การช่วยโลก
“…เร่อื งของพระก็มเี ท่านน้ั จะมาหงึ มาหวงไว้เพ่อื อะไร การหงึ หวงไมใ่ ชเ่ ร่อื งของพระ เปน็ เรื่อง
ของกเิ ลส พระจะมาชำ� ระกเิ ลสจะไปทำ� อะไรอยา่ งนนั้ นหี่ มดเทา่ ไรกห็ มด จงึ ไดว้ า่ งน้ั แหละ ชว่ ยอยตู่ ลอด
จนกระทง่ั วนั ตายนนั่ แหละ มนั เปน็ อยใู่ นจติ อยา่ งนอ้ี ยแู่ ลว้ จะไปทำ� อยา่ งอน่ื ไมไ่ ด้ ตอ้ งทำ� แบบทเ่ี คยทำ� น…้ี
เราไม่เคยมเี งินกอ้ นเงนิ สง่ั สม มีแต่เงนิ ชว่ ยโลกเทา่ น้ัน
เมือ่ พระเณรเราพอเป็นไปแลว้ กช็ ว่ ยโลกหมด ถ้าพระเณรมีความจำ� เป็นอะไรก็เอา ผมไมไ่ ด้วา่ นะ
ผมเปดิ โอกาสตลอดเวลานี่ จำ� เปน็ เรากถ็ อื เชน่ กบั โลกเขาจำ� เปน็ ทำ� ไมจะไมถ่ อื เรอื่ งพระเรอื่ งเณรของเรา
จำ� เปน็ เหมอื นโลกเขาวะ เราถอื อยแู่ ลว้ อนั น้ี ถา้ เมอื่ พอเปน็ ไปอยแู่ ลว้ ทไ่ี หนจำ� เปน็ กเ็ อาซิ ไดช้ ว่ ยไป มากอบ
โกยเงนิ ไปอะไร ของเหล่าน้ีเปน็ ปจั จัยเครอ่ื งอาศยั เท่านัน้ ไมห่ วังจะเป็นเนอื้ เป็นหนังกับมันแหละ เอามัน
มาอาศยั พอให้เป็นเนอ้ื เป็นหนังขึ้นภายในการบำ� เพญ็ ของตนเท่านั้น จะไปหึงไปหวงไปเห็นเปน็ สาระแก่น
สารอะไร ถา้ เห็นอะไรเปน็ สาระแก่นสารเกิดความรกั ชอบติดพันกันเขา้ ไป ก็นัน้ แหละมันเปน็ ไฟเขา้ มาเผา
เจ้าของ…”
(แสวงโลก แสวงธรรม หนา้ ๒๖๒)
“…พระชว่ ยโลกไมไ่ ดใ้ ครจะชว่ ยได้ พระไม่มเี มตตาใครจะมเี มตตา พระไมเ่ สียสละใครจะเสียสละ
พระสง่ั สมเสยี เองหมดทา่ แนะ่ ฟงั ซิ โห ทำ� ลายเจา้ ของขนาดไหน เปน็ พระสง่ั สม ยง่ิ ตายแลว้ มเี งนิ เทา่ นน้ั
แสนเท่านี้ลา้ น โอย๊ ฆ่าเจา้ ของท�ำลายเจ้าของ ตายแล้วไมม่ อี ะไร มีแตบ่ ริขาร ๘ นนั่ ละเทิดเจา้ ของมาก
ทสี่ ดุ เลย เดน่ ในศาสนากเ็ ด่น นน่ั เร่ืองมันอย่ตู รงนน้ั ตายไม่มีอะไรมแี ต่บริขาร ๘ เท่านน้ั พอ ผดิ กันกับ
พระตายมเี งินเท่าน้นั มีเงนิ เทา่ นี้
การชว่ ยโลกอะไรจำ� เปน็ ๆ เราคดิ วา่ เหมาะสมแลว้ เรากท็ ำ� ๆๆ เรอื่ ยไปเลย ความจำ� เปน็ ความทกุ ข์
ไมถ่ กู ใครกด็ ดู ี เรากพ็ จิ ารณา เรากเ็ คยทกุ ขแ์ ลว้ นี่ ถงึ ไมไ่ ดท้ กุ ขแ์ บบเขาทกุ ขน์ น้ั กต็ าม ทกุ ขแ์ บบไหนกค็ อื ทกุ ข์
ถา้ ธรรมดาความทกุ ขป์ รากฏขน้ึ ใครจะไมต่ อ้ งการความชว่ ยเหลอื มนษุ ยเ์ ราหวงั ความพงึ่ พงิ ทงั้ นนั้ แหละ
จงึ ตอ้ งไดช้ ว่ ยกนั เรอ่ื งสงสารนล่ี ะสำ� คญั จำ� เปน็ ไปธรรมดากเ็ ปน็ อกี อยา่ งหนงึ่ ถา้ เปน็ โดยหลกั ธรรมชาติ
เปน็ จากความสงสารเปน็ พนื้ ในหวั ใจนส้ี ำ� คญั อยมู่ ากนะ กเ็ หมอื นอยา่ งเรามคี วามมงุ่ หวงั ตอ่ อะไรอยา่ งมากน้ี
ความเสาะความแสวงความคดิ จะตอ้ งคดิ ไปในแงน่ นั้ มาก ความสนใจจะสนใจในสง่ิ นนั้ มาก เราตอ้ งการสง่ิ นน้ั
หรอื จิตใจของเราหนกั ไปในทางนน้ั มนั จะสนใจในทางนน้ั มาก
นก่ี เ็ หมอื นกนั ความเมตตานเี้ ปน็ พนื้ ฐานทส่ี ำ� คญั อยมู่ ากทจี่ ะทำ� ใหค้ ดิ ในเรอ่ื งตา่ งๆ ในการชว่ ยเหลอื
เพราะฉะนน้ั คำ� ทว่ี า่ จะสงั่ สมไวเ้ พอ่ื เปน็ ของเราน้ี แมส้ ตางคห์ นงึ่ ผมพดู จรงิ ๆ นะ พดู ไดถ้ งึ ขนาดนนั้ ละวา่ งน้ั
250
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วัดปา่ บา้ นตาด จ.อดุ รธานี
เถอะนะ วา่ ไมม่ วี า่ งน้ั เลย อยา่ วา่ แตบ่ าทหนงึ่ เลย แมส้ ตางคเ์ ดยี วจะมาถอื วา่ เปน็ ของเรานไี้ มเ่ ลย สำ� หรบั เปน็
ความรกั ความสงวนทจ่ี ะวา่ เปน็ ของเรานะ มแี ตไ่ ดม้ า โนน่ อยโู่ นน่ ๆ ออกอยโู่ นน้ แลว้ ตลอดเวลา ไดม้ าเทา่ ไร
กพ็ งุ่ ๆ เลย ถงึ หมดก็ยงั พงุ่ อยู่ ไมม่ ีอะไรจะช่วยใจยังพ่งุ อย่จู ะวา่ ยงั ไง ไม่ได้มาหาเจา้ ของนี่ เจ้าของกด็ ูซิ
บาตรวันหน่ึงถ่ายสักเท่าไร กินให้ตายมันก็ตายน่ี ผู้เขาทุกข์-เขาทุกข์จนจะตายน่ี ต้องคิดอย่างน้ันซิ
มนุษยเ์ รา…”
(สมถธรรม-วปิ สั สนาธรรม หนา้ ๑๕๘–๑๖๐)
251
- ๑๐ -
หลวงตาของเรา
เมอื่ ทา่ นอาจารยย์ อมใหก้ ารอบรมสง่ั สอนโดยมสี ถานทแี่ นน่ อนคอื วดั ปา่ บา้ นตาด พระเณรและฆราวาส
กพ็ ากนั มาฝากตวั เปน็ ศษิ ยเ์ ปน็ จำ� นวนมาก และมจี ำ� นวนเพม่ิ ขน้ึ ตลอดมา ทำ� ใหท้ า่ นมภี าระเพมิ่ ขน้ึ การอบรม
สั่งสอนของท่านกท็ �ำอย่างเต็มกำ� ลงั ไมไ่ ดห้ ่วงใยสุขภาพเลย เพอื่ ให้ศิษย์ท้ังหลายโดยเฉพาะพระเณรมี
สติปัญญาสามารถถอดถอนกเิ ลสทฝ่ี งั จมอย่ใู นจิตออกใหห้ มดสน้ิ ไป
“…ผมนะ่ เปน็ หว่ งใยหมเู่ พอ่ื นเตม็ หวั ใจ ไมไ่ ดห้ ว่ งธรรมดาเหมอื นทโ่ี ลกหว่ งกนั จติ ผมไมเ่ ปน็ อยา่ งนนั้
รบั แลว้ รบั ถงึ เปน็ ถงึ ตายทกุ อยา่ ง การอบรมสงั่ สอนในดา้ นใดทจ่ี ะเปน็ คณุ เปน็ ประโยชน์ เปน็ อบุ ายวธิ กี ารแก้
สง่ิ ไมด่ ที ้งั หลายในจติ ของผมู้ าอาศัยอยู่ดว้ ย เราทมุ่ เทลงเตม็ กำ� ลงั ความสามารถทุกแง่ทุกมมุ เราไม่ไดท้ ำ�
เลน่ ๆ ทำ� จริงท�ำจัง สั่งสอนจริงๆ เพราะกิเลสมีหลายประเภททค่ี วรแก้และถอดถอน ประเภททีร่ นุ แรง
ทำ� ใหจ้ ติ หวน่ั ไหวอยตู่ ลอดเวลากม็ ี ประเภททห่ี มกั หมมอยลู่ กึ ๆ กม็ ี ประเภททแ่ี สดงอยา่ งออกหนา้ ออกตา
เห็นได้อยา่ งชัดเจนจนถึงท�ำให้จติ ให้กายไหวไปตามกม็ ี
ผปู้ ฏบิ ตั ซิ งึ่ เปน็ นกั บวชมงุ่ ตอ่ อรรถตอ่ ธรรมดว้ ยการแกก้ เิ ลสอยแู่ ลว้ จงึ ไมค่ วรเหน็ กเิ ลสประเภทตา่ งๆ
วา่ เปน็ ของไมส่ ำ� คญั พอทจี่ ะนอนใจ ไมค่ ดิ อา่ นเรอื่ งสตปิ ญั ญาทจ่ี ะนำ� มาแกส้ ง่ิ เหลา่ นี้ ซง่ึ เปน็ ภยั ตอ่ ตนมาแต่
กาลไหนๆ อยู่แล้ว…”
(เขา้ สแู่ ดนนพิ พาน หนา้ ๒๒๒)
“…ผมพยายามทส่ี ดุ ทจี่ ะใหท้ า่ นทมี่ าอบรมศกึ ษาทงั้ หลายไดร้ บั ความรู้ ความฉลาด ความเขา้ อกเขา้ ใจ
ในวธิ ีการประพฤตปิ ฏบิ ัติ ความเคล่อื นไหวไปมาทุกแงท่ กุ มมุ ถา้ เหน็ วา่ ผดิ พลาดจากหลกั ธรรมวินยั แล้ว
ผมรบี แนะนำ� สงั่ สอนหรอื ดดุ า่ วา่ กลา่ วทนั ที เพราะถอื วา่ สงิ่ นน้ั คอื ความเปน็ ภยั การดดุ า่ วา่ กลา่ วจะหนกั เบา
ขนาดไหน ไม่ปรากฏว่ามีภัยในการสอนการให้อุบายแก้สิ่งที่ผิดนั่นเลย เป็นคุณประโยชน์โดยถ่ายเดียว
นอกจากผฟู้ งั ซง่ึ เคยเชอื่ กเิ ลสจนฝงั นสิ ยั อยแู่ ลว้ อาจจะหลงกลอบุ ายของกเิ ลส พลกิ แพลงความรสู้ กึ ใหผ้ ดิ
จากความมุ่งหมายของธรรมและการแสดงไปอยา่ งอน่ื เสยี อันเป็นขา้ ศกึ ต่อธรรม และเปน็ ฝ่ายกเิ ลสเขา้
โจมตีธรรมภายในตน ว่าทา่ นดดุ า่ วา่ กล่าวด้วยเจตนาไม่ดเี ปน็ ต้น กช็ ่วยไม่ได้
กลมายาของกเิ ลสนนั้ เคยฉดุ ลากจติ ใจของสตั วโ์ ลกใหค้ ดิ ในแงอ่ นั เปน็ ฝา่ ยของมนั อยเู่ สมอมา ไมเ่ คย
ลดละเลยแมช้ ว่ั ระยะพกั แรง เพราะฉะนนั้ ขณะทฟี่ งั ธรรมกอ็ ยา่ เขา้ ใจวา่ กเิ ลสจะไมแ่ ฝงอยภู่ ายในการฟงั นน้ั
252
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ป่าบา้ นตาด จ.อดุ รธานี
อุบายวิธีคิดออกแต่ละแง่ละมุมแต่ละขณะของจิตก็อย่าเข้าใจว่าจะเป็นอรรถเป็นธรรมเสมอไป เพราะ
กเิ ลสนนั้ แหลมคมมาก ทง้ั ๆ ทเี่ รามาปฏบิ ตั ธิ รรมะ กเิ ลสกเ็ คลอื บแฝงอยใู่ นนน้ั ดว้ ยไมล่ ดละฝกี า้ ว คอยตบ
คอยตอ่ ยคอยฉดุ คอยลากออกนอกลู่นอกทางในขณะท่ีเราเผลออยู่เสมอ
ด้วยเหตุน้ีเองที่เป็นอุปสรรคต่อการบ�ำเพ็ญของผู้ปฏิบัติ ที่ไม่ค่อยปรากฏผลแห่งธรรมเท่าท่ีควร
นบั แตธ่ รรมขน้ั ตำ่� จนถงึ ขน้ั สงู สดุ วมิ ตุ ตพิ ระนพิ พาน กเ็ พราะกเิ ลสเขา้ กดี เขา้ ขวาง เขา้ ทำ� ลายธรรมทต่ี นกำ� ลงั
ดำ� เนนิ อยไู่ มใ่ หง้ อกเงยขน้ึ ได้ และคอยปดิ กน้ั ทางเดนิ เพอื่ สนั ตธิ รรมอยเู่ สมอ แตเ่ ราไมท่ ราบได้ กเ็ ขา้ ใจวา่ ตน
บำ� เพญ็ ธรรม นง่ั สมาธภิ าวนา ความจรงิ มแี ตเ่ รอื่ งของกเิ ลสกลมุ้ รมุ ทำ� งานของมนั อยภู่ ายในใจตลอดเวลา
เพราะสตปิ ัญญาตามไมท่ ัน ในข้นั เริม่ แรกฝกึ หัดอบรม…”
(เข้าสแู่ ดนนิพพาน หนา้ ๒๒๓–๒๒๔)
“…นกี่ ไ็ ดพ้ ยายามสอนหมสู่ อนเพอ่ื นจนเตม็ เหนยี่ ว ผมไมไ่ ดส้ งสาร ผมไมไ่ ดห้ ว่ งใยผมยงิ่ กวา่ หว่ งหมู่
หว่ งเพอื่ นนะ จงเหน็ ใจ หมเู่ พอ่ื นนผี่ มเอาใจใสจ่ รงิ ๆ ในจติ ของเราปฏพิ ทั ธแ์ ละรกั สงวนหมเู่ พอื่ นมาก ตากแ็ หลม
หูกก็ างรับหมเู่ พ่ือนตลอดเวลา ไมใ่ ชอ่ วดนะ พดู ตามเจตนาความรูส้ ึกของจติ พาให้ตาแหลมตาสอดสอ่ ง
หกู แ็ หลมไปตามกนั อะไรๆ วา่ แลว้ ดเุ ลา่ ๆ เพราะอนั นนั้ มนั ผดิ นี่ จะเปดิ โอกาสใหก้ เิ ลสมนั เหยยี บยำ่� ทำ� ลาย
ลูกศิษย์เราอยไู่ ดย้ งั ไง เราเป็นอาจารย์กบ็ อกละซิ นนั่ เหมือนกบั วา่ ชว่ ยตบออก ช่วยตอี อก ปิดปอ้ งใหด้ ซี ิ
อยา่ เปดิ ตรงนนั้ กเิ ลสจะตอ่ ยตรงนน้ั อยา่ เปดิ ตรงน้ี นนั่ เหมอื นนกั มวยเขา้ ฝกึ ซอ้ มมวยกนั ครกู บั ลกู ศษิ ย์
ฝกึ ซอ้ มมวยกนั ครตู อ้ งเตอื นเสมอวา่ อยา่ เปดิ ตรงนน้ั ๆ พอครงั้ ทสี่ ามครกู เ็ ตะตมู พอเตะกเ็ ตะ พอศอกกศ็ อก
เขา้ ไป พอหมดั กห็ มดั เขา้ ไป พร้อมกับค�ำเตอื นวา่ อย่าเปดิ ตรงนั้น ในเวลาฝกึ ซอ้ มกัน
ครมู วยตี ครมู วยตอ่ ย ครมู วยเตะ มนั ไมไ่ ดเ้ จบ็ เทา่ คตู่ อ่ สตู้ บหรอื ตอ่ ย คตู่ อ่ สตู้ อ่ ยดไี มด่ ตี าย ครนู นั้
ตบี อกตสี อน เตะบอกเตะสอน แตถ่ งึ อยา่ งนนั้ กย็ งั ตอ้ งเตอื นตอ้ งบอก ฝกึ ซอ้ มกนั ไปๆ เตอื นบอกกนั ไปวา่
อย่าเปดิ ตรงน้นั และเตะตอ่ ยทเ่ี ผลอ พร้อมบอกว่า แนะ่ บอกแลว้ นะ ฝึกซอ้ มกันไปๆ อย่าเปิดตรงนัน้
แลว้ ฝกึ ซ้อมกันไป พอครั้งทสี่ ามกต็ ูมเขา้ ไป อยา่ เปดิ ตรงนั้น
นม้ี นั กท็ ำ� นองนนั้ แหละ ดตุ รงนน้ั ดตุ รงน้ี ดอุ งคน์ น้ั ดอุ งคน์ ี้ กเ็ หมอื นกบั อยา่ เปดิ ตรงนน้ั ๆ นน่ั เอง เพราะ
ไหวพรบิ ปญั ญาของเรามนั ไมท่ นั กเิ ลส เหน็ แตก่ เิ ลสมนั เหยยี บหวั เตะโนน้ เตะนี้ ทง้ั ศอกทง้ั เขา่ เรากลงิ้ ไป
กลงิ้ มา ยงั เพลนิ หลบั ครอกๆ อยไู่ ด้ ถกู กเิ ลสเตะเอาขนาดนนั้ มนั กน็ า่ โมโหละซผิ เู้ ปน็ ครอู าจารยฝ์ กึ อบรมนะ่
อยา่ เปดิ ตรงนนั้ ๆ กต็ ้องว่าละซิ ท�ำไมองค์นน้ั เป็นอย่างน้นั ทำ� ไมองคน์ เี้ ป็นอย่างน้ี แนะ่ ก็เหมือนกบั วา่
อยา่ เปิดตรงน้นั ๆ น่ันแล
เมอ่ื สตปิ ญั ญาเหนอื กเิ ลสอยแู่ ลว้ มนั จะอยใู่ นหวั ใจดวงใด จะแสดงออกมาดว้ ยทา่ ทางหรอื อาการใด
จะไมพ่ น้ จากสตปิ ญั ญาทเี่ หนอื มนั ไปได้ ตอ้ งรเู้ หน็ หมดทง้ั ๆ ทผี่ นู้ นั้ ไมร่ ู้ ถา้ ลงไดเ้ หนอื กเิ ลสแลว้ เปน็ อยา่ งนนั้
กเิ ลสมนั เคยอยใู่ นหวั ใจเรามานานเทา่ ไรแลว้ และเคยตอ่ สกู้ บั มนั ดว้ ยวธิ กี ารตา่ งๆ มาแลว้ เอา้ สมมตุ วิ า่ กเิ ลส
253
พนิ าศฉบิ หายไปจากหวั ใจนแ้ี ลว้ แมก้ เิ ลสอยหู่ วั ใจอน่ื ทำ� ไมจะไมร่ ู้ เพราะมนั เปน็ เพลงเดยี วกนั พดู วชิ าเดยี วกนั
ทมี่ นั ไปเสยี้ มสอนสตั วโ์ ลก กลอ่ มสตั วโ์ ลก ทำ� ไมจะไมร่ กู้ ลมายาของมนั เลา่ พดู ไป เตอื นไป ดดุ า่ ไป ซงึ่ เปน็
เหมอื นคลงั กเิ ลสสำ� หรบั ผฟู้ งั ฟงั เสยี งเปรย้ี งๆ ขณะพดู อรรถพดู ธรรมใหห้ มเู่ พอื่ นฟงั ทงั้ นก้ี เ็ พราะพดู ดว้ ย
ความต้ังใจ บอกสอนให้เหน็ จุดบกพร่องจริงๆ ผู้ฟงั จะได้ถึงใจไมผ่ ดิ พลาดบอ่ ยๆ ….”
(เข้าสแู่ ดนนิพพาน หน้า ๓๗๐–๓๗๑)
ภารกจิ
เหมอื นกบั บรรดาครบู าอาจารยฝ์ า่ ยกรรมฐานสายพระอาจารยม์ น่ั ภรู ทิ ตั ตเถระทว่ั ๆ ไป งานประจำ� วนั
ของท่านอาจารย์เร่ิมข้ึนหลังจากต่ืนจากจ�ำวัดซึ่งตกประมาณตีสามของทุกวัน ด้วยการบริหารกายก่อน
ถดั จากนน้ั จึงนง่ั สมาธภิ าวนาเร่ือยไปจนกระท่ังได้เวลารงุ่ อรณุ ซงึ่ เปน็ เวลาท่ีพระอปุ ฏั ฐากเขา้ ไปท�ำหนา้ ท่ี
องคท์ า่ นเองจะลงไปเดนิ จงกรมอยใู่ นปา่ นอกจากมธี รุ ะอะไรอนื่ ทค่ี วรจดั ทำ� ในเวลานน้ั อยา่ งนน้ั กไ็ มไ่ ดเ้ ดนิ
จงกรม แตถ่ า้ ไมม่ อี ะไรกเ็ ดนิ จงกรมเสยี กอ่ น จนใกลเ้ วลาจะบณิ ฑบาตจงึ ออกจากทางจงกรมมากราบพระ
และออกบณิ ฑบาตในหม่บู า้ นซงึ่ อยูห่ า่ งจากวัดประมาณ ๑ กม.
สมยั ทสี่ ขุ ภาพทา่ นเปน็ ปกติ ไดบ้ ณิ ฑบาตรว่ มสายกบั พระเณรอยโู่ ดยสมำ่� เสมอ เพง่ิ จะยน่ ระยะทาง
ลงเหลือเพยี งแค่ชายบา้ น ๓-๔ หลังคาเรือนก็ต่อเมอ่ื ธาตุขันธท์ ่านเร่มิ ทรุด เบ่ืออาหาร นอนไมค่ ่อยหลับ
ราวปี พ.ศ. ๒๕๒๖ น่เี อง แต่ไม่ว่าสมยั ใด การออกบิณฑบาตทา่ นมักไปตามลำ� พงั โดยปล่อยให้พระเณร
ล่วงหน้าไปกอ่ น ทา่ นให้เหตผุ ลเกย่ี วกบั เรอื่ งน้ไี ว้
“…เดนิ กเ็ ดนิ จงกรมไปบณิ ฑบาตนนั่ เพราะฉะนน้ั จงึ ไมใ่ หใ้ ครไปยงุ่ กบั เรา เราไปคนเดยี วเหมาะ พอดี
จรงิ ๆ เดนิ ไปกำ� หนดพจิ ารณาไป มรี อ้ ยแปดพนั ประการทจ่ี ะเปน็ ขน้ึ ภายในจติ ใจน้ี ใครไปรไู้ ดเ้ หน็ ไดใ้ นความ
เปน็ ของเรา เพราะฉะน้นั จึงไม่ใหม้ ีอะไรไปยุ่ง บางทีก็ก�ำหนดในเง่ือนธรรมต่างๆ วา่ มีความลกึ ตน้ื หยาบ
ละเอียดแคไ่ หน มันจะวง่ิ ตามกันพั่บๆๆ พอเขา้ ใจแลว้ ปลอ่ ย ปล่อยจากน้ีปั๊บจับนน้ั ปบุ๊ มาพจิ ารณาต่อ
แตก่ อ่ นมนั เปน็ เรอื่ งของภาวนาฆา่ กเิ ลส ทกุ วนั นจ้ี ะเปน็ เพราะความเฒา่ ความแกห่ รอื อะไร มนั ไมไ่ ป
แบบนน้ั เสยี มนั ไปพจิ ารณาเรอื่ งอรรถเรอื่ งธรรมลกึ ตน้ื หยาบละเอยี ดของธรรมบทตา่ งๆ แงต่ า่ งๆ ไปเหน็
ไปเจออะไรเข้าไปนม้ี นั หากเป็นของมนั นัน่ แหละ สติหากเป็นหลกั ธรรมชาติแลว้ ลองดูซิ เจออะไรเข้าไปนี้
จะไมส่ ะดดุ ยงั ไง ไดย้ นิ อะไรสะดดุ เพราะสตอิ ยกู่ บั ตวั เปน็ เจา้ ของบา้ นเฝา้ บา้ นอยนู่ ่ี มนั จะไปเถอ่ ๆ มองๆ
เลินเลอ่ เผลอสตไิ ปไหนเหมือนคนผบี ้านัน่ ถา้ สติอยกู่ ับตัว พอสมั ผสั อะไรป๊ับ มนั เหมอื นกบั วา่ ความจงใจ
เพราะสตอิ ยใู่ นนนั้ รๆู้ ๆ มองไปโนน้ กม็ องไปดว้ ยความรอู้ ยกู่ บั เจา้ ของไมไ่ ดเ้ ผลอ ถา้ ลงเปน็ หลกั ธรรมชาติ
แลว้ เป็นอย่างนั้น มันเป็นกบั ใครก็รู้เอง คำ� วา่ เผลอเอามาจากไหน
254
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี
คำ� วา่ เผลอไมเ่ ผลอเปน็ เรอ่ื งของสมมตุ ติ า่ งหาก หลกั ธรรมชาตนิ น้ั อยกู่ บั ตวั พดู ไมถ่ กู กต็ ามแตม่ นั รู้
อยถู่ กู ๆ น่ีจะวา่ ไง รชู้ ัดๆ ภายในหัวใจว่าธรรมชาตนิ ี้เป็นอยา่ งน้ี ขอให้จติ ได้เขา้ ถงึ ซจิ ะเป็นยงั ไง นอกจาก
ยอมเอง ยอมพระพทุ ธเจ้า ยอมพระสาวกทา่ น ก็มนั เปน็ อันเดยี วกันนจี่ ะเปน็ อ่นื มาจากไหน พระพทุ ธเจ้า
สอนลงเพอ่ื ความเปน็ อนั นน้ั นน่ี ะ สอนสาวก ไมใ่ หแ้ ยกทางออกจากศาสดาวา่ ไปตรงไหน จะวเิ ศษวโิ สอยทู่ ่ี
ตรงไหนเอามาแข่งศาสดาน้ีไมเ่ คยมี สอนลงจุดเดยี วกนั มวี งอรยิ สัจเป็นก�ำแพงกั้นเอาไว้ เอ้า ก้าวลงไป
พจิ ารณาลงไปในวงอรยิ สจั ความบรสิ ทุ ธจ์ิ ะไมน่ อกเหนอื จากวงอรยิ สจั นเ้ี ลย เมอ่ื ถงึ ขน้ั นน้ั แลว้ ความเหน็
ทุกสิง่ ทกุ อย่างจะเตม็ อยู่ในนั้นหมดเลย…”
(รากแกว้ ของศาสนา หนา้ ๓๖๑)
ฉนั จงั หนั เสรจ็ แลว้ หากไมต่ รงกบั วนั หยดุ แตม่ คี ณะศรทั ธาหนา้ ใหมๆ่ มาทำ� บญุ แมจ้ ำ� นวนไมม่ าก
ทา่ นกแ็ สดงธรรมใหฟ้ งั แตถ่ า้ มจี ำ� เพาะผมู้ าทำ� บญุ อยเู่ สมอ ทา่ นอาจพดู ใหฟ้ งั เลก็ นอ้ ยแลว้ บอกใหก้ ลบั สำ� หรบั
วันหยดุ ราชการและวนั พระซ่ึงคนมามาก ท่านจะเทศน์อบรมเป็นประจ�ำ จากนน้ั จึงเข้าทีพ่ กั
ชว่ งเวลาทีท่ า่ นไมร่ ับแขกนี้ ท่านใชไ้ ปในการพกั ผ่อนบา้ ง อ่านหนงั สอื บ้าง ตอบจดหมายบา้ งตาม
อธั ยาศยั แตส่ ว่ นมากทา่ นจะออกเดนิ ตรวจตราไปตามทอี่ ยขู่ องพระเณร ซง่ึ กระจายอยทู่ ว่ั บรเิ วณวดั ทมี่ เี นอื้ ที่
๑๖๔ ไร่ อยเู่ ปน็ ประจำ� ไมค่ อ่ ยขาด ผลจากการตรวจนอกจากจะทำ� ใหท้ า่ นทราบชวี ติ ความเปน็ อยกู่ ารบำ� เพญ็
ภาวนาของพระเณร วา่ มีความขยนั หมน่ั เพียรเพียงใดแล้ว ยังถอื โอกาสนี้กำ� ชับก�ำชาพระเณรให้ใส่ใจตอ่
การเลี้ยงดูและระวังรักษาภัยอันตรายให้กับสัตว์เล้ียงต่างๆ ที่มาอาศัยอยู่ภายในวัดซึ่งมีจ�ำนวนไม่น้อย
มีไก่ปา่ กระรอก กระแต กระจ้อน นกชนิดต่างๆ แย้ เปน็ ต้นอีกดว้ ย
การออกตรวจตรานค้ี วามถห่ี า่ งขนึ้ อยกู่ บั สภาพธาตขุ นั ธ์ของท่าน หากปกติดีจะมีถึง ๓ วาระ คอื
เชา้ ชว่ งหนงึ่ บา่ ยชว่ งหนง่ึ และคำ�่ อกี ชว่ งหนงึ่ กบั สถานทบี่ างแหง่ ทท่ี า่ นเคยจำ� พรรษาอยู่ ถา้ พบพระเณร
องคใ์ ดวา่ ขเ้ี กยี จทำ� ความเพยี ร เอาแตห่ ลบั แตน่ อนหรอื มวั่ สมุ คยุ กนั ในเรอื่ งไมเ่ กยี่ วกบั อรรถธรรม ไมส่ มกบั
ทา่ นรบั ไวศ้ กึ ษาอบรมดว้ ยความเมตตาแลว้ แมเ้ วลาดกึ ดน่ื ตสี องหรอื เชา้ มดื ตสี ี่ ทา่ นกอ็ อกไปตรวจดู หากพบ
วา่ เปน็ เชน่ นน้ั ตดิ ตอ่ กนั ถงึ ๓ ครงั้ โดยไมย่ อมแกไ้ ขปรบั ปรงุ ตวั เอง รายเชน่ นน้ั จะถกู ขบั ออกจากวดั ในเวลา
ไมช่ า้ เลย ดว้ ยเหตุที่ทา่ นเมตตาออกสอดสอ่ งนเ้ี อง จึงท�ำใหพ้ ระเณรไม่น่งิ นอนใจอยดู่ ว้ ยความประมาท
พากันขวนขวายท�ำความพากความเพียรอยู่โดยสม�่ำเสมอ ซ่ึงนอกจากจะก่อให้เกิดความสงบร่มเย็นแก่
ตวั เองแลว้ ยังสง่ ผลไปถงึ หมูค่ ณะท่อี ยรู่ ่วมกนั ใหม้ ีความสงบสขุ รม่ เยน็ ไปดว้ ย
นบั แตป่ ี พ.ศ. ๒๕๒๖ เปน็ ตน้ ไป ธาตขุ นั ธท์ า่ นเรม่ิ ทรดุ เหน็ ประจกั ษ์ การออกตรวจเหลอื เพยี งวาระ
เดยี ว สว่ นมากมกั เปน็ ชว่ งบา่ ยทว่ี า่ งจากแขก แมป้ ี พ.ศ. ๒๕๓๐ ไปแลว้ ธาตขุ นั ธท์ า่ นจะดขี นึ้ กต็ าม แตค่ วาม
ทมี่ ผี คู้ นประชาชนพระเณรหลง่ั ไหลมากราบนมสั การขอฟงั ธรรมจากทา่ นมากขน้ึ ผดิ หผู ดิ ตา ความบอบชำ้�
ย่อมเกิดข้ึนอย่างหลีกเล่ียงไม่ได้ ท่านจึงต้องการเวลาเยียวยาให้กับธาตุขันธ์มากขึ้น แม้กระน้ันก็ตาม
255
ความที่เคยกระท�ำมาเป็นประจ�ำ ก็ท�ำให้มีเวลาใดเวลาหนึ่งท่ีท่านจะต้องออกเดินตรวจอย่างน้อยวันละ
ครั้งอยู่เสมอ
ไม่แต่เพียงเขตพระเท่านั้น แม้ฝ่ายท่ีพักอุบาสิกาก็เช่นกัน แต่ท่านมักจะไปยามที่มีผู้มาพักน้อย
เพื่อตรวจดูความเรยี บร้อยของสถานที่พักอาศยั ตลอดจนรา้ นอาหารสำ� หรับกระรอกกระแต เพราะสตั ว์
พวกนี้จะกระจายกันอยทู่ ั่วบรเิ วณวดั และอาศัยอาหารที่ทางวดั ใหเ้ ปน็ หลกั เนือ่ งจากสตั ว์พวกนจี้ ะไมย่ อม
ใหพ้ วกอื่นมาหากนิ ในถน่ิ ของตวั จึงตอ้ งตรวจดูในแต่ละร้านว่ามีอาหารเพียงพอหรือไม่
ประมาณบา่ ยโมง ท่านจงึ เรมิ่ รบั แขก จะมีพกั บา้ งเพียงเลก็ นอ้ ยสำ� หรับเวลาปดั กวาดลานวดั และ
สรงน้ำ� กบั การปัดกวาดลานวดั น้ี ดทู า่ นจะไม่เคยเวน้ เลยนับแต่เรมิ่ ให้การศกึ ษาอบรมแกบ่ รรดาลกู ศษิ ย์
เปน็ ตน้ มา ซง่ึ อยรู่ ะหวา่ งบา่ ย ๓-๔ โมง ตอ่ ใกลค้ ำ่� จงึ งดรบั แขกทว่ี า่ นห้ี มายถงึ ผมู้ าจากจงั หวดั อน่ื สำ� หรบั
ชาวอดุ รฯ เอง ทา่ นถอื วา่ เปน็ เจา้ ของบา้ นและทราบความจำ� เปน็ ในการปฏบิ ตั เิ พอื่ ความอยสู่ บายในองคท์ า่ น
ดอี ยู่แล้ว จงึ อนญุ าตใหพ้ บไดใ้ นชว่ งจังหนั เทา่ นั้น เวลาอืน่ นอกจากน้ตี อ้ งมีความจ�ำเป็นและรบี ด่วนจริงๆ
จงึ จะเข้าพบท่านได้ เวลาประมาณ ๖ โมงเยน็ ทา่ นมักเข้าไปเดนิ จงกรมอย่ใู นปา่ หรอื ไม่ก็ออกตรวจตาม
ทพี่ กั ของพระเณรดงั ไดก้ ลา่ วมาแลว้ พอควรแกก่ าลจงึ ขน้ึ กฏุ แิ ละนง่ั ภาวนาตอ่ ไปจนถงึ ๕ ทมุ่ จงึ เขา้ จำ� วดั
นบั แตก่ ารลว่ งลบั ไปของหลวงปบู่ วั วดั หนองแซง อดุ รฯ ปี ๒๕๑๘ หลวงปฝู่ น้ั วดั ปา่ อดุ มสมพร สกลนคร
ปี ๒๕๒๐ ทา่ นอาจารยส์ งิ หท์ อง วดั ปา่ แกว้ ชมุ พล สกลนคร ปี ๒๕๒๓ ทา่ นอาจารยจ์ วน วดั เจตยิ าคริ วี หิ าร
(ภทู อก) หนองคาย ปี ๒๕๒๓ หลวงปอู่ อ่ น วดั ปา่ นโิ ครธาราม อดุ รฯ ปี ๒๕๒๔ หลวงปขู่ าว วดั ถำ�้ กลองเพล
อดุ รฯ ปี ๒๕๒๖ หลวงปคู่ ำ� ดี วดั ถำ้� ผาปู่ เลย ปี ๒๕๒๗ และหลวงปแู่ หวน วดั ดอยแมป่ ง๋ั เชยี งใหม่ ปี ๒๕๒๘
การลว่ งลบั ไปของครบู าอาจารยฝ์ า่ ยกรรมฐานผทู้ รงคณุ ธรรมแตล่ ะทา่ นละองค์ นบั เปน็ การสญู เสยี อนั ยง่ิ ใหญ่
ทำ� ใหข้ าดการไดเ้ หน็ ไดย้ นิ ไดฟ้ งั อรรถธรรมจากองคท์ า่ น ผจู้ ะไตเ่ ตา้ ขน้ึ มาและทรงคณุ ธรรมเยย่ี งทา่ นนบั วนั
หาไดย้ าก เพราะถกู กระแสของโลกพดั ผนั เสยี จนแทบตง้ั ตวั ไมต่ ดิ และมมี ากตอ่ มากทล่ี ม้ เหลวไปเลยเพราะ
ต้านกระแสของโลกไมไ่ หว เมื่อเป็นเชน่ น้ันครบู าอาจารย์องคใ์ ดท่ยี ังเหลืออยู่พอใหเ้ ป็นทก่ี ราบไหวท้ �ำบุญ
ทำ� ทานไดด้ ว้ ยความสนทิ ใจ เปน็ ใจใครกอ็ ยากมา จงึ มผี มู้ านมสั การทา่ นทวี่ ดั ปา่ บา้ นตาดมากขนึ้ เพอื่ มาพบ
กราบไหวแ้ ละฟงั อรรถธรรมจากท่าน แม้เพยี งเล็กนอ้ ยกช็ ่ืนอกช่ืนใจและถือเป็นสิรมิ งคลอยา่ งย่ิง ดังนั้น
ภาระการรบั แขกจงึ หนกั ขน้ึ อย่างหลีกเล่ยี งไม่ได้ทง้ั พระเณรและประชาชน
ธาตุขันธแ์ ละภารกจิ
ระหวา่ งปี ๒๕๒๖–๒๕๒๙ กล่าวได้วา่ เปน็ ช่วงอาพาธของท่าน โดยเร่มิ แต่ต้นปี ๒๕๒๖ เปน็ ต้นมา
ธาตขุ นั ธท์ า่ นเรมิ่ ทรดุ โรคหวั ใจคอยแตจ่ ะกำ� เรบิ เบอื่ อาหาร เวลาลกุ ขนึ้ มอี าการวงิ เวยี นหนา้ มดื เดนิ ซวนเซ
จะลม้ บางวนั ทา่ นจงึ อดอาหาร ทอ่ี ดติดต่อกันกม็ ี
256
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ปา่ บ้านตาด จ.อุดรธานี
“…๒ วนั มานไ้ี มท่ ราบมนั วงิ มนั เวยี นอะไร เดนิ ไปไหนกจ็ ะไมไ่ ด้ ลม้ ลกุ คลกุ คลาน ลกุ ขนึ้ ยนื นงั่ ลงมนั จะ
ลม้ เดยี๋ วนนั้ หนา้ มดื ปบ๊ั ทนั ทตี อ้ งรบี นงั่ เลย ไมร่ บี มนั จะลม้ กอ่ น ถา้ ลม้ แลว้ มนั หนกั มาก เรารบี นง่ั เสยี มนั ยงั
ไมห่ นกั กลวั วา่ เราจะรบี ทำ� ไมท่ นั มนั นะ่ ซี ความรมู้ นั รจู้ ติ นะ่ พอแยบ็ มนั รทู้ นั ทเี ลย แตท่ นี เ้ี รอ่ื งของจติ เปน็ เรอ่ื ง
ของจติ เรอ่ื งของธาตทุ จ่ี ะตอ้ งปฏบิ ตั ติ อ่ กนั นซี่ ิ ถา้ ไมเ่ รว็ ทนั มนั มนั กเ็ อาจรงิ ๆ เชน่ รบี นง่ั ไมท่ นั นล้ี ม้ มนั ยงิ่
หนกั นน่ั ทไ่ี มบ่ ณิ ฑบาตน่ี มนั เดนิ ไปไมไ่ หวน้ี โซซดั โซเซคอยแตจ่ ะลม้ ถา้ ไมแ่ นใ่ จไปมนั กเ็ อาจรงิ ๆ เลยไมไ่ ป
ไปกเ็ มอ่ื ขามนั กา้ วไมอ่ อกแลว้ ทอ้ งจะกา้ วไปทำ� ไมละ่ ไมก่ นิ นนั่ ขาไมก่ า้ วกอ็ ยา่ ใหท้ อ้ งมนั กา้ วซิ อยา่ ใหล้ นิ้
อยา่ ใหป้ ากมนั กา้ วซิ ไมใ่ หม้ นั กนิ เสยี กด็ ี นสิ ยั อยา่ งนมี้ นั เคยดดั สนั ดานเจา้ ของมายงั มอี ยนู่ ะ ทกุ วนั นก้ี ย็ งั มี
จะเปน็ นสิ ยั อะไรกแ็ ลว้ แต่ แตก่ อ่ นมนั เปน็ อยา่ งนนั้ น่ี ไมไ่ ดค้ ยุ เราทำ� จรงิ ๆ มนั บณิ ฑบาตไมไ่ ด้ ไมฉ่ นั นผี่ มเคย
ปฏบิ ตั อิ ยา่ งนนั้ มา จนระลกึ ไมไ่ ดเ้ ลยวา่ เราไปบณิ ฑบาตไมไ่ ด้ แตเ่ ราฉนั ตรงไหนนี่ โนน่ นะ่ หากไปไมไ่ ด้ ไมเ่ อา
ไม่ฉนั ถ้าไมไ่ ด้มนั จะไปของมนั ไดเ้ อง ฉนั ได้เองนะ มนั ฝกึ เจา้ ของ…”
(แสวงโลก แสวงธรรม หนา้ ๑๙๙)
แขกทม่ี ารอพบทา่ นมมี าอยเู่ รอ่ื ยๆ บางวนั แมม้ ไี มม่ ากแตก่ ม็ าไมค่ อ่ ยขาด ทำ� ใหท้ า่ นตอ้ งรบั แขกอยู่
เรอ่ื ยๆ และโรคเจบ็ เอวรนุ แรงขน้ึ ทา่ นถงึ กบั ตอ้ งเอย่ ปากใหเ้ ขาทราบและไดห้ ลบไปพกั ผอ่ นอยทู่ ว่ี ดั อนื่ เปน็
ระยะๆ
“…นเี่ กยี่ วกบั ภาระภายนอกผมกล็ ดลงมาก เลยเตอื นประชาชนญาตโิ ยมทจี่ ะปฏบิ ตั อิ ยา่ งแตก่ อ่ นนนั้
มนั ไมส่ ะดวกและเปน็ ไปไมไ่ ด้ ถา้ เปน็ อยา่ งทกุ วนั น้ี เพยี งพดู คำ� สองคำ� เทา่ นนั้ กร็ สู้ กึ แลว้ เหนอื่ ยแลว้ เราตอ้ ง
ได้ขออภัยและแสดงเหตผุ ลใหท้ ราบว่า การปฏิบตั ติ ่อประชาชนญาตโิ ยมในเวลาแต่ก่อนกับเวลานม้ี คี วาม
ตา่ งกนั เพราะธาตขุ นั ธเ์ ปน็ เครอื่ งบงั คบั ใหต้ า่ งเรากบ็ อก การแนะนำ� สงั่ สอนจะใหเ้ ปน็ เหมอื นแตก่ อ่ นเปน็ ไป
ไม่ได้ พูดคำ� สองค�ำกไ็ ป เพราะธาตุขนั ธ์น้ไี ม่เหน็ แก่ใคร เม่อื ขัดกับมนั เม่อื ไรมันก็แสดงผลไม่ดขี น้ึ ใหเ้ หน็
ถา้ อยโู่ ดยลำ� พงั เจา้ ของ กบั มาเกย่ี วขอ้ งกบั ประชาชนพระเณรตา่ งกนั นะ อยโู่ ดยลำ� พงั เจา้ ของมนั
พอดบิ พอดอี ยนู่ นั้ ปฏบิ ตั ติ อ่ กนั ไดส้ ะดวก เวลามาเกยี่ วขอ้ งกบั ญาตกิ บั โยมกบั พระกบั เณรเขา้ มากๆ เหมอื นกบั
มารบั ภาระ มนั กก็ ดกถ็ ว่ งลง โรคทเี่ คยเปน็ อยแู่ ลว้ กแ็ สดงขนึ้ มา ถา้ ยงั ฝนื มนั ไปมนั กย็ ง่ิ เอาหนกั หนกั หลายหนกั
หนกั หลายครงั้ หลายหนทนไปไดย้ งั ไง มนษุ ยเ์ รามนั ตายได้ แนะ่ จงึ ตอ้ งมหี ลบหลกี ปลกี ตวั ผอ่ นผนั สนั้ ยาว
ตอ่ กนั พอให้สะดวกสำ� หรับโรคน้ี จะไดอ้ ยูไ่ ปยนื นานกว่าปกติ หรอื ยืนนานกว่าการหักโหมมัน…”
(รากแก้วของศาสนา หนา้ ๑๒๖)
257
“…ผมกย็ ิง่ อ่อนลงทกุ วนั ๆ ทา่ นทั้งหลายก็ทราบอยแู่ ล้ว หลบหลกี ปลกี ตวั ไปนเี้ พอื่ อะไร แตก่ อ่ นผม
ก็ไมไ่ ด้หลบไม่ไดห้ ลีก แนะนำ� สง่ั สอนหมู่เพื่อนเตม็ สตกิ ำ� ลงั ความสามารถ ท้งั ประชาชนญาตโิ ยมพระเณร
มมี ากเทา่ ไรกส็ อนทมุ่ ลงไปๆ ผลสดุ ทา้ ยธาตขุ นั ธก์ อ็ ยา่ งทวี่ า่ นน่ั แหละ เครอ่ื งมอื ๆ ฟงั ซิ คอ่ ยรอ่ ยหรอลงไปๆ
ออ่ นลงไปๆ จนกระทง่ั มันจะไปจรงิ ๆ ผมก็เคยพดู ใหห้ ม่เู พ่ือนฟงั …”
(รากแก้วของศาสนา หนา้ ๑๔๙)
แมท้ า่ นจะพยายามรกั ษาตวั เองดว้ ยการหลบหลกี ไปไหน แตค่ วามทโี่ รคสกุ งอมเตม็ ทจ่ี งึ แสดงอาการ
ขึน้ มา ปลายปี ๒๕๒๗ ปรากฏว่าโรคหวั ใจผสมกับโรคหอบท่ีเกดิ ขน้ึ ปัจจบุ ันทันด่วนได้กำ� เริบอยา่ งรนุ แรง
ทำ� ใหท้ า่ นตอ้ งฝนื ไมย่ อมนอนตดิ ตอ่ กนั ถงึ ๓ คนื เนอื่ งจากโรคหอบนมี้ กั เกดิ ขน้ึ ในเวลากลางคนื หากตกใจ
หรอื กำ� เรบิ ขน้ึ ขณะนอนหลบั นนั้ ยอ่ มแกไ้ ขไมท่ นั เดชะทที่ า่ นปรารภเรอ่ื งนใี้ หบ้ รรดาลกู ศษิ ยฟ์ งั หลงั จากไมไ่ ด้
นอนตดิ ต่อกนั มา และหมอจีนทลี่ กู ศษิ ยน์ ำ� มารักษาได้ถวายยาถูกกบั โรค โรคหอบทีเ่ กิดข้นึ อย่างกะทนั หนั
จึงสงบลงอย่างเด็ดขาดและไมป่ รากฏว่าไดแ้ สดงอาการข้นึ อีกในภายหลัง
“…ความท่ีสงสารหมู่เพื่อน ไม่อยากจะพูดอะไรให้กระทบกระเทือนจิตใจ ผมก็เคยรักษาเต็มเม็ด
เตม็ หน่วย ดังคราวทผ่ี ่านมาแล้วนเี้ กอื บไปจรงิ ๆ ยังเหลือไมก่ เี่ ปอรเ์ ซ็นต์ โรคหัวใจกับโรคอะไรทีม่ ันหอบ
บวกกนั เขา้ ถงึ กบั เจา้ ของไดก้ ำ� หนดเองโนน่ และถา้ หากวา่ ยาไมถ่ กู นก้ี เ็ ปน็ จรงิ ๆ นะ ปา่ นนไี้ ปแลว้ ไมเ่ หลอื
เพราะไดค้ ิดไดค้ าดมาแล้วไม่เคยผิด
นเ้ี รอื่ งธาตเุ รอื่ งขนั ธข์ องเจา้ ของ ทกุ ขเ์ กดิ ขน้ึ ในเจา้ ของ ในขนั ธเ์ จา้ ของ กำ� หนดกนั อยู่ ตอ่ สกู้ นั อยู่
หรือยับยง้ั กันอยทู่ ำ� ไมจะไมร่ ู้ ส่ิงเหล่านม้ี ันหนกั มนั เบาขนาดไหน เคยยับย้งั กนั เคยรง้ั กันเอาไว้ ก็เคยมา
นานแลว้ บทเวลาหนักเข้าๆ จะสูก้ นั ไม่ไหว นี่กไ็ ดว้ ิตกวจิ ารณ์เสียมากมาย ไมอ่ ยากจะพูดให้หมู่เพื่อนฟัง
เกรงจะกระทบกระเทอื น เพราะไมม่ อี ะไรเปน็ ผลเปน็ ประโยชนเ์ กดิ ขน้ึ จากการพดู ใหห้ มเู่ พอื่ นฟงั เลย หากจะ
แย้มบ้างก็เป็นบางองค์นิดหน่อยเท่าน้ัน นอกจากจะดูอากัปกิริยาหรืออาการท่ีเคลื่อนไหวไปมาเท่าน้ัน
หนกั ขนาดนนั้ กไ็ ดเ้ ปน็ แลว้ กไ็ ดเ้ หน็ แลว้ แตก่ อ่ นผมกไ็ มเ่ คยเปน็ โรคหวั ใจกเ็ คยเปน็ มานาน แมว้ า่ จะเปน็ โรค
ที่ตายง่ายก็ตาม แต่ก็พอทำ� เนา พอยับย้งั กันได้ พอโรคอะไรพูดไม่ถกู เป็นขน้ึ มาชัดๆ อยา่ งทเ่ี ลา่ ใหฟ้ งั
เหมือนกับโรคหอบ มันจะพาให้ชักให้สลบไปในขณะนั้น ผมก็ยังไม่เคยเห็น โรคหัวใจผมน้ีได้ถึง ๙๙%
ผมเคยเล่าให้ฟงั แลว้ ว่า ๙๙% ตง้ั แตค่ ราวถา่ ยท้องอยู่หนองผือ ส่วนโรคหัวใจเพยี ง ๙๘ เท่านั้น ยังไม่ถึง
๙๙ แตค่ ราวนถ้ี งึ เสยี แล้ว จึงอดไมไ่ ดท้ ่จี ะวติ กวจิ ารณ์กบั เรา คำ� ว่าวติ กวิจารณก์ บั เรากค็ อื กับหมูก่ บั คณะ
น่ันเองไมใ่ ชอ่ ะไร ขันธ์น้ีเราใช้เพอ่ื หม่เู พอื่ คณะ ไม่ไดใ้ ช้เพอื่ เรา จงึ ไดว้ ิตกวิจารณ์ อ๋อ ถ้าลงขนาดนแี้ ลว้
เรานจี้ ะไมเ่ ลย ๗ วนั จะตอ้ งไปแนๆ่ เพราะรนุ แรงขนึ้ ทกุ วนั ๆ รง้ั กนั ไวๆ้ เมอื่ เหลอื กำ� ลงั แลว้ กจ็ ำ� ตอ้ งปลอ่ ย
เทา่ นนั้ เอง
258
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วัดปา่ บ้านตาด จ.อดุ รธานี
พระพทุ ธเจา้ กย็ งั นพิ พานจะวา่ ยงั ไง เราเพยี งหนตู วั หนงึ่ เทา่ นนั้ จะไปวเิ ศษวโิ สเกนิ พระพทุ ธเจา้ มา
จากไหน พอทจ่ี ะคำ�้ โลกอยไู่ ดไ้ มต่ อ้ งตาย โรคนพี้ อหอบเตม็ ทเี่ หมอื นกบั วา่ ชกั ไปเลย ชกั ไปๆ ลมหายใจนห้ี ายไป
ข้างบนหมดเงยี บ เหลือแต่ความรู้ เวทนาดบั หมด เช่นเดียวกับทีว่ ่าถา่ ยทอ้ ง ๒๕ หน อาเจยี น ๒ หน
นนั่ เอง เวทนาดบั หมด เหลอื แตค่ วามรู้ล้วนๆ เท่านั้น ไม่มอี ะไรปรากฏ แข้งขาอวัยวะทุกส่วนเปน็ เหมือน
ทอ่ นไมท้ อ่ นฟนื ไมม่ คี วามรสู้ กึ อะไร เวทนาอะไรดบั หมด เหลอื แตค่ วามรเู้ ทา่ นนั้ นนั่ ๙๙% อนั นกี้ ม็ าเปน็ แลว้
ถา้ หากว่ายานไ้ี มท่ ันไมถ่ กู กบั ยาหมอจนี น้ตี ้องไปแนๆ่ ไม่สงสัย เพราะถึง ๙๙% แลว้ เนือ่ งจาก
โรคท่วี ่าหอบนเี่ ขา้ ไปบวกกบั โรคหัวใจ พอข้ึนถงึ ขดี แล้ว ลมหายใจนดี้ บั เงยี บไปเลย แตค่ วามรู้ยังไม่หมด
บงั คบั ไวไ้ มใ่ หอ้ อกไมใ่ หข้ นึ้ ไมใ่ หล้ งไปไหน ใหร้ อู้ ยกู่ บั รู้ บงั คบั ไว้ ในขณะทบี่ งั คบั ไวน้ น้ั ทกุ ขเวทนาหายหมด
ไมม่ อี ะไรเหลอื เลย รา่ งกายทกุ สว่ นเหมอื นทอ่ นไมท้ อ่ นฟนื มสี กั แตว่ า่ รู้ บงั คบั กนั ไวน้ นั้ ไมน่ านนกั ลมหายใจ
ค่อยแสดงข้ึนมานดิ ๆ ทั้งทม่ี ันหมดไปแลว้ นะ ถา้ ธรรมดาก็ไปเลย เพราะคนเราตอ้ งตนื่ เตน้ เวลาเป็นถงึ
ขนาดนแี้ ลว้ ตนื่ เตน้ หาสตสิ ตงั ไมไ่ ด้ ตอ้ งปลอ่ ยเลย ความรมู้ นั กอ็ อกไปขณะนนั้ เลย เจา้ ของกไ็ มร่ ู้ แตน่ ส้ี าธุ
ไมไ่ ดอ้ วด มนั รนู้ ี่ อะไรๆ หมดไปๆ รหู้ มด แตค่ วามรไู้ มห่ มดนี่ รอู้ ยนู่ กี้ ต็ อ้ งอาศยั นบี้ งั คบั ไวไ้ มใ่ หอ้ อก บงั คบั ไว้
ภายในตวั ไมน่ านนกั ลมหายใจคอ่ ยปรากฏขน้ึ มานดิ ๆ บงั คบั กนั ไวต้ รงนนั้ ไมค่ ดิ ไมป่ รงุ ปลอ่ ยใหค้ อ่ ยแสดง
ขน้ึ มา
สกั เดย๋ี วเวทนาความออ่ นเพลยี ทงั้ หลายกค็ อ่ ยปรากฏขนึ้ พรอ้ มกนั กบั ลมหายใจคอ่ ยแสดงขน้ึ มา นี่
โรคหวั ใจนไี้ ดป้ รากฏถงึ ๙๙% เสยี แลว้ นร่ี ง้ั ไวก้ เ็ พอื่ อะไร กเ็ พอื่ หมเู่ พอื่ คณะ ลำ� พงั ผมเองไมไ่ ดเ้ สยี ดายอะไร
ผมไมไ่ ด้คยุ …”
(รากแกว้ ของศาสนา หนา้ ๑๕๐–๑๕๑)
ดว้ ยเหตทุ ธ่ี าตขุ นั ธท์ า่ นไมเ่ ปน็ ปกตนิ เี้ อง และงานภายนอก เชน่ ขดุ สระ สรา้ งกฏุ ิ และถมทท่ี ำ� ลาน
จอดรถหนา้ บรเิ วณวดั มอี ยู่ ทา่ นเองดว้ ยความเปน็ หว่ งเกรงจะไมเ่ รยี บรอ้ ย กต็ อ้ งออกตรวจอยเู่ ปน็ ประจำ�
การประชมุ อบรมธรรมแกพ่ ระเณรในชว่ งระหว่างปี ๒๕๒๖–๒๕๒๙ เทียบกับที่แลว้ ๆ มานับวา่ ลดลงมาก
เฉพาะปี ๒๕๒๙ มีเพยี ง ๑๔ กัณฑ์เท่าน้ัน
ตน้ ปี ๒๕๓๐ ทา่ นเขา้ รบั การรกั ษาโรคหวั ใจทโ่ี รงพยาบาลศริ ริ าช และผา่ ตดั ตอ้ กระจกทโ่ี รงพยาบาล
เอกชนแหง่ หนง่ึ ในกรงุ เทพฯ จากนน้ั มาแลว้ โรคหวั ใจแทบไมป่ รากฏอาการใดๆ ออกมาอกี เลย การเทศนา
ว่าการพระเณรปีนี้จึงมีมากขึ้นเปน็ ๒๓ กัณฑ์ด้วยกัน
ทางคณะแพทยผ์ ใู้ หก้ ารรกั ษาโรคตาแกท่ า่ นไดน้ มิ นตใ์ หท้ า่ นมาตรวจอยเู่ ปน็ ระยะ ทา่ นเองจงึ ตอ้ งมา
พำ� นกั อยใู่ นกรงุ เทพฯ หลายครงั้ หลายคราว จากการทท่ี า่ นมาพำ� นกั อยใู่ นกรงุ เทพฯ บอ่ ยครง้ั นเ่ี อง บรรดา
ลกู ศษิ ยเ์ มอื่ ทราบขา่ วจงึ ชกั ชวนกนั ไปทำ� บญุ และฟงั ธรรมจากทา่ นเปน็ ประจำ� กอ่ นหนา้ นเ้ี ทปและหนงั สอื ธรรม
ทแ่ี จกเปลา่ เปน็ เวลานานตดิ ตอ่ กนั มาอยา่ งสมำ่� เสมอทงั้ ในและนอกประเทศ ทำ� ใหผ้ ฟู้ งั ผอู้ า่ นทไี่ มเ่ คยพบเหน็
259
ทา่ นกอ็ ยากพบ ผเู้ คยพบเหน็ แลว้ กไ็ มถ่ อยศรทั ธาในการทำ� บญุ และขอฟงั ธรรมจากทา่ น จำ� นวนผมู้ าทำ� บญุ
จงึ ทวจี ำ� นวนสงู ขน้ึ อยา่ งรวดเรว็ ทกุ ครง้ั ทที่ า่ นลงไปพำ� นกั อยใู่ นกรงุ เทพฯ ตลอดจนตดิ ตามมาบำ� เพญ็ ธรรม
ด้วยภายหลงั ท่ที า่ นกลับวดั แล้ว
เพราะฉะนนั้ ระหวา่ งปี ๒๕๓๑–๒๕๓๓ ศาลาทเี่ คยกวา้ งขวางใหญโ่ ตจงึ กลบั แคบไปถนดั กบั จำ� นวน
คนทีม่ าวดั เพ่ิมขึน้ ทุกวนั นจี้ นแทบจะแยกไม่ออกวา่ วนั ไหนเปน็ วนั หยดุ ไมห่ ยุด เพราะคนมามากสม่ำ� เสมอ
ทกุ วนั ท้งั จากต่างถ่นิ ต่างแดนและในอดุ รฯ เอง ความเข็ดขยาดต่อเรือ่ งดุของทา่ นซ่ึงเคยร�่ำลือมานาน
ดจู ะไมม่ ใี ครคำ� นงึ ถงึ พอจะเปน็ อปุ สรรคไมใ่ หม้ าพบทา่ นอกี ตอ่ ไปแลว้ เพราะตา่ งทราบกนั ดวี า่ ทา่ นกระทำ� ไป
ดว้ ยความเมตตาเปน็ พนื้ และอยใู่ นกรอบแหง่ เหตผุ ลอรรถธรรม การแสดงธรรมของทา่ นจะมขี นึ้ ภายหลงั
จงั หนั เปน็ ประจำ� ทกุ วนั ไมเ่ คยขาด สว่ นเวลาอน่ื ๆ ขน้ึ อยกู่ บั จำ� นวนคนมามากนอ้ ยเพยี งไร หากเปน็ คณะใหญ่
ท่านจะลงมาแสดงที่ศาลา ถา้ เปน็ คณะเลก็ ๆ ไมเ่ กิน ๑๐–๑๕ คน ท่านจะรบั ทกี่ ุฏขิ องทา่ น
“…เมอ่ื วานนห้ี ลงั เจบ็ ระบมไปหมดเลยเพราะรบั แขกทง้ั วนั พอตกตอนเยน็ มาพดู อะไรอกี ไมไ่ ดแ้ ลว้
เหนื่อย เพราะคนมาทั้งแผ่นดินแลว้ เราคนเดียวรบั แขกมันหวาดไหวไดย้ ังไง พระก็มาจากคน คนเจ็บได้
พระเจบ็ ได้ คนตายได้ พระตายได้ เมอ่ื เปน็ เชน่ นนั้ คนพกั เครอื่ งได้ พระกพ็ กั เครอื่ งไดซ้ ิ ไมง่ น้ั ตายไดจ้ รงิ ๆ
วนั หนงึ่ ๆ แขกคนไมใ่ ชเ่ ลน่ ๆ นะ ออกมาขา้ งนอกนไ้ี มไ่ ดน้ ะ โผลอ่ อกมานเ้ี ขาเหน็ เขา้ เปน็ รมุ เลยๆ เลยตอ้ งอยู่
แตใ่ นกฏุ ิเหมือนกับผูต้ อ้ งหา เขาไม่ได้คดิ เรอ่ื งของเรา นีซ่ ทิ ่มี ันหนกั มาก
ตง้ั แตม่ าจากกรงุ เทพฯ แลว้ ไมม่ วี า่ งเลย แขกมาทง้ั วนั ๆ เดนิ หยอ็ กๆ แหยก็ ๆ ไปไหนกไ็ มไ่ ด้ รมุ เอา
เหมอื นแมต่ อ่ แม่แตนแมผ่ ง้ึ พบึ่ ๆ แลว้ พดู กับคนนั้นบา้ งพดู กบั คนนบี้ า้ ง…ตาย ต้องรวมแลว้ พูดทีเดียวๆ
ไมง่ น้ั กำ� ลงั ไมพ่ อทจ่ี ะทำ� ประโยชนใ์ หโ้ ลกได้ แมแ้ ตเ่ ดนิ บณิ ฑบาตกเ็ หมอื นกนั เรากภ็ าวนาทำ� หนา้ ทขี่ องเราไป
เขากไ็ มร่ เู้ รอื่ งของเรานี่ สองฟากทางนงั่ รอเตม็ ไปหมดแลว้ ใครมากห็ ลวงปู่ ใครมากห็ ลวงตา เราสไู้ มไ่ หว
ก็ตอ้ งเฉยเสีย บางวันเหนอื่ ยมากๆ นนี้ อนไมห่ ลับ ไมไ่ ด้เหมือนแต่กอ่ น แตก่ ่อนพอเวลาเหนอ่ื ยแลว้ ล้มตูม
ลงไปถกู หมอนไมถ่ กู หมอน หลบั ไปแลว้ ครอกๆ เดยี๋ วนไ้ี มน่ ะ เวลาเหนอื่ ยมนั ระบมไปหมดทง้ั รา่ ง กร็ บั แขก
ทงั้ วนั ลมกใ็ ชน้ ่ี กน็ ง่ั ทงั้ วนั ๆ พอลม้ นอนไมย่ อมหลบั เปน็ อยา่ งนน้ั นะ แลว้ วนั หลงั มาขนึ้ เวทอี กี ยงั ไมข่ นึ้ เวที
ก็ต่อยเร่อื ยมาเลยวา่ ไง ตอ่ ยดะไปตามถนนหนทางทไ่ี หนๆ ก็ตอ่ ยเร่ือย ทำ� ไมมันจะไปทนไหวมนษุ ย์เรา
เรื่องหัวใจเราก็เห็นใจ ในขณะเดียวกันหัวใจทั้งหลายก็มารวมอยู่ที่น่ี ที่นี่ก็ท�ำประโยชน์เพื่อโลก
ถ้าหัวใจนี้พังเสียเป็นยังไงก็ต้องคิดบ้างผู้มาท้ังหลาย ที่ว่าเจตนาดีมีความเคารพเลื่อมใสในพระพุทธ
พระธรรม พระสงฆ์ ในครบู าอาจารย์เพยี งเท่านนั้ น�้ำหนกั ยงั ไม่พอ ผูท้ ี่ทำ� ประโยชน์ให้โลกไม่มนี ำ้� ใจทำ� ได้
ยงั ไงกต็ อ้ งคดิ บา้ งซี เวลาเหนอ่ื ยหนกั เขา้ ๆ มนั กท็ รดุ ลงๆ เพราะฉะนน้ั จงึ ตอ้ งใหม้ เี วลาพกั เชน่ อยา่ งแขกมาน้ี
กเ็ หมอื นกนั ใหร้ อไวก้ อ่ นๆ พอเวลาสมควรแลว้ ใหเ้ ขา้ พรอ้ มกนั ๆ ถา้ จะปลอ่ ยใหม้ าแลว้ เขา้ ๆ นี้ ทงั้ วนั ไมไ่ ด้
หยดุ เลยนะ ตง้ั แตต่ น่ื นอนโนน่ เมอ่ื เชา้ กำ� ลงั เตรยี มไปบณิ ฑบาตกม็ าแลว้ ปบุ ปบั ๆ มาเลย มากห็ ลวงตาหลวงพอ่
เรอื่ ยไปเลย จะไมใ่ ห้หนกั ไดย้ ังไง
260
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ป่าบา้ นตาด จ.อดุ รธานี
เรากเ็ หน็ ใจเรอื่ งเหน็ ใจ เพราะทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ งทเ่ี ราทำ� นท่ี ำ� ดว้ ยความสงสารลว้ นๆ เราพดู ไดเ้ ตม็ ปาก
ออกมาจากเตม็ หวั ใจเรา วา่ เรามแี ตห่ วั ใจของโลกเทา่ นนั้ ทเี่ กย่ี วพนั กนั อยู่ สงสารหวั ใจแตล่ ะดวงๆ ไมว่ า่ จะ
รับแขกรับคน จะท�ำประโยชนท์ ่ไี หนๆ เราทำ� เพ่ือหวั ใจคน ไมไ่ ด้สนใจกบั เรอื่ งโลกามสิ ใดๆ ยิ่งกว่าหัวใจคน
เพราะฉะนนั้ เราจงึ ทน นอกจากทนไมไ่ หวกบ็ อก บอกกบ็ อกในฐานะลกู ศษิ ยก์ บั อาจารย์ ไมไ่ ดบ้ อกในฐานะ
เป็นอริข้าศึกศัตรูตอ่ กันและกัน ดกุ ด็ ุในฐานะลกู ศษิ ยก์ ับอาจารย์ อยใู่ นขอบเขตแหง่ อรรถแห่งธรรมแห่ง
ความเมตตาสงสาร ไมน่ อกเหนือไปจากนั้น เวลาหนักมากจรงิ ๆ เรากบ็ อกอยา่ งทีบ่ อกนนั่ แหละ พอดกุ ็ดุ
บทเวลาพอเป็นไปได้ไม่ต้องบอกเพราะเราเคยปฏิบัติต่อโลกมานานแล้ว น่ีก็เคยพูดเสมอว่าเหมือนจะ
๔๐ ปแี ลว้ ที่เกยี่ วข้องกับสังคมมนษุ ย์ แยกออกไปก็พระเณรประชาชน ตงั้ แตห่ ลวงปู่มั่นมรณภาพไปเมือ่
ปี ๒๔๙๒…”
(อบรมฆราวาส ๓๐ เมษายน ๒๕๓๓)
บ�ำเพ็ญสาธารณกุศล
สืบเน่ืองมาจากการเจ็บป่วยและได้รับการเยียวยารักษาจากโรงพยาบาลนี้เอง ท�ำให้ท่านได้เห็น
สภาพของคนไขท้ ตี่ า่ งรอคอยความหวงั จากหมอ วา่ เปน็ สภาพทนี่ า่ สงสารมาก องคท์ า่ นเองมโี อกาสดที ไ่ี ด้
รบั การรกั ษาจากโรงพยาบาลทมี่ เี ครอื่ งมอื ทนั สมยั หมอเองกม็ คี วามสามารถ จงึ รกั ษาทา่ นใหท้ เุ ลาจากโรค
ทเี่ ปน็ มานานแลว้ ได้ ดงั นนั้ พอกลบั มาถงึ อดุ รฯ แลว้ ทา่ นจงึ เรม่ิ ดำ� เนนิ การใหค้ วามชว่ ยเหลอื แกโ่ รงพยาบาล
ระดบั อำ� เภอทนั ที ดว้ ยการบรจิ าคเครอื่ งมอื เครอ่ื งใชท้ างการแพทย์ อาทเิ ชน่ เครอื่ งเอกซเ์ รย์ อลุ ตราซาวด์
เครอื่ งตรวจคลนื่ หวั ใจ เตยี ง รถพยาบาลพรอ้ มอปุ กรณ์ เครอื่ งปรบั อากาศ เปน็ ตน้ ทง้ั นแี้ ลว้ แตโ่ รงพยาบาลนนั้
มคี วามจำ� เปน็ ตอ้ งการเครอ่ื งมือชนดิ ไหน หลงั จากไปตรวจดดู ว้ ยองคท์ า่ นเองแลว้ ทา่ นแทบจะไมข่ ดั ขอ้ ง
แม้รายการเดยี ว ทา่ นกล่าววา่ คนไข้กค็ ือคนจนตรอกจนมมุ เม่ือว่ิงมาหาหมอ หากหมอไม่มีเคร่ืองมือท่ีดี
กก็ า้ วไมอ่ อกรกั ษาใหไ้ มไ่ ด้ และสภาพคนชนบทเปน็ คนยากจนเสยี สว่ นมาก การบำ� บดั รกั ษาถา้ พอเปน็ ไปได้
กค็ วรใหร้ กั ษาใกลบ้ า้ น จะไดไ้ มต่ อ้ งสนิ้ เปลอื งเงนิ ทองมากในการเดนิ ทาง ตลอดสถานทพ่ี กั อาศยั การกนิ อยู่
หลบั นอน
หากวนั ไหนวา่ งจากแขกทไี่ ดน้ ดั หมายไวล้ ว่ งหนา้ ทา่ นมกั ออกตรวจตามโรงพยาบาลตา่ งๆ อยเู่ ปน็ ประจำ�
ไมเ่ ฉพาะแตจ่ งั หวดั อดุ รฯ เทา่ นน้ั แมจ้ งั หวดั ใกลเ้ คยี ง เชน่ สกลนคร หนองคาย ความเมตตาของทา่ นกแ็ ผไ่ ปถงึ
และนบั วนั จะขยายขอบเขตออกไปเรอื่ ยๆ นอกจากนที้ า่ นยงั ใหค้ วามชว่ ยเหลอื แกโ่ รงเรยี น สถานสงเคราะห์
เดก็ กำ� พรา้ และบรรดาวดั ปา่ ตา่ งๆ อยเู่ ปน็ ประจำ� ภารกจิ ตา่ งๆ ของทา่ นในวนั หนงึ่ ๆ จงึ มมี ากแทบจะหาเวลา
วา่ งไมไ่ ด้ ทา่ นกลา่ ววา่ พอตน่ื ขนึ้ สงิ่ แรกทคี่ ดิ คำ� นงึ ถงึ กอ่ นอน่ื กค็ อื เรอื่ งการชว่ ยโลก ไมม่ แี มแ้ ตน่ อ้ ยทจี่ ะคดิ ถงึ
เรอ่ื งตวั เอง พระชว่ ยโลกไมไ่ ด้ ใครเลา่ จะชว่ ยได้ ดงั นนั้ วตั ถปุ จั จยั ไทยทานมากนอ้ ยหากพอเพยี งกบั พระเณร
261
และความจำ� เปน็ ในวดั แลว้ ทา่ นจะหมนุ ออกชว่ ยโลกอยเู่ รอื่ ยมา ไมม่ สี ว่ นทส่ี ง่ั สมไวเ้ พอ่ื วดั ของทา่ นแมน้ อ้ ยนดิ
หากจะกล่าวว่าวัดเป็นเหมือนท�ำนบน้�ำอันกว้างใหญ่ พร้อมเสมอท่ีจะให้บุคคลได้อาบดื่มใช้สอยและเพื่อ
กจิ การประโยชนอ์ น่ื ใดไดท้ กุ ขณะกไ็ มผ่ ดิ กบั สถานทบี่ างแหง่ ทท่ี า่ นใหค้ วามชว่ ยเหลอื ทา่ นกลา่ วใหเ้ ขาฟงั วา่
เงนิ จริงๆ น่ะไมม่ ี แตน่ �้ำใจน่ีไมเ่ คยจน มันหากค่อยเปน็ คอ่ ยไปเองแหละ
แม้ภารกิจของท่านในการช่วยโลกจะเพิ่มข้ึนมากมาย แต่การอบรมธรรมแก่พระเณรในปกครอง
ทา่ นกม็ ไิ ดล้ ะเลย เปน็ แตเ่ วน้ ชว่ งหา่ งออกไปตามความจำ� เปน็ ทเ่ี กดิ ขนึ้ พระเณรจงึ ตอ้ งอาศยั ฟงั จากเทปบา้ ง
อา่ นหนงั สอื บา้ งในชว่ งวา่ งดงั กลา่ ว การเทศนแ์ มจ้ ะหา่ งและสถานทอี่ ยอู่ อกจะคบั แคบ แตพ่ ระและเณรทกุ รปู
ดูจะไม่ถอื เป็นอปุ สรรค ขอเพียงได้พึ่งใจอยูใ่ ตร้ ม่ เงาบญุ ของทา่ นก็ถอื วา่ เปน็ ความอบอุน่ อย่างท่สี ดุ แลว้
ท่านมเี มตตาทีจ่ ะเทศน์สอนพระเณรและฆราวาส สว่ นใหญ่จะเปน็ เทศน์ท่วี ัดป่าบา้ นตาด จงั หวัด
อดุ รธานี ถา้ มผี นู้ มิ นตท์ า่ นไปเทศนข์ า้ งนอก ทา่ นจะพจิ ารณาดเู หตผุ ลกอ่ นทจี่ ะรบั นมิ นต์ สว่ นเรอ่ื งถา่ ยภาพ
ของทา่ นก็เชน่ เดยี วกัน ควรกราบเรยี นขออนญุ าตทา่ นก่อน ทัง้ สองเร่อื งน้ที ่านได้เทศน์ไว้ดงั น้ี
การนมิ นตท์ า่ นไปเทศน์
“…เราอยู่ เราเปน็ อยทู่ กุ วนั น้ี เราตะเกยี กตะกายทกุ วนั น้ี เพอ่ื หวั ใจโลกนน้ั แหละ เราหวงั ทสี่ ดุ เรอ่ื ง
หวั ใจ เราไมไ่ ดห้ วงั วตั ถเุ งนิ ทองขา้ วของเหลา่ น้ี เพราะไมใ่ ชศ่ าสนเงนิ นศ่ี าสนธรรมตา่ งหาก หรอื ศาสนธรรม
แทๆ้ ไมใ่ ชศ่ าสนเงนิ ไมเ่ หน็ แกค่ วามโลภ ไมเ่ หน็ แกส่ ง่ิ นน้ั สงิ่ น้ี ยง่ิ กวา่ หวั ใจคน ลำ� บากลำ� บนขนาดไหนเรากไ็ ป
ถา้ เปน็ เรอ่ื งหวั ใจคนแลว้ ถา้ เปน็ เรอื่ งจะเอาอะไรมาหลอกเรา อยา่ มาหลอก เชน่ ขอนมิ นตห์ ลวงตาบวั ไปเทศน์
ท่นี นั่ จะใหเ้ งินหนง่ึ ลา้ นบาท หลวงตาบวั จะตอบว่าไม่ไป ขี้เกียจ…ทันทเี ลย กเ็ ราไมไ่ ดบ้ วชมาหาเงินล้านน่ี
เราบวชมาหาธรรม หาหวั ใจเรา หาหัวใจโลกตา่ งหาก ไมไ่ ดบ้ วชมาหาเงนิ หาทองกองทรพั ยส์ ินใดๆ ทั้งสิน้
ส่วนปัจจัยเครอ่ื งอาศัยของสมณะนั้น ในวงนกั บวชยอมรับกันทวั่ สังฆมณฑล เราไม่ปฏเิ สธ
เรายนิ ดเี สมอการแนะนำ� สงั่ สอนคนดว้ ยอรรถดว้ ยธรรม ไมว่ า่ คนมคี นจนคนโงค่ นฉลาด ถา้ มาดว้ ย
อรรถด้วยธรรมแลว้ มาเถอะๆ ว่าอย่างน้ีเลย เราน่ะ ถา้ มาแบบอวดกา้ ม อย่ามาๆ วัดนี้ไม่ใชว่ ัดก้าม วดั นี้
ไมม่ กี ้าม เราบอกอยา่ งน้เี ลย และไม่ยินดีตอ้ นรบั สนทนาใหเ้ สียเวลาและเหนอ่ื ยเปล่าด้วย…”
(ศาสนธรรมปลุกคนใหต้ ืน่ หน้า ๔๖๙–๔๗๐)
262
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ป่าบา้ นตาด จ.อุดรธานี
การขอถ่ายภาพ
“…อกี ประการหนง่ึ ทไ่ี ดเ้ คยพดู กนั อยเู่ สมอเรอ่ื งถา่ ยรปู อยา่ งไรกม็ นั ไมใ่ ชค่ วาย คนทง้ั คน ยงิ่ เปน็ พระ
ทั้งองค์ ครูบาอาจารย์ท้ังองค์ ควรจะปรึกษาปรารภกันให้เป็นท่ีเรียบร้อยก่อน เม่ือเหตุผลลงกันแล้ว
ถา่ ยเทา่ ไรกไ็ ดเ้ ราไมว่ า่ เราไมห่ ว่ ง ถา้ ขดั แยง้ ตอ่ อรรถตอ่ ธรรมตอ่ เหตตุ อ่ ผล ไมใ่ ชท่ างของชาวพทุ ธเรา อยา่ ได้
พากนั ฝนื อยา่ ไดพ้ ากนั ทำ� นเ่ี ราเคยพดู หลายหนแลว้ พดู กนั ถงึ เรอื่ งถา่ ยรปู แสดงเหตผุ ลใหท้ ราบและเปน็
ทยี่ อมรบั แลว้ อยๆู่ กถ็ า่ ยพบ่ึ ออกมาเลย มนั อยา่ งไรถงึ เปน็ อยา่ งนนั้ ชาวพทุ ธเราใหพ้ ากนั ฟงั เหตฟุ งั ผล…”
(ศาสนธรรมปลุกคนให้ตนื่ หน้า ๔๖๙)
เร่ืองทอี่ บรมสัง่ สอน
ไม่เพียงแต่อบรมสั่งสอนพระเณรในพระธรรมของพระพุทธเจ้าอย่างละเอียดพิสดารเท่านั้น
ท่านอาจารย์ยังสอนการประพฤติปฏิบัติตนที่เหมาะสมแก่อรรถแก่ธรรมให้กับบรรดาศิษย์ โดยเฉพาะ
อยา่ งยง่ิ กบั พระเณรของวดั ปา่ บา้ นตาด อยา่ งไมเ่ หน็ แกเ่ หนด็ เหนอ่ื ย ดจุ ดงั บดิ ามารดาอบรมสงั่ สอนบตุ ร
ของตน ซึง่ มีทง้ั สัง่ สอนท้งั ว่ากล่าวตักเตอื นเพือ่ ดดั นสิ ยั ใหล้ ูกเปน็ คนดี
“…ผมนะ่ แกล่ งไปทกุ วนั ๆ แนะนำ� สงั่ สอนหมเู่ พอ่ื นนเ้ี หนอ่ื ย แมแ้ ตข่ ณะนผ้ี มกเ็ หนอื่ ยแตท่ นเอา แนะนำ�
สั่งสอนหมู่เพ่ือนนี้ด้วยก�ำลังใจจริงๆ ด้วยก�ำลังเมตตาสงสารจริงๆ ไม่ได้ด้วยการเสกสรรปั้นยอข้ึนมา
เพราะฉะนน้ั จงึ พูดตรงๆ เลยวา่ การเทศน์จงึ เผ็ดรอ้ น เผ็ดรอ้ นเพราะอะไร เพราะพลงั ของจิตนัน่ เอง
พลงั ของความเมตตาสงสาร จะวา่ พลังของธรรมจะผิดไปไหนวะ เราปฏบิ ัติธรรมเราพูดธรรม ไม่วา่ พลงั
ของธรรมจะวา่ อะไร เราไมไ่ ดห้ ากเิ ลสมาพดู นนี่ ะ เราไมไ่ ดเ้ อากเิ ลสมาเปน็ มรรคผลนพิ พาน แลว้ จะเปน็ พลงั
ของกเิ ลสได้ยังไง ให้ทา่ นท้งั หลายน�ำไปประพฤตปิ ฏบิ ัติใหเ้ กิดผลเกดิ ประโยชน์
มากขนาดไหนผมยังอตุ ส่าหร์ บั แลว้ หนา้ ใหมม่ าเรื่อยๆ มาใหด้ ูนะ ให้ตั้งหน้าต้งั ตาประพฤติปฏบิ ัติ
อยา่ มาเหลวๆ ไหลๆ เกง้ ๆ กา้ งๆ ขวางหขู วางตา ขวางตวั เองแลว้ กข็ วางคนอน่ื ขวางพระขวางเณรซงึ่ เปน็
หมู่เพ่อื นเดียวกนั ขวางครูขวางอาจารย์ สำ� หรบั ผมู้ ีตา ถา้ ส่ิงที่ไม่ดแี ล้วมนั ขวางทัง้ น้ัน จึงอย่าใหข้ วาง
เมอ่ื ไมข่ วางเราแลว้ จะไมข่ วางใคร เมอื่ ไมข่ วางธรรมแลว้ จะไมข่ วางใคร ดที งั้ นนั้ ผหู้ าความดแี ลว้ ไมข่ วาง…”
(กา้ วเดนิ ตามหลกั ศาสนธรรม หนา้ ๒๕๑–๒๕๒)
263
“…นี่กเ็ หน่อื ยทุกวันๆ เหนอื่ ยลงทุกวนั สอนหมู่สอนเพอื่ นกส็ อนเตม็ เม็ดเต็มหน่วย สอนเตม็ อรรถ
เตม็ ธรรม เตม็ ภมู คิ วามสามารถของตนทมี่ มี ากนอ้ ยเพยี งไร ไมไ่ ดป้ ดิ บงั ลลี้ บั ขอใหห้ มเู่ พอ่ื นไดเ้ หน็ ใจนำ� ไป
ประพฤตปิ ฏบิ ัติ อยา่ มาเก้งๆ กา้ งๆ กีดๆ ขวางๆ ขวางทงั้ ตนและผูอ้ ืน่ อยนู่ ้ี มันไมเ่ กิดประโยชน์อะไร
สง่ิ เหลา่ นม้ี อี ยทู่ ว่ั ไปในโลกดนิ แดน ไม่เหน็ เปน็ ของประเสริฐ นอกจากธรรมเทา่ นนั้ เปน็ ของประเสริฐ…”
(กา้ วเดนิ ตามหลกั ศาสนธรรม หน้า ๓๓๖)
เรอ่ื งท่ีท่านอบรมสง่ั สอนพระเณรของวดั ปา่ บา้ นตาดนน้ั มีมากมาย ได้คดั มาเพียงบางเรือ่ งดงั นี้
การเดินบณิ ฑบาต
“…บณิ ฑบาตทงั้ ทย่ี งั หนมุ่ ๆ หวั เทา่ กำ� ปน้ั จะแขง็ แรงขนาดไหน ยงั เดนิ ดอ้ มๆ เหมอื นคนอายตุ ง้ั ๙๐ ปี
นนั่ …”
(ความลึกลับซับซ้อนของจิตวญิ ญาณ หนา้ ๒๕๐)
“…เดินบณิ ฑบาตใหม้ ีสติ ใหม้ ีความเพยี รไปตลอดสาย เคยพจิ ารณาอะไรใหถ้ อื นน้ั เป็นกจิ เป็นการ
งานของตน ทา่ นจึงเรยี กว่าบิณฑบาตเป็นวตั ร ค�ำว่าวัตรก็คือเครื่องแก้กิเลสถอดถอนกเิ ลสนน่ั แล…”
(แสวงโลก แสวงธรรม หนา้ ๑๐๖)
การท�ำความเพยี รอยา่ งจริงจงั
“…นเ่ี หน็ ทำ� ความเพยี รกม็ แี ตก่ ริ ยิ าๆ อาการ ใจไมท่ ราบไปไหน หาความจดจอ่ ตอ่ เนอื่ งดว้ ยความมสี ติ
สตงั ไมไ่ ด้ แล้วทางจงกรมเปน็ ยงั ไงทกุ วนั นี้ มันไมใ่ ชเ่ ปน็ ดงเสอื ไปหมดแล้วเหรอ มาอย่นู ้มี าอยกู่ ันอะไร
น่ังสมาธิมันไดถ้ ึง ๕ นาทไี หมนี่ เดินจงกรมไดพ้ อ ๓๐ นาทีไหม ผมอกจะแตกแลว้ นะอยกู่ ับหมกู่ ับเพื่อน
หนกั มากทเี ดยี ว มองดแู พลบ็ ๆๆ มนั หากขวางตาขวางหอู ยนู่ น่ั แหละ มนั ทำ� ไมถงึ ขวาง เรารบั หมเู่ พอื่ นไวด้ ว้ ย
ความเมตตาสงสาร และแนะนำ� สง่ั สอนดว้ ยความเมตตาแทๆ้ เหตใุ ดมนั จงึ ขวางหขู วางตา พจิ ารณาบา้ งซิ
หมเู่ พอื่ น มนั ขวางธรรมมนั กข็ วางตาซิ เราคดิ เปน็ ธรรมแทๆ้ กบั หมกู่ บั เพอ่ื น ดดู ว้ ยความเปน็ ธรรม บกพรอ่ ง
ตรงไหนๆ มันมีแตเ่ รอื่ งกีดเร่อื งขวาง ความบกพรอ่ งทั้งนน้ั มนั จะไมข่ วางยังไง…”
(ความลึกลับซบั ซ้อนของจิตวญิ ญาณ หน้า ๔)
264
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วัดปา่ บ้านตาด จ.อดุ รธานี
การฝึ กทรมานตัวเอง
“…การฝกึ การทรมานตวั เองนนั้ คอื การฝกึ คอื การดดั สนั ดานกเิ ลส เราอยา่ เขา้ ใจวา่ เราดดั สนั ดานเรา
เราทรมานตวั เรา ถา้ เราวา่ เราดดั สนั ดานเรา เราทรมานเราแลว้ จะกา้ วไมอ่ อกจะทำ� ไมล่ งฝกึ ไมไ่ ดน้ ะ กเิ ลสมนั
อยกู่ ับเรา เวลากิเลสมันดัดสันดานเรา เราท�ำไมไมค่ ดิ บ้างว่าเวลานี้กิเลสดดั สนั ดาน ความโลภดดั สนั ดาน
ความโกรธดัดสนั ดาน ราคะตัณหาดดั สนั ดาน ความรักความชงั ดดั สนั ดาน มนั ดัดสนั ดานอยตู่ ลอดเวลา
ภายในจติ ใจนี้ เราไมท่ ราบบา้ งหรอื วา่ นคี้ อื กเิ ลส แตเ่ วลาเราจะดดั สนั ดานมนั บา้ ง เราจะทรมานมนั ลงไปให้
ถงึ ขนั้ หายพยศ ปรากฏธรรมคอื ความสงบเยน็ ใจขน้ึ ภายในจติ ใจของเรา ทำ� ไมจงึ อดิ หนาระอาใจ วา่ เปน็ ทกุ ข์
หรอื กลวั จะเปน็ ทกุ ข์ นีม่ นั กไ็ มท่ ันกลมายาของกิเลสโดยไม่ตอ้ งสงสัยแหละ ไมท่ ัน
ทกุ ขก์ ย็ อมทกุ ข์ ถงึ เวลาจะทกุ ขเ์ พราะการตอ่ สู้ เชน่ เดยี วกบั เขาตอ่ ยกนั บนเวที นกั มวยบนเวทไี มไ่ ด้
คำ� นงึ ถงึ ความเจบ็ ปวดแสบรอ้ นประการใด มแี ตห่ วงั จะใหไ้ ดช้ ยั ชนะเทา่ นนั้ นกี่ เ็ หมอื นกนั เราหวงั จะไดช้ ยั ชนะ
จากการตอ่ สกู้ บั กเิ ลส เพราะเราเคยแพม้ นั มานานแสนนานแลว้ ระยะนเ้ี ปน็ กาลเปน็ เวลาทเี่ หมาะสมอยา่ งยงิ่
แลว้ ทเี่ ราจะเอาชยั ชนะจากการตอ่ สกู้ บั กเิ ลส เราจะไปคำ� นงึ ถงึ ความลำ� บากลำ� บนนเ้ี ปน็ อนั วา่ แพต้ งั้ แตย่ งั
ไมข่ ้นึ เวทเี ลย ใหพ้ ากนั จำ� เอาไว้
ครบู าอาจารยอ์ งคใ์ ดทท่ี า่ นดำ� เนนิ มาเปน็ สรณะของพวกเราในวงปจั จบุ นั น้ี กไ็ ดเ้ คยศกึ ษากบั ทา่ นมา
พอประมาณ องคใ์ ดกเ็ ดนตายกนั ทงั้ นน้ั ฟงั แลว้ ลมื ไมล่ งเพราะเปน็ อบุ ายทเี่ ดด็ ๆ เผด็ ๆ รอ้ นๆ ทที่ า่ นนำ� มาใช้
กเิ ลสไมต่ ายทา่ นกต็ าย นนั่ ฟงั ซิ แตส่ ดุ ทา้ ยกเิ ลสตายทา่ นยงั ครองวมิ ตุ ตธิ รรมวมิ ตุ ตจิ ติ ภายในจติ ใจ เพราะ
ความผาดโผนโจนทะยานกบั กเิ ลส ทา่ นไมม่ คี วามทอ้ ถอยออ่ นแอทอ้ แทเ้ หลวไหลเหมอื นเราๆ ทา่ นๆ ทเี่ ปน็ อยู่
เวลานี้ ใหย้ ึดมาเปน็ หลกั เปน็ เกณฑถ์ ้าเราอยากชนะ
กิเลสน่ีถ้าเราเข้มแข็งมันจะอ่อนตัวลง พอเราอ่อนมันจะเข้มแข็งขึ้นทันที มันอยู่ในฉากเดียวกัน
จิตดวงเดียวกันน้ันแล มันเหมือนกับเก้าอ้ีตัวเดียวนั่นละ กิเลสน่ังเราก็ไม่ได้นั่ง เราน่ังกิเลสก็ไม่ได้น่ัง
ผลดั กันขน้ึ ผลัดกันลงอยนู่ นั้ ละ กเิ ลสอยู่บนเกา้ ออี้ ันเดยี วกนั น่ันละ นก่ี ิเลสอย่บู นหวั ใจของเรา เหมอื นกบั
คนท่ีน่ังบนเกา้ อี้นั่นแหละ ถ้าคนหนึ่งจะนงั่ คนหนึง่ กต็ อ้ งลง เอากเิ ลสก็ต้องใหเ้ ปน็ อย่างนนั้ เอาใหก้ ิเลสมี
แตล่ ง อยา่ ให้มนั ไดข้ ้ึน สู้กันอยา่ งน้นั …”
(ก้าวเดินตามหลกั ศาสนธรรม หน้า ๓๓๖–๓๓๗)
265
เรยี นแลว้ ตอ้ งนำ� มาปฏบิ ตั ิ
“…เรียนไปทำ� ไม เรียนไมส่ งั เกต เรยี นไมพ่ ิจารณา เรยี นไมน่ ำ� มาเปน็ คตเิ ครือ่ งพรำ่� สอนตน จะเกิด
ประโยชนอ์ ะไร เพราะการเรียนการจดจำ� เปลา่ ๆ น้ัน ถา้ ไมน่ ำ� มาปฏบิ ัติใหเ้ กิดประโยชน์แก่ตนนะ่ …”
(ศาสนธรรมปลกุ คนใหต้ ่ืน หน้า ๔๖๓)
“…เราเป็นมนุษย์ผู้ฉลาดและเป็นชาวพุทธต้องดูตัวของตัวเสมอเพื่อรู้จุดบกพร่อง จะได้แก้ไข
ดดั แปลงใหด้ ี ไม่อยา่ งนน้ั ไมไ่ ด้เรอ่ื งได้ราวอะไรนะ ศาสนากระเทือนโลกมาได้ ๒,๕๐๐ กวา่ ปีนี้ สำ� หรับ
พระพทุ ธเจา้ องคป์ ัจจุบนั ของเรา ศาสนาพุทธกับเราชาวพทุ ธไดก้ ระเทอื นใจของเราบ้างไหม เป็นอยา่ งไร
มีแต่ สวฺ ากขฺ าโต ภควตา ธมโฺ ม สวดกันไปเปลา่ ๆ ไมไ่ ด้สนใจอรรถสนใจธรรม ไมไ่ ด้สนใจประพฤติปฏิบัติ
ธรรมนนั้ จะปรากฏไดอ้ ยา่ งไร กม็ แี ตล่ มปากนะ่ ซิ ศาสนากม็ แี ตต่ ำ� รา เขยี นไวใ้ นตำ� ราเตม็ ไปหมด แตศ่ าสนา
ทแ่ี ทจ้ รงิ ซงึ่ จะปรากฏขนึ้ ในใจไมม่ ี มแี ตก่ เิ ลสเตม็ หวั ใจ บรรจอุ ยเู่ ตม็ หวั ใจมแี ตก่ เิ ลส ไมไ่ ดม้ ธี รรมบรรจบุ า้ งเลย
เกดิ ประโยชนอ์ ะไร เอาไปพจิ ารณาดู ถา้ อยากทราบขอ้ เทจ็ จรงิ ของศาสนา และ สวากขาตธรรม ประจกั ษ์
ใจ…”
(ศาสนธรรมปลุกคนใหต้ ื่น หนา้ ๔๖๔)
อยา่ วา่ ผูอ้ ่ืน จงดตู วั เอง
“…ไปไหนก็มแี ต่กเิ ลสมันขวางหนา้ ๆ เสยี ไปวัดนน้ั ว่าเปน็ อยา่ งนน้ั ไปวดั น้วี า่ เปน็ อยา่ งน้ี ไปดพู ระ
องคน์ ัน้ เป็นอย่างนนั้ พระองคน์ เี้ ป็นอย่างน้ี ตัวเองเป็นอยา่ งไร ไมด่ ู ไมค่ ิดบา้ งเลย มนั ไดป้ ระโยชน์อะไร
ไปหาดแู ตน่ อกๆ ไม่สนใจดตู ัวเอง เท้าสะดุดรากไมห้ วั ตออยตู่ ลอดเวลา จนล้มลกุ คลกุ คลาน ไมด่ ทู ส่ี ะดดุ
ดแู ตต่ น้ ไมภ้ เู ขา ดนิ ฟา้ อากาศโนน่ อวกาศโนน่ แตห่ วั ตอทจ่ี ะใหโ้ ดนสะดดุ หวั แมเ่ ทา้ อยไู่ มส่ นใจดู ความผดิ
มันอยู่กบั เจ้าของ ไมไ่ ด้อยู่ท่ีรากไมห้ ัวตอ จงึ ควรดูเจ้าของมากกว่าดูส่งิ อน่ื ใด…”
(ศาสนธรรมปลุกคนให้ตื่น หนา้ ๔๖๔)
การไปการมาของพระเณร
“…การไปการมารสู้ กึ วา่ ยงุ่ มากวดั ปา่ บา้ นตาดเวลานี้ ไมท่ ราบวา่ องคไ์ หนเขา้ องคไ์ หนออก หลงั่ ไหล
กนั ไปหลงั่ ไหลกนั มา วันนีส้ ่งองคน์ ี้ วนั หน้าสง่ องคน์ นั้ วนั นสี้ ่งองค์น้นั ส่งองค์น้ี ยุ่งไปหมด เลยคอยมาส่ง
266
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ป่าบา้ นตาด จ.อดุ รธานี
มาเสยี กนั มนั เปน็ ยงั ไงกรรมฐานเราถงึ เปน็ อยา่ งนน้ั สง่ ไปโนน้ แลว้ สง่ ไปน้ี แขง้ ขาไมม่ เี หรอ มแี ขง้ ขาเฉพาะ
พระพุทธเจ้าและพระสาวกครั้งพุทธกาลเท่านั้นหรือ ทุกวันนี้พระกรรมฐานเราเป็นพระขาด้วนไปหมด
แลว้ เหรอ มนั ถงึ ไดต้ ามสง่ ตามเสยี กนั ยงุ่ เอานกั หนา เพอื่ ความสะดวกสบายไปในทางแขง้ ขายง่ิ กวา่ เพอ่ื ธรรม
ทง้ั หลายอยา่ งนน้ั หรือ
นม่ี นั กลายเปน็ พระกรรมฐานขนุ นางไปแลว้ นะ จงึ ไดท้ ำ� ใหย้ งุ่ เหยงิ วนุ่ วายตอ่ วดั ตอ่ วาและตอ่ ประชาชน
ผคู้ อยรอคอยรบั สง่ เสยี มนั ไดเ้ รอ่ื งอะไร เรอ่ื งเหลา่ นมี้ นั นา่ สลดสงั เวชทง้ั นน้ั แหละ สำ� หรบั พระพทุ ธเจา้ และ
พระสาวกตลอดครอู าจารยท์ ส่ี มบกุ สมบนั มาแทบลม้ แทบตาย กอ่ นจะไดธ้ รรมมาสอนพระกรรมฐานขนุ นาง
แข้งขากดุ ดว้ นนะ่ มามากไปมากเทา่ ไรย่งิ สร้างปญั หาไม่เข้าเรื่องมากข้นึ ทกุ วนั เวลา
จติ จะสงบเพียงนดิ หน่ึงก็ไมม่ ี ภาวนาอะไรมนั ถึงไม่สงบ ต้งั หน้าต้งั ตาท�ำอยู่ทุกวัน งานอันน้ที �ำอยู่
ทกุ วนั ทำ� ไมมนั ไมเ่ หน็ ผล ถา้ ตง้ั ใจทำ� แบบจรงิ ๆ จงั ๆ ตงั้ หนา้ ตง้ั ตาทำ� จรงิ ๆ สมกบั งานนเี้ ปน็ งานจำ� เปน็ ของตน
โดยแท้ มันต้องปรากฏผล อยา่ งน้อยความสงบเย็นใจตอ้ งมี เท่าทีจ่ ติ หาความสงบไมไ่ ด้
เราเหน็ โทษของมนั ไหมวา่ อะไรทเี่ ปน็ เครอื่ งกดี ขวางอยเู่ วลานนั้ ถา้ ไมใ่ ชก่ เิ ลสตวั เปน็ ฟนื เปน็ ไฟจะ
เปน็ อะไรไป ถา้ ธรรมแลว้ ไมฟ่ งุ้ ซา่ นไมว่ นุ่ วายไมร่ ำ� คาญ ตอ้ งสงบเยน็ ตอ้ งฉลาดในการปลดเปลอ้ื งตนเอง
จากอารมณท์ ่กี เิ ลสกอ่ ข้ึนมาตง้ั ขึ้นมา ตอ้ งมสี ติปญั ญาพอหลบหลกี ปลกี ตัวกนั จนได้ถา้ ผตู้ ง้ั ใจปฏบิ ตั จิ รงิ ๆ
นี่มีแต่ช่ือพระกรรมฐาน นา่ สลดสงั เวชจะตายไป…”
(เขา้ สู่แดนอวกาศของจิตของธรรม หน้า ๓๗๗)
ไมอ่ ยากให้พระเณรไปไหนมาไหน
“…ส่งิ ท่มี าเกยี่ วข้องมนั กย็ ่งิ มากมายขึ้นทกุ วนั ถ้าไมจ่ �ำเป็นจริงๆ ไมอ่ ยากให้พระเณรไปไหนมาไหน
ทกุ วนั น้ี พระเณรก็รักษาตัวเองยงั ไม่ได้ ยิ่งไปถกู สมั ผัสสมั พันธ์สงครามทางตาทางหูเข้าไปแล้วเปน็ ยงั ไง
เหลา่ นไี้ มใ่ ชเ่ ราไมค่ ดิ เราคดิ หมด ฉะนนั้ หมเู่ พอื่ นเถลไถลไปโนน้ มานเี้ ราจงึ วา่ เสมอนะ เราวา่ ดว้ ยเหตผุ ลท่ี
เราคดิ แลว้ นี่ เมอื่ ถงึ ขนั้ ตายตวั ของจติ แลว้ กเ็ ปน็ อกี ขน้ั หนง่ึ ใครละ่ ไดค้ วามตายตวั เปน็ ทแ่ี นใ่ จ มาพดู ใหเ้ รา
ฟงั บา้ งซิ มนั ไมเ่ หน็ มนี ี่ มแี ตล่ ม้ ทงั้ หงายๆ เขายงั ไมต่ อ่ ย พอเขากระดกิ กล็ ม้ แลว้ มนั เปน็ ยงั ไง มนั ตายกอ่ น
เกิดเสยี แลว้ นี่ แบกแตค่ วามเซอ่ ๆ ซ่าๆ แลว้ จะไปอวดดอี ะไร ความดีไมม่ ีในตัวแล้วจะเอาอะไรมาอวดให้
มนั ดี…”
(ความลกึ ลบั ซับซ้อนของจิตวญิ ญาณ หน้า ๒๕๑)
267
“…ใครมานมิ นตพ์ ระวดั นไี้ ปไหน เรากไ็ ดพ้ ดู เหตพุ ดู ผลใหเ้ ขาฟงั เพราะเรารกั เราสงวนพระผมู้ งุ่ อรรถ
มงุ่ ธรรม ซงึ่ มาอาศยั และอยกู่ บั เราเพอื่ การศกึ ษาอบรมความดที งั้ หลาย เราไมไ่ ดร้ กั สงวนอะไรบรรดาวตั ถุ
ยง่ิ กวา่ พระในวดั เรา จตปุ จั จยั ไทยทานเปน็ เครอ่ื งอาศยั เพยี งเลก็ นอ้ ยไปวนั หนงึ่ คนื หนง่ึ พอยงั มชี วี ติ ใหเ้ ปน็ ไป
เพอื่ การบำ� เพญ็ สมณธรรมด้วยความสะดวกเท่านัน้ จึงวา่ เครอื่ งอาศยั ๆ นสิ สัย ๔ ฟังซิ ทา่ นสอนไว้แล้ว
ต้ังแต่วันบวช ส่งิ อาศัยคือปจั จัยเครื่องอดุ หนุนแกก่ ารบำ� เพ็ญสมณธรรมความสงบเย็นใจ เครอื่ งอุดหนุน
เครือ่ งสบื ต่อกนั ไปแห่งชวี ติ ธาตขุ นั ธ์ในวันหน่ึงๆ เท่าน้นั
ธรรมเปน็ เรอื่ งใหญเ่ ปน็ หลกั เปน็ เกณฑเ์ ปน็ แกนอนั สำ� คญั ทเ่ี ราตอ้ งการ สว่ นปจั จยั ๔ พอเปน็ ความ
สะดวกในการบำ� เพญ็ ธรรมเทา่ นน้ั ถา้ ไมฉ่ ลาด สง่ิ เหลา่ นน้ั กเ็ หยยี บยำ�่ ทำ� ลายได้ เพราะตวั เราทพี่ าใหไ้ ดใ้ หเ้ สยี
พาใหเ้ ปน็ ไป พาใหข้ วนขวาย พาใหย้ นิ ดี พาใหต้ ดิ อนั เปน็ เรอื่ งของกเิ ลสทงั้ มวล จงึ ตอ้ งระวงั ไมใ่ ชเ่ รอ่ื งของ
ธรรม ถา้ ธรรมแลว้ ไมต่ ดิ ตดิ อะไรธรรม ทา่ นสอนใหแ้ กใ้ หล้ ะใหถ้ อดใหถ้ อนทง้ั นน้ั ตดิ อะไร แตก่ เิ ลสมนั เปน็
เรือ่ งให้ติดอยแู่ ล้วโดยปกติ อยโู่ ดยปกตมิ ันกต็ ดิ แสดงออกมันกต็ ดิ กริ ยิ าอาการทุกสิ่งทุกอยา่ งตดิ ท้ังนน้ั
ถา้ เปน็ เรอ่ื งของกเิ ลส จงึ ตอ้ งใชค้ วามพนิ จิ พจิ ารณาอยทู่ กุ ระยะทเี่ คลอื่ นไหวของใจ กาย วาจา เพอื่ สลดั ปดั ทงิ้
ออกจากใจ ไหนจะสนใจเกย่ี วขอ้ งพวั พนั และเสาะแสวงหาจตปุ จั จยั ใหเ้ พมิ่ การทำ� ลายตวั เขา้ ไปอกี นนั่ ไมใ่ ชท่ าง
จงึ ไม่ควรสนใจใฝห่ า…”
(เข้าสูแ่ ดนนพิ พาน หน้า ๒๗๓–๒๗๔)
ไมท่ ำ� ความคนุ้ เคย ให้มีสติธรรม
“…เวลามแี ขกมคี นกเ็ หมอื นกนั ใหร้ ะมดั ระวงั นะ อยา่ ไปคนุ้ กบั ใคร แตไ่ มร่ งั เกยี จใคร หากไมค่ นุ้ กบั ใคร
นอกจากธรรมเทา่ นน้ั ทเี่ ปน็ ทฝ่ี ากเปน็ ฝากตายของพระของเรา ใหห้ นกั แนน่ ในธรรมทงั้ หลาย มสี ตธิ รรมเปน็
สำ� คญั สตธิ รรมนสี้ ำ� คญั มากนะ เพราะฉะนน้ั เวลาพดู ขน้ึ มาไมว่ า่ จะเปน็ วาระใด สตธิ รรมนจี้ ะปราศจากไมไ่ ด้
เพราะเปน็ ธรรมทสี่ ำ� คญั มากทเี ดยี ว เปน็ พนื้ ฐานทจ่ี ะใหเ้ กดิ แหง่ ธรรมทงั้ หลายทกุ แงท่ กุ มมุ ของธรรม เกดิ จาก
สติธรรมน้ีทั้งนัน้ จงึ ได้พูดถึงเสมอๆ ถา้ เปน็ อาหารกป็ ระเภทที่วา่ เปน็ พ้นื ฐานของอาหารน่นั เอง…”
(ความลึกลับซบั ซ้อนของจติ วิญญาณ หนา้ ๒๘๓)
268
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ปา่ บ้านตาด จ.อดุ รธานี
มสี ตไิ มเ่ กีย่ วเกาะ
“…วนั คนื ยนื เดนิ นงั่ นอนมแี ตก่ ารดหู วั ใจของตน ซงึ่ เปน็ สถานทเี่ กดิ ขนึ้ แหง่ เหตทุ งั้ หลาย สว่ นมากตวั เหตุ
คอื สมทุ ยั มนั เกดิ ทใี่ จ นอกจากนนั้ ยงั มเี ครอ่ื งเสรมิ ใหเ้ กดิ ขนึ้ อกี เรอื่ ยๆ มจี ำ� นวนมากมาย เรยี กวา่ รอบตวั ของ
เรานี้ มีแต่ทางไหลเขา้ มาแห่งกเิ ลสทงั้ หลาย ตากระทบรปู ถา้ สตไิ ม่มีกเ็ ป็นไปเพ่อื กเิ ลส หู จมกู ลน้ิ กาย
กระทบอะไรท่เี ป็นคู่เคยี งแหง่ กันและกัน เชน่ เสียง กลิน่ เปน็ ต้น มนั กเ็ ป็นความหมายไปเพือ่ กิเลสท้ังน้ัน
นเี่ รอ่ื งของขา้ ศกึ มอี ยรู่ อบตวั แลว้ จติ นนั้ แลจะเปน็ ผทู้ ค่ี ดิ ผปู้ รงุ ผแู้ ตง่ ผใู้ หค้ วามสำ� คญั มน่ั หมายเพอื่ ใหก้ เิ ลส
ทั้งหลายก�ำเริบขึ้นภายในจิตใจของตัวเอง ไม่ใช่รูปรสกล่ินเสียงเคร่ืองสัมผัสท้ังหลายเหล่าน้ันมาเป็นตัว
ภยั เสยี เอง แตเ่ ปน็ เรอ่ื งของจติ ทไี่ ดพ้ บไดเ้ หน็ สงิ่ เหลา่ นนั้ แลว้ มาวาดภาพขนึ้ ตคี วามสำ� คญั มนั่ หมายออกไป
กวา้ งขวางลกึ ซงึ้ ดว้ ยความเปน็ สมทุ ยั แลว้ กลายเขา้ มาเปน็ ทกุ ขเ์ ผาลนจติ ใจของตนเอง กค็ อื จติ ใจของเราน้ี
ทคี่ ิดออกไปด้วยความไมม่ สี ติ
ไม่ใช่ส่ิงอ่ืนใดมาเป็นข้าศึกต่อเรา แต่เป็นเพราะจิตไปสัมผัสสัมพันธ์กับส่ิงใดแล้วเกิดกิเลสขึ้นมา
ทา่ นจงึ ให้ระมัดระวงั ถา้ ไมค่ วรจะได้สมั ผัสสัมพันธ์ก็อย่าไปสมั ผัสสัมพนั ธ์ คือไม่ควรเหน็ อยา่ เห็นอยา่ ดู
ไมค่ วรฟงั อยา่ ฟงั ดงั พระพทุ ธเจา้ ทา่ นทรงรบั สงั่ สอนพระอานนท์ ตอนทพ่ี ระอานนทข์ น้ึ ทลู ถามพระพทุ ธเจา้ วา่
การปฏบิ ตั ติ อ่ มาตคุ าม นเี่ ปน็ ตน้ นะ จะใหป้ ฏบิ ตั อิ ยา่ งไร คำ� วา่ มาตคุ ามใครกท็ ราบแลว้ อยใู่ นสถานทนี่ ่ี ไมจ่ ำ� เปน็
ตอ้ งอธิบายออกไป
เรายกตวั อยา่ งเพอื่ ใหต้ คี วามหมายไปกบั สง่ิ ตา่ งๆ ทเี่ ปน็ ภยั วา่ ไมเ่ หน็ เสยี เลยละดี อานนท์ นนั่ ฟงั ซิ
คอื สงิ่ ทเ่ี ปน็ ภยั ใดๆ กต็ าม เมอ่ื เหน็ เขา้ ไปแลว้ จะเปน็ ภยั ใหพ้ งึ สำ� รวมเสยี กอ่ นกอ่ นทจี่ ะเหน็ จะดู ดว้ ยความไมด่ ู
ไมเ่ หน็ นนั้ แลดี อานนท์ นน่ั อนั นดี้ นี ะ หากจำ� เปน็ จะไดเ้ หน็ ไดย้ นิ จะทำ� ยงั ไง อยา่ พดู คอื อยา่ สำ� คญั อยา่ ครนุ่ คดิ
อย่าติดใจในสิง่ ท่เี หน็ ส่ิงท่ีไดย้ ิน อยา่ ถือมาเปน็ อารมณ์ ให้พยายามตัดเสมอๆ กบั สิง่ นัน้ ๆ ทจ่ี ะเป็นเครอื่ ง
เกย่ี วโยงเขา้ มาใหเ้ ปน็ ข้าศึกตอ่ จิตใจ
นล่ี ะเราเทยี บเพยี ง ๒ ประโยคเทา่ น้ี กใ็ หพ้ งึ ทราบเอาในเรอ่ื งทงั้ หลายทไ่ี มค่ วรแกก่ ารบำ� เพญ็ ของเรา
มนั เปน็ สงิ่ ทจี่ ะมากำ� จดั การบำ� เพญ็ นใ้ี หด้ อ้ ยหรอื ใหเ้ สยี ไป จนกระทง่ั กลายเปน็ เรอื่ งความเพยี รในสง่ิ ทเ่ี ปน็
ขา้ ศกึ ตอ่ ตนไปเสยี จงึ ตอ้ งไดร้ ะมดั ระวงั นล่ี ะทท่ี า่ นวา่ ใหร้ ะมดั ระวงั ตาเวลากระทบรปู หเู วลากระทบเสยี ง
สงิ่ ทัง้ หลายทเ่ี ขา้ มาเกยี่ วขอ้ งสัมผัสสมั พันธ์กับอายตนะภายในของเรา คอื ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใหพ้ งึ
ระมดั ระวังด้วยสติ หากไม่จำ� เป็นกไ็ มค่ วรทีจ่ ะเห็นจะดูจะฟงั จะสัมผัสถกู ตอ้ งสิง่ เหล่านั้น
นอกจากมนั จำ� เปน็ ฟงั แตค่ ำ� วา่ จำ� เปน็ นน่ั เถอะ ‘หากจำ� เปน็ จะไดเ้ หน็ เลา่ พระเจา้ ขา้ ’ ดงั พระอานนท์
ทลู ถามพระพทุ ธเจา้ ‘หากจำ� เปน็ จะไดเ้ หน็ ไดด้ ู อยา่ พดู ’ แนะ่ ทา่ นมที างเลย่ี งไปอกี ‘หากจำ� เปน็ ทจี่ ะพดู จะทำ�
อยา่ งไรละ่ ’ ‘ให้ตง้ั สตใิ ห้ดี อย่าให้เปน็ ไปตามอ�ำนาจแหง่ ตณั หา’ ท่านว่า นั่นฟงั ซิ สิ่งท้งั หลายก็เหมอื นกัน
เช่นน้ัน
269
กิเลสนี้มันมีประเภทต่างๆ กัน แต่ส่ิงที่กล่าวมายกขึ้นมาเป็นตัวอย่างตะกี้นี้เป็นประเภทที่หนัก
เปน็ ประเภททถี่ อื เปน็ ขา้ ศกึ จรงิ ๆ สำ� หรบั นกั บวชทปี่ ระพฤตพิ รหมจรรย์ ทา่ นจงึ ใหต้ ดั ถงึ ขนาดนน้ั ไมเ่ ชน่ นน้ั
ไปไมร่ อดจรงิ ๆ มนั หนกั ถา้ เปน็ แมเ่ หลก็ กด็ ดู เอาจนกระทง่ั ถงึ ตวั กลงิ้ ไป ไมร่ สู้ กึ ตวั เลย ถลอกปอกเปกิ ไปกไ็ มร่ ู้
ถกู มนั ดดู เอา จึงตอ้ งระมัดระวงั ใหม้ าก…”
(ความลกึ ลบั ซบั ซอ้ นของจติ วญิ ญาณ หนา้ ๑๙๕–๑๙๖)
สถานทีท่ คี่ วรอยคู่ วรไป
“…นแ่ี หละทที่ า่ นแสดงสถานทท่ี อ่ี ยู่ ทไี่ ป ใหเ้ ราทงั้ หลายไดป้ ฏบิ ตั ิ เพอื่ ความปลอดภยั กบั สง่ิ ทงั้ หลาย
ท่กี ล่าวมาเหล่าน้ี
เช่นในปา่ ปา่ จะมอี ะไร กม็ แี ตต่ น้ ไม้ ปา่ ไมก้ บั ปา่ คนตา่ งกนั อยู่มาก ป่าไมเ้ ปน็ ทร่ี ม่ รื่น ชมุ่ เย็นสบาย
สบายกายสบายใจ ปา่ คนเปน็ ทร่ี มุ่ รอ้ น มาทกุ ดา้ นทกุ ทางจากขา้ ศกึ ของคน จงึ ตอ้ งไดร้ ะมดั ระวงั นลี่ ะคำ� วา่
ปา่ เปน็ อยา่ งน้ี สถานทท่ี เี่ ปลยี่ วอยคู่ นเดยี วดกี วา่ อยหู่ ลายคน อยหู่ ลายคนมหี ลายเรอ่ื งหลายราว แมจ้ ะเปน็
นกั ปฏบิ ตั ดิ ว้ ยกนั อยดู่ ว้ ยกนั หลายๆ คนกย็ งั ไมเ่ หมาะ จะวา่ อะไรกบั คนทว่ั ๆ ไปทไ่ี มเ่ คยไดร้ บั การอบรมทาง
อรรถทางธรรมเลย จะไม่เป็นข้าศึกต่อกัน ท่านจึงให้ระมัดระวัง ให้ไปหาอยู่ตามรุกขมูลร่มไม้ คือว่า
โคนตน้ ไมบ้ า้ ง ในปา่ ทวั่ ๆ ไปบา้ ง ในถำ�้ บา้ ง เงอ้ื มผาบา้ ง ชายปา่ ชายเขา หลงั เขาไหลเ่ ขา ทไี่ หนเปน็ ทสี่ ะดวก
สบายแก่การบำ� เพญ็ สมณธรรม และรกั ษาจิตไดง้ า่ ยกวา่ กันกบั สถานท่ที ั่วๆ ไปแล้ว ให้พึงเสาะแสวงหา
ในสถานท่ีเชน่ นั้นเถดิ
เพราะฉะนนั้ บรรดาพระสาวกทง้ั หลายบรรลธุ รรมทา่ นจงึ มกั บรรลใุ นสถานทเ่ี หมาะสม ตามทพี่ ระ
โอวาทพระพทุ ธเจา้ ทรงสงั่ สอนไว้ มากกวา่ ทจ่ี ะบรรลใุ นตลาดลาดเล เชน่ อยา่ งสมยั ทกุ วนั นกี้ เ็ รยี กวา่ เทศบาล ๑
เทศบาล ๒ มที ไ่ี หน ธรรมทา่ นมอี ยทู่ ว่ั ไป แตไ่ มส่ ามารถทจ่ี ะรอ้ื ฟน้ื ธรรมใหเ้ กดิ ขน้ึ ในสถานทเี่ ชน่ นน้ั ไดส้ ะดวก
สบายยงิ่ กวา่ สถานทเี่ หมาะสม เชน่ ในปา่ ในเขาเปน็ สำ� คญั นล่ี ะพระพทุ ธเจา้ ทา่ นจงึ สอนใหพ้ วกเราทง้ั หลาย
ได้ต้งั ใจประพฤตปิ ฏิบัตบิ �ำเพญ็ ตามเขม็ ทศิ ทางเดนิ ท่ีทรงแสดงไวแ้ ล้วนั้น อย่าให้เคลื่อนคลาด
ผมู้ คี วามรกั ในมรรคผลนพิ พาน ใหพ้ งึ รกั ใหพ้ งึ เคารพในพระโอวาทอนั ถกู ตอ้ งดงี ามอนั ตายตวั แหง่
ความถกู ตอ้ งดงี ามทงั้ หลายของพระพทุ ธเจา้ ทท่ี รงแสดงไวแ้ ลว้ อยา่ ใหเ้ คลอ่ื นคลาดไป อยา่ ใหจ้ ดื จางภายใน
จติ ใจ ตง้ั ใจประพฤตปิ ฏบิ ตั ิ
270
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ปา่ บ้านตาด จ.อดุ รธานี
ยากกต็ ามเถอะ การเดนิ ทางยอ่ มมที งั้ ทางคดทางโคง้ ทางตรง ทางสะดวกขรขุ ระ มผี สมผเสกนั ไป
แตส่ ายทางอยู่ทีต่ รงนั้น จำ� เป็นผเู้ ดนิ ทางตอ้ งผา่ นไปตามสายทางทีเ่ ปน็ เช่นน้นั เราเลือกเอาไม่ได้…”
(ความลึกลับซับซอ้ นของจติ วญิ ญาณ หน้า ๑๙๖–๑๙๗)
สอนตนให้ไดเ้ สียกอ่ น
“…อยทู่ นี่ ใ่ี หต้ ง้ั ใจประพฤตปิ ฏบิ ตั ิ ครบู าอาจารยก์ น็ บั วนั รอ่ ยหรอลงๆ ตอ่ ไปนจี้ ะไมม่ ผี ชู้ แี้ จงอรรถธรรม
เพราะถา้ เราไมส่ ามารถทำ� ความรคู้ วามฉลาดใหเ้ กดิ ขนึ้ กบั เราแลว้ เราสอนเรากไ็ มไ่ ดจ้ ะไปสอนอะไรใหค้ นอน่ื
เขาไดด้ บิ ไดด้ ถี กู ตอ้ งแมน่ ยำ� ถา้ เราไมถ่ กู ตอ้ งแมน่ ยำ� เสยี คนเดยี วกอ่ น เวลานเี้ ปน็ ยงั ไงถกู ตอ้ งแมน่ ยำ� หรอื
ผดิ อยา่ งแมน่ ยำ� สว่ นมากมแี ตผ่ ดิ อยา่ งแมน่ ยำ� กเิ ลสมนั เอาอยา่ งแมน่ ยำ� ๆ มนั กผ็ ดิ อยา่ งแมน่ ยำ� ๆ ของกเิ ลส
ไมใ่ ชแ่ มน่ ยำ� ของธรรม เวลานเ้ี ราอยใู่ นขน้ั แมน่ ยำ� ในเรอื่ งของกเิ ลสสบั เอายำ� เอา สบั ตรงไหนตมู เลยๆ แมน่ ยำ�
ท้งั นั้น ธรรมะสบั ยงั ไมถ่ ูกเถลไถลผิดๆ พลาดๆ ลม้ ระเนระนาดไปเพราะอ�ำนาจของกเิ ลสฟนั เอาๆ …”
(แสวงโลก แสวงธรรม หน้า ๒๕๗)
“…มคี นนบั ถอื มากนอ้ ยนนั่ เปน็ เรอ่ื งของเขา ผปู้ ฏบิ ตั ธิ รรมควรระวงั เพราะเปน็ กงั วลวนุ่ วาย ไมส่ ะดวก
แก่ความเพียร ไม่ควรยุ่งกับอะไร นอกจากธรรมกับใจสัมผัสสัมพันธ์กันอยู่ตลอดเวลาเท่าน้ันเป็นความ
เหมาะสม ถา้ จติ กลายเปน็ โลกสงสาร มนั จะเลยโลกไปจนหาเขตหาแดนหากำ� หนดกฎเกณฑไ์ มไ่ ด้ มคี นนบั ถอื
มากเทา่ ไร ใจพระใจคนมกี เิ ลสคอยรบั กนั อยแู่ ลว้ มนั กย็ งิ่ ฟงุ้ เฟอ้ เหอ่ เหมิ ลมื เนอ้ื ลมื ตวั เผยอเยอ่ หยงิ่ ยง่ิ กวา่
นำ้� ลน้ ฝง่ั นน่ั แล เพราะมนั เปน็ เรอื่ งของกเิ ลสไมใ่ ชเ่ รอื่ งของธรรม เรอ่ื งของธรรมตอ้ งสมำ�่ เสมอ ตอ้ งมสี ติ
ไมล่ มื ตวั อยเู่ สมอ ทา่ นผปู้ ฏบิ ตั ยิ กตนพน้ ทกุ ขม์ าแลว้ ทา่ นดำ� เนนิ ดงั ทกี่ ลา่ วมานแ่ี ล ผตู้ อ้ งการพน้ ทกุ ขอ์ ยา่ งทา่ น
กต็ อ้ งปฏบิ ตั แิ บบทา่ น หรอื แบบศษิ ยม์ คี รู ไมใ่ ชจ่ ะปฏบิ ตั แิ บบถลู ถู่ กู งั อวดตนวา่ เกง่ ไมย่ อมฟงั เสยี งใคร นน่ั คอื
การปฏบิ ตั ิเพ่ือข้ึนเขียง เพอื่ หอมกระเทยี ม ไม่ใชเ่ พ่ือมรรคผลนิพพาน…”
(เข้าสูแ่ ดนนิพพาน หนา้ ๒๔–๒๕)
“…นีก่ ย็ ิ่งร่อยหรอเขา้ ไปๆ ทุกวนั พระกรรมฐานเรา ก�ำลงั จะกลายเปน็ ปลาเนา่ ไปขายอยูใ่ นตลาด
ลาดเลในเมอื งใหญเ่ มืองหลวงไปแล้วนะ เรื่องของกิเลสถ้ามีอยูใ่ นจิตแลว้ มันลืมตัวได้งา่ ยนะ เหน็ คนมา
นบั หนา้ ถอื ตาเคารพเลอ่ื มใสกล็ มื ตวั เสยี ละซิ เหตทุ เี่ ปน็ ปลาเนา่ กระจายเขา้ ตลาดนะ่ เพยี งดนิ เหนยี วตดิ หวั
กว็ า่ ตวั มหี งอนไปแลว้ นนั่ นล่ี ะกรรมฐานตาย ผเู้ หน็ ธรรมเปน็ ของแปลกประหลาดอศั จรรยภ์ ายในจติ ใจอยแู่ ลว้
ท่านไมห่ ลงทา่ นไมต่ ื่นดนิ เหนียว ท่านรู้ มีแตห่ าวธิ หี ลบหลีกปลกี ตัวเท่านั้น จนผ่านพ้นไปได้แล้วนนั้ ก็ย่ิง
รอบคอบ ควรจะสงเคราะหใ์ ครมากนอ้ ยเพยี งไร ทา่ นกร็ ปู้ ระมาณของทา่ นเอง ทา่ นไมห่ ลงทา่ นไมต่ นื่ ผเู้ ชน่ นนั้
แลว้ ทา่ นเปน็ ผรู้ อบคอบ ทา่ นรจู้ กั ประมาณความพอดใี นการปฏบิ ตั ติ อ่ ประชาชน หนกั เบามากนอ้ ยเพยี งไร
271
ทา่ นรู้ของทา่ นเอง ทา่ นไมถ่ ือใครเปน็ ประมาณ ท่านถอื ธรรมเปน็ ประมาณ ก�ำลังวงั ชาของท่านเหมาะสม
เพยี งไรทา่ นกร็ ขู้ องทา่ นเอง เพราะทา่ นไมถ่ อื โลกามสิ มาเปน็ เจา้ อำ� นาจบงั คบั จติ ใจทา่ น ทา่ นไมม่ โี ลกามสิ ตดิ
หวั ใจ ทา่ นมแี ตค่ วามเมตตาสงสารทจี่ ะสงเคราะหส์ งหาไดม้ ากนอ้ ยเทา่ ไรทา่ นกท็ �ำไป ความรจู้ กั ประมาณ
ทา่ นมอี ยปู่ ระจำ� ใจ ทา่ นไมล่ มื ตวั ไมล่ มื ธรรมจะไปลมื ตวั อะไร คนลมื ธรรมตา่ งหากจงึ ลมื ตวั มวั่ สมุ แบบไมม่ ี
สถานีจอดแวะ…”
(เข้าสู่แดนนพิ พาน หน้า ๓๙๓)
อยา่ ลืมตวั
“…ไปทไ่ี หนอยา่ ลมื เนอื้ ลมื ตวั วา่ ตนเปน็ นกั ปฏบิ ตั ิ เปน็ องคแ์ ทนพระศาสดาในการดำ� เนนิ พระศาสนา
และประกาศพระศาสนาด้วยการปฏิบัติ โดยไม่ถึงกับต้องประกาศส่ังสอนประชาชนให้เข้าใจในอรรถ
ในธรรมโดยถ่ายเดียว แม้เพียงข้อวัตรปฏิบัติท่ีตนปฏิบัติดีปฏิบัติชอบน้ัน ก็เป็นทัศนียภาพอันดีงามให้
ประชาชนเกิดความเชื่อความเล่ือมใสได้ เพราะการได้เห็นได้ยินของตนอยู่แล้ว ย่ิงได้มีการแสดงอรรถ
ธรรมให้ถูกต้องตามหลักของการปฏิบัติโดยหลักธรรมของพระพุทธเจ้าด้วยแล้ว ก็ย่ิงเป็นการประกาศ
พระศาสนาโดยถกู ตอ้ งดงี าม ใหส้ าธชุ นไดย้ ดึ เปน็ หลกั ใจ ศาสนากม็ คี วามเจรญิ รงุ่ เรอื งไปโดยลำ� ดบั ในหวั ใจ
ชาวพทุ ธ…”
(เขา้ สู่แดนนิพพาน หน้า ๙๔)
“…เอาเจา้ ของใหพ้ อซิ เมอื่ พอแลว้ ใครนบั ถอื ไมน่ บั ถอื กเ็ รอื่ งของเขา ตำ� หนกิ อ็ ยปู่ ากเขาโนน่ นนิ ทา
ก็อยปู่ ากเขาโน่น อยูใ่ จเขาโน้น ดีของเขา ช่วั ของเขาตา่ งหาก เราเปน็ แต่เพยี งวา่ ไดย้ นิ เมื่อสมั ผัสพ๊บั
เราไมห่ ลงเรากไ็ มเ่ ปน็ บา้ ไปตามลมปากของเขา จะเปน็ อะไรไป เอส ธมโฺ ม สนนตฺ โน ความสรรเสรญิ นนิ ทา
เปน็ ของเกา่ เคยมมี าดง้ั เดมิ แลว้ ทา่ นสอนวา่ อยา่ งนนั้ แลว้ ตนื่ อะไร หาเจา้ ของใหพ้ อซิ อยา่ ไปหาเอาสงิ่ อนื่
เอาของคนอนื่ เขา เรอื่ งอนื่ เขา้ มาเพมิ่ ใหเ้ ขาสรรเสรญิ นนั่ หาเอามาจากภายนอก ใหเ้ ขายกยอเขาสรรเสรญิ
เขาเลอ่ื มใสเราถงึ จะภมู ใิ จอะไรอยา่ งนนั้ คนหวิ จะตายอยา่ งนนั้ คนไมม่ ธี รรมในหวั ใจ หาเกบ็ ตกเอาขา้ งนอกๆ
โนน่ อะไรทไ่ี หนตกเกบ็ เอาๆ ไมท่ ราบวา่ ดวี า่ ชว่ั ฟาดกเิ ลสใหพ้ งั ทลายลงไป ตวั มนั อยากๆ นใี้ หพ้ งั ทลายไปแลว้
อะไรจะมาอยาก…”
(ความลึกลบั ซบั ซ้อนของจิตวญิ ญาณ หนา้ ๒๓๐)
272
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ป่าบา้ นตาด จ.อุดรธานี
“…เราจึงไม่ควรถอื เปน็ สรณะ เปน็ ทีย่ ดึ ถอื ใหเ้ สยี เวล�่ำเวลา ใหก้ ิเลสสร้างตวั ขึ้นมาด้วยการสง่ั สม
ดว้ ยการสำ� คญั ตนวา่ มคี วามรคู้ วามฉลาด วา่ ตนมงั่ มศี รสี ขุ วา่ มบี า้ นมเี รอื นมบี รษิ ทั บรวิ ารมากเพยี งเทา่ นน้ั
อันเปน็ บ่อเกิดของกเิ ลส อยา่ พึงคิด อย่าพงึ นกึ ให้เสียเวลำ�่ เวลา…”
(ความลึกลับซบั ซ้อนของจติ วญิ ญาณ หน้า ๒๙๔)
อยา่ ตดิ ในลาภสักการะ
“…นล่ี ะมนั วติ กวจิ ารณต์ รงนนี้ ะ มนั เปน็ จะไมเ่ ปน็ ยงั ไง สกกฺ าโร ปรุ สิ ํ หนตฺ ิ วา่ ไง ลาภสกั การะสำ� หรบั
คนโงแ่ ล้วติดเร็วทส่ี ดุ เลยจะว่าไง นี่เราแปลทางภาคปฏิบตั ิ ถา้ แปลทางดา้ นปรยิ ัติ สกกฺ าโร ปรุ สิ ํ หนฺติ
แปลว่า ลาภสกั การะย่อมฆา่ บุรษุ ท่โี งเ่ ขลา นั่นแปลตามปรยิ ตั ิ ถ้าแปลทางด้านปฏบิ ตั กิ ็อย่างท่วี า่ นท้ี �ำไม
จะแปลไมไ่ ด้ แปลเอาความ เอาอรรถเอาธรรม เอาใหถ้ งึ กเิ ลส เอาใหถ้ ึงหวั กิเลส ฟาดหัวกเิ ลสออกไป
ด้วยการเข้าใจในธรรมท้งั หลายนซ้ี …ิ ”
(กา้ วเดินตามหลักศาสนธรรม หน้า ๔๑)
เตือนไวล้ ว่ งหนา้
“…วัดนผ้ี มเปน็ หวั หน้าในการปกครองทุกสิง่ ทุกอย่าง แน่ใจวา่ ปกครองหมูเ่ พ่อื นโดยธรรมโดยวนิ ยั
เต็มความสามารถของเจ้าของท่ีได้ศึกษาเล่าเรียนและได้ส�ำเหนียกศึกษามาจากครูจากอาจารย์ และมา
ปกครองหมเู่ พอื่ น อนั ใดทมี่ นั ขอ้ งใจอนั ไหนใหม้ าปรกึ ษาปรารภ อยา่ ตงั้ เปน็ กฎเปน็ เกณฑ์ ดว้ ยความอวดรู้
อวดฉลาด ขดั แยง้ คนนนั้ ขดั แยง้ คนน้ี เดยี๋ วจะตงั้ เปน็ กก๊ เปน็ เหลา่ ขนึ้ มาและโจมตกี นั ในวดั กลายเปน็ พวกหมา
กดั กนั ไปนะ ผมไมป่ รารถนาอยา่ งยง่ิ อยา่ ใหเ้ หน็ เรอ่ื งอยา่ งนน้ี ะ สอดตรงนนั้ แทรกตรงน้ี อยา่ งนอี้ ยา่ ใหม้ ี
มีไม่ได้ ผมพดู ตรงๆ เรอ่ื งอย่างน้ีไมใ่ ช่ธรรม หยาบๆ เหน็ กนั อยเู่ อามาอวดท�ำไม
เรื่องตั้งกฎนั้นกฎนี้ก็เหมือนกัน คัดค้านผู้น้ันคัดค้านผู้น้ีเรื่องนั้นเร่ืองน้ี เห็นด้วยไม่เห็นด้วยน้ี
อยา่ มายงุ่ ใหท้ ะเลาะกนั นะ เรอื่ งเหลา่ นห้ี ยาบๆ ถา้ มขี อ้ ขอ้ งใจสงสยั ตรงไหนใหศ้ กึ ษาครบู าอาจารย์ และศกึ ษา
หมเู่ พอื่ นกใ็ หศ้ กึ ษาโดยเหตโุ ดยผลโดยอรรถโดยธรรม อยา่ ศกึ ษาดว้ ยความอวดรอู้ วดฉลาด วา่ ผมเหน็ ดว้ ย
ผมไมเ่ หน็ ดว้ ย เหมอื นกบั เราเปน็ จอมปราชญ์ นนั้ ละจอมโงท่ ส่ี ดุ จอมชว่ั ชา้ ลามกทส่ี ดุ มนั กำ� ลงั เรมิ่ เกดิ ขนึ้
แล้วนนั่ ถ้าเป็นอยา่ งนน้ั
273
สดุ ทา้ ยกเ็ ปน็ กก๊ เปน็ เหลา่ ขนึ้ มาซี เขา้ กบั คนนนั้ ไมไ่ ดเ้ ขา้ กบั คนนไ้ี มไ่ ด้ เขา้ กบั พวกนนั้ ไมไ่ ดเ้ ขา้ กบั พวกนี้
ไมไ่ ด้ นนั่ ละทนี่ ่ี มาซอ่ งสมุ แลว้ ละทน่ี ไี่ มใ่ ชม่ าปฏบิ ตั ธิ รรม มาซอ่ งสมุ ฟนื สมุ ไฟเผาศาสนา มนั กเ็ ทา่ กบั เทวทตั
ละซิ ครูบาอาจารย์มีอยไู่ มย่ อมฟังเสยี ง สดุ ท้ายก็แยกแยะแตกกนั เป็นสังฆเภทภายในวัดเข้ามา
อยา่ ใหผ้ มไดเ้ หน็ ผมไมป่ รารถนาอยา่ งยง่ิ หากเหน็ ทา่ ไมด่ แี ลว้ ผมหนไี ดน้ ะในพรรษากต็ าม นจ้ี ะถาม
ตรงๆ เลยวา่ ทา่ นนยี้ อมผดิ ไหม ถา้ ไมย่ อมผดิ ยงั วา่ ดอี ยเู่ หรอ ทา่ นจะอยหู่ รอื ทา่ นจะไป บอกตรงๆ เลยเรา
เอ้า ทา่ นไม่ไป ผมจะไป เอา้ แลกกัน ว่าอย่างน้เี ลยนะ แล้วจริงด้วยนะ ถา้ ท่านอย่ลู ะก็ เอา้ ปกครอง
หมเู่ พอ่ื น ผมไมด่ แี ลว้ ผมจะไป แลว้ เตรยี มของทนั ทไี ปเลย ไมเ่ สยี ดายอะไรทง้ั นน้ั แหละ เพราะเราสอนพระ
เพอื่ พระแทๆ้ เมอ่ื ไมเ่ กดิ ประโยชน์ อำ� นาจวาสนาเราไมม่ แี ลว้ จะอยใู่ หห้ นกั ศาสนาหนกั วดั หนกั วาหนกั หมเู่ พอ่ื น
ทำ� ไม ตอ้ งไปแนๆ่ ผมไมส่ งสยั ถา้ หากวา่ เรอ่ื งเปน็ อยา่ งน้ี ตตี ราไวเ้ ลยกไ็ ด้ เดด็ ขนาดนน้ั ละถงึ คราวเดด็ ๆ
จรงิ น่ี
ฆา่ กเิ ลสกอ็ ยา่ งนนั้ เหมอื นกนั ถงึ คราวเดด็ ๆ ตายกต็ ายฟนั กนั เลย นถ่ี งึ วา่ เดนตายมาไดม้ าหาหมเู่ พอ่ื น
มาสอนหมูเ่ พอ่ื นใหเ้ ปน็ อรรถเปน็ ธรรม ด้วยความเมตตาสงสารไมม่ อี ันใดเจอื ปนเลย หากว่าเร่ืองราวจะ
เกดิ ขึน้ เปน็ อีกอยา่ งหนงึ่ ตรงกันขา้ มแลว้ กไ็ มค่ วรจะอยวู่ ดั สำ� หรบั ผมเองก็ดี ไมม่ ีอำ� นาจวาสนาปกครอง
หมู่เพ่ือนว่ายังไง มันไม่ถูกต้องท�ำให้หมู่เพ่ือนระแคะระคาย หมู่เพ่ือนทะเลาะเบาะแว้งซ่ึงกันและกัน
บอกไมฟ่ งั กต็ อ้ งไป ถา้ พวกนไี้ มไ่ ป เราตอ้ งไป มเี ทา่ นนั้ อยา่ งอนื่ ไมม่ ี มไี มไ่ ด้ ตอ้ งเปน็ อยา่ งนน้ั นเี่ ราพดู ไว้
ล่วงหน้านะ อย่าให้เห็นอย่าให้พบ เราเคยเขด็ มาแล้ว…”
(กา้ วเดนิ ตามหลกั ศาสนธรรม หน้า ๙๘–๑๐๐)
“…ถา้ คนหนง่ึ ผดิ คนหนง่ึ ยงั ดอี ยกู่ ไ็ มท่ ะเลาะกนั กร็ วู้ า่ ใครผดิ ใครถกู ถา้ ลงไดท้ ะเลาะกนั แลว้ เปน็ ไมม่ ี
ใครถูก มีแต่ผดิ ท่าเดยี วเทา่ น้นั …”
(รากแก้วของศาสนา หนา้ ๑๓๒)
ทา่ นอาจารยพ์ ระมหาบวั ญาณสมั ปนั โน หรอื “หลวงตาของเรา” ถอื กำ� เนดิ ในครอบครวั ชาวนาผมู้ อี นั
จะกนิ แหง่ สกลุ “โลหติ ด”ี ณ ตำ� บลบา้ นตาด อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั อดุ รธานี เมอื่ วนั ที่ ๑๒ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๔๕๖
โดยบดิ า “นายทองด”ี และมารดา “นางแพง” ไดใ้ หม้ งคลนามวา่ “บวั ” อนั เปน็ ดอกไมท้ หี่ ลวงปมู่ น่ั ภรู ทิ ตั โต
ปรมาจารยฝ์ า่ ยกรรมฐานยคุ ปจั จบุ นั ไดพ้ รรณนาคณุ ชาตไิ วว้ า่ ธรรมชาตขิ องดที งั้ หลาย ยอ่ มเกดิ มาแตข่ อง
ไมด่ ี มอี ปุ มาดงั่ ดอกปทมุ ชาตอิ นั สวยๆ งามๆ กเ็ กดิ ขนึ้ มาจากโคลนตมอนั เปน็ ของสกปรกปฏกิ ลู นา่ เกลยี ด
แตว่ า่ ดอกบวั นน้ั เมอื่ ขนึ้ พน้ โคลนตมแลว้ ยอ่ มเปน็ สงิ่ ทส่ี ะอาด เปน็ ทที่ ดั ทรงของพระราชา อำ� มาตย์ อปุ ราช
และเสนาบดี เปน็ ตน้ และดอกบวั นัน้ มไิ ด้กลับคนื ไปยงั โคลนตมนนั้ เลย
274
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วัดปา่ บา้ นตาด จ.อดุ รธานี
การณ์ไดป้ รากฏตอ่ มาวา่ ในจำ� นวนพี่น้องทง้ั หมด ๑๖ คน เฉพาะท่ยี งั มีชวี ติ อยู่ในปจั จุบัน ๖ คน
เวน้ ทา่ นเสีย เป็นชาย ๑ คน หญงิ ๕ คน มีทา่ นเพยี งผเู้ ดยี วท่ดี �ำรงอยู่ในสมณเพศ และกอปรด้วย
ศีลาจารวัตรอันงดงาม ทรงไว้ซ่ึงคุณธรรมอันประเสริฐ เป็นที่เคารพสักการบูชาของชาวพุทธเราอย่าง
กวา้ งขวางทง้ั ในและนอกประเทศ ทกุ คนไมอ่ าจปฏเิ สธไดเ้ ลยวา่ การเขา้ ใกลช้ ดิ ทา่ น ไดฟ้ งั ทา่ นพดู ไดเ้ หน็ กริ ยิ า
ทา่ นแสดงออก จะไมไ่ ดร้ บั ความเยน็ กายเยน็ ใจ และขอ้ คดิ อนั เปน็ คตนิ ำ� ไปประพฤตปิ ฏบิ ตั ใิ หเ้ กดิ ประโยชน์
สมเพศสมภูมขิ องตัวเองแม้แตน่ อ้ ย
กอ่ นทา่ นจะออกบวช ปรากฏวา่ ไดเ้ ปน็ หวั เรย่ี วหวั แรงของครอบครวั เปน็ ทไี่ วเ้ นอื้ เชอื่ ใจในการงาน
ทง้ั ปวง จนบดิ ามารดาหวงั ฝากผฝี ากไขฝ้ ากเปน็ ฝากตายไวก้ บั ทา่ น หลกั ประเพณขี องไทยเราแตโ่ บราณมา
เมอื่ บตุ รชายอายคุ รบบวชมกั จะใหบ้ วชเสยี กอ่ น กอ่ นทจี่ ะมคี รอบครวั เหยา้ เรอื นตอ่ ไป ดงั นนั้ เมอื่ ทา่ นมอี ายุ
ครบ ๒๐ ปบี ริบรู ณ์สมควรทจ่ี ะบวชได้แล้ว บดิ ามารดาจงึ ไดน้ �ำเร่ืองนี้มาปรึกษาปรารภกบั ทา่ น
“…นพ้ี ดู ถงึ สาเหตทุ เ่ี ราจะออกบวชซงึ่ ไมเ่ คยคาดฝนั มากอ่ น คอื เยน็ วนั หนง่ึ ครอบครวั เรามพี อ่ แมแ่ ละ
ลกู ชายหญงิ หลายคนรว่ มรบั ประทานกนั อยอู่ ยา่ งเงยี บๆ ขณะนนั้ พอ่ พดู ขนึ้ ชนดิ ไมม่ อี ะไรเปน็ ตน้ เหตเุ ลยวา่
เรามลี กู หลายคนทงั้ หญงิ ทงั้ ชาย แตก่ ไ็ มพ่ น้ ความวติ กกงั วลในเวลาเราจะตาย เพราะจะไมม่ ลี กู คนใดใจเปน็
ผชู้ ายคดิ บวชใหพ้ อเราไดเ้ หน็ ผา้ เหลอื งกอ่ นตาย ไดค้ ลายความกงั วลใจในเวลานน้ั แลว้ ตายไปอยา่ งเปน็ สขุ
หายห่วง
‘ลกู เหลา่ น้ันกูกไ็ มว่ า่ มนั แหละ หมายถงึ ลูกผชู้ าย สว่ นลูกผูห้ ญงิ กกู ไ็ ม่เกีย่ วข้องมัน ลกู ผู้ชายกูกม็ ี
หลายคน แต่นอกนนั้ กกู ไ็ ม่สนใจอะไรพอจะอาศยั มนั ได้ แต่ไอบ้ วั (หมายถงึ เรา) นี่ซิ ท่กี อู าศยั มันไดน้ ่ะ’
ปกตพิ อ่ ไมเ่ คยชมเรา อะไรๆ ไมเ่ คยชม มีแต่กดลงเรือ่ ยๆ นิสัยพอ่ กับแม่เราเป็นอยา่ งนั้น ‘ไอน้ ี่ลงมนั ได้
ท�ำการทำ� งานอะไรแลว้ กไู วใ้ จมันได้ทกุ อยา่ ง กูท�ำยังสูม้ นั ไมไ่ ด้ ลกู คนนก้ี ูไวใ้ จทสี่ ดุ ’ ว่าอย่างน้นั ‘ถ้าลง
มนั ไดท้ ำ� อะไรแลว้ ตอ้ งเรยี บไปหมด ไมม่ ที น่ี า่ ตำ� หนติ เิ ตยี น กยู งั สมู้ นั ไมไ่ ด้ ถา้ พดู ถงึ เรอ่ื งหนา้ ทก่ี ารงานแลว้
มนั เกง่ จรงิ กูยกให้ ลูกกูทั้งหมดกม็ ีไอน้ ่แี หละเป็นคนส�ำคญั เร่อื งการงานต่างๆ นัน้ กูไว้ใจมันได้
แต่ที่ส�ำคัญตอนกูขอใหม้ นั บวชให้ทีไร มนั ไมเ่ คยตอบไมเ่ คยพูดเลย เหมือนไมม่ หี ูไมม่ ีปากนัน่ เอง
บทเวลากตู ายแลว้ จะไมม่ ใี ครลากกขู น้ึ จากหมอ้ นรกเลยแมค้ นเดยี ว เลยี้ งลกู ไวห้ ลายคนเทา่ ไร กพู อจะไดอ้ าศยั
มันกไ็ มไ่ ดเ้ ร่ือง ถ้ากูอาศัยไอ้บัวนไี้ มไ่ ด้แลว้ กกู ็หมดหวัง เพราะลกู ชายหลายคนกูหวงั ใจอาศยั ไอน้ เ่ี ทา่ นั้น’
พอวา่ อยา่ งนน้ั โฮย้ นำ้� ตาพอ่ รว่ งปบุ ปบั ๆ เรามองไปเหน็ แมเ่ องพอมองไปเหน็ พอ่ นำ้� ตารว่ ง แมก่ เ็ ลย
น�้ำตาร่วงเข้าอกี คน เราเห็นอาการสะเทอื นใจทนดอู ยไู่ ม่ได้ก็โดดออกจากทร่ี ับประทาน ปบุ๊ ปับ๊ หนไี ปเลย
นนั่ แหละเปน็ ต้นเหตใุ ห้เราตัดสินใจบวช มนั มีเหตุอยา่ งน้ัน
275
นำ� ไปคดิ อยตู่ งั้ สามวนั ไมห่ ยดุ ไมย่ อมมารบั ประทานรว่ มพอ่ แมอ่ กี เลย ในสามวนั นน้ั แตก่ ค็ ดิ ไมห่ ยดุ
ไมถ่ อย คดิ เทยี บเคยี งถงึ เพอ่ื นฝงู ทเ่ี ขาบวชกนั ตลอดถงึ ครบู าอาจารยท์ บ่ี วชเปน็ จำ� นวนมาก ทา่ นยงั บวชกนั ได้
ทั่วโลกเมืองไทย
การบวชนก่ี ไ็ มเ่ หมอื นการตดิ คกุ ตดิ ตะราง แมเ้ ขาตดิ คกุ ตดิ ตะราง เชน่ ตดิ ตลอดชวี ติ เขากย็ งั พน้ โทษ
ออกมาได้ เราไมใ่ ชต่ ดิ คกุ ตดิ ตะรางน่ี หมเู่ พอ่ื นบวชเขายงั บวชได้ เขาเปน็ คนเหมอื นกนั และครบู าอาจารย์
ท้งั หลายท่ีท่านบวชจนเป็นสมภารเจา้ วัด ทา่ นยงั อยู่ได้ เหตุใดเราเป็นคนทั้งคน พอ่ แมเ่ ล้ียงมาเหมือนคน
ทง้ั หลาย อยา่ งอน่ื ๆ เรายงั อดไดท้ นได้ แตก่ ารบวชนมี่ นั เหมอื นตดิ คกุ ตดิ ตะรางเชยี วเหรอ เราถงึ จะบวชไมไ่ ด้
ทนไมไ่ ด้ เราทำ� ไมถงึ จะดอ้ ยเอาเสยี นกั หนาตำ�่ ชา้ เอานกั หนากวา่ เพอื่ นฝงู ทง้ั หลาย ถงึ ขนาดพอ่ แมต่ อ้ งนำ�้ ตารว่ ง
เพราะเราน่ี ไมส่ มควรอย่างยิง่
คิดวกไปเวยี นมาอยูน่ ้นั ได้สามวัน เอาละท่ีน่ี ตดั สินใจป๊บุ เอา ทำ� ไมจะบวชไมไ่ ด้ ตายกต็ ายไปซิ
เขาบวชกนั มาไมเ่ หน็ ตาย พอ่ แมก่ ไ็ มไ่ ดบ้ อกใหบ้ วชจนถงึ วนั ตาย หรอื บอกใหบ้ วชถงึ ปสี องปี พอ่ แมก่ ไ็ มเ่ หน็ วา่ น่ี
แลว้ ทำ� ไมถงึ จะบวชไมไ่ ดล้ ะ่ เรากค็ นๆ หน่ึงแทๆ้ เอ้า ต้องบวช
เมอื่ พจิ ารณาเปน็ ทล่ี งใจแลว้ จงึ ไดม้ าบอกกบั แมว่ า่ เรอื่ งการบวชจะบวชให้ แตว่ า่ ใครจะมาบงั คบั ไมใ่ ห้
สึกไมไ่ ดน้ ะ บวชแล้วจะสึกเม่ือไรกส็ ึก ใครจะมาบังคบั วา่ ต้องเทา่ น้นั ปเี ทา่ นเ้ี ดือนไม่ได้นะ มันหาทางออก
ไวแ้ ลว้ นนั่ ดซู ทิ ฐิ มิ านะของมนั นะ่ แตแ่ มฉ่ ลาดกวา่ ลกู น่ี “โถ แมไ่ มว่ า่ หรอก ขอใหล้ กู ไปบวชใหแ้ มเ่ หน็ ตอ่ หนา้
ตอ่ ตาแม่ทเี ถอะ แลว้ สกึ ออกมาทงั้ ๆ ท่คี นที่ไปบวชยังไมก่ ลบั บ้านก็ตาม สึกต่อหน้าตอ่ ตาคนมากๆ นน้ั
แม่กไ็ ม่วา่ ” แม่ใส่เข้าไปอย่างนเี้ ลย กใ็ ครจะเป็นพระหน้าด้านมาสกึ ตอ่ หน้าต่อตาคนมากๆ ท่ไี ปบวชเราได้
ไมบ่ วชเสยี มนั ดกี วา่ เมอ่ื บวชแลว้ มาสกึ ตอ่ หนา้ ตอ่ ตาคน มนั ยงิ่ ขายขห้ี นา้ กวา่ อะไรเสยี อกี นนั่ เมอื่ ตดิ ปญั หา
แม่แล้วก็เลยไปบวช…”
(เข้าส่แู ดนนิพพาน หน้า ๑๑๗–๑๑๘)
ท่านอาจารย์บวชท่ีวัดโยธานิมิตร อ�ำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี มีท่านเจ้าคุณพระธรรมเจดีย์
(จมู พนธฺ โุ ล) เปน็ พระอปุ ชั ฌายะ เมอื่ วนั ท่ี ๑๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๗ พระเถระผใู้ หญผ่ เู้ ปน็ อาจารยส์ อนทา่ น
ทางปรยิ ัติคือสมเดจ็ พระมหาวีรวงศ์ (พมิ พ์ ธมมฺ ธโร) วดั พระศรมี หาธาตุ บางเขน กรุงเทพมหานคร
สมยั กอ่ น ณ บา้ นตาดนเี้ ปน็ ปา่ ดงดบิ มที งั้ ตน้ ยาง ตะเคยี นทอง ประดู่ และตน้ ไมอ้ นื่ ๆ หลากหลายพนั ธ์ุ
มากทง้ั ปรมิ าณและขนาด สตั วป์ า่ จงึ มชี กุ ชมุ ไมว่ า่ จะเปน็ หมปู า่ เสอื ชา้ ง กวาง เปน็ ตน้ การทำ� นาซง่ึ ถอื เปน็
อาชพี หลกั ของครอบครวั ยอ่ มหนไี มพ่ น้ ทจ่ี ะพบปะสตั วเ์ หลา่ นี้ ฉะนนั้ ยามวา่ งจากนา โยมพอ่ ของทา่ นจงึ เขา้ ปา่
ลา่ สตั วอ์ ยเู่ ปน็ ประจำ� ธรรมดานายพรานยอ่ มชำ� นาญในการแกะรอยสตั ว์ โยมพอ่ ของทา่ นกเ็ ชน่ กนั นอกจาก
จะชำ� นาญในทางแกะรอยสตั วแ์ ลว้ ยงั ขนึ้ ชอื่ ลอื ชาในการแกะรอยคนดว้ ย นสิ ยั ชา่ งสงั เกตชา่ งพนิ จิ พจิ ารณา
นา่ จะถกู ถา่ ยทอดมาให้ “หลวงตาของเรา” สมัยกอ่ นบวชไม่มากก็น้อย
276
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ป่าบ้านตาด จ.อดุ รธานี
หากสงิ่ แวดลอ้ มเปน็ สง่ิ หลอ่ หลอมใหบ้ คุ คลมอี ปุ นสิ ยั หนกั ไปทางใดทางหนง่ึ จรงิ การอยใู่ นทา่ มกลาง
ปา่ เสอื ดงชา้ งและสตั วร์ า้ ยนานาชนดิ ทเี่ ปน็ ภยั อนั ตรายรอบดา้ น ยอ่ มสรา้ งใหค้ นอยดู่ ว้ ยความไมป่ ระมาท
มจี ติ ใจเดด็ เดย่ี วอาจหาญและอดทนเปน็ เลศิ “หลวงตาของเรา” นา่ จะรบั ผลนไี้ ดอ้ ยา่ งเตม็ ภาคภมู ิ แตจ่ ากปาก
ค�ำของโยมมารดาท่านทปี่ รารภขน้ึ ในครอบครัวและวงศาคณาญาติคราวต้ังครรภท์ า่ นว่า ธรรมดาทารก
ในครรภ์เม่ือเติบใหญ่ข้ึนมาต้องดิ้นบ้างไม่มากก็น้อยพอให้แม่รู้สึก แต่กับลูกคนน้ีนอนน่ิงเฉยเหมือนไม่มี
ลมหายใจ บางทจี นเปน็ เดือนจงึ ขยบั ตวั ทหี นงึ่ พลอยใหแ้ ม่ถงึ กับเกดิ ความแคลงใจวา่ ยงั มีชีวิตอย่หู รือไม่
พอขยบั ตวั จงึ คอ่ ยโลง่ อกไปที เมอื่ ความทราบถงึ โยมตาทา่ นจงึ ไดท้ ำ� นายทายทกั หลานผนู้ ว้ี า่ เวลาเตบิ ใหญข่ นึ้
ถา้ ไปทางดีจะดีสุดโต่ง ตรงข้ามถา้ ไปทางไมด่ กี ็จะสดุ โตง่ เชน่ กนั
เดชะกรรมในอดตี ทเ่ี คยสงั่ สมมาหนกั ไปในทางดี จงึ ดงึ ดดู ใหท้ า่ นยนิ ดใี นการประพฤตปิ ฏบิ ตั ธิ รรม
มากกว่าครองฆราวาสวสิ ยั สมกบั ทีท่ า่ นเคยเทศน์อบรมว่า
“…คนท่ีทำ� ความช่ัว ไม่ได้ทำ� อะไรอยไู่ ม่ได้ ตอ้ งใหไ้ ด้ทำ� วันหน่ึงๆ นิสยั มันเป็นอยา่ งนนั้ มแี ตส่ ัง่ สม
ความชัว่ เขา้ ส่ใู จ เขา้ สู่ใจ กจ็ มลงๆ ชว่ ยกันดึงลงๆ นล่ี ะความชัว่ ก็มีอำ� นาจเป็นเคร่ืองดึงดดู เมื่อมากเข้า
ยงิ่ ดึงเจา้ ของใหจ้ มลงๆ หาเวลาฟน้ื ไมไ่ ด้ ตรงกนั ขา้ มความดมี มี ากเทา่ ไรยง่ิ ดึงเจา้ ของขนึ้ โดยลำ� ดบั คดิ ดู
ให้อยกู่ บั อะไรๆ อย่ไู มไ่ ด้เลย ไม่มอี ะไรเจรญิ หูเจริญตาเลย มีแตใ่ หอ้ อกหาที่วเิ วกสงัดจากความยงุ่ เหยงิ
ว่นุ วายถ่ายเดียวเทา่ นั้น นนั่ ฟังซิ ทางนไี้ ม่ว่นุ วาย ทางน้พี อใจเสาะแสวงหา แต่ทางน้ันเกลอื่ นกลน่ วนุ่ วาย
ไมส่ ะดวกสบาย นน่ั ดงึ ดดู ออกๆ แลว้ เวลาฟงั ธรรมกเ็ พราะพรอ้ มแลว้ ๆ นปี่ ระเภทดอกบวั พน้ นำ้� แลว้ พอฟงั
เทา่ นน้ั กด็ ดี ผงึ ๆ เรอ่ื ยไปเลย จากนนั้ กค็ อ่ ยลำ� ดบั ลำ� ดาขน้ึ ผทู้ ย่ี งั ไมเ่ ตม็ กฟ็ งั ทกุ วนั บำ� เพญ็ ทกุ วนั แลว้ คอ่ ย
หนนุ ขนึ้ ๆ เตม็ หนนุ ขน้ึ เตม็ ๆ นเ่ี รอื่ งอปุ นสิ ยั ของคนเรา เรอื่ งทว่ี า่ นพ้ี อมขี น้ึ มากแลว้ อยไู่ มไ่ ดน้ ะ หากเปน็ อยู่
ในใจน่นั แหละ ดึงดดู ใหอ้ ยากออก ไม่ยินดีกบั อะไร มีแตจ่ ะออกบ�ำเพญ็ ธรรมท่าเดียว แล้วออกก็ส�ำเรจ็
ดังใจหมาย…”
(ทส่ี ดุ แห่งทุกข์ หน้า ๑๙๖–๑๙๗)
เหตุท่ีจะให้เช่ือและแน่ใจว่าการด�ำเนินชีวิตของท่าน ต้องเป็นไปในทางดีโดยถ่ายเดียวไม่เป็นอ่ืน
ไมว่ า่ จะอยเู่ ป็นฆราวาสหรือนกั บวช กเ็ พราะความเป็นผูห้ นกั ในเหตผุ ลกบั ทกุ สิ่งทุกอย่าง สง่ิ ใดหากขัดกบั
เหตผุ ลแลว้ ทา่ นจะไมฝ่ า่ ฝนื เปน็ อนั ขาด กอปรกบั ทา่ นเปน็ คนจรงิ จงั รกั คำ� สตั ยเ์ สมอดว้ ยชวี ติ หากตงั้ ใจวา่
จะทำ� อะไรแลว้ ตอ้ งบากบนั่ กระทำ� จนสำ� เรจ็ โดยไมย่ อ่ ทอ้ ตอ่ อปุ สรรคทก่ี ดี ขวางแมแ้ ตน่ อ้ ย จากอปุ นสิ ยั นเี้ อง
เมื่อประมวลมาใชใ้ นทางธรรม จึงทำ� ให้ทา่ นเป็นหลักใจ เป็น “หลวงตา” ของบรรดาศษิ ย์ ทค่ี วรแก่การ
สักการบูชาได้อย่างสนทิ ใจตลอดมาและจะตลอดไป
277
“สงฆใ์ ดสาวกศาสดา รบั ปฏบิ ัติมา
แต่องคส์ มเดจ็ ภควันต์ ลุทางท่อี ัน
เหน็ แจง้ จตสุ ัจเสร็จบรร- ปัญญาผอ่ งใส
ระงับและดบั ทุกขภ์ ัย บ่ มิล�ำพอง
โดยเสดจ็ พระผู้ตรสั ไตร ศาลแด่โลกัย
สะอาดและปราศมัวหมอง มคี ุณอนนต์
เหนิ ห่างทางข้าศึกปอง พกทรงคณุ า-
ดว้ ยกายและวาจาใจ
เปน็ เนอื้ นาบุญอันไพ-
และเกดิ พบิ ลู ยพ์ ูนผล
สมญาเอารสทศพล
เอนกจะนับเหลือตรา
ขา้ ขอนบหมพู่ ระศรา-
นคุ ุณประดจุ ร�ำพัน
….”
(บทสรรเสริญพระสงั ฆคุณ พระราชนิพนธข์ องพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกลา้ เจ้าอย่หู วั )
278
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ปา่ บ้านตาด จ.อุดรธานี
ค�ำปรารภของหลวงตา
“…ต่อไปนีม้ ันจะเทศนไ์ ม่ได ้ กเ็ หมือนรถน่ันละ ออกมาจากอู่ใหมๆ่ น้ี โถ วง่ิ เท่าไร วิง่ ไปเถอะ
พอชำ� รดุ เขา้ ไปมากๆ แลว้ ทนี ขี้ บั ไปสกั ๓ ชวั่ โมง กลบั มานเี่ ขา้ อซู่ อ่ ม ๓ เดอื นกไ็ มอ่ อกเพราะเครอื่ งมนั เรม่ิ
โปเกแลว้ นกี่ เ็ หมอื นกนั ความจำ� เสอื่ มมาก การเทศนไ์ มเ่ อาขนั ธใ์ ชจ้ ะเอาอะไรใช ้ ขนั ธเ์ ปน็ เครอื่ งมอื ทงั้ หมด
สำ� หรบั การเทศน์ มแี ตจ่ ติ ลว้ นๆ แสดงออกไมไ่ ด้ ตอ้ งอาศยั อาการของจติ ออก อาการกต็ อ้ งออกตามอวยั วะ
ตามขนั ธ์ ๕ เชน่ อยา่ งเสยี งออกจากความจำ� ความปรงุ ความปรงุ กส็ งั ขาร ความจำ� กส็ ญั ญา เหลา่ นอ้ี อกมา
พรอ้ มๆ กนั ถา้ สมมตุ วิ า่ สญั ญาขาดไปนกี่ จ็ ำ� ไมไ่ ด้ ไมท่ ราบวา่ เทศนอ์ ะไรตอ่ อะไร มนั เรม่ิ แลว้ น่ี ตอ่ ไปนเ้ี ทศน์
ถงึ นโมไมม่ ที ีไ่ ปเพราะจ�ำไมไ่ ด้ ก็จะตั้งแต่ นโม ทัง้ วนั จะวา่ ไง ความจ�ำมันเสื่อม ตัง้ มาแลว้ นกึ ว่าไมไ่ ด้ตง้ั
เลยจะว่าแต่ นโม ทงั้ วนั ผ้ฟู งั ก็จะฟงั แต่ นโม มนั จะเป็นแลว้ นะเดีย๋ วนี…้ ”
(สมถธรรม-วปิ สั สนาธรรม หนา้ ๒๔๕–๒๔๖)
279
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วัดปา่ บา้ นตาด จ.อุดรธานี
พระธรรมเทศนา
หลวงตามหาบัว ญาณสมปฺ นฺโน
วดั ป่ าบา้ นตาด จังหวัดอุดรธานี
281
นตฺถทิ านิ ปนุ พฺภโว
เทศนอ์ บรมฆราวาส ณ วัดป่าบ้านตาด
เม่ือวนั ที่ ๒๒ มีนาคม พุทธศกั ราช ๒๕๔๐
เมืองไทยเราเปน็ เมอื งพุทธ ขอให้ชมุ่ เย็นดว้ ยศีลดว้ ยธรรม ดว้ ยพุทธในหวั ใจ ในกาย วาจา ความ
ประพฤติ ศาสนามแี ตต่ ำ� ราใชไ้ มไ่ ดเ้ ลย ตำ� ราเตม็ ตเู้ ตม็ หบี เรามาเรยี นกม็ าจดมาจำ� เทา่ นนั้ ความดไี มป่ รากฏ
ในหวั ใจเลย มแี ตค่ วามจำ� ไมเ่ กดิ ประโยชน์ ใครเรยี นกจ็ ำ� ไดท้ ง้ั นน้ั ไมน่ ำ� มาปฏบิ ตั กิ ไ็ มเ่ กดิ ประโยชน์ เหมอื น
แปลนบา้ นแปลนเรือนน้ันแหละ ทำ� ให้เตม็ หอ้ งก็เตม็ อยู่เฉยๆ ไม่เป็นบ้านเป็นเรือนให้เมอื่ ไมน่ �ำออกไปแจง
ไปปฏบิ ตั ไิ ปท�ำ
พทุ ธศาสนากเ็ ปน็ แผนผงั อนั สำ� คญั ทจ่ี ะใหค้ นดำ� เนนิ ตามนนั้ แลว้ เปน็ รปู รา่ งของศลี ของธรรมขนึ้ มา
ในศาสนานนั้ แตเ่ ดย๋ี วนไี้ มม่ ี แทบวา่ ไมม่ แี ลว้ นะศาสนาพทุ ธเรา มแี ตก่ ริ ยิ าเฉยๆ วา่ ถอื ศาสนาพทุ ธ ความจรงิ
ทจี่ ะใหม้ คี วามเกย่ี วขอ้ งตดิ พนั กบั พทุ ธกบั ธรรมกบั สงฆใ์ นหวั ใจนม้ี นี อ้ ยมากทเี ดยี ว นจ่ี งึ นา่ วติ กมาก เรายงั มี
ชวี ติ อยนู่ ค้ี ดิ ดซู วิ า่ เราปฏบิ ตั มิ านานเทา่ ไรเรายงั ไมเ่ คยเปดิ นะดงั ทเี่ ปดิ ใหพ้ นี่ อ้ งทง้ั หลายฟงั ในปนี ้ี เราจำ� ไดว้ า่
ปนี ป้ี เี ราเปดิ เปดิ หวั อกออกมาใหพ้ นี่ อ้ งทงั้ หลายไดท้ ราบเสยี บา้ งไมง่ น้ั จะไมท่ ราบ เพราะความคดิ ความรสู้ กึ
ของคนมคี วามเหลอ่ื มลำ�้ ตำ�่ สงู ตา่ งกนั เราจะพดู ในธรรมะแงเ่ ดยี วๆ อยา่ งเดยี วอยา่ งนี้ ผทู้ มี่ ภี มู สิ งู ตำ�่ ตา่ งกนั น้ี
กแ็ ยกกนั ไปไดห้ ลายทาง เพราะฉะนนั้ จงึ พดู ใหไ้ ดห้ ลายทาง ปนี แ้ี ยบ็ ออกมากหลายดา้ นหลายทาง กเ็ พราะ
วติ กวจิ ารณเ์ กย่ี วกบั โลกกบั สงสาร มองดแู ลว้ มนั เลอะๆ เทอะๆ ไปหมด แตก่ อ่ นกเ็ ลอะๆ เทอะๆ แตไ่ มห่ นกั
มากเหมอื นทกุ วนั น้ี ทกุ วนั นห้ี นกั มากนะ ความเลอะเทอะของกเิ ลสตตี ลาดลาดเลนแ้ี หลกเหลวไปหมดเวลาน้ี
อยทู่ ไ่ี หนมแี ตก่ เิ ลสตตี ลาดทงั้ นน้ั ศลี ธรรมไมค่ อ่ ยปรากฏในหวั ใจคนเลย กริ ยิ ามารยาทการแสดงออกทาง
ด้านศลี ธรรมจึงมีน้อยมากทเี ดียว อนั นที้ นี่ ่าวิตกมาก
เราหว่ งเราจวนตายแลว้ นนี่ ะ ใครจะไปอยคู่ ำ้� ฟา้ บวชมานไ้ี ด้ ๖๓ ปนี แี้ ลว้ ฟงั ซิ บางคนยงั ไมเ่ กดิ ตงั้ แต่
หลวงตาบวั บวช ยงั ไมเ่ กิดก็มีน่ี บวชพรรษาได้ ๖๓ พรรษา จะ ๖๓ ปเี ต็มวนั ท่ี ๑๒ พฤษภาคม ขา้ งหนา้ น้ี
นบ่ี วชมานานขนาดนนั้ แลว้ อยกู่ นิ กบั ศลี กบั ธรรม จติ ใจพวั พนั กบั ศลี กบั ธรรมเรอ่ื ยมาตงั้ แตว่ นั บวชจนกระทง่ั
ปา่ นน้ี เรยี นกเ็ รยี น เวลาเรยี นกเ็ รยี น เวลาออกปฏบิ ตั กิ ป็ ฏบิ ตั ิ เรยี นอยกู่ ป็ ฏบิ ตั ิ เวลาออกเรยี นกป็ ฏบิ ตั เิ ตม็ เมด็
เตม็ หนว่ ย ทนี ด้ี โู ลกดสู งสารกน็ บั วนั เลวลงทกุ วนั ๆ กเ็ กดิ วติ กวจิ ารณภ์ ายในจติ ใจ ถา้ ไมพ่ ดู เสยี บา้ งกไ็ มไ่ ดค้ ดิ กนั
การพดู นพ้ี ดู ใหไ้ ดแ้ งค่ ดิ เพอ่ื เปน็ สริ มิ งคลแกห่ วั ใจของผฟู้ งั เราไมไ่ ดเ้ ทศนไ์ มไ่ ดพ้ ดู เพอื่ อยา่ งอนื่ อยา่ งใด สมมตุ วิ า่
282
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ป่าบ้านตาด จ.อดุ รธานี
เปดิ อกออกมานเี้ รากไ็ มไ่ ดโ้ ออ้ วด เราไมม่ เี จตนาโออ้ วดตอ่ โลกตอ่ สงสาร อวดหาอะไร ของมเี ทา่ ไรกม็ เี ทา่ เดมิ
ของมนั อวดใหด้ กี วา่ นนั้ กไ็ มด่ ี ตำ� หนใิ หเ้ ลวกวา่ นน้ั กไ็ มเ่ ลว มอี ยยู่ งั ไงกม็ อี ยอู่ ยา่ งนน้ั แตเ่ มอื่ ไมเ่ ปดิ ออกมาบา้ ง
ก็ไม่รดู้ ีรู้ช่ัวรหู้ นักรเู้ บา จงึ เปิดออกบา้ ง
การขวนขวายทางความดี เราก็พยายามเต็มความสามารถ การแนะน�ำส่ังสอนโลกเรียกว่าทั่ว
ประเทศไทย เราสอนไปทว่ั หมดเลย ไมว่ า่ ภาคไหนจงั หวดั ใดไปทงั้ นน้ั ภาคนที้ กุ ภาคการเทศนาวา่ การ จาก
นนั้ แลว้ ก็เป็นเทป ถอดเทปออกมาจากนั้นก็พมิ พ์ ถอดเทปออกพิมพ์ เหลา่ น้ถี อดออกจากหัวใจท้งั นัน้ นะ
หนงั สอื เหลา่ นี้ แตเ่ ราไมเ่ คยเอาตวั ออกประกนั คอื ถอดออกมาจากหวั ใจทงั้ หมดรอ้ ยเปอรเ์ ซน็ ตๆ์ ไมว่ า่ ไป
เทศนท์ ไี่ หน ถา้ เปน็ ธรรมะขนั้ สงู ฟาดเอาสดุ ขดี เลยเทยี ว ถา้ เปน็ ธรรมะขน้ั ธรรมดากท็ วั่ ๆ ไปตามบคุ คลทมี่ า
ฟังเทศน์ คณะบรษิ ทั บริวารใดท่คี วรจะฟงั ธรรมะขนั้ ใดตอนใดก็เทศนไ์ ปตามข้นั ตามตอนของผูท้ ม่ี าศึกษา
ถา้ เปน็ ผตู้ งั้ ใจปฏบิ ตั จิ รงิ ๆ เชน่ พระกรรมฐาน เฉพาะอยา่ งยงิ่ วดั ปา่ บา้ นตาดนฟี้ าดลงหมดไมม่ อี ะไรเหลอื ใน
พงุ นเี้ ลย เทศนส์ ดุ ขดี สดุ แดน จากนน้ั กถ็ อดจากเทปออกไปพมิ พเ์ ปน็ ตวั หนงั สอื นเ่ี รากเ็ ทศนเ์ ตม็ กำ� ลงั ถา้ วา่
พระสายหลวงปมู่ นั่ คะนองปากคะนองมอื กม็ หี ลวงตาบวั นลี้ ะ จะวา่ เปน็ องคห์ นงึ่ กไ็ ด้ คะนองปากคอื ยงั ไง
เทศนาวา่ การ คะนองมอื คอื แตง่ หนงั สอื หนงั สอื เรากไ็ ดแ้ ตง่ คะนองปากกเ็ ทศนอ์ ดั เทปออกพมิ พห์ นงั สอื
กระจายไปหมดทวั่ ประเทศไทยนี้ เรมิ่ แจกมาตงั้ แต่ ๒๕๐๖ เรมิ่ แจกหนงั สอื ของเรา เรมิ่ แรกเลม่ แรก ๕๐๑
พอ ๕๐๖ กพ็ มิ พเ์ ปน็ จำ� นวนมากขน้ึ มาละ พอ ๕๑๔-๑๕ นพี้ มิ พม์ าก ๕๐๗-๘-๙-๑๐ นไี้ มม่ ากนกั พมิ พเ์ รอ่ื ยๆ
หากไมม่ าก พอ ๕๑๔-๑๕ นพ้ี มิ พเ์ อาเสยี อยา่ งเปน็ เนอ้ื เปน็ หนงั ตลอดมาจนกระทง่ั ทกุ วนั นน้ี านเทา่ ไร ตง้ั แต่
๕๑๔-๑๕ ประวตั หิ ลวงปมู่ นั่ มาจนกระทงั่ ปา่ นน้ี นกี่ ็ ๕๔๐ แลว้ นานสกั เทา่ ไร นล่ี ะเราทำ� ประโยชนเ์ พอื่ โลก
เพอื่ สงสาร เราทำ� มาตงั้ แตบ่ ดั นน้ั ทอี่ อกหนา้ ออกตาจรงิ ๆ ทง้ั หนงั สอื ทงั้ เทป ทงั้ เทศนาวา่ การทวั่ ประเทศไทย
เราไปเทศน์ท้งั นน้ั แหละ
ทนี กี้ ารขวนขวายดา้ นวตั ถเุ รากพ็ ยายามอกี การชว่ ยโลกชว่ ยสงสารชว่ ยทางดา้ นใดไดเ้ ราชว่ ยทง้ั นนั้
ไมว่ า่ สว่ นบคุ คล ไมว่ า่ สว่ นรวม สว่ นใหญ่ เฉพาะอยา่ งยง่ิ โรงพยาบาลนเ้ี วลานเ้ี กอื บรอ้ ยโรงแลว้ นะ ทช่ี ว่ ย
ไปหลายร้อยล้าน ท่ีช่วยโรงพยาบาลต่างๆ ทั้งในประเทศท้ังนอกประเทศ คือประเทศลาวก็ไปช่วย
ประเทศไทยเรานี้ ๗๐ กวา่ โรงกระมงั รว่ ม ๘๐ โรงแลว้ ทงั้ โรงพยาบาลประเทศลาว นเี่ รากช็ ว่ ยเตม็ ความ
สามารถ จตปุ จั จยั ไทยทานทพ่ี นี่ อ้ งทงั้ หลายบรจิ าคมามากนอ้ ยดงั ทเี่ หน็ นแ้ี หละ ไหลออกสปู่ ระโยชนท์ างโลก
ทง้ั นนั้ ไมเ่ กบ็ ในวดั นไ้ี มใ่ หเ้ กบ็ ใหเ้ กบ็ แตธ่ รรมอยา่ งเดยี ว เงนิ ไมใ่ หเ้ กบ็ ใหเ้ กบ็ แตธ่ รรม ใหเ้ ปน็ เศรษฐธี รรม
ไมต่ อ้ งการเปน็ เศรษฐเี งนิ เศรษฐเี งนิ มเี ตม็ บา้ นเตม็ เมอื งไมเ่ หน็ มใี ครเอาความสขุ มาอวดบา้ ง มหาเศรษฐี
กเ็ ปน็ มหนั ตทกุ ข์ ไมเ่ หน็ เอาความสขุ มาอวดวา่ ขา้ มเี งนิ จำ� นวนเทา่ นนั้ เทา่ นขี้ า้ มคี วามสขุ ไมเ่ หน็ มี มแี ตค่ วาม
ทกุ ขม์ าอวดเตม็ บา้ นเตม็ เมอื ง วตั ถกุ ม็ มี าแลว้ ความทกุ ขค์ วามเดอื ดรอ้ นกไ็ มเ่ หน็ ลดลงเลย มแี ตท่ วคี ณู ขน้ึ ไป
เรอ่ื ยๆ ถา้ เปน็ เศรษฐธี รรมเสยี บา้ งนเี้ ปน็ ยงั ไง เศรษฐธี รรมมมี ากมนี อ้ ยจะเปน็ ความชมุ่ เยน็ เปน็ สขุ ฟาดเสยี
จนเป็นมหาเศรษฐีธรรมดังพระพุทธเจ้าพระอรหันต์ท่านแล้วนั้นเต็มภูมิ ไม่มีค�ำว่าทุกข์ในจิตใจตั้งแต่วัน
283
กเิ ลสขาดสะบนั้ ลงไปจากหวั ใจเทา่ นนั้ ตง้ั แตข่ ณะนน้ั จนกระทงั่ วนั นพิ พานตลอดไปเลย ไมม่ กี เิ ลสตวั ใดทจ่ี ะ
มาสรา้ งกองทกุ ขใ์ นหวั ใจทา่ นอกี ตอ่ ไปแลว้ นคี่ อื ผชู้ มบรมสขุ มหาเศรษฐธี รรม ไดแ้ กพ่ ระพทุ ธเจา้ พระอรหนั ตท์ า่ น
ท่านเป็นมหาเศรษฐีธรรม
พวกเรานพ่ี วกมหนั ตทกุ ข์ ถา้ วา่ เศรษฐกี เ็ ศรษฐที กุ ข์ มหาเศรษฐที กุ ขเ์ ตม็ บา้ นเตม็ เมอื ง วตั ถสุ ง่ิ ของ
เงนิ ทองมเี ตม็ บา้ นเตม็ เมอื งนน่ั แหละ แตค่ วามทกุ ขม์ นั กไ็ ปกบั วตั ถสุ ง่ิ ของ เพราะความดนิ้ รนกระวนกระวาย
ไดม้ าไมเ่ พยี งพอ ไดเ้ ทา่ ไรยง่ิ อยากไดๆ้ ความอยากนน้ั แหละเปน็ ตวั หวิ โหยเปน็ เรอ่ื งกองทกุ ข์ สรา้ งขน้ึ จาก
ความอยากใหด้ ดี ใหด้ น้ิ กระวนกระวาย วา่ ไมพ่ ออยพู่ อกนิ อยากใหม้ ง่ั ใหม้ ี มหี นา้ มตี า มชี อื่ มเี สยี ง ชอื่ กม็ แี ลว้
ไมเ่ อา ใหก้ ิเลสมาต้ังช่อื ใหจ้ ะตายก็ไม่รู้ น่ีละเรอ่ื งด้านวตั ถุกเ็ ปน็ อยา่ งที่เราเห็นนแ่ี หละ เป็นยังไงไปทไี่ หน
ไมอ่ ดไมอ่ ยาก แตค่ วามทกุ ขข์ องคนกเ็ กลอ่ื นไปเชน่ เดยี วกนั หาความบกบางไมไ่ ด้ เพราะฉะนนั้ จงพากนั สรา้ ง
ความสุขในธรรมทง้ั หลาย ใหม้ ธี รรมภายในใจบา้ ง จะปรากฏเป็นผมู้ ีเศรษฐีธรรมภายในใจ เศรษฐธี รรม
มหาเศรษฐธี รรมภายในใจเย็นไปหมดเลย
นก่ี ็ไดพ้ ยายามช่วยโลกชว่ ยสงสาร และทำ� ให้เป็นคตติ ัวอยา่ งแก่บา้ นแก่เมอื งด้วยนะ อยา่ งแจก
สงิ่ ของนนั้ นเ้ี รากท็ ำ� ใหเ้ ปน็ ประโยชน์ ใหเ้ ปน็ คตติ วั อยา่ งแกบ่ า้ นเมอื งกลุ บตุ รสดุ ทา้ ยภายหลงั ศรทั ธาญาตโิ ยม
ทงั้ หลายใหไ้ ดด้ เู ปน็ ตวั อยา่ ง นแ้ี หละทางจอมปราชญท์ า่ นเดนิ ทา่ นเดนิ อยา่ งนี้ พระพทุ ธเจา้ ทกุ ๆ พระองคเ์ ดนิ
พระสาวกอรหตั อรหนั ตผ์ พู้ น้ จากความทกุ ขโ์ ดยประการทง้ั ปวงแลว้ เดนิ ทา่ นเดนิ อยา่ งน้ี เดนิ ดว้ ยการใหท้ าน
เดินดว้ ยการรักษาศลี เดินดว้ ยการเจรญิ เมตตาภาวนา ช่วยเหลอื เกอ้ื กูลซงึ่ กันและกนั ใครมีมากมนี อ้ ย
ชว่ ยเหลือกันตามเกิดตามมี อย่าหงึ หวงไว้ใชไ้ วก้ ินแต่ผู้เดียว ทง้ั ๆ ท่ีเราอยู่กับหมกู่ บั เพอื่ นอยกู่ ับมนุษย์
มนษุ ยเ์ ปน็ สตั วพ์ วกสตั วห์ มู่ มนษุ ยข์ ข้ี ลาดอยคู่ นเดยี วไมไ่ ด้ ตอ้ งอยกู่ บั หมกู่ บั เพอื่ น อยกู่ บั หมกู่ บั เพอื่ นแลว้
กเ็ หน็ แกต่ วั อยา่ งนน้ั ใชไ้ มไ่ ด้ อยกู่ บั ใครกใ็ หม้ คี วามสขุ ตอ่ กนั ใหม้ คี วามเฉลย่ี เผอื่ แผต่ อ่ กนั นน้ั เรยี กวา่ มนษุ ยม์ ี
คณุ คา่ สงั คมของมนษุ ยม์ คี ณุ คา่ ไมใ่ ชเ่ ปน็ โมฆะ นกี่ ไ็ ดท้ ำ� ใหเ้ ปน็ ประโยชนใ์ หเ้ ปน็ คตติ วั อยา่ งแกโ่ ลก นแ้ี จก
ตลอด บรรดาลกู ศษิ ย์ลูกหาเอาของอะไรมาน้ีแจก แจกเรือ่ ยไปหมดทุกด้านทุกทางท่ีจะท�ำได้
ถา้ พดู ถงึ เรอ่ื งความหวงั กเ็ รยี นใหท้ ราบ เรยี กวา่ เปดิ ฟงั แตว่ า่ เปดิ เถอะ ถา้ พดู ถงึ เรอ่ื งความหวงั ในสงิ่
ทงั้ หลายทเ่ี ราทำ� นี้ เราไมไ่ ดห้ วงั อะไรจากสงิ่ เหลา่ นเ้ี ลย มแี ตใ่ หด้ ว้ ยความเมตตาสงสาร ถา้ หวงั กห็ วงั ใหเ้ ปน็
ประโยชน์แก่ผู้ท่ีรับไปหน่ึง หวังให้เป็นประโยชน์แก่ผู้ได้เห็นได้ยินได้ฟังได้ถือเป็นคติตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น
ถา้ เปน็ ความหวงั สว่ นจะหวงั บญุ หวงั กศุ ลหวงั มรรคผลนพิ พานดว้ ยอำ� นาจแหง่ การทำ� เหลา่ น้ี ในปจั จบุ นั นี้
แลว้ เราไมห่ วงั เราหวงั มาพอแลว้ เรากท็ ำ� ใหพ้ อเตม็ หวั ใจแลว้ ทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ ง บญุ บาปเปดิ ออกหมดแลว้ ไมใ่ ห้
มเี หลอื คา้ งในหวั ใจ บุญก็เปิดออก บาปกเ็ ปิดออก บนั ไดกบั บ้านให้อยู่คนละแห่งไมใ่ หอ้ ยูต่ ิดกนั บันไดคอื
บญุ กศุ ลหนนุ ขน้ึ ไปสบู่ า้ น เมอื่ ขนึ้ ถงึ บา้ นแลว้ บนั ไดกบั บา้ นกแ็ ยกกนั บญุ กบั บาปกแ็ ยกกนั กบั หวั ใจ หวั ใจถงึ
บรมสุขแลว้ แยกกัน นีเ่ รยี กว่าตา่ งคนตา่ งอยู่ นีอ่ ย่ดู ว้ ยวิธนี ีใ้ ห้ฟงั เอา
284
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วัดปา่ บา้ นตาด จ.อุดรธานี
นี่ก็จวนตายมาแลว้ บางคนพอพดู อย่างนกี้ ็ไปโฆษณากันเปน็ บ้าไปมเี ยอะนะ ว่าหลวงตาบัวนป่ี ลง
อายสุ งั ขารแลว้ เราเปดิ ธรรมใหฟ้ งั เพอ่ื เปน็ คตเิ ครอื่ งเตอื นใจดว้ ยการปฏบิ ตั มิ ามากนอ้ ยใหท้ า่ นทงั้ หลายได้
ทราบวา่ ตง้ั แตอ่ อกปฏบิ ตั มิ านเ้ี ปน็ เวลา ๔๗-๔๘-๔๙ ปนี แ้ี ลว้ การปฏบิ ตั ยิ งั นานกวา่ นนั้ ตง้ั แตบ่ วชมากป็ ฏบิ ตั ิ
เรยี นหนงั สอื อยกู่ ป็ ฏบิ ตั ิ ไมใ่ หใ้ ครรใู้ ครเหน็ ทำ� อยคู่ นเดยี วๆ แบบลบั ๆ ไมใ่ หใ้ ครรใู้ ครเหน็ เพอ่ื นฝงู ดว้ ยกนั
มันเหมือนลิง อย่ดู ว้ ยกนั พอเราจะเดนิ จงกรมนั่งสมาธิให้เหน็ โห น่ีจะไปสวรรคน์ พิ พานแล้วเหรอ โนน่
มนั มาแหยน่ ะ มนั นา่ โมโหนะ่ ซิ พอเหน็ เราเดนิ จงกรมบา้ ง เหน็ เรานงั่ ภาวนาบา้ ง หอื นจ่ี ะไปสวรรคน์ พิ พาน
เดย๋ี วนเี้ ชยี วหรอื คอยกนั หนอ่ ยนะ่ มนั หาอบุ ายอยา่ งนนั้ พวกบา้ นน่ั พวกเดยี วกนั เราจะไปปรบั โทษปรบั กรรม
อะไรกนั ไดก้ พ็ วกเดยี วกนั มนั กเ็ หมอื นอวยั วะเดยี วกนั เพราะฉะนนั้ เราถงึ หลบถงึ หลกี ทำ� ความดี เวลาเงยี บๆ
หยดุ เรยี นหนงั สอื แลว้ ลงมาเดนิ จงกรม คนื ดกึ ๆ เงยี บ จากนนั้ เขา้ ในหอ้ งกเ็ ขา้ ไปภาวนา เราปฏบิ ตั มิ าอยา่ งนนั้
ตงั้ แตเ่ รยี นหนงั สอื อยไู่ มเ่ คยลดเคยละ พอกา้ วขน้ึ สเู่ วทแี ลว้ เปน็ พรรษาที่ ๗ ฟงั นะพน่ี อ้ ง ฟงั ใหด้ นี ะ ไมใ่ ช่
จะพดู อยเู่ รอื่ ยๆ นะ เราเพงิ่ จะเรม่ิ มาเปดิ ใหพ้ นี่ อ้ งทง้ั หลายฟงั ผลของการปฏบิ ตั มิ า ศลี ธรรมของพระพทุ ธเจา้
เปน็ ยงั ไง ทวี่ า่ ตลาดแหง่ มรรคผลนพิ พานปรากฏอยทู่ ไ่ี หน ปรากฏอยกู่ บั หวั ใจผปู้ ฏบิ ตั ธิ รรมนนั้ แล โดยเฉพาะ
ก้าวข้ึนนนั้ แลว้ ตงั้ แตน่ ้ันมาจนกระทัง่ บัดน้ี ตง้ั แต่พรรษา ๗ จนกระทั่งบดั น้ี นานไหมการปฏิบัตธิ รรม
แลว้ การสงั่ สอนโลกกต็ งั้ แตป่ หี ลวงปมู่ น่ั มรณภาพ ๒๔๙๓ จนกระทงั่ ปา่ นนแี้ หละ นน่ั ละเรม่ิ สอนโลก
โลกเขา้ ไปเกยี่ วขอ้ งตดิ ตอ่ พวั พนั นบั แตพ่ ระเณรลงไปโดยลำ� ดบั ถงึ ประชาชนจนกระทงั่ บดั นี้ เรากส็ อนอยา่ ง
เตม็ ภมู ิ ในหนงั สอื ทกุ เลม่ ถอดออกจากหวั ตบั หวั ปอดเรานอี้ อกไปสอน เปน็ แตเ่ พยี งไมย่ นื ยนั วา่ ขา้ รอู้ ยา่ งน้ี
ขา้ เหน็ อยา่ งนี้ ขา้ ทรงธรรมประเภทนไ้ี วอ้ ยา่ งน้ี เปน็ แตเ่ พยี งไมไ่ ดพ้ ดู อยา่ งนน้ั เทา่ นนั้ แตป่ นี มี้ าพดู แลว้ ออกพดู
เสยี บา้ ง เอาตวั ออกยนั เสยี บา้ ง ใหเ้ หน็ ทงั้ ของกลาง ใหเ้ หน็ ทงั้ สกั ขพี ยาน ใหเ้ หน็ ทงั้ ตวั การ ตวั การถา้ ทาง
โลกเขาเรยี กว่าทางโจรผรู้ า้ ย แต่น้เี ราไมไ่ ด้เปน็ โจรเป็นผูร้ า้ ย เรียกว่าตัวการ สิ่งเหล่านอี้ อกจากตวั การสู่
จดุ ศูนยก์ ลางจรงิ ๆ นี่เรากไ็ ด้เทศนใ์ หเ้ ตม็ ภูมใิ ห้พน่ี ้องทง้ั หลายฟัง เทศนน์ ้ีเราไมไ่ ดเ้ ทศน์ดว้ ยความสงสัย
เทศนด์ ว้ ยความแนใ่ จรอ้ ยเปอรเ์ ซน็ ตๆ์ ไมว่ า่ ทางดา้ นใด ดา้ นแตง่ หนงั สอื กด็ ี ดา้ นเทศนาวา่ การกด็ ี ตลอดถงึ
การพูดอยู่ ณ บดั นี้ก็ดี เราไมไ่ ด้สงสยั ในการพดู ทุกอยา่ งวา่ ผิดไป เราพูดด้วยความแน่ใจเพราะปฏบิ ตั มิ า
ก็เป็นที่แน่ใจแล้ว ถึงเอาออกตลาดวางตลาด ถ้าพดู ถงึ ว่าทางตลาด ก็เปน็ ทแ่ี นใ่ จแลว้ ใช้ไดเ้ ตม็ ภูมิแลว้ ๆ
แลว้ ออก นยี่ ังไม่ไดม้ แี ต่เพยี งว่าเอาตวั การออกไปยนั ปนี ีอ้ อกยันเสียแล้ว ยนั วา่ ยงั ไง เราไมไ่ ด้ลมื นน่ี ะ
ยนั วา่ เวลามชี วี ติ อยนู่ เี้ ราจะทำ� ความดใี หโ้ ลกทงั้ หลายไดเ้ ปน็ คตติ วั อยา่ งอนั ดงี าม และทำ� ดว้ ยความเมตตา
สงสารต่อโลก เพราะหลังจากนี้แล้วคือว่า เราตายแล้วเราจะไม่กลับมาเกิดในโลกนี้อีกต่อไปเป็นตลอด
อนนั ตกาล จะเกดิ ซำ้� ๆ ซากๆ ตายแลว้ ตายเลา่ ตายเกลอ่ื นตายกลน่ วนุ่ วายอยตู่ งั้ แตช่ าตนิ ยี้ อ้ นหลงั เทา่ นน้ั
ตงั้ แตบ่ ดั นต้ี อ่ ไปเปน็ ชาตสิ ดุ ทา้ ยของเรา เราจะไมม่ าเกดิ มาตายอยา่ งนอ้ี กี ตอ่ ไป เราถงึ ทส่ี ดุ วมิ ตุ ตหิ ลดุ พน้
แลว้ ในหัวใจของเรา
285
ใครจะวา่ เราบา้ กใ็ หว้ า่ ไป เราไมไ่ ดพ้ ดู ออกดว้ ยความเปน็ บา้ เราพดู ออกดว้ ยความเปน็ ธรรม ขอให้
พีน่ ้องทง้ั หลายฟังเปน็ ธรรม อยา่ ไปหาวา่ หลวงตาบวั นโ้ี อ้อวดอยา่ งนน้ั อยา่ งนี้ นน้ั ละกเิ ลสมันเขา้ ไปยำ่� ยี
ตแี หลกไปตตี ลาดแลว้ นะนน่ั นะ่ แลว้ แทนทจี่ ะไดผ้ ลประโยชนจ์ ากคตธิ รรมทที่ า่ นสอนนี้ กลบั ไปเปน็ ขา้ ศกึ ตอ่
ตวั เองเผาลนตวั เองวา่ หลวงตาบวั โออ้ วดอยา่ งนน้ั อยา่ งนี้ โออ้ วดอะไร ของปลอมมยี งั แสดงออกไดเ้ ตม็ บา้ น
เตม็ เมอื งเตม็ โลกเตม็ สงสาร จนหาทอี่ ยไู่ มไ่ ดเ้ พราะของปลอมทง้ั นน้ั ของจรงิ มแี สดงออกมาไมไ่ ดม้ อี ยา่ งเหรอ
ถา้ อยา่ งนน้ั ศาสนากห็ มดแลว้ ในประเทศไทยเรา พทุ ธศาสนาไมม่ แี ลว้ ผรู้ ขู้ องจรงิ เหน็ ของจรงิ นำ� ของจรงิ
ออกมาพดู ไมไ่ ด้ เปน็ การโอก้ ารอวด เหน็ ไหม กเิ ลสเอารดั เอาเปรยี บ กเิ ลสเหยยี บยำ่� ทำ� ลายหมด ไมใ่ หพ้ ดู
ของจรงิ ใหพ้ ดู แตข่ องปลอม เรอ่ื งของกเิ ลสเตม็ บา้ นเตม็ เมอื งพดู ไดท้ ง้ั นนั้ ถา้ พดู ของจรงิ พดู ไมไ่ ด้ นเ่ี หน็ ไหม
ศาสนาจะหมดแลว้ นะ ถา้ ของจรงิ พดู ออกมาไมไ่ ด้ นเ้ี รารจู้ รงิ เหน็ จรงิ อยา่ งน้ี เราพดู ตามเรอื่ งความรจู้ รงิ
เหน็ จรงิ อยา่ งน้ี เหมอื นพระพทุ ธเจา้ ทา่ นตรสั รธู้ รรมแลว้ ทา่ นรจู้ รงิ เหน็ จรงิ ทา่ นประกาศธรรมสอนโลกเรอ่ื ยมา
ไมว่ า่ พระพทุ ธเจา้ พระองคใ์ ดทรงทำ� แบบเดยี วกนั และพระสาวกกเ็ หมอื นกนั เมอื่ รธู้ รรมแลว้ กป็ ระกาศธรรม
สอนโลก คอื เอาความจรงิ ออกสอนโลก นกี่ ค็ วามจรงิ อนั เดยี วกนั เรานำ� มาพดู นจ้ี ะผดิ ไปทต่ี รงไหน แลว้ พดู
ใหฟ้ งั นกี้ พ็ ดู ใหพ้ ทุ ธบรษิ ทั บรรดาทเ่ี ปน็ ลกู ศษิ ยล์ กู หาเสยี ดว้ ย ไมไ่ ดพ้ ดู ใหท้ ไ่ี หนๆ ทอี่ น่ื ๆ ฟงั ซง่ึ เขาไมไ่ ดส้ นใจ
ในอรรถในธรรม เราพดู ใหเ้ ลอื ดเนอื้ อนั เดยี วกนั ฟงั ดว้ ยเจตนาหวงั ดแี ละความเมตตาอยา่ งยงิ่ ลน้ พน้ อยใู่ น
หวั ใจของเรา แล้วจะผดิ ไปท่ตี รงไหน นอกจากจะเปน็ สริ มิ งคลแกผ่ ู้ฟงั ได้ยดึ ถอื ไป
เพราะฉะนน้ั เราถงึ ทำ� ทำ� ใหส้ นกุ มอื วา่ งน้ั เลยการทำ� คณุ งามความดี ทำ� เสยี จนกระทงั่ ทำ� ไมไ่ ดแ้ ลว้ เรา
จะหยดุ เราหยดุ เราหยดุ จรงิ ๆ ดว้ ยไมว่ กไมเ่ วยี นอกี การเกดิ การตายดงั บทภาษติ ทพี่ ระพทุ ธเจา้ ทรงแสดง
แก่เบญจวคั คียท์ ั้งห้า ญาณญฺจ ปน เม ทสสฺ นํ อทุ ปาทิ งานอนั ล้ำ� เลิศประเสรฐิ สดุ ความรูค้ วามเห็นอนั
ล�้ำเลศิ ประเสรฐิ สุด ได้เกิดขน้ึ แลว้ แก่เราตถาคต นั่นข้อหน่ึง ขอ้ ทสี่ อง อกปุ ปฺ า เม วิมตุ ตฺ ิ ความหลดุ พน้
ของเราไมก่ ำ� เรบิ อกี แลว้ คอื ความหลดุ พน้ จากทกุ ขไ์ มม่ กี ารกำ� เรบิ แลว้ อยมนตฺ มิ า ชาติ นเี่ ปน็ ทสี่ าม ชาตนิ ี้
เป็นชาตสิ ดุ ท้ายของเราตถาคต นตฺถทิ านิ ปุนพฺภโว ตงั้ แตบ่ ัดนี้ตอ่ ไปความเกดิ อกี ตายอกี ทกุ ข์อีกของเรา
ไมม่ อี กี แลว้ นเ้ี ปน็ พระพทุ ธภาษติ ทพี่ ระพทุ ธเจา้ ทรงแสดงแกเ่ บญจวคั คยี ท์ งั้ หา้ ตอ้ นรบั เบญจวคั คยี ท์ งั้ หา้
และเบญจวคั คยี ท์ ง้ั หา้ ทา่ นกร็ บั ไดห้ มดในธรรม ๔ ขอ้ น้ี ทา่ นเปน็ พระอรหนั ตโ์ ดยสมบรู ณด์ ว้ ยกนั ทงั้ ๕ องค์
เบญจวคั คยี ท์ ง้ั หา้ มพี ระอญั ญาโกณฑญั ญะ เปน็ ตน้ ไดร้ บั เทดิ ทนู ธรรมะ ๔ ขอ้ นไี้ วเ้ ตม็ หวั ใจ เปน็ พระอรหนั ต์
ล้วนๆ ขึน้ มาฉันใด หลวงตาบัวก็เปน็ ฉันนนั้ เหมือนกันไมไ่ ดเ้ ปน็ อยา่ งอ่ืน เราพดู ด้วยความแน่ใจของเรา
เราเทดิ ทนู ธรรมเหลา่ นไ้ี วเ้ ตม็ หวั ใจของเรามาได้ ๔๘ ปนี แี้ ลว้ ในธรรมะประเภทน้ี ปนี เ้ี ราถงึ ไดม้ าเปดิ ใหฟ้ งั
เราเทดิ ทูนธรรมะประเภทนี้ ถึงหัวใจในธรรมะประเภทน้ีมาได้ ๔๘ ปีนีแ้ ลว้ ปีนจี้ งึ เปน็ ปีท่ีเปิดออกใหท้ า่ น
ทง้ั หลายทราบ ตงั้ แตป่ หี ลวงปมู่ น่ั มรณภาพมาจนกระทงั่ ปา่ นน้ี เราไดค้ รองธรรมะประเภทนมี้ า แตไ่ มเ่ คย
แสดงอะไรออกมา มีความจริงยงั ไงกว็ า่ ไปตามหลกั ความจรงิ แตน่ ม้ี นั จะตายทงิ้ เปลา่ ๆ ตายทิ้งเปลา่ ๆ
เกิดประโยชน์อะไร เราเกดิ มากเ็ พื่อทำ� ประโยชนใ์ หต้ นเองและโลก แล้วเวลาจะตายกจ็ ะท�ำประโยชนใ์ ห้
286
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วัดปา่ บ้านตาด จ.อุดรธานี
โลกบา้ งอยา่ งนมี้ นั เปน็ ความเสยี หายแลว้ เหรอ ถา้ เปน็ ความเสยี หายกผ็ ทู้ ต่ี อ้ งการความเสยี หายกส็ รา้ งเอาๆ
เทา่ นั้นเอง นัน่ ละจงึ ขอใหพ้ ี่น้องท้ังหลายจำ� เอาไว้ เราทำ� ประโยชนเ์ ราทำ� เปน็ ที่แน่ใจ
เพราะฉะนน้ั ขอใหย้ ดึ หลกั นไ้ี วเ้ ปน็ หลกั ใจ หลกั ความประพฤตหิ นา้ ทกี่ ารงาน อยา่ ลมื ศลี ลมื ทาน อยา่ ลมื
การกศุ ล ตายแลว้ จะไปเปน็ เปรตเปน็ ผตี กนรกอเวจี เพราะความเชอื่ กเิ ลสตณั หาใชไ้ มไ่ ดน้ ะ ตอ้ งเชอื่ อรรถ
เชอ่ื ธรรม เราเปน็ ลกู ศษิ ยต์ ถาคตเชอ่ื พระพทุ ธเจา้ พระธรรม พระสงฆ์ ใหเ้ สาะแสวงหาการทำ� บญุ ใหท้ าน
นรก สวรรค์ พรหมโลก มีสดๆ รอ้ นๆ พระพุทธเจ้าตรัสไวแ้ ลว้ ทกุ ๆ พระองคเ์ ปน็ แบบเดียวกนั หมดไมม่ ี
เคลอื่ นคลาดไปไหนเลย บาปมตี ามเดมิ บญุ มตี ามเดมิ นรกมตี ามเดมิ สวรรคม์ ตี ามเดมิ ถา้ ใครทำ� บญุ ทำ� บาป
กไ็ ปตามสถานทที่ ตี่ นทำ� ไวท้ งั้ ดที งั้ ชวั่ นน้ั แล เพราะฉะนน้ั จงึ ใหเ้ ลอื กเฟน้ เสยี ตง้ั แตบ่ ดั นี้ เวลาตายแลว้ จงึ นมิ นต์
พระมา กสุ ลา ธมมฺ า กสุ ลา ธมมฺ า ยายนต้ี ายแลว้ ไปไหนนา อยา่ มานมิ นตห์ ลวงตาบวั ไปนะ เราเอาคอ้ นปา
อยา่ วา่ ไมบ่ อกนะ เพราะเหตไุ รถงึ วา่ งน้ั หลวงตาบวั ตายนบี้ อกชดั ๆ เลยวา่ ไมใ่ หน้ มิ นตพ์ ระมา กสุ ลา ธมมฺ า
เราสรา้ งมาพอแลว้ ทกุ ส่งิ ทุกอยา่ ง เต็มหัวใจเราแลว้ เราไมส่ งสยั แล้วในธรรมของพระพทุ ธเจ้า ไม่ว่าจะ
พระไตรปฎิ ก ไมว่ ่าจะธรรมความจริงทว่ั ไตรโลกธาตุ เราบรรจุเขา้ ในหัวใจนี้หมดแลว้ เราไมไ่ ดส้ งสัยแลว้
เพราะฉะนน้ั จึงไมจ่ �ำเป็นจะต้องนมิ นต์พระมา กสุ ลา ธมมฺ า กุสลา ธมมฺ า หลวงตาบวั ตายแลว้ ไปไหนนา
ไปสนั พร้า (สันมีด) น่ีเราจะว่าอยา่ งน้ัน เราไม่วา่ ไปไหนละ
ถา้ สรา้ งใหเ้ ตม็ เมด็ เตม็ หนว่ ยแลว้ สงสยั ไปไหน แลว้ สงสยั อยสู่ อนคนไปหาอะไร ถา้ เรายงั สงสยั อรรถ
ธรรมอยู่ แลว้ สอนคนเตม็ เมด็ เตม็ หนว่ ยไดย้ งั ไง นเ่ี ราสอนคนเตม็ เมด็ เตม็ หนว่ ยเตม็ หวั ใจเรานะ สอนดว้ ย
ความแนใ่ จไมไ่ ดส้ งสัยเลย และตายแลว้ จะไปสงสยั ตวั เรายงั ไงน่อี ันหนง่ึ อนั ทีส่ องนใ้ี ห้เป็นตามอัธยาศยั
ของเราเอง เวลาเราจะตายจรงิ ๆ เราเขา้ หอ้ งพบั นเี้ ปน็ ตามอธั ยาศยั ของเรานะ เราอยคู่ นเดยี วถงึ วาระที่
จะตายแลว้ เราเขา้ หอ้ งพบั จะทำ� วธิ ไี หนกต็ าม จะนอนกต็ าม จะนงั่ กต็ าม ทำ� พธิ ตี ายลาโลกลาสงสารลาการ
ไมก่ ลบั มาอกี ดดี ผงึ เดยี วเทา่ นน้ั ไปเลย ศพนขี้ ออยา่ งเดยี ว อยา่ เอาไปประกาศเปน็ ปลาเนา่ ขายใหแ้ มลงวนั
แมลงวนมนั กวนยงุ่ นะ ศพหลวงตาบวั ตายนจี้ ะเปน็ ปลาเนา่ ประกาศขายลนั่ โลกอยนู่ ะ ไมใ่ ชเ่ ลน่ ๆ นะ มนั จะ
ประกาศลน่ั ไปหมดนนั่ ละ มนั ไมไ่ ดเ้ สาะแสวงหาบญุ หากศุ ล มนั หาแตเ่ งนิ หาแตไ่ อห้ ลงั ลาย แลว้ หลวงตาบวั
กเ็ ลยกลายเปน็ สินค้าไอห้ ลงั ลายไปเลย แหลกไปหมด อนั น้เี ราขอจากพีน่ ้องทั้งหลายชาวพุทธของเราไว้
ต้งั แตบ่ ดั นี้ อย่าให้มีอยา่ ให้เปน็ ใหท้ �ำกนั ดว้ ยความสงบเสงีย่ ม ตายแลว้ ๒-๓ คนขน้ึ ไปเผาเท่าน้ันพอแลว้
อยา่ ยมุ่ ยา่ มๆ อยา่ เอายศถาบรรดาศกั ดม์ิ าเหยยี บยำ่� ทำ� ลายธรรมของพระพทุ ธเจา้ ใหเ้ ปน็ ธรรมลว้ นๆ ทำ� อะไร
ให้เป็นธรรมลว้ นๆ นนั้ เปน็ ท่พี อใจของเรา เพราะพระพทุ ธเจา้ ทรงชมเชยอย่างนัน้
วนั นพ้ี นี่ อ้ งทง้ั หลายมาเยยี่ มจากทางใกลท้ างไกล ไดเ้ ปดิ อรรถเปดิ ธรรมใหฟ้ งั ตง้ั แตต่ น้ แหง่ การปฏบิ ตั ิ
มาจนกระทงั่ ถงึ วาระสุดทา้ ย ก็หวงั วา่ จะเปน็ สริ มิ งคลแกพ่ นี่ ้องทัง้ หลายโดยท่ัวกัน
ตอ่ ไปนี้จะให้พร
287
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ปา่ บา้ นตาด จ.อุดรธานี
งานของหลวงตา
เทศนอ์ บรมฆราวาส ณ วัดป่าบา้ นตาด
เมือ่ วนั ที่ ๒๖ มิถนุ ายน พุทธศักราช ๒๕๓๔
รางจดื นช่ี อบอยตู่ ามนำ�้ ซบั นำ้� ซมึ ในเขา มนั มาจากภเู ขา ทางภสู งิ หภ์ วู วั มเี ยอะ เขาเรยี กรางจดื รางจดื น้ี
เปน็ ยาสำ� คญั นะ แกเ้ บอ่ื แกอ้ ะไรไดจ้ รงิ ๆ เราแพย้ าเราคนั เสยี จนกระทง่ั โอโ้ ห พวกไออ้ ว้ นไอต้ บู น้ี แตก่ อ่ น
ดเู หมอื นยงั ไมเ่ ลย้ี งมนั ไออ้ ว้ นไอต้ บู อยใู่ ตถ้ นุ น้ี ถา้ เปน็ อยา่ งมนั อยทู่ กุ วนั นแ้ี ลว้ กำ� แพงวดั แตกนะ สเู้ ราไมไ่ ด้
เราเกา มนั แพ้ยา เกาฟาด ๒ มือ ๓ มอื โน่นน่ะมนั จะตาย แล้วเอารางจดื นล่ี ะมาฝนกิน ไม่ถึง ๑๕ นาทนี ะ
สงบเงียบหายเงยี บไปเลย จึงไดเ้ หน็ ฤทธ์ขิ องมันวา่ เก่งจรงิ ๆ ไมเ่ พยี งแตช่ อ่ื วา่ รางจืดๆ แก้พษิ แกอ้ ะไร
เราไดเ้ อามาแกเ้ อง โอ้โห จนจะพองหมดตัวเกา มันแพ้ยาอะไรกไ็ ม่รู้ บทเวลาแพ้ แพเ้ สยี ขนาดจนพระ
มาดขู า้ งหลงั นีด้ ไู ม่ได้เลย
เอายาอะไรมาฉนั มนั กย็ ง่ิ เพม่ิ ยงิ่ เสรมิ ขน้ึ ไป กเ็ ลยเอารางจดื นมี้ า เขาเรยี กรางจดื จางจดื กม็ ี เขาเรยี ก
๒ อยา่ ง ฝนขน้ ๆ ครง่ึ แก้วกไ็ ม่ถงึ พอฉันลงไปไม่ถงึ ๑๕ นาที ทีค่ ันย่ิงกวา่ หมาเกาหมัดสงบเงียบเชยี ว
นนั่ ละเราถงึ ไดน้ บั ถอื มนั อนั นมี้ อี ยทู่ างถำ�้ พระเวส อำ� เภอนาแก เดยี๋ วนด้ี เู หมอื นจะไมเ่ หลอื ละ หมด เขา้ ใจวา่
จะหมดจรงิ ๆ ไมม่ ีใครสงวนซิ มแี ตผ่ ู้ท�ำลาย อนั นี้มันเกดิ ธรรมชาตขิ องมันเอง
เราเคยไปพกั อยแู่ ถวนนั้ เขาเรยี กบา้ นแจง้ บา้ นนาโสก บา้ นนาโสกญาครดู ที า่ นไปสรา้ งวดั ญาครดู ี
เปน็ หมู่ (เพ่อื น) กนั กับหลวงปฝู่ น้ั ทา่ นอย่บู า้ นมว่ งไข่ พรรณาฯ นีบ่ ้านเดยี วกนั ญาครดู ที า่ นไปสรา้ งบา้ น
นาโสกนนั่ ละสรา้ งวดั เราไปพกั อยนู่ นั่ ชวั่ ระยะกาล แลว้ กเ็ ขา้ ไปบา้ นแจง้ เขา้ ไปถำ้� พระเวส ไปเหน็ อนั นลี้ ะทวี่ า่
รางจดื ไปเหน็ อยทู่ างโนน้ ละหลาย แตก่ อ่ นถำ้� พระเวสพระทา่ นไปเทย่ี วไมข่ าดนะ หมบู่ า้ นเขาเรยี กบา้ นแจง้
เขาทำ� รา้ นเลก็ ไวส้ ำ� หรบั พระมาถงึ กลางทาง และทางบา้ นกม็ าถงึ กลางทาง ถา้ บณิ ฑบาตในบา้ นกไ็ กลเกนิ ไป
มาแคก่ ลางทางก็ ๔ กโิ ลฯ กวา่ ทางบา้ นมากม็ ารออยทู่ นี่ นั่ ทางวดั มากร็ ออยทู่ นี่ น่ั คอื ทางบา้ นเขารวมกนั
เขามอี ะไรมาเขากเ็ อามารวมกนั ทบ่ี า้ นน่นั แหละ เขาจะให้ผใู้ ดผู้หนึ่งขน้ึ ไปคนหน่ึงหรือสองคน โยมผชู้ าย
หาบขนึ้ ไป ไปถงึ ครงึ่ ทาง พระทา่ นกล็ งมาทน่ี น่ั มารบั บณิ ฑบาตทน่ี น่ั จากนนั้ ทา่ นกข็ น้ึ เขา พวกญาตโิ ยมกล็ ง
เราก็เคยไปท่ีน่ัน
แตเ่ ดย๋ี วนดี้ เู หมอื นจะไมม่ แี ลว้ ละ พวกมนั สำ� ปะหลงั พวกออ้ ย พวกอะไรนที้ ำ� ลายมนั หมด สวนมนั
สวนอ้อยใหญ่โตมากทำ� ลายหมด ประเทศไทยเราบรรดาท่ีเปน็ ปา่ เป็นเขามักจะเปน็ อนั นล้ี ะทำ� ลาย เพราะ
289
เราไปเที่ยวเสียจนเกอื บทว่ั ประทศไทยในดงๆ หรอื จะวา่ ท่ัวประเทศไทยกพ็ ดู ได้ ก็มแี ตอ่ นั น้ที ้ังนั้น มีแต่
พวกมนั ส�ำปะหลัง พวกออ้ ย ปอก็มแี ตไ่ ม่มากนักนะ ทำ� ลายจริงๆ หมด ไม่มีเหลอื ปา่
เมอื่ ตะกถี้ ามถงึ เรอื่ งไมไ่ ดอ้ าหารไปถวายพระทา่ น ไปเมอ่ื วานน้ี ไดแ้ ตข่ า้ วนะ เพราะเราไมไ่ ดค้ ดิ วา่
จะไป เพยี งแตผ่ า่ นไปเทา่ นน้ั ถา้ ไปกต็ อ้ งเตรยี มพรอ้ มอาหารสน้ั อาหารยาว อาหารยาวกห็ มายถงึ อาหารแหง้
ฉนั ไดน้ านๆ พวกปลายา่ ง พวกอาหารกระปอ๋ ง อะไรเหลา่ นไี้ ดน้ าน ตงั้ แตว่ านมานย้ี งุ่ มากนะ วนั นกี้ ย็ งั ผกู
ระโยงระยางเอาไว้ ทมี่ าเรากด็ เุ อา เราทนไมไ่ ดเ้ ราดเุ อา เพอ่ื เปน็ ทางออกของเรากด็ เุ อาบา้ งซิ คนนนั้ จะมา
วนั นน้ั วนั นนั้ ไมท่ ราบเวลาเทา่ ไร คณะนน้ั จะมาวนั นนั้ ทนี ไี้ มท่ ราบเวลาเทา่ ไร คณะนก้ี จ็ ะมาวนั นน้ั วนั นน้ั แหละ
แตไ่ ม่ทราบเวลาเท่าไรๆ ทีนกี้ ผ็ ูกระโยงระยางล่ามโซ่เราไวซ้ ิ เราจะไปไหนมาไหนกไ็ ปไม่ได้
มากด็ ุเอาละซิ หอื งานของเรามีแต่กบั คณะเดียวเทา่ นั้นหรือ ทัง้ โลกแผน่ ดินนี่น่ะเราวา่ ซิ คนอน่ื
เขาไมม่ งี านหรอื คนอนื่ เขาไมม่ สี ารประโยชนอ์ ะไรหรอื มเี ฉพาะเราเทา่ นหี้ รอื ถงึ มาเอากนั ไวท้ งั้ วนั ๆ นนี่ ะ
นน้ั เอาละนะ ก็ควรจะบอกก�ำหนดเวล่ำ� เวลาให้บา้ งซิ บอกวนั น้นั วันนี้ได้ยังไงคนทั่วแผ่นดนิ แลว้ เราก็ทำ�
ประโยชนท์ วั่ แผน่ ดนิ นนี่ า นน่ั เรอ่ื งมนั เหตทุ จี่ ะดกุ ด็ เุ พราะเหตนุ นั้ คนนน้ั จะมาวนั นน้ั คนนจ้ี ะมาวนั น้ี เลยยงุ่ กนั
ไปหมดท้งั วัน
นเี่ ราพดู ถงึ เรอื่ งคำ� พดู ของคนทเี่ ขามาบอกมาพดู เอาเราครอบไวเ้ ลยเหมอื นกบั วา่ ทงั้ วนั นลี้ า่ มโซเ่ รา
ไวก้ ดั หญา้ กนิ หญา้ อยตู่ ามน้ี ไมใ่ หน้ อกไปจากนี้ กว็ า่ เอาละ่ ซี เราไมใ่ ชค่ วายนน่ี ะ งานของเราวนั หนงึ่ ๆ เทา่ ไร
บางทเี รากฟ็ งั ฟงั แลว้ มนั เหลงิ ๆ ไมก่ ะทดั รดั อยา่ งนี้ เรากไ็ มป่ ฏบิ ตั ติ าม เพราะงานอนื่ ทมี่ คี วามสำ� คญั ๆ ยง่ิ กวา่ น้ี
มอี กี มาก เรากไ็ ปงานนนั้ งานน้ี ตอ้ งไดค้ ดิ ทกุ วนั นไี้ มค่ ดิ ไมไ่ ดน้ ะ เพราะกำ� ลงั วงั ชาของเรา เวลำ�่ เวลาของเรา
เหมอื นกบั วา่ มเี ฉพาะๆ ไมเ่ ศษไมเ่ ลยไปบา้ งนะ วนั หนง่ึ ๆ เวลานเ้ี หมอื นวา่ ไมม่ เี ศษมเี ลยไปนอกจากประโยชน์
ที่เราจะไดท้ �ำตอ่ โลก เวลำ�่ เวลาวนั หนึง่ ๆ
คำ� พดู คำ� จาลมออกจากปาก ไมใ่ ชเ่ ราจะพดู ไปไดท้ งั้ วนั เพราะคนมนั ตายได้ หมดลมแลว้ ตายใชไ่ หมละ่
ไม่พดู กต็ ายถา้ หมดลม หมดลมอะไร หมดลมหายใจล่ะซิ ไมต่ ้องพดู มนั ก็ตายใชไ่ หมล่ะ อันนี้ลมปากพูด
ก็ต้องค�ำนึงค�ำนวณ ไม่ใช่จะพูดสุ่มสี่สุ่มห้าแล้วหมดลมไปเปล่าๆ หมดเวลาไปเปล่าๆ คนน้ีมาหยิบเอา
นดิ หนง่ึ เรากท็ มุ่ ใหห้ มดทง้ั รา่ งเรา คนนม้ี าหยบิ เอานดิ หนง่ึ เรากท็ มุ่ ใหห้ มดทง้ั รา่ งเรา สดุ ทา้ ยเรากห็ มดลม
ก็หมดเวลาของเรากห็ มด วนั หนงึ่ หมดไป ธาตขุ นั ธส์ ขุ ภาพลดลงไปๆ เพอ่ื คนเพยี งคนเดยี วสองคนเทา่ นน้ั
มนั สมควรแล้วเหรอ เพราะฉะนัน้ จงึ ตอ้ งไดค้ ดิ เอา คดิ จริงๆ ใครจะมาเก่ยี วขอ้ งกบั เรามากน้อยเพยี งไร
ผลประโยชนท์ จี่ ะไดแ้ กผ่ มู้ าเกย่ี วขอ้ งมากนอ้ ยเพยี งไร เทยี บกนั ใหไ้ ดท้ กุ สดั ทกุ สว่ นแลว้ ออกปฏบิ ตั ติ ามนน้ั ๆ
เพราะฉะนน้ั การพดู การจากบั ใครกต็ าม เวลาถามเราสมุ่ สสี่ มุ่ หา้ เราจงึ ไมต่ อบสมุ่ สสี่ มุ่ หา้ ให้ เดย๋ี วปาก
เราวา่ งเ้ี ลย เดย๋ี วพดู เราวา่ ง้ี พอถงึ เวลาแลว้ กพ็ ดู ใหไ้ ดฟ้ งั ทว่ั ถงึ กนั ไมใ่ ชค่ นนฟี้ งั เสยี คำ� สองคำ� แลว้ พดู วนั ยงั คำ�่
ไม่ไดเ้ ร่ืองได้ราวอะไร สงเคราะหค์ นด้วยค�ำพดู ค�ำหน่ึงกับคนคนเดียว ทัง้ ๆ ที่ค�ำพดู ค�ำหนึ่งสามารถที่จะ
290
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ป่าบา้ นตาด จ.อุดรธานี
เขา้ หไู ดท้ กุ หคู น นอกจากคนหหู นวก คนหดู กี ไ็ ดย้ นิ แลว้ ถอื เอาเปน็ ประโยชนไ์ ด้ เมอ่ื เปน็ เชน่ นนั้ แลว้ เรากต็ อ้ ง
เผือ่ อยา่ งนั้นดว้ ย ไม่ใชจ่ ะเผ่อื หเู ดยี วเทา่ นั้น นี่ลำ� บากนะทกุ วนั นี้ พระเณรก็เหมอื นกัน มากเข้าทุกวนั ๆ
ประชาชนญาติโยมก็มาก กำ� ลังเราลดน้อยลงๆ จนไดค้ ำ� นงึ พจิ ารณาบวกลบคณู หารแลว้ ก็ออกมาปฏบิ ัติ
อย่างนี้ละ่ ไม่ง้ันไม่พอกับความต้องการท่ีเราจะทำ� ประโยชน์ให้แกโ่ ลก
นกี่ พ็ อลงไปจากนแี้ ลว้ กใ็ ครจะไปรมุ เรากไ็ มไ่ ด้ เรากบ็ อกแลว้ มอี ะไรกพ็ ดู กนั เสยี ตอนน้ี พอลงไปแลว้
เราก็มีธุระอีกอันหน่ึงนะ ไม่ใช่เราไปอยู่เฉยๆ นะนี่ แม้แต่ลงไปจากตอนท่ีฉันจังหันแล้วก็เหมือนกัน
ให้ญาตโิ ยมรบั ประทานกัน เราออกจากน้ีไปปบ๊ั ไปโน้นเรากไ็ ปทำ� ประโยชนข์ องเราชนิดหน่ึงอีกนะ นั่นก็
ประโยชนเ์ พ่ือโลกนะ เช่น หนังแส่หนังสือ กวดส�ำนวนหนังแสห่ นังสอื จดหมงจดหมาย นั่นเห็นไหมล่ะ
ทเ่ี ตม็ อยนู่ นั้ เอาเวลานไี้ ปทำ� นนั้ เอาเวลานน้ั ไปทำ� นนั้ วนั หนง่ึ ๆ จากนนั้ เรากเ็ ขา้ ไปทางจงกรม เดนิ จงกรม
ภาวนา ถา้ พดู ภาษาโลกๆ เขากเ็ รยี กวา่ ชารจ์ แบตเตอรี่ ไมง่ น้ั มนั จะตาย ตอ้ งชารจ์ มนั บา้ งซิ ไมง่ น้ั ตายจรงิ ๆ
นล่ี ะ่ บรรดาลกู ศษิ ยล์ กู เตา้ หลานเหลนทง้ั หลายไมร่ กู้ ใ็ หร้ เู้ สยี เรอื่ งงานของหลวงตาเปน็ อยา่ งนี้ ดว้ ยเหตนุ เี้ อง
เราจงึ ไดพ้ ดู กบั ทางอดุ รฯ ของเรา อดุ รฯ นเ้ี ราบอกตรงๆ เลยวา่ เปน็ เหมอื นกบั เมอื งเจา้ ของ ใครอยากมา
เมอื่ ไรกม็ าตามใจชอบ อยากมาเมอ่ื ไรกม็ า แลว้ เรากต็ อ้ งตอ้ นรบั อยตู่ ลอดเวลา สดุ ทา้ ยกต็ งั้ ทา่ เตรยี มระวงั
ตรงคอยตอ้ นรบั ลกู ศษิ ยล์ กู หาเมอื งอดุ รฯ ทง้ั เมอื ง วนั นน้ั ไมต่ อ้ งกนิ อะไรละ ขกี้ ไ็ มต่ อ้ งขรี้ าดออกไปนเ้ี ลย
เพราะเตรยี มทา่ รบั ลกู ศษิ ยล์ กู หาเมอื งอดุ รฯ แลว้ เปน็ ยงั ไงพจิ ารณาซิ ทา่ นทงั้ หลายวาดภาพดซู ิ ทพี่ ดู นเี่ พอื่
ให้วาดภาพเปน็ ยังไง ไมเ่ หมาะสมใช่ไหม เมื่อเป็นเชน่ นนั้ จึงว่าถา้ หากว่าจะมเี วลามาก็ใหม้ าเสียตอนเชา้ นี้
เปน็ เวลาทเ่ี หมาะมากกว่าทุกเวลา เพราะเป็นเวลาท่ีเราลงอยูแ่ ลว้
การลงในจุดนี้กค็ อื ลงมาฉันจังหัน และก็เพ่ือประโยชน์เก่ยี วกบั ประชาชนทั้งหลาย ใครมาก็ได้พบ
ในระยะนี้ พอหลงั จากนแ้ี ลว้ เรากไ็ ปทำ� ประโยชนอ์ กี อยา่ งหนงึ่ จงึ ไมค่ วรทจ่ี ะอยใู่ กลช้ ดิ ตดิ พนั กนั อยแู่ ลว้ ก็
มาเย่ยี มกันตลอดเวลา ไม่เหมาะนะ ถา้ หลังจากน้แี ลว้ ผู้ทอี่ ย่หู า่ งไกลกม็ ี จังหวัดตา่ งๆ ทั่วประเทศไทยมา
เกยี่ วขอ้ งกบั เรา เรากต็ อ้ งคำ� นงึ ถงึ เหตถุ งึ ผล สารประโยชนข์ องทา่ นเหลา่ นน้ั ทม่ี าหาเราอกี เหมอื นกนั ไมใ่ ช่
เราไม่คิด คดิ เต็มหัวใจ ถา้ หากวา่ ควรจะลงมารบั ก็มา ถ้าหากว่าไมค่ วรจะลงมารบั ก็บอกพระมาช้แี จง
เหตผุ ลใหท้ ราบแลว้ ให้ผา่ นไปๆ เพราะเหลอื ก�ำลังของเราที่จะมารับไดท้ กุ รายๆ ทุกคณะไป กต็ อ้ งปฏบิ ตั ิ
อยา่ งนนั้ นี่เคยปฏิบัตมิ าอยา่ งน้นั จึงไม่วา่ งนะวนั หนงึ่
คดิ ดตู งั้ แตว่ นั ที่ ๑๕ พฤษภาคม มาจนกระทง่ั ถงึ วนั นเี้ ทา่ ไร วนั ท่ี ๒๖ มถิ นุ าฯ ยงั ไมไ่ ดเ้ ทศนส์ อนพระ
แม้กณั ฑ์เดยี วเลยฟงั ซิ พระทง้ั วัดหูจอ่ อยู่น้ี หัวใจมาจ่ออยู่นห้ี มด เรากย็ ังไมไ่ ดเ้ ทศนใ์ ห้ฟัง เพราะกลางวี่
กลางวนั เวลาอน่ื ๆ นเี่ รากน็ ำ� กำ� ลงั นอี้ อกไปใชป้ ระโยชนเ์ พอ่ื ญาตเิ พอ่ื โยม เพอื่ ใครตอ่ ใครไปเสยี กำ� หนดไว้
ภายในจติ ใจวา่ ตอนเยน็ วนั นห้ี ากไมส่ ดุ วสิ ยั หรอื ไมจ่ ำ� เปน็ จรงิ ๆ จะประชมุ พระ แตเ่ ราไมค่ อ่ ยพดู งา่ ยๆ แหละ
คดิ ไว้ในใจๆ จนกระทัง่ ถึงวาระทีจ่ ะเป็นอนื่ ไปไมไ่ ดแ้ ล้ว กส็ งั่ บอกพระทีเดยี ว วันน้เี วลาเทา่ นัน้ ประชมุ แลว้
จะไมเ่ คลือ่ นเลย เพราะออกมาจากการพิจารณาเต็มทแี่ ลว้ ถา้ หากวา่ ยงั ไมข่ นาดน้นั ไม่พูด
291
ทีน้ีก็ต้อนรับแขกรับคณะน้ันมาคณะนี้มาหนักต่างวาระกันต่างเวลากันเรื่อยๆ จนกระท่ังถึงเย็น
ใครมาเรากต็ อ้ งตอ้ นรบั แบตเตอรีม่ ันใชเ้ ร่ือย ลมปาก เขา้ ใจแบตเตอร่กี �ำลังวงั ชา ทีน้พี อตกเยน็ มาพอ
แขกหมดไป อ้าว กำ� ลังของเรากห็ มดไปพร้อมกัน น่วี า่ จะประชุมวนั นเ้ี ปน็ ยงั ไง นึกในใจไวก้ ำ� หนดไว้ว่าจะ
ประชุมวันน้ี ไมไ่ หวแลว้ กต็ ้องปลอ่ ยใหผ้ า่ นไปๆ นี่เห็นไหมตั้งแต่วันท่ี ๑๕ เดอื นพฤษภาฯ นัน่ ละเทศน์
กณั ฑห์ นงึ่ จนกระทงั่ บดั นเี้ ดอื นกวา่ ใชไ่ หมละ่ ยงั ไมไ่ ดเ้ ทศนเ์ ลย คอื กำ� ลงั ไมพ่ อ พอถงึ วาระทจ่ี ะเทศน์ มนั หมด
กำ� ลงั เสียก็ต้องหยุด หยดุ ไปๆ จนกระทง่ั ปา่ นนัน้ แหละคิดดู
ถ้าธรรมดาแล้วก็ประมาณสักอาทิตย์หน่ึงประชุมเทศน์อบรมพระเสียหนหน่ึงๆ นี่ส่วนมากต้ังแต่
ภาระยังไม่มากหรือก�ำลังวังชาของเราก็ไม่ได้น�ำออกใช้มาก และก�ำลังวังชาก็ยังมีมากอยู่ก็อย่างน้ัน
ครน้ั เวลานอ้ี อกใชม้ ากดว้ ย กำ� ลงั มนี อ้ ยดว้ ย เวลาแมจ้ ะเทา่ เกา่ เมอ่ื กำ� ลงั วงั ชาของเราไมอ่ ำ� นวยแลว้ มนั กห็ มด
เวล่�ำเวลาไมเ่ หน็ มคี วามหมายอะไร น่ที ี่มนั เสียไปทกุ วันๆ
พ่นี อ้ งทงั้ หลายพดู อะไรใหพ้ ิจารณานะ วันนพ้ี ดู เพือ่ ให้พจิ ารณา เราจะดกุ ด็ ี จะดกี ็ดี กบั ผใู้ ดกต็ าม
เราไมเ่ คยมแี มเ้ มด็ หนิ เมด็ ทรายหนงึ่ วา่ ความเสยี หายทอี่ อกไปจากกริ ยิ าของเรานเ้ี พอ่ื ทำ� ลายทา่ นทง้ั หลาย
ใหเ้ สยี หาย จนกระทง่ั ถงึ ขน้ั ลม่ จม เพราะการดดุ า่ วา่ กลา่ วแนะนำ� สง่ั สอน ไมป่ รากฏในหวั ใจเราเลย ประการ
สำ� คญั กค็ อื ว่าสิ่งท่ีเรานำ� มาสง่ั สอนโลกทุกวันน้นี ะ เราไดใ้ ช้กับเราพอแลว้ เราใช้กับเราหนกั ย่งิ กวา่ นม้ี าก
ใชก้ บั บรรดาประชาชนญาตโิ ยมพระเณรทง้ั หลายนดี้ จุ รงิ มแี ตเ่ พยี งลมปากนะ ดเุ พยี งแคล่ มปาก แตเ่ วลาเรา
ดเุ รา เราดัดเรา ไม่ไดเ้ ป็นเพยี งลมปากนะ เอาหนาฟงั ซิ วันน้ีเอาอย่างนนั้ หนา จะเคลือ่ นไปไมไ่ ดเ้ ลย นั่น
ฟงั ซิ ดัด เปน็ ยงั ไงเด็ดไหม น่ลี ะเราไปใช้กบั เรา
แลว้ ทำ� ไมถงึ ตอ้ งเดด็ อยา่ งนน้ั ความเดด็ อนั นเี้ ดด็ เพอ่ื ความเจรญิ เพอ่ื การสงั หารกเิ ลสซงึ่ เปน็ ความชวั่
ไมใ่ ชเ่ พอื่ การสงั หารตนใหฉ้ บิ หายลม่ จม แตเ่ ปน็ การสงั หารกเิ ลสตวั เปน็ พษิ เปน็ ภยั อยภู่ ายในจติ ใจ กาย วาจา
ของเรา ใหม้ นั ฉบิ หายลงไป เพอ่ื บำ� รงุ อรรถธรรมขน้ึ ใหม้ คี วามเจรญิ รงุ่ เรอื งขน้ึ ในขณะเดยี วกนั เพราะฉะนน้ั
การดุด่าว่ากล่าวนี้จึงเปน็ มงคลอยา่ งยิง่ เดด็ เท่าไรดดั เท่าไรย่ิงดี เร่ืองของธรรมท่ีจะฆ่ากเิ ลสแล้ว เอาๆ
เดด็ ลงไปเถอะวา่ ง้ันเลย ใหท้ ่านทั้งหลายจำ� เอานะ
เราไม่เคยจะแย็บ พูดเต็มปากว่าไม่มีใครจะพูด พูดแบบนี้นะ เพราะเขาไม่ใช่พระผีบ้าเหมือน
หลวงตาบัวใช่ไหมล่ะ หลวงตาบวั จะว่าเป็นบ้ากว็ า่ ได้ บ้ากิเลสฟดั กนั พอแลว้ นน่ี ะ รอดตายถึงมาหาทา่ น
ทงั้ หลาย วธิ กี ารใดทเี่ ราเคยใชก้ บั กเิ ลสมา กเิ ลสมว้ นเสอ่ื ดว้ ยวธิ ใี ด เราจะนำ� อนั นนั้ มาใช้ พระพทุ ธเจา้ กเ็ หมอื นกนั
ทรงไดเ้ หน็ ผลเหน็ ประโยชน์ ดว้ ยการพจิ ารณาการปฏบิ ตั พิ ระองคโ์ ดยเหตผุ ลกลไกอะไร แลว้ นำ� อนั นนั้ แหละ
มาสง่ั สอนโลก อันนี้ก็เหมอื นกัน
เพราะฉะนน้ั การดกุ ารดา่ หรอื วา่ ทโี่ ลกทง้ั หลายรำ�่ ลอื วา่ หลวงตาบวั ดนุ ๆ้ี นนั้ ขปี้ ะตวิ๋ นะนี่ เรานำ� ไปใช้
กบั โลกนะเพียงนิดเดยี ว แต่เราใชก้ บั เราน้ี เอา ใครดใี ครอยใู่ ครไม่ดีเอา้ พงั ค�ำวา่ ใครดีกอ็ ยู่ใครไม่ดกี พ็ ัง
292
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ป่าบา้ นตาด จ.อุดรธานี
หมายความวา่ ระหวา่ งกเิ ลสกบั ธรรม คอื ระหวา่ งความชว่ั กบั ความดที จี่ ะฟดั กนั ความชวั่ มกี ำ� ลงั มาก ความดี
ไม่มีก�ำลังมากแก้กันไม่ตก เหมือนทางมวยข้ึนต่อยกันแล้ว ถ้าเขาเหนือกว่าเราในไม้มวยหรือเพลงมวย
ทางมวยทางใดแล้ว เราแกไ้ มต่ กเสรจ็ อย่างน้อยแพม้ ากกวา่ นัน้ ถกู น็อก อนั นก้ี เ็ หมอื นกนั ทางของกิเลส
มวยของกิเลส เพลงของกเิ ลส มนั มาแบบไหน มันชำ่� ชอง ตง้ั แตต่ ้ังภพต้งั ชาตมิ าน้ีใครสามารถนับได้ไหม
เราแต่ละคนๆ น่ีเคยเกดิ มากี่ภพก่ีชาติ การเกิดมานนั้ เกิดมาเพราะอำ� นาจของกเิ ลส ธรรมลว้ นๆ
แลว้ จะไมพ่ าใหเ้ กิดให้เป็นอย่างน้ีเลย ถ้าหากว่าเกิดกต็ ้องใหเ้ กดิ ดเี ทา่ นนั้ ธรรม กิเลสดงึ ลง ธรรมดึงข้นึ
แลว้ เราเกดิ มามากขนาดไหนและทำ� ไมกเิ ลสจะไมช่ ำ�่ ชองจะไมช่ ำ� นชิ ำ� นาญ จะไมเ่ ฉลยี วฉลาดบนหวั ใจสตั ว์
เมอ่ื เปน็ เชน่ นน้ั เราจะตอ่ สกู้ บั กเิ ลส เพอื่ ฆา่ กเิ ลสไมใ่ หม้ อี ะไรเหลอื อยภู่ ายในจติ ใจเลย เราจะทำ� เบามอื ไดย้ งั ไง
มเี ทา่ ไรกต็ อ้ งทมุ่ ลงซๆิ นผี่ เู้ ขา้ สนามรบถงึ จะรเู้ รอื่ งเหลา่ นนี้ ะ เหมอื นอยา่ งผขู้ นึ้ เวทตี อ่ ยมวย ผไู้ มข่ น้ึ เวที
กม็ แี ตเ่ ฮๆๆ ไปเทา่ นน้ั ผขู้ น้ึ เวทมี นั จะตายตอ่ ยกนั ใชไ่ หม อนั นกี้ เ็ หมอื นกนั ขน้ึ เวทตี อ่ ยกบั กเิ ลส เอา้ ใครดี
ใครอยู่ ใครไมด่ ีพัง มีเท่าน้นั เด็ดไหม ฟงั ซิ
เมอื่ กเิ ลสเดด็ ธรรมะไมเ่ ดด็ ไมไ่ ด้ ไมท่ นั กนั แลว้ แพ้ ลงมาดว้ ยความแพเ้ ปน็ ยงั ไง เอา้ ใหท้ า่ นทงั้ หลาย
วาดภาพดซู ิ ขนึ้ ไปตอ่ กรหวงั ชนะแตแ่ บกความแพล้ งมา แลว้ กถ็ กู นอ็ กลงมาโดยไมร่ สู้ กึ ตวั ใหเ้ ขาหามใสเ่ ปล
ลงมาไม่รู้เนอ้ื รู้ตวั เลยเปน็ ยงั ไง นักมวยคนนีเ้ ปน็ ยงั ไง นีก่ ็เหมือนกัน นกั ตอ่ สู้กับกเิ ลส ลูกศษิ ย์ตถาคต
ขนึ้ ไปแลว้ ถกู กเิ ลสนอ็ กเอาๆ สลบไสลลงมาอยา่ งมากกวา่ นน้ั ตายๆ เปน็ ประโยชนอ์ ะไรพจิ ารณาซิ คอื กำ� ลงั
วงั ชาความเฉลยี วฉลาดทกุ ดา้ นของเราแพก้ เิ ลสๆ ทง้ั นนั้ จงึ ตอ้ งไดร้ บั ความแพล้ งมาใหเ้ หน็ ประจกั ษเ์ ลยวา่
ถกู นอ็ ก มากกวา่ นน้ั กต็ าย ถกู กเิ ลสเอาใหต้ าย
ไม่อยากฟงั เราใหต้ ายเสยี ดกี วา่ ตายบนเวทีเลย อยา่ มาตายแบบแพ้ นนั่ ละทม่ี ันเด็ด ให้บรรดา
ลกู หลานทง้ั หลายฟงั เอานะ สงิ่ เหลา่ นไี้ ดด้ ำ� เนนิ มาแลว้ ไมใ่ ชม่ าคยุ มาโมใ้ หท้ า่ นทงั้ หลายฟงั เฉยๆ วธิ กี ารใด
ที่ไดผ้ ลๆ น�ำวิธีการน้ันละมาสอน ถึงไมส่ อนแบบรอ้ ยเปอร์เซน็ ต์กต็ ามเถอะน่ะ ก็สอนแบบเปน็ ขัน้ เปน็ ภมู ิ
แบบลกู ศิษย์มีครู ควรจะรบั ไปได้แค่ใดหนักเบาแคไ่ หนๆ สอนออกๆ สอนออกไปๆ เพอ่ื ไดป้ ระโยชน์เทา่ ท่ี
ควรจะรับได้เอาไปปฏิบัติได้ ส่วนไหนที่เห็นว่าจะยังไม่สามารถก็เก็บไว้ก่อนๆ เพราะกิเลสนี้มันละเอียด
แหลมคมไมม่ อี ะไรเกนิ ธรรมะกอ็ กี เหมอื นกนั ไมม่ อี ะไรเกนิ ธรรมะทลี่ ะเอยี ดแหลมคม ไมง่ นั้ ปราบกเิ ลสไมอ่ ยู่
พระพทุ ธเจา้ เปน็ ศาสดาของโลกไมไ่ ด้ พระสงฆส์ าวกเปน็ สรณะของพวกเราไมไ่ ด้ ถา้ ไมเ่ กง่ เหนอื กเิ ลสแลว้
นท่ี า่ นเหลา่ นเี้ กง่ เหนอื กเิ ลส ทา่ นเกง่ เพราะเหตไุ ร เกง่ เพราะลวดลายของทา่ นเกง่ ทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ ง
ท่านเกง่ หมด ความอดความทนกเ็ กง่ ความขยันหม่นั เพยี รกเ็ กง่ ทกุ ด้านขึ้นช่อื ว่าความดแี ลว้ เก่ง ความ
เฉลยี วฉลาดเกง่ ทุกดา้ นเก่งทง้ั น้นั ๆ ชนะกิเลส แลว้ กเ็ ป็น สรณํ คจฺฉามิ ของพวกเรา น่ีละทา่ นไดร้ ู้เหตุ
รผู้ ลอยา่ งนน้ั ทา่ นนำ� ธรรมะประเภทนนั้ ละออกมาใช้ ออกมาใหโ้ ลกไดเ้ หน็ วา่ นล่ี ะ เครอ่ื งมอื กด็ ี วธิ กี ารกด็ ี
ทเี่ ราไดช้ ยั ชนะมา เราไดม้ าดว้ ยเครอื่ งมอื เหลา่ นี้ ไดม้ าดว้ ยวธิ กี ารเหลา่ น้ี เอานำ� ไปใชน้ ะ ถงึ ไมไ่ ดเ้ ตม็ เมด็
293
เตม็ หนว่ ยกต็ าม ขออยา่ ใหล้ ดลงจนกระทงั่ เลยไปวา่ ศษิ ยป์ ราศจากครู สตั วไ์ มม่ เี จา้ ของ ขอใหอ้ ยใู่ นเกณฑ์
ของศิษย์มีครเู ถอะ จะเป็นความสวยงาม นฟ่ี งั ซิ พนี่ อ้ งทั้งหลายไปพิจารณา
สง่ิ ทพ่ี าดบิ พาดกี ม็ อี ยสู่ ำ� หรบั ครอบครวั เหยา้ เรอื นของเรา อยา่ ปลอ่ ยใหม้ นั เลยเถดิ ใหก้ เิ ลสมนั หวั เราะ
มันอาจจะตายไปนะว่าไง ทำ� ไมจะไมอ่ าย เอา้ เมียกม็ ีแล้ว ผัวก็มแี ล้ว มันดิน้ บ้าหาอะไร เวลานโ้ี รคราคะ
ตณั หามันกำ� ลงั กำ� เรบิ เสบิ สานนะ มนั ไม่ไดม้ องดูอรรถดูธรรม ฟงั ซิ นน่ี ่าอายไหม เรายังไม่อายอีกเหรอ
กิเลสไม่พาให้อาย กิเลสพาให้หน้าด้านก็ด้านซิ ธรรมท่านให้เป็นยศถาบรรดาศักดิ์ ศักด์ิศรีของมนุษย์
ปรากฏเด่นในวงพุทธศาสนาน้บี ้างซิ ไปไหนสวยงามดว้ ยความเป็นผู้มีศลี มีธรรม ดว้ ยความเป็นผ้มู ีขอบ
มเี ขตมเี หตมุ ผี ล นน้ั ละงามทต่ี รงนนั้ นะ ไมไ่ ดง้ ามแบบหมาเดอื น ๙ นะ เคยเหน็ ไหมหมาเดอื น ๙ เหา่ ขรม
นอกจากเหา่ แลว้ กดั กนั อกึ ทกึ ไมร่ จู้ กั บา้ นจกั เรอื น นเี่ หมอื นกนั ไมท่ ราบวา่ ผวั เขาเมยี เรา สวมไดส้ วมใสย่ ง่ิ กวา่
หมาเดอื น ๙ ทั้งๆ ทีห่ างไมม่ ี ไมอ่ ายเขาบ้างเหรอ นัน่ ละคนไม่มีศีลคนไมม่ ีธรรมเปน็ ไปไดอ้ ย่างนนี้ ะ
ทกุ วนั นม้ี นั ยิง่ ด้านเข้าไปๆ เหน็ วา่ อนั น้นั แฟช่นั อนั นัน้ ทนั สมัยนะ ตอ่ ไปนม้ี นั จะไมน่ ุ่งซ่นิ น่งุ ผ้าแลว้
มนั จะทนั สมยั ไปหมด แลว้ หมาหาประเทศอยไู่ มไ่ ดน้ ะ แตกฮอื หนไี ปหมดไมม่ เี หลอื เลย มนั สคู้ นไมไ่ ด้ คนนี้
หางไมม่ ี แตเ่ กง่ กว่าหมาละซิ ตรงน้ีนา่ กลวั เหมอื นกันนะ หลวงตาก็กลัวเหมอื นกัน อยา่ ใหเ้ ป็นในวัดนี่นะ
เราจะบอกตรงๆ อย่างน้ี ใครเป็นมานั่น ด้นุ ฟนื เราอยนู่ นั้ เหน็ ไหมดุ้นฟืน ท�ำอะไรดนุ้ ฟนื ตีหัวคนน่ะซิ
หลวงตามีมืออย่นู ี่วา่ ไง สอนขนาดน้ันยงั ไมร่ ้เู รอ่ื งรูร้ าวเลย
นี่เราพดู ถึงเร่ืองอรรถเรื่องธรรม ถงึ คราวเด็ดเราเดด็ ซิ เอ้า สมมตุ วิ า่ มันอยากไปเทยี่ วเตรด็ เตร่
เร่ร่อน เอ้า เมียก็มีแล้วหาอะไรอีก ผัวก็มีแล้ว ความพอดีพองามพอเหมาะสมมีแล้วประจ�ำทุกคนๆ
มนั เสอื กหาอะไรวา่ งน้ั ซิ เอา้ มนั อยากไปวนั นไี้ มใ่ หไ้ ป เอาโซม่ ดั คอไวซ้ ิ นเ่ี รยี กวา่ ดดั เดด็ กนั วนั นก้ี เิ ลสตวั นี้
มันฮึกมันเหิมเหลือเกิน มันอยากไป มันด้ินรนกระวนกระวายจนกระท่ังขาจะขาด แล้วมัดคอมันไว้ซิ
ขาจะขาดกม็ ัดคอไว้ เอ้า มนั จะไปได้จริงๆ เหรอ เอา้ ใหม้ นั เดด็
294
หลวงพ่อสุดใจ ทนฺตมโน
วดั ปา่ บ้านตาด จ.อุดรธานี
หวั ใจเราถงึ ความบรสิ ทุ ธเิ์ พราะอำ� นาจแหง่ ธรรม คำ� สงั่ สอน
ของพระพุทธเจา้ เปน็ เครอื่ งชีแ้ จง แสดงบอกแนวทางให้รู้ทงั้ เหตุ
และผล จงึ เคารพไปหมด ดังท่านอาจารยม์ ่ันเป็นตวั อยา่ งในสมยั
ปจั จบุ ัน
ในหอ้ งนอนใดท่ีถูกนิมนตไ์ ปพกั ถา้ มีหนังสอื ธรรมะอย่ตู �่ำ
กว่าทา่ น ท่านจะไมย่ อมนอนในห้องนั้นเลย ทา่ นจะยกหนงั สอื นน้ั
ไวใ้ หส้ ูงกวา่ ศรี ษะของท่านเสมอ ทา่ นจงึ ยอมนอน
“นธ่ี รรมของพระพทุ ธเจา้ เราอยดู่ ว้ ยธรรม กนิ ดว้ ยธรรม
เปน็ ตายเรามอบกบั ธรรม ปฏบิ ตั ไิ ดร้ ไู้ ดเ้ หน็ มากนอ้ ย เพราะธรรม
ของพระพทุ ธเจา้ ทง้ั นน้ั เราจะเหยยี บยำ่� ท�ำลายไดอ้ ยา่ งไร ทา่ นวา่
“เอาธรรมมาอยตู่ ำ่� กวา่ เราไดอ้ ยา่ งไร” ทา่ นไมย่ อมนอน ยกตวั อยา่ ง
ทที่ า่ นมาพกั วดั สาลวนั เปน็ ตน้ ในหอ้ งนน้ั มหี นงั สอื ธรรมอยู่ ทา่ นไม่
ยอมนอน ใหข้ นหนงั สอื ขนึ้ ไวท้ ส่ี งู หมด นแ่ี หละ ลงเคารพละ ตอ้ งถงึ
ใจทุกอย่าง” เพราะธรรมถงึ ใจ
(ธรรมชุดเตรียมพร้อม หน้า ๘๕)
“กรณุ าวางหนงั สอื ไวบ้ นทสี่ งู ”
295
หลวงพอ่ สดุ ใจ ทนตฺ มโน
สงวนลิขสิทธิ์ โดย วดั ป่าบา้ นตาด
ตำ� บลบา้ นตาด อำ� เภอเมือง จงั หวัดอดุ รธานี
สพฺพทานํ ธมฺมทานํ ชนิ าติ
แจกเปน็ ธรรมทานเท่านน้ั ไมม่ กี ารจ�ำหนา่ ย
ขอ้ มูลทางบรรณานุกรมของหอสมดุ แหง่ ชาติ
National Library of Thailand Cataloging in Publication Data
หลวงพ่อสดุ ใจ ทนตฺ มโน.
ทนตฺ มโน ผู้มีใจอดทน.-- อดุ รธานี : วัดปา่ บ้านตาด, ๒๕๖๓.
๒๙๖ หนา้ .
๑. ธรรมะกับชีวติ ประจำ� วัน. |. ชือ่ เรือ่ ง.
๒๙๔.๓๑๔๔
ISBN ๙๗๘-๖๑๖-๕๗๒-๐๙๘-๒
ผู้จดั พมิ พ์
วดั ป่าบ้านตาด อำ� เภอเมอื ง จังหวดั อดุ รธานี
เอ้อื เฟอื้ ภาพถ่ายหลวงพอ่ สุดใจ ทนฺตมโน
คณุ เฉลมิ ชยั จารพุ ฒั นเดช
คุณสนั ติ ปานทอง
คุณยุทธชัย เพ็ชรอำ� พล
พิมพค์ รง้ั แรก สิงหาคม ๒๕๖๓
ปกแข็ง ๑,๐๐๐ เลม่
ปกออ่ น ๔,๐๐๐ เล่ม
พมิ พท์ ี่
บรษิ ัท ศิลปส์ ยามบรรจภุ ัณฑ์และการพิมพ์ จำ� กดั
โทรศพั ท์ ๐-๒๔๔๔-๓๓๕๑-๒ โทรสาร ๐-๒๔๔๔-๐๐๗๘
E-mail: [email protected], [email protected]
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
หนังสือ ทนฺตมโน Full
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search