100 ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

ปลาบหู่ นนุ ปลาบเู่ มอื ง ปลาบทู่ ราย ชาวสวนนยิ มน�ำ เนอ้ื tawGjfasbvBfc Sawkl i Gtainaahekoiinanepalnearootrrneletlsddemmapmoylddubctlrga,totrshyeesbuFGTtttmgacenSo,eust.irrhaosnmrlroadbdatrehesMreooilibrnafimnsiwaiednidf,itgercgcrdnwwheog,eSekuehaCen(MurGehoxishnttdasncwaelcecuiogoCdudnuugmtrlmhrelaiofrbsdddeererakiisctreoGstvaysetseysodhnfses,krptwoir.tstukCshi,otri)hiforuehbpieBlohfrtieudgitnnrGyieptas.umoasirth,tcm,ehrnhtlihWgtstdayhalTpfhrdueuibrprhonn.,fnehieirsdoumadrrgtederoeiTwritnbwmswnfrpfwfSdGueCetfatgaGatfpielDeninsoaashcoatnrunethraem-eetstwugoaidLwfrS!ekayhirm,npiegseaedpslmeotliHdrhoiueheami-etolvdeullaHoiyonasakafintlieCiinkwddlent,stetfna.geubenhc.CacahGtl.dr’aetssedasaaatTrhSouaohfruy,ctTdhietfbkgnos.ussaoihpdeyMshahyweseivueoynhAfs,ketlailinlk.lmndisesdodermciettnhiNswttoThoeahhtoikfbnuelahhnukaottaeaiiiwoo’ninnnneeeetssrrrrtt,
มาทำ�ทอดมันและแกงเขียวหวาน ส่วนปลากดนำ�มาทำ�
แกงหน่อไม้ ปลาแขยงน�ำ มาทำ�แกงฉ่ฉู ี่ นอกจากนีช้ าวบ้าน
ยังนิยมนำ�ปลาเข็มมาใส่ขวดโหลให้กัดกันอย่างปลากัด
อีกด้วย
ปู พื้นที่ในเขตยานนาวาเป็นช่วงน้ำ�กร่อย จึงมีปู
หลายชนดิ ไดแ้ ก่ ปูเปย้ี ว ปสู ี และปทู ะเลที่มักอยู่บรเิ วณ
ริมประโดง หรือริมทอ้ งร่องสวน
หอย มหี อยปากเป็ด หอยกาบ อยูต่ ามท้องรอ่ งสวน
สตั ว์น�้ำ ตา่ งๆ หากชาวบา้ นเหลือจากการเกบ็ ไว้รับประทาน
ก็อาจนำ�ออกไปขาย แต่โดยส่วนมากไม่นิยมขายเท่าใด
เพราะทุกบ้านตา่ งก็มีเทอื กสวนไร่นาของตน มีคลอง และ
ท้องร่องโดยทั่วไปให้จับสัตว์น้ำ� ความอุดมสมบูรณ์นี้
คนด้งั เดมิ เลา่ วา่ เพียงแค่ใชม้ ือลูบเสาท่ปี กั ในน�ำ้ กส็ ามารถ
ได้กุ้งแม่น้ำ�ตัวโตๆมากินกันแล้ว หรืออาจจับกุ้งโดยวิธีทำ�
คนั กน้ั น�ำ้ ทง้ั ดา้ นหวั และทา้ ยใหเ้ หมอื นบอ่ แลว้ กวนน�ำ้ ใหข้ นุ่
กุ้งแมน่ ำ�้ จะชหู นวดขึน้ มาใหเ้ ห็น เพราะกุ้งแมน่ ้ำ�จะไม่ชอบ
นำ้�ขุน่ คนโบราณเรยี กวา่ “กงุ้ ส�ำ ลักน้ำ�”

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 51

ชาวยานนาวากเ็ หมอื นกบั ชาวไทยทว่ั ๆไป คอื กนิ ขา้ ว
กับปลาเป็นอาหารหลักพร้อมด้วยนำ้�พริกและพืชผักต่างๆ
ท่ีหาได้จากสวน นอกจากน้ตี ามงานบุญหรืองานประเพณี
ต่างๆ ชาวบ้านก็นิยมมาช่วยกันทำ�อาหารคาวและหวาน fiagwm a bnannaearaddtimynkhrsegeeeYTvflrriihaeegssgtetnoghdirhonoweeuatuvgaoaaswipeslunbblanaldledomegetsrsheretpabceraelarcfolrcolsuwolmTuhplmthhtgeaaluheoafhnirinisatdthwlwhp“emtdoaheescdeueerohegeslaipdrrraseiltlmreehmdsorw.bepitewomseinTtn.nhicr.hlieaehhepIrsuooncyu,tnhketioiianaavlnnirdttisgeileoldipamd”lnsigatraiesoibcntotrnoeeysyf,
โดยพกพาอปุ กรณ์มากนั เอง โดยคนท่มี ฝี ีมือการทำ�อาหาร
ประเภทใดอร่อยก็จะได้รับคำ�เชิญให้เป็นผู้ทำ�อาหารน้ันๆ
ให้เป็นเกียรติยศที่เจ้าตัวก็ภูมิใจ เช่น ขนมจีนน้ำ�ยา
น้ำ�พริก แกงสะระหม่ัน (มสั ม่นั ) ย�ำ ใหญ่ มา้ ฮ่อ หม่กี รอบ
แกงเขยี วหวานกรบุ มะพรา้ ว ขนมเกสรล�ำ เจยี ก มะพรา้ วแกว้
ขนมหม้อแกง เม็ดขนุน ขนมชัน้

52 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 53

นางตรีทพิ ย์ ถน่ิ นคร (อมนั ตกุล) ขณะเรียนจบพยาบาลจากวชริ ะพยาบาล
Mrs. Treethip Thinnakorn Amantakul, shown graduating from the Wachira Nursing Institute.

54 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

2. การศึกษา ชาวยานนาวาแต่ดง้ั เดมิ เปน็ ชาวสวน มีความผกู พนั GMtCCPbinheaohrceaoisicln-luotiHogedepnPoenuiaardnt,tinsvr,MetdWiCeteCa,rhKdgipsoMiatarpceanttayoohwosNnesm,muSroaitnwomaCgdKkea.ChleaeenaustTntosWChh.tNreaeunitosrirhrdroeydsF,LplisSeaMsep,qmhciexuiGjcCaeailSrarauteeykolrtedr,yuynd,riSsdSSBChaiwaseu,uhlaeracfrenoedeys-rt,,,

กับวัดมาก วัดในบริเวณนี้จึงมีบทบาทในการเป็นผู้นำ�ทาง
การศกึ ษา จึงท�ำ ให้คนดั้งเดมิ สว่ นใหญม่ ักเรียนจบเพยี งแค่
ประถมศึกษาชั้นปีที่ 4 (ภาคบังคับ) แล้วออกมาช่วยงาน
ที่บ้าน จงึ ไมค่ ่อยมีผู้ไดร้ บั การศกึ ษาสงู แต่หากบ้านใดพอมี

ฐานะบ้างก็สามารถส่งลูกหลานให้เรียนสูงกว่านั้นได้
โดยเมื่อจบชั้นประถมศึกษาจากโรงเรียนในบริเวณ 2. Education
ยานนาวาแล้ว ก็มักนั่งเรือข้ามฝั่งไปเรียนต่อมัธยมศึกษา LSMn cstecleocomohvthssoepoemtIlolonleyla4flistant.iaaroLysmleplsywvseloa,ecrocyslhYrieakoad4wtonealonds(tiucamhwowlodpomfiaotmhhpsrpteitugatu.ehlnhsdoTeteoypihrrrleyreoleo)roendlcewflauyaoneclridreanute,etnimotttgehhinlapdeerlnurPbedec.reeialmyTwnetoheaieaonurvrrnsdeeys,.
(เดมิ เรยี ก มศ.) ท่ฝี ง่ั พระประแดง โดยสมัยก่อนนนั้ กจ็ ะมี
โรงเรียนชายล้วนและหญิงล้วน เชน่ โรงเรยี นอำ�นวยวทิ ย์
โรงเรียนวัดทรงธรรม เป็นต้น ถ้าบ้านไหนพอมีฐานะ
ก็สามารถส่งลูกหลานให้เรียนในมหาวิทยาลัยในระดับ
ที่สูงขึ้นไปได้ เชน่ ครอบครัวอมันตกลุ เป็นต้น

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สูป่ ระชาคมอาเซียน 55

โรงเรียนในสังกัดสำ�นักงานเขตยานนาวาในอดีตคือ
โรงเรียนประชาบาลทั้งสิ้น โดยแต่ละโรงเรียนมีลำ�ดับ
การก่อตั้งดังนี้
1. โรงเรียนวัดปริวาศ ตัง้ ข้ึนเมอ่ื วนั ที่ 4 กมุ ภาพนั ธ์
พ.ศ. 2475 เดิมมชี ือ่ วา่ “โรงเรยี นประชาบาลวดั ปรวิ าศ”
ท�ำ การสอนตง้ั แตช่ น้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1-4 เปดิ เรยี นวนั แรก
มีนักเรียนจำ�นวน 58 คน ครู 3 คน โดยมีนายสนธิ์
พมิ พพิ ัฒน์ เปน็ ครใู หญค่ นแรก
2. โรงเรียนวดั ชอ่ งนนทรี ตงั้ ขึน้ เมือ่ 6 กมุ ภาพันธ์
พ.ศ. 2475 เดมิ มชี อ่ื วา่ “โรงเรยี นประชาบาลวดั ชอ่ งนนทร”ี
โดยมี นายบญุ เลย้ี ง ปริวัตร เป็นครูใหญค่ นแรก เปดิ สอน
ในระดับช้ันประถมศึกษาปีที่ 1-4
3. โรงเรยี นวัดดอกไม้ ต้ังข้ึนเมอ่ื วนั ท่ี 1 พฤษภาคม
2477 เดมิ มชี อ่ื วา่ “โรงเรยี นประชาบาล ต�ำ บลชอ่ งนนทรี 5
(วดั ดอกไม)้ ” เปดิ ท�ำ การสอนตง้ั แตช่ น้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1–4

abSseats OSpwwheexfsyrcceoffeicnfaomhhriuAomdcerofolAadeTHdenmooprmrahtdoylrlhl.sle”yeawlaiNee-sn..rInbifeenysurostoIvcndaanfcaeceyhdiykshnaharocuof,tgrsiWaohhlllodcywtmlooihltfhfirtahesoeseiolmayeeunlyiSfoirealinbtriclialmhstwesnyhorcycia.siadoalhYhryssiPolfniaiaylaltldhddwrunmqcyrrradnadaeueoainaysltapninuylotdwlyer-ladasgtattYWotdh,hwirraiaaelucaahtuntehtnhftsonnofnoi,ocw“viaSgvshrPetwad,oeehgorrssrnasearotstaiguyrscitliatDasdtydch,ybv.uTcihyaslseaohetoOwbtuhltrauioaencnieatmcallddngoheysstt
p d aFWi4nn.ericsaidbntlWturrciu1Odcih3pa.etteParhdnyitlaen.Werrc4paiialf,wcruitP1hmdafr9eiisiranm3rPssrg2tyaa.:;rrSoioyMewcprdrihaegu.sosniccnSoehaadloto”lSil,noo.ycnlishnt,PoaCiLhmmoilneaalpe,vsddiestphlfsa5“oet8Pui1nrnYwassdatcttaehrunhsudrdnaoceabutfiniwragootsnhnnast
ภาพบคุ คลในครอบครัวอมนั ตกุลรบั ปรญิ ญา
ภาพนายแพทย์เกษตร อมนั ตกุล (ผอู้ ำ�นวยการโรงพยาบาล

อทุ ัยธานี) ขณะเรียนจบจากคณะแพทยศาสตร์
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั

Doctor Kaset Amantakul, Director of the Uthai Thani
Hospital, shown graduating from the Faculty of
Medicine, Chulalongkorn University.

56 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

4. โรงเรยี นวดั คลองใหม่ ตง้ั ขน้ึ เมอ่ื วนั ท่ี 1 มถิ นุ ายน
พ.ศ. 2477 เดิมมีชื่อว่า “โรงเรียนประชาบาลตำ�บล
ช่องนนทรี 4 (วัดคลองใหม่)” เปิดเรียนครั้งแรก
โดยอาศยั ศาลาวัดคลองใหม่เป็นที่เรยี น มนี ายไสว แสงขำ�
เป็นครใู หญ่
5. โรงเรียนวัดช่องลม ตง้ั ขึ้นเม่อื วนั ที่ 17 พฤษภาคม
2483 เดิมมชี ่ือวา่ “โรงเรียนประชาบาลต�ำ บลชอ่ งนนทรี
3 (วัดชอ่ งลม)” อาศัยศาลาวดั ช่องลมเปน็ ท่ีเรยี น
6. โรงเรียนวดั คลองภมู ิ กอ่ ต้งั ข้ึนเม่ือปี พ.ศ. 2510
โดยมีผู้ใหญ่ 3 ท่านเป็นผู้ริเริ่มก่อตั้ง คือ นายประทุม
จลุ สำ�ลี นายบญุ ชู จนั ทรพ์ มุ่ และนายจ�ำ นงค์ ประทมุ วนิ ิจ
ได้ขอที่ดนิ ของวดั สรา้ งเป็นอาคารไม้ 2 ช้นั 8 ห้องเรยี น
โดยเปดิ ท�ำ การสอนเมอ่ื ปี พ.ศ. 2511 มนี างอไุ ร ทมิ มาศย์
เป็นครูใหญ่ และนายเสวก พงษ์สิทธิผล เป็นครูคนแรก
มีนกั เรยี น 35 คน 2. Wat Chong Nonsi School, founded on
February 6, 1932; originally named “Prachaban
Wat Chong Nonsi School”. Class instruction
included primary education, Levels 1 through 4.
Mr. Boonluang Pariwat was the first principal.
3. Wat Dokmai School, founded on May
1, 1934; originally named “Prachaban School,
Chong Nonsi Sub-District 5 (Wat Dokmai)”.
Class instruction included primary education,
Levels 1 through 4.
4. Wat Klong Mai School, founded on
June 1, 1934; originally named “Prachaban
School, Chong Nonsi Sub-District 4 (Wat
Klong Mai)”; opened upon the Wat Klong Mai
pavilion. Mr. Sawai Saengkham was the first
principal.
5. Wat Chong Lom School, founded on
May 17, 1940; originally named “Prachaban
School, Chong Nonsi Sub-District 3 (Wat
Chong Lom)”; had a pavilion as a classroom.
6. Wat Klong Poom School, founded in
1968 by Mr. Pratoom Julsamlee, Mr. Boonchoo
Chanphoom and Mr. Chamnong Pratoomwinit,
who asked the temple for land. It consisted of
a 2 storey wood building with 8 classrooms.
It opened for teaching in 1969, and had Mrs.
Urai Thimmart as principal, and Mr. Sawek
Pongsittiphon as the first teacher, with 35
students.

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซยี น 57

สำ�หรับโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาที่ปัจจุบันอยู่ใน e JP2“tsiW PSatSawaCStMnhohMcuvslcurhehhse.eioohtlLstchrboawyiaat1cavoi.eoNoa-odbh9eihp12FtocDannyo2ikola7rP..mrioolbacdies,nlacn0s”FinrbePThaneoMdaost,s,1doSrrrmhr,wilanttieys9aearicuhctewenfvmeoMnhs5yrpkuthdeSniy,naaee3ausoeNEaeg1ctsn.ScbtirnolrodN.9hoihspaYooycltlhFnu6cyaoWn.kosotanhnnio2chhdous,snsntaotdira,eotwhilltehsnmm,ootaetwoediaeiaiiWrlntstroleeiB”yyaMhwhnypnW“r.aiaseatitlaoeCianyahkbtwnTnticraltsotehhbighdtcahssiystimaeaareDtehthsceafSealyeoiorlaePhidvymaesrwnBlnSciooelrtPtaasoSaeagrvoBhancoiatmOirwSpnsiceciaghaaclmocisftdhsrennetyoo,snehpk:oegYagocfPconEwioemahtleP“aAooWdulodaneoPyBinruowlvrunssn,aeooieg.kepcttdwnPaatlBantaceoaawaer”igb.phSSn.tntNPy.arihcalareodccOiaN.saiosPPndTmTnhhkkfholgaahhfoootootttaiinnhnoneehhhecroortmarssddggonnnneeeeeyllti.,,
สังกัดของสำ�นักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 2
คือ โรงเรียนนนทรีวิทยาและโรงเรียนเจ้าพระยาวิทยาคม
มีประวัตกิ ารก่อต้ังดงั นี้
1. โรงเรียนนนทรีวิทยา ได้เปิดท�ำ การเรยี นการสอน
ต้ังแต่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2496 เดิมช่อื โรงเรยี นมหาเมฆ
และเปลี่ยนชื่อเป็นโรงเรียนนนทรีในปีเดียวกัน จากนั้นปี
พ.ศ. 2513 ได้เปลย่ี นชอ่ื เปน็ โรงเรยี นนนทรีวทิ ยาจนถงึ
ปัจจบุ ัน
2. โรงเรียนเจ้าพระยาวิทยาคม เดิมชื่อ โรงเรียน
บางโพงพาง ใช้อักษรย่อ บ.พ. ต่อมาใช้อักษรยอ่ บ.พ.พ.
เนื่องจากสีและตัวอักษรย่อพ้องกับโรงเรียนบพิตรพิมุข
ม.ล.ปิ่น มาลากุล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
ได้ดำ�ริก่อต้งั โรงเรียนมัธยมศึกษาในพ้นื ท่ตี ำ�บลบางโพงพาง
อำ�เภอยานนาวา จังหวัดพระนคร เม่อื ปี พ.ศ. 2505 เพ่อื รับ
นักเรียนชั้นประถมศึกษา ในบริเวณอำ�เภอยานนาวาและ
พระประแดงโดยเฉพาะ จึงเริ่มดำ�เนินการขอใช้ที่ดิน
เพื่อก่อสร้างโรงเรียน โดยติดตามและประสานงานเช่าที่

58 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

จากส�ำ นกั ทรพั ยส์ นิ สว่ นพระมหากษตั รยิ ์ เมอ่ื พ.ศ. 2506 tSwsotcaTlcWBh tssosaehotcttooenbhscaatuuuaeiheannetthsnsdddcrtaordtseoigaMeh,eeeaigTHotbmncyossirnnniahnnnlaioeuauPltt,ntttan.uaigreeikdssscwlovgscdlsbdo.twdgenteThiotleomeuigwtvoihMsftrhnttanefih3e.hhent6ierldrSPsc5nhlmeo.rf,,teericaeMfaT3uooierCnhn11lhdsffmnllibiogy9a9hnaetnycttchuuto6n6ohibrahoslTbiedeS3lda4oewtllltendeleheesar.cfy(syimffegsnh,ndioBtBnrwSbIratrotgtopsrmosCuoaeaeanmoeotfo,oncenglrnarlwwereoym.tEdgegaoabsieferwaaoednonrlstecayJssiPndPuenr.lhrya8,ocMo,rYanatmPEananashntaafaputhgraogieotonintyaopoecrecvncwrftprtnhPPayoeoo1haeeapcgaadtt8evewarYhashrontnetd,c1onhaleyeagvgdYlu81nceabrtencaS,Bhs9eosoarSSaasasn.es6sncufcucccct1nwrs3mhnkriohhhhyo9ea.oTcf1aoeeioooona6wreoh0ttnaomsooooua5do5laeer)ttflllll.,
และได้รบั อนมุ ตั งิ บประมาณปี 2507 ก่อสร้างอาคารเรยี น
กระทรวงศึกษาธิการ ประกาศตั้งโรงเรียนบางโพงพาง
เมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2507 เปิดรับทั้งนักเรียนหญิงและ
นักเรียนชาย จำ�นวน 3 หอ้ งเรียน ห้องเรียนละ 35 คน
รวม 105 คน มีนายเชาวน์ สาลีฉันท์ ดำ�รงตำ�แหน่ง
ครูใหญ่คนแรก มีครู 8 คน เริ่มจัดการเรียนการสอน
ต้ังแตว่ ันที่ 18 เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2507 แตเ่ น่ืองจาก
ปีแรกการก่อสร้างโรงเรียนยังไม่แล้วเสร็จ กองโรงเรียน
รัฐบาลจึงมอบให้อาจารย์ใหญ่โรงเรียนยานนาเวศวิทยาคม
(สมัยนั้นใช้ชื่อโรงเรียนยานนาวา) ดำ�เนินการรับสมัคร
นักเรียนและฝากนักเรียนโรงเรียนบางโพงพางไปเรียนท่ี
โรงเรียนยานนาวา วันท่ี 18 มกราคม พ.ศ. 2508 ได้ยา้ ย
นักเรียนมาเรียนที่โรงเรียนบางโพงพาง เมื่อ พ.ศ.2515
กระทรวงศึกษาธิการอนุมัติให้เปลี่ยนชื่อเป็น โรงเรียน
เจา้ พระยาวทิ ยาคม ใชอ้ ักษรยอ่ จ.ว.

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สูป่ ระชาคมอาเซยี น 59

นอกจากนี้ยังมีโรงเรียนราษฎร์หรือโรงเรียนเอกชน
ทม่ี คี วามส�ำ คญั กบั เขตยานนาวาอกี แหง่ หนง่ึ นน่ั คอื “โรงเรยี น
สารสาสน์พิทยา” กล่าวคือโรงเรียนสารสาสน์พิทยา
เป็นโรงเรียนลำ�ดับที่ 1 ของโรงเรียนในเครือสารสาสน์
ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2507 ด้วยอาคารไม้ 2 ชั้น 1 หลัง
12 หอ้ งเรียน และเรือนไม้ชนั้ เดยี วอกี 1 หลงั เล็ก มี 3
หอ้ งเรยี น บนเนอ้ื ที่ 2 ไร่ 1 งาน ต้ังอย่เู ลขที่ 372 ถนน
สาธุประดษิ ฐ์ ต�ำ บลบางโพงพาง อ�ำ เภอยานนาวา จังหวดั
พระนคร ในปีแรกเปิดสอนตั้งแต่ระดับชั้นประถมศึกษา
ปที ่ี 1 ถงึ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3 มนี กั เรยี น 410 คน ครู 16 คน
นอกจากนี้ยังมีผู้ท่ีทันเรียนในสมัยก่อสร้างโรงเรียนเล่าว่า
ผบู้ รหิ ารโรงเรยี นทเ่ี ดก็ ๆชาวสารสาสนเ์ รยี กวา่ “คณุ พอ่ ใหญ”่
และ “คุณแม่ใหญ่” นั้นเป็นผู้รับส่งนักเรียนจากบ้าน
นักเรียนในพ้ืนที่ยานนาวามาโรงเรียนด้วยตนเองอีกด้วย
ปัจจุบันเครือโรงเรียนสารสาสน์มีจำ�นวน กว่า 30 แห่ง
ท้ังในกรุงเทพและต่างจังหวัด มีการจัดการศึกษา
ทั้งรูปแบบปกติ สองภาษา และอาชีวศึกษา ชาวยานนาวา
แ ล ะ ใ น พื้ น ท่ี ใ ก ล้ เ คี ย ง จำ � น ว น ม า ก จึ ง เ ป็ น ลู ก ศิ ษ ย์
ของเครอื โรงเรียนนี้

60 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

In 1972, the Ministry of Education approved ภาพโรงเรียนสารสาสน์พทิ ยาในช่วงก่อตั้ง
the rename to Chao Praya Wittayakom School. Sarasas School in establishment time photo
There was also an important private
school, called the “Sarasas Pittaya School”. ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซยี น 61
This school was the first school of the
Sarasas group. The school was established in
1964, with 12 classrooms in a two storey,and
3buicldlainsgsrso.oImt swaisn laocastinegdleonsto2reRyai,smatal1l wNogoadn
of 372 Sathupradit Road, Bang Pong Pang
Sub-District, Yannawa district, Pra Nakorn
Province.
In the first academic year, classes ranged
from Level 1 primary to Level 3 secondary,
with 410 students and 16 teachers. Nowadays,
Bthaenregkoakreamndortehethoatnher3s0 pSroavrainscaess.STchheoyolosffeinr
Common, Bilingual and Vocational educations.
Many of Yannawa and neighboring communities
have graduated from Sarasas Schools.

62 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

3. การสาธารณสุข 3. Public Health
คนสวนชาวยานนาวาในอดีตมักมีอายุยืนเพราะไมไ่ ด้ h anadd Ibnloenctghaeuslivepeastsh,te, pyYeradhniadnpnas’wt ahdaugveaerdttoeonlemerssaskuesstulroeansllgys
เดินทางไกลไปไหน ส่วนใหญ่ยุ่งอยู่แต่กิจกรรมในสวน journeys. They kept busy gardening most of
โรคตดิ ต่อที่เป็นประจ�ำ มักเกยี่ วกับไข้ตา่ งๆ mtthheeedfitElciumain.reely. The most common contagion was
ชาวยานนาวาในอดีตมีความเชื่อในการรักษาโรค foYrancnuariwnga aplleaoiplmleenbtse.lieFvoerdexinamfpolelk,
แบบพ้ืนบ้านปะปนอยู่กับความเชอ่ื ในแพทย์แผนใหม่ เชน่ they believed that a person with Malaria
เชื่อว่าคนที่เป็นโรคไข้จับสั่นห้ามกินแกงส้มต้มปลาทู mLChshaeueodardrfuyilacdEinafxenentvor”daet.crT,ttbhhetehewyeyahylailhcolsashwhodeowdubtleaodtlsioescvtoceeaanadylstleutchMdmoavaetec“irKkfeOehadrrueopnlwxeyiSrtllshPouorumanar
ตอ้ งเอาใบเพกามาตม้ ใหก้ ิน เรยี กวา่ “ยาคุณพระ” หรือ fleaabvriecs suenwtinl twheithfegvrearteddiscaopcpoenauretda.nd bamboo
เช่ือว่าเวลามีไข้ให้เอากระต่ายขูดมะพร้าวและมะพร้าว D dor.ctoCInrlsa,tmhseucPphoaosants,pitDchhre.aPriel,opwane(dIrneteDwrnre.alll OMknneodwMicniitnseafo)n,likt
ทข่ี ดู แลว้ ใสไ่ วใ้ นกระชอนไม้ เอาผา้ คลมุ แลว้ สง่ั ให้ “อยตู่ รงน้ี ((YHCoehtrirbooaprlraDcrMt.iceYdtoircoeiatntemM),eenetkDafrom. r P(Cfaohrreamulyersris)5S,thuTpeapabrcabhdoeirtt
จนกว่าไข้จะหาย”
หมอพื้นบ้านที่รู้จักกันดีในอดีต ได้แก่ หมอพลบ
(รกั ษาโรคท่วั ไป โดยเฉพาะการกวาดยาเดก็ ) หมอคล้าม
พนู พชิ ยั หมออ่อน มิตรสนทิ (รักษาโรคดว้ ยสมุนไพรตม้ )
หมอเชอ้ื ทรพั ย์ประดิษฐ์ (เปน็ หมอนวดจับเส้นรกั ษาโรค
อัมพฤกษ์ อมั พาต) พระอาจารย์หยด หรอื หยดุ มีค�ำ
(อดตี เจ้าอาวาสวัดคลองภมู คิ นที่ 5 มีชอ่ื ในการรกั ษาโรค
งสู วดั และไขท้ ับระดู และยงั เป็นหมอยาท่ไี ดข้ น้ึ ทะเบยี น
ดว้ ย) of Klong Poom Temple, as well as being

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซียน 63

ศนู ย์บรกิ ารสาธารณสุข 7 บญุ มี ปุรรุ าชรังสรรค์
Public Health Center 7 Boonmee Bururatchrangsan

ศนู ย์บริการสาธารณสขุ 55 เตชะสัมพนั ธ์
Public Health Center 55 Tachasampan

64 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน

การเป็นหมอยาน้ันส่วนใหญ่สืบทอดจากพ่อมายัง a5 fCcmmBKr pbscctthavKmpet(Mt eohhooaiunylul5aerellurhiiraeoseeeaotanneucrddolrrhruihtnydimvcnyiieTs)euhbsnphccel,eyatigaogTNUavrtebgco,lssridahntetclihncihOldaeosohndosiatraaPivlaeh.eHlucuenetwagnostsstltpaewdvaoohaneaoctogTeuaDaPreursollrralfmrtoikcfealcdumoaiaanboPrrpyminssohKkdranoatdanmvuec,ycleyiueeoirnculmyocig,sdotnnosbrndDRpottpsasFdtirsngnihoglpihiater,orsiescoatZtomdHciogems.uthheenoskoainlhcIhoinlksoyneot.noidpeOMteensiKYacPswstoodHegdTcliptaelhpiepalraoaneirreoMyolaohieVlldrri)i.cnhntlieorsnrcnolnnntueahafiorniedtnawn)smiaknaf(edegrllhw(crgeddttlaee’eatilemsahhsaachsyiwhamnMsocsMtPelneasceaeomsohppl,iarfdsleiufeenraredeCfarleoatosaeopmasodnbenedstSiininw.exe-hntlraDmt,idlr)tioauiZcni.naepcs.hDerfsc)aFetgludiaolrtiemelysrtaossnioensdaylalhsysoeht,kofearrtnaihcHtjetdspiierwbPerntssdrley(oieaeeriHmlrecbrdtlndeh7aoeoiifanrnatxestfoAeie,rnfyaahrurcsldoaaatadetcosVa.ekdtneele.thwBtltmpdmtpohlmsagiyrhsrsiircrcneioiBomnierutptpennetao,araagopaneCgseretnogladcinbeltfonlndr,noscteamf.mlagti,rislgmvwiwoansintaaaedra.httetakeiiDsfttdnnhibhhhenlecotteneettiwedgooonhIreeeeaesysysrrrrtf,.
ลูกหมอยาจะเรียนตำ�รายาและวิธีการรักษา โดยเรียนรู้
ทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติจากพ่อของตน เช่น หมอคล้าม
เป็นหมอยาที่เรียนมาจากพ่อซ่ึงเดิมเป็นชาวคลองใหม่
เมอ่ื มาแตง่ งานกบั ชาวคลองภมู ิก็ยา้ ยมาอยู่ที่คลองภมู ิ
นอกจากความเชื่อแบบพื้นบ้านแล้ว ก็ยังเชื่อใน
การรกั ษาตามแบบแผนสมยั ใหมด่ ว้ ย คลนิ กิ ทพ่ี ระประแดง
ที่ชาวบ้านนิยมไปรักษา คือ คลินิกเล็กๆ ของหมอเมี้ยน
หรอื หากมอี าการเจบ็ ปว่ ยมากจรงิ ๆ กจ็ ะลงเรอื ไปขน้ึ ทถ่ี นนตก
แล้วต่อรถรางไปทำ�การรักษายังโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
หรอื โรงพยาบาลศิรริ าช
ปจั จบุ นั ในพน้ื ทเ่ี ขตยานนาวามศี นู ยบ์ รกิ ารสาธารณสขุ
และคลนิ กิ รกั ษาโรคมากมาย เชน่ ศนู ยบ์ รกิ ารสาธารณสขุ 7
บุญมี ปุรุราชรังสรรค์ ศูนย์บริการสาธารณสุข 55
เตชะสัมพันธ์ และคลินิกเอกชนมากมาย ตั้งแต่คลินิก
รกั ษาโรคทว่ั ไป คลินิกรกั ษาโรคเฉพาะทาง ทั้ง ตา หู คอ
จมกู ปากและฟนั เป็นตน้

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน 65

66 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

4. การคมนาคม 4. Transportation
การคมนาคมใช้ทางนำ้�เปน็ หลักเพราะไม่มีถนน เดิม In early Yannawa culture, the major
ใชเ้ รือแจว เรือหางยาว ตอ่ มามเี รอื แท็กซห่ี รือเรือยนตว์ ่งิ method of transportation was the use of water
ระหว่างคลองลัดโพธิ์-โรงโม่ถนนนางลิ้นจี่ ถ้าจะเดินทาง way transport due to the fact that there were
few roads. Originally, they used rowboats or
ทางบกจะตอ้ งเดินตดั สวนออกมายงั ถนนสาธุประดษิ ฐ์ long-tail motorized boats. Later on, they used
ถนนสายแรกของพ้ืนที่เขตยานนาวาในปัจจุบันคือ taxis or motorized boats that were able to
“ถนนสาธุประดิษฐ์” ซึ่งสร้างโดยนายต่วน สาธุ ผู้มี provide transport between Lad Poh Canal and
ภูมิลำ�เนาเดิมอย่ทู ี่ตำ�บลบางโพงพาง ได้เป็นผู้ริเรม่ิ Nang Linchi. For transport over land, they had
to walk through various gardens to eventually
ให้สร้างถนนสาธุประดิษฐ์โดยขุดคลองถมให้เป็นถนนดิน get to Sathupradit Road.

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 67

68 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

ราวปี พ.ศ. 2468 โดยมีระยะทางตั้งแต่ สะพาน 4 pwtbr oBRccPpapb3Sc rcwD rctwfmaBtwcohhoiooonooohga4vfyeuelooooriahaiaaoreaardielanrnmnocronidoaesslonrdidtceCertnocdsspkpugdcgneboSpMKhcdIWTttgumehcultgnax“cmerrwaelcuaatohchleteoauucrSctihrhthSn’eo.ssrPtS.ohuereaedustntncco4hraae1keteenanneaIsaeorCttsinutcttn(9dfndadtiicaTnstnieihtnn1(hasRpother6glr.,rCtBwugltoscsugg9tufueaNrnrdo8oaprMtTaYt,utahur5paSctnpeusan,tagaoneahpccdair7strabdrtrrriactngdrSuosBsesiroattaa.neritksettlgtuhisrorlsvshdoacnohidadasa-oacNfoSceeueaAdetrBoa.Rdanu4niiinStaohnndttdtrbaeobrucnllo1gp1.irdonduleDmuTcoBtseilnbycha9RtkrdehaRmwpplhTnpooadafsoturukie6noigudornsrouarovhnwiadnfareeodio0eokbadela)knisfesat“ntdinTlnme)x.adjduahdcliP,get,Ddar.ttweetmdisPeMittuton4csutgc”HotnmaaafthrartfRahtecbdKi.oaeosircronr,dletaopyTnpeeoloeoRlitoirhomlrigipd.naIoonsfopconlnmTataemmroaTeuon.nmgUanrodthacdodsawReobotngerwaBYItcmHraennthsudmtethvelSonTooarhdviiaufaiiieeneamkecetlstnotsaatwoTPepmanersraix.etdtPrltudbilanehlnoaltoyttetaehwwtC1are”lu.yd)eCatharocshfpaSSpne.roe9.rninahCewomattucsomtaspaa2aobdhbaasaNnnuHhrCruimarTttr5dxteeeoveeoihhssogrroienaoedr.-GdeldmganvftpDDuudvoeglwmgnwriyenetiwppsoWePauTdinensiioBt(r,ssageecfrerrrcontusgnrhvwwwrittdtaaahtsvtautrdttortremaiiiiihenddnnnneeaeehceiiyaaastiaommcciirrddgggggonnnhr7iiaeessssss-rtttttf,
(ถนนจันทน์) จนจรดถึงบริเวณโค้งต้นตาล (ปัจจุบัน
อยู่ใกล้ซอยสาธุประดิษฐ์ 41) และเมื่อปี พ.ศ. 2511 มีอีก
เส้นทางที่ชาวบ้านทำ�กันเองเป็นถนนลูกรังผ่านบริเวณ
สวนคลองภูมิไปทางวัดช่องนนทรีเพื่อจะไปออกตลาด
แพตาท้วม เดิมเรียกว่า “ถนนแดง” ปัจจุบันคือ ซอย
นาคสวุ รรณ
ถนนสาธุประดิษฐ์เร่ิมเปลี่ยนเป็นถนนปูนเมื่อสมัย
ผู้อำ�นวยการเขตเอนก ปริยานนท์ (พ.ศ. 2500-2503)
โดยแรกเริ่มเดิมที ท่านได้ทำ�ประชาพิจารณ์ที่วัดดอกไม้
โดยได้มีประชาชนเสนอให้ทำ�ทางเท้าเดินออกจากซอย
สาธุประดิษฐ์ 34 ในปัจจุบันออกมายังถนนสาธุประดิษฐ์
เน่ืองจากชาวสวนบริเวณน้ันนำ�พืชผลออกมาขายได้ยาก
แต่จากผลการอนุมัติงบประมาณ ทางการไม่อนุญาต
ให้สร้างทางเท้า แต่ให้สร้างเป็นถนนปูนขนาด 6 เมตร
จึงเกิดปัญหาเพราะต้องรุกลำ้�เข้าที่ดินของประชาชน
การพฒั นานจ้ี งึ เปลย่ี นมาเปน็ การสรา้ งถนนสาธปุ ระดษิ ฐแ์ ทน
โดยสรา้ งยาวตง้ั แต่ หวั ถนนจนั ทนส์ ะพาน 4 ถึงริมแม่น�ำ้
เจา้ พระยา หลงั การขอทด่ี นิ จากบคุ คลหลายทา่ นตอ่ จากบรเิ วณ
โคง้ ตน้ ตาลเดมิ รวมถงึ ทข่ี องคณุ หญงิ บญุ มี ปรุ รุ าชรงั สรรค์
ที่เป็นเจ้าของที่ดินบริเวณหน้าศูนย์บริการสาธารณะสุข 7 อนุสาวรยี น์ ายตว่ น สาธุ (ตง้ั อย่ปู ากซอยสาธปุ ระดษิ ฐ์ 20)
(บญุ มี ปรุ ุราชรังสรรค)์ Mr. Tuan Sathu memorial
(at beginning area of Soi Sathupradit 20)

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน 69

ถนนเสน้ อื่นๆ ท่มี ีความสัมพันธ์กบั ถนนสาธปุ ระดิษฐ์ ภาพถนนจนั ทน์ สะพาน 3
เชน่ ถนนนนทรที ส่ี รา้ งในเวลาไมห่ า่ งจากถนนสาธปุ ระดษิ ฐ์ (หน้าตลาดคุณหญิงบญุ มี ปรุ ุราชรงั สรรค์)
มากนกั คือ เม่ือ พ.ศ. 2475 โดยเปน็ ถนนดนิ เชน่ กัน Chan Road Bridge 3 photo (in front of
บริเวณหัวถนนสาธุประดิษฐ์ท่ีติดกับถนนจันทน์ Khun Ying Boonmee Bururachrangsan market)
ในปัจจุบันเรียกว่า ถนนจันทน์สะพาน 4 ที่มีชื่อเช่นนี้
เพราะในสมัยก่อนถนนจันทน์ก็มีลักษณะเหมือนถนน
สาธปุ ระดษิ ฐ์ คอื ฝง่ั หนง่ึ เปน็ ถนน ฝง่ั หนง่ึ เปน็ คลอง บรเิ วณ
ท่เี รยี กวา่ “สะพาน” ในปัจจบุ นั ในอดตี ก็มีสะพานไมจ้ ริงๆ
ไล่มาตั้งแต่ปากตรอกจันทน์ ถึงสะพาน 5 ที่ปัจจุบันคือ
บริเวณส่ีแยกถนนจันทน์ตัดนราธิวาสราชนครินทร์
สะพานไมท้ ั้งหมดสรา้ งเป็นสะพานที่มีความแขง็ แรงพอตวั
เพราะรถเมล์เขียว (รถเมล์ 6 ลอ้ ของนายต่วน สาธ)ุ ทวี่ ิ่ง
ตง้ั แตป่ ากตรอกจนั ทนถ์ งึ แพตาทว้ ม (ปากซอยสาธปุ ระดษิ ฐ์ 34
ในปจั จุบนั ) สามารถแล่นขา้ มผ่านได้

70 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซยี น

นอกจากรถเมล์เขียวของนายต่วน สาธุแล้ว ยังมี swtaTnRSwtbtW t YoCcwh rw pta4brhohoouno.aoafauraaaihhaoheevaiipddnrwsdsrvtnaseioTCedaeh1ciepsaegnToemadhrsllb.u9hATTNehtslleo,aeuldeeaeareN9e,xhhainseurwsajldlrmannPugt5taeeengohsoew,cmteoyuas.rridhlrrantetnotnasfefmebbhtiRRehbdrownTn.dyteoDererteeR1iroobniiaghShsemwneBMrnmdcoeig0aa.eaasiereagagscegai0efdderfrtneRwIurbdotrscer.sr-ftt.,o,rCoinersih1ouosnsroceodasomaoiewewh,3esCntoaaRnfrwuimefdanmeaw0dsnmgaatohishdrTnesKtoethssieeaahremilbmtracaraetuonrstdoaoeruhultPeptcadraseocsueferrh.ykhnestaastrrotralteBaataliegceeSblryoIreRrSdlongCtratysahebreuatntdtesseofaTlar.hndaehghylitwerweelvemiwhheyrdteoauTMfeeanildoRpueereCnsnalaraSnolcSastoerpnponeoSiidsNohv.netramdad,rtkrptetastbeaoiItahBhtToeoImrhtbrbhuncI1td.teiehCvun.ttr6dshuouseuo9hoisieuia1dBtt,haplRRpsn3eulinpcCnbacgotarrvort2soctbRofriagshraaenhfderrtarahaitendSioroendedoarvhgdadMdusytiabamdRiougeteeosiot,ctatdtaertreeyorlfthB.esbues,t3enwNKPaa5buRwRtrlTac14ddfrbedlni.roh’artooododtu9esadoohtteii.nnonaagAehcha67eyittitmaaxiksrddgoognnhhnnr260eaeelttttl,,,
รถประจ�ำ ทางสาย 61 และ 62 ของก�ำ นนั ฉัตร บานเยน็
วิง่ ไปสุดสายท่หี วั ถนนวิทยอุ กี ด้วย
ความเป็นพ้ืนที่เขตเศรษฐกิจใหม่ทำ�ให้พ้ืนท่ีเขต
ยานนาวามีถนนเพิ่มขึ้นมาอีกหลายเส้นทาง เช่น ถนน
เจ้าพระยาหรือถนนพระรามที่ 3 สรา้ งเมอ่ื ปี พ.ศ. 2513
แล้วเสร็จเม่อื พ.ศ. 2538 ท่ีเป็นถนนตัดขนานกบั ริมแมน่ ้ำ�
เจา้ พระยาในระยะ 100-130 เมตร จากบรเิ วณเชงิ สะพาน
กรุงเทพมายังคลองเตย จึงเป็นเส้นทางคมนาคมที่ช่วย
ในการขนสง่ จากทา่ เรอื คลองเตยไปยงั ฝง่ั ธนบรุ ไี ดส้ ะดวกขน้ึ
และถนนนราธวิ าสราชนครนิ ทรท์ ี่สรา้ งเม่อื ปี พ.ศ. 2539
โดยเริม่ จากถนนสุรวงศใ์ นพ้ืนทแี่ ขวงสุริยวงศ์ เขตบางรัก
มุ่งตรงไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้พร้อมกับเลียบคลอง
ช่องนนทรี ตัดกับถนนสีลมเข้าพ้ืนทแี่ ขวงสีลม ตัดกับถนน
สาทรเขา้ พน้ื ทเ่ี ขตสาทร ถนนนราธวิ าสราชนครนิ ทรต์ ดั ขน้ึ
ตามโครงการก่อสร้างระบบระบายน้ำ�และถนนเลียบคลอง
ช่องนนทรี ในแผนพัฒนากรุงเทพมหานครฉบับที่ 4
(พ.ศ. 2535-2539) เมอ่ื สรา้ งแลว้ เสรจ็ ถนนสายนย้ี งั ไมม่ ชี อ่ื
เปน็ ทางการ ดงั นน้ั เพอ่ื ความสะดวกแกป่ ระชาชนทส่ี ญั จรไปมา
เพื่อความสะดวกแก่เจ้าหน้าที่ตลอดจนหน่วยงานราชการ
ต่างๆ และเพื่อเทิดพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ
เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
กรงุ เทพมหานครจงึ ไดข้ อพระราชทานพระบรมราชานญุ าต
เชญิ พระนามของสมเดจ็ พระเจา้ พน่ี างเธอฯ มาเปน็ นามถนน

ถนนพระรามที่ 3
Rama 3 Road

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สูป่ ระชาคมอาเซยี น 71

72 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

อย่างเป็นทางการว่า “ถนนนราธิวาสราชนครินทร์” ซึ่ง tNVTRMof H1 DoRtaiStSNtnrohohc9offaoauoaeiaoffeeesc9eiidtmrj1rvyntccahiao6yhrheay9SmssiiCnoodAT.aa.roalal9ioiodaKaprhhhlltwnn6InupgpCijtieoolnoeaw.oLtoReamnrlnahsgr,finIeonarrataoDtntg-miteagtsymgnmcehaahtinGsn,sodiaiedlNetlstte.TtiSahsraitrsnoaowdalietTDruPPygicCtnoettrhbaaeliotreoaakasysnocbR.iins-dvsnrsiiitnonDennieorecHTtnisgtgaCafiactrorehsNrnthhnaigoVdtonrasitgeeermsoueaaraasumnnbriccnd.dclasaiaewsottnstdthorrnier4lnonior,S,yooghaocaft,dtnseaa,iunnraBnittcnNtoidohddrslaneahoasoetp.a,SmPnonpwtcsfTrotphfgawlgehaewoFnihaotrelcthrsdseatntriaaonhanmhnaeiReirchnamsndsogeaetqSeaiieliberswOsloeulikncRsyPuccNnriafftrio,tLrroooroioeshDaooiriwao.nnnoanBRefmreBnmidmcassdsaifqaonGaieettdtsnuCnarrtfrnnsniah1uuroiengRdochegst1al9iccsskyrwtooik9m9dtttgttaoeneeanohh9a2ttehoonekddddooog6eeks-rtffi.,
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ
พระราชทานพระบรมราชานญุ าตเมอ่ื ปี พ.ศ. 2539
นอกจากถนนสายตา่ งๆแล้ว ด้วยพื้นท่เี ขตยานนาวา
เป็นพ้นื ทีเ่ ขตเศรษฐกิจใหม่ และยังใกลก้ ับฝั่งพระประแดง
ธนบรุ ี จงึ ท�ำ ให้เกิดสะพานต่างๆท่ชี ว่ ยอ�ำ นวยความสะดวก
ในการเดนิ ทางและพฒั นาประเทศ เชน่ สะพานพระราม 9
(สะพานแขวน) ซึ่งเปิดใช้เมื่อ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2527

สะพานภมู ิพล
Bhumibol Bridge

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซยี น 73

ทางพิเศษเฉลิมมหานคร (ทางด่วนสาธุประดิษฐ)์
Chalerm Maha Nakorn Expressway (Sathupradit Expressway)

ทางพเิ ศษเฉลิมมหานคร (ทางด่วนสาธุประดิษฐ์) เปิดใช้ aRnadjanthaegarorianddrhaasRobaede”n, kenvoewr nsinacse.“Naradhiwas
เมอ่ื 5 ธันวาคม พ.ศ. 2530 และสะพานภมู ิพล (สะพาน suppBoertsidthees tnheewneeecdonfoomr incewdervoealodpsmtoentheolpf
วงแหวนอุตสาหกรรม) ทีเ่ ช่อื มระหว่างถนนพระรามท่ี 3 othfeTYhaonnnbauwri,a nDeiwstribcrtidagneds Pwherraepraadlsaoenngeeadreeda
ถนนสขุ สวสั ด์ิ ถนนปเู่ จา้ สมงิ พราย และถนนกาญจนาภเิ ษก etoconfaocmiliitcatdeevteralonpsmpoerntta.tion and aid in this
โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำ�เนิน suspTehnesisoen binrcidlugdee), wthheichRoapmeaneIdV onBrOidcgteobe(ar
ทรงวางศิลาฤกษ์เมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2543 1(S, a1t9h8u4p,rathdeitCehxaplerremssMwaayh)a, Nwahkiocrhn Eoxpperneesdswoany
D(Inedcuesmtrbiaelr R5i,ng19R8o7adanBdridthgee)BwhuhmichiboclonBnriedcgtes
บริเวณพลับพลาพิธีถนนพระรามที่ 3 ข้างวัดด่าน แขวง RSaammianpIIrIaiRRooadad, Saonodk KSaanwjaantapRiosaedk, RPooaod.Chao
บางโพงพาง เขตยานนาวา เปิดใช้ต้ังแตว่ ันที่ 20 กนั ยายน stoneHiosnMMajaeyst2y9t,h2e00K0in, gatlathide tRheitufaoluPnadvaitliioonn
พ.ศ. 2549 และมพี ธิ เี ปดิ อยา่ งเปน็ ทางการเมอ่ื วนั ท่ี 5 ธนั วาคม tohne RBaamnga PIIoIngRoPaadn,g nSeaurb-dDisatnrictT, eYmapnlen,awina
พ.ศ. 2549 2D0is0t6ri.ctT. hIet ooffffiicciaialllyooppeenninegd coenreSmeopnteymwbaesr 2o0n,
จากอดตี จนถงึ ปจั จบุ นั ระบบขนสง่ มวลชนภายในเขต His Majesty the King’s Birthday, December 5,
ยานนาวากน็ บั ว่ามมี าตง้ั แตช่ า้ นาน เช่น รถเมลเ์ ขียวของ
นายต่วน สาธุ รถเมล์สาย 61 และ 62 ของกำ�นันฉัตร
จนมาถงึ สมยั ทม่ี ถี นนพระรามท่ี 3 จงึ มรี ถประจ�ำ ทางวง่ิ ผา่ น
เขตยานนาวามากข้ึน เชน่

รถประจ�ำ ทางสาย 22 วง่ิ จากอใู่ ตท้ างดว่ นสาธปุ ระดษิ ฐ์ 2006.
ถงึ ลาดพรา้ ว 110 (ปจั จบุ นั เหลอื แคว่ ง่ิ จากสแ่ี ยกถนนจนั ทน์

หรือสวนลุมพนิ ี ถงึ มหาวิทยาลยั รามค�ำ แหง)

74 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน

รถประจำ�ทางสาย 35 เดมิ วิง่ จากอบู่ รเิ วณถนน aRWrw M bPeY rTE MTouraehuxaaaeeranuorcpasrn.mrlartnkeyhprknefegaTMBBBTBrNnreaotsawhudhouuuumttwooa3ms,oaaealssssi.sotwaaasnnyoRsRgn6nPsi,aNNnNaDyo2y,hyteSNfttmooYharioerxrwsaooao.e.daUamr.iktttsmshp.nfrihonh23tioeRetrsc8ueiaoC05arcvnpat9d,tem25,dsLethhom,Si2,,raaoabethrrsh,abfaetduntsuarroia,eouutnulnpuesaryt3rosngnVscianretoCefuseshiogNalBtnsnhtlfoCwaoror1sifaUfognihr1la.rdwr9soomBogeuaTn1s0g:nmi6mcnnaia0t0fevghL1hrnltnestiohiRenahignatrn(meagRhtsoeaCkongiadiemnaoadnttugnCyehddBtkw/rerctd)rKoerhSehu,,.heaoraleTrtsaeonraorhfnYnedtTxnmtreuh,LlcosGaphyggubohu,mne,aahpgnunmnntrTrrhisgaMoadcaeopttegkwnadeehheiaroonelldniaeeeyyl-tflli,
พระรามที่ 3 ถึง เสาชิงช้า และขยายเสน้ ทางการเดินรถ
เป็นพระประแดง ถงึ ตลิง่ ชนั
รถประจำ�ทางสาย 205 วิ่งจากตลาดคลองเตย ถึง
เชิงสะพานพระรามที่ 3 หรือ เดอะมอลลท์ ่าพระ
รถประจ�ำ ทางสาย 89 วง่ิ จากมหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยี
ราชมงคลเทคนคิ กรงุ เทพ ถงึ วงเวยี นใหญ่
รถประจ�ำ ทางสาย 62 วิ่งจากอ่ทู ่าน�ำ้ สาธุประดษิ ฐ์
ถงึ อนสุ าวรยี ์ชัยสมรภูมิ
รถประจ�ำ ทางสาย 195 วงิ่ จากคลองเตยไปห้างบ๊กิ ซี
พระประแดงหรือเดอะมอลลท์ ่าพระ

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซียน 75

รถสองแถวแดงที่วิ่งภายในเขตยานนาวา
Small Red bus are running within Yannawa

76 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

นอกจากน้ียังมีรถสองแถวแดงอกี 5 สาย คอื Bus No. 62, runs from Sathupradit Garage
สองแถวแดงใหญส่ าย 1273 วงิ่ จากวัดคลองภมู ิ ถงึ to Victory Monument, and
วดั พระยาไกร Bus No. 195, runs from Klong Toey to
สองแถวแดงเลก็ สาย 1279 วิง่ จากวดั ดอกไม้ ถงึ the Big C Department Store in Phrapradaeng
วัดสทุ ธิวราราม or The Mall Thapra.

สองแถวแดงเลก็ สาย 1256 วิง่ จากโรงเรียนนนทรี In addition there were 5 Red Bus lines:
วิทยา ถงึ ท่าน�ำ้ สะพานตากสิน Red bus No. 127, runs from Wat Klong
สองแถวแดงเลก็ สาย 1261 เดิมวิง่ จาก วัดปริวาส Poom to Wat Phra Ya Krai,
ถึง สามแยกสาธุประดิษฐ์ และได้ขยายเสน้ ทางออกไป Red bus No. 1279, runs from Wat Dokmai
ถงึ ศนู ยก์ ารคา้ วรรัตน์ to Wat Sutthiwararam,
Red bus No. 1256, runs from Nonsri
สองแถวแดงใหญส่ าย 1240 วง่ิ จากถนนจนั ทนบ์ รเิ วณ Wittaya School to the Taksin Bridge riverside,
ปากซอยเยน็ จติ ถงึ แยกสลี ม หนา้ โรงพยาบาลจฬุ าลงกรณ์ Small Red bus No. 1261, runs from Wat
อีกท้ังยังมีรถประจำ�ทางอีกหลายสายท่ีใช้บริเวณจุด Pariwas to the Sathupradit Intersection and
กลบั รถใตท้ างดว่ นสาธปุ ระดษิ ฐเ์ ปน็ ตน้ สาย และปลายสาย the expanded route to the Worarat Super
รถประจ�ำ ทาง เชน่ สาย 77 180 102 519 67 บรเิ วณน้ี Center
จึงนับว่าเป็นจุดศูนย์กลางการเดินทางอีกจุดหนึ่งของ Red minibus No.1240, runs from
ชาวยานนาวาทจ่ี ะเดนิ ทางไปยงั ทต่ี า่ งๆในกรงุ เทพมหานคร เชน่ Chan Road to Soi Yenjit-Silom in front of
อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ สถานีขนส่งสายตะวันออกเฉียงเหนือ Chulalongkorn Hospital.

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน 77

78 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น

(หมอชิต 2) มหาวิทยาลัยรามคำ�แหง วิทยาเขตบางนา There were also several other bus lines
ปากน�ำ้ ส�ำ โรง จงั หวดั สมทุ รปราการ มนี บรุ ี และวดั เสมยี นนารี running near the U-turn under the Sathupradit
จากแผนพัฒนาเขตเศรษฐกิจใหม่ ทำ�ให้มีบริษัท expressway, such as the No. 77, No. 180, No.
ห้างร้านมาตัง้ สำ�นกั งาน ร้านคา้ มากมายในเขตยานนาวา 102, No. 519 and No. 67 buses. This area
มีการก่อสร้างที่พักอาศัยแนวสูงเพิ่มอีกหลายแห่ง อีกทั้ง was considered as the “center-connecting-
ถนนพระรามท่ี 3 ยังเป็นเส้นทางจากฝ่งั ธนบุรีสัญจรไปยงั point” for Yannawa people traveling to
different places such as Victory Monument,
สถานที่ต่างๆ ได้สะดวกมากยิ่งขึ้น เมื่อมีปริมาณรถและ Bus Northeast (Morchit 2), Ramkhamhaeng
ผู้คนสัญจรในพ้ืนที่มากข้ึนจึงทำ�ให้เกิดปัญหาการจราจร University, Bangna Campus, Paknam, Samrong,
ตามมา จากปัญหาดังกล่าวกรุงเทพมหานครจึงได้พัฒนา Samutprakarn, Minburi and Wat Samian Naree.
ระบบขนส่งมวลชนอื่นๆที่นอกเหนือจากรถไฟฟ้า ที่ใช้งบ In accordance with the Yannawa
ประมาณน้อยกว่า ก่อสร้างได้รวดเร็วกว่า และสามารถ Economic-Development Plan, many new
บรรเทาปัญหาการเดินทางได้เป็นอย่างดี จึงทำ�ให้เกิดมี companies, store and shop offices began to
open in the Yannawa District and there were
รถโดยสารด่วนพิเศษ BRT (Bus Rapid Transit) ขึน้ ใน even a few “skyscrapers” constructed. Rama
ปี พ.ศ. 2553 มที เ่ี ส้นทางเริม่ จากแยกถนนสาทร – ถนน III Road was the main route from Thonburi to
นราธิวาสราชนครินทร์ เชื่อมต่อกับสถานีรถไฟฟ้า BTS other places but the increase in cars, trucks
ชอ่ งนนทรกี บั สถานตี ลาดพลู รองรบั ผโู้ ดยสารจากยา่ นธรุ กจิ and buses soon started creating serious traffic
บรเิ วณสาทรและสลี ม รวมไปถงึ ผโู้ ดยสารทเ่ี ดนิ ทางตอ่ เนอ่ื ง problems.
จากระบบ BTS ไดเ้ ปน็ จ�ำ นวนมาก จากนน้ั BRT จะวงิ่ To try and solve these traffic issues,
ไปตามถนนนราธวิ าสราชนครนิ ทร์ ผา่ นถนนจันทน์ เข้าสู่ Bangkok Metropolitan developed the Mass
Transit System Sky Train (BTS). Budget
แยกนราราม 3 เลย้ี วขวาเขา้ ถนนพระรามที่ 3 ข้ึนสะพาน expenses and construction costs were less
พระราม 3 ข้ามแม่น้ำ�เจ้าพระยาไปสิ้นสุดที่แยกถนน than trying to develop surface or elevated
รชั ดาภเิ ษก-ถนนราชพฤกษ์ การมรี ถโดยสารดว่ นพเิ ศษ BRT road ways and it proved to be somewhat
จึงสามารถรองรับผู้โดยสารจากที่พักอาศัยและอาคาร effective in mitigating the traffic problems.
สำ � นั ก ง า น ย่ า น ย า น น า ว า แ ล ะ ต ล อ ด เ ส้ น ท า งไ ด้ This lead to the development of the
เปน็ จ�ำ นวนมาก “Bus Rapid Transit” (BRT) which started
operating since 2010. The BRT route started
at Sathorn Road, Naradhiwas Rajanagarindra
Road junction and connected to the Chong
Nonsi BTS station. It served a massive number
of passenger from the Sathorn and Si Lom
business areas and transferred passengers
from BTS system. Then the BRT route headed
to Naradhiwas Rajanagarindra Road through
Chan Road, to Nara Ram 3 junction and
turned right to Rama III Road and then on to
Rama III Bridge, past the Chao Praya River,
to finally end at the Ratchadapisek Road -
Ratchapruk Road junction. This BRT bus route
supported a massive number of passenger
from residential area and business offices in
Yannawa along the entire route.

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน 79

5. วถิ ชี วี ติ และความเชอ่ื

ชาวยานนาวาเปน็ ชาวสวนไทย สว่ นใหญ่เลอ่ื มใสใน
พระพุทธศาสนา ความเชือ่ พธิ ีกรรม และประเพณนี ิยม จึง
เก่ยี วเนอ่ื งกบั พระพทุ ธศาสนาเป็นส่วนใหญ่ และด้วยเหตุ
ทว่ี า่ การท�ำ สวนเปน็ อาชพี ทข่ี น้ึ อยกู่ บั ธรรมชาติ จงึ มคี วามเชอ่ื
เกย่ี วเนอ่ื งกบั สง่ิ เหนอื ธรรมชาตริ วมอยดู่ ว้ ย เพอ่ื จดุ มงุ่ หมาย
สำ�คญั คือความอุดมสมบรู ณข์ องพชื พรรณและความอย่ดู ี
กินดขี องชาวสวน
5.1 ประเพณี 12 เดือน
ในรอบ 12 เดือนหรือ 1 ปี นั้น ประเพณีที่ชาว
ยานนาวาปฏิบัตินั้นสามารถจำ�แนกได้เป็น 3 ระดับคือ
ประเพณอี นั เนอ่ื งมาจากพระพทุ ธศาสนา ประเพณเี กย่ี วกบั
การผลิต และประเพณเี กี่ยวกับชวี ติ ประเพณตี ่างๆเหล่านี้
มีความเชื่อมโยงและกระทบถึงกัน กล่าวคือ ช่วงใดที่มี
ผลผลิตอุดมสมบูรณ์ ช่วงนั้นจะเป็นช่วงงานบุญพิธีทาง
ศาสนา ซง่ึ ชาวบา้ นมกั น�ำ ผลผลติ ของตนไปรว่ มท�ำ บญุ ดว้ ย
ในช่วงเข้าพรรษาอันตรงกับฤดูฝนก็ตรงกับช่วงท่ีชาวสวน
มเี วลาวา่ งจงึ ท�ำ ใหม้ เี วลาทจ่ี ะเขา้ วดั ฟงั เทศนฟ์ งั ธรรม หรอื
บวชลกู ชาย ตลอดเข้าพรรษา

5. Lifestyle and beliefs

gwbdtia bmnhnaeoeecaedrllilliiindlueen-geYdvvbecnieonieannogedbvinggnnraijnrsegvroa.dicebnnwatoeneimnMvanftiidnetioenhtogsnnhpgesstetepw.inoaesegaBpsrourafselheofpersasdareofmnireredtcmwnhnrieintaeoaeeosigltmtcrrniuetecyyrdatuahnapoltwewldrwlafsaeiatetdicrhihtsoeohiritsonfirone,pwBBnfaasatteatusuhhmulloaddleel.rynindydelydshhT.rTaiiahisstthlfnhesmetoasdoiesrri,,
to 5awarft.faa1fedy3Ycis tAI1t,aineol2nendanvnnn1smeuabd.2lwasoyTl:natmhhetTBehuaorpusssacnede:dhtodhtiettphsorinaolitesdhdnomeeisrtdcr,i,o.o1PnDtuosrelodytdwabeuiaeeblcerre,tedrieotlccnhoaohevteanaedrnnrtaredcatcotdteL,eitridviiaozinneniddgns

80 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซียน

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 81

ประเพณีในรอบปี หรือ 12 เดอื นของชาวยานนาวา 124 t b ovN9f Olt 7 56 83irhhsittnrttsttrrolorhhhhhhdeedotltddaem v ueRginmemmmmmmnmrgRmTTeiemanhorhooooooraolttoagitDobnieginnnnnnnonndhteittttttte tnyoththhhhhhihcaormthch u,irdoeeoos(Sa(((((((sa(DnmJAMAJMFfpkeJeRsfauueupeeY-rarabtaailmnlephbctgrlynasyrteyeieeerehcrmul)onuo)r,)sou )i mhe,s nna rn deaPt)t,arsibr) ruYsym1ewi yateoc)tao2r.)hesairntntro)i e.hD.v ndrcegueaTomta---------rawhhn ipn nroieTwMSVNd“Be(“YAKadsBedgJnhSKvuieoarasuaeuosattaiecwnsawhodnnhowhdankBfirpterigda,dnegdkyeaairauLnernPahksahhesay’vhdugoKswtiBrwaaBhtesisandalphK’ltpauaotutsaabanhDalhhpBfnudreeugcL”rmuioneesarCsrndulehedcodliNtyaolotchnTrarohaBdassetcendhtioLayiwbsutummdwottauDeeptechosdsausan”wDeeaat,f:ddyYnuds;ttarkyahih,iataoaeoalfeyesiylotnaynsdiil,doonnny,,rrt),
นับตงั้ แตเ่ ดือนอา้ ย (ธนั วาคม) ถงึ เดอื น 12 (พฤศจกิ ายน)
มีดงั น้คี อื
เดือนอา้ ย (ธนั วาคม) -
เดอื นยี่ (มกราคม) วนั ปใี หม่
เดือน 3 (กุมภาพนั ธ์) วันมาฆบชู า
เดือน 4 (มีนาคม) วันตรุษไทย
เดอื น 5 (เมษายน) วนั ตรุษสงกรานต์
เดอื น 6 (พฤษภาคม) วนั วสิ าขบชู าและงานวนั อฐั มบี ชู า
เดือน 7 (มถิ ุนายน) -
เดือน 8 (กรกฎาคม) วนั อาสาฬหบชู า วนั เข้าพรรษา

(จองขันธ์กณั ฑ์เทศน)์
เดือน 9 (สงิ หาคม) ชว่ งเขา้ พรรษามี “ขนั ธก์ ณั ฑเ์ ทศน”์
ทุกวันพระ, งานขนมหวาน

ยานนาวา
เดือน 10 (กันยายน) วนั สารทไทย
เดือน 11 (ตุลาคม) วันออกพรรษา (ประเพณี

ตักบาตรเทโว ทอดผา้ ปา่ )
เดือน 12 (พฤศจิกายน) ประเพณเี ทศน์มหาชาติ

ประเพณีลอยกระทง

82 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซยี น

การขนทรายและก่อเจดียท์ รายในวนั สงกรานต์
The Sand Conveying and Sand Pagoda Building in the Song-Kran Festival

งานประเพณีบางอย่างได้สูญไปตามกาลเวลา 11 1201ttthhh mmmooonnn ttt hhh (((NSOeocptvote ebmme brb)e err)) --- TNomLLEehofnaafnaiedtktiiroKeino(nSrTgfaaaaet)lnrvBotoPnuoDrgdtferafdaa-Fyhsdceeiihstsai,ottsinvoaanll,
ตามสภาพแวดล้อมที่ได้เปลี่ยนไป จึงเป็นที่น่าเสียดาย
ที่คนรุ่นหลังไม่ได้เห็นภาพความสนุกสนานร่าเริง ความ
ร่วมมือร่วมใจของคนในอดีต ประเพณีที่เปลี่ยนแปลงไป
ได้แก่ การทำ�น้ำ�เพ็ง การขนทรายและก่อเจดีย์ทราย
ในวนั สงกรานต์ ประเพณขี นั ธก์ ณั ฑเ์ ทศน์ ประเพณตี กั บาตรเทโว
ประเพณีการแข่งเรอื ออกพรรษา และการท�ำ บญุ สวน CtcS t laOBtgionrrhnuiaaooofcfsafdtrddnatnletsrueiigtvrttTSdiooniie-cnfRooheoKcovtyugnnea:mceirrlnsstacgurtuTe.ghniternromhertenageieam.tinedFMsMrnardaseeBadIonodtiistnn’undoistiobttgidSknovitonytdsaahthkna,Whnletie,stlncridthsaahdaeMtetdtcenhfaePiaoanetprroacidElmkooyrfghPeiintnnemomaddrtasgaodrnwuatladagsOnMkdia,ustiiinafnwitnhcetBygtciegatraoBhutiismoytnieuivsplenaddFaienat,lTiadiontvreathntlrhgisthibirefedchioeeGsoianspitwnaWctjStmaworyLoladtoylteeteuienohehfnnrolusddnneee-ttf.l
5.2 ความเชื่อและประเพณเี กีย่ วกบั ชวี ิต
ครอบครวั ชาวสวนเปน็ ระบบเครอื ญาตเิ ปน็ ครอบครวั
แบบขยาย คนในย่านเดียวกันมักเป็นพี่น้องผูกพันใกล้ชิด
จงึ รจู้ กั กนั หมดทกุ บา้ นทกุ คน ญาตพิ น่ี อ้ งหลายรนุ่ อยรู่ วมกนั
ทำ�ให้ชาวสวนไม่ต้องอาศัยการช่วยเหลือจากคนภายนอก
มากนกั จึงท�ำ ใหเ้ กิดความเชอ่ื และประเพณีทเี่ กีย่ วกับชวี ติ
เหมอื นกับท้องท่อี ื่นๆ เช่น
- การเกิด ที่คนรุ่นอายุราว 50-60 ปี จะไปคลอด
ที่โรงพยาบาล ขณะที่คนอายุประมาณ 70 ปีขึ้นไป
จะคลอดทบ่ี า้ นโดยมหี มอต�ำ แยมาท�ำ คลอด ท�ำ ใหม้ หี มอต�ำ แย
คนสำ�คัญมากมาย โดยขณะคลอดต้องจุดธูปเทียนบอก m5le ksivanx.2aemteendwBeny.TdehWaewlegirdeiehetYfhneasafiernaenrawmanntteaeihidlorwyviesn.eaTsrcOrey,galxofadttsesreeiudextnncieto,dehnrnenemesddlrtaaehtuAnfdiaavsybtemuosfapaiug,llylmetay,soriLodhlptyihealfeeenedmr.eveaierensrmlywaotbrdehgnreiideeesr
ผบี า้ นผเี รอื นเจา้ ทเ่ี จา้ ทางใหค้ ลอดไดโ้ ดยงา่ ย การคลอดนน้ั
มักจะให้สามีเป็นผู้หนุนหลัง หากผู้ใดคลอดยากก็มักมี
การผกู ผา้ หรอื เชอื กเพอ่ื ใหผ้ คู้ ลอดดงึ เมอ่ื เดก็ คลอดออกมา
หมอตำ�แยก็ตัดสายสะดือแล้วเอาไปบรรจุไว้ในหม้อตาล

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซยี น 83

โดยแต่ละบ้านจะมีธรรมเนียมจัดการเกี่ยวกับรกเด็ก nNwaTtmbddwadtwbdaaodldotO(b “sftubotrg (admbatctwAtaroroohohaaihppnbwlrnocmohuunoeieeeaaeaaeaoafeoaioyw’diosneeeett-xreddmiblbsleleldyettteoydmeatahpouiiiinranbdtsLorfavvvvieeksdnnnsoyydhitiarnymreltduo.imttitahyceeeetE--hddred,hw,l-omehi,ccchwt,itresaobsbnarrrrewTigFctoahteeowomreisar“hiieyeiwtnwrhlacnveioheettsaaiBecwhoteritofnLvenan,vIednhtetnhehsehsfassosrflcswahiaresosaevicasbiaodtahonr.en.reb,lihi“h“shusu-teganilbcllnnotawyrtllrosertbbenogdLttToFeewhadoHpepheafaTdfeeodiebeguhoaxsaiaanyt7isaairhea)wheunnnwp;etGtdhdolrlaoirl,ylcaebmibbldtadgbrtyddrlatcedrteofirtuhwoiyrtdhomrpsehrsbioyvaittht-eSotddooaiferriniblehaunahmiooa.atgseDlescedettleramTlfcipeyueltiegahysoetlkelytoshtwrovhs9dcnmobiThrdcrliyf:bey,l-ddrhaeeotoehpaiaiea.teowdra3aowhuiispnDhp”r”tdhadsniomew;eolU”rnorgtldsgse“hndmdsterndtea,geoohdoc,eda,qolnsnokiroeA.rieticipfwbp?eddrrduftvttekuoapoyrettut-wwvioeIltiuohhdhauohBfeewulNtotisaopdrwotuiielitthdfwtmtphtertenurreengmarerdrhom,edhfyahdunanTsgeweaaseytyneenns-ddnihe.u,teaehoesslaiit”fethrdaiplw.oumN,htfctgadcnpedonsndekatfle)n7erirTntwlwoeosheto’iwgbrthebTldydm(sdsterodi-ehiatstesHhiniydndhsnirmehcmpoTuaautaohehtvecefettotrmbeoheoeweoriesrgranbrrsheemeirleorirntwummn.meleinaeneerrbrB-tpuhtdaoeotlvpsbnniyebfgehnlatolTftievtoaadwAsaerieuiaoorlteutcir-tahofedeen9“ebtepeFchhdeucenoostrFswtsnfnnhhbtnauuvLracwhiasynoteikoeueakhslwhersirrbliihodseamsttoaersdierdtntlarsmti-.seihdmhghusmoGysoaieebocdnvr.h.poyiF,mcrgtpatbnoewn.hmtwrtnteeu”habubaihaatdeIierycasTeihhgnfiotagnrthptdadsyqrgnloiliadok)oomstaeoTnhhaqdehtielleeeTtagnn,r..”hrrcilduhdrmueh.bsrypncycarehonkee”uinmtred-ioaindiottldrlaclnaetrl.wesrr“umDidefhtkebIoaepDeldrfeeeu.oinhodwuilc.Jrbfgot“re.cei.fsossaousSedaLfoutarfotAheiafSccohdruohhsihtloplwwwtrtaprhhrTTitckcHmtnsilacoofpanuoouottttteeupioiiiihittnonneaaelhhhihuhhh1avsacankrrrtrootteruredammaln!eiddddddddogggoonn45eeeieeeleeeeysyss”--rrttttttt,:,
แตกตา่ งกันออกไป แตว่ ธิ หี ลกั ๆ คือ น�ำ ขเ้ี ถา้ ใสห่ มอ้ ตาลให้
รกแห้ง พร้อมใส่ไม้ไผ่บางๆ ยาวประมาณ 1 คืบ เพื่อ
ป้องกันผีกระสือมากินรกเด็ก เมื่อแม่อยู่ไฟครบ 7 หรือ
9 วัน ก็จะนำ�หม้อตาลไปขุดหลุมฝังตามโคนต้นไม้ใหญ่ๆ
พรอ้ มกบั สง่ั เสยี วา่ “เอง็ อยนู่ น่ี ะ ขา้ จะไปละ่ ” จากนน้ั เกบ็ ดนิ
ตรงนน้ั แลว้ เดนิ กลบั มาโดยมเี คลด็ วา่ หา้ มเหลยี วหลงั ไปมอง
เมื่อคลอดก็จะมีการรับขวัญเด็กใส่กระด้งว่า “ลูกผีหรือ
ลกู คน สามวนั ลูกผี สี่วันลูกคน ลูกของใครเอาไปเนอ้ ”
แลว้ ก็โยนเด็กใสก่ ระด้งให้เด็กตกใจจะได้ร้องไหอ้ อกมา
- การอยู่ไฟ หลังคลอดแมต่ ้องอยไู่ ฟ โดยมี
ความเชอ่ื วา่ การอยไู่ ฟจะท�ำ ใหส้ ขุ ภาพของแมแ่ ขง็ แรง มดลกู
เขา้ อเู่ รว็ และรา่ งกายไมเ่ หย่ี วยน่ กอ่ นวยั โดยจะใหผ้ อู้ ยไู่ ฟ
นอนบนกระดานไม้ ขา้ งใตจ้ ะมเี ตาไฟทส่ี มุ ถา่ นไมไ้ วค้ วามรอ้ น
จากเตาไฟด้านล่างจะกระจายไปทั่วแผ่นไม้อย่างช้าๆ
โดยถ้าเปน็ ท้องแรกจะต้องอยไู่ ฟ 15 วนั ถา้ เปน็ ทอ้ งหลงั ๆ
จะอยไู่ ฟ 9 วนั บา้ ง 7 วนั บา้ ง ชว่ งทอ่ี ยไู่ ฟน้ี แมต่ อ้ งกินขา้ ว
กับปลาเค็มหรือปลาแห้งย่างที่บ้ังเป็นริ้วๆกับแกงเลียง
หัวปลี เพอ่ื ให้มีน�ำ้ นมมาก สว่ นขา้ วจะเอาน�้ำ รอ้ นใสใ่ ห้มี
ลักษณะเหมอื นขา้ วต้มเพอื่ จะได้กนิ คล่องคอ นอกจากน้จี ะ
ต้องด่มื ยาดองเหล้าท่ีใสใ่ บมะกรูดเรียกวา่ “ยาใบมะกรูด”
แต่คนท่ีด่ืมเหล้าไม่ได้ก็จะใช้วิธีนำ�น้ำ�มาผสมครึ่งหนึ่งต่อ
เหลา้ ครึง่ หนงึ่ และในระหวา่ งการอยูไ่ ฟ หา้ มทกั ผ้อู ยไู่ ฟวา่
“ไมร่ ้อนหรอื ” หรือ “รอ้ นจงั ” เพราะจะท�ำ ใหม้ เี มด็ ผืน่ ขึ้น
ตามตวั แมห่ รอื ทารก ตอ่ มาราว 50-60 ปีก่อนมีการใช้
กล่องไฟชุด โดยใช้วิธีการจุดเชื้อไฟคล้ายจุดบุหรี่แล้ว
บรรจลุ งในกลอ่ ง จากนน้ั น�ำ กลอ่ งไปใสใ่ นถงุ ผา้ ส�ำ เรจ็ รปู แลว้
น�ำ ไปพนั ไวก้ บั ตวั ความเชอ่ื อกี อยา่ งคอื หา้ มแมก่ นิ อาหารแสลง
เช่น หา้ มกินแกงขีเ้ หลก็ เป็นต้น

84 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซยี น

- การโกนผมไฟ ทารกที่เกิดมาจะโกนผมเมื่ออายุ Swhmccpas batow t5cTbfetp7SiTpwfBhosaMIwBcwswaawa“Mnitohhhehttrhnshhdhl0aalohrllraahueoahoraoewdteeyroeyleeeeohooiT,itiikiiiorcdepabparmssoxrsusslllrrllupnb’tendehaeddddCg…rewsoskihikotvssew”lalgotranbdiy.isaG-A-sdsarrtTeptenoiaitbiifcwrh9yee“wohnhlbrnhsti,auatyohcmsetdonrTtoksfruipiHysLlT,nntgoatnoeytbkehngtibetiheendrbopswhnhntdeialseurioano’ah.a,hiuoeoylset,aeoghoislteeteokeohsnungciaiogatypiapilwhphnRFor”5tqsasnhdrnetrtdarclwhetipuoidpaeo.sk.ii0enw,Lnvnaustbhiiagco.cirdhs)eCwbbtPplofl”lrteahsnoeetgindosgleltargewCktoovqma,oauIiaetauitrdesot,ai-oftidttfabrnh-”nheutnooesouboaafwaBehrrn,traiursDitfe.aygaarun.ehlgcrdoasnermoasyydeeedd“tahoflteyivdtt6odpioieetpe“ntpwehaadSSrsTdrurrhsa.xd“wehoa0ltPdwnndosrltcelpiruThoostviaev.ahawahwttnyitetpfsehctyod,taunihloihleoehiaanmedpntctueyaeollysaalaoTehaunopngiucec.beepcdmvSAeo-lkv…aleinldirutaduebhliadtidocoinN.tiryewdcekoetalnToataonhanhdsyrtlole.it,tnTufvtrsdenhneisorenelofTlotrifte-gaomensBtltttaoshnpAahsiwssotyktvmghitatpauhtheChtpm:thfbstcehhwiwlulelw”beftaesaesivrershaakeeasae.tntshaisiroeemh9t-ressocrleeerahheqniywiseethwhhgi,tuiydfTtotnfhh0otnTirdnpsrheomohphualaaaocombehoai1tiwe…tgrchhPyaw”ltitSevtahrbitthoar,ienustlow1euac.rhtnon.eehaii,eeobeasidroalherehnbishgg”lutttla-ceetiuedasfsqtdttdguAanahehiraareoFho(atlhieflonestlslooal1usoarisofmeeavsdsmo.eiuybbreroiemntTirrdhlpn0binlfintonrerwmelendnftrresreneitrkwh.iae’eTKaeut1ee0srecneidguhosewtant’.glcyaeg”eei.ttrvahoirte3daorflgnen“ottteThaptsdauelwoao:teIhyeehnfll,hsbedacdBTtfrhfoheyotbreld“rdudeterAwekabaelobemoosbtheer,weeTttwrotaTopllrawhrbT,aorsehrama.irododwaeoamircrbodfoSrierrnimmedoalbngieangoanhugysbaoexcsednyifnmpc“wkiswipdeydesnpr.gaatectshoaromLudF,brscchkiwkoaiTgvsooam.lshtwwbwintohraturaihhoalni5pnhettttttttgiiiirduidhincintyionnnnnonhhhchhhhcnhciiiiavfyeoo0honueottllIloa’eal’eyddddgggggthhhnhneeeeeeeeeeekssss---ttrtttf!li,..,
ครบ 1 เดือน ท�ำ โดยแม่หรือหมอตำ�แย เครอื่ งประกอบพธิ ี
ใช้บายศรีปากชามที่บรรจุข้าวสวย และมีไข่ต้มเสียบไว้
ตอนปลาย หลงั จากนั้นผู้ประกอบพธิ ีจะทำ�การสู่ขวัญและ
ผูกข้อมือเด็ก ทารกจะนอนในเปลเชือกถักที่แขวนไว้กับ
ข่อื บ้านแล้วไกวไปมาให้เด็กนอนหลับพร้อมร้องเพลงกล่อม
เดก็ เชน่ เพลงกาเหวา่ นกเอย้ี ง นกขมน้ิ หรอื การกลอ่ ม
ดว้ ยเสยี ง “เอ.่ .. เอ.๊ ..” หรอื “ออ่ื ... ออ๊ื ...” พลางไกวเปล
ใหเ้ ดก็ หลบั เปน็ ตน้
- การโกนจุก เมือ่ 90-100 ปีทแี่ ลว้ เด็กๆยังไว้ผม
จุกกนั อยู่ ถา้ เด็กคนไหนเจบ็ ป่วยบ่อยๆ รา่ งกายไมแ่ ขง็ แรง
พ่อแม่ก็จะให้ไว้จุก โดยเฉพาะเด็กผู้หญิง ส่วนผู้ชาย
มกั โกนศรี ษะกอ่ นทจ่ี ะไวจ้ กุ พอ่ แมจ่ ะปน้ั ตกุ๊ ตารปู เดก็ ไวผ้ ม
แบบตา่ งๆ อาทิ ผมจกุ ผมแกละ ผมโกะ๊ ใสก่ ระจาดเพอื่
ให้เด็กเลือกหยิบ เด็กเลือกตุ๊กตาที่มีผมแบบใดไปก็จะต้อง
ไวจ้ ุกแบบนัน้ ไปตลอด โดยเด็กจะเลิกไว้จกุ เม่อื อายไุ ด้ 7
หรือ 9 หรอื 11 หรอื 13 ปี สว่ นพธิ กี ารโกนจุก พระภิกษุ
หรือพ่อแม่จะเป็นผู้โกนให้ บางทีก็มีหมอขวัญมาทำ�พิธี
สู่ขวัญ บางครั้งก็มีการจัดงานมหรสพ เช่น เพลงฉ่อย
ในงานพธิ ีดว้ ย

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซียน 85

- การบวช การบวชเป็นประเพณีหนึ่งทแ่ี สดง - Ordination: The ordination was one
ความสามคั คขี องคนในชมุ ชนซง่ึ จะมาชว่ ยงานกนั อยา่ งคบั คง่ั of the traditions that really showed the
งานบวชนาคจะมี 3 วัน วันแรกเป็นวันสุกดิบจะ harmonious nature of the community. The
มีการท�ำ อาหาร ท�ำ ขนมตา่ งๆ มีธรรมเนยี มว่าแขกท่ีมาช่วย entire community w“Noauglda”co(tmhee to help! The
ordination for the boy about to
จะพกมดี พกอปุ กรณม์ าเอง วนั นน้ี าคจะตอ้ งลาพอ่ แม่ วนั ท่ี 2 be ordained as a Buddhist priest) would take
เปน็ วนั บวช จะมีการทำ�ขวัญนาคและมีบายศรีในตอนเชา้ 3 days!
โดยหมอขวญั เป็นผ้ทู �ำ พิธี จากนน้ั จงึ มกี ารบวชในตอนบา่ ย The first day was Preparation Day. There
โดยใหน้ าคขค่ี อมาจากสวน ญาตมิ ติ รเตรยี มเครอ่ื งอฐั บรขิ าร would be many meals and desserts cooked.
There was the tradition that guests would bring
เครอ่ื งไทยทานตา่ งๆ ขณะบวชจะมแี ตรวงของคนในทอ้ งถน่ิ their own utensils to use in the ceremony. The
บรรเลงดว้ ย สว่ นวันท่ี 3 เป็นวนั ฉลอง มกี ารเล้ียงพระ Naga would bid farewell to his parents.

86 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าส่ปู ระชาคมอาเซยี น

และฉลองรื่นเริงกัน เมื่อกอ่ นมีมหรสพ เชน่ ลิเก bp pBcmrCtueenBfwalowfdtti gsdfCothwd swgfNtitmwbusteaarhhhoheeuivsensaoprofraeearliauudheaaoohocasrsmmoudeeeedoaeegrstyrgtommcddgriserektuuuyeresrmeuoindhnleapieaiapndoenfddan’NvllllitlbrnbtcebmeTT-IesdddomiyciursbrontalnaionnswihhaNernit.eeatasa’efhhapnlMinltotca’wsiigdswoiine,fdpegghsieifnInierlssaeecebtcnoOoccetwtnab,iiwniaapaosiaaaettnwoidngmhcunlemanrormlettsiscyerbir.shfyrrndtntugotsaetttohcrpondhanermeoeuh.hatifHhmsyoerailumitIueiueiterlhidphec1nottliavbnochyntansmoNmsroalprhopilborthinoaodae6letswde.g.htemeeagsstthfaninheeooahnlarhsetorflin-.relpeiethaBieyns.Tkeiniery1eoinsikt.eieridmadasdcs:oefStttsneseasfnhomut7thb.onTihavnuTrYseoocatnimrTd,nhbeeerrtNdpmlothrheelreotoitpihaetdimywohaitTinmhaiyewalauahawmdemeeodanhetfttneseaoDeinueeghvgrselflhhrhanyrbeesnmgsleiepecrnwsneertdnyinaaueaataeyeha,cnafseimeadsredehdNb.wccfrgloggyerasnrtieeaisgcrattbusndcanaeii2irte.cernvacooahswaoisl.ipnkwbhiIhciegotvgtyegutrdooinnrhgiendsacTonbdagreneerhaaeeishcnopodetuncaCusakgiToeteshltohmdlcdnh,dmOatdceomoOelrsaldstrethprftteeuutabdiiCcrlaraO.oetmhftytsnoiraonteorteirecpdhnsathhaohitncdyomghosdfeehwAuinnnrefaoninwhnhoeasdoreefewc.ennendi.ehkbiieogyodrnfcdakohonanirdnarktN.eoetaowdioIirdtopbehpTtan.cebnenealnerr,.aocluupplfsosaanytlTdTteithedhuaardnttgsyteToyttoehubcilahtalhifefghowoidhcihhseteraea.oetfohfnsfmeceleeirreneNaeentmuwnceoacbyaonhdttbeoTsaenghr,clh’tirrtryiieafonpegaltaecfisnsanhhonniisaimaroDthenmwO,rC.rm.btgngnoiethiortnteeivuoDrusprefotethntgearksefdaTrnrftiaioirrheaihnhelAotasssoartaotaettioegdldyde’dtmhshfierfrneeie,eedinsgungnyrmra.toibaeniirdtioelenaionnew.nicti.asetoyinamTdmmcrtnNNoiaogmfsbttegcbhfanaiaimptd,roghhhonliodTy.uifoaiharurttteTaaoelvioloftttttteerueiiiilinechyesffronooaddaoeegghehahhhhheneooootrrrorxla’’eliisdddddddonnnnneeeeaeeeaaeeeaeeeyssysyssrrrrtfl,,
แตป่ จั จบุ นั เปลย่ี นเปน็ การเลย้ี งโตะ๊ จนี การรอ้ งร�ำ ท�ำ เพลง
หรอื การแสดงดนตรแี ทน จ�ำ นวนวนั พธิ กี ล็ ดลงเหลอื 2 วนั
โดยวันแรกมีพิธีโกนผมนาคและบวชนาคในตอนเย็น
วันรุ่งขึ้นจึงมีการบวช เวลาบวชส่วนใหญจ่ ะแล้วแตฤ่ กษ์
สมัยก่อนจะให้นาคขีค่ อเข้าโบสถ์ แตป่ ัจจุบันจะไม่มี
การขค่ี อเพราะถอื กนั วา่ จะสงู กวา่ เสมา มเี พยี งการอมุ้ นาคขน้ึ
แตะขอบวงกบประตูโบสถ์ เชื่อว่าจะทำ�ให้ไม่ประหม่า
ตอนขานนาค จากนน้ั ตอนเทย่ี งจงึ มกี ารฉลองพระบวชใหมแ่ ละ
เล้ยี งเพล
- การแตง่ งาน ผ้หู ญิงนยิ มแต่งงานเมอื่ อายุประมาณ
16-17 ปี เมื่อแต่งงานแล้วฝ่ายชายจะมาอยู่กับฝ่ายหญิง
ในพิธีแต่งงานต้องมีกล้วยมีอ้อยเพ่ือความเป็นสิริมงคล
โดยฝา่ ยเพอ่ื นเจา้ สาวเปน็ คนยก และเจา้ สาวตอ้ งเตรยี มผา้
ไว้ใหเ้ จ้าบา่ วไหวผ้ ฝี ่ายผู้หญงิ สำ�รบั หนึ่ง ชาวสวนจะนิมนต์
พระสงฆ์มารดน้ำ�ให้บ่าวสาว 3 รูป และมีความเชื่อว่า
ห้ามเลี้ยงอาหารที่ไม่เป็นมงคลกับคู่บ่าวสาว เช่น แกง
สะระหมั่น (มสั ม่นั ) ขนมช้นั หรอื ย�ำ ใหญ่ พานขนั หมาก
จะใช้ต้นหมากเล็กๆ ใส่พาน เอาพลูจีบล้อมรอบแล้วใช้
ดอกพดุ รอ้ ยเป็นมาลยั คาดไว้ และพ่อแมบ่ า่ วสาวจะโปรย
เงินและดอกไม้ลงบนที่นอนเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต
ลกู ท่ีจะออกเรือน
ภาพขณะเจา้ สาวแต่งตวั สวยงามกำ�ลงั น่ังอยู่บรเิ วณชานเรือน

Beautiful bride was sitting at terrace

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซยี น 87

- การปลูกบ้าน ชาวยานนาวาเชื่อว่าในการปลูก
บ้านใหม่จะตอ้ งมีการ “ทำ�ขวญั เสา” เพือ่ ให้เกดิ สริ ิมงคล
แก่บ้านและผู้อยู่อาศัย และมีการตั้ง “ศาลพระภูมิ” เวลา
ตั้งเสาเอกและเสาโท ชาวสวนจะใช้ผ้าขาวม้าใหม่ผูก
ที่เสาเอก และใช้ผ้าแถบใหม่ผูกเสาโท ในปัจจุบันนี้ยังคงมี
อย่แู ตน่ ิยมใช้ผา้ สสี ดๆแทน ที่นยิ มคอื สีแดง สเี หลือง
- การตาย เมื่อมีคนตาย ชาวสวนจะนำ�ศพไปไว้
ทโ่ี กดงั วดั ศพทจ่ี ะเอาเขา้ ไปเกบ็ จะวางโลงซอ้ นกนั เพราะ
นิยมเก็บศพไว้ประมาณ 100 วัน จึงจะเผาในหน้าแล้ง
(เดือนมกราคม-มีนาคม) ในสมัยก่อนยังไม่มีเมรุเผาศพ
ที่เผาศพจึงเป็นเชิงตะกอนทำ�ด้วยเหล็กเส้นขนาดใหญ่ ภาพบา้ นยกใตถ้ นุ สูง ของครอบครัวเปรมภู่
ก่ออิฐเป็นรูปเตาใหญ่ๆ สูงเท่าระดับเอว ข้างล่างใส่ฟืน Post and pier house of Prempoo family photo

เวลาเผาศพจะนำ�ศพมาวางบนเหล็กแล้วเผา แต่ปัจจุบัน monks to bless the union with holy water for
เปลี่ยนเป็นใช้เมรุเผาศพแทน the bride and groom. They believed that no
มหรสพในงานศพเป็นการประกาศถึงฐานะ food that had the reputation of having bad
ของเจา้ ภาพ ดงั นน้ั ศพคนทม่ี ฐี านะดจี งึ นยิ มจดั การแสดงโขน luck, such as Massaman Curry, Chan Dessert
or Mixed Sour Salad should be consumed
หนา้ ไฟ โขนสด หรอื ลเิ ก โขนสดทน่ี ยิ มหามาเลน่ ในสมยั กอ่ น by the bride and groom. Traditionally, a Betel
คือ คณะสังวาลย์ เจริญยิ่ง ในปัจจุบันเปลี่ยนความนิยม Nut Tray would be included in the ceremony,
จากโขนมาเป็นลิเกแทน consisting of small Betel tree nuts arranged
on the tray, surrounded by Betel Vines, and
banded by Garland or Ervatamia flowers. The
bride’s parents would sprinkle money and
flowers on their bed for good fortune for their
future child.
- House construction: Yannawa people
believed that the construction of new house
needed “Pile Blessing” for the good fortune
of both the house and residents. There was
the placing of the “Spirit House” at the same
time as the placing of the first and second
main support piles. The gardener would tie
a new loincloth to first main pile and a strip
of new fabric to the second pile. Nowadays,
this tradition still exists, however, just the use
brightly colored fabric suffices. The favorite
colors used are red and yellow.
- Death: When someone died, the
Yannawa gardener would take the corpse to
the nearby temple storehouse. The corpse
would be kept in a stacked coffin because
ภาพงานศพ นายเชา้ เปรมภู่ ณ เมรลุ อย วดั ดอกไม้ they usually needed to keep it for 100 days
Funeral of Mr.Chao Prempoo at open crematory, before the cremation could occur, in the dry
Dok Mai Temple photo season, between January and March. In the

88 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซียน

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 89

5.3 ความเชือ่ ทีเ่ กี่ยวเนือ่ งกับธรรมชาติ past, there was no crematory. Instead, there
- ความเชื่อเรื่องฝน เชื่อว่า เวลาฝนตกนางตานี was a funeral pyre made of steel and brick to
จะคยุ กนั ยง่ิ ตกหนกั มากยง่ิ มเี สยี งคยุ กนั ดงั มากขน้ึ เชน่ กนั form a big kiln, at waist height. Firewood was
- ความเชื่อเรื่องพายุ เชื่อว่า เวลามีพายุแรง ให้ put below at the base of this funeral pyre. The
กลน้ั ใจเอามดี อโี ตเ้ สยี บรอ่ งกระดานจะชว่ ยตดั พายใุ หท้ เุ ลาลง corpse was then placed on the steel supports,
- ความเชื่อเกยี่ วกบั ตน้ ไม้ มมี ากมาย เช่น ไม้มงคล and burned. Nowadays, this tradition has been
และไม้อวมงคล เชื่อว่าปลูกพืชผลในวันพระจะได้ผลดก changed to use an actual crematory.
There was a form of “entertainment” at
เชื่อว่าปลูกพืชเอาผลให้ปลูกในวันอาทิตย์ ส่วนพืชที่ปลูก these funeral ceremony; typically this consisted
เอาใบให้ปลูกในวันพุธ เชื่อในการช่วยให้พืชออกผลในวัน of the declaration of the financial status of the
ทเ่ี กดิ สรุ ยิ คราสและจนั ทรคราส เชอ่ื วา่ ตน้ ตะเคยี นมนี างไม้ host. Therefore, the wealthy families would
รกั ษาอยู่และใหไ้ ดท้ ั้งคุณและโทษ often arrange Khon Na Fai, Khon Sod, or
other Thai traditional dramatic performances.
In the case of the Khon Sod performance,
the Sangwal Chareornying Band was often
employed. Nowadays, the funeral ceremony
“entertainment” has changed from being
Khon Sod, to usually be the Thai traditional
dramatic performance.

5.3 Beliefs about Nature and the Environment
- The Yannawa people believed that when
it was raining, “Nang Tanee” was “talking”
and during periods of hard rain, “Nang Tanee”
was “talking” quite forcefully.

90 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสูป่ ระชาคมอาเซียน

- They believed that during hard storms,
one should hold their breath and jab a knife
into the hole of a board, to relieve the storm.
- There were many beliefs about trees,
such as there being Sacred Wood and
Misfortune Wood. They are believed planting
crops during the Buddhist Sabbath will bear
more fruit. Special significance was associated
with crop planting in relation to certain days of
the week, such as Wednesdays and Sundays,
ศาลเจ้าพ่อด�ำ ท่งุ ในปัจจบุ นั as well as strong beliefs about the effects of
Current Dam Thung God photo solar and lunar eclipses leading to bountiful

crops. They also believed Iron Wood trees
had tree nymphs living within, which would
provide both advantages and disadvantages.

5.4 Beliefs about Gods and Goddesses
Yannawa people had sacred respect
for Buddha images as well as other sacred
images.
- Gardeners were very respectful to Dam
Thung Father or Dam Thung God which
เจ้าแม่ทับทิม was considered the “God To Maintain The
Tubtim God Mother Garden”. Historically, there was a shrine to
Dam Thung Father located nearby the Tha
5.4 ความเชอ่ื เก่ียวกับเจา้ พ่อ เจา้ แม่ Tuam Raft Market. Currently, this shrine has
สิ่งศักด์ิสิทธิ์ที่เป็นท่ีเคารพบูชาของคนยานนาวา been relocated to the back of Phra Mae
นอกจากจะเป็นพระพุทธรูปตามวัดต่างๆแล้ว ยังนับถือ Maree School, Sathupradit, near the entrance
สง่ิ ศักดสิ์ ทิ ธิอ์ ื่นๆ ดงั ต่อไปนี้ to the expressway. Currently, Wat Don people
- เจ้าพ่อดำ�ทุ่ง หรือ เทพาดำ�ทุ่ง เป็นเทพารักษ์ still practice the Dam Thung Father ritual
ทร่ี กั ษาดแู ลหวั ไรป่ ลายนา ชาวสวนจะเคารพนบั ถอื กนั มาก ceremony, just as the original native Yannawa
มศี าลเดมิ อยใู่ กลต้ ลาดแพตาท้วม (ซึ่งเดมิ เป็นขอบทุ่งนา) people did.
ปัจจุบันศาลตั้งอยู่หลังโรงเรียนพระแม่มารี สาธุประดิษฐ์ - The “Tubtim God Mother” is considered
ใกลบ้ รเิ วณทางขน้ึ ทางดว่ น ปจั จบุ นั ชาววดั ดอนซง่ึ เดมิ เปน็ the God of Chinese Sailors, and has influence
ชาวยานนาวายงั ท�ำ พิธแี หแ่ หนกันอยู่ over the lives of Yannawa gardeners as well.
- เจา้ แมท่ บั ทมิ เปน็ เจา้ แมท่ ค่ี นเดนิ เรอื ชาวจนี นบั ถอื Notably, there is the “Tubtim God House”
กันอยา่ งมาก อิทธพิ ลน้ีมีผลใหช้ าวสวนนับถือเช่นเดยี วกนั
โดยเฉพาะศาลเจา้ แมท่ ับทมิ ทป่ี ากลดั สมทุ รปราการ shrine, located at Pak Lad, Samutprakarn.

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซยี น 91

6. สภาพสังคมของชาวยานนาวา 6. Social Structure of Yannawa
6.1 โครงสรา้ งสงั คม people’s Culture
ย่านยานนาวาเป็นย่านท่ีมีคนหลายชาติพันธ์ุอาศัย Yannawa is a district which began with
อยู่มาตั้งแต่สมัยต้นรัตนโกสินทร์ มีทั้งทวาย (ซึ่งเคยใช้ many different ethnicities. It’s been inhabited
ชื่อว่า อำ�เภอบ้านทวาย) พราหมณ์อินเดีย (เช่น ตระกูล since the early Rattanakosin period with the
รงั สพิ ราหมณกลุ เศตะพราหมณ)์ ฝง่ั ตรงขา้ มแมน่ �ำ้ เจา้ พระยา Tawais people, (which used to be named
กม็ มี อญที่อ�ำ เภอพระประแดง Baan Tawais), Indian Brahmin people, (e.g.
ต่อมาในสมัยรัชกาลท่ี 5 กม็ ที ้ังแขกชวา และคนจนี Rangsipramnakul Setapram family) and across
เข้ามาทำ�สวนผักและค้าขาย คนชาติพันธุ์ต่างๆ เหล่านี้ the Chao Phraya River, there were the Mon
เมอ่ื อยกู่ นั ไปนานๆ กม็ กี ารถา่ ยทอดวฒั นธรรมซง่ึ กนั และกนั people, at Phrapradaeng District.
และมีการแต่งงานผสมผสานกันไป Later, during the reign of the Rama 5,
หลักฐานของการผสมผสานวัฒนธรรมของชาติต่างๆ there were Java people and Chinese people,
ทีป่ รากฏอยู่แสดงให้เหน็ ชัดในปัจจุบนั คือ อาหาร เพราะ who excelled at gardening and trading. The
อาหารของชาวยานนาวาไม่ใช่อาหารพื้นๆ ที่รับประทาน existence and coexistence of these various
โดยทว่ั ไป จะเหน็ ได้ว่ามลี ักษณะของการผสมผสานอาหาร ethnic groups have been known for a long
ของชาติต่างๆ เช่น มสั มน่ั (แขก) มา้ ฮอ่ หมก่ี รอบ (จีน) time. It’s an excellent example of Thai culture
ยำ�ใหญ่ (อาจแปลงมาจากยำ�ทวาย) ซึ่งชนชาติเหล่านี้ being based upon a mutual acculturation of
ต่างก็มีนิวาสสถานอยู่ในเขตยานนาวาตั้งแต่เร่ิมสร้าง different cultures, similar, in concept, to the
กรุงรัตนโกสินทร์ marriage and cooperation of different cultures,
demonstrating the ability to work and live
together in harmony.
Evidence of how effective the integration
of various national cultures which occurred
with the Yannawa people, is the integrated
national cuisine which developed. For example,
Spicy Muslim Curry (Muslim), and Horse
Crispy Hong (China) Salad (which may have

ภาพชาวจีนทำ�สวน (ปัจจบุ ันคือซอยสาธุประดิษฐ์ 19)
Picture of farmer Chinese (Now is Soi Sathupradit 19)

92 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสู่ประชาคมอาเซียน

ภาพวดั โพธแ์ิ มนคุณารามในอดีต
Picture of Wat Bho Man Kunaram in the past

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสปู่ ระชาคมอาเซียน 93

นอกจากน้ียังมีหลักฐานอีกช้ินท่ีแสดงให้เห็นถึง been converted from Tawais Salad). These
การอยู่ของชาติพันธุ์ต่างๆมาช้านาน คือ สุสาน แม้ว่า people are also residing at Yannawa since the
ปัจจุบันเขตยานนาวาจะเป็นพื้นที่เขตเศรษฐกิจใหม่ Rattanakosin Kingdom was established.
แต่สุสานต่างๆได้รับผลกระทบจากการพัฒนาเมืองน้อย Another piece of evidence which
มาก สสุ านของชาตพิ นั ธต์ุ า่ งๆ เชน่ ชาวจนี มสี สุ านวดั ดอน demonstrates the existence of various ethnicities
(ได้รับผลกระทบจากการตัดถนนเจริญราษฎร์โดยแบ่ง is the cemetery. Even though Yannawa is one
เปน็ สองฝั่ง) สสุ านกวางตุง้ (ซอยสาธุประดษิ ฐ์ 20) ชาว of the New Economic-Development Zones, the
มุสลิม สสุ านยะวา (ซอยเซน็ ตห์ ลยุ สซ์ อย 2) สสุ านของ cemeteries have been only slightly affected by
มัสยดิ ดารลุ้ อาบดี นี (บรเิ วณถนนจันทน์ตอนตน้ ใกลก้ บั urban development. Various ethnic Cemeteries,
ทางด่วนเจรญิ ราษฎร)์ such as the Chinese Wat Don Cemetery (Now
และยงั มศี าสนสถานของศาสนาต่างๆ เชน่ ศาสนา divided into two parts, due to the Bypass
พราหมณ์-ฮนิ ดู คอื วดั วษิ ณุ (ซอยวดั ปรก) ศาสนาคริสต์ Charoenrat Road), Canton Cemetery (Soi
คือ วัดเซนต์หลุยส์ (ถนนสาทรใต้) วัดเซนต์โธมัส Sathupradit 20), Jawa Muslim Cemetery (St.
อคั รสาวก (บริเวณ PST Condo Ville ซอยนาคสุวรรณ) Louis Soi 2), and the Cemetery of Masjid
วดั นกั บญุ ยอแซฟ (ซอยวดั ไผ่เงนิ ) ศาสนาพุทธ จีนนิกาย Darul Abidin (Chan Road near the Charoenrat
คือ วัดโพธิ์แมนคุณาราม ศาสนาอิสลาม คือ มัสยิด expressway).
ยะวา มสั ยิดดาร้ลุ อาบีดีน มัสยิดดารลุ้ มสุ ลิมีน (กลิน่ ชืน่ There have also been various places of
อปุ ถมั ภ์) มสั ยิดอมนั นฤมิต เป็นตน้ แม้วา่ ปัจจุบนั สถานที่ worship for different religions, such as: for
ต่างๆจะถูกแบ่งแยกเป็นเขตสาทรและบางคอแหลมแล้ว Hinduism at Vishnu Temple (Soi Wat Prok),
แต่เดิมสถานทเี่ หลา่ น้ี ก็เปน็ สว่ นหน่ึงของเขตยานนาวา for Christianity at St. Louis Temple (South
ชาวสวนยานนาวาด้ังเดิมส่วนใหญ่เป็นคนไทยและ Sathorn Road), and the St. Thomas High
เปน็ ญาตกิ นั ทง้ั หมด ระบบครอบครวั จงึ เปน็ ครอบครวั ขยาย Follower (the PST Condo Ville, Soi Naksuwan),
ท่ีมีญาติพี่น้องหลายรุ่นอยู่รวมกันและนับถือญาติของ for Buddhism and Chinese at Wat Bho Man
Kunaram, Islam at Masjid Jawa, Masjid Darul
ทง้ั สองฝา่ ย คนรนุ่ เกา่ สามารถไลเ่ รยี งล�ำ ดบั ความเกย่ี วดอง Abidin, and Masjid Amunnaruemit, as just a
กนั ได้ เม่อื มีเขยแต่งเข้ามากจ็ ะปลกู เรอื นอยู่ชิดกนั เพราะ few examples. Technically, these locations

94 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สูป่ ระชาคมอาเซยี น

ภาพครอบครัว “หนสู กลุ ” ของคณุ ตาแทน-คุณยายพร หนูสกุล (สวาท แสร์ ศรี ใจ เจือ ทองสขุ สารภี สาย)
Picture of family “Hnusakul” of Grandfather Tan-Grandmother Porn Hnusakul
(Sawat Sae Srijai Jua Thongsuk, sarapee, Sai)

ครอบครวั ของคณุ แมส่ าย อมนั ตกลุ (สกลุ เดมิ หนสู กลุ ) สมรสกับคณุ พ่อกมล อมันตกุล
(นายเกษม นางตรที ิพย์ นายเกษตร นายสันทนา)

Family of mother Sai Amunthakul (former surname Hnusakul) marriage with father Kamon Anunthakul
(Mr. Kasem, Mrs. Trithip, Mr. Kaset, Mr. Sunthana)

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 95

บดิ ามารดามกั จะยกมรดกทด่ี นิ สวนใหแ้ กล่ กู สาวเพอ่ื ท�ำ สวน are divided between the Sathorn District and
ตอ่ ไป สว่ นลกู ชายจะแบง่ ทรพั ยส์ นิ ใหไ้ ปสรา้ งครอบครวั ใหม่ Bangkorhlam District but regardless, all of
โดยเฉพาะลูกสาวคนเล็กจะเป็นคนเลี้ยงดูบิดามารดา these locations are within the original Yannawa
จึงได้ครอบครองบา้ นของบดิ ามารดา ดงั นน้ั ในพิธีแต่งงาน District.
ฝา่ ยเจ้าบา่ วจึงตอ้ งไหวผ้ บี า้ นผีเรือน (ผีบรรพบรุ ุษ) ของ Extending back to early times, the
ฝา่ ยเจา้ สาวด้วย Yannawa people were considered Thai people
with many families and relatives, with extended
ชาวสวนมีลักษณะการต้ังบ้านเรือนกระจาย families with relatives spanning several
ไมร่ วมกลมุ่ เหมอื นชาวนา ยง่ิ ชาวสวนรายทม่ี ที ด่ี นิ มาก ยง่ิ ตง้ั generations living together in mutual respect
บา้ นอย่โู ดดๆ บ้านแตล่ ะหลงั จะมีขนาดใหญเ่ พราะในอดีต for the relatives of both sides of families. The
ยามมีงานบวช งานศพ งานแต่งงาน จะจัดกันที่บ้าน older generations could pursue many sorts
of relationships with each other. Following a
จึงต้องเตรยี มพร้อมส�ำ หรบั แขกทม่ี าช่วยงาน marriage, a son-in law could build a house

ครอบครวั ของคุณแม่สารภี ศรีธนสัณห์ (สกุลเดิม หนสู กุล) สมรสกบั คณุ พอ่ บวั ศรีธนสัณห์
(นายประจักษ์ นายบรรจง นางสาวมณีทพิ ย์ นายมนสั )

Family of mother Sarapee Srithanasan (former surname Hnusakul) marriage with father Bua Srithanasan
(Mr. Prajak, Mr. Bunjong, Miss Maneethip, Mr. Manus)

96 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน

ความสัมพันธ์ระหว่างเครือญาติมีความสำ�คัญยิ่ง close to the bride’s parents because the
ต่อการสืบทอดอาชีพชาวสวนซึ่งเป็นอาชีพท่ีต้องอาศัย bride’s parents would often offer land to their
ทักษะในการปฏิบัติจนเกิดความชำ�นาญและถ่ายทอด daughter for additional gardening, and thus
เทคนคิ วธิ ตี อ่ กนั divide the property to create new family and
homestead. Therefore, as part of the wedding
ความรู้ในการปลูกต้นไม้จึงเป็นการสืบทอดจากพ่อไป ceremony, the groom would need to make
ยังลูก และต่อไปยังญาติมิตร ทั้งยังตั้งอยู่บนพื้นฐาน offerings for the spirits of the ancestors of the
ของความกตญั ญแู ละการตอบแทนบญุ คณุ ดงั จะเหน็ ไดจ้ าก bride.
การไหว้ผีบ้านผเี รือน การตง้ั ศาลพระภูมิ การทำ�บุญสวน Without exception, Yannawa gardeners
เพอ่ื อทุ ศิ สว่ นกศุ ลใหแ้ กเ่ จา้ ของทห่ี รอื บรรพบรุ ษุ ผลู้ ว่ งลบั ไปแลว้ had houses that were scattered around, not
grouped together. Each house was built to
และการทำ�บญุ ในเทศกาลตา่ งๆ โดยเฉพาะในชว่ งเทศกาล be rather large, since ordination ceremonies,
สงกรานต์ซ่ึงลูกหลานจะต้องมาร่วมทำ�บุญที่เก็บกระดูก funerals, and wedding ceremonies would
หรือเจดีย์ท่ีฝังโกศใส่กระดูกของบรรพบุรุษท่ีวัดหรือท่ีบ้าน be held at the house, so they had to be
และมารดน�ำ้ ขอพรจากพ่อแม่ prepared to accommodate many guests for
these occasions.
Kinship relations were critical to the
Yannawa gardener being successful in
his occupation, since gardening required
specialized skills. Extended families and

ภาพการทำ�บุญวนั เกิดพรอ้ มกันของคุณแม่สารภี คณุ แม่ถนอม และคณุ แมส่ าย ที่บ้านสวนทรงไทย (ซอยสาธุประดิษฐ์ 34)
Picture of make merit on birthday of mother Sarapee, mother Thanom and mother Sai
at Thai house garden (Soi Sathupradit 34)

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเข้าสูป่ ระชาคมอาเซียน 97

ความสัมพันธ์ฉันเครือญาติของชาวสวนทำ�ให้วัด kinship relationships were necessary to be
ประจ�ำ หมบู่ า้ นเปน็ ศนู ยร์ วมทางสงั คม และยง่ิ ไดเ้ จา้ อาวาส able to practice techniques and develop skills
ที่เป็นลูกหลานของชาวบ้านแล้ว วัดจึงได้เป็นศูนย์รวม and expertise together.
ที่เหนียวแน่นที่สุดที่จะก่อให้เกิดความสามัคคีของชาวบ้าน Knowledge of planting was inherited from
father to son and then passed on to other
และสามารถสืบทอดขนบธรรมเนียมท่ีปฏิบัติกันมาไว้ได้ relatives, based on piety and gratitude.
เมอ่ื มงี านประเพณี กส็ ามารถไปยมื ถว้ ยชามรามไหและครก As demonstrated by the house spirits
ของวัดมาใช้ยามมีงานบวชและงานบุญต่างๆ บรรพบุรุษ offerings, the Spirit Philanthropy Garden Shrine
เคยท�ำ บญุ วดั ใดมา ลกู หลานกจ็ ะถอื วา่ เปน็ คนวดั นน้ั ๆ และ was to dedicate merit to the owners of the
homestead or their ancestors who had passed
ทำ�บุญที่วัดดังกล่าว ในช่วงเข้าพรรษา ลูกหลานก็นิยม away. At philanthropy and cultural events,
มาบวชที่วัดของตน especially during the Songkran Festival, the
นอกจากนี้วัดยังเป็นที่รวมของวัตถุมีค่าท่ีชาวบ้าน offspring would join together to give merit
นำ�มาถวายเพื่อทำ�บุญกุศล เช่น ยกเรือนไทยมาถวาย at the bone store (or Stupa, which was the
ท�ำ เปน็ กฏุ พิ ระ ถวายพระพทุ ธรปู งามๆ และขา้ วของมคี า่ ใหว้ ดั implanted bone of an ancestor at the temple
or at their home), and then beg for blessings
เพราะในคา่ นยิ มดง้ั เดมิ ของคนไทย สง่ิ ของมคี า่ จะไมเ่ กบ็ ไว้ from the parents.
ทบ่ี า้ น มกั จะอทุ ศิ ใหพ้ ระศาสนาเพอ่ื หวงั บญุ กศุ ลในชาตหิ นา้ Yannawa Gardeners and their kinship
วดั ประจ�ำ หมบู่ า้ นจงึ เปน็ เสมอื นหนา้ ตาของชาวบา้ น เปน็ ท่ี relations considered the village temple as the
ประกวดประขันในการทำ�บุญ และเป็นสถานที่ประกาศ center of society. Often the pastor was even a
descendant of one of the villagers. The temple
ความมีฐานะของคนในหมูบ่ า้ นนัน้ ๆ was traditionally the most symbolic center and

98 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซียน

6.2 การละเลน่ และมหรสพ unity of the home and family. When there was
การละเล่นของชาวสวนแบ่งเป็น 3 ประเภทตามวยั a traditional ceremony, villagers were able to
ของผเู้ ลน่ คอื การละเลน่ ของเดก็ การละเลน่ ของหนมุ่ สาว borrow crockery, jars and mortars from the
และการละเล่นของผู้ใหญ่ temple. During Ordinations and any other
- การละเล่นของเด็ก เด็กชาวสวนในอดีตไม่ค่อย religion ceremonies, if the family’s ancestors
had traditionally made merit at a particular
มโี อกาสไดร้ วมกลมุ่ เลน่ กนั เทา่ ใดนกั เพราะบา้ นสวนแตล่ ะหลงั temple, then the offspring children would
มกั อยหู่ า่ งกนั จงึ มกั เลน่ กนั เองในหมพู่ น่ี อ้ ง อปุ กรณท์ น่ี �ำ มา continue to come to make merit at the same
เล่นมกั เปน็ วสั ดทุ หี่ าไดจ้ ากสวน ได้แก่ กา้ นกล้วย นำ�มา temple. This practice was particularly evident
เล่นม้าก้านกล้วย กาบหมาก นำ�มาเล่นลากกาบหมาก during Buddhist Lent. The family’s lineage
ของเล่นที่ประดิษฐ์จากใบมะพร้าว ได้แก่ ตะกร้อและ would continue to make merit at their same
traditional temple.
ปลาตะเพยี นสาน In addition, the temple also contained
สว่ นทโ่ี รงเรยี นเดก็ ๆ นยิ มเลน่ เชน่ แมง่ ู มอญซอ่ นผา้ collections of valuable objects which villagers
ไอเ้ ขไ้ อโ้ ขง หยอดหลมุ ทอยกอง รรี ขี า้ วสาร กระโดดเชอื ก had brought there, for good luck, and to make
merit. Thai households would make offerings
to the monk’s house, offering beautiful Buddha

ภาพการเล่นลากกาบหมาก
Picture of playing dragging leaf of palm

๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สู่ประชาคมอาเซียน 99

ภาพไพ่ตอง pvImtapptvfttmuhhhoiasaeultoeiillsnarobuaustbbggpgrllaptiyeeeseselwbeehisrmnlbolo.eeisagfepusedtaeoItchnllrn.emddiaattdhTeoiutesrioelnesaotaeomhmectlanmvshfittfnadepohleeeoytg.rleyreeefirndrswblTeiteloggoshehsalfoihaceuuoysfvtoaslstuaaetaatlu,vsvdrltlaituaviudlcthnldaihiacstlolilaoisbeghatnnbbiyleagoeptotelcesreenhotiiost.unaiesytwutsglei,sttluoeddmitbtooatroiphegesnlrblltlie.ny,ainheemaickeTtflayeivdsamhntmodaokhoigsofleonoufsiuianaTnwntegtthtgbhehehahasladnaeeeasttti
Picture of card for puzzles
6.2 Playing and Amusement
Playing of gardeners was divided into 3
- การละเลน่ ของหนมุ่ สาว การละเลน่ ทพ่ี บมไี มม่ ากนกั dcc haiftifleedgrI,enonortiltedhhseeoraupccsahcesiohltdor,drledtinhnsge, watpaonlsdatynhianoedgtuaplgotosefs.scoibhf lieltdh,rebeenpclaafryuoesmre;
เนื่องจากลักษณะของการต้ังบ้านเรือนของชาวสวนมักอยู่ tae hwnedaeyEhdqofruuuoisppmemspeleanawytcienhrgeuoswtlehoidtechra.tbetTrodehtuhrsrpeemlancy.ohitledlwrye,inthaunsdwuaeflarleyr
ห่างกัน ทำ�ให้การพบปะพูดคุย หรือทำ�กิจกรรมร่วมกัน
น้นั ไม่สะดวกนกั อย่างไรกต็ ามเนือ่ งจากชวี ิตของชาวสวน
ผูกพันอยู่กับแม่น้ำ�ลำ�คลอง การละเล่นหนึ่งที่หนุ่มสาว
มักจะเล่นกัน คือ การเล่นแข่งเรือ นอกจากนั้นแล้ว
จะเปน็ การเลน่ ตา่ งๆ ในยามเทศกาลสงกรานต์ เชน่ เขา้ ผี common items usually found in the garden,
แม่ศรี เขา้ ผีอีจู้ สะบ้า ifBsnouavrcnehanpntlaeaaydsinLugebsaianfangsaHnboaaarsnDealer,naaagtvheleesTaolveyteo.asf,Tpoosluyaf scybhewtatheeserleRpgaeaatvltmmeennes
- การละเล่นของผู้ใหญ่ เนื่องจากผู้ใหญ่ไม่ค่อย Ball and Weaving Carp.
มีเวลาว่าง ความบันเทิงทนี่ ิยมเลน่ มีไม่มาก สว่ นใหญ่นยิ ม
การเลน่ ไพ่ตองเพื่อลับสมอง

100 ๑๐๐ ปี เขตยานนาวาเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น