คู่มือการสอนอ่านเขียนโดยการแจกลูกสะกดคำ

ตัวอยา่ งสรปุ ผลการประเมนิ การผันวรรณยกุ ตค์ ำาในแม่ ก กา

ท่ี ชื่อ - สกลุ ผลการประเมิน รวม สรุปผลการประเมิน

ฉบับท่ี ๑ ฉบบั ที่ ๒ คะแนน ผา่ น ไม่ผา่ น
(๑๕ คะแนน) (๑๕ คะแนน) (๓๐ คะแนน)

หมายเหตุ
๑. ถ้ารวมคะแนนไดร้ ้อยละ ๘๐ ขน้ึ ไป และคะแนนรายแบบประเมินไดร้ อ้ ยละ ๘๐ ขึน้ ไป ทุกแบบประเมิน

ถอื วา่ ผ่านเกณฑ์
๒. ถ้ารวมคะแนนได้ร้อยละ ๘๐ ข้ึนไป แต่คะแนนรายแบบประเมินบางแบบประเมินได้ไม่ถึง

ร้อยละ ๘๐ ถอื วา่ ผา่ นเกณฑ ์ แต่ให้ซอ่ มเสริมส่วนที่ไม่ถึงรอ้ ยละ ๘๐
๓. ถา้ รวมคะแนนไดไ้ มถ่ งึ รอ้ ยละ ๘๐ ถอื วา่ ไมผ่ า่ นเกณฑใ์ หส้ อนซอ่ มเสรมิ ในกรณที นี่ กั เรยี นไดค้ ะแนน

บางแบบประเมนิ ร้อยละ ๘๐ ข้นึ ไป ไม่ต้องซอ่ มเสรมิ ส่วนนน้ั

คู่มือการสอนอ่านเขียน 145 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

หน่วยที่ ๖ การแจกลกู สะกดคำาทีม่ ตี วั สะกดตรงตามมาตรา

ส่วนท่ี ๑ ความรสู้ าำ หรับครู

ตัวสะกด คอื พยัญชนะที่ประกอบอยูท่ า้ ยสระ และมเี สียงประสมเข้ากับสระ ทาำ ให้หนักข้ึน
ตามฐานของพยญั ชนะ ม ี ๘ มาตรา ดังนี้
๑. ตวั สะกด แมก่ ง ม ี ง เป็นตวั สะกด ออกเสียง /ง/ เชน่ กาง ลอง แดง ยิง เตยี ง ฯลฯ
๒. ตวั สะกด แมก่ น ม ี น เป็นตัวสะกด ออกเสยี ง /น/ เช่น สอน เทยี น วนั อ่าน เย็น ฯลฯ
๓. ตวั สะกด แมก่ ม มี ม เป็นตัวสะกด ออกเสยี ง /ม/ เช่น ถาม จม เตมิ รวม เลม่ ฯลฯ
๔. ตัวสะกด แม่เกย ม ี ย เปน็ ตวั สะกด ออกเสียง /ย/ เชน่ ยาย โรย เลย สวย ซอย ฯลฯ
๕. ตัวสะกด แม่เกอว มี ว เปน็ ตัวสะกด ออกเสียง /ว/ เชน่ ขาว เร็ว เขียว แมว นิ้ว ฯลฯ
๖. ตัวสะกด แมก่ ก ม ี ก เป็นตัวสะกด ออกเสียง /ก/ เชน่ มาก พวก ลกู ปอก ฟัก ฯลฯ
๘. ตัวสะกด แม่กบ ม ี บ เปน็ ตวั สะกด ออกเสยี ง /บ/ เชน่ ชอบ เล็บ เสียบ แอบ ตับ ฯลฯ
คำาว่า แม่ กับคำาว่า มาตรา ใช้แทนกันได้ ปัจจุบันท้ังคำาว่า แม่และมาตราใช้แสดงการประสม
อักษรและจำากดั เฉพาะกรณที ถี่ ือตัวสะกดเปน็ หลกั
มาตราตัวสะกดที่มีเฉพาะพยัญชนะตรงตามมาตรามี ๔ มาตรา คือ แม่กง แม่กม แม่เกย
และแมเ่ กอว สว่ นอกี ๔ มาตรา มพี ยญั ชนะอน่ื ๆ เปน็ ตวั สะกดทอี่ า่ นออกเสยี งตามมาตราตวั สะกดนน้ั ๆ
คอื แม่กก แม่กด แม่กบ และแม่กน

คมู่ อื การสอนอา่ นเขยี น 146 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๑. คาำ ท่มี ตี วั สะกดในแม่กง แมก่ น แม่กม แมเ่ กย และแม่เกอว

๑.๑ คาำ ท่ีประสมด้วยพยัญชนะตน้ เปน็ อกั ษรกลาง + สระเสยี งยาว + ตวั สะกดแมก่ ง
กน กม เกย และ เกอว อา่ นออกเสยี งเป็นเสียงสามญั เชน่

กาง สะกดวา่ กอ - อา - งอ กาง

กาน สะกดว่า กอ - อา - นอ กาน

กาม สะกดว่า กอ - อา - มอ กาม

กาย สะกดวา่ กอ - อา - ยอ กาย

กาว สะกดวา่ กอ - อา - วอ กาว

๑.๒ คำาทป่ี ระสมด้วยพยัญชนะต้นเป็นอกั ษรกลาง + สระเสียงสน้ั + ตัวสะกดแม่กง

กน กม เกย และ เกอว อา่ นออกเสียงเปน็ เสียงสามัญ เช่น

กงั สะกดว่า กอ - อะ - งอ กงั

กนั สะกดว่า กอ - อะ - นอ กัน

ติม สะกดว่า ตอ - อ ิ - มอ ตมิ

จยุ สะกดว่า จอ - อุ - ยอ จุย

ติว สะกดว่า ตอ - อ ิ - วอ ติว

๑.๓ คำาท่ีประสมด้วยพยัญชนะต้นเป็นอักษรตำ่า + สระเสียงยาว + ตัวสะกดแม่กง

กน กม เกย และ เกอว อา่ นออกเสยี งเป็นเสียงสามญั เชน่

คาง สะกดวา่ คอ - อา - งอ คาง

คาน สะกดว่า คอ - อา - นอ คาน

งาม สะกดว่า งอ - อา - มอ งาม

คาย สะกดว่า คอ - อา - ยอ คาย

ราว สะกดวา่ รอ - อา - วอ ราว

๑.๔ คำาที่ประสมด้วยพยัญชนะต้นเป็นอักษรตำ่า + สระเสียงสั้น + ตัวสะกดแม่กง

กน กม เกย และ เกอว อา่ นออกเสียงเปน็ เสยี งสามญั เชน่

รงั สะกดว่า รอ - อะ - งอ รงั

รัน สะกดวา่ รอ - อะ - นอ รนั

ชิม สะกดวา่ ชอ - อิ - มอ ชิม

คมู่ อื การสอนอา่ นเขียน 147 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

ลุย สะกดวา่ ลอ - อ ุ - ยอ ลุย

คิว สะกดว่า คอ - อ ิ - วอ ควิ

๑.๕ คำาที่ประสมด้วยพยัญชนะต้นเป็นอักษรสูง + สระเสียงยาว + ตัวสะกดแม่กง

กน กม เกย และ เกอว อ่านออกเสียงเป็นเสยี งจตั วา เช่น

สาง สะกดวา่ สอ - อา - งอ สาง

สาน สะกดวา่ สอ - อา - นอ สาน

ขาม สะกดวา่ ขอ - อา - มอ ขาม

ขาย สะกดว่า ขอ - อา - ยอ ขาย

ขาว สะกดว่า ขอ - อา - วอ ขาว

๑.๖ คำาท่ีประสมด้วยพยัญชนะต้นเป็นอักษรสูง + สระเสียงส้ัน + ตัวสะกดแม่กง

กน กม เกย และ เกอว อา่ นออกเสยี งเป็นเสยี งจัตวา เชน่

ขงั สะกดว่า ขอ - อะ - งอ ขัง

ขนั สะกดว่า ขอ - อะ - นอ ขนั

ขมิ สะกดว่า ขอ - อิ - มอ ขิม

ขยุ สะกดว่า ขอ - อ ุ - ยอ ขยุ

หิว สะกดวา่ หอ - อิ - วอ หิว

๒. คำาท่ีมีตัวสะกดในแมก่ ก แมก่ ด แม่กบ

๒.๑ คาำ ที่ประสมดว้ ยพยัญชนะตน้ เปน็ อักษรกลาง + สระเสยี งยาว + ตวั สะกดแมก่ ก

กด และ กบ อา่ นออกเสียงเป็นเสยี งเอก เชน่

จาก สะกดว่า จอ - อา - กอ จาก

จาด สะกดวา่ จอ - อา - ดอ จาด

จาบ สะกดว่า จอ - อา - บอ จาบ
๒.๒ คาำ ทป่ี ระสมด้วยพยัญชนะตน้ เป็นอกั ษรกลาง + สระเสียงส้นั + ตวั สะกดแมก่ ก

กด และ กบ อ่านออกเสยี งเปน็ เสยี งเอก เช่น

ตกั สะกดว่า ตอ - อะ - กอ ตกั

ตดั สะกดวา่ ตอ - อะ - ดอ ตัด

ตับ สะกดว่า ตอ - อะ - บอ ตับ

คู่มอื การสอนอา่ นเขียน 148 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๒.๓ คำาที่ประสมด้วยพยัญชนะต้นเป็นอักษรตำ่า + สระเสียงยาว + ตัวสะกดแม่กก

กด และ กบ อา่ นออกเสียงเป็นเสยี งโท เช่น

ราก สะกดว่า รอ - อา - กอ ราก

ราด สะกดว่า รอ - อา - ดอ ราด

ราบ สะกดวา่ รอ - อา - บอ ราบ

๒.๔ คำาที่ประสมด้วยพยัญชนะต้นเป็นอักษรต่ำา + สระเสียงส้ัน + ตัวสะกดแม่กก

กด และ กบ อ่านออกเสียงเป็นเสียงตรี เชน่

รกั สะกดวา่ รอ - อะ - กอ รกั

รัด สะกดวา่ รอ - อะ - ดอ รัด

รบั สะกดวา่ รอ - อะ - บอ รบั

๒.๕ คำาที่ประสมด้วยพยัญชนะต้นเป็นอักษรสูง + สระเสียงยาว + ตัวสะกดแม่กก

กด และ กบ อ่านออกเสียงเปน็ เสียงเอก เชน่

สาก สะกดวา่ สอ - อา - กอ สาก

สาด สะกดวา่ สอ - อา - ดอ สาด

สาบ สะกดวา่ สอ - อา - บอ สาบ

๒.๖ คำาท่ีประสมด้วยพยัญชนะต้นเป็นอักษรสูง + สระเสียงสั้น + ตัวสะกดแม่กก

กด กบ อ่านออกเสียงเปน็ เสยี งเอก เช่น

สัก สะกดวา่ สอ - อะ - กอ สกั

สดั สะกดว่า สอ - อะ - ดอ สัด

สบั สะกดวา่ สอ - อะ - บอ สับ

ในหนว่ ยน ี้ นาำ เสนอคาำ ทปี่ ระสมสระ เมอื่ มตี วั สะกด ซง่ึ สระจะมกี ารเปลย่ี นแปลง โดยบางสระ
จะลดรูปหรือเปลยี่ นรูป ดังน้ี

๑. คาำ ประสมสระอะ (-ะ) มตี ัวสะกด เมอื่ เขียนคาำ จะเปลยี่ นรปู -ะ เป็น -ั แตย่ งั คง
อา่ นออกเสียงสระอะ เชน่ ผกั รกั ขงั ดงั จัด วัด ฉนั คนั ขบั จับ ฯลฯ
ผกั สะกดวา่ ผอ - อะ - กอ อ่านวา่ ผกั
ฉัน สะกดวา่ ฉอ - อะ - นอ อ่านวา่ ฉนั
จัด สะกดวา่ จอ - อะ - ดอ อ่านว่า จัด

คมู่ อื การสอนอ่านเขยี น 149 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๒. คำาประสมสระเอะ (เ-ะ) สระแอะ (แ-ะ) มีตัวสะกด เม่ือเขียนคำาจะเปล่ียนรูป -ะ
เป็น -็ แต่ยังคงอ่านออกเสียง สระเอะ สระแอะ เช่น เด็ก เข็น เจ็บ เล็ง เค็ม เต็ม เป็ด แข็ง
เปน็ ตน้
เด็ก สะกดว่า ดอ - เอะ - กอ อา่ นว่า เดก็
แข็ง สะกดวา่ ขอ - แอะ - งอ อา่ นว่า แข็ง

๓. คำาประสมสระโอะ (โ-ะ) มีตัวสะกด เมื่อเขียนคำา สระ โ-ะ จะหายไป แต่ยังคง
อา่ นออกเสียง สระโอะ เชน่ นม คน ธง กบ ฝน นก มด ฯลฯ
นม สะกดวา่ นอ - โอะ - มอ อา่ นว่า นม
คน สะกดวา่ คอ - โอะ - นอ อา่ นว่า คน

๔. คำาประสมสระอัว (- ัว) มีตัวสะกด เม่ือเขียนคำาจะลดรูป สระ - ัว ทำาให้ - ั
หายไป เหลอื แตต่ ัว ว แต่ยังคงอา่ นออกเสยี ง สระ - ัว เช่น ขวด นวด สวย รวย บวก
ขวด สะกดว่า ขอ - อวั - ดอ อา่ นวา่ ขวด
สวย สะกดว่า สอ - อัว - ยอ อา่ นวา่ สวย

๕. คำาประสมสระเออ (เ-อ) มีตัวสะกด เม่ือเขียนคำาจะเปลี่ยนรูป อ เป็น -ิ แต่ยังคง
อา่ นออกเสยี ง สระ เ-อ เช่น เดนิ เกดิ เพงิ เนนิ เดิม เบิก
เดิน สะกดว่า ดอ - เออ - นอ อ่านวา่ เดิน
เกิด สะกดว่า กอ - เออ - ดอ อา่ นว่า เกิด

คาำ ประสมสระ เ-อ มีตัวสะกด ย เม่อื เขยี นคำาจะลดรปู ทาำ ให้รูป อ หายไป แตย่ งั คง
อ่านออกเสียง สระ เ-อ เช่น เขย เงย เฉย เตย เนย เอย เลย เชย
เนย สะกดว่า นอ - เออ - ยอ อา่ นวา่ เนย
เตย สะกดว่า ตอ - เออ - ยอ อา่ นว่า เตย

๖. คำาประสมสระ ออ เมื่อมีสะกด ร เมื่อเขียนคำาจะทำาให้รูป อ หายไป แต่ยังคง
อ่านออกเสยี ง สระ ออ เช่น จร พร ศริ

๗. คำาประสมสระเอาะ (เ-าะ) มีสะกด เมื่อเขียนคำาจะเปลย่ี นรูป เ - าะ เปน็ -็ อ เชน่
กอ็ ก น็อก ม็อบ

คู่มือการสอนอา่ นเขยี น 150 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

การสอนอ่านแจกลูกสะกดคำาที่มีพยัญชนะต้น สระ และมีตัวสะกดตรงตามมาตรา
ควรจดั ลำาดบั เนอื้ หา โดยเรม่ิ จากการเปลย่ี นพยญั ชนะตน้ เพยี งอยา่ งเดยี วกอ่ น แลว้ จงึ เปลยี่ นพยญั ชนะ
ต้นและสระ เมื่อนักเรียนอ่านคำาท่ีมีตัวสะกดทั้ง ๘ มาตราได้คล่องแล้ว จึงฝึกให้นักเรียนอ่านชุดคำา
ที่คงพยัญชนะต้นและสระเดิม แล้วเปลี่ยนตัวสะกดเป็นชุด ๆ จะเห็นได้ว่าการอ่านแจกลูก
จะเปลย่ี นไปตามเสียงตัวสะกด

คมู่ อื การสอนอ่านเขยี น 151 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

สว่ นท่ี ๒ แนวทางการจัดการเรยี นรู้

การแจกลกู สะกดคาำ ทมี่ ตี ัวสะกดตรงตามมาตรา มีขั้นตอนการจดั การเรยี นรู้ ดงั น้ี

ข้นั ที่ ๑

การจัดการเรียนรู้คำาที่มีตัวสะกดตรงตามมาตราในแม่กง กน ควรทบทวนการอ่าน
และเขยี นสะกดคาำ ในแม ่ ก กา โดยเนน้ เรอื่ งพยญั ชนะตน้ ตามหมอู่ กั ษรไตรยางศ์ การประสมสระเสยี งสน้ั
และยาว โดยฝึกอ่านคำาในแม่ ก กา ก่อน แล้วจึงสอนเขียนสะกดคำา ต่อจากน้ันสอนแจกลูกต่อ
เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความแมน่ ยาำ ในเนอื้ หา ตอ่ มาจงึ สอนอา่ นสะกดคาำ ทสี่ ะกดดว้ ยตวั สะกดในแมก่ ง กน ควบคกู่ บั
การสอนเขียนพยัญชนะต้นหมู่ละ ๔ - ๕ ตัว สระส้ันยาว ๑ คู่ เช่น สระ -ิ -า โดยยังไม่สอนสระ
ทม่ี ีตัวสะกดแล้วเปล่ียนแปลงหรือลดรปู
การสอนให้นักเรยี นฝึกแจกลกู สะกดคำาในแมก่ ง แมก่ น น ี้ ครสู ามารถใช้แผนภมู กิ ารแจกลูก
สระและตัวสะกดคงท่ไี ด ้ ดังน้ี
๑. ฝกึ การอ่านโดยการแจกลูกสะกดคำาท่ีสะกดดว้ ยอกั ษรในแมก่ ง
๑.๑ พยัญชนะต้นอกั ษรกลาง + สระเสียงยาว + ตวั สะกดแมก่ ง

ก กาง
จ จาง

บ -าง บาง

ป ปาง
อ อาง

คูม่ อื การสอนอา่ นเขยี น 152 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

ให้นกั เรียนฝึกอ่านและเขยี นสะกดคำาในแมก่ ง เชน่
กาง สะกดว่า กอ - อา - งอ กาง

เขยี นสะกดเรยี งตามลำาดับตวั อกั ษรเปน็ กอ ไก่ - สระอา - งอ ง ู
จาง สะกดว่า จอ - อา - งอ จาง

เขียนสะกดเรียงตามลำาดับตัวอกั ษรเป็น จอ จาน - สระอา - งอ งู
บาง สะกดวา่ บอ - อา - งอ บาง

เขยี นสะกดเรียงตามลำาดับตัวอกั ษรเปน็ บอ ใบไม้ - สระอา - งอ งู
ปาง สะกดวา่ ปอ - อา - งอ ปาง

เขยี นสะกดเรยี งตามลำาดบั ตัวอักษรเป็น ปอ ปลา - สระอา - งอ งู
อาง สะกดวา่ ออ - อา - งอ อาง

เขียนสะกดเรยี งตามลำาดบั ตัวอกั ษรเปน็ ออ อ่าง - สระอา - งอ งู

๑.๒ พยัญชนะต้นอกั ษรกลาง + สระเสยี งสน้ั + ตัวสะกดแมก่ ง

ก กงิ

จ จงิ

ด -งิ ดงิ

ป ปิง

อ อิง

ใหน้ ักเรียนฝึกอา่ นและเขยี นสะกดคำาในแมก่ ง เช่น
ปิง สะกดวา่ ปอ - อ ิ - งอ ปงิ

เขียนสะกดเรยี งตามลำาดับตัวอักษรเป็น ปอ ปลา - สระอิ - งอ งู
อิง สะกดวา่ ออ - อ ิ - งอ องิ

เขียนสะกดเรียงตามลาำ ดบั ตวั อกั ษรเป็น ออ อา่ ง - สระอิ - งอ งู

คมู่ อื การสอนอา่ นเขียน 153 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

๑.๓ พยัญชนะตน้ อักษรสูง + สระเสยี งยาว + ตวั สะกดแมก่ ง

ข ขาง
ผ ผาง

ฝ -าง ฝาง

ส สาง
ห หาง

ให้นกั เรยี นฝึกอา่ นและเขียนสะกดคำาในแมก่ ง เชน่
ฝาง สะกดวา่ ฝอ - อา - งอ ฝาง

เขียนสะกดเรียงตามลาำ ดับตวั อักษรเปน็ ฝอ ฝา - สระอา - งอ งู
สาง สะกดว่า สอ - อา - งอ สาง

เขยี นสะกดเรยี งตามลาำ ดบั ตัวอกั ษรเป็น สอ เสือ - สระอา - งอ งู
หาง สะกดว่า หอ - อา - งอ หาง

เขยี นสะกดเรยี งตามลำาดับตวั อักษรเป็น หอ หีบ - สระอา - งอ งู

๑.๔ พยัญชนะต้นอักษรสูง + สระเสยี งสน้ั + ตวั สะกดแม่กง

ข ขิง
ผ ผงิ

ฝ -ิง ฝงิ

ส สงิ
ห หงิ

คมู่ อื การสอนอ่านเขยี น 154 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

ใหน้ ักเรียนฝึกอา่ นและเขยี นสะกดคำาในแมก่ ง เชน่
ขิง สะกดวา่ ขอ - อ ิ - งอ ขงิ

เขยี นเรียงลำาดับตัวอักษรเปน็ ขอ ไข ่ - สระอ ิ - งอ ง ู
ผงิ สะกดว่า ผอ - อิ - งอ ผงิ

เขียนเรยี งลำาดับตวั อกั ษรเป็น ผอ ผงึ้ - สระอิ - งอ งู
สงิ สะกดวา่ สอ - อ ิ - งอ สงิ

เขียนเรียงลาำ ดับตัวอักษรเป็น สอ เสือ - สระอ ิ - งอ งู

๑.๕ พยญั ชนะต้นอกั ษรต่ำา + สระเสยี งยาว + ตวั สะกดแมก่ ง

ว วาง

น นาง

ค -าง คาง

ท ทาง

ร ราง

ให้นกั เรียนฝึกอ่านและเขยี นสะกดคำาในแม่กง เชน่
วาง สะกดวา่ วอ - อา - งอ วาง

เขียนเรยี งลำาดับตวั อกั ษรเป็น วอ แหวน - สระอา - งอ งู
นาง สะกดวา่ นอ - อา - งอ นาง

เขียนเรยี งลำาดบั ตัวอักษรเปน็ นอ หน ู - สระอา - งอ งู
คาง สะกดว่า คอ - อา - งอ คาง

เขยี นเรยี งลาำ ดับตวั อักษรเปน็ คอ ควาย - สระอา - งอ งู
ทาง สะกดว่า ทอ - อา - งอ ทาง

เขียนเรยี งลำาดับตัวอกั ษรเปน็ ทอ ทหาร - สระอา - งอ งู
ราง สะกดว่า รอ - อา - งอ ราง

เขยี นเรยี งลาำ ดบั ตวั อกั ษรเปน็ รอ เรอื - สระอา - งอ งู

คู่มอื การสอนอา่ นเขยี น 155 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

๑.๖ พยญั ชนะต้นอักษรตำ่า + สระเสยี งสน้ั + ตวั สะกดแม่กง

ว วิง
น นงิ

ช -งิ ชิง

ย ยิง
ล ลงิ

ใหน้ ักเรียนฝึกอ่านและเขียนสะกดคำาในแม่กง เช่น
ชงิ สะกดว่า ชอ - อ ิ - งอ ชิง

เขียนเรียงลำาดับตวั อักษรเป็น ชอ ชา้ ง - สระอ ิ - งอ งู
ยิง สะกดว่า ยอ - อิ - งอ ยงิ

เขยี นเรียงลำาดับตัวอกั ษรเป็น ยอ ยกั ษ์ - สระอิ - งอ งู
ลิง สะกดวา่ ลอ - อ ิ - งอ ลิง

เขยี นเรียงลำาดับตวั อักษรเปน็ ลอ ลิง - สระอ ิ - งอ งู

๒. ฝึกแจกลูกคาำ ในแมก่ น
๒.๑ พยญั ชนะต้นอักษรกลาง + สระเสียงยาว + ตัวสะกดแมก่ น

ก กาน
จ จาน

บ -าน บาน

ป ปาน
อ อาน

คูม่ อื การสอนอา่ นเขยี น 156 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

ให้นักเรียนฝกึ อ่านและเขยี นสะกดคำาในแม่กน เชน่
กาน สะกดว่า กอ - อา - นอ กาน

เขยี นเรยี งลำาดับตัวอักษรเป็น กอ ไก่ - สระอา - นอ หนู
จาน สะกดวา่ จอ - อา - นอ จาน

เขยี นเรยี งลำาดบั ตัวอกั ษรเป็น จอ จาน - สระอา - นอ หนู
บาน สะกดว่า บอ - อา - นอ บาน

เขยี นเรียงลำาดบั ตวั อักษรเปน็ บอ ใบไม้ - สระอา - นอ หนู
ปาน สะกดว่า ปอ - อา - นอ ปาน

เขยี นเรยี งลำาดับตวั อักษรเปน็ ปอ ปลา - สระอา - นอ หน ู

๒.๒ พยัญชนะตน้ อกั ษรกลาง + สระเสยี งสน้ั + ตัวสะกดแม่กน

ก กิน
จ จนิ

ด -ิน ดนิ

ป ปิน

อ อิน

ใหน้ ักเรยี นฝกึ อ่านและเขยี นสะกดคำาในแมก่ น เชน่
กิน สะกดวา่ กอ - อิ - นอ กิน

เขียนเรียงลำาดับตวั อักษรเป็น กอ ไก่ - สระอิ - นอ หนู
ดิน สะกดว่า ดอ - อ ิ - นอ ดิน

เขยี นเรียงลำาดับตวั อกั ษรเปน็ ดอ เดก็ - สระอิ - นอ หนู
ปนิ สะกดว่า ปอ - อ ิ - นอ ปนิ

เขียนเรียงลำาดบั ตวั อักษรเปน็ ปอ ปลา - สระอิ - นอ หนู

คูม่ อื การสอนอ่านเขยี น 157 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๒.๓ พยัญชนะตน้ อักษรสงู + สระเสยี งยาว + ตวั สะกดแม่กน

ข ขาน
ผ ผาน

ฝ -าน ฝาน

ส สาน
ห หาน

ให้นกั เรยี นฝกึ อ่านและเขียนสะกดคำาในแมก่ น เช่น
ขาน สะกดวา่ ขอ - อา - นอ ขาน

เขยี นเรียงลำาดับตวั อักษรเป็น ขอ ไข ่ - สระอา - นอ หนู
ผาน สะกดวา่ ผอ - อา - นอ ผาน

เขียนเรียงลำาดบั ตัวอกั ษรเปน็ ผอ ผึง้ - สระอา - นอ หนู
ฝาน สะกดว่า ฝอ - อา - นอ ฝาน

เขยี นเรียงลำาดับตัวอกั ษรเปน็ ฝอ ฝา - สระอา - นอ หนู

๒.๔ พยญั ชนะตน้ อักษรสูง + สระเสียงสั้น + ตวั สะกดแม่กน

ข ขิน
ผ ผิน

ฝ -นิ ฝนิ

ส สนิ
ห หิน

คู่มอื การสอนอา่ นเขยี น 158 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

ให้นักเรยี นฝกึ อา่ นและเขียนสะกดคำาในแมก่ น เชน่
ผนิ สะกดว่า ผอ - อ ิ - นอ ผิน

เขียนเรยี งลำาดับตวั อกั ษรเปน็ ผอ ผง้ึ - สระอ ิ - นอ หนู
สิน สะกดว่า สอ - อ ิ - นอ สนิ

เขียนเรยี งลำาดบั ตัวอกั ษรเป็น สอ เสอื - สระอ ิ - นอ หน ู
หนิ สะกดว่า หอ - อิ - นอ หนิ

เขยี นเรยี งลำาดับตัวอักษรเป็น หอ หีบ - สระอ ิ - นอ หนู

๒.๕ พยญั ชนะต้นอกั ษรตาำ่ + สระเสียงยาว + ตวั สะกดแมก่ น

ว วาน
น นาน

ค -าน คาน

ท ทาน
ร ราน

ใหน้ กั เรยี นฝึกอา่ นและเขยี นสะกดคำาในแมก่ น เชน่
วาน สะกดวา่ วอ - อา - นอ วาน

เขียนเรียงลำาดบั ตัวอกั ษรเปน็ วอ แหวน - สระอา - นอ หนู
นาน สะกดว่า นอ - อา - นอ นาน

เขียนเรียงลำาดับตวั อกั ษรเป็น นอ หนู - สระอา - นอ หนู
คาน สะกดวา่ คอ - อา - นอ คาน

เขียนเรียงลาำ ดบั ตัวอกั ษรเป็น คอ ควาย - สระอา - นอ หน ู

คูม่ ือการสอนอา่ นเขียน 159 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๒.๖ พยญั ชนะตน้ อกั ษรต่าำ + สระเสียงส้ัน + ตวั สะกดแม่กน

ว วิน
น นิน

ช -นิ ชิน

ย ยิน
ล ลิน

ใหน้ กั เรียนฝกึ อ่านและเขยี นสะกดคำาในแมก่ น เชน่
วิน สะกดวา่ วอ - อิ - นอ วนิ

เขยี นเรียงลำาดบั ตวั อกั ษรเป็น วอ แหวน - สระอิ - นอ หนู
นนิ สะกดวา่ นอ - อ ิ - นอ นนิ

เขียนเรยี งลำาดับตวั อกั ษรเปน็ นอ หน ู - สระอิ - นอ หนู
ลิน สะกดวา่ ลอ - อ ิ - นอ ลิน

เขียนเรยี งลำาดบั ตวั อักษรเป็น ลอ ลิง - สระอิ - นอ หนู

ขัน้ ท่ี ๒

สอนอา่ นและเขียนสะกดคาำ ท่มี สี ระเปล่ยี นรูปและลดรปู เมื่อมีตวั สะกด คือ สระอะ สระโอะ

ข้นั ท่ี ๓

สอนอา่ นและเขยี นสะกดคำาทมี่ สี ระเปลยี่ นรปู และลดรปู เมอื่ มตี วั สะกด คอื สระเอะ สระแอะ

ขน้ั ที่ ๔

สอนอา่ นและเขียนสะกดคาำ ทมี่ ีสระเปล่ยี นรูปและลดรปู เมอ่ื มีตัวสะกด คือ สระอัว สระเออ

คูม่ อื การสอนอ่านเขียน 160 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

ขัน้ ที่ ๕

การจัดการเรียนรู้คำาที่มีตัวสะกดในแม่กม เกย เกอว ตรงตามมาตรา โดยเร่ิมจากคำาใน
แม่ ก กา แล้วเพิ่มตัวสะกดทีละมาตรา ใช้การแจกลูกต่อ เพ่ือให้เกิดความแม่นยำาในเนื้อหาสอน
เช่นเดียวกับข้นั ท ่ี ๑ และ ๒

ข้นั ที่ ๖

การจัดการเรียนรู้คำาที่มีตัวสะกดในแม่กก กด กบ ตรงตามมาตราสอนอ่านสะกดคำาที่เป็น
คำาตาย ทงั้ ๓ มาตรา คอื แมก่ ก กด กบ โดยเรม่ิ จากคาำ ในแม่ ก กา แลว้ เพ่มิ ตัวสะกดทลี ะมาตรา
แลว้ ใช้การแจกลกู ตอ่ เพ่อื ให้เกดิ ความแม่นยาำ ในเนอ้ื หา โดยสอนเชน่ เดยี วกบั ข้นั ท ี่ ๑ และ ๒

ขั้นท่ี ๗

การสอนสรุปท้ังมาตราตัวสะกด ๘ มาตรา โดยเริ่มจากคำาในแม่ ก กา แล้วเพ่ิมตัวสะกด
ทีละมาตรา แล้วใช้การแจกลูกต่อ ฝึกการอ่านและเขียนให้เกิดความแม่นยาำ โดยให้อ่านเป็นประโยค
หรือเป็นเรื่องสั้น ๆ (เพื่อให้ง่ายต่อการเรียนรู้ของนักเรียน) โดยแบ่งเป็นกลุ่มท่ีสะกดแล้วเป็นคาำ เป็น
และสะกดแล้วเป็นคาำ ตาย
กรณที ี่นำาไปใช้สอนซอ่ มเสริม สามารถเริ่มใช้ข้ันทีน่ กั เรียนยังไม่มคี วามรู้ความเข้าใจ จนเปน็
สาเหตุใหอ้ ่านและเขยี นไมไ่ ด ้

คมู่ ือการสอนอ่านเขยี น 161 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

ตวั อย่างการนำาแนวทางการจัดการเรยี นรไู้ ปใช้ในห้องเรียน
หน่วยที่ ๖ การแจกลูกสะกดคาำ ทีม่ ีตวั สะกดตรงตามมาตรา

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ของหน่วย (๕ ช่ัวโมง)

๑. เพอ่ื ให้นกั เรียนอ่านและเขยี นสะกดคำาท่มี ีตวั สะกด

แมก่ ง กน กม เกย เกอว กก กด และกบ ได้

๒. เพอ่ื ใหน้ ักเรยี นอ่านและเขยี นสะกดคำาทม่ี สี ระเปล่ียนรปู และลดรปู

เม่อื มตี ัวสะกดได้

แนวทางการจดั การเรยี นรู้ท่ี ๑ (๒ ชั่วโมง)
การแจกลูกสะกดคำาที่มตี ัวสะกดตรงตามมาตรา

แนวทางการจดั การเรียนรทู้ ี่ ๒ (๑ ชั่วโมง)
การสะกดคำาเพอ่ื อา่ นและเขยี นคาำ ท่ีสระเปล่ียนรูปและลดรปู
เมือ่ มีตัวสะกด สระอะ สระโอะ

แนวทางการจดั การเรียนรู้ที่ ๓ (๑ ชั่วโมง)
การสะกดคำาเพอ่ื อ่านและเขียนคาำ ที่สระเปลยี่ นรปู และลดรูป
เมือ่ มตี วั สะกด สระเอะ สระแอะ

แนวทางการจดั การเรยี นรู้ท่ี ๔ (๑ ชัว่ โมง)
การสะกดคำาเพือ่ อ่านและเขียนคาำ ที่สระเปลย่ี นรปู และลดรปู
เมื่อมตี ัวสะกด สระอัว สระเออ

คู่มือการสอนอา่ นเขียน 162 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

แนวทางการจัดการเรียนรู้ท่ี ๑ การแจกลกู สะกดคาำ แมก่ ง กน (๒ ชวั่ โมง)
ท่ีมตี ัวสะกดตรงตามมาตรา

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

เพ่อื ให้นักเรยี นอา่ นเขยี นแจกลกู สะกดคำาแมก่ ง กน ทม่ี ีตัวสะกดตรงมาตราได้

ขั้นตอนการจดั การเรียนรู้

๑. ขน้ั นำา
๑.๑ ทบทวนการอ่านและเขียนสะกดคำาในแม่ ก กา โดยเน้นเรื่องพยัญชนะต้น
ตามหมู่อักษรไตรยางศ์ และการประสมสระเสียงสั้นและยาว โดยฝึกอ่านคำาในแม่ ก กา แล้วจึง
สอนเขียน โดยสอนการสะกดคำาก่อน แล้วแจกลกู ต่อ ดงั น ้ี

๑) พยัญชนะตน้ เป็นอกั ษรกลาง + สระเสยี งยาว

คำา พยญั ชนะตน้ สระ สะกดวา่ อ่านวา่

กา ก -า กอ - อา กา
จา จ -า จอ - อา จา
ตา ต -า ตอ - อา ตา
ปา ป -า ปอ - อา ปา

๒) พยญั ชนะต้นเปน็ อกั ษรกลาง + สระเสยี งสั้น

คำา พยัญชนะต้น สระ สะกดว่า อา่ นวา่

กะ ก -ะ กอ - อะ กะ
จะ จ -ะ จอ - อะ จะ
ตะ ต -ะ ตอ - อะ ตะ
ปะ ป -ะ ปอ - อะ ปะ

คมู่ อื การสอนอา่ นเขียน 163 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๓) พยัญชนะต้นเปน็ อกั ษรสูง + สระเสียงยาว
คำา พยญั ชนะต้น สระ สะกดวา่ อ่านว่า

ขา ข -า ขอ - อา ขา
ผา ผ -า ผอ - อา ผา
สา ส -า สอ - อา สา
หา ห -า หอ - อา หา
๔) พยญั ชนะต้นเป็นอกั ษรสงู + สระเสยี งสนั้

คาำ พยญั ชนะตน้ สระ สะกดว่า อา่ นว่า
ขะ ข -ะ ขอ - อะ ขะ
ผะ ผ -ะ ผอ - อะ ผะ
สะ ส -ะ สอ - อะ สะ
หะ ห -ะ หอ - อะ หะ
๕) พยญั ชนะต้นเป็นอกั ษรต่าำ + สระเสยี งยาว

คาำ พยัญชนะตน้ สระ สะกดวา่ อา่ นวา่
งา ง -า งอ - อา งา
นา น -า นอ - อา นา
มา ม -า มอ - อา มา
ยา ย -า ยอ - อา ยา
๖) พยญั ชนะต้นเป็นอกั ษรตำ่า + สระเสยี งส้ัน

คำา พยัญชนะตน้ สระ สะกดว่า อ่านว่า
ว ิ ว -ิ วอ - อ ิ วิ
นิ น -ิ นอ - อ ิ นิ
ม ิ ม -ิ มอ - อ ิ มิ
ร ิ ร - ิ รอ - อิ ริ

คู่มือการสอนอา่ นเขียน 164 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๒. ข้ันสอน

๒.๑ ครูนำาบัตรภาพติดบนกระดานดำาให้นักเรียนดูจำานวน ๖ ภาพ ถามนักเรียนว่า
ภาพบนกระดานดำาเป็นภาพอะไรบ้าง (ภาพ ลิง ฟาง หาง จาน กนิ และ ดิน หรอื ภาพอะไรกไ็ ด้ที่สะกด
ดว้ ย แมก่ ง และแมก่ น) เมอ่ื นกั เรยี นตอบจนครบทกุ ภาพแลว้ ครเู ฉลยคาำ ตอบ พรอ้ มทง้ั เขยี นคาำ ไวใ้ ตภ้ าพ
๒.๒ ครใู หน้ กั เรยี นดบู ตั รคาำ ทม่ี ี ง เปน็ ตวั สะกด และ น เปน็ ตวั สะกด และบอกนกั เรยี นวา่
เป็นตัวสะกดแม่กง และแม่กน ตามลำาดับเม่ือวางไว้ท้ายคำา จะทำาให้คำานั้นเปลี่ยนไปตามเสียงตัว
สะกดนั้น
๒.๓ นกั เรยี นบอกคำาทั้ง ๖ คำา ว่าแตล่ ะคำามีส่วนประกอบอะไรบา้ ง

คาำ พยัญชนะต้น สระ ตวั สะกด สะกดวา่ อ่านวา่

ลงิ ล -ิ ง ลอ - อ ิ – งอ ลงิ

ฟาง ฟ -า ง ฟอ - อา - งอ ฟาง

หาง ห า ง หอ - อา - งอ หาง

จาน จ -า น จอ - อา - นอ จาน

กนิ ก - ิ น กอ - อ ิ - นอ กนิ

ดนิ ด - ิ น ดอ - อิ - นอ ดนิ

๒.๔ ให้นักเรียนบอกตัวสะกดท้ัง ๖ คำา ว่ามีตัวสะกดใดบ้าง และออกเสียงอย่างไร
ครูอธิบายเกีย่ วกบั ตัวสะกดทัง้ ๖ คาำ และรว่ มกนั สรุปวา่ ตัวสะกดท้งั ๖ คำามตี ัวสะกด คอื ง และ น
คือ มาตราตวั สะกดแมก่ ง และแมก่ น
๒.๕ ครูให้นักเรียนฝึกอ่านสะกดคำา และเขียนคำาที่มีตัวสะกดแม่กง ตรงตามมาตรา
โดยเน้นการฝึกคำาที่มีพยัญชนะตามหมู่ไตรยางศ์และสระสั้น ยาว โดยครูอ่านสะกดคำานำา แล้วให้
นักเรียนอ่านสะกดคำาตาม พร้อมบันทึกลงในสมดุ อา่ นจากแผนภมู ิที่ครเู ตรียมไว้ ดงั น ้ี
๒.๕.๑ พยัญชนะต้นเป็นอักษรกลาง + สระเสียงยาว + ตัวสะกดแม่กง
เสียงวรรณยุกต์สามัญ

คาำ พยัญชนะต้น สระ ตวั สะกด สะกดวา่ อา่ นว่า

กาง ก -า ง กอ - อา - งอ กาง
จาง จ -า ง จอ - อา - งอ จาง
บาง บ -า ง บอ - อา - งอ บาง

คู่มอื การสอนอา่ นเขียน 165 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

๒.๕.๒ พยัญชนะต้นเป็นอักษรกลาง + สระเสียงส้ัน + ตัวสะกดแม่กง
เสยี งวรรณยุกตส์ ามัญ

คาำ พยัญชนะตน้ สระ ตวั สะกด สะกดว่า อ่านว่า

อิง อ - ิ ง ออ - อ ิ - งอ อิง
ตงิ ต -ิ ง ตอ - อิ - งอ ตงิ
ปงิ ป -ิ ง ปอ - อิ - งอ ปิง

๒.๕.๓ พยัญชนะต้นเป็นอักษรสูง + สระเสียงยาว + ตัวสะกดแม่กง
เสียงวรรณยกุ ตจ์ ตั วา

คาำ พยญั ชนะต้น สระ ตัวสะกด สะกดวา่ อ่านวา่

ผาง ผ -า ง ผอ - อา - งอ ผาง
สาง ส -า ง สอ - อา - งอ สาง
หาง ห -า ง หอ - อา - งอ หาง

๒.๕.๔ พยัญชนะต้นเป็นอักษรสูง + สระเสียงส้ัน + ตัวสะกดแม่กง
เสยี งวรรณยกุ ตจ์ ัตวา

คาำ พยญั ชนะตน้ สระ ตวั สะกด สะกดว่า อา่ นว่า

ขิง ข -ิ ง ขอ - อิ - งอ ขิง
ผงิ ผ - ิ ง ผอ - อ ิ - งอ ผิง
สิง ส -ิ ง สอ - อิ - งอ สงิ

๒.๕.๕ พยัญชนะต้นเป็นอักษรต่ำา + สระเสียงยาว + ตัวสะกดแม่กง
เสยี งวรรณยุกตส์ ามัญ

คาำ พยญั ชนะต้น สระ ตวั สะกด สะกดวา่ อ่านว่า

วาง ว -า ง วอ - อา - งอ วาง
นาง น -า ง นอ - อา - งอ นาง
ยาง ย -า ง ยอ - อา - งอ ยาง

คูม่ ือการสอนอ่านเขยี น 166 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๒.๕.๖ พยัญชนะต้นเป็นอักษรต่ำา + สระเสียงส้ัน + ตัวสะกดแม่กง
เสยี งวรรณยุกตส์ ามญั

คาำ พยัญชนะตน้ สระ ตวั สะกด สะกดวา่ อา่ นว่า

ชิง ช -ิ ง ชอ - อ ิ - งอ ชิง

พิง พ - ิ ง พอ - อ ิ - งอ พงิ

ลงิ ล - ิ ง ลอ - อ ิ - งอ ลิง

๒.๖ ครูให้นักเรียนฝึกอ่านสะกดคำา และเขียนคำาที่มีตัวสะกดแม่กน ตรงตามมาตรา

โดยเน้นการฝึกคาำ ท่มี ีพยัญชนะตามหมไู่ ตรยางศ์และสระส้นั ยาว โดยครอู า่ นสะกดคำานำา ให้นกั เรียน

สะกดคำาตาม พร้อมบันทกึ ลงในสมดุ อ่านจากแผนภมู ทิ ค่ี รเู ตรียมไว้ ดังน้ ี

๒.๖.๑ พยัญชนะตน้ เปน็ อักษรกลาง + สระเสยี งยาว + ตัวสะกดแม่กน

คาำ พยญั ชนะตน้ สระ ตัวสะกด สะกดวา่ อ่านว่า

จาน จ -า น จอ - อา - นอ จาน
บาน บ -า น บอ - อา - นอ บาน
ปาน ป -า น ปอ - อา - นอ ปาน

๒.๖.๒ พยญั ชนะตน้ เปน็ อักษรกลาง + สระเสียงส้นั + ตัวสะกดแม่กน

คาำ พยัญชนะตน้ สระ ตัวสะกด สะกดวา่ อา่ นว่า

กนิ ก -ิ น กอ - อ ิ - นอ กิน
ดนิ ด -ิ น ดอ - อิ - นอ ดิน
บนิ บ -ิ น บอ - อ ิ - นอ บนิ

คู่มอื การสอนอ่านเขียน 167 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๒.๖.๓ พยัญชนะตน้ เป็นอกั ษรสงู + สระเสียงยาว + ตวั สะกดแม่กน

คำา พยัญชนะตน้ สระ ตัวสะกด สะกดวา่ อ่านวา่

ขาน ข -า น ขอ - อา - นอ ขาน
ฝาน ฝ -า น ฝอ - อา - นอ ฝาน
สาน ส -า น สอ - อา - นอ สาน

๒.๖.๔ พยัญชนะตน้ เปน็ อกั ษรสูง + สระเสียงสัน้ + ตวั สะกดแม่กน

คาำ พยัญชนะต้น สระ ตัวสะกด สะกดวา่ อา่ นวา่

ผนิ ผ -ิ น ผอ - อ ิ - นอ ผนิ
สนิ ส -ิ น สอ - อ ิ - นอ สิน
หนิ ห -ิ น หอ - อิ - นอ หนิ

๒.๖.๕ พยญั ชนะต้นเปน็ อกั ษรต่าำ + สระเสยี งยาว + ตวั สะกดแม่กน

คาำ พยญั ชนะตน้ สระ ตวั สะกด สะกดวา่ อา่ นวา่

วาน ว -า น วอ - อา - นอ วาน

นาน น -า น นอ - อา - นอ นาน

ยาน ย -า น ยอ - อา - นอ ยาน

๒.๖.๖ พยัญชนะตน้ เปน็ อกั ษรตำ่า + สระเสียงสน้ั + ตวั สะกดแมก่ น

คำา พยญั ชนะตน้ สระ ตวั สะกด สะกดวา่ อา่ นวา่

ริน ร - ิ น รอ - อิ - นอ ริน
ชนิ ช - ิ น ชอ - อ ิ - นอ ชนิ
ยิน ย -ิ น ยอ - อิ - นอ ยนิ

ค่มู อื การสอนอา่ นเขียน 168 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

๒.๗ ใหน้ ักเรยี นหาคาำ ทมี่ ี ง และ น สะกด จากหนงั สอื เรียนใหไ้ ด ้ ๑๐ คำา แล้วเขยี น
ลงในสมดุ ดงั ตารางตอ่ ไปน ้ี

ท่ี คาำ สะกดวา่ อ่านว่า
๑.
๒.
๓.
๔.
๕.
๖.
๗.
๘.
๙.
๑๐.

๒.๘ ครูตรวจสอบความถกู ต้องและแก้ไขคาำ ผิด
๒.๙ ใหน้ กั เรียนทำาแบบฝกึ ท ี่ ๑ เมอ่ื นักเรียนอ่านผดิ ใหค้ รแู นะนาำ และแกไ้ ขทันที
๒.๑๐ ใหน้ ักเรยี นทำาแบบฝึกที่ ๒ ครตู รวจให้คะแนน

๓. ขน้ั สรุป
ครูและนกั เรียนร่วมกนั สรุปคำาท่ีมตี วั สะกดแมก่ ง และแมก่ น ตรงตามมาตรา

คู่มือการสอนอา่ นเขยี น 169 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

สอ่ื การสอน

๑. รปู ภาพ
๒. บตั รคำา
๓. สมดุ
๔. แบบฝกึ

การวดั และประเมนิ ผล

การตรวจแบบฝึก

คูม่ อื การสอนอ่านเขยี น 170 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

แบบฝกึ ท่ี ๑ การอา่ นสะกดคำาทม่ี ตี วั สะกดในแม่กง และ กน ตรงตามมาตรา

คาำ ชแ้ี จง
๑. ให้นกั เรยี นอ่านสะกดคำา ภายในเวลา ๕ นาที
๒. ครูยกตวั อย่างการอ่านสะกดคาำ ว่า “ดึง” กอ่ นจบั เวลา

ตวั อยา่ ง ดงึ สะกดว่า ดอ - อ ึ - งอ ดงึ

๑. ลุง ๖. จาน
๒. แดง ๗. ทอง
๓. โรง ๘. ยืน
๔. เรียน ๙. มอง
๕. กนิ ๑๐. แสง

คมู่ อื การสอนอา่ นเขียน 171 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

เฉลยคาำ ตอบ

ขอ้ ที่ คาำ สะกดวา่
๑. ลอ - อ ุ - งอ ลงุ
๒. ลุง ดอ - แอ - งอ แดง
๓. แดง รอ - โอ - งอ โรง
๔. โรง รอ - เอีย - นอ เรียน
๕. เรยี น กอ - อิ - นอ กนิ
๖. กิน จอ - อา - นอ จาน
๗. จาน ทอ - ออ - งอ ทอง
๘. ทอง ยอ - ออื - นอ ยืน
๙. ยนื มอ - ออ - งอ มอง
๑๐. มอง สอ - แอ - งอ แสง
แสง

ค่มู ือการสอนอ่านเขียน 172 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

แบบบันทกึ ผลการอา่ นคาำ ทมี่ ตี ัวสะกดแม่กง และ กน ตรงตามมาตรา

ข้อที่ ผลการ
รวม ประเมิน
ท่ี ช่ือ -สกลุ
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ คะแนน* ไม่
ผ่าน ผา่ น

คะแนนรวม**

หมายเหตุ
๑. ให้บันทึกคะแนนของนักเรียนเป็นรายข้อ เพื่อให้รู้ว่านักเรียนมีข้อบกพร่องใด สำาหรับนำาไปใช้

ในการปรบั ปรุงและพัฒนานักเรียน
๒. วิธีการบนั ทกึ ถา้ อา่ นถกู ต้องใหใ้ ส่เครือ่ งหมาย √ ถ้าอ่านผดิ ใหใ้ สเ่ ครอ่ื งหมาย X (เครือ่ งหมาย √ เท่ากบั

๑ คะแนน เคร่อื งหมาย X เท่ากับ ๐ คะแนน)
๓. ใช้ รวมคะแนน* เพื่อประโยชน์ในการวินิจฉัยข้อบกพร่องของนักเรียนเป็นรายบุคคล และนำาไปใช้

ในการปรบั ปรุง และพัฒนานกั เรียนเป็นรายบคุ คล
๔. ใช้ คะแนนรวม** เพ่ือประโยชน์ในการวินิจฉัยว่าข้อบกพร่องของนักเรียนในภาพรวมของช้ันเรียน

เพือ่ นาำ ไปใช้ในการปรับปรุงและพัฒนาการจดั การเรียนการสอน
๕. นักเรียนต้องได้คะแนนร้อยละ ๘๐ ข้ึนไป จึงจะผ่านเกณฑ์ กรณีท่ีนักเรียนไม่ผ่านเกณฑ์ ครูต้องฝึก

จนนักเรยี นเขียนได้

คู่มอื การสอนอ่านเขยี น 173 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

แบบฝึกที่ ๒ การอ่านคาำ ท่ีมีตัวสะกดแม่ กง และกน ตรงตามมาตรา

คาำ ช้แี จง
๑. ใหน้ กั เรียนเขียนตามท่คี รบู อก โดยใชเ้ วลาในการเขียน ๒๐ นาที
๒. ครูอ่านคำาใหน้ ักเรียนฟงั คาำ ละ ๒ คร้ัง โดยเว้นเวลาให้นักเรยี นเขยี น กอ่ นบอกคำาในขอ้
ตอ่ ไป

คาำ ทกี่ ำาหนดให้เขยี น ๑๑. ปาน
๑. กาง

๒. โถง ๑๒. ดิน

๓. ชงิ ๑๓. ทนุ

๔. ตงุ ๑๔. เลน

๕. จงึ ๑๕. แกน

๖. สูง ๑๖. โหน

๗. กอง ๑๗. ขอน

๘. แตง ๑๘. จีน

๙. เรอื ง ๑๙. เตือน

๑๐. เอง ๒๐. นูน

คู่มอื การสอนอา่ นเขยี น 174 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

แบบบันทกึ ผลการอา่ นสะกดคาำ ทมี่ ีตวั สะกดในแม่กง และ แม่กน

ข้อที่ ผลการ
รวม ประเมนิ
ท่ี ชอื่ -สกลุ
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ คะแนน* ไม่
ผา่ น ผา่ น

คะแนนรวม**

หมายเหตุ
๑. ให้บันทึกคะแนนของนักเรียนเป็นรายข้อ เพ่ือให้รู้ว่านักเรียนมีข้อบกพร่องใด สำาหรับนำาไปใช้

ในการปรับปรงุ และพฒั นานักเรยี น
๒. วธิ กี ารบันทึก ถ้าเขียนถกู ตอ้ งใหใ้ สเ่ ครอื่ งหมาย √ ถา้ เขยี นผดิ ให้ใส่เครื่องหมาย X (เครอ่ื งหมาย √ เทา่ กับ

๑ คะแนน เคร่ืองหมาย X เท่ากบั ๐ คะแนน)
๓. ใช้ รวมคะแนน* เพื่อประโยชน์ในการวินิจฉัยข้อบกพร่องของนักเรียนเป็นรายบุคคล และนำาไปใช้

ในการปรับปรุง และพฒั นานักเรียนเป็นรายบุคคล
๔. ใช้ คะแนนรวม** เพ่ือประโยชน์ในการวินิจฉัยว่าข้อบกพร่องของนักเรียนในภาพรวมของช้ันเรียน

เพอ่ื นำาไปใชใ้ นการปรับปรุงและพฒั นาการจัดการเรยี นการสอน
๕. นักเรียนต้องได้คะแนนร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป จึงจะผ่านเกณฑ์ กรณีท่ีนักเรียนไม่ผ่านเกณฑ์ ครูต้องฝึก

จนนกั เรียนเขียนได้

คมู่ อื การสอนอา่ นเขยี น 175 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

สว่ นที่ ๓ แนวทางการวดั และประเมนิ ผลประจำาหนว่ ย

ฉบับที่ ๑ การอา่ นสะกดคาำ ทมี่ ตี วั สะกดตรงตามมาตรา

คาำ ช้แี จง

๑. ใหน้ กั เรียนอ่านสะกดคำา ภายในเวลา ๕ นาที
๒. ครยู กตัวอย่างการอ่านสะกดคาำ คาำ ว่า “กิน” ก่อนจบั เวลา

ตัวอยา่ ง กนิ สะกดว่า กอ - อิ - นอ กิน

๑. ขัน ๖. พวก

๒. เคย ๗. เกิด

๓. จม ๘. ดาว

๔. ถาม ๙. ตบ

๕. เปยี ก ๑๐. ทอง

เฉลยคาำ ตอบ

ข้อท่ี คำา สะกดวา่ อ่านว่า
๑. ขนั ขอ - อะ - นอ ขนั
๒. เคย คอ - เออ - ยอ เคย
๓. จม จอ - โอะ - มอ จม
๔. ถาม ถอ - อา - มอ ถาม
๕. เปยี ก ปอ - เอีย - กอ เปียก
๖. พวก พอ - อวั - กอ พวก
๗. เกดิ กอ - เออ - ดอ เกิด
๘. ดาว ดอ - อา - วอ ดาว
๙. ตบ ตอ - โอะ - บอ ตบ
๑๐. ทอง ทอ - ออ - งอ ทอง

คู่มอื การสอนอา่ นเขียน 176 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

แบบบนั ทึกผลการอ่านสะกดคำาทม่ี ตี วั สะกดตรงตามมาตรา

ข้อที่ ผลการ
รวม ประเมนิ
ที่ ช่อื -สกุล
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ คะแนน* ไม่
ผ่าน ผ่าน

คะแนนรวม**

หมายเหตุ
๑. ให้บันทึกคะแนนของนักเรียนเป็นรายข้อ เพ่ือให้รู้ว่านักเรียนมีข้อบกพร่องใด สำาหรับนำาไปใช้

ในการปรับปรงุ และพฒั นานักเรียน
๒. วิธกี ารบันทึก ถ้าอา่ นถูกต้องให้ใสเ่ ครอื่ งหมาย √ ถ้าอา่ นผดิ ใหใ้ สเ่ ครื่องหมาย X (เคร่อื งหมาย √ เท่ากับ

๑ คะแนน เครอื่ งหมาย X เท่ากบั ๐ คะแนน)
๓. ใช้ รวมคะแนน* เพื่อประโยชน์ในการวินิจฉัยข้อบกพร่องของนักเรียนเป็นรายบุคคล และนำาไปใช้

ในการปรับปรุงและพัฒนานกั เรยี นเปน็ รายบุคคล
๔. ใช้ คะแนนรวม** เพื่อประโยชน์ในการวินิจฉัยว่าข้อบกพร่องของนักเรียนในภาพรวมของชั้นเรียน

เพอ่ื นาำ ไปใชใ้ นการปรับปรุงและพัฒนาการจัดการเรยี นการสอน
๕. นกั เรยี นตอ้ งไดค้ ะแนนร้อยละ ๘๐ ข้นึ ไป จงึ จะผ่านเกณฑ ์ กรณีทีน่ กั เรยี นไมผ่ า่ นเกณฑ ์ ครูตอ้ งฝึกจน

นักเรยี นอา่ นได้

ค่มู อื การสอนอา่ นเขียน 177 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

ฉบับที่ ๒ การอา่ นคำาทม่ี ตี วั สะกดตรงตามมาตรา

คาำ ชี้แจง
ให้นกั เรียนอา่ นออกเสยี งคำาท่กี ำาหนดให ้ ภายในเวลา ๕ นาที

คำาท่กี ำาหนดให้ ๑๑. นิสยั
๑. คำานบั ๑๒. มะนาว
๒. กำาเนดิ ๑๓. บันได
๓. กระโดด ๑๔. ลางสาด
๔. ดนิ สอ ๑๕. ละมุด
๕. ตะวัน ๑๖. วติ ามิน
๖. แจกนั ๑๗. ลดลง
๗. ชิงชา้ ๑๘. ระวงั
๘. นยิ าย ๑๙. แมวลาย
๙. แตงโม ๒๐. มงั คุด
๑๐. ทุเรยี น

คู่มอื การสอนอา่ นเขยี น 178 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

เฉลยคาำ ตอบ

ขอ้ ท่ี คาำ อ่านคำา
๑. คำานบั คาำ - นับ
๒. กาำ เนิด กาำ - เหนิด
๓. กระโดด กฺระ - โดด
๔. ดินสอ ดนิ - สอ
๕. ตะวนั ตะ - วัน
๖. แจกัน แจ - กนั
๗. ชิงช้า ชงิ - ช้า
๘. นิยาย น ิ - ยาย
๙. แตงโม แตง - โม
๑๐. ทุเรียน ท ุ - เรียน
๑๑. นิสยั น ิ - ไส
๑๒. มะนาว มะ - นาว
๑๓. บนั ได บนั - ได
๑๔. ลางสาด ลาง - สาด
๑๕. ละมุด ละ - มุด
๑๖. วติ ามนิ วิ - ตา - มนิ
๑๗. ลดลง ลด - ลง
๑๘. ระวัง ระ - วงั
๑๙. แมวลาย แมว - ลาย
๒๐. มงั คุด มงั - คุด

คู่มอื การสอนอา่ นเขยี น 179 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

แบบบนั ทึกผลการอ่านคาำ ทีม่ ตี ัวสะกดตรงตามมาตรา

ขอ้ ที่ ผลการ
รวม ประเมิน
ที่ ช่ือ -สกลุ
๒๐ คะแนน* ไม่
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ๑๖ ๑๗ ๑๘ ๑๙ ผา่ น ผ่าน

คะแนนรวม**

หมายเหตุ
๑. ให้บันทึกคะแนนของนักเรียนเป็นรายข้อ เพ่ือให้รู้ว่านักเรียนมีข้อบกพร่องใด สำาหรับนำาไปใช้

ในการปรบั ปรุงและพัฒนานกั เรยี น
๒. วธิ ีการบันทึก ถา้ อา่ นถูกต้องใหใ้ สเ่ ครื่องหมาย √ ถา้ อ่านผิดให้ใส่เครอ่ื งหมาย X (เครอ่ื งหมาย √ เทา่ กบั

๑ คะแนน เครื่องหมาย X เท่ากับ ๐ คะแนน)
๓. ใช้ รวมคะแนน* เพ่ือประโยชน์ในการวินิจฉัยข้อบกพร่องของนักเรียนเป็นรายบุคคล และนำาไปใช้

ในการปรบั ปรงุ และพฒั นานกั เรียนเป็นรายบคุ คล
๔. ใช้ คะแนนรวม** เพื่อประโยชน์ในการวินิจฉัยว่าข้อบกพร่องของนักเรียนในภาพรวมของชั้นเรียน

เพ่ือนาำ ไปใชใ้ นการปรบั ปรงุ และพัฒนาการจดั การเรยี นการสอน
๕. นักเรียนต้องได้คะแนนร้อยละ ๘๐ ข้ึนไป จึงจะผ่านเกณฑ์ กรณีท่ีนักเรียนไม่ผ่านเกณฑ์ ครูต้องฝึก

จนนกั เรยี นอา่ นได้

คูม่ อื การสอนอ่านเขยี น 180 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

ฉบบั ที่ ๓ การเขียนคำาท่ีมีตวั สะกดตรงตามมาตรา

คาำ ชีแ้ จง
๑. ใหน้ ักเรยี นเขยี นตามทค่ี รูบอก โดยใชเ้ วลาในการเขียน ๒๐ นาที
๒. ครูอ่านคำาให้นักเรียนฟัง คำาละ ๒ คร้ัง โดยเว้นเวลาให้นักเรียนเขียน ก่อนบอกคำา
ในข้อต่อไป

คาำ ท่กี ำาหนดให้เขียน ๑๑. สาว
๑๒. แมง
๑. กับ ๑๓. แขง็
๒. ลบ ๑๔. เกม
๓. ขาย ๑๕. กบ
๔. โรย ๑๖. เคียว
๕. ดึก ๑๗. แจว
๖. บอก ๑๘. เลย
๗. หิน ๑๙. กนิ
๘. นอน ๒๐. ยืม
๙. เลอื ด
๑๐. เรว็

คูม่ ือการสอนอ่านเขยี น 181 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

แบบบันทึกผลการเขยี นคำาท่มี ตี วั สะกดตรงตามมาตรา

ขอ้ ที่ ผลการ
รวม ประเมนิ
ที่ ช่อื -สกุล
๒๐ คะแนน* ไม่
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ๑๖ ๑๗ ๑๘ ๑๙ ผ่าน ผ่าน

คะแนนรวม**

หมายเหตุ
๑. ให้บันทึกคะแนนของนักเรียนเป็นรายข้อ เพ่ือให้รู้ว่านักเรียนมีข้อบกพร่องใด สำาหรับนำาไปใช้

ในการปรับปรงุ และพัฒนานักเรยี น
๒. วิธีการบันทึก ถา้ เขียนถูกตอ้ งใหใ้ สเ่ ครอื่ งหมาย √ ถา้ เขียนผิดใหใ้ สเ่ คร่ืองหมาย X (เครือ่ งหมาย √ เท่ากบั

๑ คะแนน เคร่อื งหมาย X เทา่ กบั ๐ คะแนน)
๓. ใช้ รวมคะแนน* เพ่ือประโยชน์ในการวินิจฉัยข้อบกพร่องของนักเรียนเป็นรายบุคคล และนำาไปใช้

ในการปรบั ปรงุ และพัฒนานกั เรยี นเป็นรายบคุ คล
๔. ใช้ คะแนนรวม** เพื่อประโยชน์ในการวินิจฉัยว่าข้อบกพร่องของนักเรียนในภาพรวมของช้ันเรียน

เพ่ือนำาไปใช้ในการปรับปรงุ และพัฒนาการจัดการเรียนการสอน
๕. นักเรียนต้องได้คะแนนร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป จึงจะผ่านเกณฑ์ กรณีที่นักเรียนไม่ผ่านเกณฑ์ ครูต้องฝึก

จนนักเรียนเขยี นได้

คูม่ ือการสอนอา่ นเขียน 182 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

ตวั อยา่ งสรุปผลการประเมินการแจกลกู สะกดคำาทมี่ ตี ัวสะกดตรงตามมาตรา

ผลการประเมนิ รวม สรุปผลการประเมนิ

ที่ ชื่อ - สกลุ ฉบบั ท่ี ๑ ฉบับที่ ๒ ฉบับที่ ๓ คะแนน ผา่ น ไมผ่ า่ น
(๑๐ คะแนน) (๒๐ คะแนน) (๒๐ คะแนน) (๕๐ คะแนน)

หมายเหตุ
๑. ถ้ารวมคะแนนไดร้ อ้ ยละ ๘๐ ข้นึ ไป และคะแนนรายแบบประเมนิ ไดร้ อ้ ยละ ๘๐ ขน้ึ ไป ทุกแบบประเมิน

ถือวา่ ผ่านเกณฑ์
๒. ถ้ารวมคะแนนได้ร้อยละ ๘๐ ข้ึนไป แต่คะแนนรายแบบประเมินบางแบบประเมินได้ไม่ถึงร้อยละ ๘๐

ถอื ว่าผา่ นเกณฑ์ แต่ใหซ้ ่อมเสริมสว่ นที่ไม่ถึงรอ้ ยละ ๘๐
๓. ถ้ารวมคะแนนได้ไม่ถึงร้อยละ ๘๐ ถือว่าไม่ผ่านเกณฑ์ให้สอนซ่อมเสริม ในกรณีที่นักเรียนได้คะแนน

บางแบบประเมินร้อยละ ๘๐ ขนึ้ ไป ไมต่ อ้ งซ่อมเสริมสว่ นนัน้

คูม่ อื การสอนอา่ นเขียน 183 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

หน่วยท่ี ๗ การผันวรรณยกุ ต์คำาทม่ี ตี ัวสะกดตรงตามมาตรา

สว่ นท่ี ๑ ความรู้สาำ หรบั ครู

การผันวรรณยกุ ตค์ าำ ทมี่ ีตัวสะกดตรงตามมาตรา แบ่งไดเ้ ปน็ ๒ กล่มุ ดงั นี้

๑. คาำ ทีส่ ะกดด้วยแมก่ ง แมก่ น แม่กม แมเ่ กย แม่เกอว

๑.๑ พยัญชนะต้นอักษรกลาง ผันได้ครบทั้ง ๕ เสียง พื้นเสียงเป็นเสียงสามัญ
เมอื่ ผันวรรณยกุ ต์แลว้ ออกเสียงตรงตามรปู วรรณยุกต์นั้นๆ
๑.๑.๑ พยัญชนะตน้ อกั ษรกลาง + สระเสยี งยาว + ตวั สะกด + วรรณยกุ ต์
ตวั อย่างการผันวรรณยุกต์โดยการแจกลูกแบบยึดสระเปน็ หลัก

คาำ สามญั เสยี งวรรณยุกต์ จัตวา
กาง เอก โท ตรี ก๋าง
กาง บาน กา่ ง ก้าง กา๊ ง บา๋ น
บาน จาม บ่าน บา้ น บ๊าน จา๋ ม
จาม ปาย จ่าม จา้ ม จา๊ ม ป๋าย
ปาย ดาน ปา่ ย ป้าย ปา๊ ย ด๋าน
ดาว ด่าน ด้าน ด๊าน

คู่มือการสอนอ่านเขยี น 184 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

๑.๑.๒ พยัญชนะต้นอกั ษรกลาง + สระเสียงสนั้ + ตวั สะกด + วรรณยกุ ต์
ตัวอยา่ งการผันวรรณยุกต์โดยการแจกลูกแบบยดึ สระเป็นหลัก

คำา เสยี งวรรณยุกต์ จัตวา
สามัญ เอก โท ตรี

อิง อิง อิ่ง อง้ิ อ๊งิ อ๋ิง

ดนิ ดิน ดน่ิ ดิ้น ดน๊ิ ด๋นิ

กิม กิม กม่ิ ก้มิ กม๊ิ ก๋ิม

ติว ตวิ ติ่ว ตวิ้ ต๊วิ ติว๋

๑.๒ พยัญชนะต้นอักษรสูง ผันได้ ๓ เสียง พื้นเสียงเป็นเสียงจัตวา ผันด้วยรูปเอก
เปน็ เสียงเอก ผนั ดว้ ยรปู โทเปน็ เสียงโท
๑.๒.๑ พยัญชนะตน้ อักษรสูง + สระเสียงยาว + ตวั สะกด + วรรณยกุ ต์
ตวั อย่างการผันวรรณยุกตโ์ ดยการแจกลูกแบบยดึ สระเปน็ หลัก

คาำ สามัญ เสยี งวรรณยกุ ต์ ตรี จัตวา
- เอก โท - หาง
หาง - - สาน
สาน - หา่ ง หา้ ง - ขาม
ขาม - สา่ น สา้ น - ถาย
ถาย - ขา่ ม ข้าม - สาว
สาว ถ่าย ถ้าย
ส่าว ส้าว

คมู่ อื การสอนอา่ นเขียน 185 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

๑.๒.๒ พยญั ชนะตน้ อกั ษรสงู + สระเสยี งส้ัน + ตวั สะกด + วรรณยกุ ต์
ตวั อยา่ งการผันวรรณยุกต์โดยการแจกลูกแบบยึดสระเป็นหลกั

คำา สามัญ เสยี งวรรณยกุ ต์ จัตวา
เอก โท ตรี ขงิ
สิน
ขิง - ข่ิง ขิ้ง - ขิม
สวิ
สนิ - สนิ่ สิน้ -

ขมิ - ขิ่ม ขิ้ม -

สิว - ส่วิ สิ้ว -

ในกรณีน้ ี ครูสามารถสอนโดยเริม่ จากเสียงจัตวา ซึง่ เปน็ พ้นื เสยี งของคาำ ทไี่ ม่มรี ูปวรรณยุกต์
ก็ได ้

๑.๓ พยัญชนะต้นอักษรตำ่า ผันได้ ๓ เสียง พื้นเสียงเป็นเสียงสามัญ ผันด้วยรูปเอก
เปน็ เสยี งโท ผนั ดว้ ยรูปโทเปน็ เสยี งตรี
๑.๓.๑ พยญั ชนะต้นอกั ษรต่ำา + สระเสียงยาว + ตวั สะกด + วรรณยุกต์
ตวั อยา่ งการผนั วรรณยกุ ต์โดยการแจกลกู แบบยดึ สระเปน็ หลัก

คำา สามญั เสยี งวรรณยกุ ต์ จัตวา
คาง เอก โท ตรี -
คาง นาน -
นาน หาม - ค่าง ค้าง -
หาม ทาย - นา่ น นา้ น -
ทาย ราว - ห่าม ห้าม -
ราว - ทา่ ย ท้าย
- ร่าว ร้าว

คูม่ ือการสอนอา่ นเขยี น 186 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๑.๓.๒ พยญั ชนะต้นอกั ษรตาำ่ + สระเสียงสนั้ + ตวั สะกด + วรรณยุกต์
ตัวอยา่ งการผันวรรณยกุ ต์

คำา เสยี งวรรณยกุ ต์ จัตวา
สามญั เอก โท ตรี

ยัง ยงั - ย่ัง ย้ัง -

ชนั ชงั - ชงั่ ชัง้ -

รุม รุม - รุ่ม รมุ้ -

ทยุ ทยุ - ทยุ่ ทยุ้ -

คิว ควิ - คิ่ว คว้ิ -

หมายเหตุ คาำ ทมี่ ตี วั สะกดและมรี ปู วรรณยกุ ตน์ ้ี หลายคาำ ไมม่ คี วามหมาย แตก่ ารสอนนกั เรยี น
ตอ้ งสอนใหเ้ หน็ หลกั การผนั เสยี งวรรณยกุ ต์ แมค้ าำ ทนี่ าำ มาผนั เสยี งวรรณยกุ ตน์ จี้ ะไมม่ คี วามหมายกต็ าม

๒. คำาทส่ี ะกดดว้ ยมาตราตัวสะกดแมก่ ก แม่กบ แมก่ ด

๒.๑ พยัญชนะต้นอักษรกลาง ผันได้ ๔ เสียง พ้ืนเสียงเป็นเสียงเอก เมื่อผันรูป
และเสยี งวรรณยุกต์ตรงกัน (ไม่มเี สียงสามัญ)
๒.๑.๑ พยัญชนะตน้ อักษรกลาง + สระเสยี งยาว + ตวั สะกด + วรรณยุกต์
ตัวอยา่ งการผันวรรณยกุ ตโ์ ดยการแจกลกู แบบยดึ สระเป็นหลกั

คาำ เสยี งวรรณยุกต์ จัตวา
สามัญ เอก โท ตรี

บาก - บาก บ้าก บ๊าก บ๋าก
จาบ - จาบ จา้ บ จา๊ บ จา๋ บ
กาด - กาด กา้ ด กา๊ ด กา๋ ด

คู่มอื การสอนอา่ นเขียน 187 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

๒.๒.๑ พยญั ชนะต้นอักษรกลาง + สระเสยี งสัน้ + ตัวสะกด + วรรณยุกต์
ตวั อยา่ งการผันวรรณยกุ ต์โดยการแจกลกู แบบยึดสระเปน็ หลัก

คำา สามัญ เสียงวรรณยกุ ต์ จตั วา
- เอก โท ตรี ด๋กุ
ดุก - บุ๋บ
บบุ - ดุก ดุ้ก ดกุ๊ ปุ๋ด
ปุด บุบ บุ้บ บุ๊บ
ปดุ ป้ดุ ป๊ดุ

๒.๒ พยญั ชนะตน้ อักษรสูง ผันได้ ๒ เสยี ง พ้ืนเสียงเปน็ เสยี งเอก ผนั ดว้ ยรูปโทเปน็ เสยี งโท
๒.๒.๑ พยญั ชนะตน้ อกั ษรสูง + สระเสียงยาว + ตวั สะกด + วรรณยกุ ต์
ตัวอย่างการผนั วรรณยุกต์โดยการแจกลกู แบบยึดสระเปน็ หลัก

คำา สามญั เสยี งวรรณยุกต์ ตรี จตั วา
- เอก โท - -
สาก - - -
หาบ - สาก สา้ ก - -
ขาด หาบ ห้าบ
ขาด ขา้ ด

๒.๒.๒ พยญั ชนะต้นอกั ษรสูง + สระเสยี งสน้ั + ตวั สะกด + วรรณยกุ ต์
ตวั อย่างการผันวรรณยุกตโ์ ดยการแจกลูกแบบยดึ สระเปน็ หลกั

คาำ เสยี งวรรณยุกต์ จตั วา
สามัญ เอก โท ตรี

พกั - - พ้ัก พกั -

รับ - - รบ้ั รบั -

หัด - - หั้ด หดั -

คู่มอื การสอนอ่านเขียน 188 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

๒.๓ พยัญชนะต้นอกั ษรตา่ำ
๒.๓.๑ พยญั ชนะต้นอกั ษรตำ่า + สระเสียงยาว + ตวั สะกด + วรรณยกุ ต์ ผันได ้
๒ เสยี ง พืน้ เสียงเปน็ เสียงโท ผนั ดว้ ยรปู โทเป็นเสียงตรี
ตัวอยา่ งการผนั วรรณยุกตโ์ ดยการแจกลูกแบบยดึ สระเปน็ หลัก

คาำ สามัญ เสยี งวรรณยุกต์ จตั วา
- เอก โท ตรี -
ชาก - -
คาบ - - ชาก ชา้ ก -
ลาด - คาบ ค้าบ
- ลาด ลา้ ด

๒.๓.๒ พยัญชนะตน้ อักษรตำ่า + สระเสียงสน้ั + ตวั สะกด + วรรณยุกต์ ผนั ได ้
๑ เสยี งพ้ืนเสียง เป็นเสยี งตร ี

ขอ้ เสนอแนะ

การสอนผนั วรรณยกุ ต์ที่มีตวั สะกดตรงมาตรา ควรสอนตามลาำ ดบั เนื้อหา ดงั ต่อไปน้ี
๑. สอนพยัญชนะต้นอักษรกลางเป็นกลุ่มที่ผันได้ง่ายที่สุด เพราะสามารถผันวรรณยุกต์ได้
ครบทง้ั ๕ เสียง และมีรูปกับเสียงวรรณยุกตต์ รงกัน
๒. สอนพยญั ชนะตน้ อกั ษรสงู เปน็ กลมุ่ ทผ่ี นั ไดง้ า่ ยลาำ ดบั ถดั มา เพราะสามารถผนั วรรณยกุ ต์
ได ้ ๓ เสียง และมีรปู กับเสยี งวรรณยุกตต์ รงกนั ๒ เสยี ง
๓. สอนพยัญชนะต้นอักษรตำ่าเป็นกลุ่มท่ีผันได้ยากที่สุด เพราะสามารถผันวรรณยุกต์ได้
๓ เสียง และมีรปู กับเสยี งวรรณยุกตไ์ ม่ตรงกัน ๒ เสียง ขอ้ สงั เกตกลุ่มนเี้ สยี งวรรณยุกตจ์ ะเล่อื นจากรูป
ไป ๑ ระดบั คือ รูปเอก เสยี งโท รูปโท เสียงตรี

คู่มอื การสอนอา่ นเขยี น 189 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

ส่วนที่ ๒ แนวทางการจดั การเรียนรู้

การผันรูปวรรณยุกตค์ าำ ทมี่ ตี วั สะกดตรงตามมาตรา มีข้นั ตอนการจัดการเรียนรู ้ ดงั นี้

ขน้ั ท่ี ๑ สอนผนั วรรณยุกต์ทีม่ ตี วั สะกดตรงมาตราในกลุ่มพยญั ชนะตน้ อักษรกลาง
๑. ครูทบทวนคำาท่ีมีสระเสียงส้ันและคำาที่มีสระเสียงยาว เพ่ือให้นักเรียนเข้าใจในลักษณะ
ของคำา และการออกเสียงทีแ่ ตกตา่ งกนั โดยอาจใช้กิจกรรมเพลง เกม บตั รคาำ บตั รภาพ เป็นต้น
๒. ทบทวนความรเู้ ดมิ ของนกั เรยี นเกย่ี วกบั คาำ ทมี่ พี ยญั ชนะตน้ เปน็ อกั ษรกลาง ม ี ๙ ตวั ไดแ้ ก ่
ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป อ (ฎ ฏ ไม่ใช้ในการสอนสะกดคาำ ในหนว่ ยน้ี)
๓. ฝกึ ออกเสยี งผันคาำ แจกลูกและสะกดคาำ กล่มุ พยัญชนะตน้ เป็นอกั ษรกลาง ประสมสระ
เสียงยาว และสระเสียงสั้น ตัวสะกดตรงตามมาตรา และวรรณยุกต์ ยกตัวอย่างการผันวรรณยุกต์
คำาทีม่ ีตวั สะกดแมก่ ง แมก่ น แมก่ ม แมเ่ กย แม่เกอว ตรงตามมาตรา
๔. ฝกึ ออกเสยี งผันคำาแจกลกู และสะกดคาำ กลุม่ พยัญชนะตน้ เปน็ อกั ษรกลาง ประสมสระ
เสียงยาว และสระเสียงส้ัน ตัวสะกดตรงตามมาตรา และวรรณยุกต์ ยกตัวอย่างการผันวรรณยุกต์
คาำ ทม่ี ตี วั สะกดแมก่ ก แมก่ บ แมก่ ด ตรงตามมาตรา โดยครอู อกเสยี งอา่ นนาำ แลว้ ใหน้ กั เรยี นอา่ นออกเสยี ง
ตามครชู า้ ๆ ออกเสยี งพรอ้ มกนั เปน็ กลมุ่ และออกเสยี งเปน็ รายบคุ คล ออกเสยี งใหช้ ดั เจน แลว้ ฝกึ ซา้ำ ๆ
เพ่ือให้เกิดความแม่นยำา โดยใช้สื่อประกอบ
๕. นกั เรียนทำาแบบฝึกการผนั วรรณยกุ ต์ท่ีมตี ัวสะกดตรงตามมาตรา
๖. ครใู ช้สอ่ื ประกอบการเรยี นรู้ เชน่ ตารางการผนั วรรณยกุ ตก์ ล่มุ พยัญชนะต้นอักษรสงู

ขั้นที่ ๒ สอนผนั วรรณยกุ ต์ท่ีมตี วั สะกดตรงมาตราในกลุม่ พยญั ชนะต้นอกั ษรสงู
๑. ครูทบทวนคำาท่ีมีสระเสียงส้ันและคำาท่ีมีสระเสียงยาว เพื่อให้นักเรียนเข้าใจในลักษณะ
ของคำา และการออกเสียงท่แี ตกต่างกนั โดยอาจใช้กจิ กรรมเพลง เกม บตั รคำา บัตรภาพ เปน็ ตน้
๒. ทบทวนความรู้เดิมของนักเรียนเก่ียวกับคำาที่มีพยัญชนะต้นเป็นอักษรสูง มี ๑๑ ตัว
ไดแ้ ก ่ ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห

ค่มู ือการสอนอ่านเขยี น 190 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

๓. ฝึกออกเสียงผันคำาแจกลูก และสะกดคำา กลุ่มพยัญชนะต้นเป็นอักษรสูง ประสมสระ
เสียงยาว และสระเสียงสั้น ตัวสะกดตรงตามมาตรา และวรรณยุกต์ ยกตัวอย่างการผันวรรณยุกต์
คาำ ที่มตี วั สะกดแม่กง แม่กน แม่กม แม่เกย แม่เกอว ตรงตามมาตรา
๔. ฝึกออกเสียงผันคำาแจกลูก และสะกดคำา กลุ่มพยัญชนะต้นเป็นอักษรสูง ประสมสระ
เสียงยาว และสระเสียงส้ัน ตัวสะกดตรงตามมาตรา และวรรณยุกต์ ยกตัวอย่างการผันวรรณยุกต์
คาำ ทม่ี ีตัวสะกดแม่กก แม่กบ แมก่ ด ตรงตามมาตรา โดยครูออกเสยี งอา่ นนาำ แลว้ ให้นกั เรียนอา่ นออก
เสยี งตามครชู า้ ๆ ออกเสยี งพรอ้ มกนั เปน็ กลมุ่ และออกเสยี งเปน็ รายคน ออกเสยี งใหช้ ดั เจน แลว้ ฝกึ ซา้ำ ๆ
เพ่อื ใหเ้ กิดความแม่นยำา โดยใช้สื่อประกอบ
๕. นักเรยี นทำาแบบฝึกการผันวรรณยกุ ต์ท่มี ีตัวสะกดตรงตามมาตรา
๖. ครใู ชส้ อ่ื ประกอบการเรยี นร ู้ เชน่ ตารางการผันวรรณยกุ ตก์ ล่มุ พยญั ชนะต้นอักษรสงู

ขน้ั ที่ ๓ สอนผันวรรณยกุ ตท์ ่มี ีตวั สะกดตรงมาตราในกลุ่มพยญั ชนะต้นอกั ษรตำ่า
๑. ครูทบทวนคำาที่มีสระเสียงส้ันและคำาที่มีสระเสียงยาว เพ่ือให้นักเรียนเข้าใจในลักษณะ
ของคำา และการออกเสยี งทีแ่ ตกต่างกนั โดยอาจใชก้ จิ กรรมเพลง เกม บตั รคาำ บัตรภาพ เปน็ ตน้
๒. ทบทวนความรเู้ ดมิ ของนกั เรยี นเกย่ี วกบั คาำ ทม่ี พี ยญั ชนะตน้ เปน็ อกั ษรตาำ่ ม ี ๒๔ ตวั ไดแ้ ก ่
ค ฅ ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ น พ ฟ ภ ม ย ร ล ว ฬ ฮ
๓. ฝึกออกเสียงผันคำาแจกลูกและสะกดคำา กลุ่มพยัญชนะต้นเป็นอักษรต่ำา ประสมสระ
เสียงยาว และสระเสียงสั้น ตัวสะกดตรงตามมาตรา และวรรณยุกต์ ยกตัวอย่างการผันวรรณยุกต์
คาำ ทม่ี ตี วั สะกดแมก่ ง แม่กน แม่กม แม่เกย แม่เกอว ตรงตามมาตรา
๔. ฝึกออกเสียงผันคำาแจกลูกและสะกดคำา กลุ่มพยัญชนะต้นเป็นอักษรต่ำา ประสมสระ
เสียงยาว และสระเสียงส้ัน ตัวสะกดตรงตามมาตรา และวรรณยุกต์ ยกตัวอย่าง การผันวรรณยุกต์
คาำ ทมี่ ตี วั สะกดแมก่ ก แมก่ บ แมก่ ด ตรงตามมาตรา โดยครอู อกเสยี งอา่ นนาำ แลว้ ใหน้ กั เรยี นอา่ นออกเสยี ง
ตามครูชา้ ๆ ออกเสียงพร้อมกันเป็นกลุม่ และออกเสยี งเปน็ รายคน ออกเสียงใหช้ ดั เจน แลว้ ฝกึ ซ้ำา ๆ
เพ่ือใหเ้ กดิ ความแม่นยาำ โดยใชส้ อื่ ประกอบ
๕. นักเรียนทำาแบบฝกึ การผนั วรรณยุกต์ทมี่ ตี วั สะกดตรงตามมาตรา
๖. ครใู ช้ส่อื ประกอบการเรียนรู้ เชน่ ตารางการผนั วรรณยุกต์กล่มุ พยัญชนะตน้ อกั ษรต่าำ

ค่มู อื การสอนอ่านเขียน 191 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

ขัน้ ที่ ๔ สอนฝึกการผันวรรณยุกต์ตรงตามมาตราตัวสะกดที่มีพยัญชนะต้นเป็นอักษรกลาง
อักษรสูง และอกั ษรต่ำา ทงั้ ทป่ี ระสมด้วยสระเสยี งยาว และเสียงส้นั

๑. ครูทบทวนคำาท่ีมีสระเสียงสั้นและคำาท่ีมีสระเสียงยาว เพื่อให้นักเรียนเข้าใจในลักษณะ
ของคำาและการออกเสียงทีแ่ ตกตา่ งกัน โดยอาจใช้กจิ กรรมเพลง เกม บตั รคำา บัตรภาพ เป็นต้น
๒. ทบทวนความรู้เดิมของนักเรียนเกี่ยวกับคำาท่ีมีพยัญชนะต้นเป็นอักษรกลาง อักษรสูง
และอักษรต่าำ
๓. ใหน้ กั เรยี นฝกึ ออกเสยี งผนั คาำ แจกลกู และสะกดคาำ กลมุ่ พยญั ชนะตน้ อกั ษรกลาง อกั ษรสงู
และอักษรต่ำา ประสมสระเสียงยาว และสระเสียงส้ัน ตัวสะกดตรงตามมาตรา และวรรณยุกต์
ยกตวั อย่างการผันวรรณยกุ ต์ท่มี ตี ัวสะกดตรงมาตราในแมก่ ง แม่กน แม่กม แมเ่ กย แมเ่ กอว
๔. ให้นักเรียนฝึกออกเสียงผันคำาแจกลูก และสะกดคำา กลุ่มพยัญชนะต้นกลุ่มพยัญชนะ
ตน้ อักษรกลาง อักษรสงู และอกั ษรต่าำ ประสมสระเสยี งยาวและสระเสยี งสน้ั ตวั สะกดตรงตามมาตรา
และวรรณยกุ ต ์ ยกตวั อย่างการผันวรรณยกุ ต์ทม่ี ตี ัวสะกดตรงมาตราในแมก่ ก แม่กบ แม่กด
ทง้ั นค้ี รคู วรสงั เกตและตรวจสอบวา่ ยงั มนี กั เรยี นคนใดทย่ี งั ผนั วรรณยกุ ตท์ ม่ี มี าตราตวั สะกด
ตรงตามมาตราไมไ่ ด้ ใหซ้ อ่ มเสรมิ ทนั ที สาำ หรบั นกั เรยี นทผ่ี นั ไดแ้ ลว้ อาจใหท้ าำ แบบฝกึ ทกั ษะเสรมิ ตอ่ ไป

คู่มือการสอนอ่านเขียน 192 โดยการแจกลกู สะกดคาำ

ตัวอย่างการนาำ แนวทางการจดั การเรยี นรู้ไปใชใ้ นห้องเรยี น
หนว่ ยที่ ๗ การผันวรรณยกุ ตท์ ีม่ ตี ัวสะกดตรงมาตรา

จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ของหน่วย (๔ ช่วั โมง)
๑. เพื่อให้นักเรยี นออกเสียงผนั คำาทีม่ วี รรณยุกตแ์ ละตวั สะกด
ตรงตามมาตราได้ถกู ต้อง
๒. เพือ่ ให้นักเรยี นอ่านและเขียนคำาทมี่ วี รรณยกุ ต์และตวั สะกด
ตรงตามมาตราไดถ้ กู ตอ้ ง

แนวทางการจดั การเรียนรูท้ ่ี ๑ (๑ ชว่ั โมง)

การผันวรรณยุกตค์ ำาพยัญชนะตน้ อักษรกลางท่ีมตี ัวสะกดตรงตามมาตรา

แนวทางการจดั การเรยี นรทู้ ี่ ๒ (๑ ชัว่ โมง)

การผนั วรรณยุกต์คำาพยญั ชนะต้นอกั ษรสูงทีม่ ตี วั สะกดตรงตามมาตรา

แนวทางการจดั การเรยี นรทู้ ่ี ๓ (๑ ชั่วโมง)

การผนั วรรณยกุ ตค์ าำ พยัญชนะต้นอกั ษรตำ่าทีม่ ตี ัวสะกดตรงตามมาตรา

แนวทางการจดั การเรียนรูท้ ่ี ๔ (๑ ช่ัวโมง)

การฝึกและทบทวนการผันวรรณยุกต์คาำ ทม่ี ีตัวสะกดตรงตามมาตรา

คูม่ ือการสอนอ่านเขยี น 193 โดยการแจกลูกสะกดคาำ

แนวทางการจดั การเรยี นรู้ท่ี ๑ การผนั วรรณยกุ ตค์ ำาพยญั ชนะต้นอกั ษรกลาง

ทมี่ ีตัวสะกดตรงมาตรา (๑ ชวั่ โมง)

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

อ่านและเขยี นคำาท่มี พี ยัญชนะตน้ อักษรกลางทีม่ ีตัวสะกดตรงมาตรา และมีรปู วรรณยุกต์

ข้ันตอนการจดั การเรยี นรู้

๑. ข้ันนาำ
๑.๑ ครูทบทวนคำาที่มีสระเสียงส้ันและคำาท่ีมีสระเสียงยาว เพ่ือให้นักเรียนเข้าใจ
ลกั ษณะของคาำ และการออกเสยี งทแ่ี ตกตา่ งกนั โดยอาจใชก้ จิ กรรมเพลง เกม บตั รคาำ บตั รภาพ เปน็ ตน้
๑.๒ ทบทวนความรู้เดิมของนักเรียนเก่ียวกับคำาท่ีมีพยัญชนะต้นเป็นอักษรกลาง
มี ๙ ตวั ไดแ้ ก ่ ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป อ (ฎ ฏ ไมใ่ ช้ในการสอนสะกดคาำ ในหน่วยนี)้

๒. ขัน้ สอน
๒.๑ ครูสอนออกเสียงผันคำาแจกลูกและสะกดคำา กลุ่มพยัญชนะต้นอักษรกลาง
ประสมสระเสียงยาวและสระเสียงสั้น ตัวสะกดตรงตามมาตรา และวรรณยุกต์ ยกตัวอย่าง
การผันวรรณยกุ ตท์ ม่ี ีตวั สะกดตรงมาตราในแม่กง แม่กน แม่กม แมเ่ กย แม่เกอว เช่น
๑) พยัญชนะตน้ อกั ษรกลาง + สระเสียงยาว + ตัวสะกด + วรรณยุกต์
กาง ก + า + ง กาง
กาง + - ่ กา่ ง (เสยี งเอก)
กาง + - ้ ก้าง (เสียงโท)
กาง + - ๊ กา๊ ง (เสียงตร)ี
กาง + - ๋ ก๋าง (เสยี งจัตวา)
๒) พยญั ชนะตน้ อกั ษรกลาง + สระเสียงสั้น + ตัวสะกด + วรรณยกุ ต์
กนิ ก + - ิ+ น ดิน
ดนิ + - ่ ด่ิน (เสียงเอก)
ดิน + - ้ ดน้ิ (เสียงโท)

คู่มือการสอนอา่ นเขยี น 194 โดยการแจกลูกสะกดคาำ