หนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ ท่านผู้หญิงสุมาลี จาติกวนิช

. .

คุณยายยังอยู่ในทุกเสี้ยว
ของความทรงจ�ำ
ส�ำหรับผมซึ่งเป็นหลานชายคนเดียว เม่ือถึงวันที่ต้องเขียนความรู้สึกถึงคุณยายของผม
กลับรู้สึกว่าการเขียนถึงคุณยายช่างยากเหลือเกิน ยากเพราะว่าความรู้สึกและความทรงจ�ำที่มี
ต่อคุณยายน้ันมากมายและหลากหลาย มากจนไม่รู้จะเริ่มตรงไหนและจะเขียนออกมาเป็นค�ำพูด
ได้อย่างไร
เม่ือลองนึกย้อนกลับไป ภาพต่าง ๆ ก็จะค่อย ๆ พรั่งพรูขึ้นมา ตั้งแต่ภาพสมัยท่ีเป็น
เด็กเล็ก ๆ ไปนอนค้างบ้านคุณยาย นอนฟังคุณยายอ่านหนังสือนิทานให้ฟังที่ห้องนอน ภาพท่ีไป
หัวหินกับครอบครัว สร้างปราสาททรายกับคุณยายที่ชายหาด ภาพของคุณยายและคุณตา
ท่ีน่ังด้วยกันอยู่ในห้องนอนที่บ้านริมคลอง มาถึงภาพในช่วงที่ผมเริ่มโตขึ้นมา ชอบหยอกเล่น
กับคุณยาย จนคุณยายชูมะเหงกให้และบอกว่า “ฮ้ือ...เซ้ียวจริง ๆ เด็กคนน้ี” จนมาถึงภาพ
ท่ีคุณยายเดินทางตามล�ำพังมางานรับปริญญาโทของผมท่ีอังกฤษ เพ่ือเป็นก�ำลังใจให้ผมในวันท่ีไม่มี
ใครมาได้ คุณยายผู้มาอยู่เป็นเพื่อนผมที่โรงพยาบาลตามล�ำพังจนดึกดื่นในวันท่ีผมต้องเข้าสแกน
MRI ก่อนจะผ่าตัดหลัง ภาพที่ผมและภรรยาได้มีโอกาสพาคุณยายไปเท่ียวเมียนมาในช่วงท่ีคุณยาย
เริ่มมีอายุมาก แต่กลับพบว่าคุณยายเดินเหินได้แข็งแรงกว่าผม และภาพประจ�ำท่ีเราทุกคน
ในครอบครัวคุ้นตาคือภาพท่ีคุณยายนั่งท่ีโต๊ะกระจกรอญาติ ๆ มาทานข้าวเย็นด้วยกันทุกวันอาทิตย์
และคุณยายมักมีมุกแซวญาติ ๆ ทุก ๆ คนอย่างน่าทึ่ง ภาพเหล่าน้ีเป็นเพียงแค่เศษเส้ียวที่ฝังและ
กระจัดกระจายอยู่ในความทรงจ�ำและท�ำให้ย้ิมได้ทุกครั้งท่ีนึกถึง
ส�ำหรับคนอื่น คุณยายคือภาพของผู้ใหญ่ที่น่าเคารพ เป็นท่านผู้หญิงท่ีเรียบร้อยสง่างาม
เป็นแบบอย่างของผู้หญิงที่ท�ำงานเพื่อสังคมมาตลอดชีวิต เป็นนักสู้ตัวจริง และสู้ด้วยปัญญาและสติ
แต่ส�ำหรับผม คุณยาย ก็คือ คุณยาย ผมคงหาค�ำพูดมานิยามความรู้สึกลึก ๆ น้ีไม่ได้
และก็จะเป็นเช่นน้ีตลอดไป
ในวันนี้ แม้ตัวคุณยายจะไม่ได้อยู่กับพวกเราทุกคนแล้ว แต่ส�ำหรับผม คุณยายไม่ได้
จากไปไหน คุณยายยังอยู่ในทุกเสี้ยวของความทรงจ�ำที่อบอุ่นในใจของหลานชายเซ้ียว ๆ คนน้ีเสมอ
ด้วยรักและคิดถึง
หม่อมหลวงวรุตม์ วรวรรณ (วิน)

. 150 .

. .

นิกรู้สึกโชคดีมากที่ได้มาเป็นหลานสะใภ้ของคุณยาย ได้รับการต้อนรับและความเมตตา
จากคุณยายตั้งแต่วันแรกท่ีเข้ามาเป็นส่วนหน่ึงของครอบครัว คุณยายให้ความรัก ความเอ็นดู
ท้ังกับนิกและเหลนทุกคนเป็นอย่างดี การจากไปของคุณยายท�ำให้รู้สึกเสียใจเมื่อมาคิดว่าพวกเราจะ
ไม่ได้เจอคุณยายแล้ว และรู้สึกว่านิก พ่ีวิน และลูก ๆ ได้ขาดญาติผู้ใหญ่ท่ีเป็นต้นแบบ ตัวอย่าง
และความอบอุ่นท่ีจะหาจากไหนไม่ได้อีกแล้ว

นิศากร วรวรรณ ณ อยุธยา (นิก) .
151
.

. .

รายนามเจ้าภาพงานสวดอภิธรรม
ท่านผู้หญิงสุมาลี จาติกวนิช
ณ ศาลาพีชานนท์ วัดธาตุทอง

วันอังคารที่ ๕ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕ อยู่ในพระบรมราชานุเคราะห์

วันพุธที่ ๖ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕ งดสวดพระอภิธรรม

วันพฤหัสบดีที่ ๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕ อยู่ในพระบรมราชานุเคราะห์

วันศุกร์ท่ี ๘ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕ อยู่ในพระบรมราชานุเคราะห์

วันเสาร์ที่ ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕
๑. คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ร่วมกับภาควิชาศัลยศาสตร์และศิริราชมูลนิธิ
๒. มูลนิธิเด็กโสสะแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์
๓. มูลนิธิโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย
๔. โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ
๕. โรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย
๖. สภาผู้ปกครองและครูแห่งประเทศไทย
๗. สภาสมาคมสตรีไทยดีเด่นแห่งชาติ
๘. สมาคมกรรมการสถานศึกษาข้ันพื้นฐานแห่งประเทศไทย
๙. สมาคมผู้ปกครองและครูโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย
๑๐. สมาคมภริยาแพทย์แห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
๑๑. สมาคมศิษย์วังหลัง - วัฒนา

. 152 .

. .

วันอาทิตย์ท่ี ๑๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕
๑. มหาวิทยาลัยมหิดล
๒. มูลนิธิกองทุนการกุศลสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
๓. มูลนิธิสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
๔. วิทยาลัยดุสิตธานี
๕. ศิษย์เก่าโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย รุ่น ๙๒
๖. สภาสตรีแห่งชาติในพระบรมราชินูปถัมภ์
๗. ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน
วันจันทร์ที่ ๑๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕
๑. กระทรวงศึกษาธิการ
๒. กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา
๓. ครอบครัวจารุเศรณี
๔. คุณจิตริก เศรษฐบุตร - ท่านผู้หญิงวิวรรณ วรวรรณ เศรษฐบุตร
๕. บริษัท อุตสาหกรรมนมไทย จ�ำกัด
๖. มหาวิทยาลัยศิลปากร
๗. มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี
๘. มูลนิธิราชประชาสมาสัย ในพระบรมราชูปถัมภ์
๙. มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา
๑๐. มูลนิธิสิริวัฒนภักดี คุณเจริญ - คุณหญิงวรรณา สิริวัฒนภักดี และครอบครัว
๑๑. มูลนิธิหัวใจแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
๑๒. สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง
๑๓. สถาบันราชประชาสมาสัย กรมควบคุมโรค
๑๔. สมาคมสตรีภาคพ้ืนแปซิฟิกและเอเชียอาคเนย์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชินูปถัมภ์
๑๕. ส�ำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
๑๖. อ�ำนวยศิลป์มูลนิธิ ครูจิตร - ครูเอิบ ทังสุบุตร

. 153 .

. .

วันอังคารที่ ๕ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕
อยู่ในพระบรมราชานุเคราะห์

.

. 154 .

. .

. 155 .

. .

วันพฤหัสบดีที่ ๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕
อยู่ในพระบรมราชานุเคราะห์

.

. 156 .

. .

วันศุกร์ที่ ๘ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕
อยู่ในพระบรมราชานุเคราะห์

.

. 157 .

. .

วันเสาร์ที่ ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕

๑. คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ร่วมกับภาควิชาศัลยศาสตร์และศิริราชมูลนิธิ
๒. มูลนิธิเด็กโสสะแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์
๓. มูลนิธิโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย
๔. โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ
๕. โรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย
๖. สภาผู้ปกครองและครูแห่งประเทศไทย
๗. สภาสมาคมสตรีไทยดีเด่นแห่งชาติ
๘. สมาคมกรรมการสถานศึกษาขั้นพ้ืนฐานแห่งประเทศไทย
๙. สมาคมผู้ปกครองและครูโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย
๑๐. สมาคมภริยาแพทย์แห่งประเทศไทย
ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
๑๑. สมาคมศิษย์วังหลัง - วัฒนา

.

. 158 .

. .

. 159 .

. .

. 160 .

. .

. 161 .

. .

วันอาทิตย์ที่ ๑๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕

๑. มหาวิทยาลัยมหิดล
๒. มูลนิธิกองทุนการกุศลสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
๓. มูลนิธิสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์
ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
๔. วิทยาลัยดุสิตธานี
๕. ศิษย์เก่าโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย รุ่น ๙๒
๖. สภาสตรีแห่งชาติในพระบรมราชินูปถัมภ์
๗. ส�ำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน

.

. 162 .

. .

. 163 .

. .

วันจันทร์ที่ ๑๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕

๑. กระทรวงศึกษาธิการ
๒. กองทุนเพ่ือความเสมอภาคทางการศึกษา
๓. ครอบครัวจารุเศรณี
๔. คุณจิตริก เศรษฐบุตร - ท่านผู้หญิงวิวรรณ วรวรรณ เศรษฐบุตร
๕. บริษัท อุตสาหกรรมนมไทย จ�ำกัด
๖. มหาวิทยาลัยศิลปากร
๗. มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี
๘. มูลนิธิราชประชาสมาสัย ในพระบรมราชูปถัมภ์
๙. มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา
๑๐. มูลนิธิสิริวัฒนภักดี คุณเจริญ - คุณหญิงวรรณา สิริวัฒนภักดี และครอบครัว
๑๑. มูลนิธิหัวใจแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
๑๒. สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง
๑๓. สถาบันราชประชาสมาสัย กรมควบคุมโรค
๑๔. สมาคมสตรีภาคพ้ืนแปซิฟิกและเอเชียอาคเนย์แห่งประเทศไทย
ในพระบรมราชินูปถัมภ์
๑๕. ส�ำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
๑๖. อ�ำนวยศิลป์มูลนิธิ ครูจิตร - ครูเอิบ ทังสุบุตร

.

. 164 .

. .

. 165 .

. .

. 166 .

. .

วันอังคารที่ ๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕
รับท่านผู้หญิงสุมาลี จาติกวนิช กลับสู่บ้านยุกตะเสวี

.

. 167 .

. .

. 168 .

. .

. 169 .

. .

รายนามเจ้าภาพงานสวดอภิธรรม
ท่านผู้หญิงสุมาลี จาติกวนิช
ณ บ้านยุกตะเสวี

วันอาทิตย์ที่ ๒๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕ คณะกรรมการโครงการกองทุนการศึกษา
วันเสาร์ท่ี ๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๕ ครอบครัวปันยารชุน
วันอาทิตย์ท่ี ๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๕ และครอบครัวไกรฤกษ์
๑. คณะกองทุนปลูกรากแก้วศาสนทายาท
วันอาทิตย์ท่ี ๒๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๕ วัดพระราม ๙ กาญจนาภิเษก
วันเสาร์ที่ ๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๕ ๒. สมาคมติดตามการพัฒนาสตรี
วันอาทิตย์ท่ี ๕ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๕ ในประเทศไทย (ตพส. ไทย)
(บ�ำเพ็ญกุศลปัญญาสมวาร) ๑. ชมรม วปรอ. ๔๐๑๐
๒. ศิษย์เก่า ศธ. (กลุ่มบอยแบนด์)
มูลนิธิเด็กโสสะแห่งประเทศไทย
ในพระบรมราชินูปถัมภ์
ครอบครัวยุกตะเสวี ครอบครัวจาติกวณิช
และเครือญาติ

. 170 .

. .

วันอาทิตย์ท่ี ๑๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๕ ศิษย์เก่าโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย รุ่น ๙๒
วันอาทิตย์ที่ ๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๕ ๑. มูลนิธิ ซี.ซี.เอฟ. เพ่ือเด็กและเยาวชน
ในพระราชูปถัมภ์
วันอาทิตย์ที่ ๑๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๕ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ
(บ�ำเพ็ญกุศลศตมวาร) สยามบรมราชกุมารี
๒. ข้าราชการกรมวิชาการ (เดิม)
๑. วัดปทุมวนาราม ราชวรวิหาร
๒. มูลนิธิสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร
อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก
๓. โรงเรียนวัดปทุมวนาราม
ในพระราชูปถัมภ์
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ
สยามบรมราชกุมารี

. 171 .

. .

วันอาทิตย์ที่ ๒๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๕
คณะกรรมการโครงการกองทุนการศึกษา

.

. 172 .

. .

วันเสาร์ที่ ๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๕
ครอบครัวปันยารชุน และครอบครัวไกรฤกษ์

.

. 173 .

. .

วันอาทิตย์ที่ ๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๕

๑. คณะกองทุนปลูกรากแก้วศาสนทายาท วัดพระราม ๙ กาญจนาภิเษก
๒. สมาคมติดตามการพัฒนาสตรีในประเทศไทย (ตพส. ไทย)

.

. 174 .

. .

. 175 .

. .

วันอาทิตย์ที่ ๒๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๕

๑. ชมรม วปรอ. ๔๐๑๐
๒. ศิษย์เก่า ศธ. (กลุ่มบอยแบนด์)

.

. 176 .

. .

. 177 .

. .

วันเสาร์ที่ ๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๕
มูลนิธิเด็กโสสะแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชินูปถัมภ์

.

. 178 .

. .

วันอาทิตย์ที่ ๕ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๕
ครอบครัวยุกตะเสวี ครอบครัวจาติกวณิช และเครือญาติ

.

. 179 .

. .

. 180 .

. .

วันอาทิตย์ที่ ๑๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๕
ศิษย์เก่าโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย รุ่น ๙๒

.

. 181 .

. .

. 182 .

. .

วันอาทิตย์ที่ ๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๕

๑. มูลนิธิ ซี.ซี.เอฟ. เพื่อเด็กและเยาวชน ในพระราชูปถัมภ์
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
๒. ข้าราชการกรมวิชาการ (เดิม)

.

. 183 .

. .

. 184 .

. .

. 185 .

. .

. 186 .

. .

ประมวลภาพ

จากงานบ�ำเพ็ญกุศลศพท่านผู้หญิงสุมาลี จาติกวนิช
ณ ศาลาพีชานนท์ วัดธาตุทอง และบ้านยุกตะเสวี

. 187 .

. .

. 188 .

. .

. 189 .

. .

. 190 .

. .

. 191 .

. .

. 192 .

. .

. 193 .

. .

. 194 .

. .

. 195 .

. .

. 196 .

. .

. 197 .

. .

. 198 .

. .

. 199 .