นาวิกาธิปัตย์สาร เล่ม 100

ี
ในสถานการณท่มีพลวัตสูง เกิดการเปล่ยนแปลงอยางรวดเร็ว กวางขวาง และซับซอน
ี
ู
ตัวอยางของการยึดเอารูปแบบเดิม ๆ ในการตัดสินใจและการปฏิบัติซ่งนําไปสความลมเหลวน้น
ั
ึ
สามารถเห็นไดจากบริษัทเอกชนหลาย ๆ แหง เชน บริษัท Kodak บริษัท Blockbuster
และ บริษัท XEROX เพราะฉะนั้น รูปแบบที่เหมาะสมในวันนี้อาจไมใชสิ่งที่มีประสิทธิภาพใน
การอํานวยการยุทธที่มีพลวัตสูงในวันพรุงนี้ ๑๒

วงรอบการอํานวยการยุทธ (Battle Rhythm)


ออกเอกสาร FRAGOs หรือ
Air Tasking Order (ถามี)
การประชุม VTC เพื่อแจง ประชุมกลุมยอย (Small Group) เพื่อทบทวน
การประชุมเพื่อใหผูบังคับบัญชา ขอตกลงใจตอหนวยรอง แผนการปฏิบัติสําหรับหวง24-72 ชม.
ตกลงใจไดผลผลิต : ขอตกลงใจ ในมุมมองของฝายเสนาธิการดานตางๆ

การประชุมเพื่อพิจารณาแผนการ
ปฏิบัติสําหรับหวง 24-72 ชม. ประชุมคณะทํางานจัดทํา/ปรับ ROE
ฝายเสนาธิการดานตางๆ สังเคราะห
แนวทางปฏิบัติหรือทางเลือกสําหรับ
ผูบังคับบัญชาตกลงใจ
การประชุมสรุปสถานการณ VTC
ประจําวันรวมกับหนวยเหนือ ประชุมสรุปสถานการณ VTC
ฝายเสนาธิการดานตางๆ วิเคราะห
และประเมินคาขอมูล ประจําวันรวมกับหนวยรอง
ฝายเสนาธิการดานตางๆ วิเคราะห
และประเมินคาขอมูล
ประชุมสรุปสถานการณ VTC
ประจําวันรวมกับหนวยรอง
ฝายเสนาธิการดานตางๆ สังเคราะห
แนวทางปฏิบัติหรือทางเลือกสําหรับ การประชุมสรุปสถานการณ VTC
ประชุมคณะทํางานจัดทํา/ปรับ ROE ผูบังคับบัญชาตกลงใจ ประจําวันรวมกับหนวยเหนือ
การประชุมเพื่อพิจารณาแผนการ
ปฏิบัติสําหรับหวง 24-72 ชม.
ประชุมกลุมยอย (Small Group) เพื่อทบทวน การประชุมเพื่อใหผูบังคับบัญชา
แผนการปฏิบัติสําหรับหวง24-72 ชม. ตกลงใจ ไดผลผลิต : ขอตกลงใจ
ในมุมมองของฝายเสนาธิการดานตางๆ
การประชุม VTC เพื่อแจง
ออกเอกสาร FRAGOs หรือ ขอตกลงใจตอหนวยรอง
Air Tasking Order (ถามี)
ภาพการออกแบบวงรอบอํานวยการยุทธ (Battle Rhythm) ๑๓

ื
ั
วงรอบการอํานวยการยุทธ เปนการบริหารจัดการท้งเร่องกิจกรรมและชวงเวลา
ั
ั
ึ
เพ่อใหกระบวนการในการตัดสินใจส่งการท้ง ๔ ข้นตอน เกิดข้นอยางมีประสิทธิภาพ
ั
ื
ี
ิ
่
ส่งทตองคํานึงถึง คือ การมีกิจกรรมทเพียงพอใหสวนตาง ๆ ไดแลกเปลยนขอมูล
่
ี

่
ี
ิ
เกดความเขาใจในสถานการณ ผบังคับบัญชาสามารถตัดสินใจไดอยางถูกตอง การปฏิบัต ิ
ู
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
149
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ิ

ี
เปนไปอยางมีประสิทธิภาพ นอกจากกิจกรรมแลว ปจจัยเวลาเปนอีกส่งท่จะตองคํานึงถึง

ี
ั
อยางมาก การจัดวงรอบการอํานวยการยุทธจะตองสรางเวลาท่เพียงพอใหท้งผบังคับบัญชา
ู
ั
ั
ั
ั
และฝายอํานวยการในการทํางานตามกระบวนการตัดสินใจส่งการท้ง ๔ ข้นตอน รวมท้ง
ตองอํานวยใหกระบวนการเหลาน้นเกิดข้นเร็วกวาฝายตรงขามอีกดวย อาจกลาวไดวา
ั
ึ
ี
ี
ู
ึ
วงรอบการอํานวยการยุทธ คือ การจัดการกิจกรรมท่เกิดข้นควบคไปกับเวลาท่มีอยางจํากัด
และตองการความเร็ว ผลลัพธท่สําคัญของวงรอบการอํานวยการยุทธ คือ การกระทํา
ี
ที่ถูกตองในเวลาที่เหมาะสม The Right Action at The Right Time
การใชวงรอบการอํานวยการยุทธ น้น นอกจากเปนการตอบสนองตอกระบวนการ
ั
ั
ในการตัดสินใจส่งการ หรือ OODA Loop แลว ยังเปนการสรางความรวมมือของ
ฝายอํานวยการดานตาง ๆ กอใหเกิดการประสานสอดคลองในกระบวนการตัดสินใจ
ื
ั
ั
ั
ส่งการท้ง ๔ ข้นตอน เปนแกนกลางในการส่อสารและสรางความเขาใจท่ตรงกัน รวมท้ง
ั
ี
ทําใหเกิดการตระหนักรู
ื
ี
การสรางวงรอบการอํานวยการยุทธเพ่อใชงานภายใตสถานการณท่มีพลวัตสูง
ู
ตองยืดหยน ไมจํากัดอยกับกฎเกณฑท่เคยปฏิบัติในอดีตอยางเดียว เพราะหากจํากัดอยกับ
ี
ู
ุ
ึ
ิ
ี
ส่งท่เคยทํามาในอดีตอยางเดียว จะไมสามารถรับมือกับส่งท่ไมเคยเกิดข้น หรือมีความซับซอน
ิ
ี
ั
ี
มากกวาท่เคยมีมา วงรอบการอํานวยการยุทธตองทําใหกระบวนการในการตัดสินใจส่งการ
หรือ OODA Loop ของเราเร็วกวาฝายตรงขาม หรือเขาไปอยภายใน Loop ของฝายตรงขาม
ู
ซ่งหมายถึง กระบวนการเสร็จส้นสมบูรณไดกอนฝายตรงขาม จะกระทําไดก็ดวยการลดเวลา
ิ
ึ
ของกิจกรรมตาง ๆ ท่มีวัตถุประสงคเพ่อการตีความ (Orient) ซ่งใชเวลามากท่สุด การลดเวลากจกรรม
ื
ิ
ี
ึ
ี
ั
เหลาน้นสามารถกระทําไดโดยการใชผเช่ยวชาญในสาขาน้น ๆ มาชวยตีความ นอกจากน้น
ั
ี
ั
ู
กิจกรรมตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับการนําเสนอขอมูลใหกับผูบังคับบัญชาไดเขาใจ ก็สามารถทําให
รวดเร็วและกระชับได ท้งน้โดยการเลือกนําเสนอเฉพาะขอมูลท่สําคัญ และจําเปนตอการตัดสิน
ี
ี
ั
ใจของผูบังคับบัญชาเทานั้น
การประเมินผลการรบ (Campaign Assessment)
ื
ี
การประเมินผลการรบ เปนเคร่องมือสําคัญท่บอกใหทราบถึงความกาวหนาของ
่
ึ

ํ
ั
ุ

ั
ํ
้
ุ
ั

ึ

็

การอานวยการยทธ นอกจากนนยงแสดงใหเหนถงสภาวการณในปจจบน ซงจะใชนามา
เปรียบเทียบกับสถาวะการณท่ตองการ แลวทําใหทราบวาเหลืองานอีกมากนอยเพียงใด
ี
ื
ท่เราจะบรรลุภารกิจ รวมท้งเปนส่งท่ใชเพ่อหาคําแนะนํา วิธี หรือหนทางการปฏิบัติ
ี
ิ
ั
ี
เพื่อใหการอํานวยการยุทธเปนไปในทิศทางที่ตองการ
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
150 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

่

ึ
ั
ิ


ิ
่
ื
มาตรวดประสิทธภาพ ซงใชเปนเครองมือในการประเมนสามารถแบงออกเปน
๒ ชนิด ไดแก
๑. มาตรวัดประสิทธิภาพ (Measure of Performance : MOP) เปนการประเมินผลใน
ิ
ี
ภาพใหญของการอํานวยการยุทธ โดยเปนการตอบคําถาม “เราไดทําในส่งท่ถูกตองหรือยัง” “Did
we do the right thing?”
๒. มาตรวัดประสิทธิผล (Measure of Effectiveness : MOE) เปนการประเมินผล
ิ
ในภาพเล็กระดับกิจกรรม โดยเปนการตอบคําถาม “เรากําลังทําในส่งท่ถูกหรือไม”
ี
“Are we doing the right things?”
ื
เม่อพิจารณาตามข้นตอนท้ง ๔ ข้นตอน ในวงรอบการอํานวยการยุทธแลว
ั
ั
ั
ี
การประเมินผลการรบเปนผลลัพธท่ไดจากข้นตอนการปฏิบัติ (Act) ซ่งกลายสภาพ
ึ
ั
ู
ั
ั
ั
ื
ี
เปนขอมูลท่ปอนกลับไปสข้นตอนอ่น ๆ อีกท้ง ๓ ข้นตอน ไดแก การสังเกต (Observe)
ี
ื
การตีความ (Orient) และการตัดสินใจ (Decide) ท้งน้เพ่อใหรองรับกับการอํานวยการยุทธ 
ั
ภายใตสถานการณที่มีพลวัตสูง การประเมินผลการรบตองมีลักษณะ ดังนี้
ุ
ี
ุ
- ไมตองการขอมูลท่ยงยากหรือจํานวนมากในการประเมิน เพ่อลดความยงยาก
ื
ปริมาณงานและเวลาในขั้นตอนการสังเกต (Observe)
ื

็
ั
ี
่
- สามารถประเมินไดอยางรวดเรว มผลการประเมินเขาใจงาย เพอลดเวลาในข้น

การตีความ (Orient)
ั
้
ํ
ี
ุ

็

- เช่อมโยงกบวตถุประสงคของการอานวยการยทธ รวมทงสามารถช้ใหเหน
ั
ั
ื
ื
่


ั
ิ
ิ

ถงสภาวการณในปจจุบนและความกาวหนาในการปฏบต เพอเพ่มประสทธภาพ

ิ
ิ
ิ
ึ
ั
ในขั้นการตีความ (Orient)
ี
- สามารถใหผลท่แนะนําหนทางปฏิบัติตอไป เพ่อชวยในข้นตอนการตัดสินใจ
ื
ั
(Decide)
ศูนยปฏิบัติการ (Operations Center)
การอํานวยการยุทธภายใตสถานการณท่เปนพลวัต จําเปนตองมีความออนตัว
ี
ี
ี
รวดเร็ว พรอมรับกับสถานการณท่ซับซอนเก่ยวของในหลาย ๆ ดาน การจัดกําลังพล
ในศูนยปฏิบัติการจึงตองรองรับกับความจําเปนท้งสามอยางคือ ความออนตัว ความรวดเร็ว
ั
และความซับซอน รวมท้งทําใหงานตามข้นตอนของกระบวนการในการตัดสินใจส่งการ
ั
ั
ั
หรือ OODA Loop เกิดขึ้นไดอยางมีประสิทธิภาพ
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
151
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

การจัดศูนยปฏิบัติการควรมีลักษณะเปนโครงสรางที่ออนตัว ในปจจบนการจดศนยปฏบัติการของกองทพตาง ๆ มกเปนไปในลกษณะของหนวยงาน

ิ
ั

ั
ั

ั
ู
ั


ุ
ี
สามารถปรับใหมีขนาดเล็กหรือใหญตามสถานการณท่ตองเผชิญ โครงสรางดังกลาว เฉพาะกิจ ซึ่งอาจมีจุดออนที่สําคัญหลาย ๆ สวน ไดแก
่
ึ

ั
ั
อาจประกอบไปดวยโครงสรางทเปนแกนหลก ซงอาจมาจากฝายอานวยการสายงานหลก ๆ - ขาดความคนเคยของฝายอํานวยการท่ทํางานรวมกัน ซ่งอาจสงผลใหการทํางาน

ํ
ี


่
ุ
ี
ึ
ี
ท่สําคัญ ไดแก กําลังพล ขาว ยุทธการ และการสงกําลังบํารุง นอกจากแกนหลักแลว มีความยงยาก และลาชา โดยในหลายคร้ง ฝายอํานวยการตองใชเวลานานในการเรียนรทําความ
ุ
ู
ั
โครงสรางของศูนยปฏิบัติการยังตองพรอมที่จะรับการขยายในเชิงลึก โดยเพิ่มจํานวนกําลังพล เขาใจซ่งกันและกัน เพ่อใหการทํางานรวมกันในศูนยปฏิบัติการเปนไปอยางประสานสอดคลอง
ึ
ื
ในสายงานหลัก เม่อตองรับมือกับสถานการณท่ยืดเย้อ หรือขยายในสวนเชิงกวาง
ื
ื
ี
ี
โดยการเพิ่มผูเชี่ยวชาญในดานอื่น ๆ เมื่อสถานการณมีความซับซอนเกี่ยวของกับสวนตาง ๆ มาก - มักไมมีกฎเกณฑ ระเบียบ หรือกติกา ท่ระบุถึงปฏิสัมพันธระหวางฝายอํานวยการ
ู
ยิ่งขึ้น ในสายงานตาง ๆ และระหวางฝายอํานวยการกับผบังคับบัญชาอยางชัดเจนมากอน ทําให 
ตองมีการกําหนดส่งเหลาน้ในภายหลัง สงผลใหเกิดความไมคลองตัวและลาชาในการ
ี
ิ
ู
ื
เน่องจากผบังคับบัญชาคือศูนยกลางของการอํานวยการยุทธ การจัดกําลังพล
ในศูนยปฏิบัติการจึงตองเปนไปในลักษณะการตอบสนองตอผบังคับบัญชาไดอยางม ี อํานวยการยุทธ

ู
ี
ู
ประสิทธิภาพ กลาวคือ กําลังพลสวนหลักจะตองเปนผท่เขาใจผบังคับบัญชา สามารถทําให  - ขาดกลไกการแลกเปล่ยนขอมูลและระดมความคิดเห็นจากฝายอํานวยการ
ู
ี
ี
ิ
ื
กระบวนการตีความ (Orient) และตัดสินใจ (Decide) ของผูบังคับบัญชาเกิดขึ้นอยางรวดเร็ว ในสายงานตาง ๆ อยางตอเน่อง โดยเฉพาะอยางย่งเม่อมีการเปล่ยนผลัด หรือเปล่ยนตัว
ื
ี
และมีประสิทธิภาพ เจาหนาท่ฝายอํานวยการ อยางไรก็ตาม การสรางระบบจัดเก็บและกระจายขอมูลจะชวย
ี
ี
ใหการแลกเปล่ยนขอมูลและความคิดเห็นโดยเฉพาะในชวง การสังเกต (Observe) และตีความ
(Orient) เปนไปไดอยางตอเนื่องและมีประสิทธิภาพ
ศูนยปฏิบัติการกองทัพเรือ (ศปก.ทร.)
ื
เปนศนยบัญชาการทางทหารในระดับสูงสุดของกองทพเรอ ท่มหนาที่วางแผน
ี

ู

ี
ั
ั
อํานวยการ ประสานงาน กํากับดูแล ควบคุม และส่งการ ต้งแตภาวะปกติถึงเหตุเรงดวน
ั
ฉุกเฉิน หรือเหตุการณไมปกติ ซ่งรวมถึงการทําหนาท่อํานวยการยุทธระดับกองทัพเรือ
ึ
ี
ในการปฏิบัติตามแผนปองกันประเทศและการใชกําลังทางทหารปฏิบัติภารกิจสําคัญ
ตาง ๆ การทํางานของ ศปก.ทร. อยูบนหลักการ “คิดเร็ว - สั่งการเร็ว” และ “งานเขาเร็ว -
ึ
ออกเร็ว” ซ่งแสดงใหเห็นถึงความพยายามท่จะทําใหกระบวนการในการตัดสินใจ
ี
ส่งการ หรือ OODA Loop เปนไปอยางรวดเร็ว นอกจากหลักการท่เนนความรวดเร็วแลว
ี
ั
ื
ศปก.ทร. ยังมีความออนตัวในเร่องการจัดกําลังพล โดยจัดจํานวนกําลังพลสอดคลอง
กับสถานการณในระดับตาง ๆ ต้งแตระดับสถานการณปกติ ไปถึงการปฏิบัติในการปองกัน
ั
ประเทศอีกดวย
ภาพการฝกอํานวยการยุทธของนายทหารนักเรียนหลักสูตรโรงเรียนเสนาธิการทหารเรือ ๑๔
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
152 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 153

ั
ู


ุ
ั
ิ

ั

ั

ั
ในปจจบนการจดศนยปฏบัติการของกองทพตาง ๆ มกเปนไปในลกษณะของหนวยงาน
เฉพาะกิจ ซึ่งอาจมีจุดออนที่สําคัญหลาย ๆ สวน ไดแก
ึ
- ขาดความคนเคยของฝายอํานวยการท่ทํางานรวมกัน ซ่งอาจสงผลใหการทํางาน
ุ
ี
มีความยงยาก และลาชา โดยในหลายคร้ง ฝายอํานวยการตองใชเวลานานในการเรียนรทําความ
ุ
ู
ั
ื
เขาใจซ่งกันและกัน เพ่อใหการทํางานรวมกันในศูนยปฏิบัติการเปนไปอยางประสานสอดคลอง
ึ
- มักไมมีกฎเกณฑ ระเบียบ หรือกติกา ท่ระบุถึงปฏิสัมพันธระหวางฝายอํานวยการ
ี
ในสายงานตาง ๆ และระหวางฝายอํานวยการกับผบังคับบัญชาอยางชัดเจนมากอน ทําให 
ู
ิ
ตองมีการกําหนดส่งเหลาน้ในภายหลัง สงผลใหเกิดความไมคลองตัวและลาชาในการ
ี
อํานวยการยุทธ
ี
- ขาดกลไกการแลกเปล่ยนขอมูลและระดมความคิดเห็นจากฝายอํานวยการ
ในสายงานตาง ๆ อยางตอเน่อง โดยเฉพาะอยางย่งเม่อมีการเปล่ยนผลัด หรือเปล่ยนตัว
ื
ี
ื
ี
ิ

ู
็
็
ั


่
ี




ํ
เจาหนาทฝายอานวยการ อยางไรกตาม การสรางระบบจดเกบและกระจายขอมลจะชวย
ใหการแลกเปล่ยนขอมูลและความคิดเห็นโดยเฉพาะในชวง การสังเกต (Observe) และตีความ
ี
(Orient) เปนไปไดอยางตอเนื่องและมีประสิทธิภาพ
ศูนยปฏิบัติการกองทัพเรือ (ศปก.ทร.)
เปนศนยบัญชาการทางทหารในระดับสูงสุดของกองทพเรอ ท่มหนาที่วางแผน
ั

ื

ี
ี
ู
ั
อํานวยการ ประสานงาน กํากับดูแล ควบคุม และส่งการ ต้งแตภาวะปกติถึงเหตุเรงดวน
ั
ฉุกเฉิน หรือเหตุการณไมปกติ ซ่งรวมถึงการทําหนาท่อํานวยการยุทธระดับกองทัพเรือ
ี
ึ
ในการปฏิบัติตามแผนปองกันประเทศและการใชกําลังทางทหารปฏิบัติภารกิจสําคัญ
ตาง ๆ การทํางานของ ศปก.ทร. อยูบนหลักการ “คิดเร็ว - สั่งการเร็ว” และ “งานเขาเร็ว -
ี
ึ
ออกเร็ว” ซ่งแสดงใหเห็นถึงความพยายามท่จะทําใหกระบวนการในการตัดสินใจ
ส่งการ หรือ OODA Loop เปนไปอยางรวดเร็ว นอกจากหลักการท่เนนความรวดเร็วแลว
ี
ั
ื
ศปก.ทร. ยังมีความออนตัวในเร่องการจัดกําลังพล โดยจัดจํานวนกําลังพลสอดคลอง
ั
กับสถานการณในระดับตาง ๆ ต้งแตระดับสถานการณปกติ ไปถึงการปฏิบัติในการปองกัน
ประเทศอีกดวย
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
153
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

๕ Sears, S. W. (2016). World War II: Carrier War . MA: New Word City.
๖ Murray, M. K. (2001). The Dynamic of Military Revolution, 1300 - 2050.
บทสรุป
London: Cambridge University Press.
ึ
การอํานวยการยุทธจําเปนอยางไรตอการไดมาซ่งชัยชนะ ๗ TIME. (2011, Sep 8). LightBox. Retrieved from TIME: https://time.
ในสงคราม และคําตอบก็คือ การอํานวยการยุทธมีบทบาทในการลดชองวาง com/3449480/911-the-photographs-that-moved-them-most/
ระหวางสงครามตามความเปนจริงกับสงครามบนกระดาษ โดยใชกระบวนการ ๘ waronwant. (n.d.). KILLER DRONES. Retrieved from https://waronwant.
ในการตัดสินใจสั่งการ (OODA Loop) เพื่อนํามาปรับแผนการรบใหตรงกับ org/killerdrones
๙
ี
ภาพความเปนจริงมากท่สุดและดําเนินการยุทธตอไปจนบรรลุวัตถุประสงค Focus, S. (2019, Nov 1). Space war: the new arms race above our
ั
ิ

็
ี
ั

ิ
ี
ื
่
ั
่
ในการปฏบตการทางทหารทมพลวตอยางรวดเรว ตอเนอง และซบซอน heads. Retrieved from https://www.sciencefocus.com/space/space-

wars-the-new-arms-race-above-our-heads/
สงผลใหการอํานวยการยุทธภายใตสภาวการณท่มีพลวัตสูง น้น ตองเปน ๑๐ Brehmer, B. (2011). The Dynamic OODA Loop: Amalgamating Boyd’s
ั
ี
การกระทําโดยอาศัยกระบวนการในการตัดสินใจสั่งการ (OODA Loop) OODA Loop and the Cybernetic Approach to Command and Control .
ึ
ท่ตองการความเร็ว และรับมือกับความซับซอนมากข้นกวาในอดีตตามไปดวย Stockholm SWEDEN : Department of War Studies Swedish National
ี
เครื่องมือที่สําคัญสําหรับผูบังคับบัญชาในการอํานวยการยุทธ ทั้ง ๓ เครื่องมือ Defence College .
อันไดแก วงรอบการอํานวยการรบ (Battle Rhythm) การประเมินคาการรบ ๑๑ Ibid
(Assessment) และศูนยปฏิบัติการ (Operations Center) ก็จะตองถูกนํา ๑๒ Ibid
ั
มาใชอยางเหมาะสม ดวยความรวดเร็ว ความออนตัว รวมท้งผานมุมมอง ๑๓ กองทัพเรือ. (๒๕๖๑). อทร. ๘๓๐๗ การวางแผนทางทหาร. กรุงเทพ: กรมยุทธศึกษา
และแนวความคิดที่หลากหลายกวาในอดีต ทหารเรือ.
๑๔ Navy, R. T. (2016, July 25). Royal Thai Navy. Retrieved from https://
www.navy.mi.th/index.php/main/detail/content_id/510
เอกสารอางอิง
๑ Carl von Clausewitz, On War, translated by Michael E. Howard and
Peter Paret (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1984), p. 140.
๒ Ibid, p. 101.
๓ Ibid, p. 119.

๔ BRITANNICA. (n.d.). The Age Of Steam And Iron. Retrieved from
ENCYCLOPÆDIA BRITANNICA: https://www.britannica.com/
technology/naval-ship/The-age-of-steam-and-iron




¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
154 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 155

๕ Sears, S. W. (2016). World War II: Carrier War . MA: New Word City.
๖ Murray, M. K. (2001). The Dynamic of Military Revolution, 1300 - 2050.
London: Cambridge University Press.
๗ TIME. (2011, Sep 8). LightBox. Retrieved from TIME: https://time.
com/3449480/911-the-photographs-that-moved-them-most/
๘ waronwant. (n.d.). KILLER DRONES. Retrieved from https://waronwant.
org/killerdrones
๙ Focus, S. (2019, Nov 1). Space war: the new arms race above our
heads. Retrieved from https://www.sciencefocus.com/space/space-
wars-the-new-arms-race-above-our-heads/
๑๐ Brehmer, B. (2011). The Dynamic OODA Loop: Amalgamating Boyd’s
OODA Loop and the Cybernetic Approach to Command and Control .
Stockholm SWEDEN : Department of War Studies Swedish National
Defence College .
๑๑ Ibid
๑๒ Ibid
๑๓ กองทัพเรือ. (๒๕๖๑). อทร. ๘๓๐๗ การวางแผนทางทหาร. กรุงเทพ: กรมยุทธศึกษา
ทหารเรือ.
๑๔ Navy, R. T. (2016, July 25). Royal Thai Navy. Retrieved from https://
www.navy.mi.th/index.php/main/detail/content_id/510



























¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
155
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ÍÔ·¸Ô¾Å¢Í§ÅÑ·¸ÔàµŽÒ จึงนําเสนอใหเห็นอิทธิพลและความเช่อมโยงของแนวความคิดในลัทธิเตาซ่งเปนแนวคิด
ื
ึ
ั
ึ
กระแสหลักของสังคมจีนในยุคน้น ซ่งมีผลโดยตรงตอความคิดของซุนวูในการเขียนตํารา
พิชัยสงคราม และหากทําความเขาใจไดถูกตองแลวยอมจะทําใหการอานทําความเขาใจ
ื
µ‹ÍµíÒÃÒ วิธีการคิดของตําราพิชัยสงครามของซุนวูมีความคลาดเคล่อนนอยลง และไดความละเอียด
มากขึ้น

ประวัติศาสตรจีนและสภาพสังคมในยุคชุนชิว (๗๗๐-๔๗๖ กอน ค.ศ.)
¾ÔªÑÂʧ¤ÃÒÁ เด็ดขาดในการปกครอง ตอมาเม่อราชวงศโจวเส่อมอํานาจลง อองเหลาน้จึงไดหันมา
ในยุคชุนชิว ราชวงศโจวไดใชวิธีการแบงดินแดนมอบใหอองตาง ๆ ใหมีอํานาจ
ื
ื
ี
ึ
ั
ื
ื
ั
«Ø¹ÇÙ
«Ø¹ÇÙ ทําสงครามผนวกดินแดนกันเองเพ่อต้งตัวเปนใหญ สงครามจึงเกิดข้นท่วไปอยางตอเน่อง
ั
ี
ประกอบกับในยุคน้นรัฐตาง ๆ เกิดการเปล่ยนสภาพทางสังคมจากสังคมเกษตรกรรม
ี
ู
ี
ท่เปนสังคมระบบทาสไปสการเปนสังคมระบบศักดินา ดวยเหตุน้เองจึงทําใหสงคราม
ู
ื
ถูกใชเปนเคร่องมือในการแกปญหาระหวางรัฐ จนสรางความเดือดรอนตอความอยดีกินด ี
ื
ั
ี
ุ
่
ของประชาชนเปนเวลานบรอยป ความทุกขยากเหลาน้เองเปนเครองกระตนใหสังคมจีน
ในยุคชุนชิวเปนยุคท่ประชาชนมีการถกเถียงเก่ยวกับปรัชญาทางการเมืองและการทหาร
ี
ี
บทนํา
อยางกวางขวางจนนักปราชญแตละสาขาไดถือกําเนิดอยางมากมาย และนําเสนอแนวคิดตาง ๆ
ึ
ู
จากขอความสวนหน่งในงานเขียน Art of War กลาวไววา “ผบังคับบัญชาน้น เพ่อหาทางออกใหกับสังคมในยุคน้น โดยเนนการใหคุณคาความสําคัญตอชีวิตมนุษย 
ั
ื
ั
ี
จะตองรท่จะใชสถานการณท่สนับสนุนตอการบรรลุภารกิจ คําวาสถานการณท่ขาพเจา ซ่งเปนรากฐานสําคัญของสังคมเกษตรกรรม เชน ขงจื๊อ เลาจ๊อ เมงจ่อ มอจ่อ เปนตน
ี
ี
ู
ึ
ื
ื
ื
กลาวถึงน้น หมายถึงผูบังคับบัญชาน้นจะตองนําเอาสถานการณในสนามรบมาพิจารณา
ั
ั
๑
ี
ิ
ไตรตรองและกระทําการใหสอดคลองกับส่งท่เปนประโยชนจากสถานการณดังกลาว”
ี
หากดูอยางผิวเผินแลวคําวาสถานการณท่กลาวถึงน้นก็คือเร่องท่วไปในสนามรบ แตหาก
ั
ั
ื
ื
ตีความใหลึกลงไปแลว จะพบวา สงครามน้นมีความเช่อมโยงกับวัตถุประสงคทางการเมือง
ั
จงมีความจําเปนอยางย่งทตองทาความเขาใจสภาวะแวดลอมทางการเมองระหวางรฐ
ั
ํ

ื

ึ
่
ิ
ี
ั
ใหถองแทโดยรอบ ท้งน้ก็เพ่อใหการรบน้นสอดคลองกับความเปนไปของสภาวะแวดลอม
ั
ื
ี
ั
ณ ชวงเวลาน้น ๆ เห็นไดวาสภาวะแวดลอมน้นมีความแตกตางกันไปตามกาลเวลา ดังน้น
ั
ั
ุ
ั
การเขาใจปรชญาสงครามของซนวจงตองเขาใจสภาวะแวดลอมและความคดของคน
ิ



ู

ึ
ในยุคสมัยนั้น
ื
การทําความเขาใจตําราพิชัยสงครามของซุนวูในปจจุบันจะพบวามีความคลาดเคล่อน
ึ
ี
ู
ู
ี
เกิดข้นอยเสมอ ดวยเหตุน้การแปลภาษาจีนจึงถูกใหเปนแพะรับบาปไป ในสวนน้ผเขียน
ั
ื
น้นเห็นวาการแปลภาษาน้นคงมิใชสาเหตุหลักของความคลาดเคล่อนท่เกิดข้น ท่เปนเชนน ้ ี ภาพเลาจื๊อ นักปราชญชาวจีน
ั
ี
ี
ึ
ก็เพราะวาผอานใชบริบทของโลกปจจุบันไปเปนบริบทของคนจีนในยุคโบราณ บทความน ี ้ ที่มา : https://www.jianshu.com/p/9e2a1b9539ba
ู
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
157
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ื
จึงนําเสนอใหเห็นอิทธิพลและความเช่อมโยงของแนวความคิดในลัทธิเตาซ่งเปนแนวคิด
ึ
ั
ึ
กระแสหลักของสังคมจีนในยุคน้น ซ่งมีผลโดยตรงตอความคิดของซุนวูในการเขียนตํารา
พิชัยสงคราม และหากทําความเขาใจไดถูกตองแลวยอมจะทําใหการอานทําความเขาใจ
ื
วิธีการคิดของตําราพิชัยสงครามของซุนวูมีความคลาดเคล่อนนอยลง และไดความละเอียด
มากขึ้น

ประวัติศาสตรจีนและสภาพสังคมในยุคชุนชิว (๗๗๐-๔๗๖ กอน ค.ศ.)
ในยุคชุนชิว ราชวงศโจวไดใชวิธีการแบงดินแดนมอบใหอองตาง ๆ ใหมีอํานาจ
ี
เด็ดขาดในการปกครอง ตอมาเม่อราชวงศโจวเส่อมอํานาจลง อองเหลาน้จึงไดหันมา
ื
ื
ื
ั
ึ
ื
ั
ทําสงครามผนวกดินแดนกันเองเพ่อต้งตัวเปนใหญ สงครามจึงเกิดข้นท่วไปอยางตอเน่อง
«Ø¹ÇÙ ประกอบกับในยุคน้นรัฐตาง ๆ เกิดการเปล่ยนสภาพทางสังคมจากสังคมเกษตรกรรม
ั
ี
ท่เปนสังคมระบบทาสไปสการเปนสังคมระบบศักดินา ดวยเหตุน้เองจึงทําใหสงคราม
ี
ู
ี
ู
ถูกใชเปนเคร่องมือในการแกปญหาระหวางรัฐ จนสรางความเดือดรอนตอความอยดีกินด ี
ื
ของประชาชนเปนเวลานับรอยป ความทุกขยากเหลาน้เองเปนเครองกระตนใหสังคมจีน
ี
ุ
ื
่
ในยุคชุนชิวเปนยุคท่ประชาชนมีการถกเถียงเก่ยวกับปรัชญาทางการเมืองและการทหาร
ี
ี
อยางกวางขวางจนนักปราชญแตละสาขาไดถือกําเนิดอยางมากมาย และนําเสนอแนวคิดตาง ๆ
เพ่อหาทางออกใหกับสังคมในยุคน้น โดยเนนการใหคุณคาความสําคัญตอชีวิตมนุษย 
ื
ั
ื
ึ
ซ่งเปนรากฐานสําคัญของสังคมเกษตรกรรม เชน ขงจื๊อ เลาจ๊อ เมงจ่อ มอจ่อ เปนตน
ื
ื







ภาพเลาจื๊อ นักปราชญชาวจีน
ที่มา : https://www.jianshu.com/p/9e2a1b9539ba

¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
157
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ี
ู
ื
ื
ึ
ในสวนของปราชญแหงสงครามก็คือ ซุนวู ซ่งมีชีวิตอยตอจากเลาจ๊อ และขงจ๊อ จึงไดรับ โมเมนตัม (Momentum) และหวงจังหวะ (Tempo) ท่เหมาะสมบนความสูญเสียชีวิต
อิทธิพลโดยตรงมาจากทําการศึกษาสงครามและการเมืองจากแนวคิดของท้งสอง โดยเลาจ๊อ ท่นอยท่สุด คําถามตอมาคือ อะไรคือความเหมาะสม ท้งน้ธรรมชาติของสงค รามจะเปนตัว
ั
ั
ี
ี
ี
ื
ี
ี
อยรวมสมัยเดียวกันกับซุนวู โดยเกิดท่แควนฉ กอนคริสตศักราชราว ๕๗๖ ป สวนซุนว ู บอกถึงความเหมาะสม น่นก็คือสถานการณโดยรอบ โดยซุนวูเนนไปท่สถานการณทางการเมือง
ั
ู
ู
ั
ื
ื
เกิดในป ๕๓๕ กอน คริสตศักราช ผลงานการเขียนตําราของเลาจ่ออันเปนแบบแผนในลัทธิเตา ท้งภายในรัฐและระหวางรัฐวาสถานการณเอ้ออํานวยใหมีชองวางของการใชสงคราม
็
ื
ึ
ี
ื
ิ


ั
่
ี
ื
นนกคอ “เตาเตอจง” เปนวรรณกรรมทางศาสนาเตาท่นักคิดทุกคนในยุคน้นตองทําการศึกษา เปนเคร่องมือไดหรือไม (Space) ซ่งสอดคลองกับหลักการของเตาท่วา “เม่อกลมกลืน
ั
๕
ด้งน้นการทําความเขาใจตําราพิชัยสงครามของซุนวูจึงไมสามารถละเลยการทําความเขาใจ กับธรรมชาติ ยอมกลมกลืนกับเตาดวย เม่อกลมกลืนกับเตา ผน้นก็เปนอมตะ” และหลักการ
ื
ั
ั
ั
ู
ั
ู
ิ
ี

ิ
แนวความคดของลทธเตาได เพราะแนวคิดของเตามีอิทธิพลอยางมากตอบริบททางสังคม ท่สําคัญของตําราพิชัยสงครามของซุนวูท่วาสถานการณการเมืองยอมมีการเปล่ยนแปลงอยเสมอ
ี
ี
ึ
การเมืองในยุคนั้น ๒ ซ่งสอดคลองกับคัมภีรของลัทธิเตาท่วา “แมแตพายุจัดยังพัดไมถึงเชา แมแตพายุฝนยังตก
ี
๖
ี
ิ
ี
ตัวอยางของแนวความคิดเตาที่เห็นไดในตําราพิชัยของซุนวู ไมถึงวัน ใครเลาทําใหเกิดส่งเหลาน้ คือ ธรรมชาติ” นอกจากน้ยังมีความสอดคลองกับ
การใหคุณคาของชีวิตในลัทธิเตาท่ตอตานสงคราม ท่ไดกลาวไววา “สงคราม คือ ลางราย”
ี
ี
คัมภีรเตาเตอจิงเปนคัมภีรหลักของลัทธิเตา โดยคําวา เตา แปลตามภาษาไดวา วิถ ี จึงเห็นไดวา แนวความคิดของลัทธิเตามีอิทธิพลอยางย่งตองานเขียนของซุนวูอยางแทจริง
ิ
ั
ในทางศาสนาน้นหมายถึง ธรรม เตาจึงสามารถแปลไดวา วิถีธรรม ในคัมภีรดังกลาวฯ ในหลาย ๆ ประเด็น
ี
ี
ยังไดกลาวไววา “เตาท่กลาวได มิใชเตาท่แทจริง” ดังน้นเตาจึงเปนสภาวะและไมเปนสภาวะ
ั
๓
อยางหน่งอยางใดโดยธรรมชาติ ไมสามารถปรุงแตงหรือขัดขืนได จึงกลาวไดวาเตา สรุป
ึ

ั
ั
ของสงครามน้นก็คือ ธรรมชาติของสงคราม (Nature of War) น่นเอง และมนุษยสามารถ จากท่ไดกลาวมาจะเห็นไดวาท้งหวงเวลาการมีอยของนักคิดท้งสองท่รวมสมัยกันมา
ั
ี
ู
ี
ั
ู
เรียนรเตาไดผานการใชเหตุผล ดังน้นเราจึงสามารถเรียนรธรรมชาติของสงครามน้นได สภาพของบริบทการเมืองในสมัยน้นอยในภาวะสงครามท่ผออนแอตองเอาตัวรอดและการเปน
ั
ู
ั
ี
ั
ู
ู
ู
ึ
ั
ในสวนคําวา เตอ น้นแปลวา คุณธรรม ซ่งก็คือ วิธีการเขาถึงความจริง หรือการรวิธีปฏิบัต ิ สังคมเกษตรกรรมท่พ่งพาแรงงานมนุษยเพียงอยางเดียว สภาวะแวดลอมน้มีผลอยางย่ง
ึ
ี
ิ
ี
ึ
ตอธรรมชาติ ซ่งเตอน้นจะทําหนาท่เปนตัวเช่อมเตาเขากับสรรพส่งตาง ๆ จึงนําไปส  ู ตอความคิดของนักคิดทั้งสอง และท้งสองทานเองยังมีความเช่อมโยงของตรรกะโดยการรับ
ิ
ี
ื
ั
ั
ื
ิ
ํ
ี


การอธบายความเปนไปของส่งตาง ๆ ในทางสงครามจึงอาจกลาวไดวา เตอ กคอ วธการทา เอามรดกทางความคิดมาขยายความตอ โดยสามารถถือไดวา เลาจ่อไดเปนแกนความจริง

ิ


็
ื
ิ
ื
สงคราม (Warfare) ของความคิด คือ เตา สวนซุนวูนั้นเปนการนําไปสูการปฏิบัติ คือ เตอ
ั
ิ
ในธรรมชาติตามแนวคิดของลัทธิเตาน้นสรรพส่งลวนมีเหตุมาจากหยินและหยาง
(แขงและออน) โดยเทยบเอา “ความออนแอเทยบไดกับเตา ซงมลกษณะเทยบเคยง เอกสารอางอิง
ี
ี

ี
็
ึ
่
ั
ี
ี



๔
ํ
ไดกับน้า” เพราะวานํ้าจะมีลักษณะที่ออนแตก็สามารถมีพลังในการทําลายสิ่งกีดขวางที่แข็ง ๑ Essentials of Chinese Military Thinking, หนา ๑๑
ี
ไดดวยการแทรกซึมเขาไปทําลายจุดท่ออนแอตาง ๆ ของโครงสรางได เชนเดียวกับตํารา ๒ Key Sun, Journal of Theoretical and Philosophical Psy. Vol.15 No.2 1995, How to
พิชัยสงครามซุนวูท่มีลักษณะออนตัวสูง ท้งน้เพราะตําราพิชัยสงครามของซุนวูท่ถูกแตงข้น Overcome Without Fighting: An Introduction to the Taoist Approach to Confl ict
ี
ี
ึ
ั
ี
ํ
ี
ั
เพ่อนําเสนอตออองแหงรัฐว ขณะน้นรัฐวน้นเปนรัฐท่ออนแอ ดังน้นซุนวูจึงไดจะใชน้า Resolution, หนา ๑๖๑
ื
ั
ู
ู
ั
ิ
ี
เปนการยกตัวอยางในตําราพิชัยสงครามท่ไดนําเสนอ ทําใหเห็นวาแนวคิดของซุนว ู ๓ ทพ.บัญชา ศิรไกร, เอกสารประกอบการสอน วิชา POL4111 แนวความคิดทางการเมืองของ
เปนการตีความเตาไปสูแนวทางการทําสงครามของผูที่ออนแอ (รัฐวู) คือ การบรรลุวัตถุประสงค ๔ จีนยุคโบราณ, หนา ๖๓-๖๗
การเมืองดวยการเขาไปทําลายจุดออนแอ (Weakness Point) ของฝายตรงขามโดยใช  ๕ Ibid, หนา ๑๖๓


ี
Khon-Sa-Mun, คมภรเตาเตอจง 81 บท เหลาจอ, <http://khonsamun.blogspot.
ั
ื
่

ิ
com/2014/08/TaoTeChing.html>
๖ Ibid
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
158 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 159

ี
ู
ื
ื
ึ
ในสวนของปราชญแหงสงครามก็คือ ซุนวู ซ่งมีชีวิตอยตอจากเลาจ๊อ และขงจ๊อ จึงไดรับ โมเมนตัม (Momentum) และหวงจังหวะ (Tempo) ท่เหมาะสมบนความสูญเสียชีวิต
อิทธิพลโดยตรงมาจากทําการศึกษาสงครามและการเมืองจากแนวคิดของท้งสอง โดยเลาจ๊อ ท่นอยท่สุด คําถามตอมาคือ อะไรคือความเหมาะสม ท้งน้ธรรมชาติของสงค รามจะเปนตัว
ั
ั
ี
ี
ี
ื
ี
ี
อยรวมสมัยเดียวกันกับซุนวู โดยเกิดท่แควนฉ กอนคริสตศักราชราว ๕๗๖ ป สวนซุนว ู บอกถึงความเหมาะสม น่นก็คือสถานการณโดยรอบ โดยซุนวูเนนไปท่สถานการณทางการเมือง
ั
ู
ู
ั
ื
ื
เกิดในป ๕๓๕ กอน คริสตศักราช ผลงานการเขียนตําราของเลาจ่ออันเปนแบบแผนในลัทธิเตา ท้งภายในรัฐและระหวางรัฐวาสถานการณเอ้ออํานวยใหมีชองวางของการใชสงคราม
็
ื
ึ
ี
ื
ิ


ั
่
ี
ื
นนกคอ “เตาเตอจง” เปนวรรณกรรมทางศาสนาเตาท่นักคิดทุกคนในยุคน้นตองทําการศึกษา เปนเคร่องมือไดหรือไม (Space) ซ่งสอดคลองกับหลักการของเตาท่วา “เม่อกลมกลืน
ั
๕
ด้งน้นการทําความเขาใจตําราพิชัยสงครามของซุนวูจึงไมสามารถละเลยการทําความเขาใจ กับธรรมชาติ ยอมกลมกลืนกับเตาดวย เม่อกลมกลืนกับเตา ผน้นก็เปนอมตะ” และหลักการ
ื
ั
ั
ั
ู
ั
ู
ิ
ี

ิ
แนวความคดของลทธเตาได เพราะแนวคิดของเตามีอิทธิพลอยางมากตอบริบททางสังคม ท่สําคัญของตําราพิชัยสงครามของซุนวูท่วาสถานการณการเมืองยอมมีการเปล่ยนแปลงอยเสมอ
ี
ี
ึ
การเมืองในยุคนั้น ๒ ซ่งสอดคลองกับคัมภีรของลัทธิเตาท่วา “แมแตพายุจัดยังพัดไมถึงเชา แมแตพายุฝนยังตก
ี
๖
ี
ิ
ี
ตัวอยางของแนวความคิดเตาที่เห็นไดในตําราพิชัยของซุนวู ไมถึงวัน ใครเลาทําใหเกิดส่งเหลาน้ คือ ธรรมชาติ” นอกจากน้ยังมีความสอดคลองกับ
การใหคุณคาของชีวิตในลัทธิเตาท่ตอตานสงคราม ท่ไดกลาวไววา “สงคราม คือ ลางราย”
ี
ี
คัมภีรเตาเตอจิงเปนคัมภีรหลักของลัทธิเตา โดยคําวา เตา แปลตามภาษาไดวา วิถ ี จึงเห็นไดวา แนวความคิดของลัทธิเตามีอิทธิพลอยางย่งตองานเขียนของซุนวูอยางแทจริง
ิ
ั
ในทางศาสนาน้นหมายถึง ธรรม เตาจึงสามารถแปลไดวา วิถีธรรม ในคัมภีรดังกลาวฯ ในหลาย ๆ ประเด็น
ี
ี
ยังไดกลาวไววา “เตาท่กลาวได มิใชเตาท่แทจริง” ดังน้นเตาจึงเปนสภาวะและไมเปนสภาวะ
ั
๓
อยางหน่งอยางใดโดยธรรมชาติ ไมสามารถปรุงแตงหรือขัดขืนได จึงกลาวไดวาเตา สรุป
ึ

ั
ั
ของสงครามน้นก็คือ ธรรมชาติของสงคราม (Nature of War) น่นเอง และมนุษยสามารถ จากท่ไดกลาวมาจะเห็นไดวาท้งหวงเวลาการมีอยของนักคิดท้งสองท่รวมสมัยกันมา
ั
ี
ู
ี
ั
ู
เรียนรเตาไดผานการใชเหตุผล ดังน้นเราจึงสามารถเรียนรธรรมชาติของสงครามน้นได สภาพของบริบทการเมืองในสมัยน้นอยในภาวะสงครามท่ผออนแอตองเอาตัวรอดและการเปน
ั
ู
ั
ี
ั
ู
ู
ู
ึ
ั
ในสวนคําวา เตอ น้นแปลวา คุณธรรม ซ่งก็คือ วิธีการเขาถึงความจริง หรือการรวิธีปฏิบัต ิ สังคมเกษตรกรรมท่พ่งพาแรงงานมนุษยเพียงอยางเดียว สภาวะแวดลอมน้มีผลอยางย่ง
ึ
ี
ิ
ี
ึ
ตอธรรมชาติ ซ่งเตอน้นจะทําหนาท่เปนตัวเช่อมเตาเขากับสรรพส่งตาง ๆ จึงนําไปส  ู ตอความคิดของนักคิดทั้งสอง และท้งสองทานเองยังมีความเช่อมโยงของตรรกะโดยการรับ
ิ
ี
ื
ั
ั
ื
ิ
ํ
ี

็
การอธบายความเปนไปของส่งตาง ๆ ในทางสงครามจึงอาจกลาวไดวา เตอ กคอ วธการทา เอามรดกทางความคิดมาขยายความตอ โดยสามารถถือไดวา เลาจ่อไดเปนแกนความจริง


ื

ิ
ิ

ื
สงคราม (Warfare) ของความคิด คือ เตา สวนซุนวูนั้นเปนการนําไปสูการปฏิบัติ คือ เตอ
ั
ิ
ในธรรมชาติตามแนวคิดของลัทธิเตาน้นสรรพส่งลวนมีเหตุมาจากหยินและหยาง
ี
(แขงและออน) โดยเทยบเอา “ความออนแอเทยบไดกับเตา ซงมลกษณะเทยบเคยง เอกสารอางอิง

ี

ั
ี

็
ึ
ี
่
ี

๔
ไดกับน้า” เพราะวานํ้าจะมีลักษณะที่ออนแตก็สามารถมีพลังในการทําลายสิ่งกีดขวางที่แข็ง ๑ Essentials of Chinese Military Thinking, หนา ๑๑
ํ
ี
ไดดวยการแทรกซึมเขาไปทําลายจุดท่ออนแอตาง ๆ ของโครงสรางได เชนเดียวกับตํารา ๒ Key Sun, Journal of Theoretical and Philosophical Psy. Vol.15 No.2 1995, How to
ี
ี
ึ
ั
พิชัยสงครามซุนวูท่มีลักษณะออนตัวสูง ท้งน้เพราะตําราพิชัยสงครามของซุนวูท่ถูกแตงข้น Overcome Without Fighting: An Introduction to the Taoist Approach to Confl ict
ี
ั
ื
ั
ี
ั
ู
ํ
ู
เพ่อนําเสนอตออองแหงรัฐว ขณะน้นรัฐวน้นเปนรัฐท่ออนแอ ดังน้นซุนวูจึงไดจะใชน้า Resolution, หนา ๑๖๑
ิ
ิ
เปนการยกตัวอยางในตําราพิชัยสงครามท่ไดนําเสนอ ทําใหเห็นวาแนวคิดของซุนว ู ๓ ทพ.บัญชา ศิรไกร, เอกสารประกอบการสอน วชา POL4111 แนวความคิดทางการเมืองของ
ี
เปนการตีความเตาไปสูแนวทางการทําสงครามของผูที่ออนแอ (รัฐวู) คือ การบรรลุวัตถุประสงค ๔ จีนยุคโบราณ, หนา ๖๓-๖๗
การเมืองดวยการเขาไปทําลายจุดออนแอ (Weakness Point) ของฝายตรงขามโดยใช  ๕ Ibid, หนา ๑๖๓


ี
Khon-Sa-Mun, คมภรเตาเตอจง 81 บท เหลาจอ, <http://khonsamun.blogspot.
ั
ื
่

ิ
com/2014/08/TaoTeChing.html>
๖ Ibid
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
158 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 159

War is not an independent phenomenon,
but the continuation of politics
by different means.Everything in war
is very simple. But the simplest

thing is diffi cult.Courage, above all things,
is the fi rst quality of a warrior.


-----------------------------------------------------------------



SIAM On War 2484 Carl von Clausewitz





ประเทศไทยกับการเขาสูสงครามในชวง WW II SIAM













นาวาเอก สถาพร วาจรัตน

ผูอํานวยการกองศึกษาการสงครามทางเรือ
ศูนยศึกษายุทธศาสตรทหารเรือ กรมยุทธศึกษาทหารเรือ















¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
161
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

War is not an independent phenomenon,
but the continuation of politics
by different means.Everything in war
is very simple. But the simplest

thing is diffi cult.Courage, above all things,
is the fi rst quality of a warrior.


-----------------------------------------------------------------



SIAM On War 2484 Carl von Clausewitz





ประเทศไทยกับการเขาสูสงครามในชวง WW II SIAM













นาวาเอก สถาพร วาจรัตน

ผูอํานวยการกองศึกษาการสงครามทางเรือ
ศูนยศึกษายุทธศาสตรทหารเรือ กรมยุทธศึกษาทหารเรือ















¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
161
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

บทนํา


ึ
หลักคิดแนวทางการทําสงครามของ Clausewitz ไดกลาวไวตอนหน่งในหนังสือ
ื
ื
ON WAR วา “สงครามคือความตอเน่องของการดําเนินนโยบายทางการเมืองโดยวิธีอ่น”
ี
ี
ดังน้นการศึกษาเก่ยวกับทฤษฎีท่วาดวยการทําสงคราม และการศึกษากรณีศึกษาจาก
ั
ี
ื
ี
ประวัติศาสตรท่ผาน มา โดยใชผลงานของนักทฤษฎียุทธศาสตรท่มีช่อเสียง เชน Carl Von
Clausewitz หรือ Sun Tzu มาเปนพื้นฐานสําคัญในการกําหนดกรอบการวิเคราะหในแตละ
ี
ั
ื
กรณีน้น จะเปนเคร่องชวยสําคัญในการประเมินหนทางปฏิบัติเก่ยวกับการใชกําลังทางทหาร
ื
ู
ึ
ั
ึ
เพ่อดํารงไวซ่งเปาหมายทางการเมือง ซ่งผนําท้งทางการเมืองและทางการทหารสามารถ
ี
นําแนวคิดตาง ๆ เหลาน้ ไปประยุกตใชในการแกไขปญหาท่เกิดข้นได ท้งจากกรณีบทเรียน
ี
ึ
ั
ี
ิ
ี
ท่สามารถแกไขปญหาไดสําเร็จ หรือบทเรียนท่ประสบกับความลมเหลว โดยจะตองนําส่ง
ท่ไดเรียนรมาประยุกตใชในการวิเคราะหเหตุการณความขัดแยงท่เกิดข้นในยุคปจจุบัน
ี
ู
ี
ึ
และรวมทั้งปญหายุทธศาสตรที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต
ื
ึ
“ สยาม” (SIAM) เปนช่อเรียกประเทศไทยในอดีต ซ่งสยามเปนช่ออยางเปนทางการ
ื
ของไทยต้งแตรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยหัว เปนตนมา กอนเปล่ยน
ั
ู

ี
ื
ื
ี
เปน “ไทย” เม่อวันท่ ๒๔ มิถุนายน พ.ศ.๒๔๘๒ พระมหากษัตริยไทยทรงใชช่อ สยาม
ในการทําสนธิสัญญากับตางชาติเปนเวลาหลายศตวรรษ เนื่องจากราชอาณาจักร
ประกอบดวยคนหลายชาติพันธ อาทิ ไท ลาว มอญ ญวน เขมร แขก จีน ฝร่ง และมลายู
ุ
ั
พระมหากษัตริยไทยจึงเรียกดินแดนแหงนี้วา ประเทศสยาม เพื่อความเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน
ของประชาชนอีกทั้ง ชื่อ สยาม นั้น ก็ยังคงเปนที่รูจักกันอยางแพรหลายในวงการวิชาการของ

ตางประเทศอีกดวย
ี
บทความน้จะไดศึกษา วิเคราะห กรณีพิพาทอินโดจีน หรือท่รจักกันดีในช่อ
ี
ู
ื
สงครามอินโดจีน ซ่งในภาษาอังกฤษ รจักกันในช่อ “French-Thai War” หรือ
ึ
ู
ื
ั
ั
“สงครามฝร่งเศส - ไทย” เปนการรบกันระหวางประเทศไทยกับรัฐบาลวิชีฝร่งเศส ระหวาง
ี
วันท่ ๖ - ๒๘ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๔ จากเหตุความขัดแยงในการอางสิทธิเหนือดินแดน
ึ
ั
อินโด - จีนฝร่งเศสบางสวน คือ ลาว และกัมพูชา ซ่งเคยเปนประเทศราชของไทยมากอน
ี
โดยมีเหตุการณสําคัญ เชน สมรภูมิบานพราว และการรบท่เกาะชาง ฯลฯ โดยจะวิเคราะห 
ตามขั้นตอนในการกําหนดยุทธศาสตร ดังนี้
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
162 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

๑. ความสอดคลองระหวางนโยบาย ยุทธศาสตร และยุทธการ (The Interrelationship

of Policy, Strategy and Operations)
๒. การตัดสินใจในการเขาสูสงคราม (The Decision for War)
๓. ขาวกรอง การประเมินคา และการวางแผน (Intelligence, Assessment and Plans)
๔. เครื่องมือที่ใชของกําลังอํานาจแหงชาติ (The Instruments of National Power)
๕. การตอบโต การปรับแผนการรบ และการประเมิน (Interaction Adaptation
and Reassessment)
๖. การสิ้นสุดสงคราม (War Termination)
ื
๗. เอาชนะเพ่อสันติภาพและเตรียมพรอมสําหรับสงคราม (Winning the Peace
and Preparing for War)

ความสอดคลองระหวางนโยบาย ยุทธศาสตร และยุทธการ

ความเปนมา
ี
จากผลพวงแหงการปฏิวัติอุตสาหกรรมในชวงปลายศตวรรษท่ ๑๘ - ตนศตวรรษ
ี
่
ี
่
ื
ี
ท ๑๙ ท่ จอหน เคย (John Kay) ประดิษฐเครองทอผาแบบกระสวยพุงหรือก่กระตุก
ื
อีไล วิตนีย (Eli Whitney) ผลิตเคร่องแยกเมล็ดฝายจากใยฝาย ทําใหการปลูกฝาย
และความตองการแรงงานทาสไรฝายขยายตัวอยางรวดเร็ว อับราฮัม ดาบี (Abraham Darby)
ี
ไดพบวิธีใชถานหินท่ใหความรอนสูง (Coke) และภายหลังครอบครัวของเขาจึงนําไปใช
ถลุงเหล็กไดเหล็กกลามาใชในอุตสาหกรรมสําหรับเคร่องจักรไอน้า โทมัส นิวโคแมน
ื
ํ
ํ
ํ
ิ
ํ
(Thomas Newcomen) ไดเร่มนําพลังไอน้ามาใชหมุนกังหันสูบน้าหรือวิดน้าในการทํา
ื
ั
ื
ี
ื
เหมองแร เปนเคร่องจักรขนาดใหญมาก ขณะน้นเคร่องจักรท่ใชในโรงงานตาง ๆ อาศัย
ื
พลงงานจากลม พลังน้า และมาหรือพลังงานจากกําลังคนในการขับเคล่อนเคร่องจักร
ั
ื
ํ
ื
ริชารด เทรวิธิก (Richard Trevithick) ประดิษฐหัวรถจักรไอน้าคันแรก เม่อ ค.ศ.๑๘๐๓
ํ
ี
ื
ื
ในป ค.ศ.๑๗๘๐ เจมส วัตต (James Watt) ไดประดิษฐเคร่องจักรท่ขับเคล่อน
ดวยพลังไอน้าโดยตรงมีขนาดเล็กสรางในโรงงานได ตอมาไมนานเคร่องจักรไอน้าจึงเปน
ื
ํ
ํ
ท่นิยมแพรหลายในอังกฤษ นอกจากใชในอุตสาหกรรมแลว ในตอนตนคริสตศตวรรษ
ี
ั
ํ
ื
ี
ท่ ๑๙ เคร่องจักรไอน้าจึงไดมีบทบาทสําคัญในการพัฒนาการคมนาคมขนสงท้งทางน้า
ํ
และทางบก ไดแก เรือกลไฟ และรถไฟ จึงทําใหเกิดลัทธิจักรวรรดินิยม โดยประเทศ
ในยุโรปตางแขงขันกันขยายอํานาจไปยึดครองดินแดนตาง ๆ ท่วโลกโดยอาศัยเรือปน
ั
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
163
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ื
และเขาปกครองดวยระบบจักรวรรดินิยม เพ่อแสวงหาวัตถุดิบและเปนตลาดทางการคา หลังฝร่งเศสแพตอนาซีเยอรมนีในป พ.ศ.๒๔๘๓ พลตรี แปลก พิบูลสงคราม

ั
ื
มีการครอบงําทางศาสนา ภาษา วัฒนธรรม แนวคิด และวิถีชีวิต เพ่อใหนิยมใชสินคา นายกรัฐมนตรีของไทย ตัดสินใจวาความพายแพของฝร่งเศสจะย่งใหไทยมีโอกาส
ั
ิ
ี
จากประเทศเมืองแมใหมากท่สุด มีการแขงขันการสรางกองทัพท่มีแสนยานุภาพ ทวงดินแดนท่เคยเสียไปในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยหัวกลับคืนมา
ี
ี
ู
ึ
เพ่อปกปองผลประโยชนทางเศรษฐกิจของตน กอใหเกิดความหวาดระแวงซ่งกันและกัน ทานจงเรมวางแผนโฆษณาประชาสมพนธ ปลุกเราความเปนชาตินิยมของไทย ปรากฏวา
ื
ั
ิ

ึ
ั
่
ี
รวมถึงการเปล่ยนนโยบายทางการเมืองระหวางประเทศทําให Balance of Power ชาวไทยท้งชาติสนับสนุนเต็มท่ มีการเดินขบวนเพ่อสนับสนุนการเรียกรองดินแดนคืน
ั
ี
ื
ของกลมประเทศมหาอํานาจสูญเสียไป การเกิดข้นมาของประเทศมหาอํานาจใหม จากฝร่งเศสมากมายทุกวัน ประชาชนคนไทยรวมจิตรวมใจกันเปนเอกฉันท ทุกคืนทุกวัน
ุ
ึ
ั
ทําใหประเทศมหาอํานาจเกาติดกับดักของทูซิดิดีส (Thucydides’s Trap) จนเกิดเปน รองเพลงปลุกใจใหรักชาติ ดังกระหึ่มไปทั่วแผนดิน
ึ
สงครามโลกคร้งท่ ๑ ซ่งในยุคลาอาณานิคมดังกลาว ประเทศไทยไดเสียดินแดนใหแก  นโยบายสรางชาติ
ี
ั
ั
ั
ิ
ฝร่งเศสรวม ๕ คร้ง เปนพ้นท่ท้งส้น ๔๘๑,๖๐๐ ตารางกิโลเมตร นับต้งแตปลายรัชสมัย
ั
ื
ี
ั
ี
พระบาทสมเด็จพระจอมเกลาฯ จนถึงรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาฯ ในสมัยท่ พลตรี แปลก พิบูลสงคราม เปนนายกรัฐมนตรีสมัยแรก ทานวางนโยบาย

ุ
ั
ี


ื
โดยไทยตองยินยอมเสียดินแดนบางสวนไป เพ่อรักษาเอกราชและดินแดนสวนใหญไว ปกครองประเทศไวดมากโดยเฉพาะในทางรฐศาสตร ทานสามารถปลกใจคนในชาต ิ
ั

ุ
ทําใหพื้นที่ประเทศไทยเหลืออยูเพียง ๕๑๓,๖๐๐ ตารางกิโลเมตร ใหสมครสมานสามัคคี มีจิตใจรักชาติ รักแผนดิน ชวยกันสรางชาติใหเจริญรงเรือง โดยใช 
บทพระราชนิพนธของลนเกลาฯ ในรัชกาลท่ ๕ และ ๖ เปนหลัก และใชเพลงปลุกใจ
ี
ั
ี
ั
ี
กอนท่ไทยเราจะเขาสสงครามมหาเอเชียบูรพา ในยุคน้น สงครามโลกคร้งท่ ๒ ซ่งประพันธโดย พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ รัฐบาลไทยประกาศนโยบายสรางชาต ิ
ู
ึ
เร่มกอตัวข้นทางทวีปยุโรปแลว ฮิตเลอร ผนํานาซีเยอรมันไดส่งบุกเขาโจมตีโปแลนด (Poland) เปนเปาหมายหลกในการบรหารประเทศใหมีศีลธรรม มีอนามัยดี มีการแตงกายเรียบรอย
ึ
ู
ิ
ั

ิ
ั

ี
แบบสายฟาแลบ วันท่ ๑ กันยายน ค.ศ.๑๙๓๙ (พ.ศ.๒๔๘๒) โดยมิไดมีการประกาศสงคราม มทพกอาศย และมททามาหากนดี การดําเนินนโยบายสรางชาติเชนน้จะนําประเทศไทย
ั
ี
ั
ี
ี
ิ
ํ
่
ี
่
ี
ใชกําลังทหารราบและยานเกราะจํานวนถึง ๕๖ กองพลใหญ บุกเขาไปอยางรวดเร็ว สความเปนอารยประเทศ ท้งนี้รัฐบาลไดกําหนดมาตรการไวหลายประการ เชน การปลุกเรา
ู
ั
ํ
ี
ั
โดยมกาลงสนับสนุนทางอากาศทั้งเครื่องบินทิ้งระเบิด เครื่องบินขับไลไมนอยกวา ๑,๕๐๐ ลํา สํานึกของประชาชนดวยลัทธิผูนํานิยม ลัทธิชาตินิยม และการปฏิวัติวัฒนธรรม ดังนี้
ี
ผสานการบุกยึดโปแลนดตะวันออกอีกดานจากโซเวียต เม่อวันท่ ๑๗ กันยายน ค.ศ.๑๙๓๙ ๑. ลัทธิผนํานิยม หมายถึง การยึดถือตัวนายกรัฐมนตรีเปนหลัก ดวยการฟง
ื
ู
ตามพิธีสารลับในสนธิสัญญาโมโลตอฟ - ริบเบนทรอพกับนาซีเยอรมัน สงผลใหโปแลนด  เช่อ และปฏิบัติตามนโยบายของทานผนําอยางเครงครัด โดยท่ทานผนําเปนจุดศูนยรวม
ี
ู
ู
ื
พายแพไปในทันที นําไปสูความรวมมือรวมใจของประชาชนเพื่อชาติ ตามคําขวัญที่โดงดัง “เชื่อผูนําชาติพนภัย”
ื
รัฐบาลอังกฤษไดย่นคําขาดใหเยอรมันถอนทหารออกจากโปแลนดทันที แตไมม ี ๒. ลัทธิชาตินิยม หมายถึง การปลุกเราสํานึกของประชาชนใหเกิดความรสก
ู
ึ

ี
ั
ผลอันใด ฮิตเลอรไมสนใจในคําขาดของอังกฤษท่ส่งใหเยอรมนีถอนทหารออกจากโปแลนด  รักชาติ ท้งความรสึกชาตินิยมทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม
ู
ั
ี
ภายในเวลา ๑๑.๐๐ น. ของวันอาทิตยท่ ๓ กันยายน ค.ศ.๑๙๓๙ อังกฤษและฝร่งเศส โดยมีความสามัคคีเปนอันหน่งอันเดียวกันเพ่อสรางชาติใหมีความย่งใหญและกาวหนา
ั
ื
ิ

ึ
๑
จึงประกาศสงครามกับเยอรมนี เม่อเวลา ๑๑.๑๕ น. เพ่อใชกําลังบังคับ จากวันท่อังกฤษ ตามคําขวัญ “ไทยทํา ไทยใช ไทยเจริญ”
ี
ื
ื
ฝร่งเศสเปดศึกกับเยอรมนีอยางเต็มรูปแบบแลว สงครามก็ดําเนินไปอยางดุเดือดตอเน่อง ๓. การปฏิวัติวัฒนธรรม หมายถง การปรบปรงวฒนธรรมไทยใหเจรญ
ื
ั
ั
ึ
ุ
ั

ิ
ั
สวนใหญเยอรมนีเปนฝายมีชัยชนะ จนกระท่งสามารถยึดครองประเทศฝร่งเศสไดเรียบรอย เหมอนอารยประเทศขณะเดยวกบทยงคงเนนเอกลกษณแหงความเปนไทยไวดวย
ั
ี


ี
ั


ั
ั
ื
่
รวมทั้งประเทศอื่น ๆ ในยุโรปดวย อังกฤษเองก็ยํ่าแย ลอนดอนและเมืองใหญอื่น ๆ ทั่วเกาะ และจะเปนการปรบปรุงเปลยนแปลงวฒนธรรมของชาตอยางมขนตอนตามแนวทางทรัฐบาล

ี
่
ั
้
ี
ิ

ี
ั
ั
่
อังกฤษถูกฝูงบินเยอรมนีโจมตีทิ้งระเบิดอยางยอยยับ กําหนด
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
164 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 165

ื
และเขาปกครองดวยระบบจักรวรรดินิยม เพ่อแสวงหาวัตถุดิบและเปนตลาดทางการคา หลังฝร่งเศสแพตอนาซีเยอรมนีในป พ.ศ.๒๔๘๓ พลตรี แปลก พิบูลสงคราม

ั
มีการครอบงําทางศาสนา ภาษา วัฒนธรรม แนวคิด และวิถีชีวิต เพ่อใหนิยมใชสินคา นายกรัฐมนตรีของไทย ตัดสินใจวาความพายแพของฝร่งเศสจะยิ่งใหไทยมีโอกาส
ื
ั
ี
จากประเทศเมืองแมใหมากท่สุด มีการแขงขันการสรางกองทัพท่มีแสนยานุภาพ ทวงดินแดนท่เคยเสียไปในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยหัวกลับคืนมา
ี
ี
ู
ื
เพ่อปกปองผลประโยชนทางเศรษฐกิจของตน กอใหเกิดความหวาดระแวงซ่งกันและกัน ทานจงเรมวางแผนโฆษณาประชาสมพนธ ปลุกเราความเปนชาตินิยมของไทย ปรากฏวา
ึ
ั
ั

ิ
่
ึ
รวมถึงการเปล่ยนนโยบายทางการเมืองระหวางประเทศทําให Balance of Power ชาวไทยท้งชาติสนับสนุนเต็มท่ มีการเดินขบวนเพ่อสนับสนุนการเรียกรองดินแดนคืน
ี
ั
ี
ื
ุ
ึ
ของกลมประเทศมหาอํานาจสูญเสียไป การเกิดข้นมาของประเทศมหาอํานาจใหม จากฝร่งเศสมากมายทุกวัน ประชาชนคนไทยรวมจิตรวมใจกันเปนเอกฉันท ทุกคืนทุกวัน
ั
ทําใหประเทศมหาอํานาจเกาติดกับดักของทูซิดิดีส (Thucydides’s Trap) จนเกิดเปน รองเพลงปลุกใจใหรักชาติ ดังกระหึ่มไปทั่วแผนดิน
ึ
ี
สงครามโลกคร้งท่ ๑ ซ่งในยุคลาอาณานิคมดังกลาว ประเทศไทยไดเสียดินแดนใหแก  นโยบายสรางชาติ
ั
ั
ั
ั
ี
ิ
ื
ั
ฝร่งเศสรวม ๕ คร้ง เปนพ้นท่ท้งส้น ๔๘๑,๖๐๐ ตารางกิโลเมตร นับต้งแตปลายรัชสมัย
ี
พระบาทสมเด็จพระจอมเกลาฯ จนถึงรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาฯ ในสมัยท่ พลตรี แปลก พิบูลสงคราม เปนนายกรัฐมนตรีสมัยแรก ทานวางนโยบาย
ั


ี

โดยไทยตองยินยอมเสียดินแดนบางสวนไป เพ่อรักษาเอกราชและดินแดนสวนใหญไว ปกครองประเทศไวดมากโดยเฉพาะในทางรฐศาสตร ทานสามารถปลุกใจคนในชาต ิ
ื
ั
ุ

ทําใหพื้นที่ประเทศไทยเหลืออยูเพียง ๕๑๓,๖๐๐ ตารางกิโลเมตร ใหสมครสมานสามัคคี มีจิตใจรักชาติ รักแผนดิน ชวยกันสรางชาติใหเจริญรงเรือง โดยใช 
บทพระราชนิพนธของลนเกลาฯ ในรัชกาลท่ ๕ และ ๖ เปนหลัก และใชเพลงปลุกใจ
ี
ั
กอนท่ไทยเราจะเขาสสงครามมหาเอเชียบูรพา ในยุคน้น สงครามโลกคร้งท่ ๒ ซ่งประพันธโดย พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ รัฐบาลไทยประกาศนโยบายสรางชาต ิ
ั
ี
ี
ู
ึ
ึ
เร่มกอตัวข้นทางทวีปยุโรปแลว ฮิตเลอร ผนํานาซีเยอรมันไดส่งบุกเขาโจมตีโปแลนด (Poland) เปนเปาหมายหลกในการบรหารประเทศใหมีศีลธรรม มีอนามัยดี มีการแตงกายเรียบรอย
ิ
ู
ั
ั

ิ

แบบสายฟาแลบ วันท่ ๑ กันยายน ค.ศ.๑๙๓๙ (พ.ศ.๒๔๘๒) โดยมิไดมีการประกาศสงคราม มทพกอาศย และมททามาหากนดี การดําเนินนโยบายสรางชาติเชนน้จะนําประเทศไทย
ี
ั
ี
่
ี
่
ิ
ี
ํ
ี
ั
ี
ใชกําลังทหารราบและยานเกราะจํานวนถึง ๕๖ กองพลใหญ บุกเขาไปอยางรวดเร็ว สความเปนอารยประเทศ ท้งนี้รัฐบาลไดกําหนดมาตรการไวหลายประการ เชน การปลุกเรา
ั
ู
ั
โดยมกาลงสนับสนุนทางอากาศทั้งเครื่องบินทิ้งระเบิด เครื่องบินขับไลไมนอยกวา ๑,๕๐๐ ลํา สํานึกของประชาชนดวยลัทธิผูนํานิยม ลัทธิชาตินิยม และการปฏิวัติวัฒนธรรม ดังนี้
ี
ํ
ื
ี
ผสานการบุกยึดโปแลนดตะวันออกอีกดานจากโซเวียต เม่อวันท่ ๑๗ กันยายน ค.ศ.๑๙๓๙ ๑. ลัทธิผนํานิยม หมายถึง การยึดถือตัวนายกรัฐมนตรีเปนหลัก ดวยการฟง
ู
ตามพิธีสารลับในสนธิสัญญาโมโลตอฟ - ริบเบนทรอพกับนาซีเยอรมัน สงผลใหโปแลนด  เช่อ และปฏิบัติตามนโยบายของทานผนําอยางเครงครัด โดยท่ทานผนําเปนจุดศูนยรวม
ี
ื
ู
ู
พายแพไปในทันที นําไปสูความรวมมือรวมใจของประชาชนเพื่อชาติ ตามคําขวัญที่โดงดัง “เชื่อผูนําชาติพนภัย”
ื
รัฐบาลอังกฤษไดย่นคําขาดใหเยอรมันถอนทหารออกจากโปแลนดทันที แตไมม ี ๒. ลัทธิชาตินิยม หมายถึง การปลุกเราสํานึกของประชาชนใหเกิดความรสก
ึ
ู

ี
ผลอันใด ฮิตเลอรไมสนใจในคําขาดของอังกฤษท่ส่งใหเยอรมนีถอนทหารออกจากโปแลนด  รักชาติ ท้งความรสึกชาตินิยมทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม
ั
ู
ั
ภายในเวลา ๑๑.๐๐ น. ของวันอาทิตยท่ ๓ กันยายน ค.ศ.๑๙๓๙ อังกฤษและฝร่งเศส โดยมีความสามัคคีเปนอันหน่งอันเดียวกันเพ่อสรางชาติใหมีความย่งใหญและกาวหนา
ี
ั
ึ
ื
ิ

๑
จึงประกาศสงครามกับเยอรมนี เม่อเวลา ๑๑.๑๕ น. เพ่อใชกําลังบังคับ จากวันท่อังกฤษ ตามคําขวัญ “ไทยทํา ไทยใช ไทยเจริญ”
ี
ื
ื
ฝร่งเศสเปดศึกกับเยอรมนีอยางเต็มรูปแบบแลว สงครามก็ดําเนินไปอยางดุเดือดตอเน่อง ๓. การปฏิวัติวัฒนธรรม หมายถง การปรบปรงวฒนธรรมไทยใหเจรญ
ื
ั
ึ

ั
ิ
ุ
ั
ั
สวนใหญเยอรมนีเปนฝายมีชัยชนะ จนกระท่งสามารถยึดครองประเทศฝร่งเศสไดเรียบรอย เหมอนอารยประเทศขณะเดยวกบทยงคงเนนเอกลักษณแหงความเปนไทยไวดวย
ั



ี
่
ั
ั
ื


ี
รวมทั้งประเทศอื่น ๆ ในยุโรปดวย อังกฤษเองก็ยํ่าแย ลอนดอนและเมืองใหญอื่น ๆ ทั่วเกาะ และจะเปนการปรบปรงเปลยนแปลงวฒนธรรมของชาตอยางมขนตอนตามแนวทางท่รัฐบาล

ี
ั
ี
ี

ั
ิ
่
ุ
ั
้
อังกฤษถูกฝูงบินเยอรมนีโจมตีทิ้งระเบิดอยางยอยยับ กําหนด
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
164 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 165



ั

ิ
ี
ื
ในการดาเนินนโยบายสรางชาติน้น รัฐบาลกําหนดใหเร่มดวยการสรางตนเอง สราง นอกจากน้รัฐบาลยังใชส่อตาง ๆ เพ่อชวยใหสามารถเขาถึงประชาชนในวงกวาง เชน
ื
ํ
๒
ิ
ครอบครัวและรวมใจกันสรางชาติ การสรางเอกลักษณของชาติ ความมนคงของชาต และ วิทยุกระจายเสียง หนังสือพิมพ ภาพยนตร บทละคร และบทเพลงปลุกใจ
่
ั
ื
ความสนใจตอผลประโยชนสวนรวม เพ่อใหบรรลุวัตถุประสงคดังกลาว รัฐบาลตอง การดําเนินตามนโยบายดังกลาว ใหนักเรียนทุกโรงเรียน นักศึกษาทุกมหาวิทยาลัย
ปลกฝงแนวความคิด ลัทธิผนํานิยมและลัทธิชาตินิยมในหมประชาชน ดวยการบังคับ (ซ่งในยุคน้นมีเพียง จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย และ มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร 
ู

ู
ู
ึ
ั
ี

ใหประชาชนปฏิบัติตนตามแนวทางและวิธีการท่รัฐบาลกําหนดอยางเขมงวด รัฐบาล และการเมืองเทาน้น) ตางพากันสวมเคร่องแบบยุวชนทหาร ยุวนารี เดินขบวนใหญถือปาย
ั
ื
จะใชเวลาในการดําเนินนโยบายสรางชาติระหวาง พ.ศ.๒๔๘๒ ถึง พ.ศ.๒๔๘๖ โดยแบง เรียกรองดินแดนคืน ซ่งเปนไปตามสามเหล่ยมของสงคราม หรือองคประกอบของ
ึ
ี
ุ
เปน ๒ ระยะ ระยะแรกเปนการกระตนและเชิญชวนประชาชนใหรวมมือกับรัฐบาล สงคราม (Trinity of War) ท่เคลาสวิทซ กลาววา “มีสามสวนท่เปนองคประกอบ
ี
ี
ี
ในการสรางชาติ ระยะท่สองเปนการดําเนินนโยบายดวยความเขมงวดกวดขันโดยนําลัทธ ิ ของสงคราม ไดแก รัฐบาล ผนําทหาร และประชาชน” ท่จะตองมีการรักษาสมดุล
ู
ี
เผด็จการชาตินิยมแบบทหารซึ่งกําลังเปนที่แพรหลายในเยอรมนีและอิตาลีเขามาใช ของความเขมแข็งของท้งสามองคประกอบไปดวยกัน โดยแมทัพจึงมีความสําคัญในการ
ั
นโยบายสรางชาติน้สวนใหญรัฐบาลดําเนินการโดยผานประกาศใชรัฐนิยม ปฏิบัติการทางการทหารในระดับยุทธการและยุทธวิธี แตจะอยภายใตการกํากับดูแลของ
ี
ู
ี
ี
จํานวน ๑๒ ฉบับ ระหวางเดือนมิถุนายน พ.ศ.๒๔๘๒ ถึงเดือนมกราคม พ.ศ.๒๔๘๕ ฝายการเมือง ท่มีการกําหนดวัตถุประสงคทางการเมืองท่ชัดเจนในการทําสงครามใหกับ
ี
โดยช้แจงวารัฐนิยมมีลักษณะเชนเดียวกับพระราชนิยม ในสมัยกอนพระราชนิยม แมทัพ เพ่อใหดําเนินการภายใตนโยบายดังกลาว ซ่งสอดคลองกับโลกแหงความเปนจริง
ึ
ื
เปนพระบรมราโชบายของพระมหากษัตริย สวนรัฐนิยมเปนนโยบายของรัฐบาล
ี
อันเปรียบเสมือนประเพณีนิยมประจําชาติ รัฐนิยมฉบับท่ ๑ - ๖ เก่ยวกับการปลูกฝง
ี
ี
ี
ยง

ข
ความนิยมไทยในหมคนไทย รัฐนิยมฉบับท่ ๗ - ๑๒ เก่ยวกับการชักชวนใหประชาชน การโฆษณา การโฆษณาชว โปสเตอร ท ม ช โปสเตอร ท ม ช อเส ยงข
ช
ู

อเ
ว
ส
้
ี
ั
้
ั
ั
รวมใจกนสรางชาต การดาเนนนโยบายสรางชาตโดยผานรฐนยมทง ๑๒ ฉบบน รฐบาล นเช อเพ อให นเช อเพ อให ได องอ งกฤษ องอ งกฤษ
ั
ิ
ํ
ิ


ั
ิ


ิ


ได
ถือวาเปนความถูกตองและเปนประเพณีอันดีงามที่คนไทยพึงปฏิบัติ
ร บการสน บส น Renowned rec r u i t i n g
ร บการสน บสน
Renowned recruiting
ี
ในการเสริมสรางศีลธรรมอันด วิถีทางดําเนินชีวิต และการรักษาเอกลักษณ  นจากประช นจากประชาช poster from th e F i r s t
า
ช
poster from the First
แหงความเปนไทย ในการน้รัฐบาลไดจัดต้งคณะกรรมการรัฐนิยมข้น โดยมี พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ World War fe World War featuring
ั
ึ
ี

a
i
t
g
n
u
r
เ
นของนาซ ยอร
ํ

ิ
ั
ั
้

่
ื
ั
ี
่
่
เปนประธานกรรมการ ทาหนาทเพอใหรฐนยมทง ๑๒ ฉบบ มผลในทางปฏบตมากทสด นของนาซ ยอ ร เ Field Marshal Field Marshal Lord
ุ

ี
ิ
ี
ั
ิ

o
r
d
L
Kitchener.Produced in
ม น ม น Kitchener.Prod u c e d i n
1914 1914
p
o
h
s
i
wm
https://www. https://www.iwmshop
.org.uk/p/12784/Kitch
.org.uk/p/12784/ K i t c h
ener-Poster ener-Poster
ภาพการโฆษณาชวนเชื่อเพื่อใหไดรับ ภาพโปสเตอรที่มีชื่อเสียงของอังกฤษ Renowned recruiting
การสนับสนุนจากประชาชนของนาซีเยอรมัน poster from the First World War featuring Field Marshal
Lord Kitchener.Produced in 1914
ภาพชาตินิยมยุคแรก สมัย จอมพล แปลก พิบูลสงคราม
ี
http://rightdownleftup.blogspot.com/p/blog-page.html ท่มา : https://www.iwmshop.org.uk/p/12784/Kitchener-Poster
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
166 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 167

ื
ี
ื
นอกจากน้รัฐบาลยังใชส่อตาง ๆ เพ่อชวยใหสามารถเขาถึงประชาชนในวงกวาง เชน
๒
วิทยุกระจายเสียง หนังสือพิมพ ภาพยนตร บทละคร และบทเพลงปลุกใจ
การดําเนินตามนโยบายดังกลาว ใหนักเรียนทุกโรงเรียน นักศึกษาทุกมหาวิทยาลัย
ั
ึ
(ซ่งในยุคน้นมีเพียง จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย และ มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร 
และการเมืองเทาน้น) ตางพากันสวมเคร่องแบบยุวชนทหาร ยุวนารี เดินขบวนใหญถือปาย
ั
ื
เรียกรองดินแดนคืน ซ่งเปนไปตามสามเหล่ยมของสงคราม หรือองคประกอบของ
ึ
ี
ี
ี
สงคราม (Trinity of War) ท่เคลาสวิทซ กลาววา “มีสามสวนท่เปนองคประกอบ
ู
ี
ของสงคราม ไดแก รัฐบาล ผนําทหาร และประชาชน” ท่จะตองมีการรักษาสมดุล
ั
ของความเขมแข็งของท้งสามองคประกอบไปดวยกัน โดยแมทัพจึงมีความสําคัญในการ
ปฏิบัติการทางการทหารในระดับยุทธการและยุทธวิธี แตจะอยภายใตการกํากับดูแลของ
ู
ฝายการเมือง ท่มีการกําหนดวัตถุประสงคทางการเมืองท่ชัดเจนในการทําสงครามใหกับ
ี
ี
ื
แมทัพ เพ่อใหดําเนินการภายใตนโยบายดังกลาว ซ่งสอดคลองกับโลกแหงความเปนจริง
ึ
ว
ช
การโฆษณา การโฆษณาชว โปสเตอร ท ม ช โปสเตอร ท ม ช อเส ยงข

อเ
ยง
ส

ข


นเช อเพ อให นเช อเพ อให ได องอ งกฤษ องอ งกฤษ

ได
ร บการสน บส น Renowned rec r u i t i n g
ร บการสน บสน
Renowned recruiting
poster from the First
นจากประช นจากประชาช poster from th e F i r s t
า
ช
t
u
a
n
g

r
i
เ
นของนาซ ยอร
นของนาซ ยอ ร เ World War fe World War featuring
o
d
r
L
Field Marshal Field Marshal Lord

Kitchener.Produced in
ม น ม น Kitchener.Prod u c e d i n
1914 1914
p
i
h
s
o
https://www. https://www.iwmshop
wm
.org.uk/p/12784/Kitch
.org.uk/p/12784/ K i t c h
ener-Poster ener-Poster
ภาพการโฆษณาชวนเชื่อเพื่อใหไดรับ ภาพโปสเตอรที่มีชื่อเสียงของอังกฤษ Renowned recruiting
การสนับสนุนจากประชาชนของนาซีเยอรมัน poster from the First World War featuring Field Marshal
Lord Kitchener.Produced in 1914
ี
ท่มา : https://www.iwmshop.org.uk/p/12784/Kitchener-Poster
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
167
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ในปจจุบัน ที่การเมืองจะตองนําการทหาร การทหารจะเปนเครื่องมือหนึ่งของรัฐบาลหรือฝาย การโฆษณาชวนเชื่อเพื่อใหไดรับการสนับสนุนจากประชาชนของนาซีเยอรมัน

การเมือง โดยตองไดรับการสนับสนุนจากประชาชนสวนใหญในประเทศ
วัตถุประสงคทางการเมือง

ี
ี
่
ี
รัฐบาลไทยมีวัตถุประสงคทางการเมืองท่ชัดเจนในการท่จะทวงคืนดินแดนทเคย
ู
ั
เสียไปในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยหัวฯ กลับคืนมา สวนฝายฝรงเศส
่
ก็มีความหวงใยในอาณานิคมของตน จึงไดเสนอขอทําสัญญาไมรุกรานกันกับประเทศไทย
เพื่อปองกันไมใหไทยถือโอกาสยึดดินแดนคืน
ยุทธศาสตรการทูต
เม่อพิจารณาประเด็นท่วาการใชพลังอํานาจแหงชาติดานการทหารเปนทางเลือก
ี
ื
ื
ี
ี
ี
ี
ท่ดีท่สุดแลวหรือในการท่จะใหบรรลุเปาหมายทางการเมืองท่ตั้งไว หรือยังมีทางเลือกอ่น ๆ
อีกท่สามารถใชไดหรือไมน้น มีขอบงช้ ดังน้ รัฐบาลไทยในขณะน้นใชยุทธศาสตรทางการทูต
ี
ี
ั
ั
ี
เปนหลัก เชน
ทําสนธิสัญญาวาดวยการจําเริญสัมพันธไมตรีระหวางไทยกับญ่ปน ภายใต 
ี
ุ
ั
ุ
ี
สถานการณแหงสงครามระหวางญ่ปนและจีน ในเอเชีย และการเกิดสงครามโลกคร้งท่ ๒
ี
ี
ในยุโรป ประเทศไทยมีนโยบายตางประเทศท่จะไมเขาสสงคราม และพยายามรักษาเอกราช
ู
ี
ื
ไว เพ่อสนองตอบนโยบายน้ ประเทศไทยไดทําสัญญาไมรุกรานกันกับฝร่งเศส และอังกฤษ
ั
ในวันท่ ๑๒ มิถุนายน ค.ศ.๑๙๔๐ (พ.ศ.๒๔๘๓ ปโชวะท่ ๑๕) และทําสนธิสัญญา
ี
ี
วาดวยการจําเริญสัมพันธไมตรีระหวางไทยกับญ่ปน แตความสัมพันธระหวางไทยกับฝร่งเศส
ุ
ั
ี
ู
เลวรายลงเร่อย ๆ เน่องจากปญหาเขตแดนทางดานอินโดจีน จนในท่สุดเกิดการสรบกับ
ี
ื
ื
กองทัพของอินโดจีน - ฝรั่งเศส ในปถัดมา คือ ค.ศ.๑๙๔๑ (พ.ศ.๒๔๘๔) ไทยและอาณานิคม
ึ
่
ี

ี

ุ
ั
ิ
อนโดจีนของฝร่งเศส ไดบรรลขอตกลงในการสงบศกดวยการไกลเกลยประนประนอม
ี
ุ
ุ
ของญ่ปน และในเดือนกรกฎาคมปเดียวกันน้ ญ่ปนและไทยไดยกฐานะสถานอัครราชทูตข้น
ี
ี
ึ
เปนสถานเอกอัครราชทูต และจากสาเหตุท่ญ่ปนไดยกกองทัพเขาไปในตอนใตของอินโดจีน
ี
ี
ุ
ื
ของฝร่งเศส ทําใหบรรยากาศในทวีปเอเชียตึงเครียดข้น นําไปสสงครามภาคพ้นแปซิฟก
ึ
ู
ั
ในท่สุด ประเทศไทยถึงแมจะประกาศนโยบายเปนกลางแตก็ไดยินยอมใหกองทัพญ่ปน
ี
ุ
ี
ี
ี
่
ผานเขาไปในเขตแดนไทยไดในวันท่ ๘ ธันวาคม ค.ศ.๑๙๔๑ (พ.ศ.๒๔๘๔) ในวันท ๒๑
ี
ุ
เดือนเดียวกัน ประเทศไทยไดลงนามใน “กติกาสัญญารวมรุกรวมรบระหวางญ่ปนกับไทย”
ี
และในวันท่ ๒๕ มกราคม ค.ศ.๑๙๔๒ (พ.ศ.๒๔๘๕) ก็ไดประกาศสงครามกับอเมริกา
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
168 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ุ
ี
ในปจจุบัน ที่การเมืองจะตองนําการทหาร การทหารจะเปนเครื่องมือหนึ่งของรัฐบาลหรือฝาย และอังกฤษ และเพ่อกระชับความสัมพันธกับญ่ปน ไทยไดลงนามใน “ขอตกลงเงินเยนพิเศษ การโฆษณาชวนเชื่อเพื่อใหไดรับการสนับสนุนจากประชาชนของนาซีเยอรมัน
ื
การเมือง โดยตองไดรับการสนับสนุนจากประชาชนสวนใหญในประเทศ และการใชจายเงินเยนพิเศษ” ใหความชวยเหลือในการจัดหาเคร่องอุปโภคบริโภค
ื
ั
ุ
ี
ี
ิ
ุ
วัตถุประสงคทางการเมือง ใหแกกองทัพญ่ปน ย่งไปกวาน้นไดลงนามใน “ขอตกลงดานวัฒนธรรมญ่ปนและไทย”
ประเทศไทยไดขยายความรวมมือกับญี่ปุนทั้งในดาน การทหาร เศรษฐกิจและวัฒนธรรม
่
ี
รัฐบาลไทยมีวัตถุประสงคทางการเมืองท่ชัดเจนในการท่จะทวงคืนดินแดนทเคย
ี
ี
ั
ี
ั
่
เสียไปในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยหัวฯ กลับคืนมา สวนฝายฝรงเศส การเจรจากบรัฐบาลเยอรมน ในการน้ ทางรัฐบาลไทยไดสงทูตไปเจรจา
ั
ู
ี
ื
ี
ื
ก็มีความหวงใยในอาณานิคมของตน จึงไดเสนอขอทําสัญญาไมรุกรานกันกับประเทศไทย กับรัฐบาลเยอรมัน เม่อวันท่ ๑๔ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๘๓ เพ่อช้แจงขอเท็จจริงและ
ี
ึ
ั
ั
ู
ึ
เพื่อปองกันไมใหไทยถือโอกาสยึดดินแดนคืน ความจําเปนท่ประเทศไทยตองทําสงครามกับฝร่งเศส ซ่งในขณะน้นอยในความยดครอง
ของประเทศเยอรมัน โดยคณะทูตท่ไปเปนนายทหารบก ๒ นาย กับนายทหารเรือ ๑ นาย
ี
ยุทธศาสตรการทูต
ึ
คณะทูตไดเขาพบ จอมพล เกอริง โดยการประสานงานของพระยาพหล ฯ ซ่งเปนนักเรียน
เม่อพิจารณาประเด็นท่วาการใชพลังอํานาจแหงชาติดานการทหารเปนทางเลือก รวมรนกับ จอมพล เกอริง ในโรงเรียนนายรอยเยอรมัน จึงไดรับความสะดวก และความรวมมือ
ื
ี
ุ
ื
ี
ี
ี
ท่ดีท่สุดแลวหรือในการท่จะใหบรรลุเปาหมายทางการเมืองท่ตั้งไว หรือยังมีทางเลือกอ่น ๆ อยางดีทุกประการ จอมพล เกอริง มีความกังวลวา การพิพาทกับฝร่งเศสในอินโดจีน
ี
ั
ั
อีกท่สามารถใชไดหรือไมน้น มีขอบงช้ ดังน้ รัฐบาลไทยในขณะน้นใชยุทธศาสตรทางการทูต จะบานปลาย เปนการเปดแนวรบทสองขนในตะวนออก และรบรองยนดสนบสนนการเรยกรอง
ี
ั
ี
ี
ุ
้
่
ึ
ั
ั
ี
ี
ั
ิ



ี
เปนหลัก เชน ดินแดนคืนของประเทศไทย แตขอใหเปนดินแดนเดิมของไทย จะไดไมเปนปญหาสรบกัน
ู

ี
ั


ทําสนธิสัญญาวาดวยการจําเริญสัมพันธไมตรีระหวางไทยกับญ่ปน ภายใต  ตอไปไมจบสิ้น จากนั้นไดติดตอใหไปเจรจากับรฐมนตรตางประเทศ การเจรจาเปนไปดวยด ี
ี
ุ
ั
ี
ื
ี
ี
ุ
สถานการณแหงสงครามระหวางญ่ปนและจีน ในเอเชีย และการเกิดสงครามโลกคร้งท่ ๒ โดยทางเยอรมน ยินดีชวยเหลือเร่องการคืนดินแดนท่สูญเสียไปโดยไมเปนธรรม ไมเฉพาะ
ั

ั

่

ี

ี
ิ
ิ

ั
ู
ื
ู
ี
ในยุโรป ประเทศไทยมีนโยบายตางประเทศท่จะไมเขาสสงคราม และพยายามรักษาเอกราช แตดานอนโดจนฝรงเศส แมทางดานพมา และมลาย ขององกฤษ มเมองมะรด ทวาย
ี
ไว เพ่อสนองตอบนโยบายน้ ประเทศไทยไดทําสัญญาไมรุกรานกันกับฝร่งเศส และอังกฤษ ก็ยินดีสนับสนุน
ื
ั
ี
ี
ในวันท่ ๑๒ มิถุนายน ค.ศ.๑๙๔๐ (พ.ศ.๒๔๘๓ ปโชวะท่ ๑๕) และทําสนธิสัญญา จากน้นไดจัดเปนคณะทูตพิเศษ ประกอบดวยนายทหารบก ๓ นาย และ
ั
ั
ุ
วาดวยการจําเริญสัมพันธไมตรีระหวางไทยกับญ่ปน แตความสัมพันธระหวางไทยกับฝร่งเศส นายทหารเรือ ๓ นาย ออกเดินทางไปประเทศฝร่งเศส เขาพบผบัญชาการทหาร
ี
ั
ู
ู
เลวรายลงเร่อย ๆ เน่องจากปญหาเขตแดนทางดานอินโดจีน จนในท่สุดเกิดการสรบกับ ท่ยดครองกรุงปารีส ซ่งก็ไดสงการไปยังรัฐบาลวิชของฝร่งเศสใหยับย้งการสรบ คณะทูตไทย
ี
ื
ื
ั
่
ึ
ี
ึ
ี
ั
ู

ั
กองทัพของอินโดจีน - ฝรั่งเศส ในปถัดมา คือ ค.ศ.๑๙๔๑ (พ.ศ.๒๔๘๔) ไทยและอาณานิคม ไดถือโอกาสเย่ยมชมปอมมายิโนต อันมีช่อเสียงของฝร่งเศสท่ถูกเยอรมันตีแตกในเวลา
ั
ี
ื
ี
ึ

อนโดจีนของฝร่งเศส ไดบรรลขอตกลงในการสงบศกดวยการไกลเกลยประนประนอม เพียง ๒ สัปดาห และไดพบกับคณะนายทหารญ่ปนท่มาชมปอมน้เหมือนกัน จึงไดทราบวา
ุ

ั
่
ิ
ี
ี
ุ
ี
ี
ี
ึ
ี
ี
ของญ่ปน และในเดือนกรกฎาคมปเดียวกันน้ ญ่ปนและไทยไดยกฐานะสถานอัครราชทูตข้น ญี่ปุนมีแผนที่จะบุกอาเซียอาคเนยในอนาคตอันใกล
ี
ุ
ุ
ุ
ี
ี
เปนสถานเอกอัครราชทูต และจากสาเหตุท่ญ่ปนไดยกกองทัพเขาไปในตอนใตของอินโดจีน การประชุมมหาเอเซียบูรพาท่ญ่ปน แตส่งท่รัฐบาลไทยปรารถนา
ี
ุ
ี
ี
ิ
ื
ของฝร่งเศส ทําใหบรรยากาศในทวีปเอเชียตึงเครียดข้น นําไปสสงครามภาคพ้นแปซิฟก อยางแทจรงคือ การรักษาความเปนเอกราชของไทยไว ในการท่จะใหบรรลุวัตถุประสงคน้น
ู
ึ
ั
ั
ี
ิ


ุ
ี
ในท่สุด ประเทศไทยถึงแมจะประกาศนโยบายเปนกลางแตก็ไดยินยอมใหกองทัพญ่ปน ไทยตองผานความยากลําบากมามากมาย ตัวอยางหน่งก็คือ ในการประชุมมหาเอเซียบูรพา
ี

ึ

ี
ผานเขาไปในเขตแดนไทยไดในวันท่ ๘ ธันวาคม ค.ศ.๑๙๔๑ (พ.ศ.๒๔๘๔) ในวันท ๒๑ ซงญปนเปนผเสนอใหประชุมท่โตเกียว ในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ.๑๙๔๓ (พ.ศ.๒๔๘๖
่
ี
่
ึ
ุ

ี
ู
ี
่
เดือนเดียวกัน ประเทศไทยไดลงนามใน “กติกาสัญญารวมรุกรวมรบระหวางญ่ปนกับไทย” ปโชวะท ๑๘) มีเพียงประเทศไทยเทาน้นท่สงบุคคลท่มิใชนายกรัฐมนตรีเขารวมประชุม คือ
ุ
ี
ั
ี
ี
ี

่
ี
และในวันท่ ๒๕ มกราคม ค.ศ.๑๙๔๒ (พ.ศ.๒๔๘๕) ก็ไดประกาศสงครามกับอเมริกา
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
169
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

๓
ี
ิ
ั
พระองคเจาวรรณไวทยากร แตเดิมทรงเปนท่ปรึกษากระทรวงตางประเทศ และเพ่งไดรับ เปนทหารฝร่งเศสกับทหารรับจาง พ.อ.วิชิต วัฒนกุล อางอิงคําบอกเลาของ พ.อ.ชอบ


ิ
ั
์
ี
ี
ั
ึ

ี
ี
่
ึ
ี

ํ


็

ั
ี

ี
ั
ิ
ั
ื
่
เลอนตาแหนงใหเปนทปรกษาคณะรฐมนตร หลงจากสงครามเกดไดไมนานกมการจดตง ้ ั ภกดศรวงศ ท่เลาวาทหารกรมน้เคยมีชัยในการรบท่ประเทศเมืองข้นของฝร่งเศส
ึ
ู
ขบวนการ “เสรีไทย” โดยมี นายปรีดี พนมยงค ผสําเร็จราชการ และอดีตรัฐมนตรีกระทรวงการ ไดรับตรา “กัวเอรแกร” ประดับธงไชยเฉลิมพล มีสมญาวา “ทหารเสือ” ซ่งกรมทหารเสือน ้ ี

ิ
ู
ี
่
ิ
ั
คลง เปนผูนํา ขบวนการนี้ประกอบดวยเจาหนาที่ทางการทูตและนักศึกษา ที่ประจําและศึกษา เพงเขามาในอนโดจนยังไมคอยรจักขอมูลประเทศไทย แตไดรับขอมูลวา “คนไทยเหมือน
็
ู

ั
ู
อยูในประเทศสหรัฐอเมริกา อังกฤษ ไทยดําเนินการทูตแบบสองดานอันชาญฉลาด ในทางหนึ่ง คนกมพชา รปรางแคระแกรน ออนแอ โง ใชอาวุธไมเปน ชํานาญแตการใชกระบอง
ู
ี
ุ
แสดงทาทีใหความรวมมือกับญ่ปน แตในขณะเดียวกันก็สรางสายสัมพันธกับฝายสัมพันธมิตร ชอบแอบอยตามตนไม ถาจับทหารไทยไดแลวใหใชเบ็ดเก่ยวจมูก รอยเปนพวงแลวนําไป”
ี
ุ
ี
ี
ี
ี
ื
ไวดวย และสนับสนุนขบวนการใตดินท่ตอตานญ่ปน แตเม่อดําเนินการทางการทูตแลว ทําใหทหารกลมน้มีเบ็ดขนาดใหญติดตัวไวคนละหอ ฝายไทยท่การขาวดีกวาไดรับขาววา
ุ
ั
ี
ื
ื
ไมสามารถเจรจากันได จึงตองใชกําลังทางทหารเขาปฏิบัติการเพ่อใหบรรลุวัตถุประสงค  ขาศึกกรมน้จะเขาตีตอนเชาจึงเตรียมแนวปน เม่อฝร่งเศสเดินทัพตามระเบียบเดินแถวเขามา
ั
ื
ื
ของชาติดังกลาว ตาก็จองมองแตบนตนไม ไมสังเกตบนพ้นดิน เม่อทหารฝร่งเศสเขามาในระยะทางปน

ฝงไทยจงสาดกระสุนเขาใส ทหารกลมน้หนเตลดกลับไป เหลอใหจบกม ๑๑ คน โดยท้ง
ึ


ุ
ั
ุ
ี
ิ
ิ
ื
ี

การตัดสินใจในการเขาสูสงคราม (The Decision for War) ธงชัยเฉลิมพลใหทหารไทยยึดมาดวย (จากสมรภูมิบานพราว)
ั
ื
เม่ออาณานิคมของอินโดจีนฝร่งเศสถูกตัดขาดจากความชวยเหลือและกําลังบํารุง การเขาโจมตีปอยเปตโดยฝายไทยสรางความปนปวนใหทหารฝร่งเศสมากพอ
ั

ี
จากประเทศแม และหลังจากการบุกครองอินโดจีนของญ่ปนเม่อเดือนกันยายน ๒๔๘๓ สมควรถึงข้นถอยหนีและขวัญเสีย บางกลมยอมจํานน พ.อ.วิชิต อธิบายวานายทหารผใหญ 
ื
ุ
ู
ุ
ั
ึ
ี
ุ
ี
ั
ซ่งฝร่งเศสถูกบีบอนุญาตใหญ่ปนต้งฐานทัพ จึงเปนสภาวะแวดลอมท่ทําใหรัฐบาลไทย ของฝร่งเศสหลอกปลอบใจพวกนายทหารช้นผนอยชาวฝร่งเศสและชาวญวนท่เปนผบังคับหม ู 
ั
ั
ี
ั
ู
ู
ั
ื
ั
เช่อวาวิชีฝร่งเศสจะไมสามารถตานทานการเผชิญหนากับไทยอยางจริงจังได รัฐบาลไทย วา “ประเทศไทยไมมีกําลังรบและไมมีทหารที่ดี”
ื
ั
ั
ํ
้
จึงไดย่นขอเสนอตอรัฐบาลฝร่งเศสใหถือเอารองแมน้าโขงเปนเสนกนพรมแดน และขอให  ท่สําคัญการขาวไทยทราบวาทางดานฝร่งเศสไดมีการเคล่อนไหวอยางคึกคัก
ี
ื
ั

ั
ฝร่งเศสรับรองวาถาฝร่งเศสไมสามารถปกปองไดก็คืนลาวและกัมพูชาใหแกไทย แตฝร่งเศส ในการเตรียมกําลังรบ ซ่งแสดงใหเห็นอยางเดนชัดวาฝร่งเศสในอินโดจีนเตรียมทําการรบ
ั
ั
ึ
ั
ี
ไมยินยอม กลับลวงล้าอธิปไตยของไทยโดยสงเคร่องบินมาท้งระเบิดท่จังหวัดนครพนม กับไทย ไดมีการโยกยายกําลังทหารจากอาวตังเก๋ยมายังชายแดนไทย มีการรวบรวมอาวุธ
ื
ํ
ิ
ี
ั

ี
ํ
ั
็

ั
ทาใหมชาวบานไดรบบาดเจบ กองทพไทยจึงไดตอบโตโดยสงกองทพบกและกองทัพอากาศ ยุทธภัณฑ และสะสมเสบียงอาหารไวตามชายแดนไทยเปนจํานวนมาก บางแหงไดวางท่ต้ง ั

ี
บุกเขาไปในอินโดจีนโดยทางลาวและกัมพูชา กองทัพอากาศไทยไดสงเคร่องบินท้งระเบิด ยิงปนใหญหันปากกระบอกมายังฝายไทยมีการขุดสนามเพลาะและรังปนกลตามฝงแมน้าโขง
ื
ิ

ํ
ี
ี
่
่
ั
ั
่
ื
ี
ิ
่
โจมตีใสฐานท่มนของอนโดจนของฝรงเศสเขาไปเรอย ๆ ในขณะทกองทัพเรอไทยก็สง เปนจํานวนมากแหงอยางผิดสังเกต
ื
ั
ั
ี
กองเรือออกไปสกัดก้นกองเรือวิชีฝร่งเศสที่ลวงลํ้าอาวไทยเขามาจนเกิดการปะทะกันทเกาะชาง การประเมินคาและการวางแผน
่
ึ
ู
ั
ี
ี
การสรบทางเรือท่สําคัญและกลาวขานกันมาถึงปจจุบัน น่นคือ การรบท่เกาะชาง ซ่งจะได  ๔
ั
กลาวถึงในหัวขอตอไป พ.อ.วิชิต วัฒนกุล ไดบรรยายชวงเตรียมการทางทหารวา “ขณะน้นการเงิน
้

ี
งบประมาณและการเตรียมการทางทหารของเรายังไมเขมแข็งเทาทุกวันน (พ.ศ.๒๕๒๘)
ขาวกรอง การประเมินคา และการวางแผน (Intelligence, Assessment and Plans) จึงเกิดความยุงยากในเรื่องการจัดหนวยรบ และหนวยชวยรบ ซึ่งขาดทั้งคนและอุปกรณ”
การขาวกรอง จากท่กลาวมา นับเปนเคร่องบงช้ถึงงานดานการขาวของรัฐบาลไทยท่ม ี
ื
ี
ี
ี
่
ิ
ั

ื
ั


ขอมูลทางดานการขาวในชวงกอนทําสงคราม ในขณะน้นการส่อสารมีขอจํากัด ประสทธิภาพดีกวากําลงรบของฝรงเศส แตดวยขอจํากดดานงบประมาณของประเทศสยาม

ั
ั
ั
ี
ั
ี
ี
ไมเหมือนในยุคโลกาภิวัตนแบบสมัยน้ ฝร่งเศสไมมีขอมูลดานการขาวเก่ยวกับประเทศสยาม ในขณะน้นจึงทําใหการจัดกําลังรบ และการวางแผนทางทหารยังไมสมบูรณเทาท่ควร
แมแตนอย และกําลังทหารฝร่งเศสทางดานความรับผิดชอบของกองทัพบูรพา มี ๑ กรม อยางไรก็ตาม งานดานการขาวที่ดีกวา สงผลใหไทยชนะการรบในสงครามครั้งนี้
ั
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
170 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 171

๓
ั
เปนทหารฝร่งเศสกับทหารรับจาง พ.อ.วิชิต วัฒนกุล อางอิงคําบอกเลาของ พ.อ.ชอบ

ั
ี
ิ
ั
ี
์
ี
ึ
ภกดศรวงศ ท่เลาวาทหารกรมน้เคยมีชัยในการรบท่ประเทศเมืองข้นของฝร่งเศส
ี
ึ
ไดรับตรา “กัวเอรแกร” ประดับธงไชยเฉลิมพล มีสมญาวา “ทหารเสือ” ซ่งกรมทหารเสือน ้ ี
่
เพงเขามาในอนโดจนยังไมคอยรจักขอมูลประเทศไทย แตไดรับขอมูลวา “คนไทยเหมือน

ิ
ิ
ี
ู
็
ั

ู
ู
คนกมพชา รปรางแคระแกรน ออนแอ โง ใชอาวุธไมเปน ชํานาญแตการใชกระบอง
ี
ู
ชอบแอบอยตามตนไม ถาจับทหารไทยไดแลวใหใชเบ็ดเก่ยวจมูก รอยเปนพวงแลวนําไป”
ทําใหทหารกลมน้มีเบ็ดขนาดใหญติดตัวไวคนละหอ ฝายไทยท่การขาวดีกวาไดรับขาววา
ุ
ี
ี
ื
ี
ั
ขาศึกกรมน้จะเขาตีตอนเชาจึงเตรียมแนวปน เม่อฝร่งเศสเดินทัพตามระเบียบเดินแถวเขามา
ตาก็จองมองแตบนตนไม ไมสังเกตบนพ้นดิน เม่อทหารฝร่งเศสเขามาในระยะทางปน
ั
ื
ื

ฝงไทยจงสาดกระสุนเขาใส ทหารกลมน้หนีเตลดกลับไป เหลอใหจบกม ๑๑ คน โดยท้ง
ุ
ื
ั
ุ

ี
ิ
ิ
ึ


ธงชัยเฉลิมพลใหทหารไทยยึดมาดวย (จากสมรภูมิบานพราว)
การเขาโจมตีปอยเปตโดยฝายไทยสรางความปนปวนใหทหารฝร่งเศสมากพอ
ั

ุ
สมควรถึงข้นถอยหนีและขวัญเสีย บางกลมยอมจํานน พ.อ.วิชิต อธิบายวานายทหารผใหญ 
ั
ู
ั
ั
ั
ี
ู
ของฝร่งเศสหลอกปลอบใจพวกนายทหารช้นผนอยชาวฝร่งเศสและชาวญวนท่เปนผบังคับหม ู 
ู
วา “ประเทศไทยไมมีกําลังรบและไมมีทหารที่ดี”
ั
ื
ท่สําคัญการขาวไทยทราบวาทางดานฝร่งเศสไดมีการเคล่อนไหวอยางคึกคัก
ี
ในการเตรียมกําลังรบ ซ่งแสดงใหเห็นอยางเดนชัดวาฝร่งเศสในอินโดจีนเตรียมทําการรบ
ึ
ั
ี
กับไทย ไดมีการโยกยายกําลังทหารจากอาวตังเก๋ยมายังชายแดนไทย มีการรวบรวมอาวุธ
ี
ยุทธภัณฑ และสะสมเสบียงอาหารไวตามชายแดนไทยเปนจํานวนมาก บางแหงไดวางท่ต้ง ั
ํ

ยิงปนใหญหันปากกระบอกมายังฝายไทยมีการขุดสนามเพลาะและรังปนกลตามฝงแมน้าโขง
เปนจํานวนมากแหงอยางผิดสังเกต
การประเมินคาและการวางแผน
๔
พ.อ.วิชิต วัฒนกุล ไดบรรยายชวงเตรียมการทางทหารวา “ขณะน้นการเงิน
ั

้
ี
งบประมาณและการเตรียมการทางทหารของเรายังไมเขมแข็งเทาทุกวันน (พ.ศ.๒๕๒๘)
จึงเกิดความยุงยากในเรื่องการจัดหนวยรบ และหนวยชวยรบ ซึ่งขาดทั้งคนและอุปกรณ”
ื
ี
จากท่กลาวมา นับเปนเคร่องบงช้ถึงงานดานการขาวของรัฐบาลไทยท่ม ี
ี
ี
ั
ั
่
ประสทธิภาพดีกวากําลงรบของฝรงเศส แตดวยขอจํากดดานงบประมาณของประเทศสยาม
ิ


ั


ี
ในขณะน้นจึงทําใหการจัดกําลังรบ และการวางแผนทางทหารยังไมสมบูรณเทาท่ควร
ั
อยางไรก็ตาม งานดานการขาวที่ดีกวา สงผลใหไทยชนะการรบในสงครามครั้งนี้
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
171
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

เครื่องมือที่ใชของกําลังอํานาจแหงชาติ (The Instruments of National Power)


ผูบัญชาการหรือผูนํา




- จอมพล แปลก พิบูลสงคราม - ฌ็อง เดอกู
(ผูบัญชาการทหารสูงสุดและผูบัญชาการทหาร
บก)
- พลเรือเอก หลวงสินธุสงครามชัย
(ผูบัญชาการทหารเรือ)

กําลัง

- กําลังพล ๖๐,๐๐๐ นาย - ทหารฝรั่งเศส ๑๒,๐๐๐ นาย
- รถถัง ๑๓๔ คัน - ทหารอาณานิคม ๓๘,๐๐๐ นาย
- เครื่องบินรบ ๑๔๐ ลํา - รถถังเบา ๒๐ คัน
- เครื่องบินปองกันชายฝง ๒ ลํา - เครื่องบินรบ ๑๐๐ ลํา
- เรือตอรปโด ๑๒ ลํา - เรือลาดตระเวนเบา ๑ ลํา
- เรือดํานํ้า ๔ ลํา - เรือสลุป ๔ ลํา





การตอบโต การปรับแผนการรบ และการประเมิน (Interaction Adaptation and Reas-
sessment)
กองทัพไทยเคลื่อนกําลังเขายึดดินแดน

การเตรียมกําลังตามแผนยุทธศาสตรไดดําเนินไปตามลําดับ ฝายฝร่งเศส
ั
ื
ื
ื
ิ
ี
ไดเคล่อนกําลังเขาประชิดแดนไทย สงเคร่องบินมาท้งระเบิดท่จังหวัดนครพนม เม่อวันท ี ่
ี
ื
๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๘๓ ในท่สุดกองทัพไทยเคล่อนกําลังเขาสดินแดนเดิมของเรา
ู

ื
่
เมอวันท ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๘๓ ทางดานอําเภออรัญประเทศ จังหวัดปราจีนบุรี (เดิม)
่
ี
ทหารนาวิกโยธินปฏิบัติการรบในสงคราม เมื่อวันที่ ๒๓ กันยายน พ.ศ.๒๔๘๓ รัฐบาลไทย
ั
ี
ื
ื
ไดย่นขอเสนอใหฝร่งเศสปกปนเขตแดนตามแนวแมน้าโขงเสียใหม ท้งน้เพ่อใหเปนไป ภาพเครื่อง บ.จ. คอรแซ
ํ
ั
ที่มา : http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/02/K4126698/K4126698.html
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
172 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ั
เครื่องมือที่ใชของกําลังอํานาจแหงชาติ (The Instruments of National Power) ตามแนวธรรมชาติและความยุติธรรมดวย แตทางฝายฝร่งเศสไดตอบปฏิเสธ จึงทําให 
ี
ประชาชนชาวไทยท่เคยไดรับความขมข่นตลอดมาต้งแตปพุทธศักราช ๒๔๑๐ จากการท่ถูก
ื
ี
ั
ผูบัญชาการหรือผูนํา ฝร่งเศสคดโกงเอาดินแดนของไทยไปมากและยังมากดข่ขมเหง ท้งในดานการเมือง เศรษฐกิจ
ี
ั
ั
และการสังคม อีกรัฐบาลฝรั่งเศสยังหาไดนําพาตอความยุติธรรมเชนนี้ ก็เกิดความเคียดแคน
ู
ึ
ื
ชิงชังมากข้น ไดมีประชาชนหลายหมหลายคณะทุกเพศทุกวัยทําการเดินขบวนเพ่อสนับสนุน
ั
่
ี
รฐบาลในการเรยกรองเอาดนแดนคนมาจากฝรงเศสใหไดไมวากรณใด การเดนขบวน
ั
ื
ิ


ี

ิ

- จอมพล แปลก พิบูลสงคราม - ฌ็อง เดอกู เร่มจากจังหวัดพระนครและไดแพรไปทุกจังหวัด นอกจากน้ยังไดมีการสละทรัพยสิน
ี
ิ
(ผูบัญชาการทหารสูงสุดและผูบัญชาการทหาร
ั
ื
ื
บก) เพ่อรวบรวมซ้ออาวุธและสรางสมกําลังอีกจํานวนมาก สวนทางดานฝร่งเศสไดมีการ
่
่
ื
ั
ึ
ั
ํ

ึ
่

ั

ั
ี
- พลเรือเอก หลวงสินธุสงครามชัย เคลอนไหวอยางคกคกในการเตรยมกาลงรบ ซงแสดงใหเห็นอยางเดนชดวาฝรงเศส
ิ
ี
(ผูบัญชาการทหารเรือ) ในอนโดจน เตรียมทําการรบกับไทย ไดมีการโยกยายกําลังทหารจากอาวตังเกียมายัง
ชายแดนไทย ไดรวบรวมอาวุธยุทธภัณฑและสะสมเสบียงอาหารไวตามชายแดนไทย
กําลัง เปนจํานวนมาก บางแหงไดวางทตงยงปนใหญหันปากกระบอกมายงฝายไทย มการขดสนามเพลาะ
้
ั
่
ุ
ี
ิ

ี


ั
- กําลังพล ๖๐,๐๐๐ นาย - ทหารฝรั่งเศส ๑๒,๐๐๐ นาย และรังปนกลตามฝงแมนํ้าโขงเปนจํานวนมากแหงอยางผิดสังเกต
- รถถัง ๑๓๔ คัน - ทหารอาณานิคม ๓๘,๐๐๐ นาย การสูรบทางอากาศ
- เครื่องบินรบ ๑๔๐ ลํา - รถถังเบา ๒๐ คัน วันท่ ๒๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๔๓ เวลา ๐๙.๐๐ น. เคร่องบินฝร่งเศส ๑ เคร่อง
ี
ื
ั
ื
- เครื่องบินปองกันชายฝง ๒ ลํา - เครื่องบินรบ ๑๐๐ ลํา ไดบนลาแดนเขามาทางก่งอําเภอคลองใหญ จังหวัดตราด ลึกเขามาประมาณ ๕ กม.
้
ิ
ํ
ิ

- เรือตอรปโด ๑๒ ลํา - เรือลาดตระเวนเบา ๑ ลํา แลวบินกลับไปทางทะเล รัฐบาลไทยไดประทวงไปยังฝร่งเศส แตฝร่งเศสหาไดนําพา
ั
ั
- เรือดํานํ้า ๔ ลํา - เรือสลุป ๔ ลํา
ตอการประทวงไม ซํ้ายังไดสงเครื่องบินมาทําการตรวจการณลํ้าแดนไทยอยูเนือง
การตอบโต การปรับแผนการรบ และการประเมิน (Interaction Adaptation and Reas-
sessment)
กองทัพไทยเคลื่อนกําลังเขายึดดินแดน
การเตรียมกําลังตามแผนยุทธศาสตรไดดําเนินไปตามลําดับ ฝายฝร่งเศส
ั
ิ
ี
ไดเคล่อนกําลังเขาประชิดแดนไทย สงเคร่องบินมาท้งระเบิดท่จังหวัดนครพนม เม่อวันท ี ่
ื
ื
ื
๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๘๓ ในท่สุดกองทัพไทยเคล่อนกําลังเขาสดินแดนเดิมของเรา
ู
ื
ี
ี
่

่
ื
เมอวันท ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๘๓ ทางดานอําเภออรัญประเทศ จังหวัดปราจีนบุรี (เดิม)
ทหารนาวิกโยธินปฏิบัติการรบในสงคราม เมื่อวันที่ ๒๓ กันยายน พ.ศ.๒๔๘๓ รัฐบาลไทย

ี
ํ
ื
ั
ื
ไดย่นขอเสนอใหฝร่งเศสปกปนเขตแดนตามแนวแมน้าโขงเสียใหม ท้งน้เพ่อใหเปนไป ภาพเครื่อง บ.จ. คอรแ ซ
ั
ภาพเครื่อง บ.จ. คอรแซ
ที่มา : http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/02/K4126698/K4126698.html
ที่มา : http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/02/K4126698/K4126698.html
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
172 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 173



่
ั
ั
ุ
่
วนท ๒๙ ตลาคม พ.ศ.๒๔๘๓ ไทยจบทหารฝรงเศสไดพรอมดวยอาวธ
ุ
ี
ั

และกระสุนท่บานโคกสูง ในเขตอําเภออรัญประเทศ เชลยไดใหการสารภาพวา “ฝร่งเศส
ี
ั
ไดใชตนเขามาทําการลาดตระเวนในเขตไทย”
ี
ั
ื
วันท่ ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๘๓ เวลา ๐๘.๐๐ น. เคร่องบินขับไลของฝร่งเศส
ื
๕ เคร่อง พรอมดวยเคร่องบินตรวจการณอีก ๑ เคร่อง เขามาโจมตีท้งระเบิดแลวหนีไป ฝายไทย
ิ
ื
ื
ไดรับความเสียหายจากลูกระเบิด ๓ ลูก ตํารวจบาดเจ็บ ๓ คน ผูหญิงและเด็กบาดเจ็บ ๓ คน










ภาพเครื่อง บ.ข.๑๐ ฮอกค 3
ที่มา : http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/02/K4126698/K4126698.html


ั
วันท่ ๘ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๘๓ เรืออากาศตรี ผัน สุวรรณ-รักษ ไดรับคําส่งใหนํา
ี
ื
ื
เคร่องฮอกค 75 จํานวน ๓ เคร่อง โดยมี จาอากาศเอก สังวาล วรทรัพย และจาอากาศเอก
ื
ื
่

ึ
ํ

ี
ุ
ั
่
ุ
สละ เกษยณ-บตร ทาการคมกนเครอง บ.จ.๑ คอรแซ ซงเรออากาศโท ศานิต นวลมณ ี
ี
เปนนักบินไปโจมตีนครเวียงจันทน หลังจากปฏิบัติการผลปรากฏวาท่หมายถูกทําลาย
แตเครื่องของเรืออากาศโท ศานิต ถูกยิงปลายปกซายขาดแตตัวนักบินปลอดภัย
วันที่ ๑๐ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๘๓ เครื่องบินฝรั่งเศส ๑ เครื่อง ไดทิ้งระเบิดที่จังหวัด
อุดรธานี ทําใหราษฎรไทยเสียชีวิต ๒ คน บาดเจ็บสาหัส ๑ คน เล็กนอย ๕ คน ไทยจึงตอบโต
ื
ดวยการใหทหารบกยิงปนใหญ ปนเล็ก ปนกลไปยังทาแขก กองทัพอากาศไดสงเคร่องบิน
ิ
ไปท้งระเบิดหลายแหง ในเวลา ๐๗.๕๐ น. เรืออากาศโท ศานิต นวลมณี นักบินพรอมดวย
ิ
จาอากาศเอก เฉลิม ดําสัมฤทธ์ พลปนหลังไดทําการโจมตีนครเวียงจันทร ซ่งมีการตอตาน
ึ
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
174 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

อยางแนนหนา กระสุนของขาศึกถูกจาอากาศเอก เฉลิม ดําสัมฤทธิ์ พลปนหลังเสียชีวิตทันที

ํ
กระสุนยังถูกถังน้ามันเกิดไฟไหม และถูกหัวเขาของเรืออากาศโท ศานิต นวลมณี บาดเจ็บ
ื
ี
่
ั


เรืออากาศโท ศานิต นวลมณี ไดพยายามนําเครองมาลงทฝงไทย แตถูกไฟลวกอยางหนกจนตอง

่
ี
ื
ี
ิ
่
ํ
กระโดดรมลงมา เครองบินและเรืออากาศโท ศานต นวลมณ ตกลงท่หนองน้าบานพราน
พราว อําเภอทาบอ จังหวัดหนองคาย เรืออากาศโท ศานิต นวลมณี บาดเจ็บสาหัส ทางการไดสงตัว
เขารักษาท่กรุงเทพฯ จนวันท่ ๒๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๓ เรืออากาศโท ศานิต นวลมณี
ี
ี
ก็ถึงแกกรรม วีรกรรมอันกลาหาญของเรืออากาศโท ศานิต นวลมณี ทําใหกองทัพอากาศ
ไดนําชื่อทานมาตั้งเปนชื่อฝูงบินชื่อ ฝูงบินศานิต ซึ่งอยูที่จังหวัดอุดรธานี













ภาพเรืออากาศโท ศานิต นวลมณี ภาพการโจมตีเมืองศรีโสภณ โดยการโจมตีนําโดย เรืออากาศตรี ศานิต นวลมณี
ร ป การโจมต เม องศร โสภณ โดยการโจมต น าโดย
ที่มา : http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/02/
เร ออากาศตร ศาน ต
K4126698/K4126698.htmlK4126698/K4126698.html
นวลมณ ท มา http://topicstock.pantip.com/librar
การสูรบทางบก
y/topicstock/2006/02/K4126698/K4126698.ht
ื
ั
รัฐบาลไทยตัดสินใจใชกําลังทหารเพ่อปองกันประเทศโดยทันที ไดออกคําส่ง
ml ขณะเดียวกันไดส่งให
ื
ี
ี
ใหกองพลลพบุรีเคล่อนยายไปเขาท่รวมพลท่จังหวัดปราจีนบุรี ั 
กําลังทางอากาศไปโจมตีเปนการโตตอบดวย ตอมาในวันที่ ๘ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๓ ฝายไทย
ื
ไดประกาศระดมพลและส่งเคล่อนกําลังทหารสวนใหญเขาประจําชายแดนเพ่อเขาตีโตตอบ
ั
ื
โดยการจัดกําลังเปนกองทัพดานบูรพาเขาตีทางชายแดนดานตะวันออก ตั้งแตอรัญประเทศ
ไปจรดฝงทะเล กองทัพอีสานปฏิบัติการทางดานจังหวัดสุรินทร จังหวัดอุบลราชธานี

และสนับสนุนการปฏิบัติของกองพลพายัพเขาปฏิบัติการทางดานหลวงพระบาง
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
175
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

กองทัพดานบูรพาไดรับคําส่งใหทําการเขาตีตามทิศทางแนวถนนอรัญประเทศ
ั
ศรีโสภณ พระตะบอง ไปพนมเปญและใหทํายุทธบรรจบกับกองทัพอีสาน ทางดานสุรินทร
เพื่อทําการรุกตอไปเพื่อยึดเสียมราฐ นครวัด กําปงทม และพนมเปญ อีกทางหนึ่ง

ี
ี
การปฏิบัติของกองทัพดานบูรพาน้คือ ใหกองพลวัฒนาท่มายึดปองกันชายแดน
ํ
ั
ในข้นตนกับกองพลลพบุรี และกองพลพระนคร ทาการรุกทางดานอรัญประเทศ ปอยเปต
ศรีโสภณ และเตรียมการรุกตอไปทางใตเพ่อยึดพนมเปญ สวนกองพลนาวิกโยธิน
ื
ี
ั
จนทบร ใหทําการเขาตีทางไพลินไปบรรจบกับกองพลลพบุรีท่พระตะบอง การรุกทางดาน
ี
ุ
ั
ู
อรญประเทศ ในข้นตนใหกองพลพระนครอยทางดานเหนือ กองพลลพบุรีอยทางใต
ู
ั
สวนกองพลวัฒนาเปนกองหนุน ใหกองพลลพบุรีไปทําการบรรจบกับกองพลนาวิกโยธิน
ี
จันทบุรี ท่พระตะบอง สวนกองพลพระนครใหทําการบรรจบกับกองทัพอีสานดานสุรินทร 
ที่ศรีโสภณ และเสียมราฐ
ั
กําลังตาง ๆ ของนาวิกโยธินดังกลาว มีท่ต้งอยูท่สถานีทหารเรือสัตหีบ ฉะน้น
ี
ั
ี
ํ
ี
ั
ื
ั
ั
ั
ั
ุ
ั

่

ี
่
ี
จงตองยาตรากาลงจากสตหบโดยทางเรอไปเขาทรวมพลทคาย ม.พน ๔ จงหวดจนทบร ี
ึ

(คายตากสินในปจจุบัน) แบงการยาตรากําลังออกเปน ๗ สวน สวนแรกออกเดินทาง
ี
จากสัตหีบ เม่อวันท่ ๓ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๘๓ เวลา ๒๓.๑๕ น. และเขารวมพลท่ ม.พัน ๔
ี
ื
เรียบรอยในเวลา ๑๖.๐๐ น. ของวันรุงขึ้น สวนที่ ๗ ซึ่งเปนสวนสุดทายเปนหนวยทหารชาง
จากจังหวัดราชบุรี เขาที่รวมพลเรียบรอย เมื่อเย็นวันที่ ๒๕ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๔ เมื่อกําลัง
นาวิกโยธินสวนที่ ๑ และสวนที่ ๒ มีกําลัง ๔ กองรอยปนเล็ก เขารวมพลที่ ม.พัน ๔ เสร็จแลว
ี
ื
ี
ไดรีบเคล่อนยายกําลังไปรักษาชองทางเคล่อนท่ท่ อําเภอโปงน้ารอน จังหวัดจันทบุรี โดยรีบดวน
ํ
ื
เขาท่เรียบรอย เม่อเย็นวันท่ ๙ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๘๓ ณ จุดตาง ๆ ตามแนวชายแดน คือ
ี
ี
ื
ี
บานคลองใหญ บานคล่ บานโอ-ลําเจียก บานผักกาด บานโปงสลา บานบึงชะนังลาง
ี
บานบึงชะนังกลาง บานแหลม บานโปงน้ารอน กําลังทหารราบนาวิกโยธินสวนท่เหลือ
ํ
ํ
เขาประจาการแนวชายแดนเสร็จเรียบรอย เม่อวันท่ ๑๒ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๘๓ โดยกระจาย
ี

ื
ิ

่
ี
ั
กาลงเพมเตมไปทบานนาแปลง สวนกําลังทหารปนใหญ นาวิกโยธิน สวนแรกเขาท่ต้งยิง
ี
ํ
่
ั
ิ
ี
ี
ื
ท่บานบึงชะนัง เสร็จเม่อคืนวันท่ ๓ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๔ และปนใหญสวนสุดทายเสร็จ
เมื่อวันที่ ๑๘ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๔
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
176 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ภาพแผนที่แสดงการวางกําลังและการรุกของกองทัพอีสาน
ที่มา : http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/02/K4126698/K4126698.html



¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
177
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ


ั
ั
ี
ํ
กองทัพบกไทยสรางวีรกรรมไวมากมาย โดยที่เดนชัดและนาภูมิใจที่สุดคือ สมรภูมิ และหลกความยุติธรรม และใหฝร่งเศสคืนดินแดนฝงขวาแมน้าโขงท่ฝร่งเศสยึดไปจากเหตุการณ 
ั
๕
ึ
บานพราว ซ่งเปนการรบของกองพันทหารราบท่ ๓ (ปจจุบันคือกองพันทหารราบท่ ๒ ร.ศ.๑๑๒ ใหไทย ยุทธภูมิในการรบคร้งน้เกิดข้นท่บริเวณดานใตของเกาะชาง จังหวัดตราด

ี
ี
ี
ึ
ี
ั
กรมทหารราบที่ ๑ มหาดเล็กรักษาพระองค) กับกองพันที่ ๓ กรมทหารราบที่ ๕ ของฝรั่งเศส เม่อวันท่ ๑๗ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๔ และถือเปนการรบทางทะเลคร้งเดียวในประวัติศาสตร 
ี
ื
ั
ซ่งเปนหนวยกลาตายท่ประวัติการรบเกรียงไกรมาก โดยไทยมี พันตรีขุนนิมมานกลยุทธ กองทัพเรือไทย และรัฐบาลวิชีฝรั่งเศสในชวงสงครามโลกครั้งที่สอง
ี
ึ
ู
ิ
(น่ม ชโยดม) เปนผบังคับกองพัน ผลจากการรบไทยเสียทหาร ๓ นาย บาดเจ็บ ๕ นาย
ี
ั
ื
ี
สวนฝร่งเศสเสียชีวิต ๑๑๐ นาย บาดเจ็บ ๒๕๐ นาย สูญหาย ๕๘ นาย ถูกจับ ๒๑ นาย การรบทางทะเลคร้งน้ ในบทความเร่อง “การรบท่เกาะชาง” (ขอมูลอยางเปน
ั
ื
ั
ี
ซึ่งไทยสามารถยึดธงชัยเฉลิมพลประดับเหรียญกลาหาญครัวซเดอรแกรไวได ทางการของกองทัพเรือ - ตีพิมพในหนังสือ เม่อธนบุรีรบ) ระบุวา การรบคร้งน้ควรเรียก
ื
ี
ื
ช่อวา “การรบท่เกาะชาง” เน่องจากเปนเพียงการรบกันระหวางกองกําลังทางเรือสวนนอย
ั
ของฝายไทย กับกองกําลังทางเรือสวนใหญของฝายฝร่งเศสเทาน้น ไมถึงข้นการรบ
ั
ั
ุ

ํ
ั
ิ


้

ั
ั

โดยการทมเทกาลงสวนใหญของทงสองฝาย และผลของสงครามไมอาจตดสนผลสงคราม
ั
ี
ไดอยางเด็ดขาด อีกท้งตามปกติแลว จะตองมเรือประจัญบานเขารวมรบดวย จึงจะนับวา
ั
การรบแบบยุทธนาวได อยางไรก็ตาม คนไทยสวนใหญก็ยังนิยมเรียกเหตุการณคร้งน้วา

ี
ี
“ยุทธนาวีเกาะชาง” ดังปรากฏหลักฐานในคําขวัญประจําจังหวัดตราดวา “เมืองเกาะครงรอย
่
ึ
พลอยแดงคาลํ้า ระกําแสนหวาน หลังอานหมาดี ยุทธนาวีเกาะชาง สุดทางบูรพา”
สําหรับรายละเอียดในเหตุการณรบท่เกาะชางน้ ผเขียนจะไมขอนํามากลาวถึง
ู
ี
ี
ื
ู
ในท่น้ เน่องจากผอานสามารถสืบคนขอมูลไดจากหนังสือและส่อออนไลน หากนํามาเขียน
ี
ื
ี
ก็จะทําใหบทความนี้มาความยาวเกินไป จึงขอตัดไปที่หัวขอการสิ้นสุดสงคราม ในหัวขอถัดไป
การสิ้นสุดสงคราม (War Termination)
ี
ู
ั
ี
ุ
การสรบดําเนินมาจนวันท่ ๒๘ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๔ ญ่ปนเกรงวาการสรบคร้งน ี ้
ู

ั
ี
ภาพธงชัยเฉลิมพลประดับเหรียญกลาหาญครัวซเดอรแกร ที่ไทยยึดไวได จะเปนอุปสรรคตอนโยบายของญี่ปุนจึงเสนอตัวเขามาไกลเกล่ย ท้งสองฝายจําตองยินยอม
ี
ี
ี
ิ
ที่มา : http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/02/K4126698/K4126698.html จนในท่สุดการไกลเกล่ย ผลปรากฏวาไทยไดดินแดนท่เปนขอพิพาทกลับคืนมา หลังส้นสุด
ั

่
ั
ั
กรณพพาท โดยมญปนเปนตวกลางในการเจรจา ไทยกบฝรงเศสลงนามในอนสญญา
ี

่
ั
ี
ุ
ิ
ุ
ี
สันติภาพท่กรุงโตเกียว เม่อวันท่ ๙ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๘๔ ผลทําใหไทยไดดินแดนพิพาท
ี
ื
ี
ึ
ั
ู
การรบทางเรือ มาอยในปกครอง และจัดต้งเปนจังหวัดใหมข้น ๔ จังหวัด คือ จังหวัดนครจัมปาศักด ิ ์
ู
้
ั
ิ
ั
ั
ี
ั
ั

ั

ั
่
ื
้
การรบที่เกาะชาง ๖ จงหวดลานชาง จงหวดพบลสงคราม และจงหวดพระตะบอง รวมเปนพนททงหมดประมาณ
ิ
่
ุ
้
ื
่
๒๔,๐๓๙ ตารางกโลเมตร ซงจงหวดดงกลาวน ไทยไดปกครองเรอยมาจนสนสดสงครามโลก

ั
ั
ึ
ั
ี

ิ
้

ึ
่
ี
ิ
เปนเหตการณรบทางเรอทเกดข้นในกรณีพิพาทไทย - อนโดจนฝรงเศส ครั้งที่สอง ในป พ.ศ.๒๔๘๘

ุ
ั
ื
ิ
ี
่
อันเปนผลสืบเน่องมาจากการท่ไทยเรียกรองใหปรับปรุงเสนแบงเขตแดนไทย - อินโดจีน
ี
ื
ํ




ั

ั
่
ฝรงเศส เสยใหม โดยใชแนวรองน้าลึกเปนเกณฑตามหลกกฎหมายระหวางประเทศ

ี
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
178 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 179

ํ
ี

ั
ั
ั
และหลกความยุติธรรม และใหฝร่งเศสคืนดินแดนฝงขวาแมน้าโขงท่ฝร่งเศสยึดไปจากเหตุการณ 
ี
ึ
ร.ศ.๑๑๒ ใหไทย ยุทธภูมิในการรบคร้งน้เกิดข้นท่บริเวณดานใตของเกาะชาง จังหวัดตราด
ั
ี
ี
ั
เม่อวันท่ ๑๗ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๔ และถือเปนการรบทางทะเลคร้งเดียวในประวัติศาสตร
ื
กองทัพเรือไทย และรัฐบาลวิชีฝรั่งเศสในชวงสงครามโลกครั้งที่สอง
ั
ื
ี
ี
การรบทางทะเลคร้งน้ ในบทความเร่อง “การรบท่เกาะชาง” (ขอมูลอยางเปน
ทางการของกองทัพเรือ - ตีพิมพในหนังสือ เม่อธนบุรีรบ) ระบุวา การรบคร้งน้ควรเรียก
ื
ี
ั
ช่อวา “การรบท่เกาะชาง” เน่องจากเปนเพียงการรบกันระหวางกองกําลังทางเรือสวนนอย
ื
ี
ื
ั
ของฝายไทย กับกองกําลังทางเรือสวนใหญของฝายฝร่งเศสเทาน้น ไมถึงข้นการรบ
ั
ั

ิ
ั

้
โดยการทมเทกาลงสวนใหญของทงสองฝาย และผลของสงครามไมอาจตดสนผลสงคราม

ั
ั


ํ
ุ
ี
ั
ไดอยางเด็ดขาด อีกท้งตามปกติแลว จะตองมเรือประจัญบานเขารวมรบดวย จึงจะนับวา

ี
ั
การรบแบบยุทธนาวได อยางไรก็ตาม คนไทยสวนใหญก็ยังนิยมเรียกเหตุการณคร้งน้วา
ี
ึ
่
“ยุทธนาวีเกาะชาง” ดังปรากฏหลักฐานในคําขวัญประจําจังหวัดตราดวา “เมืองเกาะครงรอย
พลอยแดงคาลํ้า ระกําแสนหวาน หลังอานหมาดี ยุทธนาวีเกาะชาง สุดทางบูรพา”
สําหรับรายละเอียดในเหตุการณรบท่เกาะชางน้ ผเขียนจะไมขอนํามากลาวถึง
ู
ี
ี
ื
ื
ู
ในท่น้ เน่องจากผอานสามารถสืบคนขอมูลไดจากหนังสือและส่อออนไลน หากนํามาเขียน
ี
ี
ก็จะทําใหบทความนี้มาความยาวเกินไป จึงขอตัดไปที่หัวขอการสิ้นสุดสงคราม ในหัวขอถัดไป
การสิ้นสุดสงคราม (War Termination)
ี
ุ
ู
ู
ี
การสรบดําเนินมาจนวันท่ ๒๘ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๔ ญ่ปนเกรงวาการสรบคร้งน ี ้
ั
ี
ั
จะเปนอุปสรรคตอนโยบายของญี่ปุนจึงเสนอตัวเขามาไกลเกล่ย ท้งสองฝายจําตองยินยอม
จนในท่สุดการไกลเกล่ย ผลปรากฏวาไทยไดดินแดนท่เปนขอพิพาทกลับคืนมา หลังส้นสุด
ิ
ี
ี
ี
ิ
ี
ั
่
กรณพพาท โดยมญปนเปนตวกลางในการเจรจา ไทยกบฝรงเศสลงนามในอนสญญา
ั
ั
ุ
ุ
ั
ี


่
ี
สันติภาพท่กรุงโตเกียว เม่อวันท่ ๙ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๘๔ ผลทําใหไทยไดดินแดนพิพาท
ี
ี
ื
ั
ู
มาอยในปกครอง และจัดต้งเปนจังหวัดใหมข้น ๔ จังหวัด คือ จังหวัดนครจัมปาศักด ิ ์
ึ
ิ
้
ื
่
ั
จงหวดลานชาง จงหวัดพบลสงคราม และจงหวดพระตะบอง รวมเปนพนททงหมดประมาณ
ู
ี
้
ั
ั
ั
ั
ั



ั
ั
ิ

ี
้

ื
ั
ิ
ึ
่
้
ุ
๒๔,๐๓๙ ตารางกโลเมตร ซงจงหวดดงกลาวน ไทยไดปกครองเรอยมาจนสนสดสงครามโลก
่
ครั้งที่สอง ในป พ.ศ.๒๔๘๘
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
179
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ภาพสมเด็จพระเจาจักรพรรดิฮิโรชิโต
ที่มา http://www.thainationalmemorial.org/3_1_3.html

ิ
สมเดจพระจกรพรรด ฮโรฮโต จงมพระบรมราชโองการใหกองทพญปน
ี
็
ั
ิ
ั
ี
่
ึ
ิ

ุ

ุ
ทกยทธบรเวณ ยุติการรบในวันที่ ๑๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘ ในวันที่ ๑๕ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘
ิ
ุ
สมเด็จพระเจาจักรพรรดิ ฮิโรฮิโต ทรงประกาศทางวิทยุกระจายเสียงยอมจํานน
ตอฝายสัมพันธมิตรอยางไมมีเง่อนไข สงครามมหาเอเชียบูรพาดําเนินมาเกือบ ๔ ป
ื
จึงยุติ และวันท่ ๑๖ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘ มีพระบรมราชโองการวา การประกาศสงคราม
ี
กับอังกฤษและสหรัฐอเมริกาเปนโมฆะ เพราะเปนการทําผิดเจตจํานงของประชาชนชาวไทย
และฝาฝนตอบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญ และกฎหมายของบานเมือง ขบวนการเสรีไทย
ซ่งปฏิบัติงานใตดินตอตานญ่ปน และใหความชวยเหลือแกฝายสัมพันธมิตร นับวามีสวนชวย
ี
ึ
ุ
ใหสหรัฐอเมริกาใหความเห็นใจประเทศไทยอยางมาก และไดสงผลใหรัฐบาลสหรัฐอเมริกา
ประกาศรับรองสันติภาพของไทย เมื่อวันที่ ๑๙ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘ แตอังกฤษยังคงบายเบี่ยง
เพราะหวังผลประโยชนบางประการ และไดหาทางบีบบังคับไทยท้งดานการเมือง การทหาร
ั
ภาพดินแดนพิพาทมาอยูในปกครอง และจัดตั้งเปนจังหวัดใหมขึ้น ๔ จังหวัด และเศรษฐกิจตอไป
ที่มา : “นครจําปาศักดิ์”วิกิพีเดีย.<https://th.wikipedia.org/wiki/นครจําปาศักดิ์> ผลกระทบจากสงครามมหาเอเชียบูรพา
ั

ี
ตลอดระยะเวลาสงคราม ประเทศไทยตองประสบกบการโจมตทางอากาศ

ั
ี
สถานท่ราชการ และบานเรือนราษฎร ตลอดจนชีวิตและทรัพยสินไดรบความเสียหาย
สหรัฐอเมริกาไดสงเครื่องบินไปทิ้งระเบิดปรมาณูลูกแรกที่เมืองฮิโรชิมา ซึ่งเปนเมือง และตองสูญเสียคาใชจายทางทหารในการสงคราม เปนจํานวนเงินถึง ๘๑๒ ลานบาท
อุตสาหกรรมของญี่ปุน เมื่อวันที่ ๖ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘ และไดทิ้งระเบิด ครั้งที่ ๒ ที่เมือง กําลังพลเสียชีวิต จํานวน ๕,๙๕๗ คน ดังนี้ นายทหาร ๑๔๓ คน นายสิบ ๔๗๔ คน พลทหาร
นางาซากิ ในวันที่ ๙ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘ ๔,๙๔๒ คน ตํารวจ ๘๘ คน พลเรือน ๓๑๐ คน นอกจากการสูญเสียดังกลาวแลว สงคราม
ครั้งนี้ยังสงผลตอประเทศไทย ดังนี้
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
180 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 181

ภาพสมเด็จพระเจาจักรพรรดิฮิโรชิโต
ที่มา http://www.thainationalmemorial.org/3_1_3.html

ิ
ึ
ี
ิ
ั
็
ิ

สมเดจพระจกรพรรด ฮโรฮโต จงมพระบรมราชโองการใหกองทพญปน
ุ
ี

ั
่
ุ
ุ
ทกยทธบรเวณ ยุติการรบในวันที่ ๑๔ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘ ในวันที่ ๑๕ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘
ิ
สมเด็จพระเจาจักรพรรดิ ฮิโรฮิโต ทรงประกาศทางวิทยุกระจายเสียงยอมจํานน
ื
ตอฝายสัมพันธมิตรอยางไมมีเง่อนไข สงครามมหาเอเชียบูรพาดําเนินมาเกือบ ๔ ป
ี
จึงยุติ และวันท่ ๑๖ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘ มีพระบรมราชโองการวา การประกาศสงคราม
กับอังกฤษและสหรัฐอเมริกาเปนโมฆะ เพราะเปนการทําผิดเจตจํานงของประชาชนชาวไทย
และฝาฝนตอบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญ และกฎหมายของบานเมือง ขบวนการเสรีไทย
ุ
ซ่งปฏิบัติงานใตดินตอตานญ่ปน และใหความชวยเหลือแกฝายสัมพันธมิตร นับวามีสวนชวย
ึ
ี
ใหสหรัฐอเมริกาใหความเห็นใจประเทศไทยอยางมาก และไดสงผลใหรัฐบาลสหรัฐอเมริกา
ประกาศรับรองสันติภาพของไทย เมื่อวันที่ ๑๙ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๘๘ แตอังกฤษยังคงบายเบี่ยง
เพราะหวังผลประโยชนบางประการ และไดหาทางบีบบังคับไทยท้งดานการเมือง การทหาร
ั
และเศรษฐกิจตอไป
ผลกระทบจากสงครามมหาเอเชียบูรพา
ี
ั
ตลอดระยะเวลาสงคราม ประเทศไทยตองประสบกบการโจมตทางอากาศ

สถานท่ราชการ และบานเรือนราษฎร ตลอดจนชีวิตและทรัพยสินไดรบความเสียหาย
ี
ั
และตองสูญเสียคาใชจายทางทหารในการสงคราม เปนจํานวนเงินถึง ๘๑๒ ลานบาท
กําลังพลเสียชีวิต จํานวน ๕,๙๕๗ คน ดังนี้ นายทหาร ๑๔๓ คน นายสิบ ๔๗๔ คน พลทหาร
๔,๙๔๒ คน ตํารวจ ๘๘ คน พลเรือน ๓๑๐ คน นอกจากการสูญเสียดังกลาวแลว สงคราม
ครั้งนี้ยังสงผลตอประเทศไทย ดังนี้
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
181
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

๑. ประเทศไทยถูกบังคับดวยสนธิสัญญาสมบูรณแบบ ทําใหตองคืนดินแดนกลันตัน

ตรังกานู ไทรบุรี และปะลิส ซึ่งญี่ปุนมอบใหไทย เมื่อวันที่ ๔ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๘๖ แกอังกฤษ
พรอมตองชดใชคาเสียหายใน ๔ รัฐมลายู เปนเงิน ๓๐ ลานบาท พรอมทั้งยอมขายขาว ดีบุก
ยางพารา ไมสัก ตามราคากําหนด และสงขาวจํานวน ๑,๕๐๐,๐๐๐ ตัน ใหอังกฤษโดยไมคิดมูลคา
๒. ประเทศไทยตองคืนดินแดนท่ไดจากกรณีพิพาทอินโดจีน คือ พระตะบอง
ี
เสียมราฐ และศรีโสภณ ใหแกฝรั่งเศส
๓. เศรษฐกิจของประเทศไทยไดรับผลกระทบอยางรุนแรง เกิดภาวะเงินเฟอ
ตลาดมืด การกักตุนสินคา ฯลฯ
ิ
ึ
ื
๔. สภาพสังคมเส่อมโทรม คดีอาชญากรรมเพ่มข้น ขวัญของทหารและประชาชน
ตกตํ่า
ื
ในตอนปลายสงคราม สภาวะทางเศรษฐกิจของไทยเส่อมโทรมลงมาก ไทยตอง
ยึดอัตราแลกเปล่ยนเงินตราของไทยเทียบกับเงินเยนของญ่ปน ๑ บาท ตอ ๑ เยน ทําให 
ุ
ี
ี
ี
คาเงินบาทลดลงถึงรอยละ ๓๖ สินคาท่จําเปนตอการครองชีพมีราคาแพงและขาดแคลน
ั
ื
เกิดตลาดมืดคาของเถ่อน ซ่งรัฐบาลไดพยายามแกไขปญหาโดยการจัดต้งองคการสรรพาหาร
ึ
ี
ออกบัตรปนสวนแกขาราชการและประชาชน เพ่อซ้อสินคาท่เปนอาหารประจําวันมี ขาวสาร
ื
ื
นํ้าตาล หมู เนื้อ แตก็ไดเปนเพียงการบรรเทาความเดือดรอนไดสวนหนึ่ง
การเอาชนะเพ่อสันติภาพและเตรียมพรอมสําหรับสงคราม (Winning the Peace and
ื
Preparing for War)
การทําความตกลงสมบูรณแบบ
ี
คณะผแทนไทยไดเดินทางไปสิงคโปร เม่อวันท่ ๘ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๘๘ ไดมีการ
ู
ื
ั
ประชุมเจรจากับฝายอังกฤษหลายคร้ง และในวันท่ ๑ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๙ ไทยไดยินยอม
ี
ลงนามในความตกลงสมบูรณแบบ (Formal Agreement for The Temination of
The State of War Between Siam and Great Britain and India) มีสาระสําคัญดังนี้
๑. รัฐบาลไทยตกลงบอกปฏิเสธการประกาศสงคราม เม่อวันท่ ๒๕ มกราคม
ื
ี
ค.ศ.๑๙๔๒
๒. รัฐบาลไทยแถลงวาเปนโมฆะบรรดาการท่ไดมาซึ่งอาณาเขตของบริติช
ี


ั
ท่ประเทศไทยไดกระทําหลงจากวนท ๗ ธันวาคม ค.ศ.๑๙๔๑ จะถอนบรรดาเจาหนาท ่ ี
ี
่
ี
ั
และทหารไทยออกจากอาณาเขตบริติช คืนทรัพยสินท่ไดเอาไปจากอาณาเขตเหลาน้ ี
ี
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
182 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

้

ึ


ี
ั


่
ี
ิ
๑. ประเทศไทยถูกบังคับดวยสนธิสัญญาสมบูรณแบบ ทําใหตองคืนดินแดนกลันตัน จะใชคาทดแทนอนเกดจากทประเทศไทยยดครองอาณาเขตเหลาน จะไถถอนเปนเงน
ิ
ตรังกานู ไทรบุรี และปะลิส ซึ่งญี่ปุนมอบใหไทย เมื่อวันที่ ๔ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๘๖ แกอังกฤษ สเตอรลิงจากทุนสํารองสเตอรลิงที่เคยมีอยูซึ่งธนบัตรไทยที่เดินสะพัดอยู
พรอมตองชดใชคาเสียหายใน ๔ รัฐมลายู เปนเงิน ๓๐ ลานบาท พรอมทั้งยอมขายขาว ดีบุก ๓. รัฐบาลไทยตกลงวาจะยอมรับผิดชอบชดใชบรรดาทรัพยสิน สิทธิ และผลประโยชน
ยางพารา ไมสัก ตามราคากําหนด และสงขาวจํานวน ๑,๕๐๐,๐๐๐ ตัน ใหอังกฤษโดยไมคิดมูลคา ทุกชนิดของฝายบริติชในประเทศไทย
๒. ประเทศไทยตองคืนดินแดนท่ไดจากกรณีพิพาทอินโดจีน คือ พระตะบอง ๔. รัฐบาลไทยตกลงวาจะเลิกพิทักษธุรกิจจากธนาคารพาณิชยฝายบริติช และ
ี
เสียมราฐ และศรีโสภณ ใหแกฝรั่งเศส ยอมใหดําเนินธุรกิจตอไป
๓. เศรษฐกิจของประเทศไทยไดรับผลกระทบอยางรุนแรง เกิดภาวะเงินเฟอ ๕. รัฐบาลไทยตกลงยอมรับผิด โดยบวกดอกเบ้ยตามอัตราสวนรอยท่สมควร
ี
ี
ตลาดมืด การกักตุนสินคา ฯลฯ ในสวนการใชเงินคางจายเกี่ยวกับเงินกู
๔. สภาพสังคมเส่อมโทรม คดีอาชญากรรมเพ่มข้น ขวัญของทหารและประชาชน ๖. รัฐบาลไทยตกลงวาจะรวมมือเต็มท่ในบรรดาขอตกลงเพ่อความม่นคงระหวาง
ื
ึ
ิ
ื
ั
ี
ตกตํ่า ประเทศ ซึ่งองคการสหประชาชาติเห็นชอบแลว
ื
ในตอนปลายสงคราม สภาวะทางเศรษฐกิจของไทยเส่อมโทรมลงมาก ไทยตอง ๗. รัฐบาลไทยรับวาจะไมตัดคลองขามอาณาเขตไทยเช่อมมหาสมุทรอินเดีย
ื
ี
ุ
ี
ยึดอัตราแลกเปล่ยนเงินตราของไทยเทียบกับเงินเยนของญ่ปน ๑ บาท ตอ ๑ เยน ทําให  กับอาวไทย โดยที่รัฐบาลแหงสหราชอาณาจักรมิไดเห็นพองดวยกอน
ี
คาเงินบาทลดลงถึงรอยละ ๓๖ สินคาท่จําเปนตอการครองชีพมีราคาแพงและขาดแคลน ๘. รัฐบาลไทยตกลงวาจะจัดการเพ่อสถาปนาการคาระหวางประเทศไทย
ื
เกิดตลาดมืดคาของเถ่อน ซ่งรัฐบาลไดพยายามแกไขปญหาโดยการจัดต้งองคการสรรพาหาร กับอาณาเขตบริติชที่ใกลเคียง
ื
ั
ึ
ื
ี
ื
ออกบัตรปนสวนแกขาราชการและประชาชน เพ่อซ้อสินคาท่เปนอาหารประจําวันมี ขาวสาร ๙. รัฐบาลไทยรับวาจะเจรจากับรฐบาลสหราชอาณาจักรโดยเร็วท่สุด เพ่อทํา
ั
ื
ี
นํ้าตาล หมู เนื้อ แตก็ไดเปนเพียงการบรรเทาความเดือดรอนไดสวนหนึ่ง สนธิสัญญาการตั้งถิ่นฐานการพาณิชย และการเดินเรือฉบับใหม
การเอาชนะเพ่อสันติภาพและเตรียมพรอมสําหรับสงคราม (Winning the Peace and ๑๐. ขอความเหมือนขอ ๙ แตทํากับรัฐบาลอินเดีย ระหวางที่ยังไมไดทําสนธิสัญญา
ื
Preparing for War) ดังกลาวในขอ ๙ และขอ ๑๐
การทําความตกลงสมบูรณแบบ ๑๑. รัฐบาลไทยรับวาจะถือตามบทบัญญัติ แหงสนธิสัญญาการพาณิชยและ
ื
ู
คณะผแทนไทยไดเดินทางไปสิงคโปร เม่อวันท่ ๘ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๘๘ ไดมีการ เดินเรือ เมื่อปวันที่ ๒๓ พฤศจิกายน ค.ศ.๑๙๓๗
ี
ี
ั
ี
ประชุมเจรจากับฝายอังกฤษหลายคร้ง และในวันท่ ๑ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๙ ไทยไดยินยอม ๑๒. รัฐบาลไทยรับวาจะมีสวนรวมในขอตกลงระหวางประเทศท่วไปใด ๆ เก่ยวกับ
ั
ลงนามในความตกลงสมบูรณแบบ (Formal Agreement for The Temination of ดีบุกหรือยาง ซึ่งอนุโลมตามหลักการขอตกลงวาดวยโภคภัณฑ ตามแตองคการสหประชาชาติ
The State of War Between Siam and Great Britain and India) มีสาระสําคัญดังนี้ หรือคณะมนตรีเศรษฐกิจและ การสังคมแหงองคการนั้นจะไดตกลงกัน
ี
๑. รัฐบาลไทยตกลงบอกปฏิเสธการประกาศสงคราม เม่อวันท่ ๒๕ มกราคม ๑๓. ไมชากวาวันท่ ๑ กันยายน ค.ศ.๑๙๔๗ รัฐบาลไทยรับวานอกจากจะเปนไป
ี
ื
ั
ื

ํ
ํ
ี
่
ค.ศ.๑๙๔๒ ตามคาแนะนาของคณะกรรมการผสม ณ วอชงตน หรอองคคณะใด ๆ ทจะมาทาการแทน
ิ
ํ
ี
๒. รัฐบาลไทยแถลงวาเปนโมฆะบรรดาการท่ไดมาซึ่งอาณาเขตของบริติช และในกรณีขาว นอกจากจะไดเปนไปตามคําอํานวยขององคการพิเศษ ที่จะจัดตั้งขึ้นเพื่อการ

ั
ั

่
ท่ประเทศไทยไดกระทําหลงจากวนท ๗ ธันวาคม ค.ศ.๑๙๔๑ จะถอนบรรดาเจาหนาท ี ่ น้นแลว จะหามบรรดาการสงขาว ดีบุก ยาง และไมสักออกนอกประเทศและจะจัดระเบียบ
ี
ี
ั
ี
และทหารไทยออกจากอาณาเขตบริติช คืนทรัพยสินท่ไดเอาไปจากอาณาเขตเหลาน้ ี การคาและเราการผลิตโภคภัณฑเหลานี้
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
182 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 183

ื
๑๔. รัฐบาลไทยรับวาเม่อเอาขาวไวใหพอเพียงแกความตองการภายในของไทยแลว
ื
ี
จะจัดใหมีขาวสาร ณ กรุงเทพฯ โดยไมคิดมูลคาเพ่อใหองคการท่รัฐบาลแหงราชอาณาจักร
จะไดแจงใหทราบน้น ใชประโยชนไดเปนปริมาณเทากับขาวสวนท่เหลือ ซ่งสะสมไว 
ี
ึ
ั
และมีอยูในประเทศไทย ณ บัดนี้ แตไมเกินหนึ่งกับกึ่งลานตันเปนอยางมาก หรือจะไดตกลงกัน
ใหเปนขาวเปลือก หรือขาวกลองอันมีคาเทากันก็ได
ี

๑๕. ไมชากวาวนท่ ๑ กันยายน ค.ศ.๑๙๔๗ รัฐบาลไทยตกลงวาจะจัดให 
ั

องคการขาวดังกลาวในขอ ๑๓ และขอ ๑๔ ใชประโยชนไดในขาวทั้งหมด อันเปนสวนที่เหลือ
จากความตองการภายในประเทศไทย
๑๖. รัฐบาลไทยจะใหสายการเดินอากาศฝายพลเรือนแหงจักรภพประชาชาต ิ
บริติชไดรับผลปฏิบัติ โดยความตกลงอันจะไดเจรจากันกับรัฐบาลแหงสมาชิกของจักรภพ
ประชาชาติบริติช
๑๗. รัฐบาลไทยรับวาจะทําความตกลงกับรัฐบาลแหงสหราชอาณาจักร
และรัฐบาลอินเดีย เพื่อตางฝายตางบํารุงรักษาที่ฝงศพสงคราม
๑๘. รัฐบาลไทยตกลงวายังคงใชอยซ่งบรรดาสนธิสัญญาสองฝายระหวางสหราช
ู
ึ
อาณาจักรกับประเทศไทย และระหวางอินเดียกับประเทศไทย ตามแตรัฐบาลแหงสหราช
อาณาจักรและรัฐบาลอินเดียจะไดระบุแลวแตกรณี ภายใตบังคับแหงขอแกไขใด ๆ ท่รัฐบาล
ี
แหงสหราชอาณาจักรหรือรัฐบาลอินเดียจะแจง ใหทราบ และถือสนธิสัญญาใด ๆ ซึ่งมิไดระบุ
ไวดังกลาวนั้น เปนอันยกเลิกไป
๑๙. รัฐบาลไทยตกลงถือวายังใชอยระหวางสหราชอาณาจักรกับประเทศไทย
ู
และระหวางอินเดียกับประเทศไทย บรรดาสนธิสัญญา อนุสัญญา หรือความตกลงหลายฝาย
ี
ึ
ี
ซ่งทําไวกอนวันท่ ๗ ธันวาคม ค.ศ.๑๙๔๑ ในกรณีท่ประเทศไทยมิไดเปนภาคี รัฐบาลของ
ี
ั
ประเทศท้งสองดังกลาวจะไดแจงใหประเทศไทยทราบ รัฐบาลไทยจะไดจัดการท่จําเปน
โดยทันที ตามความในสนธิสัญญา อนุสัญญา หรือความตกลงดังกลาว
๒๐. ในระหวางท่ยังไมไดรับใหเขาเปนภาคีแหงองคการระหวางประเทศใด ๆ
ี
ซึ่งตั้งขึ้นภายหลังวันที่ ๗ ธันวาคม ค.ศ.๑๙๔๑ อันเปนองคการที่สหราชอาณาจักรหรืออินเดีย
เปนสมาชิกอย รัฐบาลไทยตกลงวาจะปฎิบัติตามขอผูกพันใด ๆ ซ่งเกิดข้นหรือเน่องดวย
ึ
ึ
ู
ื
ึ
องคการน้น ๆ หรือเอกสารท่จัดต้งองคการน้น ๆ ข้นตามแตรัฐบาลแหงสหราชอาณาจักร
ั
ี
ั
ั
หรืออินเดีย แลวแตกรณีจะไดระบุในเวลาใด ๆ
ั
ึ
ั
ํ
่
ี
๒๑. โดยคานึงถึงคํามนสญญาซ่งรัฐบาลไทยใหไวขางบนน รัฐบาลแหงสหราช

้
ิ
อาณาจักรและรัฐบาลอินเดีย ตกลงถือวาสงครามส้นสุดลง และจะดําเนินการโดยทันที
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
184 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ในอันจะกลับเจริญความสัมพันธไมตรี กับประเทศไทย และแลกเปลี่ยนผูแทนทางทูตกัน

๒๒. รัฐบาลแหงราชอาณาจักรและรัฐบาลอินเดียรับรองดวยวา จะสนับสนุน
การที่ประเทศไทย สมัครเขาเปนสมาชิกแหงสหประชาชาติ
ี
ู
ี
๒๓. ภาคีผทําสัญญาน้ตกลงกันวา คําวา “บริติช” ในความตกลงน้ ๑) เม่อใช 
ื
แกบุคคลธรรมดา หมายความวา บรรดาในขอบังคับของพระมหากษัตริยแหงบริเตนใหญ 

ั
ิ
ี

ิ
ไอรแลนด และอาณาจกรบริตชโพนทะเล จักรพรรด์แหงอินเดย ตลอดจนบุคคลในอารักขา
ของพระมหากษัตริย ๒) เมื่อใชแกอาณาเขต หมายความวา บรรดาเขตใด ๆ ในอธิปไตย อธิราช
อารักขา หรืออาณัตของพระมหากษัตริยแลวแตกรณี ๓) เม่อใชแกนิติบุคคล หมายความวา
ื
ั
ึ
ี
บรรดานิติบุคคลซ่งไดรับสถานภาพเชนน้น จากกฏหมายท่ใชอยในอาณาเขตใด ๆ ดังกลาวแลว
ู
๔) เมื่อใชแกทรัพยสิน สิทธิ หรือผลประโยชน หมายความวาทรัพยสิน สิทธิหรือ ผลประโยชน
ของบุคคลดังระบุไวใน ๑) หรือ ๓) ขางตน
๒๔. ความตกลงนี้ใชตั้งแตวันนี้เปนตนไป ทําควบกันเปนสามฉบับ เปนภาษาอังกฤษ
ี
ี
ึ
ณ สิงคโปร เม่อวันท่ หน่ง มกราคม คริสตศักราช พันเการอยส่สิบหก ตรงกับ พุทธศักราช
ื
สองพันสี่รอยแปดสิบเกา
่
ึ
ถึงแมวาประเทศไทยจะไมถกข้นชอวาเปนประเทศแพสงคราม แตส่งท่ประเทศไทย
ิ

ี
ื
ู
ั
ํ
ู
ไดรับก็ไมพนความบอบช้า ท้งทรัพยสินท่เสียหาย บานเรือนประชาชน สงผลใหผคนจานวน
ี
ํ
ู

นับแสนไรบานอยอาศัย ครอบครัวแตกแยกสูญเสียคนสําคัญไป กวาจะฟนตัวกลับมาก็ใชเวลา
ไปไมนอยเลยทีเดียว

บทสรุป
SIAM ON WAR 2484 ไดนํากรณีพิพาทอินโดจีน หรือ “สงคราม
ั
ฝร่งเศส - ไทย” (French-Thai War) มาเปนกรณีศึกษาตามหลักคิดแนวทาง
ี
่
ื
ื

การทําสงครามของ Clausewitz ท่วา “สงครามคอความตอเนองของ
การดําเนนนโยบายทางการเมืองโดยวธีอ่น” อันจะเปนขอคิดสําคัญ
ิ
ิ
ื
ี
ื
ในการประเมินหนทางปฏิบัติเก่ยวกับการใชกําลังทางทหาร เพ่อดํารงไว 
ซงเปาหมายทางการเมอง ซงผนาทังทางการเมองและทางการทหารสามารถ

ู
ื
่
ึ
้
ื
่
ํ

ึ
ี
ึ
ี
นําบทเรียนเหลาน้ ไปประยุกตใชในการแกไขปญหาท่เกิดข้นได ท้งเหตุการณ 
ั
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
185
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

เอกสารอางอิง

ึ
้
ุ

ิ

ั
ี
่
ุ
ิ
ี
ึ
้
่
ํ
ั

ุ
ความขดแยงทเกดขนในยคปจจบน และการกาหนดยทธศาสตรทอาจเกดขน
๑ โกวิท ตั้งตรงจิตรม,“เลาความหลังครั้งสงคราม”,กรุงเทพ:สํานักพิมพ พิมพคํา (๒๕๕๔) หนา ๑๖
ในอนาคต โดยตองคํานึงถึงความสอดคลองระหวางนโยบาย ยุทธศาสตร ๒
“ชาตินิยมยุคแรก สมัย จอมพล แปลก พิบูลสงคราม.” rightdownleftup.blogspot. มกราคม
และยุทธการ องคประกอบของสงครามที่เคลาเซวิทซกลาววา “มีสามสวน
2557.< http://rightdownleftup.blogspot.com/p/blog-page.html> ๒๔ มีนาคม ๒๕๖๓.
ู
ี
ท่เปนองคประกอบของสงคราม ไดแก รัฐบาล ผนําทหาร และประชาชน” ๓
่
วชต วฒนกล (พ.อ.). “สงครามระหวางไทยและอินโดจนของฝรงเศส เมอ พ.ศ.๒๔๘๔”.
ี
่
ื
ั
ิ
ุ

ั
ิ
ี
ั
ท่จะตองมีการรักษาสมดุลของความเขมแข็งของท้งสามองคประกอบ
ศิลปวัฒนธรรม, ปที่ ๖ ฉบับที่ ๗, พฤษภาคม ๒๕๒๘
ู
ไปดวยกัน โดยแมทัพผมีความสําคัญในการปฏิบัติการทางการทหาร ๔ “จุดจบทหารฝร่งเศส พกเบ็ดไปรบ เตรียมเก่ยวจมูกทหารไทยรอยเปนพวง นึกวาไทย
ั
ี
ุ
ั
ั

ี
ในระดบยทธการและยทธวธ แตจะอยภายใตการกากบดูแลของฝาย ออนแอ-โง.”Silpa3mac.com. ๓๐ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๒ <https://www.silpa-mag.com/
ุ
ิ


ํ
ู

ี
ี
การเมือง ท่มีการกําหนดวัตถุประสงคทางการเมืองท่ชัดเจนในการทําสงคราม history/article_28858> ๒๔ มีนาคม ๒๕๖๓.
ใหกับแมทัพ เพ่อใหดําเนินการภายใตนโยบายดังกลาว ดังคํากลาวท่วา ๕ “กรณีพิพาทอินโดจีน.” topicstock.pantip.com. ๒๒ กุมภาพันธ ๒๕๔๙. <http://topicstock.
ี
ื
การเมืองจะตองนําการทหาร การทหารจะเปนเคร่องมือหน่งของรัฐบาล pantip.com/library/ topicstock/2006/02/K4126698/K4126698.html>๒๔ มีนาคม ๒๕๖๓
ึ
ื
ี
ี
หรือฝายการเมือง โดยตองไดรับการสนับสนุนจากประชาชนสวนใหญ ๖ “การรบท่เกาะชาง.”วิกิพีเดีย.<https://th.wikipedia.org/wiki/การรบท่เกาะชาง>
ในประเทศตัดสินใจ จากนั้นตองพิจารณาถึงความสามารถทางการขาวกรอง ๒๔ มีนาคม ๒๕๖๓.
การประเมินคา และการวางแผน การเลือกใชเครื่องมือที่ใชของกําลังอํานาจ ๗ “สงครามมหาเอเชียบูรพา.”บานจอมยุทธ.<https://www.baanjomyut.com/library_4/
แหงชาติ การตอบโต การปรับแผนการรบ และการประเมิน โดยตองพิจารณา war_in_eastern_asia/23.html>๒๔ มีนาคม ๒๕๖๓.
ใหครอบคลุมถึงแนวทางในการส้นสุดสงคราม การเอาชนะเพ่อสันติภาพ
ิ
ื
และการเตรียมพรอมสําหรับสงคราม ในลําดับตอไป
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
186 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 187

เอกสารอางอิง



๑ โกวิท ตั้งตรงจิตรม,“เลาความหลังครั้งสงคราม”,กรุงเทพ:สํานักพิมพ พิมพคํา (๒๕๕๔) หนา ๑๖
๒ “ชาตินิยมยุคแรก สมัย จอมพล แปลก พิบูลสงคราม.” rightdownleftup.blogspot. มกราคม
2557.< http://rightdownleftup.blogspot.com/p/blog-page.html> ๒๔ มีนาคม ๒๕๖๓.
ุ

ั
ิ
ิ
ื
่
่
ี
ั
๓ วชต วฒนกล (พ.อ.). “สงครามระหวางไทยและอินโดจนของฝรงเศส เมอ พ.ศ.๒๔๘๔”.
ศิลปวัฒนธรรม, ปที่ ๖ ฉบับที่ ๗, พฤษภาคม ๒๕๒๘
ั
ี
๔ “จุดจบทหารฝร่งเศส พกเบ็ดไปรบ เตรียมเก่ยวจมูกทหารไทยรอยเปนพวง นึกวาไทย
ออนแอ-โง.”Silpa3mac.com. ๓๐ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๒ <https://www.silpa-mag.com/
history/article_28858> ๒๔ มีนาคม ๒๕๖๓.
๕ “กรณีพิพาทอินโดจีน.” topicstock.pantip.com. ๒๒ กุมภาพันธ ๒๕๔๙. <http://topicstock.
pantip.com/library/ topicstock/2006/02/K4126698/K4126698.html>๒๔ มีนาคม ๒๕๖๓
ี
ี
๖ “การรบท่เกาะชาง.”วิกิพีเดีย.<https://th.wikipedia.org/wiki/การรบท่เกาะชาง>
๒๔ มีนาคม ๒๕๖๓.
๗ “สงครามมหาเอเชียบูรพา.”บานจอมยุทธ.<https://www.baanjomyut.com/library_4/
war_in_eastern_asia/23.html>๒๔ มีนาคม ๒๕๖๓.





























¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
187
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ี
ู
บทความน้จะกลาวถึงบทบาทของผหญิงเฉพาะในบริบทของชาวเรือ หรือ
ั
ึ
ี
้
่
เกยวของกับทะเลเทานน ซ่งอาจพอท่จะทําใหเปลยนความคิดของบางคน จะไดรวาเพศหญิง
ี
ู
ี
่
มีความกลาหาญท้งทางรางกายและจิตใจไมดอยไปกวาเพศชาย และอาจถอดบทเรียน
ั
เพื่อเปนประโยชนแกนักรบชาวเรือเพศชายบาง
ความเปนนักรบชาวเรือเพศหญิง มีตัวอยางมากมายในประวัติศาสตร เชน
ในการรบท่ Actium ซ่งรบกันทางเรือระหวางกองเรือโรมันของ Octavian กับกองเรือผสม
ÇÔ¶ÕªÒÇàÃ×Í ของ Mark Antony กับราชินี Cleopatra ของอียิปต เม่อ ๓๑ ป กอนคริสตศักราช
ี
ึ
ื
ในทะเล Lonian ใกลเมือง Actium ของกรีก ปรากฏผลของการรบ กองเรือของ Octavian
เปนฝายชนะกองเรือผสมของอียิปตตองถอนตัวกลับเมืองหลวง Alexanolria ทําให
Octavian ตามไปลอมเมืองไว จนกระทั่ง Mark Antory และราชินี Geopatra ฆาตัวตาย
à¾ÈËÞÔ§äÁ‹àËÁÒÐá¡‹¡ÒÃ໚¹ªÒÇàÃ×ͨÃÔ§ËÃ×Í
¾ÅàÃ×ÍàÍ¡ ä¾ÈÒÅ ¹ÀÊÔ¹¸Øǧȏ
ภาพ Cleopatra at the battle of Actium
ี
ท่มา https://www.meisterdrucke.uk/
fi ne-art-prints/Tancredi-Scarpelli/81822/
ู
ั
ความคิดของคนโดยท่วไปในปจจุบันมักถือวาผหญิงเปนเพศ Cleopatra-at-the-battle-of-Actium.html
ู
ี
ท่ออนแอกวาผชาย ความคิดน้เกิดข้นมานานแลว สภาพภายนอกทาง
ึ
ี
รางกายน้นคงโตแยงไดยาก แตสภาพดานจิตใจบางโอกาสอาจไมชัดเจนนัก
ั
ในประวัติศาสตรไดปรากฏใหเห็นถึงความเขมแข็ง กลาหาญของเพศหญิง
จํานวนไมนอย อยางไรก็ตาม มีหลายปจจัยท่ทําใหเพศหญิงถูกมองวาออนแอ
ี
กวาผูชาย เชน สภาวะของสังคม ประเพณี และวัฒนธรรม คานิยมของแตละ
สังคม แตก็มิไดเปนเชนนั้นเสมอไป เชน พวกไวกิ้งไดยอมรับความกลาหาญ
ิ
ุ
ี
ิ
ิ
และการเปนนักรบของไวก้งสาว หัวหนากลมไวก้งท่แยกตัวจากพวกไวก้ง
ึ
ซ่งไปยึดครองไอรแลนดออกไปต้งรกรากท่เกาะไอซแลนดน้นเปนผหญิง
ั
ั
ู
ี
พวกเขาขามน้าขามทะเลดวยเรือไวก้ง Longship ท่ไมใหญโตนัก เดินทาง
ี
ิ
ํ
ี
ื
ดวยความลําบาก ในประวัติศาสตรหัวหนาโจรสลัดในหลายพ้นท่ของโลก
ู
ู
เปนผหญิงไมใชนอย หรือในยุครวมสมัย ผหญิงหลายคนแลนใบรอบโลก เน่องจากนักรบชาวเรือเพศหญิงมีจํานวนมากมาย ในอันดับตอไปจะยกมา
ื
โดยลําพัง ประสบความสําเร็จ บางคนทําลายสถิติของผูชายที่ทําไวกอนหนา เปนตัวอยางกับชาวเรือหญิงที่มีความกลาหาญบางคน ซึ่งแลนใบรอบโลกโดยลําพัง
นั้นดวยซํ้า
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
189
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ี
ู
บทความน้จะกลาวถึงบทบาทของผหญิงเฉพาะในบริบทของชาวเรือ หรือ
้
ั
่
เกยวของกับทะเลเทานน ซ่งอาจพอท่จะทําใหเปลยนความคิดของบางคน จะไดรวาเพศหญิง
ึ
ี
ู
ี
่
ี
ั
มีความกลาหาญท้งทางรางกายและจิตใจไมดอยไปกวาเพศชาย และอาจถอดบทเรียน
เพื่อเปนประโยชนแกนักรบชาวเรือเพศชายบาง
ความเปนนักรบชาวเรือเพศหญิง มีตัวอยางมากมายในประวัติศาสตร เชน
ึ
ในการรบท่ Actium ซ่งรบกันทางเรือระหวางกองเรือโรมันของ Octavian กับกองเรือผสม
ี
ของ Mark Antony กับราชินี Cleopatra ของอียิปต เม่อ ๓๑ ป กอนคริสตศักราช
ื
ในทะเล Lonian ใกลเมือง Actium ของกรีก ปรากฏผลของการรบ กองเรือของ Octavian
เปนฝายชนะกองเรือผสมของอียิปตตองถอนตัวกลับเมืองหลวง Alexanolria ทําให
Octavian ตามไปลอมเมืองไว จนกระทั่ง Mark Antory และราชินี Geopatra ฆาตัวตาย


ภาพ Cleopatra at the battle of Actium
ี
ท่มา https://www.meisterdrucke.uk/
fi ne-art-prints/Tancredi-Scarpelli/81822/
Cleopatra-at-the-battle-of-Actium.html






















ื
เน่องจากนักรบชาวเรือเพศหญิงมีจํานวนมากมาย ในอันดับตอไปจะยกมา
เปนตัวอยางกับชาวเรือหญิงที่มีความกลาหาญบางคน ซึ่งแลนใบรอบโลกโดยลําพัง




¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
189
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

Grane O’Malley (Pirate Queen) คร้งหน่งเธอเคยเขาเฝาเผชิญหนากับ Queen Elizabeth ท่ ๑ ท่พระราชวัง
ั
ึ
ี
ี
เปนเวลายาวนานในอดีตกอนท่ผหญิงจะไดไปเปนชาวเรือมืออาชีพ หลายคน Greenwich Palace เธอไมยอมโคงใหแกราชินีอังกฤษ เพราะเธอใหเหตุผลวาเธอก็เปน
ู
ี
ึ
ไดออกสทะเลหลวงในฐานะเปนโจรสลัดสาว ซ่งเปนการขามพนสิทธิของสตรีอันเปนรอยดาง Queen คนหน่งเชนเดียวกัน จากการเจรจาตอรองทําใหอังกฤษยอมปลอยลูกชายของเธอ
ู
ึ
ี
ึ
มานาน ในบรรดาสตรีท่กลาหาญ Grace O’Malley เปนคนหน่งท่ไดรับการยอมรับวาเปน ท้งสองคนกับนองชายดวยอีกคนท่ถูกอังกฤษจับตัวไป โดยแลกกับที่เธอตองเลิกการกระทํา
ี
ี
ั
ึ
ชาวเรือหญิงท่เดนคนหน่งของโลก ประวัติของเธอมีการบันทึกไวนอยมาก แตเพ่งปรากฏ อันเปนโจรสลัดตอบรรดาเรือของอังกฤษ กลาวกันวาราชินีทั้งคูพูดภาษาเดียวกันคือ ภาษาละติน
ิ
ี
แกสายตาโลกประมาณ ค.ศ.๒๐๐๐ เธอเกิดประมาณ ค.ศ.๑๕๓๐ ในประเทศไอรแลนด จึงทําใหการเจรจาตอรองเปนไปคอนขางราบรื่น
ื
ู
ู
ในตระกูลท่มีฐานะดี แตเธอหลงใหลทะเลและชีวิตการตอส เธอไดเคยตอสดวยเคร่องมือ
ี
ี
ั
ิ
ี

ท่เธอมอยเพ่อรักษาอสรภาพของแผนดินของเธอจากอทธพลของอังกฤษ และอาชีพโจรสลด ตอมาภายหลังมีการเปล่ยนแปลงกฎหมายด้งเดิมของอังกฤษ ทําใหเธออย ู 
ั
ี
ู
ื
ิ
ิ
ํ
ไดสรางความร่ารวยใหแกเธอดวย อาศัยประสบการณจากทะเล และการเปนหัวหนาโจรสลัด ภายใตระบบกฎหมายใหม การกระทําอันเปนโจรสลัดของเธอผิดกฎหมาย เธอจึงกลายเปน
ื
ั
ทําใหเธอกลายเปนคนสําคัญในประวัติศาสตรของไอรแลนด เธอเปนหัวหนาโจรสลัด ศัตรูกับอังกฤษอีกคร้ง เม่อเธออายุ ๕๖ ป ถูกอังกฤษจับเกือบจะถูกประหารชีวิต เธอเขียน
ี
ี
ท่กลาหาญ มงม่น จนเธอไดรับการยอมรับวาเปนผปกปองพ้นท่ฝงทะเลตะวันตกของไอรแลนด  จดหมายถึง Queen Elizabeth ท่ ๑ โดยขอความเปนอิสรภาพตลอดชวงท่เธอจะมีชีวิตอย ู 
ั
ี
ี

ื
ุ
ู
ี
หรืออีกนัยหนึ่งเปนราชินีของไอรแลนดพื้นที่ฝงตะวันตก แลกกับการท่เธอจะจัดการกับศัตรูของอังกฤษโดยปราศจากการขัดขวาง นับเปนการดําเนิน
กลยุทธที่สุดยอดของความฉลาดและเด็ดเดี่ยว Queen Elizabeth ที่ ๑ ตอบตกลง ทําใหเธอ
สามารถดํารงชีวิตในทะเลไดอีกตอไป
Grace O’Malley ไดแสดงบทบาทเปนชาวเรือท่ดีคนหน่ง ไมเพียงเพราะเธอ
ี
ึ
หลงใหลทะเลเทาน้น แตเธอตองการพิสูจนใหโลกรวาเพศหญิงสามารถเปนชาวเรือท่ม ี
ี
ั
ู
ึ
ความสามารถคนหน่งไมแพเพศชาย กระน้นก็ตามประวัติศาสตรไดบันทึกไววาเธอ
ั
ิ
“เปนโจรสลัดหญิงท่ย่งใหญท่สุดคนหน่งของโลก” โดยไมมีขอเท็จจริงอ่นใดท่โตแยงเธอ
ี
ี
ึ
ี
ื
ู
ั
ดานทักษะการแลนใบและการเดินเรือและดีกวาผชายในชวงเวลาน้น เธอมีลูกนองภายใต 
บังคับบัญชาหลายรอยคนและเรือจํานวนมาก
ื
ู
ึ
ช่อ Grace O’Malley ทุกวันน้ยังปรากฏใหเห็นอย เม่อบริษัทสุราบริษัทหน่ง
ี
ื
ใชเปนชื่อยี่หอหนึ่งของวิสกี้ เหลาจีน และรัม
Jeanne de Clisson – นางสิงหที่ดุรายแหงชองแคบอังกฤษ
ั
ี
ึ
ในชวงเวลาท่เกิดสงครามรอยป ซ่งรบกันระหวางอังกฤษกับฝร่งเศส สตรีฝร่งเศส
ั
อารมณราย Jeanne de Clisson อดีตขุนนางหญิงไดนํากองเรือออกทะเลตามลาเรือ
ี
ี
ของพระเจา Philip ท่ ๖ อยางเห้ยมโหด เพ่อเปนการลางแคนใหแกสามีของเธอ เน่องจาก
ื
ื
ู
ี
มีการลือกันวาเขาอยขางอังกฤษ ดวยความดุรายของเธอในท่สุด เธอไดรับการขนานนามวา
ภาพ The meeting of Grace Ní Mháille and Queen Elizabeth I The Lioness of Britany (นางสิงหแหงบิตานี)
https://en.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1inne_N%C3%AD_Mh%C3%A1ille
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
190 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 191
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

Grane O’Malley (Pirate Queen) คร้งหน่งเธอเคยเขาเฝาเผชิญหนากับ Queen Elizabeth ท่ ๑ ท่พระราชวัง
ั
ึ
ี
ี
เปนเวลายาวนานในอดีตกอนท่ผหญิงจะไดไปเปนชาวเรือมืออาชีพ หลายคน Greenwich Palace เธอไมยอมโคงใหแกราชินีอังกฤษ เพราะเธอใหเหตุผลวาเธอก็เปน
ู
ี
ึ
ไดออกสทะเลหลวงในฐานะเปนโจรสลัดสาว ซ่งเปนการขามพนสิทธิของสตรีอันเปนรอยดาง Queen คนหน่งเชนเดียวกัน จากการเจรจาตอรองทําใหอังกฤษยอมปลอยลูกชายของเธอ
ู
ึ
ี
ึ
มานาน ในบรรดาสตรีท่กลาหาญ Grace O’Malley เปนคนหน่งท่ไดรับการยอมรับวาเปน ท้งสองคนกับนองชายดวยอีกคนท่ถูกอังกฤษจับตัวไป โดยแลกกับที่เธอตองเลิกการกระทํา
ี
ี
ั
ึ
ชาวเรือหญิงท่เดนคนหน่งของโลก ประวัติของเธอมีการบันทึกไวนอยมาก แตเพ่งปรากฏ อันเปนโจรสลัดตอบรรดาเรือของอังกฤษ กลาวกันวาราชินีทั้งคูพูดภาษาเดียวกันคือ ภาษาละติน
ิ
ี
แกสายตาโลกประมาณ ค.ศ.๒๐๐๐ เธอเกิดประมาณ ค.ศ.๑๕๓๐ ในประเทศไอรแลนด จึงทําใหการเจรจาตอรองเปนไปคอนขางราบรื่น
ื
ู
ู
ในตระกูลท่มีฐานะดี แตเธอหลงใหลทะเลและชีวิตการตอส เธอไดเคยตอสดวยเคร่องมือ
ี
ี
ั
ิ
ี

ท่เธอมอยเพ่อรักษาอสรภาพของแผนดินของเธอจากอทธพลของอังกฤษ และอาชีพโจรสลด ตอมาภายหลังมีการเปล่ยนแปลงกฎหมายด้งเดิมของอังกฤษ ทําใหเธออย ู 
ั
ี
ู
ื
ิ
ิ
ํ
ไดสรางความร่ารวยใหแกเธอดวย อาศัยประสบการณจากทะเล และการเปนหัวหนาโจรสลัด ภายใตระบบกฎหมายใหม การกระทําอันเปนโจรสลัดของเธอผิดกฎหมาย เธอจึงกลายเปน
ื
ั
ทําใหเธอกลายเปนคนสําคัญในประวัติศาสตรของไอรแลนด เธอเปนหัวหนาโจรสลัด ศัตรูกับอังกฤษอีกคร้ง เม่อเธออายุ ๕๖ ป ถูกอังกฤษจับเกือบจะถูกประหารชีวิต เธอเขียน
ี
ี
ท่กลาหาญ มงม่น จนเธอไดรับการยอมรับวาเปนผปกปองพ้นท่ฝงทะเลตะวันตกของไอรแลนด  จดหมายถึง Queen Elizabeth ท่ ๑ โดยขอความเปนอิสรภาพตลอดชวงท่เธอจะมีชีวิตอย ู 
ั
ี
ี

ื
ุ
ู
ี
หรืออีกนัยหนึ่งเปนราชินีของไอรแลนดพื้นที่ฝงตะวันตก แลกกับการท่เธอจะจัดการกับศัตรูของอังกฤษโดยปราศจากการขัดขวาง นับเปนการดําเนิน
กลยุทธที่สุดยอดของความฉลาดและเด็ดเดี่ยว Queen Elizabeth ที่ ๑ ตอบตกลง ทําใหเธอ
สามารถดํารงชีวิตในทะเลไดอีกตอไป
Grace O’Malley ไดแสดงบทบาทเปนชาวเรือท่ดีคนหน่ง ไมเพียงเพราะเธอ
ี
ึ
หลงใหลทะเลเทาน้น แตเธอตองการพิสูจนใหโลกรวาเพศหญิงสามารถเปนชาวเรือท่ม ี
ี
ั
ู
ึ
ความสามารถคนหน่งไมแพเพศชาย กระน้นก็ตามประวัติศาสตรไดบันทึกไววาเธอ
ั
ิ
“เปนโจรสลัดหญิงท่ย่งใหญท่สุดคนหน่งของโลก” โดยไมมีขอเท็จจริงอ่นใดท่โตแยงเธอ
ี
ี
ึ
ี
ื
ู
ั
ดานทักษะการแลนใบและการเดินเรือและดีกวาผชายในชวงเวลาน้น เธอมีลูกนองภายใต 
บังคับบัญชาหลายรอยคนและเรือจํานวนมาก
ื
ู
ึ
ช่อ Grace O’Malley ทุกวันน้ยังปรากฏใหเห็นอย เม่อบริษัทสุราบริษัทหน่ง
ี
ื
ใชเปนชื่อยี่หอหนึ่งของวิสกี้ เหลาจีน และรัม
Jeanne de Clisson – นางสิงหที่ดุรายแหงชองแคบอังกฤษ
ั
ี
ึ
ในชวงเวลาท่เกิดสงครามรอยป ซ่งรบกันระหวางอังกฤษกับฝร่งเศส สตรีฝร่งเศส
ั
อารมณราย Jeanne de Clisson อดีตขุนนางหญิงไดนํากองเรือออกทะเลตามลาเรือ
ี
ี
ของพระเจา Philip ท่ ๖ อยางเห้ยมโหด เพ่อเปนการลางแคนใหแกสามีของเธอ เน่องจาก
ื
ื
ู
ี
มีการลือกันวาเขาอยขางอังกฤษ ดวยความดุรายของเธอในท่สุด เธอไดรับการขนานนามวา
ภาพ The meeting of Grace Ní Mháille and Queen Elizabeth I The Lioness of Britany (นางสิงหแหงบิตานี)
https://en.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1inne_N%C3%AD_Mh%C3%A1ille
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
190 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 191
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ี
Jeanne พรอมกับลูกเรือของเธอไดสังหารบรรดาลูกเรือของพระเจา Philip ท่ ๖
ี
ิ
ี
่
ั

ื
เกือบหมดท้งลํา เธอเหลือไวชวตเพยงลําละ ๒ - ๓ คน เพอใหไปสงขาวถึงพระเจา Philip ท่ ๖
ี
วากองเรือของพระองคถูกโจมตีจาก The Lioness of Britany ดวยความพยายาม
ี
ํ
่
ั

้
ี
ํ
ู


ของเธอท่จะทาใหชองแคบองกฤษเปนนานนาทเปนอิสระอยางสมบรณ ปราศจากเรอรบ
ื
ั
ของฝร่งเศส เธอจึงไดรวมมือเปนพันธมิตรกับอังกฤษ สะสมเสบียงสําหรับบรรดา
ุ
ิ

ื
ทหารเพอดาเนนกลยทธตอไปภายหนา เธอกระทําการอันเปนโจรสลัดตอไป แมศัตร ู
ํ
่
ู
ี
สาคญของเธอคอ พระเจา Philip ท ๖ สวรรคตไปแลว เธอเปนโจรสลัดอยถึง ๑๓ ป
่
ื

ั
ํ
เม่อแคนไดรับการชําระแลวเธอจึงเลิกเหตุท่เธอเลิกเปนโจรสลัดหาใชเปนเพราะแพ 
ื
ี
จากการยุทธ หรือเจาหนาท่ของฝร่งเศสจับตัวเธอได เธอไดพบรักกับ Sir Walter Brentley
ี
ั
ี
บุคคลท่เปนราชองครักษของพระเจา Edward ท่ ๓ ของอังกฤษ เธอไดแตงงานกับเขา
ี
ั
ั
ในป ค.ศ.๑๓๕๐ แลวต้งรกรากดําเนินชีวิตอยางสงบในฝร่งเศส และเสียชีวิตในเวลาตอมา
โดยไมทราบสาเหตุ
ภาพ Jeanne de Clisson
ที่มา https://www.rejectedprincesses.com/princesses/jeanne-de-clisson
ี
ชีวิตของ Jeanne de Clisson ท่ไดผันแปรเปนโจรสลัด เกิดจากภายหลังท่เธอ
ี
ทราบขาวการเสียชีวิตของสามี เธอขายท่ดิน ทรัพยสมบัติจนมีเงินเพียงพอสรางกองเรือ
ี
ั
ิ
ื
อันมีช่อเสียง คือ The Black Fleet ของเธอ เธอเร่มแกแคนตอบรรดาขุนนางช้นสูง ทหาร
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
192 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ี
Jeanne พรอมกับลูกเรือของเธอไดสังหารบรรดาลูกเรือของพระเจา Philip ท่ ๖ และกษัตริย Philip ที่ ๖ ชื่อเสียงของ Lioness of Britany กระจายไปทั่วยุโรปอยางรวดเร็ว
ั
ี
ี
ี

ื
่
ี
ี
ิ
เกือบหมดท้งลํา เธอเหลือไวชวตเพยงลําละ ๒ - ๓ คน เพอใหไปสงขาวถึงพระเจา Philip ท่ ๖ นักโทษบางคนท่ไดรับการปลอยตัวโดยจงใจจากเธอ ไดเลาถึงความนากลัวเก่ยวกับกองเรือ
ี
วากองเรือของพระองคถูกโจมตีจาก The Lioness of Britany ดวยความพยายาม Black Fleet (ทุกลําตัวเรือทาสีดํา ใบเรือสีแดง) มีการตัดหัวบรรดานักโทษท่ถือวามีคุณคาสูง

ั
ํ
ู
ของเธอท่จะทาใหชองแคบองกฤษเปนนานนาทเปนอิสระอยางสมบรณ ปราศจากเรอรบ ดวยขวานจากมือของเธอเอง กอนที่จะโยนศพลงทะเล
ี

่
ี
้
ื

ํ
ั
ของฝร่งเศส เธอจึงไดรวมมือเปนพันธมิตรกับอังกฤษ สะสมเสบียงสําหรับบรรดา Anne Bonny กับ Mary Read
ทหารเพอดาเนนกลยทธตอไปภายหนา เธอกระทําการอันเปนโจรสลัดตอไป แมศัตร ู

ุ
ํ
่
ื
ิ
ี
ู
ั
่
ี
ํ
ู
ื

สาคญของเธอคอ พระเจา Philip ท ๖ สวรรคตไปแลว เธอเปนโจรสลัดอยถึง ๑๓ ป Anne Bonny เปนชาวไอริช ครอบครัวของเธออพยพไปอยท่อเมริกาต้งแต 
ั
ี
ื
เม่อแคนไดรับการชําระแลวเธอจึงเลิกเหตุท่เธอเลิกเปนโจรสลัดหาใชเปนเพราะแพ  เธอยังเปนเด็ก แมเสียชีวิตหลังจากอพยพมาถึงอเมริกาไดไมนาน อาชีพเดิมของพอ
ี

จากการยุทธ หรือเจาหนาท่ของฝร่งเศสจับตัวเธอได เธอไดพบรักกับ Sir Walter Brentley เปนทนายความ แตตอมาเปล่ยนอาชีพทําธุรกิจการคาขายจนประสบความสําเร็จ Anne
ั
ี
ี
บุคคลท่เปนราชองครักษของพระเจา Edward ท่ ๓ ของอังกฤษ เธอไดแตงงานกับเขา เปนคนอารมณรอน โกรธงาย เมื่ออายุ ๑๓ ป เคยแทงสาวใชคนหนึ่งเสียชีวิต
ี
ึ
ื
ในป ค.ศ.๑๓๕๐ แลวต้งรกรากดําเนินชีวิตอยางสงบในฝร่งเศส และเสียชีวิตในเวลาตอมา อายุ ๑๖ ป เธอแตงงานกับกะลาสีจน ๆ คนหน่ง ช่อ James Bonny
ั
ั
ื
ู
ึ
ี
ี
โดยไมทราบสาเหตุ ในชวง ค.ศ.๑๗๑๔ - ๑๗๑๘ เธอและสามียายไปอยท่ Nassau อันเปนสถานท่ข้นช่อ
ั
ั
ั
ั
สาหรบการหลบภยของบรรดาพวกโจรสลดชาวองกฤษ James Bonny ไดทางานกบ

ํ
ั
ํ
ผูวาการ Rogers ของ Nassau
ภาพ Jeanne de Clisson
ที่มา https://www.rejectedprincesses.com/princesses/jeanne-de-clisson
ี
ชีวิตของ Jeanne de Clisson ท่ไดผันแปรเปนโจรสลัด เกิดจากภายหลังท่เธอ ภาพ Anne Bonny & Mary Read
ี
ี
ทราบขาวการเสียชีวิตของสามี เธอขายท่ดิน ทรัพยสมบัติจนมีเงินเพียงพอสรางกองเรือ ที่มา https://www.veranijveld.com/history/a-pirates-life-for-me-anne-bonny-and-mary-read
ื
อันมีช่อเสียง คือ The Black Fleet ของเธอ เธอเร่มแกแคนตอบรรดาขุนนางช้นสูง ทหาร
ั
ิ
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
192 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 193
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ู

ั
ํ
ั
้
ั
ี
่
ื
่
ื
้
ื
เน่องจากสามีเปนคนข้ขลาดประจวบกับเธอไดพบกับ Calio Jack Rackham Anne และ Mary ไดรับการเลอนโทษประหารออกไป เนองจากทงคกาลงตงครรภ 
ั
ู
ั
ท้งสองตกหลุมรักและมีความสัมพันธกัน จน Anne ต้งครรภ ตอมาผวาการ Rogers จนกวาจะคลอดลูก Marry เสียชีวิตตอมาขณะคลอดลูก
ไดออกกฎหมายนิรโทษกรรมแกบรรดาพวกโจรสลัด ทําให James Bonny วางงาน สวน Anne ถูกเล่อนการลงโทษหลายคร้ง จนเธอหายไปจากคุกอยางลึกลับ
ั
ื
ุ
แตความสัมพันธของ Anne กับ Rackham กลับแนบแนนข้น Rackham เปนหนมสลัด จากหนังสือ “Oxford Dichionary of National Biography” อางวาบิดาของ Anne
ึ
รูปหลอ ฉลาด สวน Anne เปนหญิงสาวพราวเสนห Rackham ขอซื้อตัว Anne จาก James มาลักพาตวเธอออกจากคุก แลวพาไปยง Charles Town และเธอใหกาเนดลกทนน
ํ

ั
่
ั
ี
่
ู
ิ

ั
แต James กลับนําเรื่องนี้ไปบอกผูวาการ Rogers Anne จึงถูกผูวาการ Rogers สั่งใหไปอยู ตอมาเธอแตงงานใหมและมีลูกดวยกันถึง ๑๐ คน เธอเสียชีวิตในวัย ๕๐ ป ในป ค.ศ.๑๗๘๒
ั
ั
ี
กับ James พรอมกับใหลงโทษ James ดวยการเฆ่ยน ในคืนเดียวกันน้นเอง ท้ง Anne Mary Read
และ Rackham หนีไปขึ้นเรือสลุปลําหนึ่ง ที่ Rackham ไดขโมยมากอนหนานั้น แลวทั้งคูไดใช
ิ
ื
ี
่
ั

ชีวิตเปนโจรสลัดดวยกัน ในขณะนั้น Mary Read เปนลูกเรือคนหนึ่งของ Rackham ซึ่งตอมา สลัดสาวชาวองกฤษเปนเพอนสนทกับ Anne Bonny ตามท่ไดกลาวมาแลว
ทั้ง Anne และ Mary Read กลายเปนเพื่อนสนิทกัน Mary มีชื่อเสียงไมแพ Anne และเปนคนขางกายของ Calio Jack (Rackham)
ี
ื
ื
ู
พวกโจรสลัดมีกฎอยหน่งขอท่หามลูกเรือเปนผหญิง Anne จึงปลอมตัวเปนผชาย ตอนเด็กแมของเธอปลอมตัวใหเธอเปนเด็กชาย ใชช่อ Mark แทนช่อของพ่ชาย
ึ
ู
ี
ู
ี
ี
ื
ใชช่อวา Adam เธอมีความเช่ยวชาญดานการใชอาวุธ มีด และดาบ เธอเปนสลัดสาวท่ม ี ท่เสียชีวิตไปแลว สาเหตุเพราะแมไมตองการใหเสียผลประโยชนจากยาของเธอ และยาของเธอ
ี
ความกลาหาญคนหนึ่ง ก็เชื่อมาตลอดวาเธอเปนเพศชาย
ู
Rackham และพวกโจรสลัดไดออกปลนเรือจํานวนมาก จับกุมลูกเรือมาเปน ตอนเปนสาวเธอไดออกทะเลในรางของผชาย แตสุดทายเธอยอมเปดเผยตัว
ึ
ื
ี
ทาสรับใช ท้ง Rackham Anne และ May ประสบความสําเร็จกับอาชีพโจรสลัดอยางมาก เน่องจากตกหลุมรักกับทหารชาวดัชตคนหน่งในระหวางท่เธอเขารวมกับกองเรือของอังกฤษ
ั
ั
ั
ู
ึ
ี
ู
ู
ตอมาในขณะท่อยบนเรือสลุป Revenge ของ Rackham Anne ไมไดแตงตัวเปนผชาย ซ่งเปนพันธมิตรกับฮอลแลนดในเวลาน้น และสุดทายท้งคไดแตงงานกัน โชครายของเธอ
ี
ั
บอยนัก (รวมทั้ง Mary Read ดวย) แตกระนั้นบรรดาลูกเรือตางใหความเคารพตอคนทั้งสอง ท่แตงงานไดไมนานสามีของเธอไดเสียชีวิต เธอจึงกลับไปแตงกายเปนชายอีกคร้ง และไดเขารวม
กับกองทัพเรือของฮอลแลนดกอนท่เธอจะถูกโจรสลัดยึดตัวไป แลวเธอไดรวมเปนสวนหน่ง
ึ
ี
ู
ั
ผวาการ Rogers ตองการตัวคนท้งสาม Anne แมจะเปนคนกลาหาญเกงกาจ ของกองเรือโจรสลัดของ Rackham และไดเจอกับ Anne Bonny
เพียงใด แตเธอไมเคยสั่งการลูกเรือเองเลย
ู
ี
ั
คร้งแรกท่พบกับ Anne เธอแตงกายเปนชาย และไมมีใครรวาแทจริงแลว
ู
ตอมาผวาการของ Jamaica ไดสงกําลังทางเรือออกตามลา Rockham เธอเปนผหญิง แตแลวเธอตองเปดเผยตัวเองจนได เม่อ Anne เกิดชอบเธอเขา และสุดทายแลว
ื
ู
ั
ั
และบรรดาลูกเรือของเขาท้งหมดตามการส่งการของราชวงศอังกฤษ โดยมี Jonathan เธอตองเปดเผยความจริงตอ Anne นอกจากนั้น Anne ยังบอกให Rackham รู และเมื่อเขา
Barner นักลาโจรสลัดเปนหัวหนา เรือ Revenge ของ Rackham ถูกปดลอมโดยที่เขาไมทันตั้ง รูความจริง เขาจึงออกกฎใหมของโจรสลัดวา อนุญาตใหผูหญิงเปนลูกเรือได
ื
ั
ั
ตว บรรดาลูกเรือของเขาสวนใหญเมาสุรา Rackham รวมท้งสองสลัดสาวและลูกเรืออ่น ๆ
ี
ุ
ถูกจับตัวและนําไปยังเกาะ Jamaica ทุกคนถูกตัดสินประหารชีวิตโดยการแขวนคอ ปลายป ค.ศ.๑๗๒๐ โจรสลัดกลมน้จับเชลยไดหลายคน และนํามาใชงาน Mary
Anne ผิดหวังมากเน่องจากในการสรบกันน้น มีเธอ Mary และลูกเรือบางคนเทาน้น ไดตกหลุมรักกับเชลยคนหนึ่ง ซึ่งเขารูวาแทจริงแลว Mary เปนผูหญิง ตอมามีโจรสลัดอีกคน
ั
ื
ั
ู
ู
สวน Rackham หลบไปอยใตดาดฟา Anne กลาวประโยคสุดทายกับ Rackham ทาดวลกับเชลยคนรักของ Mary เธอจึงไดจัดการฆาสลัดคนนั้นเสีย
ั
ี
กอนท่เขาจะถูกประหารวา “ถาหากวันน้นเธอไดตอสูเย่ยงบุรุษก็คงไมตองมาถูกแขวนคอ ในเดือนตุลาคม ค.ศ.๑๗๒๐ กัปตัน Jonathan Barnet นักลาหัวโจรสลัด
ี




ั
ู
ั
ื


ู

ั

ั
้

อยางสุนัข” สามารถจบลกเรอของ Rackham ไดโดยไมทนตงตว Mary ไดเขารวมตอสแตไมสามารถส ู 
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
194 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 195
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

ู
ั

ั
ํ
่
ื
่
้
ื
ั
Anne และ Mary ไดรับการเลอนโทษประหารออกไป เนองจากทงคกาลงตงครรภ 
้
จนกวาจะคลอดลูก Marry เสียชีวิตตอมาขณะคลอดลูก
สวน Anne ถูกเล่อนการลงโทษหลายคร้ง จนเธอหายไปจากคุกอยางลึกลับ
ั
ื
จากหนังสือ “Oxford Dichionary of National Biography” อางวาบิดาของ Anne

ู
่
ั
ุ
ิ

ั
่
ั
ี
ํ
มาลักพาตวเธอออกจากคก แลวพาไปยง Charles Town และเธอใหกาเนดลกทนน
ตอมาเธอแตงงานใหมและมีลูกดวยกันถึง ๑๐ คน เธอเสียชีวิตในวัย ๕๐ ป ในป ค.ศ.๑๗๘๒
Mary Read
ั
ิ
่

สลัดสาวชาวองกฤษเปนเพอนสนทกับ Anne Bonny ตามท่ไดกลาวมาแลว
ี
ื
Mary มีชื่อเสียงไมแพ Anne และเปนคนขางกายของ Calio Jack (Rackham)
ื
ี
ตอนเด็กแมของเธอปลอมตัวใหเธอเปนเด็กชาย ใชช่อ Mark แทนช่อของพ่ชาย
ื
ี
ท่เสียชีวิตไปแลว สาเหตุเพราะแมไมตองการใหเสียผลประโยชนจากยาของเธอ และยาของเธอ
ก็เชื่อมาตลอดวาเธอเปนเพศชาย
ู
ตอนเปนสาวเธอไดออกทะเลในรางของผชาย แตสุดทายเธอยอมเปดเผยตัว
ี
ึ
ื
เน่องจากตกหลุมรักกับทหารชาวดัชตคนหน่งในระหวางท่เธอเขารวมกับกองเรือของอังกฤษ
ั
ซ่งเปนพันธมิตรกับฮอลแลนดในเวลาน้น และสุดทายท้งคไดแตงงานกัน โชครายของเธอ
ู
ั
ึ
ั
ท่แตงงานไดไมนานสามีของเธอไดเสียชีวิต เธอจึงกลับไปแตงกายเปนชายอีกคร้ง และไดเขารวม
ี
กับกองทัพเรือของฮอลแลนดกอนท่เธอจะถูกโจรสลัดยึดตัวไป แลวเธอไดรวมเปนสวนหน่ง
ึ
ี
ของกองเรือโจรสลัดของ Rackham และไดเจอกับ Anne Bonny
ี
ั
ู
คร้งแรกท่พบกับ Anne เธอแตงกายเปนชาย และไมมีใครรวาแทจริงแลว
ื
ู
เธอเปนผหญิง แตแลวเธอตองเปดเผยตัวเองจนได เม่อ Anne เกิดชอบเธอเขา และสุดทายแลว
เธอตองเปดเผยความจริงตอ Anne นอกจากนั้น Anne ยังบอกให Rackham รู และเมื่อเขา
รูความจริง เขาจึงออกกฎใหมของโจรสลัดวา อนุญาตใหผูหญิงเปนลูกเรือได
ปลายป ค.ศ.๑๗๒๐ โจรสลัดกลมน้จับเชลยไดหลายคน และนํามาใชงาน Mary
ุ
ี
ไดตกหลุมรักกับเชลยคนหนึ่ง ซึ่งเขารูวาแทจริงแลว Mary เปนผูหญิง ตอมามีโจรสลัดอีกคน
ทาดวลกับเชลยคนรักของ Mary เธอจึงไดจัดการฆาสลัดคนนั้นเสีย
ในเดือนตุลาคม ค.ศ.๑๗๒๐ กัปตัน Jonathan Barnet นักลาหัวโจรสลัด

ู
ื
สามารถจบลกเรอของ Rackham ไดโดยไมทนตงตว Mary ไดเขารวมตอสแตไมสามารถส ู 
ั
้
ั




ั


ู
ั


¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
195
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

กับทหารอังกฤษได Rackham ยอมจํานวน โดยเขายื่นขอแมวาตองไวชีวิตผูหญิงทั้งสองคนที่ กองเรือธงแดงนาเกรงขามมาก เคยปดลอมทาเรือมาเกา และทําใหอังกฤษ

ุ

ี
่


่

ื

ี
่
ี
ี


้
ื
ํ
กําลังตั้งครรภ ไมเขาไปเกยวของดวย ชอเสยงของกองเรอธงแดงเปนทคกคามตอนานนาในทะเลจนใต 
Rackham และบรรดาลูกเรือถูกนําตัวไปยังลานประหารที่ St.Jaco de la Vega ในป ค.ศ.๑๘๐๗ เจิ้ง อี้ เสียชีวิตจากการรบบริเวณนอกฝงเวียดนาม ฉิง ซี จึงขึ้นเปนหัวหนา
ใน Jamaica ถูกตัดสินประหารในขอหารายแรง คือ ไดกระทําการอันเปนโจรสลัด ผูหญิงทั้งคูรอ โจรสลัดแทน ซึ่งขณะนั้นมีโจรสลัดใตบังคับบัญชาราว ๕๐,๐๐๐ - ๗๐,๐๐๐ คน ฉิง ซี ปกครอง
ี
ี
การลงโทษออกไปชั่วคราวจนกวาจะคลอดลูก ดวยความเขมงวด ของท่ปลนมาไดตองเขาสวนกลางกอนท่จะมีการแจกจายแบงปนกัน
ี
ี
ใครแอบเก็บไวคนเดียวจะถูกลงโทษหนัก เรือท่ปลนไดจะรับสวนแบงรอยละ ๒๐ คนท่โกง
Mary Read เสียชีวิตในคุก แตไมทราบสาเหตุ ไมมีรายละเอียดที่ชัดเจนเกี่ยวกับ จะถูกลงโทษโบย จนถึงข้นประหารชีวิต หากใครหนีทัพและถูกจับไดจะถูกตัดใบหู หากทํา
ั
การเสียชีวิต
ั
การปลนและจับเชลยเปนหญิง ฉิง ซี อนุญาตใหโจรสลัดเก็บเชลยหญิงน้นเปนเมียได
Ching Shih จากโสเภณีสูเจาแหงโจรสลัด หามขมขืนเชลยหญิงหรือทําการทารุณ ทุกอยางตองเปนไปโดยความสมัครใจของเชลย
ื
ฉิง ซี เปนผูนํากองเรือสลัดธงแดง ซ่งเปนกลมโจรสลัดท่นาเกรงขาม มีโจรสลัด ใครฝาฝนจะถูกประหารชีวิต ดวยความเขมงวดและเด็ดขาดของเธอ ทําใหช่อเสียงของ ฉิง ซ ี
ุ
ี
ึ
ู
ั
ี
ในสังกัด กวา ๕๐,๐๐๐ คน เธอเกิดใน ค.ศ.๑๗๗๕ ในมณฑลกวางตุง ภาคตะวันออกเฉียงใต เปนท่กลาวขานไปท่ว เธอมีความกลาหาญและเขมแข็งสามารถตอสกับฝายรัฐบาลจีนได
ของจีน ตอนแรกทํางานเปนโสเภณีอยูในซองกอนที่เธอจะพบกับ Zheng Yi หัวหนาโจรสลัด โดยทางการจีนไมสามารถทําอะไรกองเรือธงแดงได
กลุมธงแดง ใน ค.ศ.๑๘๐๑ และไดแตงงานกัน เธอยื่นเงื่อนไขวาเธอตองเปนหุนสวน ทรัพยสิน ดวยความนาเกรงขามของ ฉง ซ รฐบาลจนตอมาไดรวมกบกองเรอองกฤษ
ิ



ื
ั

ั
ี
ี
ั
ที่ไดจากการปลนตองแบงกันคนละครึ่ง และเธอตองมีอํานาจเทาเทียมกัน เจิ้ง อี้ (Zheng Yi) และกองเรอของดชต เขาปราบปรามกองเรือสลัดธงแดง แตก็พายแพเธอพรอมกบเรือ
ั



ื
ั
ื
ั
ตอบตกลง ตอนแรกน้นกองเรือธงแดงมีเรือราว ๒๐๐ ลํา แตตอมามีโจรสลัดอ่นเขาสมทบ กวา ๖๐ ลํา ถูกเธอยึด ตอมาเธอยอมรับขอเสนอของทางการจีน เธอเลิกอาชีพโจรสลัด
จนทําใหกองเรือธงแดงขยายใหญขึ้น มีเรือราว ๑,๗๐๐ - ๑,๘๐๐ ลํา และไดแตงงานใหมกับอดีตหนมลูกนองท่เคยเปนโจรสลัด ช่อ ฉางฟาว (Chang Pao)
ุ
ี
ื
เธอไดเปดบอนการพนันที่มาเกา และเสียชีวิตในป ค.ศ.๑๘๔๔ ในวัย ๖๙ ป
น่นเปนตัวอยางของผหญิงแกรงท่มีช่อเสียงจากบรรดาหัวหนาโจรสลัดสาว
ั
ี
ื
ู
ตอไปมาดูผูหญิงบางคนที่กลาหาญ เด็ดเดี่ยว แตเปนอีกลักษณะหนึ่งที่แตกตางออกไป
Anna Ivanovna Shohetinina กัปตันหญิงเรือพาณิชยคนแรกของโลก
ี
ั

ั

Anna เปนกะลาสของเรอสนคาโซเวยต และเปนกปตนหญงคนแรกของโลก
ื
ิ

ิ
ี
ิ

ของเรอเดนสมทร เธอเกดเมอ ค.ศ.๑๙๐๘ ใกลเมือง Vladivostok ดานมหาสมุทรแปซฟก
ิ

ื
ุ
ิ
่
ื
ี
ในครอบครัวของพนักงานรถไฟ ในป ค.ศ.๑๙๒๕ เธอเขาเรียนพาณิชยนาวี ท่ Vladivostok
เก่ยวกับการเดินเรือ เม่อจบการศึกษาเธอทํางานในบริษัทขนสงทางเรือเดินทะเล (Shipping
ี
ื
Company) โดยเร่มตนเปนกะลาสีหญิงระดับธรรมดาคนหน่ง ตอมาเม่ออายุได ๒๔ ป 
ื
ึ
ิ
ู
ั

ึ
เธอไดรบใบรับรองการเดินเรือ ซ่งทําใหเธอมีวุฒิเทียบเทานายเรือผชวยกัปตันเรือ
(Second Mate) อีก ๓ ป ตอมา เธอไดเปนกัปตันหญิงเรือพาณิชยคนแรกของโลก
ภาพ Ching Shih Anna ออกเดินทางคร้งแรกในฐานกัปตันเรือในนานน้าสากลดวยเรือ MV Chavycha
ั
ํ
ที่มา https://www.history.com/news/5-notorious-female-pirates
โดยออกจาก Hamburg รอบยุโรป แอฟริกา และเอเชีย ในป ค.ศ.๑๙๓๕
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
196 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 197
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

กับทหารอังกฤษได Rackham ยอมจํานวน โดยเขายื่นขอแมวาตองไวชีวิตผูหญิงทั้งสองคนที่ กองเรือธงแดงนาเกรงขามมาก เคยปดลอมทาเรือมาเกา และทําใหอังกฤษ

่
ี



ํ
้


ี

ุ
่
ื
่

ี
ื
ี
กําลังตั้งครรภ ไมเขาไปเกยวของดวย ชอเสยงของกองเรอธงแดงเปนทคกคามตอนานนาในทะเลจนใต 
Rackham และบรรดาลูกเรือถูกนําตัวไปยังลานประหารที่ St.Jaco de la Vega ในป ค.ศ.๑๘๐๗ เจิ้ง อี้ เสียชีวิตจากการรบบริเวณนอกฝงเวียดนาม ฉิง ซี จึงขึ้นเปนหัวหนา
ใน Jamaica ถูกตัดสินประหารในขอหารายแรง คือ ไดกระทําการอันเปนโจรสลัด ผูหญิงทั้งคูรอ โจรสลัดแทน ซึ่งขณะนั้นมีโจรสลัดใตบังคับบัญชาราว ๕๐,๐๐๐ - ๗๐,๐๐๐ คน ฉิง ซี ปกครอง
ี
ี
การลงโทษออกไปชั่วคราวจนกวาจะคลอดลูก ดวยความเขมงวด ของท่ปลนมาไดตองเขาสวนกลางกอนท่จะมีการแจกจายแบงปนกัน
ี
ี
ใครแอบเก็บไวคนเดียวจะถูกลงโทษหนัก เรือท่ปลนไดจะรับสวนแบงรอยละ ๒๐ คนท่โกง
Mary Read เสียชีวิตในคุก แตไมทราบสาเหตุ ไมมีรายละเอียดที่ชัดเจนเกี่ยวกับ จะถูกลงโทษโบย จนถึงข้นประหารชีวิต หากใครหนีทัพและถูกจับไดจะถูกตัดใบหู หากทํา
ั
การเสียชีวิต
ั
การปลนและจับเชลยเปนหญิง ฉิง ซี อนุญาตใหโจรสลัดเก็บเชลยหญิงน้นเปนเมียได
Ching Shih จากโสเภณีสูเจาแหงโจรสลัด หามขมขืนเชลยหญิงหรือทําการทารุณ ทุกอยางตองเปนไปโดยความสมัครใจของเชลย
ื
ฉิง ซี เปนผูนํากองเรือสลัดธงแดง ซ่งเปนกลมโจรสลัดท่นาเกรงขาม มีโจรสลัด ใครฝาฝนจะถูกประหารชีวิต ดวยความเขมงวดและเด็ดขาดของเธอ ทําใหช่อเสียงของ ฉิง ซ ี
ึ
ุ
ี
ู
ั
ี
ในสังกัด กวา ๕๐,๐๐๐ คน เธอเกิดใน ค.ศ.๑๗๗๕ ในมณฑลกวางตุง ภาคตะวันออกเฉียงใต เปนท่กลาวขานไปท่ว เธอมีความกลาหาญและเขมแข็งสามารถตอสกับฝายรัฐบาลจีนได
ของจีน ตอนแรกทํางานเปนโสเภณีอยูในซองกอนที่เธอจะพบกับ Zheng Yi หัวหนาโจรสลัด โดยทางการจีนไมสามารถทําอะไรกองเรือธงแดงได
กลุมธงแดง ใน ค.ศ.๑๘๐๑ และไดแตงงานกัน เธอยื่นเงื่อนไขวาเธอตองเปนหุนสวน ทรัพยสิน ดวยความนาเกรงขามของ ฉง ซ รฐบาลจนตอมาไดรวมกบกองเรอองกฤษ
ั

ื
ั
ิ

ี

ี
ั

ที่ไดจากการปลนตองแบงกันคนละครึ่ง และเธอตองมีอํานาจเทาเทียมกัน เจิ้ง อี้ (Zheng Yi) และกองเรอของดชต เขาปราบปรามกองเรือสลัดธงแดง แตก็พายแพเธอพรอมกบเรือ



ั

ั
ื
ื
ตอบตกลง ตอนแรกน้นกองเรือธงแดงมีเรือราว ๒๐๐ ลํา แตตอมามีโจรสลัดอ่นเขาสมทบ กวา ๖๐ ลํา ถูกเธอยึด ตอมาเธอยอมรับขอเสนอของทางการจีน เธอเลิกอาชีพโจรสลัด
ั
จนทําใหกองเรือธงแดงขยายใหญขึ้น มีเรือราว ๑,๗๐๐ - ๑,๘๐๐ ลํา และไดแตงงานใหมกับอดีตหนมลูกนองท่เคยเปนโจรสลัด ช่อ ฉางฟาว (Chang Pao)
ื
ี
ุ
เธอไดเปดบอนการพนันที่มาเกา และเสียชีวิตในป ค.ศ.๑๘๔๔ ในวัย ๖๙ ป
น่นเปนตัวอยางของผหญิงแกรงท่มีช่อเสียงจากบรรดาหัวหนาโจรสลัดสาว
ื
ั
ู
ี
ตอไปมาดูผูหญิงบางคนที่กลาหาญ เด็ดเดี่ยว แตเปนอีกลักษณะหนึ่งที่แตกตางออกไป
Anna Ivanovna Shohetinina กัปตันหญิงเรือพาณิชยคนแรกของโลก

ี

ั
Anna เปนกะลาสของเรอสนคาโซเวยต และเปนกปตนหญงคนแรกของโลก
ิ
ั
ิ

ื
ี

ิ

ุ
ิ
ื
ของเรอเดนสมทร เธอเกดเมอ ค.ศ.๑๙๐๘ ใกลเมอง Vladivostok ดานมหาสมุทรแปซฟก
ื
ิ

ื
่
ในครอบครัวของพนักงานรถไฟ ในป ค.ศ.๑๙๒๕ เธอเขาเรียนพาณิชยนาวี ท่ Vladivostok
ี
ี
เก่ยวกับการเดินเรือ เม่อจบการศึกษาเธอทํางานในบริษัทขนสงทางเรือเดินทะเล (Shipping
ื
Company) โดยเร่มตนเปนกะลาสีหญิงระดับธรรมดาคนหน่ง ตอมาเม่ออายุได ๒๔ ป 
ื
ิ
ึ
ึ
เธอไดรบใบรับรองการเดินเรือ ซ่งทําใหเธอมีวุฒิเทียบเทานายเรือผชวยกัปตันเรือ
ั

ู
(Second Mate) อีก ๓ ป ตอมา เธอไดเปนกัปตันหญิงเรือพาณิชยคนแรกของโลก
ภาพ Ching Shih Anna ออกเดินทางคร้งแรกในฐานกัปตันเรือในนานน้าสากลดวยเรือ MV Chavycha
ํ
ั
ที่มา https://www.history.com/news/5-notorious-female-pirates
โดยออกจาก Hamburg รอบยุโรป แอฟริกา และเอเชีย ในป ค.ศ.๑๙๓๕
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
196 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 197
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ

เสนทางการแขงขนไปทางตะวันตก จาก Las Palmas ผาน Lesser Antilles



ั
ิ

ู
ุ
สทะเล Caribbean ผานคลองปานามาออกสแปซฟก ผาน Tahiti และ Fiji มงหนา
ู
ู
ั
ู
ุ
สออสเตรเลีย จากน้นมงสมหาสมุทรอินเดีย ผาน Mauritius และดานใตของแอฟริกา
ี
เธอกลับเขาจอดท่ Las Palmas เม่อ ๒๑ เมษายน ค.ศ.๑๙๗๘ หลังจากไดเดินทาง
ื
รวม ๓๑,๑๖๐ ไมล ใชเวลา ๔๐๑ วัน ระหวางการเดินทางเธอไดรับการตอนรับจาก
ิ
ื
บรรดาเพ่อน ๆ นักแลนใบ และนักขาว หลังจากเสร็จส้นการเดินทางเธอกลับโปแลนด
ใน ๑๘ มิถุนายน ค.ศ.๑๙๗๘
ภาพ Anna Ivanovna Shohetinina
ที่มา https://www.maritimeherald.com/2018/110-years-passed-since-birth-anna-
shchetitina-worlds-fi rst-female-captain-long-voyages/

ู
ี
ในสงครามโลกคร้งท่ ๒ เธอเขารวมสงครามปฏิบัติงานอยในทะเลบอลติก
ั
ึ
เธอเปนกปตันเรือหลายลํา เชน Askhold Basteunchak Belcostcov เปนตน ซ่งเปนเรือ


ั

ั
ของบรษทขนสงทางทะเลของโซเวยต เธอไดรบรางวล Hero of Socialist Labour
ิ
ั

ั
ี
ึ
ึ
ซ่งเปนหน่งในรางวัลสูงสุด ๒ รางวัล ของสหภาพโซเวียต เธอเขียนหนังสือไวเลมหน่งช่อ
ึ
ื
The Seas and Beyond the Seas

Krystyna Chojnowska – Liskiewicz ภาพ Krystyna_Chojnowska-Liskiewicz
ื
ี
Krystyna เกิดท่โปแลนด เม่อ ค.ศ.๑๙๓๗ เธอผานการศึกษาและฝก https://dzieje.pl/rozmaitosci/rocznica-oplyniecia-kuli-ziemskiej-przez-kpt-chojnowska-liskiewicz
ดานวิศวกรรมตอเรือ เธอสนใจทะเล และเร่มแลนใบต้งแตสมัยยังเปนเด็ก ตอมาในป ความสําเร็จของ Krystyna ไดถูกบันทึกใน Guinness Book of World
ั
ิ
ค.ศ.๑๙๖๐ เธอไดใบรับรองประกาศนียบัตรนายเรือ ตอจากน้นอีกหลายปเธอพรอม Records ขณะเดียวกัน รายการแขงขันเรือใบ “First Lady of the Oceans” ไดรับการ
ั
ู
ี
ท่จะเดินตามรอยของ Joshua Slocum ผชายคนแรกท่เดินทางแลนใบรอบโลกโดยลําพัง ยอมรับวาเปนรายการชั้นนําของ The Explorers Club of New York
ี
(Single - handedly) เธอมีความปรารถนาท่จะเขาแขงขันเรือใบในรายการ “Fist Lady
ี
of the Oceans” Naomi James, Ph.D
ี
ี
ี
ื
ํ
การแขงขันรายการสาคัญของเธอไดเรมตน เม่อ ๒๘ กมภาพันธ ค.ศ.๑๙๗๖ Naomi เกิดใน New Zealand ตําบลท่เกิดเปนพ้นท่ท่ไมติดทะเล (LAND
ิ
่

ื
ุ
ี
ํ
ื
ออกจากหมูเกาะ Canary Islands จากอาว Las Pasmas เธอใชเรือยอรชแบบสลุปที่สวยงาม LOCKED) เปนฟารมเล้ยงแกะ กวาเธอจะวายน้าเปนเม่ออายุได ๒๓ ป ตอนแรก
ชื่อ Mazurek ยาว ๙.๑๕ เมตร กวาง ๒.๗ เมตร พื้นที่ของใบเรือ ๓๕ ตารางเมตร เธอประกอบอาชีพเปนชางทําผม ตอมาเธอไดมีโอกาสเดินทางไปยุโรปกับเรือโดยสาร
¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒà ¹ÒÇÔ¡Ò¸Ô»˜µÂÊÒÃ
198 ¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ 199
¤Åѧ»˜ÞÞÒ ¾Ñ²¹Ò¼ÙŒ¹íÒ