แผนการจัดการเรียนรู้ คณิตศาสตร์ ป.4 เทอม 1 ปีการศึกษา 2563

6102074L01d.indd 291

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) ขัน้ แผนการจดั การเรยี นรูท้ ่ี ๕๑
ขั้นนา แนวการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
291
ขั้นสอน กิจกรรมสาคญั
วิเคราะห์ และแกโ้ จทยป์ ัญหาแบบหน่ึงข้ันตอน
ขนั้ สรุป นกั เรยี นระดมความคิด แลกเปล่ยี นแนวคดิ อภปิ รายร่วมกนั และขยายแนวคดิ ไปสู่
การวัดและประเมินผล
การวเิ คราะหโ์ จทย์ปัญหา 2 เคร่ืองหมาย
ทาแบบฝึกหัด 1.51 พรอ้ มเฉลยคาตอบ
ครูและนักเรยี นร่วมกนั สรุป ลาดับขน้ั ในการวเิ คราะหแ์ ละแกโ้ จทยป์ ัญหา
ประเมินการตอบคาถามและการทาแบบฝึกหดั
ประเมนิ ทักษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตรด์ า้ นการสอ่ื สารสอื่ ความหมายทางคณิตศาสตร์

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 292 แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี ๕๑

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชั้น ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เรอ่ื งจานวนนับ และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ชัว่ โมง
292
ขอบเขตเน้ือหา กจิ กรรมการเรียนรู้ ส่อื /แหล่งเรียนรู้

โจทย์ปัญหาการบวก ลบ คูณ หาร ข้ันนา 1. บตั รโจทยป์ ัญหา

ระคน 1. ครตู ดิ แถบบตั รโจทยป์ ัญหาและใหน้ กั เรยี นอ่านโจทย์พร้อมกัน 2. ธนบัตรจาลอง
3. แบบฝึกหัดที่ 1.51

สาระสาคัญ ฟ้า ฝน รุ้ง และหมอกไปรับประทานอาหารกลางวันที่ร้านอาหารแห่งหน่ึง ค่าอาหารรวม 180 การประเมิน
บาท หากทั้งสี่จ่ายเงินรวมกันด้วยธนบัตรฉบับละ 500 บาท จานวน 1 ใบ จะได้รับเงินทอน
การแก้โจทย์ปัญหาเร่ิมจาก การทา เท่าไร 1. วธิ ีการ
1.1 สังเกตพฤติกรรมกำรเรียนรู้
ความเข้าใจปัญหา วางแผนแก้ปัญหา

ดาเนินตามแผน และตรวจสอบความ 2. ครอู าจเตรยี มธนบัตรจาลองไวใ้ ห้นกั เรยี นใชใ้ นการแกป้ ัญหา และใชก้ ารถามตอบ 1.2 ตรวจผลงำนจำกแบบฝึกหดั
2. เคร่อื งมอื
ถกู ต้องของคาตอบ - ท้ัง 4 คน ตอ้ งจ่ายค่าอาหารเทา่ ไร (ค่าอาหาร 180 บาท)
2.1 แบบฝกึ หัด 1.51
- จ่ายเงินไปกบี่ าท (500 บาท)
2.2 แบบประเมนิ ทกั ษะและ
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ - จะหาจานวนเงนิ ทอนได้อยา่ งไร (จานวนเงนิ ท่ีจา่ ย ลบดว้ ย คา่ อาหาร ได้เท่ากับ เงนิ ทอน กระบวนกำรทำงคณติ ศำสตร์
น่ันคือ 500 – 180 = )
ดา้ นความรู้ 3. เกณฑ์
เพื่อให้นักเรียนสามารถวิเคราะห์ - นกั เรียนเขียนประโยคสญั ลกั ษณ์ได้อย่างไร (500 – 180 = ) 3.1 ผลงำนมีควำมถูกตอ้ งไม่น้อยกวำ่
- ให้นักเรียนคานวณหาจานวนเงินทอนท่ีจะได้รับ และตรวจสอบความถูกต้องของคาตอบ ร้อยละ 80
โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับการ บวก ลบ คูณ (อาจนาคา่ อาหารรวมกบั เงนิ ทอน วา่ ได้เทา่ กับเงนิ ทีจ่ ่ายไปหรอื ไม่) 3.2 นกั เรียนได้คะแนนรวมด้ำน
หารระคน พร้อมท้ังหาคาตอบและแสดง ทกั ษะและกระบวนกำรทำง
ขัน้ สอน
วธิ ีทาจากสถานการณท์ ก่ี าหนดให้ได้

3. ครตู ิดแถบบัตรโจทย์ปัญหาและใหน้ ักเรยี นอ่านโจทย์พร้อมกนั คณติ ศำสตร์ไมน่ ้อยกวำ่ ร้อยละ 60

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 293 แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี ๕๑

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กล่มุ สาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์ หนว่ ยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชั้น ป.๔
หนว่ ยท่ี ๑ เร่ืองจานวนนับ และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชั่วโมง
293
ดา้ นทกั ษะและกระบวนการทาง ฟ้า ฝน รุ้ง และหมอกไปรับประทานอาหารกลางวันท่ีร้านอาหารแห่งหน่ึง ท้ังสี่คนสั่งข้าวราด
คณติ ศาสตร์ กะเพราไก่เหมือนกัน ในเมนูเขียนราคาไว้ จานละ 35 บาท หากทั้งสี่จ่ายเงินรวมด้วยธนบัตร
เพ่ือให้นกั เรียนสามารถ ฉบบั ละ 500 บาท จานวน 1 ใบ จะได้รับเงินทอนเทา่ ไร

1. แก้ปัญหา 4. ครถู ามว่า
2. ให้เหตผุ ล
- จากโจทย์ข้อนี้ โจทยถ์ ามอะไร (จะไดร้ บั เงนิ ทอนเทา่ ไร)
3. สอ่ื สาร สอื่ ความหมายทาง
คณติ ศาสตร์ - นกั เรยี นหาเงินทอนไดอ้ ย่างไร (เงนิ ท่ีจ่ายไป ลบด้วย ค่าอาหารรวม)

4. การคิดคานวณ - นกั เรยี นยังไมท่ ราบอะไร (ค่าอาหารรวม)

- นกั เรียนจะหาคา่ อาหารรวม ไดอ้ ย่างไร (คา่ อาหารของท้ัง 4 คน มารวมกัน)

- ค่าอาหารของแตล่ ะคนเปน็ เท่าไร (35 บาท)

- ดังนัน้ คา่ อาหารรวมเปน็ (4  35 หรือ 35 + 35 + 35 + 35)

- นกั เรียนเขียนเปน็ ประโยคสัญลักษณ์ เพ่ือหาเงินทอนไดอ้ ยา่ งไร (500 – (4  35) = )

- นกั เรยี นหาคาตอบได้ ดังน้ี

ประโยคสัญลักษณ์ 500 – (4  35) = 

500 – (4  35) = 500 – (140)

= 360

ดงั น้ัน จะได้รับเงินทอน 360 บาท

และตรวจสอบความถูกต้องของคาตอบกบั โจทย์ปญั หา

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 294 แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ ๕๑

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ หน่วยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชัน้ ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เร่อื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
294
ไดร้ บั เงินทอน 360 บาท
คา่ อาหารของทง้ั 4 คน ราคาจานละ 35 บาท คิดเป็นค่าอาหารรวม

4  35 = 140 บาท
เงนิ ทอน 360 บาท รวมกับค่าอาหารรวม 140 บาท ไดเ้ ปน็ เงินทจ่ี า่ ยไป

360 + 140 = 500 บาท ซ่ึงตรงกับโจทย์
แสดงว่า 360 บาท เปน็ คาตอบที่ถูกต้อง

5. ครูกาหนดโจทย์ปัญหาท่ี 3 เพ่ิมเตมิ ใหน้ ักเรียนชว่ ยกันหาคาตอบ ดงั น้ี

ฟ้า ฝน รุ้ง และหมอกไปรับประทานอาหารกลางวันที่ร้านอาหารแห่งหนึ่ง ทั้งส่ีคนส่ังข้าวราด
กะเพราไก่เหมือนกัน หากทั้งส่ีจ่ายเงินรวมด้วยธนบัตรฉบับละ 500 บาท จานวน 1 ใบ และ
ได้รบั เงินทอน 300 บาท แต่ละคนตอ้ งจ่ายคา่ อาหารคนละเท่าไร

6. ถ้านักเรียนไมส่ ามารถวิเคราะหโ์ จทยไ์ ดค้ รูอาจถามคาถามดังต่อไปน้ี
- จากโจทย์ขอ้ น้ี โจทยถ์ ามอะไร (แตล่ ะคนตอ้ งจ่ายค่าอาหารคนละเท่าไร)
- นกั เรยี นหาคา่ อาหารรวมได้อยา่ งไร (เงินท่ีจา่ ยไป ลบด้วย เงนิ ทอน นัน่ คอื 500 – 300 =

200 บาท)
- นักเรียนจะหาค่าอาหารของแต่ละคนได้อยา่ งไร (ค่าอาหารรวม หารด้วย จานวนคน น้นั คือ

200  4 = 50 บาท)
- นักเรียนเขียนเป็นประโยคสัญลักษณ์ เพ่ือว่าแต่ละคนต้องจ่ายค่าอาหารของแต่ละคน ได้

อยา่ งไร (500 – 300)  4 = )

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 295 แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี ๕๑

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กล่มุ สาระการเรียนรคู้ ณิตศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชน้ั ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เร่อื งจานวนนับ และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ช่วั โมง
295
- นักเรียนหาคาตอบได้ ดงั นี้

ประโยคสัญลกั ษณ์ (500 – 300)  4 = 

(500 – 300)  4 = 200  4
= 50

ดงั น้นั จะต้องจา่ ยคา่ อาหารคนละ 50 บาท
และตรวจสอบความถกู ตอ้ งของคาตอบกับโจทย์ปัญหา
จา่ ยค่าอาหารคนละ 50 บาท
คา่ อาหารของทัง้ 4 คน คนละ 50 บาท คดิ เปน็ ค่าอาหารรวม

4  50 = 200 บาท
เงินทอน 300 บาท รวมกบั ค่าอาหารรวม 200 บาท ไดเ้ ป็นเงินทจ่ี า่ ยไป

300 + 200 = 500 บาท ซึง่ ตรงกับโจทย์
แสดงว่า 50 บาท เปน็ คาตอบทถ่ี กู ต้อง

7. ให้นักเรียนทาแบบฝกึ หดั ที่ 1.51

ขั้นสรปุ

8. ครูและนกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ วา่ ในการแกโ้ จทย์ปัญหานน้ั
1) เราควรอ่านโจทย์ปัญหาจนจบให้เข้าใจ หากคาไหนนักเรียนไม่เข้าใจ หรือไม่ทราบ

ความหมายใหส้ อบถามจากครู
2) เราต้องวิเคราะห์โจทย์ปัญหาว่า “โจทย์ต้องการให้หาอะไร” และ “โจทยก์ าหนดอะไร

ให้บ้าง”

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 296 แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี ๕๑

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณติ ศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชน้ั ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เร่อื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ช่วั โมง
296
3) จากน้ันเราจึงหาวิธีการแก้ปัญหา โดยอาจวิเคราะห์จากคาหรือข้อความในโจทย์ในการ
เลือกเครื่องหมาย และลาดบั ในการดาเนินการ และตรวจสอบความถูกตอ้ งของคาตอบกบั โจทยป์ ญั หา

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 297

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) ขัน้ แผนการจดั การเรียนรูท้ ี่ ๕๒
ขนั้ นา แนวการจดั กิจกรรมการเรียนรู้
297 ขน้ั สอน
ขัน้ สรุป กิจกรรมสาคญั
วิเคราะห์ และแกโ้ จทยป์ ัญหาแบบ 2 เครอ่ื งหมาย
การวัดและประเมนิ ผล นกั เรยี นระดมความคิด แลกเปลย่ี นแนวคดิ อภปิ รายร่วมกนั และแกโ้ จทย์ปัญหา 2 เครือ่ งหมาย ทีห่ ลากหลาย

ทาแบบฝึกหัด 1.52 พรอ้ มเฉลยคาตอบ
ครแู ละนกั เรยี นร่วมกนั สรุป ลาดบั ขัน้ ในการวิเคราะหแ์ ละแก้โจทยป์ ญั หา

ประเมนิ การตอบคาถามและการทาแบบฝึกหัด
ประเมนิ ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ด้านการสอื่ สารสอื่ ความหมายทางคณิตศาสตร์

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 298 แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี ๕๒

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กล่มุ สาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ หน่วยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชัน้ ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เรอื่ งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชวั่ โมง
298
ขอบเขตเนื้อหา กจิ กรรมการเรยี นรู้ ส่อื /แหลง่ เรียนรู้

โจทย์ปัญหาการบวก ลบ คูณ หาร ขน้ั นา 1. บัตรโจทย์ปญั หา
ระคน
1. ครูตดิ แถบบตั รโจทยป์ ัญหา ดังน้ี 2. กระดาษแผ่นใหญ่
3. แบบฝกึ หดั 1.52

สาระสาคญั โรงงานผลิตยาแห่งหน่ึงผลิตวิตามิน 3 ชนดิ คือ A B และ C ถา้ โรงงานแห่งนผ้ี ลิตวิตามิน C ได้ การประเมนิ
วันละ 287,000 เม็ด ผลิตวิตามิน B ได้ มากกว่าวิตามิน C อยู่ 1,800 เม็ด ผลิตวิตามิน A ได้
การแก้โจทย์ปัญหาเร่ิมจาก การทา น้อยกว่าวติ ามิน B อยู่ 2,900 เม็ด โรงงานนผ้ี ลิตวติ ามิน A ได้วนั ละกี่เม็ด 1. วิธกี าร
1.1 สังเกตการตอบคาถามและรว่ ม
ความเข้าใจปัญหา วางแผนแก้ปัญหา

ดาเนินตามแผน และตรวจสอบความ 2. ให้นักเรียนอา่ นโจทยพ์ รอ้ มกนั และครูสนทนา ดงั ตอ่ ไปน้ี กจิ กรรมกล่มุ ในห้องเรยี น
ถูกต้องของคาตอบ - โรงงานน้ีผลิตวิตามนิ กีช่ นดิ อะไรบ้าง (3 ชนิด คือ A B และ C)
- ผลติ วติ ามนิ C ไดว้ ันละเท่าไร (ผลิตได้วนั ละ 287,000 เมด็ ) 2. เครอ่ื งมอื
จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ - ผลติ วิตามนิ A ไดว้ ันละเท่าไร (โจทยใ์ หห้ า และทราบวา่ ผลติ ไดน้ อ้ ยกว่าวติ ามิน B อยู่ 2,900 เมด็ ) 2.1 แบบฝกึ หัด 1.52

2.2 แบบประเมินทักษะและ

ด้านความรู้ - ผลติ วติ ามนิ B ไดว้ ันละเท่าไร (ผลติ ได้ มากกว่าวติ ามิน C อยู่ 1,800 เม็ด) กระบวนการทางคณิตศาสตร์

เพื่อให้นักเรียนสามารถวิเคราะห์ 3. เกณฑ์

โจทย์ปัญหาเก่ียวกับการ บวก ลบ คูณ ขน้ั สอน 3.1 ผลงานมีความถูกต้องไมน่ ้อยกวา่

หารระคน พร้อมทั้งหาคาตอบและแสดง 3. จากโจทย์ปัญหาในข้ันนา ครูและนักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และแก้โจทย์ปัญหา โดยครูอาจใช้คาถาม รอ้ ยละ 80
วิธีทาจากสถานการณ์ทกี่ าหนดใหไ้ ด้ กระตนุ้ ดังน้ี 3.2 คะแนนรวม ด้านทกั ษะและ
กระบวนการทางคณิตศาสตร์ไม่นอ้ ย
ด้านทักษะและกระบวนการทาง - จะหาไดอ้ ย่างไรวา่ ผลิตวิตามิน B ได้กเี่ มด็ (จานวนทีผ่ ลิตวิตามนิ C ได้ บวกกบั 1,800 เม็ด นัน่ คือ กว่าร้อยละ 60
คณติ ศาสตร์ 287,000 + 1,800 = )

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 299 แผนการจดั การเรยี นรูท้ ่ี ๕๒

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กล่มุ สาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์ หนว่ ยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชน้ั ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เรอ่ื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
299
1. แกป้ ญั หา - จะหาไดอ้ ย่างไรว่าผลิตวติ ามนิ A ได้ก่เี ม็ด (จานวนท่ีผลิตวิตามิน B ได้ หักออก 2,900 เม็ด น่นั คือ
2. ใหเ้ หตุผล (287,000 + 1,800) – 2,900 = )
3. ส่ือสาร สื่อความหมายทาง
คณติ ศาสตร์ - นักเรยี นเขียนประโยคสัญลกั ษณ์ไดอ้ ย่างไร ((287,000 + 1,800) – 2,900 = )
4. การคดิ คานวณ - ให้นักเรยี นคานวณหาจานวนวติ ามิน A ทโี่ รงงานแห่งนี้ผลติ ได้ในแต่ละวัน ดงั นี้

ประโยคสญั ลักษณ์ (287,000 + 1,800) – 2,900 = 
(287,000 + 1,800) – 2,900 = 288,800 – 2,900

= 285,900
ดังนน้ั โรงงานแห่งนีผ้ ลติ วติ ามนิ A ได้วนั ละ 285,900 เมด็

และตรวจสอบความถูกต้องของคาตอบกบั โจทย์ปญั หา

โรงงานแห่งนีผ้ ลิตวิตามิน A ได้ 285,900 เม็ด
ผลติ วิตามิน B ได้ มากกวา่ วติ ามิน A อยู่ 2,900 เมด็ ดังนนั้ ผลิตวติ ามนิ B ได้

285,900 + 2,900 = 288,800 เม็ด
ผลติ วติ ามนิ B ได้ มากกว่าวติ ามิน C อยู่ 1,800 เมด็ ดงั นัน้ ผลติ วติ ามนิ C ได้

288,800 - 1,800 = 287,000 เมด็
ผลติ วิตามนิ C ได้ 287,000 เมด็ ซ่งึ ตรงกับโจทย์
แสดงวา่ 287,000 เม็ด เป็นคาตอบท่ถี กู ตอ้ ง

4. ครตู ดิ แถบบัตรโจทย์ปัญหา ดังน้ี

ลุงขาวมขี ้าวสารอยู่ 3,705 กิโลกรัม แบง่ ใส่ถงุ ถงุ ละ 15 กโิ ลกรัม แล้วขายถงุ ละ 520 บาท ลงุ
ขาวจะขายข้าวสารไดเ้ งนิ ท้ังหมดก่ีบาท

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 300 แผนการจัดการเรยี นร้ทู ่ี ๕๒

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรยี นรูค้ ณติ ศาสตร์ หน่วยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ช้ัน ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เรอ่ื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
300
5. ครูและนกั เรยี นร่วมกันวเิ คราะห์และแก้โจทยป์ ญั หา โดยครอู าจใชค้ าถามกระตุ้น ดังตอ่ ไปน้ี
- ลงุ ขาวมีขา้ วสารอยเู่ ท่าไร (3,705 กิโลกรัม)
- แบง่ ใส่ถุง ถงุ ละเทา่ ไร (15 กโิ ลกรมั )
- จะหาได้อย่างไรว่า ได้ข้าวสารท้ังหมดกี่ถุง (นาน้าหนักข้าวสารที่มีอยู่ หารด้วยน้าหนัก

ขา้ วสารในแตล่ ะถุง น่ันคอื 3,705  15 = )
- ขายถงุ ละ เทา่ ไร (520 บาท)
- จะหาได้อย่างไรว่า ลุงขาวจะขายข้าวสารได้เงินทั้งหมดก่ีบาท (นาจานวนถุงของข้าวสาร

มาคูณด้วยราคาขายแต่ละถุง นั่นคือ (3,705  15)  520 = )

- นกั เรยี นเขยี นประโยคสญั ลักษณไ์ ด้อยา่ งไร ((3,705  15)  520 = )
- ให้นกั เรยี นหาจานวนเงินทีล่ ุงขาวจะไดจ้ ากการขายข้าวสาร ดงั น้ี

ประโยคสญั ลักษณ์ (3,705  15)  520 = 

(3,705  15)  520 = 247  520
= 128,440

ดังน้ัน ลุงขาวขายข้าวได้เงนิ คือ 128,440 บาท

และตรวจสอบความถกู ตอ้ งของคาตอบกับโจทย์ปัญหาโดยใช้เคร่ืองคดิ ดงั นี้

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 301 แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ ๕๒

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลมุ่ สาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ หน่วยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชั้น ป.๔
หนว่ ยท่ี ๑ เรอ่ื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ช่วั โมง
301
ลงุ ขาวขายขา้ วสารได้เงนิ 128,440 บาท ขายไปถงุ ละ 520 บาท ขายข้าวไปทั้งหมดกี่ถงุ
ดงั นนั้ ขายข้าวไปท้งั หมด 128,440  520 = 247 ถุง
ขา้ วสาร 247 ถงุ ถุงละ 15 กโิ ลกรมั คิดเป็นข้าวสารท้ังหมดกี่กโิ ลกรมั

247  15 = 3,705
ขา้ วสารทั้งหมด 3,705 กโิ ลกรัม ซึง่ ตรงกบั โจทย์
แสดงว่า 3,705 บาท เป็นคาตอบทถี่ ูกต้อง

6. ให้นักเรียนแบ่งเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน แจกกระดาษแผ่นใหญ่ให้นักเรียนสุ่มหยิบโจทย์ปัญหาการบวก
ลบ คูณ หารระคน ดังตอ่ ไปนี้ เพือ่ แสดงวธิ ีคดิ และตรวจคาตอบ

พ่อค้าลงทุนซ้ือผลไม้และขนมมาขายเป็นเงิน 2,250 บาท จากน้ันขายสินค้าทั้งสองชนิดจน
หมดได้เงินจากการขายผลไม้ 1,735 บาท ได้เงินจากการขายขนม 1,590 บาท พ่อค้าได้กาไร
จากการขายของครั้งน้ีเท่าไร ((1,735 + 1,590) – 2,250 = ) (1,075)

มีผู้บริจาคเงินเป็นทุนการศึกษาให้โรงเรียนทุนละ 450 บาท จานวน 20 ทุน ถ้านาเงินจานวน
ดังกล่าวไปจัดสรรเป็นทุนการศึกษาให้นักเรียน ทุนละ 225 บาท จะมีนักเรียนกี่คนท่ีได้รับ
ทนุ การศกึ ษา ((20 × 450) ÷ 225 = ) (40)

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 302 แผนการจัดการเรียนรทู้ ี่ ๕๒

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ หนว่ ยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชนั้ ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เรอ่ื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
302
การประชุมมีผู้เข้าร่วมประชุม 234 คน จ่ายค่าอาหารว่างคนละ 95 บาท ค่าอาหารกลางวัน
คนละ 240 บาท คิดเปน็ คา่ ใชจ้ ่ายทงั้ หมดกีบ่ าท (234 × (95 + 240) = )

ซื้อเส้ือ 15 ตัว เป็นเงิน 1,200 บาท ขายไปตัวละ 100 บาท ถ้าขายท้ังหมดจะได้กาไรเท่าไร
((15 × 100) – 1,200 = )

7. จากนั้นครูใหน้ กั เรยี นออกมานาเสนอ และร่วมกันตรวจสอบความถูกตอ้ ง
8. ใหน้ ักเรียนทาแบบฝกึ หดั ที่ 1.52 เพม่ิ เตมิ

ข้นั สรปุ

9. ครูและนกั เรยี นรว่ มกนั สรุปว่าในการแก้โจทย์ปญั หา
การแก้โจทย์ปัญหาเริ่มจาก การทาความเข้าใจปัญหา วางแผนแก้ปัญหา ดาเนินตามแผน

และตรวจสอบความถูกต้องของคาตอบกบั โจทยป์ ญั หา

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 303

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) ขน้ั แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ ๕๓
ข้ันนา แนวการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
303 ข้นั สอน
ขั้นสรุป กิจกรรมสาคญั
ทบทวนการวเิ คราะห์ และแกโ้ จทยป์ ัญหา
การวดั และประเมนิ ผล นักเรยี นระดมความคดิ แลกเปลีย่ นแนวคิด อภปิ รายรว่ มกัน และแกโ้ จทย์ปญั หา 2 เคร่อื งหมาย ที่หลากหลาย

และแสดงวธิ ที า
ทาแบบฝึกหัด 1.53 พรอ้ มเฉลยคาตอบ
ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั สรุป ลาดับขั้นในการวิเคราะห์และแกโ้ จทยป์ ัญหา และแสดงวธิ ที า

ประเมินการตอบคาถามและการทาแบบฝกึ หัด
ประเมนิ ทกั ษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตรด์ ้านการสอ่ื สารสอ่ื ความหมายทางคณิตศาสตร์

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 304 แผนการจดั การเรียนรูท้ ่ี ๕๓

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน่วยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ช้ัน ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เร่ืองจานวนนับ และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ชวั่ โมง
304
ขอบเขตเน้อื หา กจิ กรรมการเรยี นรู้ สือ่ /แหลง่ เรยี นรู้

โจทย์ปัญหาการบวก ลบ คูณ หาร ขนั้ นา 1. บัตรโจทย์ปัญหา

ระคน 1. ครตู ิดแถบบตั รโจทย์ปัญหา ดงั นี้ 2. กระดาษแผ่นใหญ่
3. แบบฝกึ หดั 1.53

สาระสาคญั จิตรามีเงินอยู่ 21,760 บาท วันน้ีขายทุเรียนได้อีก 139 กิโลกรัม ราคากิโลกรัมละ 47 บาท การประเมนิ
จิตรามีเงินทง้ั หมดเทา่ ไร
การแก้โจทย์ปัญหาเริ่มจาก การทา 1. วิธีการ

ความเข้าใจปัญหา วางแผนแก้ปัญหา 2. ให้นักเรียนรว่ มกนั อา่ นโจทย์และวิเคราะห์ โดยครูอาจใช้คาถามกระตนุ้ ดังนี้ 1.1 สงั เกตพฤติกรรมกำรเรียนรู้

ดาเนินตามแผน และตรวจสอบความ - จิตรามเี งินอยู่แล้วกี่บาท (21,760 บาท) 1.2 ตรวจผลงานจากแบบฝึกหดั

ถูกตอ้ งของคาตอบ - ขายผลไม้อะไรไดเ้ พิ่มอีก (ทุเรยี น) 2. เครือ่ งมอื

- ขายไปกี่กโิ ลกรัม (139 กิโลกรมั ) 2.1 แบบฝกึ หดั 1.53

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ - กิโลกรมั ละเท่าไร (47 บาท) 2.2 แบบประเมนิ ทักษะและ
กระบวนการทางคณิตศาสตร์
ด้านความรู้ ขั้นสอน
เพ่ือให้นักเรียนสามารถวิเคราะห์ 3. เกณฑ์

โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับการ บวก ลบ คูณ 3. จากโจทย์ปัญหาในข้ันนา ครูให้นักเรียนจับคู่กันเพื่อถามตอบเก่ียวกับปัญหา เพ่ือทาความเข้าใจปัญหา 3.1 ผลงานมคี วามถูกตอ้ งไมน่ ้อยกวา่
หารระคน พร้อมทั้งหาคาตอบและแสดง ดังน้ี ร้อยละ 80
วิธที าจากสถานการณ์ที่กาหนดใหไ้ ด้ 3.2 นกั เรยี นไดค้ ะแนนรวมด้าน
- จะหาได้อยา่ งไรว่า ขายทุเรียนได้เงินเท่าไร (139 × 47 = 6,345 บาท) ทักษะและกระบวนการทาง
คณิตศาสตร์ไมน่ ้อยกวา่ ร้อยละ 60
ดา้ นทกั ษะและกระบวนการทาง - จะหาไดอ้ ย่างไรวา่ จติ รามเี งนิ ทัง้ หมดเท่าไร (21,760 + 6,345 = 28,105 บาท)
คณิตศาสตร์ - โดยนกั เรียนสามารถแสดงวิธีทาได้ ดังน้ี

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 305 แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี ๕๓

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุม่ สาระการเรียนรูค้ ณติ ศาสตร์ หน่วยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชั้น ป.๔
หนว่ ยท่ี ๑ เรอ่ื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ช่วั โมง
305
1. แก้ปัญหา วธิ ที า 47 บาท
2. ใหเ้ หตุผล ขายทุเรยี นไปกิโลกรมั ละ 139 กโิ ลกรมั
3. สื่อสาร ส่ือความหมายทาง ขายทเุ รียนไป 139 × 47 = 6,533 บาท
คณติ ศาสตร์ ขายทุเรียนไปเปน็ เงนิ 21,760 บาท
4. การคิดคานวณ จติ รามเี งิน 21,760 + 6,533 = 28,293 บาท
รวมจติ รามีเงินทงั้ หมด
ตอบ ๒๘,๑๐๕ บาท

และตรวจสอบความถูกต้องของคาตอบกับโจทย์ปัญหาโดยเครื่องคิดเลข ดังนี้

จิตรามีเงินทั้งหมด 28,105 บาท หักออกจากท่ีมีอยู่เดิม 21,760 คดิ เปน็ เงนิ จากการขายผลไม้เท่าไร
28,293 - 21,760 = 6,533

นน่ั คือ ขายทเุ รียน คิดเปน็ เงิน 6,533 บาท กโิ ลกรัมละ 47 บาท ขายไปกก่ี โิ ลกรมั
6,533 ÷ 47 = 139

ขายไป 139 กโิ ลกรัม ซ่ึงตรงกับโจทย์
แสดงวา่ 139 กิโลกรมั เปน็ คาตอบทถี่ กู ต้อง

4. ให้นักเรียนแบ่งเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน แจกกระดาษแผ่นใหญ่ให้นักเรียนสุ่มหยิบโจทย์ปัญหาการบวก
ลบ คณู หารระคน ดังตอ่ ไปน้ี เพอื่ แสดงวิธีคิดและตรวจคาตอบ

พ่อสารวจราคาเครือ่ งใช้ไฟฟ้า แต่ลืมจาราคาท้ังหมดไม่ได้ จาได้เพียงว่าโทรทัศน์ราคา 12,500
บาท ตู้เย็นราคาถูกกว่าโทรทัศน์ 4,790 บาท คอมพิวเตอร์ราคาแพงกว่าตู้เย็น 21,700 บาท
อยากทราบวา่ คอมพิวเตอรร์ าคากบี่ าท ((12,500 – 4,790) + 21,700 = ) (29,410)

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 306 แผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี ๕๓

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชนั้ ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เรื่องจานวนนับ และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
306
หา้ งสรรพสินค้าแห่งหนงึ่ จดั สรรพื้นที่ว่างสาหรับแบ่งเช่าเพื่อขายของ เดมิ แบง่ ไดเ้ ป็น 30 หนว่ ย
แต่ละหน่วยมีเน้ือท่ี 75 ตารางเมตร ถ้านาพื้นท่ีทั้งหมดมาจัดสรรใหม่ เป็นหน่วยละ 50 ตาราง
เมตร จะจัดสรรไดก้ ี่หน่วย ((30 × 75) ÷ 50 = ) (45)

ร้านอาหารแห่งหน่ึง ผู้จัดการร้านได้รับเงินเดือนเป็น 3 เท่าของพนักงานรับรายการอาหาร
พนักงานรับรายการอาหารได้รับเงินเดือนมากกว่าพนักงานทาความสะอาด 9,750 บาท ถ้า
พนักงานทาความสะอาดได้รับเงินเดือน 10,800 บาท ผู้จัดการร้านจะได้รับเงินเดือนกี่บาท
(3 × (10,800 + 9,750) = ) (61,650)

พ่อแบ่งเหรียญห้าบาท 1,875 เหรียญ ที่สะสมไว้ ให้ลูก 5 คน คนละเท่า ๆ กัน ถ้าลูกคนโตมี
เหรียญห้าบาทอยู่แล้ว 271 เหรียญ เมื่อได้รับจากพ่อมาเพิ่ม ลูกคนโตจะมีเหรียญห้าบาท
ทั้งหมดกเ่ี หรยี ญ (271 + (1,875 ÷ 5) = ) (646)

สมพรขายเสื้อ 252 ตัว ราคาตัวละ 125 บาท นาเงินไปฝากธนาคาร 8,700 บาท สมพรเหลือ
เงินไว้ใช้จา่ ยเท่าไร ((252 × 125) - 8,700 = ) (22,800)

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 307 แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ ๕๓

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลมุ่ สาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ หนว่ ยย่อยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชน้ั ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เรื่องจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชั่วโมง
307
พิมพ์หนงั สือ 15,000 เล่ม ขายไปแลว้ 12,000 เล่ม ทเ่ี หลอื นาไปฝากขายตามรา้ นหนังสือ ร้าน
ละ 75 เล่ม จะต้องนาหนังสือไปฝากขายกีร่ ้าน ((15,000 – 12,000) ÷ 75 = ) (40)

5. จากนั้นครูใหน้ กั เรียนออกมานาเสนอ และร่วมกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง
6. ใหน้ ักเรียนทาแบบฝกึ หัดท่ี 1.53 เพม่ิ เติม

ขนั้ สรปุ

7. ครแู ละนกั เรยี นร่วมกันสรปุ วา่ ในการแกโ้ จทย์ปญั หาและแสดงวธิ ที านนั้
การแก้โจทย์ปัญหาเริ่มจาก การทาความเข้าใจปัญหา วางแผนแก้ปัญหา ดาเนินตามแผน

และตรวจสอบความถกู ต้องของคาตอบกับโจทยป์ ญั หา

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 308

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) ข้นั แผนการจดั การเรียนร้ทู ี่ ๕๔
ขน้ั นา แนวการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้
308 ข้นั สอน
ขน้ั สรุป กิจกรรมสาคัญ
สนทนาเก่ียวกบั โจทยป์ ญั หาทางคณติ ศาสตร์
การวดั และประเมนิ ผล นกั เรยี นวิเคราะหโ์ จทยป์ ญั หาเพ่อื เปน็ แนวทางในการสรา้ งโจทยป์ ญั หาจากประโยคสญั ลักษณ์ เรือ่ งราว และภาพ

ทาแบบฝึกหัด 1.54 พรอ้ มเฉลยคาตอบ
ครูและนักเรยี นร่วมกนั สรปุ เก่ียวกบั โจทยป์ ญั หา
นกั เรียนสรา้ งโจทยป์ ัญหาจากคาสาคญั ที่กาหนดให้

ประเมนิ การตอบคาถามและการทาแบบฝกึ หดั
ประเมนิ ทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตรด์ ้านการสอ่ื สารสอ่ื ความหมายทางคณติ ศาสตร์

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 309 แผนการจัดการเรยี นร้ทู ี่ ๕๔

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ หน่วยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชน้ั ป.๔
หน่วยที่ ๑ เรอ่ื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
309
ขอบเขตเนอ้ื หา กิจกรรมการเรยี นรู้ ส่อื /แหล่งเรยี นรู้

การสร้างโจทย์ปญั หาการบวก ลบ คณู ขั้นนา 1. บตั รโจทย์ปัญหา 1-3
หารระคน
1. ครตู ดิ แถบบัตรโจทย์ปัญหาท่นี กั เรยี นเคยทามาแลว้ ดงั ต่อไปน้ี 2. กระดาษแผน่ ใหญ่
3. แบบฝกึ หดั ท่ี 1.54

สาระสาคญั 1 ลุงดาเก็บมะม่วงจากสวนได้ 435 กิโลกรัม ขายไปราคากิโลกรัมละ 15 บาท นาเงินไปซ้ือ การประเมนิ
ขา้ วสารราคาถงุ ละ 520 บาท จะไดข้ ้าวสารก่ถี ุง เหลอื เงนิ ก่ีบาท
1. โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ โดย 1. วธิ กี าร

ส่วนใหญ่มาจากปัญหาท่ีพบเจอได้ใน 1.1 สงั เกตพฤติกรรมกำรเรียนรู้

ชีวิตประจาวัน 2 เดิมวิชิตมีเงิน 15,600 บาท ขายเสื้อผ้าได้อีก 35 ตัว ราคาตัวละ 175 บาท วิชิตมีเงิน 1.2 ตรวจผลงานจากแบบฝกึ หดั
2. การแก้โจทย์ปัญหาเร่ิมจาก การทา ทง้ั หมดเทา่ ไร 2. เครอ่ื งมอื

ความเขา้ ใจปญั หา วางแผนแก้ปัญหา 2.1 แบบฝึกหัด 1.54

ดาเนินตามแผน และตรวจสอบความ 2.2 แบบประเมนิ ทักษะและ

ถกู ตอ้ งของคาตอบ 3 พิมพห์ นงั สอื 15,000 เลม่ ขายไปแลว้ 12,000 เลม่ ท่เี หลอื นาไปฝากขายตามรา้ นหนังสือ กระบวนการทางคณิตศาสตร์

รา้ นละ 75 เล่ม จะต้องนาหนังสอื ไปฝากขายกรี่ ้าน 3. เกณฑ์

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 2. ให้นักเรียนทบทวนว่าโจทย์ปัญหาแต่ละข้อเขียนเป็นประโยคสัญลกั ลักษณ์ได้อย่างไรบ้าง โดยครูคาดหวัง 3.1 ผลงานมคี วามถูกต้องไม่น้อยกว่า
ว่าอาจมนี กั เรียนบางคนตอบไดว้ า่ รอ้ ยละ 80
ดา้ นความรู้ 3.2 นกั เรยี นไดค้ ะแนนรวมด้าน
เพ่ือให้นักเรียนสามารถสร้างโจทย์ - โจทย์ปญั หา 1 เขียนเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณ์ ไดว้ ่า (435  15)  520 =  ทักษะและกระบวนการทาง
- โจทยป์ ญั หา 2 เขียนเปน็ ประโยคสัญลักษณ์ ได้วา่ 15,600 + (35  175) =  คณติ ศาสตร์ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 60
ปัญหาเก่ียวกับการบวก ลบ คูณ หาร - โจทยป์ ญั หา 3 เขียนเปน็ ประโยคสญั ลักษณ์ ไดว้ ่า (15,000 – 12,000)  75 = 

ระคนได้อย่างสมเหตุสมผล และสามารถ

แก้โจทยป์ ญั หาได้

7/18/18 8:30 AM

6102074L01d.indd 310 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๕๔

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กล่มุ สาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ หน่วยย่อยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ช้ัน ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เรื่องจานวนนับ และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ช่ัวโมง
310
ด้านทักษะและกระบวนการทาง ขั้นสอน
คณติ ศาสตร์
เพอ่ื ให้นักเรยี นสามารถ 3. ครชู วนนักเรียนสนทนาว่า ถ้าเราแบง่ โจทยป์ ญั หาออกเป็น 2 ส่วนหลัก ๆ คือ ส่วนทโ่ี จทยก์ าหนดข้อมลู ให้
1. แกป้ ญั หา และ สว่ นทีโ่ จทยถ์ าม นกั เรยี นจะสามารถแบ่งโจทยป์ ัญหาออกเปน็ 2 ส่วน ไดอ้ ยา่ งไรบ้าง ยกตวั อยา่ งเช่น

2. ให้เหตผุ ล 1 สว่ นทีโ่ จทย์กาหนดขอ้ มูลมาให้ ลงุ ดาเก็บมะม่วงจากสวนได้ 435 กิโลกรมั
3. ส่อื สาร สอื่ ความหมายทาง ขายไปราคากิโลกรัมละ 15 บาท
นาเงนิ ไปซอ้ื ขา้ วสารราคาถงุ ละ 520 บาท
คณิตศาสตร์
4. การคดิ คานวณ ส่วนทโ่ี จทย์ถาม จะได้ขา้ วสารกี่ถงุ เหลอื เงินกบ่ี าท

2 สว่ นทโี่ จทยก์ าหนดข้อมูลมาให้ เดมิ วชิ ติ มเี งนิ 15,600 บาท
ขายเส้ือผ้าได้อกี 35 ตัว
ราคาตวั ละ 175 บาท

สว่ นที่โจทยถ์ าม วิชิตมีเงนิ ทงั้ หมดเท่าไร

3 ส่วนทโ่ี จทยก์ าหนดขอ้ มลู มาให้ พิมพ์หนงั สือ 15,000 เล่ม
ขายไปแล้ว 12,000 เลม่
ท่เี หลอื นาไปฝากขายตามรา้ นหนังสือ รา้ นละ 75 เลม่

ส่วนทีโ่ จทย์ถาม จะตอ้ งนาหนงั สอื ไปฝากขายก่ีรา้ น

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 311 แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี ๕๔

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลมุ่ สาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ หน่วยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชนั้ ป.๔
หนว่ ยท่ี ๑ เรื่องจานวนนับ และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ช่ัวโมง
311
4. ให้นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ว่าจากโจทย์ปัญหา เราสามารถเขียนเป็นประโยคสัญลักษณ์ได้ คาสาคัญหรือ
ข้อความไหนในประโยคสัญลักษณ์ที่นักเรียนใชใ้ นการเลอื กเครื่องหมาย และลาดับในการดาเนินการ โดยให้
นกั เรียนขดี เสน้ ใต้คาสาคญั นัน้ ๆ ยกตวั อยา่ งเช่น ครอู าจถามว่า

1 ลุงดาเก็บมะม่วงจากสวนได้ 435 กิโลกรัม ขายไปราคากิโลกรัมละ 15 บาท นาเงินไปซื้อ
ขา้ วสารราคาถงุ ละ 520 บาท จะไดข้ า้ วสารกถ่ี ุง เหลอื เงนิ กบ่ี าท

(435  15)  520 = 

- คาหรือข้อความสาคัญไหนในโจทย์ที่ทาให้นักเรียนทราบว่า ต้องนา 435 มาคูณกับ 15
(ขายไปราคากโิ ลกรมั ละ)

- เหตุใดจึงตอ้ งใส่วงเลบ็ ท่ี 435  15 (เพราะต้องหาก่อนว่าขายมะมว่ งไปได้เงนิ มาเท่าไร)
- คาหรือข้อความสาคัญไหนในโจทย์ที่ทาให้นักเรียนทราบว่า ต้องนา จานวนเงินที่ได้จาก
การขายมะม่วง มาหารดว้ ย 520 (นาเงินไปซอื้ ข้าวสารราคาถงุ ละ)

2 เดิมวิชิตมีเงิน 15,600 บาท ขายเสื้อผ้าได้อีก 35 ตัว ราคาตัวละ 175 บาท วิชิตมีเงิน
ทง้ั หมดเท่าไร

15,600 + (35  175) = 

- คาหรือข้อความสาคัญไหนในโจทย์ที่ทาให้นักเรียนทราบว่า ต้องนา 35 มาคูณกับ 175
(ขายเสอื้ ผา้ ไดอ้ กี 35 ตัว ราคาตัวละ 175 บาท)

- เหตใุ ดจงึ ต้องใส่วงเล็บที่ 35  175 (เพราะตอ้ งหาก่อนว่าขายเสื้อผา้ ไดเ้ งินมาเท่าไร)

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 312 แผนการจดั การเรยี นร้ทู ่ี ๕๔

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลมุ่ สาระการเรยี นรูค้ ณติ ศาสตร์ ช้นั ป.๔
เวลา ๑ ช่วั โมง
312 หนว่ ยท่ี ๑ เร่อื งจานวนนับ และการบวก การลบ การคณู การหาร หนว่ ยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน

- คาหรือข้อความสาคัญไหนในโจทย์ท่ีทาให้นักเรียนทราบว่า ต้องนา จานวนเงินที่ได้จาก
การขายเสื้อผา้ มาบวกกบั 15,600 (ขายเสือ้ ผ้าได้อกี )

3 พมิ พ์หนงั สอื 15,000 เลม่ ขายไปแลว้ 12,000 เล่ม ท่เี หลือนาไปฝากขายตามรา้ นหนังสือ
ร้านละ 75 เลม่ จะต้องนาหนังสอื ไปฝากขายก่ีรา้ น

(15,000 – 12,000)  75 = 

- คาหรือข้อความสาคัญไหนในโจทย์ที่ทาให้นักเรียนทราบว่า ต้องนา 15,000 มาลบด้วย
12,000 (ขายไปแล้ว)

- เหตุใดจึงต้องใส่วงเล็บที่ 15,000 – 12,000 (เพราะต้องหาก่อนว่ายังเหลือหนังสืออีก
เทา่ ไร)

- คาหรือข้อความสาคัญไหนในโจทย์ที่ทาให้นักเรียนทราบว่า ต้องนา จานวนหนังสือที่
เหลือ มาหารดว้ ย 75 (นาไปฝากขายตามร้านหนังสือ ร้านละ 75 เล่ม)

5. ครูแนะนาให้นักเรียนสังเกตคาสาคัญของแต่ละโจทยป์ ัญหา เช่น คาว่า “ขาย” ท่ีปรากฏในโจทย์
ปญั หาท้ัง 3 ข้อ ให้เครอ่ื งหมายทต่ี ่างกัน

- “ขายไป” ในโจทย์ปญั หา 1 ไดเ้ ครื่องหมาย 
- “ขายไดอ้ ีก” ในโจทย์ปัญหา 2 ไดเ้ คร่ืองหมาย +
- “ขายไปแลว้ ” ในโจทยป์ ญั หา 3 ได้เคร่ืองหมาย –
ดังน้ัน ในการวิเคราะห์โจทย์นั้น ถ้าเราจะพิจารณาแค่คาสาคัญเพียงอย่างเดียวนั้น อาจทาให้
ตีความหมายได้ไมถ่ กู ตอ้ ง จงึ ต้องพิจารณาบรบิ ทอ่นื ๆ ที่ใหม้ าในโจทยป์ ญั หาด้วย

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 313 แผนการจัดการเรียนร้ทู ่ี ๕๔

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรยี นรูค้ ณติ ศาสตร์ หน่วยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชั้น ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เรือ่ งจานวนนบั และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ช่วั โมง
313
6. ให้นกั เรยี นแบง่ เป็นกลมุ่ กลุ่มละ 3 – 4 คน แจกกระดาษแผน่ ใหญใ่ หน้ ักเรยี นชว่ ยกนั สรา้ งโจทยป์ ัญหาท่ีมี
คาวา่ “ขาย” ซึ่งอาจเป็นโจทยท์ ่มี เี ครอ่ื งหมายเดยี ว หรอื 2 เคร่อื งหมาย กไ็ ด้

7. ใหน้ กั เรยี นทาแบบฝึกหดั ที่ 1.54

ข้ันสรปุ

8. ครแู ละนกั เรียนร่วมกันสรุปวา่
- โจทย์ปัญหาประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก ๆ คือ ส่วนท่ีโจทย์กาหนดข้อมูลมาให้ และ ส่วนท่ี

โจทยถ์ าม
- ในการวิเคราะห์และแก้โจทย์ปัญหานนั้ ต้องอ่านให้ครบทั้งโจทย์ ถ้าเราจะพิจารณาแคค่ า

สาคัญเพียงอย่างเดียวนั้น อาจทาให้ตีความหมายได้ไม่ถูกต้อง จึงต้องพิจารณาบริบทอื่น ๆ ที่ให้มาในโจทย์
ปญั หาดว้ ย

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 314

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) ข้ัน แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๕๕
ขน้ั นา แนวการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้
314 ขน้ั สอน
ขน้ั สรุป กจิ กรรมสาคัญ
สนทนาเกีย่ วกับโจทย์ปญั หาทางคณติ ศาสตร์
การวัดและประเมนิ ผล นกั เรยี นสรา้ งโจทย์ปญั หาจากประโยคสญั ลักษณ์

ทาแบบฝกึ หดั 1.55 พรอ้ มเฉลยคาตอบ
ครูและนกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ เก่ยี วกับการสรา้ งโจทย์ปญั หาประโยคสญั ลักษณ์

ประเมนิ การตอบคาถามและการทาแบบฝึกหัด
ประเมินทกั ษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ดา้ นการสอ่ื สารสอ่ื ความหมายทางคณติ ศาสตร์

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 315 แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ ๕๕

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชั้น ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เรอ่ื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ช่วั โมง
315
ขอบเขตเน้อื หา กิจกรรมการเรยี นรู้ สื่อ/แหล่งเรยี นรู้
ขั้นนา
การสร้างโจทยป์ ัญหาการบวก ลบ คูณ 1. บตั รโจทยป์ ญั หา
หารระคนจากประโยคสัญลักษณ์
2. กระดาษแผ่นใหญ่
1. ครูติดแถบบัตรโจทยป์ ัญหา 3. สลากประโยคสญั ลักษณ์

4. แบบฝกึ หดั ที่ 1.55

สาระสาคัญ นับดาวมีเงินอยู่ 5,800 บาท และเม่ือขายน้าผลไม้ไป 135 แก้ว แก้วละ 30 บาท นับดาวมีเงิน การประเมิน

1. โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ โดย รวมทงั้ หมดเทา่ ไร

ส่วนใหญ่มาจากปัญหาท่ีพบเจอได้ใน 2. ใหน้ ักเรยี นชว่ ยกนั เขียนเปน็ ประโยคสัญลกั ลักษณ์ (5,800 + (135  30) = ) 1. วธิ ีการ
1.1 สังเกตพฤติกรรมกำรเรียนรู้
ชีวติ ประจาวนั

2. การแก้โจทย์ปัญหาเร่ิมจาก การทา ข้ันสอน 1.2 ตรวจผลงานจากแบบฝกึ หดั
ความเขา้ ใจปัญหา วางแผนแก้ปัญหา 2. เครอ่ื งมือ

ดาเนนิ ตามแผน และตรวจสอบความ 3. ครูชวนนักเรียนสนทนาว่า จากโจทย์ปัญหา เราสามารถเขียนเป็นประโยคสัญลักษณ์ได้ จากน้ันครู 2.1 แบบฝึกหัด 1.55
ถูกต้องของคาตอบ ยกตัวอย่างประโยคสญั ลักษณ์ เช่น (5,765 + 1,200) - 6,500 =  แล้วให้นักเรียนช่วยกันสร้างเป็นโจทย์ 2.2 แบบประเมนิ ทักษะและ

ปัญหาและหาคาตอบ เช่น กระบวนการทางคณิตศาสตร์

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ - มีเงินอยู่ 5,765 บาท ขายพวงมาลัยได้เงินมาอีก 1,200 บาท จ่ายค่าเช่าบ้านไป 6,500 3. เกณฑ์
บาท จะเหลือเงนิ กีบ่ าท (จะเหลือเงิน 465 บาท)
ดา้ นความรู้ 3.1 ผลงานมีความถูกตอ้ งไม่น้อยกว่า
- ลงทุนซื้อแตงโมและส้มโอไป 6,500 บาท ขายแตงโมได้เงิน 5,765 บาท ขายส้มโอได้เงิน ร้อยละ 80
เพ่ือให้นักเรียนสามารถสร้างโจทย์
ปัญหาเกี่ยวกับการบวก ลบ คูณ หาร 1,200 บาท ได้กาไรก่ีบาท (ไดก้ าไร 465 บาท)
ครแู นะนาเพิ่มเติมวา่ โจทย์ปัญหาทสี่ รา้ งขน้ึ ตอ้ งมคี วามเป็นไปได้ 3.2 นักเรียนไดค้ ะแนนรวมด้าน

ระคนได้อย่างสมเหตุสมผล และสามารถ 4. ครเู ตรยี มสลากประโยคสญั ลกั ษณ์ ดังต่อไปนี้ ทักษะและกระบวนการทาง

คณติ ศาสตร์ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 60

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 316 แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ ๕๕

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลมุ่ สาระการเรียนรคู้ ณติ ศาสตร์ ชัน้ ป.๔
เวลา ๑ ชวั่ โมง
316 หน่วยที่ ๑ เรือ่ งจานวนนับ และการบวก การลบ การคูณ การหาร หนว่ ยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน

แก้โจทย์ปัญหาได้ เมื่อกาหนดเรื่องราว (2,701 + 3,099)  25 =  (232)

รูปภาพ 80,291 – (435,104  32) =  (66,694)

(37,459 + 29,375) – 42,795 =  (24,039)

ดา้ นทักษะและกระบวนการทาง 50,000 - (41,779 + 7,568) =  (653)
คณิตศาสตร์ (102  180)  30 =  (612)
1. แก้ปญั หา
2. ใหเ้ หตุผล 5. ให้นักเรียนแบ่งเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 3 – 4 คน แจกกระดาษแผ่นใหญ่ให้นักเรียนช่วยกันสร้างโจทย์ปัญหา
จากประโยคสญั ลกั ษณ์ท่ีสุ่มหยิบขน้ึ มาได้ กลุ่มละ 1 ข้อ
3. สอื่ สาร สอ่ื ความหมายทาง 6. จากโจทย์ปัญหาท่ีนักเรียนสร้างข้ึนมาจากประโยคสัญลักษณ์ ให้ครูและนักเรียนร่วมกันพิจารณาความ
คณติ ศาสตร์
สมเหตุสมผลของโจทย์ท่ีสร้างข้ึน หากโจทย์ปัญหาใดยังไม่สมเหตุสมผล ครูอาจช่วยนักเรียนปรับแก้ให้มี
4. การคิดคานวณ
ความสมเหตสุ มผลมากขนึ้

7. ใหน้ ักเรียนทาแบบฝึกหัดที่ 1.55

ขน้ั สรปุ

8. ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันสรปุ ว่า
- โจทย์ปัญหาประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก ๆ คือ ส่วนท่ีโจทย์กาหนดข้อมูลมาให้ และ ส่วนที่

โจทย์ถาม
- โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ ส่วนใหญม่ าจากปญั หาทพี่ บเจอได้ในชีวติ ประจาวนั

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 317

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) ข้ัน แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี ๕๖
ขั้นนา แนวการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้
317 ขัน้ สอน
ขัน้ สรุป กจิ กรรมสาคัญ
สนทนาเกยี่ วกบั โจทย์ปญั หาทางคณติ ศาสตร์
การวดั และประเมินผล นักเรยี นสรา้ งโจทย์ปัญหาจากเรือ่ งราวและรปู ภาพ
ครูและนักเรยี นรว่ มกนั สรปุ เก่ียวกับการสรา้ งโจทยป์ ัญหาจากเรอ่ื งราวและรูปภาพ

ทาแบบฝึกหดั 1.56 พรอ้ มเฉลยคาตอบ

ประเมินการตอบคาถามและการทาแบบฝึกหดั
ประเมนิ ทักษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตรด์ า้ นการสอื่ สารสอ่ื ความหมายทางคณติ ศาสตร์

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 318 แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี ๕๖

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กล่มุ สาระการเรียนรูค้ ณติ ศาสตร์ หน่วยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ช้นั ป.๔
หน่วยที่ ๑ เร่อื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ชัว่ โมง
318
ขอบเขตเนื้อหา กจิ กรรมการเรยี นรู้ สอื่ /แหล่งเรียนรู้

การสร้างโจทย์ปญั หาการบวก ลบ คูณ ขั้นนา 1. ภาพนิทานเรื่อง กระต่ายกับเต๋า
2. คลิปวิดีโอเรือ่ ง กระต่ายกบั เต๋า
หารระคน จากสถานการณ์ 1. ครเู ลา่ นทิ านเรอื่ งกระต่ายกับเต่าพร้อมภาพประกอบให้นกั เรียนฟงั ดังต่อไปน้ี 3. กระดาษแผน่ ใหญ่

(ทม่ี า: ภาพและเร่อื ง http://www.xn-- 4. แบบฝกึ หัด 1.56

สาระสาคัญ 12cg1cxchd0a2gzc1c5d5a.net/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B9
1. โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ %88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8 การประเมิน
ส่วนใหญ่มาจากปัญหาท่ีพบเจอได้ใน %95%E0%B9%88%E0%B8%B2/) 1. วิธีการ

ชีวติ ประจาวนั 1.1 สงั เกตพฤติกรรมกำรเรียนรู้

2. การแก้โจทย์ปัญหาเริ่มจาก การทา กาลครั้งหน่ึงนานมาแลว้ … 1.2 ตรวจผลงานจากแบบฝึกหัด
ความเขา้ ใจปัญหา วางแผนแก้ปัญหา มกี ระต่ายตัวหน่ึง หลงตนเองว่าสามารถวิ่งได้เรว็ มาก ในปา่ 2. เครอ่ื งมือ
ดาเนินตามแผน และตรวจสอบความ ท่ีมันอาศัยอยู่แหง่ น้ี ไมม่ ีสตั ว์ตวั ใดทเ่ี อาชนะมนั ได้
ถูกตอ้ งของคาตอบ 2.1 แบบฝกึ หดั 1.56

2.2 แบบประเมนิ ทกั ษะและ

จุดประสงค์การเรยี นรู้ วนั หนงึ่ กระตา่ ยได้บังเอิญพบกบั เต่าคลานต้วมเต้ียมผา่ นมา กระบวนการทางคณิตศาสตร์
จงึ พูดจาเยาะเย้ยว่า
ดา้ นความรู้ 3. เกณฑ์
3.1 ผลงานมีความถูกต้องไมน่ ้อยกวา่

เพ่ือให้นักเรียนสามารถสร้างโจทย์ ร้อยละ 80

ปัญหาเก่ียวกับการบวก ลบ คูณ หาร 3.2 นักเรยี นไดค้ ะแนนรวมด้าน

ระคนได้อย่างสมเหตุสมผล และสามารถ ทักษะและกระบวนการทาง

คณติ ศาสตร์ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 60

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 319 แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ ๕๖

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลมุ่ สาระการเรียนรคู้ ณติ ศาสตร์ หน่วยย่อยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ช้ัน ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เรื่องจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร “คลานเชอ่ื งชา้ แบบนี้ เมื่อไหรจ่ ะถึงจดุ หมายปลายทาง เวลา ๑ ชัว่ โมง
319 คลานชา้ แบบนี้ ต่อให้เจ้าคลานลว่ งหน้าไปกอ่ นเลยครึ่งวนั
แก้โจทย์ปัญหาได้ เมื่อกาหนดเรื่องราว ขา้ ก็คงวิ่งตามทนั ”
รูปภาพ เตา่ ไม่พอใจจงึ ตอบกลบั ไปวา่ “ไมต่ ้องต่อให้ข้า เรามาลอง
ว่งิ แขง่ กันดูกไ็ ด้”
ดา้ นทกั ษะและกระบวนการทาง
คณิตศาสตร์ และการแข่งขันกเ็ ร่ิมขนึ้ กระต่ายวงิ่ ออกสุดฝีเทา้ ตงั้ แต่
เพ่อื ให้นกั เรียนสามารถ จุดเริม่ ตน้
1. แกป้ ัญหา
2. ให้เหตุผล เมือ่ มาถงึ กลางทาง หนั ไปมองไมเ่ ห็นแม้แต่เงาของเจ้าเต่า
3. สือ่ สาร สือ่ ความหมายทาง
คณติ ศาสตร์
4. การคดิ คานวณ

เจา้ กระตา่ ยจึงคิดว่า นอนพกั เอาแรงสกั หน่อยดีกวา่ แลว้ ก็
เผลอหลบั ไปจริง ๆ

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 320 แผนการจัดการเรยี นร้ทู ี่ ๕๖

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลมุ่ สาระการเรียนรคู้ ณิตศาสตร์ หน่วยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชัน้ ป.๔
หนว่ ยท่ี ๑ เรือ่ งจานวนนับ และการบวก การลบ การคูณ การหาร สว่ นเจ้าเต่ายังคงคลานต่อไปด้วยความมงุ่ มั่น อดทน และไม่ เวลา ๑ ชั่วโมง
320 ยอ่ ท้อ

สว่ นเจา้ กระตา่ ยสะดุ้งตื่นมา เหน็ รอยเท้าเจ้าเต่าผ่านไปจึง
รีบวิ่งสดุ ฝีเทา้ แต่กส็ ายไปเสยี แลว้

เพราะที่เสน้ ชยั เจ้าเต่าคลานเข้าเสน้ ชยั ไปแล้ว
นิทานเรือ่ งนสี้ อนใหร้ วู้ ่า:
ความประมาท ย่อมนามาซงึ่ ความผดิ หวงั พา่ ยแพ้ และ ผูเ้ พียรพยามย่อมประสบผลสาเรจ็

ขัน้ สอน

2. ครแู ละนักเรียนชว่ ยกันสรา้ งโจทยป์ ญั หา เชน่
- จากจุดเรมิ่ ต้นกระต่ายวงิ่ ไดร้ ะยะทาง 500 เมตร แลว้ ย้อนกลับไป 150 เมตร เพื่อดูวา่ เต๋า

ยังวิ่งตามอีกแค่ไหน จากนั้นว่ิงต่อไปอีก 800 เมตร รวมแล้วกระต่ายว่ิงห่างจากจุดเร่ิมต้นไปกี่เมตร
((500 – 150) + 800 = ) (1,150)

3. จากนิทานเรื่องกระต่ายกับเต๋า ให้นักเรียนแบ่งเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 3 – 4 คน แจกกระดาษแผ่นใหญ่
ให้นักเรยี นช่วยกนั สร้างโจทย์ปัญหาจากประโยคสัญลักษณ์ทีส่ ุ่มหยิบขึ้นมาได้ จานวน 2 ขอ้ โดยมขี ้อกาหนด
ว่า โจทย์ปัญหาแต่ละข้อต้องมี 2 เคร่ืองหมาย ที่แตกต่างกัน เช่น บวกกับลบ คูณกับหาร บวกกับคูณ
บวกกับหาร ลบกบั คูณ และลบกับหาร

ครูยา้ เตอื นว่า โจทย์ปญั หาที่สร้างข้นึ ต้องมคี วามเปน็ ไปได้

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 321 แผนการจัดการเรียนร้ทู ่ี ๕๖

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กล่มุ สาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ หน่วยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชั้น ป.๔
หนว่ ยท่ี ๑ เร่อื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
321
4. ให้นักเรียนสลบั กันวเิ คราะห์และแกโ้ จทยป์ ัญหาของกลุม่ เพ่ือน

5. ให้นักเรียนพิจารณาโจทย์ปัญหาท่ีกลุ่มตนเองสร้างขึ้นว่ากลุ่มเพ่ือนแก้โจทย์ปัญหาได้อย่างที่กลุ่มนักเรียน
ตอ้ งการหรือไม่ มตี รงไหนในโจทย์ปญั หาที่ทาให้เพ่ือนเกดิ ข้อสงสัย หรือทาให้เพื่อนเข้าใจผิด แล้วแกไ้ ขโจทย์
ปัญหาของกลุ่มตนเองให้ดขี น้ึ

6. ลองให้เพ่ือนกลุ่มอ่ืนที่ยังไม่เคยแก้โจทย์ปญั หาของกลุ่มนักเรียนมาก่อน วิเคราะห์และแก้โจทย์ปัญหาของ
กลมุ่ นกั เรียนอีกครั้ง

7. ให้นักเรียนทาแบบฝกึ หัดท่ี 1.56

ขน้ั สรปุ

8. ครูและนักเรียนรว่ มกันสรุปว่า
- โจทย์ปญั หาประกอบดว้ ย 2 สว่ นหลัก ๆ คอื สว่ นท่ีโจทย์กาหนดให้ และสว่ นทีโ่ จทย์ถาม
- โจทย์ปญั หาทางคณติ ศาสตร์ โดยส่วนใหญ่มาจากปญั หาทพ่ี บเจอไดใ้ นชวี ติ ประจาวนั

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 322

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) ขน้ั แผนการจัดการเรียนรูท้ ี่ ๕๗
ขน้ั นา แนวการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้
322 ข้ันสอน
ขัน้ สรุป กิจกรรมสาคัญ
สนทนาเกี่ยวกับโจทย์ปญั หาทางคณิตศาสตร์
การวดั และประเมินผล นักเรยี นสรา้ งโจทย์ปญั หาจากเร่ืองราวและรูปภาพ

ทาแบบฝกึ หดั 1.57 พรอ้ มเฉลยคาตอบ
ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันสรปุ เกี่ยวกับการสรา้ งโจทยป์ ญั หาจากเรอื่ งราวและรูปภาพ

ประเมินการตอบคาถามและการทาแบบฝึกหดั
ประเมินทักษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ดา้ นการสอื่ สารสอ่ื ความหมายทางคณติ ศาสตร์

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 323 แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี ๕๗

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุม่ สาระการเรียนรู้คณติ ศาสตร์ หนว่ ยย่อยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชนั้ ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เร่อื งจานวนนับ และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ช่ัวโมง
323
ขอบเขตเน้อื หา กิจกรรมการเรียนรู้ สอ่ื /แหล่งเรียนรู้

การสรา้ งโจทย์ปญั หาการบวก ลบ คณู ข้ันนา 1. แผ่นพับโฆษณาการเดนิ ทางท่องเท่ยี ว
2. กระดาษแผน่ ใหญ่
หารระคน จากภาพ 1. ครูและนกั เรียนรว่ มกนั ระดมความคิดเกย่ี วกบั สถานที่ หรือสงิ่ ต่าง ๆ ท่นี ักเรียนสามารถพบเจอ เช่น 3. แบบฝึกหดั 1.57

แผน่ พับโฆษณา นักเรียนสามารถนามาสรา้ งเป็นโจทยป์ ญั หาอะไรได้บ้าง

สาระสาคัญ ขนั้ สอน การประเมนิ

1. โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ โดย 1. วิธีการ
ส่วนใหญ่มาจากปัญหาที่พบเจอได้ใน 2. ครใู ห้นกั เรยี นดูแผ่นพับโฆษณาการเดนิ ทางท่องเทีย่ วประเทศญีป่ นุ่ แล้วช่วยกันสรา้ งโจทยป์ ญั หา เชน่ 1.1 สงั เกตพฤติกรรมกำรเรียนรู้

ชวี ติ ประจาวัน - ครอบครัวหน่ึง มี พ่อ แม่ และลูก 2 คน เลือกการเดินทางท่องเท่ียวญี่ปุ่น แผน 1.2 ตรวจผลงานจากแบบฝึกหัด

2. การแก้โจทย์ปัญหาเริ่มจาก การทา GHKIX002 และคุณแม่เตรยี มค่าใช้จา่ ยเพม่ิ เติมอกี 25,500 บาท รวมแล้วต้องเตรียมค่าใช้จา่ ยในการเดนิ ทาง 2. เคร่อื งมอื

ความเข้าใจปญั หา วางแผนแก้ปัญหา ครง้ั น้กี ีบ่ าท ((4 × 49,900) + 25,500 = ) (225,100) 2.1 แบบฝึกหัด 1.57

ดาเนินตามแผน และตรวจสอบความ (ท่มี า : http://www.gustotour.com/tour/city/88 ณ วันที่ 28 ธนั วาคม 2560) 2.2 แบบประเมินทกั ษะและ

ถกู ต้องของคาตอบ กระบวนการทางคณิตศาสตร์

จุดประสงค์การเรียนรู้ 3. เกณฑ์
3.1 ผลงานมคี วามถูกต้องไม่น้อยกวา่
ด้านความรู้ ร้อยละ 80
เพื่อให้นักเรียนสามารถสร้างโจทย์ 3.2 นักเรยี นไดค้ ะแนนรวมด้าน
ทักษะและกระบวนการทาง
ปัญหาเกี่ยวกับการบวก ลบ คูณ หาร คณติ ศาสตร์ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 60

ระคนได้อย่างสมเหตุสมผล และสามารถ

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 324 แก้โจทย์ปัญหาได้ เมื่อกาหนดเร่ืองราว
รูปภาพ
ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง)
ดา้ นทกั ษะและกระบวนการทาง
324 คณิตศาสตร์
เพ่อื ให้นักเรียนสามารถ
1. แก้ปญั หา
2. ใหเ้ หตผุ ล
3. สื่อสาร สอื่ ความหมายทาง
คณติ ศาสตร์
4. การคดิ คานวณ

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 325 แผนการจดั การเรียนร้ทู ่ี ๕๗

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลมุ่ สาระการเรียนร้คู ณิตศาสตร์ หน่วยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชั้น ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เรอื่ งจานวนนบั และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ช่วั โมง
325
3. จากแผ่นพับโฆษณาการเดินทางท่องเท่ียวประเทศญี่ปุ่น ให้นักเรียนแบ่งเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 3 – 4 คน
แจกกระดาษแผ่นใหญ่ให้นักเรียนช่วยกันสร้างโจทย์ปัญหาจากประโยคสัญลักษณ์ท่ีสุ่มหยิบข้ึนมาได้ จานวน
2 ข้อ โดยมีข้อกาหนดว่า โจทย์ปัญหาแต่ละข้อต้องมี 2 เคร่ืองหมาย ท่ีแตกต่างกัน เช่น บวกกับลบ
คณู กบั หาร บวกกบั คณู บวกกับหาร ลบกบั คูณ และลบกบั หาร

ครยู า้ เตอื นวา่ โจทย์ปญั หาทีส่ รา้ งขน้ึ ตอ้ งมคี วามเป็นไปได้

4. ใหน้ กั เรยี นสลบั กนั วเิ คราะหแ์ ละแกโ้ จทยป์ ัญหาของกลมุ่ เพ่ือน

5. ให้นักเรียนพิจารณาโจทย์ปัญหาที่กลุ่มตนเองสร้างข้ึนว่ากลุ่มเพ่ือนแก้โจทย์ปัญหาได้อย่างท่ีกลุ่มนักเรียน
ต้องการหรือไม่ มีตรงไหนในโจทย์ปัญหาท่ีทาให้เพื่อนเกิดข้อสงสัย หรือทาให้เพ่ือนเข้าใจผิด แล้วแก้ไข
โจทย์ปัญหาของกล่มุ ตนเองให้ดีขึน้

6. ลองให้เพื่อนกลุ่มอ่ืนที่ยังไม่เคยแก้โจทย์ปัญหาของกลุ่มนกั เรียนมาก่อน วิเคราะห์และแก้โจทย์ปัญหาของ
กลุ่มนกั เรียนอีกคร้ัง

7. ให้นกั เรียนทาแบบฝึกหัด 1.57

ขั้นสรปุ

8. ครูและนกั เรยี นร่วมกนั สรุปวา่
- โจทย์ปัญหาประกอบด้วย 2 ส่วนหลกั ๆ คอื ส่วนทโ่ี จทยก์ าหนดขอ้ มลู มาให้ และ สว่ นทโี่ จทย์ถาม
- โจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ โดยส่วนใหญ่มาจากปญั หาท่ีพบเจอไดใ้ นชวี ิตประจาวัน

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 326

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) ขน้ั แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ ๕๘
ขน้ั นา แนวการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้
326
ขนั้ สอน กิจกรรมสาคัญ
ข้นั สรุป สนทนาเกีย่ วกบั การใชจ้ านวน ส่ิงของ แสดงจานวนส่ิงตา่ ง ๆ
การวัดและประเมนิ ผล
แนะนาสอื่ ใหน้ ักเรียนใชช้ ่วยในการแกป้ ญั หา
นาเสนอสถานการณ์ปัญหาทีเ่ กี่ยวข้องกับคา่ เฉลย่ี
นกั เรยี นใชส้ ่อื เพอื่ แกส้ ถานการณป์ ัญหา ระดมความคิด แลกเปลี่ยนแนวคิด และอภปิ รายร่วมกัน

ทาแบบฝึกหดั 1.58 พรอ้ มเฉลยคาตอบ

ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั สรุปเกี่ยวกับการเฉลย่ี
ประเมนิ การตอบคาถามและการทาแบบฝึกหดั
ประเมินทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตรด์ ้านการสอ่ื สารสอ่ื ความหมายทางคณิตศาสตร์

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 327 แผนการจัดการเรียนร้ทู ี่ ๕๘

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุม่ สาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ หนว่ ยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชน้ั ป.๔
หน่วยที่ ๑ เร่ืองจานวนนับ และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
327
ขอบเขตเน้ือหา กจิ กรรมการเรยี นรู้ สือ่ /แหลง่ เรยี นรู้

การเฉลย่ี 1. ตัวนับ

ขัน้ นา 2. บัตรโจทย์ปญั หา
สาระสาคัญ 1. ใหน้ ักเรียนแบง่ เปน็ กลุ่ม กล่มุ ละ 3-4 คน และแจกตวั นบั ใหก้ ลมุ่ ละ 40-50 ชน้ิ ให้นักเรยี นวางตัวนับเป็น 3. แบบฝึกหดั 1.58

การเฉลี่ย หมายถึง การแบ่งของ 4 แถว แถวละ 10 6 4 และ 8 ดงั รูป การประเมนิ
ทั้งหมดเป็นส่วน ๆ ส่วนละเท่า ๆ กัน
1. วิธกี าร
สามารถคานวณได้โดย การนาผลบวก
1.1 สงั เกตพฤติกรรมกำรเรียนรู้
ของจานวนต่าง ๆ หารด้วยจานวนของ
1.2 ตรวจผลงานจากแบบฝกึ หัด
จานวนทั้งหมดท่ีนามาบวกกัน และ
2. เครอื่ งมอื
ผลหารท่ีได้นั้นเรียกว่า ค่าเฉลี่ย ของ
2.1 แบบฝกึ หดั 1.58
จานวนเหล่านน้ั
2.2 แบบประเมนิ ทกั ษะและ
2. นักเรียนและครูร่วมกันอภิปรายว่าตัวนับท้ัง 4 แถว แสดงข้อมูลอะไรได้บ้าง เพ่ือให้นักเรียนเห็นว่าข้อมูล กระบวนการทางคณิตศาสตร์
จดุ ประสงค์การเรียนรู้ หรือจานวนในแตล่ ะแถวน้ันมีความหมาย ยกตวั อย่างเชน่
- จานวนในแตล่ ะแถวแสดงจานวนเหรียญบาทของเพอื่ น ๆ 4 คน 3. เกณฑ์
ดา้ นความรู้ - จานวนในแตล่ ะแถวแสดงจานวนดนิ สอของเพอื่ น ๆ 4 คน 3.1 ผลงานมีความถูกตอ้ งไมน่ ้อยกวา่
เพื่อใหน้ กั เรียนสามารถ
ขั้นสอน รอ้ ยละ 80
1. หาค่าเฉล่ยี ของจานวนชดุ ได้ เมอื่
3.2 นกั เรียนไดค้ ะแนนรวมด้าน
กาหนดจานวนให้ชุดหนึง่
ทกั ษะและกระบวนการทาง
2. แกโ้ จทยป์ ญั หาเกย่ี วกบั ค่าเฉลี่ย 3. จากการจดั ตวั นบั ในข้ันนา ครถู ามคาถามว่า
- แต่ละแถวมีตัวนับอย่างละเทา่ ไร (แถวท่ี 1 มี 10 แถวที่ 2 มี 6 แถวท่ี 3 มี 4 และแถวที่ 4 คณิตศาสตร์ไม่น้อยกวา่ ร้อยละ 60

มี 8)

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 328 แผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี ๕๘

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุม่ สาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ หน่วยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชน้ั ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เร่ืองจานวนนับ และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ชัว่ โมง
328
ด้านทักษะและกระบวนการทาง - รวมแลว้ มีตวั นับท้งั หมดเท่าไร คิดได้อยา่ งไร (10 + 6 + 4 + 8 = 28)
คณิตศาสตร์ - ถ้าตอ้ งการจดั ใหแ้ ตล่ ะแถวมีจานวนตวั นับเท่ากัน สามารถทาไดห้ รอื ไม่ อยา่ งไร
เพื่อใหน้ ักเรยี นสามารถ
4. ครใู หน้ กั เรียนแตล่ ะกลุ่มจดั ตัวนับ ใหแ้ ต่ละแถวมจี านวนตวั นบั เทา่ กัน
1. แกป้ ญั หา
2. ให้เหตผุ ล 5. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มแลกเปล่ียนวิธีการของกลุ่มตนเอง และร่วมกันอภิปรายว่าวิธีการของแต่ละกลุ่ม
เหมอื นหรอื ต่างกันอย่างไร
3. ส่อื สาร ส่ือความหมายทาง
คณิตศาสตร์ 6. ครูและนักเรียนร่วมกันจัดตัวนับ ให้ได้แถวละเท่า ๆ กัน ได้เป็น 4 แถว แถวละ 7 ดังรูป เพ่ือให้นักเรียน
เห็นว่าเราสามารถโยกย้ายและจัดเรยี งตัวนับใหม่ไดโ้ ดยท่แี ต่ละแถวมีจานวนเท่ากนั
4. การคดิ คานวณ

จากนนั้ ครูถามคาถามว่า
- มตี ัวนบั ทั้งหมดกี่แถว (4 แถว)
- จานวนแถวเทา่ เดิมหรือไม่ (เทา่ เดมิ )
- แต่ละแถวมตี วั นับเทา่ ไร (7)
- แต่ละแถวมจี านวนตัวนับเทา่ กันหรือไม่ (เทา่ กนั )

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 329 แผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี ๕๘

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรียนรูค้ ณิตศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ช้นั ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เร่ืองจานวนนบั และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ชวั่ โมง
329
- รวมแลว้ มีตัวนบั เท่าไร คิดอยา่ งไร (4 × 7 = 28)

- จานวนตวั นบั รวมเทา่ เดิมหรือไม่ (เทา่ เดมิ )

7. ครูติดบตั รโจทย์ปัญหา ดังน้ี

แฝดส่ีคนเดินทางไปเที่ยวสวนมังคุด ที่อนุญาตให้เก็บผลท่ีสุกแล้วได้ตามต้องการสายฟ้าเก็บ
มังคุดได้ 8 ผล พายุเก็บได้ 7 ผล ทอรุ้งเก็บได้ 6 ผล ส่วนปรายฝนเก็บได้ 8 ผล ทั้ง 4 คน
ต้องการแบ่งมังคุดท่เี ก็บมาได้ ใหไ้ ดค้ นละเท่า ๆ กนั จะทาไดห้ รอื ไม่ อยา่ งไร

8. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มใช้การจัดเรียงตัวนับช่วยในการหาคาตอบ จากน้ันแลกเปล่ียนวิธีการคิดของแต่ละ
กลมุ่

ครูถามคาถามว่า
- แตล่ ะคนมมี ังคดุ คนละเท่าไร (สายฟา้ มี 8 ผล พายมุ ี 7 ผล ทอรุ้งมี 6 ผล และปรายฝนมี

8 ผล)
- รวมแล้วมีมังคุดทง้ั หมดเทา่ ไร คดิ ไดอ้ ยา่ งไร (8 + 7 + 6 + 8 = 29)

9. ครถู ามคาถามว่า

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 330 แผนการจัดการเรียนรทู้ ี่ ๕๘

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ หน่วยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชัน้ ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เร่อื งจานวนนับ และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
330
- เพื่อท่ีจะแบ่งมังคุดทั้งหมดที่เก็บมาได้ ให้ทั้ง 4 คน คนละเท่าๆ กัน จะทาได้หรือไม่ ทา
อยา่ งไร

จากนัน้ ครใู ห้นักเรยี นแต่ละกลุ่มจดั ตัวนบั ใหแ้ ต่ละแถวมีจานวนตัวนบั เท่ากนั
10. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มแลกเปล่ยี นวิธกี ารของกลมุ่ ตนเอง และร่วมกันอภิปรายวา่ วธิ ีการของแต่ละกลุ่ม
เหมอื นหรือตา่ งกนั อย่างไร ซ่งึ นกั เรียนจะเหน็ วา่ ไมส่ ามารถจัดตวั นบั เปน็ 4 แถว แถวละเท่า ๆ กนั ได้ ดังรูป

จากนัน้ ครูถามคาถามว่า

- แต่ละแถวมีจานวนตวั นบั เท่ากนั หรือไม่ (ไมเ่ ท่ากัน)

- นักเรียนจัดตัวนับได้อย่างไรบ้าง (ซึ่งแต่ละกลุ่มอาจได้ไม่เหมือนกัน จัดเป็นแถว 4 แถว
แถวละ 7 แต่เหลือตัวนบั อยู่ 1)

- รวมแลว้ มีตวั นบั เท่าไร คดิ อยา่ งไร ((4 × 7) + 1 = 29)

- ทาไมจึงไม่สามารถจัดตัวนับเป็นแถว แถวละเท่า ๆ กัน ได้ (เพราะ 29 หารด้วย 4 ไม่ลง
ตัว)
11. ครชู วนนักเรียนร่วมกันอภิปรายวา่ เหตุใดบางครงั้ สามารถจัดตวั นบั เปน็ แถว แถวละเทา่ ๆ กนั ได้ และ
บางครง้ั จึงทาไม่ได้

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 331 แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี ๕๘

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กล่มุ สาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชน้ั ป.๔
หนว่ ยท่ี ๑ เร่อื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ช่วั โมง
331
- ถา้ จานวนรวม หารด้วยจานวนแถว ได้ลงตวั จะสามารถจัดตัวนบั เปน็ แถว แถวละเท่า ๆ
กันได้

- แตถ่ ้าจานวนรวม หารดว้ ยจานวนแถว ไมล่ งตัว จะไมส่ ามารถจดั ตัวนับเปน็ แถว แถวละ
เท่า ๆ กันได้
12. ครูยกตัวอย่าง ชดุ ของจานวน ดงั ตอ่ ไปนี้ ใหน้ ักเรยี นชว่ ยกนั ใช้ตัวนับ จดั เป็นแถว แถวละเท่ากัน และ
รวมกนั อภปิ ราย

- 12 8 13 12 และ 10 (จดั ไดเ้ ปน็ 5 แถว แถวละ 11)
- 11 9 13 10 และ 11 (อาจมีไดห้ ลายคาตอบ เช่น จดั ได้เปน็ 5 แถว แถวละ 10 และ
เหลือตวั นับอยู่ 4 หรอื จัดเป็นแถวละ 11 ได้ 4 แถว และแถวละ 10 ได้ 1 แถว)

13. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 1.58

ขั้นสรุป

14. ครูและนกั เรยี นร่วมกันสรปุ วา่

- สิ่งของท่ีแบ่งเป็นกลุ่ม ๆ กลุ่มละไม่เท่ากัน เราสามารถนาสิ่งของน้ันมาจัดเรียงใหม่ หรือ
เกลย่ี ใหมเ่ ปน็ กลุ่มละเท่า ๆ กันได้ ถ้าจานวนสิ่งของท้ังหมด หารดว้ ย จานวนกลุม่ ไดล้ งตัว

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 332

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) ขั้น แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ ๕๙
ข้ันนา แนวการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
332 ขั้นสอน
ขั้นสรปุ กิจกรรมสาคญั
แนะนาสอื่ ให้นักเรียนใช้ชว่ ยในการแก้ปญั หา
การวัดและประเมนิ ผล นาเสนอสถานการณ์ปัญหาทีเ่ กี่ยวข้องกับคา่ เฉลย่ี

นกั เรียนใชส้ อ่ื เพ่ือแก้สถานการณป์ ญั หา ระดมความคิด แลกเปล่ียนแนวคดิ และอภิปรายร่วมกนั
ครูและนกั เรยี นรว่ มกันสรปุ ความหมายของการเฉลย่ี คา่ เฉลย่ี วิธีการหาคา่ เฉล่ยี และคา่ ของจานวนอื่น ๆ

ท่ีเก่ียวข้องกบั ค่าเฉลยี่
ทาแบบฝึกหดั 1.59 พรอ้ มเฉลยคาตอบ

ประเมนิ การตอบคาถามและการทาแบบฝกึ หัด
ประเมินทักษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ดา้ นการสอ่ื สารสอ่ื ความหมายทางคณิตศาสตร์

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 333 แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี ๕๙

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรียนรูค้ ณติ ศาสตร์ หน่วยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชัน้ ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เรอ่ื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ช่ัวโมง
333
ขอบเขตเน้ือหา กจิ กรรมการเรียนรู้ ส่อื /แหลง่ เรียนรู้
ขัน้ นา
การเฉล่ีย 1. ตวั นับ

2. บตั รโจทย์ปัญหา

สาระสาคญั 1. ใหน้ กั เรยี นแบ่งเปน็ กลมุ่ กลมุ่ ละ 3-4 คน และแจกตัวนับ ให้กลุม่ ละ 150-200 ชน้ิ 3. แบบฝึกหัด 1.59

1. การเฉลี่ย หมายถึง การแบ่งของ 2. ครูติดบัตรโจทย์ปัญหา ให้แต่ละกลุ่มช่วยกันคิดหาวิธีแก้ปัญหา โดยแต่ละกลุ่มอาจใช้ตัวนับแทนจานวน การประเมิน
ทั้งหมดเปน็ สว่ น ๆ สว่ นละเทา่ ๆ กัน ไขไ่ ก่ในแตล่ ะวัน
1. วธิ กี าร
สามารถคานวณได้โดย การนา ลงุ ไสวเลีย้ งไกไ่ ข่จานวนหนงึ่ โดยไกจ่ ะไขท่ ุกวัน สาหรบั สปั ดาห์น้ลี ุงไสวเกบ็ ไขไ่ ด้ดังน้ี
ผลบวกของจานวนต่าง ๆ หารด้วย วันจนั ทร์ 14 ฟอง 1.1 สงั เกตพฤติกรรมกำรเรียนรู้
วันองั คาร 21 ฟอง 1.2 ตรวจผลงานจากแบบฝกึ หัด
จานวนของจานวนทั้งหมดที่นามา วันพธุ 21 ฟอง 2. เคร่อื งมอื
บวกกัน และผลหารท่ีได้นั้นเรียกว่า วนั พฤหสั บดี 28 ฟอง 2.1 แบบฝึกหัด 1.59
ค่าเฉลี่ย ของจานวนเหล่าน้ัน วนั ศกุ ร์ 14 ฟอง
2.2 แบบประเมินทักษะและ

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ วันเสาร์ 35 ฟอง กระบวนการทางคณิตศาสตร์

ด้านความรู้ และวนั อาทติ ย์ 35 ฟอง 3. เกณฑ์
เพ่อื ใหน้ กั เรียนสามารถ
1. หาคา่ เฉล่ียของจานวนได้ เม่อื ลงุ ไสวทาบญั ชกี ารเก็บไข่เปน็ รายสัปดาห์ และบันทึกดว้ ยวา่ ในหนึ่งสัปดาหเ์ ก็บไข่ได้เฉล่ียวันละ 3.1 ผลงานมีความถูกตอ้ งไมน่ ้อยกว่า

กาหนดจานวนใหช้ ุดหนงึ่ กฟ่ี อง ร้อยละ 80
2. แก้โจทยป์ ญั หาเก่ยี วกบั ค่าเฉลยี่
ข้ันสอน 3.2 นักเรยี นไดค้ ะแนนรวมด้าน
ทักษะและกระบวนการทาง
3. ให้แต่ละกลุ่มแลกเปลี่ยนวิธีการของกลุ่มตนเอง และร่วมกันอภิปรายว่าเหมือนหรือต่างจากกลุ่มอ่ืน ๆ คณิตศาสตร์ไม่น้อยกวา่ ร้อยละ 60
อย่างไร นกั เรยี นอาจได้วิธที ่แี ตกตา่ งกันไป เชน่

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 334 แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี ๕๙

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ หนว่ ยย่อยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชนั้ ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เร่อื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
334
ด้านทักษะและกระบวนการทาง - นาตวั นบั มาจัดเรยี งเปน็ แถว ๆ ตามจานวนไขไ่ ก่ท่ีเก็บได้ในแตล่ ะวัน แล้วพยายามจดั เรียง
คณติ ศาสตร์ โยกยา้ ยให้ได้ตัวนับเท่ากนั ในทุก ๆ แถว
เพือ่ ให้นักเรยี นสามารถ
- ใช้ตัวนับแทนจานวนไข่ไก่ในแต่ละวัน จากนั้นนาตัวนับท้ังหมดมารวมกันเป็นกองเดียว
1. แกป้ ัญหา แล้วนามาแบง่ ออกเป็นกอง 7 กอง กองละเทา่ ๆ กัน
2. ใหเ้ หตุผล จานวนไขไ่ กร่ วมกันได้ 14 + 21 + 21 + 28 + 14 + 35 + 35 = 168 ฟอง
1 สัปดาห์ ต้ังแต่ วนั จันทร์ ถงึ วนั อาทิตย์ รวม 7 วัน
3. ส่อื สาร สือ่ ความหมายทาง
คณิตศาสตร์ ดงั น้นั ใน 1 สัปดาห์ เก็บไข่ไกเ่ ฉล่ียวันละ 168  7 = 24 ฟอง
24 เป็น ค่าเฉลี่ยของ 14 21 21 28 14 35 และ 35
4. การคิดคานวณ

5. เมอ่ื นักเรยี นแลกเปล่ียนกันแลว้ ครอู าจใช้คาถามกระตุ้น เชน่
- หากในแต่ละวันของสัปดาห์ เราเก็บไข่ไก่ได้ จานวนมาก ๆ เช่น หลักร้อย หลักพัน

นักเรียนคิดว่าวิธกี ารไหนง่ายและสะดวกกว่าในการหาค่าเฉลี่ย (นามารวมเป็นกองเดียว แล้วแบ่งออกเป็น 7
กอง กองละเทา่ ๆ กนั )

- การท่ีนักเรียนนาตัวนับมารวมเป็นกองเดียว มีความหมายว่าอย่างไร (การหาผลบวกของ
จานวนไข่ไกท่ ีเ่ ก็บได้ทงั้ หมดใน 1 สัปดาห)์

- การท่นี ักเรยี นนาไขไ่ ก่ทั้งหมดมาแบง่ เป็น 7 กอง กองละเทา่ ๆ กนั มีความหมายว่าอยา่ งไร
(นาผลบวกของจานวนไขไ่ กท่ เี่ กบ็ ได้ทง้ั หมดใน 1 สัปดาห์ มาหารดว้ ยจานวนวนั ใน 1 สปั ดาห)์

6. ครูติดบตั รโจทย์ปญั หา

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 335 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๕๙

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุ่มสาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชั้น ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เร่อื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชวั่ โมง
335
ผลสอบวิชาคณิตศาสตรข์ องนกั เรียนห้อง A จานวน 8 คน เป็นดังน้ี
3 6 7 8 10 5 8 9

และ ห้อง B จานวน 8 คน เป็นดังนี้
10 5 8 9 5 7 5 10

หากคณุ ครตู อ้ งการทราบวา่ ห้องไหนได้คะแนนเฉลยี่ สูงกว่ากนั จะมวี ธิ กี ารคิดอย่างไร

แล้วให้นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันหาคาตอบ หากนักเรียนยังใช้ตัวนับในการหาคาตอบ ครูอาจใช้
คาถามกระตนุ้ เช่น

- การท่ีนักเรียนเอาตวั นบั ทงั้ หมดมารวมกันก่อน คือนักเรียนกาลงั ทาอะไร (หาผลบวกของ
จานวนท้งั หมด)

- การท่ีนักเรียนแบ่งตวั นบั เป็น 10 กอง คือนักเรยี นตอ้ งการอะไร (นา 10 มาหารผลบวก
ของจานวนทง้ั หมด)

หอ้ ง A คะแนนรวมเป็น 3 + 6 + 7 + 8 + 10 + 5 + 8 + 9 = 56 คะแนน
นกั เรียน หอ้ ง A จานวน 8 คน

ดังนั้น คะแนนเฉลย่ี ของนักเรยี นหอ้ ง A 56  8 = 7 คะแนน

หอ้ ง B คะแนนรวมเปน็ 10 + 7 + 8 + 9 + 8 + 7 + 5 + 10 = 64 คะแนน
นกั เรียน หอ้ ง B จานวน 8 คน

ดังนน้ั คะแนนเฉลีย่ ของนกั เรียนหอ้ ง B 64  8 = 8 คะแนน

ดังนั้น คะแนนเฉลย่ี ของนกั เรียนห้อง B สงู กว่า คะแนนเฉลยี่ ของนกั เรียนหอ้ ง A

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 336 แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ ๕๙

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุม่ สาระการเรียนรคู้ ณิตศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ช้ัน ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เรอ่ื งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชัว่ โมง
336
7. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปว่าในการหาค่าเฉลี่ย เราสามารถทาได้โดย การนาผลบวกของจานวนต่าง ๆ

หารด้วยจานวนของจานวนทั้งหมดท่ีนามาบวกกัน เรียกว่า การเฉลี่ยและผลหารท่ีได้น้ันเรียกว่า ค่าเฉลี่ย
ของจานวนเหล่านนั้

8. ใหน้ กั เรียนทาแบบฝกึ หดั 1.59

ขน้ั สรปุ

9. ครูและนักเรียนร่วมกันสรปุ ว่า
- การนาผลบวกของจานวนต่าง ๆ หารด้วยจานวนของจานวนทั้งหมดที่นามาบวกกัน

เรยี กว่า การเฉล่ียและผลหารทไี่ ด้นน้ั เรยี กวา่ ค่าเฉล่ีย ของจานวนเหล่าน้นั
- การแกโ้ จทย์ปญั หาเร่ิมจาก การทาความเข้าใจปัญหา วางแผนแก้ปญั หา ดาเนนิ ตามแผน

และตรวจสอบความถูกต้องของคาตอบ
- ถ้าโจทย์กาหนดชุดของข้อมูลให้ เราต้องหาผลบวกจานวนเหล่าน้ันก่อน แล้วนามาหาร

ด้วยจานวนของขอ้ มูลทีร่ ะบุ

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 337

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) ข้ัน แผนการจดั การเรยี นรูท้ ี่ ๖๐
ข้นั นา แนวการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้
337 ขน้ั สอน
กิจกรรมสาคญั
ข้นั สรุป นาเสนอสถานการณ์ปัญหาทเี่ ก่ยี วข้องกับคา่ เฉลยี่

การวัดและประเมินผล นกั เรียนแก้สถานการณป์ ัญหา ระดมความคิด แลกเปลีย่ นแนวคดิ และอภปิ รายรว่ มกัน
ครูและนักเรยี นรว่ มกันสรุป ความหมายของการเฉลยี่ ค่าเฉลย่ี วิธกี ารหาคา่ เฉลย่ี และคา่ ของจานวนอ่นื ๆ

ทีเ่ กย่ี วข้องกบั คา่ เฉลยี่
ทาแบบฝึกหดั 1.60 พรอ้ มเฉลยคาตอบ

ประเมนิ การตอบคาถามและการทาแบบฝกึ หดั
ประเมนิ ทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ด้านการสอ่ื สารสอ่ื ความหมายทางคณติ ศาสตร์

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 338 แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี ๖๐

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กล่มุ สาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยที่ ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชัน้ ป.๔
หนว่ ยท่ี ๑ เรือ่ งจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
338
ขอบเขตเนื้อหา กิจกรรมการเรยี นรู้ ส่อื /แหล่งเรียนรู้

โจทย์ปญั หาเก่ยี วกบั ค่าเฉลย่ี ขั้นนา 1. ตวั นับ
2. บตั รโจทย์ปัญหา

สาระสาคัญ 1. ครูตดิ บตั รโจทย์ปญั หา ให้แตล่ ะกลุม่ ช่วยกันคิดหาวธิ แี ก้ปัญหา 3. แบบฝึกหัด 1.60

1. การแก้โจทย์ปัญหาเร่ิมจาก การทา พ่อขับรถพาลูก ๆ ไปเท่ียวทะเล ชั่งโมงท่ี 1 ขับรถได้ระยะทาง 54 กิโลเมตร ช่ังโมงท่ี 2 ขับรถ การประเมนิ
ความเขา้ ใจปญั หา วางแผนแก้ปัญหา ได้ระยะทาง 48 กิโลเมตร ช่ังโมงที่ 3 ขับรถได้ระยะทาง 60 กิโลเมตร พ่อขับรถได้ระยะทาง
ดาเนินตามแผน และตรวจสอบความ เฉลีย่ ชั่วโมงละก่ีกิโลเมตร 1. วธิ กี าร

ถกู ต้องของคาตอบ 2. ให้นกั เรียนรว่ มกนั วิเคราะหแ์ ละแกโ้ จทย์ปญั หา 1.1 สงั เกตพฤติกรรมกำรเรียนรู้
1.2 ตรวจผลงานจากแบบฝกึ หัด
2. การเฉลี่ย หมายถึง การแบ่งของ
2. เคร่ืองมอื
ทั้งหมดเป็นส่วน ๆ ส่วนละเท่า ๆ กัน ขน้ั สอน 2.1 แบบฝึกหัด 1.60

สามารถคานวณได้โดย การนา 3. จากโจทย์ปัญหาในขั้นนา ครูและนักเรียนร่วมกันวิเคราะห์และแก้โจทย์ปัญหา โดยครูอาจใช้คาถาม 2.2 แบบประเมนิ ทักษะและ
ผลบวกของจานวนต่าง ๆ หารด้วย กระตนุ้ ดงั นี้
จานวนของจานวนท้ังหมดท่ีนามา กระบวนการทางคณิตศาสตร์
บวกกัน และผลหารท่ีได้นั้นเรียกว่า
คา่ เฉลยี่ ของจานวนเหล่านนั้ - พ่อขับรถไดร้ ะยะทางรวมกี่กิโลเมตร (54 + 48 + 60 = 162 กโิ ลเมตร) 3. เกณฑ์
- พอ่ ใช้เวลาในการขับรถรวมก่ชี ั่วโมง (3 ชัว่ โมง) 3.1 ผลงานมคี วามถูกต้องไมน่ ้อยกวา่

- พ่อขับรถไดร้ ะยะทางเฉล่ยี ชั่วโมงละกีก่ ิโลเมตร (162  3 = 54 กิโลเมตร) รอ้ ยละ 80

- โดยนักเรียนสามารถแสดงวธิ ีทาได้ ดังนี้ 3.2 นกั เรียนไดค้ ะแนนรวมด้าน

ทักษะและกระบวนการทาง

คณิตศาสตร์ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 60

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 339 แผนการจดั การเรียนรู้ที่ ๖๐

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลมุ่ สาระการเรียนรคู้ ณติ ศาสตร์ หนว่ ยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คณู หารระคน ชั้น ป.๔
หนว่ ยที่ ๑ เร่ืองจานวนนบั และการบวก การลบ การคูณ การหาร เวลา ๑ ชว่ั โมง
339
จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ วธิ ที า

ดา้ นความรู้ พ่อขับรถไดร้ ะยะทางรวม 54 + 48 + 60 = 162 กโิ ลเมตร
เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นสามารถแก้โจทย์ ชั่วโมง
ปัญหาเก่ยี วกับค่าเฉลี่ย ใชเ้ วลาในการขบั รถรวม 3
กิโลเมตร
ด้านทักษะและกระบวนการทาง พอ่ ขบั รถได้ระยะทางเฉลยี่ ชั่วโมงละ 162  3 = 54
คณิตศาสตร์
1. แก้ปญั หา ตอบ ๕๔ กโิ ลเมตร
2. ใหเ้ หตผุ ล
3. สือ่ สาร สอื่ ความหมายทาง 4. ใหน้ กั เรยี นแบ่งเปน็ กลุ่ม กลุ่มละ 3 - 4 คน แจกกระดาษแผน่ ใหญ่ใหน้ ักเรยี นเพื่อแสดงวธิ ีคิดและ
คณติ ศาสตร์ ตรวจคาตอบ
4. การคดิ คานวณ
5. ครตู ิดบัตรโจทยป์ ัญหา ให้แต่ละกลมุ่ ช่วยกันคิดหาวิธแี ก้ปัญหา
พ่อขับรถพาครอบครัว ไปเที่ยวทะเล ตามแผนท่ีมีระยะทางรวม 648 กิโลเมตร พ่อใช้เวลาขับ
รถท้ังหมด 9 ช่ัวโมง หากเราต้องการทราบว่าพ่อขับรถได้ระยะทางเฉล่ีย ชั่วโมงละกี่กิโลเมตร
จะมีวิธีการคดิ อยา่ งไร

6. ครอู าจใช้คาถามกระตุ้น ดังน้ี
- พ่อขับรถได้ระยะทางรวมก่ีกิโลเมตร (648 กิโลเมตร) โดยครูอาจเน้นว่า โจทย์ข้อน้ีไม่ได้

บอกระยะทางทีข่ ับรถได้เป็นรายช่วั โมงแตบ่ อกระยะทางรวมมาแล้ว

7/18/18 8:31 AM

6102074L01d.indd 340 แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี ๖๐

ชดุ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ (ส�ำหรับครูผ้สู อน) กลุ่มสาระการเรียนร้คู ณติ ศาสตร์ ภาคเรียนท่ี ๑ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๔ (ฉบบั ปรับปรุง) กลุม่ สาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ หน่วยยอ่ ยท่ี ๑.๔ การบวก ลบ คูณ หารระคน ชั้น ป.๔
หน่วยท่ี ๑ เรือ่ งจานวนนับ และการบวก การลบ การคณู การหาร เวลา ๑ ช่วั โมง
340
- พ่อใช้เวลาในการขบั รถรวมกีช่ ว่ั โมง (9 ช่ัวโมง)

- พ่อขบั รถได้ระยะทางเฉลย่ี ชั่วโมงละกก่ี โิ ลเมตร (648  9 = 72 กิโลเมตร)
7. ครูตดิ บัตรโจทยป์ ัญหา

ลุงไสวจดบันทึกการเก็บไข่ทุกวัน พร้อมท้ังหาค่าเฉลี่ยของไข่ไก่ท่ีเก็บได้ในแต่ละสัปดาห์ไว้ด้วย
แต่ลุงสไวทาน้าหยดลงในสมุดจด ทาให้ตัวเลขที่บันทึกจานวนไข่ไก่ท่ีเก็บได้ในสัปดาห์ท่ี 1 น้ัน
เลือนหายไป เหลือเพียงจานวนไข่ไก่เฉล่ียที่เก็บไดเ้ พียงจางๆ คือ 32 ฟอง เราจะช่วยลุงไสวหา
ไดห้ รือไมว่ า่ ในสปั ดาหท์ ่ี 1 น้ัน ลงุ สไวเกบ็ ไข่ไก่ไดท้ ง้ั หมดกฟ่ี อง
8. ครอู าจใชค้ าถามกระตุน้ ว่า

- จากบนั ทึกท่ีเหลืออยู่ จานวนไข่ไก่เฉลย่ี ที่เก็บไดใ้ นสปั ดาห์ที่ 1 คือเท่าไร (32 ฟอง)
- ใน 1 สัปดาห์ มีก่วี นั (7 วนั )

- ดงั น้ัน 7 วัน เก็บไขไ่ ก่ไดร้ วมกี่ฟอง (7  32 = 224 ฟอง)

9. ครูตดิ บัตรโจทย์ปญั หา

จากการท่ีลุงไสวทาน้าหยดลงในสมุดจด ยังทาให้บันทึกในหน้าถัดไปมีข้อมูลเลือนหายไปอีก
คือ บนั ทกึ จานวนไข่ไก่ทเ่ี กบ็ ได้ในสัปดาห์ท่ี 2 น้นั เลือนหายไปเชน่ กัน ให้ตัวเลขที่บนั ทกึ จานวน
ไข่ไก่ที่เก็บได้ในวันศุกร์ของสัปดาห์น้ีเลือนหายไป เราจะช่วยลุงไสวหาได้หรือไม่ว่าตัวเลขที่
เลอื นหายไปน้นั คอื จานวนใด

7/18/18 8:31 AM