รายวิชา กัญชาและกัญชงศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ทช 33098

38

รูปแบบหน่ึง ในหลายประเทศพยายามจะก้าวตามให้ทัน ซึ่งจะเห็นได้หลายแห่งในภูมิภาคลาติน
อเมริกา รัฐบาลอยากให้ชาวไร่ สามารถเข้าถึงการปลูกกัญชาเพ่ือการแพทย์มากขึน เพราะได้ผลกาไรดี
และเปน็ ตลาดท่กี าลังเจรญิ เตบิ โต

2. ความเช่ือทเี่ กี่ยวขอ้ งกับกัญชาและกญั ชงในวิถีชวี ิต
2.1 ความเชือ่ ในประเทศไทย

ก จากการลงพืนท่ีสารวจความรู้ของมูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร
ในพืนที่ภาคใต้ พบว่า ชาวบ้านมีการใช้กัญชาโดยนาใบอ่อนมาใช้ในการปรุงอาหาร นามาใส่แกงส้ม
แกงกะทิ แกงมัสม่ัน เมนูผัดต่าง ๆ หรือใช้รับประทานสด เป็นผักจิมนาพริก นาบูดู แต่จะใช้ปริมาณ
น้อย 1-2 ใบ (ใช้มากจะทาให้เมาได้) มีความเชอื่ กัญชาเพ่ิมรสชาติอาหาร ทาให้รับประทานข้าวไดม้ าก
นอนหลับ ในส่วนของการใช้ประโยชน์ทางยา หมอยาพืนบ้านภาคใต้นาใบกญั ชามาใช้แก้ปวดฟัน โดย
นาใบมาขยีพอแหลก ไปพอกหรืออุดบริเวณที่มีอาการ หรือนาไปต้มจนเดือดด่ืมอุ่น ๆ ช่วยรักษา
อาการปวดเมื่อย เป็นยากษัยเส้น ทาให้ผ่อนคลาย คลายเครียด หรืออีกตารับหน่ึง นาใบกัญชา
ตาละเอียดผสมนาต้มสุกพอกหนังศีรษะประมาณครึ่งชั่วโมงแก้อาการผมร่วง คันหนังศีรษะได้
นอกจากภาคใต้แล้ว หมอยาพืนบ้านในภาคอ่นื ใช้ดอกกัญชาปงิ้ ไฟให้เหลืองกรอบ ตาผสมพริกแกงเผ็ด
ปรุงให้คนไข้เบ่ืออาหารรับประทาน ทาให้คนไข้รับประทานข้าวได้มาก บางท่ีใช้นาจากบ้องกัญชาให้
คนไข้อหิวาต์ด่ืม ทาให้คนไข้ได้พัก ต่ืนมาอาการทุเลาลง ในตารับยาพืนบ้านล้านนาใช้กัญชาผสมกับ
พริกไทยบดผสมนาดื่มทุกคืน เชอ่ื วา่ เป็นยาคมุ กาเนดิ สาหรับสตรไี ด้ แตย่ ังไม่มผี ลการศึกษาวจิ ยั รบั รอง

2.2 ความเช่อื ในตา่ งประเทศ
ก ประเทศในแถบยุโรป อเมริกา รวมถึงประเทศท่ีกฎหมายอนุญาตให้สามารถ
ครอบครองกัญชาได้ ทาการพัฒนาสูตรอาหารจากกัญชาขึน เริ่มจากเมนูพืนฐานอย่างชากัญชา
บราวน่ีกัญชา คุกกีกัญชา ขนมปังเนยกระเทียมกัญชา ไปจนถึงเมนูอย่างสปาเกตตี หรือนาสลัดท่ีใช้
แคนนาบิส บัตเตอร์ (Cannabis Butter) หรือเนยกัญชาในการปรุงนาสลัด มีความเชื่อว่าการใช้เนย
กญั ชาในการปรุงอาหารจะชว่ ยเพ่ิมรสชาตแิ ละกล่ินให้หอม แตกต่างจากการใช้เนยธรรมดา
ก นอกจากนียังมีความเช่ือในการนานามันกัญชามาใช้เพื่อรักษาโรคมะเร็งและโรค
ร้ายแรงต่าง ๆ ได้แก่ การใช้นามันสูตร ริค ซิมป์สัน ออยล์ (Rick Simpson Oil, RSO) ว่าสามารถช่วย
รักษาหรือบรรเทาอาการจากโรคท่ีตนเองประสบอยู่ได้ และมีความเช่ือเกี่ยวกับการใช้กัญชาเพื่อ
กระตุ้นอารมณ์ก่อนการมีเพศสัมพันธ์ ทังนียงั ไม่มีการศกึ ษาวิจัยอย่างชัดเจนทังในเร่ืองสารสกัดกัญชา
สามารถรักษาโรคมะเร็ง หรือสามารถกระตุ้นอารมณ์ความรู้สึกทางเพศได้ ผู้ที่คิดจะนานามันกัญชา
ไปใช้จึงควรตระหนักถึงโทษอันตรายที่อาจจะเกิดขึนกับตนเอง หรือผู้มีส่วนเก่ียวข้องได้ แต่มีผล
การศึกษาวจิ ัยกัญชาจะไปช่วยในเร่อื งของคณุ ภาพชวี ิตของผู้ป่วยในบางโรคใหด้ ขี นึ

38 หนงั สอื เรียนสาระทักษะการดำ�เนนิ ชีวิต เพือ่ ใชเ้ ปน็ ยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา

39

ก กล่าวโดยสรปุ ความเชื่อในประเทศไทยและต่างประเทศ มีลักษณะคลา้ ยคลึงกนั ใน
การนากัญชามาใช้ในการปรุงอาหารเพื่อเพ่ิมรสชาติ ในขณะที่ประเทศไทยมีความเช่ือว่ากัญชาเป็น
ส่วนผสมของยาพืนบ้านใชป้ ระโยชนท์ างยาได้ ส่วนในต่างประเทศจะใช้นามันกญั ชาเพื่อรกั ษาโรคและ
บรรเทาอาการป่วย ผู้ท่ีคิดจะนานามันกัญชาไปใช้จึงควรตระหนักถึงโทษอันตรายที่อาจจะเกิด
ขนึ กบั ตนเอง หรือผมู้ ีส่วนเกยี่ วข้องได้

3. การสารวจความคดิ เหน็ ของประชาชน
3.1 การสารวจความคิดเห็นของศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและพยากรณ์ทางการเกษตร

(แมโ่ จ้โพล) ระหว่างวนั ท่ี 1 - 15 ธนั วาคม พ.ศ. 2561 เรอ่ื ง “คนไทยคิดเห็นอยา่ งไร กบั การนากัญชา
มาใช้เป็นยารักษาโรค” ได้ทาการสารวจความคิดเหน็ ของประชาชนท่ัวประเทศ จานวน 1,426 หน่วย
ตัวอย่าง มีวัตถุประสงค์เพื่อสอบถามความคิดเห็นของประชาชนท่ัวไป เกี่ยวกับการปลดล็อกกัญชา
ให้สามารถใช้เป็นยารักษาโรค ผลการสอบถามความเข้าใจเก่ียวกับกัญชา พบว่า อันดับ 1 ร้อยละ 64.03
เห็นว่ากัญชาเปน็ ยาสูบประเภทหน่ึงคล้ายบุหรี่ อนั ดับ 2 ร้อยละ 59.68 เหน็ ว่ากัญชาเป็นยาเสพติดให้โทษ
อันดับ 3 ร้อยละ 45.86 เห็นว่ากัญชาเป็นส่วนผสมในอาหารบางประเภท และอันดับ 4 ร้อยละ
10.73 เห็นว่ากัญชาเป็นยารักษาโรค และผลการสอบถามประเด็นการผลักดันให้กัญชาสามารถ
นามาใช้เป็นยารักษาโรคได้ พบว่า อันดับ 1 ร้อยละ 61.78 เห็นว่าช่วยลดคา่ ใช้จ่ายในการใช้ยานาเข้า
จากต่างประเทศได้ อันดับ 2 ร้อยละ 59.75 เหน็ ว่าสารทพี่ บในกัญชา สามารถนามาวจิ ัยและผลิตเป็น
ยารกั ษาโรคได้ และอันดับ 3 ร้อยละ 52.66 เห็นว่าปจั จบุ ันกัญชาเป็นท่ียอมรับวา่ เปน็ ของถกู กฎหมาย
ในบางประเทศแล้ว จากผลการสารวจสะท้อนให้เห็นว่า (1) ประชาชนส่วนใหญ่เห็นด้วยกับการ
ผลักดันให้มีการนากัญชามาใช้เป็นยารักษาโรคในประเทศไทย (2) ราคายารักษาโรคในประเทศไทย
ยังมีค่าใช้จ่ายสูง ทาให้เกิดความเหลื่อมลาของคนภายในประเทศ ในการเข้าถึงการรักษาด้วยตัวยา
บางประเภท (3) การนากัญชามาสกัดทายารักษาโรคในครังนี อาจส่งผลดีต่อการเข้าถึงตัวยา และลด
ความเหลื่อมลาในสังคมได้ และ (4) สามารถลดงบประมาณค่าใช้จ่ายในการนาเข้ายารักษาโรค
บางชนิดจากต่างประเทศ

3.2 การสารวจความคิดเห็นของสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) ได้ทาการ
สารวจความคิดเห็นของประชาชนเร่ือง “กัญชาประโยชน์หรือโทษ” ระหว่างวันที่ 16 - 17 สิงหาคม
พ.ศ. 2561 จากประชาชนที่มีอายุ 18 ปีขึนไป กระจายทุกภูมิภาค ระดับการศึกษา และอาชีพ
ทั่วประเทศ จานวน 1,250 หน่วยตัวอย่าง เก่ียวกับการทาให้กัญชาถูกกฎหมายเพื่อการรักษาโรค
ประเด็นทราบหรือเคยได้ยินเกี่ยวกบั ประโยชน์ของกัญชาท่ีสามารถนามาใชเ้ ป็นยารักษาโรคได้ พบว่า
(1) ร้อยละ 68.24 ระบุว่า ทราบหรือเคยได้ยิน (2) ร้อยละ 31.36 ระบุว่า ไม่ทราบหรือไม่เคยได้ยิน
และ (3) ร้อยละ 0.40 ไม่ระบุหรือไม่แน่ใจ และประเด็นการมีกฎหมายเฉพาะให้ใช้กัญชาเป็นยารักษา
โรคโดยถูกกฎหมายในอนาคต พบว่า (1) ร้อยละ 72.40 เห็นด้วย เพราะกัญชามีประโยชน์หลายอย่าง

รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกญั ชงศกึ ษา เพอื่ ใชเ้ ปน็ ยา หนังสือเรยี นสาระทักษะการดำ�เนนิ ชวี ติ 39
อย่างชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย

4400

เเเเกกปปยมยมกแกแ88ไใททไไสไใสปปพพกกนนมมมม22ลลาาาาาาาารรวั่ว่ัรริิดด่แ่แรร่่ททเเมมรร..รรใใะะะะททะะหห00าาชชนนปปแแัักกาาาาชชกกชชกุุก77ะะ็็นน้้เเงงรรพพใ่่ใรรษษรราาาาปปภภกกจจกกถถดดะะะะสสพพททชชาา็็ููมมนนญัญัาาใใ้้โโททววมัมันนยโโยออชชรรภิภิยยยยรรยยชช่่ออพพ์์ทท้้แแใใสสชชาาาาคคาานนมมนัันพพ่่ใใววรรเเรรคคนนมมใในนกกพพททาานนััธธกกททนนขข์์ออปีีปาาบพพบาา์์รรษษใใออ33ยยปปททรรยยรรงงหหาาขขรร..งง์์าา””รระะกก่่รราา33าาะะะะ้้ออญญปปโโัักกโโงงะะกกาาถถรรรรรรมมยยรรษษมม่่รรเเาาาาะะคค้้าากกรระะููลลททชชกกแแรราาาาชชหหทท””ััาาบบเเนนโโพพสสกกศศลลบบททแแววรราารรทท์์หหาา่่าาไไพพททญััญ่่าาสสศศคคลลใใแแททรรววรรหหลลงงยยบบะะาาไไลลญญววโโาาววยยจจดดาา้้์์ถถรรดดววจจบบะะัันนใใยยาา((ตัตั้้ถถววููกก่่าายย22คคนนเเเเนนขขออททิิยย้้จจาารรปปรรกก))สสววพพ้้ออววยยนน่ื่ืาา่ีี่ออ่่ืืออคครรฎฎาารรรร11นนรรเเา่า่มมาางงงงววะะมมุุปป้้ออสสหห11ะะงงททมมููลลาาชชคคพพยยรร““““มมาาังงัมม--จจเเสสาาดิดิลลาาตตกกกกกกใใสสาาาาชชาาคค11ชชชชะะเเดิดิี่่ีััยยญญาายยิินนกกมมหห88นนิิดดบบ้้ททรรใใววจจผผ11าา็็นนชชสสหหขขญัญัออ22าาเเกกะะรร77ลลมมาาขข่่ววอองง้โ้โ,,นนัับบถถมมญญ00..กกททปปกกษษนนออ99งงุุญญใใีีกก55ผผาาาาััตตษษสสงง33รราาชชใใ88รราาลลรรหหปปาายยิิยยะะถถ้ใใ้ สสรรแแทท((เเตตนนนนญญรราาโโาาหหฉฉสสออพพาายยรรเเะะใใกกบบบบนน่่ีีเเสสยยรรนนหหพพาาททชชชชหหาาัันนววับับ่วว่พพมมบบุุญญ้้ใใรร..าานนยย็็นนศศจจยยบบชชททาาตตรรชชดด์์นน์์หหาาเเดด..ตต้้กกกกัักักัณณดิดิ่่ีีนนีีเเรรตต่่าารร7722้้กกววััววกกััญญษษื่ออ่ืใใจจใใฑฑืืออ55))ยยออหหี่ี่ยยเเววงงหหาาะะรรชช66โโกกยยพพิิววตต้โ้โ่่าาโโ่ื่ืเเออ้้ททใใาาทท22““รรกก่่ััาาบบกกผผพพ..ชชงงศศแแคคษษงงคคษษัับบิิดดกกลลจจัั้้ฒฒปป..ลลไไนน““””ปปกกพพาาดดาาดดรร22((ะะนนกกไไรรกกาาฉฉรรีีบบ้้ะะ55กกททพพแแผผาารรถถบบปปะะบบโโวว66รรรรยยออบบลลลลโโ้้าายยรรรรับบั่่าา22ยยะะออคคนนนนััะะกกะะิิหหววชชททชชททนน((ิิดดชชาาุุ่่ญญดดาานน11าานน((่่ีี่่ออุุญญมมเเปปาาัันน77รร33))์์จจาาหห์์ออชชมมาาศศ))รร))าาใใตตปปาา็็นนใใยยนนหหใใตตะะาาพพกกรรใใชชรรนน่่ออาาททหห้้มมชชสสใใ้้ออกกะะ..้้ททงงหหททยยศศี่ี่มม้้ตตีีาาใใกกชชยยััญญมมาาชช่่าา..้้ใใาาชชีีออาารราาลลงงาาชชงงชช้้ปปงง22รร์์นนชชาากกกกะะไไ้้กกกก((าา55นนรรยยรรนนาานนสสัญัญแแาา((66ะะุุตต22รราาสส22่่ิิววดดรรกกลล22โโแแกกชช..ัังง))่่ววนน66้้ยยแแาาัับบะะแแพพััญญาารรนน))44ชชใใพพกกกกตตแแ้้ททออหหใใชชนนรรททรราาลล่่ไไหหยยยย่่ญญาาวว11์์มมจจรระะะะยยลลญญ์์คคมมมม88นนาาทท่่รร่่กกเเ์์””ะะาาาาหห่่กกกกะะาา่่ออรรปปรรดดใใัักกกก็็บบบบนน22ะะพพมมชชอ้้อีีขขววััญญััญญ44ททกกุุดดหห้้เเยยบบทท่ึ่นาึานปป..่่ออรร้้จจววลลชชชชรร99ววไไาา็็นนมมปปมมืืยยออะะะะ66าาาา่่งงาา

เใเใกสเคกคเสววเเวว((เเIIพพขขปปรรนนิิิิเเnnเเ็อ็อน้้นนนคคคค้้าาอื่ื่อ็็่ืื่นนออสสttาาหหใใถถรรรรee่่ืืงงไไออจจขขจจาาาาึึงงมมาาrrททออตตจจ้้ออขขnnะะไไะะ่่ใใออดดะะ่่ออมม่ีี่หหอ้อ้หหeeหห33เเนน้้งงผผููลลมมtt์์แแ้้ตตปป์์แแเา่า่))ไไลลททรลูลูยยกกน็็นยยยยลลเเ11กกขขอ่ืสสผผกกี่ี่ผผเเฟฟกกกกนนปป..้้แแรรออ่า่าแแูู้้งพพภภาาแแ์์ไไซซะะนน็็ตตนนยยทมมปปมมรรบบแแาายยบบทท่่สสยยะะเเสสูู่่ไไจัจัลล่ีนนพพะะเเหหุุ๊๊กกดดงงััขขืออื่่บบ3หหรรจจททขขววขขยยกก้เ้เอ้อ้ออ้้าาทท็็ุุนนบบทท้้ปปออ((่ี่ีเเาา่ื่ือองงมมออาาFFีี่่ตตกกันนัเเสาาดดมมนน็็เเขขหหนนaaููลลรรรรี่่ีงงาายยสสกกููลลภคคออccณณทท่ืื่ออไไตตกกมมอืื่่อววาาใใลลววeeงงางงถถี่่ีาาุุกกมมนนรรออขขสสาาขข์์นนbbขขพรรกูกูาาคคาามมททออ้้่ื่ืออออึึooนนแแ์์้้ออรรตตกิิดดหหจจนนออาายยงงooออมมณณมม้อ้อววารรลลงงกกไไออกกkkาาาางงลลิิเเลลููงิิง์์ททเเรักักัั))นนจจแแบบคคปปททนนหหณทท่่ีีกกสสเเยยไไไไรรกก็็นนังงัรร์์เเรรลลลลาาืืบบะะาาี่เี่เขขหหััีีข์ยยญญผผืืออรรกกนนนนะะขขคค้า้ามมกกรรูู้้โโตตอ้หหย่่ยีี์์้้ออ์์ชชมม้้นนพพูเู้เ้ดดไไดด((ััดดมทท์์มมขขววาาาาLLดดไไสสัังงตตมม้้ออดดูลูล่าา่แแูลกกiiขข้้ววนนnnตต่่ออททมมผผีอีอ้้ผผ่่รราาลลทอ้้อััeeนน์์ภภภภะะันนัา่า่ิิททสสููลล่่าาะะ))งง่เีจจาานนาาแแนน่ืื่ออววสสธธกกกกกึึแแงงพพพพสสสส่่าาพิพิอ่ืื่อออสสี่ยััมมญญบบััลลเเเเขขอื่ือ่ออ่่ืืออออลลขขพพวีีออคคะะกกออ้้ออชชออนนตตอออ้อ้งงววขื่ื่ออยยมมออัญัญนนงง่่ออออไไมมาาดดููทท้อแแนนููลลลลผผไไสสมมนนููลลงึึงชชลลููลลบบงททนนไไ่่าาังังจจดดใใไไลลนนกะะาาคคี่ี่ดด์์หหนนลลเเาาดูดูนน((ปปถถแแ์์บัมมคคนนเเลลYYสสคคมมปป์์็็นน่่าาลลไไืืออooัั่่งง์์่ืื่กออววีีททยย็็นนแแเเไไขข33uuะะาาญัหหออหหททยยตตลล้้ออมมกกTTมมหหออลลออออ้้ะะออชมมuuสสญัญั ืืออออลลยยนนตตดดงงููลลbbนนายยนนาา่่กัักสสรรปปชชไไททeeแใใงงูู่่ใใลลกกรระะดดจจรรงง))่ีี่นนนนมมล้้าาาาหหนนใใาาะะผผขข่่าาาาสสงงหหรระบบ์์สสนนมมกกเเภภ้้ออ่่าาืื่่ออก้้ขขชชดดบบััสสีีกกททนนููมมมมอออ้อ้่ื่ืญัออจจัังงออกกถถััิิออููคคงงลลสสมมึึนนถถงงึึงงงงาาขขชนนุุ้้มมตตเเููลลืือออื่่อืีีคคคครรหห้้ออ้้ไไกกอองเเณณออมมววลลปปลลจจงงััผนนมมาาททออนนึึ่่งงพพ์์็็าาโโนนููใใลลา่มมดดคค่่ีีนนนนเเ์์มมหหึึงงททนรรททสสยยววรรีีมมีี้้ปปไไาา่ีี่นนาารรททสะะตตาาลลาาจจรร่่คคาามมววงงรราากก่อืนนะะะะเเััญญคีคีังงัอองงใใชชมมอชชตตเเ์์หหิิววนนื่่ืออพพาาขขาา้้แแอออาา้้ปปยยถถเเชชออรรตตงงมมนททรรืืออาานนรรงง่่บบบบรรไะะะะกกออูู้้เเใใูู้้ใใลาาโโาาททชชขขนนาานนรรดดงงงงน่่้้ออาาาารร์์กกเเกกคคคคยยนนททชชมมคค์าาาาไไรรรร็็ัันนนนููลลิิมมตตรรดดรรัังงัังง่่

40 หนงั สอื เรยี นสาระทักษะการด�ำ เนินชวี ิต เพื่อใชเ้ ปน็ ยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา

41

หลักการท่ี 1 การค้นหาข้อมูลในสื่อออนไลน์ ต้องตังคาถามกับตัวเองทุกครงั ว่าข้อมูล
ดังกล่าวมาจากไหน หากแหล่งข่าวหรือที่มาไม่มีความน่าเช่ือถือ ข้อมูลในข่าวก็ไม่น่าเชื่อถือเช่นกัน
อยา่ เช่อื สิง่ ท่เี หน็ หรอื ได้ยินทกุ ครังจนกว่าจะรทู้ ี่มาของแหล่งขา่ วมาจากไหน

หลักการที่ 2 การติดตามข่าวสารผ่านส่ือออนไลน์ปัจจุบันถือว่าเป็นสิ่งสาคัญมาก
เพราะช่องทางของส่ือออนไลน์ท่ีกระจายข่าวสารได้อย่างรวดเร็ว ตัวอย่างเช่น อินเทอร์เน็ต
(Internet) เฟซบุ๊ก (Facebook) ไลน์ (Line) และยูทูบ (YouTube) เป็นต้น จึงควรต้องระมัดระวัง
และรอบคอบในการรับขอ้ มูลจากส่อื ออนไลน์

หลักการท่ี 3 การตรวจสอบข้อมูลหลาย ๆ ทาง โดยทาการสารวจข้อมูลจากเว็บไซต์
ของกูเกลิ (www.google.com) ในเบอื งตน้ เพือ่ ดทู ี่มาของแหลง่ ข้อมลู สามารถสบื ค้นข้อมูลไปยงั แหล่ง
อ้างอิงของข่าวท่ีระบุไว้ เข้าไปสืบค้นข้อมูลจากเว็บไซต์ท่ีน่าเชื่อถือ เช่น ข้อมูลจากกระทร วง
สาธารณ สุข (https://www.moph.go.th) สานักงานคณ ะกรรมการอาหารและยา (อย.)
(www.fda.moph.go.th) กรมการแพทย์ (www.dms.moph.go.th) เปน็ ต้น

2. ตวั อยา่ งข้อมูลท่เี กี่ยวข้องกบั กญั ชาและกญั ชงผ่านสอ่ื ออนไลน์
2.1 ข้อมลู ทางอนิ เทอร์เน็ต (Internet)

ภาพที่ 1 ข่าวใช้นามันกัญชา “หยอดแลว้ ตาย” ทางอนิ เทอร์เนต็

รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา เพอื่ ใช้เป็นยา หนังสอื เรียนสาระทกั ษะการด�ำ เนินชวี ติ 41
อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย

42

สาวผสมเอง นามันกญั ชา “หยอดแล้วตาย” โดนแจ้งจบั พบเงินสดกว่า 3 ลา้ น
ในวันท่ี 20 กันยายน พ.ศ. 2562 เจ้าหน้าท่ีตารวจกองบังคับการตารวจภูธรจังหวัดเชียงใหม่
ร่วมกับ สภ.สารภี สนธิ นาหมายศาลเข้าตรวจค้นที่บ้านเลขท่ี 74/49 หมู่ 3 ต.ชมพู อ.สารภี จับ
บัณฑิตสาว ขายนามันกัญชาออนไลน์ มีคนหลงเชื่อซือไปหยอดให้ญาติแล้วตาย ทราบว่าได้ซือ
นามันกัญชาผ่านระบบออนไลน์มาจาก นางสาววิชุนี ภักดีราช อายุ 31 ปี นามาโพสต์ขายผ่าน
ทางระบบออนไลน์ ทาให้ญาติผู้ป่วยโรคมะเร็งหลงเช่ือ นาไปหยอดให้ผู้ป่วยจนเสียชีวิต
ไม่สามารถรักษาโรคได้ตามที่มีการโฆษณาชวนเช่ือ จึงได้เข้าแจ้งความ จากการสอบสวน เดิมยึด
อาชีพขายถุงห่อมะม่วง ต่อมาได้ตรวจพบก้อนเนือที่ขาหนีบ จึงทดลองนานามันกัญชามาหยอด
รกั ษาแล้วดีขึน จึงส่ังนามันกัญชามาจากประเทศลาวในราคาขวดละ 1 แสนบาท แล้วนามาผสม
กบั นามันมะพร้าว ซ่งึ เป็นสูตรที่คิดขึนเอง ก่อนท่ีจะนามาบรรจุใสข่ วดขนาดเล็กขายตามไลนก์ ลุ่ม
ผู้ป่วยโรคมะเร็ง ลูกค้าที่ป่วยเป็นโรคมะเร็งซือไปใช้ สามารถยือชีวิตได้หลายราย ซ่ึงรายที่
เสียชีวิตนัน ตนไม่เช่ือว่าจะเสียชีวิตจากนามันกัญชาที่ซือไป เบืองต้นได้แจ้งข้อหามียาเสพติดให้
โทษประเภท 5 เอาไว้ในครอบครอง และมีไว้จาหน่ายโดยไม่ได้รับอนุญาต ส่วนกรณีผู้ป่วยซือ
นามันกัญชาไปใช้แล้วเสียชีวิต จะขยายผลโดยประสานแพทย์มายืนยันอีกครังว่าผู้ป่วยเสียชีวิต
ด้วยสาเหตจุ ากการใชน้ ามนั กัญชาหรือไม่ หากแพทย์ยืนยันมาจะดาเนนิ การแจ้งข้อหาต่อไป

2.2 ขอ้ มลู ทางเฟซบุ๊ก (Facebook)

ภาพที่ 2 ข่าวหมอพืนบ้านกับราชกิจจานุเบกษา ท่ีรับรองหมอพืนบา้ น จาก Facebook

42 หนังสอื เรยี นสาระทกั ษะการดำ�เนนิ ชีวติ เพื่อใช้เปน็ ยา อย่างชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกัญชงศกึ ษา

43

รมว.สธ.ลงนามแก้ระเบียบรับรองหมอพืนบ้าน พร้อมเซ็นประกาศกระทรวงอีก 2 ฉบับ ที่แก้ไขให้
ปรุงยาได้ โดยไม่ต้องใช้เคร่ืองกัญชากลาง ได้ใจหมอพืนบ้าน 3 พันคน ด้าน “รจนา” เสนอปลูก
กญั ชาควรต้องเป็นหมอพืนบ้าน-แพทย์แผนไทยกอ่ นขยาย อสม.
นพ.ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กล่าวว่า รัฐมนตรีว่าการ
กระทรวงสาธารณสุข ได้ลงนามในประกาศกระทรวงสาธารณสุขอีก 2 ฉบับ คือ ประกาศกระทรวง
สาธารณสขุ เรื่อง กาหนดตารับยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ที่มีกัญชาปรุงผสมอยู่ทใี่ ห้เสพเพื่อรักษา
โรคหรือการศึกษาวิจัยได้ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562 และประกาศกระทรวงสาธารณสุข เร่ือง กาหนดผู้
ประกอบวิชาชีพการแพทย์แผนไทยและหมอพืนบ้านตามกฎหมายว่าด้วยวิชาชีพการแพทย์แผนไทย
ที่จะสามารถปรุง หรือ ส่ังจ่ายตารับยาที่มีกัญชาปรุงผสมอยู่ได้ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562 โดยประกาศ
กระทรวงทงั 2 ฉบับ เปน็ การแกไ้ ขจากเดมิ ทก่ี รมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลอื ก กาหนดว่า
ในการทายาของแพทยแ์ ผนไทยและหมอพืนบ้าน จะต้องใชว้ ัตถุดบิ ทเี่ ปน็ เครอื่ งกญั ชากลาง ซงึ่ เจตนาจะ
มหี น่วยผลิตกลางจัดทาขึน เพ่ือป้องกันการนาไปใช้ผิดวัตถปุ ระสงค์ แต่ในข้อเท็จจริงหมอพืนบ้านและ
แพทย์แผนไทยท่ีจะปรุงยาเฉพาะรายไม่ได้ใช้เครื่องกัญชากลาง ต้องใช้พืชใบสด ซ่ึงรัฐมนตรีว่าการ
กระทรวงสาธารณสขุ ได้ลงนามแกไ้ ขทงั 2 ประกาศที่จะทาให้แพทยแ์ ผนไทยและหมอพืนบา้ นสามารถ
ใชย้ าไดโ้ ดยไม่ต้องใช้เคร่ืองกญั ชากลาง ทังนี รัฐมนตรี ฯ ได้ลงนามประกาศทงั 2 ฉบับแลว้ ซ่ึงจะทาให้
มีความสะดวก และใช้ได้ตามภูมิปัญญา ซึ่งได้ผ่านคณะกรรมการยาเสพติด ฯ เมื่อประชุมคราวท่ีแล้ว
ก็จะทาให้การพัฒนาหมอพืนบ้านและแพทย์แผนไทยในการปรุงเฉพาะรายจะดีขึน โดยจะมีผลหลัง
ประกาศในราชกิจจานเุ บกษาตอ่ ไป

2.3 ขอ้ มูลทางไลน์ (Line)

ภาพท่ี 3 ข่าวการระดมความคิดเตรยี มปลูกกญั ชา จาก Line

รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกัญชงศกึ ษา เพอ่ื ใช้เปน็ ยา หนังสือเรยี นสาระทักษะการดำ�เนินชีวติ 43
อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย

44

วันท่ี 17 กันยายน 2562 ณ ศูนย์การเรียนรู้วิจัยและพัฒนาเมืองสมุนไพร ชุมชนพรสวรรค์ ใน
เขตเทศบาลตาบลหนองบัว อ.เมือง จ.อุดรธานี ดร.องอาจ วิเศษ ประธานเครือข่ายวิจัยและ
พัฒนากัญชาเพื่อประโยชน์แพทย์ไทย ผศ.ดร.อานนท์ แสนน่าน ประธานสมาพันธ์วิจัยและ
พัฒนากัญชาเพื่อประโยชน์แพทย์ไทย นายเศรษฐภัทร์ นิตยวิทธิวรากุล นายศรีทัศน์ มาตราช
รองประธานสมาพันธ์วิจัยและพัฒนากัญชาเพื่อประโยชน์แพทย์ไทย นางธนภัทร พันธวาส
ประธานเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนไทย นอกจากนันแล้วยังมีแพทย์แผนไทย หมอพืนบ้าน และ
ตัวแทนเกษตรกรกลุ่มวิสาหกิจชุมชนภาคอีสาน ร่วมประชุมหารือ “เตรียมการปลูกกัญชงเพ่ือ
เศรษฐกิจไทย” โดยใหม้ ีการร่วมมอื หลายภาคส่วนให้เกษตรกรสามารถปลกู กัญชงก่อน ในขณะที่
กาลงั รอกฎหมายลูกและนโยบายจากกระทรวงสาธารณสขุ ใหช้ ดั เจนอีกครงั ในการ “ปลกู กญั ชา”

2.4 ขอ้ มลู ทางยูทบู (YouTube)

ภาพที่ 4 ขา่ วท่เี กีย่ วขอ้ งกับกัญชาทาง YouTube

กล่าวโดยสรุป ข้อมูลท่ีเกี่ยวข้องกับกัญชาและกัญชงผ่านสื่อออนไลน์ มีทังข้อมูล
ทางอินเทอร์เน็ต (Internet) เฟซบุ๊ก (Facebook) ไลน์ (Line) และยูทูบ (YouTube) ข้อมูลเหล่านี
ทาให้ประชาชนเข้าถึงได้ง่าย แต่ยังขาดการคิดวิเคราะห์ว่าข้อมูลใดมีความน่าเช่ือถือ จึงควรมีความรู้
ในการคิดวิเคราะห์แยกแยะข้อมูลที่สืบค้นได้ผ่านส่ือออนไลน์ และตระหนกั ถึงความสาคัญของการคิด
วเิ คราะห์แยกแยะขอ้ มลู ทถ่ี กู ต้อง

44 หนังสือเรียนสาระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชีวติ เพ่อื ใช้เปน็ ยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กัญชาและกัญชงศึกษา

45

เรื่องท่ี 4เรสือ่ ภงทาพ่ี 4กาสรภณาก์ พากราใชรณ้กญั ก์ าชราใแชลก้ ะญั กชญั าชแงลใะนกตญั ่างชปงรในะเตทา่ ศงประเทศ

ในปัจจุบันมีกว่า 30 ประเทศท่ัวโลกท่ีอนุญาตให้ใช้กัญชาเพ่ือทาการรักษาโรคได้ และอีก
หลายรัฐในสหรัฐอเมรกิ า และยุโรปท่อี นุญาตให้ใชก้ ัญชาไดอ้ ย่างเสรี

ในปี พ.ศ. 2556 สภาประกาศผ่านร่างกฎหมายให้ประชาชนสามารถใช้กัญชาเพื่อ
นันทนาการ พักผ่อนหย่อนใจ จนอุรกุ วัยกลายเป็นประเทศแรกของโลก ที่เปิดกัญชาเสรใี ห้ผู้คนซือหา
มาเสพได้ แตก่ อ็ นุญาตให้สามารถซอื กญั ชาไดเ้ ฉพาะร้านขายยาท่ีมสี ิทธ์ิจาหน่ายกญั ชาเทา่ นัน

แคนาดาเป็นประเทศท่ีสอง ท่ีอนุญาตให้ใช้กัญชาได้อย่างเสรี หลังจากรัฐบาล
นายกรัฐมนตรี จัสตนิ ทรโู ด ได้รบั เลอื ก โดยออกกฎหมายอนญุ าตให้ชาวแคนาดาท่ีบรรลุนติ ภิ าวะแล้ว
สามารถครอบครองและใช้กัญชาเพื่อนันทนาการได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย เม่ือวันที่ 17 ตุลาคม
พ.ศ. 2561 ในขณะท่ีได้อนุญาตให้ใช้กัญชาทางการแพทย์มาตังแต่ปี พ.ศ. 2554 ซึ่งก่อนหน้านี
การครอบครองกัญชาในแคนาดา ถือเป็นความผิดตามกฎหมายมาตังแต่ปี พ.ศ. 2466 หรือ 95 ปี
นานเกือบจะร่วม 1 ศตวรรษ

สถานการณ์กัญชาในสหรัฐอเมริกา ปัจจุบันแต่ละรัฐจะมีกฎหมายการอนุญาตใช้กัญชา
แตกต่างกันไป ขณะนีมี 33 รัฐ จาก 50 รัฐในสหรัฐอเมริกา ท่ีได้ออกกฎหมายอนุญาตใช้กัญชาทาง
การแพทย์เพือ่ รักษาโรคได้ และมีอีก 10 รัฐ ท่ีสามารถใชเ้ พ่ือนันทนาการได้ รัฐวอชิงตนั และโคโลราโด
เป็นสองรัฐแรกในสหรัฐอเมริกา ท่ีสามารถใช้กัญชาโดยไม่ต้องมีจุดประสงค์ทางการแพทย์ และต่อมา
มีอีก 8 รัฐ ในสหรัฐอเมริกา ได้แก่ เนวาดา อิลินอยส์ อลาสกา ออรีกอน เวอร์มอนต์ รวมถึงกรุง
วอชงิ ตนั ด.ี ซี. ทีไ่ ด้สนับสนนุ การใช้กญั ชาเพอื่ นนั ทนาการได้

สเปน อนุญาตใหใ้ ชก้ ัญชาในพนื ที่ส่วนตัวได้โดยไม่ผิดกฎหมาย
เนเธอร์แลนด์ มกี ารอนญุ าตให้ขายกัญชาไดอ้ ยา่ งเสรใี นร้านกาแฟ
อังกฤษ ได้คลายกฎเร่ืองกัญชาลง อนุญาตให้แพทย์สามารถส่ังจ่ายยาผลิตภัณฑ์จาก
กญั ชาให้แก่ผู้ปว่ ยไดต้ งั แตว่ ันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2561
หลายประเทศทั่วโลกกว่า 30 ประเทศแล้ว ที่ออกกฎหมายอนุญาตให้ใช้กัญชาทาง
การแพทย์ เพื่อนาไปรักษาผู้ป่วย รวมทัง อาร์เจนตินา ออสเตรเลีย แคนาดา ชิลี โคลอมเบีย
โครเอเชีย ไซปรัส ฟินแลนด์ เยอรมนี กรีซ อิสราเอล อิตาลี ลักเซมเบิร์ก มาเซโดเนียเหนือ นอร์เวย์
เนเธอรแ์ ลนด์ นวิ ซแี ลนด์ เปรู โปแลนด์ สวติ เซอร์แลนด์ และไทย
ไทยเป็นชาติแรกในภูมภิ าคอาเซยี น ทอี่ นญุ าตใหใ้ ช้กญั ชาเพ่ือประโยชน์ทางการแพทย์
ในต่างประเทศมีการศกึ ษาวิจัยกัญชาและกัญชงมานานกว่าในประเทศไทย มีการวิจยั และ
พัฒนาสายพันธุ์กัญชาและกัญชงอย่างกว้างขวาง รวมไปถึงการศึกษาฤทธ์ิทางเภสัชวิทยา และการ
รักษาโรคต่าง ๆ มากมาย เช่น การศึกษาเกี่ยวกับโรคมะเร็งปอด โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว โรคมะเร็ง
สมอง โรคมะเร็งเต้านม โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก โรคมะเร็งช่องปาก โรคมะเร็งตับ โรคมะเร็งตับอ่อน

รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกัญชงศึกษา เพอื่ ใช้เปน็ ยา หนังสือเรยี นสาระทกั ษะการด�ำ เนินชวี ติ 45
อย่างชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

4466

แจจเใแเใปโปโกกดดยยโโโโพพรรรรชชรราาังงัลลาา้ว้วรรคคคคคค้้กกีีไไยยนนแแยยะะะะมมออททลลััญญงงฟฟกกววเเ่ม่มััลลสสททููเเกกมมนนาาชชรรไไีกกี่่ววใใศศาาหหชชมม็ตต็ซซาานนนนาารรออัันนกกจจาาเเตตรรขขศศกกมมุุรรกกดดึึงง์์ศศณณึึโโาากกออซซุุกกจจยยปปกกึึรรกกรรรรษษิินนววะะาาัังงรรคคษษศศลล์์ััยยเเมมททโโาามมิิโโผผปปึึ่่กกาาาาดดรรววีีขขี่่ีปปาาววิิววววแแษษ็็นนคครริิจจ้้ออณณรรจิจิโโหหคคมมลลาาตตััยยดดมมะะยยัักกแแนนนนาา้้ออขขเเยยููลล((เเาาไไลลททTTัันนาางงงงัันนสสนนสสรระะดดออooศศื่อ่อื รรใใ้้ออ22ตต้้ออววยยาาuuออชชงงุุปปัักก้้นนยยิิจจจจูู่่ภภื่ื่rrนน้้ใใโโสสเเeeััยยนนรรใใาาสสกกาาปปนนหหttคคกกเเๆๆขขบบยยาาttกกรรหหรรกกนนeeรรใใเเะะีี่่ยยไไมมััฐฐรรััญญตตลลใใ’’าาดดสสววาาืืออsออsชชดด้้กกออ้้ชชแแิิกกททกกรร้้เเกกททSSาาดดาามมกกัับบกกธธัังงััญญรรyy่ป่ีีปแแทท่่รริิภภววกกดดnnหหโโลลชชลลิิกกาา่่ดดาาััญญรรููddแแรระะออาาาาพพลลคคืืออลล33rrชชกกแแดดเเooออกกสสปป00โโขขาาัญญัลลภภคคmmาางงะะแแออ็็นนะะยัยัปปชชรรรรเเลลงงeeกกหหบบกกนนแแรรงงรรแแะะ))ััญญเเัักกาา็็รรลลดดะะปปพพกก((งงแแืืออษษเเะะเเCCชช็น็นททััญญรรททงงลลเเหหาาrrงงิิสสัันนฐฐยยศศooยยะะชชขขใในนี่ย่ยีาาhhนนโโ์์งงออสสููแแใใททเเรรซซงงnnตตหหสสงงเเตตคคมมลล่ึ่ึงงดด’’ปปกก่่าาพพ้้ใใ่่ออssจจตตีีใใะะลลชชัังงญญนนนนตตผผะะ้อ้อกกDDปป้้ออกกใใตติดิดชชจจลลหหรรiiชชััญญรรงงss่่าา่่าาาาขขรรนินิ้้ะะeeใใจจงงใใยยชชกกมมาา้้นนaaเเนนปปึงึงงงใใาาททแแาาพพssพพยยหหผผเเรรใใรรตตeeศศคคัันนังังนนืืนนะะูู้้ปป้้ใใศศ))่ทท่ไไยีียนนเเททธธททใใมม่่ววึึกกโโททัังงงงุุ์์ชชผผกกรราายย่ีี่สสมม่่นนนนษษศศคค้้ิิเเงงววลลจจ่่ววีีผผีีสสกก้อ้อาากกนนปปหหุุ่่มมรรนนลลาารรววยยาาาาลลิิงงนนโโกกรรีีตตไไิิจจรรนนรรยยออดดศศัังงาาััแแััววยยคคัังงแแกก้้ชชเเรรึึกกพพททไไพพททลลปปเเววนนษษมมนนททาา่ืื่้้ออววี่่ีิิจจมมรริิดด่่ชชาางงเเยยยััยะะนนีีผผววธธััสสดดหหคคร์์รสสมมััลลนนิิจจออาาเเลลนนววาาาาจจกกัยยัรรททหหมมิิททนนรรัังงนน์์แแสสาานนรรออถถหหิิเเกกรรนนว่ว่ลลบบััสสาาึึงงงงนนววใในนนนัักกื่ื่ออรรปปกกปปนนิิจจาาใใบบััมมดดาารรรรผผััหหยยแแดดรร์์ะะะะใใูู้้ททปปโโััตตญญงงชชเเเเรรนนมมททททีี่่่่่่ชชกกวว้้ใใ่่ยยคคนนััีีนนออยยััศศดดศศาางังัเเออยยรรเเกกจจไไเเไไเเนนปปจจทททท้้าาดดูู่่ใใาารริินนนนนนดด็็นนยยรรยยสสิิงง์์

เเกไกไคคแแสสคคทททจทไไจรรดดททาาผผาาััรรณณญญ่ี่รรีาา่ืืออ่แ้้แยยกกหหออัันนกกงงะะชชกกงงกกททกกบบรรษษไไกกาา่่ททททับับัญัญีี่่าาชชคคาาปปรรรรยยผผ่่ีีััดดยยลลชชรรรร55แแแแ้ปูู้ปาามุมุเเมมเาาุุงงจจรพพลลกกตตว่่วททกกผผนน่อืะะแแยยทท้้ออสสาาตตปปปปปปปปังปงัปสสสสกกงลลเเรรตตงงยยาาาาภภแแรรมมรรรรรรรรฉฉาาทออไไะะาามมหหะะ์์ะะะะะะแแะะลลออมมพพาารราารรทท่ีเเปปเเเเเเรรผผเเะะแแส่ส่ยยพพาาหหบับัภภภภ5ภภภภภภ่่ีีดดัับบรรไไนนพพะะูู่่าาททาายยททททททกกททดดืืออททะะปปมมรรปปททรร่ี่ีใใาาทท้้รรตทตทาากกททททาาสหหาาททแแรรแแััยยจจัับบยย่่ี่ี่ออรราาี่ี่รร่่ีีี่ี่ะะภลล้้่ีี่เเผผ์ท์ท55จจ332244ศศถถกกณณสสยย11เเะะนน((าุุบบาาททกกแแาาSSาาพพตตยยตตตตตตพงงปป์์กกตตััรรรรนนศศยยppรราาาาเเเเาาาาาาักกัจัจัรรพพาาะะาาลลกกไไกeeรรรรรรรรัับบททใใจจรรษษททรรอือืัับบเเ่่ืืccออัับบาัััับบบบชชปปัับบุุบบรรยยใใiiกกาารรยยรรรaaยย้้ยยยยรรน็น็ชชออันันววยยััาากกณllััาากกภภาาาากก((ชชงงงงก้้กททแแาาปปษษททAAททแแษษรรจจสสาาอ่่อ์กททลลญญัั่ีี่หหจจััี่ี่ccออาาผผววะะ่่ีีไไาาาาาาดดะะาี่ี่ดดไไจจccมมโโะะททกกนนนนธธภภชชออดดตตรรรeeุบุบ้้รรกกออาากกุุรรญญไไาาคคกก้้าารราาใััssบบรรททลลันนัพพววรรววชรรััssหหบบาาแแณณ้้ออาางงมมมมยยใใืืนนะะบบััตตก้รรสสกกบบมมลลSSนนกกททีีสสคคบบยยใืืใออ11ccัญาาเเาาะะุุาาญญุุหห่่ีีขขมมลลาานน้้าาเเhh66กกธธรรรรกกพพแแนน่ื่ื้้ีีผผนนกกชืืออาาาาeeาารรเเแแญัญัตต่ือ่อืผผรรลลััปปญญตตรรหหไไััรรmmบบาพพปปนนื่ื่าาสสออณณิิศศตตภภรรแดดชชชชรรรรททee้้ออไไงง้ออุุ้งงึึใใกกาาเเออสสลบบััาาททงงกกนนขข))ยยกกงงาายยษษผผุุขขงงใใ))ะยยกกาาึึนน์์เเแแรรปปใใจจาานนจจสสหหกันนัง็็งตตผผจจใใรรววาาีียยมมใใปปหหนนญักก้้าานนโโะะิิจจนนกกนนคคปปกกาา้้กกดดเเรรไไััยยผผสสททชรรใใรรททรรออาาตตะะไไูู้้ปปนนาานนงงุุศศงงงรรงงยยดดเเาากกนน่่ออววผผคคาาททใยยแแรร้้ ภภยยาาไไนััูู้้ยยปปพพกก์์คคออัับบลลศศปปรรปปาาูู่่ววงง่่มมปวว..ยยะะไไววตตใใศศยยาาลลาายยรรชชททกกาาิิรจจาา..ใใมมนนออัับบททเเใ้ใ้าาตตะััมมยยยยสส22นนรรกกคครรววีี่่ไไ้้เกกททคค้แู้แูพพ55ททปปดดทแแณณ่่าาาาีีา่่าไไลล66ตตสส้้พพาารรรรรรดดศแแะะ22ะะงงััิิะะบบดดาารรทท้้รรไนนกกททภภมมสสัักกใใยยไไััทบบยยะะหหรรผี่ีผูู่มมดดาาาาษษาา์์ททออยนนรรททิิดด้้รริิปปโโ้้กกเเาานนททาามมคคถถาาเเาาััญญโโงงสสุุญญขขษษใใกกมมรรหหเเชชญญ่ื่ืออคคออลลีีาาใใบบนนาา้้ผผมมนนงงรรตตืืาาออตตาาดดลลกกแแกกปปออาากกบบจจไไิิตตขขรรมมาาาารรววาาััดดททมมรรง็็งภภะะหหกก้้กกแแ55กกเเัังงััณณรรโโาาสสภภภภพพนนรราาณณรราาปปาาฑฑททคครรีีททววแแนนววีีจจรรแแ์์กกััตตลลยยลละะัักกะะาา55พพััญญถถมม์์แแปปะะเเงงเเปปุุดดภภททชชผผททาาววยยชชิิบบ็็ัันนนนนนกกดดททยย่ีี่มมาาาา์์ีี

46 หนังสอื เรียนสาระทักษะการด�ำ เนินชีวติ เพือ่ ใชเ้ ปน็ ยา อย่างชาญฉลาด | ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กัญชาและกัญชงศึกษา

4477

เไเทโทใใปโขโอโอไปขวททปทปวอทอภภดดรมนนมริิธธััััมมออกกจัจั่่ววัั่ีม่่ีีีมด่ดรรคคสสยย่่หหีีออตตรระะงงจจพพืืเเออีีกกปปัชัชแแสสื่่ืนนาาา่า่ตตลลสสุุบบญัญัตตฤฤงงพพกกรรลลบบัับบไไาาาาัั่่นนออกกกกชชัับบมมรรรรออททททยยษษาาาาแแ่่ไไชชััยยบบใใกกยยททททาายยดดเเ์์นน่่ลลววาาปปยยปป์์แแรรออ่ี่ีี่่ีผผ้้รรผผแแกกยยะะขขัักกาา็็นนผผััรรัักกมมกก่า่าลลผผาาเเผผบบััแแษษนนะะสสนนลลจจพพษษรรนนูู้้ปปผผแแลลสสาา่่ววไไ่่รรกกาารราาาาไไททมมลลนน่่นนววิิาาญญววัักกาาตตววททภภททยยะะยยโโปปรรไไษษิิธธออแแยยาาดดททใใออททททมมออีีรรออาาววลลหหาายยบบยยะะ่่ีีีี่่ผผััมมะะกกโโืื่่ททนนะะหหะะ้้คคสสรรกกททรร่่าาเเีีออเเกกี่่ีออไไผผาาคคววรรสสรรมมออนนมม่ีี่ผผาาลลนนรรูู้้ปป็็งงบบุุภภปปบบบบกกกกกก่่ไไสส้้าารรุุญญ่ว่วคคาาดดผผาาาาาามมมมะะยยกกแแววใใุุรรมมูู้้้้ปปผผาารรรรเเหหยยกกททะะรรลลใในนตตออเเออลล่่ววชชะะัักก้้ผผะะญญคคีี่่มมะะืออืบบใใาายย้้กกสสททู้ปูป้รรหหลลอีอีแแผผกกหหชชรรทท็็งงญััญุุดดื่่ืนนว่ว่รราา้้ลลใใูู้้ปปาามมาาดดขข่ี่ีมมชชกกยยววททรรไไชชะะเเ่่กกววเเออสสีี้้ออททอองงใใาาขขกก้้ใใาาาายยาาชชงงสสรร้้ออหหาางงััอองงททรรยยรรมมกกไ้้ไลลกกาาาา็็งง้้งงคคใใดดาามม11ะะลลมมเเธธใใโโาาชชงงววจจโโ้้ นน66ีีรรสสใใเเ้้าาาาจจรร้้กกดดกกรรบบีีชชยยคคมม่่รรผผจจววุุกกาาััยยญญ็็งงตต้้นนกกคคพพณณู้้ปปูุุนนเเกกเเรรรรออาานนสสััชชใใบบุุมมาาแแเเ่่ววะะกกยยสสรรนนีียยสสืืออาารรออหหพพยยยยัับบาาภูู่ภุุ่ขขผผดดททีียย์์กกแแาาปปลลรระะททนนาาูู้้ปปปปดดิินนขขาากกออแแสสลลาายยยยัันนงง่่ววววนนสสาานนยยุุพพออดดใใ์จจ์ททกกยยดดรรตตัันนขขกกุุกกญญททาาสสททาา้้ออททมมขขก้้กาากกลลปปรรรร้้าางงยยออาา่่ีีไไววออออาาแแกกุุ่่รรมมดดยยรรแแตต์์นนััลลททรร่่งงออพพพพรระะ้้รรไไโโขขคคโโใใไไททาานนดดรระะสสบบััหหรรคคซซทท็็งงววงงออ้้คคททแแ้้คคาาเเเเุุยยณณ้้ใใยยบบเเโโกกงงมมททรรรชชรลลพพาาดด์์แแคคออรรใใอองงวว้้เเืืผผเเเเออยยาาหหผผุมุม็็สสงงาาคคปปงงรรลลผผกกรรเเออนนทท้้สสใใอ่ือ่ืดดมม์์น็็นปป์์ิิกกตตชชูู้้ปปโโไไยยาาไไิิมมูแูแีีบบตตรรดด็็นนิิททนน้้ภภโโผผ่่ธธววูู่่ภภลลแแคคาาดด้้นน้้คคเเูู้้าาปปยยััยยสสณณขขขขบบาาถถววยยััรรดดมมททัันน่่ววยยออ็็งงิิตตััดดาาฑฑออณณเเาายยี่ี่มมงงใใดดกกลล้้าาภภ์์กกออตตแแแแสสโโโโีีออาากกืืงงออรราารรััััญญลลลล้้พพกกุุขขนนาาออัังงคคววกกคค้้ววไไาาแแททกกววชชิิงงะะลลซซเเเเรรเเลลตตลลาายยาารรแแชชปปสสมมเเดดรร้้ววืืททาามม์ท์ทออ่่ลลนนีีววยยชชโโููแแททมมรรออ่ี่ีาาไไรรดดะะกกใใงงัักกลลดด้้ออััตตนนงงงงคครรแแรรปปัันนททขขททร้้รกกงงาา์์สสปปัับบหหรร่ีี่รรับับโโผผออรราา่ีี่มมโโ่่ววลละะรรบบรรกกัั ููดดาารรกกอองงนนีีออคคสสออออษษแแแแแแแแยยนนขขาาาากกววปปงงหหลลาาพพพพสสญญุุกกททออิิตตตตปปยยววะะ้้งงรรททททาางงททาาาากกรรดาดาสสรรกกรรยยตตยยผผรรกกะะีี่่รรกกเเพพัั่่งงนนาา์์ััมมแแ์์บบูู้้ปปัักกสสแแแแััจจงงคครรออืื่่ผผออษษววาา่่ลลยยวว่่ลลาาใใุุณณนนททนนลลยยชชยยยยะะาาาาะะ้้

ทCอทอCเเจจสสกชกชรรมออวคมวครระะิิททาาาาBัBัยยััยยืืดดญญออหหาาอ่่อืื คคมมยยDD่่าา่่งงยยาาเเาาชชจจไไงงงงญญัักกงงะะจจ))าาววททาาสสนนททมมาาุุยยรรศศิิททววยยมมทรทราาีี33าา่ีี่าายย่่าา44คคแแแแกก66บบ่ี่ีววสสสสสสาาคคืืออพพลลเรูรู””ตตจจกกลลรซซกกนนะะณณททุุฬฬรรััจ11จดดััมมือ่ยย((ึ่ึ่ัังงดดเเฟฟ11ยย์์..าากกไไปป์์ จจาางุมุมถถกก33ดด))ใใิิ์์ลลกกววรรลล้้าาทาาศศููหหกกาามม55้ใใ้่่โโาาิิกกปปมมงงกกหหหหรรรราาวว่ี้้ขขสสออาากกกกปปปป6กกแแมมคคสสิิธธข้ข้้้าาออรรรรงงาาิิัันนพรรพีีญญหหตตมมใใ้อ้อาาเเมมณณรรกกดดะะสสยยสสททมมาารรรรมแแููลลชชเเาาววทท์์รรมมืื์์สสาาออลููลททยยพพไไาาุมนนสสรรถถจจ่ี่ีไไหหุุววมมดดมม์์ศศออททดด่่ววใใรรมาาสสาา้้ววีีาามมุุสสททยยชชัักกนน้้ผผยยรรัั่่งงาารรอววคคาามม้้าา่่าาษษ์์คคยย้กก้ลลไไปปออบัับิิททรรงรรยยออดดงง์์มมาาีีชชกกญััญััรรจจปปัักยยงงไไงงขขนน้้ออโโออััดดททรรจจททาานนรราออแแ11ออาาชชงงบบุุเเบบลลี่ี่คคี่่ีเเรเเยยงง00ลลจจกกบบ11กกาาปป้้ััยยาาไไัันนใกก00แแนนะะ99นนดดาาีย่ีย่แแงงชื้้ืออมมาากกงงพพเเ้้ววโโออลลกกเเนนก้รรรร((สสีียยกกหหาาขขมมททยย22่่ืืออววะะใใหหว่ว่ญับบรราา้ออ้าาื่ื่ออ่่))าาชชยย่่าางงกกนนบบรรรรกกาางงงงวว้้คคปปกก์์เเชใใญัญัืืออยยแแกกรรกกจจ““ัันนชช11ััญญววรราิิหหเเนนบบััไไีีกกะะยยทท้้44ชชกกาาะะชชมมแชช่่าากกนนััใใญญรรมมิิััญญเเ่ี่ีงง่่งงชชรรปปลทท22าาญญััตตออสสแแปปชชขขจจ้้ชชกกใใรระิินนศศุุลลขขชชพพลลนนาาััดดรระะออาาััญญกภภะะาาออัักกฤฤททใใกกเเแแยยงงเเททญัททนนชชาาพพดดษษษษตตััาางงาา((บบพพาาศศ44าาททถถรรภภ่ื่ืออ่่งงตตภภ์์ชรรงงุคคุใใ))ววททืืกกออาาุุ่่ััเเงง้้ยยออกกาาแแนนงยย่่าาลลกกงงี่่ีธธตตาาววคคททงงาาลลขททกกีียยรร่่าาาารราาไไ้้ออรรคคมมะะาามมอาาววรราาแแผผรรแแกกงงววงงปปรรยย่่เเงงเเมมงิิพพพพดดคคพพววรรรรชชขขรรแแกกาาบิิกกใใิิดดชช..ททททททืื่่้้ะะาาออรรพพศศสสชชาาฎฎใใุคาาถถเเยยออยยออาารรุุ..ขข้้สสหหททททกกึึหหงง์์ล์์ยยกกงงแแงง22ภภาา้้รรศศยยดดออาาออ่่กกมมาา็็าเเพพ55รรออาารร์์ออททงัังหหยยงงธธแแาาก66าาพพนนททบบงงาาี่่ี่่ไไาามมิิกกยย((คค22รรมมเเดดีี33””คคงงยยืืซซออาาแแนนทงงเเ้้รร))แแ์์ณณออรรีียยปปนนาามมนนยยพพัับบาสสคคบบบบยยนน็็นนีีบบยยัังงาากกงหหุุดดณณททดดททมมบบาารรุุคคเเกาา““งง้้ออปปยยีีดด่ี่กกีรรภภะะีีปปิิรรลลไไววาหหงงัั็็ดดกก้้นน์์าาบบาารราา่่าาาารรปปรลลลลนนออััษษบบพพสสยยกกบบะะแรรัักกงัังออวว่ิ่ิัังงงงรราารรเเขขะะพดดฐฐดดททิิททมมจจลลออโโททออชชาาาารร็็นนััทยยี่ี่ีีปปสสัังงงงาางงุุมมเเนน((คคททรรนนัังงททงงสสCCรรยเเจจททะะคคกก22าาะะนิินaaชชาาีี่่ตต์ ุุฬฬยยุุมมงงาากก00nnรรเเิิกกงง้้ออดดกกรระะาาตต22สสnnปปชชาางง็็แแนนฎฎสสลลaa้้กกออรรนนรรแแออพพััbbนนใใงงเเหหงงััดดะะิิดดจจรราานนกกรรiiททแแจจมมddจจื่อือ่คค้้งงะะเเรรคคัักกลลยยiiาาาาชชใใงงาาooววณณหหืืกก์์ยยษษออททนนิิรรงงะะllัังง,,้้์์ีีีี่่์์

รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา เพอื่ ใช้เปน็ ยา หนังสอื เรียนสาระทักษะการดำ�เนนิ ชีวิต 47
อย่างชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

48

ทาอย่างไรให้ผู้ป่วยท่ีจาเป็นเข้าถึงยาได้เร็วที่สุด ถูกต้อง และปลอดภัย จึงต้องมุ่งเน้นเรื่องหลักฐาน
เชงิ ประจกั ษ์ ประสิทธิภาพ ความปลอดภัย และใชอ้ ย่างมีสติ

2. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ เภสัชกรหญิง ดร.รุ่งเพ็ชร สกุลบารุงศิลป์ คณบดีคณะเภสัช
ศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวถึงนโยบายและงานวิจัยของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในเร่ือง
กญั ชาว่า จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย มีการส่งเสริมการวิจัยดา้ นกัญชา โดยความรว่ มมือของหลายคณะ
มเี ปา้ หมายตงั แต่การปลูกและการพัฒนาสายพันธุ์ต่าง ๆ ซง่ึ ปัจจุบันมีองคค์ วามรู้ในหลายลกั ษณะ เช่น
การได้สารสกัดกัญชาที่ไม่ได้มาจากต้นกัญชา เนื่องจากการปลูกต้นกัญชาต้องใช้เวลา 3 - 4 เดือน
กว่าจะเก็บเกี่ยวและนาไปสกัด แต่กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ทาให้สารสกัดนไี ปเกิดบนต้นไม้อ่นื ได้
โดยได้ปริมาณสารสกัดท่ีเหมาะสมและรวดเร็วกว่า และการพัฒนาสายพนั ธ์ุท่ีดี มคี ุณภาพ ให้สารสกัด
ในปริมาณที่ต้องการ “ด้านกระบวนการสกัด มีการวิจัยเพื่อทาให้มั่นใจว่ามีความปลอดภัย และได้
ปริมาณท่ีเหมาะสม กระบวนการผลิตก็ทาการพัฒนาตารับที่เหมาะกับการใช้ ไม่ว่าจะใช้ทางปาก
การเหน็บ การพ่น รวมถงึ มีการศกึ ษาเรื่องความปลอดภยั ในการใช้ในคนและในมติ ิตา่ ง ๆ เพื่อใหแ้ น่ใจ
ว่าใชแ้ ล้วไม่เกิดการติดหรอื การนาไปใช้ในทางท่ีผดิ ถา้ มีผลข้างเคยี งจากการใช้ยาก็ตอ้ งติดตามได้ หลัง
กระบวนการเสร็จสินจึงจะนาไปขึนทะเบียนเป็นยา จะเห็นว่าขันตอนเพื่อให้ได้มาซ่ึงยานันไม่ได้
ตอ้ งการเพียงยาท่ีรักษาโรคเทา่ นนั แตย่ งั ตอ้ งการยาทม่ี คี วามปลอดภยั มมี าตรฐาน และมคี ณุ ภาพ”

3. ศาสตราจารย์ นายแพทย์ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ศาสตราจารย์สาขาประสาทวิทยา
ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ระบุถึงการใช้กัญชาไว้ว่า
“ห ากใช้ใน ปริมาณ ที่เกิน กาหน ดอาจจะทาให้ เกิดผลเสียต่อผู้ป่วยมากกว่าการรักษ าเยียวยา ”
เช่นเดียวกับทางด้านของ นายแพทย์ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ เลขาธิการสานักงานคณะกรรมการอาหาร
และยา (อย.) ที่มองว่า “แม้กัญชาจะมีสรรพคุณเป็นยาท่ีเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยในบางโรคแต่ถ้าใช้
กัญชาอย่างไม่ถูกต้องและไม่มีการควบคุมก็จะเป็นอันตรายต่อผู้ใช้และสังคม” จึงจาเป็นต้องมีการ
กาหนดใช้กัญชาเพื่อการแพทย์ ด้วยการผลิตเป็นยาเท่านัน ไม่อนุญาตให้มีการนาไปใช้ประโยชน์
อย่างอ่ืน เช่น ผสมในอาหาร หรือผลิตเพื่อการค้า เน่ืองจากสถานการณ์ ในขณะนีมีผู้ใช้กัญชาเพ่ือ
บาบัดรักษาอยู่ท่ีประมาณ 1 แสนคน แต่เป็นผู้ที่มีความรู้ในการใช้กัญชาอย่างถูกต้องเพียง 200 คน
เท่านัน และยังมองวา่ “เป็นบทบาทของกระทรวงสาธารณสุขท่ีจะต้องเร่งผลิตแพทย์ และเภสชั กรท่ีมี
องค์ความรู้ในการใช้กัญชาเป็นยารักษา รวมทังเร่งวิจัยและผลิตยาจากกัญชาให้เพียงพอต่อความ
ต้องการของประชาชน” ส่ิงที่พึงกระทาในปัจจุบันจึงควรเป็นการให้ความรู้อย่างรอบด้านเรื่องกัญชา
กับทุกภาคส่วน รวมถึงประชาชนท่ีต้องการใช้กัญชาให้เข้าใจถูกต้องก่อน เพราะหากผิดพลาดไป
อาจยากตอ่ การควบคุมจัดการ “เราจะเร่ิมแล้ววิ่งเลยคงไม่ได้” ต้องดูด้วยว่า “วุฒิภาวะของสังคมไทย
พรอ้ มแล้วหรอื ยงั หากจะให้กญั ชาไปไกลกวา่ นี”

48 หนงั สือเรียนสาระทกั ษะการด�ำ เนินชีวิต เพ่อื ใชเ้ ปน็ ยา อย่างชาญฉลาด | ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกัญชงศกึ ษา

49

นอกจากนีราชวิทยาลัยจิตแพทย์แห่งประเทศไทย แถลงเรื่องการใช้กัญชาทางการแพทย์
ว่าอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดอาการทางจิตเวชได้ ในมุมมองของจิตแพทย์ สรุปการแถลง
8 ประการ คือ

ประการท่ี 1 กัญชา (Marijuana) มีฤทธ์ิเสพติด เป็นพืชท่ีมีช่ือเรียกทางวิทยาศาสตร์ว่า
“Cannabis” มีหลายสายพันธ์ุ ไม่ใช่เฉพาะแต่เพียงกัญชาเท่านัน (เช่น กัญชง ซ่ึงเป็นพืชที่มีการนา
ลาต้นมาใชป้ ระโยชน์ได้)

ประการที่ 2 สารสกัดหลักจากกัญชา คือ “สาร Cannabinoid” มีอยู่หลายชนิด เช่น
แคนนาบิไดออล (Cannabidiol, CBD) สารเตตราไฮโดรแคนนาบินอล (Tetrahydrocannabinol, THC) โดย
ปริมาณของสาร แคนนาบินอยด์ (Cannabinoid) ท่ีมีอยู่ในพืชตระกูลนี จะมีปริมาณที่แตกต่างกันไป
ตามสายพันธ์ุ และวธิ ีการปลกู

ประการที่ 3 กัญชามีฤทธ์ิทาให้เสพติดได้จริง โดยเกิดจากฤทธ์ิของ สารเตตราไฮโดร
แคนนาบินอล (Tetrahydrocannabinol, THC) ที่ในเบืองต้นจะทาให้ผู้ใช้เกิดความรื่นเริง ผ่อนคลาย
ดึงดูดให้ใช้ติดตอ่ กันเรื่อย ๆ และกลายเป็นการเสพตดิ ในที่สุด โดยผู้เสพอาจนาส่วนต่าง ๆ ของกัญชา
มาทาให้แห้งเพ่ือสบู หรืออาจใช้ในรูปแบบนามนั

ประการท่ี 4 กัญชามีฤทธ์ิรบกวนการทางานของเซลล์สมอง และสามารถเพ่ิมความเสี่ยง
ต่อการเกิดอาการหรือโรคทางจิตเวชได้ เช่น วิตกกังวล ยาคิด หลงผิด หวาดระแวง หูแว่ว ประสาท
หลอน อารมณ์แปรปรวน ก้าวร้าว ซึมเศร้า ฆ่าตัวตาย หลงลืม ไม่มีสมาธิ สมองเส่ือม โดยเฉพาะผู้ท่ี
ใชต้ งั แตว่ ยั เด็กและวัยรนุ่

ประการที่ 5 กญั ชาไมว่ า่ ในรปู แบบใดกต็ าม ปจั จุบนั ยงั ไมม่ ที ใี่ ช้ในการรักษา โรคทางจิตเวช
ประการที่ 6 บุคคลท่ัวไปไม่ควรใชก้ ญั ชา โดยเฉพาะเด็กเยาวชนและผูป้ ่วยเปน็ โรคทางจติ เวช
ประการที่ 7 การให้ขอ้ มูลเก่ยี วกบั ผลของกัญชา (ทงั ประโยชน์และโทษ) ควรระบใุ ห้ชัดเจน
วา่ เปน็ ผลของ “ต้นกัญชา” จาก “สารสกดั ” หรือจาก “สารสังเคราะห์”
ประการท่ี 8 สารสกัดจากพืชตระกูลกัญชาในบางรูปแบบ สามารถนามาใช้ประโยชน์
ทางการแพทย์ได้ แตจ่ ะต้องเป็นไปตามข้อบ่งชีมีหลักฐานทางการแพทย์ที่ได้มาตรฐานรองรับเท่านัน
กล่าวโดยสรปุ บุคลากรทางการแพทย์ มีความคดิ เห็นว่าหากจะใช้กัญชาและกัญชงในทาง
การแพทย์ต้องแจ้งให้ชัดเจน ว่าใช้ได้กับโรคใดท่ีได้ผลชัดเจน มีความปลอดภัยทางวิชาการ คุณภาพ
ของสารสกัดจากกญั ชาและกญั ชง ตอ้ งระบุวิธีการสกดั หรือมสี ารปนเปอื้ นหรอื ไม่ การเข้าถึงอย่างเป็น
ระบบ ทังระยะสันและระยะยาว รวมถึงมีการศึกษาเร่ืองความปลอดภัยการใช้ในคน และในมิตติ ่าง ๆ
เพื่อให้แน่ใจว่าใชแ้ ล้วไม่เกิดการเสพติด หรอื มีการนาไปใช้ในทางที่ผิด ซ่ึงในการผลิตยานันไม่ต้องการ
เพียงยาที่รักษาโรคเท่านัน แต่ยังต้องการยาท่ีมีความปลอดภัย มีมาตรฐาน และมีคุณภาพ แม้กัญชา

รายวิชา ทช33098 กัญชาและกัญชงศกึ ษา เพือ่ ใชเ้ ป็นยา หนงั สือเรียนสาระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชวี ติ 49
อย่างชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย

5500

แแลละะกกััญญชชงงจจะะมมีีสสรรรรพพคคุุณณเเปป็็นนยยาาทท่่ีีเเปป็็นนปปรระะโโยยชชนน์์ตต่่ออผผูู้้ปป่่ววยยใในนบบาางงโโรรคค แแตต่่ถถ้้าาใใชช้้กกััญญชชาาออยย่่าางงไไมม่่ถถููกกตต้้อองง
แแลละะไไมมมม่่ ีกกี าารรคคววบบคคุมมุ กกจ็จ็ ะะเเปปน็็นออันันตตรราายยททังงั ตตอ่อ่ ผผูู้้ใใชชแ้แ้ ลละะสสงงัั คคมม

เเรร่ออ่ืื งงทท่ี่ี 77เรือ่มมงุมมุ ทมม่ี ออ7งงกกมาาุมรรใใมชชอ้ก้กงญญัักาชชราาใแแชลล้กะะญั กกชัญัญาชชแงงลขขะออกงงญั ผผชปปูู้้ งวว่่ ขยยองผู้ปว่ ย

กกาารรดดแูแู ลลดดา้้านนสสขุขุ ภภาาพพขขอองงผผปูู้้ปว่ว่ ยยขขึนึนออยยู่กู่กัับบกกาารรททาาคคววาามมเเขข้าา้ ใใจจแแลละะกกาารรตตออบบสสนนอองงคคววาามมจจาาเเปป็็นน
แแลละะคคววาามมตต้้อองงกกาารรขขอองงผผูู้้ปป่่ววยย โโดดยยเเฉฉพพาาะะคคววาามมพพึึงงพพออใใจจทท่ีี่ผผูู้้ปป่่ววยยมมีีตต่่ออกกาารรใใชช้้ยยาาถถืืออวว่่าาเเปป็็นนสส่ิิ่งง
ทท่่ีีสสาาคคััญญออยย่่าางงยย่่ิิงง ออาาจจรรววมมถถึึงงกกาารรททาาคคววาามมเเขข้้าาใใจจวว่่าารรููปปแแบบบบกกาารรใใหห้้ยยาาเเปป็็นนทท่ีี่ยยออมมรรัับบไไดด้้หหรรืืออไไมม่่ แแลละะ
สสาามมาารรถถพพััฒฒนนาาคคุุณณภภาาพพชชีีววิิตตไไดด้้ออยย่่าางงแแทท้้จจรริิงงหหรรืืออไไมม่่ ผผูู้้ปป่่ววยยใใชช้้กกััญญชชาาททาางงกกาารรแแพพททยย์์ดด้้ววยยเเหหตตุุผผลลหหลลาายย
ปปรระะกกาารร รรววมมถถึงึงเเหหตตุผผุ ลลดดงงัั ตตอ่อ่ ไไปปนนีี

ปปรระะกกาารรททีี่่ 11 ผผูู้้ปป่่ววยยมมอองงวว่่าากกััญญชชาามมีีปปรระะสสิิททธธิิภภาาพพมมาากกกกวว่่าายยาาตตััววออ่ื่ืนน หหรรืืออเเปป็็นนยยาาตตััววเเดดีียยววทที่ี่มมีี
ปปรระะสสิิททธธิิภภาาพพสสาาหหรรัับบบบาางงออาากกาารร เเชช่่นน ตตะะคครริิวว ออาากกาารรปปววดด กกาารรออัักกเเสสบบ ออาากกาารรคคลลื่ื่นนไไสส้้แแลละะออาาเเจจีียยนนทท่่ีีมมีี
สสาาเเหหตตมมุุ าาจจาากกเเคคมมบีีบาาบบดัดั

ปปรระะกกาารรทท่ีี่ 22 ผผูปู้้ป่่ววยยพพจิิจาารรณณาากกััญญชชาาววา่่าดดตีีต่่ออสสุุขขภภาาพพมมาากกกกวว่าา่ ยยาารรักกั ษษาาโโรรคคชชนนดดิิ ออื่นืน่ เเนนื่ื่อองงจจาากกมมีี
คคววาามมเเปป็็นนธธรรรรมมชชาาตติิ เเพพรราาะะกกััญญชชาาเเปป็็นนยยาารรัักกษษาาโโรรคคททีี่่เเปป็็นนสสมมุุนนไไพพรร เเปป็็นนออัันนตตรราายยนน้้ออยยกกวว่่าายยาารรัักกษษาาโโรรคค
ชชนนิดดิ ออื่่นืนทท่ีเี่เปป็นน็ สสาารรเเคคมมีี

ปปรระะกกาารรทท่่ีี 33 ผผูู้้ปป่่ววยยหหาาททาางงเเลลืืออกกออื่่ืนนสสาาหหรรัับบยยาารรัักกษษาาโโรรคคทท่ี่ีตตนนใใชช้้ตตาามมปปกกตติิ เเนน่ื่ือองงจจาากก
ไไมม่่สสาามมาารรถถททนนออาากกาารรขข้้าางงเเคคีียยงงไไดด้้ เเชช่่นน ปปััญญหหาาเเกก่ี่ียยววกกัับบกกรระะเเพพาาะะออาาหหาารรแแลละะลลาาไไสส้้ ออาากกาารรงง่่ววงงซซึึมม ออาากกาารร
ชชาา แแลละะออาากกาารรภภูมูมแิแิ พพ้้ เเปปน็น็ ตต้นน้

ปปรระะกกาารรททีี่่ 44 ผผูู้้ปป่่ววยยพพิิจจาารรณณาาวว่่าายยาารรัักกษษาาโโรรคคแแผผนนปปััจจจจุุบบัันนมมีีผผลลขข้้าางงเเคคีียยงงทท่่ีีสสรร้้าางงปปััญญหหาา เเชช่่นน
ไไรร้้คคววาามมรรูู้้สสึึกก หหดดหหูู่่ หหรรืืออเเฉฉ่ื่ืออยยชชาา เเปป็็นนตต้้นน เเปป็็นนออาากกาารรไไมม่่พพึึงงปปรระะสสงงคค์์ทท่ีี่สสาาคคััญญซซ่ึ่ึงงเเปป็็นนผผลลมมาาจจาากกยยาารรัักกษษาา
โโรรคคแแผผนนปปััจจจจบุุบนััน

ผผููปป้้ ่่ววยยสส่่ววนนมมาากกพพบบวว่่าากกััญญชชาาททาางงกกาารรแแพพททยย์์เเปป็็นนววิธธิ ีีกกาารรรรัักกษษาาทท่ีมีม่ ีีปปรระะสสิิททธธภิภิ าาพพสสาาหหรรบัับออาากกาารร
ขขอองงตตนน แแลละะผผูู้้ออื่ื่นนกก็็สสัังงเเกกตตเเหห็็นนคคววาามมเเปปลลีี่่ยยนนแแปปลลงงใในนททาางงทท่ีี่ดดีีขขึึนน โโดดยยใใชช้้กกััญญชชาาสสาาหหรรัับบกกาารรรรัักกษษาาออาากกาารร
เเพพ่ืื่ออบบรรรรเเททาาออาากกาารรตต่่าางง ๆๆ ขขอองงโโรรคค ชช่่ววยยใในนกกาารรรระะงงัับบออาากกาารร แแตต่่ไไมม่่ไไดด้้สส่่งงผผลลใใหห้้ออาากกาารรดดัังงกกลล่่าาววหหาายยไไปป
จจึึงงไไมม่่ไไดด้้มมอองงวว่่าาเเปป็็นนททาางงออออกกสสาาหหรรัับบททุุกกออยย่่าางงแแลละะโโดดยยทท่ัั่ววไไปปไไมม่่ถถืืออเเปป็็นนกกาารรรรัักกษษาา บบาางงรราายยบบาาบบััดดดด้้ววยย
กกััญญชชาาททาางงกกาารรแแพพททยย์์สสาาหหรรัับบบบรรรรเเททาาออาากกาารร ซซึึ่่งงสสุุดดทท้้าายยแแลล้้ววกก็็ไไมม่่ปปรระะสสบบผผลลสสาาเเรร็็จจหหรรืืออปปรระะสสบบผผลลสสาาเเรร็็จจ
แแคค่่เเพพีียยงงบบาางงสส่่ววนน เเชช่่นน ปปััญญหหาาเเกก่ี่ียยววกกัับบกกรระะเเพพาาะะปปััสสสสาาววะะเเนน่ืื่อองงจจาากกโโรรคคปปลลออกกปปรระะสสาาททเเสสื่่ืออมม ((MMuullttiippllee
SScclleerroossiiss)) แแลละะออาากกาารรปปววดดศศรีีรษษะะเเฉฉีียยบบพพลลนนัั เเปป็น็นตตนน้้ กกััญญชชาาททาางงกกาารรแแพพททยย์ถ์ถููกกนนาาไไปปใใชช้้ เเพพ่อ่อืื รรกัักษษาาออาากกาารร
ปปววดดเเปป็็นนหหลลัักก แแมม้้วว่่าาออาากกาารรปปววดดจจะะไไมม่่ไไดด้้หหาายยไไปปโโดดยยสสิินนเเชชิิงง แแตต่่ผผลลจจาากกกกาารรใใชช้้กกััญญชชาาททาางงกกาารรแแพพททยย์์กก็็ลลดด
ออาากกาารรปปววดดลลงงจจนนพพออททนนไไดด้้ บบาางงรราายยมมอองงวว่่าาปปรริิมมาาณณยยาายย่่ิิงงสสููงงยยิ่่ิงงมมีีปปรระะสสิิททธธิิภภาาพพมมาากกขขึึนนใในนกกาารรบบรรรรเเททาา
ออาากกาารรปปววดด แแตต่่กก็็ปปรรัับบใใหห้้สสมมดดุุลลเเพพ่ืื่ออปป้้อองงกกัันนออาากกาารรขข้้าางงเเคคีียยงงทท่่ีีออาาจจเเกกิิดดขขึึนนไไดด้้ซซึ่่ึงงรรววมมถถึึงงออาากกาารรเเปป็็นนพพิิษษ

50 หนงั สือเรยี นสาระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชีวิต เพือ่ ใชเ้ ป็นยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกัญชงศกึ ษา

51

ไม่รุนแรง แม้ยารักษาโรคตามปกติจะมีประสิทธิภาพในการระงับปวดมากกว่า แต่ผู้ป่วยก็เลือกใช้
กัญชาทางการแพทย์ ถึงแม้จะเกิดอาการข้างเคียงที่เป็นผลลบ ได้แก่ ปากแห้ง รู้สึกเมา ปัญหา
เกี่ยวกับความทรงจา การรับรสไม่ดี เป็นลม และอัตราการเต้นของหัวใจท่ีสูงขึน แต่อาการข้างเคียง
ดังกล่าวขึนอยู่กับปริมาณการใช้ยาท่ีมีกัญชาและกัญชงและความแตกต่างของแต่ละบุคคล ผู้ป่วย
หลายรายท่ีนอนไม่หลับไม่ได้มองว่าอาการง่วงซึมเป็นอาการที่ไม่พึงประสงค์ ความอยากของหวาน
จะเป็นปัญหาสาหรับผู้ปว่ ยท่ีใส่ใจกบั การรักษานาหนักของตนให้คงท่ี แต่ผ้ปู ่วยรายอื่นกลับมองว่าเป็น
สิ่งสาคญั เนอ่ื งจากอาการสง่ ผลให้ตอ้ งรับมอื กับนาหนักท่ลี ดลง

นอกจากนี เด็กหญิงชาร์ล็อต ฟีกี (Charllotte Figi) วัย 5 ขวบ ที่ปว่ ยเป็นโรคลมชักอย่าง
รุนแรง (Dravet Syndrome) โดยมีอาการชักมากถึง 300 ครังต่อสัปดาห์ และได้ลองใช้วิธีการรักษา
ทุกรูปแบบแต่อาการไม่ดีขึน จนกระท่ังได้ใช้นามันสกัดจากกัญชา ตัวอย่างการรักษา ชาร์ล็อต ฟีกี
นกี ลายเป็นตัวอย่างที่โด่งดงั ไปทั่วโลก ทาให้คนทั่วโลกสนใจมหัศจรรย์กัญชารักษาโรค และความหวัง
สุดท้ายจากกัญชา ครังแรกของการใช้นามันกัญชา พบว่าอาการชักลดลงจาก 400 - 500 ครังต่อสัปดาห์
เป็น 0 - 1 ครังตอ่ สปั ดาห์ และทาใหเ้ ธอสามารถกลบั มาเดนิ พดู เตน้ รา รา่ เรงิ และใชช้ วี ติ ไดอ้ ย่างปกติ

รวมทัง ผู้ป่วยท่ีเคยใช้กัญชาเป็นยาในการรักษาคือ นายวิชัย ทองสวัสดิ์ ได้เล่า
ประสบการณ์ว่า “เม่ือ 4 ปีก่อน มอี าการผิวหนังพุพองท่ัวรา่ งกาย เมือ่ เรมิ่ มีอาการอักเสบจึงไปตรวจท่ี
โรงพยาบาล พบว่าเป็นมะเร็งผิวหนังระยะที่ 4 หมอบอกให้ทาใจเพราะเป็นระยะสุดท้ายแล้ว อยู่
ในชว่ งลุกลามหมดทางรักษา ให้ได้แต่ยาแก้ปวดมากิน ผมก็ทาใจเพราะคดิ ว่าอายุขนาดนแี ล้ว ต่อให้ไม่
ป่วยก็คงอยู่อีกไม่นาน แต่ตอนนันลูกสาวหากัญชามาให้ใช้ ทาทังตัวเหมือนทาโลช่ัน ทาเช้าทาเย็น
แล้วก็กินและหยดใต้ลินเพื่อให้หลับ จากที่เคยปวดแสบปวดร้อนก็ค่อย ๆ หาย เม่ือก่อนผิวหนังมีกลิ่น
เหม็นและเต็มไปด้วยนาเหลือง แต่พอทาไปได้สัก 6 เดือน แผลก็เริ่มแห้งลง จากท่ีลุกเดินไม่ไหวก็เดิน
ไดป้ กติ สาหรบั ผมการมชี วี ิตอย่จู นถงึ ทุกวนั นถี ือว่าเป็นเร่ืองเหลอื เช่อื แล้ว”

กล่าวโดยสรุป ผู้ป่วยมีความเห็นว่าการใช้กัญชาและกัญชงต้องคานึงถึงความจาเป็นและ
ความต้องการของผู้ป่วย โดยเฉพาะความพึงพอใจท่ีมีต่อการใช้ยา ในการจัดการอาการ เพื่อบรรเทา
อาการต่าง ๆ ของโรค ถึงแม้จะเกิดอาการข้างเคียงที่เป็นผลลบบ้าง แต่อาการข้างเคียงดังกล่าว
ก็ขนึ อย่กู บั ปรมิ าณการใชย้ าทีม่ ีกัญชาและกญั ชง และความแตกตา่ งของแตล่ ะบุคคล

รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศกึ ษา เพ่ือใชเ้ ปน็ ยา หนังสอื เรยี นสาระทักษะการดำ�เนนิ ชวี ติ 51
อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

5522

ถถาามม

กกญัญั ชชาาชชวว่่ ยยใใหห้เเ้ จจรริญญิ ออาาหหาารร จจรรงิิงหหรรอืือไไมม่่

ตตออบบ

เกจเจกนนรราาื่ออ่ืงิิงรรงงใใเเชชจจพพเ้เ้าาปรปรกกาาน็็นสสะะยยาาสสมมาาาาสสาารราารรใใหหถถนนไไรรกกปปบัับัญญั จจกกชชบับั รราากกะะมมบัับตตคีีคุนุ้้นตตณุุณกกวัวั สสรราาับบัมมรรออคบคบยยววัตตั าาาาิกกิ กกมมรรออรระะาูส้าสู้ ตตหหกึกึ ุ้นุน้ าาบบกกรรรราาใใเิิเนนรรววออผผณณยยู้ปู้ปททาา่ว่วกกาายยงงออเเเเออาาดดหหดดินินาาสสออรร์อ์อาาไไกีกีหหดดดดาาจ้้จว้้วรรรรยยิงิงแแลละะมมีี

ปทคเเแแเแแทเทอชชจจปคชทชอออรรงงััลลุ่จุ่จขูู่่ขวหหนวนรรี่ี่ี่ี่โโมมเเืื่่ออหหรรยยะจะจะะนนชชิิ่่ดดีีงงอองงงงเววเสสาพพาแแีียยาาหาาหจจพพททดัดัรราานนรรตตาากกรรนนะะททยยนนรรกก่ี่ีกกิิะะญญาาทท่ึ่ึงง88าาก์์กเเคคขขบัรับรเววสสททออรบบี่แีแ่ ิินนรรเเัันนออกกื่อ่อืกกาาี่่ีอ่ืเเขขรราาสสแแแแแแแแแแแแกปปกปกกปสสอองงกกาาหหมมรราาง็็งลลงนัันปปหหหหหหหหหหหหรรลลลลััออจจิิดดรรภภ็็งมงมชชาาแแทเเแแุุ่่่ง่่งงงง่ง่่่งง่่่ง่งงงุุ่่่จจรรมมกกขะมะขมรรจจจจสสขขาาาาโโททททททพททพทททท่ีะะุุบบเเอเเอดด้้โโกกาาาาโโง็็งีมมีพพผผ8ฉฉททรร่ีีี่่่่ีีี่่ี่ี่ี่ีี่่ีทเเทรรกกพพัังนงน))ยยาา532461123564ททูู้้ปปีียยลลคคคคกกกกศศยยกกแแปปมรรมงงศศ่่มมววใใททททลาาแ์ลสแ์ไไาาพพะะีีคคนนใใววโโโโโโโโโโโโยยชชไไทท่ี่ีผรรผ้้ตตาารรี่่ีรรรรรรรรรรรรยยภดดททลททลรรทท22กััก11มมมมณณนงงงงงงนงงงงงง้้ยยาาเเะะิาินนยยยยี่ี่มมตตททพพพพพพพพพพพพมมีีเเออออปปเเยยพ์์แแนนิิกกแ์แ์ี่่ีออรรออกก่ดี่ดี่ือื่อยยยยยยยยยยยยกกาาภภััจจะะททลลิ่ิ่กกืืออมมามมาลลกอือืยยลลาาาาาาาาาาาาหหลลจแแจััยยััะะงงกกััญญบบบบบบบบบบบบาาทตทตใใุุ่่มมาะะาาุบุบรรุุ่่มมนนภภแแเเาาหหววาาาาาาาาาาาาอ่อ่ภภรรรกก่วััว่ขขชชโโนัันขรขรีีโโููยยเเัันนลลลลลลลลลลลล้้รรบบรคครยยณจจบบาสสารรจจันันนสนสัังงททคครมรลพอรอมพลรา่่าาา่ัั่ททงงะะคคชชััรรุุกกศศถถ่ัง่ังขขาะตตะางง์แาดุาุดแแหหคคยยีีุ่่ทุทเเิิกกาากกจจททเเืืรรกกออชช11ปปยยปาาปสสผผรออร้้าาาาลาางงธธ่า่ารราาี่่ีาาบ77บอใอใเเออิดดิธธาีาีรยรยตนตนกกงงจจชชนนยยปปะชชรรยย่่ออางางงงรุุราาททออใใดดาาััาางงปปนิินสสตตขคค้้็็นนกกนนหหนนีีชชนนรรหหยยทท่ีี่ผผรรขขิิงงจััจาารรลลั้นคคาา้บบ้นนีีาาแแัับบแู่แู่ภภ่่าาหหับับรร้้ววาาออจจิิมมรรนนลลรรคพพคตนนบัับชรรชััดดแแงงาาาาบุบุลลใใิกิกััิิิินนนนรรงงแแกกกกททคคยยอยยปปผผมมนัันหหจจาารรขขิิกกาากกกกมามาใใยยนผผนนรรรรงัางัา้บ้บนนผผรร็็งงัักกปปััญญ์์ญญแแาาูู้้หปหปผผชชไไก11เเฝฝพพปู้ปู้ททรรััจจญญทกทกววผผู้ปปู้สสว่ว่วว66ชชชชาึึกก..่วว่กิกิีี้้ดดนนออรรนนดััดยยศศีมมียยวว่่ชชราาออาายย็็งงปปงงาาบบพพไไยย..ทาทาตาตาใเบบเคคททไไททรรรรปปไไใใุุรร22หษิเเิษ่ี่ีททมมาาดดรรรรดดีม่ีม่นนพพะะคคยยีี็็55นนรรณีีณออ้้มมััาา้บแแงงเเ้้สสีอีอแแใใื่ื่ออบับัลล66พพเเใใแแาา22นนกกถาถาาาุรุโโกกหห22รรแแิินนกกืื่่ออลลรรทท่่กกโโาาจจกิ่่ัักกกกลล้้เเผผรราากกกกดดใใิกกิเเาากกาากกาลลษษปปะะหหงงรรูู้้ออปปรราานนกกลลิิดดรพุ่ม่มพุยยททิิดดเเาาลลาา้้นนกก่่วววว้้าามมญัญัออคััโงงโกกททยย้้มมททออาายยนนรรมมเเ่ื่ืาาเเออลาาาารรจจงาางปป่่ีีโโสสคคโโชชกกเเรรบรรบผผววรรงงร1ร1นิุกุกีีนน็็ยยนนาาคคาางงัักกัักกููคคนนดดกก44าาเเงงืืกิคคออพพรรใใลลสสลลาาษษงังัแแเเพพททนนททลลแแกรรหหืน่นื่ยีียยยนนรรศศหหาารรีี่่ืืิินนหห้้ออออดดปปแแัญาาไไดดีีููนนพพบบรร22สสบบิกกิ่ง่งปปรรงงพพเรรเดดยย44ยยช้อ้อผผัักกงงเเาาผผววะะปททปึึ์์กกพพาาาาททููลลกการรแดดแูู้้มมปปเเรรบบยยเเ่ื่ืออ็็ี่ี่มมททงงใออมมลทลท((จจิิ่่ะถถะวว์์ลลโโาารรนใใหหยยีีะะียียออยยอ้้อศศกรกรุุนนนนลลัักกาา่่โปโาานนคาาคออาางงออไไดดษษาารรผผงงรรมมกกััททททจจผผมมบบรัังงยยบบูู้้แาาแปปาาววาาาาูู้้พพปปะพพาดาดยยททชชนนรรททนน่่กกรรววงงเ่่ฤฤว้ว้ววยยงงนนาาี่ี่นนทเเททยแยแยยกกยยคคงงาพพา22คคผผผผโโอออ้้อศกกษษโโบบมมรร..รรรรูู้้นนปปงงนนขขศศาาไ์์าาีบบีคครรคคทออโโ่่รรออววลลไไ..าาาาปปบบมมลลแแััมยมยงงชชททยบบ22รรมม่ล่ลพพหหททจจพพสสั่่ัวว55ัดดั าาชชออะะลลททววีีมมไไาา66ณณปปัักกีีมมััปปกกบบตตยย22าาีี์์

52 หนงั สือเรยี นสาระทักษะการดำ�เนินชีวติ เพื่อใชเ้ ป็นยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา

53

แหง่ ที่ 7 โรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ จงั หวัดนครสรรค์
แหง่ ท่ี 8 โรงพยาบาลสระบรุ ี
แห่งท่ี 9 โรงพยาบาลขอนแก่น
แหง่ ที่ 10 โรงพยาบาลบุรรี ัมย์
แห่งที่ 11 โรงพยาบาลสรรพสทิ ธปิ ระสงค์ จงั หวดั อุบลราชธานี
แหง่ ท่ี 12 โรงพยาบาลสุราษฎรธ์ านี
แหง่ ท่ี 13 โรงพยาบาลหาดใหญ่ จงั หวดั สงขลา
แห่งที่ 14 โรงพยาบาลเจา้ พระยาอภยั ภูเบศร จังหวัดปราจีนบุรี
ในโรงพยาบาลชุมชนมีคลินิกกัญชาการแพทย์แผนไทยที่เปิดบริการในโรงพยาบาลอาเภอ
ส่ังจ่ายยาตารับ 16 ตารับ จานวน 12 แห่ง และโรงพยาบาลการแพทย์แผนไทยและการแพทย์
ผสมผสาน ประกอบด้วย
แห่งที่ 1 โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเด่นชยั จังหวดั แพร่
แหง่ ที่ 2 โรงพยาบาลบางกระทุม่ จงั หวดั พิษณุโลก
แห่งท่ี 3 โรงพยาบาลหนองฉาง จังหวดั อุทยั ธานี
แห่งที่ 4 โรงพยาบาลเสาไห้เฉลมิ พระเกียรติ 80 พรรษา จังหวัดสระบุรี
แหง่ ท่ี 5 โรงพยาบาลดอนตูม จังหวัดนครปฐม
แหง่ ท่ี 6 โรงพยาบาลพระอาจารย์ฝ้นั อาจาโร จังหวดั สกลนคร
แหง่ ท่ี 7 โรงพยาบาลพล จงั หวดั ขอนแก่น
แห่งที่ 8 โรงพยาบาลคเู มอื ง จงั หวัดบุรรี มั ย์
แห่งท่ี 9 โรงพยาบาลพนา จงั หวัดอานาจเจรญิ
แหง่ ท่ี 10 โรงพยาบาลท่าฉาง จงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี
แห่งที่ 11 โรงพยาบาลปา่ บอน จงั หวัดพัทลุง
แหง่ ท่ี 12 โรงพยาบาลการแพทยแ์ ผนไทยและการแพทยผ์ สมผสาน (ยศเส)
กรงุ เทพมหานคร
สาหรับคลินิกวิจัยนามันกัญชาทางการแพทย์แผนไทยตารับหมอเดชา จานวน 22 แห่ง
ประกอบด้วย
แห่งท่ี 1 โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเด่นชัย จังหวัดแพร่
แห่งท่ี 2 โรงพยาบาลเถิน จังหวัดลาปาง
แห่งท่ี 3 โรงพยาบาลบางกระทมุ่ จังหวดั พิษณุโลก
แหง่ ที่ 4 โรงพยาบาลพระยุพราชนครไทย จงั หวัดพษิ ณุโลก
แหง่ ที่ 5 โรงพยาบาลดอนตูม จงั หวัดนครปฐม

รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกญั ชงศกึ ษา เพือ่ ใชเ้ ปน็ ยา หนังสอื เรียนสาระทักษะการด�ำ เนนิ ชวี ิต 53
อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย

54

แห่งที่ 6 โรงพยาบาลสวนผงึ จังหวดั ราชบุรี
แห่งที่ 7 โรงพยาบาลศรปี ระจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี
แหง่ ที่ 8 โรงพยาบาลเฉลิมพระเกียรตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
จงั หวัดระยอง
แห่งท่ี 9 โรงพยาบาลพล จงั หวดั ขอนแกน่
แหง่ ที่ 10 โรงพยาบาลพระอาจารยฝ์ นั้ อาจาโร จังหวัดสกลนคร
แหง่ ที่ 11 โรงพยาบาลวานรนวิ าส จังหวัดสกลนคร
แหง่ ที่ 12 โรงพยาบาลสวา่ งแดนดนิ จงั หวัดสกลนคร
แหง่ ท่ี 13 โรงพยาบาลห้วยเกิง จังหวัดอดุ รธานี
แห่งท่ี 14 โรงพยาบาลหนองบวั ลาภู จงั หวดั หนองบวั ลาภู
แหง่ ที่ 15 โรงพยาบาลคูเมือง จังหวดั บรุ รี ัมย์
แห่งท่ี 16 โรงพยาบาลพนา จงั หวดั อานาจเจริญ
แหง่ ที่ 17 โรงพยาบาลพระยุพราชเดชอุดม จังหวัดอบุ ลราชธานี
แหง่ ที่ 18 โรงพยาบาลทา่ ฉาง จังหวดั สรุ าษฎร์ธานี
แห่งที่ 19 โรงพยาบาลป่าบอน จงั หวัดพัทลงุ
แห่งที่ 20 โรงพยาบาลหนองฉาง จงั หวัดอุทยั ธานี
แหง่ ท่ี 21 โรงพยาบาลตากฟ้า จงั หวดั นครสวรรค์
แหง่ ท่ี 22 โรงพยาบาลการแพทยแ์ ผนไทยและการแพทยผ์ สมผสาน (ยศเส)
กรงุ เทพมหานคร
นอกจากนี วันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2562 กระทรวงสาธารณสุขได้ขยายบริการคลินิก
กัญชาทางการแพทย์ ทังแพทย์แผนปัจจุบันและแพทย์แผนไทย เพื่อให้ผู้ป่วยเข้าถึงยากัญชาทาง
การแพทย์อย่างปลอดภัย มีโรงพยาบาลที่ให้บริการทุกเขตสุขภาพแผนปัจจุบัน จานวน 110 แห่ง
สาหรับคลินิกกัญชาการแพทย์แผนไทยเปิดบริการแล้ว 24 แห่ง ให้บริการตารับยาศุขไสยาศน์
ในกลุ่มอาการนอนไม่หลับ และตารับทาลายพระสุเมรุในผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต บรรเทาอาการเกร็ง
กล้ามเนือ แขนขาอ่อนแรง ชา ซ่ึงขณะนีได้ผลิตเพิ่มอีก 2 ตารับ ได้แก่ ตารับแก้ลม แก้เส้น และตารับ
ริดสีดวงทวาร เปิดให้บริการท่ี โรงพยาบาลมหาสารคาม โรงพยาบาลบรบือ จังหวัดมหาสารคาม
โรงพยาบาลร้อยเอ็ด โรงพยาบาลทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช โรงพยาบาลเลย โรงพยาบาลอรัญประเทศ
จังหวัดสระแก้ว ซึ่งผู้ป่วยสามารถติดตามข่าว ขอคาปรึกษาว่าผ่านเกณฑ์การได้รับยากัญชาหรือไม่
ในเขตโรงพยาบาลใกลเ้ คียง

54 หนงั สือเรยี นสาระทักษะการด�ำ เนินชีวิต เพื่อใชเ้ ป็นยา อย่างชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศึกษา

55

ภาพท่ี 5 โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภยั ภูเบศร

ภาพท่ี 6 ป้ายชื่อโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภยั ภเู บศร

ภาพท่ี 7 ป้ายชือ่ คลนิ กิ กญั ชาทางการแพทย์

รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศึกษา เพือ่ ใช้เปน็ ยา หนังสอื เรยี นสาระทักษะการด�ำ เนินชีวติ 55
อย่างชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

56

คลินิกกญั ชาทางการแพทย์แผนไทยทกุ แห่งตอ้ งมี 4 องค์ประกอบ ดงั นี
องคป์ ระกอบท่ี 1 มีแพทย์แผนไทยทส่ี ั่งการรักษาผ่านการอบรมและไดร้ ับอนญุ าตจาก
สานักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)

ภาพที่ 8 แพทย์ผเู้ ช่ยี วชาญ ภาพที่ 9 แพทยใ์ หค้ าปรึกษาคนไข้

ภาพที่ 10 คณะแพทย์และเภสชั กรผ้ใู หก้ ารรกั ษา ภาพที่ 11 ผปู้ ่วยที่เขา้ รบั การรักษา

56 หนงั สือเรียนสาระทกั ษะการดำ�เนินชวี ิต เพ่ือใชเ้ ป็นยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศึกษา

57
องค์ประกอบท่ี 2 สถานท่ีได้รับอนุญาตตามกฎหมายจากสานกั งานคณะกรรมการอาหาร
และยา (อย.)

ภาพผู้
ไดร้ บั อนญุ าต

ชือ่ ผูไ้ ด้รบั อนุญาต

ชอ่ื
ตาแหน่ง
ผู้อนญุ าต

ภาพที่ 12 ตวั อย่างหนังสือสาคญั ผลิต ซง่ึ ยาเสพติดให้โทษในประเภท 5

รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกัญชงศึกษา เพือ่ ใชเ้ ปน็ ยา หนังสือเรียนสาระทกั ษะการดำ�เนนิ ชวี ิต 57
อย่างชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย

58

องค์ประกอบที่ 3 เวชภัณฑ์ได้รับอนญุ าตผลิตตามมาตรฐานองค์การอนามัยโลก (WHO)
– องคก์ ารเภสชั กรรม (GMP) ผ่านการตรวจวเิ คราะห์ คุณภาพจากกรมวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์ และ
ไดร้ บั การอนญุ าตจาหน่ายยาเสพตดิ ใหโ้ ทษประเภท 5

ภาพ
ผ้ไู ด้รบั
อนญุ าต

ชอ่ื ผไู้ ดร้ ับอนญุ าต

ชอื่

QR ตาแหนง่
code ผ้อู นุญาต

ภาพที่ 13 ตวั อยา่ งหนังสอื สาคัญ จาหน่ายซงึ่ ยาเสพติดให้โทษในประเภท 5

58 หนังสอื เรียนสาระทกั ษะการด�ำ เนินชวี ติ เพ่อื ใชเ้ ปน็ ยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศกึ ษา

59

ภาพท่ี 14 ตารับยากัญชาแผนปัจจบุ นั ยานามันหยดใต้ลิน

ภาพท่ี 15 ผลิตภณั ฑ์นามนั กัญชา โรงพยาบาลเจา้ พระยาอภยั ภเู บศร

รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกัญชงศกึ ษา เพื่อใช้เปน็ ยา หนงั สือเรียนสาระทักษะการดำ�เนนิ ชีวติ 59
อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย

60

องค์ประกอบที่ 4 มีแนวเวชปฏิบัติ (CPG) ตามเกณฑ์การรกั ษาในคลินกิ กัญชาโดยการ
ให้บรกิ าร จะมีการคัดกรองอย่างเป็นระบบ

กกกกกกก เกณฑ์ทรี่ บั ผูป้ ว่ ยเข้ารบั การรักษาในคลนิ กิ กญั ชาในสถานบรกิ ารสุขภาพ
กกกกกกก ข้อ 1 เป็นผู้ป่วยทีม่ อี าการหรือเป็นโรคที่เข้าเกณฑ์ตามแนวเวชปฏิบัตใิ นการเขา้ รบั การ
รักษาดว้ ยตารับยาแผนไทยท่ีมีกญั ชาปรุงผสมอยู่
กกกกกกก ข้อ 2 ภาวะท่แี พทย์/แพทย์แผนไทย แพทยแ์ ผนไทยประยุกต์ เห็นสมควรไดร้ บั การ
รักษาด้วยตารบั ยาแผนไทยท่ีมกี ญั ชาปรุงผสมอยู่
กกกกกกก ข้อ 3 เพศชาย หรอื เพศหญิง มอี ายตุ ังแต่ 18 ปีขนึ ไป
กกกกกกก ข้อ 4 ไดร้ บั การรกั ษาด้วยยาขนานแรกและวธิ ีการมาตรฐานทางการแพทย์แผนไทยแลว้
อาการไม่ดีขึน
กกกกกกก ข้อ 5 ผ้ปู ว่ ยมสี ัญญาณชีพและอาการทางคลินกิ คงที่ (Vital Signs Stable & Clinically
Stable)
กกกกกกก ข้อ 6 มกี ารรับรู้และสติสมั ปชัญญะดี สามารถสอื่ ความหมายเข้าใจ

กกกกกกก เกณฑ์ที่ไมร่ ับผู้ป่วยเขา้ รับการรกั ษาในคลินิกกัญชาในสถานบรกิ ารสุขภาพ
กกกกกกก ข้อ 1 ผปู้ ่วยทีม่ ีประวัตแิ พ้กัญชาและสว่ นประกอบอืน่ ๆ ในตารบั ยาแผนไทยทมี่ กี ญั ชา
ปรงุ ผสมอยู่
กกกกกกก ข้อ 2 ผปู้ ่วยทไ่ี มไ่ ด้รับการวนิ ิจฉัยตรงตามอาการหรือโรคตามแนวเวชปฏิบตั กิ ารใช้ตารบั
ยาแผนไทยท่ีมกี ญั ชาปรุงผสมอยู่ ในสถานบริการสขุ ภาพ
กกกกกกก ข้อ 3 ผูป้ ว่ ยโรคเรอื รงั ขนั รนุ แรงหรือไมส่ ามารถคมุ อาการได้ เช่น โรคหัวใจ ยังมีอาการ
กาเรบิ บอ่ ย ๆ โรคความดันโลหติ สูงทคี่ มุ ความดนั ไม่ได้ เปน็ ตน้
กกกกกกก ข้อ 4 ผู้ปว่ ยทมี่ ีภาวะการทางานของตับและไตผดิ ปกติ
กกกกกกก ข้อ 5 ผปู้ ว่ ยที่มีภาวะทางคลินกิ อน่ื ๆ ซ่ึงแพทยใ์ หค้ วามเหน็ วา่ จะเปน็ อันตรายต่อผู้ป่วย
กกกกกกก ข้อ 6 อยูใ่ นระหวา่ งการตงั ครรภ์ วางแผนการตังครรภ์ หรือใหน้ มบตุ ร
กกกกกกก ข้อ 7 ผปู้ ว่ ยโรคตดิ ต่อรา้ ยแรง หรือผปู้ ว่ ยโรคติดเชือในระยะแพรก่ ระจาย
กกกกกกก ข้อ 8 ผูป้ ว่ ยท่ีเป็นโรคทางจิตเวช หรือมีอาการของโรคอารมณ์แปรปรวน หรือโรควิตกกังวล
กกกกกกก ข้อ 9 ผู้ป่วยท่ีติดสารเสพติด รวมถงึ นิโคติน หรอื เป็นผดู้ ืม่ สุราอย่างหนกั

60 หนงั สือเรียนสาระทกั ษะการดำ�เนินชวี ิต เพ่อื ใชเ้ ปน็ ยา อย่างชาญฉลาด | ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกัญชงศึกษา

61

ขันตอนการให้บริการคลินกิ กัญชา มี 2 ขนั ตอนสาคัญ ขันตอนการใหบ้ ริการผู้ปว่ ยใหม่
และขนั ตอนการให้บรกิ ารผูป้ ่วยเก่า ดังภาพ

ภาพท่ี 16 ขนั ตอนการใหบ้ ริการคลนิ ิกกญั ชา

กล่าวโดยสรุป ประเทศไทยเริ่มให้บริการคลินกิ กัญชาครังแรก เมอื่ วันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ.
2562 ท่ีโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร จังหวัดปราจีนบุรี ต่อมาวันท่ี 17 สิงหาคม พ.ศ. 2562
เปดิ ทีโ่ รงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา จงั หวดั นครราชสีมา และวันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2562 ได้เปิด
คลินิกกัญชาทางการแพทย์แผนไทยในโรงพยาบาลศูนย์ จานวน 14 แห่ง ตลอดจนภายในปี
พ.ศ. 2562 ได้มีการเปิดคลินิกกัญชาทางการแพทย์แผนไทยเพ่ิมเติมในโรงพยาบาลชุมชน
จานวน 12 แห่ง รวมทังเปิดคลินิกวิจัยนามันกัญชาตารับหมอเดชา จานวน 22 แห่งอีกด้วย
นอกจากนวี ันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2562 กระทรวงสาธารณสุขเปิดคลินิกกัญชาทางการแพทย์แผน

รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศึกษา เพ่อื ใชเ้ ป็นยา หนังสอื เรยี นสาระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชวี ติ 61
อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย

62

ปัจจุบัน 110 แห่ง และคลินกิ กญั ชาทางการแพทยแ์ ผนไทย 24 แหง่ เพอ่ื เพิ่มการเข้าถึงยากัญชาอยา่ ง
ปลอดภัยของผู้ปว่ ย

เม่อื สภาพการณ์เปลยี่ นแปลงไปผูป้ ่วย ผู้รับบริการ หรอื ผู้เรยี น ต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
การจัดกระบวนการเรียนรู้ (Learning Process) ในศตวรรษที่ 21 ใหม่ เนื่องจากความรู้ (Knowledge)
มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ความรู้ไม่คงที่ ความรู้วันนีอาจไม่ใช่ความรู้วันพรุ่งนีอีกต่อไป
กระบวนการเรียนรูจ้ งึ เปน็ ไปตามวัฏจักรของการสร้างปัญญา (Wisdom) อย่างไมส่ ินสุด ดงั ตอ่ ไปนี

Learn > Relearn > Unlearn > Learn > Relearn > Unlearn
เรียน > เรยี นรู้ > ไม่ยึดตดิ > เรยี น > มุมมองใหม่ > ไมย่ ดึ ตดิ

ส่ิงจาเป็นและเร่งด่วนในตอนนี คือ เราต้องเรียนรู้ที่จะ Learn Unlearn และ Relearn
ในความเป็นจริง การเรียนรู้นันไม่ใช่เพียงแค่การใส่ข้อมูลความรู้เข้าไปเพียงอย่างเดียว หากแต่การ
เรียนรู้ท่ีถูกต้องประกอบไปด้วย การเรียนรู้ส่ิงใหม่ ๆ (Learn) การไม่ยึดติดกับสิ่งท่ีเคยเรียนรู้มา หรือ
กล้าลบสิ่งเดิม ๆ ทิงไป (Unlearn) และการเรียนรู้สิ่งที่เคยรู้ด้วยมุมมองใหม่ ๆ (Relearn) ทังนี
ขนั ตอน Unlearn และ Relearn มักจะเกิดขึนพร้อม ๆ กัน เพราะการเรียนรู้ท่ีจะมีประสิทธิภาพมาก
ท่ีสดุ คือ การเตม็ ใจและยนิ ดีทจี่ ะยอมละทิงสิ่งท่ีเคยเรยี นรู้มา แล้วลองค้นหาวิธกี ารใหม่ ๆ มาทดแทน
แมว้ า่ วธิ กี ารนันจะเคยนามาซ่งึ ผลลัพธ์ท่ดี ีกต็ าม

Explain > Experiments > Experience > Exchanges > Explain
อธิบาย > การทดลอง > ประสบการณ์ > แลกเปลยี่ น > อธิบาย

62 หนังสือเรียนสาระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชวี ิต เพื่อใชเ้ ป็นยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกญั ชงศกึ ษา

63

กจิ กกรจิ รกมรทร้ามยทบ้าทยบท

1. กิจกรรมท่ี 1
คาชีแจง : โปรดเลือกตัวอักษรหนา้ ข้อที่ผู้เรยี นคิดว่าขอ้ นันเป็นคาตอบท่ีถูกตอ้ งท่ีสดุ

เพียงข้อเดียว แลว้ เขียนคาตอบลงในกระดาษของผู้เรียน
ข้อ 1 ปัจจุบันมีข่าวการจับกุมผู้ลักลอบผลิต และผู้ขายนามันกัญชาออกตามส่ือต่าง ๆ

อยู่เปน็ ประจาทา่ นคิดวา่ เกิดจากสาเหตใุ ด
ก. ผลติ ภณั ฑ์นามนั กัญชาใช้รักษาโรครา้ ยแรงได้
ข. การนาเขา้ นามนั กญั ชาจากต่างประเทศมีราคาสูง
ค. กฎหมายเปิดเสรใี ห้สามารถใชน้ ามันกญั ชาในการรกั ษาโรคได้
ง. เกดิ จากความต้องการใช้นามันกัญชาของประชาชนในการรักษาโรค

ข้อ 2 ผู้ป่วยในข้อใดไม่สามารถเข้ารับการบริการจากคลินิกกัญชา โดยมีแพทย์ หรือ
เภสชั กรท่ไี ดร้ บั ใบอนุญาตให้รักษาโรคด้วยนามนั กญั ชาเป็นผดู้ แู ล

ก. ชมพู เปน็ โรคอลั ไซเมอร์
ข. สม้ โอ เป็นโรคพาร์กนิ สนั
ค. มะนาว เป็นโรคพิษสุราเรือรงั
ง. องุ่น เป็นโรคปลอกประสาทเสอ่ื มแขง็
ขอ้ 3 ถา้ นักศึกษาจาเป็นต้องใช้นามันกญั ชาเพ่ือใช้ในการบรรเทาอาการปวดของโรคท่ี
ตนเองเปน็ อยู่ ควรปฏบิ ัตอิ ย่างไร
ก. พบแพทย์ หรอื เภสัชกรขอยานามันกญั ชามาหยอดใต้ลิน
ข. พบแพทย์ หรอื เภสชั กรเพือ่ ขอใบอนญุ าตซือยานามนั กัญชาเองได้
ค. พบแพทย์ หรอื เภสชั กรท่ีได้รบั อนญุ าตให้รกั ษาโรคดว้ ยนามันกัญชา เพ่ือทา

การรกั ษาตามอาการ
ง. พบแพทย์ หรือเภสัชกรทไ่ี ดร้ ับอนุญาตใหร้ กั ษาโรคดว้ ยนามนั กัญชา

ออกใบอนญุ าตเพื่อซือยานามันกญั ชาเองได้
ขอ้ 4 ขอ้ ใดตอ่ ไปนี มภี ูมิค้มุ กันในการคน้ หาขอ้ มูลผา่ นสือ่ สังคมออนไลน์ทถ่ี กู ต้องทสี่ ดุ

ก. นาย ก ค้นหาข้อมูลจากส่ือออนไลน์ เพ่ือการเรียนรู้
ข. นาย ข ค้นหาข้อมลู จากสื่อออนไลน์ เพ่อื ส่งต่อให้เพอ่ื น
ค. นาย ค คน้ หาขอ้ มูลจากส่ือออนไลน์ เพ่ือรวบรวม และเผยแพร่ความรู้
ง. นาย ง ค้นหาข้อมลู จากส่อื ออนไลน์ เพอ่ื วิเคราะหค์ วามน่าเชื่อถือของ

ข้อมูล

รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกญั ชงศกึ ษา เพ่อื ใช้เปน็ ยา หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชวี ติ 63
อย่างชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย

64

ข้อ 5 นาย ก เป็นคนมีความวิตกกังวล หลงลืม นอนไม่หลับ ญาติจึงแนะนาให้เข้ารับ

การรกั ษาท่ีคลินิกกญั ชาทางการแพทย์แผนไทย นาย ก จะสามารถเข้ารับการรกั ษาทค่ี ลินิกกัญชาทาง

การแพทย์แผนไทยได้หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด

ก. ไม่ได้ เพราะคลินิกกญั ชาทางการแพทย์แผนไทยรักษาโรคท่วั ไปเท่านัน

ข. ได้ เพราะคลินิกกญั ชาทางการแพทย์แผนไทยสามารถรักษาโรคทางจิตได้

ค. ไม่ได้ เพราะคลนิ ิกกญั ชาทางการแพทยแ์ ผนไทยรักษาเฉพาะโรครา้ ยแรง

เท่านัน

ง. ได้ เพราะคลนิ กิ กญั ชาทางการแพทยแ์ ผนไทยสามารถรกั ษาอาการ

หลงลมื ได้

2. กจิ กรรมที่ 2

คาชีแจง : โปรดจบั คขู่ ้อมลู ท่ีอยู่หลังตวั อักษรทตี่ รงกับตัวเลขของขอ้ นัน ๆ หรือมี

ความสัมพันธต์ รงกบั หัวขอ้ เลขนนั ๆ ใหถ้ ูกต้อง แลว้ นาตวั อกั ษรของหนา้ ข้อมลู มาใส่หน้าตัวเลข

ตรงกับข้อนนั ๆ

........... 1. คลินิกกญั ชาการแพทยแ์ ผนไทยในโรงพยาบาลศูนย์ ก. ประเทศไทย

........... 2. คลินิกกญั ชาทางการแพทย์แห่งแรกของประเทศไทย ข. ประเทศแม็กซิโก

........... 3. ประเทศท่ี 2 ทอ่ี นุญาตให้ประชาชนใช้กัญชาได้อย่างเสรี ค. ประเทศแคนาดา

........... 4. อนญุ าตให้ประชาชนใชก้ ัญชาได้อย่างเสรี ในปี พ.ศ. 2556 ง. ประเทศอุรกุ วยั

........... 5. ประเทศแรกในภูมิภาคอาเซยี นทีอ่ นุญาตใหใ้ ชก้ ัญชาเพ่ือ จ. ประเทศมาเลเซยี

ประโยชน์ทางการแพทย์และการวิจยั ฉ. โรงพยาบาลพล

ช. โรงพยาบาลมหาราช

นครราชสีมา

ซ. โรงพยาบาลเจ้าพระยา

อภยั ภูเบศร

3. กจิ กรรมที่ 3

คาชแี จง : โปรดทาเคร่ืองหมายถกู () หรอื เคร่ืองหมายผดิ () ลงหน้าขอ้ ตัวเลขท่ี

ผเู้ รยี นอ่านข้อมลู แล้วคดิ ว่าคาตอบนีถูก ใหท้ าเคร่ืองหมาย () ถ้าคดิ วา่ ขอ้ มลู ทีอ่ ่านเป็นคาตอบทีผ่ ิด

ให้ทาเคร่ืองหมายผิด ()

........... 1. ประเทศอุรกุ วัย เปน็ ประเทศแรกทีเ่ ปิดใหใ้ ช้กัญชาไดอ้ ยา่ งกว้างขวางขึน และใน

เดอื นสิงหาคม ค.ศ. 2014 (พ.ศ. 2557) อนุญาตให้ประชาชนปลูกกัญชาทบ่ี ้านได้

บ้านละ 6 ตน้

64 หนงั สือเรยี นสาระทักษะการด�ำ เนินชวี ติ เพื่อใช้เปน็ ยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศกึ ษา

65

........... 2. หมอยาพนื บา้ นภาคใต้มีความเชื่อว่า นาใบกัญชาตาละเอยี ดผสมนาตม้ สกุ
และพอกหนังศรี ษะประมาณครึ่งชั่วโมงแก้อาการผมรว่ ง คนั หนังศรี ษะได้

........... 3. ประเทศมาเลเซยี เป็นประเทศแรกในภมู ิภาคอาเซยี น ทีอ่ นุญาตใหใ้ ชก้ ัญชาเพ่ือ
ประโยชน์ทางการแพทยแ์ ละการวจิ ยั

........... 4. โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภยั ภเู บศร ได้เปดิ คลนิ ิกกัญชาทางการแพทย์ เพือ่ ให้การ
รกั ษาพยาบาล ผู้ปว่ ยโรคลมชักและพาร์กินสัน โดยแพทย์และเภสัชกร ท่ผี ่านการ
ฝึกอบรม และยงั เปน็ คลินิกเพื่อรักษาทางการแพทย์ แห่งแรกของประเทศไทย

........... 5. เกณฑ์ในการรับผปู้ ว่ ยเขา้ รับการรกั ษาในคลนิ ิกกัญชาในสถานบริการสุขภาพ มีอายุ
ตังแต่ 20 ปีขึนไป

รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศึกษา เพอ่ื ใช้เปน็ ยา หนังสือเรยี นสาระทักษะการด�ำ เนนิ ชวี ติ 65
อย่างชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย



66

2บทที่ บทท่ี 2
กญั ชากแัญลชะาแกลญั ะกชัญงชงพพชื ืชยยาาทท่คี วคี่ รวรู้ รรู้

สาระสาคสญั าระสำ�คญั

1. ประวัตคิ วามเป็นมาของพืชกญั ชาและกัญชง
ประวัติพืชกัญชาในต่างประเทศมีการนามาใชต้ ั้งแต่ 10,000 ปี มาแล้ว นามาใช้ในการ

สูดดมควัน ใช้เส้นใยทาเส้ือผ้า ทาใบเรือและเชือกในการสร้างเรือ ใช้เป็นส่วนผสมในอาหาร ใช้ใน
พิธีกรรมเก่ียวกับศาสนา และการใช้เสพเพื่อนันทนาการ จนกระท่ังจดสิทธิบัตรรักษาโรคทางระบบ
ประสาท สว่ นประเทศไทยใช้เปน็ ตารับยาในการรักษาโรค

2. ความรเู้ บอ้ื งต้นเกยี่ วกับพชื กัญชาและกญั ชง
2.1 พฤกษศาสตร์ของพืชกญั ชาและกัญชง
พืชกัญชา มีช่ือวิทยาศาสตร์ คือ Cannabis sativa L. เป็นพืชในว งศ์

Cannabaceae มีชื่อสามัญหลากหลายตามแต่ละท้องถิ่น เป็นไม้ล้มลุกปีเดียว ลาต้นตั้งตรง
สูงประมาณ 1-5 เมตรใบเดีย่ ว มี 3 – 9 แฉก รูปฝ่ามือ เรียงสลบั ดอกแยกเพศผูแ้ ละเพศเมยี อยตู่ ่างต้นกัน
(Dioecious Species) และมีแบบต้นกะเทย คือ เพศผู้ และเพศเมียในต้นเดียวกัน (Monoecious
Species) ออกดอกเปน็ ช่อตามง่ามใบและปลายยอด ช่อดอกเพศเมยี เรยี กว่า “กะหลี่กัญชา” ผลแห้ง
เมลด็ ลอ่ น เล็ก เรียบ สีน้าตาล

2.2 ชนิด (Species) ของกัญชาและกัญชง
กัญชาและกัญชง นักพฤกษศาสตร์จัดว่าเป็นพืชในสปีชีส์ (Species) เดียวกัน

คือ Cannabis sativa L. ซึ่งจัดอยู่ในสกุล (Genus) Cannabis และเป็นพืชในวงศ์ (Family)
Cannabaceae แต่ในสว่ นขององคก์ ารอนามัยโลก (WHO) ได้แบง่ ยอ่ ยเป็น 2 ซบั สปีชีส์ (Subspecies)
ได้แก่ Cannabis sativa L. Subsp. sativa (กัญชง, Hemp) ซึ่งมักจะมีปริมาณ THC น้อยกว่าร้อยละ
0.3 ในใบและช่อดอกแห้ง (แต่ในบางครั้งอาจจะสูงถึงร้อยละ 1) และ Cannabis sativa L. Subsp.
indica (กัญชา, Cannabis) ซ่ึงมักจะพบปริมาณ THC มากกว่าร้อยละ 1 ในใบและช่อดอกแห้ง การ
จาแนกพืชกัญชาและกญั ชง โดยสังเกตจากลกั ษณะทางสณั ฐานวทิ ยาทาได้ยาก เนือ่ งจากสาร THC ใน
กัญชาเปล่ียนแปลงได้ง่ายจากปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม นักวิชาการเกษตรด้านการปรับปรุงสายพันธุ์
มักจะจาแนกพืชกัญชาและกัญชงออกเป็น 3 สายพันธ์ุ ได้แก่ ซาติว่า (Cannabis sativa L.) อินดิก้า
(Cannabis indica Lam.) และรูเดอลาลิส (Cannabis Ruderalis Janishch.) ซ่ึงจาแนกตาม
ลักษณะทางกายภาพของพชื เชน่ ลักษณะใบ ความสงู ถิ่นกาเนดิ ทีพ่ บ เปน็ ตน้

รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกัญชงศกึ ษา เพื่อใชเ้ ปน็ ยา หนังสอื เรยี นสาระทกั ษะการดำ�เนินชวี ิต 67
อย่างชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย

67

2.3 องคป์ ระกอบทางเคมี และสารสาคัญที่พบในพืชกญั ชาและกัญชง
2.3.1 องคป์ ระกอบทางเคมีท่ีพบในพชื กญั ชาและกัญชง
องค์ประกอบทางเคมีท่ีพบในพืชกัญชาและกัญชงมีมากกว่า 500 ชนิด

และมีอยู่หลายกลุ่ม แต่สารท่ีมีความสาคัญทางยา คือ สารในกลุ่มแคนนาบินอยด์ (Cannabinoids/
Phytocannabinoids) พบมากบริเวณยางในไทรโครมของดอกเพศเมียที่ยังไม่ได้รับการผสมพันธ์ุ
(Resin Glandular Trichomes)

2.3.2 สารสาคัญที่พบในพชื กัญชาและกญั ชง
1) สารแคนนาบเิ จอรอล (Cannabigerol, CBG)
เป็นอนุพันธ์ของสาร CBGA เม่ือสาร CBGA ถูกความร้อนจะเปล่ียน

สภาพเป็นสาร CBG ดังนั้น สาร CBG จึงสามารถตรวจพบได้ในพืชกัญชาและกัญชง สาร CBGA
เปน็ สารตน้ กาเนิดของสารทงั้ หมดที่พบในพชื กัญชาและกญั ชง เม่อื พชื โตข้นึ สาร CBGA นี้ จะถูกเปล่ียนเปน็
THCA, CBDA และสาร อื่น ๆ เมือ่ สารถูกความร้อน หรอื ออกซิไดซ์ สาร CBGA, THCA และสาร CBDA
จะเปลี่ยนสภาพเปน็ สาร CBG สาร THC และสาร CBD

2) สารเตตราไฮโดรแคนนาบินอล (Tetrahydrocannabinol, THC)
เป็นสารที่มีฤทธิ์ทาให้มึนเมาออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง (Psychoactive Effect) ปริมาณ
ของ THC ในแต่ละส่วนของพืชมีปริมาณไม่เท่ากัน จะออกฤทธ์ิกระตุ้นประสาททาให้ผู้เสพต่ืนเต้น
ช่างพูด หัวเราะอารมณ์ดี ต่อมาจะกดประสาทมีอาการคล้ายเมาเหล้าอย่างอ่อน ๆ เซื่องซึม
ง่วงนอน และหลอนประสาท โดยขึ้นอยู่กับปริมาณท่ีได้รับ

3) สารแคนนาบิไดออล (Cannabidiol, CBD) สารน้ีไม่มีผลต่อจิตและ
ประสาท (Non-Psychoactive) และช่วยลดผลข้างเคียงจาก THC ซ่ึงเป็นสารที่มีคุณสมบัติมีขั้วต่า ละลาย
ได้ดีในน้ามัน ดังนั้นการสกัดสารสาคัญจากกัญชา จึงมักนิยมใช้ตัวทาละลายที่มีขั้วต่า หรือน้ามัน
ในการสกัด เพราะจะสามารถละลายเอาสารแคนนาบนิ อยด์ออกมาไดด้ ี

4) สารออกฤทธ์ิท่ีร่วมกับแคนนาบินอยด์ เช่น สารในกลุ่มฟลาโวนอยด์
และเทอร์ปนี เปน็ สารทชี่ ว่ ยเสรมิ การออกฤทธ์ิทางยาแกส่ ารกลุม่ แคนนาบินอยด์

3. พืชกญั ชาและกญั ชงคืออะไร แตกต่างกันอย่างไร
พืชกัญชาและกัญชงมีชื่อวิทยาศาสตร์เดียวกันคือ Canabis sativa L. มีถิ่นกาเนิด

มาจากพชื เดิมชนิดเดยี วกนั ลกั ษณะภายนอก หรอื สณั ฐานวทิ ยาของพืชทง้ั สองชนดิ จึงมีความแตกตาง
กันนอย การแยกโดยสัณฐานวิทยาทาได้ค่อนข้างยาก ปัจจุบันพืชกัญชาและกัญชงแยกจากกัน โดย
ตัดสินจากปริมาณสาร THC ซึ่งข้อกาหนดขององค์การอนามัยโลก (WHO) กาหนดกัญชงให้มี
ปริมาณ THC ไม่เกินร้อยละ 0.3 ในใบและช่อดอกแห้ง ส่วนกฎหมายของประเทศไทยกาหนดให้
กัญชงให้มีปริมาณ THC ไม่เกินร้อยละ 1.0 ในใบและช่อดอกแห้ง

68 หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการด�ำ เนนิ ชีวติ เพ่อื ใชเ้ ปน็ ยา อย่างชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา

6688

ใแแใโโบบขขเแเแปปคคเเอปปสสอคคปปดดนนณณหหนนลลววกกรราารรรร็็ยยนนปปะะาางงะะัังง้้ญุุญดดะะอืื่่อะะปปปปเเมมสสเเรรสสโโททกกททงงพพาากกยยาาะะรรรรสสุุขขััญญตตใใี่ี่ศศื่ออ่ืรรูู้้สสะะเเตตชชชชาาภภใใแแททสสใใชชเเึึออกกิิตต้้หหนนหหาาททคคแแศศกกาาาาเเ้้ออ้ใใ้์์พพททนน้สส้ปปศศตตงงััดดททจจชชงง44้ั้ับูบูงงาามม่เ่เ็็นนเเะะ้้ี่ี่ไไออ..รรนนนนขขดดททมมหหีีกกใใสสววนนา้้า่่ืืออ้้มมาาหหาากก่่เเาารรุุมมขข44มม44ุุญญงงกก4444ขขงงรรอืือ้้าาสส..แแ..จจไไนนัั11....ิินนกก22้้นนออรราาใใเเปป4433าาลลาาจจพพนนใใตตาานนรรกกะะผผถถชชาา11((ื่อือ่บบรรผผใใแแุุญญใใกกCCลลึึกกงงกกกกมมกก้้พพ00หหนนแแกกลลาาคคออัญัญิิตตooเเาาาาััาาญญีีืชืชกก้้บบใใมมงงพพาาิิตตมมภภุุนนตตรรรรnnตตชชชชปปกกรรลลาาชชาาภภททนนบบิิลลสสััณณccนนใใาา้้กกรรัญัญงงรร็ด็ดรราาััณณหหeeัันนลลรรยยยยาากักัรราาััญญะะฑฑเเใใชชิโโิปป้้nnหหใใิิกกงังั์์ฐััฐททษษบบซซฑฑเเชชภภ์์พพชชชชมมาาแแททขขttรร็็นนกก่ึงงึ่นนาาิินน์์พพ้้พพคคrr้้กกแแชืืชาาสสีีััออมมลลมมศศไไพพรรaaาาออืืชชแแททลลััญญกกืืดดาาชชงงตตคีคีะะรรttออกกืืชชกกยยรรลลสสะะeeญััญ้้าามมเเุุ่่ณณออกกชชนนาาททททัักกพพหหญญะะดดงงssรรชชสสหหััาาญญุุญญคค))่่ีีมมกก่ีทท่ีออญััญ์์รรทท่ืื่ออาาชชใใิิ่่งงนนาา่่ซซีีาาสสััปุุปฐฐนนาาแแาาชช่ี่ีททเเาากกชชทท่่ววรรออใใขขตต่่ึึาางงลลโโแแออาางงออาาหหยยแแาาภภมมรรเเ้้ะะมมใใลลใใาาหหรรมมงงออหห้ต้ตบบพพกกนนีีหหคคมมหหขขะะโโนนรรรรออิิดด้้ใใญญััรรภภชชททลลกก้้ีีนนกกาาิิกกััชชืืนนกกออิิไไโโีีววชชาาััรรญญชชยยาาาากกดดภภ้้พพฤฤททกกิติตยยนนซซงงรร์์้้ววชชเเคคททืืไไชชััปปรรนนผผใใญญึ่่ึจจงงาานน่่มมาางงชชธธููปปจจกกกกูู้้ึงงึปปรราาือ่ื่อแแใใแแแแ่่ชชิ์์ิตต้้ปปไไะะาาััะะญญแแนนกก่่งงววปปปปมมตตรร่่อองงตตจจรรจจบบยยรราาชชรรรรคค่่่่ใใสสเเจจะะาา้้าาออููปปรรนนบบรรรรจจาาปปววงูงูกกววิิตตโโงงไไูููปูปปปะะเเออพพรรยยัั็็นนผผนนดดแแรรพพแแกกใใสสุุตตืืชชชชเเะะูู้้ใใชชขขลล้้คคตตาาลลสสื่่ืออชชาาชชสสนนแแบบรร้้กกออะะืืออะะาา่่น่่นกกมมวว้กก้าาททหห์์ปปอองงัญญัุุปปมมมมาานนาาหหััญญผผคคดดาายย้้รรงงรรีีชชรรกกชชรรลลกกเเปปออนนะะชช่่ิิาามมนนคคถถืื่่ออาาฎฎแแิิตตกกรรสสงงาาใใรรตตาารรัันนนนเเนนรรหหตตกกภภรรมมาารรณณือื่่อะะอ่อ่ าาททมมูู้้สสทท่่ญัญัโโีียยททมมาาััณณงงเเกกใใลลสสนนออึึนนกกกกกกแแ้ัั้งงาาชชบบฑฑกกออททาาเเาาาามมตต่่ืืสสออแแยยาากกสสรร์์จจหหบบาากกแแงง่่ตตงงาาออขขิิ่่ััดดงงใใาาแแกกหหาาาายยกกใใงงหหซซออTTกกกกลลรราารรนนง้ง้ขขรรตต้ืื้ออHH้้งงเเาาพพยยไไะะููปปกกออ่่((าาออรรแแดดออจจCCใใCCืืชชิิดดงงผผงงแแเเชชุุ้้ตตุุาาตตตตaaสสกกกกกกคค่่ออบบแแเเ้้ใใกก่่สสnnลลสสือ้ื้อััชชญญนนัันนััญญววนนลลแแบบnnาาะะกก่่าานนาาปปไไชชคคะะหหพพชชaaสสปปปปนันัมมหหรราาลลbbงงปปกกททาาผผกกรรCCิิกกมมกกาาiiมมรรผผรระะรรยย่่เเออBBาาััญญDDยยรรชชรระะะะลลาาณณ์์นนเเไไDDrrมมชชรร่่นนททสสปปเเiiรริิแแตตeeคคททสสงงมมคคถถุุนนลลศศซซใใภภssลลททกกููงงศศหหววนนะะออื้ื้ออททััณณFFาาเเาาี่่ีแแออาาเเ้้ชชปปาายยาาllกกี่ี่ปปมมรรปปooมมุุฑฑรรััดดไไหหััญญน็็นผผีี็็นนกกุุwwกกปปรรแแงง์์สสเเตตลลาาจจาาสสชชรราาววลลeeใใาาน้น้ิิตตมมนนููรรปปชชััรรุุขขยยาาะะrrรร))้้

ผผพกพกเเบบญัญัชืชืลลื้อ้ือยยชชกกงงาาาาตตาาททแแน้น้รร่คีีค่ลลเเเเกกรรววะะผ113232รรยียีีย่่ยีกก..ล....รรววัญัญนนูู้้กกกเเเเเเชชรรพพพพพพบัับาูู้ทท้งงื่อื่อ่ือ่อื่อื่อืรพพใใี่คค่ีใใใในนใใเชืชืหหหหหหราาชชกกียต้้ต้มม้ม้้มดดวีวี ัญัญรรนคีีคีทีทิติตหหะะววชชกักัปปรหหาาววาาษษูท้รรนนมมแแังงั ะะะะ่ีครรกักัลลจจกกูู้้ถถาะะคคาาาางึงึดกกววววรรกกาาัญญัันนัหแแญัญัมมสสขขชชวเเชชขขออววงงงัาางง้าา้งงแแพพหหใใคคลลจจชืืชาานนะะคคเเกกกกใใกกนนววัญัญัญัญยี่ย่ี าาโโววชชชชลลมมกกาางงกกรรบัับแแูู้้พพแแลลปปชืืชลละะรรยยะะะะกกาาววททญัญัททตัตั ัักก่ี่ีคคชชิคคิ ษษววงงววรระะาาคครรกกมมูู้้ืออื าาเเปปออรระะคคน็น็ ไไิดิดมมรรววาาขขเิิเแแคคออตตรรงงกกาาพพตตะะืชืช่่าาหหกกงงเ์์เัญัญกกกกันนัย่ี่ียชชออววาาแแกกยยลลับับา่า่ ะะงงกกกกไไญัญัรรญัญั ชชกกชชาาาางงแแรรคคลลใใชชววะะาาพ้พ้กกมมชืืชัญัญรรชชูู้้ งง

รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกัญชงศึกษา เพ่ือใชเ้ ป็นยา หนังสอื เรยี นสาระทักษะการดำ�เนินชีวติ 69
อยา่ งชาญฉลาด | ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย

666999

ขขขอออบบบขขข่่่าาายยยขเเเบบบนนนอทททบ้ือ้ื้อือทททหหหข่ีี่ี่ 222าาา่ายกกกเเเเเเเเเเเเเรรรรรรรรรนรรรััญญัญ่่่ือืออืืือ่ื่ออ่ื่อ่อืื่อ่ือ่ื่ออื ื้อชชชงงงงงงงงงงงงหทททททททททาาาทททแแแ่ีีี่่่่่ีีีาีี่่ี่ี่่ีี่ 444111222333ลลละะะกกกปปปคคคพพพกกกาาาวววรรรชืชืืชญัญััญรรราาาะะะกกกใใใมมมวววชชชัญััญญชชชตััตัตรรรงงง้พ้พพ้ ชชชูู้้เ้เูเคคคิิิ บบบพพพืืชชืชาาาวววื้อื้้อือแแแืืชชชืกกกาาางงงลลลยยยญญัญััมมมตตตะะะาาาเเเชชชปปป้้น้นนทททกกกาาาเเเ็น็น็นญญัญัั่ีคค่ีีค่แแแกกกมมมวววลลลชชชียยีี่ย่่ รรราาาะะะงงงวววรรรขขขกกกกกกููู้้้คคคอออัััญญญบััับบืืืออองงงพพพชชชพพพอออชืืืชชงงงะะะชืชชืื ใใใกกกไไไกกกนนนรรรัััญญญัััญญญชชชแแแชชชีวีววีชชชตตตาาาิิติตตาาากกกแแแปปปแแแตตตลลลลลลรรราา่่่าะะะะะะะะะงงงกกกจจจกกกกกกััญัญญาาาญญญััั ันัันนวววชชชชชชอออนัันนั งงงงงงยยยขขข่่่าาาออองงงงงงไไไคคครรรนนนใใในนนโโโลลลกกก
กแกแกแกแกแชชกกกแชกกกจจบบกจบกกhกไกกไhกกกhกกกไสสสกกกบบบกซซซาาาขขขขขข่ืืออ่อ่ืกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกtttรรรรรรอ่ืออ่่ืื เเเtttกกกผผผววษิษิวษิวววิษษิษิกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกบบบpppปปปงงงงงงเเููู้้้เกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกััทททัััททัทอออsssขขขhhhสสสบบบรรรกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก:::กกกรรรยีียียttt///าาาะะะาาาโโโโโโกกกtttกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกบบ์์์บ///นนนมมมกกกกกกงงงกกกpppwwwกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกุุุคคครรรกกกกกกสวววsssออออออ999777666554454333112221ะะะ888wwwสสสาาา:::รรรรรรื่อััังงง///.........บบบ...............มมม...ตตตนีีนนี์์์ีนีนนีกกกwww///ปแแแาาาะะะกกกwwwาาาหหหชชชหหหชชชชชชชชชชชชชชชหหหอออ...โโโดดโโดโบบบรวววdddอ่ือ่ืือ่ื่ื่อื่อื่ออื่อื่ออ่ื่ือือ่ื่่ื่ือออาาาอ้อ้้อออ้้อ้ซซซwwซซwซ่ออืื่่อื้้้อออนนนันันนัดดดะบบบหหหบบบmmmบบบหหหงงงรรรงงงหหหเเเเเเเเเงงงwwwดดดอออกสสสขขขซซซซซซอออสสสนนนทททเเเทททนนนทททสสสนนนยยยhhhรรร์์์มมมตตตียียยีออีียยอีย...มมมอคคคังงัังคคคััังงงปปปคคคมมมpppััังงง...ยยีีียลลลลลลุุดดุดตตตกกกสสสสสสุดุดดุสสสgggบวววสสสววววววุุุดดดรรรhhhนนนปปปลลลอืือือoooืืืาาาอออืืบบืบมมมาาาืืือออาาานนิ้้ินิ้เเเเเเปปปกaaaเเเมมมมมมิ่ิง่ง่งิรรรววว...วววขขขคคคมมมหหหกกกrททrrทtttรรรรรราชชชกกกะะะกกกนนนนนนกกกmmmตตตhhh้้นน้นกกกาาาััักกกัญญัญัะะะ์์์ชชชรรรรนนัันัญััญัญัััญญญเเเเเเคคคววว///จจจจจจััญญัญษษษชชชะะะจจจจจจaaaาาาเชชชnnnททิิิทาาาาาาลลลชชชรชชชทททชชชกกกาาาออออออาาาcccชชชาาากกกeeeกกกาาายยยอออยีโโโาาานนนชชชyyyสสสรรรรรรรรรอ่อ่อ่าาารรรwwwดััดดักกกาาาhhhงงง...งงุุงุน์์์์์์นนนเเเเเเvvดุดุvดุมมมคคคmmmฉฉฉจจจจจจพพพสสสลลลเเเtttบบัับัssssssยยยแแแเเเชชชทททดดดtttลลลาาาาาา///าาาัยยััยฉฉฉ่อ่ืือ่ือpppกกกaaaอออลลลกกกอือื่่่ือ้ว้ว้วvvvพพพกกกกกกมมมิิิมมมตตตsssลลลกกกาาาhhhดดดะะะยยยัััญญญiiiโโโััดดดััดดััด:::วววรรรมมมeee่่าา่ารรร///ิิิาาามมมรรรiiiยยยกกกกกกdddาาา///าาารรรงงงชชชwwwหหหรรรงงงาาารรรัััwwwญญญปปปปปปชชััชัญญญััักกกoooงงงแแแพพพวววาาาาาากกกๆๆๆ...กกกทีีททีีีทททีwwwษษชชษชAAAlllชชชพพพิิเเเินนนชชชมิมิมิปปปรรร...ศศศุุุมมมาาาี่ี่ี่ี่่ีี่พพพพพพaaaงงงSSSาาาwwwทททงงุุุงคคททคทกกกพพพรรรษษษทททาาาแแแโโโcccPPPเเเมิิมมิมิมิิมะะะีตี่ต่่ีต...รรรุุุมมมยยยรรรรรร์์์ทททbbbลลล...าาา???วววบบบศศศพพพพพพtttั้้ังงั้งคคคีีี์์์าาางงงaaaะะะiiiพพพ111hhhเเเััตตัตอออdddาาารรรรรกกรก์์์์์์ขขขaaaกกกชชช000ชชช///สสสมมม222222ิิิคคคยยยษษิิษิีีี===nnnาาาตตตััญญญัtttออืื่่่อื111่ื่ื่ือออตตตเเเ555555หหหวววู่ใใู่่ใูรรรlllhhh222ัััทททคคคขขขaaaผผผ777นนนผผผรรรแแแาาา66666ชช6ชาาา222///ลลลeeeตตต000เ้เูู้เู้มมม์์์จจจพพพ22เูเู้้2้เู222าาานนkkนkเเเ666ขขขแแแอออsssขขขตตตอออเเเังังังnnnทททuuuคคค222ปปปหหหชชชเเเียียียงงงียยียีหหหลลลกกกบบบoooaaaสสสยยยรรรนนน่ื่ื่ือออลลลน็็น็นนนน่ิ่ิ่ิงงงพพพวววnnnอออwwwาาา์์์ผผผงงง่่่มมมชชช111ชชชััดดัด...มมมิมมิิมรรรnnnกกกดดดcccแู้แู้แู้lllาาาััันนน000่อื่ือื่อกกกวววโ์์โ์โooeeoeพพพาาาiiiรรรตตตแแแtttททท555ผผผาาารรรรรรmmmddd...aaa์ไไ์ไ์ลลลง่ง่ง่ซซซ111รรรรรงุุงรงุแูู้้แ้แูทททภภภgggyyyเเเะะะ///อออเเเกกััักศศศลลล000นนนตตตeeeaaaญญญททท111คคคษษษยยยขขขพััพจจัพจพพพ่่่งงง///ppp444เเเพพพววว...ทททโโโaaaาาาาาาบบบ555ททท...oooาาานนนชชชสสสผผผมมมโโโกกกrrr555่ี่ี่ีมมมอออรรร์์์rrrtttพพพ111มมมคคคกกกหหหดดัััด666000nnniiiคคคตตตรรรccc666ยยย...สสสาาา333222าาาสสส...ยยย์์โโโ์่่่าาาlll888mmmทททไไไศศศ///มมมทททนนนeee---มมมงงงคคุุุคมมมppp444ิิิพพพใใใบบบ///ถถถคคครรรยยยใใใlllร่่ร่รนนน444กกกaaaสสสหหห444ศศศยยยนนนัััรรรตตตศศศะะะ888nnnคคค555ิิิตตตืืบบบืมมม์์์ัััพพพนนนิิิบบบรรร---tttวววกกก333ตตตถถถ...คค่่ค่666---พพพทททุปุปุปชชช่ืื่ื่นนนาาาsssิตติิตมมิิิมนนน้นน้้น000มมมcccรรร์์์ืือ่่อ่ือรรรีีีทททตตต000ั่ั่่ันนน222oooนนนะะะจจจเเเะะะผผผพี่พ่ีีพ่ิิิมมมหหห222888ยยคคยคoooาาาพพพเเเแููแ้้้แู รรรััน่น่่ันิิิมมมมมม---กกกาาาpppงงงตตตุุุททท111ิิิงงงสสสคคคพพพ//ืื/ือออชชชงง่่่งศศศ777mmmธธธุเุเเุงงงนนน์์์รรร่ืออื่่ือััักกก111มมมบบบนนนaaaชชชโโโดดด---ลลลรรรrrrรรร000ทททื่อ่ือ่ือiii์ิิ์ิ์ิษิษิษฑฑฑjjjงงง000สสสuuuโโโรรรพพพทััทัทรรรลลล000aaaืืบบืบ์์์ งงงnnnมิมิมิ222สสสคคคพพพaaaพพพาาาน้้น้นมิิมิมยยย์์์ พพพ111์์์
เเเทททรรรี่่ี่ีหหหออ่อืื่ื่ ลลลงงงงงงทททเเเหหหีีี่่่ 111ลลลเืืือออรจจจ111ื่อปปปาาา...งรรรกกกทะะะปปปกกกปปปวววี่รรราาารรร1ตตตัััะะะรรระะะวววเเเิคิคิคมมมผผผัตตัตัปวววาาาาาาิคิคิคณณณาาารไไไวววหหหมมมะาาา111มมมวเเเมมมปปป000้้้ขขขตัเเเ,,,ปปปอออน็น็น็000คิ งงง็น็็นน000มมมวกกก000มมมาาาอออาาาขขขปปปมงงงขขขอออไไไีีีเอออฟฟฟมมมปงงงงงงีกกีกีพพพพพพน็แแแาาาืืืชชชืชืชชืลลลมรรรกกกะะะขขขกกกาเเเัััญญญดุดดุุ ญญัััญขคคคคคคชชชรรรอชชชน้้้นนาาาื่่ืื่ออองพพพาาางงงพแแแปปปบบบชื้ัั้ั้นนนลลลโโโคคคกดดดะะะรรริิินนนญักกกงงงเเเญัััญญกกกผผผชรรราาาชชชาะะะแดดดทททงงงูููกกกล่ีี่ี่บบบมมมะรรรนนนรรรกจจจษุุุษษญั ุุุเเเยยยมมมช์์์อออลลลงยยย็็็ดดดููู่่่คคคพพพกู่่่กกูู ืืืชชชบัับบั กกกเเเัััญญญศศศษษษชชชเเเาาารรรบบบซซซรรริ่นิิน่่นิิิเเเขขขวววณณณออองงงดดดพพพ้้้าาาชืืชชื นนนกกกใใใััันนนญญญสสสชชชดุุุดดาาา

70 หนงั สือเรยี นสาระทกั ษะการด�ำ เนินชวี ติ เพ่ือใช้เปน็ ยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา

70

ของถ้าในประเทศอินเดียและจีน ซ่ึงสันนิษฐานว่ามนุษย์ในยุคน้ันใช้พืชกัญชาเผาไฟด้านในสุดของถ้า
เพ่ือสูดดมควัน

ระหว่าง 8,000 - 2,000 ปี ก่อนคริสตกาล (Before Common Era หรือ BCE) กัญชา
ถูกบันทึกว่าเป็นพืชไร่ที่เก่าแก่ที่สุดชนิดหนึ่ง มีการใช้ประโยชน์จากเส้นใย มีการปลูกพืชกัญชาแบบ
แปลงเกษตรในแถบพ้ืนท่ี ซึ่งปัจจุบันคือประเทศไต้หวัน มีการใช้พืชกัญชาในตารับยาโบราณของ
ประเทศอินเดีย และประเทศจีนมีการนาเมล็ดกัญชามาผลิตน้ามันเพื่อใช้เป็นอาหาร นาเส้นใยมาทา
เป็นเสือ้ ผ้า ในสมัยจักรพรรดิ เซน็ หนิง (Shen Nung) พบว่ามีการใชเ้ ปน็ ยาด้วย

ระหวา่ ง 1,999 - 1,500 ปี กอ่ นคริสตกาล พชื กัญชาเข้าไปเกีย่ วข้องกับศาสนาท่ีเกิดใน
แถบทวีปเอเชีย ในฐานะโอสถชโลมใจ เครื่องชาระล้างจิตใจ ส่ือกลางในการเข้าถึงพระเจ้า ยารักษาโรค
เคร่ืองสักการะพระเจ้า และใช้เป็นส่วนสาคัญในพิธีกรรมทางศาสนา ในประเทศอินเดียถูกกล่าวถึงใน
บันทึกลบั ของศาสนาฮินดูว่าเป็นพชื ศักด์ิสิทธ์ิ ซงึ่ สามารถใชเ้ ปน็ ยา และใชส้ าหรับถวายแด่พระศวิ ะ

ระหว่าง 1,499 ปี ก่อนคริสตกาล - ค.ศ. 69 มีเคร่ืองนุ่งห่ม ซ่ึงเป็นผลผลิตจากเส้นใย
พืชกัญชา รวมถึงการเกษตร กระจายอยู่ในแถบทวีปเอเชีย และตอนใต้ของรัสเซีย ชาวไซเทียน
(Scythians) ชนเผา่ บนหลงั มา้ มรี กรากการเดินทางอย่ใู นแถบประเทศฮังการี มองโกเลีย มีการบันทึก
วา่ ใชพ้ ืชกัญชาเพื่อผลิตเชือก ใช้เสพเพ่ือความบนั เทิง ใชใ้ นพิธีกรรมทางความเชื่อต่าง ๆ และนาการใช้
พืชกญั ชาในดา้ นต่าง ๆ เขา้ สู่ยุโรป และชาวจนี คน้ พบวิธีการทากระดาษจากใยพชื กญั ชาเปน็ คร้งั แรกของโลก

ค.ศ. 70 – ค.ศ. 199 ไดออสคอรีตส์ (Dioscorides) แพทย์ทหาร ผู้เขียนหนังสือเรื่อง
De Materia Medica ตาราพืชสมุนไพรในแถบเมดิเตอร์เรเนียนที่ถือเป็นตาราทางด้านสมุนไพรรักษา
โรคท่ีดีท่ีสุดในยุคนั้น ได้บรรจุพืชกัญชาเป็นส่วนหนึ่งในตารับยา และประเทศอังกฤษ มีการนาเข้า
เชอื กจากใยพชื กัญชามาใช้ประโยชน์

ค.ศ. 200 - ค.ศ. 1299 มีการบันทึกว่าศัลยแพทย์ชาวจีนได้ใช้พืชกัญชาเป็นยาชา
ยาแก้ปวด ชาวไวกิงได้เริ่มใช้เชือก และใบเรือท่ีผลิตจากใยพืชกัญชา ทาให้เรือของชาวไวกิงแข็งแรง
และเดินทางได้ไกลกว่าเรือของประเทศในแถบเมดิเตอร์เรเนียน เชือกและใบเรือจากใยพืชกัญชา
แข็งแรงทนทานต่อการกัดกร่อนของเกลือจากทะเลเป็นเบื้องหลังความสาเร็จท่ีทาให้ชาวไวกิงเข้าสู่
ความยิ่งใหญ่ในยคุ สมยั น้นั

ค.ศ. 1300 – ค.ศ.1532 พ่อค้าชาวอาหรับได้นากัญชาไปเผยแพร่ ทาการค้าขาย
แลกเปล่ียนกับประเทศโมซัมบิกซ่ึงเป็นชายฝั่งของทวีปแอฟริกา และมีการห้ามไม่ให้บริโภคพืชกัญชา
เกิดขึ้นครั้งแรกของโลกท่ีจักรวรรดิออตโตมัน หรือท่ีรู้จักกันในนามประเทศตุรกีปัจจุบันเป็นการ
ประกาศห้ามการรบั ประทาน ยางพืชกญั ชา (Hashish)

รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศกึ ษา เพ่ือใช้เป็นยา หนงั สอื เรียนสาระทักษะการดำ�เนินชวี ติ 71
อยา่ งชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย

71

ค.ศ. 1533 - ค.ศ. 1699 กษตั ริย์เฮนรี่ ท่ี 8 (King Henry VIII) แหง่ ประเทศอังกฤษต้องการ
ยกระดับกองทัพเรือด้วยการสร้างเรือเพิ่มมากขึ้น จึงประกาศให้เกษตรกรปลูกพืชกัญชา เพ่ือใช้เส้นใยใน
การสร้างเรือ ซ่ึงใครขดั ขืนคาส่ังไม่ยอมปลูกจะมีโทษปรับ

ค.ศ. 1700 - ค.ศ. 1940 เริ่มมีการแบ่งแยกสายพันธ์ุพืชกัญชากับการใช้ประโยชน์ใน
อุตสาหกรรมมีการพัฒนาสายพันธุ์ เพื่อหลีกเลี่ยงสารเมา โดยเรียกพืชกัญชาที่ใช้ประโยชน์จาก
เส้นใยว่า Hemp มีการใช้พืชกัญชาทางการแพทย์ในรัฐนิวอิงแลนด์ (New England) เป็นครั้งแรก
ในประเทศสหรัฐอเมริกา ต่อมา พระราชินีแห่งประเทศอังกฤษ ได้รับยาจากพืชกัญชาโดยแพทย์
ประจาตัว เซอร์ เจมส์ เรยโ์ นลด์ (Sir James Reynolds) เพอื่ บรรเทาอาการปวดประจาเดือน และใน
ยุคนั้นยาจากพืชกัญชาสามารถใช้ได้ และหาซื้อได้ท่ัวไปในเกาะอังกฤษ

ค.ศ. 1941 - ค.ศ. 1998 ประเทศสหรฐั อเมรกิ าไดล้ บขอ้ มูลพชื กัญชาออกจากตารับยา
และระบุว่าพืชกัญชาไม่มีคุณสมบัติทางยาใด ๆ จัดอยู่ในบัญชีที่ 1 คือ ยาเสพติดท่ีรุนแรงท่ีสุด และ
เพ่มิ ความรนุ แรงในการลงโทษ

นอกจากนี้ มนี ักพฤกษศาสตรชาวอเมริกัน ไดจาแนกพชื กัญชาและพชื กัญชงออกจากกัน
โดยลักษณะทางสัณฐานวิทยา (Morphology) และพฤกษเคมี (Phytochemistry) โดยให้ช่ือวิทยาศาสตร
ของพืชกัญชง คือ Cannabis sativa L. Subsp. sativa และพืชกัญชา คือ Canabis sativa L. Subsp.
indica (Lam.) E.Small & Cronquist

ค.ศ. 1999 รัฐบาลสหรัฐอเมริกาได้มีการจดสิทธิบัตรพืชกัญชา หมายเลข US6630507 B1
อ้างสิทธิในการใช้พชื กญั ชารกั ษาโรคทางระบบประสาท เชน่ อัลไซเมอร์ พาร์กินสัน โรคหลอดเลือดสมอง
โรคที่เกิดจากเซลล์ถูกทาลายโดยอนุมูลอิสระ (Oxidative Stress) เช่น โรคหัวใจ โรคปลายปลอก
ประสาทเส่ือม โรคเบาหวาน เปน็ ตน้

สาหรับประเทศไทยมีการใช้พืชกัญชาเป็นยาต้ังแต่สมัยพระนารายณ์มหาราช จานวน
81 ตารบั และสังคมไทยมีการใช้พชื กัญชาเพื่อการรกั ษาโรคมาเปน็ เวลานาน ปจั จบุ นั มีหลกั ฐานการใช้
พชื กัญชาในตารับ จานวน 90 ตารบั

ต่อมาในปี พ.ศ. 2477 มีการตราพระราชบัญญัติกัญชา พ.ศ. 2477 ขึ้น ห้ามให้ผู้ใด
ปลูก นาเข้า ซื้อขาย หรือเสพพืชกัญชาเด็ดขาด หากฝ่าฝืนจะได้รับโทษท้ังจาและปรับอย่างรุนแรง
และในปี พ.ศ. 2522 รัฐบาลไทยได้ตราพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 จัดพืชกัญชา
เป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 รวมท้ังปัจจุบันมีกฎหมายให้ใช้พืชกัญชาในทางการแพทย์หรือศึกษาวิจัย
ได้ตามเกณฑท์ ี่กาหนด (รายละเอียดศกึ ษาได้จากหัวเรื่องท่ี 4 กฎหมายทเ่ี กยี่ วข้องกับกัญชาและกัญชง)

2. ประวตั คิ วามเปน็ มาของพชื กญั ชง
พืชกัญชงมีถิ่นกาเนิดมาจากประเทศอินเดีย ทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของ

เทือกเขาหิมาลัย เป็นพืชตระกูลเดียวกับพืชกัญชา แต่มีความแตกต่างด้านปริมาณสารเสพติด

72 หนังสือเรียนสาระทกั ษะการดำ�เนนิ ชวี ิต เพอื่ ใช้เป็นยา อย่างชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา

72
72

โดยเฉพาะเตตราไฮโดรแคนนาบินอล (Tetrahydrocannabinol, THC) มีปริมาณน้อยกว่าพืชกัญชามาก
โปดลยกู เเฉพพื่อาใะชเ้ผตลติตรเาสไ้นฮโใดยรเปแ็นคหนลนักาบใินนปอลระ(เTทeศtไrทahยyพdชืroกcญั aชnงnอaยbู่ใiนnoวิถl,ชี Tวี HิตCแ) ลมะีปปริรมะาณเพนณ้อีขยอกงวช่าุมพชืชนกัญชาชวาไมทายก
ปภลูเขูกาเพตื่อั้งใแชต้ผ่เลกิติดเจส้นนใกยรเปะท็นัห่งเลสักียชในีวปิตระโดเทยศเไฉทพยาพะอชื กยัญ่างชยงิ่งอยคู่ใือนวชิถนีชเวี ผิต่ามแล้งะซปึ่งรใะชเ้เพสณ้นใีขยอพงืชชกุมัญชนชชงาถวักไททยอ
ภเปูเ็นขเาสตื้อั้งผแ้าตเ่เพกื่อิดใจชน้ในกชรวีะิตทปั่งรเสะียจชาวีวันิต นโดอยกเจฉาพกานะี้ ตอายม่าคงยวิ่างมคเืชอ่ือชดนั้งเเดผิม่ามช้งาวซมึ่ง้งใชจ้เะสใ้นช้เใสยน้ พดืชา้ กยัญทช่ีทงามถาักจทาอก
เเปส้น็นใเยสืพ้อผืช้ากเัญพืช่องใชม้ใัดนมชือวี ใิตหป้ทราะรจกาทว่ีเันกิดนใอหกมจ่ กาการนถี้ ตักาทมอคเควารม่ือเงชแื่อตด่งั้งกเาดยิมรชอางวเมท้ง้าจแะลใชะ้เเสชน้ือดกา้มยัดทศ่ีทพาสมาาหจราับก
เสสว้นมใใยสพต่ อืชนกัเญสชียงชมีวัดิตมือให้ทารกท่ีเกิดใหม่ การถักทอเคร่ืองแต่งกาย รองเท้า และเชือกมัดศพสาหรับ
สวมใส่ตอนเสยี ชกวี ลติ ่าวโดยสรุป ประวัติพืชกัญชาในต่างประเทศมีการนามาใช้ต้ังแต่ 10,000 ปี มาแลว้
นามาใช้ในการสกูดลด่ามวคโดวยันสใรชุป้เสป้นรใะยวทัตาิพเืชสก้ือัญผ้าชาทใานใตบ่าเงรปือรแะลเะทเศชมือีกกาในรนกาามรสาใรช้า้ตง้ังเรแือต่ใ1ช0้เป,0็น0ส0่วปนี ผมสามแใลน้ว
อนาาหมาารใชใ้ใชนใ้ กนาพริธสกี ูดรดรมมเคกวี่ยันวกใชับ้เศสา้นสในยาทาแเลสะ้ือกผา้ารใทชาเ้ สใบพเเรพือื่อแนลันะทเชนือากกใานรกจานรสกรร้ะางทเง้ัรจือดใสชิท้เธปิบ็นตั สร่วรนักผษสามโรในค
ทอาาหงราะรบใบชปใ้ นรพะสธิ ากี ทรรสม่วเกน่ียปวรกะับเทศศาไสทนยาใชแ้เปละ็นกตาารรใับชย้เสาใพนเกพาื่อรนรันักทษานโารกคาร จนกระท้งั จดสทิ ธิบัตรรักษาโรค
ทางระบบประสาท สว่ นประเทศไทยใชเ้ ปน็ ตารับยาในการรักษาโรค

เร่อื งที่ 22เร่อื1คค.งววทาาพี่มมฤ2กรรูู้้เเษบบคศวื้อ้ือาาสงงมตตตรร้นน้ ์ข้เู เเบอกกงื้อย่ีีย่ พงววืชตกกก้นัับบัญเพพชกาชชืืยี่ แวกกลกญญััะับกชชญัพาาชืชแแงกลลัญะะกกชััญญาชชแลงงะกัญชง
เรื่องที่

1. พพฤืชกกษัญศชาสาตมรีช์ข่ืออวงิทพยืชากศัญาสชตารแ์คลือะกCญั aชnnงabis sativa L. เป็นพืชในวงศ์ Cannabaceae มีช่ือ
สามัญหลากหลาพยืชชก่ือัญตชาามมแีชต่ือ่ลวะิททยา้อศงาถสิ่นตรเ์คชือ่น CCaannnnaabbisiss.aGtivaanjLa..เKปa็นnพcืชhใaน.วBงhศa์ Cnagn. nHaebmacpe.aIendมiีชa่ืnอ
สHาeมmัญpห. ลMาaกrหihลuาaยnชa่ื.อMตaาrมijuแaตn่ลaะ.ทD้อoงpถe่ิน. เGชa่นgeC. aGnrnaasbs.isH. aGsahn.jaH.aKsahnischh.a. KBuhfa.nMg.aHryemJapn.eI.ndPioatn.
HSeenmsp. .SeMsasr.ihSukuannak.. SMmaroijkuea.nRa.eeDfoepr.eW. Geaegde.. คGุนrเaชsาs.ตH้าaหsมhา. ปHาaงshยiาsนhอ. ยKาuพfี้. Mary Jane. Pot.
Sens. Sess. Skuกnัญkช. าSเmป็นoพkeืช.ลR้มeลeุกfeมrีล.าWต้นeeตd้ังต. รคงุน1เช-า5ตเ้ามหตมราใปบาเงด่ียยวานเอรียยงาสพลี้ ับ ใบเป็นแบบฝ่ามือ
มใี บย่อยเว้าถึงโคนกใัญบชมาเี ป3็น-พ9ืชแลฉ้มกลุกขอมบีลใบาตข้นอตงใ้ังบตยร่องย1เป-็น5แบเมบตฟรันใเบลื่อเดย่ียโวคเนรแียลงะสปลลับายใบใบเปย็น่อแยบสอบบฝ่าเปม็นือ
มพใีืชบแยบอ่ บยเแวย้าถกึงเโพคศนผใบู้ แมลี ะ3เพ- 9ศเแมฉียกอขยอู่ตบ่าใงบตข้นอกงใันบย(D่อยioเปe็นciแoบuบsฟSันpเลeื่อcยieโsค)นแแลละะมปีแลบายบใบต้ยน่อกยะสเทอบยเปค็ืนอ
พมีเืชพแศบผบู้ แแลยะกเพเพศศเมผียู้ แในลตะ้นเพเดศียเวมกียันอย(Mู่ต่าoงnตo้นecกiัoนus(DSiopeecciieosu) sออSกpดeอcกieเปs)็นดแอลกะเมดีแ่ียบวบตาตม้นซกอะกเใทบยแคลือะ
มปีเลพาศยยผอู้ แดลชะอ่เพดศอกเมเพียศในเมตยี ้นเรเดียียกววก่าัน“ก(Mะหoลnก่ี oัญecชiาo”usมีผSpลแeบciบesผ)ลอแอหก้งดเอมกล็ดเปล็น่อดนอเกลเ็กด่ียเรวยี ตบามสซีนอา้ ตกาใบล และ
ปลายยอด ชอ่ ดอกตเาพมศปเมรยี ะเรกียากศวค่าณ“ะกกะหรลร่กีมัญกาชรา”ควมบีผคลแุมบยบาผเสลแพหตง้ ิดเใมหล้โ็ดทลษ่อนเรเลื่อ็กง เรกียาบหนสีนด้าพตืชาลกัญชา
(Cannabis sativตaามLป.)รใะนกมาิตศิกคฎหณมะากยรหรมมากยาถรึงคกวัญบชคาุมแยลาะเกสัญพชตงิดให้โทษ เร่ือง กาหนดพืชกัญชา
(Cannabis sativกaัญชL.า) ใ(Cนaมnติ nกิ aฎbหisม)าเยป็นหมพาืชยใถนึงตรกะญั กชูลาแCลaะnกnัญabชiงs ท้ังน้ีหมายรวมถึง ทุกส่วนของพืช
กัญชา เช่น ใบ กดัญอชกาย(อCดanผnลabลisา)ตเ้ปน็นวพัตืชถใุหนตรือระสกาูลรตC่าaงnnๆaทbี่iมsีอทยั้งู่ในนี้หพมืชากยัญรวชมาถึงเชท่นุกสย่วานงขนอ้างมพันืช
กกััญญชชงา (เHชe่นmใpบ) มดีชอื่อกทายงอวดิทยผาลศาลสาตตร้น์ว่าวCัตaถnุหnรaือbสisารsaตt่าivงaๆL.ทS่ีมuีอbยsู่ใpน. พsaืชtกivัญaชอาันเเปช็่นนชยนาิดงย่อนย้าขมอันง
กพัญืชกชัญง ช(Hาe(mCapn)nมaีชb่ือisทาsงaวtิทivยaาLศ.า)สทต้ังรน์วี้ใ่าหC้หaมnายnคaวbาisมsรaวมtivถaึง ทL.ุกSสu่วbนsขpอ.งsพaืชtกivัญaชองันเเชป่น็นชใบนิดดยอ่อกยยขออดง
พผลืชกลัญาตช้นา (ทCี่มaีปnรnิมaาbณisสาsรaเtตivตaราLไฮ.)โดทรั้งแนค้ีใหนน้หามบาินยคอลวา(มTรeวtrมaถhึงydทroุกcสa่วnนnขaอbงinพoืชlก, ัญTHชCง) เใชน่นใบใบแลดะอชก่อยดออดก
ผไมล่เกลนิ ารตอ้้นยทละี่มีป1ร.0ิมาตณอ่ สนาา้ รหเตนตักรแาหไฮง้ โดรแคนนาบินอล (Tetrahydrocannabinol, THC) ในใบ และช่อดอก
ไม่เกนิ ร้อยละ 1.0 ตอ่ น้าหนักแหง้

รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกัญชงศึกษา เพื่อใช้เปน็ ยา หนงั สือเรยี นสาระทกั ษะการดำ�เนินชีวติ 73
อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

73

ภาพท่ี 17 พืชกญั ชา (Cannabis sativa L.)

74 หนงั สือเรียนสาระทกั ษะการดำ�เนินชีวติ เพอ่ื ใชเ้ ปน็ ยา อย่างชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกัญชงศกึ ษา

74

ส่วนตา่ ง ๆ ของพืชกัญชา
A. ต้นกญั ชาตวั ผูข้ ณะออกดอก (Flowering Male Staminate)
B. ตน้ กัญชาตวั เมียขณะตดิ ผล (Fruiting Female Pistillate Plant)
1. ดอกกญั ชาเพศผู้ (Male Staminate Flower)
2. อบั เรณูและก้านชอู บั เรณู (Stamen Anther and Short Filament)
3. เกสรตวั ผู้ (Stamen)
4. ละอองเรณู (Pollen Grains)
5. ดอกตวั เมยี และกลบี ประดับ (Female Pistillate Flower with Bract)
6. ดอกตัวเมยี ไมม่ ีกลบี ประดับ (Female Flower without Bract)
7. ดอกตัวเมียและรงั ไข่ (Female Flower Showing Ovary)
8. ผลและกลีบเลีย้ ง (Fruit with Bract)
9. ผลท่ีไม่มีกลีบเลย้ี ง (Fruit without Bract)
10. ผลด้านขา้ ง (Fruit Side View)
11. ผลผ่าตามขวาง (Cross-Section)
12. ผลผ่าตามยาว (Longitudinal Section)

13. ผลทไ่ี มม่ ีเปลอื กหุม้ หรือเมลด็ Fruit without Pericarp (Hulled)

กล่าวโดยสรุป พืชกัญชา มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Cannabis sativa L. เป็นพืชในวงศ์
Cannabaceae มีช่ือสามัญหลากหลายตามแต่ละท้องถ่ิน เป็นไม้ล้มลุกปีเดียว ลาต้นตั้งตรง สูงประมาณ
1-5 เมตร ใบเด่ียว มี 3 – 9 แฉก รูปฝ่ามือ เรียงสลับ ดอกแยกเพศผู้และเพศเมียอยู่ต่างต้นกัน
(Dioecious Species) และมีแบบต้นกะเทย คือ เพศผู้ และเพศเมียในต้นเดียวกัน (Monoecious
Species) ออกดอกเป็นช่อตามง่ามใบและปลายยอด ช่อดอกเพศเมีย เรียกว่า “กะหล่ีกัญชา” ผลแห้ง
เมล็ดลอ่ น เลก็ เรียบ สนี า้ ตาล

2. ชนดิ (Species) ของกัญชาและกัญชง
พืชกัญชา (Cannabis sativa L.) ในปัจจุบันตามการยอมรับของนักพฤกษศาสตร์

จัดว่ามีเพียงสปีชีส์ (Species) เดียว คือ Cannabis sativa L. ซึ่งจัดอยู่ในสกุล (Genus) Cannabis
และเป็นพืชในวงศ์ (Family) Cannabaceae ช่ืออ่ืนที่มีการใช้ถือว่าเป็นชื่อพ้อง (Synonym) ของพืช
นี้ทั้งสิ้น จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลก (WHO) ระบุว่าพืชนี้ถูกแบ่งย่อยออกเป็น 2 ซับสปีชีส์
(Subspecies) ได้แก่ Cannabis sativa L. Subsp. sativa (กญั ชง, Hemp) ซึ่งมักจะ มีปรมิ าณ THC

รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศึกษา เพ่อื ใช้เปน็ ยา หนังสอื เรยี นสาระทกั ษะการดำ�เนนิ ชวี ติ 75
อย่างชาญฉลาด | ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย

75

น้อยกวา่ ร้อยละ 0.3 ในชอ่ ดอกแหง้ (แตใ่ นบางครั้งอาจจะสงู ถงึ รอ้ ยละ 1) และ Cannabis sativa L. Subsp.
indica (พืชกัญชา) ท่ีมีปริมาณ THC มากกว่าร้อยละ 1 ในช่อดอกแห้ง แต่อย่างไรก็ตามการจาแนก
กัญชาและกัญชงออกจากกันตามลักษณะทางสัณฐานวิทยาค่อนข้างแยกได้ยาก เน่ืองจากกัญชาเป็น
พชื ท่ีเปลีย่ นแปลงได้ง่ายจากปัจจยั ดา้ นส่งิ แวดล้อม กัญชาตามทอ้ งตลาดทีซ่ ือ้ ขายกนั ในปัจจบุ ันมักเป็น
ลูกผสมของ Sativa และ Indica

บางแหล่งข้อมูลของนักพัฒนาสายพันธุ์มีการจาแนกกัญชาออกเป็น 3 ชนิดย่อย
ตามถน่ิ กาเนดิ และลกั ษณะทางกายภาพ ได้แก่ Sativa, Indica และ Ruderalis

ภาพท่ี 18 การจาแนกกัญชาออกเป็น 3 ชนดิ ยอ่ ย ตามถ่ินกาเนิดและลกั ษณะทางกายภาพ

76 หนงั สอื เรียนสาระทกั ษะการด�ำ เนินชีวิต เพอ่ื ใช้เปน็ ยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศึกษา

76

ตารางท่ี 1 แสดงสายพนั ธ์ขุ องกัญชา

สายพนั ธ์ุ Cannabis Sativa L. Cannabis Indica Lam. Cannabis Ruderalis
Janishch.

ลักษณะใบ
ลักษณะต้น

รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกัญชงศึกษา เพือ่ ใช้เปน็ ยา หนังสอื เรียนสาระทกั ษะการด�ำ เนินชีวิต 77
อย่างชาญฉลาด | ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย

77

สายพนั ธุ์ Cannabis sativa L. Cannabis indica Lam. Cannabis ruderalis
Janishch.
ลกั ษณะ
ดอก

ลกั ษะเดน่ ตน้ : สูงโปรง่ ช่วงโตเต็มวยั ตน้ : เป็นพุ่ม ลาต้นปอ้ มเตย้ี ตน้ : มลี าต้นทีเ่ ล็กและเต้ีย

ถิน่ กาเนิด อยู่ที่ 1.5 - 2.5 เมตร มกี ิ่ง ช่วงโตเต็มวัยอยู่ที่ 1.0 - 1.5 ใบ : มขี นาดกว้างและเล็ก
ผสมกนั
ปจั จุบันมกั ก้านทแ่ี ผ่ขยาย ชอ่ งหา่ ง เมตร
เป็นสายพนั ธุ์ ดอก : ออกดอกไดเ้ ร็ว
ลูกผสม ระหว่างกง่ิ มาก ใบ : มีขนาดกว้าง ใหญ่ และมี เนอ่ื งจากมีการปรบั ตวั ให้
(Hybrid) ใบ : ลีบเล็กเรยี ว และมี จานวนแฉกน้อยกว่า Sativa เขา้ กบั สภาพอากาศหนาว
จานวนแฉกมาก เยน็ และมแี สงแดด
ดอก : หนาแน่น น้าหนกั มาก ตลอดเวลาเกือบท้ังวัน
ดอก : ยาว ไม่แนน่ ประเทศหนาวเย็น
และมแี สงสวา่ งเกอื บตลอด
เวน้ ระยะหา่ งพอสมควร ตดิ กนั เป็นช่อเน่อื งจากมกี าร ทัง้ วนั ในทุกฤดู อย่ใู กล้ข้ัว
โลกบรเิ วณ 50 องศาเหนอื
เนอื่ งจากมกี ารปรบั ตัวใหเ้ ข้า ปรบั ตัวให้เข้ากับสภาพอากาศ ขนึ้ ไป และ 50 องศาใต้ลง
มา
กับสภาพอากาศร้อนชืน้ หนาวเย็นและแหง้

เพื่อหลีกเล่ยี งการเกดิ เชื้อรา

ประเทศเขตรอ้ นชืน้ ประเทศหนาวเยน็

บริเวณใกล้เส้นศนู ย์สตู รตง้ั แต่ หา่ งจากเส้นศูนยส์ ูตรออกไปใน

30 องศาเหนือ ถงึ 30 องศา บริเวณ 30-50 องศาเหนือและ

ใต้ เชน่ ประเทศไทย เมก็ ซิโก 30-50 องศาใตพ้ บครั้งแรกใน

โคลมั เบีย จาไมกา้ ภมู ภิ าคตะวันออกกลาง คือ

อัฟกานสิ ถาน ยังพบอกี ใน

ปากีสถาน จนี ธิเบต อนิ เดยี

เนปาล ในบรเิ วณที่มีอากาศแหง้

จะถอื เปน็ สายพนั ธุ์ Sativa จะถอื เป็นสายพนั ธุ์ Indica

หากมสี ดั สว่ น Sativa หากมีสดั ส่วน Indica มากกว่า

มากกวา่ ร้อยละ 80 ในตน้ รอ้ ยละ 80 ในต้น

78 หนังสอื เรียนสาระทักษะการด�ำ เนนิ ชีวติ เพอ่ื ใชเ้ ปน็ ยา อย่างชาญฉลาด | ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา

78

ภาพที่ 19 ภาพแสดงถิ่นกาเนิด

สาหรับประเทศไทย พืชกัญชา เช่น พันธ์ุหางกระรอก และภูพาน เป็นสายพันธุ์ที่มี
ปริมาณสาร THC มากกว่า สาร CBD เน่อื งจากมสี ภาพแวดล้อมตั้งอย่ใู กลบ้ ริเวณเสน้ ศูนย์สูตร ทาให้มี
อากาศร้อนส่งผลตอ่ การผลติ ปริมาณสาร THC สูงกวา่ สาร CBD ในกญั ชาท่ีพบในประเทศไทย

ภาพที่ 20 ต้นตัวผู้ ออกดอกเปน็ ช่อดอกเลก็ ๆ สีขาว ตรงซอกใบ

รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศึกษา เพอื่ ใช้เปน็ ยา หนังสือเรียนสาระทักษะการด�ำ เนนิ ชวี ิต 79
อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย

79

ภาพท่ี 21 ต้นตัวเมีย ดอกออกเป็นกระจกุ แน่นเปน็ ชนั้ ๆ มีขนสีขาว ๆ (หมอยกัญชา) มีสาร THCA
เยอะทส่ี ุดในส่วนชอ่ ดอกตวั เมยี ท่ยี งั ไม่ผสมพันธ์ุ “ระยะเกบ็ เกยี่ ว”

ภาพท่ี 22 ต้นกะเทย มีท้ังดอกตัวเมียและตัวผู้อยู่ในต้นเดียวกัน

กล่าวโดยสรุป กัญชาและกัญชง นักพฤกษศาสตร์จัดว่าเป็นพืชในสปีชีส์ (Species)
เดียวกัน คือ Cannabis sativa L. ซึ่งจัดอยู่ในสกุล (Genus) Cannabis และเป็นพืชในวงศ์ (Family)

80 หนงั สอื เรียนสาระทักษะการดำ�เนนิ ชีวติ เพ่ือใชเ้ ป็นยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กญั ชาและกญั ชงศึกษา

80

Cannabaceae แตใ่ นสว่ นขององค์การอนามัยโลก (WHO) ได้แบ่งย่อยเป็น 2 ซบั สปีชีส์ (Subspecies)
ได้แก่ Cannabis sativa L. Subsp. sativa (กัญชง, Hemp) ซึ่งมักจะมีปริมาณ THC น้อยกว่าร้อยละ 0.3
ในใบและช่อดอกแห้ง (แต่ในบางครั้งอาจจะสูงถึงร้อยละ 1) และ Cannabis sativa L. Subsp. indica
(กัญชา, Cannabis) ซึ่งมักจะพบปริมาณ THC มากกว่าร้อยละ 1 ในใบและช่อดอกแห้ง การจาแนกพืช
กัญชาและกัญชง โดยสังเกตจากลักษณะทางสัณฐานวิทยาทาได้ยาก เนื่องจากสาร THC ในกัญชา
เปลี่ยนแปลงได้ง่ายจากปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม นักวิชาการเกษตรด้านการปรับปรุงสายพันธุ์มักจะ
จาแนกกัญชาและกัญชงออกเป็น 3 สายพันธ์ุ ได้แก่ ซาติว่า (Cannabis sativa L.) อินดิก้า (Cannabis
indica Lam.) และรูเดอลาลิส (Cannabis ruderalis Janishch.) ซ่ึงจาแนกตามลักษณะทางกายภาพของพืช
เช่น ลักษณะใบ ความสูง ถ่ินกาเนิดทีพ่ บเป็นต้น

ถาม

กญั ชาและกญั ชงอย่ใู นสปชี สี เ์ ดียวกัน จริงหรือไม่

ตอบ

จรงิ กญั ชาและกัญชงจัดเปน็ พืชทอ่ี ยู่ในสปีชีสเ์ ดยี วกนั มชี ื่อทาง
วทิ ยาศาสตร์ คือ Cannabis sativa L. แตแ่ ตกตา่ งกันท่ีปรมิ าณ THC

ถาม

จรงิ หรอื ไม่ กญั ชาและกญั ชงเปน็ พชื ท่ีมีเพศ

ตอบ

จริง กญั ชาและกญั ชงเปน็ พชื ทม่ี ตี น้ ตัวผู้ ตน้ ตัวเมยี และต้นกระเทย
(ต้นที่มีดอกเพศผูแ้ ละเพศเมยี อยู่ในต้นเดยี วกัน)

ถาม

กญั ชาสายพนั ธข์ุ องไทยมักเป็นสายพนั ธทุ์ ่มี สี าร THC สูงจริงหรือไม่

ตอบ

จรงิ สายพันธพ์ุ ้นื เมืองของไทยส่วนใหญ่เปน็ สายพันธทุ์ ี่มีปริมาณสาร THC
สูงกวา่ สาร CBD

รายวิชา ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา เพ่อื ใชเ้ ปน็ ยา หนังสอื เรยี นสาระทกั ษะการด�ำ เนินชวี ติ 81
อย่างชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย

81

ถาม

กัญชากนิ สดไมเ่ มา จรงิ หรอื ไม่

ตอบ

จริง ในพชื สดของกญั ชาและกัญชงไมม่ สี ารเมา (THC) แต่จะมสี าร THCA
จึงสามารถทานสดได้โดยไมเ่ มา แต่เมือ่ THCA ถูกความร้อนจะกลายเป็น
สาร THC ดังนน้ั การนากญั ชาไปสบู จงึ ทาให้เกดิ การเมาได้

3. องคป์ ระกอบทางเคมี และสารสาคัญทพ่ี บในพืชกญั ชาและกญั ชง
3.1 องคป์ ระกอบทางเคมที ่ีพบในพชื กัญชาและกัญชง
องค์ประกอบทางเคมีที่มีการรายงานว่าพบในกัญชามีมากกว่า 500 ชนิด และมี

อยู่หลายกลุ่ม ได้แก่ เทอร์ปีน (Terpenes) ไฮโดรคาร์บอน (Hydrocarbons) ฟลาโวนอยด์
(Flavonoids) นา้ ตาล (Sugars) เปน็ ตน้ แตส่ ารทม่ี ีความสาคญั ทางยาของกญั ชามากทสี่ ุด คือ สารใน
กลุ่มแคนนาบินอยด์ (Cannabinoids/ Phytocannabinoids) ซ่ึงพบมากท่ีไทรโครมของดอกเพศเมีย
ทยี่ งั ไม่ได้รบั การผสมพนั ธุ์ (Resin Glandular Trichomes)

สารออกฤทธ์ิแคนนาบินอยด์ พบมากที่ไทรโครม (Trichome) ซงึ่ เปน็ เซลล์ขนของพืช
มีลักษณะคล้ายต่อมน้ารูปทรงคล้ายเห็ดมีมากในกลีบเลี้ยงดอกตัวเมียท่ียังไม่ผสมพันธ์ุแคนนาบินอยด์
จะถกู สรา้ งข้นึ และนามาเกบ็ สะสมบริเวณนี้ เพื่อป้องกันพืชต่อแสงยูวี แมลง และการสญู เสียน้า

กลา่ วโดยสรุป องค์ประกอบทางเคมีท่ีพบในพืชกัญชาและกัญชงมีมากกว่า 500 ชนิด
และมีอยู่หลายกลุ่ม แต่สารที่มีความสาคัญทางยา คือ สารในกลุ่มแคนนาบินอยด์ (Cannabinoids/
Phytocannabinoids) พบมากบริเวณในยางไทรโครมของดอกเพศเมียท่ียังไม่ได้รับการผสมพันธ์ุ
(Resin Glandular Trichomes)

82 หนังสอื เรยี นสาระทกั ษะการดำ�เนนิ ชีวิต เพอื่ ใช้เปน็ ยา อย่างชาญฉลาด | ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกัญชงศึกษา

82

ภาพท่ี 23 ชอ่ ดอกของกัญชาเพศเมยี เมื่อส่องดว้ ยกล้องขยายจะเหน็ ไทรโครมอยบู่ นช่อดอก

3.2 สารสาคัญท่พี บในพืชกญั ชาและกัญชง
สารสาคัญต่าง ๆ ท่ีออกฤทธ์ิในพืชกัญชานั้นเรียกว่า แคนนาบินอยด์

(Cannabinoids) คือ THC และ CBD รวมอยู่ด้วยกันกับแคนนาบินอยด์ อื่น ๆ โดยธรรมชาติ แต่ด้วย
นวัตกรรมการปลูกสมัยใหม่จึงสามารถเจาะจงการปลูกเพื่อเพิ่มระดับสารแคนนาบินอยด์ และความ
เด่นของการออกฤทธต์ิ ่อร่างกายได้ สาร THC คือ สารท่อี อกฤทธ์สิ ่งผลให้มีอาการมนึ เมา หากมกี ารใช้
ต่อเนื่อง ทาให้เกิดการเสพติดได้ สารแคนนาบินอยด์ มากกว่า 120 ชนิด เคยมีการบันทึกไว้วา่ ถูกพบ
ในพืชกญั ชา ซึ่งสารแคนนาบนิ อยดท์ ีม่ ีการศึกษา และมีความสาคัญ คือ

รายวิชา ทช33098 กัญชาและกญั ชงศึกษา เพื่อใช้เป็นยา หนงั สือเรยี นสาระทกั ษะการดำ�เนนิ ชวี ิต 83
อยา่ งชาญฉลาด | ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย

83

ภาพที่ 24 ภาพแสดงชวี ะสงั เคราะหข์ องสารแคนนาบินอยด์ โดยมี CBGA เป็นสารตง้ั ต้นและไดเ้ ป็น
สาร THCA, CBDA และ CBCA และเม่ือถูกความร้อนจะเปลย่ี นรูปเปน็ สาร THC, CBD และ CBC

3.2.1 สารแคนนาบิเจอรอล (Cannabigerol, CBG)
เป็นอนุพันธ์ของสาร CBGA เม่ือสาร CBGA โดนความร้อนจะเปล่ียนสภาพเปน็

สาร CBG ดังน้ัน สาร CBG จึงสามารถตรวจพบได้ในพืชกัญชาและกัญชง สาร Cannabigerolic Acid
(CBGA) เป็นสารต้นกาเนิดของสารทั้งหมดที่มีในต้นกัญชาและกัญชง คือ เม่ือต้นพืชกัญชาและกัญชง
ยังเล็ก จะมีสาร CBGA เท่าน้ัน เมื่อต้นพืชกัญชงและกัญชาเริ่มโตขึ้น สาร CBGA น้ี จะถูกเปลี่ยนเป็น
THCA, CBDA และสารอ่ืน ๆ ในพืชสด เราจะพบสารแคนนาบินอยด์ในรูปของกรดเท่านั้น (THCA,
CBDA) ซ่ึงสารทุกตัวไม่มีฤทธ์ิต่อจิตประสาท ไม่ก่อให้เกิดอาการเมากัญชา แต่เมื่อสารเหล่านี้ถูกความ
ร้อนจะเปลี่ยนรูปและเกิดการดีคาบอกซิเลช่ัน (Decarboxylation) สาร CBGA จะเปลี่ยนเป็น CBG

84 หนังสือเรยี นสาระทักษะการด�ำ เนนิ ชีวิต เพอ่ื ใชเ้ ปน็ ยา อยา่ งชาญฉลาด | ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย
รายวชิ า ทช33098 กญั ชาและกัญชงศกึ ษา

84

สาร THCA จะเปล่ียนเป็น THC และสาร CBDA จะเปล่ียนเป็น CBD ซ่ึงสาร THC จะเป็นตัวท่ี
กอ่ ให้เกดิ อาการเมาขณะท่ีสาร CBD จะชว่ ยลดผลขา้ งเคียงของ THC ทาใหล้ ดอาการมึนเมาลงได้

กล่าวโดยสรุป สารแคนนาบิเจอรอล เป็นอนุพันธ์ของสาร CBGA เมื่อสาร
CBGA ถูกความร้อนจะเปลี่ยนสภาพเป็นสาร CBG ดังน้ัน สาร CBG จึงสามารถตรวจพบได้ในพืช
กัญชาและกัญชง สาร CBGA เป็นสารต้นกาเนิดของสารทั้งหมดที่พบในพืชกัญชาและกัญชง เม่ือพืชโตข้ึน
สาร CBGA นี้ จะถูกเปลี่ยนเป็น THCA, CBDA และสาร อ่ืน ๆ เม่ือสารถูกความร้อนหรือออกซิไดซ์
สาร CBGA, THCA และสาร CBDA จะเปลยี่ นสภาพเป็นสาร CBG สาร THC และสาร CBD

3.2.2 สารเตตราไฮโดรแคนนาบินอล (Tetrahydrocannabinol, THC)
เป็นสารท่ีมีฤทธิ์ทาให้มึนเมา ออกฤทธ์ิต่อระบบประสาทส่วนกลาง

(Psychoactive Effects) เม่ือเสพเข้าไปจะออกฤทธ์ิ กระตุ้นประสาท ทาให้ผู้เสพต่ืนเต้น ช่างพูด
และหัวเราะ อารมณ์ดี กระตุ้นอารมณ์ความรู้สึกให้มากขึ้น เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ กระวนกระวาย
หวาดวิตก ต่อมาจะกดประสาททาให้ผูเ้ สพมีอาการคลา้ ยเมาเหล้าอย่างอ่อน ๆ เซ่ืองซึม และง่วงนอน
ผ่อนคลาย นอนหลับ หลงลืมระยะสั้น มึนงง และหลอนประสาทร่วมด้วย โดยข้ึนอยู่กับปริมาณ
ที่ได้รับ มีการใช้เพ่ือกระตุ้นการอยากอาหาร ต้านการอักเสบ ลดการปวด และต้านการอาเจียน

ปริมาณของสาร THC ในแต่ละส่วนของพืชจะแตกต่างกันออกไป ดังน้ี
สาร THC จะพบมากที่สดุ ในช่อดอกตวั เมีย มีปริมาณสูงร้อยละ 10 - 12 และพบในสว่ นอนื่ ๆ ของพืช
เช่น ในใบร้อยละ 1 - 2 ในลาต้นร้อยละ 0.1 - 0.3 และในรากน้อยกว่าร้อยละ 0.03 แต่ขึ้นอยู่กับสายพันธ์ุ
และสภาวะแวดล้อม มีการรายงานว่าในสารสกัดเข้มข้น หรือเรซิ่นจากดอกกัญชา มีปริมาณ THC
สูงกว่าร้อยละ 60 - 90 โดยขนึ้ อย่กู ับกรรมวิธีการสกดั

กล่าวโดยสรุป THC เป็นสารที่มีฤทธิ์ทาให้มึนเมาออกฤทธิ์ต่อระบบ
ประสาทส่วนกลาง (Psychoactive Effects) ปริมาณของ THC ในแต่ละส่วนของพืชมีปริมาณไม่เท่ากัน
จะออกฤทธิ์กระตุ้นประสาททาให้ผู้เสพต่ืนเต้น ช่างพูด หัวเราะอารมณ์ดี ต่อมาจะกดประสาทมีอาการ
คล้ายเมาเหล้าอย่างอ่อน ๆ เซ่ืองซึม ง่วงนอน และหลอนประสาท โดยข้ึนอยู่กับปริมาณที่ได้รับ

3.2.3 สารแคนนาบิไดออล (Cannabidiol, CBD)
ไมม่ ีผลตอ่ จติ และประสาท (Non-Psychoactive) และช่วยลดผลข้างเคยี ง

จาก THC ท่ีทาให้วิตกกังวล มีการใช้ในการรักษาโรคลมชักในเด็ก มีฤทธิ์ในการต้าน การอักเสบ ต้าน
อาการปวด และลดอาการอาเจียน ตามกฎหมายไทยเป็นสารท่ีสกัดจากกัญชา ซ่ึงมีความบริสุทธ์ิ
มากกวา่ หรือเทา่ กบั ร้อยละ 99 โดยมีปริมาณสาร THC ไมเ่ กนิ รอ้ ยละ 0.01 โดยน้าหนกั

สาร THC และ CBD ไม่ใช่สารที่ได้จากการสังเคราะห์ด้วยเอนไซม์ในพืช
(Enzymatically Synthesized) พืชกัญชาจะสร้างสารสองตัวนี้ในรูปของกรด ซึ่งไม่มีผลต่อจิต
และประสาท คือ เตตราไฮโดรแคนนาบิโนลิค แอซิด (Tetrahydrocannabinoli Acid, THCA)

รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกัญชงศกึ ษา เพื่อใชเ้ ปน็ ยา หนังสือเรยี นสาระทักษะการด�ำ เนินชวี ิต 85
อย่างชาญฉลาด | ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย

85

และแคนนาบิไดโอลิค แอซิด (Cannabidiolic Acid,CBDA) แต่ถูกความร้อนหรือออกซิไดซ์จะ
กลายเป็น THC (มีผลต่อจิตและประสาท) และ CBD ตามลาดับ ดังน้ันในพืชกัญชาสดเราจะพบในรปู
ของ THCA และ CBDA

สาร THC และ CBD เป็นสารในกลุ่มแคนนาบินอยด์ ซึ่งเป็นสารที่มี
คุณสมบัติมีข้ัวต่า ไม่ชอบละลายในนา้ ละลายได้ดีในนา้ มัน ดังนั้น วิธีการสกัดเอาสารสาคัญจากพชื
กัญชา จึงมักนิยมใช้ตัวทาละลายที่มีข้ัวตา่ หรือนา้ มันในการสกัด เพราะจะสามารถละลายสารแคน
นาบนิ อยด์ออกมาได้ดี

สาร CBD เป็นสารที่ไม่ออกฤทธ์ิต่อจิตและประสาท ไม่ทาให้เกิดอาการ
มึนเมาในตัวมันเอง และมีคุณสมบัติในการต้านผลข้างเคียงของการใช้สาร THC ซึ่งทาให้เกิด
ความรู้สึกหวาดระแวงและวิตกกังวล สาร CBD จึงมีประโยชน์ทางการแพทย์อย่างมากมีการลด
ผลขา้ งเคียง ดังนน้ั ตารับยาทม่ี ีการใช้สาร THC มกั มี CBD ร่วมอยู่ด้วย

กล่าวโดยสรุป สารแคนนาบิไดออล (Cannabidiol, CBD) สารน้ีไม่มีผลต่อจิต
และประสาท (Non-Psychoactive) และช่วยลดผลข้างเคียงจาก THC ซึ่งเป็นสารที่มีคุณสมบัติมีข้ัวต่า
ละลายได้ดีในน้ามัน ดังนั้นการสกัดสารสาคัญจากกัญชา จึงมักนิยมใช้ตัวทาละลายที่มีขั้วต่า หรือน้ามัน
ในการสกดั เพราะจะสามารถละลายเอาสารแคนนาบินอยดอ์ อกมาได้ดี

3.2.4 สารออกฤทธทิ์ ่รี ว่ มกบั แคนนาบินอยด์
เนื่องจากในกัญชามีสารมากกว่า 500 ชนิด บางรายงานการศึกษาพบว่า

นอกจากสารสาคัญ THC และ CBD แล้วนั้น คาดว่าสารในกลุ่มอื่นท่ีพบในกัญชา เช่น สารในกลุ่ม
ฟลาโวนอยด์ และเทอร์ปีน เป็นตัวทช่ี ่วยเสริมการออกฤทธิ์ทางยากับสารกลุ่มแคนนาบินอยด์ อีกด้วย
ซงึ่ เรียกการเสรมิ ฤทธิ์นีว้ า่ “Entourage Effect”

กล่าวโดยสรุป สารออกฤทธิ์ที่ร่วมกับแคนนาบินอยด์ เช่น สารในกลุ่ม
ฟลาโวนอยด์ และเทอร์ปีน เปน็ สารท่ชี ่วยเสรมิ การออกฤทธ์ิทางยาแก่สารกลุ่มแคนนาบนิ อยด์

ถาม

ปรมิ าณสารแคนนาบนิ อยด์ จะมากทส่ี ุดในชอ่ ดอกตัวเมยี ท่ีไมผ่ สมพันธุ์
จรงิ หรอื ไม่

ตอบ

จริง พชื จะสรา้ งสารแคนนาบนิ อยด์มากท่ีสุดในชอ่ ดอกตวั เมยี ทไ่ี ม่ผสมพนั ธ์ุ
เม่อื เทยี บกบั สว่ นอนื่ ๆ ของพชื

86 หนังสือเรียนสาระทกั ษะการด�ำ เนินชีวติ เพ่ือใช้เป็นยา อย่างชาญฉลาด | ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
รายวิชา ทช33098 กัญชาและกัญชงศกึ ษา

86

เร่ืองที่ 3เรพื่องชื ทก่ี ัญ3ชพาแืชลกะญั กชัญาชแงลคะอื กอญั ะชไรงคแือตอกะตไ่ารงแกตันกอตยา่า่ งงกไรันอย่างไร

พืชกัญชา หรือแคนนาบิส (Cannabis) และพืชกัญชง หรือเฮมพ์ (Hemp) มีช่ือทาง
วิทยาศาสตร์เดียวกันคือ Cannabis sativa L. เพราะมีต้นกาหนดมาจากพืชเดิมชนิดเดียวกัน
ลักษณะภายนอกหรือสัณฐานวิทยาของพืชทั้งสองชนิดน้ันจึงไมแตกต่างกัน หรือมีความแตกต่างกันน้อย
จนยากในการจาแนก แต่เดิมนักพฤษศาสตร์ได้จัดให้อยู่ในวงศ์ตาแย (Urticaceae) ต่อมาภายหลัง
พบว่ามีคุณสมบัติ และลักษณะเฉพาะหลายประการท่ีต่างออกไปจากพืชในกลุ่มตาแยมาก จึงไดรับ
การจาแนกออกเปน็ วงศเ์ ฉพาะ คอื แคนนาบิซีอี (Cannabaceae)

ในปจั จบุ ันพืชกัญชาและกญั ชงแยกจากกนั โดยตัดสินจากปริมาณสาร THC ซ่ึงอ้างอิงตาม
ประกาศคณะกรรมการควบคุมยาเสพติดให้โทษ เรื่อง กาหนดลักษณะพืชกัญชง (Hemp) พ.ศ. 2562
(ประกาศ ณ วันท่ี 24 ตุลาคม พ.ศ. 2562) ระบุว่า พืชกัญชง (Hemp) มีลักษณะเป็นพืชซ่ึงมีช่ือทาง
วิทยาศาสตร์ว่า Cannabis sativa L. Subsp. sativa อันเป็นชนิดย่อยของพืชกัญชา (Cannabis sativa L.)
ที่มีปริมาณสาร THC ในใบและช่อดอกไม่เกินร้อยละ 1.0 ต่อน้าหนักแห้ง ในขณะท่ีข้อกาหนดของ
องค์การอนามัยโลก รวมไปถึงอเมริกา แคนาดา และยุโรป ณ ขณะนี้กาหนดให้กัญชงมีปริมาณ THC
ไม่เกินรอ้ ยละ 0.3 ในช่อดอกและใบแหง้ ในปัจจุบนั มีการพัฒนาสายพันธ์ุกัญชง เพอื่ นามาใช้ประโยชน์
ทางด้านอุตสาหกรรมอยา่ งหลากหลาย สามารถแบง่ พืชกญั ชงออกได้เป็น 3 ประเภท ดงั นี้

ประเภทที่ 1 พืชกัญชงสายพันธ์ุท่ีเน้นการใช้ประโยชน์จากเส้นใย (Hemp Fiber) เป็น
สายพนั ธ์ุทเี่ น้นการให้เสน้ ใยทีด่ ี ลาตน้ ตรงและสงู มปี ริมาณสารแคนนาบินอยดต์ ่า ทั้ง CBD และ THC
นิยมนามาปลูกเพ่ือนาเส้นใยจากเปลือกลาต้นกัญชงมาทาเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น เสื้อผ้า กระเป๋า
หมวก เชอื ก กระดาษ และอัดเป็นแทง่ คล้ายคอนกรตี สาหรับใชใ้ นงานกอ่ สร้าง เป็นต้น

ประเภทที่ 2 พืชกัญชงสายพันธุ์ท่ีพัฒนาเพื่อให้คุณค่าทางโภชนาการในเมล็ดสูง (Hemp
Seed Oil) นิยมปลูกเพ่ือนาเมล็ดมาหีบเอาน้ามันจากเมล็ด ซึ่งมีโอเมก้า 3 - 6 - 9 ปริมาณสูง นามาใช้ใน
อสุ าหกรรมเครื่องสาอาง และผลติ ภัณฑ์เพ่ือสุขภาพอยา่ งกว้างขวาง มีปริมาณสารแคนนาบนิ อยด์ต่า
ประเภทที่ 3 พืชกญั ชงสายพันธุ์ทีใ่ ห้ปรมิ าณ CBD สงู (Hemp CBD) เปน็ สายพนั ธ์ุท่พี ัฒนา
เพ่ือให้ปริมาณสารแคนนาบิไดอออลล (C(Caannnnaabbididioiol,l,CBCDB)Dใ)นใชน่อชด่ออดกอตกัวตเมัวียเมียปมรีปิมราิมณาสณูงสูง นิยมปลูก
เฉพาาะะตตน้ ้นตตัวัวเมเมยี ีโยดโยดไยมไ่ใมห่ใเ้ กหดิ้เกิดารกผาสรมผพสันมธพุ์กัน่อนธุ์ก่อารนเก็บารเกเยี่กว็บมเกีกี่ยาวรนม�ำมีกาใรชนป้ ารมะาโยใชน้ปท์ร้งัะทโยางชกนา์ทรแั้งพททายง์
แกลาระแอพุตทสายห์แกลระรอมุตอส่ืนาหเกชร่นรมออา่ืนหาเรช่นเคอราื่อหงาดร่ืมเคแรลื่อะงอดุต่ืมสาแหลกะรอรุตมสเคาหร่ือกงรสร�มำอเคางรื่อเงปส็นาตอ้นางจเปึงเ็นปต็น้นสาจยึงพเปันน็ ธุ์
ทสาีม่ ยีคพวนัามธต์ทุ อ้่ีมงคี กวาารมสตูงอ้แงลกะามรีมสูลงแคลา่ ทะมางมี เูลศคร่าษทฐากงจิ เศรษฐกิจ

รายวชิ า ทช33098 กัญชาและกัญชงศึกษา เพ่อื ใช้เป็นยา หนังสือเรยี นสาระทกั ษะการด�ำ เนินชวี ติ 87
อย่างชาญฉลาด | ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย