เอกสารประกอบการสอน VID115 CRAFT DESIGN-เล่มจริง

-ดนิ สอเปลอื กไม้ ดินสอชนิดนี้มเี ปลอื กไม้หุ้มไส้ดนิ สอ เมอ่ื ตอ้ งการใช้งานก็จะต้องเหลา
เปลือกไม้ออก เพื่อให้ไส้ดินสอยื่นยาวออกมาจากเปลือกไม้แล้วจึงเหลาไส้ให้แหลมต่อไป ดินสอเปลือกไม้แบ่ง
ออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ ๆ คือกลุ่มดินสอเกรดไส้แข็ง (Hard) กลุ่มดินสอเกรด ไส้แข็งปานกลาง (Medium) และ
กลุ่มดนิ สอเกรดไส้อ่อน (Soft) โดยเรยี งลำดบั จากดินสอเกรดไส้แข็งท่ีสุด (9H) ถงึ ดนิ สอเกรดไส้ออ่ นทส่ี ุด (7B)

หากสังเกตที่ภาคตัดของดนิ สอจะเห็นวา่ ดินสอเกรดไส้ที่แข็งที่สุด (9H) มีขนาดเล็กทีส่ ดุ
ส่วนดินสอเกรดไส้อ่อนที่สุด (7B) มีขนาดโตที่สุด ในการเลือกใช้ดินสอเปลือกไม้ควรให้เหมาะสมกับลักษณะ
ของงาน เชน่ กลุ่มดินสอเกรดไส้แขง็ เหมาะสำหรบั งานรา่ งแบบ กลมุ่ ดนิ สอเกรดไสแ้ ข็งปานกลางใชใ้ นงานเขียน
แบบทว่ั ไป และกลุม่ ดินสอเกรดไสอ้ อ่ นใช้กบั งานวาดเขียน เป็นต้น

ภาพประกอบ 97 ภาพแสดงลักษณะของดินสอเปลือกไม้
ที่มา : อชิรญา วฒั นะ. (2560). วิวฒั นาการ และวสั ดอุ ปุ กรณท์ ่ใี ช้ในการเขยี นแบบ.

สืบค้นจาก https://www.pntc.ac.th/Download/t263.pdf

-ดินสอเปลี่ยนไส้ ดินสอชนิดนี้เป็นดินสอที่มีแต่ไส้ เมื่อต้องการใช้งานก็จะต้องมีโครง
ดินสอเพื่อใส่ไส้ดินสอเข้าไปด้านใน ดินสอเปลี่ยนไส้แบ่งออกเป็น 2 ชนิดได้แก่ ดินสอเขียนแบบเครื่องกล
(Mechanical Pencil) ดินสอชนิดนี้ทำจากพลาสติก ภายในจะมีระบบกลไกในการจับยึดและเลื่อนไส้ดินสอ
โดยเม่อื กดปลายดินสออีกดา้ นกจ็ ะทำให้ไส้ดินสอเลื่อนออกมาได้ และดนิ สอแบบไส้กด ดินสอชนิดน้ีมีหลักการ
ทำงานคล้ายกันกับดินสอเขียนแบบเครื่องกล แต่ไส้ดินสอมีขนาดเล็กและมีหลายขนาดให้เลือกใช้เช่น 0.25,
0.35, 0.50 และ 0.70 มิลลิเมตร การใช้งานดินสอชนิดนี้ให้กดที่ปลายดินสอเพื่อให้ไส้ดินสอเลื่อนออกมาจาก
ดา้ มดินสอเลก็ น้อย ใช้สำหรับเขยี นเส้นตามขนาดของไส้ดนิ สอ

229

ภาพประกอบ 98 ภาพแสดงลกั ษณะของดนิ สอเปล่ียนไส้
ท่ีมา : อชิรญา วฒั นะ. (2560). วิวัฒนาการ และวสั ดุอปุ กรณท์ ี่ใชใ้ นการเขยี นแบบ.

สบื ค้นจาก https://www.pntc.ac.th/Download/t263.pdf

6. วงเวียน (Drafting compass) เป็นเครื่องมือที่มีความสำคัญอย่างหนึ่งในการเขียน
วงกลมและส่วนโค้ง รปู รา่ งของขาวงเวียนด้านหนึ่งใช้จับยึดเขม็ ปลายแหลมที่สามารถปรับเลื่อนขึ้น-ลงได้ ส่วน
ปลายของขาวงเวียนอีกด้านสามารถถอดเปลี่ยนเพื่อใชก้ ับไส้ดินสอ ในการปรับรัศมีของขาวงเวียนให้ใช้มือกด
ขาทง้ั สองให้มีขนาดใกล้เคยี งกบั รัศมีที่ตอ้ งการแล้วปรบั นตั (Nut) เพ่อื ใหไ้ ดร้ ัศมีท่ีต้องการอกี ครั้ง

ภาพประกอบ 99 ภาพแสดงลักษณะของวงเวยี น (Drafting compass)
ทมี่ า : อชิรญา วฒั นะ. (2560). วิวัฒนาการ และวสั ดอุ ปุ กรณ์ที่ใช้ในการเขียนแบบ.

สบื ค้นจาก https://www.pntc.ac.th/Download/t263.pdf

7. บรรทัดเขียนส่วนโค้ง (French Curve) เป็นเครื่องมือเขียนแบบที่ใช้เขียนส่วนโค้ง
ลกั ษณะตา่ ง ๆ ทว่ี งเวียนไมส่ ามารถจะเขียนได้ รปู ร่างของบรรทดั เขียนส่วนโค้งมหี ลายแบบ

230

ภาพประกอบ 100 ภาพแสดงลักษณะของบรรทดั เขียนส่วนโคง้ (French Curve)

ทมี่ า : อชริ ญา วัฒนะ. (2560). วิวัฒนาการ และวสั ดุอปุ กรณ์ทใ่ี ชใ้ นการเขียนแบบ.
สบื คน้ จาก https://www.pntc.ac.th/Download/t263.pdf

8. เทมเพลต (Templates) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับเขียนรูปทรงทางเรขาคณิตแบบต่าง
ๆ ตามวัตถุประสงคข์ องการใชง้ านไดแ้ ก่ เทมเพลตเขียนวงกลม และเทมเพลตเขยี นวงรีแบบต่าง ๆ

ภาพประกอบ 101 ภาพแสดงลกั ษณะของเทมเพลต (Templates)
ทีม่ า : อชริ ญา วฒั นะ. (2560). วิวัฒนาการ และวสั ดุอปุ กรณ์ที่ใชใ้ นการเขยี นแบบ.

สืบค้นจาก https://www.pntc.ac.th/Download/t263.pdf

9. อุปกรณ์เบ็ดเตล็ด อุปกรณ์เบ็ดเตล็ดที่จำเป็นในงานเขียนแบบด้วยมือได้แก่ ยางลบ
แผ่นกนั้ ลบ แปรงทำความสะอาดสำหรบั ปัดเศษยางลบ เป็นตน้

ภาพประกอบ 102 ภาพแสดงอุปกรณ์เบด็ เตล็ด
ท่มี า : อชริ ญา วัฒนะ. (2560). วิวัฒนาการ และวสั ดุอปุ กรณท์ ่ใี ช้ในการเขียนแบบ.

สืบคน้ จาก https://www.pntc.ac.th/Download/t263.pdf

231

1.4 วิธีการใชอ้ ปุ กรณใ์ นการเขียนแบบเบอ้ื งตน้
การใช้ไม้ทีกับฉากสามเหลี่ยม การใช้งานของฉากสามเหลี่ยมส่วนใหญ่จะใช้คู่กันกับไม้ทีเพอ่ื

เขียนเส้นเอียงทำมุมในลักษณะต่าง ๆ หรือการเขียนเส้นตรงให้ตั้งฉากกันและการเขียนเส้นตรงให้ขนานกัน
เป็นต้น

-การเขียนเส้นตรงในระดับ มขี ัน้ ตอนดงั น้ี
1. วางหวั ไม้ทีแนบชดิ กบั ขอบดา้ นซ้ายของกระดานเขยี นแบบ
2. ใชม้ ือซ้ายกดทใี่ บของไมท้ โี ดยวางตำแหนง่ ของมือซา้ ย (รูปท่ี ก)
3. จบั ดินสอโดยให้ปลายดินสอทำมุมกับกระดาษประมาณ 60 (รูปที่ ข) ซ่ึงถ้ามองด้านข้าง
ตำแหน่งของปลายดินสอมีออกเป็น 2 ลักษณะคือ วางตั้งฉากกับกระดาษเขียนแบบ (รูปท่ี ค) ซึ่งในกรณีนี้จะ
ทำให้เกิดช่องว่างขนาดเล็กระหว่างปลายดินสอกับขอบของไม้ทีทำให้ขาดความเที่ยงตรงในการเขียนเส้นตรง
หรือเอียงปลายดินสอชิดกับขอบของไม้ทีไม่ให้มีช่องว่าง (รูปที่ ง) แล้วเขียนเส้นตรงโดยเขียนตรงเส้นจากซ้าย
ไปขวา ในขณะท่ีเขียนเส้นตรงใหห้ มุนดนิ สอชา้ ๆ เพื่อใหป้ ลายดนิ สอสึกหรอเทา่ กนั

ภาพประกอบ 103 ภาพแสดงลกั ษณะของการเขียนเสน้ ตรงในระดับ
ทีม่ า : อชิรญา วฒั นะ. (2560). วิวฒั นาการ และวสั ดุอุปกรณ์ทใ่ี ชใ้ นการเขียนแบบ.

สืบค้นจาก https://www.pntc.ac.th/Download/t263.pdf

232

-การเขียนเสน้ ตรงในแนวด่งิ มีขั้นตอน ดงั น้ี
1. วางหัวไมท้ แี นบชดิ กบั ขอบด้านซา้ ยของกระดานเขียนแบบ
2. วางฉากสามเหล่ียมทับลงบนกระดาษเขียนแบบโดยใหฐ้ านของฉากสามเหลีย่ มชิดกับขอบ
ของไมท้ ี
3. เลื่อนฉากสามเหลี่ยมไปยังตำแหน่งที่ต้องการ โดยใช้มือซ้ายกดไม้ทีและฉากสามเหลี่ยม
พรอ้ มกัน (รปู ที่ ก)
4. วางตำแหนง่ ของปลายดนิ สอทำมุม 90 และมุม 60 กับกระดาษ (รูปที่ ข)
5. เขียนเสน้ ตรงจากดา้ นล่างขึน้ บน ขณะเขยี นเส้นตรงให้บิดลำตัวตามไปด้วยพร้อมกับหมุน
ดินสออยา่ งชา้ ๆ และสม่ำเสมอ

ภาพประกอบ 104 ภาพแสดงลกั ษณะการเขียนเส้นตรงในแนวด่งิ
ทม่ี า : อชิรญา วฒั นะ. (2560). วิวัฒนาการ และวสั ดุอปุ กรณท์ ี่ใช้ในการเขียนแบบ.

สืบคน้ จาก https://www.pntc.ac.th/Download/t263.pdf

- การใช้ไมท้ ีและฉากสามเหลยี่ มเขยี นเส้นตรงเอียงทำมุมต่าง ๆ กับแนวระดับ

ภาพประกอบ 105 ภาพแสดงลกั ษณะการใช้ไมท้ แี ละฉากสามเหลย่ี มเขยี นเส้นตรงเอยี งทำมุมต่างๆ
ท่มี า : อชริ ญา วฒั นะ. (2560). วิวฒั นาการ และวสั ดอุ ุปกรณ์ท่ีใชใ้ นการเขยี นแบบ.
สบื คน้ จาก https://www.pntc.ac.th/Download/t263.pdf

233

1.3.2 ประเภทของการเขียนแบบสำหรับงานออกแบบผลิตภัณฑ์ ในการเขียนแบบเพื่องาน
ออกแบบผลิตภัณฑ์นั้น จะมีการเขียนแบบในหลายรูปแบบจำเป็นที่นิสิตนักศึกษาจะต้องรู้จักการเขียนแบบ
ประเภทต่าง ๆ ให้ดีเสียก่อน เพื่อที่จะได้ทราบว่าในงานออกแบบของเรามีความเหมาะสมในต่อการเขียนแบบ
เพื่อสื่อสารแบบกับผู้อื่นโดยเลอื กการเขียนแบบประเภทไหนที่มีความเหมาะสมและสื่อสารแบบใหเ้ ข้าใจได้มาก
ทส่ี ดุ

1. การเขยี นภาพฉายหรือภาพไอโซเมตริก (Isometric Projection) เป็นภาพสามมิติ
ที่นิยมใช้กบั งานเขียนแบบมากที่สุด สามารถเขียนได้ง่ายเพราะจะเป็นภาพที่มีแกน 3 แกนยาวเทา่ กัน และมุม
ทั้ง 3 ก็เท่ากันด้วย เป็นวิธีเขียนอีกแบบหนึ่งที่เขียนแล้วสามารถมองเห็นลักษณะและรูปทรงของสิ่งนั้น ๆ ได้
ง่ายตามความเป็นจริง เพราะแบบงานที่จะนำไปใช้ผลิตจะต้องเป็นแบบที่มีรายละเอียดครบถ้วน วิธีการเขียน
ภาพฉายนั้นจะต้องเขียนลักษณะรูปทรงครบทุกด้าน คือด้านบน ด้านล่าง ด้านข้างซา้ ย ด้านข้างขวา ด้านหนา้
และด้านหลัง แต่ถ้าเป็นรูปทรงที่มีลักษณะด้านตรงข้ามเหมือนกันก็นิยมเขียนเพียง 3 ด้าน คือ ด้านบน
ด้านหนา้ และด้านข้าง

ภาพประกอบ 106 ภาพแสดงผลติ ภณั ฑ์ทจี่ ะเขยี นแบบภาพฉาย
ที่มา : Theerapong Srikow. (2017). เขียนแบบเทคนิคเบอ้ื งต้น.

สืบคน้ จาก http://therapongman.blogspot.com/

1. ใหภ้ าพทมี่ รี ายละเอียดมากที่สดุ เปน็ ด้านหนา้

ภาพประกอบ 107 ภาพแสดงภาพดา้ นหนา้ ของผลติ ภณั ฑ์
ท่มี า : Theerapong Srikow. (2017). เขยี นแบบเทคนิคเบอื้ งตน้ .

สืบคน้ จาก http://therapongman.blogspot.com/

234

2. รา่ งเสน้ ฉายภาพด้วยเส้นบาง (เส้นสฟี ้า) ไปยังดา้ นบนเพ่ือท่ีตอ้ งการทรา
ระยะวา่ มีขนาดความยาวเท่ากับด้านหน้า

ภาพประกอบ 108 ภาพแสดงผลติ ภณั ฑ์ที่จะเขยี นแบบภาพฉาย
ท่ีมา : Theerapong Srikow. (2017). เขยี นแบบเทคนิคเบ้อื งต้น.

สืบค้นจาก http://therapongman.blogspot.com/

3. เขียนภาพด้านบนให้อยทู่ างด้านบนของภาพดา้ นหนา้

ภาพประกอบ 109 ภาพแสดงผลิตภณั ฑ์ทจ่ี ะเขยี นแบบภาพฉาย
ท่ีมา : Theerapong Srikow. (2017). เขยี นแบบเทคนคิ เบอื้ งต้น.

สืบค้นจาก http://therapongman.blogspot.com/

4. รา่ งเสน้ ฉาย (เส้นสีฟ้า) จากภาพดา้ นหนา้ ไปยงั ด้านขา้ งโดยให้มีความสงู
235

เท่ากับภาพด้านหน้าส่วนความกว้างของภาพด้านข้าง ให้ร่างเส้นฉายลงมาตัดกับเส้นที่เอียงทำมุม 45 องศา
จากจดุ ตัดกบั เสน้ 45 องศาให้รา่ งฉายมายังภาพด้านบน (เสน้ สีแดง)

ภาพประกอบ 110 ภาพแสดงการเขียนแบบภาพฉาย
ทีม่ า : Theerapong Srikow. (2017). เขียนแบบเทคนคิ เบื้องตน้ .

สบื คน้ จาก http://therapongman.blogspot.com/

5. ลบเส้นร่าง(เสน้ สฟี ้าและสีแดง) ออกให้หมดเตมิ รายละเอยี ดโดยการเขียน
เส้นบอกขนาดของภาพ ด้วยเสน้ บอกขนาดและเขยี นกำกบั ใตภ้ าพวา่ เป็นภาพฉายด้านไหน

236

ภาพประกอบ 111 ภาพแสดงการเขียนแบบภาพฉายขั้นสดุ ท้าย
ท่ีมา : Theerapong Srikow. (2017). เขียนแบบเทคนคิ เบอ้ื งตน้ .

สบื ค้นจาก http://therapongman.blogspot.com/

2. การเขียนแบบภาพออบลิค รูปออบลิคเป็นแบบภาพสามมิติอีกชนิดหนึ่ง มี
ลักษณะคล้ายกับรปู ไอโซเมตริก ส่วนที่แตกต่างกันคือภาพออบลิคจะแสดงด้านหน้าตรง ๆ ส่วนด้านขา้ งจะทำ
มมุ 45 องศาเพียงดา้ นเดียว คอื ดา้ นขวามอื เน่อื งจากภาพออบลคิ แสดงด้านหน้าได้ชดั เจนดจี ึงนยิ มเขียนภาพ
ท่ีมรี ายละเอียดด้านหน้ามาก ๆ ข้ันตอนการเขียน มดี ังน้ี

1. ให้เขยี นภาพดา้ นหน้าก่อน

ภาพประกอบ 112 ภาพแสดงการเขยี นแบบภาพด้านหน้าของการเขยี นแบบภาพออบลิค
ทม่ี า : Theerapong Srikow. (2017). เขยี นแบบเทคนิคเบ้อื งตน้ .
สบื คน้ จาก http://therapongman.blogspot.com/

237

2. ขดี เส้นดา้ นขา้ ง 45 องศา

ภาพประกอบ 113 ภาพแสดงการเขียนแบบภาพขีดเส้นด้านขา้ ง 45 องศาของการเขียนแบบภาพออบลิค
ท่ีมา : Theerapong Srikow. (2017). เขยี นแบบเทคนิคเบ้อื งต้น.
สืบคน้ จาก http://therapongman.blogspot.com/

3. ขีดเสน้ ตัง้ ฉากและเส้นระนาบใหค้ รบ

ภาพประกอบ 114 ภาพแสดงการเขยี นแบบขดี เส้นตง้ั ฉากและเส้นระนาบใหค้ รบของการเขยี นแบบภาพออบลิค
ทม่ี า : Theerapong Srikow. (2017). เขียนแบบเทคนิคเบือ้ งตน้ .
สบื ค้นจาก http://therapongman.blogspot.com/

238

4. จะไดภ้ าพออบลคิ

ภาพประกอบ 115 ภาพแสดงการเขยี นแบบภาพสดุ ท้ายของการเขยี นแบบภาพออบลิค
ที่มา : Theerapong Srikow. (2017). เขียนแบบเทคนคิ เบอื้ งต้น.
สบื คน้ จาก http://therapongman.blogspot.com/

ขอ้ สังเกตในการเขียนแบบภาพออบลคิ
1. มุมทใี่ ชใ้ นการเขยี นแบบภาพออบลิคจะมเี พยี ง 2 มุมเท่านนั้ คอื 45, 90 เสน้ ท่ี
ขีดทำมุมดา้ นขวามอื จะเป็นมุม 45 องศา ส่วนเส้นทลี่ ากข้ึนหรือลากลงจะเป็นมุม 90 องศา
2. เสน้ ทข่ี ีดจะเปน็ เส้นขนานกนั โดยตลอดคือ เส้นทีล่ ากทำมมุ ด้านขวากจ็ ะขนาน
กนั กบั ด้านขวา เส้นทล่ี ากด้านซา้ ยเป็นเส้นระนาบ และเส้นที่ลากข้นึ หรือลงก็จะขนานกัน
3. การเขียนเสน้ ระนาบเสน้ แรกควรใหอ้ ยู่ดา้ นล่างเพราะภาพทเี่ ขยี นจะอยู่ดา้ นบน
และควรคำนึงถึงความสูงของภาพดว้ ย
4. ก่อนที่จะเขียนเสน้ ตัง้ ฉากจะต้องคำนึงถึงความยาวดา้ นหน้าของภาพดว้ ย
3. การเขียนภาพไอโซเมตริก การเขียนแบบภาพไอโซเมตรกิ เป็นภาพลักษณะสาม
มิติอีกแบบหนึ่งของการเขียนแบบ มีลักษณะเป็นภาพที่มองเห็นจากมุมที่กำหนดเป็นจุดเริ่มต้น การสร้างภาพ
ไอโซเมตริกนจ้ี ึงเป็นการวัดเอาขนาดกว้าง ยาว ของด้านต่าง ๆ มาเป็นขนาดในภาพน้นั เอง การเขียนแบบภาพ
ไอโซเมตรกิ น้จี ะแสดงการเขียนโดยใช้มุมทงั้ สองขา้ งเทา่ กนั คือ เป็นมมุ 30 องศา โดยวดั จากเส้นระนาบ
4. การเขียนแบบภาพเพอร์สเพกทิฟ (Perspective Projection) หรือภาพ
ทัศนียภาพเป็นภาพที่เหมือนจริงตามสายตาที่มองเห็น ชิ้นงานที่อยู่ไกลจะมองเห็นภาพมขีนาดเล็กลงเรื่อย ๆ
เรียกว่าเป็นส่วนลึกของภาพ การเขียนภาพแบบนี้จะได้ภาพที่มีความสวยงามในมุมมองแบบต่าง ๆ แต่ข้อเสีย
คือไม่สามารถจะวัดระยะในความเป็นจริงได้อย่างถูกต้องแม่นยำ ภาพเพอร์สเพกทิฟแบ่งออกได้เป็น 3 ชนิด
คือ

239

- แบบจุดรวมสายตาจดุ เดียว หรอื มีแกนเดยี ว

ภาพประกอบ 116 ภาพแสดงการเขียนแบบภาพเพอร์สเพกทฟิ แบบจุดรวมสายตาจุดเดยี ว

ทีม่ า :Student Art Guide. (2021). One Point Perspective Drawing : The Ultimate Guide.

Retrieved from https://www.studentartguide.com/articles/one-point-perspective-drawing

- แบบจุดรวมสายตา 2 จุด หรอื มแี กนเอยี ง 2 แกน

ภาพประกอบ 117 ภาพแสดงการเขียนแบบภาพเพอร์สเพกทิฟแบบจดุ รวมสายตา 2 จดุ

ที่มา :Student Art Guide. (2021). One Point Perspective Drawing : The Ultimate Guide.

Retrieved from https://www.studentartguide.com/articles/one-point-perspective-drawing

240

- แบบจดุ รวมสายตา 3 จดุ หรือมแี กนเอยี ง 3 แกน

ภาพประกอบ 118 ภาพแสดงการเขียนแบบภาพเพอรส์ เพกทฟิ แบบจดุ รวมสายตา 3 จดุ

ท่มี า :Student Art Guide. (2021). One Point Perspective Drawing : The Ultimate Guide.

Retrieved from https://www.studentartguide.com/articles/one-point-perspective-drawing

วิธีการเขียนแบบภาพเพอร์สเพกทิฟแบบจุดรวมสายตาจดุ เดยี ว สามารถศีกษา
ได้จากคลปิ ดา้ นล่าง ตามนี้

ภาพประกอบ 119 ภาพแสดงคลิปวธิ กี ารเขียนแบบภาพเพอรส์ เพกทฟิ สำหรับงานออกแบบผลติ ภัณฑ์

ท่ีมา :Kiss R. (2018). Industrial Design Fundamental 01 Perspective.

Retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=flVR6FqTYKc

241

2. การเขยี นแบบเพือ่ การผลติ ผลิตภณั ฑ์หตั ถกรรมไทยร่วมสมยั

เมื่อนิสิตได้รู้จักประเภทการเขียนแบบต่าง ๆ ในงานออกแบบผลิตภัณฑ์แล้ว ในการเขียน
แบบเพ่อื การผลติ ผลติ ภัณฑ์หัตถกรรมไทยรว่ มสมัยเปน็ การเขียนแบบเพ่ือไวส้ อ่ื สารถ่ายทอดกับช่างหรือทีมงาน
ผู้ผลิตที่เกี่ยวข้อง เพื่อจะได้ทำความเข้าใจให้ตรงกันกับงานออกแบบที่นักออกแบบได้ต้ังใจไว้ โดยการเขียน
แบบเพื่อการผลิตนั้นจำเป็นต้องมีรายละเอียดเพิ่มเติมต่างๆ ที่สมบูรณ์และครบถ้วน ดังภาพตัวอย่างของการ
เขียนแบบงานเพื่อการผลิตผลิตภัณฑ์ดังภาพตัวอย่างข้างล่าง โดยเฉพาะในงานออกแบบผลิตภัณฑ์หัตถกรรม
ไทยร่วมสมัยซึ่งจะมีลักษณะสำคัญหลาย ๆ รายละเอียดที่มีความแตกต่างกับการเขียนแบบเพื่อการผลิต
ผลติ ภัณฑท์ ่ัว ๆ ไปทตี่ ้องคำนึงถึง เช่น ด้านลวดลาย พื้นผวิ โครงสร้าง รายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ต่าง ๆ ฯลฯ
เป็นต้น ทำให้การเขียนแบบงานประเภทนี้จำเป็นต้องใช้ความละเอียดครบถ้วนในการถ่ายทอดแบบมากกว่า
การเขยี นแบบงานผลติ ภณั ฑท์ ่ัว ๆ ไป

242

243

ภาพประกอบ 120 ภาพแสดงตวั อย่างของการเขยี นแบบงานเพื่อการผลิตผลติ ภณั ฑ์หตั ถกรรมไทยรว่ มสมัย
ทม่ี า : นักศึกษาชัน้ ปที ่ี 1 , (2564). เอกการออกแบบผลติ ภณั ฑ์ สาขาวิชาการออกแบบทัศนศิลป์.
กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวโิ รฒ.

3. การทดลองสรา้ งต้นแบบผลติ ภัณฑไ์ มม่ กี ลไก

ภายหลังจากที่เราได้เขียนแบบเพื่อการผลิตเสร็จสมบูรณ์แล้ว ในขั้นตอนต่อไปเพื่อการ
ถ่ายทอดความคิดในการออกแบบที่สมบูรณ์ยิ่งขึ้น หรือในบางครั้งงานออกแบบมีความยากซับซ้อนต่อการ
ถา่ ยทอดลงไปในงานเขียนแบบได้ครบถ้วน จงึ จำเป็นต้องทำผลิตภัณฑ์ต้นแบบข้ึนประกอบดว้ ยเพ่ือสร้างความ
เขา้ ใจท่ตี รงกัน

แนวการพัฒนาต้นแบบผลิตภัณฑ์ (Prototype Model) นั้น เป็นการพัฒนาต้นแบบขึ้นมา
เพอื่ ทดสอบความคดิ ของงานออกแบบว่าเป็นไปไดห้ รือไม่ หรือเพอ่ื ทดสอบกบั กลุม่ เป้าหมายว่าสนใจหรือไม่ ยัง

244

ไม่ได้ทำออกมาจำหน่ายเพราะต้องรับกระแสตอบกลับจากกลุ่มเป้าหมายหรือลูกค้าก่อน เมื่อรับคำตอบกลับ
แล้วนำมาปรับปรุงต้นแบบจนสมบูรณ์ประมาณ 70-80 % ที่ใช้งานได้มี Functionหรือส่วนที่สำคัญ ๆ และ
จำเป็นแล้วจึงทำออกมาเป็น MVP หรือ Minimum Viable Products เพื่อผลิตมาทดลองตลาดให้
กลุ่มเป้าหมายแรกก่อน (Early Adopters) MVP ไม่ต้องดีมาก 100% แต่ต้องดีพอจนลูกค้าชอบและซื้อไป
ใช้ และทำการพัฒนาปรับปรุงต่อไปอีกให้ได้ต้นแบบที่สมบูรณ์และตรงใจลูกค้าที่สุด แล้วค่อยผลิตออกมาใน
ปรมิ าณมากหรอื แนะนำออกตลาดให้เป็นทรี่ จู้ กั กนั ดีในขั้นตอนต่อไป

ประเภทของต้นแบบผลิตภณั ฑ์ ( Kagan, 2018) แบง่ ออกเป็น 4 ประเภทใหญ่ ดงั นี้
1. ต้นแบบที่มีความเป็นไปได้สูง (Feasibility Prototypes) สำหรับการสร้างต้นแบบเสมือน
จริงที่มีเทคโนโลยีใหม่เข้ามาร่วมด้วย บางครั้งอาจใช้วิศวกรเขียนโค้ดให้เพียงพอเพื่อดูว่าเป็นไปได้หรอื ไม่ช่วย
ใหเ้ ขา้ ใจความเสย่ี งทางเทคนิค ซ่ึงมกั เก่ียวขอ้ งกบั ประสทิ ธิภาพทีเ่ กดิ ข้ึนกบั การใชง้ านของผลติ ภณั ฑ์
2. ต้นแบบที่มีความเที่ยงตรงต่ำ (Low- Fidelity Users Prototypes) โดยพื้นฐานแล้ว
รูปแบบของต้นแบบจะดูไม่เหมือนจริง สร้างขึ้นเพื่อจำลองกระบวนการเพื่อระบุปัญหาการใช้งานในช่วงต้น
เทา่ น้นั
3. ต้นแบบผใู้ ชท้ ีม่ คี วามเที่ยงตรงสูง (High- Fidelity Users Prototypes) เป็นต้นแบบที่
ดสู มจรงิ เหมาะสำหรบั การส่อื สารผลิตภณั ฑท์ ี่ครบถว้ นสมบูรณเ์ หมาะสมในการนำไปทดลองตลาด
4. ต้นแบบเพื่อทดสอบข้อมูลต่าง ๆ (Live – Data Prototypes) สร้างขึ้นเพื่อการใช้งานที่
จำกัดมาก เพอ่ื ทดสอบและพิสจู น์ว่าใชง้ านได้จริงในบางเรื่อง

ภาพประกอบ 121 ภาพแสดงประเภทของต้นแบบผลิตภัณฑ์

ทม่ี า :Kagan M. (2018). The 4 different types of products prototypes.

Retrieved from https://www.reforge.com/brief/the-4-different-types-of-product-
prototypes#bmgaxJAhXuu2VEhIQrBaYA

245

ในการสร้างต้นแบบผลิตภัณฑ์สำหรับผลิตภัณฑ์หัตถกรรมไทยร่วมสมัย หรือตัวอย่างชิ้นงาน
ผลิตภัณฑ์หรือโมเดลจำลองก่อนการผลิตจริงนั้นมีหลากหลายวิธี ในที่นี้ได้รวบรวมวิธีการสร้างสรรค์โมเดล
ต้นแบบผลิตภัณฑ์จากผลงานของนิสิต ซึ่งส่วนมากแล้วผลงานต้นแบบส่วนใหญ่จะไม่มีกลไกภายในและเป็น
ผลิตภัณฑ์ร่วมสมัยที่ไม่มีความซับซ้อนในการใช้งานที่ได้เรียนวิชานี้และรวบรวมไว้ในหลาย ๆ รูปแบบไว้ตาม
ภาพ

246

ภาพประกอบ 122 ภาพแสดงตวั อย่างของการทดลองสร้างตน้ แบบผลิตภณั ฑไ์ ม่มกี ลไก
ผลิตภณั ฑ์หัตถกรรมไทยรว่ มสมัย

ทีม่ า : นักศกึ ษาชั้นปที ี่ 1 , (2564). เอกการออกแบบผลติ ภณั ฑ์ สาขาวชิ าการออกแบบทศั นศลิ ป์.
กรุงเทพฯ : มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครินทรวโิ รฒ.

4. การนำเสนอผลงานการออกแบบผลติ ภัณฑ์หัตถกรรมไทยร่วมสมัย

ในการเรียนการสอนวิชานี้จะมีการนำเสนอผลงานโครงการสุดท้ายก่อนปิดภาคเรียน (Final
Project) ซงึ่ เปน็ การทดสอบความรเู้ นื้อหาการเรยี นทัง้ หมดที่ไดเ้ รียนมา และเตรยี มความพรอ้ มของนสิ ิตในการ
นำเสนอผลงานที่ได้ออกแบบมา โดยรายละเอียดของเนื้อหาของการนำเสนอผลงานนั้น เสมือนนิสิตได้ทำงาน
เป็นนักออกแบบที่มีกระบวนการทำงานออกแบบ นำเสนองานเพื่อขายงานแก่ลูกค้าได้ถูกต้องครบถ้วน
รายละเอียดของเนอ้ื หาของการนำเสนอในเล่มผลงานการออกแบบ ประกอบด้วย

1. หนา้ ปกเล่มโครงการ (ประกอบด้วย ชอ่ื โครงการ ชอื่ ผอู้ อกแบบ+เลขประจำตวั นิสิต สาขา
คณะ มหาวิทยาลัย และชื่อผลงานที่ออกแบบ หน้าปกควรออกแบบสวยงามมีความเชื่อมโยงกับผลงานท่ี
ออกแบบ)

2. รายละเอียดโครงการออกแบบ (ประกอบด้วย ชื่อโครงการ ชื่อผู้ออกแบบ+เลขประจำตัว
นิสิต สาขา คณะ มหาวิทยาลัย และชื่อผลงานที่ออกแบบ แนวความคิดในการออกแบบ (Concept) โครงสี
โดยรวม วัสดทุ ี่ใชใ้ นการออกแบบ และขอ้ มูลหนา้ นเี้ ป็นลกั ษณะการเขียนอธบิ ายแบบสรุป พรอ้ มภาพประกอบ
เล็กน้อยในแต่ละข้อ

3. การวิเคราะห์ขอ้ มูลงานหตั ถกรรมพื้นบ้านทีเ่ ลือกมาใชเ้ ป็นแรงบันดาลใจทั้ง 2 ชิ้น พร้อม
การวิเคราะห์งานออกแบบหตั ถกรรม + เทคนคิ และทฤษฎกี ารออกแบบของที่ระลึกตามท่ไี ด้เรยี นมา

4. ภาพกลมุ่ เปา้ หมายของสนิ คา้ ของทรี่ ะลกึ ตามท่อี อกแบบ การวเิ คราะหพ์ ฤตกิ รรมผู้บริโภค
5. ภาพ CONCEPT & MOOD BOARD
6. ภาพผลงานการออกแบบ ภาพผลงาน PERSPECTIVE หรือ ISOMETRIC ที่เห็นภาพรวม
ผลงานท้งั เซต็ คอลเลกชัน่ และลักษณะการใช้งานของสินคา้
7. ภาพผลงานการออกแบบเขียนแบบ สินค้าของที่ระลึกแต่ละชิ้น พร้อมขนาด
(Dimension) และรายละเอยี ดอื่น ๆ
8. ภาพผลงานการออกแบบ ต้นแบบผลิตภัณฑ์ (Prototype) บรรจุภัณฑ์ (Packaging
Design)

247

5. กรณศี ึกษา

เพื่อให้เข้าใจในวิธีการทำงานออกแบบผลิตภัณฑ์ศิลปหัตถกรรมไทยในวิชานี้มากขึ้น และ
เขา้ ใจถงึ รายละเอียดของเน้ือหาของการนำเสนอในเล่มผลงานการออกแบบ นิสติ สามารถศึกษาไดจ้ ากตัวอย่าง
ผลงานการออกแบบของนิสติ หลาย ๆ คน ตามภาพข้างล่างนี้

248

249

250

251

252

253

254

255

256

257

258

259

260

261

ภาพประกอบ 123 ภาพแสดงตัวอย่างของการทดลองสร้างต้นแบบผลติ ภณั ฑไ์ มม่ กี ลไก
ผลติ ภณั ฑ์หัตถกรรมไทยรว่ มสมัย

ที่มา : นักศึกษาชนั้ ปีท่ี 1 , (2564). เอกการออกแบบผลติ ภณั ฑ์ สาขาวิชาการออกแบบทศั นศิลป์.
กรุงเทพฯ : มหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ.

6. สรุป

การเขียนแบบเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อแสดงให้เห็นภาพต้นแบบของผลิตภัณฑ์ การเขียนแบบเป็น
การถ่ายทอดความคิดของผู้คิดออกแบบผลิตภัณฑ์ลงบนกระดาษอย่างเป็นระบบแบบแผนเพื่อให้บุคคลอื่นได้
เข้าใจ “แบบงาน” สามารถใช้สื่อความหมายให้ผู้เกี่ยวข้องได้เห็นรูปร่าง ขนาด ลักษณะของผิวงานชนิดของ
วัสดุ เข้าใจวิธีการและขั้นตอนในการสร้างหรือการผลิต สามารถนำแบบงานมาคำนวณหาปริมาณของวัสดุ
ประมาณราคาและระยะเวลาในการสร้างหรือผลิตงานนั้นได้ การเขียนแบบได้มวี ิวัฒนาการมีมาอยา่ งยาวนาน
และมีพัฒนาการในการเขียนแบบตลอดเวลา ปัจจุบันมีการใช้คอมพวิ เตอรช์ ่วยในการเขียนแบบออกแบบ ช่วย
ให้การเขยี นแบบมปี ระสิทธิภาพมากขน้ึ สามารถมองรูปแบบไดโ้ ดยละเอยี ด การแกไ้ ขทำไดส้ ะดวกและรวดเร็ว
โดยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่นักออกแบบสามารถเลือกใช้ได้ตามความถนัดและความเหมาะสม แต่ก่อนที่นิสิต
จะใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ควรมีความรู้ความเข้าใจในการเขียนแบบด้วยมือและรู้จักการใช้อุปกรณ์ในการ
เขยี นแบบท่ีเหมาะสม เพ่ือให้การใชโ้ ปรแกรมคอมพวิ เตอร์นั้นมีความรวดเร็วและมีความเข้าใจได้ง่ายขนึ้

ประเภทของการเขยี นแบบสำหรบั งานออกแบบผลิตภณั ฑ์น้ัน หลกั ๆ มอี ยู่ด้วยกนั

262

3 ประเภท คือ การเขียนภาพฉายหรือภาพไอโซเมตริก การเขียนแบบภาพออบลิค และการเขียนแบบภาพ
เพอร์สเพกทิฟ การจะเลือกเขียนแบบประเภทไหนขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของผู้ออกแบบที่ต้องการจะสื่อสาร
แบบกบั ผอู้ ่นื

การเขียนแบบสำหรับงานออกแบบผลิตภัณฑ์หัตถกรรมไทยร่วมสมัยจะมีความแตกต่างกับ
การเขียนแบบเพื่อการผลิตผลิตภัณฑ์ทั่ว ๆ ไปในหลายๆ ด้านที่ต้องใช้ความละเอียดที่ต้องคำนึงถึงมากกว่า
ไดแ้ ก่ ดา้ นลวดลาย พืน้ ผิว โครงสร้าง รายละเอียดเล็ก ๆ นอ้ ย ๆ ตา่ ง ๆ ฯลฯ เปน็ ต้น

แนวการพัฒนาต้นแบบผลิตภัณฑ์ (Prototype Model) สำหรับผลิตภัณฑ์หัตถกรรมไทยร่วม
สมยั หรือตวั อยา่ งชนิ้ งานผลิตภัณฑห์ รอื โมเดลจำลองกอ่ นการผลิตจรงิ นั้นมีหลากหลายวธิ ี ซึง่ สว่ นมากแล้วผลงาน
ต้นแบบสว่ นใหญจ่ ะไมม่ ีกลไกภายในและเปน็ ผลิตภัณฑร์ ว่ มสมยั ท่ีไม่มคี วามซบั ซ้อนในการใช้งานมากนัก

การนำเสนอผลงานการออกแ บบผลิตภ ัณ ฑ์ หัต ถกรร ม ไทยร่ว มส มัยนั้น ประ ก อบ ด ้ ว ย
กระบวนการออกแบบในหลาย ๆ ขั้นตอนตั้งแต่หน้าปกเล่มโครงการ รายละเอียดโครงการออกแบบ การ
วิเคราะห์ข้อมูลงานหัตถกรรม ภาพกลุ่มเป้าหมาย ภาพ CONCEPT & MOOD BOARD ภาพผลงานการ
ออกแบบ ภาพผลงาน PERSPECTIVE หรือ ISOMETRIC ภาพผลงานการออกแบบเขียนแบบ การทำต้นแบบ
ผลติ ภณั ฑ์ (Prototype) และการออกแบบบรรจภุ ณั ฑ์ (Packaging Design)

7. แบบฝึกหัดปฏบิ ตั ิงานออกแบบทา้ ยบท

จากการเรียนวิชา อบท115 การออกแบบศิลปหัตถกรรม ในภาคการศึกษาน้ี เนื้อหาการ
เรียนทั้งหมดทีเ่ รียน ทำรายงาน และฝกึ ปฏิบัติ SKETCH DESIGN มดี ังนี้

1. ศิลปหตั ถกรรมไทย
2. ศิลปหัตถกรรมไทย - ภาคเหนอื
3. ศิลปหัตถกรรมไทย - ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
4. ศิลปหัตถกรรมไทย - ภาคกลาง
5. ศิลปหัตถกรรมไทย - ภาคใต้
6. ศิลปหัตถกรรมร่วมสมยั
7. เทคนิคการวิเคราะห์การออกแบบงานหัตถกรรม
8. เทคนคิ การออกแบบงานหัตถกรรม
9. กรณีศึกษางานออกแบบหัตถกรรมรว่ มสมัย
10.การเขยี นแบบและการสร้างผลงานต้นแบบผลติ ภัณฑ์หัตถกรรมไทยร่วมสมัย
ให้นิสิตทบทวน ศึกษา หาข้อมูลเพิ่มเติมเนื้อหาวิชาทั้งหมดและจัดทำผลงานการออกแบบ
FINAL PROJECT โครงการ - “SWU SOUVENIRS DESIGN COLLECTION” คำอธบิ ายโครงการมีดังนี้
ในการออกแบบโปรเจคนเ้ี ปน็ การทดสอบ วดั ผล และประเมนิ ผลการเรยี นท้ังหมดผ่านความรู้
ความเข้าใจและการฝกึ ปฏบิ ตั กิ ารออกแบบผลงานของนิสติ โพรเจกต์น้เี ปน็ การออกแบบสรา้ งสรรค์คอลเลกช่ัน
ของที่ระลกึ หตั ถกรรมร่วมสมยั ของมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประจำปี โดยให้นิสิตออกแบบผลิตภัณฑ์เป็น

263

รูปแบบงานหัตถกรรมร่วมสมัยที่มาจากการเลือกแรงบันดาลใจและวิเคราะห์ข้อมูลผลิตภัณฑ์จากงาน
หตั ถกรรมพ้นื บา้ นของไทยภาคใดก็ได้คนละ 1 ภาค ภาคละ 2 ประเภทงานหตั ถกรรม เช่น เลอื กงานหัตถกรรม
ภาคเหนือ ประเภทงานไม้กับงานจักสาน เป็นต้น ผสมการใช้เทคนิคการออกแบบงานหัตถกรรมร่วมสมัยกับ
ทฤษฎแี นวทางการออกแบบของที่ระลึก (ตามทีไ่ ดส้ อน) ออกมาเป็นเซ็ตคอลเลกช่ันสินคา้ ร่วมสมัยจำนวนไม่ต่ำ
กวา่ 4 ช้นิ ทสี่ ่ือถึงภาพลักษณ์ของมหาวทิ ยาลัยในปจั จบุ นั ได้

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน :
ความคิดสร้างสรรค์ (Creativity) 50%
ความสวยงาม (Aesthetic) & การใชง้ าน (Functionality) 20%
ความถกู ต้องจากเน้อื หาการเรยี น 15%
ความสามารถในการผลติ ได้จรงิ (Fabricability) 15%

ผลงานการออกแบบFINAL PROJECT - “SWU SOUVENIRS DESIGN COLLECTION” ท่ี
ต้องมี (ให้ส่งเป็นไฟล์ pdf แต่ละหน้าเป็น A3 ทุกคนต้องมีจำนวนหน้าตามท่ีกำหนดและเรียงลำดับแต่ละหน้า
ตามน้ี ส่งงานใน GOOGLE CLASSROOM)

1. หนา้ ปกเลม่ โครงการ (ประกอบดว้ ย ชอื่ โครงการ ชื่อผู้ออกแบบ+เลขประจำตวั นิสิต สาขา
คณะ มหาวิทยาลัย และชื่อผลงานที่ออกแบบ หน้าปกควรออกแบบสวยงามและมีความเชื่อมโยงกับผลงานที่
ออกแบบ)

2. รายละเอียดโครงการออกแบบ (ประกอบด้วย ชื่อโครงการ ชื่อผู้ออกแบบ+เลขประจำตัว
นิสิต สาขา คณะ มหาวิทยาลัย และชื่อผลงานที่ออกแบบ แนวความคิดในการออกแบบ (Concept) โครงสี
โดยรวม วัสดุที่ใช้ในการออกแบบ ข้อมูลหน้านี้เป็นลักษณะการเขียนอธิบายแบบสรุป พร้อมภาพประกอบ
เล็กน้อยในแตล่ ะข้อ)

3. การวิเคราะห์ข้อมูลงานหัตถกรรมพื้นบ้านที่เลือกมาใช้เป็นแรงบันดาลใจทั้ง 2 ชิ้น พร้อม
การวิเคราะห์งานออกแบบหตั ถกรรม + เทคนคิ และทฤษฎกี ารออกแบบของท่ีระลึกตามท่ไี ด้เรยี นมา

4. ภาพกลุม่ เปา้ หมายของสินค้าของทร่ี ะลกึ ตามที่ออกแบบ การวิเคราะห์พฤติกรรมผู้บริโภค
5. ภาพ CONCEPT & MOOD BOARD
6. ภาพผลงานการออกแบบ ภาพผลงาน PERSPECTIVE หรือ ISOMETRIC ที่เห็นภาพรวม
ผลงานท้งั เซต็ คอลเลกชน่ั และลกั ษณะการใชง้ านของสินคา้
7. ภาพผลงานการออกแบบ สินค้าของที่ระลึกแต่ละชิ้น พร้อมขนาด (Dimension) และ
รายละเอยี ดอน่ื ๆ
8. ภาพผลงานการออกแบบ บรรจุภณั ฑ์ (Packaging Design)

264

บรรณานุกรม

กรมส่งเสรมิ วฒั นธรรม กระทรวงวฒั นธรรม. (2561). มรดกภูมปิ ัญญาอสี าน. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ์
ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแหง่ ประเทศไทย จากดั .

กองทุนส่งเสรมิ ศิลปะร่วมสมยั สานักงานศิลปวฒั นธรรมร่วมสมยั กระทรวงวฒั นธรรม. (2560).
นโยบายและยุทธศาสตรส์ ง่ เสรมิ ศลิ ปวฒั นธรรมรว่ มสมยั (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔). กรงุ เทพฯ
: สานักงานกิจการโรงพิมพ์ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในพระบรมราชูปถัมภ์ศูนย์
มานุษยวทิ ยาสริ นิ ธร.

กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม. (2543). รูปแบบผลิตภัณฑ์หตั ถกรรมไทย.
กรงุ เทพฯ : กรมสง่ เสรมิ อตุ สาหกรรม.

กมั พล แสงเอ้ยี ม. (2559). วฒั นธรรมร่วมสมยั สู่การปรบั เปล่ยี นรูปแบบ งานศิลปหตั ถกรรมผ้าทอ
ทอ้ งถน่ิ . ศลิ ปกรรมสาร วารสารวชิ าการคณะศลิ ปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์,
11(1), น. 1-12.

กติ ตพิ งษ์ เกยี รตวิ ภิ าค. (2559). พฒั นาดา้ นการออกแบบผลติ ภณั ฑโ์ ดยใชก้ รอบแนวคดิ การออกแบบ
หัต ถ อุ ต ส า หก ร ร ม Industrial Crafts Design Framework ( Grow - Reborn) . วารสาร
ศลิ ปกรรมศาสตรม์ หาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ , 9(2), น. 333-366.

กุลนิษก์ สอนวทิ ย.์ (2017). ทฤษฎกี ารออกแบบ. สบื คน้ จาก http://identity.bsru.ac.th/archives/5017
คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. (2559). วิถีชาติพันธุ์ในอีสาน :

“ภาวการณ์กลายเป็น” ในกระแสการเปลย่ี นแปลงสเู่ สรนี ยิ มใหม่. ในรวมบทความการประชุม
วชิ าการระดบั ชาต.ิ 7-8 เมษายน 2559. ขอนแก่น : คณะมนุษยศาสตร์และสงั คมศาสตร์
มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น.
จรูญ แดนนาเลศิ . (2562). ประเพณี ความเช่อื ของวถิ ชี ุมชนล้านนา Traditions, Beliefs of Lanna
community. การประชุมวชิ าการราชภฏั รฐั ศาสตร์และรฐั ประศาสนศาตรแ์ ห่งชาติ ครงั้ ที่ 2
“การเมอื ง การบรหิ ารและสงั คมในยุคดจิ ทิ ลั กบั การพฒั นาทยี่ งั่ ยนื ”, เชยี งราย : มหาวทิ ยาลยั
ราชภฏั จงั หวดั เชยี งราย.
ชลวุฒิ พรหมสาขา ณ สกลนคร . (2547). วัฒนธรรมนาการออกแบบ Designthnologie.
วารสารวชิ าการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร.์ ขอนแก่น : มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ . 3(1),
น. 1-7.
ณัฏฐวุฒิ ทรพั ยอ์ ุปถมั ภ์. (2558). ภูมปิ ัญญาในแต่ละภูมภิ าคของประเทศไทย. [เอกสารประกอบการ
สอน รายวชิ า ภูมปิ ัญญาเพ่อื การพฒั นาคุณภาพชีวติ ]. จนั ทบุรี : คณะมนุษยศาสตร์และ
สงั คมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ราไพพรรณี, น. 33-56.
ณัฐพล อสั สะรตั น และอภิรดี วงศ์กจิ รุ่งเรอื ง. (2559). วจิ ติ รศิลป์ : กลยุทธ์ทางการตลาดใหม่ของ
รา้ นคา้ ปลกี . วารสารจฬุ าลงกรณ์ธรุ กจิ ปรทิ ศั น์, 39(1), น. 94-118.
ณฐั สุภา เจรญิ ยงิ่ วฒั นา. (2555). การคน้ หาและถ่ายทอดแรงบนั ดาลใจในงานออกแบบแฟชนั่ .

265

วารสารสถาบนั วฒั นธรรมและศลิ ปะ. มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ. 14(1),
น. 21-31.
ทศั นยั ดารงหดั และรฐั ไท พรเจรญิ . (2558). ภูมปิ ัญญาลา้ นนาในการพฒั นาหตั ถกรรมของแต่งบา้ น
จากเศษใบไม้แห้ง. วารสารวิชาการ AJNU ศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์มหาวิทยาลัย
นเรศวร. 6(2). น. 101-119.
ธตี ิ พฤกษ์อุดม และโสมฉาย บุญญานันต์. (2563). การพฒั นากิจกรรมศิลปะเพ่อื ส่งเสรมิ การเหน็
คุณค่าของอัตลักษณ์ในงานศิลปหตั ถกรรมภาคใต้ สาหรับเยาวชน. วารสารครุศาสตร์
จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั , 48(1), น. 103-121.
ธรี พงษ์ กนั ทา, อลงกรณ์ อรรคแสง และวทิ ยา สุจรติ ธนารกั ษ์. (2559). อสี านและการเมอื งเร่อื งพ้นื ท:่ี
พรมแดนแหง่ ความร.ู้ วารสารการเมอื งการปกครอง มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม, 6(2),
น.309-330.
ธรี ารตั น์ ทพิ ยจ์ รสั เมธา. (2563). การปฏวิ ตั ทิ างวทิ ยาศาสตร.์ [เอกสารประกอบการสอน วชิ า
ประวตั ศิ าสตรย์ ุโรปเรอ่ื งการปฏวิ ตั วิ ทิ ยาศาสตร์] , สบื คน้ จาก
http://www.eledu.ssru.ac.th/teerarat_ti/pluginfile.php/347/course/summary/เอกสาร
ประกอบการสอนปวศยโุ รปเร่อื งการปฏวิ ตั ทิ างวทิ ยาศาสตร.์ pdf
นงคราญ ศรชี าย และวรวทิ ย์ หศั ภาค. (2543). โบราณคดศี รวี ชิ ยั มุมมองใหม่การศกึ ษาวเิ คราะห์
แหลง่ โบราณคดรี อบอ่าวบา้ นดอน. สานกั งานโบราณคดแี ละพพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาตทิ ี่ 11
กรม ศลิ ปากร. นครศรธี รรมราช: สานกั พมิ พเ์ มด็ ทราย.
นภาพร อตวิ านชิ ยพงศ.์ (2557). คนชนบทอสี านกบั การทามาหากนิ : ความเปลย่ี นแปลงตามยุคสมยั .
วารสารสงั คมวทิ ยามานุษยวทิ ยา, 33(2), น.103-127.
นวลลออ ทินานนท์. (2543). ศิลปะพ้นื บ้านไทย. [เอกสารประกอบการสอน]. กรุงเทพฯ : คณะ
ศลิ ปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ, น. 75-82.
พรสนอง วงศ์สิงห์ทอง. (2550). การออกแบบและพฒั นาแฟชนั่ และมณั ฑนภณั ฑ์. กรุงเทพฯ :
สานกั พมิ พว์ สิ คอมเซน็ เตอร.์
พรนารี ชัยดิเรก. (2560). แนวทางการออกแบบแฟชนั่ เครือ่ งหนังส่งออกประเทศญีป่ ุ่น : การ
สร้างสรรค์อัตลักษณ์หัตถกรรมไทย ในรูปแบบอาวองท์-การ์ด หลังยุคสมัยใหม่.
(วทิ ยานิพนธศ์ ลิ ปกรรมศาสตรดุษฎบี ณั ฑติ ). จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั , กรุงเทพมหานคร.
พสิ ฐิ คลงั กลู , กฤษณ์ วไิ ลโอฬาร, และกลั ยกร จนั ทรสาขา. (2556). ศกึ ษาวจิ ยั หตั ถกรรมพ้นื ถนิ่ :
เพอื่ การพฒั นาผลติ ภณั ฑช์ ุมชน. สบื คน้ จาก
http://narinet.sut.ac.th:8080/xmlui/handle/123456789/169
ภรติ พร แก้วแกมเสอื . (2562). การอนุรกั ษ์ สบื สานและพฒั นางานศลิ ปหตั ถกรรมพน้ื บา้ นเคร่อื งจกั
สานโดยแนวคดิ ทางการออกแบบผลติ ภณั ฑ.์ สารอาศรมวฒั นธรรมวลยั ลกั ษณ์, 19(2),
น. 68-96.

266

มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั จนั ทรเกษม. (2563). การแตง่ กายของไทย. สบื คน้ จาก
https://culture.chandra.ac.th/images/63/KM/Dresssectors.pdf

ราชบณั ฑติ ยสถาน. (2542). พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ : นานมบี ุ๊คส์
พบั ลเิ คชนั่ ส.์ น. 619.

รชั พงศ์ จารุสนิ ธุพงศ.์ (2560). ปัญหากฎหมายการหา้ มโฆษณาเกยี่ วกบั สุรา : กรณีศกึ ษาสรุ า
พ้นื บา้ น. (วทิ ยานพิ นธ์มหาบณั ฑติ ). มหาวทิ ยาลยั ศรปี ทมุ . สบื คน้ จาก
http://dspace.spu.ac.th/handle/123456789/5494.

วรเทพ อรรคบุตร. (2557). แลว้ ค่อยรู้สกึ ร่วมสมยั . [สูจบิ ตั รนิทรรศการศลิ ปนิพนธ์ นักศกึ ษาคณะ
ศลิ ปกรรมศาสตร]์ . กรงุ เทพฯ : มหาวทิ ยาลยั กรุงเทพ.

วศั รนันทน์ ชูทพั . (2558). ภูมปิ ัญญาในวรรณกรรมเยาวชนของนักเขยี นภาคใต้ของประเทศไทย.
วารสารมนุษยศาสตร์ ฉบบั บณั ฑติ ศกึ ษา. มหาวทิ ยาลยั รามคาแหง, 4(1), น. 78-87.

วชิ ญ์ จอมวญิ ญาณ์. (2560). ภูมศิ าสตรป์ ระเทศไทย. อุดรธานี : คณะมนุษยศ์ าสตรแ์ ละสงั คมศาสตร์
มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั อุดรธานี.

วบิ ูลพร วฒุ คิ ุณ และรชั นิกร กุสลานนท์. (2563). การออกแบบผลติ ภณั ฑร์ ว่ มสมยั ตามแนวคดิ ทุน
ทางวฒั นธรรม จากภมู ปิ ัญญานวดแผนไทย. วารสารศลิ ปกรรมศาสตรว์ ชิ าการ วจิ ยั และ
งานสรา้ งสรรค.์ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลธญั บุร,ี 7(1), น. 46-59.

วบิ ลู ย์ ลส้ี วุ รรณ. (2538). ศลิ ปหตั ถกรรมพน้ื บา้ น. กรงุ เทพฯ : สานกั พมิ พค์ อมแพคทพ์ รน้ิ ท.์
วบิ ลู ย์ ลส้ี วุ รรณ. (2544). มรดกทางวฒั นธรรมพ้นื บา้ น. กรงุ เทพฯ : สานกั พมิ พต์ น้ ออ้ 1999.
วบิ ูลย์ ล้สี ุวรรณ. (2553). ศลิ ปหตั ถกรรมพน้ื บ้าน : เอกลกั ษณ์เฉพาะถน่ิ Folk Handicrafts : Local

Identity. วารสารมหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร, 30(1), น. 163-182.
วลิ าวณั ย์ วเิ ศษวงษา. (2018) ). วฒั นธรรม 4 ภาค วฒั นธรรมต่าง ๆ ในภูมภิ าคของไทย. สบื คน้ จาก

https://std145.wordpress.com/
ศูนยม์ านุษยวทิ ยาสริ นิ ธร. (2560). “กลุ่มชาตพิ นั ธ”ุ์ . สบื คน้ จาก

http://www.sac.or.th/databases/ethnic-groups/site/index.
ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ (องค์การมหาชน). (2555). ทะเบียนช่างหตั ถศิลป์ ไทย.

กรงุ เทพฯ : บรษิ ทั มวิ ท์ จากดั .
สมเชาว์ บารุงชยั . (2559). รูปแบบการพฒั นาชุมชนยงั่ ยนื ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือตอนบนของ

ประเทศไทย. วารสารวชิ าการสมาคมสถาบนั อุดมศกึ ษาแหง่ ประเทศไทย, 22(1), น. 70-78.
สมศกั ดิ ์ศรสี นั ตสิ ขุ . (2558). โสวฒั นธรรมอสี านในงานวจิ ยั . เชยี งใหม่: บลมู มง่ิ ครเี อชนั่ .
สามารถ จนั ทรส์ รู ย.์ (2542). ภมู ปิ ัญญาชาวบา้ นกบั การพฒั นาชนบท.

กรุงเทพฯ : บรษิ ทั อมรนิ ทรพ์ รน้ิ ทต์ ง้ิ กรุ๊ป. น. 65.
สปิ ปนันท์ นวลละออง และปิยตา สุนทรปิยะพนั ธ์. (2561). วถิ ที างประวตั ศิ าสตรว์ ฒั นธรรมศรวี ชิ ยั

เพ่อื ส่งเสรมิ การท่องเท่ยี วทางประวตั ศิ าสตร์ และวฒั นธรรมบนคาบสมุทรภาคใต้ของไทย.
วารสารอเิ ลก็ ทรอนกิ สก์ ารเรยี นรทู้ างไกลเชงิ นวตั กรรม. 8(2), น. 84-111.

267

สบื พงศ์ ธรรมชาต.ิ (2561). “ศลิ ปหตั ถกรรมอาเซยี น” ใน การประชุมวชิ าการระดบั ชาตแิ ละนานาชาติ
สานสมั พนั ธ์วฒั นธรรมอาเซยี น ครงั้ ท่ี 3, 2561. นครศรธี รรมราช : อาศรมวฒั นธรรมวลยั
ลกั ษณ์ มหาวทิ ยาลยั วลยั ลกั ษณ์.

สุชาติ สุขนา. (2563). ศลิ ปะแบบประเพณีอีสาน – ศลิ ปหตั ถกรรมอสี าน. [เอกสารประกอบการ
บรรยายรายวิชา ศิลปะไทย 1]. มหาสารคาม : คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัย
มหาสารคาม.

สุชาติ เถาทอง. (2543). การสารวจและศกึ ษาแหลง่ ขอ้ มูลพ้นื ฐานทางศลิ ปวฒั นธรรมและภูมปิ ัญญา
พ้นื ถนิ่ ในภาคตะวนั ออก (ศลิ ปกรรม-ศลิ ปหตั ถกรรม). สบื คน้ จาก
https://www.mculture.go.th/chanthaburi/ewt_news.php?

สุรพล ดารหิ ก์ ลุ . (2539). แผน่ ดนิ ลา้ นนา. กรงุ เทพฯ : สานกั พมิ พเ์ มอื งโบราณ.
แสงอรุณ รตั กสกิ ร และคณะ. (2551). ลกั ษณะไทย วฒั นธรรมพ้นื บ้าน. (พมิ พ์ครงั้ ท่ี2). กรุงเทพฯ:

บรษิ ทั อมรนิ ทพ์ รน้ิ ตง้ิ แอนดพ์ บั ลชิ ชง่ิ .
สานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาต.ิ (2557). ยทุ ธศาสตรก์ ารวจิ ยั (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙) : ภาคเหนอื

สานกั งานคณะกรรมการวจิ ยั แห่งชาติ (วช.). กรุงเทพฯ : โรงพมิ พช์ ุมนุมสหกรณ์การเกษตร
แหง่ ประเทศไทย จากดั .
สานกั งานอุทยานแห่งชาติ กรมอทุ ยานแหง่ ชาตสิ ตั วป์ ่าและพนั ธพุ์ ชื . (2557). อุทยานแหง่ ชาต.ิ สบื คน้
จาก www.nps.dnp.go.th/parks.php.
สานกั อนุรกั ษ์สตั วป์ ่า. (2560). เขตรกั ษาพนั ธสุ์ ตั วป์ ่า. สบื คน้ จาก
http://www.dnp.go.th/wildlifednp/index.php?option=com_content&view=arti
cle&id=28&Itemid=.
อรญั วานชิ กร. (2555). การศกึ ษากระบวนการเขยี นภาพร่าง ทศั นียภาพเพอื่ การออกแบบผลติ ภณั ฑ์
ชมุ ชน. กรงุ เทพ : มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ.
อรญั วานิชกร. (2559). การออกแบบผลิตภณั ฑ์ท้องถนิ่ . กรุงเทพ : สานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์
มหาวทิ ยาลยั .
อรญั ญา แสนสระ. (2560). ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ ในภาษาและวฒั นธรรมอสี าน. วารสารศลิ ปศาสตร์ มทร.
ธญั บรุ ,ี 1(1), น. 1-16.
อญั ชญั ฉมิ มาฉุย. (2562). วฒั นธรรมเเละประเพณีไทยThai culture and traditions. เอกสาร
ประกอบการสอน E-book Library กศน.ตาบลทรงคนอง, สบื คน้ จาก
https://pubhtml5.com/slre/bndk/basic
อาชญั นักสอน. (2558). กระบวนการ สร้างงานศิลปหตั ถกรรม กบั ฝ้ายทอมอื “แสงดา บนั สทิ ธ”ิ์ .
วารสารวชิ าการคณะศลิ ปกรรมศาสตรม์ หาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร,์ 10(1), น. 215-234.
เอกวทิ ย์ ณ ถลาง. (2544). ภมู ปิ ัญญาอสี าน. กรงุ เทพ ฯ : อมรนิ ทร.์

268

Frank, S., and Robert, H., (2009). The Impact of Intangible Value on the Design and Marketing
of New Products and Services: An Exploratory Approach. In Proceedings of PICMET
2009. August 2-6, Portland, Oregon USA.

Geography Thailand 57. (2021). ลกั ษณะสงั คมและวฒั นธรรมของไทย. สบื คน้ จาก
https://sites.google.com/site/geographythailand57/laksna-sangkhm-laea-wathnthrrm-
khxng-thiy

Paul, S., (2021). What Is the Definition of Contemporary Design? . Retrieved from
https://www.hunker.com/13411166/what-is-the-definition-of-contemporary-design

Petcharanonda, B. , Tantinipankul, W. , & Wongreun, W. , ( 2017) . From Local Handicraft to
Creative Art and Design: A Case Study of Palm Waving in Kay Noi Village, Mae
Taeng District, Chiang Mai Province. In Proceedings of 13Th International Conference
on Thai Studies Globalized Thailand Connectivity, Conflict and Conundrums of Thai
Studies 15-18 July 2017, Chiang Mai, Thailand.

Vongthong, (2559). Mood board สาคัญอย่างไรกับการออกแบบผลิตภัณฑ์. Retrieved from
http://vongthong.blogspot.com/2016/09/mood-board_2.html

269

ประวตั ผิ ูเ้ ขยี น

ช่ือ-นามสกุล (ภาษาไทย) นางสาวพรนารี ชัยดิเรก

ช่อื -นามสกุล (ภาษาอังกฤษ) Miss Pornnaree Chaidirek

ตำแหนง่ ทางวิชาการ อาจารย์

ที่ทำงาน คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวโิ รฒ

เบอร์โทรศพั ท์ 08-1863-2113

Email [email protected]

ประวัติการศกึ ษา

ประถมศึกษา โรงเรยี นอนุบาลระยอง จ.ระยอง

มัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรยี นชลกนั ยานุกูล จ.ชลบรุ ี

มธั ยมศกึ ษาตอนปลายโรงเรียนเตรียมอดุ มศกึ ษา

ปรญิ ญาตรี ออกแบบอุตสาหกรรมบัณฑติ สาขาการออกแบบอุตสาหกรรม

คณะสถาปตั ยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ปริญญาโท ศิลปกรรมศาสตรมหาบณั ฑิต สาขานฤมติ ศิลป์

คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย

ปรญิ ญาเอก ศิลปกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขานฤมิตศลิ ป์

คณะศลิ ปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย

คุณวุฒิ สาขาวิชา และสถาบันท่ีสำเร็จการศึกษา (เรยี งจากระดบั ปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก)

วุฒิการศกึ ษา คณุ วุฒ/ิ สาขาวชิ า สถาบัน ปที ีส่ ำเรจ็

ออ.บ. การออกแบบอตุ สาหกรรม จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย 2543

ศป.ม. นฤมิตศิลป์ สาขาแฟชนั่ และสิง่ ทอ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั 2552

ศป.ด. ศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั 2561

270

ความเชีย่ วชาญ
การออกแบบผลติ ภัณฑ์ ผลติ ภณั ฑท์ ุนวัฒนธรรม การออกแบบตกแต่งภายใน สถาปตั ยกรรมภายใน

การออกแบบแฟชั่น การออกแบบเคร่อื งหนงั
1. งานวิจยั

1.1 บทความวิจัยตพี ิมพ์ในวารสารวิชาการระดบั ชาตแิ ละนานาชาติ
พรนารี ชัยดิเรก. แนวทางการออกแบบแฟชั่นเครื่องหนังส่งออกประเทศญี่ปุ่น: การสร้างสรรค์อัตลักษณ์

หัตถกรรมไทยในรูปแบบอาวองท์-การ์ดหลังยุคสมัยใหม่. วารสารสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะ
มหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวโิ รฒ, 20. น. 80-92.
1.2 บทความวจิ ยั ทไ่ี ดร้ ับการตพี มิ พฉ์ บับเตม็ จากการประชมุ วิชาการระดบั ชาติหรือนานาชาติ
Bunnag, P., Chaidirek, P., Imsomang, T., Jotikasthira, T., Pornmuttawarong, T., Songcharoen, V.

& Surasawadee, W. Seniorpolis. In: Art access and advocacy: promoting creativity
and innovation in urban communication for the development of participatory and
happy communities proceeding of The 12th Urban Research Plaza’s Forum Thailand
7-8 March 2013. Chulalongkorn University, Thailand. 112-117.

271