ประโยช์ของลม ผลิตกระแสไฟฟ˖า กังหันลม คมนาคม แล่นเรือใบ สําเภา อากาศหมุนเวียน ลมบก ลมทะเล พัดพาความชื˕นและฝน ดีเปรสชัน สันทนาการ แล่นเรือ วินด์เชิร์ฟ ว่าว กระจายพันธุ์พืช
เมฆ เกิดจากอากาศอิ˒มตัวด้วยไอนํ˕า ควบแน่นเป็นละอองขนาดเล็ก แบ่งตามลักษณะ ➤ เป็นก้อน “คิวมูลัส” ➤ เป็นแผ่น ลงท้ายด้วย “สตราตัส” ➤ เมฆฝน “นิมโบ, นิมบัส” สูง ขึ˕นต้นด้วย “เชอร์โร” กลาง ขึ˕นต้นด้วย “อัลโต” ตํ่า ขึ˕นต้นด้วย “สตราโต” Cirrocumulus Altostratus Nimbostratus Cirrostratus Cirrus Altocumulus Anvil Cumulonimbus Stratus Cumulus Stratocumulus แบ่งตามความสูง เมฆ เป็นแผ่น ดวงอาทิตย์ทรงกลด ดวงจันทร์ทรงกลด เมฆฝนเป็นก้อน ฝนตกหนัก ลมแรง มีพายุฟ˖าคะนอง
ฝน ฝนเล็กน้อย 0.1 - 10 มม ปานกลาง 10.1 - 35 มม หนัก 35.1 - 90 มม หนักมาก > 90.1 มม กระจายเป็นแห่ง 20-40% บางพื˕นที˒ < 20% ฝนเกือบทั˒วไป 60-80% ฝนกระจาย 40-60% ฝนทั˒วไป > 80%
21 ดาราศาสตร์
ดาวเคราะห์ ระบบสุริยะ โลกหมุนรอบตัวเอง เราจะเรียนอะไรกันบ้าง
ระบบสุริยะ ระบบที˒ยึดดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง และมีวัตถุอื˒นๆโคจรรอบดวงอาทิตย์ ดาวเคราะห์ ไม่มีแสงสว่างในตัวเอง ดวงอาทิตย์ (Sun) ศูนย์กลางของระบบสุริยะ ➀ ดาวพุธ (Mercury) ขนาดเล็กที˒สุด ใกล้ดวงอาทิตย์มากที˒สุด เตาไฟแช่แข็ง ด้านหันหน้าเข้าดวงอาทิตย์ ร้อนมาก ด้านตรงข้ามเย็นมาก ➁ ดาวศุกร์ (Venus) ร้อนที˒สุดในระบบสุริยะ ดาวประจําเมือง ➂ โลก (Earth) มีสิ˒งชีวิต มีนํ˕า มีอากาศ ➃ ดาวอังคาร (Mars) พื˕นเป็นหินสีแดง ดาวแดง ขนาดใกล้เคียงกับโลก มีฤดูกาลคล้ายกับโลก ➅ ดาวเสาร์ (Saturn) ดาวเคราะห์ก๊าซ มีวงแหวนล้อมรอบ ➆ ดาวยูเรนัส (Uranus) ดาวเคราะห์นํ˕าแข็ง ดาวมฤตยู ➇ ดาวเนปจูน (Neptune) ดาวเกตุ มีลักษณะผิวสีนํ˕าเงิน จัดเป็นดาวเคราะห์แคระ ➄ ดาวพฤหัส (Jupiter) ขนาดใหญ่ที˒สุด ดาวเคราะห์ก๊าซ ดาวเคราะห์ยักษ์
ประเภทดาวเคราะห์ ● ใช้แถบดาวเคราะห์น้อย ● องค์ประกอบ ดาวเคราะห์ชั้นใน พุธ ศุกร์ โลก อังคาร ดาวเคราะห์ชั้นนอก พฤหัส เสาร์ ยูเรนัส เนปจูน ดาวเคราะห์แข็ง ดาวเคราะห์ก๊าซ
ดวงจันทร์ วัตถุนอกโลกที˒เคลื˒อนที˒เข้ามาในชั˕นบรรยากาศของโลก ตกถึงพื˕นเรียกอุกกาบาต เผาไหม้หมดเรียกดาวตกหรือผีพุ่งใต้ บริวารของโลกและดาวเคราะห์ดวงอื˒นๆ ยกเว้น ดาวพุธและดาวศุกร์ มีมวลน้อยมากทําให้มีแรงโน้มถ่วงน้อยจึงไม่สามารถดึงดูดบรรยากาศไว้ได้ จึงทําให้อุกกาบาตหรือดาวตกพุ่งชนดวงจันทร์ได้อย่างอิสระ พื˕นผิวประกอบด้วยหินบะซอลต์ ฝุ˓นผง และอุกกาบาต หมุนรอบตัวเองใช้เวลา 27 วัน 7 ชม 43 นาที มีอิทธิพลกับโลก ทําให้เกิดปรากฏการณ์นํ˕าขึ˕น-นํ˕าลง ข้างขึ˕น-ข้างแรม สุริยุปราคาและจันทรุปราคา
ปรากฎการณ์ กลางวัน-กลางคืน โลกหมุนรอบตัวเอง จากทิศตะวันตก➠ไปทางทิศตะวันออก (ทวนเข็มนาฬิกา) 1 รอบใช้เวลา 1 วัน และโลกโคจรไปรอบๆ ดวงอาทิตย์ 365 วัน ทําให้เกิด กลางวัน-กลางคืน ด้านที˒ได้รับแสง เป็นเวลากลางวัน คือ ช่วงเวลาตั˕งแต่ดวงอาทิตย์ขึ˕นทางทิศตะวันออกในตอน เช้า จนกระทั˒งถึงดวงอาทิตย์ตกทางทิศตะวันตกในช่วงเย็น พระอาทิตย์ขึ˕นทางทิศตะวันออก เห็นพระอาทิตย์ตกทางทิศตะวันตก (ทิศตามเข็มนาฬิกา) ด้านที˒ไม่ได้รับแสง เป็นเวลากลางคืน คือ ช่วงเวลาตั˕งแต่ดวง อาทิตย์ลับขอบฟ˖า จนกระทั˒งก่อนที˒ดวงอาทิตย์จะขึ˕นทางทิศ ตะวันออกอีกครั˕งในวันรุ่งขึ˕น ขั้วโลกเหนือ ขั้วโลกใต้ เส้นสมมุติ เส้นศูนย์สูตร 23.5 ൦
ฤดูกาล ➤ โลกหมุนรอบตัวเองและโลกโคจรไปรอบๆ ดวงอาทิตย์ 365 วัน ทําให้ทําให้เกิดฤดูกาล เนื˒องจากแกนโลกไม่ได้ตั˕งตรง ทําให้แต่ละวัน โลกได้รับแสงอาทิตย์ปริมาณต่างๆ 21 มิ.ย.- 21 ก.ย. ซีกโลกเหนือ ฤดูร้อน ซีกโลกใต้ ฤดูหนาว 22 ก.ย.-21 ธ.ค. ซีกโลกเหนือ ฤดูใบไม้ร่วง ซีกโลกใต้ ฤดูใบไม้ผลิ 22 ธ.ค.-20 มี.ค. ซีกโลกเหนือ ฤดูหนาว ซีกโลกใต้ ฤดูร้อน 21 มี.ค.-20 มิ.ย. ซีกโลกเหนือ ฤดูใบไม้ผลิ ซีกโลกใต้ ฤดูร้อนใบไม้ร่วง 147 ล้าน กม. 152 ล้าน กม. แกนโลกเอียง 23.5 องศา ทําให้พื˕นที˒ต่างๆในโลกได้รับความร้อนจากดวง อาทิตย์ไม่เท่ากัน ดังนั˕นซีกโลกที˒อยู่ตรงข้ามกันจะมีฤดูกาลตรงข้ามกัน เหนือ ใต้ ประเทศที˒อยู่ทางซีกโลกเหนือและซีกโลกใต้มี 4 ฤดู ได้แก่ ฤดูใบไม้ผลิ ฤดูใบไม้ร่วง ฤดูร้อน ฤดูหนาว ส่วนประเทศไทยอยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตรมี 3 ฤดู ได้แก่ ฤดูร้อน ฤดูฝน ฤดูหนาว
➤ ข้างขึ้น-ข้างแรม เกิดจากการโคจรของดวงจันทร์รอบโลก ดวงจันทร์ได้รับแสงจากดวงอาทิตย์ เปลี˒ยนไปตามตําแหน่งที˒เคลื˒อนที˒ ทําให้มองเห็นดวงจันทร์มีรูปร่างเปลี˒ยนไป ขึ้น 15 คํ่า วันเพ็ญ ดวงจันทร์จะหันด้านที˒ได้รับ แสงจากดวงอาทิตย์ทั˕งหมดเข้าหา โลก จึงเห็นดวงจันทร์เต็มดวง แรม 8 คํ่า ดวงจันทร์จะสว่างเพียงครึ˒งเดียว ขึ้น 8 คํ่า ดวงจันทร์จะสว่างเพียงครึ˒งเดียว แรม 15 คํ่า วันเดือนดับ ดวงจันทร์จะหัน ด้านที˒ไม่ได้รับเข้าหาโลก จึง เห็นดวงจันทร์ดับ ข้างขึ้น ช่วงเวลาที˒มองเห็นดวงจันทร์ค่อยๆสว่างขึ˕น ในแต่ละคืนจนสว่างเต็มดวง เรียกช่วงเวลา นี˕ว่า ข้างขึ˕น มีระยะเวลาประมาณ 15 วัน ข้างขึ˕นเราจะเห็นดวงจันทร์ในช่วงหัวคํ˒า ข้างแรม ช่วงเวลาที˒มองเห็นดวงจันทร์ค่อยๆมืดลงใน แต่ละคืนจนสนิททั˕งดวง เรียกช่วงเวลานี˕ว่า ข้างแรม มีระยะเวลาประมาณ 15 วัน ข้างแรมเราจะเห็นดวงจันทร์ในช่วงเช้ามืด
นํ้าขึ้น-นํ้าลง ➤ เกิดจากแรงดึงดูดของดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ที˒กระทําต่อโลกแรงดึงดูดจากดวงจันทร์ มีอิทธิพลมากกว่าดวงอาทิตย์ ทําให้นํ˕าไหลไปรวมตัวกันตามทิศทางที˒ถูกแรงของดวงจันทร์ ดึงดูดผิวนํ˕าจึงนูนขึ˕น เรียกว่า นํ˕าขึ˕น ขณะเดียวกันบริเวณตรงข้าม(ไกลจากดวงจันทร์) ผิวนํ˕าด้านนี˕ก็จะนูนขึ˕นด้วย ทําให้เกิดนํ˕าขึ˕นเช่นกัน ดวงจันทร์ โลก แรงดึงดูดจากดวงจันทร์ ส่วนด้านที˒ตั˕งฉากกับแรงดึงดูดของดวงจันทร์ ผิวนํ˕าไม่นูนขึ˕นเรียกว่านํ˕าลง ➤ แรม 15 คํ่า ขึ่น 15 คํ่า นํ้าลง นํ้าลง นํ้าขึ้น นํ้าขึ้น นํ้าขึ้น นํ้าลง นํ้าลง นํ้าขึ้น ทุกวันจะมีนํ˕าขึ˕นและนํ˕าลงวันละ 2 ครั˕ง บริเวณตรงกับดวงจันทร์เกิดนํ˕าขึ˕น บริเวณตั˕งฉากกับดวงจันทร์เกิดนํ˕าลง ขึ่น 8 คํ่า แรม 8 คํ่า
นํ้าเกิด-นํ้าตาย ➤ ➤ ขึ่น 15 คํ่า แรม 15 คํ่า ปรากฎการณ์นํ้าเกิด คือช่วงที˒นํ˕าขึ˕นสูงสุด (ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และ โลก อยู่ในแนวเดียวกัน) ตรงกับวันขึ˕น 15 คํ˒า และวันแรม 15 คํ˒า แรงดึงดูด ของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์เสริมกันทําให้แรงดึงดูดมาก นํ˕าจึงขึ˕นสูง ปรากฎการณ์นํ้าตาย คือช่วงที˒นํ˕าขึ˕นไม่สูง (ดวงอาทิตย์ โลก และดวงจันทร์ อยู่ในแนว ตั้งฉากกัน) ตรงกับวันขึ˕น 8 คํ˒า และวันแรม 8 คํ˒า แรงดึงดูดของ ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ไม่มาก จึงทําให้นํ˕าอยู่ในระดับเดิม ขึ่น 8 คํ่า แรม 8 คํ่า
สุริยุปราคา เกิดเมื˒อ ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และโลก โคจรมาอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกัน (ดวงจันทร์อยู่ตรงกลาง) เกิดในตอนกลางวัน เมื˒อสังเกตจากโลก พบว่าดวงจันทร์บดบังแสงของดวงอาทิตย์ ทําให้แสงของดวงอาทิตย์ค่อยๆหายไป ส่งผลให้เงาของดวงจันทร์ทาบมาบริเวณพื˕นโลก สุริยุปราคาเกิดได้หลายแบบ ขึ˕นอยู่กับตําแหน่งที˒สังเกตจากโลก เงามืด เงามัว สุริยุปราคาบางส่วน ผู้สังเกตอยู่บริเวณเงามัว เห็นดวงอาทิตย์ถูกบังบางส่วน สุริยุปราคาเต็มดวง ผู้สังเกตอยู่บริเวณเงามืด ดวงจันทร์บังดวงอาทิตย์เต็มดวง สุริยุปราคาวงแหวน เงามืดทอดยาวไม่ถึงพื˕นโลก เห็นดวงอาทิตย์เป็นวงแหวน
จันทรุปราคา จันทรุปราคาเต็มดวง ผู้สังเกตบนโลกเห็นดวงจันทร์มืด ทั˕งดวง เพราะดวงจันทร์โคจร เข้าไปในเงามืดของโลกทั˕งดวง จันทรุปราคาบางส่วน ผู้สังเกตบนโลกเห็นดวงจันทร์มืดบาง ส่วน เพราะดวงจันทร์โคจรเข้าไปใน เงามืดของโลกเพียงบางส่วน จันทรุปราคาเงามัว เกิดจากดวงจันทร์โคจรเข้าไปในบริเวณ เงามัวโดยไม่ผ่านบริเวณเงามืด เงามืด เงามัว เกิดจาก ดวงอาทิตย์ โลก ดวงจันทร์ อยู่แนวเดียวกัน (โลกอยู่ตรงกลาง) ทําให้เงาของโลกตกลงบนดวงจันทร์ จันทรุปราคาจะเกิดขึ˕นในตอนกลางคืนของวันขึ˕น 15 คํ˒า เกิดปีละอย่างน้อยสองครั˕ง