຊໃີັ້ ຫເັ້ ຫນັ ວີ່ າປະມານ 1/3 ຂອງຜູຕ້ັ ອບ
ຄໍາຖາມ ຮູສ້ັ ກຶ ເຖງິ ການປ່ີ ຽນແປງທ່ີ ບີ ່ີ ໍດກີ ີ່ ຽວກບັ ການບໍລໂິ ພກອາຫານ. ຜູທັ້ ີ່ ຖີ ກສາໍ ຫວດສ່ີ ວນໃຫຍ່ີ ກີ່ າວວີ່ າ ພວກ
ເຂາົ ບີ່ ໍສາມາດບລໍ ໂິ ພກຄບົ ທຸກໝ່ີ ອູ າຫານໄດ້ັ ຍອັ້ ນການເພີ່ ມີ ລາຄາ ແລະ ການຫຸດລງົ ຂອງຊນີ້ັ ໃນຕະຫາດ. ການພດັ
ທະນາລະບບົ ພູມຕາັ້ ນທານທີ່ ແີ ຂງແຮງໃນເດກັ ໂດຍການບລໍ ໂິ ພກອາຫານທີ່ ມີ ໂີ ພຊະນາການທ່ີ ດີ ີ ແມ່ີ ນມຄີ ວາມ
ສໍາຄນັ ຫາຍເພີ່ ອເປັນການປອັ້ ງກນັ ຄວາມສ່ີ ຽງດາັ້ ນສຸຂະພາບ.
ອງົ ການອາຫານໂລກ ແລະ ອງົ ການ UNICEF ກາໍ ລງັ ເຕອນກ່ີ ຽວກບັ ການລະບາດ ຂອງຄວາມອດຶ ຢາກທ່ີ ີ
ງຽບສະຫງບົ ເຊີ່ ງິ ອາດຈະເຮດັ ໃຫປ້ັ ະຊາກອນຂອງໂລກອກີ 130 ລາ້ັ ນຄນົ ເຂາົັ້ ໄປໃນຄວາມອດຶ ຫວິ ຢີ່ າງຮຸ ນແຮງ
8 https://www.worldbank.org/en/country/lao/publication/drivers-of-poverty-in-lao-pdr
9 COUNTRY REPORT Lao People’s Democratic Republic Lao Social Indicator Survey II 2017 MICSLao Statistics Bureau. 2018.
And Lao Social Indicator Survey II 2017, Survey Findings Report. Vientiane, Lao PDR: Lao
Statistics Bureau and UNICEF.
10 ຂໍມ້ັ ູນຈາກໜງັ ສພມິ Vientiane Times ວນັ ທີ 17 ເດອນ ມຖິ ຸນາ 2020
16
ຍອ້ັ ນຜນົ ກະທບົ ຈາກ Covid-19. ບນັ ດາຄອບຄວົ ທີ່ ມີ ຄີ ວາມທຸກຍາກຢ່ີ ູແລວັ້ ຫ ກາໍ ລງັ ຕກົ ຢ່ີ ູໃນຄວາມທຸກຍາກ
ແລະ ມຄີ ວາມຂາດແຄນທາງດາັ້ ນໂພຊະນາການ, ແມ່ີ ນຢີ່ ູໃນອນັ ດບັ ທໍາອດິ ຂອງອນັ ຕະລາຍນ.ີັ້ ຢີ່ ູ ສປປ ລາວ, ຫາຍ
ກວີ່ າເຄີ່ ງິ ໜ່ີ ງຶ ຂອງເດກັ ນອ້ັ ຍອາຍຸຕ່ີ ໍາກວ່ີ າ 6 ເດອນ ບ່ີ ໄໍ ດຮ້ັ ບັ ການລຽັ້ ງລກູ ດວ້ັ ຍນມົ ແມີ່ ແລະ ຫາຍກວ່ີ າ 2/3 ຂອງ
ເດກັ ນອ້ັ ຍອາຍຸຕີ່ ໍາກວ່ີ າສອງປີ ແມີ່ ນບ່ີ ໄໍ ດຕັ້ າມມາດຕະຖານຕີ່ ໍາສຸດດາັ້ ນອາຫານ ໃນແງ່ີຂອງຄວາມຖ່ີ ,ີ ດາັ້ ນຄຸນ
ນະພາບ ແລະ ຄວາມຫາກຫາຍ.
ດີ່ ງັ ນນັ້ັ , ຜນົ ກະທບົ ທາງລບົ ຂອງການແຜ່ີ ລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວດິ ຕີ່ ຂໍ ະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຈະ
ມາຈາກຄວາມອາດສາມາດໃນການສະໜອງຊບັ ພະຍາກອນທາງການເງນິ ໃຫແ້ັ ກ່ີ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ
ຂອງລດັ ຖະບານ ແລະ ມາຈາກຄອບຄວົ ທຸກຍາກທີ່ ບີ ີ່ ໍສ່ີ ງົ ລູກຫານຂອງພວກເຂາົ ໄປໂຮງຮຽນ ເນ່ີ ອງຈາກເຂາົ ເຈາົ້ັ ມີ
ໂອກາດໄປຊອກວຽກເຮດັ ງານທໍາຕາມສວນຢາງ, ສວນກວ້ັ ຍ ແລະ ໂຮງຈກັ ໂຮງງານ ລວມທງັ ໄປຊອກຫາເຄີ່ ອງປີ່ າ
ຂອງດງົ .
3.3 ຈດຸ ປະສງົ ດາັ້ ນນະໂຍບາຍທ່ີ ເີ ປັນບູລມີ ສດິ ສໍາລບັ ແຜນ 2021-2025
ຈດຸ ປະສງົ ລວມຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ແມີ່ ນແນໃສ່ີ ພດັ ທະນາລະບບົ ການສກຶ
ສາ ເພ່ີ ອສາ້ັ ງຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດໃຫມັ້ ຄີ ວາມຮູ,້ັ ຄວາມສາມາດ, ມຄີ ຸນສມົ ບດັ ສນິ ທາໍ ປະຕວິ ດັ ແລະ ມຄີ ່ີ ານຍິ ມົ ທີ່ ີ
ຖກຕອັ້ ງ, ມນີ ໍາ້ັ ໃຈຮກັ ປະເທດຊາດ, ຊ່ີ ສດັ ບໍລສິ ຸດ, ມລີ ະບຽບວໄິ ນ, ມສີ ຸຂະພາບທາງດາັ້ ນຮ່ີ າງກາຍ ແລະ ຈດິ ໃຈທ່ີ ດີ ີ
, ມຄີ ວາມສາມກັ ຄພີ າຍໃນຊາດ, ມຄີ ວາມຮກັ ຕີ່ ໍການຮຽນຮູຕັ້ ະຫອດຊວີ ດິ , ມຄີ ີ່ ານຍິ ມົ ຕີ່ ປໍ ະເພນອີ ນັ ດງີ າມຂອງຊາດ,
ຮກັ ຄວາມກາ້ັ ວໜາັ້ ແລະ ມວີ ທິ ະຍາສາດ ເພີ່ ອໃຫກ້ັ າຍເປັນກາໍ ລງັ ແຮງງານທ່ີ ມີ ຄີ ຸນນະພາບ, ສອດຄ່ີ ອງ ແລະ ສາມາດ
ຕອບສະໜອງກບັ ຄວາມຮຽກຮອ້ັ ງຕອ້ັ ງການ ຂອງການຂະຫຍາຍຕວົ ທາງດາ້ັ ນເສດຖະກດິ ຂອງຊາດທີ່ ຍີ ນຍງົ , ມີ
ຄວາມພອັ້ ມທ່ີ ຈີ ະຮີ່ ວມມ ແລະ ແຂ່ີ ງຂນັ ກບັ ບນັ ດາປະເທດໃນພາກພນັ້ .
ກອງປະຊຸມລະດບັ ສູງຂອງໜີ່ ວຍງານວຊິ າການຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຕກົ ລງົ ເຫນັ ດຮີ ບັ ຮອງເອາົ
ຈດຸ ປະສງົ ດາ້ັ ນນະໂຍບາຍຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ດີ່ ງັ ນ:ີ້ັ
• ເພີ່ ອປັບປຸງຄວາມຮູທ້ັ າງດາັ້ ນເນອ້ັ ໃນຂອງບດົ ສອນ ແລະ ທກັ ສະດາ້ັ ນການສດິ ສອນຂອງຄູສອນຊນັັ້ ປະຖມົ
ສກຶ ສາ ໂດຍໃຫບັ້ ູລມິ ະສດິ ໃນການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານໃສ່ີ ຂະແໜງການຍ່ີ ອຍປະຖມົ ສກຶ ສາ;
• ເພີ່ ອຂະຫຍາຍການສກຶ ສາຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ຢ່ີ າງປະຢັດ, ມປີ ະສດິ ທພິ າບ ແລະ ສອດຄ່ີ ອງກບັ ຕວົ ຈງິ
, ແຕ່ີ ຜນົ ປະໂຫຍດທ່ີ ໄີ ດຮ້ັ ບັ ຈາກການເຂາົ້ັ ເຖງິ ການສກຶ ສາຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ຈະບ່ີ ໍເກດີ ຂນຶັ້ ຖາ້ັ ຫາກ
ຜນົ ການຮຽນ ກຄໍ ທກັ ສະການອ່ີ ານອອກຂຽນໄດ້ັ ແລະ ທກັ ສະການຄດິ ໄລ່ີ ເລກຂອງນກັ ຮຽນ ຜູທ້ັ ່ີ ຈີ ບົ ຊນັັ້
ປະຖມົ ບີ່ ໄໍ ດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງດຂີ ນຶ້ັ . (ການຂະຫຍານການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນ ກມໍ ຜີ ນົ ເຮດັ ໃຫຄ້ັ ຸນນະພາບ
ຂອງຜູຮ້ັ ຽນຈບົ ຊນັ້ັ ປະຖມົ ດຂີ ນຶ້ັ ).
• ເພີ່ ອສາັ້ ງຄວາມກມົ ກີ່ ຽວກນັ ລະຫວີ່ າງທກັ ສະ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງພະນກັ ງານ ພາຍໃນກະຊວງສກຶ
ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ເພ່ີ ອີ ໃຫສ້ັ າມາດຕອບສະໜອງໄດຕັ້ າມຄວາມຕອ້ັ ງການຂອງວຽກງານໃນປັດຈບຸ ນັ
ແລະ ອານາຄດົ . (ເຮດັ ວຽກຫາຍຂນຶ້ັ ໂດຍໃຊຈັ້ າໍ ນວນຄນົ ເທີ່ າົ ເດມີ ໂດຍຜ່ີ ານການປັບປຸງລະບບົ ການຄຸມ້ັ
ຄອງຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດ).
• ເພ່ີ ອສາັ້ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງໃຫແ້ັ ກີ່ ພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ແຂວງ, ຫອ້ັ ງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ
ກລິ າເມອງ, ກ່ີ ຸມໂຮງຮຽນ ແລະ ໂຮງຮຽນ ເພີ່ ອປັບປຸງປະສດິ ທພິ າບ, ປະສດິ ທຜິ ນົ ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ
ຊອບຂອງເຂາົ ເຈາົ້ັ ໂດຍຜ່ີ ານການສາັ້ ງຄວາມກມົ ກຽວກນັ ລະຫວ່ີ າງໜາ້ັ ທີ່ ,ີ ພາລະບດົ ບາດ ແລະ ຄວາມຮບັ
ຜດິ ຊອບ; ການກາໍ ນດົ ຕາໍ ແໜ່ີ ງງານ ແລະ ວຊິ າສະເພາະໃຫມັ້ ຄີ ວາມຊດັ ເຈນ; ການສາ້ັ ງລະບບົ ສະໜອງ
ແລະ ຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນການເງນິ ທີ່ ອີ ງີ ໃສ່ີ ຄວາມຕອັ້ ງການຕວົ ຈງິ .
17
ນອກນນັ້ັ ຍງັ ມຈີ ດຸ ປະສງົ ດາ້ັ ນນະໂຍບາຍຈາໍ ນວນໜີ່ ງຶ ທີ່ ກີ າໍ ລງັ ສບຕ່ີ ໍຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ຢີ່ ູໃນປັດຈບຸ ນັ ເຊ່ີ ນັ :
• ເພ່ີ ອຫຸດຜີ່ ອນຄວາມແຕກໂຕນທາງດາ້ັ ນຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ໂດຍຜີ່ ານການຄຸມ້ັ ຄອງຊບັ ພະຍາ
ກອນໃຫມັ້ ປີ ະສດິ ທພິ າບ ແລະ ປະສດິ ທຜິ ນົ ເພີ່ ອເລີ່ ງັ ໃສີ່ ປັບປຸງການບໍລກິ ານດາັ້ ນການສກຶ ສາ ໂດຍສະ
ເພາະໃນ 40 ເມອງດອັ້ ຍໂອກາດ ຕາມທີ່ ກີ ະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າໄດກ້ັ າໍ ນດົ ໄວ.ັ້
• ສະໜອງການສກຶ ສາຫງັ ການສກຶ ສາຂນັ້ັ ພນ້ັ ຖານທ່ີ ມີ ຄີ ຸນນະພາບ ເພ່ີ ອປະກອບສີ່ ວນເຂາົ້ັ ແລະ ສະໜບັ ສະ
ໜນູ ບນັ ດາບູລມິ ະສດິ ຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫ່ີ ງຊາດ ຄງັ້ັ ທີ IX.
• ເພີ່ ອເສມີ ຂະຫຍາຍວຽກງານກລິ າ-ກາຍຍະກາໍ ຂອງລາວ ໃຫກັ້ າ້ັ ວສີ່ ູມາດຕະຖານພາກພນ້ັ ແລະ ສາກນົ .
ບູລມິ ະສດິ ເຫ່ີ າົ ນແີ້ັ ມ່ີ ນສອດຄີ່ ອງກບັ ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລວມ ແລະ ວຽກງານຈດຸ ສຸມຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະ
ກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫ່ີ ງຊາດ ຄງັັ້ ທີ IX. ການສາັ້ ງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫີ່ ງຊາດ ຄງັັ້ ທີ IX ໄດຖ້ັ ກເລີ່ ອນອອກ
ໄປຍອັ້ ນຜນົ ກະທບົ ຈາກການລະບາດຂອງພະຍາດ COVID-19. ພາຍໃຕຜັ້ ນົ ໄດຮັ້ ບັ ທີ 2 (ການພດັ ທະນາຊບັ ສນິ
ມະນຸດ) ຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ຄງັ້ັ ທີ IX, ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ບູລມິ ະສດິ ແມ່ີ ນເພີ່ ອບນັ ລຸ “ການສກຶ ສາທ່ີ ມີ ີ
ຄຸນນະພາບສາໍ ລບັ ການກຽມພອ້ັ ມຂອງການປະຕວິ ດັ ອຸດສາຫະກາໍ ຍຸກ 4.0, ທກັ ສະດາ້ັ ນແຮງງານ ແລະ ທກັ ສະທາງ
ດາ້ັ ນວຊິ າການ ລວມທງັ ການມສີ ີ່ ວນຮີ່ ວມຂອງແມີ່ ຍງິ . ຊ່ີ ງຶ ເປັນສີ່ ວນໜີ່ ງຶ ຂອງການກະກຽມກອງປະຊຸມໂຕະ ມນົ ປະ
ຈາໍ ປີ 2020 ສໍາລບັ ແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫ່ີ ງຊາດ ຄງັັ້ ທີ IX, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງົ ທນຶ
ໄດຮັ້ ຽກຮອ້ັ ງໃຫຂ້ັ ະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ກາໍ ນດົ “ຢ່ີ າງໜອັ້ ຍສາມມາດຕະການທີ່ ລີ ະອຽດອ່ີ ອນກີ່ ຽວກບັ ເພດ
ເພ່ີ ອເລ່ີ ງັ ໃສ່ີ ເປົາ້ັ ໝາຍການພດັ ທະນາແບບຍນຍງົ ກ່ີ ຽວກບັ ຄຸນນະພາບຂອງການສກຶ ສາ ແລະ ເປີເຊນັ ຂອງນກັ ຮຽນ
ໃນຊນັັ້ ປະຖມົ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົັ້ ທີ່ ບີ ນັ ລຸໄດມ້ັ າດຕະຖານຂນັັ້ ຕີ່ າໍ ດາັ້ ນທກັ ສະການອ່ີ ານ ແລະ ຄະ ນດິ -
ສາດ”. ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງົ ທນຶ ຍງັ ໄດໃ້ັ ຫຮ້ັ ູເ້ັ ຖງິ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ເພ່ີ ອຮບັ -
ປະກນັ ໃຫ້ັ ສປປ ລາວ ສາມາດເກບັ ກີ່ ຽວຜນົ ປະໂຫຍດຂອງຊາວໜີ່ ຸມ ທ່ີ ມີ ຄີ ວາມສາມາດບ່ີ ມົ ຊອ້ັ ນ ແລະ ສາມາດແປ
ການລງົ ທນຶ ນີັ້ ໃຫເັ້ ປັນກາໍ ລງັ ແຮງງານທີ່ ມີ ທີ ກັ ສະ ແລະ ມປີ ະສດິ ທພິ າບສູງ. ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງົ ທນຶ ຍງັ
ໄດກັ້ າໍ ນດົ ຄວາມຈາໍ ເປັນໃນການລງົ ທນຶ ເຂາົັ້ ໃນການຝຶກອບົ ຮມົ ຄປູ ະຖມົ ໃຫຫ້ັ າຍກວີ່ າເກ່ີ າົ ; ເພີ່ ມີ ທະວກີ ານພດັ ທະນາ
ເດກັ ແລະ ການກຽມຄວາມຂອງເດກັ ກີ່ ອນເຂາົັ້ ໂຮງຮຽນ, ຫຸດຜີ່ ອນອດັ ຕາການປະລະການຮຽນ, ໂດຍສະເພາະໃນ
ກ່ີ ຸມເດກັ ຍງິ ແລະ ຮບັ ປະກນັ ຄຸນນະພາບ ແລະ ປະສດິ ທພິ າບດາັ້ ນການສກຶ ສາ; ເພີ່ ມີ ທະວກີ ານລງົ ທນຶ ແລະ ການ
ຮີ່ ວມມກບັ ພາກເອກະຊນົ ໃນວຽກງານອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ແລະ ວທິ ກີ ານແບບກວມລວມ ແລະ
ມລີ ກັ ສະນະທ່ີ ເີ ປັນຍຸດທະສາດ ແມ່ີ ນມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນ ໃນການພດັ ທະນາວຊິ າຊບີ ດາ້ັ ນການສກຶ ສາ.
3.4 ຄວາມສ່ີ ຽງຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025
ຄວາມສີ່ ຽງທ່ີ ສີ ໍາຄນັ ຕ່ີ ກໍ ານບນັ ລຸຈດຸ ປະສງົ ດາ້ັ ນນະໂຍບາຍ ຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ
ກລິ າ 2021-2025 ແມີ່ ນການຂາດແຄນຊບັ ພະຍາກອນການເງນິ ດ່ີ ງັ ທີ່ ເີ ຄຍີ ເປັນໃນລະຫວີ່ າງປີ 2016-2020. ໃນ
ຊຸມປີທ່ີ ຜີ ີ່ ານມາ, ຕວົ ຊບີ້ັ ອກຈາໍ ນວນໜ່ີ ງຶ ໄດສັ້ ະແດງໃຫເັ້ ຫນັ ການທດົ ຖອຍເມີ່ ອທຽບກບັ ຊຸມປີກ່ີ ອນໜາັ້ ນີັ້ (ເບ່ີ ງິ ເອ
ກະສານຊອ້ັ ນທາັ້ ຍທີ 4). ການລະບາດຂອງ COVID-19 ໄດເັ້ ຮດັ ໃຫລ້ັ ດັ ຖະບານມຄີ ວາມຫຍຸງັ້ ຍາກທ່ີ ຈີ ະເພ່ີ ມີ ການ
ສະໜບັ ສະໜນູ ງບົ ປະມານໃຫແ້ັ ກ່ີ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ໃນອະນາຄດົ ແລະ ຄອບຄວົ ທີ່ ທີ ຸກຍາກກໍມີ
ຄວາມຫຍຸງັ້ ຍາກທ່ີ ຈີ ະສ່ີ ງົ ລູກພວກເຂາົ ເຂາົ້ັ ໂຮງຮຽນ. ຍອັ້ ນຄວາມບີ່ ໍແນີ່ ນອນກີ່ ຽວກບັ ໄລຍະເວລາຂອງຜນົ ກະທບົ
ເຫ່ີ າົ ນ,ີ້ັ ແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ຈີ່ ງຶ ໄດສັ້ ະເໜແີ ຜນການເງນິ ຢ່ີ ູສອງສມົ ມຸດ
ຖານຄ: "ງບົ ປະມານທ່ີ ໄີ ດຮ້ັ ບັ ຍງັ ຢ່ີ ູໃນລະດບັ ເທີ່ າົ ເດມີ " ແລະ ສມົ ມຸດຖານງບົ ປະມານ "ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບຂອງການ
ສກຶ ສາ". ສມົ ມຸດຖານທສີ ອງ ຈະຕອັ້ ງການງບົ ປະມານສະໜບັ ສະໜນູ ເພີ່ ມີ ເຕມີ ຈາກລດັ ຖະບານ ແລະ ຄີ່ ູຮີ່ ວມ
ພດັ ທະນາ, ໃນຂະນະທ່ີ ສີ ມົ ມຸດຖານທໜີ ີ່ ງຶ ໄດຖ້ັ ກອອກແບບເພ່ີ ອປົກປອັ້ ງການລງົ ທນຶ ແລະ ຜນົ ສໍາເລດັ ທ່ີ ຍີ າດໄດ້ັ
18
ໃນໄລຍະຜີ່ ານມາ. ໜີ່ ວຍງານວຊິ າການຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຈະຕອ້ັ ງໄດເັ້ ຮດັ ວຽກຫາຍກວີ່ າເກ່ີ າົ ເພີ່ ອ
ຮບັ ປະກນັ ວີ່ າ ງບົ ປະມານການຊີ່ ວຍເຫອຈາກພາຍນອກ ສອດຄ່ີ ອງກບັ ບູລມິ ະສດິ ຂອງກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ
ກລິ າ. ລາຍລະອຽດຂອງຄວາມສ່ີ ຽງຕ່ີ າງໆ ໄດກ້ັ ໍານດົ ຢີ່ ູໃນເອກະສານຊອ້ັ ນທາັ້ ຍທີ 5.
4. ເປົາັ້ ໝາຍລວມສໍາລບັ 2021-2025
“ພາຍໃນປີ 2025 ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຢ່ີ ູ ສປປລາວ ມໂີ ຄງສາ້ັ ງ ແລະ ມຊີ ບັ ພະຍາກອນທີ່ ີ
ເໝາະສມົ ເພ່ີອເຮດັ ໃຫພັ້ ນົ ລະເມອງລາວທຸກຄນົ ເຂາົ ັ້ ເຖງິ ການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ-ກາຍຍະກາໍ ທ່ີມີ ຄີ ຸນ
ນະພາບ ເພີ່ອໃຫປັ້ ະເທດຊາດໄດຮ້ັ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈາກການຂະຫຍາຍຕວົ ທາງດາັ້ ນເສດຖະກດິ ແລະ
ຫຸ ດພນົ ັ້ ອອກຈາກສະຖານະພາບຄວາມດອ້ັ ຍພດັ ທະນາ ແລະ ຊຸກຍູເ້ັ ພ່ີອບນັ ລຸການຈດັ ຕງັ ັ້ ປະຕບິ ດັ ເປົາັ້
ໝາຍການພດັ ທະນາແບບຍນຍງົ ທີ 4”
ຕະຫອດໄລຍະ 5 ປີ ຜີ່ ານມາ ດວ້ັ ຍການຊ່ີ ວຍເຫອຈາກຄ່ີ ຮູ ່ີ ວມພດັ ທະນາ ເຮດັ ໃຫເັ້ ສດຖະກດິ ສປປ ລາວ
ໄດມັ້ ກີ ານເຕບີ ໃຫຍ່ີ ຢ່ີ າງໄວ ເຖງິ ແມ່ີ ນວ່ີ າໃນໄລຍະມ່ີ່ີ ໆໍ ມານີັ້ ການເກບັ ລາຍຮບັ ເຕບີ ໂຕຊາັ້ ແລະ ການໃຊໜ້ັ ມີັ້ ສີ ູງ ຊີ່ ງຶ
ເປັນອຸປະສກັ ການຂະຫຍາຍຕວົ ທາງດາ້ັ ນການເງນິ ລວມທງັ ການສະໜອງງບົ ປະມານໃຫແັ້ ກ່ີ ຂະແໜງການສກຶ ສາ
ແລະ ກລິ າ. ເຖງິ ຈະມຂີ ໍຈ້ັ າໍ ກດັ ເຫີ່ າົ ນກີ້ັ ໍຕາມ, ການເຂາົັ້ ຮຽນ ແລະ ການເລີ່ ອນຂນັັ້ , ເລີ່ ອນຊນັັ້ ຂອງນກັ ຮຽນ ກຍໍ ງັ ສບ
ຕີ່ ໍໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງໃຫດັ້ ຂີ ນຶ້ັ ຢ່ີ າງຊດັ ເຈນ. ການທບົ ທວນເຄີ່ ງິ ສະໄໝແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-
2020 ໄດສ້ັ ະຫຸບໃຫເ້ັ ຫນັ ວ່ີ າ ຄວາມແຕກໂຕນດາັ້ ນການເຂາົ້ັ ເຖງິ ການສກຶ ສາຍງັ ສບຕ່ີ ໍຄງົ ຕວົ ຢີ່ ູ ແລະ ຄຸນນະພາບ
ຂອງການສກຶ ສາ ຈະຕອັ້ ງໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງໃຫດ້ັ ຂີ ນຶັ້ ໂດຍສະເພາະເພີ່ ອຮບັ ປະກນັ ໃຫທ້ັ ກັ ສະການຮູໜັ້ ງັ ສ ແລະ
ການຄດິ ໄລີ່ ເລກຂອງນກັ ຮຽນທ່ີ ຮີ ຽນຈບົ ຊນັັ້ ປະຖມົ ໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງໃຫດັ້ ຂີ ນຶ້ັ . ການສະຫຸບດີ່ ງັ ກ່ີ າວ ຍງັ ໄດຮ້ັ ບັ
ການຢນຢັນຕ່ີ ມຈາກກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລ ເພີ່ ອກະກຽມການສາ້ັ ງແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-
2025.
ດີ່ ງັ ນນັັ້ , ຊ່ີ ວງໄລຍະ 2021-2025 ຈະເນນັ້ັ ໃສີ່ ການຫຸດຜີ່ ອນຄວາມແຕກໂຕນ ແລະ ປັບປຸງຜນົ ການຮຽນໃນ
ຊນັັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາໃຫດ້ັ ຂີ ນຶັ້ . ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດກ້ັ າໍ ນດົ ເອາົ 40 ເມອງທ່ີ ດີ ອັ້ ຍໂອກາດທີ່ ສີ ຸດທາງ
ດາ້ັ ນການສກຶ ສາຂອງປະເທດ ຊີ່ ງຶ ເປັນບີ່ ອນທີ່ ມີ ຜີ ນົ ໄດຮັ້ ບັ ດາ້ັ ນການສກຶ ສາຕີ່ ໍາທ່ີ ສີ ຸດ. ບນັ ດາເມອງເຫ່ີ າົ ນີ້ັ ຍງັ ທຸກຍາກ
ຫາຍ ຊີ່ ງຶ ປະກອບດວ້ັ ຍຄອບຄວົ ທີ່ ຂີ າດດາັ້ ນສະບຽງອາຫານ. ບູລມິ ະສດິ ຂອງແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ
2021-2025 ແມີ່ ນເພີ່ ອຫຸດຜີ່ ອນຊ່ີ ອງຫວີ່ າງດາັ້ ນການສກຶ ສາ ລະຫວີ່ າງບນັ ດາ 40 ເມອງເຫີ່ າົ ນີ້ັ ແລະ ບນັ ດາເມອງ
ຕ່ີ າງໆໃນທ່ີ ວົ ປະເທດ. ຂໍຈ້ັ າໍ ກດັ ໃນການເຂາົັ້ ເຖງິ ການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນ ແລະ ຜນົ ການຮຽນຕີ່ າໍ ໃນຊນັັ້ ປະຖມົ ສກຶ
ສາ ຈະມຜີ ນົ ກະທບົ ຕີ່ ກໍ ານສກຶ ສາໃນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ແລະ ຫງັ ຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ. ການສກຶ ສາຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ
ຕອນຕນົັ້ ເປັນການສກຶ ສາພາກບງັ ຄບັ ແຕ່ີ ຜນົ ປະໂຫຍດທີ່ ໄີ ດຮ້ັ ບັ ຂອງການເຂາົັ້ ຮຽນໃນຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົັ້ ຈະ
ເກດີ ຂນຶ້ັ ໄດກ້ັ ຕໍ ີ່ ເໍ ມີ່ ອນກັ ຮຽນທີ່ ຈີ ບົ ຊນັ້ັ ປະຖມົ ມທີ ກັ ສະການຮູໜັ້ ງັ ສ ແລະ ການຄດິ ໄລເລກພຽງພໍ ແລະ ມຄີ ວາມຍນ
ຍງົ ເພ່ີ ອປະກອບສ່ີ ວນເຂາົັ້ ແລະ ໄດຮ້ັ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈາກການພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ຂອງປະເທດ ເພ່ີ ອ
ຊີ່ ວຍໃຫ້ັ ສປປ ລາວ ຫຸດພນົັ້ ອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອັ້ ຍພດັ ທະນາໃນປີ 2025. ນອກຈາກການປັບປຸງ
ຄຸນນະພາບຂອງຄຊູ ນັັ້ ປະຖມົ ແລວັ້ , ການເຂາົ້ັ ຮຽນໃນການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນໃນຮູບແບບຕີ່ າງໆ ຈະຊີ່ ວຍໃຫນ້ັ ກັ
ຮຽນສາມາດຮຽນອີ່ ານ ແລະ ຂຽນພາສາລາວໄດດັ້ ຂີ ນຶ້ັ ໂດຍສະເພາະເດກັ ທ່ີ ບີ ີ່ ມໍ ພີ າສາລາວເປັນພາສາແມີ່ . ການລະ
ບາດຂອງໂຣກລະບາດ COVID-19 ໄດກັ້ ດີ ຂວາງການເປີດໂຮງຮຽນ ແລະ ການເຂາົ້ັ ໂຮງຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ໄດສ້ັ ະ-
ແດງໃຫເ້ັ ຫນັ ເຖງິ ຄວາມຈາໍ ເປັນໃນການພດັ ທະນາ ແລະ ຂະຫຍາຍກນົ ໄກການສະໜບັ ສະໜນູ ນກັ ຮຽນ ແລະ ຄູ
ສອນ ໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ ຫີ່ າງໄກສອກຫກີ ທ່ີ ບີ ່ີ ໍສາມາດເຂາົ້ັ ເຖງິ ການຮຽນຮູທ້ັ າງອນິ ເຕເີ ນດັ .
19
ການຄາດຄະເນຂໍຈ້ັ າໍ ກດັ ດາັ້ ນການເງນິ ທີ່ ຄີ າດຄະເນໄວຮ້ັ ອດປີ 2025 ແມ່ີ ນມຜີ ນົ ກະທບົ ທ່ີ ຮີ າັ້ ຍແຮງກວ່ີ າເກີ່ າົ
ທາງດາັ້ ນເສດຖະກດິ ຍອ້ັ ນການລະບາດຂອງ COVID-19, ເຮດັ ໃຫມ້ັ ຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຈະຕອັ້ ງໄດກັ້ ໍານດົ ບູລມິ ະສດິ
ດາ້ັ ນການເງນິ ໃນແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025. ໃນເວລາດຽວກນັ , ໜ່ີ ວຍງານວຊິ າ
ການຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຈະທບົ ທວນແຜນການເງນິ ຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ
ກລິ າ ເປັນແຕ່ີ ລະປີ ແລະ ດດັ ແປງບູລມິ ະສດິ ເຫ່ີ າົ ນຕີັ້ າມຄວາມເໝາະສມົ .
5. ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລວມຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025
ປະຊາຊນົ ລາວທຸກຄນົ ມຄີ ວາມຮູຄັ້ ວາມສາມາດທາງດາ້ັ ນວຊິ າສະເພາະ ແລະ ຄວາມຮູທັ້ ່ີ ວົ ໄປທີ່ ເີ ໝາະສມົ
ເພີ່ ອພດັ ທະນາຕນົ ເອງ, ເພີ່ ອປະກອບສ່ີ ວນເຂາົັ້ ແລະ ຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈາກການພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ຂອງ
ປະເທດຊາດ ເພ່ີ ອໃຫປັ້ ະເທດຊາດຫຸດພນົັ້ ອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອັ້ ຍພດັ ທະນາໃນປີ 2025.
ຄາດໝາຍທີ່ ຕີ ດິ ພນັ ກບັ ການສກຶ ສາຂອງດດັ ຊະນຊີ ບັ ສນິ ຂອງມະນດຸ (ອດັ ຕາເຂາົ້ັ ຮຽນລວມຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ
ແລະ ອດັ ຕາການຮູໜັ້ ງັ ສຂອງຜູໃ້ັ ຫຍີ່ ) ຕອ້ັ ງການໃຫກັ້ ານຫຸດພນົ້ັ ອອກຈາກສະຖານະພາບດອັ້ ຍພດັ ທະນາຂອງປະ
ເທດ ແມີ່ ນສາມາດບນັ ລຸໄດ.້ັ ເຖງິ ຢີ່ າງໃດກໍຕາມ, ເປົາ້ັ ໝາຍຫກັ ທ່ີ ຕີ ອ້ັ ງໄດເັ້ ນນັ້ັ ໃສີ່ ສໍາລບັ ແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ
ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ແມີ່ ນປັບປຸງຄຸນນະພາບດາ້ັ ນວຊິ າການ ໂດຍຜີ່ ານການປັບປຸງຄຸນນະພາບການສອນຂອງຄູ
ໂດຍສະເພາະໃນຊນັັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາ.
6. ຄາດຄະເນຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງ
ພາກທີ I ຂອງແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ໄດກັ້ າໍ ນດົ ເອາົ 8 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງຕນົ້ັ ຕໍ ທ່ີ ຈີ ະບນັ ລຸ
ໃນປີ 2025 ພອ້ັ ມດວັ້ ຍຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງ ແລະ ຄາດໝາຍທີ່ ກີ ່ີ ຽວຂອັ້ ງສາໍ ລບັ ປີ 2025. ຕວົ ຊບີ້ັ ອກຫກັ ສາໍ ລບັ
ແຕ່ີ ລະຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງ ແລະ ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງ ແມີ່ ນໄດກ້ັ ໍານດົ ຢີ່ ູຂທໍັ້ ີ 8 (ຂອບການຕດິ ຕາມ ແລະ ປະເມນີ
ຜນົ ). ບນັ ດານະໂຍບາຍທ່ີ ຈີ ະຕອ້ັ ງປະຕບິ ດັ ເພີ່ ອໃຫບ້ັ ນັ ລະຄາດໝາຍຕ່ີ າງໆ ກໍໄດກັ້ າໍ ນດົ ຢ່ີ າງຈະແຈງ້ັ . ພາກທີ II ຂອງ
ແຜນ 5 ປີ ໄດນັ້ າໍ ສະເໜແີ ຜນລະອຽດຂອງແຕ່ີ ລະຂະແໜງຍ່ີ ອຍ ຊີ່ ງຶ ໄດກ້ັ ໍານດົ ຍຸດທະສາດ, ຄາດໝາຍ ທີ່ ແີ ຍກຕາມ
ເພດຍງິ ແລະ ຊາຍ ແລະ ວຽກຈດຸ ສຸມທີ່ ຕີ ດິ ພນັ ກບັ ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງດຽວກນັ ທີ່ ລີ ະບຸໄວໃັ້ ນພາກທີ I. ມີ 4 ຜນົ
ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທ່ີ ຖີ ກກາໍ ນດົ ຂນຶ້ັ ມາ ເພ່ີ ອປັບປຸງຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ, ຊ່ີ ງຶ ລວມມ:ີ ປັບປຸງຫກັ ສູດການຮຽນ
ການສອນ, ປັບປຸງການວດັ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ, ການຍກົ ສູງຂດີ ຄວາມສາມາດຂອງຄູ ແລະ ຜູອ້ັ າໍ ນວຍ ການ,
ການປະເມນີ ຜນົ ການສອນຂອງຄູ ແລະ ການສາ້ັ ງມາດຕະຖານຂນັັ້ ພນັ້ ຖານຂອງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ. ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ
ຈາກການປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ປ.3 (ASLO 3) ໃນປີ 2017 ແລະ ການປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນ ຂອງ
ນກັ ຮຽນ ມ.4 ໃນປີ 2019 ໄດສ້ັ ະແດງໃຫເັ້ ຫນັ ວີ່ າ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນແມ່ີ ນຍງັ ຕີ່ າໍ ແລະ ຜນົ ການສກຶ ສາເຖງິ
ຄວາມເປັນເອກກະລາດຂອງໂຮງຮຽນ (achool autonomy study) ໃນປີ 2016 ກໍໄດສ້ັ ະແດງໃຫເັ້ ຫນັ ວີ່ າ ຄວາມ
ຮູທ້ັ າງດາ້ັ ນເນອັ້ ໃນການສອນ ແລະ ທກັ ສະດາັ້ ນວຊິ າຄູຂອງຄປູ ະຖມົ ແມີ່ ນຍງັ ຕີ່ າໍ . ເຖງິ ແມ່ີ ນວ່ີ າບີ່ ໍໄດມ້ັ ກີ ານຄນົ້ັ ຄວາ້ັ
ເພ່ີ ອເປັນພນັ້ ຖານໃນການກໍານດົ ບາງຍຸດທະສາດ, ການສາັ້ ງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ແມີ່ ນໄດ້ັ
ອງີ ໃສີ່ ຜນົ ການປຶກສາຫາລກບັ ທອ້ັ ງຖ່ີ ນິ , ລວມທງັ ຜູອ້ັ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ຊີ່ ງຶ ເປັນຜູທັ້ ີ່ ມີ ຄີ ວາມຮູ ້ັ ແລະ ເຂາົັ້ ໃຈດວີ ີ່ າ
ຈະເຮດັ ແນວໃດຖາັ້ ຢາກປັບປຸງຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ.
20
ເງີ່ອນໄຂສາໍ ຄນັ ເພ່ີ ອໃຫບ້ັ ນັ ລຸໄດັ້ 8 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງ
ເພີ່ ອໃຫແັ້ ຕ່ີ ລະຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງ 8 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ທີ່ ໄີ ດກ້ັ າໍ ນດົ ໄວມ້ັ ຜີ ນົ ສໍາເລດັ , ພາກທີ II: ແຜນຂອງບນັ ດາ
ຂະແໜງການຍີ່ ອຍຕ່ີ າງໆ ໄດກ້ັ ໍານດົ ບນັ ດາຍຸດທະສາດ ແລະ ວຽກຈດຸ ສຸມທ່ີ ຈີ າໍ ເປັນ ເພ່ີ ອໄປສະໜບັ ສະໜນູ ແກີ່ ເປົາ້ັ
ໝາຍລວມຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2012-2025. ເຖງິ ຢ່ີ າງໃດກໍຕາມ, ອາດເປັນໄປໄດ້ັ
ຍາກ ທີ່ ຈີ ະສາມາດຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ໄດທັ້ ງັ ໝດົ ບນັ ດາກດິ ຈະກາໍ ທີ່ ໄີ ດກ້ັ ໍານດົ ໄວ້ັ ຖາັ້ ຫາກສ່ີ ວນແບີ່ ງງບົ ປະມານຂອງ
ລດັ ຖະບານໃຫກັ້ ານສກຶ ສາຍງັ ຢີ່ ູໃນລະດບັ ເກີ່ າົ ຄກນັ ກບັ ໄລຍະແຜນປີ 2016-20. ງບົ ປະມານການຊີ່ ວຍເຫອທາງ
ການເພີ່ ອການພດັ ທະນາ ຄາດຄະເນວ່ີ າຈະບ່ີ ໍເພ່ີ ມີ ຂນຶັ້ ໄລຍະແຕີ່ ນຮີັ້ ອດປີ 2025. ດ່ີ ງັ ນນັ້ັ , ຖາ້ັ ຕອັ້ ງການຢາກບນັ ລຸໄດັ້
ບນັ ດາ 8 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງນີັ້ ຈ່ີ ງິ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງເພ່ີ ມີ ສ່ີ ວນແບີ່ ງງບົ ປະມານບລໍ ຫິ ານປົກກະຕທິ ີ່ ບີ ີ່ ແໍ ມ່ີ ນ
ເງນິ ເດອນຂອງລດັ ຖະບານ ໃຫຂ້ັ ະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ໃຫຫັ້ າຍຂນຶ້ັ . ດວ້ັ ຍເຫດຜນົ ນ,ີັ້ ແຜນພດັ ທະນາ
ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ຈ່ີ ງຶ ໄດປ້ັ ະກອບມຂີ ໜໍ້ັ ່ີ ງຶ (ຄ ຂໍັ້ 7.1.2) ທີ່ ໄີ ດກັ້ ໍານດົ ນະໂຍບາຍການໃຊຈັ້ ີ່ າຍ ແລະ
ສະເໜສີ ອງສມົ ມຸດຖານທ່ີ ເີ ປັນໄປໄດ້ັ ສາໍ ລບັ ແຜນການເງນິ ຄ: ສມົ ມຸດຖານທ່ີ ກີ ານເງນິ ຍງັ ຢີ່ ູໃນລະດບັ ເດມີ ແລະ ສມົ
ມຸດຖານທີ່ ມີ ກີ ານຍກົ ສູງປັບຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ. ໄດມັ້ ໝີ າຍເຫດ ຕີ່ ໍກບັ ບາງຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງວ່ີ າ: ຖາັ້ ຢາກ
ບນັ ລຸຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ດ່ີ ງັ ກີ່ າວ, ການສະໜອງງບົ ປະມານໃນອານາຄດົ ຕອ້ັ ງສອດຄ່ີ ອງກບັ ສມົ ມຸດຖານທ່ີ ມີ ກີ ານຍກົ ສູງ
ປັບປຸງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ. ອງີ ຕາມບູລມິ ະສດິ ທ່ີ ໄີ ດຮ້ັ ບັ ຮອງແລວ້ັ ໃນຂໍັ້ 3.3. ທງັ ໝດົ ນີ້ັ ບ່ີ ໄໍ ດໃ້ັ ຊກ້ັ ບັ ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ
ລະດບັ ກາງໃດໆ ທ່ີ ກີ ີ່ ຽວຂອ້ັ ງກບັ ການສກຶ ສາຊນັ້ັ ປະຖມົ .
6.1 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 1:
ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນທ່ີ ຈີ ບົ ຈາກ ອະນບຸ ານຈນົ ຮອດມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ ລວມທງັ ການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນເພມີ ຂນຶ້ັ
ພອ້ັ ມທງັ ມຜີ ນົ ໄດຮັ້ ບັ ດາັ້ ນການຮຽນຮູທັ້ ີ່ ດີ ຂີ ນຶັ້ , ໂດຍສະເພາະແມີ່ ນການຮູໜ້ັ ງັ ສ ແລະ ທກັ ສະການຄດິ ໄລ່ີ ເລກ, ທກັ
ສະສດັ ຕະວດັ ທີ 2111 ໂດຍສຸມໃສີ່ ເປັນພເິ ສດຕີ່ ຜໍ ູດ້ັ ອັ້ ຍໂອກາດ ແລະ ຄວາມສະເໝພີ າບລະຫວ່ີ າງຍງິ -ຊາຍ.
6.1.1 ຫກັ ການ ແລະ ເຫດຜນົ
ການທບົ ທວນເຄີ່ ງິ ສະໄໝແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2016-2020 ໄດພັ້ ບົ ວີ່ າ ຄວາມແຕກ
ໂຕນຍງັ ມຢີ ີ່ ູໃນການເຂາົັ້ ຮຽນ ແລະ ຜນົ ຂອງການຮຽນ ໂດຍອງີ ໃສີ່ ຂມໍັ້ ູນດາ້ັ ນເພດ, ຊນົ ເຜ່ີ າົ , ຄວາມພກິ ານ, ທີ່ ຕີ ງັ້ັ
ແລະ ອ່ີ ນໆ. ດ່ີ ງັ ນນັັ້ , ຕອັ້ ງໄດເັ້ ອາົ ໃຈໃສີ່ ຕ່ີ ມ ຕ່ີ ໍບນັ ດາກ່ີ ຸມດອັ້ ຍໂອກາດດີ່ ງັ ກີ່ າວນີ້ັ ເພີ່ ອປັບປຸງລະດບັ ການເຂາົ້ັ ຮຽນ
ແລະ ຜນົ ຂອງການຮຽນ. ການທບົ ທວນເຄີ່ ງິ ສະໄໝຍງັ ໄດບ້ັ ນັ ທກຶ ໄວວັ້ ີ່ າ ນກັ ຮຽນຊນົ ເຜ່ີ າົ ທ່ີ ຕີ ອັ້ ງການຜີ່ ານການສກຶ
ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນຫາຍທ່ີ ສີ ຸດນນັັ້ ມໂີ ອກາດນອັ້ ຍທ່ີ ສີ ຸດໃນການເຂາົ້ັ ຮຽນໃນຫກັ ສູດການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນ ແລະ
ໃນຂະນະດຽວກນັ ອດັ ຕາການຈບົ ຊນັັ້ ປະຖມົ ໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງດຂີ ນຶ້ັ , ອດັ ຕາການເລີ່ ອນຊນັັ້ ເຂາົັ້ ຮຽນຊນັັ້ ມດັ ທະ
ຍມົ ຕນົັ້ ຫຸດລງົ ແລະ ອດັ ຕາການປະລະເພ່ີ ມີ ຂນຶັ້ . ຄາໍ ຄດິ ເຫນັ ຈາກກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລຂນັ້ັ ແຂວງ (ສກຂ, ສກມ,
ຜູອ້ັ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ນກັ ຮຽນ) ຊໃີັ້ ຫເັ້ ຫນັ ວ່ີ າ ນກັ ຮຽນຂາດຄວາມສນົ ໃຈຕ່ີ ກໍ ານເຂາົ້ັ ຮຽນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ
ເພີ່ ມີ ຂນຶ້ັ ຍອ້ັ ນຮູວັ້ ີ່ າຈະບີ່ ໍມໂີ ອກາດໄດເັ້ ຮດັ ວຽກເວລາຮຽນຈບົ . ນກັ ຮຽນທ່ີ ເີ ປັນລຸນ້ັ ເອອັ້ ຍລຸນັ້ ອາັ້ ຍ ຫ ພີ່ ນີ ອ້ັ ງທີ່ ຮີ ຽນ
ຈບົ ຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕນົ້ັ ກໍກບັ ໄປເຮດັ ວຽກນໍາຄອບຄວົ ພີ່ ໍແມ່ີ ຊ່ີ ງຶ ສະແດງໃຫເັ້ ຫນັ ວີ່ າການເຂາົ້ັ ຮຽນມດັ ທະຍມົ ຕນົ້ັ ແມ່ີ ນ
ຂາດສີ່ ງິ ຈງູ ໃຈ. ອງີ ຕາມຂມໍັ້ ນູ ສະຖຕິ ສິ ກົ ຮຽນ 2018-2019 ໃຫຮັ້ ູວ້ັ ີ່ າ ໃນຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນທີ່ ເີ ຂາົ້ັ ຮຽນ ຊນັ້ັ ປ.1 ມີ
83% ລອດເຫອຮອດຂນັ້ັ ປ.5, 51% ລອດເຫອຮອດປີສຸດທາັ້ ຍຂອງມດັ ທະຍມົ ຕນົັ້ ແລະ 33% ລອດເຫອຮອດ
11 ທກັ ສະການແກໄັ້ ຂບນັ ຫາ, ການຮ່ີ ວມມ ແລະ ການສ່ີ ສານ, ຄວາມຄດິ ສາັ້ ງສນັ ແລະ ນະວດັ ຕະກໍາ, ສີ່ ມວນຊນົ ຂມໍັ້ ນູ ຂີ່ າວສານ ແລະ ການ
ຮູເ້ັ ຕກັ ໂນໂລຢີ, ການຮູໄັ້ ອຊທີ ,ີ ຄວາມສາມາດທາງດາ້ັ ນສງັ ຄມົ ແລະ ວດັ ທະນະທໍານານາຊາດ, ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບສີ່ ວນບຸກຄນົ , ລະບຽບ
ຕນົ ເອງ ແລະ ການລເິ ລີ່ ມີ , ທກັ ສະດາັ້ ນສະຕປິ ັນຍາ.
21
ປີສຸດທາ້ັ ຍຂອງຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ປາຍ. ນກັ ຮຽນຍງິ ຮຽນດກີ ວີ່ ານກັ ຮຽນຊາຍໃນທຸກໆຊນັັ້ ຮຽນ. ເມີ່ ອຄດິ ໄລີ່ ແລວ້ັ ກຈໍ ະ
ເທ່ີ າົ ກບັ ການລງົ ທນຶ 25 ປີ ຕີ່ ໍກບັ ນກັ ຮຽນຜູໜ້ັ ່ີ ງຶ ທີ່ ຮີ ຽນຈບົ ຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ, ຊີ່ ງຶ ມນັ ສະແດງເຖງິ ຄວາມບີ່ ມໍ ີ
ປະສດິ ທພິ າບຂອງລະບບົ ການສກຶ ສາ. ນແີັ້ ມ່ີ ນຄວາມຈາໍ ເປັນອນັ ຮບີ ດີ່ ວນ ທີ່ ຕີ ອ້ັ ງປັບປຸງປະສດິ ທພິ າບພາຍໃນຂອງ
ລະບບົ ການຮຽນ-ການສອນໃນໂຮງຮຽນ ໃນເງ່ີອນໄຂທ່ີ ມີ ຂີ າດເຂນີ ທາງດາັ້ ນການເງນິ .
ການທບົ ທວນກາງສະໄໝໄດສັ້ ະແດງໃຫເັ້ ຫນັ ວ່ີ າ ຜນົ ການຮຽນວຊິ າພາສາລາວ ແລະ ຄະນດິ ສາດຕີ່ າໍ ໂດຍ
ອງີ ໃສ່ີ ຜນົ ການປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ປ.3 ໃນປີ 2017, ມ.4 ໃນປີ 2019 ແລະ ການສກຶ ສາຂອງ
ທະນາຄານໂລກໃນປີ 2016 ກໄໍ ດພ້ັ ບົ ວ່ີ າ ຄູປະຖມົ ມຄີ ວາມຮູພ້ັ ຽງແຕ່ີ ປະມານເຄ່ີ ງິ ໜີ່ ງຶ ຂອງເນອ້ັ ໃນບດົ ຮຽນທ່ີ ພີ ວກ
ເຂາົ ສອນ. ເພີ່ ອປັບປຸງຜນົ ການຮຽນ, ປັດຈບຸ ນັ ນີ້ັ ກໍາລງັ ນໍາໃຊຫັ້ ກັ ສູດໃໝ່ີ ສໍາລບັ ຫອັ້ ງກຽມປະຖມົ 1 ປີ, ຫກັ ສູດຊນັ້ັ
ປະຖມົ ສກຶ ສາ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ແລະ ຄອູ າຈານກີ່ ໄໍ ດຮັ້ ບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ໃນການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ . ມຄີ ໍາເຫນັ
ຈາກກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລໃນລະດບັ ທອ້ັ ງຖີ່ ນິ ວ່ີ າ ຫກັ ສູດການຮຽນໃນຊນັ້ັ ປະຖມົ ຂນັັ້ ຕນົັ້ (ປ.1 ແລະ ປ.2) ແມ່ີ ນ
ມຫີ າຍວຊິ າໂພດ, ດ່ີ ງັ ນນັັ້ ຖາ້ັ ຢາກປັບປຸງຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃຫດັ້ ຂີ ນຶັ້ ຕອັ້ ງໄດເັ້ ອາົ ໃຈໃສ່ີ ແລະ ເພ່ີ ມີ ເວລາໃນ
ການສດິ ສອນພາສາລາວ ແລະ ຄະນດິ ສາດໃຫຫັ້ າຍຂນຶ້ັ .
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດຮ້ັ ບັ ຮູວ້ັ ີ່ າ ຄ່ີ າໃຊຈ້ັ ່ີ າຍໃນການນໍາໃຊຫັ້ ກັ ສູດໃໝີ່ ແມ່ີ ນສູງກວ່ີ າ ຄີ່ າໃຊ້ັ
ຈີ່ າຍໃນການພດັ ທະນາຫກັ ສູດຕວົ ຈງິ . ການສະໜອງປຶມັ້ ຕໍາລາຮຽນ, ອຸປະກອນຮບັ ໃຊກ້ັ ານຮຽນ-ການສອນ ແລະ
ຄ່ີ ູມຄູໃໝີ່ ເຮດັ ໃຫກ້ັ ະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຕອັ້ ງໄດມັ້ ຄີ ີ່ າໃຊຈ້ັ ີ່ າຍຢ່ີ າງຫວງຫາຍ. ເຊ່ີ ນັ ດຽວກນັ , ຄີ່ າໃຊຈ້ັ ີ່ າຍ
ສາໍ ລບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ຄໃູ ນການນໍາໃຊຫັ້ ກັ ສູດໃໝ່ີ ແລະ ວທິ ກີ ານສດິ ສອນໃໝ່ີ ແລະ ການບໍລຫິ ານການປີ່ ຽນແປງ
ທ່ີ ຈີ າໍ ເປັນເພີ່ ອຊ່ີ ວຍໃຫພ້ັ ວກເຂາົ ຍອມຮບັ ວທິ ກີ ານໃໝ່ີ , ທງັ ໝດົ ນີ້ັ ເຮດັ ໃຫກັ້ ະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຕອ້ັ ງ
ຮບັ ພາລະຄ່ີ າໃຊຈ້ັ ີ່ າຍຢີ່ າງມະຫາສານ.
ວທິ ກີ ານສດິ ສອນແບບໃໝີ່ ໄດຖ້ັ ກນໍາໃຊເັ້ ພີ່ ອຊີ່ ວຍນກັ ຮຽນຜູທ້ັ ່ີ ໃີ ຊພ້ັ າສາລາວເປັນພາສາທສີ ອງ. ການປະ
ເມນີ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ມ.4 ໃນປີ 2019 ໄດສັ້ ະແດງໃຫເ້ັ ຫນັ ວີ່ າ ຜນົ ການຮຽນພາສາລາວ, ຄະນດິ ສາດ
ແລະ ວທິ ະຍາສາດຕີ່ າໍ ຊີ່ ງຶ ສະແດງໃຫເ້ັ ຫນັ ເຖງິ ຜນົ ກະທບົ ສະສມົ ຈາກຄຸນນະພາບຂອງການສກຶ ສາຊນັັ້ ປະຖມົ ທ່ີ ຕີ ີ່ າໍ .
ປັດຈບຸ ນັ ນີັ້ ໃນທີ່ ວົ ຊນັັ້ ປະຖມົ ສກຶ ສາ, ມີ 27% ຂອງຫອ້ັ ງຮຽນ ແມ່ີ ນມກີ ານສອນຫອັ້ ງຄວບ ຊ່ີ ງຶ ມນັ ເປັນສ່ີ ງິ ທາ້ັ ທາຍ
ເພ່ີ ມີ ເຕມີ ໃຫແັ້ ກ່ີ ຄູສອນ ແລະ ນກັ ຮຽນ. ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ແລະ ໃຊປ້ັ ະໂຫຍດຈາກການຫຸດພນົັ້ ອອກຈາກສະຖານະ
ພາບປະເທດດອັ້ ຍພດັ ທະນາ, ຜູທ້ັ ່ີ ຈີ ບົ ການສກຶ ສາຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງມຄີ ວາມສາມາດດາ້ັ ນການຮູ ້ັ
ໜງັ ສ ແລະ ການຄດິ ໄລ່ີ ເລກທີ່ ຈີ າໍ ເປັນ ເພີ່ ອໃຫສັ້ າມາດຮບັ ມກບັ ທກັ ສະສດັ ຕະວດັ ທີ 21. ທງັ ໝດົ ນີ້ັ ຈະຮຽກຮອ້ັ ງ
ໃຫມ້ັ ກີ ານປັບປຸງວທິ ກີ ານສະໜອງ ການສກຶ ສາຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ພາກບງັ ຄບັ ໂດຍໃຫມັ້ ກີ ານກໍານດົ ນະໂຍ
ບາຍ ແລະ ຍຸດທະສາດ ທີ່ ຈີ ະຊີ່ ວຍເພ່ີ ມີ ປະສດິ ທຜິ ນົ ດາ້ັ ນຄ່ີ າໃຊຈ້ັ ີ່ າຍ ແລະ ປະສດິ ທພິ າບຂອງການສະໜອງການສກຶ
ສາ. ພອ້ັ ມດຽວກນັ ນີ້ັ ກຮໍ ຽກຮອັ້ ງໃຫມັ້ ກີ ານປັບປຸງການລງົ ທນຶ ໃສ່ີ ວຽກງານດີ່ ງັ ກີ່ າວ ເພີ່ ອປັບປຸງຜນົ ການຮຽນໃນທີ່ ວົ
ປະເທດ, ໂດຍສະເພາະໃນເມອງທີ່ ດີ ອັ້ ຍໂອກາດ.
6.1.2 ພາກສ່ີ ວນຮບັ ຜດິ ຊອບ
ຜນົ ສາໍ ເລດັ ໃນການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງ ທີ່ ມີ ລີ ກັ ສະນະດາ້ັ ນຍຸດທະສາດນີ້ັ ແມ່ີ ນຄວາມຮບັ
ຜດິ ຊອບຮ່ີ ວມກນັ ຂອງກມົ ການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນ, ກມົ ສາມນັ ສກຶ ສາ, ກມົ ສາັ້ ງຄ,ູ ກມົ ການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ
ສູນການສກຶ ສາຮຽນຮີ່ ວມ, ສະຖາບນັ ຄນົ້ັ ຄວາັ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ (ສູນຄນົ້ັ ຄວາັ້ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ) ແລະ ສູນ
ປະກນັ ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ.
6.1.3 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງ ແລະ ນະໂຍບາຍ.
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 1.1: ຫກັ ສູດສະບບັ ປັບປຸງ ໄດຮັ້ ບັ ການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ໃນທຸກຊນັັ້ ຮຽນ
22
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ຄະນະກໍາມະການຮບັ ຮອງຫກັ ສູດ ຈະຮບັ ຮອງສ່ີ ການຮຽນໃໝີ່ ທງັ ໝດົ (ປຶມັ້ ແບບຮຽນ, ຄ່ີ ູມຄູ, ອຸປະກອນ
ຮບັ ໃຊກ້ັ ານຮຽນ-ການສອນຕ່ີ າງໆ) ລວມທງັ ຄວາມສອດຄີ່ ອງກບັ ການສກຶ ສາຮຽນຮີ່ ວມ ແລະ ບດົ ບາດຍງິ -
ຊາຍ ກີ່ ອນຈະຈດັ ພມິ , ແຈກຢາຍ ແລະ ນໍາໃຊໃ້ັ ນຫກັ ສູດໃໝີ່ ;
• ປະເມນີ ປະສດິ ທຜິ ນົ ຂອງວທິ ກີ ານຕີ່ າງໆ ໃນການປັບປຸງຫກັ ສູດພາສາລາວສາໍ ລບັ ຊນັັ້ ປະຖມົ ຂນັັ້ ຕນົ້ັ , ໂດຍ
ສະເພາະສໍາລບັ ນກັ ຮຽນທ່ີ ບີ ່ີ ໍເວາົ້ັ ພາສາລາວເປັນພາສາແມີ່ ເພີ່ ອນາໍ ສະເໜໃີ ຫລັ້ ດັ ຖະມນົ ຕອີ ະນມຸ ດັ ວທິ ກີ ານ
ທ່ີ ເີ ປັນເອກະພາບ ເພີ່ ອສອນພາສາລາວໃນຫອັ້ ງກຽມປະຖມົ ແລະ ຊນັ້ັ ປະຖມົ ຂນັ້ັ ຕນົັ້ ມຄີ ວາມເຂມັັ້ ແຂງ;
• ທບົ ທວນຈາໍ ນວນວຊິ າຮຽນ ແລະ ຊີ່ ວົ ໂມງຮຽນຂອງແຕ່ີ ລະວຊິ າ ໃນຊນັັ້ ປະຖມົ ປີທີ 1 ແລະ ປີທີ 2;
• ກວດກາເບີ່ ງິ ຄວາມສອດຄີ່ ອງລະຫວີ່ າງຫກັ ສູດໃນປີສຸດທາັ້ ຍຂອງຊນັັ້ ປະຖມົ ແລະ ປີທໍາອດິ ຂອງຊນັັ້ ມດັ
ທະ ຍມົ ສກຶ ສາ ແລະ ຮບັ ປະກນັ ຄວາມສອດຄ່ີ ອງລະຫວີ່ າງຫກັ ສູດຊນັັ້ ປະຖມົ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົັ້ .
ບນັ ດາຄ່ີ ຮູ ່ີ ວມພດັ ທະນາຕ່ີ າງໆທ່ີ ກີ ໍາລງັ ເຮດັ ວຽກຮີ່ ວມກບັ ສະຖາບນັ ຄນົ້ັ ຄວາ້ັ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ ໃນ
ການປັບປຸງຫກັ ສູດລະດບັ ຕີ່ າງໆ ຈະປະສານງານກນັ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ຄວາມຕ່ີ ເໍ ນ່ີ ອງລະຫວ່ີ າງຫກັ ສູດຊນັ້ັ
ປະຖມົ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ;
• ການສະເໜປີ ່ີ ຽນແປງຫກັ ສູດບາງວຊິ າໃນຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ກ່ີ ຈໍ ະອງີ ໃສ່ີ ຫກັ ສູດໃໝີ່ ປ.5 ສາໍ ລບັ
ວຊິ າດຽວກນັ ;
• ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຈະຕອັ້ ງມກີ ານວເິ ຄາະເຖງິ ຜນົ ປະໂຫຍດດາ້ັ ນຄີ່ າໃຊຈັ້ ່ີ າຍທີ່ ສີ ມົ ບູນແບບ
ກ່ີ ຽວກບັ ຜນົ ກະທບົ ໂດຍກງົ ຕີ່ ຜໍ ນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ເມີ່ ອສມົ ທຽບກບັ ຄ່ີ າໃຊຈ້ັ ່ີ າຍດາັ້ ນການເງນິ ແລະ
ການນາໍ ໃຊຄັ້ ນົ ໃນການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ຫກັ ສູດໃໝ່ີ ກ່ີ ອນທ່ີ ຈີ ະພຈິ າລະນາປັບປຸງຫກັ ສູດໃໝີ່ ນອກຈາກທີ່ ີ
ມໃີ ນແຜນປະຈບຸ ນັ ນ.ີັ້ ຜນົ ຂອງການວເິ ຄາະຜນົ ປະໂຫຍດດາັ້ ນຄ່ີ າໃຊຈັ້ ່ີ າຍດີ່ ງັ ກ່ີ າວ ຕອັ້ ງນໍາສະເໜຕີ ່ີ ກໍ ະຊວງ
ການເງນິ ເພ່ີ ອແນໃສ່ີ ຮບັ ປະກນັ ໃຫໄ້ັ ດຊ້ັ ບັ ພະຍາກອນການເງນິ ທ່ີ ຈີ າໍ ເປັນເພີ່ ມີ ເຕມີ .
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 1.2: ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ປ.3, ປ.5, ມ.4 ແລະ ມ.6 ໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງດຂີ ນຶ້ັ .
ຢາກບນັ ລຸໄດຜັ້ ນົ ໄດຮ້ັ ລັ ະດບັ ກາງດີ່ ງັ ກ່ີ າວ ຄວາມຕອັ້ ງການງບົ ປະມານທ່ີ ສີ ອດຄ່ີ ອງກບັ ສມົ ມຸດຖານດາັ້ ນການ
ເງນິ “ຍກົ ສູງຄຸນນະພາການສກຶ ສາ” ແລະ/ຫ ງບົ ປະມານການຊ່ີ ວຍເຫອຈາກພາຍນອກ ຕອ້ັ ງສຸມໃສ່ີ ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ
ລະດບັ ກາງນເີັ້ ປັນພເິ ສດ.
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ປຶມ້ັ ຄ່ີ ມູ ຄຈູ ະຕອ້ັ ງໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງໃໝ່ີ ເພ່ີ ອໃຫປ້ັ ະກອບມວີ ທິ ກີ ານປະເມນີ ແບບງ່ີາຍດາຍ ແລະ ພາກ
ປະຕບິ ດັ ທີ່ ຄີ ູສາມາດນໍາໃຊໃັ້ ນຫອັ້ ງຮຽນ ລວມທງັ ສາໍ ລບັ ເດກັ ພກິ ານ ແລະ ເດກັ ທີ່ ໃີ ຊພັ້ າສາລາວເປັນພາສາ
ທສີ ອງຂອງເຂາົ ເຈາົັ້ . ພດັ ທະນາ ແລະ ຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ແຜນປະຕບິ ດັ ງານທ່ີ ມີ ມີ ນູ ຄ່ີ າໃຊຈັ້ ີ່ າຍ ເພ່ີ ອຝຶກອບົ
ຮມົ ຄໃູ ຫນ້ັ າໍ ໃຊເັ້ ຕກັ ນກິ ການປະເມນີ ດ່ີ ງັ ກີ່ າວ.
• ແຜນງບົ ປະມານ ແລະ ແຜນປະຕບິ ດັ ງານ ເພີ່ ອດໍາເນນີ ການປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນຮູຂ້ັ ອງນກັ ຮຽນ ໃນຂນັັ້
ປ.3, ປ.5, ມ.4 ແລະ ມ.6 ຈະຖກພດັ ທະນາ ແລະ ຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ .
• ມາດຕະຖານຕ່ີ າໍ ສຸດສາໍ ລບັ ການສອບເສງັ ມ.4 ໄດຮ້ັ ບັ ການພດັ ທະນາຂນຶັ້ ລວມທງັ ໃຫມັ້ ຄີ ວາມຢດຢີ່ ຸນສໍາ
ລບັ ນກັ ຮຽນທ່ີ ມີ ຄີ ວາມຕອັ້ ງການພເິ ສດ.
• ລະບບົ ການສອບເສງັ ຢີ່ ູຂນັ້ັ ປ.5 ຕອ້ັ ງໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງໃຫເ້ັ ຂມັ້ັ ແຂງ ເພີ່ ອໃຫຂ້ັ ະບວນການສອບເສງັ ເປັນ
ລະບບົ ແລະ ເປັນມາດຕະຖານ ທ່ີ ສີ າມາດຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ແລະ ນໍາໃຊເັ້ ພ່ີ ອສມົ ທຽບຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ
23
ຮຽນໃນທີ່ ວົ ເມອງ. ຖາັ້ ປະສບົ ຜນົ ສາໍ ເລດັ , ຜນົ ຂອງການສອບເສງັ ດ່ີ ງັ ກ່ີ າວອາດສາມາດນໍາໃຊເັ້ ພີ່ ອປ່ີ ຽນ
ແທນການສອບເສງັ ລະດບັ ຊາດທ່ີ ມີ ຄີ ີ່ າໃຊຈ້ັ ່ີ າຍແພງທ່ີ ນີ າໍ ໃຊຢັ້ ີ່ ູໃນປັດຈບຸ ນັ .
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 1.3: ອດັ ຕາການເຂາົ້ັ ຮຽນໃໝີ່ ແລະ ອດັ ຕາການເລ່ີ ອນຂນັັ້ ໃນທຸກລະດບັ ເພ່ີ ມີ ຂນຶັ້ ແນໃສີ່
ເຮດັ ໃຫອັ້ ດັ ຕາການຈບົ ຊນັັ້ ເພີ່ ມີ ຂນຶັ້ .
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ຄະນະກາໍ ມະການຈດັ ສນັ ຄູ ແລະ ຄະນະກາໍ ມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ ເຮດັ ໜາ້ັ ທີ່ ອີ ນັ ສາໍ ຄນັ ໃນ
ການກໍານດົ ບູລມິ ະສດິ ເພ່ີ ອຂະຫຍາຍຫອັ້ ງກຽມປະຖມົ 1 ປີ (ຫ ຂະຫຍາຍການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນຮູບ
ແບບ ອີ່ ນໆ) ແທນການຂະຫຍາຍໂຮງຮຽນອະນບຸ ານ. ຊ່ີ ງຶ ລວມທງັ ການໃຫຂ້ັ ໍແັ້ ນະນໍາແກ່ີ ຂນັ້ັ ແຂວງກ່ີ ຽວ
ກບັ ວທິ ກີ ານຈດັ ບູລມິ ະສດິ ການຂະຫຍາຍຫກັ ສູດດ່ີ ງັ ກີ່ າວ ໃຫກັ້ ບັ ບນັ ດາ 40 ເມອງບູລມິ ະສດິ ທີ່ ດີ ອ້ັ ຍໂອ
ກາດ. ການດາໍ ເນນີ ວຽກດີ່ ງັ ກ່ີ າວຮຽກຮອັ້ ງໃຫປັ້ ັບປຸງດາັ້ ນນຕິ ກິ ໍາ ເພີ່ ອສາັ້ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງໃຫບ້ັ ນັ ດາຄະນະ
ກໍາມະການເຫີ່ າົ ນີ້ັ ໂດຍສະເພາະໃນລະດບັ ທອ້ັ ງຖ່ີ ນິ .
• ສ່ີ ງົ ເສມີ ວທິ ກີ ານທີ່ ມີ ຫີ ວົ ຄດິ ປະດດິ ສາັ້ ງໃນການສະໜອງການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນ ພອ້ັ ມດວ້ັ ຍການວເິ ຄາະ
ຜນົ ປະໂຫຍດດາ້ັ ນຄີ່ າໃຊຈ້ັ ່ີ າຍຂອງວທິ ກີ ານດີ່ ງັ ກີ່ າວ ເພ່ີ ອເຮດັ ໃຫມ້ັ ຄີ ວາມຍນຍງົ ດາ້ັ ນການເງນິ .
• ທບົ ທວນວທິ ກີ ານຂະຫຍາຍໂອກາດເຂາົ້ັ ຮຽນໃນຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕນົັ້ ລວມທງັ ໂຄງສາັ້ ງ 5+4+3. ການທບົ
ທວນດ່ີ ງັ ກ່ີ າວນີ້ັ ຈະກໍານດົ ໃຫມ້ັ ຂີ ໍສັ້ ະເໜໃີ ຫແ້ັ ກ່ີ ລດັ ຖະມນົ ຕີ ແລະ ໜ່ີ ວຍງານວຊິ າການຂະແໜງການສກຶ ສາ
ແລະ ກລິ າ ກ່ີ ຽວກບັ ປ່ີ ຽນແປງທ່ີ ຕີ ອັ້ ງການ ເພ່ີ ອເພ່ີ ມີ ການເຂາົ້ັ ຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ແລະ
ຫີ່ າງໄກສອກຫກີ . ອງີ ຕາມຜນົ ຂອງການທບົ ທວນດີ່ ງັ ກ່ີ າວ, ນຕິ ກິ າໍ ທີ່ ຈີ າໍ ເປັນອາດຈະໄດຮັ້ ບັ ການພດັ ທະນາ
ຂນຶັ້ ມາ ເພີ່ ອສາັ້ ງໂຄງປະກອບການສກຶ ສາຊນັ້ັ ປະຖມົ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ພອັ້ ມທງັ ກາໍ ນດົ ວທິ ກີ ານສະໜອງ
ການສກຶ ສາຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕນົ້ັ ໂດຍສະເພາະໃນບນັ ດາໂຮງຮຽນນອ້ັ ຍໃນເຂດຊນົ ນະບດົ .
• ຄະນະກາໍ ມະການແຫ່ີ ງຊາດເພ່ີ ອການຮຽນຮູຕັ້ ະຫອດຊວີ ດິ ຈະໄດຮ້ັ ບັ ການສາັ້ ງຕງັັ້ ຂນຶັ້ ໃນລະດບັ ຊາດ ແລະ
ລະດບັ ທອັ້ ງຖ່ີ ນິ ເພ່ີ ອເຮດັ ໜາ້ັ ທີ່ ໃີ ນການເຊ່ີ ອມໂຍງກນັ ລະຫວ່ີ າງການສກຶ ສາໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ການສກຶ ສາ
ນອກໂຮງຮຽນ. ພາລະບດົ ບາດສໍາລບັ ຄະນະກໍາມະການນຈີ້ັ ະຖກພດັ ທະນາຂນຶັ້ ມາ ພອ້ັ ມທງັ ໄດຮ້ັ ບັ ອະນຸ
ມດັ ເພ່ີ ອຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ .
• ດາໍ ລດັ ວ່ີ າດວັ້ ຍການຮຽນຮູຕ້ັ ະຫອດຊວີ ດິ ຈະໄດຮ້ັ ບັ ການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ໂດຍໃຫກ້ັ ວມເອາົ ການສກຶ ສາ
ກ່ີ ອນໄວຮຽນ, ປະຖມົ ສກຶ ສາ ຈນົ ຮອດການສກຶ ສາຊນັັ້ ສູງ, ການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ ແລະ ການຮຽນຮູ ້ັ
ຕາມອດັ ທະຍາໄສ. ມາດຕະຖານດາັ້ ນຄຸນນະພາບຈະຖກພດັ ທະນາຂນຶ້ັ ເພີ່ ອຮບັ ຮູທ້ັ ຸກຮູບແບບຂອງການ
ຮຽນເພີ່ ອອອກໃບຢັງ້ັ ຢນໃຫ້ັ ພອັ້ ມດວັ້ ຍການທບົ ທວນລະບບົ ການຮບັ ຮອງທ່ີ ມີ ຢີ ີ່ ູແລວ້ັ ເພ່ີ ອຮບັ ຮູກ້ັ ານ
ຮຽນທ່ີ ໄີ ດຮັ້ ບັ ຈາກແຫ່ີ ງຕ່ີ າງໆ, ລວມທງັ ປະສບົ ການການຮຽນຮູຕ້ັ າມອດັ ທະນາໄສຂອງຜູຮັ້ ຽນ, ໂດຍອງີ ໃສ່ີ
ຂອບຄຸນວຸດທຂິ ອງສາກນົ ແລະ ພາກພນ້ັ .
• ປະຕບິ ດັ ຕາມຂໍຕ້ັ ກົ ລງົ ໃຫກັ້ ະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ທີ່ ຈີ ະຮບັ ຜດິ ຊອບໂຄງການອາຫານໃນໂຮງ
ຮຽນທີ່ ສີ ະໜບັ ສະໜນູ ໂດຍອງົ ການອາຫານໂລກ, ນະໂຍບາຍເພີ່ ອຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ແຜນງານອາຫານ ແລະ
ໂພຊະນາການໃນໂຮງຮຽນໃນແຕ່ີ ລະຂນັ້ັ ໂດຍຮບັ ປະກນັ ຄວາມຍນຍງົ ທາງດາັ້ ນການເງນິ ຕອ້ັ ງໄດຮ້ັ ບັ ການ
ພດັ ທະນາ, ພອັ້ ມທງັ ສກຶ ສາເຖງິ ປະສດິ ທຜິ ນົ ທາງດາ້ັ ນຄີ່ າໃຊຈ້ັ ່ີ າຍ ຂອງແຜນງານອາຫານໃນໂຮງຮຽນ. ນະ
ໂຍບາຍດ່ີ ງັ ກີ່ າວ ຕອັ້ ງແນໃສ່ີ ນກັ ຮຽນທີ່ ດີ ອ້ັ ຍໂອກາດ, ອາໄສຢີ່ ູໃນເຂດທ່ີ ຂີ າດເຂນີ ອາຫານ ແລະ ພຈິ າລະນາ
ເຖງິ ຜນົ ການຄນົ້ັ ຄວາັ້ ຕີ່ າງໆ ທ່ີ ອີ ງົ ການອາຫານໂລກໄດສັ້ ກຶ ສາຜີ່ າມາ ໃນຫວົ ຂໍຄ້ັ ວາມບີ່ ໍປອດໄພດາັ້ ນອາຫານ
ຢີ່ ູພນັ້ ທີ່ ີ ທີ່ ອີ ງົ ການອາຫານໂລກຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ແຜນງານອາຫານໃນໂຮງຮຽນ. ໜ່ີ ງຶ ໃນການຄນົັ້ ຄວາັ້ ທີ່ ດີ ໍາ
24
ເນນີ ໂດຍອງົ ການອາຫານໂລກ ແມີ່ ນແຜນງານອາຫານໃນໂຮງຮຽນມກີ ານກວມລວມຫາຍໜອ້ັ ຍຊ່ີ າໍ ໃດ
ແລະ ການສກຶ ສາຄນົ້ັ ຄວາ້ັ ດ່ີ ງັ ກີ່ າວພບົ ວີ່ າພວກເຂາົ ຕອ້ັ ງໄດເ້ັ ຮດັ ຫາຍຢີ່ າງ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ວີ່ າເດກັ ພກິ ານທີ່ ີ
ດອັ້ ຍໂອກາດສີ່ ວນໃຫຍ່ີ ໃຫໄ້ັ ດເັ້ ຂາົ້ັ ເຖງິ ແຜນງານອາຫານໃນໂຮງຮຽນ. ຕອ້ັ ງດໍາເນນີ ການປະເມນີ ປຽບທຽບ
ກ່ີ ຽວກບັ ຜນົ ກະທບົ ທ່ີ ກີ ່ີ ຽວຂອ້ັ ງກບັ ການສບຕີ່ ໍເຂາົ້ັ ຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ລະຫວ່ີ າງການສະໜອງອາຫານໃຫ້ັ
ນກັ ຮຽນເມີ່ ອທຽບກບັ ການໃຫເັ້ ງນິ ສດົ ຫ ການສະໜອງຊບັ ພະຍາກອນອີ່ ນໆໃຫນັ້ ກັ ຮຽນ.
• ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງແຜນງານນາໍັ້ ສະອາດ ແລະ ສຸຂະອະນາໄມ ຕ່ີ ໍການສບຕ່ີ ໍຮຽນຂອງນກັ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນ
ໄດຖັ້ ກຮບັ ຮູ ້ັ ແລະ ນໍາໃຊຂັ້ ອບມາດຕະຖານຄຸນນະພາບຂນັັ້ ພນັ້ ຖານ. ຫອ້ັ ງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ
ເມອງ ຕອັ້ ງຮບັ ຜດິ ຊອບໃນການລະດມົ ຊບັ ພະຍາກອນຈາກແຂວງ, ເມອງ ແລະ ຊຸມຊນົ ເພີ່ ອຮບັ ປະກນັ
ວ່ີ າໂຮງຮຽນທຸກແຫ່ີ ງຕອັ້ ງມນີ າໍັ້ ສະອາດໃຊັ້ ແລະ ມຫີ ອັ້ ງນາໍ້ັ ທ່ີ ແີ ຍກ ຍງິ -ຊາຍ ພອ້ັ ມທງັ ເຂາົັ້ ໃຈກີ່ ຽວກບັ ການ
ປົກປັກຮກັ ສາໃຫສ້ັ າມາດນໍາໃຊໄ້ັ ດຕັ້ ະຫອດ. ແບບສອບຖາມຂອງສູນສະຖຕິ ກິ ານສກຶ ສາ ຕອັ້ ງໄດຮ້ັ ບັ ການ
ປັບປຸງ ເພີ່ ອໃຫກ້ັ ວມເອາົ ຂມໍັ້ ູນທ່ີ ຈີ າໍ ເປັນສາໍ ລບັ ນາໍ້ັ ສະອາດ ແລະ ສຸກຂະອານາໄມ. ການແຜ່ີ ລະບາດຂອງ
COVID-19 ໄດຊັ້ ໃີ້ັ ຫເັ້ ຫນັ ເຖງິ ຄວາມສາໍ ຄນັ ທີ່ ໂີ ຮງຮຽນທຸກແຫີ່ ງຕອັ້ ງມນີ ໍາ້ັ ສະອາດໃຊັ້ ແລະ ການສີ່ ງົ ເສມີ
ການອະນາໄມທ່ີ ຖີ ກຕອ້ັ ງເປັນມາດຕະການປອັ້ ງກນັ ແລະ ຄວບຄຸມທ່ີ ສີ າໍ ຄນັ .
• ແຕ່ີ ງຕງັັ້ ໜ່ີ ວຍງານວຊິ າການຮີ່ ວມລະຫວ່ີ າງກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ, ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະ
ຫວດັ ດກີ ານສງັ ຄມົ , ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ແລະ ຄ່ີ ູຮ່ີ ວມພດັ ທະນາ ເພ່ີ ອເຮດັ ໜາັ້ ທ່ີ ໃີ ນການກວດກາ,
ກາໍ ນດົ ແລະ ສະໜອງການບລໍ ກິ ານສໍາລບັ ເດກັ ພກິ ານ.
• ການກຽມຄວາມພອ້ັ ມຕ່ີ ໍເຫດສຸກເສນີ ແລະ ການປັບຕວົ ຕີ່ ໍຄວາມສີ່ ຽງດາ້ັ ນໄພພບິ ດັ ໃນຂະແໜງການສກຶ ສາ
ແລະ ກລິ າ ເພີ່ ອໃຫລ້ັ ບົ ກວນການຮຽນໜອັ້ ຍທ່ີ ສີ ຸດ ຕອ້ັ ງໄດຮັ້ ບັ ການທບົ ທວນ ແລະ ປັບປຸງໃຫເັ້ ຂມັັ້ ແຂງ
ໂດຍຜ່ີ ານການຄນົ້ັ ຄວາັ້ ເພ່ີ ມີ ເຕມີ ຂອງສະຖາບນັ ການສກຶ ສາຊນັ້ັ ສູງ. ເພີ່ ອໃຫຂ້ັ ໍມັ້ ູນການກຽມພອັ້ ມທ່ີ ດີ ີ ກະ
ຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຈະກະກຽມແຜນການແກໄັ້ ຂໄພພບິ ດັ ໃນຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ
ລວມທງັ ພດັ ທະນາ GIS ເພ່ີ ອຕດິ ຕາມ ແລະ ວາງແຜນການກຽມພອ້ັ ມຕອບໂຕສັ້ ຸກເສນີ ແລະ ໃຫເັ້ ຊີ່ ອມໂຍງກບັ
LESMIS.
• ນະໂຍບາຍການເລ່ີ ອນຂນັ້ັ ແບບຕີ່ ເໍ ນີ່ ອງ ຈະໄດຮັ້ ບັ ການທບົ ທວນເພ່ີ ອສາ້ັ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕິ
ບດັ ການບາໍ ລຸງເພ່ີ ມີ ທງັ ໃນໄລຍະການຮຽນ ຫ ໄລຍະພກັ ພາກຮຽນ ໃຫນັ້ ກັ ຮຽນທ່ີ ມີ ຜີ ນົ ການຮຽນຕີ່ ໍາ ເພ່ີ ອ
ເລີ່ ອນຂນັັ້ ປົກກະຕ.ິ
• ຄູຕອ້ັ ງໄດຮ້ັ ບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ກ່ີ ຽວກບັ ທກັ ສະການສດິ ສອນຂນັັ້ ພນັ້ ຖານ ກີ່ ຽວກບັ ວທິ ກີ ານນໍາໃຊວ້ັ ທິ ກີ ານ
ປະເມນີ ນກັ ຮຽນໃນຫອ້ັ ງຮຽນ ດີ່ ງັ ທ່ີ ໄີ ດລັ້ ະບຸໄວໃັ້ ນຄ່ີ ມູ ຄູປະຖມົ ສະບບັ ປັບປຸງໃໝີ່ ເພ່ີ ອກໍານດົ ຄວາມຕອັ້ ງ
ການ ແລະ ໃຫກ້ັ ານຊີ່ ວຍເຫອນກັ ຮຽນອ່ີ ອນ.
• ພດັ ທະນານະໂຍບາຍ ເພີ່ ອຮບັ ຮອງເອາົ ນກັ ຮຽນທ່ີ ຖີ ພາ ແລະ ເກດີ ລກູ ແລວ້ັ ໃຫກ້ັ ບັ ເຂາົັ້ ມາສບຕ່ີ ຮໍ ຽນໃນ
ລະບບົ ປົກະຕ.ິ
• ສກຶ ສາຄວາມເປັນໄປໄດກ້ັ ີ່ ຽວກບັ ໂຄງການການສະໜອງນະໂຍບາຍການໃຫທ້ັ ນຶ ກຢູັ້ ມ ເພີ່ ອປັບປຸງອດັ ຕາ
ການລອດເຫອໃນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ ໂດຍຜ່ີ ານການຮີ່ ວມມລະຫວ່ີ າງລດັ -ເອກະຊນົ .
• ສີ່ ງົ ເສມີ ການຮຽນຮູດ້ັ າ້ັ ນດຈິ ຕິ ອນ ເປັນທາງເລອກໜ່ີ ງຶ ໃນການຮຽນທາງໄກ, ໂດຍສະເພາະໃນເວລາທີ່ ປີ ິດ
ໂຮງຮຽນ ເມີ່ ອມເີ ຫດສຸກເສນີ ເພ່ີ ອຫຸດຜ່ີ ອນການລບົ ກວນໃນການຮຽນ.
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 1.4: ສ່ີ ງົ ເສມີ ການຂະຫຍາຍຫອ້ັ ງຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ເພ່ີ ອພດັ ທະນາທກັ ສະໃຫແັ້ ກ່ີ
ນກັ ຮຽນທ່ີ ຈີ ະຮຽນຈບົ ຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ.
25
ຢາກບນັ ລຸໄດຜັ້ ນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງນີ້ັ ຈະຕອັ້ ງມກີ ານສະໜອງທນຶ ທີ່ ສີ ອດຄີ່ ອງກບັ ສມົ ມຸດຖານດາັ້ ນການເງນິ
“ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ” ແລະ /ຫ ງບົ ປະມານ ODA ຕອັ້ ງສຸມໃສ່ີ ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງນໂີ້ັ ດຍສະເພາະ.
ໄດມ້ັ ກີ ານທດົ ລອງຫກັ ສູດສາມນັ ວຊິ າຊບີ ຄ ສາມນັ (60%) ແລະ ວຊິ າຊບີ (40%) ໃນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນ
ປາຍ ຢີ່ ູໂຮງຮຽນກນິ ນອນຊນົ ເຜ່ີ າົ 3 ແຫ່ີ ງຂອງ 3 ແຂວງ ດວັ້ ຍຜນົ ສາໍ ເລດັ ທ່ີ ໜີ າັ້ ເພ່ີ ງິ ພໃໍ ຈ. ວຊິ າຊບີ ໄດຈັ້ ດັ ຕງັັ້ ສດິ
ສອນໃນສະຖາບນັ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ດວັ້ ຍຫກັ ສູດທ່ີ ຕີ ີ່ າງຈາກອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ຝຶກ
ອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ໂດຍນໍາໃຂຄ້ັ ູຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ ທ່ີ ໄີ ດຮັ້ ບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ແລວ້ັ ໃນການສດິ ສອນ. ມໂີ ຮງ
ຮຽນກນິ ນອນຊນົ ເຜ່ີ າົ ອກີ 8 ແຫ່ີ ງໃນ 8 ແຂວງ ສະແດງເຈດຈາໍ ນງົ ໃນການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ຫກັ ສູດປະສມົ ມດັ ທະ
ຍມົ ຕອນປາຍ ແບບດຽວກນັ ນຕີັ້ ີ່ ມອກີ .
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ປະເມນີ ຄວາມເຊ່ີ ອມໂຍງລະຫວ່ີ າງການສກຶ ສາວຊິ າຊບີ ໃນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ ແລະ ຫກັ ສູດອາຊວີ ະ
ສກຶ ສາທີ່ ມີ ຢີ ່ີ ູໃນປັດຈບຸ ນັ ເພ່ີ ອກາໍ ນດົ ຄວາມຕອ້ັ ງການໃນການແຍກຫກັ ສູດວຊິ າຊບີ ອອກຕ່ີ າງຫາກ ໃນລະ
ດບັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ.
• ອງີ ໃສ່ີ ຜນົ ຂອງການປະເມນີ ຂາ້ັ ງເທງິ , ອອກດໍາລດັ ລດັ ຖະມນົ ຕກີ ່ີ ຽວກບັ ພາລະບດົ ບາດ ແລະ ຄວາມຮບັ
ຜດິ ຊອບຂອງກມົ ສາມນັ ສກຶ ສາ, ກມົ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ຝກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ແລະ ໂຮງຮຽນກນິ ນອນ
ຊນົ ເຜ່ີ າົ ເພ່ີ ອຂະຫຍາຍຫກັ ສູດການສດິ ສອນຫອ້ັ ງສາມນັ ວຊິ າຊບີ ໃຫໄ້ັ ດໃ້ັ ນ 11 ແຂວງ ຊ່ີ ງຶ ລວມທງັ ການນາໍ
ໃຊສ້ັ ່ີ ງິ ອາໍ ນວຍຄວາມສະດວກຂອງບນັ ດາສະຖາບນັ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ຝກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ສາໍ ລບັ
ນກັ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນກນິ ນອນຊນົ ເຜ່ີ າົ ພອັ້ ມທງັ ຝຶກອບົ ຮມົ ຄູສາມນັ ໃຫມ້ັ ທີ ກັ ສະການສດິ ສອນວຊິ າຊບີ
ໂດຍອາຈານສອນອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ .
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 1.5: ຫຸດຜີ່ ອນຄວາມແຕກໂຕນທາງດາັ້ ນຊບັ ພະຍາກອນລະຫວ່ີ າງເຂດທີ່ ດີ ອ້ັ ຍ
ໂອກາດ ແລະ ເຂດທີ່ ມີ ໂີ ອກາດດກີ ວ່ີ າໂດຍຜ່ີ ານການສາ້ັ ງຕງັັ້ ກ່ີ ຸມໂຮງຮຽນ
ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດກັ້ ໍານດົ ເອາົ 40 ເມອງບູລມິ ະສດິ ທ່ີ ມີ ຜີ ນົ ການຮຽນຕີ່ ໍາກວ່ີ າຄ່ີ າສະເລ່ີ ຍໃນ
ທີ່ ວົ ປະເທດຕາມຕວົ ຊບີັ້ ອກທ່ີ ໄີ ດເ້ັ ລອກເຟັນ້ັ ແລວັ້ . ການທບົ ທວນເຄ່ີ ງິ ສະໄໝ ຂອງແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ
ກລິ າ 2016-2020 ໄດກັ້ າໍ ນດົ ຄວາມຕອັ້ ງການອນັ ຮບີ ດວນ ເພີ່ ອຫຸດຜີ່ ອນຄວາມແຕກໂຕນໃນຜນົ ການຮຽນ ແຕ່ີ
ຕອ້ັ ງໄດຈ້ັ ດັ ສນັ ເພ່ີ ມີ ດາ້ັ ນຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ງບົ ປະມານໃຫແ້ັ ກີ່ 40 ເມອງ ຖາ້ັ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງໄດຫັ້ ຸດ
ຜີ່ ອນຄວາມແຕກໂຕນດີ່ ງັ ກ່ີ າວ.
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ອອກດາໍ ລດັ ຂອງລດັ ຖະມນົ ຕີ ເພ່ີ ອສາ້ັ ງຕງັ້ັ ກ່ີ ຸມໂຮງຮຽນໃນ 40 ເມອງບູລມິ ະສດິ , ກາໍ ນດົ ບຸກຄະລາກອນ
ແລະ ງບົ ປະມານເພີ່ ມີ ສາໍ ລບັ ກ່ີ ຸມໂຮງຮຽນເຫ່ີ າົ ນີ້ັ ພອັ້ ມທງັ ນໍາໃຊໄ້ັ ອຊທີ ີ ເພີ່ ອຫຸດຜີ່ ອນຄວາມແຕກໂຕນ.
ກ່ີ ອນທີ່ ຈີ ະອອກດາໍ ລດັ ສະບບັ ນ,ີ້ັ ກມົ ສາມນັ ສກຶ ສາ ແລະ ກມົ ສາ້ັ ງຄູ ຈະຕອ້ັ ງກາໍ ນດົ ວທິ ກີ ານທີ່ ມີ ປີ ະສດິ ທິ
ຜນົ ທາງຄ່ີ າໃຊຈ້ັ ່ີ າຍໃນການສາັ້ ງຕງັ້ັ ແລະ ນາໍ ໃຊກັ້ ີ່ ຸມໂຮງຮຽນ.
• ຄະນະກໍາມະການຈດັ ສນັ ຄູ ຈະສາ້ັ ງແຜນເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ໃຫມັ້ ໂີ ກຕາຕໍາແໜ່ີ ງລດັ ຖະກອນ ເພ່ີ ອຈດັ ສນັ ໃຫັ້
ແກີ່ 40 ເມອງດ່ີ ງັ ກີ່ າວ ແລະ ຄະນະກໍາມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ ຮບັ ປະກນັ ໃຫມ້ັ ງີ ບົ ປະມານ
ບໍລຫິ ານເພີ່ ອຈດັ ສນັ ໃຫແັ້ ກີ່ ເມອງດ່ີ ງັ ກີ່ າວເຊີ່ ນັ ກນັ . ຊ່ີ ງຶ ມນັ ຮຽກຮອັ້ ງໃຫມັ້ ນີ ຕິ ກິ ໍາທີ່ ເີ ຂມັ້ັ ແຂງ ສາໍ ລບັ ທງັ
ສອງຄະນະກໍາມະການດີ່ ງັ ກີ່ າວ ໃນການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນໃຫແັ້ ກ່ີ ທອ້ັ ງຖ່ີ ນິ .
• ແຜນງານ “ສີ່ ງົ ເສມີ ການຮູໜ້ັ ງັ ສ ແລະ ຄະນດິ ສາດ” ຈະຖກຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ໃນ 40 ເມອງບູລມິ ະສດິ .
26
• ທບົ ທວນສູດສໍາລບັ ການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານບລໍ ຫິ ານໃຫເ້ັ ມອງ ແລະ ການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານບໍລຫິ ານໂຮງ
ຮຽນ ເພີ່ ອພຈິ າລະນາຈດັ ສນັ ສີ່ ວນແບີ່ ງງບົ ປະມານບລໍ ຫິ ານ ແລະ ເງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນໃຫໂ້ັ ຮງຮຽນໃຫັ້
ແກ່ີ ເມອງເຫີ່ າົ ນ.ີ້ັ
6.2 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 2:
ຈາໍ ນວນຄູ ແລະ ຜູອ້ັ ໍານວຍການໂຮງຮຽນທີ່ ມີ ຄີ ວາມຮູຄັ້ ວາມສາມາດ ສອດຄີ່ ອງກບັ ມາດຕະຖານການສດິ ສອນທ່ີ ໄີ ດັ້
ກາໍ ນດົ ເພ່ີ ມີ ຂນຶ້ັ ເພີ່ ອເປັນບ່ີ ອນອງີ ໃນການພດັ ທະນາວຊິ າຊບີ ຂອງພວກເຂາົ ເຈາົັ້ ພອັ້ ມທງັ ມກີ ານປະເມນີ ການ
ປະຕບິ ດັ ວຽກງານຢ່ີ າງເປັນປົກກະຕ.ິ
6.2.1 ຫກັ ການ ແລະ ເຫດຜນົ
ຄູສອນຊນັ້ັ ປະຖມົ ສກຶ ສາແມ່ີ ນຂອັ້ ນຂາັ້ ງອ່ີ ອນ ທງັ ຄວາມຮູດັ້ າ້ັ ນເນອັ້ ໃນການສອນ ແລະ ທກັ ສະການສດິ
ສອນຂອງຄ.ູ ໄດມ້ັ ກີ ານປະເມນີ ຜນົ ຂອງການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ປ.4 ແລະ ຄສູ ອນ ປ.4. ການສກຶ ສາຄງັ້ັ ນ1ີ້ັ 2 ໂດຍ
ໄດປັ້ ະເມນີ ລະດບັ ຄວາມສາມາດຂອງຄູຊ່ີ ງຶ ເຫນັ ວ່ີ າຕີ່ າໍ ຫາຍ. ຄະແນນສະເລີ່ ຍຂອງຄສູ ອນ ປ.4 ແມ່ີ ນ 49% ສໍາລບັ
ວຊິ າຄະນດິ ສາດ ແລະ 52% ສາໍ ລບັ ວຊິ າພາສາລາວ, ເຊ່ີ ງິ ສະແດງໃຫເັ້ ຫນັ ວ່ີ າ ຄມູ ຄີ ວາມຮູພ້ັ ຽງແຕ່ີ ປະມານເຄ່ີ ງິ ໜີ່ ງຶ
ຂອງເນອັ້ ໃນທີ່ ພີ ວກເຂາົ ສອນ. ຄະແນນຂອງຄກູ ີ່ ຽວກບັ ການທດົ ສອບຄວາມຮູວ້ັ ຊິ າຄູຍີ່ ງິ ຕ່ີ ໍາກວ່ີ າ, ໂດຍມຄີ ະແນນ
ສະເລີ່ ຍ 27% ຖາ້ັ ບີ່ ໍມກີ ານປັບປຸງການປະຕບິ ດັ ໜາ້ັ ທ່ີ ີ ຫ ການສດິ ສອນຂອງຄ,ູ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນກຈໍ ະບ່ີ ໍ
ໄດຮ້ັ ບັ ການປັບ ປຸງດຂີ ນຶັ້ .
ວຽກງານປະກນັ ຄຸນນະພາບແມີ່ ນມຄີ ວາມເຂມັ້ັ ແຂງຂນຶັ້ ຕ່ີ ມ ໂດຍໄດມ້ັ ກີ ານພດັ ທະນາມາດຕະຖານການ
ສດິ ສອນ ແລະ ການປະເມນີ ຜນົ ການສດິ ສອນຂອງຄູ ໂດຍອງີ ໃສີ່ ມາດຕະຖານທີ່ ສີ າ້ັ ງຂນຶັ້ ມານ.ີັ້ ໃນຂະນະດຽວກນັ ,
ສີ່ ງິ ສາໍ ຄນັ ແມີ່ ນຜູອັ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ຕອັ້ ງເຂາົ້ັ ໃຈພາລະບດົ ບາດຂອງຕນົ ແລະ ສາມາດຊີ່ ວຍຄໄູ ດ.້ັ ຄຝູ ຶກຫກັ
ແລະ ທມິ ງານຄູຝຶກຂນັ້ັ ແຂວງກາໍ ລງັ ໄດຮ້ັ ບັ ການສາ້ັ ງຕງັ້ັ ຂນຶ້ັ ພອັ້ ມທງັ ໄດຮັ້ ບັ ການສາ້ັ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງຂນຶັ້ ຕີ່ ມ ເພີ່ ອ
ດາໍ ເນນີ ການຝຶກຄປູ ະຈາໍ ການ ແລະ ວາງແຜນເພ່ີ ອສາັ້ ງບນັ ດາວທິ ະຍາໄລຄູໃຫເັ້ ປັນສູນກາງໃນການກ່ີ ສໍ າ້ັ ງຄູ, ຝຶກອບົ
ຮມົ ຄປູ ະຈາໍ ການ ແລະ ຄູນເິ ທດ. ແຂວງໃດທ່ີ ມີ ມີ ະຫາວທິ ະຍາໄລ/ຄະນະສກຶ ສາສາດ ແລະ ສະຖາບນັ ສາ້ັ ງຄູຕງັັ້ ຢີ່ ູນາໍ
ກນັ , ຄວນຈະມກີ ານປັບປຸງພາລະບດົ ບາດ ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຂອງເຂາົ ເຈາົ້ັ ໂດຍການລວມຕວົ ເຂາົ້ັ ກນັ . ຫກັ
ສູດສາັ້ ງຄູກາໍ ລງັ ໄດຮ້ັ ບັ ການທບົ ທວນໃຫສ້ັ ອດຄີ່ ອງກບັ ຫກັ ສູດໃນໂຮງຮຽນ. ໃນຂະນະທີ່ ຫີ ກັ ສູດຊນັ້ັ ປະຖມົ ໃໝີ່ ກໍາ
ລງັ ໄດຮັ້ ບັ ການພດັ ທະນາ ຈ່ີ ງິ ຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງຮບັ ປະກນັ ໃຫຫ້ັ ກັ ສູດໃໝີ່ ຂອງປີສຸດທາ້ັ ຍຊນັ້ັ ປະຖມົ ສອດຄີ່ ອງກບັ ຫກັ
ສູດ ມ. 1 ທ່ີ ມີ ຢີ ່ີ ູແລວັ້ .
ແຜນພດັ ທະນາການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ໄດສ້ັ ີ່ ງົ ເສມີ ໃຫສ້ັ າັ້ ງ ແລະ ຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ວທິ ກີ ານທີ່ ີ
ມລີ ກັ ສະນະຍຸດທະຍາດ ແລະ ກວມລວມດາັ້ ນການພດັ ທະນາອາຊບີ ດາ້ັ ນການສກຶ ສາ. ວທິ ກີ ານທ່ີ ມີ ລີ ກັ ສະນະຍຸດ
ທະສາດດ່ີ ງັ ກ່ີ າວ ຄວນກວມເອາົ ໄປຄບົ ວງົ ວຽນຂອງອາຊບີ ທງັ ໝດົ ຊ່ີ ງຶ ລວມມີ ຄວາມດງຶ ດດູ ໃນອາຊບີ ຄ,ູ ຄວາມຮູ ້ັ
ເບອັ້ ງຕນົັ້ ດາ້ັ ນສກຶ ສາ, ການສບຕີ່ ໍຢ່ີ ູໃນອາຊບີ ຄູ, ຄວາມກາ້ັ ວໜາັ້ ດາັ້ ນອາຊບີ ແລະ ການພດັ ທະນາອາຊບີ ແບບຕ່ີ ເໍ ນ່ີ ອງ
ລວມທງັ ການຮີ່ ວມມຊ່ີ ວຍເຫອຂອງຄ່ີ ູຮີ່ ວມງານ. ຕອ້ັ ງສຸມໃສີ່ ຊຸກຍູຊັ້ ່ີ ວຍເຫອການພດັ ທະນາອາຊບີ ທ່ີ ມີ ລີ ກັ ສະນະຕີ່ ໍ
ເນ່ີ ອງຂອງຄູ ແລະ ຜູອ້ັ ໍານວຍການໃນຂນັ້ັ ໂຮງຮຽນ ແລະ ທອ້ັ ງຖີ່ ນິ . ບນັ ດາຄນູ ເິ ທດມພີ າລະບດົ ບາດສາໍ ຄນັ ໃນວຽກ
ງານດີ່ ງັ ກ່ີ າວ. ດີ່ ງັ ນນັັ້ , ຈີ່ ງິ ຮຽກຮອ້ັ ງໃຫລ້ັ ງົ ທນຶ ຢີ່ າງຫວງຫາຍ ແລະ ມລີ ກັ ສະນະຍນຍງົ ໃສ່ີ ການພດັ ທະນາຄວາມສາ
ມາດຂອງເຂາົ ເຈາົ້ັ , ໂດຍສະເພາະແມ່ີ ນຂດີ ຄວາມສາມາດ ໃນການຊີ່ ວຍຄູສອນຫອັ້ ງຄວບ, ສອນຫອັ້ ງ ປ.1 ແລະ ປ.
2 ທີ່ ມີ ນີ ກັ ຮຽນທີ່ ບີ ່ີ ໍເວາົັ້ ພາສາລາວເປັນພາສາແມີ່ ແລະ ຊີ່ ວຍຄູມດັ ທະຍມົ ຜູທ້ັ ່ີ ຍີ ງັ ອ່ີ ອນໃນວຊິ າທ່ີ ເີ ຂາົ ເຈາົັ້ ສອນ. ວຽກ
12 World Bank 2016. Lao PDR School autonomy and accountability
27
ນີັ້ ຕອັ້ ງການການລງົ ທນຶ ຢ່ີ າງຫວງຫາຍ ແລະ ມລີ ກັ ສະນະຍນຍງົ ໃນການພດັ ທະນາຄວາມສາມາດຂອງຄູ ແລະ
ຜູອັ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນໃນຂນັັ້ ໂຮງຮຽນ ແລະ ທອ້ັ ງຖີ່ ນິ ໂດຍເພ່ີ ມີ ງບົ ປະມານບໍລຫິ ານປົກກະຕທິ ີ່ ບີ ່ີ ໍແມ່ີ ນເງນິ ເດອນ.
6.2.2 ພາກສ່ີ ວນຮບັ ຜດິ ຊອບ
ຜນົ ສໍາເລດັ ໃນການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ດາ້ັ ນຍຸດທະສາດນີ້ັ ແມີ່ ນເປັນຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຮ່ີ ວມກນັ
ຂອງກມົ ສາ້ັ ງຄູ, ກມົ ສາມນັ ສກຶ ສາ, ສະຖາບນັ ຄນົ້ັ ຄວາັ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ, ສະຖາບນັ ພດັ ທະນາຜູບ້ັ ໍລຫິ ານ
ການສກຶ ສາ, ກມົ ຈດັ ຕງັັ້ ແລະ ພະນກັ ງານ ແລະ ສູນປະກນັ ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ.
6.2.3 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງ ແລະ ນະໂຍບາຍ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 2.1: ຄູສອນມຄີ ວາມເຂມັ້ັ ແຂງໃນການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ຫກັ ສູດໃໝ່ີ ໂດຍຜີ່ ານການ
ຊ່ີ ວຍເຫອຈາກວຊິ າການກ່ີ ຸມໂຮງຮຽນ ແລະ ຄສູ ກຶ ສານເິ ທດ.
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຈະທບົ ທວນລະບບົ ການສະໜບັ ສະໜນູ ຄູທີ່ ມີ ໃີ ນປະຈບຸ ນັ ເພີ່ ອຮອງຮບັ
ກບັ ການສາັ້ ງຕງັັ້ ກ່ີ ຸມໂຮງຮຽນ ເປັນການສະໜບັ ສະໜນູ ເພ່ີ ມີ ເຕມີ ລວມທງັ ປັບປຸງພາລະບດົ ບາດຄວາມຮບັ
ຜດິ ຊອບລະຫວ່ີ າງກ່ີ ຸມໂຮງຮຽນ, ສກຶ ສາເມອງ ແລະ ຄູສກຶ ສານເິ ທດ (ພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ).
• ລະບບົ ການສະໜບັ ສະໜນູ ຄູ ອາດປະກອບມກີ ານແນະນາໍ , ການສະໜບັ ສະໜນູ ຈາກເພ່ີ ອນຮີ່ ວມງານ
ແລະ ກ່ີ ຸມນກັ ວຊິ າການ ເພີ່ ອເປັນກນົ ໄກເພີ່ ມີ ເຕມີ ຈາກການຈດັ ກອງປະຊຸມຝຶກອບົ ຮມົ ແລະ ການສະໜບັ
ສະໜນູ ຈາກຄູສກຶ ສານເິ ທດ.
• ການຝຶກອບົ ຮມົ ຄປູ ະຖມົ ຈະສຸມໃສ່ີ ການຝຶກອບົ ຮມົ ໃນການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ຫກັ ສູດໃໝ່ີ ຈນົ ຮອດສກົ
ຮຽນ 2023-2024, ລວມທງັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ການສອນຫອ້ັ ງຄວບ ແລະ ການຊ່ີ ວຍເຫອນກັ ຮຽນທ່ີ ມີ ີ
ຄວາມຕອັ້ ງການພເິ ສດ.
• ການຝຶກອບົ ຮມົ ດາ້ັ ນຄູສອນໃນລະດບັ ການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ຈະເນນັ້ັ ໃສີ່ ແກ ້ັ
ໄຂບນັ ດາຄວາມຕອ້ັ ງການທີ່ ໄີ ດກັ້ ໍານດົ ໄວໃັ້ ນການປະເມນີ ຜນົ ການປະຕບິ ດັ ໜາັ້ ທີ່ ຂີ ອງຄ.ູ
• ການຝຶກອບົ ຮມົ ຄູສໍາລບັ ຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ, ບູລມິ ະສດິ ແມ່ີ ນການສາັ້ ງຂດີ ຄວາມສາມາດດາ້ັ ນເນອ້ັ ໃນ
ຂອງວຊິ າວທິ ະຍາສາດທາໍ ມະຊາດ, ພາສາລາວ ແລະ ພາສາອງັ ກດິ . ແຜນການອບົ ຮມົ ບູລມິ ະສດິ ຈະເປັນ
ພນ້ັ ຖານໃຫແ້ັ ກີ່ ແຜນພດັ ທະນາວຊິ າຊບີ ແບບຕີ່ ໍເນີ່ ອງໃນໄລຍະຍາວ
• ຄວາມຕອ້ັ ງການດາ້ັ ນການຝຶກອບົ ຮມົ ທີ່ ໄີ ດກັ້ າໍ ນດົ ພາຍໃນແຜນການຝຶກອບົ ຮມົ ທີ່ ເີ ປັນບູລມິ ະສດິ ຈະຕອ້ັ ງ
ໄດຮັ້ ບັ ການຮບັ ຮອງຈາກຄະນະວຊິ າການຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ລະດບັ ຜູບ້ັ ໍລຫິ ານ ເພີ່ ອຮບັ ປະ
ກນັ ວີ່ າບນັ ດາຄີ່ ຮູ ່ີ ວມພດັ ທະນາ ແລະ ລດັ ຖະບານ ນາໍ ໃຊງ້ັ ບົ ປະມານການຝຶກອບົ ຮມົ ຂອງພວກເຂາົ ເພ່ີ ອ
ແກໄັ້ ຂຄວາມຕອ້ັ ງການ ການຝຶກອບົ ຮມົ ທີ່ ໄີ ດກ້ັ ໍານດົ ໄວ.ັ້
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 2.2: ຫກັ ສູດສາ້ັ ງຄູ ແລະ ຫກັ ສູດຝຶກອບົ ຮມົ ຄຊູ ນັັ້ ອະນຸບານ, ປະຖມົ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ໄດ້ັ
ຮບັ ການປັບປຸງ ແລະ ຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ເພ່ີ ອໃຫສ້ັ ອດຄີ່ ອງກບັ ຫກັ ສູດການຮຽນ-ການສອນໃໝ່ີ ໃນໂຮງຮຽນ ແລະ
ມາດຕະຖານການສດິ ສອນ
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
28
• ທບົ ທວນຂອບນຕິ ກິ ໍາສາໍ ລບັ ວທິ ະຍາໄລຄູ ເພ່ີ ອສະໜບັ ສະໜນູ ບນັ ດາຫກັ ສູດໃໝ່ີ ສາັ້ ງຄູ ແລະ ຫກັ ສູດຝຶກ
ອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການ ພອັ້ ມທງັ ສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫແັ້ ກ່ີ ການພດັ ທະນາວຊິ າຊບີ ຄູແບບຕ່ີ ເໍ ນ່ີ ອງ ໃນເງ່ີອນໄຂ
ຄວາມສາມາດທ່ີ ມີ ຂີ ອງຄູໃນປັດຈບຸ ນັ , ຄວາມຕອັ້ ງການສໍາລບັ ການສອນຫອັ້ ງຄວບ, ການນໍາໃຊກ້ັ ານຮຽນ
ແບບຕງັ້ັ ໜາ້ັ , ການເຮດັ ໜາັ້ ທ່ີ ຄີ ູຝຶກ ແລະ ການຮບັ ເອາົ ຄາໍ ຄດິ ຄາໍ ເຫນັ . ຂອບນຕິ ກິ ໍາດີ່ ງັ ກີ່ າວ ຈະກາໍ ນດົ ວທິ ີ
ການທ່ີ ເີ ປັນລະບບົ ໜີ່ ງຶ ດຽວ ຕ່ີ ໍຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບສາໍ ລບັ ການພດັ ທະນາອາຊບີ ຄ.ູ
• ໃນເວລາທີ່ ຫີ ກັ ສູດໃໝີ່ ຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ກາໍ ລງັ ໄດຮ້ັ ບັ ການພດັ ທະນາ ແລະ ກໍາລງັ ພຈິ າລະນາວທິ ກີ ານທີ່ ເີ ໝາະ
ສມົ ໃນການສະໜອງການສກຶ ສາຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕນົ້ັ ໃນບນັ ດາໂຮງຮຽນຂະໜາດນອັ້ ຍ, ດ່ີ ງັ ນນັັ້ ຂອບນຕິ ກິ າໍ
ທີ່ ມີ ຢີ ່ີ ູສໍາລບັ ວທິ ະຍາໄລຄູ ຈະຕອ້ັ ງໄດຮ້ັ ບັ ການທບົ ທວນ. ການຮີ່ ວມມທີ່ ມີ ລີ ກັ ສະນະຍຸດທະສາດກບັ ບນັ
ດາວທິ ະຍາໄລຄູ ຫ ສະຖາບນັ ສາັ້ ງຄູໃນຕີ່ າງປະເທດຈະຕອັ້ ງໄດສ້ັ ບຕີ່ ໍດໍາເນນີ ການຕີ່ ໄໍ ປ.
• ບນັ ດາຂນັ້ັ ຕອນເພ່ີ ອຮບັ ຮອງຫກັ ສູດສາ້ັ ງຄຈູ ະໄດຮ້ັ ບັ ການທບົ ທວນ ແລະ ປັບປຸງ ເພີ່ ອຮບັ ປະກນັ ການ
ເຊ່ີ ອມຈອດກນັ ລະຫວ່ີ າງລະດບັ ຕີ່ າງໆຂອງການສກຶ ສາ ໂດຍສະເພາະເພີ່ ອແກໄັ້ ຂຄວາມຕອັ້ ງການຄຊູ ນັ້ັ ມດັ
ທະຍມົ ທຸກຄນົ ໃຫສ້ັ າມາດສດິ ສອນໄດທັ້ ງັ ຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ັ ແລະ ຕອນປາຍ ແລະ ສາມາດສອນໄດັ້
ຫາຍກວ່ີ າ 1 ວຊິ າ.
• ຈະຕອັ້ ງມນີ ະໂຍບາຍກີ່ ຽວກບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ໂດຍອງີ ໃສ່ີ ໂຮງຮຽນເປັນຫກັ ໄປພອັ້ ມໆກນັ ກບັ ຄວາມຕອ້ັ ງ
ການທາງດາ້ັ ນວທິ ກີ ານຝຶກອບົ ຮມົ ຄປູ ະຈາໍ ການ
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 2.3: ລະບບົ ການປະເມນີ ຜນົ ການປະຕບິ ດັ ໜາັ້ ທີ່ ຂີ ອງຄູ ພອັ້ ມດວ້ັ ຍເຄີ່ ອງມການປະເມນີ
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງ, ໂດຍຕດິ ພນັ ກບັ ມາດຕະຖານການສດິ ສອນ, ພອ້ັ ມທງັ ໄດຮ້ັ ບັ ການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ເພ່ີ ອ
ກາໍ ນດົ ຄວາມຕອັ້ ງການທ່ີ ເີ ປັນບູລມິ ະສດິ ໃນການຝຶກອບົ ຮມົ ຄູ ສາໍ ລບັ ລະດບັ ການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນ, ປະຖມົ
ແລະ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ.
ຖາ້ັ ຢາກບນັ ລຸໄດຜັ້ ນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງກາງນີັ້ ຈະຕອ້ັ ງມກີ ານສະໜອງທນຶ ທີ່ ສີ ອດຄີ່ ອງກບັ ສະຖານະພາບການ
ເງນິ “ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ” ແລະ/ຫ ງບົ ປະມານ ODA ຕອັ້ ງສຸມໃສ່ີ ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງນໂີັ້ ດຍສະເພາະ.
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ພດັ ທະນາມາດຕະຖານການສດິ ສອນສາໍ ລບັ ເດກັ ກ່ີ ອນໄວຮຽນ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ, ຊ່ີ ງຶ ມາດຕະຖານ
ການສດິ ສອນດ່ີ ງັ ກ່ີ າວນນັ້ັ ຕອ້ັ ງສາມາດນໍາໃຊເ້ັ ພີ່ ອເປັນພນ້ັ ຖານໃນການປະເມນີ ຜນົ ການປະຕບິ ດັ ໜາັ້ ທີ່ ີ
ຂອງຄທູ ຸກລະດບັ .
• ພດັ ທະນາຂອບການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ມາດຕະຖານການສດິ ສອນ ໂດຍມກີ ານກາໍ ນດົ ພາລະບດົ ບາດຂອງຄູ,
ຜູ ັ້ ອາໍ ນວຍການ, ສກຶ ສາເມອງ, ສກຶ ສາແຂວງ ແລະ ກະຊວງ/ກມົ ສາັ້ ງຄູ. ພອັ້ ມກນັ ນນັ້ັ ຕອັ້ ງມຄີ ໍາແນະນໍາໃນ
ການນາໍ ໃຊ້ັ ພອ້ັ ມທງັ ສາັ້ ງຂດີ ຄວາມສາມາດໃຫແ້ັ ກີ່ ຜູອັ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ພະນກັ ງານຫອ້ັ ງການສກຶ
ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ເມອງ.
• ຫງັ ຈາກການພດັ ທະນາ ແລະ ການທດົ ລອງນໍາໃຊເັ້ ຄ່ີ ອງມປະເມນີ ຜນົ ການປະຕບິ ດັ ໜາັ້ ທ່ີ ຂີ ອງຄໃູ ນລະດບັ
ຕີ່ າງໆແລວ້ັ (ການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນ, ປະຖມົ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ) ຈະຕອັ້ ງໄດຮັ້ ບັ ຮອງ ແລະ ເຜຍີ ແຜ່ີ ໃຫ້ັ
ທຸກພາກສີ່ ວນຮບັ ຮູ.ັ້
• ເນີ່ ອງຈາກວ່ີ າຈາໍ ນວນຄູອາຈານມຈີ າໍ ນວນຫວງຫາຍ, ດ່ີ ງັ ນນັັ້ ຈະຕອ້ັ ງມວີ ທິ ກີ ານແບ່ີ ງຂນັ້ັ ຄຸມ້ັ ຄອງໃນການ
ປະເມນີ ຜນົ ການເຮດັ ວຽກຂອງຄູ, ລວມທງັ ກນົ ໄກການຮບັ ປະກນັ ຄຸນນະພາບ ແລະ ລະບບົ ການຄຸມ້ັ ຄອງຂໍ້ັ
ມູນຂີ່ າວສານທີ່ ປີ ອດໄພ ແລະ ຄບົ ຖວັ້ ນ
29
• ພດັ ທະນາຂອບນະໂຍບາຍສາໍ ລບັ ການປະເມນີ ຜນົ ການເຮດັ ວຽກຂອງຄູ ເພ່ີ ອກໍານດົ ບດົ ບາດ ແລະ ຄວາມ
ຮບັ ຜດິ ຊອບຂອງຜູປັ້ ະເມນີ ໃນແຕີ່ ລະລະດບັ ລວມທງັ ໜາັ້ ທີ່ ຂີ ອງໜ່ີ ວຍງານຕ່ີ າງໆ ພາຍໃນຫອ້ັ ງການສກຶ
ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ເມອງ.
• ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງໄດສ້ັ າ້ັ ງຂອບນະໂຍບາຍ ທີ່ ກີ ໍານດົ ວທິ ກີ ານຄວາມຈາໍ ເປັນດາັ້ ນການຝຶກອບົ ຮມົ ທີ່ ເີ ປັນບູ
ລມິ ະສດິ ໂດຍອງີ ໃສ່ີ ຜນົ ການວເິ ຄາະການປະເມນີ ຜນົ ການປະຕບິ ດັ ໜາັ້ ທີ່ ຂີ ອງຄ,ູ ລວມທງັ ພາລະບດົ ບາດ
ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຂອງທຸກລະດບັ ພາຍໃຕກັ້ ານຕດິ ຕາມກວດກາຂອງຂນັັ້ ສູນກາງ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ວີ່ າ
ຄວາມຕອັ້ ງການໃນການຝຶກອບົ ຮມົ ແມີ່ ນອງີ ໃສີ່ ຜນົ ການປະເມນີ ຜນົ ການປະຕບິ ດັ ໜາ້ັ ທ່ີ ຂີ ອງຄູ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 2.4: ສະຖາບນັ ສາ້ັ ງຄູໄດຖັ້ ກຍກົ ລະດບັ ໃຫເ້ັ ປັນສູນກາງໃນການພດັ ທະນາວຊິ າຊບີ ຄູສອນ
ທງັ ກີ່ ອນ ແລະ ຫງັ ປະຈາໍ ການ (ແຕ່ີ ອະນຸບານຮອດຊນັັ້ ມດັ ທະ ຍມົ ສກຶ ສາ) ພອ້ັ ມທງັ ເປັນສູນກາງໃນການຝຶກອບົ ຮມົ
ຄູສກຶ ສານເິ ທດ.
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ຕອ້ັ ງການໃຫນ້ັ ະໂຍບາຍກ່ີ ຽວກບັ ຄູທີ່ ຄີ ບົ ຖວັ້ ນ ໂດຍສງັ ລວມເອາົ ບນັ ດາດາໍ ລດັ ແລະ ຄາໍ ແນະນາໍ ຕ່ີ າງໆທີ່ ີ
ກ່ີ ຽວຂອັ້ ງກບັ ການສາັ້ ງຄູ. ນະໂຍບາຍທ່ີ ສີ ມົ ບູນແບບນຈີັ້ ະອະທບິ າຍເຖງິ ພາລະບດົ ບາດ ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ
ຊອບໃໝີ່ ຂອງພາກສ່ີ ວນຕີ່ າງໆທ່ີ ກີ ່ີ ຽວຂອ້ັ ງກບັ ການສາ້ັ ງຄູທ່ີ ສີ ະຖາບນັ ສາ້ັ ງຄູ ແລະ ສູນພດັ ທະນາຄຂູ ອງ
ແຂວງເປັນຜູດ້ັ າໍ ເນນີ ການ: ການກີ່ ໍສາັ້ ງຄູ; ຝຶກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການ (ພາຍໃນກ່ີ ຸມໂຮງຮຽນ, ພາຍໃນເມອງ
ແລະ ອີ່ ນໆ) ແລະ ການຝຶກອບົ ຮມົ ຄູນເິ ທດ ຢີ່ ູພາຍໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ອ່ີ ນໆ. ດໍາເນນີ ການສກຶ ສາກີ່ ຽວກບັ ຄ່ີ າ
ໃຊຈັ້ ່ີ າຍທ່ີ ມີ ປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຂອງການສະໜບັ ສະໜນູ ຂອງຄູນເິ ທດ.
• ນະໂຍບາຍສະບບັ ປັບປຸງນີ້ັ ຍງັ ຈະກາໍ ນດົ ຄວາມຕອັ້ ງການຂອງພະນກັ ງານ ແລະ ຄູສອນໃນສະຖາບນັ ສາັ້ ງຄູ
ເພ່ີ ອໃຫສັ້ າມາດປະຕບິ ດັ ບນັ ດາພາລະໜາັ້ ທ່ີ ໃີ ໝ່ີ ນໄີ້ັ ດ້ັ ພອັ້ ມທງັ ກາໍ ນດົ ຄຸນວຸດທຕິ ີ່ ໍາສຸດຂອງຄູສອນ ແລະ ກໍາ
ນດົ ເງອນໄຂສາໍ ລບັ ພະນກັ ງານຜູຊັ້ ີ່ ວຍຝຶກອບົ ຮມົ ເຊ່ີ ນັ : ຄຝູ ຶກທ່ີ ມີ ຢີ ີ່ ູ ແລະ ທມີ ງານຝຶກອບົ ຮມົ ຂນັ້ັ ແຂວງ.
• ນະໂຍບາຍດຽວກນັ ນີ້ັ ຍງັ ຈະແນະນາໍ ວທິ ກີ ານເພ່ີ ອຮ່ີ ວມຕວົ ເຂາົ້ັ ກນັ ລະຫວ່ີ າງສະຖາບນັ ສາັ້ ງຄູ ແລະ ຄະ
ນະສກຶ ສາສາດຂອງມະຫາວທິ ະຍາໄລ ສໍາລບັ ແຂວງທ່ີ ມີ ທີ ງັ ສອງສະຖາບນັ ນຕີ້ັ ງັັ້ ຢີ່ ູ ເພ່ີ ອສາ້ັ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງ
ຮ່ີ ວມກນັ .
• ກມົ ສາ້ັ ງຄູຈະສາັ້ ງແຜນການທ່ີ ມີ ຄີ ີ່ າໃຊຈັ້ ີ່ າຍທີ່ ສີ ມົ ບູນແບບເພີ່ ອຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ພາລະໜາ້ັ ທ່ີ ຂີ ອງພວກເຂາົ ,
ລວມທງັ ແຜນງານການຝຶກອບົ ຮມົ ຄູປະຈາໍ ການ.
• ກາໍ ນດົ ມາດຕະຖານຂນັ້ັ ຕ່ີ ໍາສາໍ ລບັ ຜູທ້ັ ່ີ ຈີ ະເຂາົ້ັ ຮຽນໃນສະຖາບນັ ສາ້ັ ງຄູຕີ່ າງໆ, ລວມທງັ ຕອັ້ ງມຄີ ວາມຍດຍີ່ ຸນ
ເພີ່ ອໃຫຜ້ັ ູສ້ັ ະໝກັ ສາມາດສອບເສງັ ເຂາົ້ັ ຮຽນຄນໄດ.ັ້
• ມາດຕະຖານການສດິ ສອນສາໍ ລບັ ອາຈານສອນຢ່ີ ູສະຖາບນັ ສາັ້ ງຄູ ແລະ ຄະນະສກຶ ສາສາດຈະໄດຮ້ັ ບັ ການ
ພດັ ທະນາ ແລະ ນາໍ ໃຊເັ້ ປັນປະຈາໍ ເພີ່ ອປະເມນີ ຄຸນນະພາບຂອງການສດິ ສອນໃນທຸກໆສະຖາບນັ ສາັ້ ງຄູ
ແລະ ຄະນະສກຶ ສາສາດຂອງບນັ ດາມະຫາວທິ ະຍາໄລ.
• ພດັ ທະນານຕິ ກິ າໍ ກີ່ ຽວກບັ ການເລ່ີ ອນຕໍາແໜີ່ ງ ແລະ ການເພີ່ ມີ ເງນິ ເດອນຂນຶັ້ ໂດຍອງີ ໃສີ່ ຄວາມເພ່ີ ງິ ພໃໍ ຈໃນ
ການປະຕບິ ດັ ໜາ້ັ ທ່ີ ຂີ ອງຄູ ເພ່ີ ອເປັນການສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫສັ້ ະຖາບນັ ສາ້ັ ງຄູ ເປັນສູນກາງໃນການ
ພດັ ທະນາວຊິ າຊບີ ຄູ.
• ພາລະບດົ ບາດຂອງໂຮງຮຽນສາທດິ ທ່ີ ຂີ ນຶັ້ ກບັ ສະຖາບນັ ສາັ້ ງຄູ ຈະຕອັ້ ງໄດຮ້ັ ບັ ການຂະຫຍາຍຂນຶັ້ ຕ່ີ ມ ເພີ່ ອ
ທດົ ລອງຮູບແບບການສອນ ແລະ ການຮຽນທີ່ ມີ ຫີ ວົ ຄດິ ປະດດິ ສາ້ັ ງ.
• ດໍາເນນີ ການປະເມນີ ຄຸນນະພາບ ແລະ ຄວາມສອດຄີ່ ອງຂອງການລງົ ຝຶກຫດັ ຂອງນກັ ຮຽນຄູ.
30
• ການພດັ ທະນາຫກັ ສູດໃໝີ່ ສາໍ ລບັ ສະຖາບນັ ສາັ້ ງຄູ ຈະຕອ້ັ ງປະກອບມຄີ ວາມຮູກັ້ ່ີ ຽວກບັ ການສກຶ ສານອກ
ໂຮງຮຽນ ເພີ່ ອໃຫຄ້ັ ູທີ່ ຈີ ະຈບົ ອອກໄປສອນໃນອານາຄດົ ໃຫສ້ັ າມາດປັບປຸງການເຊ່ີ ອມໂຍງລະຫວ່ີ າງການ
ສກຶ ສາໃນລະບບົ ແລະ ການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ.
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 2.5: ຂດີ ຄວາມສາມາດຂອງຜູອັ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນມຄີ ວາມເຂມັັ້ ແຂງຂນຶ້ັ ເພ່ີ ອໃຫ້ັ
ສາມາດປັບປຸງການຈດັ ຕງັັ້ ການຮຽນ-ການສອນໃນໂຮງຮຽນຂອງເຂາົ ເຈາົ້ັ
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ການພດັ ທະນາມາດຕະຖານດາ້ັ ນວຊິ າຊບີ , ຕດິ ພນັ ກບັ 7 ໜາ້ັ ວຽກຫກັ ຂອງຜູອັ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ຈະ
ຕອ້ັ ງໄດປັ້ ັບປຸງ ເພ່ີ ອໃຫມ້ັ ນັ ກວມເອາົ ວຽກງານການບລໍ ຫິ ານທີ່ ອີ ງີ ໃສີ່ ໂຮງຮຽນເປັນຫກັ , ການສາັ້ ງແຜນ
ພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ, ມາດຕະຖານຄຸນນະພາບການສກຶ ສາຂນັ້ັ ພນ້ັ ຖານ, ການຮບັ ປະກນັ ຄຸນນະພາບຂອງ
ການສດິ ສອນ ແລະ ການສະໜອງຫາອາຫານໃນໂຮງຮຽນ ສໍາລບັ ຜູອັ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ. ມາດຕະຖານ
ດາ້ັ ນວຊິ າຊບີ ຈະໄດຮັ້ ບັ ການພດັ ທະນາ ແລະ ນໍາໃຊເ້ັ ປັນພນ້ັ ຖານໃນການປະເມນີ ຜນົ ການປະຕບິ ດັ ໜາ້ັ ທ່ີ ີ
ຂອງຜູອ້ັ າໍ ນວຍການໃນທຸກລະດບັ ແລະ ໃນທຸກວຽກງານຫກັ .
• ຂອບການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ມາດຕະຖານວຊິ າຊບີ ຂອງຜູອັ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ຈະຕອ້ັ ງໄດພ້ັ ດັ ທະນາ ໂດຍ
ໃຫມ້ັ ກີ ານກາໍ ນດົ ບດົ ບາດຂອງຜູອັ້ າໍ ນວຍການ, ສກຶ ສາເມອງ, ສກຶ ສາແຂວງ ແລະ ກະຊວງ/ສະຖາບນັ
ພດັ ທະນາການບລໍ ຫິ ານການສກຶ ສາ ແລະ ກມົ ຈດັ ຕງັັ້ ແລະ ພະນກັ ງານ.
• ຄາໍ ແນະນາໍ ສໍາລບັ ການນໍາໃຊຂ້ັ ອບການປະຕບິ ດັ ງານດີ່ ງັ ກີ່ າວ ຕອ້ັ ງໄດຮ້ັ ບັ ການພດັ ທະນາຂນຶັ້ ມາ ຄຽງຄ່ີ ູກບັ
ການສາັ້ ງຂດີ ຄວາມສາມາດໃຫແັ້ ກ່ີ ຜູອັ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ພະນກັ ງານຂອງສກຶ ສາເມອງ
6.3 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 3:
ໂຮງຮຽນທຸກແຫີ່ ງມຊີ ບັ ພະຍາກອນທາງດາ້ັ ນການເງນິ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດພຽງພໍ ເພີ່ ອໃຫສັ້ າມາດເຮດັ ວຽກ
ໄດຢັ້ ີ່ າງມປີ ະສດິ ທພິ າບ ແລະ ປະສດິ ທຜິ ນົ , ພອ້ັ ມທງັ ຂດີ ຄວາມສາມາດໃນການຄຸມັ້ ຄອງໂຮງຮຽນມຄີ ວາມເຂມັ້ັ ແຂງ
ເພີ່ ອຊີ່ ວຍປັບປຸງໃຫຜ້ັ ນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນດຂີ ນຶ້ັ .
6.3.1 ຫກັ ການ ແລະ ເຫດຜນົ
ບດົ ລາຍງານການປະເມນີ ກາງສະໄໝ ໄດສັ້ ະແດງໃຫເັ້ ຫນັ ເຖງິ ຄວາມບີ່ ສໍ ມົ ດຸນລະຫວີ່ າງ ງບົ ປະມານເງນິ
ເດອນ ແລະ ງບົ ປະມານບລໍ ຫິ ານທ່ີ ບີ ີ່ ແໍ ມີ່ ນເງນິ ເດອນ ຊີ່ ງຶ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງໄດເ້ັ ອາົ ໃຈໃສ່ີ ສະໜອງເງນິ ບໍລຫິ ານທ່ີ ີ
ບີ່ ແໍ ມີ່ ນເງນິ ເດອນເຂາົັ້ ໃສີ່ ເພີ່ ອຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ບນັ ດາຍຸດທະສາດທ່ີ ີ ກໍານດົ ໃນແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ
ແລະ ກລິ າ. ມນັ ສະແດງໃຫເ້ັ ຫນັ ຢີ່ າງຈະແຈງ້ັ ວີ່ າ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ແມີ່ ນໄດຮ້ັ ບັ ງບົ ປະມານໜອັ້ ຍຫາຍ
ໃນໄລຍະແຕີ່ ປີ 2016-2020. ການທບົ ທວນກາງສະໄໝຍງັ ຊໃີ້ັ ຫເ້ັ ຫນັ ວ່ີ າ, ຖາ້ັ ຫາກໄດຮ້ັ ບັ ງບົ ປະມານບລໍ ຫິ ານ ແລະ
ງບົ ປະມານລງົ ທນຶ ເພ່ີ ມີ ຂນຶັ້ ແມີ່ ນມໂີ ອກາດສູງທີ່ ຈີ ະບນັ ລຸຈດຸ ປະສງົ ຂອງແຜນ ແລະ ສາມາດປັບປຸງຄຸນນະພາບການ
ສກຶ ສາ, ພອ້ັ ມດຽວກນັ ນນັ້ັ ກໍຄວນປັບປຸງປະສດິ ທພິ າບໃນການຄຸມ້ັ ຄອງງບົ ປະມານ ແລະ ການນາໍ ໃຊຊ້ັ ບັ
ພະຍາກອນທີ່ ມີ ຈີ າໍ ກດັ . ເນ່ີ ອງຈາກວ່ີ າງບົ ປະມານເງນິ ເດອນ ແມ່ີ ນບ່ີ ໍສາມາດເຄ່ີ ອນຍາັ້ ຍໄດ,້ັ ສ່ີ ງິ ທ່ີ ສີ າມາດເຮດັ ໄດັ້ ຄ
ການຈດັ ສນັ ງບົ ປະມານທ່ີ ບີ ີ່ ໍແມີ່ ນເງນິ ເດອນ ແລະ ງບົ ປະມານການລງົ ທນຶ , ຊ່ີ ງຶ ໃນຕວົ ຈງິ ງບົ ປະມານດ່ີ ງັ ກ່ີ າວນີັ້ ຂະແ
ໜງການສກຶ ສາ ແມ່ີ ນໄດຮ້ັ ບັ ໜອັ້ ຍຫາຍ.
31
ບດົ ລາຍງານການປະເມນີ ກາງສະໄໝ ຍງັ ໄດສັ້ ະແດງໃຫເ້ັ ຫນັ ເຖງິ ຜນົ ຂອງການສໍາຫວດຄູທ່ີ ກີ ມົ ຈດັ ຕງັັ້ ແລະ
ພະນກັ ງານ ທ່ີ ໄີ ດຢ້ັ ັງັ້ ຢນເຖງິ ປະສດິ ທພິ າບໃນການນໍາໃຊຄ້ັ ູ ທີ່ ເີ ຮດັ ໃຫມ້ັ ຈີ າໍ ນວນຄູເຫອຢ່ີ ູໃນຫາຍທອ້ັ ງຖີ່ ນິ , ໃນຂະ
ນະທີ່ ຢີ ່ີ ູໃນຫາຍທອັ້ ງຖ່ີ ນິ ມຄີ ບູ ີ່ ໍພໍ ພອ້ັ ມກນັ ນນັັ້ ກຍໍ ງັ ມຄີ ູອາສາສະໝກັ ຫາຍຢ່ີ ູໃນລະບບົ .
ບດົ ລາຍງານການປະເມນີ ກາງສະໄໝໄດແ້ັ ນະນໍາໃຫມ້ັ ກີ ານວເິ ຄາະຢີ່ າງລະອຽດ ກ່ີ ຽວກບັ ຜນົ ກະທບົ ຂອງ
ການສະໜອງເງນິ ບລໍ ຫິ ານໂຮງຮຽນ ໃນການປັບປຸງຄຸນນະພາບ ແລະ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ (ຜນົ ສາໍ ເລດັ ດາ້ັ ນ
ການຮຽນຮູ,ັ້ ການຈບົ ຊນັັ້ , ຄວາມສະເໝພີ າບລະຫວ່ີ າງ ຍງິ -ຊາຍ, ການເຂາົັ້ ຮຽນຂອງເດກັ ທ່ີ ດີ ອ້ັ ຍໂອກາດ ແລະ ອີ່ ນ
ໆ) ເພີ່ ອໃຫເັ້ ປັນທດິ ທາງສໍາລບັ ຜູກັ້ າໍ ນດົ ນະໂຍບາຍ ໃນທບົ ທວນການສະໜອງທນຶ ດີ່ ງັ ກ່ີ າວ ລວມທງັ ເພ່ີ ອປັບປຸງຜນົ
ຕອບແທນຂອງການສະໜອງເງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ.
ຜີ່ ານມາ, ການວາງແຜນຂອງຂະແໜງການ, ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນ, ການຕດິ ຕາມ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ໄດ້ັ
ສຸມໃສ່ີ ສະພາບລວມໃນລະດບັ ຊາດ. ສີ່ ງິ ດີ່ ງັ ກີ່ າວນໄີ້ັ ດສັ້ າັ້ ງພນັ້ ຖານອນັ ສາໍ ຄນັ ໃຫແ້ັ ກີ່ ການຄຸມ້ັ ຄອງ ແລະ ການປະ
ເມນີ ຜນົ ຂອງຂະແໜງການ, ແຕ່ີ ວີ່ າສ່ີ ວນຫາຍແລວ້ັ ມນັ ບີ່ ໄໍ ດສ້ັ ຸມໃສີ່ ເພີ່ ອແກໄ້ັ ຂບນັ ຫາຄວາມແຕກໂຕນກນັ ໃນການ
ສະໜອງການສກຶ ສາ ແລະ ບີ່ ໄໍ ດແ້ັ ກໄ້ັ ຂບາງຈດຸ ອ່ີ ອນໃນຂນັັ້ ຕອນ ແລະ ວທິ ກີ ານ ເພ່ີ ອເຮດັ ແນວໃດ ໃຫກັ້ ານບລໍ ກິ ານ
ຢ່ີ ູລະດບັ ໂຮງຮຽນມຄີ ຸນນະພາບ ແລະ ມຄີ ວາມເທີ່ າົ ທຽມກນັ ເທີ່ າົ ທ່ີ ຈີ ະເປັນໄປໄດ.້ັ
ໃນໄລຍະຂອງແຜນ 5 ປີ ທີ່ ຜີ ່ີ ານມາ, ໄດມ້ັ ກີ ານສຸມໃສີ່ ການປະຕບິ ດັ ໜາ້ັ ທ່ີ ໃີ ນລະດບັ ແຂວງ ແລະ ເມອງເຊີ່ ງິ
ມນັ ໄດຊ້ັ ່ີ ວຍໃຫເ້ັ ຫນັ ເຖງິ ລະດບັ ຄວາມແຕກໂຕນທີ່ ເີ ກດີ ຂນຶ້ັ ພາຍໃນລະບບົ ການສກຶ ສາ. ຄຽງຄີ່ ູກນັ ນນັ້ັ ກະຊວງສກຶ
ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ໄດມ້ັ ກີ ານປະຕຮິ ູບສອງຢີ່ າງທີ່ ສີ າໍ ຄນັ ກີ່ ຽວກບັ ການຄຸມັ້ ຄອງທີ່ ເີ ນນັັ້ ໃສ່ີ ໂຮງຮຽນເປັນຫກັ ຄ
ມາດຕະຖານຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ ເພ່ີ ອສະໜບັ ສະໜນູ ການວາງແຜນພດັ ທະນາໂຮງຮຽນທ່ີ ມີ ປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຫາຍ
ຂນຶັ້ ແລະ ມາດຕະຖານຂນັັ້ ພນັ້ ຖານ ຂອງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ ທ່ີ ສີ ະແດງເຖງິ ມາດຕະຖານຕີ່ າໍ ສຸດທີ່ ໂີ ຮງຮຽນຕອ້ັ ງ
ມີ ເພ່ີ ອໃຫສັ້ າມາດດໍາເນນີ ວຽກງານໃນລະດບັ ພນ້ັ ຖານ. ເມ່ີ ອລວມເອາົ ການປະຕຮິ ູບສອງຢີ່ າງນເີັ້ ຂາົ້ັ ກນັ ໃນອກີ 5 ປີ
ຕ່ີ ໜໍ າັ້ ກໍຈະເຮດັ ໃຫມັ້ ລີ ະບບົ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ວີ່ າໂຮງຮຽນທຸກແຫ່ີ ງມຊີ ບັ ພະຍາກອນຂນັັ້ ພນັ້ ຖານ ແລະ ຄວາມສາ
ມາດທີ່ ຈີ າໍ ເປັນ ເພີ່ ອສະໜອງການບລໍ ກິ ານດາັ້ ນການສກຶ ສາທີ່ ມີ ຄີ ຸນນະພາບ ແລະ ສາມາດສະໜບັ ສະໜນູ ການຈດັ
ບູລມິ ະສດິ ຂອງການນໍາໃຊຊ້ັ ບັ ພະຍາກອນທີ່ ມີ ໜີ ອ້ັ ຍ ແລະ ຮບັ ປະກນັ ໃຫກັ້ ານສະໜອງການບໍລກິ ານການສກຶ ສາທີ່ ີ
ມຄີ ວາມເທີ່ າົ ທຽມກນັ .
ບນັ ດາຂງົ ເຂດຫກັ ທ່ີ ຈີ ະຕອັ້ ງເອາົ ໃຈໃສີ່ ປະກອບມ:ີ ຮບັ ປະກນັ ໃຫສັ້ ູດໃນການຈດັ ສນັ ຄູ ແມີ່ ນສາມາດຈດັ ຕງັ້ັ
ປະຕບິ ດັ ໄດັ້ ໃນສະພາບທ່ີ ໂີ ກຕາພະນກັ ງານໃນທີ່ ວົ ປະເທດມຈີ າໍ ກດັ ແລະ ມນີ ຕິ ກິ ໍາສະໜບັ ສະໜນູ ລວມທງັ ຂນັ້ັ
ຕອນການຈດັ ສນັ ທີ່ ມີ ປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ເພີ່ ອຮບັ ປະກນັ ໃຫກ້ັ ານຈດັ ສນັ ຄມູ ຄີ ວາມເທີ່ າົ ທຽມກນັ ຫາຍຂນຶ້ັ ໃນລະດບັ ໃດ
ໜ່ີ ງຶ ; ການທບົ ທວນຄນສູດການຄດິ ໄລີ່ ເງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ວ່ີ າໂຮງຮຽນມເີ ງນິ ພຽງພໍໃນການບລໍ ິ
ຫານວຽກງານທ່ີ ຈີ າໍ ເປັນຂອງເຂາົ ເຈາົ້ັ ໂດຍອງີ ໃສີ່ ຄວາມຕອ້ັ ງການ ແລະ ສະພາບຄວາມເປັນຈງິ ຂອງແຕີ່ ລະໂຮງຮຽນ;
ການສະໜອງປຶມ້ັ ແບບຮຽນ ແລະ ຄ່ີ ມູ ຄູ ແລະ ຂນັ້ັ ຕອນການສະໜອງປຶມ້ັ ເພີ່ ອທດົ ແທນ ແລະ ລະບບົ ການຄຸມັ້ ຄອງ
ປຶມັ້ ຈະຖກທບົ ທວນເພີ່ ອຮບັ ປະກນັ ໃຫມັ້ ຂີ ນັ້ັ ຕອນທີ່ ມີ ປີ ະສດິ ທພິ າບ ແລະ ມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຫາຍຂນຶ້ັ ເພີ່ ອຮບັ ປະ
ກນັ ໃຫພັ້ ຽງພໍກບັ ຄວາມຕອ້ັ ງການຂອງແຕ່ີ ລະໂຮງຮຽນ.
ການຖເອາົ ໂຮງຮຽນ ແລະ ການບໍລກິ ານໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນເປັນວຽກທ່ີ ສີ ໍາຄນັ ໃນອນັ ດບັ ຕນົັ້ ໆ ຂອງການຄຸມ້ັ
ຄອງ ແລະ ວາງແຜນການສກຶ ສາ ມນັ ຈາໍ ເປັນຕອັ້ ງສາັ້ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງດາັ້ ນສະຖາບນັ ແລະ ການປັບປຸງລະບບົ ການ
ຄຸມັ້ ຄອງ ແລະ ບລໍ ຫິ ານ, ໂດຍສະເພາະແມີ່ ນ:
ມາດຕະຖານຂນັັ້ ພນັ້ ຖານຂອງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ (FQS) ທີ່ ໄີ ດຮ້ັ ບັ ການພດັ ທະນາຂນຶ້ັ ສໍາລບັ ຊນັ້ັ ປະຖມົ
ສກຶ ສາ ຊີ່ ງຶ ມນັ ຈະເຊ່ີ ອມສານເຂາົັ້ ໃນລະບບົ ການບໍລຫິ ານ ແລະ ຄຸມັ້ ຄອງໃນລະດບັ ຊາດ ແລະ ລະດບັ ທອ້ັ ງຖີ່ ນິ ເພີ່ ອ
ເປັນບ່ີ ອນອງີ ໃນການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນ, ໂດຍສຸມໃສ່ີ ບູລມິ ະສດິ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ວ່ີ າ ທຸກໆໂຮງຮຽນໄດມ້ັ ຊີ ບັ ພະ
32
ຍາກອນທ່ີ ຕີ ອ້ັ ງພຽງພໍໃນລະດບັ ໃດໜ່ີ ງຶ . ລະບບົ ຖານຂໍມ້ັ ູນຂ່ີ າວສານການສກຶ ສາ ຈະຕອ້ັ ງໄດພ້ັ ດັ ທະນາຂ່ີ ນຶ້ັ ມາ ເພີ່ ອ
ສະໜບັ ສະໜນູ ການປະຕຮິ ູບດາັ້ ນການຄຸມ້ັ ຄອງນ.ີ້ັ ການສາ້ັ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງໃຫແັ້ ກ່ີ ລະບບົ ການຄຸມັ້ ຄອງທ່ີ ອີ ງີ ໃສີ່
ໂຮງຮຽນເປັນຫກັ , ການຝຶກອບົ ຮມົ ຜູອັ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ແລະ ການສາັ້ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງຂອງການມສີ ີ່ ວນຮ່ີ ວມ
ຂອງຄະນະພດັ ທະນາການສກຶ ສາຂນັ້ັ ບາ້ັ ນ ກ່ີ ໍຈະຊີ່ ວຍໃນການເສມີ ສາັ້ ງຄວາມສາມາດໃນການວາງແຜນ ແລະ ການ
ລາຍງານ ແລະ ລະບບົ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນ.
ຂອບມາດຕະຖານຂນັ້ັ ພນັ້ ຖານຂອງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ ແລະ ລະບບົ ທີ່ ຈີ ະສະໜບັ ສະໜນູ ການນໍາໃຊັ້
ເປັນເຄີ່ ອງມການຈດັ ບູລມິ ະສດິ ດາັ້ ນຊບັ ພະຍາກອນ ກີ່ ໍຈະຖກພດັ ທະນາຂ່ີ ນຶັ້ ມາສໍາລບັ ຊນັ້ັ ການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນ
ແລະ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ແລະ ກຈໍ ະພດັ ທະນາຂນຶັ້ ໄປເລອັ້ ຍໆ ໃນລກັ ສະນະຄາ້ັ ຍຄກນັ ກບັ ມາດຕະຖານຂອງຊນັັ້
ປະຖມົ ສກຶ ສາ. ບນັ ດາຂມໍັ້ ູນພນ້ັ ຖານ, ຕວົ ຊບີັ້ ອກ ແລະ ຄາດໝາຍ ທ່ີ ສີ ະທອັ້ ນໃຫເັ້ ຫນັ ເຖງິ ການສຸມຊບັ ພະຍາກອນ
ໃສ່ີ ໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນ ເຊ່ີ ນັ ວ່ີ າ ອດັ ຕາສ່ີ ວນຂອງໂຮງຮຽນປະຖມົ ທ່ີ ມີ ກີ ານຈດັ ສນັ ຄູສອດຄ່ີ ອງກບັ ນຕິ ກິ າໍ ກຈໍ ະຖກ
ພດັ ທະນາຂນຶ້ັ ມາ ແລະ ນໍາສະເໜໃີ ນແຜນ 5 ປີ ເພີ່ ອສງັ ລວມໃຫເ້ັ ປັນຄາດໝາຍລະດບັ ຊາດ. ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ໃຫ້ັ
ບນັ ດາແຂວງ ແລະ ເມອງ ສາມາດສະໜບັ ສະໜນູ ການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ວຽກງານນຢີ້ັ ີ່ າງມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ , ການຈດັ ສນັ
ງບົ ປະມານບລໍ ຫິ ານໃຫແ້ັ ກີ່ ເມອງ ຈະໄດຮັ້ ບັ ການທບົ ທວນ ແລະ ປັບປຸງ ເພີ່ ອສະທອ້ັ ນໃຫເ້ັ ຫນັ ເຖງິ ຂອບເຂດຄວາມ
ຮບັ ຜດິ ຊອບຂອງແຕ່ີ ລະເມອງ ໂດຍອງີ ໃສ່ີ ຈາໍ ນວນໂຮງຮຽນທີ່ ຢີ ່ີ ູພາຍໃຕຄ້ັ ວາມຮບັ ຜດິ ຊອບພວກເຂາົ .
6.3.2 ພາກສີ່ ວນຮບັ ຜດິ ຊອບ
ການບນັ ລຸຜນົ ສໍາເລດັ ຂອງຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ດາັ້ ນຍຸດທະສາດນີ້ັ ແມີ່ ນເປັນຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຮີ່ ວມກນັ ຂອງກມົ
ຈດັ ຕງັ້ັ ແລະ ພະນກັ ງານ, ກມົ ການເງນິ , ກມົ ແຜນການ, ກມົ ການສກຶ ສາກອ່ີ ນໄວຮຽນ, ກມົ ສາມນັ ສກຶ ສາ, ກມົ ສາັ້ ງ
ຄ,ູ ສູນປະກນັ ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ, ກມົ ກວດກາ ແລະ ສູນການສກຶ ສາຮຽນຮີ່ ວມ.
6.3.3 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງ ແລະ ນະໂຍບາຍ
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 3.1: ມາດຕະຖານຂນັ້ັ ພນັ້ ຖານຂອງຄຸນນະພາບສໍາລບັ ການສກຶ ສາກີ່ ອນໄວຮຽນ ແລະ
ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ໄດຮັ້ ບັ ການພດັ ທະນາ, ທດົ ລອງ ແລະ ຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ພາຍໃຕຂັ້ ອບທ່ີ ກີ າໍ ນດົ ມາດຕະຖານຂນັ້ັ
ພນັ້ ຖານຂອງທຸກຊນັັ້ ການສກຶ ສາຢ່ີ ູໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນ ແລະ ເປັນພນ້ັ ຖານໃຫແັ້ ກ່ີ ການປະເມນີ ຕນົ ເອງ ແລະ ການ
ວາງແຜນພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຮບັ ຮອງເອາົ ມາດຕະຖານຂນັ້ັ ພນ້ັ ຖານຂອງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາສໍາລບັ
ການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາ ພອ້ັ ມທງັ ນໍາໃຊເ້ັ ຂາົັ້ ໃນການປະເມນີ ຕນົ ເອງ ແລະ ສາັ້ ງ
ແຜນພດັ ທະນາໂຮງຮຽນ;
• ນຕິ ກິ າໍ ແລະ ຄ່ີ ູມແນະນາໍ ການນາໍ ໃຊ້ັ ສໍາລບັ ຂນັັ້ ໂຮງຮຽນ, ຂນັ້ັ ເມອງ ແລະ ຂນັັ້ ແຂວງ ເພີ່ ອສະໜບັ ສະໜນູ
ການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ມາດຕະຖານຂນັັ້ ພນ້ັ ຖານຂອງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ ຕອ້ັ ງໄດຮັ້ ບັ ການພດັ ທະນາ
ພອັ້ ມທງັ ຮບັ ຮອງ ແລະ ເຜຍີ ແຜີ່ ໃຫທ້ັ ີ່ ວົ ເຖງິ .
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 3.2: ມຂີ ະບວນການປະເມນີ ຕນົ ເອງ ແລະ ການວາງແຜນພດັ ທະນາໂຮງຮຽນແບບຍນຍງົ
(ທີ່ ນີ າໍ ໃຊ້ັ FQS) ເພີ່ ອເປັນບ່ີ ອນອງີ ໃນການວາງແຜນຂນັ້ັ ເມອງ ແລະ ການກາໍ ນດົ ເປົາັ້ ໝາຍການສະໜບັ ສະໜນູ
ລວມທງັ ການຈດັ ສນັ ຄູ ແລະ ອຸປະກອນການຮຽນ
33
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ພາລະບດົ ບາດ ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຂອງສກຶ ສາແຂວງ, ສກຶ ສາເມອງ ແລະ ພະນກັ ງານໃນຂນັ້ັ ດ່ີ ງັ ກ່ີ າວ
ຈະໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງ ເພ່ີ ອໃຫບ້ັ ດົ ບາດຂອງພວກເຂາົ ກວມເອາົ ການສະໜບັ ສະໜນູ ລະບບົ ການລາຍງານ
ຜນົ ການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ມາດຕະຖານຂນັ້ັ ພນ້ັ ຖານຂອງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ ແລະ ລະບບົ ການຈດັ ລຽງບູ
ລມິ ະສດິ ໃນການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນ.
• ພາຍໃຕກ້ັ ານຊນີັ້ ໍາຂອງຄະນະກາໍ ມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ ຈະຕອ້ັ ງໄດພ້ັ ດັ ທະນາຂນັ້ັ ຕອນ ແລະ ຂໍັ້
ແນະນໍາໃນການສະໜບັ ສະໜນູ ສໍາລບັ ຂນັ້ັ ສູນກາງ, ຂນັັ້ ແຂວງ ແລະ ເມອງ ໃນການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນ
ໃຫແັ້ ກີ່ ໂຮງຮຽນທ່ີ ບີ ີ່ ສໍ າມາດບນັ ລຸໄດ້ັ ມາດຕະຖານຂນັັ້ ພນັ້ ຖານຂອງຄຸນນະພາບການການສກຶ ສາ ໄດຢັ້ ່ີ າງມີ
ປະສດິ ທຜິ ນົ ພອັ້ ມທງັ ເຜຍີ ແຜີ່ ນຕິ ກິ າໍ ນໃີ້ັ ຫທ້ັ ່ີ ວົ ເຖງິ .
• ການທບົ ທວນກາງສະໄໝ ອາດຈະມກີ ານປະເມນີ ຄວາມຈາໍ ເປັນໃນການດດັ ປັບສູດຄດິ ໄລ່ີ ແລະ ຈດັ ສນັ ງບົ
ປະມານບໍລຫິ ານໃຫແັ້ ກ່ີ ເມອງ ແລະ ແຂວງ ເພ່ີ ອສະທອັ້ ນເຖງິ ບດົ ບາດຂອງພວກເຂາົ ໃນການສະໜບັ
ສະໜນູ ໂຮງຮຽນເພີ່ ອໃຫບັ້ ນັ ລຸໄດມັ້ າດຕະຖານຂນັັ້ ພນັ້ ຖານຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ.
• ຖານຂໍມັ້ ນູ LESMIS ຈະຕອັ້ ງພດັ ທະນາ ເພີ່ ອໃຫສັ້ າມາດສງັ ລວມເອາົ ບນັ ດາຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ຈາກບດົ ລາຍງານ
ກີ່ ຽວກບັ ມາດຕະຖານຂນັັ້ ພນ້ັ ຖານຂອງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ. ບນັ ດາຂມໍ້ັ ນູ ພນ້ັ ຖານ, ຕວົ ຊບີ້ັ ອກ ແລະ
ຄາດໝາຍທີ່ ສີ ະທອັ້ ນໃຫເ້ັ ຫນັ ເຖງິ ຊບັ ພະຍາກອນໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນ ຈະໄດຮ້ັ ບັ ການພດັ ທະນາ ແລະ ນໍາ
ໃຊໃ້ັ ນໄລຍະ 5 ປີ ເພ່ີ ອເປັນຂໍມ້ັ ູນເພີ່ ມີ ເຕມີ ກບັ ຄາດໝາຍລວມລະດບັ ຊາດ.
• ອອກຂຕໍັ້ ກົ ລງົ ຂອງລດັ ຖະມນົ ຕີ ກ່ີ ຽວກບັ ການແຕີ່ ງຕງັັ້ ອງົ ການຈດັ ຕງັັ້ ໃດໜີ່ ງຶ ຮບັ ຜດິ ຊອບໃນການຕດິ ຕາມ
ກວດກາ ວຽກງານການຄຸມ້ັ ຄອງທີ່ ອີ ງີ ໃສ່ີ ໂຮງຮຽນເປັນຫກັ , ພອ້ັ ມດຽວກນັ ນນັັ້ ພາລະບດົ ບາດຂອງບນັ ດາ
ກມົ ທີ່ ກີ ່ີ ຽວຂອ້ັ ງ ຕອ້ັ ງໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງ ເພີ່ ອໃຫມັ້ ນັ ສອດຄ່ີ ອງກນັ .
• ອງົ ການທ່ີ ໄີ ດມັ້ ອບໝາຍໃຫຮັ້ ບັ ຜດິ ຊອບວຽກງານ ການຄຸມ້ັ ຄອງທີ່ ອີ ງີ ໃສ່ີ ໂຮງຮຽນເປັນຫກັ ຈະຕອັ້ ງສາັ້ ງ
ນະ ໂຍບາຍໃນການຄຸມັ້ ຄອງໂຮງຮຽນ ເຊີ່ ງິ ຈະກາໍ ນດົ ພາລະບດົ ບາດ ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບໃນລະດບັ
ໂຮງ ຮຽນ ແລະ ບດົ ບາດໃນການສະໜບັ ສະໜນູ ຂອງສກຶ ສາແຂວງ ແລະ ສກຶ ສາເມອງ; ພອ້ັ ມທງັ ພດັ ທະນາ
ວທິ ກີ ານໄລຍະຍາວ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ໃຫບ້ັ ນັ ດາຫກັ ການທງັ ໝດົ ທີ່ ມີ ີ ແມີ່ ນມຄີ ວາມສາມາດນາໍ ໄປຈດັ ຕງັັ້
ປະຕິ ບດັ ໄດ.ັ້
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 3.3: ເງນິ ບລໍ ຫິ ານໂຮງຮຽນ (ສູດຄດິ ໄລີ່ ແລະ ລາຍຈ່ີ າຍທີ່ ມີ ສີ ດິ ໃຊ)້ັ ສອດ ຄີ່ ອງກບັ ຄວາມ
ຕອ້ັ ງການຂອງໂຮງຮຽນຫາຍຂນຶັ້ ເພີ່ ອຫຸດຜີ່ ອນຄວາມແຕກໂຕນ ແລະ ໃຫເັ້ ຊ່ີ ອມໂຍງກບັ ມາດຕະຖານຂນັັ້ ພນັ້ ຖານ
ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ
ຖາ້ັ ຢາກບນັ ລຸໄດຜ້ັ ນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງກາງນີ້ັ (ເພີ່ ມີ ມນູ ຄ່ີ າຫວົ ໜ່ີ ວຍເງນິ ບລໍ ຫິ ານໂຮງຮຽນ) ຈະຕອ້ັ ງມກີ ານ
ສະໜອງທນຶ ທີ່ ສີ ອດຄີ່ ອງກບັ ສະຖານະພາບການເງນິ “ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ” ແລະ/ຫ ງບົ ປະມານ ODA
ຕອັ້ ງສຸມໃສ່ີ ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງນໂີ້ັ ດຍສະເພາະ.
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ຄະນະກໍາມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ ຕອ້ັ ງທບົ ທວນນະໂຍບາຍການສະໜອງເງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ,
ສູດການຄດິ ໄລ່ີ ແລະ ບນັ ດາລາຍການທ່ີ ອີ ະນຸຍາດໃຫໃ້ັ ຊຈັ້ ີ່ າຍ ເພີ່ ອໃຫສັ້ ອດຄີ່ ອງກບັ ບູລມິ ະສດິ ດາ້ັ ນນະໂຍ
ບາຍຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ 2021-2025 ຊີ່ ງຶ ລວມທງັ ສີ່ ງິ ທ່ີ ໄີ ດກັ້ າໍ ນດົ ໄວໃັ້ ນ
34
ຂໍ້ັ 3.3 ຂາັ້ ງເທງິ . ການທບົ ທວນນີ້ັ ຍງັ ຈະໄດພ້ັ ຈິ າລະນາບນັ ຫາຄວາມເທີ່ າົ ທຽມກນັ ສາໍ ລບັ ວທິ ກີ ານສະໜອງ
ເງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ.
• ຄະນະກໍາມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ ຈະໃຫຄ້ັ າໍ ແນະນາໍ ສໍາລບັ ການປັບປຸງສູດຄດິ ໄລີ່ ເງນິ ບໍລຫິ ານ
ໂຮງຮຽນ ທີ່ ສີ ະທອັ້ ນໃຫເັ້ ຫນັ ເຖງິ ຄີ່ າໃຊຈ້ັ ີ່ າຍທ່ີ ສີ ູງຕ່ີ ໍຫວົ ໜ່ີ ວຍນກັ ຮຽນໃນໂຮງຮຽນນອ້ັ ຍ ແລະ ໃນເຂດທີ່ ີ
ດອັ້ ຍໂອກາດ.
• ຄະນະກາໍ ມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ ກວດກາລາຍລະອຽດບນັ ຊທີ ະນາຄານຂອງຜູທ້ັ ີ່ ໄີ ດຮັ້ ບັ ເງນິ ບໍລິ
ຫານໂຮງຮຽນ. ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ແລະ ກະຊວງການເງນິ ຈະຕອ້ັ ງໄດປັ້ ຶກສາຫາລກີ່ ຽວກບັ
ວທິ ກີ ານ ເພີ່ ອປັບປຸງຄວາມວີ່ ອງໄວຂອງການຈດັ ສ່ີ ງົ ເງນິ ບລໍ ຫິ ານໂຮງຮຽນ ແລະ ປະສດິ ທຜິ ນົ ຂອງການສະ
ໜອງເງນິ ບໍລຫິ ານໂຮງຮຽນ ສໍາລບັ ໂຮງຮຽນນອັ້ ຍ ແລະ/ຫ ຫີ່ າງໄກສອກຫກີ .
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 3.4: ການຈດັ ສນັ ຄູສອດຄ່ີ ອງຕາມຄວາມຕອ້ັ ງການຂອງໂຮງຮຽນຫາຍຂນຶັ້ ເພ່ີ ອຫຸດຜ່ີ ອນ
ຄວາມແຕກໂຕນ ແລະ ໃຫເັ້ ຊ່ີ ອມໂຍງກບັ ມາດຕະຖານຂນັັ້ ພນັ້ ຖານຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ທບົ ທວນຄນການຈດັ ສນັ ທີ່ ຕີ ງັັ້ ຂອງໂຮງຮຽນລດັ , ໂດຍສະເພາະແມີ່ ນໂຮງຮຽນປະຖມົ ເພ່ີ ອກໍານດົ ຜນົ ປະ
ໂຫຍດທີ່ ຈີ ະໄດຮ້ັ ບັ ຈາກການຈດັ ສນັ ຄູ ໂດຍຜ່ີ ານການລວມເອາົ ໂຮງຮຽນນອ້ັ ຍ ເຂາົ້ັ ກບັ ໂຮງຮຽນອີ່ ນທີ່ ຕີ ງັັ້ ຢ່ີ ູ
ໃກກ້ັ ນັ .
• ຂອບນຕິ ກິ າໍ ໄດຮ້ັ ບັ ການພດັ ທະນາໂດຍຄະນະກາໍ ມະການຈດັ ສນັ ຄູ ເພີ່ ອສະໜບັ ສະໜນູ ແກີ່ ການຈດັ ຕງັ້ັ
ປະຕບິ ດັ ຂໍແ້ັ ນະນາໍ ໃໝ່ີ ໃນການຈດັ ສນັ ຄ.ູ
• ຄະນະກາໍ ມະການຈດັ ສນັ ຄຈູ ະຊນີ້ັ ໍາການພດັ ທະນາແຜນການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ການຈດັ ສນັ ຄູ 10 ປີ ເພ່ີ ອຫຸດ
ຜ່ີ ອນຄວາມແຕກໂຕນ, ລວມທງັ ການຈດັ ສນັ ການສອນຫອັ້ ງຄວບ ໂດຍອາດມກີ ານທບົ ທວນໃນໄລຍະ
ກາງສະໄໝ. ແຜນການນີ້ັ ຈະປະກອບມແີ ຜນການຄວາມຕອ້ັ ງການຂອງຄູ, ການຝຶກອບົ ຮມົ ຄໃູ ນແຕ່ີ ລະຊນັ້ັ
ແຕີ່ ລະສາຍ ພອ້ັ ມທງັ ແຜນພດັ ທະນາບຸກຄະລາກອນດາັ້ ນການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ ແມີ່ ນສອດຄີ່ ອງກບັ
ຄວາມຕອ້ັ ງການຕວົ ຈງິ ໃນແຕີ່ ລະໄລຍະ.
• ຄະນະກໍາມະການຈດັ ສນັ ຄູ ສກຶ ສາຄວາມເປັນໄປໄດກັ້ ີ່ ຽວກບັ ການຍກົ ຍາັ້ ຍຄູ ໂດຍສະໜອງສ່ີ ງິ ຈງູ ໃຈໃຫ້ັ
ແລະ ໃຫຄັ້ ໍາແນະນໍາແກີ່ ຄະນະກາໍ ມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ ແລະ ລດັ ຖະມນົ ຕ.ີ
• ຄະນະກໍາມະການຈດັ ສນັ ຄູຈະນາໍ ໃຊຖ້ັ ານຂມໍັ້ ູນ (PMIS) ເພີ່ ອຕດິ ຕາມການຈດັ ສນັ ຄູ.
• ຄະນະກາໍ ມະການຈດັ ສນັ ຄູຕດິ ຕາມ ແລະ ຊນີ້ັ າໍ ການພດັ ທະນາ ແລະ ການອະນມຸ ດັ ນາໍ ໃຊຄັ້ າໍ ແນະນາໍ ຕ່ີ າງໆ
(ແລະ ປຶມ້ັ ຄີ່ ູມ) ເພີ່ ອໃຫຄັ້ ໍາແນະນໍາແກີ່ ສກຶ ສາເມອງໃນການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ແຜນການຈດັ ສນັ ຄູໃໝ່ີ ທີ່ ີ
ໃຫບ້ັ ູລມິ ະສດິ ແກ່ີ ເມອງທ່ີ ຍີ ງັ ຂາດເຂນີ ຄູ ແລະ ຈາໍ ກດັ ຈາໍ ນວນຄູໃໝ່ີ ສາໍ ລບັ ເມອງທ່ີ ມີ ຄີ ເູ ຫອ. ລະບບົ ການ
ຕດິ ຕາມຄວາມສອດຄ່ີ ອງໃນການຈດັ ສນັ ຄູໃໝີ່ ຈະຕອ້ັ ງໄດຖ້ັ ກພດັ ທະນາ ແລະ ຮບັ ຮອງ.
• ໃນການທບົ ທວນໃນໄລຍະກາງ, ຄະນະກາໍ ມະການຈດັ ສນັ ຄູຈະທບົ ທວນຄນສູດການຈດັ ສນັ ຄູ ເພີ່ ອປະ
ເມນີ ຄວາມເປັນໄປໄດ້ັ ເນີ່ ອງຈາກຜນົ ກະທບົ ທີ່ ບີ ີ່ ແໍ ນີ່ ນອນໃນປະຈບຸ ນັ ກີ່ ຽວກບັ ຈາໍ ນວນພະນກັ ງານ ອນັ
ເນີ່ ອງມາຈາກວກິ ດິ ການ Covid-19.
• ໃຫມ້ັ ກີ ານພດັ ທະນາ ແລະ ທດົ ລອງນາໍ ໃຊັ້ ລະບບົ ໂທລະສບັ (Application) ເພີ່ ອຕດິ ຕາມການຂາດສອນ
ຂອງຄູ ເພີ່ ອໃຫເ້ັ ປັນສ່ີ ວນໜີ່ ງຶ ຂອງການສາັ້ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງແກີ່ ລະບບົ (LESMIS).
35
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 3.5: ການຈດັ ສນັ ປຶມັ້ ແບບຮຽນ, ຄ່ີ ູມຄູ ແລະ ອຸປະກອນການຮຽນ ສອດ ຄ່ີ ອງຕາມຄວາມ
ຕອັ້ ງການຂອງໂຮງຮຽນຫາຍຂນຶັ້ ເພ່ີ ອຫຸດຜີ່ ອນຄວາມແຕກໂຕນ ແລະ ໃຫເັ້ ຊ່ີ ອມໂຍງກບັ ມາດຕະຖານຂນັ້ັ ພນັ້ ຖານ
ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ພາຍໃຕກັ້ ານຊນີ້ັ າໍ ຂອງຄະນະກາໍ ມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ , ງບົ ປະມານການສໍາລບັ ການພມິ ປຶມ້ັ ຕາໍ
ລາຮຽນເພີ່ ອທດົ ແທນ ຈະໄດຮັ້ ບັ ການທບົ ທວນ ແລະ ປັບປຸງຄນໃໝ່ີ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ການສະໜອງມີ
ຄວາມຍນຍງົ ໃນໄລຍະຍາວ ໂດຍອງີ ໃສ່ີ ອດັ ຕາການສູນເສຍປຶມັ້ ຕາໍ ລາຮຽນໃນປະຈບຸ ນັ .
• ອອກຄາໍ ແນະນໍາ ແລະ ລະບຽບການໃນການຄຸມ້ັ ຄອງປຶມັ້ ແບບຮຽນ ແລະ ການແຈກຈີ່ າຍປຶມັ້ ໃນລະດບັ
ເມອງ ເພີ່ ອປັບປຸງປະສດິ ທພິ າບ ແລະ ຫຸດຄວາມແຕກໂຕນ, ລວມທງັ ຄາໍ ແນະນາໍ ໃນການເກບັ ມຽ້ັ ນປຶມັ້
ແບບ ຮຽນທ່ີ ປີ ອດໄພໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນ ແລະ ເມອງ ເພ່ີ ອຫຸດຜີ່ ອນຄວາມສ່ີ ຽງຈາກຄວາມເສຍຫາຍ13,
ແລະ ການເບີ່ ງິ ແຍງປຶມັ້ ແບບຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ.
• ພາຍໃຕກ້ັ ານຊນີ້ັ ໍາຂອງ ຄະນະກາໍ ມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ , ທບົ ທວນຄນວທິ ກີ ານທີ່ ມີ ປີ ະສດິ ທິ
ຜນົ ແລະ ງ່ີາຍດາຍທີ່ ສີ ຸດ ໃນການສະໜອງປຶມັ້ ຕາໍ ລາຮຽນໃຫເ້ັ ໝາະສມົ ກບັ ໂຮງຮຽນ. ນຈີ້ັ ະປະກອບມກີ ານ
ທບົ ທວນຖານຂມໍ້ັ ນູ ຄຸມ້ັ ຄອງປຶມ້ັ (TMIS) ທ່ີ ມີ ຢີ ີ່ ູໃນປະຈບຸ ນັ ພອັ້ ມທງັ ໃຫຄ້ັ ໍາແນະນາໍ ສາໍ ລບັ ການປັບປຸງ
ແລະ ການທບົ ທວນປຽບທຽບຄວາມເປັນໄປໄດໃັ້ ນການນາໍ ໃຊຂັ້ ໍມ້ັ ນູ ຈາກ EMIS, ໃນຂະນະດຽວກນັ ກໍ
ກໍານດົ ອດັ ຕາການສູນເສຍປຶມ້ັ ເພີ່ ອຊດົ ເຊຍີ ຄວາມລາ້ັ ຊາ້ັ ທີ່ ເີ ກດີ ຂນຶັ້ ໃນການສງັ ລວມຂໍມ້ັ ູນສະຖຕິ ນິ ກັ ຮຽນ
ປະຈາໍ ປີຂອງໂຮງຮຽນ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 3.6: ທຸກໂຮງຮຽນຕອ້ັ ງໄດຮັ້ ບັ ການສະໜບັ ສະໜນູ ເພີ່ ອໃຫມັ້ ສີ ີ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ
ດາ້ັ ນສຸຂະອະນາໄມໃນລະດບັ ພນ້ັ ຖານ
ຖາ້ັ ຢາກບນັ ລຸໄດຜັ້ ນົ ໄດຮ້ັ ບັ ໄລຍະກາງກາງນີ້ັ ຈະຕອ້ັ ງມກີ ານສະໜອງທນຶ ທີ່ ສີ ອດຄີ່ ອງກບັ ສະຖານະພາບການ
ເງນິ “ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ” ແລະ /ຫ ງບົ ປະມານ ODA ຕອັ້ ງສຸມໃສີ່ ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ໄລຍະກາງນໂີັ້ ດຍສະເພາະ.
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ພາຍໃຕກ້ັ ານຊນີ້ັ ໍາຂອງຄະນະກໍາມະການແຜນການ ແລະ ການເງນິ , ຈະຕອັ້ ງໄດພ້ັ ດັ ທະນານຕິ ກິ ໍາກີ່ ຽວກບັ
ຂນັ້ັ ຕອນ ແລະ ແນວທາງໃນການສະໜບັ ສະໜນູ ບນັ ດາກມົ , ສກຶ ສາແຂວງ, ສກຶ ສາເມອງ ແລະ ໂຮງຮຽນ ໃນ
ການຈດັ ສນັ ຊບັ ພະຍາກອນໃຫແັ້ ກີ່ ໂຮງຮຽນ ຢີ່ າງມປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ຫາຍຂນຶັ້ . ເພີ່ ອເຮດັ ໃຫພັ້ ວກເຂາົ ສາມາດ
ສະໜອງຫອັ້ ງນາໍ້ັ ແລະ ບີ່ ອນລາ້ັ ງມ ເພີ່ ອໃຫຕັ້ ອບສະໜອງໄດກັ້ ບັ ມາດຕະຖານຂນັັ້ ພນັ້ ຖານຄຸນນະພາບການ
ສກຶ ສາ.
• ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຈະທບົ ທວນຄນ ຄວາມເປັນໄປໄດໃ້ັ ນການຮບັ ຮອງເອາົ ວທິ ກີ ານຂອງ
ແຜນງານນໍາັ້ ສະອາດ (WASH) ໃນຂອບເຂດທ່ີ ວົ ປະເທດ ເພ່ີ ອແນໃສ່ີ ຮບັ ປະກນັ ວີ່ າທຸກໆໂຮງຮຽນບນັ ລຸ
ໄດຢັ້ ່ີ າງໜອ້ັ ຍ ລະດບັ 1 ດາວ.
• ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ແຜນງານນາໍັ້ ສະອາດນໃີັ້ ຫມ້ັ ຄີ ວາມຍນຍງົ ໃນໄລຍະຍາວ, ຈະຕອັ້ ງມຂີ ໍັ້
ຕກົ ລງົ ຂອງລດັ ຖະມນົ ຕີ ເພ່ີ ອແຕ່ີ ງຕງັັ້ ອງົ ການຈດັ ຕງັັ້ ໃດໜີ່ ງຶ ຮບັ ຜດິ ຊອບໃນການຊນີັ້ ໍາແຜນງານດ່ີ ງັ ກີ່ າວ. ຈາກ
ນນັ້ັ ພາລະບດົ ບາດຂອງພາກສີ່ ວນດ່ີ ງັ ກີ່ າວ ຕອ້ັ ງໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງໃໝີ່ .
13 ການເສຍຫາຍ ແລະ ການສູນເສຍສ່ີ ວນໃຫຍ່ີ ເກດີ ຈາກນາໍັ້ ຖວ້ັ ມໃນຍາມລະດູຝົນ
36
6.4 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 4:
ອດັ ຕາການຮູໜ້ັ ງັ ສໃນກ່ີ ຸມໄວໜ່ີ ຸມ ແລະ ຜູໃ້ັ ຫຍ່ີ ເພ່ີ ມີ ຂນຶັ້ ພອ້ັ ມທງັ ຫຸດຜ່ີ ອນຄວາມແຕກໂຕນກນັ ລະຫວ່ີ າງເພດ,
ເຜີ່ າົ , ຖານະດາັ້ ນເສດຖະກດິ ແລະ ທ່ີ ຕີ ງັ້ັ ພູມສນັ ຖານ.
6.4.1. ຫກັ ການ ແລະ ເຫດຜນົ
ບດົ ລາຍງານການປະເມນີ ກາງສະໄໝ ໄດສ້ັ ະແດງໃຫຮັ້ ູວ້ັ ່ີ າການຮູໜ້ັ ງັ ສຂອງແມ່ີ ຍງິ ຍງັ ຕ່ີ າໍ ກວ່ີ າຜູຊ້ັ າຍ, ໂດຍ
ສະເພາະໃນກີ່ ຸມພາສາທ່ີ ບີ ່ີ ໍແມີ່ ນ ກີ່ ຸມລາວ-ໄຕ ແລະ ຜນົ ການປະເມນີ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ປ.3 (ASLO 3)
ໄດສ້ັ ະແດງໃຫເ້ັ ຫນັ ວ່ີ າ ຜນົ ການຮຽນຂອງນກັ ຮຽນແມ່ີ ນຕີ່ າໍ ຫາຍ ແລະ ຍງັ ບີ່ ໍຮູວັ້ ່ີ າມເີ ດກັ ນອ້ັ ຍຈກັ ຄນົ ທີ່ ອີ ອກ
ໂຮງຮຽນໄປ ແຕ່ີ ຍງັ ສາມາດອ່ີ ານອອກຂຽນໄດຢ້ັ ີ່ ູ.
ບດົ ລາຍງານການປະເມນີ ກາງສະໄໝໄດໃ້ັ ຫຂັ້ ໍແ້ັ ນະນາໍ ວີ່ າ ການສະໜອງແຜນງານການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ
ຄວນສຸມໃສ່ີ ເຂດທີ່ ອີ ດັ ຕາການຮູໜ້ັ ງັ ສຍງັ ຕີ່ າໍ , ໂດຍສະເພາະບ່ີ ອນທ່ີ ມີ ເີ ພດຍງິ ຊນົ ເຜ່ີ າົ ຫາຍ; ນອກຈາກນນັ້ັ ຄວນມີ
ການທດົ ສອບຄນສໍາລບັ ຜູທ້ັ ່ີ ປີ ະລະການຮຽນໃນຊນັັ້ ປະຖມົ ເພ່ີ ອໃຫຮັ້ ູວ້ັ ີ່ າພວກເຂາົ ຍງັ ມທີ ກັ ສະການຮູໜ້ັ ງັ ສຢີ່ ູຫບ່ີ ໍ
ແລະ ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ຈະຖກນາໍ ໃຊເັ້ ປັນພນ້ັ ຖານສາໍ ລບັ ການຕດັ ສນິ ໃຈເພ່ີ ມີ ເຕມີ ໃນລະດບັ ທອັ້ ງຖີ່ ນິ ແລະ ລະດບັ ສູນກາງ
ຕາມຄວາມເໝາະສມົ .
ດດັ ຊະນຊີ ບັ ສນິ ມະນຸດ ທ່ີ ນີ າໍ ໃຊເ້ັ ພີ່ ອກາໍ ນດົ ການຫຸດພນົ້ັ ອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອ້ັ ຍພດັ ທະນາ
ມອີ ດັ ຕາການຮູໜ້ັ ງັ ສຂອງຜູໃັ້ ຫຍີ່ ແມີ່ ນໜີ່ ງຶ ໃນບນັ ດາຕວົ ຊບີ້ັ ອກ ແຕີ່ ສ່ີ ງິ ສາໍ ຄນັ ອກີ ອນັ ໜີ່ ງຶ ແມີ່ ນການຕດິ ຕາມອດັ ຕາ
ການຮູໜ້ັ ງັ ສຂອງໄວໜີ່ ຸມ ຍອັ້ ນວີ່ າຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນທີ່ ປີ ະລະການຮຽນຢ່ີ ູຊນັັ້ ປະຖມົ ແລະ ຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ຕນົັ້ ແມີ່ ນ
ມຫີ າຍ ແລະ ຜນົ ການຮຽນຂອງພວກດ່ີ ງັ ກ່ີ າວນກີ້ັ ໍຕີ່ າໍ 14. ການຕດິ ຕາມດ່ີ ງັ ກີ່ າວ ແມ່ີ ນມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນເພີ່ ອຮບັ ປະກນັ
ວີ່ າ ນກັ ຮຽນທ່ີ ອີ ອກຈາກໂຮງຮຽນປະຖມົ ຈະບີ່ ກໍ ກໜງັ ສຄນ ແລະ ຜນົ ຂອງການຕດິ ຕາມຄວນຈະບນັ ຈໄຸ ວໃັ້ ນຖານ
ຂໍມ້ັ ນູ ຂອງສູນສະຖຕິ ກິ ານສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ. ຫກັ ສູດການຮູໜ້ັ ງັ ສ ບ່ີ ໄໍ ດເ້ັ ອາົ ວທິ ກີ ານຮຽນຮູຕ້ັ ະຫອດຊວີ ດິ ເຂາົ້ັ ນໍາ
ແລະ ຄູສອນກ່ີ ຽວກບັ ການຮຽນຮູຕັ້ ະຫອດຊວີ ດິ ກໍບີ່ ໍໄດຮ້ັ ບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ລວມທງັ ວທິ ກີ ານໃໝ່ີ ໆ ເພ່ີ ອສະໜອງ
ຫກັ ສູດການຮູໜັ້ ງັ ສ.
6.4.2. ພາກສີ່ ວນຮບັ ຜດິ ຊອບ
ການບນັ ລຸຜນົ ສາໍ ເລດັ ຂອງຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ດາ້ັ ນຍຸດທະສາດນີັ້ ແມ່ີ ນຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຮີ່ ວມກນັ ຂອງກມົ ການ
ສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ, ກມົ ສາມນັ ສກຶ ສາ, ສູນປະກນັ ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ, ສູນການສກຶ ສາຮຽນຮີ່ ວມ, ສະຖາບນັ
ຄນົ້ັ ຄວາັ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ.
6.4.3. ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງ ແລະ ນະໂຍບາຍ
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 4.1: ອດັ ຕາການຮູໜ້ັ ງັ ສສາໍ ລບັ ໄວໝີ່ ຸມ ແລະ ຜູໃ້ັ ຫຍີ່ ເພີ່ ມີ ຂນຶັ້ ແລະ ຄວາມແຕກໂຕນໃນ
ການຮູໜັ້ ງັ ສສາໍ ລບັ ເພດ, ເຜີ່ າົ , ຖານະດາ້ັ ນເສດຖະກດິ ແລະ ທ່ີ ຕີ ງັັ້ ພູມສນັ ຖານຫຸດ ຜ່ີ ອນລງົ .
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
14 LSIS II ພບົ ວີ່ າ “60 ເປີເຊນັ ຂອງຊາວໜ່ີ ຸມທ່ີ ເີ ຂາົ້ັ ໂຮງຮຽນປະຖມົ ບ່ີ ໍມທີ ກັ ສະໃນການອ່ີ ານປະໂຫຍກທ່ີ ງີ ່ີາຍດາຍ, ຊ່ີ ງຶ ເປັນບນັ ຫາຫາຍ
ແລະ ຮຽກຮອັ້ ງໃຫມັ້ ກີ ານຕດິ ຕາມ ແລະ ສະໜບັ ສະໜນູ ນກັ ຮຽນ ແລະ ຄູອາຈານໃຫໃັ້ ກຊ້ັ ດິ ຕີ່ ມ ເພ່ີ ອຮບັ ປະກນັ ຄຸນນະພາບການຮຽນ-
ການສອນ.”
37
• ສາ້ັ ງແຜນປະຕບິ ດັ ງານສໍາລບັ ຫກັ ສູດການຮຽນຮູໜ້ັ ງັ ສ ທ່ີ ໃີ ຫບັ້ ູລມິ ະສດິ ຜູທ້ັ ່ີ ມີ ອີ າຍຸ 15-40 ປີ ໂດຍອງີ ໃສີ່ ຂໍັ້
ແນະນາໍ ຈາກຜນົ ການສໍາຫວດປະຊາກອນສໍາລບັ ປີ 2015 ແລະ 2020 ແລະ ການສໍາຫວດດດັ ຊະນໝີ າຍ
ສງັ ຄມົ ລາວ ໃນປີ 2017.
• ແຜນປະຕບິ ດັ ງານດ່ີ ງັ ກ່ີ າວນຈີັ້ ະໃຫບ້ັ ູລມິ ະສດິ ໃນການປັບປຸງການຮູໜັ້ ງັ ສໃນ 40 ເມອງບູລມິ ະສດິ ແລະ
ເພດຍງິ ແລະ ປະຊາກອນທ່ີ ເີ ປັນຊນົ ເຜີ່ າົ ລວມທງັ ຄນົ ພກິ ານທ່ີ ມີ ອີ ດັ ຕາການຮູໜັ້ ງັ ສຕ່ີ າໍ .
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 4.2: ລງົ ຕດິ ຕາມຫກັ ສູດການຮຽນ-ການສອນ ລບົ ລາ້ັ ງຄວາມບີ່ ຮໍ ູໜັ້ ງັ ສຂອງການສກຶ ສາ
ນອກໂຮງຮຽນ ໂດຍການສີ່ ຸມເອາົ ກ່ີ ຸມຕວົ ຢີ່ າງ ເພ່ີ ອປະເມນີ ຜນົ ກະທບົ ກີ່ ຽວກບັ ການຮູໜ້ັ ງັ ສຂອງໄວໜີ່ ຸມ.
ຖາ້ັ ຢາກບນັ ລຸໄດຜັ້ ນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງກາງນີັ້ ຈະຕອັ້ ງມກີ ານສະໜອງທນຶ ທີ່ ສີ ອດຄີ່ ອງກບັ ສະຖານະພາບການ
ເງນິ “ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ” ແລະ/ຫ ງບົ ປະມານ ODA ຕອັ້ ງສຸມໃສ່ີ ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງນໂີັ້ ດຍສະເພາະ.
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ສະຖາບນັ ຄນົັ້ ຄວາັ້ ວທິ ະຍາສາດການສກຶ ສາ (ສູນຄນົ້ັ ຄວາ້ັ ແລະ ປະເມນີ ການສກຶ ສາ) ໂດຍຮີ່ ວມກບັ ສູນ
ການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ ອງີ ຕາມພາລະບດົ ບາດ ຕອ້ັ ງໄດພັ້ ດັ ທະນາ ແລະ ຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ຍຸດທະສາດ
ການປະເມນີ ການຮູໜັ້ ງັ ສແບບສ່ີ ຸມຕວົ ຢ່ີ າງ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 4.3: ການບໍລກິ ານດາັ້ ນການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ ແລະ ໂຄງປະກອບຂອງການສກຶ ສາ
ນອກໂຮງຮຽນ ຕອັ້ ງປະກອບສ່ີ ວນໃຫອັ້ ດັ ຕາການຮູໜ້ັ ງັ ສຂອງໄວໜີ່ ຸມ ແລະ ຜູໃ້ັ ຫຍ່ີ ເພີ່ ມີ ຂນຶ້ັ ແລະ ພອ້ັ ມທງັ ສີ່ ງົ ເສມີ
ສູນການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ ແລະ ສູນການຮຽນຮູຊັ້ ຸມຊນົ ຢ່ີ ູຂນັ້ັ ເມອງ ແລະ ຂນັ້ັ ບາັ້ ນ.
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ການເຂາົັ້ ຮຽນໃນຫກັ ສູດການຮຽນຮູໜ້ັ ງັ ສຂອງການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ ແມ່ີ ນໃຫບັ້ ູລມິ ະສດິ ແກ່ີ ເປົາ້ັ
ໝາຍທີ່ ມີ ອີ າຍຸ ແຕ່ີ 15-40 ປີ ໂດຍເນນັ້ັ ໃສີ່ 40 ເມອງບູລມິ ະສດິ .
6.5 ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ສູງທີ 5:
ຄຸນນະພາບ ແລະ ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນທ່ີ ຈີ ບົ ຈາກການສກຶ ສາຂນັ້ັ ພນັ້ ຖານ ແລະ ຜູທັ້ ີ່ ຈີ ບົ ການສກຶ ສາຫງັ ຂນັ້ັ ພນ້ັ ຖານທີ່ ີ
ເຂາົ້ັ ສີ່ ູຕະຫາດແຮງງານທງັ ພາຍໃນ ແລະ ຕີ່ າງປະເທດ ສອດຄີ່ ອງກບັ ຄວາມຕອັ້ ງການຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະ
ກດິ -ສງັ ຄມົ ຄງັ້ັ ທີ IX ແລະ ການຫຸດພນົັ້ ອອກຈາກສະຖານະພາບປະເທດດອັ້ ຍພດັ ທະນາ
6.5.1 ຫກັ ການ ແລະ ເຫດຜນົ
ການທບົ ທວນເຄ່ີ ງິ ສະໄໝ 2016-2020 ໄດພັ້ ບົ ວີ່ າກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຈະຕອັ້ ງສບຕ່ີ່ີ ກໍ ານ
ໃຫບ້ັ ູລມິ ະສດິ ໃນການແກໄັ້ ຂບນັ ຫາຫກັ ທີ່ ກີ ະທບົ ຕີ່ ໍຄວາມສອດຄີ່ ອງ ແລະ ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ຂອງການສກຶ ສາຫງັ ຂນັ້ັ ພນັ້
ຖານພາຍໃນປີ 2025 ລວມທງັ ຄວາມຮູ ັ້ ແລະ ທກັ ສະ ທີ່ ຍີ ງັ ບີ່ ໍທນັ ພຽງພໍ ທ່ີ ນີ ກັ ຮຽນທ່ີ ຈີ ບົ ຈາກຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນ
ປາຍໄດຮັ້ ບັ ເພີ່ ອສະໜບັ ສະໜນູ ໃຫແ້ັ ກີ່ ແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫີ່ ງຊາດ ຄງັັ້ ທີ IX. ທກັ ສະທ່ີ ໄີ ດຮັ້ ບັ
ແລະ ຜນົ ຂອງການຮຽນ ໂດຍສະເພາະການຮູໜ້ັ ງັ ສ ແລະ ການຄດິ ໄລີ່ ເລກ ຂອງການສກຶ ສາຂນັັ້ ພນ້ັ ຖານບີ່ ໍພຽງພໍກບັ
ຄວາມຕອ້ັ ງການໃນປັດຈບຸ ນັ ຂອງຕະຫາດແຮງງານ.
ເພີ່ ອປັບປຸງຄວາມສອດຄີ່ ອງ ກບັ ຄວາມຕອ້ັ ງການຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫ່ີ ງຊາດ, ບດົ
ລາຍງານການປະເມນີ ກາງສະໄໝ ໄດສ້ັ ງັ ເກດວີ່ າມນັ ບີ່ ໍພຽງແຕ່ີ ຈະປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງການສກຶ ສາຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ
38
ຕອນປາຍ, ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ການສກຶ ສາຊນັັ້ ສູງເທ່ີ າົ ນນັ້ັ ; ແຕ່ີ ມນັ ມຄີ ວາມຈາໍ ເປັນຕອ້ັ ງປັບປຸງທກັ ສະຂນັັ້ ພນ້ັ ຖານ
ຂອງເດກັ ນອ້ັ ຍ ເລີ່ ມີ ແຕີ່ ການສກຶ ສາກ່ີ ອນໄວຮຽນຈນົ ຮອດມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົັ້ ພອ້ັ ມທງັ ໃຫກ້ັ ານສະໜບັ ສະໜນູ ທີ່ ີ
ຈາໍ ເປັນສາໍ ລບັ ຄນົ ພກິ ານ. ແຕີ່ ເນ່ີ ອງຈາກຂາດຂໍມ້ັ ູນການສາໍ ຫວດຕະຫາດແຮງງານທີ່ ເີ ປັນປົກກະຕິ ແລະ ການສກຶ ສາ
ການຕດິ ຕາມນກັ ຮຽນທ່ີ ຮີ ຽນຈບົ ອອກໄປ ຈ່ີ ງຶ ເຮດັ ໃຫກັ້ ານສາັ້ ງສມແຮງງານ ບີ່ ໍມຄີ ວາມສອດຄ່ີ ອງກບັ ຄວາມຕອ້ັ ງ
ການຕວົ ຈງິ . ຂດີ ຄວາມສາມາດຂອງພາກເອກະຊນົ ຍງັ ຈາໍ ກດັ ໃນການກາໍ ນດົ ຄວາມຕອ້ັ ງການແຮງງານ, ທງັ ໃນ
ປັດຈບຸ ນັ ແລະ ອານາຄດົ . ເພີ່ ອຢາກກາໍ ນດົ ປະລມິ ານຂອງກາໍ ລງັ ແຮງງານ ທ່ີ ສີ ອດຄ່ີ ອງກບັ ແຜນພດັ ທະນາເສດຖະ
ກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫີ່ ງຊາດ, ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຕອັ້ ງມແີ ຜນພດັ ທະນາຊບັ ພະຍາກອນມະນຸດໂດຍລວມ
ສໍາລບັ ຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ. ຢາກໃຫຂັ້ ະແໜງອຸດສາຫະກາໍ ແລະ ການບໍລກິ ານ ມກີ ານປະກອບສີ່ ວນຕີ່ ໍ
ຍອດຜະລດິ ຕະພນັ ພາຍໃນ ຫ GDP, ຍງັ ຮຽກຮອັ້ ງໃຫມັ້ ກີ ານປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງນກັ ຮຽນທີ່ ຈີ ບົ ຈາກມດັ ທະ
ຍມົ ຕອນປາຍ, ວທິ ະຍາໄລ ແລະ ມະຫາວທິ ະຍາໄລ.
ການວໄິ ຈຂອງຕະຫາດແຮງງານໃນປີ 201815 ໄດສ້ັ ະແດງໃຫເ້ັ ຫນັ ວີ່ າ ການຂາດເຂນີ ແຮງານທ່ີ ມີ ຄີ ຸນນະພາບ
ແມີ່ ນໜ່ີ ງຶ ໃນຂໍຂັ້ າດຕກົ ບກົ ຜີ່ ອງຫກັ ຕີ່ ໍການພດັ ທະນາຂະແໜງເອກະຊນົ ໃນ ສປປ ລາວ. ຄວາມຂາດເຂນີ ດີ່ ງັ ກີ່ າວ ຕດິ
ພນັ ຢີ່ າງເປັນພນ້ັ ຖານກບັ ການຂາດເຂນີ ທງັ ແຮງງານທີ່ ມີ ທີ ກັ ສະ ແລະ ບີ່ ໍມທີ ກັ ສະ ຊ່ີ ງຶ ສີ່ ວນໜ່ີ ງຶ ແມ່ີ ນຍອ້ັ ນລະດບັ ການ
ສກຶ ສາທີ່ ສີ ະໜອງໃຫໂັ້ ດຍບນັ ດາສະຖາບນັ ແລະ ໂຮງຮຽນຂອງລດັ ຍງັ ຕ່ີ ໍາ; ພອ້ັ ມນນັ້ັ , ບນັ ຫາທ່ີ ຕີ ດິ ພນັ ກບັ ການຂາັ້ ມ
ຜ່ີ ານຈາກເສດຖະກດິ ກະສກິ ໍາໄປສີ່ ູເສດຖະກດິ ອຸດສະຫະກໍາ. ການຂາດແຄນເຫ່ີ າົ ນີັ້ ສີ່ ວນໃຫຍີ່ ແມ່ີ ນກີ່ ຽວຂອັ້ ງກບັ ການ
ຂາດແຄນແຮງງານທ່ີ ມີ ສີ ມີ ແລະ ຍີ່ ງິ ໄປກວ່ີ ານນັ້ັ ຂາດທງັ ແຮງງານທີ່ ບີ ີ່ ມໍ ສີ ມີ . ການຈາ້ັ ງງານໃນ ສປປ ລາວ ມຫີ າຍ ໃນ
ຂະແໜງກະສກິ າໍ , ຊີ່ ງຶ ມສີ ູງເຖງິ 2,3 ລາ້ັ ນຄນົ ທີ່ ເີ ຮດັ ວຽກໃນຂະແໜງກະສກິ ໍາ, ມີ 920.000 ຄນົ ເຮດັ ວຽກກ່ີ ສໍ າ້ັ ງ
ແລະ ການບໍລກິ ານ, 248.000 ຄນົ ເຮດັ ວຽກໃນຂະແໜງອຸດສາຫະກາໍ ແລະ 22.000 ຄນົ ເຮດັ ວຽກໃນຂະແໜງ
ພະລງັ ງານ ແລະ ບີ່ ແໍ ຮີ່ ໃນປີ 2013. ປະຊາກອນໃນເກນອາຍຸເຮດັ ວຽກແມີ່ ນ 4,4 ລາັ້ ນຄນົ ແລະ ຄາດວີ່ າຈະມປີ ະຊາ
ກອນເພ່ີ ມີ ເຕມີ ປະມານ 96.000 ຄນົ ທ່ີ ຈີ ະເຖງິ ເກນອາຍຸເຮດັ ວຽກໃນແຕ່ີ ລະປີໃນທດົ ສະວດັ ຂາັ້ ງໜາັ້ . ຂະແໜງການ
ກະສກິ າໍ ແລະ ອຸດສະຫະກາໍ ໄດປ້ັ ະກອບສີ່ ວນ 3,7% ຂອງການເຕບີ ໂຕຜະລດິ ຕະພນັ ພາຍໃນລວມ ທີ່ ມີ ກີ ານເຕບີ ໂຕ
6,5% ໃນປີ 2018, ແຕ່ີ ຍງັ ມກີ ານຂາດເຂນີ ນກັ ວຊິ າການ ທ່ີ ໄີ ດຮັ້ ບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ໃນສອງຂະແໜງການດ່ີ ງັ ກີ່ າວ. ມີ
ໂຮງຮຽນຫາຍແຫີ່ ງ ແລະ ຄູຈໍານວນຫາຍ ທ່ີ ພີ ບົ ຄວາມຫຍຸງ້ັ ຍາກໃນການສດິ ສອນຫກັ ສູດໃໝ່ີ ໃນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນ
ປາຍໃຫມ້ັ ປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ແລະ ຍງັ ຂາດການຝຶກອບົ ຮມົ , ຫອ້ັ ງທດົ ລອງ/ອຸປະກອນ ແລະ ອຸປະກອນການຮຽນ-ການສອນ
ເພີ່ ອສດິ ສອນທກັ ສະວຊິ າວທິ ະຍາສາດທາໍ ມະຊາດ16. ບນັ ຫາດ່ີ ງັ ກ່ີ າວ ຈະສ່ີ ງົ ຜນົ ກະທບົ ຕີ່ ຕໍ ະຫາດແຮງງານໃນຖານະ
ທ່ີ ີ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍແມ່ີ ນສ່ີ ວນປະກອບທ່ີ ໃີ ຫຍ່ີ ລໍາດບັ ສອງ (ທີ່ ຮີ ອງຈາກ ມດັ ທະຍມົ ຕນົັ້ ) ທ່ີ ຈີ ະເຂາົ້ັ ສ່ີ ູຂະແໜງ
ອຸດສະຫະກໍາ ແລະ ການບໍລກິ ານ. ມນັ ຍງັ ສ່ີ ງົ ຜນົ ສະທອ້ັ ນຕີ່ ໍການສກຶ ສາຊນັັ້ ສູງ ແລະ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ການຝຶກ
ອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ . ໃນຂະນະທ່ີ ີ 75% ຂອງຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນທີ່ ຈີ ບົ ມະຫາວທິ ະຍາໄລແມີ່ ນມວີ ຽກເຮດັ ງານທໍາ17, ຈາໍ
ນວນນກັ ສກຶ ສາທີ່ ຈີ ບົ ໃນສາຍວທິ ະຍາສາດທາໍ ມະຊາດຈະບີ່ ໍພຽງພ.ໍ ຄຸນນະພາບຂອງວທິ ະຍາໄລເອກະຊນົ ຍງັ ຂາດ
ເງ່ີອນໄຂທີ່ ວີ ີ່ າເຂາົ ເຈາົ້ັ ບີ່ ໄໍ ດຮັ້ ບັ ອະນຸຍາດໃນການສະໜອງຫກັ ສູດລະດບັ ປະລນິ ຍາຕີ ແລະ ຫກັ ສູດທ່ີ ສີ ູງກວີ່ ານນັ້ັ ຈນົ
ກວີ່ າເຂາົ ຈະມສີ ່ີ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ອາຈານສອນທ່ີ ມີ ຄີ ຸນນະພາບພຽງພ.ໍ
ບດົ ລາຍງານກາງສະໄໝໄດສັ້ ະແດງໃຫເ້ັ ຫນັ ເຖງິ ສີ່ ງິ ທາ້ັ ທາຍທີ່ ສີ າໍ ຄນັ ນນັ້ັ ກໍຄຈະເຮດັ ແນວໃດ ເພີ່ ອຮບັ ປະ
ກນັ ວ່ີ າຄສູ ອນໃນສະຖານອາຊວີ ະສກຶ ສາໄດຮ້ັ ບັ ການຝຶກອບົ ຮມົ ຢ່ີ າງເຕມັ ສີ່ ວນ ເພີ່ ອໃຫສັ້ າມາດສດິ ສອນຫກັ ສູດໃໝ່ີ
ແລະ ເຂາົັ້ ໃຈວທິ ກີ ານນາໍ ໃຊອ້ັ ຸປະກອນ ແລະ ຊບັ ພະຍາກອນໃໝີ່ . ດີ່ ງັ ນນັ້ັ , ກມົ ອາຊວີ ະສກຶ ສາຈະຕອ້ັ ງໄດມັ້ ກີ ານ
15 Labour Market Analysis - Lao PDR Literature review and qualitative insights, GIZ, February 2018
16 “ວທິ ທະຍາສາດທໍາມະຊາດ ໝາຍເຖງິ ວຊິ າທີ່ ກີ ີ່ ຽວຂອັ້ ງກບັ ວທິ ະຍາສາດ, ເທກັ ໂນໂລຊ,ີ ວະສາວະກາໍ ແລະ ຄະນດິ ສາດ (STEM)
17 ນກັ ສກຶ ສາທ່ີ ຮີ ຽນຈບົ ບາງຄນົ ກີ່ ໍເຮດັ ທຸລະກດິ ຄອບຄວົ , ສາ້ັ ງຕງັ້ັ ທຸລະກດິ ຂອງຕນົ ເອງ ຫ ບີ່ ໍມວີ ຽກເຮດັ
39
ຈດັ ການທີ່ ດີ ໃີ ນການຝຶກອບົ ຮມົ ແລະ ຍກົ ລະດບັ ໃຫຄັ້ ສູ ອນ ເພີ່ ອຮບັ ປະກນັ ວີ່ າຄຸນນະພາບຂອງການສດິ ສອນແມີ່ ນ
ສອດຄີ່ ອງກບັ ມາດຕະຖານການສກຶ ສາຂອງຊາດ, ຂອງພາກພນ້ັ ແລະ ຂອງສາກນົ , ໂດຍໄດຮ້ັ ບັ ການສະໜບັ ສະໜນູ
ຈາກຄ່ີ ູຮີ່ ວມມສາກນົ . ສ່ີ ງິ ທາ້ັ ທາຍອກີ ຢີ່ າງໜີ່ ງຶ ຄ ການປະເມນີ ເຖງິ ປະສດິ ທພິ າບໃນການຈາ້ັ ງງານຂອງນກັ ຮຽນທີ່ ີ
ຮຽນຈບົ ອອກໄປ ພອ້ັ ມທງັ ປະເມນີ ເຖງິ ຄວາມເພີ່ ງິ ພໃໍ ຈຂອງຜູໃ້ັ ຊແ້ັ ຮງງານ ເພ່ີ ອນາໍ ໄປເປັນພນັ້ ຖານໃນການຕດັ ສນິ
ໃຈໃນອານາຄດົ . ຕອັ້ ງໄດພັ້ ດັ ທະນາຄາໍ ແນະນາໍ ໃຫແັ້ ກ່ີ ສະຖານອາຊວີ ະສກຶ ສາຕ່ີ າງໆ ກ່ີ ຽວກບັ ວທິ ກີ ານດໍາເນນີ ການ
ສກຶ ສາຕດິ ຕາມນກັ ຮຽນທ່ີ ມີ ປີ ະສດິ ທຜິ ນົ ເພ່ີ ອໃຫສ້ັ າມາດນໍາເອາົ ຜນົ ການສກຶ ສາຕດິ ຕາມ ໄປນໍາໃຊໃ້ັ ນການກາໍ ນດົ
ນະໂຍບາຍ. ຜີ່ ານມາ ຍງັ ມສີ ່ີ ງິ ທາ້ັ ທາຍໃນການຊອກຫາສະຖານທ່ີ ຝີ ຶກງານທີ່ ເີ ໝາະສມົ ສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນ ເພີ່ ອຝຶກເອາົ
ປະສບົ ການຕວົ ຈງິ ເຊີ່ ງິ ເປັນສ່ີ ວນໜ່ີ ງຶ ຂອງຫກັ ສູດການສກຶ ສາຂອງພວກເຂາົ . ສະຖານອາຊວີ ະສກຶ ສາ ຄວນສາັ້ ງເຄອ
ຂີ່ າຍກບັ ບນັ ດາຜູປັ້ ະກອບການຢ່ີ ູແຕີ່ ລະທອັ້ ງຖ່ີ ນິ ເພ່ີ ອສະໜບັ ສະໜນູ ການຝຶກງານຂອງນກັ ຮຽນ.
ບດົ ລາຍງານກາງສະໄໝ ຍງັ ໄດຊັ້ ໃີັ້ ຫເ້ັ ຫນັ ວີ່ າຍງັ ມຄີ ວາມຕອັ້ ງການ ສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນທີ່ ຮີ ຽນຈບົ ໃນສາຍວທິ ະ
ຍາສາດ, ເຕກັ ໂນໂລຢີ, ວສິ ະວະກໍາສາດ ແລະ ຄະນດິ ສາດ ທ່ີ ມີ ຄີ ຸນນະພາບສູງ ເພ່ີ ອພດັ ທະນາເສດຖະກດິ ຂອງຊາດ
ໃນອະນາຄດົ ໃຫດ້ັ ຂີ ນຶັ້ .
6.5.2 ພາກສ່ີ ວນຮບັ ຜດິ ຊອບ
ຜນົ ສາໍ ເລດັ ຂອງຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ດາັ້ ນຍຸດທະສາດນີັ້ ແມີ່ ນຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຮີ່ ວມກນັ ຂອງກມົ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ
ແລະ ຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ , ກມົ ການສກຶ ສາຊນັ້ັ ສູງ, ກມົ ການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ, ວທິ ະຍາໄລຄູ ແລະ ສະຖາບນັ
ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ , ສູນປະກນັ ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ, ກມົ ກດິ ຈະການນກັ ສກຶ ສາ ແລະ
ຫອັ້ ງການພດັ ທະນາຊບັ ພະຍາກອນມະນດຸ . ບດົ ບາດຂອງສະພາທີ່ ປີ ຶກສາອາຊວີ ະສກຶ ສາແຫ່ີ ງຊາດ ໃນການພວົ ພນັ
ກບັ ພາກເອກະຊນົ , ການສາັ້ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງໃຫແ້ັ ກ່ີ ກ່ີ ຸມເຮດັ ວຽກການຄາັ້ , ການຮກັ ສາຄວາມສອດຄ່ີ ອງຂອງການ
ພດັ ທະນາຫກັ ສູດ ແລະ ການຄຸມ້ັ ຄອງກອງທນຶ ຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ກ່ີ ໍແມີ່ ນສີ່ ງິ ທີ່ ສີ າໍ ຄນັ ເຊີ່ ນັ ກນັ .
6.5.3 ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງ ແລະ ນະໂຍບາຍ
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 5.1: ຄຸນນະພາບຂອງການຮຽນ-ການສອນ ໃນຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສາຕອນປາຍ ໄດຮັ້ ບັ ການ
ປັບປຸງດຂີ ນຶ້ັ ເພີ່ ອສອດຄ່ີ ອງກບັ ຄວາມຕອ້ັ ງການຂອງຕະຫາດແຮງງານ ແລະ ການສກຶ ສາຊນັັ້ ສູງ ລວມທງັ ໂຮງຮຽນ
ຕວົ ແບບ
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ສາັ້ ງ ແລະ ຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ແຜນຝຶກອບົ ຮມົ ຄູຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ເພ່ີ ອຍກົ ລະດບັ ຄວາມຮູດ້ັ າ້ັ ນເນອັ້ ໃນຂອງວຊິ າ
ສອນ ຊ່ີ ງຶ ຄູເຫ່ີ າົ ນນັັ້ ສ່ີ ວນໃຫຍີ່ ແມ່ີ ນສອນຢີ່ ູຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົັ້ ທງັ ນກີ້ັ ໍເພີ່ ອຊ່ີ ວຍໃຫເັ້ ຂາົ ເຈາົັ້ ສາມາດ
ສອນໃນຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍໄດ.້ັ ແຜນດີ່ ງັ ກີ່ າວນຈີ້ັ ະກໍານດົ ພາລະບດົ ບາດ ແລະ ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບ
ຂອງກມົ ສາມນັ ສກຶ ສາ, ພະແນກສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ແຂວງ, ຫອ້ັ ງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ
ເມອງ, ກີ່ ຸມໂຮງຮຽນ, ວທິ ະຍາໄລຄ,ູ ຜູອັ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ , ຄູນເິ ທດຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ ແລະ
ຄະນະສກຶ ສາສາດຂອງມະຫາວທິ ະຍາໄລ.
• ມຂີ ໍຕັ້ ກົ ລງົ ຂອງລດັ ຖະມນົ ຕກີ ີ່ ຽວກບັ ການສາັ້ ງຕງັ້ັ ໂຮງຮຽນຕວົ ແບບ, ຊ່ີ ງຶ ໃນຂໍຕັ້ ກົ ລງົ ດ່ີ ງັ ກ່ີ າວ ຕອັ້ ງກໍານດົ
ສ່ີ ງິ ອາໍ ນວຍຄວາມສະດວກທີ່ ຈີ າໍ ເປັນ, ຂດີ ຄວາມສາມາດຂອງບນັ ດາຄ-ູ ອາຈານ ແລະ ພະນກັ ງານພອັ້ ມທງັ
ການບໍລຫິ ານ, ຄຸມັ້ ຄອງ ແລະ ພາລະໜາັ້ ທີ່ ຂີ ອງໂຮງຮຽນໂຮງຮຽນຕວົ ແບບ.
• ສູນຂມໍ້ັ ູນເຕກັ ໂນໂລຊີ (ໄອຊທີ )ີ ຂອງແຂວງ ຈະຕອ້ັ ງຮວມຕວົ ເຂາົ້ັ ກບັ ໂຮງຮຽນທີ່ ສີ ູນຕງັ້ັ ຢີ່ ູເພ່ີ ອສາັ້ ງໃຫເັ້ ປັນ
ໂຮງຮຽນຕວົ ແບບ.
40
• ອອກຂຕໍ້ັ ກົ ລງົ ກ່ີ ຽວກບັ ການພດັ ທະນາ ແລະ ນໍາໃຊສັ້ ່ີ ການຮຽນການສອນ ອອນລາຍ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 5.2: ຈາໍ ນວນ ແລະ ຄຸນນະພາບຂອງນກັ ຮຽນທ່ີ ຈີ ບົ ຈາກສະຖາບນັ ສາັ້ ງຄູ ແລະ ຄະນະສກຶ
ສາສາດ ໃນສາຍວຊິ າວທິ ະຍາສາດທໍາມະຊາດໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງດຂີ ນຶ້ັ ແນໃສ່ີ ເພ່ີ ອປັບປຸງການຮຽນ-ການສອນ
ວທິ ະຍາສາດທໍມະຊາດໃນຊນັ້ັ ມດັ ທະຍມົ .
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ໃຫບັ້ ູລມິ ະສດິ ເຂາົັ້ ຮຽນໃນວທິ ະຍາໄລຄູ ແລະ ຄະນະສກຶ ສາສາດ ແກີ່ ຜູເ້ັ ຂາົັ້ ຮຽນທີ່ ສີ ະໝກັ ເປັນຄູໃນສາຍ
ວທິ ະຍາສາດທໍາມະຊາດ ລະຫວີ່ າງເພດຍງິ ແລະ ເພດຊາຍໃຫມັ້ ຄີ ວາມສະເໝພີ າບກນັ .
• ໃຫໂ້ັ ອກາດສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນຄູສາຍວທິ ະຍາສາດທໍາມະຊາດ ໄດປ້ັ ັບປຸງຄວາມຮູຂັ້ ອງເຂາົ ເຈາົ້ັ ໃນເວລາເຂາົ້ັ
ຮຽນໃນສະຖາບນັ ສາັ້ ງຄູ
• ຫກັ ສູດວຊິ າວທິ ະຍາສາດທາໍ ມະຊາດ ຢ່ີ ູຊນັັ້ ມດັ ທະຍມົ ຕອນປາຍ ຈະໄດຮ້ັ ບັ ການທບົ ທວນ ແລະ ປະເມນີ
ຄວາມເປັນໄປໄດໃ້ັ ນການແຍກຫກັ ສູດອອກເປັນ 2 ສາຍ ຄ: ສາຍວຊິ າວທິ ະຍາສາດທາໍ ມະຊາດ ແລະ ສາຍ
ວຊິ າວທິ ະຍາສາດສງັ ຄມົ .
• ທນຶ ການສກຶ ສາສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນຄູ ທີ່ ສີ ະໜອງໂດຍກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ແລະ ຄ່ີ ູຮ່ີ ວມພດັ ທະ
ນາ ໃຫບ້ັ ູລມິ ະສດິ ແກີ່ ນກັ ຮຽນໄປຮຽນສາຍວທິ ະຍາສາດທາໍ ມະຊາດ ແລະ ນກັ ຮຽນຈາກ 40 ເມອງດອັ້ ຍ
ໂອກາດ ໂດຍເອາົ ໃຈໃສ່ີ ເຖງິ ຄວາມແຕກໂຕນກນັ ລະຫວີ່ າງເພດ ແລະ ເຜີ່ າົ .
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງ ທີ 5.3: ຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນທ່ີ ຮີ ຽນຈບົ ຫກັ ສູດກະສກິ າໍ , ການບລໍ ກິ ານ ແລະ ອຸດສະຫະກາໍ ຢ່ີ ູ
ສາຍອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ການຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບິ ເພ່ີ ມີ ຂນຶ້ັ ໂດຍຜີ່ ານການປັບປຸງສີ່ ງິ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ, ຄູ
ສອນ ແລະ ອຸປະກອນຮບັ ໃຊກັ້ ານຮຽນ-ການສອນ
ຖາ້ັ ຢາກບນັ ລຸໄດຜ້ັ ນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງກາງນີ້ັ ຈະຕອັ້ ງມກີ ານສະໜອງທນຶ ທ່ີ ສີ ອດຄ່ີ ອງກບັ ສະຖານະພາບການ
ເງນິ “ ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບ” ແລະ / ຫ ງບົ ປະມານ ODA ຕອັ້ ງສຸມໃສ່ີ ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງນໂີ້ັ ດຍສະເພາະ.
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ມາດຕະຖານຄຸນວຸດທສິ ໍາລບັ ຫກັ ສູດສາຍກະສກິ າໍ ແລະ ອຸດສະຫະກໍາຈະໄດຮ້ັ ບັ ການພດັ ທະນາ, ຮບັ ຮອງ.
• ສູດຄດິ ໄລີ່ ງບົ ປະມານສໍາລບັ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ການຝຶກອບົ ຮມົ ວຊິ າຊບີ ໃຫລັ້ ວມເອາົ ທນຶ ເພີ່ ມີ ເຕມີ
ສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນສາຍກະສກິ າໍ ແລະ ອຸດສະຫະກາໍ , ແຕີ່ ຖາັ້ ບ່ີ ໍສາມາດເພີ່ ມີ ທນຶ ຂນຶ້ັ ໄດັ້ ຕອັ້ ງໃຫບ້ັ ູລມິ ະສດິ ແກີ່
ນກັ ຮຽນທ່ີ ຈີ ະໄປຮຽນໃນວຊິ າທີ່ ກີ ີ່ ຽວຂອ້ັ ງກບັ ສາຍກະສກິ າໍ .
• ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ຈະຕອັ້ ງປະສານຢີ່ າງເປັນທາງການໄປຫາ ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະ
ຫວດັ ດກີ ານສງັ ຄມົ ແລະ ກະຊວງກະສກິ າໍ ແລະ ປ່ີ າໄມ ້ັ ເພ່ີ ອເຈລະຈາກີ່ ຽວກບັ ການຈດັ ຫກັ ສູດການຝຶກ
ອບົ ຮມົ ສໍາລບັ ວຊິ າທີ່ ກີ ່ີ ຽວຂອັ້ ງກບັ ກະສກິ າໍ ແລະ ອຸດສະຫະກາໍ ໃຫແ້ັ ກີ່ ເປົາັ້ ໝາຍທີ່ ຢີ າກຮຽນໃນແຕີ່ ລະ
ຂະແໜງການດີ່ ງັ ກີ່ າວໃນຕະຫູອດ 5 ປີ ຂອງແຜນພດັ ທະນາຂະແໜງການສກຶ ສາ ແລະ ກລິ າ.
• ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ ປຶກສາຫາລກບັ ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວດັ ດກີ ານສງັ ຄມົ ແລະ ກະ
ຊວງກະສກິ າໍ ແລະ ປ່ີ າໄມ ັ້ ກີ່ ຽວກບັ ຄວາມເປັນໄປໄດໃ້ັ ນການນໍາໃຊສ້ັ ່ີ ງິ ອາໍ ນວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ອຸປະ
ກອນການສດິ ສອນຮ່ີ ວມກນັ ເພີ່ ອໃຫສັ້ າມາດຮອງຮບັ ກບັ ແຜນການຂະຫຍາຍຫກັ ສູດອາຊວີ ະສກຶ ສາ ໃນ
ສາຍກະສກິ າໍ , ບໍລກິ ານ ແລະ ອຸດສາຫະກໍາ. (ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 2)
• ສາ້ັ ງຕງັັ້ ໂຮງຮຽນເຕກັ ນກິ ວຊິ າຊບີ ທີ່ ແີ ຂວງໄຊສມົ ບູນ.
41
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງ ທີ 5.4: ຫກັ ສູດການຮຽນໃນສາຍອາຊວີ ະສກຶ ສາ ໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງເພ່ີ ອໃຫສ້ັ ອດຄີ່ ອງກບັ
ຄວາມຕອັ້ ງການ ທ່ີ ກີ າໍ ນດົ ໃນແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແຫີ່ ງຊາດ ຄງັັ້ ທີ IX.
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ຂອບວຸດທກິ ານສກຶ ສາແຫ່ີ ງຊາດ ໄດຮັ້ ບັ ການຮບັ ຮອງຈາກຜູມັ້ ສີ ່ີ ວນຮີ່ ວມທງັ ໝດົ .
• ອະນຸມດັ ລະບບົ ການແນະນາໍ ວຊິ າຊບີ ແລະ ການໃຫຄັ້ າໍ ປຶກສາ ດາ້ັ ນວຊິ າຊບີ .
• ປັບປຸງກນົ ໄກໃນການສາັ້ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງແກ່ີ ການຮີ່ ວມມກບັ ພາກເອກະຊນົ
• ຮບັ ຮອງວທິ ກີ ານຝຶກອບົ ຮມົ ແບບຄວບຄ່ີ ູ ໂດຍສມົ ທບົ ກບັ ສະພາການຄາັ້ ;
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງ ທີ 5.5: ຄຸນນະພາບຂອງຫກັ ສູດອາຊວີ ະສກຶ ສາໄດຮັ້ ບັ ການປັບປຸງໃຫດັ້ ຂີ ນຶ້ັ
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ມາດຕະຖານອາຊບີ ສໍາລບັ ຫກັ ສູດໃໝ່ີ ຂອງອາຊວີ ະສກຶ ສາຕອັ້ ງໄດຖ້ັ ກຮບັ ຮອງ.
• ທບົ ທວນປະສດິ ທຜິ ນົ ຂອງຫກັ ສູດຝຶກອບົ ຮມົ ລະດບັ 1 ແລະ 2 (C.1 ແລະ C.2).
• ກາໍ ນດົ ໃຫກັ້ ານຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ຫກັ ສູດ C.1 ແລະ C.2 ເປັນຫກັ ສູດເທີ່ າົ ທຽມກບັ ລະດບັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນ
ຕນົ້ັ , ພອ້ັ ມທງັ ນາໍ ໃຊລັ້ ະບບົ ບດັ ໃຫທັ້ ນຶ ການສກຶ ສາ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງ ທີ 5.6: ຄຸນນະພາບຂອງຄູສອນໃນສະຖາບນັ ອາຊວີ ະສກຶ ສາໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງດຂີ ນຶ້ັ
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ຮບັ ຮອງມາດຕະຖານການສອນ ສາໍ ລບັ ຄູອາຊວີ ະສກຶ ສາ.
• ອອກດໍາລດັ ຂອງຂອງລດັ ຖະມນົ ຕກີ ີ່ ຽວກບັ ຕາໍ ແໜ່ີ ງວຊິ າການຄອູ າຊວີິ ະສກຶ ສາ, ປະເພດ ແລະ ນະໂຍບາຍ
ແຮງຈງູ ໃຈສາໍ ລບັ ຄູອາຊວີິ ະສກຶ ສາ.
• ສະຖາບນັ ພດັ ທະນາອາຊວີ ະສກຶ ສາ ຕອັ້ ງສາັ້ ງແຜນດາໍ ເນນີ ງານ ພອ້ັ ມແຜນການເງນິ 5 ປີ.
ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງ ທີ 5.7: ສາ້ັ ງຄວາມເຂມັ້ັ ແຂງດາັ້ ນການຮີ່ ວມມສາໍ ລບັ ວຽກງານອາ ຊວີ ະສກຶ ສາ ໃນລະດບັ ຊາດ
ແລະ ລະດບັ ທອ້ັ ງຖີ່ ນິ ກບັ ອງົ ການຈດັ ຕງັັ້ ຂອງລດັ , ເອກະຊນົ ແລະ ອງົ ການຈດັ ຕງັັ້ ສາກນົ .
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ປຶກສາຫາລ ແລະ ເຈລະຈາໃນລະດບັ ສູງຮ່ີ ວມກນັ (ກະຊວງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ, ກະຊວງ
ແຜນການ ແລະ ການລງົ ທນຶ ແລະ ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວດັ ດກີ ານສງັ ຄມົ ) ເພີ່ ອໃຫມັ້ ຂີ ຕໍັ້ ກົ ລງົ
ສາໍ ລບັ ການສາັ້ ງຕງັັ້ ຄະນະວຊິ າການຮີ່ ວມ ລະຫວ່ີ າງ ກະຊວງການສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກລິ າ, ກະຊວງແຮງ
ງານ ແລະ ສະຫວດັ ດກີ ານສງັ ຄມົ , ກະຊວງອຸດສາຫະກາໍ ແລະ ການຄາັ້ , ຄ່ີ ູຮີ່ ວມພດັ ທະນາ ແລະ ອງົ ກອນ
ເອກະຊນົ ພາຍໃຕຄ້ັ ະນະປະສານງານທີ 3 (Focal Group 3) ເພ່ີ ອເຮດັ ໜາ້ັ ທ່ີ ສີ ກຶ ສາ ແລະ ຕອບສະໜອງ
ຂໍມ້ັ ນູ ກີ່ ຽວກບັ ການປ່ີ ຽນແປງຄວາມຕອ້ັ ງການຂອງຕະຫາດແຮງງານ ແລະ ສາ້ັ ງໂອກາດເພີ່ ອໃຫໄ້ັ ດມັ້ ວີ ຽກ
ເຮດັ ງານທໍາຫາຍຂນຶ້ັ .
• ພດັ ທະນານະໂຍບາຍທ່ີ ກີ ີ່ ຽວຂອັ້ ງ ໂດຍອງີ ໃສ່ີ ຜນົ ການສນົ ທະນາ ແລະ ຂສໍ້ັ ະເໜແີ ນະຈາກທມີ ງານວຊິ າ
ການ.
42
• ພດັ ທະນາຂອບການຮີ່ ວມມລະຫວ່ີ າງສະຖານອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ຫວົ ໜີ່ ວຍທຸລະກດິ ຂອງພາກເອກະ
ຊນົ .
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງ ທີ 5.8: ລະບບົ ການບລໍ ຫິ ານ ແລະ ຄຸມັ້ ຄອງອາຊວີ ະສກຶ ສາ ມຄີ ວາມເຂມັ້ັ ແຂງ
ຖາັ້ ຢາກບນັ ລຸໄດຜັ້ ນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງກາງນີັ້ ຈະຕອ້ັ ງມກີ ານສະໜອງທນຶ ທີ່ ສີ ອດຄີ່ ອງກບັ ສະຖານະພາບການ
ເງນິ “ຍກົ ສູງຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ” ແລະ/ຫ ງບົ ປະມານ ODA ຕອ້ັ ງສຸມໃສີ່ ຜນົ ໄດຮັ້ ບັ ລະດບັ ກາງນໂີ້ັ ດຍສະເພາະ.
ນະໂຍບາຍທີ່ ຕີ ອ້ັ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ປັບປຸງ ແລະ ຮບັ ຮອງເອາົ ບນັ ດາລະບຽບການຂອງອາຊວີ ະສກຶ ສາ.
• ພດັ ທະນາບນັ ດານຕິ ກິ າໍ ລ່ີ ຸມກດົ ໝາຍ ເພ່ີ ອສະໜບັ ສະໜນູ ການຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ ກດົ ໝາຍອາຊວີ ະສກຶ ສາ.
• ປັບປຸງ ແລະ ຮບັ ຮອງ ລະບບົ ການຮບັ ປະກນັ ຄຸນນະພາບສາໍ ລບັ ສະຖາບນັ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ໂດຍໄດຮ້ັ ບັ ການ
ສະໜບັ ສະໜນູ ຈາກ ສູນປະກນັ ຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ.
• ຮບັ ຮອງເອາົ ຂອບການຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ ກອງທນຶ ພດັ ທະນາອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ການສະໜອງທນຶ ໃຫແັ້ ກ່ີ ຂະ
ແໜງການຍີ່ ອຍອາຊວີ ະສກຶ ສາ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງ ທີ 5.9: ຂອບວຸດທກິ ານສກຶ ສາແຫ່ີ ງຊາດ ໄດກັ້ ວມເອາົ ວຸດທກິ ານສກຶ ສາໃນການສກຶ ສານອກ
ໂຮງຮຽນ ແລະ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ພອັ້ ມທງັ ສອດຄ່ີ ອງກບັ ຂອບວຸດທຂິ ອງອາຊຽນ.
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັ້ັ ປະຕບິ ດັ
• ອອກຄາໍ ແນະນໍາຂອງລດັ ຖະມນົ ຕີ ກີ່ ຽວກບັ ການຮີ່ ວມມກນັ ລະຫວີ່ າງກມົ ອາຊວີ ະສກຶ ສາ ແລະ ກມົ ການ
ສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ ເພ່ີ ອລວມເອາົ ຫກັ ສູດການຮຽນ-ການສອນຂອງການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນ ເຂາົັ້ ໃນ
ຂອບວຸດທກິ ານສກຶ ສາແຫີ່ ງຊາດຂອງອາຊວີ ະສກຶ ສາ.
• ກວດກາຄວາມສມົ ດຸນລະຫວ່ີ າງພາກທດິ ສະດີ ແລະ ພາກປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ຂອງຫກັ ສູດການສກຶ ສານອກ
ໂຮງຮຽນ ແລະ ຫກັ ສູດອາຊວີ ະສກຶ ສາ.
• ບນັ ດານຕິ ກິ ໍາຈະຕອ້ັ ງຖກຮີ່ າງຂນຶ້ັ ເພ່ີ ອເປັນບີ່ ອນອງີ ໃນການລວມເອາົ ການສກຶ ສານອກໂຮງຮຽນເຂາົັ້ ໃນ
ຂອບວຸດທກິ ານສກຶ ສາແຫ່ີ ງຊາດ.
ຜນົ ໄດຮ້ັ ບັ ລະດບັ ກາງທີ 5.10: ການຮຽນ-ການສອນຢີ່ ູລະດບັ ມະຫາວທິ ະຍາໄລ ແລະ ການຄນົ້ັ ຄວາ້ັ ວທິ ະຍາສາດ
ໃນໂຂງເຂດບູລມິ ະສດິ ຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ຄງັັ້ ທີ IX, ລວມທງັ ສາຍວທິ ະຍາສາດທາໍ ມະຊາດ, ວິ
ສາວະກາໍ ແລະ ເທກັ ໂນໂລຊີ ໄດຮ້ັ ບັ ການປັບປຸງໃຫເ້ັ ຂມັັ້ ແຂງຂນຶ້ັ .
ນະໂຍບາຍທ່ີ ຕີ ອັ້ ງຈດັ ຕງັັ້ ປະຕບິ ດັ
• ສກຶ ສາຄວາມເປັນໄປໄດໃັ້ ນການສາັ້ ງສະຖາບນັ ເທກັ ໂນໂລຊີ ລວມທງັ ສາ້ັ ງສູນປັນຍາປະດດິ . ການສກຶ ສາຄງັ້ັ
ນຈີັ້ ະຕອັ້ ງກາໍ ນດົ ການຈດັ ສນັ ພະນກັ ງານ ແລະ ຄວາມຕອ້ັ ງການງບົ ປະມານບລໍ ຫິ ານທີ່ ຈີ ະເກດີ ຂນຶັ້ ແລະ
ແຜນ ການປະຕບິ ດັ ເພີ່ ອຂະຫຍາຍໃນໄລຍະ 5 ປີຂອງແຜນການຂອງຂະແໜງການ.
• ສາັ້ ງຂອບໜາ້ັ ວຽກ (ToR) ເພ່ີ ອເຮດັ ການປະເມນີ ແບບເອກະລາດ ການປະຕບິ ດັ ງານຂອງສູນແຫີ່ ງຄວາມ
ເປັນເລດີ ທງັ 4 ແຫ່ີ ງ. ໜາັ້ ວຽກເຫີ່ າົ ນີັ້ ຈະສຸມໃສີ່ ການກາໍ ນດົ ຂະບວນການ ເພ່ີ ອສາັ້ ງຄວາມເຂມັັ້ ແຂງໃຫ້ັ 4
ສູນດີ່ ງັ ກີ່ າວ, ໂດຍສະເພາະ ເພ່ີ ອປັບປຸງການເຊີ່ ອມໂຍງເຂາົັ້ ກບັ ບູລມິ ະສດິ ຂອງແຜນພດັ ທະນາເສດຖະກດິ
ສງັ ຄມົ ແຫີ່ ງຊາດ ຄງັັ້ ທີ IX.
43
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
ແຜນທັດທະນາການສຶກສາ 5 ປີ
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search