100 ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

สารจากผู้วา่ ราชการกรุงเทพมหานคร

ม.ร.ว.สขุ มุ พันธ์ุ บริพัตร

กรุงเทพมหานครเป็นเมืองหลวงและเป็นศูนย์กลางความเจริญในทุกๆ ด้าน เป็น
มหานครขนาดใหญ่ที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน มีความหลากหลายทั้งเชื้อชาติ ศาสนา
วัฒนธรรม ประเพณี ในขณะเดียวกันก็เป็นศูนย์รวมของปัญหานานัปการ ผมและ
คณะผบู้ ริหารกรงุ เทพมหานครตระหนกั ถงึ ปญั หาดงั กล่าว จึงมคี วามมุง่ มนั่ ตงั้ ใจท่จี ะพัฒนา
กรุงเทพมหานครให้มีความเจริญก้าวหน้าทัดเทียมเมืองชั้นนำ�อื่นๆ ของโลก โดย
ได้ประกาศนโยบาย 10 มาตรการเร่งด่วน และ 6 นโยบายร่วมสร้างกรุงเทพฯ เพื่อผลักดัน
ให้มหานครแห่งนี้เป็น มหานครแห่งความปลอดภัย มหานครแห่งความสุข มหานคร
สีเขียว มหานครแห่งการเรียนรู้ มหานครแห่งโอกาสของทุกคน รวมทั้งจะพัฒนาให้เป็นมหานครแห่งอาเซียน
เพื่อให้พน่ี อ้ งประชาชนมคี ณุ ภาพชีวติ ที่ดีขึ้น มฐี านะทางเศรษฐกจิ สังคม ทมี่ ่นั คงปลอดภยั ในมหานครแหง่ นี้
สำ�นักงานเขตยานนาวาเป็นพื้นที่ที่มีเรื่องราวทางประวัติศาสตร์มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน นับ ๑๐๐ ปี
มีผู้คนอยู่อาศัยตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา มีการอพยพย้ายถิ่นฐานเข้ามาของหลายชาติพันธุ์ เกิดการสั่งสมภูมิปัญญา
ท�ำ ให้เกิดอัตลกั ษณ์ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถีชวี ติ ของชาวชมุ ชนที่ดีงามทรงคุณค่าแกก่ ารอนรุ กั ษ์ และด้วยสภาพ
ภูมิศาสตร์ทีต่ ิดริมแมน่ ำ�้ เจ้าพระยาและเป็นส่วนหนึ่งของเสน้ ทางรถไฟฟา้ สง่ ผลให้มกี ารพัฒนาอย่างรวดเรว็ มอี าคาร
พาณิชย์ ห้างสรรพสินค้า โรงงานอุตสาหกรรม ท่าเทียบเรือ และมีวงแหวนอุตสาหกรรม ด้วยเหตุนี้เขตยานนาวา
จึงมีลักษณะพื้นท่ีทีม่ กี ารผสมผสานของวัฒนธรรมและวิถชี วี ติ ทงั้ แบบด้งั เดิมและแบบสมยั ใหม่ ซ่ึงท�ำ ใหม้ ลี ักษณะเฉพาะ
ทโี่ ดดเดน่ สามารถตอบสนองต่อการเปล่ียนแปลงของสงั คมได้อยา่ งกลมกลนื กบั ความหลากหลายของการพัฒนา
ผมและคณะผู้บริหารกรุงเทพมหานครหวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสือ “๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคม
อาเซยี น” เลม่ น้ี จะเปน็ สอ่ื กลางในการประชาสมั พนั ธเ์ ผยแพรข่ อ้ มลู ใหพ้ น่ี อ้ งประชาชนไดร้ บั ความรคู้ วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั
ประวัติความเป็นมาของเขตยานนาวา ได้รู้จักแหล่งท่องเที่ยว สถานที่สำ�คัญในสำ�นักงานเขตยานนาวา และรับทราบ
ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับประชาคมอาเซียน เพื่อเป็นการเสริมสร้างความพร้อมในการก้าวเข้าสู่ประชาคมอาเซียน
ในปี พ.ศ. ๒๕๕๘ และร่วมเปน็ พลงั ในการขบั เคล่อื นกรุงเทพมหานครสู่ “มหานครแห่งอาเซียน” ให้ย่ังยืนตอ่ ไป

ม.ร.ว.สุขุมพันธ์ุ บรพิ ัตร
ผวู้ า่ ราชการกรุงเทพมหานคร

4 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

Message from Governor of Bangkok

Mr. Sukhumbhand Paribatra

Bangkok Metropolitan is a capital city and also the hub of socio-
economic prosperity. It is a big city with a very long history and varies
in terms of ethnicities, religions, cultures and traditions. At the same
time, it is also be the hub of problems. My team and I, we do realize
those problems and we determine to develop the city to be equal to
other cities all over the world. We have issued 10 urgent policies and
6 policies for better Bangkok in order to drive this metropolis to be
the city of safety, city of happiness, green city, city of learning, city of
chances for all. As well as, we will develop this metropolis to be ASEAN city so that people
in Bangkok will have a better quality of life and secured socio-economic status.
Yannawa district is the area with almost 100 years history. There were people living
here since Ayutthaya era. Various ethnicities immigrated to this area which contributed to
the accumulation of the intellectual and led to the good identity, cultures and traditions of
Yannawa People that worth preserving. The development of this area grows very fast due
to the location of the area which is closed to Chao Phraya River and a part of it is also a
route of a sky train. There are buildings, department stores, industrial factories, and ports.
Thus, Yannawa area is considered to be the combination of old and modern traditions with
outstanding characteristics which can completely fulfill the change of the society and various
development.
My team and I, we do hope that this book “100 Years of Yannawa District, Entry into
ASEAN Community” will be a good channel in providing the information to people who would
like to learn more about the history of Yannawa District. People will have a chance to know
about major attractions and important places in Yannawa District and the knowledge about
ASEAN is also provided so that people will be able to prepare themselves to be ready for
ASEAN community in 2015 and be a part to drive Bangkok to be ASEAN city in the near
future.

Mr. Sukhumbhand Paribatra
Governor of Bangkok

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซยี น 5

สารจากปลัดกรุงเทพมหานคร

นางนนิ นาท ชลิตานนท์

ส�ำ นักงานเขตยานนาวา ณ วนั น้ีมอี ายยุ ืนยาวถึง ๑๐๐ ปี นบั เปน็ ส�ำ นักงานเขต
ที่มีความสำ�คัญทางประวัติศาสตร์ และเป็นแหล่งรวมวัฒนธรรมอันทรงคุณค่า เป็น
ที่น่าภาคภมู ิใจยง่ิ ของกรุงเทพมหานคร
แม้สำ�นักงานเขตยานนาวาในวันนี้จะมีการเปล่ียนแปลงไปจากอดีตอย่างมาก
ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และการท่องเที่ยว เนื่องมาจากการเจริญเติบโตของเมือง
อย่างรวดเร็วและการเป็นพื้นที่เขตเศรษฐกิจใหม่ของเมืองหลวง เพราะเขตยานนาวา
มีที่ตั้งอยู่ใกล้เคียงย่านธุรกิจของกรุงเทพมหานคร มีการคมนาคมที่เชื่อมโยงต่อหลาย
เสน้ ทาง ทัง้ ทางรถ ทางรถโดยสารดว่ นพเิ ศษ BRT และทางน้ำ� อีกทั้งยงั เป็นเขตทม่ี ีทศั นยี ภาพท่ีสวยงาม เนือ่ งจาก
พ้นื ท่ตี ้งั อยรู่ มิ แมน่ �ำ้ เจา้ พระยา ย่ิงท�ำ ใหส้ ำ�นักงานเขตยานนาวาเปน็ ศนู ย์กลางการขนส่งและเป็นท�ำ เลทองในการลงทนุ
ด้านอสังหาริมทรัพย์ ไม่ว่าจะเป็นการสร้างที่พักแนวสูงอย่างคอนโดมิเนียมและที่ตั้งสำ�นักงานใหญ่ของบริษัทระดับ
ประเทศและระดับโลกมากมาย แต่ขณะเดยี วกนั ความเจริญต่างๆกไ็ มไ่ ดท้ ำ�ใหค้ วามสวยงามของทศั นียภาพ คณุ คา่ ทาง
ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมประเพณีที่หลากหลายของชุมชนสูญหายไป อาทิเช่น วัดไทย วัดจีน และมัสยิด
ที่สวยงาม หรือประเพณีดั้งเดิมอย่างสงกรานต์วัดคลองภูมิที่จัดหลังวันสงกรานต์หรืองานวันอัฐมีบูชาที่ในประเทศ
มีจดั งานเพยี งไม่กแ่ี ห่ง ท้งั หมดต่างก็ได้รับการดูแลและอนรุ กั ษไ์ วเ้ ปน็ อยา่ งดีเสมอมา
นอกจากน้กี ารจัดตัง้ ประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) ในปี ๒๕๕๘ ยังถอื เปน็ เรือ่ งทป่ี ระชาชนชาวไทย
ควรทำ�ความเข้าใจและเรียนรู้อย่างละเอียดลึกซึ้ง เพื่อเตรียมพร้อมรับกับความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น โดยเริ่มจาก
ตัวเองก่อนและกระจายความรู้ไปยังบุคคลรอบข้าง พร้อมทั้งเสริมสร้างทักษะด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านสังคมและ
วัฒนธรรมอาเซียน ASCC (ASEAN Socio-Cultural Community) ดา้ นการเมืองและความมัน่ คงอาเซยี น APSC
(ASEAN Political Security Community) และด้านเศรษฐกิจอาเซียน AEC (ASEAN Economic Community)
ใหป้ ระชาชนชาวไทยไดเ้ ป็นบคุ คลท่เี ปน็ ส่วนหนง่ึ ของประชาคมอาเซยี นอยา่ งสมบูรณ์
หนังสือ “๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน” ที่สำ�นักงานเขตยานนาวาจัดทำ�ขึ้นในครั้งนี้ จึงเป็น
ประโยชน์ต่อประชาชนที่สนใจทุกคน ทั้งด้านประวัติความเป็นมาของสำ�นักงานเขตยานนาวาเพื่อสร้างให้เกิดความรัก
ความผูกพันกับท้องถิ่นมากยิ่งขึ้น และด้านประชาคมอาเซียนที่สามารถนำ�เอาความรู้ไปใช้ในการเตรียมพร้อมรับมือ
ปรับตัวในการเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซยี นได้อย่างสงู สดุ และเตม็ ประสทิ ธิภาพ

นางนนิ นาท ชลิตานนท์
ปลัดกรงุ เทพมหานคร

6 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซยี น

MMesrsasg. eNfrionSmencaAresrsttaisrtCyanhfotarPelthirtemaaBnnMoennAt

Yannawa District Office has the long existence of up to 100 years
until today. This District Office is considered to be historical important and
a source of collecting valuable culture, which should be a great pride of
Bangkok Metropolis.
Yannawa District today includes dramatic changes from the past
in terms of economy, society and tourism due to the rapid growth of
the city and being a new economic zone of the capital. The reasons are
because the location of Yannawa District is near the business quarter
of Bangkok Metropolis, presence of transport linked to many routes by
car, Bus Rapid Transit (BRT) and waterway. Furthermore, the district
has beautiful views because of the location on the riverside of Chao Phraya. All this has even
more supported Yannawa District in being a center of transport and gold location of real estate
investment, including the construction of high-rise accommodations like condominiums as well
as headquarters of national and international companies in large numbers. However, all kinds of
growth have not resulted in the disappearance of splendid scenery, historical value and traditional,
cultural diversity of the community simultaneously. The examples are magnificent Thai, Chinese
temples and mosques or traditions like Songkran festival at Wat Klong Poom held after Songkran
Day or Cremation Festival for the Dead Body of Buddha (Attamee Bucha) organized only in a few
places of the country. All this has been taken care of and preserved well all along.
In addition, the establishment of ASEAN Community in 2015 is considered as a matter that
Thai people should understand and learn deeply in preparation for coping with the prospective
changes. The methods in this regard are based on starting from oneself, then disseminating the
knowledge to surrounding persons and strengthening the skills in various fields, including the
ASCC (ASEAN Socio-Cultural Community), APSC (ASEAN Political Security Community) and AEC
(ASEAN Economic Community). The purpose is to enable Thai people to be a part of the ASEAN
Community completely.
This book “100 Years of Yannawa District, Entry into ASEAN Community” prepared by
Yannawa District Office is therefore beneficial to all people interested in terms of the history
of Yannawa District for building love and ties with the locality more. Regarding the ASEAN
Community, the knowledge can be applied in preparation for handling, adaptation for entry into
the ASEAN Community with maximum and full efficiency.

Mrs. Ninnart Chalitanon
Message from Assistant Permanent

Secretary for the BMA

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน 7

สารจากผู้อำ�นวยการเขตยานนาวา

นายนริ นั ดร์ ภวู ธนารกั ษ์

นับเนื่องตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๕๗ ถึงปี พ.ศ. ๒๕๕๗ เขตยานนาวาหรืออำ�เภอ
ยานนาวาเดิม ได้รับการก่อตั้งมาเป็นเวลา ๑๐๐ ปี ผมเองในฐานะผู้อำ�นวยการเขต
คนปจั จบุ นั จงึ พยายามผลกั ดนั ใหม้ หี ลายๆกจิ กรรมเพอ่ื เฉลมิ ฉลองในวาระโอกาสทน่ี า่ ยนิ ดนี ้ี
และการจดั ทำ�หนงั สือเลม่ น้จี ึงได้เกดิ ข้นึ ในโอกาสน้ดี ว้ ย โดยมวี ัตถปุ ระสงคเ์ พือ่ รวบรวมและ
เผยแพร่ประวัติความเป็นมา มรดกทางประเพณีและวัฒนธรรมดั้งเดิมของเขตยานนาวา
ให้ประชาชนท่วั ไปไดร้ บั รแู้ ละรูจ้ ักเขตยานนาวามากย่งิ ขึ้น
ประจวบกบั ในปี พ.ศ. ๒๕๕๘ ประเทศไทยเราจะเขา้ ส่ปู ระชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น
หรือ AEC ส่วนหนึ่งของหนังสือเล่มนี้จึงได้เสนอข้อมูลพื้นฐานที่เกี่ยวกับประชาคม
อาเซียน เพื่อให้ผู้ที่สนใจสามารถศึกษาเพื่อเตรียมความพร้อมในการปรับตัวเข้าเป็นส่วนหนึ่งของประชาคมใหม่ได้
ในเบอื้ งต้น โดยเฉพาะอย่างยง่ิ พ้ืนทีเ่ ขตยานนาวาได้ช่อื ว่าเป็นพนื้ ทเี่ ขตเศรษฐกจิ ใหม่ทม่ี ีการเปลย่ี นแปลงอยตู่ ลอดเวลา
เพื่อรองรับประชาคมอาเซยี นในอนาคต ดังนั้น ชาวยานนาวาก็จะตอ้ งเตรยี มความพรอ้ มในเร่ืองเก่ยี วกับอาเซียนดว้ ย
ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่า การจัดทำ�หนังสือเล่มนี้น่าจะเป็นประโยชน์กับผู้ที่สนใจศึกษาความเป็นมาของพื้นที่
ยานนาวาได้เป็นอย่างดี สามารถใช้เป็นแหล่งอ้างอิงในการสืบค้นข้อมูลเพื่อการศึกษาในอนาคต และน่าจะเป็น
อีกชอ่ งทางหนึง่ ของผ้ทู สี่ นใจศกึ ษาข้อมูลพ้ืนฐานเก่ยี วกับประชาคมอาเซยี น

นายนิรนั ดร์ ภวู ธนารกั ษ์
ผู้อ�ำ นวยการเขตยานนาวา

8 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

Message from Director of Yannawa District

Mr. Nirun Phuwatanarak

From the consecutive years 1914 to 2014, Yannawa District has
been established for a period of 100 years. As the current director of
District, thus I have tried to push for many activities to celebrate this
delightful occasion. So, the preparation of this book has also arisen
from this occasion with the purposes of collecting and disseminating
the history, traditional and cultural heritage of Yannawa District for
acknowledgement and increased knowledge of the general public.
Besides, Thailand as our country will enter into the ASEAN
Economic Community or AEC in 2015. Consequently, this book partly presents basic information
about the ASEAN Community so that anyone interested can learn to prepare for adaptation
to be a part of the new community. Especially, the area of Yannawa District has been
designated as a new economic zone with constant changes to support the ASEAN Community
in the future. Therefore, Yannawa locals must be prepared for the matters related to ASEAN
as well.
I sincerely hope that the preparation of this book will be very useful to people interested
in studying the history of Yannawa area. It can be used as a reference in the information
search for future studies. Moreover, it may be another channel for those interested in learning
basic information about the ASEAN Community.

Mr. Nirun Phuwatanarak
Director of Yannawa District

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 9

ทมี งานผ้วู า่ ราชการกรุงเทพมหานคร

Work team of Bangkok Metropolis Governor

ม.ร.ว.สุขุมพนั ธ์ุ บรพิ ตั ร
ผู้ว่าราชการกรงุ เทพมหานคร

นางผสุ ดี ตามไท พล.ต.อ.อัศวนิ ขวญั เมือง
รองผ้วู ่าราชการกรงุ เทพมหานคร รองผู้วา่ ราชการกรุงเทพมหานคร

นายจุมพล ส�ำ เภาพล นายอมร กจิ เชวงกลุ
รองผูว้ า่ ราชการกรุงเทพมหานคร รองผวู้ า่ ราชการกรงุ เทพมหานคร

10 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซียน

คณะผูบ้ รหิ ารราชการกรุงเทพมหานคร
Executives of Bangkok Metropolis Service

นางนนิ นาท ชลิตานนท์
ปลดั กรุงเทพมหานคร

นายพีระพงษ์ สายเช้ือ นายสัญญา ชนี ิมิตร นายอรรถพร สุวัธนเดชา
รองปลดั กรุงเทพมหานคร รองปลดั กรงุ เทพมหานคร รองปลดั กรงุ เทพมหานคร

นายมานติ เตชอภิโชค นายกฤษฎา กลันทานนท์ นายบรรจง สขุ ดี
รองปลดั กรงุ เทพมหานคร รองปลดั กรุงเทพมหานคร รองปลดั กรุงเทพมหานคร

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซยี น 11

คณะผบู้ ริหารเขตยานนาวา
Executives of Yannawa District

นางสาววนิดา เทพสุธา นายนิรนั ดร์ ภูวธนารกั ษ์ นายจิรศกั ดิ์ เพ็งกลุ
ผูช้ ว่ ยผอู้ �ำ นวยการเขต ผอู้ ำ�นวยการเขตยานนาวา ผู้ชว่ ยผอู้ ำ�นวยการเขต

นายศริ ิวฒุ ิ สวัสด์มิ งคล นายสุนติ ิ บุณยมหาศาล นายสมชาย จติ รสอาด นางอรรถยา วานชิ
หวั หน้าฝา่ ยปกครอง หัวหนา้ ฝา่ ยทะเบียน หัวหน้าฝ่ายเทศกิจ หัวหน้าฝา่ ยการคลัง

นายมานะชัย กฤตอ�ำ ไพ วา่ ง นางสุดา หอมมาลา นายธงชัย กะลมั พะนันทน์
หัวหน้าฝ่ายการศึกษา หัวหน้าฝ่ายโยธา หัวหนา้ ฝา่ ยรายได้ หัวหน้าฝ่ายพฒั นาชมุ ชน

นายวชิร วงศอ์ ภยั นางวรรณา วรรณประเสรฐิ
หัวหน้าฝ่ายรักษาความ หัวหนา้ ฝา่ ยสงิ่ แวดล้อม
สะอาดและสวนสาธารณะ และสุขาภิบาล

12 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสูป่ ระชาคมอาเซียน

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 13









สารบัญ

สารจากผ้วู า่ ราชการกรงุ ทพมหานคร................................................................................................................................................4
สารจากปลดั กรงุ เทพมหานคร............................................................................................................................................................6
สารจากผ้อู ำ�นวยการเขตยานนาวา 8�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������8
ตราสญั ลกั ษณแ์ ละคำ�ขวญั ของกรงุ เทพมหานคร1�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������14
ตราสญั ลกั ษณแ์ ละคำ�ขวญั เขตยานนาวา1�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������15
แผนที่เขตยานนาวา............................................................................................................................................................................ 16
เบอร์โทรศพั ท์ และท่ีอยู่ ติดต่อในสำ�นกั งานเขตยานนาวา2������������������������������������������������������������������������������������������������������20
ความเป็นมา ๑๐๐ ปี ของเขตยานนาวา
- รายนามนายอำ�เภอ หัวหนา้ เขต และผ้อู ำ�นวยการเขต ตั้งแต่อดตี -ปัจจบุ ัน2���������������������������������������������������22
- ๑๐๐ ปี เขตยานนาวา.....................................................................................................................................................24
- “ยานนาวา ช่องนนทรี บางโพงพาง” ชอ่ื นีม้ ที ่ีมา.................................................................................................30
- วฒั นธรรมชาวยานนาวาในอดีต...................................................................................................................................35
- ภาพการเปล่ียนแปลงของยานนาวา.........................................................................................................................104
- สถานทีส่ ำ�คญั และแหล่งศกึ ษาเรียนร้ภู ายในเขต1��������������������������������������������������������������������������������������������������113
สปู่ ระชาคมอาเซยี นกบั เขตยานนาวา
- จุดเร่มิ ตน้ ของ “อาเซียน”...........................................................................................................................................208
- จดุ ประสงค์การกอ่ ตง้ั อาเซียน....................................................................................................................................210
- “วิถอี าเซยี น” วฒั นธรรมองคก์ รของอาเซยี น........................................................................................................212
- ก้าวสกู่ ารเป็นประชาคมอาเซยี น...............................................................................................................................214
- 3 เสาหลกั ของอาเซยี น................................................................................................................................................217
การเปลย่ี นแปลงและประโยชน์ที่จะได้รับเมื่อกา้ วเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน
- “กรงุ เทพมหานคร” มหานครแห่งอาเซยี น............................................................................................................220
- ชาวกรุงเทพฯ ส่กู ารเป็น “พลเมอื งอาเซียน”........................................................................................................224
- อาเซียนเปลยี่ นประเทศไทย........................................................................................................................................228
- ผลประโยชนท์ ปี่ ระเทศไทยได้รบั จากประชาคมอาเซยี น.....................................................................................229

18 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สูป่ ระชาคมอาเซียน

Contents

Message from Governor of Bangkok....................................................................................................................................5
Message from Assistant Permanent Secretary for the BMA..................................................................................7
Message from Director of Yannawa District.....................................................................................................................9
Official logo and Motto of Bangkok..................................................................................................................................14
Official logo and Motto of Yannawa District office..................................................................................................15
Yannawa Map..................................................................................................................................................................................16
Phone numbers in Yannawa District Office...................................................................................................................20
100 Years of Yannawa
- Name list of District officers, chiefs and directors of District Office from the past to present............22
- 100 Years of Yannawa............................................................................................................................................24
- The origin of “Yannawa, Chong Nonsi, Bang Pong Pang”..........................................................30
- The Yannawa Culture of Thailand’s Past....................................................................................................35
- Appearance of Yannawa Changes................................................................................................................ 104
- Landmarks and Learning Sources in Yannawa District.................................................................... 113
Going to Asean Community with Yannawa District
- Asean origin................................................................................................................................................................ 208
- The Asean Declaration......................................................................................................................................... 210
- “Way of ASEAN”; Organizational Culture of ASEAN........................................................................ 212
- Welcome to the ASEAN Community........................................................................................................... 214
- Three pillars of ASEAN....................................................................................................................................... 217
Revolution And Potential Benefits When Going To ASEAN Community
- “Bangkok Metropolis” Metropolis of Asean.......................................................................................... 220
- Bangkok People As “ASEAN Citizens”..................................................................................................... 224
- AEC Changes Thailand........................................................................................................................................ 228
- Benefits That Thailand Can Gain From The ASEAN Community............................................... 229

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซยี น 19

เบอร์โทรศพั ท์ในสำ�นักงานเขตยานนาวา

Phone numbers in Yannawa District Office

ผ้อู �ำ นวยการเขต (นายนิรนั ดร์ ภวู ธนารักษ)์ ฝ่ายรายได้
เบอรต์ รง............0-2294-4433 เบอร์ภายใน......6700-1 เบอร์ตรง............0-2294-2398 เบอร์ภายใน......6721-3
โทรสาร..............0-2681-5482 ----โ-ท-ร--ส-า-ร--...-.-..-..-..-..-..-0----2-2-9--5---2--2-5-3---------------------------
----------------------------------------------------------- ฝา่ ยพัฒนาชมุ ชนและสวสั ดิการสังคม
ผู้ช่วยผูอ้ �ำ นวยการเขต (นางสาววนิดา เทพสธุ า) เบอร์ตรง............0-2295-0929 เบอร์ภายใน......6737-9
เบอรต์ รง............0-2294-2390 เบอร์ภายใน......6702-3 ----โ-ท-ร--ส-า-ร--...-.-..-..-..-..-..-0----2-2-9--5---0--9-2-9---------------------------
โทรสาร..............0-2294-2390 ฝ่ายรักษาความสะอาดและสวนสาธารณะ
----------------------------------------------------------- เบอร์ตรง............0-2294-8778 เบอรภ์ ายใน......6724-6
ผชู้ ่วยผู้อำ�นวยการเขต (นายจิรศักดิ์ เพง็ กุล) ----โ-ท-ร--ส-า-ร--...-.-..-..-..-..-..-0----2-2-9--4---8--7-7-8---------------------------
เบอรต์ รง............0-2294-2391 เบอร์ภายใน......6704-5 ฝา่ ยสงิ่ แวดล้อมและสุขาภบิ าล
โทรสาร..............0-2295-3540 เบอร์ตรง............0-2294-2397 เบอร์ภายใน... 6718-20
----------------------------------------------------------- ----โ-ท-ร--ส-า-ร--...-.-..-..-..-..-..-0----2-2-9--4---2--3-9-7---------------------------
ฝา่ ยปกครอง
เบอรต์ รง............0-2294-4422 เบอรภ์ ายใน......6706-9 สสั ดเี ขต
โทรสาร..............0-2295-3540 เบอรต์ รง............0-2294-2393 เบอรภ์ ายใน.......... 6741
----------------------------------------------------------- ----โ-ท-ร--ส-า-ร--...-.-..-..-..-..-..-0----2-2-9--5---3--5-4-0---------------------------
ฝ่ายทะเบยี น ศูนยร์ ับร้องทกุ ข์
เบอร์ตรง............0-2294-2394 เบอรภ์ ายใน......6710-2 เบอร์ตรง............0-2294-4422
โทรสาร..............0-2294-2394 ต่อ 6712 ----โ-ท-ร--ส-า-ร--...-.-..-..-..-..-..-0----2-2-9--5---3--5-4-0---------------------------
----------------------------------------------------------- ศนู ย์ อปพร.
ฝ่ายเทศกจิ เบอร์ตรง............0-2294-4422
เบอรต์ รง............0-2294-5363 เบอรภ์ ายใน......6734-6 ----โ-ท-ร--ส-า-ร--...-.-..-..-..-..-..-0----2-2-9--5---3--5-4-0---------------------------
โทรสาร..............0-2294-5363 หอ้ งสมดุ เพ่อื การเรยี นร/ู้ บ้านหนังสอื
----------------------------------------------------------- บ้านหนงั สอื ชมุ ชนคาลเท็กซ์
ฝ่ายการคลัง เบอรต์ รง............0-2295-0929
เบอร์ตรง............0-2294-2395 เบอร์ภายใน......6730-3
โทรสาร..............0-2295-1427
----------------------------------------------------------- สำ�นกั งานเขตยานนาวา
209/1 ถนนนราธิวาสราชนครนิ ทร์ 28
ฝ่ายการศกึ ษา แขวงช่องนนทรี เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120
เบอร์ตรง............0-2294-5362 เบอร์ภายใน......6727-9
โทรสาร..............0-2294-5362 โทรศัพทก์ ลาง 0-2294-2930, 0-2294-2400
รถประจ�ำ ทางท่ีผา่ น 22, 35, 62, 67, 77, 89, 102,
----------------------------------------------------------- 162, 180, 195, 205, BRT (ชอ่ งนนทร-ี ราชพฤกษ)์ ,
ฝา่ ยโยธา รถสองแถวสาย 1251, 1273
เบอรต์ รง............0-2294-2396 เบอร์ภายใน......6714-7
โทรสาร..............0-2284-1535 E-mail: yannawa10120@gmail.com
Facebook: khetyannawa
----------------------------------------------------------- www.bangkok.go.th/yannawa/

20 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 21

รายนามนายอ�ำ เภอ หวั หน้าเขต
และผอู้ ำ�นวยการเขต
ตง้ั แตอ่ ดีต-ปัจจบุ นั

ล�ำ ดับที่ ช่วงเวลาทีด่ �ำ รงต�ำ แหน่ง รายนาม
1 2457-2459 หลวงสวัสดนิ์ คเรศ
2 2459-2462 ขนุ วิจารณภ์ ูธร
3 2462-2469 ขุนรักษท์ ะเบียนกิจ
4 2469-2474 นายพชื น์  เตชะคปุ ต์
5 2474-2478 ขนุ วบิ ูลย์นวารกั ษ์
6 2478-2480 ขุนส�ำ ราญราษฎรบริรกั ษ์
7 2480-2482 หลวงประจนั ทเขตต์
8 2482-2484 ขนุ ปรชี าชนบาล
9 2484-2485 นายสดุ ใจ  กณั หา
10 2485-2489 นายเทยี น  อชั ชากลุ
11 2489-2495 นายกาลญั  อมาตยกุล
12 2495-2500 ม.ร.ว.จำ�ลอง  นพวงศ์
13 2500-2503 นายเอนก  ปริยานนท์
14 2503-2508 นายเกยี รติ  สวสั ดิเกียรติ
15 2508-2512 นายปรชี า  จริ ะพันธ์
16 2512-2516 นายเสนาะ  เอย่ี มโอภาส
17 2516-2517 นายปรชี า  จริ ะพนั ธ์

22 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซยี น

Name list of District officers,
chiefs and directors of District
Office from the past to present

ลำ�ดบั ที่ ชว่ งเวลาทีด่ �ำ รงต�ำ แหนง่ รายนาม
18 2517-2518 นายสุจติ ต์  คอวนิช
19 2518-2520 วา่ ท่ี ร.ต.ประวทิ ย์  ชุติชเู ดช
20 2520-2522 นายจรัล  รัศมีแพทย์
21 2522-2523 นายพสิ ิษฐ์  สืบมา
22 2523-2526 ร.ต.รกั ษา  โภคาสถติ ย์
23 2526-2528 นายสมควร  รวริ ัฐ
24 2528-2532 นายวัฒนา  กาญจนดลุ
25 2532-2532 นายชยั จิตร  รฐั ขจร
26 2532-2533 นายประชุม  เจรญิ ลาภ
27 2533-2538 นายสมโภช  ศรปี ระไหม
28 2538-2541 นายณฐั ชยั  คทวณิช
29 2541-2543 นายนคร  สุวรรณานนท์
30 2543-2547 นายประทปี  เก้อื สกูล
31 2547-2548 นายสชุ าติ  จำ�ปาขาว
32 2548-2552 นายสนบ  ต้ังจติ สมบรู ณ์
33 2552-2554 นายกรชิ  วัชรศริ ธิ รรม
34 2554-2555 นายอนนทว์ ฒุ ิ  รตั นมาลี
35 2556-ปัจจุบัน นายนริ นั ดร์  ภูวธนารกั ษ์

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสูป่ ระชาคมอาเซยี น 23

๑๐๐ ปี เขตยานนาวา

100 Years of Yannawa

เขตยานนาวามปี ระวตั ศิ าสตรอ์ นั ยาวนาน ดงั พบเหน็ Yannawa has a long history which can
ได้จากหลักฐานมากมายเช่น จากบันทึกของชาวต่างชาติ be seen from its existing evidence such as
นิทานพื้นบ้านเรื่องท้าวอู่ทองหนีห่า และจากหลักฐาน foreigners’ notes, a folk tale ‘Tao U Thong Nee
ทางโบราณคดีและสถาปัตยกรรมสมัยอยุธยาของ Ha’ (A folk tale about cholera) and archeological
วัดช่องนนทรี วัดดอกไม้ และวัดคอกกระบือ (ปัจจุบันคือ and historical evidence of Ayutthaya at Wat
วัดยานนาวา ตง้ั อยู่ในเขตสาทร) Chong Nonsi, Wat Kok Krabue (which is now
หลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่แน่ชัดที่สุดปรากฏ Wat Yannawa located in Sathorn)
ในสมัยรัตนโกสินทรต์ อนต้น เมอ่ื พระบาทสมเด็จพระพทุ ธ The obvious evidence was found in the
ยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ 1) ทรงโปรดเกล้าฯ early Rattanakosin period when the King
ให้ชาวญวน แขก เขมร และทวายไปตั้งบ้านเรือนอยู่ Rama I kindly granted, the Yuans, the Indians,
บริเวณพระนครตอนใต้ซึ่งเป็นที่ต้ังของเขตยานนาวาน้ี the Kamears and the Tawais, pieces of land
จึงทำ�ให้สันนิษฐานได้ว่าน่าจะมีคนไทยที่ต้ังบ้านเรือนอยู่ located in southern Phra Nakhon which later
ตามชายทุ่งและทำ�สวนผลไม้อยู่เดิมแล้วบริเวณริมแม่นำ้� became Yannawa District. It is assumed that
เจ้าพระยาและลำ�คลองทแ่ี ยกเข้าไปจากแมน่ ้ำ�เจ้าพระยา there were people living there a long time
ago, earning their lives by planting orchards

24 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซียน

ภาพวดั ยานนาวา
Picture of Wat Yannawa

ชาวทวายท่ีมาพ่ึงพระบรมโพธิสมภารของพระบาท near the Chao Phraya River and along the
สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นพรรคพวก canals separated from the Chao Phraya River.
ของพระยาทวายที่ขอเข้ามาสวามิภักดิ์ จึงโปรดให้ตั้ง The Tawais, who lived under the support
บ้านเรือนอยู่ที่ตรอกทวาย (บริเวณแขวงคลองมหานาค of the King Rama I, was the followers of Pra Ya
เขตปอ้ มปราบศตั รพู า่ ย) และตอ่ มายา้ ยมาอยทู่ บ่ี า้ นคอกควาย Tawai who surrendered to the King Rama I.
หรือคอกกระบอื (บริเวณวดั ยานนาวา เขตสาทร) บริเวณ With his great kindness, the King Rama I
น้จี ึงมชี ่ือวา่ “บ้านทวาย” granted the land at Trok Tawai (Klong Maha
Nak, Pom Prap Sattru Phai District). Later on,
the Tawais moved to Baan Kok Kwai or Baan
Kok Krabue (Wat Yannawa, Sathorn District)
so this area was named “Baan Tawai” or
Tawai Village.
The King Rama II kindly constructed a
village and a fortress at Pak Lad (which is
now Phra Pradaeng District) and asked the
Mon, which was under the control of Pra Ya
Jeng, to move from Prathum Thani to live
there. This village was named Nakorn Kuen
Kan in 1815. Therefore, Yannawa District used
to be a part of Nakorn Kuen Kan. People from
the two villages were close to each other both
in education and trading.

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซยี น 25

ต่อมาในสมยั รชั กาลที่ 2 โปรดเกล้าฯ ใหส้ ร้างเมอื ง ภาพทที่ ำ�การอำ�เภอทห่ี วั ถนนสาทร
ท่ปี ากลดั (ปัจจบุ นั คือ อ�ำ เภอพระประแดง) และโปรดให้ Picture of district office at a corner of Sathorn Road

ย้ายครอบครัวมอญของกลุ่มพระยาเจ่งจากเมืองปทุมธานี In the period of the King Rama III, the
ไปอยู่และสร้างป้อมขึ้น ณ ที่แห่งนั้น แล้วตั้งเป็นเมือง Tawais settled down at the northern area
ชอ่ื นครเขอื่ นขนั ธ์ ในปี พ.ศ. 2358 บริเวณเขตยานนาวา of Wat Yannawa so this area called “Baan
ในอดีตจึงถูกรวมเข้ากับเขตพ้ืนที่ปกครองของเมือง Tawai”.
นครเขื่อนขนั ธ์ ทำ�ให้ราษฎรของท้งั สองฝั่งมีความสัมพันธ์ In the early Rattanakosin period (Rama I-
แนบแน่นทัง้ ด้านการศึกษาและการค้าขาย Rama III), people settled down near the Chao
สมัยรชั กาลท่ี 3 ชาวทวายไดเ้ ข้ามาอยูอ่ าศยั เพ่มิ เติม Phraya River and along the canals. In Phra
ณ บริเวณเหนือวัดยานนาวาในปัจจุบัน ทำ�ให้เรียกพื้นที่ Nakhon area, a lot of people settled down
บริเวณน้ีว่า “บา้ นทวาย” near the Grand Palace (Wang Luang or
กลา่ วไดว้ า่ ในสมยั รตั นโกสนิ ทรต์ อนตน้ (รชั กาลท่ี 1 – center palace) and Bovorn Sathan Mongkol
รชั กาลท่ี 3) สภาพการตั้งบ้านเรอื นและชมุ ชนยังคงอาศยั Palace (Wang Na or front palace) as well as
เป็นกลุ่มบริเวณแม่น้ำ�เจ้าพระยาและริมคลอง ทางฝั่ง important temples, houses of chief officials
พระนครมีการต้ังถิ่นฐานของราษฎรอย่างหนาแน่น and noblemen and expanded around Bangkok
ทีบ่ ริเวณรอบพื้นที่พระบรมมหาราชวัง (วังหลวง) และ area (Klong Bang Lamphu and Klong Ong
พระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) รวมทั้งวัดสำ�คัญ Ang). The other land apart from Wang Luang
วังเจ้านาย บ้านเรือนเสนาบดี ขุนนาง และขยายชุมชน including Yannawa District, which was in the
ออกมาแถบคลองรอบกรงุ (คลองบางล�ำ ภแู ละคลองโอง่ อา่ ง) southern Phra Nakhon, was considered as a
ถัดออกตั้งแต่คลองผดุงกรุงเกษมออกไปเป็นพื้นที่ remote area which was called Toong (field) or
Pa (forest).
นอกเมืองที่ห่างไกล ทีเ่ รียกว่า ทงุ่ หรอื ปา่ เขตยานนาวา In 1900 during the period of the King Rama V,
อยทู่ างดา้ นใต้ของพระนครจงึ นับวา่ เปน็ เขต ทงุ่ หรอื ปา่ “Baan Tawai District” was established but
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 ปี พ.ศ. 2443 ได้ตั้งเป็น the southern area of the land surrounded
“อำ�เภอบ้านทวาย” แต่ไม่ได้มีการรวมพื้นที่ทางตอนใต้ by the Chao Phraya River was not included
โค้งปลายสุดของแผ่นดินพระนครซึ่งมีคุ้งแม่นำ้�เจ้าพระยา in the district. The area of Klong Toey and
โอบล้อมไว้ ก่อนที่จะวกขึ้นไปเป็นคลองเตยและ Klong Pra Kanong consisting of Toong Wat

26 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซียน

ภาพที่ต้ังเขตยานนาวาเมื่อยา้ ยมาจากหัวถนนสาทรมายงั โรงพยาบาลเจรญิ กรงุ ประชารกั ษ์
Picture of district office when moving form Sathorn Road to Charoenkrung Pracharak Hospital

ภาพเขตยานนาวาในปจั จบุ นั
Picture of current Yannawa District Office

คลองพระโขนง อนั เปน็ พน้ื ทแ่ี ถบทงุ่ วดั ดอน วดั ลุ่ม ทงุ่ มหาเมฆ Don, Wat Lum, Toong Maha Mek and Wat
และทุ่งนาวัดช่องนนทรี บางโคล่ พื้นที่สวนวัดดอกไม้ Chong Nonsi, Bang Klo, Wat Dok Mai, the
บริเวณริมแม่นำ้�เจ้าพระยาตอนที่อยู่ตรงข้ามคลองลัดโพธ์ิ area of the Chao Phraya River which was
และตรงข้ามบางกระเจ้าซึ่งเป็นย่านสวนผลไม้หมู่บ้าน opposite Klong Lad Pho and Bang Kra Chao
บางโพงพาง ตำ�บลวัดปริวาศ ตำ�บลบางด่าน ตำ�บล which covered orchards of Bang Pong Pang
บางสาคร ตำ�บลคลองใหม่ และตำ�บลคลองภูมิ ซ่งึ ทัง้ หมด Village, Wat Prariwat Subdistrict, Bang Dan
ยงั คงขน้ึ อยกู่ บั นครเขอ่ื นขนั ธ์ แตค่ นมกั เขา้ ใจผดิ วา่ บรเิ วณน้ี Subdistrict, Bang Sakorn Subdistrict, Klong
ขนึ้ อยกู่ ับอ�ำ เภอบา้ นทวาย Mai Subdistrict and Klong Phum Subdistrict

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสูป่ ระชาคมอาเซยี น 27

เน่ืองจากคนในสมัยนี้ยังนิยมอยู่กันริมแม่น้ำ� were under Nakorn Kuen Kan. People often
เจ้าพระยา และริมถนนเจริญกรุงตอนใต้ ถนนสี่พระยา misunderstood that this area was under Baan
ตรอกสะพานขาว บางรัก สุรวงศ์ สีลม และสาธร Tawai District.
(ปจั จุบนั เปล่ยี นวธิ ีเขยี นเป็น สาทร) โดยเปน็ แหลง่ คา้ ขาย Since people are still fond of living near
ประกอบธุรกิจ เป็นที่ตั้งกงสุล และบ้านเรือนของ the Chao Phraya River and along Southern
ชาวตา่ งประเทศ เชน่ โปรตเุ กส องั กฤษ สหรฐั อเมรกิ า ฝรง่ั เศส Charoern Krung Road, Si Phra Ya Road,
อิตาลี เยอรมัน และฮอลันดา รวมท้ังบ้านชาวต่างประเทศ Trok Sapan Kao, Bang Rak, Surawong, Silom
และคนในบังคับต่างประเทศ ความเจริญของบ้านเมือง and Sathorn, these areas are well-known for
ทางด้านเศรษฐกิจ คมนาคม และสาธารณูปโภคได้ business operation, locations of consulates,
แผข่ ยายมาทางพระนครดา้ นใต้ด้วย ทดี่ นิ กลายเปน็ สิ่งทีม่ ี residence of foreigners from Portugal, England,
มูลค่า มีการซื้อขายและถือเป็นกรรมสิทธิ์ ราษฎรทั่วไป America, France, Italy, Germany and Holland
มสี ทิ ธถ์ิ อื ครองและใหร้ ฐั ออกโฉนดกรรมสทิ ธใ์ิ หใ้ นทด่ี นิ ทต่ี น as well as residence of those who were under
อยอู่ าศยั และทำ�มาหากนิ อยู่ แม้วา่ ความเจรญิ จะแผ่ขยาย control of foreigners. The growth of economy,
ไปไกล แต่กลับไม่ถึงเขตยานนาวาเพราะพื้นที่บริเวณนี้ transportation and public utility had been
ถูกตัดไปรวมกับฝั่งตรงกันข้าม เป็นเมืองนครเขื่อนขันธ์ expanded to southern Phra Nakhon. The price
จึงปรากฏสภาพเปน็ บรเิ วณชายขอบพระนคร of land was getting higher and people had
สมยั รัชกาลที่ 6 ปี พ.ศ. 2458 พ้ืนท่บี างสว่ นของ right to own the lands. Even though such
เขตยานนาวาถูกเปลี่ยนไปขึ้นกับอำ�เภอพระโขนง จังหวัด growth had extended so far, it did not cover
พระประแดง ตามพระราชบัญญตั ิ เรอ่ื งการเปลี่ยนแปลง Yannawa District. This is because Yannawa
ราชการกรมพระนครบาล ที่ให้ยกเลิกมณฑลกรุงเทพ District was included in Nakorn Kuen Kan.
รวมท้องที่เมืองนนทบุรี มีนบุรี พระประแดง และ As a result, Yannawa District appeared as a
สมุทรปราการ เป็นเขตกรุงเทพฯรอบนอก และกำ�หนด bordering area of Phra Nakhon.

28 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

In 1915 during the period of the King
Rama VI, some areas of Yannawa District
was included in Phra Kanong District, Phra
Pradaeng Province according to the act of
metropolitan which indicated that Bangkok
county including Nonthaburi, Minburi, Phra
Pradaeng and Samut Prakan Province must
be cancelled. In 1929, there was an inclusion
of Baan Tawai District, Phra Nakhon Provice
according to an announcement to establish
25 districts as inner districts of Phra Nakhon
Province. The 25 districts included Baan Tawai
District, Bang Rak District, Sathorn District,
Ratburana District and Bukkalo District. In
1939, Baan Tawai was changed to Yannawa
and is currently called Yannawa District.
Yannawa District Office had been
relocated for 3 times. Firstly, it was situated
at the corner of Sathorn Road and Charoern
ตั้งเปน็ จังหวัดนนทบุรี จงั หวดั มนี บุรี จงั หวัดพระประแดง Krung Road, southern Sathorn. Nowadays, the
และจังหวัดสมุทรปราการ ต่อมาในปี พ.ศ. 2472 office building is still there and appeared as
ไดม้ ารวมกบั อ�ำ เภอบา้ นทวาย จงั หวดั พระนคร ตามประกาศ a formal government building. Secondly, the
ตั้งอำ�เภอชั้นในของจังหวัดพระนคร 25 อำ�เภอ เช่น office building was damaged so it was moved
อำ�เภอบ้านทวาย อำ�เภอบางรัก อำ�เภอสาธร อำ�เภอ to the area of a slaughterhouse on Thanon
ราชบูรณะ และอำ�เภอบุคคโล และปี พ.ศ. 2482 Tok on November 1, 1968 which is now
ได้เปลี่ยนชื่อจากบ้านทวาย เป็นอำ�เภอยานนาวา และ Charoenkrung Pracharak Hospital. Lastly, it had
เป็นเขตยานนาวาในปัจจุบัน been moved to the new place on February 17,
สถานที่ที่เรียกว่า ที่ว่าการอำ�เภอหรือสำ�นักงานเขต 1986. The current Yannawa District Office is
ยานนาวาในปัจจุบัน ก็มีประวัติการเปลี่ยนแปลงสถานที่ situated at the area between Nonsi Road and
มากถึง 3 ครั้งเช่นกัน เดิมแรกสุดตั้งอยู่บริเวณหัวถนน Narathiwas Ratchanakarin Road consisting of
สาทรตัดกับถนนเจริญกรุง ฝั่งถนนสาทรใต้ในปัจจุบัน 4 buildings.

อาคารที่ว่าการอำ�เภอแห่งนี้ปัจจุบันก็ยังตั้งอยู่ที่เดิม
และมีเค้าให้เห็นว่าเคยเป็นสถานที่ราชการมาก่อน
การเปลีย่ นสถานทค่ี ร้ังท่ี 2 เมือ่ 1 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2511
ย้ายจากสถานที่เดิมเพราะอาคารเกิดการชำ�รุด ไปยัง
บริเวณตึกโรงฆ่าสัตว์ถนนตก ปัจจุบันคือโรงพยาบาล
เจริญกรุงประชารักษ์ และย้ายมาสถานที่แห่งที่ 3 เมื่อ
17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2529 คือสำ�นกั งานเขตยานนาวา
ที่ตั้งอยู่ปัจจุบัน อยู่ระหว่างถนนนนทรีและถนนนราธิวาส
ราชนครินทร์ โดยมอี าคารท้งั หมด 4 หลัง

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 29

“ยานนาวา ชอ่ งนนทรี
บางโพงพาง” ชอ่ื น้ีมีทีม่ า

The origin of “Yannawa,
Chong Nonsi, Bang Pong Pang”

30 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซียน

To name places, it
is necessary to consider
several evidences such as
geography and historical
background. Names usually
represent uniqueness of
each area with good
meanings. Names of places
in Yannawa District have
interesting origins.
Yannawa is originally
called “Baan Tawai”
because this area was first
occupied by the Tawais
under the control of Phraya
การตง้ั ชอ่ื สถานทต่ี า่ งๆ ลว้ นตอ้ งค�ำ นงึ ถงึ องคป์ ระกอบ Tawai who surrendered to the King Rama I.
มากมาย เชน่ ความเป็นมาทางภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ With his great kindness, the King Rama I
ดง้ั เดมิ ชอ่ื ทแ่ี สดงอตั ลกั ษณข์ องพน้ื ท่ี และตอ้ งมคี วามหมาย granted the land at Trok Tawai (Klong Maha
อนั ดงี าม ชอ่ื สถานทใ่ี นเขตยานนาวาตา่ งกม็ ที ม่ี าทน่ี า่ สนใจ Nak, Pom Prap Sattru Phai District) to the
เชน่ เดยี วกัน Tawais. After that, they moved to Baan Kok
ยานนาวา เดิมมีชื่อว่า “บ้านทวาย” อันเนื่อง Kwai or Baan Kok Krabue (Wat Yannawa).
มาจากการรวมกลมุ่ กนั อยอู่ าศยั ของชาวทวาย น�ำ โดยพระยา The King Rama I kindly named the village
ทวายท่ีพาสมัครพรรคพวกเข้ามาสวามิภักดิ์พระบาท “Kok Kwai” or “Kok Krabue” after the name
สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พระองค์ of Wat Kok Krabue which was an old temple
โปรดใหต้ ง้ั บา้ นเรอื นทต่ี รอกทวาย (แขวงคลองมหานาค เขต established since Ayutthaya period and was
ป้อมปราบศัตรูพ่าย) แล้วได้ย้ายมาที่บ้านคอกควายหรือ renovated as royal temple. Since there were
คอกกระบือ (บริเวณวัดยานนาวา) ซึ่งชื่อ “คอกควาย” plenty of the Tawais settled down in this area,
หรอื “คอกกระบือ” นี้ได้มาจากรัชกาลที่ 1 พระราชทาน the name was changed to “Baan Tawai”. In
น า ม วั ด ค อ ก ก ร ะ บื อ ที่ เ ป็ น วั ดโ บ ร า ณ ตั้ ง แ ต่ ส มั ย 1900, Bang Rak District was established as
กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีขึ้นเป็นพระอารามหลวงและ inner District of Bangkok and constructed the
ทรงบรู ณะพระอโุ บสถดว้ ย และเนอ่ื งจากบรเิ วณนม้ี ชี าวทวาย district office in Baan Tawai. In the period of
อาศัยอยู่เป็นจำ�นวนมาก จึงเปลี่ยนชื่อเรียกเป็น “บ้าน the King Rama III, there was a renovation of
ทวาย” ต่อมาเมือ่ พ.ศ. 2443 มกี ารตั้งอ�ำ เภอบางรักเป็น Wat Baan Kok Kwai and a construction of a
อำ�เภอชั้นในกรุงเทพมหานคร และได้ตั้งที่ทำ�การอำ�เภอ pagoda with an actual size of bark. This bark
was aimed to teach children about the history
ที่บ้านทวาย ตำ�บลบางรัก ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 3 of Thai-Chinese trading through barks. The
ทรงปฏสิ งั ขรณว์ ดั บา้ นคอกควายทช่ี �ำ รดุ ทรดุ โทรมและสรา้ ง King Rama III kindly named the renovated
พระเจดีย์ที่ปรากฏหลักฐานเป็นเรือสำ�เภาขนาดเท่า temple “Wat Yannawa” meaning “ship that
เรอื ส�ำ เภาจรงิ เพอ่ื ใหล้ กู หลานไดร้ จู้ กั เรอื ส�ำ เภาทท่ี รงใชต้ ดิ ตอ่ leads along”. In the Vessantara Jataka when
ค้าขายกับชาวจีนในสมัยนั้น และได้พระราชทานชื่อใหม่ Vessantara donated Kanha and Charlie to
ว่า “วัดยานนาวา” ซึ่งความหมายจากพจนานุกรม JuJok, he praised his children as “Yannawa”

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซียน 31

ค�ำ วา่ “ยานนาวา” มคี วามหมายวา่ “เรอื คอื เครอ่ื งน�ำ ไป”
และหากจะพจิ ารณาไปพรอ้ มกบั เรอ่ื ง มหาเวสสนั ดรชาดก
ในตอนที่พระเวสสันดร บริจาคกัณหาและชาลีให้กับชูชก
พระเวสสันดรได้เปรียบท้ังกัณหาและชาลีซ่ึงเป็นลูก
ทั้งสองว่าเป็น “ยานนาวา” ให้พระองค์ได้ข้ามน้ำ�ซึ่ง
เปรียบได้กับภพ เพราะเมื่อพระองค์ข้ามฝั่งคือชาติแล้ว (boat) which assisted him to cross a river
ทั้งยังมนุษย์และเทวดาทั้งหลายก็ได้ข้ามพ้นด้วย และปี (life). When he could cross a river, people
พ.ศ. 2482 (สมัยรัชกาลที่ 6) มีพระราชบัญญัติ เรื่อง and angels could cross a river too. In 1941
การเปลี่ยนแปลงราชการกรมพระนครบาล จงึ มกี ารเปล่ยี นชอ่ื during the period of the King Rama IV, there
จากต�ำ บลบา้ นทวายเป็น “ต�ำ บลยานนาวา” และเปลีย่ น was an act in metropolitan. As a result, Baan
ช่อื อ�ำ เภอบา้ นทวายเปน็ “อ�ำ เภอยานนาวา” Tawai Subdistrict was changed to “Yannawa
Sub-District” and Baan Tawai District was
ช่องนนทรี มีทีม่ าของคำ�หลากหลายท่มี า แต่ changed to “Yannawa District”.
ที่เห็นจะมีความเป็นไปได้น้ันมาจากนิทานพ้ืนบ้านหรือ
ตำ�นานท่ีแสดงถงึ ความเก่าแก่ ดังนี้ Chong Nonsi is derived from a folk
1. นิทานพื้นเมืองเรื่อง “ตำ�นานท้าวอู่ทอง” ซึ่ง
tale and old story as follows.
1. A folk tale “Tam Nan Tao U Thong”
ผู้คนในย่านนี้เล่ากันว่า ท้าวอู่ทองกับมเหสีพร้อมทหาร (History of Tao U Thong). It is said that,
จ�ำ นวนหนึ่ง หนีโรคห่า (อหิวาตกโรค) มาจากเมืองอู่ทอง Tao U Thong and his wife with his soldiers
เมื่อเดินทางผ่านมาถึงตำ�บลหนึ่งริมฝั่งแม่น้ำ�เจ้าพระยา escaped from U Thong because of cholera.
ได้ทรงหยุดพักเหนื่อย พระเจ้าอู่ทองและมเหสีได้ปลอม During his journey, he took a rest at a place
พระองคเ์ ป็นคนธรรมดา และโปรดให้มเหสีถอดรัดเกล้า near a river, they pretended that they were

32 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซยี น

not royal family and he asked his wife to take
off her tiara for their own safety. The place
that they took a rest was called “Bang Rad
Klao” (a place where a tiara was taken off)
and is later changed to “Bang Kra Chao”.
Tao U Thong commanded his soldiers to
tie a rope and made a raft to cross the Chao
Phraya River. While he was making his way
across the river, cholera was rapidly chasing
him by climbing the rope. He decided to cut
the rope to get rid of cholera. Tao U Thong
and his wife settled down at a village for long
time so that area was name “Chong Nang
Ne” (a way that a lady escaped). It is later
called “Chong Nonsi”
2. This is a story of an original name
ภาพวดั ชอ่ งนนทรี of Wat Chong Nonsi. There was a Myanmar
Picture of Wat Chong Nonsi lady who escaped from the army invading

(เครื่องประดับพระเศียร) ออก เพื่อความปลอดภัยจาก Ayutthaya. She secretly hid herself in a
โจรผ้รู า้ ย สถานที่นัน้ ตอ่ มาจงึ เรียกวา่ “บางรัดเกลา้ ” และ Buddhist temple and survived. As a result,
สมยั ต่อๆมาเพ้ยี นเปน็ “บางกระเจ้า” จนถึงปัจจบุ นั people called this temple “Wat Nang Ne” (a
ท้าวอู่ทองให้ทหารขึงเชือกและต่อแพเพ่ือจะข้าม temple where a lady hid herself). It is later
แม่น้ำ�เจ้าพระยาไปอีกฟากหนึ่ง ข้ามไปได้ไม่ทันไร ห่าก็ called “Wat Chong Nonsi”.
ตามมาทันและพยายามไต่เชือกตามมา ท้าวอู่ทองจึงให้
ตดั เชือก ห่าจงึ ขา้ มฟากมาไมไ่ ด้ ท้าวอ่ทู องพามเหสมี าพัก Bang Pong Pang: Since the area of
ที่ตำ�บลหนึ่งอยู่เป็นเวลานาน จึงเรียกชื่อตำ�บลนั้นว่า Bang Pong Pang District is close to the Chao
“ช่องนางหนี” ต่อมาเพี้ยนเป็น “ช่องนนทรี” จนถึง Phraya River, people who live there are closely
ปจั จบุ ัน related to fishing in the Chao Phraya River.
2. เรื่องเลา่ สบื ตอ่ กนั มาของชือ่ เดมิ ของวดั ช่องนนทรี Fishing equipment that people had used is
วา่ มหี ญงิ ชาวบา้ นหนพี มา่ ทย่ี กทพั เขา้ มาสมยั กรงุ ศรอี ยธุ ยา called “Pong Pang”. The areas where people
ไปแอบอยู่ในโบสถข์ องวัดและรอดพ้นมาได้ จึงเรียกชื่อวัด often used Pong Pang is near Klong Lad
นว้ี ่า “วดั นางหนี” ต่อมาเรียกเพี้ยนเปน็ “วดั ช่องนนทรี” Luang, Lad Pho, Song Kanong, Lad Toong
Kung in Phra Pradaeng and the area in front
of Bang Pong Pang School (which is now
บางโพงพาง เนื่องจากพื้นที่แขวงบางโพงพางมี Chao Phraya Wittayakom School) which is
near Wat Dan and Pak Klong Mai.
พื้นที่ติดริมแม่น้ำ�เจ้าพระยา วิถีชีวิตของคนในละแวกนี้ Pong Pang is a fishing tool consisting
จึงผูกพันกับการหาจับสัตว์น้ำ�ในแม่น้ำ�เจ้าพระยา
ซึ่งเครื่องมือที่ใช้กันมาช้านานนั่นคือ “โพงพาง” บริเวณ of main poles with net spreading over. There
ที่มีการปักโพงพางในแม่น้ำ�เจ้าพระยาจำ�นวนมาก คือ are 2 ears at the edge of the net and the
แถบใกลค้ ลองลดั หลวง ลัดโพธ์ิ แถวทรงคนอง ลัดทอ้ งคุง้ other 2 ears under the net and need to be
ฝง่ั อ�ำ เภอพระประแดง และบรเิ วณหนา้ โรงเรยี นบางโพงพาง pressed onto the ground. A stick for pressing

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าส่ปู ระชาคมอาเซยี น 33

ภาพโพงพาง
Picture of Pong Pang

(ปัจจุบันคือ โรงเรียนเจ้าพระยาวิทยาคม) ใกล้วัดด่าน the net is called “Mai Krajiew” (Mai Krajiew
และปากคลองใหม่ is a tool used for pressing the net onto the
ground. It looks similarly to a net but there is
โพงพางเป็นอุปกรณ์ดักสัตว์น้ำ� ซึ่งประกอบด้วย an opening part at the bottom. It is around
เสาหลัก มถี ุงตาขา่ ยกางตดิ อยู่ ตรงปากถุงตาข่ายจะมี 2 10-16 Wah or 20-32 meters.) Main poles are
หูบนปกติ ส่วน 2 หูล่างจะกดลงให้ชิดหน้าดิน ไม้ที่กด made of high-quality wood called Lao-On or
ถุงตาข่ายเรียกว่า “ไม้กระจิว” (ไม้กระจิวเป็นชื่อของไม้ made from straight coconut tree, Son tree or
ท่กี ดปากถงุ ตาข่ายในสว่ นของหูลา่ งใหช้ ิดกับหนา้ ดนิ มีรปู La tree. Pong Pang of people in Yannawa has
ร่างคล้ายกบั สวิง แตต่ รงก้นมหี างเปิดไดย้ าว 10-16 วา) a stick attached to main poles. At the edge
โพงพางเสาหลกั จะทำ�ดว้ ยไมเ้ นือ้ ดี คอื ไมห้ ลาวโอน หรือ of the net, there is a neck called “Koh Ong”
ถ้าหาไม่ได้ก็ใช้ต้นไม้ในพื้นที่คือต้นมะพร้าวที่ตรงๆ ไม่ก็ which is about 1 meter wide to catch shrimps,
ไม้สน ไม้ลา มาใช้แทน โพงพางของชาวยานนาวามี crabs and fish into the net. People often use
คันถ่างติดตรึงอยู่กับเสาตลอดเวลา ปักเป็นระยะๆ ตรง Pong Pang 5-6 times per day during shrimp
ปากถุงจะมคี อ เรยี กว่า คอโอ่ง กว้างประมาณ 1 เมตร season.
เพ่อื ดกั รวมกุง้ ปู ปลา ทมี่ าตดิ ถุง ถ้าเปน็ ฤดูก้งุ จะกโู้ พงพาง There are 2 types of Pong Pang. The first
ได้วนั ละมากถงึ 5-6 ครงั้ type is a main Pong Pang which is used with
โพงพางมีอยู่ 2 ประเภท คือ โพงพางหลักประจำ� deep water. The tax required to pay for this
จะปกั ในน�ำ้ ลกึ เสยี ภาษสี งู เรยี กวา่ คา่ น�ำ้ หรอื ภาษอี วน และ type of Pong Pang is expensive. Another type
โพงพางหลักลอยจะปักในน้ำ�ตื้น มีขนาดเล็กกว่าโพงพาง is a floating Pong Pang which is smaller than
the first one and is movable. As mentioned
หลักประจำ� สามารถเคล่อื นยา้ ยได้ จากเคร่ืองมือจับสตั ว์ earlier, the name “Bang Pong Pang” is derived
น้ำ�ท่ีอยู่คู่ชวี ิตคนย่านน้มี าชา้ นาน ท�ำ ให้เป็นท่มี าของค�ำ ว่า from a fishing tool that people have used to
“บางโพงพาง” หรอื แขวงบางโพงพางในปัจจุบนั earn their lives in this area.

34 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน

วฒั นธรรมชาวยานนาวาในอดีต

The Yannawa Culture of Thailand’s Past

ภาพความเป็นอยขู่ องชาวบา้ นสวนของครอบครวั ศรธี นสัณห์
Living of gardener of Sri Tanasan family photo

ชาวยานนาวาในอดตี ดำ�รงชวี ิตดว้ ยอาชพี Centuries ago, the Yannawa people

ทห่ี ลากหลายจงึ มีวถิ กี ารดำ�รงชวี ิตทมี่ ีแบบแผน earned their living by doing certain
การประพฤตทิ ไ่ี ดร้ ับการส่งั สมประสบการณ์ตงั้ แต่ occupations. Their ways of life related
directly to their work experience from
เกดิ จนตาย ความสัมพันธ์ของชาวยานนาวา birth until death. The Yannawa people

กบั สภาพแวดลอ้ มมลี กั ษณะของการบงั คบั ธรรมชาติ respected nature, working in cooperation
with the environment. This is evidenced
ซ่ึงเห็นได้จากวิธกี ารจดั การกับนำ้� การขุดลอก by the way they created creative
ทอ้ งรอ่ ง การสร้างระบบปอ้ งกันนำ้�ทว่ ม working tools, and managed to control
การจดั การกับพืชทปี่ ลกู และเครอ่ื งมอื เคร่ืองใช้ the natural flow of water by dredging

ในการประกอบอาชีพ โดยมคี วามเชอ่ื ดั้งเดิม ditches and creating flood preventing
ที่เก่ยี วเน่ืองกับการทำ�มาหากินผสมผสาน systems. Their traditional beliefs, which
กับความเชอ่ื ในพระพุทธศาสนาซงึ่ แสดงออก mostly related to their livelihoods and
ผา่ นพิธีกรรมและประเพณขี องชาวยานนาวา combined with Buddhist beliefs, were
expressed through their extensive rituals

จนกลายเป็น วฒั นธรรมชาวยานนาวา and rich culture.

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซียน 35

36 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

1. pOecocpulpeations of the Yannawa

1. อาชีพของชาวยานนาวา • Horticulture:
ttbpwwwtiTta aewtdnhhhhissndhruaeaaeeeaeatdreeistrrulnyitdtteeesrnshadserArau.zaearufgifaatoygtsoloichTrlcanln.enesrrrrielhhrdareoeodo.edTcpeeurm,uwdEouhefsislsnutplaanlliuaohueuaasdsberrscnadeportngekisyirnhdnsdpodedao.ggbudsenbswwuLgtsaobarhlnaaaeaurtltjfmseaonddehotsrtgbedneceoieorwaefngrrdeftean,a,rdwogeathanarthdradrptosabtbdeeuwsua.bwytlbeyerarhtrlseaidomeThetnnneredsasnuehsdegctctts.etsohaiwChrwrifretetfanelaeanhlrhEaedreyiegarnosveasYarmidsgntedoelococa,saRsdlidwharhnmghporrsairndaevnyPooi,ihioglddiirneaalrsrdielataaagtngysnowdoeetrdy.hedwsdduaadSatvsep,lIngeoeonaerhmrdniwdfcinnoaRtiawdfgatoitchvsrpartohioatohevmiaioeildedlacuiloreemtdnlydnh2eeetsysrrt,,,.
• การทำ�สวน

ลกั ษณะสวนของชาวยานนาวาในสมัยก่อนมลี กั ษณะ
เด่นคือเป็นทีร่ าบลุม่ ใกลป้ ากแมน่ ำ้�เจา้ พระยา มีน�ำ้ ข้ึน
น�ำ้ ลงทุกวัน และมีน�้ำ ทว่ มในฤดูน�้ำ หลาก การทำ�สวนจึงมี
การยกร่องและทำ�คันดินก้นั โดยรอบขนดั สวน แต่ละขนัด
จะแบ่งเขตด้วยคูน้ำ�เรียกว่า ลำ�ประโดง เพื่อใช้เป็น
ทางสัญจรทางเรือ และใช้ระบายน้ำ�ขึ้นน้ำ�ลง ร่องสวน
แบง่ เปน็ 2 สว่ น คอื อกรอ่ ง เปน็ ดนิ ทข่ี ดุ จากทอ้ งรอ่ งมาพนู สงู
เหนอื น�ำ้ เพอ่ื ปลกู ตน้ ไม้ และทอ้ งรอ่ ง คอื สว่ นทข่ี ดุ ดนิ ขน้ึ มา
ใช้จึงเป็นที่เก็บกักน้ำ�และให้นำ้�ไหลเวียนตลอดตั้งแต่
ตน้ สวนจนถงึ ปลายสวน โดยสมยั กอ่ นใชต้ น้ ตาลแกข่ นาดใหญ่
มาทำ�เป็นท่อเพื่อระบายน้ำ�ในสวน ต่อมาเปลี่ยนเป็นท่อปูน
ทรงสเี่ หลี่ยมแทน

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสูป่ ระชาคมอาเซียน 37

38 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

พืน้ ทสี่ วนของชาวยานนาวาเรียกวา่ สวนในบางกอก rotRdd afit ttgCaYaw pBRwnrhhhresnanuyieaoiauoehsvceeevsdkrbennstirceityedicteeewasnlnegoarfriehlTTPTassca.n-aagpkensnthhhdeArrgwnFoltllurcimibcelaeee,ap.onpeudrktaaaansurpacrepllai,tltananngtuiltlley”ssltsetouwhtnraeckarstrdgpY,ho,drdotsedll,rao.u.aaepadaecef.sswuudrprPnrsfedfosMdAutueootrnsienihhnnuhoticelvirmfdtaohlerngwglesmhnewadewasgaofwo.snepardetrrYfaoasutblearrdar“lirtoaniaNnealeegstlBewktymduengsachoantiaetnanhnghsterinsruTnxarondfdgaaeeafstesoaltgnfgrwheeraoivuurvdgndgktnaaelorttaaehoageeuohthaecbegrsdlsornreilnlnreekrtuoaoydastecesgrsodearruuriebaudindYfdl,sggnfwtptelI.eucerSatehnahsdoul,asaonwnTadeanrLktimruylsndfnnhhm,eltieaeLfwsna,hcCeateeo’rtryyesudlerenewartnliheceydehntsrb“,sbpaapaht,nGeuggmoeuorrretenpaaooaaraaupareaarddlrrivfpkrrsPfsacloeddjrwoodeaiaoiunrtdourpeefuraratoheraaratrtniiipennnennnnnneiephunyyltsdllsss.ddddgggnaeeiyyss”tt.,,,
อันหมายถึง สวนที่อยู่ตามสองฝั่งลำ�น้ำ�เจ้าพระยาตั้งแต่
นนทบรุ ี ธนบรุ ี บางกอก ไปจนถงึ พระประแดง สมทุ รปราการ
รูปร่างของสวนมักเป็นรูปส่ีเหลี่ยมผืนผ้าและมีด้านใด
ดา้ นหนง่ึ ตดิ คลอง รอบสวนมคี นั ดนิ เปน็ ทางสาธารณะสามารถ
เดินทะลผุ า่ นสวนไดต้ ลอดและมีไว้เพ่ือป้องกันน�ำ้ ท่วม
สวนของชาวยานนาวาส่วนใหญ่เป็นสวนผสมหรือ
เรยี กวา่ สวนเบญจพรรณ คอื ปลกู ไมผ้ ลตา่ งๆ หลายประเภท
ปะปนกัน ผลไม้จึงมใี ห้เก็บกินหมุนเวยี นตลอดปี พชื ทีป่ ลกู
รอบขนัดสวนมกั เป็นมะพร้าว สว่ นคนทีม่ ีสวนมากมกั จะ
ปลูกพืชชนิดเดียวกันทั้งขนัดเป็นพืชหลักของสวน เช่น
สม้ เขยี วหวาน ลิ้นจี่ ชมพู่ เป็นต้น
ในอดีตบริเวณยานนาวายังเป็นป่าก่อนจะกลาย
มาเป็นสวนผลไม้ ปลูกหมาก มะพร้าว กล้วยเป็นหลัก
มี ส้มเขยี วหวาน ชมพู่ มะม่วง ฝรัง่ มะปราง มะไฟ
ล้ินจ่ี และลำ�ไย ปลูกรวมกนั ไป
พืชพันธุ์ไม้ในสวนของชาวยานนาวาส่วนใหญ่จะเป็น
พืชเศรษฐกจิ เช่น มะพร้าว หมาก ชมพู่ ล้นิ จ่ี ลำ�ไย
ส้มเขยี วหวาน มะไฟ กระทอ้ น ขนนุ มะนาว กลว้ ย
มะมว่ ง สม้ โอ ฝรงั่ มะปราง ทเุ รยี น สละ พลู ระกำ�

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซยี น 39

40 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

มังคุด ละมุด ทองหลาง และยงั มีต้นไม้ทีข่ ้นึ เองในสวน
และชายนำ้� เชน่ มะดนั มะรุม มะตาด มะกอกน�ำ้ ตะขบ
มะหวด ช�ำ มะเลยี ง เถาวัลยเ์ ปรียง ล�ำ พู จาก กก เตย
โกงกาง ออ้ เป็นต้น
การทำ�สวนของชาวยานนาวาก็เป็นอีกวัฒนธรรม
ที่โดดเด่น เพราะสวนของชาวยานนาวาต้องทำ�ตลอดทั้งปี
มีการดูแลเอาใจใส่อย่างต่อเนื่องเพ่ือให้ได้ผลผลิตท่ีเป็นพืช
เศรษฐกิจในปริมาณมาก ไม่ว่าจะเป็น การเตรียมพื้นที่
การปลกู พชื การดแู ลรกั ษาพชื และสวน การขยายพนั ธพ์ุ ชื
การเก็บผลผลิต และการแปรรูปและจำ�หน่าย โดย
คนยา่ นนจ้ี ะใชค้ นในครอบครวั ชว่ ยกนั ท�ำ สวน หากบา้ นใด
ที่พ้ืนที่ขนาดใหญ่และพอมีฐานะจะมีการจ้างแรงงาน
เพื่อช่วยงาน ทั้งน้จี ึงเป็นอีกเหตุผลทค่ี นในอดีตมักมี
ลกู เปน็ จำ�นวนมากเพอ่ื ให้มาชว่ ยครอบครวั ทำ�งานน่นั เอง
สิ่งที่โดดเด่นของชาวสวนยานนาวาคือพิธีกรรมต่างๆ
ในการปลกู กลว้ ยและหมาก กลา่ วคอื ผปู้ ลกู ตอ้ งเปน็ ผหู้ ญงิ
เท่านั้น วิธีการที่โดดเด่น คือ ขณะปลูกผู้ปลูกจะต้องพูด
ดว้ ยถอ้ ยค�ำ หยาบคาย โดยเชอ่ื วา่ จะชว่ ยใหพ้ ชื พรรณมผี ลดก

cL aJMARGt wcCclaWgsJharuaahornnayrepeoanuoaoamcccroddnedpscdanvplwhhktillovciegiseTYfcCeLnciGabrnresna,o,Thheauraauo,tsuegsor,re,in.tnioarasctteNhpaPn,gMusGnuaeesoytlaCaLaslsacm,rurLdau,pfnwo.netahmedaeradempenLrebamvsa,ectSsrgueriarianofrxBginaoeasrMlo,sR,dleunnael.naiihgpaanHudeiaP,sn,taTacnscCeno.aldrNhctuBgwtodtgdron,Tieahsmuoaf,oraeaicar,eetedtrnnte,nhon,drosPuatsatngMeuMrDhegowanJTdueenlenafteuaaaaibeetrses,rditw,nrwnnrsenh,dodhieagaggeeieY,ePMpgnnoaeo,lrnCataalth,,esir,aahsanslnlih-VsmnnntekRynSRMeutoeitgehina,aeeaaleaam,otnafeemwdnnslalama,dn,RR,o,dp,cabcgmyboowsoHGtcMitherit,ssSona,oirloariatyteeiggaatjhavhv,groaL--nhSpa-epeaAArniyrrg-BPnPeiarototdceppccsrfsynlaeduarhouoeaapiputdtultinnhemmnssuvollelorlieeeddhheeeeatssllf,,,,,,,,

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซียน 41

42 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

แต่ก็มีการอนุโลมวิธีการปลูกเพ่ือให้กล้วยออกเครือยาวๆ tw ltwthtcpgflbl“l ifsT cptcpTph sTdmbcfbtpt“atTpianuaooryhohurhomPSeuorrariohhahhyreailarroeeoarrrnapsaoeorreeeroeolglggrnecnolmeeeeasuenesletorcsnmtiaeyippdadceunrraahkeeyvhaaplsrecpdhrtnsmiekessedeWGOYusossert,bt,niedlcldtc.enieedfhe.jsnaduapitlcnrufabiauusaueantnooraaargahxntwAse“elrgwhepSrnwtonu.tliiseerlregnfegnktmoceneiasBtwidCdfudaeoepneanpgtuodlihgTaptrrhdaienpinvw,ptrnnudeererlingemalhiaasgnfihsomthirialaa.cealPocrntnicrveaeetmweoririt.tfoaoeteointtriweonore,chohiuoalehenakssdoaeocdLmasrruastcc,atrfaoeatldlorrdeatnle”fsFerioat,unsma4shmeusenttidmyeism.rncdetlsnpottotlibeap.ogasalrdtyncu0epihrhapwtrrst6IvoerrcrwnwheosrniwaPnifohusrgwgr0roenelwaveaSodosawaa,ooicirdrgM,poincoan,iandavcadnetsddlhiwnubtonsetplovsuihmihtulsktwgdirtpgeh.opdnrnayAeudmnigmxathuenestwoaisileldip.bcrlacglnodnacgacysrmelNaddsadrgoidtltp.aieuohnubdaiwrastuk,mtwktyhoirtnutrhSepfikdhs.qertoulnaubvelpbBewttpoeeodaaterpuseeotguWrPiirhtewafntourwToewawnvcorsraivtehettiirlgiphfiononeoetaerurvashrepwhoaegerenwtdeaiaghh.naeeelaacatmutrunl,aopctaecetlarna,amohtPsaoalihieelrvdilnreirF.tilkfoerpeyaovlgttngneo”efsenrfuyaedaLlditifillgafecrilnysdnnnanaeo.watuhpnleertnraASatu”etomaptttvdteautafornlegpoediSihth.adsoiobaNdurdnntaeasrrntohovogro.idahteysueiiditprwlgrtepengSstnetmTtsheynuiiteoriee1mbnhaneheeobaoaetn“d,esgtib3nei,asttaeen2mlsemgseedwdthrflsrobcl,lsupdbtwtkyd.lh.yi.tcww.Pedhd0aechifwumehecmfa.ahopwcai,laPegaaa0ib.fasTenelanorsotrkecmcslaeaiuraHmYeYrceoenapahel,smahelicmreyuteukelrsmmnlrrukodprtrdriw.aautoddvehtsbelcdiil.dkaieiuud.nsttli.snntevwbmi.tyebctnhomaeiwwecbniesnosvigmhtannnsorservprcbnbsmtAerangulueatooueoalt.tTaaeweatfha.ileilaaaavliiasfrtngoolhattauulbpnowawwhetfftnaeeeahnhecncaelooottttnaertoetllgnnl”lisddddddddoooonhreiaeaaeeekkysyslrrrrrrttf.l.,,..
ให้ผู้ชายเป็นผู้ปลูก โดยจะต้องนุ่งผ้าขาวม้าสั้นๆ ให้เห็น
ของลับวับๆ แวมๆ สว่ นพืชอ่นื ๆ ปลูกไดต้ ามปกติ
โดยไม่ต้องมพี ธิ ใี ดๆ เพียงแต่ต้องพอรู้วธิ ีการปลกู เทา่ น้นั
เมื่อได้พืชผลตามต้องการแล้ว ชาวยานนาวาก็มี
การแปรรปู ผลผลติ กอ่ นออกจ�ำ หนา่ ย เชน่ การขายน�ำ้ ตาลสด
ที่ไม่สามารถเก็บไว้ได้นาน จึงนำ�ไปต้มพอเดือดใส่ปูนหรือ
ใบเตย เรียกว่า “น้ำ�ตาลลวก” แต่ถ้าเคี่ยวต่อไปอีก
เปน็ เวลานานจนงวดเหลอื แตน่ �ำ้ ตาลเหนยี วขน้ สเี ปลย่ี นเปน็
สีน้ำ�ตาลเข้ม เรียกว่า “น้ำ�ตาลตะหงุ่นหรือน้ำ�ตาลองุ่น”
ส่วนฟองน้ำ�ตาลท่ีติดขอบกระทะจะช้อนขึ้นมาเป็นนำ้�ตาล
เหนียวๆ เรียกว่า “ขนมตังเม” แต่ถ้าเคี่ยวต่อจนเหนียว
โดยใช้ไม้พายกวนกระแทกและป่ันแบบใบพัดตีน้ำ�ตาล
จนเป็นสขี าวนวลแล้วหยดใสป่ ีบ๊ เรียกวา่ “น�ำ้ ตาลปี๊บ”หรอื
หยดใส่กระทงใบตองแหง้ จะเรียกวา่ “นำ�้ ตาลปกึ ”
ชีวิตประจำ�วันของชาวสวนมักจะต่ืนและไปขายของ
ที่ตลาดตั้งแต่ 03.00 น. และจะกลับเข้าบ้านมาอีกครั้ง
ตอน 06.00 น. เพื่อกินข้าวเช้า เมื่อกินข้าวเสร็จก็จะออก
ไปเข้าสวน และจะกลับเข้าบ้านอีกครั้งในเวลา 12.00 น.
เพื่อกินข้าวเที่ยง และก็จะออกไปดูแลพืชพรรณและสวน
จนถึงเวลา 16.00 น. จะกลับมากินข้าวเย็นและคัดของ
เพ่ือน�ำ ไปขายในวันรุ่งข้ึนและเขา้ นอน
นอกจากนี้ในแต่ละเดือนชาวสวนก็จะมีกิจกรรม
ที่แตกต่างออกไปนอกเหนือจากการเก็บพืชพรรณตาม
ฤดูกาลตลอดปี เช่น เดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ เป็นช่วง

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน 43

เตรียมพื้นที่ โดยการดายหญ้า พรวนดิน เดือนมีนาคม- differEeancthactimviotinetsh,in agdadrditeionnertso thweouhladrveshtainvge
เมษายน จะเป็นช่วงที่น้ำ�เค็มเข้า ก็จะลอกท้องร่องสวน teoixmf aesmepafolsero, naainrleapJlaapnnrutesapraytrhartoaiounngdhobFuyetbmrtuhoaewryiny, egaitrg. rwaFasossr
เดอื นมถิ ุนายน-ธันวาคม กจ็ ะดายหญา้ พรวนดนิ เป็นตน้ and shoveling. In March and April, when
จะเห็นได้ว่าวิถีชีวิตของชาวสวนยานนาวาจะข้ึนกับสภาพ gJahurirgeonhaue,ntdtitdhheeraosngudwagrhodmuelDnodeewrcceawtmuhosebueeldrgs,radatltshresewd.ygaTtewehriotshuteoldilldguitseticlttlrhai.ntthetIones
ดนิ ฟ้าอากาศ ฤดกู าลและชว่ งเวลาท่ีน�ำ้ เค็มเขา้ gdshmb eoaeualrpwylrdinekeTpengYnhrtdaopeendrblraoneuycnawcewtwocrsaouoleiwmlrrddgebiaarroeotrsedvcwaeaettlbl,alrnyionoetawdfurhrt’soaseslimmkrewwieanoptarsghrcroykoehsndataaoguncltacthtsoirtevssdcie,cteeiloeYnlassm.anuincniwntnhigodatuwehatlsdoaes.
การจ�ำ หนา่ ยผลผลติ ของชาวสวนยานนาวามหี ลายวธิ ี
เช่น นำ�ใส่เรือพายไปขายตามที่ต่างๆ เดินไปขายผลผลิต Agricultural Product Commerce Markets
ที่ตลาดเอง หรือพ่อค้าแม่ค้าพายเรือมารับซื้อผลผลิต wMNKanlgeaodrernekrgntehtieT,noTPGeefmryaroakpnMnltLpeaaarotkfMeMTta,utahraCkremkeheto,tP.nFagTlroirwLoaoatkisnmgCTCheMaamnnaaprklleMeMta,aFrrlkoPkeeaattti,
ถงึ ในสวน โดยตลาดทเ่ี ปน็ แหลง่ แลกเปลย่ี นซอ้ื ขายผลผลติ
ทางการเกษตรจากสวน ไดแ้ กต่ ลาดน�ำ้ หนา้ วดั ปรวิ าส ตลาด
แพตาท้วม ตลาดวัดไผ่เงิน ตลาดตรอกจันทน์ ตลาด
คลองเตย ตลาดคลองชอ่ งลม ตลาดปากลัด ในอดีตพชื ผล
ของชาวยานนาวาได้รับขนานนามว่าอร่อยมากจนหลายๆ
ตลาดท่ีนำ�ผลไม้จากถ่ินอ่ืนๆมาขายก็มักจะห้อยท้ายชื่อ
ผลไม้นั้นๆ ว่าเป็นของ “ยานนาวา” ผลไม้ที่โดดเด่นมาก
และถือเป็นเอกลักษณ์ของชาวยานนาวาอีกชนิดหน่ึงคือ
“ลำ�ไย” เพราะชาวยานนาวามีภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมา
ช้านานว่า ในช่วงก่อนออกขายราว 1-2 สัปดาห์จะมี
การใชช้ ะลอมหอ่ พวงล�ำ ไย โดยแตเ่ ดมิ หอ่ เพยี งเพอ่ื ปอ้ งกนั

44 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน

แมลงหรือค้างคาวเท่านั้น แต่ก็มีการสังเกตของชาวบ้าน mYoabrbt w hwfult orrwopebyauaaoenausorsosdnirugrtinbmektek!nnilaatdAIIudereaintwoTngvok,gttntwmoshhenesneasoat.teedaohedathstfrohkwoeiIhydreenanturseffanhnrfvcisroiorttob“tuaoteiklaraaubYdritalbeentvntlsaieetalhnm,roiewysdltofnnetsbwd,oY,oeufnreaserrchalnrdiugeuellatteiLlslnornlaeehidwdsaootnwLgwyratgthnnsaaoscineaenfiaggqw,”nnorevsbgreuauwcgYurevaeaitniraentrtatootbepoeonLsYtnufoao,fedrt.ontarplsdviouedahaunpnanIeeumetlsnyeiggr.wntdrtle,.i,asaLcoabvaftYenwDtroiipetdumohuilahnnflunpatdueirfneettgruetostionuft,arisrs,nitaaiifoungttinhersazdwonipu,afadtombewie,irratrtoaodisavaesoobiomnttdeeas.entaafceslnhrulboahtslerntteeiicoloneoneahalotrrtydpddggoonesssst,
ว่า หากมีการห่อลำ�ไย นอกจากประโยชน์ในการป้องกัน
ศตั รูพืชแลว้ ยงั ทำ�ให้ผลลำ�ไยมขี นาดใหญ่ข้นึ อกี ดว้ ย โดย
การขยายขนาดคือจะขยายออกด้านข้าง จึงทำ�ให้ผลลำ�ไย
ของชาวยานนาวามีลักษณะ ไม่กลมเหมือนลำ�ไยของ
ทางเหนือ และมผี วิ ท่ีสะอาดเกล้ยี งเกลากวา่
นอกจากนี้ วิธีการขายผลไม้ของคนสมัยก่อน คือ
การนับจำ�นวน แมแ้ ตล่ �ำ ไยกเ็ ปน็ การนบั เม็ดขาย โดยอาจ
กำ�หนดเป็นจำ�นวนร้อยละ เพื่อให้ง่ายต่อการซื้อขาย
อีกทั้งราคาขายของผลไม้ต่างๆ ที่แม้จะเป็นชนิดเดียวกัน
แต่ถ้าต่างขนาด ต่างความสวยงามกัน ราคาก็จะต่างกัน
ออกไปด้วย โดยแมค่ า้ ทรี่ ับซื้อจะมคี วามช�ำ นาญมาก เชน่
การซอื้ ขายสม้ โอ ที่แม่คา้ จะต้องจับโอบทกุ ลกู เพือ่ วดั ขนาด
เปน็ ตน้

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น 45

46 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

อุปกรณ์ที่ใช้ในการทำ�สวน มีหลายประเภท เช่น shsY k aq TpfcbYabcrapnnnooohuaaauaawiaddcuslmoeainnvmtedonlknnseibTFTDtdtentsc.aastyriorhhs,trnuioww,oughaoeeuugtkuwtailgaaedrrtugapnlnleeidebeedcaenoidgvlraakrhadsgnsewpawusvf.caevswrkrkasehrewsrdtoa,nvewersorartelyneeeeei,tduottfves,ngioresmegleru,risetrdmebnsohsiidcntdhogap,titc.ainego.yafns.ecyvncTnrrecEl,ehyceplithsdplunvritouhatpelyodadeoitpdeccetyoloneenoshpmepkdpldnrsg,sodi.rseenlkipolscssgiktuhlniahseh,ileOnnftgagntokeuocaiicstanvaocdneleh-fluerdnkkufsisevcstsokd,aiosroeezh,w,ratifefesaopmarsNdhau,clsrfat,semaosriahogaatsuvmnnonnoeciuasgttdpkgdlpromk.ylossuriscnpectlaealdh.hlooaidekonvrtoaornteiiogenngbhetluorikssssggneeysstf,,,.,
ของมีคม จำ�พวก พร้า มีดเสียม มีดปาดตาล มีดตอก
มดี เหนบ็ อโี ต้ เลื่อยใหญ่ เคร่ืองมอื ขดุ ดิน แทงดิน เชน่
จอบป้ืน จอบง่าม พลัว่ เครือ่ งมอื เกบ็ ผลไม้ เช่น ขอจกิ
มะพร้าว พะอง เชือกปลอก ตะกร้อ ไมง้ ่าม เครอ่ื งมือ
อ่ืนๆ เชน่ ตะเกา แคง (หรือ แครง) ชะลอม ไมต้ ะขาบ
งอบ คบไฟทางมะพร้าว ที่เคี่ยวน้ำ�ตาล กระบอกตาล
กระแซง เป็นตน้

• ชาวนา

การท�ำ นาจะท�ำ อยู่บริเวณช่องนนทรี ถ้าเปน็ ปจั จุบนั
คือพื้นที่บริเวณฝั่งสาธุประดิษฐ์ตอนต้นก่อนถึงส่ีแยก
สาธุประดิษฐ์ไปถึงแถบโรงเรียนนนทรีวิทยา และมีพื้นที่
กว้างขวางไปจนถึงเกือบถนนสาทรในปัจจุบัน หลักฐาน
ที่หลงเหลือ ให้ทราบว่าสถานที่นี้เคยเป็นทุ่งนามาก่อนคือ
ชอ่ื สถานทต่ี า่ งๆ เชน่ ซอยโรงสขี า้ ว ซอยโรงกระสอบ เปน็ ตน้
ปัจจุบันไม่มีการทำ�นาเหลืออยู่ในท้องที่เขตยานนาวาแล้ว • Rice Farmer
อันเนื่องมาจากการแผ่ขยายความเจริญรุ่งเรืองมาต้ังแต่ d(fFsYP dfatSseSaiahRohelnaaeuacaamreilorcdcvemdnthcdlhioyewtnoedasoiuTlscntaolyosbrophRtogmwylpiodrnenaamafuitetrtviltolhadhelentlevepeaaDtealidefldtnnnlntataSilaistsoewaneecjrtauti)pkehynxneret.tnaiohmi)hatpsrcncreestoateNteattiorhrrnisnanneoaonCafeus,ttdqrnwnihicePmo)usRpowawhYaSeSnpiedltnotareiaaeooo.ttigaaanrohntooirehydsntsdftaTsRu.aahbN,mt,hpcSwoteiemooHahirinasovaantnnanaiagnNhiisdsdtl.nuiyetzoiDiRaoymn,tKrdaneerireosetrebitlcwciaoontsoRa(eSorabguciinirgisenclScaereneitoeotcssfS.feaeomortmobnveortdWrfTneeoeiiePmcdho(dtiScateisfmRtsKrahdrnaiaottttiinieahhhdccccyecmiddoeeeaeeekssy-
สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น และแผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งชาติที่กำ�หนดให้พ้ืนที่เขตยานนาวา
เป็นแหล่งเศรษฐกิจใหม่มีสถานท่ีท่องเท่ียวมากมายและ
การคมนาคมท่สี ะดวกสบาย

• The fishery

“fP iwcniBsareahmatryeheneaDregyoufRYterPthoaiovoemnoternonls.rsgaBwaatcoPesbaaosuallilwnnasdedrgdeeeas”slalnu“.tcSatPhThsuoefhibnsiais-gnh“sDPiisiPslobtifstanaerwingschbkgtnere”PeartoexnafwtcntrthgeYhatr”opeae,cnsan,CntunhaahFsaemweaalrsdoeaek,

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น 47

48 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

• การจับสตั วน์ ำ้� ttwactaeTLc a GasG nShhrhudsonrlneaohanoarieaeacdeintogoepammuar.tsnhyckekepsl,utTDTMdsahess,uBplcahhtl,edautsFMiolhhronweeatssueFgroneseu,gocetuaaeeeeatferrfdf,ktdssiletrnrittarlsoseikshyhSs’iddhissnhs,naerCkwhtihichathYherimnglrrcpetrilwlrmieriafausrioamdhiprsmepamFsbBoneedtfee.e,pefprsnrpiaipssaierrnensnfva,sec,.tsog,iawhtaqnkhtoShuahdNLrhne,ituwarinlonFaifoiaosildlyiosslvdotriafomCudpheiGrebktsdksadaleJgwrpeslihiasrlrimaaliraavii,een,e,bkneBntnirrabrgrrniSadgudgtdcaneeiagnlnheenPrrCduweabdMdaonegenrsurebinS,alraanvrlsare,twobhneboKeuhlPstdaaotrtnrdsfnsaaersw.iaeyniatm,ai,tlhstcrlcscdqTednpcycFseS,pkirhehuoeahsqhailie.slectCseasnfr,eff,buiaihosohsrcsssVoasase,ueuhuhMfmPirhqCilnrl,welsBlldtrtruwwaiudmruh.ivaalaamaagludeeriiwltnnnnobbteeeeerripiiddpggnnneecetsss-r,.

พ้ืนท่ีอันอุดมสมบูรณ์ติดแม่นำ้�เจ้าพระยาและยังมี
คลองแยกตา่ งๆ ท�ำ ให้พื้นทีบ่ รเิ วณเขตยานนาวามีการวาง
เครอ่ื งมอื จบั สตั วน์ �ำ้ ทเ่ี รยี กวา่ “โพงพาง” จนใชล้ กั ษณะเดน่
ดังกล่าวตั้งชื่อแขวงในเขตยานนาวาว่า “บางโพงพาง”
และเคร่อื งมือตา่ งๆ เช่น ลอบ ฟาก เฝือก ส้อม รัน เบ็ด
สวิง ฉมวก ตะขอ ยอ ข้อสังเกตของความอุดมสมบูรณ์
บริเวณนี้ คือ ไม่มีการใช้แหหรือเครื่องขังสัตว์น้ำ�เลย
สัตวน์ �้ำ ทีจ่ บั ได้มีท้งั กุง้ หอย ปู ปลา
ก้งุ ท่มี ีมากเตม็ ท้องร่องสวน คอื ก้งุ ฝอย กุง้ ดดี กุ้ง
ตะกาด ชาวบ้านจะนำ�มาตากแห้งหรือทำ�กุ้งหวาน ส่วน
กุ้งใหญ่หรือกุ้งก้ามกรามมักซุกตัวอยู่ตามดงจาก สามารถ
นำ�มาท�ำ อาหารได้สารพัดท้งั คาวและหวาน
ปลา มีมากมายทั้งปลาฉลาด ปลาหมอช้างเหยียบ
ปลากระบอก ปลากระจงั ปลาตะเพยี น ปลากา ปลาจมุ พรวด
ปลากระดี่ ปลาสลิด ปลาดุก ปลาชะโด ปลาซิว
ปลาสังกะวาด และปลาบู่ที่มีหลากชนิด ทั้งปลาบู่ลื่น

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซยี น 49

50 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น