แบบฝึกหัด วิวิธภาษา ม.1 เทอม 1

แบบฝึกหัดรายวิชาภาษาไทย

วิวธิ ภาษา ม.๑

ทบทวน

ก่อนจาก..

ความหมาย

เปนการเขียนเลา เรือ่ งโดยมกี ารลําดับตาม
โครงเร่ือง เพอื่ ใหผ ูอานเห็นภาพเหตุการณทั้งหมด
ไดง า ยและชดั เจนมากขึน้
Learn Education
การเขยี นบรรยาย

หลกั การเขยี นบรรยาย

๑. กาํ หนดจดุ มุงหมาย ๓. ลงมอื เขยี นโดยคํานึงถงึ
หลกั การใชภาษาไทยใหถ ูกตอ ง
๒. วางโครงเร่ือง ใคร ทาํ อะไร
ทไ่ี หน เม่อื ไร อยางไร

88 เสียงเพลงกับเสียงกร๊ดี

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

แบบฝึกหัด รายวชิ าภาษาไทย

ววิ ิธภาษา ม.๑

การใช้ความเปรียบ

เป็็นกลวิธิ ีกี ารใช้้ภาษาที่ท�่ ำำ�ให้้ผู้้ฟ� ังั หรืือผู้�้ อ่่านเห็็นภาพที่ต�่ ้อ้ งการบรรยายได้้ชััดเจน เข้้าใจอารมณ์์
และความรู้้�สึกึ ของผู้้�พููดหรืือผู้้�เขีียนได้้มากขึ้�น โดยแต่่ละภาษามีกี ารใช้ค้ วามเปรียี บที่�แ่ ตกต่า่ งกันั ซึ่่ง�
อาจสะท้้อนวััฒนธรรม โลกทัศั น์์ และสิ่�งแวดล้อ้ มของเจ้้าของภาษานั้้น� ๆ

Learn Educationโง่เ่ หมือื น . .. . ................โง่่เหมือื น .. . . .. ..............โง่่เหมือื น .. . . .. . .............

การใช้ค้ วามเปรียี บแตกต่่างกันั จะแสดงอารมณ์แ์ ละความรู้้�สึกึ ที่แ�่ ตกต่า่ งกันั ของผู้�้ใช้้ความเปรีียบนั้้น�

เสีียงดัังลั่น� มาก มัักดัังขึ้�นมาครั้ง� เดีียว ดาราคนนี้้ �.. . . .. ...........................
แล้้วก็เ็ งียี บหายไป

เสียี งพููดคุุยจ้้อกแจ้้กของคนจำ�ำ นวนมาก ในรถไฟฟ้้า...........................
ที่่ต� ่่างคนต่่างพููดจนฟังั ไม่ไ่ ด้ศ้ ัพั ท์์ ............................................

90 เสียงเพลงกบั เสียงกร๊ีด

ประเภทของความเปรียี บ

เปรีียบ........................ เปรีียบ........................

- ใช้้เปรีียบสิ่ง่� หนึ่ง่� เหมือื นกัับสิ่�ง่ หนึ่่�ง - ใช้เ้ ปรีียบสิ่ง�่ หนึ่ง่� เป็็นอีีกสิ่ง�่ หนึ่�่ง
- ใช้ค้ ำำ�เปรียี บ - ใช้ค้ ำ�ำ เปรียี บ
เหมือื น ดุุจ ดััง ราว เพีียง ปููน เป็็น คือื หรืือไม่ม่ ีีคำ�ำ เปรียี บ
เฉก เช่่น - มีีอีีกชื่อ� ว่่า.................................
- มีีอีีกชื่อ� ว่า่ .................................
Learn Education

ตุ๊ก�๊ ตาตััวนี้�้...........เหมือื น.................. ............เป็็น.......... ..........เป็็น..............

91เสี ยงเพลงกับเสี ยงกร๊ีด

แบบฝึกหัด รายวชิ าภาษาไทย

วิวิธภาษา ม.๑

น้ องลองทาํ

คําชแี้ จง ตอนท่ี ๑ ใหน กั เรยี นเลอื กคาํ ตอบทถ่ี กู ทส่ี ดุ เพยี งขอ เดยี ว

๑. ขอ ใดกลา วถงึ ความเปรยี บไดไ มถ กู ตอ ง
๑. ความเปรยี บใชเ หมอื นกนั ทว่ั โลก
๒. มี ๒ แบบ คอื เปรยี บเหมอื นและเปรยี บเปน
๓. ความเปรยี บพบไดใ นวรรณคดรี อ ยกรองเทา นน้ั
๔. การใชค วามเปรยี บตา งกนั ไมไ ดส ง ผลตอ ความหมาย

๒. ขอ ใดใชค วามเปรยี บแตกตา งจากขอ อน่ื
๑. ปท มาสวยอยา งกบั นางฟา
๒. มอื พนมงามเปน อบุ ลบษุ บา
๓. บวั ดอกนข้ี าวประดจุ สาํ ลเี ลย
๔. ปทมุ มสี รอ ยทองสกุ สกาวราวดาวเดอื น

คําช้แี จง ตอนท่ี ๒ ใหนักเรียนเลือกสาํ นวนในกรอบมาเติมใหเหมาะสมกับประโยค
Learn Education
หมีกินผึ้ง ชาเปนเตา ไวอยางกับปรอท

หวานเปนลม ขมเปน ยา แดงอยางกับลกู ตําลงึ สุก

๑. วนั นร้ี ถติดมากจนเคลอื่ นที่ ...........................................
๒. เธอเขนิ จนหนา ...........................................
๓. นกั กฬี าหมายเลขสามวง่ิ ได ...........................................
๔. ออมใจไมพ อใจทีฝ่ นตก ไดแตบ นเปน ...........................................
๕. คณุ แมบอกวา ใหท านผกั เยอะ ๆ ถงึ แมม ันจะขม เพราะ ...........................................

92 เสียงเพลงกบั เสียงกร๊ดี

ทบทวน ความหมาย

กอ่ นจาก.. เปนกลวิธีการใชภ าษาอยา งหนง่ึ
โดยใชส ่งิ หนึง่ มาเปรียบเทยี บกบั อกี สิ่งหนงึ่
การใชค วามเปรียบในแตละภาษา
แตล ะภาษาทีใ่ ชความเปรยี บ เพ่ือใหผ ูอ า นสามารถสรา งภาพ
อาจใหค วามหมายแตกตา งกนั ในจินตนาการไดช ัดเจนยิง่ ขึ้น

เพราะวัฒนธรรมหรอื สง่ิ แวดลอม
ของเจา ของภาษานนั้
Learn Education
การใชค้ วามเปรยี บ

ประเภทของการใช
ความเปรียบ

๑. เปรียบเหมือน (อุปมา) ๒. เปรียบเปน (อุปลักษณ)
สังเกตคําเหลานี้ สังเกตคําวา เปน คือ
เหมือน เชน ดัง หรอื ไมมีคําเปรียบ
ราวกบั เพยี ง
93เสียงเพลงกบั เสียงกร๊ีด

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

Learn Educationตวั ช้วี ัด

ท ๑.๑ ม.๑/๒ จับใจความสาํ คญั จากเร่ืองท่ีอา น
ท ๓.๑ ม.๑/๓ พดู แสดงความคิดเห็นอยา งสรางสรรคเกย่ี วกับเรื่องทฟ่ี งและดู
ท ๓.๑ ม.๑/๔ ประเมนิ ความนาเช่อื ถือของสื่อที่มเี นอ้ื หาโนมนา วใจ
ท ๓.๑ ม.๑/๖ มีมารยาทในการฟง การดู และการพูด
ท ๕.๑ ม.๑/๔ สรุปความรูแ ละขอ คดิ จากการอา นเพือ่ ประยุกตใชในชีวติ จริง

จดุ ประสงค์

๑. สามารถอา นจับใจความสําคัญจากเรื่อง คิดตา งกัน แตอ ยูร วมกันได ไดอ ยางถกู ตอ ง
๒. สามารถสรปุ คุณคาและขอคดิ จากเร่ือง คดิ ตางกัน แตอยรู ว มกนั ได

และนาํ ไปประยุกตใ ชในการแกป ญหาในชีวติ ได
๓. สามารถแสดงความคิดเห็นไดอยางถูกตองและเหมาะสม
๔. สามารถใชว จิ ารณญาณในการแยกขอ เท็จจรงิ และขอ คิดเหน็
๕. มีมารยาทในการพูดแสดงความคิดเหน็ ใหเหมาะสมในแตละโอกาส
๖. สามารถแสดงความคิดเห็นไดอยางถูกตองและเหมาะสม
๗. มมี ารยาทในการพดู ใหถกู ตอ ง และเหมาะสมในแตล ะโอกาส

คิดตา่ งกนั แตอ่ ย่รู ่วมกนั ได้

การแสดงความคดิ เหน็ เปนการแสดงอารมณ ความรูสกึ ความคดิ และขอสนั นษิ ฐาน
ผา นทกั ษะการสื่อสารทัง้ การพดู และการเขียน โดยตองคํานึงถึงบุคคล กาลเทศะ
และหลักไวยากรณข องภาษาไทยใหถ กู ตองและเหมาะสมเสมอ
Learn Education

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

ผังมโนทศั น์

๑. การแสดงความคิดเห็น
๒. มารยาทในการแสดงความคิดเห็น
๓. เจตนาในการส่ือสาร
๔. การใชภ้ าษาไทยในการสื่อสาร
Learn Education

Learn Educationแบบฝึกหัด รายวชิ าภาษาไทย

ววิ ธิ ภาษา ม.๑

การแสดงความคิดเห็น
ความคดิ เหน็ คือ ?
อารมณ ความรสู กึ ความคดิ และขอ สนั นิษฐานทีผ่ ูพ ูด
หรือผูเขียนมีตอ สง่ิ ใดส่ิงหนึ่งท่ีอยูภายในจติ ใจไมไดม ีการ
แสดงออกมาสูภายนอก

การแสดงความคดิ เหน็ คือ ?
การแสดงอารมณ ความรูสึก ความคิด และขอสนั นิษฐานทีผ่ พู ดู หรือผูเขยี นมีตอส่ิงใดสงิ่ หนึ่ง
โดยแสดงออกมาผา นทางสหี นา ทาทาง การพูด และการเขยี น

100 คิดตา่ งกนั แตอ่ ย่รู ว่ มกนั ได้

หลักในการแสดงความคดิ เหน็ ๒.

๑. หยิบยกทัง้ ขอดี ขอ ดอยของสิง่ ทแี่ สดง
กําหนดเรอ่ื งทจ่ี ะแสดงความ
คดิ เห็น ความคิดเห็นโดยปราศจากอคติ
Learn Education
หลกั ในการแสดง
ความคิดเห็น

๓. ๔.

................................................... ...................................................

๕.
ควรแสดงความคิดเหน็
ที่เปนประโยชนต อสว นรวม

101คิดตา่ งกัน แตอ่ ย่รู ว่ มกันได้

แบบฝึกหัด รายวชิ าภาษาไทย

วิวิธภาษา ม.๑

ตััวอย่่างสถานการณ์์ที่แ�่ สดงความคิิดเห็็นไม่่ถูกู ต้อ้ ง

“จะหมดเขตจัังหวััดชุมุ พรและ “อืืม...เราว่่าน่่าจะเป็็นฝั่�่งอันั ดามันั นะ”
เข้้าจัังหวััดสุรุ าษฎร์์ธานีีแล้้วนี่น�่ า (ไม่่ถูกู ต้อ้ ง)

? ว้้าว!! ทะเลที่�่นี่ส�่ วยจัังเลย น่า่ ลงเล่น่
น้ำำ��ทะเลมาก ไม่่รู้�ว่าเป็น็ ทะเลฝั่�่งอ่า่ ว
ไทยหรืืออัันดามัันกัันนะ”
Learn Education
“เราว่่าไม่่น่า่ ใช่น่ ะ น่า่ จะเป็็นทะเล
ฝั่่ง� อ่่าวไทยมากกว่่า”

(ไม่่ถูกู ต้้อง)

จากสถานการณ์์ข้้างต้้น คำำ�ตอบของผู้้�หญิงิ ทั้้�งสองคนไม่่มีีการให้้เหตุผุ ลสนับั สนุนุ ทั้้�งคู่�
ทำำ�ให้้ความน่่าเชื่อ�่ ถืือของคำ�ำ ตอบมีีน้อ้ ยพอกันั ทั้้ง� สองคน แต่ถ่ ้า้ หากผู้้�หญิิงคนที่่� ๓
ให้เ้ หตุุผลเพิ่่ม� เติิมก็็จะทำำ�ให้้คำำ�พููดนั้้�นน่่าเชื่�่อถืือมากขึ้้�น ตามตัวั อย่า่ งนี้้�

ชุมุ พร ภาคใต้้ เราว่า่ ไม่่น่า่ ใช่น่ ะ น่่าจะเป็็นทะเลฝั่่�งอ่่าวไทย
ระนอง มากกว่า่ เพราะจังั หวััดชุุมพรมีีขอบเขตติดิ กับั ๕
ส่่วน คืือ จังั หวััดประจวบคีีรีีขัันธ์์ ชายฝั่ง�่ ทะเล
สุรุ าษฎร์ธ์ านีี อัันดามันั จังั หวัดั ระนอง ชายฝั่่ง� ทะเลอ่่าวไทย
พัังงา และจัังหวัดั สุรุ าษฎร์์ธานีี แต่ต่ อนนี้้�เรากำำ�ลัังจะ
เข้า้ เขตสุุราษฎ์ธ์ านีีแล้้ว ดัังนั้้�นชายฝั่ง่� ทะเลที่่�เป็น็
กระบี่�่ ไปได้้จึึงควรเป็น็ ฝั่ง�่ อ่า่ วไทยนะ

102 คิดตา่ งกนั แตอ่ ยรู่ ่วมกันได้

Learn Educationน้ องลองทำ�

คำ�ำ ชี้้แ� จง ตอนที่�่ ๑ ให้น้ ักั เรีียนเลืือกคำ�ำ ตอบที่ถ�่ ูกู ที่ส�่ ุดุ เพีียงข้อ้ เดีียว

๑๑.. ข้้อใดไม่่ใช่ค่ วามคิิดเห็็น
๑. ว้้าย! หลุุมอะไรเนี่่�ย
๒. หาดทรายที่่น� ี่่น� ุ่่�มสบายเท้า้ ดีีจััง
๓. พระอาทิติ ย์ข์ ึ้�้นทางทิศิ ตะวัันออก
๔. ถนนข้า้ งหน้า้ น่่าจะเป็น็ ถนนวิภิ าวดีี

๒. ข้อ้ ใดมีีจุดุ ประสงค์ใ์ นการแสดงความคิดิ เห็น็ ต่า่ งจากข้อ้ อื่น�่
๑. พรุ่�งนี้้ฝ� นน่า่ จะตกนะ
๒. นิชิ าเป็น็ คนเก่ง่ และขยันั
๓. แม่น่ ้ำ��ำ ข้า้ งหน้า้ คงเป็น็ แม่น่ ้ำ��ำ ปิงิ
๔. ดูทู ่า่ รถจะค่อ่ นข้า้ งติดิ นะ

๓. การแสดงความคิดิ เห็็นข้อ้ ใดน่า่ เชื่�่อถืือมากที่ส�่ ุดุ
๑. ปุ้้ย� ชอบไปทะเลมากที่ส�่ ุุด
๒. ผลไม้เ้ ป็็นสิ่ง� ที่�่ควรใช้เ้ ยี่ย่� มผู้้�ป่่วย
๓. ปุ้้ม� น่า่ จะเป็น็ ลูกู ครึ่ง� เพราะมีีตาสีีฟ้้า และผมสีีอ่อ่ น
๔. ปุ๋๋�ยอินิ ทรีีย์ท์ ี่�เ่ ร่ง่ การเจริญิ เติิบโตเป็็นสิ่�งที่่�ควรใส่่ให้้กัับพืืชพันั ธุ์�์

103คิดตา่ งกนั แตอ่ ยรู่ ว่ มกนั ได้

แบบฝึกหัด รายวิชาภาษาไทย

ววิ ิธภาษา ม.๑

ทบทวน

ก่อนจาก..

การแสดงความคิิดเห็็น

Learn Educationความหมาย

การแสดงอารมณ์์ ความคิดิ ข้้อสันั นิิษฐาน
ผ่่านทางการพูดู การเขีียน และท่า่ ทาง

หลักั ในการแสดงความคิดิ เห็็น

๑. แสดงความคิิดเห็น็ ให้้ตรงประเด็น็
๒. หยิิบยกทั้้�งข้อ้ ดีี ข้้อด้อ้ ย โดยปราศจากอคติิ
๓. เสนอเหตุุผลควบคู่�
๔. เสนอแนวทางการแก้ไ้ ขข้อ้ ด้อ้ ย

104 คิดตา่ งกัน แตอ่ ย่รู ่วมกนั ได้

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

Learn Educationแบบฝึกหัด รายวชิ าภาษาไทย

ววิ ธิ ภาษา ม.๑

มารยาทในการแสดงความคิดเห็น

ทา ทางสุภาพ
ใชนา้ํ เสยี งนุมนวล นาเชื่อถอื
ม.ี ...............ไมพดู เพ่ืออยากเอาชนะ
เปน ผูฟ งทด่ี ีไมพ ูดแทรกขณะทอ่ี ีกฝายกาํ ลังพดู
ใชภาษา..................ตรงประเด็น
ขอมูลที่อา งองิ เปนเรือ่ งจริง

106 คิดตา่ งกนั แตอ่ ยรู่ ว่ มกนั ได้

ภาษาสุภาพ หมายถงึ ภาษาท่ีมคี วามเรยี บรอ ย ออนโยน ละมุนละมอม โดยคาํ นงึ ถงึ ความ
เหมาะสมกับบคุ คลและกาลเทศะ

บคุ คล

คนสามัญ Learn Educationกษัตริยและเชอ้ื พระวงศพระสงฆและนกั บวช
............................ ................................ ..................................

กิน กิน กิน
............................ ............................ ............................

คําสภุ าพ

หวั ปลี ปลกี ลวย
ผลอุลดิ
................... ........................
ฟก ทอง รากดิน
ไสเ ดอื น ........................
ปลาไหล ........................
ปลาชอน
107คิดตา่ งกัน แตอ่ ยรู่ ว่ มกันได้

แบบฝึกหัด รายวชิ าภาษาไทย

วิวิธภาษา ม.๑

น้ องลองทาํ

คาํ ชีแ้ จง ตอนท่ี ๑ ใหน กั เรยี นเลอื กคาํ ตอบทถ่ี กู ทส่ี ดุ เพยี งขอ เดยี ว

๑. ใครปฏบิ ตั ติ ัวเหมาะสมในการแสดงความคิดเหน็
๑. ไกรสรพดู แทรกอกี ฝา ยตลอดเวลา
๒. หงสทุบโตะเมื่ออกี ฝายใหข อ มูลผดิ
๓. สิงหใชข อมลู ทม่ี ีแหลงอางองิ ทีน่ าเชอื่ ถือ
๔. ราชสหี ใ ชภาษาหยาบคายข้ึนเมอื่ รสู ึกโกรธ

๒. ขอ ใดใชค ําไดเหมาะสมกับบุคคล
๑. ปต ินมัสการเพ่อื นใหมาเตะบอลดว ยกนั
๒. ปต าไปเยีย่ มหลวงตาทอี่ าพาธทโ่ี รงพยาบาล
๓. ปต ุนถวายของใหคณุ ครูประจาํ ชน้ั ในวันไหวครู
๔. ปตงั กลาวขอบใจพอ กบั แมทีค่ อยเลย้ี งดตู นมาต้งั แตเลก็
Learn Education
คาํ ช้ีแจง ตอนท่ี ๒ ใหนกั เรียนเลือกจับคูคําสามญั กบั คําสภุ าพใหถ กู ตอง

แตงโม สุนขั
ฟกทอง ปลายาว
หมา ผลอลุ ิด
ปลาไหล ปลาหาง

ปลาชอน ฟก เหลือง

108 คิดตา่ งกนั แตอ่ ย่รู ่วมกันได้

ทบทวน

กอ่ นจาก..

มารยาทในการแสดงความคิดเห็น

Learn Education๑. มขี อมลู อางอิงทีเ่ ชื่อถือได
๒. ใชภาษา และทา ทางทีส่ ุภาพ
๓. ภาษาควรใชใ หเหมาะสมกับระดบั บุคคล

คนสามัญ
กษัตริยและเชอื้ พระวงศ
พระสงฆและนักบวช

109คิดตา่ งกนั แตอ่ ยรู่ ว่ มกนั ได้

แบบฝึกหัด รายวชิ าภาษาไทย

ววิ ิธภาษา ม.๑

เจตนาในการส่ื อสาร

_ob^hfkd= k bt p

kb t p การสื่ อสาร

คอื การถา ยทอดความคิด ความรสู กึ
ขอเท็จจริงจากผสู ง สารไปสูผูรับสาร
โดยประกอบไปดวย ผสู ง สาร สาร สือ่
และผรู ับสาร
Learn Education
บอกเลา เร่ืองราวหรอื เจตนาในการส่ื อสาร ..................................
ใหขอมูล
แสดงความคิดเหน็

................................... ..................................
...................................

110 คิดตา่ งกนั แตอ่ ย่รู ว่ มกันได้

Learn Educationน้ องลองทาํ

คําชี้แจง ตอนท่ี ๑ ใหน กั เรยี นเลอื กคาํ ตอบทถ่ี กู ทส่ี ดุ เพยี งขอ เดยี ว

๑. ประโยค “เธอจะไปหรือไมไป” แสดงเจตนาใดในการส่ือสาร
๑. เจตนาแนะนํา สงั่ ใหท าํ
๒. เจตนาถามเพ่อื ตองการขอมูล
๓. เจตนาบอกเลา เรอื่ งราวหรือใหขอ มลู
๔. เจตนาแสดงอารมณห รอื ความตอ งการตา ง ๆ

๒. ขอ ใดมีเจตนาแสดงอารมณห รือความตอ งการของตน
๑. แหม! เมอ่ื วานยังแขง็ แรงดีอยเู ลย
๒. พรพิงหายไปไหนมาต้งั ครงึ่ คอ นวัน
๓. เธออยา เลนโทรศพั ทต อนขามถนนนะ
๔. ช็อกโกแลตทาํ มาจากเมลด็ ของพืชชนดิ หนึ่ง

คาํ ชี้แจง ตอนท่ี ๒ ใหนักเรยี นเลือกเตมิ อกั ษรคําตอบตามทก่ี าํ หนดใหใหถ กู ตอง

เลือกเติมตวั อักษรหนา ขอ ความใหเ หมาะสมกันระหวา งประโยคและเจตนา
๑. ........... สอบคราวหนา ฉนั จะตอ งไดค ะแนนเตม็ ใหได
๒. ........... ภูเขาลูกนีช้ ือ่ วา “เทอื กเขาถนนธงชยั ”
๓. ........... ตอนน้ีเวลาเทาไหรแลว
๔. ........... หามเดินผานบริเวณเขตกอสราง
๕. ........... ฉันวา อาทิตยน อ้ี ากาศไมคอ ยหนาวเลย

ก. เจตนาบอกเลาเรื่องราวหรือใหข อมลู
ข. เจตนาถามเพ่อื ตอ งการขอ มลู
ค. เจตนาแนะนาํ สัง่ ใหทํา
ง. เจตนาแสดงความคิดเหน็
จ. เจตนาแสดงอารมณหรือความตอ งการตาง ๆ

111คิดตา่ งกัน แตอ่ ย่รู ว่ มกนั ได้

แบบฝึกหัด รายวิชาภาษาไทย

วิวิธภาษา ม.๑

ทบทวน

ก่อนจาก..

การสื่ อสาร

ความหมาย
คือการถา ยทอดสารจากผูส ง ไปยังผรู ับผานสอื่ ใดส่ือหนงึ่ เชน ไมโครโฟน หนังสือพิมพ เปนตน
Learn Education
บอกเลา ขอ มลู เจตนาในการสื่ อสาร ถามเพือ่ ขอขอ มลู
๕ แบบ

แสดงอารมณ แนะนํา ส่งั

แสดงความคดิ เห็น

112 คิดตา่ งกัน แตอ่ ยรู่ ว่ มกนั ได้

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

แบบฝึกหัด รายวชิ าภาษาไทย

วิวิธภาษา ม.๑

การใช้ภาษาไทยในการสื่ อสาร

การสอ่ื สารทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ

ควรคํานึงถึงผลกระทบที่จะตามมาตอผอู ืน่Learn Education

และตนเองทกุ ครงั้ ท่มี ีการส่ือสาร ๕.

๓. ๔. ระวงั การออกเสียงหรือ

ใชภาษาไมกาํ กวม การสะกดคาํ ใหถ กู ตอ ง
..................................
คําควบกลํา้
๒. ใชค ําเหมาะสมกับ ตวั สะกด
ตวั การันต
กาลเทศะ และบคุ คล
๑.
ใชค ําถูกตอ งตรงความหมาย
ตามหลักไวยากรณ

คาํ บพุ บทตอ งอยนู าํ หนาคําอื่น
การใชภาษาไทยในการส่ือสาร

114 คิดตา่ งกัน แตอ่ ย่รู ว่ มกันได้

การสะกดคําใหถ ูกตอ ง

คาํ ไทยทีส่ ะกดผดิLearn Education คาํ ไทยทีส่ ะกดถกู ตอง

๑. กงศลุ ๑. ..........................
๒. กบถ ๒. กบฏ
๓. กระพริบ ๓. กะพรบิ
๔. เจียรไน ๔. ..........................
๕. ฌาณ ๕. ฌาน
๖. ทศกัณฑ ๖. ..........................
๗. นา ๆ ๗. นานา
๘. ประนาม ๘. ประณาม
๙. ผาสขุ ๙. ผาสกุ
๑๐. เหง่ือโทรม ๑๐. ..........................

115คิดตา่ งกัน แตอ่ ยรู่ ว่ มกนั ได้

Learn Educationแบบฝึกหัด รายวิชาภาษาไทย

วิวธิ ภาษา ม.๑

น้ องลองทาํ

คาํ ชี้แจง ตอนท่ี ๑ ใหน กั เรยี นเลอื กคาํ ตอบทถ่ี กู ทส่ี ดุ เพยี งขอ เดยี ว

๑. ขอ ใดใชภ าษาไทยไดไ มเหมาะสมกบั บุคคล
๑. เธอเปนเพอ่ื นท่ีนสิ ยั ดมี ากเลย
๒. เพ่ือนของผมชอบขนมนีม้ ากครับ
๓. คุณแมครับ ผมขออนญุ าตไปเลนกบั เพอ่ื นนะครับ
๔. ผมหวงั วาคณุ ตาจะมีสขุ ภาพรา งกายแข็งแรง จะไดประหยัดคา รักษาพยาบาลนะครบั

๒. ขอ ใดสะกดคําถูกตอ งทุกคํา
๑. เขาออกกําลังกายจนเหงือ่ โทรม
๒. นา ๆ ประเทศเขารวมการประชุมครงั้ นี้
๓. คนช่วั สมควรไดร บั การถูกประณาม
๔. บุษราคัมเม็ดนี้เจียรไนไดส กุ วาวตอ งตามาก

๓. ขอใดใชป ระโยคกํากวม
๑. ฉนั ชอบกินมะขามและบวย
๒. ใครทําน้ําหกเลอะเทอะ
๓. ลิลล่เี จอเธอเมือ่ วานที่ไปวง่ิ
๔. พรงุ นโ้ี รงเรยี นทีค่ ณุ แมทาํ งานจะปด เทอมแลว

116 คิดตา่ งกนั แตอ่ ยรู่ ว่ มกันได้

ทบทวน

กอ่ นจาก..

การใชภาษาไทยในการส่ือสาร

Learn Educationออกเสียงคําให้ถกู ตอ้ ง

ใชภ้ าษาถกู ตอ้ ง
ตามหลกั ไวยากรณ์
ใชภ้ าษาให้เหมาะกบั

ระดบั บคุ คล

ใชภ้ าษาไมก่ าํ กวม

117คิดตา่ งกนั แตอ่ ย่รู ่วมกันได้

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

Learn Education
ตวั ช้วี ดั

ท ๑.๑ ม.๑/๕ ตีีความคำ�ำ ยากในเอกสารวิิชาการ โดยพิิจารณาจากบริิบท
ท ๔.๑ ม.๑/๒ การสร้า้ งคำ�ำ ในภาษาไทย
ท ๕.๑ ม.๑/๔ สรุปุ ความรู้้�และข้้อคิิดจากการอ่่านเพื่่อ� ประยุุกต์์ใช้้ในชีวี ิิตจริงิ

จุดประสงค์

๑. สามารถสรุุปความรู้้�และข้้อคิิดจากการอ่า่ นเรื่่�อง เก็บ็ มาเล่า่ เอามาคุยุ เพื่�อ่ นำ�ำ มา
ประยุุกต์ใ์ ช้ใ้ นชีวี ิติ จริิง
๒. สามารถตีีความคำำ�ยากที่่�พบในชีวี ิติ ประจำำ�วัันได้้
๓. สามารถเขียี น อ่่าน อธิิบายความหมาย และแยกลัักษณะของคำ�ำ พ้้องได้้

เกบ็ มาเลา่ เอามาคุย

คำำ�พ้อ้ ง คืือ คำ�ำ ที่่ม� ีีลัักษณะอย่า่ งเดีียวกันั ในภาษาไทยมีคี ำ�ำ พ้อ้ ง ๔ ชนิดิ
ได้้แก่่ คำำ�พ้้องเสีียง คืือ คำ�ำ ที่�่อ่่านออกเสีียงเหมือื นกััน คำ�ำ พ้อ้ งรููป คือื คำำ�ที่่�เขีียนเหมืือนกันั
คำ�ำ พ้อ้ งรููป - พ้อ้ งเสีียง คืือ คำำ�ที่�เ่ ขีียนและอ่า่ นออกเสีียงเหมืือนกันั และคำำ�พ้้องความ คืือ
คำ�ำ ที่ม�่ ีีความหมายเหมือื นกััน
Learn Education

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

ผังมโนทัศน์

๑. คําพ้อง
คําพองเสียง
คาํ พองรปู
คําพอ งรูป - พองเสยี ง
คําพองความหมาย
Learn Education

แบบฝึกหัด รายวชิ าภาษาไทย

วิวิธภาษา ม.๑

ค�ำพ้อง

ความหมายของคำำ�พ้้อง

“พ้อ้ ง” แปลว่า่ ตรงกััน ซ้ำำ��กััน ดัังนั้้�น คำำ�พ้้อง จึงึ หมายถึงึ คำำ�ที่�่มีีลัักษณะใดลักั ษณะหนึ่่ง� ที่�่ตรงกันั เหมือื นกันั
คำำ�พ ้้องเสีียงLearn Education
คำ�ำ ที่.�่ ..............เหมือื นกััน คำำ�ที่.่� ...............เหมือื นกันั
แต่.่ ..............ต่่างกััน แต่่..................ต่า่ งกันั

คำ�ำ พ้อ้ งรููป คำ�ำ พ้อ้ งรููป - พ้อ้ งเสียี ง

คำำ�พ้้อง
๔ ประเภท

คำ�ำ พ้อ้ งความ

คำ�ำ ที่�่มีี........................เหมือื นกันั คำ�ำ ที่อ�่ ่า่ นและเขียี นเหมืือนกันั
แต่.่ .............ต่า่ งกััน แต่่.......................ต่่างกััน

124 เก็บมาเล่า เอามาคุย

คําพ้องเสี ยง

คาํ พองเสยี งเกดิ จากการรับคําภาษาอื่นเขามาใชใ นภาษาไทย
คําอา่ น กนั

Learn Educationเขยี นวา...................... เขียนวา................... เขียนวา ..................

เขียนวา.................... เขียนวา........................

คําอา่ น กาน

การ → ............................................................
การณ → เหต,ุ เคา, มลู
กาล → เวลา, คราว, คร้งั , หน
กาฬ → ดํา, รอยดาํ ที่ผดุ ตามรางศพ
กาน → ตดั เพ่ือใหแ ตกใหม
กานต → เปนท่ีรกั
กานท → ............................................................
กาญจน → ............................................................

125เก็บมาเล่า เอามาคุย

แบบฝึกหัด รายวชิ าภาษาไทย

ววิ ธิ ภาษา ม.๑

คําอา่ น โจด

Learn Educationเขยี นวา...................... เขียนวา....................... เขียนวา โจษ

คําอา่ น บาด

เขียนวา บาด เขียนวา.......................

เขียนวา..................... เขยี นวา....................

126 เกบ็ มาเลา่ เอามาคุย

คำำ�พ้้องรููป

คำ�ำ พ้อ้ งรููปเกิดิ จากการรัับคำ�ำ ภาษาอื่่�นเข้า้ มาใช้ใ้ นภาษาไทย

เพลา

Learn Educationอ่่านว่่า เพฺฺลา อ่่านว่่า เพ-ลา
มาจากภาษา................... มาจากภาษา...................

ปัักเป้้า

อ่่านว่า่ ....................... อ่่านว่า่ ..............................

อ่่านว่่า มน มน
อ่่านว่่า มะ-นะ
มาจากภาษา..................

127เก็บมาเลา่ เอามาคุย

Learn Educationแบบฝฝึึกหหััด รายววิชิ าภาษาไทย

ววิวิวิธิ ภาษา ม.๑

คำำ�พ้้องรููป พ้้องเสีียง

คำำ�ที่่เ� ขีียนเหมืือนกัันและมีีวิิธีอี ่่านเหมืือนกันั แตกต่่างกัันที่่�......................................

เขา

ขันั

128 เกบ็ มาเลา่ เอามาคุย

Learn Education มนั

กา

129เกบ็ มาเลา่ เอามาคุย

แบบฝึกหัด รายวิชาภาษาไทย

วิวธิ ภาษา ม.๑

คําพ้องความ หรอื คําไวพจน์

“คาํ ทไี่ มไดเ ขียนเหมือนกัน แตม คี วามหมายเหมอื นหรือใกลเ คยี งกนั ”

Learn Education .................. ทิพากร
รวี รพี
ภาสกร .................
สรุ ิยน อหสั กร
อาภากร ไถง

จนั ทร กลา
นศิ ากร .................
พิธุ มาส
รัชนีกร ปกษธร
แถง

กษตั รยิ  ราชา
................. ธราธปิ ดี
บดนิ ทร นฤบดี
ภูบดี ..................
ในหลวง ภบู าล

130 เกบ็ มาเล่า เอามาคุย

Learn Educationน้ องลองทำ�

คำ�ำ ชี้แ�้ จง ตอนที่�่ ๑ ให้น้ ักั เรีียนเลือื กคำ�ำ ตอบที่ถ�่ ูกู ที่ส�่ ุดุ เพีียงข้อ้ เดีียว

๑๑.. ข้้อใดคืือความหมายของคำ�ำ พ้้อง
๑. คำ�ำ ที่�ไ่ ม่ม่ ีีพยัญั ชนะควบ
๒. คำำ�ที่�่มีีรููปและเสียี งเหมืือนกััน
๓. คำำ�ที่่ด� ัดั แปลงแต่่มีีความหมายเหมือื นเดิิม
๔. คำำ�ที่่�มีีพยัญั ชนะสองตัวั รวมกัันอยู่�ในสระเดีียวกััน

๒. ข้อ้ ใดใช้ค้ ำ�ำ พ้อ้ งเสียี งได้ถ้ ูกู ต้อ้ ง
๑. ขอให้เ้ ธอรักั กันั ชั่ว� กรรณ
๒. สามเณรต้อ้ งกรรณลูกู ผมก่อ่ นจะบรรพชา
๓. ทศกัณั ฐ์เ์ ป็น็ ชื่อ� ตัวั ละครในเรื่อ� งรามเกีียรติ์์�
๔. คุณุ แม่ช่ อบฟังั พระเทศน์เ์ รื่อ� งพระเวสสันั ดรกัณั ฐ์ม์ ัทั รีี

๓. ข้อ้ ใดจับั คู่่�คำ�ำ อ่า่ นกัับความหมายได้ถ้ ููกต้้อง
๑. เพลาเช้้า อ่า่ นว่่า เพฺลฺ า-เช้า้ หมายถึงึ เวลาเช้้า
๒. ปักั เป้้า อ่า่ นว่่า ปักั -เป้า้ หมายถึงึ ชื่�อว่า่ วชนิิดหนึ่่ง�
๓. ปักั เป้้า อ่่านว่า่ ปักั -กะ-เป้้า หมายถึึง ชื่�อว่่าวชนิิดหนึ่่�ง
๔. สนับั เพลา อ่า่ นว่่า สะ-หนัับ-เพ-ลา หมายถึึง กางเกง

131เก็บมาเล่า เอามาคุย

แบบฝึกหัด รายวิชาภาษาไทย Learn Education

ววิ ิธภาษา ม.๑

๔. คำำ�ว่า่ “ขััน” ในข้อ้ ใดเป็็นคำ�ำ นาม
๑. วัันนี้้เ� จ้้าไก่่ขัันตั้�งแต่เ่ ช้า้ ตรู่�่
๒. พรุ่�งนี้้�ฉัันจะไปซื้้�อขันั
๓. อารีีเป็็นคนตลกขบขััน
๔. โอบอ้อ้ มเป็็นคนขยัันขันั แข็ง็
๕. คำำ�ในข้้อใดมีคี วามหมายต่า่ งจากพวก
๑. ไถง
๒. แถง
๓ สุรุ ิิยะ
๔. ทิพิ ากร

132 เก็บมาเลา่ เอามาคุย

ทบทวน

ก่อนจาก..

“พ้อ้ ง” แปลว่า่ ตรงกันั ซ้ำ�ำ�กััน
ดังั นั้้�น คำ�ำ พ้้อง จึึงหมายถึึง คำ�ำ ที่่ม� ีลี ัักษณะใด
ลัักษณะหนึ่่ง� ตรงกััน เหมืือนกันั

Learn Educationมีี ๔ ประเภท คำำ�พ้้อง
๑. คำำ�พ้อ้ งรููป
๒. คำำ�พ้้องเสีียง
๓. คำำ�พ้อ้ งรููป พ้้องเสีียง
๔. คำำ�พ้้องความ

คำำ�พ้้องเสีี ยง คำำ�พ้้องรููป
อ่่านเหมืือนกััน เขียี นเหมืือนกััน
เขีียนต่่างกันั อ่่านต่่างกันั
ความหมายต่่างกันั ความหมายต่า่ งกััน

คำำ�พ้้องรููป พ้้องเสีียง คำำ�พ้้องความ
ต้้องทั้้�งเขียี นและอ่า่ นเหมืือนกััน ต้อ้ งมีีความหมายเหมืือนกัันหรืือ
เช่น่ ขััน มััน คล้า้ ยกััน สุุริิยะ-ตะวันั -อาทิิตย์์

133เกบ็ มาเล่า เอามาคุย

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

จดให้จาํ นํ าไปใช้

Learn Education

Learn Educationตวั ช้วี ัด

ท ๑.๑ ม.๑/๑ อ่่านออกเสียี งบทร้อ้ ยแก้ว้ และบทร้้อยกรองได้้ถูกู ต้้องเหมาะสม
กับั เรื่่�องที่่อ� ่่าน
ท ๑.๑ ม.๑/๒ จัับใจความสำ�ำ คัญั จากเรื่่�องที่่�อ่า่ น
ท ๑.๑ ม.๑/๘ วิเิ คราะห์์คุุณค่า่ ที่่�ได้ร้ ับั จากการอ่า่ นงานเขีียนอย่่างหลากหลาย
เพื่�อ่ นำ�ำ ไปใช้แ้ ก้ป้ ัญั หาในชีวี ิติ
ท ๔.๑ ม.๑/๓ วิเิ คราะห์์ชนิดิ และหน้า้ ที่่�ของคำ�ำ ในประโยค

จุดประสงค์

๑. สามารถอ่่านจัับใจความสำำ�คััญจากเรื่อ�่ ง วิถิ ีีงามความพอเพีียงได้้
๒. สามารถนำ�ำ คุุณค่่าที่่ไ� ด้้รับั จากการอ่า่ นงานเขียี นอย่า่ งหลากหลายเพื่�่อนำำ�ไปใช้้แก้้
ปััญหาในชีวี ิติ
๓. สามารถเข้า้ ใจชนิิดและหน้้าที่่�ของคำำ�เชื่�่อมในประโยคได้้
๔. สามารถอ่่านออกเสีียง อัักษรที่่ไ� ม่อ่ อกเสีียง ในบทร้้อยแก้้วและบทร้้อยกรองได้้
อย่า่ งถูกู ต้้องเหมาะสมกับั เรื่่�องที่่อ� ่า่ น
๕. สามารถอ่่านออกเสียี ง พยางค์ท์ ี่่�มีี รร (รอ หันั ) ในบทร้อ้ ยแก้ว้ และบทร้้อยกรอง
ได้อ้ ย่า่ งถููกต้อ้ งเหมาะสมกับั เรื่อ่� งที่่อ� ่า่ น
๖. สามารถอ่า่ นออกเสียี งบทร้อ้ ยแก้้วและบทร้้อยกรองได้้อย่า่ งถูกู ต้อ้ งเหมาะสม
กับั เรื่�อ่ งที่่�อ่า่ น
๗. สามารถอ่่านจับั ใจความสำำ�คัญั จากเรื่่อ� ง ทฤษฎีีใหม่่และเศรษฐกิิจพอเพีียง ได้้

วิถีงามความพอเพียง

การอา นหนงั สือหลากหลายประเภททาํ ใหน กั เรยี นไดรับความรูแ ละความเพลิดเพลิน
ทหี่ ลากหลายซงึ่ สามารถนําไปประยุกตใชในชีวติ ประจําวนั ของนักเรยี นเองได อีกท้ัง
การอานหนังสือหลากหลายประเภทยงั ทําใหผอู า นไดเ รียนรหู ลักการใชภาษาไทยท่ีถูกตอ ง
ไปดวยพรอมกัน
Learn Education