แผนการจัดการเรียนรู้ เล่ม ๓

2. ป้ายบทร้อยกรองเรื่อง “กลอนสุภาพควรจำ”

3. กิจกรรม “ต่อเติมกาพย์ยานี 11” ดำ คว้า พา รัว ตัว

4. ใบงาน เรื่อง “ฉันทลักษณ์กาพย์ยานี 11”

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 76 กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ หน่วยการเรียนรู้ที่ 23 เรื่อง ธรรมชาตินี้มีคุณ เวลา 13 ชั่วโมง แผนการจัดการเรียนรู้ย่อย เรื่อง การแต่งคำประพันธ์ ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ เวลา 1 ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิประภา สุริยันต์ วันที่สอน 12 มีนาคม ๒๕๖7 ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด 1.1 มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและ พลังของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ 1.2 ตัวชี้วัด ท ๔.๑ ป.๔/๕ แต่งบทร้อยกรองและคำขวัญ ๒. สาระสำคัญ การแต่งกาพย์ยานี ๑๑ นิยมใช้ในการพรรณนาเรื่องราวต่าง ๆ ผู้เรียนควรเข้าใจฉันทลักษณ์ของคำ ประพันธ์ เพื่อให้การแต่งมีความถูกต้อง สำนวนภาษาไพเราะงดงามสละสลวย จดจำได้ง่ายและเกิดจินตนาการ ๓. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๓.๑ นักเรียนสามารถอธิบายฉันทลักษณ์ของกาพย์ยานี ๑๑ ได้ถูกต้อง (K) 3.๒ นักเรียนสามารถแต่งบทร้อยประเภทกาพย์ยานี ๑๑ ได้ถูกต้องตรงตามฉันทลักษณ์ (P) 3.๓ นักเรียนเห็นคุณค่าและความงดงามของกาพย์ยานี 11 (A) ๔. สาระการเรียนรู้ 4.1 หลักการแต่งกาพย์ยานี 11 ๕. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 5.1 มีวินัย ๕.2 ใฝ่เรียนรู้ 5.3 มุ่งมั่นในการทำงาน

๖. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ๖.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๖.๒ ความสามารถในการคิด 6.3 ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๗. กระบวนการจัดการเรียนรู้ 7.1 ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 7.1.1 ครูและนักเรียนกล่าวทักทายกัน จากนั้นทบทวนบทเรียน เรื่อง ฉันทลักษณ์กาพย์ยานี 11 โดยให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายทั้งชั้น 7.2 ขั้นจัดกระบวนการเรียนรู้ 7.2.1 ครูอธิบายเรื่อง หลักการแต่งกาพย์ยานี 11 พร้อมทั้งยกตัวอย่าง นักเรียนร่สมกันอภิปราย เพื่อทำความเข้าใจร่วมกัน 7.2.2 นักเรียนอ่านตัวอย่างคำประพันธ์กาพย์ยานี 11 จากป้ายหน้ากระดาน ดังต่อไปนี้ ทุเรียนเนื้อหอมหวาน เหลืองน่าทานมีรสดี เปลือกเขียวหนามแหลมนี้ แต่ว่ามีเนื้อนวลงาม ข้าวเหนียวราดกะทิ ยิ้มแก้มปริชิมสักชาม กินกับทุเรียนงาม ของหวายไทยคนนิยม 7.2.3 นักเรียนตอบคำถามคุณครูว่าจากตัวอย่างกาพย์ยานี ๑๑ข้างต้นที่คุณครูนำมานี้มีคำใด สัมผัสกับคำใดบ้าง 7.2.4 นักเรียนและคุณครูร่วมกันทำกิจกรรม “ฝึกเรียงคำประพันธ์กาพย์ยานี ๑๑”ให้ถูกต้องตาม ฉันทลักษณ์ ๗.2.5 นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น ๕ กลุ่ม คุณครูมอบหมายให้นักเรียนช่วยกันเรียงคำประพันธ์ ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ ให้ถูกต้อง 7.3 ขั้นสรุป 7.3.1 นักเรียนออกมานำเสนอผลงานการเรียงคำประพันธ์กาพย์ยานี ๑๑ ของกลุ่มตัวเองหน้าชั้นเรียน ๗.3.2 นักเรียนร่วมกันทำใบงาน การแต่งคำประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ 7.3.3 นักเรียนและคุณครูร่วมกันสรุปบทเรียนเรื่อง กาพย์ยานี ๑๑ ๘. สื่อและแหล่งเรียนรู้ 8.1 ป้ายตัวอย่างคำประพันธ์คำประพันธ์กาพย์ยานี 11 8.2 กิจกรรม “ฝึกเรียงคำประพันธ์กาพย์ยานี ๑๑” ๙. ชิ้นงาน/ภาระงาน 9.1 ใบงาน การแต่งคำประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑

๑๐. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัด เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน ๑. นักเรียนสามารถอธิบายฉันท ลักษณ์ของกาพย์ยานี ๑๑ ได้ถูกต้อง (K) -การถาม-ตอบ -ค าถาม ฉันทลักษณ์ของ กาพย์ยานี ๑๑ มี ลักษณะอย่างไร นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ 70 ขึ้นไป ๒. นักเรียนสามารถแต่งบทร้อย ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ ได้ถูกต้อง ตรงตามฉันทลักษณ์ (P) ตรวจใบงาน นักเรียน เรื่อง การแต่งคำ ประพันธ์ ประเภทกาพย์ ยานี ๑๑ แบบประเมินใบงาน เรื่อง การแต่งค า ประพันธ์ประเภท กาพย์ยานี ๑๑ นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินระดับ ดีขึ้นไป 3. นักเรียนเห็นคุณค่าและความ งดงามของกาพย์ยานี ๑๑ (A) สังเกต พฤติกรรม แบบสังเกต พฤติกรรม นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป

๑๑. บันทึกผลหลังจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ๑๑.๑ ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑๑.๒ ปัญหาและอุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑๑.๓ ข้อเสนอแนะและแนวทางการแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางสาวศศิประภา สุริยันต์) วัน……….เดือน……………..……พ.ศ…………. -

๑๑.๔ ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางสาวสุภาวดี งอสอน) วัน……….เดือน……………………พ.ศ…………. ๑๑.๕ ความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางบุษยพรรณ พันอะนันท์) วัน……….เดือน…………………………พ.ศ…………

เกณฑ์การประเมินแบบทดสอบการแต่งกาพย์ยานี ๑๑ รายการประเมิน ระดับคุณภาพ (คะแนน) ดี (๓) พอใช้ (๒) ปรับปรุง (๑) รูปแบบ/ฉันทลักษณ์ แต่งกาพย์ยานี 11 มีสัมผัสบังคับถูกต้อง ตามฉันทลักษณ์ แต่งกาพย์ยานี 11 มีสัมผัสบังคับไม่ถูกต้อง ตามฉันทลักษณ์ บางส่วน แต่งกาพย์ยานี 11 มีสัมผัสบังคับไม่ถูกต้อง ตามฉันทลักษณ์ เนื้อหา เนื้อหาที่นำเสนอ มีความสอดคล้อง สามารถสื่อความได้ดี เนื้อหาขาด ความสอดคล้อง ไม่ชัดเจน แต่ยัง สามารถสื่อความได้ เนื้อหาขาดความ สอดคล้อง ไม่ชัดเจน และไม่สามารถสื่อ ความให้ผู้อ่านเข้าใจได้ การใช้ภาษา ใช้ภาษาและถ้อยคำ ในการแต่งได้อย่าง เหมาะสม สื่อความ ได้มาก มีความไพเราะ ใช้ภาษาและถ้อยคำ ในการแต่งได้เหมาะสม แต่ ขาดความไพเราะ ใช้ภาษาและถ้อยคำ ในการเขียนไม่ถูกต้อง ไม่สามารถสื่อความได้ ขาดความไพเราะ ความเป็นระเบียบ ทำงานสะอาดเรียบร้อย เป็นระเบียบ สะกดคำ ได้ถูกต้องทุกคำ ทำงานสะอาดเรียบร้อย เป็นระเบียบ สะกด คำผิด ๑ – ๓ คำ ทำงานขาดความ สะอาดไม่เป็นระเบียบ และสะกดคำผิดเกิน ๓ คำขึ้นไป เกณฑ์การประเมินคุณภาพ ๑๒ – ๑๐ คะแนน ดีมาก ๗ – ๙ คะแนน ดี ๔ – ๖ คะแนน พอใช้ ๑ – ๓ คะแนน ปรับปรุง เกณฑ์ประเมินการผ่าน นักเรียนได้ระดับคุณภาพระดับ ดีขึ้นไปถือว่าผ่าน

ภาคผนวก

1. ป้ายตัวอย่างคำประพันธ์คำประพันธ์กาพย์ยานี 11

2. กิจกรรม “ฝึกเรียงคำประพันธ์กาพย์ยานี ๑๑” สิบเอ็ดบอกความนัย หนึ่งบาทไซร้ของพยางค์ วรรคหน้าอย่าเลือนราง จำนวนห้าพาจดจำ หกพยางค์ในวรรคหลัง ตามแบบตั้งเจ้าลองทำ สัมผัสตามชี้นำ โยงเส้นหมายให้เจ้าดู สุดท้ายของวรรคหนึ่ง สัมผัสตรึงสามนะหนู หกห้าโยงเป็นคู่ เร่งเรียนรู้สร้างผลงาน เพราะครูผู้นำทาง ใช่เรือจ้างรับเงินตรา พุ่มพานจึงนำมา กราบบูชาพระคุณครู หญ้าแพรกแทรกดอกไม้ พร้อมมาลัยอันงามหรู เข็มดอกออกช่อชู จากจิตหนูผู้รู้คุณ

พฤษภกาสร อีกกุญชรอันปลดปลง โททนต์เสน่งคง สำคัญหมายในกายมี นรชาติวางวาย มลายสิ้นทั้งอินทรีย์ สถิตทั่วแต่ชั่วดี ประดับไว้ในโลกา เรื่อยเรื่อยมารอนรอน ทิพากรจะตกต่ำ สนธยาจะใกล้ค่ำ คำนึงหน้าเจ้าตราตรู เรื่อยเรื่อยมาเรียงเรียง นกบินเฉียงไปทั้งหมู่ ตัวเดียวมาพลัดคู่ เหมือนพี่อยู่ผู้เดียวดาย พอเพียงพาเพิ่มสิน พลิกผืนดินให้อุดม ชุ่มชื่นรื่นภิรมย์ ร่มสุขเย็นเน้นพึ่งตน ดำรัสตรัสมานาน วิกฤตการณ์ผันผ่านพ้น ทวยราษฎร์ไม่ทุกข์ทน ทรงค้นคิดประดิษฐ์ไกล

3. ใบงาน การแต่งคำประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ ใบงาน เรื่อง การแต่งคำประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ คำชี้แจง ให้นักเรียนแต่งคำประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ ต่อจากวรรคที่คุณครูกำหนดให้จำนวน ๒ บท ตามรูปแบบฉันทลักษณ์ ดังนี้ …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 77 กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ หน่วยการเรียนรู้ที่ 23 เรื่อง ธรรมชาตินี้มีคุณ เวลา 13 ชั่วโมง แผนการจัดการเรียนรู้ย่อย เรื่อง คำราชาศัพท์ (1) เวลา 1 ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิประภา สุริยันต์ วันที่สอน 13 มีนาคม ๒๕๖7 ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด 1.1 มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและ พลังของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ 1.2 ตัวชี้วัด ท ๔.๑ ป.๔/๓ ใช้พจนานุกรมค้นหาความหมายของคำ ๒. สาระสำคัญ คำราชาศัพท์ เป็นคำที่ใช้กับบุคคลระดับต่าง ๆ ได้แก่ พระมหากษัตริย์ พระบรมวงศานุวงศ์ชนชั้นสูง ลงมาจนถึงชั้นหม่อมเจ้า พระภิกษุสามเณร ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ และสุภาพชน คำที่ใช้กับพระราชาและเจ้านาย มีวิธีใช้แตกต่างจากบุคคลอื่น ในฐานะที่ประเทศไทยมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข เราจึงควรได้มีการศึกษา การใช้คำราชาศัพท์ให้ถูกต้อง เพื่อใช้ในชีวิตประจำวัน ๓. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๓.๑ นักเรียนสามารถอธิบายความหมายของคำราชาศัพท์ได้ (K) 3.๒ นักเรียนสามารถเขียนคำราชาศัพท์ให้สอดคล้องกับความหมายได้ (P) 3.๓ นักเรียนตระหนักเห็นถึงความสำคัญของการใช้คำราชาศัพท์ที่ถูกต้อง (A) ๔. สาระการเรียนรู้ 4.1 คำราชาศัพท์ ๕. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 5.1 มีวินัย ๕.2 ใฝ่เรียนรู้ 5.3 มุ่งมั่นในการทำงาน

๖. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ๖.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๖.๒ ความสามารถในการคิด 6.3 ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๗. กระบวนการจัดการเรียนรู้ 7.1 ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 7.1.1 นักเรียนตอบคำถามคุณครูว่า ใครเคยดูละครจักร ๆ วงศ์ ๆ ในวันเสาร์อาทิตย์บ้าง และ เชื่อมโยงว่าการใช้ภาษากับพระราชาแตกต่างจากภาษาที่เราใช้กัน จากนั้นคุณครูชี้ที่อวัยวะในร่างกาย แล้ว ถามต่อว่า อวัยวะนี้เรียกว่าอะไร แล้วเชื่อมโยงโดยใช้คำถามว่า แล้วนักเรียนรู้หรือไม่ว่า ยังมีคำที่ใช้เรียก อวัยวะเหล่านี้อีก ซึ่งการใช้แตกต่างกันตามสถานภาพของบุคคล เรียกคำที่ใช้นั้นว่า คำราชาศัพท์ 7.2 ขั้นจัดกระบวนการเรียนรู้ 7.2.1 นักเรียนสังเกตภาพ ๒ ภาพ (ภาพพระราชากับภาพประชาชน) จากนั้นคุณครูตั้งคำถาม กับนักเรียนว่า นักเรียนคิดว่าคนไหนที่จะใช้ภาษาที่พิเศษกว่ากัน 7.2.2 นักเรียนฟังคุณครูอธิบายความหมายของคำราชาศัพท์ และใช้บัตรคำแสดงพร้อมบอก ความหมาย ซึ่งเป็นคำที่ใช้กับสุภาพชนทั่วไป 7.2.3 นักเรียนและคุณครูร่วมกันหาลักษณะของคำราชาศัพท์ของกษัตริย์กับคำสุภาพว่ามีอะไรที่ เหมือนกัน - เป็นคำที่ต้องใช้ให้ถูกต้องกับระดับบุคคลเหมือนกัน - เป็นคำนามเรียกอวัยวะเหมือนกัน 7.2.4 นักเรียนร่วมกันตอบคำถามคุณครู คำราชาศัพท์หมายถึงอะไร และมีการใช้แบบใด โดยมี คุณครู เป็นผู้กล่าวเสริมเพิ่มเติม 7.2.5 นักเรียนร่วมกันเล่นเกม บิงโกคำราชาศัพท์ เพื่อสรุปความเข้าใจ 7.3 ขั้นสรุป 7.3.1 นักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่ได้จากการศึกษาเรื่องคำราชาศัพท์ ความหมายของ คำราชาศัพท์ และใช้อย่างไร และสุ่มนักเรียนให้ยกตัวอย่างคำราชาศัพท์และบอกความหมายของคำนั้น และมอบหมายให้นักเรียนทำใบงาน เรื่องคำราชาศัพท์ ๘. สื่อและแหล่งเรียนรู้ 8.1 บิงโกคำราชาศัพท์ 8.2 ใบความรู้ เรื่อง คำราชาศัพท์ ๙. ชิ้นงาน/ภาระงาน 9.1 ใบงาน เรื่อง คำราชาศัพท์

๑๐. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัด เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน ๑. นักเรียนสามารถอธิบาย ความหมายของคำราชาศัพท์ได้ (K) การถามตอบ -ค าถาม ค าราชาศัพท์ หมายถึงอะไร ใช้กับ ใครบ้าง นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ 70 ขึ้นไป ๒. นักเรียนสามารถเขียนคำราชา ศัพท์ให้สอดคล้องกับความหมายได้ (P) ตรวจใบงาน เรื่อง ค าราชาศัพท์ ใบงาน เรื่อง ค าราชาศัพท์ นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินระดับ ดี ขึ้นไป 3. นักเรียนตระหนักเห็นถึง ความสำคัญของการใช้คำราชาศัพท์ ที่ถูกต้อง (A) สังเกต พฤติกรรม แบบสังเกต พฤติกรรม นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป

๑๑. บันทึกผลหลังจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ๑๑.๑ ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑๑.๒ ปัญหาและอุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑๑.๓ ข้อเสนอแนะและแนวทางการแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางสาวศศิประภา สุริยันต์) วัน……….เดือน……………..……พ.ศ…………. -

๑๑.๔ ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางสาวสุภาวดี งอสอน) วัน……….เดือน……………………พ.ศ…………. ๑๑.๕ ความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางบุษยพรรณ พันอะนันท์) วัน……….เดือน…………………………พ.ศ…………

ภาคผนวก

1. บิงโกคำราชาศัพท์

2. ใบความรู้ เรื่อง คำราชาศัพท์ ใบความรู้ เรื่อง “คำราชาศัพท์”

3. ใบงาน เรื่อง คำราชาศัพท์

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 78 กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ หน่วยการเรียนรู้ที่ 23 เรื่อง ธรรมชาตินี้มีคุณ เวลา 13 ชั่วโมง แผนการจัดการเรียนรู้ย่อย เรื่อง คำราชาศัพท์ (2) เวลา 1 ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิประภา สุริยันต์ วันที่สอน 15 มีนาคม ๒๕๖7 ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด 1.1 มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท ๑.1 ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อนำไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหาใน การดำเนินชีวิต และมีนิสัยรักการอ่าน มาตรฐาน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและ พลังของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ 1.2 ตัวชี้วัด ท 1.1 ป.4/2 อธิบายความหมายของคำ ประโยคและสำนวนจากเรื่องที่อ่าน ท 4.1 ป.4/๑ สะกดคำและบอกความหมายของคำในบริบทต่าง ๆ ท 4.1 ป.4/๔ แต่งประโยคได้ถูกต้องตามหลักภาษา ๒. สาระสำคัญ คำราชาศัพท์ เป็นคำที่ใช้กับบุคคลระดับต่าง ๆ ได้แก่ พระมหากษัตริย์ พระบรมวงศานุวงศ์ชนชั้นสูง ลงมาจนถึงชั้นหม่อมเจ้า พระภิกษุสามเณร ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ และสุภาพชน คำที่ใช้กับพระราชาและเจ้านาย มีวิธีใช้แตกต่างจากบุคคลอื่น ในฐานะที่ประเทศไทยมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข เราจึงควรได้มีการศึกษา การใช้คำราชาศัพท์ให้ถูกต้อง เพื่อใช้ในชีวิตประจำวัน ๓. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๓.๑ นักเรียนบอกความหมายและลักษณะของคำราชาศัพท์ได้(K) 3.๒ นักเรียนแต่งประโยคจากคำคำราชาศัพท์ถูกต้อง (P) 3.๓ นักเรียนเห็นความสำคัญในการใช้คำราชาศัพท์อย่างถูกต้อง (A) ๔. สาระการเรียนรู้ 4.1 คำราชาศัพท์ที่ใช้กับพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์

๕. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 5.1 มีวินัย ๕.2 ใฝ่เรียนรู้ 5.3 มุ่งมั่นในการทำงาน ๖. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ๖.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๖.๒ ความสามารถในการคิด 6.3 ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๗. กระบวนการจัดการเรียนรู้ 7.1 ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 7.1.1 ครูนำภาพพระมหากษัตริย์มาให้นักเรียนสังเกตและตอบคำถามว่า “เวลาที่เราจะสนทนากับ คนในภาพ เราจะต้องใช้ภาษาแบบใด” (ใช้คำราชาศัพท์) หลังจากที่นักเรียนตอบคำถาม ครูโยงเข้าสู่บทเรียน 7.2 ขั้นจัดกระบวนการเรียนรู้ 7.2.1 นักเรียนฟังครูอธิบายความหมายของคำราชาศัพท์ ว่า คำราชาศัพท์ตามรูปศัพท์ หมายถึง ถ้อยคำที่ใช้กับพระมหากษัตริย์ ซึ่งในปัจจุบันคำราชาศัพท์ หมายถึง ถ้อยคำสุภาพ ไพเราะที่ใช้ให้เหมาะ กับฐานะของบุคคลในสภาพสังคมในไทย ได้แก่ พระมหากษัตริย์ พระบรมวงศานุวงศ์ พระภิกษุ ขุนนาง ข้าราชการ และสุภาพชน และในวันนี้นักเรียนจะได้เรียนเกี่ยวกับคำราชาศัพท์ที่ใช้กับ พระมหากษัตริย์และ พระบรมวงศานุวงศ์ 7.2.2 นักเรียนอ่านบทบรรยาย จากหนังสือเรียนภาษาพาที หน้า 258 เพื่อสังเกตคำราชาศัพท์ 7.2.3 นักเรียนและครูร่วมกันสรุปคำศัพท์ จากนั้นให้นักเรียนศึกษาความหมายของคำศัพท์ที่ได้ จากบทบรรยาย จากหนังสือเรียน หน้า 259 7.2.4 นักเรียนฟังครูอธิบายความหมายของคำศัพท์ เพิ่มเติม 7.2.5 นักเรียนรับใบความรู้ เรื่อง “คำราชาศัพท์” จากนั้นร่วมกันศึกษาคำศัพท์หมวดต่าง ๆ จากในความรู้ ได้แก่ หมวดเครื่องใช้ หมวดร่างกาย หมวดเครือญาติ หมวดคำกริยา และหมวดสรรพนาม 7.2.6 นักเรียนทำกิจกรรม “ทายคำราชาศัพท์จากภาพ” โดยครูจะให้นักเรียนแต่ละคนแข่งกัน ตอบคำถาม วิธีเล่น คือ ครูยกบัตรภาพให้นักเรียนสังเกต จากนั้นให้นักเรียนที่ต้องการตอบยกมือและบอก ว่าคำที่อยู่ในภาพคือคำว่าอะไร และคำราชาศัพท์เรื่องว่าอะไร มีทั้งหมด 16 คำ ได้แก่ - หน้าอก (พระอุระ) - หัวใจ (พระหทัย/พระกมล) - ผม (พระเกศา) - หู (พระกรรณ) - ม่าน มุ้ง (พระวิสูตร) - หมอน (พระเขนย) - กระจกส่อง (พระฉาย) - กรรไกร (พระแสงปนาค) - หัวเราะ (ทรงพระสรวล) - ลงชื่อ (ทรงพระปรมาภิไธย)

- ไหว้ (ถวายบังคม) - มองดู (ทอดพระเนตร) - ปู่ ตา (พระอัยกา) - ย่า ยาย (พระอัยกี) - ลุง น้าชาย (พระมาตุลา) - ป้า น้าหญิง (พระมาตุจฉา) 7.2.7 นักเรียนฟังครูสรุปกิจกรรมและชื่นชมนักเรียนในการตั้งใจร่วมกิจกรรม 7.2.8 นักเรียนฟังครูอธิบายเกี่ยวกับการสร้างคำกริยาในคำราชาศัพท์ ว่าจะต้องใช้ ทรงพระ ราช/ ทรงพระ/ ทรง นำหน้า ได้แก่ - คำสำหรับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เช่น ทรงพระราชสมภพ (เกิด) ทรงพระราชดำริ (คิด ดำริ) ทรงพระราชนิพนธ์(แต่ง) ทรงบำเพ็ญพระราชกุศล(ทำบุญ) - คำสำหรับพระบรมวงศ์ เช่น มีพระราชสมภพ(เกิด) ทรงพระดำริ(คิด ดำริ) ทรงพระนิพนธ์ (แต่ง) มีพระดำรัส (พูด) ทรงบำเพ็ญพระกุศล(ทำบุญ) - คำสำหรับพระอนุวงศ์ เช่น ทรงดำริ(คิด ดำริ) ทรงนิพนธ์(แต่ง) ทรงทักทาย(ทักทาย) ทรงบำเพ็ญกุศล(ทำบุญ) - คำบางคำเป็นกริยาราชาศัพท์อยู่แล้ว ไม่ต้องมีทรง ทรงพระ หรือทรงพระราช นำหน้า เช่น เสวย (กิน) บรรทม (นอน) โปรด(ชอบ) ประทับ(นั่ง อยู่) กริ้ว(โกธร) ประสูติ(เกิด) ประชวร (ป่วย) 7.2.9 นักเรียนรับแบบฝึกหัดเรื่อง “คำราชาศัพท์" และลงมือทำ 7.3 ขั้นสรุป 7.3.1 นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้เรื่องคำราชาศัพท์ และเฉลยแบบฝึกหัด ๘. สื่อและแหล่งเรียนรู้ 8.1 หนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย ภาษาพาที ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ 8.2 ใบความรู้เรื่อง “คำราชาศัพท์” 8.3 บัตรภาพ 8.4 กิจกรรม “ทายคำราชาศัพท์จากภาพ” ๙. ชิ้นงาน/ภาระงาน 9.1 แบบฝึกหัด เรื่อง คำราชาศัพท์

๑๐. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัด เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน ๑. นักเรียนบอกความหมายและ ลักษณะของคำราชาศัพท์ได้(K) -การถาม-ตอบ -ค าถาม ค าราชาศัพท์ มีความหมายและ ลักษณะว่าอย่างไร นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ 70 ขึ้นไป ๒. นักเรียนแต่งประโยคจากคำคำ ราชาศัพท์ถูกต้อง (P) ตรวจ แบบฝึกหัด แบบฝึกหัด เรื่อง “คำราชาศัพท์” นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินระดับ ดี ขึ้นไป 3. นักเรียนเห็นความสำคัญในการใช้ คำราชาศัพท์อย่างถูกต้อง (A) สังเกต พฤติกรรม แบบสังเกต พฤติกรรม นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป

๑๑. บันทึกผลหลังจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ๑๑.๑ ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑๑.๒ ปัญหาและอุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑๑.๓ ข้อเสนอแนะและแนวทางการแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางสาวศศิประภา สุริยันต์) วัน……….เดือน……………..……พ.ศ…………. -

๑๑.๔ ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางสาวสุภาวดี งอสอน) วัน……….เดือน……………………พ.ศ…………. ๑๑.๕ ความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางบุษยพรรณ พันอะนันท์) วัน……….เดือน…………………………พ.ศ…………

ภาคผนวก

1. หนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย ภาษาพาที ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ 2. บัตรภาพพระมหากษัตริย์

3. ใบความรู้เรื่อง “คำราชาศัพท์” ใบความรู้ เรื่อง “คำราชาศัพท์”

4. กิจกรรม “ทายคำราชาศัพท์จากภาพ”

5. แบบฝึกหัด เรื่อง คำราชาศัพท์

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 79 กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ หน่วยการเรียนรู้ที่ 23 เรื่อง ธรรมชาตินี้มีคุณ เวลา 13 ชั่วโมง แผนการจัดการเรียนรู้ย่อย เรื่อง เขียนเรื่องจากภาพ เวลา 1 ชั่วโมง ผู้สอน นางสาวศศิประภา สุริยันต์ วันที่สอน 18 มีนาคม ๒๕๖7 ๑. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด 1.1 มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท ๒.๑ ใช้กระบวนการเขียนเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ย่อความ และเขียนเรื่องราว ในรูปแบบต่าง ๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศ และรายงานการศึกษาค้นคว้าอย่างมีประสิทธิภาพ 1.2 ตัวชี้วัด ท ๒.๑ ป.๔/๗ เขียนเรื่องตามจินตนาการ ท ๒.๑ ป.๔/๘ มีมารยาทในการเขียน ๒. สาระสำคัญ การเขียนเรื่องจากภาพ เป็นการใช้ประสบการณ์ร่วมกับจินตนาการของแต่ละคน โดยดูรายละเอียด ต่าง ๆจากภาพ เป็นพื้นฐานในการจินตนาการ เขียนเป็นเรื่องราวที่น่าสนใจหรือให้ความสนุกสนาน เพลิดเพลิน แก่ผู้อ่าน การเขียนเรื่องจากภาพต้องเรียบเรียงเรื่องราวต่าง ๆ จากภาพให้มีความเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กัน ๓. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๓.๑ นักเรียนบอกหลักการการเขียนเรื่องจากภาพได้ถูกต้อง (K) 3.๒ นักเรียนเขียนเรื่องจากภาพได้ (P) 3.๓ นักเรียนมีมารยาทในการเขียน (A) ๔. สาระการเรียนรู้ 4.1 การเขียนเรื่องจากภาพ ๕. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 5.1 มีวินัย ๕.2 ใฝ่เรียนรู้ 5.3 มุ่งมั่นในการทำงาน

๖. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ๖.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๖.๒ ความสามารถในการคิด 6.3 ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ๗. กระบวนการจัดการเรียนรู้ 7.1 ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน 7.1.1 ครูและนักเรียนกล่าวทักทายกัน จากนั้นครูให้นักเรียนดูภาพเด็กเที่ยวงานเทศกาลอาหาร แล้วให้นักเรียนลองตั้งชื่อภาพ 7.1.2 ครูตั้งคำถามกระตุ้นความคิดนักเรียน ดังนี้ คำถาม : นักเรียนคิดว่าการแต่งเรื่องจากภาพมีประโยชน์อย่างไร จากนั้น ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายคำถาม และโยงเนื้อหาเข้าสู่บทเรียน 7.2 ขั้นจัดกระบวนการเรียนรู้ 7.2.1 ครูอธิบายความหมาย องค์ประกอบ และข้อเสนอแนะในการเขียนเรื่องจากภาพ 7.2.2 นักเรียนร่วมกันสังเกตภาพที่คุณครูนำมา พร้อมตอบคำถามคุณครู - จากภาพนี้มีภาพอะไรบ้างที่ปรากฏในภาพนี้ - นักเรียนคิดว่าภาพนี้ควรตั้งชื่อภาพว่าภาพอะไร ๗.2.3 นักเรียนและคุณครูร่วมกันฝึกแต่งเรื่องจากภาพ และร่วมกันอ่านเรื่องพร้อมกัน 7.2.4 นักเรียนได้รับมอบหมายให้นักเรียนทำใบงาน เรื่อง การเขียนเรื่องจากภาพ 7.3 ขั้นสรุป 7.3.1 นักเรียนออกมานำเสนอผลงานการเขียนเรื่องจากภาพ ทีละคน จนครบทั้งห้องเรียน ๗.3.2 นักเรียนและคุณครูร่วมกันสรุปบทเรียน เรื่อง การเขียนเรื่องจากภาพ ๘. สื่อและแหล่งเรียนรู้ 8.1 บัตรภาพ ๙. ชิ้นงาน/ภาระงาน 9.1 ใบงาน เรื่อง การเขียนเรื่องจากภาพ

๑๐. กระบวนการวัดและประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัด เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน ๑. นักเรียนบอกหลักการการเขียน เรื่องจากภาพได้ถูกต้อง (K) -การถาม-ตอบ -ค าถาม ฉันทลักษณ์ของ กาพย์ยานี ๑๑ มี ลักษณะอย่างไร นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ 70 ขึ้นไป ๒. นักเรียนเขียนเรื่องจากภาพได้ (P) ตรวจผลงาน นักเรียน แบบประเมิน การเขียนเรื่อง จากภาพ นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินระดับ ดี ขึ้นไป 3. นักเรียนมีมารยาทในการเขียน (A) สังเกต พฤติกรรม แบบสังเกต พฤติกรรม นักเรียนผ่านเกณฑ์ การประเมินร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป

๑๑. บันทึกผลหลังจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ๑๑.๑ ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑๑.๒ ปัญหาและอุปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๑๑.๓ ข้อเสนอแนะและแนวทางการแก้ไข …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางสาวศศิประภา สุริยันต์) วัน……….เดือน……………..……พ.ศ…………. -

๑๑.๔ ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางสาวสุภาวดี งอสอน) วัน……….เดือน……………………พ.ศ…………. ๑๑.๕ ความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชื่อ……………………………………………. (นางบุษยพรรณ พันอะนันท์) วัน……….เดือน…………………………พ.ศ…………

เกณฑ์การให้คะแนนความสามารถในการเขียนเรื่องจากภาพ รายการประเมิน คำอธิบายระดับคุณภาพ / ระดับคะแนน ดี (3) พอใช้ (2) ปรับปรุง (1) 1.การวางเค้า โครงเรื่อง ที่จะเขียน วางเค้าโครงเรื่องที่จะ เขียน ได้น่าสนใจ มีความ เชื่อมโยงกัน วางเค้าโครงเรื่องที่จะเขียน ได้น่าสนใจ มีความเชื่อมโยง กันเป็นส่วนใหญ่ วางเค้าโครงเรื่องที่จะเขียน ไม่ค่อยน่าสนใจ มีความ เชื่อมโยงกันเพียงส่วนน้อย 2.การกำหนด เหตุการณ์ และเรียงลำดับ เหตุการณ์ กำหนดเหตุการณ์ในการ เขียนเรื่องได้น่าสนใจ และ เรียงลำดับเหตุการณ์ได้ ต่อเนื่องกันดี กำหนดเหตุการณ์ในการ เขียนเรื่องได้น่าสนใจ แต่ เรียงลำดับเหตุการณ์บาง ช่วงยังไม่ต่อเนื่องกัน กำหนดเหตุการณ์ในการ เขียนเรื่องไม่ค่อยน่าสนใจ และเรียงลำดับเหตุการณ์ บางช่วงยังไม่ต่อเนื่องกัน 3.การตั้งชื่อเรื่อง ตั้งชื่อเรื่องได้น่าสนใจ ดึงดูดความสนใจได้ดี และสื่อความหมาย ครอบคลุม เนื้อเรื่อง ตั้งชื่อเรื่องได้น่าสนใจ ดึงดูดความสนใจได้น้อย แต่สื่อความหมาย ครอบคลุม เนื้อเรื่อง ตั้งชื่อเรื่องไม่ค่อย น่าสนใจ ดึงดูดความ สนใจได้น้อย และไม่สื่อ ความหมายถึง เนื้อเรื่อง 4.การใช้ภาษาใน การเขียน แต่งประโยคในการสื่อสาร เรื่องราวได้ดี เข้าใจง่าย ตรงตามเจตนาในการ สื่อสาร และมี ส่วนประกอบของประโยค ครบ แต่งประโยคในการสื่อสาร เรื่องราวได้ และตรงตาม เจตนาในการสื่อสาร เป็นส่วนใหญ่ มีส่วนประกอบของประโยค ครบ แต่งประโยคในการสื่อสาร เรื่องราวได้ และตรงตาม เจตนาในการสื่อสาร เป็นส่วนใหญ่ แต่มี ส่วนประกอบของประโยค ไม่ครบ 5. มารยาทในการ เขียน ใช้ภาษาสุภาพ เหมาะสม ลายมืออ่านง่าย สะอาด ไม่มีรอยลบขีดฆ่า ใช้ภาษาสุภาพ เหมาะสม ลายมือค่อนข้างอ่านง่าย มีรอยลบขีดฆ่าบ้าง เล็กน้อย ใช้ภาษาไม่ค่อยสุภาพ และลายมืออ่านยาก มีรอยลบขีดฆ่าหลายแห่ง