36 กลยุทธ์ในสามก๊ก เพื่อการบริหาร และโคลงสี่สุภาพดัดแปลง

กลยทุ ธ์สง่ เสียงบูรพาฝา่ ตปี ระจิม หรอื เซงิ ตงจีซี

(Make a sound in the east, then strike in the west, 声
东击西)

กลยุทธ์นมี ีความหมายว่า ตามคาอธบิ ายของ “คมั ภรี ์อจี งิ
ป่นั ปว่ น” คาว่า “ดจุ จมในปลัก” กค็ อื ตกอยู่ในภาวะที่รวมตัวอยู่ใน
ทเ่ี ดยี วกัน แต่ขยบั ตวั หรอื กระจายแนวออกตอ่ ตมี ิได้ มีอันตรายที่
จะพังพนิ าศไดท้ ุกเวลา ประดจุ ฝูงสัตวท์ ่ขี าดหัวหน้า มมิ ีการบญั ชา
ท่ีถูกต้อง ก็จักต้องพา่ ยแพ้ไม่ช้าก็เร็ว

หรอื อกี ในหนึ่ง ในระหวา่ งสงครามาหรอื การสปั ระยทุ ธ์ใดๆ กด็ ี
เมือ่ การบญั ชาการของข้าศึกสับสนอลหม่าน มอิ าจวนิ จิ ฉัยหรอื
ป้องกนั ไดอ้ ยา่ งถูกต้องทันทว่ งที จนเกดิ เหตอุ ันไมค่ าดฝันขึน พงึ
ฉวยโอกาสท่ขี ้าศึกวุ่นวายไรก้ ารควบคมุ ทาลายเสยี

51

ท่ีว่า “ส่งเสียงบูรพาฝ่าตีประจิม” ยงั หมายถึงกลอุบายทเี่ ห็นอยู่ทาง
ตะวันออกหยกๆ แตก่ ลบั วกไปอยูท่ างตะวนั ตก ส่งเสียงทางนแี ต่
ตีทางโน้น ทาทถี อยแตก่ ลับรกุ ทาทรี กุ แต่กลบั ถอย ลวงลอ่ ข้าศึก
อยา่ งแนบเนียน ทาใหข้ ้าศกึ เกิดความเข้าใจผดิ แลว้ ฉวยโอกาส
เขา้ พชิ ติ เอาชัยแกข่ า้ ศกึ อยา่ งหนงึ่

กลยุทธ์นมี อี ยู่ในตาราพชิ ยั สงครามหลายเล่มดว้ ยกัน เช่น
“ซนุ จือ ว่าดว้ ยภูมิประเทศ” “ยุทธว์ ธิ ีรอ้ ยแปด ว่าดว้ ยสงคราม
เสียง” “ ไหวหนานจื่อ การฝึกยุทธวิธี” เป็นตน้

ในเลม่ หลงั นกี ล่าวว่า “ดังนันมรรควธิ ีแหง่ การใชท้ หาร แสดงให้
เหน็ ว่าอ่อนแตป่ ะทะดว้ ยแข็ง แสดงให้เห็นว่าเปราะแต่ปะทะด้วย
แกรง่ เม่ือจะรวบ พงึ กระจาย เมื่อจักไปประจิม ควรทาทไี ป
บูรพา”

52

หรือ “คมั ภีรท์ ั่วไป วา่ ดว้ ยการศกึ หลายเลขหก” ของตูอ้ ิวก็กล่าวไว้
วา่ “ส่งเสียงว่าตีทางบูรพา แตท่ ีแ่ ท้ตีทางประจมิ ” กลยุทธน์ สี รปุ ว่า
“ที่ว่าสง่ เสยี บูรพาฝ่าตปี ระจมิ กค็ ือโดยภายนอก โดยผิวเผนิ ทา
ใหด้ ูเสมือนหนง่ึ วา่ จะบกุ ทางนีอยา่ งจรงิ จัง แตท่ ีแ่ ทแ้ ลว้ กลบั บกุ อีก
ดา้ นหน่ึง ทาใหข้ ้าศึกหลงผดิ แลว้ พชิ ิตเอาชยั บนความหลงผดิ นัน”

เปน็ กลยทุ ธ์ทีม่ คี วามหมายถึงการโจมตีศตั รู จะต้องเตรยี มการและ
บุกโจมตใี นจุดทศ่ี ัตรูต่างคาดไมถ่ งึ เพือ่ เปน็ การปอ้ งกนั ไม่ให้ศตั รูวาง
แนวการตงั รับได้ถูก โดยหลอกล่อศัตรูให้เกิดการหลงทิศการบุก
โจมตีและนากาลังทหารไปเฝ้าระวังผดิ ตาแหนง่ เปิดโอกาสให้
สามารถเอาชนะไดโ้ ดยงา่ ย

53

ตัวอยา่ งการนาเอากลยุทธ์ส่งเสยี งบูรพาฝ่าตีประจิมไปใช้ไดแ้ ก่

ขงเบ้ง ใช้กลส่งเสียงบูรพาฝ่ าตปี ระจมิ ทะลายค่าย เฮ็กเจยี ว

- จูกัดเหลียง ทห่ี ลอกล่อ เฮก็ เจียว ให้เกิดความสับสนและหลง
ทศิ ในการนากาลังทหารเฝา้ ระวังการบุกเข้าโจมตดี ่านตนั ฉอง
- โจโฉ คดิ สง่ เสยี งบูรพาตีฝ่าประจิม กาเซยี่ ง รู้ทันซ้อนกลโจโฉ
แตกยับ
- สุมาอี ส่งเสียงบูรพาตฝี า่ ประจิม ถูก ขงเบ้ง ใชก้ ลซ้อนกล
เสียหายหนัก

54

[ ] ในแงก่ ารบริหาร

กลยทุ ธ์นี คือ "การสบั ขาหลอก" โดยใหค้ ูแ่ ขง่ คิดว่าเราจะมาไม้นี
แต่ความเปน็ จริง เรากลับพลิกโผ ไปใชว้ ธิ อี น่ื ท่ีค่แู ข่งคาดไม่ถงึ

ภายใตก้ ารทางานจริงของพวกเรา โดยเฉพาะการทางานบริการ
ดา้ นโครงขา่ ย เรามักไมไ่ ด้ใช้กลยุทธน์ ตี ่อคนอน่ื เพราะงานของ
พวกเราและตัวพวกเราเองก็มกั ตรงไปตรงมา อย่างไรก็ดี ควรพงึ
ระวงั คนอน่ื จะมาใช้วธิ ี "สับขาหลอก“ ต่อพวกเราไวบ้ า้ ง
ก็จะดีไม่น้อย

การหลงกลยทุ ธก์ ารขายท่ีแยบยลของ Vendors ที่ให้ "ฟรี"
ในตอนแรก แลว้ ตอนหลงั มคี ่าใชจ้ า่ ยอน่ื ๆ ตามมาเปน็ ระลอก
อย่างนี เขา้ ขา่ ยโดนคนอน่ื "สบั ขาหลอก" ไดห้ รือไม่ กล็ อง
พจิ ารณากนั ดูเองได้

55

หรือการไปทาความรู้จักกบั ผู้รับเหมา เกนิ เหตุ จนไปรับนาใจ
ของเขาเกนิ ความเหมาะสมทรี่ ะบุไว้ใน Code of Conduct
เกิดความเกรงใจ เกิดความนยิ มนาไปสู่ความไวเ้ นอื เชอ่ื ใจ แลว้
ตอนหลงั เขาพูดอะไรกเ็ ช่อื โดยขาดความรอบคอบ ขาดการไต่
ตรองที่ดี แล้วท้ายสดุ พบวา่ มคี วามเสียหายเกดิ ขนึ อยา่ งนีเปน็
"การสับขาหลอก" อย่างแยบยลของคนอื่นตอ่ เราหรอื ไม่
ที่กล่าวมานี ไม่ประสงค์จะให้พวกเรามองโลกในแง่ร้าย เพยี งแต่
ให้ระมดั ระวงั ในการทางาน ดงั โบราณวา่ "กันดีกวา่ แก้
ถ้าแย่แล้วจะแก้ไม่ทัน"

56

การสับขาหลอก ถ้าทาในแงด่ กี อ็ าจจะได้ เช่น บางคนบางทตี ้องถูก
กระตุ้นทางลบไว้บ้าง เขาทางานได้ดีแล้ว เราพอใจ แตเ่ รารู้ว่าเขา
ทาไดด้ ีกว่านอี กี เรากแ็ กลง้ ตาหนิ (โดยพอประมาณไม่มากไม่น้อย
ควบคุมได)้ ใหเ้ ขาหลงทางวา่ เรายังไมพ่ อใจ เขากจ็ ะเกิดมุมานะ
ทาดีกวา่ เดมิ โดยคิดวา่ เขายังทาได้ไมด่ ี พอถึงจุดหนึ่ง ถา้ เขาทาไดด้ ี
จนถึงทีส่ ดุ ของเขาแล้วในขณะนนั เราต้องหยุดการตาหนิและชมเชย
กลบั ทศิ กนั ไปเลย เขากค็ งดีใจวา่ ใจทจ่ี ริงเราชน่ื ชมเขาในท้ายสุด

เร่อื งของการกระตุ้นแบบนตี ้องแยบยล เอาใจใส่ ระมัดระวัง ไมใ่ ช่
ทุกคนจะสามารถนาไปทาไดอ้ ย่างประสบผลสาเร็จทกุ คนไป และ
ถงึ แม้มีความรูค้ วามสามารถและเคยทาไดม้ ากอ่ น แต่อยา่ งไรก็ตาม
ในการทาแต่ละครงั ตอ่ ไปก็ตอ้ งพจิ ารณากนั ใหม่ โดยต้องเลอื กทา
สาหรบั บางคน บางเวลา และบางเร่ือง เทา่ นนั

เรามาดูโคลงสาหรบั กลยทุ ธ์นีกันครับ

57

[ ] โคลงส่สี ุภาพดดั แปลง
สง่ เสียงบูรพาตีฝา่ ประจมิ

ส่งเสยี ง ดงั กึกกอ้ ง ทางทศิ
บูรพา หลงผดิ หลอกด้วย
ตฝี ่า บกุ ประชดิ ลวงลอ่
ประจมิ จงึ มอดมว้ ย ดบั สิน ตามกล

กลสับขาหลอก

กล ยุทธ์ลวงเลน่ ชนั เชงิ กล
สบั หลอกโกลาหล ยิ่งแท้
ขา สลบั ยามยล หลงเหลี่ยม
หลอก ลอ่ หมดทางแก้ พ่ายแพ้ หลงกล

พิรุณกลางราตรี
๒๓ เมษายน ๒๕๖๔

58

กลยทุ ธท์ ่ี ๗ : มีในไม่มี

36 กลยุทธในสามกก๊ เพือ่ การบรหิ าร
และโคลงส่สี ภุ าพดดั แปลง

 กลยุทธ์เผชิญศึก (Enemy Dealing Stratagems)

59

กลยุทธม์ ใี นไมม่ ี หรือ อู๋จงเซงิ โหยว่

(Create something from nothing, 无中生有)

กลยุทธ์นีมีความหมายวา่ ให้ใช้ภาพลวงล่อหลอกขา้ ศึก แต่มใิ ช่จะ
ล่อลวงจนถึงท่สี ุด หากแต่เพือ่ แปรเปลี่ยนจากลวงเป็นจรงิ ทาให้
ขา้ ศึกเกดิ ความหลงผดิ ทว่ี ่า
“ลวง” ก็คอื “หลอกลวง” ท่วี า่ “มดื ” ก็คอื “เท็จ” จากมดื น้อยไปถึง
มืดมาก จากมืดมากแปรเปลยี่ นเป็นสวา่ งแจ้ง กค็ ือใช้ภาพลวง
ปกปิดภาพจริง ผันจากเทจ็ ลวงใหก้ ลายเปน็ แท้จริงแท้

เป็นเรื่องในการศึกเท็จลวงและแทจ้ ริงแทส้ ลับกนั เป็นฟันปลา ใน
จรงิ มีเท็จ ในเท็จมีจริง “มใี นไมม่ ี” หมายถึงกลอุบายซ่ึง “จรงิ ใน
เทจ็ ” ท่ีใช้ภาพลวงลอ่ หลอกข้าศึก ใหเ้ กดิ ความหลงผดิ อย่างหนงึ่

60

กลยุทธ์นมี ีอยู่ใจตาราพชิ ยั สงครามชอ่ื
“อุ้ยเหลียวจือ อานาจศกึ ” ซึง่ กล่าวว่า
“อานาจศกึ อยูท่ ว่ี ิถอี ันทาได้ ผู้มีจักไม่มี ผูไ้ มม่ จี ักมี”
ในบทท่ี 34 ของ “ คัมภีร์เหล่าจื่อเลม่ หลัง ” ก็กล่าวไวว้ า่
“สรรพสิง่ ใต้หลา้ เกิดจากมี บางก็เกิดจากไมม่ ี”
กลยทุ ธน์ ีสรปุ ว่า “เม่ือจักสัน่ คลอนจิตใจของขา้ ศึก มิควรวู่วาม
ควรใช้ยทุ ธวธิ ีจริงเท็จเทจ็ จรงิ กลับลวงกนั ไป ทาใหข้ ้าศกึ เกิด
ความสับสนวนุ่ วาย พึงจบั จดุ ออ่ นของข้าศึก ยนื หยดั จนถึงวาระท่ี
สาคัญที่สุด ครนั แลว้ กร็ กุ โจมตีอยา่ งถงึ แกช่ วี ิต"

61

ตวั อย่างการทาเอากลยทุ ธม์ ีในไมม่ ีไปใช้ได้แก่

โจโฉ ใช้กลยทุ ธ์มใี นไม่มตี ่อกรกบั ลโิ ป้

- โจโฉ ใช้กลยทุ ธ์มใี นไมม่ ีต่อกรกับ ลิโป้
- จวิ ยี่ คิดลองใจ ขงเบ้ง กลบั ถูกย่ัวยุใหร้ ว่ มรบ
- โจโฉ ใช้อบุ ายหลอกทหาร อองเฮา หัวขาดเพราะความซอื่

62

[ ] ในแงบ่ ริหาร

คอื การทาใหศ้ ตั รูหรอื คแู่ ขง่ ตายใจ ว่าวธิ ีการตนื ๆ แบบนเี ราไมท่ า
แน่ แตพ่ อถึงเวลากใ็ ช้วิธกี ารงา่ ยๆ ท่ีถูกมองขา้ มนีแหละ มาใชใ้ น
การเอาชนะ

ลองนกึ ดูเถิดวา่ คูแ่ ขง่ จะเจบ็ ใจขนาดไหน ถา้ พา่ ยแพ้ต่อเราดว้ ยกล
ยทุ ธ์แบบนี
ท่ีสาคัญท่ีสุดคอื ใช้วิธกี ารงา่ ยๆ แต่ถ้าได้ผล ถอื ว่า "สดุ ยอด"
สโุ ค่ย!!! เปน็ ย่งิ นัก เรียกว่า มีประสทิ ธิภาพสูง เพราะ ลงทนุ
น้อย ได้กาไรมาก

ตัวอยา่ งท่เี ห็นเป็นรูปธรรม จะมบี ้างไหมหนอ ผู้อ่านกค็ งคิดแบบนี
ในใจ ไม่มตี ัวอย่างประกอบ มนั ก็ไมไ่ ดอ้ รรถรส

63

ตวั อยา่ งกพ็ อมี ขอยกนยิ ายจนี พอเปน็ นาจิมกอ่ น เรอื่ งชอลว่ิ
เฮยี ง ตอน กวนอมิ หนิ คูป่ รับของชอลิว่ เฮยี งคนหน่ึง มีช่อื ว่า
หลวงจีน "บฮ่ วย" ซงึ่ เปน็ ลูกชายลบั ของ กวนอิมหิน ที่เกดิ จาก
พอ่ ญปี่ นุ่ ถูกนาไปฝากเลยี งไวท้ วี่ ดั เส้าหลิน ไดร้ ับการถ่ายทอด
วิทยายทุ ธข์ องเส้าหลินทังหมดอย่างแตกฉาน เรยี กวา่ โดดเดน่ ลา
เลิศเหนอื ศิษย์คนอน่ื ๆ ไดใ้ ช้สารพัดวิชาของเสา้ หลนิ ต่อสูก้ ับชอ
กบั ลว่ิ เฮยี ง แต่สูไ้ มไ่ ด้ทังๆ ทีช่ อลิว่ เฮยี ง ใช้วิชาพนื ๆ ทีน่ ักบู๊
ท่ัวไปในตลาดร้านถิ่นใช้ จะมที ี่แตกตา่ งคือ ชอลิว่ เฮียง ใชว้ ชิ า
พืนๆ เหลา่ นนั ดว้ ยความเรว็ เป็น 3 เทา่ ของนกั บู๊ทว่ั ไป
เรยี กว่า ใช้วิชาตนื ๆ ท่ีคาดไม่ถึง ไปตอ่ กรกับสดุ ยอดวิทยายทุ ธ์
ของเส้าหลินได้ ก็ต้องปรบมอื ดงั ๆ ใหก้ บั จินตนาการของโกวเลง้
ผูป้ ระพนั ธ์

64

ในการทางาน เรามกั พบเห็น หลกั การท่ชี วนเช่อื ว่าจะทาให้
ประสบความสาเรจ็ มากมาย มีหนังสอื How to... ทว่ั บา้ นทว่ั
เมือง ลาลึกพิสดารยิ่งนัก มีหลายคนลงทุนหาซอื มาอา่ น ไดผ้ ล
หรอื ไม่ก็ไมม่ ีการสารวจเป็นเร่อื งเปน็ ราว
แตห่ ลกั การทเ่ี ปน็ เร่ืองง่าย ใช้มาสองพันหา้ รอ้ ยปี อย่างได้ผล
เป็นคณุ ธรรมทน่ี าไปสู่ความสาเรจ็ ตามที่มุ่งหวงั ซึง่ กค็ ือ อิทธิ
บาท ๔ ขององค์สมเดจ็ พระสัมมาสัมพทุ ธเจ้า ทีท่ รงใหไ้ ว้เป็น
สมบัตอิ ันลาคา่ แก่พทุ ธบริษัทและแกโ่ ลก กลับไมไ่ ดถ้ ูกนามาใช้
แบบจริงจงั อย่างนา่ เสียดาย

ฉันทะ : ความพอใจ รักชอบในกิจทีท่ า
วริ ยิ ะ : ความเพียร ในกจิ ท่ที า
จติ ตะ : ความคิดสนใจ ฝกั ใฝใ่ นงานทท่ี า
วมิ งั สา : ความไตร่ตรอง หาเหตุผล

วดั ผล แก้ไข ปรับปรงุ งานที่ทา

65

ลองเอาหลกั การนี ทีค่ ูแ่ ข่งของเราหลายคน อาจเหน็ วา่ เปน็
หลกั การพนื ๆ ไปตอ่ กรดูกับคู่แข่งเหล่านันดู รบั รอง ถา้ เราเข้าใจ
และเข้าถึงอิทธิบาท ๔ อยา่ งลกึ ซึง นาไปใช้แข่งขนั ในการทางาน
กับคูแ่ ขง่ บ่อยๆ จนเรากิดความชานาญ ใชไ้ ดอ้ ยา่ งไม่ตดิ ขดั
ใช้ไดอ้ ย่างรวดเรว็ ดงั ชอลว่ิ เฮียงใชว้ ชิ าตลาดรา้ นถน่ิ ด้วยความเร็ว
เปน็ 3 เทา่ ของคนทว่ั ๆ ไป
เราก็ยอ่ มมโี อกาสชนะสูงมากเช่นกนั !!!
มาชมโคลงสาหรบั กลยุทธน์ ีกนั ครับ

66

[ ] โคลงส่สี ุภาพดัดแปลง

มใี นไม่มี

มี จริงบา้ งเทจ็ บา้ ง ตามกล
ใน อบุ ายแยบยล ลึกลา
ไม่ มีอาจบดั ดล มอี ยู่
มี อาจไมม่ ีซา ซับซอ้ น ซ่อนกล

จรงิ ในเท็จ เท็จในจริง

จริง อยู่ในเทจ็ ดว้ ย แยบคาย
ในเท็จ แฝงจริงหมาย ยอกยอ้ น
เทจ็ กลับซ่อนจรงิ หลาย ปมผูก
ในจรงิ แฝงเทจ็ ซ้อน ลกึ ลา อาพราง

67

อทิ ธิบาท ๔ รกั ชอบ
จิตสู้
ฉนั ทะ ทากจิ ด้วย คลุมตอ่ งานเฮย
วริ ิยะ เพียรกอปร ชดั แจง้ เหตุผล
จิตตะ ใสใ่ จครอบ
วิมังสา ตรองรู้

พิรุณกลางราตรี
๒๓ มษายน ๒๕๖๔

68

กลยุทธท์ ่ี ๘ : ลอบตีเฉินชาง

๓๖ กลยุทธในสามกก๊ เพอื่ การบริหาร
และโคลงส่สี ุภาพดัดแปลง

 กลยทุ ธ์เผชิญศกึ (Enemy Dealing Stratagems)

69

กลยทุ ธล์ อบตีเฉินชาง หรือ อันตูเ้ ฉนิ ชาง

(Openly repair the galery roads, but sneak through the
passage of Chencang, 暗渡陈仓)

กลยทุ ธน์ มี ีความหมายวา่ ในการศกึ ใช้โอกาสทีฝ่ ่ายข้าศกึ
ตัดสนิ ใจจะรกั ษาพนื ท่ี แสรง้ ทาเปน็ จะโจมตดี ้านหน้า แต่เข้าจู่
โจมในพนื ท่ีท่ีขา้ ศึกไมส่ นใจอยา่ งมิไดค้ าดคดิ ใน “คมั ภีรอ์ ีจิง
ประโยชน์” เรียกว่า “เข้าจูโ่ จมดุจพายุ” ซงึ่ ก็คือกลวิธวี กวนลอบ
เข้าจู่โจมอยา่ งเป็นฝ่ายกระทา เขา้ ตขี ้าศกึ โดยมิได้ระวังตวั
เอาชนะอยา่ งมหศั จรรยอ์ ยา่ งหนึ่ง

กลยทุ ธน์ ีสรปุ วา่ “เมือ่ คูศ่ กึ ทงั 2 ฝ่ายตงั ประจัญหน้ากัน จงใจ
สร้างเป้าหมายให้ฝา่ ยตรงข้ามเพ่งเลง็ รอจนเมอื่ ฝ่ายตราขา้ มวาง
กาลงั ใหญป่ ้องกนั ไว้ ณ ทนี่ ันแล้ว จึงรุกรบโจมตเี อาเปา้ หมาย
อน่ื ซง่ึ กค็ ือการใช้จุดออ่ นแหง่ ภาวะจติ มนษุ ย์ โจมตีในจุดที่ฝ่าย
ตรงข้ามมิได้คาดคดิ มาก่อนแล้วมไิ ด้ระมดั ระวงั ตัว จงึ ได้มาซง่ึ ชัย
ชนะในการรุกรบ”

70

ตวั อยา่ งการนาเอากลยุทธล์ อบตเี ฉินชางไปใช้ได้แก่

ตนั ฮก ใช้กลยทุ ธ์ลอบตเี ฉินชาง ชิงเมืองห้วนเสีย

- ตันฮก ทใ่ี ห้ กวนอู คมุ ทหารลอบเขา้ บกุ ยดึ หว้ นเสยี ทาให้
โจหยิน ที่พ่ายแพต้ ้องหนกี ลับฮูโต๋
- จงโฮย ไม่ซ่อมทางเดินริมเขา เตงงาย เส่ยี งตายเข้าเสฉวน
- ขงเบง้ ไปเซ่นศพจวิ ยี่ ท่แี ท้เพอ่ื หา บงั ทอง

71

[ ] ในแง่บรหิ าร

ทุกคนมีจดุ ออ่ นอยา่ ไปต่อกรในส่ิงท่เี ขารู้ดี และ เป็นจุดแขง็ ของ
เขา เพราะจะมีแต่แพ้กับแพ้ แต่ให้มองหา "จุดอ่อน" หรือ
"จุดตาย" ใหเ้ จอ แลว้ มงุ่ โจมตีจดุ นันอย่างตอ่ เน่อื ง ไม่นานก็จะ
ประสบชัยชนะ

เร่ืองนเี ห็นได้ชดั เจนมาก ในการแข่งขนั ฟุตบอล ลองดูลกี ท่ีคน
ไทยนยิ มกันมากที่สดุ คอื พรเี มยี ร์ ลีก ขององั กฤษ สองทมี
แข่งขันกนั ถา้ อีกทมี หนึ่งมจี ุดอ่อน เชน่ จดุ ออ่ นอยูท่ ่ี ตวั กอง
หลงั รมิ เสน้ ซ้าย เราจะเหน็ เลยวา่ อีกทีมจะม่งุ เข้าจู่โจมทาง
ดา้ นซา้ ยเปน็ ระลอก ยง่ิ ถา้ ทมี จูโ่ จมมปี กี ขวาทจ่ี ดั จา้ น กจ็ ะใชจ้ ดุ
แข็งของตนเองไปขยจี ดุ ออ่ นฝ่ายตรงข้าม ถา้ เปน็ อย่างนีละก็
จุดอ่อนของอกี ฝา่ ยจะเป็นจดุ ตายเลย ในไมน่ านจะมีประตูเกดิ ขนึ
ถ้าไม่รบี แกไ้ ข ฝา่ ยทม่ี จี ุดออ่ นจะเสยี หายจนถงึ กบั พ่ายแพ้ใน
เกมส์นนั เลย

72

ในการทางานล่ะ เราทราบหรือไม่ว่าเราและทีมเรามีจุดอ่อน
ตรงไหน ทจี่ ะกอ่ ให้เป็นจุดตาย และทาความเสียหายใหเ้ ราได้
ถา้ ไม่ปอั งกนั และแกไ้ ข

ทีเ่ รยี กว่า จุดอ่อน ของเรา ก็คือ จดุ ที่ฝ่ายตรงขา้ มทาได้
เหนอื กว่าเรา ตอ่ ใหเ้ ราคิดว่า ไมใ่ ช่จดุ อ่อน เราทาไดต้ าม
มาตรฐานแล้ว แตถ่ ้าคูแ่ ขง่ ทาได้ดีกว่า ก็ยงั ถอื ว่าเปน็ จุดอ่อน อยู่
น่ันเอง เพยี งแตย่ ังไม่ใช่จดุ ตาย

จุดตายคือ จุดที่ส่งผลกระทบกบั ผลหรอื เป้าหมายอย่างอย่างแรง
ถ้าเราไมแ่ กไ้ ข จะทาให้เสยี หายหนัก เกินกวา่ จะฟืน้ ตวั และ
นาไปสูค่ วามพา่ ยแพ้อยา่ งหมดรูป

สว่ นจุดแขง็ ของเราคอื จดุ ท่เี ราเหนอื กวา่ คูแ่ ข่ง ไมใ่ ชค่ ดิ เอาเอง
แตเ่ ปน็ มุมมองตามผลงาน มีข้อมูลสถติ ิรองรบั เป็นทย่ี อมรับ
โดยเฉพาะเปน็ ทย่ี อมรับในมมุ มองของลูกค้า ว่าส่ิงนนั คอื จุดแขง็
ของเรา

73

เจอคูแ่ ข่งมจี ุดแขง็ เช่นในงาน Estate Management เรา
พบว่า คู่แขง่ ของเรารายหนง่ึ มคี วามชา่ ชองกวา่ เราในเร่ือง การ
ป้องกันและรบั มือกบั การประทว้ งเสาสอื่ สัญญาณ โดยคู่แขง่ มี
หนว่ ยงานเฉพาะในการเข้าหาชมุ ชน เพื่อสรา้ งสายสมั พนั ธ์ทีด่ ี
ระหวา่ งชุมชนกับบริษัทฯ โดยมกี ารให้ข้อมูลทถ่ี ูกตอ้ งแกช่ ุมชน
เพ่ือปอ้ งกนั การประทว้ งการตดิ ตังหรอื การคงอยู่ของสถานีฐานใน
ชุมชน ปญั หาการประท้วงนี มีมากขนึ ทกุ ปี

ท่เี ราควรทาคือ เราต้องใชก้ ลยุทธ์ เปน็ พนั ธมติ ร กับคูแ่ ข่งราย
นี ไมใ่ ช่เราจะต้องไปแขง่ ทาใหเ้ หนอื กว่าเขา เราต้องอาศยั และ
เลียนแบบ การขอข้อมูล การแบง่ ปนั ขอ้ มูลระหว่างกัน และยอม
รว่ มมือในบางกรณี จึงจะเปน็ หนทางท่ถี ูกต้อง

74

กลยทุ ธ์ คอื ถ้าเก่งกวา่ ก็เอาเปน็ พวก ถา้ อ่อนกวา่ จะรบก็รบ
จะทาใหเ้ ราไดเ้ ปรียบในระยะยาว
เรื่องจุดแขง็ และจดุ อ่อนนี มตี วั อยา่ งมากมายในชีวติ ประจาวนั
หรอื ในชีวติ การทางาน และก็ง่ายตอ่ การเขา้ ใจ ในการตอ่ สู้
ระหว่างเรากับค่แู ข่ง เราชนะก็เพราะเราเขม้ แข็งกวา่ เราแพ้ก็
เพราะเราออ่ นแอกว่า
อย่างไรกต็ าม การท่เี ราจะบอกว่าเราเหนอื กว่านัน ไมใ่ ชค่ ดิ เอา
เอง ตอ้ งรู้เขารู้เรา ว่าเราเหนือกว่าในจดุ นนั จรงิ ๆ
เรามาดูโคลงสส่ี ุภาพกันครบั

75

[ ] โคลงสี่สุภาพดดั แปลง

ลอบตีเฉินชาง

ลอบ ตีจับบ่ได้ แมเ้ งา
ตี ล่อหลอกคาดเดา ยากรู้
เฉิน ชาง ถูกทาเขลา โดนหลอก
ชาง บ่เตรียมตวั สู้ พ่ายแพ้ เสียเมอื ง

หลกี เลี่ยงจดุ แข็ง โจมตีจดุ ออ่ น

หลีกเล่ียง รบดว้ ยหาก เขามี
จดุ แขง็ ดุจคีรี แกร่งกล้า
โจมตี ดุจอสั นี กระหนา่
จดุ อ่อน มเิ นิน่ ช้า จักควา้ เอาชยั

พริ ุณกลางราตรี 76
๒๔ เมษายน ๒๕๖๔

กลยุทธท์ ี่ ๙ : ดูไฟชายฝ่งั

๓๖ กลยุทธในสามก๊ก เพอ่ื การบรหิ าร
และโคลงสี่สุภาพดัดแปลง

 กลยทุ ธ์เผชญิ ศกึ (Enemy Dealing Stratagems)

77

กลยุทธด์ ูไฟชายฝั่ง หรอื เก๋ออันกวนหวอ่

(Watch the fires burning across the river, 隔岸观火)

กลยทุ ธ์ นีมีความหมายว่า เม่ือประสบกบั ภาวะทข่ี า้ ศึก
แตกแยกวุ่นวายปน่ั ปว่ นอย่างหนัก พงึ รอให้เกิดการ
เปล่ียนแปลงอย่างสงบ หากขา้ ศึกใช้ความป่าเถื่อนแก่กัน ต่างพิ
พากเขน่ ฆา่ กัน แนวโน้มกจ็ กั พาไปสู่ความวนิ าศเอง ในเวลา
เยยี่ งนจี าตอ้ งปฏิบตั ิให้คลอ้ ยตามการเปลยี่ นแปลงของสภาพ
ข้าศกึ ตระเตรยี มไวก้ อ่ นล่วงหนา้ เพ่อื ดาเนนิ การใหส้ อดคล้อง
กบั สภาพการณ์ชิงมาซึ่งชัยชนะโดยใช้การเปล่ียนแปลงอยา่ ง
ฉับพลันของทางฝา่ ยขา้ ศกึ ให้เป็นประโยชน์

นคี อื ความหมายของคาว่า “คล้อยเพอื่ เคลื่อนตาม คลอ้ ยตาม
จงึ เคลื่อน”
ใน “คัมภีรอ์ ีจิงวา่ ดว้ ยสงบ” ซึ่งกค็ ือกลอุบายท่ียดึ ถือการแปรผนั
ของขา้ ศกึ เปลย่ี นแปลงตามสภาพ เพ่อื เอาประโยชน์อยา่ งหนง่ึ

78

กลยทุ ธน์ ีเดิมมาจากตาราพชิ ยั สงคราม
“ซนุ จือ่ วา่ ด้วยการศึก” ที่ว่า “ใชค้ วามสงบรอความปน่ั ปว่ น ใช้
ความเงยี บรอความว่นุ วาย” ใน “บันทกึ ประวตั ิศาสตร์ ประวตั ิ
จางอี๋” ก็ไดบ้ นั ทึกเรือ่ งของเปย้ี นจวงจอื่ ว่า “นงั่ ภูดูเส่อื กดั กนั ” “ได้
เสอื 2 ตวั เพียงดาเนินการครังเดียว” ซ่ึงกค็ ล้ายคลึงกบั กลยทุ ธ์นี

กลยทุ ธน์ ีสรุปได้ว่า “เมอื่ ขา้ ศึกเกิดความปน่ั ปว่ นภายใน ให้รอดู
การเปล่ยี นแปลงโดยสงบ ใหข้ า้ ศกึ เกดิ ความป่นั ป่วน ก้าวไปสู่
ความพนิ าศเอง ทีว่ า่ “ไฟ” ในกลยทุ ธ์นี ก็หมายถงึ การ
บาดหมางภายในฝ่ายขา้ ศกึ เช่นเกิดมคี นทรยศหรือไส้ศกึ หรอื
ความป่นั ปว่ น ในชว่ งเวลานเี อง การคอยสังเกตการณ์อยู่ด้วย
ความสงบ แล้วค่อยตกั ตวงเอาในภายหลังจงึ เปน็ กลยทุ ธท์ ี่ดที ่ีสุด”

79

ตวั อยา่ งการนาเอากลยุทธ์ดูไฟชายฝัง่ ไปใชไ้ ด้

กยุ แก ดูไฟชายฝ่ังเขา้ ตีกิจ๋ิว

- กุยแก ให้แผนพชิ ิตเลยี วตั๋งก่อนตาย
- โจโฉ น่ังบนภูดูเสอื กัดกนั
- โจโฉ ตีเสมอเหียนเต้ เล่าป่ี ดูไฟชายฝ่ัง

80

[ ] ในแงบ่ ริหาร

ถ้าองคก์ รมพี นกั งานกลุ่มหน่งึ ท่ีมกั จะสร้างปญั หาขึนมาเป็นระยะๆ
หากบงั เอิญหัวหนา้ กลมุ่ ถงึ วาระเกษียณอายุ กต็ อ้ งมีการ
ปรับเปล่ียนผู้นา กถ็ ือเป็นจังหวะพอดีในการดงึ มวลชน

เนือหาขา้ งบน มาทาความเข้าใจกันใหด้ ีเถิด จะช่วยแกป้ ัญหาบาง
ประการในการจัดการเรอื่ ง "คน" ได้ ถ้าเราอยู่ในฐานะผู้นากลุม่
มีการกระด้างกระเดอ่ื งของกลมุ่ คนเกดิ ขึน และเราไมส่ ามารถ
จดั การแบบรุนแรงได้ เราควรนึกถึงกลยทุ ธ์ ดูไฟชายฝัง่ นี

กลยทุ ธ์นี แนะนาใหเ้ ราอดทนและรอจังหวะในการเข้าจดั การ เปน็
กลยุทธห์ นึง่ ที่ดีมาก และจะชว่ ยแก้ปญั หาไดอ้ ย่างแยบยล ไมต่ ้อง
ลงแรงมากมาย คือรอใหส้ ถานการณม์ นั เออื เป็นประโยชน์แก่เรา

81

ปัญหาหนง่ึ ท่ี Classic มาก มาทุกปี คือปัญหาตอน
ประเมินผลงานประจาปขี องพนักงานในสงั กดั ซึ่งหัวหน้างาน
เกือบทุกคนล้วนแต่ปวดเศียรเวยี นเกล้า

แน่นอน ตอ้ งมาจากพนกั งานที่ถูกประเมินผลงานไมไ่ ดผ้ ลตามที่
ตนเองมุ่งหวัง อ่านใหด้ ีครับ ไมไ่ ดเ้ กรดตามที่ตนมุง่ หวงั ไม่ใช่
เกรดไม่ดีนะครับ

ผูท้ ่ีไดเ้ กรดตา่ มากๆ คือเกรดไมด่ ี จนอาจจะส่งผลไม่ได้รับการ
เพ่มิ เงินเดอื น หรือได้รบั เงิน Bonus อันนีเขา้ ใจได้วา่ เขาย่อม
ไม่พอใจเปน็ ธรรมดา แต่หวั หน้าผู้ประเมนิ มกั มเี หตุผล และมี
หลักฐานยืนยนั และรบั มอื ได้

ผูท้ ีไ่ ด้เกรดไมด่ ี แตถ่ า้ เขาคนนันยอมรบั ก็ไม่มีปัญหาอะไร ที่
รบั มือยากคือ ผู้ที่ไม่พอใจแม้เกรดทไี่ ด้ถอื วา่ ดีมากแลว้
ประสบการณท์ ่ีผูเ้ ขียนเคยพบคือ เคยมีผูท้ ีไ่ ม่พอใจทตี่ นเองได้
A- ลองคดิ ดูละกนั

82

และถ้าคนๆ นัน เปน็ หวั โจกในชมรมคนผิดหวังดว้ ยแล้ว รับมอื
ยากขึนไปอกี และเปน็ เรื่องจริงท่ีวา่ สมาชกิ กลุม่ นมี กั จะเกรดไม่
ค่อยดี กเ็ พราะเกรดไม่ดีจึงรวมตัวกนั หลงั จากรวมตวั กนั แล้ว ก็
ส่งผลให้เกรดไมด่ แี บบ "ย่ังยนื " เป็นวงจรชวี ติ เลย

ทจี่ รงิ มันเป็นวงจรท่เี กิดขึนซาซากจากสายสัมพันธท์ เี่ ปราะบาง
จริงๆ แลว้ คนกลมุ่ นไี มไ่ ด้รักกันจริงๆ ถ้าเราสงั เกตุดูดีๆ กจ็ ะ
เห็นรอยรา้ วบางประการเกดิ ขึน ในบางเหตุการณ์ เมือ่ เกิด
เหตกุ ารณเ์ ช่นนนั ใช้กลยุทธ์ "ดูไฟชายฝง่ั " ไปใช้ คอื ดึง
มวลชน ดึงคนทเี่ ราพอจะปลูกฝังส่งิ ท่ีดี ส่ิงทีถ่ ูกต้องไดอ้ อกมาจาก
กลมุ่ ทาใหก้ ลุม่ ออ่ นแอลงและสลายตวั ไป

แต่บางทีการท่ีจะรอให้หัวโจกเกษียณอายุ ก็อาจรอไม่ไหว แลว้
จะใหท้ าอยา่ งไร จะสร้าง "ไฟ" ขนึ มาเองเลยดไี หม สร้างก็คงจะ
สรา้ งได้แหละ แต่มนั เลยขอบเขตกลยทุ ธ์นีไป รออา่ นบทตอ่ ๆ
ไป ก็แลว้ กนั มีอีกหลายบท ตอนนี คงแนะนาไดแ้ ตเ่ พยี งวา่
ให้ "ดูไฟชายฝ่ัง" ไปกอ่ น

83

มาทัศนาโคลงส่ีสภุ าพกันครบั
[ ] โคลงสีส่ ภุ าพดดั แปลง

ดูไฟชายฝ่ัง

ดู ความสบื เสาะรู้ สถานการณ์
ไฟ ติดเห็นขา่ วสาร เฉพาะหน้า
ชาย ตาพนิ ศิ วาร โอกาส
ฝ่งั อริว่นุ ว้า มุง่ คว้า เอาชยั

84

นง่ั บนภูดูเสอื กดั กัน คาคบ
ส่องรู้
น่ังบนภู ดั่งดว้ ย รอเถิด
ดู ลบั ซ่อนพรางพบ จงึ่ เขา้ จบั ตัว
เสือ วิวาทฝุน่ ตลบ
กัดกัน หมดแรงสู้

พริ ุณกลางราตรี
๓๐ เมษายน ๒๕๖๔

85

กลยุทธท์ ี่ ๑๐ : ซอ่ นดาบในรอยยมิ

๓๖ กลยุทธในสามกก๊ เพ่อื การบรหิ าร
และโคลงสส่ี ุภาพดดั แปลง

 กลยุทธ์เผชิญศึก (Enemy Dealing Stratagems)

86

กลยทุ ธซ์ อ่ นดาบในรอยยิม หรอื เสยี วหลฉี่ างเตา

( Hide a knife behind a smile, 笑里藏刀 )

กลยุทธ์นีมีความหมายว่า จะตอ้ งทาใหข้ ้าศกึ เช่อื วา่ เรามไิ ด้
เคลอ่ื นไหวอะไรเลย จึงสงบไมเ่ คลื่อนเช่นกัน ทังเกิดความคดิ มึน
ชาขนึ แตเ่ รากลับดาเนินการตระเตรยี มเปน็ การลบั รอคอยโอกาส
เพ่ือท่จี ะออกปฏิบัติการ โดยฉับพลันทนั ที แต่ต้องระวังมิใหข้ า้ ศกึ
ลว่ งรูก้ อ่ น อนั จะทาใหส้ ภาพการณเ์ กดิ เปลยี่ นแปลงไป
“แขง็ ในออ่ นนอก” คอื ภายนอกนนั ดูละมุนละไม แต่ภายในนนั เต็ม
ไปดว้ ยความแขง็ แกรง่

“ซ่อนดาบในรอยยิม” ความเดมิ หมายถงึ โดยผิวเผินกอ็ ่อนโยน แต่
ภายในนนั มากด้วยเล่ห์ ก็คอื กลยุทธท์ ่ี นอกอย่างในอย่าง แจง้
อยา่ งลบั อย่าง ภายนอกแสดงความออ่ นละมุน แตภ่ ายในแฝงไว้
ดว้ ยการเอาเป็นเอาตายอย่างหนึง่

87

กลยทุ ธ์นีมีอยู่ใน “จดหมายเหตุราชวงศถ์ งั เก่า ประวัตหิ ลอี่ ีฝู่”
ซง่ึ กลา่ ววา่
“ภายนอกของอฝี นู่ อบน้อยถ่อมตน พบใครใบหนา้ กย็ มิ ยอ่ งผอ่ งใส
แต่เป็นคนท่ีเหน็ แก่ตัว เชือดคอคนไดใ้ นทางลับ ตอ้ งการได้อานาจ
จดั ให้ผูอ้ นื่ ศิโรราบดว้ ยตน หากไมพ่ ึงพอใจใคร กจ็ ักทาลายเสีย
โดยพลนั ดังนนั คนจึงโจษจนั กนั วา่ อฝี ู่มีดาบเปน็ รอยยมิ "

กลยทุ ธน์ ีสรุปว่า “พยายามทาให้ฝ่ายข้าศึกเข้าใจว่าฝา่ ยเรา มิไดม้ ี
การตระเตรยี มแตอ่ ย่างใดเลย จงึ สูญเสียความระมดั ระวัง แต่ฝา่ ย
เรากลับวางแผนอย่างลบั ๆ เมือ่ ตระเตรียมพรอ้ มแล้วก็ให้รวบหัว
รวบหางพิชติ เอาชยั ในทนั ที แตไ่ มค่ วรจะใหข้ ้าศกึ รู้ตวั ก่อนเป็นอัน
ขาด อันอาจจะก่อให้เกดิ อุปสรรคท์ ี่ไม่จาเป็นขนึ ทวี่ า่
“ซ่อนดาบในยมิ ” กค็ อื “ปากหวานใจคด” ใบหน้านนั ยมิ แยม้
แจม่ ใส แตใ่ นใจแฝงไวด้ ว้ ยความเหียมเกรยี มทจ่ี ะเอาชวี ิตกัน”

88

ตวั อย่างการนาเอากลยทุ ธซ์ อ่ นดาบในรอยยิมไปใช้ไดแ้ ก่

ชีฮหู ยิน สตรผี ซู้ อ่ นดาบในรอยยิม้

- ชีฮูหยนิ ภรรยาของ ซนุ เซียง น้องสะใภข้ องซนุ กวนที่
วางแผนลอบฆา่ อิหลา ท่ีคิดขม่ เหงตนเองเปน็ ภรรยาด้วย
รอยยิมประดุจยนิ ดจี ะมสี ามีใหม่

- แผนซ่อนดาบในรอยยมิ ลวงขา้ ศกึ ขุนพลเฒา่ วางแผนล่มกังตงั๋
- ลกซนุ แสร้งนอบน้อม กวนอู กวนอูหลงกลเสยี เกงจิ๋ว

89

[ ] ในแงบ่ รหิ าร

กลยุทธน์ ี บางทีตคี วามหมายไปในทาง ใช้ความสงบสยบความ
เคลือ่ นไหวไดเ้ ช่นกนั บางครงั การตัดสินใจไมท่ าอะไร ก็เป็น
วธิ ีการทเ่ี หมาะสม เร่ืองบางเร่อื ง เวลาอาจจะชว่ ยใหส้ ถานการณ์
ดีขนึ ได้

แปลความหมายแบบนี ในแงข่ องบรหิ ารกพ็ อจะมองไปในมุมนีได้
อยา่ งไรกด็ กี ารรอให้เวลามันคล่ีคลายสถานการณ์ ต้องมคี วาม
แน่ใจระดับหนงึ่ วา่ เวลาจะชว่ ยได้ ไม่ใช่เกิดจากความ "ไมก่ ลา้
เผชิญหน้ากบั ปญั หา" ของเราเอง ถา้ เป็นแบบหลังนี จะเสียหาย
เอาได้ พึงต้องระวงั ให้ดี เพราะพวกเรามักจะถนัดในการนิ่งเฉย
กนั ตามนสิ ัยประนปี ระนอมจนชนิ

90

ในความหมายตรงๆ ของ "ซ่อนดาบในรอยยิม" นี ก็ดูจะรา้ ยกาจ
พอตัว อยา่ งไรกด็ ใี นการตคี วามหมายของกลยุทธ์สามกก๊ เพ่อื
นาไปใชข้ องผูเ้ ขยี นนี ไมต่ ้องการให้พวกเราเป็นบุคคลที่รา้ ยกาจ
แต่เราควรรู้วา่ บางครงั เราอาจจะเจอกลยุทธ์ "ซ่อนดาบในรอยยิม"
ของใครเข้า ก็พึงอา่ นใหอ้ อกและหาวธิ ีรับมอื
มาชมโคลงกนั ครับ

91

[ ] โคลงสส่ี ภุ าพดดั แปลง

ซอ่ นดาบในรอยยิม

ซ่อน ดาบลบั บ่ให้ แลเห็น
ดาบ บั่นคอกระเดน็ ยากปอ้ ง
ใน ทที า่ ดุจเป็น มติ รญาติ
รอยยมิ ลวงหลอกจอ้ ง มุ่งรา้ ย กรายถงึ

อ่อนนอกแข็งใน

ออ่ น เชงิ ดูพลาดด้วย ประมาท
นอก หากดูบ่ขาด อาจแพ้
แขง็ แฝงจติ พฆิ าต ซอ่ นอยู่
ใน จึงเปน็ เนือแท้ บ่ให้ ใครเหน็

พริ ุณกลางราตรี 92
๓๐ เมษายน ๒๕๖๔

กลยุทธท์ ่ี ๑๑ : หลี่ตายแทนถาว

๓๖ กลยุทธในสามกก๊ เพ่อื การบริหาร
และโคลงสี่สภุ าพดัดแปลง

 กลยทุ ธ์เผชญิ ศึก (Enemy Dealing Stratagems)

93

กลยุทธ์หลตี่ ายแทนถาว หรอื หลไี่ ตเ้ ถาเจียง

( Sacrifice the plum tree to preserve the peach tree,
李代桃僵 )

กลยุทธน์ มี คี วามหมายวา่ เมอ่ื การพฒั นาของสถานการณม์ ิเป็น
ผลดีแกต่ น จักต้องเกิดความเสยี หายอย่างหลียกเล่ยี งไมพ่ น้
เพอ่ื ที่จะแปรความเสียเปรียบเปน็ ความได้เปรียบ ก็จะตอ้ งยอม
เสีย “มืด” เพ่อื ประโยชน์แก่ “สว่าง” ซง่ึ กห็ มายความว่าจาตอ้ ง
เสยี สละสว่ นหนึง่ เสยี คา่ ตอบแทนนอ้ ย แลกกับชยั ชนะทุกดา้ น

“หล่ีตายแทนถาว” ความหมายเดิมเปน็ การเปรียบเทยี บความรัก
ใคร่ชว่ ยเหลอื กนั ระหวา่ งพนี่ อ้ ง แต่เมือ่ ใชใ้ นการทหารหรือใน
กรณีอืน่ ๆ กเ็ ปรยี บเทียบเปน็ การทดแทนซึ่งกันและกนั อันเป็น
กลอุบายท่ีให้ ก . เข้าแทนท่ี ข . หรอื ให้ ข . แทนที่ ก .
อยา่ งหนงึ่ ทว่ี า่ “เสยี กาเอากอบ” หรือ “เสียบา่ วเอานาย” ก็เป็น
กลอบุ ายในทานองนี

94

คานีเดมิ มาจากกวนี ิพนธ์บนหน่งึ ชื่อ “ไก่ขนั ”
ในชุมนุมกว่ีนิพนธก์ ู่เล่อฝู่
ความหมายวา่ “ต้นถาวเกิดทป่ี ากบอ่ ต้นหลโ่ี ตเคยี งกันมา
หนอนบอ่ นไชต้นถาวหลี่ตายแทนถาว ต้นไม้ยงั ตายแทนกัน พ่ี
น้อยไฉนไยจึงลืม ?”

กลยุทธ์นีสรุปว่า “ในขณะท่ี ๒ ฝ่ายประจนั หนา้ กันอยู่ ไมฝ่ ่ายใด
ฝ่ายหนึ่งจะตอ้ งประสบความสูญเสีย จักไม่บาดเจ็บล้มตายเลยหา
ไดไ้ ม่ ในขณะท่กี าลังของทงั สองฝ่ายทดั เทียมกัน ใครจะอยู่ใครจะ
ไปยงั มอิ าจรู้ได้ กค็ วรจกั ยอมเสียคาตอบแทนไปบ้างแต่น้อย
เพ่อื แลกมาซ่งึ ผลประโยชน์ใหญท่ ี่สุด จงึ ถูก”

95

ตัวอยา่ งการนาเอากลยทุ ธห์ ลี่ตายแทนถาวไปใช้ไดแ้ ก่

อองเฮา ผตู้ ายแทน

- โจโฉ ทยี่ อมเสียหวั ของ อองเฮา นายทหารชนั ผู้น้อย เพอ่ื แลกกับ
ขวัญและกาลังของทหารทงั กองทัพ
- โจโฉ ยอมเสียกันหยั่นแลกชีวติ ฆ่าผูม้ ีพระคณุ เพราะความระแวง
- สมุ าเจียว ให้หลีต่ ายแทนเถา เซงเจ กลับกลายเป็นแพะรบั บาป

96

[ ] ในแง่การบรหิ าร

บางทีการตดั สนิ ใจใหพ้ นกั งานเกง่ ๆ ทีเ่ ข้ากับเพ่ือนรว่ มงานไม่ได้
ออกจากองคก์ รไป กเ็ หมือนการยอมตดั นวิ เพือ่ รกั ษาแขนไว้
หรอื อาจจะเหมอื นกบั การยอมเสียขาเพ่ือรกั ษาชีวิต ฉนั ใดฉันนัน

เรอ่ื งนีมองเป็น 2 มมุ กไ็ ด้ สาหรบั ผูบ้ รหิ ารหรอื หวั หน้า
หน่วยงาน การตัดสนิ ใจทเ่ี ด็ดขาด ในช่วงเวลาทเ่ี หมาะสม ที่จะ
จดั การกับลูกนอ้ งทแี่ ม้แต่ใครๆ ก็ยอมรับว่า "เกง่ มาก" แต่มี
นิสัย "ไมน่ ่ารัก" เข้ากบั ใครแทบจะไม่ได้ มีปัญหาทะลาะเบาะ
แวง้ กับคนอื่นอยูเ่ ร่อื ยๆ ดว้ ยการใหอ้ อกไปจากหนว่ ยงานนัน
ถือวา่ เปน็ การตดั สนิ ใจท่กี ลา้ หาญ โดยมองถงึ ผลในระยะยาว

97

หลายหน่วยงานอาจมีคนประเภท "เกง่ แต่ไม่น่ารัก" อยู่หลาย
หน่วยงาน บางคนอาจจะถูกจัดการ โดยหวั หน้าทกี่ ลา้ หาญ
ในขณะท่สี ่วนใหญม่ กั จะไมถ่ ูกจดั การ คือหวั หน้างานและสมาชิก
ในหนว่ ยงาน ก็ยอมๆ กนั ไป หลกี เลี่ยงทจี่ ะจดั การคนประเภท
นี ด้วยกลัวว่าจะเสยี งาน หรอื อะไรกต็ ามที โดยคานึงแต่
ผลประโยชนใ์ นระยะสัน หารูไ้ ม่ว่าจะเกิดผลเสยี ในระยะยาว
และไมค่ ุ้มค่าเลย สูจ้ ัดการตอนนีไปเลยเสียดีกว่า

หวั หน้างานท่กี ล้าจดั การกับลูกน้องที่ "เก่งแตไ่ ม่น่ารัก" มนี อ้ ย
เหลือเกิน ถ้ามหี ัวหน้างานเหลา่ นีควรจะถูกสรรเสรญิ และ
สนบั สนุนให้เปน็ แบบอยา่ งจากผูบ้ รหิ ารระดบั สูง

98

อีกมมุ มองหนึง่ ถา้ เราเป็นผู้ใตบ้ ังคับบญั ชาของใครสกั คนหนึ่งหรอื
หลายคน การพัฒนาตนเองให้ "เก่ง" มีผลงานเป็นทย่ี อมรับ
และดารงตนหรือประพฤติตนให้เปน็ "คนนา่ รัก" เป็นทีร่ ักใคร่
ของผูบ้ งั คับบญั ชาและเพ่อื นรว่ มงาน ยอ่ มเป็นสิ่งท่ีควรกระทา
เป็นอยา่ งยิง่ รับรองว่าเราจะมีความสุขกว่า "การเป็นคนเก่ง"
แต่ "ไม่มใี ครรักใครชอบ" อย่างแน่นอน

และอย่าได้ทนงตนว่าเราเปน็ คนเก่ง แลว้ จะไมม่ ีใครกลา้ แตะตอ้ ง
เพราะน่ันไมใ่ ช่ความจรงิ เลย วนั หนึ่งหากไปเจอหัวหน้างานท่มี ี
ความกลา้ เราจะถูกจัดการอย่างแนน่ อน เพราะเราก็แค่นิวๆ
หน่ึงเทา่ นนั ไยเขาจะยอมเสยี ทงั แขนเพอ่ื เราคนเดียว เป็นคน
เกง่ กต็ ้องฉลาดพอทีจ่ ะมองเห็นแจ้งในเรอื่ งราวด้วย

99

[ ] โคลงส่สี ุภาพดดั แปลง

หลต่ี ายแทนถาว

หล่ี สละชพี ใช้ สังขาร
ตาย ตอบอย่างอาจหาญ ดจุ ผู้
แทน เสียเปรียบเสียการ ยับยอ่ ย
เถา เกี่ยวโอกาสสู้ กอบกู้ กลับคืน

เสยี มดื แลกสวา่ ง

เสีย น้อยแลกมากได้ ราคา
มดื บอดเคยบงั ตา ห่อหมุ้
แลก สิ่งเหมาะสมมา ประดบั
สวา่ ง เห็นค่าคุม้ แจม่ แจ้ง ปญั ญา

พิรณุ กลางราตรี 100
๓ พฤษภาคม ๒๕๖๔