ค ำอธิบำยรำยวิชำ รำยวิชำภำษำไทย ท ๒๒๑๐๒ ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ ๒ ภำคเรียนที่ ๒ เวลำ ๖๐ ชั่วโมง การอ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรอง การอ่านจับใจความ สรุปความ และอธิบาย รายละเอียดจากเรื่องที่อ่าน การเขียนผังความคิดเพื่อแสดงความเข้าใจในบทเรียนต่างๆ ที่อ่าน การวิเคราะห์ และจ าแนกข้อเท็จจริง ข้อคิดเห็นจากการอ่าน อ่านหนังสือ บทความหรือค าประพันธ์และประเมินคุณค่าหรือ แนวคิดที่ได้จากการอ่านเพื่อน าไปใช้แก้ปัญหาในชีวิต และมารยาทในการอ่าน การคัดลายมือตัวบรรจงครึ่ง บรรทัดตามรูปแบบการเขียนอักษรไทย การเขียนวิเคราะห์วิจารณ์ การเขียนรายงานจากการศึกษาค้นคว้า การ เขียนจดหมายกิจธุระและมารยาทในการเขียน การพูดรายงานการศึกษาค้นคว้า รวมถึงมารยาทในการฟัง การ ดู และการพูด การแต่งประโยคในภาษาไทย ประโยคความเดี่ยว ประโยคความรวมและประโยคความซ้อน สรุปเนื้อหาวรรณคดีและวรรณกรรม การวิเคราะห์คุณค่าและข้อคิดจากวรรณคดี วรรณกรรม และวรรณกรรม ท้องถิ่น และสรุปความรู้ข้อคิดจากการอ่านไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง ตลอดจนบทอาขยานและบทร้อยกรองที่มีคุณค่า โดยใช้กระบวนการฝึกอ่าน ค้นคว้า สังเกต วิเคราะห์ จ าแนก และอธิบาย พร้อมจับใจความส าคัญ สรุปความ ตีความ ปฏิบัติ บอกข้อคิด อีกทั้งแสดงความคิดเห็น สังเคราะห์ และประเมินค่า รวมไปถึงการฝึกคัด ลายมือ ฝึกเขียน ฝึกมารยาทในการอ่าน การเขียน การฟัง การดู และการพูด ตลอดจนท่องจ าบทอาขยาน เพื่อปลูกฝังให้มีนิสัยรักการอ่าน มีมารยาทในการอ่าน การเขียน การฟัง การดู และการพูด อีกทั้งมี วิจารณญาณและเหตุผล มีความรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซื่อสัตย์สุจริต มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ อยู่อย่างพอเพียง มุ่งมั่น ในการท างาน รักความเป็นไทย มีจิตสาธารณะ ตลอดจนใช้ภาษาไทยได้อย่างเหมาะสม ถูกต้อง ประกอบกับ การมีทักษะในการใช้สื่อและเทคโนโลยีเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ภาษาไทย มำตรฐำนกำรเรียนรู้/ตัวชี้วัด ท. ๑.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๗, ม.๒/๘ ท. ๒.๑ ม.๒/๔, ม.๒/๕, ม.๒/๖, ม.๒/๗, ม.๒/๘ ท. ๓.๑ ม.๒/๔, ม.๒/๕, ม.๒/๖ ท. ๔.๑ ม.๒/๒, ม.๒/๔ ท ๕.๑ ม.๒/๑, ม.๒/๒, ม.๒/๓, ม.๒/๔, ม.๒/๕ รวม ๒๐ ตัวชี้วัด
โครงสร้ำงรำยวิชำ รายวิชาภาษาไทย รหัสวิชา ท ๒๒๑๐๒ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ภาคเรียนที่ ๒ เวลา ๖๐ ชั่วโมง หน่วยการเรียนรู้ที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้ /ตัวชี้วัด สาระส าคัญ เวลา )ชั่วโมง( น้ าหนัก คะแนน )๑๐๐( ๑ โคลงภาพพระราช พงศาวดาร ท ๑ม ๑..๒ ๓/ ท ๕.๑ ม.๒/๒ - เขียนผังความคิด เพื่อแสดงความเข้าใจ ในบทเรียนต่าง ๆ ที่ อ่าน วิจารณ์วิเคราะห์และ วรรณคดี และ วรรณกรรมท้องถิ่นที่ อ่านพร้อมยกเหตุผล ประกอบ ๑๕ ๑๕ ๒ บทความ “ชื่อนั้น ส าคัญไฉน ” ท ๒ม ๑..๒๑/ ท ๒.๑ ม.๒/๖ คัดลายมือตัวบรรจงครึ่งบรรทัด เขียนจดหมายกิจธุระ ๑๕ ๑๕ สอบกลางภาค - ท ๔.๑ ม.๒/๑ ท ๑.๑ ม.๒/๑ ท ๕.๑ ม.๒/๓ ท ๑.๑ ม.๒/๒ ท ๑.๑ ม.๒/๓ ท ๒.๑ ม.๒/๑ ท ๒.๑ ม.๒/๖ - การสร้างค าใน ภาษาไทย - รักษ์ภาษาไทย - การอ่านจับ ใจความ ส าคัญ สรุป ความ และอธิบาย รายละเอียดจาก เรื่องที่อ่าน เขียนผังความคิด - เพื่อแสดงความเข้าใจ ในบทเรียนที่อ่าน - การเขียนจดหมาย ๒๐
หน่วยการเรียนรู้ที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้ /ตัวชี้วัด สาระส าคัญ เวลา )ชั่วโมง( น้ าหนัก คะแนน )๑๐๐( กิจธุระ - วิเคราะห์และ วิจารณ์วรรณคดี และ วรรณกรรมท้องถิ่นที่ อ่านพร้อมยกเหตุผล ประกอบ ๓ โคลงสุภาษิต พระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว ท ๔.๑ ม.๒/๕ ท ๕.๑ ม.๒/๓ ท ๕.๑ ม.๒/๑ -ร ว บ ร ว ม แ ล ะ อธิบายความหมาย ของค าต่างประเทศที่ ใช้ในภาษาไทย -อธิบายคุณค่า วรรณคดีและ วรรณกรรมที่อ่าน ท่องจ าบทอาขยาน ๑๕ ๑๐ ๔ กลอนดอกสร้อย ร าพึงในป่าช้า ท ๔.ม ๑.๒๓/ ท ๕.ม ๑.๒๑/ ท ๕.ม ๑.๒๔/ - แต่งบทร้อยกรอง - สรุปเนื้อหาวรรณ คดี และ วรรณกรรม ที่อ่านใน ระดับที่ยาก ขึ้น - สรุปความรู้ และ ข้อคิดจากการอ่าน ไปประยุกต์ใช้ในชีวิต จริง ๑๕ ๑๐ สอบปลายภาค - ท ๔.๑ ม.๒/๒ ท ๑.๑ ม .๒/๒ - เรียนรู้เรื่อง โครงสร้างประโยค สามัญ ประโยครวม และประโยคซ้อน - จับใจความส าคัญ สรุป และ อธิบาย ๓๐
หน่วยการเรียนรู้ที่ ชื่อหน่วยการเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้ /ตัวชี้วัด สาระส าคัญ เวลา )ชั่วโมง( น้ าหนัก คะแนน )๑๐๐( ท ๑.๑ ม .๒/๓ ท ๑.๑ ม .๒/๗ ท ๒.๑ ม .๒/๗ ท ๕.๑ ม .๒/๑ ท ๕.๑ ม .๒/๓ ท ๕.๑ ม .๒/๔ รายละเอียดจากเรื่อง ที่อ่าน - เขียนแผนผังแสดง ความคิดเพื่อความ เข้าใจในบทเรียน ต่าง ๆ ที่อ่าน - อ่านหนังสือหรือค า ประพันธ์ที่ หลากหลายและ - ประเมินคุณค่าเพื่อ น าไปใช้แก้ปัญหาใน ชีวิต - เขียนวิเคราะห์ วิจารณ์ในเรื่องที่อ่าน อย่างมีเหตุผล - สรุปเนื้อหา วรรณคดีและ วรรณกรรมในระดับ ที่ยากขึ้น - อธิบายคุณค่าของ วรรณคดีและ วรรณกรรมที่อ่าน - สรุปความรู้และ ข้อคิดจากการอ่าน เพื่อน าไปประยุกต์ใช้ ในชีวิตจริงใช้ค า ราชาศัพท์ รวม ๖๐ ๑๐๐
๑ แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ ๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ รายวิชา ภาษาไทย รหัสวิชา ท ๒๒๑๐๒ ภาคเรียนที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ โคลงภาพพระราชพงศาวดาร จ านวน ๗ ชั่วโมง เรื่อง ความรู้เกี่ยวกับโคลงภาพพระราชพงศาวดาร เวลา ๖๐ นาที ๑. มำตรฐำนกำรเรียนรู้/ตัวชี้วัด มำตรฐำน ท ๑.๑ ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อน าไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหาใน การด าเนินชีวิต และมีนิสัยรักการอ่าน ตัวชี้วัดที่ ๑ อ่านออกเสียงบทร้อยแก้วและบทร้อยกรองได้ถูกต้อง ตัวชี้วัดที่ ๒ จับใจความส าคัญ สรุปความ และอธิบายรายละเอียดจากเรื่องที่อ่าน ตัวชี้วัดที่ ๓ เขียนผังความคิดเพื่อแสดงความเข้าใจในบทต่างๆ ที่เรียน ตัวชี้วัดที่ ๔ อภิปรายแสดงความคิดเห็นและข้อโต้แย้งเกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน มำตรฐำน ท ๕.๑ เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมไทยอย่างเห็น คุณค่าและน ามาประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง ตัวชี้วัดที่ ๑ สรุปเนื้อหาวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่านในระดับที่ยากขึ้น ตัวชี้วัดที่ ๒ วิเคราะห์และวิจารณ์วรรณคดี วรรณกรรม และวรรณกรรมท้องถิ่นที่อ่าน พร้อมยก เหตุผลประกอบ ตัวชี้วัดที่ ๓ อธิบายคุณค่าของวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่าน ตัวชี้วัดที่ ๔ สรุปความรู้และข้อคิดจากการอ่านไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง ๒. สำระส ำคัญ ๒.๑ บทน าเรื่อง ๒.๒ เนื้อเรื่อง ๒.๓ ค าอธิบายศัพท์ ๓. จุดประสงค์กำรเรียนรู้ ๓.๑ อ่านออกเสียงท านองเสนาะค าประพันธ์ประเภทโคลงสี่สุภาพได้
๒ ๓.๒ บอกลักษณะค าประพันธ์ของวรรณคดีที่อ่านได้ถูกต้อง ๓.๓ จับใจความส าคัญของวรรณคดีที่อ่านได้ถูกต้อง ๓.๔ วิเคราะห์วรรณคดีที่อ่านได้ ๓.๕ เขียนแสดงความคิดเห็นเชิงวิเคราะห์พฤติกรรมของบุคคลในบทประพันธ์ได้ ๓.๖ อธิบายคุณค่าด้านวรรณศิลป์ ด้านเนื้อหา และด้านสังคมได้ ๓.๗ น าข้อคิดและความรู้ไปใช้ในชีวิตประจ าวันได้ ๔. สำระกำรเรียนรู้ ๔.๑ บทน าเรื่อง ๔.๒ เนื้อเรื่อง ๔.๓ ค าอธิบายศัพท์ ๕. ชิ้นงำน/ภำระงำน ๕.๑ กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ ๕.๒ ภาระงาน “การวาดภาพประกอบเหตุการณ์ในโคลงภาพพระราชพงศาวดาร” ๕.๓ ใบงาน ๕.๔ แบบทดสอบ ๕.๕ กิจกรรมเสนอแนะ ๖. ค ำถำมส ำคัญ ๖.๑ โคลงภาพพระราชพงศาวดารเป็นแนวคิดของใคร ๖.๒ พระสุริโยทัยเป็นใคร มีความส าคัญต่อประเทศชาติของเราอย่างไร ๖.๓ พันท้ายนรสิงห์เป็นแบบอย่างที่ดีในด้านใด ๗. กิจกรรมกำรเรียนกำรสอนเพื่อกำรเรียนรู้ ๗.๑ ขั้นน ำ นักเรียนและครูร่วมกันสนทนาถึงอาณาจักรอยุธยาว่าเคยเป็นเมืองหลวงของสยามมาก่อน อีกทั้ง มีพระมหากษัตริย์ที่เก่งกล้าและมีศิลปวัฒนธรรมที่เจริญรุ่งเรืองมานับ ๔ ศตวรรษ ๗.๒ ขั้นสอน ๑. ศึกษาความรู้เกี่ยวกับโคลงภาพพระราชพงศาวดาร จากหนังสือเรียน ๒. สรุปบทน าเรื่องเป็นส านวนภาษาของตนเอง และเข้าใจง่าย กระชับ ใจความครบถ้วน ๓. ศึกษาบทประพันธ์ พระสุริโยทัยขาดคอช้าง
๓ ๔. ครูอ่านท านองเสนาะให้นักเรียนฟัง และให้นักเรียนแต่ละคนอ่านท านองเสนาะแต่ละบทให้ ถูกต้องและไพเราะ ๕. ครูให้นักเรียนช่วยกันวิเคราะห์และถอดค าประพันธ์แต่ละบทว่ามีเรื่องราวอย่างไร ๖. ให้นักเรียนท ากิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ กิจกรรม ๑ ข้อ ๑ เพื่อวัดความเข้าใจของนักเรียน ๗. ศึกษาบทประพันธ์ พันท้ายนรสิงห์ถวายชีวิต ๘. ครูอ่านท านองเสนาะให้นักเรียนฟัง และให้นักเรียนแต่ละคนอ่านท านองเสนาะแต่ละบทให้ ถูกต้องและไพเราะ ๙. ครูให้นักเรียนช่วยกันวิเคราะห์และถอดค าประพันธ์แต่ละบทว่ามีเรื่องราวอย่างไร ๑๐. ให้นักเรียนท ากิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ กิจกรรม ๑ ข้อ ๒ เพื่อวัดความเข้าใจของนักเรียน ๑๑. ให้นักเรียนท ากิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ กิจกรรม ๒ ๗.๓ ขั้นสรุป ๑. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปตามประเด็น ดังนี้ ๑. สรุปเรื่อง “ลักษณะค าประพันธ์ของโคลงภาพพระราชพงศาวดาร” ๒. สรุปเรื่อง “เนื้อหาของโคลงภาพพระราชพงศาวดาร” ๓. สรุปเรื่อง “คุณค่าของโคลงภาพพระราชพงศาวดาร” ๔. สรุปเรื่อง “การน าข้อคิดและความรู้ไปใช้ในชีวิตประจ าวัน” ๒. นักเรียนท าใบงานและกิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจทุกกิจกรรม ๓. ครูแจ้งผลการปฏิบัติงานของนักเรียนข้อ ๑ – ๑๑ และให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม ๘. สื่อกำรเรียนรู้/แหล่งเรียนรู้ ๘.๑ สื่อกำรเรียนรู้ ๑. ใบความรู้ “พระราชประวัติสมเด็จพระสุริโยทัย” ๒. ใบความรู้“ประวัติพันท้ายนรสิงห์” ๓. ใบงาน ๑ “อธิบายคุณค่าด้านวรรณศิลป์ ด้านเนื้อหา และด้านสังคม” ๔. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๘.๒ แหล่งเรียนรู้ ๑. ห้องสมุดโรงเรียน ๒. ห้องกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๓. แหล่งเรียนรู้ทางอินเทอร์เน็ต
๔ ๙. กำรวัดและกำรประเมินผลกำรเรียนรู้ ๙.๑ การตอบค าถามจากกิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ ๙.๒ ผลงานจากใบงาน ๙.๓ ผลงานจากภาระงาน “การวาดภาพประกอบเหตุการณ์ในโคลงภาพพระราชพงศาวดาร” ๙.๔ การท าแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ๙.๕ การตอบค าถามกิจกรรมเสนอแนะ
๕ ๑๐. แบบกำรประเมินกำรสังเกตพฤติกรรมนักเรียน เกณฑ์คุณภำพกำรสังเกตพฤติกรรมนักเรียน ที่ รำยกำรประเมิน ระดับคุณภำพ ๑ ๒ ๓ ๑ การท างานร่วมกัน - ยอมรับมติการท างาน ของกลุ่ม แต่ปฏิบัติตาม น้อยครั้ง - ยอมรับมติของกลุ่ม - ยอมรับมติของกลุ่ม - รับผิดชอบงานที่รับ มอบหมายจากกลุ่ม ๒ ความกระตือรือร้น - ช่วยเหลืองานภายใน กลุ่มเมื่อมีการร้องขอ - ช่วยเหลืองานในกลุ่ม - ร่ ว ม แ ส ด ง ค ว า ม คิดเห็น - ช่วยเหลืองานภายใน กลุ่ม - ร่วมแสดงความ คิดเห็น - ใฝ่รู้ใฝ่เรียน - ศึกษาค้นคว้า ๓ การตอบค าถาม - มีส่วนร่วมในการตอบ ค าถามน้อยมาก - มีส่วนร่วมในการตอบ ค าถามบางครั้ง - ให้ความร่วมมือในการ ตอบค าถามเป็นอย่างดี ๔ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ - ร่วมกิจกรรมตามที่ กลุ่มขอร้อง - รับฟังแต่แสดงความ คิดเห็นที่คล้อยตาม เพื่อนๆ - ร่วมรับฟังและแสดง ความคิดเห็นที่แตกต่าง แต่มีประโยชน์
๖ แบบกำรประเมินกำรสังเกตพฤติกรรมนักเรียนด้ำนกำรท ำงำนเป็นกลุ่ม ที่ ชื่อ-สกุล รำยกำรประเมิน รวม (๑๒) สรุปผล กำรท ำงำน ร่วมกัน (๓) ควำม กระตือรือร้น (๓) กำรตอบ ค ำถำม (๓) ควำมคิดริเริ่ม สร้ำงสรรค์ (๓) ผ่ำน ไม่ผ่ำน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ เกณฑ์กำรประเมิน ๙ - ๑๒ คะแนน ระดับ ๓ = ดี ๕ - ๘ คะแนน ระดับ ๒ = พอใช้ ต่ ากว่า ๕ คะแนน ระดับ ๑ = ควรปรับปรุง สรุปผลกำรประเมิน ดี พอใช้ ปรับปรุง เกณฑ์กำรตัดสินใจ ผ่าน ไม่ผ่าน หมำยเหตุ : เกณฑ์เป็นไปตำมที่โรงเรียนก ำหนด ลงชื่อ............................................................................ผู้ประเมิน )...........................................................................(
๗ ภำระงำน “กำรวำดภำพประกอบเหตุกำรณ์ในโคลงภำพพระรำชพงศำวดำร” กำรบูรณำกำร ศ ๑.๒ จุดประสงค์กำรเรียนรู้ วาดภาพประกอบเหตุการณ์ในโคลงภาพพระราชพงศาวดารได้ ผลงำนที่ต้องกำร วาดภาพประกอบเหตุการณ์ในโคลงภาพพระราชพงศาวดาร ขั้นตอนกำรท ำงำน ๑. แบ่งกลุ่มนักเรียน ๑๓ กลุ่ม ๒. ให้แต่ละกลุ่มวาดภาพระบายสีเหตุการณ์ในโคลงภาพพระราชพงศาวดาร ดังต่อไปนี้ กลุ่มที่ ๑ พระเจ้ากรุงหงสาวดียกทัพมาล้อมกรุงศรีอยุธยา กลุ่มที่ ๒ พระมหาจักรพรรดิเตรียมทัพเพื่อหยั่งก าลังข้าศึก กลุ่มที่ ๓ พระอัครมเหสีสุริโยทัยฉลองพระองค์เป็นชายตามเสด็จ กลุ่มที่ ๔ กองทัพพระเจ้าแปรปะทะกับทัพพระมหาจักรพรรดิ กลุ่มที่ ๕ พระเจ้าแปรท ายุทธหัตถีกับพระมหาจักรพรรดิ ช้างทรงของพระมหา จักรพรรดิเสียทีแล่นหนีข้าศึก พระเจ้าแปรจึงขับช้างไล่ กลุ่มที่ ๖ พระสุริโยทัยขับช้างขวางไว้ และท ายุทธหัตถีกับพระเจ้าแปรจนสิ้นพระชนม์ ซบกับคอช้าง กลุ่มที่ ๗ พระมหาจักรพรรดิจัดพระราชพิธีพระศพที่วัดสบสวรรค์ กลุ่มที่ ๘ พระเจ้าสรรเพชญ์ที่ ๘ เสด็จโดยเรือเอกไชยไปที่เมืองสาครบุรี กลุ่มที่ ๙ พันท้ายนรสิงห์ไม่สามารถคัดท้ายเรือได้ ท าให้โขนเรือหัก กลุ่มที่ ๑๐ พันท้ายนรสิงห์ขอรับโทษประหารชีวิตตามธรรมเนียม กลุ่มที่ ๑๑ พระเจ้าสรรเพชญ์ที่ ๘ ให้ปั้นหุ้นพันท้ายนรสิงห์และฟันหุ่นนั้นแทน กลุ่มที่ ๑๒ พระเจ้าสรรเพชญ์ที่ ๘ จ าใจสั่งประหารชีวิตพันท้ายนรสิงห์ กลุ่มที่ ๑๓ มีการตั้งศาลของพันท้ายนรสิงห์บริเวณคลองโคกขามที่ถูกประหารชีวิต ๓. วาดภาพและระบายสีภาพให้สวยงาม ติดป้ายนิเทศหน้าชั้นเรียน เกณฑ์กำรประเมิน ๑. วาดภาพได้ตรงประเด็น มีรายละเอียดภาพสอดคล้องกับหัวข้อที่วาด ๒. มีองค์ประกอบด้านแสงเงา รูปร่าง สัดส่วน เหมาะสม ๓. วาดภาพได้สมส่วน สวยงาม ให้สีกลมกลืนกันลงตัว
๘ ๑๑. ใบควำมรู้ ใบงำน และเครื่องมือวัดผล ๑๑.๑ ใบควำมรู้ ใบควำมรู้“พระรำชประวัติสมเด็จพระสุริโยทัย” สมเด็จพระสุริโยทัยสืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์พระร่วง ด ารงต าแหน่งพระอัครมเหสีในสมเด็จพระมหา จักรพรรดิ ในขณะที่สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ขึ้นครองราชสมบัติกรุงศรีอยุธยาต่อจากขุนวรวงศาธิราชได้เพียง ๗ เดือน เมื่อ พ.ศ. ๒๐๙๑ พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้และพระมหาอุปราชาบุเรงนองยกกองทัพพม่ารามัญเข้ามา ล้อมกรุงศรีอยุธยาครั้งแรก โดยผ่านมาทางด้านด่านพระเจดีย์สามองค์ จังหวัดกาญจนบุรีและตั้งค่ายล้อมพระ นคร การศึกครั้งนั้นเป็นที่เลื่องลือถึงวีรกรรมของสมเด็จพระสุริโยทัย ซึ่งไสช้างพระที่นั่งเข้าขวางพระเจ้าแปร ด้วยเกรงว่า สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พระราชสวามี จะเป็นอันตราย จนถูกพระแสงของ้าวฟันพระอังสาขาด สะพายแล่งสิ้นพระชนม์อยู่บนคอช้าง เพื่อปกป้องพระราชสวามีไว้ เมื่อวันอาทิตย์ ขึ้น ๖ ค่ า เดือน ๔ ปี จุลศักราช ๙๑๐ ตรงกับวันเดือนปีทางสุริยคติ คือ วันที่ ๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๐๙๒ เมื่อสงครามยุติลง สมเด็จ พระมหาจักรพรรดิได้ทรงปลงพระศพของพระนางและสถาปนาสถานที่ปลงพระศพขึ้นเป็นวัด ขนานนามว่า วัดสบสวรรค์ หรือวัดสวนหลวงสบสวรรค์ พระรำชโอรสและพระรำชธิดำ สมเด็จพระสุริโยทัย มีพระราชโอรส-พระราชธิดา ๕ พระองค์ ซึ่งเรียงล าดับดังนี้ ๑. พระราเมศวร พระราชโอรสองค์โต ถูกจับเป็นองค์ประกันแก่พม่า และสิ้นพระชนม์ระหว่างไป หงสาวดี ๒. พระมหินทร์ พระราชโอรสองค์รอง ต่อมาได้ขึ้นครองราชย์เป็น สมเด็จพระมหินทราธิราช กษัตริย์ องค์สุดท้ายก่อนเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ ๑ ใน พ.ศ. ๒๑๑๒ ๓. พระสวัสดิราช พระราชธิดา ต่อมาได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น พระวิสุทธิกษัตรีย์ อัครมเหสีในสมเด็จ พระมหาธรรมราชาและเป็นพระชนนีของพระสุพรรณกัลยา สมเด็จพระนเรศวรมหาราช และสมเด็จพระเอกา ทศรถ ๔. พระบรมดิลก พระราชธิดา เสียพระชนม์ชีพพร้อมพระมารดาในสงครามคราวเสียพระสุริโยทัย ๕. พระเทพกษัตรี พระราชธิดา ภายหลังถูกส่งตัวถวายแด่พระไชยเชษฐาแห่งอาณาจักรล้านช้าง ซึ่ง ระหว่างการเดินทางถึงชายแดนสยามประเทศพระนางถูกพระเจ้าบุเรงนองกษัตริย์แห่งพม่าท าการชิงตัวไปยัง กรุงหงสาวดี
๙ ในพ.ศ. ๒๕๓๕ ได้มีการก่อสร้างพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระสุริโยทัย ที่บริเวณทุ่งมะขามหย่อง ต าบลบ้านใหม่ อ าเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เพื่อเป็นพระอนุสาวรีย์ประดิษฐานพระรูป สมเด็จพระสุริโยทัย
๑๐ ใบควำมรู้“ประวัติพันท้ำยนรสิงห์” พันท้ายนรสิงห์ มีนามเดิมว่า สิงห์ แต่ก่อนเป็นนักมวยที่เก่งมากและก็เคยขึ้นชกกับพระเจ้าเสือมาแล้ว แต่ว่าเสมอกัน พระเจ้าเสือรู้สึกประทับใจจึงให้เข้ารับราชการเป็นมหาดเล็ก แล้วเลื่อนขึ้นมาเป็นราชองครักษ์ พันท้ายนรสิงห์ เป็นนายท้ายเรือพระที่นั่งเอกไชยอยู่ในรัชสมัยสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ ๘ )พระเจ้าเสือ( ได้รับยกย่องว่าเป็นผู้มีความซื่อสัตย์สุจริต จงรักภักดี และรักษาระเบียบวินัยยิ่งชีวิต เรื่องราวของพันท้ายนรสิงห์ปรากฏอยู่ในพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับต่างๆ ได้กล่าวถึง เหตุการณ์ใน พ.ศ. ๒๒๔๖ - ๒๒๕๒ สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่๘ ประพาสปากน้ าสาครบุรี )ปัจจุบันคือจังหวัด สมุทรสาคร( เพื่อทรงเบ็ด ด้วยเรือพระที่นั่งเอกไชย มีพันท้ายนรสิงห์เป็นนายท้าย พันท้ายนรสิงห์เป็นชาวบ้าน นรสิงห์ แขวงเมืองอ่างทอง การเสด็จประพาสปากน้ าสาครบุรีในครั้งนี้ เมื่อเรือพระที่นั่งไปถึงต าบลโคกขาม คลองบริเวณดังกล่าวมีความคดเคี้ยวมาก พันท้ายนรสิงห์พยายามคัดท้ายเรือพระที่นั่งอย่างระมัดระวังแต่ ไม่อาจหลบเลี่ยงอุบัติเหตุได้ หัวเรือพระที่นั่งชนกิ่งไม้ใหญ่หักตกลงไปในน้ า พันท้ายนรสิงห์รู้โทษดีว่า ความผิดครั้งนี้ถึงประหารชีวิตตามโบราณราชประเพณี ซึ่งก าหนดว่าถ้า ผู้ใดถือท้ายเรือพระที่นั่งให้หัวเรือพระที่นั่งหัก ผู้นั้นถึงมรณะโทษให้ตัดศีรษะเสียจึงกราบทูลพระกรุณา น้อมรับโทษตามพระราชประเพณี สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ ๘ ทรงพิจารณาเห็นว่าอุบัติเหตุครั้งนี้เป็นการ สุดวิสัยมิใช่ความประมาท จึงพระราชทานอภัยโทษให้ แต่พันท้ายนรสิงห์กราบบังคมยืนยันขอให้ตัดศีรษะตน เพื่อรักษาขนบธรรมเนียมในพระราชก าหนดกฎหมาย เป็นการป้องกันมิให้ผู้ใดครหาติเตียนพระเจ้าอยู่หัวได้ว่า ทรงละเลยพระราชก าหนดของแผ่นดินและเพื่อมิให้เป็นเยี่ยงอย่างสืบไป พระองค์ทรงโปรดให้ฝีพายทั้งปวงปั้น มูลดินเป็นรูปพันท้ายนรสิงห์ แล้วให้ตัดศีรษะรูปดินนั้นเพื่อเป็นการทดแทนกัน แต่พันท้ายนรสิงห์ยังบังคม กราบทูลยืนยันขอให้ประหารตน แม้สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ ๘ จะทรงอาลัยรักน้ าใจพันท้ายนรสิงห์เพียงใดก็ทรงจ าพระทัยปฏิบัติตาม พระราชก าหนด ด ารัสสั่งให้เพชฌฆาตประหารพันท้ายนรสิงห์แล้วโปรดให้ตั้งศาลสูงประมาณเพียงตา น าศีรษะ พันท้ายนรสิงห์กับหัวเรือพระที่นั่งเอกไชยซึ่งหักนั้น ขึ้นพลีกรรมไว้ด้วยกันบนศาล แล้วทรงพระราชด าริว่า คลองโคกขามคดเคี้ยวนักไม่สะดวกต่อการเดินเรือ บางครั้งชาวเมืองต้องเดินเรืออ้อมเป็นที่ล าบากยิ่ง สมควรจะ ขุดลัดตัดตรง เมื่อขุดเสร็จจึงได้รับพระราชทานนามว่า "คลองสนามไชย" ต่อมาเปลี่ยนเป็น "คลองมหาชัย" ทั้งนี้เพื่อเป็นการร าลึกถึงพันท้ายนรสิงห์ข้าหลวงเดิมซึ่งเป็นคนซื่อสัตย์ มั่นคง ยอมเสียสละชีวิตโดยไม่ยอมเสีย พระราชประเพณี กรมศิลปากรได้ด าเนินการจัดสร้างศาลพันท้ายนรสิงห์ขึ้น อยู่ถัดจากศาลเก่าที่พังลงไม่มาก นัก โดยกันอาณาบริเวณรอบๆ ศาลไว้ )ที่มา : http://www.oknation.net/blog/ThaiTeacher/2009/06/16/entry-4(
๑๑ ใบงำน ๑“อธิบำยคุณค่ำด้ำนวรรณศิลป์ ด้ำนเนื้อหำ และด้ำนสังคม” ค ำชี้แจง อธิบายคุณค่าที่ปรากฏในโคลงภาพพระราชพงศาวดาร พร้อมยกตัวอย่างค าประพันธ์ประกอบ ๑. คุณค่ำทำงด้ำนวรรณศิลป์ ............................................................................................................................. ......................... ............................................................................................................................. .......................... ............................................................................................................................. .......................... ....................................................................................................... ................................................ ............................................................................................................................. .......................... ...................................................................................................................................................... ๒. คุณค่ำทำงด้ำนเนื้อหำ ............................................................................................................................. ......................... ............................................................................................................................. .......................... ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................... ................................................................................................................................................ ....... ............................................................................................................................. ......................... ๓. คุณค่ำทำงด้ำนสังคม ............................................................................................................................. ......................... ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................... ....................................................................................................................................... ................ ............................................................................................................................. ..........................
๑๒ เฉลย ใบงำน ๑“อธิบำยคุณค่ำด้ำนวรรณศิลป์ ด้ำนเนื้อหำ และด้ำนสังคม” คุณค่ำด้ำนวรรณศิลป์ ๑. มีการสรรค า โดยการน าค าไวพจน์ หรือค าที่มีความหมายเหมือนกันมาไว้ในบทเดียวกัน เช่น พลไกรกองน่าเร้า โรมรัน กันเฮย ช้ำงประเจ้าแปรประจัญ คชไท้ สำรทรงซวดเซผัน หลังแล่น เตลิดแฮ เตลงขับคชไล่ใกล้ หวิดท้ายคชำธำร )ค าที่พิมพ์ตัวหนามีความหมายว่าช้าง( ๒. มีการใช้ภาพพจน์ เช่น สัทพจน์ แสดงให้เห็นถึงเสียงของการจ้วงฟันจากพระแสงของ้าว ในบท ประพันธ์ ฉาดฉะ คุณค่ำด้ำนเนื้อหำ ๑. สตรีมีความสามารถและจิตใจที่แกร่งกล้าไม่แพ้บุรุษ ๒. การเสียสละเพื่อบ้านเมืองเป็นการเสียสละอย่างแท้จริง แม้ตัวจะตายไปแล้วแต่ความดีก็ยังคงอยู่ ๓. ความกตัญญูเป็นสิ่งที่พึงพระท า ๔. ความซื่อสัตย์เป็นสมบัติที่ดีของข้าราชการ คุณค่ำด้ำนสังคม เป็นการบันทึกเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นเหตุการณ์ตามพงศาวดาร
๑๓ ๑๒ เครื่องมือวัดผล ๑. แบบประเมินการปฏิบัติกิจกรรม ๒. แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน ๓. แบบสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม ๔. แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนประจ าหน่วยการเรียนรู้ เฉลยกิจกรรมและแบบทดสอบ กิจกรรม ๑ ๑. เพราะช้างทรงของพระมหาจักรพรรดิผู้เป็นพระราชสามีนั้นเสียทีแล่นหนีข้าศึก พระเจ้าแปรจึงขับ ช้างไล่ เมื่อพระสุริโยทัยเห็นเช่นนั้นเกรงว่าพระราชสามีจะเป็นอันตราย จึงขับช้างทรงขวางไว้ และท ายุทธหัตถี กับพระเจ้าแปร ผลที่ตามมาคือ ช้างทรงของพระเจ้าแปรได้ล่างแบกถนัดจึงเสยช้างทรงของพระสุริโยทัยที่มี ขนาดเล็กกว่าจนเสียหลัก และพระสุริโยทัยก็ถูกจ้วงฟันด้วยพระแสงของ้าวจนขาดสะพายแล่ง สิ้นพระชนม์บน คอช้าง ๒. แสดงให้เห็นว่า กฎมนเฑียรบาลนั้นเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และมีความเข้มงวด จะท าให้ประชาชนทั่วไป ไม่กล้าท าผิด หากพันท้ายนรสิงห์ยอมรับพระราชทานอภัยโทษ จะท าให้ประชาชนทั่วไปไม่เคารพและเกรงกลัว ต่อกฎหมายบ้านเมือง กิจกรรม ๒ แล้วแต่ดุลยพินิจของอาจารย์ผู้สอน
๑๔ แบบทดสอบก่อนเรียนผลสัมฤทธิ์ทำงกำรเรียนประจ ำหน่วยกำรเรียนรู้ จงเลือกค ำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค ำตอบเดียว ๑. จุดมุ่งหมายการประพันธ์ “โคลงภาพพระราชพงศาวดาร” คือข้อใด ๑. เพื่อสรรเสริญยกย่องพระเกียรติคุณของพระมหากษัตริย์ ๒. เพื่อเตือนสติให้ระลึกถึงความส าคัญของพระมหากษัตริย์ ๓. เพื่อปลูกฝังเยาวชนให้เห็นถึงความสามารถของบรรพบุรุษ ๔. เพื่อให้เห็นถึงความเสียสละของพระมหากษัตริย์เพื่อปกป้องแผ่นดินไทย ๒. เรื่อง พระสุริโยทัยขาดคอช้าง เกิดขึ้นในสมัยใด และมีพระมหากษัตริย์พระองค์ใดเป็นพระเจ้าแผ่นดิน ๑. พระมหาจักรพรรดิ สมัยอยุธยา ๒. พระเจ้าสรรเพชญที่แปด สมัยอยุธยา ๓. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมัยรัตนโกสินทร์ ๔. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมัยรัตนโกสินทร์ ๓. ขุนมอญร่อนง้าวฟาด ฉาดฉะ ขาดแล่งตราบอุระ หรุบดิ้น โอรสรีบกันพระ ศพสู่ นครแฮ สูญชีพไป่สูญสิ้น พจน์ผู้สรรเสริญ จากค าประพันธ์ข้างต้น โคลงบทนี้มีใจความสรุปได้ตรงกับข้อใด ๑. พระเจ้าแปรต้องพระแสงของ้าวสิ้นชีวิตพร้อมพระสุริโยทัย ๒. พระเจ้าแปรใช้พระแสงของ้าวต้องพระสุริโยทัยขาดคอช้าง ๓. พระสุริโยทัยเกรงว่าพระมหาจักรพรรดิได้รับอันตรายจึงเสด็จไปช่วย ๔. พระสุริโยทัยเห็นพระราชสามีเสียทีจึงขับพระคชาธารพลายไปโรมรันกับศัตรู ๔. นงคราญองค์เอกแก้ว กระษัตรีย์ มานมนัสกัตเวที ยิ่งล้ า เกรงพระราชสามี มลายพระ ชนม์เฮย ขับคเชนทรเข่นค้ า สะอึกสู้ดัสกร จากค าประพันธ์ข้างต้นแสดงให้เห็นว่าพระสุริโยทัยไม่มีคุณลักษณะเช่นใด ๑. กล้าหาญ ๒. กตัญญูกตเวที ๓. เกรงพระบารมี ๔. มีความเสียสละ ๕. ค าประพันธ์ในข้อใดมีการใช้ภาษาวรรณศิลป์ที่แสดงให้เห็นถึงความตื่นเต้นเร้าใจ ๑. ยกพยุหแสนยา ยิ่งแกล้ว มอญม่านประมวลมา สามสิบ หมื่นแฮ ๒. ขุนมอญร่อนง้าวฟาด ฉาดฉะ
๑๕ ขาดแล่งตราบอุระ หรุบดิ้น ๓. ด าริจักใคร่ยล แรงศึก ยกนิกรทัพกล้า ออกตั้งกลางสมร ๔. ช้างพระเจ้าแปรประจัญ คชไท้ สารทรงซวดเซผัน หลังแล่น เตลิดแฮ ๖. จากโคลงภาพพระราชพงศาวดาร เรื่องพันท้ายนรสิงห์ สถานที่ที่เกิดเหตุการณ์ ปรากฏอยู่ในค าประพันธ์ ข้อใด ๑. ล่องเรือเอกไชยมา ถึงโคก ขามพ่อ ๒. คลองคดโขนเรือค้ า ขัดไม้หักสลาย ๓. โดดจากเรือทูลอุทิศ โทษร้อง ๔. หัวกับโขนเรือต้อง คู่เส้นท าศาล ๗. ภูบาลบ าเหน็จให้ โทษถนอม ใจนอ พันไม่ยอมอยู่ยอม มอดม้วย พระโปรดเปลี่ยนโทษปลอม ฟันรูป แทนพ่อ พันกราบทูลทัดด้วย ท่านทิ้งประเพณี จากค าประพันธ์ข้างต้นมีคุณค่าวรรณศิลป์ด้านใดเด่นที่สุด ๑. การสรรค า ๒. การเล่นค า ๓. การเล่นเสียง ๔. การใช้ภาพพจน์ ๘. เพราะเหตุใดพันท้ายนรสิงห์ถึงกราบทูลให้พระเจ้าเสือทรงตัดศีรษะของตนตามพระราชก าหนด ๑. เพราะท้ายเรือหัก ๒. เพราะโขนเรือหัก ๓. เพราะเรือได้รับความเสียหาย ๔. เพราะมีน้ ารั่วไหลเข้ามาในเรือ ๙. ข้อใดไม่ใช่ข้อคิดที่ได้จากเรื่อง พันท้ายนรสิงห์ ๑. ความดีไม่มีสิ้นสูญ ๒. ความศักดิ์สิทธิ์ของกฎหมายควรรักษาไว้เพื่อความสงบสุขของบ้านเมือง ๓. ผู้ประกอบความดีไม่จ าเป็นต้องมียศศักดิ์และต าแหน่งงานสูง แค่มีความรับผิดชอบ ชื่อเสียงและ คุณความดีก็ปรากฏตลอดไป ๔. วีรกรรมของบรรพชนสามารถปลูกจิตส านึกให้เยาวชนเห็นถึงความส าคัญของการเสียสละเพื่อ ประโยชน์ของบ้านเมือง ๑๐. นงคราญองค์เอกแก้ว กระษัตรีย์ มานมนัสกัตเวที ยิ่งล้ า เกรงพระราชสามี มลายพระ ชนม์เฮย ขับคเชนทรเข่นค้ า สะอึกสู้ดัสกร
๑๖ จากค าประพันธ์ข้างต้นแสดงให้เห็นว่าพระสุริโยทัยไม่มีคุณลักษณะเช่นใด ๑. กล้าหาญ ๒. กตัญญูกตเวที ๓. เกรงพระบารมี ๔. มีความเสียสละ เฉลย ๑. ๑ ๒. ๑ ๓. ๒ ๔. ๓ ๕. ๔ ๖. ๔ ๗. ๓ ๘. ๒ ๙. ๓ ๑๐. ๓
๑๗ แบบทดสอบหลังเรียนผลสัมฤทธิ์ทำงกำรเรียนประจ ำหน่วยกำรเรียนรู้ จงเลือกค ำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค ำตอบเดียว ๑. “พระโปรดเปลี่ยนโทษปลอม” ค าที่พิมพ์ตัวหนามีความหมายว่าอย่างไร ๑. เปลี่ยนเป็นการโบย ๒. เปลี่ยนเป็นการปลดจากต าแหน่ง ๓. เปลี่ยนเป็นการปรับสินไหมทดแทน ๔. เปลี่ยนเป็นการฟันคอรูปจ าลองแทน ๒. พันท้ายนรสิงห์โดยเสด็จพระศรีสรรเพชญที่ ๘ ไปในการใด ๑. เสด็จประพาสทรงเบ็ด ๒. เสด็จแปรพระราชฐาน ๓. เสด็จเยี่ยมประชาชน ๔. เสด็จไปทอดพระกฐิน ๓. วีรกรรมของพันท้ายนรสิงห์เป็นแบบอย่างของผู้ที่มีคุณธรรมด้านใด ๑. ความศรัทธา ๒. ความเสียสละ ๓. ความกล้าหาญ ๔. ความรับผิดชอบ ๔. ค าประพันธ์ในข้อใดแสดงภาพพจน์ได้ชัดเจนที่สุด ๑. พระมหาจักรพรรดิเผ้า ภูวดล สยามเฮย วางค่ายรายรี้พล เพียบหล้า ๒. ขุนมอญร่อนง้าวฟาด ฉาดฉะ ขาดแล่งตราบอุระ หรุบดิ้น ๓. นงคราญองค์เอกแก้ว กระษัตรีย์ มานมนัสกัตเวที ยิ่งล้ า ๔. บังอรอัคเรศผู้ พิสมัย ท่านนา นามพระสุริโยทัย ออกอ้าง ๕. ค าประพันธ์ในข้อใดแสดงภาพพจน์ได้ชัดเจนที่สุด ๑. สรรเพชญที่แปดเจ้า อยุธยา ๒. เสด็จประพาสทรงปลา ปากน้ า ๓. ล่องเรือเอกไชยมา ถึงโคก ขามพ่อ ๔. คลองคดโขนเรือค้ า ขัดไม้หักสลาย ๖. ค าประพันธ์ในข้อใดใช้ค าเอกโทษ ๑. มอญม่านประมวลมา สามสิบ หมื่นแฮ
๑๘ ถึงอยุธเยศแล้ว หยุดใกล้นครา ๒. พลไกรกองน่าเร้า โรมรัน กันเฮย ช้างพระเจ้าแปรประจัญ คชไท้ ๓. ขุนมอญร่อนง้าวฟาด ฉาดฉะ ขาดแล่งตราบอุระ หรุบดิ้น ๔. พระมหาจักรพรรดิเผ้า ภูวดล สยามเฮย วางค่ายรายรี้พล เพียบหล้า ๗. ค าประพันธ์ในข้อใดใช้ค าโทโทษ ๑. ขุนมอญร่อนง้าวฟาด ฉาดฉะ ๒. ขาดแล่งตราบอุระ หรุบดิ้น ๓. วางค่ายรายรี้พล เพียบหล้า ๔. หัวกับโขนเรือต้อง คู่เส้นท าศาล ๘. ค าว่า “ศาลเพียงตา” หมายถึงสิ่งใด ๑. นิยมสร้างให้มีเสา ๔ เสาขึ้นไปแบบบ้านของคน ถือว่าเป็นที่สถิตของวิญญาณของผู้ที่เคยอยู่อาศัยใน ที่ดินผืนนั้นมาก่อน ๒. สถานจ าลองชั่วคราวส าหรับให้ผีเทวดาอารักษ์ เจ้าที่ เจ้าทุ่ง เจ้าท่า เจ้าป่า เจ้าเขา เข้ามาสถิต แล้ว ตั้งเครื่องบวงสรวงสังเวย ปกติสร้างด้วยไม้ไผ่หรือไม้รวก ตัวศาลปักเสายกสูงระดับสายตา ๓. สถานที่ที่สร้างขึ้นเพื่อให้เป็นที่สถิตของเทพารักษ์ มีลักษณะเป็นบ้านหรือวิหารหลังเล็กตั้งอยู่บนเสา เดี่ยว หรือปะร าท าจากปูนหรือไม้เป็นต้น ตั้งไว้ในจุดที่เชื่อว่าเป็นมงคล ซึ่งมักจะอยู่ริมรั้วหรือมุมหนึ่ง นอกบ้าน และบ้านหนึ่งก็อาจมีศาลพระภูมิมากกว่าหนึ่งหลัง ๔. สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่อุทิศให้แก่บุคคลส าคัญทางศาสนา บรรพบุรุษ วีรบุรุษ มรณสักขี นักบุญ หรือ บุคคลที่มีความส าคัญหรือเป็นที่นับถือผู้เป็นที่สักการะ ในศาลมักจะประกอบด้วยรูปเคารพวัตถุมงคล หรือสิ่งของต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับผู้เป็นที่สักการะ ๙. ข้อใดไม่ใช่ข้อคิดที่ได้จากเรื่อง พันท้ายนรสิงห์ถวายชีวิต ๑. ความดีไม่มีสิ้นสูญ ๒. ความศักดิ์สิทธิ์ของกฎหมายควรรักษาไว้เพื่อความสงบสุขของบ้านเมือง ๓. ผู้ประกอบความดีไม่จ าเป็นต้องมียศศักดิ์ต าแหน่งสูง หากมีความรับผิดชอบชื่อเสียงและความดีก็ ปรากฏตลอดไป ๔. วีรกรรมของบรรพชนสามารถปลูกจิตส านึกให้เยาวชนเห็นถึงความส าคัญของการเสียสละเพื่อ
๑๙ ประโยชน์ของบ้านเมือง ๑๐. “ภูบาลบ าเหน็จให้ โทษถนอม ใจนอ พันไม่ยอมอยู่ยอม มอดม้วย พระโปรดเปลี่ยนโทษปลอม ฟันรูป แทนพ่อ พันกราบทูลทัดด้วย ท่านทิ้งประเพณี” จากค าประพันธ์ข้างต้นมีคุณค่าวรรณศิลป์ด้านใดเด่นที่สุด ๑. การสรรค า ๒. การเล่นค า ๓. การเล่นเสียง ๔. การใช้ภาพพจน์ เฉลย ๑. ๔ ๒. ๑ ๓. ๔ ๔. ๒ ๕. ๔ ๖. ๒ ๗. ๔ ๘. ๒ ๙. ๓ ๑๐. ๓
๒๐ ๑๓. ข้อเสนอแนะและควำมคิดเห็นของผู้บริหำร ได้ท าการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้ของ นางธารวดี ทักขนนท์ แล้วมีความคิดเห็น ดังนี้ ๑๓.๑ เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ดีมาก ดี พอใช้ ควรปรับปรุง ๑๓.๒ การจัดกิจกรรมได้น าเอากระบวนการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ควรปรับปรุงพัฒนาต่อไป ๑๓.๓ เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ น าไปใช้ได้จริง ควรปรับปรุงก่อนน าไปใช้ ๑๓.๔ ข้อเสนอแนะอื่น ๆ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชื่อ................................................... )นายณัฐชภัทร สุราช) ผู้อ านวยการโรงเรียนภูพานวิทยา
๒๑ แบบบันทึกหลังกำรสอน ๑.ผลกำรจัดกำรเรียนกำรสอน ๑.๑ กำรประเมินด้ำนควำมรู้ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ๑.๒ กำรประเมินด้ำนทักษะกระบวนกำร ................................................................................................................................................................. ............. ...................................................................................................................... ........................................................ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ........................................................................................................... ................................................................... ๑.๓ กำรประเมินด้ำนคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ๒. ปัญหำและอุปสรรค ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................................................................................... .......................... ......................................................................................................... ..................................................................... ............................................................................................................................. ................................................. ๓. แนวทำงแก้ไข ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ลงชื่อ........................................................... )นางธารวดี ทักขนนท์( ครูผู้สอน
๒๒ ความคิดเห็น / ข้อเสนอแนะ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ลงชื่อ........................................................... )นางฉวีวรรณ เพ็ญจันทร์( หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ความคิดเห็น / ข้อเสนอแนะผู้บังคับบัญชา ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ลงชื่อ....................................................... )นายณัฐชภัทร สุราช( ผู้อ านวยการโรงเรียนภูพานวิทยา
๒๓ แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ ๒ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ รายวิชา ภาษาไทย รหัสวิชา ท ๒๒๑๐๒ ภาคเรียนที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ โคลงภาพพระราชพงศาวดาร จ านวน ๔ ชั่วโมง เรื่อง ประโยคในภาษาไทย เวลา ๖๐ นาที ๑. มำตรฐำนกำรเรียนรู้/ตัวชี้วัด มำตรฐำน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลัง ของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ ตัวชี้วัดที่ ๒ วิเคราะห์โครงสร้างประโยคสามัญ ประโยครวม และประโยคซ้อน ๒. สำระส ำคัญ ๒.๑ ประโยคสามัญ ๒.๒ ประโยครวม ๒.๓ ประโยคซ้อน ๓. จุดประสงค์กำรเรียนรู้ ๓.๑ ความหมาย ลักษณะ และชนิดของประโยคสามัญ ประโยคซ้อน และประโยครวม ๓.๒ การจ าแนกชนิดและส่วนประกอบของประโยคสามัญ ประโยคซ้อน และประโยครวม ๓.๓ การแต่งประโยคสามัญ ประโยคซ้อน และประโยครวม ๓.๔ การจ าแนกประโยคสามัญ ประโยคซ้อน และประโยครวม ๔. สำระกำรเรียนรู้ ๔.๑ ประโยคสามัญ ๔.๒ ประโยคซ้อน ๔.๓ ประโยครวม ๕. ชิ้นงำน/ภำระงำน ๕.๑ กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ ๕.๒ ภาระงาน “การใช้ประโยคบรรยายภาพเครื่องใช้งานต่างๆ”
๒๔ ๕.๓ ใบงาน ๕.๔ แบบทดสอบ ๕.๕ กิจกรรมเสนอแนะ ๖. ค ำถำมส ำคัญ ๖.๑ ประโยคสามัญมีลักษณะอย่างไร ๖.๒ ประโยครวมมีลักษณะอย่างไร ๖.๓ ประโยคซ้อนมีลักษณะอย่างไร ๗. กิจกรรมกำรเรียนกำรสอนเพื่อกำรเรียนรู้ ๗.๑ ขั้นน ำ นักเรียนและครูร่วมกันสนทนาเรื่องส่วนประกอบของประโยคซึ่งเป็นประสบการณ์เดิมของนักเรียน นักเรียนช่วยกันยกตัวอย่างประโยคและแยกส่วนประกอบของประโยค ๗.๒ ขั้นสอน ๑. ให้นักเรียนศึกษาเรื่อง ประโยคในภาษาไทย ๒. แบ่งกลุ่มนักเรียน ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มแต่งประโยคสามัญ กลุ่มละ ๕ ประโยค แล้ววิเคราะห์ว่า ประโยคสามัญที่แต่งขึ้นนั้นมีค ากริยากี่ค า ๓. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มแต่งประโยคซ้อน กลุ่มละ ๕ ประโยค และให้ช่วยกันวิเคราะห์ว่า ส่วนใดเป็น ประโยคหลัก และส่วนใดเป็นประโยคขยาย อีกทั้งประโยคที่แต่งขึ้นนั้นเป็นประโยคซ้อนในประเภทใด ๔. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มแต่งประโยครวม กลุ่มละ ๕ ประโยค แล้วให้ช่วยกันวิเคราะห์ว่า ประโยครวม นั้นใช้ค าสันธานใด และเป็นประโยครวมชนิดใด ๕. ให้นักเรียนท าใบงาน ๒ และปฏิบัติกิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ กิจกรรม ๓ ๗.๓ ขั้นสรุป ๑. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปตามประเด็น ดังนี้ ๑. สรุปเรื่อง “ประโยคสามัญ” ๒. สรุปเรื่อง “ประโยครวม” ๓. สรุปเรื่อง “ประโยคซ้อน” ๒. นักเรียนท ากิจกรรมต่างๆ ได้ครบถ้วน ๓. ครูแจ้งผลการปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ข้อ ๑-๕ พร้อมให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม
๒๕ ๘. สื่อกำรเรียนรู้/แหล่งเรียนรู้ ๘.๑ สื่อกำรเรียนรู้ ๑. ใบงาน ๒ “การจ าแนกส่วนประกอบของประโยครวม” ๒. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๘.๒ แหล่งเรียนรู้ ๑. ห้องสมุดโรงเรียน ๒. ห้องกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๓. แหล่งเรียนรู้ทางอินเทอร์เน็ต ๙. กำรวัดและกำรประเมินผลกำรเรียนรู้ ๙.๑ การตอบค าถามจากกิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ ๙.๒ ผลงานจากใบงาน ๙.๓ ผลงานจากภาระงาน “การใช้ประโยคบรรยายภาพเครื่องใช้งานต่างๆ” ๙.๔ การท าแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ๙.๕ การตอบค าถามกิจกรรมเสนอแนะ
๒๖ ๑๐. แบบกำรประเมินกำรสังเกตพฤติกรรมนักเรียน เกณฑ์คุณภำพกำรสังเกตพฤติกรรมนักเรียนด้ำน......................................... ที่ รำยกำรประเมิน ระดับคุณภำพ ๑ ๒ ๓ ๑ การท างานร่วมกัน - ยอมรับมติการท างาน ของกลุ่ม แต่ปฏิบัติตาม น้อยครั้ง - ยอมรับมติของกลุ่ม - ยอมรับมติของกลุ่ม - รับผิดชอบงานที่รับ มอบหมายจากกลุ่ม ๒ ความกระตือรือร้น - ช่วยเหลืองานภายใน กลุ่มเมื่อมีการร้องขอ - ช่วยเหลืองานในกลุ่ม - ร่ ว ม แ ส ด ง ค ว า ม คิดเห็น - ช่วยเหลืองานภายใน กลุ่ม - ร่วมแสดงความ คิดเห็น - ใฝ่รู้ใฝ่เรียน - ศึกษาค้นคว้า ๓ การตอบค าถาม - มีส่วนร่วมในการตอบ ค าถามน้อยมาก - มีส่วนร่วมในการตอบ ค าถามบางครั้ง - ให้ความร่วมมือในการ ตอบค าถามเป็นอย่างดี ๔ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ - ร่วมกิจกรรมตามที่ กลุ่มขอร้อง - รับฟังแต่แสดงความ คิดเห็นที่คล้อยตาม เพื่อนๆ - ร่วมรับฟังและแสดง ความคิดเห็นที่แตกต่าง แต่มีประโยชน์
๒๗ แบบกำรประเมินกำรสังเกตพฤติกรรมนักเรียนด้ำนกำรท ำงำนเป็นกลุ่ม ที่ ชื่อ-สกุล รำยกำรประเมิน รวม (๑๒) สรุปผล กำรท ำงำน ร่วมกัน (๓) ควำม กระตือรือร้น (๓) กำรตอบ ค ำถำม (๓) ควำมคิดริเริ่ม สร้ำงสรรค์ (๓) ผ่ำน ไม่ผ่ำน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ เกณฑ์กำรประเมิน ๙ - ๑๒ คะแนน ระดับ ๓ = ดี ๕ - ๘ คะแนน ระดับ ๒ = พอใช้ ต่ ากว่า ๕ คะแนน ระดับ ๑ = ควรปรับปรุง สรุปผลกำรประเมิน ดี พอใช้ ปรับปรุง เกณฑ์กำรตัดสินใจ ผ่าน ไม่ผ่าน หมำยเหตุ : เกณฑ์เป็นไปตำมที่โรงเรียนก ำหนด ลงชื่อ............................................................................ผู้ประเมิน )...........................................................................(
๒๘ ภำระงำน “กำรใช้ประโยคบรรยำยภำพเครื่องใช้งำนต่ำงๆ” กำรบูรณำกำร ง ๑.๑ จุดประสงค์กำรเรียนรู้ บรรยายภาพเครื่องใช้งานต่างๆ โดยใช้ประโยคต่างๆ ได้อย่างถูกต้อง ผลงำนที่ต้องกำร ภาพเครื่องใช้งานต่างๆ พร้อมค าบรรยายที่เป็นประโยคชนิดต่าง ๆ ขั้นตอนกำรท ำงำน ๑. นักเรียนหาและเตรียมภาพเครื่องใช้งานต่างๆ ๒. เขียนบรรยายภาพเครื่องใช้งานด้วยประโยคต่าง ๆ ภาพละ ๑ ประโยค พร้อมทั้ง ระบุชนิดของประโยค ๓. เลือกผลงานที่ดีที่สุดอย่างน้อย ๑๐ ภาพน าไปแสดงที่ป้ายนิเทศในห้องศูนย์ภาษา ของกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เกณฑ์กำรประเมิน ๑. ภาพเครื่องใช้งานต่างๆ ที่ชัดเจน ๒. ประโยคที่ใช้บรรยายถูกต้องตามหลักภาษา ๓. ความประณีต เรียบร้อยของชิ้นงาน
๒๙ ๑๑. ใบควำมรู้ ใบงำน และเครื่องมือวัดผล ๑๑.๑ ใบงำน ใบงำน ๒ “กำรจ ำแนกส่วนประกอบของประโยครวม” ค ำชี้แจง จงบอกชนิดและจ าแนกส่วนประกอบของประโยครวมต่อไปนี้ ๑. พ่อชอบมะม่วงแต่แม่ชอบมะปราง ๒. ลูกต้องท าการบ้านหรืออ่านหนังสือเรียน ๓. คุณตาบ้านโน่นปลูกทุเรียนและน้อยหน่า ๔. เพราะโทรทัศน์เสีย เธอจึงไม่ได้ดูละคร ๕. กว่าเขาจะมาร้านอาหารก็ปิดหมด ๖. พอครูคนสวยเดินเข้ามานักเรียนก็เงียบ ข้อ ชนิดของ ประโยค รวม บท เชื่อม ภำคประธำน ภำคแสดง บท ประธำน บท ขยำย ประธำน บท กริยำ บท ขยำยกริยำ บท กรรม บท ขยำยกรรม ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖
๓๐ เฉลย ใบงำน ๒ “กำรจ ำแนกส่วนประกอบของประโยครวม” ข้อ ชนิดของ ประโยค รวม บทเชื่อม ภำคประธำน ภำคแสดง บท ประธำน บท ขยำย ประธำน บท กริยำ บท ขยำย กริยำ บท กรรม บท ขยำย กรรม ๑ ความ ขัดแย้ง แต่ พ่อ แม่ - - ชอบ ชอบ - - มะม่วง มะปราง - - ๒ เลือกอย่าง ใดอย่าง หนึ่ง หรือ ลูก ลูก - - ท า อ่าน ต้อง ต้อง การบ้าน หนังสือ - เรียน ๓ ความ คล้อยตาม กัน และ คุณตา คุณตา บ้านโน่น บ้านโน่น ปลูก ปลูก - - ทุเรียน น้อยหน่า - - ๔ เป็นเหตุ เป็นผล เพราะ... จึง โทรทัศน์ เธอ - - เสีย ดู - ไม่ได้ - ละคร - - ๕ ความ ขัดแย้ง กว่า...ก็ เขา ร้านอาห าร - - มา ปิด จะ หมด - - - - ๖ ความ คล้อยตาม กัน พอ...ก็ ครู นักเรียน คนสวย - เดิน เงียบ เข้ามา - - - -
๓๑ ๑๑.๒ เครื่องมือวัดผล ๑. แบบประเมินการปฏิบัติกิจกรรม )ดูท้ายหน่วย( ๒. แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน )ดูท้ายหน่วย( ๓. แบบสังเกตพฤติกรรมการท างานกลุ่ม )ดูท้ายหน่วย( ๔. แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนประจ าหน่วยการเรียนรู้ ๑๒. เฉลยกิจกรรมและแบบทดสอบ กิจกรรม ๓ ๑. การติดต่อสื่อสารขยายขอบเขตไปอย่างกว้างไกล มนุษย์จึงคิดประดิษฐ์เครื่องมือต่างๆ มากขึ้น ๒. ลูกแต่งตัวเร็วแต่คุณแม่แต่งตัวช้า ๓. เมฆจะเลือกเรียนวิทยาศาสตร์หรือจะเลือกเรียนภาษาฝรั่งเศส ๔. เพราะเนตรนารีท าผิดข้อตกลงจึงถูกลงโทษทั้งกลุ่ม ๕. เขาเป็นคนมีคุณธรรมสูงและมีความรับผิดชอบ
๓๒ แบบทดสอบก่อนเรียนผลสัมฤทธิ์ทำงกำรเรียนประจ ำหน่วยกำรเรียนรู้ จงเลือกค ำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค ำตอบเดียว ๑. ประโยคในข้อใดมีลักษณะต่างกับประโยคอื่น ๑. กูไปท่บ้านท่เมือง ได้ช้างได้งวง ได้ปั่วได้นาง กูเอามาแก่พ่อกู ๒. พ่อกูจึงขึ้นชื่อกูชื่อพระรามค าแหง เพื่อกูพุ่งช้างขุนสามชน ๓. พ่อกูไปรบขุนสามชนหัวซ้าย ขุนสามชนขับมาหัวขวา ๔. ไพร่ฟ้าหน้าใส พ่อกูหนีญญ่ายพายจแจ๋ กูบ่หนี ๒. “เพื่อนสนิทของเขาผลุนผลันออกจากบ้านไป” ข้อใดเป็นภาคแสดงของประโยคนี้ ๑. เพื่อนสนิท ๒. เพื่อนสนิทของเขา ๓. ผลุนผลัน ๔. ผลุนผลันออกจากบ้านไป ๓. “ข้าวผัดกะเพราไก่เป็นอาหารจานโปรดของใครหลายคน” ค ากริยาหลักของประโยคนี้คือข้อใด ๑. เป็น ๒. ของ ๓. หลายคน ๔. จานโปรด ๔. ข้อใดมีรูปประโยคแบบเน้นประธาน ๑. ก๋วยเตี๋ยวหลอดถุงนี้ใครซื้อมา ๒. ฉันได้รับค าชมจากผลการเรียนที่ดี ๓. แม่ซื้อแหวนเพชร ๔. หนังสือในร้านนี้หายไปหลายเล่ม ๕. ข้อใดมีรูปประโยคแบบเน้นกรรม ๑. ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้รับรางวัลมาแล้วทั่วโลก ๒. เด็กผู้ชายที่สวมเสื้อสีชมพูก าลังขโมยสร้อย ๓. นายกกล่าวปราศรัยว่าจะขึ้นเงินเดือนข้าราชการครู ๔. ไก่ในเล้าคุ้ยเขี่ยจิกข้าวเปลือก ๖. ข้อใดมีรูปประโยคที่แตกต่ำงจากพวก ๑. เมื่อวานนี้หิมะตกหนักมาก ๒. พี่ของมาร์คถูบ้านของเขาสะอาดมาก ๓. พลอยและตาร์กินข้าวที่บ้าน
๓๓ ๔. แอร์ถูกเปิดในทุกครัวเรือนเมื่ออากาศร้อนอบอ้าว ๗. ประโยคใดไม่ใช่ประโยคประธาน ๑. ปลาคาร์ปใหญ่ลอยหงายท้องขึ้น ๒. ปลาบึกโผล่ขึ้นมาหายใจ ๓. ปลาหมอกินลูกปลาช่อน ๔. ปลาของคุณลุงถูกฆ่าหมดบ่อ ๘. ประโยคใดเป็นประโยคกรรมขึ้นต้น ๑. ปีกของแมลงทับเป็นสีเขียวเงางาม ๒. นกหลายชนิดมีรูปร่างและสีสันสวยงาม ๓. นกทั่วโลกมีจ านวนน้อยลงไปมากกว่าเดิม ๔. นกพวกนี้ฉันจับมาใส่กรงเอง ๙. “เพื่อนที่ดีย่อมรักและหวังดีต่อเพื่อน” ประโยคนี้ส่วนใดเป็นบทประธาน ๑. เพื่อน ๒. เพื่อนที่ดี ๓. ย่อมรัก ๔. หวังดีต่อเพื่อน ๑๐. ข้อใดเป็นประโยคสามัญ ๑. ในประเทศไทย โบราณวัตถุส่วนใหญ่เป็นศาสนวัตถุ ๒. ถ้าโหน่งไม่ทุจริตในการสอบ เขาก็จะไม่ถูกปรับตกทุกแบบนี้ ๓. ถ้าตุ๊กกี้เตรียมตัวสอบตั้งแต่ต้นเทอม เธอต้องได้คะแนนเป็นเยี่ยมแน่นอน ๔. นักเรียนจะเลือกเรียนสายวิทย์หรือสายศิลป์ เฉลย ๑. ๒ ๒. ๔ ๓. ๑ ๔. ๓ ๕. ๑ ๖. ๔ ๗. ๔ ๘. ๔ ๙. ๒ ๑๐. ๑
๓๔ แบบทดสอบหลังเรียนผลสัมฤทธิ์ทำงกำรเรียนประจ ำหน่วยกำรเรียนรู้ จงเลือกค ำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค ำตอบเดียว ๑. ข้อใดไม่ใช่ประโยครวม ๑. กว่าถั่วจะสุกงาก็ไหม้ ๒. น้ ามาปลากินมดแต่น้ าลดมดกินปลา ๓. ปลาหมอตายเพราะปาก ๔. เมื่อลมพัดใบไม้ก็ไหว ๒. ประโยครวมในข้อใดแตกต่ำงจากข้ออื่น ๑. ท่อระบายน้ าตันดังนั้นน้ าจึงท่วม ๒. เพราะลืมใส่น้ าปลาไข่เจียวเลยจืดสนิท ๓. สมทรงไม่ได้ไปสอบฉะนั้นจึงไม่มีคะแนนในวิชานี้ ๔. ถึงจะเป็นหวัดน้องก็ยังแอบกินน้ าแข็งทั้งวัน ๓. ข้อใดเป็นประโยครวม ๑. ช่วยส่งมีดให้ด้วย ๒. อากาศร้อนจัดนอนไม่หลับเลย ๓. นั่งนานจนขาชาแล้ว ๔. หากเหนื่อยมากก็พักเสียก่อน ๔. ข้อใดเป็นประโยครวมแบบมีเงื่อนไข ๑. ข้าวแกงร้านนี้ขายถูกแต่ลูกค้าก็ไม่ค่อยซื้อ ๒. เพราะสินค้าขึ้นราคาประชาชนจึงต้องประหยัด ๓. สิ้นเดือนนี้ถ้างานลดลงฉันจะไปต่างจังหวัด ๔. บุรุษไปรษณีย์มาส่งจดหมายฉันจึงต้องออกไปรับหน้าบ้าน ๕. ข้อใดไม่ใช่ประโยครวม ๑. ภาคใต้มีเหตุการณ์ไม่สงบจนทุกคนเป็นห่วง ๒. สุชาติท างานหนักแต่สุดานอนหลับสบาย ๓. หนังสือแบบฝึกหัดปกสีเขียววางอยู่บนโต๊ะ ๔. รถของคุณอาถูกชนเพราะคนชนขับรถประมาท ใช้ข้อความต่อไปนี้ตอบค าถามข้อ ๖-๑๐ ก. ประโยครวมที่มีเนื้อความคล้อยตามกัน ข. ประโยครวมที่มีเนื้อความขัดแย้งกัน ค. ประโยครวมที่มีเนื้อความให้เลือกเอาอย่างใดอย่างหนึ่ง ง. ประโยครวมที่มีเนื้อความเป็นเหตุเป็นผลกัน
๓๕ ๖. “ถึงคุณแม่จะห้ามไปตลาดหนูนิดก็ไปจนได้” ข้อความนี้เป็นประโยคแบบใด ๑. ข้อ ก ๒. ข้อ ข ๓. ข้อ ค ๔. ข้อ ง ๗. “กลุ่มลูกเสือกลุ่มนั้นถ้าท างานเสร็จแล้วให้ไปประชุมพร้อมกัน” ข้อความนี้เป็นประโยคแบบใด ๑. ข้อ ก ๒. ข้อ ข ๓. ข้อ ค ๔. ข้อ ง ๘. “ไข้หวัดใหญ่ระบาดในฤดูหนาวเพราะเชื้อไวรัสแพร่กระจายได้ดีในฤดูดังกล่าว” ข้อความนี้เป็นประโยค แบบใด ๑. ข้อ ก ๒. ข้อ ข ๓. ข้อ ค ๔. ข้อ ง ๙. “ควรออกก าลังกายตอนเช้าหรือตอนเย็นจึงจะได้ผลดีกว่ากัน” ข้อความนี้เป็นประโยคแบบใด ๑. ข้อ ก ๒. ข้อ ข ๓. ข้อ ค ๔. ข้อ ง ๑๐. “ตอนดึกเป็นเวลานอนทว่าสมชาติกลับมานั่งโทรศัพท์คุยกับเพื่อน” ข้อความนี้เป็นประโยคแบบใด ๑. ข้อ ก ๒. ข้อ ข ๓. ข้อ ค ๔. ข้อ ง เฉลย ๑. ๓ ๒. ๔ ๓. ๔ ๔. ๓ ๕. ๓ ๖. ๒ ๗. ๑ ๘. ๔ ๙. ๓ ๑๐. ๒
๓๖ ๑๓. ข้อเสนอแนะและควำมคิดเห็นของผู้บริหำร ได้ท าการตรวจแผนการจัดการเรียนรู้ของ นางธารวดี ทักขนนท์ แล้วมีความคิดเห็น ดังนี้ ๑๓.๑ เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ดีมาก ดี พอใช้ ควรปรับปรุง ๑๓.๒ การจัดกิจกรรมได้น าเอากระบวนการเรียนรู้ เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญมาใช้ในการสอนได้อย่างเหมาะสม ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นส าคัญ ควรปรับปรุงพัฒนาต่อไป ๑๓.๓ เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ น าไปใช้ได้จริง ควรปรับปรุงก่อนน าไปใช้ ๑๓.๔ ข้อเสนอแนะอื่น ๆ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ลงชื่อ................................................... )นายณัฐชภัทร สุราช) ผู้อ านวยการโรงเรียนภูพานวิทยา
๓๗ แบบบันทึกหลังกำรสอน ๑.ผลกำรจัดกำรเรียนกำรสอน ๑.๑ กำรประเมินด้ำนควำมรู้ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................. ................ ................................................................................................................... ........................................................... ............................................................................................................................. ................................................. ๑.๒ กำรประเมินด้ำนทักษะกระบวนกำร ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ๑.๓ กำรประเมินด้ำนคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ๒. ปัญหำและอุปสรรค .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ...................................................................................................................................................................... ........ ๓. แนวทำงแก้ไข ........................................................................................................... ................................................................... ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................................ .................................. ................................................................................................ .............................................................................. ลงชื่อ........................................................... )นางธารวดี ทักขนนท์( ครูผู้สอน
๓๘ ความคิดเห็น / ข้อเสนอแนะ ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ลงชื่อ........................................................... )นางฉวีวรรณ เพ็ญจันทร์( หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ความคิดเห็น / ข้อเสนอแนะผู้บังคับบัญชา ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ลงชื่อ....................................................... )นายณัฐชภัทร สุราช( ผู้อ านวยการโรงเรียนภูพานวิทยา
๓๙ แผนกำรจัดกำรเรียนรู้ที่ ๓ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ รายวิชา ภาษาไทย รหัสวิชา ท ๒๒๑๐๒ ภาคเรียนที่ ๒ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ โคลงภาพพระราชพงศาวดาร จ านวน ๔ ชั่วโมง เรื่อง การเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา เวลา ๖๐ นาที ๑. มำตรฐำนกำรเรียนรู้/ตัวชี้วัด มำตรฐำน ท ๒.๑ ใช้กระบวนการเขียนเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ย่อความ และเขียนเรื่องราวใน รูปแบบต่างๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาค้นคว้าอย่างมีประสิทธิภาพ ตัวชี้วัดที่ ๒ เขียนบรรยายและพรรณนา ๒. สำระส ำคัญ ๒.๑ การเขียนบรรยาย ๒.๒ การเขียนพรรณนา ๓. จุดประสงค์กำรเรียนรู้ ๓.๑ เข้าใจลักษณะการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา ๓.๒ ยกตัวอย่างการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา ๓.๓ จ าแนกลักษณะการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา ๓.๔ เขียนข้อความบรรยาย พรรณนา ๔. สำระกำรเรียนรู้ ๔.๑ อธิบายลักษณะของการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา ๔.๒ ยกตัวอย่างการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา และการเขียนอธิบายได้ถูกต้อง ๔.๓ จ าแนกการเขียนบรรยาย การเขียนได้ถูกต้อง ๔.๔ เขียนบรรยาย พรรณนาตามที่ก าหนดได้
๔๐ ๕. ชิ้นงำน/ภำระงำน ๕.๑ กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ ๕.๒ ภาระงาน “เขียนบรรยายและพรรณนาเกี่ยวกับท้องถิ่น” ๕.๓ ใบงาน ๕.๔ แบบทดสอบ ๕.๕ กิจกรรมเสนอแนะ ๖. ค ำถำมส ำคัญ ๖.๑ การเขียนบรรยายคืออะไร ๖.๒ การเขียนพรรณนาคืออะไร ๗. กิจกรรมกำรเรียนกำรสอนเพื่อกำรเรียนรู้ ๗.๑ ขั้นน ำ ครูให้นักเรียนอธิบายถึงลักษณะของการเขียนบรรยายและการเขียนพรรณนาตามความคิดของ นักเรียนว่าเป็นอย่างไร ๗.๒ ขั้นสอน ๑. ศึกษาเรื่อง การเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา จากหนังสือเรียน ๒. ครูให้นักเรียนช่วยกันอธิบายลักษณะของการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา ครูยกตัวอย่าง ประกอบและสรุปเพิ่มเติม ๓. ครูให้นักเรียนอ่านวรรณกรรมประเภทเรื่องสั้นแล้วยกตัวอย่างข้อความที่เป็นการเขียนบรรยาย การพรรณนาจากเรื่องที่อ่าน นักเรียนน าส่งครูเป็นรายบุคคล ครูตรวจพิจารณาและคัดเลือกผลงาน นักเรียน ๓ – ๕ คน ทั้งที่ถูกต้องและไม่ถูกต้อง แล้วให้นักเรียนเจ้าของผลงานน าเสนอหน้าชั้นเรียน โดยให้ นักเรียนคนอื่นช่วยกันพิจารณาว่าถูกต้องตามประเภทการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนาหรือไม่ เพราะเหตุ ใด ครูสรุปและให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม ๔. ครูมอบหมายให้นักเรียนท าใบงาน ๓ ซึ่งก าหนดให้จ าแนกการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา โดยให้นักเรียนพิจารณาข้อความที่ก าหนดแล้วบอกประเภทของการเขียน นักเรียนน าส่งครูเป็นรายบุคคล ๕. ครูมอบหมายให้กลุ่มของนักเรียนช่วยกันท าใบงาน ๓ ซึ่งก าหนดให้เขียนข้อความที่เป็นการ บรรยาย การพรรณนา ตามที่ก าหนด จากนั้นครูให้กลุ่มของนักเรียนส่งตัวแทนน าเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน ครูและนักเรียนคนอื่นช่วยกันติชม แก้ไข และให้กลุ่มน าไปปรับปรุงตามข้อเสนอแนะแล้วน าส่งครู
๔๑ ๖. ครูมอบหมายให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ กิจกรรม ๔ เป็นรายบุคคลแล้ว น าส่งครู ๗.๓ ขั้นสรุป ๑. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปตามประเด็น ดังนี้ ๑. สรุปเรื่อง “ลักษณะและวิธีการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา” ๒. สรุปเรื่อง “วิธีการจ าแนกลักษณะการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา” ๒. นักเรียนท าใบงาน ๓ และกิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจทุกกิจกรรม ๓. ครูแจ้งผลการปฏิบัติงานของนักเรียนข้อ ๑ – ๕ และให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม ๘. สื่อกำรเรียนรู้/แหล่งเรียนรู้ ๘.๑ สื่อกำรเรียนรู้ ๑. ใบงาน ๓ “จ าแนกการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา” ๒. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒ ๘.๒ แหล่งเรียนรู้ ๑. ห้องสมุดโรงเรียน ๒. ห้องกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ๓. หอสมุดแห่งชาติ ๙. กำรวัดและกำรประเมินผลกำรเรียนรู้ ๙.๑ การตอบค าถามจากกิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ ๙.๒ ผลงานจากใบงาน ๙.๓ ผลงานจากภาระงาน “เขียนบรรยายและพรรณนาเกี่ยวกับท้องถิ่น” ๙.๔ การท าแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ๙.๕ การตอบค าถามกิจกรรมเสนอแนะ
๔๒ ๑๐. แบบกำรประเมินกำรสังเกตพฤติกรรมนักเรียน เกณฑ์คุณภำพกำรสังเกตพฤติกรรมนักเรียนด้ำน......................................... ที่ รำยกำรประเมิน ระดับคุณภำพ ๑ ๒ ๓ ๑ การท างานร่วมกัน - ยอมรับมติการท างาน ของกลุ่ม แต่ปฏิบัติตาม น้อยครั้ง - ยอมรับมติของกลุ่ม - ยอมรับมติของกลุ่ม - รับผิดชอบงานที่รับ มอบหมายจากกลุ่ม ๒ ความกระตือรือร้น - ช่วยเหลืองานภายใน กลุ่มเมื่อมีการร้องขอ - ช่วยเหลืองานในกลุ่ม - ร่ ว ม แ ส ด ง ค ว า ม คิดเห็น - ช่วยเหลืองานภายใน กลุ่ม - ร่วมแสดงความ คิดเห็น - ใฝ่รู้ใฝ่เรียน - ศึกษาค้นคว้า ๓ การตอบค าถาม - มีส่วนร่วมในการตอบ ค าถามน้อยมาก - มีส่วนร่วมในการตอบ ค าถามบางครั้ง - ให้ความร่วมมือในการ ตอบค าถามเป็นอย่างดี ๔ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ - ร่วมกิจกรรมตามที่ กลุ่มขอร้อง - รับฟังแต่แสดงความ คิดเห็นที่คล้อยตาม เพื่อนๆ - ร่วมรับฟังและแสดง ความคิดเห็นที่แตกต่าง แต่มีประโยชน์
๔๓ แบบกำรประเมินกำรสังเกตพฤติกรรมนักเรียนด้ำนกำรท ำงำนเป็นกลุ่ม ที่ ชื่อ-สกุล รำยกำรประเมิน รวม (๑๒) สรุปผล กำรท ำงำน ร่วมกัน (๓) ควำม กระตือรือร้น (๓) กำรตอบ ค ำถำม (๓) ควำมคิดริเริ่ม สร้ำงสรรค์ (๓) ผ่ำน ไม่ผ่ำน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ เกณฑ์กำรประเมิน ๙ - ๑๒ คะแนน ระดับ ๓ = ดี ๕ - ๘ คะแนน ระดับ ๒ = พอใช้ ต่ ากว่า ๕ คะแนน ระดับ ๑ = ควรปรับปรุง สรุปผลกำรประเมิน ดี พอใช้ ปรับปรุง เกณฑ์กำรตัดสินใจ ผ่าน ไม่ผ่าน หมำยเหตุ : เกณฑ์เป็นไปตำมที่โรงเรียนก ำหนด ลงชื่อ............................................................................ผู้ประเมิน )...........................................................................(
๔๔ ภำระงำน “เขียนบรรยำยและพรรณนำเกี่ยวกับท้องถิ่น” กำรบูรณำกำร ส ๒.๑ จุดประสงค์กำรเรียนรู้สามารถเขียนบรรยายและพรรณนาเพื่อเล่าเรื่องราวในท้องถิ่นของตนได้ ผลงำนที่ต้องกำร งานเขียนบรรยายและพรรณนาที่เล่าเรื่องถึงท้องถิ่นของตนเอง ขั้นตอนกำรท ำงำน ๑. แบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๓ – ๔ คน ๒. ให้แต่ละกลุ่มเลือกเรื่องราวในท้องถิ่นที่สนใจ เช่น ประวัจาสตร์ อาหาร ของฝาก สถานที่ท่องเที่ยว ฯลฯ ๓. ให้เขียนบรรยายและพรรณนาเรื่องราวโดยใช้ภาษาที่เหมาะสม ถูกต้อง สละสลวย ๔. ครูให้ตัวแทนกลุ่มออกมาน าเสนอหน้าชั้นเรียน เกณฑ์กำรประเมิน ๑. ความถูกต้องของการใช้ถ้อยค า ๒. ความคิดสร้างสรรค์ในการเขียนบรรยายและพรรณนา ๓. ความน่าสนใจในการน าเสนอ
๔๕ ๑๑. ใบควำมรู้ ใบงำน และเครื่องมือวัดผล ๑๑.๑ ใบงำน ใบงำน ๓ “จ ำแนกกำรเขียนบรรยำย กำรเขียนพรรณนำ” ค ำชี้แจง จงพิจารณาข้อความต่อไปนี้แล้วบอกว่าเป็นการเขียนบรรยาย การเขียนพรรณนา หรือการ เขียนอธิบาย ........................... ๑. ป่าใหญ่ที่เม็ดฝนกระทบเข้ากับต้นและใบไม้ กรูไกวและอึงคะนึงของเสียง ลมพายุ ดังเหมือนเสียงภูตผีปีศาจที่พากันลุกขึ้นอาละวาด หลอกหลอน ห้อมล้อมอยู่รอบใจและกายผม ........................... ๒. มีคนก าลังเดินขึ้นสะพานมาอีกสองคน ทางคนเลี้ยงวัวสีแดงคนหนึ่ง ผู้ชาย คนนั้นจูงเอาจักรยานขึ้นมาด้วย ส่วนทางด้านคนเลี้ยงวัวสีขาวเป็นพระที่เพิ่ง กลับจากบิณฑบาต ........................... ๓. ตะวันดวงโตสุกปลั่งผุดโผล่ขึ้นจากท้องทะเล สาดแสงอาบพื้นน้ าเป็น ประกายวามวาว ระลอกคลื่นริ้วเล็กม้วนตัวเข้าหาฝั่งลูกแล้วลูกเล่า ยาม เมื่อต้องแดดเช้ายิ่งวูบวาบแวววาวเหมือนเกล็ดปลา ........................... ๔. นางเอื้อมสาวเถาย่านนางมาจากปลวกใกล้ ๆ มัดไม้ทั้งสองต่อเข้าเป็นดุ้น เดียวแล้วหาไม้เล็ก ๆ มาผูกติดเป็นเงี่ยงที่ปลายไม้นั่นอีกที ไม่นานนักมันก็ กลายเป็นไม้สอยที่เหมาะมือ ........................... ๕. ท้องฟ้าเหมือนคลี่คลุมด้วยม่านหมอกสีขาบเข้ม โรยรายด้วยแสงดาวราว กากเพชรพริบพรายอยู่เกลื่อนกล่น ประดับด้วยแสงเรืองรองจากหลอดไฟ นีออนสีต่าง ๆ จากร้านรวงที่เรียงราย ชิงช้าสวรรค์ซึ่งติดไฟมลังเมลือง ........................... ๖. เสียงก๊อกแก๊กดังขึ้นที่ประตูกุฏิ ท าให้พระภิกษุชราที่นั่งคุกเข่าหลับตาสวด มนต์อยู่เบื้องหน้าพระพุทธรูป กลางควันธูปและแสงเทียนร าไร ลืมตาขึ้น มอง และร้องบอกอย่างไม่พอใจ ........................... ๗. ในโรงภัตรนั้น ผู้รับใช้ทั้งหกต่างช่วยนางนานตาแลชัญญาปรุงภัตตาหาร ถวายภิกษุก่อนอื่นใด เสร็จสิ้นแล้วจึงเตรียมให้นายของตน ชัญญาออกไป รีดนมจากแม่โคน ามาผสมข้าวยาคูแลน้ าอ้อย