150www.netlerikatla.com TEST - 2 1. Çanakkale Savaşı’nın azametini anlatan bir fotoğrafta kafa kafaya çarpışan iki mermi gösterilir. Fizik dersinde bu fotoğrafı gösteren Eren Öğretmen öğrencilerden bu olay hakkındaki çıkarımlarını soruyor. Eda : Esnek olmayan çarpışma olmuştur. Gülsüm : Mermilerin şekil değişikliğinin nedeni esnek çarpışma sonucu açığa çıkan enerjidir. Rana : Mermiler momentumları eşit büyüklükte iken çarpışmışlar ise çarpışma sonucu serbest düşme yapmışlardır. Hangi öğrencinin yaptığı çıkarım doğrudur? A) Yalnız Eda B) Yalnız Gülsüm C) Yalnız Rana D) Eda ve Rana E) Gülsüm ve Rana 2. Bir aksiyon sahnesinde30 m/s sabit hızla gien 8 m kütleli kamyonun dorsesindeki O noktasına 2m kütleli aktörün bir köprüden atlaması gerekmektedir. Dorsedeki O noktası K seviyesinden geçtiği an aktör L seviyesinden kendii aşağı bırakıyor ve dorsedeki hedefe çarparak orada kalıyor. Köprü dorseden 20 m yukarıda olduğuna göre, aktör hedefe ulaştıktan kaç saniye sonra kamyonla M seviyesinden geçer? (Sürtünmeler önemsiz, |KL| = |LM|, Âg = 10 m/s2) A) 1,5 B) 1,6 C) 2 D) 2,3 E) 2,5 20 m x x M L K 8 m 3 0 m / s 2m 3. Bir kafa kafaya çarpışma testinde şekildeki gibi otobüs ile otomobil kullanılmaktadır. Bu araçlardan biri çarpışmadan sonra diğerini sürüklemeye başlıyor. Bu olayı beş öğrenci yorumladığına göre, aşağıda verilen bu yorumlardan hangisi en doğru bilgiyi içerir? (Sürtünmeler önemsenmiyor.) A ) Ayça : Otobüsün kütlesi daha büyük olduğu için otobüs otomobili sürüklemiştir. B ) Beril : Otobüsün kinetik enerjisi daha büyük ise, otobüs otomobili sürüklemiştir. C ) Cemil : Otomobilin kütlesi daha küçük olduğu için otomobil otobüsü sürüklemiştir. D ) Dilara : Otomobilin çizgisel momentumu daha büyük değerde ise, otomobil otobüsü sürüklemiştir. E ) Eren : Otomobilin sürati daha büyük ise, otomobil otobüsü sürüklemiştir. 4. Uzaydaki iki astronotu konu edinen bir filmde uzay istasyonu ile teması kesilen astronotun oksijen tüpü ile tekrar istasyona ulaşma çabasını izleyen Eren fizik dersinde öğrendiği konu aklına geliyor. I. Astronotun kütlesi daha küçük olsaydı daha çabuk istasyona ulaşırdı. II. Oksijenin tüpten çıkış sürati ile astronotun sürati doğru orantılıdır. III. Bu durum etki-tepki prensibi ile açıklanabilir. şeklinde yaptığı çıkarımlardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve III C) Yalnız III D) I, II ve III E) II ve III
151www.netlerikatla.com 1-A 2-E 3-D 4-D 5-D 6-C 7-E 8-A 5. Sürtünmesiz yatay buz pisti üzerinde I. şekilde olduğu gibi durmakta olan Ali ve Ece aniden elleriyle birbirlerini II. şekilde olduğu gibi itiyorlar. Ali 1, Ece 2 yönünde hareket ediyor. Ali’nin çizgisel momentumu (3A), itme kuvveti (FA) ve hız (vA) büyüklükleri ve Ece’nin çizgisel momentumu (3E), itme kuvveti (FE) ve hız (vE) büyüklükleri olmak üzere; I. PA = PE II. vA = vE III. FA = FE eşitliklerinden hangilerinin doğru olduğu, kişilerin kütlelerine bakılmadan söylenir? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Ali Ali E ce E ce 1 2 I I I 6. Kütlesi 2 ton olan şekildeki kamyonet 20 m/s lik hızla hareket etmektedir. Kamyoneti durdurmak için 1000 N luk F kuvveti uygulandığına göre, kamyonet kaç saniyede durur? (Sürtünmeler önemsizdir.) A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60 20 m / s Y e r F 7. V0 hızıyla düşey yukarı yönlü atılan bir cisim, maksimum yükseklikte iç patlama sonucu X ve Y parçalarına ayrılıyor. X parçası yatayda 2d uzaklığına Y parçası d uzaklığına düştüğüne göre, I. X parçasının momentumu Y parçasının momentumuna eşittir. II. X parçasının hız büyüklüğü Y parçasının hız büyüklüğünden fazladır. III. X parçasının kütlesi, Y parçasının kütlesinden küçüktür. verilenlerinden hangileri doğrudur? (Sürtünmeler önemsizdir.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III V0 X Y 2d d 8. Kütlesi 3 m olan bir araç sabit 2V hızıyla gitmekte iken aracın üzerinde bulunan m kütleli bir cisim araca göre 5V hızıyla şekildeki gibi atılıyor. Buna göre, aracın son hızı kaç V olur? (sin37° = 0,6) A ) 1 B ) 2 C ) 5 2 D) 3 E) 4 5 V 2V m 3 7°
152www.netlerikatla.com TEST - 3 1. Bir doğum günü partisi süslemesi için balon şişiren Rana bir balonu ağzını bağlamadan elinden kaçırınca balonun gelişi güzel hareketini gözlemliyor. Bu hareketin sebebi ile ilgili bir deney tasarlıyor. 2m kütleli x silindirine içinde 2m hava bulunan A balonunu, 2m kütleli Y silindirine içinde m kütleli hava bulunan B balonunu içinde m kütleli hava bulunan balonu ise m kütleli Z silindirine bağlıyor. Balonların ağızlarını serbest bıraktığında balonlar içindeki hava aynı büyüklükte ortalama süratte boşaldığına göre silindirlerin yükselme miktarları hX, hY, hZ sıralaması nasıldır? (Balon kütleleri ve hava direnci önemsiz, silindirler düşey hareket ediyor.) A) hZ > hY > hX B) hX = hY = hZ C) hX = hZ > hY D) hX = hY < hZ E) hY < hZ < hX 2m X A 2m Y B m 2m Z C m m 2. Cengiz ipe bağlı salıncakta, Ali ile tekerlekli bir oturakta birbirlerine sıkışmış bir yay ve ip ile bağlıdırlar. Cengiz ve Ali’in kütleleri mC mA oranı 2 3 olduğuna göre aralarındaki ip kesilirse çıkarılabilecekleri yükseklikler oranı hC hA kaçtır? (Sürtünmeler önemsiz) A ) 2 3 B ) 3 2 C ) 4 9 D ) 9 4 E ) 5 h C h A İS C e n g i z A l i 3. Şekildeki top ayrı ayrı eşit süratle 1 ve 2 yönlerinde atılıyor. 1 yönünde atıldığında yere çarpma sürati v1, etkiyen itmenin büyüklüğü I 1, 2 yönünde atıldığında yere çarpma sürati v2, yer çekiminin uyguladığı itmenin büyüklüğü I2 oluyor. Buna göre aşağıdaki kıyaslamalardan hangisi doğrudur? (Hava direnci önemsenmiyor.) A) v1 = v2, I 1 > I 2 B) v1 > v2, I 1 = I2 C) v1 > v2, I 1 > I 2 D) v1 = v2, I 1 < I 2 E) v1 < v2, I 1 = I2 Y e r 2 1 S 4. Havası alınmış bir tüp içinde şekildeki gibi yaylı piston sayesinde m kütleli topun düşey hareketi inceleniyor. Piston x kadar aşağı çekilerek bırakıldığında top t süre sonra pistona geri düşüyor. Buna göre verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? (g = yerçekim ivmesi) A) Topa etki eden itme m . g . t ile bulunur. B) Hava ortamında topa yerçekiminin uyguladığı itme daha küçük şiddetle olurdu. C) Pistonun yayı 2x kadar sıkışsaydı topa daha az şiddette itme etki ederdi. D) Sistem bulunduğu yerden daha yüksek bir noktada olsaydı t süresi daha büyük olurdu. E) Topun kütlesi daha büyük olsaydı, etki eden itme daha büyük şiddette olurdu.
153www.netlerikatla.com 5. P1 çizgisel momentumuyla doğrusal ilerleyen şekildeki aracın t süre sonra çizgisel momentumu P2 olmaktadır. Yalnız 31, 32 ve t bilindiğine göre; I. Araca etki eden itme II. Araca etki eden net kuvvet III. Aracın kinetik enerji değişimi niceliklerinden hangileri bulunabilir? (Sürtünmeler önemsenmiyor.) A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III P 1 P 2 7. Asansör kabinlerinin halatları kopma tehlikesine karşı, tabana büyük bir yay yerleştirilir. Buna göre, bu düzenekte yayın görevi; I. Kabinin çarpma momentumunu azaltma II. Kabinin çarpma süresini uzatma III. Çarpma kuvvetini azaltma ile verilenlerden hangileri olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 8. Arda’nın kullandığı su roketi şekildeki gibi özdeş iki borusundan yüksek hızla su püskürterek Arda’yı havada dengede tutuyor. gzdeş çalışan boruların birinden 1 saniyede 6 kg su 50 m/s hızla çıktığına göre, Arda ve teçhizatının kütlesi kaç kg’dır? (g = 10 m/s2) A) 60 B) 50 C) 45 D) 40 E) 35 6. Eda, emekleme yaşındaki kardeşi Gülsüm’ü tekerlekli bir platform üzerine koyarak çok sevdiği peluş ayıcığı x kadar platformdan uzakta tutuyor. mG kütleli Gülsüm, mP kütleli platform üzerinde platforma göre 2 m/s hızla emekleyerek ayıcığa ulaşmaya çalışıyor. Gülsüm platformdan ayrılmıyor ve sürtünmeler ihmal edildiğine göre; I. mP = mG ise Gülsüm’ün yere göre hızı sıfırdır. II. mP > mG ise Gülsüm’ün yere göre sürati 2m/s den büyüktür. III. mP < mG ise Gülsüm ayıcığa ulaşabilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) II ve III E) Yalnız III 2 m / s x
154www.netlerikatla.com 1-C 2-D 3-A 4-C 5-C 6-A 7-D 8-A 9-C 10-E 11-B 12-E 9. Rana bir cismin momentumundaki değiğişmin etki eden itmeye eşit olduğunu öğreniyor. Bu bilgiyi denemek için orta noktasından şekildeki bükülmüş borulara yatay düzlemde özdeş K, L, M bilyelerini eşit büyüklükte hızlarla yolluyor. Bilyeler yine aynı hız büyüklükleri ile borulardan çıktıklarına göre boruların bilyelere uyguladıkları itme büyüklükleri I 1, I 2 ve I 3 arasındaki sıralama nasıdır? A ) I 1 = I 2 = I 3 B ) I 1 = I 3 > I 2 C ) I 3 > I 2 > I 1 D ) I 1 > I 2 > I 3 E ) I 1 = I 2 > I 3 à K Ó L Ó Ó M Ó Ó I I I I I I 10. Kasasının üstü açık olan araç, yatay düzlemde E kinetik enerjisi, P çizgisel momentumu v hızıyla şekildeki gibi ilerlerken düşey doğrultuda yağmur yağmaya başlıyor. Yağmur kasada biriktiğine göre, E, 3 ve v değerleri ilk duruma göre nasıl değişir? (Sürtünmeler önemsenmiyor.) E 3 v A ) Artar Artar Azalır B ) Değişmez Değişmez Artar C ) Azalır Azalır Değişmez D ) Değişmez Azalır Değişmez E ) Azalır Değişmez Azalır E P v 11. Bir grup öğrenci sürtünmelerin yok edildiği yatay masa üzeride durmakta olan eşit bölmeli K tahta takozuna 2m, m kütleli mermileri v, 2v hızıyla şekildeki gibi atıyor. Mermiler aynı anda takoza saplandığına göre; I. Takoz olduğu yerde tamamen hareketsiz kalır. II. Takoz olduğu yerde dönmeye başlar. III. Takozun son mekanik enerjisi sıfır olur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III K 2v 2m v m 12. Sürtünmesiz yatay düzlemde durmakta olan M, N, P bilyelerine K, L, S bilyeleri verilen hızlarla merkezi ve tam esnek olarak çarpıyor. Tüm çarpışmalardan sonra 3 bilyesinin hızı ve yönü aşağıdakilerden hangisi olur? (Tüm bilyeler özdeştir.) A ) v B) Duruyor C) 2v D ) 2v E) v K L M N P S v 2v 2v
ZZZnetlerikatlaFom 1-D 2-E 155 1. Bir çarpışma testi için cansız manken emniyet kemeri takılmadan otomobilin sürücü koltuğuna yerleştirilmiştir. Bu otomobil, yatay bir yolda 10 m/s’lik sabit hızla giderken duvara çarptığında 0,1 saniyede durabilmektedir. Bu esnada, kütlesi 80 kg olan manken, direksiyonun kollarına uyguladığı tepki kuvveti ve vücuduna etkiyen sürtünme kuvvetleri yardımıyla durabilmektedir. Mankenin çarpışma esnasında otomobile göre hareketsiz kalabilmesi için, ortalama itme (impuls) kuvveti en az kaç newton olmalıdır? A ) 8 B ) 80 C ) 800 D ) 8000 E ) 80000 2019 AYT 2. Eşit kütleli K ve L arabalarının yatay platformda, merkezv ve esnek çarpışmadan önceki hız vektörleri aşağıdaki şekilde sırasıyla ÂVKve ÂVL olarak verilmektedir. Sisteme çarpışma düzleminde dışarıdan etkiyen kuvvet olmadığına göre çarpışmadan sonra, I. K arabasının hızının yönü değişmez. II. L arabasının hızının yönü değişir. III. L arabasının momentumu değişir. yargılarından hangileri doğru olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 2020 AYT
ZZZnetlerikatlaFom 1-A 2-E 3-B 4-B 156 1. Sürtünmelerin önemsenmediği ortamda K düşey yukarı doğru 40 m/s hızla atıldığı an L cismi h yüksekliğinde 80 m/s hızla yatay atılıyor. Eşit kütleli bu iki cisim yerden 60 m yukarıda çarpışıp yapışıyorlar. darpışma sonrası hız vektörü yatayla 45° açı yaptığına göre x kaç metredir? (g = 10 m/s) A) 480 B) 560 C) 640 D) 720 E) 800 80 m / s h 4 0 m / s 60 m x L m m K 4. Sürtünmesiz yatay düzlemde içi su dolu araba şekildeki gibi durmaktadır. Musluklar eşit debili olduğuna göre, I. L musluğu açılırsa araba sabit hızla hareket eder. II. K musluğu açılırsa araba +x yönünde harekete başlar. III. K ile M beraber açılırsa araba –x yönünde harekete başlar. verilenlerden hangileri doğrudur? A) I, II ve III B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III T1 M y e r K L – X + X 3. Bir bilardocu m1 kütleli topa bilardo sopası ile merkezinden Şekil - I deki gibi vurduğunda m2 kütleli topa çarpmaktadır. Toplar çarptıktan t süre sonra Şekil - II deki konumlarından geçtiklerine göre m1 / m2 oranı kaçtır? (Sürtünmeler önemsiz ve topların hareketi sabit süratli kabul edilecektir, noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A ) 16 9 B ) 4 3 C ) 1 D ) 3 4 E ) 9 16 ŞekLl - I ŞekLl - II m1 m2 m1 m2 m1 m2 2. Bir futbolcu 10 m/s hızla yatay doğrultuda gelen 1 kg kütleli bir topu göğsünde t sürede durdurup serbest düşmesini sağlayarak 125 cm aşağıdaki ayağına düşürüyor. Futbolcu topu ayağı ile vurarak t sürede topun ayağına çarptığı hız büyüklüğü ile düşey doğrultuda hareketini sağlıyor. Buna göre, futbolcunun göğsünün ve ayağının topa uyguladığı ortalama kuvvetlerin büyüklüğü sırası ile F1 ve F2 ise F1 / F2 oranı kaçtır? (Hava direnci önemsiz, g = 10 m/s2) A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 125 cm 10 m / s
1ïTE Kuvvet ve Hareket Tork Denge .¼tle 0erkezi %asit 0akineler KAZANIMLAR 11.1.8. T25. 11.1.8.1. Tork kaYramını a§ıklar 11.1.8.2. Torkun Eaßlı olGußu Geßişkenleri analiz eGer 11.1.8.3. Tork ile ilJili KesaSlamalar yaSar 11.1.9. 'E1*E 9E 'E1*E Ę$5TL$5, 11.1.9.1. &isimlerin GenJe şartlarını a§ıklar 11.1.9.2. .¼tle merkezi Ye aßırlık merkezi kaYramlarını a§ıklar 11.1.9.3. .¼tle merkezi Ye aßırlık merkezi ile ilJili KesaSlamalar yaSar 11.1.10. %$SïT 0$.ï1ELE5 11.1.10.1. *¼nl¼k Kayatta kullanılan Easit makinelerin işleYlerini a§ıklar 11.1.10.2. %asit makineler ile ilJili KesaSlamalar yaSar 11.1.10.3. Hayatı kolaylaştırmak amaFıyla Easit makinelerGen oluşan J¼Yenli Eir sistem tasarlar
158 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 1 TORK - I 1. O noktası etrafında dönebilen eşit bölmeli çubuğa F1 ve F2 kuvvetleri şekildeki gibi uygulanıyor. Kuvvetlerin O noktasına göre torklarının büyüklükleri oranı Š1 / Š2 kaçtır? A ) 4 3 B ) 3 2 C ) 1 2 D ) 2 E ) 2 3 O F 1 = 3 F F 2 = 4 F 2. Eşit bölmeli çubuğa F kuvveti şekildeki gibi uygulanıyor. F kuvvetinin A, B, C noktalarına göre torklarının büyüklüğü ŠA, ŠB ve ŠC arasındaki ilişki nedir? A ) ŠB > ŠC > ŠA B ) ŠA > ŠC > ŠB C ) ŠA = ŠB = ŠC D ) ŠB > ŠA = ŠC E ) ŠA = ŠC > ŠB A B C F 4. Şekilde verilen F1 , F2 ve F3 kuvvetlerinin O noktasına göre tork vektörlerinin yönü hangisinde doğru verilmiştir? (Ø sayfaya dik dışarı, Ğ sayfaya dik içeri) Š1 Š2 Š3 A ) ¯ Ğ ¬ B ) ¯ Ø Ğ C ) Ø ª ¬ D ) ª Ğ Ø E ) ª Ø ® F 2 F 1 F 3 O 5. O noktası etrafında dönebilen eşit bölmeli çubuğa şekildeki kuvvetler etki ediyor. Buna göre çubuk hangi yönde kaç Fd torkla döner? (sin37° = 0,6 , cos37° = 0,8) A) + yönde 5Fd B) – yönde 2Fd C) – yönde Fd D) + yönde 3Fd E) – yönd 4Fd O 3 7° 5 F F 4 F d + – 3. Yatay düzlemdeki F kuvvetinin aynı düzlemdeki A noktasına göre torku Š dur. Š yi arttırmak için, I. F kuvvetini büyüklük değişmeden +y yönünde kaydırmak II. F kuvvetini büyüklüğünü biraz arttırarak –x yönünde kaydırmak III. F kuvvetini büyüklüğünü bir miktar arttırarak –y yönünde kaydırmak işlemlerinden hangileri kesinlikle yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Yalnız III E) II ve III F A y x 6. O noktası etrafında dönebilen eşit bölmeli çubuğa uygulanan F1 ve 5F kuvvetleri şekildeki gibidir. Kuvvetlerin O noktasına göre torklarının büyüklüğü eşit olduğuna göre F1 kaç F dir? (sin 37° = 0,6; cos 37°= 0,8) A) 8F B) 6F C) 4F D) 3F E) 2F O 5 F 3 7° ÁF 1
159www.netlerikatla.com 1-C 2-E 3-D 4-B 5-B 6-B 7-D 8-A 9-A 10-E 11-C 12-C 8. O noktası etrafında dönebilen çubuğa şekildeki F1, F2, F3 ve F4 kuvvetleri uygulanıyor. Buna göre, hangi kuvvetlerin torkları aynı yöndedir? A) F1 ve F2 B) F1, F2 ve F4 C) F3 ve F4 D) F1 ve F3 E) F2, F3 ve F4 O ÁF 1 ÁF 3 ÁF 2 ÁF 4 10. 20 N şiddetindeki F kuvveti 5 m boyundaki çubuğa şekildeki gibi uygulanıyor. dubuk O noktası etrafında dönebildiğine göre, F kuvvetinin O ya göre torku kaç N.m dir? (sin37° = 0,6; cos37° = 0,8) A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60 O 3 7° ya t a y ya t a y F = 20N 7. Özdeş kare bölmelerden oluşan yatay düzlemdeki çubuk şekildeki F1 ve F2 kuvvetlerinin etkisinde O noktası etrafında dönebilmektedir. F 2 nin şiddeti F ve karelerinin bir kenarı d olduğuna göre, O noktasına göre bileşke tork kaç Fd dir? A) 10 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5 ÁF2 ÁF1 O 11. Özdeş birim karelerden oluşan düzlemde bulunan cisme şekildeki gibi F1 , F2 ve F3 kuvvetleri uygulanıyor. F1 in şiddeti F ve karelerin bir kenar uzunluğu d olduğuna göre, O noktasına göre bileşke tork kaç Fd dir? A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2 ÁF1 ÁF2 ÁF3 O 12. 4ñ2 metre uzunluğundaki ağırlıksız çubuğa uygulanan kuvvetler şekildeki gibidir. Buna göre, O noktasına göre çubuğa etki eden bileşke tork kaç N.m dir? A) 14 B) 12 C) 10 D) 8 E) 6 GúH\ D u va r O 1 N 1 N 1 N 1 N 9. Eşit bölmeli çubuğa uygulanan kuvvetler şekildeki gibidir. Kuvvetlerin A noktasına göre toplam torkun büyüklüğü ŠA, B noktasına göre toplam torkun büyüklüğü ŠB olduğuna göre, ŠA/ŠB oranı kaçtır? A ) 3 B ) 2 C ) 1 D ) 1 2 E ) 1 3 A F 3 F 2F B
160 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 2 TORK - II 1. Eş kare bölmelendirilmiş düzleme yerleştirilen F1 , F2, F3 kuvvetlerinin O noktasına göre torklarının büyüklükleri Š1 , Š2, Š3 arasındaki büyüklük ilişkisi nedir? A ) Š1 > Š2 > Š3 B ) Š3 > Š1 > Š2 C ) Š3 > Š1 > Š2 D ) Š2 > Š3 > Š1 E ) Š1 > Š3 > Š2 F 1 F 2 F 3 O 5. Eşit bölmeli çubuğa uygulanan kuvvetler şekildeki gibidir. dubuğun hangi noktasına göre toplam tork sıfırdır? A) K B) L C) M D) N E) R K L M P R F F F N 2. Kütlesi ihmal edilen eşit bölmeli çubuk, özdeş K, L cisimleri ve ağırlığı 5N olan cisim şekildeki gibi dengededir. Buna göre, K cisminin ağırlığı kaç N dir? (sin 30°= 0,5) A) 15 B) 8 C) 15 2 D ) 15 4 E ) 3 5N 3 0 ° K ya t a y L 4. Düzgün türdeş eşit bölmeli çubuk şekildeki gibi dengededir. İpte meydana gelen gerilme kuvveti kaç 3 dir? A) 6 B) 9 2 C ) 5 2 D) 2 E) 0 T P 2P 3 P 6. O noktası etrafında dönebilen türdeş bir kalas F = 50 N luk kuvvetle şekildeki gibi dengededir. Buna göre, kalasın ağırlığı kaç N dur? (Kare bölmeler özdeştir.) A) 40 B) 60 C) 80 D) 100 E) 120 O F= 50 N GúH\ 3. Düzgün, türdeş eşit bölmeli çubuk X cismi ve ağırlıkları P ile 3P olan cisimler asılarak şekildeki gibi dengede kalıyor. Buna göre, X cisminin ağırlığı kaç 3 dir? A ) 3 B ) 10 3 C ) 8 3 D ) 2 E ) 2 3 X P 3 P
161www.netlerikatla.com 1-B 2-A 3-C 4-D 5-B 6-C 7-D 8-C 9-C 10-D 11-E 7. .oXEX÷X /oXEX÷X X i p i Y i p i Kütleleri sırasıyla 4 kg ve 6 kg olan eşit bölmeli türdeş K ve L çubukları şekildeki gibi dengededir. X ve Y iplerindeki gerilme kuvvetleri TX ve TY olduğuna göre, TX TY oranı kaçtır? A ) 1 2 B ) 2 3 C ) 1 D ) 4 3 E ) 3 2 10. Şekildeki düzenekte ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü T, desteğin tepki kuvveti ise N dir. Buna göre, bilye ok yönünde hareket ederse T ve N nasıl değişir? T N A ) Artar Artar B ) Azalır Azalır C ) Artar Azalır D ) Azalır Artar E ) Değişmez Değişmez i p %LO\H 'HVWHN 9. Ağırlığı önemsiz eşit bölmeli çubuk G ağırlığı ve F kuvvetiyle dengelenmiştir. Buna göre, F nin büyüklüğünün maksimum değerinin minimumunkine oranı kaçtır? A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4 G F X yüzeyi 8. 6 N ve 5 N ağırlığındaki cisimler bir kalasa şekildeki gibi bağlandığında X ipindeki gerilme kuvveti 8 N oluyor. Buna göre kalasın ağırlığı kaç N dir? A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5 T = 8 N X i p i 6 N 5 N 11. Kütlesi ihmal edilen düzgün, türdeş eşit bölmeli çubuk X ve K cisimleriyle şekildeki gibi dengededir. K cisminin ağırlığı 10 N olduğuna göre, X cisminin ağırlığı kaç N dir? (cos 37° = 0,8) A ) 3 B ) 9 2 C) 5 D) 11 2 E) 6 K 3 7 ° X
162 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 3 DENGE - I 1. P ağırlıklı yük T1, T2 ve T3 ip gerilmeleri ile dengededir. Buna göre, T1 , T2 ve T3 arasındaki ilişki nedir? (Bölmeler eşittir.) A) T1 > T2 > T3 B) T2 > T1 > T3 C) T3 > T2 > T1 D) T3 > T1 > T2 E) T2 > T3 > T1 T1 T2 T3 2. Eş karelere bölmelendirilmiş düzlemde iplerle asılmış G ağırlıklı cisim şekildeki gibi dengededir. Buna göre, X ipindeki gerilme kuvveti kaç N dir? A) 0 B) 2ñ2 11 C ) 3ñ2 8 D ) 3ñ2 11 E ) 4ñ2 15 \DWD\ G X i p i 4. Şekildeki sürtünmesiz sistemde denge durumunda esnemeyen ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü T, ipin tavanla yaptığı açı à dır. Buna göre, F artırıldığında denge yine sağlanıyorsa T ve à nasıl değişir? A) T artar, à değişmez B) T artar, à artar C) T azalır, à azalır D) T artar, à azalır E) T değişmez, à değişmez G \DWD\ a T F PDNDUD i p 5. Kare bölmelere ayrılmış düşey düzlemde X ve Y ipleriyle 60 N ağırlığındaki cisim şekildeki gibi dengededir. Buna göre Y ipindeki gerilme kuvvetinin büyüklüğü T kaç N dir? A) 40ñ2 B) 50ñ2 C) 30ñ2 D) 20ñ2 E) 10ñ2 G = 6 0 N X Y T 3. K, L, M cisimleri şekil – I, şekil – II ve şekil – III deki gibi F kuvvetleri uygulanarak dengelenmeye çalışılıyor. Buna göre, hangileri şekildeki gibi dengede kalabilir? (İp gerilme kuvvetleri sıfırdan farklıdır.) A) Yalnız K B) Yalnız M C) K ve L D) K ve M E) L ve M \DWD\ GúH\ ùHNLO, ùHNLO,, ùHNLO,,, F F F i p i p i p K L M
163www.netlerikatla.com 1-B 2-A 3-D 4-D 5-D 6-B 7-E 8-B 9-D 10-C 7. Şekildeki düzenekte 120 N ağırlıklı top dengededir. Buna göre F kuvveti kaç N dur? (sin 37°: 0,6, cos 37°: 0,8) A) 160 B) 150 C) 120 D) 100 E) 90 i p 3 7 ° G = 1 20 N GúH\ F 8. Şekildeki sürtünmelerin ihmal edildiği sistemde G1 ve G2 ağırlıklı cisimler dengededir. Buna göre G1 /G2 oranı kaçtır? A ) 5 3 B ) 4 3 C ) 5 4 D ) 3 5 E ) 4 5 G1 G2 \DWD\ i p i p i p 53 ° 6. Yatay duvardaki O noktasının etrafında rahatça dönebilen kalas bir yay ile duvara bağlıdır. Bir bilye kalas üzerinde bir takoz ile dengede tutulurken yaydaki gerilme kuvveti F, kalasını yatay duvarla yaptığı açı a’dır. Bilye serbest bırakıldığında kalastan ayrılıncaya kadar F ve a nasıl değişir? A) F azalır, à azalır B) F artar, à artar C) F azalır, à artar D) F artar, à azalır E) F değişmez, à değişmez \DWD\ a O %LO\H F \D\ .DODV 9. Özdeş K ve L cisimleri şekildeki gibi dengededir. Buna göre, I. T1 ip gerilmesi L’ye etki eden N tepki kuvvetine eşit büyüklüktedir. II. T2 ip gerilmesi sıfırdır. III. T1 ip gerilmesi T2 ye eşit büyüklüktedir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) I ve II E) II ve III T1 T2 K L N 10. Yatay düzlemde bulunan cisme şekildeki noktalardan kuvvetler uygulanarak devirmek isteniyor. Buna göre, I. B noktasından uygulanan kuvvet cismi devirebiliyorsa aynı kuvvet C noktasından uygulanırsa cisim yine devirebilir. II. Cismi devirebilmek için A noktasından uygulanan minimum kuvvet ile C noktasından uygulanacak minimum kuvvet aynı büyüklüktedir. III. Yüzey sürtünmesiz ise yola paralel kuvvetler cismi deviremez. yargılarındanhangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I ve II B A C Y e r
164 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 4 DENGE - II 1. Homojen türdeş G ağırlığındaki çubuğa G ağırlığında bir cisim asılmıştır. T, ip gerilmesi ve desteğin tepki kuvvetinin büyüklükleri oranı T N kaçtır? A ) 1 B ) 3 2 C ) 2 D ) 3 E ) 7 2 T G N 2. Eş bölmeli homojen türdeş K çubuğu Şekil - I de d1 özkütleli sıvıda, Şekil - II de d2 özkütleli sıvıda dengededir. T1 ve T2 ip gerilmeleri oranı T1 T2 kaçtır? A ) 1 B ) 4 3 C ) 2 D ) 5 3 E ) 3 T1 d1 Şekil - I T2 d2 Şekil - II 4. O noktası etrafında dönebilen, P ağırlıklı özdeş ve türdeş birbirine yapıştırılmış iki levha F = 50N luk kuvvet ile şekildeki gibi dengededir. Buna göre, 3 ağırlığı kaç N dur? (Kare bölmeler özdeştir.) A) 30 B) 50 C) 60 D) 80 E) 100 F= 50 N O \DWD\ 3. Şekildeki düzenekte kalası tavana bağlayan iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T1 ve T2 dir. á > à olduğuna göre, I. T1 > T2 dir. II. T2 > T1 dir. III. Kalas türdeştir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III T1 T2 \DWD\ \DWD\ a b 5. K, L, M ve N cisimleri şekildeki gibi dengede olup açılar arasında à > á > ˜ sıralaması vardır. K, L arası ip kesildikten sonra L cismi; I. X çengeline takılırsa T2 değişmez, ˜ açısı artar. II. Sistemden uzaklaştırılırsa T1 azalır á açısı artar. III. Y çengeline asılırsa à açısı artar T3 değişmez. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II B) Yalnız I C) I, II ve III D) Yalnız II E) Yalnız III b ˜ à T3 X Y T1 T2 K L M N
165www.netlerikatla.com 1-A 2-D 3-B 4-C 5-C 6-E 7-E 8-C 9-A 10-D 7. Özdeş, homojen küreler şekildeki gibi dengededir. Buna göre duvarların tepki kuvvetlerinin büyüklükleri oranı N1 N2 kaçtır? (sin60° = ñ3 2 , cos60° = 1 2 ) A) 6 B) 2ñ3 C ) ñ3 D ) ñ3 2 E ) ñ3 6 60° N1 N2 10. Homojen eş bölmeli çubuk şekildeki gibi dengededir. Esnemeyen T ipini K noktasından L noktasına kaydırırsak desteğin tepki kuvveti N, ip gerilmesi T ve yayın uyguladığı kuvvet Fyay nasıl değişir? N T F yay A ) Azalır Artar Değişmez B ) Değişmez Azalır Değişmez C ) Artar Artar Azalır D ) Artar Azalır Değişmez E ) Artar Azalır Artar T LK ya t a y N F y a y 9. Ayrı ayrı uygulanan F1, F2 ve F3 kuvvetleri K tekerleğini basamaktan ancak çıkartabiliyor. Kuvvetlerin O noktasına göre torklarının büyüklükleri sırasıyla Š1, Š2, Š3 dür. Buna göre bunlar arasındaki ilişki nasıldır? A ) Š1 = Š2 = Š3 B ) Š1 > Š2 = Š3 C ) Š1 > Š3 > Š2 D ) Š2 > Š1 > Š3 E ) Š1 > Š2 > Š3 K F1 F2 F3 EDVDPDN O 6. K, L, M cisimlerinin bağlı olduğu hareketli makaralardan geçen iplere F kuvveti uygulanarak denge sağlanmaya çalışılıyor. Hangi cismin olduğu sistem dengede kalamaz? (a < 90°) A) Yalnız K B) K ve L C) L ve M D) K ve M E) K, L ve M \DWD\ K L M i p α α i p i p F F F 8. Şekildeki eşit bölmelendirilmiş ağırlıksız kalasta 11 özdeş boncuk bağlanmıştır. Dengenin sağlanması için hangi noktadaki bir boncuğun alınıp hangi noktaya asılması gerekir? A) L dekini M ye B) M dekini K ye C) M dekini O ya D) L dekini K ye E) L dekini O ya O K L M N
166 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 5 KÜTLE MERKEZİ - I 1. Dikdörtgenler prizması şeklinde inşa edilen bir binanın kat sayısı arttırıldıkça, I. Kütle merkeziyle ağırlık merkezi arasındaki uzaklık artar. II. Ağırlık merkezinin yerden yüksekliği artar. III. Kütlesi artar. yargılarından hangileri doğru olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III 2. Eşit bölmeli düzlemdeki m, 3m ve 8m kütleli cisimlerin kütle merkezi hangi noktadadır? A ) A B ) B C ) C D ) D E ) E m 8m 3m C B D E A 5. Eşit bölmeli düzlemdeki mX, mY ve mZ kütleli cisimler kütle merkezi O noktasıdır. Buna göre, mX, mY ve mZ arasındaki ilişik nedir? A) mY > mZ > mX B) mY > mX = mZ C) mX > mY > mZ D) mZ = mY = mZ E) mZ > mY > mX mX O mZ mY 4. Eşit bölmeli düzlemde mX, 3m ve 2m kütleli cisimlerin kütle merkezi O noktasıdır. Buna göre, mX kütlesi kaç m dir? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 O 2m mX 3m 3. Eşit bölmeli düzlemdeki m, 2m ve 5m kütleli cisimlerin kütle merkezi hangi bölmededir? A ) V B ) I V C ) I I I D ) I I E ) I I II III IV V 2m 5m m 6. Eşit kare bölmelere ayrılmış düzlemde bulunan m, 3m, 3m ve 2m kütleleri şekildeki gibidir. Buna göre, sistemin kütle merkezi hangi noktadadır? A) K B) L C) N D) T E) S 3 m K L T S N 3 m m 2m
167www.netlerikatla.com 1-E 2-D 3-B 4-C 5-C 6-B 7-C 8-E 9-D 10-D 11-B 11. 10 küpten şekildeki sistem oluşturulup analitik eksene yerleştirilmiştir. Küpler özdeş ve türdeş olduklarına göre, sistemin kütle merkezinin (x, y) koordinatları nedir? A) (16, 14) B) (20, 14) C) (20, 16) D) (22, 16) E) (30, 20) 0 1 0 1 0 20 3 0 40 20 3 0 40 x \ 7. Türdeş bir tel şekildeki gibi bükülmüştür. Buna göre tel nereden asılırsa K–M kısmı yatay olacak şekilde dengede kalır? A) K – L arasında B) L noktasından C) L – M arasından D) M noktasından E) M –N arasından K L M N 10. Düzgün türdeş telden elde edilmiş K, L, M cisimleri iplerle asılarak şekildeki konumda tutulmaktadır. Cisimler serbest bırakıldığında hangileri şekildeki konumda dengede kalır? A) Yalnız K B) K ve L C) L ve M D) Yalnız L E) Yalnız M ip O O K L M ip ip O 8. Düzgün türdeş levhadan kesilen parça şekildeki gibidir. Buna göre, cismin kütle merkezi nerededir? A) M-L arası B) L noktası C) M noktası D) L-M arası E) K-L arası K L M 9. Türdeş bir levhadan kesilen üç kare levha şekildeki gibi perçinlenmiştir. Buna göre, oluşan sistemin kütle merkezi kaç numaralı bölgededir? A ) V B ) I V C ) I I I D ) I I E ) I , ,, ,9 ,,, 9
168 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 6 KÜTLE MERKEZİ - II 1. Türdeş K teli çember şeklinde, L türdeş telide T harfi şeklinde olup O noktasından birleştirilerek asılmış halde şekildeki gibi dengededir. Tellerin ağırlıkları GK ve GL olduğuna göre, GK GL oranı kaçtır? (ã = 3 alınız.) A ) 1 3 B ) 1 2 C ) 2 3 D ) 1 E ) 3 2 \DWD\ i p O .WHOL /WHOL 2. Şekilde türdeş bir telden kesilerek oluşturulan I, II, III tellerinin iple asılı halleri verilmiştir. Buna göre, hangileri bırakıldığında şekildeki konumda dengede kalır? (kare bölmeler özdeştir.) A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III i p i p i p , ,, ,,, 5. Sürtünmelerin ve makara ağırlıklarının önemsiz olduğu düzenek 10 N luk ağırlıklarla dengededir. Buna göre, eşit bölmeli çubuğun kütle merkezi nerededir? A) K – L arasında B) L noktasında C) L – M arasında D) N – T arasında E) T – O arasında 1 0 N i p i p 1 0 N K L M N T O 4. Şekildeki düzenekte sürtünmeler ve makara ağırlıkları önemsizdir. Kalas dengede kaldığna göre, kalasın kütle merkezi neresidir? A) K noktasında B) L noktasında C) M noktasında D) N noktasında E) O noktasında K L M N O ip ip ip yatay 3. Türdeş telin bükülmesiyle oluşturulan şekildeki cisim neresinden asılırsa L – M kısmı yatay olacak şekilde dengede kalır? (Kare bölmeler özdeştir.) A) K – L arasında B) L noktasından C) L – M arasından D) M noktasından E) M – N arasından K N L M 6. Eşit karelere bölmelendirilmiş türdeş levhaladan taralı parça ile birlikte hangi parça tek başına çıkartılırsa kütle merkezi ok yönünde kayar? A) 1 veya 2 B) 1 veya 3 C) 1 veya 4 D) 2 veya 4 E) 3 veya 4 1 3 2 4
169www.netlerikatla.com 1-E 2-C 3-A 4-C 5-E 6-E 7-D 8-B 9-B 10-B 11-B 12-C 7. Düzgün türdeş levhadan elde edilen X, Y ve Z cisimleri iplerle asılıp şekildeki gibi tutulmaktadır. Cisimler serbest bırakıldığında hangileri şekildeki konumlarında dengede kalır? A) Yalnız X B) Yalnız Y C) Yalnız Z D) X ve Y E) Y ve Z X Y Z ip ip ip 10. Özdeş ve türdeş küplerin yapıştırılmasıyla oluşturulmuş I, II ve III düzenekleri şekildeki gibi tutulmaktadır. Buna göre, serbest bırakıldıklarında hangileri dengede kalır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III \DWD\ , ,, ,,, 11. Boyutları aynı K, L, M türdeş levhaları asıldıklarında şekildeki gibi dengede kalıyor. Buna göre, I. K nin kütlesi L ninkinden büyüktür. II. L nin kütlesi M ninkinden büyüktür. III. K nin kütlesi M ninkinden büyüktür. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I ve III 12. Birbirine karışmayan 4d ve d özkütleli sıvılar ve ağırlığı önemsiz kap şekildeki gibidir. Buna göre sistemin kütle merkezinin yerden yüksekliği kaç h dir? A) 0,6 B) 0,8 C) 1 D) 1,2 E) 1,4 4d d \HU h 2h 8. Düzgün türdeş levha K noktasından bir iple asılmıştır. Levhadan taralı parçalar çıkarıldığında A, B, C, D bölmelerinden hangi ikisi çıkarılırsa denge bozulmaz? A) A ve B B) B ve D C) A ve D D) C ve D E) B ve C ip A K B C D 9. Şekildeki türdeş levhadan taralı bölme çıkarıldığında kütle merkezi kaç birim yer değiştirir? A ) ñ2 4 B ) ñ2 3 C ) ñ2 D ) 2 E ) 2ñ2 1 birim 1 birim T a va n GúH\ i p K L M
170 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 7 KÜTLE MERKEZİ - III 1. Sırasıyla GK ve GL ağırlıklı birbirine perçinlenmiş K ve L türdeş levhaları O noktasından dengededir. Buna göre, GK GL oranı kaçtır? (kare bölmeler özdeştir.) A ) 1 5 B ) 2 5 C ) 1 2 D ) 4 5 E ) 1 i p O .OHYKDVÕ /OHYKDVÕ 5. Şekil I deki r yarıçaplı dairesel türdeş levhanın taralı parçası kesilip Şekil II deki gibi K noktasından perçinleniyor. Buna göre şekil II deki sistemin kütle merkezinin O noktasına uzaklığı kaç r dir? A ) 1 2 B ) 2 3 C ) 1 D ) 4 3 E ) 3 2 K r ùHNLO, ùHNLO,, K O 4. Aynı maddeden yapılmış türdeş K dikdörtgen ve L dairesi birbirine perçinlenmiş ip ile asılarak şekildeki gibi dengedelenmiştir. Levhaların kütleleri sırasıyla mK ve mL olduğuna göre, mK mL oranı kaçtır? A ) 1 4 B ) 1 3 C ) 1 2 D ) 2 3 E ) 1 K L 4r r i p 2. Türdeş bir levhanın şekil – I de belirtilen taralı kısmı kesilerek şekil – II deki gibi yapıştırılıyor. Buna göre, levhanın kütle merkezi kaç cm yer değiştirir? (Kare bölmeler özdeştir ve bir bölmesi 4 cm dir) A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3 4 cm ùHNLO, ùHNLO,, 3. Şekildeki türdeş eşkenar üçgen levhadan taralı kısım çıkartılıyor. Buna göre kütle merkezi kaç h yerdeğiştirir? A ) 1 12 B ) 1 8 C ) 1 6 D ) 1 3 E ) 1 2 h h h 6. Şekil – I deki daire levha türdeştir. Taralı kısım çıkarılıp dairenin sağ yanına şekil – II deki gibi yapıştırılıyor. Yeni kütle merkezinin O dan uzaklığı kaç r olur? A ) 1 4 B ) 1 3 C ) 1 2 D ) 2 3 E ) 1 r O O Şekil I Şekil II
171www.netlerikatla.com 1-C 2-A 3-C 4-C 5-A 6-A 7-E 8-E 9-C 10-E 11-B 12-D 10. Şekildeki türdeş kare levha, 16 eş parçaya bölünmüştür. Taralı kısımlar çıkartıldığında K – T kısmının yatay kalması için; I. 1 ve 2 nolu parçaları çıkarma II. 3 ve 2 nolu parçaları çıkarma III. 1 ve 4 nolu parçaları çıkarma işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III yatay ip 1 K T 2 3 4 7. Eşit kare bölmeli türdeş levhadan taralı parçalar çıkarılıyor. Kütle merkezinin yine O noktası olması için, I. 1 ve 2 nolu parçaları çıkarma, II. 3 ve 4 nolu parçaları çıkarma, III. 2 ve 5 nolu parçaları çıkarma işlemlerinden hangileri tek başına yapılmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III O 1 2 3 4 5 6 8. Küre biçimindeki cisim şekildeki gibi dengededir. Buna göre, I. Cismin ağırlık merkezi O dur. II. Cisim homojendir. III. Cismin ağırlık merkezi KL doğrultusu üzerindedir. yargılarından hangisi kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) II ve III E) Yalnız III 11. Uzunluğu 80 cm olan bir homojen çubuk bir ucundan 20 cm’lik kısmı kendi üzerine katlanıyor. Buna göre ağırlık merkezi kaç cm yer değiştirir? A) 2,5 B) 5 C) 8 D) 10 E) 11 9. gzdeş ve türdeş üç adet üçgen levhadan I levhası ayrılarak II nolu bölgeye yapıştırılırsa, kütle merkezi kaç d yer değiştirir? A ) ñ2 3 B ) ñ2 2 C ) ñ2 D ) 2ñ2 5 E ) 2ñ2 ,, d d , 12. Homojen A ve B silindirleri K noktasından perçinlenmiştir. A nın yapıldığı malzemenin özkütlesi d, B nin 4d dir. Oluşan şeklin ağırlık merkezi K dan kaç h uzaktadır? A ) 3 2 B ) 5 4 C ) 1 D ) 1 2 E ) 1 4 2r K h 2h A b 4 d d r O K L
172 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 8 BASİT MAKİNELER - I 1. Bir inşaat ustası çalışırken pense, el arabası, palanga gibi basit makineler kullanmaktadır. 8stanın bu basit makineleri kullanma amacı için; I. Enerjiden kazanç sağlamak II. Kuvvetten kazanç sağlamak III. İşten kazanç sağlamak yargılarından hangileri doğru olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 2. Bir öğrenci şekildeki sabit makarayı kullanarak bir yükü h kadar yukarı çıkartıyor. Buna göre, I. Kuvvetten kazanç sağlamıştır. II. Kuvvetin yönü değişmiştir. III. İpi h kadar çekmiştir. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) II ve III E) I ve III 5. Aynı P yükü sürtünmelerin ve makara ağırlıklarının önemsiz olduğu şekildeki sistemlerde 4 m yukarı çıkartmak isteniyor. I. İkisinde de ipi 8 m çekmek gerekir. II. İkinci sistemde sabit makara işten kazanç sağlamak için kullanılır. III. Uygulanan kuvvetler eşit büyüklüktedir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III P F1 Şekil - I P F2 Şekil - II 4. Şekildeki sistem dengededir. Buna göre, makara ağırlığı kaç N dir? (g = 10 m/s2) A) 2,5 B) 5 C) 10 D) 12 E) 15 3. Makara ağırlıklarının ve sürtünmelerinin önemsenmediği şekildeki sistemler dengededir. Buna göre, T1 /T2 oranı kaçtır? (sin45° = cos45° = ñ2 2 ) A ) ñ2 B ) 2 C ) 2ñ2 D ) 3 E ) 4 ya t ay ya t ay T2 45° T1 P P F F 6. Sürtünmelerin ihmal edildiği sistem şekildeki gibi dengededir. Buna göre, I. X cismi Y den ağırdır. II. Y cismi Z den ağırdır. III. X cismi Z den ağırdır. yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I ve II 2 kg F = 15N Y X Z
173www.netlerikatla.com 1-B 2-D 3-A 4-C 5-D 6-E 7-C 8-E 9-E 10-C 11-B 7. Sürtünmelerin ihmal edildiği sistemde her bir makara P ağırlığındadır. Buna göre, F kuvveti kaç 3 dir? A ) 1 4 B ) 1 2 C ) 3 4 D ) 1 E ) 3 2 10. K, L, M hareketli makaralarıyla kurulan sistem şekildeki gibidir. F kuvvetinin olduğu ip h kadar çekilirse, M makarası kaç h yükselir? A ) 1 16 B ) 1 12 C ) 1 8 D ) 1 6 E ) 1 4 i p i p K i p L M F 11. Makara ve yüklerin ağırlıkları eşit ve P kadardır. Sürtünmeler önemsiz ise; I. F, 3 2 P büyüklüğündedir. II. F ile ip çekilirse L cismi K cisminden daha fazla yükselir. III. Yoldan kazanç sağlamak için kurulan bir düzenektir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) II ve III E) I, II ve III F L K P P 8. Sürtünmelerin ihmal edildiği şekildeki dengelenmiş sistemde her bir makaranın ağırlığı P kadardır. Buna göre, T ip gerilmesi kaç 3 dir? A ) 2 3 B ) 4 3 C ) 8 3 D ) 10 3 E ) 14 3 9. Şekildeki sürtünmesiz sistem dengede olduğuna göre, I. K makarası ağırlıksızdır. II. L makarası ağırlıksızdır. III. M makarası ağırlıksızdır. yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III F P K L M F T P
174 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 9 BASİT MAKİNELER - II 1. Kaldıraçlar destek, yük ve kuvvetin konumlarına göre sınıflandırılırlar. Buna göre aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden farklıdır? A) Kürek B) Tenis raketi C) Cımbız D) El arabası E) Maşa 5. Ağırlığı ihmal edilen çubuk ve P yükünden oluşan kaldıraç sistemleri F1, F2 ve F3 kuvvetleri ile şekil I, II ve III deki gibi dengededir. Buna göre, hangi sistemde kesinlikle yol kazancı vardır? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) I ve III E) II ve III F 1 Şekil-I P P F 2 Şekil-II P F 3 Şekil-III 2. Kütlesi ihmal edilen çubuk ve P yükü A noktasına uygulanacak F kuvvetiyle dengelenmek isteniyor. Buna göre, destek nereye konulursa, kuvvet kazancı 2 olur? A) Yalnız K B) Yalnız N C) L veya M D) K veya M E) L veya T KA L M N T P 4. F = 12N F = 12N yer Şekil – I 2kg Şekil – II h=30 cm X 2kg Ağırlığı ihmal edilen çubuk ve 2 kg kütleli cisim şekil I deki gibi dengededir. 2 kg lik yük kaymadan h = 30 cm yükseltilerek şekil II deki konuma getiriliyor. Buna göre, kuvvet yolu x kaç cm dir? A) 50 B) 40 C) 30 D) 25 E) 20 3. Ağırlığı ihmal edilen çubuk ve P yükü şekillerdeki gibi ÂF1 ve ÂF2 kuvvetiyle dengeleniyor. Buna göre, kuvvetlerin büyüklükleri oranı F1 /F2 kaçtır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 P ÂF 1 Y a t a y P ÂF 2 Y a t a y
175www.netlerikatla.com 1-D 2-E 3-D 4-A 5-C 6-B 7-C 8-D 9-C 10-B 6. Ağırlığı önemsiz eşit bölmelendirilmiş kalaslardan oluşan düzenek G1 ve G2 ağırlıklarıyla dengededir. Buna göre, G1 /G2 oranı kaçtır? A ) 1 5 B ) 6 5 C ) 1 D ) 5 6 E ) 5 7 G2 G1 8. Eşit bölmeli türdeş K ve L kalasları destek, ip ve makarayla dengelenmiştir. Kalasların ağırlıkları GK ve GL dir. Buna göre, GK/GL oranı kaçtır? A ) 5 2 B ) 2 C ) 5 3 D ) 3 2 E ) 4 3 i p K L 10. Bir öğrenci şekildeki kaldıraç sistemini kurarak P ağırlık cismi kaldırıyor. Kalas üzerindeki A noktasına kuvveti uyguladığında yoldan kazancı n oluyor. Aşağıdaki makara sistemlerinden hangisini A noktasına eklerse yol kazancı veya kuvvet kazancı olmaz? (Sürtünmeler, kalas ve makara ağırlıkları önemsiz) A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) II ve III E) I ve III P F A F F A I I I A I I I A F 9. Menteşeler etrafında serbestçe dönebilen özdeş ve türdeş kalaslar ÁF1 ve ÁF2 kuvvetleriyle dengededir. Kalasların kalınlıkları önemsenmediğine göre, kuvvetlerin büyüklükleri oranı, F1 F 2 kaçtır? A ) 2 B ) 3 2 C ) 1 D ) 2 3 E ) 1 2 ùHNLO, ùHNLO,, GúH\ ÁF1 ÁF2 GúH\ æ æ PHQWHúH PHQWHúH α E 7. Şekildeki özdeş ve türdeş eşit bölmelendirilmiş kalaslar dengededir. Buna göre, iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklüklerinin oranı T1 T2 kaçtır? A ) 5 2 B ) 2 C ) 3 2 D ) 4 3 E ) 5 3 T1 T2
176 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 10 BASİT MAKİNELER - III 1. Şekildeki sürtünmesiz eğik düzlemde F kuvveti ile P cismi sabit hızla hareket ettiriliyor. F den daha küçük şiddetli bir kuvvet ile cismi hareket ettirmek için, I. y sabit kalmak şartıyla à yı azaltmak II. x sabit kalmak şartıyla y yi arttırmak III. y x oranını azaltacak şekilde à yı değiştirmek işlemlerden hangileri yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III F y x a P 2. Sürtünmesiz sistemde K, L cisimleri şekildeki gibi dengededir. L cisminin ağırlığı 12 N olduğuna göre, K cisminin ağırlığı kaç N dir? (sin 37º = 0,6 ; cos37º = 0,8) A) 12 B) 16 C) 20 D) 24 E) 32 K 37° L 5. K ve L cisimleri sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda dengededir. Buna göre, K nin ağırlığının L nin ağırlığına oranı kaçtır? (sin37º = 0,6 ; sin30º = 0,5) A ) 5 6 B ) 1 C ) 6 5 D ) 2 E ) 3 K L 37° 30° 4. Sürtünmesiz ortamdan K ve L cisimleri şekildeki gibi dengededir. Buna göre, I. K nın kütlesini artırmak II. à açısını azaltmak III. Sistemi yerçekimi ivmesi daha büyük bir ortama taşımak işlemlerinden hangileri yapılırsa cisimler harekete geçer? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) II ve III E) Yalnız III L a K 3. Sürtünmelerin ve makara ağırlıklarının ihmal edildiği sistem şekildeki gibi dengededir. Buna göre, K cisminin ağırlığı kaç N dir? (g = 10m/sð, sin30º = 0,5) A) 60 B) 40 C) 30 D) 25 E) 20 K 30° 2kg 6. Şekildeki sürtünmesiz eğik düzlemde kuvvet kazancı kaçtır? (sin 37º = 0,6 ; cos37º = 0,8; g = 10 m/s2, makara ağırlıkları önemsizdir.) A ) 10 4 B ) 10 3 C ) 2 D ) 3 2 E ) 4 3 3 7° F
177www.netlerikatla.com 1-C 2-C 3-E 4-B 5-A 6-B 7-E 8-D 9-E 10-A 11-E 11. O merkezli K ve L kasnağı X, Y, Z cisimleriyle şekildeki gibi dengededir. Cisimlerin kütleleri mX, mY, mZ olduğuna göre; I. mX < mZ II. mY > mZ III. mY = mZ ifadelerinden hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III O 2r r X Y Z K L 7. Şekilde K, L, M cisimleri dengededir. à > á ise, I. GM > GK > GL II. GM > GL > GK III. GL > GM > GK sıralamalardan hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III a b K M L 8. O noktası etrafında rahatça dönen şekildeki çıkrık sisteminde F ipi 45r çekilirse çıkrık n tur dönerken P x kadar yol alıyor. Buna göre n ve x kaçtır? (ã = 3 alınız.) n x A ) 7,5 60r B ) 7,5 30r C ) 6 40r D ) 2,5 30r E ) 3 30r 2r O r F P 9. Sürtünmelerin önemsiz olduğu sistemde 20 N ağırlığındaki homojen eş bölmeli çubuk ile X, Y cisimleri dengededir. X cismi 15 N ise Y cismi ağırlığı kaç N dur? (cos53º = 0,6; sin53º = 0,8; g = 10 m/s2) A) 45 B) 40 C) 35 D) 30 E) 25 Y 5 3 ° X 10. Şekildeki çıkrık sistemi ile P yükü F kuvvetiyle dengeleniyor. Buna göre, I. r azaltılırsa kuvvet kazancı artar. II. R artarsa F kolu döndürüldüğünde P daha fazla yol alır. III. Çıkrık kolunun bir tur çevrilmesinde P nin aldığı yolun artması için L nin artması gerekir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III r P R L F
178 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 11 BASİT MAKİNELER - IV 1. O1, O2 ve O3 merkezli çarklara şekildeki gibi asılan K ve L cisimlerinin kütleleri mK ve mL dir. Zincirlerin ağırlıkları önemsiz ve sistem dengede olduğuna göre mK mL oranı kaçtır? A ) 3 2 B ) 4 3 C ) 1 D ) 2 3 E ) 1 2 O1 O2 O3 K L zi n ci r zi n ci r 3. Yarıçapları r ve 2r olan dişlilerden oluşan şekildeki sistemde K ve L aynı yatay doğrultudadır. Buna göre K, h kadar aşağı çekilirse K,L arasındaki düşey yükseklik farkı kaç h olur? A ) 1 3 B ) 1 2 C ) 2 3 D ) 1 E ) 3 2 K L r rr 4. Yarıçapı r ve 2r olan K,L dişlileri şekildeki gibidir. K ok yönünde 3/4 tur döndüğünde K ve L nin görünümü nasıl olur? A ) B ) C ) D ) E ) 2r K L r 2. Yarıçapları sırasıyla 2r, r, 2r ve r olan K,L,M,N kasnaklarıyla oluşan düzenek şekildeki gibidir. Buna göre, N kasnağının + yönde 2 tur dönmesi için K kasnağı hangi yönde kaç tur dönmelidir? A) – yönde 1 tur B) + yönde 1 2 tur C) – yönde 1 2 tur D) – yönde 3 2 tur E) + yönde 1 tur + – + – K 2r r r r L M N 5. Şekildeki sürtünmesiz sistem G1 ve G2 ağırlıklarıyla dengededir. K dişlisi M kasnağıyla, L dişlisi N kasnağıyla eş merkezlidir. Buna göre, G1 ve G2 ağırlıklarının oranı G1 G2 kaçtır? A ) 3 2 B ) 2 3 C ) 1 D ) 4 3 E ) 3 2 K M N L O1 G1 G2 O2 r r r2r
179www.netlerikatla.com 1-C 2-C 3-B 4-D 5-D 6-C 7-E 8-A 9-B 10-D 9. O merkezli K ve L kasnağı 3m kütleli M makarası ve m kütleli cisim F kuvveti yardımıyla şekildeki gibi dengede tutulmaktadır. Buna göre, F kuvveti kaç mg büyüklüğündedir? A ) 1 2 B ) 2 3 C ) 1 D ) 4 3 E ) 5 3 O 2r r K L m M 3 m F 6. Yarıçapları 3r, r ve 2r olan K, L, M dişlileri şekildeki gibi düzenlenmiştir. Buna göre, K ok yönünde en az kaç tur attığında sistem yine şekildeki durumda görülür? A ) 1 4 B ) 1 2 C ) 1 D ) 3 2 E ) 2 K L 3r 2r r M 10. Eş merkezli K ve L kasnakları O noktası çevresinde serbestçe dönebilmektedir. Ağırlığı önemsiz M makarası G ağırlığı ve F kuvvetiyle sistem dengededir. Buna göre, F kuvvetinin büyüklüğü kaç G dir? A ) 1 5 B ) 1 4 C ) 1 3 D ) 1 2 E ) 2 3 r rr2r 2r G M i p i p F K L r 2r O 7. K dişlisi L kasnağı ile birlikte O merkezi etraında dönebilmektedir. M dişlisinin kütlesi 6m olup sistem dengede olduğuna göre, X cisminin kütlesi kaç m dir? (Zincir ve ip ağırlıkları önemsenmeyecektir.) A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 O1 O2 i p X z i n c i r M K L r r 3 r 8. Şekildeki kasnaklardan K ile L ve M ile N ortak merkezlidir. K ok yönünde 3 tur dönerse T hangi yönde kaç dur döner? Dönme yönü Tur sayısı A ) + 4 B ) – 4 C ) + 3 D ) – 3 E ) + 2 r r 3 r r r + – O1 O2 O3 K M N L T
180 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 12 1. Birbirine değmekte olan özdeş K, L, M, N dişlilerinde K ok yönünde döndürülüyor. Buna göre, L, M, N dişlilerinden hangileri şekilde gösterilen yönde dönmez? A) Yalnız L B) Yalnız M C) Yalnız N D) L ve M E) M ve N 4. Eş merkezli K, L, M kasnakları iplerle asılı olarak şekildeki gibi dengededir. N makarası ağırlıksız, kasnaklar düzgün ve türdeş olduğuna göre, iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri oranı T1 /T2 kaçtır? A ) 1 3 B ) 1 2 C ) 2 3 D ) 1 E ) 3 2 T1 T2 K L M N r r r M 2. Kuvvet kolunun uzunluğu b = 15 cm ve vida adımı 1 mm olan şekildeki düzenekte 1 N luk F kuvveti vidayı sabit hızla döndürülüyor. Buna göre tahtanın vidaya uyguladığı tepki kuvvetlerinin bileşkesi kaç N dir? (ã = 3 alınız.) A) 150 B) 300 C) 600 D) 750 E) 900 5. Aynı malzemeden yapılmış eşit uzunluktaki K ve L vidalarının vida adımları sırasıyla 2a ve a dır. K ve L vidaları aynı zemine yerleştirilmek isteniyor. Buna göre; I. K vidasının tamamen girmesi için tur sayısı L nin yarısı kadardır. II. F2 nin büyüklüğü F1 den küçüktür. III. Her iki vida için æ artarsa F1 ve F2 azalır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) I ve III E) I, II ve III 2a F 1 F 2 a æ æ K L 3. K eğik düzlem şeklinde kağıdı O ekseni etrafında sarıldığında X vidasının modeli, L Oı etrafında sarılırsa Y vidasının modeli oluşuyor. X vidasında kuvvet kazancı nX, Y de nY ise nX nY oranı kaçtır? A ) 3 4 B ) 3 2 C ) 2 D ) 4 3 E ) 2 3 9 h K 6h O X 8h L 4 h Oı Y BASİT MAKİNELER - V K N L M F 7DKWD]HPLQ R a b
181www.netlerikatla.com 1-A 2-E 3-A 4-C 5-E 6-D 7-C 8-D 9-D 10-A 8. Bir basit makinenin verimi, I. Basit makineyi oluşturan parçaların ağırlığına bağlıdır. II. Sistemdeki sürtünmelere bağlıdır. III. Basit makinenin çalışma prensibine bağlıdır. ifadelerinden hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 9. Her bir makara ağırlığının 10 N olduğu şekildeki sistemde 20 N ağırlığındaki yük ancak 20 N şiddetindeki F kuvvetiyle dengeleniyor. Buna göre sistemin verimi yüzde kaçtır? A) 25 B) 40 C) 50 D) 75 E) 80 10. O1 ve O2 merkezleri etarfında dönebilen 2r ve 3r yarıçaplı dişliler ile r yarıçaplı kasnak şekildeki gibidir. 5r uzunluğundaki kola 10 N uygulandığında sistem şekildeki gibi dengede kaldığına göre, sistemin verimi yüzde kaçtır? A) 80 B) 60 C) 50 D) 40 E) 30 60 N 2r 2rr F = 10N O1 O2 7. Şekildeki sistemde K yatay düzlemde dönerek ilerlemektedir. Buna göre K ok yönünde 4 tur atarsa L silindiri ãr yükselir, kendi ekseni etrafında kaç tur atar? Tur sayısı Yükseklik A ) 2/3 4ãr B ) 1 6ãr C ) 3 12ãr D ) 1 4ãr E ) 2 8ãr r r 2r K L F 20 N 6. Birbirine temas eden 60 ve 20 özdeş dişe sahip dişlilerin dönme eksenleri birbirine diktir. K dişlisi ok yönünde 1 tur döndürülürse, I. L dişlisi 3 tur döner. II. K dişlisini L de oluşturduğu tork x doğrultusundadır. III. K dişlisinin L de oluşturduğu tork z doğrultusundadır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III GLú K L GLú \ x z
182www.netlerikatla.com 3. Şekildeki gibi G ağırlıklı cisimler iplerle dengede iken iplerin yatayla yaptığı açılar arasında à1 > à2 > à3 ilişkisi vardır. İplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri sırasıyla T1 , T2, T3 olduğuna göre, T1 , T2 ve T3 arasındaki ilişki nedir? A) T1 > T2 > T3 B) T3 > T2 > T1 C) T1 = T2 = T3 D) T1 > T3 > T2 E) T2 > T1 > T3 a1 a2 a3 T1 T2 T3 \DWD\ G G G 1. Eren otomobillerin özelliklerini incelerken bazı modellerde k: cinsinden güç değeri düşük olsa da N . m cinsinden tork değerinin yüksek olduğunu fark ediyor. Durumu fizik öğretmenine sorduğunda tork büyüklüğünü öğreniyor. Buna göre; I. Kuvvetin döndürme etkisidir. II. Kuvvet.uzunluk formülü ile bulunan, vektörel bir büyüklüktür. III. Tork’u yüksek değerde olan otomobillerin motor gücünü tekerleklere aktarımı etkisi daha fazladır. şeklinde yaptığı çıkarımlardan hangileri öğrendiği bilgilere uygundur? A) I, II ve III B) I ve II C) Yalnız III D) Yalnız I E) II ve III TEST - 1 2. Standart bir dama tahtasını yatay düzlemde tam orta noktasından noktasal bir destek üzerine koyan Eren özdeş dama taşlarından birer tanesini şekildeki gibi yerleştiriyor. Dama tahtasının yatay olarak dengede kalabilmesi için hangi dama taşının üzerine kaç tane özdeş dama taşlarından eklemelidir? A) E üzerine 1 tane B) F üzerine 2 tane C) A üzerine 1 tane D) D üzerine 2 tane E) B üzerine 1 tane B A D E F C 4. Bir site dizaynı ödevi olan inşaat mühendisliği öğrencisi Eda site içinde 2 tane 30 katlı apartman 30 tane 2 katlı ev kurmayı planlıyor. Bu yapılarla ilgili inşaat planı yaparken; I. Her iki çeşit yapı da homojen olarak inşa edilirse kütle ve ağırlık merkezleri aynı noktada olur. II. Apartmanın daha güvenli inşa edilmesi için yükü taşıyan kolonların her katta yanı kalınlıkta olmalıdır. III. Apartmanın kat sayısı arttırılırsa kütle merkezi, ağırlık merkezinden daha fazla yer değiştirir. yorumlarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) II ve III E) Yalnız III 2 katlı bahçeli ev 30 katlı apartman
183www.netlerikatla.com 1-A 2-D 3-B 4-E 5-E 6-C 7-C 8-E 7. Şekil-I’de üstten görünüşü verilen kapıyı Eda ok yönünde açmak, Şekil-II’de verilen vidayı Oğuz ok yönünde çevirerek tahtaya monte etmek istiyor. Volkan ise Şekil-III’te verilen bisikletin pedalına ok yönünde basarak +x yönünde ilerlemek istiyor. Eda, Oğuz ve Volkan istediklerini yapmak için hangi yönde tork uygulamışlardır? Eda Oğuz Volkan A ) +y +x +z B ) –z –z +x C ) +z +z +y D ) –y +y –y E ) +x –y –z Z Ø L y x Şekil-I Şekil-II Şekil-III + z + y + x + z + y + x 6. Okuldaki bir etkinlikte 1 metre yarıçaplı tahtadan yapılmış bir silindiri 40 cm yükseklikteki basamaktan çıkarmak için ne kadar kuvvet uygulanması gerekeceği inceleniyor. Eren Şekil-I’deki gibi 40N’luk bir kuvvetle ancak çıkarabiliyor. Volkan Şekil-II’deki gibi B noktasından kaç N kuvvet uygularsa silindiri basamaktan ancak çıkarabilir? A) 40 B) 45 C) 50 D) 60 E) 65 F E = 4 0N A r = 1 m 4 0 cm F V B r = 1 m 4 0 cm Şekil-I Şekil-II 5. r, 3r yarıçaplı K ve L kasnakları eş merkezli, 2r yarıçaplı M kasnağına şekildeki gibi bağlanmıştır. Buna göre, I. K kasnağı 1 tur attığında M kasnağı 1 2 tur atar. II. L ve M kasnakları üzerinde X, Y noktalarının çizgisel hızları eşittir. III. K ve M kasnakların dönüş yönleri zıttır. verilenlerden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III r 3 r X K M 2r Y L 8. Türdeş bir küre, yatay F kuvveti ile sürtünmesiz eğik düzlem üzerinde şekildeki gibi dengede tutuluyor. F kuvvetinin büyüklüğü 30 N olduğuna göre, eğik düzlemin küreye uyguladığı tepki kuvveti büyüklüğü kaç N dur? (sin37° = 0,6) A) 20 B) 25 C) 30 D) 40 E) 50 ÁF N 3 7° O Y a t a y
184www.netlerikatla.com 3. Volkan çok hassas bir malzemeyi şekildeki gibi özdeş yaylar kullanarak tasarladığı küresel kutu içine koyarak taşıyacaktır. Malzeme, kutu ile birlikte 80N ağırlığa sahip ise üstteki yaylardan birindeki gerilme kuvveti T1 ile aşağıdaki yaylardan birindeki sıkışma kuvveti T4 büyüklükleri oranı T1 T4 kaçtır? (sin53° = cos37° = 0,8; sin37° = cos53° = 0,6) A ) 1 B ) 3 4 C ) 9 16 D ) 4 3 E ) 16 9 3 7° 3 7° T4 T3 T1 T2 5 3 ° 5 3 ° TEST - 2 1. Eda bir kaldıraç düzeneği kurarak bir cismi yukarı kaldırmak istiyor. Ancak ilk denemesinde cismi yerinden oynatamıyor. İkinci denemesinde ise istediğini yapabiliyor. Eda ikinci deneme de I. Desteği cisme yaklaştırmak II. Desteği kendine yaklaştırmak III. Kuvvet uyguladığı noktanın desteğe uzaklığı ile cismin desteğe uzaklığı oranı sabit kalmak şartıyla kaldıracın uzunluğunu arttırmak değişikliklerinden hangilerini yapmış olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I veya II D) I veya III E) II veya III 2. Rana dairesel türdeş bir metal levhayı Şekil-1’deki gibi asıyor. İpin doğrultusu O noktasından geçiyor. Dairenin 90° lik bir kısmını kesip Şekil-II deki gibi daire üzerine yapıştırarak aynı noktadan asarsa cisim dengeye geldiğinde ipin doğrultusu hangi nokta ya da noktalar arasından geçer? ( O A = A B = B C = C D ) A) O-A arası B) A noktası C) A-B arası D) B noktası E) C noktası O A B C D Şekil-I O A B C D Şekil-II 4. Düzgün, türdeş ve özdeş dik üçgen levhalar iplerle şekildeki gibi dengededir. S ipindeki gerilme kuvveti T1, R ipindeki T2 dir. Buna göre, T1 T2 oranı kaçtır? A ) 3 2 B ) 3 4 C ) 1 D ) 4 3 E ) 2 3 S R T1 T2 3 7° 3 7°
185www.netlerikatla.com 1-A 2-B 3-A 4-A 5-B 6-C 7-C 8-E 5. Eren eşit aralıklı 9 basamağı bulunan merdivenin 2. basamağında durduğunda sürtünmesiz düşey duvarın ve sürtünmeli tabanın tepki kuvvetleri ÂN1 ve ÂN2 dir. Eren yukarı doğru çıkarken N1 ve N2 kuvvetlerinin büyüklükleri nasıl değişir? N1 N2 A ) Değişmez Değişmez B ) Artar Değişmez C ) Azalır Artar D ) Değişmez Azalır E ) Artar Artar ÂN1 ÂN2 6. Bir cismin dengede olması için üzerine etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ve bu kuvvetlerin belli bir eksene göre toplam torkları sıfır olmalıdır. Yatay düzlemdeki daire levha tam ortasında yere sabitlenmiş destek üzerinde yere dik doğrultudaki eksen etrafında rahatça dönebilmektedir. Ali, Cengiz, Oğuz ve Volkan bu daireye şekildeki gibi kuvvetler uyguluyorlar. Desteğin tepkisi daire levhanın ağırlığına eşit olacak şekilde dengede olan levhaya Cengiz’in uyguladığı kuvvetin şiddeti kaç N olmalıdır? (sin53° = 0,8; cos53° = 0,6) A) 25 B) 20 C) 15 D) 12 E) 8 ÁF Oğuz 7N = ÁF V o l ka n ÁF CengLz 13 N = ÁF A l i 5 3 ° 8. Sınıfça yapılacak bir gezi için seçim yapabilmek amacıyla merkezinden geçen eksen etrafnda rahatça dönebilen şekildeki çark duvara monte ediliyor. Çark ok yönünde döndürülecektir ve kırmızı işaretçinin karşısında duran yer bir puan alacak en çok puanı olan yere gezi düzenlenecektir. Eda çarkı K noktasından, Gülsüm L noktasından Rana ise M noktasından tutup çeviriyor. Her üçü de eşit büyüklükte kuvvetle şekilde verilen yönde uygulandığına göre; I. Eda’nın uyguladığı tork en büyük değerdedir. II. Hepsinin uyguladığı tork aynı yöndedir. III. Gülsüm’ün uyguladığı tork en küçük değerdedir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) Yalnız III E) II ve III P A S G U H E M H A V A C I L I K MhZESİ R A S A T H A NE İ.h. FATİN G Ö K M E N RASATHANESİ S A NT R A L İSTANBUL L M K 7. Ali, Cengiz ve Eren bir rüzgar gülü inşasında ana direği monte ederken vidaları sıkmak için 80 cm uzunluğundaki bir somun anahtarı kullanıyorlar. Ali en uçtan 2N, Cengiz 40N ve Eren 30N’luk kuvvetleri şekildeki gibi uyguluyorlar. Somun anahtarını çevirmek için uyguladıkları toplam tork kaç N.m’dir? (sin53° = 0,8; cos53° = 0,6, anahtarın kütlesi önemsizdir.) A) 27,6 B) 32,6 C) 35,8 D) 37,4 E) 50,2 80 cm 4 0N 5 3 ° 3 0 cm 10 cm 3 0N 2N
186www.netlerikatla.com TEST - 3 4. Denge konusunu derste öğrenen Ali ve Cengiz konuyu özümsemek için eğlenceli bir uygulama tasarlıyorlar. 2 kg kütleli eş bölmeli homojen bir çubuğu tavana şekildeki gibi bağlayarak kendileride çubuğa asılıyorlar. 60N ağırlığındaki Ali ve Cengiz şekildeki gibi dengede olduğuna göre Cengiz kaç kg kütlelidir? (g = 10 m/s2) A) 2 B) 3 C) 4 D) 4,5 E) 5 Ali Cengiz 1. Şekildeki düzenekte I ve II nolu desteklerin tepki kuvvetlerinin büyüklükleri sırasıyla NI ve NI I dir. Bilye ok yönünde yuvarlanırken, kalastan düşene kadar NI ve NII nin nicelikleri nasıl değişir? NI NII A ) Değişmez Artar B ) Artar Artar C ) Azalır Azalır D ) Artar Değişmez E ) Değişmez Azalır ELO\H , ,, 3. Deniz sürtünmesiz P borusuna geçirilmiş H1 ve H2 halkalarına ipleri ve K cismini şekildeki gibi bağlıyor ve halkaları tutuyor. Bu durumda K cismine bağlı iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklüğü T, bu T gerilme kuvvetlerinin bileşkesi ise R oluyor. Deniz halkaları serbest bıraktıdığında, T ve R değerleri önceki duruma göre nasıl değişir? T R A ) Artar Artar B ) Değişmez Artar C ) Azalır Değişmez D ) Azalır Azalır E ) Artar Değişmez H 1 H 2 T T K P 2. Ali, Cengiz ve Oğuz çok yüksek katlı binaların pencerelerini temizlemekle görevlidirler. Bunun için 3r yarıçaplı K silindir ile r yarıçaplı L silindirinin 4r uzunluğundaki çubuklar kullanılarak K de Ali, L de Cengiz M silindirinin merkezine bağlı oturaktaki Oğuz’u yukarı çekecek bir sistem kurmuşlardır. Ali ve Cengiz çubukları eşit miktarda ve 5 tur şekilde verilen yönde çevirdiklerinde Oğuz düşeyde kaç ãr yer değiştirir? A) 5 B) 8 C) 10 D) 20 E) 25 K L Ali Cengiz 4 r 3 r 4 r r 4 r M Oğuz
187www.netlerikatla.com 1-B 2-D 3-C 4-C 5-A 6-B 7-E 8-E 5. Volkan sandalye üzerinde ayakları yere değmeden Şekil-I’deki gibi oturduğunda sandalyenin arka ayaklarına etki eden toplam tepki kuvveti ÂN1, ön ayaklarına etki eden ÂN2 nin büyüklükleri birbirine eşit ve 40N’dur. Ebatları 40x40x5 cm 1,5 kg kütleli kutulardan eline ŞekilII’deki gibi yerleştirildiğinde Volkan dengesi bozulmadan en fazla kaç kutu taşıyabilir? (g = 10 m/s2) A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4 N1 N2 6 0 c m 40 c m 5 c m ùHNLO, ùHNLO,, 6 0 c m 8. Bir cismi yukarı doğru kaldırmak isteyen Eda bir basit makine kullanacaktır. Basit makineyi kullanma amacı aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Kuvvet kazancı sağlamak B) Yoldan kazanç sağlamak C) Kuvvetin yönünü değiştirmek D) Yoldan kayıp sağlamak E) İşten kazanç sağlamak 7. Bir oyun parkında O1 ve O2 eksenleri doğrultusunda rahatça dönecek şekilde yerden eşit yükseklikteki m ve 4m kütleli salıncaklar eşit uzunluktaki iplere bağlı durmaktadır. Eda m kütleli salıncağa, Rana ise 4m kütleli olana yere paralel eşit büyüklükte F kuvveti uygulayarak salıncakları şekildeki gibi hareketlendiriyorlar. Buna göre; I. Rana’nın uyguladığı tork’un şiddeti daha fazladır. II. m kütleli salıncak daha az yükselir. III. Eda ve Rana’nın uyguladığı kuvvetlerin torkları aynı yönlüdür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) Yalnız III FR m 4m h æ æ FE O1 O2 6. Bir öğrenci dikdörtgen kartonunun ortasına kalemi şekildeki gibi geçirerek kartonun P köşesine karton düzlemine olan F kuvveti uyguluyor. Buna göre, kartona etki eden torkun büyüklüğü ve yönü aşağıdakilerden hangisidir? Tork Yönü A ) F . d3 1 B ) F . d1 3 C ) F . d2 2 D ) F . d3 3 E ) F . d2 1 d2 d1 d3 F 1 2 3
188www.netlerikatla.com 2. Ortak merkezli birbirine perçinli, X ve Y kasnaklarına K, L cisimleri şekildeki gibi asılmıştır. Kasnaklar ok yönünde 1 tur döndürülürse K ve L cisimleri arasında seviye farkı kaç ãr olur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 O rr X Y K L i p i p \DWD\ TEST - 4 3. Köyünün girişinde bulunan nehrin üzerinde bir asma köprü tasarlamak için bazı çalışmalar yapan Rana aşağıdaki çizimleri yapıyor. Her iki durumda da köprüyü dengeleyebildiğini planladığına göre; (à fi á) I. Şekil-I’deki ip gerilmesi Şekil-II’dekinden büyüktür. II. İp gerilmelerinin eşit olması için Şekil-II’teki köprü daha hafif malzemeden yapılmalıdır. III. Köprüden bir kamyon geçerse Şekil-II’deki ipte daha fazla ek kuvvet oluşur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) II ve III E) Yalnız III à à Şekil-I b b Şekil-II 1. Homojen yapılı, boyutları aynı olan dikdörtgenler prizması biçimindeki K ve L binalarından K’nin kütle merkezi ile ağırlık merkezi arasındaki uzaklık d1; L’nin kütle merkezi ile ağırlık merkezi arasındaki uzaklık d2 kadardır. Buna göre, binalar yatay x ve düşey y doğrultularında kesilerek küçük kısımları atılırsa d1 ve d2 nasıl değişir? d1 d2 A ) Değişmez Azalır B ) Artar Azalır C ) Azalır Değişmez D ) Azalır Azalır E ) Değişmez Değişmez y x K L Y e r 4. Ağırlığı G olan bir yük, S ve R ipleriyle tavana bağlanmış ve şekildeki gibi dengelenmiştir. S ipindeki gerilme kuvvetinin büyüklüğü 10 N olduğuna göre, R ipindeki gerilme kuvvetinin büyüklüğü kaç N dur? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) 40 B) 20 C) 10 D) 5 E) 5ñ5 G S R
189www.netlerikatla.com 1-C 2-B 3-D 4-D 5-D 6-C 7-B 8-C 6. Eren üç boyutlu yazıcı kullanarak istediği ebatta bir kutu imal ediyor. Kutunun kapağının menteşelerini monte etmek için şekilde verilen vida ve tornavidaları kullanacaktır. Monteleme işini kuvvet kazancının en fazla olacak şekilde veya en az tur atarak yapması için hangi vida ve tornavidayı seçmelidir? Kuvvet kazancı en fazla En az tur A ) K vidası, N tornavidası L vidası, M tornavidası B ) L vidası, N tornavidası K vidası, M tornavidası C ) L vidası, M tornavidası K vidası, M tornavidası D ) K vidası, M tornavidası L vidası, N tornavidası E ) L vidası, N tornavidası K vidası, M tornavidası Vida adımı 2a Vida adımı a K L M N 2r yarıçaplı tutacağı olan tornavida r yarıçaplı tutacağı olan tornavida 8. Bir oyun parkındaki tırmanma parkuruna ağırlıkları sırasıyla 90N, 30N ve 60N olan Efe, Gökay ve Rana şekildeki gibi asıldığında gösterilen direkteki tepki kuvveti T dir. Bir süre sonra Efe ellerini bırakarak aşağı atladığında direkteki tepki kuvveti Tı oluyor. Tırmanma parkuru homoMen, ağırlıksız ve tutacaklar eşit aralıklı olduğuna göre, Tı T tepki kuvvetleri büyüklüklerinin oranı kaçtır? A ) 1 3 B ) 2 3 C ) 3 4 D ) 5 6 E ) 5 9 Rana Gökay Efe T 7. Boş vakitlerini resim çizerek değerlendiren Rana farklı şekillerde tuvaller kullanıyor. Yaptığı tuvali de duvara asmak istiyor. Tuvalleri iki farklı şekilde astığında şekillerdeki gibi dengede duruyor. Buna göre tuvalin ağırlık merkezi nerededir? A) K noktasında B) KL arasında C) M noktasında D) LP arasında E) L noktasında K M L N P K L M N P 5. Bir cismin ağırlık merkezinin cismi oluşturan parçacıkların ağırlıklarının bileşkesinin uygulama noktası olduğunu öğrenen Eren homojen olmayan 80 cm uzunluğunda bir çubuk ve özdeş dinamometre kullanarak deney yapıyor. Şekil-I’deki gibi dinamometreler ve noktalarda iken okunan değerler oranı D1 D2 = 5 3 olarak ölçüyor. D2 dinamometresini 20 cm kaydırarak Şekil-II’deki gibi bağlarsa D1 D2 oranını kaç olarak ölçer? A ) 3 5 B ) 2 3 C ) 3 4 D ) 1 E ) 5 4 D1 D2 Şekil-I D1 D2 Şekil-II 20 cm
190www.netlerikatla.com TEST - 5 1. Bir kenarı 60 cm olan homojen küp biçimindeki bir kutuyu Eren Şekil-I’deki gibi tam A noktasından bir çubukla dengede tutabiliyor. Kutunun üstten 1 5 i O noktasından Şekil-II’teki gibi açıldığında Eren’in yine dengeyi sağlayabilmesi için çubuğu kaç cm kaydırması gerekir? A) 6 B) 10 C) 12 D) 18 E) 24 60 cm 4æ æ O A Şekil-I A Şekil-II O 2. Sandalyesiyle birlikte toplam ağırlığı 700 N olan Mine, 20 cm yüksekliği olan şekildeki tümseğe geri geri gelerek çıkacaktır. Sandaylenin küçük tekerine 100 N, büyük tekerine 600 N ağırlık düşmektedir. Sandalyenin tekerinin yarıçapı 50 cm olduğuna göre, Mine tekerleğe teğet olacak şekilde en az kaç N kuvvet uygulayarak tekerleği tümseğe çıkar? (g = 10 m/s2) A) 160 B) 240 C) 300 D) 360 E) 800 20 cm 50 cm 3. Düzgün ve türdeş, dikdörtgenler prizması biçimindeki özdeş tahtalar bir destekle şekildeki gibi üst üste konularak dengelenmiştir. Tahtalardan birinin boyu 24 cm olduğuna göre, x uzaklığı en çok kaç cm olur? A) 72 B) 42 C) 36 D) 30 E) 24 M L K x 4. Boyutları şekildeki gibi verilen düzgün X, Y, Z cisimleri iple tavana asılarak dengelenmiştir. Buna göre, I. X ve Y cisimleri türdeştir. II. Z cismi türdeştir. III. Z cismi türdeş değildir. verilenlerinden hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III ip X Y Z a a a a 2a
191www.netlerikatla.com 1-C 2-B 3-B 4-E 5-E 6-E 7-A 8-D 5. Volkan evdeki stor perdenin çok uzun olduğu için ağır olduğunu ve zor çekilebildiğini düşünüyor. Daha az kuvvet uygulayabilmesi için; I. Şekil-I’deki ipin sarıldığı makaranın r 1 yarıçapını büyütmek II. Şekil-I’deki perdenin sarıldığı iç silindirin r2 yarıçapını küçültmek III. Şekil-II’deki gibi hareketli makara eklemek işlemlerinden hangilerini tek başına yapması uygun olur? A) Yalnız I B) I veya II C) II veya III D) Yalnız II E) I veya II veya III r 2 r 1 ùHNLO, F F ùHNLO,, 7. Gülsüm bilim tarihi ile ilgili bir kitapta Arşimet’in suyu yukarı çekmek için tasarladığı mekanik su pompasının resmini görüyor. Bu su pompasını araştırdığında; I. Silindir boyunca sarılmış su borularını birbirine yaklaştırdığında daha fazla kuvvet uygulanması gerekir. II. Çevirme kolunun uzunluğu x artarsa uygulanması gereken kuvvet daha az büyüklükte olur. III. Bu sistem vida ve çıkrıktan oluşmuş bileşik basit makine sistemidir. çıkarımlarından hangileri doğrudur? A) I, II ve III B) I ve II C) II ve III D) Yalnız I E) Yalnız III S u S u x 8. Bir bisikletin dişli gövdesi, pedalı ve arka tekerleği şekildeki gibi birbirine bağlıdır. Gövdenin diş sayısı 3n, arka tekerleğin diş sayısı n kadardır. 3edal kolunun uzunluğu æ kadar olduğuna göre, I. Gövde dişlisinin tur sayısı arka tekerleğin tur sayının 3 katıdır. II. Pedal kolu æ den daha uzun olsaydı, tekerlek daha kolay hareket ettirilirdi. III. Arka tekerleğin diş sayısı 2n olsaydı bisiklet gideceği yolun yarısı kadar ilerlerdi. ifadelerinden hangileri doğrudur? (Sürtünmeler önemsizdir.) A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III A r ka t e ke r l e k n 3n Pe dal G ö vd e æ 6. O noktasından serbestçe dönebilen cismi Mert Şekil-I deki gibi dengede tuttuğunda ipte oluşan gerilme kuvvetinin büyüklüğü T1, ipin O noktasına göre torkunun büyüklügü Š1 ve ŞekilII deki gibi dengede tuttuğunda ipte oluşan gerilme kuvvetinin büyüklüğü T2, ipin O noktasına göre torkunun büyüklüğü Š2 olmaktadır. Buna göre, aşağıdaki kıyaslamalarından hangisi doğrudur? A) T1 > T2; Š1 > Š2 B) T1 = T2; Š1 = Š2 C) T1 < T2; Š1 > Š2 D) T1 = T2; Š1 < Š2 E) T1 > T2; Š1 = Š2 à à T1 O Şekil-I Şekil-II à T2 O
ZZZnetlerikatlaFom 1-A 2-D 192 1. Birkaç kişi, ağırca bir sandığı birlikte taşımaktadır. Taşıma sırasındaki belli bir zaman aralığı içerisinde sandığa uygulanan kuvvetlerin bileşkesinin sıfır olduğu bilinmektedir. Bu zaman aralığı içinde; I. sandığın kütle merkezinin ivmesi, II. sandığa uygulanan toplam tork, III. sandığın çizgisel momentumu niceliklerinden hangileri kesinlikle sıfırdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2019 AYT 2. Efe, tekerleği O noktası etrafında rahatlıkla dönebilen bir el arabasını, aynı noktadan düşey doğrultulu sabit büyüklükte farklı kuvvetler uygulayarak Şekil I ve Şekil II’deki gibi dengede tutmaktadır. Şekil II’de karpuzun ağırlık merkezi ile O noktası aynı düşey doğrultu üzerindedir. Şekil II’deki denge durumunda, Şekil I’deki denge durumuna göre; I. Efe’nin el arabasını dengede tutmak için uyguladığı kuvvet, II. Efe’nin el arabasına uyguladığı kuvvetin O noktasına göre torku, III. el arabasına etki eden net tork niceliklerinden hangileri azalmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 2021 AYT
ZZZnetlerikatlaFom 193 3. Eşit ölçülerde kendi içlerinde türdeş GK, GL, GM ve GN ağırlıklı üçgen levhalardan oluşan sistemin kütle merkezi taralı bölge içindedir. Buna göre, I. GK > GL II. GL > GN III. GN > GM karşılaştırmaların hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III K L M N 1. Şekildeki özdeş ve türdeş kalaslar, ağırlıksız X topu, destek ve iplerle dengelenmiştir. (I) ipindeki gerilme kuvvetinin büyüklüğü 10 N olduğuna göre, (II) ipindeki gerilme kuvvetinin büyüklüğü T2 kaç N dur? A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25 X , T1 = 1 0 N T2 'HVWHN ,, 2. Homojen çubuk şekillerdeki gibi dengededir. dubuğa Şekil - I de etki eden sürtünme kuvvetli fS1 , Şekil - II de fS2 ise f S1 f S2 oranı kaçtır? A ) 1 4 B ) 9 16 C ) 3 4 D ) 16 3 E ) 4 f S1 N2 N1 Şekil - I 5 3 ° f S2 N2 ı N1 ı Şekil - II 3 7° 4. Ağırlıkları sırasıyla G ve 3G olanX ve Y cisimler ile 5 2 G ağırlığındaki çubuk ile şekildeki düzenek kuruluyor. Hangi noktaya kaç G asılarak sistem serbset bırakılırsa dengede kalır? (Çubuk homojen eş bölmeli, makara ağırlıkları ve sürtünmeler önemsiz) A) M ye 5 2 G B) L ye 5 2 G C) R ye G 2 D) P ye 5 2 G E) K ye G 2 X Y K L M N P R
ZZZnetlerikatlaFom 1-D 2-B 3-B 4-D 194 5-D 6-D 7-C 8-D 5. G ağırlığındaki homojen türdeş küre şekildeki gibi dengededir. T1 , T2, T3 ip gerilmesi ve G’nin büyüklükleri ile ilgili olarak; I. G T3 = 5 II. T1 T2 = 1 III. T1 T3 = 2 oranlarından hangileri doğrudur? (Makaralara ağırlıkları ve sürtünmeler önemsiz, sin30° = 0,5; sin60° = ñ3 2 ) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III T1 T3 T2 6 0 ° 3 0 ° 6 0 ° 7. Şekildeki sürtünmesiz düzenek dengede iken I ve II iplerindeki T1 ve T2 ip gerilmelerinin büyüklükleri sırasıyla 30 N ve 20 N dir. Buna göre, K makarasının ağırlığı kaç N dir? A) 90 B) 80 C) 70 D) 60 E) 50 T1 = 3 0 N T2 = 20 N K , ,, 8. G ağırlıklı bir cisim, dikdörtgenler prizması biçimindeki kutunun duvarlarına iplerle bağlanmış şekildeki gibi dengelenmiştir. S ipinde oluşan gerilme kuvveti 15 N olduğuna göre, G kaç N dur? (sin37 ° = cos53° = 0,6; cos37° = sin53° = 0,8) A) 16 B) 12 C) 9 D) 7 E) 5 5 3 ° 3 7° S T = 15 N G 6. Makara ağırlığının ve sürtünmenin önemsiz olduğu sistemde Ali ve Ahmet iplere tutunarak akrobasi hareketi yapmaktadırlar. Sistem serbest bırakıldığında Ali 5 m/s2 ivme ile 6 saniye sonra yere ulaşmaktadır. Ali’nin ayakları yere değdiği anda Ahmet Ali’yi hangi yönde ve ne kadar büyüklükteki bir hızla görür? A) Aşağı yönde 60 m/s hız B) Yukarı yönde 60 m/s hız C) Yukarı yönde 45 m/s hız D) Aşağı yönde 45 m/s hız E) Aşağı yönde 30 m/s hız A h m e t Ali 2m m
1ïTE Elektrik ve Manyetizma Elektriksel .uYYet Ye Elektrik $lan Elektriksel Potansiyel .$=$1,0L$5 11.2.1. ELE.T5ï.SEL .899ET 9E ELE.T5ï. $L$1 11.2.1.1. Y¼kl¼ Fisimler arasınGaki elektriksel kuYYeti etkileyen Geßişkenleri Eelirler 11.2.1.2. 1oktasal y¼k i§in elektrik alanı a§ıklar 11.2.1.3. 1oktasal y¼klerGe elektriksel kuYYet Ye elektrik alanı ile ilJili KesaSlamalar yaSar 11.2.2. ELE.T5ï.SEL P2T$1SïYEL 11.2.2.1. 1oktasal y¼kler i§in elektriksel Sotansiyel enerMi elektriksel Sotansiyel elektriksel Sotansiyel Iarkı Ye elektriksel iş kaYramlarını a§ıklar 11.2.2.2. '¼zJ¼n Eir elektrik alan i§inGe iki nokta arasınGaki Sotansiyel Iarkını a§ıklar 11.2.2.3. 1oktasal y¼kler i§in elektriksel Sotansiyel enerMi elektriksel Sotansiyel elektriksel Sotansiyel Iarkı Ye elektriksel iş ile ilJili KesaSlamalar yaSar
196 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 1 ELEKTRİKSEL KUVVET VE ELEKTRİK ALAN - I 1. Sürtünmesiz yatay düzlemde aralarında 30 cm olacak şekilde yerleştirilmiş X ve Y cisimlerinin yükleri sırasıyla 40 mC ve 30 mC dir. Buna göre, cisimlerin birbirlerine uyguladıkları elektrostatik kuvvet kaç N dur? (k = 9.109 Nm2/ C2) A) 260 B) 240 C) 120 D) 60 E) 40 X q X = 40PC q Y 30 cm = 30PC Y 2. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda +T, –T ve –4T yükleri şekildeki konumlarında tutulmaktadır. –T yükü serbest bırakıldığı anda –T yüküne etkiyen bileşke elektriksel kuvvet büyüklüğü kaç k.T2/d2 dir? A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 0 + q d 2d – q – 4 q 5. +T ve +3T yüklü özdeş iletken X ve Y cisimleri şekildeki gibi asıldığında iplerde oluşan gerilme kuvvetleri T1 ve T2 dir. Buna göre yükler birbirlerine dokundurularak serbest bırakılırsa T1 ve T2 nasıl değişir? T1 T2 A ) Artar Artar B) Değişmez Artar C ) Değişmez Azalır D) Azalır Azalır E) Değişmez Değişmez 4. Sabitlenmiş T1 ve T2 yüklerinin etkisindeki serbest T3 yükü dengededir. B u n a göre, I. T1 > T2 II. T2 > T3 III. T1 > T3 ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III q 1 q 2 q 3 3. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemde +4T ve +25T yükleri şekildeki gibi sabitlenmiş olup +T yükü dengededir. Buna göre x uzunluğu kaç d dir? A) 2d B) 5d 2 C) 4d D) 5d E) 25d + 4 q q + 25 q 2d x 6. Aynı kütleye sahip +4T, +T, –T yüklü X, Y ve Z cisimleri yalıtkan iplerle oluşturulan düzenekte dengededir. T3 ipindeki gerilme kuvveti oluşmuyor. B u n a göre T1 T2 ip gerilmeleri oranı kaçtır? A ) 5 4 B) 1 C) 3 4 D) 3 5 E) 6 7 + q + 3 q T1 T2 T1 T2 T3 d d –T + q X + 4 q Y Z
197www.netlerikatla.com 1-C 2-C 3-D 4-A 5-B 6-E 7-C 8-B 9-A 10-A 11-C 12-D 7. 2 kg kütleli K cismi şekildeki gibi iple asılarak düşey doğrultusuna gelecek şekilde L cismi konuluyor. K ve L cisimlerinin yükleri sırasıyla +6 mC ve +20 mC dur. K ve L kürelerinin aralarındaki uzaklık 30 cm ipteki gerilme kuvveti T kaç N dur? (k = 9.109 Nm2/ C2, m =10–6) A) 20 B) 12 C) 8 D) 6 E) 4 9. Sürtünmelerin önemsiz olduğu yatay düzlemde X, Y ve Z cisimleri şekildeki gibi dengededir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Hepsi aynı cins yüklüdür. B) Y nin yükü artarsa denge bozulmaz C) d1 > d2 ise TX > TZ dir. D) İp gerilmeleri T1 = T2 dir. E) X ile Y zıt yüklüdür. T1 d 1 d 2 T2 q X q Y q Z 11. Aynı işaretli T1, T2, T3 yüklü X, Y, Z cisimleri özdeş yaylar kullanılarak hazırlanan düzeneklerde şekillerdeki gibi dengede duruyorlar. Yaylarda depolanan esneklik potansiyel enerMiler Şekil - I de E, Şekil - II de 2E, Şekil - III te E olduğuna göre T1 , q2, q3 yük büyüklükleri sıralaması aşağıdakilerden hangisidir? A) T1 = T2 = T3 B) T1 > T2 > T3 C) T1 < T2 = T3 D) T2 = T3 < T1 E) T1 = T2 > T3 q 1 q 2 Şekil – I Şekil – II K L Y Z q 2 q k k 3 Şekil – III X Z q 1 q k 3 12. Yatay düzlemde sabitlenmiş T1 ve T2 yükleri şekildeki gibidir. Sürtünmelerin önemsenmediği ortamda 4 yükü hangi bölgeye bırakılırsa dengede kalabilir? (T1 > T2) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III q 1 I II III q 2 8. Yükleri eşit ve T olan iletken K ve L küreleri şekildeki gibi tutulurken birbirine uyguladıkları elektriksel kuvvet F dir. Buna göre, K ve L birbirlerine dokundurulup ilk konumlarına bırakıldıklarında birbirlerine uyguladıkları kuvvet kaç F olur? A ) 2 3 B) 3 4 C ) 1 4 D) 1 2 E) 1 q q 3 r d K L r 10. Şekildeki gibi yatay zeminde bulunan X, Y, Z yüklü cisimlerden Z nin Y ye uyguladığı elektriksel kuvvet ÂF dir. Buna göre, Z ye etkiyen bileşke elektriksel kuvvet kaç ÁF dir? A) Sıfır B) 1 C) –1 D) 2 E) –2 X Y Z d d –4T + q + q ÁF q 2 = +20 PC q 1 = +6 PC T K L 30 cm
198 Tekrar Et www.netlerikatla.com TEST - 2 ELEKTRİKSEL KUVVET VE ELEKTRİK ALAN - II 1. Koordinat düzleminde orijin noktasına konulan 4 yüküne noktasal T1 ve T2 yüklerinin uyguladığı bileşke kuvvet şekildeki gibi F dir. B u n a göre q1 q2 oranı kaçtır? (sin37° = 0,6; cos37° = 0,8) A) 3 B) 1 C) 5 3 D) 4 3 E) 3 4 3 7° Q F q 1 4 d 3 d q 2 2. T1 ve T2 yüklerinin 4 yüküne uyguladığı bileşke elektriksel kuvvet F şekildeki gibidir. B u n a göre q1 q2 yük büyüklükleri oranı kaçtır? A ) 1 5 B) 2 9 C ) 1 3 D) 1 2 E) 2 3 q 1 Q F q 2 5. T1 yükünün O noktasında bulunan +T yüküne uyguladığı kuvvet F şiddetindedir. Buna göre karenin köşelerine yerleştirilen yüklerin O noktasındaki +T yüküne uyguladığı bileşke kuvvetin şiddeti kaç F dir? A) 4ñ2 B) 3ñ2 C) 5 D) 2ñ2 E) 5ñ3 q 1 = +T + q O q 2 = +4T q 4 = +T q 3 = –3T 4. Noktasal T1 ve T2 yüklerinin 4 yüküne uyguladıkları bileşke elekriksel kuvvet F şekildeki gibidir. B u n a göre q1 q2 oranı kaçtır? A) –1 B) – 1 2 C) – 1 3 D) 1 4 E) – 1 4 q 1 q 2 Q F a a a 3. T2 yükünün O noktasındaki +T yüküne uyguladığı elektriksel kuvvet F dir. Buna göre eşkenar üçgen köşelerine yerleştirilen T1 , q2 ve T3 yüklerinin O noktasındaki +T yüküne uyguladıkları bileşke kuvvet büyüklüğü kaç F dir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 2ñ3 E) 3ñ3 q 3 = –T + q O q 1 = +2T q 2 = –T 6. Şekildeki düzgün çember üzerinde verilen –T yükünün 4 yüküne uyguladığı elektriksel kuvvet F dir. Buna göre +4 yüküne etki eden bileşke elektriksel kuvvet kaç F tir? A) 0 B) 1 C) 2 D) ñ3 E) ñ2 + q 3 0° 3 0° + Q –T + q
199www.netlerikatla.com 1-D 2-B 3-C 4-A 5-C 6-C 7-D 8-D 9-D 10-D 11-E 10. K ve L iletken küreleri yalıtkan iplerle asılarak şekildeki gibi dengelenmiştir. B u n a göre, à açısını artırmak için I. K nın kütlesini artırmak II. L nin yükünü artırmak III. L nin kütlesini artırmak işlemlerinden hangileri yapılmalıdır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III yatay K L α θ 9. Yalıtkan iplerle bağlı T1 ve T2 yüklü cisimler şekildeki sistemde dengede olduğuna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) T1 ve T2 yük işaretleri aynıdır. B) m1 = m2 ise a = b dir. C ) m1 > m2 ise T1 > T2 dir. D) m1 = m2 ve T1 > T2 ise T1 > T2 dir. E) T1 = T2 ise a = b dir. α E q 1 m1 m2 T1 T2 q 2 8. İletken T1, T2 ve T3 yüklü cisimlerin merkezleri aynı doğrultuda olup, şekildeki gibi dengededir. B u n a göre, I. Yük işaretleri aynıdır. II. T1 = T3 ise m1 = m3 dür. III. T1 = T2 ise T1 = T2 dür. öncüllerin hangileri kesinlikle doğrudur? (T1 ve T3 etkileşimi ihmal ediliyor.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III α α q 1 m1 m2 T1 d d T2 q 3 q 2 7. Sürtünmesiz yatay düzlemde T1, T2 ve T3 yüklü cisimleri şekildeki konumlarında tutulmaktadır. q2 serbest bırakıldığında d doğrultusunda harekete geçtiğine göre, I. T1 ve T2 aynı cins yüklüdür II. T2 ve T3 aynı cins yüklüdür III. T1 ve T3 zıt cins yüklüdür yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) Yalnız III E) II ve III q 1 q 2 q d doğrultusu 3 11. Özdeş iletken küreler T1 ve T2 yükleri ile yüklü iken şekildeki gibi dengededir. q1 yükü T2 yükünden büyük olduğuna göre küreler birbirlerine dokundurulursa, ip gerilmesi T, ipler arası açı à ve küreler arası uzaklık d değerlerinden hangileri artar? A) Yalnız T B) à ve d C) T ve d D) Yalnız à E) T, d ve à α q 1 T q 2 d