แผนการจัดการเรียนรู้ ม.1 เทอม 2

247

248

249

กิจกรรมท่ี 6.7 การพยากรณอ์ ากาศทำได้อยา่ งไร

จดุ ประสงค์ของกิจกรรม
รวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบลมฟ้าอากาศเพื่อพยากรณ์

อากาศอยา่ งง่าย

วธิ ีการดำเนินกิจกรรม

1. รวบรวมขอ้ มูลองคป์ ระกอบลมฟ้าอากาศย้อนหลงั เปน็ เวลา 6 วัน จากแหลง่ ข้อมูลต่าง ๆ เชน่ เว็บไซต์

กรมอตุ นุ ยิ มวิทยา และเว็บไซต์อื่น ๆ

2. นำข้อมูลที่รวบรวมได้ตัง้ แตว่ ันที่ 1-6 มาจดั กระทำในรูปแบบต่าง ๆ เชน่ กราฟเสน้ แผนภมู แิ ทง่ ตาราง

และรูปแบบอืน่ ๆ ตามความเหมาะสมโดยอาจใช้โปรแกรมสำเร็จรปู ต่าง ๆ

3. วิเคราะห์แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ขององค์ประกอบลมฟา้ อากาศจากข้อมูลท่ีได้จัด

กระทำเพื่อสร้างคำพยากรณอ์ ากาศในวนั ถดั ไป โดยพยากรณ์อุณหภมู ิอากาศต่ำสุด อณุ หภูมิอากาศสูงสุด

และปรมิ าณฝน จากน้นั นำเสนอผลการพยากรณ์อากาศตอ่ ชั้นเรียน

4. ตรวจสอบความถูกต้องของคำพยากรณ์กับสิ่งที่เกิดขึ้นจริงวันที่ 7 โดยเปรียบเทียบการพยากรณ์

อุณหภูมิอากาศต่ำสุด อุณหภูมิอากาศสงู สุด และปริมาณฝนกับขอ้ มูลลมฟ้าอากาศที่สืบค้นเพิ่มเตมิ จาก

แหล่งข้อมูลเดียวกัน จากน้ันอภิปรายร่วมกันในชั้นเรียนเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อความแม่นยำของการ

พยากรณ์อากาศ

ตารางบนั ทกึ ผลการทดลอง

วันทสี่ ำรวจ อุณหภมู ติ ่ำสดุ (C) อุณหภมู ิสูงสดุ (C)

250
อภปิ ราย/สรปุ ผลการทดลอง
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

กราฟแสดง...................................................................................................................................

251

คำถามทา้ ยกจิ กรรม
1. กจิ กรรมนี้มีขนั้ ตอนในการพยากรณ์อากาศอย่างไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
2. จากกิจกรรมน้ีเหตใุ ดจึงต้องเกบ็ รวบรวมข้อมลู องค์ประกอบลมฟ้าอากาศ 6 วนั เพอื่ ใช้ในการพยากรณ์
อากาศ
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
3. คำพยากรณอ์ ากาศอุณหภูมิสูงสุด อุณหภมู ติ ่ำสุด และปริมาณฝน ตรงกบั ข้อเท็จจริงที่เกดิ ข้ึนหรือไม่
อย่างไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

สมาชิกในกลมุ่
ม.1/.......

ชือ่ -สกุล ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชอ่ื -สกลุ ........................................................................................................ เลขท่ี ...........
ชอ่ื -สกลุ ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชอ่ื -สกลุ ........................................................................................................ เลขท่ี ...........
ช่ือ-สกลุ ........................................................................................................ เลขท่ี ...........
ชอ่ื -สกุล ........................................................................................................ เลขท่ี ...........

252

กจิ กรรมที่ 6.8 คำพยากรณ์อากาศมีประโยชนอ์ ย่างไร

จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม

วเิ คราะหแ์ ละแปลความหมายคำพยากรณ์อากาศเพ่ือนำไปใช้ประโยชนอ์ ย่างงา่ ย

วัสดุและอปุ กรณ์

1. คำพยากรณ์อากาศประจำวัน รายเดอื น และรายสามเดือน 2. คำพยากรณ์อากาศเพอ่ื การเดินเรือ

3. คำพยากรณ์เพ่อื การเกษตร

วิธีการดำเนนิ กิจกรรม

1. วิเคราะหข์ ้อมลู คำพยากรณอ์ ากาศประจำวัน รายเดือน และรายสามเดือน คำพยากรณอ์ ากาศเพื่อการ

เดินเรอื และคำพยากรณอ์ ากาศเพอ่ื การเกษตร โดยรว่ มกนั อภปิ รายในกลมุ่ เพ่อื ระบขุ ้อมลู องค์ประกอบลม

ฟา้ อากาศ และแปลความหมายจากคำพยากรณ์

2. แต่ละกลุ่มเลือกบทบาทสมมติเปน็ กลุ่มคนที่มีอาชพี ตา่ ง ๆ เชน่ ชาวสวน เจา้ ของรีสอร์ท ผู้ว่าราชการ

จังหวัด ฯลฯ ซึ่งอาศัยอยู่ในพ้ืนท่ีเดียวกนั และพ้ืนที่น้ันอยู่ในภาวะแห้งแลง้

3. วิเคราะห์คำพยากรณ์ว่ามีผลกระทบต่อสถานการณ์ของพื้นที่และอาชีพของตนเองอย่างไร และ

นำเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาจากมุมมองของแต่ละอาชีพ เพื่อหาข้อสรุปร่วมกัน นำเสนอโดยแสดง

บทบาทสมมติ

4. อภิปรายรว่ มกันในชนั้ เรยี นเพื่อหาขอ้ สรุปเก่ยี วกับประโยชนข์ องคำพยากรณ์อากาศ

ตารางบันทึกผลการทดลอง

คำพยากรณ์ องคป์ ระกอบลมฟ้าอากาศ

253

อภิปราย/สรุปผลการทดลอง
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

คำถามท้ายกิจกรรม
1. คำพยากรณ์อากาศบอกขอ้ มูลอะไรบ้าง
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

สมาชกิ ในกลมุ่
ม.1/.......

ชอ่ื -สกลุ ........................................................................................................ เลขท่ี ...........
ชอ่ื -สกลุ ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชื่อ-สกุล ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชื่อ-สกุล ........................................................................................................ เลขท่ี ...........
ชื่อ-สกุล ........................................................................................................ เลขท่ี ...........
ชื่อ-สกุล ........................................................................................................ เลขท่ี ...........

254

ใบสำรวจความรู้ เร่อื ง การพยากรณ์อากาศ
เทคนคิ การเรยี นรู้ KWL

Know (K) Want to know (W) Learned (L)
ฉันรู้อะไรบ้างเกี่ยวกับการ ฉนั ตอ้ งการรอู้ ะไรอกี บ้างเกย่ี วกบั ฉันเรียนรู้อะไรบ้างเกย่ี วกับ

พยากรณอ์ ากาศ การพยากรณอ์ ากาศ การพยากรณอ์ ากาศ

ชอ่ื -สกลุ .........................................................................................................ชั้น ม.1/....... เลขที่ ...........

255

แผนการจดั การเรียนร้ทู ่ี 16

กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 1

รายวิชาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี รหัสวิชา ว21102

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 6 เรือ่ ง กระบวนการเปลีย่ นแปลงลมฟา้ อากาศ เวลา 27 ชัว่ โมง

หนว่ ยการเรยี นรู้ย่อยท่ี 6.2 เรอื่ ง พายุ เวลา 3 ชั่วโมง

ครผู ู้สอน นางสาวธิพาพร บตุ รอนิ ทร์ ภาคเรียนที่ 2 ปกี ารศึกษา 2564

1. มาตรฐานการเรยี นรูแ้ ละตวั ช้ีวัด

ว 3.2 เข้าใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพกาแล็กซี

ดาวฤกษ์ และระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธ์ภายในระบบสุริยะที่ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตและการประยุกต์ใช้

เทคโนโลยอี วกาศ

ชั้น ตวั ช้วี ัด สาระการเรียนรูแ้ กนกลาง

ม.1 3. เปรยี บเทยี บกระบวนการเกดิ • พายุฝนฟ้าคะนอง เกิดจากการที่อากาศที่มีอุณหภูมิและ

พายุฝน ฟ้าคะนองและพายุ ความชื้นสูงเคลื่อนที่ขึ้นสู่ระดับความสูงที่มีอุณหภูมิต่ำลง

หมุนเขตร้อน และผลท่ีมีต่อ จนกระทั่งไอน้ำในอากาศเกิดการควบแน่นเป็นละอองน้ำ

ส่งิ มชี วี ิตและสิ่งแวดล้อมรวมทั้ง และเกดิ ต่อเนอ่ื งเป็นเมฆขนาดใหญ่ พายฝุ นฟา้ คะนองทำให้

นำเสนอแนวทางการปฏิบัติตน เกิดฝนตกหนัก ลมกรรโชกแรง ฟ้าแลบฟ้าผ่า ซึ่งอาจ

ใหเ้ หมาะสมและปลอดภยั กอ่ ใหเ้ กดิ อันตรายตอ่ ชีวติ และทรัพย์สิน

• พายุหมุนเขตร้อน เกิดเหนือมหาสมุทรหรือทะเลที่น้ำมี

อุณหภูมิสูง ตั้งแต่ 26 - 27 องศาเซลเซียส ขึ้นไป ทำให้

อากาศทีม่ อี ุณหภูมิและความชนื้ สูงบริเวณน้นั เคลอ่ื นที่สูงขึ้น

อยา่ งรวดเร็วเปน็ บรเิ วณกว้าง อากาศจากบริเวณอ่ืนเคลื่อน

เข้ามาแทนที่และพัดเวยี นเข้าหาศูนยก์ ลางของพายุ ยิ่งใกล้

ศนู ย์กลาง อากาศจะเคลอ่ื นทีพ่ ดั เวียนเกือบเป็นวงกลมและ

มีอัตราเร็วสูงทีส่ ุด พายุหมุนเขตร้อนทำให้เกิดคลื่นพายุซัด

ฝั่ง ฝนตกหนัก ซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิต และ

ทรัพย์สิน จึงควรปฏิบัติตนให้ปลอดภัยโดยติดตามข่าวสาร

การพยากรณ์อากาศ และไม่เขา้ ไปอยใู่ นพ้นื ทีท่ ีเ่ สย่ี งภัย

256

2. สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด
ลมฟ้าอากาศมีการเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา เมื่อองค์ประกอบของลมฟ้าอากาศมีการ

เปลี่ยนแปลงไป บางครั้งการเปล่ียนแปลงลมฟ้าอากาศจะเกิดอย่างรุนแรงซึ่งส่งผลกระทบต่อมนษุ ย์และ
สิ่งแวดลอ้ มอยา่ งมาก สำหรับประเทศไทยพบการเปล่ียนแปลงลมฟ้าอากาศ ได้แก่ พายุฝนฟ้าคะนองและ
พายุหมุนเขตร้อน ซึ่งพายุทั้งสองมีกระบวนการเกิดและผลกระทบ ทั้งเหมือนและแตกต่างกัน ลมฟ้า
อากาศเปน็ สภาวะของอากาศทเี่ กิดขึน้ ในพ้นื ท่ีหน่ึง ๆ ในช่วงเวลาหนึง่ เกดิ การเปลีย่ นแปลงไดด้ งั ท่ีกล่าวมา
ภูมิอากาศเป็นลักษณะลมฟ้าอากาศโดยเฉลี่ยของพื้นที่หนึ่ง ๆ ในแต่ละช่วงเวลามีการเปลี่ยนแปลงได้
เช่นกัน ปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศมีทั้งปัจจัยทางธรรมชาติและกิจกรรมของมนุษย์
การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศแม้ไม่ได้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วเหมือนดังการเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศ แต่ก็
ส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อมอย่างมาก มนุษย์จำเป็นต้องเรียนรู้สถานการณ์ผลกระทบ
และแนวทางในการปฏิบัติตนภายใต้การเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศ และการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ
เพอื่ ให้มนษุ ย์และสิง่ แวดล้อมดำรงอยไู่ ดอ้ ยา่ งปลอดภยั และยัง่ ยืน

3. จุดประสงค์การเรยี นรู้
หลังจากจบกิจกรรมการจดั การเรยี นร้นู กั เรยี นสามารถ
1. อธบิ ายกระบวนการเกิดพายุฝนฟ้าคะนอง พายหุ มนุ เขตร้อน และผลท่มี ตี อ่ ส่ิงมชี วี ติ และ
สิ่งแวดลอ้ มได้ (K)
2. รวบรวมขอ้ มลู และเปรียบเทียบกระบวนการเกดิ พายุฝนฟ้าคะนอง พายหุ มุนเขตรอ้ นได้ (P)
3. มีความรับผดิ ชอบในงานทไี่ ดร้ บั มอบหมาย แสดงความคิดเห็นภายในกลุ่ม และยอมรบั ฟงั
ความคดิ เห็นของผูอ้ ื่น (A)

4. สาระการเรียนรู้
ลมมรสุม เกิดจากความแตกต่างของความกดอากาศระหว่างทวีปกับมหาสมุทร มีช่วงเวลาการ

เกดิ นานและเกิดเป็นบริเวณกว้าง ประเทศไทยได้รบั อทิ ธพิ ลจากลมมรสุม 2 ชนดิ คอื ลมมรสุมตะวันออก
เฉียงใต้หรอื มรสมุ ฤดรู ้อน ซึ่งกอ่ ใหเ้ กิดฝนตกและลมมรสุมตะวันออกเฉยี งเหนอื หรือมรสุมฤดูหนาว ทำให้มี
อากาศหนาวเย็นและแห้งแล้งทวั่ ไป

257

พายุหมุนเขตร้อน เกิดจากความกดอากาศ 2 บริเวณ ที่มีความแตกต่างกันมาก ส่งผลให้อากาศ
เคลือ่ นตัวจากบริเวณท่ีมีความกดอากาศสงู ไปยังบรเิ วณทม่ี ีความกดอากาศต่ำกว่า ในลักษณะที่หมุนเข้าสู่
ศูนย์กลาง โดยจะเกิดในบรเิ วณมหาสมทุ รและทะเลเขตร้อนเทา่ น้ัน

พายฝุ นฟ้าคะนอง เป็นปรากฏการณท์ เ่ี กดิ พายุลมแรง ฝนตกหนัก เกดิ ฟ้าแลบ ฟ้าร้องและฟา้ ผ่า

5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
1. ความสามารถในการส่อื สาร
2. ความสามารถในการคดิ
3. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์
1. มีวนิ ัย
2. ใฝเ่ รยี นรู้
3. มุ่งมนั่ ในการทำงาน

7. กจิ กรรมการเรยี นรู้
วิธีการสบื เสาะหาความรู้ (Inquiry Method : 5E)
7.1 ขัน้ สร้างความสนใจ (Engagement)
1. ครทู บทวนเนือ้ หาบทเรียน เร่อื ง ลมฟ้าอากาศและองค์ประกอบลมฟ้าอากาศ
2. ครูกระตุ้นความสนใจของนักเรียนโดยต้ังประเด็น ให้นกั เรยี นร่วมกันอภปิ รายดงั น้ี
• นักเรียนคดิ วา่ ในรอบ 1 ปี ประเทศไทยได้รับความเสยี หายจากผลกระทบของลมฟา้ อากาศ

มมี ูลคา่ ประมาณเทา่ ใด (นกั เรียนตอบตามความเขา้ ใจ)
3. ให้นักเรียนสังเกตดูภาพเกี่ยวกับผลกระทบของเฮอริเคนแซนดี้และพายุไต้ฝุ่นเกย์ เพื่อสร้าง

ความสนใจพร้อมทงั้ อ่านเน้ือหานำเรือ่ งในหนังสอื เรยี นวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม.1 เล่ม 2 หน้า 162
แลว้ ตอบคำถามตอ่ ไปนี้

• มนุษย์ได้รับผลกระทบจากพายุและการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอากาศอย่างไร (นักเรียน
ตอบตามความคดิ เหน็ ของตนเอง)

258

4. ครูแจ้งจุดประสงค์ของบทเรียน และขอบเขตเนื้อหา เป้าหมายการเรียนรู้และแนวทางการ
ประเมินที่นักเรียนจะได้เรียนรู้ในบทเรียนนี้ (นักเรียนจะได้ศึกษากระบวนการ เกิดพายุฝนฟ้าคะนอง
พายหุ มนุ เขตร้อน สถานการณ์การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ เพ่อื ใหน้ กั เรียนเรยี นร้กู ระบวนการทเี่ กี่ยวข้อง
กับสถานการณด์ งั กลา่ ว และนำความร้ไู ปใช้ประโยชน์ในการปฏบิ ัติตนให้เหมาะสม ปลอดภยั รวมทัง้ การ
ปฏิบัตติ นเพื่อลดการเกิด หรือลดความรนุ แรงของสถานการณด์ งั กลา่ ว)

5. เช่อื มโยงสู่การเรยี นรเู้ ร่อื งที่ 1 พายุ โดยให้นักเรียนดภู าพท่ี 6.29 เป็นภาพเก่ยี วกับ พายุฝนฟ้า
คะนองและพายุหมุนเขตร้อน ใหน้ กั เรยี นสงั เกตจากนัน้ ครถู ามคำถามสรา้ งความสนใจ เช่น

• พายุ ทง้ั สองมคี วามแตกต่างกันอย่างไร (นกั เรยี นตอบตามความเขา้ ใจของตนเอง)
• พายใุ ด สรา้ งอันตรายต่อมนุษยม์ ากกว่ากนั (นกั เรยี นตอบตามความเขา้ ใจของตนเอง)
6. ให้นกั เรยี นทำกจิ กรรมทบทวนความรู้ก่อนเรียนในหนังสอื เรียนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม.
1 เลม่ 2 หนา้ 164
7. ครใู ชค้ ำถามเพือ่ เชอื่ มโยงเข้าส่กู ิจกรรมท่ี 6.9 พายุฝนฟา้ คะนองและพายุหมุนเขตร้อนเกิดขึ้น
ได้อย่างไร โดยต้ังประเดน็ สร้างความสนใจวา่ พายใุ นประเทศไทยทีพ่ บบ่อยคอื พายุฝนฟา้ คะนอง และพายุ
หมุนเขตรอ้ น ซ่ึงนกั เรียนจะได้เรียนร้เู ก่ียวกับพายุท้งั สอง ในกิจกรรมตอ่ ไปนี้

7.2 ขนั้ สำรวจและคน้ หา (Exploration)
1. ครใู หน้ ักเรียนแบ่งกลมุ่ 5 กล่มุ เพอื่ ทำกิจกรรมที่ 6.9 พายุฝนฟา้ คะนองและพายหุ มุนเขตรอ้ น
เกิดขนึ้ ได้อยา่ งไร
2. ให้นกั เรยี นอา่ นวิธีการดำเนนิ กิจกรรมในหนงั สอื เรียน จากนั้นครใู ชค้ ำถามถามนกั เรียนเพอ่ื
ตรวจสอบความเข้าใจจากการอ่านดังนี้

• กจิ กรรมน้ีเกี่ยวกับเรื่องอะไร (กระบวนการเกดิ และผลกระทบของพายุฝนฟา้ คะนอง และ
พายหุ มุนเขตร้อน)

• กจิ กรรมนม้ี ีจุดประสงค์อย่างไร (นกั เรียนตอบตามความคดิ ของตนเอง)
• วิธีดำเนินกิจกรรมมีขั้นตอนโดยสรุปอย่างไร (อ่านข้อความการเกิดพายุฝนฟ้าคะนอง
วิเคราะห์และวาดภาพอธิบาย กระบวนการเกดิ สังเกตภาพพายุหมุนเขตร้อน วิเคราะห์และเขียนอธบิ าย
กระบวนการเกิด รวบรวมข้อมูล กระบวนการเกิดพายุฝนฟ้าคะนองและพายุหมุนเขตร้อน จากน้ัน
นำเสนอ)
3. ครคู วรอธิบายเพ่ิมเติมในประเด็นที่นกั เรยี นยังตอบไมค่ รบถว้ น

259

4. ให้นักเรียนวิเคราะหแ์ ละอธิบายกระบวนการเกิดพายุฝนฟา้ คะนอง และพายหุ มุนเขตร้อนจาก
ข้อมูลทีก่ ำหนดใหใ้ นหนงั สอื เรยี น

5. ให้นักเรียนรวบรวมข้อมูลกระบวนการเกิดพายุทั้งสองจากแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้หรือจาก
หนงั สอื เรยี น

6. ครูเดินสำรวจการทำกิจกรรมและกระตุ้นให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ เพื่อให้ได้
ขอ้ มลู ทม่ี ากพอ สำหรบั การวิเคราะหก์ ระบวนการเกิดพายุ

7.3 ข้นั อธบิ ายและลงข้อสรุป (Explanation)
1. ใหน้ ักเรยี นแตล่ ะกล่มุ นำเสนอผลการทำกิจกรรม
2. ให้นักเรยี นตอบคำถามทา้ ยกจิ กรรม จากน้นั นำเสนอ และอภิปรายคำตอบร่วมกนั
3. ให้นักเรียนอ่านข้อมูลเพิ่มเติมในหนังสือเรียน และตอบคำถามระหว่างเรียน จากนั้นครูและ
นกั เรยี นร่วมกนั อภปิ ราย และสรปุ ส่ิงทไี่ ด้เรยี นรเู้ พื่อให้ไดข้ ้อสรุปวา่ กระบวนการเกิดพายุฝนฟา้ คะนองเกดิ
จากอากาศมีอุณหภูมิสูงขึ้นทำให้น้ำระเหยเพิ่มขึ้นและลอยสูงขึ้น ไอน้ำในอากาศเกิดการควบแน่นเป็น
ละอองน้ำเกิดเป็นเมฆขนาดใหญ่จากนั้น จะเกิดฝนตกหนัก ฟ้าแลบ ฟ้าผ่า หรืออาจเกิดลูกเห็บตก
กระบวนการเกิดพายุหมุนเขตรอ้ น เกดิ จากอณุ หภมู ิเหนอื นำ้ ทะเลเพม่ิ สูงข้ึน ทำให้เกดิ ไอนำ้ ในปริมาณมาก
และ เคลื่อน ที่สูง ขึ้น อย่างรว ดเร็ว ท ำให้อ าก าศบริเว ณรอ บ ๆ เคลื่อ น เข้ามาแทนท่ี
จึงเห็นเป็นเกลียวขนาดใหญ่ พายุฝนฟ้าคะนองและพายุหมุนเขตร้อนมีผลกระทบต่อมนุษย์และ
สิ่งแวดล้อมทั้งด้านบวก และลบ เช่น เกิดฝนตกช่วยในการทำการเกษตร หรือเกิดน้ำท่วมสร้างความ
เสียหายแก่ชีวิตและทรัพยส์ นิ เป็นจำนวนมาก

7.4 ขนั้ ขยายความรู้ (Elaboration)
1. ครอู ธบิ ายเพม่ิ เตมิ การเกดิ ฟา้ แลบ ฟา้ รอ้ ง และฟา้ ผ่า เกิดไดอ้ ยา่ งไร ดังน้ี

- ฟา้ แลบ เกดิ จาก การแลกเปลยี่ นประจไุ ฟฟา้ ภายในก้อนเมฆ หรอื ระหว่างก้อนเมฆ
- ฟ้าผา่ เกิดจาก การแลกเปลยี่ นประจุไฟฟ้าระหวา่ งเมฆคิวมโู ลนมิ บสั กับพนื้ โลก
- ฟา้ ร้อง เกิดจาก การขยายตวั อย่างรวดเร็วของอากาศจนเกิดเปน็ เสยี งดัง เนอื่ งจากเม่ือ
เกิดฟา้ แลบหรือฟา้ ผา่ อากาศโดยรอบจะมอี ุณหภมู สิ ูงมาก และอาจจะสงู ถึง 30,000 องศาเซลเซียส
2. ครูอธิบายถึงการเรียกช่ือพายุหมนุ เขตร้อน และพายุในซกี โลกเหนือและซีกโลกใต้แตกต่างกัน
อย่างไร

260

7.5 ขัน้ ประเมินผล (Evaluation)
1. ครูประเมินการเรียนรู้ของนักเรียน ดังนี้ สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนขณะทำงานร่วมกัน
สังเกตการตอบคำถามของนกั เรยี นในชัน้ เรยี น สังเกตการตอบคำถามจากกจิ กรรม
2. ครูตรวจกิจกรรมที่ 6.9 พายุฝนฟา้ คะนองและพายหุ มุนเขตร้อนเกดิ ข้ึนได้อยา่ งไร

8. สอื่ /แหล่งการเรยี นรู้
1. หนังสือเรียนรายวชิ าพ้ืนฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เลม่ 2 ชั้นมธั ยมศึกษาปที ี่ 1 (สสวท.)
2. ใบกจิ กรรมท่ี 6.9 พายุฝนฟา้ คะนองและพายุหมุนเขตรอ้ นเกิดขึ้นไดอ้ ยา่ งไร
3. แหล่งสบื ค้นขอ้ มูล เช่น กรมอุตนุ ยิ มวทิ ยา www.tmd.go.th

9. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้

จุดประสงค์การเรยี นรู้ วิธีการวดั เครอื่ งมือท่ีใช้วดั เกณฑ์การประเมนิ
- คำถาม ผา่ นเกณฑร์ อ้ ยละ
ดา้ นความรู้ (K) - การตอบคำถามใน - ใบกิจกรรมท่ี 6.9 70 ขน้ึ ไป

1. อธบิ ายกระบวนการเกดิ พายุ ชั้นเรยี น

ฝนฟ้าคะนอง พายุหมนุ เขตรอ้ น - ตรวจใบกิจกรรมที่

และผลที่มีตอ่ สิง่ มีชวี ติ และ 6.9

ส่ิงแวดลอ้ มได้

ดา้ นทกั ษะกระบวนการ (P) - สังเกตพฤตกิ รรม - แบบสังเกต ผา่ นเกณฑร์ อ้ ยละ
พฤตกิ รรม 70 ขน้ึ ไป
1. รวบรวมข้อมลู และ - ตรวจใบกิจกรรมที่ - ใบกจิ กรรมที่ 6.9

เปรยี บเทยี บกระบวนการเกิด 6.9

พายุฝนฟา้ คะนอง พายหุ มุนเขต

รอ้ นได้

ด้านคุณลกั ษณะ (A) - การตอบคำถามใน - คำถาม ผา่ นเกณฑ์ระดบั ดี

1. มคี วามรับผิดชอบในงานที่ ชัน้ เรยี น - แบบสงั เกต ขึน้ ไป

ได้รับมอบหมาย แสดงความ - สังเกตพฤติกรรม พฤติกรรมการทำงาน

คิดเห็นภายในกลมุ่ และยอมรับ กลุ่ม

ฟังความคิดเหน็ ของผู้อนื่

261

แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลมุ่

คำชี้แจง: ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของผูเ้ รยี นในระหวา่ งการทำกจิ กรรม แลว้ ขีด  ลงในทช่ี ่องให้

คะแนน

กลมุ่ ท่ี ............................................................

ช่อื - สกุล มสี ว่ นรว่ มใน ยอมฟงั ความ รบั ผดิ ชอบใน ใหค้ วาม มขี ้นั ตอนใน คะแนน
การแสดง คดิ เห็นของ งานที่ไดร้ บั ร่วมมือในการ การทำงาน รวม
ความคิดเห็น มอบหมาย อยา่ งเป็น 15
ผู้อืน่ ทำงาน คะแนน
ระบบ

321321321321321

ลงช่อื .....................................................................ผูป้ ระเมนิ
วันท่ี.................เดอื น.................................. พ.ศ. ....................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน 3 คะแนน
พฤติกรรมที่ทำเปน็ ประจำ 2 คะแนน
พฤตกิ รรมทท่ี ำเป็นบางครั้ง
พฤตกิ รรมทท่ี ำนอ้ ยคร้ัง 1 คะแนน

เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ

12-15 ดมี าก

11-13 ดี

8-10 พอใช้

ตำ่ กวา่ 8 ปรับปรงุ

262

263

264

กิจกรรมท่ี 6.9 พายุฝนฟ้าคะนองและพายุหมนุ เขตรอ้ นเกิดขน้ึ ไดอ้ ยา่ งไร
จุดประสงค์ของกิจกรรม

รวบรวมขอ้ มลู เพอื่ อธิบายและเปรียบเทยี บกระบวนการเกิดพายุฝนฟ้าคะนอง และพายุหมุนเขต
รอ้ น
วิธีการดำเนนิ กิจกรรม

1. อ่านข้อความการเกิดพายุฝนฟ้าคะนองต่อไปนี้ “อากาศร้อนน้ำระเหยกลายเป็นไอน้ำได้มาก
อากาศร้อนข้ึนจะลอยตัวสูงขึ้นอย่างรวดเร็วถึงระดับท่ีอุณหภูมิต่ำ ไอน้ำเกิดการควบแน่นเป็นละอองน้ำ
ปริมาณมหาศาล เกิดเป็นเมฆขนาดใหญ่ และฝนตกหนัก” วิเคราะห์และวาดภาพอธบิ ายการเกิดพายฝุ น
ฟ้าคะนองจากข้อความดงั กล่าว

2. สังเกตภาพพายุหมุนเขตร้อนด้านล่าง วิเคราะห์และเขียนอธิบายเกี่ยวกับพายุหมุนเขตร้อน
จากภาพในประเด็นตา่ ง ๆ เชน่ แหล่งทเี่ กิด อัตราเรว็ ลม ลกั ษณะ รปู รา่ ง

3. รวบรวมข้อมูลกระบวนการเกิดพายุฝนฟ้าคะนองและพายุหมุนเขตร้อนจากแหล่งข้อมูลท่ี
เช่อื ถอื ได้

4. นำข้อมูลการเกิดพายุฝนฟ้าคะนอง พายุหมุนเขตร้อน มาจัดกระทำในรูปแบบต่าง ๆ ท่ี
นา่ สนใจและนำเสนอต่อช้ันเรยี น

265

ตารางบันทกึ ผลการทดลอง

อภิปราย/สรปุ ผลการทดลอง
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

266

คำถามท้ายกจิ กรรม
1. กระบวนการเกดิ พายฝุ นฟ้าคะนองและพายหุ มนุ เขตร้อน จากการอภิปรายเหมือนและแตกต่าง จากที่
ไดร้ วบรวมมาอยา่ งไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
2. พายฝุ นฟา้ คะนองและพายุหมนุ เขตรอ้ นมีกระบวนการเกดิ เหมอื นและแตกตา่ งกนั อยา่ งไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

สมาชกิ ในกล่มุ
ม.1/.......

ชอ่ื -สกุล ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชอ่ื -สกุล ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชอ่ื -สกุล ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชอ่ื -สกุล ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ช่ือ-สกุล ........................................................................................................ เลขท่ี ...........
ช่อื -สกุล ........................................................................................................ เลขท่ี ...........

267

แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 17

กลมุ่ สาระการเรียนรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

รายวชิ าวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รหสั วิชา ว21102

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 6 เรอ่ื ง กระบวนการเปลีย่ นแปลงลมฟา้ อากาศ เวลา 27 ชัว่ โมง

หน่วยการเรียนรยู้ อ่ ยท่ี 6.2 เร่อื ง การเปลี่ยนแปลงอณุ หภมู โิ ลก (1) เวลา 3 ชัว่ โมง

ครูผูส้ อน นางสาวธิพาพร บตุ รอนิ ทร์ ภาคเรยี นที่ 2 ปกี ารศึกษา 2564

1. มาตรฐานการเรยี นรู้และตวั ชี้วัด

ว 3.2 เข้าใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพกาแล็กซี

ดาวฤกษ์ และระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธ์ภายในระบบสุริยะที่ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตและการประยุกต์ใช้

เทคโนโลยีอวกาศ

ช้ัน ตวั ชี้วัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง

ม.1 6. อธิบายสถานการณ์และ • ภมู ิอากาศโลกเกดิ การเปล่ียนแปลงอย่างต่อเน่ืองโดยปัจจัย

ผลกระทบการเปลี่ยนแปลง ทางธรรมชาติ แต่ปจั จุบนั การเปล่ยี นแปลงภมู อิ ากาศเกิดขึ้น

ภูมิอากาศโลกจาก ข้อมูลที่ อย่างรวดเร็ว เนอ่ื งจากกิจกรรมของมนษุ ย์ในการปลดปล่อย

รวบรวมได้ แก๊ส เรือนกระจกสู่บรรยากาศ แก๊สเรือนกระจกที่ถูก

7. ตระหนักถึงผลกระทบของ ปลดปล่อยมากที่สุด ได้แก่ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ซึ่ง

การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลก หมนุ เวียนอยใู่ นวฏั จกั รคาร์บอน

โดยนำเสนอแนวทางการปฏบิ ัติ • การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกก่อให้เกิดผลกระทบต่อ

ตนภายใต้การเปลี่ยนแปลง สิ่งมีชีวิต และสิ่งแวดล้อม เช่น การหลอมเหลวของน้ำแข็ง

ภูมอิ ากาศโลก ขว้ั โลก การเพ่มิ ข้ึนของระดับทะเล การเปลีย่ นแปลงวัฏจักร

น้ำ การเกิดโรคอุบัติใหม่และอุบัติซ้ำ และการเกิดภัยพิบัติ

ทางธรรมชาติที่รุนแรง ขึ้นมนุษย์จึงควรเรียนรูแ้ นวทางการ

ปฏบิ ตั ติ นภายใต้สถานการณด์ งั กล่าว ทั้งแนวทางการปฏิบัติ

ตนให้เหมาะสมและแนวทางการลดกิจกรรมที่ส่งผลต่อการ

เปล่ยี นแปลงภูมิอากาศโลก

268

2. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด
ลมฟ้าอากาศมีการเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา เมื่อองค์ประกอบของลมฟ้าอากาศมีการ

เปลี่ยนแปลงไป บางครั้งการเปล่ียนแปลงลมฟ้าอากาศจะเกิดอย่างรุนแรงซึ่งส่งผลกระทบต่อมนษุ ยแ์ ละ
สิง่ แวดล้อมอยา่ งมาก สำหรบั ประเทศไทยพบการเปล่ียนแปลงลมฟ้าอากาศ ได้แก่ พายฝุ นฟ้าคะนองและ
พายุหมุนเขตร้อน ซึ่งพายุทั้งสองมีกระบวนการเกิดและผลกระทบ ทั้งเหมือนและแตกต่างกัน
ลมฟ้าอากาศเปน็ สภาวะของอากาศที่เกิดข้นึ ในพนื้ ที่หนึ่ง ๆ ในช่วงเวลาหนึ่งเกิดการเปลี่ยนแปลงได้ ดังที่
กล่าวมา ภูมิอากาศเป็นลักษณะลมฟ้าอากาศโดยเฉลี่ยของพื้นที่หนึ่ง ๆ ในแต่ละช่วงเวลามีการ
เปล่ยี นแปลงได้เชน่ กนั ปจั จัยท่ีทำให้เกิดการเปล่ียนแปลงภูมอิ ากาศมีทัง้ ปัจจัยทางธรรมชาติและกิจกรรม
ของมนุษย์ การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศแม้ไม่ได้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วเหมือนดังการเปลี่ยนแปลงลมฟ้า
อากาศ แต่ก็ส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อมอย่างมาก มนุษย์จำเป็นต้องเรียนรู้สถานการณ์
ผลกระทบ และแนวทางในการปฏิบัติตนภายใต้การเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศ และการเปลี่ยนแปลง
ภูมอิ ากาศ เพือ่ ให้มนุษย์และสง่ิ แวดลอ้ มดำรงอยไู่ ดอ้ ย่างปลอดภัยและยั่งยนื

3. จุดประสงค์การเรยี นรู้
หลังจากจบกิจกรรมการจดั การเรยี นรู้นกั เรยี นสามารถ
1. อธบิ ายสถานการณ์การเปลยี่ นแปลงภูมอิ ากาศโลก และยกตัวอยา่ งผลกระทบตอ่ สิ่งมชี ีวิต
และสิง่ แวดล้อม (K)
2. วิเคราะหข์ ้อมลู เกย่ี วกับการเปลี่ยนแปลงภมู ิอากาศโลกได้ (P)
3. มีความรบั ผิดชอบในงานท่ีได้รบั มอบหมาย แสดงความคิดเหน็ ภายในกลุ่ม และยอมรับฟงั
ความคดิ เห็นของผู้อน่ื (A)

4. สาระการเรยี นรู้
การเปลย่ี นแปลงภมู ิอากาศโลก (Climate Change) คือ การเปลีย่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศท่วั โลก

โดยเฉลี่ยในชว่ งเวลาที่ยาวนาน ซึ่งอาจนับชว่ งเวลาเป็นระยะสิบปี ร้อยปี หรือพันปี ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัจจยั
หรือสาเหตุที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงนั้น ๆ เช่น อุกกาบาตชนโลก อาจส่งผลให้ภูมิอากาศโลก
เปลยี่ นแปลงได้ในช่วงหลายสิบปี ขณะที่มลภาวะทางอากาศ อาจทำให้ภูมิอากาศของโลกเปล่ียนแปลงได้
ในชว่ งร้อยปี เป็นต้น

269

สาเหตุและปัจจัยทีท่ ำใหเ้ กิดการเปลี่ยนแปลงภูมอิ ากาศโลก สามารถแบ่งสาเหตุและปจั จัยที่ทำ
ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลก เป็น 2 ปัจจัยหลัก ๆ นั่นคือ ปัจจัยทางธรรมชาติ และปัจจัยที่เกิด
จากมนษุ ย์ โดยปจั จัยทางธรรมชาติท่ีทำให้เกิดการเปล่ียนแปลง ไดแ้ ก่ ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติต่าง ๆ
เช่น การเปลี่ยนแปลงวงโคจรของโลกที่หมุนรอบดวงอาทิตย์ อุกกาบาตชนโลก เป็นต้น ส่วนปัจจัยที่เกดิ
จากมนุษย์นั้นเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากกิจกรรมต่าง ๆ ของมนุษย์ทำให้เกิดมลภาวะทางอากาศ
เพิ่มขึ้นอย่างตอ่ เน่ือง และส่งผลให้ภูมิอากาศของโลกเปล่ียนแปลงได้ เช่น การปล่อยแก๊สเรือนกระจก ท่ี
เปน็ สาเหตุของภาวะโลกร้อน เปน็ ตน้

ภูมิอากาศโลกเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องโดยปัจจัยทางธรรมชาติ แต่ปัจจุบันการ
เปล่ียนแปลงภมู อิ ากาศเกิดข้ึนอยา่ งรวดเร็วเน่ืองจากกิจกรรมของมนุษย์ในการปลดปล่อยแก๊สเรือนกระจก
สู่บรรยากาศ แก๊สเรือนกระจกที่ถูกปลดปล่อยมากท่ีสุด ได้แก่ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ ซึ่งหมุนเวียนอยู่
ในวัฏจักรคาร์บอน การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม
เช่น การหลอมเหลวของน้ำแข็งขั้วโลก การเพิ่มขึ้นของระดับทะเล การเปลี่ยนแปลงวัฏจักรน้ำ การเกิด
โรคอุบัติใหม่และอุบตั ิซำ้ และการเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติท่ีรุนแรงขึน้ มนุษยจ์ ึงควรเรียนรู้แนวทางการ
ปฏบิ ตั ติ นภายใตส้ ถานการณด์ ังกล่าว ท้งั แนวทางการปฏบิ ตั ิตนให้เหมาะสมและแนวทางการลดกิจกรรมที่
ส่งผลตอ่ การเปล่ียนแปลงภมู ิอากาศโลก

5. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรียน
1. ความสามารถในการสื่อสาร
2. ความสามารถในการคดิ
3. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

6. คุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์
1. มวี ินัย
2. ใฝเ่ รยี นรู้
3. มงุ่ ม่นั ในการทำงาน

270

7. กจิ กรรมการเรียนรู้
วิธีการสบื เสาะหาความรู้ (Inquiry Method : 5E)
7.1 ขัน้ สรา้ งความสนใจ (Engagement)
1. ครูนำเขา้ สูบ่ ทเรยี น โดยการถามคำถามตอ่ ไปน้ี
• เดือนนีเ้ ป็นเดอื นกุมภาพันธ์ นักเรียนคิดวา่ ปกติเดือนกุมภาพันธ์จัดอยู่ในฤดูกาลอะไร

(ฤดหู นาว)
• นักเรียนลองคิดดูว่า ทำไมเดือนนี้ถึงร้อนอบอ้าว และมีอุณหภูมิสูงเหมือนฤดูร้อน

(เพราะในปจั จบุ ันโลกมีอณุ หภูมิสูงขนึ้ )
• สาเหตุท่ีโลกมีอณุ หภมู เิ พิ่มขึน้ เราเรียกอกี อยา่ งหนงุ่ ว่าภาวะอะไร (ภาวะโลกรอ้ น)
• นกั เรียนรู้หรอื ไมว่ า่ ภาวะโลกร้อนเกดิ ได้อยา่ งไร (นกั เรยี นตอบตามความเขา้ ใจ)

2. ให้นักเรียนสังเกตดูภาพที่เกี่ยวข้อง กับการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลก เช่น ภาพนำเรื่อง
เกี่ยวกับน้ำแข็งขั้วโลกหลอมเหลวและผลกระทบต่อหมีขั้วโลกเป็นต้น ให้นักเรียนสังเกตพร้อมทั้งอ่าน
เนือ้ หานำเรอื่ งในหนงั สอื เรียนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม.1 เล่ม 2 หนา้ 171 แล้วตอบคำถามต่อไปนี้

• การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกคืออะไร ใครได้รับผลกระทบบ้าง (นักเรียนตอบตาม
ความเขา้ ใจ)

3. ให้นกั เรียนทำกิจกรรมทบทวนความรู้ก่อนเรยี นในหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม.
1 เลม่ 2 หนา้ 171

4. ให้นกั เรยี นอ่านข้อมลู เก่ยี วกบั ลมฟา้ อากาศและภูมิอากาศในหนังสอื เรียน ตอบคำถามระหว่าง
เรียนและอภิปรายรว่ มกัน เพื่อให้ได้ขอ้ สรุปวา่ ลมฟ้าอากาศ คือสภาวะอากาศ ณ พื้นที่หนึ่ง ในช่วงเวลา
หนึ่ง ภูมอิ ากาศ คอื สภาวะอากาศ โดยท่ัวไปของพืน้ ทห่ี นง่ึ หรือแบบรูปลมฟ้าอากาศของพน้ื ทห่ี น่ึง ซึ่งได้
จากคา่ เฉล่ียลมฟา้ อากาศในช่วงเวลานาน ๆ ตงั้ แต่ 30 ปี

5. ครูใช้คำถามเพื่อเชื่อมโยงเข้าสู่กิจกรรมท่ี 6.10 ภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงได้หรือไม่ โดยตั้ง
ประเดน็ สร้างความสนใจวา่ ลมฟา้ อากาศมกี ารเปลี่ยนแปลงได้ทุกวัน สำหรบั ภมู ิอากาศซ่งึ เป็นแบบรูปลม
ฟ้าอากาศของพื้นท่หี นง่ึ ๆ สามารถเปล่ียนแปลงได้หรอื ไม่ ซึ่งนักเรยี นจะได้เรยี นร้ใู นกิจกรรมต่อไปน้ี

271

7.2 ขน้ั สำรวจและค้นหา (Exploration)
1. ครูใหน้ กั เรยี นแบ่งกล่มุ 5 กลุ่ม เพ่ือทำกจิ กรรมท่ี 6.10 ภูมิอากาศเปล่ียนแปลงได้หรือไม่
2. ใหน้ กั เรียนอ่านวธิ ีการดำเนนิ กิจกรรมในหนังสอื เรยี น จากนน้ั ครูใช้คำถามถามนกั เรยี นเพ่อื
ตรวจสอบความเขา้ ใจจากการอ่านดงั น้ี

• กจิ กรรมนีเ้ กย่ี วกบั เร่ืองอะไร (สถานการณ์การเปลีย่ นแปลงภมู ิอากาศโลก)
• กจิ กรรมนีม้ จี ดุ ประสงคอ์ ย่างไร (นกั เรียนตอบตามความคดิ ของตนเอง)
• วิธีดำเนินกิจกรรมมีขั้นตอนโดยสรุปอย่างไร (วิเคราะห์สถานการณ์การเปลี่ยนแปลง
ภูมอิ ากาศโลกจากขอ้ มลู ทก่ี ำหนด และอธบิ ายวา่ ภมู อิ ากาศโลกมกี ารเปล่ียนแปลงหรือไม่และสถานการณ์
ดงั กลา่ วสง่ ผลตอ่ สิง่ มีชวี ิตและส่ิงแวดลอ้ มอยา่ งไร)
3. ครูควรอธิบายเพม่ิ เติมในประเดน็ ทน่ี กั เรยี นยงั ตอบไม่ครบถว้ น
4. ใหน้ ักเรียนแต่ละกลุม่ ทำกิจกรรมโดยเลือกวเิ คราะห์ข้อมลู จากกราฟท่สี นใจ
5. ครูเดินสำรวจการทำกิจกรรมเพื่อให้คำแนะนำในการวิเคราะห์ข้อมูลจากกราฟ ความหมาย
ของคำว่าคา่ ผดิ ปกติของอุณหภูมอิ ากาศและคา่ ความผิดปกติ ของปรมิ าณหยาดน้ำฟา้ ทีใ่ ช้ในกราฟ

7.3 ขั้นอธิบายและลงขอ้ สรปุ (Explanation)
1. ให้นักเรยี นแตล่ ะกล่มุ นำเสนอผลการวิเคราะหข์ ้อมลู จากกราฟในกจิ กรรม
2. ให้นักเรียนตอบคำถามท้ายกิจกรรม จากนั้นนำเสนอ และอภิปรายคำตอบร่วมกันเพื่อให้ได้
ขอ้ สรปุ ว่า ภูมอิ ากาศมกี าร เปลยี่ นแปลงและส่งผลต่อการดำรงชีวิตของมนษุ ย์

7.4 ข้นั ขยายความรู้ (Elaboration)
1. ให้นักเรียนอ่านข้อมูลเพิ่มเติมเกีย่ วกับการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกจากหนังสือเรียน และ
ตอบคำถามระหวา่ งเรยี น จากนนั้ อภปิ รายคำตอบของคำถามระหวา่ งเรียนร่วมกัน
2. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนทำกิจกรรมเสริม เรื่อง การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอากาศโลก
มผี ลกระทบดา้ นใดอีกบา้ ง โดยการสืบค้นข้อมูลแล้วออกมาเล่าให้เพือ่ นฟังหน้าช้นั เรียนว่าสง่ ผลกระทบต่อ
ส่งิ มีชวี ติ และส่ิงแวดลอ้ มอยา่ งไรบ้าง
3. ครูอธิบายเพม่ิ เติมเร่อื ง แกส๊ เรอื นกระจกและภาวะโลกร้อน

272

7.5 ขน้ั ประเมนิ ผล (Evaluation)
1. ครูประเมินการเรียนรู้ของนักเรียน ดังนี้ สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนขณะทำงานร่วมกัน
สังเกตการตอบคำถามของนักเรียนในช้นั เรยี น สงั เกตการตอบคำถามจากกจิ กรรม
2. ครตู รวจกิจกรรมที่ 6.10 ภูมิอากาศเปลย่ี นแปลงได้หรอื ไม่
3. ครปู ระเมนิ การเรียนรจู้ ากกิจกรรมเสรมิ เร่ือง การเปลยี่ นแปลงอุณหภมู ิอากาศโลกมี
ผลกระทบดา้ นใดอีกบ้าง

8. สือ่ /แหลง่ การเรียนรู้
1. หนังสือเรียนรายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เล่ม 2 ช้ันมัธยมศกึ ษาปีท่ี 1 (สสวท.)
2. ใบกจิ กรรมท่ี 6.10 ภมู ิอากาศเปลยี่ นแปลงไดห้ รอื ไม่
3. แหล่งสบื ค้นขอ้ มูล เชน่ กรมอุตนุ ยิ มวทิ ยา www.tmd.go.th

9. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ วธิ ีการวดั เครอื่ งมอื ทีใ่ ชว้ ดั เกณฑก์ ารประเมนิ
- คำถาม ผ่านเกณฑ์ร้อยละ
ดา้ นความรู้ (K) - การตอบคำถามใน - ใบกจิ กรรมท่ี 6.10 70 ขน้ึ ไป

1. อธิบายสถานการณก์ าร ชั้นเรียน และ - แบบสงั เกต ผา่ นเกณฑ์รอ้ ยละ
พฤตกิ รรม 70 ข้ึนไป
เปล่ียนแปลงภูมอิ ากาศโลก กจิ กรรมเสริม - ใบกจิ กรรมท่ี 6.10

และยกตัวอยา่ งผลกระทบต่อ - ตรวจใบกิจกรรมท่ี

สง่ิ มีชวี ิตและส่ิงแวดลอ้ มได้ 6.10

ด้านทักษะกระบวนการ (P) - สงั เกตพฤติกรรม

1. วเิ คราะหข์ ้อมูลเกีย่ วกับการ - ตรวจใบกิจกรรมท่ี

เปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกได้ 6.10

ด้านคุณลักษณะ (A) - การตอบคำถามใน - คำถาม ผา่ นเกณฑ์ระดบั ดี

1. มคี วามรบั ผดิ ชอบในงานท่ี ช้นั เรียน - แบบสังเกต ขน้ึ ไป

ได้รับมอบหมาย แสดงความ - สงั เกตพฤติกรรม พฤติกรรมการทำงาน

คดิ เห็นภายในกลมุ่ และยอมรบั กลมุ่

ฟงั ความคดิ เห็นของผอู้ ืน่

273

แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงานกลมุ่

คำชี้แจง: ให้ผู้สอนสังเกตพฤตกิ รรมของผเู้ รยี นในระหวา่ งการทำกจิ กรรม แลว้ ขดี  ลงในที่ช่องให้

คะแนน

กลุม่ ที่ ............................................................

ช่อื - สกุล มีส่วนร่วมใน ยอมฟังความ รบั ผดิ ชอบใน ให้ความ มีข้ันตอนใน คะแนน
การแสดง คดิ เห็นของ งานท่ไี ดร้ บั ร่วมมอื ในการ การทำงาน รวม
ความคิดเห็น มอบหมาย อย่างเป็น 15
ผู้อื่น ทำงาน คะแนน
ระบบ

321321321321321

ลงช่อื .....................................................................ผู้ประเมนิ
วันท่ี.................เดอื น.................................. พ.ศ. ....................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน 3 คะแนน
พฤตกิ รรมท่ีทำเปน็ ประจำ 2 คะแนน
พฤติกรรมทีท่ ำเปน็ บางคร้งั
พฤติกรรมทีท่ ำนอ้ ยครั้ง 1 คะแนน

เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ

12-15 ดมี าก

11-13 ดี

8-10 พอใช้

ต่ำกวา่ 8 ปรับปรงุ

274

275

276

กจิ กรรมท่ี 6.10 ภูมิอากาศเปล่ียนแปลงไดห้ รือไม่

จดุ ประสงค์ของกิจกรรม
วิเคราะห์และอภิปรายข้อมูลภูมิอากาศ พร้อมทั้งอธิบายผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม

วิธกี ารดำเนนิ กิจกรรม
1. จากกราฟวเิ คราะหข์ ้อมูลอภปิ รายในประเดน็ ตอ่ ไปนี้
- การเปลยี่ นแปลงอุณหภมู อิ ากาศพ้ืนผวิ เฉล่ียของโลกตั้งแต่ปี พ.ศ. 2444-2558
- การเปล่ียนแปลงปรมิ าณหยาดน้ำฟ้าเฉลีย่ ของโลกต้ังแตป่ ี พ.ศ. 2444-2558
- การเปลีย่ นแปลงอณุ หภูมิอากาศของประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2494-2558
2. อภิปรายสรปุ รว่ มกนั ในประเดน็ ภมู อิ ากาศโลกมีการเปลย่ี นแปลงหรือไม่อย่างไร และ

ภมู อิ ากาศลักษณะดังกลา่ ว ส่งผลกระทบต่อสง่ิ มีชีวิตและส่ิงแวดล้อมอย่างไร

277

ตารางบนั ทกึ ผลการทดลอง

278

อภิปราย/สรปุ ผลการทดลอง
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

คำถามท้ายกจิ กรรม
1. อุณหภูมอิ ากาศเฉลย่ี ของโลกมกี ารเปล่ยี นแปลงหรอื ไม่ อย่างไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
2. ปริมาณหยาดน้ำฟา้ เฉลี่ยของโลกมีการเปล่ยี นแปลงหรือไม่ อยา่ งไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
3. อุณหภมู อิ ากาศเฉลยี่ ของประเทศไทยมกี ารเปลี่ยนแปลงหรอื ไม่ อย่างไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
4. ลกั ษณะภูมิอากาศดังกลา่ วสง่ ผลตอ่ สิ่งมีชีวติ อย่างไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

279

สมาชกิ ในกลมุ่
ม.1/.......

ชื่อ-สกุล ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชอ่ื -สกุล ........................................................................................................ เลขท่ี ...........
ชือ่ -สกลุ ........................................................................................................ เลขท่ี ...........
ช่อื -สกลุ ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชอ่ื -สกุล ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชื่อ-สกลุ ........................................................................................................ เลขท่ี ...........

280

แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 18

กลมุ่ สาระการเรียนรูว้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

รายวชิ าวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รหสั วิชา ว21102

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 6 เรอ่ื ง กระบวนการเปลีย่ นแปลงลมฟา้ อากาศ เวลา 27 ชัว่ โมง

หน่วยการเรียนรยู้ อ่ ยท่ี 6.2 เร่อื ง การเปลี่ยนแปลงอณุ หภมู โิ ลก (2) เวลา 3 ชัว่ โมง

ครูผูส้ อน นางสาวธิพาพร บตุ รอนิ ทร์ ภาคเรยี นที่ 2 ปกี ารศึกษา 2564

1. มาตรฐานการเรยี นรู้และตวั ชี้วัด

ว 3.2 เข้าใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพกาแล็กซี

ดาวฤกษ์ และระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธ์ภายในระบบสุริยะที่ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตและการประยุกต์ใช้

เทคโนโลยีอวกาศ

ช้ัน ตวั ชี้วัด สาระการเรียนรแู้ กนกลาง

ม.1 6. อธิบายสถานการณ์และ • ภมู ิอากาศโลกเกดิ การเปล่ียนแปลงอย่างต่อเน่ืองโดยปัจจัย

ผลกระทบการเปลี่ยนแปลง ทางธรรมชาติ แต่ปจั จุบนั การเปล่ยี นแปลงภมู อิ ากาศเกิดขึ้น

ภูมิอากาศโลกจาก ข้อมูลที่ อย่างรวดเร็ว เนอ่ื งจากกิจกรรมของมนษุ ย์ในการปลดปล่อย

รวบรวมได้ แก๊ส เรือนกระจกสู่บรรยากาศ แก๊สเรือนกระจกที่ถูก

7. ตระหนักถึงผลกระทบของ ปลดปล่อยมากที่สุด ได้แก่ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ซึ่ง

การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลก หมนุ เวียนอยใู่ นวฏั จกั รคาร์บอน

โดยนำเสนอแนวทางการปฏบิ ัติ • การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกก่อให้เกิดผลกระทบต่อ

ตนภายใต้การเปลี่ยนแปลง สิ่งมีชีวิต และสิ่งแวดล้อม เช่น การหลอมเหลวของน้ำแข็ง

ภูมอิ ากาศโลก ขว้ั โลก การเพ่มิ ข้ึนของระดับทะเล การเปลีย่ นแปลงวัฏจักร

น้ำ การเกิดโรคอุบัติใหม่และอุบัติซ้ำ และการเกิดภัยพิบัติ

ทางธรรมชาติที่รุนแรง ขึ้นมนุษย์จึงควรเรียนรูแ้ นวทางการ

ปฏบิ ตั ติ นภายใต้สถานการณด์ งั กล่าว ทั้งแนวทางการปฏิบัติ

ตนให้เหมาะสมและแนวทางการลดกิจกรรมที่ส่งผลต่อการ

เปล่ยี นแปลงภูมิอากาศโลก

281

2. สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด
ลมฟ้าอากาศมีการเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา เมื่อองค์ประกอบของลมฟ้าอากาศมีการ

เปลี่ยนแปลงไป บางครั้งการเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศจะเกิดอย่างรุนแรงซึ่งส่งผลกระทบต่อมนษุ ย์และ
สิง่ แวดลอ้ มอย่างมาก สำหรับประเทศไทยพบการเปล่ียนแปลงลมฟา้ อากาศ ได้แก่ พายุฝนฟ้าคะนองและ
พายุหมุนเขตร้อน ซึ่งพายุทั้งสองมีกระบวนการเกิดและผลกระทบ ทั้งเหมือนและแตกต่างกัน
ลมฟ้าอากาศเป็นสภาวะของอากาศท่ีเกิดข้นึ ในพ้ืนท่ีหน่ึง ๆ ในชว่ งเวลาหน่งึ เกิดการเปลี่ยนแปลงได้ ดังที่
กล่าวมา ภูมิอากาศเป็นลักษณะลมฟ้าอากาศโดยเฉลี่ยของพื้นที่หนึ่ง ๆ ในแต่ละช่วงเวลามีการ
เปลีย่ นแปลงได้เช่นกัน ปัจจัยที่ทำใหเ้ กิดการเปล่ียนแปลงภูมอิ ากาศมีทั้งปัจจัยทางธรรมชาติและกิจกรรม
ของมนุษย์ การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศแม้ไม่ได้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วเหมือนดังการเปลี่ยนแปลงลมฟ้า
อากาศ แต่ก็ส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อมอย่างมาก มนุษย์จำเป็นต้องเรียนรู้สถานการณ์
ผลกระทบ และแนวทางในการปฏิบัติตนภายใต้การเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศ และการเปลี่ยนแปลง
ภมู อิ ากาศ เพ่ือให้มนุษย์และส่ิงแวดลอ้ มดำรงอยไู่ ดอ้ ยา่ งปลอดภยั และยั่งยืน

3. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
หลังจากจบกิจกรรมการจดั การเรียนรู้นักเรยี นสามารถ
1. เสนอแนวทางการปฏบิ ัตติ นภายใตส้ ถานการณก์ ารเปลีย่ นแปลงภูมอิ ากาศโลกได้ (K)
2. ออกแบบนวตั กรรมท่ใี ชภ้ ายใตส้ ถานการณก์ ารเปลยี่ นแปลงภมู อิ ากาศโลกได้ (P)
3. มีความรับผดิ ชอบในงานทีไ่ ดร้ บั มอบหมาย แสดงความคดิ เห็นภายในกลุ่ม และยอมรับฟัง
ความคิดเห็นของผู้อ่ืน (A)

4. สาระการเรยี นรู้
การเปลยี่ นแปลงภมู อิ ากาศโลก (Climate Change) คอื การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมอิ ากาศทัว่ โลก

โดยเฉลี่ยในชว่ งเวลาที่ยาวนาน ซึ่งอาจนับช่วงเวลาเปน็ ระยะสิบปี ร้อยปี หรือพันปี ทั้งนี้ขึน้ อยู่กับปัจจัย
หรือสาเหตุที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงนั้น ๆ เช่น อุกกาบาตชนโลก อาจส่งผลให้ภูมิอากาศโลก
เปลยี่ นแปลงไดใ้ นชว่ งหลายสิบปี ขณะท่ีมลภาวะทางอากาศ อาจทำให้ภูมิอากาศของโลกเปลี่ยนแปลงได้
ในชว่ งรอ้ ยปี เปน็ ต้น

282

สาเหตุและปัจจัยทีท่ ำใหเ้ กดิ การเปลี่ยนแปลงภูมอิ ากาศโลก สามารถแบ่งสาเหตุและปัจจัยที่ทำ
ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลก เป็น 2 ปัจจัยหลัก ๆ นั่นคือ ปัจจัยทางธรรมชาติ และปัจจัยทีเ่ กดิ
จากมนุษย์ โดยปจั จัยทางธรรมชาติท่ีทำให้เกิดการเปล่ียนแปลง ไดแ้ ก่ ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติต่าง ๆ
เช่น การเปลี่ยนแปลงวงโคจรของโลกที่หมุนรอบดวงอาทิตย์ อุกกาบาตชนโลก เป็นต้น ส่วนปัจจัยที่เกิด
จากมนุษย์นั้นเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากกิจกรรมต่าง ๆ ของมนุษย์ทำให้เกิดมลภาวะทางอากาศ
เพิ่มขึ้นอย่างตอ่ เนื่อง และส่งผลให้ภูมิอากาศของโลกเปล่ียนแปลงได้ เช่น การปล่อยแก๊สเรอื นกระจก ท่ี
เป็นสาเหตุของภาวะโลกรอ้ น เป็นตน้

ภูมิอากาศโลกเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องโดยปัจจัยทางธรรมชาติ แต่ปัจจุบันการ
เปลี่ยนแปลงภมู ิอากาศเกิดขึ้นอยา่ งรวดเรว็ เนอ่ื งจากกจิ กรรมของมนษุ ยใ์ นการปลดปลอ่ ยแกส๊ เรือนกระจก
สู่บรรยากาศ แก๊สเรือนกระจกที่ถูกปลดปล่อยมากที่สุด ได้แก่ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ ซึ่งหมุนเวียนอยู่
ในวัฏจักรคาร์บอน การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม
เช่น การหลอมเหลวของน้ำแข็งขัว้ โลก การเพิ่มขึ้นของระดับทะเล การเปลี่ยนแปลงวัฏจักรน้ำ การเกิด
โรคอุบัติใหม่และอุบตั ิซำ้ และการเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติที่รุนแรงขึน้ มนุษย์จึงควรเรยี นรู้แนวทางการ
ปฏิบตั ิตนภายใต้สถานการณ์ดังกลา่ ว ท้ังแนวทางการปฏิบตั ติ นให้เหมาะสมและแนวทางการลดกิจกรรมที่
สง่ ผลต่อการเปลย่ี นแปลงภมู ิอากาศโลก

5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
1. ความสามารถในการสือ่ สาร
2. ความสามารถในการคดิ
3. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

6. คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์
1. มีวนิ ัย
2. ใฝ่เรียนรู้
3. มงุ่ มนั่ ในการทำงาน

283

7. กจิ กรรมการเรียนรู้
วธิ กี ารสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry Method : 5E)
7.1 ขน้ั สรา้ งความสนใจ (Engagement)
1. ครูทบทวนความรเู้ ดิม โดยการถามคำถามต่อไปน้ี
• ถา้ ปรมิ าณแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศเพมิ่ สงู ขึ้น จะส่งผลต่อโลกท่ีเราอาศัย

อยู่หรอื ไม่ อยา่ งไร (นกั เรียนตอบตามความเข้าใจ)
• ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกันยกตัวอย่างสถานการณ์การเปลย่ี นแปลงภูมอิ ากาศโลกอย่างน้อย 5

สถานการณ์
• จากสถานการณ์ที่เรายกตัวอย่างมา เราจะช่วยกันดูแลรักษาโลกของเราให้คงอยู่ไป

นาน ๆ ด้วยวธิ ใี ดไดบ้ ้าง (นกั เรียนตอบตามความเขา้ ใจ)
2. ครูและนักเรียนรว่ มกันอภิปรายจากแนวคำตอบของนักเรยี น เพื่อเชื่อมโยงสู่กิจกรรมท้ายบท

เร่ือง ปฏิบตั ิตนอยา่ งไรเพื่อรับมอื กับการเปล่ยี นแปลงภูมอิ ากาศในโลกอนาคต

7.2 ขั้นสำรวจและคน้ หา (Exploration)
1. ครูให้นักเรียนแบง่ กล่มุ 5 กล่มุ เพ่อื ทำกิจกรรมทา้ ยบท เรอื่ ง ปฏบิ ตั ติ นอย่างไรเพ่อื รับมือกบั
การเปล่ยี นแปลงภูมอิ ากาศในโลกอนาคต
2. ให้นักเรยี นอา่ นวธิ ีการดำเนินกิจกรรมในหนงั สอื เรยี น จากน้นั ครูใช้คำถามถามนักเรยี นเพ่อื
ตรวจสอบความเขา้ ใจจากการอ่านดงั น้ี

• กิจกรรมนเ้ี กยี่ วกับเรื่องอะไร (ปฏบิ ตั ติ นอยา่ งไรเพ่ือรับมือกบั การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ
ในโลกอนาคต)

• กิจกรรมนี้มจี ุดประสงคอ์ ยา่ งไร (นักเรยี นตอบตามความคิดของตนเอง)
• วธิ ีดำเนินกิจกรรมมขี ัน้ ตอนโดยสรุปอย่างไร (ออกแบบนวตั กรรมที่ใชภ้ ายใต้สถานการณ์
การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศโลกและเสนอแนวทางการปฏิบัติตนภายใต้สถานการณ์การเปลี่ยนแปลง
ภูมิอากาศโลก)
3. ครูควรอธิบายเพิม่ เตมิ ในประเด็นที่นักเรียนยงั ตอบไม่ครบถ้วน
4. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกนั แสดงความคิดเห็นและออกนวัตกรรมของกลุ่มตัวเอง โดยให้แต่
ละกลมุ่ ออกแบบวิธีการนำเสนอโดยจัดทำเป็นรปู แบบต่าง ๆ เชน่ ภาพวาด แผน่ พบั เป็นตน้
5. ครเู ดินสำรวจการทำกิจกรรมเพ่อื ให้คำแนะนำกบั นกั เรยี นที่มีข้อสงสัย

284

7.3 ขั้นอธบิ ายและลงข้อสรุป (Explanation)
1. ใหน้ ักเรียนแตล่ ะกลุ่มนำเสนอแนวคิดและสื่อท่ไี ดจ้ ัดทำตามประเดน็ ท่ีเลอื กไว้
2. ให้นกั เรียนตอบคำถามทา้ ยกจิ กรรม จากนั้นนำเสนอ และอภิปรายคำตอบรว่ มกนั
3. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายแนวทางการปฏิบัติตนภายใต้สถานการณ์การเปลี่ยนแปลง
ภูมอิ ากาศโลก

7.4 ขั้นขยายความรู้ (Elaboration)
1. ให้นักเรยี นร่วมกันสรุปหัวขอ้ และองค์ความรู้ในบทเรียน บทที่ 2 มนุษย์และการเปลีย่ นแปลง
ลมฟ้าอากาศ
2. ครอู ธบิ ายเพ่ิมเติม เร่อื ง ปรากฏการณ์เอลนโี ญ และลานีญา

7.5 ขั้นประเมินผล (Evaluation)
1. ครูให้นักเรียนทำแบบฝกึ หัดท้ายบทลงในสมุด
2. ครูประเมินการเรียนรู้ของนักเรียน ดังนี้ สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนขณะทำงานร่วมกัน
สงั เกตการตอบคำถามของนกั เรียนในชน้ั เรยี น สงั เกตการตอบคำถามจากกจิ กรรม
3. ครูตรวจกจิ กรรมท้ายบท เรอื่ ง ปฏิบตั ิตนอย่างไรเพือ่ รบั มือกับการเปลย่ี นแปลงภูมอิ ากาศใน
โลกอนาคต

8. สื่อ/แหล่งการเรยี นรู้
1. หนงั สอื เรียนรายวชิ าพ้ืนฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เลม่ 2 ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 1 (สสวท.)
2. ใบกิจกรรมท้ายบท เรื่อง ปฏบิ ัตติ นอย่างไรเพ่ือรบั มอื กบั การเปลี่ยนแปลงภมู อิ ากาศในโลก

อนาคต
3. สมุด

285

9. การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ วิธกี ารวัด เครอ่ื งมือที่ใชว้ ัด เกณฑก์ ารประเมิน
- คำถาม ผา่ นเกณฑ์รอ้ ยละ
ดา้ นความรู้ (K) - การตอบคำถามใน - ใบกจิ กรรมท้ายบท 70 ขึ้นไป
บทที2่
1. เสนอแนวทางการปฏบิ ัติตน ช้ันเรียน

ภายใต้สถานการณก์ าร - ตรวจใบกิจกรรม

เปลยี่ นแปลงภูมอิ ากาศโลกได้ ทา้ ยบท บทท่ี 2

ดา้ นทกั ษะกระบวนการ (P) - สงั เกตพฤตกิ รรม - แบบสงั เกต ผ่านเกณฑร์ ้อยละ
1. ออกแบบนวัตกรรมทีใ่ ช้ - ตรวจใบกิจกรรม พฤติกรรม 70 ข้นึ ไป
ภายใตส้ ถานการณก์ าร ทา้ ยบท บทท่ี 2 - ใบกจิ กรรมทา้ ยบท
เปล่ยี นแปลงภูมอิ ากาศโลกได้ บทที่ 2

ดา้ นคุณลักษณะ (A) - การตอบคำถามใน - คำถาม ผา่ นเกณฑ์ระดบั ดี

1. มีความรบั ผิดชอบในงานท่ี ชนั้ เรยี น - แบบสังเกต ขึน้ ไป

ไดร้ บั มอบหมาย แสดงความ - สงั เกตพฤติกรรม พฤติกรรมการทำงาน

คิดเหน็ ภายในกล่มุ และยอมรับ กลุม่

ฟังความคิดเหน็ ของผู้อ่นื

286

แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงานกลมุ่

คำชี้แจง: ให้ผู้สอนสงั เกตพฤตกิ รรมของผเู้ รยี นในระหวา่ งการทำกจิ กรรม แลว้ ขดี  ลงในที่ช่องให้

คะแนน

กลุม่ ที่ ............................................................

ช่อื - สกุล มีส่วนร่วมใน ยอมฟังความ รบั ผดิ ชอบใน ให้ความ มีข้ันตอนใน คะแนน
การแสดง คดิ เห็นของ งานท่ไี ดร้ บั ร่วมมอื ในการ การทำงาน รวม
ความคิดเห็น มอบหมาย อย่างเป็น 15
ผู้อื่น ทำงาน คะแนน
ระบบ

321321321321321

ลงช่อื .....................................................................ผู้ประเมนิ
วันท่ี.................เดอื น.................................. พ.ศ. ....................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน 3 คะแนน
พฤตกิ รรมท่ีทำเปน็ ประจำ 2 คะแนน
พฤติกรรมท่ที ำเปน็ บางคร้งั
พฤติกรรมทท่ี ำนอ้ ยครั้ง 1 คะแนน

เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ

12-15 ดมี าก

11-13 ดี

8-10 พอใช้

ต่ำกวา่ 8 ปรับปรงุ

287

288

289

กจิ กรรมท้ายบท ปฏบิ ตั ติ นอยา่ งไรเพือ่ รบั มอื กบั การเปล่ยี นแปลงภูมอิ ากาศในโลกอนาคต

การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศที่เกิดข้ึนอย่างต่อเนื่องในปัจจุบัน เกิดขึ้นจากกิจกรรมต่าง ๆ ของมนุษย์
ผลจากการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศส่งผลต่อมนุษย์ในด้านต่าง ๆ จึงมีความจำเป็นต้องลดกิจกรรมของ
มนุษย์ที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ และหาแนวทางการปฏิบัติตนภายใต้สถานการณ์การ
เปล่ียนแปลงภมู ิอากาศโลก

จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม
1. ออกแบบนวัตกรรมท่ใี ช้ภายใตส้ ถานการณก์ ารเปลีย่ นแปลงภมู อิ ากาศโลก
2. เสนอแนวทางการปฏบิ ัตติ นภายใต้สถานการณ์การเปลย่ี นแปลงภมู อิ ากาศโลก

วธิ ีการดำเนนิ กิจกรรม
1. นกั เรยี นแต่ละกล่มุ เลือกทำกจิ กรรมเพยี งหน่ึงประเด็นจากประเด็นต่อไปน้ี
- ออกแบบนวตั กรรมที่ลดปัจจยั ที่ส่งผลใหเ้ กิดการเปลี่ยนแปลงภมู อิ ากาศโลก
- ออกแบบนวตั กรรมเพื่อรบั มือกับผลกระทบท่เี กดิ จากการเปล่ยี นแปลงภูมิอากาศโลก
2. นำเสนอแนวคิดตามประเด็นที่เลือกไว้ โดยจดั ทำเป็นสื่อในรปู แบบต่าง ๆ
3. รว่ มกันอภปิ รายแนวทางการปฏบิ ัตติ นภายใตส้ ถานการณก์ ารเปล่ียนแปลงภมู อิ ากาศโลก

ตารางบันทกึ ผลการทดลอง

290

อภิปราย/สรปุ ผลการทดลอง
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

คำถามทา้ ยกจิ กรรม
1. นวตกั รรมที่ชว่ ยลดปจั จัยท่ีส่งผลตอ่ การเปล่ยี นแปลงภูมิอากาศน้ันลดปัจจัยด้านใดและลดปัจจัยได้
อยา่ งไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
2. นวตกั รรมทใี่ ช้ภายใต้สถานการณก์ ารเปลี่ยนแปลงอณุ หภมู ิโลกน้ันออกแบบเพอ่ื รับมอื กับผลกระทบใด
และใช้ประโยชน์ได้อยา่ งไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

สมาชกิ ในกลุม่
ม.1/.......

ชือ่ -สกลุ ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชือ่ -สกลุ ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชอ่ื -สกลุ ........................................................................................................ เลขท่ี ...........
ชื่อ-สกุล ........................................................................................................ เลขที่ ...........
ชอ่ื -สกลุ ........................................................................................................ เลขที่ ...........

291

292