36 กลยุทธ์ในสามก๊ก เพื่อการบริหาร และโคลงสี่สุภาพดัดแปลง

กลยทุ ธ์ที่ ๑๒ : จูงแพะติดมอื

๓๖ กลยุทธในสามกก๊ เพ่ือการบริหาร
และโคลงสสี่ ุภาพดดั แปลง

 กลยทุ ธ์เผชญิ ศกึ (Enemy Dealing Stratagems)

101

กลยทุ ธ์จูงแพะติดมือ หรือ ซ่นุ โส่วเชียนหยาง

(Take the opportunity to pilfer a goat, 顺手牵羊)

กลยทุ ธน์ มี คี วามหมายว่า แม้จะเปน็ ความเลนิ เล่อของขา้ ศึกเพียง
เลก็ น้อย เราก็พงึ ฉกฉวยเอาประโยชน์ แม้จะเปน็ ชยั ชนะเพยี ง
เลก็ น้อย กจ็ ะต้องชิงเอามาให้ได้
จะ "มืดน้อย" กต็ อ้ งฉกฉวยมาแม้เพ่อื ความ "สวา่ งน้อย" ของเรา
“มดื นอ้ ย” หมายถงึ ความผดิ พลาดเล็กๆนอ้ ยๆ ของขา้ ศึก

“สวา่ งน้อย” หมายถงึ ชยั ชนะเลก็ ๆน้อยๆของฝา่ ยเรา

“จูงแพะติดมือ” หมายถึง อาศยั ความประมาทแมเ้ พียงเล็กนอ้ ยของ
ฝ่ายตรงขา้ ม ชิงเอาผลประโยชนม์ าเปน็ ของเราเสีย กลยทุ ธน์ ีเปน็
กลอุบายทีใ่ ชช้ อ่ งอันเปน็ จดุ ออ่ นขา้ ศกึ ขยายพลังของตนเองออกไป
เหมือนหนง่ึ จูงแพะของฝ่ายตรงข้ามตดิ มอื เราไปด้วย ชว่ งชงิ มาซง่ึ
ชัยชนะอยา่ งสะดวกใจสบายกายอยา่ งหนึง่

102

กลยุทธน์ เี ดิมมาจาก “คมั ภรี ์จิงเลยี่ วา่ ด้วยการเคล่ือนพล”
ซง่ึ กลา่ วไว้ว่า
“คอยจอ้ งหาจุดออ่ นของขา้ ศกึ ฉกฉวยเอาประโยชนใ์ หท้ ันท่วงที”
กลยทุ ธ์นสี รุปได้ว่า “โอกาสแมจ้ ะน้อยแสนน้อยก็ควรจะใช้ให้
เปน็ ประโยชน์ ชัยชนะแมจ้ ะเลก็ แสนเล็กกค็ วรจะช่วงชิงมาให้ได้
“ จูงแพะตดิ มือ ” กค็ อื การใชก้ ลอบุ ายทอี่ ีกฝา่ ยหน่งึ มิสาเหนยี ก
หรอื มิได้รู้สกึ ตัว ฉะนันจึงยอ่ มจะตกหลุมพรางถูกบ่ันทอนหรือ
ได้รับความสูญเสียอยา่ งยบั เยินโดยมิได้คาดคดิ ”

103

ตวั อย่างการนาเอากลยุทธ์จูงแพะตดิ มอื ไปใชไ้ ด้แก่

ขงเบง้ ยมื ลูกเกาฑณั ฑ์ ดว้ ยกลจูงแพะติดมือ

- จูกัดเหลียง ทหี่ ลอกเอาลูกเกาฑณั ฑ์จานวนมากจาก โจโฉ
ตามคาสัง่ ของ จวิ ย่ี ที่สั่งให้ จูกดั เหลยี ง ทาลูกเกาฑัณฑ์จานวน
สิบหมน่ื ใหเ้ สร็จภายในระยะเวลาสามวนั

- ซุนเกย๋ี น โชคดีไดต้ ราหยกคูแ่ ผ่นดนิ เล่าเปยี ว ดักกลางทาง
คดิ ชิงตราหยก

- จิวยี่ ใช้อุบายตีทัพ โจโฉ กระเจิง เลา่ ปี่ ไดส้ ามเมืองตดิ มือ

แทน จิวยี่ 104

[ ] ในแงก่ ารบรหิ าร

หมายถงึ การไมป่ รามาส หรือมองขา้ มละเรอ่ื งเลก็ ๆ นอ้ ยๆ เช่น
เสียงบน่ จากพนักงานแม้จะมีไมก่ ี่คน เป็นต้น เพราะเร่อื งเลก็ ๆ
น้อยๆ เหลา่ นนั อาจจะกลายเป็นเรอื่ งใหญ่ได้

ถ้าเปน็ สานวนไทย ก็คอื ตัดไฟแต่ต้นลม
แก้ไขจดุ ที่เปน็ ปัญหากอ่ นทจ่ี ะลุกลามจนเกนิ การควบคมุ

แม้ "จูงแพะติดมอื " ตามความหมายทางศึกสงคราม คือ การฉก
ฉวยเอาส่งิ ทเ่ี ป็นประโยชน์ตอ่ ฝ่ายเราแม้จะเพยี งเลก็ น้อย จากการ
ท่ีฝ่ายตรงขา้ มมองขา้ มไป ซง่ึ อาจจะสง่ ผลตอ่ ชยั ชนะของเราในท่สี ุด
ได้ แต่พอมาประยุกต์ใช้ในการบรหิ าร ก็ออกมาในเชิงตกั เตอื น
ไมใ่ ห้เราละเลยหรอื มองขา้ มปัญหาเลก็ ๆ น้อยๆ ทอ่ี าจจะส่งผลเสีย
อยา่ งรุนแรงในอนาคตได้ ถือวา่ เปน็ การตีความกลยุทธ์ไดอ้ ยา่ ง
แยลยล และเหมาะสมอยา่ งทส่ี ดุ

105

ในแง่ของนโยบายขององค์กรทส่ี ่งตอ่ พนักงาน เช่น ตัด
ผลประโยชน์ทพี่ งึ ไดข้ องพนักงาน การเอาเปรียบบางอย่างบาง
ประการ อาจจะมองวา่ เป็นเร่อื งเล็กน้อย แตพ่ อนานวันเข้า จะ
สง่ ผลต่อขวัญกาลังใจของพนกั งาน นาไปสู่การมี Productivity
(ผลิตภาพ) ท่ีต่าลง หรอื ที่ร้ายแรงอาจจะนาไปสูก่ ารลาออกของ
พนักงานจานวนมาก หรือแม้แต่การประท้วง การตงั สหภาพฯ
เปน็ ต้น ในส่วนผูท้ ีเ่ ป็นหวั หนา้ งาน เมื่อเหน็ และรบั รู้ ใน
สถานการณ์เหล่านี เช่น เห็นว่าพนกั งานเรมิ่ มีขวญั กาลังใจตกลง
ก็ต้องหาทางแกไ้ ข หรือแจ้งให้ผู้บรหิ ารระดับถัดไปรบั ทราบตอ่ ไป

106

สาหรับพนกั งาน การเอาเปรียบบริษัท เช่น การเขา้ ทางานสาย
หรอื ในขณะนเี ป็นช่วงโควิดระบาด เรามีรูปแบบการทางานเปน็
Work From Home หรอื Work From Anywhere
หากเราไมซ่ อื่ สตั ย์ ไมท่ างานจรงิ ปล่อยปละละเลย เราอาจจะคดิ
ว่าเปน็ เรื่องเลก็ น้อย ทีจ่ ริงจะสง่ ผลเสยี ตอ่ ตัวเราเองอย่างทส่ี ดุ จะทา
ใหเ้ ราไมน่ ับถือตวั เอง ไมภ่ ูมใิ จตวั เราเอง เราจะเปน็ คนขาดหริ โิ อตัป
ปะ นาไปสู่ความเสอื่ มในทุกๆ ดา้ น เร่ืองนีต้องพึงระวงั ส่ิงท่ไี มด่ ีท่ี
เราทาแม้จะเป็นเร่ืองเลก็ นอ้ ย แต่มันจะเพาะนสิ ยั ไม่ดใี ห้ตวั เราอยา่ ง
ฝงั แน่นจนยากจะแก้ไข

107

เร่อื งการมองขา้ มสงิ่ เล็กๆ น้อยๆ มตี วั อยา่ งมากมาย ในส่วนผูท้ ี่มี
ฐานะเปน็ หัวหน้างาน การมองข้ามส่งิ เลก็ นอ้ ย เชน่ ไม่ตกั เตอื น
เมื่อพนักงานทาผดิ กฏ Code of Conduct หรือการไมเ่ ขม้ งวด
ในผลงานของพนักงาน บางครงั พนักงานคนหนง่ึ ทางานแบบสกุ เอา
เผากิน เราไมพ่ อใจ แทนท่จี ะส่งั สอน หรอื บอกถึงข้อบกพรอ่ งเขา
โดยตรง หวั หนา้ งานท่ี "อ่อน" การจัดการ อาจจะเลือกให้
พนกั งานอีกคนทางานนันแทน แบบนพี นกั งานคนแรกจะไม่ถูก
ปรบั ปรงุ เลย สง่ ผลเสยี อยา่ งแนน่ อน สว่ นพนกั งานคนหลงั กอ็ าจไม่
พอใจแตไ่ มพ่ ูด หรืออาจพอใจแบบดูหม่นิ พนกั งานคนแรกไปด้วย
ถา้ หวั หน้างานบ่นเรือ่ งพนกั งานคนแรกไปด้วยตอนให้ทางานแทน
มีผลเสียตามมาหลายกรณี

108

[ ] โคลงสี่สุภาพดัดแปลง

จูงแพะตดิ มอื

จูง จบั ประโยชนค์ ลอ้ ง ติดมือ
แพะ อาจแมน้ ว่าถอื ค่านอ้ ย
ติด มอื ย่อมจะคอื ดีกว่า
มอื เปลา่ ย่อมจะด้อย ต่าตอ้ ย ราคา

ตัดไฟแต่ต้นลม

ตัด เหตเุ พื่อหยดุ ยงั บานปลาย
ไฟ ลกุ ลามเสยี หาย ยากแก้
แต่ตน้ เหตวุ อดวาย ไปกอ่ น
ลม กระหนา่ ยังแพ้ หมดเชอื สุมไฟ

พริ ณุ กลางราตรี 109
๓ พฤษภาคม ๒๕๖๔

กลยทุ ธท์ ี่ ๑๓ : ตหี ญา้ ใหง้ ูตนื่

๓๖ กลยุทธในสามก๊ก เพื่อการบรหิ าร
และโคลงสสี่ ภุ าพดดั แปลง

 กลยทุ ธ์เขา้ ตี (Attacking Stratagems)

110

กลยุทธ์ตหี ญ้าใหง้ ูต่ืน หรือ ต๋าเฉ่าจงิ เสอ
(Startle the snake by hitting the grass around it,
打草惊蛇)

กลยทุ ธน์ ีมคี วามหมายวา่ เม่อื มสี ิ่งใดพึงสงสัย ควรจังสง่ คนสอดแนม
ใหร้ ู้ชดั กมุ สภาพขา้ ศกึ ไดแ้ ล้ว จึงเคลอื่ น นเี รยี กว่า “สงสยั พงึ แจง้
สังเกตจึงเคลอื่ น” ใน “คมั ภีร์อีจงิ ซา” ไดอ้ ธบิ ายไว้ว่า
“ใช้มรรควธิ เี ดมิ กลบั ไปมา ๗ วัน เมอื่ ละเอยี ดแล้ว จงึ เขา้ ใจสง่ิ นันได้”

ความหมายของคานกี ็คือ ตอ่ สิง่ ใดก็ตามตอ้ งสงั เกตซาแล้วซาอีก
จงึ จะสามารถจาแนกแยกแยะมนั ได้ถูก ท่ีวา่ “ซาซาก คอื อุบายรูม้ ดื "
นัน เมื่อนามาใชใ้ นการทหาร หมายถงึ ใช้วธิ ีการสอดแนมหลายครงั
หลายหน อันเป็นวธิ ีสาคัญในการเขา้ ใจสภาพขา้ ศึก คน้ พบศัตรูที่
แฝงเรน้ อยู่

111

ความหมายของ “ตหี ญ้าใหง้ ูตนื ” ก็คือแมเ้ ราจะตหี ญ้า แตง่ ูทซี่ ่อนอยู่
ในหญา้ กต็ ื่นตกใจ เปน็ กลอบุ ายท่ใี ช้การสอดแนม แจ้งชัดในสภาพ
ข้าศึกทีเ่ ราโอบลอ้ มอยู่ แลว้ ตยี งั จดุ หน่งึ ซ่งึ จะกระเทอื นไปทังแนว
หลกั จากนันจึงทาลายขา้ ศึกให้แหลกลาญไปทีละสว่ นอย่างหนงึ่

กลยทุ ธ์นีสรุปไดว้ ่า “เม่ือสภาพของขา้ ศกึ ยงั ไมช่ ดั แจง้ แก่เรา เราไม่
ควรจะปฏติ กิ ารอย่างลวกๆ จะตอ้ งหาทางสบื ทราบสภาพของขา้ ศึกให้
ถ่องแท้ ครงั เมือ่ ทราบเจตนาของฝา่ ยตรงข้ามแล้ว จึงออกโจมตี เย่ยี ง
เดียวกบั งูที่ซ่อนอยู่ในหญา้ ควรจะใชไ้ มต่ พี งหญ้าไปรอบๆ เพอื่ ให้งู
ปรากฏใหเ้ หน็ แล้วจึงจบั เอาในภายหลงั ไมจ่ าเปน็ ต้องบกุ เข้าไปจับ
จนถึงรังงูใหเ้ ปลืองแรง"

112

ตัวอยา่ งการนาเอากลยุทธต์ ีหญ้าให้งูตืน่ ไปใชไ้ ด้แก่

ขงเบ้งตหี ญ้าให้งูต่ืน

- จูกดั เหลยี ง ทีต่ ้องการดูชนั เชิงกองกาลังทหาร โจโฉ เมอื่ คราว
เลา่ ปี่ นากาลังทหารไปตฮี ันต๋ง

- ขงเบง้ จงใจตหี ญ้า โจโฉ จาใจถอยทัพ

- เลา่ ปี่ ตหี ญ้าใหง้ ูต่นื ท่กี งั ต๋ัง จิวย่ี เสีย 113
ฮูหยนิ ซาเสียรพี ล

[ ] ในแง่การบรหิ าร

การมี "สาย" ท่ีคอยสืบเรือ่ งราวตา่ งๆ จะชว่ ยใหไ้ ด้ข้อมูลบางอยา่ งใน
เชงิ ลึก ซงึ่ อาจจะช่วยในการตัดสนิ ใจให้ไดด้ ขี ึนได้

การมี "สาย" อาจจะหมายถึง การถามขอ้ มูลจากผูท้ ีอ่ ยูใ่ นเหตุการณ์
ผูท้ ่ีรูจ้ ริงมีหลักฐานประกอบ และอาจจะมาจากหลายๆ คน

เรือ่ งการจะมี "สาย" โดยสง่ คนของตวั เองเขา้ ไปสืบเสาะเร่อื งราวต่างๆ
ต้องมีความแยบยลพอสมควร และตอ้ งเชอื่ ใจในตวั สายของเราทเ่ี ข้า
ไปหาข้อมูลด้วย

ผูบ้ รหิ ารท่ีดี จาเปน็ ต้องประเมินสถานการณ์จากข้อมูลรอบดา้ น อยา่
เชื่อโดยง่ายและอยา่ หูเบา แตเ่ ม่ือแนใ่ จแลว้ ก็ตอ้ งตัดสินใจได้อย่าง
ทนั ท่วงทดี ้วย ไม่งันการมีขอ้ มูลกไ็ ม่มีประโยชน์อันใด

114

"ตหี ญ้าใหง้ ูตน่ื " เป็นกลยุทธ์ท่มี เี จตนาไม่ต้องลงแรงอะไรมาก
ตามขอ้ ความท่ีเขยี นไวใ้ นกลยุทธ์ คอื แทนท่จี ะบุกจับงูถึงถาถงึ รู
เพยี งแต่ตหี ญ้าให้งูตกใจและโผลม่ าใหเ้ ราจับ

การสร้างเครือขา่ ยเพ่ือแบง่ ปันข้อมูลกเ็ ป็นวิธหี นง่ึ ที่ทาให้ไดข้ ้อมูล
เชิงลึก เชน่ การดาเนินงานดา้ น TQEF (Total Quality
Excelent Framework) ของหนว่ ยงาน PRM (Process
and Readiness Management) ซ่งึ เป็นหน่วยงานกลางมี
จานวนคนไมม่ ากนกั ไม่สามารถรู้ข้อมูลเชิงลกึ ได้ทันการ การ
สรา้ งคนในพืนท่ีใหเ้ ปน็ ส่วนหน่ึงของงานด้านนี กจ็ ะช่วยไดอ้ ยา่ ง
มาก การสรา้ ง Department Quality Manager (QM)
จะทาใหม้ ีคนทาหนา้ ที่เสมอื น "สาย" กลายๆ เพอ่ื ให้สามารถมี
ขอ้ มูลเชิงลกึ และทนั การ ในการตัดสินใจและดาเนินการในงาน
TQEF อยา่ งมีประสิทธิภาพ เปน็ ต้น

115

ตีหญา้ ใหง้ ูต่ืน ในแง่ของการบรหิ ารแลว้ คือตอ้ งการรู้ขอ้ มูลบางอย่าง
ในเชงิ ลกึ เพือ่ นามาใช้ในการตดั สนิ ใจไดอ้ ย่างถูกต้อง อยากใหค้ ิด
ไปในทานองนี การรูข้ อ้ มูลของคูแ่ ขง่ โดยการส่งคนของเราไปเป็น
พนกั งานของคูแ่ ข่ง โดยคนของเราไดร้ บั เงนิ เดอื นจากเราและจาก
คูแ่ ข่งด้วย ดูลกึ ลาเหลอื เกนิ แตค่ งไม่มีใครทาแบบนันในระดบั
องคก์ รแบบท่เี ราอยู่ ถ้าเป็นระดับประเทศก็คงมี แตไ่ กลตัวเกนิ ไป
คดิ ไปก็ปวดหวั อยากรู้ขอ้ มูลคูแ่ ขง่ กถ็ ามเอาจาก Vendor บา้ ง
ผูร้ ับเหมาบ้าง แต่คงไมใ่ ช่เชงิ ลกึ อะไรดอก เพราะถ้าเปน็ เราเองกค็ ง
ไม่ใหค้ นกลุ่มนรี ู้อะไรมากเกินไปเช่นกัน

ดงั นัน กลยุทธ์นีในงานด้าน Network Operations เรามุง่ เน้น
ให้ไดข้ อ้ มลู เชิงลกึ ในหน่วยงานของเราเอง หรอื หน่วยงานภายใน
ตา่ งๆ ดีกว่า เพ่ือใหม้ กี ารตัดสินในไดอ้ ย่างถูกตอ้ งและทันการ กจ็ ะ
เป็นการทาให้ไดผ้ ลงานตามเป้าหมายซ่ึงกม็ ักจะตังไวใ้ ห้แขง่ ขันไดอ้ ยู่
แลว้ โดยจะทาใหไ้ ม่ไดเ้ สียเปรยี บอะไรกบั คู่แข่งไปในตัว

มาชมโคลงกันใหช้ น่ื ใจดกี วา่

116

[ ] โคลงส่สี ุภาพดดั แปลง

กลยุทธท่ี 13: ตหี ญา้ ให้งูตนื่

ตี ความถามสบื สนิ สงสัย
หญา้ แหวกแตกเผยนัย จับต้อง
ให้ เปิดชอ่ งอุทัย แสงสอ่ ง
งูตน่ื ลงมอื คลอ้ ง จบั คว้า ตัวงู

อย่าเปน็ คนหูเบา

อย่าเป็น คนเช่อื ด้วย ลาเอียง
คน เล่าอาจรู้พยี ง แต่นอ้ ย
หู ฟงั หมนั่ ฟังเสยี ง ใหท้ ่ัว
เบา หนักแลเดน่ ด้อย จบั ถอ้ ย รู้จรงิ

พิรุณกลางราตรี 117
๔ พฤษภาคม ๒๕๖๔

กลยทุ ธท์ ่ี ๑๔ : ยืมซากคืนชพี

๓๖ กลยทุ ธในสามก๊ก เพ่อื การบรหิ าร
และโคลงสส่ี ภุ าพดดั แปลง

 กลยุทธ์เขา้ ตี (Attacking Stratagems)

118

กลยทุ ธ์ยืมซากคนื ชีพ หรือ เจยี ซือหวนหุน

(Borrow a corpse to resurrect the soul, 借尸还魂)

กลยทุ ธน์ มี ีความหมายว่า ผู้ทม่ี คี วามสามารถและมบี ทบาทนัน จะใช้
อย่างผลผี ลามมิได้ ส่วนผูท้ ่ไี รค้ วามสามารถ กม็ กั จะมาของความ
ชว่ ยเหลอื จากเรา การใชผ้ ู้ทไ่ี ร้ความสามารถ มิใชเ้ พราะว่าเรา
ตอ้ งการจะใช้เขา หากแตเ่ พราะเขาตอ้ งการพึง่ เรา คาว่า เด็กไร้
เดียงสา มาจาก คัมภรี ์อจี ิง ไร้เดียงสา ยมื ซากศพคนื ชีพ
ความหมายเดิมเปรยี บกับของท่ีตายแลว้ แต่ได้ปรากฏตัวขึนมาใหม่
โดยใชอ้ กี รูปแบบหนง่ึ แต่เมอ่ื ใชใ้ นสงครามหรอื ในการต่อสู้อน่ื ใด ก็
หมายถงึ กลยุทธก์ ารใช้พลงั ทีสามารถจะใชไ้ ดท้ ังปวงมาบรรลซุ ่ึง
เจตนารมณ์ของเราอย่างหนงึ่

119

ในประวัติศาสตรแ์ ต่กาลกอ่ น ในระหวา่ งการผลดั เปลยี่ นแผน่ ดนิ
จักมีผูแ้ กลว้ กล้าตงั ตัวเปน็ ใหญ่ขนึ มามากมาย ซึง่ มักจะแอบอา้ งพระ
นามของกษัตริยแ์ ละรชั ทายาทที่สูญชาติเป็นเคร่อื งมือ ป่าวรอ้ ง
ชักชวนให้กูช้ าติแลว้ ไดช้ าติไปครองในภายหลงั นีก็คือการใชก้ ล
ยุทธข์ า้ งตน้ การใช้กาลงั สนับสนุนผูอ้ ่ืนเขา้ โจมตหี รือป้องกนั แทนเขา
โดยท่ีมเี จตนาจะเข้าควบคมุ ผู้นัน ก็นับอยู่ในกลยุทธน์ เี ชน่ เดยี วกัน

กลยทุ ธน์ ีสรปุ ได้ว่า “ยืมซากคนื ชพี " หมายถงึ ใชส้ ง่ิ ท่ีใช้ไม่ได้แลว้
ในทางเปน็ จรงิ หรอื ฉวยโอกาสทกุ อยา่ งเท่าที่จะสามารถจักหยิบ
ฉวยได้ ใหเ้ ปน็ ประโยชน์ เพือ่ บรรลจุ ุดมุ่งหมายบางประการของตน
ใหร้ อดพ้นจากความหายนะ เพ่อื ทจ่ี ะไดย้ นื ผงาดขึนมาใหม่ในวนั
หน้า หรือไม่วนั ใดกว็ นั หนง่ึ

120

ตวั อยา่ งการนาเอากลยุทธ์ยืมซากคนื ชีพไปใช้ไดแ้ ก่

ขงเบ้งยืมซากคืนชีพ หลอกสุมาอี้

- โจผี พชี่ ายใหแ้ ต่งโคลงจบในเจด็ ก้าว โคลงเจ็ดกา้ วจบ โจสดิ
น้องชายรอดตาย
- จูกัดเหลียง ทีใ่ หน้ าเมล็ดข้าวสารใส่ไว้ในปากเพอ่ื เปน็ การรักษา
ดาวสาหรับตอ่ อายุ และหลอกทหาร สุมาอี ใหห้ ลงชื่อวา่ ยงั มีชีวติ อยู่
สุมาอี หลงกลคดิ วา่ ตนเองหวั ขาด

121

[ ] ในแงก่ ารบริหาร
หัวหน้าตอ้ งจาไวว้ า่ คนเกง่ ทางานดี ไม่ควรถูกลงโทษดว้ ยการใช้
งานอย่างหนกั ชนิดหวั ปักหัวปา ในขณะท่คี นทางานไม่ดี ก็ไมค่ วร
ไดร้ บั รางวลั ดว้ ยการให้งานน้อยๆ เพราะคุณภาพงานหว่ ยและ
ทางานไมไ่ ดเ้ รื่อง
ผูบ้ ริหารสว่ นมากจะใชล้ ูกน้องทม่ี ีความสามารถสูง อยู่บอ่ ยๆ เปน็
ประจา เพราะไวใ้ จได้ ซึง่ แนน่ อนวา่ ในสถานการณท์ ี่เร่งด่วน
หรือมีงานท่สี าคัญมาก ส่วนใหญเ่ ร่อื งแบบนีถอื ว่าเป็นเร่ืองปกติ

122

อยา่ งไรก็ตาม อะไรที่มันไมส่ มดุล ย่อมไม่ดี ความเสียหายมนั จะ
เกดิ ขึนตามมาอย่างมิอาจเงหลีกเลี่ยง
คนทเี่ กง่ และทเี่ ปน็ ทชี่ ื่นชมของหวั หน้านนั มกั จะเปน็ คนน่ารกั ดว้ ย
คอื ไม่เกยี่ งงาน และพรอ้ มจะช่วยงาน อยา่ งไรก็ตามพอนานวัน
เข้า ความคนุ้ ชิน จะทาให้หวั หนา้ ใช้งานจนคนที่เก่งนี Overload
ความสมดลุ ชวี ติ หายไป ทางานอยา่ งหวั ปักหวั ปา เพราะจะไม่ได้
ทาเฉพาะงานประจาทต่ี นรบั ผดิ ชอบเทา่ นนั จะมีงานแบบไดร้ บั
มอบหมายเป็น "พิเศษ" อยูเ่ นืองๆ กลบั กลายเปน็ เสมือนถูก
ลงโทษโดยไมร่ ู้ตวั คนพวกนีเราต้องให้ความเมตตากับเขา มองใน
มมุ มองของเขา ใหเ้ ขามีความสุขทังในการงานและชวี ิตครอบครวั
อย่าใชง้ านเขามากจนเขาไม่มคี วามสุข ทังๆ ทค่ี นพวกนีควรจะ
ไดร้ ับรางวลั แหง่ ชวี ติ เป็นคนมคี วามสขุ ทส่ี ุดจากจุดที่เขาอยู่เขาเป็น

123

สว่ นผู้ท่ีเกง่ แต่ไม่นา่ รกั ก็ทางานไปตามความรบั ผิดชอบ หรือ
อาจจะมีงานอน่ื มาบ้างทต่ี ้องเข้าไปทา เพราะมีความสามารถจะ
ทางานนันไดด้ กี วา่ ผูอ้ ่นื คนพวกนีมีงาน อยูไ่ ด้เพราะเกง่ หัวหน้า
เลยตอ้ งเอาไว้ แตไ่ ม่เป็นคนทน่ี า่ ชื่นชมนกั สาหรบั ผูห้ น้า อยู่ได้
และเจรญิ เตบิ โตไปตามวาระ (ช้านั่นแหละ) คนพวกนีเรากต็ ้องมี
เมตตากบั เขา ให้ความสาคญั และปรบั เปล่ียนเขาใหเ้ ปน็ คน
น่ารัก (ขึนมาอกี นดิ ) เพือ่ เขาจะไดม้ ีความสุขขึน

ส่วนคนยงั ไม่เกง่ แต่นา่ รกั พวกนีน่าสนบั สนุนท่ีสุด เพราะ
สามารถพฒั นาไปเป็น คนเก่งและน่ารกั ได้ กจ็ ะมีงานบา้ งแหละ
งานประจา งานพืนฐาน หัวหน้างานต้องทาให้คนพวกนี มีงานท่ี
ชว่ ยให้คนพัฒนาตนเองไดอ้ ย่างสม่าเสมอ และควรให้มโี อกาส
ทางานกบั คนเกง่ และคนนา่ รกั ให้บอ่ ยๆ ควรมีโปรแกรมให้ไป
เป็นนอ้ งเลยี งของคนเกง่ คนนา่ รกั ก็จะดีทีส่ ดุ คนพวกนเี ขาต้อง
อาศยั เราทเ่ี ป็นหวั หน้า เพื่อให้เขาได้มโี อกาสเตบิ โต ฉะนนั เรา
ตอ้ งไมป่ ล่อยละเลยอย่างเด็ดขาด

124

ผูท้ ี่ไมเ่ ก่ง (ทาอย่างไรกไ็ มเ่ ก่ง) และไมน่ า่ รัก (แบบมหี ลาย
ระดบั ) นา่ เปน็ หว่ งทส่ี ุด คอื ถา้ เราใหค้ วามเมตตา ใหโ้ อกาส ทา
ทกุ อย่างเทา่ ทห่ี วั หนา้ ทด่ี จี ะทาไดแ้ ล้ว แต่พ่อมหาจาเรญิ หรือ แม่
มหาจาเรญิ เหลา่ นี ยังไม่รูส้ านกึ (แรงไปไหม) ยงั ไม่สามารถ
ปรบั ตัว หรือยกระดบั ตนเองได้
กต็ ามท่ี HR ทา่ นหนึ่ง ไดพ้ ดู ประโยคอมตะไวว้ า่ "บริษทั ฯ ของ
เราทาธุรกิจ ต้องมกี าไรเปน็ รากฐานของบริษัท เราไมใ่ ชอ่ งคก์ ร
การกุศล ฉะนันผู้ที่ทางานไมไ่ ด้ตามเกณฑ์มาตรฐาน ก็ออกถูก
เชญิ ใหอ้ อกจากบริษัท" แม้เราจะไมอ่ ยากทา ก็ต้องทาตามหน้าท่ี

125

ฉะนนั ใครก็ตาม ทอ่ี ยู่ในฐานะผูใ้ ตบ้ ังคับบญั ชา เปน็ ลูกน้องของใคร
คนหนึ่งหรือหลายๆ คน ถ้าหัวหน้ามอบหมายงานให้ กท็ าไป ไม่
ว่างานนนั จะเปน็ งานนอกเหนอื งานประจา แล้วถ้างานนนั มันทาให้
เรา "ได้ดี" ถา้ ไมเ่ หลอื บ่ากวา่ แรง กจ็ งนอ้ มรบั ด้วยความยนิ ดี ทา
แคน่ ี ทาให้ได้ก่อน มันอาจจะเป็นหลักประกันว่า เรายงั มีคุณค่าใน
องค์กร พูดง่ายๆ เขาไม่เอาเราออกงา่ ยนกั หรอก เขาตอ้ งชน่ื ชม
รักและเห็นใจเราบ้าง แต่กอ็ ยา่ ไปคาดหวังวา่ เราจะต้องประเมนิ ผล
งานด้วย เกรดสูง ถา้ เรายงั ทาเท่าทพี่ ูดถึงนี

126

ผูท้ จ่ี ะเตบิ โตและไดร้ บั การประเมินผลงานที่เหนอื ว่าคนอื่น นอกจาก
จะตอ้ งทางานประจา ทางานท่ีได้รบั มอบหมายเปน็ พิเศษได้ดแี ล้ว
ยงั ตอ้ งมี "จติ อาสา"
ชว่ ยเหลือผูอ้ น่ื ไม่วา่ จะเป็นหวั หนา้ และเพื่อนรว่ มงานดว้ ย และยงั มี
สว่ นรว่ มกับงานอน่ื ๆ ตามความเหมาะสม

ถงึ กระนัน ทาแบบนนั แล้ว หากโอกาสอาจจะยงั ไม่ถึงเรา ดว้ ยวา่
อาจจะมีคนทาไดด้ ีกวา่ หรอื เหตผุ ลอ่ืนๆ รักษาความคิดบวกของ
ตนเองไว้ ทาดีต่อไป ทาใหด้ ียิ่งขนึ รอวันแปลงกายจาก นาคราช
ดาดนิ มาเป็นมังกรผงาดฟา้

มาชมโคลงกนั ใหช้ ื่นใจดีกวา่

127

[ ] โคลงส่สี ภุ าพดัดแปลง

ยืมซากคนื ชพี

ยืม หยิบคณุ ค่าด้วย ความเดิม
ซาก เกา่ แตง่ เตม็ เติม รูปเค้า
คืน ตลบแฝงเสริม ประโยชน์
ชีพ ใหม่มุ่งสูเ่ ปา้ สืบเข้า แทนกนั

คนเก่งควรนา่ รัก

คน มีสุขดว้ ยค่า แห่งตน
เก่ง เลศิ ประเสริญชน รอบรู้
ควร คา่ ทกุ แหง่ หน บนโลก
นา่ รกั แก่ทกุ ผู้ ท่ีได้ พบเหน็

พิรณุ กลางราตรี 128
๔ พฤษภาคม ๒๕๖๔

กลยทุ ธท์ ี่ ๑๕ : ลอ่ เสอื ออกจากถา

๓๖ กลยุทธในสามกก๊ เพื่อการบริหาร
และโคลงสสี่ ภุ าพดดั แปลง

 กลยทุ ธ์เข้าตี (Attacking Stratagems)

129

ล่อเสือออกจากถา หรือ เตียวหูห่ ลีซาน

(Entice the tiger to leave its mountain lair, 调虎离山)

กลยทุ ธ์นมี ีความหมายว่า จะต้องอาศยั การเปลย่ี นแปลงของฤดูกาลอนั
เป็นเงื่อนไขตามธรรมชาติ เช่น หนาว ร้อน ฝน แจง้ เปน็ ต้น ให้
เปน็ ประโยชนอ์ ย่างเต็มท่ี เพอ่ื สรา้ งและเพม่ิ ความยากลาบากให้กบั
ขา้ ศกึ ในขณะเดียวกนั กใ็ ช้ภาพลวงท่ีเราจงใจสร้างขึน ลอ่ ใหข้ ้าศึก
ออกจากแนวปอ้ งกัน หลงั จากนนั ก็โจมตหี รอื ทาลายเสีย

“ไปยากก็ลวงให้มา” คานี่มาจาก “คมั ภรี ์อีจงิ ยาก” ความวา่ ยาก
คือยากลาบาก อันตรายอยู่ ณ เบืองหน้า เหน็ ภยั ก็หยดุ นับได้วา่ รู้"
“มา” มคี วามหมายว่าเคล่อื นยา้ ยข้าศึกหรอื ใหข้ า้ ศึกเคลอ่ื นท่ี ในขณะที่
สองทัพประจันหน้ากัน จกั รุกเขา้ ตีข้าศกึ ทีม่ ีการเตรียมพร้อมก็ให้
ลาบากนัก การที่จะเข้าตีจดุ แขง็ ของขา้ ศึก จะชนะไดโ้ ดยยาก ซายังจะ
เปน็ อนั ตรายแก่ตนอกี ด้วย"

130

“ลอ่ เสือออกจากถา” กค็ ือกลอุบายที่ล่อหลอกขา้ ศึกให้ออกมาจาก
ท่ตี งั อันแข็งแกรง่ แลว้ โจมตที าลายเสยี
กลยทุ ธน์ สี รปุ ไดว้ ่า “เมื่อใครท่ าลายหรือได้ตวั ขา้ ศึกจงึ ต้องรอ
โอกาสที่เหมาะสม ประกอบด้วยเงือ่ นไขทางธรรมชาติบวกด้วย
มาตรการที่คนเราสร้างขนึ ถา้ แม้นบมุ่ บา่ มเขา้ ไปในอาณาเขตของ
ขา้ ศึกอยา่ งผลีผลาม กม็ อิ าจเหน็ ตวั ข้าศกึ ซายงั อาจจะถูกลอบตีใน
ทีล่ บั อกี ดว้ ย ไดไ้ ม่เทา่ เสีย ดงั นัน การใช้อุบายล่อให้ข้าศกึ ออกมา
จากเขตของตนแล้วบทขยีเสยี จงึ ควร”

131

ตวั อย่างการนาเอากลยทุ ธล์ อ่ เสือออกจากถาไปใช้ได้แก่

อ้องอ้นุ ใช้กลยุทธ์ล่อเสือตงั๋ โต๊ะ ออกจากถา้ ไปสังหาร

- ออ้ งอนุ้ ที่ใช้กลยทุ ธ์สาวงามทาให้ ตงั๋ โต๊ะ ผดิ ใจกับ ลโิ ป้ และ
ลวงไปฆา่ ในวังหลวง
- ขงเบ้ง ล่อสมุ าออี อกจากถา สุมาอี รอดตายจากไฟคลอก
- กวนอู ถูกล่อเสียเมอื งแห้ฝือ จาใจยอมอยูก่ ับ โจโฉ ช่ัวคราว

132

[ ] ในแงก่ ารบรหิ าร

สถานทใ่ี นการพูดคยุ ถอื เป็นเร่ืองสาคัญ คล้ายสมรภูมกิ ารรบ ถา้
เรอื่ งนนั สาคัญมากๆ การพูดคยุ ที่โต๊ะหรือหอ้ งทางานของเรา ย่อม
สรา้ งความม่นั ใจและมคี วามได้เปรียบ มากกว่าการเจรจาในสถานที่
ของเขา

ในกรณีทีห่ ัวหนา้ งานเชิญลูกน้องไปพบที่ห้องทางานเพือ่ ตกั เตือน
เรอื่ งต่างๆ ล้วนเขา้ ข่ายกลยทุ ธ์นี เป็นเร่ืองจิตวิทยา ทหี่ วั หนา้
ตอ้ งการควบคุมสถานการณ์ และถือวา่ เปน็ เทคนิคที่หัวหน้างานควร
กระทาเป็นอย่างยงิ่ ด้วย เพราะถ้าเป็นการตาหนกิ ็ไม่ควรกระทาตอ่
หน้าพนักงานคนอนื่ ๆ เป็นการใหเ้ กียรตพิ นกั งานคนนนั ไปในตัว
และก็มลี กั ษณะจริงจังท่เี ราต้องการใหพ้ นกั งานคนนันรู้ตัว

และกลยุทธน์ ีสามารถประยุกต์ใชใ้ นกรณี หวั หน้างานตอ้ งการ
มอบหมายงานสาคัญให้กับพนกั งานด้วย ควรเชญิ พนกั งานทา่ นนัน
มาพบท่ีห้องทางาน จะทาให้อยู่ในสถานะเปน็ ผู้ควบคมุ สถานการณ์

133

ถ้าหากกรณีไม่มีหอ้ งทางาน หัวหน้างานท่านนนั ควรนดั หมายให้
ไปพบในห้องหรือสถานทเ่ี ป็นกลาง เชน่ ห้องประชมุ โดยหัวหนา้
ท่านนันตอ้ งไปกอ่ น และนั่งหนั หนา้ เข้าหาประตู เมอื่ พนักงานทา่ น
นันมาถงึ จะรู้ถึงถึงการเปน็ เจา้ ของหอ้ งของหัวหนา้ งาน ทาให้หัวหน้า
งานทา่ นนันอยู่ในสถานะไดเ้ ปรียบ เป็นเรอื่ งจติ วิทยาลว้ นๆ

การเจรจาต่อรอง บางทเี ราอาจจะเชญิ คูก่ รณีมาพบในสถานที่
ทางานของเราบ้าง ก็จะปน็ การสรา้ งสถานกรณ์ทเ่ี ราได้เปรยี บ
เช่นกัน

ในงานท่ตี ้องเจรจาต่อรองกับหน่วยงานของรฐั สว่ นใหญเ่ รามักจะ
ตอ้ งไปพบกับเจ้าหนา้ ทร่ี ัฐในสถานทีข่ องหนว่ ยงานรฐั นนั ๆ อย่างนี
ในทางจติ วิทยาเราเสียเปรยี บตงั แต่ตน้ อยา่ งไรก็ดี มีเทคนคิ ท่คี วร
ทาถ้าทาได้ คอื นัดหมายออกไปเจอขา้ วนอก เช่นร้านอาหาร ถือ
โอกาสเป็นเจ้าภาพ อย่างนจี ะทาใหเ้ ราไม่ตกอยู่ในฐานะเสยี เปรยี บ
มากนัก

134

ในกรณีทห่ี ลีกเลยี่ งไม่ได้ ตอ้ งไปเจรจาในสถานท่ขี องหนว่ ยงานรัฐ
เราก็พาคนไปใหม้ ากหน่อย เปน็ ประการแรก และในการเจรจา
เราก็มที ่าทีทีเ่ ขม้ แขง็ แตไ่ มแ่ ข็งกร้าว อ่อนโยนแตไ่ มอ่ อ่ นแอ แบบนี
จะทาให้สถานการณ์ของเราไมเ่ สียเปรียบมากมายนกั
กลยทุ ธ์ "ลอ่ เสือออกจากถา" เปน็ เรอ่ื งของการหลกี เลยี่ ง
สถานการณท์ ่เี ราเสียเปรยี บ และในทานองเดียวกนั ก็ เปน็ เร่อื งท่ี
เราสรา้ งสถานการณ์ใหเ้ ราได้ปรียบ
มาชมโคลงกนั ครับ

135

[ ] โคลงสี่สภุ าพดดั แปลง

ล่อเสอื ออกจากถา

ลอ่ เสอื ออกจากถา คอยตาม
เสอื อยูถ่ ายากปราม ปราบสนิ
ออกจาก บ่มีขาม เกรงดอก
ถา หา่ งเสอื ด่าวดิน ตกใต้ หลมุ พราง

ไปยากกล็ วงให้มา

ไปยาก ลาบากแท้ บ่เอา
ก็ หลกี หนกั เป็นเบา บอกไว้
ลวง ล่อบอกหลอกเขา จากถ่นิ
ให้มา ถิ่นเราไซร้ จ่ึงได้ เปรยี บพลนั

พิรณุ กลางราตรี 136
๕ พฤษภาคม ๒๕๖๔

กลยุทธ์ท่ี ๑๖ : แสร้งปลอ่ ยเพอื่ จับ

๓๖ กลยทุ ธในสามกก๊ เพื่อการบรหิ าร
และโคลงส่สี ภุ าพดดั แปลง

 กลยทุ ธ์เขา้ ตี (Attacking Stratagems)

137

กลยทุ ธ์แสร้งปล่อยเพือ่ จบั หรอื อวฉี นิ กู้จ้ง

(In order to capture, one must let loose, 欲擒故纵)

กลยทุ ธน์ หี มายความวา่ ถา้ บบี คนั จนเกนิ ไปนัก สุนขั กจ็ ักสู้อยา่ ง
จนตรอก ปลอ่ ยข้าศกึ หนี กจ็ กั ทาลายความเหิมเกริมของข้าศกึ
ได้ ทว่าตอ้ งไลต่ ามอย่าละ เพอ่ื บ่นั ทอนกาลงั ของขา้ ศึกให้กระปลก
กระเปลีย ครนั เม่ือสนิ เรีย่ วแรงใจก็มิคดิ ต่อสู้ด้วยแลว้ จงึ จบั อนั
เป็นการรบท่ีไมเ่ สยี เลอื ดเนือ อีกทังทาให้ข้าศึกแตกสลายไปเอง

"รอ ฟกั ตวั สว่าง" มีอยู่ใน คัมภีรอ์ จี งิ รอ รอ หมายถึงการรอ
คอยอย่างอดทน
ฟักตัว กค็ ือไกฟ่ ักไขจ่ นเปน็ ลูกไก่
สวา่ ง กค็ อื แสดงสวา่ ง หมายถึง ชัยชนะ

138

ความหมายของกลยทุ ธ์นีทงั คาก็คือ เมอื่ สองทัพประจนั หนา้ กัน จัก
ต้องใช้ความอดทนรอคอย ให้ใชว้ ธิ ีการอันแยบยล ให้ขา้ ศกึ มา
สวามิภักด์ิด้วยใจ ก็คอื กลอุบายปลอ่ ยป่านยาวตกปลาตวั โตอยา่ ง
หนึง่

กลยทุ ธน์ ีมอี ยูใ่ น คมั ภีร์เหลาจ่ือ บทต้น บรรยายไวว้ ่า ม่ือจักเอา
จะต้องให้ ในบันทึก “ไทผ่ งิ เทยี นวอ๋ อกั ษรศาสตร์" ก็มีอธบิ ายไว้
วา่ “เมือ่ จกั จบั ให้ปล่อย เม่อื จกั เรว็ ให้ชา้ รอเม่ือหยอ่ นยานจึงตี มิมี
ที่ไมช่ นะ"

กลยทุ ธ์นสี รปุ ได้ว่า “แสร้งปล่อยเพื่อจับ จุดประสงค์อยู่ท่ี จับ
ปล่อย เปน็ วธิ กี าร จบั คอื จบั ทาง ใจ ใหย้ นิ ยอมอ่อนนอ้ มทงั กาย
และใจ ผู้ถูกจับ ใจ จกั กลายเปน็ ขา้ ทาสบรวิ ารของอีกฝา่ ยหน่ึง
อย่างไมล่ มื หูลืมตา จนกว่าจะเกิดความสานกึ ใน ศกั ด์ิศรี ของ
ตนเอง กลยทุ ธน์ ี จึงเปน็ กลยทุ ธอ์ ันชาญฉลาด ในการบน่ั ทอน
จิตใจสู้รบและขวญั ของขา้ ศึก ด้วยวธิ กี ารทงั แจง้ และลบั อย่างหนง่ึ
อันได้ผลเกดิ ความคาดหมาย นนั แล”

139

ตัวอยา่ งการนาเอากลยุทธแ์ สรง้ ปลอ่ ยเพอ่ื จบั ไปใชไ้ ดแ้ ก่

ขงเบ้ง แสร้งปล่อย เบ้งเฮ็ก แล้วจบั ถงึ 7 คร้ัง

- จูกัดเหลียง ทที่ าศกึ สงครามกบั เบง้ เฮก็ เมอ่ื จับไดเ้ ปน็ เชลยก็
ปล่อยตวั เสยี เพือ่ ให้ เบ้งเฮก็ ไปรวบรวมผูค้ นมาต่อสู้อีกครงั
จนกระท่งั ยอมแพ้และสวามภิ ักดติ์ ่อ จูกดั เหลยี ง

140

[ ] ในแงก่ ารบริหาร

บางทีการบบี คนั หรือกดดนั มากๆ จนคนรูส้ กึ ว่าไมม่ ีทางออก ก็
อาจแว้งกัดเราได้ ดงั นนั เม่ือเกิดความขดั แย้ง ตอ้ งคอยมองหาทางลง
ใหอ้ กี ฝ่ายหน่งึ ด้วย อยา่ ใหเ้ ขาตัดสนิ ใจ “สู้ตาย”

ถ้าเราไมต่ ้องการเสียต้นทุนอะไรไปอกี หากเราชนะแล้ว การหาทาง
ลงใหค้ นท่ีพ่ายตอ่ เรา จะเปน็ การไม่ทาให้เขาสูแ้ บบสนุ ขั จนตรอก
ท่ีแม้เราจะชนะ แต่เราอาจจะตอ้ งมกี ารสูญเสียท่อี าจจะไมค่ ุ้มได้
ในกรณีท่ีเรายังต้องการต้นทุนทีเ่ รามเี พ่ือการต่อไปในภายหน้า

เป็นประโยคทีเ่ ราควรทาความเขา้ ใจใหด้ ี การทบ่ี างคนเขาเสียหนา้
เพราะเราชนะแม้จะด้วยเรือ่ งประการใดกต็ าม เขาย่อมมีความแค้น
เคอื ง และเขาคนนันกไ็ ม่ได้นบั ถอื หรอื "ยอมรบั " เราแบบเต็มใจ
เขามีแตจ่ ะจ้องเอาคนื ภายหน้าดว้ ยซา

141

แตห่ ากเราชนะใครสกั คน โดยไม่ทาใหเ้ ขาเสียหน้า และเรากลบั
ใหเ้ กียรติเขาแบบจรงิ ใจ หาทางลงใหเ้ ขา เขายอ่ มซาบซึงใจ และ
ยอมรับเราได้ เรากไ็ ด้คนเปน็ มิตร แทนที่จะได้คนเปน็ ศตั รูมา

คนทด่ี อื ดึงตอ่ เรา บางทใี ช้ไม้แขง็ กอ็ าจจะไม่ได้ผลเสมอไป การที่
เราเลือกวิธหี นง่ึ เขาจะใช้อกี วิธีหนึง่ และเรารูว้ า่ วิธขี องเราดกี ว่า
แนๆ่ แมเ้ ราเปน็ หวั หน้าเขาที่เราอาจจะบังคับใหเ้ ขาตอ้ งทาดว้ ยวธิ ี
ของเรา เขาอาจจะจายอมแต่ไม่เต็มใจ ย่งิ ในกรณีถา้ เราไม่ใช่
หวั หน้าเขา เปน็ เพียงเพอื่ นร่วมงานกัน เรายง่ิ บังคบั เขาไมไ่ ด้ แต่
เราจะเอาใหไ้ ด้ แม้ตอ่ มาวธิ ีของเราดกี ว่า ได้ผลกว่า เขากไ็ ม่
ยอมรบั เพราะได้ทะเลาะกันเสียแล้ว

142

วิธีไดผ้ ลระยะยาว สาหรับคนบางคนบางประเภท เราอาจจะยอม
ให้เขาใช้วิธขี องเขาเอง ถ้าเขามีปัญหา หรอื อาจจะได้ผลอยูบ่ ้างแต่
ยงั ไม่ดีนกั เราก็ค่อยๆ โน้มน้าว ให้เขาลองใช้วธิ ขี องเรา เสริมเขา้
ไปในบางกระบวนการ ค่อยๆ ตะลอ่ ม และในท่ีสดุ เขาจะรู้ว่า วธิ ี
ของเราดีกว่า ได้ผลดีกว่า เรว็ กวา่ ใชท้ รพั ยากรน้อยกว่า และ
เปน็ ประโยชนส์ ่วนรวมและกับตวั เขาดว้ ย เขาจะยอมรบั วิธกี ารของ
เราและตวั เราไปพร้อมกัน เราอาจจะไดค้ นที่เชอื่ ฟงั เรา และ
ศรัทธาเราเพ่ิมขนึ อีกคนหนง่ึ

143

อีกความหน่ึงหนง่ึ ของกลยทุ ธ์นึคือ กลอบุ ายปลอ่ ยปา่ นยาวเพื่อตก
ปลาตัวโต
การทเ่ี รายอมผ่อนปรนใหบ้ างคน ยอมเสยี เปรยี บเขาในเบอื งต้น
และต่อเนือ่ งมาในระยะเวลาหนง่ึ ใจท่ีเคยเป็นอสิ ระของเขากลับถูก
ผูกมดั ด้วยนาใจของเรา ในทีส่ ุดเรากจ็ ะใชป้ ระโยชนใ์ นเร่ืองนไี ดใ้ น
ภายหนา้ อาจจะเป็นเรอ่ื งท่คี ุ้มคา่ มากกวา่ ท่ีเราเคยใหเ้ ขาไป ใน
กรณีเชน่ นี เขาเป็นปลาของเราน่นั เอง เรอื่ งแบบนีก็ตอ้ งเตอื นตวั เอง
ดว้ ยเหมอื นกันว่าเราก็อาจจะเป็นปลาของใครเข้าสักวันหนึ่งเชน่ กนั

สรุปกค็ ือ ในบางสถานการณ์ทเี่ ราไม่ไดม้ ตี ้นทุนแบบมโหฬาร การ
รกั ษาต้นทุนเราไม่ให้ผูแ้ ต้ ตอ้ งสูต้ าย กค็ วรทาอย่างย่ิง

มาชมโคลงกันครบั 144

[ ] โคลงส่ีสภุ าพดดั แปลง

แสรง้ ปล่อยเพอ่ื จับ

แสรง้ ปล่อยเพอ่ื ไล่ลม้ ออ่ นแรง
ปลอ่ ย ปลดลดกาแหง หมดสิน
เพื่อ ผลลพั ธอ์ นั แฝง ประโยชน์
จับ หมดโอกาสดนิ หลุดพ้น จนมมุ

ปลอ่ ยสายปา่ นยาวเพื่อตกปลาตัวโต

ปล่อยสาย เบ็ดผอ่ นด้วย แยบคาย
ปา่ นยาว จบั ดงึ สาย เนนิ่ ชา้
เพือ่ ตก มัจฉาปลาย เบ็ดเก่ียว
ปลาตัวโต อ่อนล้า สบัดพน้ วารี

พิรุณกลางราตรี 145
๗ พฤษภาคม ๒๕๖๔

กลยทุ ธท์ ่ี ๑๗ : โยนกระเบืองลอ่ หยก

๓๖ กลยุทธในสามก๊ก เพือ่ การบรหิ าร
และโคลงสส่ี ุภาพดดั แปลง

 กลยุทธเ์ ขา้ ตี (Attacking Stratagems)

146

กลยุทธ์โยนกระเบืองล่อหยก หรอื เพาจวนอิว่ อวี

(Tossing out a brick to get a jade gem, 抛砖引玉)

กลยุทธน์ ีมีความหมายว่า ใชส้ ิง่ ท่คี ลา้ ยคลงึ กนั ไปลอ่ ขา้ ศกึ ให้
ข้าศกึ ต้องอุบายพ่ายแพไ้ ป การใชก้ ลยุทธน์ ี กาหนดขึนตามสภาพ
รูปธรรมของข้าศกึ ในตาราพชิ ยั สงครามชอ่ื "รอ้ ยยุทธการ
พิสดาร" การรบท่ีได้ประโยชน์ กล่าวไวว้ า่ เมอื่ ประมอื กับขา้ ศกึ
ขุนพลฝา่ ยตรงข้ามโง่เงา่ มิรู้พลกิ แพลง จักลอ่ ด้วยประโยชน์ เขา
ละโมบในประโยชน์ มริ ูผ้ ลรา้ ย กซ็ ุ่มทหารลอบตีได้ ขา้ ศึกจักพ่าย
คือ ลอ่ ดว้ ยประโยชน์

147

โยนกระเบืองลอ่ หยก คานี เดมิ มาจากเร่อื งราวของกวีสมยั ราชวงศ์
ถัง ๒ คน ชอ่ื ฉางเจยี น และ จา้ วกู่ กล่าวคือ ฉางเจยี นนิยชม
ชอบและยกย่องบทกวขี องจ้างกู่มาช้านาน ครนั เมือ่ ทราบวา่ จ้าวกู่
เดินทางมาเมอื งซูโจว ก็คาดคะเนว่าคงจะไปเทยี่ ว ณ วัดหลงิ เอย๋ี
นสอื ฉางเจยี๋ นจึงเขยี นบทกวไี ว้ ๒ คาบนผนงั วดั เมื่อจา้ วกู่มาเหน็
เข้า ก็ตอ่ บทกวนี ีอกี ๒ คา จงึ กลายเป็นกวที ี่ครบถว้ นสมบูรณ์และ
สวยงาม ไพเราะจบั ใจยิ่งนกั แต่เน่ืองจากบทกวขี องฉางเจียนดอ้ ยก
วา่ ของจา้ วกู่ คนทังหลายจงึ เรยี กบกวีของฉางเจยี นเป็นเสมอื นหนึ่ง
กระเบอื ง แตห่ ากแมน้ มมิ ี กระเบอื ง ทฉ่ี างเจยี นเอาไปล่อไว้ ไฉน
เลยจะมาซ่งึ หยก ของจา้ วกู่ ท่ตี อ่ กระเบอื ง ของฉางเจยี นจน
กลายเป็นบทกวมี ีค่าลาที่ทกุ คนยกย่อง

กลยุทธน์ ีสรปุ ได้ว่า วธิ หี ลอกลวงขา้ ศกึ มมี ากมาย ที่แยบค่ายทส่ี ดุ
มิมีใดเกนิ "ความละม้ายแมน้ หรือ ความเหมอื น ทเ่ี รียกว่า
กระเบือง หมายถึงสิง่ ท่ีไม่มคี า่ งวด สว่ น หยก นนั เป็นจิดาสูงคา่
อันพงึ ปรารถนาของผู้คนทังหลาย

148

อันคาว่า โยนกระเบอื งลอ่ หยก ก็คือใช้สิง่ ของท่มี ีคา่ น้อยไปลอ่ สงิ่ ของ
ทม่ี ีคา่ สูง กระเบอื งกับหยกนนั มองผา่ นๆ ก็มีส่วนท่คี ล้ายคลึงกัน
อยู่ นกั การทหารผูม้ คี วามชานาญในกลศกึ ก็สามารถจะใชค้ วาม
ละม้ายแม้น ความ เหมอื น ความ คลา้ ยคลึง ของทงั สองสิง่ สรา้ ง
ความสบั สนฉงนใจใหแ้ ก่ขา้ ศึก ฉวยโอกาสทข่ี ้าศกึ กาลงั วุ่นวายหรือ
หลงกลจู่โจมเอาชัยโดยพลัน"

149

ตัวอย่างการนาเอากลยทุ ธโ์ ยนกระเบืองล่อหยกไปใช้ได้แก่

กลยทุ ธ์โยนกระเบื้องล่อหยก ได้ เกยี งอยุ เป็ นขุนพล

- จูกดั เหลยี ง ทพ่ี งึ พอใจฝีมือ เกยี งอุย จึงอยากได้ตัวไว้ จงึ ยอม
เสีย แฮหัวหลมิ ซึง่ มีตาแหน่งเป็นถงึ บตุ รเขยของ โจยอย เพียง
เพ่อื ใหไ้ ด้มาซ่งึ นายทหารท่ีมสี ติปัญญาเปน็ เลศิ
- เตยี วหยุ โยนกระเบืองลอ่ หยก เงยี มหงนั ยอมสวามิภักดิ์ดว้ ย
- เตยี วหยุ โยนกระเบืองท่ีอวนเทากว๋ น รบชนะเตยี วคับ ไดห้ ยก
งามเกียงอยุ มา

150