36 กลยุทธ์ในสามก๊ก เพื่อการบริหาร และโคลงสี่สุภาพดัดแปลง

[ ] ในแงก่ ารบรหิ าร

วธิ ีการจงู ใจพนักงาน ต้องเขา้ ใจจิตวทิ ยาพืนฐานเบอื งตน้ ก่อนวา่
“สง่ิ ทเี่ ขาอยากไดเ้ ท่านัน มีคา่ กับเขา” แต่หัวหน้า หรอื หนว่ ยงาน
หรือ องคก์ รส่วนใหญ่ มกั หยบิ ย่นื "สง่ิ ที่อยากให้” โดยทนั คดิ วา่
เปน็ ส่ิงท่พี นักงาน “อยากได้” หรอื เปล่า

สิ่งท่เี ขาอยากได้ แมไ้ ม่มคี า่ กบั เรา กม็ ีคา่ สาหรับเขา ในทาง

กลับกัน สิ่งท่เี ราอยากให้ แม้จะมคี า่ สาหรับเรามากเพียงใด ก็ไมม่ ี

ค่าอะไรกับเขา

หวั หน้างานทเ่ี ขา้ ใจตัวพนกั งาน รู้ว่าสิ่งที่พนักงานตอ้ งการคอื อะไร

เชน่ เขาต้องการไดค้ วามชนื่ ชม นิยมยกยอ่ ง และเรารู้วา่ เขามี

ศักยภาพ เราอยากให้เขาแสดงฝมี ือ เราได้นาผลงานตัวอย่างของ

บางคนออกมา ตวั อย่างคอื นาผลงาน Innovation ที่ไดร้ บั รางวัล

ออกมาแสดงให้เขาเหน็ แล้วเราก็ช่ืนชมผลงานนัน เขาอาจจะเกิด

ความรู้สกึ ถูกท้าทายและทาผลงานออกมา และทาได้ดีกว่าผลงานท่ี

เราชน่ื ชมเสยี อกี อยา่ งนีเปน็ ถอื การเอากระเบอื ง (ผลงานแรก) มา

ล่อใหเ้ กิดผลงานหลังท่ีดีกวา่ (หยก) ไดเ้ ช่นกัน 151

ตัวอย่างข้างบน สามารถขยายความใหเ้ กดิ เหตกุ ารณใ์ นลกั ษณะอีก
แบบหนงึ่ ไดเ้ ช่นกนั ในกรณหี วั หนา้ งานท่านหนงึ่ มีหลายแผนก
ต้องดูแล แตห่ น่วยงานทงั หมดไม่ยอมส่งโครงการดา้ นนวตั กรรม
หรอื Innovation เราก็ใช้แนวทางกลยุทธ์นี โดยอาจจะให้
หนว่ ยงานหน่ึงส่งโครงการเข้าประกวด ไม่ตอ้ งเปน็ โครงงานที่ยาก
อะไรเลย ควรจะเปน็ โครงการงา่ ยๆ ด้วยซา และอาจจะดูไมม่ รี าคา
ค่างวดอะไรมากกย็ งั ได้ เรากน็ าโครงการนีไปชื่นชมใหห้ น่วยงาน
อื่นๆ ฟงั เป็นการกระตนุ้ ให้หนว่ ยงานอืน่ ๆ เห็นวา่ โครงการ
เรยี บง่ายแบบนกี ส็ ง่ เข้าประกวดได้ เราก็ทาได้ และทาไดด้ กี วา่ ดว้ ย
กจ็ ะทาให้ทุกหน่วยงานแขง่ กนั นาโครงการเข้าประกวดบ้าง เป็นการ
นากระเบอื ง (๑ โครงการ) ไปลอ่ หยก (หลายโครงการ) อยา่ งนี
เป็นต้น

152

ส่ิงท่ีพนักงานไม่ตอ้ งการได้ แต่เราให้เขา แลว้ คาดหวงั วา่ จะไดร้ ับ
ผลตอบแทนอะไรกต็ ามที่เราตอ้ งการกลบั มา อยา่ งนถี ือว่าเขลา
และไมเ่ คยเข้าใจในกลยุทธบ์ ทนี

ในทางกลบั กันสงิ่ ท่ีพนกั งานคิดวา่ เปน็ ผลงานทต่ี นเองภาคภูมิใจ
แตผ่ ลงานนันไมใ่ ช่เรอื่ งทส่ี าคัญ (มาก) อันใดของหนว่ ยงาน
หรอื ขององค์กร หรือ ของหัวหน้างาน แตพ่ นกั งานท่านนันเขา้ ใจ
วา่ ตนเองมีผลงานท่ีดมี าก แล้วคาดหวงั วา่ ตนเองจะได้รบั กระ
ประเมินผลงานปลายปที ีด่ ีตามความคาดหวงั ก็เป็นเรื่องท่เี ขลา
และไมเ่ ข้าใจในกลยทุ ธ์นีเชน่ กัน

เรามาชมโคลงกันครับ

153

[ ] โคลงสส่ี ภุ าพดดั แปลง

โยนกระเบอื งล่อหยก

โยน ดอ้ ยแลกเดน่ ได้ แทนมา
กระเบือง ด้อยราคา คา่ นอ้ ย
ล่อ ส่งิ เด่นกวา่ หา ทางเปลี่ยน
หยก มากคา่ หม่ืนรอ้ ย แลกค้มุ เกินทนุ

"ปรารถนาสารพัดในปฐพีเอาไมตรแี ลกได้ดง่ั ใจจง"

ปรารถนา ส่ิงล้วน คา่ มี
สารพดั ในปฐพี ท่วั ทัง
เอาไมตรีแลก ดี กว่าสิง่ อืน่ เฮย
ได้ดั่งใจจง ยงั จติ ให้ ใคร่ครวญ

พิรุณกลางราตรี 154
๘ พฤษภาคม ๒๕๖๔

กลยุทธท์ ี่ ๑๘ : จบั โจรเอาหัวโจก

36 กลยทุ ธในสามกก๊ เพื่อการบรหิ าร
และโคลงสี่สภุ าพดัดแปลง

 กลยทุ ธ์เขา้ ตี (Attacking Stratagems)

155

กลยทุ ธจ์ ับโจรเอาหัวโจก หรือฉินเจ๋ยฉินหวาง

(Defeat the enemy by capturing their chief, 擒贼擒王)

กลยทุ ธ์นมี คี วามหมายว่า จกั ตอ้ งตีขา้ ศกึ ในจดุ ที่เป็นหวั โจกของ
กองทัพ เพอ่ื สลายพลังของข้าศึก มังกรสูบ้ นปฐพี ก็อับจนหมด
หนทาง เปรียบประดุจมังกรในทะเล ขนึ มาสกู้ ับศัตรูบนพนื แผ่นดิน
ก็จักปราชัยแก่ข้าศกึ โดยงา่ ย คานเี ดิมพบใน คัมภีร์อจี ิง ดนิ ซง่ึ แฝง
ความนยั วา่ จับโจรใหเ้ อาตัวหัวโจก อันเปน็ กลอุบายใชว้ ธิ ี
ตงี ูใหต้ ีหัว เพื่อสยบข้าศกึ อย่างหนงึ่

จับโจรเอาหวั โจก มาจากบทกวีของตูผ้ ู่ กวีอมตะแห่งราชวงศถ์ ัง
ความวา่ นา้ วเกาทัณฑต์ ้องให้ตงึ ลูกเกาทัณฑ์ควรจะยาว ยงิ คน
ควรยงิ มา้ จบั โจรจบั หัวโจก

156

กลยุทธ์นสี รุปได้ว่า ความหมายทแ่ี ท้ของกลยุทธน์ ี คือให้โจมตี
สว่ นทสี่ าคัญทส่ี ดุ ของข้าศึก เพื่อไห้ได้รบั ชยั ชนะอย่างสนิ เชิง ใน
การบัญชาการรบ จะตอ้ งสันทดั ในการขยายผลของการรบให้ใหญ่
หลวงย่งิ ขึน อยา่ ได้ปลอ่ ยโอกาสทจ่ี ะได้รบั ชยั ชนะให้หลดุ ลอยไป
เป็นอันขาด หากคดิ งา่ ยๆ แต่เพยี งว่า ขอให้โจมตขี ้าศึกถอยไป
ได้เท่านันก็พอใจแล้ว แตไ่ มท่ าลายกาลังหลกั ของข้าศกึ จับตัวผู้
บัญชาการหรือทลายกองบัญชาการของข้าศกึ ใหย้ อ่ ยยับไปแล้ว ก็
จะเหมอื นดง่ั ปลอ่ ยเสือเขา้ ปา่

157

ตัวอย่างการนาเอากลยทุ ธจ์ ับโจรเอาหัวโจกไปใชไ้ ด้แก่

สุมาอี้ ต้องกล จบั โจรเอาหัวโจก

- จูกดั เหลยี ง ทม่ี คี วามกรง่ิ เกรงต่อ สมุ าอี ในการทาศกึ สงคราม
กับวุยกก๊ จึงวางกลอบุ ายขจัด สมุ าอี ซึง่ ถา้ ปราศจาก สุมาอี แลว้
จูกัดเหลยี งก็จะไมเ่ กรงกลัวต่อความย่ิงใหญข่ อง อาณาจักร วยุ ก๊ก
อกี ต่อไป

- โลซก วางแผนฆา่ กวนอู กวนอู ไมห่ วาดหว่ันพร่ันพรงึ

- มา้ เฉยี ว ไลจ่ ับ โจโฉ ท่ตี งก๋วน โจโฉ ถอดเกราะตดั หนวด

รอดไปได้ 158

[ ] ในแงก่ ารบริหาร
การแก้ปัญหา ตอ้ งเริม่ ทตี่ น้ ตอ การจดั การกับกลมุ่ คนที่มปี ัญหา
ต้องจดั การหัวหนา้ กลุ่มให้ได้กอ่ น
ผู้บริหารระดับกลางจนถึงระดับสูง ที่มผี ูใ้ ต้บงั คับบญั ชา เป็น
ผูบ้ ริหารระดับชนั ล่างลงไปอกี ขันหนงึ่ หากสามารถควบคุม และ
ทางานเข้ากันไดก้ ับผู้บริหารท่านนัน กเ็ สมือนคมุ หนว่ ยงานนันได้
ทงั หมด ได้ตวั หวั หน้าเป็นพวกแล้ว ก็ได้คนอืน่ ๆ ในกลุ่มเปน็
พวกด้วยเชน่ กนั กเ็ ปน็ ไปตามกลยุทธ์นเี ช่นกนั แตถ่ า้ หากเข้า
กนั ไมไ่ ด้ กจ็ ะยุ่งยากทีเดียว

159

การสร้างสายสมั พันธ์ระหว่างหนว่ ยงานของเรา กบั หนว่ ยงานอ่นื ๆ
ทังในองคก์ ร หรือ นอกองคก์ ร เช่น งานของ Right of Way
ทต่ี ้องสรา้ งสายสัมพันธอ์ นั ดีกบั หน่วยงานรัฐ หากสามารถ "คบ"
กบั ผู้บังคบั บัญชาของหนว่ ยงานรฐั นนั ไดแ้ ลว้ หลายๆ อยา่ งจะ
สะดวกขึน อย่างไรกด็ ใี นหนว่ ยงานใหญ่ กอ็ าจจะมหี วั หนา้ หัวโจก
ผู้มอี ทิ ธิพล ผูอ้ าวุโส ท่คี นเชอ่ื อีกหลายท่าน เราก็ไมค่ วรละเลยที่
จะผูกไมตรกี บั คนเหล่านนั ด้วย

วลี "ยิงคนควรยิงม้า" กม็ คี วามสาคัญยิง่ ยิงคนบนหลังม้าทีก่ าลงั ว่ิง
ไม่ง่ายเลย การจะหยุด "คน" ไดต้ อ้ งยงิ "มา้ " ท่ีเปา้ ใหญก่ วา่ ม้า
ลม้ คนก็ลม้ ไปด้วย

ฉนั ใดฉนั นนั จะผูกสัมพนั ธ์กบั เจ้านาย อย่าละเลย เลขาฯ หน้า
หอ้ ง ผูกไมตรีกับเลขาฯ หน้าห้องเจ้านายได้ ก็จะผูกไมตรีกบั
เจา้ นายไดไ้ ปด้วย

160

กลยทุ ธนี มคี วามหมายไปในทานอง ทาอะไรควรทาใหส้ ุดดว้ ย
อย่าใหค้ า้ งคาจนเป็นปัญหาภายหลงั ได้ และการทาอะไรใหส้ ดุ
บง่ บอกถึงการทีจ่ ะได้ ผลิตภาพ หรอื Productivity สูงสุดไป
ด้วย ดงั วลีที่วา่ "นา้ วเกาทณั ฑต์ อ้ งให้ตงึ "

สว่ นวลี "ลูกเกาทัณฑค์ วรจะยาว" กบ็ ง่ บอกจะลงทุนหรือทาอะไร
ส่ิงใดจาเป็นอยา่ ไปตดั และถ้าหากจะเพิม่ ขึนบ้างแต่ถ้ามันค้มุ หรอื
ทาให้ได้เปรยี บคู่แข่ง ก็ควรจะลงทุนโดยมองเหน็ ถึงการณ์ไกล
การมลี ูกเกาทัณฑ์สนั กว่าคู่แข่ง แล้วหวังวา่ พอทาศึกจะชนะ จะ
เป็นไปไดย้ าก

วลี "ตงี ูใหต้ ีหวั " บอกว่า ทาอะไรถา้ จบั จดุ สาคญั ได้ รบั รองมชี ยั
ไปกว่า 80% หรอื จะแก้ปญั หาใดก็ตาม หา Root Cause
ได้ ก็จะแก้ปญั หานันได้อยา่ งเบด็ เสร็จ

มาชมโคลงกันครับ

161

[ ] โคลงส่ีสภุ าพดดั แปลง

จบั โจรจบั หัวโจก

จับ อยา่ งฉลาดลา แยบคาย
โจร เล็กโจรน้อยวาย วอดสิน
จับ หัวโจกมุ่งหมาย ทาก่อน
หัวโจก ดบั ยากดิน จบั ได้ ทงั รงั

"นา้ วเกาฑัณฑ์ควรให้ตึง
ลูกเกาทัณฑ์ควรจะยาว"

นา้ วเกาทัณฑ์ ให้สุด กาลงั
ควรให้ตงึ ดดี ดงั กกึ ก้อง
ลูกเกาทัณฑ์ จึงขัง พลงั เปยี่ ม
ควรจะยาว ยามตอ้ ง จับเปา้ แมน่ ยา

162

ยงิ คนควรยิงม้า

ยิง ตาเล็งจบั เปา้ มองตาม
คน ยากยิงเมอ่ื ยาม ขีม่ า้
ควร เลอื กอยา่ ผลีผลาม ตรองกอ่ น
ยิงมา้ ล้มคว่าหน้า หยดุ ทงั มา้ คน

พริ ณุ กลางราตรี
๙ พฤษภาคม ๒๕๖๔

163

กลยุทธ์ที่ ๑๙ : ถอนฟืนใตก้ ระทะ

๓๖ กลยทุ ธในสามก๊ก เพื่อการบริหาร
และโคลงสีส่ ภุ าพดดั แปลง

 กลยทุ ธ์ตดิ พนั (Chaos Stratagems)

164

กลยทุ ธถ์ อนฟืนใตก้ ระทะ หรือ ฝูตโี่ ชวซิน

( Remove the firewood under the cooking pot, 釜底抽薪 )

กลยุทธ์นีมีความหมายว่า เมื่อเปรยี บเทยี บกาลงั กันแล้ว มิ
เหนอื กวา่ ขา้ ศึก พิงหาทางบั่นทอนความฮึกเหมิ ของขา้ ศึกลงเสีย
“ดจุ ฟ้าอยูเ่ หนือนา”

ตามคาอธบิ ายของ คมั ภีร์ 64 ทิศ ปฏบิ ตั ิ นา หมายถึงความ
แกรง่ ฟ้าหมายถงึ ความออ่ น รวมแล้วหมายความวา่ เอาอ่อนชนะ
แขง็ ซ่งึ ก็คือพึงใชว้ ธิ อี ่อนพิชติ แข็ง ฉกฉวยโอกาสทาลายกาลงั สว่ น
หน่ึงของข้าศกึ ไปเสยี ให้พ่ายไปสนิ ในภายหลัง ทวี่ า่ ดจุ ฟ้าอยู่
เหนอื นา เปรียบเทียบเป็นการแก้ปญั หาใหส้ นิ ไปโดยพนื ฐาน

165

กลยทุ ธน์ เี ปน็ อบุ ายในการบ่นั ทอนพลังของข้าศกึ ท่ลี ะสว่ น จน
ทาลายข้าศึกเป็นส่วนใหญห่ รือทังหมดไดอ้ ยา่ งหนึ่ง

คานี เดิมมาจากหนงั สือเร่ือง ไหวหนานจอื่ ความวา่ เทนาร้อนลง
ในนาเดือด มอิ าจหยุดเดือด จักต้องรู้ลักษณะของมัน ทอนไฟจงึ
หยดุ ในฎีกาประท้วงของราชวงศ์เหลียง สมัยเว่อเหนือกว็ ่า ถอน
ฟืนจงึ หยุดเดือด ตดั หญ้าพึงถอนราก

กลยุทธ์นีสรปุ ได้ว่า ในสถานการณศ์ กึ ซึง่ ตดิ พันชุลมุนเป็นอย่างยง่ิ
นัน การรบด้วยภาวะจิตจกั เปน็ ยทุ ธวิธที ่ีดที ี่สุด และเป็นโอกาสทจ่ี ะ
รบใหช้ นะ กล่าวอกี นยั หนึ่งกค็ อื เม่อื ใครป่ ระสงค์จะทาลายกาลัง
ของข้าศกึ ก็จักต้องทาลายกาลังหลกั ทาลายหัวใจของขา้ ศึกเป็น
เบืองแรก ในเวลาเชน่ นี จิตใจของแม่ทัพนายกอง กค็ อื ฟืนเมื่อ
ถอน ฟืน้ ออกแล้ว นาใน กระทะกจ็ ัก เดอื ด ตอ่ ไปมิได้ฉนั นนั

166

ตัวอยา่ งการนาเอากลยุทธ์ถอนฟืนใต้กระทะไปใช้ได้แก่

เตงงาย โดนกลถอนฟื นใต้กระทะของ เกยี งอยุ

- เกยี งอยุ ที่วางกลอบุ ายให้ พระเจ้าโจฮวน หลงเช่ือวา่ เตงงาย
คิดหมายตังตนเองเป็นใหญ่และส่งั ใหจ้ บั ไปฆ่า
- เทียหยก ใช้สติปญั ญาให้โจโฉ หลอก ชีซี ใหจ้ าใจทิงเล่าป่ี
- ขงเบ้ง วางแผนสยบม้าเฉยี ว มา้ เฉียว ไดเ้ จา้ นายยอดคน

167

[ ] ในแงก่ ารบริหาร

เม่ือรูว้ า่ คูแ่ ข่งมีกาลงั มากกวา่ มที รพั ยากรเยอะกว่า หรือเก่งกว่า ก็
อย่าเพ่ิงรีบลงมือ ให้ค่อยๆ บนั่ ทอนกาลังของคูแ่ ข่งใหล้ ดลงหรือรอเวลา
กอ่ น

การประท้วงเสาสอื่ สญั ญาณของชมุ ชุน ทเ่ี ปน็ พืนท่สี แี ดง อนั หมายถึง
มีผูป้ ระทว้ งจานวนมาก และมีความรนุ แรงทางอารมณ์ของผูป้ ระทว้ ง
อาจจะเกดิ จากหลายสาเหตุ แต่กม็ สี าเหตหุ น่ึงคอื ถูกชกั จูง หรอื ชกั ใย
จากบคุ คลเพยี งไม่กค่ี น เชน่ NGO หรอื จากคนในชุมนุมนัน และ
อาจจะมหี ัวโจกเพียงคนเดียวกเ็ ปน็ ไปได้ในบางพืนที่ และบคุ คลท่ีวา่ นี
มกั จะเป็นผูม้ อี ทิ ธิพลทางความคิดของคนในชมุ ชน
กลยทุ ธ์จบั โจรจบั หัวโจก อาจจะยากมากในกรณีเชน่ นี คอื เราจะไป
เปดิ ศกึ กับหัวโจกคนนี แลว้ ทาให้เขายอมรับวา่ เขาผิดท่มี าประทว้ ง
เร่อื งเสาสัญญาณกบั เรา เช่อื เถอะ ยากมาก และถา้ เราจะยื่น
ผลประโยชนอ์ ันใดให้ ก็ยง่ิ ไมค่ วรกระทาเปน็ อยา่ งยงิ่ ให้คนในพืนทน่ี ี
แล้ว คนในพนื ทอ่ี ่นื ๆ ไม่เรยี กร้องเอาบา้ งหรอื เราใหไ้ ด้ทังหมดหรือ

168

ในกรณเี ชน่ นเี ราตอ้ งรอเวลา ทีจ่ ะดึงมวลชนมาอยูข่ า้ งเดียวกบั เรา
เป็นการการลดกาลงั ของคนประท้วง ซ่งึ มหี ลายวิธี
๑. ทามวลชนสัมพนั ธ์ ให้ความรู้ เรื่องความปลอดภยั ของเสาส่ง
สญั ญาณ ทงั เรอื งสุขภาพ และกรณฟี ้าผ่า ฟ้าลง
๒. เขา้ ไปทาความเข้าใจ หรือไปทากจิ กรรมร่วมกบั ชุมชน
ซ่งึ ทังสองกจิ กรรมนี มกี ารทาอยูแ่ ลว้ ตามวาระและงบประมาณใน
การดาเนนิ งาน

169

๓. การเข้าไปในพืนท่ีสีแดง ไมค่ วรทาอยา่ งผลีผลาม เพราะจะถูก
ประทว้ งหนกั และอาจจะเกิดอันตรายตอ่ พนกั งานขององคก์ ร ส่ิงที่
ควรทาคือตามพนื ที่รอบๆ ท่ยี ังไมเ่ ป็นสแี ดง ซ่งึ คนในพนื ทีส่ ีแดง
อาจจะมีญาติมติ รตามชุมชนอืน่ ๆ ท่เี ป็นสีเขียว (หมายถงึ เป็น
พืนที่ทไ่ี ม่มีการประท้วง และตอ้ งการใหม้ เี สาสือสญั ญาณในพนื ท่ี
เพราะรูว้ า่ เสาส่ือสัญญาณเปน็ สาธารณูปโภคทีม่ ปี ระโยชน์ และนา
ความเจรญิ ไปให้) ที่เขาอาจจะฟังกนั และจะค่อยๆ เปล่ียน
ความคดิ ของผู้ท่มี คี วามคดิ ตอ่ ตา้ นเสาฯ ได้ ต้องใช้เวลาละครบั

๔. การส่งคนของบริษทั เขา้ ไปฝงั ตวั ในพนื ท่ีทมี่ ีการประทว้ ง เช่น
ในพืนทีภ่ าคเหนือนัน มกี ารต่อต้านและประทว้ งกันหลายพนื ที่ คน
หรอื พนักงานท่านนี จะเข้าไปเยีย่ มเยือน คลุกคลี จะบอกวา่ เปน็
คนของบรษิ ัทหรือไมก่ ็แลว้ แต่กรณี หน้าทข่ี องเขาคอื ทาตัวใหน้ า่ รกั
เข้ากบั ชุมชน ใหค้ วามรู้ ความเข้าใจ อาจให้ความชว่ ยเหลือได้บ้าง
ให้เขาสนิทใจเหมอื นลูกหลาน ให้เขารักเหมือนญาตมิ ิตร แนน่ อน
ต้องใช้เวลา

มาชมโคลงกันครับ 170

[ ] โคลงสี่สภุ าพดดั แปลง

ถอนฟืนใต้กระทะ

ถอน ดงึ ขดุ แหลง่ เชอื ไฟรมุ
ฟืน ออกจงึ ควบคมุ ดบั รอ้ น
ใต้ แรงอคั คสี ุม จนเดอื ด
กระทะ ขาดฟืนปอ้ น หมดเชอื แรงไฟ

ตดั หญา้ พงึ ถอนราก

ตดั กาลังใหอ้ ่อน แรงฝืน
หญ้า รกดินถูกกลนื หมดสิน
พึง กาจัดทั่วผืน ดนิ โลง่
ถอนราก หลุดเป็นชิน ดา่ วดนิ สนิ พันธ์ุ

พริ ุณกลางราตรี 171
๙ พฤษภาคม ๒๕๖๔

กลยทุ ธ์ท่ี ๒๐ : กวนนาจบั ปลา

๓๖ กลยทุ ธในสามกก๊ เพ่ือการบรหิ าร
และโคลงสี่สุภาพดดั แปลง

 กลยทุ ธ์ตดิ พนั (Chaos Stratagem)

172

กลยุทธ์กวนนาจับปลา หรือ หนุ เสว่ยออว๋ี

( Catch a fish while the water is disturbed, 混水摸鱼 )

กลยทุ ธ์นีมคี วามหมายว่า เม่อื ข้าศึกเกดิ ความปนั่ ป่วนในกองทัพ
ของตน เราจกั ต้องฉวยโอกาสทีม่ ิรู้จะทาประการใดของขา้ ศกึ นี แยง่
ยดึ เอาผลประโยชน์มา

หรอื อกี นยั หน่งึ “เอาชัยจากความปั่นปว่ น” ดุจดงั พายฝุ นกระหนา่
ยามค่าคนื ท่ตี า่ ก็จักขงั นา ผู้คนจักเขา้ สู่นิทรารมณ์ อันเปน็ ปกติ
วิสัยของธรรมชาติมนุษย์

“กวนนาจบั ปลา” กค็ อื กวนนาใหข้ ุ่น ให้ปลางุนงง ลงจับกง็ า่ ย อัน
นบั เปน็ กลยทุ ธฉ์ วยโอกาสเขา้ ตเี อาชัย เมอ่ื ขา้ ศกึ กาลงั ชลุ มนุ
ป่ันปว่ นอยา่ งหนึ่ง

173

กลยุทธน์ สี รปุ ไดว้ ่า “ปลาไม่เหน็ ทิศทางเม่อื นาขนุ่ คนแยกจรงิ เท็จ
ไมอ่ อกยามชลุ มนุ จึงเกดิ ช่องว่างอันมากหลายท่ีจะเอาประโยชน์ได้
“กวนนาจบั ปลา” ย่อมหมายถึงในสงครามชุลมนุ แหง่ การแกง่ แยง่
อานาจกันนัน ควรฉวยโอกาสใชก้ าลงั ท่ีออ่ นแอโลเลใหค้ ลอ้ ยตาม
ความประสงค์ของตน ทีส่ าคญั คือเอาเทจ็ พรางจรงิ กวนนาใหข้ ุน่
โดยเจตนา แล้วรบี ซาเติมเอาชัยแกศ่ ึกเสยี ดังนี"

174

ตวั อย่างการนาเอากลยุทธ์กวนนาจับปลาไปใช้ได้แก่

อ้วนเสี้ยว กวนนา้ จบั ปลาหลอก กองซุนจ้าน

- อว้ นเสยี ว ทวี่ างกลอบุ ายหลอกใช้ กองซุนจ้าน ในการนากอง
กาลงั ทหารบุกรว่ มเขา้ โจมตียึดเอากจิ ิ๋วจาก ฮนั ฮก
- โจผี ฉวยโอกาสเขา้ จวนอ้วนเสียว กวนนาจับปลาไดส้ าวงาม
มาครอง
- จวิ ย่ี วางแผนรบเสยี ทเี ลา่ ปีท่ ลี่ าก๋นุ ขงเบ้ง ฉวยโอกาสยึด
สามเมอื งไดส้ บาย

175

[ ] ในแง่การบริหาร

บางทีการยแุ ยงให้เกดิ ความขัดแยง้ กนั เองในหมูค่ ู่แข่ง ก็เปน็ วธิ ีการหนึง่
ในการช่วงชิงความไดเ้ ปรยี บ

การแตกแยกในหมูค่ ณะฯ ยอ่ มนาความปราชัยมาให้ พวกเราท่ี
ทางานในหน่วยงาน Network Operations จะมีกลยุทธ์ยุแยง
คูแ่ ขง่ ก็เป็นไปได้ยาก เราไม่ทาเขา และเขาไม่ทาเรา ไมง่ า่ ยทีจ่ ะนา
กลยทุ ธแ์ บบนีมาใช้งานจริง ในรูปแบบและลกั ษณะของงานท่เี ราทาอยู่

เรามามองในมมุ ทเี่ ราอาจจะถูกกระทาดีกว่า และไมใ่ ชจ่ ากคนนอก มา

จากพวกเราเอง ทส่ี รา้ งความสับสน ปน่ั ปว่ น จากข้อมูลที่ไมจ่ ริง หรือ

อาจเปน็ ขอ้ มูลทเ่ี ราตคี วามจากอคติของเราเอง แล้วกเ็ ผยแพร่ จนเกดิ

ความไม่เข้าใจในหมูค่ ณะ อาจทาใหห้ นว่ ยงานหน่งึ มีอคตกิ ับอกี

หนว่ ยงานหนึ่ง หรืออาจจะเปน็ กล่มุ บคุ คลหน่งึ มีอคตกิ ับอีกกลุ่มบุคคล

หนง่ึ รวมถึงการมีอคตริ ะหว่างคนสองคนดว้ ยก็ได้ และที่ร้ายกาจและ

สรา้ งความเสยี หายไมน่ ้อย คอื การทาให้เกดิ ความสบั สนแล้วนาไปสู่

การต่อตา้ นนโยบายขององคก์ ร 176

เร่ืองเลก็ นอ้ ยอาจนาไปเป็นเร่อื งใหญ่ได้ ถ้าคนในองค์กร คนใน
หนว่ ยงาน ขาดความสามคั คีกนั อนั มาจากพนื ฐานทีข่ าดความมี
เมตตาต่อกัน จึงทาให้ไมม่ ีการให้อภัยซ่ึงกนั และกันดว้ ยอีกประการ
หนึ่ง

อยา่ ทาให้การที่เราไม่รู้จริง การทเี่ รามอี คติ เป็นตน้ เหตทุ าให้เกดิ
สถานการณ์ "นาขุ่น" แล้วทาใหต้ ัวเราเองทเี่ ปรยี บเสมือน "ปลา"
ทอ่ี ยู่ในนา เกิดความสับสน อลหม่าน จนกลายเป็นความเสยี หาย
ตอ่ พวกเราเองได้

สว่ นถ้ากลายเปน็ วา่ คู่แขง่ ทานาของตัวเองให้ขนุ่ เราก็รบี ซาเติมเข้า
ไป ถ้าทาให้เราไดเ้ ปรียบ ก็ทาไป แตผ่ ูแ้ ตง่ เองไม่มปี ระสบการณ์
อะไรแบบนัน เพยี งแนะนาอยา่ เปน็ ปลาในนาขนุ่ เพราะตัวเราเอง

มาชมโคลงกนั ครับ

177

[ ] โคลงสี่สภุ าพดัดแปลง

กวนนาจบั ปลา

กวน จนป่นั ป่วนทงั ธารา
นา ขบั เหล่าฝูงปลา โผลส่ นิ
จบั ปลาง่ายดายครา ธารป่วน
ปลา ถูกจับยากดิน หลดุ พ้น หลีกหนี

เอาชยั จากความปน่ั ป่วน

เอา เทจ็ จรงิ คละเคล้า ปะปน
ชยั จากเราปว่ นจน เพลย่ี งพลา
จากความ วนุ่ สบั สน อลหม่าน
ปัน่ ป่วน จนบอบชา คอ่ ยขยา เอาชัย

พริ ณุ กลางราตรี 178
๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๔

กลยุทธ์ท่ี ๒๑ : จกั จน่ั ลอกคราบ

๓๖ กลยุทธในสามกก๊ เพ่อื การบรหิ าร
และโคลงสี่สภุ าพดัดแปลง

 กลยทุ ธ์ติดพัน (Chaos Stratagem)

179

กลยุทธ์จักจ่ันลอกคราบ หรือ จินฉานทวอเช่ยี ว

( Slough off the cicada‘s golden shel, 金蝉脱壳 )

กลยทุ ธน์ ีมีความหมายว่า รักษาไวซ้ ึง่ แนวรบเย่ียงเดมิ ให้ดูนา่ เกรง
ขามเหมอื นเก่า ฝ่ายมติ รก็มิสงสัย ฝา่ ยขา้ ศกึ มกิ ล้าผลผี ลาม ครนั
แลว้ จึงถอนตัวอย่างปกปิด เคล่ือนกาลงั หลักให้หลบเลย่ี งไป เลี่ยงเพ่อื
สลาย ลวง คานีมาจาก คัมภรี ์อีจิง ลวง เล่ยี งก็คอื หลบหลีก ลวง ก็
คือทาใหง้ งงวย นนี บั เปน็ กลยุทธ์ถอยทพั อย่างไม่กระโตกกระตาก
เพ่อื เป้าประสงค์ ทีก่ าหนดไว้ หรือหลกี เลีย่ งความสูญเสยี อย่างหน่งึ

กลยุทธน์ ีสรุปไดว้ ่า จักจน่ั รอกคราบ เป็นวิธีสะบัดให้หลุดพน้ จากการ
เผชิญหนา้ กันขา้ ศึก ด้วยการเคล่ือนยา้ ยหรอื ถอยทพั ท่วี ่า ลอก มิ
ใชอ้ ยา่ งตืน่ ตระหนก อย่างขวัญหนดี ีฝอ่ แตย่ งั คงไว้ซึ่งรูปโฉมภายนอก
ทว่าไดถ้ อดเนือหาออกไปหมดสนิ แลว้ หนแี สดงวา่ ไมห่ นี ปกปิดขา้ ศึก
เพ่ือใหห้ ลดุ พ้นจากห้วงอนั ตราย วิธกี าร ลอกคราบ มีหลายแบบ
หลายอยา่ ง เนอื แท้ก็คือการใช้เลห่ ก์ ลหลอกลวงข้าศกึ เป็นพฤตกิ ารณ์
ทใี่ ชก้ ารพรางตา ปลอมปนความจริงเอาตัวรอดนนั เอง

180

ตวั อยา่ งการนาเอากลยทุ ธ์จกั จนั่ ลอกคราบไปใช้ไดแ้ ก่

จกั จ่ันลอกคราบ โดย ขงเบ้ง

- จูกดั เหลยี ง ท่วี างกลอุบายอาพรางการถอยทัพกลับ จก๊ ก๊ก ใน
การบุกวยุ กก๊ ครังท่ี 5 โดยไม่ให้ สมุ าอี ลว่ งรูแ้ ละนากาลงั ทหาร
ติดตามมา

- ขงเบง้ ใช้แผนลอ่ สุมาออี อกจากรัง แต่ สุมาอี ลอกคราบรอด
ตายหวดุ หวดิ

- จวิ ยี่ วางแผนคิดฆ่าขงเบง้ ตลอดเวลา ขงเบ้ง ใช้จักจน่ั ลอกคราบ

หนตี ายอีกครงั 181

[ ] ในแงก่ ารบรหิ าร

การวางตัวใหด้ ูน่าเกรงขาม ใชค้ วามนิง่ สงบสยบความเคลอื่ นไหว หรือ
เขา้ หาผูใ้ หญท่ ่ีมอี านาจ แสดงให้เห็นถึงความสนนิ สนมกันเป็นพิเศษ
ก็อาจชว่ ยขม่ ขวัญหรอื สรา้ งความเกรงใจใหฝ้ ่ายตรงข้ามได้เชน่ กนั

ข้อความข้างบน อาจจะไม่ตรงในความหมายเดิมนัก แต่พออนโุ ลมได้
ถา้ มองในอกี มมุ หน่งึ เปน็ การอาศัยคราบของผูม้ ีอานาจมาใส่ในตัวเรา
คือลอกคราบเกา่ ของเราออก แล้วเปล่ียนเป็นคราบใหม่ทสี่ ะทอ้ นอานาจ
ของผูใ้ หญ่ แม้จะไม่ใชก่ ารหนีภยั ก็อาจจะเป็นการป้องกนั ภัยเราได้

อกี เรือ่ งหนงึ่ ทีน่ ยิ มนามาใชก้ นั คอื การอ้างองิ คาพูดของผู้ใหญ่ เมือ่ มี
การทางานเป็นกลมุ่ ใหญ่ มกี ารมอบหมายใหม้ ีหัวหนา้ ทีม หรือ
ผูร้ บั ผิดชอบโครงการนัน ตวั Project Leader อาจจะนาคาส่ังหรือ
แมแ้ ตอ่ า้ งมาแบบต่อเสริมบา้ งกไ็ ดว้ ่า เจ้านายไดเ้ น้นเรื่องนีเปน็ พิเศษ
เพือ่ เพิม่ ความน่าเกรงขาม และสามารถใหท้ กุ คนตระหนักถึง
ความสาคญั ของงาน

182

ตัวอย่างท่ีสะท้อน "จกั จ่นั ลอกคราบ" ตรงๆ กต็ อ้ งเลา่ เร่อื งทีเ่ กิดขนึ
จรงิ เมอื่ หลายปีกอ่ นกับนักฟุตบอลทมี ชาตไิ ทยที่ไปแขง่ ขนั กับทีมชาติ
อนิ โดนเี ซีย ซึ่งตอนนนั มคี วามจงเกลยี ดจงชังนักกฬี าจากประเทศไทย
อย่างมาก ซง่ึ อาจจะมสี าเหตุจากการแย่งเป็นเจ้าเหรียญทองกฬี า
ซีเกมสท์ ่ไี ทยเปน็ เจ้าภาพก่อนหน้า ซงึ่ ไทยไดค้ รองเหรยี ญทองมาก
ทสี่ ดุ เมอื่ นักฟตุ บอลทีมชาตไิ ทยไปแข่งท่ีบ้านเขาท่ีสนามชาติ มีชน
ชาวอนิ โดนีเซียไปชมอย่างมากมาย สนามแทบแตก และมีการสง่
เสยี งรบกวน ข่มขูท่ ีมชาติไทยตลอดเวลาแขง่ ขนั พอหมดเวลาการ
แขง่ ขันกองเชยี รเ์ หลา่ ก็ไม่ยอมออกจากสนาม กลบั พรอ้ มใจกนั ส่งเสยี ง
และกระทบื เทา้ กบั อัฒจนั ทรท์ ่อี ยู่เหนือห้องพักแต่งตวั ของนกั ฟุตบอล
ไทย เพ่ือขม่ ขวัญอย่างบา้ คลง่ั จนผู้จดั การทมี ตอ้ งใหน้ กั ฟุตบอลแยก
ยา้ ย ปลอมตัว คอ่ ยๆ ออกจากสนามปะปนไปกบั ชาวอนิ โดนีเซยี
บางคนอาจจะผสมโรงด่าไปด้วยบ้างก็ได้ คาดา่ มันน่าจดจางา่ ยอยูห่ รอก
น่ีคอื กลยุทธ์ จักจัน่ ลอกคราบ ของแท้ และในท่ีสดุ นกั ฟตุ บอลก็
ปลอดภัยดีกันทกุ คน

183

กลยุทธ์ "จักจนั่ ลอกคราบ" นี อาจจะนามาใชใ้ นกรณไี ปสังเกตุ
การณก์ ารชุมนุมประท้วงเสาสัญญาณของชมุ ยง่ิ ในกรณีทม่ี คี นอยู่
เบืองหลงั พนกั งานของบริษัทก็อาจจะปะปนกับการชมุ นุมโดนไม่
ควรแสดงตัว ไปสงั เกตกุ ารณเ์ พ่ือเก็บข้อมูล เพ่อื ทวี่ ่าจะไดน้ าขอ้ มูล
นันมาใช้ในการวางแผนเพอ่ื ทากิจกรรมเข้าหาชมุ ชนต่อไป ถงึ ชมุ ชุน
จะมองเราเป็นตัวปญั หากับเขา แตน่ ่ันเพราะเขายงั ไม่ได้รับข้อมูลที่
ถูกต้อง และเราต้องยอมรบั วา่ บางทีอาจจะมีปญั หากิดขึนจริง เรา
จะได้รู้และเข้าไปแก้ไข ชุมชนทุกชมชุนเปน็ ลูกค้าของบริษทั พวก
เขาโกรธเราได้ แตเ่ ราโกรธพวกเขาไม่ได้ นเี่ ป็นหัวใจของคนทสี่ ละ
ตัวเองมาทาอาชพี นี ซ่ึงก็คือ อาชพี บริการ เราคอื ผู้ใหบ้ ริการ
ส่อื สารให้กับสงั คม เราตอ้ งตระหนักถึงเร่อื งนีใหด้ ี

อยา่ งไรก็ดีการรู้รักษาตัวรอด จากสถานการณ์ท่ีไม่ปลอดภัย หรอื
หลีกเลยี่ งในสถานการณท์ ี่เส่ียงและอันตรายเกนิ ไปย่อมพึงกระทา
เป็นลาดับแรก

มาชมโคลงกนั ครับ

184

[ ] โคลงส่ีสุภาพดัดแปลง

จกั๊ จ่นั ลอกคราบ

จ๊ัก จนั่ ทองลว่ งรู้ ตนเอง
จน่ั หลบอรเิ กรง ต่อหนา้
ลอก ฉวยสบบรรเลง เพลงสลับ
คราบ เปลี่ยนมชิ ักช้า หลบลี หนีภัย

รูอ้ ะไรไม่สู้รู้วิชา รูร้ กั ษาตวั รอดเปน็ ยอดดี

รูอ้ ะไรไม่สู้ รปู้ ลอด ภัยเอย
รูว้ ิชา อาจยอด เย่ียมแลว้
รู้รักษาตวั รอด ดกี ว่า นาพ่อ
เปน็ ยอดดี หากแคล้ว คลาดพน้ ผองภยั

พริ ุณกลางราตรี 185
๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๔

กลยุทธ์ท่ี ๒๒ : ปดิ ประตูจบั โจร

๓๖ กลยทุ ธในสามกก๊ เพอื่ การบรหิ าร
และโคลงสส่ี ุภาพดดั แปลง

 กลยทุ ธต์ ิดพัน (Chaos Stratagem)

186

กลยุทธ์ปิดประตูจบั โจร หรือกวนเหมนิ จวอเจ๋ย

( Shut the door to catch the thief, 关门捉贼 )

เปน็ กลยทุ ธ์ทีม่ ีความหมายถงึ เมอ่ื ตอ้ งเผชิญหน้ากบั ศัตรูท่ีมคี วาม
อ่อนแอแลด้วยจานวนที่น้อยนิด พงึ ตโี อบลอ้ มแล้วบกุ ทาลายเสยี ให้
สินซาก เพือ่ เป็นการปอ้ งกันไมใ่ หเ้ ป็นภัยตอ่ ไปในภายหลงั

คมั ภรี อ์ ีจงิ กล่าวว่า "ปล่อยมเิ ปน็ คุณซึ่งตดิ พัน" โดยคาวา่ "ปลอ่ ย"
หมายความถึงการแตกกระจายออกเป็นกองเล็กกองน้อยของศตั รู
พละกาลังย่อมออ่ นเปลยี ไร้สมรรถนะ เสยี ขวัญและกาลังใจในการ
ตอ่ สู้ คาวา่ "ติดพัน" หมายความถึงการติดตามไล่ล่าอย่างไม่
ลดละทังระยะทางใกล้หรอื ไกล

187

โดยคาว่า "มเิ ป็นคณุ ซ่งึ ติดพนั " ก็คอื เมื่อแมน้ ศตั รูจะแตก
ออกเปน็ กองเลก็ กองนอ้ ย หากในการทาศกึ สงครามแล้วปล่อยให้
หลบหนีไปไดด้ ้วยเหตอุ นั ใดกต็ าม แม้จะเป็นเพยี งกองเล็กๆ แต่
อาจนาภยั หวนย้อนกลับมาสร้างความย่งุ ยากได้ในภายหลังจนต้อง
ไลต่ ดิ ตามเพ่อื ทาลายเสีย เช่นนมี เิ ปน็ ประโยชนใ์ นการทาศึก
สงคราม

188

ตัวอยา่ งการนาเอากลยทุ ธ์ปดิ ประตูจบั โจรไปใชไ้ ดแ้ ก่

ลบิ อง ผู้ปิ ดประตูจบั โจร

- ลบิ อง ที่วางกลอบุ ายดักจับ กวนอู และ กวนเป๋ง ที่นากาลงั
ทหารหวนกลับมาตเี กงจิว๋ คืน หลงั จาก กวนอู พลาดทา่ เสยี ที
ให้แก่ ซุนกวน
- กวนอู ทดนาทว่ มเจ็ดทพั อิกิ๋ม แม่ทัพตกเป็นเชลย
- โจโฉ ปดิ ประตูเมอื งแห้ฝือ ลิโป้ สินชื่อบนเชิงเทิน

189

[ ] ในแงก่ ารบริหาร
บางทกี ารจัดการกับคนทีเ่ ปน็ ปญั หาขององค์กรใหส้ ินซาก อาจตอ้ งซา
ตอนทีเ่ ขาพลาด ซึ่งฟังดูแมจ้ ะโหดร้าย แตก่ เ็ ปน็ แนวทางหนงึ่ ท่อี าจ
จาเป็นต้องทาในบางสถานการณ์
คนหรอื พนักงานทีร่ ้ายกาจท่ีองคก์ รไมเ่ ก็บไว้แนๆ่ คือ คนท่ที ุจริต
เมอื่ มหี ลกั ฐานแนน่ หนา แนน่ อนต้องจัดการใหถ้ ึงที่สดุ เร่ืองแบบนีไม่
ยงุ่ จากอะไร ถ้าโกง กเ็ อาออก ผู้บงั คบั บญั ชาไม่หนักใจอะไรใน
สถานการณ์แบบนี

ทีห่ นกั ใจขนึ มาอีกหนอ่ ยคือ คนท่ีทางานได้ มผี ลงานตามเกณฐ์ แต่มี

นิสัยไม่น่ารักมนี ิสยั ต่อต้าน และทาให้บรรยากาศในการทางานไม่ดี

หรือแมแ้ ตท่ าใหศ้ กั ยภาพโดยรวมไม่ดี คอื จะดกี วา่ นไี ด้อกี เพราะมี

บางคน บางพวก ทาให้มนั ไมด่ ี ส่งผลเสียระยะยาว ให้โอกาส

อย่างไร กไ็ ม่ทาให้ตนเองดขี ึน อยู่ในระบบไมไ่ ด้ แบบนีถ้ามเี หตุอะไร

ท่สี ามารถจัดการได้ ตอ้ งทา เพียงแต่ต้องใหม้ สี ถานการณ์ทีเ่ ออื หรอื

มคี วามผิดบางประการ ทีส่ ามารถกาจดั ไปได้ ก็ควรทา จะแกป้ ญั หา

ไดแ้ ละจะสง่ ผลดีในระยะยาวต่อไป เร่อื งแบบนีอาจตะส่วทางใจต่อเรา

บ้าง แตก่ ไ็ มม่ ากนกั 190

ทหี่ นักใจท่ีสุดคอื พนักงานท่ีนา่ รกั มีปัญหาสว่ นตวั บางประการท่ี
นา่ เหน็ ใจ นา่ สงสาร แตผ่ ลงานแยม่ าก หรอื ขาดศกั ยภาพอยา่ งแรง
จนทาใหไ้ ม่สามารถปฏิบัติงานตามเป้าหมายพนื ฐานได้ มีผลงานไม่
ผ่านการประเมนิ มาหลายปี อาจจะ ๑- ๓ ปี ก็วา่ กนั ไป และไม่
สามารถพฒั นาตนเองใหท้ างานในส่วนอ่ืนๆ ขององคก์ รได้ จนตอ้ ง
ถูกใหอ้ อกจากงานโดยมีการชดเชยตามกฏหมายแรงงาน
ผูบ้ งั คบั บญั ชาหลายท่าน จะอิหลกั อิเหล่อื เปน็ อย่างมากที่ต้องอยูใ่ น
สถานการณแ์ บบนี สว่ นใหญพ่ นกั งานเหลา่ นี รู้ตัวเองครบั แต่พอ
ถึงเวลา จะมาขอความเหน็ ใจ อา้ งความจาเปน็ ต่างๆ นาๆ ว่าที่เขา
ตอ้ งมีงานทา ทังตอ้ งดูแลพ่อแม่ ลูก นอ้ ง หรอื อืน่ ๆ สารพัด
ผูบ้ งั คบั บัญชาหลายท่านกอ็ าจจะเคยสงสารมากอ่ น ทงั ๆ ท่กี ็รูด้ ีวา่
เจ้าตวั ทางานตรงนีไม่ไดแ้ ลว้ อาจจะยืดเวลาโดยการชว่ ยให้ผล
ประเมนิ ในปที ่ีผ่านมาไม่แย่สุดตดิ ต่อกัน คืออาจยดื ไปได้อีกปีสองปี
แตใ่ นทีส่ ดุ ก็ต้องตัดสินใจอยูด่ ีวา่ ตอ้ งให้ออก

191

วิธจี ดั การท่ดี ที ี่สดุ คือ ตอ้ งกล้าทจี่ ะจัดการโดยยดึ หลักเมตตาธรรม
ที่วา่ เขาอยูต่ รงนี นอกจากจะไม่มีประโยชน์ต่อองคก์ รแลว้ ยงั ไม่มี
ประโยชนต์ อ่ ตัวเขาเองดว้ ย ที่เราใหเ้ ขาออก เขายอ่ มจะมโี อกาสพบ
หนทางท่ีจะประสบความสาเร็จได้มากกวา่ อยู่ในทท่ี ี่เหมาะสมกับตวั
เขามากกวา่ อยู่ตรงนี และมีหลกั ฐานมากมายยนื ยนั ว่า คนที่ถูกให้
ออกไป เขาก็สามารถเอาตวั รอดได้ คนเมอื่ ถงึ จดุ ตา่ ทส่ี ุดแลว้ เขายอ่ ม
พลิกตวั มาสู่จดุ ทีด่ กี วา่ ได้ หลายคนประสบความสาเร็จ มคี วามสขุ
และมคี วามภูมใิ จในตัวเองมากขนึ หลกั ฐานมันบอกว่า ท่เี ราใหเ้ ขา
ออกตรงนี เป็นเรื่องท่เี รากาลังช่วยเขาตา่ งหาก เรากาลงั ทาบุญ เรา
กาลังชที างสวา่ งให้เขา ไมใ่ หเ้ กบ็ เขาไวใ้ ห้อยูท่ า่ มกลางความมืดมดิ
ตรงนี
ผูบ้ ังคับบัญชาท่กี ล้าจัดการเรื่องนี ย่อมเป็นการบ่งบอกถงึ การมวี ฒุ ิ
ภาวะในการเป็นผูใ้ หญ่ มวี ฒุ ภิ าวะท่ีผู้บังคบั บญั ชาทด่ี ีควรมี

กลยุทธ์ "ปดิ ประตูจับโจร" สามารถตีความ และเปน็ การดีที่เรา

นามาใชใ้ นกรณีเชน่ นี ถึงเวลาจาเป็นก็ต้องจัดการให้สินเชือ ไม่งันจะ

เปน็ ปัญหาตอ่ ไปได้

มาชมโคลงกนั ครบั 192

[ ] โคลงสี่สภุ าพดัดแปลง

ปิดประตูจบั โจร

ปดิ ทางหนไี ล่ล้าง ทงั ยวง
ประตู ออกทงั ปวง อุดไว้
จบั จนหมดปดิ ทวง อาฆาต
โจร พินาศสินไซร้ หมดเชือ กอ่ การ

ปล่อยมเิ ป็นคุณซึง่ ติดพัน

ปลอ่ ย ปัญหาซาซาก ตามเคย
มิ เปลยี่ นอนั ใดเลย แต่นนั
เป็นคณุ อย่าน่งิ เฉย ควรปราบ
ซงึ่ ตดิ พนั บีบครัน สง่ ให้ สนิ เปลือง

พิรุณกลางราตรี 193
๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๔

กลยทุ ธ์ท่ี ๒๓ : คบไกลตใี กล้

๓๖ กลยทุ ธในสามกก๊ เพ่ือการบรหิ าร
และโคลงสี่สุภาพดดั แปลง

 กลยทุ ธ์ตดิ พนั (Chaos Stratagem)

194

กลยุทธ์คบไกลตีใกล้ หรือ เหวย่ี นเจียวจินกง

(Befriend a distant state while attacking a neighbour,
远交近攻)

กลยุทธน์ ีหมายความวา่ เม่ือถูกจากดั โดยสภาพแวดล้อม ควรตีเอา
ขา้ ศกึ ท่ีอยู่ใกล้ตัว จงึ จะเปน็ ประโยชนแ์ กต่ น โจมตีข้าศึกที่อยูไ่ กล
จักเปน็ ผลรา้ ยแกต่ น

เปลวไฟลอยขึน นาบึงไหลลง หมายความวา่ การผูกมติ รนัน แม้
ความคิดเหน็ จะไมต่ รงกนั ก็สามารถที่จะรว่ มมอื กนั ได้ชว่ั ระยะเวลา
หน่งึ

คานีมาจาก คมั ภีร์อจี ิง ตา่ ง ความวา่ เปลวไฟลอยขึน นาบงึ ไหล
ลง บุรุษจกั ร่วมกนั เพราะความผิดแผก ดังนัน ตอ่ ข้าศกึ ใกลแ้ ละ
ไกล พึงมีนโยบายที่แตกต่างกัน นเี ป็นกลยุทธ์ทีผ่ ูกมิตรกบั รัฐ
ไกล เพื่อเอาชยั ต่อรัฐใกลอ้ ยา่ งหนง่ึ

195

กลยทุ ธ์นสี รุปได้ว่า เป็นยทุ ธศาสตร์ยทุ ธวิธแี ยกสลายหรือปอ้ งกัน
การรว่ มมอื กันของฝา่ ยตรงขา้ ม เพือ่ บรรลุจดุ มงุ่ หมายในการตีให้
แตกทีล่ ะส่วน

สว่ นคาโบราณจนี เคยท่กี ลา่ วไว้ วา่ ญาติไกลมิสู้มติ รใกล้ นนั
ตรงกันข้ามกบั กลยทุ ธน์ ี แทท้ จี่ ริงแลว้ ในความสมั พนั ธร์ ะหว่าง
ประเทศในปจั จุบนั ความขัดแยง้ กบั ประเทศไกลมักจะเกดิ น้อย กบั
ประเทศใกล้กลับจะมากกวา่ เพราะอาจจะมีการกระทบกระทงั กัน
ในเรื่องผลประโยชนแ์ ละอนื่ ๆ อีกนานาประการ กลยทุ ธน์ จี งึ เป็น
หลกั ปรชั ญาในการแสวงหาประโยชน์พร้อมทงั ป้องกันตัวไปด้วยใน
ขณะเดียวกนั สุดแต่ผูใ้ ดจักใชใ้ หเ้ กิดประโยชน์แก่ตน

196

ตวั อย่างการนาเอากลยทุ ธค์ บใกล้ตีไกลไปใชไ้ ดแ้ ก่

เล่าปี่ ช่วย ซุนกวน ด้วยอบุ ายคบไกลตีใกล้

- จูกัดเหลียง แนะอบุ ายให้ เลา่ ป่ี ยนื่ มือเข้าช่วยเหลือ กงั ต๋ั งของ
ซนุ กวน ให้รอดพน้ จากเงอื มมอื การบุกโจมตขี อง โจโฉ
- โจโฉ คบกับ ลิโป้ ต้าน เตยี วสิว หันอนิ ตายเพราะทางาน
ไม่เสรจ็
- เล่าปี่ ยกทพั แก้แคน้ ให้ กวนอู กงั ตั๋ง คบ โจผี เพอ่ื สูก้ ับ
เลา่ ป่ี

197

[ ] ในแง่การบรหิ าร

ต้องจัดการกับปญั หาทีใ่ กล้ตัวกอ่ น อยา่ รบั ศกึ หลายด้าน เร่อื งทีอ่ ยู่
ไกลหรือเรือ่ งทีม่ ผี ลกระทบยังไมม่ าก เก็บไวจ้ ดั การในโอกาสถัดไป

นีค่ อื การจัดลาดับเรอ่ื งราวทีค่ วรทากอ่ นหลงั ซึ่งพอจะมเี กณฑใ์ ช้
พจิ ารณา ดงั นี

๑. ความสาคัญ เร่อื งนีมีความสาคัญแค่ไหน ใหค้ ะแนน ๑ ถึง ๕
นอ้ ยไปหามาก กไ็ ด้

๒. ประโยชน์ เรอื่ งนมี ปี ระโยชนแ์ ค่ไหน ให้คะแนน ๑ - ๕ เชน่ กนั

๓. เราสามารถจัดการได้ไหม ถา้ สามารถจดั การได้ง่ายหรือยากใน
เวลานี ให้คะแนน ๑ - ๕ เชน่ กนั

198

ถ้าเร่ืองอะไร ทท่ี งั ไม่สาคัญ ไม่มีประโยชน์ และเรากท็ าอะไรกบั มัน
ไมไ่ ดใ้ นขณะนี ก็ไมต่ ้องทาเลย ไปดูเรอ่ื งอนื่

ถา้ เร่ืองอะไร ทงั สาคญั มปี ระโยชน์ และเราสามารถจดั การไดเ้ ลย
กท็ าตอนนเี ลย อยา่ ไปผลดั วันประกนั พรงุ่

น่คี อื วธิ พี จิ ารณาลาดับก่อนหลังท่ีจะทาเรอ่ื งอะไรตอ่ มอิ ะไรทม่ี ี
มากมายเหลือเกินในชีวิตประจาวันของเรา

การพัฒนาคนกเ็ ชน่ กนั ท่ีควรทาท่ีสดุ คอื ส่งเสริมจดุ แขง็ ของลูกน้อง
ให้แขง็ แกร่งยิ่งขนึ ไปอกี ย่ิงสามารถทาให้จดุ แขง็ ของเขาไปสู่ระดับ
True Excrlent ได้จะดีมาก

สว่ นจดุ อ่อนของพนกั งาน ถ้าไม่ใช่เปน็ จุดตาย ความเร่งดว่ นก็
ลดหล่นั ลงมา ไม่ใช่ไม่ควรปรับปรุง แต่ทาอยา่ งมคี วามเข้าใจใน
ภาพรวมกอ่ นวา่ อะไรคือก่อนหลัง

199

การทจี่ ะทาอะไรหลายอยา่ งในชว่ งเวลาเดียวกัน แม้บางทา่ นอาจจะ
เป็นหวั หน้างาน สามารถสงั่ ใหค้ นอ่นื ทาได้ แต่ในภาพรวมอาจจะ
ไมด่ ี และอาจจะสง่ ผลในระยะยาว การส่ังงานท่ีเอาทุกอย่างเป็น
เรอ่ื งเร่งด่วนไปหมด ยอ่ มกระทบถงึ คนระดับรองลงไป ซึ่งเขากต็ ้อง
มงี านของเขาเช่นกัน เราไปส่งั งานทีอ่ าจจะไม่เรง่ ด่วนอะไรให้เขาทา
มันจะกลายเป็นงานดว่ นของเขาไป มันกระทบเป็นลูกโซ่ ซึ่งไม่ใช่
เร่ืองดี หัวหน้างานต้องคานึงถึงเรื่องนเี ป็นอยา่ งมาก

200